ჩინური

მედიცინის
საწყისები
MARY JALIASHVILI, MD
‘’ რაც შეეხება ჩემს ოპერაციას
პეკინში''
“ყველაზე კარგი ექიმი აღკვეთს
დაავადებას; საშუალო დონის
ექიმი დასაწყისშივე
მკურნალობს დაავადებას,
დაბალი დონის ექიმი თვითონ
დაავადებას მკურნალობს’’
ჩინური ანდაზა
 Huangdi (Huang-ti, ca.
• ყვითელი იმპერატორის
შიდა კანონის სავარაუდო
ავტორი- კლასიკური
Fu Xi (Fu Hsi, ca. წიგნი შინაგან
• ინი და იანგის მოდელი დაავადებებზე

2900 b.c.e. 2600 b.c.e.

ჩინური მედიცინის
ფესვები- 3
იმპერატორი 2700 b.c.e.

Shen Nong (Shen-Nung,

ca.
• აკუპუნქტურა და სხვ.
კლასიფიკაციები

ინი და იანგი

„5 "- Wu Xing
ინი და იანგი
იანგი ინი
• ასოცირებული ზეცასთან • ასოცირებული დედამიწასთან
•  დაკავშირებული გარე ელემენტებთან, • კლასიფიკაცია იმ ელემენტებისთვის,
რომლებიც არის მსუბუქი და მამრობითი. რომლებიც არის პასიური, მუქი და
• სხეულში - მოქმედება და მდედრობითი
ტრანსფორმაცია. • სისხლის მიმოქცევა
•წვრილი ნაწლავი •კვება
•მსხვილი ნაწლავი •ზრდა
•ნაღვლის ბუშტი •გული
•კუჭი •ღვიძლი
•შარდის ბუშტი •თირკმელი
•ფილტვი
• ელენთა
5 -Wu Xing
სასიცოცხლო ძალა-Chi

• მოტივაციური ენერგია, რომელიც მოძრაობს

კანის ქვეშ არსებული არხების რიგით (ასევე
უწოდებენ მერიდიანებს).
• თუ ადამიანი თავს კარგად გრძნობს,
ენერგეტიკული ნაკადი სწრაფად მიედინება
მდინარის მსგავსად
•  ენერგიის დაბლოკილი ნაკადი - დისბალანსი
შეიძლება მერყეობდეს გაღიზიანებიდან
რეალურ დაავადებამდე
 დიაგნოზი ძველ ჩინეთში

დაავადებები, რომლებიც კატეგორიზებულია ავადმყოფობის ხარისხის მიხედვით

პაციენტის გასინჯვა მოიცავდა პაციენტის და ოჯახის წევრების დაკითხვას ქცევის ნიმუშების, ასევე მიმდინარე
სიმპტომების შემთხვევის ისტორიის მისაღებად.

ჩართული ყველა შეგრძნება

პულსის 51 განსხვავებული ტიპი- ჯანმრთელობის სხვადასხვა პრობლემები

ენის 37 სხვადასხვა ელფერი

 დიაგნოზი ძველ ჩინეთში

ყურის ზედაპირის
თვალების
შემოწმება- ტუჩების გამოკვლევა-
გაყვითლება-
თირკმლის ელენთის პალპაცია
ღვიძლის
დაავადების პრობლემები
დაავადებები
იდენტიფიცირება

პაციენტის სახეზე და
სუნზე დაკვირვება პირდაპირი კითხვები
ხმაზე დაკვირვება
დიაგნოზი ძველ ჩინეთში

• მინიმალური ფიზიკური კონტაქტი ექიმსა და

პაციენტს შორის

• ქალი პაციენტები კარს იქით ან

ფარდაჩამოფარებული- ქმარი ან მსახური,
როგორც შუამავალი
მკურნალობის ხელოვნება

• აკუპუნქტურა, იგივე ნემსთერაპია

• ძუ თერაპია – ბიოლოგიურად აქტიური

წერტილების გათბობა

• აკუპრესურა ანუ წერტილოვანი თერაპია

შიაცუს მეთოდით - წერტილებზე თითებით
ზეწოლა
აკუპუნქტურა

• 365 წერტილი სხეულის ირგვლივ

• ენერგიის ბალანსის აღდგენა

• სხვადასხვა წერტილი- სხვადასხვა ორგანო

• 14 მერიდიანზე

• დაავადება- ენერგიის ნაკადის დისბალანსი

აკუპუნქტურა

• სხვადასხვა ზომის ნემსები- სხვადასხვა

დაავადებები, ჩარჭობის სხვადასხვა სიღრმე

• ჩარჭობის შემდეგ, მოღუნვა ან ვიბრირება-

ენერგიის არხების აღდგენა

• ნემსებს ჯერ თავსა და სახეზე არჭობენ,

შემდეგ ზურგსა და მუცელზე გადადიან და
ბოლოს – ფეხებსა და ხელებზე.
მოწვა ანუ ცზიუ-თერაპია 
მოწვა ანუ ცზიუ-
თერაპია 
მცირე რაოდენობით აალებადი მცენარეული მასალა  კანზე და ანთება--
> მტკივნეული დამწვრობის ბუშტუკი, რომელიც განკუთვნილია „კონტრ-
გაღიზიანებისთვის“.
თანამედროვე პრაქტიკა- ლაზერით

ჩვენებები

• ქრონიკული დაავადებები
• ზოგადი სისუსტე
• კბილის ტკივილი
• თავის ტკივილი

ნაწიბურები გველის ნაკბენისგან და უცხო

დაავადებებისგან თავის დასაცავად სხვა ქვეყანაში
წასვლამდე
სამედიცინო განათლება
• მკურნალის მოწაფეობა

• წიგნით სწავლა და სტაჟირება- ძირითადად მკურნალების ოჯახების

შემთხვევაში
 ექიმების ტიპები

მარტივი
წყლულების
მეცნიერი-ექიმები საკვების ექიმები დაავადებების
ექიმები(ქირურგები)
ექიმები

ექიმების ქალები-ექთნები და
ცხოველთა ექიმები შარლატანები
ხელმძღვანელი ბებიაქალები
ჩინური მედიცინის
ძირითადი ლიტერატურა
•   ყვითელი იმპერატორის შიდა კანონი

• 52 დაავადების დანიშნულებები

• ნაშრომი სიცივით დაზიანებებზე

 ძველი ჩინეთის მედიცინა

დიაბეტი,
ჩუტყვავილა,
დიზენტერია, ჩუტყვავილას 42
იცოდნენ ტკიპებზე
წითელა, ქოლერა- ფორმა
დეტალური
აღწერილობები

ვირთხების
პრევენცია
სავარაუდო როლი
ინოკულაციით
ეპიდემიებში
 კარგად ორგანიზებული სასამართლო მედიცინა

ძველი ჩინეთის სხვადასხვა ტიპის ტესტები

მედიცინა
ხელის ანაბეჭდების გამოყენება

საზოგადოებრივი ჯანმრთელობა - ცუდად

განვითარებული
ძველი ჩინეთის მედიცინა

ადრეული ჩინური ფარმაკოლოგია- ლეგენდარული იმპერატორი შენ ნონგი (Shen-

Nung)

რეცეპტების პირველი ნამდვილი დოკუმენტი, Bencao Gangmu (Pen-ts'ao Kang-

mu) - ნათქვამია, რომ შეიცავს დაახლოებით 240 ბოსტნეულს და 125 სხვა
ინგრედიენტს.

მა ჰონგი (მა ჰუნგი), ექიმი, რომელიც ცხოვრობდა ჩვენს წელთაღრიცხვამდე მეორე

ათასწლეულში, რეკომენდაციას უწევდა ხველისა და ფილტვის დაავადებების დროს
ჩინური Ephedra sinica-დან მიღებულ წამალს, რომელიც დღესაც გამოიყენება
(ეფედრინი)
 • პლაცებო ეფექტი

• წითელი მცენარე- გულის დაავადებები

• მცენარის ზედა ნაწილები- სხეულის

ზედა ნაწილის დაავადებების
ძველი ჩინეთის სამკურნალოდ

მედიცინა • ვირის კანი, ცხოველების შარდი,

ადამიანის ორგანოები(მაგ.ძვლები-
სიფილისის სამკურნალოდ)