ლიზინგი

კავკასიის საერთაშორისო უნივერსიტეტი

სამართალმცოდნეობის ფაკულტეტის
Vll ჯგუფის სტუდენტი:
თეონა კვარაცხელია

ლექტორი: ნინო კორძაძე

თბილისი 2014 წ
 ისტორიული მიმოხილვა
 ძველი ცივილიზაციები სამეურნეო საქმიანობაში არენდას წარმატებით
იყენებდნენ. არენდის ელემენტებია აღმოჩენილი ჰამურაბის კანონებში ,
რომელიც შეიქმნა 1760 წელს ჩვენს წელთაღრიცხვამდე. დაახლოებით 2000
წელს წელთაღრიცხვამდე შუამდინარეთში შუმერები ახორციელებდნენ
მიწის, პირუტყვის, წყლის, სასოფლო-სამეურნეო იარაღების
არენდას .არენდული ურთიერთობები იმპერატორ იუსტინიან I – ის მიერ
შედგენილ ”ინსტიტუციებში” (483-365წწ). სწორედ რომის სამართლისათვის
იყო ცნობილი ნივთის ფლობა მასზე საკუთრების უფლების გარეშე, იგივე
შინაარსი აქვს ლიზინგსაც ასე, რომ ლიზინგი «კარგად დავიწყებული
ძველია».
 ლიზინგი თანამედროვე ეპოქაში
 ,,ლიზინგი”-ს (ინგლისურიდან ,,lease”-ქირით გაცემა) შემოღება
უკავშირდება სატელეფონო კომპანია ,,ბული”-ს მიერ განხორციელებულ
ოპერაციებს. მისმა ხელმძღვანელობამ 1877 წელს მიიღო გადაწყვეტილება,
კი არ გაეყიდა თავისი სატელეფონო აპარატები, არამედ გაეცა იჯარით.
თუმცა პირველი საზოგადოება, რომლის ძირითადი საქმიანობის
საფუძველიც გახდა ლიზინგური ოპერაციები, შეიქმნა 1952 წელს, სან-
ფრანცისკოში. ეს იყო კომპანია ,,იუნაითედ სთეითს იზინგ კორპორეიშნ”
(ჰენრი შონფელდი), და ამდენად აშშ გახდა ახალი ბიზნესის, კერძოდ
საბანკო ბიზნესის სამშობლო. მსოფლიო პრაქტიკაში ტერმინი ,,ლიზინგი”
გამოიყენება როგორც ხანგრძლივი მოხმარების საქონლის იჯარაზე
დაფუძნებული გარიგება .
ლიზინგის ხელშეკრულება საქართველოში

მუხლი 577. ლიზინგის ხელშეკრულების

ფორმა
საქართველოში სალიზინგო
საქმიანობას არეგულირებს ლიზინგის ხელშეკრულება იდება
საქართველოს სამოქალაქო წერილობით. ხელშეკრულება უნდა
კოდექსი, საქართველოს შეიცავდეს: 
კანონი ”სალიზინგო ა. მთლიან ფასს; 
საქმიანობის ხელშეწყობის ბ. სალიზინგო საზღაურის თანხასა
შესახებ” და საგადასახადო და მისი გადახდის ვადებს; 
კოდექსი . გ. საბოლოო გადახდის თანხას,
ხოლო ხელშეკრულების ვადამდე
შესრულებისას მისი გამოთვლის
წესს. 
 სსკ 576-ე მუხლის მიხედვით : ”ლიზინგის
ხელშეკრულებით ლიზინგის გამცემი ვალდებულია
ლიზინგის მიმღებს გადასცეს სარგებლობაში
განსაზღვრული ქონება ხელშეკრულებით დათქმული
ვადით.ლიზინგის მიმღები ვალდებულია გადაიხადოს
საზღაური დადგენილი პერიოდულობით”.
 საქართველოს სამოქალაქო კოდექსმა აღიარა
ლიზინგის კლასიკური ფორმა. ლიზინგის
ხელშეკრულების მხარეებად გამოდიან ქონების
მესაკუთრე ლიზინგის გამცემი (სალიზინგო
კომპანია ) და ლიზინგის მიმღები , რომელსაც
ქონება გადაეცემა დროებით სარგებლობაში .
 ლიზინგის ხელშეკრულება
 ლიზინგის ხელშეკრულება შეიძლება ითვალისწინებდეს
ლიზინგის მიმღების მოვალეობას ან უფლებას ხელშეკრულების
ვადის გასვლის შემდეგ იყიდოს ლიზინგის საგანი ან დაიქირავოს
იგი.ეს შესაძლებელი იქნება მხოლოდ მაშინ , თუ ხელშეკრულება
საგნის სრული ამორტიზაციით არ მთავრდება . თუ
ხელშეკრულებაში არაფერია ნათქვამი ხელშეკრულების ვადის
გასვლის შემდეგ ლიზინგის საგნის შეძენის ან დაქირავების
თაობაზე , მაშინ ლიზინგის მიმღებს შეუძლია იყიდოს ლიზინგის
საგანი ამ შემთხვევაში გათვალისწინებული უნდა იქნეს
სამოქალაქო კოდექსის 576 – ე მუხლი.
 1. ლიზინგის ხელშეკრულებით ლიზინგის გამცემი ვალდებულია
ლიზინგის მიმღებს გადასცეს სარგებლობაში განსაზღვრული
ქონება ხელშეკრულებით დათქმული ვადით.ლიზინგის მიმღები
ვალდებულია გადაიხადოს საზღაური დადგენილი
პერიოდულობით. 
 2. ლიზინგის გამცემი ვალდებულია დაამზადოს ან შეიძინოს ამ
ხელშეკრულებით გათვალისწინებული ქონება
 3. ლიზინგის ხელშეკრულებით ლიზინგის მიმღებს შეიძლება
დაეკისროს ვალდებულება ან მიენიჭოს უფლება,
ხელშეკრულების ვადის გასვლის შემდეგ იყიდოს ლიზინგის
საგანი ან დაიქირავოს იგი, თუკი ხელშეკრულება საგნის
სრული ამორტიზაციით არ მთავრდება. საბოლოო
ღირებულების გამოთვლისას ყველა შემთხვევაში
გათვალისწინებულ უნდა იქნეს ამორტიზაციის ფაქტი. თუ
ხელშეკრულებაში არ არის შესაბამისი დებულება, მაშინ
ლიზინგის მიმღები უფლებამოსილია იყიდოს ლიზინგის
საგანი.  
ლიზინგის გამცემზე მოქმედებს საქართველოს
სამოქალაქო კოდექსის გათვალისწინებული მუხლი ,
 532 მუხლი კერძოდ კი : ”გამქირავებელი მოვალეა
გადასცეს დამქირავებელს გაქირავებული ნივთი
ხელშეკრულებით გათვალისწინებული
სარგებლობისათვის ვარგის მდგომარეობაში და
ქირავნობის მთელი დროის განმავლობაში
შეინარჩუნოს ნივთის ეს მდგომარეობა”.
 ლიზინგის გამცემი
 ლიზინგის გამცემად შეიძლება გამოვიდეს ნებისმიერი
კომერციული იურიდიული პირი, ნებისმიერი ორგანიზაციულ-
სამართლებრივი ფორმით. უფრო ხშირად ლიზინგის
გამცემებად გამოდიან სალიზინგო კომპანიები , სალიზინგო
კომპანია წარმოადგენს კომერციულ ორგანიზაციას, რომელიც
იქმნება სააქციო საზოგადოების ან სხვა ორგანიზაციულ
სამართლებრივი ფორმით .სალიზინგო საქმიანობაში
მონაწილეობენ სხვადასხვა კომერციული ბანკები.
 კლასიკური სალიზინგო ოპერაციის სქემა ასეთია:
1. პოტენციალური ლიზინგის
ამღები, რომელიც
დაინტერესებულია კონკრეტული
ქონების მიღებაში, მის ხელთ
არსებული ინფორმაციის,
რეკომენდაციებისა და წინასწარ
მიღწეული შეთანხმებების
საფუძველზე ირჩევს მისთვის
საინტერესო აქტივის
მომწოდებელს
2. ირჩევს სალიზინგო კომპანიას და
დებს მასთან სალიზინგო
ხელშეკრულებას, რომლის
თანახმად, ლიზინგის გამცები
(როგორც წესი სალიზინგო კომპანია)
საკუთარი სახსრებით იძენს
ლიზინგიის ამღების მიერ შერჩეულ
ქონებას და გადასცემს ლიზინგის
ამღებს ხელშკერულებით
განსაზღვრული პირობებით.
 სალიზინგო გარიგების ანუ ლიზინგის
სუბიექტები არიან:
 ა.სალიზინგო ფირმები და კომპანიები (ლიზინგის გამცემი) -
იურიდიული პირი (მეწარმე ფიზიკური პირი), რომელიც
ახორციელებს სალიზინგო საქმიანობას, ხელშეკრულების
საფუძველზე ლიზინგის ამღებს ლიზინგით გადასცემს, მის მერ
შერჩეულ ლიზინგის საგანს.
 ბ.საწარმო-ლიზინგის ამღები. ლიზინგის ამღები არის
იურიდიული ან მეწარმე ფიზიკური პირი, რომელიც მისთვის
საჭირო ქონებას იღებს ლიზინგით.
 გ.ლიზინგის ობიექტის მიმწოდებელი_საწარმო დამამზადებელი ან
მეწარმე ფიზიკური, რომელიც ახდენს ლიზინგის ობიექტის
მიწოდებას ლიზინგის გამცემისათვის
 ლიზინგის ობიექტი

 ლიზინგის ობიექტი შესაძლოა იყოს ნებისმიერი უძრავი და

მოძრავი ქონება, რომელიც მიღებული კლასიფიკაციის
თანახმად მიეკუთვნება ძირითად საშუალებებს.
 ცნობილია სალიზინგო ოპერაციების რამდენიმე
კლასიფიკაცია.
მათ შორის:
 სუფთა ლიზინგი - როდესაც ლიზინგის ობიექტის
მომსახურების სრულ ხარჯებს კისრულობს ლიზინგის ამღები.

 ნაწილობრივი - როდესაც ლიზინგის გამცემს ეკისრება

მომსახურების მხოლოდ ნაწილი.
 გმადლობთ
ყურადღებისათვის!