HANDBOUND

AT THE

UNIVERSITY OF
TORONTO PRESS
 c
.

ai
C O RP U S

SCRIPTORUM HISTORIAE
BYZANTINAE.
EDITIO EMENDATIOR ET COPIOSIOR,

CONSILIO

B. G NIEBUHRII C. F.

1 N S T I T U T A ,

A L C T O R 1 T A T £

ACADEMIAE LITTERARUM REGIAE

BORUSSICAE
CONTIN UATA. /f

^^

GEORGIUS CEDRENUS.
TOMUS ALTER.

BONNAE
IMPENSIS ED. WEBERl
MDCCCXXXIX.
GEORGIUS CEDRENUS
lOANNIS SCYLITZAE OPE

AB

IMMANUELE BEKKERO
SUPPLETUS ET EMEKDATUS.

TOMUS ALTER.

BONNAE
IMPENSIS ED. WEDERI
MDCCCXXXIX.
I

rEsipnor tot keaphnot

2TN0TI2 ISTOPISIN.

Georg. Cedrenus tom. II.

 J^6a(.iov itog ,$a?vg', Tijg d-eiug aaQy.wamg iTog ipX9-' , Kmv- P 459
axuvxTvog Ku/ju^.XTvog iiy.ovof.iu/og i^uaiXevoiv iTrj Xe, ix dit-
voTUTOv XtovTog (puviig noixiXoTQOTiog TTu^duXig xul ix auiQftuTog
offitog uonig xui ocptg ntTOjiitvog. ovTOg Ttjv nuTQ(uuv /SuatXitav Te
5 xai SvaaijSitav Siadt^ujuivog ix d-tov nXtiov dtiaTUTO xal Tijg ^fo-
fii]TOQog xut nuvxayv tcov uyitov, xuvTtvd-tv Xotnbv liiuyiiutg xul uotX-
ytiutg xui duiftovcov intxXrjaiOi xui anXuy/vcov uvuTOf.taTg xui uXXoig

novriQoTg intTi]dtv(.iaai xvvijytoiatg tc xui InnodQO/iiiutg a/oXdl^cov

OQyavov intTrjdttov tov IdvTt/QiaTOV ytyovtv, cbg xal d^io/iioy xud-o-
g
IdXixov ixS-iad^ut, f.irj Xtytadui Ttva to nuQcxnuv uytov, uXXu xul
Tct Xiixpava tovtojv evQtaxoueva StanTveod-ut, xai ftr^di nQeojSeiav
avTwv i'§atTiTv. "ovdiv y«()" tXiytv "la/vovai ," nQ0o9-itg b
nuftf.iiuQog ^^fttjdi Tfjv Tijg MuQiug intxaXtia&a) Ttg nQio^iiuV
ov yuQ dvvuTui t<." «?.Aa firiSi d-tOTOxov avTrjv ovofKxt^tod^at,
15 Xa/Sojv yuQ iv /etQi nX^Qtg /Qvaiov ^uXcHvtiov xul vnodti^ug uvto

10 Ttvtt] imere ex Suida ztSv &£Qait6vToov xv^tov. margo P

XjLnno mundi 623S , qni ab incarnatione divina fuit 739 , potitus impe-
rjo Constantinus Caballinus Iconomachus praefuit ei annos 35. is ex
saevissimo leone versutissima pardalis, et ex semine serpentis aspis et
anguis volans , ut primum in patrium regnum et impietatem successit,
longius etiam a deo deipara omnibusque se sanctis abalienavit; ao dein-
ceps veneficiis, libidinibus, daemonum invocationibus, viscerum exsectio-
nibus aliisque raalis studiis, tum venationibus et ludis circensibus dedi-
tus idoneum se Antichristo instrumentum praebuit. atque adeo univer-
sali edicto vetuit ne quis in universum domini servorum saiicti titulo
cohonestaretur quin imo conspui eorum inventas reliquias iussit, prohi-
:

buitque eorum intercessionem postuiari, quod eos nihil posse diceret.

atque addidit scelestus Mariae quoque virginis intercessionem non esse
implorandam nihii enim eam praestare posse.
: quin et deiparam haac
noluit appeliari. sumptis enim in manus auro plenis loculis, ac prae-
 4 GEORGII CEDRENI

nadiVy r^qno rivog aiiov tGtt' Twv Si "^nolXov^^ iiTiovxiov, xivo'-

C aag nuXiv ro /(ivoiov i]Qtro rivog icriv u^ior, y.a\ Ityovaiv "ovdt-
*
vog^^ "ovrw?" tcftj xai »y JMaQia , tiog fitv tl/t toj' Xqiarov tv

avzfj, rtrtjia]fitvrj tjv, uip^ ov di rovrov anirv/.tv, ovdtv rcov Xoi-

niov yvvuixiuv ditvi]vo/t" (ftiaai Tj/iim', xvQit, ix rovrov ov 5
f.iixQU rig udvfiiu rovg XQiartuvovg y.urilu^tv, ioaxt nuqu nuv-
P 460 rcov f.uaijd^rjvut xul l4Qru^uaS(o y.ovQonaXdr]] y.ul yufi/^Qoi in^

udtl(fff uvrov TCQoartdijvat,

"K^tXd-cov di u Kixivaravrivog iv roig rov ^Oxptxiov (.tiQtai
xara rojv ^Aqu^o)v vnt/SXintro y.uxtoaui ^AQru(Suodov, ovra iv ro» 10

AoQv^Miio. b d'i rovro j^vouf xivii xur^ avrov , xu\ rbv fiiv na-
rQixtov JBiar^Qov, rbv avfif.ivari]v Kcovaruvrivov , QOfKpuiti uvtT-

Itv, Si KonQCovvfiog qojjij&tig, int^ug nuQtnniov, (ptvyti tig

rb IdficoQiov. St^tovrut di AoyyTvov arQurr/ybv rcov dvaroXixoiv
litydXuig vnoa/iatoi, xul aco^trui nuQ^ avrov. ivrtv&tv fid/utiS
Sttvoxarui roTg vmjxooig, txuiiQtov /9uoiXicov uvuyoQtvofiivcov.

B tloTfX&i di IdQrd^uoSog iv rfj noXti, xtu nuQtv&v xuru nciaav

avrrjv ruig itQug uvtaTrjhootv tixovug , uvrjyoQtvd-i] di nuQU rcov
&t^idriov ^uoiJiivg, ^Avuaruatog 6i b ijjtvdcovvfiog nurQiuQ/i^g,

xQarijaag ru rifitu xal t,(oonoiu '^vXa, cofioat tw Aaw ort fid rbv2Q
nQooi]Xo}d-ivTu iv avroTg , ovro^g fioi tint KcovaravrTvog o (iuot-
Xivg, ort firj ).oyiar] vlbv &tov tlvui ov trtxt ]\luQiu, rbv "ktyd-
(.itvov XQtorav, uX)m ipiXbv avd-Qionov ' tj yuQ IMuQia ovrcog av-

sentlbus demonstratis, sciscitatus est quanti eos putarent esse pretli.

cum responsum esset roagni , evacuato auro rursum interrogavit quanti
loculos aestimarent. cumque responsum esset nihili, "ita" inquit "Maria
quoque dum Christum gestavit utero, in honore fuit, postquam eum pe-
perit, nihilo reliquis mulierlbus praestantior est." parce nobis, domine.
haec Christianos in gravem coniecerunt maerorem; omnesque eum exosi
Artabasdo curopalatae (sororem is Copronymi in matrimonio habebat)
sese adiunxerunt.
Interea Constantinus adversus Arabes iu regionem Opsicianam pro-
fectus de Artabasdo, qui tum Dorylaei degebat, opprimendo occasiones
circumspicit. qua re cognita Artabasdus arnia contra Constantinum su-
mit, et patricium Biserum, eius sacrorum soclum, ferro obtruncat. Co-
pronymus perterritus equo Amorium profugit, Longinumque Orientaliura
ducem magnis demeritus polllcltationibus per eum in tuto fuit. hinc
calamitosissima subditorum bella, utroque imperatore creato. Artabasdus
nrbem ingressus statim ubique per eam sacras reposult imagines, eum-
ijue ordines imperatorem salutarunt. ceterum Anastasius, qui falso titu-
lum patriarchae gerebat, nianu tenens veneranda atque vivifica crucis
ligna, eum qui iis affixus fuerat iuravit ad populum , Copronymum im-
peratorem haec sibi verba dixisse "quem Maria peperit Christum, hunc
tu filium dei esse ne censueris, neque quicquam praeter hominem: ita
 HISTORIARUBI COMPENDIUM. 5
To»' Vxixtv tug xai fjiii fj /<j^Tr'^ {.lov M.UQia. xui rovio uy.ovaav"
Tff 01 A«oJ uvioy.aifjav avTov.
T(T) (f itet rtd-vi-xtv ^laafi b tcov l^nu/jMv uQ/riyoq. ovrog
t;^v uyuorurijv ixy.^.rjaiav Idvrioydug tnl noauQuy.ovra yqovovg C
SyijQfvovaav, y.i>Avovnav reHv i^Qu^arv nurQiuQyi]v ytvtod-at Iv

uvrfi, iyiov riva TiQOOiptXij jiiovuyov JSvqov dro/iiuTi ^rtffavov,

tiyQoty.ov, fv).u^fj dt /novov, y.ui lYnfQ StXoiev avyytoQr^d^ijvut

uvToTg nuTQiuQyriv fyeiv, iprjfftaua&ui avrbv rbv 2rtfpurov. &f<'j-

&fv rovTo vofiiouvTfg yivsod-ui yfiQorov^vatv uvrov Iv tw &Qovfit

10 OiovnoAffog. rovrfo tw irfi untarfiXf Ktovaruvrivog nQog ^lauii,
toauvriog xul IdQTu^uoSog , avfiftayiuv uiTovvreg ufiffoTfQOi. yt-
yove di u^Qoyia noXXrj y.ui Ofiofiol y.ura ronovg , log Ivf^dijvut

0Q1] nQog uXXrp.u y.ura t^v tQTjfiov ^a^a , xut y.i6fi7]v vnb- yijv
yarunod^ijvai. tm d^ uvTtO' trti Koofiug b nuTQiuQyrjg IdXf^uv- D
15 SQflug to{)dod6'§r^af ovv rfj nolfi avrov tx rrjg riov IMovod^ilrjTtxtv
y.uy.oSo'^iug. rovrto rto trft tfftivi] ot]fiitov iv rtZ ovQuvto. O^vuVt^
oi UirQOv rbv uytiorurov fir^rQonoliri^v rev Auftuaxov , Mg iXiy'
yovra ri]V rtjov u^Qufitov xtxl Mavtyuitov yuy.6votuv, eyXtoaaor6fii]ae
yui f^ioQiofv flg rijV tvduifiova u^Quftiuv, tvd^a y.ai TtXttovTue

^ fiuQTVQTjOug vntQ Xqiotov xui TQaviog iy.fftovi]aag rf]v d^eluv Xfi-

rovQyiuv. xovrfo rfp trei ye^/ovuaiv ificfvXiot n6-).efioi ototf ovx
iyivovTO uno yuru/joXrjg y.6afiov,
Tto y trti xara ^oqquv iffdri] erjfttTov, xal xovtg xarijXd^tv p 461

enim eum Maria peperlt ut et me mater mea Maria." hoc audito popu-
lus Constantino imperinm abrogavit.
Anno eius imperii secundo Isamus Arabum princeps moritur. hnc,
cum sanctissima Antiocheae ecclesia per quadraginta annos patriarcha
caruisset, Arabibus constitui aliquem vetantibus, cum haberet carnm sibi
Syrura quendam monachum, nomine Stephanum, pium homiBem sed ru-
sticum, Antiochensibus significavit , siquidem cupiant sibi patriarcham
concedi, ut id muneris huic Stephano committant. ii divinitus hoc fteri
rati Stephanum Theopoiis throni patriarcham elegerunt. hoc anno ct
Constantinns et Artabasdus per legatos auxilia ab Isamo petierunt.
niagna quoque siccitas fuit et multi terrae motus variis locis; adeoque
et montes in solitudine Saba inter se coiverunt , et pagus terra absor-
ptus est. eodem anno Cosmas Alexandreae patriarcha cum civibus ab
errore Monotheletarum ad veram religionem transivit. eodem anno si-
gnum in caelo visum est. Validus autem Petro sanctissimo Damasci
metropolitae , quod is Arabum et Manichaeorum errores argueret, lin-
guam praecidit, et in Arabiam felicem relegavit; ubi cum Christo testi-
moninm perhibuisset ac clara voce liturgiam cecinisset, supplicio affe-
ctus obiit. hoc anno civiiia fuere beiia, qualia non ante ab origine
niundi.
Anno tertio versus Boreain apparuit signnm , ac caelitus in quac-
 6 GEORGII CEDRENI

flg Tonovg, ytyore d'e xai atiai.iog iig lug Kaamag nvXug' x«l
uvijQtd^i] OvuXid vnb twv1.4qu^mv, uQ^ug txog u , y,u\ y.QUTtTrijg
uQ/ijg '7c/(T u^fiTpog. tovtm t(o trti b KcovaruvTTvog ntQu Sia
Ttjg yi/3vdov , y.ui Tui xtQoauo Tti'/ti rrjg noXtwg naQtxud-iat , dit-

^QUfit St xul tcog Ttjg /Qvaijg noQXtjg , inidtixvvcov tuvxbv ToTgS

o/Xoig. di ldQTu(iua8og i^tX&wv Tijg noXtcog xal av/.i/iaX(xtv

noXtfiov i]TTi]^i] xaxa y.Quxog. rot; St KonQcovvf.iov t« nXoTa

XQUTi^aavTog tyivtxo Xtfibg ia/vQog tv TJj noXti, waxt nQU&ijvai
B Tov fioSiov Ti]g y.Qi&ijg tlg vof.daf.iUTU ijS' y.ul ru Xoinu bfiouog.
Tov Si Xuov &vi]ay.ovxog xui unoXXvfiivov ^vuyy.dodrj l^Qxd^uodog 10
unoXvfiv uvxbv xul i§iQ/tadat unb xijg noXtcog. Ntx^xag di b
vlbg ^Qxa^uoSov fniovv(x'^ag Xabv Ixavbv i]X&fv 'icog XQvaovno-
Xf.cjog. y.ui ntQcxaug b KonQcLvvfiog idico'§iv uvxbv y.ai xaxuXuficbv
i/fiQOjoaxo. xai xovxov ntdi]aag, iXd-tbv Sia xov xti/ovg, tco
TTUTQi intdfixvvotv. ucpvco di nuQUXu^dfitvog Siu tov /fQouiov 15
Tii/ovg xi]v ndXiv nuQiXa^t, xul /fiQdoaufitvog lAQxd^aaSov y.ul

Tovg avv avxM xovxov fiiv avv ToTg Sva\v avxov vtoTg ixvcpXcoof,

Tw Si Bay.xdyfwv /tiQOxonr]oag iv xc^T Kvvijyico untxtrpdXtaf,

noXXovg Si xai uXXovg tcov uqov/ovxcov dvttXt , xul xug ovoiag

C avxcov iSrjfifvatv. Inntxbv Si notftjaug tloi^yayf xbv l4Qxd^uaSov20

avv ToTg vloTg avxov y.al xoTg cpiXotg StStfiivoig ufia l4vuoxuoi(ii
TCo ipfvScovvficp naxQiuQ/]] xvcpdivxi Si]fiooi())g y.ul ini or(p dvxi-

cxQocfMg y.ad-f^ofiivcom xoTg Si avv uvTca iXd-ovoiv i'ia)Tty.oTg ixi-

15 iniSfiv.vv6LV?

dam loca pulvls delatus est. terra quoque ad Caspias portas motu tre-
mefacta, et Validus ab Arabibus necatus, cum eorum princeps unum
fuisset annum. ei successit Izidus Leipsus. eo anno Constantinus per
Abydum traiicit, et apud terrestrem Cpoiis murum castra ponit, excur-
rens etiam usque ad auream portam, ut se multitudini ostentaret. Arta-
basdus autem urbe egressus praelio commisso victus fususque est. cum-
que Copronymus navium esset potitus, fames ingens in urbe exstitit,
ita ut modius hordei ad 12 nomismata venderetur, eademque esset reli-
quae annonae caritas. moriente ergo et pereunte populo, coactus est
Artabasdus eo dimisso Cpoli excedere. sed filius eius Nicetas collecto
non pocnitendo exercitu usque ad Chrysopolin pervenit. et Copronymus
suis copiis traiectis eum profligavit, inque fuga cepit et compedibns
vinctum ad murum aggressus patri ostendit. subitoque a terrestri muro
adortus urbem cepit. ita Artabasdo in suam potestatem redacto , et iis
qui eum comitabantur, ipsi duobusque eius filiis oculos effodit; Bacta-
gmum , manibus prius amputatis , in Cynegio capite truncavit. multos
quoque proceres e vita sustulit et eorum bona publicavit. inde eque-
stres ludos edens, Artabasdum filiosque et amicos eius vinctos introduci
iussit, una cum Anastasio, qui se falso pro patriarcha gerebat, et tunc
pubiice verberatus asino praepostere impositus sedebat. extraneis quos
 HISTORIARUM COIMPENDIUIH. 7
7.natv eiatQ/iad^at tig rovg oVxovg yMi diuQ7iuL,Hv %ug ovaiug twv
TToXixm'. xov di ip/Evdurvftov nuTQiuQ/rjV log 0ft6(fQ0vu uvTOv,
extfo^ijaug xul dovXwoug, nuhv tv tw d^Qovto Trjg ItQioavvr^g uno"
xuTtOTriai.
5 Tcp S' iTtt tqiuvT] xo/nTiTTig (.iiyug xutu ttjv ^vqIuv , xu\
3IuQ0vu/ii Twv IAqu^iov ixQUTriOt , xul nuQuxXriOtt TtOV iv Tfj tuu D
XQiaTtuviov ovvtxcoQrjae /tiQOTovtj&^vat QeocfvXuxTOv nQfa^vTt~
Qov ^EdioriPOV nuTQiuQ/riV IdvTio/iiug , xoi/iirid-ivTOg ^TfCfuvov,
xul TovTov yQui.if.iuai xu&oXixaig Ti{.tuad-ui nUQu tmv IAqu^mv
10 nQoatTu^i.
Tio t tTtt udtiuv tvQwv KonQfuvvftog tv rfj uvutoX^ log

rixjv ldQu(iiov nQog uXXtiXovg (.lu/ofiivMv, rtQftuvixttuv nuQuXuf.i-

/3(ivii xtti IntOTQUTtvti /iovXi/iu xul IdaovQiu. nQoatXu^tro Se
xui Tovg nQog ftr/TQog avyytvttg, xui tv Bvl^uvTi(o fttTMxtae, avv
15 uvToig di xui noXXovg 2vQovg ftovotfvatTug. yiyovt df uno i jiv-
yovoTOv fMg te axorog hfii/XoiStg.
Tio <;' iTtt iyivtTO aetofibg ftiyug iv JJuXatarivr] xui ev tm P 462
^IoqSuvti xut iv nuai] rfj ^vQt^ , firjVi ^IuvovuQiip eig rtjv tt] , ojqu,

d'. xul uvuQid^ftriTOt fivQtudtg Tedviyxuatv, ixxXrjaiai re xui fto~

20 vaoTriQta nenTtoxaot, xui fiuXtoxu xutu ttjv eQijfiov rijg uyiag
noXeiog. rtTt avrio eret Xoiftwdtjg &civuTog uno 2ixeXiug xui Ku-
lu^Qiug uQ'^(/.fievog oTov ri nvQ iniveftofievov inl TrjV Hloveft^u-
aiuv xul 'EXXuda xal rag naQUXiifiivag vr^aovg riXd-e di^ oXrig jrjg

secum adduxerat, mandavit nt domos dvinm diriperent. sed patriar-

cham llium sui erroris sectatorem, territum atque subactum, rursum in
pristino solio collocavit.
Anno i Syria magnus cometa apparuit, et Maruamns in Arabes
in
imperium coepit. hic Christianorum qui per Orientem sunt cohortatio-
nibus persuasns, concessit ut Theophylactus Edessemis presbyter An-
tiocheae designaretur patriarcha, mortuo tum Stephano, enmque pubiico
edicto iussit ab Arabibus in honore haberi.
Anno 5 Copronymus nactus occasionera rei in Oriente gerendae,
inter Arabes civili vigente bello, Germaniciam recipit, exercitumque ad
Duiichiam et in Assyriam ducit. roatris quoque suae cognatos sibi ad-
sciscit, et Byzantinm eos transfert, multosque cum his Syros, Christo
unicam afiingentes naturam, qui dicnntur Monophysitae. a 10 usque ad
15 diem Augusti tenebrae fuerunt caliginosae.
Anno sexto magnus fuit in Palaestina terrae motus, et ad lorda-
nem perque universam Syriam, die mensis lanuarii 18, hora 4, innume-
raque hominum perierunt milia, corruerunt templa et monasteria, maxi-
me per solitndinem urbis sanctae. eodem anao pestis, ab Sicilia et Ca-
labria sumpto initio, veluti ignis proxima corripiens Monembasiam us-
«iuc et in Graeciam sese propagavit insulasque circuroiacentes. per to-
 8 GEORGII CEDRENI

td' IvSiHXiwvoQ. %fi 5i it ^Q^avxo Iv tfj ^aaiXtSi noXii uirpvr^Q

uoQUTiog ylviad^at fV t£ roig tmv dv&Qainiov l[.iaTiotg x«t Iv Totg
TttJv ey.y.Xipiwv IninXotg GTUvQia eXatwdi] nXetara, iytvtTO ovv

B ivxevd^ev rotg uv9-Q(Lnoig Xvnrj y.ut u9-vf.tiu noXXr] TJj Tov TOtovTOV
oi]fieiov unoQia. iyivero de xul d^iofir^viu noty.ilMV nadtov, u(pei- 5

ddig Tovg }MOvg oJ^o&Qevovaa, ov (.tovov tov? ev rfj noXet uXXii y.ul

Tidar] Tfj neQiyu)QW. iyevovto de xai (fuvruaiui , wg noXXovg tiov

uvdQConwv iv iy.aTuaei ytvofxivovg vofA.iC,ttv '^ivotg Tta\ y.a\ ^QtuQotg

TiQoatonotg avvoSeveiv, y.ui Tovg unavTiovrag uvToTg log S^9-ev (fi-

%ovg nQoaayoQevovTug y.ui SiuXtyofiivovg. ar^fittovfievoi Se t« nuQ 10

arTWV "KaXovfteva ta/uTOv i'^i]yovvTO yivofttva. tcoQCOv Se rovg uv-
Tovg tig oYy.ovg eiaeQ/ofiivovg, y.u\ Tovg fiev tov or/.ov ZQefKJovTug

C Tovg Se '^icpet TiTQtoay.ovTag, avvi^utve Se t« nXeToTU Ttov nuQ uvt(j)v

T^tyofievtov yivea&ai ovTtog xad-tog tjSov, rto Se iuQivto xutQio rrjg

7iQtoTi]g ivSiy.Titovog enereive fitiL,6vvog. Tio Si d^tQtvio i'^ey.uvOi] 15

iiadnu'§ , ojore xui bXoxXi^Qovg oVyovg y.7^eia9i]vut nuvxeXoig, xu\

(X7] etvui Tovg otpeiXovTug O^dnxeiv Tovg vexQovg, &aTt fir] t^uQxeTv
Tovg XQU^^drovg eig ti]v tovtiov ixxofitdrjv, uXXu xui Stu uXoycov
xut Stu ufiu^tov ixcpiQetv rovg Te9-vetoTag , xui iv ToTg nQOTti/i-
Cfiuai xu\ nQouoTeioig xu\ xivaTiQVUig uvvSQOig xu\ Xdxxotg d«-20
7iTf.a9ui uvTOvg, tov nXrjQcoO-ivTtov Tovg ufintXcovug xa\ xijnovg
StiaxunTOv, xui fioXtg Tovrovg Ya/vauv inixaXviput. nuvxog Si
D oixov Siu(p9uQevxog Si(a Tt]v uai^etuv tov KonQCOvvfiov, nuvra
Tov nXovTOv T(Jov oixi^TOQCov Tr]g noXtcog elaxofiiaug iv tco naXuTito

tam indlctlonem 14 et initio 15 Cpoli subito et visu non observante

existere in honiinum vestibus et in ecclesiae supellectile plurimae cru-
ces, quasi ex oleo factae, coeperunt. quo signo quid portenderetur,
cum homines non assequerentur, in magnum niaerorem atque solicitudi-
nem inciderunt. sed et varia mala dei ira immissa populum confertim
absumebant, non in urbe modo sed in universa vicinia. visa quoque
hominibus oblata sunt, ita ut multi hominum mente abalienati putarent
se cum peregrinis quibusdam et terribili vultu praedltis hominibus iter
facere, qui occurrentes sibi tanquam amicos compellarent atque cum iis
coUoquerentur ; ac cum annotassent quae ab iis dicebantur, tum demum
narraverunt, cum ea iam exitus comprobasset. videbant autem eos in
aedes intrare, aliosque intus suspendere, alios gladio ferire. eventus
pleraque ab ipsis dicta vera ostendit. verno tempore priniae indictionis
maium magis sese intendit, prorsusque exarsit aestate, adeo ut et totae
domus concluderentur, et deessent qui cadavera humarent, neque etiam
satls esset grabatorum ad ea efferenda, sed iumenta ad hoc et vehicula
adliiberentur, atque illa in propugnaculis, suburbiis, cisternis siccatis ac
lacubus sepelirentur ; qulbus impletis vineae quoque et horti effossi vix
obtegendis cadHveribus snfl'ecerHit. interim Copronymns omnibns pro-
pter ipsius impletateia famiiiis evastatis , omnes oppidanorum facultates
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 9

untdtxom xartXa^e dt xul b TiZv lAyaQrjVOJv axoXog ano lAXi^av-

dQiiug tig KvuQOv, \'vd^u r^v o '^Piofiuixog axoXog' inimaiuv di
uvx(o b xiov 'Pcofiuiiov axQuxr^yog , y.ui xo axofiu xov XifAtvog xqu-
rrjaug, uQdr^v unioXtoe nuvxug, XQttg (.lovovg tXtvd^iQioaug diu
5 To fir^vv(.ta,

Tio 3-' txii y.uxuduoxexui MuQOvufi vnb xwv MuvQorpoQiov

riov Xtyofiivojv XQvauQonuxtov, xal ^uqvxuxov noXtfiov y.Qoxr^&iv-
Tog xxelvtxui, x^ Jf xt xov 'Iuvovuqiov fir/vbg yt^-vuxui xu aoe~
^ti Kcovaxavxtvo) vibg tx xijg Xu^cxQug EiQi^vijg, ov incovoftuauv
10 yitovxa. xc^t uvxco /Qovor ytyove aftafibg tv 2vQi(f. xui fnytxXij P 463
xul cfo^tQu nrcoaig, o^fv ui fttv xcvv noXtcov bXoxXriQUig ijcpuvi-

adr,auv ul Se ftiocog. txtQui unb xcov oQetvcJov tig xu vnoxtifieva

Tiedia ovv xoTg xtlyioi xul xoTg oixrjfiuaiv bXoxXrjQoi acoui ftextoxr^-

aav (xig unb fttXuov T^. iv Mtoonoxufiitt de .eig ftrjXog ftiXtu dvo
iSiQQdy^] 7] yij, xul ix xov ^vd^ov uvxijg uvrjd^ri yT] Xevxoxdxtj xul
ufiftcodr^g, Tig ix ftto()v uvrjXd^e Uoov ftovXixbv uont7.ov, XuXovv
uvd-QO)nivi] (f(ovfj, nQOff)]vvov td-vovg inid'QOfti]v ix xT^g iQijftov
xuxu xcJov jiQu^cov • o xui ytyovt,

Tco di tnofttvcp XQOvco xi;g d ivSixxiiovog xf] tOQxij xijg nev~ B

^xrixoaxr^g, eoxeyjev b dvooe^i;g Ku/juXXTvog xbv viov uvxov udtovxa
eig ^uaiXeu dtix Idvuaxaoiov xov xptvdiovvfiov naxQidQ/ov xal
ovftcfQovog avxov*

corrasit inqne congessit* Agarenornm quoque ea tempestate

palatinm
classis ad Cyprum appulit.erat ibi Roraana etiam classis, cuius dnctor
portus faucibus occupatis subito adortus hostes occidione deievit, tribus
tantum dimissis qui indicium perferrent.
Anno Constantini nono Maruamus a Maurophoris, qni et Chrysaro-
nitae, invaditur, gravissimaque commissa pugna occiditur. die vigesima
quinta lanuarii mensis Constantino ex Chazara Irena filius nascitur, cui
Leoni nomen fecit. eodeii\ tempore in Syria gravis terrae motus terri-
biles edidit ruinas , quibusdam urbibus prorsus , quibusdam ad mcdiam
partem prostratis, nonnullis etiam a montanis in subiectas planities cura
muris et aedificiis absque nilo damno traiectis usque ad sex miliaria.
porro in Mesopotamia terra in longum ad duo milia passuum rupta est,
exque eius imo terra albissima atqnc arenosa egesta, de cuius medio
animal muli forma adscendit, humana voce loquens et pracdicens popu-
lum quendam e solitudine in Arabas incursionem facturum. quod et sic
evenit.

Anno sequenti ,
qnartae indictionis ipso Pentecostae festo die , Ca-
ballinus iilium suum Leonem imperio inauguravit, coronam ei imponente
Anastasio, falso patriarcha et socio impictatis eius.
 10 GEORGII GEDRENI
Tio i iTit (y.oi/iiijd^7j Qiorfv)MXTOg b uytcoTUTog naTQtuQ/r^g
'AvTio/Hug.
T(p itt iTii KwvaTUVTtvog ttjv OiodoGtovnoXiv naQtlu^fv
ti/iia Tf] MeXtTtivj], ul/i.iuhoTiaug nuvTug Tovgixilai. y.ul nQO-
fuait TOv &UVUTI/.OV nQoa}.u(:)6fiivog Tovg avyytviig avTOv IdQ/ii- 5
riovg x«t ^vQOvg uiQiTixovg iYg rf to BvI^uvtiov /itTor/.iai xut ti)v
OQuy.ljV ' o'l /ili/Qt TOV VVV TTjV (/LlQtatV TOV TVQaVVOV dlUy.QUTOV-
C atv. vrp' (hv y.ul tnluTvv&i] ?; u'iQiaig tojv IIuvXiy.iuvwv,

Tu) i^ txH b dvaat/jr^g lAvaoTuatog, b uvitQog, Tt9-vrjyt avv

ifl '^''^yS] xut T(Ti arofiuTi oixTiaTto ndd^tt T(p Xtyo/itvro /OQddipro, 10

xouQov diu aTo/iuTog ifitaug , uE,iuv jiaag 6ix7]V vntQ Tt Tr^g xutu
&tov xui Tov diSuay.uXov T6X(.n]g.

T(xi ty fTii KcovaTuvTivog b Svaat^i]g xutu tiuv uyicov xal

GtnTwv tixovwv 7iaQ(ivo/xov avviSQiov TXr]' intoy.6n(ov avviXi^iv iv

Tw Tijg JSvQiag naXuTico, lov tS,i]Q/t QtoSoaiog b vlbg ylyji/i(XQOv 15

b ^E(ftaov y.al HuaTr^Xug b niQyr^g. oi y.ud-' tuvTOvg t« So^Uvtu
Soy/iaTiauvxtg , /a]Stvbg nuQ^vTog ix t(Zv y.udo)uy.(Zv d^Qoviov
D {P(6/trjg (pr^/tl xul ldXf6,avSQtiag y.ui lAvTio/tiug y.ui 'ItQoaoXv/Kov),
y.ul uno i Tov Ot^QovuQiov /it]vbg uQht/ttvoi Sit^Qy.tauv tcog r[
AvyovaTov tj)? avTijg ivSty.Ticovog. xud-' i]v iv BXa/tQvatg iXO-ov- 20
rtg 01 Tijg d^tOT^y.ov noXi/iioi , uvr]Xd-( y.ui KwvaTuvTivog b Ku-
/SuXXivog iv T(p u/il3(ovt, xqutwv KtovaTuvTivov /iovu/6v, iniaxo-
nov ytv6/iivov rov ^vXaiov' xal iniv'§u/iivog t(fr^ /tiyuXi] ttj

Anno 10 diem suum obiit Tbeophylactus, sanctissimns Antiocheae

patriarcha.
Anno 11 Constantinus Theodosiopolin et Melitenam recepit, captis
qnotqtiot ibi erant oinnibus; ususque pestis praescriptione co|rnatos suos
Armenios et Syros haereticos ad se receptos Byzantii et in Thracia
coUocavit; qui in hunc usque diem in haeresi tyranni persistunt. ab
iisdem et Pauliciana haeresis latius est propagata.
Anno 12 impius et profanus ilie pontitex Anastasius anima cum
corpore pereunte mortuus est, ex miserrimo morbo qui chordapsus dici-
tur, stercns per os e^erens. dignasque dedit poenas suarum in deum
et praeceptoreni iniuriarum.
Anno 13 Constantinus impium 338 episcoporum concilium adversus
sacras imagines coegit in palatio Syriae. principes erant Theodosius
Apsimari filius Ephcsi et Pastelas Pergae episcopi. hi suas sententias
propria auctoritate ratas esse iubentes, nemine a catholicis soliis (Ro-
mani dico, Alexandrcam Antiocheam et Hierosolyma) praesente, a deci-
ma B^ebruarii usque ad octavam Augusti diem eiusdem anni synodum
conlinuarunt, ea dle cum in Blachernense fanum convenissent deiparae
illi adversarii, conscendit arabonem Caballinus, Constantinum monachum

tenens, qui Sylaei fuerat episcopus; precatusque magna voce "multi

 HISTORIARUM COMPENDIUM. 11

(fMiij " Ko)VGTavTirov oixovf.uvtxov naxQiuQyov tioVm t« fV;;.'*

yui fitru Tuvra uvrjXdov uf.i(furiQOc iv tm ffVQO) , xui i^tcfutvrfaav

TTjv uvrcov y.ay.6do't;ov uiQfaiv ivconiov navrog rov Xuov, uvuOf/iia-
riaavreg tov uytcmarov rtQfiuvov yMi r&coQytov rhv Kvuqov xui P 464
5^IiO(ivvr]v Tuv ^ufiuaxr^vuv, uvdQug uylovg xul uldfa/fiovg dtSu-
axdXovg. tio ()' uvtm trti iQr^rr^auv oi BovXyuQoi nuxru diik t«
XTtai^tvTa xdaTQu , xul rov fiuaiXtcog uriftuoavTog rov unoxQiaid-

Qtov uvrcZv f^TiXdov tcog tcHjv fiaxQcov Ttiycov, xal noXX-r^v uly^fxa-
lojaiuv notTjauvTfg vniarQtipuv d^Xu^ttg.
10 Tip id\ trfi o ^uatXfvg intarQurtvaf xaru BovXyuQcov, xul
i).dcov fig Ti]V x).tiaovQuv BiQtyujSuVj noXXovg unoltaug, vni-
arQtxpt fitr^ moyivr^g.
Tcp X trtt Soxirr^g darrjQ icpuvrj xard ttjv tcouv, XufinQo- B
TUTog, inl rjfitQug t, xui avd-ig nQog dvotv ijfiiQug xa'.
15 Tcp xu Irti lArdQfuv rbv doidtfiov fiovuyov, tov Xtyofitvov
KuXvfiirr^r, iv BXuytQvutg iXtyyovru uvrov ti)v dai^ttuv dntxrftve
dtd fiuariyiov o KonQcivvfiog,
Tcp xy trtt yiyovt tpvyog fiiya xui ntXQorurov xaru ttjv /Sa-
aiXiSa y.ui Tr^v dvuro)J]v xui uQxrov xcai dcoiv, wort rijV dQxrcpuv
20 Tot; JJovrov nuQuXiuv ini txaruv fiiXia to niXuyog dnoXtd-iod^rjVui
xat ini X' nrjyttg ro nu&og nuyijvui * ovntQ yiorta&tvrog i]t§i]d^ij

ini (iXXug x nrjyttg , woTt avfif-iOQCfCod^rjvui tt^v d^uXuoaav rfj

sint" inquit "anni vitae Constantino oecumenico patriarchae." his ge-

stis imperator cum novo patriarcha in forum est progressus, ac coram
universo populo pravam suam haeresin proclamaverunt, anathemate fe-
rientes sanctissinium Gerroanum, Georgium Cypri episcopum et loanncra
Damascenum, viros sanctos et venerabiles doctores. hoc ipso anno Bul-
gari propter quaedam castra exstructa postulant nova pacta. cumque
eorum legatum Constantinus ignominiose tractasset, excursione usque
ad Longum murum facta, ingenti praeda potiti, incolumes domum re-
deunt.
Anno 19 imperator expeditionem in Bulgaros fecit. cumque ad an-
gustias usque qiiibus Beregaba nomen venisset, multis suorum amissis
doffium cum dedecore revertit.
Auno 20 cometa, qul a trabis forma Graecis docites dicitur, fulgen-
tissimus apparuit per 10 dies in parte orientali, rursusque occasum ver-
sus alios 21.
Anno 21 Copronymtis Andream cognomento Calybiten, celebrem in
Blachernis monachum, tlagris interfecit, quod is ipsius impietatem re-
prehendisset.
Anno 23 ingens fuit et saevissimum frigus Cpoli, ac versns ortum,
septentrionem et occasum. id mare septentrionale a terra ad 100 usque
miliaria in lapidem redegit, crassitie 30 cubitorum. et nive glaciei su-
perfusa aucta est crassities aliis 20 cubitis. itaque mare protinus ter-
 12 GEORGII CEDRENI
C 'itjQu, x«J nil^onoQtto&tti vniQS^ev tov XQvovg nuQu rt urdQconiov
y.al L,mi)v i](itQ(ov rt xui uyQiMv rb niXuyog, uno re Ziy./iuq jLUXQt
Ztuvov^tiog xul rov Kov(pi] jiorufAOv rov ^avdaTQtcug rt y.ul Ju-
v(xnQt(og y.ui T(7n' Nt/.QonvX(x)v y.u\ rT]g loint]g uxTijg ftt/Qi Mt-
m]fi^Qiug y.ui l\li]dfiug. t(o di (DtfiQOvuQia} fir]Vi rov roiovrovS
ndyov y.uru y.tltvoiv d^tov tlg nltiaru OQtocpuvr] Tfir]iiuTU diaiQt-
VtvTog, xui T7/ rcov uvtficav /?/« inl rb "^ltQbv xuTivtx&tvrog , diu
rov OTtvov inl rr]v niAtv tcpd^uotv, y.al fit/Qi rijg IlQonovTtdog
xal T(ov vi]0(ov y.ui U^vSov nuouv rf]V nuQuXiuv in}J]Q(oauv, iv
oig vnriQ/t xal t^(oa uyQiu rt y.ul ijfitQU rtd^vtcoru. nug di b fiov- 10
Xofuvog anb ^ocpiavcov t'(og rijg noltcog xui unb XQvoovnoXtcag
D tcog rov uyiov BldfiuvTog x«t r(dv ru)Mr(dv uy.coXvrcog (og ini '^i]-

Qoig i^udiL,ov. 'iv di i'i uvr(jjv nQoacpu^uv rf] rr]g dy.QonoXttog

oxuht. ovvtTQiiptv uvxtJv. tTfQOv dt r(p rti/ei nQOOQuyiv rovro

fityuXcog idovrjatv, log y.ai rovg tvdo&tv oly.ovvrag ovfifitrao/tTv 15
rov odXov. eig TQiu di Quyiv iL,(t)ot ti]v noliv unb tmv Muyyd-
•vcov icog rov BoonoQiov , ov rivbg rb vipog vntQtT/t rijg nolttog.

r(p di MuQTi(0 fti]vi dortQtg dd-QOCog iy. rov ovquvov tninrov, mq

Itytiv nuvTug ovvTtXtiuv eivut. av/fi6g rt nolvg yiyovtv (fjg ^^-
P 465 Qavd-ijvtti nr]yug yu\ noTUfiovg. urtvu ftXincov y.ui dxovcav o dvo- 20
Gtog ovx r^ad^uvtro fiuoriyug elvui rov d^eov nQog intorQOfpfjv rwv
^e^ijXcov uvTOv xu\ uio/ioTUiv nQu^tcoVf dXX^ dyuycbv fiukXov rbv
nuTQtuQ/t]v Xiyei uvT(p "ri f]ftvig ^Xdnrti, iuv Xiycopitv ti]v &to-

20 o om P
rae aequale fuit, pedestrlqae itineri Tiominum ferarum ac domesticornm
animalium glacies locum dedit, a Zichia usque ad Danubium et Cupham
flnviunt ac Danastrin et Danaprin et Necropyla reliquumque litus usque
ad Mesembriam et Moesiam. Februario mense glacies ista dei iussu in
plurima montium similia frusta discessit, quae ventorum vi ad Hierum
(fanum Latine) delata inde per angustias ad urbem devenerunt, litus-
que omne ad Propontidem usque et Abydum et insulas obtexerunt. erant
iis immixta ferarum et cicurum animaiium cadavera. licebat veluti in
terra pedibus iter facere a Sophianis usque ad urbem et a Chrysopoli
usque ad divi Mamantis et Galatas. unum de his frustis allisum arcis
scalae eam confregit. aliud muro allisum vehementer enm concussit,
sentientibus tremorem iis etiam qui intus habitabant. inde in tres ru-
ptum partes urbem cinxit , a Manganis usque ad Bosporium , altitudine
muros superans. Martio mense confertim stellae de caelo ceciderunt,
ita ut vulgo diceretur finis mundi appetiisse; siccitasque fuit ingens,
qua et fontes et flumina exaruerunt. quae impius ille cernens atque
inaudiens, non sensit a deo has immitti plagas ipsius a profanis conati-
bus avertendi gratia. quin imo vocatum ad se patriarcham interrogavit
"ecquid mali nobis inde erit, si pro deipara Christiparam dicamus?"
 HIST0RIARU3I COMPENDIUM. 13

roy.or Xqwtotuxov ;^^ b dt ni/)t7iTv'.^u/ntvog avTov Xtyu *

tXtr^aoVy

dtanoTU, fir^dt ffg ivvoiuv aov t^-iiri ovTog b Xoyog. ov/ OQag
oau aTi^XiTtviTUi y.al uvaS^ijuaTt^tTUi NtaToQtog vnb nuaijg jijg
;^^
ixxJiriOtug xui b fiaatXtvg "iyw jiiad^iiv d^tXwv rifJioTr^aa^^ (pi]air,

5"t(og df aov tOTto b Xoyog." ov noXv rb iv fito(o, xui u^ta ttg

Tov /ttQOTOvr^OtvTa vn avTOV nuTQKXQ/r^v dttnQtA^UTO, uTtva (xtT
bXiyov iQovfiiv,
Tio xd' tTft uyunr^v dijd^iv notrjoag fifra JJuyuvov rov xv- B
Qiov BovXydQior, ti,ui(fvr^g f't;tX&(uv rTjg noXfcog xul u(f)v\(xxTOvg

IdfVQOiv rag xXfiaovQag dta rijv dnaTi^X-rjv ttQijvtjv, iiaTjXd^tv tig

BovXyuQiuv Hog Tovj.iTt^ug, xa\ ^uXtJbv nvQ tig rug avXdg «j iv^)*,

(.itTu q6(jOV vniaTQfxpi , ftr^dfv ytn^uTov noti\aug.

T(7) y.i fTfi fXf.iavr/g ytvofttvog b dvaafjStjg /SaaiXfvg xard
navTog (fo^ovfttvov rbv O-fov , 2Tt(fuvov rbv viov aidiotftov
15 (ivra ToTg nuoi diu rb iv aQfTuTg notxiXutg ixXuftnttv (}'E,rjX0VTU
yuQ /Qorovg inoir^otv iv rtp ^ovv(Tt rov uyiov AvS^irriov tyxXtt- C
arof) noixiXcog TiftioQrjOUfifvog untxTttvt. noXXtuv di uq/ovtiov
xul OTQUTtioTtov dtu[jXrfOivTtov nQoaxvvttv rdg tixbvug dtutpoQOtg
rifitOQiutg rovTOvg uvuXtootv. oqxov Jf xaOoXixbv nd.vTag rovg
SOvnb rrjv avrov ^aatXtiav bvrug dnfjTijOfv, fixbvi fii] nQoaxvvijaai
rtvt. fnd^ (JDV xul KtovaTurTTvov rbv ipfvdtovvftov nuTQi(xQ/7]v inl

dftfitovog urtXOtTr xui vipiiioavra rd rifita '^vXa bfioaut nfnoirixtv

ixtg oix tari ruiv nQoaxvvovvriov rdg iixovag' xal rovrov nuQavru

patriarcha imperatorem amplexus "miserere" ait, "domine, neqne hoc

iii aaimum tuum venire patiaris. nonne enim vides quibus damnationi-
bus et anathematibus infamis ab universa ecclesia slt factus Nestorius V"
tum Constantinus discendi causa se quaesivisse ait, mandatque ne hunc
sermonem ulli hominum aperiat. neque multo post dignam a se consti-
tuto patriarchae mercedem rependit, ut paulo inferius ostendemus.
Anno 24 Constantinus pace cum Pagano Bulgarorum principe facta
subito est ab urbe cum exercitu profectus ; claustrisque custodis ob pa-
cem nimirum istam fraudulentam vacuis inventis in Bulgariam Tumtzam
usque progressus, tuguriis in quas incidebat incensis, metuens sibi do-
mum rediit, nuUo praeclaro facinore edito.
Anno 25insania contra omnes deum timcntes percitus Stephanum
inniorem, omnibus ob illustres virtutes cultnm (sexaginta enim annos
inclusus claustro, quod est in colle S. Auxentii, exegerat), varie excru-
ciatum necat. multos etiam procerum atque militum suppliciis diversis
sustulit, delatos quod imaginibus supplicassent. exegitque ab omnibus
suo imperio subiectis iuramentum , quo confirmarent nulli se imagini
supplicaturos. quos inter fecit etiam ut Constantinus falso patriarcha
dictus suggestum conscenderet, elevatisque venerandis crucis lignis ad-
oratorem imaginum sese esse inreiurando interposito diffiteretur. statim-
 14 GEORGII CEDRENI

GTfifsavtTr^v uvTi fiova/ov inetae yevto&ai xai xQedJv fxnaXaftftd-

viiv xal xiduQOidwv uvt/iad^ai iv t^ ^aGiXiy.fi TQun^Lrj. uXV ovx
elg fiay.Quv i] diyrj rovTov Tutg xov f.itutfp6vov /jQol naQudiSwye.
D f.tudo)v yuQ uXdoTO)Q OTi nuTQidQ/tjg nollovg inXtjQOffiOQr^Oiv
elntiv jov ^aotXia nQog uvtov oti ovx iOTi d-tdg b XQiOTog , y.ulS
dia TOVTO OvSi TTjV fir^TiQa UVTOV i/M &iOT6y.OV, t^tfldvT] yuT*
uvTOv ojg To fivoTi]Qiov avTOV &Qiafi(itvaavTog. y.tt\ inid^tig uvti7i

noXXug nXijyug id^Qidft^tvotv iv tm InnodQOfiM ifinTvofiivov xul

GVQ^fitvov. ilru uGcfuXtodfievog uvtov unooTiXXti nQog uvrbv

nuTQixiovg , y.ai (frjOi ^'^ri 7.iyitg uqti ntQi rijg niartwg rjfiojv xal 10
rijg ovvodov i]g inotrjoufiev ;'^ b Si fiaratwd-ilg ruTg (fQiaiv, olo"

P 456 fuvog avTov ndXiv f^fvfitvioua&ut, unoxQi&tig tine "^xciXwg inoiri~

aag rijV ovvodov, xut xuXwg nioTtvftg.^* ol di intytXdaavTfg
elnov nQog uvt6v '^'^rjfuTg rovTO fiovov ridiXofitv ay.ovoai nuQU rov
fituQOv aov OTOftuTog ," xat naQa/Qrjfia t^ayayovTtg uvrbv unt- 15
xiffdXiouv, xul rb acofiu uvtov tQQtipuv ttg rb niXayog , tvd-a

nQ(A)TOv vnrJQ/tv b rijg ayiag TliXayiug vaog, ov b d-tOfitOTjg xara-

xXvaug xai rdrfov xuTudixcov notriaug ixdXtoe rb UtXdyiov. dvri-
/iiQOTOvtT Se nuTQidQ/rjv Niy.i]Tuv tvvov/ov xui ^9-Xd^ov. waav-
Tfjog Si xal THtqov rbv tiQbv y.ai rbv d-fOffOQOv ^Titpavov rbv roi 20
Av'S,tvTiov fUTu noXXug aixiag ffovtvaug tlg rb niXuyog avQivrug

B Qiffr]vai nQOoiTU^e. noXXovg di xul triQOvg uQ/ovrug xa\ fiova-

18 nazaXvaas Xylander

que huic persuasit ut pro monacho stephanita fieret, carne vesceretur,

inque regia mensa fidicines audire sustineret. sed non multo post di-
vina vindicta hunc in manus cruenti homicidae tradidit. etenim Con-
stantinus certior factus patriarcham multis hominibus pro certo persua-
sisse imperatorem sibi dixisse, se Christum pro deo et proinde matrem
eius pro deipara nequaquam habere, furore adversus eum, ut qui secre-
tum ipsius publicatum traduxisset, incensus est. itaque multis verberi-
bus multatum in triumpho per circum duci curavit, consputum atque
raptatum. inde cum eum in custodiam dedisset, mittit ad eum patricios,
qui scitarentur quidnam adhuc de imperatoris religione ac synodo ab
ipso celebrata sentiret. at vanus animi ille, sperans hoc pacto se impe-
ratorem placaturum, respondit recte eum instituenda synodo egisse, re-
cteque de fide sentire. qui missi erant, irridentes hominem hocque ,

unum se ex impuro ipsius ore voluisse audire dicentes, statim ediictum

capite truncaverunt, cadaverque in Pelagium proiecerunt. fanum fuerat
sanctae Pelagiae id Constantinus demolitus sepulturae capitis damnato-
:

rum destinarat Pelagioque nomen fecerat. in eius locum imperator pa-

triarcham designat Nicetam eunuchum, genere Slavum. Petrum quoque
sanctum virum, et divino spiritu praeditum Stephanum monachum Au-
xentianum, post multos contumeliosos cruciatus necatos trahi et in Pela-
gium abiici iussit; multosque etiam alio» principes viros ac monachos
 HISTORIARUill COMPENDim 15

/ovg Sia rug IfQotg ehovag ditrio d^avdro) nuQtdcoy.fv, ^atr^Xt-

rtvai dt y.ui rjxi^uaf ru o/iif.iu xwv /xova/wv, Lil innodQ6/.iov

7iaQay.iXfvouf.itvog tva ty.uaTOV a^^uv /fiQQy.QaTovvxa yvvaTxa

nuQtQ/fad^at fiiaov rov "kaov , oTg tvtnrvov x«t v/Sqi^ov ndvxfg,

5 taxQuxtvat di y.uxu Bov7>yuQiov nttfi xt y.ui nlioiaxi, xui untaxft-

Xfv ini l4y/iaXov /tXuvdiu ^/. ^oqqu ()i nvtvauvxog uncolovxo

ndvxa nli;v oXiycov, vntaxQiipf Si tv xfj noXfi udo^cjog, uXXa y.ai

To rifitov Xtixpavov xTjg uyiag y.ui nuvtvq:i]fiov Evffi]f.tiug i/3vd^tat

avv xfj ).uQvuy.i, ontQ &tov /uQixt iv xf vr[aco xfj yirjfivcxt tvnXo^-
lOaav iytvtxo, xui nuhv ini Kcovaxuvxivov xai BiQrivr^g xcov tvae- C
ficov jSaaiT^icov fifxu rijg ytQtnovarjg rifiijg inuviiXd^tv iv rco rffiivti

avxrjg , ontQ b xcJov iy.y.XrjOtcjov i/^Qog, fiULllov di t^? tuvrov

Tpv/ijg, UQfiufttvrov xui xonQO&iaiov inoir^atv , avxoi di uvu-
ya&uQUVxfg nuliv xu&iiQcoauv. ovxog b dvaaf^ijg nQot^dXXfxo
15 axQUxriyovg ofiocfQOvug uvxco yui xrjg y.ay.iag uvvov inu'S,iovg tQyd-
rag Mi/uriX fiiv xbv MtXiatjvbv axQUxriybv xwv uvuxoXty.cov, Mi-
/aiiX di xbv yla/avodQdy.ovxa tig xrjv Qquxi^v y.ai IVIdvi^v xbv t^^
xay.iag incovvfiov tig rb ^ovy.tlXuQiov. fitfiriaufitvog roivvv b
uia/uvodQuxcov rbv diddaxuXov avxov nuvxa fiova/bv yai ftova-
S.0 axijQiov Tovj vnb rb &ifia rcjov OQuxriaicav ovrag crv^^fi' fig^'Ecpf- D
oov, xui cpTiai n^bg avxovg b ^ovXofifvog xco jSuotXti xai rjfiTv

nfi&aQ/tTv ivdvaua&co axoXiiV, xui Xu^irco yvvuTxa xfj cjjqci ravrri,

01 di rovxo fu) notovvrig rvcflovfievot eig KvnQov i^OQiad^^^aov-

sacrarum imaginum causa crudeliter e vita sustulit. monachorum qno-

que habitum traduxit et contumeiiae in circo exposuit , iubens ununi-
qnemque eorum manu ducentem mulierculam in medium prodire; atque
ita ii ab omnibus consputi et ignominia affecti snnt. expeditionem quo-
que in Bulgaros fecit terra marique, missis ad Anchialum chelandiis
(navigii hoc est nomen) 2600. quae, paucis demptis, omnia aquilonis
flatu sunt submersa; et ipse cum dedecore in urbem rediit. quin et
reliquias sanctae atque laudatissimae Euphemiae cum cista in mare ab-
iecit; quae dei gratia incolumis Lemnum appulit, ac deinde Constantino
et Irena piis imperantibus digna cum veneratione in suum est reducta
templum, quod ii repurgatum denuo dedicarunt, cum Copronymus sacro-
rum aut suae potius ipsius animae hostis ex eo armamentum et locum
fimo deponendo fecisset. idem praefectos eiusdem secum sententiae at-
^ue maiitiae idoneos administros constituit , Michaeium Melissenum
*rientis ducem, et Michaelum Lachanodraconem Thraciae, et Manetem,
cuius nomen perversitatem indicat, bucellarium. de his Lachanodraco
magistrum imitatus, omnes monachos monachasqne qui in Thracensi
erant praefectura Ephesum conducit, itaque alloquitur "qui imperatori
et mihi obcdire vult, stolam is induat, hacque ipsa hora uxorem ducat:
qui recusaverit, is erutis oculis Cyprum deportabitur." et rem illico
 16 GEORGII CEDRENI

rai.'* xul uf^ia nZ XoyM %o Vqyov tiiTti,tXxo, xat noXXoX ftuQxv-

^tg rij ijf^ttQu txiirt} uvtdii/d-t]Ouv. ovxog nuvxu xu (novuaxrjoia
ntnQuxt xui nuvxu T« tiQu Gxtvtj xui ^i^Xia xal l^iou xul nuaug
Tug vnoaxuatig uvxiuv, xal xag xifiag xovxutv ttatxofxiat X(o ^uai-
Iti. oaa di tvQi naxtQixa ^t^Xia ij Xtiifjuva uyuoy, xuxtxavat, 5
xal uvxovg rovg uvxu tyovxug log uai^ovvxug tx6luL,t xul noixiXiog

P 467 «»'/?P*'^ ''«' niaan xui iXuiio xug xt(pu)Mg uvxuiv im/Qiojv vtp^^nxt
nvQi. ti nov dt xtg tvQt&rj to xijg O-ioxoxov ovo/tia int^owfAtvog

Tj tvXu^iia avl^cov i] oQxovg uidovfitvog , log i/d^Qbg xov ^aatXtwg

ixtfiiOQiTxo. waxt iv oXio xtZ vn^ avxbv diftuxi firj ivQiaxia&ui iO
rtvu iv oXiyco avvi^i] fiovu/6v. o fiud-cvv b fiiauvQQConog ^aai-
Xtvg tyQuipiv tv/uQiaxcj5v uvxcp oxi tvQov at uvSqu xuxa ri]v xuq-
diav fiov, og nottig navra xa d^th']f.iaxu fiov. roijxov fttfirjacxfit-

voi xul ol 'koinol T« ofiota SitnQuxxovxo. o di KonQcLvvfiog xu

tig d6'^uv d^tov xul xaxa(pvyi]v xmv acatiofilvoiv fiovaaxrjQia xotgl^

bftorpQoatv avxoij axQuxtcoxuig ididov, xal xb fiovu/txbv rdyfiu

B i^acpaviaui ianovSut,^. tco uvxco txti Ntxijxag b "^JivScxtvvfiog na-

XQtuQ/rig rug iv rcjj fiiXQCo atXQtrco rov nurQtuQ/tiov tlxovug Siu
ijjrjcpiScov ovaug i"§taf, xul rug Xotnug tlxovag rag iv oXco tw na-
rQiuQ/tlco. 20
Tio xif trii tarsxpe trjv avxov yvvaixu EvSoxiuv XQirr^v ov-
cav Avyovarav, xal xovg Svo avxoH vlovg XQtaxocpoQov xul Ni-
xijcpoQov inoir^ae KaiaaQug, xov nurQiuQ/ov noiriaavxog tv/Jiv,

exsequitur. itaque multi eo die exstiterunt martyres. idem omnia mo-

nasteria, supellectilem , libros animalia omnemque pror-
omnem sacram
sus habitum eorum divendit, et pretium imperatori tradidit. libros et-
iam patrum et reiiquias sanctorum quotquot repperit, cremavit, unaque
eos penes quos ista invenerat ut impios. varios necis modos adhibuit,
quorundam capita pice et oleo illita incendit. quodsi quis usquam no-
men deiparae invocans aut pie vivens aut iuramenti religionem servans
reperiretur, is tanquam imperatoris hostis supplicio afliciebatur. ita
factum ut in tota ipsius provincia post exiguum tempus nulius omnino
esset monachus. imperator ubi hoc rescivit, per literas ei gratias egit,
afiirmans se eum deprehendisse hominem ex animi sui sententia suae-
que per omnia voluntati satisfacientem. hunc imitati etiam reliqui eodem
modo egerunt. Copronymus monasteria, quae ob honorem dei et refu-
gium salutem consecuturorum condita fuerant, suis suam amplectentibiis
sententiam railitibus tradidit, utque monachicum ordinem exscinderet
operam dedit. eodem anno Niceta titulo tenus patriarcha imagines
quae in parvo domus patriarchae secreto erant lapillis ornatae rasit,
aliasque etiam omnes per totam patriarchae domum.
Anno 28 Constantinus Eudociam, tertiam suam coniugem, Augustam
coronavit, filiosque suos Christophorum et Nicephorum Caesares fecit,
patriarcha votura faciente.
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 17

Tw xd-' erii tytvaro xaTaXXay^ fig ^vqIov, avd-Qionog noog

uvdQMnov. rovTM TM int ^X&iv EiQtjVT] i'^ Id&r^vuJv, y.ul ioii-
q:dtj iv Tt5 uyiio Grt(fdvM nQog yufxov yltovrt fiaoiXtT rtZ vim tow
KonQMVVfAOV,
5 Tm X^' iTti iiaT]\9^iv 6 OudaX ttg ^PcufiTjv, x«t tlu^tv aty- C
(.luXMrovg q/, rovxM Gvvavrr^aavrtg ol MoipovtoxtTg riZv (.liv

14qu^mv yiXiovg uni-Ariivav, Tr/v Si aixf.iaXMoiuv tlu^ov.

Tm "ky trtt ixivriat KMVoruvrTvog oroXov xaru BovlyuQMv,

nui nairioug liQtjVTjv vntorQttpt. xui rdiv BovXyuQMv dojdtxa
10 /tXiudug ntftnuvrMV iig BiQKt^riav, dxovoag b ^uoiXtvg xul i'S,i'k-

O^MV tig rtjv Xtyofiivriv adtd^ooMQuiuv inintotv avroTg , xui nuv^

rug uvtXiov vniorQtrptv lig ri^v noliv. rovrov tov noXt/iiov mv6~
fiuotv tvytvi] w? i.a]Sivog ocpuytvrog XQioriavov. o Jt rijg BovX-
yuQiug xvQiog ^EXtQi/og, yvovg ori ix rtov oixtiMV uvrov nQodido-
ISrut, yQucpti no ^uoiltT "/JorA.r^i' i/m rov qvytTv xal iX9tTv nQog D
Gi' ntfixpov ovv ftot Xoyov dnaS-tiag, xal rivug t/ftg (fiXovg Mdt,
"vu duQQt]oM avroTg xui ovvdQu/nMoi ftoi." o di xov(f)Og mv xal
uvorjrog ovvvntj/9t] rf] dnurr] ToiJ BovlyuQOv , xui yQU(ffi uvriu,
xdxtTvog fiuS-Mv nuvrug unMktotv, ontQ o KonQMVVf.iog dxovoag
^rifV ytvituSa uvrov t^irikt.

T(Z Xt trn ixorQurtvti KMvoravrTvog xaru BovlyuQMv, xul

d^trp^urio OQyij xard rMV axtXcov dvdQaxM^tig xul nvQtno Xu^qm

6 'Pconaviav?

Anno 29 permutatio hominnm

in Syriam facta est, singulis pro sin-
gulis datis.hoc anno Irene Athenis venit, et in aede 8. Stephani co-
ronata Leoni imperatori matrimonio est iuncta, primo natu Copronymi
iilio.
Anno 32 Phadalus in Romanorum dicionem impressione facta 500
homines captivos abducit. huic Mopsuestienses obviam profecti, 1000
Arabibus occisis, praedam potiuntur.
Anno 33 Constantinus cnm expeditionem fecisset in Bulgaros, com-
posita pace rcdiit. cum autem Bulgari 12 milia in Berzetiam mitterent,
cognita re Lithosoream contendit, ibique eos obruit; et universis occisis
in urbem est reversus. hoc belium nobile appellavit, quod eo nuilus
Christianus periisset. ceterum Elerichus Bulgarorum princeps, a suis
familiaribus prodi se intelligens, in hanc sententiam Constantino scribit.
"constitui profugere et me ad te recipere. itaque mihi omnia tuta fore
literis missis coniirma; ac signiiica quos hic habeas amicos, ut eorum
fidei me credens una cum ipsis ad te perveniam." hac fraude Bulgari
vanus ac stolidus iste circumventus nomina amicorum perscribit; quos
Eierichus omnes perdidit. ea re nuntiata Copronymus barbam sibimet
eveliit.
Anno 35 in Bulgaros cum suscepisset expeditionem , irato deo car-
bunculi pedes eius invaserunt, ac febris practerea vehemens eum et
Geors. Cedrenus tom. IL 2
 18 GEORGII CEDRENI

xal Siaxaii ava/jdelg xaia ttjV IdQxadiovnoXiv vmaTQfiptv ^yxXt-

P 468 riog. xul iXdwv iv ^rfhv^Qla xal dianXwiau/xtvog f^it/Qi toi»

I^TQoyyvXov xaaTtlXov d-vrjoxsi ipv/fj xal awfiaTi ,

(iowv xal li-
yu)v ori t,a)v nvQi uo^taTO) nuQtSod-ri Siu ttjV ^iotoxov 1\!Iuqiuv'
ulV ano Tov vvv Tifxuado) xa\ uw/iivtiad-w wg d-toroxog uXi]&Tjg 5
ovaa. TtXtvTWv di xal diuTvnov/iitvog iXt^e TuSt ''''awCov b vabg
6 (.liyag tj uyia aocpla ' aw^ov b vubg TTJg nuvayiug d-toToxov tw»'
Blu/tQvwv' awt/ov b vubg t% d-toToxov iv Totg XuXxonQUTioig
awQov b vubg Tt3v uyiwv unoaToXwv' awtov noXtg xul avyxXi]Tog'
cwl^ov vli (.lov ^uaiXtv ' awt,ov xul av Qtocfavtg , to (.liya /lov 10

/iivaTrJQiov.^^ fitTu yovv t6 nuQtXd^tiv t6 niv&og Xtyti nQog Qeo-

qxxvTjV b ^aaiXivg "t/ iaTi t6 fAtya (.ivaTriQiov tov nuTQog (.lov, o

B av /Liovog ytvaiaxtig;" b de eint "tu/u ev /leTa/xiXt^ yiyovev o .

naTtjQ aov ^ xal dia tovto n^bg i/.ie ecpS-ey^uTo , "va tfaveQwaio

uneQ /.ivartxwg enoirjaa/.iev '

(p yuQ xevrrjvuQta e/wau/xev eig xtva 15
Tonov, Xoyw Twv udeX^wv aov, twj' KuiauQwv xal vw^eXiaal-

f.iwv." xal unoaTeiXug udiwv eXu^e navTa, /iijdev avToTg xutu-

Xtnwv, t6 Se aio/ia uvtov Ttdiv iv tw vaw twv ayiwv unoaTo-
Xwv, iv TuTg ^/liQuig Mi/ai^X vlov QeocpiXov ^ovXfj xal nuQutviaet
rov KuiaaQog ana/d-ev ev Tjj dyoQo, tov IdfiaarQtuvov exavd-i].SO
rbv de rrjg uQ/teQwavv-i]g d-Qovov xureT/tv IdvaaTuatog, xui /itTu

C TOVTOV KwvaTavTivog b dnoxeqjaXiad^fig j xal TQirog Nixr^Tug,

nuvreg alQeTixoi,

ardentissima corripuit. quare lectica ab Arcadiopoli reportatus Sely-

briam, indeque navigio usque ad castellum Strongylum vectus, ibi et
anlmae et corporis niortem obiit, vociferans atque dicens vivum se in-
exstinguibili igni traditum esse propter Mariam deiparam, iubensque eam
exinde honorari ac celebrari ut vere deiparam. moriens suamque ulti-
mam voluntatem testatam faciens haec pronuntiavit "incolume esto ma-
gnum templum, divina Sophia; incolumis esto aedes sanctissimae deipa-
rae in Blachernis; incolume esto fanum eiusdem in Chalcopratiis ; inco-
lumis esto aedes sanctorum apostolorum; incolumis esto urbs et sena-
tus; incolumis esto, fili mi imperator, atque tu etiam o Theophanes,
cui magnum meum arcanum credidi." finito luctu, imperator Leo^ ex
Theophane quaesivit quodnam esset grande illud patris secretum , ipsi
..
soli cognitum. respondit is "fortasse patrem tuum eius rei poenituit,
quam nos occulte egimus; ideoque me allocutus est. 500 enim centena-
rios defodimus quodam in loco in usum fratrura tuorum Caesarum et
nobilissimorum." Leo omne illud famulis missis abstulit, nihilque fra-
tribus reliquum fecit. corpus Copronymi sepultum in aede sanctorum
apostolorum : imperante Michaelo Theophili filio inde iussn hortatuque
Caesaris amotum et in foro Amastriano crematum est. archlepiscopatum
Cpolis gesserunt Anastasius et post hunc Constantinus, is cui caput
tandem fuit amputatum, atque ab eo Niceta, haeretici omnes.
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 19
yltiov o tx rrjg Xai^uQug vlbg avrov ifiaoiXevasv trri «'.

tovxov T(u a txti nQoatipvyt TtlltQtyog o xmv yLoyyyi^aqbiov qi/^

r(p ftaaiXii tv jfj noXti' ov nQoadt^dfitvog i^ivfitviaaTO dcoQOtg,

{do'^6 di nQog oXlyov o ^aaiktvg tvat^tTv fpiXog xf ilvai rijg ^fo-
Stoxov yul Tfvv /iiQva/^coV od-tv xctt tv roTg nQioTOtg yQuvoig f.iova~

yovg nQoe^dXXtTo /ntjTQonoXiTag. aTt(fti dt KtovaTuvTTvov tbv

vibv uvrov rfj uhrjati rov arQarov,
Ttp ^ tTii nQoat(pvyt UtXXtQtyog 6 xvQiog riov J^ovXyuQtav
T(p fiaaiXiT. y.ul nottjaag avrbv nurQixtov t^tvywai rf] rijg yvvut-
10x0? uvrov ElQtivtjg i^aStX(pi] , xai dt^dfitvog uvxbv unb rrig uyiug D
xoXvf.(fit]d'Qug fitycxXtag xui rjyunrjat xui fd6'§aat.
Tw y trit 6 aTQurbg rdov '^Pwf.iai^ov tig rtQfiuvixstuv dntX-
d^txiv ulyfiuX(joTfvat 2vQ0vg Tuxio^hug nXtjdog noXv' ovg tvioxi-
ctv ^uaiXfvg tlg rijv QQa.xriv.

15 Tio t txti r^d-vrjXf Niy.i']Tvg nuTQtuQy7]g Kcovaravrivovno-

Xf(t)g, anb 2d-X(x^^(0v tvvovyog, xul nQoyfiQiL,fTai UuvXog b
rifitog avayvtoarrjg KvnQiog. rf^ de fitar] t^doftdSi roiiv vTjaTtiuv
iVQfv fv r(p nQ0OXf(puXai(a EtQr]vi]g rrjg yvvutxbg uvrov tixovug
Svo , oig ^fcoQrjaug xul uvuxQivug tvQtv ort b nuniag rov nuXa-
SOr/ot; eiafxofitatv uvrug xul rivtg uXXot rwv nQtfiixi]Qi(ov' ovg /?«- p 459
advotg nXtiaratg xai rifiMQiatg xa&vnt^uXf. rrjv Sf yvvuTxa av-
rov EiQrjvi]v a(podQtog imnXrf^ag t^ovdivioafv tlnvov "ovrcog tofio-

2 TOVTip P

Leo Copronymi ex Chazara filius imperavit annos 6. primo impe-

anno Tellerigus Longobardorum rex ad eum Cpolin confugit; quem
rii
is susceptum muneribus sibi devinxit. visus est aliquamdiu pietatem
colere, deiparaeque et monachorum esse amicus; itaque etiam primis
temporibus metropolitanas ecclesias monachis credidit. postulante exer-
citu filium suum Constantinum coronat.
Anno 2 Pellerigus Bulgarorum princeps ad Leonem confugit, ab
eoque patricius creatur, tradente etiam sororis uxoris suae filiam ei in
matrimonium; susceptusque ab eo ex sacro lavacro magnopere carus
honoratusque ei habetur.
Anno 3 Romanus exercitus ad Germaniciam profectus multitndinem
magnam Syrorum Tacobitarum captivos abduxit; quos imperator in
Thracia collocavit.
Anno 5 Nicetas e Slavo patriarchae dignitatem adeptus eunachus
moritur. subrogatur ei venerabilis Paulus anagnosta Cyprius. media
ieiuniorum septimana imperator duas iraagines repperit in pulvinari uxo-
ris suae Irenes; quas cum diligenter esset contemplatus , inquisitione
facta deprehendit eas a papia palatino aliisque nonnullis primiceriorum
fuisse illatas , quos et cruciatibus suppliciisque gravissimis addixit. in
uxorem quoque Ircnam acriter est invectus, eamque nauci esse dixit,
 20 GEORGH CEDRENI
aug ToJ naTQi {xov T(ii ^aoiXti ini twv (fgtxtdlv xai u/guvTiov rrjg

jiiaTHog f.ivaTt]Qi(av ;" avTtj de Sua/vQiauTO firj ftOQuxtvui uvT(ig.

avTog ovv utkjoouto uvti^v, ft^ iyvo)X(i>g avTtjv tTt. Tiid-Ofiuvtjg

dt )uuv vn(j.qy<x)v riQ4xad't] xov aTifi/narog Ttjg f.ity(xXrjg ixxXr]oiug,

OTifQ Tjv '^HQUxXiiov ' xul Xa^(vv f^fOQtafV uvto xal nQOrjXS^ev. 5
inooTQa(plvTOg 6i unr]v9^Qax(jod-r] dfiviug r] xt(pukij uvtov , xa\
a(poSQOT(XT(o nvQfT(T) avvfxofitvog xaxrjv xaxuig %r]v ipvxrjv untQ-
B Qfijt^, "^i^ig ifQoavXiag xo(.itouf.tfvog t« ini/UQa.
Kooftov fTog fiooy , zrjg 9-fiag aaQX(uaf(og ipo9 . Ktov-
c^avTivog ovv rf] f.t)]TQl uvtov EiQr^vr] oQ^odo^oi t^aaiXtvauv tTt] 10
*'. TovT(a Tw tTfi 7] fvat^taTaTr] EiQr^vt] ufta tm vUp Kiovotuv-
%iv(o 9to9fv nuQudoS,<x)g rr]v ^aotltiuv iy/ttQiXfTui. fitTu Si fi

QlfttQug Tivig t% avyxXr]TOV t]9-iXr]auv nQofiaXia^ut Ntxr]q>0Q0v

Tov uno KatauQaiv ttg ^aatXta' oiV XQUTt]auoa i] ^aaiXig tVvi^f
xai i'^(oQiaf. rovg Si uvdQudiX(povg uvTt^g KuiauQug xut viojSf- 15
3t,toat'fiovg (ivTug unoxiiQua<* ifQaTfvaui xal ftiTadovvai T(o Xuip
ninoii]xt rfj fOQTfi rrjg XQtorov ytvv^atcog' iv tj xui nQoiX&ovaa

Q avv TcS vt(o SfxufTfX vn(XQ/ovTi nQoarjvfyxf rfj ixxXt]oiu to vno rov
«vdQog uvTt]g UQ^iv arififta, intxaXXtoniauaa Sia fiuQyuQtov.
r(o avT(o xq6v(o oi ^!AQu^fg fitra '^P(Ofiai(ov avft^aXovTtg tjTTtovTUi. 20
uQXfTut di 7] tvai^fta xal o Xoyog tow d'fov nXaTvvta9ui, xui nuv
uyud^ov aoiTt]Qt(aStg itpuvtQovro, roTt xm rijg TuxvfV(pt]fiov fiuQ"
rvQog Evcptjfiiag rb Xti^avoVf onfQ dtvvaov fivQOv ^Xvt/ov diiTt-

quae suo patri imperatori horribilibns atque intemeratis fidei mysteriis

prolatis diversum plane iurasset. constanter asseverantem a se eas nun
visas repulit, neque postea rem cum ipsa habuit. cum autem insano
pretiosorum lapidum amore ageretur, coronam quoque Heraclii in magna
aede dedicatam adamavit, ablatamque gestavit in publicum progressus.
inde domum reversi caput carbunculis graviter est affectum , vehemen-
tissimaque eum invasit febris; itaque malam animam infeliciter exhaia-
vit, praemiam sacrilegii iustum consecutus.
Anno mundi 6273, incarnati verbi 779, Constantinus et mater eius
Irene orthodoxi imperium iniverunt, idque decennium gesserunt, divini-
tus ac praeter hominum opinionem «ummae rerum praefecti. post dies
60 nonnulli senatorum consiiia iniverunt de evehendo ad imperium Ni-
cephoro Caesare: sed eos imperatrix captos verberibusque multatos re-
legavit. mariti sui fratres Caesares et nobilissimos raso capite in ordi-
nem sacerdotura redegit, qui natalicio Christi festo sacris populum im-
pertirent. quo die ipsa quoque cum filio 10 annos nato progressa ec-
clesiae obtulit a marito suo sublatam coronam, margaritis a se ornatam.
eodem tempore Arabes cum Romanis praelio coogressi vincuntur. inci-
pit autem et pietas et verbura dei amplificari, omniaque salutaria bona
sese proferre. tunc et Euphemiae laudatissimae martyris reliquias,
 HISTORIARUM COaiPENDIUM. 21

Afi, dnb rijg ^tjfivov rj 3-to(fiXrjg EiQi^vij ey.o/iiiae, y.al tov nXt]-
aiov Tov innodQOfiov vaov avTijg neQixaduQaaa txti avxo x«t/-
d^txo. ravxa dt ytyovtv, tog uv d^uvfianx(od-fj o d^tog, oiix tv

dvvdfiti dv^Qwv xul avvtatiog ntQiovala , dXy tv dad^tvtia yvvai- D

5 xog fitxu nnii)og OQfparov y.ad^aiQovar^g xijv ufitXQOv xax^ avxov
xai xwv d-iQunovxcov uixov dvaat^Stiav. rovxM x(o txti iv roig

(.laxQotg rti/tai rrjg QQdy.r^g av9-QO)n6g T<? OQvaatav tvQt XuQvaxa,

xai ravrr^v dnoxad-aQag xul dnoaxtndaag ivQtv avSQU xtifitvov

(.ityuv xai yQUftfiaxa tyxtxol.afifAiva tv rfj XuQvaxi ntQii/ovxa

lO^^XQtaxog fiiXXfi ytvvua&at tx nuQdivov, xai ntaxtvM tlg avxov.
int de Kcovaxavxivov xai EiQijvrig ndXtv, ot i}hf , o\f/tt fii.

Tip // fxti dniaxftXtv EtQTivt] nQog KuqovXov rov Qrjya

0Qayyiag, xai tvvfKftvaaxo r^v dvyariQU uvxov ^EQvd-Qtb Xtyo- P 470
fiivrjv Kwvaravrivto rcp vim avrrjg. xul yivofiivcov avficpcovcov
15 y.ul oQxcov xuxi}M(f&r] ^EXiaauiog o tvvov/og xul voxuQtog tig ro
diduiut uvrijv rd re rcov FQutxcov yQUfifiaxu xai xrjv yXcZaottVf

xui nutdtvaai uvx^v rd ijd^rj rijg '^Pcofiuicov ^aatXfiag,

Tip y txfi tiQtjvtvaaaa EiQrivrj fitxd xcJov ^Aqu^cov dnoaxiX-
*
Xtt ^xcxvQdxiov naxQixiov xul Xoyod^ixi]v y.axu xcov 29Xaftivcov
20 og xa\ xaxtX9cjov vnixu^e ndvxag xai vnocpOQOvg enoiriat rijg ftaat-
Xidog. fX9cov de tv ITfXonovvtjfTco y.al noXXijV ai/fiaXcoaiav x«t

XdfVQu Xaftcbv rjyaye rfj ftaaiXidi. B

9 Tfii> P neQiexovti P

{)erenne unguentum sine intermissione stilluntes a Lemno frena rettu- ,

it, inque fano quod circo est propinqaum, expurgato deposuit. liaec,
ut admiratio dei excitaretur, gesta sunt, aon potentia virorum neque
prudentiae abundantia, sed imbecillitate mulieris, quac cum pucro patre
orbo immodicam in denm et eius famulos impietatem repressit. eodeni
anno apud longos Thraciae muros fodiens quidam in cistam incidit; qua
purgata et reclusa invenit intus recumbentem virum magnum, Hterasque
cistae insculptas, quae hanc sententiam comprehendebant "Christus e
virgine nascetur, inqne eum ego credo. Constantino et Irena imperan-
tibus, sol, roe rursus videbis.

Anno secnndo Irena ad Carolum F'rancorura regem reissis legatis

filiam eius suo in matrinionium postu-
nomine Erythro Constantino filio

lavit. pactisque conventia et iureiurando firmatis, Elisaeus eunuchus et

notarius apud Carolum remansit, ut puellam Graecis literis ac serinone
et moribus Romani imperii institueret.
Anno 3 Irene pace cum Arabibus facta Stauracium patricium et
logothetam conlra Slavinos mittit; qui et omnes cos imperio Irenae *

subegit , atque ci magnam ex Pcloponneso praedara multaque spolia

attulit.
 22 GEORGII CEDRENI

Tip d' irei UavXog 6 oatog xal ayujoTaTog nuTQtuQ/j^g uad^e-

vi]aag y.UTlXnte to»' &q6vov ku\ tv rfj fiovj] rcov OXwqov uney.uQi],

tQ/trai ovv TiQog uvrhv /^aoiXiaaa Xvnov{.dvri, yui cfrijai ri rovro

inoii]aug;" b Se f.ieru dQ/]vcjt)v ecfii] "eYd-e /iii]Se ey.udiaa ev rcTi rijg

leQcaavvrjg &q6vco , t% ey.y.Xi]aiug rov &eov TVQuvvov/^tevrjg y.ui5

ea/jaf.tevi]g ex rcxiv Xotncjljv xud^ohxcjv &q6vcov xal uvad^ei.ici.rttofie-

vtjg. xul euv f.ii] avvodog yivi]rut oly.ovfxevixri xui t« ev fiiaca

acpakfiaru dtoQ&iod^fj, ovx e/ere acori]Qiuv.^^ 7] Se tinev avrco

*'>c«t "vu t/ vniyQuxpug ev rco /tiQoroveTad-ui ae rov fiij nQoaxvveiv

elxovug;^^ b de ecpt] "xat Siu rovro d^Qr^vw xul nQog fttruvotuv 10
xuracfevyca, de6ftevog rov &eov "va firj cxig ItQiu fit xoXuai], atyr^-

C auvra ecog rov vvv xai firj xfjQv^avra ri]V uXrjd^etav rcTi cpo^co rijg

ftuviug vftcjjv." iv rovrotg exotfiT^d-i] ev elQr]vr^. txrore ovv iJq-

'^uro XaXeiad^ai b neQi r&v uyicav tix6vcav X6yog nuQQr^aict vno
ndvrcav. 15
Tw avvayayovaa y ^uat7ug EiQi^vtj nuaav rtjv avy-
t' erei

xXrirov xuX rov Xubv et,r]rei rig ytvrjaerai nurQiuQ/r]g , xui nuvreg
i'§ecpcavr]auv TuQuatov rbv uai^XQrjrig. o de nuQi^reTro, rrjv rtov

Xucav xui rcav exxXr^atcav nQO^uXX6fievog Si/oaruaiuv, xui avvoSov

i'^utrcav yeviad^ut. rijg de ^aatXiaar]g xal rov Xaov rovro y.ara-S,0
vevauvrcav, rfj xe rov /lexefi^Qiov fti]vbg rrjg r/ Ivdixricovog /ttQo-
ToveTrat b oatog nuri]Q rjfttov TuQuaiog nurQicAQ/i]g Koivaruvri-

D vovn6Xecag. xat unoareiXag ev '^Piaftr] t« avvoSixc), xui rbv Xi^eX-

Xov rrjg niarecag avrcav untde/d-r] nuQU rov ndnu IdSQiuvov,

Anno 4 Paulussanctissimus patriarcha morbo affectus soHo relicto

caput seque in monasterium Flori abdidit. imperatrix tristis eum
rasit,
convenit, causam facti quaerens. cui Paulus "utinam vero" inquit "solio
pontificali nunquam insedissem, ecclesia dei per tyrannidem oppressa
atque ab aliis catholicis soliis avulsa anathemateque notata. quodnisi
oecumenica instituitur synodus et hactenus errata corriguntur, nulla est
vobis salus." quaerenti uiterius Irenae cur ergo patriarcha designatus
subscripserit se imagines non adoraturum, "hoc ipsum est" ait "quod
lugeo, et ad poenitentiam confugio, deum deprecans ne me velut ponti-
ficem puniat, qui hucusque tacuerim metuque furoris vestri veritatis
praeconio abstinuerim." his ita actis ille vitam cum morte feliciter com-
mutavit. exinde libere ab omnibus verba de sacris imaginibus fieri.
Anno 5 Irene senatu populoque convocatis sententiain de novo pa-
triarcha creando rogavit. ab omnibus sibi id munus delatum Tarasius
sccretarius recusavit, populorum et ecclesiarum causatus dissensionem,
conciliumque cogi postuians. quod cum annuissent imperatrix et popu-
his, ita demum sanctus pater noster Tarasius patriarcha Cpolitanus de-
claratur, 25 die Decembris, indictione 8. missisque Romam de conciiio
litcria et fidei suae confcssione, est ab Adriano papa approbatus.
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 23
Tm 5 fT£i avvodov y.TjQV/9^etoj]g iv r(o vuio rdJv uyiwv uno-
axoXcov avvi^d^Qoiad^rjauv yul ol vm^Qtrui xov Siu^oXov , xul (.iixu,

't,i(fwv tiaeXd^ovTMv avv uiriji huQu/Oipuv xul vntaxfjeipuv.

Tio (^ trti i]voi/&r] iv NiKuin tj xuOoXtx?']. TJj de d^ xov
5 ^tmt/.ijjQiov -ijf.itQu u , &QU t , txXttxfjtg ytyovtv i)Xiov {.ityiari].

T(p di 7]' trei, nuQtXOovrtov uno xT]g <;' avvoSov /qovmv

Qx^, ytyovev ev Ntxuin oixov/itvix^ 4' ovvodog, xul uneXu^tv i) P 471
xuOoXixfi fxxhjaiu diu TuQuaiov rov uytcorurov nurQiuQ/ov xbv
uQ/uiov xoa/iov uvrfjg, avvtXO^ovrcov nurtQcov ev Nixuiu xb Seu-
lOxtQov xv, oV xug tlxovug avv xio axuvQco dioQiaavreg nQoaxwet-
aO-ui, ovdiv xuivbv doyiiuriauvrtg dlXu xu xctJv uyiiov xul (.luxu-
Qiiov nuxtQCOv doyfiuxa uaukevxa rpvXdxxiaO-ut , xul xi)v vtuv u"-
Qeaiv unoxfjQv'§uvxeg , xovg xQtig iptvdcovvi-iovg naxQtuQ/cj^ uve-
O^eiiurtauv, Idvuordatov cprj/iii xul KcjovaruvtXvov xui xbv Nixi']xuv
15 tvvov/ov. vntyQUTpt de xui b ^uoiXtvg xui tj fi^ijxtjQ uvrov tv xco

x6{.i(o , xul etQr]vevaev tj xov 0-tov ixxXrjoiu, el xui b e/O-Qog xu

iuvxov ^iL,(xvia ev xoTg tdioig tQydxutg aneiQtiv ov nuvexui. uXk^ B
1] xov Otov fxxXrioia xj] uvrov /UQtri ndvrcog nolfj.iovf.itvr] vtxu,
Tco 0' erei Xvauau rj ftuoiXig EiQi^ri] xr]v nQog rovg OQuy-
^Oyovg ovvuXXuyi]v ijyuye xcjQrjV ex rcov yiQ(.ievtaxct)v dnb yif.iveiug,

ovouuri 3IuqTv'uv, xul tCev^tv uirtjv Kcavaxavxivco xco vico avxijg

(.ir] d^iXovri, xu\ inoirjae xovg ydfiovg.

Tco i txec yiyove aetafibg cpo^eQtoxaxog, qjO^ovco Si xiveg
(peQoi-ievoi xcJov nQoacpiXwv EiQijvrjg, xal ^ovX6/.tevot ovxoi xd n^d-

Anno 6, cnm esset concilinin indictum in aedem apostoloriim eo- ,

dem convenerunt etiam Satanae administri, gladiisque armati intrave-

runt. cjuo perterriti alteri inde re infecta discessere.
Anno 7 aperta Nicaea catholica. nona Septembris, qnae dies
est
fuit septimanae prima, hora quinta, niaximus solis defectus fuit.
Anno 8 septimum oecumenicnm concilium Nicaeae fuit, elapsis ad
id a sexto annis centum viginti duobus. tuncque Tarasii sanctissimi
patriarchae opera pristinum suum ornatum recepit. convenerunt eo pa-
tres 350. qui imagines cum cruce adorandas statuerunt, nihil ii novum
decernentes, sed sanctorum patrum decreta immota relinqui iubentes.
iidem nova haeresi damnata , anathemate detestati sunt tres istos falso
patriarchas habitos , Anastasium Constantinum et Nicetam. subscripse-
runt actis concilit imperator materque eius. inxta pax tum ecclesiae
dei fuit, tametsi inimicus per suos ministros zizania sua serere non ces-
set. vincit tamen semper dei ecclesia domiiii sui favore.
Anno 9 impcratriv pacto cum Francis rescisso ex Armenia ab Amnea
puellam nomine IVIarinain dnxit filioque suo Constantino , licet invito,
copulavit, et nuptias confecit.
Aniio 10 terrae niotus fuit oppido tcrribilis. interlin quidam de
aiulcis Ircnac invidiu ducti, et ut sibi rcruni administrationcm vindica-
 24 GEORGH CEDRENl
Yl-iara dtotxHv, avvt^aXov t^v /ij;Ti(>a xara rov vlov , nflaavng
uviijV log ovx taxiv mqigixIvov naqa d^i(p xQaxrfiat xov vlov oov
C G)] yaQ Igxiv ^ ^aaiXeia, avx7] Si wg axi yvvTj l^aTtaxrjS^tiGa,

axtQyovaa Se y.ai to (fDMQyov, i^t^ano&ri tw vdi ovxtog tlvat. o

yovv ^aatXtvg tixoaaixrjg lov xul QU)i.iaXtidxaxog nuvv xai ixuvogS
iv roTg nokt(.ioig iXvntixo [.itjdtvbg t§ovatd^tov, xul ff.it}Jxa xaia
Ttjg (HTjrQog uvrov. tj di rovro fxad-ovaa nuQu xov ^xavQuxiov,
TOv? f.tiv olxtlovg av&Qwnovg avxov nuvxug rvxpuGu i'§wQiat, rbv
6i (.luyiarQov xai Qt6dtx)Qov nurQixiov rbv Iiaf.iovXiavbv xal ixt-
Qovg Twv iv xiXti t^toQiatv iv KaiaroQia. rbv di vibv awTj^glO
noXXu XotSoQT^auGU unQoirov inoir^atv i(f* tjfitQug ixuvag. nuvru
Si rbv arQurbv xa\ ndvrug towj iv rtXtt ofioaat ntnoii]xiv ort aog
ov Lfjg, ov xaraSt^ofitd-a rbv viov aov xQaxiJGat, jiQfitvtaxol
D Si fiovot rovro ov xartSi^avro , dXXoi Kwvaravrivov xul EiQrivrjv

wg i'^ dQ/rjg tv(pr]fiovv, rov Stu^oXov rr]v roiavrrjv inioQxiav xai 15

uQvrjGtv vno^dXXovrog roig dvd-QConotg. avva/divrtg Si ot dtiia-

rixol iv TW ldrQ(x)(t ndvrtg xotvfj yv(jOfir] i^rjrrjouv KtovGravrivov

§aaiXia, q)0^i]0^tTaa Si 7] EiQijvr] rb 0Qfir]fia rov Xuov dniXvatv

avrov. y.ai avroi fiiv rrjv fir^riqa rovrov dntxrJQv^av , rbv Si
KtovaravrTvov avroxQdroQu twfrrjfir^aav. datXd^cbv Si b ^aatXtvgZO
iv rfj noXti ndvrag Tor^ olxttaxovg rov narqbg avrov , dXXd xai
P 472 Tov ^xavQuxtov StiQug xui xovQtvaag t^ioQiat, ri]v Si firjrtQa

avrov fitrd ri\g dnadtiug aviTjs ixddiotv iv tw nuXuxito rov

rent, matrem cam committunt, persaadentes Irenae imperium ipsins

filio
propriam esse, neque id filio eius a deo destinatum. quo dolo illa, ut-
pote mulier, decepta, cupiditate etiam imperandi alioquin urgente, ita
rem habere apud animum suum pro certo statuit. at imperator annuni
iam agens vigesimum, viribusque valentissimus et ad bella idoneus, nul-
lius se rei potestatem habere indigne ferebat, et contra matrem suam
iam quaedam machinabatur. quod cum ex Stauracio intellexisset Irene,
domesticos filii omnes verberibus multatos relegavit; magistrum et Theo-
dorum patricium Camulianum aliosque proceres Quaestoriam deportavit.
filium quoque acriter conviciis insectata complures dies in pnblicum
prodire vetuit. iuramento quoque exercitum et senatum obstrinxit, eos
ipsa vivente filio imperium non delaturos. soli Armeniaci milites id re-
cusarunt, Constantinum et Irenam, sicut ab initio , imperatores salutan-
tes quod et reliquae legiones sunt aemulatae , diabolo haec periurla et
,

abnegationcs hominibus suggerente. omnes igitur legiones in Atroam

congregatae uno consensu Constantinum imperatorem requisiverunt. ita-
que metuens multitudinis impetum Ircna filium dimisit; qucm ilii statiui
faustis acclamationibus imperatorem salutarunt, abrogato Irenae imperio.
Constantinus imperator iii urbem intrans omncs patris sui domesticos
atque ipsum Staaracium vcrberatos atque rasos dcportavit; matrem iu
 HISTORIARUM COMPEKDIUM. 25

'EXivd-iQiov, avTTj fpxodo/nrjatv, tv ui ru nXitara XQTjf.iaTa xaxi-

y.Qvipfv. lytvtro Se ti.i7tQriai.i6g , y.ai ly.uvd-t] o t« rQixXivog rov

nuTQiuQ/^iiov, o Xfyof.iivog OMf.ia'iTt]g, xai ai vnoxuTM uvrov x«-

fiiuQai, ivd^a dniXiiTO ru oyjdt] nuatjg yQucpijg, « liQ/nrjVivatv o
5 ayiog ^lMuvvrjg o XQvaoarofiog. xal diijX&tv tj (pXo'4 fMg rov f.a-

Xiov xul Tov xoiuiaTMQiiov nuvTU/oat inivifioftivrj , Hog ov nuvra

xurixuvatv. 6 dt ^aatXevg t^rjX&t xaru BovXyuQtov, xnl rov-
rovg vtx^aug vniaTQixptv, MoavrMg xui iv TuQaM fttru arQurov
noXXov unrjXd^t xutu Ii4qu/3mv, xui ui/ftuXMTiaug noXXovg vni- B
10 aTQtrf/e. nuQuxXtjd-tig Se b fiaoiXtvg vno rrjg Idiag ftrjTQog xal
noXXwv TMV iv riXti avd^ig avuyoQivti avrijv, xui tvq)rjftfiad-ai
Mg t§ aQ/ijg StixtXtvauro. nuvTMV di nttd-UQ/ovvTMv fiovot ol

AQfxtviuxoi aTuatuLjQvai, xai intl^rjTovatv IdXi^iov rbv MMarjXi.

rovTOv ovv xai dta ruvTr^v rrjv ^rjrrjatv, xui dtu rb Xiyttv rivug
i5 Mg fiiXXtt ^uatXtvttv, dtiQug xui xovQtvaag itfvXuxtae.
Tm ^ tTii intaTQUTtvit xuTu BovXytxQMv, xui avvavrriaag
KuQduftrj TM xvQiM BovXyuQMV, nXijd^og Xuov xai uq/6vtmv uno-
/SuXmv xui rrjv xoQrrjv xui nuauv rrjv vnovQyiuv xai rovg "nnovg, C
fi6Xig avrbg StacfvyMv tlarjXd^tv iv rfj noXtt. tm (5* avTM firjvl
20 ix avxoifavriag rivMv t^tX&MV o ^uatXivg iv tm uyio) Hlufiuvrt
ixTVffXoT NtxrjcpoQov xui XQiarotpoQov rovg d^tiovg avrov , viovg
liMvaTuvrivov tov Tnxnnov uvrov. XQtarotfOQOv di uXXov xal
NixijTuvjivd^ifiov jcaJ Evdoxtfiov iyXMaaoxonrjae , xai^JlXt§iov rbv

palatio Elentherii, qnod ipsa exstmxerat, securltate data collocavit, quo

et pluriniuin ea auri abdidit. iiicendiuin quoque triclinium patriarchae
domus, quod Thomaites appeilabantur, et ei subiectas cameras absura-
psit, ubi repositae erant schedae universae £lcripturae, quibus eam san-
ctus loannes Chrysostomus fuerat interpretatus ; grassatunique est nsque
ad miliarium et quaestorium, omnibus quae in medio erant exustis. im-
perator porro expeditione in Bulgaros facta victor rediit. Tarsum quo-
qne magno cum exercitu advcrsus Arabas profectus multis captis rever-
sus est. matri vero, eius desperatione et multorum summorum virorum
intercessione motus, imperatoriam dignitatem reddidit, eamque ut ab
initio imperatricem salutari iussit; cui mandato soli Armeniaci refragati
sunt, et Alexium Mosolem depoposcerunt. quem hac de causa, ac qnia
cura quidam ferebant imperio potituruin, Constantinus verberatum ac
rasam in custodiam dedit.
Anno 2 in Bulgaros exercitum dncens Cardamae eorum domino oc-
currit ; aniissoque niilitum magiio nnmero et multis ducibus ipsaque et-
iain cohorte et omnibus impcdimentis atque cquis, aegre fuga in urbem
elapsus est. eodem mense calumniis qnorundani adductus exivit in acdcm
saiicti Mamantis, ibiquc Nicephornm et Christophorum patruos suos ex-
caccat. alium Christophorum Nicctam, Anthimum et Eudocimum linguis
 26 GEORGII CEDRENI

M(aGi]lf hv(pXfy)otv. u)J^ ovy. ilg [^iaxquv rj rov d-eov Siy.rj avixSixri-
rovg avTOvg uaoe ' f.iera yuQ t irt] r<o uvtm f^irjvl y.al rfj aixfi rjfieQa
rvffXovTui uvTog KcovaravrTvog. vnoru^ag Se y.ul rovg ^AQfif-
viuy.ovg 7io)Jfio) , rovg uQ/ovrag avTMv tnoivukioiv, tntyQaxjjug
D dgro nQoawnov avrcov fitluvi xevrtjrcp ^"liQf.avtay.og eni^ovXog'^' 5
ovg yui t£,coQiGiV iv n ^iy.iliu xul raig Xoinaig v?]G0ig. fiiGrjGag
Si ^uoilivg rijv tuvrov yvvuTxa MuqTvuv vno^oXij rrjg tavrov
fitjrQog, icpitfiivfjg rT]g uQyTjg, uQog ro fitotjii^TJvui uvxov (Joyt
yuQ ^aotlixig novfjQug vnoXrjiptig xura Ttjg MaQivi]g) ntidn
uvrijv ytvtGd^ai fiovu/j]v. torttpi St Q)ioS6xr]v y.ovftiy.ovluQiuv^Q
rr]g fir]rQog uvtov , f]
xul ifivi]ortv&rj nuQUvoficog. enl rovroig
rov nuxQiuQ/ov Tuqugiov uvrtninrovxog SrjXoT avxcTt Kcovoruv-
rTvog li fii] rovro ytvr^rai, rovg vaovg rMv iidcoXcov uvoiycor
o&iv o naxQiUQyr^g (po^}]9-itg tluotv uvrov, tlncxtv nQog nolXovg
P 473 bxi ov y.axalvoii rov ^iov tiQrjviy.cdg. xul inoiriot rov ydfiov av- 15
rov o ^aoiXivg iv rio naXurico rov uyiov Mcxfiavrog r^fitQug S'

untoyioav de rov narQiuQyov rrjg xoivcoviag o rov 2xovdiov r]yov-

(.itvog y.ul 7iOtnol diu rbv naQcivofiov ydfiov rov (iuoiltcjog. tig ovg
y.al noXXug ^Hxpitg tiQyuQiro b /SaatXtvg' rj de fir]xr]Q avxov
vntQi]oniC,iro uvrcuv. 20
Tcp 5' irti KuQddfi7]g b xvQtog BovXyuQCOV tyQuxpi rco ^aoi-
^er "?] rtltoov fioi 7iuy.xa, 7) tQyoftui tiog rijg /Qvoijg noQxi^g."
b di (luotlivg uniortiXtv avrcJo ilnwv ori ola dij nQtnii ooc nu,y.xa

17 o xcov?

cxclsis mutilat; Alexio quoque Mosolae oculos eruit. neque diu horum
ultioncm dei iustitia distulit. post quinquenniiim enim eodem mense ao
die ipse etiam Constantinus oculis privatus est. Armeniacis bello sub-
actis de eorum ducibus poenas sumpsit, nigris notis faciei cuiusque im-
pressis, quae erant "Armeniacus insidiator," eosdemque in Siciliam et alias
insulas relegavit. deinde cum in Marinam coniugem suam concepisset
odium ob sinistras quasdam de ea suspiciones, matris instinctu , quae
imperii cupida filium invisura subditis reddere volcbat, eam in monaste-
rium detrusit; et Theodotam, matris suae cubiculariam , illicitis sibi
nuptiis copulans coronavit. cumque Tarasius patriarcha se opponeret,
minatus ei est se, nisi hanc rem perficeret, profanorum simulacrorum
fana aperturum. itaque territus patriarcha concessit, ad multos dicens
iniperatorem nequaquam placide moriturum. per quatriduum nuptias
egit imperator in sancti Mamantis palatio. ceterum huius coniugii causa
communione patriarchae sese abstinuernnt Studiani coUegii princeps at-
que alli, quos imperator varie vexavit, defensante eos Irena.
Anno sexto Cardames Bulgarorum princeps Constantino ita scripsit
''aut persolve mihi quod pactum est, aut usque ad auream portam ve-
iiiam." rcscripsit impcrator "quod decuit, ex pacto tibi misi. seuex
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 27

UTitatiiltt, ytQtav de il, xal ov dtho xonw&ijvttt ae iwg rtov

lodi, uXX' iyu) fQ/ofiai nQvg at, y.al u rt y.Qivu 6 S-iog. avva- B
d-Qolaag di 6 f:iuaiXtvg Xaov i^TjXd^e y.m^ avxov y.ai idio)'^tv avrbv
to}g iig ru 1'diu.

5 Tw ^' trtt f^ijXd^ev b ^aai7itvg avv rfj (.iijtQi avrov tv r^

TlQOvar] &fQfti]aut, y.ul ^itd-^ TnnfQug oXiyug frtxd^i] rio /^uaiXii
viog, ov f7io}v6f.iaae udtovra. ontQ f.iu9-d)v o ^uaiXtvg xurahfi-
nuvei rtjv /j.ijrf()a avrov avv rjj fiuaiXiy.fj nuar] ru§ei xai roig
UQyovot, xui vnoarQHpft dQOfiutog tni ri]v noktv, iVQOvau de
10 adfiav rj rovrov f.ir]rr]Q nuvrag vnoavQtt rovg riov ruyfiarwv uq-
/ovrag TiQbg rb xa&tKtiv rbv vibv avrijg xal f.iovoxQuroQt]aai. y.ai

^i] nuQuyevofifvov tv rco naXarico , rijg fir]rQbg avxov fir] nuQOv-

ar]g , untxXeiauv uvrov oi fifyiaxuvtg tx avftjSovXijg rrjg firjxQog

uvrov , fv rjj noQtfVQU iv f]

iyfvvr^d-r], xal ixxvcpXovaiv avxbv C
15 dfivwg xai avturcog nQog rb rtdvavat rjj ')n'Wfir] t^^ fir^rQbg avrov.
iaxoriadi] dt b ijXiog roxe ini ^fitQug i^' xui ovx fd(x)xe rug uxrX-
vag avrov , atg nuvrug Xiyttv ort dia rrjv rov /SaaiXewg rvrpXwatv

rovro iyivero* rotovrov yuQ axorog iyivtro ware xai ru nXoTu

nXavuad-tti. o.Xh' oQa xal ra rov d^tov uvf^tQtvvrjru xQifiara*

20fifru yuQ e' errj ru uvrio fir]vl xul rfj avrfj r]fxiQu iv jj dnerv-
(pXwae rovg &eiovg avrov , rvtpXovrut xai uvrog. ixQarrjae de
EiQr]vr] r] firjrr^Q uvxov fiovr] trr] t. ioruoiaauv de oi uvdQudtX-
(foi uvri]g, or? xul t^wQiatv iv ^Ad-r]vuig* oV xuxtiae fiovXevou- D
(.levot neQi fiaatXeiag nttQu rwv ivroniwv uvr^Qid^r^ottv, xtti rjcpavi-

es ideo te fatlgarl noio huc usque proficiscendo, sed ipse ad te venlam.

:

deus decernet." contractoque exercitu in eum duxit, profligatumque

in suam usqne dicionem est persecutus.
Anno septimo imperator cum matre Prusam ad thermas ivit. cum-
que ei post paucos dies filius nasceretur , cui Leoni nomen ipse fecit,
ullato nuntio matrem cum omni imperatorio relinquens comitatu, in ur-
bem recurrit. ibi Irene licentiam nacta omnes ordinum principes cor-
rumpit, ut filio imperium abrogent seque solam imperare sinant. itaque
Constantinum absente matre in eins palatium venientera proceres in
Porphyra, ubi natus fuerat, de sententia Irenes includunt, oculosque ei
ita elfodiunt ut nullus medicinae locus superfuerit ac tantum non in
eorum manibus exspirarit. sol tunc per 17 dies obscuratus est, nullos
cmittens radios ; et vulgo id ob excaecationem imperatoris evenisse
ferebant. tantae autem fuerunt tenebrae ut naves quoque a cursu suo
aberraverint. sed hic imperscrutabilia dei iudicia considera: nam post
qninquennium ab eo die quo patruis oculos eruit, codem anni et mcnsis
die ipse quoque oculis multatus est. Ircna mater eius sola imperium
tenuit annos 5. cumque fratres mariti eius scditionem moverent, ab ea
sunt Athenas rolcgati , ibiquc , cnm de occupando regno consilia agita-
 28 GEOllGn CEDRENI
gD^i] to tov f.im()ov Kotiqiovv^iov dnav ytvoq. rfj df dtvTtQU tov
uyiov nuo/u urceld^ovaa fj ftuGiktoGa ItiI rfj xaxu rvnov Yevof.iivrj
nQotliioei tig rovg uyiovg unooTolovg, Stilrjg nQoijk&iv iv oyr^-
fiUTi XQvGfp, inoyovfilvfi rtGGUQGiv 'innotg, XQUTOvfiivt} vno na-
TQixiMV, Qit/juaa vnuTtiuv h rfj (A.tati noXX^v. 6
Tm y tTti ^ravQuxtog TvQUvvidu tfitltTi^aev, ontQ (.lu-

&ovau 7j l^aatlig idiantat (.irj nQoantlui^ttv rivu ^TUVQuy.ioj' b

dt rf] Xvnrj xuTanovrjd^iig , ui(.ia ix xov nvtv(.iovog dvuyayMv,
ridv>]xi.
P 474 Tm d' tTti Jj tvGt^rig EiQrjvtj rotg Bvt,avriotg rovc nolirt- 10
xovg iyuQiauTo (fOQOvg, rrjg di ji^vdov xai rov %qqv rd xo(i(iiQ-
xta ixovfftat.
Tm t fVfi GTuatv xuTu rrig (iaotXtiug ol dvuTo\ixo\ i(itXi-
ri]ouv. trpd^uoav di dno KuqovIov rov aTtrp&ivtog ^aatXiMg
Pio(ii]g nuQu A^iovTog rov nuna dnoxQiaiuQioi nQvg ri]v tvatjSt- 15
GruTrjV EiQi]vr]v, utTov(itvoi l^tvyOijvat uvrqv rut KuqovIm nQog
yu(iov xai tvwaui ru tcou xal rd taniQiu' iJTtg vn^xovaev uv , ti

(11] Idtriog fxioXvat, rb xQurog tlg xov \Stov ddthpbv otptTtQiCo-

B (itvog. 1] ^uotVig §i ru (liv liXXa (fQovifiwg xai ovvfTtog dtcoxr^at
nQuy(iUTU xal cog uv rtg tv6,aiTo , (i6vi]v di ruvrrjv toytv uhiuv, 20
rr]v ixnrcootv xul rvcpXcootv rov dvoTvytOTUTOV vtov avTi^g , xuirot
L^ijXov dtiov tyovaa xui niortv dQd^6do'§ov. ri]v rt yuQ uyiuv t^d6-
f.ir]v avvodov xul t^v rcov iiQwv tixoviov nQoaxvvr^aiv avri] nuQt-

15 nsQi P

rent, ab incolis gunt interfecti. slc Copronymi genus exstinctum est.

postriclie sancti paschatis Irena in processione quae ex statutis eccle-
,
siasticis fit, in aedem apostolorum ivit; atque sub vesperam in publicum
aureo curru a quattuor equis provecta est, tenentibus cnrrum patriciis,
niultumque pecuniae in populum spargit.
Anno 3 Stauracius {tyrannidem est molitus; qnod cum rescivisset
Irena, omnibus eius consuetudine interdixit. isque moerore oppressus
sanguinera ex pulmonibus eructans periit.
Anno 4 pia Irene Byzantinis civile tributum remlsit, Abydique et
Hieri commercia sublevavit.
Anno 5 seditionem contra Irenam machinati sunt orientales. vene-
runt etiam a Carolo , quem Leo Romae papa imposita corona imperio
Romano inauguraverat, legati ad Irenam , eam Carolo in uxorem am-
bientcs, ut sic Oriens cum Occidente uniretur. et fuisset sane assen-
sura, nisi Aetius obstitisset, qui imperium suo fratri cogitabat parare.
imperatrix cetera omnia prudenter cordateque gessit, et quo modo pror-
sus optandum forct. hanc unam culpam snstinuit , quod miserrimum
fdiuni ijnperio et oculis spoliavit, divino alioqui sacrarum studio rerum
ct rccta lide pra^dita. sacrum enim 7 concilium et venerationem ima-
 HISTORIARUM COMPENDIU]\L 29

axevaaty xul noXXa aviijg xal (tVQia tu xuroQ9^io/.iuja. uvirj

xul rijv IV GtaaaXovixj] BIqqoiuv txriotv, EiQriPunoXii' f.movo~

fiuouau. ixTiat dt xul t/)v i4y/JuXov. uXX^ o noXvg iiTtv tvvov-
XWv iaf.ibg xai ot tovtmv t^t/ovrtg, o rt 2ruvQaxiog xai o ytkov
5o Kkoxug nQog uX)J]Xovg diaq)tQOfitrot, rijg ^uoiXtlug ruvri]v
untyvf.ivioauvy xa\ ISix7]q:oQOv uvr^ uvrTjg tnl rdiv ^qovmv ^uai-
"kia xu&idQvauv. ovriog at rtJov xaxiarcov ivvov/mv ^ovXal Tor^
oixtiovg dtanorug xul ivtQyhug dtalvj.iuivo-iTai, loort Xqvouoqiov C
rov nu)Mi d-uv/iiaoKvrurov tintiv nQog rivu rdJv (ntyuXiov ori tl

10 f.iiv t/ttg tvvov/ov, qovtvaov, ti d^ ovx t/itg, uyoQuaov xui (fo-

vtvaov. ix/SukXfi roii-vv EiQrjVrjV o NixrjtfOQog anovdfj yltoviog

rov Kkoxu xa\ Ntxtjra narQtxiov xa\ 2iaiviov riov avradiXqiov

xai TcJJv imoQxwv xai SoXtQwv TQtcpvXXiwv xui udiovrog nurQi-

xiov rov rtaauQuxovran-^yovg xui PQt^yoQiov nurQtxiov rov Mov-

15 atXuxt] xui irtQtJOv rtvtov rcov iv riXti * olrivtg iXd^ovrtg iv rfj

/uXxf] loQu rtruQrj] rijg vvxrog, xai rovg (fvXuxug i^anuri]Ouvrtg,

inttaav ori nuQu rijg Aiyovorr^g untaruXriOuv uvuyoQivout ^aot-
Xia Toy Ntxr^ifOQOv. ot di ntarivaavrtg tw ri]Xtxovr(o 'ifjtvofiuri

ovvavriyoQtvoav xui uvroi fiuatXia tov tvquvvov. noXXoi yovv

-^i&uvftu^ov niog b d-tbg avvtywQr^at ttjv vniQ rijg OQ&^g niartcog D
ftuQrvQtxtog ivud^Xr]auauv vnh uot^ovg ovrco TVQuvvtxdig ix^).i]-

Srjvui. uXXot Tr]V tig rbv vibv uvrijg ufiuQriuv nQot^cxXXovro,

xal aXXot uXXcog idvacpr^ftovv xal xurtyoyyv^ov, (fvXuxag Toivvv
iv rco naXarico rdiv ^EXivd^iQiov niQiarr^aag (ixtiat yuQ trvye Tvy-

ginum sacrarum ipsa confecit, muUaque alla praeclarissima facinora edi-

dit. Berrhoeam quoque apud Thessalonicam refecit, suoque de nomine
Irenopolin dixit; et Anchialum instauravit. sed eunuchorum turba, in-
terque hos praecipui Stauracius et Leo cognomine Clocas, inter se dis-
sidentes imperium ei abrogaverunt et loco eius Nicephorum in solio
,

imperatArio coUocarunt. ita pessimorum eunuchorum consilia suos do-

minos atque benefactores pessundant, ut recte (yhrysaorius, maximi apud
veteres vir uominis, summo cuidam viro dixerit "si habes eunuchum,
occide eum: si non habes, eme et neca." Irenam ergo imperio detur-
bat Nicephorus opera Leonis Clocae, Nicetae patricii et Sisinii fra-
trum, periurorumque et dolosorum Triphyliiorum , et Leonis patricii
Tessaracontapechis (cognomento a 40 cubitis ducto), et Gregorii patri-
cii qui et Muselaces, et aliorum quorundaih procerum. hi quarta noctis
hora ad Chaicem venientes (ea est aerea porta) custodibus astu per-
suadent missos se ab Augusta, ut Nicephorum imperatorem designent.
custodes mendacio huic fidem adhibentes, ipsi quoque Nicephorum im-
peratorem dicunt. mirati sunt multi cur deus passus sit eam, quae pro
vera religione martyris in morem decertavisset, tam tyrannice ab impio
homine deiici. quidam id eius in filium sceleri imputarunt, alii alias
obtrectarunt. ceterum Nicephorus paiatium Eleutherianum (ibi enim
 80 GEORGII CEDRENI

Xuvovaa ^ ^aaiXlg) vQdgov a)'ay(lov avxiiv Iv r(T> n(Aari(o unt-

xlsiaf, xal ovrcog nQorjld-ev iv rfj e>cy.h]Oi(i tnl rb art(pd-T,vai,
TaQaaiov tri rhv Oqovov aart/ovrog. oi di o/Xoi xari]Q(JiivTO xui
jov artg)Ovra ymI rov art(p6(.iivov rvQuvvov, nai untxdXovv uXt-
rriQiov. 5
P 475 NiXTjqjOQog nurQr/.iog xai yivixbg loyod-trrig i^aaiXtvatv trri

7} f]f.iiQag ^'. rf] inuvQiov dt nuQaXu^tuv rivug twv nurQtxi(ov

uvr]X&t nQog rr]v ^uaiXiaouv (pQOVQOVf.iivr]v, xut /Qrjarorrjru vno-
XQtd-tig nuQr^yoQtt uvrr]V Xiycov "nuadv aov uvtxnuvaiv noi-^aio,

d Toi-^ &i]auvQovg aov xuruf.ir]vvaHg fiot.^^ 7] di avvtritt tw (pQO- 10

vr]i.iart nQog rbv /S-ig /.liv dovXov inioQXOv ar^f.itQov Si rvQuvvov
l'(pri ^"iyco fitv, co uv&Qwnt , dtbv i]yovfiui rbv vxpcoauvru fit tig

ravrrjv rr]v ^aotXtiuv, ruig S^ ifiuTg ufiuQriuig rr]v xud-aiQtoiv

B ifiavrrjg nQoaunrco ' iv nuot di rovrotg tit] ro ovofia xvQiov tvXo-

ytjfiivov. ov fir]v Si uyvoitg xug xuru aov fft]vv&tiaug int^ovXug, 15
aig tl avvvnr^/d-r^v, dxcoXvrcog tl/ov rov uvfXttv ot. uXXu rb fiiv
roig aoTg OQXOtg nttd-ofiivr] rb Si cpttSofiivr] aov ndvra naQiXoyi-
cufirjv, r(o d^tM unoStdovau at , di^ ov ^aaiXtTg ftuatXtvovai xul
dvvuoTut xurt^ovatdl^ovat. xul ru vvv cog tvat^rj at xui ix d-tov
7iQ0/3Xr]&ivru fiuotXiu nQoaxvvco, xui uhovfiui cptiaaod-ai fiov rrjgSO
uod-tveiag xal ovy/MQrjoai fit ttg rbv vn' ifiov XTtodtVTU rbv
^EXtvd^tQiov oixov, tig tpv/uycoyiav rrjg uovyxQirov fiov avficpo-
(>a?." di i(pt] ^^xui tl rovTO &fXttg aot ytvio&ui , oftoaov fiot

tum degebat Irene) custodibus cinxit, maneque eam in palatium ductam

inclusit. itaque in templum progressus est, uti coronaretur, Tarasio ad-
huc patriarcha, populus autem et coronantem et coronatum diris egit,
tyrannum hunc et scelestum appellans.
Nicephorus patricius et generalis logotheta imperavit annos 8 dies 9.
postridie quam imperium occepit, quibusdam patriciis comltatus ad Ire-
nam se contulit, quae a custodibus adservabatur, bonitatemque simulans
bono eam animo esse iussit, promittens , si de thesauris suis certiorera
ipsum redderet, de summa se ei quiete prospecturum. illa autem pru-
dente animo eum qui heri periurus servus fuerat, hodie tyrannidem ge-
rebat, sic affata est "heus tu, deum ego agnosco fuisse qui me ad im-
perium hoc evexerit, me vero meis delictis meruisse, ut eo exciderem.
m his^ omnibus laus sit divino nomini. neque vero tu nescis delata ad
me fuisse de tuis insidiis indicia, quibus si credidissera, nemine vetante
interficere te poteram: sed partim iuramentis tuis fidem adhibens, par-
tim tibi parcens, ista omnia neglexi, deo te relinquens, quo auctore
reges regnant et principes dominantur. nunc etiam tibi ut pio et deo
ad imperium evecto imperatori supplico, petens ut meae imbecillitatis
rationem habens patiaris me inhabitare domum Eleutherianam a me con-
ditam, quo incomparabilem meam consoler calamitatem." ad haec Nice-
phorus respondit, quando ita cupiat, se per omnia ei liberalissime gra-
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 31

jH^ unoxQviptti Ti Twv d^ri<ravQidv, y.ul nuauv aov &iQa7iiiav noiojr C

7; ()f u'i/.ioaiv avT(p, vnodei%aau xul nXovTOv noXvv. o di tov

noi)^ov(.itvov Tv/jov nuQtvdv t^wQiatv uvTTjV tv vfj JlQtyyijno) , fig

o avTtj wxodof-ir^ae fiovaaT^Qiov. idwv de nuvTug Tovg Iv TeXti

5Xvnovf.itvovg in^ uvxfi diu tijv unXr^ariav avxov , (foftrid f\g fiij

noTt 01 Xuol f.ii/.ivrij:itvoi Tcov tvtQytaiwv uvTT^g fitlXwai nuXiv uv-

t-^v uvayoQfviiv, /tifiwvog fntxtifitvov ftuQVTUTOv ovx (uxTeiQfv
uvTriv, uXX^ e^wQiatv tig MiTvlriv?]^, (fQOVQtTa&ui uvtijv nQoa-
TuE,ug. T?7 di d-' tov .Avyovaxov fiTivbg ix Ivnrjg xul udvfiiug

10 iTtltvTrjatv iv Tfj avTfj yiiaftw. fieTfxofiiae di to awfiu uvTijg

^uatltvg fv Tfi fiovfj Tfjg IlQiyxi^nov , i]v uvri] wxodofiriat' aqo- D
^QU yuQ fvaffti)g xal <fi)MQtTog ovaa noXXu '^evodo/fTa xul y)]QW'
xofitia xal fiovaaTrjQia xaTtaxtvuat , xul (pOQWv xovcptafiovg xal
uXlu nXtiaTu xuTcoQ&coauTO. KwvaTuvTivov di to»' viov uvTijg,

15 (ftXaQyvQicx, fiukXov uyofitvog tj olxTca, nQoatXufttTO avvioTtov

uvTcp , oiofitvog nXovTOv iyxixQVftfiivov (puvtQwaai uvtw. di
(fiXo(fQOvovfitvog vn^ avTOv xovcpoTriTi yvcofi7]g vnidti^tv uvtco tov
iv Tcp )]ftixvxXico, o vvv Xiytrui aiyfia, d^r^aavQov uvuxTtad^tna
$i* oQiyofiuQfiuQCjoatcog. xui tovtov ucftKofttvog xul uvrov ofioiwg
20 T/y firiTQi avTOv naQiTde. NiXT]Tav Tt tov TQKfvXXiov u^iwg Tijg P 475
tuvTOv yvaifirjg ufittftofievog , wg ovvaycoviad-evTa avrcp elg to
xuruaxiTv ttjv ^aatXeiaVf (puQfiuxw avttXev, tv ye rijg u^iug uvTa-
noSidovg,

tificaturum : iuraret modo nntlum se thesaurum celaturam. iuravit Irena,

et magnas ei opes commonstravit. sed Nicephorus optatis potitus, sta-
tim eam relegavit in monasterium quod in Principis appellata insula ipsa
condiderat. cernens deinde insatiabilem suam avaritiam omnibus pro-
ceribus molestam esse, in metum venit ne populus allquando Irenam,
memoria acceptorum ab ea beneficiorum motus, ad imperium revocaret:
iccirco eam absque omni miseratione Mitylenem relegavit , gravissima
imminente tempestate. atque ibi illa in Lesbo insula ex animi aegritu-
dine decessit, 9 Augusti die. corpus eius imperator in monasterium
Principis rettulit, quod ab ea fuisse aedificatum ostendimus. nam pro
insigni pietate ac virtute sua multa pro recipiendis peregrinis et foven-
dis senibus aedificia, multa monasteria condiderat, annonam quoque le-
viorem redegerat, aliaque multa praeclara facta ediderat. porro Nice-
phorus Constantinum Irenes fiiium, avaritia magis ductus quam miseri-
cordia, in suum contubernium recepit, spe thesaurorum ab eo perci-
piendi indicia. et quidem coroiter ab eo tractatus Constantinus, ut erat
futili ingenio , demonstravit ei thesaurum in Semicirculo ( Sigma hodie
vocant) abditum, sub erectis marmoribus constructo muro; quem nactus
Nicephorus istum non secus ac matrem neglexit. Nicetam vero Tri-
phyllium, cuius strenua opera in imperio acquirendo usus fuerat, prae-
dare scilicet relata gratia, veneno sustulit.
 32 GEORGII CEDRENI

BuQSdviog di tijg dvaroX^g OTQarrjYog uiv Iv luvxm lifqov-

T<(,'f irjg fiuoiXiiug iniku^toOui. TtjV diuTQi^tjv Si iv Toi 0iXoi.u-

TiiM noiovf.itvog fiovu/M jivl rwv nQoyvwatwg r/^io)i.itvtov t« t^?

fiovXijg uvuxoivovTui , avviGxoQa 1'/mv uitovTU tov l^Qfxtviov,
uxovoug Jt ovTog o BuQduviog nuou tov ^wvu/ov ttjv t^? uvtov 5
ntQiovolug utfuiQtoiv y.al Tiov d(f'OuXf.tiov tijv nriQMoiv, tl tovto
iCUTUT0Xl.ltjOltlV VnOOTl'lOiod-Ul y
(.ItTU XvyT^? vntoTQf^tv. oig Si
B TOvg'i7cnovg uvtm nQoaix6f.itGuv ol tovtm f'^vni]QiTovfitvot , toi;-

TOig o ftova/og ivuTiviaug vnovooTtTv nQoaqtMvtX tov SuQduviov.

b di nQoaSoy.ijOug ti TftJv uvtm xuTud^VfiiMv ftiXXttv tlntiv tw 10
ftovu/ov, fjy.ovoe nuQ* uvtov tov ftr^Siv aoi ntcfiQovTtafiivov tOTM
ntQi Tijg ^uaiXtiug. y.uvTt yuQ ty.ovTi xuvTt ftr] , fitj tovto xutu-
ToXfiijotig. il TOVTo di nitQud^fjg, Twf awv oftfiuTWv, w? iq)ip', xul
T^5 vn<xQ'§twg vnooTi]Oj] Ttjv uXXoTQiwoiv. 01 di Tovg "nnovg oov
xofiioavTtg, tovtwv b nQWTOg x«t b StvTtQog dtadi]fiaTOfpoQi]Govai, 15
xul TQiTog uvuyoQtvd-tig Tu/iwg unoXtiTui, firj Tv/titv mv icpit-

Tftt.** ToivvV BuQSuVtOg T« TOV XoyiaflOV UVTW T£ TftJ udioVTL

xal M.t/urjX xul Qwfiu nuQtSijXov, (puaxwv TOitxSf "at' ftiv w
C ufiiov jSuoiXtvaug , xui b Qwfiug avuQQrj&fig , nuQu Mixui]X (fo-
rivd-t]Otod-t (pvTM yuQ b fiovu/og i'^tini ftot), fiovov tov Mi/u^k 20
dta(fvXa/d-i]OOfiivov iv Tfj ^aai7.iiu." ov nolv to iv fiiaco , xul
Ttov d-ffidTMV noXTiU xaTUVuyxutpfxivwv Stu Tug iniTtd^tioug avToig
unaiTijaiig nuQu NtxrjffOQOv unooxtQTrjOuvTig avr^yoQtvaav ^aai-
lia BuQSdvioVf w lnixh]v TovQxog, og yi SvG(fOQMv inl tovuo

Eo tempore Bardaiiius quidam Orientis dux, de imperio sibi vindi-

cando cogitans, cum degeret Philomelii, consilium suum roonacho cui-
dam, quem futurorum praescientia deus dignatus fuerat, aperit, conscio
rei Leone Armenio. praedixit ei monachus, si imperium alfectaret, et
opibus suis et oculis spoliatum iri. cum tristis discederet Bardanius
famulique equos adducerent, in hos intuitus monachus reverti ad se
Bardanium iussit, sperantique aliquid se eorum quae cupiebat auditu-
rum, denuo praecepit ne de potiundo imperio quicquam cogitaret: nam
sive id sive aliter tentaturus esset, fore ut cum opibus oculos
ultro
amittat. iis qui equos adduxissent, primum et secundum
ceterum ex
diademate potituros: tertium quoque imperatorera declaratum iri, sed
statim periturum, minime consecutum quod cupiverat. Bardanius hoc
responsum Leoni Michaelo et Thomae recitavit, "tu quidem, o Leo"
inquiens "imperator, et Thomas imperator designatus, a Michaelo inter-
ficiemini, isque imperium tenebit: sic enim mihi monachus vaticinatus
est." non multo post tempore aliquot exercitus crebris Nicephori ex-
actionibus coacti ab imperatore desciverunt, Bardaniumque cognomento
Turcum imperatorem crearunt. qui tametsi metu periculi sibi denun-
 HISTORIARUM COIVIPENDIUM. 33

naqrirtTxo , f.i^ dvvtjd-tlg Se StuSQuvai ^iatof^itvog vn avrwv yMT-

7ikOiv tv XQVoovnoltt ivq:rjfiovf4tvog. tovtcov di ytvofievwv yttMV
x«£ Mtxu-^X TW ^UGiXtT nQoatQQVi]oaVf tov o fiiv rijg rwv (fotdt-

Quriov di rijg rov x6fii]rog xoqrrjg r^y uq/tjv iy/fiQi(^ovrat,

5 Qiof-tug $i fii/Qt xivdvvtov rip idiM dtanorrj ucpoaioT ru rijg ni- D
artiog, iha tov rov d-tov (fo/iov iv xuQSin xtxrr/fiivog b BuqSo-
viog, xu\ StStug firi nwg Si* avrov ifiqjvXtog yivTjrut noXtftog,

Xdd^QU nQog rov /SaatXiu ixniftnti Xoyovg dnud-fiag ^i^rdiv. xui

7.ujSiov vuvotnoQog SiiSQU vvxrog, xui untXOatv iv r(o Kura/5o7j'(o

10 iig rr/V rov ^HQuxltiov fiovrjv yiyovt ftovu/og. b Si fitr^ uvrov

Xuog olxuSt (p/tro. a/rifiartoufitvog S^ b fiuatXtvg uyuytTv rov
BuqSuviov iv rfj nokti SQOfiiova tiunioxttlt. rov Si nuQuytvo-
fiivov iv xfj JlQtortj vrjO(o nQog rrjv fiovtjv rjv uvrbg xurtaxivaat,
nQOuorttov ovauv avxov, ixrvifXovrut vnb udvxa6vo)v rtvaiv yvufirj
15 rov ^aaiXicog. Stb inl ri] xoiavxrj vnoxQiatt Sijd^tv Xvnr]d-tig, P 477
nuvx(/.g fitd-^ OQX(ji)v inXrjQOcpoQrjotv dvairiov avrbv elvai rov xoiov-
rov SQufiurog b fir/Sinort evoQxijoag,

Tw /9* trti farty/e rbv vlbv avrov ^ravQuxtov, unoiijrov

bvra xfi xe iSia xal yvoofij] xai Q(j6fir]. rovr(a tw trtt tiijXd-e xaru
tOldQu^cov, xul fitr^ aio/vvr]g r^rrr]d-iig vniorQtxpt , nuQU fitxQbv
avo/t&t)g xut avr6g, ei firj xivig rdov dQ/6vx(jov dvSQtioruxoi rov-
rov fioXig ntQtfO(j6oavxo,

tlatl recusaret, compulsus tamen et effugiendi facultate destitutus Chry-

sopolin venit, ibique salutatus est imperator. his factis, Leo et Michae-
lus ad Nicephorum se contuterunt: horum alter foederatorum , alter co-
mitis cohorti praeficitur. Thomas vero ut fidem domino suo servaret,
nulium periculum reformidavit. mox autem Bardaniiis, ut erat dei me-
tuens, veritus ne civili bello causam praeberet, niissis clam ad Nicepho-
rum nuntiis impunitatem postulat, eaque impetrata per noctem navigio
profiigit, et in monasterium Heraclii, quod est in Catabolio,^ delatus ibi
monachus est factus. populus, qui sub eo fuerat, domum discessit. at
imperator missa celoce simulat se Bardanium Cpolin evocare; qui cum
venisset in Protam insulam, ad monasterium quod ibi in suburbano con-
struxerat, ex mente voluntateque imperatoris oculi ei a Lycaonibus
quibusdam eruuntur. et Nicephorus id factum sibi dolere simulans
iuramento omnibus confirmat se in culpa eius non esse, cum ne alias
quidem unquam verum iurasset.

Anno 2 Stauracium fiiium suum coronat, hominem neque forma ne-

que animo neque viribus nobilem. eodem anno in Arabes exercitum
duxit; victusque et propemodum ab hostibus captus (quidam enim du-
cum fortissimi aegre eum eripuerunt) cum dedecore domum rediit.

Gcorg. Ccdrenus tom, H. 3

 34 GEORGH CEDRENI
Tw / tTii iv^wv fiiXQuv (idtiuv ixrtatv ^jiyxvQUV ruXuxiug
xat T5yv Qf]^av xat t^/v lAvdQuaov.
B Td> d' txH TuQuatog o uyuxtxuToq nuxQiuQ/rig KiovazavTi-
vovnoXtwg unt^iw ivdo^wg, xul huqiij iv tm vn^ uvtov xriad^tvTi
f.iovuaTriQi(a iv tm aTtv(Z, t^ d' rijg nQixixrig t^dofiddog Tuiv vi]- 5

CTtKJjv xui rfi fitydXi] xvQiuxij i/jiQOTovijd-rj NixrjipoQog o uymTU-

Tog nuTQi(j.Q/rig anb dai^xQtJTig, iprjqio nuvrbg Xuov xul tov /?«-
ciki(jog xui T(x)v UqIwv, JIXdT(ov di xul QtodioQog riyovfitvog rwv
2TOvdiov ov avvrjvSoxt]Ouv Tjj /iiQOTOvia Nixrj^poQov, uXTiu xul

a/Joiiiu inoirjaav, ahiav dijd^tv tvXoyov t/ovTtg to (.iri $tiv dnb 10

"kuixi^v dd^Qocog tlg iniaxonov dvuTQi/tiV ovg b ^uaiktvg rijg

noXecog dntXuaui ^ovXr^d-tig dvtTQunij nuQu xtvcov, xul ovx tjv

C t6 nQuy/iia '^tvov ov^i nQoa(fuT(og intvorjd-iv, «XXa xul noXXol

uXXoi dnb Xutxcov iniax6nt]ouv , d'^i(og to» ^fw ItQUTtvaavxtg.
rovTco Tco fTti IduQtjov T(Jov IdQu^oiv dQ/rjybg intarQurtvat xuru 15
Po)fj.uviug f.itTu /iXiudcov r , xa\ iXS-cov tig t« Tvuva (oxodofitjatv
oixov T^? l3Xaa(pi]fiiug uvtov , xut nuQtXu^t xuarQa antiQU,
dniarttXt Si xovqoov §' /tXtudug tcjg IdyxvQug, xal dcpavioag
nuvra vntOTQtiptv. t^ijXO^t Jt xai b NixTjq^oQog iv dnoyvcoatt t«
ytvvata rijg raXutncoQiug intSttxvvfxtvog, xui drj axfipufitvog nifi-20
nti nQog uvrbv fiQ^vr]v ytviad-ui , St]Xcoaug ovriog "'iva ri ini/ui-
Qttg TuTg dStxiuig xut raig ulfiurtx/vaiutg , firj dQxovfitvog tig t«
D dStu, dXXu nuQu^uivttg OQXovg UQ/uiovg xai narQ(oovgj noTog

Anno 3, aliquantulum otii nactus, Ancyram Galatiae Thebamque et

Andrasum condidit.
Anno 4 Tarasius sanctissimus Cpolis patriarcha honeste vitam clau-
sit, sepultus(j|ue est in monasterio quod ipse exstruxerat in Angustiis.
quarta die primae septimanae ieiuniorum, et magna dominica, Nicepho-
rus secretarius creatur sanctissimus patriarcha, totius populi, imperato-
ris et sacerdotum suffragiis. Plato autem et Theodorus Studiani colle-
gii praefectus eam electionem improbaverunt et discessionem fecerunt,
probabiii usi argumento, non debere scillcet subito aliquem de laTco
episcopum quos imperator urbe eiecisset, nisi consilium eius qui-
fieri.
dam sane id neque novum neque recens excogitatum fuit
inflexissent.
factum, cum multi etiam alii de laicis episcopi creati deo convenienter
se in eo munere tractaverint. hoc anno Aaron Arabum dux in Roma-
nam dicionem trecenta milia duxit, cumque Tyana pervenisset, aedem
ibi suae impietati posuit. infinita castra cepit ; emisitque sexaginta
^

muia,^ qui incursionibus Ancyram usque vagati sunt, evastatisque in

quae incideret omnibus, domum redilt. eduxit suos etiam Nicephorus,
desperatis iam rebus suam virtutem ostendens ; initoque consitio , ad
Arabem ^acis impetrandae causa literas scripsit, quarum exemplum se-
quitur. quorsum iniustitia et caedibus eaudes, non contentus tuis,
finesque veteres et paternos transis? quisnam divinus vates haec te
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 35
yuQ aot 7iQ0(pt]Tt]g d-tTog Tavra nomv tiQTiy.tv; ovyl Mov/ovfier o
7T(i0(p^T>]g aov nuQriyytiXiv log udiX(puv i/jtv XQiaiiuvov ndviu
xul Xtyiiv; [.irj yuQ o nuvjtov 9tog , o dijf.uQVQyog aui nQovoijXrig
ufKpOTtQWV, a"f.iaaiv avd^Qionuiv udixwg tx/vvofitvoig /uiQii ; (.ir]

5 yivotro. tj uQyvQiov xul /Qvoiov xul Ttov Xoiumv vaTiQovfUvog

t'^i]Xd-tg udixrjaui TOvg fir^div udixrjauvTdg at ; xahoi yt tu xu\~
liaTu xui TjfiTv dvanoQiaTu xai intQuaTu xuTuxoQiog i/jig. ti dt
rivog rduv rjfitTtQCOv tvdtr^g tt, uvtixu nuQt^Ofitv (filoaTOQylug
TQonto. firj roiwv lug uS-uvutoi xul udtoi xut^ uXXrjXiov otqu- p 473
10 Tiv(6fit9^u, xui Tov ix Suifioviov xuT^ uvd^Qionuiv noXifiov ix (fd6~
vov fiifiiofitd-a , yivtoaxovTig ori fiixQov vaTiQov TtXtvTrjaofuv xai
nQog XQiTrjv udix(WTOv untXtvaofitd^u, og (Inoddoati txdaTO) xut(\
T« tQyu uiiTOv.^* xavTU rov ^aaiXtiog NtxTj^poQOv inioTtOMvTog
fitru d(jOQ(jov rivwv, o ^^Quxfj uya&vvd-iig xai uvranoaTiiXag duiQa
XSnXtTartJi. rt xul duvfiaata fitr^ tiQr]vr]g vniarQt.^//t , r^v Ntxrjqo-
Qov avvfotv vnfQd-uvfi(ii^o)v. xut oTOt/t^aug xut^ trog rtXiTadat
avToTg vofxiafiaru /tXtuSag X', xui avu rQia voftiafiuru avrov rbv
^uatXia xut rov viov uvtov , iv r(xiit xtq uXriTicovog , xai fit]di ra
naQuXt](p9-ivTa vn^ avrov xuarQa xrta&T^vut, (lnt]it. rovrcov di B
20vnoaTQfip(ivr(ov iv9i(ag o /SaatXevg txrtaev avru xai xuTW/vQa)-
atv. ontQ fia&(Jov b IduQotv unoaniXug ndXtv tlXt rijV Qtj^uv,

xul ntffipug aroXov tlg KvnQov rug rt ixxXrjaiug xarioTQtrpE xu\

Toi'f KvnQiovg fieriartjae , xal noXXrjV uXooatv noitjoug rr]v tiQ^vt]v

StiarQi^pi.

agere iussit? nonne Muchametus tuus vates omnem Christianum te pro

fratre habere atque agnoscere iubet? an omnium opifex deus, et utro-
rnmque curam gerens, sanguine hominum Iniuste fuso delectatur? absit.
an ideo domo, iuiuria affectum eos a quibus laesus non cs, quia
exiisti
auro argento aliisve rebus indigeas ? atqui pretiosissima quaeque et
nobis magni aestimata paratuque difficilia abunde possides. quodsi qua
re nostra opus habes, statira nos eam tibi amanter praebebimus. non
ergo, perinde ac si immortales essemus nullique deo subditi, inter nos
depugnemus, malorum daemonum bella adversus homines imitati, cum
sciamus paulo post nos morituros, et coram iudice, qui corrumpi se non
patitur, comparituros qui cuivis dignani suorum factorum mercedem
,

reddet." his literis quibus et dona quaedam erant adiecta , placatus

,

Arabs plurima et mirabilia mnnera vicissim Nicephoro misit, admiratus

eius acumen, et pace facta discessit. pactum autem fuit ut Romani
Arabibus quotannis triginta milia nomismatum penderent, et terna ipse
imperator eiusque filius nomismata, ioco census in capita, neve Romani
castra ab Arabibus capta reficerent. enimvero Arabibus digressis sta-
tim ea Nicephorus instauravit atque niuniit. quo cognlto Aaron rur-
sum misso exercitu Thebam cepit, missaque in Cyprum classe templa
evertit et Cyprios pepulit, magnaque parta praeda pacem discidit.
 36 GEORGII CEDRENI

Tip g tTti 01 ^Aqa^iz (.iira arokov r^v 'PoAov xuti^M^ov,

y.al noXXovg ul/jiaXwxlaavTig to fpQovQiov XQarriaai ovx lo/voav.
Iv dt T(o tnavtQ/tadai avTOvg iXH^ovTig tlg t« Mvqu, ttjv itQuv

Tov uyiov Niy.oXuov },uQvay.a ntiQad-tvxtg avvTQirpai , uXXijv uvr^

C ixiivi]g nXrjOiov yttf.iivijv avvtTQfipuV uvTixa t£ noXXtj uvtficovS
&vtXXu xu\ d-aXuTTiMv y.v(.iuT(x)v (fOQu Pqovtiov t£ aal uaTQunuiv
uvco{m7ua tov ctoXov y.uTiXa^tv, wg Ixuvu avvTQi^rjvai axucp?],
uvTov rt Tov Xabv fniyviovai rrjv xov uyiov dvvufuv, xul nuQ' Ik-
niSa Ti]v y.uxioaiv txifvytTv.

T(o ^' tTti QtodcoQog b fiyovfxtvog rcov ^rovSiov y.u\ ^lcoarjcp lo

6 avTudtXcpog avrov uQ/ttnioxonog QtaaaXoviy.Tjg , ufiu IIXuTCOVi
lyy.7MoT(o xul roTg XoinoTg f.tova/oTg, t^? xotvcoviag NixijcpoQOV
rov uyicoTarov narQiuQ/ov unia/iaav dia *Icoarj(f tov olxovofiov
log naQarofiMg artcpuvcoauvra KcovaravrTvov xal Qtodonjv. 6 di
fiaaiktvg u(poQf.irig dQu'^(Xf,itvog , tntaxonovg noXXovg xal rjyovfii- 15

D Tovg a^Qoiaag, avvodov xaT* avrov XQ0T7]&i]vai ixiXtvot , Si^ rjg

t^t^Xi]d-rjaav rijg fiov^g xal rr/g noXtcog, f§op/a naQantficpdivrtg.

Tfo y uvT(o trit Qoyag dtdofiivrjg rco Xaco iv ^TQVfiovi, inintaov-
rtg ol BovXyuQOi ravrijv ucptiXovro, /Qvoiov XixQug /iXiag txurov,
xui rov aTQarriybv ufia rio Xaco xuriacpa^av, xai Xafiovrtg Togo
rovXdov vniaTQiipav. r(o avrio XQovoj KQovfxog b rcov BovXyu-
Qb)v uQ/rjybg rijv 2aQdty.r]v nuQiXa^i, xal xtXiuSag 5' aTQarica-
rdov xariacpu^tv. b Si Nixij^fOQog Sijd^tv xar^ uvrov litXddov

16 KQttT7]9ilviXt P
Anno sexto Arabes cum classe Rhodum appulerunt, multisqne captis
hominibus castellum occupare nequiveruiit. ia reditu cum Myra venis-
sent, conati sacram divi Nicolai cistam confringere, aliam prope sitara
eius^ loco comminuerunt. statimque classem magna ventorum procella et
maritimorum fluctuum impetus tonitruumque et fulgurum promiscua tem-
pestas invasit, multasque naves contrivit, ita ut sancti viri potentiam
raultitudo intellexerit et praeter
spem exitium evitaverit.
Anno 7 Theodorus Studiaui coUcgii praefectus eiusque frater lose-
phus^ Thessalonicae archiepiscopns , cum Platone incluso et reliquis mo-
nachls, se a commercio beati patriarchae Nicephori absciderunt propter
losephum dispensatorem, quod is contra leges Constantinum et Theodo- •

tam coronasset. imperator ea arrepta occasione, multis episcopis et

pnmariis viris convocatis, effecit ut contra illos concilium haberetur;
quod eos et monasterio et urbe eiecit atque relegavit. eodem anno cum
ad Strymonem stipendia multitudini solverentur, Bulgari subito irruen-
tes ea interceperunt, auri libras 1100, ducemque cum exercitu occide-
runt, et rapto tuldo discesserunt. eo ipso tempore Crumus Bulgarorum
pnnceps Sardicam cepit et sex milia militum necavit. Nicephorus au-
tem expeditione contra eum facta magnum et memorabile nihil egit.
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 37

u^toX(y)'ov f.iiv ovdev inoifjae , toTq de neQiawS^tiatv Ia rijg (fvyijg

uQ/ovaiv uhovai Xoyov aonrjQiag f.nj Sovg ToTg i/d^QoTg TiQoaffvyfTv
ilSidaaro, Iv oig tjv Evif-vfttog anad-uQiog (ii7]/uvty,6g, oTtxaeiog P 479
^i in^ uviiTt ytvofiiyrjg, SiOQOtg tov? nXuovng vnox7Jxpag variQOv
5ixuxMae 6rj/.uvaeai xai e^oQiatg xud-vno(juXm', axeipuiiievog di

runetviZaui ru axQurevf^turu , noTov Setvov xuru XQiariuvwv ovx

inevaijae ; nQoairu^e yuQ tov? XQiartuvovg ix nuvrbg &ifiurog
inl rug ^O^Xuf^iiytug f.ieroixrC,ead^ut , rug di rovrtov ardaetg nt-
TiQuaxead^ui' xul r^v ui/fiu)uoaiag ovx eXurrov rb nQciy/na» iv
10 uf.irj/uvia rovg nuvrug yeyovorug , devreQuv avv ravrrj xdxojatv
nQoaera'E,e arQureveaS-ut nrta/ovg , xui i'^on}Jt,ead^ut aviovg nuQu
Twv ofto/MQiov , nuQe/ovroiv dvu ir( vofiiafiara xui nQog rbv drj-

fioatov uXXrjXeyyvo^g t« Srjfiooia uvrwv, rQiri] xaxovotu in- B

onrtvead-ui ndvrag, xu\ uva^i^uC^ead^ui ru rovriov dr]ft6atu reXi],
15 nuQt/ovrug xul /uQriartxov tve/.a uvu xeQurta Svo. rexdQrr]
nlriyr] , rovg xov(fiafiovg ndvrag uva^i^uL,ead-ut nQoaeru'§e, nifi-
nir] avfKfOQd, rovg raiv evuyiov oYx(Ov nuQoixovg , rov re dQ(fu~
vorQO(ftiov '^ev(in'(ov yrjQ(oxofieioiv ixxXrjaitov fiovaar-r]Qi(ov ^aatlt-
xtjHv, ru xunvtxu unutrtTat}ut unb rov nQtorov erovg rrjg uvrov
^rvQuvvidog, t« di XQiixrovu rwv xrr]fidr(ov tig rrjv jSuaiXtx^v
xovQurtoQeiuv uiQead-ut, ru ftivrot riXrj uvrtuv inixid-ta&ui roTg

ivunofieivuotv eig rovg avrovg evayeTg oixovg , log dtnXovod^ui C

noXXwv T« riXr] , rwv oixi]aeo)v artvovfiivwv, xal rtxiv /WQiiov xul

8 vnoazccaeis Goarus, facultates, bona stahilia

elapsos quidem fuga duces veniam posccntes , ca non dignans , transfu-

gere ad hostes coegit. fult inter eos Buthymius spatharius mechanicus.
orta contra se seditione, plerosque donis deiinitos postmodo publicatio-
nibus bonorum et exsiliis uitus est. idem ut exercitus deprimeret, quod
non mali excogitavit adversus Christianos? primo enim Christianos ex
omnibus regionibus in 8laviniam coegit demigrare, et eorum habitatio-
ues divendidit; quae res nihil ab hostili captivitate abfuit, omuibus in
summas angustias coniectis. secundum maleficium, imperavit ut egeni
militarent, iisque a vicinis ariua et stipendia in singulos 18 nomismatum
darentur, ac census praeterea publicus eorum nomine penderetur. id
Allelengyum vocabatur, quod alteri pro alteris tributi nomine sponsores
essent. tertio omnium bona inspici indeque censum in publicum exigi
iussit, nomine chartiatici praeterea exactis iu singulos duobus ceratiis.
quarto omncs onerum relaxationes sustulit. quinta calamitas, quod ab
omnibus sacris aedibus, paroeciis, pupillis educandis destinata domo,
hospitalibus , ad senes fovendos factis aedibus, fumarium tributum exc-
git ab initio nsque sui imperii. mcliora de eorum bonis in fiscum suum
transferri iubebat: nihilominus tamen tributum de his pendendum iis
imponcbatur quae rcliquerat in iis ipsis sacris domibus, ut multis tribu-
tuju dupiicaretur, interim habitationibus ita exinanitis, ut inde cmigrare
 38 GEORGII CEDRENl

i'^oixHv. ty.ti] TVQUvvig ay.07iatod-ai nuQu tuv GrQfxrrjyovvTwv

Tovg ud^Qowg fx rijg nrwxelug uvuy.rta&evrag , y.at unuiriiadat
^QTifxuru log iVQerug &riauvQwv. f^do/iii] y.uxwaig, rovg nQo x
YQOvwv evQi]x6rug xai ftt^Qt rijg devQO nid^ov ij axevog brtovv xai
uvrovg e^uQyvQtCead-ut. oydorj aStxiu, rovg ex nunnwv ^ nQO-5
nunnwv xXriQOvof.ii]auvrug diutQeS^evrug ix rwv avrwv x' /qovwv
i^avadtdovui rw Si](.ioaiw, xui rovg wvi]auf.tevovg e^^w rrjg ld(iu-

dov awf.iura oixertxu uvu dvo voftiafiura reXeaut nQoaeru^e , fiu-

D Xiaru rovg xuru r^v SwSexuvi]aov. Ivvurt] nuQuvota, rovg rug
nuQud-uXuoaiovg oixovvrug, f.tuXtaru rijg fitxQugldoiug, vuvxXi]-io
()Ovg, f.tr]dlnoTe yt]novtxwg t/jOavTug, axovrug uiveTaO-ui ex rwv
xuduQnuyevrwv nuQ* avrov y.ri]fturwv, wg av ey.rtfir]9-wai nuQ^
uvrwv. dexurt] udeiu, rovg ev KwvaruvrtvovnoXei intarjftovg
vuvxlr]QOvg avvuyuywv StSwxev inl roxw rerQuxeQurov rb vofitoftu
avu XQvaiov XirQug SwSexa, reXovvrug xul ru avvij&i] xoftfieQxiu. 15

Tuvru ex rwv noXXwv w^ iv xecpuXuiw fuxQu fiot iarr]XoyQU(pi]rut,

Si]%ovvra To nQog nuv elSog nXeove'§iug avrov noXvf.irjyavov. t«

P 480 yuQ xurci rtjv /SuatXidu roig iv reXei xui fitaoig xui evreXeaiv iv-
Setyd^evra detvu nuQ^ uvrov nlQu avyyQU(fwv ovru nuQeXtnoftev,
onwg Tovg novi]QOvg TWi' oixerwv xa&vne^uXe ovxocpuvreiv Tovg20
euvrwv deonorug, ooot Sr^XuSr] iv evnoQia erv/ov, rovg f.iev Stu-
^akXovrug Tt(.iTJg u^twv, rovg di Sia^uXlofxivovg i'§uQyvQi^wv.

cogerentur. sextum tyrannicum institutum, quod a praetoribus inspicl

res eorum iussit qui ex pauperie subito ad opes pervenissent, ab iis-
que, veluti qui thesauros invenissent, pecuniam postulari. septimum,
quod emunxit ctiam hos pecunia qui a viglnti retro annis ad pracsens
usque tempus dolium aut vas aliquod aliquando reperissent. octavum,
qui ab avis vel proavis hereditatem percepissent, etsi ea divisa iam inde
a 20 annis esset, eos pensionem in pubiicum conferre coegit. utque ii
qui extra Abydum mancipia emebant, de singulis duo nomismata solve-
rent, maxime Dodecanesum (ita duodecim insularum civitas vocatur) in-
colentes. nonum, naucieros maritima, praesertim minoris Asiae, inhabi-
tantcs et nunqnam agriculturam expertos invitos coegit emere praedia
quae aliis ipse eripuerat, indeque tributum solvere. decimnm, illustres
Cpoli naucleros in unum conduxit, iisque duodecim cuique libras auri
tradidit ea lege, ut in singula nomismata usurae nomine quattuor cera-
tia solverent, cum nihilominus reliqua etiam vectigalia navigiorum ab
iis pendcrentur. haec cx multis pauca compendio annotavi, ex quibus
cius ad omne lucri genus commentorum multiplex varietas cognosci pos-
sit. omisimus enira quas in regia urbe summi rocdii et infimi loci atque
condicionis hominibus intulit iniurias, plures quam ut perscribi possint.
cuius generis sunt, quod divitum servos subornavit, qui falso suos do-
minos crimine accusarent, dclatoribusque honorem habuit, calumnia cir-
cumventos argento multans. quin et co rapinarum processit ut quen-
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 39
loote xat tivu xtjqovXuqiov ovta Iv tiu (poQO) , uvivdirj tvy/dvovta
ix novwv idiwv, f.ittuGtiiXuf.ievog o 7iu/.i(puyog gjrjGi
" d^f^ trjv

XttQu aov inl tijv xerpuXrjV i-iov , xai (ifioaov noaog /Qvaog aoi
iativ." 6 di XitQug txatbv i'^iTnev f/f»'. o di uyuyeTv tuvtug
5xut* uvtTjv trjv wQUv i(f>Tj, (vv ivi/Slvt(ov (pr^olv iaxotia(.tivog B
"0« ti /QHuv {'xfig neQianaofiov ; GvvuQiatr^aov fiot, xai uQuq
vofiiafiutu txutov noQtvov uQxovfievog uvtoTg/^
TiTi &' ttti tug xutu XQiotiuviov intvoiug Initetvtv, ino-
yjiug ud^eovg, inuyoQuofiovg nuvtoi(OV uXoycov ^oaxrffidtiov
10 Tf xai xuQncov, udixovg dijftevaetg xui i^rjfiiug tijov iv xtkei,

toxtafiovg iv nXoiotg b nuai vofio&etdov to fit] toxit^eiv, xui uXXug

fivQiug xuxwv intvoiug, ibv rj xutu fttQOg latOQia (pOQttxi] toTg
initetfif]fitvu)g ^rjtovai fiuvduvetv xa nQuyftutu ntcpvxe» ttov di

Muvt/uicov , rtJlJv vvv UuvXtxtuvcov xu\ lAd-iyxdvcov, tcov xutu

15 0Qvyiav xul ylvxuoviuv dyxiyeitovwv uvtco (ixeTd-ev yuQ iyeyovet) C
(fiXog TfV dtdnvQog, XQrjaftoTg xui teXetuTg uvtwv int/uiQWv. ov-
xoi ywQuv eXu(iov inl rijg ^uatXeiug uvtov ucpo^wg noXiteveod-ui,
xui noXXol ttov xovtpotiQWv tuTg ud-eftitoig uvtwv ciiiCfddQTjauv
So^uig. iv di t(o r^'w xtovifo if/ivdiQfjfiitrjg r^v NtxoXuog tovvofiUf
20 0? (fvv Tor^ avv uvt(o xatd tov oq&ov Xoyov x«i twv aentwv tlx6~
vcov i^Xuacprjftovv, wv dvttnoiovfievog b ^uaiXtvg iXvnei tov
UQXiiQia xal ndvtag Torj xutu &tbv l^iZvTug, noXXdxig yuQ xut

dam mellls ceraeque institorem in foro degentem , qui suo labore suffi-
cientes sibi opes paraverat, ad se vocatum iusserit manum capiti impe-
ratoris subiicere, itaqne iuratum edicere quantum possideret auri. cum-
que is ccntum auri libras sibi esse fateretur, statim ut eas afferret
mandavit. quo facto "quorsum" inquit "tibi solicitudine ista opus est?
prande mecum, centumque nomismatibus tecum domum ablatis contentus
csto."
Anno 9 suis contra Christianos commentis magis magisque incubnit,
impias opum inspectioncs exercens, coemptiones iniustas omnium ani-
malium brutorum et pecoris, publicationes bonorum et multas procerum,
nsuras de navigiis captatas, cum interim re foenebri aliis omnibus in-
terdixisset, aliaqne infinita mala excogitans, quae ctipientibus res gestas
compendio cognoscere molcstus sit futurus, si quis velit singnlatim re-
censere. fuit etiam summo stndio deditus Manichaeis iis qui nunc Pau-
liciani et Athingani dicuntur, per Phrygiam et Lycaoniam degentibus
et sibi vicinis (inde enim ortus erat), oraculis corum ct sacriticiis gau-
dens. ii ergo ipso imperante licentiam nacti suo morc vivendi muitos
fiitilis ingenii homines nefariis suis opinionibus infecerunt. fnit tum in
exteriori columclla Nicolaus quidam falso eremitae (ita vocantur qui iu
soiitndinibus religionls causa abditi vivunt) noraine pracditus, qui cum
suis sociis verae religioni et venerandis imaginibus impie obloquebatur.
cos imperator amplcctens patriarcham aliosque pios urebat. itaque in
 40 GEORGII CEDRENI

uvTov lyy.mlwv ^yavaxTTjd-')] , roig nQog aXX-^Xovg l/_d-Qalvovai

D GqioSQa avy/aiQMv, xal inmoS-d^wv navrl X.QiaTiav(o (fiXovvii

%ov nXrjaiov wg uvaiQonevg twv d-eicov ivToXdiv. xovg aiQaTiwTi-
xovg aQxovrag SovXixwg XQua9-at roig iniaxonoig xul xXrjQixoTg
ixiXive , xuTayofiivovg avd-tvTixcHg iv roTg iniaxoneioig xal (.lovu - 5
OTfiQioig, xal xuTuxQuad^ui ru avTiHjv, Toij un* alwvog uvuO^e-
(.levovg Tw d^ew XQvau 7] uQyvQu axevt] exfjeyt, xal t« twv ixxXrj-
Giwv leQa xoivovG&ui u^iov idoy/naTt^e, rovg nQo uvrov ^uatXiTg
unavTug wg uxv^eQvrjTug if.ie/xq)eT0 , xa&oXov rrjv nQovoiav uvai-
Qwv, xal firjdeva Xeywv yivtad-ai TOt; XQarovvTog dvvuTwreQov, 10
P 481 ii ^ovXoiTO b XQurwv ivTQexiog uq/jiv, xal if.iaTuia)d-t] iv roTg
diaXoyiafioTg avTov b av6i]Tog xul 3-eofiiai]g. tw yuQ nQWTot
Gu^^uTio rtov vi^GTeiiov rijg <)' IvdixTiwvog vnuvri^auvTeg 2uQuxr]~
vol elg ru Ev/aiTa ^lovru GTQurrjybv rcov tdQfieviaxwv avv rfj

Qoya rov d-ffiuTog , ravTi]v ucpeiXovTO avv noXXw nXrjd-ei Xuov, 15

xevTi]vuQiu ly ovaav, in\ rovroig ovv b vebg Id/au^ fir] naidev-
&eig, b OaXuQiSog xal Blidov unXr^aroTeQog , xutu BovXyuQwv
naQUTUTreTui ufia ^TUVQuxiw tw vIm uvtov. xal e^eXd^wv rijg

fiaaiXidog ixiXevae Ntxi]Tav nuTQixiov xui yevixbv Xoyo9-eTi]v ru

di]fi6aia reXr] twv ixxXrjaiojv xal fiovaari^Qiiov uvu^i^uaut, xui9.(i

B oxTW irwv bniodoTeXeiav rovg twv uq/ovtwv unaiTrjd-rjvai otxovq.

xa\ r]v d-Qrjvog fieyag iv rfj noXei, ini xovTOig iyxaXovfievog vnb

11 BVTQex^s P
cum saepe indignabundus patriarcha invehebatur. at Nicephorus ma-
gnum ex routuis odiis percipiebat gaudium; utque erat divinorum ever-
sor mandatorum, ludibrio habebat omnes proximum suum diiigentes
Christianos. duces quoque exercituum iussit episcopis et clericis man-
cipiorum loco uti, pro sua auctoritate in aedibus episcopalibus et mo-
nasteriis divertere, eorumque rebus pro arbitrio abuti. vituperabat eos
qui ab omni aetate deo aurea vel argentea vasa consecrassent , et res
templorum sacras in profanos debere usus converti statuebat. omnes
ante ipsum imperatores ut gubernandi nescios culpabat, providentiam in
universum tollens, afiirmansque neminem imperatore potentiorem esse,
modo callide is imperaret. sed stolidus ac deo invisus homo vanis suis
cogitationibus deceptus est. primo ieiuniorum sabbato, quartae indictio-
nis, Sarraceni ad Euchaita pervenerunt; adortique Leonem Armeniaco-
rum ducem, qui tum militibus erat stipendia persoluturus, omnem pecu-
niam, centenaria nimirum 13, eripuerunt, haud exigua militum multitu-
dine capta. his novus ille Achaabus nihil emendatus, Phalaridem et
Midam inexpleta superans avaritia, cum Stauracio Alio in fiulgaros se
armat. cumque urbe egrederetiur , Nicetam patricium ac generalem lo-
gothetam iussit publicos census ecclesiarum et monasteriorum afferre, et
in octo sequentes annos pensionem a procerum domibus exigi. ea res
magnas per urbem eiulatioaes excitayit. hoc nomine reprehensus a
 IIISTORIARUM COBIPENDIUM. 41

QtoSoalov naxQty.lov rov HSaXi^agu, fot; yvrjaiov avtov d-iQunov-

Tog , OTi nuvteg xatapoioGiv tji.iMV, dianota, xal iv xuiqm nft-
()ua[.iov'nuvtig {ntya()i]0ovtai ti] ntwan i]f.iwv, iipT] nQog aviov
"tl b ^fo? axXrjQvvwv iaxXtjQvva ttjv xuQdiav f.iov wg tov Ouquw,
5 Tt aya&ov eatut toTg vnb XiiQa (iiov; nuQu NtxrjcpoQOv, Oiodoait,

/«/} ixSt^ov nXtjv ttuv bQwi.itviov aot." iniavvu^ug St t« atqu-

tdmda uvutoXrfi xai dvatwg , xul noXXovg ntvrjtug ISiotg oipw-
viotg, acfiivdovuig xui Qu^dotg wnXtafitvovg , ^XuacfrjfA.ovvtag uf.ia C
Tor^ atQutiVfiaaiv, TJXaae xatu BovXyaQiag, KQovfiog St ra
iO nXrjd^}] (fo^ri&iig, ovtuv avtutv iv MuQXtXXr] , i]tttTO tiQi]vi]v. b
di tuig olxtiutg xaxo^ovXiatg xai taig taiv bfiotpQovwv uvtov avfi-
fiovXwv dtixwXvd-r^. ilaiQXttai St iig BovXyuQiav t[] x tov ^Iov-
Xiov ftr^vog. xvvbg i]v inttoX^ navwXid-Qtog. xal nQoXiywv tr]v
avtov navwXid-Qiuv av/vwg fntcfi&iyyeto "tig noQtvttat xal una-
15 ti]ati tov ^A/au^; oti xuv b d-ibg xuv b uvttxtifitvog, eXxtt fis

axovta.^^ fiitu yovv tug nQWtag avfiftoXug S6'§ug xattvodovad^at

ov Tt3 d-iw T« tijg vixi]g uXXu tf] tov ^tavQaxiov tvtv/Ju ix^-
Qvtte, xut toTg xwXvovai ti]v elaoSov uQ/ovatv ijniiXtt. nciauv D
Se 7]Xixiuv, twg xa\ ^Qtcpwv avtwv, avrjXtwg q:ovtvtad-ui nQoa-
20itu'it. xai T« Twv bfiorfvXwv vfXQu awfiata ututfu tia, fi6vr]g
inifitXovfitvog rr^g TtiJf axvXwv avXXoyijg. xXiTd^Qa Se xal acpQu-
yiSag toTg tufitioig KQovftov intd-tig to? \Sta Xotnbv rja(faXiaato,
wxu yovv xul itiQu fiiXtj XQtatiavwv unittfitv uipufiivwv TaJv

Theodosio patricio Salibara, sno administro, monente omniiim vo-

fideli
ces audiri de ipso conquerentium, ac fore ut ex rebus ipsius aliciuando
tristibus gaudium caperent, "si" inquit "deus meum cor Pharaonis in
morem prorsus obduravit, quid boni erit subditis meis? noli, Theodosi,
alia a Nicephoro exspectare quam quae vides." igitur collectis Orien-
tis et Occidentis exercitibus, multisque pauperibus eo adactis ut pro-
priis stipendiis militarent, fundis ac bacuiis armati, his et legionibus
jpsum devoventibus in Bulgariam contendit. cum adhuc Marcellac es-
sent, Crumus a tanta sibi metuens multitudine pacem petiit: sed impe-
ratore suis et secum sentientium pravis consiliis utente repulsam passus
est. pervenit ergo in Bulgariam Nicephorus 20 die lulii mensis , sub
ortum caniculae perniciosissimuni. sed et ipse suum et suorum exltium
praedicens identidem haec loquebatur "qnis ibit et decipiet Achaabum ?
sive me deus, sive Satanas trahit, invitus trahor." primis congressibus
victoria potitus non deo illam sed Stauracii felicitati acceptam tulit,
minatusque est proceribus, qui penetrare Bulgariam vetabant. niandavit
autem ut omnis aetatis homines ipsique etiam infantes trucidarentur
corporaque Bulgarurura inhumata relinquens solis spoliis legendis inten-
tus fuit. Crumi conclavia ut iam sua claustris et sigillis muniit, et
Christiauis manubias contrectare aosia aures aliaque membra abscidit;
 42 GEORGII CEDRENI

oxvXiov ' y.ai t^v "kfyo^ilvr^v uvX^v rov Kqov/liov ivinQtjatv, ixtlvov

o<f6d()u xttanf:iv(.of.itv(.og Si]XovvTog oTi idov vtv^xi^xag' lu^t tY rl

ooi vLQtGTov foxt , xul i"^iX&t fv tiQi^vrj. o di rfjg tlQrivriq t/jyQog

P 482 ravrriv ov n-QOOfjxaro. i(p^ oig /aXtnrivag 6 KQOv/iog t« rijq

ywQug tioodovg xai l^odovg ntQii(pQa'%tv d/vQa'>f.iaoi '^vXivotg. 65

di NixijfpoQog rovTO yrovg roig ovvovoi ra ri^g dnioXtiug uQOtXt-
ytv, oTi xuv nrtQioroi ytvvof.ttd^a , ovStig ixq)vyrj rbv oXtd^Qov.
xal fttd-^ Tji.iiQag Svo ovrad-Qoioug Xaov b fiuQjSaQOg intiXS^t xara
T% rov Nixri^fOQOv oxi]vi]g. xai rovrov uvuiqovoiv oixTQtog xui
ndvTug rovg ovv uvrto uQ/ovrag xaX rov Xaov nXrj9-ri unttQa, xui 10
nuoav r^v dnooxivrjv dvtXu^ovTO. rrjv di xt(puXriv rov Nixi](p6-
Qov b KQOVfiog ixxoxpag int '^vXov uvrjQrriotv tig inidti^iv nuvrtov,

ild^ ovTW? yvftviooug t6 ootovv xul ntQiuQyvQ(j6oug niQi^ nivtiv

ilg uvib rovg BovXydQCOV UQ/ovrag ixiXtvotv , iyxuv/tofiivovg
B x«t' uvtov log dnXrjOTOv xal rtjv tiQrjvtjv firj ^tXriOavTog. rovrov 15
rov Nixrj(f)6QOV rijg (tQ/ijg XQtortuvol ^aQvxtQov ovdtvi /q6v(o
rjTv/r]Ouv' nuvrag yuQ rovg nQb uvrov (iftorurovg fiaotXttg rfj
dnavd^Qtjonia vntQr]x6vTtotv ovrog , ovntQ tl xaru fiiQog rtg ^ov-
Xrid-f] dif^iivai t« novr]Qd intri]dtvfi(/.ra, b /Qovog ini7vtiipii xai

V /t*'P uTOVf]ott» nXijV ix rov XQUonidov rb mpaofia nQodriXov. 20

TiTQioaxtTut di xal ^iavQuxtog b vibg avrov xatQiojg xard
Tow onovdvXov. xui fx6Xtg rijg fia/r]g i'^r]Xdt ^iov, xai xaraXu-
fiibv r^v IddQiuvovnoXtv uvayoQtvtrat. xa\ ftr] dvvdfitvog ino/tX-
a&ai qjOQtito rijv noXtv xariXa^tv, o^ (^tu r^v nXt^y^v iv r(o na-

anlam qnoqne Crnmi incendit. interim Crnmns submisse admodnm vi-

ctum se esse fatebatur, rogabatque ut acceptis quae vellet, pacatus BuU
garia excederet. sed Nicephorus paccra, cuius erat impatiens, non de-
tlit. itaque Crumus irritatus aditus exitusque suae dicionis ligneis mn-
nitionibus occlnsit. et Nicephorus cladem praesagiens suis dixit 'nemo
nostrum perniciem evitabit, nc si volucres quidem fiamus." biduo post
barbarus populo coUecto tentorium Nicephori aggressus est. ibi Nice-
phorus miserabiliter obtruncatus est, omnesque cum eo dnces et intinita
miiitum multitudo, omnibusque impedimentis potiti sunt Bnlgari. capnt
Nicephori praccisum Crumus conto praefixit omnibusque demonstravit.
dcinde os cranii nudatum argento inchisit, iussitque principes Bulgaro-
rum ex eo bibere, atque insultare Nicephoro nt inexsatiabili et pacem
detrcctanti. nullnm tempus Christianis calamitosius hoc Nicephori im-
perio fuit: adeo crudelissimos quoque suos antecessores inhumanitate
superavit. cuius si quis roaleficia singulatim perscribere velit , neque
tempus sufficiet ct manus fatigabitur. sed ex ipsa ora satis potest de
texto iudicari.
Gravissimum ctiam vulnus accepit Stanracius in vertebram , aegre-
que ex pugna vivus evasit. et cum Adrianopolin pervenisset, impcrator
ctiam dictus. et quia cquo vehi non poterat, lectica est in nrbem de-
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 43

XuTtM ytifievog uTCQoiTog TjV, f^ovXero Se tov xovQonaXuTrjV Mi- C

yuTj^ Tov yufA^Qov uvTOV txTvqXwoui, TJj di yufUTij OeoffuvoT ttjv
ftuaiXfiuv xuTuXtniiv. yvovg dt tovto o MixutjX i'^ai(f,vi]g uvu~
yoQtvtTui ^uaiXivg Iv tw inno$QO[.ii(0 nuQu t% avyxXriTov xal
5 TMv TuyfitxTMv ihg TiSri untyvwa/ntvov tov ^tuvquxIov. ontQ fiu-
^tov ^TuvQtxxiog Tov nuluTiov t^tXd^tov, To /.lovadixbv uvTixu avv
TTJ yvvutxi uvTOv Qtotfuvoi ntQtd-tf.itvog , tig t« Bquxu (.iovuoti]-

Qiov iTtXtvTr^at , xai hufpr] ev rfj fiovfi rov ^utvqov. rbv de rijg

uQxitQcoavvr^g d^Qovov xuTtTxtv b uyiWTUTog NixrjcpoQog,

10 Mi/uijX St b xovQonaXurr^g xui yufi^Qbg rov jSuatXtcag JVi-

XTjfpoQOv, M^^Puyxu/Sf Tjv i] nQoatiyoQiu , fyxQUTTjg raiv '^Fcofiuixdov D

diu rov driuov xul rijg avyxXr^rov uvudtixvvTui axrjnrQcav, unco-
dov(.itvog {.liv TTjv uQxr^v xul (.li] ixavbg tivui Xtycov byxov roaov-
rcov nQuyi.iuTCjov nQoaava^ioauad^ui ' rco nuTQtxici) Si yleovri rio i'§

iS^AQt.itvicov, uvSqI dvi.iotidtT SoxovvTi xul SQuarrjQico xul rov crTQU-

rfvf.iuTog rcJov uvutoXixmv uQyovri rrjvixuvra , nuQtycoQti rijg i'^-

ovaiag, xuv ixtTvog StSofifvi]v Xu/SiTv ovx rjd-fXrjaiv, uvcx^iov tuv-

rbv unoxuXcvv rov ^uaiXtxov d-Qovov. nQOVTQintro Si (.luXXov rbv

MtyuijX wg avTco nQtnov uvudt^uad^ui rb XQcirog , xui uvrbg vni-
20 ayvtTro oixtTijg tatad-ai dtu ^iov xat XeirovQybg ntarorurog re xal
dQuartxcoTaTog , xai OQXOig cpQixvodtarurotg ivtnidov rug vnoayi-
attg. ovTco St rov MiyurjX xai nuQU rbv oixtTov axonbv rug ijviag P 483
uvuSe^af.iivov rijg §aaiXtiag, Kqov^iov re rov BovXyuQwv uq/ov-

1 Tov om P 7 t6?

latns atque ob vnlnns in publicnm prodire non valens in palatio dccn»

;

buit. Michaelum cnropalatam , sororis suae maritum , oculis

statuerat
f»rivare, imperiumque uxori suae Theophanoni relinquere. sed Michae-
us cognito consilio effecit ut ipse statim in Circo a senatn et exerciti-
bus imperator declararctur, nimirum spe omni iam de Stauracio abiecta.
hoc nt rescivit Stauracius palatio egressus se et nxorem monastico
,

habitu induit, inque monasterio Braca diem obiit, estque in Satyri mo-
nasterio sepultus. patriarcha tum fuit sanctissimus Nlcephorus.
Michaelus curopalate», cognomento Rancabes, gener Nicephori im-
peratoris , a senatu populoque delatnm sibi imperium principio recusa-
vit, imparem se tantae rerum moli tractandac causans, idque Leoni pa-
tricio, natione Armcnio, orientalium copiarum duci concedens, qui ani-
mosus vir strenunsquc habcbatiir. sed Lco rcnnit, quod indignum sc
imperatorio solio diceret, idqne ad Michaelum pertinere. quem cohor-
tatus est ad suscipiendam rerum gubernationcm, promittens, ac promissa
gravissimis iuramcntis sanciens , famulnm se ipsius per omnem vitam
iidclissimumqnc ct alaccrrimum administrum fore. ita Michaeliis contra
animi sni propositnm imperii habcnas tractandas susccpit. at Crnmus
Bulgarorum princcps succcssibus clatus , cum videret suis quuque ani-
 44 GEORGII CEDRENI

Tog ruig if.inQ0a9^iv ivrv/Juig (nuQd^tvjog , xut twv BovXyuQwv

^>()0v)]/.iariG9^ti'TWv rutg vUaig, t« t/;? iivaHtig invqnoXovv rt y.ul

ih/iQovTO. ido^tv ovv rut ftuatku Mi/atiX fxatQartvaui xur^

uvxttiv xu\ xud-^ (iaov olov re inia/tiv xut uva/utriaui rug BovX-
yuQiy.ug nQovojiiug. ra/v re ovv dturuyf^iuru tntfinovxo nuvru/ov
xui ru/v ru arQurtvfio.ru avvr^OQoiC,ovxo. xui o JiQovfiog dt rtjv
rov ^uatXitog nvOofxtvog xivtjatv, rbv tuvrov Xubv tx rijg nQovo-
B fiijg avuxultaufitvog xai ixp^ 'tv avvud-Qoiaug, axQUxontdov rt
xuQxtQbv fiuXu inif^uxo xui intovxu uQoatfitvt rbv ^uatXiu. wg ifi
y.ui ovrog ucfiixtro xai nuQtaxQuxoniStvat rio liQOvfKo uy/ov nov 10
rTjg IddQtuvovnoltwg uvXtLfifiivM, uxQofioXtafiol fiev iyivovro avv-
t/tig xal oaov iv txi^/joXiuig fiu/t] , xui iv nuautg uvruTg intXQU-
riaxtQu ra Piofiuitov itfuiviro, dtg xui (pvai]9ivrug Stu rovxo
Toi;g axQuxtwxug OQfiSiv xui atpuSutttv nQbg uy/ifiu/ov xui xu9o-
Xty.rjv avfxnloxriv. ini/ovxog di TOt; ^uatXioig xui StarQi^iovrog, 15
lixt dtu dftliuv, idantQ iXiytxo , ttrt xui xutQov L,i]xovvxog rbv
intx^dtiov, iig uvuia/vvxiuv rb nXtjOog ixQunij , xui xuxt^oiov
C iig nQoownov rov ^uatXicog, xui il firj t^(ji,'§tt, rintiXovv uvxoi rt
diuQQrj^ui rbv /uQUxu xai avQQu^ut roig ivuvriotg. rovrotg xuru-
x)<.ua9-tig roTg Xoyotg b (SaatXtiig uvoiyvvai n rug nvXag rov axQa- 20
roniSov xui n^bg nuQura'§iv "aruxo. rb <5' uvrb rovro xui o
liQovfiog tiQyuauxo , xui rbv tuvxov avvxu^ug Xubv uvxiQQonog
iarrj rtn fiuatXti. 7ioH« 6^ ovrog rt xuxtTvog rbv tavrov txaaxog

nuQuxuXiaug Xuov, xui )^6yovg inaywyaiig xui nuQutviatig tinov-

10 icply.hro P cum Coisliniano (C) 11 iyivovro P: corr C

14 Trpos C, cog P 17 ante izQumj lacuua in C 24 jrapa-
naXsvaavTSs gtqc(t6v C

mos recenti victoria auctos, incendiis et populationibus Occidentem va-

gtabat. huic bello occurrendum reprimendasque eius quantum fieri pos-
set incursiones Michaelus iudicans, celeriter dimissis in omnes partes
edictis exercitns coUigit. sed et Crurous de imperatoris expeditione
certior factus suos ex praedationibus revocatos in unum conducit, ca-
strisque egregie munitis adventum eius praestolatur. ut venit impera-
tor, castraque Crumi castris opposuit haud procul Adrianopoli, levibus
pracliis subinde certatum est eminusque telis pugnatum. quibus cuni
semper superior esset res Romana, inflati miiites iustum praelium arden-
ter appetere atque postulare coeperunt. cumque imperator sive metu,
ut ferebatur, sive occasionem captans idoneam inhiberet moramque inii-
cerct, ad impudentiam prolapsi, in faciem iiiiperatorem importunis cla-
nioribus obiiirgarunt, nisi educeret, castra se rupturos inque hostem im-
petum facturos minantes. iis minus fractus iinperator, portis castrorum
apertis, suos in acleni educit ordiiie.sque instruit. idem et Crumus facit.
£um uterquc multis suos ad fortitudiucm cssct cxhortatus, tandem clas-
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 45

rtg na.Qtty.altaui dvvtt/ntrac: nQog ah/.r-v, rtXog ru no7>((.tiy.ov raTg

ouXniy'^i or]/ir/VUfi(voi uXXr^Xoig nQoatQQu't,uv. fvQioOTCog dt xiov
^Pio/iiuuov vnooTuvrcov Toi'^' no7.t/uovg, i]Quny.(Jijg n y.ut uvdQticog
ayoivil^of.ilv(i)v, idunufuTO t« rcZv Bov7^yuQ(cv, y.a\ tig- navriXij D
5«v untTdtv vnuycoyrjv (rjdrj yuQ xui uvrhg o KQOvfiog uniy.Ufitv
unuvTu/ov i'^mnui^6f.ifvog y.ul ru novovvra rciiv aTQurtvfuxrcov
avfxJMfifjurcov) , d fnj uiicov 6 rwv dvaTohxcSv OTQaTriyog rijg /?«-

ai).iiug iQ(Zv xul ru vn^ uvrov diucfiyeiQug ruyfiuru, avv uvroTg

rrjv ru^iv unoltncov co/iTo cpivycov ahiag xcaQig. rovro di y.ul o
10 lomog aTQttrbg xaridcJov t^inXcxyT] xal rov rovov T^g uv$Qiag iyav-r
vcoat. y.al ol BovXyuQOi ooov ovdinio (fvytTv inido'^ot ovrig, uvu-
&uQQr]auvT(g ini]Xdov fitr^ uXuhxyfiov roTg '^Pcofiuioig xul nu)uv-
TQonov rrjv viy.r]v liQyuoctvro. rcT) avfi^uvri ycxQ o\ 'PcofiuToi xara-
(iy.r^divrtg rcxg xpvyixg rrjv rcJov BovXycxQCjOv ovx (St^avro nQoofio-
15 ^^'tiv, uDJ' (vd-vg nQog (fvyr]v iTQum]auv. uncoXovro ftiv ovv xal
rcjov OTQUTicoTCJuv noXXoi , ninTOVoi di xul rcov OTQurr^yiJUV ovx d)u-
yoi , iv oig xai ]Mtyur]X ftcxyiaTQog o uitt/avodQcxoiog. o di /?«- P 434
atXtvg ftoXtg fitrd rivog fttQovg udQuvorov ttg yiQxudtovnoXtv
dvuacIjt,(Tai , (x(T9iv rt rr]v ^uoiXida xuTuXufi/jdvti , rov (iQ7]fii-

20V0V .Aiovra fKrd riJov dfi(p' avrbv iv QQcxxr^ xarttXtncxtv, vjort

nQOOfiivdv xui rcxg X(r]Xttoittg rcxtv BovXydQCOV Xttl rctg ixdQOftug

dvttxonrdv.
'O 6( xad-^ tttvrbv uqti ytvofttvog, rjv oidivtv tv r(o xQvnuo,
lig ffcog i'^dy(t dnooTttoiuv. xoivcooufKvog yixQ roTg uvtov &iuG(6-

3 dv8Qiv.mis C 4 xal v.av tlg C 5 dnccy(oy7}V P 9 Si

add C 10 IStav nixtETtldyr] C 17 iv ois —
AccxavodQa-
aiog add C 19 dvaccoQtveTai P
sicum canit, et infestae acies concurrunt. iamque Bulgarica res attere-
batur et ad fugam protinus spectabat , quod et Romani fortiter hostes
subsistebant atque heroVca virtute pugnam obibant, et ipse iam Crumus
undique circumequitando et ordines laborantes reficiendo defatigatus
erat, cum Leo dux Orientalium, imperii cupidus, suos dictis corruptos
ab acie reliqua avellit, nullaque urgente necessitate fixgam facit. hoc
visum reliquorum animos perculit vigoremque fortitudinis retudit. et
Bulgari, qui iamiam in fugam se coniecturi videbantur, animis receptis
ac clamore et strepitu sublato in Romanos irruerunt. ita victoria in
alteram transiit partem. nam Romani suorum discessione animos deic-
cti, impetum Bulgarorum non sustinuerunt , sed statim terga dederunt.
multi ibi milites et non pauci ductores ceciderunt. imperator aegre cum
parte exercitus integra Adrianopolin pervenit, atque inde Cpolin rediit,
Leonem cum suis in Thracia relinquens, ut praesidio regioni esset in-
cursionesque barbarorum reprimeret.
At Leo digresso imperatore, quam dia occulte parturlverat defe-
ctionem, in lucem edidit. re enim cum suis satellitibus communicata,
 46 GEORGn CEDRENI
Taig, xul xaiQov InmiSfiov iivai g)i^aag elg jh nX7]Qd)aai t6 anov-
dul^6/.itvov, yul di uvTwv Xoyovg vnoantlqug unuvxi t(o aTQUTta
u>g Tfj u(ftlfia TOv ftuaiXHog xui TJj nQog Tug axQaxriyiy.ag f.iiXtTug

B uvuaxt]Oi(i Tu T£ P(ji)fiu'iy.u '^(faviad-rj nX^d^t] xal rj naXaiu Jo§«

y.u\ tvy.Xtia (^o/no T(ov '^Pcof.iauov , xul ovt(0 diacpd^tiQug TOvgS
aTQUXUorag uqti anoQddag ix Tijg TQonijg fnavtQXOf.itvovg ntl^ovg

xal yvf.ivoiig xul fuyvvfitvovg tm avv avx(Z GTQaTtvfiart , ntid-n

nQog uvTUQoiuv idtiv, tx fimg yuQ OQfiijg Trjv oxtjvtjv tovtov
ntQiaxoiyjiaavxtg Xoyovg fttv anQtntig xa\ uvuia/vvTOvg ujifQQi-
nxovv fig ftuaiktu, ditXbv avxbv anoxuXovvrtg xtt\ uvuvSqov xuilQ
t% ucftXtiug T« T£ 'P(i}fia'Cxu unoXXvvxa axQaxtvfiuTa xai t6 xXtog
xu\ Tt]v ()o^av u/QftovvTa Tijg ftaatXtiag , uvTbv di avacpavdbv
tv(ftjfiovv xa\ ftaatXta 'PdOfiaicov fx^Qvxxov, d-Qvnxofiivov Si
TovTOv xa\ TTjv uQ/^v unoattofitvov, Mt/urjX b t'§ lAftcoQiov o

C TQuvXog, Tuyfiaxog rtvog xu\ avxbg 'Pcofiuixov t^rjyovfitvog , t615

^i(pog anaaufttvog , tovxo di xa\ uXXotg ToTg tov tQyov ftno/otg
noifiv intTQtx^jag, uvatQtjattv ^ntiXit, ii fir] txovai(x)g nQoadt^oixo
TTjv uQ/rjV. xui ovxog fitv ovxcog dtudijfid ti ntQtxid^fxui xul
ftuatXivg Poofiuicov uvayoQtvfxat, nQiv rj di tuvxu ytvtad-ai, fx
Tr]g TQonijg inavrjxovxi Tto ftaatXtX Mi/ai]X xui ytvofitvco Trjg fta- 20

atXidog liy/taTa ^odvvijg b ^E^uftovXtog avvavTi]aag uvt(o t6 tz

UTv/r]fta, fvytvcog (ptQttv xai fityaXo^pv/cog nuQrjvet, xa\ invvdd-
vtTO Ttva tii] xaTuXtncbv tov aTQUTtVfiaTog i'^rjyovftfvov, b di

2 vnoGitslQcxs Xoyoig anavtcc C 9 dnQtnsTs C, dvttiSsZs P

17 dvatQtlv P

iamque tetnpus optatae rei conficieiidae appetiisse inquiens, eorum opera

rnmorem per universum exercitum spargit, imperatoris siroplicitate et
bellicarum curarum iraperitia Romanas copias deletas, Yeteremque gentis
gloriam atque famam periisse. hoc modo animis militum corruptis, qui
ex fuga sparsim pedites nudiquc revertebantur , eos suis permiscuit,
persuasitque ut a Michaeio desciscerent. ergo roilites uno omnes im-
petu tentorium Leonis cingere, turpes et impudentes de imperatore ser-
mones iactare, timidum eum et efteminatum appellare, qui sua fatuitate
Romanos perdidisset exercitus pristinamqae iniperii gloriam obscurasset,
contra Leonem palam faustis acclamationibus imperatorem Romanorum
salutare. simulanter tergiversantem et imperium detrectantem Michae-
lus Amorio oriundus , cognomento Balbus, dux et ipse cuiusdam Uoma-
nae legionis, strlcto gladio, iussisque idem facere ceteris sociis, minatus
est se interfecturum , nisi volens imperium susciperet. ita ergo Leo
diadema suroit et iraperator Romanorum declaratur. antequam haec
ita gererentur, redeunti ex fuga Michaelo imperatori iamque CpoU pro-
ximo loannes Exabulius occurrens, cladem forti animo ut ferret horta-
tus «st; simulque percontatus quem copiis praefectum reliquisset? et
 HISTOUIARUM COMPENDIUM. 47

yiiovxa tlm , rop aTQaxt]yov jiZv uvaroXixiov , uvS(}a ts uy/ivov-

axuxov xul ivvovv xfj ^uaiXfiu. oirtQ uy.ovaug 6 ^K^u^ovXiog d
"(fulvri fioi , o) fiuaiXiv" i(f^ , noXv diUfiuQxuvtiv x^^g xov uv-
dQog ihuvoiug.^^ xai b /.uv tine ruvxu , ovna> dt b ^uoiXtvg tqdr]
5 xoig ^uaiXtiotg tni/3ijvut , xat tj xov yltovxog uvuQQtjatg y.ux)]yytX-
AfTO. HiaxuQuyd^tvxog dt xov uvxoy.QuxoQog nQog xrjv uxorjv xui
axonovfiiivov xb noiijxtov, Jtvtg fttv nuQjivovv nuai XQonotg t/t-
ai^ui xtjg UQ/Jjg xul xty xvQuvvto wg uvvaxbv uvxtxad-iaxuad^ui
ovxog Si tiQi]vtx6g xtg uvdQwnog ujv, xul nQuy^iaaiv tavxbv intQ-
XdQixpui (.iri d-iXuiv udijXov t/ovaiv unoxiXtaf.ia , roTg fiiv ovxo) Xi-
yovaiv intxi/.ia, firi iQt&iCtiv avxbv nQog ifKpvXtov /WQrjoai /iiat-

(ffOviuv, Twv xiva di nQog xbv .Aiovxa, P 485

tojv oixttoxuxwv t^intf.i^l/t

Ttt Tijg fiaatXfiag inuyofitvov ovfi^oXu, rb diuSrj/iia, xr^v uXovq-

yiSu y.ai t« y.oxxo^u(fri nidiXu, uvxbg fiiv vnia/vov/itvog nuQu-
15 /coQijaat xovxto xov d-Qovov , xui ^iXxiov tlvui xqivmv xai uiixrjv
nQO-tjxua&ui Ttjv ^wrjv rj /tOf.iivt]V tdttv Quvida fitxQuv uiftuTog
XQtaxtavtxov , avxbv di nixauv txno&ifttvov nxoiuv xai Staxuyfibv
iXd-tiv xui nuQaXrjXptadat xu ^aaiXeiu» JlQoxonia di rj ^uatXig
uvxtnQuxxovGu xoTg dQWfiivoig, y.ul xuXbv ivxutfiiov xi]V ^uatXsiuv
^aXiyovaa etvai, inel firj enetd-tv, ta/axov inetnovau Xoyov oxt dei-
vbv xai niQu dtivov iintQ r] xov xvQuvvov av^vyog ntQi/SuXotxo xbv B
^uatXtxbv ftodioXov, iniaxwipaau xai n^bg xb xuvxijg bvofiu xui
BuQxuv avxijv bvoftfiauau , iaxinxexo mog uv Studoixo tu xax^
avxrjv. xai ol ftiv neQi tbv fiaatXta iv rovxotg r^aav, b di rv-

3 Siafiaqtavtov C 13 ru add C
imperatore dicente curam eam se commieisse Leoni Orientallura duci,
viro prudentissimo animoque erga se amico, Exabulius "videris" inquit
"mihi, o imperator, admodum falli iudicio de istius hominis voluntate."
euimvero nondum regiam Michaelus intraverat, cum ei annuntiatur Leo-
nem imperatorem esse deciaratum. qua fama perterritum, et quid agen-
dum foret deiiberantem , hortati quidam sunt ut omni conatu imperium
retineret, tyrannoque pro viriii se opponeret. verum Michaeius, ut erat
ingenio pacis studioso, coniicere se in discrimen tantae rei nolens, acri-
ter eos reprehendit, a quibus ad civiles caedes committendas instigare-
tur; et suorum quendam intimorum ad Leonem cum diademate purpura
ac calceis coccinis (haec imperii sunt insignia) misit, imperio se ei ce-
dere indicans, quod vel vitam amittere potius censeret quam guttulani
unam Christiani sanguinis fusam cernere, iubensque eum sine ullo metu
aut dubitatione venire et regiam occupare. at Procopia imperatoris
uxor contra niti, immoriendumque imperio dicere; cumque maritum a
proposito non deduceret, rem omni indignitate indigniorem affirmare, si
tyranni uxor imperatorio modiolo se indutura esset, quam et Barcam
nomini illudeiis appellabat; itaque meditari quid de suis rebus statueret.
 48 GEORGII CEDRENI

quvvog 8iu TTJg XQ^^^V? noQTijg {v^ptjf^iovfxevog vno Ts TOi; axQatov

y.ul Tov dijfiov Y.u\ Trjg ovyxXr^Tov rjXOfv tlg tov Iv ToTg Siovdiov
rov nQodQOfiov vuov, yuxeT9-ev doQvcpoQOVfievog y.UTt)M[ie t« /?«-

aiXeiu. fitXXiov di imfiuTi^Qtov evxrjv tv t(o xqvgm TQiy.XivM uno-

Sovvui T(7) 9-e(xt , (xdvadfitvog ^v txvyt (poQfZv ta^iJTU nuQtaxetoS
To» Tiov innoxofKOv aiQUTtvovTi Mixurjl. tovtov Jf uvttjv i'§ uv-
C TTjg ufLKptuaufievov , ohovbg tdo^ie to yeyovog roTg d-tuaufxtvoig wg
fitTu ytiovTu Ti]g ^uaiXeiug avrbg tnt/irjaeTUt. htQuv de /itTa-
lu/^ovTog io9T]Ta tov puotXitag xul untovxog tig tov tv tm naXu-
t/w vetov, onta9tv o Mt/urjX enofievog xul unQOoixTtog ^uiv(av 10
y.ul nQoneT(og to uxqov Trjg ^uatXtxrjg ea^iJTog inuTrjOt' tovto
xuxbv oicovbv b udiijv ijyriaaro, xai vtioxeQtafxbv l'aeo9^ui e§ uvtov
xu 9vnconTevotv.
EiGtX96vTog Se oficag xov tvquvvov lig tu (iuoiXitu xui Trjv

unQuyfi6v(og StSofiivrjv uvto) ^uaiXtiuv fttTu nQayfiuT(av xut Tu- 15

Quyrjg ov fitxQug xuTtaxrjX^Tog , Mtxui]X b ^aotXtvg xul 7] ovvtv-

D vog IlQoxonia avv roTg ocptTiQOtg nutaiv tig tov Tr]g &tOT6xov vubv
vg OuQog xuTovofid^erut nQoorpvyovteg ixiTut yivovTttt. ovV ixfT-
d^ev unoandoag b TVQuvvog UTi' uXXr]X(iov SiioTr^oe, xa\ 1\liyar]X
fxtv vntQOQiov Iv Tco xaTu Tr]v v^aov JjQCotr^v fiovuoT7]Qi(0 inotrj- 20

0«TO, iv (0 Tr]v xoofitxriv uno9ifitvog TQiyu tov Xoinbv Trjg Lcofjg

Str]vvae XQovov, QtocpvXuxxov Se tov nQeo^vTtQOv TOiv tovtov

vicov IxTefiibv avvufia TJj i.i7]tqi y.al ToTg uSeXcfoTg e^OQia nuQtntfi-

2 citovSLov C, 2tov8ioig P 6 CTQcoTevovTi C 10 Totg

naXaTioig C 23 post naQinffitpBv Cx nai Tavta (ihv inQaTTBTO
t^5e, a^iov Ss Xttl t^s Tor fiovaxov rov xaTO. t6 ^iXofilliov dcHov-

interim Leo tyrannils per auream portam ingressns, exercitu populo se-
natuque faustis acclamationibus prosequente, ad aedem loannis baptistae
Studianam pervenit, indeque stipatus in regiam invadit. cum autem in
aureo triclinio votum pro felici introitu reddere deo vellet, vestem qua
forte indutus erat deponens, Michaelo equisonum praefecto tradidit; qui
et illico eam induit. quod qui viderunt, omen esse gerendi post Leo-
nem Mlchaelo imperii censuerunt. et cum Leo alia veste araictus in
templum Paiatinum pergeret, sequens a tergo idem Michaelus, dum in-
cautius et temere graditur, oram imperatoriae vestis calcavit. quod pro
einistro omine Leo accepit, novas hunc aliquando res moliturum prae-
sagiens.
Ingresso in regiam Leone, sibique placide oblatura imperium non
sine negotiis et magno tumultu occupante, Michaelus Rancabes cum
uxore Procopia et liberis in fanum deiparae, quod Pharus dicitur, sup-
plicandi causa se contulerunt. quos inde avulsos Leo seiunxit, ac Mi-
chaelum quidem in Protae insulae monasterium deportavit, ubi is coma
rasa, huic saecnlo valedicens, reliquum vitae exegit; Theophylactum
aatem natu maiorem eius filium castratum cum matre et fratribus reie-
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 49
i//fr. ov nuQ^Xxov de Yawg laro()Tjaai xul ontog rio fiaaiJjit Mi/urjX
TiQodtdipMiai 71 Trjg ^uaiXdug uno^oXri.
Ilaidiaxi] Tig /;v olxoYivtjg tm TSIiyai\\ •
«^t?; x«t« twj ai-
hjviaxug awodovg nud^et /.laviag riktaxtTO. onoTS yovv uX(orj Tto

5 nudtt, ilg Tonov iQX0f.iiV7] Iv lo ftovg Te y.ai Xtiov "dQvvTui Xid^ivoi

(x«x TOvTCov i/H Tijv nQOOi^yoQiav Tonog, BovxoXtiov ovo[.iut,6-

(isvov i7tt[iV7}a&TJvai. ngoQQrjasoas' dvjJQrig rav ayav Siaqiav&v^

BaQSdviog rovvofia, TovQ-Aoq rijv nQoarjYOQiav , ev rolg nQcozoig
rijg ovyxlrjrov rsXcov, TtaTQiynozrjros rsxifirjfisvog >iai dofiiOTi-nos
TvyxdvoiV rcov azoXav rrjg dvaToXfjg , dsl rvQavviSi. iisXsroov sni-
&sc&ai xai rijg ^aaiXsiag , si dvvairo , ysvsa&ai syxQarTJg , xai
ivavriotg Sta navrog §aXX6{isvog Xoyiafioig, Kai (pXtyofisvog /isv
vno rov rijg ^aoiXsiag SQCorog, dsdicog 8s Kal cpQioacov nQog ro
rov avfinsQuaftaTog ddrjXov, insinsQ snv&tro Hara ro ^iXofiiXiov
tyKXsiarov rtva tlvai fiovaxov dQSTrjg rs sig d-XQOv sXrjXaKOTa ytal
TiQoXsysiv rd fisXXovra cpr^firiv sxovra, syvcoxst 8s sivat KOtvcoaaa&ai
rovrca ro §ovXrjfia xai rijv i^ avrov dt^ao&ai KQiotv. aKSTpdusvog
S' ovrcag Kai aKr]tpdftsvog Kvvrjyiatov, fitd'' savrov rs Xa^cov rov
Asovra St' svnQsnstdv rs nQoaconov xai ysvvatov Kardarrjfta Kal
ro noXXolg ifinQtipai noXtriKoig nQortQrjftaatv vnrjQtrovvrd ra
avToj Kai rcov innoKOftcov KaraQXOvra, avv rovrrp Ss Kai fiovaxov
(^lVitxariX?^ rov i^ 'AfiOQiov rov rQavXov, ov nQosinofisv, Kai rtva
JTQog rovTOtg Ocofidv, sXkovtu fitv ro yivog i^ 'AQfitvicav, rjjv 8'
oiKrjatv 'ixovra Karu rrjv Xiftvrjv rov ra'^ovQOv , ro naQtnofitvov
ttVTca noXi) nXrj&og IV rtvi ronco nQOOfisvstv nuQayysiXag orvrog
fisrd rcov siQrjfiivcov dvSQCov rov cpcoXsov KuraXafij^dvst roiJ fiova-
XoH , nQog iKSivov rs fiovog tiatX&mv KOtvovrai rd r^s fitXirrjg.
Kui 6 fiovaxog rovr cov Qrj&ivroov avra sv&vg rs dntTQtns rdov
StSoyftsvcov Kul StsfiaQzvQtTO oog ti ftij ntta&tig dnoaxotro lov
CKonoiJ, ro rt cpmg rcov oiKticov ocp&aXficiov dno^aXtlrat Kui ns-
Qtovaiag SKnrcoaiv vnoorrjatTai. rovrcov Qr]&svrcov 6 arQUTrjyos
d&vftia rs Karsaxi&rj noXX'^ Kai fttxQov Ssiv Kui avrcov i^taTrjKcos
iyivtro rcSv cpQtvcSv. oficog r^g avvTq%^ovg tvxiis dnoSoQ^siorjg kuI
fiiXXovrog dnaiQStv ijSrj row arQari^yov, Kui rov tnnov co incoxttro
S tuKO ftta& ivr og , ov rov fitv xaXtvov Kartixtv 6 MixarjX, Trjv Si
St^tttv r^s iq)taTQi8og §doiv 6 &(oftdg, 6 8t Aicov dvt^dara^sv
dva^aivovTtt rov innov rov aTQurrjyov , nQOKvnrcov ix rrjg &VQi-
Sog o' ftovaxbg xai dvcoQ^sv KariSav rovs dvSQo^^g vnoazQicpstv ixi-
Xsvs roy BuQSdvtov, 6 Ss fttrd ntQixuQtiag iSi^uro rrjV dvdKXr]-
Ctv, Kui &drTOv rj Xoyog dno^dg rov innov ttattat SQOfiatog nQog
rov ftovd^ovra, nQooSoKijaag Karu&vfitov ri uKOvata&at. syytov
Ss ndXtv rovzov nuQuarrjadftsvog "aoi fisv to GrQttrrjyi" scprj 6
fiovttorjjg "xai ndXtv avft^ovXtvco Kui nuQutvm ftrjS' tig iv&vfttov
oXcog dyayttv rd ^t^ovXtvfiiva, r; fir)v tiSsvut afs nrJQCoaig rs ofi-
fidrcov Ktti ovaiag dcpttiQsatg ttjjtrai aoi. ol Ss TQtig dvSQsg ol
KOftiaavrig aot rov innov, o rs fitrscoQiaag as inoxtia&ai ftiXXovtu

1 SrjXcoaat C rra] hkI toS P 3 §aatXsl C

gavit. fortassis supervacaneum non fuerit narrare quo pacto Rancabae

imperii amissio fuerit praedicta.
Habebat vernam quandam puellam, quae sub lunae cum sole coitu
furore perciebatur.quo modo aifecta ad locum cui Bucoleoni a bove
Ceorg. Cedrenus iom. It, 4
 50 GEORGII CEDRENI

f.uvog),f/36u yiy(ovoTtQ(i q(opij nQog rhv ^uailtu "yMTt).&f, xuTtXO^e,

P 486 vJioyMQti Tdiv iiXIotquov,^^ tovto nolXdxtg ytvofitvov d^uft^og
ivenoiii T(p ^uoiltT, xul ttg (pQOVTidug ov Tug xvyovaug ivt^ule.

dto xui xotvoXoyeiTui neQt tov nQuy^tuTog twv avvrjd-(ov rtvl xul

olxtuov QtodoTO) T(o vi(o MixuTjk nuTQtxiov Tov Mthaat^vov , 0V5

Sti xul KaaaiTrjQuv xuT(ov6f.iul^ov, xul dtunttQuv tantvae twv "ke-

yofjhiov Xu^fiv. o 6e yviof.ii]v didcoai TOiuvde, tV enetduv xuto-

itQooTOs xttl 6 t6» xaXivov 8\ v.cctix(ov SsvvtQog iittlTjtpfTai t^s
BaaiXsiagy kuI TQiTog d trlv tov St^iov eov TioSog ^daiv nuTixcov
iniTSv^etai fisv uvaQQi^ascag , ov fii^v ys xal ^aaiXsiag, dXX' oUtI-
CT(o &avazco KttTaaTQsipst t6 J^»." tovtcov dviovaag 6 BaQSdviog
iv ysXcoTt Ttt XsXsyfisva sti&sto Kai r^g ini rw fiovaxco ftSTsninTSv
vnoX^ipscog, dvTi ^sonQonov y.ai tmv fisXXovtcov nQO§XsnTvx.ov
yorjTa tovtov dnonaXcov zai firjSsvdg tcov sasa&ai fisXXovtcov nQO-
yvcoOTiKOv, avXXoyt^ofisvog cog siTiog dno rfjg tcov nQoacincov noio-
TrjTog nai Kuniicov Tr/* nQOQQrjaiv, sl 6 ftsv dvriQ n«tQly,iog x«t
fig Tov tmv SoftsaTincav &ayiov Ksna&iyicog Kai nXsioTrjV oarjv Svvu-
. fiiv nsQis^ooCfLSVog nai ysvovg XafinQov xal olxiag inicpavovg doTO-
Xrjasi Tov icpsTOv , avSQsg 8s dcpavsig xai &rjTSvovTsg nai ftr]8'
elnsiv ?;^oi»r£s i^ oicov scpvaav tcov nQoyovcov ig t6 fiaaiXstov dv-
ux^sisv vibog. ovtco 8s Stanai^ag nai fivntriQiattg ta Xsyofisvtt
indvsiat nQog t^v olKsiav aQxrjv, xai TOig avvcoftoTaig StuXsx&sig
dvTuiQSt ^^fipa xara tov ^aatXscog' NiKrjcpoQog S' rjv 6 dno ysvt-
v.mv TKg ijviag tots tfjg ^aatXsiag i&vvcov. jjftpa' ts ovv cognXsi-
Ctrjv d&Qoiaag xai ^aeiXsvg dvayoQSv9sig nsQi Bt&vvlav aTQUTO-
nsSsvsTai. xat ^aatXsvg S\ ccQTt Trjv vivrjatv tov BaQSaviov
UTirjytocog d^ioxQScov uvTca inatpirjat Svvuftiv. avQQu^at 8s uXXrj-
lotg fitXXovtcov Tcov atQttTSVfiuTcov avyyvcoftrjv 6 BuQSdviog i^aiTsl
Kui dfivrjatiav xaxeov, ?/v at»Tc5 ivcofiozcog 6 NiKrjcpoQog nuQsaxr]-
xcog iv Tj7 vriaca TlQcoTr] sig tov insias cptXonovr]&svTa uvtcS dyQov
vns^oQiov Tid^rjai. XQ^^^S ov noXvg, Kui ctquticotuI rivsg in,
AvKaoviag, sh' i| oinsiug OQftrjg ti'T£ Kui tov ^aaiXscog dcpuvmg
iniCKrjipttVTog , ini&sfisvot tm dyQca t6v BuQSdviov iKTvcpXovai xal
Tt) ftsyuXr] Tov S^sov nQoacpsvyovaiv iKKXrjaia. Ascov 8s Kai Mi-
Xu^X Ktti Ocoftug , cog scpafisv , tco BuQSavicp SiUKOVovvTsg tijg
CTuascog dvttcp&sicrjg tcIj paaiXst nQoa$xtoQSt • «1» o fisv Ascov tov
rdov cpoiSsQdTOV i^ysficov uvsSsix^r] rdyfiuTog, MixttrjX Sh 6 TQttv~
Ibg rr]V tou KOfirjrog KOQtrjg dQxi]v iyxsiQi^stat, Qcofiug 8s kui fisxQt
TsXove Tjjv niCTtv rcp oiKsia Ssanotr] rr]Qcov Stsftsivsv. iKSQOfi^g Ss
Ttvoff rrjvtKttVTU SaQaKr]vmv ysvofisvr]g Kura. 'Pcofiaicov vnoaTQarrj-
ycov ra rors rav dvaroXtKcov uQXOvrt rfjv dQX^v Ascov xai
Svvufttv vcp' suvTov sxcov avfinXsKsrui rotg 'AyaQr]voig Kui tqo-
naiov larrjaiv. ovojittrog rs ovv iK tovtov rvyxuvst Kui nQog
Tov ^aaiXscog MtxttrjX, r]Sr] tov NtKrjcpoQOV dvatQsd^svrog, t6 tcov
narQiKicov Xafi^uvst d^icaua. Kai rttvta ftiv avvrjvsx^ ysvsa&ut
COSS, 6 KUTOVOfltttoflSVOV C
et leone saxeis ibi dedlcatle nonien est, se conferens, contenta voce
ad
imperatorem clamabat "descende, descende, cede alienis." hoc saepe-
numero factum imperatori metum solicitudinemque haud mediocrem in-
iecit. itaque rem cum familiari ac domestico suo quodam Theodoto
Michaeli tilio patricii Melisseni, cui et Cassiterae cognomentum fuit,
commuaicat, cupiens eorum quae praedicebantur periculum facere. is
 HISTOPJARUM COMPENDIUM. 51

yov TJj fiavla ytvi^rai zb xoQciaiov xaraa/tdfj, xal diegMTr^djj Tivt

nQoarjy.ovaa rj otxia rov nuXaTiov iaTi, ya\ onoXov iiJ] tovt(o to
yvMQiafia. iylviTO tovxo , tov QiodoTov TJj n()u'§£i vmjoiTOvv-
Tog. xal To TTJ xaTOxf] xaTaa/jTov yvvaiov iQ(aTi]d^iv tt(v Te xXij-
5aiv ff.i(f<atvii xov ytiovTog xal tov /aQaxTrjQu xal Ttjv /noQ^prjv, B
nQoaTid^riai Tt amld^iiv x«t« t^v uy.Qunoliv, iv ti avvuvrriaiit
Svalv uv6Q(xaiv, (vv b tw fjfiiov^p tno/og ini^riatTui navr(og rr,g

fiuailiiug. rj f.iiv ovv ilm , xal Oeodorog rjXQi^ioaaro efg rbv

iiQrjfiivov une7i9(hv ronov , tov uvdQU n xanq^cuQaaiv ix twv
10 yviOQia/.i(xr(ov, xa\ xar' ovdiv diaipivSiad^ai eyvoo ttjv uv&Qconov.
T(p (.liv ovv ^uailiL unriyyiiki tcuv iyvcoafiivcov ovdiv, xivoloyiav
di ra t^? yvvaixog ixdXn Qi]f.iaTa x(t\ (fXvaQiav firjdiv V/vog (pt-
Qovaav uXi]d-iiag. rov ytiovra Si Xa^iuv rijg /HQog , xal eig rbv
vuQv iiaiX&dov ITuvXov rov unoaroXov xara rb oQcpavoTQo^fiTov, C
\5xai nlarng dovg uvrip xui Xu/^dv, uvaxuXvnrn t« t'x(fOQu, t^v
ftiv uXi]9-iiav unoxalvxpag , iiniov d^ ix &iiag unoy.ulvxfjiwg nt-
nXriQO(fOQ^aO-ai (og t^? '^Piofiuicov rjyifioviag ndvrcog 6 u4ta)v ytvr]-
airat iyxQurrjg^ ix§i^r]xviag di rSjg nQOQQr^atcog iL,r]Tii fii] ufii-
g9ov uvr(p yeviaOai rb evuyytXiov. xui b udi^ov, el o loyog eig

^OiQyov ixjSuii], vnia/tro wv dioiro fir] drv/rjaeiv avrov» dXXu

Tuvra fiiv avveri&ero ovrcog.
^vvi^t] de xui Si^ uXXug ftiv ahiag 'Pcofialotg Tf xat BovX-

1 •Aaraaxs&^vai rovzo xal 8i£QcoTao&ai C 10 dia^^evaao&ai C

12 sxovaav C

consulit ut puella furore iam corripiente comprehendatur, interrogetur-

que ad quemnam donius Palatina pertineat, quibusque is notis agnosci
queat. hoc consilium ipsius Theodoti opera imperator est exsecutus.
ergo puella cum fureret comprehensa et interrogata Leonem nominatim
indicavit eiusque notas et formam descripsit. quin et praeterea Theo-
dotum descendere ab arce iussit ibi ei duos viros obviam futuros, quo-
:

rum alter mulo insidens omnino sit imperio potiturus. Theodotns ad

indicatum sibi locum ivit rei explorandae causa, hominemque ibi iis
quas puclla docuerat ex notis agnovit, eamque sensit minime falsum
praedicere. neque tamen imperatori rem aperuit, sed nugari muliercu-
lam vanaque eius verba nullum veritatis vestigium continere dixit. ipse
Leonem mann apprehensum in aedera divi Pauli apud orphanotropheum
(sic vocatur domus pupillis fovendis destinata) deducit, dataque et ac-.
cepta fide, puellae historia dissimulata, divina quadam patefactione se
certo cognovisse ait Leonem Romanorum imperatorem haud dubie fore;
petitque ut hanc praedictionem eventu comprobante, se huius tam laetae
rei nuntium remuneraturum is polliceatur. stipulatur Leo, siquidcm exi-
tus his verbis sit responsurus, Theodotum a se nihil frustra petiturum.
atque ita quidem inter hos tum pactum est.
Ceterum bellum iater Romauos et Bulgaros, quo cladem passos im-
 52 GEORGH CEDRENI
yuQOts uvttQQiniaD^TjVui tbv nQ0QQi]9^tvra noXifiov, ov/ ijxtGta Si
D y.tti Siu Ti]v Qiid^rjoeod^tti f.itlXovGttv. BovXyuQoi rivfg (§ tj&wv
uvuGruvxtg raiv narQiotov rijv '^Piofittiiov xttraluf.i(juvovGi 7iuyy'tvii,

xul nuQu rov ^ttGiltwg nQOGdixdtvrtg Mt/uti). iv diurfOQOtg iyy.ar-

otKitovrai ywQtttg. xtti rtvtg di 'Pci)(.ittioi rwv Iv rolg nQoriyrjGU- 5

ittvoig ui/jitt).WTtG9^tvrwv noXtf.iotg ru dtGfiu SiuQQt]'^uvrtg tig tm?

taviwv fnavrjy.ov narQidug. rovrovg unavrag o nJHv BovXyuQWV
ao/riybg KQOVftog fxdodijvui ol unrjrti. rtGi /iiiv ovv twi' ^Pw-
(.Lttiwv intttvtrrj idoy.it 7] txdoatg, rj rtvl xtti b ^uoiXivg xui rtvig
u^tol.oyoi avyxartrid^tvxo fxova/oi' wovro yuQ diu t% riov nQOo-iO
wvywv ixdoGtoyg rrjg ^uQl^uQixfjg una7.XuyrjOtG&ut XtrjXuGiag.

P 487 rtvig d^ unriQioxovxo nQog rrjv yvwfiijv, wv xoQvcfuTog irvy/avB

Nty.riq.6Qog b narQtdQ/rjg xai b /.idytoxQog OtoxrtGxog tn^ uQixtj

xal Gvviott nQWxtvwv rw rorf , xul uAXot di ovx oXiyot , iqfivui

Xiyovrtg ru xud-^ tavxovg rw d-tw , xal firj dtu nQooq^vywv £x^o-15
aiwg rtjv rov d-tov nuQuXtnovxag navaXx^ jSorjd-etuv r^v ToiJ /?«p-

fiuQOv i'§evfitvi^ea9-ut uXuL,ovtiuv. fti]dufiwg 6i GVft^darjg rijg

TOtavxrig intxuatwg rov KQOvfiov , b nQoXe/dttg uveQQtniod^i] no-

Iffiog, xai rj rQonrj xai b noXvg (p&OQog rwv 'Po)fiaiwv intixoXov-

&i]aev, uXXo ri rov &fov t5^ eoixt nQootxovofiovvrog. 20

Tiwg di rrjv ^uaiXetov aQ/rjv neQiC,wadfievog o ylewv Qwftuv

B fiev, iva rwv rQtwv ovru ovg b loyog laroQriae (pd^daag ovveTvat
rw BuQdaviw bnr^vixa nQog rbv fiova/bv iv tw OiXofitXiw e(foirrj-

Giv, uvSqu riov xal OQfiririav rovQfiuQ/7]v uvidit'^f rov (f.otdiQu-

16 hSoaiv C 18 nQOQQrj&sls C 21 ^aaiXeiag C

perante Rancaba demonstravlnius, cum aliis de cansis conflatum fuerat,
tum eam vel praecipuam habuit quam referemus. Bulgarica quaedam
gens paternis sedibus relictis in dicionem Komanam immigraverat, ac
concedente imperatore Rancaba hinc inde sedes posuerat. sed et Ro-
manorum quidam superioribus bellis a Bulgaris capti ruptis vinculis do-
mum redierant. eos universos Crumus Bulgarorum princeps dedi sibi
postulaverat. et sane quidam Roraanorum dedendos iudicaverant , in
eamque sententiam et imperator et magni aliquot nominis monachi con-
cesserant: pcrfugarum enim deditione se barbaricis praedationibus libe-
ratum iri sperabant. alii autem eam sententiam improbaverant, quorum
princeps Nicephorus patriarcha et Theoctistus magister, sua aetate
virtute et prudentia praestantissimus , aliique non pauci. nam hi deo
committendam suam salutem iudicabant, neque transfugarum deditione
barbarorum placandam superbiam, omnipotenti auxilio dei posthabito.
proinde Crumo repulsam passo bellum id exarsit, quo ingens Romano-
rum accidit clades, aliud nimirum deo iam tum aliquid praemoliente.
At Leo imperio potitus Thomam, unum ex tribus iis quos Barda-
nio affuisse narravimus, cum is Philomelii monachum consuleret, iuve-
 H1ST0RIARU3I C0BIPEKD1U31. 53

Tiov Tdy/iaTog, Mi/urjX df tov T()at;Ao»', xul uvtov fva tiov tqimv
vvTu, ov Toy vlov ix Trjg uytug dvidt^uTo xoXvfij^rjO-Qug , nuTQi-
xiov uviine xai y.ofU]TU Trjg Ttyv f^xovftiTiov a/oXijg , y.ui tuXXu
dienovft trjg [juailtiug xu&cuanfQ r^v uvtio ^ovXr^Tov. ol DovX-
5 yuQOi df nltov Tf] nQO f.uy.QOv Tiov ''Piofiukov iJttt] fxcfvarjdtvTtg

Ttjv OQaxrjV xuTtTQf/ov xul Tu fv noolv fdrjovv xal tXrjiL,ovTO,

l'do'^fv ovv T(o fiuaiXfi nQta^tiav axttXui xu\ Xoyovg xivr^aui ntQX
tlQi]vr^g. Tor df Bov7.yuQOV fpQvu6,afifvov xui ttjv fiQrjVrjV nuQ0)~
oufiivov, tdtr^at fiu/tjg i'^ uvuyxKjg t(o ^uatXtT. xul yovv xal
10 uvvadQotadtvTCOv Twv aTQUTtvfiuxiov fiu/ji avviarr] xqut£Qu, xal C
niiXtV rjTTlj&t] TU 'FlOflUlXU aTQUTtVflUTa. Ttov St BovXyoiQMv t[j

dt(o^ti tntxftfitvwv, b j^uaiXivg tv Ttvi vntQSf'S,i(o Tonto taxiog fitxa

Trjg ntQi uvxov tTuiQfiug xuTfaxontt tw dQCOfitvu. xui xuxuvot]-

Gug log uavvTuxTot xui nuauv Tu^iv unoXtinovTtg ol BovXyuQot
15 tTitSiioxovat Tovg (ptvyovTag , nuQuxuXtaug Tovg ufKp^ avTov xui
u.vSQug uyudovg ytvtadat xud^ixtTtvaug xui firj tiov ^Pcafiuiiov tv-

xXttuv ntQtiStiv /(OQOvauv tig to firjSiv, fntTid^tTUt QuySuiiog uv-

TOig. xui T(o nuQuSoS,(o Trjg tnt&iaitog TQftpdfifvog Tovg nuQUTV-
/ovTug, xui To Xoinov tiov BovXyuQCOV aTQixTtvfiu Tijh alcfvtdico

20xuTinXr/^t xui TUQU/rjg xul cpopov ivinXrjat , xul uXxijg ovSt}g

ifiifivr^TO. TOVTCov 1'niaov fiiv iv Tjj nQOa^oXfj noXXoi , xut uvxog
o Tcov oXcov UQ/ijyog, ti xui Tu/icog vnb tcov oixtiu)v ^inmo xiXrjTi D
uvu/d^t)g SQuafKo Tt)v atoTrjQiav inQuyfiUTtvauTo , tuXtoauv St xul

2 iSe^cczo C ^5 vinr] P 7 xiv^Gai add C 20 nvolas C

nem acrls animi, turmae ordinis foederatorum praeficlt; MIchaelHm vero
Dalhum, hunc quo(jue ex iis tribus unum, cuius filium ex sacro lavacro
susccperat, patricium creat et comitem scholae excubitorum facit, reli-
«inasque iroperii res pro suo arbitrio constituit. interea Bulgari recenti
adhuc de Romanis victoria intlati in Thraciani incursiones faciebant, et
obvia quaeque depraedando populandoquc vastabant. visum ergo est
im[)cratori iegatos pacis eoniponendae causa ad Buigarum mittere: scd
eo ferociente ac pacem superbe recusante, coactus est belio decernere.
commisso autem grandi praelio, cum denuo Roniaiii exercitus vinceren-
tur Bulgarique iis persequendis se darent, Leo cuin suo sodalitio emi-
nciiti loco stans pugnamque spectans animadvertit Bulgaros ordinibus
suis solutis elfuse persecutioni se dedisse. ibi tum cohortatus suos, ob-
testatusque ut fortes et strenuos se praeberent neque Komanoruni glo-
riam ad nihilum redigi paterentur , magno cum impetu hostes adoritur;
ct obvios improvisa inipressioiie pellens, subita re Bulgarorum oiniiem
exercitum perterret, caiuque trepidationem inter eos excitat ut virtus
oninis animis corum abierit. cecidcrunt eo in praelio complures Bnlgari,
atque ipse etiani imperator: sed is celeriter a suis in equum liberuni
impositus fuga salutem consecutus est. multo plares capti sunt quam
 54 GEORGU CEDRENI
Twv mdovTMv noXho nXeiovg, tovxo xo tqyov t« {.liv tuiv BovX-
ydqiov haneircoae (fQOvi]i.iara , t« Se rutv '^Pwfj.ur/Mv y.exvtfoTa

xul nQog yijv vevovxa uvad^uQQriGai nenotTjxev. o de jSaoiXevg

f.ieTU Ku[.inQ(jJv rwv jQonuUov )iul Xeiug ori noXXijg rrjv ^uaiXida

xaraXa^wv rwv iv /eQalv eiyexo nQayi.iuxa)v, 6

!^^Tf de y.ul etg i,ivt^/hi]v eXd^wv rov xaru ro OtXoixiXiov f.io-

vayov , eyvo) dwQOig xul uvud^rj/.iuaiv uvrbv rijg en uvtm nQOcpt]-

P 488 reiag u/.ieixfjaod-ut. e^unearetXe yovv rtvdi, ruiv ntaroruTCov, uvu-
&rjf.iuru eig uvxov xof.ii^ovra xal eninXa xai axevrj uQyvQu xul
/Qvaea xal eidi] iv(6di] twv elg i]fiug e^ ^lvSlug xofit^ofievvov. uXli 10

exeXvog fiev o fiovayhg ervye nQounod-uveXv, xureori] d^ rfj xeXXrj

avrov diuSoyog fiovuyog rig uXXog, rrjv xXijaiv 'Suft^drtog, rijg

a.d-eov Twv elxovofiuywv aiQeaeiog uvdnXetag tov. eg rovrov o nuQu

fiuoiXewg nefi(pd-eig ufptxofievog ru re aneaxuXfievu to» avxov
xa9rjyr]xfj nuQu ^uatXtwg dwQu de^uoS-ut nuQi]yyvu, xui yQdfi- 15
f.iuat xal evyutg rbv ntfixpuvxa uvxufieixpuod^ai. o de ra fiev (kne-

GTuXfieva Xa^iiv ovx rjd-eXr]aev, uvrbv de dnia&OQfir^rov untevuc

B nhQexeXevauro , dvu!S,iov elvui Xeyiov xut rbv ^uaiXea rijg uXovq-
ylSog (og eld'(.oXotg nQooxexi]x6xa xui roig Xoyotg enofievov EiQrjV7]g
rijg ^uatXiSog xul TuQuaiov rov nuTQtdQyov , wv rrjv fiev nuQSco 20
xal O^vuSu rr]v EtQi]vi]v, rbv Se rbv ev nuxQtuQyutg doidtuov Tu-
Qu^iov xuxwv6fiut,ev 6 nufifiiuQog. r^neiXet Se xul ruyetuv exnro)-
atv rrjg ^uaiXeiag r(o ^aatXeX xa\ rov ^iov xaTaaTQO(pi]v, el fitj

12 Tfi xXr]6u C 16 tv%fl P 17 i^&elriKttv C livai

naQeyieKevsTO C ^t

interfecti.hoc praeclarum facinus Bulgarornm insolentiam depressit,

et animos Romanorum demissos atque prostratos confirmavit et erexit.
imperator amplissimo cum triumpho et spoliis in urbem reversus ad alia
negotia auimum adiecit.
Quo tempore etiam monachi Philomeliensis recordans, vaticinatio-
nem eius de se constituit muneribus atque donariis compensare. mittit
ergo suorum quendam fidelissimum qui ad eum deferret donaria, sup-
pellectilem, vasa argentea et aurea ac species odoratas, quaies ad nos
ex India aiferuntur. verum is monachus iam tum vitam cum morte
commutarat, successeratque ei Sabbatius quidam totus impiae imagini-
J)erdarum haeresi immersus. ad eum cum venisset iegatus imperatoris,
lortatus est ut muncra praeceptori suo missa acciperet, literisque et
precibus imperatorem remuneraretur. at Sabbatius munera respuere, ipsum
retro abire iubere, adeoque imperatorem dignatione ista indignum di-
cere, imaginum cultui deditum et Irenae imperatricis Tarasiique pa-
triarchae statutis obtemperantem. Irenam impurissimus homo pardaiim
et baccham, Tarasium vero nobilem in patriarcharum numero, Taraxium
quasi tiurbatorcm, denoniinabat. celerem quoque imperii et vitae amis-
 HISTOWARUM COMPENDIUM. 55

&ujtov TOig uvTov loyoig nuad^ttg rug S^Hug KuruaxQtxptte gxijXq-

yQaqlug. dt§a^ttrog di xu yQu^i/nuxa b uvxoxquxwq , xul nuQu
xov uyytXov di (.luOwv oau xi b /iiova/^bg tint xul oau uvxbg
ijxovae, xul ruQux^g uvunXtMg ytyovwg, Otodoxov fiixfntfiiyjaxo

Sibv Blthaar^vbv xul ntQi rov axtf.i(.iuxog uvtxoivovxo xa noirjXta. C

o di xul nuXui rfi roiuvxr} uiQtati xuxtaxrjf.ttvog , xul xaiQbv ^tj-

rwv nuQQr^aiaaaadai xrjv uat(itiav, vnoxi&rjoi rw ^uaiXti roiuv^e

riru avf.tftov}J]v. fiovu/ov xtva \'Qywv nuQudo^wv
tfir^aug tivui

drifitovQyov, rag olxrjatig notovfttvov uvu rbv /laytaxta, "tovtw

10 dtl" (fr^ai "nQoauvu^-ta&ui rtjv nQu^iv, xul ontQ uv txtivog vno-
doiro, rovro dti xul noiijaat." xal ruvxa ftiv tlne nQog xbv
ftuatliu, ixti&tv di iii^tXd^wv unnat ra/iwg n^bg rbv fiovdCovxa,
xal ffrjal nQog avxbv wg rf] iniovai] vvxrl iXtvatrui oot 6 ^uai-

Xtvg iv tvriXtl rfj ntQt^oXf], iQwr^awv ntQt t^^ nipxewg xai iiXXwv
15 uruyxutoxuxwv nQuyfiuiwv. av di uXXu ftiftvrjao xuytiuv re rov D
fiiov xuruaxQO(pi]v xai r7]g ftuaiXtiug txnrwaiv unttXijaui uvxw, tl

fii] ixwv ye uiQoixo rtp rov ^uatXiwg uiiovxog rov t^ ^laavQiug

jiQOortd^rjvui doyfiuri xul ru tiddoXa rwv dtiwv otjxwv i'§OQiaui

(xug O^tiug tixbvag ovxw xaXiaug) , inuyytiXuaO-ui re rov eiQtjfii-

20 vov piov ytvofiivM 4w% '^* ftaxQUv fiiorr]v xal rrjg ^uatXiiug xv-
fjiQvrjOtv tvrv/ij re xai noXv/Qovtov. ovxw nutduywyr^aag rbv
ftova/6v, xal u fiiXXit Xiyttv ig paatXia nutdtvoug , inurttai.

f.itxa fnXQov di xul rbv ^aaiXia vvxrbg iv ranttvto rw a/r]fiart

8 Gvv^ovXiccv C 11 notTjriov C 18 nQonQ-dvai Soyfia-

Tog C. an nQOOTijvai? 22 <os C

sioiiem Leoni niinari, nisi quampriniuin sibi parens sacras deiiceret iina-
giucs. imperator iis literis acccptis, cum ex legato intellexisset quae
ex inonaclio audivisset, animo niaiorem in nioduni perturbato Theodotum
Melissenum ad se vocat, cumque eo <juid agendum sit deliberat. at
vero Theodotus iampridein hacresi ista infectus, occasionemque palam
iinpietatem profitendi praestoiatus, hoc consilii dat iniperatori, in Dagi-
stensi monasterio degere nionachuni quendam niirabilia edentem facinora:
cuin hoc rem communicandam, eiusque sententiae obtemperandum. haec
cum Leone lucutus statim ab hoc ad monachum eum se confert, indi-
catque imperatorem vili habitu ad ipsuni proxima nocte venturuni, et de
religione consulturum aliisque gravissimis negotiis. proinde meminisset
ei praesentem iniperii vitaeque amissionem deiiuntiare, nisi ultro Leo-
nis Isauri imperatoris decretuni amplectens idola (sic sacras imagines
appellabat) divinis aedibus exturbaret: sin hoc fecisset, fore dominatio-
nem vitainque eius diuturnam atqne feliccm. hoc modo siibornato mo-
nacho, et quae cum imperatore loqui deberct instructo , abiit. paulo
pust nuctu inipcratorein vili habitu velatuni ad wonachum adducit. ibi
 56 GEORGII CEORENI

7iQoaXa^6/.i£Vog ('QxeTui nQoq rbv f.iovuy6v, xul t^c diaXt§ecog ^jStj

luf.iljavovoi]g uQXfjv eyxiara rov ^aoiXta naiiuoxr^oaf.itvog o (.tova-

ybg w? Tcc/a nQOiyvioyMg tx d-tiug imnvoiag rb (]aoikiy.bv uS,kof.ia

P 489 "o^;f tvloya^^ t(pi] "noutg, oj ^aoiltv , nuQaloyiC,6[.itvog rj/Liug

rf] idaoTiy.fj a/iint/ovtj , xat zbv tvSov «vT/~g y.Qvm6[.itvov lniy.u- 5

"iainriov ^uoiXiu. uXX^ tl xal ov [.itv ovrcog , uXX' ?; rov d-tiov
nvivfiarog yuQig r^fiug ovx tiaoev inl nXiov ovrio y.uruoo(fiC,eo3ut
Vno Gov," rovro atg rjxovotv b ^uoiltvg, xut wg ovx iXadtv iv
tvrtlti nQooy/ifiuri rb fiuothxbv XQvnrcov u§icofiu, xurtnluyi] re,

(jog rjv tiy.bg rbv rb oxuicoQt^fia uyvoovvra , xa\ r6v re fiovuybv cog 10
Qitov ardQu iyvcuQioe, xut ru nQOorarrofitva nuQ^ uvrov tvnti-
d-ajg xui fitra rayvri]rog noti]oeiv in^yyiXTO, xut rcov Gt/3a-
Gfiicov tixovcov inirpi]rpil^tt y.u3aiQtoiv. xai nQortQOv fiiv iv rco
B 7>.iXi]36rt dttoxontiro ncog uv uvrcov iy.rtXtod-^ rb onovdaofia, xai
[11] rig oraotg uvtyeQ^fj ntQi rrjv ixxXi]oiuv' tnttru xut ttg rovfi- 15
(fuvig rb doyfiu t^rjVtyxe , xui rcov iv riXet xul rcZv rijg ixxXijoiug
ot fiiv' txovreg ol di axovreg vnixvnrov rco nQooruyfiart, rjvuyxu-
^ero di xul o fiiyag iv nuTQiuQyutg uoiSifiog Ntxi]ff6Qog iv rco rijg
xadaiQioecog rcxiv uyicov ely.6vcov vnooi]fitjvao3ut r6fico ' ov fii]du-
ficog nei3uQyi]ouvr(t vneQOQiov uva ri]v IlQotx6vi]Gov ri3i]Ot, nd-S.0
Xut nQOuiodvfiivov ri]v roij yliovrog oxuiOTQOniuv, xut cvg xvxijott
ovrog xui owruQu^it ru rijg ixxXr^oiug. tSo^t yuQ rco fiaxuQirt]
Ntxt]rf,oQCp, bnt]vixa rb dtcAdrjfia ntQierid-ti rf] rov udiovrog xtcLuXT],
axav^aig xai TQt^oXoig Ti]v ytiQa ntQinaQijvut' xul rovro avfi^o-

5 EvzeXEi C
iam inito colloqulo, monachns proxime ad imperatorem adsistens, veluti
qui divino instinctu imperatoriam maiestatem adesse sentiret "non re- ,

cte" inquit "abs te factum est, imperator, quod nos privati habitu de-
cepisti, intus occultans tuam personam. sed quanquam tu hoc agis, nos
tamen gratia divini spiritus non diutius est passa a te falli." hoc ut
audiit iraperator, seque frustra conatum vili habitn imperatoriam digni-
tatem celare putavit, animum perculsus est, ut par erat istius machina-
tionis ignarura; monachumque divinum hominem esse fassus, iniperata
ab eo obedienter et sine mora se facturura promittit, atque ita venera-
bilium imaginum ab eo mandatam deiectionem suo suffragio probat.
principio deinde cogitavit quo pacto promissa occulte impieret, ne qnam
ea res in ecclesia excitaret seditionem. sed post publice quoque decre-
tum ea de re proposuit, proceribus et ecclesiasticis partim ultro partim
contra animorum suorum sententiam obtemperantibus. magnum quoque
ct inter patriarchas celebrem Nicephorum cogere voluit ut edicto ei sub-
scriberet; nulloque modo parentem Proconnesum relegavit. multo ante
is Leonis perversitatem praesenserat , ab eoque res ecclesiae agitatum
turbatumque iri. nam quo tempore diadcma capiti eius imposuit, visus
 HISTORIARUM COIVIPENDIUM. 57

Xov xal oiwvov Vd^tTO riov (.itxa xuvra av/ii^i^rjx6xiov yaxtvv. unu- C
yof^itrfo (5f TfjJ faydho tt^o? rrjv vtkqoqiuv o oi-iol.oyr^riig Qeof/ uvijg

rijg xov fuyuXov Hyqov (.lovrig xu9^r^yovf.ievog, uia&ofievog t§

tnmvolug dtiy.rig rrjv ditXtvaiv rovrov, y.ux^ uyQov xiva tvSiurqi-

QjiMV, dvfudf.iuai y.ul y.r^QoTg nQovTttfintv uvrov f.itru rr^g vr^og du-
ovru. uvrog rt o nurQtvQyrig nQoaxvv^ataiv tayuruig tdt'S,iovro

yu\ ixruoti ytiQWv xul tvloylutg avrov yurrianu^tro , [.iri &twfit-

rog fir/ ^tcofitvov, u).)m roTg nvtVfiurixoTg o(f9ulfioTg u).h]lovg

tdovreg, xul to nQoarjXOv tyuarog txuarM unovtfiorrtg ai^ug.

IOtwv avfinltovroiv di rtvog tiQr^xorog rw nurQiuQyrj nQog rtva,
10 dianoxu, xug ytTQug uiQtov tig vxpog xbv uanaafwv inoiov ;" D
'
"nQog rbv banorarov" ttprj xui bfioXoyiprjv GtotpuvriV, rbv yu9-i]-

yririjv tov yiyQov, Xufinuai yui 9-vfuuftuatv rjfiug df^tovfitvov."

fiir ov noXv dt yui i] rov narQtuQyov t^i/ji] tig tQyov nQOQQrjatg*

i5 fitru noXXiov yuQ xui uDuov iv ov fiuxQw rijg ixylr^aiug urfOQi-

a9t)g yul noXXuTg yul untiQoig yuyioatatv vnoftXr^^tig rbv rijg bfio-

Xoyiug dvtSrjauro aritpuvov, firjyiri 9^tuaua9ut xov Xotnov xbv

nuxQtdQyijv uS,i(i)9tig, "va fiTjd^ iv rovrio Sianiarj tj rov nurQidQi*-
yov nQOQQr^aig. vntQOQia di rov narQtdqyov nuQuntfi(p9ivrog,
20 log itnofttv, uvtiaiv dvu'§i(ag ilg xbv xijg dQyttQioovvr]g 9q6vov,
xux^ uvrr^v xi]v xijg dvuaxdatcog xov xvQiov rjfiiQav, Qt6doTog b
3Ithaa7]v6g , ov y.ui KuaaixrjQciv nQOouyoQtvto9ut b X6yog (f9u-
aag nuQioTriOt. xul xov &q6vov int^dg, tycov di ovvinuQijyov- P 490

3 [isyocXov om C fiovrjg add C 7 x^^Qog C avrjj-

end^tzo C 10 igrjQOTrjxotog zbv nazQuxQx^v C 12 &to-
(pavLov C 18 tovzov C

sibi fuerat spinis ac tribulis in{*ium compungi, idque omen eorum quae
postea eventura essent malorum interpretatus fuerat. cum autem Pro-
councsum abduceretur, Theophanes confcssor, monasterii magni Agri
praefectus, eum navigio praetervehi divino instinctu sentiens, cum in
parte praedii quadam ipse ageret, suffitu et cereis prosecutus est. scd
et Nicephorus intentis manibus vicissim Theophanem salutavit, flexis-
que genibus summe veneratus benedixit, cum quidem neuter alterum
videret, sed acie spiritus mutuo sese cernentes dignum invicem honorem
exhibuerunt. et cum quidam una navigantium quaereret quemnam ita
manibus iii sublime elevatis salutarct, "sanctissimum" respondit "Thco-'
phanem confessorem et Agri praepositum, qui nos faclbus et suffitu ex-
cepit." neque niulto post exitus veram Nicephori praedictionem osten-
dit. nara mox cum multis aliis Theophanes quoque ecclesia eiectus in-
linitisque vexatus modis confcssionis coronam reportavit; neque ei da-
tum est patriarcham porro videre, ne eius vel hac in parte falleret va-
ticinium. relegato Nicephoro solium archiepiscopale indigne conscendit
ipso resurrcctionis dominicae die Theodotus Melissenus, quem et Cassi-
teran dictum supra monuimus. is eo evectus, et impcratoris potcntiam
 58 GEORGII CEDRENI

aav y.aX r^v ^aaiXtxrjv t^ovalav, ovx h Gxoret xal yiovtatg lu

uW iv vnaid^QM xal naQQTjala ttjv aiQtatv twv ehovof^iu/wv idf]-
fioaievt.

Akov di 6 ftaailtvg rfi n nQor}yr,aai.itvri xara BovXyuQwv

vix]] i^wyyMfitvog , xal y.axu twv Uqu^mv di /iiixQU) nQoxtQov tv-5
Tv/Jiaug, uxuxua/txog i^v xo q^Qovrjf^iu xal nQog xo oxXi^qov uni-
vtve y.ai wfioxeQoV unuQuixi^xog xt yuQ xrjv OQyrjv iytyovtt, xul
riov u/iiuQxi]iLiuxo)v yoluaxrjg uvaxrjQoxuxog , xoTg xt ivxvyyuvttv
id^ilovaiv uvivxtvxxog xul dva'ivf.i^ovXog , ini xt fitXQoTg ufiUQX^-
f.iaaifityukug entcptQtov tug xuxudixug, U)v fxiv /tTQug u(puiQov- 10
B fitvog wv di nodug wv di xivu extQu xwv xuiQtwxuxwv fieXwv, untQ

unoxifiveadat anotputvofievog uva ri)v lewfpoQov uvaxQtftawvetv

ixiXtvaev tlg y.uxunXi]'^iv xu/u twv oqwvxiov xui deog. ix xovxov
f.iiai]xog xuxi-axr] xw vno /eTQU navxi. nXiov <)* inixttve t6 fiTaog
TU fiexu xuvxu ' ov fiovov yuQ xuxu xwv Ofioxifiwv tt/v (pvaiv uv~ 15
OQwmov inrJQXO xul r^yQtaivtxo, uX7m xu\ xux^ avxT]g ixoQv^uvxia
TTjg tvat^ovg niaxewg xui xov deov. OQyuvov d ' intxi]Stiov uQog
Tovxo ta/tv uvdQU rivu diu^oijxov ini nuvovQyia, rov Tuyfiaxog
Tiuv iv Twi nuXaxiu} ipuXXovxwv Tr]v uq/Jv t/ovTU, i^^wS^ev fiiv
itQonQtnfj (putvofitvov xai 0-eoae^/j, tvdoO-ev di (xtg iv ^u&eT xw-20
C «V/f'i Toy Xvxov inixaXvnxovxa. ovxog o ^'i/ji]Xog xutQov inixijSeiov
ivQi]Xcog , xud-^ ov eig ini]X00V iv Tfj ixxXr^aitx eiwd-ev r; tow fitya-
Xo(fiovoTuxov ^HoUiov uvaytvooaxeod^ai nQO(pr]Ttia ^ Xeyovaa "TtV*

11 (iSQoSv P 18 inl xy n, C 19 JtQoaraaiav C

sibi habens adlnmento, non iam in tencbrls et angulis sed palam et

pleno ore iraaglniperdarum promulgavit haereslm.

At Leonls impetus animi prorsus erant effraenes, recenti de Bulga-

ris victorlaac paulo ante re contra Arabes feliciter gesta inftati. ita-
<]ue durior iam esse et ad crudelitatem prolabi, iras implacabiles gerere,
et delicta severlsslme punlre; congredi aut consulere volentibus diffici-
lem se praebere; pro parvls dellctls graves imponere poenas ; manus
nonnullls, allis pedes, alils alia corporis praestantlora membra amputari
eaque In via regla suspendl lubere, quo terrorem videntibus metumque
incuteret. ob haec nuIII non subdltorum Invisus, IIs quae subsecuta sunt
facinoribus odia In se auxlt. non enim contra homines tantum eiusdem
secum naturae et dignitatis cfferebatur atque saeviebat, sed adversus
ipsam etlam pietatem deumque furebat. ad haec nactus est aptlssimum
instrumentum virum quendam nobilis versutlae , cohortl eorum qul iu
palatlo psallerent praefectum; qul prae sc sanctinioniam ferens atquc
pietatem intus sub densa lana lupum abditum gestabat. impurus iste
tempus adeptus opportunum, quo ad aures ecclesiae usurpatum est recl-
tari magnlloquentlssiml Esalae vatlcinium "cui assimilabitls domlnum?
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 59

iof.ioi(joGaT( xvQiov ,* xai rtvt u)[xoui)Gari avxov ; i^irj ilxova inott^as

TtxTCOv, 7} XQVGoyooq yMvivGag yQVGiov neQisyQVGioaev avTr^v, r)

6/iiot(jofxaTt xuTioxivuGtv avTT^v;'^ xai tu Xoina Tijg nQ0(fi]Tiiag,

nuQaoTug ovv nQog ovg "ktyei tm ^aoiXtt ^'cvvtg Toig Xtyofitvotg,

5tZ ^uGtXiv , xai fiTj lud-tj G( To dXrjd^tg, xai TOtavTr^g tyov Xa"
TQtiug onoiav ooi vnOTtd^rioiv 6 nQOCpi^Trig." TOtavTU tinwv tvl-
OTa'^t. TJi dtavoia tov ^uotXtcog nXiiova lov TTjg aiQtotiog , wg rjv

TiQOTSQOv f.itTU (pttdovg xui ivdotaofiov xriQVTTitv rintiytTO XuTQiiav,

TUVTr/V uvaxixuXvf.i/nivco nQOOiontp xui uvatdtog, tlntTv nXtov f.itTU I>

10 unttX(Jov xut xtvdvv(Ov uiQtTo&ut -^vdyxul^tv, oooi fitv ovv fiaXa-

xt^ofiivoi nQOvSidoGuv Trjv uXrjdttuv, tv uStiutg t^guv* ol firj nit-
d^uQyovvxig dt T(p avxov dvGGi^tGxdxco nQOGxuyftari uvrjXtoxotg
aixiutg xut ovfi<fOQuTg nuQiSiSovxo.
KuintQ df ovxiog tycov dvGOt^tiug xa\ nuQuvofilug , uXXd ye
15 nQog T^v twv St]fioGi(ov nQuyfidztov uvTiXriiptv uyQvnvoxaxog rjv,

cog ftriStv Tt T(Jov Stovxcov xui ovrjOtcpoQ^av tuv dxrifitXr^xov. cpuoL

yi TOt fxiTa tov ixeivov d^dvuxov NtxrjcpoQOv tlntTv tov naTQidQyriv

wg ri noXtxtia Poofiuicav uqu , tl xui Svooi^i] , dXXd yi fiiyav

nQOGTdrriV un(LXiGi. nQog T(p intfitXwg St xat uyQvnvcog tu dr]-

20 fiooia StoixtTv, xal ToTg dStxovat Xiav inuyO^ioTUTOg riv, t^tovTi P 491
yovv noxs xov nuXuxiov tw ^uaiXtT nQOGrjii Tig iyxaXtov cog t6
avTov yvvutov uQnuytir] vno xtvog tcov avyxXriXtxcoV "f/<ot Si"
^rjai "xai tw indQyto xrjg noXttag niQi tovtov iyxaXioavxt ovSi-

1 Tov «. C 2 j^^rcoj» C 7 avtov C 8 XaTQtias C

18 [isyaifiioardTjjv C 23 SteyTiaUcavTi C
num opifex effigiem faclet, aut aurifaber conflato auro eam integet"
etc, tunc ergo ilie imperatori adstans in aurem "animadverte" inquit
"haec verba, ut ne te lateat veritas: amplectere hanc religionem, quam
tibi vates dictat." his dictis vaesano imperatori acrius haeresis vene-
num instillavit, ita ut is quam prius religionem parce ac dubitanter
praedicari mandaverat, iam aperte impudenterque omnes amplecti iusse-
rit, ni facerent, gravissima niinatus mala. quotquot ergo mollitia victi
tunc veritatem prodiderunt, iis omnia tuta erant. qui autem impiissim»
mandato non parerent, in gravissimos cruciatus ac calamitates devenie-
bant.
At enim Leo, quanquam huiusmodi impictate atque iniustitia focdus,
vigilantissimus tamen in re publica corrigenda fuit, nihilque omnino re-
rum nccessariarum atque utilium incnratum rcliquit. ac fertur eo mor-
tuo Nicephorum patriarcham dixisse rem publicam Romanam impi»
quantumvis, magno certe praeside orbatam. praeter vigilem accuratam-
que rei publicue gubernationem summa fuit in eo in flagitiosos severi-
tas ; cnius rei exemplum refcram. exeuntem aliquando palatio acccssit
quidam, quacrens suam sibi uxorem a senatore quodam raptam, idque
facinus se ad urbis praefectum detulisse, neque tamen suam ios conse-
 60 GEORGII CEDRENI

ida (nrjy.oXov9^i]aev tyJixijatg.'^ o yovv jSaadivg tov tov urdQog

hr/ov IvMTiad^hiq evd^Hog nQoatTu^ev chg nuQaoTUir} enuviovTi uv-
1(0 fig nQooconov o iyy.uXovfievog avyyh]Tiy.6g. i]h] de y.ui enuva-
L,ivyvvvxog xov /3aaiXtft)g naQtari]auv tvumiov uvtov o xt na&(bv
y.ai Ti]v ty.Si/.i]Oiv iy.Ki]T(T>v xul b rb i^dyiaTov SQuaug tQyov y.ui 5
uvrbg b hiuQ/og, y.ul rov ^aadtcog y.tXtvauvrog Ityeiv rco deo~
B fievM u nenovd^ei, b fiev ()ie'^fjei xu un «p/% u)iQi rtXovg , b d'
ivoyog r([) iyy.X^fiuTt , intidij fit] oUg re r]v rovg iltyxovg diudi-
iSQ(^oy.iiv ruTg dnodti^foi n(xvTo9^tv avviih]/ifitvog , w/iio).6yi]oe rb
m'OOtovQyi]f.ia. eQOfitvov de rov jSaoiXeoig y.ai rbv tnuQ/ov diu 10
t/ fi^ nQtnovauv intvtyxoi r(o uroni]fiurt rtjv iy.Siy.rfatv, inel xul
ovTog ivebg iyiy6vet n^bg rr]v unoXoyiuv, rovrov fiev fierearr^oe
rr^g dQZ^g , rbv de fioi/bv ruig rov vofiov nuQudidwy.e rtfnoQtuig.
i/Qi]ff.(XTtl^e de ru nXeiio xui iv rto Auvaiuy.(T) xu&i]fievog rQtxXmo,
7iQoei^(U.XeT6 re arQur)]yovg xul arQuri(j6rag xai ui^/ovrag r(oviS
u.'S,ioXoyior6.Tiov xal udcoQordriov , /Qi]fiuriov ineQ6nri]g wv xul
uvrbg uxQi^eararog. icpiXortfieiro de xal neQi rr]v tavrov qwvyv,
C evQv9-fi6g rtg eivut ^ovXofievog , el y.ul fii] rr]v cfvotv avvuSovauv
tl/ev UQQvdfiog yuQ )]v xui nQog xd iv UQfiovict fieXij uvenixi]-
Seiog. elc69et yuQ xuv xalg tpuXfUoSiutg e^uQ/eiv xwv ulvcov, xui 20
fiuXXov oVf iv xfj xov Xqiotov yevvr]oei ol xT]g toQxT^g xuvbvtg

iyjuXXorro' fiiJQ/e yuQ rcov chScov xoQcoriQct xut uyQici q/iovTj, xul
oTi rT]g ^ (oSTjg xuri]Q/tro rov tiQfiov rov Xiyovrog "to7 nuvruva-
xrog i^fcpavXtaav n6d-(o," (b Sij xul yiXwra (acpXioxave nuQu

2 jrpo<r«ro;|e xal tbv iyKaXovfisvov avyKXrjTiKdv Kctl rbv hnuQxov

flq TtQoawTcov avTM TCUQCcaTrjata&ai inaviovTi C 15 aTQccrr]-
XdTus C 16 d^ioloycaTiQoav C 20 stco&e C

cutum. Leo statim mandavit ut redeunti sibi sisterentur actor, reus tam
atrocis flagitii , et urbis praefectus. quo facto actorem proponere suam
causam iussit. qui cum rem ab initio ad fiiiem usque exposuisset, rcus
convictus probationibus, cum nulluni infitlandi criniinis locum inveniret,
sceius professus est. et praefectus causam interrogatus cur flagitium
digna poena ultus non esset, inops excusationis obniutuit. hunc ergo
imperator statim mnnere suo exuit, et adulteruin ex lcgibus punicndum
dcdidit. plerumque responsa dabat in Lausiaco sedens triclinio. duces
exercituum, milites magistratusque legit optimum quemque et a mune-
rum captnra alienissimum , pecuniae contemptor ipse summus. studuit
ctiam vocis elegantiae, quanquam natura ad eam rem ineptus et a mu-
slca concinnitate alienns. solebatque ipse cantum auspicari, cum in dei
laudationibus psalmi cantarentur , maxime cum natalicio Christi festo
canones psallebantur: tunc cnim grandiore ac agresti voce carmen into-
nabat. risum(|ue auditoribus movit, cum sej)timam odam inciperet, iu
cuius tractu est hoc "sprevcrc sumuii cunctu amorc principis," cum ipse
 HISTORIARUM COMPEKDIUM. 61

Tor? uxovovai, tov rov O^tov qio^ov tx^favXlaug yju rfj rwv dui/.io~

ro)v f.aQidt npoad^t/^irog diu rijg ridv navatTirwv tixoviov uQvifOioyg,

aui T« i^iv rov ^uoiXtiog iv rovroig.

3ItxuTjk di f5 lAi-UOQiov ut\ roTg tf.i7iQoad-fv fnty.riiv6/.ii- ^
5vog, inl rb fitiCov nQOj3uivtov, diu^oXr/V Voxt y.u&oatijoota)g' o?
ruvrriv tl y.ul 6vo/tQtdg o/.icog unoottoufifvog ixnt[.intrui nuQU
l^uotXtojg ray.rixu dtdf/.axftv rov vno XttQa "kaov. r^v di o BIt/ui]X
ov ruig uXXutg ntiauig xuxiatg iniQQtni^g [.lovov, uXk ivoati xul

'/Xtoaoiig uxoXualuv, xui ru 1'vdov rijg xuQdiug ixtfUvXiCtiv dvvu-

iQfifvog (.tvariJQiu. iXtxXtt yuQ nuv to nuQtartififvov fig rov/ntfuvtg,

untQQinrtt di xui xur^ uvrov rov fiuoiXitog Xoyovg ovx tvnQtniTg,

untiXiov uvrt^ ri xu&uiQtaiv rijg ^uotXiiug xai rf] uvrov avi^vyto

yu[.iov iniotitav uvoatov, untQ o fiaatXtvg nvvd-avo/xtvog nQcurov

/iiiv ivfxi]/uvtog inftQoiro nuQunQoanotovfitvog rijv yvtjoaiv, uno~

15 oirjaat rovrov rijg ud-vQoyXtoooiug xai rwv xaxiov povXiv[.ifxriov

^ovXo/itvog' fiSti yuQ uvrov ulo/Jorri voota dxoXuarto yXtooOT] P 492

dovXtvovru. tog di xui naQatvtotai xui untiXuTg bnt] nuQtixoi
/Qtxi[.ttvog f^^iff [liv i'^UQVov[itvov tvQiaxf Tte Xty6[ttvu, udtiug Si
nuXtv rfrv/rjy.6ru rtjov xuxu axonbv [itj ucptartx[ifvov, inutfi/jotv

gOttvrw oxonovg xul toruxovarug XtXtj&ortog, o"rivtg noXXtxxig iv

tvio/iutg xu\ utS-uig [ifruxtvov[itvov rtZv tpQtvtZv vnb rov oivov

xuruXu^ovrtg xu\ roTg nQortQOtg [luXu nQo9^v[ifjog intrtd-i[itvQv

y.urcidi]Xov noiovai rtp ^aatXtT. iyivtxo di nQOod^ijxi] niorttjog rtov

17 onri mxQtUoi add C 18 (6$ fv&vs filv dnzlv C 19 /t*£r-

6<y;i;?jxoros C

inetum dei abiiceret et diabolorum in partes concederet venerandissimis

imaginibus toilendis. atque hoc modo reg imperatoris habebant.
At Michaelus Amoriensis cum semper ad ulterlora ac maiora perge-
ret, maiestatis accusatus,cum se difficulter admoduni purgasset, ab im-
Keratore missus est ut disciplina ordinum exercitus institueret. fuit is
omo non ceteris modo vitlis depravatus, sed et linguam habuit elfrae-
nem, arcana cordis identidem effutiens et quod in buccam veniret pro-
ferens. ita et de imperatore quaedara parum honeste dixerat , minans
ei iraperii privationem et uxori illicitas nuptias. ea cum essent ad se
allata imperator principio statuit arte enm a maledicentia ac pravis
,

consiliis detrahere (norat enim eum turpissimo linguae immoderatae

morbo laborare), dissimulata eorum quae in se erant dicta notitia. cum
autem interminatus ususque adraonitionibns deprehenderet eum in prae-
sentia maledicta infitiari, rursusquc nactum licentiam ab incoepto non
desistere, subraittit occulte auscultatores, qui observarent hominem. ii
cum notassent eum saepenumero in conviviis atque inter pocula vino
mente alienata magno conatu propositum suum persequi, rem imperatori
 62 GEORGH CEDRENI
Sm^aXXo/iitrh)v xut Miyai^X xal b '^E^a^ovltog, uvtjQ q)Qiv^Q7jg xal
B avvij!}rjg rot ^uatXiT, ovx uyvcoorog de yMt tm Mi/arjX. oircog

7ioX)MXtg iniG/Hv uixov xrjg ud^vQooxoiuug ini/ftQrjOug , xal

nuQutvtoug oiyav, xai fxri ovxwg uxuiQtog nuQQr^otuCtod-ui xal tig

nQOvnxov tavxbv avvM&tiv xivSvvov nuQuxultoug , enftdrj firjS

fnttdi , drjXa nuvxa xu xar' avxbv xi&rjOt xto ^aotXtu xul drj

TiQo niug r]f.itQag x^g xara auQxa XQtarov xov d-tov fffiwv yivv^-
attog Si^uftivog xug firjvvoftg b ^aotXtvg tni ^rjfiaxog xf fv xoTg
dor]XQrjXtioig txud^tat, xul uxQt^rjg f^txaoxrjg xtov firjvv&tvTtov
lyivixo. ukioxfxai xoiwv rvQavvidog b Mi/ai]X, avrbg xarad-i-ifi
C odat vnb rrjg fvuQytiug rtJov tXiy/tov uvuyxuo&tig' xut ^ijrpog
txtptQirut xur^ uvrov nvQi xaraaxQtiput xrjv i^coi]v, ffi^Xrjd-fvxog

iv xfj xufiivfo xov fv xtp naXaxifo )i.ovxQov, tivai St xal avxbv

^ftOQOv xbv ^uotlia xov SQtxfiuxog. rjytro fitv ovv xr]v ini d-dva-
Tov SfOfitori]g, iintro Si xui o ^uotltvg d^turi]g tlvat oQiyvvofitvog 15

xov SQtOftivov. iv ooto Si xb fiixa'S,v naQi]fift/?ov Siuoxi]fia, rj

fiaotXig QioSoaia, xb xov lAQoa^rjQ d-vyfixQtov, fiud^uvou xb fiiX-

Xov nQU/d^ijvat t"^ftoi fitxu anovSijg ori noXXijg rov d^uXfXfiov,

nuQu^ax/ov xi xal fiavtxbv xtvovfiivr], xbv ^uotXia xt xuxuXa-
fiovoa dXaoxoQfi, xf xal d-fOfiu/ov unfxuXtt oig ovSi xr]v d^tiav^
D rjfiiQuv uyti Stu (pttSovg, xov d-fiov fiiXXtov oiofiaxog fifXuo/tTv,

xul xi]g OQfirjg SitxfjoXvtv. ovrog Si rio d-tco fii] nQOOXQOvoui St-
Sotxiog , xb fiiv nuQu/Qrjfia nuXivrQonov avrto xr]V a(orr]Qiav

i^Qu^tvoe , GiSi]Qov Si roTg noal ntQid-flg xov Mt/ur])., xai xijg

1 hiia§ovXios C 20 os P t^v ^fteQuv rfiv &slccv C

exponunt. plurimum delatoribus Michaeli fidei conciliavit Exabulius,
homo prudens regique familiaris ipsique Michaelo noa ignotus. quem
is cum saepe ab immodica dicendi licentia esset dehortatus , monuisset-
que ut taceret neque tam intempestiva libertate oris in praesens pericu-
lum se coniiceret, cum non persuaderet, omnia eius studia imperatori
declaravit. pridie itaque nataliciorum Christi imperator perceptis indi-
ciis in archivo pro tribunali considet ipse de iis inquisiturus. ibi Mi-
chaelus re accurate explorata affectatae tyrannidis reus peragitur, ipse
etiam confiteri scclus ob probationum perspicuitatem coactns ; ferturque
in eum sententia, ut in caminum lavacri, quod est in palatio, vivus con-
iectus cremetur, inspiciente imperatore. cum iam vinctus ad supplicium
duceretur, idque imperator coram cernere gestiret, interim dum spatium
quo ad locum poenae venitur peranibularent, imperatrix Theodosia, Ar-
saberi filiola illa, quid agendum esset cognito, celeriter thalamo exit,
bacchae cuiusdam instar niotu fiirioso sese agens, imperatoremque ap-
prehensum flagitiosum ac deo adversantem appellat, qui ne sacrae qui-
dem diei parceret , dominicum corpus percepturus. ita imperatoris im-
petuxn ea inhibuit, ut metuens ne deum offenderet, in praesentia salute
 HISTORIARUM COMPENDrUM. 63

xXiidug tavTio t/;j/ q/QovQuv tniTQtyjag , tcu nama tt^v uvtov (fv-
Xuxrjv uvuTi9^t]Oi. nQog de Ttjv ovQuyov IniGTQUtfiig {(fi] "fyfi

liuv, 10 yvvut, TuTg auTg j3ux/jiuig ntiaS^iig tnoir^aa wg IxtXiv-

oug' ci) St ovx tig fiuxQuv ino^fjtt, xul t« Ttjg ifA^ijg vt]dvog ^Xa-
SoTtjfiaTu, T« uno^rjGOf^uva , il xai arn^uQov (.u tov ufiaQTrjf.iaTog
r^Xtv&tQCoaug." ovtco to fulXov, tl xal noQQto nQocfTiTixtjg r;v

ininvoiag, uXt]d^iog untcpoi^uai. Xtyovai d^ OTt xui XQr^Ofibg r^v

uviod^iv uvTCo dtdofitvog chg xutu ttjv rjfitQuv Trjg Xqiotov tov
d^tov tjftwv xuTU acxQxu ytvvr^atcog ntnQCOTUi uvtc^ ti]v Tt ^aatXt-

10 xrjv evdaifioviuv uno^aXtTv, nQoaanoXtaai Si xal avTrpj ttjv ^carjv*

^ifivXXiaxbg di rjv b /QrjOfiog, tv Ttvi ^i^Xco rijg /iuatXtx^g ^iftXto- P 493

&'i]xr]g iyyeyQUftfitvog , ov /QrjOfiovg fiovov unXcog i/ovat] , uXXa
xat fioQq^ug xal a/i^fiuTa tcjjv ^aotXicov dta /QcofiCiTCOv. 7]v ovv
d-r^Qiov fUfiOQCfcofitvov b Xtcov iv Tcu ^i^Xico, uveod^iv dt Tijg uvtov
15 Qu/tcog intyiyQunTO to /l OTOt/tTov fii/Qt xal avTTJg Tijg yaoTQogy
xaToniv di Ttg uvrjQ ini&icov doQUTi xuiQiuv ididov nXrjijV tco
&rjQi(o dicji fiiaov tov /T. aoacfttuv «J* vno(fuivovTog tov /Qt]-
Cftov , fidvog b TrjVtxuvTU xotaioTCOQ avTov ditTQuvov, ytiovTU
fiiXXftv (fi]aag Ttvu ^uaiXia xut^ uvTr]v Tfjv i]fiiQuv rijg tov Xqi-
^OTOv yevv7]Gitog d-uvduo oXt&Qico nuQudo&ijvut. vni&QunTt di
ovdiv r]TTOv rbv ^uoiXia xal t^tStiftuTOv xui i] Tijg olxtiug fir^TQbg b
oiptg. tdo'§e yuQ uvtt] xutu tov iv BXu/iQVUtg S-tTov vabv rijg

&toT6xov qotTCJuaa ovve/cjog xoQrj rivl (rvvavToiv Xev/eifiootv dv-

12 %xovxi C 13 ysvoftivcav C 23 nqoaqioircacsa C

Michaelum donarit, compedibns modo fcrreis inclusum; quarum clave

sibi retenta, hominem paplae custodiendum mandavit. ad uxorem vero
conversus "feci" inquit "quod iussisti mulier, tuis persuasus bacchatio-
nibus: sed tu mox cernes, et proles nostra, quid eventurum sit, etiam
si me hodie a peccato abstinuisti." atque hoc quidem ille, quanquam a
fatidica inspiratione alienissimus, vere vaticinatus est. fertur et oracu-
lum iam olim accepisse, quo monebatur esse in fatis ut natalicio Christi
festo cum imperio vitam amittat. fuit hoc oraculum SibvUinum, inscri-
ptum libro cuidam bibliothecae imperatoriae , quo non oracula modo
continebantur sed et iigurae imperatorum coloribus expictae. in eo libro
depicta erat fera leo, cui superne in dorso litera x ^^ ventrem usque
erat inscripta ; et a tergo vir quidam accurrens leonem hasta per ipsam
literam configebat. cumque id oraculum obscurum videretur, solus eo
tempore quaestor interpretabatur, Leonem dicens olim imperatorem fore,
qui ipso Christi natali mala morte esset interiturus. neque minns Leo-
nem perterrebat matri eius oblata visio. ea enim dormiens videre sibi
visa fuerat se, cum in aedem sacram deiparae Blachernensem crebro
commearet, virgini cuidam occurrere albatis vitis stipatae; porro aedein
 64 GEORGII CEDRENI

^Quai SoQVifOQOVfitvf] , noQu d( y.ui xov &hov vuov (^f.iUTog ni-

nXr^fTfitrov. nQoaxu^ui dt x-riv 3-iud^tTauv y.oQi-v tvl xiov liv/ti-

(.lovcov ur^Qiov yixQuv rivu nXr^auvxi (Aifiuxog xfj j:u]xqI xov ^tov-
rog tnidovvui niiTv' uvrijg da noXvtxrj /rjQtiuv nQo(ju7Ji.o/,itvi]g,

di' r]v f.ir]xe XQtwv (.ti]xe rivbg xwv tvuifitov ytvoaad^ut, xul diu5
xovxo f.n]di xuvxrjg xijg yvxQug ciyjuadui, "xai ntog" tcpr^atv rj

XUQ7] fitxu &vfiov "ov nuvtxut o aog vlbg noXXuiv tfinmXwv uifiu-
C xo)v tfit y.ul xbv iftbv nuQOQyitcov vibv y.ul ^foy;" tioJwXk xe tx-

joxe xbv iuvTtjg t^tXindQti vibv xi]g rwv th.ovoftuyiov ixaxrjvui

atQtatwg, rr]v oipiv ixxQuycod/^auau. xul ixtQU de xtg oipig oi/ 10
f.iiy.QCJljg avvixuQuaat' TuQuaiog yuQ o uoidiftog nuxQtcxQy7]g , nu-
Xui xbv piov fttxrjXXuycvg , BliyutjX xtvu idoxtt xuXeTv i^ ovo fiuxog
iv ovtiQOig, ininT]dT]aui nQOXQtnofttvog rco yiiovri xul xutQluv
nXij'§ut uvtov. iarQo^ei de uvtbv xui r] rov xuxu xb WtXofiiXiov
fiovuyov nQOQQr^aig xui 7] xijg iad^rjxog fttxuftcfiuoig, rjv b 3Iiyui]X 15
inotrjouxo , Sg nov cpduouvxfg loxoQr/OUfitv. oig unuot dfifiu-
rovftivog b paotXtvg inuXXtxo re rco dtti xul rrjv ipvyi]v ixvftui-

O viro. dib xui ciyQvnvog dieriXet nuQ^ oXi]v rijv vvxxu. oocfco-

reQU roivvv r] ^uatXtxcjorfQU ^ovXevaufttvog , rr]v inl rbv nuniuv

(ptQovouv nvXida diUQQrf^ug xureoxonei ru tvdov. elaiX9-cjov de 20
eig rt Scoftuxtov deuftu oqu tig txnXr/^tv ov xi]v rvyovauv ciyov

avxov' elSe yuQ rbv fiev xuxcxxqixov ini oxi^uSog vipi]Xi]g nuw
fnyuXonQenwg uvuxeiftevov, rbv di nuniuv eni '^r/Qov xuruxXivo-

5 ^S P 7 ifinmXds C 16 nsQ C 21 sls t6 margo P

86 videre sanguine repletam, et virginem istam cuidam albatorum man-
dare ut ollam sanguine impleret matrique Leonis bibendum porrigeret;
se autem multorum annorum yiduitatem praetendere, cuius gratia neque
carnes neque quicquam sanguine praeditum gustasset, ideoque olla etiam
hac abstineret. tum virginem iratam dicere "qui ergo filius tuus non desinit
se multo cruore opplere, eoque me et filium deum meum irritare V" atque
ab eo tempore mater vislonem istam tragice referens , non destiterat
Leonem liortari ut imaginiperdarura haeresi obsisteret. perturbabat et
alia haud modice visio. nam per quietem visus sibi fuerat audire Ta-
rasium patriarcham nobilem illum, qui iamdudum vitam cum morte com-
mutaverat, Michaelum quendam nominatim exhortari atque impellere ut
in Leonem impetum faceret letalique ictu sterneret. exagitabat etiam
monachi apud Philomelium praedictio, et vestis suae a Michaelo indutae
recordatio, quam rem supra exposuimus. his omnibus terroribus actus
imperator metu concutiebatur atque animo iluctuabat, eamque noctem
insomnem exigens sapientius quam sibi commodius consilium iniit. nam
perrupta qua ad papiam ibatur portuia, domum eius intravit, specula-
tum quid ibi gereretur. ingresso domum eam spectaculum oblatum est,
quod eum haud vulgariter perterruit. vidit namque damnatum alto ac
magnifice admodum exstructo toro iacere, papia in nudo pavimento re-
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 65
f.ifvov Tov tSaffovg. niQiiQy6xiQ0v Se TtQoatXd^uiv infaxSnii toj'

]\li/m]X, tl OTciQ q^tlti iv roig xv/nuivo^itvoig yMi rtjv (^wtjv ufi(pi-

^oXov t/ovai yivio&ai, inin6).ui6v xiva xai iftfttQifivov vnvwxTH

vnvov ij Tovvavxiov atpQovxtSa y.a\ rjdvv. ug d* tvQtv uvtxcog P 49|
6 vnvovvxu (y.ai yuQ ovd^ inu(fWfiivog avxbv dtvnviaat lo/vaiv^, eig

finXova uvrmd^T} d^vfxov TOig tiuq^ iXniSa Tovxoig &^iufnaat, xal

unjjii xuTu a/oXtjV, diivov ovx uvtm fiovov uXXa xal rio nunia
ivatlwv. xul TuvTU fifv b ^aatXtvg. ovx tXad-t Si xuvxa Tovg
ntQi Tov naniav, uXXu Ttg toJv nQOxoixwv Tov 3Ii/urjX ix TtZv
lOffotvixwv (fWQuaufitvog ifijSuSwv unrjyytiXt nuvTU aucfwg. oTg
ixnud^tig xal fitxQov Stiv ixcpQovfg ol ntQi tov nuniuv ytv6ft(voi
iaxtnxovxo nwg uv tov xivSvvov Stucfvyottv. vntXufintv uqti
tjfitQU, xai axtnxtxui axijif/tv TOtdvSe b Blt/a^X, (vg ipv/ixdg ti-
vug xrjXiSug fiovXtTui Ttvi twv d-tO(fiX(ov t^ayoQivaai Stu OioxTi-
15 axov, ov fitxu xuvxa x(o tov xavixXiiov xtxiftrjxev u^tdfiaTt. im- B
TfXQunxo yovv Tovxo yevia&at nuQu ^uotXicog. b Si Mt/a^X
uStiug Xa^ofttvog Xiyei nQog tov Qt6xxtaxov "xaiQog, co Qtoxxi-
axe, ToTg ovvwfioratg inanttXijaat , (x}g tl ftij tu/iov antvaovotv
i'^tXia&ai tov xivSvvov rjfiag, ndvru Ta Tijg nQOi^ewg dvaxaXvipai
SO Ttp ^uatXtT." xai tov Otoxxiaxov w? ixtXtvadi] not^auvxog, tig
uywviuv ov Trjv Tv/ovaav ivtnioov ol avviaxoQtg, xul SttaxonovvTO
nwg uv avToi Tt owd^tTtv xui tov oaov ovStnw duvtTv xtvSvvtv-
auvTu Staawoatfv. QunTOvoiv ovv fiovXtjv rJTig avTOvg Tt iQQv-
auTO xui T(S Mt/ar^jX nQog xfj /SaotXiiu xai Trfv ^w^v i/uQiauTO.

cumbente. curiosiusque aggressus, ut deprehenderet num Michaelus,

quod solent anxii et in vitae discrimlne constituti, somnum ancipitem
ac curis plenum an contra securum atque suavem duceret, sensit eum
profundo sopori deditum, adeo ut ne contrectando quidem eum potuerit
excitare. hoc tam insperato spectaculo ira acrius incensa discessit, per
otium non Michaolo tantum sed ipsi quoque papiae exitium structurus.
neque haec res papiam fefellit, quod quidam Michaeli excubitorum ex
puniceis cothurnis imperatorem agnoverat, ipsique quid actum esset
perspicue indicaverat. itaque papias cum suis animo gravissime per-
turbati ac prope extra se rapti
, de periculo effugiendo deliberant.
,

iamque illucescebat, cum Michaelus hoc con^iilii capit. simulat se opera

Theoctisti, quem postea ad caniclei dignitatem evexit, quasdam animae
suae mendas quibusdam religiosis hominibus velle aperire. cumque id
imperator permisisset, licentiam nactus Theoctisto indicat tempus poscere
ut sociis coniurationis rainetur, nisi ipsum celerrime discrimini eripe-
rent, se totam rem imperatori enuntiaturum. hoc roandatum exsequente
Theoctisto, conspirationis populares non roediocris incessit sollicitudo,
anxieque consultaverunt quomodo et suam et Michaeli iam in extremo
de vita sua periculo versantis salutem conservarent. tandem consilium
componitur, quod et ipsos incolumes reddidit et Mlchaelo oum vita im^
Georg. Cedrenua tom, II. 5
 66 GEORGII CEDRENI

C tiyog tniXQutii turi, (.iri , wantQ rvv, tvSov riov (3aatlfliov, Vx~

tori Xapov ri]v aqyJiv, fitvtiv rovg rf] ty.y.li]Gia rov naXariov
'ipulXovrag xXr^Qixovg, uXka toTg tdioig oixoig, ntQi di rqiirjV
qv)MXt}V TTjg vvxrbg uytiQtod-ui xuru rrjv lXfffuvrlvr,v, xuy.ttd^tv

aniivui TiQog rr]v txxXr^aiav xui rw ^1(0 rug twdivug unodidovui 5

iv/ug. tovtOig ol avvo)f.i6tui tyxutafit/dtvrtg tort, vnb fidXr^g

lyytiQiSiu tyovrig , Gvvtiaf]taav , xul tv rivi oxoriivu) rr,g txxlr,-

ciug Xoyijauvtfg ronia tb ovvd-rjfiu t^tdtyovto. wg <J"' o vfivog

dtintQuivfto, ijSt] di nuQ^v xal o ^uailtvg , xui tijg vfivo)diug

D l^iJQ/tv, wg id^og, "tw nuvtuvuxtog t^trpavXiauv nodo)" (^tiyt iO

yuQ, wg tinofitv, tOQiottQuv q)0)vi]v) , tott Stj flon)]dr,auvttg

ud^Qoov 01 ovvwfiotai ix fiiv rijg nQwti]g rjftixotuvov nQoo^olr^g,

TTQog tbv tov xXtjQOv f^^uQXOv unonXuvrjO-tvtfg , tlri nuQOfioiov
ovra rw ^aatXtT xata tr]v oo)fiatixi]v ifi(ftQtiav, fitt rfj ntQi ri]v

xf(paXr]V bfioiu ntQi/3oXfj' rjv yuQ t] wqu XQVfiwSi]g n xui yetfit- 15

Qtog, xut Siu tovto iv nfQi^Xi]fiuai navttg ditxaQttQovv ateyavw-
rtQotg , niXotg tug xtfpuXag o^vtutoig ntQtxaXvnrovrtg, uXX* o
fiiv rov xXrjQOV xa9^r,yifiwv rbv xivSvvov untwauro, tov nTXov rijg

xe<paXijg uipfXwv xu\ rf] (puXuxQa rr]v awtr]Qiav nQuyfiuttvoufif-

vog' b Si fiuoiXfvg ovvutodofifvog tijg int^ovXi]g tig t« «Jt;r«20
Tov d^voiaatriQiov fioiSv, xai tr]v rov d^vfiiutr^Qiov atiQuv SiUQ-
nuoug, 7] w? tivig Xiyovai O-fTov atuvQov, tug jSoXug twv nXr,t-
P 495 tovtwv iSiytto. aXX^ oi avvwfiotai ud^Qooi xul ov xud-^ tva int-
SQUfiovteg, b (xiv xutu tr]g xeipaXijg, uXXog xatu Ttwy anXdy/vwv

12 ttd-Qoeog G 14 nsQi] na^a C 21 rav %'vciaozriqi(ov P

perium paravit. mos tnnc erat non is qui nnnc tenetur, ab illo tem-
pore receptus, ut qui in Palatino templo psallunt clerici, in regia habi-
tent: scd quisque domi suae degens circa tertiam noctis vigiliam ad
portam elephantinam seu eburneam conveniebant , indeque in templum
progressi deo matutina vota nuncupabant. iis tum coniurati se permi-
scentes, pugionibus subter alas occultatis, una intrabant, abditique in
ubscuro templi loco tesscram exspectabant. hymno absoluto , venit et-
iam imperator, ac pro more suo voce grandiore intonavit carmen "spre-
vere summi cuncta amore principis." tum coniurati confertim impetum
dederunt, qui eos initio per errorem in cleri magistrum tulit, sive quod
is corpore imperatori adsimilis erat, sive quod caput simili veste vela-
verat: erat enim tempore eo magnum gelu, ideoque quivis caput suum
densiore pileo tectura non denudabat. sed is quidem pileo capiti detra-
cto, ostensa calvitie, periculo se subtraxit. imperator insidias sentiens
in penetrale altaris se subduxit, dereptaque thuribuli catena , aut ut alii
perhibent, diva cruce, ictus percussorum excepit. verum ii non singuli
sed facto cuneo irruentes, alius capiti, ventri alius, alius alii corporis
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 67
yal uXXog uXXa/od-i tou GWf.taTog xaTtrirQioGxov. xaJ /qovov fitv
Tivu uvrto/i, TM &n'(0 GravQM Tug tmv '^Kfwv oQfiug unoy.QOv6f.if~
rog' nuvrod-ev d^ wg&i]Qtov j3aX7Mfttvog xul nQog rug TQwatig uno-
yMftwVf TiXtvruTov tva rivu yiyuvriuiov tntcftQovra idiov n]v nh]-
5 yriv, OQy.M riig rio vato ivoixovorjg xaridtoftti /uQirog xui (ftlau-
ad^ai t^iXinuQtf r^fTwv KQUfi/Scoviriov ovrog 6 ytwddug aiQftrjro

ytviug. «A/, o yt , ov/ oqxwv ttnwv uAAu tpovwv xutQog,

nuiit xuru rSjg /tiQog Siavraiuv nXr/yi^v, w? fii] fiovov Ttjg xXttdog B
Tuvrr^v anortfiiTv, uklu xal to xtQug ovvunortfttTv tov aravQov,
iOunortftvti dt rtg uvrov xul ttjv xtfuXrjV, TJdrj xarantnov7]fitvov
TuTg nXijyuTg xul dxXtxoavrog. TOtovrw fttv /Siov rtXtt 6 .Ahov
i/Qijauro, xura rbv /Itxtft^Qtov ftijva, wqu i]v log dtxurrj rijg

vvxTog, in^ trr] ^uatXtvaug ^ xui ftijvug t , tofiorurog , tintQ rtg

u/.Xog ,
ytyovwg, xui rwv nQo avrov nuvrtov 6 dat^iarurog , oTg
15 r7]V rt nQoaovauv uvrw iv roTg xoivoTg intftiXtiav xui rijv iv /tQol

yfwui6ri]ru unrjfiuvQWOf. XiytTui Si xui (fO)vi]v ovQuvod-fv xutuq-

Quyijvui iv&vg t^v avroij xuriliXvatv tvuyytXti^oftivrjV noXXoTg*

Tjg xui Ttvtg uxrixoortg vavriXoi, rbv xuiqov t« xai rijv vvxra C
y.uruyQuiptiftfvot , ix tov fttru ruvra avftntQuafiurog tvQov ovauv

20 uXi]&tvr]V. uvi]Qr]fifvov di Tov ylfovTog , oi uvi]Qi]Xorfg ovQovrtg

rbv Tovrov vtxQbv uvi]Xtwg Stu twv 2xvXwv tig rbv tnnoSQPftov
i0iyuyov, nuvrbg uvroTg ntQir]Qi]ftivov (fo^ov Siu to ttjv ^uai-
7vttov avXr]v onXoig oixtioig nuvrod-fv nfQi(fQa/9-ijvui. xurtana-
Guv di TdSv fiaaiXtiwv xal r^v avrov yufttrr]v avv xoTg TtaauQat

parti plagas intentabant. Leo aliqnanidiu crace se defendit, ictibns gla>

dtorum repulsis , donec ferae instar undlquaque impetitus succubuit.
tandem quendam immani corpore gigantis similem inferre ictum cernens,
per inhabitantem fanum illud gratiam iuratum obsecratus est ut sibi
parceret. fuit nobilis iste Crambonitarum stirpe oriundus; ac dicens
non iuramentorum esse hoc sed caedis tenipus, gravi ictu manum Leo-
nis clavicula abscidit, simulque cornu crucis. tandem vulneribus victo
et ad terram subsidenti quidam caput amputavit. hunc finem vitae sor-
titus est Leo, mense Decembri hora noctis prope decima, cum irape-
,

rium annos 7, menses 5 gessisset, et maiori quam uilus antecessorum

crudelitate atque impietate usus diligentiam in re publica procuranda
inque rebus bellicis fortitudinem suam obscurasset. aiunt vocem quo-
que caelitus statim editam, quae laetum de eius morte nuntium multis
patefecerit. ac navicularios quosdam qui eam audivissent , notato tem-
Eore et nocte ea , ratiocinando eam veracem deprehendisse. interfecti
eonis cadaver percussores crudeliter per spolia in Circum traxerunt,
omnis metus vacui, quod suis armis regiam undiquaque cinxissent. ^ aula
quoque Augastam eiecerunt cum quattuor iUiis eius, Sabbatio, qui im-
 68 GEORGII CEDRENI

fixvoig uvxiig, ^a/S^uriov rbv f.urovof.iaad^tvra y.ara rrjV avuQorj-

atv Kiovaruvrtvov BaaiXtiov n xai rQijYOQtov «/<« Otodoairo'
D ovg xal uxarita iv&tvrtg nqog ri]v IlQiurrjV vfjoov unrjyayov, Y.uy.ti-

ae riov nuvrtav ixrfitjO^ivrMV avvi^tj rbv Qtodootov rrjv tuvrov

xaruXvoai i,ft)»}v xui rucprjg rio idi(o xixoivojvrjy.imi nurQi. 5
'0 8i Mtxui]). T% ix rov nania (fQOVQug uvtd-eig, trt rovg
noSug iv otdijQoniSutg t/^oov xar to/i]i.iivovg Stu rb rr^v xltlv rcov

ctSriQOiv iv TfiJ xoXnu) rov uiiovrog (fvlurrtad-at, ovriog wg t7/t f.itru

rwv GtdriQOOV ini rbv ^uoilttov ixud-tot d-Qovov, xui nuQU ndvro)v
rwv riiog ovroov iv r(o nulurico uvuyoQtvd-iig noootxvvridrj, rjSij 10

Se /ntoova7]g rjfiiQug, navra/ov rijg (pri(.ir^g SiuSQU/.iovorjg, r(xiv

StO(.iuJv d-Xuad-ivrcov vnb o(pvQag ^taitog , ov /tTQag unovtxpdf.it-

vog , ov rbv rov d-tov (po^ov inl vovv tiXr^(p(ug , ovx uXXo ovSiv
rtiiv Stovrcov nQu^ug, nQog rbv fiiyuv rijg uyiag 2o(p<iag vabv
nQOtXrjXvd^t , xtiQi rov nurQtuQ/ov Grt(pd-rjvui fiovXofitvog, xallS
yXi/ofttvog xaX rijg navSrifiov rv/tiv uvuQQrjOttog , ixtivoig fiovoig

P 496 ToTg rbv cpovov t^rjwxoot avvo)fi6rutg d-uQQcov. tv9-u xui rtg duv-
fiuotttv uftcportQCOv rb xuxoyvcofiov, rov ftiv untld-ovrog , onutg
ovSivu io/t rbv ^orjS^ovvru ix rcov rooovrcov xui rr/Xtxovrcov xo-
}mxcov, tQntrcov Sixrjv undvrcov xuraStSvxorcov tlg /rjQUfiovg, tou 20
Si fitr' ixtifov rb uvutSig xui uvuia/vvrov, og tig rtjv ixxXi]oiuv
fiO]]et ov/ w? rtg cpovtvg xut Sr]fitog, f]fiuyftivug t/cov rug /tTQug,
uXX* ctjontQ rtg uS-KocpoQog xul vtxr]rr]g, ini tw ytyovort yavvv-

1 Svfi^ccvrica toj xata tjJ» dvecQQrjaiv fiBTOVOfiaa&ivri KcovOzav-

xivtp,Baaildcp zs xal Fgjjyoptca , avv aiia ©toSoaia C 6 ix
T^g Tov 1 Tcaniov C 14 (isyav vabv T^g aotpiaq C 17 xav C
perator designatus Constantini nomen susceperat , Basilio , Gregorio et
Tlieodosio ; quos omnes in lcmbum impositos in Protam insulam avexc-
runt. ibi omnes castrati sunt, et Theodosius vita defunctus una cum
patre est sepultus.
At Michaelus papiae custodia liberatu^ , ita ut pcdes adhuc in fer-
reis habebat compedibus inclusos (earum enim claves in sinu Leonis
asservabantur) , iniperatorio solio consedit, estque ab omnibus qui tum
in palatio aderant imperator satutatus atque adoratus. sub meridiem
vero fama iam undiqnaque dissipata, malleo per vim diffissis compedi-
bus, neque manibus ablutis, neque dei metu in animum suum inducto,
neque uUa alia re quam decebat fieri peracta, ad magnum sanctae sa-
pientiae templum prodiit, cupiens manu patriarchae coronari et ab uni-
verso populo imperator salutari, solis fidens coniurationis sociis et Leo-
nis percussoribus. utriusque hic miretur aliquis perversitatem, Leonis,
quod adeo nulium habuit sui defensorem de tot tantisque assentatoribus,
qui tum omnes reptantium bestiarum in morem in foramina se sua ab-
diderant, Michaeli vero impudentiam qui in aedem intraret non ut ho-
,
micida aliquis aut carnifex sanguine poIiutLs manibus, sed veluti victor
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 69
/ittvog, ff.ig)vXtov ix/iag uT^ia ovx ini rov rvyuvTOg ronov u),V iv
T(7) d^fito &vaittarrjQio) , tvd^a ro dtonortxbv xa&^ TjfifQav ixyttrat

rujv TjjitfrtQiov tvtxa XvrQov uf.iuQrtojv.

Tovrov rbv MixutjX TJviyxt fitv ^ xara r^v uvio 0Qvyiav B

5 n6).tg l^fiioQtov, oiira) xa).ovf.iivi] , iv ji
^lovSaiiov xal lA&tyyuvo)v

xal trtQiov aoffJdjv n).^9^og txnaXui rtov /qovcov iyxaroixiCtrat.

xui rig dt (ilQtaig ix rijg «X?.7jXwv xotvioviag xai dirjvtxovg bfttXiug

xutvbv f/ovau rbv rQonov xul uXXoxoru doyfiara intcfvtrut , ijg

xul uvrbg fiiro/og r^v, nurQonuQuSorov d^Qriaxtiuv unonXr^Qm\

lOavr)] rov fiiv dtiov XovrQov xui acori]Qiwdovg rovg rtXovftivovg
fitruXuy/uvttv uvitjot, raXXa dt nuvra aco^tt, q^vXdrrovaa rbv
vofiov rbv 3'Itjoaa'ixbv nXrjv rijg ntQtrofiijg. tl/t di dtduaxaXov b
Mi/aijX xul oTov f^^uQ/ov, vn uvrov fitfivaruytoyrjfiivog, 'E^quiov
rivu tj '^EpQutda xara rbv tuvrov olxov, ov fiovov ra ipv/ixa uklu C
15 di] xui rug xur^ olxov oixovofiiug avrbv ixnaidtvovra. vcp' ov
nQoXrjffd-ftg ovStv uxtQuiov iao)^tv, uXX^ VjV uniariag rtg avvoSog,

ru rt XQiartuviov nuQu/uQu^ug , ru ^lovSuiwv xt^Srj),ivoag xui

ruXXu nuQuvodtvaag , xa\ rotovxog rijv niartv ytvofiivog, notxi-

Xog rt xul noXvfioQfog, bnoTu tfuai ru iv yiifivrj yiviad^ut d-rjQia

20 Sta ri]v rov vSurog tvSttuv avvuyofitva xui uXXrjXotg^ inifityvv-

fitva. wg Si] xa\ tig rrjv fiaaiXttov uvr]/drj uQ/rjV, iatftvvvtro rt
xai wQui%tro [ij] rio StaSrjfiart xat ry aXovQyiSt, Xoyov Si xul

8 ^x^vai P 22 d^atitzo xt v.aX ioEftvvvsTO C

ac qui palmain meruisset, eo facinore guperbiens, cum quidem civilem
sanguinem non quovis loco fudisset, sed ad sacram aram, ubi quotidie
dominlcus sanguis pro peccatis nostris expiandis funditur.
Fuit hic Michaelus Amorii natus, superioris Phrygiae urbe; in qua
ab antiquis temporibus ludaeorum Athinganorum aliorumque impiornm
multitudo habitabat; et quaedam ibi haeresis ex istorum diuturna atque
continenti inter se conflata consuetudine enata erat, nova prorsus et
inusitatis constans opinionibus; a qua et ipse erat imperator, traditae a
maioribns superstitioni inhaerens. ea haeresis suos ad divinum ac sa-
lutare baptismi iavacrum admittit quidem, in reliquis autem omnibus,
dempta circumcisione, Mosaicam legem tenet. erat Michaelo praeceptor,
qui eum iis sacris initiaverat, et quasi praefectus, Ebraeus quidam (sive
is femina potins Ebraica fuit), quem domi fovebat, ab eoque non ad
religionem modo sed et ad rem domesticam pertinentibus rebus institue-
batur. ab eo praeoccupatus nihil integrum servaverat, sed erat pravae
religionis in eo quasi colluvio quaedam cum et Christianae fidei de-
,

creta adulteraret et ludaicam religionem spuriis opiniouibus pollueret.

fuitque omnino, quod ad pietatis professionem attinet, talis in eo varie-
tas et confusio, qualis fertur Libycarura esse bestiarum natura, quae ex
diversis animalibus ob aquae defectum congressis nascuntur. is er^o
potitus imperio nulla re alia quam diademate et purpura se ostentavit,
 70 GEORGII CEDRENI

(.lud^r^aiv wg xa avTOv uvutQtnovTu xul Svvui-iivu i.iiTudiSuoy.Hv

D T« xQtiTTOvu une^uXXiTO xul ijTifiul^tv. hi/.ia de t« oly.eiu dta~

(ftqovTwg' T« de i]v, ovwv f.itv Toiv uqtctoxo)v nQoltyeiv oaoi xt

loovTui ivTQacpiTg xul oco{.iutmv f.ieyt&ovg ovx a/.ioiQi]00voi , y.ui

ooot TOig evuvTiotg neQio/_edrioovTut , xul 'Innwv [xtv lyyvg tOTuvut 5

Twv XaxTi^ovTcov tlStvut, ovovg Se Tovg XuxuXovTug wg noQQw-
TUTO) exTQeneod^ui evffvwg» 7if.u6vo)v ts XQtT^g uQioTog -^v, xal
TovTOJV qooi (ifv uQog (poQXOv iniTTjSeioi eloi StuxQivtiv, oooi Sl
TOvg intpuTug ivqiOQwg (p^Qftv SvvavTui , xal /li-^ Ttvt moiu neQt-
Sietg ytvofxevot ixTQa/7])u%otev. ov (.irjv dXXu xai Tovg 'innovg 10
dg}d-aXf.iwv fiovov xqivwv int^oXaig, oooi t« nQog SQOfiov evTovoi
P 497 y-al Tu/^ttg xui ooot nQog noXtfiov to xaQTtQtxov Stao(6^ovof nQO"
fidtwv T£ xal /?owv tvToxiag , xal ttjv tov ydXuxTog oout Suxjji-

Xetav ix (pvatwg tXuyov* twv ti uQTiyevwv yevvi]fiuTwv eiSevai

SiaxQiveiv notov onoiug eoTi fii^TQog. xul tu fiiv Tijg nQtoTrjg rjXt- 15

xiag, finetv Se xat Tijg TiXtvTuiug, ravTU Srj tu fia9r]fiaTu xal

atfxvoloyrjfiuTU* (xig Si r]XfiuC,ev rjSi], tov nevi]Ta jSiov StadXwv
xal xuQTeQWv, tontvSt tovtov ndar] dnoTQixpaod-ut fii]/uvfj. xui
noTi Tw tuvTOv nuQUOTug GTQUTi^yw tuvTov vnlcpaive, Tf] rijg

'yXtoTTi]g TQuvl6Ti]Tt Tov UQ/OVTU ixxuXovfievog. Twr Si j49-iyyd- 20

B vwv Ttg, yvwoTog vndQ/wv Tw OTQUTrjyw, uvtov t£ tovtov tov Mi-
yarjX xai Tiva tTtQOv ntQi^oi]Tovg toeod^at fieT^ ov noXv Sir]y6Qtve,
xui ^uailtiug uvTijg intTv/ttv ovx iv fiaxQW tw /qovco. rovTotg
OTQuxr^yog r^v xjjv/i^v ixd^iQfiavd^eig , xul ro fieXlov wantQ iv-

6 r£ CP 8 diocxQtvat P 24 Sitt&SQfiav^els C

omni doctrina et disciplina ignominiose repadiata, qnod inde sna everti

et se melius aliqnid doceri posse metueret. sua vero maximi ducebat,
quae erant praedicere porcorum recens natorum qui praeclare adulturi
essent aut contra, posse equis calcitrantibus prope assistere , asinos cal-
citrantes arte quam longissime vitare; de mulis optime iudicare, et dis-
cernere qui oneribus aut qui sessori commodissime ferendo apti forent,
nt nuUo pavore consternati eum excuterent; equos solo intuitu digno-
scere, qui ad cursum robusti et celeres vel bellica fortitudine nobiles
essent futuri; item de ovium et boum fecunditate ac lactis abundantia
et de recenti fetu iudicare, cuius quivis matris esset. haec eius fuerunt
prima aetate studia, quibus et postremis suis sese iactavit temporibus.
cum autero paupere vita toleranda adolevisset, omni conatu nixus est ea
sese liberare; et aliquando suum tribunum adiit, balba, ut erat, voce
eum iccirco compellans. ibi Athinganus quidam notus tribuno affirmavit
paulo post hunc Michaelum et quendam alium illustrem fore, ac imperio
ipso Romanorum potiturum. ad quam praedictionem tribunus animo ita
incaluit ut qui futurum iam quasi in speculo ante oculos cerneret; et
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 71

OTTTQii^o/iKvog , ovy. lyvio (iQudvxilxi naQioaaad-ui tbv xatQuv, ov

nakiv TV/iiv ov Qfidiov. TQantta ovv nuQa/Qrj/iia , xui Tor^ «X-
).ovg nuvTug xuTuAinwv tovg y.al ytvH y.ui a<^iw(.iuai Siufpuviaxt-
Qovg, tovTOvg drj xovg uvdQug ilg iaTiaaiv avyxuXtt, xal Toi;

5 noTov u%f.iu(^ovTog jug S^vyuTtQug uywv Ididov roig '^tvotg b otqu-

Tijyog, xul vvfiiqiovg i/jiv xud-io(.ioX6yfi, im '^tvto (itv xut nuQU-
du§(o Tov nQuyf.taT0g iv txaTuaii nQOTtQOV yivof.itvovg, unodi/o- C
/.itvovg di ofnog xui ovyxuTUTtO-ifiivovg , xai dtov tQyov to toiov-
TO»', ovx uvO^QCunov of.ioXoyovvTug,
10 ^AlXix TuvTu fiiv inQUTTtTO ovTWg ' ttjV Jf tov Qr,d-ivTog
idd-tyyavov (fiovrjv ol? rtva &tiuv nQOQQr^atv ivri/rjOttg o Mi/atjX,
dtvTtQov d^ otwvbv liXr^iftog xui ttjv xutvi to 0i).oftiXtov tov fio-
vu/ov nQOuyoQivaiv, Wf ijdi] (fd-uaavTtg tYnofitv, t(o tqv yitovTog
(fovco iTUftdoTtQov iniOtxo xui d-QuavTtQOV, xuxog f,tfv nfQi rbv
15 nQcoTOV tvtQyiTf]v (fuvtig, ixttvov drj rbv tiQtjftfvov BuQddvtov,
xuxicav di ntQt Tor divTtQOv, (fr^ftl S^ rbv ^iovru, oV y-ui xbv
vibv avTov ix Tot; O^tiov ^unTiafiuTog vtod^iTrfaufiivog tjv. oftcog D
di xul Tov yiiovTU oixTioTCo d^uvuTCO xuTfQyuadftivog dnoftoiQUV
Ttva /oQTjyiug xoig tov yitovTog ivunoTUTTtt nutai xal ji] tovtcov

20 ftr/TQi ix T(vv drjfiivd-ivTtov XTr^ftuTCjov uvtov , xui rivug riov tuv-,

Tou nuidtov nQog vm]Qiaiuv uvToTg dwQrjadfttvog , xui rrjv fiiv rov
yliovTog yufitTrjV lig Trjv ovtw Xtyoftivrjv rtov dtanOTiov ftovrjV

1 §QadvT^Ta C 7 yivofiivovs C 20 Sijnsv&ivtcov XQV

(lUToav avTov ncel KTrjfiaTCov P 22 ie triv [lov^v ttjv ovtco
Xeyoiiivriv Tmv SfCnoTmv yitXtvaai ivaacpaXi^iiv C

occasionera nequaquam repudiandam ratud, qnam non facilc rnrsns esset

consecuturus, e vestigio aliis omnibus qui et generis splendore et digni-
tatibus florebant postpositis, hos viros convivio adhibuit, ac vigente
compotatione iiliaa adducens iis in matrimonium despondlt, ad novani
quidem et inopinatam rem principio stupentes , adsentientes tamen et
paciscentes nuptias, ut qui non hominis scd dei boc esse opus pu-
tarent.
Enimvero Michaelus Athingani istius vocem ita auribus hausit, ut qui
eam divinae praedictionis loco reputaret. altero deinde omine confirma-
tus, nionachi nempe apud Philomeiium vaticinio, quod supra rettiilimus,
eo audacius ac ferocius caedem Leoni molitus est. male se gesserat
adversus primum suiim benefactorem Bardauium peius se gessit adver- :

sus secundum, Leonem inquam, qui etiam filium Michaeli ex sacro lava-
cro susceperat. quamvis autem Leonem atrocissima nece sustulit, por-
tionem tamen quandam ad vitae sustentationem filiis eius et uxori ex
pnblicatis ipsius bonis atquo possessionibus decidit, pueros quoque de
suis aliquot eis donans, quorum uterentur ministerio. uxorem namquc
Leonis in monasterium quod dominoruni dicitor inclusit^ filios marcs in
 72 GEORGII CEDRENI

tvaacpahXtt ittXtiaag, tovg uQQtvag di rdv naiSwv tv rfj Uqivtt]

rijoM, dig iYQrjxau (ov xar' airrjv evvov/iaS^tviiov Oeodoatog ftiv

unf/3iO), KwvaravTivog d' o (.itTOvofxaad^tig BaalXttog uqxovtit

fitru rov tvvov/taf.iov xaraa/ed^tig idtTro fttv rov d-tov r^v tavrov
Xv&ijvat (ftavfiv, i(h.iro di xal rov iv d-toXoyia ntQtwvv/iiov Pqij-S
P 498 yoQiov, ixtiat nov uvtarijXo)f.ifvov rvy/uvovrog, vmjxovatv ovv
rijg uvrov dir^atwg o uyiog, xai wQud-t] rw Kcovaruvrivio cpuaxcov
b d-iTog rvnog "xaru rbv oQd-QOv rovrovi rbv y.i]Qbv "ku^wv uva-
yvw&t." df ntartvaug roTg Xtyo/xtvotg, tiatX9-cov uveyvw Xa/t-
riQu xal xad-aQwrcxri] tpcovfj rb " nuXtv ^lrjaovg b ifiog.^^ t^jIO
qiwvijg dt "kvd-tiarjg avrov rrjv re narQOnuQddorov i^SiXv'S,aro

uvotttv, xat ntQi rag ^tiag eixovug rtjv tvynof.ioavvi]v f.iere&ero.

IdXXu ravra fiev vartQov' ijdi] di rtjv avroxQuroQu. rov Mt~
/urik inuvtlofitvov uQ/rjv xui ra xur^ uvrrjv wg i^ovXtro dtot-

xovvrog, iniaToXijv o uoiSifiog Ntxi^cpoQog o nurQtuQ/rjg ixntfintt, 15

nuQuxaXwv unoXujStTv rbv uanuafibv rug 9'fiug tlxovug xai uvu-

B xXr/atv yevlad-at rrjg evat^tiag. ukX^ b Mt/urjk antxQivuro fffjre

rt xaxovQy^awv ik^-fiv rwv ntQi niartwg ixredeifievwv, ftrjre firjv

rwv rjdt] nuQudod^evrow xui avofiokoyr^d^evrcov xurudQOfirjv rtvu

iQyaQtad^at xui xuS^uiQtatv, "txuarog ovv" q^r^ai "to doxotiv20
airw nottirca xal icperov, unu&rjg novwv xul uyevarog kvnr^g 6tu-
rtkcov.^^ nkr/v oi fie/Qi rikovg ruvrr^v irr]Qi]at rrjv nQouiQeatv b

f.ii]$i rr]v uQ/rjV ukrjd^rjg XQiartuvbg yeyovcog * ukV oaov ra rijg

fiuatkeiag avrco ixQurvvero, roaovrov xaxodaifwvi cpvatt xu\ chfio-

13 avzox^aToqiav C 15 ohovofiovvrog C 20 iQydcaa&ai C

Prota insula. qui cum ibi castrarentur , Theodosins in fata concessit,
Constantinus autem, qui ailo nomine Basilius dicitur, vocis usn ab ex-
sectione virUIum privatus, eius restitutionem cum deum flagitavit, tum
Gregorium theologiae nomlne illustrem, cuius ibi forte quaedam erat
statua. exaudlit eum sanctus ille, visaque est ei imago sacra mane in-
bens ceram quam porrigebat legere. ac Basilius tidem dlcto habens,
ingressus fanum , clara purissimaque voce recitavit haec "rursum lesus
meus." voce itaque recepta traditam a patre sibi impietatem abomina-
tus, gratum se erga sacras imagines praebuit.
Verum haec aliqnanto post evenerunt. ceterum ad Michaelum im-
perio ita potitum, resque suo arbitratu constituentem, Nicephorus nobi-
lis patriarcha epistolam mittit, petens ea sacrarum imaginum instaura-
tionem et pietatis revocationem. respondet Michaelus se neque ullum
decretorum de fide convellcre statuisse, neque etiam quicquam eorum
quae tradita iam et confessa haberentur damnaturum vel mutaturum
quivis secure id sequeretur atque ageret quod sibi probaretur atque li-
ceret. non tamcn in hoc proposito perseveravit , quippe qui ne initio
quidem verus fuerit Christianus. sed quamdiu imperium tenuit, bellum
 HISTORIARUM COMPENDim 73

Turt] Tov xara ruv Xqiarmv&v xat rdv ofio(pvX(av &v(QQini^e

TioXf/nov, vvv (.ifv rovg f.iovuyQvg SianrvMv aai navroloig ntQi^aX-
}.iov deivoTg, xal notvuTg l^tvQiaxiov notvdg, vvv di rovg ul.lovg C
TTiarovg lyxXtiiov qgovQuTg xal vntQoqiovg zi&iig. ivrtv&tv xal
SlMtd^uSiov rhv (.itra ^Quyv TturQtuQ/ixov d^Qovov u^tw&ivra xal
Jivd^vfuov rov rr^vixuvru roiv 2dQdto)v nQotSQtvovra, rio avrov
^tX^fiart ixti vntiy.ovrag firiSt r-^v rdiv d^iioiv tixovwv t^UQvovfit-

rovg rift^v, rijg noXtcog f'^wd^ti, xai tov fitv d^tTov Mt&odtov
(fv)Mxfj nuQudidioot xuru rtjv vrjoov rov IdxQirov, rov dt fiuxuQi-
10 rijv Ev9t/.iiov diu Qto(piXov rov oixtiov vlov d^uvdria nuQudidooat,
^ovvtvQotg rvnrofitvov dcptidtog, oaov Si rriv XQtarov xXv/Qovo-
ftiuv init^f. , rooovrov rovg ^lovdaiovg uvirovg (poQCOv xui iXtv&i-
Qovg irid-ft, uyuno)fiivovg xui artQyoftivovg uirip rcov aXXcov dv- .D
d-Q(joncov StuqitQovrcog. nQOv^dXXtro J' wantQ rt nQoxivri]fta xal
15 d.Qyirvnov rov oixtiov ^iov nQog fiifiijatv rbv rov KonQcovvfiov
fiiov, xai rovrov fiifitTad-ai tig uxqov ianovSu^e. dtb xui nQog
ri/V dxQonoXtv tq&uat rijg dat^tiag, aQri fiiv ad/3^arov vrjartvttv
rofto&tTcov, uQTi di xaru rcjv &ficov nQO(prjr(jov rtjv yXcorrav i'^a-
xov(jov, uQrt di rtjv fiiXXovauv uvdaruatv d&truiv xui ru ixtTd-tv
20 inrjyytXftiva dyad-u diuavQwv, dtdjSoXov rt firi iivat oXwg loyvQi-
Lfiftivog «Tf fir^d^ vnb Mwaicog rovrov nuQudiSofiivov. noQvtiav
di xurr^anduro, xui rbv ini nuat dtTv oftvvvui d^tbv ivoftod-irtif

xai rbv 'lovduv dxoXdar(t) yXcoaaij rdrrwv [xtrd rwv ow^ofitvwv.

9 dxQiTa C 11 uvttidtos margo C occjt — Toaovzca C

18 ylmacav C
Christianis et gentilibus eorum animo malo atque crndelissimo movit,
modo monachos despuens, eosque varie affligens, aliaque in eos super
alia statuens supplicia, modo alios pios in carceres coniiciens extorresve
agens. inter hos Methodium, qui non multo post ad solium patriarchae
evectus est, ac Euthymium , eo tempore Sardium praesulem , quod suae
voluntati non obsequcrentur neque sacris imaginibus deberi honorem
difiiterentur , urbe eiecit. et Methodium quidem in insula Acritae in
custodiara dedit, beatum vero Euthymium opera filii cius Theophili fia-
gris necavit. quantum vero Christi patrimonio incommodi dabat , tan-
tum tributi immunitatis et libertatis donationibus ludaeos snblevabat,
sibi supra omnes homines dilectos. exempli loco quod imitaretur ac pro
stimulo quasi haberet, vitam Copronymi sibi proposuit, summoqne eam
studio aemulatus ad summum impietatis perrexit. itaque modo sabbati
ieiunium praecipere , modo linguam contra divinos vates acuere , modo
futuram resurrectionem inlitiari et bona quae ex ea nobis promittuntur
deridere, modo diabolum ullum esse negare, quod nihil de eo Moses tra-
diderit. idem et scortationes magni fecit, et de deo qui supra omnia est
iurando legem tulit, et inter beatos ludam eJODreni lingua numeravit.
 74 GEORGII CEDRENI

P 499 rtjv iOQxriv xov amfiQiov nda/a xaxojg xai naQa xaiQov yXtvu^wv
Tifiuod-ai, xal wg '^EXh^vixrjv ru/a naiStvoiv $ianrvo)v r7jv r^fu-
rtQuv xul d-tiuv naidtvoiv xooovrov unoaxQt(f6(.itvog wg i.ii]dt rovg
vtovg naidorQi^fia&ai nov avyxMQtTv, 'iva fijjxt rfj avxov ukoyia
uvxioxTJvai xig t/r] noxt y.ul 6itXty'£,ui , firixt nuliv xm xayu xiov 5
otpd^ulfiwv xul xfi xrig yXwrrrjg QVfirj (ptQo/iitvog dia rtjg nuidtv-
Gtmg T« dtvxtQiia xovrov (ptQtiv Tcaxavuyxuotii. rooovvov y«p
rJQyti nQog xrjv f.u'^iv xwv yQUfiftdxiov fy.tTvog y.ui xrjv xwv ovTJku-
§iov dvuyvwaiv, tog quov uv xtg diijkd^t ^i^Xiov tJ uvxbg xfi ^quSv-
B T^Ti xov vov Tcc Tov oixtiov orotytTu ovofiuxog. 10
IdlXu xttvxa fiiv nuQtiod-O) (hg xal uXkotg Ixaviog iari]Xtxtv-
fitvu, rj J' toxoQia iyta9-(a xwv f(pi^ijg. xurd yuQ rbv xaiQbv
rovxov ifKpvXtog noXtfiog UQy^v tlXr^^pivg t§ dvaroXrjg navxoi(av
ivtnXrjOt xrjv olxovfiivr^v xux(Zv , fpd-OQOv di noXvv x(dv dvd-Qo'm(ov
xui nuQU xovro oXtyavdQiuv ttQydouxo. &(jOftug i]v xr^g dnoaxd-ti
at(og i"^uQyog, ntQi ov dtrroi (ptQovrui Xoyoi, tov o fiiv tig oQfiu-
aSui rovrov (pr^aiv i'^ dorificov yovi(ov xul ntviyQwv xui rb yivog
^uQj3uQ(ov , int noXv Si ntvia avl^rjV , Stu xrjg xtjov yttQtuv iQya-
aiag xd nQog xb l^rjv noQtt,6fitvov , iviort di xai di]rtvovru' tlxa
rrjv ivtyy.ovaav dnoXinovra xal nQog rtjv fityuX6noXiv ravrrjV^O
C nt(p'Otri]xora , xai rivi rcov avyy.7.i]rtxcov tlg vnrjQtoiav nQOoXr^-
(pi^ivxa, ig xooovxov dxoXuaiug iXr^Xuxivui xut v^Qtoig wg xul
avxijv xaxaxoXftrjaai xrjv dtanoxtxrjv xu&v^Qioui tvvrjv. xu\ intl

1 ccorrjQiov om C 20 tt^os om C 23 xoirrjv margo C

quin et pascha male et intempestive a nobis festum celebrari dixit, et
omnino nostram rerum sacrarum institutionem ut Graecanicam est de-
testatus. literaturam quoque adeo est aversatus ut ne pueros quidem
ea permiserit erudiri, ne vel vaesaniae ipsius coarguendae atque refel-
lendae instrumenta alii inde pararent, vel disciplina adiuti, cum oculo-
rum ac linguae velocitate iu legendo uterentur, ipsi palraam eius rei
praeriperent. adeo enim in literis componendis tardus erat et syllabis
conficiendis , ut librum alius facilius perlegeret qnam ipse sui nominis
elementa recenseret.
Sed his omissis quae in eius opprobrium sunt ab aliis satis copiose
exposita, historiam pertexamus ac bellum civile narremus, quod eo tem-
pore in Oriente exortum, omnis generis mala orbi terrarum intulit,
magnaque mortalium internecione edita hominum penuriam effecit. prin-
ceps eius fuit Thomas, de quo duplex fertur sermo. quidam hunc ob-
scuris maioribus ortum atque pauperibus ferunt, iisque barbaris; diuque
in paupertate vixisse , victum labore manuum suarum parantem , non-
nunquam etiam servilibus ministeriis. deinde patria relicta eum Cpolin
venisse, ibique famuli loco a quodam senatorii ordinis assumptum eo
Ubidinis ac foeditatis progressum , ut heri quoque lcctum polluere ausns
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 75

iffioqa&rj, fi^ oTog t£ wv tcc ovtldt] (ptQHV , dfSotxufg 6t yai rug

i7i7]()rr^f^itvug noivug roTg ruv roiovrcov roXf.irjraig , ^vyug nqog

rovg !AyuQr]rovg ylvtrui' xal rovroig niariv Ixuvrjv dtdioxMg ty. rt

rov xuraXXrjXuig /Quad^ui nQuitai xai ix jov /qovov j3f/Suiwoui

5ru tQyu {trog yuQ ntfinrov y.ai ily.oarov dirjvvo&i] rovroi iv rij

nQog ixiivovg diurQi/Sj]} xui ix rov rrjv ItQuv rwv XQiortuvwv

unoi-iooaodai d-QrjOxtiav xal rij rov inuQurov nQoortd-ijvnt Mwu-
fitS , nolfftixi]g rtvbg (pukuyyog unoSiixvvrat uQ/r/ybg xui xuru D
XQiortuvwv ixntfj.ntrut, rrjv twv '^Pwfiuiwv ^uotXtiuv vnb rr]v

lOu.viwv d-tXvut /tiQU xadvnoG/o[.itvog. xui 'ivu (.ir^riva wg uXXo-

avXog xttt uXXontorog if.inodtofibv t/j] untorovfxtvog vnb 'Pw-
ftaiwv, KwvaruvrTvov tuvrbv int(frjfiill,tv tivui rbv rijg EiQr]vr]g

vtov, ov 1] fir^rrjQ Stlx rb xuxovovv xui rb rov rQonov vnovXov xul

xuxor^d-fg nukui fttru rr^g ^uotXtiag xai TtJjiv 0(pd-ttXf.iwv antort'
15 Qt]Ot, rrjvtxuvru St xui rbv ^iov irvy/avt xaraorQtyjug. xal b
fifv nQtjJrog xui noXvg ovrcog t/itv ntQi rijg rotavrt]g vnod-toKOg
ntortvfrat loyog ' urtQog di rovrov tivui (ptjot rbv Owfiuv rbv tw
BuQduviw nukai cvvovra, ntQi ov xai b iv rco Otlof.itXico fnova-

1 iyvcoa&Tj margo C 4 yqovco? 10 %fiqa om C 15 post

xaraazQi^ccQ C: intl 8e to xmv nQa^icav [liytQ^og xal al ^oaaov-
cat TOVTOv iXTtiSts koivcovov rtva tcov JiQaYficcToov dif^TOvv ( ov
yccQ av aXlcog otog r' r]v rd TtQayfiaTa nv^EQvdv fiovog, xai Kend
yrjv iitixnQTiaag v,al xara &dXaaaav), eianoiHTai Tiva vlbv xfi
SiafiOQcpcoati toi; acofiaTog r^v Trjg ipvx^g StjXovvtu dnovoiav.
TovTOv KcovaxdvTiov fiSTOvofidaag xal %tlQa aQHOvaav naQtaxf]-
xcog WQog stsqov fiSQog dn£aTSi.Xs, rd 'Pcofiaicov dystv xal cpsQsiv
TtQoaTd^ag. avTog re xa&' stsqov intjst xsiQcov xal xaTaKonTCOv
rd iv noai. Ascov tots KatQov 6 i^ AQUSviag rdg r^s ^aaiXsiag
naTslxsv rjviag' og Svvafiiv riva xar' avTOV ixnsutpag ovk d^io-
Xoyov xal rolg oXoig acpaXslg &QaavTSQOV avTov sni nXsov 6q(17]-
TiKov dnsiQydaaTO. cf. p. 78 12 iufra : TOVTOts dnaai ktX. 16 xt-
v^asoag C 17 QdTSQog P

fnerit. qua re detecta, cum ignominiam non ferret ac poenas praeterea

talia facinora aggressis constitutas metueret, ad Agarenos perfugisse;
quibus cura se satis probasset continentibusque actionibus per longum
tempus fidem confirniasset ( annos enim 25 apud eos exegit , sancta
Christianorum eiurata religione Moamedicam detestabilem irapietatem
amplexus), ab iis bellicae cuidam phalangi praefectum ac contra Chri-
stianos missum fuisse, poilicitum se Romanuin imperium in illorum po-
testatem redacturum. ac ne Romani fraudem struenti ut alienigenae et
diversam religionem colenti fidem non haberent, Constantinum sese eum
nominasse, Irenes filium, quem ob ingenii morumque perversitatem et
malitiam mater iampridem oculis imperioque orbaverat morsque iam tum
vivis exemerat. haec prior cst et multis credita narratio. alii hunc
Thomam eum affirmant qui quondam ia famiiia Bardanii fuerit, ac de
 76 GEORGn GEDRENI
P 500 ybg t^v nQ0QQi]atv uni(poij5aoi , naqu xov ^aoiXicog di Alovroq
avayd^tvxa eig xtjv «()/?;»' xov xiov (foidfQuxwv xuy/naxog. og fnfl
/.leiiud-rjxoi xbv yifovxa vnb xov Miya^X uvi^Qrjod-at, ixdixtov xuya
xbv tveQytXTjV , bf.iov da y.ai ^Vfibv 1'diov ffinmXug (^lxvyyuvi yaq
no)g i^ rjXixtwxcjv dta(ptQ6f.ifvog nQog xbv MiyarjX ) , ufta 6f y.ui 5
xug nfQi uvxov xov iv xio 0i)io/xiXi(.o /.tovtxyov nQOQQijatig ^ojSov-

/tfvog, yfiQa ivavxlav xivft, xov xwv uvaxoXixtov uQ'^di.ifvog d^i-

fxaxog, onr] Sri ya\ SitXQi^t, dvvufiiv ovx uytvvrj xivu xal fiiy.Quv
uXXu ^aQftav y.ai uvdQtoSi] ovvi]&QOtxiog , nuvxa xbv onXov xb
B oiovovv xivftv Svvufifvov tnta&ui ol xuxuvayxuoag , ov ftiv ^ia, 10
ov di (piXiix xfi nQog uvxov , ov di xui iXniSi SiaQnayijg Xu(pvQa)v,
ov Si xul x(T) nQog xbv MiyurjX fiioti ' ixvyyuvi yuQ ovxog vnb
nuvxtav Sia oxatoxQoniav fitoovfitvog, xui Siu xb xrjg xttiv Id&iy-
ydvtov S-iuatoxi]V tivai aiQtafCog, xut Siu xrjv xijg yXcoxxTjg xquv-
Xoirjxa, xu\ Si* uvavdQiuv xu\ fiuXuxiav ovfinttod-ivxtov uvxotlS
ovaxQUXfVfo9-ai. o &u)f(ug yuQ tl xu\ xbv tiSQOv xtov noSwv tiyt

mnriQtOfiivov xai xb yivog fiuQ/SuQog i]V , uXX^ ovv xj] ye noXia

ulSiaifiog ixvyyuviv tov xai xb tvnQoa^yoQov xai uaxttov flytv,

C antQ (piXit oxQttXttoTi]g Xuog, uXXu xu\ xtov xaxu ytvvuioxrjXU

Oiofiuxog ov xivog hpuivtxo StvxtQOg. ovxog xolvvv o Qcofiug nu-20
oav xrjv tto nuQuXa^tov , y.a\ xovg xtov Srjfioaitov nQuxxoQug (poooiv

v(p^ iavxbv noir^oufitvog, xu\ fityuXoipQoavvT] xu\ iniSoott uxqu

I anttp^varo C 8 acO^ev^ C 10 otiovv Mvrj6ai C

II xovQaiviidxcav margo C 14 XaTQSVz^v margo C 16 nal
9dTfQov C 18 fttTQiov margo C 19 Aeros C 20 ov-
tivos C
quo monachus Philomeln sit vaticinatus, et quem Leo imperator foede-
ratorum cohorti praeposuerit. eum ergo Thomam, cum interfectum a
Michaelo Leonem cognovisset, partim ut benefactorem ulcisceretur,
partim ut suum animum exsatiaret (nam ab adolescentia usque ei cum
Michaelo inimicitiae intercesserant), simul et monachi istius de eo prae-
dictionis metnentem exitum, arma contra Michaelum sumpsisse. primo
Orientales copias, apud quas degebat, concitavit, exercitumque minime
imbellem aut exiguum sed grandem fortemque coUcgit, omnibus qui quo-
cunque modo arma ferre possent ad militiam vocatis. horum alii vi
coacti castra Thomae sequebantur, alii benevolentia erga eum ducti,
nonnulli spe praedae, quidam etiam odio in Michaeluin. is enim omni-
bus invisus erat ob morum perversitatem , et quod se ducein Athinganae
sectae praebebat, nec non propter linguae balbutiem et mollitiem. nam
Thomas tametsi alternm pedem habebat mutilum ac geuere barbarus
erat, tamen ob canitiem venerabilis, aditu et in congressu facilis atque
civilis , quae gratissima sunt militari multitudini neque quoquam cor- ,

poris fortitudine posterior habebatur. is ergo Oriente occupato, publi-

corum tributorum exactoribus in suam redactis potestatem, animi magni-
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 77

yQr,auf.itvog , noXvg ix fiixQov ytyove yai i'^ uad^ivovg la/vQog'

Tovg fiiv yuQ r^yi nttdoT xul (piXiu , onoaoig o Tuiv xaivwv TtQuyfiu-
Tfov y.(u Tov q:iXonXovTtTv iQtog tvTJv, TOvg d'i uvuyxtj xal §la
vnr^ytTO , oaoig d^ t« twv ff.i(fvXiwv aTuatcov xuxu ifitatTTO. iv-
STfv&iv 01 iftqvXioi avaQQVjyvvfitvoi noXtfioi, xul oiovTtvtg noxu-
ftov xuTUQQfixTai (ffQofitvoi , ov/ vdaaiv ukX^ uifiuai ttjv ytjv D
xuTtxXvl^ov. ndaa ftiv ovv rj Idaia noQ&ovfitvi] xal XTjiXofi^vi]

idvod-avtxTa , tcuv iv avTij noXtwv twv fiiv nQOOTtd-tfiivtav Ttji

Gcoftu dtct Toy cpo^ov , tuv ^' oaut t« ntOTu tm XQUTOvvTt iTt]-

iOQOvv XtijXutovfiivwv xui uvdQanodt^oftivcov. xai tu fiiv Tr^g

liioiag anavTU vnrjxoa yiyovt TtTt unooTUTji , i^^rjQrjfiivov tov 31-

fiuTOg Tov 'Oiptxiov ( tovtov yuQ OTQaTrjycuv b KaTdxr/Xag dttTt]-

qr^atv u/_Qi TtXovg tw ^uatXtT tvvotuv) , tTi $i xal tov tujv IAq-
fitvtaxcoV xui TOVTOv yuQ OTQUTr^yog (uv o ^OX^tuvbg tvvotuv iTrj-
15 QijOt TW ^uatXtT. oTg Ttaiv dnoviftiov uftoi^ug 6 fiuotXivg to tlg

t6 ^uatXtxov TUfiitTov tloayofitvov Srjfioatov TtXog, o xunvtxbv

xuXtTv ttdi&uotv, idcoQi^auTO. fAuvduvovai di ToTg lAyuQTjvoTg
TTjV iftCpvXtOV GTUatV /uiQttV intjtt XUl OXtQTUV ' XUtQOV yuQ Xu-
fiofttvot nuauv vijaov xui /coquv xuTixQtyov uStwg. Stiaug ovv h P 501
20 Qwfiug (vg fi^ nTor^d^ivxtg oi avv uvT(p OTQaTttMTui Trjv Twv 'Ayu-
Qr^vcov i(poSov , Xtiuv , wf t]'QriTui, notovftivwv nuvTU to, iv noal
xul ul/fiuX(xntt,6vTWv Ttt nQOOTV/ovTu , xuTuXtnovTtg uvtov ol/^-
aovTut, Siov iyvcoxfi Ttcog dvu/atTiaai Trjv avTcov OQft^v Si^ ini"

1 noXvg — iGxvqoi om C 3 ij v P 4 xtm& om P 8 rw

€>(onu'\ avTtp C 12 yiciTCCTivlceg C 14 kccI zovro yccq rd
%eiicc aTQUTrjydg mv iv avzai d C 17 ttco&ev C

tudine et rebus secundissimis usus, magnus de parvo deqne imbecillo

potens factus est, alios favore sibi et persuadendo adiungens, quos re-
riim novarum et opum cupiditas ei conciliabat, alius vi subigens, quibus
civilium beliorum mala exosa erant. eo initio civilia belia erupere et
quasi fluminis praecipites deour.sus ruentia , non aqua sed sanguine tcr-
ras inundaverunt. tota Asia vastationibus ac depraedationibus misere
afHigebatur, urbibus aliis Thomae se ob metum adiungentibus, aliis
quod fidem imperatori servarent direptis atque in servitutem actis. po-
titus est auctor rebellionis tota Asia, solis Opsicianis et Armenlacis
demptis, quorum his Oibianus iilis Cataceias praefecti ad extremum us-
que in fide imperatoris perseveraverunt. ideoque imperator referendae
gratiae causa pnblicum vectigal, quod Furoarium dicitur et in aerarium
grincipis inferri solebat, iis dono dedit. interim Agareni bello civili
.omanorum cognito gaudio exsultare, eamque occasionem suam facere,
et omnes insulas, omnes regiones secure incursionibns infestare, obvia
quaeque depraedari et capere. itaque metnens Thomas ne a suis nietu
impetus Agarenorum territis desereretur, repriinere eos, iisque cum
 78 GEORGU CEDRENI
tpavitag avrov , m\ tm Tikrjd-ii rojv inoftivcov dvvdf^iswv ixnXrf^al

rt xa\ nQoq siqtjvtjv avrovg ixxaXioaod^ui. o y.a\ Gvvi^rj ' uQrt

yuQ roTg 2aQuxt]voTg njv tu.) Xifii^Ofuvoig alffvidiog Innfaviig i'^t-

nlri^i , xui itg loyovg iXd-cov ioniiaaro, vnoG/6/.iivog nQodovvat

rovroig ra Pa}fiuiiov oqiu, xa\ rrjv avrtov uvroTg vno/iiQiov di-S
od^ui UQ/Jiv. unalXuyi\g dt rov unb rovrcov dtovg ^uoiXta iav-
B rbv aviTm y.a\ dicxSrifia rfi xicfuXfi mQitdiro, xat avroxQci,ra)Q iv
jivrto/HCi. uvwyoQiiirui nuQu rov rr^vixavra rijv ixiTot noif.iaivov-
Tog ixxXr^oiuv ^Io)/3. /^Tqu 8i noXXrjv avrog rt ovXXtyn xai nuQU
raiv lAyuQrivcjjv 7Mfi^avii , ov fiovov de rcJHv TiQooolxcav rjftTv dXXci, 10
xui rotv ix riqg mQUiug yilyvnricov ^IvScJov TltQGCov lAoovQicov IdQ-
(.ttvicov XuXSaicov ^I^^qcov Zix/cov xa\ Ka^rjQtov. rovroig unaoi
yaro/yQcoS-tig xa\ iavrbv niQicfQuS,ag uQiarov ivofttotv iivai xal
^OTj&bv xa\ ovviQybv rijg uQ/rjg nQooXu^iod^ui , rijv ri iuvrov
xXriOiv uXXd'^aod^at xa\ vlbv ilonof^ouo&at. ixtTd-tv bQftrj&i\g iS

unaouv iSvjOv xa\ inoQd^tt r^v uvaroXrjv. « ^^ o ^CAOiXtvcjOV

C uxrjxocog xu\ avrbg n^bg dvrinuQura^tv rivrQtnio&rj. xa\ orQU-

Ticiv xu\ orQurriybv ovx u^iofia/ov n^bg avrbv unoortXXit , ?/ rivl

GVQQuyi\g Qcoftug uQ$rjv ^]cpdviOi, fttQog fiiv rrjg dvvdfttcag

uvtXcov , rb 6* tiXXo TQtxpdfitvog tig cpvyrjv. xai Xotnbv udtlugS.0

rv/tbv ditrid^tro ru xu&^ iuvrbv xQuratortQOv , vavg t§uQrvcov
noXifiixug xa\ irtQug atruycoyovg xai Innuycoyovg. yivtrat di xat

2 nccvovQycos ccvtovs iniaTCacaad-cci C 10 Sr}C 12 XdX-

Stav C Ztx^v >««« Kcc^iiQcov C 13 nccQcccpQcc^as C
21 avTov C 22 htiQOvs C

tantis snis copiis superveniendo terrere adque pacem componendam adi-

gere intendit. atque id consilium successit: subito enim superveniens
Agarenis Orientem populantibus eos terruit , habitoque colloquio pacem
pepigit, poliicitus se fines Romanorum ipsis proditurum imperiumque
Romanum proinde metu Agarenorum iiberatus impe-
ipsis subiecturum.
ratoris nomen diadema suo capiti imposuit, estque An-
sibi arrogavit,
tiocheae ab eius temporis pastore ecclesiae Antiochenae lobo imperator
declaratus. manum porro militum validam cum ipse coegit tum ab Aga-
renis accepit, non ex nostris modo vicinis collectam , sed etiam ex re-
rootioribus, Aegyptiis Indis Persis Assyriis Armeniis Chaldaeis Iberis
Zichis Cabiris. his onmibus munitus atque stipatus optimum factum
existimavit eum in filium adoptatum imperii socium adiutoremque adsci-
scere et nomen mutare. inde profectus totum ferebat agebatque Orien-
tem. imperator his cognitis, se quoque ad resistendum bello paravit,
copiasque nequaquam certamini pares cum duce emisit; quas congressus
praelio Thomas penitus dissipavit, parte occisa parte in fugam coniecta.
post haec licentiam nactus suas validius confirmavit, naves ad pugnam
aliasque frumento et equis vehendis aptas construens. quin et impera-
 HISTORIARUM C03IPENDIUM. 79

tov ^aatlixov otoXov xvQiog, y.u\ riQog tj}v uito^ov anav ud-QOiLei

To ravTixov, avxhg de dxTOi fivQtudiov uQ/tav gxquxov Inl ''!A§V'

Sov rjXti ug ixtid-tv tig xrjv niQuiav SialSrjOo/iiivog , ndvxa xu Iv

naQoSta xuxuSqui-iwv , xul onoSov notrjOug ov t« xanttvu xul iv-
SytiQLOxa xul ivuXioxu dXlu xut xu tnixuiQoxuxa xai Svou)mxu. j)

ijV Si xt /coQiov iQVfivbv XTjv t<V Tov ^aotXiu nioxtv xijqovv, xul
In^ avxip xov tionoir^xov ixntfinti vioV b di &Qaoi(og innaC,6[.ii-

vog xui uTuxxwg x(p ol'to9-ui yv/nvbv dvxindXwv tivai xo /(OQiov

7.(j//o Stj xivt ntQtninxtt xov^OX^tavov , xui xtjv xtcpuXrjV dnox/nr}-
10 ^f i? tfxud-t f.itj d^QUOvvtod^ut, XT^v (.liv xtcpuXrjV xov SttXuiov ixti-

vov tntfiipt X(p jSuGtXti b ^OX^tuvog , ovxog Si nultv Giotna X(p

fxtivov nuxQi f-itxd ^Qvuyfiuxog ^uivovxi xul fityuXuv/ovftiv(o.
^jvntQ ovxog St§dfitvog, xai xaxu fii]Siv xov (pQOvrifiuxog vntvdovg,
nQog xi)v GQt/.xTjV dno xov /WQiov o xaXovotv '^OQxooatov ntQutov-
15 xut , vvxxu xuxuxi]Q7jOug ovvoSiX7]v. tfitli Si ntQi xovxov x(p p 502
^uotXtt Mt/arjX, xai xtjv ixtivov nQoXa^cov ntQuioootv avxbg rdg
XI noXttg dvtXufi^avt xui xovg oxQuxtcoxug ioxi]QiI^f xui xu do&tvij
T(Jov /coQicov (v/VQOv , xuv fit]Siv ix xijg xotuvxrjg onovSijg dnoo-
vuxo, (ifia xf] ixtivov nQog xr]V ndXiv vnooxQO(ff] xai xf] xov
20 Goofia nfQuitoOii ndvxoov xr^v ixtivov niaxiv dnuQvrjoafiivcov xai
nQQOxt/(t)Qr]x6x(x)v x(p dnooxdxt] xai fitx^ avxov oxQUXtvtod^ut xuxu
xT]g /SuotXidog nQod^vfiovfiivcov, b Si ^uatXtvg xuxu xb iy/ooQovv

2 xttTUQXfov C 3 yct C 8 iyxqifiiittri margo C

12 cpQvdYfittzos C 15 post tovtov C: xal nQO zovzov
16 ^ttGiUl om C 18 dnb C 22 ^aailEiag C

toriam classem in suam potestatem redegit, omnesqiie naves ad Lesbum

congregavit. deinde cum octoginta hominum milibus Abydum petiit,
inde traiecturus, in itinere omnia populatus, inque cinerem redactis
non humilibus modo et captu facilibus, sed et loco optimo sitis ac ex-
pugnatu difficilliniis castris. erat quoddam castellum munitum loci na-
tura, quod imperatori fidem servabat. ad hoc capiendum adoptivus ille
filius Thomae a patre missus, dum aiidacius et nullo suorum instrncto
ordine equitat, hostibus nudum castcllum opinatus, in insidias Olbiani
dclapsus atroces temeritatis poenas dedit. nam caput eius praesectum
Olbianus ad imperatorem isque ad Thomam ferociter ac superbe inva-
,

dentem misit. Thomas filii capite accepto nihil de ferocia diminuens,

a loco cui Horcosium (a iuramentis, ut videtur) nomen est in Thra-
ciam traiicit, nocte ad hoc usus, qua luna ob suum cum sole coitum
non lucet. verum ea res Michaclo curae fuerat; utque eius adventum
praeveniret, urbes refecerat, milites confirmaverat , et loca infirmiora
muniverat. quanquam nullum eius diligentiae fructum cepit. simul enim
atque ad urbem rediit et in Thraciam Thomas appulit, universi ab im-
peratore^ ad Thomam defecerunt, parati cum eo Cpolin oppugnatum
proficisci. imperator, quantum eius fieri potuit, exercitum copiasque,
 80 GEORGII CEDRENI

axQaxov ciyrjoxcog y.al dvvafj.iv xm $oxiiv u^io)>oyov avcfxrjGui.iivog,

GXQUxriyovg xt Imaxriaag avxfj xdv xe Qijd^tvxa Kaxuy.rjXuv xul xbv
B ^OX^tavov, i7iaq)irjai xaxu xov xvquvvov. lni[.ultTro de xul xiov

xaxa d-ukaaauv , cog uvvaxov i^v. uaneQ dt xig xtif.iaQQog t^

ixpr^Xiov oQiwv o xvQuvvog int'kd^(Jov ri]v xe xuxu /Jqoov (ivvuj.uvS

xal xijv xuxu d^uXaaauv dieaxtduae, xal xoauvxi]v eve&7]xe nxoiuv

X(o ^aaiktX wg xui atdtjQuv uXvaiv unb xijg uxQon6kt(ag elg xb
xuxuvxixQt) noXi/viov anoxelvai, xi]v emod^ev u^axov TrjQOvaav
d^dXaaoav, r]v de xig axQuxr^ybg vntQOQiog ev ^xvq(o xfj vr]O(0

{fiiu de uvxr] xmv livxXddiov) , uSel(pi8ovg f.iev xvy/uvoov u4eovxogl0

Tov ^aai).t(og, tovxov de uvuiQt&tvxog nuQQr]Giuoufitvog noD.dxig
xul xbv J\li/ur]X tig nQooconov ovtiSioug Sia tov (fovov, xal diu
C xovxo Tr]v vntQOQiav xaxuxQid-fig. tovxov nQOGtxuiQiaufitvog b
O(j0fiug GXQUxevfiuxog xivog xaxu yrjv (oael /iXidd(jOV Sexa uva~
deixvvai axQuxi^yov' xul tov xuxu d-uXuxxav de axoXov evxQeni-iS

adfievog xul txeQOv uvxco imaxr^aug axQuxr^ySv , oTov xivag nQo~

dQOfiovg e^tntfiipe xaxu Tijg ^uoiXiSog , dm xt yijg xal d-aXuaar]g

dxpeXifiov eivui XQivag nQiiTa&at xug nQOG^oXdg, ov yevofievov,

xul xuxa xavxbv dvu^pavevxcov xiHv tb vavxixcov xui nei^ixcov dvvd-
fiemv iv xcp nQog BXu/eQvaig x6Xn(p , uvxia/eTv oXcog fir] Svvrjd-ei- 20

ar]g, cog tlQi^xui, xijg exxexafiivrjg oi8i]Qug uXvaeoog , nQoa^oXul

D xoTg xei/eat navxa/od^ev iyivovxo. inrjXd-e de fiex^ oXiyov xa\ o

Qcofiug, xui iviQybg ndvxo&tv iyivexo rj noXtOQxia. ovSev Se o xt

xal Xoyov u§iov inQuxxexo, xcov evSov evQcoaxcog dfivvofiivcov xal

TtTorjatv
6 moiav C 12 8ia ante rov om C 23 ivsgy^g C
ut videbatur, non contemnendas conduxit; easque ducibiis Catacela et
Olbiano factis tyranno obviam misit. res quoque maritimas summo co-
natu procuravit. sed instar torrentis alto monte decurrentis irruens
tyrannus Tiiomas terra marique exercitus imperatoris profligavit, tan-
tumque ei terrorem incussit, ut is ferream catenam ab arce ad opposi^
tum oppidulum extenderit, ut interiore hostem mari arceret. vivebat
tum Scyri, quae una Cycladum insularum est, dux quidam, Leonis im-
peratoris consobrinus , eo relegatus a Michaelo , quod ei caedem Leonis
saepius libere in faciem exprobrasset. hunc in societatem suam adsoi-
tum Thomas duodeoim milibus terrestrium copiarum praeficit. classem
2uoque adornat, aliumque ei ducem praeficit. utruraque ad tentandam
Ipolin mittit quasi praecursores , ex re fore iudicans, si urbs siraul
terra marique oppugnaretur. cum et terrestres et navales copiae slmul
ad Blachernensem portum pervenissent , perrupta ferrea ista catena urbs
undique oppugnari coepta est. supervenit paulo post etiam Thomas.
quamvis autem urbcm undique strenue oppugnaret, nihil tamen memo-
rabile effectum est, iis qui intus erant fortitei: propugna^ibus et ma-
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 81

Tug tXtnoXag ^xxQovofiircov. ipeio fuv '/u(i b Gcofiug ufia xt t/rt-

(fuvTJvut T^ ^uGtXidc y.ut ufia rovg noXlrug uvuniruoui uvno rug

nvXug diu rb nqog rbv Blt/^arjX fiiiaog , xui dtu rovro rov re Tqri^
yoQiov , log flnofiiv , nqonQOv inifiips , xui uvrbg nuvavdi {.iixu

Sxul rov vlod-trrid-tvrog avrco Idvuaxuaiov , uQri rbv f.iovu/jy.bv

aQVTjauf-ttvov fiiov yal nqbg rbv xoafiiy.bv unoxXivavrog , xurontv
lni]xoXovd^r^aiV cLg Si ovdiv rcov xar^ iXniSug avxco dnip^rr^atv,
uXXu xui v^Qtai ftuXXov inb rcJov tvdov inXvvtro , rort ftiv nuQtfi-
jSoXrjv iv Toig HuvXivov , tvd^u rb rcov d-uvfturovQycJov lAvuQyvQiov

lOrffnrog "&Qvrui, o/vquv inri^uro , Xabv Si mnoficfcjog u/Qi rov P 503

Evitivov novrov xui rov ItQOV dntntiQuxo rcjov noXi/vicjov , tlniog
avru nQoauyuyoi xal ftrj riva xaru vcoxov t/oi i/d^Qov. Tuvxa di
xaruarrjauftivog , xui rtvug r^fitQag iig naQaaxtvi)v Soiig tavrco,
cog ix rtvog dnonrov xurttde rbv fiiv BIi/w^X rb noXtfitxbv atj~
15 fitiov inl rov axtyovg rov rijg &ior6xov rov iv BXa/iQvaig ntnt]-
yora vuov, xdxtid-tv rrjv xaru rcov ivavxicov lo/vv i'4utxovftev6v rs
xai nQOoXuft^uvovru , rbv vibv di uvxov Qt6cptXov nuvxa rbv rijg

noXtcog ntQijSoXov ftixu rov narQiuQ/ov xul rov vn^ avxbv rdyfia"
Tog ntQty.vxXovvra, t6 re t,caonoibv zoti axuvQOv '^vXov intcptQ^- B
20fiivov xai ri)v ioS-^ra rrjg nuvuyvov &iOx6xov , tig noXXrfV rcov

nQuyfidxwv ivintnxt dvotXniaxiuv xui ncnvxoTog ruTg yvcofiuig iyi-

rtro. ovx t/tov <)' o n xul nQu^titv , uXXcog rt Si xal o/Xca

Toaovrco d^uQQcJov rb oXov did fid/r/g xQidrjvai rjntiyero, od-ev rrj

6 KccToitiv om P 11 post 'ItQOv C: xccXovuivov 15 riyovs G

22 d' om P

chinas oppngnatorias repellentlbus. speraverat enim Thomas sibi, si-

mulatque ad urbem accessisset, a civibus odio Michaeli portas rcsera-
tum iri; itaqne et Gregorium praemiserat, uti rettulimus, ipseque cum
omnibus copiis et adopticio fiiio suo Anastasio, qui recens vita mona-
stica deserta ad profanam desciverat, subsecutus fuerat. ut vero nihil
exspectationi eius consentaneum evenit, sed contumeliis quoque est ab
oppidanis atfectus, ibi tum castra in loco qui Paulini dicitur, ubi miri-
licorum Anargyrorum templum est, admodum muniit, misitque exercitum
ad mare usque Euxinum et ad Hierum, oppidula ad defectionem solici-
tans, ne quem a tergo hostem relinqueret. his ita constitutis, dum
apparatui aliquot dies impendit, ex specula quadam videt Michaelum in
teoto aedis deiparae Blachernensis signum belli defigere, indeque vires
contra hostem deposcere atque exspectare, filium autem eius Theophi-
lum tota urbis moenia circumire cum patriarcha et sacro ordine, eosque
secum circumferre lignum crucis, et intactae deiparae vestem. hoc spes
eius de summa rerum valde labefactavit , variisque distractus cogitatio-
nibus et consilii incertus, tandem multitudini suorum confisus pugna de-
cernere statuit. itaque postridie prima luce classicum canere iubet,
Georg, Cedrenm tom. II. 6
 82 GEORGH CEDRENI
tiijg uf.ia qxari arj/iidvug to IvvuXiov rovg avSQag V^tiyt. xai rtH

fxiv •y<t/> Toy y.uru. ro /jQoutov jfT/og IniiQt^i. noXtfiov , avrog di

To TtoXv ri]g Svvufuiog t/Mv xu\ rug xuQxiQug tXfnoXeig xul fitj-

/avug xara rovg rojv Bku/tQvwv nvQyovg hioitiio t^v nQoo^oXtjv,

xkiftaxug rt nQoa(piQO)v roTg rd/eaiv uva)Myovg tw viptt, xa<5

C uVm/ov fiiv /eXiovag u^-Xa/ov di XQiovg' ro'^tvfiaai di xul niXQO-
^oXoig navru/o&tv /QOifitvog tjneiyero navroTog (patvofitvog xura-
nXr/^at fiiv rovg noXlrag XQarijaai di rijg noXttog, ntQioxoi/iaag
Tiui xa Xoina rti/t] rjj vuvrixfj Svvufiei , nvQi rt xul ro^evftuGiv
ey.(f)O^Mv. uXX^ ovSiv nav eig ovijaiv (ffQovriov uvko tj roaavrri 10
Svvufiig xai (puvxuoia xuxenQu^axo. ro fiiv yuQ vavxtxbv tv&vg
Ttg imnvtvaag ivavxiog avefiog dteXvai re xai uXXviV uXkt] Siuana-
Qtjvat inoit]ae r(xiv axu(fwv lire xal /tifiidrog i^aioiov vnuQ/ovrog
y.axu di rijv tjnetQov yevvuioyg rojv uno rijg noXetog uyiovil^oftivtov

D xai u/Qi]axovg uvrto noiovvrcov rug fir]/uvug, dtanoQt]9-eig roTgi5

nuaiv uviCev'4e, xal t] noXtoQxovftivrj nolig uved-uQoriOt , xa\
roaovrov dvSQtxcoxeQov inexid^exo roTg rov unoaxdrov log xul rtvag
tcuv tvSov nvXiSug dvotyvvvrug xijg noXetog i'^tivut xui xoTg noXe-
fiioig avfinXixeadui. eyvio ovv b dnoaxuxTjg Siu ro rt]g 0Qdxt]g

/ttfiiQtov inl nuQU/etftaoiav rQunijvai xai tov Xubv axtddaai iv 20

uXeetvoriQOig /(OQiotg. o «J^ xal nott]aag , otg rjSi] rb tUQ eni-
^Mftnev , ufKpoxeQoyd^tv avQ-tg xaru yijv re xal ^dXuaouv ixQtve
nQoa^dXXeiv rfj Ko)vaxavxivov. uX"^ tjdi] xai rbv Mi/ui]X ov/

5 dvaloyovaae C 12 «XXax^ C 13 nsTioirjHs C

20 SvaxHfiaQov C 22 eyvonis C 23 K^ovatavztvov-
aioXei P

snos castris educit, filio terrestris nnuri oppugnationem demandat: ipse

cum maiori copiarum parte validioribusque machinis et turmentis turres
Blachernenses aggreditur, scalas muris altitudine aequales applicans,
alibi testudines alibi arietes adhibens , tormentisque saxa iactantibus
undique utens. denique omni arte ac conatu nititur oppidanos perter-
rere urbemque capere. reliquos etiam muros navalibus copiis cingit,
igne et missilibus terrens. neque tamen quidquam tanta vi atque ap-
paratu consecutus est. classem enim illico ventus adversus dissipavit,
aliaque alio navigia disiecit, tempestate vehementi oborta, terra quoque
oppidanis fortiter pugnantibus machinasque ei inutiles redigentibus.
itaque omni spe ad irritum recidente receptui canit. et qui in urbe
erant, oppugnatione soluta animos receperunt; tantumque cis accessit
fortitudinis , ut quibusdam etiam portulis apertis eruperint manumque
cum Thomae militibus conseruerint. ex eo statuit Thomas ex Thracia
discedere , quod frigidior ea est per hiemem regio , exercitumque in
hiberna per regiones calidiores dispergere. quam sententiam exsecutus,
ineuote vere rursus terra marique Cpoliu oppugnare inteadit. neque
 HISTORIARUM COaiPENDIUM. 83

(og To TTQOTipov, vLQji dt GT Qux iu}T IX71V Tivu dvvuf.iiv ivQiay.e ovl-
kt^d/ntvov xul iTtQuv y.uTU &uJMaauv vuvTiyJ]v. xux^ txHvo yovv
nuXiv f,ti TO H^Qog onhaufitvog fj
xul nQOTtQov, tov xoXnov rtov
BXu/tQvwv , xui avvd^TjUU dovg rb noXt(.uxov tvtQybg r^v rug fir^-

S/uvug nQoauycov xul t« «i/?; xuruatitiv ntiQfofitvog, iv fo di P 504

Tuvtu inQUTTiTo y iig loyovg b Mtxui)X i]Xd-^ fiai twv CTQUTivo-
fiivo)v T(x) unoaTUTji , uf^vijaTiuv xt xuxwv uvToTg inuyydlofifvog
xul xuS^vniayvovfitvog Scoattv uyu&u noXXu, tl fibvov dij fiiTUTu-
'i^utvTO xul u"fiuatv ifUfvXiotg unba/otvTO /Quivtad^ut. intQutva
10 di ovdtv, uXXu d^UQQuXfioTfQOvg, OTt J^ xui nuQUxuXoTvTO , Tovg
uy.ovovTug inoitt, xui rTjg ix rov (fofiov avaTtxatcog XiXvfitvovg y.ui

fit^utortQOvg rio unoarurj] itQyuauro, rrjg rotuvrr^g di nttQug

untyvMXiog, xul noXXu rovg avv uvrto nuQuxuXtaug iivSQug uyu-
Q-ovg ytvtad-ui xut ftij nQoiadui uXuaroQt tvquvvo) rijv iXtv&tQiuv,

15 ucfvo) ix noXXuiv nvXidiov i'§iXd^(i)v UTiQoadoxrjriog intxid^trut roTg

ivuvriotg' xul tw nuQud6%(a xurunXr[^(xfttvog rovg uvrtrtruyfxi- B
vovg iTQixpuro , (fd-OQOv txuvbv iQyuadfuvog xul vixi]v XufinQuv
ivtyyjiftivog. xul ru vuvrtxu di xuxtJog ijvt/d^t] rov unoarurov
wg yctQ ui fiuatXtxui rQttjQttg dvijyovro xui. ^di] avfinXixtad-ut

SO tfttXXov, dtifiuai rtai xut d^oQvfiotg ntQtxrvnr^&ivrog rov ivuvxiov

aroXov nQvfivuv ul vijeg ixQovauvro xui n^bg ri]v /tQaov xutt]-
yovTO, xui ol ftiv rdiv uvdQciiv t^vrofioXovv nQog ^uatXiu, ot 6i
nQog tb oixiTov arQuroniSov rb xura yijv unedidQuaxov, xui

1 BvQiaxs om C 6 etifartvaafiivatv C 12 rtp dnoaxdxy

om C

vero Michaelum qualem antea, sed iam et terrestri coUecto exercitu in-
structum et nova classe invenit. rursus ergo eandem quam prias nrbis
partem aggreditur apud sinum Blachernensem , dataque irruendi tessera
omni vi muros roachinis adductis concutere tentat. dum haec geruntur,
Michaelus cum quibusdam Thomae militibus colioquendi opportunitatem
nactus oblivionem iniuriarum multaque beneficia promittit, si ad se
transirent sanguinisque civiiis poUutione abstinerent. vernm hoc frustra
fuit, ferocioribus etiam ista petitione factis illis, et quod metu hostium
liberati essent, Thomae eo fidelioribus. hoc itaque desperato conatu
Michaelus multis verbis suos cohortatur ut se fortiter gerant neque nce-
lerato tyranno libertatem prodant: tum subito multis portis elfundens
suos hostem nihil tale exspectantem adorltur, subitoque irapetu pcrter-
ritum magna clade afficit, adversosque fundit, ac victoriam praeciaram
reportat. sed et classis Thomae infortunium imbuit. cum enim impe-
ratoriae triremes proveherentur , iamque pugnae conserendae tempus
esset, hostium naves metu quodam et tumultu cousternatae retro ad
terram profugerunt. classiarii pars ad imperatorem abierunt, pars terra
in sua castra profugerunt. sic absque iabore clas»is Thomae distributa
 84 GEORGII CEDRENI

owTW fttv unovrjTl SitXvdr] tov TVQurrov rb vuviixor. S^fV y.a.t

C FQriydQiog, b tov /^aaiXtMg aStJ.qiSovg Atorrog, avriiOQUxwg

(vxuTuqQorfjTOV ovra tov Qto^iuv {vntTonui^e d^ xul nQOiovrog
Tov /Qovov ytvrjOOf.itvov Ini nXtov^, Siu Tivog fioru/ov Tcor anb
Ttjg fiovTjg tcSv 2tovSiov xoivoXoyrjau^ttrog tio (juai7^ti , {.loiQur 5

rivu xov v(p' iuvtbv ruyiitaTog tlkriqiibg qTj^iv tvvoiT xal xara vio-
Tov yivtrai ria rvQarvio , oftov f.tiv rovrov txStifturujv , oftov Si
y.ul rbv ftaaiXiu t^iXaaxofttvog , bftov dt xui yvvuixl xul rixvoig
(^Trv/ov yuQ xud-tiQy fiiroi rovrov tm Qco[.ia nQoa/iOQrjaavrog^
aioniQiav nQuyf.iuTtvofitvog. aXX* ovrt b /iuaiXtrg t(p&aat diu- 10
xovaui , xui b OiOfiag rb fii] noXvv V^uhpvr^g rovrov ytvia&ai
D xaroQQiodiov, xul cpo^ov roTg tuvrov ifinoiTjaui ftovlofitvog , rrjv
l-tiv atQurontdtiuv rijg noXnog ov fttrtxirt]ae , rb fii] diio/S-ijvui

i'§6ntad-tv StSoixiog , oaovg St jjdti u§iOftu/ovg elvut rTjg n^bg rbv

rQrjyoQiov avfinXoxTig nuQuXa^wv arQurtcoTug t^rjti n^bg uvrov, 15
xfu fid/f] TQtipufttvog (ptvyorra xaTuXa/jcbr uruiQtT. xui avd-ig
Sia ru/i(i)v n^bg rug nQoatdQtvovoug rfj noXii dvvufitig inuviiai,
y.ut yQdfiftuaiv inioriXXcov unuvru/ov intq>rjfii^tv cbg tir] vtviXTj-

xiog, ontQ ovx r^v , xai ontQ il/t xura rr^v^^EXXudu vavrixbv ru-
/icog fxiliviv uva/d^TjVui cog uv&ig rcov xaru d-txlurruv uvd-i^6-20
f.ievog nQayfiuTCOv. xui rb fttv vuvTixbv evd-vnXoT^ouv ru/icog uvd-
ytrui xu\ rto /coquo nQoaoQfii^trai tcov Br]Qidov , ix v xu\ r avv-
P 505 lardfxevov nXoicov noXtftixiov rt xu\ airuytoyoov' oi di rov fiuatXi-

5 Tov C Tw om C 8 rbv om C 21 TuxvnXorjcccv

tv&icas C 22 tco BtjqvScov C
cst. id videns Gregorius Leonis consobrinas, Thomamque intelligens
exiguae auctoritatis esse, suspicansque pauio post plus etiam ei existi-
mationis decessurum, re opera cuiusdam monachi de collegio Studii cum
imperatore communicata , cum parte sui exercitus a reliquis se avellit,
ita ut eum iam Thomas a tergo haberet. hoc et hominis perterrendi et
imperatoris placandi et uxorem liberosque (nam a Michaelo captivi de-
tinebantur ex quo iste ad Thomam desciverat) servandi studio faciebat.
sed neque res adhuc erat imperatori audita, et Thomas metuens ne su-
bito magna fieret Gregorii auctoritas, simulque ut suis metum iniicerdt,
castra ab urbe non dimovit, veritus ne hostis se a tergo sequeretur:
milites quantos ad debellandum Gregorium suffecturos iudicabat, assu-
mens in hunc duxit, praelioque fusum et in fuga comprehensum necavit.
inde celeriter ad relictos ad obsidendam urbem exercitus reversus lite-
ras in omncs partes dimittit, quibus falso iactabat se victoria potitum
fuisse; classemque quae apud Graeciam erat, statim ad se vocat veluti
rem mari continuo gesturus. atque haec quidem quod rectum cursum ,

tenuisset, absque mora ad locum qui Beridi dicitur appulit. constabat

navibus pugnae frumentoque vehendo aptis 350. at imperatoriae classis
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 85

y.ov orzoAot; xaxuQ/ovTeg t^v tovtmv ineyvioxortg iktvaiv vvy.rog

irTiTi&ivTat vttvXo/ovai TOig ivavTioig , xal t(o ai(f)Vtdto) xaTanXri-

'<^(jif.t(rot noXXug /itiv avTcirdQovg iayov tcov rijtov , Ttvug di xal T(o
oxtvuauo nvQnolovoi nvqi , ohyiov navTiXtog i"^(o ytvo/itivcov tov
5 nd&ovg xai nqog tov xolnov tcov BXu/eQvcov xaiuQat inttyofttrcov,
cog uv (tiv r^vcofitvat Tfj xutu yfiv axQUTtu. ' o di) xai ytyove. xal
T« ftiv xuTa x^dXaaaav tovtov n/e tov TQonov xutu yijv di uxqo-
fiohofKxiv avvi/cov ytvofttviov , vvv ftiv tov Mt/arjX vvv di tov
vlov avTOv QtocfiXov int^tovTog TOig unoaTaiaig fHTu Tov 'OA-

iO l^tavov xui Tov KuTaxtjXa , noTt f^iv to, tov fiaatXtcog intxQUTt- B
oxfQa TjV noTi Si tm toi; «n^oaraTOi;, ov (.triv uycovtg xtvig Xufx-
nQol xal viavtxol ix naQUTcx^tcog avviaTr^aav , «t£ <)j; noXXcfi xov
/iaoiXiCog iXuTTOVfitvov tco nXrjO^ti xul fiij nQog ttjv tov tvquvvov
dvvufttv dvTiT(XTT(ad-ai Svvuftivov, iv TOvTOig ovtcjov avTWVf
15 BIoQTayiov b tcov BovXyuQCOv ^aatXtvg ( xa\ yuQ tcpd^uatv rj (pi'jfir}

nXi]QCJuaui TifV oixovftivr^v cog o /SuatXtvg tCov Piofiuloiv avyxXtt'

oO^tig Ttt/jTiQrjg ioTi xai noliOQxtTxut) XudQa Ttva mnof.iff(jog ivg

ttVTov t^unQoxtXXui /SorjO^ftuv avxoftuxco inr/yyfXXexo yvcofii] xal

ovfifta/iuv. b di 3Ii/ariX, tixi xfi aki]d-ti((. to tw»' bftocfvXvov

iOoixTtiQCOv nhr^dog tiTt xai /or^fidTCOv (piiSofitvog (^iTvy/uve yuQ c
Ttwv nconoTt fiaatlfcov afttxQoXoycoTUTog) , tijv fiiv yvcoftr^v tov
BovXyciQOv rfl-iov unodo/rjg , t/;v di /Soijdttav naQrjTtiTO. akV
y( MoQxdycjov /aiQcov fiiv xai akXcjog noXiftoig xai tcc? ix xovxcov
Itiag xaQnovadtti cftXuiv, xal Tug nQog tbv ^aaiXia Si XQtaxov-^

2 ivtdQEvovtss Sia vrjmv ijyovv nloimv margo C 10 xara-

xvlci C
praefecti cognito huius adventu , nocta hostiles navcs in statione adorti,
subito impetu clasi>iariis perterritis, niultas cum ipsis vectoribus cepe-
runt, quasdam artiiicioso igni combusserunt, paucis admodum periculo
ereptis, qiiae celeri fuga ad portum Biachernensem avectae ibi se cuni
tcrrestribus copiis coiiiunxerunt. hoc modo res mari gesta. at terra
continenter levia praelia fiebant, modo Michaelo modo tilio eius Theo-
philo cum Catacela et Olbiano adversus hostem suos educente. horuni
praeliorum varia fuit in utramque partem forluna. iusta autem pugna
decertatum nunquam est, quod imperator cum hoste, cuius multo erant
numerosiores copiae, congredi acie non audebat. hoc rerum statu
Mortagon Hulgarorum rex fama, quae totam orbcm terrarum pervaserat,
Romanorum impcratorem muris inclusum obsideri, excitus, clam ad Mi-
chaelura mittit, eique ultro pollicetur se auxilium suppetiasque missu-
ram. imperator, sive quod re vera civiles miseraretur multitudines,
sive pecuniae parcen» (neque enim eo alius imperator sordidior fuit),
laudata Bnlgari voluntate subsidium recusavit. sed Mortagon ,_ ut qui
alioqui bellis praedisque per ea partis gauderet, et foedus tricennaie
 86 GEORGII CEDRENI

tovTitg anovSug naQu tov nQo^e^aaiXfvxotog jitovtog yeytvrj^iivag

lnt/9{^uicoaai xai ioyvQOttQaq noirjaai t,tjtwv , tr^v xaxa twi tv-

Qavvov axQUtiav r^vxQlniaf , xat Sri tMv '^pMf.ialoiv oqmv ivtoad-a

D ytyovMg xutu tbv Ki]dovy.tov y^vJQov ovtio xuXovf.iBvov xi]v nuQf/n-

^oX7]v enTj'^ato, '^xovito 81, xai Xad-iiv tavta tov unoatdtrjvS
ovx r]v. xal eSovrjd-T] (iiev w? eixbg xat tag rpQlvug xutextvni]9-t],
Iv iuvtoi <J' oi-iMg nuliv yevof.itvog tr]V euvtov atQuttuv eS^MnXiQev.
inel Si eig dvo f.ieQtt,6(.ievog edoxet nuvteXuig uad-ev^g te tlvui xul
tv/eiQO)tog (rj te yuQ j^uaiXtg twv noXetov ovx evaQi9-f.ii^tov uXXa
nXeiatov xal u§ioX6yov arQurov iSieto noXtoQxovfiivT] , TJdi] xutiO
tov ^aatXicog avvetXo/otog dvvuf.ieig ovx uyevvtig xat xutu nQoa-
tonov 'latuad^ui Svvaf.tivag , xu\ rj taiv Bot^yuQcov Si Svvufiig ov
(.iixQug ttvbg noXXijg Se xut ov tijg tv/ovai]g iSieto dvttnaQutd-
%eti)g) , tog av fir] tlg Svo ttvd StuiQovfievog ev/elQCOtog yivi]iui,

dnuiQei ftev tT]g noXttog, nQog rbv BovXyuQOv Se u^tofiu/ov xqi- 15

vag iuvtbv xatd tbv iiQrjfiivov dvtinaQutdaaetai t6nov. xui
P 506 ST]ta avfi^oXijg yevofiivt]g rittuttit xatd XQdtog o tvQuvvog, xai
tpovog yivitut noXvg ttjtiv neQi avtov* oi Si neQtatod^ivteg cpvyfj
tT]v atafijQiav noQiL,ovtat , xai ev tivi /loQtp Sva^dtca avvu/9-ivteg
tb fiiXXov iax6novv. b Si tcov BovXyuQcov aQ/rjybg td te ato- 20

fiata, tjjv eyiveto xvQtog, xui Xtlav noXXtjv nQoaXa^6fievog nQbg

ti]v Oixeiav vniotQeipe /coquv, tjj vixtj inuiQ^fiivog tt xul yuv-
Qtfjov. tb Si xutaXttcpd^iv vuvttxbv iv tfj noXioQxia ttjg noXttog,

3 rjVTQSTti^STO P 8 navTBXrjS C ts om C 11 Gvveilrjxo-

Tos, evva&QoiGctvTog margo C 12 dwafisvov C 13 nuQa-
TCC^ECOS P 16 dvTiTdGGtTai C

cum Leone Armenio pactum confirmare cnperet, nihilominns contra

Thomam expeditionem suscepit ; cumque in fines Romanorum pervenis-
set ad locum cui Cedoctus nomen castra posuit. ibi Thomas , quem
,

Bulgarorum adventus minime fefellerat, graviter, ut par erat, animo

perturbatus , ut se ex aestuatione coUegit , arma suos sumere iubet.
cumque videret se imbecillum victuque facilem fore, siquidem in duas
partes suas copias diduxisset (nam et ad Cpolin oppugnandam nonnisi
numerosissimus et magnae virtutis exercitus requirebatur, eo magis
quod iam imperator haud contemnendum et qui in faciem hosti resistere
posset exercitum paraverat, et contra Bulgarornm copias nonnisi magno
validoque cum exercitu pugnari poterat), potius existimat ab urbe in
Bulgaros ducere, quibus se parem esse putabat. itaque apud Cedoctum
instrueta acle cum iis congreditur. verum eo in praelio magna cum
suorum strage qui fuga salutem paraverant in locum
superatur, iis
quendam accessus habentem congregatis, et quid futurum esset
difficiles
speculantibus. Bulgarus captivis et spoliis amplissimis abductis domum
redit, elatus superbiensque victoria. sed classis, quam ad obsidionem
 HISTORIARUM COJVIPENDIUM. 8?
nv&ofievov ttjv rjrxav tov dnoaraxov , nQoay.fxioQrfXev unav xm
^uoiXtT. b d' unoaTaTr^g tiq zovxo urpixxo f.iaviag naqu, rwv
avfifta/ovvxiov avxtp, w? eoixev , ^at^iovMv, xul xtjv xr/g (iaai- B
}.eiag eiaexi wvetqonoXei xaxua/eatv , oxi ntivxo&ev avvxQi^o/nevog
5x«i fttxQog ix fj.(yu7.ov yiv^fievog ett nQoatXtnaqei xfj noXiOQxiUt
log <)' lyvioxet (.luxr^v novwv, UQug navxl xm axQaxiTi e\'g xt nediov
^iu/iaaiv xaxovof.iut/tf.itvov , axudiovg antyov xrjg noXeiog txavovg,
evifvfjug f/ov nQog re voftag xai vddx(ov vnoQQoug, axQUXonedeiuv
£ntj'§uxo , xuxeT&ev noiovftevog nQovofiug xwv xijg noXeiog nQou^
iOareiwv xug uYXatug untxetQiv. hecpavi^exo de xoTg xuxu, rrjv noXiv
ibg xo nqoxtQov ovdufuog. tovxo de avveig b Mi/utjX, u§i6Xoyoy
avaxrjOafievog axQuxevfia xat axQUXJjyovg iniaxtjaug avxio xbv
Kuxaxr^Xav xui xbv ^OXfitavov , uvXog te tug (pvXaxxovaag ev xm C
naXaxiio a/oX^g eiXrjfiog xui tcIj exaiQeiag, e^^etai xuxu rov xv~
15 Quwov , dtu axaSaiug ftu/rjg xqTvui tb nuv ^ovXr]9-eig, evd^a d^
xui o tVQuvvog xuteaxQuxonedevfievog evQcoaxcog vnedt^^uxo xbv
(iuatXta, x«« aviinXoxijg yevoftivrjg xaxaaxQuxfiyr^aui td/u tovg
uvTtnaXovg ^ovXofierog b Qwfiug Uftu tfj avftjSoXij vwxa Sovvut
xoTg neQi avxbv nQOoixa^ev , eixu xwv huvxitov eig Sttoyfibv xqu-
20 nivxuv ix naXtvSiio^ewg eniaxQUtpijvai tovtovg xai tio nuQuSo^ia
tQixpaad-ai vTjg vnoaxQOfpijg. xat 7]v fiev avxio xotavxrj nuQuyye-
Xia , ovx tfieXXe Se uqu eig ItQyov ex^r^vui xu fiffteXexr^fiivu, ol

yuQ avv avxip axQuxtaixtti noXvv /qovov yvvutxuiv xul tixvwv D

3 avitfidxcav f tog ioiMVi wdtoH P 13 xatdwvlav C

reliquerat Thomas, fiuorum audita clade tota ad imperatorem defecit.

at Thomam daemones, puto, fjuos belii istius socios habebat, et regni
quod adhuc somniabat potiundi cupiditas eo vaecordiae adegerunt, ut
uudique attritus, deque amplissimis rebns in angustias compulsus, tamen
ab obsidionc non desisteret. tandem frustra se laborare sentiens , in
canipum quendam cui Diabasis nomen, omncs suas copias traducit, ali-
quot multis ab urbe stadiis sed excursionibus aptnm et ob
dissitum ,

aquarum affluentiam idonenm, ibique castra locat; atque inde factis ex-
cursionibus omnem suburbiorura elegantiam corrumpit, non, iit ante, in
vonspectum eorum qui in urbe erant suos educens. hoc ubi intellexit
imperator, egregium exercitum comparat, eique Catacelam et Olbianuni
duces praeponit; ipseque scholas quae Tigilias in palatio obennt, soda-
Htatesque assumens , contra ^'homam ducit , rem collatis signis d<^cretu-
rus. fortiter eum Thomas sustinuit. cumque, ut apparet, arte vincere
hostes studeret, primo congressu terga suos dare, rursusque perse-
qnentibus hostibus sese adversos obiicere inopinataque conversiono in
fugani coniicere iubet. hoc qnidem ille praecipiebat sed non erat fu- :

turum ut ei hoc consilium succederet. milites cnira eius, qui ipsius

 €8 GEORGII CEDllEKI

GteQOfisroi di' avxov y.(u t«? yitQUi; XQalvovreg of.ioyviotg ui/iiaaiv,

ufia df icul THi /Qovo) 7iinitaf.uvoi (^tqIxov yuq tS,i]vviTO iTog, xal
uvijvvTOtg fdoxovv imyitQtTv uvdQog tvbg anovola aal inid-Vfilu
dovXivovreg) , t6 xiXivad^iv wg iQfiuiov ri "ka^ovrig, TTjg aaX-
ntyyog ^yrjauar^g t6 iwuhov xul ilg /iiQug av1.1nX0y.7jg tujvS
tay/LiuTWv iXd ovT tov , ov Sozriaii Tt]v TQontjv wg nuQrjyyiXd-rjauv
InotovvTO , u7>X^ uTuxTCog xai xoafxov yiaQlg Ttjv raiiv diaXtXv-
xong iaxiddvvvvTO. xul ovTCog vvv fiiv oXiyoi uvd-tg di nXiiovg
r(p j3uatXiT nQoa/coQovatv, di Qatfiug avv oXlyoig riatv tlg
lASQtuvovnoXiv niQiacu^iTut. 6 di rovTov nuQuyQunTog xul vo&og 10
vlbg lAvuaTuatog t6 rijg BiL,vt]g tpivyiov xaTta/i (fQOVQtov. 6 di
P 607 ^aaiXivg ix nodbg rovTOig tn6{.iivog nQWTOv tyv(x) noXiOQXiTv rbv
Gcofiuv, od-iv indyit uvtcTi noXtoQxiav , ov dta fiijy^uvaiv xul
tXinoXttav anovdd^ojv uvrbv xad-tXtTv , cifiu fiiv rbv ifiqivXtov
evXujSovfiivog noXtfiov , ufiu di xul rovg nQoaoixovvrug TjjlddQtu- 15
rovnoXti 2xvd-ug fitj id^iXcov tcov noXtoQxr^Ttxcov OQyuvMv ntiQuv
Xu^tTv, uXXu Xificd xul uvuyyj] tcjov intTi]diicov intiyoftivog rbv
uvTinuXov nuQuarriauad-ut ' xul d^ nuQuxud^iaug ri]v IddQiuvov-
noXtv xu\ yuQuxi xui aTuvQcofiuat artcpuvcjoaug ivtQycJog inoXioQxti.
B di Qcofiug nQcuTOv fiiv nuauv uyQriarov tjXtxiuv xu\ nuv ^wovSO
uvintTticiitov rijg noXtcog i'§Cjo9iT, tnitra, iog tjdi] riXfia^tv Xifibg
xul acoTi]Qiag iXnlg ovScxfiov , o\ fiiv rcov avvovTCOv avrco Xud-Qu
Sia rivcov nvXidwv xXinrovTig rtiv t^tXivotv , 01 di dia rcov rtiy&v

1 aTiqiozofiivot P 3 d&v(iiix P 12 ixnoScov C

causa diu iam uxoribiis liberisque suis caruerant manusqne gentilium
sanguine contaminaverant , simul et temporis mora confecti (iam enim
triennium exactum erat) et exitu carentem conatum se suscepisse sen-
tientes, qui insaniae atque cupiditati unius viri servirent, praeceptuni
illud divinitus oblati commodi loco ducentes, ut primum tubae cecine-
runt classicum aciesque congressae sunt, non fingentes, ut erant iussi,
fugam , effuse nullaque cum convenientia ordlnes solverunt ac dissipati
sunt; atque ita pauci modo, mox complures ad imperatorera transfuge-
runt.^ Thomas cum paucis quibusdam Adrianopolin salvus pervenit; et
ficticius ille eius filius Anastasius ex fuga castellum Bizyae occupavit.
hos e vestigio subsecutus imperator primo obsidere Thomam decrevit.
quam ad obsidionem non machinas , non tormenta adhlbuit , cum quod
belli civilis damna cuperet devitare , tum quod Adrianopoli vicinos Scy-
thas nolebat instrumentorum quibus urbes oppugnantur notitiam conse-
^ui: sed fame ac penuria rerum ad vitam necessariarum statuens eum
m suam potestatem redigere, vallo ac fossa circumventam urbem acriter
obsedit. Thomas primo omnes qui per aetatem bello idonei non erant
et omne animal inutile urbe expulit. deinde ingravescente fame ac sa-
lute desperata, qui cum ipso erant, per portulam quandam furtim elapsi,
 HISTORIARUM COOIPENDIUM. 89

y.ad^ifuofnevoi vvy.TWQ q^iQovreg tavrovg roi ^aaiXH nuQtdlSoaav,

uX).ot de nQog rbv tow unoaTUTOv vo&ov vlbv lAvaaTuaiov tig to
JiiQvi^g nToXUd^Qov unedidQuaxov. tnel de roTg noXioQxovf.itvoig

ijdt] T« uvuyy.uTu yuTtdijSoTO , 'ijyjuvTO de xal rivwv u^dotv fiQio-

SfiuTWv, tyjoQti de tj uvuyxi^ xul fitXQi twv aeatjf^fitvwv a/.vTwv

y.ui T(yv xuTTVfiuTWv , xul TOVToig uvuyxul^ofievoi taiTovvTO , "ku-

&Qa nQog Xoyovg tX&ovTtg tw 3Iiyurik, xai Twr ^fiuQTrjfiivwv C
avyywQTiaiv t6,uiTt]auvTtg xui Xu^ovTtg , rbv Qwftuv nedi^Ti]v

nQoauyovai tw tyd^QW. 6 de to do6,uv nuXui roTg /SuaiXtvat

10 y.ut eig avvtjd^etav TJdij eXS^bv uqwtov reXeaag, y.ui en^ eSucfovg
unXwaug uvrbv xul roTg noai tov uvyjvu tovtov nuTi]aug, uxqw-
rviQiu^ei noSiov uvrbv xut yeiQWv, ovw rt enixud-iaug d^euTQiC,et

diu Tov aTQUTontdov, oidev tiXXo enijSowfitvov uXX^ ij ^'^i^Jr^aov fte,

aXr/d-wg fiuatXev.^^ eQOfievov de rov /SuatXtwg ti rtvig tw»' uvtm

15 avvovTWV xui trtQOi tltv ra uvrov q-Qovovvrig , rdyu av xuTtTne
noXXwv, ti ftrj b nuTQixtog^Iwuvvi^g b^^Eiu^ovXiog "ov dtov" fifrj,
'
w ^aatXtv , uXXu xul Xiuv uXoytarov, iy&QoTg ntorevetv xaru t(wv D
qt^^Mv," xai rovTM rw Xoyw SteXvae rug xutu tw»' ruXatnwQWv
noXtrwv xui (fiXwv uvtov fieXXovaug iytiQta&ui rifiWQiug. xai b
SO unoaTUTr^g di y.uriXvae rbv ^iov, unoQQ}%ug rb nvevftu ruTg y.ura
ftixQbv notvuTg, fieaovvrog ^OxTW/^Qiov fii]v6g, xutu fiiv rug uQyug
fteyuXfn7j]3oXog Soxwv yevead-ut xui roXfir^Qbg xui rov nQoreO^ivTOg
iieQyaartxog, nQOjSaivwv Si int ru tftnQoad-iv noXv xuTudtiartQog

1 TcttQESaattv P 4 '^ij)cczo C 6 xaeavfLuztav C 11 ztS

no8l C
iionnuili etiam nocta per fnnes de muro demissi, alii imperatori sese
dediderunt, alii Bizyam ad Anastasium filium naturalem profugerunt.
tandem cum obsessi omnia victui apta consumpsissent, iamque ad inusi-
tatos cibos et usque ad putrefactorum coriorum esum necessitas perpu-
lisset, occulte cum Michaelo collocuti, pactique delictorum veniara,
Thomam in compedibus imperatori tradiderunt. is morem qui iampri-
dem imperatoribus placuerat receptusque consuetudine erat, priroo
omnium servans, porrectum in pavimento iacere iussit, cervicemque
eius pedibus suis calcavit; tum pedibus manibusque mutilatum et asino
impositum spectaculi loco per castra circumduci iussit , nihil aliud voci-
ferantera quam "miserere mei , qui verus es rex." cumque rex percon-
taretur an ex aulicis quoque conscios quosdaro suae seditionis et socios
habuisset, fuerat haud dubie multos delatnrus, nisi Joannes Exabulius
patricius monuisset imperatorem non convenire, sed prorsus rationi re-
pugnare, inimicis iidem habere amicos accusantibus. qna ille voce mul-
tis raiserorum civium amicoruroque imperatoris snppliciis ansas praecidit.
Thomas lentis confectus suppliciis tandem animam exhalavit, medio
Octobri mense homo qui initio quidem magna conatus animosusque et
,

propositi strenuus persecutor, in progressu multo se ipso deterior mi-

 90 GEORGII CEDRENI

iavTov q^aviig y.a\ r^g rwv f-Arbg TiQoadoxlag, xal oi )x Bi^vtjg

di Tot; fpQOVQiov (TfQag ra/i(.og ^ylvovro yvMf.irjg, rov inr/QTi]infvov
VffOQWfiivoi y.ivdvvov ' ufiu yuQ r<o jiv&lod^ut t« xaru rov &(t)f.iuv

uxv/rji.iura , ra ofAom nfnoti^xoreg xal rbv Hvaaraaiov ava/ovrtg

P 503 dfdf fitvov /fiQag xal noSag nQoaijviyxttv tw ^uoiktT. ninovd-fS

df xul ovrog ru nuQanXy^ata r(o nuTQt, xut rbv fiiov (italtog fiirrjl-
Xu'if. xui Twv rvQuvvtov di xa&uiQid^fvrcov al nuQukioi rijg

OQ(ixtjg noXfig, ro re JlaQtov xai rj 'HQdxXtta , tri t« rov rv~

Qtxwov (pQovovoai uvrtT/ov , fiiofi re tw nQog Mi/utjX xal dia rb
firj d-fkttv rovrov rag d-fiag uvaarrjXdoaut flxovag. xul t6 fiiv iO
TluQiov takco rov rti/ovg xaraftXrid^tvrog ano rtvog ytvoftivov
atiofiov , 7} 6' ^HQdxXeta ixvQitv&Tj unb rwv rrjg O^aXdaatjg

fHQtOV.
Kai T« fiiv xara Ocofiuv rotovrov to/s t6 rtXog , xut ovrcog
b /3uatXtvg rQonutocpoQog ex rcov xutu Oqcixijv fQ/trut noXfon', 15
B aldiv iVfQOV xura rcJov avvunoarartjadvTCOv r(u QMfiu ivvo^aag xui
r(Tt noXifKO uXovtcjov, uXX' innodQOftiug ytvoftivr,g hvoig ino/ov~
fiivovg ntQta/d^TJvut xai t^OQia naQadoS^ijvat. tftttvf de ^convQOv
rrjg unoaruoiug rb (pQovQiov rj Ku^uXu x«t rj 2uviuva , chv rtjv

fifv XotQiag xartT/^e rb J' 6 TutuQrivog , i§ wv oQfmfitvot Xtj-QO

OTfiug inotovvro xui nQOVOftug. aXXu xui ovrot cog ovx idf^avro
rug ud^coovoag uvrovg ^aatXtxag avXXa^ug xui t« ntfKpS-ivra
a§tc6fiara {xai uficpca yuq (xayiarQ^o nenoirjxev o ^aatXevg),

1 T^ff itQOcSoxiai ixTOS P 5 n^oaiqyayov C 6 tc5 om C

8. 11 ndviov P 12 x^e] ix G 18 VTtfQogla naQaneji-
cp&^vai C
Bimeque respondens exspectationi de se conceptae visus est. quos Bi-
zyam pervenisse diximus, ii quoque periculi metu sententiara mutarunt;
et accepto de Thomae calamitate nuntio, imitati Adrianopoiitas , Ana-
stasium manus pedesque vinctum imperatori attulerunt. isque eodem
quo pater raodo tractatus violenta morte periit. tyrannis subiatis Pa- ,

rium et Heraclea maritimae urbes Thraciae adhuc iis faventes resiste-

bant imperatori, cum odio eius, tum quod sacras reponere imagines
noiebat. ac Parium quidem captum est, muris terrae motu coorto pro-
stratis. Heraclea autem a partibus qnibu^ ad mare spectat, expu-
gnata est.
Hic rernm Thomae finis fait, et Michaelus ex Thracia triumphans
in nrbem rediit. in socios autero defectiouls Thomae et captos bello
nihil aliud statuit quam quod asinis eos impositois ludis Circensibus cir-
cnmduci solumque exsilii causa vertere iussit. supererant adhuc defe-
ctionis istius quasi foniites duo casteila, Cabala et Saniana; quorum
alterum Choereas alterum Gazarenus tenebat, iisque ex arcibus praeda-
tiones ac latrocinia exercebant. sed hi quoque cura impunitatis pacta
ab imperatore niissa, oblatamque dignitatem (nam utrumque uiagistrum
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 91

v7io(f9-aQ^vTMv tiHv ivSov, (hg tf>j\d-ov ovtot n{)og tug cvvr^d-fig

diuanayug, fxXfiaS-rjOav tojv (fQOVQiwv ul nvXui avtoig , y.ui C

fffvyoitfg nQog ^vqiuv vnb Twv tug uxQug dunovtwv atQutriywv
xataoxf&fvttg uvfoy.oXoniGdTjOuv.
5 Kul ovtco jiifv Tct tijg unoatuolug untajSr] ttktov xa\ lo/fto,

OViC f'flf),Xf df U./Ql tOVtVDV atTlGfOd^Ul 7] (pOQU tcHv XUX(J0V , uXXu

tu)v dvo ^nfiQ(ov , lAaiug (pu/nfv yai EvQOjnrjg, iv &vfup y.vQiov

olov tivog xfifaXijg xai ovQug, ti xal {.li} avvitauv , nuidfvS-fi-

oitiv (fovoig ffinQi]af.ioTg atiafioTg uQnuyaTg ffKfvXtoig xataSQO-
lOffuTg, noXffov uvtlnlatoig fiftuva(nuatai , arjfitioig t^ ovquvov,
arjfifioig f§ utQog , ttXog xa\ tuTg ttt)Mtn(vQ0ig vrjooig , otov ttva D
(.(tar,v, tV bXoaiofiutog tii] tj nXr^yi^, fni&QUfit t« Sftvu. akV
ovx TjV natdfvd-fjVUi tovg ttjv d-fdvd-Qionov f'^r]Qvrjfttvovg fiOQ(prjv

nQoaxvvtTv. uQti yuQ toiJ xatci tbv Qioftav UQ'§uvtog vtiotf-

i5 QiOftov, fntl tavtu ^xovtto navtu/ov, ol tbv taniQtov x/tlnov

tTjg ^T^TjQtug oixovvteg ^yuQrjvoi, nQoa/ioQot t(p ^iixtuvtp ovttg
(^landvovg tovtovg xatovofiutftvatv^ , tig tvavdQiuv tXrjXuxottg,
xai ijv (vxovv yijv XvnQuv ovouv xa\ fittQi(og fvdaifiova oQwvttg
xa\ dta tovto tQHfttv fii] dvvafifvi]v avtovg, nQoatXd^ovttg tta
fOtavtarv uQ/ovti Idno/uxl; (^ufttQfiovfivijv oldi tovtov t] fy/iiiQtog

yXwaoa xuXtTv) unotxiuv xa\ yijg fittuvdataotv un^tovv ytviod^ui

avtoTg nXr]d^ti ti atfvo/WQOVfiivotg xai twv uvuyxaiwv anuvi-

1 £001 C 5 taliws C 12 oXoatoftos C 18 XvTcrjQuv

margo C

imperator creabat) respuerent, corruptis castellorum praesidiis, cum ad

consueta latrocinia exivissent , portis castellorum obiectis exclusi , cum-
que in Syriam fuga contenderent , a praefectis limitnm comprehensi in-
que crucem acti sunt.
Ita demum
defectio omnino exstincta. neque vero malorum irape-
tus hoc cardine cessaturus erat: sed cum dnae continentes, Europam
dico atque Asiam , veluti caput et cauda , divinitus castigarentur , tam-
etsi id non intelligerent, ira dei eis caedes, incendia, terrae motus,
latrocinia, civiles turbas, urbium insperata excidia, signa in caelo et in
aere immittente , veluti medinm corpo-
tandem miseras quoque insulas ,
rls, ne ulla eius pars plagis careret, invaserunt. sed nimirum corrigi
non poterant ,
qui dci hominis formam adoraiidam negarent. quo tem-
pore novas res moliri Thomas coepit, fama rei in omnes partes divul-
gata, Agareni, qui occiduura Iberiae sinum accolunt Oceano finitimi,
quos et Hispanos nominant, aucti hominura multitudine, suamque terram
parinn fertilem atqne opulentam sentientes ideoque ipsis alendis non
.sufficere, principem suum Apochapsum (ipsi sua lingua amermumnem
dicunt) accessernnt, utque coionia deduceretur poposcere, qnia et ob
multitudinem anguste habitarent et rejbus necessariis destituerentur.
 92 GEORGU CEDRENI
P 509 l^ovoiv. da uanaauog xov loyov di^ufuvog, nXoTa evd^itog Ini-

ay.ivuaag fiaxgu y.al dvm/LUv Tovrotg i§ avxwv i/i^i(iuaag, inl

h]aTeiav rmg, Xavd-uvovaav l/cov ttjv tvvoiuv , xmv nQog rfj iio

xttuiviov v-tjotov xul r}i.itxiQiov ixQuntro, b/iiov /itv to TOtg vnTj-

xootg OQtXTbv iy.7iXi]Qidv xui ix tmv uXXotqicov uvvovg xoQtvvvg,-5
buov de xui [,itTuaxtipoi.itvog ti Tig iariv tvtfOQog tcuv v^acov xul
nQog fitToixiav iniTtjdtia avroig. noirjacxf^tvog di tov unonXovv
tuQog coQct , xal noXXug inicjov tu>v vr^acov , ovdiva tvQtoxt tov
uvTtnuQaraTTOfitvov ' iyi]Qtvov yuQ nuaut /Sorjd^tiug, tov thod^oTog
cfvXaTTtiv GToXov TravTo? avoTQaTtvof.iivov tw Qa>fit7. J/6 xaiiO

B (.ttyuXug cocftXtiug ix nuacov, ulg xui nQoacuQf.ii^tv , ixuQnovro,

ly/.t Si noxt xui tlg Kqv^ttiv , xai tuvtt^v xuTadQUf.icbv xui uvdQu-
TioSiaafitvog cog ivijv , xai ttjv Tijg vtjoov xuTUfiud-cbv uQtTTjV xal
yuQtv , TOVTO tcpt] nQog Tovg vnr^xoovg, "idov yT] Qiovaa yuXa xcxi

ftiXt^^ xut TOTt fifv icfi] nXiov ovSip , nuvxoicov 6i tov axctXov 15
if.intnXrjxcJbg uyad-wv tcov in' olxov voaxcov if.iifivi}T0. chg d^ b

yitficbv vniXr^yt xai t6 tuQ iniXufint, TtaaaQcixovTa vuvg nXrj-

Qtooug uvSqcov fiuyjfitav xui ovQtov uvtfiov intTi]QrjOug nQog Kq^-
T)]v uninXti, Tug uXXag Twv vijaiov nuQUTQiytov inttixtJbg. xaxa-
Xu(icbv Si TTjv vi]aov t(o uxQtorriQicjo t(o Xtyofiivto XdQuy.t nQoaoQ- S,0
f.iiC,tTui, cog ^' ovdiv uvxto ovTt xuxu Tr]v uno^uatv ovxt xuxu
C Tijv xuTuycoyrjv itfdvr] noXif.iiov , nuQtfi^oXrjv nr]'^tlf.ifvog oyvQuv

2 fifnqa. C 5 xoqza^cav xul ifntiitXcav margo C 6 xaza-

eK£tj}6ii£vog P "^zis C 9 yccQ Borj&eiag al vtjgol C
11 TtQoacoQfirjatv P 13 na&sXcbv C 17 hirjYS C 20 xaXov-
lisvcp C

princeps, cui is sermo pergratus erat, longas confestim naves paravit,

easque instructas , consilio suo etiamnum celato , praedatum ad insulas
Orientis, quae nostrae erant dicionis, emisit, simul et rein subditis
gratam facturus, quoruin cupiditatem alienis opibus satiaret, et explo-
raturus, essetne aliqua ferax insula, in quam commode suorum posset
deducere coloniam. navigatione inito vere suscepta, mnltis appulsus
insulis neminem sibi resistentera invenit: omnes enim praesidio orbatae
erant, quod classis tota iis custodlendis destinata Tliomam tunc adiu-
vabat. ingentem itaque praedam ex omnibus quas attigit insulis rettulit.
hoc modo et in Cretam venit; quam cum praedatus populatusque esset
pro virili, insulae perspecta bonitate atque amoenitate, suis hoc unum
dicens "en terram lacte ac melle fluentera," navibus omnis generis praeda
oneratis domum repetiit. finita deinde hieme ac vere ineunte naves
quadraginta oneravit viris bellicosis; observatoqHe secundo vento, reli-
quas insulas fere absque maleficio praetervehens , ad Cretam appulit,
castraque ad promontorium cui Cbarax nomen imposuit. cum autem
tiehiinem neque in excensione neque dum suos deduceret hostem inve-
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 03

Tovg fih i7tm]diiovg tlg TT^ovo/^itjv V^cmtarnltv , avrog dt Tovg

loinovg t/wv uQtt dtj rov nvtvfiarog inuy.iiiul^ovTog , y.uy.tiviov

noQQMTtQio GTuSiwv d{xu fj xui it ytvo/iUvMv , nvQ i/ii^uXdiv TuTg

vuvoi Tug ndaag xuTtfpXt^e , g^tiaufitvog ro nuQunuv ovSffuug.

5 o St OTQUTog ( xul yuQ inuXtvoarovv tvd^tcog iy.dti/iiaTcod^ivTtg , toi

nuQud6'§(0 TOv d^tud^ivrog nQuyfiurog xaranluyivTtg) ttjv uhiuv

invvduvovTO xul ttg Xoyovg i]X&ov vtiortQtxovg. inii di ijxovov u
nu)Mt wdtvov, fhg uvroi Tf Tovrcov v/ntig uirioi, unotxiuv t;)]-

Tovrrtg xul yijv uyad/^v, i/.ioi di ruvrrjg ovStTiQu vtvo/uarut

10 xQtirrcov , tlg Tavrr^v rjX&ov t^^v bdov , ra v/itTv Tt d-v/.ii]Qt] nQtir-
Tcov xui i/xuvrov Trjg f§ v/iwv unuXXdrrwv o/XrjOtwg. log di xui

yvvuixwv xui nuiSwv i/ii/ivr]vro , "x«t yvvaTxtg^^ tfft] o lAnoyuxp D

"wcJf, 7]/iiTtQai ai//.id)Mrot , xai nuTdtg /ntra fitXQOv i^ avriov.^^
TovToig ToTg Xoyoig xaruaiyuod^ivrtg , xui unodo/ijg u^ta XQivuv-
15.Tf? ru Xtyofitvu, rdtpQOv fitv ijyeiQuv nQUjrov ^ud-tTuv, xui /dQu-
xug iv TuvTT] xuranr/^uvrtg , tv&a xaJ vvv Xafiiov tt^v intovvfiiav

6 ronog aidt,ti Tt]v nQoar^yoQiuv , XuvSu^ dvoftu(^6ft(vog , ixtTat

SttvvxriQtvov. /Q^vog ovx iQQVt] noXvg, xui ru nQarrofitva r/

(f^fi'*] Tov fiuaiXia iSiSuoxt. xui o^ to> nQunoanu&uQio) 0co-

20 Ttivtp Twv uvuroXixwv arQurrjyovvri ru rijg KQrjTi^g unavra uvu- P 510
Ti&r^otv. ovrog ixtTot nuQuytvofitvog xui t« ndvru xarufiud-iuv
rbv ^aotXia uvtSiduaxe t« nQurrofitva , xui Svvufitv r]'^{ov nifi-
nitv TtjV ixfTd-ev unoao^r]aovauv rovg i/&QOvg. ^ufuuvbv yovv
5 ^itaviyia/inTOv margo C 6 &eaQ^ivTos om C 9 i/ioi rs —
tocrc tiq? 13 vfitTSQai C ov /itxa C 16 h&tv?
19 nal om C

niret, castris communitls eos qui ad excursionem apti erant emisit: ipse
cuni reliquis, cura isti ad decem iam aut undecim stadia abiissent et
ventus invaluisset, naves ad unum omnes iniecto igni combussit. quo
subito incendii spectacnlo perterritus exercitus cum iliico ad castra
rediisset, causamque crematae classis ferocius etiam postularet, dux
respondit ea nunc peracta quae ipsi din ardenter desiderassent ipsos :

huic rei causam praebuisse, qui coloniam in locum felicem duci fla^i-
tassent: se, quia meliorem alium nulium sciret, huc duxisse, ut et
ipsornm voluntati satisfaceret et interpellationibus sese ipsorum exone-
raret. cumque uxorum et liberorum inferrent mentioneni, respondit
Apochapsus in promptu esse captivas mulieres, quibus pro uxoribus
uterentur, ac paulo post liberos tollerent. his illi verbis sedati, et
approbatione digna rati , altam egerunt fossam , ibique vallum iecerunt,
unde adhuc loco Charax nomen servatur, atque iis in castris pernocta-
runt. brevi admodum tempore fama rei certiorem fecit imperatorem,
qui Photino protospathario orientalis exercitus duci summam rei ad
Cretam pertinentis commisit. hic eo profectus omniqne re cognita iin-
peratorem edocuit, copiasque ad prolligandos ex insula hostes petiit.
 94 GEORGII CEDRENI
Tivu ovta yofirjxa rov /SuaiXiy.ov InnoaTualov y.ui nQioroanud-uQiov
fxna noX/.rjg Svvu^Kog nul nuQuaxtvijg 6 ^uailivg untaTfiltv tlg

fioijd^tiav Tov oxQUTtiyov Omtivov , o'i xul tvwdtvrtg xutu tcSv

lAyuQTivoiv lonXiCovTO. lig ovStv St XQi]aif.iov uvroTg to TtXog ivt-'

niQuv9-i]' uvTog t£ yuQ b ^af.iiuvbg xutu rtjv nQtoti^v nQoa^oXrjvS

xutQiuv nXrjytlg xui d-uvatv xal jotg Xotnoig TQOnijg ylyovtv alTiog,
B xui OiOTtivog /.loXtg iv SQOf^wvi diuahi^tTui xu) tm ^uaiXtT ruiv
nQU/d^tvTCOv uvTuyytkog yiviTut. uiX ovxog fxlv , inii diu tifiijg
^yfTO Tip ^uaiXtT navTwg, t»;v tJ;? 2ixi%iag OTQUTijyiuv avd^ig Trjg
KQrjTi]g uXXuaatTut * roTg di 2uQuxr]voTg iv tuqu/J] xul fttQifivr] 10
dtuyovaiv tri fiov&yog Ttg ix Tdov oQinov rijg vr^aov inixuTufiug
UfiUQTfivttv ttfrjatv, ua(puWg oiovTUt
tl i"l;tiv ISQvS^tvTtg iv rMdt
T(p Tonfo, xul ufiu Xiycov Tov Xuvduxa TOVTOtg vnidti^^t, St^ibv
To/iov xul tv(pvij nQog nuauv tvtTi]Qiuv, iv tovtco noXiv IdQv-
cavTtg xuX oiov xtva nuar]g uxQonoXtv Tijg vrjoov, xui ix TUVTrjgiS
OQfiiofitvoi Tijv oX?]v xuTtxQt/ov vijaov xui Tug Xotnug. idov).(jo-

C auvTO di Tovg uvTo/d^ovug xui Tug iv Trj KQrjTrj noXttg nXijv fitug,

TOTt $r] xui KvQtllog b FoQTVvrjg nQotSQog OTt^pti xtXttovTUt

fiuQTVQtxtp , fir] StXrjoag uQvrfOuod-ai tov Xqiotov. xal KQ7]Tr]

ftiv idX(o TOVTov Tov TQonov. 20
Tdov ifiqjvXiiov de noXlfioov unuXXuytig b ^aotXtvg MixurjX
ov TM d-t(p Tr]P vixr]v iniyQutptv uXXa Tf/ iuvTov (pQOvrjOtt xat
GTQaTrjyia* dtb xal vnb (pQovijftaTog (pvorjd^tig uxudtXTog r]v Tr]v

5 TE om C 9 TcavTorB tijs ciiieXlag CTQaTrjylSa C

imperator ergo Damianum sui equills comitcm ac protospatharium magnis
cum.copiis atque grandi apparatu suppetias Photino mittit, iique con^!!
iunctis ^iribus contra Agarenos se armant. sed nihil est profectum,
quod cum Damianus primo in congressu letali vulnere accepto periisset,
reliqui eam fugae causam habuerunt; et Photinus aegre celoce evasit
ad imperatorem, eique cladis nuntium attulit. quem imperator, quod
summo apud se esset in honore, pro Creta Siciliae praefecit. Sarace-
nos autem, adhuc inter curas ac turbas versantes, monachus quidam ex
insulae montibus degressus docuit errare , si hoc loco tuto se conscdisse
crederent; simuique eis Chandacem demonstravit , opportunum locum ad
quasvis commoditates. ibi illi urbem condiderunt veluti totius insulae
arcem, ex eaque in totam insulam incursiones fecerunt, ac vicinas etiam,
actis in servitutem incolis, urbibusque Cretae una dempta captis omni-
bus. tum temporis etiam Cyrillus Gortynis episcopus martyrii coronara
supplicio est consecutus, quod Christum diftiteri noluisset. hoc modo
Creta in servitutem devenit.
Ceterum imperator Michaelus bcllis civilibus liberatus non deo sed
suae prudentiae atque solertiae victoriam imputavit. itaque et fastu
turgens elTrenibus animi ferebatur impetibus. proinde uxore mortua,
 HISTORIARUM COMPENDIUQI. 95

o^firjV, rtjg fafUTijg ovv rtXfVTr^ouarjg avxov vnmoiiao fttv rbv

ul^vya ^iov , Xu^Qa di nffbg rovg nQOv/ovrug rijg avyxhjrov
ntjiinwv uvinetae nuQ^ avrdiv nuQuxuXtTod^at trtQu avl^tv/d^ijvui

yvvuixi, tl (.ifi ntto&tirj dl , x«t (iiuv tntvtyy.tTv antiXovvTiov, D

6 nQO^puaiv dijd^tv tvo/rjf.wv nQorttvof.ttvo)v , tog ov d^ov avrovg fiiv
vnb /SuaiXti rurrtad^ai , rug di avruv YvvaTxag Stanoivrfg artQtT-
ad^ut nui ^uatXidog. inintiaro ovv oipi nore Sta riov ininXa-
aruJv Xoyoiv , y.a\ nQwra ftiv unf^rtt /ttQoyQUifa rovg vnr^xoovg
tvvoiug, wg avrr/V rt rtjv iaof.tivi]v avrat yvvuTxa xul ru i'^ uvrijg

10 rt/&rja6fitva fitra rbv avrov d^uvurov vntQjSakXovrwg rtfirjaovot,

xal fitr^ ixiTvov fiaotXiug t/oitv xuxtivr^v dianotvav. ovrcog ov
roij xar^ ixtTvov ulXa xul rov fitr^ avrbv wtro xQarrjottv a?w-
vog, tlxu xul ruTg fitru ri/vt]g alrr^otoi ntid^trai rijg avyxX-^rov,

xal -ijydytro nQbg yufiov yvvuTxu rtva nukut wficpev&tTauv XQtarto P 611
15 xui rbv fiovudtxbv uonaouftivrjV ^iov xuv rui iv rij JlQtyxi^mo fio-
vaorriQiio ftovaLftvaav ix natdog ' Evq)Qoovvt] ravrrig fj xXijatg,

nuTQbg di Xiytrui tivut Kiovaravrivov rov ^uatXtiog , bv tj fii^rijQ

EtQtjvtj Sixuiug dta rug acftriQug anervqXu)Oiv uxoXuoiag. xal

fuvra fiiv inQuxrero rfjde.

20 *0 di Mt/uijX 'ixtQOv aroXov Ixnifinei xaru xfjov iv KQi^rtj

^UQUxr^vwv , arQuri]ybv iniorrjoug avxoTg KQartQov rbv riov Kt-
^VQQUtoiTiov dtinovra rijv uq/JiV ' of t^dofitjxovTu dttjQttg rug vcp*
tuvxbv Xufitov xul rug ix rwv aXXa)v vi]aa)v undaag , iv rfj KQtjrt] b
3 ante ninnutv C firjvvfiara vit' C 6 §aac2.ia C
ev^vyove C 9 rs] (isv libri 10 tcvr^s C 11 §ucilia P
12 nQUTfiGai P 15 rfj om C

simulans se vitam viduam amplecti , occulte cum principibus senatus rem

composuit, ut ii sibi alterius uxoris ducendae auctores essent, ac nisi
pateretur persuaderi sibi, vim minarentur, hoc honesto utentes prae-
textu, non conveuire ut ipsis imperatori subditis, uxores eorum domina
atque imperatrice careant. ita ergo fictis eorum sermonibus ad extre-
mum cessit. ac primum quidem subditos manu sua ipsi se obligare
mandavit, futuram imperatoris uxorem, et qnos esset ea editura libe-
ros , summo in honore ab ipsis habitum iri , ita ut eam ipso mortuo
imperatricem , de iiliis unum iniperatorem agnoscant. adco non in hoc
modo aevo, sed post mortem quoque suam se imperaturum existimabat.
deinde commenticiis istis senatus precibus persuasus sciiicet uxorem
ducit iampridem desponsam Christo, et munasticum amplexam vitae
genus, inque Principis dicto monasterio id a puerltia exercentem, no-
mine Euphrosynam. ferebatur ea fiiia esse Constantini imperatoris,
eius quem mater Irena sua propter scelera iuste oculis spoliaverat.
Aiiam quoque classem INlichaelus contra Saracenos Cretam obti-
nentes emisit, duce Cratero Cibyraeotarum praefecto. is cum septua-
ginta suis et omnibus reliquarum insularum biremibus ferox admodum
 96 GEORGH CEDRENI
ytvofiivog jf*fTol fAtyiaxov (fQvuyfiurog ovSa rovg lAyuQtjvovg vno-
xlivoi-itvovg tvQtv , u}Xu y.ul ainovg ytvvuuog vnoGxuvxug rov
yivdvvov. GVf.mXoxrjg di ytvofitvr^g, ijdi] rov tjXiov rug uxQCOQtiag
uvyutqvrog fi/Qi fifaovoi]g rjfitQug , ovStxtQOv fitQOg antxXivtv,
dlXu ytvvttiwg uvrt/^ovrtg ixuQxtQovv, '
uQxi 6t ri]g r]fttQug xXi- 5
fovotjg TiovrjOuvxtg ot KQijrtg ivtdtoxuv tig (fvy^v, xal noXXoi fiiv
avrojv iv rto noXtfUp untd-uvov , nltiovtg dt t« onXa Qiipuvrtg
^/jiu^Mriad-r^auv. ru/a d^ uv tdXto xui t] noXig uvd-r^fitQOv , il

C fi^ vv^ iniytvofitvr] avirQtxpt riXtov ra nQuyfiuru. 'PtofiuToi fiiv

yuQ log 7]di] rtx/u vtvixrjxortg , xal nuvrug uvqiov iv ^Qa/iT /Squ- 10
/tig ovxug ilniouvxtg ovXXu^tTv , thg iv olxtia dOJk* ovx iv uXXo-
TQia didyovxtg, nQog norovg xul rQvtpug i'^t^ux/tvov , fiijrs rivog
^vXaxrjg fti^r^ uXXr]g a(orr]Qiug (pQOvriouvrtg , vnvov di fiovov xul
rrjg nuvra Quditog dvurQtnovarjg dvanuvXr]g re xul Quorcovr^g,

od^fv ntQi fiioag vvxrug ol KQijrtg , intidi] riov tuvxtJov tfvXuxtov 15

wg iv dnoQiti, dyQvnvovvxtg olvta xai vnvio rovg rrjg '^Ptofiuixrjg

nuQfft^oXrjg iftav&uvov xurt/oftivovg , av&taQov inintoovrtg fitr*

dXuXuyftov xui fiid^i] xurta/r]fiivovg tvQOvrtg unavrug uQdi]v dnco^

D Xfouv, (og fii]S^ uyytXov, rovro dr] rb rov Xoyov , ntQiXtKpd^rjvui'
fiovog d^ arQarr]yog iftnoQixov rivbg nXoiov ini^ug r^^v O(orrj-20
(fiuv tuvrtp ifivijorfitro. cog di noXXu ^r]ri]Oug b rcov 2uQuxr]V(ov

dQ/r]ybg rovrov ov/ ivQioxtv ovr^ iv roTg ntaovaiv ovr^ iv roTg

ui/ftuXtoroig , tfta&t d^ oxi (pvyug (o/tro, rovg xurudico^ovrag

9 TtXf (og C 13 df] Si xccl C 21 ifivricxtvaaxo P, inqctyntf,-

ztvtzo margo C
Cretam applicult, inclditque in Agarenos nequaquam pugnam subterfu-
gientes, sed fortiter admodum eam subsistentes. a prima luce usque
ad meridiem acerrime utrinque tfuit dimicatum, neutra parte inclinata,
sed utrisque animose perdurantibus. iam vergente ad vesperam die
superati demum Cretenses fugam fecerunt. horum multi in pugna occisi
sunt, plures abiectis armis capti. eademque die videtur urbs quoque
eorum capi potuisse, nisi nox ingruens obstitisset. atque ea quidem
nox Romanis exitiosa fuit. namque ut victores, et qui superstites
paucos postridie nuUo negotlo se in suam potestatem redacturos spera-
rent, perinde ac si non in hostico sed domi suae agerent, potationibus
et luxuriae sese dederunt, neque excubiarum neque uilius salutaris rei
curam habentes, de solo somno ac quiete et socordia facile omnia ever-
tente oogitantes. ergo Cretenses, qui excubitorum inopia ipsi vigilum
munere fungebantur, Romana castra vino somnoque capta deprehendentes
media nocte magno cum strepitu irruerunt, inque ebrios incidentes,
universos ne nuntio quidem ut proverblo dicitur, superstite interfece-
,

runt. solus dux Craterus mercatorio usus navigio saluti suae consuluit.
quem oum Saracenorum dux diu multumque et inter cadavera et inter
captivos quaesitum non inveniret ao fuga elapsum perciperet. misit qui
 HISTORIARUM COIVIPENDIUM. 97

{TtfftipeV 0*1 xal xaraXa/SovTfg uvrhv Iv K(o rfj vtjacp '^vXo) y.Qi^

fLiuaavreg anty.rfivuv. f^ura di ruvxa uvtiQ rig 7ioXff.tty.og aal

(fQOvrjafwg xal uyyjvoiug ovx u[.ioiQog, ro fTKovvfiOV ^OQv(pug,
arQarov riva 7iQoaTu'§fi u&QOiaug l3uaiXiy.fj, tov rfaauQuxovru-
5 Qtov rdrf xulov[.ifvov ix rov dtuvffii]di^vut uvrotg uvu reoouQu-'
xovru XQvalvovg, rug T£ uXXag vi^aovg fniojv dvi]Qfi rovg nQovo-
fifvovrug ^AyuQrivovg , rotg /niv Idyovg inuytav rotg 8i (fuvtQtog P 512
nolii.uov , xa\ rovg KQfjrag avvfarfiXt xul rijg noXXijg xal uayirov

OQf.ii]g uvfyuiriaf. xui ruvru fxiv avvrjViy&?] rf/Sf.

10 Kuru di rbv uvrov xaiQOV Ev(pr]fii6g rtg uvtjQ xuru ^txfXiav
7mov rtvbg tir^yovftfvog , fQuad^flg nuQd^ivov rivbg rb fiovudtxbv ix
nutdbg uvuXu^ovot]g ayrjfiu, nfQ) noXXov inotttro rbv oixiTov tQCora
iy.nXriQtoaut , twj/ voficov ovdi (fQOvrii,cov oXcog, dXX^ log tig nuQtx-
dfiyfia fiovov uno^Ximov rbv ^uatXiu, rotovrov ri roXfir]auvra

15 xul uvrov. uQnuLft yovv rr]v nuQd^ivov rov uaxi]r7]Qiov xui nQbg
iuvrbv uxovauv uytt. ruvrr^g ovv oi ddeXcfoi nQoaiuat tw D/Ii-

yur]X, T« rov dQUfiurog Sirjyovfitvot' o di xfXfvtt toJ arQurr^y^o, B

tl ovrcog xuruXdfiot tyovaav rrjv uXi]&ftav, ri]V Qtva rov rtroX-

firixorog Ev(pi]fiiov dnortfiftv. ontQ fiudojv o Evcprjfitog , avvco-

20fi6rug Xu^cbv rovg rt vnb rrjv uvrov yftQu xui rtvag rcov avvrovQ-
ftuQycov , rbv arQurr^ybv inl rovrco nuQuytvofitvov unfXuvvti xul
TiQbg rbv ri^g ^AcpQixrig diiodtdQdaxfi rjyovfiivov, naaav rrjv 2txf-

1 avTov add C 3 t6 ] cJ ro C 7 Xoyovg C 11 uo-

vaxi^hv C 13 TiXriQcoGat C 20 rotJrovs re TOVg vn C
21 dntXavvst — 22 iqyovfi,tvov add C
cum perseqiierentur. atque hi cum in Co insula assecuti in crucem
actum e vivis sustulerunt. secundum haec bellicosus quidam vir pru- ,

dentiaeque et sagacitatis non expers , cognomento Oryphas iussu regis ,

exercitum colligit, qui tum quadragcnarius appellabatur , quod quadra-

ginta aurei singulis pendebantur. is et alias obiens insulas Agarenas
praedaturo excurrentes interfecit, partim insidiis locatis, partim prae-
lio congressus, et Cretensium immodicam ferociam repressit atque in-
hibuit.
Hoc ipso tempore Euphemius quidam turmae cuiusdam dux amore
correptus virginis, quae a tenera aetate monastico habitu velata vive-
bat, cum nihii antiquius haberet quam amorem suum exsatiare, neque
leges quicquam curaret, sed in solius imperatoris exempluin intueretur,
qui et ipse siniile facinus perpetraverat rapit ex monasterio virginem
,

ac invitam ad se traducit. huius virginis fratres ad imperatorem se

conferunt ac facttim narrant. et imperator praefecto Siciliae mandat ut
Euphemio, siquidem hos vernm crimen detulisse comperiret, nasiim
amputet. hoc sentiens Euphemius adscitis in coniarationem iis quibus
,

praeerat aliisque aliarum turmarum ductoribus, praefectum suppliciuin

imponendi causa ad se venientem repellit, atque ad Africae ameram
Georg. Cedrenua tom. II. 7
 98 GEORGII CEDRENI

y.iav vn h/.Hvov nottjaai y.uOvnto/vovnfvog y.ai diSovai q.0Q0vg

avTio nolXovg, tl ftovov uvuyoQtvdtiij '^Fiofiukov ftaotltvg. dtE,u-

(uvog ovv Tov "koyov o ufir^Qug uvuyootvft tovtov (iuatltu 'iPw-

f.iuiMv y.al '/iiQU didoioi noV/.tjv, y.ai T)]g ^iy.f).iag yivtTui tyy.Qu-

tr^g , nati* uvtov tovtov Xui^iov uvt/jv. n).i]v b fttv Ev(f iiiitogS

C ov noXvv /Qovov rov ^uoi7.iy.ov unoXuvoug u^uofiarog utfuiQtTTUi

rrjV ytfpuhjv , Ttjg oty.tiug anooxaoiag x«J nuQuvofiiug tovtov A«-
liaiv rbv fiiaOov. «|/ov dt y.ui rbv XQonov tintiv rrig uvtov uvai-
Qtofcog. wg yuQ h' o/rjfturi ftuotXtxto ntQii]ft ri)V ^iy.tXiuv uvtv-

qr]fiovfifvog, uni]tt xutu ^vQuy.ovoav. unodtv dt ytvofitvog rrjglO

tavTov ru^io)g y.ui rwv doQvcfOQoiv , y.ui ooov unb roiov ftolr^g rfj

nolfi nQOOiyyioug , (xiiiilfi roig noXiratg y.ui n^bg tuvrbv Xoyotg

rijV iy.iivoiv i(pii}.y.fTO tvvotav. fxtfiovoifitvov di rovrov Idovrig
udi/.ipoi dvo ^vQuy.ovaiot, n^bg tuvrovg /3ovXfvadftfvoi xui avfi-
nvooi ytrofitvoi xui rb tv (pQovr^auvTtg nQOOiQ/ovTut rovTM iiQa)vi- 15
J) xcog rt xai rwd-aariy.(Jog , (x)g [iuatltt ru/a ri]v nQoarjy.ovauv rtfiriv

anovtfiovrtg. b di Evqr^iitog fiij ovvitg rbv d6).ov , t;}v naQ^ uv-

tOjv uvuyoQivotv xui rbv uonaofibv nQOoSfi,ufitvog , nQ0Gfy.u7.fi

TovrovQ fitru (pt).o<fQoovv}]g txjg y.ui avrbg rbv olxtTov aanaofibv

unodioaiov. yai S^ xXivag rtjv xf(j)a).i]v yui rb OTiifia nQootQtioag 20
TW OTofiurt duriQOv rt^v uStX^pMv , &Qt'^i ftiv xuTt/trut io/vQ(og
nuQa, rovrov , n^bg Si rov txtQov rCiJv uSt}.(p(JoV rr]V xtyaX^v

5 noQcc TovTto C 7 rowrov om C 10 Jiara Trjv a. C

15 nbQifQyois margo C

sive praefectum transfugit, promittitque se, modo ab ipso imperator

Romanorum declaretur, omnem ipsi Siciliam subiecturum ac grande tri-
butum soluturum. accipit condicionem ameras et Euphemium magno ,

exercitu instruit, imperatoris Roinani titulo insignitum, eiusque opera

Sicilia potitur. verum hic Euphemius imperatoriae dignationis perbre-
vem fructum percepit, truncatus capite, qnam dignam sui sceleris et
defectionis mercedem rettuUt. et sane operae pretium videtur referre
quo modo fuerit interfectus. cum obiret Siciliam imperatorio habitu,
«t ab omnibus imperator salutaretur, Syracusas quoque petiit: ubi cum
a suis stipatoribus longius provolasset, et ad nrbem tanto quantum sa-
gitta arcu emissa conficit spatio accessisset, cum oppidanis coHoqtiens
eorumque benevolentiam oratione sua captans, duo Syracusani fratres
solum et a suis amotnm videntes de eo interficiendo conspirant. itaque
simulato sttidio et adulatorio gestu ad hominem accedunt, atque ut ira-
peratorem debito honore afficiunt. Euphemius, qui eorum doium non
intelligeret gratam eorum imperatorii nominis delationem atque saluta-
,

tioneni habens, comiter ad se eos vocat, dignis modis resalutaturus.

ergo cum capite inclinato alterum oscularetur, ab eo crinibus arripitur
 HISTORIARTO C0MPENDIU3I. 99
dnoTffirfrau xul ovxog fttv Tavir^v Irtae Slxr^v t/Jj oly.tiug unO"
roiag.
01 Si lAyuQViVol ov Tr,g 2iy.f).tug fiovov IxTOTf u7.).a y.ul

KuXa^Qtug yul tivv n7^ei6viov rijg ^Ixuliuc tyivoi-TO tyxouTttg, P 513

5 nuvTa y.uxuTQt/ovTtg xai dianoQdovvTtg, b llJi/aijX di ini uri-

rug rl xut luj d^ rrjg ^uai).tiug ytrofitvog iyxQUTrig, dvaevTtoiug

uXovg uQQioaxrifiuTi xuTuoTQtcfti To»' ^lov, ToaovTiov nuQuhiog
T/7 noXiTtia '^PiofiuUov ytvo/iievog xuxaiv di^ 7Jv ti/tv uat^eiuv nQog
i)^tuv xui nQog ra nQuy/iiuTU fio/d r^Qiav , oocov nQoXa/Stov int/ivi]-
10 a^/; 6 ).6yog, umaTUTijae Sa in avTov xai nuau tj ^ulfiuTia,
iiftQfTO di xui /Qr^ai-iog nuluiog niQi uviov , t/cov ovTCag
uQ/ij xuxcov di nQoantaenui Tfj /9ovi,
OTUV xuTixQiri TTJg Buftv'KcJovog dQCixcov,

dvay)MTTog ovTog xui (fi).6/Qvaog ).iuv,

ISiTucf?] dt TovTov vtxQog iv Tcp y.uTci, Toi)? uyiovg unoaTolovg f.it- B

yci.).co rjQciico ^IovaTiviuvov , iv Xcxqvuxi nQuaivco QcTTulixfi.
llItTu di Tov Tov IlIi/ai]X O^dvuTOv b viog uvtov Oe6cfi).og,
uvdQog rjdt] TjXixiav f/cov , ditdt^uTO tv;v naTQCoav dQ/i]v , xutu,
rbv ^OxTCo^Qtov fitjva T^f t]' ivdtXTtcuvog , X6yco fiiv TTJg dtxutoav-
SOvr^g tfinvQog iQuaTTjg xu).tTo9ut (iovXofitrog voficov Tt (fvXu^ no)u-
Ttxcov uxQi^r^g , rfj <)' u).7]&eiu i%cjodtv iuvrbv tcov ini/3ovXtv6v-
r(x)v diUTijQiov, ibg uv fti] rtg xux* uvtov ttuvixbv roXfir^aeie,

5 jfpoVovff oxTco Kccl firivttg ivvice C 11 Tttcjiixav C 12 ov

nQontatizai C

ac valide tenetur, alterei caput amputat. has suae improbitatis poenas

luit Euphemius.
Agareni porro non Siciliam ex eo tantum , sed et Calabriam et ple-
rasque Italiae partes occupaverunt, omnia incursionibus ac populationi-
bus infestantes. Alichaelus vero cum imperium annos 9 menses 8 ges-
sisset, ex dysenteria mortuus est, cum sua in deum impietate, inque
rebus gerendis perversitate Romano imperio tot tantaque intulisset mala,
quae commemoravimus. defecit sub eo etiam tota Dalmatia. et fere-
batur de eo antiquum oraculum in hanc sententiam:
hoc initium malorum telluri accidet,
rerum potietur cum Babylonius draco,
linguae impeditae et auri ciipientissimus.
cadavcr eius repositum est in magno lustiniani sacello, ad fanum apo-
stolorum , in cista viridi Thessalica.
Huic mortuo filius eius Theophilus iam virili aetate successit, mens»
Octobri, indictionis 8. prae se ferebat iustitiae ferventissimum stu-
is
dium et legum civilium accuratam custodiam , cum re ipsa illa simularet,
ut ab insidiis se tutum praestaret, neque uHi contra se aliquid moliendl
 100 GEORGII CEDREVI

tavTa vTttitQtvtio. tityvg olv Ih nQooiftlwv toiji xut narQl uvtov

C avvuQUfi^vovg tlf %hv rov ^fovtog ,'}umtov tyvo) 7w.nug f/)JO^Q(o

dovvut xul dnwUiu* o9^tv iifd^ito blr/iiu Tovf ro)v (iuriiXixMv

ftnuvrug &noXuiovrug fftXorifituiv, ngoaht di y.u\ fluaiXiMfjg rt/^tjg

fttruax^vrug rtjg i/iuaovv, xutu tryv WIuyvuvQUv ijroi to Jhvtu-S

niQytov avvuO^QOiaVTJvui, wg di rovto iylviro y.ul nuvtig ijtyQol-

cBi^aav wg ItUUvatv, &g Iv ax6r(p r{iag r^v rijg tpv/^g xQvijjug

0-fjQiiodluv , nQUilu y.u\ ^Qifiulu (f,u>vfj i'(f>T] nQhg tovf avvtiUyfti'

vovg^^iftoiXiro filv xul dt' inii^vftlug tf/^t, iZ Xuog y.ul xXfJQog

ifi6g, t ifthg ftaxuQlti^g nari]Q roiig &vtiXu(ionivovg xul rrjg fiu-lO

p aiXtlag IntQf^u/Jjauvtug nolXCiv fxiv rtiAuJv noXXwv di Toi/tovf

iytt&&v Mul hiQiov xaruittZaut ytQ&v , xutu/Uiig <)' vnh tov
^Qtiiv ifti thv r^g fiaatXtlug dtddoxov, *lvu fiTj u/uQiatog 66iji
toTg titQyhatg, h<ftiXlti^v xariXtnt, dib i'xuatog /wQiailtig rov
nX^^&ovg dttxritia iavrhv ^fiXv ifAipuvri, 'Iva yv6vrtg Toi^f ipiXovglS

&'il(ag vfi&g dftttipaffttUa." ro^totg roTg X6yoig nuQunXunivrtg

ol dtlXutot Hul ovXayojyij&ivttg rhv voHv, ixaatog r&v taot r(p
^6v(p ovv/iQyi]aav tov uiiovtog iavrhv nuQiyifivov. t^tyhg olv

h &t6(f>tXog, ivrhg ouy^iVf}g V/tav r^jV U/iquv, iyxtXtvttui rip

In&Q/Jii rotg noXtrtxotg XQijoua&ut v6fwtg, ohijiig tin(Mv ^*i}/yt d^,iO

& KnUQ/j, ix &tov xu\ rijg fjftiZv yuXriv6t^rog rh xqIvhv Xufldiv,
toitotg &itug rm llQywv &n6dog rug &fioiflug , oi/ fiti rug /,tiQug
ifttavav (ilfiart &vO^Qtmlvn), &XX* hi ttal /Qiathv xvQiov &vttXov
P 614 hdov &vaiuorfjQlov," ravta ^B^tyi&fttvog dtlXvat thv Vavfta-
*
4 buQt&v C 8 1^01 C
Kt«b«r«t. prfndpJo Iinp«Hl omn«g, a
qulbiia pnter ipAliiA !n
«til

t«rfici«n(]o lmp(;rIoqn« «««upflndo fuernt ndintnii, pf^rdero n\»'

tlMiM. «ditfto propaNUo unlvftrnOD qnl nb imperntorc lionorn» nut benn-
fidft llfttNir«flt ouiiiAcunfpin rnodi, nil Mngnnurnm, ijuod et n (piin(|ue
tarribai P«ntMp>r((iMm dicllur, tonvenlre IumU. r|ul ruin nd dictuni
loean IfroqaenteM connuxiMcnt, di/tniniulata nniml finevltia, leni no pla-
ridft t«C« "yolnit'' Inquit "pnter mcun hentae memorine eoR (|iii nuxi'
liam lp«i tol«r«nt «« pro imperlo prnpu^tnnverant, ina({niM lionnribua
fttqa« d«ni« r«ffifln«rftrlt «od mort« prneventu». ne in(|ratu« er((n beno
«ritOI tlder«tur« m« «aco«««orem «uum eiufi deblti lonutorem rnlUiult.
^oindo ftffild pfttorni, ««C«d«nt«« ex muttltudine, noblA «nae ostenifnnt,
tlt «1« di|n«fa n«rc«d«fll r«p«ndama«." ha« orntioiio deceptl tnliiori,
qtl«tqa«t L«onI« eft«4«m ftdlai^erBnt, «o Ip»o« indlcavorunt. at 'riioo-
i>iiiia« prftedft Intra «««««« Inclu«o urbla prnefectum civilo« ex«r(|ii! Ieg««
a««It. "iftm nnno" ln(|ulen8, "prnefecte, ludlcnndi potnntatnm deo et
n« tlbl mitndflntlbn», (lignam bi« niPrcedem fnctoriiin piiniolve; (|ui nun
tontam hiimttno «an^tuine mttnu« coutaminnrunt, ixsd et iinciuiii iWm Intrtt
«Acrftriam int«rf«««rant." «tqua lift«c iatu« prlniftni istiiin admirabilom
 HISTORIARUM COMPENDIIM. 101

muv ixiTrw xnt npwror arXXoyor , ol d^ a&Xtot rx^poi m"JULj^

tf&triig rra^ik tov ^Ttap^fOV notimii xudvnt^rjdr^ttv oafifOfOWr»
o di &i6(filo; xai Ttjv ainS fxt^r^tda^ intXi&ag rurr ftmnXfitnf
fig TO ftoraarr^Qtov ^vJepmaiv antXd-fiVf ir ^ to n^uror tipt

Sxooftat^ ictiS^tto rp^a, /n^dfy iMf(Xt;<tirvav xmr o^xta» ov^ 4

crvyxXifTO^ n^g xor Mtxttr^X inottjiraxo,
Kai Totfro fttr h n^iftit^ x^ Sco^ptXra, re^ i* l^ijg ov*
inaamr dtrditn* iwTtnoiovfttrog yaQ rr^g StxaiotTvrrjg Snaatr tp^
xoSg nwtj^i^ ^/St^g xotg ii a^ttd^oTg 9wfieun6g, xoitg fth Sxt
10 fttoam^^g x( jcal Slxaiog f^6xH, xoTg 6* Bxt iftfi^t9^g xt mu B
ttdcttf^og. ovx ^ ii ttartwg aitir nirtoir toh xtactSr xttStt^
^tiftr. HXfto y^Q xtjg hti Stor nkrtf9ig, Hxrto di nXiov
fttr

tijg natgona^adotov fitaQ&g xwr ^xoroftd^x^ ulQl<nt»g, «oi xiv

fvaf,Sii xai ]Mnrct}*iov ^xcrxot; Xa&r, ira^ ndrta xor xijg fiaaiXfiuQ

15 arTO» /poror ^^^ftijaat fiil avyj^^^aag. Ji9tr oAJ* h noXtftotg

ttTi'/!^^ TiOTt f dfi if ifmjto xeu ov xord fioiaiXia indai^Hf^»
t/oittrog S* o^ tijg itxatoa^rtig xoU tijg n^ XQtathtr xoi t^
ttvrov ft^tf^f 9»g M(To, nUrtmg «cU n^odvttiag, in^ft fxdan^
f^ioftdiog Hftnnog iid tijg Xtwy^w ini ror h BXoq(4^vaig tijg
^ $^tOfn,ro^g &ftor raor, vtm ttir So^wf^^tar na^<KnfftJt6fifrog»
fhTt'(i if naat fur, n^otjyovftirotg ii toTg dStxoviihoig iiSovg C
««iTor, «f dr f/oiev toI ot^TCtrr ixt^y<«ifTr ttitxt^iitmt xai f*^
na^ xtrtr xoult^irTO d6ix<*r vfo^ftirotr t^ l^ aitov ttftio^ar,
8 «£u( P SO dfoiiTJtf^i P Sl iois P
ooncionein dimisit. misexi Tero iUi a praefecto arre|>ti homicidanMii
more suppliciis sunt afTecti. noTorcun quoque $uam Theophiloa aoUt
pulsam iii monasterium redira coegit, in quo primura religioni dcTOtn
t-omam detonderat. nihilqae haic profwt iurameaUm , qoo seoatoai Mi-
chaelns oblicaTerat.
Haec 1 heophili principi.i. quae secntA snnt landeai non onji MOftWf
sane iustitiam colens omnihiis malis roetui bonisqae adodntieni .ont,
hi;i, quod eam bonum ac malis infestum, iUia, ouod gnTeoi aoitennn-
qno iodiauraoit. oed non potuit oouiilNn carwe Titiis. nun taoMtst to-
nua aaiplecAeretor religionan, ma^
taoien a potre ad se derolntee im-
parae iowfinipmlaram ba«resi do«tos erat, piosqoo omni sni imperii
tempore exercoit Mleficiis, naUaoi ib qaieleoi pvtiaittaas. iuqoe et
in bello nunquam ricit , sed semper saceabtdt ac dooMm non conTe>
nienter imperatoriae dignitati rediit. iostitiaai ereo coloBS et, ot pota-
bat, er{^ Christum eiusqae inatreai pietaten, sinfRlis septaaanis per
viam public^m satellitibus stipatos ad UaebemeMe ddparae fana«
equitabat; interque equitandnm omnibos maxime iniuriis aflectis Taca-
bat , nt ii suas qaerelas proponere poesent , neque ab «ontibos et poe-
nam metaentibos impedirentnr. simol ct per fonoa eqoitam ros
 102 GEORGII CEDRENI

(l&^ Hva /at 'Aaia ti]V uyoquv SiiQ/o/iiivog d^turijg ytvoiro xiov

umwv. -tiQMxa ovv mQi ty.uaiov Xiov mnQuaxo/iitvcov , noaov

moXtiTUi, yirofifvog xuxa Tt^v uyoQUv. -^qmxu dt ov nuQtQyiog,
ovd^ iv tvi eidti, aXV inl xe roTg ^QCoxoTg xul xoTg noxotg xat
ToTg tlg &uXyjiv imxrjStloig u/iffiuafiuai xul nuaiv unXwg xoTgS
xuxd, XTjV uyoQuv nQOxttfitvoig. xui diu ndvxcov noXXtjv intdtt^
xrvxo anovdrjv xui intf.iilfiuv nQog xa xotvu , vvv fiiv iv xqixti"

D Qioig, vvv Si, cog tiQrjXui, xuxu xug nQOodovg xijg t^Softudog.
xul noxt Si xui ipvyuyioyiug /uqiv nQoxvnxcov uno xcJov nQog d^d-
Tiuaauv tov nuluxiov xtt/cvv i&edauxo vavv xtva fivQiOffOQOv i'^ 10
ovQiug nliovauv uvantnxufiivoig drj xoTg laxioig , ftiyid^tt tc
uvvntQ^XrjXov xui unuQUfitV.ov xuVAti' ^v dtaaufitvog tlg Odit-
/?og ivintnxtv. ijQcota d* oftcog xivog xt fj b).xug th] xul o xt

(ftQti Tcov uycoyificov. cog di Tijg Avyovax?]g tlvut iftdvd^uvt,

roxt fiiv icfr^av/uat xu\ naQtntftipe xbv xutQov u/Qt xui ijg tlcodtv 15
i^fitQug untivui nQog tov iv B/.u/tQvutg dtTov vuov. cjog d^ ijdt]

nuQijv ^ xvQiu xui b rov nloiov OQftog dijXog iytyovti tco ^uaiXtT
nvd^oftivco nuQu Tivog, xijg iig avxb cftQOvai^g bdov tV/txo , xui
nh]aiuaug taxi] nuQU xr/v nQvftvav, xut xovg nuQovxug tjQcdxa
7io).Xdxtg oxov xig t/ti /Qtiuv xcov uyioyificov, aixov xv/bv ij oivov 20
P 515 i] ciXlav Tivbg iiSovg. wg di noXXdxtg iQCOxrjOivxtg unu^ untXQi-
d)]auv xui fioXig fir^dtvbg Xtintad-ui Toy^ vnb xrjg arjg nQOftr^dov-
fiivovg Seanoxtiug xui ^uatXtiug, "aXA,* ovx laxt <J/)" tq^t] b jSa-
GiXfvg "oxt fie vnb d-fov fiaatlia ytyfvrjfiivov rj Avyovaxu ftov

4 ^QOorotg t^Snat nccl C 5 ^. aal dficpiaaiv iittTT]8siotg C

18 nv&oiievos P ttjs avzbv cpEQOvarjs tixero P 24 vnb
rov &. C

inspiciebat, ac de pretio interrogabat , neque obiter hoc, aiit una tan-

tum aliqua re, sed de iis quae esui sunt ac potui, de vestibus fovendo
corpori aptis, et in universura omnibus quae in foro prostabant merci-
bus. omnibus autem in rebus magnam in curanda re publica diligen-
tiam ostendit, non in his in publicum modo septimanatim progressibus,
sed etiam in iudiciis. aliquando animi causa prospiciens de muro pa-
latii qui est versus mare , navim onerariam vidit plenis velis ac secundo
vento appeliere mole ac magnitudine parem nuUam sibi habentem. eam
,

cum admiratione contemplatus , cuiusnam esset et quid rerum adveheret

interrogavit. cum eam Augustae esse didicisset, acquievit in praesen-
tia, et diem exspectavit quo ad 131achernensem aedem iturus erat. cum-
que ea appetiisset, deduci se ad navis eius stationem iussit, puppique
adsistens eos qui aderant aliquoties percontatus est, cibone aliquis ipso-
rum aut vino aut ulla alia re destitueretur. cum saepe interrogati vix
tandem responderent, ita sibi imperatoris soiertia prospectum esse ut
nullius rei sentiant penurlam, "nescitis vero" ait, quod me divinitus '
 HIST0RIARU3I COMPEKDIUM. 103

y.ul ovfi/jtog vuvxh-QOv UTtfiQyuaato ,*" nQOotdtro St {.uiu niy.ntag

y.ul rovTO "t/V ^OTt (iuou.tu '^Pioi.iuion' >] rr^v uixov yuuixi]v ifino-
Qov idfuouro;" ruvru dt itmov ty.t),ivaev uvd^iooor fiovovg t^*i-?.-

Oitv rovg uvd Qconovg , r^v de vuvv ixiivrp' nuQudovvui nvQl uv-
5 roig lariotg y.ui rotg uX}.otg unuoiv uyioyif.ioig. ntQit^uli dt y.ui

rrjv dtanoiruv vfjotat, x«l rijg 'C,ioTjg i^uyuyetv tiniih]Oiv tl (fioQU-

Ociij ty.xon rotovrov ri notovou,
'IlQur^ro <)' ij ^aatXig Qiodo)Qu tx rrjg xojQug xoiv TTuffla- B
yovo)v, ytvrrjroQug uv/ovoa IMaotrov ovy. uaijfiov urdQU y.ui firj-

lOrtQU Qtoxriarrjv rrjV ovrio (J)lo)Qtruv y.urovofiutofitvriV , ufiffo-

rtQOvg {vot^itift fvrf&Qaf.ifitvovg xut rrjv roiv atnxtJov ily.ovcov

7iQooy.vvrjOtv ova ti,UQvovfttvovg wj ol xur' iy.ttro nuvrtg xuiqov,

uanuQofiivovg di xui ivorfQvit,Ofiivovg vntQffvcog, 6tudi]fiurt di

xT^g GtodciiQug xaraorfffd^tiaiig xut tj ruvxijg fifjtrjQ Qtoxxioxt]

ISCfooxij xf xui naxQiy.ia rtrifirjro, uvxri d^ ovv fj Qtoxriori] xurci
xor tuvxijg oixov tyytoxa dtuxtifitrov rcJov TuoxQioJV , xug xiig

QfodcoQug fifruxulovfiirr] nutdug (^nivra di i]ouv rov diQid^fiov,

ij rt Qiy./.u "Arvaldrutnaaia IIov)./fQiu rt xut iMuQiu) liXluig re

dcoQfutg uig vnoavQtai^ut to ^ijXv niffvxtv idt'S,iovro , xui iiiu C
SQnuQuXufi^ixvovou firj fiuluy.iC,ta&ui fir,di fiiniv O^tjXfiug, ontQ
r^auv , f^tUnuQti , uvdQiCfadai di xcu rijg ftrjrQcoug d^ijXijg uitu
iiiavottad^ut xui nQinovru , rr^v nurQfouv fiiv uiQtatv fivoaxxofii-

rug, xuTuanuLofiivug di xitg riov uyiiov fiy.ovojv fioQffug. y.al

1 BiQydeato P 5 db om C 15 tc om C 17 x«iow-
fliVT] P

iinperatorem factuin iixor mea et Augusta nauclerum reddidit?" ftddi-

ditque iudigiianter "fuitue ulla umiuani Augusta, «^uae maritum suum
niercatorem videritV" haec fatus confestim liomines nave egredi iussit,
nuUa re exportata, navemque comburi ipsis cum veiis et omnibus mer-
cibus. acnter autem Augustam obiurgavit, minatus ei exitium, si porro
aliquid tale fecisset.

Nomen Augustae fuit Tlieodora, patria Paphlagonia: parentes Ma-

rinus vir non ignobilis, et Theoctista cognomento Florina, pie uterque
cducatus, neque divinarum imaginum venerationem diffitens, sed ar-
dentissimo eam colens studio. coronata Theodora, mater quoque eius
Theoctista zostae et patriciae dignitate ornata est. ea donium habuit
proximam Gastriis. et filias Theodorae ad se crebro invitans ( quinque
erant numero, Thecla Anna Anastasia Pulcheria et Maria) ac variis
muneribus, quibus demulceri is sexus solet, blandiens, seorsim exhor-
tata est ut supra suum sexum saperent, animosque viriles et materna
fortuna dignos sumercnt, abominataeque patris haeresin sacras ample-
cterentur imagines. simul et ex cista quadam depromptas eas in manus
 104 GEORGII CEDPiENI

«/m ravrag ilg xtiQag If.i^akXovaa {irpvXaTTe de l'v rivi xijScaTiM)

TW T£ nQoaa>7i(p yMi roTg /eiXtoiv avraiv fmrid-efiivr] rjyial^e , y.al

UQog To Ixiivwv avfjQed-t^e q)i)aQov. rovzo ovv ivdeXi/cog noiovaa,

xal ratg iyyovoig rbv mQi rag d-elag etxovag nod-ov avdnTovaa
D ovx eXad-£ rbv QeocpiXov nvvd^avofitvov o ri re avratg naQo, rrjgS
(ndfiftTjg dedwQfjrai xal o ri /dQiTog e^eiQyaarat uS,tov, al fiev
ovv aXXat rag rovrov nevattg, arad-ijQbv iyovaai (fQovrjfia,
waneQ rivag Xa/Sag tQQCOfitvwg naQtxQeyov' rj de TIovX/tQia y.ara
rrjv TjXty.iav vr^nidi^ovaa rdg rt cftXocpQoavvug xaxiXiyt y.ai t6
TiXijd-og rwv oncoQCJov , nQoaeri&ei di y.al rrjv rwv aenxcov eiy.ovcov 10
nQoay.vvr]atv , ovxco de anaXu cfQovovaa xal Xtyovaa, wg vtviu
noXXu iir] uvrfj y.uxa rb xi/SooTtov, y.ul tuvtu tv/ y.e(paX7j xat roTg
UQOaconotg Tjfiwv entrid-rjat fieTu ru (ftXrifiaTa. tuvtu rov ^aai-
"kia elg fiuviuv Sir'iyeiQe, nQuS,ai di rt rcov SQuaTty.wxtQCOv tig av-
rrjv txwXvtxo , rfj rt nQog t^v yvvuTy.a aidoT xai evXa/jeia xui 15
nXiov 11 ey.i/Qr]TO nuQQijaict eiQyoftevog (^xui yuQ tjv UQtSr]X(og int-
ay.conrovau rovxov xtti SteXiy/ovau ini re roTg xud"^ rjfiiQav rcJov

P 516 ofioXoyr]Tcov dicoyfioTg xut rfj drjXcod-eiar] uiQiaet, xui fiovrj fitxQov

<pavtQuv notovaa rrjv nQog avxbv rwv andvrcov uni/d-etuv),

ixwXve Se ftovov r^v n^bg rrjv OeoxTiaTrjv rwv d-vyariQWv uvrovZO
ucft^tv.

TovTotg naQunX-ijata avfi/3il5r]xt xai rf] ^aatXiSi GeoScjoQu,

irQi(pero nuQU roTg ^aaiXtioig uvSQdQtov nuQaxtxoftftivov xai rco

7 ^x^vacci zb rovtfov tpQ. C 16 i%qriv P 19 avvfiv dndv-

rcav P 20 hooXvos P

pucllis dedit, facleique et labiis admovit, ut earnm amorem excitaret.

hoc cum identidem ageret, ut desiderium cultus venerabilium ima-
illa
ginum in neptibus accenderet, non fefellit Theophilum. nam is aliquando
cum filias interrogaret quidnam ab avia donorum accepissent, aut quid
scitum egissent, reliquis interrogationem eius veluti ansam constanter
declinantibus, Pulcheria tenellae aetatis simplicitate ducta, quam blande
tractatae essent ac quam variis fructibus donatae exponens, imaginum
quoque adorationem prodidit, aviae in cista multas esse puppas dicens,
quas ipsarum capitibus et vultibus ea post oscula applicuerit. ob haec
furore percitus imperator durius tamen in socrum statuere nihil ausus
est, reverentia uxoris et multo magis ipsius Theoctistae libertate impe-
ditus ( nam generum ea palam insectabatur , reprehendebatque propter
quotidianas confessorum vexationes haeresimque, et ferre sola univer-
sorum in eum odia patefaciebat ) : tantum filiabus avifte adita in poste-
rum interdixit.

Similis casus Augustae obtigit. alebatur in aula homuncio fatuns

et Homerici Thersitae persimilis, Denderis nomine, impeditae iingaae,
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 105

^OjiiTjQmo OeQoit]] nu(i6f.ioiov , /livdeQtg ovoi-ia rovTM, uGi]f-iu re

(f&eyyofuvov xo.\ ytAwra xivovv xui d^vfiTjdiag tvixfv roTg /Saai-

7.tioig ivdiano')fUvov. rovro yovv flomjdriouv nore xura rbv rijg

AvyovoTi]g xonanioxov &eiug elxovag xurl^ufiev uvr^v neQmrva-

5 oofiivrjV. ruvrug iScov ovrog o nuQanuib)v ri re eioiv invv&u-
vero , xui nh]otioreQOv eXd-wv xare/nuvd^uvev. 7] Se ^uoiVtg ^'^ru B
xuXu fiov" ecfr^oev uyQOixtxuig ^'^viviu, xal ayunco ruvru noXXu.^'
eloriuro rrjvixuvru 6 ^uotlevg, xui 6i] nQog uvrov dtu^uvru rbv
uioxQov rovrov /livSeQiv iJQero onoi nore ervyyuvev wv' b di

10 nuQu rr/v /iiuvvuv ecprioev eivui, rrjv Sionoivav ovrb) xuXwv &eo-
ScoQuv , xul &euouod'ut avri]v xaXu vtviu rov nQooxecpuXuiov e^ui-
Qovouv. avvijxev ovv o ^uotXevg, xul nXr^Qijg oQyijg yev6f.tevog
iiuviort] re rijg rQanii^ijg xal nQog avrrjv anijXO-ev eid-vg, aXXaig
re noXXutg v^Qeat nXvviov xui eidcoXoXdrQtv uxoXuarca y7-ciioa-tj

15 unoxuXcov '
xui uftu die^fiei rovg Xoyovg rov fivouQov. 7] de ricog

ftev rbv d^vfibv xuruoroQevvvoa rov j3ctoiXiwg xuxcJog vneiXrjCpug'^ C

eXeyev "w /SuotXev' ov/^ wj vnconrevoug e/ei xu\ 7] u7Jjd-eia. xtS

Se xarbnrQcp fiov i]f.it]v evurevi^ovou fiexu rcJov deQunatviScov , xal

rug rtxrofiivug ISwv b /livdeQtg ex rovrov ftoQcpug e7^dcbv unr^y-
iOyetXev ucpQovwg ru fiijvvd-ivru.^^ xui rbv fiev rov fiuat7Jwg
d^vfibv roTode xarenQuvve roTg Xoyotg, rbv /livdeQtv Se nutSeia
xud-vnifiu),e nQenovot] , neiouou fii] nore 7^iyetv neQi rcjov vtvicov

rtvi. Sib rijg Seonoivi]g xurenutQOfievog nore b Ge6cpt7<.og r]Qcora

rbv ^ivSeQtv el nuXtv uqu ru xu7.u vtviu 7] fiuvva T]onu^ero' b Si

6 TtXrjctcozeQOV C 9 veaviaxov C 14 a.%oXd.c5Tat yXcoaay

om C
risns excitator, ac in regiam ioci causa adhibitus. is aliquando subito
in cubiculum Augustae intrans deprehendit eam sacras amplectentem
imagines , easque videns quidnam rei esset quaesivit , propiusque acce-
dens percopit. Augusta subrustice respondit suas pulchras puppas esse,
valde slbi amatas. erat tnm in convivio imperator, et turpem istum
Denderim ad se inde venientem interrogabat ubi fuisset. respondit is
apud manam (sic appellabat Augustam) se fuisse, vidisseque eam ex
pulvinarl pulchras puppas depromentem. intellccta re imperator irao
plenus de mensa surrexit, statimque uxorem adiit, multisque ingestis
conviciis eam imaginicolam effraeni iingua nominavit, simnl Denderidis
indicium exponens. sed Theodora ut mariti irara sedaret in praesentia,
falso id eum suspicatum esse dixit, et rem secus habere quam ipse pu-
tasset: se cum ancillis in speculo sese contuitam, ac Denderin iniagines
in eo conspicatum stulte indicium de visis puppis attulisse. his illis
verbis cum demitigasset virum , Denderin dignis modis castigavit, do-
cuitque in posterum nihil de puppis loqui. ideoque aliquando impera-
trice accedente, Theophilus eum cum interrogaret anne doraina rursum
 106 GEORGII CEDRENI

roTg /iD^effiv ImOtig tijv dt§iui> '^otyu olyu niQt tiov vwimv^
J> uvitqi]atv , "w /jttff/P.m" y.u\ ruvxu [.itv GvvtxvQr^atv a>dt.
^TQuriWTOv dt rivog xtiqu rt vtuvtxriv xul "nnov t/ovxog
dt^^tov, arQur)]yog v(f.' ov ovrogtrtXti, tQtori y.arua/tdtig tov
liinov vff^ ov no/iXu/.igli uvdQconog ix yioXt/^iov tQQvad^i] , i'^rjrti5

rovrov, xuOvnia/vovfttvog dwattv noU.d. dnuvutvofitvov di

fxiivov y.ui piuv nQoorjyt. f^irfd^ ovrn) di ntid-Mv unodoOijvui ot
rbv'innov, uvuvdQiug tyxlm.ia nQoauifjug tig ^uoiXtu fitrtxivr^ae
rovrov r/g (.itrf^ti arQurtiug. eytvtro (^ijrfjOig nuQu &toffji}.ov

ntQi 'innov uxQOffvovg, xai dturuyjnuru iniiiinorro nuvru/ov 10

rotovde "nnov tvQtd^ijvui xul ntf.ifpd7Jvui airfo, rovro dou'^(i/ie~

rog uffoQf.iijg b arQarr^ybg uquiQtiiut xut uxovrt rbv rov uvdobg

P 517 'innov , xa\ n^bg ^uoihiu log oixtTov ixnifintt xrijfiu. /Qtiag di
ytvoiiivr^giv nolifuo nlttovoov arQuriMrfm' , xut rfw (iaatXiiog xt-
Xtvauvrog unu^unhiog nuvra arQartvta&ai rbv bnXa xtvtTv dvvu- 15
fitrov , iarQurtvaaro xu\ b Qr^d^ttg orQurtiorr/g , TQoni^g de /tvo-
[.lirr^g tntot fiij t'/(ov 'innov rbv adoout iivvui.itvov uvrov. tntat de
yvvuTxu xuruXtXoinibg xu\ rixvu' rjrtg rb (fiXodixutov roH ^aot-
Xiiog uxovauau , ixxuioiiivr} de xu\ r(o rov uvdQbg (fi)aQ(p, xui
roTg rixvotg ini/0Q?iytTr urovovau ru avuyxuTu , rtjv ^uaiXidu 20
xuraXuu^uvit. xui rbv Of6(piXov xuO'^ r^v ijf.iiQuv ti'd^taro untivui
nQog rbv iv BXu/tQvutg d-iTov vuov , tno/ov r<Jo TOt; (XvdQbg uvrT^g

B 'innio xaridovoa dQOfuo noXXio rbv /uXtvbv xuri/ti rov 'innov,

oixiTov eivut rovrov Xiyovau, xu\ fii] aXXov rtva uTrtov uXX^ uv-

17 LTiTtov Gaaai rovtov Svvcciievov C

nulchras suas puppas amplexaretur, Denderis manu dextra lablis iroposita
'tace" inquit, "o imperator, de puppis." haec ita gesta.
Porro miles quidam manu promptus equnm habuit egregium, qui
ipsum saepe ex praelio incolumem extulerat. huius equi amore captus
dux sub quo is militabat, cum neque pollicitationibus neque minis im-
petraret, hominem timiditatis accusatum apud imperatorem exauctorat.
cum autem Theophilus equum insigni virtute cuperet habere , et missis
in omnes partes mandatis talem sibi quaeri atque airerri iuberet, eam
nactus occasiunem dux iste militi ei equum invito adimit et tanquam
suum imperatori mittit. post cum necessitas bellica plures milites re-
quireret, mandatoque imperatoris omnes qui arma ferre possent in exer-
citum allegerentur , ille etiam miles arma sumpsit, et in praelio fusis
suis, quod equum a quo servari consueverat non haberet. occubuit,
uxore et liberis relictis. vidua amissi mariti desiderio accensa et quod ,

necessarja pupillis suppeditare neqnibat , iustitiae imperatoris fama in-

stigante Cpolin venit, Theophilumcjue ad terafilura Blachernense equi-
tantem de niore conspicata mariti sui eqno vehi , concitato cursu ag-
gressa frenum equi apprehendit, suum hunc esse vociferans, et non
 HISTORIARUM COBIPENDIUM. 107

Tor vnuQyitv xuv ^aaii.ta TTJg rov uv^Qug uvrijg affuyijg. l/.nla-

ytig ovv b ^aaiJ.tvg rt(og fitv avri)v nQoa^ttvetv dtioQiouro u/Qt

rT^g tni ra uvuxronu tnavodov avrov , rjdi] de inuvatiiQaftm' tv-

Vttog uvri]v nuQtar/jauro , xut Sttnvvduviro aacpeortQov ri ntQi

5 r(~iv Aiyoiitv(ov [ladtiv. uva^.Ujiovoa dt ?; yvvij t« «71' ^Q//]?

ti/Qi rtlovg uvu^td(xoy.ti rov ^uaiXtu. nuQtarriaaro yovv tid^itog

To»' arQari]y6v, xai tf]ri,atv nottirai niQi rov "nnov rtuviy.r]v,
Tv"? yvvuty.og ri(og nQOor(i'<;ti ^uathxf] XQvnrofiivi]g. ivtaruftivov

i)f rov orQurr^yov oixtiov tlvui rbv 'Innov xut (.tt] t§ aQnuyr]g xri]- C
10 lOivru uvriTi, i^dyti nuQU/Qr]fiu rov naQantruafiarog rr]v yvvaixa,
tAty/ov a\pfvdiorurov y.ai y.urijyoQov riov Xtyoftiviov. 7]v arQU-
Ti]ybg dtuoufitvog untnuyt] y.ai ini nolvv /qovov 'laruro ivtog'
fioXig J' ovv itg tuvrbv yivofievog rtav noS^Jov anrtrai rov ^aat-
).i(og fitru y.)Mvi}ftov , xui iy.irt]g iXittvbg yivtxut , ri]V ufiuQroiSa
15 tiuyoQtvactg. ri ovv b fiaotXtig; ri]V fiiv yvvuTy.a fitru riov

nuid(ov udtlffovg i'i laov xul y.li]Qov6fiovg rijg ixtivov Stiy.vvaiv

inoaruatiog, uvrbv di rT]g aQ/ijg nuQuXvit xai vntQOQia dii]vty.ti D
did(oatv. ovr(o (fi).unt/S-r]fi(ov i]v nQog rug uQnayug y.ul rovg i'^

udtxiug nXovrtiv iOilovrug.

20 ^Evi/.ftro di xul ruig olxoSofiuTg uvrbg (iuat).tvg, y.ut rcov

rft/(ov rijg n(t).f(og fityiari]v ivtSei%uro intfii).ftuv , ra /d^ufia-

).i6rtQu y.uruoxQiipug xul uvvxfjiooug xui u/iura ntnoti]xcog roTg
i/OQoTg' u xui vvv ^ioravrat , ri]v ixtivov nQooi]yoQiav iv yQdfi-
ftuoiv t/ovru. ov fiijv u).)m xui noqvug dneXuoug i'§ olxi]fi(xr(ov

3 TttQl libri 21 iitoiijiscczo C 22 naTaCTQSipcefiEvos P

23 eyyt^'Qaftft.sv7}v C

alinm sed ipsum imperatorem caedi mariti sui causam praebuisse. per-
territus imperator nianere eam iubet dum in palatium ipse rediret; ac
reversus statim ad se vocat, ac de re tota accuratius inqulrit. quam
cum ea a principio ad finem usquc recitaret , iiiico etiam dux iste sisti-
tur, et muiiere iussu imperatoris occultata de equo acriter interrogatur;
quem cum asseveraret suum fuisse neque raptu paratum , producitur
extra velum mulier, reuni de vi peractura. qua is conspecta diriguit
et aliquamdlu mutus adstitit; tandemque ad se reversus supplex pedibus
imperatorls sese advolvlt, lacrlmans ac peccatum confitens. ergo impe-
rator eius fiicuitates viduae eiusque liberis quasi iure hereditario ex
aequo addicit, Ipsumque dignitate spoliatum exsilio perpetuo damnat.
adeo infensus erat et iis qui iniuste opes parare intenderent.
Aedlficlis quoque hic imperator operam dedit, murosque urbls
snmmo studio refecit, humilioribus deiectis et exstructis altiorlbus, qui
ab hostlbus conscendl non possent; qui etiamnum stant, noniine eius
Inscripto. quin et meretrices qulbusdam cellulis exturbavit, doraumquc
 108 GEORGII CEDRENI

Tivwv, y.a\ xad^aQug olov fxeivov rov /ctiQov 'isviuva 7ie7toii]y.e Trjv

fxeirov nQoaiiyoQiav (ftQOvra, yuXlei re yMXXtorov y.al (.ityiaiov

y.uieoxejmaev , oneQ eoriv uqti yvvutxeTov f.iovaoTi]Qtov. ovnog

ixitvog fJxe nQog rtjv noQveiav. nlrjV oti ye q>aaiv avrov y.v.XXei
nore &eQunaiviSog ulovra, vnT^QeTOvor^g TJj ^uoiXidi, av/.i(fd^a-6
Qfjvui uvrfj ,
Q(f.dv{.iwg Tore (iiovvra. enel de jjodero (IXtod-rjXtig,
eyrio di xai ttjv GeodtuQur oXtjv yevof.tevrjv rov ndd^ovg xai xarrj-
P 518 (ptioaav , (puaiv eS,eineiv eno/itvvf.itvov y.ui rug /eiQug aiQOVTa nQog
d^eov }] f.ir]v Tore fiovov StoXio&rjVui , xai ovyyvcofirjV aheiv nuQu
Tr/g eavrov yvvaiy.6g. xureoxevuoe de xui avuxroQu ruig euvrov 10
&vyurQ(iai nuQu rbv ovrco xuXovfievov ywQov ru KuQtuvov , vjv

xui eg Tjfiug t(o /qovco xareQyuodevrcov Xei^uva neQtotoL,ovrai.

1 rhv oly,ov hKuvov P 3 onfQ — fiovaavrJQiov om C

12 post 7teQt.a(6^ovTai, C: Bovlofisvog 81 kccI zols ZaQomrjvols ttjv
TTJs ^aoilticcs 6vva(iiv TtoiTJaaa&ai, KataSrjlov, shs xat qpofis^os
avTois §ovX6fievos ^asa&at], 'Icodvvr]v tov avynEXXov SiSdaxaXov
avTOv itQtv %Q7}^aTiaavTa y TtoXiTiv.ijs tvza^ias uvSqu 7tf7t?.r]QmfiE-
VOV Kul TTJ aVTOV alQSaSl KaTftXr^flfiEVOV Kal TtQOS rOUg UVTtQQT]-
TiKOvs ^oyovs SeivotaTov TtQos tbv tc/s SvQias aQxovTa dno-
,

CTfXXti, aXXa re Sovs avza itoXXa ols Qavfid^tTai ^aaiXtvs 'Pco-

fiaCcov Kal to tcoi; dX).oi&vcov yivos ty.TtXrjaatTat, TtQoafniSovs ff^
XQvaiov KtVTTjvdQLa ztaaaQdKOVTa dXXa rd fitv aXXa tcov tiScov
'

rco ufitQfiovfivrj cos Scoqu TtSTtoficpt to XQvaiov 8t oncos tir] avrcji

,

TcaQox^ Tis cpiXoTtfiias xaQiv ^niSti^tcos' tl yaQ afiftov Siktjv 6 «jro-

GcaXsLS t6 xQvaiov txtt OKtSd^stv oog ^ovXtzat, noXXcii SrjnovQ^tv
fidlXov 6 dnoartiXas &avfid^ta9'at a^tos. SiScoKS 8t Kal a/.tvr]
uQos TOVTOts Svo tK XQVOov T£ KUL XiO^cov KaTtay.tvaafttva , antQ
7] KOLVoXt^ia KaXhl x^Qvt^o^tara, ndvro&tv t^aiQcov tov avTOV
Kal Koafimv nQta^tVTjjv. og Srj dcptKOfitvos nQos rr]v Ba^vXcavaj
BaySd vvv dvofia^ofiivrjv , noXvs ft.ev icpaivsTo tK rfjs rov Xoyov
tvQoias, noXvs St Kal sk tou t^co&tv avrco inav&ovvros nXovrov,
ov ficKQd TLva ToTs dnoarsXXofiivois cos avTov Kal cpotTcoai SiSovs'
fitydXa 8s Kal tco ^aai7.tl 'Pcoftaicov nooarJKaTO , id-avfid^tro re
TtaQcc Tcov SaQUKrjvcov Kal inl fiiya i^r^Qsro. dXXd ravTa fitv
iyivtto rmv BaQ^aQiKcov oqlcov inL^dvros avrov. inti St nXr^atd-
COL Kai TM aQxovTL Kal Tovs ex ^aaiXicos StScoKSt Xoyovs, dntLai
mQos ro rrjs dvanavatcos KaraycoyLOv, ivrav&a zo oiKtlov Sii-
StL^t fityaXocpQov kul nQos dnavra St^iov •
i^aiQcov yuQ rd 'Pco-
fiaicov nQdyfiaza xai fjLtyaXvvcov rols icp' OLtxSrjnors alTicc nQos

eain totam expurgatam xcnonem (hoc est aedes peregrinis excipiendis

destinatas) fecit, a se denominatum, insigni amplitudine atque pulchri-
tudlue. nunc est monasterium muliebre. ex eo liquet quam fuerit
scortationi inimicus. fertur sane semel dissoiutius tum viventem , an-
cilLae pulchritudine, quae erat imperatricis pedissequa, deceptum, cura
ea rera habuisse: sed agnito mox delicto, cum videret ob id Theodorara
in summo esse moerore , culpam confessum manibus ad deuni sublatis
iurasse, nonnisi hac vice lapsum se esse, veniamque eius ab uxore pe-
tiisse. palatia etiam filiabus suis condidit, ea regione quae Cariani di-
citur; quorum tempore subrutorum nostra etiamnum aetate exstant reli-
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 109

y>CTiaf de ^aoiXsvg xui t« tov BQvavrog uvuy.roQtt, nQug rip'

TWf ^uQuxTjviyMV oiy.rjfiuTCov o^toiwaiv xuraoyevuoug avru.

Jiai nfQi f.dv T« roittvra idoxti rt xul ivopi^tro /.wyaXoTCQB-

7z/^c QiocfiXog xul d^uv[.iuaT6g , ntQi di rovg rug &itug xal
5 u/Quirovg nQoay.vvovvTug iixovug Xiuv ^uQvg rig xai uvOTi]Qog
xul nuvTug rovg nQO avrov rvQuvvovg (Lfiorijri naQtXuoai q)tXo- B

avTvv q)oiT(Sai xal TcsfiJtofisvoig ntyuXrj ts xal fityiQa ffxsvos ri

aQyvQEov XQVGLOV TtXTjQcov iutdidov. v.aL noxt h\ rolg ^aQ^aQOis
cvv8CTi(6fi£vog Tcov hlQrjftivoiv 8vo TtoXvTeXiZv iHBivcov ayiivcSv
,

oiaQijyyeiXs roig SiaHovotg dnoXtGat to eTiQOV. tog Ss &Qovg rig

dysvvijg ini Trj tovtov dncaXsia iysvsTO, y.al ndvTsg ol ^dg^aQoi
TfJ yidXXsiToi; GKtvovg iymsnXTjy^svoi iTSTQCovTO ttjv ipvxTjV y.al
TtoXXrjv inoiovvTO SQSvvav xal ^TJTrjGtv coars t6 nXansv svQS^^vaL,
TrjviKavTa ovTog to stsqov ifi^aXslv KsXsvaag, kuI to dnoXcoXog
idv cp&siQsaQ^at insincov , sig Qdfi^og rjyays Tovg 2!aQaKT}vovg,
Tfjv TOiavTriv ^iJTrjctv OiUkAov TiaTanavaag. ov firiv dXXd xal o
rmv 'AQd^cov ccqxcov dvTLcpiXcTiftovfisvog ytal rovrov SsvrsQog
6cp&7jvai fiTj ^ovXofisvog dXXoig ts ScoQOig avTov i&SQdnsvsv, olg
avtog ovx r,XiaHSTO, dXX' cog xovv naTa nQoGconov avtov dnsQQi-
TtTSiy iScoQTJauTO Ss yial alxftaXcorovg fxaToV, aQTt ttjj cpQovQag
TOVTOvs i^ayaycov yiai dftcptdGftaci svnQsnsct ytarayiocffrjaag, tu
Ttsv&rjQa Trjg ahftaXcoGiag QdnT] nsQtsXcov. dXXd yiai ovTCog o
'Icodvvrjg inyjvst iisv t6 ftsyaXdScoQOv tov StSovTog , iXdft^avs Ss
ovdaficog , sincov iv dvscst ftsvstv Tscog xai iXsv&SQitx na^' havrotg
Tovg dvSQag, ftsxQtg uv nQsnovaav Tr}v dvTiarjyicociv i^sQydGr]Tai
xai aX}.ovg alxiiaXcoTOvg dvTtSco 2!aQayir]vovg iv Taiff 'PcofiainaTg
xaTSxofisvovg cpQovQaig iGaQi&iiovg aurots. TOVTOig i^snXrjTTS tov
SaQayirjvov xai ovx.sd'' cog ^svov dXX' cog oiitsiov r\ysv avTOV,
cvvsxcog fLSTuyiaXovftsvog yiai &rjaavQOvg Totr? oiiisiovg iniSstyivvg
xai Ta Tcov oiy.rjtMdrcov yidXXr]. yiai STifta tovtov StacpSQOVTCog
axQt Trlg ig 'Pcoftaiovg inavdSov. 1 sytTtas —
2 ytaraCKSvd-
cag avTa' ] inavsX&cov ovv nQog ©socptXov 6 'Icodvvr]g xat Ta ,

xttTa ZlvQiav Sis^tcov, snsias tov ^aatXsa ra tov BQvavToq dvd-

XTopa nQog tjjv tcov 2aQaKr]viK00v oiKrjixdTcov KaTaCKSvaa9r}vat
ofioicoatv, GxijftaTi ts xal noiKtXia firjStv iKsivcov t6 avvoXov dno-
SsovTU, iKsivov TOVTOtg icpiCTaftsvov Kui rf] oiKoSoftfj aQXttSKTO-
vovvTog. snstas rov §actXsa, xal Ta 'sQya inSQarovTO Kard ttjv
iKsivov i^i]yT]atv, svog fiovov xara nQoaO^rjKr^v iQyaa&svrog ToiJ
dvsysQ&svTog tig ovofta rr]g &sot6kov vaov xar' avTOj/ rov koi-
rcova. iSofiTj&r] Ss xara to nQoavXiov rcc.v rotovrcov naXaricov
TQiKoyxog vaoj KdXXsi rs KdXXtarog xat ftsys&si noXXoov SiacpsQcov,
ov ro fiiv ftsaov sig ovofia ysyovs toi; dQxiCTQaTrjyov MtxarjX,
t6 Ss KdToo&sv TovTow sig ftUQTVQCOv yvvaiKiov dyicov ovofiara C.
4 d &s6<piXog om C

quiae. Bryantis quoqae palatium aedlficavit, ad similitudJnem Sarace-

nicarum aedium.
Atque his quidcm in rebus magnifici nomen admirationemque
meruit Theophilus. sed in eos qui cultum divinis imaginibus prae-
starent, nimis durum se atque inhumanum praebuit, omnes qui ante
ipsum fuere tyrannos crudeiitate vincere contendens. nam Michaelus
 110 CEORGII CEDREM

rity.cur. ol fitv yuQ nQoXaftovrtg yttiov rt r/auv y.al Ko^vaTavvTvog

KonQMyvfiog y.ui I\.h/^ui^X b xovxov nuxtjQ b XQUv/.og. b fttv

idioniat ft^ xivi xcuv ytyQUfiftiviov tiy.6vwv , xolv itov yQUffo/itvut

xv/oifv , xrjv ayiog (pojvTjv ty/uQuxxtad^ai , tLg ovn a).Xo) xtvl x^g
TOiuvTTjg uQfto^ovaijg (fwvijg ij fiovoi xtoOtuo, ovx tvaio/o) /?«-
).wv x(p rdi' xi]g yuQ dtog (fcovrjg xoTg (xvd^QCvnoig fttxuSidovg b
O^tog, v^tjXoxtQug ovar^g tiuqu xb uytog nQoaQijiiu, xuniivortQug
ovavjg xijg liyiog y.uxu noXv ovx av xovxovg unoaxiQi]atii. TtXrjv

C rovxo fttv oviog idioniatv, b uqo uvxov di uiicov xui b vibg uv-
xov KcovoTuvxTvog xb ftrfii nQoay.vvtTaOui oX(og uvzdg , &i6(ft)^og 10
di TO firidi /Qcoftuai xuvxug ftOQtfovaO^ui' /uftui^rp.ov yuQ x6
nQbg xu xotuvxu inxoTjOdut, ftovrjV di oy.ontTv xi]V u).i]dtiuv.
y.a&tjQOVvro fiiv ovv ivxtvdtv xuru nuauv rrjv ixy.).ijaiuv ut dtTui

ftoQcpui , d^r^Qia di xul oQvid-tg dvrl rovxcov uvtorr^hovvro , ri]v

rovrov 0-i]Qic6d)] xui uvdQunodcod')] uvoiuv titXiy/ovra. ivrtvdtv 15
^fftrj).oig /tQOi T« uyiu xui itQU xfifti])uu inl rijg uyoQCAg eQQt-
nxovvxo xui icfv^QiXovro. ivrtvd-tv t« rcov xuy.ovQycov inXr^Qovro

D dtafKorrjOiu rcov diu riftijg uyovriov rag dtiug fioQffdg, ftoval^ov-

r(ov , intaxomov , notfiutvoftiv(ov , xul rcov yQU(f6vr(ov uvrdg,
n).riQi] di xul t« oqi] xai t« anijXuiu raJv (Lg xuxovQyiov Xtfi(o dvut- 20
Qid^ivuov xal dixpfi. u^uxovg yuQ rr^QtTod-ut rug n6).ftg roTg fto-

ru/oTg iyxt/.tvaufttvog , xul nuvxu rQ^nov uvrovg dnfXuvviod^ui

Otonioug, ftuD.ov di ftrfii xuru /wquv bQuoOut ro).ftuv , tiQyu-

1 K(tl Kcovaz. 6 K. om C 2 (o v d fitv? 4 uyiav C

9 Kcct 6 — K. om C 11 yuQ ro] yuQ zu fiTjSl C 19 av'
Tcav C 23 id-ianias C

pater eius edixerat ne ulli plctae imagini, ubicnmque ea esset, nomen

sanctus imprimeretur, quod id nulli rei practerquam soli deo congruere
putabat, errore quidem opinionis. cum enim deus nomen deus , multo
quam vox sanctus sit augustius, homini tamen tribuat, quomodo id quod
multo vilius est denegaret? Leo autem et filius eins Copronymus omni
earum adoratione prorsus interdixerant. Tlieophilus autem ne pingi
quidem eas coloribus concessit, abiecti dicens animi esse talium rerum
admirationem , ipsamque solam spectandam esse veritatem. itaque di-
vinae imagiaes omnibus in templis deiiciebantur earnmque loco bestia- ,

rum et avium simulacra figebantur, belluinam et servilem Theophili ar-

guentia vaesaniam. ex eo sacrosancta donaria in foro impuris manibus
iactabantur atque ignominiose tractabantur ; ac sontibus debiti carceres
iis iniplebantur, qui divinas imagines colebant, monachis , episcopis,
snbditis , earumque pictoribus; montes quoque et speluncae iis reple-
bantur qni fiagitiosorum loco fame ac siti necabantur. edixerat enim
Theophilus ne monachis uUam urbem intrare liceret, iusseratque omni
modo eos arceri, atque adeo non tutum erat iis conspici ea in regione.
 HISTORIARUM COxMPENDIUM. 111

aaro ru fitovaoTi]Qia y.ui ijOvyuoxriQiu ntQKfuvri noXvuvSQia , rwv

laQWV uydQUv nQodovvut rijV UQtri^v y.ui ro Uqov tvSvfiu [.n) ^ov-
loutvtov , Xtjiao dt y.ui yuy.ov/iuig 7iQouiQOvfitvo)v rijv i^oyi;v y.ura-

arQt(ffiv, iviiov di ntQi^oXr^g yuroXiytoQovvrtov yul nuQu rovro

5 unolXvftiviov. noXXoi di xul rtZv Qti&vfioTtQOv dtuuovrtov rov
uvtrov xul iy.XtXvfttvov ijOnuouvro ^iov , iftvtov &titov y.ui lodtjSv

y.ui uvrov rov oyrifturog utptid/jouvrtg' y.ui yuQ ovdi Tovrof? rt~ P 519
XtToO^ui rovg ovXXoyovg 6 rvQUvvog ovvtyMQi]Ofv , oV noXXtxyig y.ui

fiovoi dvvuvrui rr^Qtlv xui olov yuXivog rtg iivui rotg nQog ru nixdri
iOuXoytog yuroXioS^uivovoi. nXi]v ov nuvrfi,naai rtSv uv^Qtonoiv

ovdi rort ro nuQQr^oiuoriy.ov rt yui iXtvd-tQiov unf(f<oiTr^otV>

uXXti. rivig riov d-tQftortQtov , noXXoi fiiv xui xud-' txuorov , rtvig
di xui xuruovorudr^v , ojantQ ol rijg rCJv lA^QUftirfJiiv oQfitoftfvot
ftovi^g ftovuyoi, fttru nuQQr^aiug otfd-tvrtg uvrio Xoytxtog tx rt tw»'
iSroig uyioig nuxQuotv ijfitov tiQrifiivtov , /Jiovvaiio rto fttydXto,

^ltQodito xui E}Qt]vui(o , untdtixvvauv tog ov yd^ig xui nQior/V i] B

rtJijv fiovuyiov noXirtia rt icptvQr^rut xui xuruartAOtg, nuXuiu di rtg

xui uQyiyovog. ov fti]v di uXXa xui ru riov d^titov tixovtov fioQ^

(ftofiura untdtixvvov ovvxQOffu t* Tor^ unooxoXotg y.ui ofiodiutru,

tOiiyt ytovxug fiiv b d^tiog unooxoXog ri]v rijg &tox6xov ftOQ(fijV

uvtxvntoatv , uvxog di XQtoxbg b dtonoxr^g r/ftiov xui ^tog rr^v
tuvrov ini rivog odovr^g unofiu^dfitvog uytiQoxfvxxov r^fitv xuruXi-
Xotntv. ovxoi yovv ol dttoxuxoi uvdQtg xi^v xov rvQuvvov uvoiuv

1 81 Tu C nolvdvdQia] noXvtxvSQcc
nsQKpctvij kccI KoafiiTid
TiciTaytoyia P 8 noXXaKis om P 23 hvoiav C

quin et monasteria atqne otii sacri cansa conditas aedes profanis homi-
nibus frequentabat. interim pii homines, qui prodere virtutem sacrum-
que vestitum nollent, fame ac cruciatibus mori malebant. nonnulline-
glecto habitu peribant: multi etiam, quibus minus erat virtutis studium,
hymnis ac cantionibus sacris ipsoque etiam vestitu dimissis, liberae ac
solutae vitae sese dederunt. nam hos quoque coetus imperator dissi-
pavit, qui soli ad refraenandas cupiditates hominum faciebant. neqne
tamen eo tempore prorsus dicendi libertas ex hominibus sublata fiiit,
sed quidam animo calidiores, vel singuli vel etiam facto agmine, prin-
cipem reprehenderunt. horum praecipui fuere Abramitae monachi , qui
libere in conspectum eius progressi ex sanctorum patrum dictis magni ,

videlicet Dionysii Hierothei et Irenaei, demonstrarunt non nuper vi-

vendi rationem institutionemque monasticam exstitisse, sed perantiquam
esse: sed et sacras imagines ipsis fuisse apostolis familiares, quando ct
Lucas divinus apostolus dciparae formam depinxerit, et Christus domi-
nus deusque noster linteo inipressam sui effigiem nullo manus minlstcrio
elaboratam nobis reliquerit. hoc modo divinissimi isti viri cura tyranni
 112 GEORGII CEDRENI

e^t)Jy'^uvTtg xat r^v d^i^QtcDdiav rcp G(f6SQa naQqr^atmO^rivat ixxa-

Itaai.itvoi f.i£Ta noXXag aly.iag rt xai ^aauvovg rrjg nuXtiog i^coQi-

C adTfaav , rbv dt rov nQodQ6f.iov vabv Tbv ovto) xaXovf.itvov tov
(fo[StQOv xav r(o Ev^tivcp Siaxtif.itvov novTco xaTaXa^ovTtg , xai
raig ix riTiv fiaGTiyiov nXriyaig nXeicog y.aranovj^&ivTtg , rT]g avcoS
7Jj^tu)g rf^icod-riaav. lov xai tu rifua acofiara uTucpa tQQififiiva
elg rovdu(pog awa inl nXtiarov 6itTi]Qrjd-rjaav /qovov , ftixQt otov

ntaroi rivtg uvaXu^ovrtg tuvtu ixi']dtvauv xui xuraXXr/Xcog iTifitj-

aav ToTg vntQ XQiarov xoi; 9-tov fiuQrvQrjfiuaiv, i^fdfiiXXu rov-

roig xul uStX(fiu xui Ttg fiovuybg 'irtQog intSiiS,uTO , nQog uQ/rjV 10
itQcoavvi]g uqti uvuSQUficoV t^riXov yuQ d-tiov nXr^ad^t^g xara
TiQoaconov tarrj rov rvQcxvvov , xal liXXu fiiv Sitiiiov ovx oXiya,
D xui rb rov unoaroXov Si HuvXov Qt]Tbv tovto Stj to (fdaxov
"ti rtg vfiTv tvuyytXiQtrut nuQ^ o nuQtXu^trt , uvdd-ffia taTCO."
uXXu xul TOVTCO nXf]yug inid-tig ovx bXiyug, inttSrj OTaS^rjQortQog 15

tdo'§tv iv rfj StuXtS,tt, n^bg rbv ^luvvijv t^unooTtXXti , xud^rjyrjTrjV

rov TVQcxvvov ytyovoTU xul StSdoxuXov , SiaXtxrtxaTg unoSti^tai

TOVTOV ntioui iyxeXtvodfitvog. uXXu xul tovtov o ytvvuTog «j'W-
viarrjg ov oo(fitoTixuTg xul StuXtxrtxuTg unoStC^totv , unooroXtxoTg
di xai evayyeXtxoTg Qi]fiaGtv atpcovoTtQov i/&vcov uniSti§£. xui2f)

rort ftiv ovx oXiyug ndXiv Xu^cbv i'^0OTQuxit,tTut , votiqov Si Tf3

fityuXco GvGTug ^lyvarico y,al /qovov rivu GvvSiUTQixpug uvtco xul

9 (lUQTVQijeccaiv C

inscitiam atque saevitlam redargnissent , ob summam dicendi libertatem

multos cruciatus atque tormenta passi, urbe etiam in exsilium relegati
sunt. qui cum ad fanum loannis baptistae, quod Terribile cognomento
dicitur estque in Euxino ponto situm, pervenissent, ttageUorum plagis
prorsus confecti in coelitum coetum abierunt. eorum cadavera insepulta
in solum proiecta diu admodum integra manserunt, donec pii quidam
ea humaverunt, et eodem quo Christi martyros honore dignati sunt,
germana his sunt facinora monachi cuiusdam iam ad sacerdotium pro-
vecti. is divino mentis ardore excitus in faciem tyranno restitit, et
cum alia multa disseruit, tum illud Pauli dictum protulit (Gal. 1) "exse-
crabilis esto , quicunque aliud ab eo quod accepistis evangelium vobis
tradit." sed hunc quoque multis verberibus mulcatum imperator , cum
in colloquio constantiorem videret, ad lannem suum quondam praece-
ptorem ac magistrum misit, raandato ut iis monachum dialecticis demon-
strationibus a proposito diduceret. istum quoque lannem praeclaru»
iste certator non dialecticis aut sophisticis ratiocinationibus , sed apo-
stolicis evangelicisque dictis pisce magis mutum redegit. ac tum denuo
multis affeotus verberibus solum vertere iussus est. post vero cum
magno Ignatio aliquamdiu conversatus ac de subsecuturis vaticinatus im-
 HISTORIAIlUltt COaiPENDIUM. 113

TieQl Tuiv f.iiWoyTwv uvadi8uS,ag jSuGtXtiov (tjv yuQ xal TiQOOQaTi-

xov riiuoixivog /aQiajxaToq) , tiqoq xvqiov t^t3rjf.irja(.

Taig Jf &eiaig eixoatv o TvQuvvog anexO-av6/.ievog eanevSe P 520

navTag t,0}yQd(fOvg e^ dvd-Qatntov d(paviaai, rj to ^^v utQOVfitvovg
5ef.inTveiv Te TavTatg xa\ cog ^t^r^Xu tivu en* edd(povg xuTunaTeiv,

nQog TOig uWoig Se avyxuTea/ed^r] xal o [xovuyhg yldt,aQog , neQi"

fior^Tog T7]vty.avTa xutu Trjv ^ioyQafftxi]v vndQ/wv Tt/vrjV, xa\
nQojTu [.lev d-eo/nd/og &(t)neiaig uvtov eneiQUTO vnonoteiad-ai'
log de xQtiTTOvu tovtov ttoQU xoXaxeiag unaatig , nQog ttjv gvv-

\0TQO(fov dneXSe ^iav , xaX ToaovTOV uvtov Tutg fiaadvoig xaTr^xiaev

(bg f.ir/Se neQtytvtod-ai ex tovt(.ov vof.ii^ta&ai. xal ovTtog e/ovTU
novi]Q(Jog Tov otofiaTog Staf.aoTi]Qi(o xud^tiQyvvaiv. enel Se env- B
d-eTO (og dvaQQuiaag uvd-ig uvaaTrjXoi Tug Qeiag f.ioQ(fdg, exeXevas

ntiaXa otSrjQd dnav&QuxiodtvTa Tuig nuXdfiaig uvtov iniTe&ijvut,

15 ffioaxeTO ovv to nvQ Tug adQxug, u/Qi noTe unayoQevoug o ud-Xr^-

Ti)g txeiTO rjftid-avrig. dXX' eSei tovtov vno riyg d^eiag /uQiTog
SiaTi]Qeiod-ai xal TOig voreQov tvavaf.ia, od^ev o TVQuvvog eneiSTJ
Tu TtXevraia nvtiv efidv&avev, ixtoiaig Tijg Stonoivi]g xai tivcov

uXXvov yvi]aiiOTdT(jOV avTfj dnoXveTUi Trjg iiQXTijg , xul nQog tov

ZQvahv Tov dyiov nQoSQOfiov Tov ovtco xaXovftevov tov cfO^tQov
tvunexQv^rj , xal ovTCog dg ei/e nXi^ycov elxova SteTvncoae tov C
uQoSQOfAov f-ii/Qt noXXov Staaco^ofitvrjv xai Idoeig iniTtXovoaVm,
xal TuvTa f.iiv jOTe, fieTU Si t^v tov rvQdvvov xaTdXvaiv Tr^g

7 Sia C 8 TiQOTSQOv C 14 ixnccv&QttxcocavTtxs C

17 tvavafia add C 19 avr^ C

peratoribus (nam et dono praescientiae futurorum deus eum dJgnatus

fuerat) ad dominum commigravit.
Enimvero Theophilus animo in imagines infensissimo statuit omnes
pictores e niedio tollere, vitam non aliter servaturos quam si ea con-
spuerent et ut profana humi conculcarent. inter alios captus ea de
causa fuit etiam Lazarus monachus, eo tempore ob artem pingendi no-
bilis. atque hunc primum imperator blandis verbis subigere intendit:
post ubi hominem adulando capi nequire sensit, ad vim sibi familiareiD
conversus , tormentie ita excarnificatum ut vita excessurus putaretur in
carcerem coniecit. cumque eum aegritudine sublevatum denuo sacras
formas pingere audiret, laminas ferreas ignitas palmis eius applicari
iussit, quae carnes eatenus depastae sunt, dum victus malo semianimus
iacuit. tum, quia eum posteris servare volebat divina clementia, ty-
rannus animam eum iam agere audiens, deprecationibus uxoris atque
huius intimorum motus eum ex carcere dimisit. ita is deinde in fano
Prodromi, quod Terribile dicitur , occultatus imaginem Prodromi, ut-
cunque sancio corpore, depinxit tamen; quae diu duravit morbosque
Georg. Cedrentia tom. II. 8
 114 GEORGn CEDRENI
do9-odo§ov niareMg avaXafi^darjg ttjv tv zij Xalxfj ehova tov
dtavd-QoiTiov ^Itjoov Xqiotov oly.eiaig xiQoiv dveaTrjXwotv. oviog
fiayMQiog yldl^uQog naQaxaJMVfievog vnb t?)c: d-av[.iuaxrjg Qeo-
dtoQug rr^g ^aaikiSog avyyviufj.fjv dovvai rt xai uhriaaodat rtp
Tuvrrjg uvdQi "orx adiy.og b debg" {'(jp?/, "w ^uoiXtaaa, iniiM-5
&ia9^ui. rijg 7]fiwv uydnrjg xul to>v n^bg avrbv y.ontov , iy.tivov di

rb fitoog y.a\ t^v vntQ§uX'kovaav fiaviuv nQortfiijaui."

D \dlla Tuvxa fiiv vartQOv' 6 di fituQbg rvQuvvog rbv ofiolo-
yrjrTjv OtocfdvriV y.ul OtodtoQov rbv uvrov udtXtfov , ini aotpiti

StatpiQovrag iStjov tcHv noXXtov, y.aru rbv tow ylavatuxov TQixXi-iO

vov nuQtarrjaaro Srifiooia dtaXi^ofiivovg ntQl tT]q niarttog. ical

"«yc dt]" qttjaiv, VfitTg to xardQaroi riai ntt&ofitvoi QrjOtai rijg

yQUtprjg ru eidtoXu,^^ tm? uyiug tiy.ovag uy.oXdarto yvvofiri xal

yXfjooo]] y.uX(av ovrto , ^'^nQOoy.vveZre , xul to^? noXXovg xal firj

ay.eQuiovg ovrto noieiv uvaneid-txe^^^ nQoaexi&r] Se xul uXX^ arrwiS

^Xdatprjfia xal dnr^y^r] x«t« ttj^ uyiug elxovog XQiarov rov d^tov
7]ft6jv dvaidtoreQtf. tpwvf]. oi iii fiuxdQtot "ifitpQuxd-tir] rb axofia^
tinov To XuXovv y.uxu xov d^tov uvofiiuv.'^ b di y.Qvnrtt fiiv Tttog
TijV Xtovrrjv , rrjV di uXtonexriv vnoy.QiveTai , xal XQrjOitg nQOtprj-
rixitg dnfjTti y.ul fiuQTVQiag rug tixovug intrQtnovaag nQoaxvvti- 20
P 521 Gd^ai. d-urtQov Si tujv dStXtptov rov fiuxuQirov Ototpdvovg QVjoiv
Tiva ix rrjg tov ^Houtov nQOCptQOvrog nQOfTjrtiag , ovx t/ttv ovru}

1 OQ&oSo^ias C 10 AavGimiov C 14 fi^ om C 16 xal

dnTjx^ add C 21 %tocpdvii C

sanavit. et post mortem Theophili rera religione rursum effulgente

iniaginem lesu Christi dei et hominis, quod est in calce, suis manibus
condidit. idem ornatus a Theodora praeclarissima imperatrice ut marito
suo ignosceret veniamque a deo impetraret, "non est ' ait, "o Augusta,
deus ita iniustus, ut nostrae dilectionis et ipsius causa toieratarum ae-
rumnarum obliviscatur , iisve Theophili odium et nimium furorem prae-
ferat."
Ceterum impurus tyrannus cum sentiret Theophanem confessorem
et fratrem eius Theodorum aliis sapientia multum antecellere, ad Lau-
siacum triclinium se sistere eos iussit, publice de religione disputaturos.
atque ibi "agedum" inquit, "exsecrabiles, quibusnam sacrarnm literarum
sententiis persuasi, idola" (sic sacras imagines animo et ore impotenti
vocabat) "adoratis, multitudinemque hominum imperitorum eo adducitis
ut idem faciant?" sed et impudentissima voce alia quaedam impie
contra sacram Christi imaginem effutivit. ad haec beati illi dixerunt
'utinam obturetnr os, quod inique deo obioquitur." sed Theophilus
aliquamdiu occultata leonina vulpinam pellem prae se tulit, ac oracula
divorum vatum et testimonia sibi proferri postulavit imaginum venera-
tionem concedentia. et cum Tbeophanes iocum ex Esaiae vaticiniis ad-
 HISTORIARUM COBIPENDIUM. 115

ravTTjv uvTtXiytv o Qiocftlog, xaJ «/<« rrjv tuvrov ^i^Xov uveXiv-

TMv tSiUvv rd/a Tovg Xoyovg ntarovg. wg di vivod-tvad-ai vti^
uvTOv ov fiovov d^ ravrrjv 6 uytog ini/Soa, uXXu xul nuaag rug
ooai iig rrjv avrov tXd-ovaai trvyov XiiQa, txiivrjV iXtyt nQorid-i)g
Sitrai nQog uvrov rrjv jSi^Xov rr^v y.aru rrjv narQiaQ/ty.rjV tv rio
Q(af,idi'Tr} xaru rrjvSt rijv d-iatv xiif.iivi]v ^t/SXto&rjxrjv tig nioriv

rwv 7uyof.iivtov. inti yovv rtg aniaraXro xal d-uTrov rj Xoyog

rjyayt rb /St/SXiov, ixwv f.tiv dvtXirrcov 6 ftaaiXivg rjfidQravt rov
j9i/3h'ov , xai aioyvvofitvog vntQtn7]da fiiv rijv ^i]TOVfiivi]v cfQdotv, B
10 iv liXXoig Si xal uXXotg inottiTO rr/v wg S^ vno rov fiu-
C,'^T'}]Oiv.

xaQiTOV Qtocpdvovg uvtSiduGxtro SaxrvXodtixrovvrog wg ini rQia

qvlXa Sta^i/Sdoag rb ^r^rovfitvov xaTa7.d/87]g , ron 6rj firj cfiQcov
rovg rijg naQQr^aiag iXiyyovg , avvtidwg di xai rrjv uXrjd^ttaV
tyovoav ovrcog, rb icog rdn unoQQixfJug ftuxQO&vfiov xat rbv ^iJQct
15 dvuxaXvxpag ov dixatov" icprjOS ^'^^aoiXiu vnb rotovrcov uvdQcJov
ivv/^QiKiod-at ," xal Xotnbv nQooird^e rco rov udavaiuxov fitao-'
xr^nico uvrovg unrty&ivrag Qa^Stad^ijvui Qd^Scov cfOQuTg ^uQvrd-
ratg ciyQt rwv Staxooicov , xal roTg fiirconotg avTcov iniyQucf^vat
/SuQ/SuQtxcvg iyxivrr]d^ivrag ovg avvTid^tixt XijQOvg lufi^ovg. tlai C
20 (5t ovTOt.
navTCjOv no&ovvrtov nQoarQiytiv n^bg rrjv noXiv
onov ndvayvot rov d-iov Xoyov noStg

7 post Xsyoiiivcov P xofiiG&rjvai, 11 BanruXoSsiKTCog P

17 ^aQVTazcov C 19 ivi.Y.tvTri%'ivrai libri iaft^ixovs C

duceret, respondit Theophilus eum locura non ita habere, simulque

suum librum explicavit. ibi Theophanes vociferari non hunc modo li-
brum, sed omnes quotquot in manus Theophili pervenissent , corruptos
esse, postulare ut ex patriarchae bibliotheca Thomaitica codex (simul-
que demonstrabat quo is loco esset repositus) afferretur, dictorum ve-
ritatis indagandae causa. celerrime eo missus quidam codicem attulit.
quem sponte sua revolvens imperator studiose a proposito aberravit,
verecundia ductus , et locum de quo agebatur transiliens alibi quaesivit.
cum autem Theophanes intento digito eum doceret, si tres paginas re-
volvisset, fore nt in locum quaesitum incideret, imperator libertatem
reprehensionis non ferens, et veritatis conscius, patientiam eo usque
servatam abiecit feraraque patefecit. indignam enira esse rem dicens
imperatori a talibus hominibus iiludi, abduci eos in hortum Lausiaci
interiorem iussit, ferulisque usque ad 200 ictus gravissime concidi.
quin et frontibus eorura barbarico more notis impreseis inscribi iussit
ineptos hos a se compositos iambos.
cunctis ad urbem accurrere affectantibus,
'
castissiiaos in qua dei verbum pedes
 116 GEORGn CEDRENI
VoTr](Tav elg gvgtuoiv zrjg otxovi.itvrigj

bJ^fd^rioav ovTOi rw oe^aGjiiUi) totko

Gxtvri novi]QU deiGidaifiovog nXdvr^g,

ixeToe nokXa Xotnbv i'^ uniGTiag
nqa^avTeg alo/^a Seiva Svooe^ocfQOvwg, 6
ty.eXd^ev ^KuS-rjoav ug unooTUTau
nQog rrjv noXiv Si rov xQUTOvg necpevyoreg
ovx e§a<fi]xav rag dd^to{.iovg [xojQiug.

od^ev YQuqjevTeg ug y.ay.ovQyoi ti)v d^tuv

xaraxQivovTui xal Sicoxovtui ndXiv. 10

D TOVTOV Si d-uTTOv yevof-itvov ixeTvot fj.ev rbv Trjg of.ioloyiag xat

xuQTeQiug uvedrjGuvTO OTeipuvov , ovTog 8i b oo^uQog xal ndvTCOv
a9^h'a)v d&XicoTeQog naoiv dve8eiy&i] ^Xdoq)7]f4og xul 8i(6xT7]g xal
fuv nconoTe xaxo8o'§iov xuxodo^^oTeQog.
jyieTu To yQuqj^vui roivvv Tug o-ipeig ot ofioXoyr^Tul elglS

vneQOQiav ioTuXr^ouv. nQO tovtcov 8i xai o ayiog Bled^oStog elg

Tiva vTJoov iv Td(p(o xud-eiQydr] ^tov, ufia dvolv uv8QO(p6voig, iv

fo rdcpcp 8iu Tivog iTQHpeTO uXittog, ov 8?] uXitu tvQovTeg 61
aytot Qeo(pdvrjg xui QeodcoQog, xui rd xut^ uvtov nvd-ofievoi,
8td Tov TOiovTov uXtecog yQucpovot t<o fxeydXca l\Ied^o8ico jdSe, 20
P 522 T(^ ^<SvTt vexQco xal vexQco ^corjqoQCO,

13 d&Umv om C 15 (istu — 117 6 avvdeantovs om C

fixit, generi salutem ut humano daret,

apparuere et venerando in loco,
isti
superstitiosi erroris vasa pessima.
et inde, multa postquam perfidi deo
facinora patravissent turpia impie,
ut desertores vertere iussi sunt solum.
fugaque in urbem iianc delati, imperii caput,
non destitere ab impia vaecordia.
compuncti igitur, facinorosi velut, notis,
ex urbe damnati pelluntur hac quoque.
his ita statim peractis, isti quidem confessionis et constantlae reporta-
verunt coronain, suntque inscriptis frontibus istis versibus in exsilium
acti. ac ferox imperator, omnibusque mlserior miseris , ab omnibus
iudicatus est impie deo obtrectare
,
pios persequi , et quotquot unquam
perverse de rebus sacris senserunt, eorum superare perversitatem.
Ante hos etiam sanctus Methodius in quandam insulam rele-
gatus, vivus cum duobus latronibus in sepulchrum inclusus fuerat,
in eoque a piscatore quodam nutriebatur; in quem piscatorem cum
incidissent Theophanes ac Theodorus , et Methodii rerum quis esset
status ex eo cognovissent per eundem in hanc sententiam scribunt
,
ad eum.
qfli vivus inter vivos eaae desiit,
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 117
valovri TTjV y^v xul natovvrt tov nolov,
yQamol yQacpovai Seafiioi rro deafiio),
TiQog ovg xal avrog uvrtyQaijJt dia rov avrov uXttcog
rovg raig fii^Xotaiv ovquvwv y.7ir^aiyQU(povg

5 y.u\ uQog fiiromu aiofpQovwg iariyf.itvovg

TiQoaeinev o ^wd-unrog wg avvdeafdovg.

nQog rovroig di xal rbv fiaxuQiri^v 3/liyuriK, rov avyxe7.Xov
rijg y.uru ri]v uyiav noXiv exxXt^aiug, avv ereQOtg noXXoTg uaxtj-
ruTg rfj tpvXuxf] xud^eTQ^e, r^ noXv/Qovio) xuxcoaet vnu^ut rovrovg
lOxaQudoxwv.
Kui T« fiev xura riov ayliov rotuvra avrip veuvnvfturu , xal B
ovriog rbv di' ^ftug orpd^evru uvd-QO)nov , &ebv ovru ulr^d-tvov,
v^Qil^e, xui rovg uvrov uT^rjd-ivovg d^eQunovrug ov /3Qu/eT /^qovm
xul neQib)Qta[.iivto xuru nuvra di rbv r^g ^ar^g avrov /qovov axu-
15 xov xui unjxearotg xad^vne^aX7^e avf.i(poQuTg. IfpilortfieTTO Se xul
fie7.(odbg eivut, dib xul vfivovg notajv rivug xui art/t]Qu fie7.iuov

adeadui nQoerQenero ' fted-^ lov xui rb rov rertxQrov rj/ov "e^Xo-
yeTre" ex rov xuru rtjv rj' (pdrjv '^"uxove xoQif^ fie&uQftoadftevogf
xul Qvd^fibv ereQov nuQua/tuv , ev ri] rov d-eov ixx7,i]aiu eig im^~
Wxoov adea&at ditOQiauro. tpeQerui de xui rtg Xoyog tog eQton rov

fie7.ovg fiu7.X6fievog xara rrjv fieyuXrjv ixxTitjaiav iv (puidQu navi]- C

13 XQovqy nt(iioqi^(ov P 17 tb om C 21 cpcetSQccis ncevij-

yvq£(Hv P

vitamqne praebet mortnns, terram incolens,

polunique obit, vincto gravati vinculis,
frontes ei scribuntque inscripti literis.
rescripsit Methodius opera eiusdem piscatoris:
quoruni libris inscripta sunt coelestibits
nomina, piaeque frontes compunctae notis,
hos qui sepultus ante funus est suum,
vinctos salutat, et ipse vinculis gravis.
Theophilus praeterea beatum quoque Michaelum, eccleslae qnae eat in
sancta urbe syncelium , una cum multis aliis monachis in carcerem com-
pegit , diuturna miseria eos se snbacturnm sperans.
His ergo in pios facinoribus eum qui verus deus propter nos hu-
manam naturam induit, contnmelia affecit, genuinos eius famulos non
exiguo tempore circumscribens , sed per omnem vitam suam eos vexans
ac extremis affligens malis. impendit qnotjue cantilenis operam, hymnos
(^uosdara et carmina componens ac canere ea iubens. de quibus est
'
benedicite" quarti toni, quod ex "audi filia" octavi toni translatum a
se atque concinnatum in ecciesia dei clara voce cani mandavit. ac fe-
runt eum carminis amore illectum, in solennibus ad magnam aedem con-
ventibus, ne manus quidem ad cantum artificiosam agitationem detre-
 118 GEORGII CEDUENI

yvQii ov naQrjTTjaaTO To XitQovofuTv , dovg xfo x^^TjQM vniQ tovtov

yqvGiov liTQug ixatov, xai xo GTi/rjQov di ro xutu t^v ^aiO(p6~
Qov, TO "f^fX^fTf ^d^vri, i'§iXd-iTe xul laol/^ tov ixtlvov (puGlv
elvai Toy.ov ipv/ijg.

^Enil di y.al rag neQi ri^v x(q)aXrjv TQl/ag oXlyag fx (pvGHog 5

ti/tv y uvu(pdlag Tig wv, &iGniGf.iu i^e&eTO nurtuyov iv /qm rug
TQi/ug unoxeiQeiv xu\ (.11] Tivu'^P(jO(.iutov ovtu neQuniQO) ravTag tov
TQu/i^Xov (piQiGd-ui Gvy/coQeiv , Tov 8e To Soyfia nuQOQOJvTa nol.-
Xuig aixtXeG&ai ixixGTt^i, r^v twv nQoyoviav 'PtOfiaicov uQeTrjv enuv^
ayetv ^Qevd-vo^ievog. 10
D JlevTt Si d-v/uTeQiav vnaQ/biv nuTrjQ , wg nQoXa/3(hv b Xo-
yog ane<pr]ve, xul uQQevog eQi]i.tog yovijg , t^v nuGoiv eG/uT7]v
MuQiav vneQ^aXX6vT(ag dyancof.ievi^v uvtm detv coi]d-i] Gvl^ev'§ut

dvSQi. b vvfKpiog 6e rjv rrjg tcov KQr^vtToov yevtag, /(joQug r(vv

lAQfieviQ)v, IdXt^tog Tovvofia, M.coGi]Xi rrjv eno)vvf.iiav , tw eiSet 15

WQaTog, dxfxuL^cov t^v rjXtxiav. nQ(jOT(x fiiv rfj raiv nuTQtxioov xai
uv&vndrtov Tif.ti^Gag a^ia, elra xui /.tuytGTQOv xui vGTtQOv Kui~
CUQu , GTQaTev[.iuTu T£ Sovg uvT(p ixuvu nQog rr^v udoyyt^uQSiuv
e^enefiipe /Qeiug xareneiyovGi^g Tiv6g. xal 6 /.liv dnrjet xtxXtZg rd
P 523 xkt' uvrrjv e^uvvcov, xai oigedoxeirt^ ^uGiXeT. dio xui ^]x/.iu'C,e20

f.tiv nQog uvrhv nod-og , Gvv^x/.iul^e Si xui e^ dv&Qconcov (pd^o-

vog, xul Sie^aXXov avTOv wg rrjg ^uGtXfiag eni&vi.tovvTa, nQOGTt-

2 GTi%eQov C 3 iliXd^axB C xal ora C 6 naQa C

6 iv XQfp add C 10 ^ovXo/isvog P 14 KQivizav C
16 jtQcotov C. an ov tcq.? 20 avzov C

ctasse, clenimque musicae exercendae causa centum libris argenti do-

nasse. quidam eius ingenii foetum etiam carmen quod festo Palmarum
die cantatur ferunt, cuius initium "exite gentes, exite populi."

Quia vero a natura paucos capitis capillos habebat, et erat recal-

vaster, ideo edicto edito iussit crines ab omnibus tonderi neque ab ullo
Romano ultra collum demissos gestari; sanxitque edictum gravi flagro-
rum supplicio, priscorum Romanorum virtutem revocare studens.
Cumque haberet, ut supra raemoravimus, quinque filias, et mascula
prole careret, ex iis minimam natu et impensius sibi .Veliquis dilectam,
nomine Mariara, statuit viro nuptum tradere. maritum ei delegit Ale-
xium cognomento Moselem, Armenium gente, ex Crenitarum natione,
forma elegantem ac florentem aetate. huic patricii primum, deinde
proconsulis honorem contulit, deinde magistrum ac tandem Caesarem
fecit, exercituque copioso instructum in Longobardiam misit , rebus ita
poscentibus. eo profectus Alexius rem praeclare gessit et ex sententia
soceri. quo factum est ut crescente eius desiderio simul invidia quoque
augesceret; criminabanturque eum nonnulli ut imperii cupidum. addc-
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 119

^tVrf? log drinoxi t6 a rov d- y.aray.vQuvaai, aneq Srj nvr&avo-

(.itrog KaTauQ , y.a\ TOtl (pd-ovov oJaniQ uxQouiftfvog , noX7.u tov
(iuaiklioq edtero avY/MQr^&tjvui avtov nQog t6v (.lOvriQrj /.ifruru^a-

ad-ui fiiov. dXXa rovro fj.h 6 ^aailtvg ovx ?ntrQiyje, rrjv yrjQeiav

Srijg d^vyarQog evlu^ovf.itvog, xal 6 KaTauQ 1'f.itvev eqi^ rjav/iag

roTg d7]fioaioig evuayo%ovf.ievog. log 6* unere/d-i] rto ^aaileX b

]yiiyui]X xul rj rov KuiauQog yufierrj JMuQia rov ^iov fierrjDiU^e,

ruvrrjV fitv oviMg erifti]oev ilg rov rey.Qov avrrjg ev luQvuxi O-tTvai B
neQiTjQyvQWfitvri , xul davJJav dovvat.TM rd(fM roTg ecp^ o%ig d-i]-

IOttotc iyy.Xrjfiuaiv dlovaiv dvd-Qwnoig. rbv 6e lAXe^tov Idd^Qa

fieruru^dfievov y.ui rb fiovuytxbv dfi<fieadfitvov ayrjfia, enei firj

intid^e rovro uno^aXeTv , fioXig euaat, dedioy.iog avrai eig tvdtai-

rrifxa ro re y.ard XQvaovnoliv ^uatXtxbv fiovuarrjQtov , eri de xal

t6 ToiJ SQvat(x)g y.al rb xaru ri]v ^EXuiuv. ixtTvog de r(o xaru
15 rr]v XQvaovnoltv ovri fvSiairtxifitvog , enei nore neQindrov eder]d-r}

xui xaru rbv lAv&efiiov Xeyofievov ronov eytvero , tV.ero rovrov

dtu ^aatXtxrjg nQoard'§ea)g e'^(ovr]aaad^ai' Iv lo xal ftovaarriQtov C

xuruaxevdaug no).vre).tg, rbv §iov ix).ifindv(jov ire&i] ixtTae , avv
avrio de xai b rovrov udtXcpbg Qtodoaiog ig narQtxiovg rtXtoag,
20noXXu yv(OQiofiura rijg avrov aQiorrjg ^tor^g iv tw fiovaorrjQi(o

xaraXinuiv.
Tov Se uQyrjyov rwv lAQdjSiov ^TfinQurjX xard ^PiOfiaivov ixy

8il nots?
1 dsi nor\? naraKQaTrjcai
nccTaKQarrjcai C 2 djtoxQOViisvog C
14 BvQascos C 22 'ifi^QaiiX C ,

bantque, fore ut A in th imperium aliquando occuparet. Caesar ubi

ea ad ipsum sunt allata, vocesque aemulorum audivit, multis ab im-
peratore contendit precibus ut sibi permitteret ad vitam monasticam
transire. sed Theophilus filiam marito viduare non sustinens id dene-
gavit. proinde Alexius suum statura tenuit, tutusque et securus rem
publicam gessit. at postquam imperatori tilius Michaeius natus est, et
Caesaris uxor diem suum obiit, Theophilus tantum filiae defunctae ho-
noris detulit, ut cadaver in arca argento obducta reposuerit et cuius-
cunque flagitii reis sepulchrum eius asylum constituerit. Alexium vero
ciam vitam habitumque monasticum amplexum cum ab instituto suadendo
non deduceret, aegre missum fecit, eique dono dedit regium quod erat
Chrysopoli monasterium , Brysei quoque , et quod erat ad Elaeam , in
quibus vitam degeret. Alexius in Chrysopoiitano vixit. cumque ali-
quando deambulandi gratia ad locum venisset qui Anthemii dicitiir, im-
peratoris mandato impetrato eum emit, suraptuosumque ibi condidit mo-
nasterium; in quo post mortera sepultus cst, ct cum ipso frater eius
Theodosius, qui patriciam dignitatem consecutus multa optimae suae
vitae documenta co in monasterio reliqucrat.
Cum autem Impraelus Arabum dux expeditioncs contra Romanos
 120 GEORGII CEDllEINI

atQatfvaavtog xal l OiocpiXog avti(pikotii.iovf.uvog T^fiaiv, anav

diog uno^aXwv. el yaq rt y.ul nQooijv , aXX^ rj rwv avvovtwv
tiirto uvSqcov xata noXt/.iovg neiQa xai yevvai6ri]g log noqqwtatto
Tovto eTid^ei. Qeo(fol3og ol uvdQig tjouv xai BlavovrjX. uXk' b
D l-iev JMavovrjX SijXog tjv in^ uvSqiu xu\ avtotg toTg evavtiotg, rov 5
atQurov rcov avaroXixcov xaraQ6,ag enl rov ^eovrog, xal rov nQo
uvtov ]Miya7]X innoxoficov b nQcotog yevoj.ievog' nQCotoatQcxtOQa
rovtov cpaoi. drjXcoaei de xul rbv Geocpo^ov b loyog, o&ev re xai
oncog ex TleQocov xatayojiievog rco ^aaiXei ylyove yvcoQi/:iog xai rijv
u8eX(pi]V avtov elg ydf^ov rjQ/xoauto. eig nQeo^eiuv rig nore rcov 10
ex ^aaiXixijg aeiQug IleQacov u(pix6[xevog elg r^v Kcovaravrivov-
TcoXtv, ovx ex voiAt/nov avvacpeiag ex Xad-Quiag de xui XQvcpiag
rovtov unorexcov unedrj/.ii]aev. enei de v6/iog unuQu/iarog roig
HeQOuig eari (.irj riva rrjg avtcov uqyiig eyxQatij yevtaS^at /irj rijg

fiaotXixijg ovtu aeiQug, e^eXtnov Se ex rcov avveydiv noXe/tcov vnb 15

rcov jiyaQi]Vwv eXud-tvreg oi rijg ^uaiXixijg oetQug , rovrov rbv
Qeocpo^ov noXXuxig OQ/ii^aavreg ol IlaQaat avaXa^tod-ai unb Kcov-
P 524 otavttvovnoXecog rov jSaotXevoai en uvtoTg , xai nQeo^eiuv Stu-
(poQOV 7iotr]oavteg nQog QeocptXov , xai eiQi]vixug onovdug vno-
c/6/itvoi di' uvrov ytvlod-at, ovx enetoav rbv Gt6(ptXov rovtov20
ixdovrat, uXXu /luXXov dta rovro uvuytt avtbv b Gt6(fiXog elg

ri]v tcjov natQtxicov rt/iijv xai rf] tavtov aSeXcfi] ovvotxi^et, txa-

3 nOQQcotarov C 8 rbv ©eo^oPov] ra xcctu Ccpas C

14 (pvXrjs C 16 rovzov xbv — 22 narQiy.icov rt/iriv] iq)SQ£ro
di xul Xoyog ttoXvs iv JTfpff/St cog tLrj rig nara ro Bv^dvriov
(6vo/iaafi£vos &e6(po§os («ai yuQ r]v 8ta8o&£ls vtco roiJ CTtEiQav-
Tos rovrov narQog) , eSo^s rjj xav IIeqgcov yEQOvci^ nQVcpa rivas

fiuscepisset, Tbeophilus quoque adversus eum copias suas eduxit, omni

metu abiecto. nam etsi aliquid timoris subesset, eum tamen facile pro-
fligabat comitum imperatoris virtus ac peritia, Theophobi inquam, et
Manueli. quorum huius fortitudo ipsis quoque hostibus nota erat, cum
is sub Leone Orientalibus copiis praefectus et Michaeli Rangabae equi-
sonum princeps fuisset, quem protostratorem Graeci nominant. de
Theophobo etiam dicendum, quomodo Persica oriundus familia in noti-
tiam pervenerit imperatoris eiusque sororem matrimonio sibi iunxerit.
quidam regia Persarum stirpe natus aliquando Cpolin legatus venit: is
non legitimo coniugio, sed occulto coitu Theophobum genuit, atque
diflcessit. quia vero lex apud Persas inviolabilis est, ne quis in eos
regnum occupet nisi regia progenie ortus , cum continentibus bellis re-
gium genus ab Agarenis pulsum defecisset, Persae hunc Theophobum
Cpoli abducere regemque suum facere cupientes , eius causa aliquoties
ad Theophilum legatos miserant, pacta simul pacis offerentes. neqne
tamen persuaserant imperatori ut Theophobum ipsis dederet, sed eum
potius patricii dignitate ornatum sorori suae matrimonio copulavit, lege
 HISTORIARUBI COIVIPENDIUM. 121

arov T« rcov TltQoiov rof.iod-£rit y.ur* iniyuf^nuv avvuntfGdai

Toig ^Pcofiuioig. noXXovg di ix tovjcjov ifmQtnuv roig /Saailiy.oTg

a^icofiaai ninotr^xcxig xoodi'^i arQaricarixoTg uvuyQcxcpirai , Tuy(.ia

IJfQotxbv rovrovg ovof.iuaag, xai roTg xara rcJov l^yuQrjvcov t^iovai

5^PcjOfiaioig avvaQi^ fnTadai nQOOtruif. rovroig roivvv roTg dval

&uQQriaag GioqiXog, rcT) re BlavovriX xal rco Otocpo^cp , T^tiai B

xara rcov uiyuQr^vcJov. tyyvg St ytvofiivcav alli]7^oig rcov arQU-

ixnifitpai tlg ^qbvvuv tov ^i^tovfiivov , xal 8^ KaraXcc^ovzsg ttjv

TfisrsQav xal noXla StSQtvvr^Gccfisvot, svqov avzov yiara. rijv
O^siav rij firirQl cvvovra. cog 8' ovk iv, fiovoav IvSaXfidrmv dxioc
xal Tc5v ttJs ipvx^g nai coifiarog yvcoQiCfidrcov 6 ^rjrovfitvog i8r]-
Xovro Kal iyvcoQi^srOf TCQoasfiaQrvQSi 8s v.ai rig rcov ix yttrovcov
tijv ysvoftsvrjv rfj yvvai^ii rov TIsQOrjv avvdcpsiav ( ov yuQ rt
KQvnrov roig noXXotg ov ysvrjcsrat) , 8i^Xovg eavrovg ol cra-
/LsVrfs Tiad^iordet tc3 ^actXsZ xori rcc tou CKonov eucprjvi^ovotVf
tiQrjvrjv Kai cnovSdg «at navrbg tou s&vovg vnorayrjv vnioxvov-
(isvoi ti tov &s6cpo^ov avTOig ov naQatrrjasrat naQacvvai. 7Jc&r]
yovv Tolg vnoaxs&tlotv 6 ^aailsvg. nai insCntQ ovrcog ixovoav
tVQS rrjv ttXrl&stav , nQOcXafi^dvtrat toiJtov iv rotg ^aetXtiotg,
nai fia&rj^drcov xori naiStiag ftsrsSiSov iXsv&SQiov. trSQog 8e
2.6yog cprjoi firj in nQtc^tog rtvbg rriv cnoQav 8s^aG&ai rdv @t6-
tpo^ov , dXXd v,ard riva nsQtnirstav rcov iv noXiftoig evu§atv6v-
TcoV xai rbv tovtov nariQa, strs ^aatXsvovra sirs tiai ^actXicag
^yytOra ovra yard avyysvttav cpvytlv i% TltQoiSog nai nQog ttjv
^aaiXtvovcav iX^slv nivr^ra 8iarsXovvra (iiov. KdKtloE nanrjXidi
,

Ttvi yvvafA SovXtvovra dXcovat rco ravrrjg iQcart xai vofiifiq}

'

cvvacptia rbv ©tocpov (sic) dnortKttv, uXX' 6 fitv narriQ i^ dv-

&Qconcov iyivtro , dcTQOVofiia Si rtvt xai ftavrtia (xat yuQ cpaat
Tttvrag rdg intcrrjfiag dyifid^stv irt iv UtQciSty fia&sZv nsQi tov
Gsocpb^ov Tovg IJiQaag cog iott rtg iy, ^aciXfiifjg cpvXrjg Karayo-
fisvog iv Bv^avria, Ttai intinsQ tfia&ov iv Bv^avrifp cnovSaicog
nar a}.a^slv nQog rrjv rov ^rjrovftivov tvQSCtv, xal yvcocrbv ovrcog
ysvic&at ra ^aatXsZ. insi 8s rj rovrov tficpdvtta dnaaiv iyvaa&rj
TOig iv TltQaiSi Std rcov vnoarQtipdvtcov nQic^scov, rjStarov icpdvrf
ndctv dnoaraciav rivd ivvorjaat Kard rcov 'AyaQrjvwv Kui rfj 'Pcofiatcov
UQxfj nQocxcoQvcat 0)5 av tow yivog (sic) dQxrjyov tvfcrjQijacoetv (sic).
^rvxs Ss Kui aXXcog 6 rmv TIsQOmv aQxrjybg BdBsr rjSr] ntvrasriav
^Xcov i^ 'AyaQTjvcSv dnoardg aiiv xcXtdaiv hnra' os xai tc3 nQog
Tov &s6cpo§ov n^Q^rp xai tco i^ 'AyuQrjvcov cp6§a) ^aXX6fisvog sig
TJyv 'PcofiaiTiiiv intxQdrstav ^QXSrai Kata noXtv Utvoonrjv nal
Tfi> §aoiXsZ tavrdv rs notsZ v.ai rb 6'^ov i9vog vnrjxoov. Std
TOt Tovro t6v tc @s6cpo^ov 6 @s6cptXog sig narQtJticov Ttfirjv C
3 nsnotrjTtcog d^tcoftaai C 4 Tovrovg] ovtco xa?,ovfisvov C
6 &ttQarjaas C

etiam lata qnae Persis coningioratn cnm Romanis licentiam concederet.

cumque multos ea ratione Persas sibi conciliasset eosque dignitatibus
cohonestasset , in codices militiae eorum nomina rettulit , legionemque
nomine Persicam conscripsit, eamque cum Romanis legionibns in bel-
lum contra Agarenos proficisci iussit. his ergo duobus fretus Theophi-
lus, Manuelo atque Theophobo, in Agarenos duxit. cum prope hostem
 122 GEORGII CEDRENI

TevftuTMv fSii]ae /SovXijg. y.a\ b /xsv MavovrjX ov $Uaiov Tkeyt

^aailta ^FiOfj.ai(ji)v nQug ufttQ^ovfivijv noXifxeiv, dXXd riva [LttQog

7Mfi6vra tujv axQarriyoiv t^iivai xaru TtQoaconov rwv ixO-Qwv' b

Geocpo/Sog Se aal avrov ini naQttTa^ecog tlvat tov (iaaiXia t^ov-
lero , xai vvxrwQ inidrjatad-ai roTg i/d-Qoig (.terd tov ntl^ixovS
avve^ovXeve, avvemd-riaead-ai Si, ore derjati, xal to tnntxov.
uXX^ ovx tntiae tov ^aaiXia, noXXwv elnovrwv G(feTtQiC,ta&ai rbv
Oeocpo^ov T^v Tiov '^Pcof.iaiiov do^av xal diu rovro ^ovXead-ai iv
C vvxrl noXtfttiv, iSo'%tv ovv tlg Tovf.i(pavig fied'^ rjftiQav avQQu^ai
Tov noXtfiov. (.tiv ovv UiifQfiovftvr^g ^JfinQurjX, tire ciXXiagia
xuTaXatfivtvofttvog tYrt Srj xal tov ^aaiXiu xuTOQQ(jodi]aug , fiiQog
rrjg arQuriug uvrov Xu^dtv dveywQr^atv , ld^3ovt,u/_uQ di Tivu riov
iuvrov arQuri]Ycov nQog rbv xuru ^uoiXicog noXtftov fttTa ftvQiu-
S(ov oxTW i^uniartiXtv. iyyiauvroov di twv arQurtvfturtov xul
avftnXoxijg yevofiivi]g xal noXXcov ixariQW&tv ninrovroov , riXoglS
ixXivuv ul a/oXal f,ieru rov Sofiearixov x(u nQog vnuy(ayi]v ixivij-

d-Viauv. b ^aaiXevg Si fteru Ttjg ^uaiXixr]g (puXuyyog xa\ Svo

yiXiaSwv UeQacov, nQoaovrog uvroig xul rov Qeo(p6^ov , eni riva
jjovvbv uveiai, neQiaToi/jauvrcov rovrov tcov 2uQuxi]viov. xal
D iiixQi ftev ianiQug noXvg rjv b ntQi avrcov noXtfiog, tcov ftev iXni- 20

L,()VTCov ui/fiuX(jorov rovrov Xu^eiv, tcov Se dftvvoftivcov xul firj

nQoSovvui Tov ^uaiXiu dve/oftivcov. Sib vvxrbg intytvoftiv)]g

1 ^aaiXsvs C 5 toig —
6 avveni&i^Gsa&ai ora C 6 d' oti
StTJaoi C 9 avQQci^cca&ai P 10 lfiPQai]l C 11 cpo^rj-
Q'£iS margo C 19 tovzois P xal om C

perventum esset, re in deliberationem vocata, Manuelus censult indi-

gnum essc imperatorem Romanorum acie congredi cum amermumna:
unum aliquera cura parte ducum et exercitus ei debere occurrere.
Theophobus ipsum quoque imperatorem pugnae interesse voluit, suasit-
que ut cum peditatu hostes per noctem adoriretur, equitibus, ubi ne-
cessitas postulasset, opem laturis. multi nocturnum bellum suaderi ab
eo dicebant, ut Romanorum gloriam suam faceret; ideoque improbato
eius consilio, imperator aperto Marte interdiu statuit cum hoste confli-
gere. ceterum Impraelus amermurana, arrogantia ductus an iraperatoris
metu incertum , cura parte exercitus sui discessit, relicto cum octoginta
milibus ad pugnara Abuzachare quodara suorura ducum. commisso prae-
lio, cura utrinque multi cecidissent, tandem cohortes (scholas ipsi vo-
cabant) una cura doraestico (officii hoc nomen est) inclinatae cesserunt
Agarenis. imperator cum cohorte praetoria et duobus Persarum milibus
ac Theophobo in collem quendam evasit; quem Agareni cinxerunt, et
usque ad vesperam acriter est diraicatum , iis capere imperatorem Ro-
manorum conantibus, Romanis contra pro imperatore. fortiter propu-
gnantibus. nocte facta Tlieophobus Saraccnos artc delusit, miiitibus
 HISTORIARUM COIVIPENDIUM. 123

y.anaoqiaaro rovg ^aQax7]vovg b Qt6(fo(iog, roTg GXQariwcaig

iyxeXevad[.ievog y.Qoroig re xul uXaXayfioTg /Qr^ad^at y.mvQaig rs

y.ai yoQdaTg ya\ aalmyyiav (piovaTg wg raya ^orid^dag htQug nQoa-
yivofitvrig avroTg. rovro yuQ <)?} xal vnorondauvrtg ol ^aQuyrjVol
5/niliu 't'§ vnt/coQiiaav tig rovmaco, xvxXcoatv xaroQQtodi^ouvrfg,

od-tv udtiug rvyovrtg f.iiXQug ol ntQi Tov ^uoiXta (fvyfj yQ7]ou-

/.ifvot rtjv aiorriQluv inQuyixartvauvro xa\ nQog to diuntcftvyog
arQurontdov ditacud^riaav. fie/.iip(jifievog ovv ro nQoStdcoxog orQcx- P 525
revfia (.lovov o ^uatXtvg, ovdiv de nliov uyuQt nQu^ag , yaQiai
iQxai 8ta(ptQovautgrtfxaTgrovgneQ\rov Qt6(po^ov eyeQutQtv, o&ev
01 IliQaui nXtiova rbv no&ov nQog tov Qt6(po^ov uvijnrov, xal
ft6voi [xtr^ uvrov rov xurck rcjuv lAyaQ7]vcdv vnoSvtad^at n6Xef.iov

xud-ixerevov , xal rQtnea&ai rovrovg dte/Se^atovvro rbv ^uatXia,

dib xui roTg X6yoig uvrcov xuruxrjXovfievog b /SuatXevg ovdiva aXXov
15 avroTg uXXu rbv Qt6(fo[iov rjyefiovevetv e/SovXero,
Tcti d^ eni6vri evtavrco X^etai nuXtv b ^uatXevg fiiera rojv B
dvvuftecov, xai xaru rb XuQaiuvbv avfinXuxe\g roTg IdyuQr/voTg
rQintrui rovrovg xui ovx oXiyovg ytiQOvrat, alyjiaXiorovg xaru-
aycjov uyQt rcov elxoamivre yiXtudcav , xui fieru vix7]g XufinQug

20 enuveiai nQog rrjv ^uatXevovoav. eXrjCfd-ri $i rtg ulyfiuXcarog rcJov

^uQuxrjvcJov y.aru ytTQu re yevvuTog xui yttQwv evcpvict 6vofiaar6g,

off yvcoarbg r^v tw twv oyoXcJUv dofitarixco xa\ ifiuQrvQtTro nuQ^

4 Tovrov C 8 aTQccTSVfict C
13 rovTOvg om C J9 tTttoat
Kal TtEVTS C 20 ^aatXivoveav —
p. 130 12 (xvsvSoiceaTcos
foliis 28 et 29 manu recentiori scriptis C 21 in. Tav 'JyaQij-
vcSv C

mandato at streperent atqne conclamarent , sonitumque cithararum et

chordarum tubarumque ederent, veluti adventante ipsis aliunde subsidio.
et Saraceni hoc ipsum fieri suspicantes, ne ab hostibus circumdarentur,
ad sex milia passuum recesserunt. imperator cum suis periculo aliquan-
tum sublevati fuga salutem quaesivere, atque ad exercitum qui fugam
e praelio fecerat pervenerunt. quem imperator verbis modo ob prodi-
tionem castigavit, neque in quenquam durius quicquam statuit: Theo-
phobo autem summam gratiam honoremquc habuit. auxit hoc deside-
rium hominis in Persarum animis, supplicesque ab imperatore conten-
derunt ut sibi seorsim duce Theophobo bellum in Agarenos mandaret,
certam polliciti victoriam. quorum verbis delinitus imperator neminem
praeter Theophobum eis praeesse voluit.
in Saracenos eduxit, cum
Anno sequenti Theophilus rursum copias
iisque apud Charsianum congressus eos fudit, et ad viginti quinque
milia captlvos abduxit, domumque illustri potitus victoria rediit. intcr
captivos Saracenos quidam fuit manu promptus et manuum agilitatc ce-
lebris , domestico scholarum notus eiusque testimonio commendatus,
 124 GEORGII CEDRENI

avTov Mg iit} Tf St^iog neQi r^^v Imiaaiav y,a\ mq tv rco Innu^Ead-at

{)vol i^oQuoc /Q(i\uevog ivre/nog ayav xul evcpviog y.araftuXXei rovg
ivavriovg. inel de l'det ev rfj InTcodQO/iiia Tf'V rijg vixi]g &()ia/A^ov
C eyreXeiv rov Sof.iearixov , nQoip/eiro de ovzog rov d-Qiuf.i^ov , d-ea-
aufievog o ^uailet)g avrov y.a\ roTg enaivoig y.Xaneig "nnov rtS
eni^rjvat exelevoe , xal doQara Xa/^ovra Svo rrjv uqiareiav xal
{vrpvtuv unuaji rfj noXet evSei^uad-ui. rovxov de yevofievov xal
roig aneiqortQOtg reQxptv nuQe/ovrog rfj oQuaei, OeodwQog o rtjv
incovv/.iiuv KQureQog , o xa\ fieru ^Qu/v rijg riov uyia)v reaauQU-
xovruSvo {.lUQrvQwv cpuluyyog UQ/rjyog yeyovcog , nXi^aiov rca /9a-10
aiXet nuQearchg e^e/ivxrrjQi^e rbv l4yaQrjv6v , (.ti^dev avdqeiov cpd-
oxcov f.iride xurunXrjxrixbv lvSeixvvfie\H)v. co xu\ /uXeni]vag b /?«-
D oiXevg uXXa av , o) d-rjXvSQia xa\ avuvSQe, Svvaaui riroiovrov
eQycxauad^cuf^ vnoXu^cov Se b KqareQog "Svo fiev ^uaiXev firj

fiad-cov ovde fiera/eiQiaaadut SoQura Svvafiat' ovSe yuQ ev no-i5

Xefico roiuvri]g cpXvuQiag /Qeia' evi Se /QTjadftevog rijv elg &ebv
nenoi&rjOiv e/O) ^ejSaiav wg XQi]fiviaco re rovrov y.a\ tov 'innov
y.ura^aXcji)." eni toi Xoyco Se d-vficod-e}g b (iuaiXevg tj ffijv , ecptjae

xaru rijg eavrov xecpaXijg rbv oqxov enayaycLv , &avdrco nuQu-

Sovvat rbv Kq ar qov , el fii] rovg Xoyovg eig eqyov dydyot. ava- 20
^ug ovv ev&vg rbv 'innov b QeoScoQog xu\ Soqv Xa^cov avvenXe-
xero rct) 2aQaxi]V(3 , xa\ ev ov fiuxQco rcT) /qovco rov "nnov uvrbv
y.urexQ)]fiviaev. n]a/vvd^i] piev ovv b ^uaiXevg xurape^Xi]fievov
iScJbv rbv 2aQuxi]vbv vn^ avSQbg ivvov/ov j oficag ri]V uQerijV

2 antt C
qtiod et eques praeclavus esset et inter equltandurn duabus utens hastis
scite admodum adversarios deiiceret. cum ergo domesticus in Circo
triumphum victoriae eius agere iussus ante reliquos hominem istum du-
ceret, imperator laudationibus eius inductus equum conscendere dua-
busque acceptis hastis artis suae ac praestantiae specimen coram uni-
versis edere eum iussit. id cum fieret et imperitiores spectaculo dele-
ctarentur, Theodorus cognomento Craterus, is qui non multo post san-
ctorum quadraginta duo martyrum cohortis princeps est factus, propius
regi adstans subsannare Agarenum istum et affirmare nihil ab eo forte
aut terribile agi. imperator aegre id ferre, Craterumque effeminatum
et eviratum increpare qui tale praestare ipse nihil posset. contra
,
Craterus duabus hastis se nescire uti: neque enim hoc didicisse, quod
his nugis in bello nihil opus foret. se dei auxilio fretum unica hasta
istum equo deturbaturum. imperator his verbis irritatus per suum ipsius
caput iurare, Cratero se vitam erepturum, nisi impleret facto quod ver-
bis iactasset. et Theodorus statim conscenso eqno hastaque sumpta cum
Saraceno manum conseruit, citoque eum equo praecipitem deiecit. pu-
dore quidem aflectus est imperator, ab eunucho deiectum cernens Sara-
 HISTORIAHUM COMPENDIUM. 125

utdao&iig Tov uvSQog T^uyco t6 etpiXocfQorrjOaro, y.al aTolug y.ul

TieQi^oXug , TTjv Tio^kiTtiav uidov/.uvog , idwQ^ouTO uvtm,

^Hdri Se Tov 1'aQog vnoXuf.i7iovTog dvva(.iiv naXiv rjS^QOixiog P 525

OeocptXog i"^eioi xara Ttov ^aQay.rjviJov , xc.l tov oaiov Me&oSiov
5 ex Ti]g vneQOQiug uvaxaXeou/iievog el/e fted-' euvTov , eid-io/iie'vov

uvTfp ev TOig nole/ioig tovto noteiv , eiie tov uoa(frj tvey.a y.ul

noTiXotg uyvcaoTa dtaXveiv 6ia Ttjg IvvnuQ/ovarig uvtm aoq>iag,

fYre y.ui enuvaoTuoetg (pv7iUTT6f,tevog nuQ^ uvrov Ttvug nud^etv Siu
Tov xaTu Tov d-eicov y.ul oenrcdv eixovcov noXe/iov' ov ftty.Qwg yuQ
10 loefieTO Tov avdQU to Tijg noXecog eyy.QtTOv y.ai <pt7.6d-eov. Siu toc
TOVTO y.ttl xaTontv euv avTov ovx ecpaiveTO ovftcpeQov tco ^aotXet.

Tecog d' oftcag ovfineoovrcov uXXi^Xotg tcov OTQUTevfiuTo^v , xui tcov B

loftar^XiTiov vneQTeQOvvrcov , y.vy.Xcootv vneorrj b /SuotXevg xui ijdi]

uXcooifiog 7]v. drj xa} fta&cov Blavov^X 6 tov otqutov e^ijyov"

iSftevog, xul deivov rjYrjodfievog SoqvcaXcotov ^uoiXea '^Pcofiaicov
i6etv, TOvg neQi uvtov dva&uQQvvug eiojjei ftera d^cxQOovg rhv
xivSvvov. log S* tvQe xttfiovra tov jSuotXea xul rrjv acor7]Qt'av
uneyvcjoxora , nQocpaoil^oftevov Se fiTJ ^ovXeod^ui rov Xuov cpevyovra
xaruXinetv, uye Stj" cpi]oiv, "co ^aoiXev , enov fiot nQonoQevo-
SOfievco xul TTjV odov aot evQvvovri.^^ tog S^ b MuvovrjX e^/jet, b
fiuoi7.evg Se xarenTij/cbg ov/ e'inero , nuXtv ex SevreQov vnooxQe-
ipui r]vuyy.uod-r]. cog Si xul ncxXiv rjoroXTjoe, rb TQirov entoTQu- C

1 Xoyoiq C croXaXg xai nsQt^oXaig C 2 avroi om C

5 Ix —
eizs'] ^xo>v C 6 eveyisv C 11 xal om C '
14 dr}
xatafia&cov C 20 svqovtl C 21 x«r' i'xvos P

cenum: tamen et virtutem hominis veneratiis et suos reveritus amice

compellatum Craterum vestibus honoris causa donavit.
Vere inito, Theophilus rursus contractis copiis in Sarracenos mo-
yet, revocato ab exsilio sibique adinncto sancto Methodio. solebat hoc
in bellis factitare, sive quo eius sapientia in multis obscuris atque in-
tricatis rebus exph'candis uteretur, sive id cavens, ne rebellionem is se
absente aiiquam concitaret ob sacrarum imaginum amolitionem. nam
civium qui erant praecipui atque erga deum pii, magno in honore ha-
bebant Methodium: itaque eum post se relinquere imperatori consultum
non videbatur. enimvero tum commissa pugna Ismaelitica res superior
fuit , imperatorque circumventus pene in manus hostium venit. id Ma-
nuelus sentiens, dux exercitus, animis suorura oratione recollectis, quod
indignissimam rem fore iudicaret si Romanus imperator ab hoste cape-
retur, audacter discrimen adiit. cumque ad imperatorem perrupisset
fatigatum iam et de salute desperantem , tamen causantem fuga se suos
prodere nolle, hortatus est uti se sequeretur praeeuntem iterque ape-
rientem. postquam ipsum erumpentem iroperator e vestigio subsecutu»
 126 GEORGII CEDRENI

qtig d-uvaTov '^nelXr^cfiv tl fxri inoito , xat ovrtag IxfJt y.a\ inoXig
Tov xivSvvov diiOMOt. Sib Tif.iaTg rovrov uvru^ioig tStS,iwoaro

yMi SojQtaig t&tQuntvotv , ivtQytrrjv y.ui ocjorr/QU unoy.aXu)v. uXV

(fd-ovog \'oyjvot xuru tov roiovrov uvS^og, y.al tlg xud-ooicooiv lyt

loiSoQiag xurtyxXrjd-1]. od-ev y.ul y.lvSvvov ov /hixqov tuvr(o ivi]Q-5

yrif.itvov xuruvor^oag , y.a\ Sid rivog rcov niororurcov nXrjQoq)OQ7]-

dtig, Sovlov f.iiv ytyovorog avrov olvo/oovvrog Si rort to7 ^aoiXtt
OeocpOup , wg fitXloi rovrov unorvcpXovv, unooraoiav ToXfi(7 xal

nQog IdyuQTiVOvg fitrurid-tTui , /.ityug y.u\ nuQ^ uvroTg ocf&ttg xat

D (.ityioruig rt/nuTg ytQuiQOfxevog. orQarov rt yuQ ivtniortvd^r} no- 10
Ivv, y.u\ xuru rcov ytirovovvrcov t/d-QCAJv , o'i ovtcjo Si] KtQfiurui
xaXovvrai, intficpd^T]. o? fii]Stva trtQov tntodai ol dtXipug ulX^

01 fiovov rovg iv cfvXaxaTg xud^tiQyfiivovg Tciofiuiovg uvrcJo ovotqu-

Ttveod^at, vixag fxeyiorag xa\ xulXiorug rjveyxuro, wg xul avrb
rb Xeyofievov Xcoqoouv ixnoXiOQy.i]oai. ov yuQ fiovov rb xur^ 15
uvSQiuv StacptQOv t^inXr/^t rovg ivuvriovg, uXXu xu\ rj rijg Sia-
Xixrov nuQuXXuyrj xa\ rj twv axi^fidrojv fitru^oXrj xai rj tov no^
Xifiov nuQuSo^og t^uXXayrj tlg StiXiuv ov rrjv rv/ovouv ovvi^Xaos
Tovg noXtfdovg. xai ov xara riov ixd^QCJov fiovov ovrcog cocpd-r}

ytvvuTog , uXXa xu\ xuru d^r^Qicov uyQicov nTjfiaivofiivcov rrjv /coquv 20

•^vSQioaro. xal fiiydXcov alrtog uvroTg xaXcov ytyovciog avrco t£

2 iSt^iovTO C 3 cog tvsgy.C 5 KcczByHlrj&tlg xal C

11 KSQftdzoi C 12 tii.1' — 13 avOTQarsvsc&ai om C 15 ;j;co-
QtiGav C 17 noXsfiov om C 19 fiovov om C ovzog C
20 Jtara om C 21 avzog C

non est, denuo, et cum ne sic qnidem Theophilus sequeretur, tertiura

reversus, mortem ei nisi comitaretur minatus, vix tandera praesenti
periculo eripuit. ideo honoribus eum donisque dignis imperator remu-
neratus est, benefactorem ac servatorem fassus. ceterum invidiae tanta
vis fuit ut per calumniam de maiestate accusato Manuelo summum crea-
verit periculum. quod is sentiens , et certior factus a fidelissimo quo-
dam, qui aliquando ipsi serviverat, tunc autem imperatori erat a po-
culis, fore ut ocuiis ab hoc privaretur, defectionem conatus est transiit-
que ad Agarenos. magnus etiam apud hos fuit ac summis honoribus
alfectus. nam magno instructum exercitu Agareni miserunt contra vici-
nos suos hostes, qui vocantur Cermatae. Manuelus alios quam Romanos
qui captivi in carceribus detinebantur , ducere noluit horum exercitu :

composito magnas illustresque reportavit victorias, et ipsum quoque

Chorosanem (castelli hoc nomen) expugnavit. non enim insigni tan-
tum fortitudine sua terrorem hostibus intulit, sed et sermonis adversi-
tate ac habitus et belli formae inopinata mutatione non in parvum eos
metum coniiciebat. neque adversum hostes modo strenue se gessit,
sed et contra feras regionem eam vastantes. et ob multa bona quae
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 127

Tiyunrjd-rj $ia(fiQovTiog tm aQyovri riov ^uQaxriVwv y.al rJj yiQOvala

avjujv. ruvTU /iiuvd^uvwv b QtocpiXog , tog tlxog tjv , rjViuro, xul P 527
nuvra 7ud-ov ty.ivn log av rbv uvdQU f.arayaXtooLxo. Sto y.ul

otuvq<jv y.ul /Qvoo/3ovXXov dtu rivog uyvQrov /.lovuxov Ix7itf.i7itt

5r(o BlavovrjX, fy.y.aXovf.itvog tnavaorQt^iui y.u\ nuouv uf.ivrioriuv

xuytov uvr<p xuQii^ofitvog di' avTwv. u drj xofiioag b tiXrjifwg

iig /ttQug Xad^duv ri&t^oi rov Muvovi]X. xul dt^ufiivog ovrog,
xul oiovfl rrjv xpvyjiv txxuvd^fig, rjdi] df xul niortvoufitvog ty. twj/
nQortQtov fQytov, fi7]vvfi rto uq/ovti rcov ^uQuxr^vtov tog nod-ov
lOTQttffi Xttl xuru ^Ptofiuicov orQurtvoai xal rovg t/d^QOvg ufivvaodui
o'i xuTtinov uvTOv nQog rbv [iuotXtu, rrjv KunnuSoxluv olxovvrug.
ovvtxntfKp&ijvui df uvrto rf^iov xul rbv rovrov vlbv tlg nXtiovu B
rijg vnovoiug uvuiQtoiv. xurtvtvoe roTg aiTTj&tTotv b ^lofiurjX,

xui didtootv avTM rov fxoTQurfvttv uStiuv. tvg dt rjyytoe roTg

15 Pwfiuitov OQiotg, driXu nottT ru xur* avibv tw rijg Kunnadoxiug

OTQurriytp xul Tr^v iouvd-ig tg '^Ptofiuviuv inuvodov, xul ufiu idi-
daoxtv wf 6fT xura rbv dtTva ronov Xo/ov xa\ ivtdQuv yevto&ui,
"v^ hruv ixtToe^^ (pr^oi '^ytvwfiui, rovg fiiv ^uQuy.rjVWV nQodQO-
fiovg in^ uXXov rtva ronov t^tXuvvttv notrjow , avrbg de nQog t«
^O^^Pwftuiwv rjd^t] uvudQafiovfiui." o xai yeyovtv, wg yuQ xaru
rb avvd-r]fiu rto bQtodtvri inXrjoiaUov ronto , noXXu rbv rov
'lofiurjX vibv yMraonaotxfitvog '^'^ av fiiv vyirjc^^ ttpri^^^^unid-i, rixvov, C
nQog Tov abv nurtQU' iyio di untXtvoofiui n^bg rbv ifibv ^uaiXea

2 jjy om C 6 a SiciKOiilaccg C 10 xcel post TQScpsi add C

dfivvciO&ai post BaaiXea C 11 xuzu zvv C 16 ^oafiaiovs C
17 XQn C

ab eo accepere Sarraceni, summe carus principi eorum ac proceribns

fuit. haec Thcophilus cum cognosceret, gravem , ut par erat, mole-
stiam sensit; utque Manuelum ad se reduceret, nihil intcntatum reliquit.
tandem opera cuiusdam monachi quales hinc inde per varias regiones
,

vagari solent, crucem ei mittit et literas, ad revertendum cohortans,

ohlivionemque omnium offensanim promittens. Manuclus iis sibi occulte
redditis animo accenso cum iam fidem suam Sarracenorum principi
, ,

suis factis probasset, significat ei cupere se contra Romanos expeditio-

nem suscipere et inimicos suos , a quibus apud imperatorem dehUus
fuisset, uicisci, Cappadociam habitantes. filium quoque principis se-
cum mitti petit, quo magis institutum celaret. assensit eius petitioni
princeps Ismaelus. Mannelus finibus Romanae dicionis appropinquans
praefectum Cappadociae de suis rebus edocet; simulque certo loco eum
insidias collocare iubet, ut ipse, cum eo pervenisset, praecursoribus
Sarracenorum alio dimissis in Romanorum dicionem ingredi possit. ergo
ubi ad eum locum pervenit qui constitutus erat, filium Ismaeli prolixe
salutatum salvum redire ad suum patrem iubet, se ad imperatorem do-
 128 GEORGn CEDRENI
xal xvQiov.^^ Staacod^elg S^ ixH&tv nQog ttjv ^aaikivovoav iv-
Tvyyavf.1 Tip /SaGiXtt x«t« tov iv BXa/jQvaig Trjg &ioT6xov vadv,
xul fiuyiaTQog naqi* avzov Ttf.iuTat xai ovvTtxvog txTOTt XQiji-iaTiQti
avTcp. xttl Tu [xiv ntql Tov MavovijX ta/tv ovnog • QtodoTOv Si
Tov MtXiaai]vov , ov xal KaaaiTriQuv nQoaayoqtvtad-at o XoyogS
iyvcuQiatv uvwd-tv , ig)^ ixavbv tov Trjg KtovaiuvTivovnoXtcog d^QO^
yov xaTta/rjxoTog , uqti di xaTaXvaavTog tov ^iov , b tov Qto-
(piXov naidayojybg ^luvvrjg tov ixtivov diudt/tTUi d^QOvov , udXov
Ti]V itQcoavvi]V Xa^wv untaTiag xui aat^tlug.

D Z-)]TovvTi Si Tw ^uaiXfi QtocfiXoj imaTaTtxcog ntQi tovtcov 10

o'iTivfg uQ'§ovai [.itT^ aiTov , yvvuiov ti Xricpd-iv ix tcov lAyuQTjvcov

y.aTU Tiva tcov nQorjyriauf.ifvcov noXtficov , tvcfvwg t/ov ntQi Tag

ToiavTug nQOQQi]attg , naQtGTi] tm ^aaiXti. iJQfTo ovv b j3uai-
Xtvg u di] xui i(iovXtTo, xcxl Tivcav fiaxQuv latad^ai ttjv dtudo/rjv

rijg ^uaiXfiug uveintTv nQoahuTTF. tovto 8i to yvvaiov , tiTf f^lS

tvd'ovaiua[.iov tiTf xul ix dui/.iovixi]g ivtQytiug xivovfievov ,
'
aov
(.liv^^ tfpr] co jSaatXtv Siddo/og taTui b abg vibg avv&fia ttj Idia
f.ii]TQi, fitTu 8i TOVTOV TO Twv MuQTivaxiMV ytvog StUQxiati ini
noXv TJj ^aaiXticx." 6 di ufia Tto XSyco Tbv MaQTivuxrjv , xuiTOt
GTfQyofitvov uvT(p , untxtiQt fiovu/ov , xui Tov ttVTOv olxov xaTa-20
P 528 ycoytov unidfi'§f fiovaaTOJv. ov to^to Si fiSvov to Qi]9^iv yvvatov,
uXXu xut uXXa noXXu tcov fttXXdvTcov nQotd-ianiaf tov ts yuQ

4 avrov C 5 v,uaitrjQCiV C 9 «Sf^sioig kkI dTtiGTLug C

13 riQtto 8ri ovv C 16 daiftovlag C 17 BOtTdi 6 vldg C
18 zovTOvg t6 fiaQTivdniov C 22 TtQoans&santGS C

minumque suum revertl indicans. salvus inde Cpolin pervenit, irape-

ratoremque in Blachernensi templo accedit, ab eoque magistri honore
afficitur et compater ipsius appellatur. hoc modo Manueli res acta.
interim vita defuncto Theodoto Melisseno, quem supra ostendimus Cas-
siteram cognomento dictum , qui aliquamdiu patriarcha CpoUs fuerat,
lannes paedagogus Theophili succedit, sacerdotium istud impietatis suae
atque perfidiae praemium adeptus.
Porro Theophilus imperator accurate de suis successoribus inqui-
rens, mulierculam quandam bello de Saracenis captam et vaticinandi
gnaram accivit, ac de iis quae volebat interrogavit, praecipue vatici-
nari eam iubens qui ab ipso essent imperio potituri, ista ergo mulier-
cula , eive diyino instinctu sive daemonica efficacitate mota , 'tibi qui-
dem' ait, o imperator, tilius tuus succedet, matre imperii socia. post
eum vero genus Martinaciorum per multos annos imperium tenebit."
vix haec dixerat illa, oum illico Theophilus Martinacem, quanquam sibi
dilectum, capite raso monachum facit, domumque eius in monasterium
redigit. praeter hoc ali% quoque futura sunt ab iila muliere praedicta,
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 129

7iaTQiuQXr]v '^law^v fxneatTa&at rov 7iaT^taQ/jy.ov &qovov nQOi^y'-

yiiXt, xal Tug atnTug tixovag T9]v 7iQoa/]y.ovaav ti/h^v xai nQoaxv^
VTjaiv dt^ea&at. i(p* oTg neQtcodvvog ytv6f.itvog o Qi6(piXog naqe-
xd}.ei noXXuxtg ttjv Stanotvav xai tov tov dQo/iiov Xoyod^hr^v Qt6-
SxTtaxov, xal OQXoig xaTedtaixei (pqty.ojdtaTUTOig (.itTu tov Iuvtov
&dvuTov [AtjTe Tov 'lavv^v /itTuaTr^aui tov nuTQtuQ/tiov ^«yrf tiJv

TiQoaxvvriatv tuv ttS(6X(ov iStiv uvua/eo&at. ov rb yvvuiov di

/.tovov nQOt(pi]Ttve tuvtu, uXkd xaX ^lavvijg Stu Xexuvo/iiavTeiug
xu&UQ(og untdtt^tv uvt(o tov /.tlXXovTa Trjv uq/tjv dtudt^aad^at.

iOov Tw ^aatXeX di /iovta ro yvvatov rug nevaetg SitXvatv , uXXa B

xul K(OvaTavTiv(p tw xutu Tovg TQKpvXXiovg /ttyu Svva/iivo) t(S

T0T6 TCt av/i^i]a6/j.eva SieTQuv(ooev , uvtov re xul Tovg viovg

(.itXXttv einbv vndQ'^et6g re (neQrid^ijvai xai To twv xXi]qixwv
u/i(ptuoaad^at a/ij/iW o xui yiyove /leTu tuvtu , tov BuatXtiov
15 T^v aQ/rjv Sitd^vvovTog, nQoeine de xai retoQyito tw OTQUTKOTixta
Tov xuxeiXrj^poTu avTOV d-dvuTov ev t/J o(pevd6vr] tov tnnoSQO/iiov'
exeias yuQ /leTenetTa tov BaatXeiov ^aatXevovrog dnoaTuoiag
lyxXri/tuTi neQtneoMV uneT/ii^&i].

"Hdi] de Tov i]Qog dtaXd/tnovTog oV t6 l4yaQi]voi xat Oe6q)tXog C

S.0 y.ur' dXXi^XcDV e^(6Q/ii]aav , dXXi^Xovg di nTorj&tvTeg vnioTQtipuv
unQuxTOt. vnooTQixpag Si o Qe6(ptXog nQto^tiuv eSt^uTO tov
yaydvov Xat.uQiag, e^aiTov/iivov XTto&r]vui t6 MdQxeX ovof.ia"

1 7tttTQiccQxi]v om C 3 8i^a69cii xal jtQoaitvvTjatv C ^ 6 rrfs

vcttTQiaQxias (J 7 post elScolcov C rds csTtTas einovus ovTOt
:

xalcov 14 d/Kpiiaaa&ut C 22 adQTntl C

nimirum patriarcham lannem suo patriarchatu exutum , sacrisque imagi-

nibus sHum cultum venerationemque redditum iri. quare vehementi do-
lore concitus Theophilus saepenumero Augustam et Theoctistum dromi
logothetam hortatus est ac iuramentis sibi reh'giosissimis devinxit, ne
se mortuo Tanneni patriarchatu dimoverent, neve idolorum (sic vene-
randas appellabat imagines) paterentur reduci cultum. neque mulier-
cula tantummodo vaticinata erat , sed et lannes divinatione per peivim
usus successorem imperatori perspicue demonstravit. praeter irapera-
torem aliis quoque ad interrogata respondit muliercula ista, quomodo
et Constantino, cuius tum summa erat apud Triphyllios potentia, fore
praedixit ut is cum filiis facultatibus privarentur habitumque clericorum
induerent; quod etiam evenit Basilio imperante. et Georgio militiae
praefecto ostendit eum in Funda Circi intcriturnm ; atque eo loco is,
Basilio imperante, capite est truncatus, cum defectionis esset accu-'
satus.
Vere ineunte, Agareni et Theophilus ad bellum inter se gerendum
facta expeditione alter alterius metu domtim nulla re gesta redierunt.
reversus Theophilus legatos a Chagano Chazariae regulo accepit, pe-
Georg. Cedrenua tom, II. 9
 130 GEORGII CEDRENI

i^6f.tevov (pQOvQtoV rovTO yuQ ISo/.ei Iqv/hu xapTfpov tivat Trjg

TMV UuTi^ivaxwv tcpodov , diiiQYOv uvTovg nQog t« /ittQr] %ov

Tavuidog 7iOTaf.iov. ov vnaxovaag t^ ahrjaii o ^aaiXtvg i^ant-
crtiXt riva IltrQMvav , y.al ttjv rovTtav atTi]aiv ilg ntQug TJyuyev,
ovrog vnoarqtipug yvivftriV tdtdcoxti rtp ^uaiXtT wg ovx uXXugS
uQ'S,fi rijg XtQawvog ^t^aicog rj aTQurrjyov nQO/iiQi(^6f.iivog Ydiov'
fitXQi yuQ ixeivov rov xq6vov ovdeig rcuv tif.ieTtQwv uq'§wv txeivwv

D iartiy^tro , «XX' iy/coQiog rtg nQwrticov rrjv nQoarjyoQiuv ru r^g

noliwg 7jv diotxtjjv. nQOodt^ufitvog ovv r^v uviov avfi^ovXrjV b
fiuatXfvg ovx uXXov uXX^ extivov avrbv t^untaritXt arQurrjyov rrjg 10
ycxiQug, dturdyftara ntfixjjug rco rore nQcoTtvovri xul roTg uXkotg
uvToxd^ooi SvvuToTg vntixtiv uvrw uvtvSotcxaTCog. txroTt ovv
ixQiirriat arQarr^yovg eig XtQowva ntftnto&ui.
Tco J' int6vri iviuvrco rijg iuQtvrjg intardai^g wQug Y^ttai
xuru rwvldyuQTivwv o OtocpiXog fitru Svvufiiwg xui /ttQog noXXrjg. 15

TiQottai Si noQQwrtQW rrjg 2vQiug, xtiQWv bfiov r^v yrjv xul noQ~
d^wv xul nuv rb nQoarvyhv Xr/il^oftevog. n6Xetg re yuQ noXefiov
v6ftco xartaxe Svo xul rivSQanodiaaro , xal uvTrjv Si rtjv Xeyofie-

P 529 vriv ^cotpnerQuv i'§enoXt6Qxriae , nurQiSu rvyxdvovaav rov ufitQ-

fiovfivrj' vntQ t^g noXXu xartSerjd-t] Sia yQUfiftdrcov ovrog, (pei~2.0

aaad-ui ixXtnuQrjoag rrig eavrov narQiSog, tl xvX fitj nQoaiaxe

roTg yQUCfOfiivoig b ^uaiXtvg. xal ruvru Siotxrjadfitvog inuvttat
nQog T^v ^aotXevovaav b Qt6(ftXog, rov Qe6(po^ov xur6niv Xtnchv

3 co» P 19 cco^ofiivrjv C 20 ovrog om C 23 o &e6-

qiiXog eis trjv ^aeiXevovaav C

tente ut castellum cui nomen Marcel conderetur: ea enim videbatur va-

lida fore munitio ad Patzinacarum incursiones prohibendas , quos versus
Tanain fluvium arceret. horum postulatis acquiescens Theophilus Pe-
tronam quendam misit, et quod isti petierant confecit. Petronas rever-
sus imperatorem monuit non posse eum Chersonem tuto in sua pote-
state retinere, nisi eo peculiarem mittat praefectum. nam ad id usque
temporis nemo nostrorum eo missus fuerat, sed indigena aliquis nomine
?rimarii civitatem gubernarat. imperator approbato hoc consilio ipsi
'etronae provinciam hanc committit, mittitque eum eo cum mandatis
ad primarium reiiquosque indigenas proceres, Petronae eos dicto sine
tergiversatione audientes esse iubentibus. ex eo obtinuit ut praefecti
Chersonam mittantur.
Sequentis anni vere appetente, Theophilus magnis cum copiis ad-
versus Agarenos profectus vastando ac depraedando obvia quaeque longe
est in Syriam progressus, duabus etiam urbibus expugnatis, hominibus-
que inde captivis abductis. expugnavit ipsam quoque Sozopetram,
amermumnae patriam, frustra iiio per literas multum deprecato ut suae
patriae parceret. his gestis imperator Cpolia redit, relicto Theophobo,
 fflSTORIARUM COaiPENDIimi. 131

Kjp' 10 T£ 6ia9-taO-ai ru tov ojQaxov xa^Mg y.aX Siu ra/ovQ tiqoq

uvzbv inavaSQa/iiiiv. uXX^ ol Tliijaai diu rtjv riov a(fwv airi]Qf~
aicov vartQr^aiv civrtg 7itQiu7.yiTg tv ^ivwnr] ava/ovrtg rbv QiO"
(jo^ov ftu.ailta y.al uxovra uviy.rjQv^uv , no^.Xu XinuQovvra yal
5 norvi(of.itvov unoa/tad-ui rrjg roiuvrrjg OQfiTJg, y.ai tnuntiXovvra
dfivu ntioio&ui rovrovg ooov ovnoj yuQiv rov roiovrov roXf.ii]/iiu- B
rog. wg S^ ov nQoaiTyov uvr(o viiJk^ oli] yvd/nrj y.al nQouiQton
rov ty/iiQi^fiarog ti/ovro, Xud^QO. ra rtXtoO^tvru yv(OQiCit r(o /?«-

oiltT, y.ui ivoQXUtg nXrjQO(poQtT cog ovx \avrog ol IltQoai dt rcov

10 roXjLirj&tvrcov airwi, xul rore (.itv r^v ixtivov nQoaiQtoiv b /?«-

oiltvg unodt/erui, xal nQog ra ^aoiXtia avrbv iloy.aXiT , t^v
nQoriQUV tvxlrjQiuv unodiSovg , avyyv(6ftrjV Se anaoi roTg UtQ-
auig dido)oi xal xaxcov ufivrjariuv, oiV >t«' niiaOtvrug ruTg vnO"
a/totoi y.al rrjg 2tvconi]g dnoSrjfirjOavrag tyvco SiTv o ^aotXtvg
15 diaarTjOai xal firj roaovrov nXrjOog bfiov Sidynv. xa\ intintQ
tig rQiTg fivQtuSag to nuv fxoQV(povro rcov IltQOCJov nXii&og , xu- C
)Mg oy.txf.'dfifvog ixdaui) d-tfiuri /iXiddag i^antarttXe dvo, vnb
/tTQU rtXiTv nQoaru^ug roTg tv uvr(o orQarrjyovotv. uvri] rj ahia
vnunrovg re rovg IltQoag inoirjoe, xal fitr* ov noXv rbv Qto-
20(folSov tS,rjyuye rrjg l^ioijg, tytvtro 6e rig xal SivrtQa ulriu, r]v

Xoyog drjXoooti xuru rbv oixtTov xatQov.

'O d' ufifQfiovfivrjg roaovrov trQCodi] T^v ifjv/rjv tn\ rfj
xuruXvati rijg fxnoQOi]&tioi]g nurQiSog avxov , tog nuvra/ov Oe-

1 rayicov C 2 3ia to ctpmv citriQiaiov vcxiqriaav C 3 m«-

racxovzis avzbv §. C 23 KttTacxicft C

qul exercitus rebus constitutis quam primum et ipse eo recurreret. cete-

rum Persae iniquissime ferentes tardius sibi soivi stipendia, Sinopae
comprehensum Theophobum imperatoris titulo afficiunt, reluctantem sane
multisque verbis ac querelis eos ab instituto dehortantem, minantemque
eos propter id haud multo post graves poenas daturos. quod cum fru-
stra se facere videret, ipsis toto animo omnique conatu propositum ur-
gentibus, occulte rem imperatori significat, iureiurando confirmans non
se, verum Persas facinoris liuius auctores esse. ac tum quidem Theo-
philus voluntatem Theophobi approbavit, et in aulam revocato pristinam
dignitatem restituit. Persis quoque delicti gratiam fecit et iniuriarum
oblivionem promisit. qui cum fidem poilicitis habentes Sinopa discede-
rent, dividere eos statuit, ne tanta multitudo (nam summa eorum ad
triginta miiia surgebat) simul degeret; utilique consilio bina in singulas
provincias milia divisit , qui sub earum praefectis essent. haec res et
Persas suspectos fecit, et non multo post Theophobo necem attulit.
accessit tamen alia quoque causa, suo loco nobis exponenda.
Ceterum amermumnas excidio patriae animum ingenti dolore sau-
cius , undique ex Babylonia Phoenicia Palaestina Coelesyria ulteriore-
 132 GEORGII CEDRENI

anlaui nuaav ^Xrxlav Vx re Ba^vXcovtag yMi Ooivi/.tjg xal Halai-

axlvTig xa\ xoihjg ^vQiag, txi de y.al rtjg noQQcoTiQO) ^ifivi^g

d.&Qoit,tadai. navxa di tov aTQarevofisvov ovv uvrco yQcxcpnv inl

D rijg oixtiug aaniSog Id^iooQiov axiXevos, rrjv xur^ avrov oQfiTjv

uivirrofitvog. avvTjxd-t] yovv uvrco nag o arQUTog uvu rijv TuQaov. 5
intS.i]ti Si xa\ o GtocfiXog xaru t6 /JoqvXuiov , tqicZv i]f.uQcJ!)v

oJoj' IdfioiQiov uni/ov. noWwv ovv avfi^ovXtvovroiv fitroixiaat

xov iv ^AficjOQico oixovvru Xaov xui vntvSovvui rij uo/irco cfOQcl
rcjtjv ^aQuxtjvcJov , rovro fiiv aSo'^ov iSoxti rco Qtocpiho xut uvuv-
Sqov, xalxiv di xui nQog uvSQiav evoSov rb fiaXkov ino/vQcoaai 10
avrb xu\ arQurriyov ytvvuiov Stuacdoui /3ovXi]. ituniorttXt yovv
Idiriov rbv nuTQixtov xu\ raiv uvuroXixcJov oTQurrjyov, Sovg uvrco
xal XtiQa UQXOvaav tig unoTQonijv rcov i/d-QCMV. iSiSov Si xal
fjytfiovug rov Xuov rovg fitru ^Qu/v fiaQTVQi]oavTug , OtoScaQOv
P 530 tbv liQurtQbv xa\ Qtocftlov xu\ rbv Bov^ovrL,txov xu\ rovg \oi- 15
novg, o"rivtg ov fiovov rov ntficp&ivrog rore Xuov uXXu xu) t^j
qiuXuyyog rcJov fi^ fiuQTVQcov ytyovuatv uQ/r]yoi. wg Si xura rrjv
TuQobv intori] fttru nuvrbg TOt> Xuov o rcJov ^UQaxrjVCxiv r^ytficjov,

^ovXevoufievog fiera rcov avvovrcov uvrco xu\ fiavrevaufievog Siov

tXQtvt fir} evS^icog /cOQeTv n^bg lAficoQtov , unoneiQuout Si nQoreQOvZQ
rrjg rov ^uaiXicog Svvcxfiecog Sta rov viov uvrov , fitQog XujSovrog
rov orQurov, rovro Xoyiaufiivog , wg tl ntQiyivrjrui rov ^uoiXicog

1 Ba^vXavog C 3 cvv avta om C 4 ohelas xcoquis

dfifioQiov, omisso iKsXBvas C 6 ini^iiai C 11 ^ov}.als C
y«9 C 15 §o^ovt^ixov C 22 tov ctQatov om C

que ctiam Africa copias condiixit, militibus mandato ut qnivis scuto

suo Amoriura
inscriberet. quo innuebat se Amorium aggredi veiie.
apiid Tarsum omnes eius copiae convenerunt. Theophilus quoque ex-
peditione facta ad Dorylaeum pervenit, quod tridui itinere abest ab
Amorio. tum multi qui suaderent imperatori ut Sarracenorum
fuere
roaiori quam quaeinhiberi possit vi ruentium impetum declinaret, in-
colasque Amorii alio transferret. sed id infame ac parum virile ratus
Theophilus , praeclarumque ac forte statuens urbem communire et stre-
nui ducis consilio servare, Aetium patricium Orientalium ducem cum
manu ad profligandos hostes idonea eo mittit. multitudini quoque prae-
ficit eos qui paulo post martyres facti sunt , Theodorum Craterum Theo-
philum Bubutzicum et reliquos qui non modo tunc missi exercitus sed
,
,

et cohortis quadraginta duorum martyrum fuerunt principes. Sarrace-

itorum vero princeps postquam Tarsum toto cum exercitu venit, cum
suis quid facto usus sit deliberat, divinatque non recta ad Amorium esse
pergendum, sed mittendum cum parte exercitus filium, qui exercitum
Romanum tentet. tAc enim ratiocinabatur, si quidem filius imperatorem
 HISTORIARUM COBIPENDIUM. 133

ovTog, ttpiTai nuvrwg tj vixtj xai tm naxQt, d di fiT}, jSiXriov

T^av/^aCHV. ravTU /SotiXevaufievog n xai XQivag e^enef^iipe rov

vXov , XajSovra /.ii&^ tavrov y.a\ ^^/neQUfi tov ri]vixavra diinovra B
rtjv ]\leXirip"fjv y.at TovQxovg atael y^tXidSag $ixa xai naaav t^v
5e'^ li4Qf.ievia)v arQuriav xai rov uQ/ovra riov dQ/6vrcov' og xard
rhv Xeyofievov zJa(^vf.iTjvov yevofievog na()ef.i^oXr]v enr/^aro, dnfiet,

yovv xal o QeocpiXog xar^ avrov , arQuronedov enayofievog ovx

dyivvig, tx re IleQoiov xai ro)V dvrixtdv xai rojv nQog dvia/ovra
ijXtov avviarufievov, yevofievog di xard rbv ovrto Xeyofievov
\0/tT)Qov lArl}v ene&vfifi xuruaxonevaai nQO rov noXifiov xai rijg

nQoa^oXrjg rb rtJov fvavricov d&Qoiafia, eig riva 5i vijji^Xordrrpf

neQitoni]V vnb rov dofiearixov rtov a/oXtjov dra/9-eig 3IavovfjX

y.ureaxonet rb nXi]9-og rtJov ivavritov, xai niog ex aro/uafAOV /9«- C

QvrfQov idoxei rb rwv ivavritov nXij&og. dXX^ b JUavovfjX "^i^
ISnQbg rb nXijSog, to ^aaiXev , dno^Xene , n^bg bi rbv rCov Soqu-
rtov didd-Qei xaXafiwra rtJov dfitforiQtov.^^ inei Si la/VQoreQog
iiJoxei Tiov ivavricov arQarog, i^ovXevero oncog dv avrotg ini~
d^r]Ttti fieru SoXov, b fiiv ovv BluvovfjX dfia rto QeocpojSco
vvxrbg intO^iadai rovroig naQrjvii, ol d^ uXXoi tcjov arQurijycjov

tO i]fiiQag rfjv avfi^oXfjv yeviadai nQoirQtnov , oig inineiaro xai o

(iuatXevg, ruvrrjg $i inixQareariQug yevofiivrig rr^g yvcofirjg, wg
fjdt] f]fiiQa iniXufinf , fiu/r] avQQi^yvvrai cpo/3eQU. xui rtJov /?«-

aiXixcov rayfiurcov ivd^vficog dycovitpfiivtav ol ^lafiur^Xirui ivixXtvuv D

3 afitQa C 6 Salifimva C 9 xuXovfievov C 10 'Av^iiv C

11 2ccQaKTjvd)V C 23 i>i9vftcos C

vlcisset, patrem qnoqne haud dnbia potiturum victoria: si res secus

caderet, praestare quietcm. mittit ergo liiium suum, et cum eo amerara
qui eo tempore Melitenam gubernabat, et Turcorum ad decem milia,
omnemque Armeniorum exercitum, et ducem ducum. atque hic castra
ad Dazymenum posuit. contra hunc profectus Theophilus, exercitu ex
Persis occidentalibus orientalibusque composito eoque nequaquam con-
temnendo, ut ad locum venit cui nomen Anzin, statuit ante conflictum
multitudinem adversariorum conteraplari. itaque a Manuelo scholarum
domestico in sublimissimam eductus speculam, indeque hostiles contuitus
copias, eas suis esse numerosiores coniecit, monente interim Manuelo
ne multitudinem sed hastarum utiiusque partis segetem consideraret.
postquam hostium exercitum robustiorem suo iudicavit Theophilus deli- ,

beratum est qnomodo eum dolo aggredi posset. id cum noctu faciendum
Manuelus ac Theophobus censerent, reliqui duces interdiu confligendum
snasere, quibus et imperator assensit. hac ergo sententia praelata,
prima luce praelium acerrimum est initum. quo praelio cum impe- m
ratoriao cohortes fortiter pugnarcnt, Ismaelici fugae se dederunt. Tur-
 134 GEORGII CEDRENI

tlg fpvy/jv, xwv Se Tovqymv iTHfwvwg yQO)fitvcov rfj ro^da y.a\

10 xuTuduoxov Twv '^Piof.iakov uvuxexQovy.6T(ov, nuXivTQonov avvt^rj

yevtad^ai rtjv fidxr^v ' /<?) Svvu^tvoi yuQ oi '^Pwf.iuToi t« riov Tovq-
x(jov (ptQtiv ro'E,tvfiura rm ^dlXtad-ui y.uQrtQcog , vtoru dovitg rbv
fiuaiXta xarlXinov. ov f.ii]v xu\ ol rwv rayfiurtov T^UQyoi ovS^ oi5
JltQaac rovro '^vtayovro dQuaui, uXXu ntQiardvrtg rbv /SuaiXta
iVQdoazdog a(x)t,tiv ^ntlyovro, xul xuv uncoXovro nav8i]f.iti ol ntQi
rbv ^uaiktu , tl fi^ vv§ tnrjXd-e y.ul ^Quyvg t'^ ovquvov xarrivlyd^rj

vtrbg xal rug /.itv vivQug rCov roS,(xiv yuXuQug tiQydauro , rotg de
'^Poofiuioig uvtaiv rr^v tx rcov ^eXtov niQunolr^at xui acorrjQiug tvt~ 10
P 531 Sooxtv u(poQf.iug. ^uS-fiag Si vvxrbg ytvofiivtjg , (hg ijayoXrjro

ntQi rag (pvXaxug b Mavovi^X , yXiorxrj ncog fjad^tro rcov ^uQuxr^-

vcJov rovg JJiQaug roTg SuQuxr^voTg antvSofiivovg xu\ rb arQurtvfiu
%0)v Pwfiaitov nQoSovvai xu\ nQbg rrjv ivtyxafiivi-jv nuXivSQOfiijaut,

SijXu yovv tv&vg ravra noitT r(o /SaaiXtT, xu\ aco^ttv tavrbv fitra 15
rcov XoyuScov ri^lov , xul ftrj ntQtfiivttv rrjv uXcoatv. rov Si ^uat-
}ii(og "x«t ncog rovro tatrui" intQcorr^auvTog , "rcov Si* ifie nQoa-
(.ittvdvroov dnoXofiivcov," vnoXa^ciiv b lV[avovi)X '^'^ao^ fiovov toro),
^uaiXtv,^^ fcpt] "to aco(^ta9-ai Ix d-tov , ovrot Si ruyicog ru x«t*
B uvTovg Siotxi]aovatv.'^ oipi yovv y.uru rb ntQioQd-Qov rov ^uat-5.0
7.i(og (pvyfi yQr/aafiivov y.u\ n^bg rb Xtyofttvov XtXt6x(Oftov Staaco-
d^tvrog, 01 XfinoTUXTUi vnrjvrtov uvt(o, xui uvu^iovg tuvrovg t(pu-
axov rrjg ^toT]g ^aatXia iv noXifio) xuTanQoivrag , xai ufta roTg

4 KQtttSQoag C 5 Kal om C 7 ol xsqI tov paatXicc om C

9 Ktti om C 14 ivsyKovaav C
cis autem assiduo sagittarum usu instantibus Romanosque ab insecutione
hostium repeilentibus , mutata est pugnae fortuna. nam Romanae legio-
nes vim Turcicarum sagittarum non sustinentes deserto imperatore fu-
gerunt , ducibus legionum et Persis nihil in se tale admittentibus , sed
imperatorem cingentibus ac pro co summa vi decertantibus. et quidem
tunc imperator cum suis occidione caesus fuisset, nisi et nox ingruisset
et pluvia exigua delata nervos arcuum Turcorum relaxasset; quo factura
ut Romani sagittarum liberati metu salutis parandae occasionem habe-
rent. concubia nocte Manuelus dum excubias obit, Persas cum Sarra-
cenis ipsorum lingua sentit colloqui paciscique cum iis de prodendo
,

Romanorum exercitu et repetenda patria. id statim aperit imperatori,

eumque hortatur ut cum delectis fuga sibi consulat, ne in hostium per-
veniat raanus. et respondcnti imperatori fieri hoc vix posse, praesertim
perituris qui nnnc sui causa secum mansissent, "tibi modo" inquit "deus
salutem concedat reliqui mox rebus suis consulent." imperatori sub
:

ipsum demum diluculum fuga elapso et ad Chiliocomum perlato, milites

quos ordinibus dosertis terga dedisse commemoravimus occurrerunt, fas-
sique se vita dignos non esse, qui imperatorem in pugna prodidissent,
 HISTORIARUM COIHPENDIUM. 135

favrwj' lyvfivovvTo '^irptoiv. ukX^ o QioffiXog t(o d-eufxaTi tqco-

^"
dtig Tr^v "ijjv/jiv , tl iyM^ fpr^Gi '^^atGCoafiai ix S-eov , acoSrjGtad^e

y.ai vjiittg." uvtti ij twv JltQauv nqog Tovg il^ ^!AyuQ xoivoXoyia

Toig Qtocfo^ov i/d-Qoig y.at &dvaTov uvtov i^i](pi(^ofttvotg dtvTtQU

5Tig yiyovtv uhla xul uq:0Qfirj tvy.aiQOg ttg diu^oXr^i'.

T.\o J' uf.iiQfiovf.ivfi dy.t]y.o6Ti tijv viy.rjV {'Jo^f fitj fitkltiv

ulX^ dmtvui TiQog to lAfi(x)Qiov. dytiQag ovv to oixtiov aTQu-

Ttvfiu, xul T(p vUo di iniGTtOMg nuQunXr^aicog noittv, tt/iTO Trjg C
odov. ivcod-ivTCOv ovv Tciiv aTQUTtvfiuTCOv /UQu^ rt inr^yvvTO

10 o/vQog, xat t] noXig TU(fQ(o ^uO-ti(i tartcfavovTO, xai 7] noXioQxia

tfiTiQUXTog xa\ ivtQyog iyivtTO , rcov fiiv Tovqxcov inifiovoig xal
avvtyjat /Qcoftivcjov ro^tvfiuat , rcJtJv di ^uQuxrjvcov rug tXinoXttg
TtQoauyovTcov roTg rti/tai , rcov <?' tvdov rov rti/ovg ivuntiXijfi-
fiivcav ^Pwftuiwv tvipv/cog xai rjQCoixcog dycavitpfitvcjov xui ra rijg
15 noXiOQxiag dnoxQOVOfiivtov tvntzcJog oQyavu. rj fiiv ovv noXiOQxia
rrjg noXtcog ix Studo/rjg ivr^QytTro xui avvt/rig i]v xul dSidxonog,
QtocptXog Si ix rr/g TQonijg fioXig dtucpvycov xai nQog ro ^oqv-
Xatov ytvofitvog ixtTot nQoatxuQriQit rrjv tx^aatv ixdt/ofiivog. D
untnetQaTO di rrjg rov dfitQfiovfivij yvcofir^g , ti ncog dvvrj&tir] fie-
ZOTuarijaut tovtov rrjg noXiOQxiag. ixnifinovTUt ovv nQta^evral
fttru ScuQCOv rifticav xal vnoa/tatcov oix oXiycov rovrov ixSvoconi]-
aovrig , o'i S^ xul rb arQUTontSov xaraXa^ovTtg rcov ^aQuxr/Vcov

xul tig oxlJiv iXd^ovTig rco uQ/ovrt ru nuQu rov ^aaiXiiog firprv-

2 Gto&rjTS C 3 Towg dyagrjvovs C 7 dfifioQtov C 1^.^""

tpvx<os C 17 Tffll doQvXaia C 21 iKSvacon^GavTSg libri

iam ferrum in se ipsos stringebant, cum imperator spectacnlo illo ani-

mum perculsus, se dlvinitus servatum, proinde ipsos qnoque salvos fore
dixit. ceterum haec Persarum cum Sarracenis collocutio inimicis Theo-
nhobi eique mortem machinantibus secunda fuit et opportuna ad ca-
lumniandum occasio.
At amermumnas suorum cognita victoria nihil iam cunctari, sed
Amorium petere statuit. collecto igitur suo exercitu, et filio ut idem
faceret monito, iter iniit; cumqne copias coniunxissent, castris vallo
munitis Amorium profunda fossa circumvenit omnique vi oppugnare coe-
pit, Turcis continenter sagittas iaculantibus, et Sarracenis machinas ad
oppugnandum factas admoventibus, Romanis autem qui intus erant, ani-
mose urbem defendentibus machinasque prompte amolientibus. durante
ita obsidione, nullamque intercapedinem oppugnandi faciente hoste, in-
terim Theophilus aegre ex fuga elapsus Dorylaeum pervenit, ibique exi-
tum operitur. et aniniuni amermumnae tentandum sibi ratus legatos cnra
muneribus pretiosis multisque pollicitationibus mittit, petens ut obsidio-
nem solvat. iiqne ut in castra Sarracenorum pervenerunt et in conspe-
ctum amermumnae venerunt, ea quae impcrator mandaverat exponunt.
 136 GEORGU CEDRENI
divra TiuQiavMv. 5 (ie ^Vjt/(3 y.aTf/6^ievog uaxtT<p $ia t^v rrjg
nuTQidog uXcjffiv rov /itiv ^uGtXta rijg dttliug y,arex(()r6f.itt , i§ov-
&evei de xul rrjv nqfa^eiuv yu\ excof-Kudei , y.u\ rovg nQea^evrag ev
Seafj.oTg xareTxe , neqiixevojv rrjv rijg nQu^ewg ex^uatv, ttjv 6e

nolioqy.iuv en\ nltov entreivev , etg noXXa f-ieQtj dteXcbv rov otqu- 5
P 532 rov xu\ ex SiuSoyTig rug nQoa^oXug notovfievog , 'iva tw nlrid^ei

yu\ rfi ax(xai6rriri ruv vnaVkarTOfxevoiv anoxafi6vreg ol evSov xal

nQog rovg n6vovg unetQrjx^reg evdcuaovai. xuQreQwg Si xui raiv

ivdov ufivvofiivcov utiquxtoi ul eniyeiQr^aetg rrjg noXtoQxiag eyi-

vovTO. xa\ xuv Sticfvyev 7] n6Xtg rrjv uXcoaiv , el fir] rig rcov eiaoi 10

StoQOtg vnoxXunfig y.u\ rr^v rujv XQtartuvcov e't,ofioaufievog niariv

Siu rtvu fpiXoveixiav , elg roaovrov xivSvvov oXtad^oag , nQoSoaia
nQOvScoxe rrjv nuTQiSa' BaSir^rjg ovofia rcS avdQi. ovTog yuQ
7^ad^Qu roTg 2uQuxi]voTg evrvycov , y.u\ ev&u rb reTyog evicpodov tjv,

noteTod-ui rug nQoa^oXug vnod-iftevog , airtog eyey6vei TOt; rrjvi5

B n6Xiv aXcovui. r^g drj noXifiov v6fi(a XrjcpO-eiarjg , noTog ixavbg
X6yog e^etneTv rb nXrjS-og rcov dvatQeO-ivTcov xa\ rcov aiyftuXcoji-
o&ivTCOv ; dvfico yuQ ^uXX6fievoi ol 2uQuy.r]vo\ Siu rb noXXovg
Tcov entcpavcov xuru rbv xuiQbv rijg noXtOQxiug uvutQed^rjvui ovSiva
otxTOv rcov nQoarvyovrcov eXuft^uvov , uXX^ uvtjqovvto fiev uvSQeg,20
rjyovTO Se yvvuTxeg avv fietQuxioig xut veuviaxotg , envQnoXovvro
ru xdXXiora ruv oixi]fiuTcov , xal ev ov fiaxQot tm yQOvca tj rcov

12 TCQoSosla om C 13 BoiSlT^rjs xX^eis C 15 yiyove C

21 de] 8h ul C 22 in' C

verum is ira ob excldium patriae implacabili ardens, imperatori tlmidi-

tatem exprobrare , iegationem deridere ac pro ludibrio habere , legatos
in vinculis detinere, et finem rei praestolari, oppugnationem porro im-
pensius urgere, divisoque in multas partes exercitu per vices urbem
adoriri, sperare fore ut subinde aliis aliisque rccentibus et integris vi-
ribus oppugnationi subeuntibus, qui intus erant, laboribus defatigati
sese dedant. sed oppidani fortiter se tuebantur, neque oppugnationibus
quidquam efficiebatur. omninoque capta urbs non fuisset, nisi proditio
cuiusdam Amoriensis intercessisset. is Baditzes nomine, muneribus cor-
ruptus, eiurata ob contentionem quandam Christiana religione eo pro-
lapsus est temeritatis ut patriam proderet, et occulte cum Sarracenis
coilocutus monuit ut ab ea parte urbem oppugnarent, qua facilius in
muros evadi posse norat. expugnata urbe quantae caedes editae sint
et quot captivi facti, dicendo exprimi non potest. nam Sarraceni irati
Jjuod durante obsidione multos suorum iilustres amisissent, nulla eorum
in quos incidebant miseratione moti , viros obtruncabant , mulieres cura
infantibus et pueris rapiebant, pulcherrima quaeque aedificia incende-
bant. denique urbs Orientalium pulcberrima exiguo temporis spatio ita
 HISTORIARUxlI COMPENDIUM. 137

i(o(ov no7.mv SianqmtaxlQa ixXeXetftjittvov (deiy.vvTO fQeiniov,

tjyovTO de tioyQiut x«i ol tcov aTQUTtv/.iuTcov t^dQ/ovTeg , liolli--

OTog Tf yMi KcovoTuvTivog xul Qt6do)Qog b KQUTtQog oi nuTQixtoi,

xui uV.oi nltioToi T(Jov iv aTQUTTjyiuig diucpuvuiv, fxtyioxoig fftnQt-

5 novTtg uitc6f.tuoiv.
OvTco di /tiQCjod^fiorjg rijg noXfcag rovg nQto^eig o rcov 2u- C
Qttxr^vtov uQ/r^yog rcov nQU/d-tvTcov ty.aorov inioy.ontjaui iyy.tltv-
ad/iitvog, (MontQ rig ivTQvcpwv y.ui ivtv(jo/ovf.itvog roTg nQu/d^tioiv,

uvTuyyilovg rrjg av{.i(fOQug ixnif.inti rco ^uoiXtT. ovg nuXiv ixtT-

IQvog nQog rbv UfifQfiovfivrjV i'iuntoTftltv , anodod^ijval ol ^i]rcuv

rovg rt Ir^cfd^tvrug dictcfuvtTg uvSQug iv rfj noXioQxtct y.ul rovg

xaru ytvog uvtco nQOor^y.ovrug y.u\ rovg Xotnovg ui/jtuXcoxovg , fl-

xootv inl rioouQOi ytvrrjvuQiovg dcootiv vnio/vovfitvog- vntQ Xv-
TQcov avriZv. b de rr^v nQto^tiav dt'S,(xfitvog nuXtv rovg nQto/Sfig
ISfifd-' v^Qtcog unintfiipiv, uvor/Tog av flvai elncuv ti /iXiu y.evTi]-

vdQia xuxavuXcooug inl ovXXoyfj tov oiy.tiov otqutov rooovrcov

unodcooti rovg 7jXcoy.6Tug y.fvrrjvuQio}v. dnQuxTCOv di rcov nQto^tcov D
vnooTQtipdvToyv rfj unXriOrict. rtjg ovficfOQug nXriyttg b QtocftXog,

ni/iodv rt ^qujoiv xai n6otv unooTQtcpofitvog xui a/edbv unootrog

20yeyovc6g, xai ftrfiiv triQOv nQOOtifitvog i] rb ix /lovog dno&Xt^o-
fitvov vScoQ , SvoevreQiug tdXo) voarifiaTt. uXXu xuintQ ovTCog
t/cov novijQcog ovx rjQtfifi, ovde fitTQicog VcpeQe rrjv rov l/ificoQiov

xaraoTQOcpriv , dX7M xutQov xul rQonov i^^rei nojg uv dfivvairo

3 0] xal C 4 erQttXTiyiois C G Sf] C 8 ris rots

nenQayfiivois ivvQ, C 15 ditinifttps fied-' v^QStav C 22 dfi-'
fioQiov C

periit at nihil praeter nidera esset reliqunm. captivi abducebantur co-

hortium ductores Callistus , Constantinus , Theodorus Craterus , patricii,
ciimque his alii plurimi , praeturis bellicis aliisque summis dignitatibus
illustres.
Capto ad hunc modum Amorio, princeps Sarracenorum veluti insul-
tans rebus gestis inque iis superbe comessans, legatos imperatoris omnia
inspicere iussos quae acta essent, cladis nuntios ad dominum remittit.
quos ille rursus ad amermumnam misit, petens sibi captos in urbis ex-
pugnatione illustres viros sibique genere propinquos et reliquos captivos
reddi , promittensque pro eorum redemptione 24 centenaria. hos quo-
que ignominiose remisit barbarus, stolidum se fore fatus, si captos tot
centenariis redderet, cum ipse mille centenaria in comparandas copias
impendisset. legatis re infecta domum reversis , Theophilus mole cala-
raitatis oppressus omnem pene cibum ac potum aversatns , tantumquo
aquam ex nive expressam admittens, in dysenteriam incidit. sed tamen
quanquam ita afilictum Amorii excidium quiescere ncqnaquam passum
est; qaod aegcrrime ferens occasionem modumque ulciscendi hostem
 138 GEORGII CEDRENI

rov f/d^Qov. dio xal orekXft nQog rov Qrjya Oqayyiag tov nurQi-
xiov Ofodooiov , tx rov roiv Bov(iovxL,U(ov xuruyofitvov ytvovg,
P 533 hrixovQiuv ra t^airwi' nffi(fi)^rjvai , xul unoorfiXui dvvu/niv «'§'/o-

fiu/ov xttl xaxdioat fifQt] rivu rijg ^i^vi]g rio u/nfQfiovfivfj Siaiff-
Qoviu. uXX' uvri] {.ifv Tj nQfo^fia unQuxrog f/iifivf , rov GfoSo-S
oiov rrjv t(oi]v xud-^ bdov xaruoTQfxpuvTog' b Qf6(fiXog df xul
Tuvrtjg difxnfO(ov rijg tXnidog fni nXtov rf vnb ri]g vooov oifiyyo-
(.ifvog uvfioi x)M'i]Qi]g nQog rr]v IVluyvuvQav , iv i] rr]v rt ovyxXr^-
rov ixxXrjOiuoag xut rb Xoinov ffi(f>uvtg pfQog rijg noXfCog ru xad-'
tuvrbv t^fXQayiodfi xai (x>Xo(fvQfro, xai rovg ovvfiktyf.itvovg iL,r]rii 10
B ri]v flg avxbv unof.ivi]fioviVfiv tvvoiav iv r(o niortv xai fvfitvfiav

rT]Qi]oat nQog rt ri]V avxov ov^vyov xui rbv nuTda, xul Sia(fvXux-
rtiv rovroig rr]v /SuoiXtiav dvtni^ovXfvrov. iniy.Xaodtvr(Ov di
r(~)v ovvr^&Qoiofiivoiv roTg iXffivotg rovroig Qijfiuot rov ^aoiXitog
("idvQfibg TjqO')] xa\ xioxvxbg nuQu ndvxcov xul ndvxtg OtoxXv- 15

rovvrtg rjV/ovxo fitv tw ('iuoiltT vytiav re xai ^(x)i]v, tl d^, onfQ

unfvxrbv r]v uvroTg, 9-uvurog, tXtyov , inuxoXovdipfi, vntQ rrlg
avxov yufitxi]g orfcov di dfonoivrjg xui rcov nuidcov vnio/vovvro
xai avxug, tl dtTjooi, nQOtad^ui rug 'tpv/ug xui ri]Qi]Out rovroig
rijv /SaotXfiav ddiuXoo^t^xov. xui oi fiiv xurtnr^yyfiXavxo ravra,S,0
df ^u.oiXfvg Qt()(fiXog vnb rrjg vooov rtXtieog ruxtlg xai fitXQbv
C ini^iovg rb xoivbv uvtnXr^Qiootv o(fXr^fia , ini d(vdtxa txfoi xuX
ftr^oi rQiol rr]v ^aotXtiuv Id^vvag, inti de, d)g (fd^doag b Xbyog

5 rov n\v %: € \t StacpvXdiat C 20 d§Xu§ri C 21 0£o't

fpiko^ om C 23 m$ post id^lcnGf C

circumspiciebat. ea de causa Tiieodosium patricium, Bubutzica stirpe

natum ad regem B'ranciae ablegat, auxiliarias ab eo copias validas pe-
,

tens, hortansque ut is partes Libyae ad amermumnam pertinentes infe-

stet. sed haec quoque legatio irrita fuit, mortuo in itinere Theodosio.
Theophilus hac quoque spe lapsus, ingravescente insuper morbo, in
'
lectica se ad Magnaurum deportari iubet ; eodemque convocato senatu
et parte civitatis nobiliore, suarum rerum miseram condicionem tragice
deplorat, coetumque hortatur ut memores suae in ipsum benevolentiae
fidem uxori suae porro filioque servent, iisque imperium ab insidiis tu-
t«im praestent. miserabili imperatoris oratione fractis concionis animis
eiulatum universi sustulerunt, a deoque omnes salutem ac vitam impe-
ratori flagitarunt, simul polliciti, si quid ei humanitus accideret, quod
ipsi quidem abominarentur, se tum pro uxore eius, domina sua, et li-
beris ipsam quoque, si ita res postularet, vitam impensuros, iisque im-
perium incolume conservaturos. secundum haec Theophilus morbo piane
consumptus paulo post debitum naturae persolvit, cum imperium annos
1:^ et menses 3 gessisset. cum autem ob pracdictas causas locus esset
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 139

tdi')Maf, ywqav wyov ol Stu^uXXovxfg ruv Owfo^ov uno rtov

fiQi]faviov uhuov , w; lyno b Geofpilog ro rtlog rijg uvrov ftio-

rT^g, tv dea/iUOTriQuo ri&rioi rov Qtoffo^ov loffO)StGruT(p xuru rov

Bovy.oXtovru. y.ul r,Si] rov rtlovg tyyi^ovrog ngoofru^tv unort-
SfitTv rovTov ri)v y.tffuXrjv y.ul uvrw iviyy.tTv. TjVnfQ df'^(Xf.itvog,

y.ui ruTg ytQol rwv rQtyiov fnu(fioi.itvog , toyurov tinf Xoyov , log

U7i6 rov vvv ovre tyco Qtoffikog ovrt ov Qt6q)o/3og. rivig di r(o

'OQvfftt SQOvyyttQuo rr^g ^iyXag rvyyuvovn uvaTi&iuoi t;)v rov D

Qioffo/Sov offuyijv, uv&atQfrcog uvttjv fQyaaaf.iev(>) fiijdfvbg xe-
10 Xtvouvrog.
KuruorQt\fJuvTog Si rov OfO(fiXov rrjv ^w^v o nuig avrov
MiyurjX T« o/.rjnrQu rijg ^uoiXtiug uvubtytrui ovv ri] fii]rQi Qto-
S(0Q(t., fniTQonovg tycov y.ui QvdfiioTiig ovg uvrfo ivSiud^riMog
iniorrjotv b narr^Q , tov t£ (xdyiOTQOv MavovijX y.ul Sofiiortxov

15 yQrjf.iuriouvTU t(ov ayoX(jov, xui rbv nuTQiy.iov Qtoy.Ttorov y.ut Xo-

yod^iTr^v toi; SQOfiov. o? nuQuyQijfia roij duvtiv rbv Qt6(fiXov
i'^tX&6vTfg flg rbv innoSQOftov, y.uy.tTa£ rbv Srjfiov iy.y.XrjOuiauv-
rtg, Xoyovg rt Sti]Xd^ov t% nQog uvrovg tvvoiug uvufitfivijoy.ovTfg

Tor rfXfVTi]OUVTog ^uotXi(og, xal inuyaoyu noXXu y.ul 0^tXy.Tr,Qta

SOXi'i;avrtg rrjv rtjov uxovovrvDV fvfiivtiav infonuauvro, rb tuvruv

vnooyofiiviov ixyiui alfia vntQ rrjg oiOTr]Qiug rov ^uoiXicog
3Iiyur]X. y.ui oQxotg fr^vg ivtniSovv rovg X6yovg. iyy.Qurovg P 534

Si rrjg ^uatXtiug ovv tw vuo ytvofiivrjg rijg OtoScoQug, fv&ig x(xl

3 avTov C 6 unslits C 11 vl6$ C 13 iv dta&TJxais C

22 MixariX om C

Theophobnm apud imperatorem criroinantibas Theophilns vitae finein ,

instare sibi sentiens Theophobum in carcerem obscurissimum compegit,

qui est iuxta Bucoleontem. iamque moribundus caput eius amputari si-
bique adferri iussit. manibusque crines eius tangens haec ultima verba
extulit "exinde neque ego Theophilus sum neque tu es Theophobus."
quidam tamen Orypham drungarium vigiiiae ferunt sua sponte et ne-
mine iubente Theophobo vitam eripuisse.
Mortuo Theophilo filius eius Michaelus sceptrum imperii tulit, con-
sorte matre Theodora. habuit autem tutores atque moderatores quos ei
pater testamento praefecerat, Manuelum magistrum et scholarum dome-
sticum, ac Theoctistum patricium et dromi logothetam. hi statim a
morte Theophiii in Circum progressi, vocato eodem ad concionem po-
pulo, verba mortui recens imperatoris commemoraverunt, eiusque bene-
volentiae commonefecerunt , ac multis blandis et ad animos conciliandos
aptis verbis civium favorem novo imperatori paraverunt , promittentium
se vel sanguinera suum pro eius salute profusuros, et dicta sua confe-
fitim iuramentis confirmantium. Theodora itafjue cum summa re-
filio

rum potita, iroperio confirmato, nihil aiitiquius habuit quam ab initio

 140 GEORGII CEDRENI

iy. TiQootfuaiv vnoS^rjy.aig uvdQcov tiVGf^iov ra T,ijg aiQtatwg avtaxo-

TiHTO TMv eixovojitd/m' , dnb rrjg /iuatXfiag yliovrog xov 1'S, lAQf.te-

viMv xal i-ieXQi lijg Ttlevzijg Qeorpilov ri]v vno '^P(o/Aaiovg diave-

fiOf.ievrjg, avvenerlD-exQ de rfi y.ad-atQiaei ravTrjg xal b Oeoxrt-

arog. o de MuvovijX eni rtvu y.uiQOv oxXuL,wv ^v , ovSeig deS
nuQQi^aiutead-ui holfia, eig rov/.iq)uveg h^eYxeiv Xoyov neQi rijg

ruvirig xuraarQorpijg, rov nXeiarov /leQOvg rrjg avyxh'jrov xai rijg

avvoSov xa\ uvrov rov narQiuQ/ov rfj aiQeaet xareo/rjfieviovm
(.lovog de rovro er6l/iii]ae xtvi]9^eig ex &eiug eveQyeiug o MuvovrjX.
B nQoreQOv (.lev yuQ, wg e\'Qi]rut, evSoidL,cov r]v neQi rrjv tmv aenridviO
tixoviov nQoaxvvi]atv , vareQov Se ruvxr^v r^andauTO ex rotuvrrjg

ahiug. voaco xurea/ed^r] /uXemorurt] , xa\ uneyvcoaro avrco r/

U01] , nuar]g lUTQtxijg re/vr]g unoxu/iovar]g. r]X&ov ovv riveg eig

uvTQv , uxi^xooreg rovrov redvdvai, evXu^iTg /.lova/ot uno rijg
rov 2vovSiov f.iovr]g' nQoatyyiouvxeg Se rfj xXivr], xai yvovreglS
uvrbv eri t;l]V re xui e/invetv, evuyyeXil^ovrut i^(.oi]v uvr<o xu\ uvdQ-
qcjogiv xai nQog rr]v e/LinQoadev vyietuv dnoxardoraaiv. o Se
nQoreQov /lev Sti]niorei' o/iwg evtaru/itviov rcov &ei(ov uvSqcov,
y.u\ /xi] hSotdutiv Xeyovxcov n^bg ri]v ScoQeuv xu\ So6,uv rov d-eov
C r^v unoxuXvcfd-eTouv avroTg, (.iixqov uveveyxcbv rijg voaov ovr(jog 20
fpi]a\ nQog avrovg XenT(o xu\ uSQuveT r(T) uod^/iuri "xat noog \'arai

(.101 rovTO, (X) d-eiot nurtQtg ^ ui ipv/ixat Svvd/ietg unoXeXoinuai,

t6 oco/ia rtXeov t^i]ad-tvr]xt xui xureaxXi]xev. eycb Se xeT/xut rtru-

6 itccQQrjGiuaaa&ai C 10 TcuvaiitTcov C 12 xau 6 drjXai-

&tis MccvovTik X- C 20 T^v Svva/uv tov C
statim, qiiod pii homlnes hortabantnr, de imaginiperdarum haeresi de-
liberare, quae ab imperio Leonis Armenii ad mortem usque Tlieophili
per Romanam se propagaverat dicionem. ad eam exstirpandam Theo-
ctistus quoque se socium praebuit, Manuelo aliquamdiu nutante. neque
vero aperte quisquam rem aggredi audebat, cum maior pars senatus et
concilii atque ipse etiam patriarcha haeresi ei essent dediti. solus hoc
ausus est Manuehis , divina excitatus vi. cum enim de negotio isto
aliquamdiu, utdiximus, anceps haesitasset, tandem ut serio id suscipe-
ret , hanc habuit causam. inciderat in gravissimum morbum , adeo qui-
dem ut omni medicorum arte defatigata iam de vita eius desperaretur.
eum accessere quidam pii monachi ex Studii monasterio, quibus nun-
tiatum fuerat esse mortuum ; cumque ad lectum aggressi vivere adhuc
et spirare sensissent, laetum ei de vita servanda pristinaque sanitate
recuperanda nuutium praedicaverunt. cuni autem initio difhderet, ta-
men instantibus divinis istis hominibus, prohibentibusque ipsum dubitare
dc dono dei et gloria ipsis patefacta, pauluUira se ex morbo coUigens
tenui ac imbccilla voce "quomodo" inquit, "diviui patres, hoc miiii
contingat? cuius ct animae facultates defecerunt ct corpus omnino con-
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 141

qiyiv[.ilvog >itt\ axO.txog, Iv ovStvl SiacptQcov htQcp tmv TeS^vfjxo-

Tcx)v 1] fiovco rco avanvtXv, rig ovv tXnig ^ 710^0^ 7iOyog tGirui o

ntiocjov /iii uva^QCoa&ijvat xul tig rrjv nQOXtQav tvt^iav tXO^tZv;"

vnoXu/36vrtg ovv 01 oaicoiuroi tcpr^aav nQog uvrov "ndvru Svvaru
S/.al ovStv dSvvarti rcS d^ico. tl yovv anovddong uvaQQCoaO^tig D
rrjv rcov iiy.ovo/.id/iov unoo^toat nvQxaiuv xai rug itQug tixovug
xuxu rovg nuluiovg xul nurQtxovg d^ia/iovg dvuarTjXcIiaai , tvuy-
yiXiL,()fit0^d aot rfjv l^toip'.^^ tinov xui vniyioQrjauv. xul tvdvg
rj rt vooog tQQuiat xai ul q)vaixui ivtQyttut uxcoXvrcjog intrtXovvro,

iO xui iv ^Quyu rM yQovca riXtiuv rov uQQCoari^f.iurog iayi^xft unuX-

Xuyi^v. Qdcov di rr^g voaov yivo/utvog, i'^innuauf.iivog tv&vg
umtai TiQog rb nuXdxiov xai itonai nQog rijv ^uaiXidu, xui
ndvxu XQonov uvrrjv nuQtxivtt T«^ O-tiug uvuarrjXcvaui ilxovug,
ndXui xal uvri)v dcpoQ(.ii]g dQu^uaS-ai yXtyofitvr/V , diu navrbg
iS iQtd^il.o(.iivriv xui nuQu rljg olxtiag fir/TQog iig rovro xui rwv fitj-

rQudtXcpcov rcJov nurQtxicov. oficjog di uvxtninxtv tj OtodcoQU rotg

7\.6yotg rov MuvovtjX, tlri rovg nQog rov uvdQU OQXovg tvXujSov- P 535
f-tivi] , ilxt, wg tcfUfitv, xui rb nXij&og dtdotxviu rcJov rjj uiQtati

xuritXi]ftfiivcov. iyxtifiivov di rotJ Muvovi]X tcft] ?/ QtodcjoQu cjog

20 ifiog, (o fidytarQi, uvtjQ n y.ui ^uaiXtvg uxQi^tiug rjv iQuartjg,

xul ovdiv untQtaxinrMg tnQu^t nconoxt , xcxi rovro rb doyftu, li

fit] unr^yoQiVfiivov i]V roTg itQOig v6fiotg xui ruTg uyiutg yQucfuTg,

3 uvc(QQCoad-T]G8<!&ai C 8 xorl iv&vs] ^?' ^^ Mttvovr}X TtaQu-

So^as Kttl vnsQ Tiaaccv TtQocdoiiiKV C 11 qccov C 19 ^yrj-
esv C
fectam exaruit, ita ut totus exsiccatus solis reliqnis ossibns iaceam; eo~
que tantum a cadavere dilTeram, quod spiritum duco? qua ergo spe
adducar ut credam me vires recepturum ac pristinae valetudini restitu-
tum iri ? " respondere monachi deum nihil non posse quodsi ergo sani- :

tate recepta operam sit daturus ut incendium ab imaginiperdis excita-

tum restinguat sacrasque imagines secundum vetera maiorum decreta
restituat, se ei vitam certo promittere. atque haec fati discesserunt.
statim vero et morbus remisit, et naturales facuitates omni impedimento
sunt liberatae, brevique temporis spatio infirmitate prorsus est solutus
Manuelus. sic ergo allevato corpore statim equo ad palatium it, in-
gressusque ad imperatricem eam summopere ad reponendas sacras ima-
gines exhortatur. ea vero iampridem occasionem huius rei agendae
quaerebat, subinde instigata a matre sua et avunculis patriciis. nihiio-
minus tamen verbis Manueli Theodora tum se opposuit, sive iuramenti
marito praestiti religione, sive multitudinem , cuius mentionem fecimus,
haeresis istius studiosorum reformidans. et instante Manuelo "meus"
inquit, "o magister , maritus imperator accurationem aroavit, nihilque
unquam nisi re probe deliberata egit. itaque decretum quoque de co-
lendis imaginibus non fuerat ecclesia eiecturus, nisi id iegibus literisque
 142 GEORGn CEDRENI
ovx «v i^toae rrji; fy.xXi]aiug. ruvra Ss fxeivrjg elnovai]g, ra/jTav
'^niih]aev avif] y.aTaaxQOffi]V rijg L,Mrjg y.al vJjg fiuatXeiag ty.niioaiv,
y.a\ ovy. avTfj f^wvov uD.u xal rco ruvrr^g vlut , ei jnt] rbv d-tiov
B x6o/.iov rwv UQMv eixovcov anoSoir] ruTg eyxXrjaiuig. rovxov roTg
loyoig eYxe fy.deifiaxtod-eTaa , eixe y.a\ liXXtog dQeaxof.ievrj , fx)g el-5
noiiiev , r] ftaail.)g oXr] rov eQyov yivexai. y.a\ evdvg uyeiQeaS-at
iv roTg ay.r]vt6fiaai rov Otoxxiaxov nQoatxarrt nuvrag rovg enl
Gvvtaei y.a\ "koyto xey.oa/.trifievovg ty. re rTjg avvodov xu\ rijg avy^
xXr]Xov , ya\ Xoyovg xtveTv y.a\ nQofttxKXto&ai neQi 6Qd-odo'^iag.
nuvxcov de thg enog elneiv ovvad^QOtadevxtov xa\ Xoytav noXXwv^-O
QVtvxtov , y.a\ f.iuQxvQi(x)v unb rijg d^eiug yQutprjg nuQuyd-eiotHJv ovx
oXiytjov , xb evoe/3eg vneQio/voe /.leQog xu\ d6yf.iu yeyove rug d-eiug

naQa/Qr]fia uvaaxr^Xovod^ai iiy.6vug, rtJov dQ/ieQttov xa\ fiova/tuv

XRi ovyxXr]rty.tov , oaoi rto nud^et xuxti/ovxo nQoxeQov , rtov nXeto^

C vtov rb xQeTxTov f.iexafia&6vTtov xai fiexaoxoi/etcoO-tvxtov nQog rr]v 15

dXr]d^eiav , oaotg d'e Stvoonotu xad^ixero fj rrjg evoe^eiag ^ucpi]

y.a\ ufieru&extjog el/ov , dneXrjXufilvoiv rrjg noXecog xa\ vneQOQiatg

nuQunefitfd^evxcjOv. xadTjQtS-t] Se xa\ 6 Svaoe(ji]g nuxQtcxQ/r^g

^luvvijg , y.u\ Toi; dQ/ieQurixov d-Q6vov dnr]Xud-)] Si^ dnoaxoXr^g

d'S,toX6yo}v dvSQCJov rcjov eig (pvXuy.i]v rexayfitvo)v rov nuXuriov.20
olg nQoreQov fitv xareXS-eTv ovx eneid-ero , ovS^ txcov ye avxoTg xijg

IxxXrjaiag exoxijvai Sie^e^utovxo' ug S^ ovxoi vnooxQexpavxeg

4 TOVTOts C 13 uvaaTrjXdScai C 14 avvdxovTO C

16 oaoig —
18 naQantfKp&ivrcov add C, cuius margo: Svaonoia
xonQOBiSjlg' dilaa yag r; Kon^og efQrjrai. 18 xa&aiQt&evTog
6s Tov dvaas^ovg natQidQxov nal xov oLQXieQCiTixov &q6vov ccnoQ-
Qiq>d-svTog C 22 8is§£^ttiov C

eacris scivisset haec locutae Manuelus praesentem imperii

damnari."
\itaeque tinem, minatus est, nisi divinum ornatum sa-
eademque filio
crarum imaginum ecclesiis redderet. quibus verbis Theodora sive per-
territa sive alias ut diximus , delectata , tota isti negotio sese dedit.
,

statim itaque in tabernacula Theoctisti omnes convenire iubet, qui de

senatoribus vel concilio sapientia erant ac doctrina ornati, eosque de
vera religione in medium consulere. ibi omnibus , quantum eius fieri
potuit, congregatis, cum varii essent sermones habiti et non panca sa-
crae Scripturae testimonia producta, piae partis sententia obtinuit, de-
cretumque de sacris imaginibus statim reponendis factum. eo in con-
ventu principes sacerdotum, monachi ac senatorii viri, ante haeresi vi-
tiati , maloris partis sententia docti veritatem errore damnato amplexi
sunt. abrogatum etiam est patriarchae munus lanni, missique prae-
stantes viri, quibus palatii custodia erat demandata, qui eum solio de-
turbarent. lannes primo cessurum se aut omnino ecclesia exiturum de-
negavit sumina contentione. quam eius contumaciam cum, quos missos
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 143

TT^bg Ttjv mfitpuaav ^uoiliSu yv^oQif.ia tid-tlxaai t« rr^g unii-'

d^tiag, nuxqlxiog &uttov iyne/.iniTai BuQSug, o T-iJf dianoivijg

udtX(f6g, Tov /uQiv nivo6f.uvog f.tTj Tjj 6Q9^od6'§(p nioxn tov

naTQtuQyiiov ovx unuvioxuxui. o di ^luvvijg nuvovQyog wv xal
5ovxo(purxiag Quxpui iintQ rtg iWtog , {.loli^Sio xuTuoTiS^ag Trjv D
tuvTov yuoxtQu y.ul tu vioxa y.ul xovg yXovrovg (vg Soxiiv fiuaxt-

y&r^rui nuQU xivcov, y.ui nuQU tcov nif.t(p&ivTCOV tuvtu naditv

y.iXQayiug (^UQ^aQtxwg tntd^ifttvcov avx^o , xal ftuXXov nuQU Ku>v~
axuvxivov xov SQovyyuQiov x-ijg ^iyXug, ^vxtfi6Xti ovyyoiQr^dffrui
iOnQog fitxQ^v, tOT^ uv ucpavio&iTtv uvtqv t« OTiyfiuTu. xai o
fitv ^lavvijg tuvtu, b dt BuQdag tov oxaicoQ^fiUTOg umXtyyOtvxog
iig d^vfibv xivr^d^ttg xui uxovxa xovxov xov nuxQtUQytiov y.uxuytt.

ov xaxuydtvxog rj dtonotva uvxttarjyuyt xov ItQov xal d-tiov Blt-

&6d'iov, ixi xfjg oftoXoyiug xul Tf^g fiuQxvQiug iv xi] auQxl tu
15 OTiyfiuTu niQKffQovTu, undvTCov tcov tvotfiijjv itQt(x)v , Xuixcov re
xul ftovuycov, uXXu xul tcov tv Totg oQtotv uaxovfttvcov fitxu noX- P 536
Xf^g rfjg ntQtyuQiiug unoSt'§ufttvcov tijV nQO^oXr^v , xul uSq^ov
rrjv ^aaiXiSa' xaTaXa^6vTC0v xul oftocfcorcog uicovico uva&tfiuxi
nuQudiScox6xcov xi]v uiQtotv xcov ttxovofidycov. xuvxu fiiv iv
SOnQooifiioig xfj uotdifico QtodcoQcx xul T(^ ravTtjg vt(p xaTtnQ(iyd-i]
Ttt xaTOQ&cofiUTa ' b di dviiQog ^luvvijg iv f.iovuaxi]Qi(p jivi xutiiq-

2 r^s —
3 xdgiv add C 3 nii(S&i\s C 4 cSv x«i yQdipai
xcclovx. P 5 Gvv.o(puvTiav C 8 ^uq^. 9 §iyXas add C • —
11 post £a'p5o:s P : o Ttjq ^iyXag SQOVYyctQiog , TtaQ' ov xai xarai-
xta^rivai 6 'lavvijg 'iXtyn. 13 xaTtvixQ^ivrog C 15 tpt-
Qovra P ntivxav C 19 xmv iiyiovoficixcov om C (uv
xoi iv C 21 iv om C

ad eum diximus, Augustae indicassent, statim Bardas patricius mittitur,

quaesitum ex eo an ob professionem verae religionis patriarchae loco
cedere detrectaret. sed lannes, homo versutus et ut quisquam alius
fraudis calumniaeve suendae gnarus, ventrem suum dorsumque et nates
plumbo compungit, ut a quibusdam flagris caesus videretur; vociferans-
que ita se ab iis qui missi fuerant tractatum tantum sibi temporis ,

concedi flagitat donec vibices eluerentur. Bardas autem vigiliae drun-

garius, a quo se ita caesum lannes dicebat, impostura detecta, ira
concitus, reluctantem etiam domo patriarchali eiicit. in eius locum im-
peratrix sanctum ac divinum Methodium introducit, qui adhuc confes-
sionis suae et ob eam tolerati supplicii notas in carne sua gestabat,
omnibus piis sacerdotibus laicis ac monachis et iis etiam qui in mon-
, ,

tibus exercebantur, summo cuni gaudiq^ eius designationem approbanti-

bus, ac confertim in urbem venientibus, unoque ore haeresim imagini-
perdarum damnantibus aeterno anathemate. hoc praeclarum facinus in-
clyta Tbeodora et filius initio imperii sui cdiderunt. impius vero lan-
 144 GEORGII CEDRENI

/d^ifg, yui iv xivi i-iiQH rovTOv avsaTijXto/nivrjv d-iaodf.ievog (ty.6va

Xqiotov rov &tov xal rrjg d-iOfirjTOQog y.ul rojv aQ/ayytkiov , riii

tavTOv diaxovM TiQOoeTuitv uva^dvTi riov Of^aof.iiO)v tty.6vo}v dvo-

Qv^ai Tovg dcpdaXjLiovg, iintov fxri \'ytiv uvrovg rrjv rov oquv Sv^
VU/.UV, log ovv (Tivd-tTO ravTu rj tvof^i]g Slonoiva, ^r^Xo) d-iuoS
B (y.nvQ(jod-eioa rovg avrov 7TQootTa'S,t diOQvx&rjvai 6(fd'u7.f.iovg.

dXXd TovTO (.liv ovx iytvtro fxtoiTtvodvroiv rivcov , doQvcpoQOvg

d^ (xntfirpuoa fidoTi^iv avrbv xarrjxiottTO Iioqmv diay.ooio}v.

Hvtyxt di rov ^IavvT]v rovTOv rj fityaXonoXtg avri] xal naocov

nQOxad-rjfitv-)] rwv n6Xio)v , rrjg rcov McoQO/uQl^uvicov y.uTuy6fitvov 10
ytvtag. dipdfitvov St r^dt] xal YtQOvrixijg Tjltxiag ^ fiov^ rwv xaX-
"ktvixcov fiuQTVQcav 2iQyiov xai Bdx/ov uiontQ rtvu SQdxovru tv
fxxXr]oi(i (fiCoXtvoavra (i/(v rjyovfKvov tv avrfj , tv dt ruTg y.aru

(.iixQov ytvofKvov uvaj3uo(Oi rf] rt rcov (Ixovofid/cov dd-((o aiQ(0(i

io/vQCog nQ0OT(xr]y.6TU xui yor^rdutg nQOOuvl/ovru xui X(xuvofiuv- 15
C rduig Std ^iov nuvrog , Sia(f(Q6vT0)g dyanrjd-lvra t(o nuTQl Q(0-
(fiXov J\Ii/ur]X r(o rQuvX(o (iTt rco y.otvcov(Tv rrjg uvtov uiQiotcog
iirt xui r(T) Xoytorr^rt XTrjoao&ui S6'§uv, rov Q(0(piXov St SiSd-
GxuXov y(yov6TU. xai ind ovrog rdg riig ^uoiXdug xut(o/(v
Tjviag , avyx(XXov fiiv rovrov rtfiu nQcorov, d&^ var(QOv xul nu-tO
rQtdQ/t]v dnoxud-iorrjoi JicovoTuvTivovn^Xicog , nQoyvooodg rtvug
Siu Xtxuvofiavrdug xul yorjrdug avrco dnuyyiXXovTU. xuTiTQi/i

7 H£OiT£V0dvrcov 8' iniTrjSsloov rivav C 13 in<pcoXsvovTtt C

T
Se om C 18 Xoyi(OTtt C

nes monasterio inclusus cuidam, cura in quadam eius parte suffixam

imaginem Christi dei, deiparae et archangelorum cerneret, diaconura
suum eo adscendere et venerabilium imaginum oculos eruere iubet, di-
cens eas facuitate videndi non esse praeditas. hoc ut rescivit pia Au-
gusta, divino animi fervore incensa ipsius effodi oculos iubet. verum
intercessione quorundam effectum est ne id fieret. missis tamen satelli-
tibus Theodora ducentis flagrorum ictibus eum niultavit.

Natus fuit lannes iste Cpoli, stirpe Morocharzaniorum. et iam ad

senectam aetatem accedens in praestantissimorum martyrum Sergii et
Bacchi princeps fuit monasterio , ibi in ecclesia veluti coluber quidam
in antro delitescens. paulatim deinde progressus ad altiora fecit, per
omnem vitam imaginiperdarum haeresi impense dedltus , praestigiarum
studiosus et divinationum per pelvim. carissimus fuit Michaelo Balbo,
sive ob haercsis societatem, sive ob doctrinae opinionem, et praeceptor
Theophilo eius filio datus. Theophilus imperio occepto primum ei syn-
celli dignitatem contulit, deinde patriarcham creavit Cpolis. solitus fuit
ei pelvis vaticinio et praestigiis futura praedicere. etenim aliquando
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 145
noTi T« 'Pfof.iaicov id^vog uniarov y.u\ oxXrjQov , vcp* r^YffiioGi tqioI
OTQuzriYovfisrov ' xal dtg tiy.bg tni rovjM tov GeocpiXov uvaofitvoVf
unodto&ai T?;v u&vfuuv 6 ^luwijg nuqtxulti y.al d^uQOOvg nXrjQco^ D
d^ijrai, (Yyi fwvov rfi uvrov ovfi^ovXfj ntid^uQ/rjOtitv. rj St ovft^

5(iov\rj ToiuvTi] rjv. iv ToTg tig zoy tvQinov jov tnnixov lOTU/ntvoig

Xu).y.oig uvSqiugi xul Tig uvSQtug loTuod-ui iXtytTo tqioI Siutv-

novjutvog xtcfuXuTg. nQOordTTti Tolvvv b 'luvvijg louQid^/itovg

GCfVQug y^uhy.tv&rivai TaTg xtcpuXuTg, uvSquoi Tt Tuvrug tyytiQi-

odijvui xttTa ytTQU ytwuioig, xutu Ttva St%eiay[i.tvriv uiquv w-
lOxTfQivtjV uf.iu uvTco yivloS^ut nQog tov ttQrjfitvov uvSqicxvtu, xui
^jvixa Tovxoig xtXtvotit, nuitiv lo/vQcog TuTg acfVQuig Tug xtffu-
hig, [li/Qig uv xuTtvt/d-tTtv tig yijv wg i§ tvbg xQ0vf.iuT6g rt
xul nht'iitcog. rjod-tig ovv ToTg loyoig o ^uoiXtvg ovtco ytvtod-ui
nQooiru^t. xui ytvofiivcav (xtToe toiv uvSqcov ufta tco ^luvvrj
iS 710QQC0 vvy.Tiov (rjv S* b 'luvvr/g fitTu luiy.ov tov o/rifiuTog , "va P 537
fiTj xuTucfCOQOg yivriTui^ rovg oTOi/ticvrixovg Xoyovg intincbv xul
Ttjv ivovouv Svvufiiv iv tco TOiovTCo uvSQidvTt ucftXofitvog nuitiv
Tovg uvSQug ixiXtve vtuvixcjog rt xul la/vQcog. xai ol fiiv Svo
io/vQOTUTUig /Qriodfifvoi TuTg xuTucfOQuTg Tug Svo tov uvSQtdvTog
SQ unixoifjuv xfCfuXdg , b TQiTog Si fiuXuxcjOTiQuv noirjGug r^v nXrj-
ytjv fitxQbv fiev xuTixXivtv , ov fii^v xui oXrjv tov acjofiUTog uniTtfie >

rrjv xtcfuXrjv. oTg Sr} nuQanXrioicog xui Tw xara rovg fjyifiovug

TOv t&vovg inr^xoXovdr^at ' oTdoicog yuQ Tivog xQUTatug inttoni-
aovorig tcTi yivei , tuvtjj Se xal fid/rig ificfvXiov inuxoXov9i]ouG7]g, b
11 ctpatQaig C 17 ix rcov zoiovTav zov dvSqidvzo^ C
20 iitoiaae C margo , ijti&tis

cum infida atque saeva quaedam gens tribus ductoribus usa Romanam
dicionem infestaret, eaque res Theophilum, uti par erat, solicitum te-
neret, Jannes eum diniissa animi aegritudine optime de rebus sperare
iusserat, modo ipsius consilio parere veilet. coiisilium tale erat. inter
aereas statuas , quae erant in euripo Circi, statua quaedam exstare fe-
rebatur triceps. trcs ergo nialleos aereos fabricari iubebat lannes, eos-
que tradi viris manu validis, qui constituta noctis hora secum ad sta-
tuani illam accederent, iisque, cum ipse mandasset, capita fortiter feri-
rent , dum ea veluti uno ictu atque impulsu in terram deiicerent. gra-
tum hoc consilium imperatori fuit, iussitque ita fieri. ergo magna iam
parte noctis exacta cum viris istis lannes, qui iie agnosceretur, profano
habitu se induerat, ad statuam venit, magicoque carmine recitato , iis-
que robore quod inerat statuac adcmpto, viros omni vi percutere capita
statuae iubet. eorum duo validissimis ictibus duo capita statuae decus-
serunt: tertius remissius aliquanto feriens inclinavit quidem, non tamen
a corpore totum avellit caput. eodem modo cum gentis eius ducibus
actum fuit: nam seditioue coorta, atque ea ia pugnani intestinam eva-
Ceorg. Cedrenua tom. II, 10
 146 GEORGU CEDRENI
o* Svo XMV riyifiuvMv ninxovaiv , inXrjytj Se xal o jQiTog, ov ftrjV

jf xutfiUog, iJQyi]<X6 d' ofttog ix tijg nXr/yijg, v.a\ ovzcog to td^vog

Tiod^evrjxog o}'y.ade anavoOTr^ae, xai t« /.lev rijg yorjTeiag ovitog,

1\o de yoriTi rovTto^Iawi] aSeXtpog tjv auQy.r/.6g, ovofiu t(o
uvSqI IdQaa^riQ, Tr^v xv/r^v naTQixiog, xovxto nQodoretov rjvS
xaxu xo evtovv^ov (MQog xov 2xevov, eyyiaxa rijg fiovijg xov uytov
0OOXU, oixodof.iag e/ov noTiVxeXeTg , axotxg xe xui ^uXuveiu xul

diaxQi^ug tiWug enixeQneXg, exetae Si o yor/g ov/vag noiwv xug

xuxaytayug , vnoyutov xt xaxaaxevuaug evdiuirTj/ita xal t(3 Tqo-
C tptaviov nuQO/ioiov , oniad^ev de nv)udug drj/ttovQyr^oag elato TOt»? 10
9-eXovxag nuQunefinetv , xovg /3ovXo/.tevovg ede/exo ev exeivto tw
novTjQtp eQyaaTi]Qit/) , xul vvv (.lev eTa/ttevovTO &aXu/irjnoXoviiievat
f.iovaC,ovGai xe xal ciXXtog yvvaixeg xtp xtxXlet SianQeneig , alg
ovvetfd eiQexo , vvv Se 7]nuTooxoniui xui Xexuvofiuvxeiut xul yor^-
xeiui xat vexvo/.iuvTeiat evi]Qyovvxo, dt' cov noXXtxxtg ovveQyeittiS

Sat/iovtav xivu xtov /leXXovxcov nQoeXeyev. uXXu xovxo xo xx^/ia

eXd-bv vaxeQOV elg tov nuQuxot/tta/ievov eig eSutfiOg xaTaoTQetpeTUi,
xal eig /tovijv xuTeaxevuod^T] en 6v6/tuTt 0ioxu xov /leyuXo/itiQ-

xvQog,
Kud-atQeaei Se, thg eino/itv , ovxog xu\ ot xovxov /lexo/oiSO
D xad-vnolSXrj&evxeg ovd' ovxtog rjOv/Juv r^yov , uXXa xaxa xcov

uyicov ext eveavtevovxo elx6vcov xai novi]Qu xuxa xtjjv evae^tjjv i/it'-

4 'lawy om C 11 tovs PovXo/tsvovs om C SO /lizoxot

Trj uvT^ xtt&fxiQitsst xad'. P

dente, duo de ducibus ceciderunt, tertius vulnus accepit, «ed non le-
tale. nihilominns tamen rei gerendae eo facto inutili, gens ea viribus
suis destituta domum rediit.
Fuit huio lanni frater carnalis, nomine Arsaverus, patricius ordine.
is suburbanum habuit ad Steni sinistram partem, proxime sancti Phocae
monasterium, aedificiis sumptuosis instructum, porticibus balneis aliis-
que ad araoenitatem paratis operibus. ibi lannes crebro solens diver-
sari subterraneum quoddam domicilium Trophoniano adsimile fecit^ in
cuius postico fores erant ad intromittendos homines. in istam scelera-
tam officinam modo monachas aliasque insignes forma mulieres condebat,
cumque iis rem habebat; modo iocinorum inspectiones , divinationes per
pelvim, praestigiasque alias et mortuorum evocationes exercebat, (ac
saepenumero daemonibus adiuvantibus futura aliqua praedicebat. hoc
suburbanum postea temporis imperatoris cubicularius nactus solo aequa-
vit, monasteriumque ibi a magno martyre Phoca denominatum con-
didit.
Ceterum lannes hoc qiio dixi pacto, einsque socii eadem ratione
deiecti
, non se tamen continuerunt quin et contra sacras imagines^ ali-
quid adhuc molirentur et piis insidias struerent. quo modo etiam inte-
 HISTOmARUM COIVIPENDIUiyL 147
XiTMv, avxo(favTiav yuQ Qaxpavrig xaTu tov f.i(yalov WtiQ-oSiov
innQuivTO Siu^uXXttv tqv aviniXrjnTOv xul oviu) rov 6Q&6do'^ov
Xvntjaat Xaov. /Qvaiov yuQ noXXov vnoqid^dqavTlg vtra yvvuTy.a
xul vnoG/Jataiv , tl /novov xovToig av[^t(fi]ont {/m^xr^Q dt xo yv-
5 vutov ?]v Blr^TQOcpuvovg tov (.iiTmitTa 2f.ivQvrjg nQotdQivauvxog),
ntidovai xuTtintTv rov ayiov nQog re r-^v Stanoivav xai rovg tni-
TQonovg Tov fiaotXtcog wg tii] avTJj ntnXrjaiaxiog. ^ijfia yovv
evd^tiog (fQixr^g fitaTov tx noXtTixwv xul Uqcov uvSqcov avyxQorov-
fitvor. nuQijauv ol tvat^tTg xarrjqxiug xut Xvnijg ntnXrjQcofitvoif

lOovx unijauv ot dae^tTg fiojfiov ix rT^g nQu^tcog ov rov rv/ovra P 538

nQoaTQi(irivui rfj r(x)v OQd^odo^cov ixxXr/ai(i oiofitvoi, nuQijaav ot
avxoffuvrui fityu cfQorovvrtg log ru/u rrjg xurrjyoQiug nQo/tiQov
i/ovar^g rov tXty/ov. nuQtjyov tig fttaov to yvvuiov, xui « iSi-.

du/9i] ToTg Sixd^ovatv id^Qtufi^tvtv. iaxv&Qconut,ov ot StxuaTui,

15 xul rcov uXXcov nXtov o fiuytaTQog Muvovr^Jy , ti di^ tvbg uvd^Qoo-
nov xivSvvtvaii ro ruiv OQd-oSo^cav nXrjQ0)fta ytXwg ytrtad-ai roTg
uvrtd-tTOtg. rovTCov ndvrcov inatad-ofitrog b itQog Mt&oSiog , xal
rovg fiiv uat^tTg rwv iXniScov fitTuaTT]aui fiovXofitvog , rovg S^
evatfitTg unuXXd'§ui t% xurt/ovarjg /SuQv&vfiiug xut rjj ixxXrjaia B
20/»; Xi&og ytrtadui nQoaxoftfiurog , firjStv rbv o/Xov vnoaTttXd-
fitrog, unoatiaufitvog rijv uvu^oXi]V in* ojptt nuvrwv rcZv d-tca^

fitvcjov unoyvfivoT ra uiSoTa b ndarjg aiSovg xai tifitjg ovriog

u'itog, xai icpdvtj roTg nuat ruvra fitfiuQuafitva dno rivog voaov

2 To Tcov oQ&odoicov Ivnijaai tcX^^os C 4 d£ om C 17 1»^-

ed7]fiivos C 18 ixtTaax. §qvX. add C
gerrimnm Methodiuiii calumnia circumvenire et verae religionis cultori-
bus dolorem alferre conati sunt. res ea ita acta. muliereii) quandam
(mater ea fuit Metrophanis , qui postea Smyrnae praesul factus est)
multo auro pollicitationibusque corruptam subornant, quae Augustae et
imperatoris tutoribus dlceret a Methodio se esse stupratam. statiin ergo
terribile iudicium ex civilibus et sacratis hominibus cogitur conciliura.
adstant pii, moestitiae ac doloris pleni: non absunt impii, dedecus haud
exiguum ea actione conciliatum iri piorum coetui sperantes. prodeunt
caluraniatores animis inilati, quod crimen id in promptu habere proba-
tiones fiderent, producta in medium muliercula, quae composito iudici-
bus rem narraret. iudices , et praecipue Manuelus , tristi vultu adsi-
dent, indigne ferentes unius hoijiinis culpa coetum piorum in periculum
ludibrii venire. quae omnia sentiens Methodius , ut et spes impiorum
ct piorum acgritudinem aboleret neque ecclesiae lapis offensiopis esset,
nihil inultitudinem reveritus homo omni reverentia atque honore dignis-
simus , in conspectu oinnium pudenda niidavit quae nemo non videbat
,

morbo quodani emarcuisse omnique naturali vi esse privata. pudore

hoc factum oppievit calumniatores et malis gaudentes , pios autem lae-
 148 GEORGU CEDRENI
xcu rijg (fvar/Tig narxanaGiv ivfQytiug ufioiQU, ai(t/vvi]g rb
nQuyiiia rovg xaiQixdy.ovg evfnXrjae y.al rovg avy.orpavrag , evrfQO-
cimjg d^ oTi noXXTjg xal d-vf.irjdiag rovg evaf^ttg. y.al nfQila-
^dvxtg avxbv (.itd-^ vutQftulXovarig ntQixuQtlug xaxrianul^ovxo,

ntQitnXty.ovxo , ovx tl/ov (incog xm nXrj&fi /Qtiaovxai rrjg /UQug.S

C xui rig xiov yvTjanoxfQiov nQoatX&ibv rjQtfAa fnriQtoxa xbv nuxQiuQ-
/rjv , xbv xQonov (.lud^tiv id-tXbJv xov (:iuQaaf.iov roiv /.ioqhov. uva-
Xu^cbv di ovxog di7]ytTxo uvco&fv xai i'^ uQ/Tjg, oxintQ iv '^Pco/.ii]

nfuq>d't)g n^bg xbv nunuv diu xug xaxu NixrjCfOQOv xov uyio)xdxov
nuxQiuQ/ov uvtytQd-tiaug inaycoyug xuxttae didycov rivco/Xrj&rjv 10

vnb rov cfiXoadQxov dui/iiovog, og ovx ivtXtnt vvxxcjOQ xul fud-^

Ti/.itQuv yuQyuQCQcov xul (.u^tcog (loi auQXtxijg uvuxivcov tQcoxag,

uva<fXty6f.iivog de rco ndd-ti, cog ijSi] xal rjxxco(ievog , ('yvcov Hi-

TQCo rcTi xoQvcfuico rcov dnoaxoXcov uvad^ia&at ifiavxov, xai tou-

D rov i'^fXtndQOvv unuXXu^ai iit rijg acoftaxtxrjg ravxr^g oQt^tcog, 15

xal rbv intoxuvta vvxrbg arpaad-at rij dt^tu /etQi rcov aidoicov
xai xaxunQijaai , inttnovxa rov Xotnov f.ii] nxotiad-ui xijv cftXr]-
Sovov OQt^iv. Stvnvtad^fig dt fitxu aqodQug uXyr^dovog tvQtdr^v
e/cov cog i&edaaa&s, ruvxa rov narqtuQ/ov einovxog, ovx uva-
c/txov b B^IuvovijX vofiiaug xb rvQtvfia tyvca ii^txuati Sod-rjvai rb 20
yvvatov icf^ w Siuaucfi^aai ri]v firj/uvoQQUcfiuv, '4i(fog re ovv
evd-vg rovrco inavexeivtxo xa\ Qd^doi ixofiiCovxo rjxavd-cofiivat,

x«t ol Sr]fiioi nuQetaxr]xeiauv evxQtntHg. oig ixdetfiaxcad^tTaa r]

3 nXdaTtjg C ngoG^cclovTfg ttvTw C 6 i]qehu om C

8 Kul ora C 12 yaQyaki^cov C ' 14 avE&rjKa C

titia: qui ingenti cum gaiidio Methodium cingentes salutabant atque

amplectebantur , neque hahebant quo modo voluptati suae satisfacerent.
et quidam de notioribus placide aggressus ex eo quaeslvit quonam raodo
virilia eius ita emarcuissent. cui is rem totam a principio narravit.
se, cura Romae degeret, missus eo ad papam ob intentata Nicephoro
sanctissimo patriarchae crimina, vexatum fuisse a carnis studioso malo
genio , sine intermissione dies noctesque ipsum titillante et rei Venereae
appetitum excitante. itaque se ardentem ea cupiditate, ac tantum non
ei succumbentem, Petro apostolorum principi sese dedere statuisse,
multisque ab eo precibus contendisse uti se libidine ista iiberaret. hunc
nocta adstitisse, ac virilia sua manu dextra tangentem combussisse,
simnlque dixisse nihil esse quod in posterum sibi ab ista metueret vo-
luptatis concupiscentia. se ob vehementem dolorem somno excussum
talefn ropertum fuisse qualem ipsi vidissent. haec cum ita narrasset
fjatriarcha, Manuelus intolerabilem hanc fraudem iudicans statuit mu-
ierculam quaestionibus adhibere, ut quae fuisset doli nectendi ratio in-
telligeret. statim ergo gladius stringitur, virgae igni candentes afferun-
tur, carnificesque parati adstantj quibus infelix ea perterrita rei veri-
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 149

SvcsTr^vog Tid^riaiv ixnvoTOv rrjV uXijd-iiuv , r^v (.iriy^uvrjv onMS

tQQufft] , Ti;v unuTrjV ijv i]nuTi]&r] Siu Te rijg doa fwg tov /Qvaiov
y.ui Tiov noXXiov vnoayjanov , ru nQu^uvTU nQoatonu x«i Tt^v oXi^v

ay.ivioQiuv rov tiQu/nuTog. nQoatTid^it d^ oti xul d untXdoi rig

6 elg TTjv TuvTr^g or/.luv , fVQrjOtt ro /qvoiov iv ^uXuvrko iv rtvi
xi/3ioTio} aiTOv ntnXrjQiofitvoK iv&ig ovv unoaTtXXiTui rtg ruiv P 539
SoQvtfOQun' , Y.ul rb /Qvaiov ^/9^»], xat rjXty/dt] rb dQu/turovQ^
yr^l^iu, y.ul y.uv ol avy.offuvrut ruTg nQoarjXOvauig noivuTg nuQtdo-
d-r]auv, tl fii] uvt^iy.uy.iog o nuTQiuQ/r^g uq^id^rjvut rovroig rb
10 lyy.h](.ia t^rjrjauTO , rbv olxtTov dtanon^v f.ii/.iovf.ifvog , rovro
fiovov tig ixTtaiv ^mjjiov xai rif.io)Qiuv, rb dvu nuv trog xaru
rifV rfjg OQO^oSo^^iag nuv/jyvQiv uvrbg fiiv fitTu lufinudiov unb
rov iv B)M/iQvuig rijg nuvu/Quvrov vuov n^bg rbv dtTov rrjg

uyiug ao(fiug uffixvtTaO^ui vuov, avrovg di oixtioig ivr]/tTa9'ut

15 ioa\ To uvu9ff.iv.. o xul ftt/Qi rijg avrwv iTUfittv9r] Co)i]g. xul

1] fiiv rojv tiy.ovofiu/cov a^Qfaig roiovrov ta/t rbv TQonov rr^g xu-
Tulvatwg, ij di tmv oQdodoiiov ixvih]aiu rbv oixtTov uniXu^e
xbafiov, rijv rwv atnTcov tixovcov uvuarrjXcoaiv.

Tuvrrjv rijg dQ9odo'^iug t;}j' ioQTi]v uyovau nori r] ftaxuQT- B

20 rig ^uaiXiaau QtodcoQu rb n}a]QCOfiu tiaTiu rijg ixxXr^aiug lig rb
iv rf] rono^taiu rcov KuQiuvov uvuxtoqov. r]Qi9ftovvro roTg
tartfXTOQat xui OfOffcxvrjg xui b rovrov ofiuiftcov GtodcoQOg ol
yQunroi. rijg eico/iug di nuQuxftu^ovarjg xui rwv rQuyr]fiurcov,

4 it om libri 6 ovv om C 8 rifiatg C 14 vscov C

20 &ioS(6(}a oiu C xaTSCKfva^s niargo C 21 tcc iv ry
T. Toii K. dvdKroQa C 22 9£o<pdvios C

tatem palam fatetur, quo pacto structae insidiae, utque auro et polli-
citationibus corrupta et decepta fuerit, qui commenti auctores; deniqne
totam fabulam refert, additque domi suae aurum in sacculo repertuni
iri quadani in arcula frunienti plena. et missus eo satellitum quidam
aurum statim attulit, detectaqne res tota est. dedissentque dignas fa-
cinoris sui poenas calunniiatores , nisi patriarcha, qua erat patientia,
unam hanc nltioncm petiisset, ut quotannis solemni orthodoxorum con-
vcntn sibi liceret a sanctissimo tcniplo deiparae Blachernensi ad sanctae
Sophiae tcmplum praelncentibus facibus ire et in ipsorum aures dete-
stationem obnuntiare. quod et per omnem eorum vitam factitatum est.
hoc modo iniaginipcrdarum haeresis eversa, et ecclesia orthodoxorum
sua ornanienta, nimirum sacrarum imaginum restitutionem, recepit.
Qua de re festum agcns dicm Augusta Theodora, in ^alatio quod
cst in Cariani rcgione coctmn ecclesiasticum convivio accepit. fuere in
convivarum nuniero Theophanes quoquc et eius frater Theodorus, quos
a notis facici iroprcssis Graptos vocant. vergente iam ad fincm con-
 150 CEORGU CEDRENI
nXaxovvTtov SfjXadi] xwl nrf/ijttdrwv, 7iaQaTt9^((.itvO)v , avvfyujg fj

fiaaiXiaau eig rot raiv naxtQMv ivarevt^ovaa nQoatona xai t« ive-

GTiyfura ToTg nQoatonotg avTixiv y.aTaf.tav9-fjivovaa j'()«|t<//aTa «JTf-

vayftovg r^ifiti xul ddxQva, iig dt tojv naxtQtov xaTUfftOQtxaag

xovTO Ttiv aixiav ijotTO Ttjg fig avTOvg avyvTJg uTtviattog, tijg da 5

elnovor^g *^t^v xuQTtQiuv v/.ttdv 0-aVf.tul^co , oniog tyxoXaq^d-rjvat

C TOig nQoatonotg vfitxiv ToauvTU vntfttivuTt yQoiftftuTU , Tuy.uviCft) di

xul T)]V Tov Tuvxa SQuaavTog iig vftuig unip'eiuv ," vnoXu^iov o
/.layuQiTrjg Qtoqiun^g "vntQ xuvTr^g w dtonoivu Tijg yQUtfijg^'
(Intv "fv To» Tov &tov uStyMaTfo l3tjf.tuTt Stxuooftt&u avv tm uvdQi 10
aov xul ^uatXtu" InXrjyi] avv tw Xoyt/) ttjv xuQdiuv ^ dlonoiva,
xai fUTu SuxQVMv tfprj nQog tov uyiov "xut avTtj tariv ?/ vnooytaig
vfitov xai al di* lyyQutftiov oftoloyiui, ihg firi ftttvov ov avyxtyto-
Qtjxtvai uXXu xui nQog uycovug xuXtiv ;'* uvuxuXovfitvog de TuvTr^v
o nuTQiuQyijg xul o Xoinog tijov uQyteQitov eofiog, xul to noXv t^j 15
y^vnr^g intxovtfil^ovxtg, dvuoTtivTeg evS-vg (ffr^ouv "«t fiev r/ftt-

D TeQut to ^uoiX)g oftoXoyiui Te xui ovvd-ijxui uSiunTtoTOi xui ufteTU-

xivrjToi, Tovxov de xrjv oXiytoQiav toiv yaiQiiv xuXov.^ ovxto fiiv
xuxtnQuvvd-rj Tijg dtanoivr^g to uXyog • uvtrfvi] Si Tig Tr^viy.uvxa
(liQtotg ri Ttov ZiXixcov Xtyofitvi] , Tjxig ufiu X(o UQyriyto ZiXixiSO
rovvofia, iv xotg uar]XQ7jXuig xeXovvxi, uneo^)] xui SitQQvr^y.tv,
avxov xt xu\ xtJov enoftivtov avxfjo fiextvtyd-ivxtov lig d-toai[htuv
xul xfo d^eifo fivQfp yQta&ivxfov xe xui xeXeitod^ivxtov, xul xu fiiv
xaxa Trjv noXtv iffiQtTO TtjSe.

12 i<f)T]fSS C 13 ot; om C 15 Q-BfSfiog C, in margine xatd-

J-oyos 17 §uailHa C 21 daTjKQTJzeg C 24 tjjv om C
vivio, cum placentae et bellaria apponerentnr , Augiista crebro horum
frontes intuens, et quae iis inscripta erant legen», ingemiscebat ac la-
crimabatur. quod alter eorum patrum sentiens causam tam crebri ob-
tutus ab ea quacsivit. cumque respondisset mirari sese eorum patien-
tiam quod tara muitas sibi insculpi literas sustinuissent, miserarique
eius in ipsos odium impotens a quo haec essent passi , Theophanes
huius' inquit "scripturae causam adversus imperatorem maritum tuum
deo incorrupto iudice disceptabimus." hoc dictum Theodorae animum
non mediocriter perculit, ploransque ad Theophanem ait "haec ergo est
vestra proinissio et scripta obiigatio ? qui non tantum non ignoscitis,
sed etiara in ius vocare vultis?" eara patriarcha et pontificum coetus
ut consolaretnr ac gravi dolore levaret, surgens statim dixit "nostra
quidem^ promissa et pacta firma et immota manent, huius vero con-
teraptui vale dicere expedit." atque sic dolor Augustae mitigatus est.
sub hoc tempus haeresis quaedam Zilicum nomine exorta simul cum
principe suo Zilice, qui a secretis dignitate erat, exstincta et dissipata
est, ipso et sectatoribus ad veram religionem conversis sacroque un-
guento delibutis et perfectis. is fuit rerum urbanarum status.
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 151

BoyoQig d^ o BovXyuQMv v.Qyr^y6g, yvvaixa uQynv 'Pot^

ftaiMv uxi]XO(i)g ^ttTat, nitidog unuXov , tig d^Qitoog f^Qiro' od^tv y.ui

Tirug uyytXovg untaTttXt nQog ttjV ^uoiXidu, untihwv Xvttv rug

avvd^riy.ug xul tio^oX^v notito&ui xuru ^Fiofi'xi(ov, 7} St ftaaiDg P 640

5firidfv uytvvtg fiTjdi fvvutxtiov irvorjouoa "xul ijiii tvQ^oitg"

ftrivvtt '^^ uvriorQurtvovouv , &tov di vtvoti xul xurto/vovaav,

d J% oniQ ovx trt, vniQt^tig uvrog, xui ovr(og rj vixr/ ift-^*

yvruTxa yuQ iorj, uXV ovx urdQu vtvtxrjX^og." oJg o ^ixQpUQog

SiuruQuydtig 't,ovyiuv '^onuouro xul Tug nQ0i]yrfOUfitrug unrtov

10 onorddg. dttnQto^tvouvro di uXXrjXoig nuXiv ij re (iuaiX)g xut o

uQyiov , ri fiiv ntQi Ttvog &todooiov rov inixXr^v KovifUQU , uho^

).6yov uvdQog xai yQr/oifiov r(o noXirtvfiuri , ulyfiuXcorov livrog

iv BovXyuQiu, o di ntQt rrjg oixiiug udtX(fi]gj xuru rtva nQOvo-

fir^v Xrj(fi>tiorfg xu\ roig fiuotXtioig StarQi^ovorjg. avri] yotQ nQO B
15 noXXov uyd^tToa uiyiidXcorog , t« XQiariuvidv rt ftvrjd^tToa xu\
yQUfifi(ir(ov fttruoyovou xuru rbv rijg ulyfiaXcooiug xuiqov, uqti
rt rijg uiyfiuX(ooiug unoXvd tTou , ov dtiXint nQog Tov udtX(fov t«
XQioriuvwv ix&iid^ovou xul rij uvrov xuQditt niortiog xuru^uX-
7.ovoa antQfiuru, nQOfivi]d^ivrog ridtj nuQu rov KovcpuQU t«
20&fTa fivarrjQiu. tow dXXuyiov di ytvofiirov xul rijg yvvutxbg
unoSoO^tiorig rio u6iX(f(o, dvrtdo&ivrog di r^ Sionoivri rov Kov-
fjuQOL, li xul nQOtvrjrjTO 6 uQycov xui nQOtrtXiod^rj ru d^tiu,
uXX^ tri ri]v avri]v ifpvXurrt untoriuv, rijg oixtiag &QrjOXtiug

i^r^Qrr^fiivog. Xifiov di aifoSQoi} ri]v ytoQav riSv BovXyuQfav C

2 dKTjxoilog post ditccXov C 11 &eoSi6qov C

Bogoris porro Bulgarorum dux, mulierem cum tenero puero impe-
rinm Romanum tenere audiens , ferocia sumpta, nuntiis ad Theodoram
niissis minatus est se rnpto foedere bellnm iilaturum. Theodora animo
neqnaquam muliebri aut abiecto respondit se bellum defensuram deique
nutu victoria potituram ; quanquam eam, vel si ipsa, quod futurum non
sit, succubuerit, suam futurnm , non viro sed muliere a Bogoride victa.
hoc responso perturbatus barbarus quietem praetulit bello et antiqua
foedera renovavit. rursinn deinde utrinque missi legati, Theodora
Theodosium cui cognomen Cupharas repetente, virum praeclarum ac
rei publicae utilem, qui tum in Bulgaria captivus dcgebat, Bogoride
sororem suam, qnae quadam excursione iampridem capta in aula impe-
ratoris asservabatur. haec ibi Christianae religionis doctrina et literis
imbnta, pnstquam domnm est remissa, nnnquam cessavit fratri Chri-
stiauam fidem praedicare et seniina pietatis in animo eius iacere, ini-
tiati- iam ante etiam a Cuphara. sed Bogoris facta permutatione , red-
ditoquo Augiistae Cnphara ct rccepta sorore, tametsi rebus sacris in-
stitutus atque initiatus csset , tamen falsajii suam religioncm non dese-
ruit. verum postquam pestis vehemens Bulgariam infestavit, neque ul-
 152 GEORGII CEDRENI

HaTKTxrjXorog , xai naar^g ftorjd^ilag uQyovGiig , rbv xwv Xqiotiu-

vcov b uQ/Mv ilg ^orj&fiav iTnxaXtTxo 9-tbv toj' vnb tov KovcpaQu
xal TTjg uvTov udthpr^g avrot f.ivaraycoyi^&tvTa, to «vro di xovto
xai To i&vog noitiv naQtaxtvaotv anuv, xal rv/ovxtg unaXXu-

y^g, ovxoi) drj nQog d-toatj3ttav (.itxaxid-tvxui xul xov XovxQov rijgS
TiuXiyytvtaiag xuxu£,iovvxui , ]}Jt/ai]X xaxovof.iaad^tvxog xov uq-
/ovxog xaxa xb ovo/.(a xov ^aat/Jcag xmv '^Pcoficxicov nuQu xov nQog
avxbv anoaxaXtvxog uQ/itQtcog xal xov d^tiov [.itxuStdcaxoxog "kov-

TQOV,
2vvt^t] de xal ixfQov Ti t6 odrjyrjaav xal /St^atcjooav tovIO
uQ/ovxa nQog tvot^eiuv. un7JjCJXcog ovxog t/cov nQog xu xvvr^-
D yiata, xal ^ovXofitvog xovxoig ivxQvcj-av fii] fiovov oxe n^bg 9^i]Qav

tS,ioi, uXXu xul oxe a/oXuLoi, dtu L,CjoyQUcpiug tvxQvcpuv xoTg TOiov-
TOtg, oixov dijfitovQyrjOug viov Mt96di6v xtvu fiova/bv '^PcofiaTov

t6 yivog, CcjoyQdcfov xrjv xi/vi]v, exiXtvatv lOxoQiag n7vi]Qcoaai xb 15

oixrjfia. wantQ di vno xtvog intnvoiag d-tiag bdi]yovfitvog ovx
inioxr^^pe QrjxcJog bnoTa di] xui xiva tcov tcucov tS,toxoQr]00i , u7X^

ixiXtve yQcxcfttv uxxa xa\ /3ov7.otxo , cpo^eQu fiivxoi elvai xu yQct-

(fofitvu xui nQbg txn7ai^tv xut diog xcov &tcofiivciov, 6 de fiijSiv
txtQOV tldcJbg cfQixcodioxtQov xijg StvxiQug xov Xqioxov nuQOvaiag 20
TuvxijV ixtT xu&vniyQuipfv. idcJbv de b uq/cov l'v9ev fiev TcJov dt-
xaicov t6v /OQbv axecfavovfievov ixtT9fv 8e xbv xcjov ufiuQxco^MV
xo7Mt6fievov , xa\ nuQu xov (^coyQixcpov avviig xbv vovv Tijg LcoyQU-

(fiugf iv9vg xe ti]v olxtiav i^ofiwTui 9Qi]axtiav , xai xaxrj/i]9fig,

5 rfjs TotJ Aovr^ov KaTa^iovvrai naXtyYtvsciae C 6 kotovo-

Haa&tls Kaza C 17 i^iaTOQSlv C

lum mali remediurn fuit efficax, ibi tum Bogoris deum Christianorum,
cuius religioni a Cuphara et sorore esset initiatus iii auxilium vocavit, ,

«tque idem facerent toti genti mandavit. liberatique iue, veram fidem
amplexi lavacroque regenerationis potiti sunt. principi nomen Michaeii
de nomine imperatoris inditum a patriarcha, qui eo ad baptizandum
eum missus fuit.
Aliud quoque evenit, quod eum ad pietatem duxit in eaque confir-
inavit. supra modum venationibus delectabatur, quibus cupiens non tan-
tum cum venatum exiret perfrui, sed etiam in otio, novam domum aedi-
ficavit, et monachum Methodium, Koma oriundum pingendique artificem,
historiis eam totam exornare iussit. divinoque instinctu factum est ut
non diceret nominatim quae animalia depingi vellet, sed pingere suo
arbitratu, modo terribilis esset pictura, iuberet. monachus secundum
Christi adventum depinxit, quod nihil eo terribilius sciret. princeps ab
hac parte videns iustorum coetum expressum, ab altera impiorum snp-
plicia perpetientiura , edoctusque a pictore quid sibi ista vellent, illico
 fflSTORIARUM COMPENDIUIVL 153

wf tinofiev, naqu Toi; d-dov intaxonov ru d^iia (.ivarrfQia uwqI P 541

iwv vvxioiv Tov Oiiov f.itraXaf.t^vi.vti fianria/narog. ol di rov

td^vovg aijyovxtg y.a\ ro xotvov rrjv rrjg d^QrjOxtiag tyrioy.ong i-itra-

^oXijv xartiaviaravrat rov uQyovrog xal uvtXtiv tonovdul^ov,
5 rovxovg ()' ixtivog /iitra rtJHv ntQi uvibv dhytov ovrtov rQtipufievog,
TOt; oravQixov rvnov nQorjyovf.itvov, rto nuQudo^to xarun).uytvrag
/Qioriuviaut ntnoir^xt» fttra^Xrjdtvrog di navrbg rov td-vovg UQog
d tootj3tiav , yQti.cpti n^bg rijv dtonoivuv i'§uircov dod tjvui ol yijv,

artvoxcoQov/.itv(ov rcuv vn avxov , vniayvovf.ttvog tvonoiijoui rck

iO t&vi] xul tiQrjVrjV iQytiouoO^ui uidiov rt xui utitrcx^Xrirov. vj di

iiaaiVig iXuQcog Xiuv rtjv ixtrtiav nQoarjXuro , xui dtdtoxtv tQTjftov B
ovacxv rrjvixuvra ri)V anb rijg xaXovfttv7]g ^idrjQug, oqiov rore
rvyyuvovauv '^Pcofiuicov rt xal BovXyuQcov , uyQt Tr,g /Ji^tXrov,
tjv 01 BovXyuQOi ZuyoQuv xurcovofiuauv, rovrov ovv rbv rQonov
15?; nciou Bov).yaQia fitrtQQvd^ftiad^t] n^bg d^toot/itiuv , xul r^ dvaig
tlQi',vr^g xud-UQcorur)]g unrpMvat. xul rcx ftiv xuru ti]v iontQuv
al&Qiu tiyt , xu\ arad-r^Qu tvat^tta inoXtrivtro,
l^yu).Xofttvrj di 7] ^uoiVig tnt rco ytyovoxi xui rtQnoftivr],
xa\ oiov inuv^TjOui rb xuAov anovdui^ovau, rovg xuru rr]v uvuro-
^0).i]v Muviyuiovg, ovg di] xui HuvXixiuvovg anb riov ulQsoiuQycJov

7] xotvoXf^iu oldt xu).tiv, fitrayuytiv ionovdc/.at nQog d-toat(]tia.v, C

1] tl fii] rovro , t^uQui rt).icog xu\ un* uvdQcvncov noti]aui. o d^
xui noXlcJov ovftcfOQcov ri]V oixovftivr]v ivinXrjOtv, oi yctQ tni To7

11 Ixtaiav C 13 Tvyxavovarjs C 21 tvae^tiav C

suam eiuravit superstitlonem ; institutusque , ut diximus, a sancto epi-

scopo divinis arcanis, intempesta nocte baptizatus est. contra eum pro-
ceres Uulgarorum ac populns insurrexerunt , et interficere conati sunt.
quos ille parva suorum manu , crucis signo praelato, fudit, reque ino-
pinata territos ad fidem Cliristi perduxit. tota gente Bulgarica Chri-
stianam religionem amplexa, per literas Augustam orat ut suis locorum
angustia pressis aliquid terrae largiatur, populos se uniturum pacemque
aeternam factururo promittens. quam petitionem hilariter admodum
Theodora accepit, deditque Bulgaris quidquid soli a Ferrea (loci no-
men est, limes eo tempore dicionum Romanae ac Bulgaricae) usque ad
Debeltum est, quod tum erat desertum. eam terram Bulgari Zagoram
denominaverunt. hoc niodo universa Bulgaria pietati se dedit, et in
Occidente tranquillissima pax fuit veraque religio viguit.
Quosuccessu gaudens seque oblectans Theodora, tantumque bo-
num velutiaugerc cupicns, Manichaeos, qui per Orientem sunt et
vulgo Pauliciani a principibus haeresis usurpantur, aut ad pietatem
traducere , aut si hanc amplccti dctrectarent , exstirpare et ex hominum
numero tollerc instituit. quae res magnis orbcai terrarum calamitutibus
 154 GEORGH CEDRENI
TiQu^ui To TTQocfTayfta i)(nif.t(pd^tvT£g ( o rov l^QyvQOv de rjv Amv
xai xov Jovy.a l^vdQovixog yMi o 2ovda7,ig) fitj /ntrQiMg uXX*
uyQlfog T(o iniTuyfiaTi yQwi-ievoi jovg /nfv '^vXoig uvi]Qtm> , towj
di ikfti nuQididooav , uXXovg di uXXaig xay.wv Idiaig nuQentfinov,
xat noty.tXoig xal nuvroSanoTg y.oXua fMV TQonotg wg dty.a fivQiu-5

Sag uvdQaiv unioXeGuv y.ui Tug vnuQ'ieig avTcuv edTjfioaitvouv , log

ivxtvd-iv TO "koinov tnavuyy.aa&ev nXr^d-og nQog unooTaolav uni~

StXv, ij di aQyji rijg unooTaoiag ytyove tovtov tov TQonov, ioTQU-
D T>]yti TMV uvuToXtxdiv QtodoTog 6 MtXtoorjvog, vntjQtTfi St tovtm
rijv rov nQMTOftuvSuTOQog nXrjQwv aQyi]v uvr]Q rig rr^v xX^^otv iO

KuQ^tag, rfj nioTti rwv jyiuviyuiiov xuTuoyeTog. ovTog rov tuv-

Tov nurtQa uveay.oXonio&ut fiud-wv , xai ntQu Seivov ro nQuydiv
r^yr^oafifvog , qvyug fttrlx y.al trtQMv ofionioTMv nevTuoyiXiMv
nQog ^jififQU nuQuyivtrui rbv rijg BltXiTrjvijg ufir^Quv , y.uy.iTdtv

nQog rov ufttQfiovftvr]v, nuQ* ixtivov St fitru noXXijg unoSe- 15

y'&tvTfg rifiijg, xai Xoyovg uocpaXtiag xal Sovrtg xal XujSovxtg,
t^tQyovTui fitr^ ov noXv xutu rijg riov FMfiaiMv yijg, noXeig re
riQ'^uvTO XTiXetv ri]v IdQyuovv Xtyofiivrjv xal ttjv ZifiuQuv. xul
inel nQog noXvuvdQiuv ineSiSoauv uti ovQQeovTMv raiv diu rbv
(pofJov unoxexQVftfiivMv BlaviyaiMv , nQOGt&eauv ruTg Svoi ruv-90
P 542 ruig noXtai xul TQirrjV , i]v Te(fQiy.i]v xuTMvofiaoav. i'^ mv oq-
ftwfitroi xai rw rijg 3IeXiTrjvi]g ufti]Q(li ovfifiiyvvftevot Z4fieQi xui
'.AX.t)fi Tw rijg TuQooVf ovx tXrjyov d(j>etSMg t^v '^Pwfiuiwv xuru-

Z dovxog C oovddlris C 3 ^vltp C 5 coesl C

18 rbv aftaQOV C
implcvit. nam qui ad eam rem agendam mJssi fuerunt, Leo Argyri et
Audronicus Ducae filius ac Sudalis, non rooderate sed crudeliter nego-
tium aggrcssi, Manichaeorum alios in cruces agebant, alios gladiis cae-
debant, alios aliis, quorum inniunera adhibebant genera, suppliciis tolle-
baut e medio. centnm hominum milia ea ratione interfecerunt, publi-
ratis eorura bonis. itaque rcliqua multitudo necessitate ita urgente ad
defectionem spectavit. eius tale fuit initinm. Theodoto Melisseno
Orientalium jiraefecto inserviebat Carbeas quidam , protomandatoris of-
ficium gerens , Manichaeus secta. is cum inaudivisset patrem suum in
palum actum idque facinus iniquissime ferret, profugus cum 5 miHbus
eiusdem secum reiigionis ad Amerem venit Melitenae ameram, atque ab
hoc ad amermumnem. ab hoc honorifice acceptus, dataque et accepta
fide, paulo post Romanorum dicionem invadit, et urbes condit, quarum
nomina Argaunum et Amara; cumque eae hominum mnltitudine auctae
esscnt, sensim eo confluentibus Manichaeis qui se ob metum occultavc-
rant, daabus urbibus tertia addita est, Tephrica nominc. his ex nrbi-
bus erumpcntes, et sc cum amera Melitenae Amere ct Alimo Tarsi
praefecto coniungcntcs, nuiiam Romauorum diciouem incurtiiouibus ac
 HISTORIARUM C0MPENDIU3L 155

TQfyovTfg xal Xvfitaivo/^tfvot y^r. «XX* o fifv u4Xf)fi tv rivi rtov

IAqi-HvUov yu')Q(t /itiTU xov otKiiov OTQUTOv uneXd-(hv rbv fiiov y.UTt-

Ivat ovv navTt rto avTto tno/tlvto aTqaTivftaTi, y.al o ^/itfQ Si

nQog tftfvktov tfineoci^v axaoiv xov avvuQ/ovTog avrip tnavuoTuv-

5xog (6 Tov ^/l}]Qov ovTog iXtyiTo) nQog xovg oixtlovg tl/e xov
rovv y.ui trtQOig noltf.ttiv ovx ijvxaiQti, l-ttXQtg av xov avTinuXov
xaTUYioviaixftivog udtiug tTv/f. xoxt yuQ ixt/ttQiuv )m^mv , xul
uX).iog ovx tidtog riQf/iiTv , rto KuQ^tu xt rjvioxo xul xuxu ^Pco-

fiuiayv i^^ttat nu/inXr,d^ti. uvxiOTQUTtvti di xux^ uvxwv o xxjg B

10 fiuotXidog udtXcfbg ThxQiovug, X7]V xov dof^ieoxixov xtov a/o)uov
UQ/^v dtotxtov, ).6y(o fifv rtp nQta/SvTtQto uvtov udeXcftp nQoar^-
xovauv BuQ()ft, t'Qy(o de nuQ* avTOv dioixovfttvr^v x(p f^tTj ixitvov

o/o),uQttv u).).u ntQt XTjV intTQoni]v xov /iuatXitog nQoat/tiv xov

rovv. ovTog xoivvv o TltTQtovug aTQaTr^ybg xvy/uvtav xtJov 0Qrt-
15 X1]oit0V UVTinUQUTUTTfTUt XUXU Xi Z^jilfQ XUl XOV KuQ^tU, OTTWff

Jf avvfnXdxtj xul oiu tdQuof, xutu xbv oixtiov xonov t] laxoQia

Sr^Xvjott.
*0 fiuotXtvg Si ^li/arjX ^dt] xr^v nuiSixtjV nttQUfifixjj(Ag xu\

rijg uvSQty.rjg anxofifvog TjXixiug l(.itiQeT0 rtov nQuy/.tuT(ov dt tuv-

fOxov uvxt/tad^ut, naQu&riyoftivog ttg xovxo nuQU xov intTQimov C
xul &fiov BtxQdu rov rijg fiuaiXidog udeX(fov' ovxog yixQ tQtoxa
TifQtxuij xijg jjUoiXtiug io/rjXtbg ovdiv viXXo inQuyftuxevtxo u).X' tj

T« nQbg xb anovduCijfitvov avfi^uXXbftivu, «XX* iva GU(ptaxfQOV

1 Tcr]ft,ai.v6fitvoi C, in margine ^Xdnrovrts 2 xaTBGr^ttpe C

5 rotg oiKtiois C 9 9ttvov6i C, in margine navorQart
20 naQo^vvofievos margo C

popnlationibus vexandi intermissionem fecerunt. sed Alimus in quandam

Armeniornm regionem profectus cum suo exercitu ibi periit. et Amer
civili rebcUante ei coUega, qui Scleri , id est Duri,
bello implicatus,
appellabatur, tantum cum suis habuit aliquamdiu negotii, nt externo
bello vacare nequiret. postquam autem adversario superato otium na-
ctus fuit, quietis alioquin homo impatiens cum Carbea se coniunxit,
omnesquc copias in Romanos duxit. contra hunc expeditionem fecit
Petronas Augustae frater, domestici scholarum rounus gerens, quod ad
fratrem eius natu maiorem Bardam pertinebat, sed a Petrona admini-
«trabatur, cum Uardas imperatoris tutelae intentus ei praeesse nequiret.
is ergo Petronas Thracensium ductor belhim contra Amerem et Carbeam
gessit. quomodo manus cum hoste contulerit, quidque egerit, suo loco
dicemus.
Interea Michaelum iam cx ephebis egressum et ad virilem aetatem
accedentem cupiditas incessit rerum sua ipsius industria gerendarnm,
maxime ad hoc instigante Barda avunculo ipsius et curatore. is enim
impcrundi amore flagrans in earo eolum rera omne etudium collocabat.
 156 GEORGII GEDRENI

%ov Xoyov roTg htvyyavovai d^r^ocofiev, TcoQQtoriQCO rovrov uyu'

y(0[.itv. iytviro di) roi Muvovtjl nQog rbv Xoyod^iTi]v Qioy.rtarov,

x«/ avToTg iJiirQonoig ovai xoi; /^aadicog y.ui tlg ru uvuy.roQU Siui-
Tfouirotg, diufpOQu rtg, ^ y.a9-oata)attog iyy.Xrj^turt vni^alt rbv
^luvovr^X' ontQ ovrog tv)Ml3ov/iiivog , dtdtcbg dt xui rbv (f>d^6vov,5
loijOi] i"i(o 6iTv rov nuXurlov ytvia&ui y.ul riov avvt/cov unoarTjVuc

D bf.uh(jov T6 xut d'toiy.ijatcov, xdrtiai yovv tig rbv olxov uvrov,

tSQvi^iivov xuru rtjv xivaiiQvuv rrjvZ4onuQog , ov xul tig atfiviTov

vartQOv fitrtoxivuat xul rbv yovv ixtTot xuxid^tro, ixttd^iv txd-

arort ucptxvovf.iivog xoivcovbg iyivtro rcov Stotxijaioov. unoaitacx- 10
l,iivog di b BuQdug rbv BluvovrjX ov di^ uvrov uXXu Siu rov Qto-
xriarov , iontvSt xuiqov SQu^uiitvog uvvaui ro anovSut,6fitvov.
ifinodtov d^ i/.^tv rbv Oioxriarov tixorcjg oiofitvog, iontvdt xul
uvrbv notrjOuad^ai ixnodcov, rb nXiov d^ (irt (hvtiSiQtv uvxbv 6iu
rijv nQbg rrjv oixtiav vvfirprjV Xud^Quiuv bfiiXiav. b di rQonogiS
T^? iyytiQr^Gtcog tih]rpt roiavrr^v UQ/riv. vnrjQ/s Tw puatlti
l\Ji/uijX nuiSay(oybg uvuycoyog rt xui novrjQ^g' rovrov rcov ftuai-
P 543 lty.c!ov u^icofiurcav uvcoxiQco uvuyuyeTv if§iov b ^aotXtvg, y.ai tig

fiillftvu arijaui rtfirjv ri]v rt fir^riQu nuQtxcxXei xul rbv Qioxxtaxov.

ovx imtdt Si rbv Qtoxxtoxov , "ina'§iwg" Xiyovxu "«?.?/ ovx «ra- 20
'^icog T« rijg /3uatXiiag /qi] StotxtToS-ui.^^ rovrov ovv rbv nutda-
ycoybv uQyuvov b BuQSug Xu^cbv novi]Qbv ovx inuvtro t,iQ(xvt(ji, riva
xuxu rov Oioxxiarov rjj rov ^uaiXicjog ivanttQfiv yjv/fj) vvv fiiv

3 kkI (Ig — dittizcofiivois om C 14 avra cvvexf^S ^tot C

23 ifindQcov C
res panlo aldus repetenda est, iit lectori planior fiat. intervenerat ali-
quid discordiae Manuelo cum logotheta Theoctisto, qui et ipsi impera-
toris erant tutores inque aula degebant. ex ea Manuelus cum maiestatis
crimen incurrisset, invidiam metuens statuit extra Palatium vitam agere
ct continentibus congressibus atijue administrationibus rerum sc absti-
nere. domum itaque suam se confert, quae erat ad Asparis cisternam;
quam postea in religiosae domus formam redegit , pulveremque ibi de-
posuit. inde quoties res postularet, ad tractanda negotia ibat. at
Bardas , qui Manuclum opera Theoctisti sic summovisset, nactus occa-
sionem propositum suum perficere nititur. cumque sibi impedimento
esse Theoctistum putaret, hunc quoque amoliri intendit, maxime quod
cum nuru propria incestam consuetudinem is slbi obiiciebat. hominem
adoriendi hanc arripuit causam. paedagogus erat imperatori malus et
intractabilis. eum cum veliet imperator summis in aula honorlbus atque
dignitatibus ornare, mater et Theoctistus monebant imperii munera pro
meritis et non in indignos esse conferenda. ergo hunc paedagogum suae
nequitiae instrumentum nactus Bardas , non destitit in animum impcra-
toiis pravas dc Thuoctisto iiiscrcrc opinioncs, modo significaits rem
 HISTORIARUM COMPENDIUill. 157

Ityiov log ov yMhog oly.orofiiTrut t« y.oiva, rvv dt wg ftovXnKi ttjv

l.n]Xt(ju aov uvdfji ovvuQnoaai 1] fiiuv rtov aiov udihfiov , y.ui Tovg
aovg i^oQv^ui dff&uXfiovg , y.ul rrjg (iuaiXilug i'^fcoaut. tuvtu
df nvy.vcog tvrjidv TiQOanid^ei log avvtTfoxurr^g dti y.ui TU/iorrjg

SfiovXrjg. tog dt noXXfxxtg niQt tov uvtov avvriQ/ovTO 7rQuyi.taTog

xul oytrjjttg tiqovti&iouv, tYvtoauv Tt).tvTuiov tov Qto/.TioTov

7ioii]auad^ui ty.7iodtov. ididoy.TO tuvtu , y.ui ntQug txvntodi] B

TOiovxov dodf^vui xoTg ^ovJ.tvd tTatv , iv t(o /tiiXXiiv nQog tov
ytuvaiuy.OV t^iQ/tad^Ul TOV QtOXTtOTOV fltTU Tt^V TIOV UVUtfOQtOV
iO dtoiy.rjatv inuxoXov&TjOui ftty.Qov rbv ^uatXiu , y.u\ tovto f.i6vov

uvuxQuytTv '^^uQurt uvtov." tog ovv Qt6y.xioxog nQoiy.vnxtv

t^ttov xo xt dodiv ovvd-rjfiu tyvio ,
(fvyfi ttjV atOTrjQtav nQuyfiu-
rivouod^ui roijd^i]. tj tf.vyrj Si yiyovtv uvxtTi nQog rbv inn6dQOfiov
y.uTu T« uar^y.Qr^TiTw iy.tTat yuQ TOTt ToTg uoriXQ^^TUig rjv y.uTuyto-

l5j7or. ut.V vnb noXXtJov b tig av).h]<fi)^t)g ftivttv y.uTrjVuyy.fxttTO,

anuauftivov rov BuqSu '§ifpog xui nuiativ inanetXovvTog rbv y.ta-

).vaetv ij ^or^d^rjoetv int/eiQriOOVTU. rjytTO fiiv ovv nQbg Tf). 2y.v).u, C

tfQOVQfl ritog nuQud'o9-ria6ftirog , fii/Qtg uv t« z«t* «^tov unofftj-
viovTUi. rilog firj ovfiffiQov eivui xQivuvreg uvroTg rb Lilv uvxbv
^Siei rijg Avyovaxrjg, ixnifinovoi rtvu rtov rijg iTutQtiug yvftvbv
inioeToui rb '^iffog avru). ovrog '^tfffiQrj rbv uvd-Qtonov int6vTfji

idtbv vnidv axufivov rivtx ri^v nXrji^v ftov).6fitvog ixtfvyeiv uXXu

xttiQiuv xuru yaoriQU nh,ye)g rujv iyxurtov ix/vd^ivriov uvxio

4 TCQoasrld-ei om C 8 toiovzov roig ^ovXbvQ-eiGiv inevtx&^-

vcti C 17 K0VQf5£v[ic(Ta margo C 21 to om C 23 xaiqifog P
TVTiilQ P avxu ora C

publicam non recte administrari , modo hnnc velle matrem aut unam
soronim imperatoris nnptum dare et imperatorem oculis imperioque spo-
liare. atque Iiis vocibus aures imperatoris crebro personans, addebat
opus esse celerrimo caliidissinioque consilio. cum saepenumero dc hac
re conventum deliberatumque esset, tandem statutum est tollendum esse
e medio Theoctistum ; itaque compositum negotium , ut cum ad Lausia-
cum exitnrus esset Theoctistus acta referendi gratia , pone imperator
sequens hoc tantum vociferaretur, "toliite hunc." Theoctistus exiens
et aliquantuhim progressus , ut cognovit signum datum , fuga salutem
])arare conatus versus Circum ad curiani ( ibi enim tnnc secretariis erat
domus) cursu contendit. sed unus a multis comprehensns manere coa-
ctus est , Barda stricto gladio ictiirum se minante, si quis obstare aut
defendere homlncm tentnret. ad Scyla ergo ductus est, in custodia
tantisper adservandus dum de ipso ferretnr sententia. tandem cum non
videretur ex usu ut diutius viveret, ne quid Augusta moliretur, quen-
dam ex sodalitate mittunt qui gladio hominem obtruncet. Theoctistus
 158 GEORGII CEDRENI
TiaQtSod^tj d-avdrtp, xa\ o (.ih QioxTtaTog dv7]Qt&7j xovrov toi»

TQonov, rrjv di avaiQtaiv avrov nvd^ofitvog o MavovtjX tvdvg

rjxt nQog ra ^aafktiUf nai wantQ ivdovaiuaus tlntTv Xiytrai ngo^
ifbv JiuQSav
^ig)og yvfivioaug tlg Otoxriarov (povov, 5
onh^t aavrbv tlg aqayag y.ad-^ ij/niQav.

D 3Itru Si rrjv rov Qtoxriarov anfayrjv b BuQdug rrjv rov

yavixXtiov rifajv ilg tavrbv uvtXufi^uvtv, rj ^uaiXlg di QioStuQU
log rjodtro rtJov ntnQuy^itvtov , Xvoiy.0fi6g rig td^tt y.ul oSvQi-ibJV

InhjQov T« ^uaDitta , di.nfioriQOvg rt rov rt vlhv xui rbv dStXtfbv 10

Xoyoig bvtiSiortxoXg xa\ aQuig vni^aXXe xal roiovrov d-uvurov
vnoa/fTv xarrjQuro, ot Si rovg bvttSiOf.iovg ravrrjg /t?; tptQOvrtg,

afxu Si xal b BuQSag xwv xaru axonbv f/of.itvog, tyvtaaav xal

ruvrrjv notrjoua9-ui ixnoSthv xal Xoinbv dSttJig xat uvtfinoSiarwg

To Soxovv SiunQurrtod-ui, ontQ ixtivr] xurutftaQuaaou (x«l ^«^15
rjv iStTv xui aro/douad-ai Svvurrj) dvrtnQurrttv fiiv ovx loiro
P 544 StTv, (povovg xul yvotig ulfidxtav ixtftvyovoa , rbv J* ivunoxti-'
fitvov roTg dvuxroQotg nXovrov txQtve rj] avyxXi'jr(o notr^oaadat
(fuvtQov , xov re vlov xrjv uxQurri Sundvrjv xtoXvovaa xal xrjv
ISiuv oiy.ovofiiav xr^Qvrrovaa. rtjv avyxhjrov ovv ixxXrjotdoaoaSO
xal tig inrixoov aruoa rotovrovg dniSoro Xoyovg. ^'^yJXta fiiv, to

nartQtg, n^bg xoTg ivvtv^xovra rto ^aotXtxto rufitiidj /Qvaov iva"

noxttvrui xtvrr^vuQia , dQyvQOV Si (Lati rQttov /t)udS(ov, tov t«
/.liv b iftbg dvrjQ inoQiouro, xd S* avrr] fitrd xbv ixtivov avvi-'

2 Tovrot» C 5 [lOQOv C 9 Tts] « C 16 ^v om C

stricto ense ire cernens evitandl ictus causa scamnum qnod-
hunc in se
dam sed periit ventre ita vulnerato ut intestina effunderentur.
subiit:
huius interitu cognito Manuelus statim in aulam venit; ferturque ad
Bardam quasi divino furore concitus dixisse '"semel ense districto in
Theoctisti necem, quotidianis accingere porro caedibus.'
A niorte Theoctisti Bardas caniclel dignitatera in se transtulit.
Theodora autem facinore cognito, passis crinibus per regiam discurrit
eamque eiulatu implevit, filium et fratrem diris agens simllemque eis
interitum imprecans. qui cum eius non ferrent convicia, Barda iuterim
suum institutum urgente , de ea quoque tollenda cogitarunt , ut deinde
libere ac nemine obstante pro suo omnia agere possent arbitrio. quod
cum deprehendisset Theodora, ut erat mulier sagax, resistendum non
rata, quod caedes et sangulnis fusionem formidaret, statuit divitiarum
in regiam congestarum summam senatui exponere, ut et fdii profusioni-
bus obstaret et suam administrationem praedicaret. vocato ergo in
concionem senatu , coram clara voce "auri" inquit, "p. c. centenaria
mille ac 90, argenti ad ter mille in aerarlo imperatorio reposita sunt,
partim a marito meo, partlm post eius obitum a me congesta. multae
 HISTORIARUM COIVIPENDIUM. 159

Xtia OuvaTOV, ciXXog re n7.ovTog noXvg hoi noixikog, iia tovto

di TOVTOV ty.nouni.vto vfiiv, iV el fitTu tijv tf^itjv uno Tiov uvuxto-
g(ov xud-odov 6 i/nog t/rj Xlytiv vibg xui vf.iiTtQog (iuaiXtvg log B
ivdti] xuTu)J}.oinu tu fiuoiXtiu nXoiTov, fuj tv/tQCug ntoTtvijTUt.^^

5 xul ufia JJyovoa zovg Ttuv ^uotXixtjjv /QijfiuTO>v rufiiug nuQiarij

xul avyxuTuvivovrag tiye nQog t« Xtyofievu, xul ^ftiv fiuatVtg
uanaoiiibv dovaa rjj avyxlr^to, xul n(j.arj iveQyeia xal Sioix/jatt

u.noTu'iuf.iivri , e"4etat rov nuluriov,

*0 di Tojv fiuotXtitov nXovTog roaovTog ct)v xal rtjXixovrog etg
10 ovSeftiuv i/MQrfOev ovr^atv rfj unovoia rov Mi//f^X. ruTg yuQ rotv
'innoiv ufiiXXutg, eVntQ rig tTiQog, uyuXXoftevog xul tjvto/eTv ixttae

uvrbg ov nuQuirovftivog , rwv avfinutQovTtav avrto xui avvr^vto-

/ovvTiov xul avvafitXXo)fiiva)v ix rov d^tiov vtod-erovfifvog ru rixva
fianriafiaTog rbv ^aatXtxbv xuTexevov nXovTOv, exaTov 6ydoi]xovTa C
15 xui rovXu/tOTOv nevTr^xovru rto xudexuarta nuQi/ofievog XirQug.
xai nore rivi uvSqI ov nuTQixtov iTifiijauro (^TfieQiog ovrog ixu-
7uTto , dtu rrjv rov nQOoionov uvrov ovro) xuXovftevog xuru uvri-
(fQuoiv uyQiorrjTu^ , xoXuxeiu ftiv vntQjSuXXovri rbv ini Ti^tQiov
'^JftiQiov , ^MfioXo/ovvrt 6i xaru rrjv rQcinel^uv xui uia/QoXoyovvrt
S.0 xui uvuidtog unontQdovTt , uxovovrog di rov fiuatXitog xui rtov
ovvdtinvtov, log xui xi]Qbv unoa^evvvei rto ipoqto, /Qvoiov didtoxe
XirQug q . xui XeiXu di rov ovvi^vto/ovvTog uvrtp rbv v'ibv ix rov
&fiov fiunrioftuTog uvudt^uftevog idioQi]auTO /Qvaiov XirQug q\

4 TtieTBVTjrs C 5 naQiaraC 11 iTttiGs omC 16 'HniQtos?

21 dnoc^evvvsiv? 22 xal — 23 q' om C
quoque praeterea et variae opes. id coram vobis in praesentla iacto,
ut ne facile fides meo lilio imperatori vestro habeatur, si post meiim e
regia discessum dicat me regiam inopem reliquisse." simul et quaesto-
res aerarii adesse iussit, qui verba ipsius vera esse testati sunt. pro-
inde salutato senatu, omni se functione et administrationc abdicavit pa-
latioque excessit.
Sed opes regiae tot tantaeqne in nullius momenti res a fatuo Mi-
chaelo sunt prodactae. ciim enim aurigationibus impensissime delecta-
retur, neque agere equos in Circo ipse recusaret, eorum qui secum
ludere ac certare isto ludicro solebant, filiis e sacro baptismate susci-
piendis fiscum cxhauriebat, centum octoginta aut ad minimum quinqua-
ginta largiendo singulis libras. Himerium quendam (quasi mansuetum
diceres: nam contrario sensu id nominis ei ob vultus feritatem factum
fuit) patricii dignitate a se ornatum, qui adulando illum qui Tiberio
afTuit Himerium vinceret, et ad convivia scurrilibus gestibus tnrpibus-
que verbis luderet, impudenterque audiente imperatore et convivis pe-
deret, ita ut ventris crepitu ctiam cereum exstingueret, auri libris cen-
tum donavit. et Cheilae, uni de sociis suarum aurigationum , filium ex
baptismo suscipicns auri libras totidem dono dedit. ita ille pecuniam
 160 GEORGII CEDRENI

D ovnog ^xeTvog elg ovStv ^iov tm Sri^toaia y.uxeSunuva re auX uvtj^

Xiaxtv, Inil d^ fJTO? oXiyov TaTg Toiuvraig udiajiioig nQu^eat

lov roaovTov y.aredunuvijae nXovrov, ^jl&e di b rT/g diuvofiijg ruJv

puaikiy.MV ScoQewv y.uiQog xul yQi]f.iur(ov noQog oix ijv , niv re

/QvaTjv ey.eivrjV y.ul noXv&Qvh]rov nXuruvov y.ul rovg Slo /ou-5
Govg Xiovrug xul rovg Svo yQvnug, /Qvaovg y.ul uvrovg acfVQ?]-
Xurovg ovxug, xu\ ru bXo/Qvau OQyuva xul ereQa eQyu , di^ lov

0] '^Po)f.iui(ov i&uvfKx^ero ^uoiXeiu, bXxr^v eyovra Siuxoauov ovx

iXurrov xevrr^vaQitov , /covevaug /uQcii-ui SiSdoxev ev r(o (juaiXix^o

Ta/.iiei(o. nuQunXr^aicog Se enoirjae xul ev aroXuTg ^uaiXixuTg, loviQ

ai f.iev Tjauv bXo/Qvaoi ui Se /Qvaov(puvroi , SeScoxcog r(o elSix(7t
loare xul ruvrag /covevaai. ovx ecpduauv Se /(jovevd^ijvut , xuxeT-
P 545 vog e^ uv&QComov eyevero, xait BaaiXeiog rr^v UQ/rjV SteSe§aro xal
ruvrug uvexuXiauro , ex roaovrov nXovrov firjdev evQrjxtog nXiov
uXX^ 'ij /Qvaiov fiev xevrijvdQtu rQiu, f.iiXiuQtoi(ov Se auxxiu evviw 15
« xa\ Srjf.iooievoug eni rrjg avyxXrjrov unwSvQero rrjv dnoQiuv xut
TO nod-ev uv exnXrjQcod^eTev ui Sijfiootot /QeTut.

E&og ()' e/ovar^g rijg /^uotXiSog QeoSci)Qug unievui nQog rbv

iv BXa/iQvatg rijg d-eoroxov d-eTov vaov, ilfia fiev nQoaxvvrjoecog
/uQiv ufiu Se y.u\ XovrQov fierct rcov euvrijg d^vyureQcov , enei nore^
eyvco uvr/jv exeioe cfotrrjoaouv b ^aaiXevg xui b ruvrrjg bftaifiiov
BcAQSag , IIerQ(ovuv ey.nifixpuvreg , ov uvrrjg uSeXcpov elvut lt.v(o-'

B d-ev b Xoyog eyvtoQtaev, unoxeiQovat ftova/rjv avv raTg d^vyarQuai,

10 GToXii §aaiXiKy C

publlcam dilapidabat. cumque brevi temporls spatio per nefas tantas

opes prodegisset, ac dies imperatoris donationibus destinatus appetiisset,
et pecuniae parandae ratio deficeret, famosam illam auream platanum
dnosque aureos ieones ac vuitures, et ipsos ex auro malleis ductos,
aliamque solido ex auro factam supellectilem , operaque cetera ob quae
llomani imperatoris in admiratione erat regia, contiari et ex iis cusam
pecuniam in aerarium suum inferri iussit. appendebant haud minus 200
centenariis. eodem modo vestibus usus est iniperatoriis, quarura aliae
totae aureae aliae auro intertextae erant. nam et has contlandas dedit;
quod ne fieret, morte praeventus est, ut eas Basilius imperii successor
recuperarit. hic quidem rerum potitus ex tantis divitiis nihil reliqui
invenit praeter auri centenarios tres et miliarisiorum saccuios noveni
quibus^ in senatura allatis deploravit inopiam, et unde publici defectus
exsarciri possent deliberare iussit.
Praeter haec, cura Theodora consuevisset ad fanum deiparae Bla-
chernense itare, partim precandi causa partim ut cum filiabus suis lava-
ret, quodam tempore eo ipsam se contulisse animadvertentes inqierator
et Bardas , huius avunculus, Petronam, quem ipsum quoque iVatrem
fuisse Theodorae supra ostendimus, mittunt, qui eam et filias detonsis
 HISTOIUARUM COMPENDIUM. 161

xul Iv ToTg xaru ru Kuqiuvov uvuxro^otg Ttcog mQioQi^ovatv,

d(fiX6{.ttvot xal ov tlyov al nuGui nXoviov, idicoTtxiog i^ijv uXX' ov

^uatXtxivg tnixu^uvrig, uXk* ^ [.ttv QeodcoQU fitr' ov nokv tiop
xfide f.ie9-iOTUTUt ' r^g rbv vfx^bv f.teTU ravTa ^uotXevoug b Buai-
SXeiog, xui rug avTTJg d^vyaTtQug, nQog rb Ttig MdftiLfr^g e^une-
aretXe fiovuori]Qiov evdiairua&ai, o rdoTQia xarovoixvu^erat, r^aav

de rfj TotavTjj ftuotXidi uQQeveg f.iev udeXcpoi dvo , o re fi7]yuvOQQu~

<fog ovrog BuQdag xai b UeTQcavug , udelcpal de TQeig , ^ocpia

MuQia xal EtQi^vr] , vuv tj fiev ^ocpia Kcovoravrivio avvrjcpd^r] rcTt

10 Ba^ovri^ixco , eig fiuyioTQOvg reXovvrt, EiQrivt] Ja 2eQyico nuTQt-'

xico, udelcpcp rvy/uvovri Ocoriov rov ftera ruvru nuTQi(ji.Q/ov, C
xul ri MuQiu i^Qoa^i^Q fiuyioTQco, uvdQi yewaic/) xal ev roTg rore^
xatQoTg dtunQenovri, al nuaai xaXai xui uyudul rug oxpeig xui

UQerr^g eXuououi n^bg uxQCoQetuv. xai ^ ftev 0eoScoQa d^avovoa

15 rotuvv}]v unoXeXoine tt^v yeveuv,
Tif nuou be r&v xoivcSv nQuyficxrcov StoixrjOig etg fiovov e^e-
xvXiod^i] rbv BuqSuv, eariQyeTO re dtucpeQovrcog nuQu rov ^aoi-
Xtcog. ev&ev xui n)v rov xovQonuXurov uvuXuftfiuvti rtftil]v, u&Xov
ru/a rrjg xa&uiQiotcjog rrjg avrov ddtXcpijg. tXQtve yovv ufia rcp

ZO^aotXeT xul xuru rwv 'Iofiurj7.tTcov exorQurevoat xui rov rrjg Me-
Xtrr]vrig dftr]QevovTOg ^uifteQ, uQTt ttg civdQug rtXovvri *$ dyevticav.
wg d^ ovv rrjg rCJv evavricav eni^r^oav yr^g xui xaroi, ra 2uftooara D
iyivovro {noXtg de ru ^afioaaru rcjov nuQevcpQareicov , Svvufiet n
1 To: om C 4 §a6iXsvq Baa. C 9 MaQivcc C 11 f/ff
Tov Trjs naTQiaQxtc^S dva^i^aa&ivTos &q6vov C 15 ravTTjv G
T^v om C 20 aai ante KUTa om C 23 itaQSVcpQttTidioov C

crinibns monachas faciat. ita iilae in posterum in Cariani palatium re-

legatae, omnibusque quas possidebant opibus spoiiatae, non regio sed
privatorum vitae gcnere usae sunt. neque multo post Theodora e vivis
discessit. eius cadaver Basilius imperator et filias eius in aviae mona-
sterium transtulit , quod Gastria nominabatur. habuit Theodora fratres
duos, insidiosum hunc Bardam nimirum et Petronam, sorores tres,
Sophiam Mariam et Irenam. ex his Sophia nupsit Constantino Babut-
zico, qui magistri honorem adeptus est; Irena uxor Sergii patricii fuit,
fratris Photii eius qui postmodo patriarcha est factus; Mariam duxit
Arsaber magister, vir praeclarus eoque tempore iliustris. omnes fuere
forma eleganti et summa virtute praeditae.
Sublata Theodora, quos diximus fratribus et sororibus super-
iis
stitibus, omnis administratio rerum ad unicum Bardam devoluta est;
quem adeo imperator dilexit ut curopalatae eum affecerit dignitate,
praemium scilicet ob summotam sororem ei hoc largiens. succrescente
iamprimum imperatori lanugine, Bardas cum eo expeditionem in Ismae-
licos et Amerem Melitenae praefectum suscipit. postquam in hosticura
progressi ad Samosata perveneruut, urbem earum (juae iuxta Euphra-
Georg, Cedrenua tom, II. 11
 162 GEORGII CEDRENI

(^Qi&ovau xal la/m^, ruvTrjv Inr/HQOw noXiOQXHv, ^fnnoit^aa-

(.Ltvbiv di rajv^aQUxrjVMV Stiliav Y.al avyxv/Xtiy.oxwv avrovgtV'-

doVf xal f.ii]d£vbg iy.ni]d(vvTog rov rti/ovg ru/a diu Stikiuv rrjg

fiuaiXixTJg Svvdf.ifcog, uf.ifXMg xal ucpvXdxTtog ol '^Pcof.iuioi Siijyov.

KUTU dt ri]v rQiTi]V rrjg i(ftdQfiag rjfitQUV (?; xvQiu Si tjv iculS

nQcoTi] raiv i]fifQ<Jov^ rrjg uvutfidxrov &vaiug inirtXovfiivrjg , iv

j] rcov d^tiiov ffifXXov fifruayjTv fivan^Qicov , rug nvXug ol ^uqu-

xi]voi diuntrdauvTtg xul fifS-^ onXcov ixntni^Sr^xoTfg ndvrod^tv int-

P 546 TidtvTO roig Tcofiuioig. ol Si rco udoxi]TCo xurunXuyivTtg rijg

ini&iatcog tvd^vg nQog (pvyr]v wQfirjauv. iv&a xul Mi/ur]X 6 /?a- 10

ctXtvg fioXtg nov tov "nnov uvu^ug iQycodtog Sitaood-i], rrjg uno-
GXtvijg ndarjg rov §aaiXio)g xul rcJov aTQuricoTcdv "kr^cpd-fiar^g nuQU
rcjov noXtfiicav , rov rcJov Muvt/aicov t^r^yovfiivov KuQ^iu fiuXXov
rwv uIXcjov uQtartvauvrog , xal xuru^ulovrog ov fiovov noXXovg
ro)v ucpuvcvv rijg aTQuriug, uXXu xul ^coyQiug Xu^ovrog ovx oXi- iS
yovg rcov ini^uvcov, arQurr^yovg xui rovQfiuQ/ug ovx iXdxrovg
rcov txurov , tov ol fitv uXXoi Xvtqu dovrtg unfXvd-r^aav , fiovog di
2r]Cov b aTQurr^yog ri] cfvXuxfj ivunt^/v^t.

Xqovcov Si Svo nuQuSQUfiovTtov ndXiv o *!dfifQ aTQurbv Ina-

Ji yofifvog , ovx tXuTTOv rQiafivQicov, ixarQuTfvfi xurct '^Pcofiuicjov. 20
Bli/urfX Si rr]v nQOTtQuv TjTtuv uvaxuXiaaa&ui ^ovXofitvog,
CTQurbv xul avrbg avvayr^o/cbg fx rt OQaxwv xul MuxfSovcov ntQt
rug riaauQug rjfiiav fivQidSug, f^^ttai xar^ avrov. ontQ fiud^ciov

*!dfifQ, Std rivoov /oiQicjov dva/toQcov intTOfiwv Si rr]V noQtiuv noir]-

20 iXdtTOvu C 23 i]iLiav om C nvQ^o^tvos ufifQ xal 8id C

tem sunt opibus ac robore insignem eam obsidione cingunt. cumque
,

Sarraceni metum simulantes se intus continerent neque in muros exsili-

rent, quasi Romanorum vires formidantes, exercitus imperatoris secure
et sine custodia degere incipit. tertio obsidionis die (erat is dominicus
et feria prima) cum incruentum sacrificium perageretur, essentque di-
vinis communicaturi mysteriis Romani, Sarraceni portis passis armati
sese eifundunt et undique Romanos adoriuntur. qui inopinato hostium
impetu perterriti illico fugae se dederunt. ipse Michaelus vix in equum
evasit aegreque servatus est: omnia ipsius et exercitus impedimenta ab
hoste capta. praecipua fuit eo conflictu virtus Charbeae Manichaeorum
ducis , qui non modo multos militum obscuros deiecit , sed et haud pau-
ciores centum de illustribus ducibus atque turmarum praefectis vivoa
cepit; qui deinde numerato redemptionis pretio dimissi sunt. solus
Seon dux copiarum in custodia exspiravit.
Biennio elapso , rursum Amer coacto triginta milibus haud minore
exercitu , in Romanorum ingressus est dicionem. Michaelus , ut cladem
prius acceptam victoria compensaret, coUectis Thracum et Macedonum
ad quadraginta quinque milibus ei obviam it. sed Amer eo cognito,
 fflSTORIAIlUfll COMPENDIUM. 163

cu/^evog yul alcpvldiov nQoantacuv, tTQtxparo xara xQUTog tov /?a-

aiXta xal nQog cpvyrjv r^vayxaatv umdttv, (.uxqov J' «V xa\ rjXco

ui/i.tuXcoTog , tl f.iri MuvovijX b So/.itartxog tujv ayoXuiv rrjv (fd-

Xuyya diuxoipug uvrbv ditacoaaro , tcov uXXcov ndvTCov, ooantQ

Strvxtv txaoTOg dvvTjd^tig, dicxanuQtvrcov.

^tvrtQog nuXiv fitra rbv n6Xtf.iov rovrov dirjXd-tv Iviavrog,

xa\ ndXiv o ^yif.ttQ fitru TtaaaQuxovra /tXiudwv ixoTQartvaag tia- C

^oXrjv tnotrfOuro xuru '^Pcofiuicov , oftov fttv xal r7]v lAQftiviaxrjv

bfiov d^ xul rrjv uQog d^uXaaaav txnoQdcov xai drfivfitvog, ora

10 (fuaiv uvrbv nuQunXr^aicog rco ^tQ^iji ndd^og naS-tiv , fidari^i xe-

Xtvaavrog nultiv rr^v d^dXaoaav, ori ftrj ntQuirtQco nQorjxaro ruv-
Tov /coQttv. eq)' oTg uaxdXXcov 6 Mi/urjX , xal ndXiv avrbg uvrt-
CTQurtvout nQog avrbv ftrj roXftcov , rbv rrjg tuvrov ftrjTQbg udtX-
q.bv JTtrQcovuv, rcov QQuxrjoicov dtinovra rrjv uQ/rjv, rug ^Pcoftui-

15 xug dvvdfttig txiXtvat Xa^tiv xai navrl aO^ivit /coQtTv xar^ avrov.
trv/t J* ovrog diarQijScov rort xura Trjv^'Ecptaov. St^dfttvog Si
ra yQdfifiura tig uycoviav iftninrti fttyiarr^v. ivd^vg ovv i'§inna-

cdfitvog unttaiv iv rco oQtt rco uddrQti n^bg rbv ixtiat uaxovfttvov
ftovu/bv ^lcodvvrjv , in* dQtrfj ovra rco rdrt Sta^drjTOv , xal ntQi D
20 rov nQuyfiurog invvd^dvtro, b di ftrjduficog iftfiQuSvvug nQog t^v
iQcdrrjOtv ^^anid-i rixvov^^ tcpr] "xaru rcJov ^uQuxrjVcoV &tbv yuQ
Vittg nQonOQtvdfttvov.^* rovrov xadonXtad^tig ruig tv/aig untiai
xurcA rbv Xtydfitvov ^aXaxuicova rdnov, xcu Xd/ovg navra/d&iv

8 Tov dg[i£viaxdv C 23 xccl Xoxovg] xccl ?v rm zonco yvQT]v

ovofia^oiiivca koxovg t£ ovv C

per difficilia loca compendioso facto itinere, subito eum invadit, co-
piasque hostiles fundit inque fugam coniicit. venisset tunc in hostiuni
potestatem Michaelus , nisi Manuelus scholarum domesticus phalange
perrupta eum eripuisset, reliquis omnibus ut quisque poterat fuga
dispersis.
Iterum biennio ab hac pugna exacto, Amer quadraginta milium
exercitum educit, inque Romanas provincias impressione facta simul et
Arraeniam et maritima populatur atque vastat. quo' quidem tempore
imitatum eum ferunt Xerxis factum, qui mare flagris caedi iusserat,
quod ulterius sibi cum voluptate progrediendi facultatem ademisset.
haec graviter ferens Michaelus Petronam avunculum suum, qui tum
Thracensibus praeerat, cum Romanis exercitibus omni vi contra eum
proficisci iubet. degebat tum apud Ephesum Petronas. cumque literis
acceptis in maximam incidisset solicitudinem, illico ad montem Latram
eques it, loannemque monachum cetebrem virtute ibi degentem de re
consulit. atque is extemplo ei respondit. "proficiscere, fili, contra
Sarracenos: deum enim ductorem habebis." huius armatus votis Petro-
nas exercitum ad Lalacaeoaem (loci hoc est nomen) ducit, et undiqua-
 164 GEORGII CEDRENI

tniaTijae , yal nQog av^inXox^v t'^iy.a)MTO tov ^j4f.uq, no.vrod^fv

ovv wg S-rfQiov niQixXiio&iig o ^L4f.iiQ , y.ul mqi rov rtkovg uyto-

viwv, Twv aiXfiaX(oTiov rivu'PM/.iaicov nQoay.uXiauf.uvog InvvS^u-
viTO rijv n rijg XtuQug nQoaiovvftiuv xul rov ronov tv lo irvxiv
tovQuroniStvxiLg , xu\ rov nuQUQQtovrog norufiov. ug Si Tr;v5
fitv yMQUv .AaXuxuioiva TJxovot XtytaSat, rbv dt ronov IlrtooovTU

P 547 xui rvQi]v rov norufiov, tv&vg xuxbg ohovbg tuvrto ytvofitvog t^t-
(poi(iaai "kuov re xuxwotv ar^fiuivtiv xui nriootv ru ovofiuru,
y.a\ d>g uvdyxi] yvQiadTjvai rjftug vnb '^Piofiaitov. uXk^ ofiwg ft^
anoxvr^rtov <pi]oiv, uXXu diiytQTtov xa\ n^bg rbv uvQtov ytvr^oo- 10
fuvov noXtfiov uvdQiariov t(fi] nQog rovg nuQovrug. fjfttQug dt

uQTi diuXufinovarjg, inti ndvro&tv ovyxtxXtTa&ui tyvio xu\ uvtnt-

yjiQTjTog TjV 7] f"i^odog, avfKptQov txQivt xur^ ixttvo rb fiiQog yotQtTv
onov rbv TltTQVovuv iiSt (fvXdrrovru. xu\ dtj xqotio xui ^ofj roTg
noXffiiotg nQOoiQQU^uv. tnti Si uvrjvvroig iyvo) tntyitQiov , fit- 15
XQov avaTaXi\g avd^tg avv Qvfi]] int^uQti furu dvvufucog, uno-
B SQUotv tuvrto fxrjyuv(I)fUvog. nuXiv di unoTvywv xui rQ\g rovrov
intyttQrioug rbv TQonov ifg ufiiyyuviuv ivininrtv. (hg di ndvro&tv
uvu(fuvfvrug xu\ ixni]d(JuvTug tlde rovg '^P(Oftuiovg ix re fuar^fi-

^Qiug xu\ rcov n^bg uqxtov fUQwv , xui uq)vxru y.ariv6rjaf ra ntQiZO
uvrbv fivui , T0T6 drj t^v otoTrjQiuv unoyvovg iftninrn roTg xara
fiinanov u&QOCog fitru a(foSQug nQoa^oXijg. tvd-a xaiQiav nXt]-

yiig uvTog rt ninrti , xai twj' uvtov dtuaco^trut ovdi tlg. nv^o-
f.uvog Si T^v rjTTUv b rovrov vlog , tlg 7iQOvoftug fitra fitQOvg

6 XcoQcc laXdiicovu C 15 GVQQrjyvvvvai C 19 xaTBVoijas C

20 nQoaaQxrioiv C d^pvXaxra P 22 d&Qoov C 24 ttlxiav C
nQovofiriV C
que Amerem ad pugnam provocat. qui ferae instar in-
positis insidiis
daglne cinctus deque exitu anxius, de regionis locique in quo castra
posuerat et fluvii praeterlabentis nomine quendam e captivis Romanis
interrogat. cumque audiret regioni Lalacaeonis , loco Ptosontis , amni
Gyris nomen esse, statini male sibi ipsi ominatus praedicit ipsis -verbis
copiarum cladem, easque in gyrum inclusum iri a Romanis, denuntiari.
suos tamen monet uti ne desperent, sed fortiter se ad postridie futu-
ram pugnam parent. ut iiluxit, undique se inclusum ac nuUibi exitum
Eatere sentiens, eo ire decrevit ubi Petronam stationem tenere videbat,
ostesque magno cum plausu et clamore invadit. sed conatum suum
irritum esse cernens paululum se recipit; rursumque inde impetum facit,
effugiendi captans occasionem. tertium hoc frustra conatus et in ex-
tremo constitutus discrimine, postquam undique ex insidiis sese prori-
pere videt Romanos ab austrinis et septentrionalibus locis, rebusque
suis consuli nullo modo posse intelligit, desperata salute in adversos
hostes vehementi cura impetu irruit, ibique et ipse sternitur et exerci-
tm eius occidione perit. filius cum parte copiarum populatum missus
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 165

uTJoataXug tov otqutov , ev9vg nQog BleXiTTp^rjv unBdidQuaxfVm

uXXa xat tovtov o tov XuQOtuvov '/CUTuduo^ug yXtiaovQUQyi]g /ei-

QovTui f.iiTU Tov aTQUTtvfiuTog y.ui T(p aTQUTijycp diSfoai JleTQtovu,

df TleTQMvug toiovtov xutu tov ^j4/iieQ aTi^aug tqouuiov ti]v jSu- C

SailiSu y.uraXaft/3uvei , enwyof.ievog xal tov ttjv vix7]v uvto) nQoO-e-

aniauvTU [.tovuyov , ti]V Te uQeTTjV exd-etu^cov uvtov , y.ui nQog tov

^aaiXeu y.at BuqSuv tov otxeiov udeXffov e^vfivaiv tovtov xul /ite-

yaXvviov. TiftuTut yovv Sof.teaTiy.og tmv ayoXiov , fieTu fiiXQov Se

xui une^iio. eieXevTr^ae Si uqo tovtov xui 6 BluvovrjX, voaot

iO Si] Tivi XQUTi]&eig.

lHovwdeig Se b BuQ^ag 7]yi xai e(peQe tkavtu, xul Tug ex

^aatXecog TJfiei^e avveytog Tiftug, avf^ei Se xal eig ti]v KuiauQog
So^uv T£ xul Tiftr^v , Tow ]]Iiyur]X fir]Sevog tTeQOv (pQovTiCovTog
Ttov noXiTixiov uXX^ ?) O-euTQtav xal "nntov uftiXXr^g. xul to Srj d
15 yeiQioTov, ovx rjyuna 9-euTr]g eivai fxovov, uXXu xui avTog r^vio-

yetv xul naiyviov totg ndiai nQoxeiad^ui xul ytXiog. xul o fiev ev
TOVTOig T]v, BdtQdag de Sieine tu noXiTixa xai rrjg fiuaiXeiug

xuTeaToyul^eTO wg uvTr]v evxuiQtog nuQuXr]\p6fievog. enefteXi]d^rj

Se xul Trjg l"^to aotfiug (r]v yuQ ex noXXov yQovov nuQUQQveTaa xul
20 nQog To fii]Sev oXtjog yioQr]auaa rij Ttiov xqutovvtwv uyQoixia xul
ufiaiyiti) SiuTQipag txdaTi] Tuiv eniaTrjftidv ufpoQtaag, riov fiev

aXXoJv onrj neQ eTvye , Trjg S^ enl nuatov enoyov (fiXoaotpiag

xar' avTu tu ^aaiXeiu ev Trj MayvavQo.' xai ovTcog ei exeivov

22 nuCLv C
nuntio cladis accepto statim Melitenam fuga petlt. 8ed hunc quoque et
exercitum eius Charsianis angustiis praefectus insecutus in potestatem
redigit ac Petronae tradit. tam iUustri de Amere victoria potitus Pe-
tronas Cpolin rediit, adducto secum qui eam praedixerat monacho , di-
vinam eius virtutem praedicans, imperatorique et liardae snmmopere
commendans. iam tum Manueius ex morbo interierat. itaque Petronas
scholarum domesticus honoris causa creatur, pauloque post vita de-
cedit.
At Bardas solus superstes omnia exinde agere ac ferre, honores
imperatorios subinde in alios atque alios transferre, adeoque Caesaris
quoque dignitatem sibi sumere. Michaelus interea nullam rei publicae
curam gerere, theatris modo et equestribus vacare certaminibus, quod-
que erat deterrimum, non tantum ea spectare, sed et ipse equos agere
omnibusque subsannandum se et ridendum exhibere. interim Bardas
negotia publica procurabat, imperiuroque animo sibi destinabat, quod
suo tempore adipisceretur. idem profanas quoque literas, quae imperato-
rum barbarie atquc inscitia iam a multis annis prorsus obsoleverant et
evanuerant, recreavit, singiilis scientiis certo loco suas scholas attri-
buens, supremac autem omnium philosophiae ad ipsam regiam in Ma-
gnaiira. itaque ex eo rursum florer« scientiae coeperunt, tamctsi prau-
 166 GEORGII CEDRENI

dvrj^uoxeiv al eniaTi]f.iat i]^'^avro. tovto to iQyov y.uVuaTOv xul

niQi^ut]T0v ov ova Ya/vatv dnonXvvai rug Ivovaag uXXug t(o

Bu(jSa xi]XTSag. Tijg f.iev ovv (fiXoaorpiag i§>]yHTO u^tcov ixnvog

f-ityug Te xui q)iXoao(pog , ureipiog wv 'luvvij rov nuTQiuQ/ov,
P 648 og aal lov d-QOvov eXa/e Tijg OeaaaXoviy:rjg , uqti de Ttov eiy.ovo-5
>
(.lu/cov xad-atQedevTCov avyy.ud-riQed-rj xul uvrog, xul a/oXuCcav eig
Tuvrrjv nQoe^ipdQtTO tt]v a/oh]v. eyeveTO de nQOTeQOv yvcoQif.tog
OeocpiXco Tco ^uatXet tovtov tov tqquov. ndaag yuQ y.aTOQ9-(6aug
Tug entoT^fiag tug ovSe fiiav eTeQog , ev evreXei Ttvl y.uruXvfiart

Sidycjjv Tovg ^ovXofitvovg eftvaTuycoyei bnoiuv i-y.uarog j3ovXotTO. 10

wg 6' i^Srj /Qovog nuQtTtiveTO xu\ noXXoi xutu Tug intarr^ftag

nQOtxonTOV, avvi^i] tivu veuviav Trjg ytcofttTQiy.ijg iniarrjfiijg tig

uxQov fXrjXuy.oTu vnoyQucptu ytvta&ui Ttvog OTQurr/yov. ov yevo-

fitvov xurd Tiva noXtfiov t"neTO xai avTog, xui TQonijg ytvofilvT]g

B LfoyQtiTui xui Tivt Tcov enicpuvcov elg SovXeiuv exdiSoTui. 6 Se 15

xarce Tovde tbv xuiqov tcov ^JGfiur^XtTcov xardQ/cov Mufiovfi uX-
Xotg Tf fiad-f]fiaaiv '^EXXrivtxoTg a/oXdt^ciov xa\ Sr] yu\ yebnierQiug
SiurptQovTcog e'§t/6fitvog r^v. Xoyov Se noTt xivr]d^tvTog nuQu. roi;

Tov vtaviav t/ovrog Seonorov ntQ\ Tijg tlg t« fiad-r]fiuTu anovSrjg

Tov dfitQfiovfivi] y.ut Tijg niQ\ Tr]v yecofierQiuv enifieXeiag, "axov- 20

aai TovTOv^* elntv b viaviug ^'^tnid^vfico xu\ tcvv avrov StSaaxd-
Xcjov, y.u\ 7]v e/ovot neQ\ Tr]V ytcofieTQiuv xaruvoijoat onovSrjv.^^
('fiud-t TovTO IMufiovft, xu\ fteTu ntQt/uQtiug elaxuXtTTui rbv
viov noXXijg, xu\ nuQuytvofievov envv&dviTO el yvwaiv t/ei rijg

19 veaviaKOv C
stantissimum hoc et celeberrimum factum vitiis Bardae eluendis non suf-
fecit. philosophiam docabat magnus iile philosophus Leo consobrinus
lannis patriarchae. hic Leo episcopus cum esset Thessalonicae, imagi-
niperdis submotis ipse quoque munere suo privatus, cum in otio dege-
ret, huic fuit negotio adhibitus. verum ante in imperatoris Thcophili
notitiam hoc modo pervenerat. cuni omnis scientiarum generis perfecta
cognitione non haberet sibi parem, vili quodam in domicilio quibns
quisque vellet artibus homines instituebat. lapso aliquanto tempore,
cum multi in scientiis progressus haud poenitendos fecissent, forte iuve-
nis quidam apud eum summam nactus geometriae peritiam scrlba fit
cuiiisdam ducis, cumque eo in bellum profectus, fusis suorum copiis vi-
vus in hostium potestatem pervenit, et Sarraceno cuidam iliustri in ser-
vitutem deditur. Ismaelitarum eo tempore princeps Mamumus cum aliid
Graecis disciplinis vacabat, tum praecipue geometriae erat deditus. ac-
cidit aliquando ut eius, de quo diximus, iuvenis dominus de amermum-
nae in mathemata et geometriam studio mentionem faceret. ibi cupere
se eum ipsiusque doctores audire iuvenis ait, et quam adhiberent rebus
geometricis diligentiam expiorare. Mamnmus hoc cognito iuvenem lae-
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 167

roiavrr^g t^vvufiHog, avyxaTa9if.ttvov d^ ly.dvov riniaju o /^uq- C

(iuQog , y.u\ diiTiivero f.n]iitva (leQov tlvai TiXijv riov iy.Hvov didu-

c/.uXiov rijg ynofKTQiy.T^g fTTtarrj/nrjg tld/jfiova xara rtjv rort Tjf.it-

Quv. ifitiQtaOai di qr^aayrog tov vtavia/.ov rwv avrov Sidaayu-

Shjov miQuv Xuftiiv, darrov ?) 7^6yog ovroi naQiaruvrui , y.ul du-
yaQutrovTO ayrifiura TQiycova y.ai nTQuyiova, xai xuvovtg itg /.ti-

oov nQovrid-tvro rov aTOiyitiotov, rb fiiv, ori rb ayijfta rodt rrivSi

^ftQtt TTjv xXiioiv y.al rodt ri]vdt , dtduay.orrtg , uhiav de xai )<.6-

yov xal rb divti untdidoauv ovdufitog. wg ovv twQu yuvQovfii-

10 vovg uvrovg o viaviag xa\ fxiya q^QOvovvrag ini ri] rcov ayr]fidtwv

xurayQafffj , "ini nuvtbg Xoyov, w ovtot ,^* o veuviug i'(f>ri "jf«t D

nQuyftutog rb Sioti rb xvQog fytt ' vfitig di r^v vnuQ'S,iv ft6vr^v

7JyovTtg, Tovj di Xoyovg naQarQiyovrtg ovy ^xtaru fioi dtafiuQ-

ruvtiv doxttre , rb y.vQn.oreQOv uyvoovvrtg." riov di dtanoQr/auv-

15 T(ov xui rug uhiug tovtmv dtevxQiveTv xui dtduaxetv nuQuxalovv-

rwv, intl dttQftrjvtvovra xa\ auifTjvi^ovra ruvrag tvQiaxov, log

T0()£ ftiv dtu rodt ToJf di dtu rode rrjv eJQi^fiivr/V xXijaiv re xai

yQUifrjv eyti, xa\ ufia o 7'oi;? avrwv dii]voiyero xai twv Xeyofiivcav

ovvitaav, ddfi^ti Xotnbv avaytd ivrtg , tl y.a\ uXlovg eyei rotov-

tdrovg rb Bv^dvrtov inrjQWTiav. eiQrjXorog di rovrov nleiarovg iv

uvtio eivut, xu\ euvtbv rbv tayarov rcov fiad-i^rtov dXX' ov rwv
diduaxovttov, ntQi rov diduoxdXov ndXtv ditnvvd^dvovto , rig n
111] xui ei ntQitattv. o di oatig rs eii] dnexQivaro , xat wg eri

ntQitoriv dxrrjfiova fiiov uywv xai fxr^Si riaiv aXXoig «AX* tJ fxovaig

12 x^aros C 14 xaiQuoTeqov C 17 t68b postremum libri om

tus admodum ad eam disciplinam quae-

se vocat, et an cognitam haberet
rit, tempore neminem praeter suos magistros
ct aienti fidem derogat, eo
geometrjae gnarum esse contendens. iuvenis cupere se eorum scientiam
examinare cum diceret, statim ii praesto fuerunt, figurasque trium et
quattuor angulorum descripserunt , et in medium canones principiorum
geometriae adduxerunt, nomina figurarum exponentes, nuUa interim red-
dita causa aut prolata demonstratione. eos cum animo elatos iactare
sese ob descriptionem figurarum videret luvenis, "in omni" inquit "ra-
tione atque re causam continens demonstratio principem obtinet locum.
qua vos omissa, cum esse rem tantummodo dicatis, praecipua ignoran-
tes videmini mihi non leviter errare." haerentibns iis et ut causas ipse
demonstraret petentibus, cur quaevis figura hoc nomen et hanc delinea-
tionem haberet, ordine ostendit. ii avi rei intelligentiam deducti homi-
nem porro admirati interrogant, aliosne etiam tales Byzantium haberet.
et cum responderet plurimos, ac se discipulorum minimum , non ex ma-
gistrorum esse numero, Mamumus rursum de doctore quaerit, quis ille
et an adhuc vivcrct. respondet Leoncm esse in vivis adhuc, inopem et
 168 GEORGII CEDRENI

P 549 taig {7tiaTtjf.iaig nQoarfkMf^ttvov Vywv rov vovv. yQUfifiura yovv

(v&vg Blufiovfi TtQog fxiZvov Siu/uQdxxti, xovSe xov vovv l'/ovxu
"iH xov xuQnov rb dtvdQOv xu\ ix xov fiu9i]xov iyvMfiiv xov dtdu-
ay.alov. tnel yovv ri]Xtxovxog wv ntQt xtjv riov ovxwv iniaxr^firfV

uyvcoaxog ei xoTg avfinoXhuig , xijg yvwatwg y.ul ao(fiag xaQnovS

fii] ^Qinofievog, fitj unu^iwarig iXd-tiv nQog rjftug y.ui xijg ai]g fit~

rudovvui ao(fiag, iQ/ofitvo) yuQ aoi av/tva vnoxXtvti yivog anuv

ro xwv 2uQaxi]rwv, y.ui nhoviov xul SwQtwv u^iwdijaj] wv ov6^^
tig nwnoxe xwv avd^Qwnwv r/i^iwxui." xuvxa xa yQUfifiaxa dovg
TW viuviaxw xal dwQoig ^'iXo(fQovi]aufttvog ixntfinit nQog rov di- 10
ddaxaXov. b de Siaaw9-iig nQog xi]v fiuaiXtvovauv xal i^iuvxa xbv
B (fiXoaoqov evQijxcug inidtSwai ravxu xu yQUfifiuxu. b di ovx

uxivSvvov tivui }.oyiadfit}'og tl yQU(fi]v unb riov i/dQwv de§oixo

eiSrjaeo)g uvev ^uaiXixT^g , nQoaeiai tw loyodtxj] rov dQOfiov

(^Qioxrtaxog ovxog r^v, b nuQU xov BuQda fitxu xuvxa uvatQtd-ttg) 15

xu\ diriytixui onwg xt u(fixixo nQog avxbv b ui/fidXwxog fiadrjXi]g,

xat onwg yQUfifta avxtxi nQoaxexofiixfv ix xotj ufitQfiovfivij , xal

ufia xr]v yQU(fi]v ix^uXwv tig /tiQug SiSwatv. avxr] ij uixiu x(Tt

^iXoa6(f(o yliovxi n^bg xbv ^uatXia '^'vcuaig yivtxui xul oixtio)atg,

xal 6 Xt/9-t\g fiadtrjX^g rr]v rov yLiovxog ao(fiavtxt XQvnxoftivt]v2,0
C fdi]fioaitvat' nQoaxaXtixui yuQ wf ra/og uvxbv b ^aaiXtvg xul
nXovxit,ti xui drjftoaiu diSdaxiiv nQOXQintxat, xaxoixrixriQiov a(fO~

qiaug avr(T) rbv Ohov vabv rwv rtaauQuy.ovxu xuXXtvixojv fiuQrv-

Qwv, b de Mufiovfi unoyvovg rr^v rov (fiXoo6(pov u(pi^iv dnoQiug

1 nQoaixaov zbv C 6 SQSHOfiivoig C 9 jtoanoTe] nov C

Tj^jcoro C 16 SiTjyelto C 17 nQoxExoniHEv C
nulli alil rei quam scientiisstatim ergo ad hunc Hteras in
deditum.
hanc sententiam Mamumus "ex fructu arborem , ex discipulo
scribit.
magistrum agnovimus. ergo tu, qui tanta rerum instructus scientia igno-
tus tuis civibus saplentiae fructum non fers, ne dedigueris ad nos ve-
nire tuaque nos doctrina impertire. venienti enim tibi tota Sarracenica
natio cervicem submittet, iisque divitiis et donis cumulaberis quibus
nemo unquam hominum." has literas iuveni liberaliter donato dat Leoni
tradendas. isque Byzantium incolumis perlatus, cum Leonem adhuc vi-
vum 1'epperisset, ei literas reddit. Leo periculosum sentiens literas ab
hoste accipere, nesciente id imperatore, Theoctistum logothetam dromi,
quem deinde a Barda interfectum docuimus, accedit, et narrat quomodo
discipuhis suus captivus redierit literasque sibi ab araermumna attulerit;
simulque eas exhibet. hoc modo Leonis in occulto versantem doctrinam
discipuhis in lucem produxit, atque hac occasione imperatori innotuit ac
fainiliaris est factns Leo. statim enim is eum accivit, ditatumque pu-
blice doccre iussit, gymnasii in usum ei concedens aedem quadraginta
martyrum. sed Mamumus Leouis ad se adventu desperato, geometricas
 fflSTORIARUM COJyiPENDIUM. 169

ix&tf.ierog ymf.UTQmcjv x«t uGTQOvofuxwv ^r^Tr^fiaTWv aul rivwv

uXXon' fiudr,f.iuTO)v Ixntfinii, Tug Xvmig auqr^viad^ijvul ol i^uar^-

aufiivog, wg d^ txuaTr^v b uikov ^ijTr^aiv SttXvauTO uQfioSloog,

nQoai&iTO <Ji xuTunXr/^iwg yuQiv xai tivu twv fnllovTOiv arjfittu

SnQoyvwaTixu, xui tovuo iiinifiipi, xorc Sr} inl /HQug Iu^jovtu

TOV UfliQflOVflvijV TQiodr^VUl TW TOVTOV iQlOTl , fliyu Tf UVUXQUytlV
Tov uvdQU Trig aoffiug vniQuyufiivov. ivd^vg ovv nQta^tiav nQog
TOV QtOCptXoV XUl YQUflflUTU TOIUVTU t/OVTU TiJV diuvotuv ixntfi- D
net ^'^i^ovXofirfV fiiv uvTog ucptxia&ui aot, tQyov yvr^aiov q:iXov

iO unonlriQOJV' inii di tj uvuxitfiivri fioi UQyr] ix d^tov xul 6 vnb

Ttjv yitou ftov TtXiuv nXiTaTog xaTtE,ovaiug luog tovto ov avyyco-

Qii, ov iyttg ini qtXoaofia xai Tutg Xotnutg iniaTr^fiuig diufioi]-
Tov HvSqu, ^QCiyvv Ttva yQOVov uhio t^unoaTtfkui fiot, Trjg uv-
Tov intaTrjfirjg fHTuSwoovTu fioi ixxaiofiivio xui TuvTifg iQioTtxiog

15 tyovTt. fiij uvu^oX^ di Siu to aii^ug xut Tr^v tov yivovg uXXo-
tQtoTrjTU taoiTO , «XX« fiviXXov oTt TotovTOtg u^iot (fiXotg intttxiat

rt xui yQr^aTotg, niQug t6 Tuyog ^M^tTO) rj «mycr/g. yuQtg dt aoi

vniQ TovTov xuTu^lridriatTat yQvaiov fiiv ixaTov xfVTi]vuQta, ti-
Q-Tjvr] di xai anovdui uTtXtvTr^TOi xui uidioi." Si^Ufitvog dt T«
20 yQafifiaTu 6 QtocftXog, u.Tonov XQivug ii tijv twv ovtcov yvcoatv,

dt^ rjv TO '^Pcoftaiiov yivog d^uvfiuttTUt, ixdoTov notr^aii Totg t&viat, P 550
TiQog Ttt utTr]&ivTU xui u^icjod^ivTU ovx inivivat. toj' St uiiovTU

StiK fui^ovog rfyt Ttfiijg xul Tijg QtaauXovixrjg nQoyttQiC,tTut nQoi-

2 iKnifintt om C 16 ?ff£rat C roiovtov 6 cc^iav, nigas

tj ai'tTjais Ijjtptrat naQu tpiXois initmict zt v.ai xqV^toIs. x^Q^S C

aliquot astronomlcasque et aliarnm scientiarum quaestiones ad enm mit-

tit, solutionem earum poscens, quas cum Leo recte omnes discussisset,
et admirationis excltandae gratia simul quaedam futura praedicendi si-
gna adscripsisset, Mamumus literis istis acceptis animum desiderio eius
sauciatus fertur magna voce exclamasse, admiratione tantae eius viri
doctrinac. statim ergo ad Theophilum legatos mittit, cum literis haec
significantibus. "statueram, quod est genuini amici officiuni, ipse ad te
venire: sed cum a deo niihi commissum imperium populusque mihi sub-
ditus, cuius summa est potestas, id non concedant, peto ut virum quem
philosophia aliisque scientiis celebrem habes, ad me mittas, ut exiguum
tempus mecum degens sua me doctrina, cuius amore flagro, impertiat.
neque ob religionis et gentis diversitatem hoc ditfcras, sed quod bonis
amicis debetur, quaniprimum praestes. pro hoc officio tibi auri cente-
naria 100 reddemus, pacemque et foedus perenne componeinus." has
literas cum accepisset Theophiliis, absurdum ratus barbaris prodere
scientias, ob quas Romana gens in admiratione esset, petitioni huic non
annuit: Leoncm vero maiori porro in honore habct ac Thessaiunicae
 170 GEORGH CEDRENI
Sqov, tbv naxQtuQxriv dvaneiaag ^lavvijv yuQorovtiaai tovtov, xul
uvTM , ug ijSrj HTfOfitv, y.UTu ylvog uiy.tnoixtvovm

TovTOv 01 QtoauXovty.fig /ntTU rrjv yttQOTOviav vniQ^aXXov-

Tcog hifirjauv dtu ttjv evovauv avTio aocptuv xul Ttjv niQi nuvTu tu
f.iud-ilf.iuTU uxQi^ttuv, f^uiQtrcog dt id^uvfiuauv uno Tijode TtjgS
ahiag. uyovog ?;v 7; yij xai uy.uQnog xut^ ixttvo xatQov , xui
hfibg 7]yye Tovg oixovvTug QeaaaXoviy.r^v xut t« ntQt§ uvTtjg, xul
B ndvrtg rj fitruvuarui ytvtodut Tijg nuTQidog ?) Xtfiw xui ivStia
TMV uvuyxuicov dtacpduQi]oea&at ijlntL,ov. 6 de .Atcov ttjv uno-
qiav rovrcov naQUfivdovfievog xuiqov rtvu, ov tj tcjov uarQcov vne-iO
rid-}] TOVTCO iniTolri re xui cfcxotg , nuQudrjXcoaag avroTg, xal
xuru Tovrov rfj yij y.uru^uXfiv intrQt^pug ru antQfiuru , roouvrrjg
ytyovtv tvcpoQiug uirtog cog ini noXXovg inuQy.taui yQovovg roig
iyycoQioig rov^ ^Qecp&tvrag xuQnovg.

Tu fiiv ovv yQUfifiartxu tXtyev b .Atcov xui noti]riy.a fivr]- 15

&ijvut xuru, rrjv ^uatXidu, Qr]roQtxrjV de xul cptXoaocpiuv xul

UQidftcJov uvuX)]ipetg xui rug twv Xotmov intarrjficJov icpodovg y.ura
rijV vijoov ^!AvdQOv ytvofitvog. ixttot yuQ anovduico rtvi ivrvycbv

C uvSqI 31iyui]X rco ^PtXXco, xui rug UQyug fiovov xui rtvag Xoyovg
xui ucpoQfiug Xu^cvv nuQ^ uvrov , inti fii] oaov i^ovXtro evQiay.f,20
ntQitvooret ru fiovuorriQtu, xui t«^ iv uvrotg unoy.eifitvug fti^Xovg
uvfQtvvcov re y.ui noQtCofievog xai anovSuicjog ixfitXtrcov n^bg to
rrjg roauvri^g yvtoaecog iixpog uve^i^dad^i]. eig xoqov Si tcov fiud^i]-

15 yQctftfiuta P Tcoiijxag P
episcopum creat, opera lannis patriarchae, cuius illnm fuisse cognatnra
docuimus.
Leonem Thessalonicenses summopere sunt venerati, doctrinae ergo
ct in rebus mathematicis solertiae: praecipuam autem , cur ita admira-
rentur hominem, causam hanc habuerunt. sterilis et infrugifera eo tcm-
pore erat tellus, quique Thessalonicam et circumiacentia loca incole-
baut, fame premebantur; erantque in eo omnes periculo, ne aut patrium
solum vertere aut penuria confici oporteret. Leo consolatus eos capto
tempore, quod ei siderum certorum ortus atque eniicatio indicabant, ter-
ram eos conserere iussit. quo facto tantae fertilitatis auctor fuit, ut
eius messis fructus ad raultos annos suffecerint.

Literis et poetis Leo, ut ipse ferebat, initiatus fuit Byzantii. rhe-

toricam philosophiam arithmeticam et reliquas scientias in Andro insula
didicit. ibi versatus cum Michaelo Psello
,
praestante viro , ab eoque
principiis tantum et quibusdam praeceptis occasionibusque discendi in-
structus, neque tantum quantum desiderabat adeptus, monasteria perva-
gatus cst, librosque in iis repositos perquirens atque scrutans studiose-
que meditans ad tantae doctrinae tastigium evasit. abunde ergo erudi-
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 171

ffUTCov ftiTfffXTjxibg TiQog TTjv fiaotlivovaav uv&tg vntOTQfipt , t«

ontQnuTu Tiov iniOTr^i.iwv Taig Tiov j^ovXofitvcov dtavotatg xutu-
j3aXX6fitvog. dXXu tuvtu [.ifv nqoTtqov' T^? de twv eixovo^idxcov
uiQfOfcog yMTu^h-^&tiGi]g xal twv TuvTfjg f/o/iitvcov xu&riQt&tvTCOv,
6 xad^aiQtd-fVTog de xa\ ^Iuvvtj tov nuTQicxQyov, ovyxud^riQtd^rj xul

ovTog , ov b BuQdcxg, cug 7JS?] (fd^uoavTtg ttnof.itv, Ti]g q^iXoooqov D

cyoXrig nQOOTUTr^v untdti^t, xui Ttva ^tQytov, fOiTtjTrjV uvtov
ytVOfltVOV (nUTTjQ OVTOg TOV UVCO&tV tlQ7]flfV0V VlUVlOXOv) TOV Ti]g
ytcof^itTQiag dtutTr^TriQiov , xui Qtodi]yiov, ovvrjd-r] xul uvrov tov-
IOtoi; vncxQ/ovTtt, uQi&ftrjTtxijg xai aoTQOV0{.iiug, daiptXttg uvroig
Tug /0Q7]yiug ini/iiiTQcov. noXXcHxtg di xut intcpoiTCov ix (fiXof.ia-
&tiug, xui Toov dtduoxofitvcov Tug nQod-v/iiiug iniQQO)vvvg , dtu
fiQu/tcjov tig av§i]Oiv t^v yvciooiv uvijyuytv, anfo/Si]xviuv TtXtcog
nQo Tov xut firjd^ ^i/vog oXcog detxmouv i] ^cvnvQov.
15 *0 d* uvrbg BcxQdug xai KaioaQ yivofttvog ovvi/wg icfoiTa
xoig TOv InnoSQOfiov dixuoT7]Qiotg, xal Tovg voftovg uvrj^uv uYrtog
ytyove, tov /qovov xu\ ttjV ntQt uvTovg uxQi^tiuv ovyxuXvxfjuv- p 55£
TOf. uXXa TOouvTu xui TrjXixuvTU Tcov xuXcZv Tov BcjLQciu nXeo-

vexT7]fiUTCov xijg cfiXonQioTiug tQcag, oTd rtg iyytv7]g fioXvoftbg

ZOxui onT).og uxQuxog cov, rjfiuvQcooe xul rjffuvtot, xui 7]V xuru rijg

ixxX7]oiug avr]yeiQe OTUOiv, xvxrjoug uvt7]v xul TUQcx^ag. dtb

uvTt rijg XQtirTovog do§rjg t« ivuvTiu 7]vtyxuTo. Mtd^odiov yuQ
Tov TQtooX^iov Tov ^lov fitTTjXXa/oTog , inl TtaouQug /Qovovg fi6-

2 ivvoiais C Z2 ti)v ivuvxtcoTrjTU C

tionis consecutns Cpolin rediit; et qni opera ipsius nti yellent, eos bo-
nis artibus instituit. verum haec muito ante. ceterum imaginiperdarum
haeresi profligata et eius sectatoribus deiectis, interque eos lanne et-
iam patriarcha, Leo quoque deturbatus episcopatu fuit, eumque Bardas,
ut rettulimus, deinde scholae philosophicae praefecit. idem Sergium
Leonis discipulum, patrem huius de quo verba fecimus iuvenis, geome-
trico gymnasio, et Theodegium, itidem eius familiarem , arithmctico
astronomicoque ludo praeposuit. large iis sumptus suppeditavit; utque
erat studiosus bonarum artium, saepe ipse quoque scholam frequentavit,
alacritatem discentium suo exemplo confirmans. hoc pacto bonas literas
prorsus ante exstinctas, ita ut ne vestigium quidem earum aut scintilla
exstaret, brevi temporis spatio ad magnam evexit amplitudinem.
Idem Bardas Caesar factus crebro iudicia quae in Circo agebantur
visitabat, effecitque ut leges reflorescerent , cum harum quoque tempo-
rum vitio accurata obsolevisset tractatio. haec tot tantaque Bardae
ornamenta nimia imperii cupiditas, veluti naevus quidam et innata ma-
cula, foedavit atque obscuravit, ac praeterea turbae quas ecclesiae de-
dit; quibus factum est ut pro gloria infamiam reportarct. eteniiii bea-
tissirao Mcthodio, cuni quattuor duntaxat annos Cpolitani patriarchatus
 jn» .
GEORGII CEDRENI

vQv tov rr^g KwvaTavTtvovnoXewg olaxiauvroq d^Qovov, ^lyvuriog o

Nixriqoifov ^ih rov> j3aat)Jo)g S-vyarQtdovg , vto? de Bli/ai]l rov
Tijg [-iaaiXtlag ixntnrMKorog, (.itra to rrig ^aaiXiiag anontativ y.ul

B Ttt nui(ioy6va ucpatQtdrjvat ^ioQia (xovuyog ytyovwg y.a\ rijg f^iovijg

Tov ^urvQOV yud)]yfj.iiov, nQog rbv narQtaQ/jxov d-Qovov uvuyt-5

rai. ovrog rov BuqSuv ini rfj rrjg yvvatxog uvuirUo unoftoXjj,
TJj Si rijg olxtiag vvfi^i]g ntQinXoy.fj rrjg fxy.Xr^aiag untTQytv, iyitl

(.11] T(ov O-ftMV )]f.tiXft xuvoviov. ov inti noXXu Xtruvtvcov xul dvaw-
TiMV BuQdag avy/WQijatcog u^tcoO-rjvat ovx r^Svvr^Ot], uIIcjOv uno-
yvovg nQog ufivvuv Stuviarurat, xul rT]g ixxXr,aiag ix^uXXtt, >{«t 10

fitra noXXug xuy.coottg xut uvvnoiarovg rtXtvrutov roi rov KonQCO-

VV1.10V rucfcx) unoy.Xtitt , intarrjaug uvrco cfwXaxug dttvovg rt xai
<x)i.iorarovg. untpica d^ av o itQCorurog ovrog uvrjQ unb rijg no-

C Xvcodvvov ruvirfg y.uy.coaicog , li fii] rig dtoot^i)g av&Qconog xara

Tivug /Qfiug rcov cfQOVQCJuv unodri/.iovvrcov t^ijyi rt rov rucfov xa\ 15
inifitXtiug i]S,iov ri]g nQoar]xovai]g. ov fitru noXXrjv oarjv ri]v xu-
xcoaiv vntQOQtov iv ]]ItrvXi]vi] noiti. tnudov Si xut uXXoi noXXol
rcjov intaxoncov t« nuQunXrjaia rt xul /liQCO , ort f.iij rjQiaxovro
roTg ytvofiivoig , ftrjS^ uXXov dt^uaOut SiujSocjOfitvoi , xc^v tl' rt

yivrjrut. oficag d^ vntvdovrtg ol fiiv unttXutg oi Si vnoa/iatatv 20

tixovat rcT) tou BuQda OiXf]iiart , rijg uQtrijg xul d'6'^i]g tQCora
/Qr^fiurcav y.ai Xttnoru'E,iav uvruXXu^dfitvot. b St BcxQSug Wcortov,
cjLvdQU inl aocpict yvcoQtfiov, 7iQCjoruai]XQi]ri]v ri]vtxuvra vnuQ/ovra,
D uQO/ftQi^irat narQtuQ/i]v, inti di nuQijaav xal ronortiQr^rui rov

9 rav oXcov C 23 TCQcoToaaTjxqriTiv C

soHuin tenuisset, vita defuncto, Tgnatius Nicephori illia natus, Michaeli
Rangabae filius, qui imperii spe adempta insuper castratus fuerat mona-
chusque et monasterii Satyri princeps, patriarcha creatus fnit. is Bar-
dam, quod hic uxorem sine causa repudiasset cumque sua nuru rera
haberet, sacrorum canonum minime negligens ecciesia arcet. Bardas
cum multis deprecatiouibus veniam non impetraret, desperatis aliis re-
mediis ad vindictam se confert, Jgnatium ecclesia eiicit, variisque et
intolcrabilibus modis vexatum tandem in Copronymi sepulchrum includit,
custodibus additis saevissimis. et mortuus fuisset ibi homo divinissimus
cx acerbissimo cruciatu, nisi pius quidam, custodibus suae necessitatis
causa alio digressis, eum sepulchro eduxisset et debita cura refecisset.
post multam vexationem tandem Jgnatium Mitylenam Bardas relegat.
multi quoque tum alii episcopi eodem modo sunt tractati aut etiam de-
terius, quod acta non probarent, neque uUum alium , quocunque modo
res caderet, patriarcham se admissurum asseverarent. quidam tamen
partim minis cedentes partim pollicitationibus inducti Bardae voluntati
obsecuti sunt, virtutis ac gloriae amorem pecunia et desertione permu-
tantes. Bardas ergo Photium , celebrem sapientia virum et secretario-
ruiQ eo tempore principem, patriarcham creat. cumque adessent Romani
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 173

Tiuna^Pcofitjg xuru tiov iixovojnuyfov GTultvTig, nild^ovGi y.ui uv-

TOr? T/J? iUVTWv ytviodui &eli,OHog, dtb y.ui iv t(w riov dfitov

unoGTO/AOV Tf/iiiVit GvvidQtov ^^^oizoTff dtdr/f^ioGtitfiiif] md^aiQi-

Git y.ud^vnoj3uV.ovat rov "lyvuxiov jijg {'§OQiug fiiranifi\pUfiivoi,

6 Tuvxu f.iiv Tu T^? rftXonQCOTiug tov ^aqdu viuviivfiura.

Tu St ivxbg Ev^iivov y.ui nuauv t^v uvxov nuQuXiuv o riov

'^Pwg inogS-fi xui yMTtxQi/e Gxolog (id-vog Si oi '^Piog ^xvdiy.ov,

niQi rbv uQXXwov TavQOv y.uxojxrjfitvov, uvi^/ntQov xe xui uyQiov),

xut uvTrj di tTj ftuaiyJdi dtivbv intoiii y.lvdvvov' o'i /ntT^ ov noXv
10 xijg d^iiug nitQud^tvTig OQyijg olxudt vniv6axr,ouv, nQtG^tiu xt uv-
Tuiv rrjV ^aGt).ida xutuIu/h^juvh , tov d^iiov /.iiTulu/tTv ^unxi- P 552

G/iuxog Xixuvivovoa , o xui ytyovt. xui xijg KQr^xrjg 6i axolog

uXXog vvv /iiv xug KvxXuSug tdfiov, vvv di u/Qi TlQOtxovvrjGov
TifV nuQuXtov unuouv. tytvovxo di xui xXovot yrjg (fQtxiodiaxu-
iSxot. iig di fitytoxog, xud-^ i^v Tj/itQuv -rj xov xvqIov uvuXrjtpig
tOQXuLexai ttjv yrjv xaTuatiauq , xo t£ xaru rb ^Ei^Mxtoviov nQog
yrjv rjducptGt Tti/og , xai vuovg tvnQtmTg xai oYxovg Xu/inQovg xui
rrjv XUTO, ti]v /Qvarjv nvXrjv Trjg noXtcog IdQv/itvrjV vi/.r]v xul t«5
iv Tio ^tvTtQO) xaxu xrjV uyiuv ^yivvuv nuyiug loxu/itvug xuxtoei-

20 Gtv, tjg Trjv nToioiv o rpiXoGoifog .Atcov nQOorj/iuivttv uvtint (fuvt-

^(jog TTjv Tov /itTu ^uaiXta dvvuarov y.uTuaTQOCffjV. tytvovro di B
xut noTu/icuv uifuvtiat xui nijycov, xui uXX^ uttu nudri/iuTU xaTu
nciGav /cuquv. u nuvxa xuTivtoTiGci/ievog b jSuGtXevg oXog ti/iTO

16 t^ccyuoviov C
papae vicarii, adversus imaginiperdas missi, hos quoque isti in suani
pertrahunt sententiam , concilioque in acdem apostolorum congregato
Ignatium ab exsiiio evocatum publicata sententia damnant. haec sunt
facinora quae Bardas imperil obtinendi cupiditate impulsus edidit.
Interiitt quidquld est intra Euxinum pontum maritimarum regionum,
Rossica incursionibus vexabat atque vastabat classis. Rossi gens est
Scythica, ad septentrionalem incolens Taurum, fera atque immanis. hi
cum ipsam Cpolin in grave coniecissent periculum , paulo post dei irani
experti domum reversi sunt, iegatisque in urbem missis divinum baptis-
mum eftlagitarunt impetraruntque. alia porro Cretensis classis modo
Cycladas modo maritimam ad Proconnesum usque infestavit regionem.
terrae motus quoque ea tempestate apprime horrendi fuerunt. horuni
unus maximns die Christi in caelum assumptionis festo accidit, qui solo
concusso murum qui est ad Exocionium prostravit, templaque puichra
et domos splendidas et Victoriam ad auream urbis portam collocatara
subvertit, et quae in Dcutero ad divae Annae stabant pagiae decussit.
cuius casu Leo philosophus praedixit aperte designari obitum eius qui
ab imperatore esset potentia proximus. quin et fluvii fontesque exa-
ruerunt per id tempus, aliaque passim multa portenta exstiterunt. de
quibus oiunibus cum inaudivisset imperator, totus equestribus certamini-
 174 GEORGn CEDRENI
roiv inni)ioJv uywvwv xaxa %qv Iv ^revM uvtyriytQ^itvov vuov xov
ayiov fiuQXVQog Mu/.iavTog. uS,iov J* xul roJf (.iri nuQuJ.ineTv to
Xuyiov nuQuoiaTiy.bv Tvy/uvov rijg rt rovrovi rov ^aoiXtwg u^tX-
rriQiug xai rijg rwv nQoriyrioaixtvwv tni(.itltlug.
Tug rwv 2uQay.tjvwv xuru Tijg rwv '^Pw/naiwv ywQug ini$QO- 5
f.iug 01 nului ^uoiXtig diuSrikovg noitiv id^tXovrtg , 'Ivu {.iri ul(f,vi-

dioi tioninrwoiv txnOQ^ovvrig rug /WQug xul tv ruig xwf.iutg xul

rotg uyQoTg roiig tvoixovvTug xara}Mf.t^uvovrtg , <fQ0VQi6v ri rjj

C TuQGw uyyJd^vQov tni rtvog vxprfi^oxuxov ),6(f,ov xul tQVf.ivov ido-

firjGuvro ' ^ovlov tw (pQOVQiw rb ovofia, ol iv rovrro roivvv 10
qjQOVQol rrjg ixdQ0f.irjg XafipuvovTtg uiadi]aiv nvQobv uvi]nTov, ov
^Xinovng oi iv tw IdQyuiw xurotxovvrtg /Sovvip uXlov uvijnrov,
xui uv ol xuru rbv ^'Iouf.iov ^ovv6v. toutov rt nuXtv bQWvrig ol
xuTu rbv AlytaXbv txatov ixtQOv, xal avd^tg ol xura xbv Xtyofit-
vov MufiavTU. tixu rovxov o KiQxog SiaStyofitvog, xa\ rovxovlS
nuXtv BloxtXXog , ixtTvov d^ uvd-tg b rov uyiov Av^tvriov ^ov-
vbg roTg iv tw fityuX(o naXaxi(o ini rovxo u(pwQtGfitvotg dtutru-
Qiotg drjXrjv iri&ti rr}v nQovofirjv. xul ovrwg xuru StaSoyrjv nvQ-
D otvovTig yvwaiv iv uxuQtT nuQiTyov tw ^uoiXtT, xul oi twv ywQwv
xdxotxot nvvd-uvofitvoi rtiyrJQttg iyivovro xui TUf ixdQOfioi,g dttdi- 20
Squoxov. rotavTi]g Se ovvi]dtiag XQurovorjg , avvt^r] noxe rov
Miyur^X xaxu rbv rov fiuQTVQog ISluftuvxog vabv fitXXovxog rjvto-

y^aai rbv ix rov cptAQov uvu(p9-i]vai nvQOov' ov ovrog d^iaatJi.fxtvog

15 KvQilos C 16 ikZfflxiAog C
bus iiicumbebat ad fanum divi martyris Mamantis, quod in Steno erat
exstructum. operae pretium autem est id quoque eius decretum silentio
non praeterire, quod ipsius stoliditatem et superiorum imperatorum
industriam demonstrat.
Hi Sarracenorum in Romanas diciones volentes nequaquam ignorari
incursiones, ne ex improviso irruentes ii regiones evastarent, incolis in
pagis et agris deprehensis, castellum quoddam Tarso vicinissimum ex-
celsissimo et natura munitissimo in colle aedificaverant, Lulum nomine,
in quo coliocati custodes, ubi Sarracenos incursionem moliri sentiebant,
igne succenso signum dabant. quo igne conspecto ii qui in Argaeo coUe
excubabant idem faciebant. eos excipiebant qui in Isamo colle, post
hos qui ad Aegialum, et secundum hos qui apud Mamantem, inde qui
in Circo, atque ab his qui ad Mocillum, denique post hos qui in divi
Auxentii colle stationem habebant, igne edito excubitoribus magni pala-
tii incursionem hostium significabant. hoc ignium ordine sese insequen-
tium indicio et imperator momento temporis de hostium conatu certior
reddebatur et rustici nuntio percepto muris se claudebant et impetum
,

hostium evitabant. hac obtinente consuetudine accidit aliquando ut,

dum Michaelus equis ad fanum Mamantis agendis sese parat, ignis a
Pharo ederetur. quem ut yidit imperator, timens ne aurigatio sua non
 HISTORIARrai COMPENDIUM. 175

eiQ TOGOVTOV IvtniGi (fopov, dtei tov [.irj naQOfpdrimt t^v uvtov
rjvio/itup vno tcuv dtaiaiv Sia Ti]v unuiGiov uyYtliav, tlg ogov
uXXog Ttg riXde y.tvdvvtvcov vntQ ipvxijg ' ovTOjg txiivog &(utqiC,6-
/ntvog ovy. f^o/ivtTO, "va de f.irj Ti tmv nQOGninTovTiov uviuqwv
5 drjXovfitvov fiuluy.MTtQOvg noi>]Gi] Tovg O^tuTug , nQoatTu^e ^<?jxiTi P 553
ivtQyttv Tovg Tjj ^aai7.idi YtiTOvovvTug nvQGOvg.

!^X?.oT£ nuXiv (dti yuQ txffavTtxMTtQuv d-tad-ut tj/v tov uv-

^Qog nuQuvoiuv) i(p^ UQftuTog uvtov iGTUfitvov y.ai Trjg vanXriyog
fttXXovGi]g uiQta&ut (ivtdtdvTO di To ^tvtTOv, xu\ nQuatrog r]v 6
iO}.oyod-tTr]g tov dQOf-iov KwvGTUvTivog , Xtvxbg di o XeiXug xuX
QOvatog liQuaug) uyytXlu ntffoiTriXtv iog^!Ai.ifQ o Tijg BltXiTrivrig

UfiriQvlg dttvojg XtriXuTti Trjv Idaiuv xui ijdr] nQog ToTg MuXuyivoig
iaTi xai nQoodoxiovTut oaov ovnoi dttvu. rjv nv&of.ievog o nQcoTO-
vOTUQiog untX&Uiv fitTU y.uTi](peiug unriyyeiXt tm ^uatXtt, xut uftu
iSini /eiQugt/cov tutov SofieaTixov tojv a/oXcuv yQUftftuTu intdidov. B
o di ^XoavQov elg uvtov ividcJov xai TtTuvcddtg , ^xai nwg iToXftr]-
aug, co xuxi] xtcpuXi^ ," tcpr] "x«t« tov uvuyxuiov uywvuTOVTOvl
ntQi TotovTcov fiot SiuXtytad^ut, ovdiv iiXXo anovduL^ovTt rj fii] tov
fiiaov tvwvvficov idtlv nuQUTeTQUfifitvov , vniQ ov fioi nug o
20 uycov.'^ TOtovTog r]v ixcpoQog xui tov Xoytaftbv nuQuxtxtvrifitvog.
Kui ov/l TOVTCO fiiv T(T) nod^co i] nuB-ti '^XiaxtTO, Ttuv di
uXXcov TMv unQtntaTiQCOv unel/eTO, uXXu to fitTQiov Ttx/u ufii-
TQcag ri&og fitTudtcoxcov t^intnTi Tov nQoar]y.ovTOg xui Trjg §aaiXt-

1 dist om C 6 cpQvnTOvg C 19 svcovvfiov C

spectaretur diligenter, animis spectatornm adverso indicio perculsis, in
tantum venit metum quantus in periculo de vita constitutos invadere
posset. tantum abfuit ut eum in theatro sese ostentandi puderet. at-
que adeo, ne quo adversarum rerum indicio animi hominum ad spectan-
dum tiereut languidiores, ignem ex speculis urbi vicinis in posterum edi
vetuit.
Rursus (oportet enim vaecordiam eius magis illustrare) cum alio
tempore in currn consedisset ianujue equi essent carceribus emittendi
(erat ipse Venetum habitu indutus, prasinum logotheta dromi Constan-
tinus ,album Cheiias, et ruseum Crasas) nuntius allatus fnit Anierem
,

Melitenae ameram graviter populari Asiam iamque ad Malagina per-

,

venisse, et imminere roagnum malum. eum nuntium protonotarius nioe-

stus imperatori indicat, simul literas domestici scholarum exhibens. tum
imperator torvo eum et Titanico intuitus vultu "quomodo" inquit "au-
sus es, sceleste, mihi tam necessario certamine r-ccupato istis de rebus
interturbare ? cum in hoc unum incumberem ut eum qui medium tenet,
in iacvam partem avertam, de quo mihi totum hoc certamen est." tanta
fuit eius dementia.
Neque vero hoc tantum vitio laborans ab aliis indecoris rebus ab-
stinuit, sed praeterea immoderate modestiam sectans et imperatoris per-
 176 GEORGII CEDRENI

xijg u^iu? uiiov. 3CUI noxt yvvauo avvavrr^oag h /Salaveiov Inav-

C lovxi y.al xdXnr^v inl xeiQag l/ovxt {tTV/f: di rov Tavxr^gnaXSa
(X Tov d^tiov XovTQOV vtod^iTtjaufxtvog) rov 'Innov uno^ug rovg fiiv
cvyxXrjTixovg f baoi rovTW naQttnovrOj xaru rdt. ixttae uvuxroQa
i'^antaTttltv , u Si nQoarjTaiQiouro xui naQtxQKftv uxoXuara x«t5
noQvixu uvSquqiu nuQulu^ojv unf^ti (.itru rijg yvvatxog, xul rrjv
xuXntjv rcov ixtivr/g /tiQuiv aq^tiXtro , xul "uyt diJTu (3 yvvat,"
tint ^'^duQQOvoa St§ai fit iv rij oixiu aov, rpw/iioij ntrvQwdovg
iiftotv t/ovTU xul uo^taroTVQOv,^* b)g d^ untnuyi] nQog rbv Xoyov
ri yvvti (.irjStvbg tvnoQovau r&v n^bg vnodo/ijv, b Mi/urjX d-urrov 10
i} 7Myog otvdova la^tov, rjv TJviyxt rb yvvaiov ix rov (^ulavtiov

tri StupQO/Qv ovouv, uvrl rijg vnTjQtrovatjg rij rQunltri d&6vT]g

D ijnXov ini rotj idd(povg, xal rrjv xXttSa rrjv riig yvvuixbg ucftXwv
avrbg tjv fiaoiXtvg faxidrwQ [.tuytiQog rQunt^onoibg Suirvfiuv»
'^vvStinvijaug Si rfj yvvatxi nt^bg xu\ ^uSi]V n^bg ru uvdxroQa 15
unfiti, noXXijg tv7]d-tiag xuTuyivcuaxwv xui rvcpov ruiv n^b avrov
(juoiXtMv xoofitoTr^rog uvrtnotovfiivcov, ruvr^ ovv unuvra [.iiorj-'

rbv inoiii rbv uvSqu, xul xur' uvrov rrjv ndvTCOv Sixaicog vntxi-
vit OQyrjv.

Ku\ rb Sr] /tiQioTOv 7] rcov naQtno(.iiv(OV avT(o xtvaiScovZO

q>uTQiu xui nQbg nuouv ulo/QOVQyiuv inirrjSticov, ovg ixtivog Sioi

rtf.ii]g xa\ uiSovg uyiov, ru d^tta Sianai^cov rt xai t^oQ/ovfitvog,

P 554 ItQUTixug aroXug /Qvaovcpttg ivtSiSvoxt xai incofiidug, xai da/t]-

1 dnccvTjjaag C 2 xuXniv C 3 tov Tmtov C 4 ixtias

om C 7 trjv xuXniv rs C 8 dri C 14 ear.] avzos tat. C

sonae conveniente gravitate excidit. occurrit aliqaando mulierculae^

cuius fiUuni ex sacro susceperat lavacro, a balneo redeunti et situiam
manibus gestanti. ibi equo descendens senatoriae dignitatis viros qui
ipsum comitabantur, ad palatium abire iubet. ipse cum impuris et libi-
dinosis homuncionibus quos sibi adsciverat, mulierculam secutus situlam
e manibus eius aufert, et "bono" ait "animo sis, o mulier, meque domo
tua accipe, qui furfuraceum ius appeto et asbestotyrum." cura ad haec
verba diriguisset muliercula, ut cui ad convivium nihil esset parati,
Michaelns dicto citius sindonem, quam e balneo adhuc madentem illa
ferebat, mappae loco in solo stravit , ereptaque mulieri clave imperator
ipse convivatoris , coqui, mensam ponentis et structoris munus obivit.
peracto eo convivio, pedes lento incessu palatium repetiit, magnae sto-
liditatis et fastus damnans priores imperatores, qui elegantiae studuis-
sent. haec igitur eum haud iniuria invisum omnibus faciebant.
Id vero iustas adversum eum iras concitabat, facinus deterriraum,
quod coetum habebat secum cinaedorum et ad omnem turpitudinem pa-
ratorum hominum; quos in honore ille habens, ut rebus sacris iUuderet,
vestibus eos sacerdotalibus auro inte:Ktis amiciebat, atque bumeralibus,
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 177

ftovwg ijvuyxtt^e xal uvuyviog Ttliiv ra d-ftu ts xul nuvuyia, tov

\%uQyov rovriov (^rQvXXog avru) ovofiu) nurQiuQxrjv unoxaXm',
rovg di Xotnovg diudixu fttjrQonoXirag, hid-(i di xal iavrbv iva

rwv ih}rjn6)uov, xui rijg KoXcoveiug (ovo/nuCtro nQOidQOg. inil di

Sudiiv uviovg ixQijv xui riXitv ru ^ivorrjQiu, ^iu xtd^uQug rug

tpdug iienXrjQovv, vvv (.tiv 7jQff.ia niog xal XiyvQwg inr^/ovvrfg,
vvv di SiunQvoiwg, wantQ iv raig iiQuTg XetrovQyiaig ol itQeTg

Ta? ixifWVTjoetg noiovoi raJv Uqwv. ti/ov di xul oxtvri Sia/Qvoa

xal dtuXtda, ruvru di nXrjQovvrtg o'^ovg re xal aivriniog roTg
10 f.teraXuf^i^uvovat /ntrtdidooav, raJv d/Quvrcov ovrco xuranaitfivreg

(.tvorriQiiov. rovrov rov (.itaQov &iuoov ovvt^ri nori rio f.iuxuQirr] B

avvuvrijoat xaru ri^v o6bv nurQtuQ/j], fitru rov itQurtxov xXijqov
xai rijg Xirrig 6tfQ/ofiivco. ov iSwv b TQvXXog iruficog ayuv, xal
uvfQvd^Qtuofiog fir^div vnoortt^Mfiitvog , (ftXovrjv uvuortiXug fitra
15 Tw»' avTov avfifivorcZv tvTOvcortQOtg i/Qijro roTg xQOVfiaot, xul
rovg evayeTg ixeivovg XoidoQiatg xai uvutdiatv t^uXXe Q-fifiuoiv.

*0 rotovrog ulo/iarog ^uaiXevg xui OeoScoQuv rijv tavTOv

(xrjrtQa ert roTg dvuxroQOtg ovauv fitrexuXioaro nore, evXoyrjd-rj-
aofievf]v ru/tt naQu rov nurQtuQ/ov, nXaoufievog rovrov eivat rbv
^ ftuxaQiTi]v ^lyvtxrtov. wg ovv i'i]]ei fter' evXa/3eiag tj oefivorarij
yvvij xai fQQtipev eavrrjv eig rb tducpog e^utrovfxtvrj ev/rjv, firjdiv C
oXcog vnoronT]oaaa , roi} fituQov FqvXXov rr]v yevetddu ricog xqv-

1 9fice xal nccvccyiGTccra C , in margine mo;1 ftvaaQoaTOiTa xaXoov C

3 Fvdfxa C iti&ei] ?rt C 11 itOTE 'lyvaTtoi tc3 fiaxaqiat
dnavTTJaai xara tjjv odbv fifTU C 13 ayav} «/ta C

cogebatque tnrpiter et impure sacras actiones aemulari, principem eius

coetus Gryllum patriarchae nomine ornabat, reliquos duodecim metro-
poiitarum: se ipsum quoque unum pontificum et coloniae praesidem ap-
pellabat. cum cantandum erat peragendis sacrificiis, citharam adhibe-
bant, modo sensim eam tangentes ut subtilem ederet vocem, modo ut
magnum sonitum exhiberet, sicut in sacrificiis sacerdotes contenta voce
cantant. aurea etiara et baccata gemmis vasa habebant: ea aceto et
sinapi implebant et communicantibus impertiebant, hoc modo impolluta
deridentes roysteria. hic coetus aliquando beato patriarchae obviam est
factus, cum is supplicationis causa cum clericorum poropa procederet.
quem ut conspexit Gryllus, audacter admodum et impudenter absque
ulla cunctatione , exemplum suum reliquis sequentibus, veste diducta
pulsare citharara contentius coepit et sanctis hominibus obscoene convi-
cia facere.
Michaelus porro matrem suam Theodorara adhuc in palatio degen-
tem aliquando ad se vocavit, quasi fausta ei precatnro Ignatio patriar-
cha, quem adesse finxerat. ut ergo sanctissima mulier venit et religiose
in sulum se prostravit, vota pro se concipi petens, ut quae nihil sinistri
suspicaretur, cum impurus Gryllus eatenus barbam occultasset, Gryilus
iSeorg. Cedrentta tom. 11. 12
 178 GEORGH CEDRENI
moiTog, uvaaxag o TQvXlog unlniQbt xa< Qtii.iaru xiva untint

lov ohiiov axofiaTog u^iu. rj de inl toi ytyovori dtivonud^r^auaci,

UQaiQ t^aXXt xov vlov, xa\ r-rjg xov d-iov nQOvoiug tnntafXv unt^
q)Oi^uat nQOCfiTiTmog tovtov ovx lig (.iuy.Quv. uXX^ ovx ^v Toy
unu'§ nuQUTQuntvTu Ttjg tv&tiag odov ^t)aicod^i]vut, o&tv xul 5
Tu/yruTi] xuTtiXrjcpii tovtov y.uTUOTQocprj , xul uqo uvtov fLtev toj'

BuQduv, y.ul nQO ixtivov tov xuvixXtiov Qtoxriazov, Tor^ yuQttjO-

fAivovg uvTM xul /ia) riov novr^Qtov uvuxonreiv i&fXijaavrug di-
Suyi-tuTwv wg inirQonovg. y.al oniog fitv b Qtoxrtarog ojXiro,
D nQolM^oiv Xoyog id^Xcoot, arjfitia de rbv bXtd-QOv di]XovvTuiO
rov JBuqSu nQOi^ytjGuro rudt, eniroXai y.OfirjTWv , btptig bvti-

Qurcov uXXoxorot. tdo^t yuQ xud-^ vnvovg ovrog n^hg rr]v fityu-
XrjV ixxXrjoiav fitrqi. rov Mt/urjX untXdtiv (x)g ruyu nuv}]yvQto)g
ovot]g. cog ovv ucpixovro xul nQoacoreQO) iyivovro Toi; d^tiov vaov,
oQuv idoxei XtvxocpoQovg rivug nQor^yovfievovg, o"iivfg bdr^yovvrtg 15

tx^TOv uyovot nQog rug xiyxXidug rov &vatuaTriQiov, xut ^)inei

fiiv uXXo oviiev, ntQi Si rbv &q6vov rov narQtdQyov xad"t]fitv6v
Ttvu yr]Qut6v (TlerQOv tixuae rovrov tlvui rbv xoQvcpcxTov rcov uno-
arbXo^v) , ov nQog roTg nooiv 6 fiuxuQirr^g ixvXtvdeiro ^lyvdriog,
P 555 ixdixriOtv i^utrcov cbv inenbvd-ti dtivwv. rbv de evi rwv nuQtarcjo-ZQ
Tcav fiu/uiQuv dovvui y.al tlnetv "twvt?; tov dioQyiarov^^ ovrca
rbv KuiauQU xurovofidouvru "t^ Tfov tva)vvfio)v /coqu iyxuru-
Grr]oag fitXrjdbv dtdnfivt. rbv de uae^brey.vov" dtu tov rotov-
rov nQOOQrjfiurog tov /juatXea drjXonof^auvra ^^xardXtye ptev roTg

8 &£XriaavTaii C
surgens crepitum ventris emisit et quaedam ore sno dlgna blateravit.
Theodora facinus hoc aegerrime ferens detestata filium vaticinataque
, ,

est eum divinam indignationem brevi sensurum. sed fieri non poterat
ut semel a recta via aversus corrigeretur. itaque et celerrime periit,
atque ante ipsum Barda , hocque prior Theoctistus caniciei dignitate
ornatus , qui indulgebant ipsi , et cum tutores ipsius essent , a pravis
eum abstrahere studiis nolebant. quomodo perierit Theoctistus, supra
est expositum. interitum Bardae antecesserunt signa, cometarum nempe
exortus et absurda insomnia. namque is per quietem sibi imaginatus
fuit se cum Michaelo ad solennem quandam festivitatem in magnum
templum ire; quo cum iam appropinquassent, quosdam praeire albis
^mictos vestibus, et se ab iis deduci ad cancellos tribunahs, ibique se
nihil videre aliud quam solio patriarchae residentem senem quendam,
quem ipse putaret Petrum esse apostolorum coryphaeum ; ad pedes eius
volutari Ignatium , et iniuriarum suarum ultionem flagitare. porro Pe-
trum cuidam adstantium ensem tradere, et mandare ut Theorgistum (sic
appellasse eum Caesarem, quasi divinae irae obnoxium) inter eos qui a
sinistris stant collocet, eoque ense membratim concidat, Asebotecnum
autem (hoc nomiiie eum imperatorem notasse ut impium filium) inter
 HISTORIARUIH COMPENDIUIfL 179

Se^ioTg , trjv <)' o/iioiav dixrjv un(xSi'/ea&ai nQ^GHm.^ ya\ 6

fifv ovtiQog ovTog* d 3e xul unt^?] zu &tad^lvxa, SrjXwaei ra
ftiTU ravTu,
*!AQTt xura raiv KQ7]Taiv o BuQdag nuvdr]jn() (.leru rov JHi"
GxarjX xu&wnXl^ero , xui nQog rbv rijg d^tOToxov vuov rwv odrjyiov

ffotrriijug eiaffei /nera XufinuSwv rov avvTuxr-^Qtov ixnXriqm: log

ovv roig udvrotg nQoariyyiaev, u(fvo) rwv uvrov (x)f.i(av tj /Xu/ivg

6}.tod-rjauaa ulad-tad-ut rovrov detvoTiQiav Seivojv nuQtaxivaat. B
xu\ uvTog Se nQO f-itug ijf.itQug tov f.t^XXeiv unuiQftv uno rijg no-
f^XiMg, iiT^ ucf^ tuvTOv tiTt xui uXXiog vnb rov fitXXovrog tXavvo-
(.levog, avvuyuywv tlg tuvto rovg qlXovg xai avi-inoatuaag fitftvij-

ad^ui re rijg uvrov nuqfivet tftXlug xu\ Xtyura, log rov /Siov tJStj

r^w ytvofievog, nuQta/ero, wg ovv xura rijg KQrirrjg tS.ftoav

xa\ no d^tfiart rwv QQuxr^aioiv Int^r^auv, xui xard rtva Xcoqov

ISronov ovtio Xtyofievov oi tovtm vnrjQeToiJvTtg nQoxaraXa^ovTeg
rug axtjvug xuTtnriyvvov ufiiXXt] /Qiofievot xui anovSi] , ivtuvd^d
nov, eiTe Sr] xutu nQovoiuv tiTt xu\ aXXiog xuT^ ayvoiuv, Tr^v fitv

tov ^uatXkog tni ntSivov /WQiov uvXaiuv tnrj^oivro , e\'g rivu Si

X6(f)OV vneQuvtGTriXOTa rr]V rov KuiauQog dventTuauv. ontQ wg C
20 fQfiutov Xu^ovTtg ol rtp Mi/arjX nQoaxiifttvot xai nQOano'Atfiovv-
T£g Tw KuiauQt xuTi]riwvTo To ytyovbg xa\ rug xur' Ixeivov i§t~
Kutov avft^ovXug, vnt&Qurre S^ OftWg avrttijg xai vw&QortQovg
inoiei UQog rr^v iy/tiQr^aiv v] toH KaiauQag xQutatottQu la/vg' tr^v

2 ovrcoff C 4 xQrjTtyi.£v C 8 SsivozsQa C 14 tc3

^tliUTi om C 18 ntdrjvov C uvXiav C, in margine rtvtav

dextros constUuat qnidera , sed simile tamen suppHciBm denuntiet. com-

probaveritne exitus hoc insomnium, seqnentia ostendent.
Moliebatur Bardas una cum Michaelo expeditionem cum omnibus
copiis in Cretenses. itaque ad deiparae fanum quod Hodegon diceba-
tur, quod eam sibi itineris ductricem vetis solerent conciliare, accessit,
et facibus praelucentibus intravit, ut se suaque deiparae commendaret.
cum ergo iam ad penetralia tempH perrexisset, subito chlamys de hurae-
ris ipsius prolapsa malorum ei maximorum praesagium dedit. idem
Bardas pridie quam urbe erat discessurus, sive ultro sive futurae rei
nrgente fato, amicis in unum conductis legata distribuit, veluti qui iam
vita excederet. inita ergo expeditione, ut in Thracensium provinciam
fjerventum est ad locum quendam cui Choro nomen, ministri Bardae re-
iquis priores, dum certatim festinant, tabernaculum Caesaris sive dedita
opera sive imprudentes in edito quodam coile figunt, tentorio ipsius im-
peratoris in planitie expanso. hoc factum ii qui Michaelum contra Bar-
dam concitare solebant, ut optlmo casu obiatam commoditatcm arripien-
tes, calumniabantur, et consilia contra eum inita ut exsequeretur impe-^
rator instigabant. Caesaris tamen potentia ingens inimicos turbabat et
 180 GEORGII CEDRENI

T£ yo.Q Tov do/niOTiy.ov tiov d/^oXiZv uq/jjv b tovtov flxtv viog \dv~
Tiyovog, xcil Qt^^oinol aTQaTriyoi uvtiZ intiduQyovv, y.ul 2v(.i^dr'

J) Tiog Xoyod^hijg tov dQof-tov, yuf.i^Qdg ini rjj d-vyuzQi uvtov

Tvyx,uvu)v y uvuvriQQijTOjg tu ixtivov KpQOv.tlv iniaitvtxo, dXA,'

Hud^tv b 2v/Aj3uTtog vnb rov /3uGi)Jiog yXuntlg xal rbv q:6vov rov 5
ntvd^fQOv tQyuau/^tvog uvTug, xul ovx ul,Xog , avvd-j^fiu tov ^o-
vov ivTQfntad^fig. uqti yuQ, i'§]^ti Tug uvucpoQug uvuyvovg, xui
TO af}/.itTov iSiSov lov (fovov, aTuvQov tlg to tuvTov nQoatonov
iy/uQu^ug. uvt^dXlovTO d' o/iwg ol avvM/ioxui , tijv tTuiQtiuv
nuQiaTu/.iivTjv OQidvTfg tov KaiauQog. . ontQ b Mi/uiiX fvXu^i]- 10
d-tig , /11] nwg xuTdcptoQog ytvo/itvog xud-^ tuvTOv ttjv /id/utQuv
inianuG7]Tui, Sia niaTov Tivbg id^uQaonoiti Tovg uvdQug TuTg vno-
G/iatai. xul nuQrjXd^fv uv rbv. xivSvvqv xal .nuQfXQovauTO^. b Kai-
auQ Tto diti xuTunXi]aoo/iivtov xtti xttTtnTi^yoTtjov rtov avvto/iOTtjov,

P 656 tl /trj BuaiXftog b /ttru tuvtu ^dotXivg , nuQUxoi/tto/nvog wV, 15

diavioTri TtQog tVjV iyydQ7]aiv' ovTtig yuQ dnOQQixpui rt ntidn to
Siog Tovg avvto/iorug xul nQog t^v nQu^iv iniQtavvvii. '^itft^Qtig

ovv Toi? uvSQug iStbv b BuQSug iniovTug u&QotJog tyvtaxi rt jby

d^dvuTOv xul nQog Tovg noSug tQQitpe.TOv.^uatXiiog tuvTov, uXX*
dnoonwGi tovtov ixtid^tv xu\ /itXr]Sbv xuTUTt/xvovatv, tiTU xovTt^SO

Ttt nuiSoyovu uvtov inattoQi]oavTfg /ioqiu nuQuStty/iuTCQovatv,

r^Qd^i] Si &OQv^og noXvg xal xt^ ^aotXtt xivSvvov inioiitov , ov o
TTJg ^iyXag^ SQOvyydQiog KiavatavTtvog /itTu ntiXXiov tig /liaov

4 iTtiGTEvaccTO P 7 dcpoQficcg C 13 xal kuv 7taQrjX&£ rbv C

17 Tov cpovov C 21 unaico^rlaavTBS C, in margine KQt/iuaavTBS

ad audendum facinus segniores reddebat. quippe et filius eius domestici

scholarum gerens nmnus Antigonus reliquos exercituum duces sibi habe-
bat obsequentes ; et Symbatius dromi logotheta Bardae gener haud dubia
ab ipslus stare partibus credebatur. nam ignorabant eum a Michaelo
Bardae furtim sublatum adeo socero necem moliri, ut nemini alteri quam
ipsi tessera facinoris sit credita. proinde Symbatius simul et acta ret-
tulit, et faciem suam cruce signans infcrendae Bardae caedis signuai
dedit. cum autem coniurationis socii cunctarentur, quia sectatores Bar-r
dae coram adstare videbant, Michaelus raetuens ne illis tergiversantibus
re detecta in se gladii stringerentur , misso suorum fidelium quodam,
pollicitationibus eos confirmavit. nihilominus taraen evasisset Caesar,
adeo coniuratos metus deterruerat a facinore, nisi Basilius imperatoris
cui successit deinde, cubicularius ad id peragendum se proripuisset,
suosque cohortatus esset ut abiecto metu propositum exsequerentur.
Bardas cum eos strictis gladiis in se ruere cerneret mortemque sibi ira-
pendere, ad imperatoris pedes se abiicit. unde abstractum ii membra-
tim concidunt, et genitalia eius conto praefixa per ludibriura ostentant.
ortum ex eo tumultum ingentem, qui ipsura quoque imperatorem in pe-
rlculum coaiicifebat , Constantiaus biglae drungarius subito magna cum
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 181

ad^^oiog lni(favi)g SiiXvoi^', fvqii]fuatg re ^uXXwv rbv jSaaiXtu xal

diyaiiog anodavttv rov Bu^Suv diu/ji/9aiov/iiivog. y.ai b /liv Bd()~
dag ovTwg t'^ uvS^Qiomov fytvtrOj y.al ovtm tj x«t« KqijTwv fy.- B
GTqaTtia tXiXvTo , tov /SaaiXtcog nQog rb Bv^uitiov vnooTqi-
6 ipavTog.
TovTo TO tQyov fig ^aoiXtiov vxpog uv^yayt rbv BuoiXttov,
qvoty.ijg yixQ anoQcov yovijg b Wliyur^X, xa\ t« noivu dit^uytiv ov^
olog Tt lov, fionoitiTui rt avrbv ttg vibv ttj riov /.luyioTQOjv u^in
rtfirioag, xui diddi]/tu f.itTa /itiy.Qbv txvTot ntQtri&i/ot y.ura ri/v
10 11 tydXtjv fy.y.Xr]Giav ytvo/Atvog. tyxQurrjg d^ ovrog rijg uQ/T/g yt-
yovcog unfnftQviTO rbv fiuotXta tog noQQcaTuro) unuyttv rCov fitai]-
rcijv fQycov yui fntQQr/Tcav. tXad-f dt diu rovro tuvrco y.a&onXi-
t,cov rbv cpdovov. fir/ (ftQcav yuQ rovg tXty/ovg b Mt/ai/X, xal
rbv BaaiXftov txnodcbv notijoai dtavoovfifvog Mg rcov avrov d-fXTj- Q
15 ftuTCOv ffinoStOTijv, BctoiXty.Tvov rtva rov /3uoiXtxov SQOficovo^
fQtTi^v vnuQ/ovTcx tig ftioov uyaycbv ri/v nOQcpvQuv rt ivdvti xa\
TO diuStjfia nfQiridrjOi xai nQbg rr/v ovyxXr/rov i'§uyti rijg /ftQbg
i/cov avTOv, y.ui t^ayaycbv rotovrcxiv rtvcov Qr/fidrcov anrjQ^^aro
"ndXut ftiv tdtt rovrovl rbv uvdQa, (o (piXoi , tig rbv ntQiftXinrov
20 xoofiov rr/g /SuotXfiug SivayayfTv ^ rbv BuaiXtiov ' nQooeort yuQ
avrco
nQOJTOv fiiv tldog u^tov rvQUvvidog
t6 «JfVTfpo»' Si ovficpvig niXtt oricpog*

unavra d^ (XQfio^ovoi n^bg rr/v u^iav.^'

9 •ntQitiQttat C 20 post BaciXfiov C: iq)' fiJ xal fiSTeifi£(tE-

Xrjficti 22 TtQcotcc C
manu superveniens compescuit, imperatoremque faustis acclamationibus
prosecutus, iure interfectum Bardam affirmavit. hoc pacto Barda sublato
jmperator omissa Cretensi expeditione Byzantium rediit.
Atque hoc facinns Basilium ad imperatorinm fastiginm evexit. nam
Michaelus cum prole careret et solus rem pnblicam gerere non valeret,
eum adoptavit magistri ornatum dignitate, et paulo post in magno tem-
plo diadema ei imposnit. Basilius tantum adeptus potestatis, imperato-
rem conatus quam longissime ab odiosis et infandis istis studiis abdu-
cere, imprudens gravi eum contra se inflammavit odio. Michaelus enim
reprehensiones non ferens de eo interficiendo consilia iniit, ut suae vo-
iuntatis impedimento. et Basilicino cuidam imperatoriae celocis remigi
in niedium producto purpuram diademaque circumdedit, manuque sua ad
senatnm educens, hanc habuit orationem. "iampridem, amici, decreve-
ram hunc potius virum ad imperii honorem summum evehere quam Ba-
silium. sunt enim in eo
primum corona forma digna regia:
deinde cognatum diadema e^t huic viro.
suntque omnia dignitati convenientia."
 182 GEORGU CEDRENI
uvtij ^ 7iQaS,ig xai q Xoyog ovrog UQxrj yiyovt t^? uvtov xaTuXv^
D attog. tniGvvt^Tj J/ ti xul uXXo. unQuxonoToJv yaQ o Mi/ui]X
yMi f.ii9^vax6f.ifvog y.uxa. xbv rijg (-itd-rig xuiqov noXXa xal axona
nQoatxuxxa nQuxxiad^at , xov f-itv acfuiQtiad^ui xa (joxu, uXXov ttiv

Qiva, xul T^v xt(j)uXi]v txtQov ixwXve de xuvxa ylvtad^at o Ba-$

aiXtiog, ov xoaovxov ntQi xiov uXXiov oaov ntQi tavxov StSoixMg.
wg ovv tyvo) 6 Mixai)X tfinoSiov avxbv t/oiv, fityaXr^v xux^ uvxov
avQQunxfi ini^ovXi]v. rj Si rjv • vnoxid-i]ai xtvi Xoy/r^v inutftivut

7.oy(o (.liv xaxu xov d-TjQiov, tQyco Si xaxa tov BuaiXtiov. xul
xovTO Si]Xov ytyovt xov xeXtvad-tvxog iv T(o fiiXXeivunod-vijaxtiv 10
P 557 i^uyoQtvauvTog. ufpijxe fiiv ovy ovxog t^v Xoy/ijv, SiijfiuQxt di,
xul ataioaxo o BaaiXtiog. xul acod-ftg SQuaai xt fiuXXov ianov-
Suatv 1] nud^tiv * xai aqjdTTexut o Mi/uriX xaxu tu uvdxTOQU tov
uyiov Mufiuvxog , iv Ixet T(p ,?to?', b)Q(t y xijg vvxxog, UQ^ug
ftfxu Tijg fii^TQog fiiv txi] iS', tu Si ^ovuQ/riaug. uXXu xui ovx(og 15
ixfitXwg xui uvaycuycog ^Ktiaag ov nuvxdnuaiv ijftoiQrjae Ttov inat-
vtTCtJV SiaxonoTi^Qiov yuQ nQoa^^vtyxt ti] fityuXrj ixxXi]aia, xal
noXvxuvSi]Xa tu nQ(or/V Xiav vntQtXdauvTU.
IdvaiQtd^ivTog S^ , (bg einofiev, tov Bli/urjX to Ti]g ^uoiXtiug
uvtSi]auxo XQuxog b BuaiXtiog. oaxtg Si ovxog r]V xal odev (oq- 20-
ftt]XO , xux noiag ulxiag eig Tr]V ^aaiXeiov uvf^tt neQiconrjv ix tu-
B neivijg xui dXufinovg OQficofievog Tv^rjg, av(od-ev StuXu^iov o Xoyog

8 ^dnTH C 12 CfCcoffrat C 15 la' 51] 8ha Ss xal fv C

20 titulus BaalXttog 6 MansScov 6 Keqialag. ad margiiiein: avtr]
17 yBvsaXoyLa roi; BaciXsiov nejcXaafitvr] XsysTtti slvat noXvvQOJico^
VTCo roH vloi/ awrow Xsysrai cvvrs&elaa C
hoc factum atque haec oratio principium fuit interitus Michaeli. acces-
sit huc aliud quiddam. mero sese cum obruisset Michaelus aliquando,
per ebrietatem multa absnrda praecepit, nempe ut quibusdam aures, aliis
nares, nonnullis capita amputarentur. quae ne fierent, Basilius obstitit,
non tam de aliis quam de se ipso solicitus. Michaelus postquam hunc
eibi obstare sensit, atroces struit insidias, subornato qui hastam ferae
simulans feriendae causa se raittere, in Basilium defigeret. eaeque de-
tectae sunt, cum is quem subornatum diximus fuisse, iam moriturus
rem efferret. ac misit sane hastam, sed a Basllio aberravit. ergo Ba-
silius ex insidiis servatus agere quam pati potlus duxit. estque Michae-
lus iu palatio ad divi Mamantis iiiterfectus, anno ab origine mundi 6376,
hora noctis tertla. imperavit cum matre annos quattuordecim, solus
undecim. quanquam autem vitam egit dissolutam, non tamen prorsus
nihil laudabile gessit. obtulit enim magno templo poculum, quod disco-
poterium dicitur, et polycandela prioribus plurimo praestantiora.
Interfecto Michaelo Basilius imperium occepit. is unde sumpto ini-
tio quaque usus occasione ex humili et obscuro loco ad culmen imperii
ascenderit, altius repetita re est explicandum. fuit Basilius patria
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 183

iiaTQuromn, ^vfyxe xoivvv ij Twv MuxidovMv yjIiQa avxov, tTXxe

di To ytrog t^ l^Qjiifvicov, iy. nuvv lai.inQa.g yuTayofievog xijg rtov

yiQaaxiddJv atiQag, i'^ rjg jnovtjg vofiog rjv ^aatXevea&ui IIuQ&otg

xai lUi^doig xal L4Qf.ievloig diu to x}Jog tov nQcorov lAQaaxov tov
5 uvaxTr^aafitvov ToTg JIuQd^oig t^v ^uaiXeiuv vno HtQawv tarftrt-

Qiafitrr^v. xul avvt^r] fit/Qi noXXov rovg tov lAQauxov unoyo-

vovg ftaailtvtiv tcov tlQr^fitvcav- id^vwv. ta/UTog 6e Tijg fiaaiXtiag

ixntocov l^QTc/^avog rrjg nQoyovixijg , xul b tovtov udtlqog Kh{-

vfjg, ffvycxdtg t?g to BvI^cxvtiov naQayivovrai' .Atcav o fityag roTt

lOri^v T(2v '^Ptofiuicov Xd^vvt jSaatXtlai'. ovrog ovv tov? civSQag vno- C
diicifitvog xai u^ionQtncog Tifi)]aug olxriatv ti)v nQoar^xovauv iv rfj

(iaaiUSt univtifitv. ontQ fia&cJov o tcov HtQacov ^uatXtvg yQUfi-

fiaaiv avTOvg fttTtxaXtiTO , tlg rfjv nuTQcoav vnta/vovfitvog ijye-

fioriav iyxuTaaTTJaut. dt^ufitvcov <)' ixtivcov t« yQciftfiura xul

15 ntQl Tov nQUXTtov diaay.onovfiivcov, fir^vviTui Sici. Tivog tcov vnr^Qt-

Tovfiircov uvToTg nv.vTa tco ^uotXtT, xui oTt oi nXariJTUt ovtoi xal
inrjXvdtg rcov intorjfiOTtQCOv tiai, xal tlg rtva noXiyvr^v rijg Ma-
xtdoviug Nixi]v ovofiutoftivrjV fitra yvvuixcov xai rixvcov uvTovg
xuTotxi^tt. tha ncxXtv rr^g IltQocov (iuotXtiug vno tcov ^uQcnxr^-

SOraJv avuTQantioijg , ru nuQunXi^ota xai b rijvtxavra ufitQftovftvijg d

SttnQix^uTO , xui yQufifiuai fif.TtxuXeTTO rovg iv BluxeSovici, rcov
IAqouxiScov unoyovovg. qioQud-ivTog di xui rovrov rov SQdfiarog
'^HQuxXtieo rcp ^uoiXtT, xui OTi ovx tvvoia rij nQog avrovg i] fit-

raxXr^atg yivtrat, uX)' ware di^ uvtwv ro rcJovjiQfitviiov ita\ JIuq-

3 ciQGcoticov libri niQGaig C 7 Egxdctov C 16 nXd-

rjjtfs C 19 iyHavoini^ti. C 22 yqdfinazos C
Macedo, naiione Armeniiis, ex illustri Arsacidarnm stirpe, ex qua unica
"
leges sinebant Parthoriim Medorum Armeniorumque reges deligi, ob glo-
riaui primi Arsacis, qni Parthis regnum a Persis surreptnm recuperave-
rat. diu admodum huius Arsacis progcnies dictis gentibus imperavit.
ultimus Artabanus eiusque frater Clienes, avito exturbati regno, Byzan-
tium exsulcs pervenerunt , Leone magno tum Romanorum imperium ge-
rente. is viros istos excepit, honoribusque dignis afficiens habitationem
in urbe iis convenientem assignavit. Persarum rex cognita hac re mis-
sis literis eos revocavit, restituturum se in paternum regnum promittens.
dum hi literis iis acceptis quid facto usus sit deliberant, quidam ipso-
rum famulus totum negotium exponit, ostendens errones hos atque ad-
venas esse ex illustrissimis hominibus. itaque Leo eos cum uxoribus
et libcris Nicam (oppidum est hoc Macedoniae) transfert. rursum po-
stea Persaruni regno a Sarracenis everso, eius tcmporis amermumnes iti-
dem literis Arsacidas in Macedonia degentes revocavit. quod cum He-
raclius tum imperator deprehendisset, intelligeretque eum non benevo-
ientia impulsnm ipsoa accersere, sed quod spcrarct eorum opera se Ar-
 184 GEORGII CEDRENI

&tov ylvog vw^xoov yevtad^ai, flg OiXlnnovg aviovg (/«'« di uvxrj

XMv Muy.tdoviy.ujv noXecov) /mroiy.i^ei , (ha nuhv hceid-ev etg

'ASQiavovnoXiv, tvd^ttov de tov xonov (pavtvTog ToTg '^tvoig , eig

nXijd^og xazeoTtjaav, aavy/vrov xo ytvog (fvXdaoovreg. /Qovoig

de voTeQOv, ^vixa KfovoTuvTivog ovv Eiqi]vi] Tfj /iii]TQi t^aailtv- 5
cev, uvriQ Tig ]y[u'i'y.Ti]g Tovvof.iu, efg to twv IdQOuy.iddov uvuq,e'Q(ov
P 558 yevog, xara Ttva XQei(xv ilorfti eig Ttjv ^aodevovoav, og uvdQi
TieQiTvy/uvei Tvyuitjog bfioyevei .AtovTi Tovvoi-ia, xal elg b/mXiav
uvTio xaTuOTug o).og Tijg tovtov (ptXiug eytvero, log de y.uTev6i]oe

xal uvTov Tov Tfjov jiQoay.tdwv aif.iaTog eivai, ev IdSQtuvovnoXti 10

olxovvTU, nQoxQivet ttj? idiug ti]V uXXoTQiuv (Hiu ri^v rov uvdQog
UQerrjv, xui ro uQog uvrov donuau/itvog xPjSog f.iiuv t(Zv uvrov
dvyuTtQdov riyuyero' ei; luv b tov iaTOQOv/-itvov nQoijX&e nurrjQ,
Qco/i]] re diu(ftQO)v xut rij ).oinij tov oco/iurog Otoei' ov yvv-f] rtg

ivyevrig , rijg rov /leydXov KcovoTuvrivov, wg tpaoi , xuruyo/itvrj 15

cetQug, yu/i/SQOV enl ri] idiu uyerui d-vyuTQl Xiuv evnQeneordrr],

i§ r^g he/d-i] BuoiXetog, noXXu nQO rijg yevvi]oe(og (peQCOv t« t?;j

B puotXeiug av/i^oXu. ex riov TOtovnov yevvijroQiov nQOux&eig b

JBuoiXetog eXevOeQicog uvi^yero, enei Si KQOv/iog b rcov BovXyd-
Qcov uQ/cov, TuTg xuTu '^Pco/iuicov vixutg necpvorj/ievog, /leya ctqu- 20
Tontdov uyeiQug enoXioQxei Tr]V IdSQtuvovnoXtv , /ii]d'evog /eTQu
uvruQui TOVT(o To)./iajvrog uvvnooTur(o rvy/dvovri dtu T«? nQoi]-
yr]Ou/itvug evrv/Jug, /qovov Tfj noi.ei ntQtxadiaag eqi^ ly.uvbv

lo/toXoyet tuvt?]v dia Tr]v rcov uvayxaioov evdeiuv nuQuati^auaOui,

11 olKrjaai C 13 vJtrJQxs C 15 evysv^s om C

menios posse et Parthos sibi subiicere, Phllippos (urbs et haec est
Macecloniae) eos transportat, atque inde Adrianopolin. qui locus cum
jpsis opportunus videretur, auxerunt ibi se , genus suum secretum ab .

aliis servantes. aliquanto post tempore, Constantino cum matre Irena

imperium gerente, Arsacides quidam nomine Maictes necessitatis suae
causa Cpolin venit, inciditque in gentilem suum Leonem, et artissimam
cum eo amicitiam contraxit. qui cum ipsum Adrianopoli quidem habi-
tare, genus autem ab Arsacidis trahere intelligeret , aiienum solum pa-
triae ob viri praestantiam praetulit , unamque ex eius filiabus uxorem
<Iuxit. hoc ex coniugio natus est Basilii pater, viribus et corporis ha-
bitu praestans; cui nobilis quaedam matrona, quae a magno Constan-
tino natales suos trahere credebatur, filiam suam longe forraosissiinam
uuptum tradidit. his parentibus natus Basilius, antequam nasccretur,
niulta habuit potiundi imperii signa, estque liberaliter educatus. quo
autem tempore Crumus Bulgarorum princeps, victoriis quas a Romanis
reportavcrat inflatus, magno collecto exercitu Adrianopolin obsedit, tra-
ctaque aliquanidiu obsidlone , cum ob res secundas insuperabilis viderc-
tur neque quisquam se ei opponere audcret, eain nccessariis rebus de-
 HIST0RIARU3I COBIPENDIUM. 185

nuvrag n tovg Iv civrfj , oig rjQid-fnTxo y.ai o Tijg TiuXiwg uQ/tf-

()frg MuvovrfXf tlg BovXyuQiuv i.itTlaxrjOi. avvt^Tj [.ura rwv
uK)mv xal Torf tov BaaiXiiov yevv^roQog , vno[.iut,iov uvrov tri
(/'tQOvrag, tlg rrjv Bovh/uQwv una/d-tjvui yrjv. tvd-u uvrog rt o
QxXfivbg uQ/ttQtvg y.ai ol rov BaatXtiov ytwrirOQtg y.u) ro avv tw C
UQ/ttQei nXr/d-og uvodtvrov rrjv ttg XQiarov niariv dtarrjQriaavrtg
noXXovg rtuv BovXyuQWv nQog rrjv dQ&odo'^ov niartv iitrriyuyov,
//7;7iw Toi; f'5j'0t.'f ntrrjy[.itrov nQog d^toat^ttuv, xul noXXu/ov rijg

BovXyaQtxrjg yijg XQiariuvty.i]g dtdaaxaXiug y.urt/3t^Xrjvro antQ-

10 f-iara. uXXu KQOvuog fxtv ttfd^rj y.uruXvaua9-ut rr^v Uoi'iV, KQvru-
yiov $t rovrov dtuSo/og noXXw rbv untX&ovra vixcuv tig ^i]qi(o-

diav, uvxb rb ytvo/iitvov ovy. uyvoi]aug , xui ori rb riZv BovXyu-

QMv ytvog rjQi/.ia nQog /Qtariavtafibv fitratftQtrui, d-vftov nXrjQijg
y.ud-iarurat , xui tov t£ d^tiov uQ/itQta BlavovrjX xai rovg t^o/co-
15rarovg rwv ntQi avrbv fitri*, d-vfi.ov nuQuarrjaufitvog nQwrov fitv D
Tjniwg fttraarijaat tntiQuro xa\ OfiaXwg rijg 6Qd^od6'4ov xai uficj-
ftrjTov rujv XQtartavidv niartwg , tntl dt xQtirrovg uvrovg xart-
ror^ae xai vnoa/Jaewv xul uneiXwv, fierix no7.Xu.g ulxiug rw <5<«

fiUQXVQiov nuQtdwxe 9-uvurw. xul IrluvovrjX fiev b xXetvbg uQ/te-

20 Qevg ovrw rw dtci, fiuQrvQiov reXei avvufta roTg vn uvrbv tfi(pavtai
rrjv iuvrov inia(fQuyit,tt ^wr^v, xai noXXovg rwv xad-^ uifiu avvt^rj
nQoar,xovrwv fiuQrvQixrjg tvxXtiug u'itco9iivui' intl di tdtt nori
xud^odov Tv/tTv rovg vnoXiXeiftfiivovg ai/ftuXcorovg , uvwd^tv rov
d-tov rrjv t%odov avroTg nQuyfiarevofievov, b rtiov BovXydQcov uQ/rj-
2byog noXXdxig d^Quva&eig xui fii] dvvdfitvog ini nXiov nQog rcig

3 et 5 ^aaiXiojs libri 10 KovTQuycov C 19 itaqadiScoai C

ficientibus deditione cepit, omnesque in ea qui erant urbe, inter quos
etiain Manuelns fnit episcopus, in Bulgariam deportavit, Basilii quoque
parentes cum Basilio adhuc lactentc eo commigrarunt. ibi et inciytus
iUc episcopus et Basilii parentes et rciiqua cum episcopo turba fidem in
Christum sinceram conservantes , Buigarorum multos ad veram religio-
nem, quod ante id tempus nunquam fuerat factum, traduxerunt, passini-
que per Bulgariam Christianae doctrinae semina iecerunt. Crumo vita
defuncto successit Crytagon , longc antecessore crudelior. hic animad-
vertens Bulgaricam gentem paulatim ad christianismum desciscere , in-
flammato ob eam rem animo, Manuelum et praecipuos eius socios ad se
vocat; ac primum mansueta oratione suadet ut Christianam fidem dese-
rant, post cum eos neque pollicltationibus neque minis flecti sentiret,
acerbe excruciatos interficit. hoc modo Manueliis multique sub eo illu-
stres aliique sanguine iuncti sua morte verae religioni testimonium tnle-
runt. tandem reliquis captivis deus in patriam redeundi occasionem
paravit» naiu princeps Bulgarorum saepius cladem passus, cuui iam
 186 GEORGU CEDRENI
'^PMf.iaixug Svvuufig uvriy.adiGxaod-at eiQip'7]v arrl tijg /"«Pf^e
uonui^erai xal ujiolvti vijg ai/jia^MGiag ibv ).a6i>, uqti df gvvu-
P 559 XiQof.itviov iMV ui/jiulc6v(x)Vj xal /ntllovrMv rjdi] nQog t« ndxQiat.

ijd-1] nuXivOGXiiv, x«i 6 uQ/uv &iMQog tytvtxo iiov al//iiaXbjxiov,

xal xbv nutda y.axtdu)v BuoiXiiov ijdTj xi]v nui8ixi]v nuQuXXuGGovxa 5
Tjhy.iuv y.ui xi]g fcf/jjSov unx6/.iivov nQog tuvxbv j.uxiy.aliixo, tXtv-
&tQiov tdtov ivoQMvxa xal /uQitv vnoyiXtovxa xal ntQioy.uiQovxu,
xul tyyvg nuQuoxuvxa xuXg /iQGiv tjd-tXrjGe xaxao/iiv xal uonuoa-
cd-ai xal {.iijXov vntQcpvtg xb fitytd-og avx(p naQuo/tiv' ontQ ov-
TOf u'kdy.(og ndvv y.a\ d^uQQuXteog roTg xov UQ/ovxog intQtido/iievog 10
yovuoi Sido/tivov vnfSl'S,uxo , iv X(Z unXdox^o r]d-n xul untQitQy(o

ri]v euvxov tvytveiuv ivSttxvv/itvog , wg ixnXayijvui /liv xbv uq-

/ovxa , dyuvaxxtiv di XeXi]9-6xcog rovg vn avrov, tl roiovrog ftJv

B veog Gvy/coQoTxo oiy.oi naXtvooxtTvm uXX^ uneXvd-r] o/icog tv/it-

viia &tov b ul/jidXcoxog rcov '^Pco/iaicov Xubg unad-i']g, ovvti,r]Xdov IS

di ol rov BuotXtiov yovtTg, rbv cpiXxaxov eavxcJov nuTda nQOoena-
y6/itvoi.

Waoi Si y.ui noXXa orj/ieTa Gvvivi/&i]vat rovxta, yvcoQi/iov

xad^ioxcovxa rbv uvSqu, cog tlg xi]v ^uoiXeiov uva/d^eii] ntQiconi]V,
dXXa rd /liv uXXa nuQirtov r(a Adyw cLg nuQoXy.r]v i/inoiovvru'
o «)' ov d-t/tig nuQudovvut cfiyj] , rovxb xul Sir]yr]GO/iui, ^tQOvg
r]v ux/iT], xui 01 Tov nuTSu yfyevvi]x6xeg i'6,i]Xd^ov eig rbv iSiov
dyQ^v, rovg S-tQtorug n^bg rb tQyov ivxtivovxtg. xul ovrot /liv
TjGuv nQog rovxoig, rb Si natSiov "va /tr] vnb rov d^dXnovg xara-

3 GvvaXi^ovToiv C, in tnargiiie Gvvcc&QOi^o/iivoDV 8 ^9slr]C£

om C 13 Tjv C 14 dntXrjlv&eiaeiv C
Romanorum viribns resistere nequiret, pacem bello praetulit captlvosque
dimisit. quos cum congregatos iamque in patriam iter ingressuros con-
teniplaretur, Basilinm tunc ex pueritia adolescentiam ingressum videt,
eleganti vultu praeditum et suaviter subridentem atque circumsaltantem.
eum ad se vocat, manibusque apprehendit et osculatur, pomumque ra-
rae magnitudinis donat, quod adolescentulus simpiici audacia genlbus
principls innltens accepit, morum rainime fucata simplicitate indolis suae
ingenuitatem demonstrans. itaque et miraculo attonltus fult princeps,
et subditi clanculum indignati sunt, tali adolescenti domum redeundi
potestatem concedi. sed tamen, deo propitio, captivi omnes incolume»
domum dimissi abierunt, interque hos etiam Basilii parentes, carlssimuai
secum ducentes filium suum.
Multa feruntur indlcia futuri imperli Basilio fuisse, quae omlttenda
nobls sunt, ne longius a proposito abducamur. unum tamen praeterlre
nequaquam convenlt. raessis tempore parentes eius cum in af^rum exis-
sent, nt messorum operas urgcrent, Basilium, ne solis aestu laederetur,
sub umbraculo quodam ex manipuiis subito constructo reposuerunt, ut
 HISTOPOARUM COMPENDIUM. 187
(f)JyoiTO Tov }]h'ov, axr^pr/V riva axtSnAoavTig tyt tov avvdiafiov C
TMV UaTU/VMV iV TUVTTj TOVTOV X0lf.l7]d'rja6f^liV0V id-iVTO, Ufia fliV
rijg Tov rj/.iov d-iQfujg tov xavacova d^Xa/Stog duXd^iTv firi/av(ofii~
%'0i, ufia di xai tog dntQtxoTttog vnvcoTTrj . firi vno xivog i'S,tod-iv

Stvo/Xovfiivog. aXX* txiTvoi fitv Trjv axi^uda , (log 6 yMiQog idi~

Sov , a/tdtdoavTtg xai tov nuTdu xuTaxoifii]aavTig iu/ovto nQog
%o iqyov' Tov i]Xiov de xug dxTivug ina(pttvTOg Ttu natdi xal ov
fuxQ(og TOVTto TTUQtvo/XovvTog , dtTog inixuTunTug rjnXtofitraig
TuTg nTtQv^i to nutdiov taxiu^tv» dQd^tiarjg dt nuQU Ttov idovTtov
10 (ftovijg, foj XI xal ntxd^oi nuQa xov K(oov tvXu^7]&ivTtov, rj fi^tjTrjQ

iv&vg nQog xbv nuTdu dQUfiovaa, ihg tvQt xovxov rjdttog xad^tv-
dovra, idovaa d'i xal xbv dtxbv x(o natdi(x) axtuv xuTg nTtQvS,!. D
ntQtnotovfiivov xa\ ftr/di nQog xtjv xuvTrjg ixnXuyivTa iniXtvatv,
uhV (jjantQ xa\ /aQtv dnutTOvvTog uvt^^v, xuTtt fiiv xb nQo/ttQov
15 ovx tig vovv t(]alXt xb d-tonQoniov, dX}^ log tl/t XiS-ov dnb xi]g yijg
Xufiovau xbv dtxbv dntdiioxt, xal ovxog fiiv fttxQbv dninx-i], z^g
<Jf yvvaixbg nQog xbv uvdQu vnoaxQtipuatjg nuXtv nuQijv 6 dexbg
XUTU xb nQOXfQOV a/ijfia ijnX(Ofiivaig XuTg miQv^t to natdiov int-
axiuK(ov, xai ntxXtv t^qto (fiovij nuQu Tt~)v ^tuTtov dttolvytog,
SOxai 7} fir/TfjQ nQbg to nutdiov, xai Xi&(o ndXiv 6 dtrbg dnooo^ov-
fiivog, xui 7] Trjg firjTQog nQog xovg iQyuLpfiivovg vnoaxQorpi]. (xjg

de xai XQig xai noXXuxtg xovto iyivtxo, fioXtg noxi avvuiad-r/atv

xov &tiov XuftjSuvii avfifioXov, xui xtxfirjQtovTui dtd xoov tiqoXu-
^OVTIOV xd ytVOfttVU VOXfQOV,

25 ^ExQifptTO toivvv dtu n(xai]g tntfitXtiag o nuTg vnb fiovotg P 560

Toig qvouotv ' '/jd'i] ^i uvtov xr^v xwv viuviaxtov nuQUfttixpuvTog

1 aitodiafiov C 18 xazaaKici^cav C
simul et a radiornm soiis fervore tutns esset et sine molestia dormiret,
nnlla re interturbante; ipsique ad opus sopito puero discessernnt. cum
vero sol radios ei imraitteret et non parvam alferret molestiani, aquila
eo devolavit et passis alis pueruni obumbravit. quod cum vidissent alii,
et prae metu ne quid aquila puero mali faceret exclamassent , accnrrit
mater, vidensque puerum suaviter dormire et aquilam ei umbram alis
suis praebere
, neque ipsius adventu absterreri sed quasi gratiam re-
poscere, in praesentia divinatione nulla ad animum accidente, lapide a
terra subiato aquilam abegit. quae paululum avolans digressa matre
etatim rediit, et ut ante Basilium obumbravit. rursum ergo exciamatur
a spectantibus, materque accurrens aquiiam lapide a puero abigit , ea-
que ipsa digressa redit. hoc aliquoties facto, tandem divinum hoc esse
signum roatcr cognovit et ex praeteritis futura collegit.
Accurate a parentibus educatus Basilius, cum iam ex cphebis ex-
cessisset, patrem amisit. ita orbua illo patre, niatre vidua, varie aftU-
 188 GEORGII CEDRENI

rjlixiav (^t£ri]XXu^t fifv b naTTjQ tov /9iov, xVQfta Si n^Qi ttjV f^irp

ttna xrti OQCpuvla ntQi T0VT07't tov vtuviuv y.ul tvrevd-tv uviui y.ui

OXiyjiig unKfvovTO. intQQti dt xui cpQovridiov tcTfiog, Trjg ntQl

Tov olxov tnifieXtiag xal Trjg fitjTQtxilg nQOVoiag xat tcSv ddiXffCov
UQXi hp^ tuvTov t^Tjfifitvrig. tntintQ tj ytcoQyiu fitxQa, Tig hii-S
xovQia fduxti avT(o y.ai avvtQybg nQog tov jSiov, ^ovXtvtTuc nQog
T^v ^aaiXtvovauv tlatXd-tlv xuvTtvd-fv tuvTco Tt xal TOig cpil-Tu-

roig fna'S,ic.og noQi^ta9-ui t« Stovru. xui tovtov fiiv el/tv b nQog

B T^v ^uaiXtvovauv tQcog , uvd-tXXxt di xal xarti/tv ^ fi^^Ti^Q, firj

Gvy/MQOvaa noiijaui to fiovXevofitvov, d7^Xa nQoafitvtiv nuQUxa- 10

Xovau xul yi]QOTQOcpfh', untXO-ovauv di nuQunifiipui ruig tavTov
/fQai, xai ovtcjo noQtiuv areiXuaOut Tr]v avxco xarad-vfitov, dXXa
icai ovTCog avTtjV tyovaav dvaanoandaTCog ai fiicoxtxat cpQOVTiStg
dvaneiOovaiv dnoXvaat. UQug ovv ix IMaxtSoviag ttjv (^aaiXidu

xuTuXufi^urei' xul rb fitTa't,v Siavvaag dtuaTi]fia, xal xuTct TuglS

/Qvaug nvXug Tr]g ^aaiXiSog yevofievog, xal Si^ avrcov tlatXd-cbv
7]Sr] nQog tanfQuv Ttjg r^fitQug ovar^g , iv Tfj tov ayiov fiuQTVQog
C /Jiofirjdovg fioi^ij, xutu, t« iv Totg nQoavXiotg ^uOqu nQo tov
nvXcbvog , xuTuxonog lov, dTi]fifXcjbg cx>g tTV/tv intQQiipug tuvxbv
dvenavexo. neQl nQcoTrjv Si cfjvXaxr]y Tijg vvxrbg ovuq tco Tijg^O
fiovfjg r]yovfiivco b fiuQTvg icpiaTUTUi /ltofir]di]g , xtXtvcov tE.tXd^tTv

tig Tov Trjg fiovrjg nvXcbva xai bvofiaaTi xa7Jaai JBuaiXttov, xul
ibv vnaxovaavra tlauyaytiv tlg to fiovaaTr]Qiov xa\ inifieXeiag
d'§t6jaai ' xt/Qiafiivov yuQ iivai tovtov ^aaiXia naQc/i. d-eov , xal

1 vTCttTTTfst C Tov /Jtou C 5 d(p' kavzoH C om C

14 Y.al drj a^ag iz C 15 SiaGxrmu ora C 17 toJ — (lova-
?J

arTjQio} C
ctari coepit ac de re familiari soHcitus esse, qnanqnam in eam curam
mater quoque et fratres incumbebant. cumque in agricultura ad susten-
tandam vitam non satis esse praesidii putaret, statuit Cpolin proficisci
ibique sibi et suis ad vitam necessaria parare. hoc eius studium impe-
diebat mater, manere secum et avum enutrire iubens, et se mortuara
suis manibus efferre, atque ita demum proficisci quo vellet. victa tamen
haec eius retinendi cupiditas est necessitate victus tolerandi. dimissus
Basilius ex Macedonia Byzantium venit; et per auream ingressus por-
tam die iam ad vesperam inctinata, in sancti martyris Diomedis vesti-
bulo sub gradns portae propinquos, ut erat fessus ab itinere, non refe-
cto corpore sese abiecit ac quieti dedit. ibi circa primam eius noctis
vigiliam monasterii principi sanctus Diomedes in somnis assistit, iubens
ad portam egredi Basiliumque nomine vocare secumque in monasterium
adductum curare : hunc enim divinitus imperatorem designj^tum eius
monasterii instauratorem ampHficatoremque fore. monachus visum hoc
isane ratus nihilque moratus somno sc rursum dat. cum aDtem denuo
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 189

avTuv f.ukXiiv f?? uvoixodo/iii/V y.ui uv^rjatv Ttjg nuQOvGijt; ytvtod^ui

(.lOvTig. de y.u&i]yov/iiivog q>uvTua(.ia to OiuOtv ilvui vnoXoyi-

ou[.itvo<; iv oidivl Xoyw tu XuhjdtvTu inon]auTO, uXlu nuXiv tav-
Tov Tio vnvo). {nidtdujxtt, tu o/.ioia dt ndXiv tr. dtvTtQOv d-taad- D
5/iivog, inti f.iii uvtqtQt rtuOi^g Ttg uv xul vnv(xidi]g, tx tqItov

^Xtnti T0>/ {.lUQTVQU ovxid^ i]av/iog xul nQucog nuQUXiAtvo/iitvov,

uV.u xui "kiuv a^odQUjg dntiXovvTU xui /nuattyag jiy doxtiv int-
(fiQovTU, ti /ATj d^uTTOv vnijQiTr^aei TOig Xtyo/itvotg. TOTt d^ ovv

t/i(fo^og iitvnyiad^tig xul tov oxvov ixTivu^u/itvog Toi nvlwvi icpl-

10 aTUTut , xut xaTU xo d-tiov nQoaTay/ita ixulti Buoiltti.xul 05

tvdvg "idov iyco, xvQit* ti nQoaTuaattg t<o dovXto aov ;" t}'a(jii

di uvzov Tijg /lovijg tiauyuydov diovar^g Tt x^tQuntiug xui int/it-

Xtiug 7/iia>ae xui nuaijg /.itTtdtoxi (f.i).o(fQoavvi]g. t?r' i/t/iv&tTv

da(f'uXiou/ievog xul /i^ txnvaTOv nQog Ttva &ia&ut dXlu nuQ tuv-
15 TW (fvXuzTttv To /ivaTijQiov nuQtyyvy^aug, ttjv tov /lUQTVQog uvt(S
i(f>uviQ(oat nQoQQTjqtv, xul /itTu ti^v tx^uaiv Ttov nQfxy/iuTtov tuv-
Tov Ti xui TTJg /Aovtjg fitftvrjad^ut idvaiouti. rov (fi cog vniQ iuv- P 561
%ov To nQuy/iu dnoatto/itvov, xul /.icaXXov d'^iovvTog tov ijyoi'/ie-

vov tlaoixiodTjvui Ttvt tcuv i/.i(fuvtaTiQiov tlg Sovltiuv, danuaitog

^DiuvTov iig TovTov ixdidioxtv o 7]yov/itvog , xal inei avv7]d-(ag tiyt
nQog Ttjv ToiuvTijv /tovtjv tov ^uoiXi(jog Mi/uijX xui tov liuQda
Tov KuiauQog avyytvrjg QtotpiXog, ov vnoxoQiC,o/itvoi Siu ro /11-

xgov T^g TjXtxiug Gto(fiXiz^r/V ixdXovv, towtw avvtair^at Toy Bu-

ailuov dtl onovd^v t/ovTi ytvvaiovg xal evttSiTg xul in^ uvdQia

10 BaaiXeiov P 13 tptXav&Qtoiiicxs C

idem insomnium oblatum ipsum, ut erat segnis atqae somniculosus, non

cxcitasset videt ad se tertium venire martyrem , non ut prius placide
,

ista iubentem , sed graviter minas adhibentem ac nisi mandata perage- ,

ret, flagra intentantem. ita demum monachus per metum sopore igna-
viaque excussis portae Basiliumque, ut erat divinitus iussus,
assistit ,

vocat. domiue: quid mandas servo

qui statim respondit "en adsum,
tuo'^" monachus eum in monasterium introducit, humanissime tractat,
omni cura reficit. stipulatus deinde arcanum eum sibi occultum serva-
turum neque evulgaturum, martyris vaticinium exponit, et obtestatur ut
exitu hoc comprobante sui atque monasterli velit memin!sse. cum Ba-
silius haec ut se longe superiora aversaretur, idque potins a monacho
postularet ut aliquem illustrium virorum dominum sibi conciliaret, per-
libenter hanc ei ille navavit operam, et liasilium Theophilo (erat is
Michaeli imperatoris et Bardae Caesaris cognatus, atque ob staturae
humilitatem Theophilitzes diminuto vocabulo appellabatur ) , qui isto
monasterio familiariter utebatur, commcndavit. solebat hic Theophilitzes
semper generosos , forma elcganti et fortitudiiie praestantes sibi quae-
 ttO GEORGn CEDRENI
^m^orjxov^ xexxijaS^ai ntQl avrbv vnrjQhag • Totovrovg yuQ nQoo-
Xufifiuvcov 2i]QixaTg t« iv&vg ixoo^u ia&r^ai xul jfj
uXXtj xutu-
GxoXfi dtunQenojg xateXuf^inQvve, xovxoig {yxuxuXeytvra xov Jiu-
B Gtkiiov xai xaxii no^kit nQOv/uv raiv uXXwv Soxovvxu xaxu rrjv

G(Ofiaxixi]v Qiofxrjv xat ipv/txrjv uvSqiuv nQWxoGXQuxcoQu rovxovS

TiQo^uXXixat, dii Si roTg if.inQOGd-tv Intxrnvofiivog iifitQuv f^

TjfitQag inl nXiov fjyunuxo nuQU rov QtocpiXov, xui Int roTg ol"
xtioig nQoriQrjfiaaiv id-avfiut,txo * tjv 'yuQ xuxu n /iTqu ytvvuTog
xa\ xaxa ipvyjiv d-UQQuXtog xu\ nQog nuv rb xiXevofnvov o^vg re
xai intxriSiiog. 10
Ka\ fiiv BuaiXitog r]v Iv rovrotg, 7] Si fi7]Xi]Q avxov tyXl-
yjxo fiuS-fiv mJog avxM ra xaxu rrjv bSbv to/i xa\ nota rtg avxbv
navXa rtov novMv tSt^uxo. Svod-vfiovca St xu\ uo/uXXovau oqu
xuS-^ vnvovg fiiya (fvxbv xvnaQiooM nQoototxog, tvSov rrjg avXijg

C avrr]g toxrjxog, /QvooTg nvxatpfnvov «fvXXotg xai /Qvoovg rovgiS

xXuSovg xai rb GxtXv/og t/ov, ov icpvniQd-iv b ravxrjg vlbg Buoi-
leiog exu&e^exo. StvnviodiToa Si SirjytTxui rb OQUfiu rtvt r&v
ivXu^tov yvvuixiov' 7] Se iv&vfnTv re inixQtnev inl xto vim, xul
rb oQuS-iv intXQivovoa ^aatXia '^Pufiaitov ytvioO-ui xbv vtbv uvxijg
anitfaivixo, roTg nQoriQoig ovv xai rovxo nQOoXa^ovoa Xotnbv20
7] fii]Xi]Q ovxixt xb dnb rovSt neQ\ avrov iSvoif^Qet, dXX^ e/utQt
xai /Qrioxug in\ rto vito txQetpe xdg iXniSug,
^vvi^r] Se xar^ ixitvo xatQov QtotpiXov rbv rov BaaiXilov
nvQiov Si]fiooi(ov yaQtv nQayfiuxoiv dnooxaXijvai tig IItXon6vvi]'>

20 TiQOG^aXovoa C

rere famnlos, eosque sericis vestibus alioque habitu insign! exornare.

his insertum Basilium, cum yideret anlmi corporisque fortitudine reli-
quis admodum anteceliere, protostratorera eum creat. et Basilius semper
ad superiora tendens in dies sui amorem in animo domini auxit, suique
admirationem virtutibus suis excitavit: nam et manu erat promptus et
animosus atque ad quaevis mandata exsequenda celer ac idoneus.
Interim mater eius, quomodo iter filio successisset et quem laborum
finem sortitus esset, scire desiderans, dum animi angitur, insoronis ima-
ginatUr videre se in aula sua magnam plantam cupresso assimilem, au-
reo trunco , ramis aurels , totam denique auro nitentem , et super hac
filium suum Basilium considere. ut evigilavit, insomnium hoc mulieri
cuidam religiosae proponlt. ea bono ipsam animo iubet esse filii causa,
coniiciensque insomnii vim, eum Romanorum imperatorem fore pronun-
tiat. ex eo mater Basilii, hoc futurae filli felicitatis argumento prlori-
bus addito , solicita pro eo esse desiit animique laeta optlmas spes
aluit.
Forte per id tempas Basiiii dominus Theophilus in Peloponnesum
 fflSTORIARUai COMPENDIUM. 191

ffOV. ^TttTQ TOVTM XUt O HuoO.HOg , TtjV U<f(OQtO/iltn]V UVTM

vnvj^wiuv unonXijQWv, i7.&6iT(ov dt dg l4/uiuv fiaf^it fiiv o Qio- D
(fiXog tig tbv tov nQ(ozoxXi]Tov IdvdQtov vubv n^ootv'^of.iivog , ov
avvttGTJT^d^t <)' uvTip xui 6 BuGiXtiog tots, tt/ oixtitx Stuxovm,
5 log totxiv, unua/olrjd-tig. voTtQOv dt y.ui uvTbg t(u unOGTohit
unonhjQtov t« y.ud-r^y.ovTU , yuiQOv dQU^ufitvog, tlotiat fiovog tig

Tov vuQv. i(f'i^dQtva dt TtgTio &ti(i) Ttfitvtt tov unooToXov fiovu/bg

UQtTT^g uvTtnotoifttvog diu ^iov. ovzog Tbv fitv Qt6(filov tiotX&ovTa

fitTU TOGuvTrig doQvcpoQiug ovTt vntSt^uTO ovTt uvu(nug xuTijond-

lOouTO ovTi Ttvbg r/4i(0Gt fity.Qug yovv nQooQijottog , vgtiqov di tov
BuGiXtiov tiotQ/Ofitvov , (jog tlQrjTui, fiorov vnt^uvtOTi] Tt log Ttvt
T(ov y.QttTT6vcov, xul Trjv i'^ tVovg Totg fiuoiXtvot nQtnovouv nQ0O7]- P 562
vtyy.tv fv(fT]fiiuv. ontQ tuiv txtXot nuQUTv/6vT(ov idovTtg Ttvig Trj

xuTU Tovg T^novg ixtivovg nQCOTtvovGfi jcutu Tt TQonov xul tvyi-

15 vtiuv yvvuixi, // /Juvtrp.ig unb tov ruvTr^g uvdQbg (ovofiuCtTO,

unuyyiXXovatv. ixtivi] di to dtonTtxbv tov fiovu/ov , firjd^ oTi

nQOOQUTixov /uQiofiuTog r/^iiOTUi uyvoovou, ovx iyivtTO ntQi to
Xt/div ufith^g , ulX^ ufiu t£ ijxovat xui nQOOxuXtoufiivrj toj' fio^

vu/bv bvttSioTixu TiQbg uvTbv dif^fiti Qi'jfiuTu, '^'^TOoovTog /Q^vog"

20 XiyovGU, "ndTtQ nvtvfiuTtxi, i'^ ov ooi yv(/)Qtfiog tytjb xud-i^nrjxu,

xui oldug fit xuTu Tbv Tbnov iv nuoi Ttov noXXcov StuqiQOvoav,
xal ovdinoTt ovTt inrjytQ&rjg dtuoufitvog fit ovTt inrjv^co fioi ' B
«PJw* ovdi Tw ifi(u vico ovTt iyyovoi tt]v toiuvttjV univtiftug (fiXo-

1 nal om C
rei publicae causa mittUur, una etiam Basilio proficiscente ac gua minf-
steria obeunte. cum in Achaiam ventum esset, Theophilus precandi
gratia templum divi Andreae, qui primus ad apostoli functionem est vo-
catus, intrat, Basiiio tum non comitante, quod is nimirum suorum nego-
tiorum causa abesse cogebatur. post Basiiius quoque opportunitatem
nactus solus in idem fanum se confert, apostolo debitum exhibiturus
cultum. praesidebat tum ei fano monachus quidam, virtuti per omnem
vitam deditus. hic cum ante ingressum tanto cum satellitum comitatu
Theophilum neque excepisset nequc assurgens salutasset neque omnino
vei minimo alioquio dignatus esset, tuiic Basilio intranti soii et assur-
rexit ut magistratui, et quomodo imperatores saiutari mos est eum saiu-
tavit. hoc cum vidissent nonnulii qui sorte ibi aderant, mulieri quae
iis locis virtute et generis nobiiitate principem tenebat dignitatem, a
niarito suo Danielis dicta, narrant. ea perspicaciam monachi donumque
in eo vaticinandi divinum non ignorans, nuntium eum nequaquam negle-
xit: sed illico monacho ad se vocato exprobravit quod sibi, quam ut
pater spiritualis tanto tempore notam haberet omnibusque hominibus iis
in locis longe praestare sciret, nunquam vel assurrexisset conspectae,
neque votis prosecutus esset, ac ne filio quidem suo aut nepoti eum
unquam habuisset honorem, nunc autem homini pauperi peregrino et
 192 GEORGII CEDRENI

qiQoavvfjv. xal nvog vvv uvd-Qunov evrtlri xal ^tvov xal nivijra
Siuvvovia ^lov Idaiv vnt^uviaTtjg y.ui wg ^uaikiu iTif.a]aug ;" "ot y

wg tvu Twv rvxovTWv tldov tov uvdQu iyco" uvricpriatv o f.iova/6g,

"«XA.*wg ix d-eov ^uaiXia '^PiOf.iuicov vnb XQiarov nQoxixttQtaf.ii-
vov iStov i'^uviorrjV xul fntv(pi]firjau ' roig yuQ vnb d-tov rtrifirj- 5
(.livoig bcptiXofiivrj nuvrcog iorl xal rj t^ uvd^QConcov rifirj.^^

O fiiv ovv GtocptJiog t« nQOortruyfiiva uvvaug ti/jro nuktv

rrig Inl rtjv fiuoiXidu odo% , b de BuaiXtiog uod^tvtlu ova/td^ttg
C ocofiarog uvro&i xuruXifinavtrai *
inifitXtiag di rijg nQoarjxovorjg

rv/Cov nQog rrjv iiivodov -i^rotfid^tro. ov fxtraxuXioufiivr} tj nQOQ- 10

Qrid-tLOu yvvrj //uvtijVig dcoQoig avrbv xui fitydXoig dt^iovrai /uqi-
Cfiuoi, firjdiv trtQOV inifyirriouau nuQ^ uvrov ij nvfvfiartxrjg
uSilcporrirog avvdiofico ovvdtdijvut n^bg ^Icjocavvijv rbv ruvrrjQ
v\6v. o Si nQbg rb tuvrov uno^Xincov tvrtXeg xai rb ntQtcpuvig
rijg yvvutxbg cbg vntQ uvrbv fiitXXov ovouv dico&ttro rtjv tvrtv^iv ' 15

nXtiovu d'i nuQvixXi]atv Sf^cifitvog lxnXr]QoT rbv ravrrjg oxnnov,

ixnXi]QU)9-tioi]g di rfj yvvaixi rrjg icpiotcog, ido'§fv avrfj firj ini-
XQvnritv rb ^ovXi]fia tow d^tov , uXXat, Srjfioattvttv xai fpavfQu ri-
D d^ivui ru fifyuXtia rov d^tov , oig olSt TQonoig nQoXfy6fttvu xul

SijXonotovfiivu. iSia roivvv nuQuortjaufiivi] rbv BuoiXtiov^io&i" ^O

iffiji co rixvov, cog o d-tog oe ini fityuXrjg fiiXXtt rt&ivut ttJ^ gxo-
ntug xui xvQiov unoStixvvttv ndorjg rr]g yijg, eig fQyov ovv ix-
pdotig rrjg ifiijg nQOQQ^otcog ovdiv alrco trtQOv naQO, aov uXX* ij

18 dXXu — 19 &£oif om C

\itam degenti iuopem assurrexisset, et tanquam imperatorem honorasset.

''atquiego," respoudit monachus , "eum non ut communis condicionis
aliquem vidi, sed ut a deo destinatum imperio Romanorum gerendo et
ad hoc a Christo delectum intuitus assurrexi, eique gratuiatus sum.
omniuo enim ab hominibus honor iis debetur, quos honore deus digna-
tus est."
Ceterum Theophilus confectis mandatis Cpolin reverti instituit, re-
licto ibi Basilio , cuius iter iucommoda valetudo impediebat. qui cum
diligenter curato corpore sanitatem recepisset, et se iam ad reditum
pararet, a Danielide evocatus et amplis bonis affectus est, nihil ab ipso
requirente quam ut cum loaune (hunc ea filium habebat) spiritualem
fratris necessitatem coutraheret. quod cum ille et suae tenuitatis con-
scius et illustrem muiieris statum consideraus ut se altiorem rem detre-
ctaret, tandem pluribls eius adhortationibus cedens perfecit. Danielis
impetrato quod volebat, statuit consilium dei non occultare, sed quomodo
sibi maguifica eius voluntas denuutiata et patefacta erat, ita detegere
Basilio. seorsim itaque ei "scito" inquit, ' nli, deum te in sublimi im-
perii specula collocaturum , orbemque terrarum in tuam potestatera da-
turum. hoc meum vaticiaium ubi implebitur, nihil abs te aliud peto
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 193

To fiovov ttyanua&at xal fXiita&at ifit Tt y.a\ Toiig i^ ^/liovJ*' b

6i, ei doit] TtXtad^^vai O^tbg %u ftijvvofitvu , xvQiav avTtjv uno~
qir^vat xaTinr^yytiluTO nuor^g, tl oTov Tt, ixtivrjg Trjg yijg, xal
ovTtog uanaadfitvog Tr^v yvvaixa uvjjti nQog Ttjv fiuaiXtvovauv xul
5 Tov tavTov xvQiov. unb de tmv tvTtvd^tv uvtm nQoaytvoftivaJV
XQr,[.tuT(av f^m'r^auf.ttvog ilg Muxtdoriuv xTtjattg txuvug xuTioTrj- P 563
atv inl tvnOQiug unavTug xovg nQoarixovTug dayjtXovgf avvijv <J'

Of.ltOg Xul Stl^XOVtl T(0 XVQi(0 UVTOV,

^Ev Tivl Si rdiJv r^juiQwv IdvTiyovog o tcov ayoXoiv ucfir^yovf.it'-

Vdvog, b Tov KuiauQog BuQda vlog, taTiuatv noXvTtXij xuTaaxtvu-

adfttvog 8uiTV[.i6vtt tlx,t tu nQMTU Ttov uvaxtif.iiv(iov ror tavTOV
TiUTiQU B(xQ$av Tov KuioaQtt, og noXXovg xul uXXovg tuv avyyt-
•
V(vv xui (fiXtov xui avv7]d-(x}v nttQuXu^(x)v nQog t^v ev(a/Juv unrjtt

avftnuQrjauv «J* uvTto xtti BovXyuQOi avvtjd-tig xai (piXoi, ovTOi

15 nuQUTvybv TJj (ittaiXiSt ivdtttTQi^ovTtg. ovx dnijv Je Tijg nuvSut-
aiug ovdi b Qt6(ftXog b tov BaatXiiov xvQiog , oTu avyytvrjg xu\
uvTog Tov KuiauQog, tov Si noTov nQoiovTog xai dx/ittt^ovarjg Ttjg B
iv(ayjag , inti tivyov oi BovXyuQOi tyovTig tivu fttd-' tavTtov av-
Squ d&Xrjtxbv xu\ in' loyvC oi[.iwv6fxivov acufittTog, idoxovv in
20 ttinot fiiytt (pQOvtiv xu\ riXtttpvivovTO xtti fitijdiva tlvtti tov tlg yii-

Qug ttVTOv avftn-totiv dvvdfitvov ifityuXttvyovv. Xiytt yovv ntQi

fiiottg TQuni^ug b QtocptXog nQog tov KuiauQa (og ei dQiaxit Tjj

afl t^Qvaia, tOTi Tig uuv vnrjQtTOvvTiov ftoi dwdfitvog avfinXaxrj-

vai Tw ntQi^oriKa tovto) BovXydQ(i) ' fiiya yuQ ovttSog 'Pcofiaiotg,

quam ut mihi meisque Hberis benevolus sis atque clemens." promisit

Ba.siliu8 se exituhoc vaticinium comprobante , operam daturum ut eam
totius istius regionis dominam faciat. et consalutata Danielide Cpolin
ad herum suum rediit. in Macedonia porro praedia multa emit ea pe-
cunia quam ibi acquisivisset ,effecitque ut suis omnium rerum suppe-
ditaret copia. ipse autera cum domino suo versabatur, eique inser-
viebat.

Quodam die Antigonus scholarum princeps, Caesaris Bardae fiiius,

sumptuoso convivio apparato, primo loco patrem suum invitavit, isque
secum multos alios de cognatis amicis ac famiiiaribus adduxit; aderant-
que ei etiam Bulgari aniici, qui tum forte Byzantii degebant. neque
aberat Theophilus Basilii dominus, ut ipse quoque cognatus Caesaris.
inter pocula de athleta quodam suo se iactabant, quem secum habebant,
robore corporis superbum ; arroganterque gloriabantur nerainem esse qui
cum eo roanus conferre auderet. medio convivio Theophilus ad Caesa-
rem "si tuae" inquit "maiostati placet, famulum habeo, qui cum glorioso
isto Bulgaro decertet. magnum enim dedecus Roraanis fuerit istum in-
Georg. Cedrentts tom. II. 13
 194 GEORGII CEDRENI

il ovuog ay.axayioviaroQ ovrog h' Bovlyaqia nuQuyivTjTat, uno^

St^uf.uvov St jov Xoyov tov Kaioaqog, xul nQOOTU^uvTog eig (.itaov
uyeodai tov vtavioy.ov, o nuTQUiog KwvoTuvTtvog o Qtoj.iS, xov
C Xoyod-tTov narriQ , otfodQa (ptXicog nQog rbv BuoiKttov dtuxtifxt-

vog aTt y.ui uvrog i'^ l^Qf.i{vi(x)v t-^v tov ytvovg tXy.wv otiQdv, 5
xud-vyQOv iScov rbv Tonov tv lontQ f^eJ.Xor ot nuluiOTul avfinXa-
x^vai, y.ui Stiaug rbv tn t% vyQOTVjTog oXtoS-ov, xovtv y.ui n^i-
G/.ia dnb '^vXiov tniQQuivtt tio idd(f£t, ov ytvofxlvov Gvf.tn^kuy.tig

T(o BovXyuQ(^ o Baoilttog, xut uontQ Tt nutSiov vtoyvbv niioug

xut ntQiocpiy^ug avrov, oJontQ Tiva Sto/iibv ^oqtqv ij noxov tQiov 10
MV(piog ovTOi y.al Q^xSicog f.itTt(jOQioag inuvto Tijg TQuniCrjg uniQQt-
i}ji, TovTO ytv6f.itvov XUQug fxiv Tovg ''Pcofiuiovg uia/vvrjg Se Tovg
BovXytxQovg ivfnXrjOtv, an iy.tiv7\g Si Trg rjfttQag inl nXiov ^
D Tov BaatXtiov rjnXovro (prjftrj dva ttjv ^uotXtvovouv , xul roTg
anuvTcov StttpiQero OT6f.iuat neQi^Xenrog rjSt] y.ud^eGTi]y.ci)g, 15

2vvi^i] Si xal aXXo rt rb inl nXiov So^rjg i'§uQav avrov,

Innog r^v nuQU rco ^uotXet Bli/urjX aaXriQuv/Tjv re xul Svaijvtog,

rjXixltA fiiv xai xuXXet xal rd/ei xai coQatoTTjTt eiSovg rovg nconort .

Q-avfiuC,oftivovg vneQ^uXX6fievog , og el erv/e Xvd-tig rcov Stoftcov

^ ciXXiog ncog ucped-eig, Xiuv rjv Sva/eQrig eig /tTQug uvd-tg iXd-eTv^
xut noXXu nQdyfiara nQbg rb xarua/eTv nuQtT/t roTg innoxofiotg.
rovTOv inixad-rifitvog rbv "nnov o ^aaiXtvg nQog d-rjQuv i'ii]et, xul
xaTevoTO/J]aag Xaycoov rrj Qd^Sco rov "nnov xad->]Xaro nQog t6

9 rt om C 11 ^n;i C 17 C)iXiiQccvxr}g C, in margine uyQtog

19 ovofia^ofiivovi C

•victum in Bulgariam reverti." probante sermonem Caesare et adolescen-

, tem (is 6rat Basilius) produci iubente, Constantinus patricius , Thomae
logothetae pater, qui magnopere favebat Basilio, nimirum et ipse Ar-
meniae stirpis, locum in quo luctaturi erant humidum cernens, metuens-
que ne ob eius lubricitatem Basilius caderet, pulvere ac scobe quae serra
scissis lignis fit ingesta locum contexit. ita Bulgaro congressus Basilius
pueruli eum instar compressit, constrictumque veluti manipulum herbae
aut globum lanae facillirae sublimera arripuit et super mensam abiecit,
magnoque Romanos gaudio affecit, pudore Bulgaris oborto. ab eo die
fama Basilii sese per urbem diffudit, coepitque in ore et adrairatione
omnium esse.

Sed
et aliud quippiam usu venit, quod gloriam hominis auxit. erat
imperatori Michaelo equus infraenis et cuntumax, ceteroqui statura ve-
locitate et pulchritudine omnes qui unquam admirationem meruerant
superans. is semel vincuHs solutus aut alioqui dimissus difficillirae , et
non sine maximo equisonum labore capi atque teneri poterat. huic in-
sidens imperator venatum exit; cumque caiamo leporem tetigisset^ ab
 HISTOraARUM COMPENDirai. 195

acpa^at tov 7Myio6v. acfirog (Se b tnnog xaraXTjcpd-eig uneay.i^Ta

xul aninrfia' xat noWdJv Gvv8qa^LdvT0iv innox6f.iiov TS xal aqyov-

xtov xal rtov Xoincov xwv Jieql rbv /SaaiXea, ovx i]v rivl dvvarov
xaraa/eTv rhv "nnov, loore &vf.ia)d^evTa rbv ftaGilea xeltvGUi , ei P 564
5 XQar7j0etij, diaxonT^vai rovg ontGdtovg uvrov rcov nodtov. naqi]~
retro de b KuTguq , xal edeiro rov ^aatXewg [xri Sia julav xaxiav
rooavrr^v uQerrjV tnnov {.idrrjV naQunoXeo&ai, xal ol f.iev rjGUV

ev dtaXoyiOfioTg roiovroig, b de Baaileiog nuQuSQafiwv rio xvQitp

uvrov, "ft neQtSQufito rbv ^aailtxbv "nnov"^ ttprj "xal unb rov
10 efiov exriva/d^eig eno/og uvrio ylviofiut, uQti, ye Stu rtjv ftaatXixrjV
etpeoTQiSa xui rbv xoxxo^utprj /ultvbv uyavaxrrjOei b fiuotXevg xar^
ffiov
;" rov Se nqbg ovg vnofivi]oavrog rbv ^aotXea, xdxeivov
xeXevoavrog rovro yeveod-ut, evtpvtog b BuoiXetog rbv euvrov
nuQeldaag "nnov, xai riS rov ^aatXitog xard nuQdXXrjXov eiiato-
15 aag yQuftfiip>, tjXuTo re evd^etog xal nQog rbv ^uotXixbv dnenrjSri- B
atv "nnov, fteya &uvfia iveig roig naQarv/ovoi xul &eo)fie'votg,

d-avftuaag Se xui b ftaoiXevg rtjv fier^ dvSQiug evtpviuv uvrov xul

Gvveotv, evd-etog dnoandoag avrbv dnb rov OeotptXirt^i] ev roTg

eavrov nQooeru^e oxQdroQOtv. -ijydna di SiatpiQOvrtog uvrov, xal

^OraTg xard fitxqbv nQooSotg eig rtjv rov nQtoroarQdrcoQog rd'§tv

uvijyuye. xvvr^yeoiug Se nore yevofievr^g rio fiuotXet xaru rb Ot-

y^ondxtov nQoenoQevero rovrov b nQCoroorQurcoQ eifinnog, enicpe-

QOfievog Ini ^tovtjg xui rb /SaatXtxbv ^uqSovxiov, ^oqv^ov Se xal

4 niQiaxetv C 5 SiaxoTtrj&TJvai C 9 afnsQ dQaftca C

10 ceXXuv margo C 23 t^vr}s\ zovzois C
equo desilit ut eum necaret. equus sessoris vacuus proripit se saltuque
aufugit. muitisque concurrentibus equisonibus, nec non proceribus et
reliquis qui erant in comitatu imperatoris, nemo fuit qui capere eura
I)osset. itaqne animo efrervescente imperator iubet eius, ubi compre-
lensus foret, posteriores pedes dissecari, Caesare dehortante et pre-
cante ne temere tantae virtutis equus ob unum peccatum perderetur.
his ita inter se colloquentibus , Basiiius ad dominum suum accurrens
"si" inquit "meo equo vectus imperatoris equum cursu assequerer, et a
meo delapsus in eum insilirem, numnam succenseret mihi imperator pa-
ludamcnti regii et purpurati fraeni gratiaV" in aurem hoc imperatori
insusurrat Theophilus, itaque is fieri iubet. et Basilius solerter suo
equo imperatoris equum assecutus a suo desilit inque imperatoris equuin
evadit, magna omnium qui spectabant cum admiratione. atque impera-
tor etiam eius cum fortitudine prudentiam miratus, a Theophilitze avul-
sum inter suos stratores recepit, summoque amore prosecutus ac paula-
tim evehens protostratorem deinde constituit. cum autem aliquando im-
perator apud Philopatium venaretur, et ante eum eques iret protostra-
tor fereas in balteo barducium imperatoris , tumultuque et clamore a
 196 GEORGII CEDRENI

^OTJg ytvofitvrig vno xov n2,i]d-ovg Iv/.og xT^g vXrjg t^tdoQS nuf.tf.u-

C ytd^Tjg. vQfxrjOug Sf y.ujoniv uviov o BuoiXtiog iQQitpt xux^ uvxov

xb ^aaikixov jSugdovxiov, xai xv/wv xov O^i^qIov xuxu to /.uaov

xTjg y.t(pu)Sig xuvxr^v iSiyoxofiriOtv. omad^tv dt xov /iuaiXiwg xuxu
xb avvTfd^tg tnof.uvog b KulauQ, y.ui xb Ytyovbg d-tuaufuvog, tlntVv 5
"ktytxui nQog riva xwv avvrjd-wv iv fxvaxr/Quo "xovxov, w xuv,
riyovfiai xov avd-Qwnov oXidQov ytvriatoS^ui uqSi]v xijg rifiojv yt-
rf«?." (fuoi S^ oxi xai jiitov uvxm xovxo nQotd^ianiatv o (piXo-

aocfog, ovofiuaxi xbv uvSQa xalioug xui arjfuiu vnotfTjVug xivu

y,ui xtZ duxxvX(A) dti§ag, xai xovxov tatadui nQOttn(bv xijg avfi- 10
naaijg vfi(ov ytvtug xbv oXtS-Qov. ivi^SQtvatv ovv ati o KuiauQ,
D rjvve di ovSiv axvQoiaui yuQ nuy/aktnov r^v ontQ unu^ xfj uqo-
voiu ytviad^ut iSoxtu
TIfQ(xauvxog Si noxt xov ^uatkicog xvvriyialov yuQiv tlg xb
jiQfiufiivxov, xui fuxu xriv xvvi]ytaiuv tiio/ovfiivov avvufiu xfi 15

f.iTjXQi QtoS(t)Q(Jt, xai xiai xcov avyyevcov xai oly.ttoxdxcov, eiaexXrj&rj

b nQ(joxoaxQux(aQ xov ^aaiXicog xtltvauvxog. n^bg ov rj ^uatXig

nvxvoxtQOv ivi]xivt^f, xaxavoovaa xui nuQtniaxonovau xa xux'
uvxov. imyvovaa d'i xi yvtoQiafia xai arjfutov iv avxco, tv&icog
Ihyyio xaxaaxtS-fTaa xai Ittnod-vfiiu ^Ar^d^ttaa tlg yTjV xaxintat. 20
d-OQv/Sridivxog d'e xov ^aaiXicog ini xovx(a xai xcov ntQi xbv ^uat~
lia, vSooQ xf tvSvg ixofiiL,txo xui fivQa xcov tvcoScov, oTg iniQ-
Quivovxtg xrpf Sionoivuv uvfxuXovvxo xov nxcofiaxog. fiohg J'
P 565 ovv eig tuvx^v iXd^ovoa xai xov axoxovg dvtvtyxovau, (vg riQCOXUxo

8 ccvrcj] avzb C 10 nqoBHnatv C

tarba edlto lupus ingens e silva procurrisset , Basilius eum insecutus
imperatorio barducio petiit, atque eo caput eius medium dissecuit.
equitabat post imperatorem de more Caesar , qui cum hoc vidisset , ad
familiarium suorum quendam occulte dixisse fertur "heus tu, existimo
nostram familiam ab hoc homine exstirpatum iri." idem perhibent Bar-
dae praedixisse Leonem philosophum, qui Basilium signis quibusdara
describens, nominans etiam et digito demonstrans, dixerit universae im-
peratoris familiae exitio futurum. ex eo Caesar semper Basilio insidias
struxit , irritis conatibus difticillimum quippe est id rescindere quod
:

divina semel statuit providentia.

Rursus cum imperator venandi causa in Armamentum traiecisset, et
a venatione cum matre coenaret Theodora aliisque necessariis quibus-
dam, intro vocavit etiam protostratorem. in quem Theodora cum cre-
bro oculos defixisset contemplandi hominis causa et accuratius omnia
perspiciendi , quasdamque in eo notas et signa deprehendisset , subito
oborta vertigine exanimata est et in terram corruit. ibi turbato impe-
ratore et iis qui aderant, statim aqua allata est et unguenta odorata,
quibus Theodoram conspergentes recrearent. aegre animo recepto et
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 197

TioiQa rov vlov xal ^aai\iwg tx noiag uhiag tntviyddri avTTJ rovrl
rb Tiu&og , {.lohg i(p^ (uvrijg yivo[.itvrj rdda nQog rbv viov um-
y.Qivuxo "oV, w rtxvov, rovrov Jjytig BuoiXtiov, o rijg rif.iiriQag

torlv u(favioiiibg ytvtag' tlSov yuQ Iv avno orjfitiov nakui f.ioi

5 71«^« rov aov t^r^yrid^iv nurqog, ngbg ontQ IXtyyiuouou ilg yijv xur-
oiXiod-ov." b di ^aatXtvg rovro fiiv Xoyoig unorQtnrixoTg rovro

di xui nl.riQO(fOQiaig ivtofioroig unijyt rrjv firirtQU rov diovg , tlg

t6 xud^tardug inuvuyoiv xa\ nuQUfiv&ovfitvog , "toi' avS-Qionov

rovrov" liyiov "^aS^i, co dianoiva xai fi^rtQ ifti], uvSqu fiiv

10 tlvai ytvvuTov, QCjofirj rt uwnoaxurov xul ipv/rjg tvytvtut aavyxQi-

rov, niarbv di ru tig r^ftug xal tvvovv xai xar^ ovSiv fjfiTv xaxo- B
vovGxaxov." xal rort ftiv rijg roiavrrjg rv/r]g inijQtiuv ovrio
7iuQidQUfitv b BuoiXtiog ' /tufjttavov di rov naQaxoifio)ftivov, og
tvvov/og xt ijv xai ^xv&rjg xal xfj twv nurQixliov u^iu rtxiftrjxo,
15 xu nQuxrofitvu nuQU rov ^uaiXiwg xuxi^ovrog o>g ov xuru rh Siov
rtXovfitvu , t^uiQiriog di ru nuQu rov d^tiov avxov BuqSu rov
KuiauQog , uvrjQt&iod^i] nori n^bg iniarQ0(prjv b ^uoiXtvg, Xiuv
uff/^Xvg xai v(a/tlrig nQog uvriXrjrpiv nQuyfiuxiov vnuQ/(ov, xui
iviugrwv rov KuiauQog nQ(j'£,t(ov uvixQtnt ru/u xa\ StcoQdovro,
^ontQ fii] qiQ(ov b KuTouq Xu&Qr^Sbv xuru roij /i ufttuvov avaxtvu-
tjtrui' xul noXXuTg Stu^oXuTg xur^ avxov nQog rbv ^uaiXiu /Qr]-
oufttvog, xul niS-uvMg ao(fioufitvog rug xurr^yoQiag , Yo/vot ftt- C
ruaxijoui rbv ^uailiu rijg ntQ) rbv /Jufiiuvbv tvvoiug, (og xui Siu~
St^uod^ui Svvr^d-rivui rT]g oixtiug ut,iug uvxov. i'S,(oad-ivrog ovv

5 nQOi^TjyrjQ^sv C iX. ev&vg Karsnsaov C 9 Xsycav om C

11 ovSsvos xccx. C 17 ^aaiXsioe C 23 ^aaiXsiov C

caligine discussa , interrogata a filio quaenam hnius casus causa fuissct,

vix taudem ud sese reversa ita respondit "quem tu , fiii , Basilium no-
minas , is est nostrae gentis exitium. conspcxi enim in eo notam olim
a tuo patre mihi praemonstratam ; eaque visa vertigine correpta humi
concidi." imperator matrem partim sermone partim iuramentis a metii
revocavit, animumque eius aestuantem sedavit, asseveraus Basilium hunc
virum esse gcnerosum, robore insuperabili animiqne virtute incompara-
bili, ceterum imperatori eiusque familiae apprime benevolum ac fidissi-
mum. hoc modo tum Basllius fortunae iniuriam evitavit. erat eo tem-
pore imperatori^ cubicularius Scytha genere, eunuchus, nominc Damia-
nus, patricia dignitate donatus. is acta imperatoris ut parum conve-
nientia culpabat , praesertim vero Bardae Caesaris. quo factum est ut
imperator, homo nimium alioquin hebes atque rerum curam suscipien-
dam ignavus, tandem irritatus quaedam Bardae acta rescinderet atque
corrlgeret. quod non fercns Caesar, occulte Daniianum adortus, multis-
que calumniis et fncatis criminibus imperatoris animum ita ab en alie-
navit ut cubicularii munus ei abrogaverit. submoto Damiano aliquamdiu
 198 GEORGII CEDRENI

Ixtivov e/ri()ev£ Xoinbv im /qovov rtva to tov 7iaQuy.oif.ttOf(tvov

liiTovQyrii.ta' xov KuioaQOg di xul rijg ntQi avrov (puTQiag ulXov
xal aXlov fig rovro niio^i^uL,6vTO)v, tj rov d-tov nQovoiu , uoqu-
rtog tog avTf] ^ovh]rov ra nQuyf.iUTU Sit^txyovau, nuouv ffQovrj-
aiv xttl nuvovQyiuv antStt^tv unQuxrov. fitra /qovov ytxQ rtvu 5
TiQO^uXXtTui nuQuxoiftcojittvov b jSuaiXtvg rbv BuaiXtiov, Ttfii]oag
avTov xal narQixioTijTi , xul yvvutxi avCtv^ug ivnotntiu rt aiuftu-
rog xal xaXXtt xul ototfQoavvf] naoiov nQtortvovGj] riov xur^ av-
D TT/V ttVTi] di 7]v dvyuTrjQ rov nuQU navTtov ini tfQOvrjOti xuv tv-
ytvtUt Sta^orjTov ""lyytQog^ rov ytvovg xaruyofitvov rcov MuQrt- 10
ruxitov. rovTov di ytvofiivov, xut nQood^r^xijV t?"? nQog rbv Bu-
aiXeiov rov ^aailitog uyixnrjg iniStdovarjg uti, oQtJov b Kaiaao,
Kul rtp (fO^ovto Suxvofitvog xui ntQi rov fiilXovrog oQQtodiov, tXtyg
noXXuxig nQog rovg avrbv uvantiauvrag anooxtvuottodui rbv Ju-
f.iiavbv ori rutg xaxo^ovXiutg vfitJov md-i^oug iyto , il-toaag uXto- 15
ntxa, XiovTu o.vTitor(yayov , "va ntkvrag rjfiug ud-QOCog Xutfv-
^rirat.

^jiQTt Si rov /SaotXitog Mt/ariX xaru KQi]Ttov t^eXaoavzog

f.itTa BixQSa KaiouQog rov dtiov avrov , xui oo/9uQtoTtQOv anro-
fitvov rcov nQuyfiuTtov rov BuqSu xui xura fiixQbv avitovTog rbvZO
fiaot7^ta xai roTg ntQi avrbv vnovoiag utfOQfirjv StSovTOg, inti iv
P 566 T^o^S Ki]noig iyivovro (ronog Si ol Kijnoi xuru rrjV nuQtxXiov, tv&a
TiQbg rrjv d-uXuaouv tlo^oXug noittxui b MuiuvSQog norufiog}, iv-
ruvd^u Si] ri]g ovoxtvrjg xai fitXirr^g ytvoftivrjg roTg ntQt rbv jSaot-
Xta, "va fii] xaTaru/i]d-ivTtg nd&tooi fiuXXov rj SQtxotootv, ini-

officium cubicularii vacavit: Caesare autem eiusque sociis moclo hunc

modo alium ei praeficere conantibus , dei providentia occulte res suo
arbitrio gubernans omnem calliditatem ac versutiam irritam fecit. ali-
quanto enim post imperator Basilium cubicularium creat, patricia etiara
dignitate ornans; uxoremque ei copulat formae pulchritudine ac pndici-
tia omnibus acqualibus praestantem, filiam prudentia et nobilitate incli-
tissimam Ingeris, stirpis Martinaciae. hoc facto, et amore imperatoris
in Basilium subinde crescente, videns ista Bardas, invidiaque stimulatus
et de futuris soUicitus , saepe ad eos quorum hortatibus motus Dainia-
nnm submoverat dicebat "vestris ego pravis consiliis obsecutus vuipem
eieci, inque eius locum induxi leonem, qui nos omnes simul laniabit."

_
Postquam deinde Michaelus cum Barda avunculo expeditionem sns-
cepit, et Bardas insolentius res tractare coepit, paulatimque imperato-
rem ofTendens sinistris de se suspicionibus ansam praebuit, ut Cepos
ventnm est (Cepi, Latine hortos dixeris loci nomen est maritimi ubi
, ,

Maeander fluvius in mare illabitur), imperator cum suis iniit consilia,

ne a Barda praeventi opprimerentur ; et re composita atque maturatu
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 199

anevauitfg uvaiQOvai rbv BuqSuv, yadtug uvwdtv o Xoyog Siuq^

QTjdrjV tdt/Xtoai ) 7ifQinXay.tvTU roTg tov /SuaiXttog noai. nQtoTr^v

7;j'£ Trivuuvra (.ii]v o l4nQiXXiog Tijg id' intvi/iirjaetjog. unoxTUV'

devTog ovv rov BixqSu tvd-vg o /SuaiXfvg ti]v rt atQUTOnedeiuv
5 xuTuXvei y.ui voaiov nqog rr^v ftaaiXevovauv (.ie[.ivriTui. inaveXd-cbv
J« nQog To Bvi^dvTiov, entineQ oixeiug ri(ioiQti yovi]g, tlanoitTTui H
Tf Tov BaaiXeiov xui tig ttjv tiov /nuyiaTQtjov uvafiificxi^ei Tif.ii]v, o
/nij (fiQtov vnb tfO-ovov b ^vfi^tATiog b XoyodeTrjg Ttov dQo/iov , b
Tov KuiauQog BtxQdu yufi^Qog, nQO(f;aaiauinevog to fii] dvvaa&at
10 l^i]v eni vijg (iaaiXiSog Ti]v Ttov QQuxr^aitjov e^unet aTQuri]yiuv, y.ul

d^ xal Xa/i^dvet. bXiyov de xuiQOv nuQtXd-ovrog xui rrjg (iaai-

Xeiag fniaffaXiog y.v/3eQvtOf.iivr]g , urt rov ^uaiXtMg nQog liXXoig
«/./.' ov ruTg rtvv nQuyfitxTfjov dtoty.r^atat rbv vovv t/ovrog, xui rov
O^uvixTOV di Tov BuQda xud-UQtxJg iXty^uvrog rijv avrov ovdtvetuv
15 xut utftXftuv (ixiivov yuQ inayQvnvotivTog tog xotvtovov rtov nQU-
yftuTtjov, xai vfjg diotxr^attog xtxd-' caov olov rt dvTfXOfievov , rij

rovrov intfieXeia xui anovdrj tj rov (iuatXeoyg ovd^tvtta ixuXvnrero

inii d^ ey.tTvog uneatfuyrj xul r] nuaa r^g ^uatXeiag tfQOvrig eig Q
fiovov neQteari] rbv ^aatXeu , rore dij xud-UQuJg rb avroH uventri]-'
SOdttov xui nQbg rug noXtrtxug nQuittg dvunenrtoxbg i'S,r]Xey'/tro\

iyivovTO nuQu roij xoivov avve/eTg Siuyoyyvafioi xuru rov ^aai-

Xitog, xai ovd-^ r] avyxXr]Tog ovre rb noXirevfiu roTg nQarrofitvotg
tjQtaxovro, xut uvrb di] rb aTQixTevfia dvaaeao^r^fievov xui xextvi]-

ixivov irvyxaviv. uTiva dia rwv oixei0TUTO)v b fiaaiXevg ivcort^6~

3 C
TQi(Sii.ccide7iutr]s 12 paaiXdov dQxijg P 20 dTioTtfifv-
xos C 23 dvaaeiseiaftBvov C, margo Sityr^yeQfiivov

Bardas pedes imperatoris amplexns trucidatus est; quae res snpra a

nobis exposita. actum hoc die prima Aprilis, indictione 14. interfecto
Barda, imperator expeditione omissa statim Byzantium rediit. et eo
reversus, cum prole careret, Basilium ad magisterii dignitatem evectum
adoptavit. quod cum non ferret prae invidia Synibatius dromi logo-
theta, Bardae gener, praetcndens se Cpoli vivere non posse, petiit im-
petravitque ut Thracensibus praeficeretur, paulum effluxit temporis,
cum satis patuit imperium periculose gubernari, quippe Michaelo aliis
qnam rei publicae gerendae negotiis intento, eiusque fntiiitate ac stulti-
tia a Bardae interitu palam innotescente. etenim Barda, ut qui impe-
ratoris collega esset, pro re publica excubante ac pro virili eius admi-
nistrationi intento, industria huius atque diligentia ignaviam Michaeli
occnltarat. sublato Barda, et onmi imperii procuratione in unicum in-
cumbente Michaelum, perspicue apparuit quam is esset homo ad rem
publicam tractandam ineptus atque segnis. itaque subditorum crebrae
erant de imperatore querelae, et neque senatui neque civibus acta pro-
babantur, ipsiquc etiam exercitus ferociebant atque exagitabantur. quae
 200 GEORGU CEDRENI
fifvog, xal T^v tavrov xaravooiv TiQog rug xoafuxug fm/uQr^aeig
' VLbt%i6xrixa f a^ia 8t xai inavdoxaatv evXa^Tj&tig , xotvwvov 1'yvto

ruv n.Qayf.iuxiov nQoa^a^tad-ai xal rijg uQ/^^g, xul tnti nQo oXi-
D yov, (og uv(x)9-tv tl'no(.itv, vionoirjau[.iivog i]v xov BuaiXtiov, rfJet

de uvxov xal uvSqIu xai avvtati ruv noXXojv diaqtQOvxa xai ixu- 5
vbv uvunhiQOvv xb tv xfj xv^tQvi^ait xov xoa/mxov axuffovg vaxt-
Qi](.ta, rb nXtov di xul vntQxuxTjg dvvufttcog tvuyovar^g tlg rovxo
avxov, xal ^aaiXtiug xi/ifj xul do^i] xut /Qta/.iuxt xuxaxoafxil xbv
SuatXetov, xuxu xtjv Uquv xul uyiuv i]f.ttQuv xijg nevxrjxoaxijg , ev
Tw neQUOvv/.tco xi]g rov d-eov aocpiag vuio, Si][.ioaiuv nQoodov noti]- 10

Gufievog, xal rbv j^uaiXetov rco BuaiXeico neQixid^i]ai axtcpuvov,

{xxi]v nQog eixoaiv uyovxog rov Maiov fii]vbg rijg id' tnivt[tr]~

atcag.

Tovxo (itu&ojv 'Svfi^uxiog fiexQicjog ovx ijveyxtv, ulXu

CVveQybv elh^cfcog xal rbv naxQixiov IIrjy(xvi]v (axQuxrjytxi]g JflS
ovxog xoi) 'Oipixiov ixvy/avt^ nQog unoaxaaiv tlSov, Mi/utjX fiiv
P 567 tv(fi]fiovvxtg rbv ^uaiXia, cog uv ix rovxov xu nXi]9-t] inuyotvxo
xal (.11] Soxoiev XeiQug al'Qeiv xaxvi xov uvxoxQcxxoQog , Svocft]-
fiovvreg Si xbv BaaiXetov xul (ivQiuig nXvvovxtg v^Qeai. xui xavra
ftiv inQuxrero dtQovg' /ei(i(hv S^ iniaxug xug avoxdGfig xovxcovSQ
StiXvot , rcov UQ/i]y(Jov rijg unovoiug cpvyi] rr]V aciorriQiuv nQuy(ia-
revoufiivajv, b (liv ovv 2v(t^uriog rr^v HXurtTuv nixQav (jfQOv-

5 SioQQmaai xccl dvanXrjamaat C 10 nfQicovvfKO om C Sij-

(loaia noQtv&els C 14 cv(i§(xvTtos C 15 crparjjyos C

omnia Michaelus cnm a familiarissimis sibi nuntiata percepisset, sen-

tiens quam ipse CRset ad tanti imperii gubernationem parura idoneus,
simulque sibi a seditione metnens , collegam statuit sibi adsciscere. et
quia panlo ante, ut diximus, Basilium adoptaverat, sciebatque eum reli-
quis fortitudine et prudentia anteire, et posse implere quod sibi ad rem
publicam temperandam dexteritatis deerat, maxime autem suprema po-
testate eo ipsum inipellente, imperatoriis eum honoribus insignibus at-
que opibus exornat, progressus huius rei causa publicae in nobile divi-
nae sapientiae fanum, ac Basilio coronam regiam imponit, ipso sanctae
pentecostes festo die, qui fuit dies Maii vigesima sexta, indictioue de-
cima quarta.
Hoc ubi Symbatius, iniqne tulit, nactusque socium facino-
rescivit
ris Peganem Opsicii praefectum , rebellionem est molitus.
patricium
,

Michaelum ii imperatorem faustis vocibus probabant, ut multitudinem

sibi conciliarent, neque viderentur contra suum imperatorem manus tol-
lere, Basilium autem improbabant ac inRnitis proscindebant conviciis.
haec aestate agebantur. sed ut hiems iniit, dissipata est haec coitio,
ducibus sceleris fuga sibi salutem quaerentibus. Symbatius Latum saxum
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 201

Qiov de rovTO eQVf.ivov x«i dvodXanov xutu rrjv Idoluv diuy.tl(.u%'Ov)

iJitiotQ/nui , rVf Ilrjyuvrig y.urto/e to Korvuiiov. uX)m fttru
/iiix()6v y.uruTTO^i/irjOtvrtq diofitoi nQog uvrov uvucftQOvrui rov
^uotltW o'i xul rovg 6(p&uXf.iovg nr/Qio&tvrtg , xul nQOOtri rov-
5 riov rr,v fttv $t^tuv o ^vfi^urtog rrjv Qiva de o Iltjyuvi^g unorfirj- B
d'fig , t^oQiuig nuQuntfinovrut*
Iluvrfg J' ijvffQu.v&rjOuv tni rfj uvuQQrjOti rov Buoiltiov oe
rr,g ^Pwfiuiiov fiuoiXtiug vm^xoot, yXt/ofifvoi uvdQu d^tuouoOui
tnl rcov oiuxiov riig ^uotXtiug xudr]fitvov Idiontxrig rt rv/rjg nt-
iO niiQUfiivov xui fii] uyvoovvra oTu nuo/ovotv vno ru)v dvvuront-
Qiov ot TuntivortQOt, eXvntt yuQ uvrovg xui rj rov ^uotXttog Mt~
XUTjk UQ/Ti Xtuv vyQu xul ixdfdirjrrifttvri vnuQ/ovou , xu\ firjdiv

itXXo tQyov f/ovou uXX^ ^ xwfiovg xut fii&ug, xul tvd^rjvovouv

InnoSQOfiiuv xui ytXononoiovg xui rug ciXXug rug nuQt^rjvXijfiivug
ISrtov nQ(x'i;ttov, wv thg iv nuQodw fivtiuv livio&fv o Xoyog dtu ^qu- C
/iwv tOtro, TOr? ^uotXtxovg d^r^ouvQovg xtvuidotg xul oufi^vxt-
arQiatg xul OQ/r^OTQiot xul uxoXdoKov (iXiov nXi^&vC dixQtxvotg
oXoig unoxtvovvrog. uip^ lov ru fiiv Ftofiuicov iortvo/WQtTro nQu-

yfiuru, uvrbg di ortvo/toQovfievog vnb rijg ivdtiug, xui firj t/tov

20 ri y.ut dQuotttv, udixovg noQovg intvotiro tig d-fQuntiuv ru/a

Ti]g /Qtiug , xui /tiQug uvooiovg ini^uXXt roig xuru firjdiv oXtog
uvrtp nQOoijxovot. xurinuiLf d'i xui rtov d^titov fitru fiixQWV xui
daeXyidv uvdQoyvvwv' xul ovdiv r^v uQQrjroi'Qyrjfiu o firj Si^ uvrov

2 (tsra om C 11 §a6iXimg om C 12 t^/ieXrjfiivrj margo C

13 i:v9vvova(xv libri 16 ^afi^vmaTQiais C, margo euKTtiyya-
Qiaig 22 z6 &eiov C 23 uGt^cov C

(id est Asiae castellum excelsum et mnnitissimum) intravit, Peganes Co-

tyaeium obtinuit. uterque paulo post expugnatus in vinculis est ad
imperatorem perductus. oculi iis eiTossi, Symbatio dextra amputata,
nasus Pegani, et relegati sunt.
Omnibus Romano imperio subditis grata fuit Basilii designatio, cu-
pientibus eum virum videre ad clavum rei publicae sedentem, qui pri-
vati fortunam expertus non ignoraret quomodo humiles a potcntibus
tractarentur. praeterea niolestum erat Michaeli imperium , dissolnti ni-
niium, nullique rci quam comessationibus et crapulae dediti atque auri-
gationibus scurrisque et alits istis decantatis nugis, quarum supra obiter
mentionem fecimus. idem aerarium cum cffusis in cinacdos sambucistrias
saltatricesaliamque impurorum hominum catervam largitionibus cxhau-
sisset et inartum rem Komanam coegissct, dcinde inopia premente cum
quo se verteret non haberet, iniustas parandac qua necessitatibus suis
medcretur pecuniac rationes excogitavit, manus(|uc iinpias rcbus nihil
ad se pertinentibus intulit. quin et cum coetu nefariorum atquc obscoe-
norum cinaedorum rebus «acris iUudebat, nuUumque erat adco infandum
 202 GEORGII CEDRENI

y.ul Tcop uVuog 7iaQar()erpo/-itvMv avuo y.a\ tXiytTO y.a\ tnQUTTero.

anoTQtntiv dt tojv towvtmv ad-i[.iUiov l'Qycov tovtov (^ovXojnfvog b
D Buoiktiog noD.uy.ig TitiQaQ-tlg ov /.lovov ovx l'a/vae , fiukXov /ntv

ovv y.ui nQog oQytjv avr^Qtdiat , y.ul (.itXtTav xwt' avxov ay.uiu xul
uTonu uvtnivriat , xu&cjog iv Totg t'/.inQoodtv fiQi^TUi. TuTg di xut 5
uvTov ovvt/totv ini^ovlutg xul (.itXtTuig iy.dti/iiaT(x)d-tig b Buoi-
Xiiog dQuaui ri fiuXXov uqo tov nud-tiv rjycoviouTO ' ovxovv y.ul

nuQuaxivaauf.itvog {.itTa tivcjov olxticov Tt xul avyytvcJuv xul tcov

nuQuxoiicov iv ToTg ^uaiKtioig otquticotcov uvaiQtT tov (SaoiXtu iv

Totg TtuXaTioig tov uyiov (.itycjiXov fic/iQTVQog 3IcA/iiavT0g. 10
Kui Blt/uijX /liv ovtcjo ^iovg uvei/itvcjog y.ai /naXd-axcJog rotov-
Tov y.ui To TtXog idt^uTO, uvayoQtvtTai di /i6vuQ/og tv&vg b Bu-
oiXiiog nuQu Tt rcJov avvcx)/iOTCJov nQcoTOv, tiTU xui rijg ovyxXtjTOv
^ovXrjg xal rcJiv jSaaiXixcZv ray/icxTcav xul navTog rov OTQanv/iu-
P 568 rog xu\ rijg nXtj&vog rijg uaTixijg. u/ia 6i rco nuQtXdttv inl rijV 15
rcJov oXcov uQ/ijV, nQooxuXtacx/itvog uvTixa rijv ytQOvaiav xui rovg
iv uitu)/iaai nQov/ovrag, rbv ^uaiXixov ip'tct)'E,i d-ijauvQov, xal
ovdiv iTtQOv ix roaovTOV rcov /q)]/icatcov nXr^d-ovg tvQidrj ti /irj,

tbg xal nQoad^iv ti'Q)]Tat, TQia /lovcc xtvTrfVCXQiu. ^r/Trjoag ovv o

^uatXivg riiv rijg t^odov dnoyQucpip', xui ravTr^v tvQcJbv nuQO. rivi 20
ytQOVTi tvvov/co , xui /ludcJbv onji ravTu i/coQr^at , ^ovXijv ntQi
Tovxov nQovd^tro roTg uQiaroig. iprjcpov di nuQU navxcov dodti-
orjg ixfivovg rovg xaxcJog ravxu Xu^ovrag uvTiarQiyjai ru Xr^rpdtv-
ra 7CQbg rb Si]/i6aiov, b ^cxatXtvg rov uyuv vntvSidovg ru rj/iiat]

tbv txuaxog tXu^tv dvTtaxQiipai n^bg rb iSaaiXixbv ru/utTov ixi-25

17 ccvim^s C 22 nsgi twv nccvzcov 8. iyieZ C

scelns quod is cum suis asseclls verbis reque non perpetraret. a qui-
bus cum eum avertere studcret Basilius remque saepius tentasset, noti
modo nihil e(recit, sed et contra se Miclmelum irritavit, estque ab eo
insidiis petitus, ut supra docuimus. itaque continentibus imperatoris
contra sc mactiinationibus perterritus praevertere maleficium statuit tan-
dem, reque cum quibusdam suis necessariis cognatis ac excubitoribus
palatii composita, illum in palatio divi Mamantis interfecit.
Hunc
iinem Michaeli moilis ac dissoluta vita habuit. eo sublato,
statim Basilius primum a coniurationis sociis, deinde a senatu et cohor-
tibus imperatoriis et orani exercitu atque urbana multitudine imperator
est declaratus. ut primum occepit imperium, senatu ac niagistratibus
advocatis aerarium imperatoris aperuit, inque eo de tanta pecuniae co-
pia nihil reliquum invenit praeter tria, ut diximus, centenaria. quaerens
autem expensarum tabuias , et eas pencs quendam senem eunuchum re-
periens, ubi deprehendit quorsum ea pecunia esset data , optiniatibus
rem deiiberandam proposuit. qui cum una sententia decrevissent debere
 fflSTORIARUM COMPENDIUM. 203

Xevai •
y.ui ovuog unb twv toiovtmv avvi]x&i] t(o Si]i.ioai(o /Qvaiov B
xiVTrjV(jL^iu TQiuxoaiu, inoir^auTO Se xui nQoodov b ^uaiXtvg
dr^/.ioaiuv Ini tov f(tyuv T% Tov d-iov 7.6yov aocfiug vuov, y.u\ yQrj^

ftuTU noV.u iv T(p vnoaTQiifitv tw nU^dtt diivnfnv, oix ix tcov

Sdrjioaibjv «AX' ix tiov idi(i dtucpeQovTcov avT(Tr nQoaeytviTO yiiQ

avT(o nXijd-og /oriftdTWV unQOodoxrjTOv xai unb d^riaavQiov xiXQV/.i-

f.ttv(jOv uvuffurtvTCov t?]? yr,g. iVQt&i] de xai iv tm iiStxip /Qvaiov
ovx oliyov, ontQ b nQO^e^uaiXivxcog J]Ii/ur,X ovviXi^i , ti]v dQv-
Xovfitvi]v ixiivr^v nXuxuvov /mivaug xul tov? Svo bXo/Qvaovg

lOyQvnug xui Tovg dvo acfVQi^XuTOvg ItovTug xui to oIo/qvoov oQyu-

rov xu\ tTfQa tmv ini t^j TQunt^r^g /QvaiO[.iuTU)v iQya didcpoQu,
xul ^uaiXixug xut AvyovoTixug aToXdg , oiamQ iftilXtv uno/Qi]- C
oua&ui nQug t« uvT(p xuTU&vf.itu, (fduouv di to /Qtdov tlg Ba-
oiXitov TuvTU Sii^t^uad-ri. aXXu tuvtu fiiv voriQOV.
15 Z4qti dt Tijg UQ/T]g int^ug b Buailnog nQioxov fitv in) Tug
uQ/ug udo)QOT(XTovg Ityofitvovg nQOv^dXXtTO xu\ fiuQTVQOvftivovg
Tug idiug /iiQug xud^uQug nuvToiov dtutfvXdTTiiv Xi]ftfiaTog, tld^

ovTwg Sixatoovvrjg inifiiXtiTO , xui faovofiiav iftnoluTtvtadui ToTg

aQ/Ofiivotg xui to fii] xarudvvuoTevead^ui vnb tcov nXovaicov Tovg
20neveaTiQOvg inQuyfiuTevouTO. nuvTU/ov Se diuTdyftuTu i'S,eTid^ii

riXiov i^uQ&ijvui Ttjv udtxiuv bQi^ovTu. dixaaxdg Ti tTu'§i, ai-

rr^Qioiotg xul (ftXoTtfiiatg nuvTodunuTg avTOvg fityaXvvag, xai D
Td'§ag dii]fttQiViiv xui Tug diivtittg dtuXvitv tojv (fiXoveixovvTiov,

1 dmo rovzov C 2 inoiijaazo —

3 vccov add C 4 t^ Jt6lf.i C
8 Mixav^ om C 12 xai ante AvyovGziKas om C 18 icco-
vvfiiav C
eos qui peciiniam malis rationibus accepissent, eam aerario restituere,
ipse mitigata sententla dimidium reddi lussit. hoo modo trecenta auri
centenaria aerario recuperata sunt. inter recipiendum, plurimum pecu-
niae in multitudinem divlsit, non de publico sed de suo: insperata enim
ei pecuniae copia obtigit ex occultis etiam thesauris e terra emergenti-
bus. quin et in Eidico auri haud parum inventum est, collectum a
Michaeio: nempe nobilem istam platanum, duos solide aureos grypes,
duos ex auro ductos leones, totum aureum instrumentum, et vasa men-
sae aurea varia, ac imperatoria» vestes. quibus is pro sua libidine cum
esset abusurus, morte praeventus est istaque ad Basilium devenerunt.
sed haec postea acta sunt.
Ceterum Basilius principio sui imperii, magistratus commisit iis qui
a capiundis muneribus perhiberentur quam maxime alieni, et quos te-
statum esset nianus omnis capturae pnras habere. deinde operam dedit
ut iustitia vigeret, et aequo iure inter se viverent subditi, neque a di-
vitibus inopes opprimerentur , propositis passim decretis quibus iniusti-
tia exterminabatur. iudices quoque constituit, ampiisque stipendiis et
honoribas auxit, iussos per dieiQ sedere pro tribunaii et iitigantium cau-
 204 GEORGII CEDRENI

Tonovg wfoqlaag uvtoig iTntr^ddovg, j.r^v rt ]\IayvavQuv y.al top

y.uXovuevov ImiodQOf^iov y.ul ti]V Xfyof.ifrrjV XuXxrjV, /Qovo) fioyri-

ouauv y.a\ boov oviUnco nfotXv y.ivdvvtvovouv fnioy.tvuoag y.al y.ui-

vovQyrjOug. tra^f dt xul TQO(prjV roTg nfvtottQOig riov rug dixug

iyovtiov, "va f.i^ vno fvdsiag nift,6f.ifvoi raig diy.uig unuyoQfvoitv. 5
hitSiSov de y.al tavtov tlg ro rotovtov fitQog, onip>iy.a roiv oxqu-
rfiiov ttv/ev uywv oxoXfp' xul tov /Qrjfiutit^tiv rutg anuvru/odtv
nQto^fiuig , xui tlg ro Xtyofitrov ytvtxbv xariwv rovg flonQurro-
fitrovg loxonti nuQU rov dvjfxooiov, firi nov rig udixo)g tianQur-
P 569 roiro, xa\ ovtcog roTg (xdixovfitvoig tnrifivvf. Xeyetai ()' oti xut- 10
fXd^ovtog uvtov flg rijv elQtjfitvr/v diatQi/^i^v, (xig ovdf\g trv/fv
iyy.aX(7)v, vnotonuaug fyQytoO^ui uno rivo)v rijg flg uvtov tiaodov
rovg Stofievovg, untartiXe rivug rcov doQVffOQcov xuta noX7.u fifQrj

rijg n6XfU)g ^rjt^oovtug tY rig ioti ^oi]d-fiug Sf6fifvog. (hg S'

inavijXdov ixtTvoi fa]dtva firidafuog fVQr^xevai Xtyovttg, fit&^ i]do- 15
vijg re aniotui-e dciy.Qvov xut 9-f(o ri]v tv/aQtotiav uniScaxev.

'^Oqcjov df ori foti rig roig nov7]QoTg flg rb udixfiv ufpoQfi^

Siu t6 avvrofiov uno tcjov iv roTg uQtO^fiotg fiOQivov, rov ijfiiatog

(fi]fit y.ui extov y.a\ Sojdtxcxtov xul rcov rotovtcov, /Qcofiivcov roTg
B nuXatoTg orffifioig rcov yQufficov, i^diXr^oe xu\ ri]v rotuvt)]v rcvv 20
ddixeTv eXofievcjov nfQieXeTv ucfOQfiijv, xa\ StcoQiaaro yQcxfifiuai Xi-
roTg , u y.ui roTg uyQoixoig uvuyivcjoaxtad^ai QC),diov, ru roiuvta

10 ovToaq ora C 17 rots «ovjjQolg om C 18 a«oJ inl?

19 ^npro.uafots P

sas diiudlcare. ad eam rem loca iis desigiiavit commoda, Magnauram

Circum et Chalcen (aeream portam) quam temporis culpa laborantera
,

ruiuamque minantem ad hoc instauravit attjue adornavit. alimenta etiam

pauperioribus qnibus iudicio erat disceptandum ordinavit, ne inopia
coacti vadimonia desererent. ipse etiam liis rebus operam dedit , quo-
ties a bello et audicndis legatis vacaret; et descendens ad Genicum,
ubi rei publicae nomine vectigalia et tributa accipiuntur, prospexit ne
ab ullo quicquam iniuste exigeretur, et iniuriam passis opitulabatur.
ferunt eum, cum aliquando ad Diatribam (loci nomen est, in quo iudi-
cia exercebantur) descendisset neminemque inveniret conquerentein,
suspicatum esse arceri a certis hominibus eos qui ipsum compellare cu-
perent, et satellites per urbem diniisisse quaesitum, si qui esscnt impe-
ratoris auxilio iudigentes. quibus reversis ac neminem se repperisse di-
centibus, eum prae gaudio iacrimas emisisse egisseque deo gratias.

Animadvertens porro occasionem maleficii pravis hominibus eo dari

quod numeri quibus verbi gratia scmissis sextans uncia et similia de-
,

signantur, per notas rccepta antiquitus consucludine scriberentur, loco

 HISTORIARUM COMPENDIUM. 205

yQCKpfaOai ar]f.iiTa, oixod-iv y.aTa^a)Mv y.at xr^v "xojv yaqxmv <5a-

ndvtjV yal rfiV riov yQafif.i(xro)v yal rf^v rojv yQuepiiov.

^EniorQOCffiv d^ inoiTjoaro y.ui rwv tyxXrjOiaGrixiuv nQuyfia-
rwv, fx^aXutv fttv rrjg uQ/ttQU)ovvrjg fttru avvodov avvadQOta&ti-
5 arjg rbv inttanrjdr^aavru zij dQxfj Oioriov, a/oXd^ttv xtXtvaug ttog
uv rbv dtxuio)g ruy&tvru nqbg avrbv fttruart^arj Otog, uvrttauya-
yuv di rbv xaxujg xal naQUVofiwg ixfiX7]d-ivra nuQu Toi; BuqSu
^Jyvditov. xu\ ovroj yuXr^vtuv rug rov &tov ixxl.r^aiag nuQt- C
axtvuatv.
10 u4XXa xal rovg noXtrtxovg vofiovg noXXfjv uadcfttuv xa\ avy-
yvatv li'yovrug Iduv, xul rovrovg xuru rb nQoaJjxov nQoacfOQtog
inuvuoaiauaOui tanivae , xui rf]V ftiv twv dvrjQrjfiivu)v u/Qr^ariuv

ntQttXtiv, riov Si xvquov uvuxuOuqui rb nXijd-og. ovx ta/t di

xuiQbv nQoxuruXr^tf&tig duvdrM. fJQ'^uro di rov tQyov xal t^t-

iS nXrjQMOt udicov o vlbg uviov fitru ruvru.

Karu rb nQuirov txogrrjg fiuatXtiug rov BuatXiiov intjSovXfj
xai avaxtvrj rtg iyivtro xar' avrov, i'^uQ/6vru)v rijg fitXiri]g
PtioQyiov y.ul 2vft/Suriov ruiv narQtxiMv. qtoQU&ivrog di rov
xaxovQyrjfiarog , nQotpavwv di ytvofiivwv xa} riZv iXiy/iov, ovroi D
QOfiiv ixxonrovrui rovg otpd-uXftovg wg aVrioi nQwrovQyoi rr^g avfi-

fiovXijg, rb di Xotnbv linuv nXrjd-og rtov avvwfiorwv nofintvdivrtg

i'^toQia9-7]auv. uvaxonrtov di rug intfiovXug rtov fiuatXtttovrtov,
aritpti liwvoravrivov xal ./iiovra rovg oixtiovg avrov vlovg. tw

7 nuQU rov BccQSa om C 10 xccl rovg «. Sl C 12 inavog-

&(6GaG%ai C 13 y.aiQov Ss ovv. ^0%^ C 15 /utra ravxcc
otn C 16 To ng. ^'roff] tj^v aQX^Jv C 19 (pavttfmv C
2i OTtqpog C 23 avzov om C

notarum llteris uti iussit, quas etiam rustici legere possent; et de suo
sumptus in cliartas literas atque scribas ipse suppeditavit.
Res etiam ecclesiasticas correxit, pontiticatu exturbans, auctoritate
ad hoc congregati conciiii, Photium, qui in eum se ingesserat; ac tan-
tisper vacare iussit, dum deus eum reduceret qui legitime patriarcha
fuisset creatus. reduxitque in locum Photii Tgnatium a Barda iniuste
pulsum ; itaque ecclesiis dei tranquillitatem restituit.
Sed et civiles leges videns multum habere confusionis atque obscu-
ritatis, operam dedit ut iis convenicntem faccret medicinam. itaque ab-
rogare inutilcs , iisque amputatis multitudinem bonarum expurgare in-
tendit. sed mors eius hoc institutura intercepit, res a filio deinde per-
fecta est.
Anno primo imperii Basiiii insidiae ipsi sunt factae , Georgio et
Symbatio auctoribus.
patriciis qui re detecta sceleris convicti oculis
privati sunt: reliqua coniuratorum multitudo in pompa ludibrii causa
circumdacta inque exsilium acta est. Basilius, ut insidias amoliretur,
 206 GEORGII CEDRENI
Sf TQiTM \xH rrjg (.lovaQ/Jag uvayoQivH y.a\ ^AXt^aviQov -tov vwv,
rov di vHoreQOv ndvTwv ^Ttcpavov UqoT xui rfi tov 3-iov xaTuXtyn
tiixh]Oia. tnel 6e xal rtaouQtg tjouv avTio d^vyuTtQtq , Iv xw
&tko Gti^vtuo t?7j nuviV(p7ii.iov [.lUQTVQog Ev(pijf.uug xul ruvTug
xa&itQOi. 5

OvTCO S' (bg tSoxH tv Siu9^t)g ru olxtXu, xui xutu tmv uv-
riTaaoO[.iivct}v rfj Fiof.iuvia tantvotv txoTQUTtvoui. xul dij rovg
GTQUTKjortxovg xuTaXoyovg tXaTTOod^tvrug nuQu tov nQ(ot]v ^tf^uai-
P 570 ItvxoTog ]\li/ui]X tx rov diuxonijvui rug Qoyag uvtojv xal t« oi-~

rtjQ^oia, dia vtb)v avXXoyijg uvanXr^Qcooug rug cpdXuyyug xutu TiSylO

/SuQjSdQCOv toTQUTtvot , xul nQOTiQOv [xtv xuTu TTJg TtcpQixijg , rjg

Xqvoo/hq ijytTxo, tn' uvdQia xal ovvtoti diacptQtiv doxiov xul

GCpudQa T« '^PcOfluicOV XUTUTQt/COV XUl Xlfii^OjiUVOg. XUTU TOVTOV
xul rijg noXtcag txoTQUTtvH o (iuoiXtvg. rov di [d] vnooTuvTog
rr]v tniXtvGiv uXX^ tioco rti/cjjv ytvQf.itvov, xuTudQUf.iCjov TrjV vn IS
avTov unuouv yjoQUv o fiaoiXtvg xal Xr/ioufitvog , xal nQog uvTco
rcT) TtixH rijg TicpQixrjg id-tTO rrjv nuQifi^oXr^v, 8iu nQOOtSQtiug
fiuxQcig tXtTv rb tQVfia oh]d-tig. intl di xuTtvorjot nuvrod-tv
B xarco/vQcofitvov avro , xal uvtXnioTOv r^v aXtod-ijvui noXioQxia
(J]Srf yuQ xul nuvra ru iv rij /joQct uvayxaia xartS^SoTo) , tXvat 20
ri]v noXioQxiav, ra nXr]Oiut,ovxa rf] TtcpQix^ cpQovQia ixnoQd-rjaug,

4 ^£tM om C 8 naraXoyovq ituQU rov (iixarjl KaracpQOVT^&sv-

rag nal iXarrco&svrag C. utique addendutn Xa^cov s. svQtov.
9 ixxoujjvai? 10 vecov TiXrjQcoaag C 11 'AQa^cov %caQU.
xal jiQoora C 13 ravra C 19 »fw om C 21 Jxwo-
XlOQIi^Ctt^ C

Constautinum ac Leonem, ac tertio sui imperii anno Alexandrum quo-

que, tilios suos, diaderaate insignit natu minorem reliquis Stephanum
:

ecclesiasticorum collegio adscribit. et quattuor suas filias monasterio

sanctae Euphemiae martyris consecrat.

Ad hunc modum ut videbatur, commode

rebus domesticis satis,
constitutis, expeditionem etiam in Romani imperii hostes suscipere sta-
tuit. cumque deprehenderet numerum militum a Michaelo imminutum,
quod is stipendia accidisset, cohortes tironibus allectis implevit, et in
barbaros duxit. prima expeditio ad Tephricam urbem fuit, cui Chry-
sochir praeerat, homo laudatae fortitudinis atque calliditatis , qui reni
Romanam crebris vexabat grassationibus. is cum Romanos adventantes
non subsisteret, sed muris clausus se contineret, Basilius omnem ipsius
dicionem populatus Tephricam obsedit, diuturna obsidione se ea poti-
turum opinans. sed ut eam sensit undique communitam, et spes obsi-
dione potiundi evanuit, omnibus alimentis quae in ea fuerant regione
iam absumptis, obsidio soluto vicina Tephricae castella vi expugnavit,
 HISTORIARUIVI COMPENDIUM. 207

T^v *!i4l3uQav, rbv Konrov, r^/V ^nu&r^v xal uXXa no7.Xu. uyiiQuq
di Tiiv GTQurov f/.tidiv tnuvt^H f.teru Xuf.tnQidv riuv TQonuicov re

X«t XutfVQCOV.
./irjil^of.itvrig dt rijg nfQt rtjv TftfQiyr.v XCuQug unuai^g xui
6fxnOQ3ovf.itrrig, -^ yfixovovaa ruvrrj nohg riZv "lafiur^^kirtZv fi

TuvQug 7] iniowftiu, oftui/ftiuv i/ovou yul y.oivonQuyiuv ftera

rr^g Tf(fQty.fjg, OQQCodrjOuaa tov xivdvvov, nQto^tig ntfiipuoa
flQi'irrjg rfS^iov rv/tiv y.ul ruTg ovfifiu/iatv tyyQUCfijrut ^Pcofiuicov'
y.ul di] irv/e rov ^uoiXtcog fttru nQoor^vtiug dt^ufttrov rrjv nQto- C
10 ^fiuv. nQOOfQQVi] de xui o KovQrtQiog, yevog wv i^Qfteriog, o?
xurtT/e rrjv yl6y.uvuv xal rug eo/uriug rcHiv Piofiuicov ovre/^wg

inoQd-fi xul xurfOTQtifero, tuvrov nuQudovg rco ^aoi7^tT xul rr^v

noiav y.al rbv vneixovra uvrco Xuov. iv cxt de ruvru inQurrero,

7mov 6 ^aoiXevg xara ^uftoourcov xul rrjg Xeyofi^vrjg ZunerQug
15 ini7Jy.xcjov no7^efiiorcov ixnefi^jug evrv/rjoev, i'§ icpodov ru oreru
rov oTQurov diel&ovxog uvrf/ re rfj noXei i'§uiff iT^g ineioneoovxog*
xuxta/id-r] re yuQ r] noXig rco unQoadoxrjrco , xal Xabg untocfuyi]
7io7.vg, xul ui/ftuXcoaiu i7.ri(fd-i] uneiQog , xal dtofttoi '^PcoftuToi

/QOvicjov deaficJuv '^Xevd^eQCod^tjouv. xuxudQUftchv de xul nvQno7J]-

20 oag o nefufd^elg Xubg ru avfinuQUXtifteva rijg /ouQug xui ru JSufto- D
aura i'E,en6Qd-r^oe, xul bfioin Qvfir] nfQuiwd-ftg rbv KvcfQdxr^v xul
nHauv rr]v ntQuiuv ui/ftu7Mriaug , xui noXX^v av7J)^i^ug ai/fta-

1 T17V "A^cxQav om C iyeiQtxs ? 2 riov oiti C 6 raQag C

8 iyvQ. Kul GvvaQi&fir]&rjvtti C 9 evftsvdos aal nQOGrjvws rriv
nQeo§iiav nQoaSe^aftevov C 10 xovqtUios C 11 XoiKa-
vav C avvix<^S om C 15 i|] xai %uXws Eaxtv i^ C
17 T8 om C Tip djtQoadoKrJTOi om C

Abaram Coptum Spatliam allaque multa; atque exercitum inde abduxit

amplis partis spoliis atque tropaeis.

Evastata quae est circum Tephricam regione, Tauras vicina Ismae-

licorum urbs, confoederata cum Tephrica, periculum metuens, pacem a
Basiiio raissis legatis foedusque cum Romanis petiit. eos imperator co-
miter acceptos voti fecit compotes. adiunxit se imperatori et Curterius
genere Armenius, qui Locanam urbem tenebat et fines Romanos crebris
incursionibus infestarat. is et se et urbem et eubditum sibi populum
imperatori dedidit. interim fiasilius selectorum militum manum ad Za-
petram et Samosata mittit prospero plane conatu : nam ii per pngustias
primo aditu penetrantes urbem de improviso ceperunt, magnaque per-
acta caede immensam abstulerunt praedam ; Romanique multi vinculls,
in quibus diu captivi detenti fuerant, tum soluti sunt. iocis circumia-
centibus incendio vastatis ac Samosatis pessundatis, exercitus eodem
ifflpetu Euphrateiu transivit ; ct ulteriorem populatus regionem , moltis
 208 GEORGn CEDRENI
7MGiay yai "ku^fvqa, vntGTQtxpiv uotvi]g TZQbg tov avroxQuroQtt,
TiQog rtp lAz^uQvovx 7ioru[.m rtjv nuQff.i^oX7jv l'/ovru,
^Evrtvd^tv uQug o fiuGtXivg fifru nuvrdg rov orQarov r^v
inl Mehrrjvtjv uyovouv oidfvt, nQOGntXuaug di rto EvtfQurt],
xul wQu d^iQovg ntXuyitftvxa xovrov evQtov xul navreXoig a^urov, 5
yetpvQotaug rov norufiov iieneQuat. xul noXXu rijg /lOQug Xv^t]-
vu{.ievog xul xuruarQeipufitvog, eXaiv di xui rb fpQOVQiov o "^Puxpu-
xiov Xtyerui, (.itQog Si rov arQurov rij fitru'§v lAQatvov rt xul
EvcpQurov ywQtt ixntfiyjug xurudQuiiieTv nQoatru'§ev, dinuaav uv-
T^v unrtQM ru/ei SiuSQUf.i6vreg, to rt Xeyofievov Kuqxiviov xuliQ
P 571 t6 rkuGxibv xui rb ^^fiuv xul rb Movq^'§ xui rb 'l4^dtjXu tiXov xul
t^tnoQd^rjauv, avrbg di rfj MtXirt]vfi nQoajSaXuv tvuvdQovarj
Tort xul nXi]d^vi ^uq^uqwv ytyuvM/ntvr] , intl roTg rtixtaiv tnXr]-
ciuGt, ^UQ^uQtxug vntdtiuro (fuXuyyug /.leru (fQvuyfiuriov xul
uXuXuY(.iwv unuvrtoaag avrtp, oTg vtavtxwg avfififiug xul nQtlJrog 15
rijg q)aXuyyog nQo'iaru/.tfvog rovg dvrtrfrayf.itvovg irQttparo, «d-*
01 Xotnoi rovg uXXovg, xui fiexQi rov uarttog uvuiQovvrtg i$i(a-
xov, utg xuruaTQtod-r^vui rb fttru^v iSaq)og xui nXriQiad^rjvut vt-
XQtov, uXtovui di xui ^tovrug ovx oXiyovg , rovg Si Xotnovg uytv-
ywj tl'ato rtt/iov avyxXttad-rjvui. i^ovXr]d-r] ftiv ovv b l3uatXevg20
B tXtnoXeat xui fir]/avaTg unontiQua&ut rov /tOQiov ' wg di itoQU
rr]v noXtv tvnvQyov xui 7iXr]d-ti rcHv unb rov rei/ovg dfivvofitvtov
^Qid^ovauv, invd-ero $i xui nuQvt, rtjjv avrofioXtov utpdoviuv i/eiv

8 Kccl rriv [iBTa^v dqoivrjv xal tvtpqurov xmQav ixit, «ar. ^xf-
Xsvas C 9 ot'] xai ovrot C 11 yXdxov C «vdjjA.a C
12 [ItXlTTJVWV C
captivis abductis et parata maxima praeda, incolumis ad imperatorem
rediit, qui tunc ad flumen Atzarnucum castra habebat.
Inde Basilius cum omnibus copiis versus Melitenam movit; cumque
ad Euphratem pervenisset, tunc (erat enim aestas) stagnantem et in-
vium omnino, eum ponte constratum transivit, magnamque eius regionis
partem vastavit, capto etiam Rapsacio castello. inde partem exercitus
mittit quae inter Arsinem et Euphratem sita popularetur; qui eam re-
gionem incredibili celeritate pervagati Carcinium Glaschonem Amanem
Murecem et Abdela exciderunt. porro Melitenam ingressus, quae tunc
barbarorum fortium copia florebat, ut appropinquavit muris, barbaricas
cohortes habuit obvias, ferociter et sublato cum clamore incedentes.
cum quibus audacter congressus, ipse in prima acie constitutus, hostes
repulit ; idemque a reliquis factum , et barbari ad urbem usque caesi
atque fugientes acti, ita ut solum quod interiacet cadaveribus fuerit op-
pletum, multique vivi in potestatem Romanorura venerint, et reliqui
turpiter sese raoenibus clauserint. statuit ergo Basilius eam urbem
machinis adhibitis oppugnare. sed cum et turribus munitara eam cer-
neret et propugnatoribus abundare, atque e perfugis cognosceret maxi-
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 209

noXXiiv Ttov tnirrjSeicov xaJ firj Se^itvai /Qoviav noliOQy.iuv, uQag

ivTivd^iv ri] IMuviyaUov uqoo^uXIh y^ , x«J nuvra ru Iv noalv

ixnqjQwaug , ro l^QyuovO- Xeyoimvov ^qovqiov y.ul rb KovruyJov

y.ul ro ^Ttqavov y.ul rb IAququ/^ ffinQrjOag y.uTtay.axpev, IxtTd-ev

6 uyeiQug rbv arQuzbv rijg inl rrjv fiuotXevovauv el/ero. xul rovg
f.iiv uQiortvauvTug tujv arQariiOTwv rif.trjOug untXvaev ' avrbg di
rriv ftuoilidu xurua/(vv xul n{QutO)d-itg eig Qquxi^v, ix rov ^E^do-
f.iov rrjv Srjfioaiuv noirjOUfitvog nQoodov, dtu rijg XQvoijg noQTtjg C
tfotX&cbv xul d-Qiufi^ov xarayaywv fttyuXonQfntarurov, rov drjfiov

10 nuvrbg inivtxioig (fwvaig xal evcprifiiutg uvrbv fieyuXvvovrog u-XQt

rov vuov r/jg rov d-fov ivvnoarurov aoqiug iyinro. ixtiae Si

ytvofitvog y.ul tm &t(o ti/aQtoTr^Qiovg anoSovg vfivovg, nuQu, ^lyvu-

riov re rov nuTQtuQ/ov raivico&tlg artcfdvotg , inuvijxtv eig ru
/juoiXtta , fiiy.Qov re avvrfod-eig rfj yvvatxi xal Totg rixvotg riov

15 no)uTix(Jov avd-ig ii/tro Stotxrjoiciov.

T(p ()' intovri /Qovco rov riov Mavixuicav i'^T]yovffivov

^QVoo/itQog tlg ri]v rwv '^Fcoftuiwv ififtulovrog fiuQiT oTQur(7) xul

ravrrjv h]it,ofiivov , anoorikXei xur^ avrov avv^dcog b ^aoiXtvg
rbv Twv a/oXcov i'^i]yovfttvov. ovTog di ndivra rbv Pwftuixbv D
5,0 orQurbv ovfinuQtilrjCfdig, inttStj araduia ft(x/f] xqTvui rb nuv
iditXia , nuQtinero ricog uvrto uno rtvog Stuorr^fiUTog, xui rug
fiiQtxug uvtTQye xuTudQOfidg, xul ov avve/coQei xura njg /WQug

3 aQyaov^ C 4 dgaxccx C 8 tr)v om C 11 iyivno

om C 20 aTudaia) C

ma eam rernmnecessariarura copia instructam, ita nt a diuturna obsi-

dione motis castris inde ad Manichaeorum dicio-
ei nihil esset periculi,
nem duxit. eo in itinere omnia quacunque iret incendio in cineres re-
degit, interque haec Argauthum Cutacium Stephanicum et Arachacum
castella. his rebus gestJs Cpolin suos reduxit, et milites quorum eo
bello virtus praeclara fuisset, honoratos dimisit. ipse ad urbem rever-
sus cum in Thraciam traiecisset, ab Hebdomo publice per auream por-
tam intravit splendidissimumque duxit triuniphum, universo popuio vi~
ctoriae gratulantibus vocibus faustisque acclamationibus prosequeiite us-
que ad aedem sapientiae, quae eiusdem est cum deo essentiae. ibi actis
deo gratiis, ab Jgnatio patriarcha coronis redimitus in regiam rediit;
cunique se paululum cum uxore et liberis oblectasset, rursum se ad rem
pubiicam gubernandam contulit.
Anno qiii hunc proxime subsecutus est, cum Manichaei duce Chry-
sochire magno ciira exercitu in Romanorum dicionem impressionem fe-
cissent eamque depraedarentur , imperator de more contra hunc mittit
scholarum principem. is universum secum ducens Romanum exercitura,
cum de summa rerura praelio decertare non auderet, aliquamdiu inter-
vallo interposito hostem insequitur, et obstat ne hinc inde excurrere ac
Ceorg. Cedrenua tom» IL 14
 210 GEORGn CEDRENI
uStwg Siaa'/Mvu.od-ai. ojg ovv ra f.iiv SqiZv t« de unQaxroJv b
paQ§uQog ijSi] y.al rrjg TTQog ru olyoi tnuvodov ifttjLivi]ro xui fnric
"ktlag ov/v)]g vniargeif/tv, u dofitaTixog rdtv a/oXwv dvo rcov otqu-
Tt]ycov ucfOJQiot , rov rt rov XuQoiavov xul Tor ru)vl.4Qf.itviuxiov,
f.itTU rijg ntQi uvtov dvvufitwg txuarov ovfinuQOfiuQTtTv rio Xqv- 5
co/tiQi ci/Qi rov Xtyofitvov BudvQQvuxog, xuxtT&tv ti fttv tnu-
q)7]ati, (fr]ai , xuru riov '^Pcoftuixojv oqicov aTQurov, d'^Xudta&ui
P 572 avrcS t« ntQi tovtov, tl de olxudt ufitruorQtnri ^udiotiev, tcxauv-
Tttg TovTOv uvd^ig tnaveXd-tiv nQog avrov. tantQug ovv xaraXa-
^ovat]g, xul rov ^uqjSuqixov orQurtvfturog ytyovorog xuru tovIO
Bud^vQQvuxa uvXiaufitvov rt xuru ttjv rov OQOvg vncoQtiuv, rcJov

Jf tiQrjfitvcov orQUTi]ycJuv xuraa/ovrcov ru tovtov fttrtcaQortQa xa\

10 fitlXov unoaxonovvTcav, tfininrei rig tQig ntQi nQCorticov xott

afitX)M roTg rcjov Svo &efiuTO)v oTQUTUoTatg ' ot fttv yuQ rov Xuq-
Giavov tuvroTg ivioruvro ru rijg avSQiag uQfiol^tiv nQCortTa, tfi-iS
nukiv St tuvroTg ol IdQfieviaxoi. log ovv tnl nXtTorov i/cvQH ru
rr]g (piXoviixiug xai nQog ro fitycxluvyov txdreQU tQQtne rcJov ra-
YficxTO)v, ivruvd^u Si] Xtytrui nuQu rivog lt/&T]vui. rov rcov IdQfit-

B viuxcjov avarrjfiurog cxjg 'ivu ri fiurr^v to avaTQaricorai unQtncog

d-Quovv6fii9 u , t^ov roTg tQyoig uvufiq)ia^r]Tr]rov uQtTi]V inidti'iu-2.0
cd^ui; 01 noXtftioi yuQ ov fiuxQcxv, xui t"itaTiv inl rcJov tQyojv cpu-

vr]vui rovg uQtartTg. Torj Toiovrovg roivvv Xoyovg ditvcortod^tvrtg

01 OTQuri^yoi xul rr]V nQog uvSQiuv 0Qfir]V xuTUvor^auvTtg rov laov,
xuTUfiud-ovrtg Si xul rrjV uno rov ronov ^or^d^tiuv, ori -i'^ vntQ-
St^icov fitkXovoiv inirid-tod-ai roTg noltftioig iv xoiXco xeifiivoig25

palando per loca dispergi auderet. sed ubi barbarus quaedam agens,
- partim propositi impos domum redire intendit ac copiosa cum praeda
iter illud inivit, domesticus scholarum duobus ducibus, quorum unus
Charsianis alter Armeniacis praeerat, praecipit ut cum iis quas duce-
bant cohortibus Chrysochirem usque ad Bathyrrhyacem pone sequantur,
et si quidem is inde in Romanos agros ac fines emittat militem, sibi id
significent, sin ab eo loco recta domum versus proficiscatur, ipso omisso
ad se revertantur, sub vesperam cum ad dictum locum (nomen est loco
ab altis inditum crepidinibus) barbari in radice montis consedissent, in-
ter milites Romanorum, qui superiores montis partes occupaverant, de
virtutis praestantia certaraen incidit, utroque exercitu sibi primas forti-
tudinis arrogante. augescente contentione, et utroque exercitu ad maio-
rem prolabente iactantiam, quendam ex Armeniacis ferunt dixisse "quor-
sum attinet, commilitones, tam indecenter ferocire? cum liceat factis
virtutem testatam reddere, hostibus in proximo versantibus, reque ipsa
detur demonstrare qui virtute sint primi." ea verba cum ad aures du-
cum pervenissent, et alacritatem militum ad pugnam intelligerent, nec
non ipsius loci opportunitatem sentirent sibi ad victoriam momentum
 HISTORIARUM COIVIPENDIUM. 211

ro7i(i} , ityfi SiaiQovoi t?]v dvvafinu xal to /iuv fxxQirov Tuvrrjg

u/Qig t£,ay.oaio}v f.iiz^ avTOjv yt xoJv aTQarrjycov nQoafiaXiTv ixqi&i]
T(p T(uv ^aQ(i(xQiov GTQarot' To di lomov y.at {vaQid-/.irjrov rijg

Pa>f.iaiyijg OTQartug tig doxr^aiv nXr^d^ovg uvrov nov axevdauvng

5 nQog T« fiiricoQu tarr^auv, avvd-rifta Sovrtg tV oruv ovrot nQoa- C
^(xXcoai Totg t/d-QoTg, xuxtTvot avv u).uXuyfi(xi fityiarto xui auX--
niy^iv ixnXi^xTix^v /?o^v uvuQQr/^coat , avvenij/ovvrcov xal t&v
Iqhov, xa\ ovr(og ucpavojg ^tu rijg vvxrog Tfj arQuronnhia twv
e/d^Q(ov nXrjatdi^^oGt. xal rotovrov dodivrog avvd rjfiurog , ovnco
lOrov ijXiov Tug uxQ(OQtiag uvy(Ji,'C,ovrog , fiojj artjSaQu nataviauvTig
xui To "aruvQog vtvixrixt" avfi^oi^oavrtg fntrid-tvrai roTg i/d^QoTg,
Gvvt7iaXu\u^6vr(ov uno rov oQovg xai riov XoinuJv. tvd^vg ovv ol

fidQ^UQOi T(p uveXnioTCo xuTanXuyivrig , xu\ firire cvarrjvui f.iijre

To intbv nXTj&og oaov fori "ku^ovxtg xuiqov idtTv, fitir^ uXXo ri

15 acoriiQiOv tuvroTg ix rov nuQa/Qfifta jSovXivaaod^ui , coQfitjaav
nQog (fvyrjv. tujv ovv diuxovrcov '^Pcofiuicov xai rovg firj ovvovrug D
entfiocofiivcov OTQarriyovg xa\ ra ruyfiura xai tov tcov o/oXiov
aqriyovftivov, xad^dntQ uvroTg ovvtriruxTO , xul tcov cftvyovrcov
eig nXtiova ovveXuvvofiivcov (poftov xa\ raQa/rjV, ovvi^rj fii/Qi
SOfctXicov TQtuxovra yiviod-ui ti)v dico'§iv xu\ rbv fieru^v /coqov unti-

QOig xuruorQCod-Tjvai vtxQoTg.

Tort dij xai o uvrxtdijg XQvoo/tiQ avv oXiyoig (pevyayv tcov
ftiT* avTov, inti xaradiioxtiv eyva) 'PcofiuTov Tiva UovXddriV t^v

12 avvmaXalix^dvTiov C 23 kut'?
hand leve afferre, quod e snblitni loco in hostes erant impetnm daturi,
qui in valle castra habebant, exercitum omnem in duas dividunt partes,
ita ut selecti ad sexcentos milltes cum ipsis ductoribus in hostem irrue-
rent, reliqui numero non multi in sublimi starent, simulata multitudine;
itaque rem componunt, ut cum iili hostem adorirentur, iliico hi niaximo
cum plausu et tubis canentibus terribilem ederent vociferationem , re-
boantibus simul montibus. his ita compositis, occulte per noctem, ante-
quam sol summa montium illustraret, ad castra hostium perveniunt, ma-
gnaque voce paeanem cantantes , et "vicit crux" conclamantes , aggre-
diuntur hostem, simul reliquis de monte militarem conclamationera eden-
tibus. at barbari subito re insperata perterreri, et neque inter se coire,
neque contemplandae irruentium hostium multitudinis tempus habere,
neque omnino quicquam salutare ex tempore consulere posse, sed fugae
se dare. eos Romani insequi, et absentes simul legiones earumque du-
ces accersere, cumque his domesticum scholarum, sicuti fuerat praece-
ptum. aucto fugientium pavore ac tumultu, Romani eos usque ad tri-
gesimum miliare insequuntur , spatium intermedium innumeris hostium
cadaveribus consternentes.
Tunc etiam impudens ille Chrysochir cum paucis suorum fugiens,
cam instare sibi videret Puladem quendam c Romanis, quem ipsc olim
 212 GEORGH CEDRENI
TiQOGTjyoQiav, of alyf.iaXMXov VXa^t noze xazu ttjv TitfQiy.ip y.ai

diu uortiGfwv y.al /uqitu ovv^&i] h/s yui yvivQif.iov, d^fuouf.ievog

P 673 avTOv y.ui yvwQiGag, tmoxQUffiig "t/ (Tot" (prjolv , "w ad-Xis

JlovXud)] , dienQu^ufiTiv y.uy.ov, oxi fie ovto) yaxaSiioy.eig fiuvuo-

JctJf tnid-vfuov uveXtTv;" 6 6e ovvTOficog vno^M/jcov, "toij^ eviQye-5

GioHv OQV, nuxQtov, TTjV ufxoi^ijv^^ icpt] ^ unodovvui ooi y.uxu xi]V

nuQOvouv i]filQUV nenoid^wg tlfti xio ^fw." o fiiv ovv nQoijn oiu

Tig ift^Qovxr^Tog y.ui ^t^Xufifiivog Tug (fQevug, h di icpeinero fiex^

iVToXf.dug veaviXTJg. Tug)Q(o di ^ud-eiu b duoxofievog ivTV/cov,

y.ui vntQni]dijo(/.i tuvti]v to»' "nnov fii] ovy/tOQwv, (jdXXexui y.uTO- 10

niv nuQu Tov JlovXcxdov (pduouvTog xovtoH y.uTu xrjg nXtVQug. y.ul

o fiiv tvdicog neQidivi]d-etg t(5 aXyrjftuTi y.aTeQQvrj tov "nnov , tcov

di ovv uvTCp Tig {/J tuy.ovix^i^g tovxco 7]V to incowfiov) tov 'innov

B Qiifjo^ luvTOV inifiiXtiug -rj^^iov t^v ntcovTU, Totg Tt oiy.tioig yo-

vuoi Ti]v ixtivov y.icpuXi]v imd-tig xul to avfi^uv odvQOfitvog, Iv 15

TOOovTCp di nQooyivovTui tco IIovX(ji.dr] xal tTtQoi , y.ul xad^aXXo-

(.itvoi ix xtov ^inncov xi]V xov XQvoo/tiQog unoxifivovoi m(paXi]V
ijdr] &avuxcovxog y.ul iy.Xtfinuvovxog. deofiovoi Si y.ui xov /liuy.o-
viT^r]v xui ToTg uXXoig al/fiaXcoTOtg GvyxuTuXiyovoiv. evd^vg ovv
evuyyiXtu nQog tov jSuatXta iy.nif.inovTat , fitd-^ cov i^v xai i] tovSO
XQvoo/tiQog y.e(puXi]. ntoovTog ovv tov XQvoo/ttQog ovvunt-
l.iuQuvd-1] naaa i] uvdovoa Tr]g Tt(pQty.r]g tvavdQia. xul t« fiiv
xuTu xi]V Ti(pQty.i]v xotovxov to/t xo TtXog, y.ui wqu fitit t] inl
iv

C iJ.ttC,ov So^r]g uQ&eiaa vipog xaJv Hlavt/aicov nXijd-vg waa xunvbg

SitXvd^i].

ll KOVTcij om C 13 riv om C 19 dsaficoTaig C

in bello apud Tephricam ceperat noturaque et familiarera habuerat,
agnoscens hominem et ad eum conversus 'quid" ait, "miser Pulades,
"
mali tibi feci , quod me tara furiose persequerls , interficere cupiens ?
eui breviter Pulades "deo" inquit "confido , hac die me tibi pro tuis
meritis gratiam relaturum." pergit exinde Chrysochir attonitus ac vae-
cors, audacter insequente Pulade, donec ad altam fossam perventum est.
eam cum transilire equum Chrysochir iion pateretur, conto latus a Pu-
lade propere ictus doloris impatientia ab equo delabitur. aderat quidara
Diaconitzes nomine. is statim a suo desiliens equo Chrysochirem cu-
randum suscipit, caputque suis genibus imponens casum hunc deplorat.
interim Puladem alii socii assequuntur, et ab equis desilientes Chryso-
chiri iam deficienti atque moribundo caput amputant, Diaconitzem et
reliquos vinciunt interque captivos statuunt. statim rei feliciter gestae
nuntius ad imperatorem una cum capite Chrysochiris mittitur. atquo
hoc ita interfecto simul omnis Tephricae vigor atque robur elanguit.
hunc ergo finem habuit Tephricana res, et ad summam elata gloriam
Manichaeoruffl multitudo unius horae spatio in fumum abiit.
 HISTOIUARUM COMPENDIUM. 213

^lyraTtov Si rov naxQtaQ/ov rrjv naQovauv (.iira7J}M^a[.iivov

Uotp', unidioy.tv av&ig rrjv txiikr^oiav (DmxIco o fiuaiXtvg» y.aru

rnvTOv Toy y.aiQov iniiSovlri firjvvirui rip [iuoiXii nuQu rivog rcov
GVV(0/.lOrO)V, i^UQ/OV i/QVOU TOV nUXQiytOV Po)f.lUVOV TOV KovQ^
5 y.ovuv. y.ul J?) avXXi](p0^tvriOv roiv intfiovXivauvriov b [A.tv liovq-
y.ovug inriQcddrj rovg cxp&uXfiovg , ol di Xotnoi rvqd^tvxtg y.a\ xa-
Qivxtg i^coQiad^r^auv. b uvxog ^uaiXtvg yul rb udovXov (pQOvQiov
vnb ^uQuxriVujv yuxi/ofitvov uvixxrjauro. nQOatd^txo d'i avrio
y.ui rb IVltXovog, y.ul dtanorrjv rbv ^uaiXta uv7]yoQtvtv. t^tnoQ- D
10 drjat di xul rrjv riov Muvi/uicov firiXQonoXiv rrjv liufiitav di^
tuvxov.
^'EuQog di rjSt] Xufinovxog , rbv nQta^vrtQOv riov vitov ifXr]-

(fibg Koovaxuvxivov iy.axQuxtvti xuxa ^vQiug. y.ut rrjv nQog rtjj

IdQyuiio KuiauQfiuv rrjv nQcorr/V y.uruXu/iicbv rcov KunnuSoy.iJov,

15 iy.tTat rt uvXiaufttvog , rtjv fiiv uXXi]v nXrfd-vv raxriy.uig i'§in6vti

fitXtxuig, fioiQuv di rov arQurov unortfiibv xuxonxug tS,intfi\lJ(v,

uvxbg di y.uxoniv irftintxo. ol di nQOonxui xui nQoSQOfioi rug tQr]-

fiovg o£,icog SiudQUfiovxtg rpQOVQtov rb Xtyofitvov SvXoxuarQOv xal

rb trtQOv rb xuXovfitvov OvQoxaarQOv iS^tnoQdriauv, xul rovg
SOiroixovg rovrojv rjvdQunoSiaavro. icp^ oTg xarunXuyivrtg ol rb
rov 0aXaxQOv Xtyofitvov xuarQov oixovvrtg fxovai(og nQoat/coQi]-
Guv roTg '^Pcofiuioig. b di rov ^!Afi^Qcovog vlbg lAncx/SdtXt , b rrjg
jlvu^(XQQr]g ufir^Qug, tiog fiiv fiaxQuv untT/tv b ^aaiXtvg, §uq- p 574

1 dXXalotyLfvov C 10 Kcc§av C 18 ipiXoxaGTQOV C

20 inoiKovs P

Ceterum Ignatio patriarcha vita defuncto, imperator Photio episco-

patum reddidit. eo tempore ad imperatorem rclatum est de insidiis ipsi
a coniuratis quibusdam structis, principe facinoris patricio Romano, cui
cognomen Curcuas. index unus eorum fuit qui conspiraverant. com-
prehensi insidiatorcs, effossi Curcuae oculi: reliqui verberati et tonsi
relegati sunt. idem imperator etiam Lulum castellum a Sarracenis oc-
cupatum recepit. et Meluus castellum se ei dedidit, eumque pro domino
suo agnovit. Manichaeorum porro metropolin Cameiam ipse excidit.
Veris inltio, Basilius assumpto filio suo Constantino natu maximo
expedilionem in Syriam suscepit; occupataque Caesarea, quae ad Ar-
gaeum est prima Cappadociae urbs, stativa ibi habuit, cohortesque or-
dinum disciplina exercuit. aliquam deiiide partem exercitus speculatum
emisit, ipse subsequens. quos speculatum missos dixi, ii per solitudi-
nes sumnm celeritate profecti Xylocastruin et Phyrocastrum castella eva-
starunt, incolasquc captivos abduxerunt. qua re perterriti qui Phala-
crum casteilum tenebaut, ultro se Ronianis dediderunt. at Ainbronis
fiiius Abab4eles, Anazarbi ameras, quamdiu procul abfuit Basilius, bar-
 214 GEORGII CEDRENI

/SaQiXMg a&QaovviTO j ^Tiel S^riYyit,i, r(o rwv MeXirrjViuv atiqtfi

GVfif^u^ag ffvyfj njv f^iex^ avrov oont^Qiav InQayi-iaTwoaro. b de

fiaotXfvg rriv re Kaouf.iav f^enoQd-i^oe y.al rr^v KuQ^av rijv IAqSu-
7.UV T6 y.al rrjv ^EQrjftoovxtav, bni]vixa xal JSifiag iy.tivog b rov
TarjX , rag dvo/WQiug y.art/Mv rov TavQov y.ai t§ icfoSov rugS
ruiv '^Pco/.iaiwv )iVfiaiv6/.ievog ioyaridg, nQog rbv ftaoiXtu y.arirpvyf.

(.ifTu ruvru Tor ^Ovonviy.rrjV 7.fy6/Lifvov nOTU/iov y.ui rbv ^UQdov

diunfQuoag 6 fiaoiXivg fifra rov otqutov ijkd-fv flg Kovxovoov,
xul rug iy.ft ).6/fiug unoy.ud-UQug y.al rrjv ufturov fvnoQtvrov nt-
B noii]y.cbg rcov ivTuvda lo/cov iy.QUTi]Oe. nQog de ri]v KuDunoXiv 10
x«t TEuSaoiuv (fd-uoag, Svo^uroig de nfQirv/jbv xul unoxQrjfivotg
bSoTg, rovg vnb /fTQa nuQttfivd-ovfifvog nttf] y.ui ftuSr]v uvTog
nQOfnoQtvfTO rov otqutov. vneQpug Si ru orfvu rov Tuvqov rfj

rtQf.iuviy.fia nQooj3uXXfi. infl Si rb u.vd^torufifvov anav roTg

rti/toi ovvtxXtitro y.ul ovdf)g iroXfia n^bg /tTQug iXS-fTv, ru n^b 15
rT]g noXfCog xuXXi] y.tiQug y.a\ nvQi nuQuSovg nQog l4S(inuv nuQt-
yivfro rr]v noXiv, y.ui rwv ruvrrjg Si inoixcov fii] roXfKvvrcov iv
roTg vnaid-QOig Staycovil^to&ui ulX' tloco ovvtXu&ivTMv ret/cov, tm
C f'§a) rijg noXtcog Xifioufitvog y.ui unorfCfQcooug , ixnoXioQy.i]Oug Si
xal To noXi/vtov o riQOvra iy.dXovv, y.ui StuQnuoai i(pfig roTg20
orQuricoraig, rtXfvruTov avroTg nQoojSuXXei roTg rti/fot, xul nav-
roSanug nQOoicpfQf fii]/uvug, xui ivfQybg r]V iv rfj noXtoQxia,
iXnidug ov fity.Qug }'/o)v aiQrjotiv ri]V noXiv Siu rb rijg neQi avrbv
Svvufiecog ^UQog. tvQiLoTovg Si rovg tvSov tvQcbv xul aSicog t«

20 q)QovQtov C
barlce ferociens, ubi is appropinquavit , MeHtenonim turmae se immi-
scuit, cumque ea fugiendo saluti suae consuluit. Basilius Casamanem
Carbanem Ardalam Eremosycaeara excidit. atque tum ad eum con-
et
fugit Simas ille Taeli qui Tauri montis angustias insidens in Ro-
filius,
manorum fines solitus erat grassari. secundum haec imperator Onop-
nicten fluvium et Sardum traiecit cum exercitu, pervenitque ad Cucu-
sum, et saltibus ibi repurgatis invia loca itineribus commoda redegit, et
quae ibi erant insidiis apta loca in potestatem suam recepit. inde ad
Oallipolin et Padaseam profectus, cnm in transitu difficilia quaedam in-
cidisset praecipitia, suos consolatus pedes lento ingressu ante exercitum
ivit; superatisque Tauri angustiis ad Germaniciam accessit. cumque
hostes intra nuiros se continerent, nemoque manum conferre auderet,
suburbiis direptis atque incensis ad urbem Adapam venit. cumque hic et-
iam oppidani moenibus se tuerentur, quae extra urbem erant depraeda-
tus incendit; oppidulum cui nomen Geron expugnavit , militibusque di-
ripiendum tradidit. tandemque adhibitis machinis muros Adapae aggres-
sus oppngnationem undique acrem instituit: nam suarum copiarum ro-
bur in spem eum haud exiguam urbis potiundae adducebat. cum autem
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 215

nQOomnrovra (fiQOvrag , uvo/jjv tw noXifiro dovg tTivv&uviro riov

tvSov tfp' orco ninoid^ong , rrjg narqiSog uvriov tjStj i.itXlovat]g

nuQa).u/nftuviad^ai , oXiyov uvrov loyov notov/mvoi (fuivovrai*

nqog ov unty.Qivuro rig tojv ytQuirtQiov nXriQocfOQtav tayr^xivui ovy^

6vn6 oov noXtOQy.rjd-ijvai vvv ttjv nokiv, aXP/ v(f irtQOV rivbg nt- D
nQMfiivov tlvai ruvrrjV Xrjff&rivui xuru yivog aoi nQoarjXovTOg
(Kiovaruvrirog Tovr(o xo ovofiu), xui Stu rovro fii] y.uranh]rri-
ai)ui roTg nQoaninrovat. TOti dt tov v\ov iniSiit,avrog z«£ 0)g
luoraruvrirog xuXtTrai tlnovrog, ov rovrov b t^rjyovfitvog tXtyiv
10 tirui Tov K(jovaruvrTvov og avrcov f.iiXXtt noiijaui rrjv noiuv avu-
ararov, aWov Si riva fitru /qovov ov/vbv xal rcov dnoyovcov rwv
a(ov. iff^ oTg b /3uai).tvg OQyiad-tig , xul tQyoig i^tXiy^ui ^ovXr^-
Otig xjJtvSog rijv nQooQijatv, avvTOvcortQOV rjnnro rijg noXioQxiug,
(tig Si nuvrcov novovvrcov fir] nQo^uivovaav tcoQu ttjv anovS^^v,
15 intyiviro Si XQvog d/.i-^/avov, rovg tv vnaid-Qoj offoSQOjg Xvfiai-

vofitvov, tXvat rrjv noXtOQxiav. iv Si t(o vnoarQiffttv rb noXv P 575

Tcov ai/jiaXc6rcov Stik rb §(XQog '^iffti y.tXtvaug dno(fOQriKta&ut,
rfjg nQog Ttjv ^aaiktvovaav it/iro, noXv Siog ToTg ix rijg ^!AyaQ

y.ara)uno)V. nQoaSoxijoag Si ini&rjata&ai avroTg xarvi, tk anvu,

^Xo/ovg iv ToTg intxuiQOtg dfftlg noXXovg tcxjv iXXo/covrcov it,c6-

yQr^ot. nQbg untQ l.4^SfXof(ikiQ b rov ronov xutuq/cov dnttQrj-

y.cog, nQiaftttg iy.nif.(\pug dStiag xul tiQi]V7]g iSfTro Tv/tTv' ov ttjv
Sir^aiv St^ufitvog b ^uoiXivg avfifcu/ov avrbv rb dnb rovSt to/€

3 dXmvat C 20 Xqxoiq fitv rois C iXXox. ] iTtiKaiQcov C

videret obsessos fortiter et impavide oppugnationem ferre, faotis indu-
tiis eos percontatus est cuinam rei fidentes , patriae imminente exitio,
tam securis essent animis. respondit quidam de senioribus certos se
esse urbem non ab ipso in praesentia, sed ab alio quodam genus ad
ipsum refcrente, nomine Constantino, expugnatum iri ; itaque se non
terreri hac oppugnatlone. cumque Basilius filium iis suum demonstras-
sct, atque hunc Constantinum vocari dixisset, non hunc esse illum Con-
stantinum collocutor iste respondit, urbis huius eversorem, sed alium
quendam fore multo post tempore, ex posteritate Basilii. ira comniotus
ob haec imperator, falsumque esse hoc vaticinium re ipsa ostendere
cupiens, maiori quam antea vi oppugnationi incubuit: sed cum defati-
gantibus se omnibus nihil effici videret, simulque gelu ingens obortum
snb dio versautes affligeret, obsidionem solvit domumque versus suos
abduxit. inter revertendum multitudinem captivorum, qnod oneri erat,
ferro obtruncari iussit. itaque levato exercitu iter ad urbem institntum
prosecntus est, magno Agarenis terrore incusso. quos cum insidias sibi
in angustiis structuros praesagiisset, suis militibus ad opportuna loca
dimissis insidiatorum muUos vlvos cepit. quibus rebus Abdelomeleri,
qui iis locis praeerat, animus ita est fractus ut missis legatis vcniam
paccmque petiverit. assensitqus imperator, et hunc deinde spoutancuni
 216 GEORGII CEDRENI

xaTU rcov ofiofvXcov i&elovTr^v. IxiXd-tv rov lAQyaTov Siti.d^(uv,

TCQog KaiGUQeiav yi.v6f.uvog tn rt Kohoveiag y.ui 3Ieao7ioTa/.iiag

inivr/Aovg uyyeXiug t8eS,uT0 , y.of.aod^trrtov avrco ^McpvQMv y.ul

B alxfiaXioTO)v noXlcuv Kovqtcjjv xe xul SaQaxrjvcjov, ovg unuvrag

r.(v '^icpei untoy.evd(JUTO ' 1]V yuQ nQoy.UTantnh]Gfievov ro otqcx-S
Ttvfia KacfVQCOv ano rt ^VQiug xul Ttq^Qty.rjg, y.ul ovy. tftovltTO
xal rovTOvg tyjiv dvo/Qr^oTov nuQuxoXovdi]fia. iv Blrjdaico di
ytvofitvog, xul rifiug diuvtifiug roTg uQtOTtvoi , y.at nQog nuQu-
/jtfiaoiav iy.nefiipug, avTog tvL^cavog nQog rijv jjuoiXtvovouv tcpd-u-
at, yai y.uru rb tiwd-bg diit rov nuTQtuQ/ov rbv rr^g viy.Tjg idt- 10
^aro aTtfpavov y.ul naQa rov nXrjd-ovg Tug intviy.iovg coddg.
"HSt] di rijg Tt(fQty.r]g unoftuQuvd^tior^g rj rcjov TuQOtrcov
lO/vg &u).Xttv y.ai uvS^uvtodai T^Q/tTO, y.ul nuXiv dnb rovTcov at
C rcJov ^PcofiuCy.cJov oQicov io/UTiul dttvwg inttL,ovxo. y.ud-" 0)v lAv-
dQtug iy.eTvog o OTQUTrj7.diTi]g b iy. ^y.vd-cov noXldxtg i^vdQiouTO, 15
xal nollovg tcjov tig nQOvofirjv iy.TQt/ovTCOv uvfiQei xul ai/fiuXcjo-

rovg iXufi^uvev' ov b /SaotXtvg nuTQtxioTi^Ti rt iTifii]oe y.ul tig ri]V

UQ/t]v TCJov o/oXcov nQO^i^uL,ti. rort Si] fiuXXov b l4vd'Qiag unb

/ittil^ovog t^ovoiug rt y.ui SvvufitMg ificpuvioi fiu/utg noXX<xy.tg uQog
re Torg unb MtXtrrjvrjg y.ui rovg dnb Tuqoov nuQeTu^uTO y.ul vevi- 20
xi]y.e. xai nore fieTCf. cpQvuyftaTog yQUftfiuTu nifiipuvTog rcxj ^v-
SQeci. rov dfitjQtvovTog rijg Tuqoov , fiXuorpi]fiiug dvunXta , Sr]-
Tiovvra ug TJw ti at b rr^g MuQiag uxptXi^ati vlbg xal 7] tovtov
7 fn]dcc£l<o C 16 i^xntt.l<6Ttvtv C 22 xai §X. avunXtca C
contra eius gentiles socium habuit. inde per Argaeum profectus ad
Caesaream venit, ibique et ex Colonia et ex Mesopotaraia nuntios rei
feliciter gestae accepit, allatis simul spoliis ac multis captivis Curtis at-
que Sarracenis , quos omnes gladio occidi iussit nam exercitus iam :

ante spoiiis onustus erat Syriacis atque Tephricanis, et nolebat impe-

rator captivorum inutilcra secum trahere catervam. ut ad Medaeum per-
venit, praemia iis quorum virtus in bello fuerat eximia divisit; miiiti-
busque hiematum dimissis , ipse expedito cum comitatu Cpolin rediit,
ibique de more victoriae coronam a patriarcha accepit, et populus ,ei
cantilenis gratulatus est.
Tephrica hoc modo abolita, Tarsensium vires florere ac invalescere
coeperunt, rursumqne ab his Romanorum fines graviter infestari. con-
tra hos Andreas Scytha saepenumero rem fortiter gessit, multosque eo-
rum qui praedatuiu excurrebant interfecit aut cepit; itaque eum impe-
rator patricia dignitate cohonestatum scholis praefecit. atque Andreas
nactus maiorem iam potestatem, viribusque auctus, iustis praeliis ali-
quoties cum Melitenis ac Tarsensibus congressus victoriam reportavit.
misit aliquando Tarsi ameras superbas ad Andream literas, plenas con-
tumeliarum impiaruni. inter alia scripserat "experiar an tibi sit coni-
iRodaturus Mariae lilius eiusque mater, ubi meas copias adversus te
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 217

rsyovGU, orav i^tX&co xara aov f.iiru rijg niQi ii-ie dvvuf.img, rb D
^MiSoQOv YQafifiuTiov ovrog de'§ufievog ri] eizovi t^? d^eofirjXOQog

uney.()if.iuaev, einwv " ide U) fiijreQ rov Xoyov re xul d^eov , y.ul ov
ravrrjg vlog re xaJ ^fo?, oTa diveidiae xat etpQvu^uro y.uru aov
5y,ui rov oov neQiovoiov Xuov o ^uQ^uqog ovrog y.ul u)mC(.ov.''

ravxa dt einwv, uQug rug '^Pcof.iuiy.ug Svvufieig eni]ei xuru Tuq-

aov. y.u\ drj xuta rb Hoduvdbv yevofievog xuxeT roTg evavrioig

avftfii^ug rQtnerui cpovco noXhT) rb rtuv ^uq^cxqcov nXijd-og, nQo-

rtQov uvTOv neaovTog rov ufiTjQu' oliyoi dt rtveg fioytg nQog
10 TuQobv unoaaii^ovTui. duxjjug de rovg oly.eiovg, xul rovg noXa-
fiiovg eig tva xcJoQOv avvayuycov, xul fieyav noirioufievog y.oXiovbv P 576
eig OTrjXr/V xal rcng fiertneiru , nQbg ru oiy.eTu vneaxQexfje fiera

TiucfVQCOv y.al ui/fiuXcooiug noXXijg. tyQuipe de xul rc'6 ^uotXeT

drjXonotTjOug rijv vixr/V. ota de cptXeT noteiv o cf&ovog, dta/ScxX-
15 Xovatv 01 novr^Qol rbv uvSqu nQog jjuatXtu, xut QcStov ol xuru-
a/Hv Xtyovreg rijv Tuqoov, 6 di fieXXi]aet xui Qctd^v fiici, nQoiy/.uro

rbv xutQov. vcp^ cLv noXXuxtg Xeyoftevcov avaneiod-elg o f.^uatXevg

nuQuXvei rijg uQ/ijg rbv uvSqu, xul uvt^ ixeivov nQO^uXXtrut rbv
^TvnetcoTrjV Xeyofievov, rr\v re Tuqoov e^eXtTv vnia/vovfievov xul

20 tiXXa noXXu cpQvuTTOfievov. og avrixa nuQuXu^oJv rug Svvcxfietg

ijye xara Tuqoov, fir^dev aTQarrjyty.bv ivvorjoug fii]de ev^ovXiug
inu^tov. nXr/oiov di yevofievog ri]g Tuqoov uvXi%£tui xutcx rtva B
ronov og Xqvoo^ovXXov Xiyerai, fiijTe rdcfQov cx'^i6Xoyov firjTS

9 avtm C 11 fiiya C
ednxero." eara epistolam Andreas imaglni deiparae snspendit, ita fatus
"verbi ac dei genitrix , tuque deus eius fili , vide ut conviciatus est et
qnam insolenter infremuit iactahundus ille barbarus contra te et pecu-
liarem tuum populum." statim deinde exercitum suum ad Tarsum duxit.
cumque ad locum cui Podando nomen est vcnisset, in adversos hostes
incidit, pugnaque conserta ingentem eorum stragem edidit, in primis
ipso etiam amera interfecto, paucisque fuga Tarsum elapsis. ibi tum
suos humavit, et cadaveribus hostium in unum congestis acervum ma-
gnum tumulum ac columnam excitavit ad victoriae memoriam ; atque ad
sua reversus multis cum captivis et ampla praeda, imperatorem per lite-
ras de re gesta certiorem reddidit. hic suum tenuit morem invidia
inventique maiigni homines, qui Andream apud Basilium criminarentur,
facile ei fuisse dicentes Tarso potiri, nisi ob ignaviam cunctando occa-
sionem perdidisset. atque his calumniis crcbro inculcatis persuasum est
imperatori ut imperium abrogaret Andreae. in eius locum suffecit Sty-
peiotam, stalim se Tarsum occupaturum aliaque multa ferociter iactan-
tem. is ergo Stypciota confestim exercitum ad Tarsum ducit, nulla
prorsus imperatoria calliditate, nullo usus consilio ; cumque Tarso ap-
propinquasset, castra eo loco qui Chrysobulium dicitur ponit, neque
 218 GEORGII CEDRENI

oTQaronfSeiav oyvQav nQoaTrjauf.i£vog. ov xaTavorjrravTfg ot Taq-

ong uf^iflojg SiayM[.avov iniTid-fVTai tovtm vvyabg OTQUTr^YtjfiuTi
/Qiioufievot TOtovTO). o^uyavSQovvTfg yuQ ol joiovTot fx Trjg nQog
IdvdQtav i]TTi]g y.ut f.irj oVrf? uE,i6i.iuyoi nQog nuQUTu'§iv, "nnovg
ovvuyuyovTfg ovyvovg y.ui ^VQoug ^?/0«f t^uxpuvTfg unb tmv In- 5
nfio)v ovQciv , v(p^ fv nuQuyytXfiu y.uTU noXXa xov '^PMfiuixov
CTQUTOntdov tnarpiuoi fitQi], oniod-fv df uvToi TuTg oulniy^t xal
ToTg TVfinuvoig inidovni]OuvTfg fiioov tov /UQUxog yvftvoTg ToTg
'^/(ffoiv fiofnrjdi]aav. xuQuyr^g ovv ovfintoovor^g xfo rw»' '^Po)fiuiwv
C OTQUTfVftuTi, y.ai dfiXiu ovvTUQuyd-tvTMV ofiov y.a\ twv uvdQMviO
xut TMV 'innMv y.ui uXXrjXoig nfQininTovTMv, ovvt(ii] Tovg ^UQfiu-
Qovg y.QUTrjout y.ul (povov uneiQov unfQyuouad^ut xfjiiv 'Ptofiuicov,

%(Zv nXtioTCOv dvoxXftug ovfinaTOVfitvMv y.ui GVfinvtyofitv(x)v v(p^

tuvTMV. ovTM df naQuS()S,(og y.QaTi]auvT£g oi TuQOtTg y.ai rfjv 'Pco-

fiuiy.i]v loyvv y.uTayoijJuvTfg ^UQ^aQiy.oTg uXu7.uyfioTg inuiuvil^ov. 15

Kai TU ftfv nQog uvioyovTa r]Xtov ovTMg fi/f, tu di nQog
tontQuv unftoi XtS,(x)v o Xoyog. y.ai tovtcov ycxQ, bfioicog ToTg Xoi-

noTg , ini nXtov UfifXrj&tvTWv ini Tijg ^aotXtiug Tov 3'Iiyur]X, y.ui

D n(ioi]g oyfdbv ooi] Tfj ^uotXfiu 'PMfiai(Ov dvijxfi TTuXiug , y.ui tcov

nXtioTcov Trjg ^iy.tXiug vnb Trlg twv KuQyi]doviMv dvv^xfifMg y.uTu- 20

noXtfii]d^tior]g y.ui vno^fOQOv ToTg ^uQ^dQOtg yivofitvrjg , tTi di xui
T(ov iv Tlavvovia y.ai /luXftuTiu y.ui tcov intxftvu tovtmv Stuxfi-
fitvMV 2itv&cov, Xqm^uxmv (pr]fii y.ui ^tQ^Mv xui Zu/Xov/Scov

3 yaQ ol roiovTOt. om C 21 ysysvr][isvr]S C 22 TLuiovia C

23 X(OQol^ei,x(ov C

fossa satis ea neque excubiis mmiiens. cuius incuriam cum observassent

Tarsenses, per noctem eum adoriuntur, tali commento usi. (|uia acce-
})ta ab Andrea clade ad exiguum redacti numerum pugnae sustinendae
pares non erant, nuiltis conduclis equis ab eorum candis sicca coria
suspendunt, simulque eos ad varias castrorum Romanorum partes dimit-
tunt: ipsi a tergo eorum , tubis ac tympanis sonitum edentes, strictis
cum gladiis in media castra insiliunt. orta proinde in exercitu Romano
trepidatione, et per tumultum viris equisque in se confuse incidentibus,
factum est ut barbari vincerent immensamque Romanorum caedem pera-
gerent, plerisque a suls inglorle obtritis atque sulFocatis. Tarsenses bac
inopinata potiti victoria, et conciso Romano exercitu, barbarica concla-
niatione et strepitu paeanem cecinerunt.
Hic tum status rerum in Oriente fuit. nunc res in Occidente ut
habuerint, exponemus. cum has quoque, perlnde ac cetera omnia, Mi-
cbaelus imperator neglexisset, omnis prope quae ad Romanuni pertine-
bat impei'ium Italia et pleraeque Siclliae partes a Cartbaginensibus de-
bellatae et tributariae barbaris factae erant. ad haec ScYthae qui iii ,

Paanonia Daliuatia ulterioribusquo denebant rejjionibus, Chrobatae in-

 HISTORIAIIUM COMPEKDIUM. 219

TfQftovvtuniov te xai KavaXnuv yal /^toxXrjrtaviJov y.al 'PevTuviov,

T?~g avty.aSiv '^Piof.iattov inty.QartiaQ uq^ijvtaGavrtov yai avrov6f.ifov

xu&eaTi]y.6rtov, ovvent&evro fieru rov xatQov xal ol utio Kuq/i]-

d6vog l^^YUQrjrot. xul uq/ovrag intGrijaaireg rov re 2oXdfxvov
6 xal ^uftav xui rov KaXtfovg, eftnetQia noXffitxfi Stufftqeiv fiefiuQ-
rvQi^fievovg rtov ofio(fvXtov , f$ xui rQtt/.xovru nlouov noXefitxcov P 577
xaru zJuXftUTiag gtoIov untareiXuv, vrp' ov dtutfOQOt noXtig ta-
AtoGuv /duXfiurwv, oiov r^re Bovrufiu , rj '^PtJoaa xul ru xtxroi Jt-
xuruQu. nQO/tOQovvTcov de xaru vovv rtov nQuyfturtav roTg Idyu-
10 Qijvoig, r^XOov xui vnb ttjv rov oXov ed^vovg ftrjTQonoXiv iyPuov-
Giov Xiyerai, xul ravri]v ini /qovov inoXt^Qxovv noXvv, ix&vfitog
rcov 1'vSov uytovttofiivtov. inei (V« /qovov ruXaintoQov fitvoi ol

'^Puovatot tig rug ia/urug avvrjXuvvovro unoQiug, niftnovai nQta-

fittg ig /SuGtXia vnb rijg dvuyxi]g arevo/ioQOvftevot, inufivvut
15 nuQUxuXovvrtg rotg xivdvvtvovatv vno/tiQiotg ytviadat rtJov uqvi]-
rtov rov XQiarov. fii]nto di rtov nQta^tcov (Atftxoftivcov Mi/ai^X
fiiv fiuGiXtvg O^vtjaxti, xaraXufi^uvovai di rbv BuaiXtiov ol B
nQta/^tvrui. aiv intfitXtog uxQoaadfievog xal oXog rov nud-ovg
yevofitvog , oroXov i'E,aQTvaufitvog vttiov txurbv xui uvSqu rovrotg
20 iniaTi'joug ifineiQiu xai avvtaet riov noXXtov dtu(fiQ0VTa rbv nu-
TQixtov Ntxijrav xui ^QovyyuQtov rwv nXcoififjov rbv rtjv intovv-
fiiuv ^£2oQV(fav, xuTu riov noXtftiwv ixnifinti. oi di rfj noXtoQxia
rov Paovaiov nQoafiivovrtg lAyuQtivol <)/« rtvcov uvrofioXtov fia-

6 KctXcpccg C doy.ovvTag C 8 §ovTOfia C 9 dfxaropa C

Qovv C 11 itiQ-vfioiv C 12 XQovoi C 14 ojg C
19 vrjav C 22 'OQvipttv P

quain, Servi Zachlubi Terbunlotae Canalltae Diocletiani atque Rentani,

Romani imperii, cui antiquitus suberant, iugo excusso in libertatem
sese asseruerant. quos capta occasione adorti Carthaginenses Agareni,
creatisque ducibus Soidano Saba et Calphuso , qui inter gentiles peri-
tiae bellicae primas absque controversia tenebant, classe armata navium
36 emissa, multas Dalmatiae urbes ceperunt, inque his Butamam Rosam
et Decatarani inferiorem. ita prospere snccedentibus rebus Agareni
Ragusium quoque totius gentis caput aggressi longo tempore obsede-
rnnt, fortiter urbem defendentibus qui intus erant. hi cum aerumnis
diu toieratis tandcm in extremo essent constituti dij^crimine, necessitate
nrgente legitos ad imperatorem mittunt, petentes sibi subveniri , ne iii
potestatem hostium Christum diffitentium redigantur. antcquam legati
venireut, iam Michacli obitu imperium Romanuni Basilius occupaverat,
is legatos attente audivit, totusque eorum miseratione concitus classem
100 navium comparat, eamque duce Niceta patricio et drungario rei
navalis, cognomine Orypha, peritia ac prudcntia singnlari viro, in bar-
baros emittit. Agarenl , quos in obsidenda urbe perseverassc diximus,
cum ex transfugis cognovissent Ragusinorum ad irapcratorem legatos
 220 GEORGH CEDRENI
^ovTig T7p' TiQog Tov /3aaiXia twv ^Paovauov nQfofjdav, unsyvio-
y.oTeg d^ y.a\ tijv GvrTOf.iov clXtoaiv, tovto <5f y.ai rrjv ia ^uotXicog

cfofj)]9-i)'Teg acpi^tad-ai /nilXovaav /^oriO-fiav, Xvovoi ri]v noXioo-

C y.iuv, y.ara ds rijV ^lxaXlav, i) vvv jLayyo^uQbia (x}v6f.iaaTai, dta-:

neQaaavTeg rb y.aoTQov TTJg BctQecog e^enoQd-riOav y.ai avTod-i xa- 5

r(xay.i]vc6aavTeg , y.al roTg eyyitovai x«S-* tyaoxriv entridi/^ievoi y.al

aei Tt nQOoXttf.i^avovTeg , naaav rrjv ytayyo^aQSiuv uxQt xal uv-

Tijg rijg nore f.ieyaXodo'§ov '^Ptof.trjg eyQdTrjOUV.
Tb de yevofievov ev ZlaXf.iaTia nuQu ri]g 'Pcaf.iuiy.ijg eniy.ov-

qiag y.a\ ru nQOf.ivi]fiovev&ivra yivt] rcjov 2xvd-cji)v d-euaufteva , o'i 10

re Xqco^utoi y.a\ 2iQ^oi xu\ ol Xotnoi , nQia^ttg nQog fiuotXia
ariXXovatv ui-tovvreg ^evyXr] rijg '^Pcofiuiy.ijg e^ovaiug vnetaeXd^etv
D (x)v Mg evXoyov rijg dtriaecjog enuxovaug b ^aaiXevg (fnXavd-Qconoog

avTOvg nQoaeStS,uTO , y.u\ nuvTeg rf] '^Pcoftuiy.fj enuvi]X9-ov aQ/f],

de^dfievot uQyovrug rcov ol/.eicov xa\ bfiorpvXcov. rcov de neQtxa&rj- 15

(.livcav ldyuQr]vcJov rb '^Paovoiov tri ntQi rijv ^lraXiav SiuTQeyov-
rcov xai ovveywg xuTUTQt^ovTiov uvTijv , (pQOvri^cov b ^aaiXevg

bncog rovTovg dnooxevdorjrui , enti tyivcooxt fii] u^tofiuyov tlvai

rbv f.itTU roij 'iloQvcpa oroXov, nQog JoXXyov rbv Qrjya 0Qayyiag
y.ut rbv ndnuv^^Pcoftrjg dtanQeo^evtrui , ovvtnixovQijoat raig euv-20
rov Svvdfitaiv il^aiTwv xu\ fitru rovrcov xaru rcov ud^icov ovfi-
nuQUTU^uod^ui , xui r(jt,g bXiyco nQooB^ev fivrjfiovevd-eioug ycoQug
rcov ^d^Xu^}]vcdv xeXtvaag ovvtniXa^io&ui rov tQyov xa\ to^j tou

11 xQo^dTot C 19 'OQvcpa P SqIoIxqv C

ivisse,de urbe cito expugnanda desperantes et auxilia missurum ei im-

peratorem metuentes, obsidionem solvunt, et ad Italiae eam partem quae
Longobardia hodie dicitur navigantes Barln castrum occupant, ibique
consident. inde paulatiin proxima quaeque aggressi et potiti, nniver-
sam Longobardiam, et aliquando quidquid ad ipsam usque Romam olim
gloriosissimam interest regionis, obtinuerunt.

At Chrobati Servi reliqnaeque Scythicae quas supra nominavimus

gentes, cum vidissent quomodo missis a Romano imperatore auxiliis res
in Dalmatia acta esset, missis ad eum legatis petunt rursus sub iugnm
Romanae potestatis se recipi. quorum honestam iudicans petitionem
Basilius huiiianiter assensit. ita istae gentes omnes sub imperiiim Ro-
manum redierunt, iisque praefecti ex ipsaruin corpore dati. cum autem
qui Ragusium obsederant Agareni adhuc per Italiam discursarent, eam-
que continentibus damnis attererent, Basilius de iis profligandis cogi-
tans, sentiensque classem Oryphae ad hoc conficiendum non satis ha-
bere virium, per legatos a Dolicho B'i-anciae rege et a papa Romano
contcndit ut sibi in excindendis impiis hostibus auxilia praebeant. Sla-
vinis quoque istis, quas paulo ante conunemoravimus, gentibus praeci-
 fflSTORlARUM COMPENDIUM. 221

^Paovaiov ohtjTOQag. wp of-iov nuvxcov yeyevr^fiivcDv xai i.uyuh]g

uO^oioOitar^g dvvu/iiecog, fnei y.ul o '^Pcofiuuov vuvuqyog enneiqut. P 578
GTQuzr^yiyfj exexoa/nrjTO , d-uTTOv tj Bcxqig aXiayexuu rov de ^oX-
durov y.ui xov vn^ avTOV luov tcZv y4yuQ7]V(Zv o uQ/cov OQuyyiug
6 uvuXuftofierog ul/j.iulcxiTOvg en^ ol/.ov uniiyaye. y.u\ rj /nev y.aTa

rTjV eaneQuv nQcorr] aTQureia rcZ Buaileico roiovrov neQug idi-

'6,UT0.

'0 de ^o^.ScAvog ai/jidiXcoTog , cvg eYQr^rai, nuQu rov Qriyog

Xriff&eig y.ul ev Kunvi] u/deig, enl dieriuv oh]V evdiUTQiipug ovde"

10 noxe nuQcx, rivog wcpd-T] yeXcJov. 6 6e ^/}$ rco y.arclicfa)Qov uvtov
yeXcJijvTU nenoii^y.oTi /Qvaiov doaiv y.UTenriyyeiXuTO. nQoa^yyeihv
ovv rig nore rio Q-}]yl yeXcvvTu rbv ^olddvov d^euauaOui, y.ui tov-
rov nuQei/ero {.lUQTVQug. ov y.aXeaag o Qrf^ rr]V /ieru^oXr]v rov B
yelcorog envvOuvero. b de '''^ u/iu^av^^ Cfrjal "x«T/Ja»v xul rovg
15ruvTi]g y.uruvor^aug rQO/ovg, nwg b /.lev runeivbg aiQerai o di
(.lerewQog raneivovrui, xal wg elxovu ruvrrfV Tjtftwv rijg uaTud-/ir^--
Tov y.u\ u(ie^uiov rwv uvOQclincov evSui/ioviug , eyeXuou , u/ia /lev
evdv/a]de\g nwg ecp' ovrwg u^e^uico nQuy/iUTi enuiQo/ied a , u/iu
de xul ovx udvvurov oh]de\g rb xui e/ie, waneQ ex /terecoQOv ye-
ZOyovora runeivov, ovrwg y.u\ ex rov /u/ieQnovg evSe/erut nuXiv
uQ&ijvui nQog rb /leyeOog." rovTov uxovaug b Qr/^ y.u\ evvoiuv
TCJov olxeiwv lujicuv, avverov re rbv uvSqu Xoyiocx/ievog Sid re rr^v
nQor^yr^au/iivrjV UQ/r^v xui rb yiJQug xui rb evrv/Jug re u/iu xu\ C

1 ^ovgCov C 3 GTQatrjyiTi^ ifinsiQia C covXdccv C

8 60vlddvog C 12 aovi.ddvov C 13 xsXsvaas C

pit, ac Ragusinls, ut institutnm suum iuvent. hoc modo conlunctis vlri-

bus ingens est contractus exercitus; cumque classis Romanae praefectus
peritia rei bcilicae polleret, niox capta est Baris. Soldanum, et qui sub
60 niilitabant Agarenos , Franciae rex captivos secum abduxit. hunc
exituni prima Basilii in Occidentem expeditio habuit.
Soldanus autcm a rege Franciae Capuam captivus abductus toto
biennio nunquam ridere visus est. itaque rex ei qui effusum Soldano
risum concitassct , aureum munus promisit. cum autem quidam regi
narraret vidisse se Soidanum ridentem, testemque rei produxisset, vo-
cavit ad se rex Soldanum, causamque mutationis quaesivit. ibi Solda-
nus "currum" inquit "contemplabar eiusque rotas, ut earum aliae par-
tes in imnm aliae in summum obvertercnlur; atque hanc ego incertae
inconstantlsque hominum felicitatis imaginem sentiens risi , cumque in
mentem mihi veniret quam instabili nos de re superbiremus, tum simul
etiam hoc fieri posse iudicans, ut quomodo ex summo infimus sum fa-
ctus, ita ex humili rursum loco ad prius attollar fastigium." his audi-
tis rex de suo quoque statu cogitans , Soldanumqne et ob gestum ante
imperiuffl et ob senectuteai ac utriusque fortunae perltiam Yirum iudi-
 222 GEORGII CEDRENI

SvGXV/lag miQu&ijvat , naQQi^oiag re ^uxtdidov avTtZ na\ avv~

SiaariatMg, v di doXtog lov xai navovoyog ^ii^/uvr^v Qanrtt yaia
Tov Q>iy6g, iJTig tov ^uiV Qrjya rijg Kanvrjg iduoS,iv, tuvTO) di Trjv
nQog xu olxtia vnooTQoqjtjv i/aQiGaTO. tUwg yuQ o xoiovxog utg
ai dvo ^lxaXty.ai noXttg avxat , iq xt Kanvri xai tj Btvt^tvdog , ov 5
nQO noXXov nQoaKTTjdtioai t(S Qj^yl ^t^alav ov (fvluTTOvoi vrjv

nQog avTov niOTtv, akX* ut\ r^v iXtvd^tQiuv (fuvxuC,ovTat, ovx

ayvoMv Si oxt xul Siu qjQovxiSog ioxt tm Qr^yi /; tovtmv ^tftuia
xul uo(fuXr}g y.uTuo/taig , nQoottot tm Qi]yi xai (frjolv "oQfZv ot
D dtu navTog, w ^uatXtv , ixtQtf.ivwvTa xul q)QOvxit,ovxa ntog uviO
UGcpaXcog xudt^tig xug 'Ixahxug xavxag noltig, tQ/o(.iat nQoaot-
C(jov §ovh]v. \'o9^i ovv, co ytvvatoxaxe , (xtg ovx ukXtog ooi ufit'
rdnxcoxog i] x(Jov noXtcov rovxcov xaxdo/tatg totxat , tl fii] rovg
nQOv/ovTug tovtcov tlg ru ijd^i] f.iETOtxiatig tmv 0Quyycov ' (fvott
yuQ To uxovoicog SovXov/.itvov uvTt/trut rijg iXtvd iQiug , xu\ xut- 15
QoH )M/3of.iivov ixQTqoott ro onovSu^ofitvQv.^^ rovToig rja9-iig roTg
Xoyoig qi]'§, xut XvoiTtltiv «vtw oti]&tig , iyvioxtt ovtco nottiv,
xloto\ roivvv i/uXxtvovTO xu\ Sea/.iu XtXrjS^orcog cog ini rtvt /otitt,
ra/a xuTtnttyovor]. ovrco Si rbv Qi]ya tv/.ii]/uvo)g b ^oXSdvog
uvSQunoSiaag nQoattat roTg t^dQ/oig rcov noXtrcov (xu\ yuQ Sr] xai 20
P 579 rovxoig avvi]S^i]g iytvtro xa\ ovvt/cog bfitXcov SttTtXti) xui (fi]a\

nQog uvTOvg uuoqqi^tov ri (^tvtyxiTv ^ovXofiat nQog vf.iug, St-

Sotxu Si firj txnvGTOv ytvofievov ifioi ze oXt^QOv xui vfuv xivSvvov

4 o TOtovros om C

cans sapientem, llbere postmodo secum congi"edi ac versari permisit. at

Soldanus, homo vafer et versutus, dolum regi tendit, quo eum Capua
expulit sibique ad suos reditum confecit. duas Italiae urbes, Capuam
ac Beueventum , sciebat nuper a rege subactas in fide eius constanter
non permanere, sed adliuc libertatem somniare: neque ignorabat de iis
certo tutoque retinendis regem esse solicitum. ergo regem compellans
video ' iaquit 'te assiduo meditari et curam impendere quomodo has
duas urbes certo retineas in tua potestate. ea de re eonsilium affero.
scias itaque non aliter tibi firmum in eas fore imperium quam si earum
principes in Franciam deportes. natura enim ita comparatum est ut qui
inviti serviunt, ii libertatem affectent, et quod cupiunt, ad id obtinen-
dum capto tempore erumpant." hunc sermonem rex gratum habuit,
esseque hoc in rem suam ratus statuit exsequi. itaque iam occulte com-
pedes aereae parabantur et vincula, veluti ad usus alios quosdam requi-
rerentur. at Soldanus hoc commento regem ludificatus, principes civium
(nam horum quoque familiaritatem ac crebram consuetudinem sibi para-
verat) aggressus habcre se arcanum ostendit, quod ipsis indicet, nisi
metuendum sibi eit ne ii eo evulgato iadici exitium] sibi periculura
 HISTORIARUxlI COMPENDIUai. 223

nQo'ievriai].^^ loHv 6i Sio/iiOGOif^itrwv {/f/nv&ijonv xai urtxcpogov

rrjQTfOUt To lalrjdtv, rbr ^ijyo'' i<fi] ftovXtodui nuvrag v/^iug nqoq

ri,v iuvrov /mquv rf^g Ofjuyylug oiSrjQodtOfiiovg ixntfixfjut, tog

ovx uXXcog ovor^g uvx(o uocfuXovg rijg roir vfertQOJv diaxQurrjOtcog

SnoXiwv. rtov di ivdotui^ovnov y.ul fii] ntoru ru ).ty6f.ttvu Tjyov-

fiiviov, fyjTovvriov Si autfiGrtQuv riov Xiyofitviov xuruXr/ifJtv, Xa-

^ofiivog rtvog riov uQ/6vrtov unijXdiv tig rovg /uXxttg , xui Sti-
QtvvuoO^ut nuQf/.tXtvtro rivuru fitr^ intruotiog /uXxiv6fiivu, inti B
di fiud^oi ori ulvottg itol y.ut nidut , inuveXd^iov nh]QO(poQiuv idi-

10 Sov roig uq/ovoiv tvroiy.cog rov uvSqu XuXtiv, xui t« XuXovfitva

uXTjd^ij rvy/uvitv y.ui ruig rjfitov otorijQtu noXiot. nXr^QotfOQr]-

&ivrtg ovv oi uQ/ovng y.ui avrtdQOi rcov Qrjdttatov noXttov rQonov

lt,rirovv ontog rbv Qtjya dfivviovTut. y.ui di) nQog xvvriyiotov iiiX-'

&6viog nori unoy.Xtiovat xur' uvrov rug nvXug xui ovy.iii avy/w-
15 Qotoiv uvTio TTjV tloodov. Si firidiv ix rov nuQU/QTJfiu dvvufit-

vog diunQdi-uad^ui nQog rrjV iuvrov vntvoarrjoe /toQuv, nQ^ottot

ovv rotg uq/ovoiv o 2o7vduvog ri^v /uqiv rijg firjVvottog unuirtJoV
1] di rjV rb unoXv&TiVut xai iXtvd^tQitog ovy/coQrid-Tjvut une/.&ttv C
tig rijv iavrov nurQida. unolvdtig ovv tvg rd/u ivfQytrrjOug,
^Qy.ui tig KuQ/rjdovu ytvofnvog xui rijv idiuv uvuy.TrjOUfitvog uq/TjV,

ixoTQurtvtt y.uTU Kunv)]g xui rijg Bivifitvdov ' xul /(xquxu nr/^ag
d/VQOv iviQyiug inoXi^Qxtt rug noXttg. arivo/toQOvftivot di vnb
noXtOQxiag ol noXtrai dianQto^evovTui nQog rbv QTjya, avyyvcofirfV

17 aovXSdvos C

creaturi essent. ut iureiurando interposito taciturnitatem promisere, con-

stitiiisseomnino regem significat ipsos in vinculis ferreis in Franciam
transmittere, quod iiidicaret se aliter in urbes ipsorum stabile imperium
habere non posse. dubitantibus et fidem dictis non adliibentibus , sed
certius eorum argumentum quaerentibiis, quendam principum Soldanus ad
fabros duxit, iussitque interrogare quidnam tanta operis contentione fa-
bricarentur. qui cum didicisset catenas et pedicas parari , ad suos re-
versus fidem eis fecit, Suldani verba a benevolentia erga ipsos profe-
cta vera esse ac patriae ipsorum salutaria. exinde principes istarum
urbium rem ita habere persuasi, de ratione qua ulciscerentur regnm co-
gitant; egressumque aliquando venatum portis occlusis reditu arcent.
isque cum in praesentia nihil agere posset, urbibus iis exclusus tum in
Franciam rediit. Soidanus autem principes adit, ab iisque mercedem
indicii postulat; quae erat ut liber in patriam redire sineretur. id pro
hoc beneficio consecutus muneris, Carthaginem reversus, ac imperio
pristino recepto, expeditionem contra Capuam ac Beneventum suscipit,
urbesque eas validis circumpositis castris omni vi oppugnat. pressi ob-
sidione oppidani ad regem legatos mittunt, veniam deiicti petentes auxi-
 224 GEORGII CEDRENI

Tf T^? uf^iaQTuSog ahovvreci xal GVf.if.ia/Jav ^i]rovvug. dXXa

fj.ed-^ vl^Qeoyg unonifmovxai , IniyaiQeiv elnovzog rfj unwXela uv-
Tuiv. uAquxzwv de tmv nqea^evriov enavaorQexpdvrwv diunoQov-
ftevoi xal fiTj e/ovreg o ri xai dQaoeiav, Seivwg 8e nie^ofievoi xal
raig rijg noXioQxiag uvuyxutg , ortlXovatv uyyeXov nQoq BuoiXetovS
D Tov ^uoiXea '^Pwfiuioiv, ^oi]d-eiav e^airovfievot. ovrog de rijv

nQeo^eiav de'idfievog &aTrov ixnefinei rbv nQeoftevrriv, (tuQQeiv

nuQeyyvi]aovra wg fieru fiixQov rf^ei re uvroTg uno/QoJou (jorjd-eia
xul rijg uvuyxr]g uvrovg e^eXeTrui. vnoozQe^ug ovv o nQeo/^evriig

ai/fidXcorog eyevero roTg e/9-QoTg ' ov xul nuQuorrjodfievog b ^oX- 10

Sdvog "Jvorj'" e(pi] ^'^nQoxeifievoiv bSoTv e"6,eari aot ri]v (vrpeXtfico-

reQuv eXeaS^ai. ei fiev yuQ d-eXetg rrjv euvrov GCOTi]Qiuv ScoQetov

T£ Tv/eTv xul /UQircav noXXcov, XuXi]aov nQog rovg nefixpavrug ev
lni]xoco (jog uneiQi]rui rcS ^aotXeT 'Pcofiuicav rj nQog vfiug avfifiu-
/ia, xal Gio9-/]ai]' rijov S^ uXrj&ivlov inuyyeXtcov e/ofievco aoilS
iiperai ru/vrarog d^dvurog.'* tov S^ uyyeXtacfOQOv ovvd-efievov
t6 &eXi]fia noti]oai rov ufii]Qu, enel cog unb roE,ov ^oXijg tw rei/ei

nQoai]yyiaav, rovg nQcLxovg b nQeo/jevrr^g nuQuyeveod-ui rijg no-

P 580 Xecog eS,i]ri]aurQ. xut Si) nuQuyevofievcov, roiovrcov nQog avrovg
TjQ^aro Xoycov "ft xu\ nQoSr^Xog fioi rvy/dvei b ddvarog, co nure-2.0
Qeg, xui ro iiffog ev rj] acpayij , uXX^ oficog ovx unoxQvipofiai ri]v

uXi]9-etav. uhcJo Si unoSovvui fioi Ti]v /dQtv eig ru ifiu exyova

xttl rrjV ovvevvov. iycit yd^, co xvQtoi fiov , el xai ruTg rcov no-
Xffiicov xare/ofiai /eQoiv, uXXd ye rrjv uQeo^eiav fiov i^enX-^QCoaa,

18 TCQoaiJYyiGS C

liumqne implorantcs. quos ille contumeliose dimisit, gaudio sibi fore

ipsorum exitium respondens. legatis re infecta reversis, obsessi quo se
verterent non habentes, oppngnandoque in summas redacti difficultates,
legato ad Basilium Romanorum imperatorem misso nt succurrat sibi fla-
gitant. assentit imperator; statimque legatum remittit, qui suos bono
animo esse iuberet, nuntiaretque mox adfutura satis valida auxilia, quae
ipsos discrimini eriperent. is legatus in reditu ab hostibus est captus.
eique Soldanus ad se adducto "optio tibi" inquit "datur: delige quod
est melius. si salvus esse vis magnisque affici donis, dic iis qui te mi-
serant, omnibus audientibus, denegasse imperatorem Romanum iis auxi-
lia: sin verum renuntiabis, illico peribis." promittit legatus se factu-
rum quod iusserat ameras ; et cum ad sagittae ictus spatium ad moenia
accessissent, primos urbis prodire postulat. qui ut praesto fuerunt, sic
eos compellat "tametsi mihi , o patres , certa mors impendet gladiusque
ad iugulum est, non tamcn celabo veritatem, et rogo ut uxori liberisque
meis gratiam referatis. ego, domini, quanquam nuac ia manibus bo-
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 225

y.ut avvTOftMg nQoaStywd^e rrjv tx xov ^amXtcog rtov 'PfOfiairov

Porjd^fiav, Siu GTrJTe yevvauog^ tQytrui yuQ o Qvojitvog vfiag,
*'
el yjuu ftTj ifii. ovrog f.iiv ovv roauvra xai roiavra elmov evd-kog
vnb riov vnr^QexcZv rov 2oWuvov roTg '^ixptatv eig fiiy.Qu fitQrj y.ul
5 ftOQKxyurtXfiijd^r] ' b ^oXduvog di xrjv ix xov [iuaiXiiog iXtvaotti- B
vr^v poriS^tiuv oQQCodtjaug tXvae rrjv nohoQyiav xul oVxude vnt/ai-
Qr^atv. at di tiQijfiivat noXtig ro unb rovdt dieriXtauv (flXai xal

avfiftu/ot xud^forcuaai '^Poofiuioig.

Karu rovrov rbv /qovov xai ^Eafiuv b rijg TaQaov afti]Qug,

10 rfj nQor^yrjaufiivrj inuiQOfitvog vixrj , rQidxovra nXola fiiyiara tS-

UQrvadfitvog (xovftndQia ravra xaltTv thoO-uaiv oi JSuQuxrjVoi) rij

noXii iniriS^trui xov EvQtnov. nQoyvovrog de rovro rov /3uai-

Xewg, b oTQurrjybg rijg ^EXkuSog (o Olvtiuxtjg ovxogriv) xtXtvatt
fiaaiXixf] xbv Ixavbv tlg gjvXaxrjV xrjg noXttog ?Mbv unb nuarjg 'EX-
iSXdSog tiai]yayt xai xoTg xti/tai xrjv nQoarjxovaav nuQuaxtvTjv C
nQoai]viyxuxo, ntXQ0/36Xa xe OQyavu xai xo'^o/S6Xa rexxi]vufttvog,
xu\ unXio Xoyio ftriSiv rcov Svvafiivcov unoaofttTv noXtoQxiav ufivv-
rriQiLov unoXinm'. inti Si xariXa^t xul o rtov TuQaicov ax^Xog,
xul roTg rtl/eaiv rjSi] nQoariyytl^e , xui fitXcJov ucpiaei av/vuJv dva-

4 C
ficfXQcc 8 post 'Ptoficcloig C: fidvrjv Trjv nsQtipavscTeQav
rfig 'izaUag noXiv lovxov tQbiniov d^tlg Kal rbv iv avTJj Aadv
cvv havTm Xa^cov iv KaQxrjSovt fitTJ]yaysv. 6 8\ ^aaiXtvg dvz'
ttVTrjg STSQav dvriytiQS TtSQixXv^ofiivTjv &aXua67] nccvTO&tv , fcovTjv
6s Tr]v tiaodov ^J]Qav Ej^ovoai' aTtvcoTCCTrjv Xiav yial (lovrjv 7taQSxo~
fisvrjvTolg siaiovai tt/v dt' sceVT^g nccQoSov. STtsi dh Kai o/xtjto-
Q03V sSsi avTrj , ek tov IIovtov Xaov TavTrj ivconiasv , in, noXscog
'HQaytXsiag tovtov Xa^oiv, KaXinoXtv inovofiaaag avrrjv. o&sv
xai 'Pcofiaiytolg sd^sat Kai aToXalg "xai t^ aXXy ndar] noXiTixy xa-
TaaTuati dyovxai dxQi r^g ar]ft.SQOV.

stium suiti, legationem meam confeci, et raox aderit a Romano missum

imperatore au.xilium. itaque state fortiter: venit enim qui ut non me,
vos saltem eripiet." haec fatum illico ministri Soldani gladiis in exigua
frusta disciderunt. Soldanus autem metuens sibi ab imperatoris, quoniam
eum missurum cognoverat, exercitu soluta obsidione domum rediit.
Capuae et Benevento exinde societas ac foedus cum Romano impera-
tore fuit.
Circa Iioc tempus Esman Tarsi ameras, superiore inflatus victoria,
maxiinas naves tri^inta, quales Sarraceni cumparia vocant, adornavit,
iisque urbem Euripum petiit. sed quia hoc praeviderat imperator,
Graeciae praefectus Oeneiates huius iussu , quautum urhis praesidio
sufficeret, populum ex uuiversa Graecia introduxit, murosque convenien-
ter munivit, balistis et saxa torquentibus machinis adornatis, omninoque
nihil eorum quae ad oppugnationem protligandam faciunt nei;lexit. ut
Tarsensium clnssis appulit, et muris appropinquans crebris teloruni coii-
Georg. Cedrenus tom. II. 15
 226 GEORGII CEDREKI

artXXm' rjyfovlL.fro rovg dno ruJv rti/Mv af^ivvof.itvQvg, 0-vfnov xal

noodvfilaq 7i7.i]n£tg ol xov EvQinov yiro/.uvoi roTg nfTQO^okoig

D riov oQYuviov xul rotg xarantXrixotg fltXeat y.at roig ro^^otg xai

roTg ix rwv /iiqiov Xid^oig dno rwv rH/wv yivvamg rjfivvovro, xal
av/vovg rojv (iaQftuQcov y.ud-^ txdarrjv dvijXtaxov. fntrrjQtjauvrfgS
Jf xui nvtvf.ia inicfOQOv inafpiixuai rdg tavTMV rQttjQttg xaTg
ivavriaig, xai no7.Xug riTt vyQM nvQi xarivtnQr^aav, nQog uniQ
dfirj/aviov o ftuQ^UQog , y.ul tidug w? tiftaig xat tQiog /Qr^fturo)V
noXT^ovg nuQaaxtvuCtt xuracpQovtTv roi; O^uvutov, daniSa fityd).t]V
nQO Tou /uQuxog d-tig xal /Qvaiov ravrrjv ntnXi]QMXibg tovro yt- 10
Qug l'(fr/ Swattv , fitru xui nuQdlvMv intXtxrMv ai/fiaXMriSMV
ixarov, rio Tr^wrw^ ini^avrt rov rti/ovg xa\ rotg ofio(fvXotg r^v
vixrjv ^Qu/^tvaavrt. ontQ ol ix rijg noXtwg 9-iaaufitvot, tv^vg re
rbv vovv rtov nQurrofitvMv xaravorjaavrtg , nuQuxXr^riy.oTg rt X6~

yotg xui SttyiQrixoTg nQog «Xx^v tavrovg nuQu&uQQvvavreg , xui 15

v(p' iv avvd-fifia rdg nvXag rijg noXtMg dvoi^avrtg , uvdQtiMg
P 681 xaru riov ^aQ^uQMV i'^MQf.irjauv. xa\ xard rijv nQMrr^v avfi^oXijV
xatQiuv Sf^ufitvov Toi; dfn]QU nXi]yrjv xu\ ntaovrog, xa\ noXXuiv
uXXmv avv uvvM uvaiQtd^tvrMv, ol Xotnoi irQunr^aav nQog ^rvyriv,

intxttfitvMV Si rMV Simxovtmv fie/Qt rijjv vnoXoinMv viMv xare-SO

aipdrrovro, xa\ qovog iytvero riov ^uq^uqmv noXvg * oi Si niQi-

^.tKfd^tvreg oXiyug nXrjQOiaavreg rtov vttov fter^ ula/vvr^g dniffvyov

nQog ru XSta, xui o ftiv ix rrjg TuQaov aroXog rotovrov ta/e rb

neQug,

11 ttlxftcikatxiSfav om C 15 tt^os uAxijv om C 17 nqoe^oXiiv C

iectibus repellere eos qui muros tuebantur intendit, ibi, qui Euripi in
praesidio erant, animi robore impleti, machinis saxa iaculautibus et ba-
listis atque arcubus iapidibusque manu mittendis ita pro urbe propu-
gnaverunt, ut identidem multos barbarorum deiecerint; ventoque se-
cundo observato, suas triremes in hostem immiserunt, multasque ho-
stium naves Graeco igni combusserunt. ob quae animo acstuans Esman,
gnarus interim multos pecuniae cnpiditate mortem oontemnere, ante
vallum aspidem magnam auro plenam ponit, atque hanc et centum ca-
ptivarum virginum lectissimas praemii loco se ei daturum promittit, qui
in murum primus evasisset suisque victoriae auctor fuisset. id cum
viderent oppidani, ac statim quis scopus huius rei esset sentirent, ad
fortitudinem sese mutuo cohortati tessera data omnes portas aperuerunt
et in barbaros acrem impetura dederunt. primo concursu ameras letali
accepto vulnere cecidit, multique cum eo occisi sunt: reliqui in fugam
conversi instantibus Romanis usque ad reliquas naves ingenti cum clade
suorum contenderunt. superstites barbarorum paucis navibus impletis
cum dedecore domum versus aufugerunt. hoc infortunium Tarsensis
habuit classis.
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 227

"ErfQOg de nukiv uno rrjg K()ijTt]g avxriyiiQtTO atoXog. ^arjX

yuQ Tov Idno/wip uQ/riyov rrjg liQTjir^g vnuQ/ovTog , WiuTwg rig B
uvijQ noXi^iGTr^g xu\ dQuorrjQtog naQ^ mvtov y.aTu'Pto/iiuuov iaTiX-

XfTO ftiTu tnTu xui i\'y.OGi xov/nnuQtiov , ug dtj yukiug xurovofiu^

SKfiv iluiduGiv , t>V iioQf.iriGug ly. KQijTi^g rug tv tio Alyuito vrjoovg

xai Tug nuQuXiovg xaTtXtfittTO , xui fif/Qi Ttjg tv ^EXXr^anovTfa

ITqoixovvi]gov xuTtXu/^f , Ttt naQUTv/ovTU uvi^Qanodi^ojiifvog t£

xui diu(fdfi'QO)v, TOVTio avvuvTrjGug fiiTu tov Po)(.iu\'xov otoXov

u nuTQixiog Nixr]Tag xui dQOvyyuQiog nXwtfiwv o^iioQvqug, xui
IOtov '^Piofiuixov OToXov xuTUQ/uv Xu/m', nfQi to axofiiov rov
Alyuiov nuQu tijv KuQdiuv , xai fiu/riv xuQTfQuv avaTr^aafifvog,
tvdvg Ttt fitv fixoai Tiov KQrjTikujv ay.a(pcuv tio vyQio nvQi avyxux-
fifiXf^f, y.ui Tovg iv uvToTg fiuQ^uQOvg fiu/aiQU xai nvQ y.ul vda)Q C
SiffifQiGuvTO* OGu de Tov fx Trjg vavfia/iug xui tov ix rrjg duXua-
ISarjg Sitifvyov xivdvvov , <fvyfi tijV aiDTr^Qiuv inQuyftuTtvouvTO»
uXXu xuinfQ ovTCo dfividg d^QuvaS^ivTtg oi KQtjXfg ovx i]yum]aav
tjQffifXv , uXXa nuXiv twv xuto, &dXuoauv uvTfi/ovTO nQuyfiunov,
xai Xi]GTQi6ug t^uQTVGufitvoi vavg ttjv IltXonovvriaov xui Tug
xuTCoO^tv avTrig vrjaovg iXvnovv, tov uvcad-fv Qi^S^ivTU 0coTtQv
fOvavuQ/ov t/ovTtg. f^oQfiu xai xutu tovtcov o tov Pcofidiy.ov

oToXov f^r^yovfifvog NixrJTug nuTQiy.iog b ^iloQvcfug , iniffOQro de

xai uiaiio /Qi]aufifvog nvtvfiuTi dt^ oXiycov rjftfQCov xuTuXufiftuvfi D
T^v IIfXon(')wr]GOv xui tw Xtfiivt nQoaio/ft Tcav Kfy/Qfm: ftadcov
di oTi T« TiZv i/d-QOJv ay.(iq>r] tu dvTtxctiTtQU fitQ-i] HtXonovvr^oov

1 aarir C 9 vixijtijs C 10 atofia C 13 avriS C

2i xcci aiaia om C

Alia porro a Creta eruplt classis. etenlm Saelas Apochapsi fiiius,

Cretae domiiius, Ptiotium bellicosum atque strenuum homiuem cum vi-
ginti septem cumpariis, quas et galeas nominant, adversus Romanos
misit. qui insulas in Aegaeo raari sitas et maritiiiia depraedans usque
ad Proconncsum in Hellespontum perrexit, obvia quacque evastans.
huic cum Romana classe Nicetas Oryphas patricius et rei navalis drun-
garlus ac classis praefectus occurrens in taucibus maris Aegaei apud
Cardiam , acri praelio commisso, statim viginti Cretenses naves Graeco
igni combussit; classiarios partim ferrum partim ignis aut aqua abole-
vit, reliquae naves fuga salutem quaesiverunt. hoc tam gravi accepto
vulnere, Cretenses quiescere tamen adhuc nou sustinuerunt, sed rur-
sum maritimas res tentarunt , ac Photio eodein duce pracdatoriis navi-
giis Peloponnesum et inferiores ea insulas infestarunt. adversum hos
Oryphas cum classe profectus , secundo vento cominodum propellente,
paucis diebus ad Peloponnesum appulit in Cenchreensem portum. co-
gnito autem hostes suis navibus versus occasum sitas Peloponnesi par-
 228 GEORGII CEDRENI

XrliLtTUi , Moi)^(ovt]v xal HvXov y.u.\ HaxQug xal t« nQoaiyri Ko'

Qivd^o) /toQtu, ^ovXrjv ^ovXevezai avvfrrjv xai Gocprjv. iXiyyiuaag
yuQ ntQioStvaat ri]v TLtXonovvipov did xt Tuivuqov yal MuXtov
xal //kImv ^iiXidov i.i7Jxog rtjvuXXotg uva/iitrQi]auad-ui xal rov nQoa-
rixovrog vaTiQr^aai xuiqov , log tJ/tv , tv^vg tv vvxri &iu rov xuru 5
KoQivSov tad-i-iov , nolv/tiQia /Qr^aui-itvog , nQog rr^v ixtid-tv d-u-

Xuaouv xaxa ro 'S,}]qov Sia^i^uL,tt rug vuvg. ijii^il^uaug di toj'

>l«ov iv avxutg tQyov ti/tro. xul ovrio {,ii]8iv ntnvaiiiivotg ntQl

avTOv rotg noXtf.iioig ulcpvidtov intri&txut , xui rto nuQ^ ilniSug

diti avy/iag xai avvraQ(x'^ug uvtojv rovg loytafiovg ovdi avarijvui 10
xai aXxrig fir)]aSi]vat avvi/coQrjGtv , dXX^ tvSvg Idtiv nQog ffvyr^v.
P 582 rug f-itv ovv nvQnoXi]Gug rug di xuxanovrfoaag nJov noXtftiiov vttJov,

xal riov ^uq/juqcov rovg ftiv dvtXutv rco '^icpti rovg di vno^QV/iovg
T<3 fiv3-(S noirjadfifvog , xai xov %aiv vtwv uQ/rjyov dvtlcxtv , xovg
Xotnovg SiaaxtSaaSr^vui xurd ri]v vT]aov r]vdyxuatv, uvrbg Si 15
aayr]vtv(av variQOv xal l^ooyQcov Sta^poQoig rtficoQiatg vni^aXt,
Tovf fiiv rr]v rrjg auQxog SoQav uifatQovfitvog, xai fiuXXov xovg
d^vtjaaftivwg xo ^dntiafiu xov XQiaxov , xovro nuQ* uvxmv
dtfMQiTaSai \iycov xui ovSiv \Siov , ix Si xdov iftavxag dno xov
iviov u/Qi x(Z'v acpvQdov fitx^ oSvvt]g i'^iXx(av , uWovg a/oivotg20
aio)Q(Jov, tTta nQog Xt^rjxug niaar^g xu/\aC,ovar]g fitaxovg xuS-
B ifibiv , xui uXXovg navxoiutg uXXutg xaxtov xaSvno/iuXJMv iSiutg,
xat xavxa StanQU^dfttvog Siog iig avxovg ivi^uXt, xut oxvrjQOxi-

3 TuivcxQxcov C 6 JtolvxsiQia 7 tvQov — om C 15 tjjv

IltXoTtovvrjGov Goarus 22 xaxav om C

te» populari, Methonam Pylum Patras et contigua Corintho loca, sa-

piens consilium cepit. abhorrens enim a circumnaviganda per Taena-
rum et Maleam Peloponneso, ac incassum roille conficere miliaria, ita-
que occasionem rei gerendae perdere nolens , ea ipsa qua primum appli-
cuit nocte per Corinthiacum Isthmum, operarum usus multitudine, na-
ves per continentem in alterius lateris mare traiisportavit, impositisque
classiariis statim rei gerendae incabuit; hostesque, ad quos fama ipsius
nondum pervenerat, subito adortus, eo ipso iis in metum ac trepida-
tionem coniectis, coire eos et de vi propulsanda cogitare non est passus,
sed effecit ut extemplo fugae se darent. ergo aliis hostilinm naviura
incensis aliis demersis, barbarisque aut ferro trucidatis aut in profun-
dum depressis , occiso etiam navium ductore , coegit reliquos hinc inde
per insulas difPugere. quos ipse postea opera sua indagatos atque ca-
pto» variis suppliciis affecit. quibusdam cutim omnera detraxit, maxime
baptismum Christi diffitentibus , quod baptismum se illis diceret nihil
proprium adiraere; aliis lora ab occipitio ad talos usque magno ipsorum
cum dolore evellit; alios funibus in sublime tractos in lebetes bulliente
pice repletos demisit; aiios aliis cruciatuuia formis torsit. atque hoc
 HISTORIARimi COMPENDIUM. 229

por^ tnoir^at ^rj y.aT& r^g 'Pio^iutx^g inixQareiag Ixaxqardug ix-

Kul ukXri Si dvvttftig vavrix^ mothq rig TiUtXuip unb rijg

lantQug r} y.uruiyig xuru ri^g ^Pwfiuriug tn^\uaiv' b yuQ rrjg

5l4ffQixrjg rjyiinihv nuftfiiyi&itg vuvg t^ixovra rbv uQtd^jiibv xartt"

axivuau^tvog xura rijg^Po^/^tuixijg iniXQUjHag liMQfiriat , xut ru
(.liru^v Xtjt^ofiivog xai noXXu aiLfiuru Xaft/SuvMv ui/jtd}.h>TU u/Qi
KfffuXi]vtug xui Zuxvvdov ufpixfro tmv vrjaiov. ivd-vg ov^> o /mra
rbv NtxrfTUv Tuh' vavrtxfjov xaruQyjiov t^vvdfiftoP ( NuauQ de ovrog C
10 tjv
) /.leru Svvd/inog ixmf.inirui u$Qag rQtrjQiav xal itkXtav vkZv
rayvvavrovawv, avvro/tov dt rbv IxnXovv noir^auftivog ovrog,
xui ovQio) yQrjaui.ttvog nvivjtiari, ^i^ oXlyov yQovov r^v 3Iid-cavrjV
xurtXupt. durrov di Imd^taS^ui roTg noXtf.iiotg StixMlv9-rj unb
ri]g Totuvrrig uhiug' rttiv yuQ tQiTfJov ovx oXiyoi nQog rbv xivSvvov
i5 unoSiiXidauvrtg xur^ oXiyovg Xu&Quicog unifftvyov. lov rf] Xtt-

noxa^ift. to nQoat]xov td/og uffrjQtd-r] o aTQurrjyog' ov yuQ fXQivt

Sfov ffitpQoviog xtxfvMftiviov avrov twv axuffcov iniXd^tiv roTg j}

iydQoTg. ftrjvvti St rb avfi/juv ruyvSQOftiu rfTt (^uatXtT. b Se

xul Xoyov d^uxrov tow? XttnoTuxTug ii^foyQrjai xul notv7]v iig txffo-
WfirjOiv Tcuv Xotn&v rco SoxtTv iniTi&rjai, xiXtvaug vvxrbg uvSQug
TQiuxovra rbv UQtd-fibv U7ib rcov iv tw nQutrcoQlco xuriyofiivcov
'^uQuxrjVMv ufffXia&ut, rovTtov rt uo^oJ.i] t« nQoacona uXXoiMoai,
xuv rco innoSQOfifo rt dyaytTv , Stu fiaaTiyeov ri int^tX.d^tTv xai
UTifiMg ixntftffOijtat tig HtXonovirjaov wg rdya nQCorovQyovg rijg

10 vTjwv C 13 ixeoXvd-rj C
pacto effecit ut ad invadendam Romanorum diclonem timidiores atque
segniores essent Agareni.
Ccterum alia barbarorum classis veluti procella quaedam ab occi-
dente in Romanum imperium inipegit. nam Africae princeps,
inusitata
niagnitudine navibus sexaginta confectis, grassando multosque captivos
abducendo usque ad Ccphaleniam et Zacyntum insulas progressus est.
iccirco statim Nasar, qui post Nicetam navalibus praeerat copiis, cnni
valida trireminm aliarumque navium velocium claase emittitnr; iaque ad
festinationem navigationis secundo adiutus vento, parvo temporis spatio
Methonam pervenit. ne autem quam primnm hostes adoriretnr, hanc
habuit causam. hHud pauci sociornm navalium periculum formidantes
paulatim sese subduxerant; quam ob rem Nasar navibns suis remige
vacuis non putans expedire pugnam, missis qui celeriter ad imperatorem
venirent, casum hnnc exponit. imperator dicte citius desertores istos
conquisivit, ac reliquorum terrendorum causa simulavit se eos suppliciis
afficere. triginta qnippe de captivis qui in praetorio asservabantnr
Sarracenis, faciem fuligine oblitos in circum produci ibiquc flagris igno-
miniosc caesos in Pcloponnesum cmitti, tanquam ii fugae auctores reli-
 230 GEORGII CEDRENI

(Jivyijg, yuxiTae vivaiQi&ijvut o9-tv d^ xul ntffivyuaiv, o J^ y.u\

yiyovt , xat uvtoxoXoTiiad^r^auv ol k ^SuQuxtpm log d/j9-fv ol Xti-

noTuy.xui, y.ui g^o^og iytvtxo fityug ilg nuvxu xov '^PiOfiuixbv

axoXov, y.ui nuaav fiaXuxiuv unid-tvxo xul tQV<pr^v , xui aytiv

P 583 xuytMg nQog xovg noXtfniovg nuQtxuXovv xbv rjytfiovu, iv xovxotg 5
di xul uvxbg xb 7.finov xijg axQuxtiug anb xojv ix TltXonovvriaov
GXQUxtancov uvun7.rjQi')aug , xui xbv axQuxr^ybv xov xonov avvtQybv
nQoa)M/io/.itvog , nQog inid-taiv tvxQtnittxui, xiov di ^uQuxr^vwv
yuxwq^Qvtofiivcov rjdt] xul noXh]v dtiXiuv xaxayvovxcov xov '^Pio/.tui-

xov axoXov Siu xrjv nQoaO^tv UQyiav, xul in^ udtiug nolXtjg t^tQ-Vd
yof.iiycov unb xoiv olxticov vtcvv xui xa uQoaninxovxa Xr/il^o{.iivm',

i'^ai(fvt]g nXr^aiov aixcov icpuvfj 6 xeov 'Pcjofiiaiotv vavuQyog, xul

cvvd-r^fiu dovg inixid^txui xoTg noXi/Aioig unQOonxcog iv xfj vvxxi.
xal firixt avaxt/vut firjxe nQog uXxrjV TQanr^vui ayovxig xaiQbv
B uxXtcjog untacfuxxovxQ , xui ul vrjtg nvQi i.iixu xcov intficf,xcov nuQ- 15
ididovxo. xcAg di Xijcpd^tiaug uatvtTg waniQ uvdd^tficA, xi b axQuxi]-
ybg NuauQ didtoat xco d^tcp, t^ xuxa ^ltd^covr^v ixy.Xr^aici. uvxug
unoyuQtadfxtvog, ov inl xoTg ntnQuyfttvotg inutviaug 6 ^uaiXtvg
nQoacaxtQCO ywQtiv ixtXtvtxo, inl toTg nQOxtQOtg ovv nQoxtQr]-
f.iaat nQod-vfiov tov gxquxov tvyyuvovxog, StuntQuiovxut nQbgSO
^txtXiuv , xul tug ivxuvd^a noXttg, oaou xoTg KuQyt]doviotg vniJQ-
yov vnocpOQOi, intchv inoQS-n xul xaxiaxQtcftxo , xut cpoQxriycJov

v£(Jov nuftnoXXiov ixQuxi]atv , (ov b cfOQXog uXXa xt 7]V noXXit xcZv

C ttfiKoxiQOJv xut dt] xal tXutov da\}/tXig, ig toaovxov d* cfaatv

S rccDS C 10 ttyytXittv C

qnis fuissent, atque istic unde profugissent interfici iussit. ergo de-
sertorum loco in palos suffixis in Peloponneso triginta istis Sarracenis,
Roraanos classiarios omnes ingens metus incessit; omnique mollitie ex-
cussa ultro ducem orabant ut se in hostes duceret. proinde Nasar clas-
siariorum lecto ex militibus Peloponnesiacis supplemento, et qui ibi erat
praefecto in auxiiium adscito , ad rem gerendam se parat. iam elati
animis Sarraceni ob cessationem antegressam Romanis summam timidita-
tem imputabant, ipsique secure e navibus suis egressi proxima quaeque
depraedabantur, cum subito classis Romanae dux eos consecutus nihil
tale exspectantes per noctem dato signo invadit. ita neque coeundi
neque resistendi tempus concessum barbaris, iique ingloria nece perie-
runt, navibus ipsorum una cum vectoribus combustis. quae supererant
naves , eas Nasar quasi donarium deo olfert, Methonaeae dedicans ec-
cicsiae. imperator eum collaudatum pergere iubet- alacri ergo ob
pArtam victoriam exercitu in Siciliam traiicit Nasar et quae ibi ,

Carthaginensibus erant stipendiariae urbes, popnlatur atque va-

stat. luuitas etiam navcs onerarias capit , quae cum alias pretiosas
 HISTORIARUM C0MPEND1U3I. 231

fvMvov joTi yivta&at to 1'Xuiov wati o^oXov ttjv "klxQav ninQU'-

axio&ui.
JJtQuuo&tig df xui nQog t« rijg ^lruXiag fUQtj b uvrog aro-
7.og y xui ruTg fxtioi inTnxuTg PiofnuixuTg ^vrufKaiv tvio&iig, wv
5JI()Ox6niog rjytTro o rov fiuaiXiiog nQwrofiioriuQtog xu) ^Aiwv na~
TQixtog 6 GQHXuiv xui MuxidovMV uQXijytrrig , ov unb ^rvniiov
txuXovv, u^iinuivu iQyu tiQyuauro' rov rt yuQ i^ldq^^Qix^g nuXiv
i^tXO-ovru aroXov iv rfj vtjOU) ruTg ISrr/Xuig avyxvQr^aug xunnoXi-
ftriOi, xul T« 1/71« TftJv l/iyuQTjviov xuri/^6/.iivu (fQovQtu iv re

10 KuXu^Qiu xu\ ^uyyo^uQdiu nXr^v oXiyiov rijg fiuQ(iuQixijg XiiQog

7jXiv9-iQwai xut rfi ^Pwftuixi] i%ovaiu inuviowauro. xui b fitv D

ISuouQ xul b ftir^ uvTov ^Pwfiutxbg ar6Xog rotovrtov rQonuiwv
tjVfioiQriaiv ix ^tov , xut fura noXXwv Xu(pvQwv xui vixtjrixiov

anquviov inuvTjXi^i n^bg t« fiuaiXfiu' ul di xuru ^Auyyo^UQiiiuv

i^ntC^ixui dvvuftttg oi nuvrji rijV ^uaxuvov dii(fvyov vifiiaiv , uXX*
J'jpj'« fiiv uvdQixii xui XuftnQu diinQu^uvro , i'^ tQtdog di xui (fiXo"
vnxiug xur^ uvrbv evfiniaovarig rbv uywvu unoXwXivui avvi^t}
rbv ftiiCfivu axQurriyov. roH yuQ uiiovrog xuru ri (Hiivi/d-ivxog
nQog rbv TIqoxojiiov , xui nQO rov diuXXuyijvut avfi^oXijg yivo~
^fiivr^g nQog rovg i/dQovg, avvi^ij rbv ftiv unb ^rvmiov furvi,

rwv 0QUXWV xut 3Iuxid6vtov xuru rb dt^ibv fitQog uy(ovi^6fiivov

XQurtTv rwv i/^&Qwv xui noXvv (povov iQyixl^ta^ut rwv ^UQUxriVCJV,

6 unoarvnijv C 14 r6v ^uaiXia C 20 unoaTvnTjv C

ferebant mercea, tum «leHm, tanta qnidem copia ut libra otei tum obolo
veinleretur.
Eadem etiam ad Italiae fines transvccta cum eqnestribus
classis
Romanorum copiis se coniunxit, quas P^rocopius ducebat, iniperatoris
protovestiarius , et Leo patridus, Thraciae ac Macedoniae praefectus,
queni a St^peo vocabant, ct laude dignas res gessit. nam et classem
ex Africa rursum progretssam nd insuiam cui 8telae ( id est coluninae)
nonien devirit; et «juae in Calabria ac Longibardia ab Agarenis tene-
banlur castella, paucis dcniptis, oinnia e barbarorum nianibus eripuit
Romanaeque dicioni restituit. proinde Nasar, ct quae cum eo erat
Romana classis , tot victoriis divino favore potiti , amplis cum spoliis et
victorJae coronis ad imperatorem redierunt. at qnae in Longibardia
erant terrestres copiae, invi<liam fortunae, prospera quaequc carpere
solitae, non eirngernnt. etenim rebns praeclare gestis, orta sub ipsius
praelii teinpus inter dnces contentione, eorum dignitatc prior periit.
inciderat Ijeoni aliquid cnni Procopio discordiae. nonduni auteni redin-
tegrata bornin gratia pugnae ciim hostibus coinmittendae se obtiilit oc-
ca^io. ea in piigna Leo cnin Thracibus et IVIaccdonibns dextram aciei
tencns purtem Sarracenos fudit , roagnumque eorum stragem fecit. ab
 232 GEORGII CEDRENI
P 584 y.aru d^axiQOV St xov IlQoy.ontov uvxixaxx6f.itvov /.uxu tuv ISd^Xa-
§ivMV y.a\ dvxiy.aiv vnb xoiv ivavxkov nitt^wd-ai. firj nef.i(p&etarjg

di naqa xov oxQaxijyov ^oi]deiag xm novovvxi Sia xrjV 7iQ0i]yr^aa-

/.itvi]v (fiKovtixiav , lviy.Xivt nQog XQOntjv xb xaxu xbv T£Qoy.6niov

(.ttQogf y.al avxbg iy.tTvog untocftxyr] rjQioiy.oig uyiovioufitvog y.ulS
y.ax^ uvxbv xbv uyiovu mowv, b Si .Aio)v d^iXwv xi y.ai txiQOv
untQyuouod^ut "kuftnQbv y.u\ xb ix xrjg tQiSog avoy.tdaut ovfifjuv
uxv/Vjftu , xb oly.cTov GXQ(/,xtVfiu 7m^i6v , y.ut xovg diaocod-ivxag
ix xr^g xQonijg tcuv xuxxofiivcjov vnb xbv IlQoy.oniov ovftnuQuXu-
B /Swv, TO TuQuvxov xuaxQOv txi nuQu xcJov IdyaQrjVwv y.uxt/6ftivov 10
f^tnoXtOQy.rjOt y.ui ncxvxu xbv iv uvxco lubv rjv^Qunodiouxo , i'§ wv

TO Tf oxQuxiwxtxbv cicptXrjOtv uno/Qiovxcog y.a\ xw ^uoiXtT nQOOrj-

yayt IdcpvQa. «XX' oiix tE,iliwotv iv xovxotg xbv ^uaiXiu, «XX«
fiudcbv TijV uixiuv xrig xov UQOy.oniov a(payi]g xrjg xt (XQ/rjg Toi;-
Tov nuQtXvot y.ui i'<;6Qtoxov tlg xb Koxvuttov , iv&a xrjv oiyrjOtvl^
ii/t , nuQinifiipt. Buicxvov di xov nQcLxov T(Jov innoxofiiov uviov
xai Ttvwv ciXkwv TCJov i'§vnrjQtxrjOUfiivwv uvx(d yQurprjv xud^ootco-
atcog ivoxrjOUftivwv y.ax* uvxov , fiadovxtg tovxo BcxQSag y.ui

O A(A^\d ol nuTdtg avxov xbv fdv Buiuvov uvuiqovgi , (fo^rjdtvxtg

Se Trjv ix ^uailiwg oQyrjv dtit t6 T^Xftrjfta, uvttXrj(f6xtg y.ai ToySO
G(p(jov naxtQa , WQftrjoav n^bg ^vQiuv (pvytTv. oniQ nvS^Ofttvog
/SaoiXivg unioxitXt xbv xijg iTutQtiug uq/ovxu fitxu y.ui xivcov
GXQaxtcoxcdv , ivxfiXdfttvog y.uxuxu/rjGut xa/ x(naG/tTv uvxovg. ol

d'rj xu\ iniGntvauvxtg yMxaXafi^uvovaiv avxovg iv KunnuSoxia

1 aKXa^Tjvoov C 4 IJQOKomov] hinc C folium 60, qiiod rescri-

ptum 10 zccQccvTog C 15 nccru C 24 iniGniaovTtg C
altera autem parte Procopium Slavinos et Occldentales ducentem , hostes
cum premerent neque ei a Leone discordiae tenace subsidium mittere-
tur, evenit ut is inclinata suorum acie fortiter pugnans caderet. Leo
ut praeclaro facinore illatam ob dissidium cladem obliteraret, cum suo
exercitu, iis etiam qui ex Procopianis militibus cladem evaserant ad se
receptis, Tarentum castrum, quod Agareni adhuc tenebant, expugnavit,
captis qui in eo erant omnibus ; quo facto et milites praeda haud parum
iuvit et spolia ad imperatorem attulit. neque tamen imperatorem ea
res placavit, sed is ubi cognovit causam Procopii interitus, Leonera
dignitate sua exutum in Cotyaeium, ubi habitare solebat, relegavit.
exinde Jjaianus, qui Leonis equisonum princeps erat, aliique nonnulli
olijn Leonis famuli , actionem de maiestate Leoni intendunt. quod cuni
rescivissent Bardas et Davidus , huius filii, Baianum interficiunt; me-
tuentesque sibi ab irato huius facinoris causa imperatore, assumpto
*
patre fiigam in Syriam moliuntur. imperator de re hac certior faclus,
praefectum sodalitatis cum quibusdam militibus mittit, celeriter inse(|ui
et comprehendere eos iubeus. hi nihil morati in Cappadocia eos asse-
 HISTORIARUM COIHPENDIUM. 233

aviTovcog t^v fnl ^vqIuv iXuvvovraq, ixtXXontg 6t xtolvGUi iov~

Tor? TiQOOtoztQa) /lOQtiv ivQOv uvd^taTUf-itrovg. xul av/.inXoyi}g

ytvof.itvi]g 01 f.uv dvo nutdtg uviov [.luyofitvoi ninjovoiv , uvxog

dt uoyQiug Xr/(f&fig ijx&ij nQog /SuotXia xul roTg vofioig t<^td60^i].

5 xuxu\pi](f loO tig ovv titxoni] tov tvu tCjv 6ffd-uXfi<Jov , uifjjQtO^rj dt D
xut Ti/V ftiav T(juv /itQiuv, xul To Xotnov iv Mfor^fi^Qta t^OQtoiog
xuxtyriQuatv.
^Ev (0 di orrw xax(\ tijv lontQav Stu t(ov axQUTrjy^Zv Tto /?«-

atXtt xaxtnQuxTixo , oi ix fitorjft^Qiug^l^Qujjtg o/o)i(iL,tiv rov (ju-

iOotXta voftiouvxtg uvt&dQor/Ouv xai nuXtv rtJov xuru d^dXuTxuv
unxtoOui nQuyfiaxcov dttyvioauv. vuvg ovv Tixxr^vixfttvoi xuxd xe
TtfV AYyvnxov xa\ xug iv Ootvixi] xai ^vQia nuQuXiovg noXttg,
xuxd '^F(Ofiui(ov ixaxQ(AXtvetv dttvoovvxo , oxonovg ntfnpuvxtg nQo-
TiQOv i(f' (o fiud^ttv ntogt/fi Tu ^uotXitog. uXX^ ovd* uXuooxo-
15 nir^v ti/tv o (iaatXtvg, uXXtx ndvxu dtiyvcooxo uvxto rvi, iv ^VQiu
nQuxxofttva. vavnrjyi]oag ovv xai avxog oxoXov u^toftu/ov ovvti-
/tv fv xf] (iuatXidi xul to fiiXXov ixuQudoxft. tW di fttj uQyog P 585
vnuQ/(ov oz(')Xog uruxTog yivotro {xixTti yixQ xuru tov noti]xi]V

oiSiv iodXov tr/.uia o/oXi'] ) , iv ti] dvoixodofij] tov xuzu ti]v /?«-

20oiXttov uvXi]v iyttQOfiivov tot£ vuov tlg ovofiu xov a^jOTiJQog i]ft(ov

^lijoov Xqiozov zov d^tov xul TtJov UQ/toxQnxi^^ytov xai ^FIXiov tov
OtcjSixov dtiOQiouxo uvxovg vnovQyttv , txoifiovg iivxug, "v^ oxav

2 avfinXTjydSos P 4 ^coyQda C 8 tov GTQCttriyov C

14 dXaoaxoniav C 20 avkriv om C

qnnntur, in Syriam properantes. cnmque eos progressu prohiberent

atqiie ii vi resisterent, ad manus ventum, et intcr dimicandum filii
Leonis ceciderunt. Leo captus et ad imperatorem pcrductus est. de eo
legibus actnm , damnatoque aiter ocnlorum effossus et altera manuum
aniputala: in Mcsembriam relegatus ibi consenuit.
Duni imperatoris duces ea quae rettuliinus in Occidente gernnt,
interim qui ad meridiem incolunt Arabes otlo deditum imppratorem pu-
tantes animum recipiunt, iterumque rem mari gerere statunnt. itaqne
confectis apud Aegypti Phoeniciae et Syriae maritimas uibes navibiis
ex|)editionem adversus Romanos parant, exploratoribus primo inissis,
ex quibus cognoscerent quo loco res imperatoris essent. neque hoc in-
stitutum eoruin fefellit Basilium, sed omnia quae in Syria gercrenlur
comperit. et ipse classem magnam fabricatns ad urbcm detinnit, fntn-
ris intentus. interim ne classiarii nihil agendo dcteriores ficrent, quaiido,
ut ait poeta, "inane nil boiii prodiicit otium," in exacdificando (|uud
tunc pone impcratoriam aulam substruebatnr de noinine lesii Christi
templum , itemque caelestis militiac ducum pr?ncipis et Eliae Thesbitae
faiiis absolveiidis eorum opcra usus est, paruloruw, ubi primum monti-
 234 GEORGIl CEDRENI

vniQxmfiri iiov oqimv 2vQiug o aroXog , fi.muQuay.tvovq uvrovg

vjiooTulrjvui TTQug rijV fictmov uvTinuQuru^iv. xut b fiiv ftuai-
Xtvg (oy.ovof.ir,auro ovriog* b de tmv i^uQuy.rjViov axoTiog y.uruXu-

(ioiv Ttjv ^uaiXidu xui nuvra iVTQmij xuridoov , enuviX9^(Jov uQog

B rovg nt/.nljuvrug oau titiiv unriyytiXtv* oi de xuranrri^uvrtg r-^v 5

7jOv/Juv tjyuntjauv.
KuQ/i]dovioi dt nuXtv dtu rug nQvt]yriaa(xtvug ijrrug dti^io-
itg, ri]v i]av/Juv rov ^uoiXtiog (nui^ovrtg, xut nror^d-tvxtg f.ir] ntog
mffvidiov PiOf.iuixbg aroXog xuru rrjg uvrfZv txn(fi(f>d^f] //oQug,
vuvg Ixuviig trtxrr^vuvro. i]Qog d^ inikufinovrog cog ovdtfiiuv 10
dvvufiiv tx ftuailnog ntfupd^ttauv ifiuvO-uvov, vnoronrjouvttg nQog
ulXovg ua/olov tlvui rbv ftuaiXiu ixarQurtvovat xuru ^ixtXiug,
xui di] nQog %r]V noXiv ritg ^vQuxovaug nQoaa/bvrtg ruvrr]v ino-
XtoQxovv , xul ru, ixrbg idr]ovv rijg /loQug xut iXrlitjOvro. rov dt
C arQurr/yov rijg ^txtXiug dijhi. ruvru i}ivrog no jSuaiXti, iv9^iiogi5

7] nQotvrQtniaditau ruvrtxi] dvvufitg xuv rfj xriati rov vuov nQoa-

tdQfvovau nQog ^ixtXiuv ixntfintrut , lAdQiuvbv rbv nurQixtov
t/ovau vuvuQ/ov* og rr]g ftuaiXiSog unuQug , fir] tvd^vnXodiv di,
ftoXtg xurijXd^tv tig IltXonovvrjaov , xuri* di rr]v Movtfiftuaiuv iv
r(7> xuXovfiivio Xtfiivi toi; JtQuxog nQOaoQfilaug inifpoQOv nQoatdt- 20
/tro nvtvfiu. ini noXv di /QovorQiftovvrog uvrov xurvi rbv iiQi]-

fiivov Xifiivu , xui fir] ftovXoftivov xuru rug rr]vtfiiug tiQtaiuig

/Qt^aiyut fii]de nQog ivuvriov nuQuftdXXtad^ui xvftu, tmv Idyu-

Q}]v(!ov aifodQortQov intxttfiiviov rf] noXioQxitt avviftrj rr]v nbXtv

1 vTtiQ\iot(iipr) C 4 iVTtQin^ C 8 tjJv — TiTorjd^ivzis om C

9 ciicpviSiov oiii C
l»ns sese emitteret Syriaca classis, navibns conscensis ad eum debellaii-
diini avehi. at 8arracenoruin explorator cuni Cpolin venisset omniaque
parata invenisset, reversus ad suos quae viderat rettulit; iique ab in-
titituto deterriti qnieverunt.
Ceterum Carthaginenses acceptis cladibus facti timidiores, cum
nuUis implicatum negotiis iinperatorem percepissent, metuentes ne su-
bito classis Roniana in ipsornin eniitteretur dicionem , multas naves fa-
Lricati , sub initiuni veris, cnm ab imperatore nihil tale fieri sentirent,
rati eum aliis hostibus impediri, Siciliam classe petiverunt, obsessisque
Syraciisis, quae circnin erant popnlali suiit. ea de re imperator a prae-
fecto Siciliae certior factus, qnanquam classiarii tum essent teinplo ae-
dificando occupati , tauien eos duce Adriano patricio in Siciliam mittit.
is cum rectum ciirsum uon twuisset, aegre ad portum qiii Hierax dici-
tnr, Moneiubasiac in Peloponneso vicinus , naves applicuit, ibique se-
ciindum ventuin praestolstus est. diimqne tempus ibi terit, nolens vento
noii spirante navigare aiit. coiitrariis se crcdere ttuctibus, interim Aga-
reni uppuj^natiuiii iustaate& Syrucusis potiuntur; uiagiiaque caede edita,
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 235

uXiomt x«l Tiov iv uvxfi (fovov yivtadui nokvv , rovg di Xot^

novg ui/jtaloniad^ijmi , y.utaaxuqrjvat di xai rijv noUv , xui D
Tovg iv uvrfi miQnoXr,d^f^vat ^tiovg ruovg , niqi^or^rov x«i Xu(x-
nQuv fit/gt Tovdt Y(V0fitvr}v xui noXXovg fiuQ^UQixovg unoatiau-
6fitvi]v noltfiovg, iv uxuQti (Hi XQOVm nuauv uno^ip.r^xviuv rfjV

tvy.Xtiuv,

Tov Si avfi(iuvrog ma&rfaiv tXu^tv o lASQiurog rovrov tov

rQtmov. ronog iori xuru rf]v Utlonovvr^aov "EXog nQoauyoQivo-
fitvog, diu rb avvriQtcfig rf^g ixttae vXrjg ravrrjV Xu/div rrjv nQoa-

10 mvfiiuv. iv rovT(o to twv ^PiDfiuiiov ijrX/i,'fTO y«i;T/;?oi'. fiia

yovv riov vvxriZv r(ov ixiiat xuroixovvr(ov duifiov(ov nQog uXXfi-

Xovg diuXtyofiiv(ov rjXovauv ol vofuig (hg tdka) rfjv /i}ig i]fiiQav

2vQ(ixovau xui xuTiaxunrut. f| frtQOV di nQog titQOv diu-

noQd^fitvofiivov rov Xoyov , trfd^uat xui nQog i4dQiuvbv rb ifirj-

15 yi]fia. di Tov^ noifiivug fttruxuUadfitvog xui noXvnQuyfto- P 586

rrjaug evQt ru uxovaS^ivru rotg ixtiv(ov ini(if^aiovfitvu }.6yoig,

^ovXr^&tig Si xui uvTr,xoog ytviad^ut, fitru rcov noifiivtov iv r(o

romo ytvofitvog xui dt^ uvT(Jov iQioTr^atv roTg daifiooi 7iQoauyriO/(bg
ijxovatv (hg ij^ri tdXd) ^vQixxovau, udrjfiovi(t di xui Xvni] ).rj(fOiig

^ndXtv uvitftQt xui nuQtfivd^tTio iuvrdv , ftf} /Qf,vat nionvetv XQi-

rtov Xoyotg duifidvtov unutriXoTg, iar^fUioiauTO di ritog ri/V ijfii-

Quv, xui fitju dtx(*Ti]v Tjxov uvTdyytXot rdiv (fvydd(ov rb ytyovbg

uTV/rifiu Strjyovfitvoi. u(p' (hv nXrjQo^fOQr/Otig o !AdQtuvbg ivt)vg

uvt^tvyw, xui rijv ^uatXidu tu/iiog fitru rov ardXov xaruXufi-

1 tbv C 5 XQovov C 11 iyxccTOtitovvTcav C

et qni supererant captivis abdiictis , urbem diruunt ac fana eius inccn-
dio perdnnt. ita urbs ea, hactenus fama celebris, et quae niuita bar-
barornm profligaverat bella, exiguo temporis spatio funditus periit.
Excidium Syracusanum Adrianus hoc modo cognovit. locus est iii
Pcloponneso, ab opacitate silvae, qua est consitus, Helos appeliatus.
eo loco Romanac tum naves in statione erant. quadam nocte pastores
audivere daeiiwnuni ibi degentium vocem inter se colloquentium et pri-
die captas excisasque Syracusas narraiitium. is sermo ab aliis ad alios
pervagatus taiidem etiam ad Adrianum pertigit. isque ad se vocatis
pastoribus et exaininatis deprehcndit rumorem ad se perlatum ipsoriiin
verbis confirtnari. utque sui» ctiam auribus fidem rei probaret, per-
ductus ad eum locum a pastoribus, daemonesque eorum opera percon-
tatus, captas iain esse Syracusas audivit. qiiam cx eo indlcio animi
contraxerat aegritudineni , eo lenicbat ac sesc consolabatur, qnod falla-
ciuin daemonum vcrbis iidem non adhibendam sentiret. diem (amen ab
iis indicatum annotavit. dccimo post dic, qni c Syracusarnm cxilio
fnga evaserant, nuntii eius calainitatis venerunt. Adrianus nihit iain
dubitans ca do re statim cum cluitse Cpolin rcdiit, supplexquc in ma-
 236 GEORGII CEDRENI

B ^dvii , y.ui rfj fifyuli^ ixxXr^aia txltrjg nQoalffvytv. ukV ovdfv

uviov tig nuvTiXTJ unorfvyrjv wvrjOtv rj xujuipvyr}' ixti&tv yuQ
unoonuaOtig t^o)()iai}t].

l/inoaTt)^XfTut dt ^Tfifuvog o ri]v nQoai]yoQiuv JMu^ivrtog b

Kunnudoxrjg , f^itTU rt Qqhxujv xul HlaxfdovMv xul KunnuSoxm'

tnilixTtov, GTQUTTjyog yluyyo^uQ^iag. xui tuvtTjV xutu^MjSmv
xul di* uvuvdQiuv xut rQV(f'rjv firidiv u'§iov Xoyov dtunQu^u/ntvog
nuQuXvtrui rijg uQ/rjg. unoariXXtTui di uvr^ uvtov Nixr^ffoQog
xuTu rov 0MXUV nQoauyoQfv6i.itvog , uvrjQ ytvvuTog rt xui oqu-
arrjQiog. tnijytTO di iiitd-' tuvrov dvvuf.iiv rt ixuvrjV xut rdy/Lta 10

C IMuvi/uiMv , t'^UQ/ov i/ov rbv Xqvoo/iiqov ^tuxovir^i^v. xura-

luftMV ovv Tov ronov xui ruTg fitTu rot; ^TKpuvov dvvu/ittatv tvM-
\)^i}g 7ro?.Aa xui u^tinatva xurvi, tmv 2uQuxr]VMv iarriauTO rQonuta
nQMiov f.iiv yvLQ uvTiru^ufitvog irQiyjUTO rovg i/^QOvg , i/tiQM-
ouTO^ di [it^Ta ruvTU xul rrjv noXiv ^^/iiuvTiuv xul rug TQonag xai 15
rrjv ayiav ^t^rjQiv7]v , xui /.la/atg uXXutg noXXatg xai uvrinuQU-
ru^tot xuTi]yMvioaTO rovg uvrtndXovg. xul ra /.liv iv roig xuiQoTg

Tov BuotXtiov ytyovoTu noXt/itxu tQya roiavra xui roouvru.

D 'O di rov /liyiOTOv iv /xdQTvot z/to/ii^drjV xti/ir]Xioig noXvrt-

/lOTdTOtg xul dvuOr]/iuGt Xu/inQoTg Xu/inQMg xuTix6o/ii]ai xul XTt]-20

/lUTMv inidoott fvnQOOodMv icfiXori/ir^auTO xui nuvroiMg vntQrJQe
xui xuTtnXovTiot. xul rijg ^avirjXidog rbv vl6v , ov udtXqori^rog
avvdio/iM nvtv/iurixrjg utxttMoaro , rot ridv nQMTOOnuOuQiotv iri
/.tijoev u^iM/iuri xul nuQQi]oiug /.ityiaTrjg /itTiSMxt. xa\ /lavii]XiSa

1 txtTjys om C 11 rbv zov jj^voo^jja^os iailvov 8. C

l"! TtQcoTa P 23 nvtv/Lazi-Atp C

giium templtim confugit. iieque tamen omnino eum ea supplicatio libe-

ravit, sed aviiisiis templo soluiu exsilii causa vertere coactus est.
MissHs deinde ad gubernandam Longibardiam Stephanus cogno-
mento Maxentius Cappadox, cum delecto Tliracum Macedonum ac Cap-
padocum exercitu, cum in provinciam venisset ac ob ignaviam et luxum
nullum faceret operae pretium , imperio exutus est. eius loco Nicepho-
rus missus, cognomine Phocas, homo generosus et strenuus, cum ido-
neis copiis et cohorte Manichaeorum, quam Chrysochiris Diaconitzes
ducebat. is provincia occupata, cum sibi exercitus Stephani coniunxis-
set, nniltas de Sarracenis reportavit victorias. primo enim praelio con-
gressus eos fudit. deinde nrbes Amantiam Tropas et sanctam Severl-
nam cepit, aliisque multis praeliis ac dimicationibus superavit hostem.
hae fere sunt res imperante Basilio bello gestae.
Basilins porro celeberrimum in martyrum numero Diomedera pre-
tiosissimis ac splendidis donariis et praediis amplos habentibus reditus
locnpletavit atque exornavit. lilium qnoquc Danielidis, quem sibi spi-
ritualciu fratreiu fecerat, protospatharii digiiitate summaquc potcstate
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 237

T^y yQUvv TiQog luvxov /niTiaTiD.UTO , i-jTig fml firj oVa Tf 7]v \nn(o
tno/og yfvtoOoii, tni axifaiodog tavTi^v avuy.livuou xui tqiuxo-
aiovg Tior oixfTiov anoXt'§aoa vtovg za\ lO/VQOvg, ^uoTulo/iitrr]
Tflg nOQiiug f//fTO ufioi^udov uiqovtcov tov oy.if.modu, xuTuXu-
S^ovoa dt Tijv ^uoiXida Tiov noXicov , do/r^g ytvofit^njg wg tdog Iv
Tij DIuyvavQa tlotj/di] nQog (iuoiXtu tvTifUog, liauyuyovou y.ul
,

dtoQU no^kvTiki]* wv txuaTOv Sif^itvui untiQoxuXiug yQUfftjV nuQ-

tiouyfi. unoSt/d^tToa dt uvuloywg TTJg nQO&Vfiiug, xui tvSiuTQi- P 587

\paoa r>] ^aoiXidi tqj^ ooov uvTfj (fiXov r^v , nQog Ttjv oixtiuv /(o-
VHouv uvdvnivoaTTjOf. avvt^t] J* awr^i/ y.ai ndXiv eiat)^d-eiv tig

rtjV ^uoiXida' rov yuQ BaoiXtiov unod^uvovTog xul rtjv uQ/tjV rov
viov uvTOv uieovTog Siudtiafitvov tiaijXd^e ndXiv tj yQuvg fitd'^

bfioicov Tttfv dioQCov, yal rovrov (xanaoafiivrj xui x).tjQOv6fiov rijg

vnixQ^^tcog yQixrfjuou, xartX&ovou eig rik idia fiera fitXQOv ereXev-

15 rr^oev, aXXik ruvra fiev vareQOV,

BaoO.eiog St b ^uoiXevg xa\ ruv ^eicov vacov noXXovg inb
rdov nQorjyr^ouftevcov xXovcov diuQQuytvrug re xui xaraaeiad^tvTug,
Tii'«? Se xui rtXicog y.uTu/iXtj&tvTag tntfitXiiug rf^icooe, rovg fitv B
ix xuirTfg uvaartjoag , roig de rr^v uad^evetuv entQQcuoag, roig di
2(iX(i).).og xai (bQUiortjTa /uQiodfievog, nQWTOV fiev yixQ rijg xow
d-eov fieydXrjg exxXtjoiag aocfiag rr^v nQog dvaiv aipTda rtjv fttyd-

Xr^v re xul fieTUQatov eig noXXu dtuQQuyiTouv xul neoeTv xtrdv-

'

vevovaav, efinetQia rt/vtrcov neQiocfiy^ag , uo(faXi] xut fiovtfiov

unetQydaaro ' iv tj xal rr^v rijg d^eofti^TOQog eixova ^Qe(fog t\yxa-

1 fjrojjoff T-niKo C 7 "yicfGtog C 9 xaO'' C 11 §aai-

Xtcos C 21 iKKXrjaiag om C

anxit. Danielidem etiam anum ad se vocavit. haec cum eqno vehi

ncquiret, in lectica recubuit, eainque 3C0 iuvenibns robustis alternis
vicibus gestandam mandavit. hac ratione Cpolin perlata, cum de more
in Magnaura couvivium esset, ad intperatorem honorifice introducta
niuncra magnifica obtuiit ; quae singuia recensere ineptum fuerit. ex-
cepta ab impcratore ut studium eius mcrebatur, et quamdiu ipsa volebat
in urbe moratu , domura inde rcdiit. mortuo etiam Basilio et eius filio ,

Leone imperium adepto , rursum Cpolin similibus cum donis venit

cumque imperatori gratuiata esset eumque heredem instituisset, donium
reversa paulo post vitam cum morte commutavit.
Idem Basilius multa tempia terrac motibus snperiorum temporum
rupta ac concussa refecit, quaedam etiam prorsus prostrata instauravit,
aliis ornamenta et elegantiam addidit. primum templi sapientiac dei
occidentalem fornicem magnum atque sublimem, ruptum muitis in locis
ac ruinam minantem , pcritia fabrorum munivit ac stabiliit. inque eo
coUocavit imaginem deiparae, infantem in ulnis tenentis, et a latere
 238 OEORCn CEDRENI
Xiaftitrjv «vmTO()?;fff, x«l JltTQOv yal JTavXov rovg xoQv<faiovc,
%MV unooToXiov nuQ^ txuxiQa uyiaT'/jhoae. y.ui t« lomu dt

C Q/]yf.iuTu xui T« GudQMf^iuru xiov rol/wv tnrjVMQd^ioauxo. nuQt-

(.ivd^riGUTO St xul rug nQoaoSovg t)MTTf.od iiaag , tvdtia tXutov rurv
tiQUv Xv/vtov unoa/Sta&ijvui xtvdvvtv6vT0)v , diOQtu f.ityiGTOv xt^-S
fiaxog nQoaayoQtvtTui BlavTia, roTg re Xv/votg to (fiog ua^tarov
i/0Q7jyrjat xu\ roig vf.ivon6}.otg tov d^tiov vuov SuxpiXtartQov /OQi]-
ytiad^ui tnolr^ae t« oxpMvta tx rijg nQoaodov rov xT^fiuTog. xul
rov d^ttov ^f raiv unoaT6ka)v vuov rijg nQortQug tvnQtntiug diuni-
covTU fQtiafiuai xui rutg r&v ntnovi]x6ra)v ^or^S-tiutg xuTO/vQaiaug 10
&fjxe vtiov Tjl^toovTu xuTu rt]v noirjatv. xul rbv iv rrj Ilriyrj di
rijg dioxoxov vabv rb uQ/utov uno^uX6vxu xuXkog uvtvtvjauTO.
D x«< Toy trtQov di rijg d^tor6xov vu6v , og to 2iyfia xuxovofiu^trut,

6 (idvxaia C 8 post xrJ7,uaroff C: xccl ro» ^tlov 8s twv

ayimv (laQZVQcav SsQyiov xal Banxov vsdv^ rfjg jtQOTSQag evTiQt-
ntiag Siaittaovra , ola rcov iv avrcS UqiSv tUovtav dno^ea&tiamv
i^ orow 'loadvvrjg naTQidQrrjg iyeyovH, 6 Trjv ijyTjfioviav tcov iv
avzM dtsvsynav fiovaxmv , stiI 0EO(pilov rov ndXai §aailsvaavTog,
VTtofivrjasi 'Jyvariov tov Tjyiaafiivov nuTQidQXOv IsQatg stxoai
xaTtndafirjae , TtSQiTtotrjadusvog nal Talla ra nsQi tovtov aa&Qoi-
liara. tovtov Kakovai fttv row 'OQfiiaSov , iSofirf&r] Ss i» yiacvijg
x«ra ro axijfia Tijg fisydXrjg ixKlrjaiag vnb 'lovaTiviavov row fLS-
ydlov, v.a&mg rj inl aTSipdvov r^s TOiccvTTjg iKxXrjaiag imyQttcpq
fiaQTVQsl, sxovaa ovTcog.
alXoi ftiv ^aaiXijsg iTifirjaavTO &av6vTag
dvsQag mv dvovrjTog ir]v novog' i]fiSTSQog ds
svas^lrjv anrinTOVXog 'lovaTtvietvog ds^mv
ZsQyiov aiyXrjsvTt doftm &SQdnovTtt ysQaiQSt
XQiaTOv naftfisSsovTog , rov ov nvQog dTftol dvdiCTOV,
ov ^iq)og, ovx STSQr] Baadvmv itdQu^sv dvdynr],
uXXd &S0V TSTXrjKSv vnsQ XQiaTOio daff^vat,
uifiaTi nsQSatvmv Sofiov ovQavov. dXX' ivi nuai
xotQavir]v ^aatXrjog dxoift^TOto (pvXd^oi,
tiai xparog av^jjasis &soaTS(psog &soSooQr]g,
rjg voog svas^ir] cpaiSQVvsTai , rjg «o'vog aisl
dyiTsdvmv ^QsnT^^Qsg dq)St8ssg tiaiv dymveg.
ov ftriv ttXXd iial 9 vemv C 11 viov? 13 c^y/ua C

altero Petrnm, ab altero Paulum, apostolorum coryphacos. deinde re-

liqua etiam murorum rupta aut ruinosa integravit. cumque reditus ec-
clesiastici essent attenuati, et periculum esset ne penuria olei sacrae
lucernae exstinguerentur, amplissimi praedii cui Mantia nomen dona-
tione et lucernis prospexit, et eius e reditibus liberaliora cantoribus
templi stipendia constituit. apostolorum praeterea fanum, quod pristi-
nara pulchritudinem amiserat, fulcris et coliapsarum partium refectione
firmans redegit aedem , ut ait poeta , \igentem. renovavit etiam deipa-^
rae quac ad Fontem erat aedem, quae antiqua elegantia exciderat.
aliud deiparae tempium, cui Sigma nomen, terrae motu prostratum, ez
 HISTORIARUM COaiPENDIUiyL 239

TiXfOv vTifi atiGf.iov y.aranioovTa tx pu&QMV urfoxoSofUiGt xul

tdQUtOV yul WQUIOXUTOV i} TIQOTIQOV UnilQyuaUTO. y.Ul %0V IV

yivQijXiavatg JSttifurov tov TtQtOTOfiuQZVQog uxQig tdu(f.>ovg xutu-
ntaorxa tx dtfitXiMV uvi]y(iQt. x«< tovc Svo dt Toi; jSunTiGTOv
Saiixoig iv Tt rfj ^TQO/jijho xul HIuxfdonuvuTg, toj' f.tiv ix ^ud^Qiov
uvi]ytiQt , TOt; di to nXttarov uvMxodoftijGi. xul tov tov uno-
aroAov di (IhXinnov , xa\ tov nQog tantQav uvrov xtifiivov Tov
evayytXiarov ytovxvi, nrMfia ntaovTug Sttrov ix ^u&qmv urtxri-
atv. intnon]auTO di xal ro ftiyu rifitvog BlMxiov rov fiuQTVQog,
idxul TO itdvTov Tovrov xuruj^iXi^Oiv u/Qt yijg , dtg xui ttjv Uquv
xuTtu^^ai TQuntKuv, inifitXtiag r/^iMat xul rov nrMfiurog ijytiQt.

xui ritv n)-i/aiuUovra di rovtio IdvSQtov rov nQMroxK7]rov vaov

ntaovru lig to uq/uiov xti.).)Mg avr^ytiQt. xul rov rov uyiov '^Pm- P 588

fiurov xu\ Toj' TJJf uyiug ^jirvug iv roi ZltvriQM xu\ ror rov fityu-
15 XoftuQivQOg /Jrifir^TQiov xu\ tov TOtJ' ftuQrvQog .AiftiXiuvov rov iv
tT] '^Puj-^Sm ix nuXuiMv viovg tiQyuauro. ini rovroig xui Tor toi;
uyiov NuCuQiov xuruntaorru uviarriat. xuv roTg ififtoXoig rov
/Jofivirov rbv rTjg XQiarov uruaruatiog xu\ Idvuaxuaiug rijg fiuQ-
TVQOg niQixuXXij vuov iniaxtvuaug HufinQvvt , ).i9^irrjv uvri '^vXi-
20 vr^g Tr]V oQOffijV iQyaaufitrog. xa\ JlXuTMvog TOii fityuAov iv

fiuQrvai ntaovru uviGr)]at , xui rbv iyyiCovru tovtio tmv xuD.i-

vixMV ftUQTVQMv vuov 'EoniQov Tt xui '/Aoijg intnoiijGuro. xui

2 ?7 «po^Tfpov] xttl fiovifiov C 5 STQop7]J.aia C 20 xal

nxdzfovog —
22 insTtoifJGato] pro h!s C siipra post v. 17 dvi-
CTTjGS : xai tov iyyi^ovta xalXivixcov fiuQTVQcav vB(ov 'EanfQag xal
Zcorjg rw roiJ uyiov nXaTiovog vaa tTttnotrlaato , avrdv ts tov
Toi; ftaQTVQog IIXuTavog ntaovTU dviaTTjas, xcii tov TIX.?

fandamentis refecit, stabJleque et priore pulchrius exstruxit. hoc niodo

etiam instauravit aedem Stcphani martyrum principis , quae in Aureiia-
nis condita humi procubuerat. Baptistae fana duo , quorum hoc in
Strohelo illud in IVlacedonianis , alterum maiore sui parte reparavit,
alterum e fundamentis suhstruxit. itidemque Philippi apostoli, et quae
ab hac versus occasum solis sita erat, Lucae evangelistae aedem, gra-
vem passas ruinam, nec non templum magnum IVlocii martjris, eiusque
penetrale soio acquatnm , fracta etiam sacra mensa , c parietinis exci-
tavit. restitnit et pristinae pulchritudini refectam ex collapsa aedem
Andreae apostoil ante aiios vocati , istis vicinam ; item sancti Romanl
et sanctae Annae in Deutero, et magni martyris Demetrii, martyris
Aemiliani in Rahdo , de antiquis novas redegit. restituit et sancti Na-
zarii aedem coliapsam ; et in porticihus doniini templam resurrectionis
Christi, et Anastasiae martyris refectum ornavit fastigio, quod ligneum
ante fuerat, lapideo. Platonis inciyti martyris fanum, quod corruerat,
erexit; vicinunique huic fanum nobili victoria insigniam martyrum He-
speri et Zoae condidit. ruinae, quae imniinebat, subtraxit Acacii quo-
 240 GEORGn CEDRENI
B Tov TOv ftuQTVQog ^Ay.ay.iov fv to> ^EnTuay.uho nT(7)(riv uniiXovyTa
iniay.evdaug rov nTCo/iiaTOg iJQnuGi. nuQunXrjauog y.ui xov rov
nQOffTjTOv 'Hliov yMTu TO TltTQiov uviy.TijauTO XufinQOitg. uvrj^
yeiQf di y.ui ix xaivrjg iv ruTg ^uatXiioig uvXuTg ilg ovofta tov
dianoTov otoTiJQog Xqictov aal tov nQ(x>Tov tcov uyytKiov IMiyu-rik 5

x«l ^HViov Tov nQO(f^TOv. iTi di xul T/J? &io/.ii^roQog y.ut Niy.o-

'k(ll,OV TOV niQllOVVUOV iV liQf/LQ/Utg TOV niQtXuXXij TOVTOVt vuov, ov

vtuv iy.y.Xi]aiuv y.UTOVOf.iut,ovatv , ilg iinQtniiav xul x(i,XXog y.ul

(LQatoTijra /iirjStvi fTtQ(o vntQ^oX-rjv tJ avyxQtatv xaTuXtf.inuvovTU,

C nQoaodovg re fTu'§tv ixavag tig re ffonayioyiuv xal /Qiiav Ttov 10
8o'S,oXoyovvTU)v. xal tI StT Stt^tovTu ini nXiov firjxvviiv; avT^
rb tQyov ToTg d-iO)f.tivoig naQiaTijai rrjv olxtiuv xuXXovrjV xat noXv-
riXitav. xal aXXovg di noXXoig d-tiovg vaovg ivTog rov nttXariov
idofirjaaTO , ilg ovofia ^HXiov rov nQOff^^Tov xul tov fKXQTVQog
KXrifitvTog xal rov acoriJQog XQiarov xal rov anoaToXcv HtTQOv 15
xai rov aQytaTQUTriyov , wv t^v coQaiOTijTa nuQaaT-^oaoS^at noirj-
rixrj av ^rovriOi fityaXi]yoQia.
HoXXa di xdv roTg ^aaiXiiotg uviaTr^otv, wg av rig fiTror,
jSaotXfifov ^aaiXiia * ravra di uQid-fitTad-ui ovx uvayxaTov. tQyov
D df Toviov rov ^uatXicog xul b Xtyofitvog olxog ru IMuyyava xu\ o 20

fTfQog b viog xuXovfitvog' ovg uno roiuvrrjg xaTiaxtvaot nQoai-

QiafO)g. ftr] ^ovXofitvog yuQ t« drjfioaia nQuyfiara fig oixtiug
xaravaXiaxtiv XQtiag rovg rotovrovg dv(oxod6ftr]Oiv olxovg, xui
nQooodovg iy. ytcoQyiag dniru^tv avroTg Ixavdg, u(p^ tov rj ^uoi-

5 catzfJQOs om C 19 ^aciUcov C

que martyris aedem in Heptascalo (Septigradium verteres), et EHae

vatis fanum in Petrio splendide restituit. instauravit et templa palatina
servatori Christo, Michaelo angelorum principi et Eliae vati dedicata
et deiparae ; ac Nicolai inter proceres ecclesiasticos celeberrimi quod ,

novam nominant ecclesiam insuperabili pulchritudine exornavit, rediti-

,

bus ad lucernas et necessitates eorum qui laudes divinas persolverent

sufficieiitibus ditatam. de qua quid attinet prolixe narrare, cum ipsum
opus pulchritudineiu suam et sumptuum in id impensorum demonstret
magnitudinem? multa alia etiam delubra in palatio condidit, de nomine
Eliae vatis , Clementis martyris lesu servatoris, Pauli apostoli, prin-
,

cipis exercituum caelestium, quorum in declaranda venustate vel poetica

deficeret magniloquentia.
Multa etiam in Palatio pro imperatoribus vere regia aedificia con-
didit; quae omnia enunierare nihil attinet. opus Basilii est etiam do-
mus quae Manganorum nomen gerit, et alia quae Nova appellatur.
has, ut qui noUet publicos reditus in usus privatos vertere, aedificavit;
et reditus els ex agriculturae emolumentis constituit idoneos, unde im-
 HISTORIARUBI COMPENDIUM. 241

Xix^ navSuiGia uviov t£ xui t(Zv uva nuv itog vn* uvtov y.fxh]--

fitvMv u(f&ovov xul dixuiav ttjv yo^rjyiuv Vf.itWiv i/jtv uti. ^Jo-
fiijauTO tVf x«i Tu fv Ilr^ycxig naXuTiu, xui tu tv ToTg^HQioig txaX-'
IdmioaTO , uvay.u.d^uQug xu\ tijv unoytco&fTouv xivGTtQvuv , tjv

5^HQdxXtiog tSuGiXtvg nQOG/iuaug nuQvidfiGov cpvTcdv xul Xa/uvcov

fiQycAGUTO. oniQ fnoirjGt xal tv TuTg ovauig tvTog tov naXuTiov,
rfj Tt nQO xiig DluyvuvQug xul TJj (.itTuiv ^Iovgtiviuvov tov tqi-
xXiriov xui Tov yiuvGiuxov. yuQ tiQi]f.urog /SaoiXtvg HQdxXttog
nuQu ^Ttquvov tov cpiXoGCKfov (.iu&cjjv, TtjV yivtGiv uvtov noXv- P 589
iO nQayfiovi-oavTog, wg t^ vduTog uvtov dtT TtXtvTuv , Tug rcov xiv-
GTfQrcJuv, log tiQijTat, nQOGyjjoGttg tiQyuGUTO. Tutv ToTg^IlQiotg
ovv unoxa&dQag ^uGiXitu lig to uq/uTov G/ijfiu avtjyayt, xul
uvtI nuQudfiaov do/tTov untiQyuauTO vduTog ucpd-ovov xul dtti-
dovg. tdtifiUTO 6i xuv Tw cfOQCo vuov ntQtxuXXtoTUTOv tn^ ovo-
15 fiUTt Ttig d^fOToxov , wg uv tyoitv u^tov o\ nQuyficxTfvofifvot olxov
nQoaivyijg, onoTf ruTg nQuyftuTtiutg tft^Qudvvcoai. xa\ tov tov
uyiov Wcoxa de vubv iv rco ^Tfvco intaxtvuGug xu\ xulXcaniaug
olxrjTriQiov fiovuycov unfTtXtaf , Ta^'af nQOOodovg Ixuvug tig dicxQ-

xetuv TCJov iv uvtco uaxovfiivcjov. uvfxuiviat di xu\ tov fiiyuv tov B

^ UQyiaTQUTriyov vaov tov iv tco ^coad^fvico ijdt] nQOxuTuntaovTu,
xui iig To cpuivofitvov xcxXXog fitTi^yuyf.
HoXXovg di xal tcjov ^lovduicov dcoQfwv inuyytXiaig xa\ Soatat

7 lov(!ti,vittV€Ui T§txitf0.t> C 10 5r} C 11 ra — 13 Siti'

Sovs om C

peratorio convivio pro se, ct iis qui toto anni decursu invitarentnr,
sufficientes iuste parti sumptus suppeditarcnt.
et condidit etiam pala-
tium ad Fontes, et id quod in Eriis erat decoravit, cisterna repurgata,
quam Heraclius imperator terra ingesta complanatam in hortum arbori-
bus ac oleribus plantandis mutaverat, ut et cisternam eam quae est ad
Magnauram, et quae inter triclinium lustinianeum ac Lausiacum. etenim
praedictus Heraclius imperator, cum ei Stephanus philosophus exami-
nato siderum qualis fuerat ipso nascente positu praedixisset aquam in-
teritum ipsi allaturam, cisternas terra congesta oppleverat. itaquc Ba-
silius cisternam in Eriis repurgavit, locoque horti receptaculum aquae
copiosae ac pellucidae confecit. et in foro aediiicavit templum pulcher-
rimum deiparae sacrum , ut ibi negotiatorcs domum precibns faciundis
aptum haberent, cum eo loco ob negotiationes commorarentur. sancti
Phocae fanum in Steno adornavit, monasteriumque redegit, constitutis
pro iis qui in eo religiosam exercerent vitam sufficientibus reditibus.
renovavit etiam magnum sancti Michaeli in Sosthenio templum, quod
antea temporis corruerat, et ad eam qua hodie visitur elegantiam per-
duxit.
Multoa etlam ludaeorum muneram poUicitationibus atque exhibitio-
Georg. Cedrenus tom. II. 16
 242 GEORGII CEDRENI

xai doiQMv uvraXXaYuTg rov d-iiov xarr/^uoof ftunritTjiiarog, y.u\ rh

ruiv BovXyuQwv dt ytrog uQrinuytg ov uQog dioai[itiuv f.iovuy oJv

unooroXf] tvXa^cov yal itQicov uQtrjj y.ty.oof.irji.ttvu)v t^tfjuiMot nQog

rtjv nioriv. xul roTg Pdog dt ovfifiuotig d-tfitrog iv fitro/fj ytvt-
od-ai rov OMrtjQiov ^anriofiarog alriog ytyovt, ntfiqjd^tvrog uvroTgS

xal aQ/jtQHog. uW a^iov dirjyrjOaodai xui rb ytyovbg d-uvfia

C naQu rov uQ/UQto)g rov ntfi(p9-ivrog iytToe. iri yuQ rfi StioiSui-
f.iovia y.art/ofttvog aviog rt b uq/cov xul ol fityioruvtg uvrov y.al

tb linav t&vog, y.aruoy.onovfttvoi ntQi re ri]g nQ(oi]v avrcJov Oqi]-

cyMug y.al rr]g roJv XQioriaviov niortcog, tloy.ulovoi rbv uQri nQog 10
avrovg (poiri]ouvru uQ/itQiW ov b uq/iov tnrjQ(6ra riva ru nuQ^
avrov xarayytXJ.ofitva y.al avroTg dtddoy.toi^ui f.ttXlovra, rov di
rr]v ItQuv rov d^tiov tvayytXiov nQortlvavrog ^ifiXov, xai riva
d-uvfiura t^7]yovfiivov rcov vnb rov &eov iv rf] uvd^QOomvi] inidr]-

fiia reQurovQyr]d^ivro)v , '^^tl fir] ri roov bfiouov rb nXij&og" t(fi] 15

"twv '^Pibg xul tjfitTg d-tuoofitd-a , y.al fidiXiora bnoTov Xiytig iv rfj

xttfiivco roov rQiwv nutd(ov ytviodui , ovk uv ooi Q(iduog niorev-

D oojfiev." Si rco u^tvStT niortvoag Xoyca rov einovrog ori o uv
uhrjorjrt iv rcp bvofiurl f.tov , Xi]Xpeo9e, y.ui b niortwov tlg i^ii
%a tQya u iycb noujo xuxtTvog noir]Oti, xul fitCQova rovrcov noirjOit,20

t(fr] nQbg avrovg '^tl y.ul fti) tl^tGriv ixntiQuCtiv xvqiov rbv d^tov,
Oftoag el ix ipv/ijg Sieyvcoxart nQoatXdtiv rco &i(p, ahr^ouod^e

7 Tcaqcc — hi] nsQl zov xtfitp&ivTOS. hi C 9 «^conjs C

18 OTi ivcv C

nibus et donis ad, baptismum allexit. Bulgarorum gentem , quae recens

Christianam pietatem amplexa erat, missis piis monachis et sacerdoti-
bus virtute insignibus in fide confirmavit. Rossos pactis compositis ad
salutaris baptismi communitatcm pertraxit, iisque pontificum principem
misit. operae pretium est hoc loco miraculum referre, tjuod eo missus
pontifex edidit. princeps eius gentis ac proceres et universus populus
falsa religione adhuc detenti, cum deliberarent eane retinenda an vero
Christianae fidei accedendum esset, ad se missum pontificem in conci-
lium advocant; eumque princeps interrogat quidnam rei esset quod pro-
fiteretur et ipsos docturus esset. profert episcopus sacrum divini evan-
gelii librum , et quaedam niiracula exponit a deo, dum is in humana
natura terras obit, edita. ibi Rossus negare se aut suos ipsi fidem
ullo modo habituros, nisi aliquid horum, praesertim servatorum in fla-
granti camino trium puerorum, simile vidissent. ad haec pontifex,
fidcns veraci eius sermoni qui suis dixerat fore ut quldquid propter
ipsum postulassent impetrarent, et qui ipsi fidein haberet, ipsius quo-
que opera iisque maiora editurum , tametsi" inquit "deum tentare fas
'

non est, tamen si ex animo statuistis ad deum vos conferrc, postulate

 HISTORTARUBI COMPENDIUM. 243

onfQ /SovXiod-e, y.vX noir^ati tovto nuvrrog Siu ttjV niariv vfuov
o ^eog, y.uv ij/neig {(rfitv iXuyiuzoi xui uvu'^iot." ol d^ tvdtMg
f^Tr^GuvTO Ti]v Tov d-tiov tvuyytXiov nvy.Tida iv rfj naQ^ avTOJV
uvu(fOti(yj] ^KfT^vui nvQy.uia, y.ul d u/S^M/S^^g uvTtj Ti]oi]9eiij,

SnQontXOtTv yul uvrovg tio nuQ^ uvTOv y.tjQVdcto/ittvo} d^toi. tSoS,t

dij TuvTU, y.ui rov itQtwg nqog &tov rug /tiQug xal rovg ofd^aX- P 590
fiiovg ino.QavTog yul '
do^uoov aov to uyiov ovofxu , "Irjaov X^Qiari

o Otug rj/itcdv" tlnovTog, iv ocf&uX/iioTg tov Id^vovg tovtovi iQQitfij

t?g TiiV y.(x/.iivov 7j rov ayiov tvuyytliov ^i(^Xog. itfi^ wQug Si ly.a-
10»'«? TTjg yu/iivov ixxutoiiivtjg , tiTu xut riXtov /.iaQav9tiai]g , tv-
Qtdri TO liQov nvxriov unud-ig y.al alio^ijTOv Sia/.itTvui, (.ii]dt/iiav

vno rov nvQog dt^d/ttvov Xv/ii]v. ontQ idovrtg ol ftuQ^UQOi, y.at

Tcp /ityi&ti xuTunXuytvTtg rov davfiurog, uvevdoidoTtog nQog rb

(ianTio/ta TjVTO/toXovv.

15 KuTU rovTOv rbv /qovov KwvaravTTvog b nQto^vrtQog rcov

rov ^aoiXicog vuov rbv ^iov t^iXint vooco nvQtriK^ , nivd-og u/iv- B
&i]Tov xuTuXiniov Tcp nuTQi. a7J)M rovro /uiv b /SaotXtvg nQcxtog
rjVtyxe , nuQt/iv&i]OUT0 di rrjV ovtvyov xui ra rixva. ivuyo/itvog
di nuQu rdiv nQoToTU/iiva)v rov dr^/iooiov o /SaoiXtvg inonrug tlg
20^« d^i/iuTa ixni/i\fjai, dig uv dvvu/iivcov i% tovtov tcov di]/iooicov
avvTtXttiov intdovvut , nQOOnotrjod/ttvog dnodi/to&ai rrjv vno/tvr/-
atv , ixXt§ao&ui xul tvTQtniaui nQOoiru^e xai avrcJo nQoaayuytTv
Tovg /liXXovTug rb toiovtov iQyov intTtXioui xuXcog. intXt^ix/itvog
J' ytvtxbg oD? iSoxei StaxovTjOui nQog rb TOtovrov tQyov OQd^iog, C
6 8r) om C

quod et is omnino id praestabit propter fidem vestram, quan-

vuItJs,
quam nos niinimi sunius et indigiii." ii confestim postularunt ut codex
evangelii in rogum quem succenderant mitteretur, promittentes se, eo
incolumi manente, deo quem ipse praedicaret nomen daturos. accepta
haec condicio; et pontifice manus oculosque ad deum attollente, lesum-
que obsecrante ut is sancti sui nominis gloriam ante oculos liuius gen-
tis assereret, coniicitur in caminum liber evangelicus; cumque caminus
per niultas horas arsisset, tandemque materia consumpta exstinctus esset,
liber incolumis illaesusque omnino reperilur. cuius miraculi magnitu-
dine perculsi barbari, omni dubitatione abiecta, ad baptismum confu-
gerunt.
Eo maxime tempore
Constantinus, filiorum Basilii natu maximus,
febriabsumptus est, ineffabilem patri luctum relinquens. hunc tamen
casum imperator moderate tulit, uxoremque etiam et liberos consolatus
est. interim rei publicae proceres imperatori suadent ut in provincias
inspcctores emittat, quod hoc dicerent ad incrementum redituum publici
aerarii facturum. imperator probare se hanc sentcntiam simulans, de-
ligi ad hoc munus homines aptos iubet et ad se adduci. ibi cum gene-
 244 GEORGH CEDRENI
xal rag twv ly.XiytvxMv TiQoariyoQiag nQoaayaym' , TJoXkrjg Ivofn^
od-t] f.ufirpiMg aiiog, d TOiovrovg olono XenovQYovg iaiod^at
u^iovg TiQog to toiovtov 7^enovQYt]f.ia, tov df fiij t/iiv XQihxovug
uv^vntvtyxovTOg iv oXo) tm nolntvfiaTi, vno^kuficov 6 ^uoiXtvg

"to ttjg nQOxttfitvrjg Stayoviag tQyov toiovtov nuQ^ ifioi xQivtrai 5

S(TTt, ttniQ olov T£ r^v , avTov ifii nQog t^v tovtov Sioixt]atv

i'§eX&tiv, inil Si tovto iari xa\ unQtnig xu\ udvvurov , i'^

uvayxrjg in\ TOig Svai Ttjg noXiTiiag fiuyiaxQOig , o'i xui /qovo) xul

D neiQU xu\ Taig noXXaig iv rto fiaxQU) ^iu) twv noXiTty.wv aQ/Mv
dtoixijaeatv , iv aig i'§tjTuad^)]aav , uxi^d)]Xov xai xu&uqov t^?10
uQtT^g t^tv7]vo/uai to Soxifitov , rug iXniSug aaXtvio , xai Tr^v

Staxoviuv vnb tovtuv uvva&rjvut St6vxfx)g duQQO). untX&ivv ovv

avxog av *' q^r^aiv '
anuyyttXov uvioig to Trjg Siuxoviug tlSog xal
To d-iXi]ftu To ifiov. xai ^ovXofiivwv i'<iiX9-tiv intvSoxw xai uv-
To?.'' tSf S^ uxovaavTtg ol livSQtg v]XOov tlg txnXr[S,tv, xut to15
yr^Qug av&^ ixtTT/Qiag nQOv^aXXovTO xu\ rovg nQor]yr]aafiivovg
vntQ Tov noXiTiVfiUTog xonovg, xu\ naQtvt/S^tjvai i'^ uvxwv T7jv

TOiuvTr^v vnrjQiaiav ixixtvaav , vniaxQtxptv unQUXxog o nifi(pd^tig,

xat Tf^ ^aaiXti tw nuQ^ ixtivwv XuXt]OivTa unr^yyttXev, untQ

uxovaag 'ft to ifti i'^tXd-tiv SoxtT tlvut uSvvurov, nuQUtTOvvxut^
Si Tr]v XeiTovQyiuv ot XuftnQOTUTOi fiuytaTQOt , ovStva t/wv xov
nQuyfiUTog Stotxr]Tr]v u^to/Qtwv xuTuXttfpd-rivat tovxo uvtniaxt''
P 591 7IT0V ^ovXoftai, XQtixxov yuQ" (prioi " nuQuxtQSuivttv xtvug dnb

11 gccXbvcov C 14 insitX&tiv C 21 vnrjQtatccv C

ralis delegissetquos eam rem recte administraturos putabat, et eornm

noiuina ad imperatorem attulisset, in magnam apud eum reprehensionera
incurrit, quod tales homines tanto negotio idoneos iudicasset. meliores
se in tota civitate non invenire causanti, imperator "tantum" inquit
"hoc munus existimo esse, ut si ita iiceret, me ipsum ad id obeundum
proficisci debere putem. quod quia indecorum est neque fieri potest,
necesse habeo spem meam despondere duobns rei publlcae magistris,
qui tempore et usu rerum multisque in longa vita gestis raagistratibus
fidei suae integritatem et virtutem probarunt. nam ab his negotium re-
cte confectum iri fido. tu ergo abi, et iis rationes huius administra-
tionis meamque voluntatem expone. si volunt ad eam obeundam exire,
mihi hoc probatur." raagistri hoc nuntio perterriti supplices deprecan-
tur, aetatis suae et laborum pro re publica iam ante exhaustorum innl-
tentes excusationi; petuntque ut hoc ministerium aliis imponatur. gene-
ralis re infecta ad imperatorem redit, eorumque excusationes exponit.
ad ea Basilius "quando" ait "fieri non potest ut ego exeam , et hoc
raunus illustrissimi recusant obire magistri, inspectorum huiusmodi con-
stitutionera ego omitti volo: praestat quippe aliquos lucrum iniustum
 HISTORIARUM COaiPENDIUM. 245

twv xov Sr^iiioaiov inij xaXwg, tj xaxwg vnonxtviiv ti]f.uav Ttvag

avvJQi^iovffav avrovg y.u\ avfinviyovauv," xul dtu jovto nuQU
navju To»» jrig avxoxQujoQiag uvxov /qovov 1'fttiviv uvt^iaiojog i]

(fuvai fiviXXov eXev9-iQog xai udtunQuxxog o vno T^v Pwjuaix^v

5 tiovaiuv unug xiov oXwv d-ffxujMv Xuog»
Tov nQia(ivxtQov St twv vIojv xov ^uaiXiaxg, KMvaJuvxivov,
Mg tino(.ttv, xov fiiov fitxijftttffoxog, xul xov ffiXxQOv xui xwv tXni-
diov tni xbv dtvxtQov vibv uiiovxa /ntxuntaovxiov, dtivbg o ffdovog B
onXiQtxui xux^ avxov" xa\ ontag, xu ln6f.itva di^Xfoati XQuvoxtQOv,
lO fiovuxbg Tjv xig xmv ndvv (fiXovfiivMv xa\ ntaxtvofiivtav BaaiXtita
xtp ^uaiXit, r^v di xa\ ItQtvg, ov ^uvSu^uQr^vbv xaxMv6ftuC,0V
og il xut nuQu xov ^uatXiiog iaxiQytxo , uXX^ ovx 4//c nuQu xotg
aXXoig do^uv /QrjaxTiv , xu\ dta xovxo xai noXXdxtg nuQa .Aiovxog
xov viov xov fiaatXiwg dtixwf.w)Sftxo wg unaxtfjbv xa\ yoTjg xa\ xov
15 fiuaiXia xwv xad^r^xovjoiv i^uywv Xoyta/iiwv xa\ ttg u ft^ Sti nuQa-
avQWv, vfp* wv Saxvofttvog extivog xtjv 'kfjv/riv , xa\ uvxufivvu-
od^at antvdiov xbv Xvnovvxu, tftXiuv vnoxQivtxai nQbg xbv ytiovxu,
xui noxi (fr^ai nQog uvxov " o'« xi, w ^uatXtv , vtuviug ijSi] iov C
xu\ nuQU x(p nuxQi aov (fiXovfitvog , /</} intfpiQTj QOfiffuiuv 7] fia-
2QyaiQav, oxav xar* dyQovg avvtnnuCtj aov xw nuxQi, tVa xa\ uvxip,
ti xuxu O^riQiov ayfj /Qtiuv, intdtdtog^ xa\ ti xi Xu&QuTov noXXu-
yig xux* uvxov int^ovXivfia yivr^xui , fiij livonXog tvQtd^fig, uXX'

1 ^. vnoor^vai ztva a. avtov C 3 dvt^icttTOS C

ex pubHco praecipero, quam male motuere multam quae eos opprimat

ali(juam." hoc modo factum est ut subditi Romano imperio provincia-
ies , quamdiu ei Basilius praefuit, verbo quidem non sint ad aequalita-
tem census adacti, re ipsa autem liberi et ab exactionibus iramunes
manserint.
Enimvero vita functo, oti rcttulimns, Constantino, tum amor et
spes omnis in Leoneni qui huic natu proximiis fuerat Basilii fiiins de-
,

voluta atrocia ipsi odia pepererunt, quae res planius est narrando ex-
plicanda. erat quidam uionachus, idemque sacerdos corum e numero ,

quibus impensius imperator favebat plurimumquc fidebat , nomine San-

dabarenus. is quanqnam imperatori carus esset, tamen apud alios iii
mala erat existimatione, et iccirco a Leone illo saepe traducebatur ut
impostor ac praestigiator, qui imperatorcm a sanis consiliis ad nugas
et inutiles cogitationes averteret. momordit hoc aninuim monachi, ut-
que de ultione cogitaret impulit. eapropter siraulata erga Leonem be-
nevolentia aliquando in hanc seiitentiam enm compeliat. "cum iam, o
Caesar, adoleveris patritjue sis dilectus, qui fit quod cum eo venatum
exien» nequc ensem ncque cultruni tecum fers , quem patri eo ad feras
indigenti porrigas; aut ei, qnod saepe usu vcnit, clandestinis insidiis
 246 GEORGII CEDRENI

i/rjg XI fAfd-^ orov dvvi]aj] rovg natQiy.ovg f/d-Qovg dvTafxvva-

od^ai;^' ov/ vTrfidof.ievog dt xov iiol.ov b .Aacov, oide avvvorjoug
TTjV fll^/Ul^rjV , di/tTUl TTjV aVf-l/iovXljv , Xul flU/UlQUV tvTog TOt;
inod'/jf.iaTog fni(f)lqfad-ai miS^fTai. yvovg Sf b 2uvdufiuQr^vbg elg

D tQyov /WQi]auauv Tr^v tuvTov anfvMQluv , nQoafiai t(o ^uaiXii xul 5

*'''

(frjol yvcaaTov aoi faTto, to ^uaiXtv , log fnt^ovXfvti rf] (^cof] aov
o abg vtog' y.ui tl uniaTtig, otuv y.uTu d^i']Qav f'^ii]g, y.fXfvoov
TTfQiaiQf&TJvai T« ntdiXa tivv nodojv avTOv , y.ul ft evQtd-fir] '^icfog

fni(piQOfifvog , taTui nuvTcog rj ifirj cvfi^ovXrj avfKftQovaa."

fXt/d^i] xavTu , t'^oSog y.uTi]yYtX&r] ^uaiXiy.r] , avvt^i]Xdfv unuv 10
To flco&og, f^f lai xul yitaov b Toi; ^uaiXtMg viog. y.al xaT« tivu
Tonov ytvofifvog o ^uaiXtvg nQoanoietTut /otiuv t/tiv ftcx/uiQug,
y.ui tnf'Cr]Tfi TUVTrjV fUT^ tniTdatcog. fii]div ovv tcov vnovoovfit-
vcov Tco nuTQi nQOfidobg b vlog , unovrjQCog fcpfXxvadfievog i]v ine-
(ptQtTO f.K/./uiQav inididcoat rcp nuTQi. tovtov ytvofitvov ui ftiv 15

Tov J^uvdu^uQrjVOv nQoauyytXiui tvS^vg iniaTtvovTO , ul di nuQu

rov .AlovTog dnoXoyiui fiuTUtot y.ul xtvui. vnoaTQtrpug ovv b
^aaiXfvg elg ru ftuai}.tta nQog OQyi]v xutu tov vlov diuviaTUTui,
P 592 xul iv Tivt rcov ftaaiXiicov olxcov , og ftUQyuQirrjg y.UTOvofiuCtTut,
\'fi(pQOVQov TOVTOV ntnoir]xtv , u(paiQfiTai di xai t« rijg ftuatXtiug 20
naQuarifia. Sti]Qfd^i^fTO Si nuQu rov ^uvSuftuQrjVOv xul rovg
Xv/vovg (xnoaftiout rcov ocp&uXficJov uvtov. caXXu tovto fiiv ixca-

Xvd-r] noirjaui vnb rov nuTQtcjiQ/ov y.ui rr]g avyy.Xr]Tov ftovXTjg, rrjg

ilQXTi]g Si Oftoig tl/tv ivTog. /qovov Si nuQuSQUfiovrog ov/vov,

1 dvxafLvvfaQ-ai C 6 yvoxitiov P

pctatur, in promptu habeas quo patris inimicos ulciscare?" Leo dulum

non sentiens, neque suspicatus quorsum hoc commentum pertineret,
consilium admittit ; et persnaderi sibi patitur ut in ocrea cultrum secum
efferat. sibi succedere intelligens, imperatorem
Sandabarenus insidias
convenit, indicatque vitae eius a filio insidias tendi. si id non credat,
venatum egressus ocreas Leoni detrahi iubeat: invento tum cultro in-
tellecturum , se recte monere, haec monachus. statim Basilius vena-
tionem indicere, cum solito comitatu exire, cumque ad certum locum
esset ventum, simulare sibi opus cultro esse , eumque vehementius ex-
poscere. ibi Leo , qui nihii de suspicione a patre concepta praescivis-
set, simpliciter cultrum quem secum ferebat depromere ac patri prae*
bere. confestim ergo Sandabareni praemonitio pro vera haberi, Leonis
excusationes inanes iudicari. reversus domum imperator filium infeuso
animo ornamentis imperatoriis spoliatum in quoddam palatii conciave,
cui Margarites nomen, includit, ibique detinet; ac nisi patriarcha et
seuatus prohibuissent, etiam oculos ei ( nam ad hoc a Sandabareno in-
stigabatur) effossurus fuerat. multum ex eo lapsum est temporis, donec
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 247

xai TiolXuxig rijg avyxX^TOt; ^ovXrid^tlarig dianqtG^evamd^m Ttiqt

TOuTov x«J xkt' tiXXrfV x«t uXXr/V ahiav uXX(i)g xai uXXwg xioXvo-
fttii/g , itQOifaaig didorai ivXoyog , li- ^/g iodrjyi]d-7]auv tig to x«-
T«A.i;ffat TK anovSa^oi^itva. t(oov r^v ri nxrjvhv iv xXio^io xaru tk B
5fiaaiXfiu uhoQovfitvov nQog d^tav xal r^Qi/Jiv rcov d^iioi.itv(av xal
uxovovriov (^xlJtrruxog ovo/.iu r(o C^w), fitfirjXbv x«i noXvcptoroV
ontQ ftre nQog riviov didu/d^tv « it' uXXiog n(ag e§ avrofidrov noX-
Xdxtg "(XI ui xvQie Atov^^ iif&fyytro. tvtayiag di nort riXovfie-

rt^g r(p (iaatXtX xui rcov nQ(or(ov rrjg ^ovX^g avvtaruof.iiv(ov uvr(S,
10x«i Tow oQvii^og noXXdxtg (pd^tyyofiivov ro nQ0QQi]9^iv , iniarvyvd-
aavrtg ot dutrvfxoveg rr^g tvio/iag inavauvro xui ini avvvoiag ixu-
d-fjVTO' otantQ nQoaa/Mv o ^uaiXtvg rrjv airio.v Ttjg uno/^g riov

pQ(.of.idr(ov inriQiro. ol de Suxqxxjov vnonXr^a&ivrtg TOt'? off&uX-

ftovg "rivtt m dianora^^ ilnov ^'^^Q^aaiv (fuyovfitd-u, ovriog vno C
ISrijg (p(ovrjg rov uXi^yov rovrov ovfiSiL,6fttvot , Soxovvrtg 7]fitTg Xo-
yixoire xu\ (ptXodianorot , ort avrb fitv rb uXoyov ^toov rbv oixiTov
uvaxuXtTrut Stanorriv, rjfitTg de rQV(f(ZvTeg Xri9-i]v rov firjSev uSi-
xrjouvrog fXu/Sofifv Stanorov. li ftiv yuQ udixtuv iXiy/trat xal

xaxu rov nuxQog ivxQfniaug rijv dt^^tdv, avxo/tiQtg tjfitTg rovrov

20 ytrrjaofitd-u ndvrtg , rov uTfiaxog avxov firj Xufi^dvovrtg xoqov'
fi d^ irp^ oig ivtxXrj&ij dia^ptvyti rbv fXiy/ov , ftt/Qt rivog rj ovxo-
(pdvrtg yX(oaau xur^ uvrov dvrufiovrat ^^ fiaXa/dtig ovv roTg
roiovrotg Xoyoig b ^aaiXtvg roxt f.iiv xud-to&rjvai rovroig nQoa-'

8 KVQl C

tandem senatu saepenumero pro Leone intercedere conato, aliisque at-

que aliis de causis impedito, tandem propositi exsequendi talis sese ob-
talit opportunitas. in paiatio avis quaedam humanae vocis aliarumque
imitatrix, nomine psittacus, in cavea suspensa degebat, ut spectatores
atque auditores oblectaret. ea avis sive fortuito sive ita a quodam
docta, vociferari soiebat "heu heu domine Leo." quodara tempore cum
ad convivium imperator senatores praecipnos vocasset, eamque vocem
avis saepinscnle ederet , ninestitia oborta convivae cibo potuque omisso
cogitabundi assederunt. cumque id animadvertens imperator causam rei
perquireret, ii oculos lacrimis oppleti qui" inquiunt, "imperator, cibum
'

capiamns, voce bestiae huius obiurgati nos qui rationis compotes et

dominorum studiosi credimur? bruta hacc avis domini sui nomen in-
vocat: nos luxui dediti insontem oblivioni mandamus. etenim si insi-
diarum patri structarum convincitur Leo, omnes nos nostris eum mani-
bus necarc parati snmus, neque sangnis eius nobis saturandis sufticiet.
sin crimina ci intentata non demonstrantur, quantisper tandem calumnia-
trix lingua eum opprimet?" his verbis demitigatus imperator bono
' animo esse in praesentia eos iubet, seque rem curae habiturum pro-
 248 GEORGn CEDRENI
D Ixa^t, axonijaai d' avrbg tkq) tov nQuyi.iaxoQ tnriyytikaxo* (.itx*

ov noXv 6i nQog xi]V (pvaiv tnavtX&tov t^uyit xt (fQOVQug xat tig

oxpiv uytt xbv viov , y.ai xtjv nlv&i^ov u/,itt/3ft axoXrjv, xai xo
niQtxxbv xijg iv xfj Xvnjj XQafpiia7]g y.6f.ir]g ntQtaiQti , y.a\ xtjv

nQOXtQuv xijg /3aaiXtiag xi/htjv unodidcoaiv. 5

Ov noXv To tv (.itao) , xui diaQQOiag voa(o uXiaxixai , y.al

xaxu fiiy.Qbv xfj xoiuvTtj rrjictdovi y,uxt/iiaQaiviTO. diudt)g d^ (Lg

id6y.ft xu xr/g ^aaiT.tiag, ya\ xbv y,'krjQOv6[.iov y.u\ diuSoyov yvdt-
QIJ.LOV noir^aa/itvog , xbv ^iov anti.int, av/i^aaiXtvaug /.liv x(p nQO
uirov Mixurj}. /q6vov tvu, IxtQOvg di ivvtu y.u\ dixu /Qcjvovg ntQi 10
T^v avxoxQ(xxoQu xrjg ^aailiiag dianQiifjug aQ/rjv. diadi/txui di
rrjv oXrjV xJjg i'i;ovaiag uQ/rjv ylicov b xa&^ rjXixiav nQdorog xmv
ntQi6vx(av vi(xJv.

P 593 udicov Si xcov oXcov ytv6f.iivog xvQiog, xcov oiXXcov xojv avfi-
fiuWofiivcov Tw noXiTfvf.iuri oXiya rj xb nuQunuv firj (pQovrioug, 15

X(o d^vfuo d'i a(pudul^(Ov xu\ xrjv nuQU xov 2uvdu[iuQi]vov xux^ uv-
•lov avaxuouv axtvcoQiuv tvuvXov i/cov, tv9-vg diuvuaxi]vui 1'xQivt

nQog ixdiy.i]aiv, nQOxuxaarrjadfitvog tvXoyocpavttg uhiug, cog uv

d6'S,tit Toc nQuxx6fitva fitx^ tvX6yov nQdxxta&at u^pOQfirjg , xut xu
ifin()Sia ix filaov ntQitXciv. tld^jbg yixQ cog ovx uv %i Svvi]3tir/iO

<puvXov ivdtt^uadut xaxu xov 2uvdu^uQr]vov Ocoriov xbv na-

TQiuQ/txbv id-vvovTog &q6vov , — nQoati]atad-ut yuQ uvrov ytv^
vai6xtQ0v xai uvTiXi^^ptod^ai vntr6nuot , xu\ fii] avy/coQijaai tv-

21 (fXaijQov C

mittit. ac non magno post temporis intervallo ad naturam reversus

Leonem carcere eductum in conspectum suum admlttit, vestem lugubrera
demit, comae superflua, quae per luctum creverant, auferri iubet, di-
gnitatemque Caesaris pristinam reddit.
Haud nnilto post Basilius in alvi profluvium incidit; eoque morbo
panlatim contabescens , cum res imperii pro suo arbitrio constituisset
heredemque et successorem suum declarasset, diem obit. imperavit cura
Michaelo annum unura , solus unumdeviginti annos imperium praeclare
gessit. successit ei Leo, filiorura superstitum maximus natu.
Leo summa rerum ad se devoluta, initio ceterorum quae ad rem
publicam pertinebant aut exiguam aut nuliam curam gessit, sed prae
ira tumultuans insidiasque in se Sandabareni recenti memoria animo
obversans statim ad exigendas de eo poenas se accinxit, causas in spe-
ciem honestas ac probabiles praetexens, ut quae agebantur omnia ra-
tione recta fieri putarentur, et impedimenta amoliens. primo omniura
de submovendo Photio patriarcha cogitatum, quod hoc pontificatum
suum obtinente seutiret Sandabareno se male facere non posse, quem a
Photio acriter defensum et contra vim propugnatum iri noverat. etenim
 HISTORIARUM COIttPENDIUM. 249

Qavvtxov 11 na&itv' xul yuQ drj xai t(ftQixo 7MyoQ dtg avrog o B
OtoTtog olxtuo Gvyyivti fivi^oTivofifvog ttjv ^aatXtiav xal tw 2av-
du^uQrjVtp xoivoXoyrj<y(ijiitvog , xai do^av u/x(poiv fii^ uXXwg intxv-
ytTv rov icftrov tl firj b ^icov ixnoSwv ytvoiTO , ttjv nQOtiQrj/iivrjv

StQQUXpUV XUt^ UVTOV GVXOCpUVTlUV. TOVTOV OVV tyVW nQtJOTOV (.It-

Tuy.tvTiGut TOv &q6vov , xul Tu/i(jog txnifiipug tov (.idyiGTQOv ldv~

Sq^uv tov GTQUTrfjMTrjV, uf.ia tw f.iayiGTQ(o ^liodvvt] xul ytyovoTi

J.oyodiTTj Tov dQOfiov T(o u^ytonoXiTri , xutu, ttjv fitydXrjV fxxXij-

Giuv uvtXdtiv iv Tio iift^covi Tijg ixxXrjoiug nQoaiTu^t , xui Tug tow
10 naxQtuQXOV 0iOTiov ahiug ndvTtov tig in-ijxoov uvuyvovrag rov
&QUV0V TOVTOv xuTuyuyttv xuv rfj rtov IAqi-ioviuvojv ntQtoQiaui

(lovfj. xuTu nodug di ^riquvov ovyxtXXov , rov tuvrov udfX(p6v, C

o (iuatXtvg nuTQttxQxrjV nQO/^dXXfrai , OTi f.iri roig ^coGtv fviy-
Qi&fitiTO b '^HQuxXtiug , vnb Qto(puvovg ytiQOrovrjd-ivTU rov nQco-
i5Tod-Q6vov. 7iifiipug dt dtci ru/itov tlg rtjv Ev/duav, rbv ^av-
du/j(XQrfvbv QtodcoQOv ri]V fiQrjftivi]v ixyXr^oiuv ni]duXtov/ovvTa
tiaayaytTv cog avrbv nQOoiru^iv,
^Ev (0 di ruvTU inQ(i.TTtTO , rbv GTQurriXuTijv ^AvSq^uv xul
uXXovg avyxXijTtxovg noXXovg ttg rb iv XQvaovnoXti rov OtXin-
SOmxov fiovuoTijQtDv ixniftipug fitra xXtjQOv xul xtjQcov xui Xuftnu-
Scov xal uQcoftuTCOv t^uyuytiv rov rdcpov rbv ixvuiQtdivTU ^uaiXia
]Mt/ui]X StcoQiauTO , iv xvnuQtaaivrj rt Xuqvuxi xurad^tivui , xui
fvriftcog xul fiaaiXtxcog ntQtGTtiXuvrag iv rfj noXii dauyuyttv, D

4 ffxoffotj C 12 df] ^\ zhv C 15 EvzcciTU C 19 ^^i;-

aoffo^£t C

id quoque iactabatur, Photium in eo fuisse nt suorum cognatonim quen>

dam ad imperium eveheret; cumque id se perficere nisi sublato Leone
nequire iudicarct, Sandabareno idem sentienti in parandis istis iiisidiis
socium se pracbuisse. ergo imperator Andream magistrum, exercituum
ducem, cum loanne Hagiopolita magistro et dromi logotheta mittit in
magnam ecclesiam, iubetque eos de suggesto ad aures multitudinis ex
scripto recitare crimina Photii, eumque in Harmonianorum monasterium
relegare. e vestigio in eius locum Leo fratrem suum Stephanum syn-
cellum ingerit; quem, quia tum episcopus Heracleae in vivis non erat,
Theophanes praeses designavit. celeriter etiam Euchaitam misit, qui
inde Sandabarenum Theodorum (is enim eius urbis ecclesiae guber-
nacula tenebat) ad se addncerent.
Dum haec geruntur, interim Andrea exercituum praefecto aliisquc
senatoriis viris multis Chrysopolin ad Philippici monasterium missis
cum coetu sacerdotum, cereis, facibus atque aromatibus, cadaver IVli-
chaeli imperatoris trucidati sepulchro educi, in arca cupressina poni,
imperatorioque splendore velatum Cpoiin afferri iussit. ibi cum cantu
 250 CEORGII CEDRENI
•^ kuyeT9-6v f^eru wSioi' y.ut vfivMv uyqi xov vuov iiov uyiiov unoaxo-
Imv TiQomfnpai , tnof.uvMV {y.sTae yal rwv rov ^uatXkog udfXawv
L4Xt'^avd()ov yut ^tiffuvov zov jIuxqiuq/ov , xul iv 'Kuqvuxi &tTvui
*
[(UQiiuQivj] o y.u) iytvero.

I£QOtfiu).Xtro de y.ul ^rifltuvov rov 7,uovrL,uv fiuyiarQOv y.ul 5

Xoyo9^ti7]v rov dQOfiov ' •ijdr] yuQ i']Q'!;uro nXrjaiul^eiv rf] uvrov d^v-
"/UTQi, Ooai]g tri rT]g yuru voftov avveQtvyfievr^g avro) yvvuixog
rijg Avyovarr]g Oeo(fuvovg , uyovovaj^g y.ul /^ltnovar]g tu yivo-
fitva, xul firjdufiidg rto rijg L;^}Mrvniug nad-ti uvarfXt/dtiatjg
nort. 10
V 59^ Karu nodag de naQtX>]fpdr] nuQU rtov l4yaQ?]viov y.al rj

y.ara ro AuQaiavov diayttftevrj noXig rj vip7]X'i] , y.ut r]/fiuXcoria&t]

tlnag b iv javri] Xuog. eytvtro 6e xal ifinQr^afiog xuru rb fit-

07]fi/-lQtvbv fitQog rijg noXtiag , iv rfj Xeyofitvr] ^idrjQa. tQyov de

rovxov yiyovt xul b vabg rov uyiov unoaroXov &wfiu , ov reffQW- 15
Oivra xui al&uXrjV ytvbfitvov 6 (iuaiXtvg uvd-ig noXvrtXwg uvt-
xuiriaiv.

Eiaij/9^?] cVe xai o ^uvSu^uQr^vbg tig Ttjv noXiv , xul vne-

{ttvro rw (juaiXeT Ari^Qeug b arQurrjXurrjg xui ^recfuvog fiuyi-

B orQog , oi noXXcx nuQU xov 2avdu(iuQrjV0V nQog BuaiXnov xbv20

(iuaiXia diufiXrjO evreg , i'S,ercj.aui xu xijg ytvofiivi]g xur^ uvrov xov
(iuaiXicog yQucfi^g. ditfitjjutovvro de xui dvvarbv tivui t^tXey/Oi]-

vui (f/^ ftovXofitvoi 0c6ri6g xe b narQiciQ/>]g xui avrbg b ^avdufia-

Q}]v6g Tivu rwv loi; Owriov ovyyevcJov tig xi]v [iaoiXtiuv uvuyuytTv

5 ^aax^oiv C 7 vvftovs C
et hjmnis exceptnni, itaque nsque ad aedem apostolorum deductum est,
coi^itantibus pompam etiam fratribus imperatoris, Alexandro patriarcha
et Stcphano. estque rcposilum in niarmorea arca.
Idem Leo Styiianum Zautzam magistrum ac logothetam dromi crea-
vit, cuius cum filia iani tnm consuetudinem habebat, vivente etiamnum
legitima uxore Augusta Theophanone; quae etsi videbat inaudiebatque
quid rei gereretur, nunquam tamen aemulatione ob violatam iecti lidem
exarsit.
Eo ipso tempore Agareni urbera quae ad Charsianum erat sublimem
ceperunt, incolasque omnes captivos abduxerunt. incendium quoque in
urbis parte meridionali ioco cui Ferreae nomen , cuni alia absumpsit,
,

tum apostoli Thoniae templum in cinerem ac favillam redeglt; quod

magno dcinde impendio impcrator instauravit.
Interim Sandabareno Cpolin adducto, Andreas exercituum dnx et
Stephanus magister, quos Sandabarenus apud Basilium multis calumniis
gravarat , Ijconi suadent ut de crimine i[tsi intentato inquisitionem in-
stitnat; affirmantque lieri posse ut certis demonstretur indiciis quo pacto
Photius patriarcha et Sandabarenus , ut quendam Photii cognatum ad
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 251

To /iuXeri]9iv vmxQtvavro dQu/ua, m/Kf&evreg ovv rtvfg nQog

fiuat/Jtog uyayttv rov n (Dmxiov xui tov ^uvda^uQi]vov tv roTg
nuXaxioig riuv nrjytuv ixfXtvaO-r,auv. Idiu /ntvtoi loQiaro (fQov-
Qfio&ui ty.uriQOv. ti,fruaral di xul diayv(o/.i6veg rijov xar^ av-
5Tf(5»' xtvov/iivcov avrog rt b arQurrjXdri^g iniiKfd^rj ylvdQtug xui o
/tuyiaTQog ^riffuvog xul o /xuyiarQog o Idyionolixr^g y.ul KQurtQog C
xui Fov^fQ 01 nurQixiot. uyuyovrtg ovv rbv narQtuQ/riV (Didnov
xui ivri/Kog inl O-qovov xud-iauvrtg , xui uvrol xadfa&ivrtg , rtjv
i^^ixuatv inoiovvro. xai qr^a^v b arQurr,Xiji,rijg nQog rbv nurQiuQ-
;^^
lO/fjv "^
YVfOQiLttg , io dionora , rbv /lovuybv OtodfOQOv b di
/lovu/ovg oidu QtodfoQovg no)J.ovg' noTov Xiytig;" rov dildv-
dQiov nQoad^t/iirov rtjv Tow ^urdu^UQr,vov nQoar^yOQiav , b na-
'^'^
rQtuQyr,g yivfjiaxo)*^ tfprj '^rbv uvdQU, iniaxonov rtxtv EvyuixMv
vnuQyovxu.^* ivtyd-ivxog di xul rov ^uvdu^UQrjvov qrjal nQog
ISuvrbv ^AvS^iug "o ^uaiXtvg aoi difKoT, nov tlal rti yQr^/iaxft D
xul T« nQfiy/tura rijg ^uatltiug /lov;" b di vnoXu/Sfjov "nuQ^
ixtivoig oig didwxe ruvra b xuru ri]v rj/itQuv (iuaiXtvg. int\ de
vvv CijxtT ruira 6 itQrt XQurfZv, t^ovaiuv tyti xui CrjrtTv ruvxu
xul Xu/tfitxrtiv." xui b IdvdQiug "^tini xifog , av rivu ip'ovltvov
^ftuaiXia notrjaai, rfp nurQt rov ^aailiojg vnorid^tig rov otxtiov
naidbg i^oQv^ui rovg oqd uX/tovg ; abv avyytvij ij roti nurQifXQ-
yov;^^ de i'6,f')/trvrQ /tijdiv fjjv xurr^yoQtTxo tidirui. xal (frjoiv

o /.laytaxQog ^xi(f.uvog "*?t«, w noXvxQone xul /ii]yavoQQfX(f>£,

3 ^ccaiXfioig C 6 ayionsXaYirrjg C 11 nolov 8s &£()8co~

^ov Xiytig C 14 zvyxo^vovza C

imperiura eveherent, fabulam istam conimcnti fuerint. mittnntnr erjfo

ab imperatore «jui Photium et Sandabarenum in palatium ad Fontes ad-
ducant: uterque seorsim in custodia habetur. inquisitores et co^iitores
criminum quae obiiciebantur dellguntur ille idem Andreas, Stephaiius et
Hagiopolita magistri, Craterus et Guber patricii. hi patriarciiam IMio-
tium producunt et in soiio honorifice coUocant , et ipsi iuxta assidcntes
examen instituunt. ibi Andreas ad Photium "nostin, domine, monachum
TheodorumV" respondente Photio multos se monachos Theodoros nosse,
et de quo interrogaretur nescire, nomen Sandabareni addidit Andreas
et Photius hunc sibi notum esse fatetur, episcopum Euchaitanum. ad-
ducitur etiam Sandabarenus. huic Andreas "quaerit ' inquit "ex te im-
perator ubi pecuniae et res imperii sui sint?" respondet "in eoruni
nianibus, qtiibus imperator hodie imperium gerens mandavit; habetqiie
potestatem , si ita vult, eas quaerendi et rccipiendi." Andreas porro
"dic" ait, "quis erat iste quem imperatorem facere voiuisti , quo tem-
pore Basilio auctor fuisti ut filio suo nunc imperanti oculos erueret ?
tibine fuit sanguine propinquus an patriarchae V" Sandabareno iuraiite
nihii se sibi eorum quae obiicerentur esse conscium , Steplianus quo- '
 252 GEORGH CEDRENI
7i(og f/iirjrvoug tibqi tovTOv r(o ^actiXH l'!;e7Jy'^eiv toi' naxQiuQyriv;*^

xul ug, iog ijy.ovoe jovxov tov Xoyov , ivO-kog {niXutnljdveTut ibiv
rov nuTQi(A.Q/ov noSiov, "oQy.iQco ae Htanoxu xuru rov d-eov"
7Jy(0v "nQ()TtQOv //« y.u&uiQijoui , xul tot£ yvfxvov iiQtoovv7]g

P 595 TcuQa).u^tT(oouv y.ul y.oXuttTioauv log xaxovQyov. ovdiv yuQ toiov-5

Tov ovroidu i(.iuvT(Tt, ovts t(o fiuatXti i/nrjvvou.^^ o di nuTQtuQ-
/rjg uvuXu/iifidvcov uvtov xul t(ov noSiov uviOTWv (ptjal "^
f.iu rrjv

ifirjv ofOTrjQiuv, xvQis OtodiOQe, UQ/ienioy.onog ti xui iv rio vvv

uhori xul iv t(o f^iiXXovTi." 0vfiio9-elg di jivSQtug o oTQurrfi.u-
rr^g "z«t ovx ifiTjvvoag di' ifiov ^uatXeT, dnuTeiov xui y6fig,lO
r(o

rbv nuTQiuQ/r^v ntQl rovrov iXiy^ui ;" b di ndXiv dni^QVfiTO niQi

rovTov (.tridiv tidivui. vnooTQtipdvriov d'i rtov uQ/ovrtov xul
ru ).uXrjOivTu yv(oQt/tu d^e/itvtov rtp ^uaiXti, avxbg rio &vfi(p
(fXtyf.tuiviov , xul nXiov dtu rb firj xurd rov nuTQtuQ/ov tvXoyov
B uhiuv evQtiv, dnooTfiXug ifidort^e rbv ^uvdufiaQtjvbv dnrjviTjg 15
xai iv u49rivaig t^toQios , xal xarontv dnoartiXag irvtfXofae xai
xuTu rrjv tto fieTid-rjy.tv, dvixuXiouTO di rovTOV ftiTU /Qovtov
noXXtov nuQoXxriV , xui otrrjOttg rovrto dtptoQtotv dnb rijg viug
ixxXtjoiug. irtXtvTrjOa di fieru d^dvurov uiiovrog, inl Zutrig
rtfg avTov yvvatxbg xal KtovoravTivov rov vloi avxov ^aat-^O
XevovTtov.
Ttp StvTtQto tTti rijg ^aaiXeiag ^iovrog Idyyaitov b yittyyo-

1 i^sliyxeiv C 7 tjjv GoaTrjQiav t^v ifi^qv C 8 noQt C

22 ccyitov C
modo ergo" ait, "versnte veterator, de liac re indiclum ad imperatorem
detiilisti,couvictiirum te patriarcliam dicens?" haec verba simulatque
audivit Sandabarenus , patriarciiae pedes amplexus "obtestor te" inquit,
"domine, per deum, ut milu sacerdotalem prius adimas dignitatem; at-
que tum exauctoratnm me ii arripiant et ut maleficum puniant. nam
mihi ego nullius talis rei sum conscius , neque imperatori quicquam in-
dicavi." eum patriarcha a pedibus suis attoUens inquit "per salutem
meam , domine Theodore , et in hoc et in futuro seculo archiepiscopus
es." ad haec Andreas ira concitus "hem" ait, "impostor atque prae-
stigiator, an non per me imperatori significasti te patriarcham velle
convincereV" Theodorus rursum infitias ire, et quicquam taie sibi
cognitum negare. imperator, cum ad eum reversi inquisitorcs quid re-
sponsum osset rettulissent ira ardens , maxime quod probabilcm cau-
,

sam Photii male tractandi non inveniret , Sandabarenum flagris atrociter

caedi iussit, eoque facto Athenas eum relegavit. missisque post eum
ministris oculis spoliatum in Orientem deportavit. longo autem post
tempore eum revocavit, et alimenta ei ex nova ecclesia decrevit; mor-
tunsque est Theodorus post Lconis obitum , Zoa eius uxore et Con-
stantino fdio imperantibus.
Atmum secundum imperante Leone , Angaeo Longibardiae dux,
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 253

ftaQ^iag Sov'^, yufi^Qog St Toy Qtjyog (liQayylac, tov duvaxov

nvd^ofurog liaaildov tov ^uaiXnog untaTt] Tijg nQog '^Piof.iaiovg

(fiXiag xat nuaar T7yj' /loQur v(p^ tuvTov inon]auTO. tovto yvovg
b ^uoiXiig Tov nuTQixiov KwvaTuvThvr , tov Ini Tijg TQumCijg. C
5fitTU Tutv dvTixtov txntfinfi xuT^ uvtov d-ffiuTiov. avfi^oXfjg dt
yfvofitvi]g 01 ntQi tov KiovaTUVTirov TjTTrjd-7]oav xul xuTfxo/tr^our,
ftoyig ixfivov nfQtoiod^ivTog,

KuTU TOVTOV TOV XUIQOV iytVfTO XUl TjXlOV \'xXfitptg nfQl

(oQuv iXTtjv Ttjg ijfitQug, waTf xai uoTtQug g^avijvui , uviftcov Te

10 fitaia nrori xui uoTQunui xai jSQorTul (fQtxcodttg xul oxr^nTo) xuv-
. acodfig , v(p' (ov xai uvdQtg tnTU iv ToTg uvu^ud-ftoig tov uyiov
KcoroTurTirov ir tco cfOQto ixfQavrdd^rioar. inoXtOQXi^d-i] di xul

vnb ^aQ(txi]rtdr ?/ ^ixfiog, avftnuQaXi](f&ivTog xui tov OTQUTr^-

j'oi;i'TO^ iv uvTfi KoivoTUVTivov nuTQtxiov Tov Tluonu}M. b di D
15 (iuathtvg t(o nQog Ztotjv Trjv d^vyuTtQa tov ZuovtL,u (flXTQ(o vtx(6-
/.ifvog Ttfta Tov TavTr^g nuTtQa ^uatXtontxTOQO. , uvTog to u^icoftu
xutvovQyijOug fiij nQOTfQOV ov, i] yuQ Z(or] fiiyioTOv inl xuXXti

xui fvnQtniia T(p TOTf dtaXdfinovaa avviutvxTO fiiv uvdQi &to-

S(vQ(o nuTQixiio T(o rovvtut^ixur] , ixtivov di dolotfovrjd-tvTog (fUQ-

SOfi(*x(o inaXXaxtvfTO toJ ^uatXft xai ^(joar/g, wg tiQr]Tui, Tijg uv-

Tov yvrutxog.
Tcp d^ iniom (th ^Ttq^arog b tow fiaatXicog udtXqbg xal
nuTQiuQ/rig uniXine Ttjr t,(ar]v , xui nQOf/ttQio&t] ldvT(j6viog uvt^

4 T^g] Tqs «VTOv C 5 TccYfidTcov C 20 tos fiQTjrcci om C

regis FrancJae gener, cognita Basiln morte a societate Romanorum de-

scivit, sihiquc totam dicionem vindicavit. contra enm Leo Constanti-
num patricium, mensae praefectnm, cum Occidentalibus mittit copiis.
commissa pugna Constantinus succubuit, vixque caedem ipse evasit,
exercitu suo occidione deleto.
Sub idem tempus sol hora diei sexta ita defecit ut stellae vide/en-
tur. exstiterc etiam vehementes ventorum tlatus, fulgura, tonitnia ter-
ribilla et ardentia fulmina , quibus septem viri in gradibus sancti Con-
stantiu! in foro icti perierunt. tunc ctiam Samus a Sarracenis obsessa
est, incluso simul etiam praetore eius Constantino patricio , cognomine
Paspala. at imperator Zoes aniore impulsus Zautzam eius patrem,
nova dignitate excogitata , imperatoris patrem appellat. nam Zoe ista
cum facile omnium ea aetate mulierum foriiia esset praestantissima,
nupserat patricio Theodoro Guninzitzac: sed cum maritus eius per do-
lum veneno necatus esset, imperator eam etiam superstite adhuc eius
uxore in concubinatu habuit , ut iam supra dictum fuit.
Anno insequenti Stephanus imperatoris frater moritur. patriarcha
in eius locum creatur Antonius cognomento Cauleas. hic erat urbana-
 254 GEORGII CEDRENI

uiTOv nuxQiaQyri^ , h rrjv tnMvv/iiiav KavXtag, y.vX t« (.itv yaTU

TJyV noXiv iffiQfTO ovTug, ^v^tewv J' o ToJv BovlyuQMv uQyjov

P 596 Ta? nQog '^PiOf.iaiovg anovdug diuXvauodui antvSo)v nQotfuaiv tvQt

roiuvTr/V. dov)iOg tjv tvvovyog xm ftaaiXtonuTOQi IMovarAog y.u-

Xovf.ifvog. ovTog avf,iffiXia)&f)g uvdQuoiv ff.inoQixoig xul (filoyfQ- 5

dtat, ^ovXof.itvog y.fQduivfiv uvTovg , rfi nQog tov ZuovTi^uv yQi]-

adfitvog nuQQrjaiu rug ix BovXyuQiug tiaayofitvug nQayfiaTtiug
tlg Ti]V noXiv tvd-ta)g fitTtaTrjafv tig GfaauXovixtjV , xal xovg tiQij-

(.itvovg ifinoQovg TtXuvug ixtiat y.uTtaTr^atv , o"Tivig xuxujg SttTi-

&tauv rovg xug nQayfiaxtiag fitTiovTug BovXyuQOvg, ^uQtu tra- 10

nQUTTOfifvoi riXojvrjfiura. rojv di BvXyuQiov uvuyyttXuvrcov

jj T«^r« r(o ^vfifcov, xul rovrov drjXu tw ^uatXtt xuTuaTi]auvTog,

inti rjj nQog rov ZaovTt,av avfinadtiu vtxtofitvog nuvra cog Xr]QOV

r]yt]OUT0 y.ut ov8tfitug rl^iooatv intoTQOffi]g, [.luvtig o ^vfitcuv, xul

uXXcog , wg tiQrjTui, nQOffuaiv tvnQoofanov ^rjTCov, uiQti x«t« 15

^Fiofiaicov Ttt onXa. ontQ uxovaag b ^aatXtvg xal uvrog uv&onXi-

l^tTut , xui UQoxoniov rbv KQi]viTT]v rr]V rov aTQurr^Xurov fitr-
lOVTU XfiTOVQyiuv Xucp noXXcx) xul uQyovat xudonXioug , ^org t£
uvTM y.u\ KovQrixiov rov l4Qfttvtov , ixntfintt xuru rov 2vfif(iov.

avQQuytvTcov d^ iv Muxtdoviu rcJov aTQUTtvfiurciov rjrroJvrut^^Pco-ZQ

fiuTot , xui xuTuaffuTTOvrui uvrog rt o KQr^viri^g xui o KovQri-
xtog IdQfitvtog xul uXXoi noXXoi , rcjov y.uTuoytd-ivTOiv anb rrjg

Q truiQfiug to£; ^aoiXttog rov ^vfitcJov unoTtfiovrog rug Qivug xa\ flg
rr]v noXiv ixntnofifforog nQbg uioyvvr^v '^Pcofiuicjov. rco roiovrco di

8 iv &£a6aXoviKri C 9 oV C 20 Jjrrwvro C 21 xara-

ccpdTTezai C

rum rerum status. at Simeon Bulgarorum princeps , foederis Romani

confundendi cupidus, hanc arripuit ansam. erat eunuchus Zautzae no-
mine Musicus. is societate cum mercatoribus ac lucro intentis hominibus
inita, rem cupiens facere, usus ad hoc libertate quae ei apud Zautzam
erat, negotiationes quas Cpoli habere solebant Bulgari, subito Thessa-
lonicam transfert mercatoresque istos ibi publicanos facit. ii cum Bul-
,

garorum negotiatores vexarent ab iisque iniqua exigerent vectigalia,

Simeon a suis monitus ea de re apud Leonem queritur; et cum victus
in Zautzam favore impcrator pro nugis hoc negotium haberet neque
uUa dignaretur cura, irrltatus, alioquin occasionem pacis rumpendae
honestam quaerens, arma adversus Romanos capit. Leo ubi hoc re-
scivit, ipse quoque ad bellum se parat; et Procopium Crenitam, cui
tunc munus ducendorum exercituum impositura erat, magnis cum copiis
et ductoribus addito etiam Curticio Armenio , contra Bulgaros mittit.
,

in Macedonia adversae acies concurrerunt, victique Romani et occisi

sunt, interque hos Crenites etiam ac Curticius. quos de exercitu Ro-
mano cepit Simeon, eos ludibrii causa naribus mutilatos in urbem re-
 HISTORIAPxUM COMPENDIUM. 255

7iu9-fi y.al Ttu nQ07irj)My.i(jfi(p rov ^vfuon' TTfQUAlytjC: yivofi fvog o

{iuGilivq Ntic/jTav TiuxQiy.iov xov tv/i' tncoi'v/tiuv ^xh^Qor dtu rov

^JoiQov TiQog TovQy.ovg rovg OvyyQOvg xuXov/iiivovg untor(i).£v,
i(p' 10 niQUtdioaod^ai rov noruf.iov y.a\ rtjv BovXyuQiuv tov ivovru
5 rQonov Xv/iti^^ruod-ut. o di roTg TovQy.oig ov/itf.ii"^ug y.ui ntioug
y.uru riov BovXyuQCOv onXu xivtTv , o/ii]Qovg re ^m^cuv, iig /juoiXtu

vnioTQiiptv. uXXu dt] y.ul uvrog b /SuotXivg did n yijg y.ui d^u-

Xurri]g iyvcoxti BovXyuQoig noXtfitTv, diu /liv ovv &uXuaor^g D

Evorudiov iy.ntfinit to»' narQixiov y.ui dQOvyyuQtov , dtu di yijg

lOrbv nurQiy.iov Ntxr^cfOQOv rbv Ocoxuv, nQo^uXofitvog avrbv /itru

rbv l4rdQi'ov &(xvurov Sofitorixov rcZv cyoXcZv. chv ftt/Qi BovX-
yuQiug ucfty.ofiivoiv o /3uoiXtvg tri rt/V tlQr^vrjV ortQycov rbv xotat-
arcoQU Ktovoravrivdxtov ixnt/inft n^bg ^v/tnov' ov ovrog xuru-
a/cbv ridijOiv iv ciqovqu , doXicog n^bg uvrbv acftxiodut vofiioug.
15 uo/oXcjvfiirov di niQi rb oxQcxriVfiu rb nfQi rbv (Dcjoxuv rov ^v-
fiicov , 01 TovQxoi ntQuia>OivTig rbv norufibv naoav rrjv BovX-
yuQiuv iXrliouvTo. ontQ cog i^yyiX&i] rcp ^vfitcov , rov Ocoxuv
ucfitg xuru rcZv Tovqxcov irQcxniro. yXi/ofitvoi di xui airol
avfinXay.rjvat BovXycxQOtg , ntQuiw&ivrtg rbv^loTQov Tovroig nQoa-
20 ^ixXXovoc xui vtxcxjoi xuru xQurog , /ibXig rov ^v/itcx/v iv zIoqo-
arbXco ooodivTog, o xut /Iqiotu xuXiiTUt. viy.i]Ouvrtg ovv ol P 597
TovQxoi j]Triouvro rbv ^uotXia rovg y.uTao/fO^trrug vn* uvriov
ai//iuXcx)rovg uvi^aaad^ai' nQbg o xal xaruvivoag rovg noXirug

2 T^ incovvfilcc C 18 icxQdtfvGf C 21 n£QtG(o9ivrog C

diczQcc C

misit. hac clade et contumelia Leo in summiim animi coniectiis dolo-

rem Nicetam patriciuni cognomento Sclerum (id est, durum) per
,

Istrum ad Turcos sive Upgros mittit, ab iisque petit ut tlumine traiecto \

Bulgarium pro virili infestent. Niceta cum Turcis congressus iis ut
arnia in Bulgaros moverent persuadet, obsidibusque acceptis ad impe-
ratorem redit. nec non imperator quoque beliuni terra mariqne contra
Bulgaros snscipit, classi praefecto Eustatliio patricio et drungario, ter-
restribus copiis Nicephoro Phocae patricio commissis, quem Andrea
niortuo domesticum scholarum fecerat. hic cum iam Bulgaris appro-
pinquasset, Leo adhuc pacis cupidus Constantinacium quaestorem ad
Simeonem mittit. quem barbarus dolose ad se legatum putans in cn-
stodiam datum detinuit. dum ad Phocae exercltum proHigandum se
parat Simeon, interim Turci tluvio transmisso universam Bulgariam po-
puiantur. quod ubi annuntiatum est Siiiieoni, omisso Phoca in Turcos
contendit; qui et ipsi cum Bulguris praelium committere cupidi Lstrum
transeunt, eosque pugna congressos devincunt. Simeon aegre Doro-
stoluin ,
quod et Drista nominatur, fuga eiapsus est. Turci victoria
potiti ab iniperatore petunt ut Bulgaros a se captos emat. annuit iiu-
 256 GEORGII CEDRENI

l'^anlGXtikfv e*g rrjv tovtcov l'S,(i)vi]aiv. &Qava9^elg ovv o ^vjhhov

diu rov dQOvyyaQiov Evara&iov rbv ^aailia \y.txtvt ntQl rijg ti-
Qrjvrig' jiQog 'ijv vntt^iv o ^aaiXtvg , y.at rbv XoiQoarfuxxrjv
yltovxtt ini TW noiriaaaiyai t^antaxti7.t xag anovdug, y.al o dofii-
cxixog rwv ayoXfJov 6 0(oxugxai b dQOVYyoiQiog vnoarQtxpai fitxuS
Tov "kttov txf).tvad-r^auv. b dt ^vfitibv untX&ovxu n^bg avxbv
Tov XoiQoacpdxxrjv Aiovxa iv ttQxxfj xaxia/e, iiiijdi Xoyov avxbv
u^icoaag. ixaxQUXtvaag di ^uQtT axQuxto xuxa rajv Tovqxiov,
B firj dvvt]d^ivxog xov /SaaiXiMg diu xb uiffvidtov xt xai unQoadoxrjXOV

§or]d^tiav uvxoTg nuQuaytTv , avxovg xt ixQixpuxo xai x^v /mquv 10

nuauv xuxidQUf.it. yuvQitov d^ inl rfj vixi] xul <fQvaxx6f.itvog
lyQUipa nQbg xbv ^uaikiu firj nQoxtQOv noiijout tiQrjv7]V nQiv uv
unoXr]\fjtad-ui xovg ai/fiuXioxovg BovXyuQOvg. inivtvai Si n^bg
zovxo ^aotXtvg. r]Xd-tv ovv fiixu rov XoiQoacfuxxov Otodca-
()t>f rtg olxtTog a)v rcf) 2vfitcjuv , xul nuQtiXr^cpti nuvxug, 15

^E^o/cog di xbv Softiaxixov NixrjCfOQOv xbv Ocaxclv vnb rov

^uaiXicog uyuncofitvov o ^uaiXfoncHrcoQ Zuovr^ug yufi^Qbv ianov-
C Sut^t notijaut. unavuivofiivov di n^bg rovxo xul oQyrjv vnonxfvov-
rog ix ^uaiXicog, &vfto)d-f}g b Zuovxt,ug xul ulxiav xux^ avxov
Qci.\pug nuQiXvat xovxov rrjg uQ/r]g , nQO^uXofitvog uvr^ avxov20
JKuxuxuXcjbv fiuytaxQOv rbv lA/SidriXuv. in bXiyov di a/oXuaug
o Ntxr]Cf)OQog axQuxTjybg rcxtv QQuxr^aicav nQO^uXXtruu uQtortiug

5 ^coKccs om C 11 inaiQOfttvoi margo P 19 ahias

margo P

perator, civesque suos emptum mittlt. Simeon fractus per drungarium

Eustathlum pacem ab Imperatore petlt. is eam concedens Leonem co-
gnomlne Choerosphactam (occlsorem porcl id signlficat) ad condiciones
pacls dandas acciplendasque mittit, rhocam scholarum domesticum et
drungarlum cum copiis domum redire iubet. Simeon ad se venlentem
Choerosphacten ne alloqulo quidem dignatus in carcerem coniicit. inde
magno cum exercitu in Turcos facta expeditlone, cum ob subitam in-
speratamque rem auxilia eis mlttere imperator non posset, in fugara
eos pellit, eorumque regionem omnem depraedatur. eam ob victoriam
feroclens ad imperatorem scriblt, se pacem non facturura nisi receptis
captivls Bulgaris. id quoque admittente Imperatore, venit cum Choe-
rosphacta Theodorns quldam Simeonis famiiiaris , et captivos oranes
dimissos domum abduclt.

Circa hoc tempus Nicephorum Phocam domestlcum, imperatori per-

carnm, Zautzas generum suum facere studuit; et recusantem, quod me-
tueret ne eo facto imperatoris indignationem incurreret, iratus conficto
crimine sua functione detrusit, eique suffecit Catacalon Abidelam magi-
strum. Nicephorus cum non dia in otio vixisset, mox Thracensibns
 HISTORIARUill COI\lPEiXDIUxU 257

St noXlag tv nuouig TuTg uvtov uQX.uTg dtun^tt^ufifvog, xul no7J,a

XUTU TCUV lAyUQTjVWV y.ul uXlfOV idviJoV GTTjGUgTQOnUlU , Te7,evTu
Tov fiiov IV yriQu fiuO^tT, dvo nuTdug xuTu7uud)v BuQ$uv xul
u4iOVTiX.

5 'O di ^uaiktvg, f.irj d^tJj^ouvTog tov ^vfucov rug anovSug D

ixnXr,Q(Juaut , lyvio 6eTv uvtov xuTunoXe/nr^aat xul Teleito ucfuviafiu

nuQudovvui. dtoQiaufievog Toivvv nuvTU neQuitod^ijvui tu Tijg

uvuTo)S,g TtxyfiuTd Te xul Q^ifiUTU , nuQuaxevuoug de xtti tu dvTixa

xui ukXov ovx d7Jyov 7m6v , exnifinei xutu tov ^vfietov , T^^uq/ov

iO uvToTg intaTijOug xul Tjyef.iova tov dofiioTixov tcov a/o7uov Kutu-

xu7mv , avvenofievov eyovTU xut tov nuTQixiov Oeodootov xai
nQtjOTO^eOTtUQtOV. tQXOflivlO TolvVV T(0 2vfietOV OVVUVTtOOt XtxTU

To BovXyuQOtfvyov , xa\ no7Jfiov XQOTrjd-ivtog TQenovTui '^PwfiaTot,

xui noXvg eyiveTO tpd^oQog, untxileTO 8e xul uvTog o nQtOTofieoTid-'
ISQiog, aloxQtJog rov dofitOTUov fUT^ o7uy(av TivtJov ev Tto Bovlyu-
QOtfvyto neQtao>d-ivTog. une7,d^6vTog de tov fiuot7.itog ev ToTg 7.e-

yofiivoig uyQoTg tov zlufitavov fieTu Ztoijg TT]g tov Zuovt^u, xai
d6'iav avTCo fieTvut extT, ini(3ov7^r}v ovvtoTTjOavTO xut^ uvtov o
Tov ZaovT^u vlog u4itov, XQtoTOtfOQog o Ti^u,vTUt]g xai Ttvtg
20 ullot. Ttjg di Zcoijg tov &6qv^ov tvcoTiad-tior^g b ^aotXtvg Stv-
nvtodri, xui tvS^vg iv n7.oi(o tiaeXd^ojv uno twv TIr,ya)v dteniQuoe P 598
xuTu T« fiuaiXetu. xui ^lamvvT^v fiev tov Tijg ^iyXug dQovyydQiov
dteSt^uTO cog Qc/.&vfiov Tuyu ne^l Tr/V tuvToij (fv7Mxrjv , Toy Si
ZaovT^uv uneoTQicpeTO fii/Qi rivog, tiog ov .Aitov o fidytoTQog,

8 T£ xol Q^ificcta om C 11 0. xal] 0. rov C 12 tQXO-

fiivov C 21 iv nXoico rs evd^iis C rtov om C

praeficitnr. omnibns qnos gessit magistratibus praeclara edidit facinora,

multaque de Agarenis statuit et aliis gentibus tropaea; et provectissima
aetate mortuus est, duobus relictis filiis Barda et Leone.
Ceterum imperator Simeonem , quod is pacificationem abnueret,
prorsus debellandum delendumque ratus, evocatis orientalibus exerciti-
bus ac cohortibus, adornatis etiam occidentalibus aliaque haud exigua
multitudine, eos contra Bulgaros mittit duce Catacalone et comite huic
addito Theodosio patricio protovestiario. hi Simeoni obviam profecto
occurrunt apud Bulgarophytum (piantam Bulgaricam), et pugna com-
niissa vincuntur magna suorum cum clade, ipso etiam protovestiario
turpiter amisso. deinde cum imperator una cum Zoa in praedio ageret
quod Damiani vocatur, et doraesticus quibusdam aliis conspirantibus ei
insidias strueret, Zoe murmura coniuratorum inaudivit. statimque Leo
excitatus conscenso navigio a Fontibus in palatium traiecit. ac Toan-
nem quidem vigiliae drungarium, quod ab eo indiligenter esset custo-
ditus, loco movit; Zautzam vero aliquamdiu aversatus est, donec eos
Georg. Cedrenus tom. II. 17
 258 GEORGII CEDRENI

w OeoSoTuxrjg to eTiutvv/iiov, (fD.og wv dftq:otv tovrovg Tcaxtik-

T% 8t Avyovarrig 0eo(pavovg TeXiVT^ijadarjg artfpei yltwv

o ^aaiXevg Ziorjv rrjv d^vyartQa tow Zaovx^u, y.ai evXoytivat

TtuQa Tivog x7.rjQiy.ov rov naXaxiov. y.at b /liv ev&vg y.ud)]()td7], 5

^ de {.leTu Ttjv uvayoqevaiv tTog tv yu\ (.ir^vag oxrw Kt]ouau heXtv-

B TJjfff. "KuQvuy.og de tTOii.iat^oi.ttvrjg oJaTe t6 Tavrrjg unoTtOijvui.
o&i-ta, yQui.ii.iuTa evQtd-i^auv ev avTij tyy:ey.oXw}.i[.ttvu ovTOoal
dte'§i6vTa ^'^&vyurriQ BajSv^Mvog ^ TuXaimoQog."
BaaiXeiog de o eneixxrjg rov ^aaiXtcog, dvexpiog lov toviO
ZaovT^u, /.leXerwv y.uTd tov /SaatXtcog t6 dnoQQrjrov ixoivcoaaTO
2u[.io)va y.ov^ixovXuQioi tm f^ lAyuQt^vMv , niaxeig Iu^mv wg uviy.-'

q)OQOv SiucpvXu^ei t6 jLtvaTi]Qtov. ^ovrog de niaTetg , i§iq)tjvev

avTcp nuvTU tu ^ovXev6/.teva. b Se evd^eug V^innaaufxevog unetai

TiQog t6v fiuatXia, xui iSict naQuXu^cov uvtov "d-tXio ri aoi eineiv, 15
C (jo ^uailev , oneQ e[.ioi /xev Q7]d-iv dxivdvvov, aot Se atconi^&ev &u-
VUTOV nQo'^eveT.^^ y.ut Strfkd-e naaav Trjv tov BuatXeiov enijSov-
7^rjv. Tov 6e ^uatXecag dianiaTovvTog , b Sa/itcovug nXi]QO(fOQijaai
TovTOv ^ovX6f.ievog Svo Tivug twv oheiOTUTCov e^anoareTXai nQog
Tr]v avTov olxiuv fiTrjauTO, u^tcjoaug ev dnoy.Qvcpcjo aTijvut TOvrovgZO
bnrjviya o BuaiXetog dcpixr]Tai nQog avrov , y.dnetSuv ovTog nuQu-
yivrjTui xal bi.nX(Joatv dXXrjXoig, tu Xeyo/ieva naQ* d/icpotv dno-

1 ro om C 14 ^fBovXevniva C 16 utiivSvvov om C
17 8i£l,ril&£ C

Leo magister cognomlne Theodotaces, utrlque amicus, in gratlam re-

posuit.

Mortua Theophanone Augusta Leo imperator augustalem coronara

Zoae Zautzae filiae imponit, prospera comprecante quodam clerico pa-
latino. clericus statim suo loco deiectus est. Zoe post designationem
nonnisi annum cum besse supervixit. cumque ad eius cadaver reponen-
dum arca pararetur , literae ei incisae sunt , hanc sententiam notantes
"fiiia Babylonis infelix."
Porro Basilius imperatorls epeicta, consobrlnus Zautzae, cnm cae-
dem machinaretur imperatori, arcanum suum Samonae exposuit cubicu-
lario, origine Agareno, prins tamen ab eo taciturnitatem stipulatus.
Samonas statim equo ad imperatorem profectus, seorsim monet habere
se aliquid quod ipsi indicare velit, et quod sine suo periculo dicere,
sed nonnisi ipsius exitio reticere possit. simulque totam insidiarum ra-
tionem exponit: utque imperatori, fidem narrationi deroganti, omnem
eximeret dubitationem, duos imperatorem, quos intimos haberet, iubet
ad se mitti, qui sub id tempus quo Basilius ipsum esset conventurus,
in occulto delitescentes colloquium quod erat secum habiturus stylo ex-
 mSTORIARUM COMPENDIUM. 259

yQufiad^at. Hit^axo rbv "iZyov rjdnog b /3aailevg, y.ai nefimt

XQiOTOCfOQOV Tov nQiOTO^toxiaQiov Y.a\ XaXoy.vQov tva rcov iavrov
7iqoy.oixiov , dlniQ Iv rfj narayioy^ yivofievot tov 2af.aovd y.uy.eTae

xQv^tvreg nQoatfievov rb fitXXov. unarrjO-evTog dt rov Baaileiov D

6y.ai nuQuyevofitvov nQog rbv ^aficovuv, rijg diaXt^twg re yjoQuv
).afi/3avovar^g, eycpavil^Ofitvcov di yai riov unoQQi]TCOv avrco, ol

nuQu rov ^aoiltcag nefiff&evreg ru ).ey6fitva untyQcxcpovxo , -xal

rtXevratov exeivovg UQiarcovTCjig y.axat.inovxeg XQvqioyg re vne^ek^

dovreg unrjld^ov nQog jSaai7.ia ru yQacfivra y.OfiiL,ovxeg. uva-
lOyvovg di ruvra rbv fiiv BaaiXetov naQuvrixa elg Mayedoviav >

untaxtiltv , inl Siavofifj rd/u ifiv/ixcov rrjg &eiag uvxov Zcaijg,

yareaye di y.al rbv rijg fiiyXag dQovyyuQiov diu rov ^xvneicoxov,
vne^rjyayt Si xal rijg noXetog NtxoXaov rbv tTUtQei(xQyi]v. ehu
uyaycbv unb Muxedoviug rbv BaaiXeiov y.ai uvay.nivag , ev fiearj re

15 d^Qiufi^evaag rfj nolei, ev yid^ipaig e^coQiae. avyy.aXeaufievog di p 599

naaav rrjv avyxXi]rov en* uvrcJov, uveyvco ru vno rov JSuficovu

fir^vvd^evra. ol di rovrov inaiviaavrtg fieyiarrig elvai rifiijg u^iov

nQoaeiQrjyaat. xal b ^aatXevg naQavTiy.u rfj rov nQCoxoanud^a-

qiov rovrov u^iot rififj , xul olxeiov avrov xuTeoTrjaaro.
20 TeXtvrrjoavrog di xal rov nuTQidQyov Idvrcoviov nQoyeiQi-
^erat b fivartxbg NtxoXaog, ini avviaei xal aocpici doxcov nQco-

revetv. uiicjov di ^aatlevg firj dvvufievog ru xuxu rvnov exreXeTv

xXrjiciQtu Avyovarrig fxr] ovoTjg, oricpet yivvav rrjv dvymiqa Zcorjg

6 «vrcd om C 22 iKteXEiv om C

ciperent atque annotarent. probat hnnc sermonem imperator, mittitque

Christophorum protovestiarium et unum de excubitoribus Calocyrum.
hi in Samonae domicilium cum venissent, abditi exitum operiuntur.
Basilius in fraudem actus ad Samonam venit , et colloquii data oppor-
tunitate omnia sua arcana effutit. quae ii quos imperator miserat lite-
ris mandantes, demum iis in prandio haerentibus occulte sese subducunt,
et scripta oflerunt. his lectis imperator illico Basilium in Macedoniam
amandat, veluti Zoae amitae suae e vivis egressae ibi iusta exhibiturum,
et opera Stypeiotae drungarium vigiliae detinet: sodalitatis etiam prae-
fectum Nicolaum urbe, occultato consilio , emittit. atque his peractis
Basilium e Macedonia revocatum inquisitioni subdit, convictum per me-
diam urbem in triumpho ducit , Athenasque relegat.^ inde universo se-
natu convocato, quae erant a Samona ipsi delata indicia exponit. eum-
que senatores laudant, et summo dignum honore pronuntiant. et Samo-
nam Leo statim protospatharii munere decorat, sibique familiarem ad-
sciscit.
sufficitur mysticus, qui sapien-
Mortuo patriarcha Antonio Nicolaus
prudentia anteire credebatur. porro imperator cum statutis
tia alios et
praeceptas invitationes peragere non posset Augusta mortua, Annam
 260 GEORGII CEDRENI

Tijg rov ZaovT^a. o^yuyero dt xa\ xoqi^v Ix tov ^Oxpiy.lov, uiQuiav

B Tt xui 7CiQixuX7.ii, rovvof-iu EvdoyJav , i]v dtj y.ui taniptv, lyy.v~

f.uov Ji ytvofiiV}] y.al [.itXXovou rixTtiv untdavt xul uviri xal rb

tf.i^gvov. rif.ia)v di rrjv nqortQav avxov yafitrrjv &fO(fuvd> b /?a-

GiXtvg in^ ovofiari ruvri^g (pxod6fi7]at vaov uyyov rotv uykov uno- 5
aroXoiv ntQixuXXTj. uvtjytiQt dt xui vuov tiXXov xuru rovg ronovg
tlg ovofia rov uyiov yLa^fXQov , tv (o xul rb rov ayiov fitraxofiiaug'
antd-tro awfiu, xal rijg adt7^(fijg avzov Blugiug rijg Muyd(iXr]vijg,
(^ ^E(piaov fitruxofiiaug. rov dt aroXov tv ruTg rotuviuig xriae^
aiv unuayoXovfiivov , b rojv ldyuQi]v(Juv aroXog rb iv 2ixtXi(% *§€- 10
noXioQxr^at TuvQOfiiviov , xul noXvg rcov '^Pcofiui(ov tyivtro (fovog.

C xurtayj&i] de xul t] vijaog yiijfivog vnb rcjv ^AyuQr^vwv, xu\ '^vSqo-

nodiad^r] Xabg ovx oXiyog.

2vvrid-ovg $t nQotXtvatcog ytvofiivrjg xaru rrjv r]fiiQav rrjg

ntvri^xoorrjg iv toI raw rov uyiov Mioxiov , unr]Xd-t fitru nQOodov 15

xat udioiv ^uaiXtvg. tv St r(o fiiXXetv tlaodtvtiv xul nXi^aiov
ytviod-ut Twv ayicov &VQ(Jov avS-Qconog rig ixntnr]dr]X(Ji)g ix rov ufi-

§(avog Qu^d(o na/eia xui la/vQu tnutaev avrbv xuru xt(fuXi]g.

'
xul i&uvdrojoev uv nuQtvd^v , tl firj rb uxqov rijg qu^Sov r(o aico"
Qi]fiiv(a Xv/vco nQooxexQOvxbg rijg ^iuiag f.iixQdv uveo/Jd^r] (fOQug. 20
a"fiurog Si a(foSQov ix rijg rov ^uoiXicog xuruQQiovrog xt(fuXi]g

D ruQa/rj rt xal (fvyrj rwv UQ/ovroov iyivtro, ldXtt,uvdQog di o rov

5 Tov vctov C 9 vais tov roiovzov xr. C 11 zuvQOfii-

fieao
vsiov C cp&oQOs C 15 nsvzrjKoaz^s C 19 nal v,av
i&avdtcoatv sr. C

filiamZoes neptem Zautzae coronat. puellam quoque ex Opsicio ducit,

nomine Eudociam, forma singulari, cui et ipsi augustalem imposuit co-
ronam. sed haec in partu una cum foetu periit. in honorem primae
suae uxoris Theophanus pulcherrimum de eius nomine templum Leo,
vicinum aedi sanctorum apostolorum, aedificavit. ibidem aliud quoque
fanum condidit, divo Laiiaro sacrum, inque eo Lazari et Mariae Magda-
lenae reliquias Epheso allatas reposuit. enimvero ciassiariis his moli-
tionibus occupatis, interim Agarenorum classis Tauronomium Siciliae
expugnant magna cum Romanorum caede, et Lemno potiti magnam
multitudinem captivorum abducunt.
Mos erat ut die pentecostae sacro pompa ad aedem S. Mocii dedu-
ceretur. in ea etiam Leo imperator cum esset, iam ingressuro ei et
sacris foribus succedenti homo quidam de suggestb prosiiiens crasso ac
valido fuste ictura in caput ingerit; eoque ictu imperatorem necasset,
nisi inter feriendum fuste in suspensum impacto candelabrum, violen-
tiam ictus nonnihil remisisset. plurimum quidem sanguinis ex vulnere
effluxit; interque proceres tumultuatum et fuga facta est. ab ea pompa
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 261

fiaai7Jtog u3iX(f og voaov axr/xfjuf.ievog ov na(>^v ev rfj elaoSM, xal

dtdw/.iv vnovoiav ToTq noXXotg vr^v ToiuvTtjv ini^ovh)v avrbg avq-'
Qu\jjai. de tov ^aaikta nXri^ag xaruaytd^e^g y.al noXkug vno-
fieimg /Saauvovg, enei (.iriSivu xu9-ioi.ioX6yei avviaroQu j xeiQug
5 y.at nodug txrjiirjd-e)g ev rfj rov Innixov exav&t] ^cpevdovrj. eayo-
)Moe d' exrore xal rj roiuvrr] nQOtktvaig , xuv o aoqxLrurog f.iovu-

ybg MuQxog, oixovo/iiog wv rijg roiuvrTjg fiiovTJg , o ro rerQu(odiov

rov /iieydXov au^^drov uvanlr^Qiooag rov xvqov Koaixa, nolHjK,

xartdtifdri Tot; ^aaiXicog. rovrov yuQ deofiivov xal TOr ^aai-
10 ).iwg unavaivoi.iivov , (fr]a)v 6 (.lovuyog ^^(xrj oQyiCfiV firjdi yaXt-
nuive, 10 ^aaiXev' nQoyeyQa/nfiivov yuQ 7]v nuS-etv at nuQu rov P 600
nQOCffjrov /laftiS , eiQr^xorog '^oau enovt]Qevauro 6 ey&Qog ev tc5
uyiii) aov xui evexavyipavro ol (iiaovvrig ae ev (.itaio rijg tOQrijg

oov.^ dit ovv at , dianoru, ano rov vvv en aXXa dixa irr] xa-
15 raoyttv ri]v ^aaiKeiav.^^ o J/y xal yiyovev dni&ave yuQ xar^

uvtjIv rrjv r]{.iiQav (itru dixa yQovovg iv f]

xa\ enlr^yt].
'Hyuyero xal reruQri^v yvvatxa .jiioov o ^aoikevg, Z(or]V

rrjv KuQ^fovotljivav, r]rig e^iio yQovov avyvbv f.itt' avrov dare(fr]g.

r(ov di BovXyuQ(ov ratg effoSoig '^P(0(.iaiovg inirQi^ovr(Ov , ot e§

^Qi^^yaQ (lad^ovrig rovro aroXev i^uQTvauvrtg xura riov nuQuXiwv
ri]g aQyrjg 'Pw(iai(ov ixni(inovatv , inioxr]auvrtg tw ctto^w vuvuq- B
yov jLiovra rbvldrruXiu, rrjV XQiartav(JJV i'§o(ioad(ievov niariv,

2 avTov P 8 Tov xv^ov om C 11 rm §ttCiX£t C

16 hrj C

tnm abfuit Alexander Imperatoris frater, adversam valetudinem cansa-

tiis. quare apud multos suspicio se iasinuavit ipsum esse insidiarura
auctorem. sed percussor deprehensus, muitosque perpessus cruciatus,
cum neminem facinoris conscium fateretur, amputatis roanibus et pedi-
bus iu Funda Circi crematus est. ex eo tempore pompa ista cessavit,
et qnidem sapientissimus monachus Marcns, eius monasterii dispensator,
qui tetraodium niagni sabbati complevit, quod habet Cyri Cosmae, mul-
tis imperatorem deprecatus est. et eo renuente "noli" inquit, "hoc ini-
quius ferre aut irasci, o imperator. nam vates Davidus hoc tibi ad-
versi eventurum praedixit, hoc versu (Psalm. 73): 'quanta malignatus
cst inimicus in sancto tuo , et gloriati sunt qui oderunt te in medio so-
lennitatis tuae V ' itaque oportet exinde te alios decem annos imperare.
hoc monachi vaticinium exitus verum ostendit: decem enim post annis,
eadem qua ictus fuerat die, suum obiit diem.
Quartr.m deinde uxorem duxit Leo, Zoem Carbonopsinam , quae
per multuin temporis cum eo vixit antequam coronaretur. cum vero
Bulgari incnrsionibus rem Romauam attererent, Agareni ea occasione
percepta classem adornarunt , et contra maritimam Romanorum dicionem
eniiserunt, duce Leone Attaleo, qui Christianam eiuraver^t religionem,
 -262 GEORGII CEDRENI

xuv rf] rQinuXei oiy.ipavra xa^ avrrjg dXrjCpora rrjv uQoariyoQlav,

t(pd^aa£ d£ rov ^aailta tj neQi rov TqitioJJtov ayyiida xara rb
i/^moQtov rov BoaiTiov , exitoe yevoutvov em rio uvaxaiviaai ttjv
fiov>]v XQiaroq^oQov TCQWro^eaTiaQiov aviov. nQoaerixyeaav d^ ot
dyyeXtaq^oQOi log y.ar^ avrijg e/ei ri]v OQi.ir]v rijg ^aailidog. 7ief.i- 5
nei ovv ^uaiXevg EvaTu9-iov rbv ri]vixavTU dQovyyuQtov rcov
nXwifiwv f.iera rov aroXov , o? fii] dvvrid-eig uvTtTu^aad^ai rco Tqi-
C noXirr] vnearQucpi] y.evog. eno/nevog 61 rovrcp b TQinoXirt^g dai]K-
d^ev eig ra areva rov EXXrianovTOv , xai fiexQt rov IlaQiov xare-
lu^ev. hneQ rco ^uatXet uyyeXd-ev elg f.ieydXi]v evt^aXev u&vfiiav 10
y.al ruQa/rjv. '^lf.ieQica yovv rio nQwrouai]XQr]rig rr]v vavTiXT]v ey~
/etQiaug dvvaf.itv xuru rov TQinolirov uneareiXev , og Z4^vSov
dieX&cav y.ui rb AlyuTov nD.ayog ^tqo^tjXco nQoaoQfiiL,ei , elra
xuruiQei n^bg ^lfi^Qov. ^ufiod^Qcmr^v Se dia^ag aareka^a tow?
noXefiiovg vuvXo/ovvrag ev OdaoK nXrjV nX7]d-ei re yal nQod-vfiici 15
vneQk/ovrag uvrovg idtbv ovde nXriaidaui rovrotg reroXfiijxev. b
6e TQinoXirr^g oniad^OQfit^rog yeyovcbg xat xara QeaauXoviy.r]v yevo-
(.levog ruvrrjv enoXtoQxi^ae , y.arua/ed-evrog xal .AeovTog rov arQU-
D r^^yov ev uvrf] , co Xur^tXuxiog rb encovvftov. eyevexo de /vatg
uifiurcov noXXi] y.ul al/f.iaXcoaia, '^PodocpvXXog de t/^ xov/3txov~20
XuQtog xurd riva /Qeiav ev ^txeXici, neficpd^elg (.lerd /Qvaiov Xi-
rQCjov exuTov , voaco neQineocbv ev QeooaXoviy.t] etoi]Xd-ev ecp' w

8 vnESTQBi{)S C 9 mxQelov C 11 yuQ rm TtQoaToaaijKqiTrj C

13 6TQov§Llca C 17 yeyoycos] yevofiiVQS C

et quia Tnpoli habitabat, inde Tripolites appellabatur. eius expedi-

tionis nuntium mature accepit imperator, qui tum apud emporium Boaetii
erat, dedicando Christophori protovestiarii monasterio intentus. et ad-
debatur hoc a nuntiis , a Tripolita ipsam peti Cpolin. emittit ergo Eu-
stathium, drungarium rei navalis, cum classe. qui pugnae cum Tripo-
lita committendae impar re infecta rediit. eumque insecutus Tripolita
fauces Hellesponti intravit et usque ad Parium venit. huius rei indi-
cium imperatori moerorem perturbationemque animi gravem attulit. ita-
que Himerio secretariorum primario classem adversus Tripoliten ducen-
dam committit. is Abydum praetervectus Aegaeo mari emenso, ad ,

Strobelum appellit; inde ad Imbrum applicat. ac Samothraca superata,

hostes Thasi cum sentiret naves in statione habere multitudine et ala-
critate suis superiores, ne appropinquare quidem iis ausus est. Tripo-
lites autem retro aversus Thessalonicam expugnat, deprehenso in ea
etiam Leone praefecto, cui Chatzilacius cognomentum; multumque ibi
sanguinis facit, multosque captivos abducit. forte quidam de cubicula-
riis, nomine Rhodophyllus , necessariae rei causa in Siciliam missus
cum 100 auri libris , in itinere morbo correptus Thessalonicam se con-
 HISTORIAllUM COMPENDIUM. 263
{nt}iil.iiag ut,iM&i^vttu tvmQ y.aTuaxwv o TQinoXitrig y.u\ noTJka
^uouviaug diu to /Qvoiov untxriive i.trfd{v i'/iiv io/yQtt6fA{vov'
zovio yuQ {Tv/i xaruXinwv iv rfj bdui , on{Q 2vfi{cbv uor^xQ^Tig
di(Qx6f.i{vog uv{iX{TO. xal xoi; TQtnoXiTov ^ovXrjd-{VTOg xuru-
SoTQixpui rijy noXtv , h 2vfi(wv lu^iTv uirov xqvoiov (firivvGi xul
Ttjg xuTaoTQO^^^g unoo/Jodat. o xal yiyovi., xu\ Xu^utv ro /Qv- P 601
oiov 6 TQtnoXirr^g vn{VQOTr]0{v. «,no^{<§ufi(vog ^i rov 2vfi(0JV

TOt; {Qyov /SuotX^vg nuTQixtov xul nQtxjrouor^XQrJTtv rovrov r^ri-

fir^x{. nv&ofKvog Jf rrjv rwv ^uQay.t^rwv unoOTQOifrjv o vuvuq-
10/05 '^lfitQtog nQog rrjv xut uvtwv Stuviorarut diw'^iv, ol de r^
liQrirri nQooio/ovoi, xui unofioiQuv Jovrf? Tor^ KQr/ol rijg Xtiug
u^lu^iig olxudt untvoGrr^auv , unQuxrev Iv uiri^ivio xuraltn6vT(g
rov '^lfitQtov.

*0 Jf ^aGt}.{vg nqog rijv iw Svo yivvaiOTUTfO (xnifinH OTQa-

%6rriyw, Evorud^t^v t£ To£i yivovg rwv ItiQyvQwv y.aray6ft(vov xai
jivdQovtxov rbv (x rev /Jovxog, dirtv^g noXXu rQonuta {orrioavro
xuri* rwv lAyuQrjVWv. 2uftwvug di b rriv {nil3ov}^rjv y.urufir^woug B
rw ^aoiX{T, dtafp^Qovrwg rtfiwfitvog to" ^uoikii, (^{XO-(Tv iv rfj
uviov ftovfi nQOffuoioufKvog (fvyfj {/Qrioaro ufia /Qrjftuoi xal
i>0"nnotg, rovg tv txuoTW OTU&fiM drjfiooiovg Innovg uyxvkoxonwv,
anoGTiXl{t ovv o jSuotXdig xurudiw^ui uvrbv BuoHttov trutQ^tuQ-
/iiv rbv KufiuTijQuv. xul rbv KQipirrjV rtwQytov, ojdi] de rbv

8 nQmToaGv,yiQi]vriv C 10 ttVLGxarai C 14 yBvvaiordrovg C

16 o2 C 19 avrov] i'a. GravQov margo P 20 dyHvXoroncov C

tulerat curandi corporis causa. eum Tripolita ibt tum captum , eius aari
t;ausa diu tortum, cum se q^uicquam habere pernegaret, necavit. et vero
aurum Rhodophyiius reliquerat, idque Simeon secretarius ea
in itiuere
transiens sustulerat. hic Simeon Tripolitam urbis eversionem animo
agitantem liortatus cst ut excidio abstineret eoque aomine aurum illud
acciperet; ac persuasit. quod Simeonis factom ita gratum fuit impera-
tori, ut eum patricii ac secretarii primarii dignitate ideo remuneratus
sit. Himerius cognito a Thessalonica Sarracenos recessisse insequendis
iis se parat. verum hi ad Cretam appellunt, praedaeque parte Creten-,
sibus data incolumes domum rcdeunt, otiosum Lemni relinquentes Hi-
merium.
Secundum haec imperator dnos fortissimos duces in Orientem emit-
tit, Eustathium stirpis Argyrorom et Andronicum gencre Ducam. hi
niultas de Agarcnis reportarunt victorias. ceterum Sauionas , is queni
insidias imperatori detexisse docuimus, cum esset apud hunc in snmmo
honore , simulans se ad monasterium suum exire, profngit cum pecunia
et equis, ac dispositorum per singulas stationes publicorum equorura
nervos incidit. Leo igitur mittit qui eum insequantur, Basilium soda-
Utiipraefcctum cognomine Camaterum (id cst laboriosum ) et Georgium
 264 GEORGII CEDRENI

^Xvv SiaTiiQ'wvxa rbv ^ufuovuv y.rxxllupt Niy.TjfOQog SQOvyyu^ioQ

o Kufiivug, y.ui y.uxtG/^iv ly.fXi:vovxa nol\a itul V7iia/vovf.ievov

Swativ. inu de ovy. tnii9-tv , tig xbv iv tw ^iQU/a y.axurptvytt

C axuvQov iv/fjg /UQtv tXriXvd-tvui nQOcpuaiadfitvog. ild-ojv ovv

Kcovaxavxivog b xov ^AvSQOvly.ov xov /lovy.hg vlbg y.at xovxov uvu- 5
7m/3(x)v iv xfi nolti vntaxQtxptv. tlatXd^ovxcov Si iv xfj Ka)vaxuv~
rivovnoltc , xbv fiiv iv ttJ xov KuiauQog xov BuqSu oiy.ia ffvXux^
rtad-ac nQoaixa'§tv b ^aaiktvg , Kcovaravrivco d'a rco /lovy.i, inti"
ntQ inXi]QocpOQrid-r] cog raTg aXi]d-tiaig nQoacptvycov r^v iv 31tXixrjvij

o ^aficovug, nuQriyytiXt firj Toi;TO ivcJmiov xijg avyy.XrjXOV tintiv, 10

u7.X^ oxi xco 2iQa/u /uqiv tv/rjg uni]ti* i^ovXtxo yuQ avyyvc6fiT]g
rovxov xv/tiv. tcodtv di nQoay.cxXfaci/iitvog xr]v avyyXvjXOv y.ul ttg

(.tiaov xbv Kcavaxuvxtvov naQuyuycuv rjQCoxa f.itd'^ oqxcov, ovxcoal

7.iycov nQbg xov d-tov y.ul xijg ifiijg ytcpuXijg , tcftvytv iv ^vQia
D o 2uficovug •^ ov;'' o di rovg OQyovg tvXujSrid-tig (^nuQriyyiXO'}] 15

yuQ avtv OQy.Mv nQcoxov rr^v uXi]d-tiuv unoxovipaad-at) WftoXoyriat

nuvxcav ivciiniov oxintQ tlg t^v tuvxov nuxQiSa unfiti MtXtxriVip,
o Si fiaatXtvg xbv fiiv Kcavaxuvxivov fttx* OQyijg untnffiipaxo,

rbv Si ^uficovuv iv roTg rov KuiauQog y.uxf/fa&cu dicoQiauxo.

Y.u\ fitxa ravra iy.tidtv re i'^f^Xrjd-rj y.al rrjg nQortQug 7]^ic63-rj 20
Ttfiijg.

^Exi/d^r] Si rco ^uatXiT anb Zcoijg rijg xtxuQxr^g avxov yufit-

rijg nuiSiov uQQtv , ovntQ iv rfj ytvviiatt y.ofii]xi]g icpuvt], rug

3. 11 GiQixa C 23 yeviast C

Crenitam. Samonam iam Halyn fluvium transeuntem Nicephorus Cami-

nas drungarius deprehendit , ac multis precantem, multa etiam dona ut
dimitteretur promittentem detinet. Samonas cum missionem non impe-
traret, praetendit se voti causa ad Sirachanam crucem proficisci. sed
eum Constantinns Andronici Ducae filius superveniens secum Cpolin ab-
ducit, Leo Samonam in Bardae Caesaris domo in custodia asservari
iubet. Constantino, ex quo didicerat extra controversiam esse qxiod
Samonas in Melitenam transfugere intendisset, mandat uti hoc in senatu
dissimulet, et eum Siracham voti causa proficisci voluisse dicat: nara
veniam Samonam consequi volebat. postridie senatu advocato Constan-
tinum in medium adducit, iuratumque per deum et imperatoris vitam
interrogat, in Syriam Samonas fugerit necne. Constantinus iurisiurandi
(nam citra id iussus erat veritatem celare) motus religione coram omni-
bus profitetur Samonam in Melitenam, quae eius erat patria, fngam in-
stituisse. imperator hunc iratus dimittit, Samonam autem in Caesaris
dorao asservari mandat. unde postea dimissus pristinae est restitutus
dignitati.
Porro antem Zoc, Leonis quarta uxor, maritum suum inascula prole
parentem fecit. in eius partu cometa apparuit, radios versus Orientem
 HISTORIARUBI COMPENDIUM. 265

uxiTvag iTi* uvaTO^Mg uffteig xal Xu^ittmv uy^Qi naauQuy.ovTa tjf-u-

Qwv. f/iu7iTioe di rb nuiSlov fv rfj uyia ao(fiu NixoXuog b nu- P 602

TQiuQ/rig, uvude^ui.ttvcov umb ujcb rov uylov fiunria/iiurog ^AXf-

'S,uvdQOv rov avruSlXqov rov ^uailecog, rnv nuTQiyJov ^UfiMvu
5 xul rtov rijg avyy.}J]rov eS,oym'. evXoyrj&i] 6e /neru Zwijg o ytecov

vnb Qco/ia nqea^vreQov , oarig y.ul y.ud-r^Qed^ri , y.ul Avyovaruv

uvTi]V dvTiyoQevae. dta ruvrr^v ovv rrjv ahiuv o narQiuQ/rjg eig
Tr]v ey.y.Xrjaiuv elatQyead^ui ey.coXvs rbv puaiXeu , od-ev diu rov
Se^iov /iieQOvg dirjQ/ero eig rb (.iitutmqiov. nQoe^Xi']&7] 6e xul o

lOnuTQixiog ^uf.uovug nuQuxoii.icofievog , nqbg nuauv nuQuvo/tiuv xal

xuxiuv avveqybg avrov xuS^earcbg del^icoruTog. nuQeaxevuae yuQ
rbv ^uaiXeu uvuyxuaui rbv nuTQiuQ/i]v y.ul uxovra nQOodeiuad-ui B
avrbv Iv rfj exxlriolu. b de xuru ri]V uQ/i]v rov Oe^QOvuQiov
fit^vbg f.ierane/iTpcif.ievog avrbv XinuQCJog edeTro nQoade/&rivui. enel
15 Jf ft^ nQoaiero ri]v evTev'£,iv , unb rov leyo/ievov Bovxoleovrog
nloico ftuxQCp ef.t^i^c^.auvreg diuneQCuoiv ev rf] '^leQein, u(f>^ ijg neifj
TTjv bSotnoQittv noiovfievov clyovotv eig rb nuQ^ avrov xrio&ev fio-
vuoTrjQiov rcov raXuxQT]vcov. ov noXvq nuQrjX&e xuiQog , xul
/eiQoroveTrui nuTQiuQ/i]g b oiyxeXXog Ev&vfitog , uvijQ d-eooe/3ijg
2.0 xul uQerijg ijxcov elg rb uxqotutov. cfuaid^ ori xui unuvutvo-
fievog rr]v ieQC0ovv7]v d^eiu unoxuXvipei eneiod-')] uvriiv xarude^a-
a&ai, dievoeTro de b ^uaiXevg, noXXwv eXXoyificov uvSqcov elg C
rovro cvveQyovvrcjJv avTco, vofiov d^eTvui rov uyeo&ui rbv uvdQU

3 Tcov dyiaciiccTcov dX. C 6 AvyovGrav om C 9 xctl om C

16 iunQcp? dcp' ^g om C 18 zXaKccQrivav C

infantem in Sapientiae templo

proiiciens, et ad quadraginta dies fulsit.
baptizavit Nicolaus patriarcha , suscipientibus eum ex sacro lavacro
fratre imperatoris Alexandro , patricio Samona et primoribus senatus.
fausta comprecatus est Leoni Thomas presbyter, ideoque ordiiie suo
excidit. Zoen porro Augustam imperator declaravit. atque ob hoc
factnm patriarcha ei introitu templi cum interdiceret, coactus est per
dextram partem in Mitatorium ire. at imperator Samonam cubicula-
rium suum intimum creat, quod eo ad omne flagitium ministro uteretur
commodissimo. eius enim instinctu vim intentavit patriarchae, nisi vel
invitus se in templum admitteret. res ita acta. principio Februarii
mensis imperator patriarcham ad se vocat, et ab eo summis precibus
contendit ut se ad sacra admittat. recusantem a Bucoleone longa navi
impositum in Hiereiam traiicit; inde pedester ad Galacrenorum mona-
sterinm a se conditum deductns est. non multo post Euthymius syn-
cellus patriarcha creatur, homo pius et summae virtutis; quem ferunt,
cuni id munus detrectaret, divina patefactione ad id suscipiendum fuisse
impulsum. omni studio hic impedivit iie imperator legem, ad quod
 266 GEORGII CEDRENI

xuxa tavTov XQHg ^ z«t rtXTaQaq yvvaZxag, uXXu tovto fiiv

TiuGJ] onovdfj diiy.LoXvofv o 7iuTQiuQ/i]g.

^lovvut) Ji /.ii]vi 7iQoatx}.^d^r] udkov o ^aoikivg nuQa K(ov-
oxavxivov tov yii^bg elg Ttjv xuivovQyr]d^eToav nuQ^ avTOv fiovriv

tyyiov Tiov ayiwv unooroXcov , t(f)^ o) t« lyy.uiviu tniTiXtoai xal 5

UQiaxr]Oui. tS,ui(fvr]g ovv tnvtvoiv uvif.iog Vixp OLfodQog, xou

avvioeiotv oly.odof.iug noXXdg, xul ovvtTdQuit Tovg uvd^Q(x)novg xul
tS,irf6^i]atv, (x)g n^xvxug (ptvynv ix tmv oly.icov tig tu vnuiStQU.
of(f^Qog d^ tniytvofitvog toxi]Oe Trjv T0iuvxi]v xuxuiyida. axoXov
D de x6)v l4yuQi]vcov xuxa^^Pcofiaicov t^tXd-ovTog , o PuaiXtvg^IfiiQiov 10
Tof AoyodiTrjV T(w dQ()fiov UQ/rjytxr]v xov '^Pctifiuixov xuxeaxi]ae
axoXov. nQOOixd/di] di xul yivdQovixog 6 z/ov'i avviiotXO^tiv
uvx(p y.ul uyan'iGuo&ui xuxu tcov IdyuQr^vwv. b dt ^afxwvug T(p
%(Jov Jovxcov ytvii uy.axdX7MXxog cov t/d-Qog <5m xi]v nuQU tov
KcovGxuvxivov xuxda/taiv , vnodtig xivi Tcav IdvdQOvixov (piXiov 16
intioi yQd^yui Xui^Quicog fit] iv roig nXoioig datXd^tiv , tov IfitQiov

nuQdyytXfia t/ovxog ix ftuatXtcog vno^oXfj tov 2u.fi(x)va ixxvqiXco-

aui uvxov. log ovv idt^uxo t6 yQUfiftu, ovx rjd^tXt t(o IftiQi(o

avviiotXOiiv. Sib y.ui ftovog rjVuyxuoOi] xutu Tr]v <; tov ^Oxxo)-
ftQiov fti]vbg avfiftuXiiv roTg i/^dQoTg. xul avfiftaXcbv iTQtyjuxo^O
P 603 ;c«TM XQdxog xui r]ifdviOi. xovxo ftudcov b lAvdQuvixog xul ToTg
oXoig umyjcoy.cog , avoxtvuouftivog ufiu avyytvioi xul dovXoig av-
Tov uneXQcbv y.uxia/e xi (fQOVQtov uvood-ev tov ^lxoviov diuxeiftevov,

1 ziaaaQas C 11 nateat-qaaTO C 23 fitaxet/xEvov om C

multi viri operam ipsi navabant, ferret, qua liceret viro tres
illustres
siniul autquattuor uxores ducere.
lunio mense Constantinus Afer in nionasterium saum, quod prope
fanum apostolorum condiderat, imperatorem invitavit, ut dedicationi
eius et prandio interesset. ibi subito vehemens Africus exortus multa
concussit aedificia hominesque exterruit, adeo ut omnes domibus relictis
sub dium profugerint. imbcr autem obortus eam procellam sedavit.
rursus classe Agarenorum contra Romanos provecta, suae classi impe-
rator Himerium dromi logothetam praeficit, eique adiungit Andronicura
Ducam. hic Samonas, qui quod a Constantino ex fuga, ut monstravi-
mus, retractus fuerat, implacabile in Ducas odium gerebat, quendam
Andronici familiarium subornat, eique persuadet ut occulte Andronicum
per literas moneat ne navim conscendat: nam imperatorem, a Samona
eo pertractum, Himerio ipsius excaecaudi mandatum dedisse, et Andro-
nicus literis iis acceptis noluit cum Himerio in bellum ire. Himerius
itaque solus coactus est sexta Octobris die cum hostibus conttigere,
eosque devicit et interfecit. quo cognito, Andronicus desperatis suis
rcbus ac convasdtis, cum uecessariis ac servis suis castelium quoddani
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 267

o Ku^ulav uvo/nal^ov , xal tig anoGTaoiav f^Xe^piv. ovz dvln

d^ 2afi(i)vug u(fOQf.iT/g dQa'^u/.iivog y.al naQoS,vvcov xa\ avvTaQaG"
coiv Tov ^aoiXta, x«t Xeyiov wg iyto nuXai xaTavevoi]X£iv tov «v-
d^QConov, xal (x)g dnooTaoiav (hdivti xai wg XQtj nQoxaTaXajStiv Tug
SoQ/^iag avTov. intl di ttj of] f.itX)J]Oti, a> fiaoiXtv, naQtiTui f.iiv

o iniTTjdtiog xai QUOTog xaiQog xul (pXtTO ix /.liocov rj/iicov TOtv yti-
Qcov b nolifxiog, zov StvTtQOV xav nXovv notr/Tiov, iirj xul Xud-t}
dQCAOug Ti fiuXXov T] nud-cuv. TOVTOtg ToTg Xoyoig cjJontQ Ttvi nXr]- B
xtqcjo vvyttg o ^aotXtvg tov ^J^t^qIt^t^v TQi]yoQav , bo/.iioTixov tcov
lOoxoXcov xa\ xrjdtoT^^v ^AvSqovixov Tvy/uvovTu, fitTU Svvuf^tiog
udQug unooTtXXti xut^ IdvdQOvixov. ontQ fiudcov ixttvog , xal
log 6 nuTQiuQ/rig NtxoXaog, co tu noXXu i&dQQtt , tE,t^Xi]d-r] Tt^g

ixxXr]oiug , xuTuXtncjov Tr^v lial^icxXuv nuvotxi nQOoicfvyt ToTg lAyu-

QrjVoTg' ov b ufitQfiovfivi]g ivTificog xu\ fityuXonQtncog idt^uTO,
15 uvaXoytodfitvog J' o ^uotXtvg oiov dncuXtot OTQUTrjyov xui oiov
t^^ttv noXifitov tfitXXtv, i]oyuXXt xa\ idvocfOQtt xui TQonov iti]Ttt
mvg av uvtov ToTg '^Ptoftuioig inuvuocoor^Tut. iyiviTO ovv yQUfifiu

fiaotXtxbv nuodv Tt dfivr]OTiav avTcT) xax(ov yuQttofitvov, Tr]v olxaSi C

T« intOTQ0(friV iniTQtnov , xu\ ti]V nQOTtQuv tvi]fitQiuv xa&vnt-
20 o/jovfitvov xu\ fcvQiug uXXug dcoQtug xu\ tvtQytoiug' ontQ iXi-
'^uvTtg xrjQ(p XufindSi nQOototxoTi Stdovoi Tivi tcov ^uquxTjVCJov

dnb TOv nQuiTCOQiov ix^Xrjd^ivTt xu\ fityaXonQtncog (fiXoqQOVt]-

divTt, inioxTjijJUVTtg dntXdtiv iv 2vQi(<, xa\ iy/tiQioai tovto tm

8 vno Tivog TtXijnTQOv C 14 vntds^aTO. dvccXoyi^diievos C

S2 i)i^Xr]&ivzos C

occupavit supra Iconium situm, Cabalam nomine, et ad defectionem

spectavit. at Samonas arrepta occasione non desiit imperatorem verbis
concitare atque irritare : se dudum sensisse Andronicum defectionem
parturire, et esse eius conatui antevertendum: imperatorem cunctando
optimam eius rei occasionem dimisisse, atque ita hostem e manibus eva-
sisse. sed vel sic aliquid conandum, ne quod ab eo accipiatur damnum.
hoc quasi stimulo incitatus Leo Iberitzam Gregoram scholarum dome-
sticum et Andronici affinem cum valido exercitu contra Andronicum
emittit. -Andronicus ubi hoc rescivit, et Nicolaum patriarcham, quo
maxime erat fretus, ecclesia eiectum esse, Cabala relicta ad Agarenos
cum omnibus suis profugit; eumque aniermunines honorifice admodum
accepit. imperator porro reputans quantum isto amisso ducem amisisset
et qualem esset habiturus hostem animi angebatur, et quomodo eum
,

reduceret ad suos cogitabat. scribuntur tandem literae imperatoriae,

quibus Andronico et ofTensarum omnium oblivio et reditus domum et
pristina dignitas atque fortunae et innumera dona ac beneficia oilerun-
tur. eae cereo inclusae Sarraceno cuidam, e praetorianis captivis ad
summum favorem producto, in Syriam Andronico perferendae traduntur.
 268 GEORGII CEDRENI

^AvSQOvi/M). unfX&ovTU yovv rbv 2aQaxrjVov nQoaXa/So^ievog Idia

b ^afuovag "o7dug o y.UTt/iig;^^ iiqwxu, xbv y.riQbv ahiS,a[.iivog,

uyvotTv ()' ty.iivov (pi]GavTog "o do&tig aoi y.TjQog, w cpiXog," tffti,

"t^^ 2vQiug taTiv i] unwXeiW y.al ti ri tov td-vovg rov aov

y.rj(iirj

y.al nov b/iionioTCov , y iQol y.uTadov tovto rov ovti]Q.^^ coare StS
D dtay.ovr]Gai roig vn uvrov nuQuyytXd-tioi, xul ScoQOig ambv {.u-

yiGXoig nol.VTt7.cog tcpiXocpQOvr^auro. dntX&cJbv ovv b 2uQtty.r]vbg

trtxtiQiGt T(o ovLi]Q rbv xr^Qov ' ov y.ud^tXcov ixttvog xttl rb yQaf.i~
(.ittxiov ivQcov, xul rbv iv tovtco xiif.itvov uvuXt^dfitvog vovv,
umjyyeiXt rcp u/LteQfiovf.tvf]. xul evS^vg IdvdQovtxov xul rovg avv 10
uvxo) rb dtaftcoTrjQiov vntdtytxo. inl noXv ovv xaxovyovftevoi,
xai fir] cftQOVTtg ra ix rijg cfvlaxijg Xvm]Qcx, i^vayy.dod-rjacxv rivtg

rr]V oixtiuv i'^ofi6ouoO-ai niariv. b fiev ovv lAvdQovtxog ovtu) y.ul

rbv (iiov xuTiXvae.
KoivGTavTivog de o rovrov vlbg n^b tow d-ttvtiv extivov, 15

tlS^ati y.al rcru narQog, avoxtvttaafitvog fHTU xai rtvcov uXXcov

Tcov ntQi avxbv ( ixvyyavov yuQ ovyvoi fttr^ uvtov tri iv rf]

P 604 cfQOVQiJ iyy.udiiQyfitvoi dtu rb fti) d-eXr^aui rb oixtTov unuftOTOV

iyiodui ail^iag) rd dtofiu diuQQi]S,uvTtg i'i,iQyovTtti rijg cfvXuy.r]g,

xul xuXcodico tavTovg y.ud^tfir^aavTtg "nncov re evnoQi]ouvrtg dntdi- 20

dQuo/ov. OTQuxiMTcov dt nificf&ivTCOv eig rr]v xaruayeatv rovxcor,
vvv ftiv vnooTQicfovTeg xul noXefiovvrtg vvv de yQVoiov Qinrovvreg
uneaxttmCovTO Torg dtcoxovrug, xal ovrcog Vayvauv ini^r]vtti rcov

OQicov Ftofitticov. ruyy ftiv ovv b ^uaiXtvg rbv Kcovoruvrtvov

20 axoivica inargo C 23 zdov Qcofiaioiv oQicav C

discedentem Sarracennm Saroonas seorsim compellans "scis" ait "quid

portesV" ceram innuens. neganti "cera" inquit, "quam gestas, Syriae
est exitium; et tu, si qua tibi gentis et eandem tecum religionem co-
lentium est cura , eam veziri in manus trade." promittentem ita factu-
rum donis pretiosis magnifice est demeritus. ergo Sarracenus confecto
itinere veziri cereum tradit ; isque cera remota literas inventas iegit,
et percepta sententia rem amermumnae significat. extemplo Andronicus
, cum suis in carcerem coniicitur, ubi diu magnas toleraverunt miserias;
«juarum quidam impatientes fidem Christianam abiuraverunt. Andronicus
in carcere periit.
Filius autem huius Constantinus vivo adhuc et conscio patre , re
cnm quibusdam aliis captivis (complures enim in carcere una inciusi
erant, quod religionem veram prodere nolient) composita, ruptis vin-
culis per funem ex carcere delapsi et equos nacti profugerunt. miiites-
que qui eos comprehensum missi insequebantur, nunc obvertendo se et
dimicando , nunc aurum in quo coliigendo ii occuparentur proiiciondo
amoliti , ad iines Romanoram evaserunt. iwperator Constantinum et qui
 HISTORIARUBI COMPENDIUM. 269

fifTfneiiiifjttto , Y.cn cog avtbv uyaycov dcoQOig avrov nuvroioiq yju

Tovg niQi uvxbv i(fi7.0(fQ0vf,GaT0. nXriQCvd-iioijg dt ri]g ivrv/iac,

tv rco f.(ilXiiv unb rov /QVGorQr/.livov t^itrai rbv KcororuviTvov

(^txfTGi yuQ tnoirjGuro rijv uvrov do/jjv b jSuoiXfvg) vnoorQtxfiui B

5y.tXfvGug uvrov , ivunvioug nqbg rug tGrrjho/iitvug avco&tv Ttjg

nvXrjg tixovug rov XqiGrov xul rijg &tO(.irjroQog b ^uGiXtvg , T(/.d'f

nQbgrbv Kcovaruvrtvov fiQ^xfi "(.iri ot nXuvcxrco, to KcovaravrTve,

rb orofiu, fujdi dtu rovro oVov y.ar(/.Q'^tiv'^Pcof.iui(ov' tj ^uGiXtiu

y«p ro\ if-Ko vuo Kcovoruvrivco ix dtov rtrufdtvrui, y.ul rovro fiot

10 di^Xov yiyovfv ix nQOQQrjGfCjov d-ficov avdQwv y.u\ nQOOQuv ru fiiX-

Xovra diu icuduQ()rrjrog xrriGUfiivcov. tfifitvt yovv rjj dodtiGj- aoi

ta^fi, xui ftij quvrcxCov t« vntQ atavrov. 1] fttiV lad^i cog rv-
QuvvriGurrog rj y.tcpuX^ oov ocofiurog urtQ diu rTjO^e rijg nvXr^g
liotXtvofruu^^ y.u\ ytyovtv vortQOv' fitru d^uvurov yuQ xov
\Syiiovrog rvQuvvijGug b KcovoravrTvog drrjQiS^r] iv T(p rov ytvtxov C
oty.Qtrco , y.ut diu rrjg QrjOiiarig nvXi]g Xvd^QCO xu\ difcuri oruXfi-

f.iivi] 7]TOvrov y.tcfuXrj tlari/&r] elg ra ^uoiXtiu.

*0 di ^uoiXtvg Sm rivu vnovoiuv Evord&iov fiuyiorQOv tov
lAQyvQOvv fitnxirrjGi rTfg uQ/ijg {r]V yuQ dQOvyyuQiog xTjg ^iyXug),

S.Oog xui unKxjv olxude (fuQficxxco xurtQyua&tig frfXfvri]ae, noXvv

nodov uvrov rcp re orQur(p xu\ T(p or6X(o xuruXindov, fitfivrjfiivoig

TU)v uvdQuyu&rifKxrcov uvrov. irucfi] di y.uru rb XuQOiuvbv iv

rij fiovfj rijg ayiug 'EXii^d^fr , ijv uiicav o ncinnog avrov ixui-

8 KatttQ^cct C 11 ovv C £1 (iBfivijiiiviov C

cum ipso erant statim ad se vocat donisque variis afficit; et a primo

congressu, cum aureo tricliiiio esset exiturus Constantiuus (ibi enin»
eum exceperat convivio Leo), revocat eum imperator; atque oculis in
imaglnes Christi et deiparae, quae superne erant collocatae, deiixis sic
atfatur "Constantine, vide ne imponat tibi nomen tuum, cave, neve ob
id Romanis te imperaturum opineris. etenim filio meo Constantino id
imperium divinitus est de.«;tinatum , quod ego comperi praedictionibus
divinorum hominum , castitate sua futurorum praescientiam nactorum.
locum itaque tuum tene, neque te superiora somniaveris. alioqiii scito
tuum, si tyrannidem aifectaveris , caput trunco relicto per hanc portam
illatum iri. hoc quidem eventu est confirmatum. mortuo enim Leone
'

Constantinus cum iuvasisset imperium, in Genici secreto obtruncatus

est, caputque tabo et cruore stillans per dictam portam est in regiaiu
allatum.
Praeterea Leo Eustathiiun niagistrum drungarium vigiliae munere
suo amovit ob quandam suspicionem; isque doroum suam digressns ve-
neno periit, magno sui desiderio exercitui classique relicto, praeclara
eius facinora memoria recolentibus. sepultus est apud Charsianum in
munastcrio S. Elisabetae, quod uovum avus eius Leo condiderat. bic
 270 GEORGII CEDRENI

vovQytjGtv, og ical to twv IdQyvQwv imd-ixov txXfiQwaaxo nQMroq,

D ttxe ()/« y.ad-aQorrjTa j3iov, iive xul Si^ tvnQtnnav GMfiarog, firt
xai diu Tiva TQonov Tijg avrov ytvvaiorTjrog' tooovtov yuQ ntQiTjv
b uvi]Q Twv tni tov BlixutjX yivofiiviov avdQconwv ojare (xovog
fxtra Twv olxoytvtov GvvtQQijyvvro roig tx TtrpQixrjg Blavi/uioigS

xul ToTg tx MiXiri]vi]g ldyuQi]voig , xal Tovrovg Qudicog tTQtntro.

xai To ovof.ia avrov /.lovov ffi]fxi^of.itvov qjo^rjTQOv tjv nuoi ToTg
dvrinaXoig.
XuQiv di dXXuyiov txntftrfdtvrtg uno rt Tuqgov xul DltXt-
rrjvijg o rt Id^tX^dxrjg txtTvog xul 6 rov ^aucovu nur^Q xartXa^ov 10
rr]V jSaGiXtvovGav. xal Tovrovg b ^uaiXtvg idt§uro fttydXr]V
do/r]v noirjoag xa\ xoofuo noXXco tijV MayvuvQuv xaraxoGfii]Gag.
P 605 txaXXainioe Se xul Tr]v fitydXi]v txxXr^oiuv noXvrtXwg , xul tlo-'

ojyuyt Tovrovg ixtTot, xul ru Ti/.tia vnidti^tv unuvra xuItu rfj

d-tia XurQiia XtirovQyovvra oxtvi]. Tovro Ji uvu^iov i]v Xqi- 15

Grifxvixrjg xaraoruotcog , dXXofpvXoig uvd-Qconoig xul dXXonioroig
(x&taru nonTv tu xui roTg ftrj xuXcJog ^iovaiv tvot^ioiv dvd-QCxinoig
adtara. b dt tov 2a/.tcova nurrjQ Ti]v nuQQi]oiav , i]V o rovrov

vlog toxt nQug ^uoiXiu xul rijv Tif.ti]V d-tuodfttvog xui ri]v do^av,

f]Qtrioaro ovvtTvui tco vlco , J]ltXiri]vijV Trjv narQiSa dnaQvr]oa-2,0

fxtvog. 2aficovug Se ov ovve/coQei , naQi]vti di ftuXXov iig tk
oixtTa vnovoorrjoai xai Ti]g iSiug t/eod-ai nioncjogf nQOOftevtiv de
xal avrov , el xaiQov Xd^otro , ixtTot ytvtod^ui. rijg di tOQrijg

B iniordor^g iv fj
t6 nvtvfia ro uyiov iv nvQivaig yXooaaaig Totg dno-

17 &saTa C dv&Qco«otg om C
Leo primus Argyrorum, id est argenteorum, cognomen famlllae suae
intulit, sive ob vitae puritatem, sive decorem corporis, sive ob illu-
strem fortitudinem , qua is aequales suos ( claruit autem Michaelo impe-
rante ) adeo superavit ut solus cum vernis suis Manichaeos Tephricenses
et Melitenaeos Agarenos adortus in fugam facile coniecerit, nominisque
etiam eius mentio terrorem hostibus incusserit.
Ceterum pactorum causa a Tarso et Melitena ad Leonem missi ve-
nerunt Cpolin Abelbaces et Samonae pater. quos magnlfico excepit im-
perator convivio in Magnaura , splendide instructa. exornavit et ma-
gnum templum magnifice, legatisque introductis omnia etiam vasa ad
divinam pertinentia liturgiam demonstravit» id quidem statu Christiano
indignum fuit, peregrinis hominibus, iisque a vera religione alienis, ea
ostendere quae ne a piis quidem et integrae vitae hominibus temere
visuntur. et Samonae pater cum videret quantum potentiae atque ho-
noris apud imperatorem filins obtineret, cum filio manere voluit patria
Melitena deserta. verum Samonas id passus non est , hortatus patrem
ut domum rediret et in sua religione perseveraret, ac se quoque exspe-
ctaret, prima quoque occaslone domum Tediturum. festo pentecostae
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 271

aroXoig ixfoirriOtv , VorfrlJt rov oly.fiov vlov KtovaravrTvov o fto.m-

Itvg dia livdvftiov rov vurQiaQyov. anevdcov dt o ^uftondg rrfV

TTJg ftuatlidog nQog tavrov tnianuauadui tvvoiuv , Ko)varuvrTvov

lov tavrov vni]QtxrjV ixrofiiuv ovrit yMi rr,g rtov HatfltiLyovtov oq~
5 fitofttvov /joQug rfj Avyovarrj nuotaytv vnriQtrtXv. roaovrov i)i

ovrog ijyan/jd")] nuQ^ uvrijg xal uitovrog rov /3uaiXt(og tvg y.ut uv-
TOf rbv 2ttfitovav dttQid^taui nQog tpd-ovov , xa< SiaXoidoQtTadai
uvrto nQog ftaatltu tog T/y Avyovarf] r(</fx nh-jOiutovri ' ontQ tt)g

u7.7]d^tg niartvGug , unoarti)Mg dnty.tiQBv uvrbv fiovuybv tv rfj rov

10 uyiov TuQuaiov fiovfj di^ uvrov rov 2ufiiovoi. fier^ ohyov Sf C
ntxhv fitruyvovg y.ui nQoaXu^tiv rovrov t&tXcov fttrrjyuyt Si^ uv-
Tov rov ^ufitovu tlg rr^v fiovrjv rtov ^ntiQtJov. iv rtjt /JuftarQvC
ovv f^tldthv /^uotXtvg y.ul tv rij rov ^aftwvcl uQiorrjoag fiovfj,

xul &fuaufitvog KtovaruvrTvov , iv&ttog dity.tXivauro , y.ul unt-

\S$vaav uvTov ru rov fiovrjQovg ^iov ufttfta y.ui tvtdvativ aro).),v

y.oofiixi]v. xal tvto/ovfttvog rt nuQ^ uvT(Tt dod^TJvai ol iy.t).tvae

t6 norr]Qiov iv rto uQiarto , y.ul tlotQ/ofitvog iv rto nuluri(0

itftilytro xut uvrov fter^ uvxov. oQtJov Si y.ul o ^ufttovug uv'i,a~

vofitvijV T7]V nQog rbv KtovaxuvrTvov rov /3uat).tfjog uyunr^v ini-

ZQ^ovli]V y.ur^ uvrov Qunrti , Tovde avvred-eififvr]v rbv TQontjv. D
xoivoXoyrfOUfitvog Mtyiarto rto y.oirtovixr] yal Mt/ar]X t(o TLtQi-
d-favi yQUfiftuxtov avvri&r^oi lotSoQiug X/ov xuru rov ^aoilttog
untiQOvg, Ktavoruvrivov tov 'Podiov , og vneyQUftfiurtve rto ^u-
(.itjovu, tovto avvd-ivrog' oniQ yQaipuvTfg xal atfQuyiauvrtg iv

16 ccvTov? 19 ini^ovXr^v — 20 t^oVow om C 22 MixaiiX]

paciXucp C 24 C

dJe imperator filium suum Constantinum opera Euthymii patriarchae

coronavit. at vero Samonas, ut Augustam demereretur, suum mini-
strum Constantinum natione Paphiagonem eunuchum ei pro famuio tradit.
is Constantinus in tantam venit Augustae et Leonis gratiam , ut ipse
etiam Samonas invidia correptus apud imperatorem eum detulerit, quasi
cnm Augusta is rem haberet. cui criminationi credens Leo , Constanti-
num monachi in morem tonderi iubet, et ab ipso Samona in Tarasii
monasterium deduci. paulo post autem mutata sententia recipere eum
cupiens, eiusdem Samonae opera eum in monasterium Spirarum trans-
tulit. egressusque ad Damatryum, et in Samonae pransus monasterio,
cum videret Constantinum , illico mandavit ut monachi iiabitu exutus
civili vestitu amiciretur; et apud eum convivans poculum ei suum dari
iussit, secumque hominem in palatium reduxit. Samonas videns impe-
ratoris in Constantinum amorem crescere, composita re cum Megisto
Coetonita et Michaelo Tzirithone , libellum conviciis in Leonem innu-
meris refertum opera scribae sui Constantini Rhodii conticit, eumque
 272 GEORGII CEDRENI

TM f.aTaTMQ[(o iQQiipav. Tov de ^aaillwg d7]fiOGiav TiQoodov tv

rfl fieyuX]]
ixx7^i]oia noii]auftu'Ov, xuv t(o f.iiTaTu)Qi(o eiai7^&6vTog,

xal ev M i]V)reTO totcm tovto eQQtfi/.itvov idovTog , elXi^cpoTog xt ymi

uvayvovTog , noXXt] xaTto/ev unOQia Tovg ovfinuQovTug , SiOTa-

t,QVTog ty.aGVOv xal uyvoovvTog tov QixpavTa, y.UTto/e de xul toj^ 5

fiaaiXiU ad-vi.ua noXXtj, xal xov nenoirjxoTU et,r]Tei. ytyove 8e

Y.uTu Tov avTov /Qovov xul exXtiiptg aiXi]V7]g fxtyioTi] , di* ^V o
jSuaiXivg xov fii^TQonoXiTriv ^vvddcov f.ieTexaXtaaTO TLuvTuXtovTa,
P 606 Tr]g uoTQOvofiixiig natdeiag ev ftvi]aei Tvy/uvovTa , rb Tijg exXei-
tpicog unoxtXtafia fiu&ttv OQtyvcofuvog. ov elaeQ/oftevov nQog TorlO
^uaiXtu 2ufiO)vug idiu nuQuXaflcov rjQcoTTjatv eig riva Tr]v xdx(jO-
ctv tato&ai , xul T('>vSi (fuvui oti eig ai ' t^v ly Se tov ^lovvtov
diiQXOfiivog T^fitQuv ovdev fXTOTi neiai] xuxov. eQCOTi]&eig Si

Y.ul nuQu Tov ^uotXicog neQi tovtov elnev oTi eig rb divnQOv
TiQooconov 1] xcjLXCOoig entoxri-ipti. vnconTtviv ovv b ^uatXivg dtv- 15
TiQov nQoaconov tlvai rbv eavrov udeXcpbv lAXe^uvdQov. x«i ra
f.iev rr]g nQOQQr^oecog i]v ta/ev uno^uaiv , nQoXchv b Xoyog Si]Xcoaei*
]\Ii/ui]X 8e rov T^tQid-covog y.ut^ idiav rco /SaaiXeT nQoaeXd^ovTog
Y.ui xaTafii]vvaavTog wg b iSuficovug eii] rb nirruxiov ntnoiijxcog,
B nuQivd^v xara(it^ut,iTat eig rbv olxov avrov xal unoxeiQerai fiovu- 20
/of, eiTu ev rf] fiovf] rov nuTQttxQ/ov Ev&vfiiov dnuyerai, xuxei-
9-ev diuXot8oQr]d-e\g eig rr]v rov BIuQTivaxiov fieTurid-eTai. ravra
Si enQU/d-i] fii]nco rijg coQtOfiivi^g nQod^eofiiag nuQU rov fii]TQono-'

Htov dtuSQUfiovoi]g. inoirjoe 6e uvr^ avrov rbv KcovaravTtvov

8 navToXiovTa C 10 elg C
consignatum in Mitatorio abiicit. iraperator pnblice in magnnm tem-
{(lum progressus, cum in Mitatorium venisset, quo loco precabatur,
ibellum invenit ac legit. ea res eos qui aderant in magnam coniecit
golicitudinem , atque ipsi etiam Leoni curam attulit auctorem quaerendi.
6ub idem tempus lunae defectus maximus fuit. et Leo Synnadensem
metropolitam , Pantaleonem nomine , astronomica imbutum scientla accl-
vit, ut ex eo deliquii elus quis futurus esset eifectus cognosceret. eura
ad regem intrantem Samonas percontatus est cuinam adversa portende-
rentur. responditque "tlbi. sed tamen si 13 lunli diem superaveris,
nihil deinde mali tibi eveniet." ab imperatore de eadem re interroga-
tus, proximae ab imperatore personae denuntiari malum dixit. idque
de fratre suo Alexandro accepit Leo sed quis fuerit praedictionls exi-
:

tus, mox dicemus. etenim Leo, cum eum Michaeius Tziritho seorsim
congressus monuisset llbelli infamis auctorem esse Samonam, statim do-
mum suam deportari Samonam et monachi in morem radi iussit, deinde
in Euthymii patriarchae monasterium deduci, indeque conviciis proscis-
8um in Martinaclorum transferri. ea omnia acta ante diem a Pantaleone
designatum. Constantinum loco Samonae intimum cubicularium Leo fe-
 HISTORIARUIVI COMPENDIUM. 273

naQaxoifKoftevov, VnTtai d^ avjtZ y.a\ (iiovaat-i]Qtov tv raTg Noa-

ataig, iu^ ovofiuri tov acoTiJQog, o y.ai ivty.aipiaev ufta Ev9^vfii(o
T(p naTQKXQ/i]. IdyaQr^vuiv di i^tX&ovTtov fttTa TiXotW TQtaxo-
auov , lov jjytho /Jafitavog re o Tr^g Tvqov u/iirjQug xul yitcov 6
6 TQinohTr^g, 'IfitQiog b Xoyodirrjg vuvuQXog (jov twv 'Fto/iiuif.ov C
xaia Tov ^OxTio/jQtov firjva avvrjVTr^oe rovrotg tig 2oif.iov , 7jg

iaTQUTriytt 'Pwfiuvog o uduy.untjvog. xui avfinXaxe)g ToTg fttj^

uvTOv ijTTi]d-t] , xal Ttav vn^ avTov vtaiv diaoxedaad^etoiov fioXtg
uvTog ditacodi] eig MtTvXijvrjV,

10 KoiXiay.(7) di voaijfiuTi ).r^(fd^tig o /3aatXtvg, xui in\ /^qovov

T(p TOtovTto nddei xuTeQyuad^tig xu\ elg ia/dTrjV aSvvufiluv iXij-
)Mxc6g, fioXtg r^dvvijSi] iv t(o Tijg iyxQUTeiug xutQfo T^y avvt]&ij
notrjoaaO-ai dr^fti]yoQiav, avvi]d^QOtafiivrjg yuQ Ttjg avyy.lr]Tov
TotovTCOV rJQ'^uTO nQog avTOvg l6yo}v, ^'^to fiiv ifiov guqxiov , (o

ISqiXoi, v6a(a ixTQv//o9^iv uniQQevae, xa\ tj lO/vg intliXoine, xal

td/a ovxtTi />ied^^ Vftoov /StOTtvo), ovdi xuTulrj^Ofiui Ti]v tov D
SeonoTOV XQtoTov dvuoTuoiv. filuv TOivvv xu\ TtXtvTaiav vfiug

ah(o TTjvSe ttjv y^uQtv , dnofivrjftovtvaui i]v il/ov nQog vfiug /qi]-
OT^v diad^totv , xa\ uvt\ TUVTt^g tvvoiuv TJ] ifif] avt,vy(o SiaTr^Qi^aai

SO xai T(o vi(a.' xa\ 7] fiiv tov fSuoilicog Oi]fi7]yoQia TOiuvTrj^ ?; di

avyxXi]Tog fSovX-^ vnio/tTO duxQVQQOovaa y.a\ fitr^ dXo(pvQficov
Xvnt] ftiv ovvi/tad-ai dnuQufivdr]Tfa toiovtov OTiQiaxOfievi] Stano-
Tov xu\ ^aotlicog, tvvotuv Si dtaTi]Qi]Oiiv tlg Tt ttjv dionotvav
y.a\ Tov rjfitTtQOv SeonoTijv xai ^aaikia xa\ aov viov , cooTt, tt

2 i]V C
6 otitcon^Qiov C
t/g] xorrc? tj^v C 10 GvXlTqcpd^elq F
i. cod. Fontisebraldensis IMichaelis Glycae p. ed. Paris. 300
e. A
16 ^iortvGfo F
19 x7]Qr]6ai, C 22 axeQiCKOiievovs C

cit, eique monasteriom in Nossiis aedificavit, de nomine servatoris di-

ctum, idque cum Euthymio patriarcha dedicavit. secundum haec Aga-
reni 300 naves emittunt, ducibus Damiano Tyri amera et Leone Tri-
polita. his apud Samum, cni tum Romanus Lacapenus praeerat, oc-
currit Himerius classis Romanae praefectus; victusque ab iis, dissipata
classe sua, aegre ipse Mitylenam fuga evasit. '""^
Iiuperator auteni coeliaco morbo correptus , eoque aliquamdiu con-«
fectus et in summani redactus invaletudinem vix potuit orationeni ieiu-
,

nii tempore pro more habere. itaque advocato tum senatu sic infit.
"caro mea, amici, morbo consumpta diffluxit vire«>que defecerunt, ac
fortassis vobiscum amplius non vivam neque ad festum resurrectionis
,

Christi diem vitam perducam. hanc itaque unam ac postrcmam a vobis

gratiam postulo mihi dari: recordamini quam me vobis benignum prae-
buerim atque ideo uxorem filiumque vobis commendatum habetott;."
,

senatus cum fletu atque eiulatu ostendit sc iactura huius doniiiii atque
imperatoris incredibilem percipere doloremj Augustae autem et fiiio im-
Ceorg. Cedrenu$ toitC, U. 18
 274 GEORGII CEDRENI

Striafi, /.ivQiuy.ig ff^mQOodiv uviiov unod-avtiv. Tavra dnovau

71 avyx^irjTog y.al ziXtvTuiov uanaafxov unodovaa rio ^aaikiX amjX
idyrj. ov (.ii]v yt y.al iv&vg o ^uaikivg hiXtvTijaev , uXlu ditri-
XiOi voar^ltvofitvog y.al a(puyiliC,()(.iivog u/Qi x^g lu rov Mdi'ov
P 607 i-irjvog, y.ud-^ ijv unr^Xluyri rov /^iov ^AltidrdQCO tm aviov uStX(pb 5
ra rrig ^aaiKtlug nuQuSovg ay.ijnTQa. ov iduv , oig (fuai, xuru
Tijv nltvruiav iQxofitvov ivvv/iav eintiv Xtytrut "/(3'e o xaxbg xui-

Qog /.ttra ly f.ifivug." naQuSovg roivvv , log tiQrjTUi, to r^g

^aaiXiiag xQurog, xal noXXu naQaxaXtaug rbv uvtov vibv Kcov-
CTUvrivov naiSoTQOcfrjaai xai inifitXtiag uiiovv nQoai]xovarjg , ri- 10
Xtvratov St xai SidSo/ov uvtov xuruXintiv , iTiXtvTrjatv.

lAXt^avSQog Si o rov ^tovrog uStX(p6g, tJSi] vtavlag wv xa\

ro ilxoaiov ri]g rjXtxiug uvrov naQafitifitov trog, rov .Aiovrog
dnod-uvovTog naQiXajSt rag rfjg ^uaiXtlag i^viug, ovf.i^uaiXivovTog
avT(J(i xui Kcavaravrivov rov naiSbg yiiovrog, og ufia ri ini^rj 15

B r^g §aoiXtiag xul ufiu ixnifi^ug •ijyaye NixoXaov ix ruXaxQr^vwv

%bv nuTQidQxrjV , xal rov d-Qovov xuruyuyiov Evd-vfiiov uvi]yuyt
To StvTiQOv rbv NixoXuov. xul ufia uvT(p xad-tod^tig iv rfj

jyLayvavQu, oiXtvriov yivofiivov , rriv rov EvO-vfiiov xud-uiotaiv

inoi^aaro' ov ol nQoaxiifUvoi r(p NtxoXdto xXt^qixoI ufia t^20

8 t/] rovs ty CF post fifjvag C: «^ocixmo ds rotg [iccd-ri-

fiaGLV 6 TOtoiJTOs puGiXsvgy xcei fidXiaTCc rfj nsql tr}V darQOvofiiccv

ccnotsXtGfiaTixii. xai atixiQoc 8e (isXiaag tij ixKXrjGla maQiSco-AS
i{jccXXsG&ai. ndarjg iqdvtrjTog dvdnXsa. xal iniatoXal ds avtov xat
aXXa novfi(iata ndcrig naidsvGscog nsQtnXsa tpsQovtat, nQog
tbv aQxalov jijarpaKrijpa unotetoQSVfiava. dvsyvoDas ds nal tcc
'AQXt(nq8sia dnQiSiSg xal log ovdslg stSQog tmv xar* uvtov.
15 Asovtog naiSog C 17 tov tvQ"v(iiov P 18 thv om F
19 asXevtiov C toii om P 20 inTjy^aato P

peratori ita se fideles fore ut vel roilies pro eo sint, ita rebus poscen-
tibus, mortem oppetituri ; itaque imperatore extremum consalutato disces-
serunt. Leo tamen vitam, morbo interim mlsere conilictatus , usque ad
11 Maii diem produxit. moriens imperium fratri suo Alexandro reli-
quit. quem postremum ad se venientem videns fertur dixisse "en malus
temporis articuius post tredecim menses." eundem multis hortatus est
Constantinum educare ac digne tractare veilet eumque sibi heredem
Lut imperii facere.
Alexander Leonis frater, annum iam aetatis 20 egrediens, imperii
habenas suscepit, consorte Constantino Leonis filio. simulatque occepit
iraperium, Nicolaum patriarchara Galacrenis revocavit, ac deturbato
Euthymio eum in solio pontificali reposuit. eique in Magnaura assidens,
facto siientio Buthymium deposuit. hunc clerici quiNicolao favebant,
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 275

yu&aiptaft waniQ ayQiot ifmrjSdjvTig &iiQeg VnXtjtrov, yovdvXovg

h>tiQi(3ov, txoXucpil^ov , rtjv hQonQmij uvhi7.Xov yeviiuSa, Inl
TQu/riXov oj9-ovv xui ciXXag uvvnoiaTOvg. noivug tovtio entcfiQov,
ini/jUTrjV unoy.uXovvTtg xal {.loiyov xul uWotqiu tntnrjdi^auvTu
Syvvaixi. o de \tQog txtirog uvr]Q nQucog unuvTu xul rjav/Mg
vntcptQtv, vntQQQiog ovv tv roTg IdyuS^ov CTuXtig xa\ f.iiTu f.it- C
XQov /Qovov uno^iovg, tv rfj ndXti tiau/&ttg &unTtTut tlg r^v
avTOv /novijv, b J* xXi]Qixbg b rug noXiug avTov rO.ug, vno^
OTQtxpug tlg rrjv otxiuv avrov, xur^ uvrijv rijv iIquv tvQt ravTT^v
10 if.tntnQ)]afitvrjV xul Ti]v d-vyurtQU uvrov ixXeXvf.itvi]v , i]Tig xul
dir^Qxtatv ini /Qovovg Ixuvovg fieratTOvaa xui rug nQog rb C,ijv

ufpoQfiug avXXiyovau,
'0 di ^uat7.tvg lA7.t§avdQog xui nukai ^iov u^QoSiunov t/(ov
xai dtaxi/vfiivov xat nQog ftova inror^ftivov ra xvvrjyiatu xal rug
ISuXXug uxoXuarovg xui ixdtSir]Tr]fifvug riov nQu^tcov, xui fii]Siv
iQyov fiuai7j(ji}g tidcog dtunQUTTtad-ui, ulXa TQvcpuXg xul uae)^- D
yeiutg a/oluL,etv r^yunr^xcog , inei ri]g ^uat7Mttg xut roiv o7icav iyt-
vtTO iyxQUTi]g, ovdiv u6,tov 7.6yov r] dttvoi]ouTO ?; xuTfnQd'^aT0*
fiovttQ/i]aug yuQ ^Icodvvi]v rtvu uyvQrrjV xui fu]dtvbg u^tov 7.6yov
SO(^^uKcxQi]g rovTca incovvftov) QuixTCOQu ninoir/Xtv , oj Jfcct fitTU,

fitxQOv xuxwg untQQif^e ri]V t,coi']v , iv rcTj '^EjSSofico acpuiQiCcov o

x).rjQtx6g. coauvTwg xai ru^Qii]7,6nov7.ov xui BaaiXir^ijV , avfi-

1 iKitrjdcSvTBg P 2 dnittXXov CF ytVHav P 3 tquxt^-

Xov P 5 Ttuvtu C 10 avTov om C nccQHfiitvrjv C
16 §aaiXi(os SQyov F 22 ya§qir]X6ncoXov P

nt primum ei dignitas abrogata est, facto quasi in feram impetu pngnis

ceciderunt, alapas inflixeriuit, barbam evellerunt, praecipitem in cervi-
cem impulerunt, aliisque gravissimis modis multarunt, inscensorem vo-
cantes et adulterum et qui alienam invasisset uxorem. quae sanctus ille
vir omnia placide perpessus et in Agatlu relegatus pauloque post vita
defunctus est. corpus eius in urbem relatum , inque ipsius monasterio
sepultum est. clericus autem is qui ei canos evellerat, domum rever-
tens eam hac ipsa hora incendio absumptam deprehendit , filiamque
membris luxatam, quae multos deinde per annos mendicando victum
quaesivit.
Enimvero Alexander, iampridem molli di«soIutaeque adsuetus vitae,
solisque deditus venationibus aliisque intemperantibus atque intempe-
stivis actionibus, nullius imperatorem decentis rei gerendae gnarus, tan-
tumque luxui et llbidinibus intentus , imperium adeptus nihil memorabile
neque egit neque instituit. loannem quendam clericum circulatorem , et
nullius pretii hominem , cognomento Lazarem , rectoris officio dignatus
est, qui paulo post in Hebdomo pila ludens male periit. Gabrielopulum
et Basilitzam, quibus antequam imperator fieret coUusoribus suarumqne
 276 GEORGII CEDRENI

nmaroQug nvtfo ovrag uqo rrig ^aaiXiutg xal rtov uzoXaauov TXQa-
'^to)v xotvo)vovg xui dsQdnovTag, nXtiGTOig n yQrjf.iaai neQirivrXTjai
xal tig naTQixioTr/rog rif.ii]v uvf/3i^aaev. t^ovlero S^, w? (paaiv,
d fii] d^ibg ania/e , rov BaaiUrl^rjv elg rbv ^aaikeiov &q6vov uva-
yayeiv xal KtavaxavrTvov tvvov/iaai rbv oJxeiov uveipiov. o xal 5

P 608 iyivero av, el f.ii] d-ebg fiiv nQortQOv , ug eiQTjrai, diexioXvaev,

tntid'^ oi nQbg udiovra rbv rov naidbg nariQa diaqvXaTrovrtg
ivvotav , nori fiiv Xiyovreg a»g vrjmog eari nori Si wg aa&evi^g,

xal ovro) xaru fxixQbv anojSovxoXrjauvreg rbv ldli'^uvSQOv rbv

nuTda eauaavro, rov d-avurov xaraXa^ovrog exeTvov. inl rov-lO

rov ^aaikevaavTog icpuvri xofii]ri]g ix Svoioig, ov '^icplav xaXovaiv

01 neQi ravra Seivoi. rovrov Si tXeyov alfxdrow /vaiv nQoai]fiai-
viiv iv rf] ^aatXiSu

'O Si ^aailevg nXdvoig xal yoi]aiv exSeScoxaig tavrov, xa\

nvvS-avofievog ntQi ri]g iavrov ^aaiXeiug el fiaxQO/Qoviog eaerai, 15
B vnia/ovro f.iuxQ6^iov avrbv taead-ut , tl o iv rco Innixco iarrjxcx g

GvuyQog /aXxovg, alSoTa xal oSovrag fir] t/cov, nQoaXdjSoi

nuQ* avrov. aroi/fTov yuQ avrov rovrov ilvai nQOCfavcJog*

.A.iovri yuQ uvrtfid/erai rco uvrov , cpaaiv ^ uSelcfco, otg net-

ad-eig b raTg uXij&eiatg /otQo^iog tk Xeinovra fieQrj rco /oiQcotO

nQoaavtvecaat. rfj rotavri] ovv e/6fievog unovoici, Innixbv nt-
noti]Xcvg, rovg leQovg rcJov ixxXr^aicov ninlovg xu\ rovg d^eiovg Xv-
/vovg xai rovg Xuftnri]Qag dva^Mfichv rb tnnixbv xarex6afii]at,

8 cSs post 8s om C 10 dieccoaccv C 20 xo^qivos C

Hbidinnm ininistris et sociis usus fuerat, pecnniae effusis largitionibus

ditatos ad patriciam dignitatem extulit. fertur animo agitasse ut Basi-
litzam sibi successorem faceret, ac Constantinum Leonis fratris sui filium
castraret. atque id perfecisset, nisi deus praecipue impedivisset, et
obstitisscnt ii qui Leoni iidcm servabant, Constantinum modo puerum
adhuc modo infirmum dicentes itaque paulatim lactando Alexandrum
,

trahentes, donec mors consilia eius intercepit. hoc imperante cometa,

qui a gladii similitudine Xiphias dicitur ac sanguinis fusionem ia urbe
portendere fertur, ab Occidente apparuit.
Ceterum Alexander cum se impostoribus ac praestigiatoribus dedis-
set, ex iisque sciscitaretur an sibi diuturnum esset futurum iniperium,
id responsi tulit diu victurum, si apro aeneo qui in Circo erat, pu-
denda et dentes (nam haec deerant) adderet. eum enim esse elemen-
tum Alexandri haud dubie, repugnantis fratri eius Leoni. persuasum
est hoc homini vere porcinam vitam degenti, et partes istas apri in-
stauravit. hac vaecordia captus, cum equestres ludos ederet, aulaea
ecclesiastica et candelabra sacra Circo ornando adhibuit, deo res con-
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 277

TM &efp uvatid-tifitva xoiriov rj fnuXXov eineiv ToTg dSwXotg uva^

Tt&iig diiXuiog. ^JjiitQMv d^ Tov loyod^txriv ix irig twv lAya^Tj-
vdrv ijTTrjg vtiootqI^jjuvtu xui t^v ^uatlidu xuTfiJ^TjtfOTU unoaTti-
Xug niQuoQiGtv Iv jfj fiovfj
Tiov KuXvndtv, tnuntiXovf.itvog wg G
5 ixd^QM TOVTb) XQTjOuad-ui diu TO y.ui uvTov noXXu xuT^ uvTOv avv-
d-tad-ui iv Tuig '^fitQUig jov u$tX(fov, ovTog di fiixQov iv rfj
i'B,OQia ^tovg unid^uvtv vnb rijg &Xiip£(t)g xuTtQyuad^tig. rov
BovXyuQiov di uQ/ovrog 2vfittJbv nQta^tig ntnofKfOTog rovg ntv-
aofiivovg tl r^v tiQi^vriv uanul^oixo xal rijii^^v (fvXuTTOi nQog uvrbv
10 bnoiav b nQo^t^aaiXtvy.cbg udeXcpbg uvtov , rovg f.iiv nQta^tig
uTtfmg t^intfiiptv, vntQoyxovg xu\ uXut,ovag Xityovg xa\ cpQvuyfiu-
TUtdtig ixniftipag xa\ anttXutg XQijoufiivog xara ^vfitMv, iv

xovTOig xuTun'KriTVtiv tovtov oioftevog. tmooTQtipdvTtjov di rwv D

nQio^ fwv nQbg rbv 2vfte(ioVj /w^ ivtyxdov ovTog fterQiwg ritg ix

iSrov ^AXe^dvdQov v^Qtig xai t« (pQvuyftaTU xa\ rug dntiXdg, tXvoe

rriv tiQi^vriV xa\ xara ^Pwfiaiwv txQivtv onXa xivttv. ldXtE,av$Qog
di rfi g rov ^lovviov fttivbg Xovadfttvog xui uQtOT-i^Gug xui oivwd^eig

fttTu Ter^ vnvovg xuT^Xd-e otfuiQiodov. novov de ytvvTjd^ivTog iv

Toig iyy.uTOig uvxov unb Trjg riJov ^QWfidrwv unXTjoriag xa\ rijg

20fiid^T]g dvtX&wv iv rw nuXuric^ , aifiuTog uvT(p noXXov ix riov

Qtvcov xut rwv utSoiwv Qvivrog , fiiTU fiiav rjftiQuv iTtXtvTr^oev,
iniTQonovg xuTaXinwv rbv naTQiuQ/Tjv NtxoXuov, rbv fidytOTQOV
^ri^fuvov , rbv fiuyioTQov ^lcodvvrjv rbv ^EXudav , ^lwdwrjV rbv
QuixTcoQu, rbv BaaiXixljrjV xu\ rbv ru^QitjXonovXov , rrjv fiaat-

1 siitilv om C 4 naXvtav C 8 tovs nevcofiivov^ om C

14 ovTco C 16 iyf.6XQ(>ntvQut iv.Qtvev C 18 fifj 5c rtvo^ F
19 ttVTov om C
secratas profanans, aut verins eas simnlacris Impils dedicans. Hime-
rium logothetam a clade Agarenica in urbem reversum in monasterinm
Calyporum relegavit, comminatns se eum hostis loco habiturum, quod
is quoque contra ipsum imperante Leone multa machinatus fuisset. ne-
que diu in exsilio vixit Himerius, calamitate exanimatus. missos a
Simeone Bulgarorum principe legatos, percontante pacemne amplecte-
retur eoque honore ipsum in quo Leo habuerat dignaretur, contumeliose
dimisit, arroganter et ferociter iis collocutus, minisque se Simeonem
territnrum ratus. reversis legatis Bulgarus contumelias et fremitnm
Alexandri ac niinas haud tulit mediocriter, sed rupta pace arma contra
Romanos movit. sexta lunii die Alexander pransus lotus et inebriatus
a somno ad ludum pilae se contulit; ct oborto viscernm ob cibi ingesti
abundantiam et ebrietatera dolore in palatium reversus, multo per nares
et veretrnm sanguine egesto postridie decessit. Constantino fratris sui
filio regnum legavit, tutoresque ei constituit Nicolaum patriarchara,
Stephanum magistruni, loannem Eiadam magistrnm, loannem rcctorem,
 278 GEORCn CEDRENI
7i.iiav nuQuSovg Ko)vaxuvTiv(o tco oixtlM dveyjitu, unod-avcov 6i
irid-r] ^ma xov nuvQqg uvxov BaaiXiiov.
P 609 TovTOv f.iev tov tqouov , ov tino^tv j unod-avovTog IdXi-
'^uvSqov elg KiovotuvtTvov tov vlbv yteovTog, e^Soixov rijg i])u-
xiug uyovxa Ixog, rb ^uaiXeiov neQieX^Xvd-e XQUTog, vnb ent- 5
TQonovg reXovvTu rovg liviod-ev rjQid-i.a]f.ievovg. lu^ofievog ovv
ri]g e'S,ovoiug Nr/.oluog b nuTQiuQ/r]g dig xal uvrbg enirQonog oiv,

cvvufia Toig uXXoig, en)]SuXiov/et ra rov xoivov. rtov Se nQuyfiu-

Tuv ovTug eyovTiov , xul rr]g ^aoiXeiag, atg e^nofiev , nuQOi roJv
eniTQonwv id^vvofxevi^g , KwvoTuvTivog o rov ^ovxbg ^AvSQOviy.ov 10
viog, SofitoTixog ruv o/oXoiv rvyyuvo)v xu\ Svvuoreiuv neQi^e-
^XT]fievog fieyiori]V, yQUf,ifj.uGi rwv ev rfj fiaotXiSi q)iXo)v xul ovy-
B yevuv uvxov nuQaxivt]d eig , yeyQucforoiv uxecpaXov eivui t^v ^uai-
7k,eiav xui xuxdig Sie^^uyeo&ui xai fuxQbv oaov xivSvvevetv bXed-Qito
xivSvvto vnoneaeTv, uvtov re uvuxuXovfievcov w? e/JtpQovu xul 15
uvSQeTov xui ftovov Svvufievov enu^itog xv]3eQvijaui rt]v neQi^orjCOv
rwv^^Ptofiuicov uQyr]v , nQOoSefievtov S^ oTi xui r] ovyxXrjTog uvrbv
d.anuL,tTut xui o noXirtxbg o/Xog, xul enionevS ovtwv tog ru/og
xuTuXafieTv , ovveiSoTog , oig (fuoi, xai rov nuTQtuQ/ov NixoXuov
xul roTg yQurpeToi avvevSoxovvTog Stu rb ftijno) rug Siu9-i]xugt(i
^AXe^uvSQOV uvuyvcoa&ijvut fir^Se yvcoa&rjvui uvrto log enirQonog
ytyQunrui xui uvrbg rov naiSog, IAqtu^uoSov n^bg rovro Siuxo-
vr]auvxog xut nuQu rovTO nQCorov rcov leQetov rrig fieydXr^g exxXr]-
C oiag fiereneiTu yevofievov. nurr^Q S^ o IdQrtx^uoSog r]v l4vSQeov

3 ovTco C 5 %orra hog kccI ayovta P 7 (ov om C

16 iniazKnivcos C 22 kccI avtbs om C

Basllitzam et Gabrielopulnm. mortui cadaver apttd patrem Basiliura

conditura est.
Annum agens aetatis septimum Constantinus Leonis filius imperium
iniit, sub iis quos recensui tutoribus: et Nicolaus maxime patriarcha,
utpote unus tutorum, clavum rei publicae tenuit. initio huius imperii,
Constantinus Ducas Andronici filius domesticus scholarum, et maxima
praeditus potentia, amicorum ac cognatorum in urbe degentium literis
ad invadendum imperium instigatur. scribebant enim, capite carere
imperium, ac male geri, et in summo versari discrimine: ipsumque, ut
hominem cordatum atque fortem, et solum uobili Romanorum imperio
administrando aptum, accersebant: addebantque, probari eum senatui
et civiii multitudini : et hortabantur, ut urbem quamprimum occuparet.
ferunt, conscinm horum quae scribebantur approbatoremque fuisse Ni-
colaum patriarcham (quippe nondum recitato Alexandri testamento, se
inter tutores adscriptum esse etiamnum ignorantem) usumque hac in re
ministerio Artabasdi, qui pater fuit Andreae nobilis pictoris, et ideo
 HISTORIARUM COaiPENDlUM. 279
Tov (Tu ^(oyQafixjj Tt/rt] 'kaf.ixpavrog. o KiovOTavrTvog Se xal
nQOTiQOv dviiQOTtoXwv tijv ^uaiXiiav y.al dta navrog avTijg ifftt^
(.Kvog , '/.al (iii]d'anoT£ aX}.ooi ni] aXX^ 7] nqog Trjv Totavrrjv OQi^iv

TiTQaft/iitvov i/tav Toy vovv^ St'£,uf.itvog t'\ YQUft/naTa Tuyv T£

Stnito&i] xul Tuyv Ttjv /^aotXidu xartXa^iv , tnof.itvovg tyiov TOvg
Tiov OTQUTiVfttxTMV ixxQiTOvg. xut T(uv vvxTiov utOQi dtu nvXidog
iiOiXd-iov Tov nQCOTofhoTtuQiov Mt/uriX, nXrjoiov ovot]g Tijg uxqo-
noXiwg, iv tw e/xw tov fiayioTQOv VQriyoQu rov^I^rjQiT^i] (niv- D
O^tQog Si o FQTjyoQug tov KwvoruvTivov^ nuQtytviTO , iv t] Sia-
lOvvxTtQtvwv fitTu Twv ovv uvTO) SitTtXtt. NixrjTug Si uor]XQT]Xig
T^v t),tvoiv aiod-Ofifvog tov KwvOTUvrivov tw nuTQixiw Kwvoruv-
rivw Tw ^EXadtxw Tvy/drovri fiovu/w &uttov ifir]vvot , xal nuQtt-
Xr]qiog uvtov xutu Tr]v uvTr]v vvxTU nt(fOtTr]XUOt nQog rbv z/ovxa.
§ovXr]v Si notrjoufitvot, fir]n(o t:^? rjfitQag xuruXufinovoi]g , fitra.

15 Xufinudcov xul Xuov noXXov xa\ o/Xov Tr]v rov innodQOfiov nvXr^v
xaraXttfi^dvovTtg K(ovoTavrh'Ov uvtvff^fiovv uvroxQuroQU. tcov

di tvSov tvod-tvwg uvrt/0fttv(ov xui fii] uvotyvvvrwv T«f nvXag,

b Tov Kwvoravrivov nQ(oxoorQUTWQ , in^ uvdQiu fiiya (pQOv(dv
xul ^iatortQov tj fiuXXov tintiv dTaxrorfQOv rf] uvof§tt int/ttQcov
SOtwj' nvXiov, Xoy/tvtrui nuQU Tivog rcov i}'&(0 Siu rijg uQfioy^g
T(ov d-vQ(ov. xui d-v7]Oxtt fiiv ovTog tvdvg , b K(ovoravTivog di
dnoxQovo&t)g ixttd^tv xui rto rrjg ^uotXtiug tQwrt oJd Ttvi fii&]j
xuTO/og wv xal fii] xa&tordJrag t/jov rovg Xoytoftovg , UQug ixti-
\}-iv eig To InnodQOfitov naQayirtrai , xuxbv ohovbv Tr]v Tov nQW-
25rooTQuroQog t/wv G(pu.yi]v , ofuog di rcov Stdoyfiivwv ovx ufftoru-

1 Si om C 5 •.iaTflinBv C 6 r^sj vvxtos C 10 Si£~

ziXaae C 18 nQcovos Innoyiofios C 24 InnoHOfiov C
primus sacerdotum magni tempU factiis est. at Constantinus, qui iam
ante iniperium soniniaret sumraoque i<l studio .alTectaret,. neque animam
ab ea cura unquam alio deflecteret, literis acceptis statira assentit, et
Cpolin contendit, stipatus militum delectis; atque intempesta uocte per
portam Michaeli protovestiarii ingressus , quae vicina erat arci , in do-
mum magistri Gregorac Iberitzae, soceri sui , se confert, ibique per-
noctat. Nicetas porro secretarius Ducae adventu cognito, patricio Con-
stantino Eladico monacho statim indicat, cumque eo hac ipsa nocte ad
Ducam venit. hi priusquam dies iihicesceret , cum facibus et magna
turba portam Circi occupant, et Coi\stantinum imperatorem faustis ac-
clamationibus sahitant. cum autem qui intus erant, portam non resera-
rent fortiterque resisterent, Constantini protostrator, audaxhomo, duui
inconsideratius portam aperire molitur, per conimissurara forium lancea
a quodam ictus occumbit. Constantinus indo pulsus , tamen imperii cu-
piditate ebrius ne<jue sanae rationis compos , inde ad Circum pergit,
nihil a sententia dimotus malo omine interfecti protostratoris. inde
 280 GEORGII CEDRENI

P 610 fuvog, Ixttd^iv ovv (vqirji:iov(.uvog xarila^e r^v Xeyof.iivi]v XaX-

yT]v , y.ai di^ avrrig iioil&tov tffd-aaiv u/Qi riov i'S,y.ov^iroiv. o
de fndyiorQOg ^lcouvvrjg b ^EkaSdg, eig vnuQ/cov rcov inirQonoiVj
ixXoyriv log b xaiQog tdidov twv iXarcov xal rwv iratQncov noi?]-

adusvog, xul xadonXiaug oncog nori ixuarog aQf.iurog rjvnoQiifS

antoniki xura rov AovxW dlrivig cpd^uoavrig rovg mQi avrov
av/^n)Jxovrai, xai yivirai fpovog noXvg ixariQCod-iv. imoi di
xtd rQi]yoQag o rov /lovxog v\og xa\ JMixurjX 6 uvixpibg avrov
xul KovQrixiog b ldQf.iivtog. ravra xuQu/fjg od fiixQug rbv Ko)v~
aruvrivov ifinifinXriOi. amvdtov ovv iniQQcoaut rb tuvrov fiiQog, 10

B rbv "nnov iXfxoug r]niiyiro ovfifit^ui roig ifinQood-iv, b d^ "nnog

ruTg ixiToi vniOTQCOfiivaig xurQXiodrjOug nXu^tv tig yijv rbv Ini'
fifxrr]v xuri^uXi, xui rtg avrbv xuru yijg iQQtftfiivov xui fUfiovu)-

fiivov xaruXu^cbv {ol yuQ uXXot Sttaxidua&rjoav anavng^ '^ifpti

rrjv rovrov amrifti xi(faXr]v xal SQOfiuicog rfo (iff.aiXtT dnrjViyxt 15

Kcovaruvrivco. rb St rotuvrrjV avxbv xaruX^ipiod-ai rv/rjV nQOi-

yvcoofiivov i]v roTg inirQonoig xut i'^ trtQag alriag. NixoXuog rtg

S}]fioatc6vrig rtxtv iv XuXSin tlanQu^nov , rug avvrtXitug xaraanu-

&rjOug xul firj t/tov od-tv unoSco rb Srjfiootov offXrjftu, fpvyug tig
C ^VQiuv fp/tro, i'§Oftoadfitvog trjv xad-^ ^/m«? tvot^i} &Qriaxtiav,SO
xai uorQoXoyiug uvrfnouTro. ovrog iv od^ovr] fit^Mivrj yQUfifiura

yQuxpag dmardXxii tw Xoyod-lrr] Qcofiu, xul rijg 6d-6vi]g Qvrpd-ii-

ar]g Sl vSarog fpavtQU ru yQdfifiara yiyoviv. rjv Si 6 vovg rtJSv

1 ovv om C 4 Tcav er. xccl rmv il. C 6 Sovxoq C roXs C

ecvzov] zov dovxfi! C 12 vit. jtizQais x. C 19 dttodciasi C
22 rd P

faustis acclamationibus prosequentibus Chalcen occupat; perqne eam in-

gressus usquc ad excubitorum stationem proficiscitur. interim loannes
Eladas magister, unus curatorum, delectis quantum occasio patiebatur
remigibus ac sodalitatibus , iisque ut arma cuique fors oiferebat instru-
ctis, hos Ducae occurrere iubet. ii cum Ducae militibus manum con-
seruerunt, et magna utrinque caedes facta est. occubuit etiam Gre-
goras Ducae filius , et Michaelus cognatus eius , et Curticius Armenius.
quo casu non leviter perturbatus Ducas, suos uti confirmaret, concitato
equo ad primos contendit: sed equo in tabulis lapideis, quibus ille lo-
cus erat constratus, collapso excnssum quidam in terra iacentem ct a
suis, qui fuga omnes dissipati erant, desertum cernens , capnt ei gladio
amputat, idque celeri cursu ad imperatorem Constantinum adfert. hunc
Ducae futurum exitum etiam alias intellexerant tutores. Nicolaus enim
quidam publicanus vectigalis Chaldiensis, cum vectigal acceptum deco-
xisset neque haberet nnde publico satisfaceret aerario , in Syriam pro-
fugerat, et nostra eiurala religione astrologiae se dederat. is in nigro
linteo llteras ad Thomam logothetam scriptas miserat, quae linteo aqua
 HISTORIARUM COIHPENDIUItt. 281

yeYQCtf{f.iiv(ov roiovtog "^t^ ^o^rjd-rjTt unb rov tivqqov nsreivov

rov /dovaog* ve(or£Qiodi]aerui yuQ u^fQovwq, y.ui evdecog dXo~
&Qev&i]aerut.^*

Totovrov d^ reXog XajSovai^g rijg djioaruaecog , nuQavriyci

5 pev fiuyiaTQog rQr^yoQug y.u\ nevd^eQog rov zfovxog /neru yieov-
Tog nuTQiyiov rov XoiQoarpuy.rov ro) O-eiot re/nevei rijg rov d-eov
aocfiug nQoaeSQUfiov' ovg ey.eid^ev unoanuaavreg ol enirQonoi une~
yeiQuv (.tovaxovg ev rij rov ^vovdiov /lovij, KcovaruvrTvov de rbv
nuTQiyiov tov ^EXaStybv jSowevQOtg rvrpuvreg ufpetSwg diu fieorjg D
lOrijg nolecog eS-Qiu/i^evauv y.ul ev rfj /lovfj tmv ^uXfiurov une'y.}.ei-

auv. yieovra Se nuTQixtov rbv KuTuy.ulirtriV xul \4(ieaauX(jj[.i

nuTQiyiov rbv rov 14qotqc7 ey.TvcfXcoauvreg ev e^OQlci. nuQenefitpuv,

KcovaruvrTvov de rbv rov Evlufiniov yui ereQOvg avv uvrcxi OiXo-
d-eog 6 enuQ/og ev rfi innixij acpevdovtj unerefie. NtyrjTug de b
15 ua7]yQi]Ttg ycxi KcovaruvrTvog b ^ixjj, yuineQ uvu^rjTri&evreg noXXu,
ov/^ evQe&r^auv. ruv de nuTQiy.tov jiiyiSrjv rbv en^ uvdQicx. neQt-
poriTov , y.ui rtvug avv uvrco arQur^yovg ovy. uarjfiovg , unb rijg

iv XQvaonoXei dufiuXecog xul fiexQi rov ronov rov Xeyoftevov yiev-

yuyriov uveaxo'k6niauv. noXXoi de xui uXXot uncoXtoXeiauv rcZv
20 aryy.XrjTty.cvv nuQcx, rcJov Xeyofitvcov eniTQoncov uvrjXewg re xal uvut-
ricog, ei fxi^ riveg nuQQrjatuaciftevot rwv dtxaarcJov rijg udixov oq- p 611
fiijg uve/airiaav , cfdfievoi wg nutdbg ovrog rov /SaaiXecog xui fiq

1 ovTog C 2 ycovGxavrivov C 6 xotQoaqxxHzrj C 10 rcav}

Tov C 11 xazuKvUzl^rjv C

elnto apparnerunt, hanc continentes sententiam "noHte vobis metiiere a

rufa ave Duca: stulte enim res novas molietur, et statim peribit."

Conatu Ducae hunc exitum nacto, statim Gregoras magister, Ducae

socer, et cum eo patricius Leo Choerosphacta ad Sophiae templum pro-
fugenint. qui a tutoribus inde abrepti rasi et monachi in Studii mo-
,

nasterium conclusi sunt. Constantinum Eladicum patricium iidem nervis

bovillis prolixe caesum et in triumpho per mediam urbem ductum mo-
nasterio Dalmatico inclusere. Leonem patriciura Catacalitzam et Abes-
salomum patricium Arotrae fiiium excaecatos relegarunt. Constantinum
Euiampii tilium, et cum eo alios, Philotheus nrbis praefectus in Circi
funda capite truncavit. Nicetas secretarius et Constantinus Africus diu
ac multum quaesiti inventi non sunt. patricium Aegidam , nobilitatae
fortitudinis virum , et alios cum eo duces haud obscuros , a Damali
(buculam vox notat) Chrysopolitana usque ad locum cui Leucactio
(quod album litus diceres) nomcn est, palis suffixerunt. quin et alios
multos senatorii ordinis viros tutores isti innocuos crudeliter erant in-
terempturi, nisi quidam ex iudicibus libertate dicendi sumpta eos ab
iniusto conatu retraxissent , quaerentes quomodo iniussu imperatoris,
 282 GEORGII CEDRENI

voovvTog T« nfnQay/iitva nojg avev t% avxov ytXevaeiog roX/iute

T« roiavra dianQaxread^ai^ ol de tnixQonoi y.al ri/V rov zfovxa
unoy.iiQavxeg yvvaly.a etg xov iv xf] Ilucp^.ayovia or/.ov «ut% e'i-

aneoreilav. e'^exef.iov de xal ^reffuvov xbv xavri]g vlov.

^AXlu rovriov xaru ri]v noXiv nQurroi-iiVMv , ^v/^iewv o5
BovXyuQiug uq/mv [.leru ^uQtiug dvvu[.ieo}g elo^o)J]V nuxu '^Pio-

f^iula)v enonjoaro, xal x>]v ^aoiXiSu <j)&uoug /uQuy.a neQiej^uXev uno

re BXu/eQvoJv y.ul f-ie/Qi xrjg Xeyof.itvi]g /Qvoijg noQxr^g, x«t fiexeio-
B Qog 7]v xuTg eXnioi Qudiiog xavxijv tXeiv. y.uxufiuS^wv di xyv o/vqo-
rt]xu xiov Xft/tov y.ul xo nXij&og xtov xti/offvXay,ovvriov y.al ri]V rwv 10
nerQo/^oXiov y.uiro'§o^oXoJV OQyuvtov duipiXeiuv, utfifievog rwv iXni-
Scov iv ro) '^EjJdof.Ko vnioxQeiptv, eiQi]viy.(Ag onovdag iS,uirovfitvog.

raiv d^ iniXQonojv uofitvioxuxu St^ufiiviov xov Xbyov, anooxiXXti

o ^vfieiov xbv eavxov fiuyioxQOv QtodiOQov bfiiXrjOui nfQi tiQi]vr]g
ov nuQuytvOfiivov y.ui Xoyojv y.ivi]d-ivro)v noXXcov, b nuxQiuQ/)]g 15
ufia xoTg Xoinoig inixQonoig uvuXa(i6vxeg xbv ^uoiXia iv x(o nuXa-
xi(o 7]Xdov xoov BXa/eQvcov, xal bfajQOvg Sovxeg u^ioXoyovg elo)]-
yayov rbv ^vftecbv iv r(7) naXuri(o, xul ovveioriud-rj r(o ^uotXet,

C rov ^vfiecbv vnoy.Xivuvrog rco nurQi(/,Q/rj rT]v xt(fuXt]v y.ui ev/fjV

Heiafiiyov nuQ^ uvxov , enid^ivxog , Sg (fuai, xij xov ^uq/^uqov 20

xe(fuXf] uvxl oTiffuvov xb }'dtov iniQQtnxuQiov. fitxu di xr]V toxiu-
aiv, uovfi^uriov ytvo^tivtov ntQi xrjg elQ)]Vi]g , dcoQOig o rt ^vfitcov
y.ui 01 xovxov nuiSeg (fiXocpQovrjd-ivxeg eig x^v idiav uni]XX(xyrjOav
/toQuv. y.al xuvxu fiev enQdxrero rffdt.

2 Sovv.Qq C 7 7itQit§cclUro C 16 ^aailsiov C 18 zoig

Ttcdatiois C 19 xov navQiciQ^ov C
qni puer adhuc quid gereretur non intelHgeret, tanta auderent facere.
ii tutores uxorem quoque Ducae raserunt et domum suam, quam in
Paphlagonia habebat, dimiserunt, filiumque eius Stephanum castravernnt.
Dum haec in urbe geruntur , interim Simeo Bulgarornm princeps
gravi cum exercitu in Romanorum dicionem invadit, et ad Cpolin venit,
atque a Blacheruis usque ad auream portam castra ponit. magnamqne
spem conceperat urbis potiundae: sed ut certior factus est de nuirorum
iirmitate , niuititudine propugnatornm saxa iactantium , machinarum et
balistarnm abundantia, repudiata ea spe ad Hebdomnm recedit pacifi-
cationemque poscit. id fuit multo gratissimum tutoribus; missnsque est
a Simeone magister ipsius Theodorus, et de pace habitum colioquium.
nmltis ultro citroque commutatis verbis, patriarcha cum reliquis tutori-
bus deducunt imperatorem in Blachernense palatinm; datiscjue idoneis
«bsidibus eodem ad convivium imperatoris Simeonem recipiunt. ubi
qnidem caput patriarchae Bulgarus princeps submisit, et ab eo compre-
cationem obtinuit, capiti, ut fertur, Simeonis imponente snnni epirrhi-
ptarium. post convivium pacis condicionibus compositis, Simeoa eius-
que liberi donati domuui abieruut.
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 283

Tov $e ^aaiktwQ Kwvaravttvov Sia, navrog oSvQOfurov xal

Tijv tuvrov avay.uXovfitvov i^iijrfQa {Ijdrj yuQ uvrtjv y.artiyuyt rov
nuXuriov lAXt^uvdQog) uvu^t^uLovai xal uxovrtg nuktv avri]V,
uvtld^ovau ovv y.u\ tyxQurtjg yivo[.itvri rijg ^aatXtiag nQoaXa(^t(id-
5vtrui rbv nuQay.otjiio')fievov KcovaruvrTvov xal lAvuardatov xul D
KtovaruvrTvov rovg uStXcpovg rovg rrjV tmovv/iiiuv royyvXiovg.

avft^ovXtvaavrog dt xa\ ^Iiouvvov rov ^EXuSa xara(it^uL,ovai rovg

oixtiovg lAXt^uvSQOVj "Iiouvvi^v rbv Quixro)Qa , rbv Tu(iQii]Xonov-
\ov, rbv BuatXirO^v xu\ rovg 7.otnovg. nQo^ulltrui 8t xui Ziorj
10 Aiyovaru ^ofiivixov trutQttuQ/rjV $Quavi]Qtov doxovvra xui roTg
avrijg nQoaxtifiivov nQoaruyfiuatv, ov rfj avfi^ovXfj xuruj^i^uCt-
rui nurQtuQ/rig rov nuluriov. xa\ o fiuytarQog dt ^lcouvvrjg b
^EXudug xurijXd^ev txovaiojg , voaco Xr^cf&tig , d'i' rjg xu\ unt^ico.
KcovaravrTvog $e o nuQuxotficofievog vcp^ tavrbv uyaytTv t^v cina-
15 auv rijg ^aatktiug rjviuv ^ovXofttvog xui ftr^dtva e/etv rbv efinodi-
LfOvra, dtuftakXei rbv trutQttuQ/r^v eig ri]v Avyovaruv cx)g acpereQt- p 612
tpfitvov rrjv fiuatkeiuv elg rbv euvrov uSekcfov' ov roTg Xoyotg
neto&eTaa nurQixtov avrbv rifiu, xu\ xure).&6vra cog ed^og lu^eTv
ev/ijV oYxoi ftivitv nQoairu'E,e, nQO/eiQit,erui Se uvr^ uvrov ^liodv-
20vr^v rbv EuQtSuv trutQetuQ/)]v, xa\ /luftiavbv tvvov/ov uQricfavij
lijg ^iyXag SQovyyuQtov.
^!Ayovrog Se xu\ cfiQovrog rov ^vfiecbv ru OQcnxioa fiiQi], xal
rr^g Avyovarrjg cfQOvriQovar^g ftsru rojv ev riXei oncog uvrov nuv-
awat T«ff entSQOficig , ^Icouvvi]g 6 Boyug vnia/tro nurQixtog rtfirj-

6 avTcc8sl<j)0vs rovg xar' C 13 §Xr]&tls C 24 ^oyijs C

Porro Zoen imperatoris matrem, quam dudum aula eduxerat Ale-
xander, filio eam identidem deplorante ac requirente, tutores vel inviti
in palatium revocant. reversa haec et rerum gubernationetn nacta ad-
sciscit Constantinum cubicularium intimum, Anastasium et Constantinum
Gongylios, cognominatos germanos fratres, ac loannem Eladam. horura
consilio aula eiicluntur Alexandri asseclae, loannes rector, Gabrielopu-
lus , Basilitzes ac reliqui. Dominicum etiam sodalitatis praefectum Zoe
Augusta provehit, hominem strenuum hahitum suisque parentem manda-
tis. eius consilio patriarcha palatio pellitnr. magister loannes Eladas
ultro inde discedit ob morbum, quo et periit. at Constantinus cubicu-
larius uti solus omnla imperii gubernare posset neque a quoquam im-
pediretur, sodalitatis praefectum apud Augustam criminatur, quasi is
fratri suo imperium vindicare conaretur. quod ea ita esse credens,
patricium eum creat: ac de more precatum descendentem domi manere
iubet. sodalitati praeficit loannem Garidam , ac Damianum eunuchum
drungarium vigiliae facit.
Ceterum 8inieonc Thraciam populante Augusta cum proceribus
,

consultat qao pacto eias impressiones coropesceret. ibi loannes Bogas

 284 GEORGII CEDRENI

0-i)g uyayiiv y.ur^ uvtqv IIuTt,iruy.nvg , y.ui rv/wv TTJg ahrjattog,

dioou Xu/jwv UTiiiaiv eig IIaxt,ivuy.iuv. y.u\ ontiauf.iivog xul of.irj-

B oov<: flXrjfpiog inurtiaiv iv rfj noXti , ovvd-tfitviov jcov IIaxt,ivuy.Mv

Tov^IaxQov niQaiioouad^ui y.ai BovXyuQOig noXtfitiv. 7]vxofi6Xtjot di

idxt y.u\ lAat6xi]g uvijq orofiaoxog, viog cov xov uQ/ovxog xiov uq/ov- 5

ttov. iXtytxo di ovxog Qtx^Sov oidi]Quv u/.iffOxtQuig XtQai xtJov uxqiov

lufi^uvtov ntQtxXuv xf] xtov /tiQtJov ^iu Kui yt/(.inxtiv, xijg uvxixv-
nov xov oidijQov ^lug vntiy.ovor]g xi] xiov /tiQtov la/vi' ov (fiXo-
(fQovtog 1] dtanoivu di§uf.iivr] o]'i(uSt nuXiv vrcovooxrjOui nenou]xt,
noXiOQXovvxog di xov ^vfitcbv xi]v lAdQiuvovnoXiv itp^ 7]f.uQag ixu- 10
rikg xui fti]div uvvovxog , Huyy.Qaxovxag rig yivog tvv IdQfitviog

xul tTg xioy (pvXaixtiv xtxayfiivtov xr]V noXiv, /Qvoito 6iX<uad^t)g

C nQOvdtoxtr uvxi]v xtJo ^vfitiov. fttx^ oXiyov tii untaxuXr] nuQt/.
xi]g yivyovoxr^g b nuxQixiog BuaiXtiog b ini xov xuvixXtiov xat

Iiix)]xug "EXudixog, y.ui /Qvoico xui /Qr^fiaai nXtiaxotg nti,Xiv uv- 15

rr]v fjLvtxxrjOuvxo.

Tovxto rto ixii xut /Jufitavog b rrjg Tvqov uftrjQug fttxu

noXtfiixcov nXoitov y.ui Svvufinog noXX^g do^oXi]v inoir]ouxo xuxu

^Ptofiuitov, xai ri]v 2xq6(3i]Xov xuxuXu^cov ivtQytHg avxr]v inoXi^Q-
xei. xul iS^tnoQd-r^atv ilv, tl fir] voor^oug txnt^io), <J<« xtvrig xtovZQ
ISuQttxrjriov vnooxQtxpuvxtov. fii] tptQOvoa di Zonj rj /^uaiXig xitg

rov 2vfiiti)V ovvi/tTg inidQOftug, xul ^ovXofiivr] ravxug uvuxoxpui,

diov iyviuxii fitxic rijg ovyxXi]XOV tlvui ontioaod-ui. roXg ^uQuxr]-

1 TtciT^ivdxcig C 2 tls n. djf^Et C 5 aacoTiog C 7 nal —

8 iGxvi om C 13 avxov C 15 hXlaSiKos C 21 ^
PttoiXiCOa ^<oi] C
promittit, si patricio honore insigniretur, se Patzinacas contra eum ad-
tluctiirum; impetratoqne quod petebat, acceptis donis ad eos se confert,
pactum icit, acceptisque obsidibus Cpolin redit, poUicitis Patzinacis se
istro traiecto Bulgaris bellum facturos. transfugit eo tempore et Aso-
tes, vir celebris, principis principum filius. is ferebatur virgam ferream
manibus extrema tenens confringere ac flectere posse, duritie ferri ma-
nuum robori cedente. eum Zoe comiter acceptum domum remisit.
Adrianopolin autem Simeoni per complures dies frustra oppugnanti
Pancratucas quidam Armenius, cui inter alios urbis eius custodia fuerat
cominissa, auro corruptus prodit. paulo post missi ab Augusta Basilius
j)atricius canlcleo praefectus et Nlcetas Eladicus eam auro ac pecunia
recuperarunt.
Hoc Tyri ameras Damianus hostili cum classe et magnis
ipso anno
copiis inRomanos impetum dedit, adortusque Strobehim acriter oppu-
gnavit; et cepisset utique , nisi e morbo decessisset vita. morte eius
factum est ut Saraceni re infecta domum redirent. Zoe porro conti-
nentes Simeonis incursiones non ferens, eumque reprimere cupiens , re
cura senatu deliberata statuit pacem cum Saracenis corapoaere orien-
 HISTORIARUM C0MPENDIU3L 285

roT^, xat TravTa rbv h' ttj luut GXQaxov SiUTiiQaGai tiqoq rr^v D
tGniQav , Xal fVfod-tVUOV TMV Tf HOCOV Xal Tbiv SvtIXCOV GTQUTfV-

ficxTcov 7i6X{f.iov GVGTTiGaoSat xuTu TcZv BovlyuQcov , xui ri)Jcog

ucpaviGui avTovg. ('do'§£ tovto, xui nff.icp&i}g tig ^vqIuv ^lcoav-

5 vTjg naxQixiog 6 '^Pudi]xvog xal Blt/arjX o To'^uQug tGmiGavTO Totg

^uQuxijvotg. xui 6!) TTJg uti* uvtcov una'AXuyitGa cfQOvTidog 7}

^UGtXig, TliV GVV)]d-7] SlUVOf.lT]V Ti]g QOyug XfTiiVGUGU yiViGd^Ul TCOV

aTQaTevf.iuTCOv, ^tovri n fiayiGTQCo tm 0toxa Tuvra nuQuSovGcx,
SoftiGTtxco Tcov G/okcjjv Tvy/uvovTt, dnuQui xuTa BovXyuQcov int-
10 TQitfJtV. ud^QOtGdtVTCOV Si nuVTCOV TCUV d-iflCJLTCOV XUl TCJOV TUyfld-
rcov xaru rrjv /Jtu(iaaiv (jieSiov St tj /liu^uGig f.tiya xoii uQog vno-
So/7]v GTQUTOv iniTrjSfiov) unoGTuXiig b nQtoronanug tov nuXa-
%iov f.t£Ta Tcov Tifticov '§v}mv nuQiGXivuGi nQOGxvvr]GuvTug nclv- P 613
rag enof.i6GcxGd-ui avvuno&vi^GXitv uXh]Xoig. xui rov oqxov
15 Ti)>iGdiVTog navGTQUTi xuTa BovXycxQcov i'4c.6Qf.ii]Guv. rjQ/ov Si

rov fiiv rdyfiuTog t^xovjSircov 'Icocivvi]g 6 FQCAXpcov, cxvrjQ nolifitxog

xui nolJkcjixtg iv fiu/utg dvSQuyad-rjGug, rov St ixuvc/.tov 'OllSia-
vog o 3IaQ0vXi]g , uvr]Q SidoxifiuGfiivog. xul '^Ptofiavog xaiyttcov
ot rov IdQyvQOv nuTdig xui BcxQSctg 6 Ocoxug trtQcov rayfiuTCOv
Sfi iii]Q/ov. Gvvijv Si rovTOtg xai MiXiug b ftuytaxQog furu rcov
jiQfttvicjov xui uXloi nXiTGTOi GTQari^yoi rcxiv d-ifiurcav, nuQtimro
Se xui KcovGTUVTTvog nuTQixiog b ytfip chg ru/u Gvfi^ovlog ^tov-
rog rov SofitGrixov rcov g/o)mv, xutu Se ti]v g' rov AvyovGxov

1 Fca C 3 zfliicos C 5 ^adrjvos C 15 i^coQfiicsv C

23 XiovTi TOJ dofitaziyiOi C
talesque deinde omnes exercitus in Occidentem transportare, hisque
cum occidentalibus copils coniunctis bellum in Bulgaros niovere eosque
exscindere. proinde in Syriam missi loannes Radenus patricius et Mi-
chaelus Toxaras pactum cum Saracenis icerunt. Augusta Saracenorum
iam secura militibus rogas (sic vocatur pecuniae distributio) dari, Leo-
nemque Phocam magistrum ac scholarum domesticum exercitus in Bul-
garos ducere iubet. omnibus in unum conductis exercitibus ac cohorti-
bus ad Diabasin (locus id nomen a transitu habet, estque planities am-
pla et recipiendo exercilui sufficiens) palatii primarius sacerdos (ipsi
protopapam vocant) missus cum venerandis lignis omnes in genua pro-
cumbere iussit, et iurare se usque ad mortem una perseveraturos. di-
cto sacramento in Bulgaros exercitus omnes moverunt. cohortem excu-
bitorum ducebat loannes Grapson, vir bellicosus probataeque niultifl
praeliis virtutis, cohortem Hicanatorum dictam Olbianus Marula, vir in-
signis: Romanus et Leo Argyri filii ac Bardas Phocas aliis praeeranfe
cohortibus. aderat iis et Melias magister cum Armcniis, plurimique alii
provincialium duces. comitabatur etiam Constantinus Africanus patri-
cius, veiuti consiliarias Leonis domestici scholaruni. sexto Augusti die
 286 GEORGII CEDRENI

B f^irjvog TTJg nifinTijg IvSiictKovog no7Jfiov avQQayivzog '^pMfxatoig re

y.ai BovXya^oig nQog tm l-^/jXwro (fQOVQUo TQtnovTai xara y.QaTog

ol BovXvaQOi , xal (povog avToiv lyivtTO noXvg. iSqmti Si tov
Sofiioriy.ov neQiQQuv&ivTog noXXio y.ai Xetno9vfU]aavTog y.al tov
^innov uno^avTog eni Tivt nip/fj y.u\ tov ISQMTa unonXvvovTog xul 5
lavTOV uno^pvyovTog , rov Sea/nbv unoQQif^ag b "nnog rv/aiiog
1'd^ei Sia Tov oxQuxoniSov y.evog eni^uxov ' ov ol axQaTtwTui d-ecu-

fxevot yvioQi[.iov ovtu, yut tov SoftioTty.ov neaeiv vnoTonuaavTeg,

eig (poj^ov evineaov y.ai xuTefiXi^Orjauv Tug ipv/ug xal tt/? Stcoiewg
iaTrjOav, evioi Se y.a\ nalivTQonot yeyovaotv. e^ vneQSe'§twv Si 10
ravTu d-e(x)f.ievog o ^vfiecov (ov yuQ exvxev uavvTaxTov rr^v (pvyTjv

C notrjadfievog) enu(priy.e rovg BovXyuQovg y.ara '^Pwf.iuiwv, ol Se

xa\ nQoreQOv, (xig elnofiev, Tug yvdfiag d-Xaa&ivreg xal nd-Tjnoxeg,

w? xai ut(pviStov entovTug ed-eciauvTO rovg BovXyuQOvg , TQinov-
rui nuvoxQuri , xu\ yiyove (pvyri (pQtxwSeoxuxi] , Toiv fiev vn' uX-\.5
T^rfkwv avfinaxovftivwv rcov Se vnb twv evavriwv uvatQovfiivo)v.
yLiwv Se SofiioTtxog ev 3IeaTjfi/3Qiu Steoai9-rj (pvywv. eneoe SeXabg
ov Twv y.oivwv oTQUTtWTCov, aXXu y.u\ orQUTijyoi xai TuyfiaraQ/ui
uQid^fiov XQiirTOvg. eo(payri Se y.a\ KwvoTuvxTvog 6 .Aiip xui o
rwv e^xov^ixiov t"^uQxog ^Iw<xvv7]g fidytaxQog b rQutpwv. r^v (^6 20
anooTuXe\g b nuTQixtog 'Pwftuvbg 6 uduxanr]v6g , SQOvyytxQtog
rrjvixavra rwv nXcoifiwv wv , fieTU navrbg rov axoXov nuQanXeiv
roTg ulytuXoTg nQoaTu/&eig xui eig ^oi]d-eiav rvy/avetv tw jLiovrt,
D SianeQuoui Se y.ui rovg nuQu rov Boyoi a/^ivrag TLaxX^tvaxovg elg

7 iTti^utrjg C 8 yvcoQifiov ovta om C 9 nzoiav C, margo

tis SeiXiav 14 kuI post cog om C 24 naT^ivdnas C

pugna inter Romanos et Bulgaros commissa est ad castellum Acheloum,

pulsique et magiia caede prostrati sunt Bulgari. ibi cum domesticus
plurinio sudore madens animoque deficiens ad quendam fontem ex equo
descendisset, ut sudorem elueret ac se recrearet , equus forte abrupto
vinculo se proripit, ac sessoris vacuus per exercitum discurrit. quem
ut agnovere milites, occubuisse domesticum rati, metu animis consterna-
tis, ab insecutione hostium destiterunt : quidam etiam retro sese averte-
runt. quod ex sublimi cernens Simeon (neque enim effuse et ordinibus
dissipatis fugam faciebat) suos Romanis immisit. Romani iam ante ani-
mos deiecti et paventes, hostem subito irruere videntes, statim terga
dederunt. fuga ea periculosissima fuit, aliis sese invicem conculcanti-
bus, aliis ab lioste caesis. Leo doraesticus fuga in Mesembriam evasit.
non multitudo tantum militaris tunc periit, sed et duces innumeri atque
ordinum ductores. occisus est etiam Constantinus Africus, et excubito-
rum dux loannes Grapson. missus fuerat Romanus Lacapenus patricius,
rei navalis drungarius, cum tota classe, iussus litus legere et auxilio
esse Leoni et a Boga adductos ad opem Romanis ferendam Patzinacas
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 287

GVf^i^iaylav ^Pw^uukov. diirt'^iO)g de yivoptir^g ^uaov tov 'PMfta-

vov y.ut Tov Boya, idorn-g uvrovg ol riaTltvdyMi OTUGiduovTug
TTQog aXXi]'KQvg vnloTQtxpuv fig tu Idta, xul ytyovev rj f'i uvtmv
^or^O^fta unQuxTog y.al urovr^rog.

6 ^!A11oi d( ovy ovTCO (faol yfvtad^ai ri]v TQonyv '^Pmf.iaiMV,

TQonov df iitQov. rQt^pa/iifvov yuQ tov Ou)xu to)' ^v/ntaiv xui

dicoyovTOg , ffijfir^ rtg t^uifpvr^g tcfduof nQog avrbv unayytXXovoa
ojg o ^QOvyyuQiog rtov nltot/iicov unttoi f.tfTU rov oro/.ov nuviogy
nuQu}.rjX}jof.i(vog T?}r ^uatXtiuv. 6 df rfj axotj xuTU^QOvrr^dtig
10 (fo(f£TfQtZfro yuQ tig tuvrov to tijg fiaoi)Mag xQdrog) y.uTuXtniov
TO dicoxttv vntarQfUifv ug rrjv nuQtfiftoXi]v cog rcx/a rb ov fiuOrf-
Cf6f.ifvog. Siudod^trrog di Xoyov nQog tov OTQurbv tog o dofitoTi-
xog Trtcffvytv, uXxTJg fniXrjod^ivrfg ol Xoinol inoiovv ofioicog. ot;V P 61*
tdcov ^Svfitcbv fftvyovrag (Jlararo yciQ, cog iiQrirui , iv ivxalQco
15 Toncp To TiXog ucfOQCvv rov uycJovog) i'^f/vd-r, nuvarQurl xui nullv-
TQOnov TTjv qvy)]v inotriouTO. ovrog fntv $rj y.ui o dtvriQog Xoyog'
flrf df ovrcog fira ixtivcog 7) ukrjdfia f/fi, oficog irQunr^ouv ol
^PcofiuTot xul ra Xiy&ivra urcod^tv difnQci/&i].
Blfru T)]v TQont/V di tcov ocod^ivrcov ix xov nolifiov na-
20 Quytvofiivcov , t« xutu rbv 'Pcof.iuvbv xul tov Boyuv ixtvr^-

&i]. y.ui fig TOOOVTOV xiV()vvov ntQiiorrj tw dQOvyyuQico ra nQu-

yfiara cog ipTjCfOv xur^ uvrov i'§fvt/9rjvai nuQU rcov dixuorcJov
xuTa$iy.aL,ovoav avrbv ixxonijvui rug oipitg, cog ufuXtiu 1] fiuX-
Xov xuxovQyici fiij diunfQuoavTa rovg IIaTL,ivcxxug , ndXiv di //t^J* B

1 diaXs^scog P (liaov om C

traiicere. ei cum Boga incidit contentio; quam animadvertentes Patzi-

nacae domum redierunt, ad irritumque eorum reciderunt suppetiae.
Sunt qui aliam Romanis lugae cladisque causam fnisse dicant. et-
enim cum Simeonem Pliocas pulsum persequeretur, subito ad eum fuisse
allatum nuntium, drungarium rei navalis cum universa classe abire animo
occupandi imperii. quo nuntio attoiiitum eum ut qui summam rerum
sibi deposceret, omissa insectatione hostium in castra vcri discendi
causa rediisse: diditum ex eo inimorem fugisse domesticum, ideoque
miiites fortitudinis oblitos fugam fecisse. Simeonem, qui opportuno loco
stans exitum certaminis operiebatur, hoc animadverso eiruse in Roma-
nos irruisse, itaque victoriam iis pulsis caesisque reparasse, sive hoc
sive iilo modo res gesta sit, Romani certe ea quam rettulimus affecti
sunt clade.
Cumque superstites ei in urbem rediissent, Romani et Bogae agi-
tata est controversia, eoque periculi deductus drungarius, ut iudices ei-
oculos eifodiendos esse pronuntiaverint, quod ob incuriam, aut potius
niaiitia ductus, Patzinacas nou traiecisset, quodque ex fuga reversos
 288 GEORGII CEDRENI

Tovf unb Trjg TQOniig Stx6[.itvov vnoarQtxpavrag, tovro S^ uv

i7ien6v9-ii, d (.17] 2rt(puvog (idyiorQog b rdiv inirq6noiv tlg xui
KtovoTuvrtvog nurgixiog b royyvXt^g, noXXa Svvdf.tevot nuQu r^
StGnoivt], uvrhv t§e(jQvouvro. 2vf.itiov St tnaQd-t)g rij vlxtj xal

yavQtiov, UQug unuv uvrov rb arQartvfia , xara rijg ^aaiXiSo§5

9]neiytro, t^i]X9-tv ovv ndliv b Sofitorty.og .Atcov b Ocaxag xa\ b
traiQttdQxrjg 'Icoavvvjg y.al NtxoXaog b Kiovaruvrivov rov /Jovxa
vl6gy fitru rtvcov GrQancorcov rcTrv nuQtvQed-tvrcov, iig avvdvrr]-
Gtv uvrov. y.ai xaru ronov rbv Ityofitvov KaraavQrag dnO[.iotQa
C rivl BovXyuQiov tig nQovofirjv nef.i(pd-tior] Gvvr]vrr]x6rtg nQOGQr]- 10
yvvvrui rovrotg xu\ rQtnovrui tvnercSg. dxQUiq)vovg Se ndXiv
trtQug inetantoovorjg , vcfioravrat xa\ ravrr]v QuSicog rt xui uv-
SQtxcortQOV, xu\ yivtrai ftdxr] xaQrtQu xai en\ noXvv SiaQXtouGa
XQovov, y.u\ rQinovrut fitv ol BovXyaQot , iocpdyr] Si NtxoXaog b
rov zlovxa vl6g, i^QColxcog dycovtodfitvog xu\ ulrtog rijg vixt]g 'P<w- 15
(.luiotg ytvofievog, xai rd fiiv xara rbv noXiftov avvj]vtx9-i] ytvi-
o&ai ovrcog,

Td Si xard n6Xiv ivooet Sttvwg, nollcov xai fityiGrcov int-

f.iatvoftivcov rfj ^aaiXtia xu\ rcv ravrr^g tQcari cpXeyofttvcov, d)v xo-
Qvcpaiog i]v b Ocoxug. vnuQxcov yuQ ovrog in^ uStXcpfj yafifiQbgZO
Tov nuQuxoificoftivov Kcovaravrivov, fitydXa rort rctiv iv roTg /jO-
D atXtiotg Svvufitvov tvvovywv, xui in' uvrco nXtiaru d^uQQCov qu-
Sicog ojtro rb rijg ^aatXeiag xadt^etv XQdrog. Sib xai noXvg icpi-

6 o ^eoxas om C 7 dovxog C 8 noQBvd^ivrmv C 9 xata

xbv Tonov xov C 11 ravxr] C 15 8ovv.6s C 16 yt-
v6[isvo$ C
non ad se coUegisset. erutique fuissent ei oculi, nisi Stephanus magi-
ster, unus tutorum imperatoris, et Constantinus Gongyles patricius, qui
apud Augustam largiter poterant, eum eripuissent. Simeon autem
victoria eiatus ac ferociens ad urbem omni cum suo exercita pro-
peravit. rursum igitur Leo Phocas sciioiarum domesticus et loannes
sodalitatis dux ac Nicolaus Constantini Ducae iilius milites , quos
tum in promptu habebant, adversus eum educunt; et apud Catasyr-
tas (loci hoc est nomen) in cohortem quandam Bulgarorum inciden-
tes praedatum egressam, eam adoriuntur nulloque negotio prolligant;
mox recentem aliam ingruentem fortiter subsistentes, pugnam acrem ac
diu durantem obeunt, Bulgarosque fundunt. cecidit ea in pugna Nico-
laus Ducae tilius heroice pugnans, qui et causam vincendi Romanis prae-
buit. hic tum rerura bellicarum status erat.
At
res civiles pessimo erant loco, multis iisque summis viris insano
imperii amore ardentibus. horum facile princeps erat Leo Phocas, qui
quod uxorem habebat Constantinl cubicularii intimi sororem, et ea tem-
pestate magna erat eunuchorum in aula potentia, in eo plurimum ponens
fiduciae non magno negotio se potiturum imperio putabat, ideoque in
 HISTORIARUM COMPENDIUiVJ. 289

QiTO, xai ov xQv^Sr^v alla (f

avf Qiog Taur^g uvrenoiHTO wanfQei
nuTQ(')0v nQUYfiarog y.ai nQoyorod^ev avKo ar/jxovrog , y.al oaov
ovmo r/^eiv fig avrov tog fig v6f.iif(ov diudo/TiV l(fuvTu^fTO. ov
T^j' oQiiti^v uy.aTUG/fTOv ovoav (fo^}]&f}g b %ov ^uaiXtMg KtovGTav-
Stivov nuiduydoyog OioihoQog , y.ui fnj ti ndd-tj dfiaug o ^uGiXfvg,

vntd-fTO Tip ^uailtt KtovGTavTirio lud-Quitog nQoaXajjtad-ui toj/

nuTQixiov '^Fiofiuvov xal SQOvyyuQiov tmv n^Mifitov, nuTQiy.bv ovtol

dovXov y.ui T« avTOv (fQOvovvia dia nuvTog , loarf avvtirui y.ut
diu(fvluTTfiv uvTov, y.ul tl dfi]afi, avfifiu/ov \'/ftv y.u\ j3o7]d6v. p 615
lOfVTV/iag ovv nQtoTOV ntQ) rovTOv ytvofitvr^g b '^PiOftuvbg dntmuTO,
y.ul nd)uv y.ui noHdytg nfiQua&tvTOOv rtov dft(ft tov Qf6d(0Qov
unflnuTO. inti dt yQUftfidTtov avT^/tiQov /uQu^ug b ^uatXfvg
xui (fotvtxoTg vnoar]fidvug yQUftfiuatv untaTftltv uvto , fT§e re inl

/fTQug TOVTO Xaftcov, y.ui yad-vnta/tTO xtjv rov naQay.otftoofitvov

15 KtovaruvTivov y.ul rtov avyytvojv uvtov inid-tatv y.toXvaai y.uTu to
iy/tOQOVv. TU fifv ovv luhjdtvTU y.u\ aTOi/r]d^tvTa ovt(jO nQOtjSi],
xul dtu TTJg uyoQug y.ui tcwv ltto(f6Qtov y.u\ Ttov aTfvtonfJov vntipt-
d^VQiLtTO ' di nuQuy.otfi(j6fitvog, yaintQ ovy uvriy.oog cov Ttov y.UT
uvTOV ftiXtTtOfttrtov, y.uTt(fQ6vft , firj uv noTf oii]df\g ToXfiijaat
SOtivu int/fiQi]atv x«t' uvtov notrjGuodai. t^ild^tbv ovv y.a\ ttjv
g
avvi]dr] titavofii]v Tijg Q6yug notr^adfifvog TtJov n)M'ifi(jov, y.ul tov
Ptofiuvbv iniontvdcov tu/iov iy.nXtvoat, neQtninTti tco 16/0),

2 (xvTJKOVTog avTb} C 8 Tcc avTu C 17 TTJg IscocpoQov C

18 KaiTOi C 21 Qoyttv n. C
ff. tobv] 6 zcov C 22 ifi-
nXfvoai C TzaqanCnTfi, rc3 X6y(p C

ea rc multus erat, neque occulte sed palam imperinm affcctabat, idqne

veluti rem a maioribus suis ad se pcrtinentem, quamprimuni ad se ut
legitimum heredem devolutum iri somniabat. cuius vehementiorem quam
impediri ut posset conatum timens Theodorus imperatoris paedagogus,
metuensque ne suo domino ea res exitio foret, huic consulit uti Rouia-
num patricium drungarium classis occulte sibi adsciscat custodem, ac si
res ita postulet, defensorem eum quippe paternum esse ipsius mini-
:

strum , constanterque ipsi benevolum. primum liac de re compellatus

Romanus renuit; et iterum ac saepius Theodoro animum eius tentante
recusavit. tandem cum literas manu imperatoris scriptas ab ipsoque
puniceis subsignatas literis ad se missas accepisset, concessit; pollici-
tusque est se, quantnm eius fieri posset, Constantini cubicularii eiusque
cognatorum molitiones impediturum. hoc modo res composita, ac de ea
in foro compitis ac angiportis susurrabatur. Constantinus autem cubi-
cularius, quanquam ei quae contra ipsum struerentur non erant inau-
dita, illa tamen contemnebat, neminem unquam adversus se aiiquid au-
surum opinans. sed cum ad classem egrederetur, rogas de rtkore distri-
buturus, Komanoque mandaturus ut quamprimum uavigaret, incidit in
Ceorg. Cedrenus tom. II. 19
 290 GEORGII CEDRENI
dov7uxo) yuQ tv ayritxaxi nQoavnavTrjOug o P(t)(.iavog avT(o, xal
nQo9^vf.ib)g noiijoeiv xb y.t7^tv(TdH' lnayye7J^uf^ievog , rjQtinu xal
y.uTa f.ityQbv ijyev avxbv dg xriv tv^dQUV. fir^dev de tnuiad^tGd^ai

rwv f.it\fT(af.uvo)v xov nuQuy.oifi(i)fitvov dvvi^O tviog , u)Jk' d.y.ux(x)g

ytai '/MQ\g vnovolug Siuktyofitvov, y.ul fiuXXov tyyiaTa nQoaiovxog 5

avxov , xul nvd^ofitvov ei t/ei avSQug evtidiTg xul ytvvulovg xul
rrjv ^uatTiixijV tQtxxeiv inm]Seiovg XQtijQi], xov dt y.ui t/itv xal

tyyvg nuQtivat xovxovg tlQrjy.6xog , x«t x^ y.erfuXfj vevauvxog ijxeiv

C xtvug nhjaiov xiuv tveideaxtQiov, b KcovoTavTivog &taa(Xfitvog xov-

tovg y.ui xd/u unodt^dfitvog dnuiQitv '^neiyexo. b di '^Pcnfiavbg 10
tyytaxa xovxov neQtnax(ov, cog nXr^aiov tytvovxo xfj axQuxr^yidi
XQiriQei, xaxua/cbv xbv Kcovaxuvxtvov , xul fii]div nltov iincuv
dXX^ 1] fiovov "uQuxe xovxov," avxbg fiiv tOTrj, ol di nQog xb
tQyov ovTtg rjVTQeniOfievoi iiarjyuyov eig xr^v vavuQ/iSa xul ev
do(fuXei(/, xaxtt/ov, fiijSevbg enufwvai xqvtov xolfiijauvTog xcov 15

avvtnofievcov avxM , dlXu ndvTOov nuQavxixu SiuanuQtvxiov. xT]g

(f)i]fir^g ovv i'^aQ9^tiai]g xuqu/i] xuxta/t nuauv xr]v no)uv, xvQuvvi-
dog 0)g tixbg ini&taiv Xoyiaafiiv7]v, (fd^uouvxog ovv xov loyov

D xui fie/Qi xrjg (iuailiSog Zcorjg , tig dfii]/uviuv xul ol ev xiXti ivi-
ntnxov. nQoaxuXetTui yovv i] ^uatXig xbv nuxQiuQ/r]v Nix6).(aov S.0
xu\ TOv? xr]g avyxXrjxov Xoyudag' xoivoloytauftivr] di fiex^ avxcov
ixnifinti nQog ''Pcofiuvov, xi]v uixiuv xov yeyov6xog ftud-etv i9-i-
Xovaa. xwv di nefKfd^ivxcov yevoftiviov tvd-a nQoocoQfiovv ul tqii]-

3 dl om C 6 Jtvv&avofisvov C ''B' CTQatrjYiSt H

om C
14 £vzqmL(Snivoi C 16 SieanaQfiivcov C 20 ovv C
Sl 61 om C

insidias. etenim servili forma ei occurrens Roroanus, et mandata se

studiose exsecuturum promittens, paulatlm in casses pertrahlt, nihli pror-
sus eorum quae parabantur coniiccre valentem , sed simillter et absque
ulla suspiclone coHoquentem, proplusque sublnde accedentem , ac rogan-
tem virosne haberet pulchros ac fortes, aptos ad imperatorlam triremem
agendam. respondet Romanus eos praesto esse, et formosiorum qulbus-
dam innuit ut accedant. quos contemplatus et probans Constantlnus,
cum solvi naves iuberet, Romanus iuxta obambulans, ut proxime prae-
toriam navim ventum est, id modo fatus "abriplte hunc" subsistlt. qui-
bus vero negotium datum erat, li Constantinum statlm in navlm prae-
torlam abducunt, iblque in custodla asservant, nemlne comltum eum de-
fendere auso, sed omnlbus extemplo dilapsls. huius faclnoris fama in
urbcm allata anlmos hominum conturbavit, tyrannidem ab allquo invadi
putantium; cumque ad Zoen usque pervenlsset, proceribus quoque ma-
gnam sollcitudlnem iniecit. Zoe Nicolaum patriarcham et senatores de-
lectos ad se vocat, reque cum ils deliberata ad Romanum mittit, qui
causam facti exqulrant. eos, cum ad navium stationeai vcnissent et de
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 291

QtiC) nru i.it7J}.orTu)v Lijti](tiv TioitTn&nt T^g rnv 7taQay.oif.ioif.nvov

xuTaa/Jafiog, o t(i)V nlo/ifuov ()'iavanTug (AX^AaaTog o/Xog lld-oig

avTOvg e^r/).aaav. ?(od-tv ovv -tj /SaaiXig t^tld^ovaa ntQi tov Bov-
xoXtovTa, xal Toi' viov fitTaaTti).uf.tti'rj xal Tovg ntQi avTov, tnrj-
5 Q(oTa n(og ylyovtv tj avTUQaia avTtj. ft7]Stv6g dt anoy.Qivafiivov

b natSayooyog tov ^aatliwg Qn')d(OQOg tifij "(^/a to anoliaai, (o P 61'>

dianoiva, yiiovTU fiiv tov (Dioy.av t« aTQUTOTifda, KcovaTuvTivov

di Tov naQay.oiftd)fitvov to naXaTtov, 7j TOtavTtj yiyovt y.ivrjaig.^*

ftaailtvg di tlg tavTOv ttjV tt,ovalav ano Ttjg firjTQog fcptXy.Ofitvog

IOtoj' naTQt(iQ/i]v Niy.o)Mov avv t(o fiayiaTQto J^Ttfpdv(0 uvijyuytv iv

T(o nuXuTiio, y.ul TJj inavQtov GTiXXovaiv ^I(i)(xvvrjv tov TQv^dy.TjV

TijV AvyovoTuv Tov nuluTiov yuTujSi/^tiaut. tj di fitr^ oXo^^vyijg
xal dayQV(ov tw tavTijg nQoanXuy.tXaa vUo nQog avftnd&tiuv uv-
Tor ftTjTQtxrjv xai olxTOv ixivr^at. dib xai (pr^ai nQog Tovg uyov-
iSTug iuauTt tivut fitT^ iftov ttjv firjTiQU ftov." ol Si ufta t(o

X6y(o TCWT1JV xuTiXtnov. nQotfiaXtTO <)' o ^uatXtvg dofiiaTixov

Tuv a/oXiov, Stadt^dfttvog tov Oojxilv, tov fiuyiaTQOv 'Icouvvr/V B
Tov ruQiduv, Tijv ix Tov ^tovTog (hdotxcog inuvuaTuaiv. Tfj

uhrjati Tt TOVTOv nQOf^Xri&r^auv ^vfitcov b vibg avrov xul Qto-

20 dfOQog yvvuiy.uStXqog avTOv, b Zov(ptviLiQ, iTUtQftaQ/ut. oQxotg
Tt ovv xuTuXricfd-ttg vnb tov fiaatXicog xuTtiXdtv tlg tov olxov av-
Tov , xui nuQu/QTJfia ol avyytrttg uvrov untXvdrjaav tcov fiuat-
Xfidov' ontQ fiu&cbv ixfivog dytoviu xal Cfd^o) iXijcpd^t}. tid^vg

4 (iBTccnaXBGCifiivT] C 8 ro ] tig vb C 20 d rryg yvvaixbs

avTOv ccSeXcpos C

comprehenso cubiculario inqnirere intenderent, soclorum navallnm petu-

lans mnilitudo concitata saxis repulit. postridie Zoe prima lucc ad
liticoleonem epressa, evocato etiam filio et eius 1'amilia, interrofjat quae-
nam huius seditionis causa esset. ibi cum nemo responderet, Theodorus
imperatoris paedagogus ideo ait hunc motnm exstitisse , quod Leo Pho-
cas legiones, Constantinus cubicularius palatium perdidissent. ceterum
imperator imperium a matre in se transforens, patriarcham Nicolaum et
magistrum Stephanum in aulam revocat; ac postridie misso loanne Tu-
hace Augustam paiatio abduci iubet. ea flens atque eiuians, fii.ium am-
plexa, niiserationem niatris movit; adeoque iis qui eam ducebant Con-
stantinus mandavit ut suam secum relinquerent matrem^ estque illico ab
iis dimissa. idem Leonem Phoc^m, metuens ne is aliquando imperium
invaderet, loco movit, domesticumque scholarum fecit Joannem Garidam
magistrum. precibus tamen impetravit Phocas ut Simeon lilius suus et
nxoris frater Theodorus Zuphinezer sodalitatum principes crearentur.
iuramentisque ab imperatore obstrictus domum suam abiit. fonfestim
porro cognati efas ex aula dimissi sunt. quod ubi cognovit Leo, mctu
 292 GEORGII CEDRENI

ovv t^tnTTaad/iiivog UTiriXd-t Trpog ruv '^Fcofiavbv rov $QOvyyuQior,

T7jp v/jQtv rjv vntoTi] y.uX xov nQOnt^Xuxiouuv dtijyovfitvog. xoiv)-
TiQay^GUVTsg ovv y.ai oQxoig uXXrjXovg •/caTuoffuXiou/iievot, xul x^Jog
tig Tovg tuvitdv not7]OUjLifvot nuidug , tv rcp XQvnvcp xurti/ov z<

C onovSul^fjfitvov. di Pwfxuvbg nifiipug efg rb nuXiiTiov niQi rov 5

ytyovoTog ant7^oytiTO , fiTj uvtuqoiuv tivui [.ir]di unooraotv o/^vv-
f.i(vog T« nQuxd-tvTu' rr]v rov 0coxu di iniO-taiv vcpoQcujiuvog,
fprjOi, xai Stdicog ntQi rov /SaoiXtcog f-irj rt xul ncxd-rj cpXavQov, Iv
rca naXurico i^jSovXrjd^t] uvtXdttv xai (pvXuxi]V rovTOv noirjouo&ui
xul Tov ^aoiXtcog. f.ir] mortvovrog di tov nuxQiuQ/ov fii]di ru 10
Xtyofitvu Se/Ofitvov, iniontQ/ei OtoScoQog b nutSuycoybg rbv '^Pcjo-

ftuvov, UQUVTU nuvru rbv aroXov, urpixtod-ui n^bg rb rov nuXu'

rlov vtcoQiov fv rcii BovxoXiovTi. fiiXXovrog di rovrov xal uvu-
Svofiivov, ol nQbg rr^v XtXi]dvtuv nQuS,iv tovtov ivayovTtg uvi-
D nfiouv xul uxovTU noii]oui rb xeXfvofitvov. ufiiXti xai xar^ av- 15
ri]v r^v f]fiiQav rijg ioQrijg rov tvuyytXtofiov t^uQrvaug rbv aro-
Xov noXffitxcog ucptxvttrui nQog rbv BovxoXtovru. xui ^ricpuvog
fiiv tvd-vg fiuyiOTQog xdrftoi rcJov ^uoiXticov, uveioi Si b nuTQi-
xtog Nixi]Tug , xi]StaTr]g aiv '^Pcofiuvov , xul xuTuyti rbv nurQiuQ-
yi]v. 01 Si ntQi rbv ^aoiXia ru rifitu xul tcoonotu '%vXu nifixfjuv- 20
Ttg nQbg rbv 'Pcofiuvov, xui OQXotg uvrbv xuTUOcpuXtodfifvoi cpo^f-
QcoruTotg xal uQutg nuXufivuiordruig fii]SinoTf SoXiov xaru rov
fiuaiXiiog ivvorjouod^ui , avy/coQOvoi fifr^ dXiycov uvrbv uvf7^dttv

8 cpavlov C 11 TQv §r}s n. C 12 ticcvtu om C

15 Kccl ante naz' om C 19 av tov ^. C 23 oUyov P

perterritus statim eques ad Romanum drungarium se contulit, eique ex-

posuit quibus contumeliis atfectus utque circumscriptus esset. ibi com-
municata re inter eos societas inita ac iuramentis confirmata, nuptiis
quoque inter liberos suos contractis, institutumque occulte habitum. se-
cundum haec Romanus sui purgandi causa in aulam mittit, iureiurando-
que interposito confirmat non rebeliionis aut seditionis quicquam suo
facto subesse, sed se metuentem ne Phocae conatus aliquid mali impe-
ratori afferrent, in palatium eius imperatorisque praesidio muniendi
causa voluisse reverti. patriarcha fidem derogante neque accipierite
purgationem, Theodorus Romanum instigat ut cum universa classe ad
navale, quod in Bucoleonte situm palatio imminet, accedat. Romanus
cum aliquamdiu id detrectasset ac cunctatus esset, tandem urgentibus iis
quorum instinctu occulta ista consilia susceperat, vel invitus assentit.
ergo ipso die annuntiationi festo classe instructa hostiliter ad Bucoleon-
tem accedit. statim Stephanus raagister aula exit, et Nicetas patricius
Romani necessarius in palatium it, indeque patriarcham abducit. impe-
rator autem missis venerandis ac vivificis crucis lignis, a Romano ad-
hibitis dirissimis exsecrationibus et iureiurandis gravissimis stipulatur
 HISTORIARUM GOMPEJNDIUM. 293

iv TM nuXaTifo. oi-neQ dtS,d/iuvog b ^uaiXtvg artX&ovTU x«i P 617

nqQGKvvi]GOvxa tiGuyit xuiu tov fv r(o (Duq(o vuov, y.ul niGTiig
avT(p dov^ xal XulSiov nQO/^ftQiCtrui tovtov {.ityav tTUiQtiuQ/r^r,
yQ(jifi/nuTu ovv ivd-vg tfpoiTu nQog yttovru ruv (Dmym.v firj oXiyco^

5 Qrioai /t/ijj' unoyvCiJvut f.irjdi Gxuiuv ri ftovltvauGd^ui, uXlu nQOO-

/ittvui jnixQov ijGv/fog tv T(o oixtUo oix(o dioQit,u[.itvu log [.itHov-
(TTjg ytvtGd^ui Siu ^Qti/tog rrjg uvrov nQOVoiug. ru nuQunXrjGia
df yQuxpai nQog uvrbv xui rov nuQuxoi[.i(x)f.itvov xuTTjVuyxuGuv
KcovGruvrTvov. untQ St^dfitvog o Ocoxug rjGv/Jav ijytv iv tw
lOxuTu rijv Kunnudoxiuv olxco uvrov,
Tij di i f^dofiddt Tcov uyivov vfj^ntiwv didorat nuQu Kcav- B
aruvrivov rov ^uGiXiiog uqqu^cuv yufuxov avvuXXuyfiurog EXtvrj
rf} dvyuTQi^PiOfiavov, xui rfj TQiTt] rfj Xtyofdvrj rrjg VuXiXuiug
areq^uvovrat fiir^ uvrTJg nuQu NixoXdov rov nurQi(XQ/ov o /Suat-
15 Xtvg, Tov '^Fiofiuvov ftuaiXtondroQu nQo^uXufitvog, xui uvr avrov
traiQtidQX7]v XQtarocpoQov rov rovrov viuv. xal fitru fiixQov
ulitov Wcoxcig uvuntiad^t^g vno rcov tuvrov avyytvcov xui ra-
Yfidr(ov nQog unoGTuaiuv untidt, xul unoGTtiXag nQoatXujStro fiir

uvTov rbv nuQuxotfiiofitvov, KoivgtuvtTvov xul Idvuaruaiov rovg

20 FoyyvXiovg xui uvrudiXcpovg , xal KiovgtuvtTvov rov rijg MuXt-
Xiag, nXriQocfOQcov anuvrug vntQ rov ^uaiXicog ru OJiXu Kcov-
aruvrivov u\'Qtiv. '^Pcofiuvog di /qvgo^ovXXov ixdifitvog uvutqo-
nrjv i/ovra rijg rov 0coxu nQOffdatcog , xui rfj /HQi rov ^uaiXicog C

2 nQomwr^Gavxtt?

nihil iiiiqnam eum doli adversus Imperatorem cogitaturum; pauloque

post facultatem redeundi in palatium permittit. et redeuntem excipieiis
precandi causa in templum quod est in Pharo deducit, dataque ibi et
accepta fide niagnum sodaiitatum praefectum creat. statim et ad Leo-
nem Phocam literae mittuntur, quibus bono esse animo neque vel abii-
cere spem neque iniquum quicquam moliri iubetur, sed quiete domi suae
exitum praestolari nam ipsius mox habitum iri rationem. Constantinus
:

quoque cubicuiarius ad eum in eandem sententiam scribere cogitur.

Phocas literis istis acceptis domi suac, quam in Cappadocia habebat,
quiete se continuit.
Quinta sacri ieiunil septimana Imperator Helenam Romani filiam
arra data sibi coniugio copulat, ac tertia Galilaeae cum ea coronatur a
Nicolao patriarcha; et Romanum imperatori patrem designat, priorem
dignitatem in filinm eius Christophorum tran.sfercns. paulo post Leo
Phocas suorum propinquorum suasu et exercituum hortatu res novas
molitur; accitoque Constantino cubiculario , Constantino et Anastasio
Gongyliis fratrlbus et Constantino Maleliano, per.suadere nititur omni-
bus sc pro imperatore Constantino arma ferre. Romanus vero diplonia,
quo Leonis institutum refutabatur, scrlptnm, manuque et siglilo impera-
 294 GEORGII CEDRENI

xul rfi oifQuyiSi ruvx^ ff.mtSa)aug fieTu rivog yvvaixbg truiQiSogf

ijv diu rrjv roiuvxrjV vnrjQtoiav xul BaoiXiy.tjv variQOv nQooTjyo-
Qhvauv, iv rM rov uitovTog oxQUXontdo) t^tnef.itpe , xul txeQu $t
{.leru rivog xh]Qixov 3Iixui]X vnooxtatoi ri[.ia)v xul dwQtiov dtu-
• ifjdtiQOvra Toi)? rcov tuyf.iuxcov t^aQXOvg xal xov Xuov. uXX' ov- 5
rog i.itv 6 MixariX (ptOQud-tig vnb rov Ocoxu xul rvcpd-ttg urt]Xf(Jug

unfxf.ii^9-t] ru cjtW 1'Xud-e <)'

^ yvvt] ev r<o oxquxm dtaantiQuaa
u enr]ytxo. uqwxov ovv o rov BuQtog llltxufjX vlbg KcovaxavrT-
vog, Toi; ruyftuxog uqx^v rcov Ixavdxcov, xuxuXincov rbv yLlovxa
D xM^^PcofiuvcS nQootxcoQT^otv* u) rtvl xal b BuXuvriog xul b Xeyo-i-O
fitvog ZixKficoQog , rovQfiuQXut xul uficpo) ovrtg, inr^xoXov&riOuv.
uitcov 6e oficog b Ocoxug ri]v XQvaonoXtv xutu^m^cvv, xui rbv
Xubv nuQuruE,ug xuru rr]v uvxtntQuv tv rco xiovi iaxufttvr]v Xt&i-
v)]v dufiuXiv, t^tcpo^tt rovg tv rf] noXtt. ^Pcofiavbg di fiiru Sqo-
ficovog rbv ini xov xavtxXiiw ^vfiecbv ixntfiipug n^bg rbv rov uno- 15
arcirov Xabv xal x.Q'*^o6§ovXXov ivoeai]fiaofievov nuQu rov puai-
Xicog ivtxtiQtoiv uvxcp , xui nuoi]yyvi]Ot ndvxa xQonov anovSaaut
rio Xaco xovxo vnuvuyvcovut. b di xov XQ^^oo/^ovXXov vovg tlxtv
ovxcjg. "•»/ ^uotXtia fxov q,vXuxu uvxt]g iyQi]yoQcoraxov xui ntoro-
P 618 TttTOV ovSivu rcov vnb XJ^Q"' V '^Ptofiuvbv ivqovou, rovxco fitru20
d^tbv rr]v euvrijg (pvXuxi]v xuxtnioxtvae , xui uvxl nuxQbg uvxbv

XQirtt, onXuyxva nuxQtxu n^bg uvxr]V ivdetxvvftivov. yiiovxa

di xbv Wcoxuv uti ravxr] nQoanoXtfiovvxa xal int^ovXevovxa, xal
vvv r7]v xQvnrofiivi]v avxov novrjQiuv (pavtQCoouvxu , ovxt dofii-
10 ^DiXdvT7]S C 18 TOVTO} C 22 7CV£V[iaTlKa P
toris munitum, meretricis cuiusdam opera, quam ab hoc ministerio im-
peratoriam postea nominarunt, in castra Leonis mittit, aliasque literas
per Miciiaelum quendam clericum: iis animos ducum ac militum promis-
sionibus munerum et lionorum ad defectionem soiicitabat. sed Michaelo
hulc a Phoca deprehenso et atrociter verberato aures sunt amputatae:
meretrix per castra dispersit quae iussa erat. primum ergo Constanti-
nus iegionis Hicanatorum dux, Michaeli Gravis filius, a Leone ad Ro-
manum transit, dcinde Balantius et Atzmorus turmarchae eum subse-
quuntur. Leo tamen ad Chrysopolin accessit; exercituque ad buculam
saxeam, quae in columna stat e regione urbis, constituto oppidanos ter-
ruit. at Romanus Simeonem canicleo praefectum celoce mittit ad Leonis
exercitus, cum literis manu imperatoris obsignatis, quas quacunque pos-
set ratione omnino iis auscultantibus recitaret. diplomatis haec erat
sententia. "cum nullum alinm mei imperii vigilantiorem atque fidelio-
rem custodem inter omnes meos ministros invenirem Romano, huic se-
cundum deum eius tutelam commisi, ipsumque patris loco habeo, qui
patcrnam animi erga me alTectionem re ostendit. Leonem autem Pho-
cam, qui nunquam non insidiatus est et adversatus nostro imperio, nunc
raalitiam suam diu occultatam dctcgit, ncque domesticum esse volo uc-
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 295

CTixov iivai fjovXiTKi ovd^^ JVa XQivti riov vni]x6cov, viXX^ uno-
GTUTT^v xui Tv^avvoy, x«t /MQig iuTjg ^ovXr^g ttjv toiuvttjV «y-
TUQoluv GvaTrjauvTtt, Vy' ilg tuvTov to t^^ (juoililug inianuaijTui
xQUTog. TOVTO ovv iJdwg o ffiog Xuug to dtov avvitvui d-tXr^cov,
5xui Tov TiQoyovtxov iniyrovg dianoTrjV TTJg niXQug TVQUV7'idog uno-
OT^^/." TOt; di 2vf.tt(x>v ytvofitvov xuTu T7jv nuQififioX?jv xul to B
/QvaofiovXXtov cpuvtQiZg ixntfi^puvTog tio Xuio , dg tovto uvtyvco-
aav xul Tov uvtov vovv xuTtvor^auv, riQ^UYTQ nuvTtg uvayMQiXv
xui Tw ^ueiXtonuTOQi nQoaQvis&.ui '^PtOf.iavcp. b di Ocoxug nQco-
10 Tov f.iiv neiQud-tig rrjv uvuyvfoaiv xcoXvaat tqv /Qvao^ovXXiov xul

fiir} 8vvr,d-tig, iiTa xu\ vnoQQtovaav xutu fitxQov t?;v uvtov ^Xt-
ncov SvvufiiVy ToTg oXotg untiQrjxcJug (fvyfj Ttjv otOTr/Qiuv inQuyfia-
TtviTO, nai fktiTcH Tivcov oXiycov rcov ntaTOTciTcov t6 cfQOvQiov xut-
t7M(itvlATtovg^ unoxQovadtig d^ ixtld-tv iv Ttvi XcaQico xuTi^vTrjoiv
15 xuTCovofid^iTO ror^Xrfivjog , o xai rf>aviQcog idi]Xov chrj yiiovTi
xuxttat nuQu BltxurjX tov BuQlog xui t«'wv uXXcov nXtiaTCov in* C
uvTov ovoTuvTcov avXXafi^uviTui. oTtXXtTCf.k roivvv ^Jco(xvvj]g b
Tov^uxtg xu\ jiicov b IlaaTr^Xug iiauyuytiv uvzbv tlg ttjv /3uat-

Xivovaav, ol di tovtov XQUTTjaavrig uniTv(fXo)auv, cog fiiv ivtoi

20Xiyovaiv ivToXvjV Xud-Quiuv Xa^avng ix '^Pcofiavov , ug <J.' ol ntQi

Tov 'Pcofiavbv diivioTavTO, uvd^aiQtuo yva>fif] xai nQOuiQiati * xul
yuQ &>j xu\ iHoxit uyavaxTiiv b 'P(ofiuvbg cbg nuQu tijv uvtov d^i-

XrfOtv ytyovoTog tov tQyov. \ (^^v ovv tov ^iovTog unoaTUoia

TOtOVTOV ta/i TO TiXog,

9 o cpwKcig 8h C 14 necTtjVTKfsv' cok^sov to j;o9^'o«» nceeovo-

(idQttaf KaKii&tv C 18 rov^axTjs G

que pro subilito habeo, sed desertorem ac tyrannum promintio; qui in-
iussu meo haac rebellionem molitus est, ut in se imperium transferret.
id cum intelligatis subditi mei, quod aequum est statuite; et tyrannide
odiosa repudiata ad dominum a maioribus suis imperium hereditario
,

consecutum revertimini." cum ad castra pervenisset Simeon, et diploma

missum reeitatum eiusque cognita esset sententia, coeperunt
exercitui
omnes a Leone ad Romanum im[)eratoris patrem desciscere. Leo. prin-
cipio frustra conatus diplomatis lectloncm impedire, mox paulatim se a
suis deseri videns, desperatis rebus fuga saUitem quaesivit. et coroita-
tiis paucis quibusdam suorum fidissiniis ad castellum pervenit cui nomen
Ateus. inde repulsus castellum obtinuit cui nomen Goeleontos , quasi
eiulationem Leouis, malo uimirum omine. ibi a Michaelo Gravi et mul-
tis aliis agmine faclo capitur. mittuntur ergo qni eum Cpolin abducant,
loannes Tubaces et Leo Pastelas; iique ei ocnlos eruunt, sive occulto,
ut quidam dicunt, Romani iussu, sive, quod Romanus asseverabat, qui
et inique hoc ut nolentc se factuni ferre videbatur, sua sponte. liic fini»
fuit rebellionis Phocae Leonis.
 296 GEORGII CEDRENI
^vviari] di yal trtQa tni^ovXr] y.uTa 'P(dfiavov , naQu rivog
D KiavoTavTivov KTi]i^iaTip'ov, Ju^ld rov Kovf.iovXiuvov y.ul Mi/urjX
xovQurioQog rwv f.iaYyuva)v' ovioi yuQ vtuviug rivug y.udonXiouv-
Tf? y.ura rb y.vv/jytov i^tXdovru rbv "Pwf.iavbv tnerQtrpavro diu/tt-
QiGuo&ut. (ov Yvtood-fvrcov, y.al ovXXr^rf&tvrfg ol rijg int^ovXijgS
nQtorovQyol rovg 6(fd^a\f.iovg enijQtud^i^ouv yul diu fitavig rijg uyo-
Qug ntQiri/d^r^auv. ovvtjv de ravTTj rij urifKO ntQiay(oyfi xal uit(av
(Pcoxag, rjfiiov^o e(ptt,6fievog.

KuTTjyoQridr] de xul Zcor] r] jSaaiXlg rfj L,o)^ int^ovXevovaa

Tov Pcofiavov , y.ui Toi; nuXuTiov yuruyerui, y.uv rjj rijg uyiug iO
Ev(pi]fiiag fiovf] unoy.tiQtrat. t^t^Xr^d-r] di rijg noXtcog xul Oeo-
(pvXuy.TQg narQixiog y.al &t6d(OQog b naiduytoybg rov ^aoiXtcog xul
P 619 rovxov bfiuifuov ^vfiecov, xul iv tw bxpty.ito diuyetv iT(A/di]a((v,
ojg ru/a xura '^Pcofiuvov fteXercbvreg. vnovQyr^ot di n^bg rbv
i^ooTQuxiafibv TCtJv roiovrcov b dQOvyydQtog rijg ^iyXug ^lcouvvr^g b 15
KovQxovagy alcpvidtov avvuQndoag avrovg xul nXoiotg eig rrjv

ntQuiuv dtujSt^uaag.
Tf] di xd' rov 2tnreft^Qiov fir]vbg uvdytrai ^Pcofiuvbg e?g rr]v
rov KaiouQog u^iuv, xui /ltxtfi§Qi(o fxr]vl to» rr]g ^uatXtiug Stu-
dr^fiuri OTicptrui, iniTQOnf] rov ^uatXlcog KcovoTuvrivov , rov20
narQtuQ/ov NixoXuov uvrbv uvudr]OuvTog. "^Pcofiuvbg Si ruivKO-
d-tig Toi ^aatXixM diudrifiuri art^pti xar^ avrr^v rr]v rjfiiQuv twv
uyiwv (pcorcov xai rr]v iavrov at%vyov QeoSooQuv. Muito di fir]vl

2 Ktrifiaxiv.ov C 4 KvvrjysGiov C 5 GvXXrjtp&svtav C

6 noitcos C 10 Tov ante 'Paft.avoii om C 18 elxoiSi ze-
TaqxT] C 22 T^v dyiav TiftiQav C

Allae porro insidiae Romano sunt structae a Constantino qnodam

Ctemateno, Davido Cumuliano, et Michaelo curatore manganorum. ii
adolescentibus quibusdam armatis negotium dederunt Romani, cum is
venatum exiret, interficiundi. quibus cognitis et comprehensis, auctori-
bus insidiarum oculi sunt effossi, et ludibrii causa per medium forum
circumducti, interque eos Leo Phocas mulae insidens.
Accusata est etiam Zoe imperatrix quasi necem Romano esset ma-
chinata et palatio submota ac rasa in monasterium S. Euphemiae de-
,

trusa. eiectus etiam est urbe Theophylactus patricius, ac Theodorus

imperatoris paedagogus, eiusque germanus Simeon, quod in Romanum
aliqiiid moliti essent, iussique in Opsicio degere. ad hos deportandos
operam contulit loannes Curcuas drungarius vigiliae, qui eos subito ar-
reptos navibus in oppositam continentem traiecit.
Septembris mensis die 24 Romano Caesaris dignitas delata est, et
mense Decembri imperatorio est redimitus diademate, a patriarcha Ni-
colao, perniissu imperatoris. coronatus autem die sacrorum luminum
uxorem quoque suam Theodoram coronat, et mensc INlaio, die penteco-
 HISTORIARUM COaiPENDIUM. 297

xaru Ttjv rijg ayiag nevTTjxoatijg i]i,ttQav axtcpu xot tov tuvrov B
viov XQiorocfOQOv diu KiovGruvrivov ruya, y.uru (.itv ro (puivo-

fitvov i&tXovrog xul xar udt/of.ttvov diu rrjv ^lav, tv dt rto ucpuvti

uXiovrog xai rrjv ov^tcpoQuv unoxXuiOf.itvov tlg tavrov. xui ftovoi

5 01 dvo xuru rrjv roiavrr,v 7iQoi]Xdov nQOtXivoiv. "Jovlio) St /iirjvl

-}[ hdixriuJvog i] rijg txxlr^ciug ytyovtv tvcooig, tvwd-tvriov twv

dia(ftQOf.itv(jov fii]rQonoXira)V rt xul xh]Qixa)v rCov uno NixoXuov
TiurQiuQ/ov xul Evd-vfiiov dito/iofitvcov. de /3uoiXtvgTo)fiavog

idoQiLei rbv fiuytorQOv ^rtcfuvov tig rrjv Idvriyovov vijoov log rijg

10 jSttoiXiiag ru/u oQiyvwfttvov, xui fiova/ov anoxtiQti, avv avru) de

xa\ Qtoq!(xvrjV rbv Tti/iwnjv xul ITavXov rbv OQCfuvoTQocfov, rovg
oixitordrovg avrio. nQoxtvoov di ytvofttvov iv rtp rQi^ovvaXiio, C
uiifvidiov 01 jSuoiXtTg tig rb naXuriov vnoorQicfovGiv iniftovXrjg
ftr^wd^eiorig avroTg' xaruo/ed^ivreg di ol i%uQ/oi , o re narQixtog

XS^AQoiviog xa\ b ftuyxXu/iirrjg HavXog, rv(fX(x)Qivreg xu\ drjftevd-iv-

Tff eicoQiodrjOuv. rjyayero di rovrio ri[) erei xa\ yufi^Qov eni rrj

uirov d^vyuTQ^ lAydd-rj '^Fcoftuvbg b ^uoiXevg yiiovra rbv rov u4q-

yvQov, uvdQtt ytvvuTov xai x(j!.XXei O(ofturog xu\ idia vneQ(fiQ0vra,
ovvioei T£ xu\ (fQOvijOei xoofiovftevov,
20 ^Eyivero de iv rco avrco /Qovco xai ru xuru rbv 'Pevrcxxiov.
ovrog i'§ 'EXXdSog (x)Qfir]fiivog rbv tuvrov yevvrjroQu ine/eiQr^oev D
uvt7^eTv. dedicbg d^ ixeTvog rr]v rov vlov uru^iuv, nXoiov ini^ug
inXei n^bg t6 Bvt,(xvrtov (hg ru/u rov ^uoiXicog der^oofievog «va-
xonijV ytvia&ai rijg rov vlov anaidevoiag. uvicvv di xureo/i&r]

5 8iriX%-ov P 9 fi)S Tixxot r^S ^. 16 yccfiPQOs C 21 VQfica-

fievos C 23 Tov om C

stae sacro , filiam etiam suum Christifernra , Constantino palam qnidem

concedente et probante, quia nihil contra vim poterat, occulte autem
aegre ferente et suam depiorante secura calamitatem. ac soli duo isti
ea in poropa processerunt. lulio mense, indictione octava , ad concor-
diam redierunt metropoiitae et clerici , Nicolai et Euthymii patriarcha-
rum causa hactenus disiuncti. ceterum Romanus imperator Stephanum
magistrum in Antigoni insulam relegat, imperii affectati suspectum, et
monachum facit, et cum eo Theophanem Teichiotam et Pauium Orpha-
notrophum, eius intimos. cum procensus fieret in tribunalio, insidiis
deiatis imperatores subito in palatium abivernnt. earum capti auctores
Arsenius patricius et Paulus Manglabita: oculi iis effossi et relegati
sunt, bona eorum publicata. eodem anno Romanus filiam suam Agatham
in matrimonium collocat Leoni Argyri filio, viro generoso ac corporis
pulchritudine et prudentia praestanti.
Sub idem tcmpus Rentacius natione Graecns, suum patrem inter-
ficere cum conaretur, pater filii intemperiem metuens conscenso navigio
Byzantium vcrsus navigavit, ab imperatore petiturus ut filii libidinem
 298 GEOROn CEDRENI
nuoa ritjv ^uQuxrjVtov zwy h rij K^i^rrj. b dc- rovtov vlbg vTto-
yd(tiov l'/Mv rbv nurQCoov nXovxov, uvfXd^wv f.ar^ avrov iig rtjv

f.iiyaXonoXiv, rM d-n'(o rsfiivei rtjg rov &tov oo(fiug nQ0(ftdQU{.iff

xuv rovKo nQoaxu9-/]/itevog rijv nurQtyJjV xunanud^a ovalav. ovx
iXui^i rovro rbv ^Pio/tavov, uXXu j/yoi;^ f^ovXivauro t'§aYayiTv5
rovrov rijg ixy.Xf]alug xul nanhvaut. o df nXrjQocfOQiuv ayuv,
^uaiXixu nXuGUftivog yQUfti.turu o>g dijO^tv fxne/Ltrpd^evra n^bg rbv
2vfit(jt)v, uvrofiohjaiiv f^ovXtva(xro nQog rovg BovXyuQOvg. y.ul

iXty/d^ttg rr^g ri oiaiag y.al riov d(f&uXfiMv artQtirat.

P 620 IddQuXtarov ds rov Sofiearixov tc5v a/oXcov dno d-avovrog 10
nQ0tl3Xrj9i] n69og b IdQyvQog. xut riov BovXytiQcov u/qi rtov
KuruavQriov t^tXaadvrtov e"^ei0i xai uvrbg fieru rtov ruy/iifjiriov,

xai xaraay.rjV0i xara rrjv Xtyofitvtjv QeQfionoXtv. ixeT9ev Si Mt-

/UTjX rayfiuruQ/riV rbv rov nurQtxiov M(OQoXtovrog vlbv inl xu-
ruaxonr^v rtov BovXyuQO>v ixni/iinet, b de unQOonrtog ruTg /»«()- 15
^uQixuTg ifinea(hv ivedQUtg , ineineQ ii(fvxra ijV, rQtntrui nQog
dXxrjv, xul noXXovg riov BovXytxQiov uvtXiov xai rQtrpdfitvog, xai-

Qiuv de rvneig xat avrog, inuvijxev eig rrjv ^uotXida xul fieru
fiixQbv iieXevTrioe. rore de xat rtp ^uatXeT ^Piofiuv(p int^ovXrj
^ firjvverat xur^ avrov , nQ0oruri]v e/ovoa rbv auxtXXuQiov l^4vu-20
aruatov, vntQ rov ^aaiXttog dij9ev dytovt'(,6ftevov ' xui rtov uhitov
avG/edivr(x>v txuarog xururb So^av iriftioQrj9-ri r(p /iaaiXeT '^Pa)-
fiavto , rov Idyuaruaiov dnoxuQivrog fiovu/ov. i'^ -^? ulxiag xal
b KiovGTuvTuvg vno^tiSuCtrat, y.ui devreQog uvr]yoQevero ^aaiXtvg,

i 6 8\ T. viog] xal ^siraxtos C 7 ^aotAtxjJ» C 12 i^hl-

&6vt(av C

compesceret; estqne a Cretensibus Saracenis captus. filius paternarum

opiiiii compos factiis cum iis se Cpolin contulit ad Sopliiae templum;
ibique desidens patci'na bona prodegit. Romanus re comperta templo
eum educere et castigare intendit. quod Rentacius cum subodoraretur,
literis ab imperatore ad Simeonem confictis ad Bulgaros transfugere in-
stituit, convictusque criminis oculis est et bonis spoliatus.
Mortuo Adralesto sclioiarum domestico Pothus Argyrus sufficitur.
is, Bulgaris grassando usque ad Catasyrta progressis, copias contra eos
educit; castrisque ad Thermopolin positis Michaelura cohortis praefe-
ctum, patricii Aloroleonis filium, speculatum emittit. qui improviso in
barbaricas delapsus insidias , cnm fugae locus non esset, vim parat;
niultisque liulgaris deiectls ac pulsis, accepto letali vnlnere Cpolin re-
dit, pauloque post moritur. tunc et Romano detectae suiit insidiae quas
ipsi sacellarius Anastasius struxerat, nimirum pro Constantiuo propu-
gnans. harum auctores ac conscios suo quemque arbitratu Romanus pu-
niit, Anastasio mouacho facto. Constantinumque exindc detrusuin se-
cuudo loco, se priore imperatorem dici iussit, praetendens hanc unam
 HISTORIARUM COMPENDIUIH. 299

TiQWTog Jf '^PMf.iurog , TTQorfuoioutifvog ovrwg jiiovtog Svvarbv

ilvai xuTivvaod-ijvai Tug ini^ovXug , diu re iiQuy^axa tiqooxuiqu
y.ul fiu(nXeiuv <fd-UQTi]v xul inixrjQOV iniOQxia nfQinioatv xal
xov dtov yivofitvog f.ir,xodtv. xul ra fuv xutu t^v noXiv iq)i-
5 QtTO rfjds,
'0 di 2vi.itu)V ndXtv Svvui-iiv ^uQiiav ixnifintt xutu ^Pto- C
fiuitovj T^uQXOv l'/ovoav Xayuvov iva Ttjjv nuQ* avTto (.liya Svva-
(.livtav xa\ Blivixbv Ttxiv innoxof.tfx)v tov nQivTov, oig inioxrfXptv

xuT^ avTrjg log ruyjOTu TTJg noXttog ixoTQUTtvoat. cuv ttjv 1'ffodov

10 uvufiu&tjuv ^uotXivg'^Pto[.iuv6g, xul Xoytou/iiivog firi ntog intl&6v-

Ttg T« xtiXXiOTU Ttx)V nXriOiul,6vTtov rfj noXti nuXuTitav xui oixtj-

fttxTtov nvQnoXrjOCOoi , zov QuixTtOQu 'Io)uwtjv afia udiovu xal

T[6&to ToTg lAQyvQoTg ixni/nnii (.itTu nXr^d^ovg ixavov tx rg Ttjg /?«-

otXixijg fTutQtiug xui Ttov Tuyi.iaTtxtov, olg ovvrjV xu\ o nuTQixiog

IS^Alt^iog xa\ iiQovyytjiQiog rtJov nXti)'i}.itx}v o MtoorjXi (.itTu Ttov vn*

avT6v. xuTu di ttjv i tiSdofifjiSu Ttov vrjOTfitov dtUTfi'^uvTeg xbv
Xubv iv ToTg ntSivoTg twv Jlrjyiov Tonoig nQOoifttvov. ixft- D
d^iv Si TtJov BovXytxQtov uvuffuvivTtov xai ^ofj XQrjOUfiivtov uorjf.(ti)

xu\ OffoSQfjog imXuodvTtov xuT^ uvtwv , tfivyti fiiv b QuixTh>Q

^O^Iiouvvrjg , offUTTtTUi Si vniQ avTOV uycovt^6fiivog 0tx)Tiivbg nu-
TQixiog Tov HXuTvnoSog v\bg xu\ aXXoi ovx bXiyot. fi6Xtg ovv

QuixTCOQ Stuotod^t\g tiorjXO-tv tig tov SQOfitova. tovto xa\ lAXi-

'itog b dQOvyyuQiog noirjoui ^ovXr^&tig, xu\ ftrj Svvr^&t\g uvtX&tTVf

2 Stu Ttt Ubri 9 ixatQccTSvHv P 10 Xce§cov C 13 no&ov C

15 d ] xttl 6 P 16 avrov nlfotficov. xaxd C s' om C
22 i^iXttGxQov margo C

esse insidiarum avertendarum rationem. ita ob res flnxas et imperium

caducum Romanus periurii se obiigavit et a deo abalienavit. hic erat
rernm urbanarum status.
At Simeon iterum magnum contra Romanos emittit exercitum, dace
Chagano, uno suorum procerum , et Minico equisonum principe; man-
datque ut recta ad urbem contendant. Romanus de eorum adventu cer-
tior factus, metuensque ne ii pulcherrima urbi propinquorum locorum
palatia et aedificia incendio vastarent, loannem rectorem cnm Leone et
Potho Argyris obviam ire iubet, exercitum ducentes validum ex impe-
ratoriis sodalitatibus et cohortibus aliis contractum. adfuit iis etiam
Alexius patricius et drungarius rei navalis, et Moseles cum suis. quinta
ieiuniorum septimana , exercitu in planitie Pegarum instructo substite-
runt. ibi Bulgaris se subito prodentibns et obscura cum vociferatione
ac magno impetu irruentibns rector loannes fugam facit; ac patricius
Photinus Latipedis filius pro eo pugnans aiiique haud pauci obtruncan-
tur. rector aegre servatus in celocem evasit. idem facere volens Ale-
xius drungarius, cum adsccndere nequiret, de scalis celocia in mare dc-
 300 GEORGII CEDRENI

iv rfj rov dQVfiMrog vnoftad^Qa nfouiv Iv rfj d-aXaaarj avv rto av-
rov nQioTOfiardaTMQi umnviyij. y/tMv di y.ai IloO^og o\ 'AoyvQol
tv rot xaareXXiM diarpvyovng iaMi)-rjaav. tov di Xotnov nXrjd^ovg
01 fiiv rag riov noXifiUov /fTQag (fiivyovrig antnviyrjaav, ot di

aidrjQov yiyovaai naQuvdlMfia , ol di /eQai ^UQ^aQiy.aTg avvfXtj-S

P 621 (fid-^aar. ol di BovXyaQOi y.ara noXXtjv rov xMXvaovrog iQrjfiiar

rd re Ttov IlTjyujv ivinQrjOav naXdria xal dnav ro 2r£vdv invqno-

XrjOav.

Elxoarfi di Oe^QovaQiov firjvog, ivdiy.Tiiovog i, Q-vr^ay.n

&iodi6Qa Tj avfi^iog^F(x)fiavov , xm &dnrirai iv rio MvQiXairo '

10
m^TjyoQivd-i] Si Avyovara rj rov ^aaiXifog XQiororfOQOv yvvt] ij

^orpia. nuQiyirtTO di y.al i$ 'I/jrjQiag o y.ovQonuXdrrjg o ^I^rjQ,

xui diu fiioijg rijg uyoQug ditXd^Mv y.iy.ooftrifiivi]g XafinQiog fitra

do^^r^g noXXijg xai riftrig vmdi/dri * ov xul iv r[] uyiu rov dtov
oorfia dniorttXtv o ^uatXivg, t6 xdXXog uvrijg S^tdauoO^ai xui t6 15

fiiyt&og. dntXdiov ovv xal rov vuov rrjv xaXXovrjv xuTunXuytig

B xul rov noXvnXi] xoofiov vntQ&uvftdaug, xui uXiid-tog &tov xutU"
yioyiov Tov itQov rovrovi yotQov tlnMv, vnioTQiiptv tlg ru \Sia,
rtjv di BovXydQMv ndXtv tia^oXriv notrioafiiviov xaroi, rrjg 'jPw-
fiai(/)v Xo')Qug , xai roTg naXurioig rrjg (juatXiSog iyyiodvrfov Qto- 20
duQug , wg ovSiv r^v ro nQooiardfitvov, uvqI ravra nuQidoouv.
o di (SuotXtvg Pcofiuvog UQtorov notrjodfitvog noXvrtXig rovg riov
zuyfidiMv uQyovTug ovvixdXiae ' ovvrjv Si rovrotg xut b rrjv inio-
t'Vfiiuv ^uy.rixtog , rov rdyfiurog uQyiov riov tt,y.ov^iTMV. inido-

9 ilndSi C 13 Ktxoain^ftsvos P 19 trjg et 20 jjto^org om C

cldit cum sno protomandatore, et suffocatus est. Leo et Pothus Argyri

in castellum fuga se receperunt. reliqua multltudo partlm hostinm ma-
nus dum effugere volunt, in mari pereunt , alil ferro necantur, quidam
capiuntur. Bulgari, nemine prohibente, Pegense palatium totum<|ue Ste-
num incendio vastant.
Vigesima Februarll die, indlctione decima, uxor Romani Theodora
morltur et in Myrelaeo sepelitur. Augustae nomen deinde gesslt uxor
Christiferi Sophla. tunc etiam ex Iberia venit Iber curopalates, splen-
dideque ornatus per medium forum transiit, ac magna ciim gioria et
honore exceptns est. eum imperator in aedem Sophiae niisit, ut eius
molem ac pulchritudinem videret. quae is contemplatus magna cum ad-
iniratione, fatnsque hanc aedem vere esse dei receptaculum, domuni re-
diit. rursum deinde Bulgari impressione facta usque ad palatium Theo-
dorae Augustae p:rvenerunt , idque neniine detendente cremaverunt.
Romanus convivio sumptuose instructo ad id duces militarium ordinum
vocavit, interque hus Sacticium cohortia excubitorum praefectum. pro-
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 301

fTiv Se Xuft^avovarig rijg ivioyiug Xoyog ixtvrj&i] neQt ruv Iiov)^yu-'

Q(Ov. yul Tov ftuGiltiog inuyioyu tioHu tiQrjXorog, TtQog oqhTjV

inuviarwvTu ivdovotcodr] y.ul nuQuxulovvru ivyjv/iog t!;eXd^frv O
xuTu nov ivuvriuov y.ul rijg a(fwv vniQuycovioaadui nurQidog,
5 7i(j.vTfg avvtd-tvro troi/iKog i'^tX&iiv xul rcov XQiartuvdov vniQuyci}-
viauadut. icoO-tv ovv y.ud-onXtad^tig o 2uy.riy.tog, onia&tv rcov
BovXycxQCOv ytvofitvog y.ul tig rb arQuromdov uvrcov tiatX&cuv,
Twv nXeiovcov iiii diuQnuyijv ayvXcov axtduadtvrcov y.uru rijv /i6~
Qttv, nuvrug rovg iv rfj naQift/SoXf] tvQtdivrug y.uria(pu§e. fiud^uv

lOot^vTo nXvjOog rcov BovXycxQcov vnb tcjjv diudQuvro)v rb ytyorbg

vnoarQiCfovaiv iv rco arQuroniSco, xui avf.inXoy.i]g yevofj.ii'rjg,

uxfirjrtg ol BovXyuQOi nQog xexf.irjy.orug fia/ofievoi xui uxQutcfveig

nQbg ijdi] rio nQoi]yrjoafiiv(o noXtfKO y.ixux(Oftivovg uvdQug TQt- D
novai rbv ^uxrixiov avv oXiyotg rr]v nQoaj3oXi]v riov ivuvri(ov

15 dt'S.ufiivov. ytvvuitog ovv uycovtaufitvog y.ui noXXovg uvtXcbv r(ov

noXtfiion', intidi] xurta/vtro , fii&irjai rov 'innov rbv /uXivov,
xul vcora dovg ecfvyev. tv rtvi Si noruft(o yevofitvog xui rovrov

StuntQcbv, xui rfj iXvC rov "nnov iftnayivrog , y.uruXufiftuvtrai

nuQu rcov BovXycxQcov xui Si/trui nXi]yr]v xutQiuv xuru rijg tSQug
20 xtti rov ftrjQOv. xai rov "nnov Se uvaanaa&ivrog ix ri]g iXvog
anovdfj xul avveQyia rcov uvrov d-eQunovrcov, vvv fiiv qtvy(ov,
vvv d^ vnoaTQtcfcov fttru rcov vn^ uvrbv xui rovg intovrug uva-
xonrcov BovXycxQovg, diuaco^trui fii/Qi tcov BXa/iQvwv, xal

3 i^tX&slv] dyoivicaa&ai, omissis xal TTJg —

TtarQidog C 12 ccyoa-
vi^ofievoi C 13 Toj itQ07]y7]Gafj.iv<x> nolifica post avdQag C
17 itpivyev C 18 xal om C

cedente convivio illatus est de Bnlgaris sermo; et imperatore multa ad

caiefaciendos anlmos adque virtutera concitandos idonea locnto , colior-
tatoque eos ut fortiter in hostem irent ac pro sua propugnarent patria,
universi alacrem suam operam in defendendis Christianis promiserunt.
postridie prima luce armatus Sacticius Bnlgaros a tergo subsecutus est;
ingressusque eorum castra, plerisque praedatum per agros vagantibus,
onines qui in castris erant occidit. ex iis qui eifugerant Buljiari re
cognita in castra redeunt; commissaque pugna ipsi nitegri viribus de-
fatigatos antegresso praelio Romanos fundunt, Sacticio cum paucis aliis
eorum impetum fortiter subsistentibus. atque is cum aliquamdiu prae-
clare pugnasset multosque hostium deiecisset, cum premeretur, equo
habenas iaxat ac fugae se dat. in cuiusdam autcm amnis transitu equus
in coeno cum haesisset, Buigari cum assequuntur, vulnusque in anum et
femur mortiferum accipit. equo tamen e coeno evulso industria famu-
lorum, atque iis modo fugientibus modo ad ingruentium BuJgarorum de-
pulsionem se vertentibus, usque ad Blachernas evadit; positusque in
 302 GEORGII CEDRENI

^j/ Tio vuM Ttjg uyia^ aogov TtSa^ig tt/ eTnovarj vvxtI iTtXwrr^Gi,

[Luyu ntvdog ov tw ^aailtT (.lovov alla xal tm aTqaTfo x«t nuvr)

TM nXijd^ti Pwfxaicov unoXincov.

P 622 'EytvtTO dt xal tTtqa Tig unoaTaaia xutu tov ^aaiXtMg h

XuXSta, vnod"i^xrj tov OTQaTrjyovvrog uvTijg Bd()du nuTQixiov TOt/ 5

JBdiht, t^iJQ/ov de tov vtuntQia^iov Iddqiuvog Tig XuXdaTog xut

TuTl^utrjg b ldQ/.itviog , nlovaioi acpodQu, xaraa/ovTtg ovv ovTOt
(fQOVQiov t6 7^ty6fitvov UuintQTt xara tov ^uaiXicog u)nXiC,ovTO.
uXX^ 0^'r? tni(puvt)g (fVu/e yuQ fvdTjjiuov iv KuiauQtiu) b tiZv

a/oXiov t^Tjyovf.itvog ^lwdvvtjg b KovQxovag ttjv avataaiv Sitaxt- lf>

Suat , Tovg i/.i(fuvtaTiQovg twv xuTua/td-ivToov dnoTVifXcvaug xul

7ug ovaiug uvtmv di]/Litvaag , Tovg di ntvt/QOvg xul uari/iovg
ud-ioovg xtXevaug ontj ^ovXovrac uniivui. /.lovog di b Turt^uTrig
B (fiQovQiov ini Tivog v\pi]Xov 7i.6(pov xurtaxtvaafiivov xuTiayrixd g,

xul Xoyov Tov fiTj Ti xuxbv nud-tlv de^ufitvog unb Tov SofitaTixov 15
Tijijv ayoXiav xui Xu^oiv , ela^X9-tv iv tjj ^aaiXiSi, xui Tjj tov
fiuyxXuf^iTOv u^i(t Ttfiijd-ttg iv tio oYxio twv fiayydvwv iTrjQttto.

SQuafibv Si ^ovXtvadfitvog aXiaxetui xul tcov bcpd-uXfiwv attQtTtai.

BuQSag Se o BdiXag (ptXicog nQog avtbv Siaxttfievov tov ^aaiXicog
unexciQi] fiovuyog, fttjSev uXXo ntnovd-cbg uviuq6v. 20
^vfitcjjv Se b TCJov BovXyuQCOv uQycav Ttjv ^ASQtuvovnoXtv
xuTaXa^cbv xul tuvtjjv ydQu^i xui TdcpQOig neQtaTotyiaug intfieXcxig

inoXioQxet. iaTQutriyei Si Tijg noXecag b natQixiog udicov, ov dtu

6 xd^Sog C 13 oitov ^ovXovrcct aTiiivixL xsXevGcis C nur^d-

Ttis C 15 naO^tlv om C 16 rmv cxoXcov ora C 21 xa&Tjysfiav C

templo S. Sepulchri proxima nocte vitam cum morte commutat, magno

luctu non imperatori modo sed et universo exercitui ac populo Romano
relicto.
Alia deinde abimperatore facta defectio in Chaldia instinctu pa-
tricii Bardae, cognomento Boilae, qui ei praesidebat. principes nova-
rum rerum moliendarum fuerunt Adrianus quidam Chaldaeus et Tatzates
Armenius, homines praedivites. ii occupato castello Paipertis contra
imperatorem arma sumebaiit. sed loannes Curcuas scholarum domesti-
cus, qui tum forte Caesareae erat, celeriter supervenit et coitionem eam
dissipavit. deprehensorumque primarlis oculos eruit, et bona eorum
publicavit, obscuros ac panperes impune quo liberet discedere iussit.
unus Tatzates castello quodam occupato , quod in sublimi erat situm
colle, fide impunitatis a domestico scholarum accepta, Cpolin venit, ibi-
que manglabitae honore praeditus in domo manganorum custoditus est;
cumque fugam moliretur, deprehenso oculi sunt effossi. Bardas Boilas,
quod ei imperator bene volebat, nullam aliam poenam dedit quam quod
rasus et monachus est factus.
Interim Simeon Bulgarorum princeps Adrianopolin vallo fossaque
cingit et obsidet ac magno studlo oppugnat. praeerat ei urbi Leo pa-
 HISTORIARUM C0aiPEJ\DlU3I. 303

T7jv o'^v()()07TOV nQog Torf noXtf.KiVQ oQfa^v HJuyQoXtovTa txuXovr*

ovTog tiyjv/wg vtjV nuXiOQy.iuv idt^uTO, y.ai yivvaiOTUTiog noTt C

fiiv uno Tor Tilyovg Tovg nqoaiovTag rdiv BovXyuqo)v rjf.ivvtTO,

noTt de Tug nvlidug uruntTavvvg tntTid^tTO nvv QVfif] uvvnoGTuuo

5 xul Qudiiog tTQtntTO. intl di o ahog Tovg iv Tfj noXti iniXtXoi-
nti y.ai Xifiog initL,t Toi;? tvdod-tv y.QUTaiog, fir^dufiod^tv ilnida
f/ovTig imaiTiOfiov , rfj ivdtiu ntiad^tvTtg nQodtdcoxuai tijv noliv
y.ul iuvTOvg y.ai tov aTQUT7]y6v roig BovXyuQoig' ov /eiQCoaufiivog
o ^vfjitiov, xul (jov tig Tovf BovXyuQOvg ividti^uTO fitfivijfiivog

idxaxojv, fivQiuig uixiaig TifuOQr^aufttvog rtXtVTuTov unixTtivt d^u-

vuTCo nixQcp. BovXycxQOvg ovv iniaTr^aug cfvXuxag rfj n(t).f.i vnt- D
/coQrjOtv' o^Tivtg Teofiuixov OTQUTontdov uxtjxooTtg iy/.tiv y.ur^

uvTciov xuTuXmovTtg n)v nokiv tcfvyov, xul nixliv rj IdSQiuvovno-

7.ig vno '^Ptofiaiovg iyirtTO.

15 ToTf di xul udieov 6 TQinoXiTTjg fura SvvufiHog noXXr^g xal

nXoicov noXtfiixwv i'§i]Xd^t xutu 'Pcofiuicov' ov iv ri] vijocp yitifivco

vuvTiO/ovvTu ^lcouvvr^g nuTQixiog xul dQovyyuQiog rclov nXcoiftcov o

Padi]v6g alcfvidiov inicfuvtig Qudicag irQt^paTO , rcov ldyuQi]rcdv

G/tdov nuvTCov m-rjQrjfiivcov, rov di TQinoXirov fiovov (fvyfj n]v

20 GC0T7]Qiuv noQiaaftirov. ^enTtfi^Qicp de fir^vi, ivdixTiidvog /5', 6
uQ/oiv BovXyuQiag ^vfitcov nuvarQUTi xaru rrjg KcovaTuvrirovno- P 623
Xtcog ixGTQUTtvti , xal XTjtCtruc fiiv Bluxtdoviuv, iftninQil di tu
ini OQcixr/g /WQia, y.ai nuvTU xuTuaTQicpu ru iv noai. tyyioTU

2 ytvvaiOTCCTa C 4 nvlas C

triclus, quera ob praeproperum in hostes impetum vocabant Moroleonera

quasi stultum leonem. is oppugnationem fortiter sustinebat, et modo
Bulgaros irruentes de muro profligabat, modo portis apertis in eos acer-
rimum impetum dabat faciieqne pellebat. sed oppidani cibo deficiente
ac fame graviter premente, cum aiimentorum aliunde parandorum spes
nulla alTulgeret, penuria moti urbem, se ducemque Bulgnris tradlderunt.
Simeon Leoncm nactus, et recordatus quanta is niala Bulgaris intulis-
set, innumeris suppliciorum forniis excruciatum tandem acerba morte
necavit, Bulgaricoque in urbe relicto praesidio discessit. hoc pracsidiura
audito contra se venire Romanum cxercilum urbe relicta fugit; atque
sic Adrianopolis a Romanis est recepta.

Eo tempore Leo etiam Tripolita cum magna classe Romanos inva-

sit. quem in Lemno naves in statioue habentem subito adortus loannes
Radenus patricius, rei navalis drungarius, facile vicit, Agarenis fere
omnibus exstinctis, soloque Tripolita fuga elapso. mense Septembri,
indictione secunda, Simcon Bulgarorum princeps cum omnibus copiis
expeditionem contra Cpolin suscipit; populatusque Macedoniam et in
Thraciam ixtcendiis grassatus^ obviis quibusque va^itatis, proxime Bla-
 304 GEORGII CEDRENI
Si B7M/fQV(ov GTQaxoTiidov nri^aQ tntLrjTi^atv unoaraXijvtti avKo
rov naxQiaQ/riv NixoXaov Y.ai rivag rwv tv rtltt. loore ntQl iiQ'^-
i'i]g diaXixd^rjvat. la^Cvrtg ovv o/iirjQOvg naQ^ aXXriXwv log ovdt-
f.tia rig tnaxoXov&rjGti ini^ovXi] , y.ui rov narQiaQ/ov roig oQxgig
uvad-aQQ7jaavrog , yifovt "koyog bnoiovg dtt riov ovyy.XrjrtxwvS
rovT(i) Gvvt^tXd-iTv, nQOtxQiO^i] yovv b nuTQiy.iog Mi/arjX b 2rv-
nitdtnig xa\ ^lojdvvrjg b f.ivartxbg y.al naQadvvaartvcov ' 7]di] yuQ
'Icoavvijg o QaixrojQ diajSXrjS^tig nQog rov ^a.atXtu, y.aTtl&(jov rov
B na)Mxiov , tv rfj avxov f.iovfj ri]v xoauixi]v untxtiQuxo rQi/a.

u(pixofxivovg ovv avxovg nQog rov ^vfitiov xal fiiXXovrag xirtTv 10

7Myovg ntQi tiQrjVijg , rovrovg fitv untnifiyjuro , avrbv Si rbv

^uaiXiu Fcofiuvbv intC,r]Tti d-tuoaod^at' ntnXrjQOCfjOQrjro yuQ uv-
Squ ovvtrbv avxbv elvui xai uX7]&ij. uonaoi(og di b '^Pcofiuvbg
idt^uTO rovTo. unooTtiXug ovv iv r(o rov Koofitdiov ulyiuXio
xartoxtvuatv iv rfj duXuoar] b/vQCOTdrrjv uno^uatv, coore t^i'15

^uGtXtxr]v TQti]Qi] ditxnXiovauv iv avrfj nQOooQfnXtoS-at , ntQt-

(fQuS,ag uvTr]v nuvrod^tv Siurti/Jafiaai. fiiaov de d-Qiyxiov ytviad-ai
nQoaixu'S,tv, tvdu ul^^iqXoig tfitllov bfiiltiv. b di ^vfitcov uno-
Q oxtiXag ivinQr^oe rbv rrjg vntQuyiag d-toroxov vubv rbv iv rfj Tirjyfj,

ov jSuoiXtvg ^IovoTiviuvbg fdofii]GaTo, invQn6Xi]oe de xal ru20

xvxX(p ovfinavTU , xui dijXog TjV ix rovrov fir] tiQr]vi]v ll,i]TWV. o

di paoiXtvg iv tw va(7t ytvofitvog rcov BXa/tQvcov ufia tw na-

TQtdQ/rj, xul ev rfj uyia aoQco tloeX&cov xui txerijQiug cldug uno-

6 rovTOig C 14 tovtov P 17 naQa&VQtov margo C

21 a|t»v P

chernas castra ponit. iude postulat ut ad se mittantur Nicolaus patriar-

cha aliique procerum, de componenda pace collocuturi. datis mutuo
obsidibus, ut ab insidiis omnia tuta essent, ac patriarcha iuramentis
fidente, quaesltum est qui senatores cum eo exire deberent. delecti
patricius Michaelus Stypeiota et loannes mysticus ac tum gubernanda-
rum rerum socius: nam loannes rector apud imperatorem delatus crimi-
nis iam tum palatio discesserat, in()ue suo monasterio monachus factus
erat. cum legati ad Simeonem venissent ac de pace essent collocuturi,
ita eos Bulgarus dimisit ut ostenderet se ipsius imperatoris congressum
expetere, quem pro certo habebat virum esse prudentem atque vera-
cem. pergratum id fuit Romano misitque illico qui in litore Cosmidii
,

in mari tutissimum egressui e nave locum pararent, ut eo imperatoria

triremis appellere posset. eum undique munitionibus circumdedit; ac ia
medio iussit tabulatum attoUi, in quo erant collocuturi. interim Simeon
missis suis templum deiparae ad Fontem incendit, ab lustiniano condi-
tum. sed et vicina circum omuia igne vastabat; satisque apparebat
pacem ei cordi non esse. Romanus cum patriarcha fanum Blacliernense
et sacrum sepulcbrum ingressus, deum comprecatus, accepto beatae vir-
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 305

iovgXiod^Ko, ru cofiocfoQtov rSjg O^eoroxov htftotv fi;//f/ rov vaov,

onXoig aaffcOitai cfQaidfitvog. rbv avv avrco ovv axokov Tioaf.ir} -

aag uQinQmcvg xbv ojQia^itrov Y.axiih]Cft xonov. ivvuxi] xov Nom-

ftQiov ftijvbg riv oxi xavxa tyivfxo. naQtytvixo Sa xal o ^Vf.iic6v,

5 nXfjd-og inayofiivog tig noXXug dir,Qrif.ttvov xug nuQuxcx^tig xui xug

idtug '
01 fiiv yuQ rjouv /Qvauanidtg xal /Qvau SoQaxa t/ovxtg,
01 df uQyvQCianidtg, ot dt /aXxdaniSig , o\ df uXlri /QoUt. , &g nv^ D
txc/.arco tdoxti , fXtx6a/ui]vxo. dixivtg fitaov avxbv tih^cfoxtg xbv
^vfifcov cog ^uaiXta ivcfrjf.tovv ^Pcoftutxfj xfj cfcovfj. nclvxfg df ol

10 tv xilft xui b uaxtxbg dijfiog tx tcxiv xn/ojv id-iwvxo xa dQcvftiva.

nQCoxog ovv o /Suathvg '^Fcoftuvbg xrjv iiQ}]ftivi]v uno/Sd&Quv xura-
lu^cbv rbv ^vfitchv fitdi/ixo. oftr]Qu d'f dovxtg uXX^/jXoig , xal
rr]v uno^d&Qav ol BovXyuQOt ditQivvrjaavxig uxQi^cJHg, fir] nov xig

doXog 1] tviSQU XQvnxrftui , xoxt xartXO^tTv rbv ^vfitcJbv rov "nnov

15 nQOiXQixpavxo xul tiat^.&itv n^bg xbv ftuaiXia. rjandaavxo yovv
uXXiiXovg, xa\ niQi iiQr]vr]g r]Q^avro diaXiyiad^ai. cfual <J' ovv
tinfiv rbv^Ptoftuvbv nQogrbv ^vfiicxjv "uxif/.od at XQiariavbv uv~ P 624
d^Qconov xul &ioat^f] , (iXinca dt xu tQya fii^daficxjg roTg ?i6yoig

avft^aivovra. fi fiiv yuQ uXr]9-cog XQtartavbg vndQ/ttg, arf]a6v

20 noxf rug udixovg acfuyug xal xag /vatig rcov uvoaicav aifidxcov,
xal antTaut fitd-^ r]ftcJov xwv XQiaxiavcov XQtaxiuvbg xai uvrbg cov

xui bvoftuCofifvog , xui fii] &iXi fioXvvtad-ut XQtaxtuvcov dtitug

txifiaaiv oftoniarcx)V XQiaxiuvcxJv. uvd-QCOnog tl xal uvrog, d-dva-
xov nQoadoxwv xai dvdaxaaiv xui xQiaiv xui uvrunodoatv^cJbv /?£-

13 dno^d&Q-rjaiv C 19 dlrj&rig C 23 oftoitiGTCov om C

ginis humerali, templo exiit. cumque et se diligenter armasset et comi-
tatum suum decenter ornassct, ad definitum locum se contulit. acta haec
nona die Decembris. eodem venlt et Simeon, mnltitudinem adducens
variis ordinibus ac formis distinctam: alii nanique erant aureis scutis
ornati et aureis hastis, alii argenteis clypeis , alii aereis , alii aliornm

colorum, prout cuique visum fuerat. ii in medium sui Simeonem reci-

piebant, ac Romana voce regem consalutabant. omnes proceres et ci-
vium multitudo, quae gererentur, de muris spectabaiit. prior Romanus
locum exscensionis dictum occupavit, et Simeoncm exspectavit. datis
ultro citroque obsidibus, Bulgari cum locum diligenter pervestigassent,
ne quis dolus aut insidiae laterent, Simeonem equo descendcre iusse-
runt et ad imperatorem intrare. ibi cum se mutuo consalutassent , de
pace colloqui coeperunt. ac ferunt Romanum haec verba ad Bulgarum
fecisse. "hominem te esse Christianum et pium audivi, sed facta tua
famae minime respondent. si enim re vcra es Christianus, finem tan-
dem fac caedium et fundendl sanguinis insontis, pacemque cum nobis
Christianis Christianus et ipse compone, necjue fac ut dextrae (Jhrisiia-
norum polluantur sanguine eundem Christum colcntium. homo et ipse
es, mortem operiens ct resurrcctionem et iudicium ac dignam vita acta
Geors. Cedrenus iom. II. !^()
 306 GEORGII CEDRENI

^KOfitmv. Gi]fKQOv vnuQ/fiq, xal avQiov itg xoviv diaXvdrjat].

d nXovTOv iQiov zuvTu nouTg , lyat ae tovtov IfxnlrioM ilg xoqov.

fxovov lianaoui rtjv iiQr^vr/V xal uydnr^aov ttjv Ofiovoiav, "va xul

B avxbg ^iov L,rjaeig tiQipuxbv xul dvttif.iaxxov, xai oi XQtaxiavol

navaMVxai noie xux^ dXXr^Xofv bnXa xivovvxfg.^* xai xavxa f.iivS

ilniv ^aatXivg, uidea&ttg da b 2vf.ticov xr^v xovxov xuntivwatv

vnlay^txo rrjv tiQi^vrjv noir^auadui. xul uanaaufttvoi dX^krikovg
SityMQiod^riaav, xov ^uaiXtayg SMQoig fttyuXonQtntai di^tiooufihov

rbv 2vfitm'. avfi^t^rixt dt xi xtQuoTiov xoxt , Mg u^tov tlvui xul

Strjyr^auo&ut. Svo (faaiv dixovg rcov ^aaiXtiov bfitXovvxwv uvo)- 10

d-tv avxiov vniQnxijvut, xXdy^ai xt xui dXXrjXoig avftfit^ai xul
nuQUVxixa diuC,tvyd^t]vui, xu\ rbv fitv ini ttjv noXiv iXd-tiv, rbv
Si inl rrjv Qquxi^v dnonxrjvat. rovxo di ol ntQi rug oQvid-oaxo-
niag inrorjfitvoi ovx aiatov txQivuv ouovov davfi^dxovg yuQ Siu-
C Xvd^tjatod-ai inl xfj ttQtjvjj dfiq)OxtQovg tq^i^auv. 6 Se 2vfitwv 15

vnoaxQitf/ag roTg oixtioig uq/ovoi ri]v rov ^uatXttog i'^r]ytixo fu-

rQioxrjxa xui rb n^bg ru XQrjfiaxa nQotxixov ri xa\ iXtvd-tQiov.

Karu Si rrjv tOQri]v ruiv XQiaxovytvvcov, IvStxxiMvog ^

'pMfiavbg b ^aatXtvg oxtcpti rovg Svo viovg avrov , ^xtq^avov xul
KwvaxuvxTvov, iv xij fityuXt] ixxXrjoia' xbv Si Xoinbv v\bv «vrovSO
Qto(fvXaxxov o nuxQiuQ/rjg dntxtiQi xXr/Qixov, ytiQOXOvrjOug uv-
rbv vnoSidxovov, nQoytiQtaufitvog xa\ avyxtXXov, nQoxtQov SteX-
&6vxa tig xd ayia fitxu xov xdyfiaxog xiov vnoSiaxovcov. ixiftr^ae

Si xa\ rbv fivaxixbv ^liouvvr^v xa\ nuQadvvuoxtvovxa naxQixiov

11 Kldy^Ki — 13 dnojtTTJvat om C 21 9socpvlaiiTog C
mercedem. hodie vivis, et cras in pulverem dissolveris. si divitiarnm
cupiditas te ad haec agenda impellit, ego ad satietatem usque te iis
opplebo tantum pacem amplectere et concordiam dilige, ut ipse quoque
:

vitam pacatam degas ac incruentam, et tandem Christiani desinant con-

tra se invicem arma ferre." his verbis hacque submissione imperatori»
ad verecundiam ductus Simeon promlsit se pacem facturum; et peracta
salutatione discessum est, cum quidem magnificentissima dona Simeoni
imperator dedisset. dignum est relatu prodigium quod tunc accidit.
nam ferunt colloquentibus principibus duas aquilas supra eos volitasse,
et cum clangore se coniunxisse, moxque divulsas fuisse, ita ut altera ad
urbem altera in Thraciam avolaret. id, qui augurio aliquid tribuebant,
signum inauspicatum interpretati sunt, et infecta pace discessum iri iu-
dicarunt. Simeon ad suos reversus proceribus moderationem imperatoris
et liberalitatem narravit.
Romanus duos suos filios
Festo Christi natalitio, indictione secunda,
Stephanum Constantinum coronat in magno templo: reliquum Theo-
et
phylactum patriarcha radit ac clericum facit, et subdiaconum ac syncel-
lum designat, cum prius in sanctuarium intrasset officium subdiaconi
gerens. loannem porro mysticum et gubernandarum rerum socium pa-
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 307

y.al uvdvnaTov. ii <Tf BJuiov (inp'og , ivSiXTKovog y , TfXfVTK o D

nuTQiuQ/r^g NtxoXuog, XQUTijaug iv Ttj devTtQU uvuQQrjOii iTrj ly *
xu\ xud-loTUTUi AvyovoTM fa]vl nuTQiuQ/rjg o Tijg Ajiiaoeiug fi^-
rQonoXiTTig ^rtffavog. xuT7]yoQr,dt] de xai 6 fivoTixbg otg Tiyv
5 ^uatXfiuv a(fiTtQit6f.ifvog, xui vno&rixt] tov nuTQtxiov Koofiu xal
Xoyod^tTOv Tov dQOfiov , fivrjaTtvofitvov tovtov tlg rr]v tuvrov
d-vyuTtQU, xuTu^t^uC,txui TOv TiaXuTiov. avy/coQiTvui J' oftMg
ttatQ/tad^ui xai nQOOxvvtiv tov ^uotXtu' aTiQyo)v yuQ uvtov 6
(juatltvg TtXfiog uniuouod-ui ovx ffiovXtTO. iyxttfitviov di twv
10 xuTriyoQMv xui aucfrj dttxvvvTMv Trjv xar>]yoQtav, iQtvvi]aag b /?«- P 625
atXtvg xui uXi]i}rj t« xut^ uviov tvQiov XaXrid-tvTu tfttXXt xutu-
ay^tlv xu\ f'^tTuaui ' 6 6e tovto nQoyvovg (fvyfj ti]v JMovoxuotuvov
/.tovtjv xuTuXaft^uvfi xu\ unoxtiQtTat fiovu/og. rbv di nuTQixiov
Koofiuv xa\ Xoyod-iT7]v uixiaufitvog b ^uatXtvg iv rto loQoXoytiut

15 nuQtXvai Tr]g UQ/ijg. nQo/3uXXtTUi di uvTi Tov fivoTixov ^Imuvvov

Tov nQtoTofttOTtuQtov OfOffuvrjV nuQudvvuoTfvovTa. iyivtTO rrjVt-
xuvTU xu\ attofiog iv to7 S-ifiUTi Tiov OQ(txi]oi(ov xui /uoftuTu yijg
xuTunXr]XTtxd, (xjOTe noXXu ycoQia xai ixxh]aiug uvTuvdQovg xa-
runoS-ijvai.

20 Mu'i(o di fir]vi , hStxrtcovog tt , ilajSoXi^v JSvftuov b rijg

BovXyuQiug uq/cov inoii]auTO xara XQco^cjiKov, xui avft^aXcov B

(.liT^ ttVTCov xai rjTTrid^ttg iv raig rcov oqcov dva/MQiaig anuv rb

2 TQKSXttiSfna C 4 xatriyoQriQ^ils C 5 xoii ante vnod-. om C

11 XalTjd^ivra svqcov C 12 ivccGat C 16 itQiazo^tGTtdQijv C
9eo(pdvios C 20 f' C Svfieav om C
ac proconsulari dignitate ornavit imperator.
tricia die Maii decima
indictione tertia, moritur Nicolaus patriarcha , cum a secunda
qninta,
designatione munus suum gessisset annos tredeciin. Augnsto mense
successor ei creatur Stephanns, Amasiae metropolita. porio mysticus
affectati imperii defertur, ad hoc usns consiiio Cosmae patricii logothe-
tae dromi, qui eum sibi generum ambiebat, et palatio eiicitur, perniisso
tamen ut adorandi imperatoris causa id ingrederetur. nain imperator
cnm diligebat , ideoque prorsus excludere nolebat. instantibus tamen
accusatoribus, et crimina ei obiecta vera esse deiuonstrantibns , impera-
tor rem perscrutatus, cum deprehenderet non aliter quain ii rettulerant
habere, capere mysticum et quaestiones de eo exercere statuit. quod
is praesentiens in monasterium Monocastanum confugit, ibique monachns
est factus. patricium Cosmam logothetam in Horologio imperutor mnle
multatum officio deposuit. loco mystici substituit protovestiarium Thco-
phanem, et eadem potestate auxit. sub idem tempus in Thracia terrae
niotus hiatusque terribiles fuerunt, multaeque domus et teiupla una cum
ipsis hominibus absorpta sunt.
Maio mense, indictione 15, Simeon Bnlgarorum priuceps in Chro- t

batos duxit; ab iisque in angustiis montium praelio viclus omnem suum

 308 CEORGII CEDRENI

eavTOv dntoXtOi aTQUTtvixu, ^Iwuvi-Tjg dt Tig uGTQOvoixog jiqoo-

eld^MV T(T) /^uatltT tffrjotv tog t1 7it[.npug unoy.o^>ti Ttjv xttfjuX^v Trjg

iGTUf.itvr]g uvioO-tv Ti]g tv tm ^rjQoXoqto uyjidog xul nQog dvotv

^Xenovai]g aTtjXrjg , unod-avtiTUi 6 !Sv(.itwv nuQavTixa ' avTCo yuQ
ioTOt/jiiood-ui TTjV TOiuvTrjV OTfiXr^v. di ToTg txtivov nid^rjoag 5
7j)yotg untTff.it Trjv xtrfuXr^v Tr^g OTrjXijg' xai uvTJj tjj WQa, xu&cog
uxQi^a}oui.itvog tYvco o fiuaiXtvg, b 2v(.itiov iv BovXyuQta Tt&vrjxs
vooM xuTuxaQduo uXovg.
C Ov TtXtvTrjoavTog Trjv tcov BovXyuQCOv uq/jiv HtTQog xut-
la/tv ix Trjg StvTtQug avTov yvvatxog Trjg udtXcfijg TtcoQyiov tov 10
2ovoovQ^ovXov, ov xul iniTQonov ToTg tuvTov nuioiv 6 ^vfiecbv
xuTtaTVjOt ' Blt/urjX yuQ tov ix Tr^g nQOTtQag unOTt/dtvTa nuTda
avTco tTi t,(Jov ^vfitcov untxtiQt [.lovu/ov. Tu yovv ntQi^ td-VTj,

TovQXOi ^tQ^oi Xqco^utoi xal ol Xoinoi, Trjv tov ^vfitchv uvu-

fiad-ovTtg TfXtVTrjV ixoTQUTtvttv xaTu Bov7^yuQ(av i^ovXtvovTO. 15
xuTtG/t di xui Xt/.ibg f-ityug ovv axQiSt to Bov)^y(XQcav t&vog, io/v-
Qwg lxniit,(av xal xaTudanuvcJuv ru nXi]&r] xui Tovg xuQnovg. idt-
Soixtaav fiiv ovv ol BovXyuQOc xul ti]v tcov aXXcov t(fodov idvcov,
D iStditoav Si nXiov Ti]V tcov Tcofiaicov iniXtvoiv. ^ov7^fvavifitvog

ovv b JlirQog fitTO, t(ov ntQi avTov lyvb) dtiv intOTQUTtvaut 'Pw-20
fiuiotg ini xuTunXij^ft. xuTu)Mfi^uvovot rotvvv rrjv MuxtSoviuv.
tiTu fiudovTig cog T^tioi xut^ uvtcov b ^uoiXtvg, nifinovoi XudQU
jiva fiova/bv TLiTQOg rt b uq/oov BovXyuQtug xal b Ttov nuidtov

4 arTJXrjg om C 11 covgcovpovlij C 12 iyxaTaCTrjce C

21 TtaTuX, — Mantdoviav om C
amisit exercitum. loannes autem quidam astronomus Romanum acces-
git , eumque monuituti mittat aliquem qui amputet caput columnae,
quae supra Xerolophi fornicera posita Occidentem respiciebat: ita enim
Simeonem, cui illa fatalis erat, statim periturum. exsecutus lioc est
imperator; et qua hora statuae fuit abscissum caput, ea ipsa, quod di-
iigenti inquisitione Romanus postea deprehendit, Simeon iu Bulgaria
cordis morbo interiit.
Morte eius Bulgariae dominium ad Petrum
rediit, filium eins ex
secunda uxore, sorore Georgii Susurbuli, quem et tutorem suis liberis
Simeon constituit. nam Michaelum idem ex priore sibi natum coniiige,
•viventem adhuc monachum fecerat. vicinae igitur gentes, Turci Servi
Chrobatae atque alii, audita Simeonis morte Buigaros bello petere sta-
tuebant. sed et fame graviter premebantur Bulgari , et locustae fruges
eorum depopulabantur atque absumebant. itaque Bulgaris cnm aliarum
gentium tum Romanoriim praecipue in se expeditionem metuentibus,
Petrus re cum suis deliberata in Romanos bellum suscipit, ut iis terro-
rem incuteret. cumque in Macedoniam pervenisset, audito imperatorem
Romanum contra se cum exercitu proficisci, ipse et Georgius liberorum
 HISIOKIAIIUM COBirEjNDlUM. 309

Tou ^vfiatov inixQOntviov FtioQyiog , yQu/^tfiUTU inuyof^urov. lug

fiovXovxui de '^ FiO[.iuioig amiouod^ui, xu yQUftfiuxu tfp(iut,tv, tl

uiQOvvxut dt , xui yufuy.ov ovoxriouad^ui ovvukXuyfiu fitx^ uvxiov.

ov uffixofievov ^uoiktvq aofitvioxuxu 7iQOOiiti,ufitvog , ivO^Hog

5 unioxtiXt fitxu dQOfiiovog fiova/ov xivu Qtodooiov xul Ko)voxuvxT-

vov ^aoiXixdv xXtjQixov rbv '^PoSiov, ovXXuXijoat xoig BovXyuQoig P 625
xu tig tiQDpT^v iv lHtOTjfi/iQiu, dltivtg nuQuytvofitvoi xui xa iixoxu
diuXt/d^ivxtq vniaxQtipuv dtu ir^Qug uftu ^xtrpuvro xivi niQiiovvfiri)
fv IjovXyaQu'.' xuxoniv di xovxoov nuQtyivtxo xul o enixQonog
10 FtioQytog b xov ^ovQOOvftovXov xui uXXoi xivig xiov inirfuvijov.

xui tig iiipiv iX&ovxtg xro (iuoiXti, d^tuatifitvoi di xai xtjv &vyu-
xiQu XQioxorfOQOv xov (juoiXirog MuQiuv xat in^ uvxij fityuXcog
uQtoOivxtg {ijV yitQ vntQrpiQovou xio xdXXti), tyQuipuv rio TlixQro
Htu, xu/ovg nuQuytvio&at , ovfirfcovu noiTjOUftivot nQOXtQOV ntQi
15 xT^g tiQrjvrjg, untoxdXrj di xui Ntxrixug fiuyiaxQog , b rov j3uot-
Xiotg ovfiniv&fQog ^Fcdftuvov , vnuvxr^out xui dyayitv rov HixQOv B
fii/Qi T»7? ftuoiXidog. ov xuxuXu/iovxog iv BXu/iQvaig , b ^uot-
Xivg fitxuL XQiijQovg iXd^ibv xovxov idt^axo xui r^andauxo xui rpiXo-

rifiiog idi^tioouxo. dXXriXotg ovv xrx eixoxa nQOOOfiiXr/Ouvxtg ru

20 T« rT]g (iQijvtjg ovti^oXu xui t« rov yuftov intQutriauvxo , toD
nQioroiitortuQiov Qtorpuvovg iv ndat fttaoXu^ovvxog, xul xfj rj

rov ^Oxxw^Qiov fir^vbg e^tXd^ivv b nurQtuQ/i]g 2xirpavog , ufiu rrTt

1 ItpQtt^B 5* ra YQclfifiaTu dg ^ovXovzai q. C 10 covgaov-

^ovIt] C 18 iSt^ato Ttal om C 19 iSi^aTO C 20 re
om C Tu om C 21 ini C 22 dyiTrofipQtov C

Siireonis tiitor occnlte monachnm cum literis mittnnt, quibns contineba-

tur cnpere Bnlgaros cum Romanis pacem ac foedus coninngere, ac si
Komanis ita videretnr, nuptiis inter gentes contractis id lirmari. iis
literis acceptis Romanus, cum rem qnam maxime probaret, statim celoce
emisit Theodosium quendam monachum et Constantinum Rhodium cle-
ricnm aulicnm, qni in Mesembria cnni Rulgaris de pace collo({uereutur.
qno in colUxjuio cum res commode esset tractata, legati per continen-
tem Jn nrbcm redienint, comitante Stephano, cuius niagnum erat intcr
Uulgaros nomen; eos(|nc subsecutus est Georgius Sursubulus alii(jue il-
lustres aliquot >iri. hi nt cum imperatore congressi liliam Christiferi
Caesaris IMariam viderunt, eauujuc (erat enim formae praestantissiuiae)
magnopere probaverunt, pacta pace, I'e!rum missis literis absque mora
veiiire iusserunt. missus est ctiam Nlcetas iiiagister, filii Komaui socer,
qui Petro obviam iret cninqiie Cpolin «leduceret. ubi ad Rhuhcrnas
venit Petrus, iinperator triremi eodem vcctus eum exccpit ac salutavit
et honorilice tractavit; iisque inter sc uti ex re crat collocutis, pacta
pacis et matrimonii coiiiposita sunt, in omnibiis iis protovestiario Th(>.o-
phaiie niedium se fercntc. Octobris dic octava, putriaixha Stcphanus
 310 GEORGH CEDllENI

nQCoto^eoTittQifi) QiOffuvH xui nuorj rrj avyy.XrjTM , iv\uyi]Gt JJl'

TQOV Tt y.al JMuqiav tv tco vuco rijg vntQuylug d-totoy.ov rijg nriyfjg,

nuQuvv/it(fjfv6vTCx}v rov nQcoro^tGriuqiov xul rov 2ovqgov/3ovXov,

C cfuidQcTtv di y.ui noXvrtlojv ytvof.itvc.ov rcov ydfiiov, tlotjXd-tv b

nQCoro^ioricxQiog ufia rfj d^vyuxQi rov ^uotXtcog Iv rfj nohti.S

rQiri]v di fztra rbv yufiov loziuoiv iv rij Toi»' Ilr/ycvv uno^ud-Qct
noirjoag o ^uotXivgj nuQ* avrrj rf] uno^ud^Qu rov (]uoiXixov Sqo-
f.icovog loruftivov, Gvvttaridd-f] rcT) TlirQco. nuQr^aav di rfj tvco/Jct

xal Kcovoiavrivog b ^aotXtvg xul XQiarocfOQOg. iyivtro d'i ord-

aig ov ftiXQu nuQu rcjov BovXyuQCOv, ivtoruftivcov nQortQOv tvcfr^- 10

firjOtjvai rbv XQtarocfOQOv, tiru rbv Koovoruvrivov' wv rfi iv-

arcxoti nuQuyjoQcov b ^uotltvg '^Potftuvbg ixiXevatv ovrco ytviod-ui.
D nuvroiv di roiv iv roig roiovroig ticad^orutv yivta9'ui avvrt)<.to9-iv-
tcjOV, dnrjQtv ^ MuQia ovv rclo olxtico ov^vyco xui rrjg nQbg BovX-
yuQiuv ijxpuTO, nQontftcf&tiou nuQu rcjov yovicav uvr^g xui rov 15
nQCoro^tortuQiov fiixQi rov '^E^Softov, xui ru ftiv iv rfj noXii
jovrov irtltiio rbv TQonov.
'O di doftioTixog ruiv a/oXcov ^lcouvvi^g fiuyiorQog b Kovq-
xovag, uycov xai cfiQcov t« t^? ^SvQiag xui unuv dvrt^ovv xura-
arQtq>6ftfvog , xui nlfiOTa cfQOVQta xui b/vQCofturu xui n6XtigtQ
^UQ^UQixug xud^tXcxtv, tcfd^aot xai fti/Qi rijg ntQt^oi]TOv MtXtrri-
vijg, noXiOQxia di rovg tvdov artvo/coQrjOag rjvdyxuae nQog avfi-
^dotig IStiv. naQfyivtro ovv n^bg avrbv ldn6/ux}j b rov ^!AfifQ

3 GovQaov§ovlr] C 13 nQd.TztGQ^ai C 23 iX&HV, appo-

sito ad margiuera yq. Idttv, C

cum protovestiarioTheophane et unlverso senatu egressus , coniugium

Petri etMariae in fano deiparae ad Fontem sacrum faustumque esse
iussit, spousam coniitantibus Theophane et Sursubulo. nuptiis magnifice
et suinptuoso cum splendore confectis, protovestiarius cum filia Caesaris
urbem intravit. tertium a nuptiis convivium instituit imperator ad Fon-
tem, in loco ubi e navibus cxire solebant, stante imperatoria celoce in
eo loco; adhibuitque convivio Petrum , Constantinum imperatorem ac
Christiferum. ibi haud leviter tumultuati sunt Bulgari, Christiferum
Constantino in faustis acclamationibus praeponi debere contendentes.
eonim<iue petitioni imperator morem gessit. omnibus peractis <iuae in
tali re fieri assolent, Maria cum suo marito solvit et in Bulgariam iter
iniit, deducta a parentibus et protovestiario usque ad Hebdomum. hoc
pacto res in urbe actae.
At loannes Curcuas, raagister ac scholarum domesticus Syriae, res
agendo ac ferendo et obvia onuiia proruendo, plurimaque castella et
niuuitiones atque urbes barbaricas evertendo, usque ad nobilem illam
Mcliteuam pervenit, eamque obsessam eo necessitatis redegit ut ad pa-
citicationcm obsessi cogcrentur spcctare. venit ergo ad eum Apocliapsus
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 311

i'xyovog, u/iii]()ug vnuQ/jov MthtrjVfjg , yjuldnOGulud^ o xiov tv

uvrfi y.uxaQyMv ruy^iuTWV ovg nQoadt'^uf^mog b dopiartxog iXu- P 627
Qutg xul /iifTu nqoarjviiug nQoq tov avToy.QuxoQa t^untojtiXtv,
tvTvyovxtg ovv uvim xui tlQr^viy.u non^auvTic: avftfcovu vntaxQl-
5ipuv tig ruidiu, roig qiXoig y.ut avfifidyotg^PMfiuifov yuruyQU-

<ftvrtg xtti fUT* avroiv xarix rwv bfioqvXwv xu&onXtl^ofttvoi. rt-

Xtvrr^auvrog dt rov lAnoyuip xui rov ^AnoaaXud- SttXvd^ri T« rr^g

flQrjvr/g. txorQuxfvtt ovv y.ur^ uvrwv b tiQTjfttvog Sofitartxog, to

Gvvfjv fitra riov uiQfiivicov xut b fiuytoTQog o JMtXiug. xul nQO-

10 TfQOv fitv noXtfiM rovg BltXtrijVOvg avvrjXuauv ttOM rtiyovg xura-

roXftr^aavrag uvrinotjjouo9-ut rcov vnuid^QCov* tnttra niQtxud-i- B
cuvrtg rrjv noXtv xal fttru avvroviug ruvrrjv noXtoQxr^oavrtg noXt-
fiov voftco xartayov. xartdQUfiov dt xu\ nuvra ra ntQi^ xai
fytiQCoouvro xui dovXa '^Pcoftuiotg tiQyuouvro, rriv fitv ovv Blt-
15Xiri]vtjv fig xovQuro}Qiiuv xuruorr;aug b ^uaiXtvg, xul nuaav rr^v

nfQtotxiSa, twXX^v avvrtXituv rco drjfioaico nQOoriyayf Ntxi]rug

Sf b ftuyiOTQog xui nfvd^tQog XQioroqoQOv rov ^uotXtMg xurrjyo-
Qi]9-tig (bg vnortd^ifitvog rcT) XQiorocfOQco xuru rov idiov yfvtad^ut
nuTQog xul rovrov ii^cJuaut rrjg ^uotXtiug, t^iftXrjd-ri rijg noXtcog

20xui umxuQT] fiovuyog. firjvl di^IovXico tt r]fttQc*,, ivStxrtwvog g,

irtXtvrrjOtv b ^Afiuotiug ^riquvog, nuTQiuQyr^oug trrj §f fiTjvag

tu '
AtxffifiQico di ftr/Vi uyovai TQvqcova fiovuyov, xui yttQoro- C
vovai nurQtdQyr^v int yQovco Qrjrcp, ftiyQtg av QtoqvXuxrog o rov
^uoiXiMg viog tig ftirQov q&darj rtjg vofiifiov tjXixiug, rco uvrco

9 6 post [idyi<!TQos om C 20 ijjue^a om C

Amcri prognatus, Melitenae ameras, et Aposalathus, qui militibus Meli-

tenae degentibus praeerat ; (juos comiter exceptos domesticus ad impe
ratorem misit, iique pacificatione confecta domum redierunt, sociis ac
amicis Romanorum adscripti , et cum iis contra Saracenos populares
snos armati. mortuis autem Apochapso et Aposalatho pax ea rupta est.
itaque domesticns Melitenis belium iufert, cum quo etiam Melias erat
magister, Anneiiios duccns. ac initio quidem hostes castra sub dio lo-
care ausos intra murus urbis compeliunt, deinde vero urbem obsessam
magna vi oppugnantes ex|)Ugnaut: sed et circum sita omnia populantur
atqnc subignnt ac Romanis servire cogunt. imperator Melitenam et
quod circum est regionis in praefecturae (Curatoreiam ipsi vocabant)
formam redegit , ac niagnos inde reditus aerario confecit. ceterum Ni-
ceta magister et Christiferi soccr accusatus, quod generum incitasset ad
deturbandum imperio patrem, urbe pulsus rasus(|ue et monachus factns
est. die mensis lulii 25, indictione sexta, Stephanus patriarcha mor-
tuus est, cum ei niuneri praefuisset biennium et menses undecim. mense
Deceinbri monachus Tryi»ho prodncitur , eique patriarchatus ad certum
tempus Gommittitur, dura Theopbyiactus impcratoris iilius ad iustani
 312 CEORGII CEDRENI

di (.ii]v\ ytyovt /jifuov utpoQtjTog, ug xQvaiu^khod^TJvui Ttjv yrjv

Inl fj/iiiQug iy.uiov tuooi. i7ii]y.olovd)]a£ de nZ /tif.udvi xal b
(.ityug \if.i6g, rovg nionoTi yevo/iilvovg vne()^uXX6f.iivog , xal &oi-
vuTog uno tovtov , wg fit] SvvuaO^ui Tovg tfJovTug Tovg TtO-vtioTug
i-/.'/.Of.uL,tiv, Tov /juaiXiwg noXXyv nQovoiuv noir^aufitvov y.uTu lo 5
dvvuTov xul Tou /Hfuovog xul tov hfiov dt^ evnouwv xal liXXiov

(iorjd-}]fiuTiOV nuvTodunwv,
HiTQio Se T(o BovXyuQwv uq/ovti inld^tTO ^Iwuvvi]g o udtX-
D ^05 «wTOt; fitd' iTtQWv Twv fiiyu dvvufiivwv iv BovXyuQiu. y.ul

(fWQud-iig avibg fiiv TVTiTtTUi xul xaStiQyvvTUi , 01 di XoinollO

nuvTtg TUig ia/uTuig vnt^Xrjt^rjauv TifUOQiuig. dr]Xu de tOiTO xai
%(o ^uaiXti '^PwfiuviTt JJiTQog tu ytytvrjfievu. untQ fiad-wv ovTog
Tov fiova/ov ^Iwdvvf]v toj' 7roT£ quixtwqu ntnofUfe, nQOffuaei fiiv

uXXuyiov, T^ d^ aXi]3iia ^lwdvvi^v noixiXoTQonwg evQtTv xai tig

KwvaTUVTivovnoXtv uyayttv, o d^ xul yiyove * y.ui Svvr]d-t\g b 15

QuixTWQ unoxXixpui Toj' Jio(xvvr^v, iv nXoifo unb IMeorififtQiag eta-

eX&wv, ufia uvt(T> Tr]v (juaiXidu xuTeXu^e. xul fitT^ ov noXv to
fiovu/ixbv unoQQixpug a/ijfia xal yvvuTy.a ahr^aag tXal^e , nQoa-
iXu^e Se xal oixov xul xTfjfiuTU ndfinoX}.u. xal Mi/ui]X de tov
HiTQOV tTtQog uStX(p6g, T)]v BovXyuQixr]v IfieiQOfievog xuTua/iTv^O
P 628 e^ovaiuv, (fQOvQiov y.aTaXap(vv tQVfivbv dviatie tu, BovXydQiov,
xal noXXol nQootQQvr^oav uvkT). fieTU fitxQov de tovtov unoSa-
vovTog SedioTeg 01 nQOOQvivTeg t^v tov IHtqov uyavuxTr^aiv,

8 ^ovlyaqia^ C

aetatcm perveniret. eodem mense gravissimnm fuit frigus, adco ut terra

per dies 120 glacie durata fuerit. id gelu subsecuta est quanta nun-
quani fiiit ante pestis, quae tantum saeviit ut vivi mortuis eirerendis
non sufficerent. impenitor, quantum id res passa est, summam curam
et pestis et frigoris Imbuit, onuiis generis auxiliis et beneticiis succur-
rens subdltis.
iSub idem tempus Petro Bulgarorum prlncipi loannes frater i|)slus
et nonnnlli alii potentia inter Bulgaros primi insidias struunt; quibus
patefactls loannes verberibus multatus in carcerem deditur, de reliijuis
oinnibus capitis suppllcium suniitur. ea de re a Petro certlor factus
liomanus luannem nionachum , eum qui aiiquando rector fuerat , niittlt
sub praetextu pacLoruin sanciendorum, qui onini modo loaunem quaere-
ret ac Cpolin duceret. et sane rector loanncm suffuratus navlgio a
Mesembria eum secuin in urbem perduxit. paulocpie post monastico ab-
iecto habitu uxorem ambivit atque duxit ; doinuin quoque et opes pcr-
raagnas accepit. Michaeius porro alter Pctri frater, cuplditate Bulgarici
imperii ductus, castellum munitum occupavit, Bulgarosque concitavlt,
multosquc ad se attruxit. qui co pauio post mortuo iram Petii mctuen-
 HISTOKIARUM COMPENDIUM. 313

inijXdov ruTg '^Pio^iaYy.uTg /^ioQuig otu JMuxtdoviug xui ^rQV{.iuvog

y,ul 'EXXudog , xuruXul^ovng rrjv Niy.onoXiv, nuvru ru. Iv noal

Xtfiouf.itvoi yiui rtXog iv uvrfj au^^urlauvrtgf o'trivtg vartQov

diuffOQwg y.urunoli(.ii]&tvrtg vno/jiQioi ^PM/.iuitov iyivovro. xuru
5 roviovg rovg /Qovovg tntat Xidog uno rtjg iv rto (foQO) uxpTiiog,

ov y.oai.urr^v y.ultiv itdod^aai, xut unixrtivtv uvdQug t^ijxovrum

iytvtro di xul if.inQ7jaf.iog (fojjiQog tyyiara rijg vntQuyiug &tor6~.
y.ov rov (poQOV, y.ul invQnoli]d^ri b tft^iolog u/Qi riov Xtyofiivcov
Wi/wv. irtXtvrrjat di xui XQiaro^poQog b ^uatXtvg, f.irivi Av- B
\.{iyovar(o, Ivdtxrttovog td' , xui iru(frj iv rj] fiovfj rov nurQog
avrov»
Tov Qr^rov Si /qovov rtlto&ivrog ov (9-tro TQV(fiov b nu-
rQtuQ/r^g , ovx ij&tXt xurtX&tTv rov O-qovov dtg vnia/tro , uXXu
XQiatig it;t'jiti xui ahtdfiuru xur^ uvrov nQo/jXr^dtjvut Jt* u rijg

15 ixxXriaiug ix^uXltrui» ufirj/uvovvrog d^ ini rovrto rov ^uatXiiog

xui ftrj f/ovrog o ri xui /Qrjoutro , b KutouQtiug &to(fuvrjg , ov
dfj xui XoiQivbv ixdXovv, xtoriXog uvriQ , uXvovru ^Xintov rbv
(iuatliu x(xi rbv ifinutyfibv xui ri]V un(xri]v firj (ptQovru, vnia/tro
avrto tlg riXog u^ut rb anovSuQofitvov, unodt^ufiivov di rov
^ ^uoilicog ri]V vnoa/toiv, ixntxrri ntQtiQ/trui rbv nurQi(XQ/r]v, xul C
nQoatX\}^o)v t(f7] nQbg uvzbv noXXrj fiiv to dionoru i] xuru aov rrjg

(iuotXtiug inid^toig, xul airtuaiig (^rjriT dvvufiivug at xuruantxoui

rov &q6vov, nolXu di fio/d^cov ov/ tvQiaxtt * ntjog yitQ av roi

10 tS'] d' C 17 xoiQrivov C xartAog C

tes Romanam invasernnt dicionem ; ac per Macedoniam Strymonem ct
Graeciam profecti, et obvia quaeque populati, Nicopolin tandem occu-
parunt, inque ea subsederunt. verum hi posteris teniporibus variis bel-
lis a Ronianis subacti sunt. ea teiiipestate lapis quidam de fornice fori
decidit, quem solebant cosniiten, id est mundanum, vocare, et interfecit
60 viros. terribile etiam incendium fuit proxinie forum deiparae, quod
rostra absumpsit «sque ad locum cui Psiches nomen, id est micae. obiit
etiain Christifer Caesar, 14 die Augusti, et sepultus est in monastcrio
patris sui.
At Tryphon cum tempus patriarchatus ei definitnm exiisset, promis-
sis stare et solio decedere cum noUet, quaesivit quo pacto criminibus
intentatis in iudlcium vocari et ecclesia exturbari posset. animi dubium
et quo se vertcret non iuibenteni iiuperatoreni , interimque fraudis et
ludibrii iinpatientia mocstuin Theophancs Caesareae episcopus cernens,
is ijueiii et Choerinum vocabant , honio nugax, in se recepit conficien-
dae rei ncgotium. cunuiue iniperator eius operam oblatam amplccterc-
tnr, Tryphonem astu ciicnmveniendum ratus, sic compcliat. "nmlta,
doiiiino, adversum to molitur imperator, et crimina eonquirit ob quae te
sulio dciiccru possit. quuntuutvis auteiu maj^no laborc uihil conscqui
 314 GEORGII CEDRENI

uvaniov ahiaatg ai^mno ; 'tv d( nQocptQovaiv uitiov ol anovSa'

aial TTjg ai]g y.ud^aiQtatiog , quaxovitg (.irj oX(og tldtvui at yQUj.i-

fiura, fl ovv rovro unoTQijpuad-ut dvvrj&tii^/iitv, Xvxog nuvriog

/avcov (pavTjoovrat ol y.uru aov f^itktrwvrig. iV ri ovv f^iot ntid-rj,

inl nUQovaiu nuaijg Ttjg avvodov yQuxpug tv uyQutffo yaQrita ro 5

ahv ovof.ia xal rb rijg ltQO)avvTjg u6,i(0f.m nifi\jJov rco (iaatXtt, wg uv
nh]QO(fOQi]d-fj xui rijg rotuvrrjg tXnidog txntacbv unoa/rjrut rov xuru
D aov fitXtruv" iSo'^£ XvatrtXrjg tj nUQaivtaig. tv&vg ovv avvr^&Qoi-
fyro avvoSog, xui avvud-QOiadiiar]g (fr^al nQog uvrrjv b nurQidQ/7]g
^'^ol rov d-QOvov ftt xuruyuytiv ^ovXofitvot uSiy.(jog, w &tTot ffuX- 10
7.tirovQyoi , noX7.ug fii]/uvug y.(xtvrjy.6rtg coart tvXoyov uiriuv iv-
Qttv xui St* uvTTjg fit tS,oaTQuy.iaui , ov/ tvQOv. rtX(vruiuv ovv
[.loi nQoaunrovaiv ulriav ruvTrjV* qaai ft( uyQUfifiurov (ivut. vvv
ovv In^ oxpti navT(x)v vfi(5v rdSt //tQuoaco t« yQdftfiara, W iSov-
rtg xul nlt]QO(fOQi]d^ivrtg ot avxo(fiuvTUi un6o/(ovrui rov uSixcog 15
fioi ivo/Xtiv.^* itnt , xui /uQrTjV uyQucpov iih](f(bg tn o't//ft

P 629 nuvT(av vniyQuxptv ovrtog " TQV(p(av tXico 0-tov uQ/itniaxonog

KoivaravTtvovn6Xt(.og , viug 'Pcafirjg , xui olxovfitvixog narQiuQ-
/9]g." xai yQuxpug ixnifinti Siu rov nQtoro&Qovov r(o (juatXti.
ontQ lu^cbv inl /tiQug ovrog, xui uyQU(pov trtQnv /uQrrjV uvcoi^tvZO
nQoauvv(puvug , nuQuin^atv lyQUXptv, cog uvu^iog cov t^iarurui
r(p ^ovXofiivo} rov d-QOvov. rrjg Si roiavrrjg nuQairi](ft(og nQo-
xofiiod-tiar^g inl avvoSov xaruytrai rijg ixxXi]aiag b TQvcptov,

5 nciQovalccs C 16 yQcififictzitov C 17 tXulm C 21 i^i-

GTCCfLttl C
tiir: qiii enim insontem criminetur? nnum proferunt qui te depositum
cupiunt, prorsus te esse literarum insciuni. id crimen si amoliri quea-
iiuis, utique lupi hiantes fuerint omnes qui tibi insidiantur. ergo si me
audis, corain toto concilio in munda charta nomen tuuin et pontificatus
dignitatem scribe, eam<|ue imperatori mitte, ut certo cognosceiis spem
istius criminis irritam esse, desinat ista contra te nioliri." id consilium
utile visum. statim ergo cogitur coiicilium, et patriarcha tum sic loqiii-
tur. "qui me iniuste pontilicatu deiicere student, o divini collegae,
multa frustra moHti ut probabilem aliqiiam mei pellendi causam iiiveni-
rent, extremam hanc excogitarunt calumniam quod me rudem literarum
dicunt. proinde iam iu conspectu omnium vestrum has exaro literas, ut
videntes sycophantae certoque convicti cessent mihi nullo iure negotium
facessere." haec lociitus chartam puram accepit, et omnibus cernentibus
haeo scripsit "Trypho dei miseratione archiepiscopus Cpolis , novae
Roniae, et patriarcha oecumenicus." et scriptum hoc praesidi, quem
ipsi protothronum vocant, ad imperatorem fercndum dedit. quod is iibi
accepit, supernc cliartain aliam puram attexit, in eaque resignationem
perscribit, qua Trypho se tanto munere indigniim cedere solinm ei qui
vellet profitcbatur. ea resignatione in coiicilio prolata Trypho ecclesia
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 315

noXXh rrjV UTiuri]v oXo(fVQoi.iivoq xai r(o n^iorod-Qorco enifiii^Kfo-

furog. y.ai fitru /govor Vru xul fiijrug ntvrt (rooovrov yuQ o rijg

ijXixiag rov QiocfvXdxrov fviSet /Qovog nqog reXtiorijra xui XHQO-

0-eoiuv uQxieQCOGVvTjg^ 0e^QOvuQi(o, ivdixrioivog ^ , /eiQorovtXrui
5 nurQKXQ/r^g Qeo(fvkuxrog b rov fiuoiXicog vlog. B
liuaiXeiog di rig IMaxtSojr, JitovorurrTvov rov rov ^dovxa
tcnvrov ini(pijf.iioug , noXXovg f§unurrjOug nQog tuvrov ineonu-
Guro, xui neQinaruiv txvxu xul GvvtruQurre rug noXtig xu\ nQog
unooruoiav txivei' Gvo/ed^fjg Se nuQU rivog rovQf.i(j.Q/ov ^Ele(fuv'
iOrivov rrjV nQOorjyoQiuv, xul wg ^uoiXia u/d-eig rijg fitcig uXXo-
rQiovrui /tiQog. eixu nuXtv, (og u^feid^ij , /iiQU /uXxrjv tuvuo
mQtd^eig xui ond^rjV vneQfieyid^tj xuruoxevdoag ntQievoorei ro
^Oifixior, rovg u(peXeoriQovg nXuvwv cog uvrog elf] K(ovoruvrTvog
rov Zjfovxa. fieydXijv ovv /eTQu ovvad^Qoiaag unooruoiuv xtvtT. C
15 xai To cpQovQiov xaruo/wv o ID.urtTa nirQU xurovoftul^trut , nuv
fldog Iv rovrio uni&tro, ucp* ovntQ t^OQfiioftevog iXtrjXdrei t«
nuQurv/ovTU xui eXtjiZero. nifirpug ovv o ^uaiXevg arQurbv xar'
uvroij uvrov re avXXuft^drei xui rovg avr uvr(o. xui noXXa uru-
XQirag fiad^tTv fir} rivtg elev twv iv riXei avrioroQeg , reXevruTov
20fii,div xuiQiov xuruXu^iov, tv rco Xtyofiir(t) yiftuorQiunp nvQi rbv
loiovxov nuQudidtootr. vlytrai Jf xui yvruTxa 2rf (fuv(o tw vWH
6 (iuatXtiig ^Pcofiurbg Zirrur r^r d^vyuriQa rov ru^uXH* ufiu di
r(p wfi(ftx(p artcfuvco xul rb rijg ^aatXtiag diudtjfta avrjj int-

ridero.
6 8ovx6s, et sic seraper, C 7 C
i7ft(pt]fii^(ov 17 GtQaTbv
om C 20 KcciQiov] tsIeiov C zov zoiovtov] tovtov C
abductus est, multis fallaciam deplorans et praesidera culpans. post an-
num etmenses quinque Theophylactus (hoc enim temporis ei adhuc ad
lcgitimam manuum impositionem defuerat) mense Februario, indictione 2,
patriarcha creatur.
Sub idem tempns Basilius quidam Macedo se Constantinum Ducae
fiHum esse iactans multos deceptos sibi adsciscit, et hinc inde vagans
per urbes tumultus concitat et ad defectionem movet. comprehensum
hunc quidam Elephantinns turmae praefectus ad imperatorem perducit:
is eum altera truncatum manu dimittit. dimissus aeream manura snb-
stituit abscissae, ingentemque accinctus ensem Opsicium peragrat, sim-
piicioribus persuadens se esse Constantinum Ducam. ita magna manu
contracta defectionem facit; et occupato castello cui latum saxnm est
uomen, eo omnis generis res reponit, eaque usus arce proxima quaeque
depraedatur. iniperator raisso exercitu hunc cura suis capit; cumque
diligentissime inqnirendo an procerum aliquos facinoris habuisset con-
scios nihil deprehendisset, in Amastriano eum cremat. Romanus porro
filio suo Stephano uxorem collocat Annam Gabalae filiam, simulque cum

serto nuptiali Augustae corouam ei imponit.

 31(j GEORGII CEDREI^l

D ^Eytvno cVt y.(H ttu[io}aj Tov^xcov xura '^Pcof.iuuov, lAnfnXXtio

[.irjvri ivdiy.^iU)vog l, , y.ul xurtdQu^iov nuouv vijv dvotv ftt/Qt rrjg

nuXttagm untaTixXrj yovv b nuTQiy.iog Qtog^dvTjg y.ui nQioTofttaxnji.-

Qiog, y.ul uKXuyiov (.itx^ uvtwv tnoitjauro , iia]dtvbg /Q^fiurog

(fttau/iitvov Tov ^uatXitog tig Ttjv rtdv ui/f.tuXwro)v uvuQQvotv.5

ivvfKfivd-7] St y.ui KiovoTuvTivfo ro) y.oinu) vi(u tov l^uaiXtcog x(')Qrj

Tig '^EXtvrj TOvvof.ta, ix ytvovg rcov l^Qfitvtuycov tXy.ovaa rrjv oti-

Quv, dvyurriQ IddQiuvov narQtxiov ' rjg fitru fityQov (A,noi}uvovo7]g
nQoorjQfiootv uvrco trtQuv, QtorpuvcJb rovvofiu, Ix ytvovg xuru-
yofitvr]V rov JMcjLftuvrdg. dtxcAT]] dt xul rtrcxQTT] ivdtxTicovi, ^Iov- 10

vico ftrjvi, tntXtvotg xuTu rrjg noXtcog tytvtro '^Pcootxov aroXov

nXoicov /iXiddcov dtxu. f^';]^^£v ovv xur^ uvrcbv b nuTQixtog xui
P 630 nQioTO[itari(i.Qiog Qtocfuvr^g fitru rov aioXov , xu.v rcTi 'ItQco nQoa-
coQfiiauro, txtivcov tv rcT) Wuqco xut tv rcb tntxtivu uiytuXib vuv-
Xo/ovvrciov. xuiQoaxonrjaug ovv uSqoov rovxotg inti^txo, xui rijv Ifi

T6 ovvruiiv uvrcbv dttXvat xui noXXu rcbv nXoicov rib axivucrcb

tivqI ixntrtcpQcoot , t« di rtXtcjiyg fTQtiJJuro. o\ ntQtXttcpd^tvxtg di

Tcbv FcJi)g niQuiovvTui tig rrjv uvuroXrjv xul xuru t« Xtyofitvu

^yoQoi nQooia/ovai. BcxQdug di nuTQixiog , b rov Ocoxu viog,

Tovg uiytuXovg nuQUTQt/cov fitS-^ inntcov xul fxxQizcov cxvdQcbv,2o

avvruyfiuri rovrcov ixuvcb nQog avXXoy)]v ixnificpdtvri TQOcpijg

avvavTi]aug irQtxpuro xal xuTiacpu^tv. uXXu fir]v xu\ b SofiioTi-

xog rcbv a/oXcbv b KovQxovug, o'^^^ inicpuvtig fitru rcbv Tuyfiurcov,
B xul (xnoan(y.dug rovrovg tvoiaxcov rrjdt xuxitot nXuvcofiivovg, xu-

5 orpog C 8 &vyttTiqtt C 12 StJta] i a.al t' margo P

17 Sh] ovv C
Mense Aprili, indictione 7, Turci facta impressione occidiia omnia
osque ad iirbem populantur. missus patricins Theophanes protovestia-
rius cum iis pacem componit, Romano ut captivos reciperet nnlii rei
parcente. nuptum quoque Constantino tertio Romani filio datur puella
Helena, Adriani patricii filia, stirpis Armeniacae. et hac paulo post
mortua, Theophano a Mamante genus ducens ei matrimonio iungitnr.
14 iiidictione, lunio mense, Rossica classis hostilis ad urbem appulit,
navibns constans 10000. contra eam profectus cum classe Theophanes
patricius protovestiarius ad Hierura appellit, hostium navibus ad Pha-
rnm eique vicinnm litus subductis. opportunum autem tempus specula-
tus confertim in eos irruit; ordinibusque dissipatis multas navcs artifi-
cioso igne comburit, reliquas profligat. Rossi superstites in Orientem
traiiciunt. ibi Bardas patricins Phocae filins cum equitatu et delectis
militibus Htns pervagans in cohortem eorum satis numerosam ad ali-
menta colli<;enda emissam incidit, eamfiue fundit et trucidat. domesticus
etiani sciiolarum Curcuas celeriter cum suis cohortibus supervenit Ros-
sis , avulsosque a se inviccm et hinc indc vagantes malc multat. omni
 mSTORIARUM COMPENDIUM. 317

xcjg dieTiO^fi, « de ovroi 1'^Qaaav y.axu ttqo rov y.aTaTiolei.a]Oi'^-

vui , nuaav vnfQey.mnrH rQayo)diuv' rovg f^dv yuQ rcov ulicy.o-

f(tv(ov uvioravQovv j rovg dt rij

yfj
nQoainurruXevov , rovg de
waneQ axonovg larojvTeg fteleai y.uTeT()'S,ivov, oooi de riov uXov-
5t(jOv leQdoovvrjg ijS,uovTO , rovrcov ijXoig o^eai dieneQovovv rug y.e-

(puXdg. ovy. ollyovg di xal ^eiovg vaovg InvQnoXr^acxv. u7Jm

TUVTU f(ev nQoreQov * enel de, log uvcodev eQQeO^i], xuTuvuvf.(u/i]-
^iVjf^ xai diu yrjg ov/ ijyuora xaxcod evieg , avoTa7JvTeg 7jQe'/.(ovv

ev roTg a(feTeQ0(g nXoio(g , xul tjSi] avTOig eniXeXoinei ru enirri-

10 Seta, e^ov7^evovTo (.(ev elg ru \'dia vnovooTijoai , eSedieauv de to»' C
aroXov nuQuyeirovovvra xul ruv un6n7>ovv (fvXdrrovTa. xa(Qov S*
of(cog ri]Qi]auvTeg xul ovvd^i]f.(a dovreg xal ra nQVf(vr]atu 7^vauvTeg
unenXeov, ovx eXud-ov de ro»' narQixiov xul nQOiTo^eariuQiov 6eo-
(fuvr]v, u.7Xu yvovg ovrog ri]v avrcov uvuy(joQi]atv vnuvrivX,ei rovroig
15 ev&vg, xui yiverui vuvftuyju devreQU, xul TQenovTui nuXiv oi ^Fcog.
xul ru fdv rcov axucfdov l3vd-(p nuQedod-i] , ru Se oidtjQog xal nvQ
efteQioavro, ru de uvtuvSqu vno ruTg rcov '^Pcof(ui(ov /eQolv eyei'ovro

oXiya de ri]V rov noXe'f(Ov dtacfvyovra uvuyxr]v nQog ru oixeta

f/(OQi]oav. uvd^^ cov fiuatXevg rov nQCoro^eortuQtov unode^d-
SOfievog xul nuQuxotftcofcevov uvtov nQoe^uXero.
(Dd-ovov 6e x(vrjd-evTog xuru rov dof^earixov rcov a/oXcov D
^Icouvvov rov Kovqxovu nuQU rcJov ulXcov fiuo(XecjOv (e^ovXero yuQ
Pcoftavog o fiaatXevg Ev(fQoavvi]v rr]v rov dofieariy.ov &vyareQa
vvf((pr^v uyayiad^ui rco oixeico ixyovdo 'Pcofiavcx! rco vlco rov eo/d-

16 nccQs8697]Gav C 17 noXsfiicov C 24 tw vlw om C

tragoedia atrociora sunt quae Rossi, antequam fnere debellati, perpe-
traverunt flagitia. etenim captivonim alios iu cruces egerunt, alios ter-
rae aftixerunt, alios pro scopo constituere incjue eos sagittas direxerunt.
quicunque captivorum sacerdotio praediti erant, eorum capita acutis
clavis perforanint. multa etiam templa incenderunt. verum ubi praolio
navali, uti docuimus , victi et haud parvis cladibus in terra alfecti fue-
runt, intra suas se naves abdidere atque ibi continuere. deinde alimen-
tis absumptis, cum domum vellent redire et sibi a Romana classe me-
tuerent, quae ipsos in vicinia observabat, capta opportunitate signoque
dato solverunt. neque tamen Theophanem fefellerunt, sed is cognito
eorum discessu statim adversum se eis tulit. hoc secundo navali prae-
lio rursum Rossi victl sunt. eorum naves aliae demersac, aliae ferro
et igni pessumdatae, quaedam cum ipsis vectoribus in Romanorum pote-
statem venerunt: perpaucae e bello salvae domum redierunt. ob has
victorias imperator protovestiarium probans primarium cubicularium
facit.
loannem porro Curcuam domesticum scholarum imperator, quod eius
filiam Euphrosynani nepoti suo Romano, Constantini natu fiiiorum mi-
 318 GEORGII CEDRENI

Tov naiSog avxov K(ovaTuvxivov) rjvayxuodT] rijg UQ/Tjg uvxov

nuQulvaai , inl Sval y.al f}'xoai /Qovoig y.ul fiirjaiv tnTu udiudoyjog
r^v Tov SofxiaxUov uq/Jjv l&wovTa, xal nuaav d>g elniTv tijv
2vQiuv xaTadQaf.iovTa xal xanHvwauvTa. or(o St /^ovXriXov Tug
ixtivQV f.iad^iiv uQiaTtiag, Lijrriaduji) Trjv novi]0-iTaav ^t^Xov nuQdS
rivog Muvou^X nq^aTOonad^uQiov xul xqitov (tV oxrio yuQ ^iftXoig
ixtTvog T« TovTOv uvSQuyud-rjftaTU avviyQd^paro) , xal t^ avTtjg
tyatTUi oiog rjV o uvrjQ t« no\t{.uxu.
P 631 UuQanXrjaitog tovt(o xal Qtocfikog o xovtov bf.iuif.i(x)v , o
ndnnog ^liodvvov rov fura tuvtu ^uaiXtvauvrog , Tcig iv Bliao- 10
noTafii(t Tcuv !SaQuy.7p'(ov noXeig dit&tro, aTQUTtjybg tv avTfj ytyo^

v(xtg xul raneivcoaag xul TtXtcog ucpuviaug Tovg ix rijg^jiyuQ. xal

'^Fcoftavbg di b narQixiog, 6 rov dofteaTixov ^lcodvvov vlog, OTQa-
Ttjybg xuTuarug noXXd re cfQovQiu naQeaT^^aaro xal nXeianov Xa-
ifvQCOv uYriog vnriQ^e roTg ^Pcofiaiotg. Tor "latdvvov de nuQuXv- 15
d^evTog rijg aQ/ijg, nQo^dXXirui dofitarixog rcov a/oXcHv b Hav-
&7]Qiog , b rov /^aaiXtcog^^Pcofiavov avyyevtjg.
'^lXaaxoftevog de rbv debv b ^aaiXtvg '^Pioftavbg diu rrjv rcov

oQxcov.nuQd^aaiv, xal fteruvocov icp^ oTg xaxcog nuQeanovdrjaev,

B inoiei ftiv xal uXXug evnotiag, ug xuTuXtyeiv eQyov, untTiae di20

xai T« /Qea rijg noXecog dnd re nXovaicov xal nevrjTCOv, deScoy.cog,
bog (fuai , xevrtjvdQia dtxa ivvia , t« di yQUftfiareTa xaraxuvaag
iv rtp xard rrjv XaXxijv noQCfVQtu bfi(faXi(o. deScoxt Si xa\ t«

12 i^acpaviaag C 13 o post 81 om C
nimi filio, uxorem facere volebat, eaque res odia Caesarum in Curcuam
inflammassct, coactus est officio eo dimovere. gesserat id munus Cur-
cuas continentibus 22 annis et 7 mensibus, universamque prope Syriam
pervagatus subegerat. si quis praeciara eius facta scire desiderat, vo-
lumen a Manuelo quodam protospathario atque iudice compositum legat
is enim octo libris res a Curcua praeclare gestas descripsit. inde co-
gnoscet quantus hic vir belli rebus fuerit.
Theophilus quoque frater eius, avus loannis eius qui postmodo im-
perio potitus est, Mesopotamiae praefectus , eodem modo Saracenorum
m ea provincia urbes tractavit, oppressis atque adeo deletis Agarenis.
et Romanus patricius, loannis domestici filius, exercitui praepositus,
multa castella recepit et Romanis pluriina spolia paravit. in locum
Curcuae factus est scholarum domesticus Pantherius, Romani iraperato-
ris cognatus.
Enimvero imperator Romanus poenitentla violatorum iuramentorum
ac perfidiae correptus, ut deum placaret, cum alia multa bene fecit,
quae recensere sit laboriosum , tum aes etiam alienum civium nomine
dissolvit, divitum ac pauperum; in quam rem dicitnr impendisse cente-
naria undeviginti, ac tabulas nominum oombussit in purpureo qui est
ad Chalcen umbilico. pretia quoque doniorura pro conductoribus pe-
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 319

h'Oiy.iu rijg nolfcog uno rov vijjip.OTurov xui ^it/Qt rov io/urov,

« dt SurvTHoauro yivwO^ut yjv/jxu intrtlwg iv rfj vtovQyijd-iioj] nuQ

avrov i-iorrj Tov IMvQtXuioVf \'oaai nuvreg /.it/Qt rov vvv rtXovfifvu,
7v«T« Si ri]v nQ(or7]v hStxrtwva riov Tovqxmv nuXiv int~
5 dQOfifjv noirjaui.iiro)v xarif, '^Poif.tuiiov, 6 nuQUxot/iiiofitvog Qiotfu-

vr^g i'4fXdwv iantiauro fitr avr&v xal Xu^iuv ofiriQOvg vntarQtipt»

dtvrtQu di IvSixriujvi Hua/uXiov nQcoroanuduQiov xul arQurr^yov C

ytuyyo^uQdiug t^iniftxptv o ^uaiXtvg nQog tov Qr^ya 0Quyyiug
Ovycova, rtjv avrov d-vyurtQu ini^rjrcov vvfi^tvd"ijvui rco rov
10 noQffVQoytvi-rjrov vho Pci)fiuvcZ' TJrtg xul u/9-iiaa fitru nlovrov
noXXov avvr^ffO^rj '^Pcofiuvco. avvf/^icoae di fitr^ airov trrj t xal
uniOuvt. iyivtro di xui ^iutog uvtfiog fCTjvl ^txtfi^QifO' xcd
xarantaovrtg ol Xtyofttvot z/ijfiot GvvirQtxjJuv lu xdrcjo&fv uvrcjov

^d&QU xul T« Xtyofifva artjd-fa,

15 Tijg noXfCog Si ^Edtaar^g noXtOQXOVfttvTjg naQU rcZv ^Pojfiai'--

xwv Svvdfctcav, arfvo/coQrjS-ivrig ol ^EStaatjvoi rotg ix rijg noXtoQ-

xiag SfivoTg SitnQta^tvouvro nQog ^uatXia, alrovfttvoi unuvu-

arrjvui rijg nQoatSQiug rbv Xudv, xul vnia/vovvro uvriXvrQOv D
Sovvui rb rov XQiorov uytov ixfcuytTov. Xv9-fiar^g ovv rijg no-
ZdXtOQxiug iSciSfi ro 9tTov ixrvncofiu xul tlg rijv fiuotXiSa ri/Orj,
vnoSf^ufiivov rovro rov ^uoiXicog fitru XuftnQclg xul nQtnovor^g
SoQvcfOQiug , xu&cog ifinQoad-fv tinofitv,

1 v-i^riXoxiQov C 22 xa^tos sfiiiQoa&sv fiitofiev] Sia tov naQCi-

notficofisvov Gfocpaviov, ilts xul tpcavrj Tig iv rm diQt ijxovtzo li-
yovca 'dnoXci^s, KavaravTivovnoXig, So^av xal jjagav, xal cv,
KavaravTlvE noQtpvQoyivvrixs^ tjjv ^aatXsiav aov." C

maximo ad minimiim. quae rero institiiit iit pro aniinae salute

pendit, a
tierent in Myrelaei monasterio,
quod ipso auctore est condituin , ea in
hunc usque diem peragi omnes norunt.
Prima indictione cum rursus Turci imprcssionem in Romnnorum
fines fecissent, Theophanes cubicularius egrcssus pacem cuin iis compo-
suit, acceptisque obsidibus rediit. indictione secunda, Paschalium pro-
tospatharium et Loiigibardiae praefectum ad Hugonem regem Pranciae
niittit Romanus, filiam eius petens in matrimonium Constantini Porphy-
rogeniti fiiio Romano, nepoti suo. quae et adducta est magnis ciim opi-
bus, et cum Romano exactis in coniugio annis quinque e vita migravit.
mense Decembri violentus ventus exstitit; et corruentes qui vocantur
Demi contriverunt eorum qui infra erant pectora atque pedes.
Cum eo teinpore fidessa a Romanis oppugnaretur, oppidani pressi
oppugnationis calamitatibus legatos ad imperatorem mittunt, orantes uti
obsidionem solvat, ac polliciti pro eius rei praemio Christi sacrain in
linteo expressam effigiem. eamque impetrato quod volebant dederunt;
et est in urbem allata, excipiente eam imperatore cum splendida pompa,
sicut ante rettulimus.
 320 GEORCn CEDRENI
Kaxu ravrai; rug i^i^uQug i^ lAqi-iivmg tcfOirrjas rtQag tv rf]

^uOiXtvovoT] , nuTdeg uQQtvtg ovf^KfvtTg ix fuug nQOtXOovrtg ya-

arQog. i^ijXu&tjouv Si rrjg noXiwg log novTjQog ohovog. inl di

KiovoTUvxivov nuXtv fiorjXO^ov, intt di ovvi^)] rbv tvu rtXtvTij-

P 632 ^^^} intiQud-rjOUv ol ii-intiQortQoi rojv lurQOJv unoTt[.itTv rb vt-6

y.Qa)0-iv i-itQQg' ov ri.ii]d'ivrog rb ^uiv ini^t^itoxbg ixiaQbv irtXtv-
rVjOtv.

'^O Si l^aoiXtvg Pojfiuvbg y.u\ nuvrag fiiv irlfia tov^ f.iova~

yovg , SiufptQovrwg di rbv fiova/bv ^tQyiov rbv uvixpibv 0ioriov

rov nurQiuQyov , uQsruTg ovru xurdy.oofiov y.u\naoi y.oofiovfifvovlO
roTg y.uXoTg, og Siu navxbg nuQr^vtt rot ^uoiXtT riov nuldcov ini-
fitXtTod^ui y.a\ fii) anuidtvrovg tovtoi?? iuv , fii] no)g xai uvrbg
ndd)] rb rov ^HXti. rf] di uvrfl lvdiy.riwvi y.ar^yuyov rbv ^aat-

Xiu ''PfOftuvbv rov nuXuriov y.ui tlg rrjv JJqmttiv uyayovrtg vrjoov
dniy.tiQuv fiovuyov. rivtg Si ol rovrov xuruondouvrtg rijg dQyrjg, 15

B y.ut riva rQonov, iv roTg inayofitvoig XtXt^trat.

Koivoruvrivov rov ^aoiXtcog iv yofttdf] vin rfj 7]Xiy.ifi dnoQ-
ffuvtod^ivrog, y.a\ rcov nQuyftdro^v vno n rrjg fir^rQbg uvzov Zcoijg
y.ui rwv intxQonwv ovg tfinQood^sv rJQtS-ftrjodfitd^a dtotyovftivfov,
o nuQUXoificofttvog KcovoruvrTvog fitydXu nuQu rf /^uotXidi dvvu- 20
ficvog , in^ ddtXfff] rs yuft^Qov lycov rbv fidyioxQOv yttovra rov
Ocoy.uv dofiiortxov ovra rcjjv oyoXwv rr]g dvuroXrjg, xui nuQU
rovro rug i]viag undoug rrjg ^uatXtiug oni] y.u\ ^ovXotro ntQtcpi-
Qwv, vvxrwQ yu\ fitd-' rjftiQav ifitXira tig rbv iavrov yufi^Qov

1 aQfifvioiv C 11 «aiois] a^srats margo P 16 hitofiivots C

His ipsis diebus ex Armenia allatum est monstrum Cpolin, pueri
masculi concreti, uterini. iique, ut infelix omen, urbe sunt eiccti. redie-
*
runt sub Constantino; et cum alter mortuus esset, peritiores medici ca-
daver a vivo resecuerunt: parum tamen diu alter supervixit.
Romanus imperator cuni alios monachos in honore habuit, tum Ser-
gium praecipue monachum, consobrinum Photii patriarchae , florentem
virtutibus et omnibus ornatum bonis rebus. is Sergius identidem hor-
tabatur imperatorem ut filios sub disciplina contineret, nc idem ipsi
quod Eli eveniret- eadem indictione Romanus imperator palatio edu-
ctus est, et in Protam insulam relegato capillus rasus, monachique im-
posita condicio. a quibus et quo modo deturbatus imperio fuerit, iara
nunc exponemns.
Constantinus imperator Leonis filius admodum puer amiserat pa-
trem; et mater Zoe ac tutores, quos superius commemoravimus, omnium
rerum administrationi praefuerant. eo rerum statu Constantinus cubi-
cularius magnae apud Zoam potentiae, cuius sororem in matrimonio
habebat Leo Phocas magister et scholarum domesticus orientalium, im-
pcrii habcnas suo arbitratu torquens, dies noctesque cogitabat quo
modo in Phocam sororis maritum Constantinq sublato iraperium trans-
 fflSTORIARUM COaiPENDIUM. 321

ttjV i3aGi)Muv f.urtvtyy.HV, tov KonatuvTivov ixnoSbtv non](iuf.it-

vog. onfQ avvvivor^y.dtg 6 tov noQ(fVQoytvvriTov nuiduycoyog Qto- C

dojQog, log uvtod-fv t/pjyTat, anovdi]v t&ero rov nQfajSvrfQov^^PM'
fiuvov dQOvyytxQiov rrjvty.uvru rctiv nhotftiov vnun/ovru oiy.moau-
5 od-ui xui roTg uvuy.roQOtg flauyuyttv log ruyu (fvluy.u y.ut nQOftu-

yov Tov /juatXtcog iaufttvov. ovrool J' avu/d^tig xui TuTg y.ura
fiixQov uvodotg rijg nuor^g SvvuoTtiug ytvofttvog iyxQurrjg ovjt ivt-
fiftvt ToTg dodtTatv, uD.u rovg dedofitvovg ud-fT7^oug OQXOvg (r^v

yuQ (f
Qty.todtaTuruig OQy.ioftootutg tuvrov yurudeoftr^aug ftrj uv
iQnort /SaatXfiug iftaiv ioyiy/.tvai) tuvrov rt uvrjyoQivof ^uotXiu,
ty.ovoiiog rov noQ(fvQoyivvr^Tov uiy.ovri yt d^'fi(p (rovro dtj rb
^OftrjQtxbv^ ntQtd^ fvrog uvrto rb di(x.dr^fiu, xui ov fiovov tuvrbv D
uVk^ rjdi] ftfra fttxQbv xui XQioro^fOQOv rbv vtov, dtu7>tn(vv d*

oLiyov xul ^ricfuvov xul KtovaTuvrTvov uvrjy^Qtvaf rovg vitTg.

15 [iuoiltvg di uvuQQr^d^f\g ovx fjydnr/Ot tj/ uvuQQi^ott, ovdt rrjv dtv-

itQuv ywQuv iyttv -rjofifvtatv, uXV ix ftioov rbv nutduyojybv d^i-

fitvog x((i rovg Xotnovg rovg boot idoxovv nQooioruod^ut, nQtorog

Tt uvTOXQtAro)Q uvfv(frjftftTO xut TrfV nuauv roJv nQuyfiuT(t)v dtt-

xoofttt dioiy.rjOtv. fttr^ uvrbv de uvtjyoQfvovro ol vitTg, xtxi rt-

20XtvTaTog ndvrtov b KcovoruvrTvog. ovrog roivvv o KcovcnuvrTvog
o/ijfiu ftdvov xui ovofia rijg ftuotltiug iycov, rcov di ijdiojv ruvrr^g

ioTfQijftivog , dta nuvrbg iyXi/tro xai ini^vyiTO rijv nuxQOKAV p 633

inuvuodouad^ai uQyr^v, rovg inttouxrovg ixnodcbv O^ffitvog. rovio
df ovx ukXcog (ptro v.yuytTv ttg tQyov, 11 ftij rovg viovg ixnoltfioj-

3 TtQsa^vzTjv C 14 vlovg C
ferret. id cnm paedagogus Theodorus, quod et
sentiret Constantini
supra narravimus, operatn dederat ut seniorem Lacapenum, rei tuni na-
valis drungarium in auiam introduccret, eumque imperatori patronum
,

defensoreiiique conciliaret. at vero in aulam receptus Romanus, et pan-

latim eo progressns ut summam rerum in sua haberet potestate, non
contentus permissis, violato etiam iureiurando (nam se ipsum diris de-
voverat, si unquam imperium esset alfectaturus ) se ipsum imperatorem
creaverat, Constantino ultro quidem sed animo invito, quod est apud
Homerum, ei diadcma imponente. neque hoc modo , sed et paulo post
fiiium suum Christiferum et paulo post Stephanum ac Constantinum ^lios
ad eandem evexerat designationem. ipse imperator declaratus , nequa-
qnam contentus secundo loco, paedagogum et aiios quos sibi fore puta-
bat impedimento submoverat: primo loco se salutari iniperatorem fece-
rat, et ad se omnium rcrum administrationem transtulerat. proximi ab
ipso filii, ultimo loco Constantinus Leonis filius impcrator nuncupaba-
tur, cui nihil practer habitum et nomen imperatoris erat relictum,
omnes fructus rei adempti. itaque Constantinus nunquam non paterni
imperii recuperandi avidus et surrepticios eliderc cupi^ns, tandem id se
aliter coniicere non posse animadvertit quam si filios conlra patrem ex-
Georg, Cedrenm tom. II. 21
 322 GEORGII CEDRENI

mt Tw narQt. 6 fitv ow XQiarofoQog tff&aae rov ^iov unoXimTi ,

negi^aav J' Iri 2rt(favog y.al Ka)voravrTvog. rovrwv iyvwxei

u7iontiQa&i]vat , f.ifj ncog dvvi]S-f] ty.nXrjQwaai rb Gnovdat,6f.itvov.

. xul rov f.itv Koivaravrivov (j]v yuQ ovrog artQtontQag cpQtvog)

unontiQa&^vai ovx troXfir^at , rQtxpai di rtjv nuaav fi7]/avt]v xm/ 5

unontiQuv txQivt nQog rov JSricpuvov, xovKfortQOv re ovru rbv Xo-

yiafiov xa\ QuSuag fitraq^tQOfievov ngbg o rig xal ^ovXoiro. Xufi-

B ^uvei nQog rovro avXX^nroQU xul avvtQybv ttxfvij rivu uvSqu xul

SoXovg nXt§ui xui firi/uvoQQUCftjaui Stivov ' BaGiktiog ovrog irv-

y/uytv, JJtrttvbg rr]v nQoar^yoQiuv, iv rio ruyfiuri rijg trui- 10

Qtiug xurttXeyfiivog , xui avv^d^rjg xui (fiXog t^iri vicov vnuQ/cov

TM KwvaruvrivM. rovrov xotvcovbv nQoatiXrjcftt rov axififiurog,
xttl Sc' uvrov (fiXov d-iod-ut xuri]nei/9-7] rbv 2ri(favov, Xoyotg ul-

fxvlioig vnoxlunivru xul undruig xui fit]/uvuTg nuQtvr]vtyftivov

Tov XoyiOfiov. nuvru yuQ rQonov anovSdoug b Jltrtivbg tw ^re- 15

(fuvco (ftXto)d-i]vui , inetSi] necftXicoro , nQooi]et re avve/cog, xal
Xoyovg ixivet xai nQoaT]yt avfi^ovXag vnoxvit^ovaag uvrbv xai xuru
C fitxQbv anuyovaug rov XoytOfiov, '
"va ri" Xiycov, co ^uotXtv,
viog wv la/yCre Qcofiuliog, xu\ ipv/^i]g ytvvutori^ri vntQCfiQwv xai
(pQOvr]Get ntnvxvcofiivog , t« ngdyfiuru nuQOQug unb Xtnrov xu\20
nuXatov xa\ SitQQCoyorog fiirov" rbv uvrov naiiQu vnatvtrrofie-
vog " i^aQrcofievu , xui ov Stuviaruaut , y.(x\ rovrov fitv (Lg ifino-

Stov ruTg ouTg ytvvuiorurutg oQfiuTg ixnoScbv nottTg, avrbg Si rcJov

nQuyfiurcov uvrtXuiijiuvi] , Svvufievog ov/ ontog ri]v '^Ftofiuicav

18 vov C 22 tioiQTCofLsva om C

citaret. iam in fata concesserat Christifer, et siipererant Stephanus at-

que Constantinus. qnorum hunc ut animi firmiorem solicitare non ausus,
ut institutum conficeret, omnia sua consilia ac studia ad Stephanum
corrumpendum confert, vaniorem scilicet et in quas quis vellet partes
mutabiliorem. eam ad rem socium capit atque administrum Basilium
cognomento Volucreni, hominem prompti ingenii et machinandarum fal-
laciarum apprime callidum, tunc in cohortem sodalitatis allectum, et qui
a puero Constantino fuerat notus atque familiaris. per hunc sibi Ste-
phanum quam primuni amicum facere studet, blandis deceptum sermoni-
bus et fraudibus a recta abductum ratione. proinde Basiiius, cum omni
hoc confecisset conaui ut inter familiares haberetur Stephani, crebro ad
eum ventitare, sermonibusque ac consiliis hominem titillantibus coepit
a sana mente paulatim dimovere, et in hanc fere compeliare senten-
tiam, cur tandem imperator iuvenis ac robore et animi viribus prae-
stans, munitusque prudentia, pateretur summam rerum a vetere et iain
rupto filo (sic patrem Stepliani notabat) pendere? cur non sese pro-
ferret, et patre suis generosissimis obsistente conatibus summoto ipse
rem publicam capesseret? cum quiden) non Romano tantum sed et com-
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 323

fiaatXftav fiovrjv uXXu xai noXXag ofiov yvfieQvuv ; uye Srj , mi-
ad-rjTi f.iot xa Xvoixtlrj GVf.i^ovlivovji, y.a\ dtavaaTug uvTiaylod-ai
&tlrjO0v Tiov 7iQay[.idTiov, xul t« [.itv '^Pcof.iaiwv dvad^i^Xijoai nuQO-
ay.tvaoov, t« S^ twv tyd^QUV rantivMoov, xai dtt^ov Vqyoig uvTOig
5 d)g ov diu y.fvTjg ovdt fiuTrjV rj tnavdovoa ooi &qu xal T« Xoina Tijg D
ipv/ijg IX &fov aoi dtScoQi^vTui nQoztQrifiuTa, i%tig di tig tovto

avvuytovtoT^v xui ovXX^nTOQa xai xbv abv yufi^Qbv tov noQcpvQO-

yivvriTOv, Xlav d^toxXvTOvvTU xai ifitiQOfitvov Tijg tov oov nuTQog
fXtvS-tQcodijrat l^uQVTTiTog xal nuQu oov xaToxptod^ai Trjv ftaoi-
10 Xtiav xv^tQvcofitvriV." Tovxoig vnoovQtig xoTg Xoyoig o ^Ttffuvog
xttVfo/fd^T] xe TTJ xrjg uvToxQUTOQiug tni&vftict xui uo/txov OQt^tv
uvfdf'^UTO Tov xaTuyaytTv tov tavTov nuxtQc». xijg /SaotXtiag. fitX-
Xcov di ty/fiQtTv xoTg do/OtToi xa\ Xoyovg uivtTXOfitvovg to onov-
SaCofitvov vnoontiQti tco udt7^cfm. inti 6' ovxog xu\ nQog x^v
ISnQioxrjv uy.orjv axtyxxog i]v, xai nuQfivtt fiuXXov fiTj d^ctQQtTv xcTi

yafijSQCJo, uXXa xijg naxQcoag tvov&txtt t^t/fod^ai nioxtcog xal

cptXiag, xovxov ftiv nuQTJxtv log ffinodiov ftdXXov, dXX^ ov ovvtQ- P 634
ybv ioofitvov, avxbg d* corjd-rj tog dvvoTbv iy/ttQTJoai xoTg StSo-
yfitvoig. nQooiTuiQtodftfvog ovv avv tw Qi]9-tvTt BaatXtico xa\
20 Tov ftovu/bv BluQtuvbv xbv vtbv .AtovTog tov lAQyvQov , vnb xov
/SuoiXtcog '^Pcoftavov Xiav xa\ xificofttvov xa\ ntOTtvoftfvov , xai
Tivag ciXXovg avv avTuTg, tvxaiQj^oag xuTaancl tov uvxov naxtQU
rrjg dQ/ijg, firjv\ /Jfxtfi^Qicp ig , ivdiXTicovog y , tTovg j^vvy , xg
uvvovTU iv Tjj ^uatXtia ivtuvTov, xai x^ v^acp IIqcoti] ntQtoQiXei,

14 vnoaneiQcov C

plaribus gubernandis imperiis sufficeret. obtemperaret amico bene mo-

nenti, et ad res gerendas prodiret. pristinum florem rebus Romanis
recuperaret, et hostes opprimeret; ostenderetque re ipsa divinitus non
ad irritum in se tam praestantia animi corporisque dona esse collocata.
usurum ad haec adiutore et socio Constantino sororis mai ito, nihil aliud
in votis habente quam ut soceri exoneratus morositate ab ipso vi<leat gu-
bernari impcrium. his verbis illectus Stephanus cupiditate imperii totus
occiipatur, suique patris deponendi infraenem animo concipit libidinem.
rem itaque aggressurus fratri rem per ambages significat. quem cum
primo auditu prorsus ab hoc instituto alienum esse videret, hortarique
ut in fide potius patris quam in sororis mariti amicitia acquiesceret,
omisso eo , ut quem sibi impedimento potius quam auxilio fore iudica-
ret, ipse quantum res omnino ferret, exsequi suam sententiani intendit.
ergo in societatem adscito , praeter Basilium , monacho etiam Mariano,
iiiio Leonis Argyri, a Romano imperatore quam maxime dilecto, et non-
nuliis aliis , nactus opportunitatem imperio pHtrem deiicit , die mensis
Decembris 16, indictione 3, anno 6453, annum iam 26 imperantem ; ac iii
 324 GEORGll CEDRENI
unoxiiQug x«t unovTtt, tovtov f.iovu/ov. yMtivixdtvtog ovv toT
'^Pm/.iuvov ev&iwg b 2it(f'Uvog yevvaiOTtQ(i)g tjnTtTO t(J!}v TiQayi-m-

B TWv, xotvonQaYf.iovovvTa t/Mv tov Tt yufi^qhv xal tov udtX(p6v,

'Enti di (.irj iv naaiv oi-ioiojg riQiay.ovTO , uXk^ tG&^ onji xui

Sit(ftovovVf uQ/ii nQ0axQ0vf.iuT(0V ix TavT7]g Tijg ahiug itpvtTO, 5

xul vn(jjnTtvov uXXrjXovg xul vqitOQoHvTO, tov (xiv noQ(pvQoyiwr]-

lov ^Ti(puvog, ixtivov d'i av9-ig b noQtpvQoyivvtjTog , xal x«t'
dXXtjX(t)v fxaaTog ifitXiTa, xal anovdrjv fxiv b ^Titpavog xai
dytova ov tov rv/6vTa xuTt^ukXtro tlg to xnruyuytTv tov ddtXtpbv
xul Tov yufi^Qov xal fi6vuQ/og vnoXtKpd^tjvai roig nQuyfiaatv' 10
dXV intl xuTU Tov nottjT^^v tlai xul uXXu nvQog S-tQfioTtQU, tkad^t
nud-wv fiullov 7] dQuoug, %ov KcovaTUVTivov , intiniQ jja&tTO

C ini^ovXtv6fitvog , dvu/SoXr^v fi^ diSioxoTog Trj iy/iiQr^ati , nolXu

xal Ttjg yvvaixbg uvtov '^EXivt^g tQtd-iauarig avTov nQog rb xaTU-
yaytXv Tijg ^uaiXtiag rovg d§tX(povg, ix^prjvug ovv to fivaTrjQiov 1

Tw iiQi]ftivto Baai).ti(0 t(o HiTttvtT), xui di' uvtov nQoaxTrjaufiivog

rbv TMuQtuv6v , irt Si Nixrj<p6Q0v xul udiovru rovg viovg BuQda
rov Wtoxu , Ntx6Xu6v ri xui yliovra rovg ToQvtxiovg xal dXXovg
ovx oXiyovg, firjdiv vtpoQdOfiivovg rbv ^ri^puvov xai rbv Koovaruv-
rivov, xar^ avrbv rbv xatQOv rov dQiarov ovvuQtaTbivTag avuo, 20

D dvuQndaTOvg rid-r]ai xui xuru/Si^u^ti rtov /SuaiXtioov, rfj x^ rov

^IuvovuQiov fii]vbg rijg avrijg y ivdtxTiiovog, xui nXotuQiotg ivd^i-

fitvog vntQOQii^it rbv fiiv iv rfj TIuv^QfKo vr]O(0 , rbv K^ovgtuvti-

2 yivvaioxtqov C 3 xoLvoitQCiyovvTci C 7 xal —

8 ipiz-
Xha om C 14 £/g C 17 vltis C 20 cvvuqiazovvxai C
22 TtXoioii C
Protam insulam relegato vel invito caput radit et monachi vitam impo-
nit. exinde 8tephanus maiori studio rebus administrandis se dedit, coi-
legis marito sororis et fratre.
Q,uia vero non eadem omnibus probabantur, ex dissensionibus si-
multates inter eos atque olTensae exstiterunt; suspectusque porphyroge-
nitus Stephano esse atque hic illi coeperunt, alterque de altero submo-
vendo cogitare. sane haud mediocri cura atque conatu in id incubuit
Stephanus, ut collegis iniperio erepto solus sumniam rerum teneret.
sed quemadmodum poeta ait esse quaedam alia igni calidiora , ita is
quoque non tam intulit quam passus est damnum, Constantino , ubi ia-
sidias sibi strui sensit, spatium rei gerendae non cuncedente, multis et-
iam Helena uxore hunc ad fratres deiiciendos instigante. itaque arcano
consilio communicato cum Basilio Peteino seu Yoiucri isto, et eius opera
adscito in societatem Mariano, itemque Nicephoro et Leone filiis JBar-
dae Phocae, ac Nicoiao et Leone Torniciis aiiisque haud paucis, Ste-
phanum eiusque fratrem Constantinum secum prandentes sub ipso pran-
dio corripi iubet palatioque extrahi, 27 die lanuarii, indictione eadem,
navibusque impositos relegat Stephanum in Panormum insulam, Con-
 HISTORIARUM COIttPENDIUM. 325

voi' di iv rfj TtQt^ivd^ot. xu\ dia BuciXtiov tov KaiauQiiag xal

x4vuoraoiov xov '^HQaxXeiag xal u{.iq:io xXtjQixovg unoxtiQti, f.itra-
oirjoag ovx tig f.iaxQUv jov fttv JStfq^avov iv HQOtxovvrjaM , tiru

iv '^Fodio xal TtXtvruTov iv MtrvXriVfj , rov di KMvaruvrTvov tv

5 ^aiiod^Qaxrj. dXX^ b f.iiv 2riffuvog fttyuXo(fV(og xai fityuXo^iv-
/Mg rug intvt/^d^tioug uvrM tftQMV rv/ug dttriXtotv inl trtj id'

^hoitvMV iv rf] ytia^M' o KMvaruvjTvog 6i oXtycoQMg diarid^tig

xui dtQfiortQov Toi; diovrog xart^aviordfitvog xai noXXuxtg int-

/iiQrjOug (pvytTv, ftera StvrtQOv /qovov rov rr^g fiaaiXtiug ixnt-

10 oiTv rov (fvXurrovra rovrov doXo(fov^aag vno rfjiv ntQiXoinMV xal

avrog unoa(furrtxai,
ikTijvi Si ^lovXico r^g g' IvdixrtMvog xal 'PMfiavbg o tovtmv P 635
narrjQ uniriat rb /Qtcov, xal iv rtp MvQeXai(o d-dnrtrat, o di
noQ(fvQoyivvr]rog ra vnonra ntQitXibv ix fiiaov , xat fiovog t^v
15 avroxQtiroQU ntQtt,Madfievog UQ/ijv, xaroc rb d-tiov nda/a rijg

uvr^g ivdiy.rtMvog xai rtii v\(7i '^PMfiavto ntQirid-rjOt rb dtaSrjfia,

rtXioavrog dtj rcig tv/ug &fO(fvXdxrov rov nurQiuQ/ov, doxiov

di rtg ytvvutog dvu<favijvut xut rdov rfj ^aaiXtia diu^ftQovrcov int-
fitXiartQOv uvriXt]^pta^ttt, el fiovog xardQS^ot^ [.tuXuyontQog (o(fd^i]

20 T^? vnoX^ipfCog , firjSiv u^iov r-tjg tlg avrbv nQoaSoxiag inidti^tx-

fitvog. oivov re yuQ ijrrrjro , xui rcov intnovuiv t« Quora nQoi-
XQtvi , dvonuQuirtirog rt tjv iv roTg nruiofiaai xui dovfinud-tjg B
y.oXaari^g, ddtd^fOQog re n^bg rcig nQo^oXug nov uQ/riyiov, ovx

6 ivtx^fiaceg C 10 inilointov C 15 «tqis^coaftivos C

19 KazccQ^et P 23 ns^l C dqxovztov C

standnuin in Terebinthum; ac opera Basilii Caesareae et Anastasii He-

racleac episcopi rasos dericos facit. paulo post transfert Stephannra
Proconnesum, inde Rhodum ac tandem Mitylenam, Constantinum in Sa-
mothraciam. ac Stephanus quidem fortunam suam generose ac magno
animo ferens annos 19 in Lesbo vltam egit. Constantinus autem animo
parum constans et audacius quam par erat in.surgens, saepiusque fugam
molitus, anno post amissum imperium secundo, custodem suuin cum doio
necasset, a reliquis cnstodibus ipse quoque est interfectus.
Mense lulio sextae indictionis Roinanus eorum pater debitum na-
turae persolvit, et est in Myrelaeo sepultus. proinde ConstaiUinus Por-
phyrogenitus omnibus quae suspecta erant submotis, et solus iani impe-
rans, festo paschatis die Romano filio suo diadema iniponit, vota fa-
ciente Theophylacto patriarcha. equidem initlo egregiam ostcnderat
indolem Constantinus ; exlstimatnmque fuerat eum, si solns rerum poti-
retur, praeclare imperii res curaturnm: sed fefellit exspcctationem, ne-
<|ne ea dignnm se gessit. quippe vino deditus laboriosis rebus relictis
ignaviae studebat, dclicta autem allorum dunis sinc ulla mlseratione
punicbat. in magistratibus quoque creandis iioii optlmum quemque de-
 326 GEORGII CEDRENI

uqigtIvSijv ravTug Id^vveodut xal xwt* iniloy7]v e&iXcov, otkq

l'()yov ioTi f.uyaXonQmovq e^ovoiag, uX7m tco nuQUTv/ovTi uQ/r,v
f/LinioTtvcov, OTQaTi^yiav tv/ov ri noXiTUQ/Jav, udoy.if.icxoTcog , chg

ex TOVTOV ovf.t^rjVai ndvTa Tivu /vSaiov y.a\ diu^tj3X'>][.itvov tJg Tug

l^ityioTug Twv noXiTr/.cov uq/cov nQO/tiQittodui , nokXu nQog tovto 5
GvviQyovofjg xul ^^EXtvr^g Ti]g uvtov yufitT-^g xai BaoiXiiov tov na-
Quy.oi[,icx)i.itvov , civiovg Tc\g aQ/ug noittv nuQaoy.tvu'C,ovTCi)v.
C Ov navTunaoi de ui-ioiQog i]v y.ul nQcx^ecov clyadcjov o Kcov~
GTavTivog. rj yuQ Qtjdijvui (xtXXovoa u^iuyaoTog ovoa xul duv"
(xaoTri tnioy.iaGui l'o/vot y.al u[.iavQcooai noXXu tcov uvtov iXuT- 10
rci)i.icxTCi)v. Tug yuQ inioTrj[iug , UQtd^firjTiy.rjV (.lovotyriv uotqovo-
[xiuv yto)[itTQiav OTtQeo[itTQiuv y.ul Tr]v iv nuoaig tno/ov cpiXooo-
(fiuv, ix [luy.QOv /qovov u[itXfia y.ul u[iu&iu tcov y.QaTQvvTCx)v
unoXcoXviug oixtia onovdfj uvtXTi^ouTO , Tovg icf^ txdoTr] tovtcjOV
uQioTOvg Tt y.ul doy,i[iovg dvaL^TjTrioag y.al tvQchv xai dtdaoxdXovglS
inioTrjoug , xai rovg onovSaiovg dnodt/6[itr6g Tt xal GvyxQOTciov.
dib xui rrjv dXoyiaiv dntXdoag ovx iv [luxQCJi) tco /qovco ini to Xo-
D yixcoTtQOv [itTtQQv9^[nGt TO noXiTtv[iu. ine[itXrjd^rj di xul TCJov

^uvuvGCov xai /tiQcoii^ixTCOv Tt/vcJov, xui lig inidooiv [ityuXrjV xal

TUVTug uvrjvtyxfv. rjv di xal tu nQog d^ebv evoe^r^g xa\ cpiXctTi- 20
(.tog, [ir^dtnoTt iv TuTg nQog dtov Tvnixuig TCJov &eicov vucLv nQOOt-

Xtvaeoi xfvog xul uxuQnog ocfd^e^g rco 9-ecT), uXX^ dvudrj[iuGi dco-
Qovfttvog (leyaXonQtnioi xai cfiXo/QioTCp ^aotXtt nQtnovaiv. rj[tei-

12 naGi.v P 13 cx[tot&ia xal u[ifXtla C 14 ttvfGmeazo C

Hgebat, quod dignum fuisset magnifica potestate: sed promiscue et sine

uUo examine exercitus ducendi aut urbis gubernandae munus proximo
cuif|ue committebat; quo factum est ut multi plebeii aut culpatae vitae
homines summos in re publica gererent honores. ad quam rem multum
conferebant Helena Augusta et Ba.silius cubiculariorum intimus, qui id
agebant ut venales essent magistratus.
Neque tamen prorsus omnis praeclari facinoris expers fuit Constan-
tinus: unum enim referam dignum profecto admiratione, et quod multa
eius peccata obscurare possit. scientias enim , arithmeticam musicam
astronomiam geometriam ct omnium principem philosophiam quae iam ,

lougo tempore ob incuriam et inscitiam imperatorum perierunt sua in- ,

dustria instauravit, conquisitis qui in quovis genere excellerent, ac con-

slitutis doctoribus , studiosisque receptis et conductis. quo factum est
ut exigui temporis decursu barbarie profligata urbs literis floruerit.
sedentarias etiam atque opificum artes curae habuit, magnumque iis
incrementum pius erga deum fuit ac liberalis, ut qui nunquam
attulit.
in proccssibus ad fana legibus ecclesiasticis factis sine fructu et munere
in conspectum dei venerit, sed dunaria quovis tempore obtulerit magni-
fica et Christi amantem imperatorem decentia. gratiam quoquc rettulit
 HISTORIARUM COJVIPENDIUM. 327

iparo dt xal tou? avviQy^^aanug avrco nQog t/jv zwv yvvaixaStX^

(fwv y.ud^uiQiGiv TaTade xuXg tviQyfoiaig , BuQduv f.tiv rov (Dioy.uv
liayiaxQOv Ti/iii^oag xul dojiiiaTtxov twv o/oXwv r^g uvuTohtjg,

NixTjcfOQOv di xai ^tovTu Tovg tovtov vlovg , tov ftiv tmv uvu-
5toXixiov aTQUTijyov , to»' Nixr^rpoQov , rov di xijg Kannudoxiag,-
Tbv udtovTU, nQOxtiQtau/iiivog, xai KwvaTuvTtvov H-iixeQOv twv vidiv
T?jg ^iXivxiiug , BaaiXiiov di tov TliTitvov T^uq/ov rijg fnyuXijg
tTUiQiiag, MuQiuvov di tov lAQyvQov xofirjXa Tov aTUjikov x«/ P 636
Tov KovQxixrjV 31uvovi]X Ttjg ^iyXug dQovyyuQiov. V^tvvov/tat
iOdi xal '^Piofxavov tov tov 2xt(fuvov viov, tov fiixtnttxu ai^uoio-
(fOQOv yiv6f.tivov, txt dt xui BuoiXttov tov ix ()'ovXi]g unoxt/d-tvTU
'^Poifturio T(Z ytQovTi' Mi/w^X di rov vtov XQiaxo^fOQOV xov /?u-
aiXiwg u.ntxiiQt xXi^qix(jv.

jiduftavTivotg d^ , (og (jitxo, dtafioTg TrjV ^uaiXtiav da^fuXt-

15 oufitvog xai nuauv vnoipiuv unoGeiadfitvog , xui do^ug iv Tto
uag:aXtT xad^taxdvui , ftixQov deiv ixtvdvvtvae Svai fttyioTuig int-
jSovXuTg ntQinioior. Qtoquvr^g Tt yuQ b nuQaxotfiWfitvog i(3ov-
Xrid-rj Tov nQta^vTfjv 'Piofiuvov ix TTJg ri^aov HQMTr^g tig xo nuXu- B
Tioj' uyuytTv, xai aXXovg ovx oXiyovg t/wv avvioTOQug ' xai Ttvtg
20 di fxiQOi, rfXOt yltiov o KXuiiiov, rQrjyoQiog o Maxtddov xai Qto-
^OGtog nQWxog xiov TOt; ^xtfpuvov Innoxoficov xai 'Iwavvtjg o

QuixxioQ , Tov 2xi(favov i^ovXtvauvTO ix MtxvXtjvi^g uyayetv xai

ifj (SuaiXtia iyxa&tdQvaut. dXX^ vno Ttvwv aLVWf.toxwv firjvv-
divrwv Twv ^ovXivfKxxwv fiiv Gio(puvi]g i'§WQiad^i] avv roTg uv-

2 TCilGdB Tatg evsQyeaiatg om C 4 vhls t! 18 TtQta^vTtQov C

iis a qnibtis in deturbandis imperio «xoris fratribus adiutus fnerat. nain

liardain Phocani magistri honore dignatus domesticum scholarum Orien-
tis constituit, Nlcephorum et Leonem eins fiiios , hnnc Cappadociae
illnm Orientalium ducem creavit, et Constantinum tertium eius iiliani
«Seleueiae praefeclt, Basilium Volucrem magnae sodalitati praeposuit;
r*Iarianum Argyrum comitem stabuli, Manuelum Curtieem vigiliae desi-
gnavit drungarium ; Romanum Stephani iilium castravit, eum qui postea
Augustifer factus est, itemque Basilium, Romano seni e serva natum;
et Michaelum Christiferi Caesarls filium clericum fecit.
Cum autem videretur impcrium adamantinis vinculis muniisse et
omnia suspecta amolitus in tuto consistere, pene in summum venit discri-
men , dnplicibus petilus insidiis. nam et Theophanes cubicularius de
Romano ex insula Prota in palatium reducendo consilia tractavit, multis
etiam aliis consciis. et alii quidam, nempe Leo Clado, Gregorius Ma-
cedo, Theodosius Stephani protostrator , et loannes rector, Stephanuui
Mitjlena revocare et imperium ei restituere moliti sunt. quae consilia
cum essent a quibusdam coniurationum popularibus detecla, Theophanes
 328 GEORGII CEDRENI

tov avviQyoTg, ol di rov ^ncfuvov uvnnoiov/nivot rvcfd^tvng y.ul

drj/.iiv&tvtig yMi rug ^ivag rfir^O^tvng t^MQiod-i]aav.

C Ov dttXmov Si itul ol Tovqxoi tto/SoXug iig rrjv '^Pto/.iauov

noiovf.iivot xal ruvxi]v di]ovvng, fii/Qtg ov BovXoaovdrjg o rov-

Tiov UQ/_i]yog rtjv riov XQioriaviov niartv uond^iod-ai vnoxQtd^t\g5

xurttTi.T^cpit rijv KoivoTavrivov ' xui ^unrtad-tig vno rov fiaaiXiwg

avudtxirat Ka)raruvrivov , rjj TtSv nuTQiy.iiov u^in ri/irj&tig xal
nXiiarcov /Qrj/turm' vnuQ'^ug xvQiog, tlx^ avdig oixudt vnoarQi-
tfjag. (.liT ov noXv di xai rvXug, uq/mv tuv xai avrog twv
TovQXMv, fioiiotv tig t//J' /SuaiXidu xai ftunrittrut, tmv TffWvlO
u^tMd-iig xul avrog tviQytai(7)v xul rif.tMv. uvtXufttro di /.itd-^

iuvrov xai riva f.iovayov %q6&iov rovvo/ta, do^av tvXufttiug

f/ovra, inioxonov TovQxiag nuQu rov GtoqvXuxrov /tiQorovr^-
D d-tvru, og ixiTot ytvo/ttvog noXXovg unb rijg ftuQftuQtxijg nXuvr^g
iig rbv /Qiartuvtaf.tbv inuvriyaytv, uXX^ b ftiv VvXag ivif.itivi rfj 15
niartt, firir^ uvrbg HfoSov non xaru '^Pcofiaiiov ntnoiipMg, ftrirt

Tovg uXiaxofiivovg XQiortavovg uri]fttXrjTovg iiov, uXX^ i'§Mvov-

(.iivog xui inifitXiiug u^tMv xul iXivd-tQMV. BovXooovdrjg di rug
nQog O^tbv avv3-t]xag rjd-frrjXiog noXXuxig ovv nuvrl TW td-vft xara
PiOftaiMv i'^r]Xuaf. rb d^ uvrb rovro xul xuru 0QixyyMv noiijaut 20
diavorjd iig xut uXovg uvtoxoXoniad-i] vnb ^lMtxvvov tou ftuotXtiog
UVTMV.

4 Tixvxa C BovloyovSris niargo P 9 >c«l avzbq om C

13 iniay.. — j^a^ororTj^S^ivroj om C 16 noze ora C 20 zb
avzb 81 C 21 'lcodvvov] larov C

cum siiis sociis est relegatns: qni vero Stepliani negotium susceperant,
verberati sunt, bona eorum publicata, et naribus praecisis in exsilium
acti.
Ceterum Turci non ante finem fecernnt in Romanas diciones gras-
sandi, quam Bulosudes eorum princej^s fidem se amplecti Christianam
simulans Cpolin venit, baptizatusque ibi a Constantino est exceptus, ab
eoque patricii dignitate et magnis donis ornatns ditatusque domum re-
diit. non multo post Gylas, ipse quoque Turcicus princeps, eodem se
eiusdem rei causa confert; baptizatusqne et eodem quo prior modo
tractatus monachum secujn abduxit Hierotheum , pletatis fama celebrem,
quem 'J'urciae episcopum Theophyiactus patriarcha designavit. isque
ut in Turciam venit, multos a barbarica fraude ad Christianam religio-
nem traduxit. ac Gylas quidem in fide permansit; et neque ipse in
Romanos impressiones fecit, ct captivos Christianos emens curavit, li-
bertatemque iis reddidit. Bulosudes autem pactis quae cum deo inierat
resclssis, saepe cum omnibus suis in Romanos expeditionem suscepit.
quod idem contra Francos tentans captus et ab eorum rege loanne in
palum suffixus est.
 HISTORIARUM C0MPEIND1U3I. 329

Kal 1] xov noTk y.aru ^P(i){.iuim' txn/.tcaavTog uQ/ovxog twv

'^Piog yu/iUTTi , ^'EXyu xovrojnu, xov uvdQog uvx7]g uno&uvovxog
nuQiytrexo tv Kwroxuvxtvovnokti. y.ul /junxiad-tTaa y.al nQoui-
Qf.aiv liXiy.Qivovg enhtiuutri] niaxtotg, uiio)g xtfir^d^eTau xijg nQO^
5 uiQtatiog tn oixov urtdQU(.it,

Ttjg di XM 'Po)fiuvcp vvfKfevdtiarjg xoQr^g xijg Ovywvog nat- P 637

$og unod^uvovavjg , wg tl'no(.iev, nuQd^ivov , Wfi(fevexut avxto o
/Suatlfvg y.ui nuxrjQ txtQUV yvvaTxa , ov xtva twv tnt(fuvtZr, uVk'
ly. yvduitor (fvtTauv xul xijv xtyvr^v y.uni]hi)v, ldvuaxuaia.v y.u).ov-

10 ftivr^v, &io(faviu d^ vn* iy.tivov (itfxovofiuoO^tTaur,

Tov uf.ir^Qu de xijg TuQaov iy.axQttxfiuv xuxa ^Pix)[.iuiiov notrj-

GUfierov, ev xfi xiofirj di xf] 'HQuy.).iog Xubv nenoftffoxog tig nQo-

vofiip', nQia/jvxtQog xtg QifitX orofiuCofievog xtjv uvuiftunxov ini-
xe/.(Zv \ttxovoyi(AV, wg tyvio xrjr xcov ^uQuxrp-Mv Hfodov, Ximov
15tv;v ItQOVQyiav xu\ (vg tl/e axoXijg e^eX&cov, Xa/Soiievog xe xaTg

/eoal xov ar^ftuvxiJQog xfjg exxXr^oiug, iv xovx(o xovg iniovxug B

ijfivvexo , y.u) noXXovg fitv ixQuvfidxtatv, unixxtive di xui ixu-
rovf , xovg di ).otnovg ixQtipaxo elg tpvy^r, anoxXttad^t^g di nuQU
xov entaxonov xijg leQOVQyiag, inel fiij tnetS-e avy/coQrjd tjvui,
ZOxoTg !AyuQip'oTg nQoatQQvr^ xui xbv /Qtaxtuviafibv tiiofioauxo , xul
avr ttvxoTg iittbv ov fiorov Kunnadoxiav xal xa iyyiQovxa xuvxtj
idi]0v difiaxa , ulXa dij xui fii/Qt xijg fitxQug Xeyoftivr^g Idaiug

4 ivSunwtiivv, C 9 tt.vaaza6d) C 18 ttno%vi6&els Ss itaQcc

ztov imaxonoitv C

Porro Elga Rossornm principis uxor, qxil classem in Romanos dn-

xerat, marito defuncto Cpolin -venit; et baptizata, cum magnnm verae
pietatis studium demonstrasset , dignis suo instituto honoribus alTecta
domum rediit.

quae Romano fuerat desponsata, mortua virgine,

Filia Hngonis,
uti diximws, imperator filio aliam uxorem collocat, nef|naquam illiistri
genere sed plebeio, ortam parentibus cauponibus, nomine Anastasiam.
eed ipse ei Theophanus nomen indidit.
Cum autem ameras Tarsi bello Romanos petens partem exercitus in
pagnm praedatum emisisset, presbyter quidani nomine Theme-
Hertuilis
lus tunc incruentum peragens sacrificium, cognito Saracenorum adventu,
omisso sacrificio, ita ut erat vestes sacras indutus, templi corripuit eo-
que hostes irruentes defendit, eorumqne multos vulneravit, complures
interfecit, reliquos in fugam vertit. exclusus deinde ab episcopo sacris,
cum admissionem non impetraret, ad Agarenos se contulit eiuravitque
Christianam religionem , cumque iis cxiens non Cappadociam modo et
vicinas regione« est populatus , sed et usque ad rainorem Asiam pcr-
 330 GEOllGU CEDREJNI
iq>&aGev. oaa St Stivu $ itnQaS^UTO , ovdt yqatptiv ri(xiv d^t-
(.UXOV.

""HSi^ St, cog flno/iifv, nQo/tiQia&ttg SofitaTixog T(Sv pyo-

Xmv Bu()Sag b Oto/Mg ovStv o ti xul Xoyov uS,iov unti^yaaaxo *
C ondxt i-itv yuQ vf^ htQovg txuTTtTo , OTQUTrjyog &uvfiuaxog uvi-S
(juivtxo , onr^vUa Se ?/ ti-ovaiu xwv axQuxtvi-iuxwv unuvxMv xijg

tuvxov yvc6/j.i]g tirJQxi]xo, dXlyu tj ovStv lovr^at T7]v 'Pio/ialcov

uQ/r]v. voar]aag yuQ xi]v nltovt^tuv t^laxr] xwv tuvxov loyia/iwv.

hd-fv y,ui noxt xoTg xov Xu^Suv unQoaSoxi]Xiog ntQintacuv, ncxvxo^v,
wg (fuat, y.uxuXeXom6x(jov avxov, fttxQov Stiv al/fiulwxog^ lytydvti, 10

ii /17] avvaaniauvxtg o\ 0-tQdnovxtg xi^g ul/jiuXcoaiug uvtov iXv-

XQcmuvxo. fXQO)d-r] St xuxu xb /.itxconov ytvvuico xul ^a&ti xcio

TQuvf.iuTi, jMgxul fii/Qi TtXtvTijg uSquv Tr]v ovXijV ntQtfffQttv.

NikijCpoQog St xui yiicov oi tovtov vltTg, tcp^vntQS-tv ovTig

navTog uia/Qov Xr]f.t/.iUTog xa\ Tovg vnrjxdovg tog yvr^aiovg vlovg 15

D ntQtinovTtg, fityula ti]v tcov '^Pcofiuicov uq/tjv xJorpiXr^attv. xul xu
fiiv xov Ntxr](poQOV nQoxfQi]fiaxa, "vu fii] xb xr^g laxoQiug avvt/ig
S iuy.dnxr]xut , iv xoTg ntQt ixtivov Xtlt^fxai' b Si uiicovldnola-
aar]Q iniar]fiov uvSqu xut xov Xu^Suv avyytvT], avv unttQco n7J]-
dti xuxu '^Pcofiuicjov i'§fXddvxu xQfijJcxfitvog xul xaxaa/cov iv Kcov- 20
axarxivovndXtt uniaxtiXe, xov ciXXov nXi]d^ovg To ftiv iv ti] xov
TioXifiov nQoa^oXfj XTtivag to Si l^wyQi]aug. ov u/d^ivTU nQog
xijv ^aaiXiSa o fiaatXtvg KwvaruvxTvog S-Qiufi^ov notr^aag xai

5 0T6 C izdaotTo C dverdaotTO C 16 (leydXeas C

19 %afi^uv C 22 KKTCcxTsivag C

rexit. et ne scribere quidem fas est quae eius fuerint ac quam dira
facinora.
At Bardas Phocas domesticus scholarum creatus, uti indicatnm su-
pra memoratu dignum egit. etenim aliorum auspiciis rem ge-
est, nihil
rens is dux videbatur qui laudem et admirationem mereretur: omni sibi
imperio commisso nihil aut parum Romanae proderat rei, quod avaritiae
laborans vitio sanis consiiiis excutiebatur. unde et quodam tempore in
Chabdani exercitiim de improviso incidens, ab omnibus suis, ut fertur,
dftsertus hostium potestatem vivus venisset, nisi eum cuneo acto
in
ininistri eripuissent. vulnus quidem in fronte accepit magnum atque
profundum, cuius crassam cicatricem usque ad mortem circumtulit.
Nicephorus autem et Leo , filii eius , omni inhonesta captura snpe-
riores ac subditos instar liberorum ex se natorum tractantes, plurimum
rei publicae Romanae contulerunt utilitatis. ac Nicephori quidem egre-
gia facta, ne in praesentia narrationis continuam seriem interrumpamus,
quo loco de ipso dicere iubebit ordo , exponemns. Leo autem Apola-
saerum, ilhistrem virum et Chabdani cognatum, ingenti cum multitudine
Romanis bellum facientem fudit, captum(|ue Cpolin misit, militibus eius
partim in praclio intcrfectis partim captis. eum imperator iu triumpho
 HISTORIAllUM COBIPEINDIUM. 331

xttTtt Tot; xquyi\Lov naxi^aaq xi^(.uXq Tf y>ai dcaQtaig tfiXofQOvij-

aajo.
KwraruvTivov Si rbv Xot/ibv vlbv tov 0a)xu t/iayQlav )m^(vv P 638
6 Xa^dav y.ui tlg xb XuXtTi uyuycov, xul nollu onovSuaug iig
5Tv)i' [.ivauQuv uvTov &Q7'fay.£iuv rovTov i-uruyuytTv, log ovx intiot,
(fUQf.iuy.oig aviuv ditffO^tiQt. Trj uy.ofi dt ruvrt] ntQiuXy^jg ytvo-

ftivog BuQdug nuvrug owj xurtT/tv ul/(.iuXc6rovg ovyytvtXg rov

Xu^duv '^lqti y.uTty.oxjJt. aui nuQU rovro b rb u)y,Xuyiov ntiiXfS^tig

noii\oua&ui JluvXog fiuyiorQog b Movofiu/og unQuyrog intaxQt-

iQipiv. ua/iio) df niQiwdvviu Xi]ff&tig b Xu§duv Siu rovg uvrov
GvyytvtTg ty.aTQurtvti y.uxa '^Pio/.w.uov, uywv /mr' avrov y.ui rbv
nuQU ^uaiXtwg ntfiqOtrru w? uvrbv nQto^tvrVjV ntQi ilQi^rr/g,

Nixtjruv nuTQr/.iov rbv XuXxovrtrjv, xui noXXovg uyaOovg urSQug

toiv uvSQtioruriov xui ytvvuiwv '^Po)fiuiiov tL^fjoyQr^ot. rov St Ni- B
ISxi^ru XudQU rip Ocoxa firjvijovrog nurra ra ^ovXtvofitvu rcT) Xu^-
Suv xttl rug bSovg od-tv fitXlti notr,aaa&ui r^v vnoorQorfi]v, Xo-
yovg b Ocoxug tyy.udlQti nuQu riva ronov tlaodov t/nvru oTtvi]v
xui XQrjfivcoSi], iv (h ytrofitvog b Xu^Suv, inii xuru fitar^v tytrtro

rijv GTtvQ/coQluv, xvxXovTut ncxQu rcov Xo/cav. tE,uvaaTuvTtg yuQ

20T?y^ ivtSQug 01 tni rovTco rtruyfiivot nirQug rt vntQfityid-tig xar^
uvrluv ixvXiov xui ^iXrj tlg avrovg tntfinov nuvToSunu. xui o

fiiv XuXxovrfyig nQOtvrQtniocjifUvog xui ScoQoig vnonoirjoufitvog

rtvug rwv ^uquxt^vcov rijg (f.'Vyrjg vnrjQixug, tXad^tv unoSQug fitru C

4 xt»n^8uv C xaUns C 19 yuQ] 8t ?

dnxit, collnmque eius calcavit, ac honoribus et muncribus Leonem de-

meritus est.
Constantinum, tertium Phocae iilium, Chabdanus cepit et Chalepum
abduxit, cuni(|ue multis tentatis rationibus non posset eum a vera reli-
gione abducere, veneno sustulit. hoc auditum Bardae tantum attulit
dolorem, ut quotquot captivos Chabdani cognatos habebat, eos omnes
gladlo concideret. qua re factum est ut Paulus magister, cognomento
mononiachus, missus ab imperatore ad pacem componendam re iufccta
redierit. porro Chabdanus indomito ob necem cognatorum dolore cor-
reptus in Romauos diixit, secum ducens et Nicetam patricium Chalcu-
tzam multosquc alios praestantissimos ac fortissimos Romanos, quos
ceperat. ibi Niceta occulte Phocae omnia barbari consilia indicat , et
quibus itineribus domum is repetiturus esset. Phocas ergo loco quo-
dam accessum habcnte artum atque praeruptum insidias ponit. quo
cum pervenissct Chabdanus , circumventus est ab iis qui in insidiis la-
tuerant: hi namque se proripientcs in hostem ingentia saxa devolverunt
ct oinnis generis tela coniecerunt. Chalcutzes cum ad id iam ante pa-
ra^sut quosdam Saracenos , et ad expediendam sibi fugam muacribug
 332 GEORGII CEDllEiM

ndvTiov uvTOv Tiov oly.eiojv, riov IAyuqi]viuv de ntnTWxe nXrjdoq

ufivd-tjTov. di Xu^duv ovg H/t dta/niovg unoacf u^ug , avv
oXlyoig uy.Xtoig •/.u\ UTUxTO)g tov xivdvvov Ya/vat diuffvytiv,
^ETti di do)dty.uT(p rijg KiovaTuvTivov ^uaiXtiug , xov de
xoa/iov ^^v'id', /iirjvl 0t^()ovu()i(o x(^, ivdixTtcovog iS', xuTt).vai6
Tov (jiov Qtofpv)MXTog nuTQiuQ/tjg , uQ/itQUTtvaug in^ tTi] xy
ijfitQug xt, t'§xui6txu fxiv tTiov wv ort (xxuvoviaTiog Tovg rijg ix-
y.XTjaiag nuQfilrjfptv oYuy.ag, vno nutduycoyovg (jptv fiot) b uQ/tt~
Qcvg fit/QiTivog $iaTiltaug. xul tid^t yt dtu nuvTog tovto r^V
idoxti yuQ tivui ai(.ivdg xul (.itTQiog, rijg ivTtXtaTtQug di i]kixiag 10
UQ^iufitvog rjd?] xui xud-^ iuvrov ^iovv iu&t^g ovdiv t(ov uia/iariov
D xui nuvTflwg unr^yoQfVftivcov nQdrretv ivikintv, (Lviovg nQOTtOeig
Tovg rijg ixxXrjaiug ^udftovg xul rikg nQo^oXug r(Jov uQ/itQicov,
xui uXlu nQu,TT(ov oaa roTg uXr^&ivoTg UQ/tfQtvatv untoty.oru irv-
y/uvfv, Innofiuvcov xui xvvijytaioig ivua/oXovfifvog xui Xotnug 15
unQtntTg diunQurrofttvog nQ(ji.'^tig, ug xaru fttQog dtf^iirut avv
rio unQtntT xut ud-ifiirov. fitug di dixaiov iniftvrjad^f^rui tig tv-
d(i'itv rijg unutdtvrov yvcofirjg uvrov. tQCog uvrov xarfT/tv (ia/e-
rog vijg rcov "nntov xrrjaiiog , xut Xeyerui vniQ dta/tliovg noQiaa-
ad^ui, (ov rijg xofiidi]g diii navrog i(pQ6vrtL,ev, ov /oqtov «riorg 20
nuQUTid-elg xai y.Qtdtxg , xcovcov di xuQnovg xul dixaia xul niaru-
P 639 >f<a, eri 8i cpoivixiov xui arucpiScov xul ia/ddcov t« XinuQcoreQa,

4 dcodsKUTfa] §' C 5 dtiddi J'C 6 flxoGi xal tqIoc C

9 SitTiXhos C 12 iniUnBv C 16 avv] «90 s C 22 Sh] ra C
corrupisset, cum omnibus suis fuga elapsus est. Agarenorum inefFabilis
multitudo ibi periit; et Chabdanus interfectis quos in vinculis habebat,
cum paucis turpiter ei promiscua fuga periculo se eripuit.
Annum imperante Cont^tantino 12, anno mundi 6464, die Februarii
27, indictione 14, Theophylactus patriarcha diem suum obiit, cum ei
pontificatui praefuisset annos 23 dies 25. cnm eum iniret, id quod con-
tra ieges ecclesiasticits fiebat, annos erat natus 16, et patriarcha sub
paedagogis (pro indignam rem) aliquamdiu egit. quanquam utinam id
perpetuum fuisset. nam eatenus visus est raodeste ac cum gravitate
aliqua vitam agere. adultior, cum iam suo arbitrio vivere permitteretur,
nihil eorum quae turpissima et omnino legibus prohibita sunt facere
omisit, gradus ecciesiasticos et episcoporum eiectiones venundans , alia-
que agens aliena veri patriarchae officio, insano equorum studio et ve-
nationum perditus, multaque alia indecenter committens; quae singula-
tim enarrare et Inconveniens et nefas est. unum par est commemorari,
argumentnui ipsius male instituti animi. eiinorum parandorum^ amore
infraeni tenebatur, ferturque habuisse ultra duo equorum milia. iis

alendis perpetuo erat intentus. necjHe vero iis foenum et^ hordeum pro-
ponebat edendnm, sed metaruni fructus, thasia et pistacia ac palmnlas,
uvas passas, carlcas, caque omnia lectissima, vino fragrantissimo tem-
 HISTOHIAIIUM COMPEKDIUM. 333

ivioSiaTuTM ciirfp (.nyvvg, y.ut y.Qoxov yai xivvdjittofiov y.ai (iuXau-

ftov y.ul txiQu uQWftuTU roTg Qi^OtTot avfiffvQWv, ty.uoTOi tiZv 'In-

niav nuQtTidti ^Qwaiv» quai d^ oTi XeiTovQyoivTi noxf uvtio

xuTu rr/V fiiYuXr^v rov d-fiov dtinrov nfftnrrjv rjfitQuv, xul rug
5 fvxug ^Si] Tbjv [AvaTT^^Mv uvuyn-iuaxovTi , o ti;v fnifttXtiuv tmv
'innwv iniTtTQafifttvog diuxovog fmoTug fvayytXiov tovtoi y.exofti-

xfv, uQu TtTOxvTu fi'?] 7] fniai]ftOTUTt] q:OQ^ug, nQoadtig xal

tog

rb ovofiu. o d^ vno nfQi/UQfiug ro rijg d^fiug XfiTOVQyiug vno-

Xoinov wg trv/fv fxn).i]Qwaug dQOftuTog ufpixvfiTUi nQog to Koafti-
10 diov, xat rbv TfydtvTu nwlov twQuxwg xu\ tov akoyov d-tuftarog B
fftq)OQi]S^f)g vntaTQfxpfv tig ri]v fityuXrjv fxxXi]aiav, rtjv rwv uyiwv
nu&wv rov awrrjQog i]fiwv xui dtov fXTfXtawv vfirwdiur. tQyov
fxtivov xu\ ro vvv xqutovv fO-og, tv ruTg XufinQuTg xui Si]fiOTtXt-
aiv ioQTuTg v^Qi^tadut rov &ibv xui rug rwv uyiwv ftvi]fiug diik

IS XvyiaftuTWv unQtnwv y.u\ ytXwrwv xu\ nuQuifOQwv XQUvywv re-

Xovftirwv To»)' dtiwv vfivwv, ovg tdfi ftfru xuTuvvifOig xui avv-
TQififtov xuQdiug vntQ rijg tuvTidv ^ftSg awrrjQiug nQoaqtQftv tw
d-f(p. nXijd-og yitQ avaxrjaufitvog intQQr^rwv uvdQtov xai t^^uQ/ov

uvroTg tniaTraug Evd-vfttov riva Kuavr^v Xtyofifvov, ov uvrbg do-

SOftfartxov rijg txxXrjaiag nQOv(iuXfTO, xut rug ^uruvixixg oQ/rjaetg C
xu\ T«ff uarjftovg XQUvyitg xai t« ix tqioSwv y.ai /ufiutxvnfiwv
7]Quviafiiva (taftuTU rtXfTa&ut ididuiiv. ovTwg di fiiOTtviov xutu-
GTQi(fit rbv ^iov iv t(o uTuxrwg innu^tod^ui , tv rtrt rii/tt rwv
4 Ssinvov om C 14 tft* dXiyvanccTcov C, margo ©'pjjjyc.udro)»
20 xai om C 22 iJQttvtGfi,£va om C
perata, admixtis etiam croco cinnamomo baisamo allisque aromatibus.
inemoriae traditum est ei aiiquando sacriiicanti magnae coenae doiiiini-
cae quinta feria, et iam preces mysteriorum recitanti, supervenisse eum
cui equorum cura ab ipso demandata fuerat, laetumque attulisse nun-
tium, qufld nobiiissima equarum peperisset, addito etiam equae nomine.
patriarcham prae niniio gaudio, re sacra utcunque absoluta, ad Cosmi-
dium accurrisse, visoque puilo recens edito et satiatum spectaculo bruti
in magnum templum rediisse, ut de servatoris nostri pro nobis tolerato
supplicio hymnorum recitationem ad finem perduceret. quin et hunc
morem introduxit, qui hodieque obtinet, quod in splendidis atque solen-
nihus festivitatibus deo et sanctorum recordationi tit contumclia per
foedas cantilenas ac risus et insanos clamores, quibus adhibitis sancti
hymni cantantur, quos a nobis oportebat corda compunctis atque con-
tritis pro nostra salute deo oflerri. at ille coetu flagitiosorum hominum
coacto, iisque praefecto Euthymio quodam, quem cognomine Casnen
appellabant, et ab ipso est domesticus templi constitutus, diabolicas
istas saltationes, obscuras vociferationes, cantilenasque e triviig et lupa-
naribus petitas tunc adhiberi instituit. hac vitae usus ratione interiit
ex inepta equitatione ad murum quendam maritimum afllictus, ex quo
 334 GEORGfl CEDRENI

TtuQadalaaaiMv &Qava&e'ig xal aTfta avayaywv Siu rov arofiaTog,

inl dvo J' tTrj voGrjXivo^uvog xal vdtQ(p mQineodiv htXtvT7]ae,
Kal /jiQOTOvtLTat xaTo, ttjv tqittjV tov IAtiqMuov fitjvog,

Tijg avrijg IvSixTKovog , avC avTOV nuTQiaQ/r^g Uolvevy.Tog f.iovu~

yog , T% K(.ovoTavrivovn6Xewg xul d-Q{pf.ia rvy/uv(ov xul nai- 5
diVfia, vno twv yovecov ftev tvvov/jod-tig , tnl noXvv de /qovov
D rfj fxovadtxfj nohrtia evdtanQe-ipag ' ov o ^aaiXevg dta rb rov
TJdovg oefivbv xul rb rijg ao(fiag vneQ^uXlov y.ul r^v uy.Tr^fiOGvvJ]v

/eiQOTOVti nuTQKXQ/r^v, ov rov '^HQuy.Xtiag , log td^og , ulXu rov

KuiouQeiug BuoiXeiov rtjv /eiQod^toiuv ntnXrjQcoy.OTOg. Ntxij^po- 10

Qog yuQ 6 rtjg '^HQuy.Xeiug nQoeSQOg r(p ^uoiXeT y.(/.T(x t/ nQoaxe-

y.QOvy.(hg ov ovve/(OQ^d-r] rrjv /eiQod-eoiuv noii]GUGd-ui. odev y.ul

ipoyog ov/ o tv/mv nQoaerQi^t] ov r(p nQorQerpuvri ftovov xui r(T

/eiQod-eTi]GuvTt , uXXu xui uvT(o r(o /eiQOTOvt]d-evTt (x)g yaruSeiu-
fiev(o rt]v uxuvoviGTOv ruvTt]v /tiQod-taiuv. /eiQOTOvr^O-e)g S^ ofKog 15

xul nuQQrjOtaadfievog rrjv uXr]deittv noXXi]v xuraSQOftrv enoieiTO

P 640 ri]g nXtovt^iag r(jov avyytvtov rov nQtojSvTov '^Pcoftavov, xuv r(p

fttyuX(p ou^^aroo rbv ^uotXta efg rr]v fieyuXt]v exxXt^oiuv tXd-ovra

tvtiyt nQbg ri]v rojv nQU/d-ivrcov exSixr^atv. oneQ ov/ t^Setag ovrog
fdt^uro. aXXu xui BuaiXetog b fttru raiJra naQay.oificofievog , o 20
«710 SovXi]g rt/d-ttg r(o nQto^vTt] '^P(x>fiav(p , 'EXfvt]v rrjv uvrov
d.deX(fi]V y.ul Stanotvav vnonotr]aufitvog , OVTO) nuQtoxtvuae xul
Sttd^i]xa rbv KoovaravTivov, fit] fitruyivaiaxeiv fiovov enl rij rov

4 IvSfnrimvoq om C 5 noXitoq om C 8 rr^v rov ijd^ovg

UTtloTJiTcc nal axr. C 11 yccQ om C 14 jjfi^orovr/aavri C
15 TuvTTjv om C 22 xccl Sti&r]KS om C
casQ cum sanguinem vomuisset ac biennium morbo conflictatus esset,
aqua intercute exstinctus est.
Eadem indictione, tertia Aprilis die, in eius locum sufficitur Po-
lyeuctus monachus, Cpoli natus atque educatus, castratus a parentibus,
longoque tempore monastica vita cum laude functus, imperatore eum ob
gravitatem morum et insignem sapientiam atque paupertatis causa eo
provehente. huic non Heracleae, ut mos ferebat, sed Basilius Caesareae
episcopus manus imposuit, quod Nicephorus (hoc enim nomen Heracleae
praesuli erat) quia in quadam re animum imperatoris offendisset , non
sinebatur manus imponere. quae res vituperationem haud vulgarem
paravit , non imperatori modo et Basilio , sed et ipsi Polyeucto , quod
contra sacros canones se ordinari passus esset. hic tamen ita designa-
tus, veritatem iibere professus, multis invectus est in avaritiam cogna-
torum Romani senis. et in magno sabbato imperatorem in magnum
templum venientem ad iudicium eorum quae fuerant acta exercendum
hortatus est. non gratum hoc imperatori fuit. sed et Basilius, qui de-
iude intimus cubicularius factus est, senis Romani ex serva filius, per
surorem suam Helenam Augustam ita Constantini animum affecit, ut non
 HlSTOlllARUM COBIPEKDIUM. 335

nuTQiuQyov nQo^olfj uXXu y.(u ^t]TiTv drpoQfirjv mog uv avTov

xuTuydyoi Toi; d^Qorov , nolXu y.ul QtodwQOV tov Kvt,ixov xut'
avTOv dtiQtd^tl^ovTog tovtov,

'I2an£Q 6i Tov /qovov (fiXoTtfti]au^itvov xutu tuvtov 6f.to-

Syviofiovug inidtiiua&ut nuTQiuQyug, xui ttjV tcuv tantQicov ^Pio- B

fiuiojv ixxXr/Giuv l&vvtiv tluytv 'Iiouvvi]g 6 Tov IdX^tQt/ov viog,
nQog nuaav datlytiav xai xuxiuv vnuQ/cov iniQQtn^g' ov '^tw? o
Twj' 0Quyy(av ^uaiXtvg dntXuoag tTtQov dvTtiariyuyt Tji ixxXi]oi(*

noifitvu,

10 'O Si JIoXvtvxTog tco nQoma t^j leQUTtiug avTov y,Qov(o

ToTg IfQoTg ivhu^t dtnTv/oig Evd^vfitiov tov naTQiuQyov To ovo{.ia,

Tov Tov ^uaiXtu uitovTU dt^u/iitvov tig xoivcoviuv, bnrjvixa Trjv

TtTUQTr/V r/ydytTO yvvuTxu. nQog toiJto Tivtg twv uQ/jtQtcov nQO^

oXiyov uvTtaTt]Ouv tco IIoXvtvxTcp /iirj xoivcjovtTv, dXXu xut^ oliyov
15 Tw Tot; xQUTOvvTog uxoXovd^fjouvTtg d^tXijfiUTi ytXctiTU nuQta/ov C
Tor^ dtuxQtvof.iirotg.
"H/&tj di xuTU Tov avTov xuiqov xa\ r] Tif.ita /tiQ tov nQ0~

$QOfiov tig Ttjv ^uatXidu i'§ IdvTto/tiug , dnoxXuntiau nuQu Tivog

Stuxovov ^lio^ TOvvoftW rjv xuTuXu^ovauv Trjv XuXxrjdova o /?«-

20 aiXivg t^v jSuotXixrjV ixntfiipug TQtTjQrj , xui Trjg avyxXrjTov ooov

iniar]fiov t^tXd^ovTOg xul tov nuTQi(XQ/ov TLoXvivxTOV avv nuvTt

Tco xXijQCi) fitTU xr^Qcov xu\ Xufinudcov xat d^vfitafiuTcav, tig rct

fiaoiXtia ^yaytv,

5 nuTQidQxrjv C 7 coTog C 14 j*£r'? 18 ^oraiXiSa']

fisyaXonoUv cod. Fontisebrald. Mlch. Glycae p. ed. Par. 303.

modo eum ad patnarchatiini Polyenctnm promovisse poeniteret, sed et

de eo per occasionem deiiciendo cogitaret. et ad eam rem sutfundebat,
quod aiunt, frigidam Theodorus Cyzici episcopus.
Ceterum quasi si tempns in eo laboraret ut summi pontifices eius-
dem sententiae crearentur, Romanae ecclesiae eodem tempore praefectus
loannes Alberici filius, homo ad omnem lasciviam ac malitiam pro-
fuit
pensus ; quem Otto Francorum imperator expulit , aliumque ecclesiae
pastorem constituit.
Polyeuctus primo sui patriarchatus anno Eutychii patriarchae no-
men in sacras tabulas rettulit, eius qui imperatorem Leonem ad sacro-
rum communicationem admiserat, cum is quartam uxorem duxisset. eam
ob rem quidam summorum pontificum aliquamdiu noluerunt res sacras
cum Polyeucto communes habere: mox imperatoris voluntati obsequen-
tes ridendos se disceptantibus controvcrsiam exhibuerunt.
Sub idem tempus veneranda praecursoris manus Antiochea Cpolin
allata est, surrepta ab lobo quodam diacono. ea cum appulisset Chal-
cedonem, imperator suam emisit triremem: et illustriores senatores pro-
cedentes obviam cum patriarcha et nniverso clero cum cereis facibus et
suffitibus eam in palatium deduxerunt.
 336 GEORGII CEDRENI

'^O Se Ttov ayoXwv Bundug y.uTu twv tfocov ^Ayu-

dof.ttaTiy.og

Qrjvfvv iy.OTQUTtvaug t« tv noah unuvTU y.UTfOTQtxpUTO t/.iov xui ,

(pQovQtu txuvu , fxno}.iOQ'/crjaug y.ul Trjv ntQi^oiiTov ^I4da7ruv. 6

de ^uatltvg ^ovXofievog xovg iv t^ KQV^^i ^(^QO^Xfjvovg avvt-
y.ui

D /wg iy.aTQUTtvovTug xut t« nuQuhiu Ttjg '^Pcofiuiy.ijg yijg d}]ovvrug5

xul xuTUTQtyovTug ixqo^ijoui xul vijg uaytTOv uvuxoiput 0Q(.ii]g,

GTQUTOv OTi nXetOTOv Gv)J.t§ug xul aroXov ivTQtntaug ovx uytvvT]

ixntunti xuxu T'^^ vi]aov , GTQUxr^yov intarrjoug roTg nuat Kcov-
GTUVTivov nuTQixtov Tov Voyyvl-r^v, drilvdQiuv ur&QConov xul axtu-
rQUffi] xul uneiQon6kff.tov xui iva rojv iv rcS nuXurico d-ului.irfn6- 10

Xcav' og tlg r^v vijaov nfQuicodttg xui f.trjdiv u^iov dianQu^ufievog

OTQurrjyov , fir^rt OTQuronidtiuv nrj^ufttvog uacfu/.i] , firjTi axo-
P 641 novg intorijoug xai xuronriJQug xal Jt* uvtcHjv rug (iuQ^iuQtxug
fpv)M'S,afifvog icpoSovg, xivdvvco fifyioTCO nfQtninrtt, ol yuQ vr^-

GicjJTUt rr]v unttQiuv xui rr]v ufifXftuv xuTuvtvor]x6Tfg rov gtqutt]- 15

yov , xttiQOV ini^rjrrjGuvTfg intrrjdttov i'S,ui(pvrjg inirid^fVTUi rcTt

GTQUTtvfiuri, xal TQtnovrcu ftiv tovto Qudicog, wg no).9.ovg rcov

'Pcofiuicov uiyfiuXcaaia xul otdijQco diuftfQto&iivut, xarta/ov di

y.ul TO oTQur^nfSov avro, rcJov^^Pcofiuicov uloyJaTcog unocpvyovTCov.

fity.Qov S^ uv tcxXco xui b royyvKtog , ti fti] ovvuaniauvTeg o\ d-t-tO

QunovTtg t^fQQvouvro uvTov ri]g utyfiuXcooiug xui tig ri]v vuvuq-

yiSu ift/Si/ScxouvTfg SifoaiauvTo.

B '^Piofiuvog Si 6 rov ^uoiXlcag Kcjovoruvrivov vlbg rfXfcortQag

3 aSavccv C 9 yoyyvhov C 10 sva ora C 14 uafpa-

Xicdnsvos C 19 avTol C
Interiin Bardas scholarum domestlcus expeditione in orientales Aga-
renos facta obvia quaeque vastavit, permulta castella cepvt, ipsamque
adeo nobilem urbem Adapam expugnavit. imperator autem Cretenses
Saracenos, qui crebro maritimas Romanorum diciones iucursionibus ve-
xabant, cupiens deterrere eorumque immodicos impetus reprimere, niaxi-
mum contrahit exercitum classemque nequaquam contemnendam, eamque
in Cretam emittit, praefecto toti rei Constantino patricio Gongyia, effe-
minato homine et in umbra educato bellique ignaro, uno de paiatinis
cubiculariis. is iii Cretam traiecta ciasse nihil duce (iignum egit nam :

neque castra muniit, neque speculatores aut exploratores collocavit, a

quibus de barbarorum adventu moneretur, quae euin incuria in summum
adduxit periculum. nam insulares socordia et iinperitia Romani ducis
deprehensa, opportuno capto tempore Roinanos subito adorti, nullo ne-
gotio fuderunt; multique horum alii capti alii ferro interempti, et reli-
quis fugientibus castra quoque summo cum nostrorum dedecore capta
sunt. ipse etiain Gongylius in hostium potestatem venisset, nisi a cuneo
famulorum ereptus et in navim praetoriam fuisset impositus.
lam Romanus imperatoris iilius adultior ferre nou poterat a patre
 fflSTORIARUM COJJIPENDIUM. 337

^jStj uxpuf^erog jpuyiag , xai (.irj (ftQCov oqav T« TTQuyfiaTa vno rov
nuxQog uvxov Stoiy.ovfiiva, qaQfiuxM rovxov ixnodcov tioiijgug&ui
i^ovXevGUTO, eld/jGtt xai rrjg uvtov yufieri]g rrjg y.unrpJSog,

fiDJkovrog yuQ rov KcovGravrivov y.ad-UQri]Qtov noficx Xu^tTv, la-

5&6vT£g ovToi SriXrjTrjQiov rovrci) iy.tQaGuv, xul Niy.rjTav rov inl
rijg TQanel^i^g naQtmiGav lyytai rovro rco fiuGiXtu fiD.Xcov di

ixtivog uvTO Xu/5tTv y.tifitvov tfinQOGd^ev rcuv atnrcdv th.6vcx)v, itrt

tvxij rivi tVrt xui ty.ovGuog dhG&i]Gug ro nltov tit/te. ro di Xoinov

no&ivvno rov KcovGTUvrivov uQyov icfdvrj xal anQUXTOv, Siu rrjv

10 okiyoTT^TU rrjv otxtiuv dno^aXbv ivtQyetav. nlrjv xai ovTcag o Kcov-

GTuvrTvog fioXtg ntQtyevio&ui iG/vGtv, iniGy.rjipuvrog drj rov di]- C

lr]TriQiov iv rf] nXevQu avrov xal y.axtog Stu&efiivov uvt6v.

tt Si XQovca rrjg avrov ^uotXeiug, xuru rov 2enTtft^Qiov

fiijva rr^g y ivdtxTtwvog , iv trtt xoGfxtxcp j^vir], e^^ttGi KcovGrav-
ISrTvog o ^uGiXtvg iv rcp rov ^OXvfinov oQti, rco fiiv SoxtTv ruTg

rcJtiv ixeTGt nureQCOv ev/uTg &0}QttxtGd^7Jvut xui fier^ . uvtcjov xutu

^uQttxrjVwv iv ^vQia ixGTQUTtvGat , uXrjd^eT di Xoyco ivco&ijvat

QeodwQCp rcp rrjg KvL,iy.ov nQotSQtvovTi, ixtTGt rore rag SiarQi-

^ag noiovfiivcp , xal fier^ uvtov ntQi rijg xad^aiQiGtcog rov IIoXv-
2,0evxTov fiovXtvGUG&ui. ixtToe yovv yev6fitvog, tVre Gcofiurixfj

nXi]ftfitXtiu tlre ncxliv vnb rov naidbg cpuQfta/d-iig , oSvvcofitvog

avi/coQrjGt, y.XivontT')]g re xutu to riXog rov ^OxxcoiSQiov ri]v fiu- D

atXiSu xaTtXa^e, xai rf] d-' tow NotfiftQiov firjvbg TiXtvTu, cinQu-
xra ru fitjSovXevfiivu XtncLv, t,i]aag unavra rbv rijg ^coijg uvrov

19 TtavQuxQxov C 24 v.aTa7.tnav C

res gubernari, ideoque eum veneno tollere statuit, conscia etiam uxore
sua, cauponis filia. eapropter cum vellet Constantinus medicamentum
purgans bibere, letale venenum ei parant; persuadentque Nicetae men-
sae administro ut id infundat. imperator cum iam id esset hausturus,
positum ante sacras imagines , sive fortuito sive dedita opera lapsus,
poculi eius maiorem partem effudit. reliquum epotum ob paucitatem
visum est carere enicacitate, et nihilominus tamen Constautinus gravi
morbo lateribus tentatis a veneno aegre evasit.
Anno imperii Constantini 15, mense Septembri, indictione 3, anno
mundi 6-i68, profectus est imperator ad Olympum montem , in speciem,
ut patrum qui ibi vivebant comprecationibus armatus in Syriam contra
Saracenos proficisceretnr , re autem ipsa, ut cum Theodoro Cyzici epi-
scopo, qui tum ibi degebat, de Poiyeucto deiiciendo consilia iniret.
inde sive corporis vitio sive rursum a filio petitus veneno, doloribus
correptus discessit, et sub finem Octobris in lectica Cpolin reportatus
est, ac consiliis suis exitum nulhim consecutis mortuus, nona die No-
vembris. vixit annos quinquaginta quattuor et menses duo. imperavit,
Georg. Cedrenus tom. II. 22
 338 GEORGIl CEDRENI

/Qovov iti] rd' y.al firjvug ^', GVf.il3aoi7.svaag f.dv t(o naxQi y.a\

l41tS,avdQM rm Seuo xal tjj avxov fit]TQl iti] ly , avd-tg di tm Tco-

fxav(o TVQavvrjaavTi Iti] xg, xal fUTu t^v ixeivov t% ^aailtiug
iXTiTcoaiv fiovoxQatrjaag itrj is . d-dntetai Si d-avcov avv tM olxsico

natQi, fiiXQt ttXevtaiag dvanvoijg eyxotcov rw UoXvtvxtco xut 5

T7jv avtov xad-aiQtaiv (favtat,ofA.evog. nQO 8e tivcov i]fitQCov Trjg

avTOv TtXsvTijg , sniTiva /qovov av/vov, taniQag xataXafi^avov-

arjg XiS^oi avcod^sv exnifino/xsvoi xul ivtbg tiov uvtov diaiti]fi(xta}v
P 642 avv noXlco Qoii^co nintovttg t6,aiaiovg untttXovv xxvnovg. (ioS,ag

J* uno Tcov Ttjg BlayvavQag vnsQCjocav Tovtovg (ptQtad^ai cpvXaxag 10

ini noXXuTg vv^lv ucpcjOQiosv, sinov tivu Xd^i] tcov tovto toXficov-
Tcov. dXX^ tXude fiuxrjV novcJov' r^v yuQ to yivofisvov ovx i'§ dv-
dQcuncov dXX^ e'§ vneQxeQug TsXoviisvcv dvvdfxscag.

MsxuoTuvTog di Tov KcjovatuvTivov xcu nQog tijv sxeTS^sv

dia^dvTog xuTdoTUGiv, ^Fcofiuvog o xovxov vibg eyxQUxrjg yivexui 15

T-Tjg uQyr]g. xul uQ/ovTug nQo^aXXofisvog svvoixovg uvtco xul
x)-vfirjQSig , xul xr]v jSuaiXsiuv cog tvrjv xQutvvofitvog , xutu Tr]v

eOQtriv tov nda/a xrjq uvxrjg y Ivuixxicovog axtcfti xui xbv vlbv

avxov ^uaiXta , diu xcov /tiQCov IloXvtvxxov xov naxQidQ/ov , ev

B xij fisydXr] sxxXr]aicf.. x(o d^ iniovTi STSi xixxsxui ndXiv uvt(T>2()

4 post is' C: ov dsKaTtsvTE strj dlXa td' fjJivcig i rjnEQag kS'.

iKQccrrj()S yccQ xccra zrjv i^' rov dsKSfj.^Qtov firjvbg Trjs y tv8itizLia-
vog zov <5vvy' szovg, izslsvzrjas Ss kuzcc zriv &' zov vosfi^QLOv
fiTjvog z^g y' IvdLMziavog zov <5v^r)' szovg 6 SKtlvov C
14 instas C 15 sysyovsL C ' 17 §aOLU8a C 18 ozicpSL
^aaiXsLOV zbv vlbv avzov 8ia ^^ftgos C

collegis patre, Alexandro patruo et matre sua, annos tredecim, rursus

cum Romano imperium adepto annos viginti sex, et illo submoto
iniuste
annos quindecim. sepultus est iuxta patrem suum. ad extremum usque
spiritum succensuit Polyeucto, et eius depositionem animo agitavit. ali-
quot antequam moreretur diebus, post vesperam lapides de sublimi con-
fertim in ipsius domum vehementi cum impetu coniecti ingentem edide-
runt fragorem. quos Constautinus putans a coenaculis Magnaurae de-
ferri, per aliquot noctes custodes coilocavit, si quem eorum opera
deprehendere posset ista ausum. sed ignorabat frustra se laborare,
cum id non ab hominibus sed sublimiore aliqua profectum fuerit po-
testate.

Postquam ex hac vita migravit Constantinus filius eins Romanus ,

imperium capessit. is magistratibus sibi benevolis atque acceptis con-

stitutis, confirmato ut res ferebat imperio, eadem tertia indictione, festo
paschatis^ die, filio suo coronam imperatoriam opera Polyeucti patriarchae
imponit in magno templo. insequenti anno rursura ei filius in fontano
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 339

iTeQog vtbg tv rotg twv Hrjycov nalurioig , ov inl t(o narQi Ktov-

OTuvrTvov wroiiiaGS. rtog J' lov y.al evna&iiaig tuvrbv intdtdto-

y.tog rug rtov oXo)v (fQovridag 'Iioai](p tvtxtiQKre rtZ nQuinoairta

y.al nuQay.oi[x(x){.itvto , w BQiyyag i] inb}vv[.iia. avrog 6i ovdiv

5 uXXo diu (fQOvrlSog tly^tv -i] ro (.itB^^ ^raiQijxortov xui ^e^rjltav

uvSQUQitov y.ul /iiu/Xddwv xal fit^itov y.ui ytXoronottov rug iy.dtSiri^

rr^ftivag f.ieruditoy.ttv rtJov nQf!i'§etov. roivvv xal xki^Qfiiov rtva

^ltouvvriV iy.TOf.iiav ovra, did rtvag uatfivovg nQaS,etg vno Ktov-
GTuvrivov rov ^aatXitog dnetXrjdivTa y.al fiova/ixbv ufirftuaufievov
10 a/jifia xul fti/Qt rijg ixtivov XQvnrofitvov reltvrijg, (x)g rjdi] ine- C
7.d^ero rfjg aQ/i^g, rov rtov fiova/tov dnodvaag a/rifiarog xai ru
rwv xXr^Qiy.cov fierufHfidaag roig iavrov d^uXufir^noXoig xarira^t.
'Qi^Xov di nhiad^tig 6 IloXvtvy.rog noXvg rjv iyxtifitvog xal rto /?«-
aiXti nuQfvo/Xwv rijg tavrov &tQ(xntiug rovrov unioaaaS^ut cog

i5 t^ofioadfitvov rb rtov fiova^tjvrtov indyyeXfia. exelvov 8i nuQut-

rovfiirov , xa). firj ruTg uXrjd-tiatg (fdaxovrog ivdtdva&ut rovrov
rb a/j]fiu i] iv/Jjv nuQd rivog rtov ItQttov /.u/3eiv, dXXoi fiovov

vnoxQivuaiyut rbv fiovddu ftiov diu rbv rov ^uaiXitog tfo^ov, tS,a-
nar7]9tlg b UoXvtvxTog utfijy.e rovrov , noXXii. xui rov "Itoaricp

20 anovddaavTog. xai dtijyt fii/Qt ri]g reXevrijg '^Ptofiuvov xoafiixtog

L,(Jov xui vttoreQtxiog* ixeivov Si reXevrr]aavTog rb fiiv a/i]fiti rtiiv D
fiovuartjov ufiffiivvvrai uv&tg, ri]v Si yt yvtofujv uvtov ovx i]X-

Xoitoae.

6 oiv&Qtoncov C llraJroC 12 Katilz^e C 13 rw

^ciGiXel om C 14 zovtov ora C 22 fLQvaxmv C

palatio jiascitur, quem a patre Constantinum nominavit. ceterum impe-

rator iuvenis voluptatibus deditus, curam rei publicae losepho primario
suo cubiculario cognomento Bringae commisit: ipse in aliam nuUam rem
incubuit quam ut cum exoletis ac impuris homuncionibus, scortis, mimis
atque scurris vitam transigeret infamem. eapropter loannem quendam
clericum spadonem, quem ob turpia quaedam facinora Constantinus im-
perator proturbarat et monachum fecerat, et qui usque ad eins mortem
abditus latuerat, imperio potitus monachi habitu exuit, clericique red-
dito aniictu inter suos recepit cubicularios. at Polyeuctus iusta indigna-
tione concitus vehementer imperatorem urgebat, ut sua familia eiiceret
hominem qui votum monasticum eiurasset. tamen imperatore excusante,
quod negaret eum re vera monachi condiciones amplexum aut illi generi
vitae ab uilo sacerdote votis consecratum fuisse sed tantum ista metu ,

imperatoris simulasse, deceptus eum raissum fecit, losepho etiam dili-

gentem in hac re navante operam. ita loannes ille usque ad mortem ,

Romani profanam novo instituto vitam exegit: mortuo eo rursus mona-

stico velatus habitu, animum tamen non rautavit.
 340 GEORGII CEDRENI

ToVTia T(p iTft NlXt](fOQOV fluytOXQOV thv 0tl)XUV, Sofnt-

GTixov ijSri 7TQol3e^Xi]f.tfi'Ov Twv Gxohov Tijg avarolijg naQu Koiv-
GTavTivov Toi; fiaaiXiCog, xai ttoXXu TqoTiaia arijoavTa xaTo, twv
iwtov 2aQaxi]vwv, xal rov Tt t% Tuqoov dfii]Quv KaQaft6v7]v

xai Xa^dav tov tov XaXm xal TOf TQinoXscog 'IKijd- oXoayEQwc 5
TanitvcoaavTa , ni/itnet xaTO, tmv Iv t^ Kq^ttj 2aQaxtjvcov , nX^~
&og lntXixT(av gtquticotojv tntSovg avTw xui gtqXov xuTr/QTtaf.iivov
P 643 xuXwg. iv ttJ vr/aw S^ ovtog ntqaicjo&tig , xui xutu tijv nQCOTr^v
uno^aaiv nuQovoi xui xcaXvovoi GV[.inXuxtig ToTg l4yuQr]voTg xul
TOVTOvg TQ(ipuf.ievog , avTog ts aacfaXwg ani^rj xui tov GTQurbviO
ane^i^aoev axivdvvwg. yuQuxa Te ovv im^'§uTO xuQTtQOv, TucpQCO

fiud-tia xui OTuvQCjOfiaot xa\ naoadXoig tovtov xaTo/vQcooug , xai

Tov otoXov iv oQftoig yaXi^voTUTOtg OQfiloug xui nuvta xutuoti]'-
cufievog xutu to aocpaXeg ivtQycog ijnttto rijg noXtoQxiag rcov tv

Tfi vrioco noXtwv , xui Si^ oXwv ^ fitjvcov nuautg fii]yuvaTg no7uoQ- 15

xrjtixwv oQyuvwv XQrjoufttvog xat ra Tft/^ xuTaatQicpcov Tug Tt

noXttg xui T« cpQOVQta t/ttQCjoaaTO, Tfj ^' St tov IMuqtIov firjvog,
B Tijg iS' IvdixTtwvog, xul Trjv naawv oyvQcotiQuv noXtv , rjv iy/co-
Qiwg Xdvdaxa ixuXovv , ntnoQd-i]xcog , xul tqv afii]QivovTa Tijg
v^aov KovQOvnt]v ovofia Xa/Scav ai/ftdXwTOv xai Idvtfiuv tov fttT^ 20

avTov iv tT] vrjocp nQwttvovtu, xui ttjv vijoov 6Xi]v SovXwodfttvog,

IfitXXe fiiv ini nXtiova iftfzftvai /qovov xai t« xut^ avtijv xata-

4 xciQaficovrjv C 6 xafi^uv C xdXtics C TQinoUvrjv C

6 r^ om C 7 «urotg C 18 t5'] 5' C 22 TtQoa-
Htlvut C

Hoc anno Nicephorum Phocam magistrum et scholarum Orienta-

lium domesticum a Constantino imperatore creatum, qui de Orientalibus
Saracenis multa statuerat tropaea, et Tarsi Caramonem, Chabdanem
Chalepi, Izethum Tripolis ameras prorsus compescuerat, imperator cum
delecto militum exercitu et probe adornata classe contra Cretenses Sa-
racenos emittit. Phocas classe in Cretam traiecta, cum primum navi-
bus suos educeret, Agarenos prohibere aggressos praelio fundit; et cum
ipse tuto insulam egreditur, tum suos absque periculo in eam exportat.
inde castris positis, iisque alta fossa vallo ac palis defixis communitis,
naves tutissimis in stationibus continens, omnibus probe constitutis, in-
sulae urbes omni vi oppugnat, ac septem integros per menses omnibus
machinis ad eam rem facientibus usus muros prosternit, urbesque et
castella vi capit. septima die Martii mensis, indictione decima quarta,
Chandacem ab insularibus vocatam, omnium Cretae urbium munitissi-
mam, expugnat; Curupem insulae ameram, et Anemam, cuius secundum
Carupam summa erat potestas , vivos in suam potestatem redigit; tota-
que iam subacta insula, eius constituendae causa adhuc aliquid temporis
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 341

arrjffia&at , (pri^ir^g W XQarovai]g wg o (.dXXwv xaraa/iTv avrrjv

'^Paj/iiarog urriQ i'^ uruyxi]g fiuoiXevafi ^Pwfiuuov , u[.ta rio yvio-

ad^Jjvai rr^v rijg vr]oov xuruaxioiv raig rov ^Iwarj(p vnod^^xaig

THtod-tig ^Pwfiuvbg nQooixuXeauro rbv Ntxr^cpoQov ixtTd-iv. tri

5di Tov NixrjCpoQOv rfj JiQr^rt] ivSiarQi^ovrog, Iva firj rr^v tioav

xararQt/ottv ol rijg uvuroXrjg ^y^Qu^tg xal ftuXXov b Xa^duv 6 rou C

XdXiTi u[.iriQug , noXtfttxbg wv xul Tt3v uXXwv dQUorr^QtwriQog,
yltovru rbv (Dwxuv rbv rov Nixr^cpoQov udtlcpbv fiuytarQov rtft^-
Gug b '^Pw/.iavbg rtjv rov dofnarixov Siaxovlav Sttnttv uniareiXiv,
10 ovrog Si StuntQuaug xal rw Xu^duv avvavr-^aug tv rivi /wp%
IdvSQuaaw Xtyo/.tiv(o rQentrai rovrov xaru xQurog xai uqjuvtaftto
nuQuSiSwat , twv (.liv iv rfj nQoa^oX^ ntaovrwv ovS^ uQtd^i-Ko

xud-vno^Xi]&7Jvut Swufiivwv , twv Si aXovrwv xul iv rfj noXti

nt{.i(pdivrwv roaovrov tjv rb nX^d-og wg nXrjQtdaat SovXwv xal rug
15 dartxug oixiag xut rovg uyQOvg, fiovog Si b rovrcov uQ/)]ybg
Xu^Suv ovv oXlyotg Xiuv rbv xivSvvov StaSQug ilg t« olxtTa TJ&t]

uvixofiia&7], tiatXO-ovra Si rbv yiiovru fiuXa (ptXo^Qovwg b i3u- D

atXtvg vntSt^aro inivixiotg re d^Qtdfi^otg rtrifirjxi xai yiQWV rwv
xur^ u^iav riS^iwat, rtfir^oug xat nQo^i^daug xui ndvrug rovg avv
20 uiri^ uQiartvaavrug.
Tip Si SivriQW trn rijg ^uatXtiag 'Pwfiavov noXXol rwv
noXtrtvofiivwv tdXwoav ini^t^ovXtvxortg avr(p. tt/ov Si xuX

5 xfi ^p^frj] h.tX(ih C 6 %a\i^hhv C, nt aolet 11 «5«-

ibl exJger^ etatnit.enJmvero obtinuerat fama enm Romannm virnm qui

Cretam csset capturus , necessario etiam imperio Romano potiturum.
itaque simul atque renuntialum est Cretam esse captam, Romanus lo-
sephi hortatu mittit qui inde Nicephorum avocent. adhuc in Creta eo
pgente, ne Arabes orientaies Romanam dicionem infestarent, Chabdanus
praecipue Chalepi ameras , vir bellicosus et reliquis strenuior, Romanus
Leonem Phocam Nicephori fratrem magisterii honore ornatum eo mittit
ac domestici munus obire iubet. is ut in provinciam venit, Chabdano
occurrit ad locum cui Andrasso nomen, praelioque congressus vincit ac
fundit. eo in praelio Agarenorum innumerabilis cecidit multitudo, reli-
qui capti Cpolin sunt missi, tanta copia ut servis domus urbanae et
agri fuerint repleti. Chabdanus cum paucis admodum suorum fuga ela -
psus domum pervenit. Leonem in urbem reversum imperator comiter
admodum honorificeque excepit, triumphoque et praemiis dignis remn-
neratus est. honorem etiam habuit reliquiB omnibus , quorum eo bello
spectata fuit virtus, eosque evexit.
Iniperanto annuin secundum Roniano, multi eonim qui in re publita
craut primo loco, insidiarum iu imperatorem comperti sunt. princeps
 342 GEORGII CEDRENI

noonovQyov y.al nQMxairiov BaaiXeiov (.luyiotQov toj/ 'ktyoi.uvov

Hmivbv y.ai xivag uXXovg rcov tmotjf^uov , rbv narQUiov Haa/a-

Xiov , rbv narQixiov BaQSav rbv rov yii^og, xat Niy.6)Mov rbv
P 6M XaXy.ovr^7]v ' (flrivtg t^ovXivauvro y.ura rijv f]f.uoav riov hmiy.idv

aywvoMv y.ariovra biaynQiaaod^ai rbv fJaaiXta, y.al rbv BaoiXiiovS

tnl rov ^aoiXiy.ov y.uOiaavrtg &q6vov uvayoQevaui ^aailtu. aXXu
rijg tnijSevXT^g [.ir^vvd tiai]g r(7) ^aotXtT nuQu. rivog riov avvcofiorcov,
^lcoavviy.iov rovvofia, rcT) yivti ^uQuy.i]vov , nQ)v 7] ttjV kvqiuv
ivari]vai y.Quri]divrtg nuQu rov ^lcoarjcp y.ul tXtyx&ivreg xul unrj-
vctig aiy.ia9'ivreg avtv f.i6vov rov BuaiXtiov , y.al xar^ avrrjV rr]v 10
TifiiQuv rov uywvog &Qiufi^evd'ivrtg , tS,QQia nuQenifup&i]aav y.ul

unfAUQi]aav fiovu/oi. /q6vov di rivu ^qu/vv tv uvrfj ruXai-

B ncoQr]&ivreg uvexXr^driOuv cpiXuv&Qconcog uvroTg /QTjOUfiivov tov
(iaoiXicog. fi6vog St BuaiXeiog b Utrtivbg ty.cpQcov ytvofitvng tre-
7^tvrr]aev ev TlQoiy.ovvi]aco , tvJ^ 8iy.rjg avrbv furtXd^Gvoi]g uv&^ chv 15

doXicog elg 2ricpuvov ivedtC^aro rbv ^aaiXia, nQoSidcjOHcJug rovrov

rco Kcovaravrivco.

Tu Se ntQl rbv TLtrtivbv y.u\ rovg uXXovg IScov b fiuyiarQog

^Pcofiavbg 6 ^uQcovirr^g , enl d-vyurQl yufi^Qbg dov '^Pco/.iavov yiQOv-
rog, y.ul fii) ru ofioia y.al avrbg ncx&oi cpo^rj&tig, q)9-ovovfuvog20
Siu rr]v iuvrov ntQicpdvtiuv y.ul vnonrtv6fUvog, ri]v tuvrov ov-
oiav roTg rixvoig cog i^ovXero SiufieQiaag y.al rrjv vnoXoinov nivriot
Siaveifiag rb rcov fiova/cjjv neQi/SdXXerai tvSvfia. y.al iv rij rcov

14 ^aa.] Qojfiavov C 23 diadovg C

auctorque coniuratlonis fuit Basilius Volucris magister, socios habens

ex illustribus patricium Paschalium, patricium Bardam Libis filium, et
Nicolaum Chalcutzam. ii statuerant, quo die ludi equestres fierent,
imperatorem a palatio descendentem necare, in soiio eius Basilium col-
locare et imperatorem proclamare. sed patefecit Romano eoruin insti-
tutum socius conspirationis loannicius , natione Saracenus. itaque an-
tequam dies definita appeteret, a losepho comprehensi convicti crude-
literque excruciati, solo Basilio excepto, ea ipsa ludorum equestrium
die in triumpho ducti sunt et relegati rasoque capite monachi facti.
quanquam ea fuit in ipsos imperatoris humanitas , ut exiguum temporis
miserias exsilii expertos revocaverit. sohis Basiiius Volucris insania
^ correptus in Proconneso periit, poenasque dedit proditi Constantino per
fraudem Stephani imperatoris.
At enim magister Romanus Saronita, gener senis Romani , quae
Volucri et allis evenissent cernens, veritusque ne idem sibi contingeret,
quia ob splendorem suum invisus suspectusque esset, opes suas suo
arbitratu inter liberos suos distribuit, et reliqua pauperibus elargitus
in monasterium Elegmon se contulit, ibique monachus multos per
 HISTORIARUM GOIVIPENDIUM. 343

'E'hty(.ivjv ftovfj y£v6(.ievog , xal /qovov ovyvov tv avtfi na^ajiitivag) C

vno TU)v f.i6Ta javxa [iaGi7.kov hiftijd-t] diuffiQOvrcog.

Karu TOvzovg jovg /Qovovg avriQ Ttg uvtcfdvr} OiXcoQutog

•AaXovfiivog , vnaantajtjg cov '^Pcoftavov fiayiGTQOv tov HlcoGr^Xf,
5 Tov ly.yovov ''Pcofiavov rov ytQovTog. ovTog uvcod^ev "nnov coxv-

> TcxTOV en\ jijg icfeGTQidog loTaftevog OQ&iog,

PiUGTCxL^cov , Tov "nnov TQt/ovTog ooov idvvuTO y.vxXcov
xul 'iicfog Taig /jqoI
fnfjti tov
tvQinov Ttjg InnodQOftiag, OTQtcfcov uvca xul xuTCO to ^icfog xal
firi^^ oXcog vnohod-uivtov Ttjg GTcxoecog.
10 ^Entdcoxe d^ iv TuTg rjfttQaig TavTuig xaX ndXai rtjV PcO"
fiaicov intov Tt xui Xvfiaivofievov xal diacf&tiQov Tovg jSoug t6 Xot-
fdty.ov ncxd^og, o xqu^qu xuTOvoficx^eTui. ffaol $e Ttjv uq/jjv tovto D
/M/Seiv ini TCov rjftfQcov tov ytQOVTog 'Pcofiuvov. eyyioTU yuQ vrjg

Tov Bcovov xivGTtQVTjg uvuxpv/T]v tuvTcp TTJg &fQivrjg d-fQfir^g nu-

15 XuTiu Tov 'Pcofiuvov uvtyeiQovTog, xui rcxiv &ffie7Ja}v xaTu^uXXo-
fievfov, fioog cfuoiv evQfd-rjvai ftuQfiaQivov xecfuXriv, rjv ot evQov-
Ttg ovvTQiyjavTtg ttg Trjv tov tituvov xtxfttvov ift^uXXovotv. i'§

ixfivov d^ u/Qi TcJov rfSe /qovcov ovx inuvouvTo nuvTU/ov Trjg y^g
bnoorjV rj tcov '^Pwftuicov neQit/ti dvvaoTtia , t« twv ^ocHv 6ta-
20 ffd-fiQf od^at yivrj.

'O Si 'Pcoftuvbg nuQOQftcoftevog vno Trjg avTOv ^'vvaixbg xar-

fvtyxfTv intiQudri tcov ^uoOvticav '^EXivrjV t£ ttjv firjTtQa y.al Tug

txdtXcfug, xul iv ToTg naXuTioig TCOvldvTto/ov nfQiOQioui. yvovoa

6 rrls GhXXaq margo C 8 rbv svq. ] zov kvkXqv margo C

17 ^dXXovGiv C 18 inavGato C

annos vixit, estqae ab imperatoribus subsequentibus ia magno honore

hubitus.
Per idem tempus vir quidam exstitit Philoraeus nomine, stipator
magistri Romani Moselis, prognati a Romano sene. is vir iniecta veste
equo celerrimo ei insistebat rectus, gladium manibus gestans, quem
equo concitatissime currente rotans euripum Circi percurrebat, gladium
sursum deorsumque versans, et ne minimum quidem vestigio suo ela-
bens.
Tunc etiam intendit sese morbns pestilens, nomine crabra, iamdu-
dum boves Romanorum tentans atque perdens. ferunt id coepisse ira-
perante Romano scne. cum enim proxime Boni cisternam palatium illo
conderet, in quo se ab ardore solis aestivo refrigeraret , dum funda-
menta parantur, efTossum ferunt bovis marmorei capnt, quod ab iis qui
repererant confractnm et in fornacem calcariam iniectum est. ex eo
tempore in hunc usque diem pestis armenta boum per unirersam Roma-
norum dicionem infestare uunquam desiit.
Porro iniperator uxoris instinctu Helenam matrcm et sorores suas
auia amovere et in paiatium Antiochi relegare statuit. quod ubi resci-
 344 GEORGU CEDREM
P 645 Si rovTO i] '^EXhrj xal nQog d-Q^vovg tQantTaa y.a\ uQug ^Svoium^ae
Tov vlov , ditvXu^r]d^tvTU rug t'§ uvjr^g yuTuQug. ulX^ avri] f^iv
tldd-1] fitvtiv xuxu xcoQuv y Tug d ' udfX(pug zuxuyuywv diu ^Iwuv-
vov xud^fiytf.t6vog tujv ^tovSiov uniy.tiQt jitovaxug. ul di ujliu t7]

vno/MQ7]Oti TOVTOv T)]V f.iovu/iH7]v unodvouf.iivut iod^iJTU fXQtwcpd- 5

yovv. 7] di EXivi] TJj twv &vyuTiQiov xuTuywyrj ntQiuXyijGUGa,
xul fitxQuv fntt,rjOUGu /qovov, t!] y! tov ^fnTtfi^Qiov ftrjvog Tr]g

t ivdixTKJovog unt^io), xul ^uoilixwg ixxofita&tToa iTUfpi] iv jTj

XuQvaxi Tov naXQog.

NixrjffOQog Si b Oojxag, wg tfinQood-fv eiQTjTui, tiqogtu- 10
B ;(9-£tV f>f KQr]Tr]g inuviX&tTv ov GvvtywQr]d-i] ilGtX&tTv tlg Tr]v /Sa-
atXtvovouv , uXX^ iv Tjj uvutoX^ ixtXtvod^r] nuQuytviod-ui fitTU

nuvTog Tov oxqutov. dvuXuft^uvwv yuQ tuvxov ix Trjg nQoriQug

tjXXTig Xu^Suv uvufpiQtiv rjQ^uxo nuXiv, xal gxquxov u^iofta/ov
r]d-QOtxcog nQnaSoxifiog r]V inid-r]OtGdui xoTg 'Pwftuuov uQ/ovoi xt 15
xu\ nQuyfiaatv. dXX^ iv 2vQiu ytvofitvog b 0coxug, xul oxaSuia
ftd/rj xovxov xQtipdfttvog xui xuxd XQuxog r]xxi]aug xa\ tig tm
ivSoxtQU xijg 2vQiag unt7MOug, x^v noXtv BiQQOtuv tS^fnoQdr^ot
Si/u Tr]g uxQonoXtcog , xu\ noXvv nXovxov Xtiav xai ai/fiuXwxovg
1'Xu^tv, iXtvO^tQcooug xu\ xovg ixtTae Stofiiovg xaxt/Ofiivovg Xqi-20
axiuvovg xu\ in* oixov ixnifixpug.
C it Si MuQxiov fir]v6g, xrjg s' IvSixxiiJiJvog, iv ixft <^vou

11 anh C 15 ttlrjq^ms C aQ%ovol rs %al om C 19 Xdav

om G 20 naztxofiivQVi StGfiLovi C

vit Helena , ad quiritationes et exsecrationes conversa filiam earum metu

a proposito deterruit, estque permissum ei ut in palatio maneret. so-
rores tamen opera loannis, qui Studiani monasterii erat praefectus ab- ,

duxit imperator et monachas fecit; quae statim eo digresso vestem mo-

nasticam exuerunt et carnes manducarunt. Helena filias aula motas ae-
gerrime tulit, neque diu supervixit, sed diem suum obiit die 20 Septem-
bris, indictione 5. et regali funere elata in arcam patris est recon-
dita.
Nicephorus autem Phocas Creta , uti diximus , iussus decedere ita
est ut non liceret ei Cpoiin inde redire: sed mandatum est ut cum omni
exercitu in Orientem transiret. nam ab accepta clade se recoUigens
Chabdanus iam sese erigebat, coactoque ad pugnam idoneo exercitu,
videbatur ianiiam in Romanos moturus. eum Phocas , in Syriam ut ve-
nit, praelio superavit ac fudit, et in Syriam interiorem compulit; ur-
bem Berrhoeam excepta arce evastavit, magnasque ibi opes, praedam
locupletem et multos captivos abduxit, liberatis etiam et domum dimis-
sia Christianis qui ibi captivi detenti fuerant.
Anno mundi 6471 mortuus est Romanus imperator, 15 die Martii
 HISTORURUM COMPENDIUM. 345

ht)^tvrr^o^ '^Pcofiavbg o ^aoiktvg , hwv vnaQywv y.d , [iaaiktvaug

1x7] ly firlrag d' y.al TjfiiQag t , wg [.ilv rivtg, to tavTOv aaQy.lov

jiQoyMTaruXiuaag raig aloytaxaig y.ul cfiXridorotg 7iQuS,taiv, log d^

^xtQog tyiiXoyog, quQf.iuxoig avaiQt&tig. diaStyovxui S^ t^v

5 avxov ^uaiktiav Baoiltiog y.ul KcovaxuvxTrog ol nutStg uvxov avv
Qtocfuvoi rfi firjXQi, xfyd^iiorjg uvxm xul d^vyuxQog ttqo Sio rj/iit~

Qcov TTJg avxov rtXtvxrig, rjv ^!Avvuv aivofiuauv. Tjv Si b 'Ptofiuvbg

(iityug rrjv rjXty.iuv, il yul tXurxcov T/V rov nurQog, rb rj&og -tj/iitQOV

tytov y.ul nQuov xul rb (fQovrjfia /LitXQiov, xuintQ St vtog alv,

10 uyyjvovg rjv y.u\ 6'§vg y.al ra noXirty.a y.v^tQVuv ly.uvcorarog , tintQ D

uQa avrtycoQtiro nuQu Ttor d^tQunovrcov. uXku rovxov o\ oixtto-

ruroi ruTg rrjg vtoxrjrog ty.dtdcoxortg oQi-iuTg, 'iv^ ixtTvoi ru xotvu

fitrtovxfg nXovrov ucparov unod-r^auvQiacoatv , uvtvtQyi]TOv xui
avtntrrjdiiov untcfrjvuvro,
15 ^AnQtXkita 8i l^^vi, TTJg avrijg ?' IvSixrtcovog, tlotiatv b

0coy.ug NixrjCfOQog TJj rijg Stanoivtjg y.tktvati, tov ^lcoarjff xu&u~

ntq xu\ nukai xcokvovrog , iv Kcovaruvrtvovnoktt' xai anb rwv
ix rijg KQijTr^g kucfvQCOv xul rijg BtQQoiug i&Qtdfi^tvatv iv rto
lnnodQ6i.ito , xo[.iiaug xul [itQog ri rov i/nuriov tov ^unrtorov
SO^Icodwov , onfQ tvQtv iv rf] BtQQoia ivanoxfif.itvov. rovrov di P 64S
idtSiti xul Si* vnoxfjiug tlyiv b BQiyyag* ukV vnovkcog ovrog
vnoxQtvu[.tfvog i'§unuT7Jaui tovtov iayvai TQonca TO/wJf, tva

3 aldxlCTOig C6 &£oq}av(o C 12 iv.dfSaaKaGtv C 15 <5

om C 16 Jta^ajrorl y.a.l jtdXiv C 18 iv xij kqtitt] C

20 dnoxdntvov C 21 vnovXas txftv vitOKQivd^svos oJtos C

mensis, indictione 6, annos natiis 24. imperavit annos 3, menses 4,

dies 5. mortis causam alii fuisse tradunt, quod luxuriosa et voluptati-
bus dedita vita corpusculum attrivisset: alii veneno exstinctum putant.
imperium eius morte ad Basilium et Constantinum ipsius filios et eorum
niatrem Theophanonem rediit; quae biduo ante mortem mariti filiam
quoque peperit , cui Annae nomen fecerunt. statura fuit Romanus ma-
gna, quanquam patre minor, ingenio placido ac mansueto , et medio-
criter animatus; et quamvis erat iuvenis, satis iili tamen fuisset ingenii
ac perspicaciae ad rem publicam gubcrnandam, si ei id per famulos
licuisset, qui eum iuvenilibus cupiditatibus ac studiis deditum esse vo-
luerunt, ut ipsi rem pubiicam tractantes ingentes corraderent opes}
atque hac ratione eum ignavum et inertera redegerunt.
Eadem 6 indictione, mense Aprili, iussu Augustae Nicephoms
Phocas Cpolin venit, losepho, ut et ante, ne hoc fieret obstante.
duxit triumphum in Circo , inferens in eo Cretensia et Berrhoeensia
spolia. attulit et partem quandam vestis loannis baptistae
,
quam
Berrhoeae repositam invenerat. metuebat hunc Bringas et suspectum
habebat: sed Nicephorus eum caliide elusit hoc commento. Phocas
 346 GEORGII CEDRENI

rivu r(T)v vnaomarcdv i?h]rp(vg o Ocor.ug ntQi mquv uQiarov ilg

rov oly.ov annai rov ^lcoaricp, y.ai y.oyjag rrjv O^vQav oazig citj

/.iijvvtiv tatXtvat. rco &vqcoqm. /ii]vvaavrog di xtXtvad-tig tntio-

tiai, xal y.ax^ ISiav naQaXa/9cov rov ^lwarjcp dtixvvaiv avxco rQi-
yivov tvdv(ia, ontQ 1'vdod-tv raJv if.iaxicov ijfirpitoxo , y.ui f.itd-^ 6
OQXCOV inXijQocpoQijotv cog ri]v rcov f.iovu/cov uana(^6/.itvog noXixtiav
B ndXai av ntQit^cAXtro rb a/i]fia y.al rcJov fiicorixcov vnt^-^yayiv
iavrbv cpQOvxiScov , tl [.irj iniaytv avxov rj rcov fiaaiXicov nQoand^
&tia Kcovoxavxivov y.ul Pcofiavov , y.al fiiXXtiv ooov ovnco rbv
oiy.tTov iicn7ii]QCJooai oxonov ' y.a\ f.irj fidrrjv vnonrtvtod-ai yadixi- 10
rtvat. rovxo dtaaufxtvog o ^lcooijcp ninrti tvd^tcog nQog rovg no-
Ja^ avrov , fitxuvoiav iy.trjX(Jov , y.ul cog ov nioxtvoti rivl nXijQO-
«poQcdv Xiyovri noxi xcct' uvrov. vcptcoQuro Si b BQiyyag y.a\

^xicpavov rbv ^aoiXia, roXg (^cjoai fii/Qi rora ovvuQidfiovfitvov

y.ai tS,oQiarov iv lHrjd^vfivi] rvy/uvovra, xu\ Sid nuvrbg icpQCjvxi^tv 15
vnb uy.QijStaxiQuv uvxbv tivai cpvXux^v. uXX^ ixtivog xuxd ri]v

C i0Qxi]v Tou fityuXov oujS^drov rcov d-ticov fitxta/rjxcbg fivaxi]Qicnv

ulcpviSicog tvdvg rid-vr^xt , fii]Stfuug nQoriyi]aufiivr]g alxiag , uXXd

rijg Qtocpavovg i tl xa\ noQQCod-tv xuxcoxioxo , xurtQyaaafiivijg
uvxov. 20
nixQog Si rcTJv BovXyuQCOv (3uoiXtvg rijv iiQi]V}]v xu/a
dvuvtovfitvog dno&avovorjg xrjg avxov yvvuixog , onovSug nobg
rovg /jUGiXtTg tVexo, bfii]QOvg Sovg xcx\ rovg oixtiovg Svo vlovg

'
1 o qxaiiag om C 7 mxXiv C 9 fiiXUi C 14 fiixQi-
TOTS Tols ^aai C 21 (XQxr^yog zrjg yvvaiKos avrov &avov6r]s
Trjv C 23 &inevos C

assumpto uno suorum stipatorum sub horam prandii ad domum Tosephi

sese confert: pulsatis foribus ianitori mandat ut se adesse domino indi-
cet. adraissus losepho seorsim abducto indnsium ex pilis contextum
ostendit, iuramentoque confirmat se vitae monasticae cupidum iampri-
dem fiiisse: eam huius seculi curis repudiatis initurum, nisi fuisset stu-
dio et fide in Constantinum et Romanum sua impeditus. sed se paulo
[)ost desiderium suum impleturum. snbmisse contendere ab ipso ne
frustra de se aiienum aliquid suspicetur. hoc viso Bringas statim Pho-
cae ad pedes accidit et veniam flagitavit, poliicitus nemini se qnicquam
de eo deferenti crediturum. metuebat etiam Stephannm Romani filium
losephus, viventem etiamnum et Methymnae exsulantem ; semperque
cogitabat quomodo custodia constrlngeret. verum Stepha-
artiori eum
nus in festivitate magni sabbati divinis impertitus mysteriis subito vi-
tam cum morte commutavit, nuUa antegressa causa. sed nimirum Theo-
phano eum, quanqnam procul remotnm, snstulit.
Per idem tempus Petrus Bulgaroruni princeps , mortua sua uxore,
renovandae pacis causa foedus cum imperatoribus icit, obsidesqne dat
 HISTORIARUM COMPEKDIUM. 347

BnQioi]v y.uVPcofiavov' y.ul finu iiiy.Qhv une^ico. oi S^ viol uv-

rov ip DovXyuQiu inef.icfd^i'^auv ^ieru ruvru ecp^ cp rijg nurQcoug
dvria/Ja&ui ^uaileiug, y.ul rovg y.Ofirjronovlovg unei(j'^ovai rijg

nQoaco (fOQug. ^u/SiS yuQ y.ut Blcovafjg y.ui jiuQcov y.(u ^ufiovfjX, D
5 evog orzeg ncxTdeg rcuv fceya d'vv7]devrcov ev BovXyuQict yofitjrcov,
uQog unoaraaluv uneidov y.ul ru BovXycxQCOV uvtaeiov. y.ul ruvru
ftev ovv7]vex07] cbde.

'O de Boiyyug ov elnofiev rQonov unur7]&e)g vnb TOt; Nty.fj-

(fOQOv , y.u\ rovrov ecxaug oYy.ude uneX&eTv , fierefielero , y.at iv

10 detvco enoieTro ortneQ Ivrog uQy.vcov e/cov xo d-rjQUfia eXad-e rovro

qQevoftluficog nQ07]y.c'f.fievog. efieQifivu yovv ncJog y.ul noic^. firi/avy

rrjg uno rovrcav unoXv&ei^] cfQOvridog. y.ui edo^ev uvrco Xvotre-

Xearurov elvui nQog ^lcjouvvrjv fiuyiorQOv yQmjjui rbv T^iftioy.7]v,
uvSqu dvfioitdij xui dQUor7]Qiov ovru y.ut fieru rbv (Dcoy.uv ev roTg

IS^Pcofiuicov ento7]fi6xurov orQurijyoTg, orQurrjybv r7]vty.uvra roHv

uvuroXtxcov vnuQ/ovru, eri Se nQogrbv fiayiarQOv^^Pcofiavbv rbv

KovQyovav , (fuveQCorurov ml eniarjftov y.ui uvrbv orQur7]Xur7]v P 647
ovru rrjg uvuroXrig, yQUftfiura nejixpui , y.ul (pt7^ortfiicx)v vnoo/J-
oeoi yui dcoQecov xui rificov dteyeTQut rovrovg n^bg yu&uiQeoiv rov
SOCPwxa. eyevovro ru yQcififiara, xut b ror? rcov yeyQUfifievcov
vn7]Q/ev ovrog. el Siuvuaruvreg y.ud-uiQ7]oovGi rbv Ocoy.uv xul
fiovu/bv unoy.eiQOvoiv rj rQonov uXXov ex fteoov not7]OOvai, r7]v

fiev rov dofieoriy.ov rcJov a/oXcov rijg dvaroXijg fteyiar7]v uq/tjv

1 pvQtCTjV C 3 nofLrjTonooXovg C ditsiQ^a C 4 fKOGriq C

5 dvvctfiBvcov C 6 dvicxov C 8 tou om C 12 hda-
^Ev ovv C 14 Tov ora C 20 iyevezo C

filiossuos Borisen et Romanum; ac paulo post moritur. filii eius in

Biilgariam reraittuntur, ut paternum iraperium occupent et Cometopulo-
rura impetum repriniant. nam Davidus Moses Aaron et Samuelus, filii
cuiusdam in Bulgaria largiter potentis comitis, res novas moliebantur
et Bulgaros concitabant. atque ita tunc res acta.
Interim Bringas a Nicephoro, ut exposuimus, deceptus, eumqne
domum suam abire passus, poenitentia duci, et iAique ferre quod peti-
tam praedam stulte ex ipsis cassibus dimisisset, soliciteque meditari qua
arte quave machina metu , quem de eo conceperat, se liberaret. tan~
dem maxime e re fore visum magistrum loannem Tzimiscem, virum
aniraosum ac strenuum et secundum Phocam inter Romanos duces prae-
cipuum, eo tempore Orientalium praefectura, itemque magistrum Roma-
num Curcuam illustrem et ipsum Orientis ducem , per literas adversus
,

Nicephorum Phocam excitare magnificis donorum et honorum pollicita-

tionibus, sententia Hterarum haec erat. si Phocam opprimerent, et
vel monachum facerent vel quocunque modo e medio tollerent, loanuem
 348 GEORGII CEDREJNI
"k-^iptrai o ^liouvvrig, ttjv J^ tov So^naxlyov Tijg Svat(t>g o *Fa)~
fiarog. xo^uod^iVTiov ovv tcov yQa[.if.iuxMv xor? di]Xio9-tTaiv uv-
dQuaiVf iminsQ axtxixiog txtTvot tiyov nQog tov Owxuv , vnuvu-
B yivcooxovai rt uvxm evd^tMg xu yQdf.if.iuxu, xai dtavaaxijvai nqog
uly.fjv xbv Ocoy.uv xui ytvvuTov xt xui vtuvixov tvvorjauad^ut nuqi- 5
xuXovv. oxvovvxa Ss xui uvuSvofitvov xu\ avxo/tiQCog rjntiXovv
diaxtiQioaa&at. Sib xai ngog xov tov -O-uvdxov unoStikidaag
xivSvvov XTjv nQoxXrioiv vntStS,axo. xul SivxtQU xov "lovllov fiij-

vog, rrjg uvxijg g Ivdixxicovog, imb xcuv tv TJj tcou aXQuxtvfidxiov

unuvxojv nuQuxtxivrjfitvcov vnb Toi; Tl^ifitaxr, '^Pcofiuitov uvuyo- 10
Qivtxut /SuoiXtvg.
Kul tig fiiv loyog cpiQtxai ovxcog, txtQog Sl, o xu\ Soxmv
uXijd-iOxtQog , cug nokvv wSivt /qovov xi^v Trjg ^uotXtiag ini&vfiiav,

C xai ov Toaovxov uvxbv b xavxijg tQtog t^tcpXiytv ooov b Trjg ^aai-

XiSog Qtocpavovg , ivxvyovxa rt uvxi] oxs tPj jSuaiXtvovoTj Siijyi^iS
xui noXXuxtg n^bg avxrjV ixntfixpavxa xbv oixtioxuxov vnriQtxr^v
avxov Mt/uriX, tovto yuQ xuxucfioQdoug b B^iyyug vnonxwg
Sitxtixo nQog uvxov.
Tijg Toirvv dvuQQ^Oftog uvtov fftjfitoO^iiarjg iv Ktovaxuv-
TivovnoXti, xui TCJJV nQuyfidTCOV iv TUQU/fj xud-toxcoxoov , b xi^r2f)
rpQorxiSu tcov oXcov uviQcoOfitrog Ta>arj(p riycoria xu\ dii]noQiTio
acpodQcog b Tt xui SQUOttfv , OTt fiTidi ToTg noXixutg tvvovg rjv diu
D To Svotvxfvxxov. xuTtXd^ovTog Si iv XQvoovnoXti fiixa navxbg

5 Tov tpto-nccv om C 9 eo C 14 i^icpls^sv P, l^cpXiyev

cod. Coislin. 135 17 awroj, omlsso vnriQitrjv, C 23 X9^'
OonoXtt C

fore domesticura scholarum Orlentis ^ Romanum Occidentis. ii cura lite-

ras accepissent, Phocae eas, cui honeste cnpiebant, recitant; hortan-
turque ut animum erigat ac fortiter rem magnam aggrediatur: tergiver-
santem suis se manibus , ni pareret , interfectnros minantur. ita demum
Phocas periculo mortis territus assentit; et secunda die lulii mensis,
eadem indictione sexta, ab Orientalibus exercitibus omnibus a Tzimisca
concitatis imperator Romanorum salutatur.
Fertur et alius isque probabilior, sermo. iampridem
hac de re,
eum cupiditate imperii, neque tamen tam huius quam Theophanus Au-
gustae amore flagrasse, cum qua et coUocutus fuerit cura in urbe age-
ret, et saepe ad eam Michaelum suorum famulorum fidissimum miserit;
idque Bringam deprehendisse, et ob id suspiciones adversus eum con-
cepisse.
Designatione Phocae Cpoli annuntiata, rebusque conturbatis, lose-
phus, qui curam omnium rernm sustinebat, animi angebatur, neque sa-
tis inveniebat quid consiiii sequeretur , cum ne cives quidem ei bene
vellent, quibua se aditu difficilem praebere consaevisset. cum autem
 HlSTOnJARUM COMPENDIUOI. 349

Tov GTQUXOv NiY.r^ffOQQv TOv 0COXU (.liT* tvqijfuujv f fj^ovlivoaTo

6 BQiyyag ^aailta tivu 7iQO/3aXtadai, diu tovtov oi6/:iivog tqv
zQvov ixlvoat xfjg OQfiijg xov aTQUTOv, t^w? Sf Tijg avaQQijafXog,

(og imofitv f Tov Wmxu ytvofitvi]g BuQdag fiiv o tovtov tiutijQ

5(l'TV/t yuQ tvStifiuiv Tfj fiuotXidi^ ixtTi]g tlalQXtTui nQog ti^v fii-

yuh]v fxxh]aiav, ylkov di 6 ixtlvov uStXqog, xaintQ (fvluTTQ-

(.iivog axQificogf Xa&iov untSQU yjti tm oixtico tjvcoS^i] ofiatfiovi.

ov yivofttvov nuQtidt] Tr;v ipv/i]v xai iv ndarj ufii]yavi((. xai (fo^ca

xuTtoTi] b BQiyyug* i]v ^'uq xul uviniTi]deiog iv xuiQotg dvaxo-

ifiXoig oxXov xoXuxtvaai xal xaTa6i]fiuyo)yiiaai nXijd-Qg' diov yuQ

nQoai]viai Xoyoig xul d^contvTixoTg ti]V tov nXtjd^ovg xuTUf(uXix'^ut
bQfii]v, b di ftuXXov i't,tTQuyvvt xui r]yQicoGe. ncivTCov yuQ iv Tfj P C4S
/.ttyciXtj cvvTQty^6vTCx)v ixx7,i]ala , uvibg to nXijd-og ixditftUTCjov

Xoyovg inucfijxtv imtQriCfuvovg Tt xal TQuytig, ^'^iyco" qi]aag

iS^^^xuTunavaco vftcJov Ti]v hufibTrjTa xal uvuiayvvTiav' notijaof

yuQ Tov Tov vofiiofiuTog (vvovfiivovg oitov anocfiQtad^ui iv tco

x6Xnco.^^

Ovnca nuQr^Xdtv bX6xXi]Qog rjfiiQU ucp^ ov tovtq tiQi]Xf

(xvQiaxr] yuQ rjv , ivmTT]V uyovTog xov AvyovaTOV fti]v6g) , xal
20 T^ taniQU Tijg uvTijg TjftiQug BaaiXttog b KcoraTavTivov tov /9a-
otXicog nuQUXQificoftivog , dvafitvi)g xai tyd-iaTog iov t([> ^lcoarjCf,

ToTg tavTOv (piXoig xut ovyytviai Tovg oixtiovg avftfti^ug d^tQtxnov- B

1 |Ufr' —
4 ysvofifvr]g om 7 dSsXcpco ijvco&rj C
C 11 7tQ.
cpcovcdg Kul Xoyoig &. C 12 OQff^v kccI cpOQCcv C 14 dcprixtv C
15 dnocpsQiLv yuQ vfiag iv zco xolno} noirjoco zov rov vo/uiaiiccTog
oItov C 18 6l6v.XriQog om C 21 kuI tx%i6xog om C
22 fiiloig C

Nicephorus universo exercitu faustis acclamationibus prosequente Chry-

sopoiin venisset, de imperatore aliquo designando losephus cogitavit,
ratus ea ratione se impetum miiitum retusurum. ad nuntium porro de-
lati Phocae imperii huius pater Bardas, tum in urbe degens, suppiex
in magnum templum confugit: Leo autem frater Nicephori, tametsi ac-
curate custodiebatur, tamen ciam se subduxit et ad fratrem pervenit.
his ita actis concidit animo Bringas, et in summis haesit difficultatibus.
non enim aptus erat ad demulcendam periculosis temporibus multitudi-
nem, sed ubi oportebat blandis sermonibus adulandoque eam demitigare,
niagis exasperaljat atque irritabat. ita tum quoque omnibus in magnum
tcmplum concurrentibus, superbis atque asperis verbis populum ut per-
terreret, "ego" inquit "compescam vestram ferociam atque impuden-
tiam :nam efficlam ut quod pro nomismate emitur frumenti, in sinu
liceat portare." actum hoc die dominica nona Augusti. ,

Vesperi huius ipsius diei Basiiius Constantini imperatoris cubicula-

rias intimus , losepho infensissimus , amicia ac propinquis suis euos ad-
 350 GEORGII CEDIIENI

Tcc? y.ara nWJka fUQJ] Tijg noXewc ntnO(.i(fiv tlg rovg oXy.ovg rwv
uvrtnQurrorrcov o.vro>. y.al dnb nQiorrjg wQug t?)? StvrtQag rif.it~

Qug fit/,Qig iy.rijg yartarQeipav xal tS,i-jSd(fiGav oly.iag nXiiarug

riov noXirojv , cov fnicnj/.iortQa tjv tj rov 'I(jOGrj(p' ov yuQ (.lovov

rcov dvri^atvtiv Soy.ovvrojv tjii(pavcov yal noXirty.cov dvdQCov, dXXu5

y.a\ no)J.(Ji)v ulXcov tvrtltortQon' , cuv ovy. dQiOi-irjrov rjv ro nli]-

d^og, y.artGrQuq^rjGav oiy.iai' ch yuQ nore SiacpoQa ^ird rtvog r]v,

nlrjO^og dra/.rcov (.itd-^ tuvrov inay6i.itvog f.iriSevbg ycoXvovrog rov-

C rov rj(fuvt^t. noXXol <)' tv rj] rotavnj dr(/.'§i'a y.ut uvdQConot
lcpovevd-rjGav. ravra de notovvrtg iv ruTg nXartiatg t?;^ noXtcog 10

XtcocfOQotg tv re raig dyoQutg tv rt roig arevconotg Nty.T^cpoQov

dvtv(frjfiovv KuXXivty.ov. rovro rb tQyov t^uytt f.iiv rijg fityuh]g

iy.yJXriGiag BuQdav rbv nartQa rov (Dcoyu, (pvydSa oV/.rQbv y.at

OGOv ovdtnco rbv y.ivdvvo% iy.dtxofitvov , rbv Si "IcoGrjcp rbv nuQU.-

y.otficoiitvov , rbv nQo rovrov fityuXa (pvGcovra y.ui inatQ6(.itvov,i5

tlg avrrjv dvrtiGuyti lytrrjv iXtttvbv y.ai df.i(pi^oXov t/ovra t/)»'

tavrov Giorr^Qiuv. ol di ntQi rbv nuQuy.otf.icofitvov BuaiXttov

rQf>]Qttg y.araoy.tvuGuvrtg y.ui rbv ^aatXty.bv tiXi](p6itg dQOficoru

D fieru nuvrbg rov Gr6Xov neQutovvrai iv liQVG0vn6Xei, y.al rbv Ni-

xricp^Qov iy.tT&tv dvaXa^6fitvoi uyovGtv tig rb^E^dofiov, uvro9tv20
re avroi re y.ul nug b dfjfiog rijg n6Xecog fier^ evcprjfttcov y.a\ yQ6-
rcov y.aX aaXniyycav xui xvft^uXcov drjfioGiag ytvofitvr^g nQOodov

5 TtoXiTiKcov dvSQoav Kixl ifirpuvav C 6 ijv om C 9 CtdaBi C

12 v.aXXivfAov dvivcprifiovv C fisydXrjg om C 14 roV itKga-
•nQLfitofitvov cm C 15 TtQO tov (pvadovTcc fifydXa C 18 £iU?j-
(poTtg Tov §aaiXiyidv §Qofi,cova kuI TQnjQetg nataQTiaavTts C
19 avQaTov C ^jj^uooTrdAEt C

iungens famulos , per multas urbis partes dimittit in adversariorum do-

mos. ii a prima diei Lunae hora usque ad sextam plurimas civium do-
mos, interque lias losephi vel praecipuam, solo aequaverunt. neque
tantum illustrium et in re publica versantium aedes , eorum qui adver-
sari videliantar, sed et tenuiorum innumerae diruebantur. et si cui
olim aliquid cum altero discordiae intercessisset, is tum turbam incom-
positam secum trahens nemine obstante eum perdebat. multique in hoc
tumultu etiam homines necati sunt. interim per urbis plateas fora ac
angiportus Nicephorum Callinicum (praeclaris potitum victoriis) incla-
mabant. quae dum geruntur, Bardas e templo, in quod paulo ante
supplex miserabiliter confugerat et extrema sibi imminere putarat, pro-
dit; et losephus salutis suae tum incertus, qui modo ita inflate super-
bierat, in id miser atque deprecans subit. porro Basilius cubicularius
cum .suis triremes adornat , et imperatoria etiam celoce assumpta cum
tota classe Chrysopolin traiiciunt, et Nicephorum inde ad Hebdomum,
atque hinc omni multitudine urbana deducente cum faustis acclamatio-
nibus, plausibus, tubis ac cymbalis publica pompa per auream portam
 HISTOIUARUM COMPENDlUilI. 351

diu TTJg yQvaij^ n6()Trig tloayovoiv elg Ti]v ^aGi7JSa. yivof.ievoi Si

h rfi {.liydhj iyy.hiOia IIolvevxTOV naQeoy.evaoav tov naTQiu()/i]v

xui Tip (iaoilixco uvTov Tatviojoai Studi]ftuTt. OTtq^ei ovv tovtov
IJolvevxTog iv t(o uft^covt Tijg tov deov fieyuXrjg ey.y.h]oiag,

5i]fie'Qa de r^v xvqiuxr] ig tov AvyovoTOv f.irjv6g uyovTog , Tijg g

ivdiXTtojrog.

IdnooTeilug de Tov fiovuyhv xul Gvyy.e7J}^ov l4vTcoviov tov

^TOvSiTrjV TT]v Qeocfuvo) TMV jSaoiheiiov xuTu^iftut^i xai elg t6
nuluTiov Tov HeTQiov ixneftnet. fieT^ oXiyov Se e^oQtoTOv Tid^rjOiv
iO xai Tov nuQUXQiftWfievov ^I(Ooi](f' iv ITu(pXuyoviu , xul avd-ig fieT^
ov nol.vv XQovov fieTa^t^(xL,et ev Tivi fiovaoT7]Qi(p leyofievco tov P 6i9
l4o7]XQT]Ttg , iv TOig IJvd^iotg' o? en\ Svo oXovg ixeioe ivStuTQirpug
irtavTGvg une^i(j). yetQOTOveX Sf xul BuqSuv t6v eavTOv nuTtQu
KuiouQU. TJ] Se X Tov ^enTift^Qiov fti^vog, t6 nQooconeTov xul
15 T'}»' oy.r^vrjV unodefievog, ayeTui vofitftov yafieTijV ttjV Qeocpavco.
TOTf Se xai XQecvv aneyevauTO , nQOTeQOv ane/6fievog xQecjoSuiaiag
i'^ OTOV B^QSug ix Trjg nQOTeQug uvtov yvvutxog unOTe/d^eig
uvTco viog, InnuCofievog iv rw neSico xul tco oixeico nQOonaiCcov

uvfifjicp Tcp Tlleior] , fteTu doQUTog fiXf]d-eig uxovaicog Ted^v7]xe.

20 TOVTO Se fiTf iyxQUTevcjftevog inoiei ehe xui la&eTv TOvg xqutovv-

Tug vnoxQtvofievog , fiovog uv eiSeii] fieTu d-eov ixeivog. tov ycl- B

2 inKlTjcicc om C Tov itccTQidQxrjv Kccl om C 3 ^aGiXixoj

ctttpsi, avrov TaivimGai, 6 yovv noXvevKrog rovrov ev rra bfx^covi
rrjs fisycclT]s i>iKXrjaic<s criqjst. C 8 5t«I —9 iznifnTst om C
12 ccaT]->iQfjr8s C og t-^tbia^ evdicctQi-^as o/.ovg 8vo
t'<jp ' C
16 KQScoSaiaias om C 17 cccp C 18 Ttaidico C Kai
Tc3 oiyieicp om C 19 toJ om C nlevGtr] C axov-
ci(as ora C 21 &e6s av eideit] C

in nrbem ducunt. ut in magnum templum ventum est, Polyeuctus pa-

iriarcha ad hoc comparatus eum in snggesto imperatoria insijjnit corona,
die dominico, Augusti decimo sexto, indictione sexta.

Post haec Nicephorus imperator Antonium Studitam monachum et

syncellum mittit, qui aula Theophanonem educat et in palatium Petrii
includat. paulo post losephum in Paphlagoniam relegat, et inde rur-
sum, non longo interposito tempore, in monasterium in Pythiis quod a
secretis dicitur, ubi is per duos annos tolerata vita obiit. Bardara quo-
que patrem suum Caesarem creat. vigesima Septembris die larva de-
posita uxorem duxit Theophanonem. tunc et carnes gustavit, a quibus
hactenus abstinuerat ab eo tempore, quo Bardas ex priore coniuge tjlius
ipsius, in campo equitans et cum patruele suo Pleusa ludens, hasta a
nolente ictus periit. feceritne 'hoc abstinentiae causa, an ut sic impe-
ratores sua conciiia celaret, praeter ipsum solus novit deus, peractis
 352 GEORGII CEDRENI

fiov S^ nleGO^lvrog Iv rfj y.aru ro nulariov vla ty.'/}.rjata , IndniQ

rifit).7^tv tlaodog tv xu) d^voiaorriQuo ytvtod-ai, riig xaiQog y.art/Mv
avrbv b JloXvtvxrog y.al raXg liQaig tyyioag y.iyxXioiv , ilotioi fitv
uvrbg tlg ru udvra, txtTvov d* tS,toOriOtv onio&tv , inttncov f.irj

nqortQov avy/coQri&rjOtoOat avibv tig rb &voiaor^(jiov tlotXd-tiv, 5

tiqIv uv St^rirat tnirii.iia 3tvriQoya/.iovvro)v, iXvnr/Ot di iv rovrco
rbv Niy.'r](j)(')Qov ,ov ditXtntv iyy.orcuv avrc^ f^^XQi t% rtXtv-
y.al

rijg. ditdtdoro di xai Xoyog unavra/ov , og ov f.iixQwg dttr<XQa'^s

rrjv ixy.Xi]oiav , orintQ o NixrjcfOQog unb rov uyiov ^anriofiarog
C uvado/og iytvtro rwv rT]g Qtocpavovg ivbg naidcov. ravrrjg di 10
rijg cpfjfir^g (x)g tvloyov acpOQfiijg dQcx^cxfitvog b JJoXvivxrog t/ /oi~
Qto&i]vai uvrbv untfiu/tro ri]g yvvutxbg xaru rbv xuvovu i] rijg

ixxXr]oiug uva/caQttv. o dr] xa\ ntnoir^xt, rijg Qtocpavovg iS,t/6-

fitvog. ovyxaXtodfitvog' 6i rovg ivdrjfiovvrug inioxcmovg iv rfj

noXtt xut rovg rijg ovyxXr^rov XoyuSug, oxtxptv ntQi rovrov nQOt-iS
&tro. nuvrtg 8i ovroi rov KonQcavvfiov ttvat rbv vofiov t%tyov,
y.ui Stov avrbv fii] cpvXdrrtod-ut tXQivav. rovr' uqu xal 7.i§tXXov
D ucptotcog vnoyQuxfjuvrtg rovrco intStSooxaotv. tri S^ uva^uXXo-
fiivov rbv HoXvtvxrov xoivcavijoai rcJo ^aotXtt b KuTouq inXi]Q0-
qoQrjOtv cog ovx avuSo/og ytyovtv. aXXu xul 2rvXtavbg o nQco-ZO
ronunug rov fityuXov nuXariov , i'^ ov nQCorov iXiytro i] roiavrr]

(pr]fir] SiaSQUfitTv, ivconiov iXdchv rijg avvoSov xal rijg Gvyx7J]rov

1 iv T^ vicc iKKlrjalcx f^ t6 naXdtiov C

dficpl 4 avrog] i)iu-
voq P To advTOV C 8 nal Xoyog 6e itpoiTa C 17 rauir' C
21 TtQCOTT] C t

nuptiis in novo ad palatium templo, cum

in sanctuarium esset intran-
dum, manu eum tenens Polyeuctus, ut ad sacros cancellos ventum est,
ipse in adytum introit et imperatorem repellit, aitque non intromissum
iri, priusquam poenas pro secundis nuptiis luisset. molestum hoc fuit
Nicephoro, et ad finem usque vitae Polyeucto succensuit. didebatur
etiam passim rumor, qui non exiguas in ecclesia turbas dedit, unum
liberorum Theophanonis fuisse a Nicephoro e sacro baptismo susce-
ptum. eum ut speciosam ansam arripiens Polyeuctus, imperatorem aut
repudiare uxorem iuxta sacrae constitutionis praescriptum debere con-
tendebat, aut ecclesia abstinere. atque hoc posterius fecit Nicephorus
uxori deditus. et convocatis qui in urbe tum peregrini erant episcopis
ac delectis senatoribus, rem eis deliberandam proposuit. ii onines con-
stitutionem eam Copronymi esse, eaque imperatorem non teneri, pro-
nuntiaverunt ; libellumque absolutionibus subscriptum a se ipsi dederunt.
nihilominus tamen tergiversante patriarcha, et res sacras cum impera-
tore communes habere recusante, Caesar fidem fecit Nicephorum non
faisse susceptorem. sed et Stylianus pontificum palatinorum princeps
(ipsi protopapam vocant), a quo emanasse iste rumor ferebatur, coram
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 353

t^iO[x6aaTO (.irjx' ISuv (.irjTe nqog rivag dvemiiv w? uQa Bu^dag 7]

Nixr^^fOQog uvuSo/og ytvoiTO. b Si IIoXvevy.Tog xaineQ q:aviQwg

enioQy.OhVTu eidcbg %ov ^Tvltavov , rb rT]g GvvTey.viag Gvyy.e/UQ-j^xsv
iyy.Xr^(.ia, y.ul o nuXui eviGTUfievog SevreQoyaixiag enTTii.uov eni-

6 &eTvai y.a\ rb {.leya xovro nuQijxev uf.iuQT7]fia.

Niy.r^^foQog de rio nQMTO) rijg avrov ^UGikeiag erei exnefxnet

xaru rtov ev ^r/.eXia ^uQuxriVwv rbv nuTQixiov Bluvovi^X y.al vo-

^ov vlbv naTQudtX<fOv uvrov udiovrog, rov /Qi^f.iariGavrog Sofie- P 650
Grixov riov ayoXdov xai tnl '^PiOf.iavov rov ytQovrog rvtplwd-tvrog,
10 GTQurbv uvTfo Sovg xai gtoXov u^iofiu/ov' udoS,iav yuQ edoxei
nQOGTQi^iod^ui iuvTM, tl rovTOv XQurovvTog 7] ^Fo)[.iuio)v ^UGlXeio!.

SuGi.iO(fOQei roig 2uQaxr]voTg. uXX' uvayxaTov elneTv emSQaf.t6v-

rag rig rj n^bg rovg 2aQaxr]V0vg SaGfiog:>OQia , xal od^ev elli^qiE
rrjv uQ/i]V. rijg noXewg yuQ ruiv ^vquxovgcov vnb roov ev l^cpQixfj

15 ^UQuxrjVOJv uXoiarjg eni rcov /q6vo)v BaotXeiov rov 31axed6vog,

xai Ti]v oXrjV Gvve/3i] Tr/GOv vn^ avrcov xaruG/ed^ijvat xal rug av-
ri]g n6Xetg xaraGxacpTJvai , rijg IIav6Qf.tov ft6vr]g neQtnoirjd^eiGT^g, B
ii; r]g cog tx rtvog bQfir]Ti]Qiov oQficofievoi ol !AyuQi]vol ri]v dvrine-
Qud^ev yijv eney.Ti]Guvro. txtT&tv 6i dtanoQd^ftev6fievoi rug vi]GOvg
20idi]0vv u/Qi IJtXonovvyGOv , xul ogov ovnco nQOGd6xifioi nuQUGrr]-
GtGdui 7]Guv. dfirj/avoJv cii 6 fiuGiXevg BaoiXetog , xal u§tov
vm]QtTi]v dvai^r]r<Jov ri]g roiuvrr^g vnijQeoiag, rbv narQixtov exQivs

4 ijiiGTccfisvoe C ijiixinia C 19 hz^GuvTO C 21 de]

ovv C

concilio et senatu iuravit se neque vidisse neque cuiquam dixisse quod

vel Bardas vel Nicephorus esset factus susceptor. Polyeuctus ergo,
tametsi peierare Stylianum certo sciebat, crimen compaternitatis omisit;
et qui ante urgebat ut ob secnndas nuptias poena infligeretur , ei quo-
que magno delicto ignovit.
Nicephorus anno imperii sui primo contra Saraccnos Siciliam te-
nentcs emittit cum classe et valido exercitu Manuelnm patricium , spu-
rium fiiium Leonis patrui sui, qui domesticus scholarum dictus a Ro-
mano seniore ocuiis fuerat orbatus": dedecori namque sibi fore iudicabat,
siipso imperante Romanum imperium tributa Saracenis solveret. res
ipsa postulat ut exponamus , quid tributi Saracenis solverit Romanum
impcrium , atque unde ea res initium habuerit. cum Africani Saraceni
Syracusas cepissent imperante Basilio Macedone, reliquas etiam urbes
everterunt, tota insula potiti, solamque Panormum pro arce et recepta-
culo reliquenmt. inde profecti oppositam continentem occupaverunt,
«Iteriusque progressi insulas usque ad Peloponnesum omnes vastabant,
iisque potituri etiam propediem credebantur. quae res cum graviter
solicitum teneret Basilium , et is quaereret hominem huic ministerio ido-
Ceorg. Ccdrenua tom. H. 23
 354 GEORGII CEDRENI

Niy.')](foQOv ^m So(.iioTixov jwv ayoXMv , linxivvidav (ptQovta rov

Wiaxu, ano rivog rwv nQoyovtov aixov uQioTtvoavrog. nunnog

6 Nixfj^poQog rjv rov ^aoiklvjg Nixijq^oQOv , dvtjQ ytvvaiog tc xal
avvtrog, ru nQog d^tov re tvot^tjg xal ru nQog uvd^Qwnovg dUuiog.

C ovrog f^tru rivog orQurov tlg ^lra^uav ntQaiw&tlg tvzog oXiyov rovg 5
2aQaxi]vovg rrig 'IraXiag unr[kaot xai tv ^ixtXia rjov/u(^tiv -^vuy-
xaot, rovrov rov uvdQog xal vabv Xtytrai Soi-irjoaod-ai rovg ^lra-
"kovg tig (.ivrifxriv uXrjorov ri]g avrov uQtrT]g, ov Siu rijv iXtvS-t-
^iav ftovrjv uXXu xul dt' ertQOv tQyov u^iu(prjyi]rov. ol yuQ Pio-
fxuioi iv TW f.iiXXtiv oYxude vnoorQtcptiv finu rov ocpiuv orQurri- 10
yov noXXovg rcov ^lraXwv xuruo/ovrtg tontvSov dovXovg tig rijv

TitQaiav dia^ijSdoai' ov yvoiod-ivrog firjSiv oX(jog tlnwv o Nixi]-

qiOQOg firjd^ vnovoiuv rivu StSioxoog nQo Toi; iv BQtvrtoito ytvioS-ui
(^ixtid-iv yuQ tfitXXov nQog r^v "IXXvQiSa SiantQav) , (bg ixtioe

D iyivovro , uvrbg Si^ euvrov txuorov rcov GrQaricoroiv ifi^i^dl^wv 15

roTg nXoioig ntQuv nuQtoxtvul^e , xal ovrto rovg iyytoQiovg tluoe
rrjv iuvrcov /(joquv dStwg xuroixttv. SieriXtoev ovv tiQrjVtvovoa

7} ^lruXia fiixQi rtov /qovlov rov noQtpvQoytvvriTov Kwvoiuvrivov

xul rijg uvrov fitjTQog ' in^ ixtivwv Se ndXtv xivrjd^ivrtg ol ^uqu-
xrjvol fii]Stvbg xwXvovrog rr]V "IraXiav xuTirQt/ov. ovviSovrtg ovv 20
ot xQurovvrtg wc: ov/ oioi ri eloi nQog re rovg tu)Ovg ^UQUxr^vovg
xai UQog rovg tontQiovg uvri/tiv , rfii] xai rwv BovXydQWv rug

8 Tijs ccQSTrjs ixEivov C 12 Sia^i^d^eiv. 6 yovv vixrjcpoQOs

TOVTO yvovs, (irjStv oXcos etnoav C li. i-Ktl&Ev'^ iyitlGE C
15 zov CTQcczav tnccGTOv C

neum, Nicepborus placuit, patrlcius et domesticns scholarum, qui co-

gnomen Phocae gerebat, quod quidam ipsius maiorum rebus praeclare
gestis fuerat meritus. Nicephorus, Nicephori imperatoris avus,
hic
homo generosus prudens ac pius in deum et erga homines iustus, cum
exercitu in Siciliam profectus brevi temporis spatio Italia Saracenos
expulit, coegitque eos ut se in Sicilia continerent. ferunt Italos huic
viro aedem posuisse ad perpetuam virtutis eius memoriam, non ideo
tantum quod eos liberavisset , sed et ob aliud memorabile factum. et-
enim Romani domum cum ductore suo reversuri multos Italorum com-
prehenderant , quos volebant in servitutem secum abducere. re com-
perta Nicephorus, nihil dicens neque ullam suspicandi occasionem prae-
bens, ut Brundusium est perventum (inde enim erant in lilyricum tra-
iecturi), ipse unumquemque classiariorum singulatim in navim ingredi
iussit et traiicere, atque sic Italos in Italia reliquit. pacata exinde fuit
Italia usque ad imperium Constantini Porphyrogeniti et matris eius.
tum rursum Saraceni insurgentes Italiam nemine prohibente infestarunt.
et imperatores animadvertentes se non pares esse bello simul contra
Orientales et contra Occidentales Saracenos gerendo, praesertim rupto
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 355

annvSag ^ilvKOTCdv , anilaan&ai fyvcoxeiaav f.ina tiov ev ^txihW

^uQaxrjVwv. (ylvovro ovv avftcfcova J/' EvaTadiov tov aTQaT-ijyov
KaXuftQiag , fvbg ovTog twv /SaatXtyMV &aXafirj7i6Xu)v , icp^ w
daafiov (Tr^aiov dldoad^ai ToTg ^UQuxi^voTg VQvafov /iXtudug y.^
Syivofiivcov di Tcov anovdcov ^lcouvvrjV nuTQiy.tov zov tntxXrjV BIov- P 651
Liikcova aTQurrjyov jfjg KuXu^Qiug nQov^ukovTO , og (fOQTtxcJog
y.uTUQ/cov rcov iy/coQicov vn^ avrcdv uneacpuyi] , nQoa/ciOQr^aavrcav
rco Qt]yi ytoyyt^uQdiug /JavdovXcfcp , ^Poofiuvov rov yeQovrog uqti
T« axijnrQu xari/ovTog '^Po)fiuicov. vcf" ov avficfiQOv evofitad-fi

10 OTQUTtcorag nificpdi]vui furu vicJov , rb unoQQuyev rijg oXori^rog

fieQog enavaacoauad-ui. nQoaeniftcfd-r] Se Koafiug nuTQiy.iog Oia-
auXovty.evg , yvcoQifiog cov rip /tuvdovXcfcp. xui niQuttod^eig ovrog
tig "IruXiuv xa\ rcp /JuvdovXcfcp ovfifiiS,ug nuQ^vei unoa/Ja&ai tijg

/coQug ''PMfiuicov y.ui rip ^aatXeT avficft^ucod^ijvai xai uvri noXifiiov B

15 cfiXov uvTov notijaut y.ui avfifiu/ov. unuvutvofievov de rovrov rb
nQcoTOv , o Koafiug uvijQ cfQovtfiog lov xul avverbg ^^ifiol fdv^^
iine nQbg rbv /JuvSovXcfOV "/Qiog r/v t« ab)Ti]Qtu avft^ovlivaui

rco cfiXco. il (5' uvrbg nita&i]vui fiot ov d^iXttg ru XvatrtXi] avfi-

^ovXfvovTi, rort yvcoarj rijg uXrjd-iiug 6ittfiUQrr]aug xura noXv,
200TUV aiuvTov Tf xui rb ed-vog unuv roTg fteyiarotg vno^uXcov xiv-
Svvnig unuyoQivaeig , fii] dvvdfttvog n^bg ovrto fitycxXrjV xai ia/v-
Quv dvrtrcATrea&ui dvvuaTtiav," avvelg ovv o ^avdovXqjog ja

2 svaTad-iav C 6 nQov^cilXovTo libri 8 SovkI C

XavSovXcpm C 10 ixTtsfKp&rjvai C 13 iv 'iTttXla C
20 Tols oni C 22 dvziTciaaea&ai, C

iam etiam a Bulgaris foedere, pacem cum Sicilienslbus Saracenis com-

ponere statuerunt. pactumque est, agente rem Eustathio Calabriae
praefecto, uno de imperatoris cubiculariis ut Saracenis darentur tri-
,

buti nomine r|Uotannis aureorum 22 milia. firmata pace loannem patri-

cium cognomento Muzalonem Calabriae praefecerunt. is cum se impe-
riosius in subditos gereret, est ab iis interfectus, atque ii se dederunt
Dandulpho regi Longibardiae, cum iam Romanus senior imperium occe-
pisset. hic Romanus utile censuit ut missa classc pars imperii aroissa
recuperaretur. praemittit tamcn Cosmam patricium Thessalonicensem,
notum Dandulpho. is cum traiecisset in Italiam, cum Dandulpho coUo-
cutus hortatur ut a Romanorum dicione abstineat et cum imperatore
foedus ineat, eumque pro hoste amicum potius sociumque sibi conciliet.
Dandulpho prinium renuente Cosmas , ut erat homo prudens, "mihi qui-
dem" inquit "necesse erat homini amico suggerere consilium salutare.
cui si tu parere non vis, experiere falsum animi te admodum fuisse,
ubi te et nationem totam in summum adduxeris discrimen, et impar tam
potentis imperii viribus subsistendis de rebus tuis desperaveris.' Dan-
 356 GEORGII CEDRENI

Stovxu avfi^ovXeveiv tuv narQixiov , ldtS,aro ttjv naQatveatv xal

C loneiaaro, vovd-erriaag xat rohg aQ/ovraq ruv anoardvrcov d-efid-
TWV tfj nQorlQa nQOoSQafieTv uQ/fj y.ai rov atpcov iniyvujvui ^aat~
"kea, cov neiadevTWv elQ^vrj ^aSeia ndXiv xareTxa ru ev "IruUa
y.al yioyyi^aQdia nQuyixuru, 5
^O de rcuv BovXyuQtov uQ/i^ybg 2vfxeu)v nollu xuru ^Pco-
f.iuia)v aTi]Oug TQonaia y.ui q^QOvrjfiuria&eig ejil rovxotg y.ai rrjv

'^Pco/.iuicov wvetQOnoXet ^uaiXeiuv, roivvv nQog OarXovv rov dv~

vdoTijv rCJv y4(pQtov iy.nef.iipug nQoerQenero oroXov y.uru rijg /?«-
aiXidog uvayuyeXv , vntayveTro de yul uvTog dtd OQf'.y.Tjg eX&eTvlO
noXvv y.ai jSuQvv arQurov enuyofievog , yui yevofievtov vtp^ ev rcov
D aTQarevfiurcov diu re yijg xul d-uXdoarjg ey.noXtoQy.rjout rrjV jSuai-
'kevovaav , y.ul rbv ruvrijg nXovrov Stuveifiuod^ui en* lavjg, xul
avrbv fiev en oixov vnovoarilaut , rovrov Se rfi Kcovaruvrtvov-
ndXet y.uTuXineTv. eXudov ovv ol BovXyuQoi nQog rijv IdcfQiyriv 15

unonXevoavreg , y.al d6'^uvTog rov 2vfiecov dxptXtfia nuQutveTv

iiXritpuoi rtvug 2uQuxrjvovg iXXoyifiovg woxe (fineStooui ru Se-
doyfitvu. ev rto vnoorQttpeiv Se neQininrovot roTg KaXa^QoTg y.ul

nQbg t6 Bvt,dvriov uvunefinovrut fxeru rtHv 2uQuy.i]vcov. ovg

Idtbv b ^aoiXevg (^Pcofiuvbg de 7]v b ytQCOv) y.ui rijv xotvonQuyiuvZO
fiu&cbv uxQtlScog, xut cx)g ei rovro ytvijrai xuruvotjoug ov fitxQuTg
(pQOvriotv vnoneaeTrui , deTv coi^d-i] fieyuXotpQOOvvr] xui eveQyeoitt
P 652 rovg 2uQuy.i]vovg dvu/uiriaui rijg nuQOvaijg OQfiijg. rot)g fiiv ovv

11 TCoXvv Kccl om C 19 ditonifiTCOvzcd C

dulphus intelUgens Cosmam recte monere, acclpit consillum et foedus

icit: hortatur etiam principes reliquarum quae defecerant provinciarum,
ut ad priorem redeant statum suumque imperatorem agnoscant. his
actis rursus in Italia ac Longibardia alta pax erat.
Interim Simeon Bulgarorum princeps animo elatus ob multas de
Romanis reportatas victorias imperium quoque Romanum animo iam
occupabat. mittit igitur legatos ad Phatlumum Afrorura principem,
hortaturque ut classem ad Cpolin adducat. se eodem per Thraciam
cum valido ac copioso exercitu accessurum: coniunctis viribus se urbem
terra marique expugnaturos, et divitias eius aequis portionibus inter se
divisuros et Saracenis domum reversis se Cpolin retenturum. Bulgari
,
^

missi clam in Africam navigant; et Saraceni, cum iudicarent Simeonem

\. utiliter consulere, quosdam suorum primarios viros mittunt cum Biilgaris,
./ .
qui pactum confirment. ea legatio in reditu a Calabris intercepta , et
Bulgari Saracenique ii ab his Cpolin ad imperatorem Romanum senem
missi. qui cum consilium illud hostium de societate coeunda percepisset,
ac intelligeret, si id succederet, magnum rebus suis imminere pericu-
lum, existimavit sibi Saracenos magnificentia et beneficiis ab eo insti-
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 357

BovXyuQOvg t&tTO ev (fvXaxfj , dcoQOig de rovg ^uQay.rjVovg udQoTg

g)iXoTi^iriOUfievog , Iti de xal 'itria t(o avroJv iy.m[.i\pug deonoTTj

7ioXvTii.iu, unad-iTg xuxujv i^uniortike , (fQd^tiv tinwv r(o xvqIco

uvrcuv (hg ovrcog dimi^ttv oydaoiv ol ^uoiXtTg '^P(o/iiaitov rovg tav-
5 rcov noXifiiovg. untXoyiouro di xul niQi rilg trtjaiov dao/iiocfo-

qiug, (Lg ovx uva^oXfj rovro y.al vntQd^toti vortQr^otv , dXXu Sta
rrjv tntxQarovoav rt]vtxavTa xuru tov ronov raQu/r^v, inavadQa-
(.lOVTCov ovv nQog tov olxtTov dvvuorr^v rcov ^UQax7]V(Jov , xal a re
7i(ji&oiiv nQog rov ^aotXtcog dttjYrjOu/itvcov xat rug tig avrovg (ptXo- B
10 (fQOovvug f§v/.ivrjOuvr(ov , dnoStSoixoroov 8k xa\ ciniQ inriyovTO
TiQog ixiTvov dcoQU, rfGd-i)g 6 OutXov/i inl nuoiv oig rjxovot, Twv
re d(piiXo/itv(jov avr(T) (foQ(ov ru ^f.iiat] '^P(Of.iuiotg iyuQioaro xul
dnb rtjov uxooi xul Svo y^iXtuSdov rug tvStxa exxtxo(ftv. iSiSovro
ovv i^ ixtivov fiixQi rT]g rov Nixt^cfOQOv dvaQQ7]Otcog roTg ^uquxt]''
15 voTg ruvru. dXXd otocfQOVovvrcov (.liv aQyovrcov xul Stxaicov ruTg
/toQutg rvyyavovrcov , avroi re ot dQyofievot. dXvnov rjyov fiiov xal
(^coijV, xal b Saof.i6g dneSiSoTO roTg ^UQUxr^voTg dnQuyfiovtog.
bnr/vixa S^ r] dQ/r] uSixoig xul nXtovixrutg ivtntortvtro, xui ro C
vn}]X0Qv ixuxovro xu\ al nQog rovg 2uQuxrjvovg onovSa\ Sie~
ZOotiovTO. xui yuQ Si] naQu rov noQcpvQoytvvi^rov b KQ7]virt]g
XuXSiug rtjg KaXufiQiug ytvofitvog oTQurriyog rovg iv IdcfQixij

xui ^txtXiu ^uQuxijvovg fiiXXovrug uQSrjV vnb rov Xifiov xai rov
TioXifiov roiv iv KvQr^vr] 2uQuxt]Vtov dnoXtoXivai, Si olxttuv

6 Tovrov C 10 a ineCyovto C 12 dcogcov C 13 Ta P

15 Trjs JJto^ag TVYxoivovarjs C 16 §iov xott ora C 21 j;aAdos C

tato esse detrahendos. ergo datis in custodtam Bulgaris, Saracenos

splendidis donis afficit, missisque per eos etiam ipsorum principi xeniis
illaesos diraittit, iubetqiie eos domino suo dicere, hoc modo imperato-
res Romanos suis hostibus paria referre. et de annna pensione se ex-
cusat, dilationem eins affirmans non studio sed ob tumultus tunc iis lo-
cis ortos factam. reversi ad suum principem Saraceni exponunt ut a
Romano fuerint tractati, eiusque praedicata iiberalitate dona ab eo missa
offerunt. quae omnia ita fuerunt Phatlumo grata, ut tributi semissem
Romanis dimitteret, hoc est, de 22 milibus undecim abscinderet. id
tributi Saracenis ex eo tempore usque ad Nicephori designationem
persolutum fuit. quoties in provinciis praefecti fuere moderati atque
iusti, subditi quoque tranquillam egerunt vitam, et Saracenis placide
est satisfactum. cum vero iniusti et avari praefecti essent interdum,
ii et subditos vexabant et pacem cum Saracenis initam labefactabaut.
namque etiam sub Porphyrogenito Crenita Chaldiae in Calabria prac-
fectus Saracenos Africanos ac Sicilienses , quibus ob penuriam et bel-
lum a Cyrenensibus Saracenis illatum extrema imminebant, avaritia
 358 GEORGII CEDRENI
7iktoviS,iav uvfXTriaaro xul rovg vno Xhqu ov fitrQUog txuyMOt'
nuaug yuQ Tug nQog ro ttjv u(f0Q[.iug tvcovwg unb twv tyyiOQicov
wvovf.avog nollov roig ^UQUxr^voTg tmnQuaxtv, unQuyf.i6vcx)g nuQt-
yovai rag rif.iug tm tvnoQCog tytiv yQvaiov Siu rrjv tx rov Xifiov
D xul rcJuv noXlf.ioiv artvoycoQiuv. nXijV o fiiv liQrivirr^g vnb To£i5
Kcovaruvrivov nuQuXvd^tig t% ^Q/J]? t« rt yQi]f.iuTU ucprjQtd-i]
f.ur^ ulayvvTjg xul xurayrjQuaug untd^uvt' xuru di rbv tou 710X4-
fiov xuiQov cpryudug KuQyi]Soviovg uvrofioXrjauvrug 01 '^PcafiuToi
i6tS,avro , ovg ovdufuog unfjTOvv 01 KuQyr]86vioi. f.iaKlov fitv

ovv xai rbv frrjaiov daafibv avvtycjOQOvv , dtdoix6rtg fir] ncag xw-10
Xvaioaiv 01 '^PcofiuToi axuvSuXia&tvrig rijv rcJov ininjSticov dvijv
xul xivdvvtvacoaiv ovroi SiucpduQtjvut hfuo. vartQOv Si rov no-
Xtfiov SiuXvO-fvrog rovg rt avroftoXovg il^r^rovv xul rrjv Saafiocpo-
Qiav. fif]Stvbg Si nuQtyovrog uvroTg SiiXvouv rr]v fiQrjVi^v , xul
ntQUiovfitroi xu&^ txdarrjv ri]v KuXu^Qiuv iSffivv. Kcovaruv-iS
rTvog roivvv b ^aaiXtvg fir] d^tXr^aug, &antQ 6 ntvd-tQog uvrov,
/.itiXtyicog vntXd^tTv rovg 2uQaxi]vovg xal rrjv tiQrjvrjV uvavtcooa-
G&ui, uXku t« nQuyfiura Siuvoi]&tig , Sv-
noXtfico fiuXXov xqTvui
P 653 vufiiv u§i6fiuyov awuytiQug xai UQyovra iniari^aag uvroTg rbv
nurQiy.iov MuXay.7]vbv tig KciXuftQiuv untartiXtv , tvcod^iivui x£-20
Xtvaug rio arQurr^yco rr^g ycoQug (^TLaayuXiog S^ ovrog r]v , o nQo
[.iiXQov fivrifioviv&fig) xui xoivf] fitr^ uvrov uvaSt^aad^ui rbv
nuQU TCxiv KuQyrjdovicov xal ^ixtXcov iniatiofiivov n6Xtfiov, int-

7 v.al xttta tbv P 12 xal om C 14 ditziXeGuv C 20 naXa-

Ktivbv C

ductus snblevavit , et subditos non leviter vexavit. nam vili pretio coe-
mens- quae ad vitam sustinendam erant necessaria, magno ea Saracepis
vendidit, qui qnod auro abundabant et fame belloque premerentur, li-
benter pretium quodvis persoivebant. verum huic Crenitae a Constan-
tino imperium abrogatum est, eidemque pecunia adempta est, et cum
dedecore consenuit atque diem suum obiit. eodem bello Romani Car-
thaginenses perfugas susceperunt, quos neque reposcerunt Carthaginen-
ses; et tributum praeterea non exegerunt soiitum, veriti ne offensis
Romanis ct alimentorum parandorum facultatem adimentibus fame peri-
clitandum esset. post bello confecto et perfugas et tributum requisi-
verunt; et repulsam passi pace confusa identidem Calabriam classe in-
festaverunt. igitur Constantinus non, ut socer ipsius fecerat, Sarace-
nos delinire et pacem cura eis renovare volens, sed bello potius decer-
nere, exercitum validum coegit. eumque duce patricio Malaceno in
Calabriam misit, et coninngere se cum praefecto eius regionis iussit
Paschalio, cuius paulo ante facta mentio, ac communi opera bellum a
Carthaginensibus et Siculis illatum defendere. pracfecit etiam Macro-
 IIISTOPJARUM COMPENDIUM. 359
artjoe tVf xut ro) 7ii(A(f9^iVTt moho rov Blay.Qoicodvri]^. o'ittvig

x«T« xwQuv Yivofitvot [.ivQia idQwv iig rovg avx6/9ovug xuxd,

nXiovtxrovi^rtg xul uXXa notovvrtg a xal avrol uv wxvi]oav ol no-
7^t[.iiot. ravra nvd^of.itvog o rwv ^uQaxi]viov uf.i7jQug j4^ovX/UQe.
5(ijdrj yuQ o 0arXovfi irt9vi]xtt) xai rovg tuvrov nuQud^uQQvvag,
xul firj (po^rid^tjvat nuQutvtoag orQurbv rotuvru tlg rovg oixtiovg B
trdiixvvfitvov t« xuxd, noXtfiov vnuvrtdaug ovviatTjOt XQurutov,
xui vixTjV ijQuro uQiarr]v rt xa\ xuXkiorr]v' fitxQOv yuQ av tdXo)-
ouv xui 01 orQur-^yoi L^ioyQiai.

10 iHfT« Si rovro KcDroravrTvog o ^aotltvg ^lomvvr^v uot]XQjj-

rig^ rov rrjv inwrvfdav Sltldrov , ntQi tiQr^vr^g ixnifinti &iu'ktS,6-

fitvov roig 2aQax7]voig. tiw96rtg d^ ovrot fit] ruTg vixutg inulQt-

a&ut uXXu rr]v tiQrjvriv xal xQurovvrtg uandt^tod^ut , nQodvfiwg
vnijxovouv xui ini rivu XQovov iiQr]vrjV t&tvro. rovtov di dtiQ- C
15Qvr]x6rog ndXtv ^tuntQwvrtg iXtr]Xdrovv rovg KuXu^QOvg. xul
naXiv KiovaravtTvog dvvufitv xur^ avriov xal vavrixtjv ixnifinti
xut ntL.ixi]v' rjQ/ov di rijg fiiv vavrtxrjg dvvdfitwg o rr]v inwvv-
fiiuv KQniijSiug xul b MwQoXiwv , iarQati]ytt di rwv nttwv b
natQixiog ''Pwfiavbg b IdQyvQog. yivofttvoi J* iv "^YdQOvvti xal
20 T«? vuvg rtwXxi]Ouvrtg r^vtQtniLovro nQog rbv tig ^txtXiav uno-
nXovv. 01 di ^UQUxrjvoi rf] (ff]fir] dtutttQU/d-ivtig (^iniaturut
yuQ avrr] t« fitxQa fityt9ivttv xal t« nQdyfiara nQog rb (fo^tQW-
rtQov tiayyiXXitv^ xu\ firj ri nd9woi dtioavrig 6td rb ai(pviSiwg D

1 ds om C 7 intSsixvvnsvov C 10 u0r,KQ^TT]V C 19 'Poo-

Havos] MaQiavbs C

ioannem classi quam mittebat. hi cum in Calabriam venisstnt, provln-

cialibnsinnumera intulerunt maleticia, expilantes eos, et ea facientes
quae \ix ipsi hostes erant facturi. quae ut rescivit ameras Saraceno-
rum Abulchares (iam enim Phatlumus e vivis excesserat), cohortatus
suos ne slbi a tali metuerent hoste cuius tantae in suos essent iniuriae,
Romanis occurrit, gravique commissa pugna pulcherrimam obtinuit vi-
ctoriam , ipsis proj^e captis ducibus.
SecHndum haec imperator loannem a secretis, cognomine Pilatum,
ad tractandam cum Saracenis pacificationem misit. qui cum consue-
vissent victoriis non efferri sed paccm etiam rebus secundis expetere,
faciles sese ei praebuerunt, et ad certura tempus indutias pacti sunt.
clapso eo tempore rursum mari transmisso Calabriam vexarunt, itaque
etiam Constantinus contra eos navales terrestresque emisit copias.
«iasscm ducebant Crambeas et Moroleon, alteras patricius Romanus
Argyrus. iamque hi Hidrunte navibus subductis ad navigandum in Si-
ciliani sese parabant, cum Saraceni fama, quae parva amplificare et
tcrribilius narrare solet, perturbati, ct quod Iiostcs sibi imparatis subito
 360 GEORGII CEDRENI

avrotg unuQuaxevoig ytnovr^aai tovg nolt^iiovg , HaviYM StifiaTi

ovaxe&tvteg y.al to tavTCJov y.aTaXmovreg arqarontdov t(pvyov ix

Tov '^Prjylov xal TCQog t^v ^iy.tliuv dieneQaidtd-rjOav. ev di %m
TiQog Il4voQf.iov unOTiktiv PuQvrarM /^tt/.iMvi ntQnttoovreg , xul
iwv oyacpuiv vnb rov yXvdwvog ovvrQi^evrcov, [.luXXov de vnbS
XQiorov rov d-tov rov nuQ^ avruJv ^Xaa(pi]f.iovf.itvov , dioXcoXaoiv
anuvreg. onivdovrai roivvv roTg '^Pco/nuioig , xal ditrrjQi^d^t] ra
Tijg eiQi]V7]g f.ie/Qi rijg avuQQriaecog rov Ocoxu. uQri <J* ovrog
uvayoQevd-elg ^uoiXevg, neQU Seivwv r^yrjOUfievog duofiocpOQr^oat

^UQaxi^voTg , rbv HlavovTJX, htg einoftev, unoariXXti fitra dvvd,- 10

fitcog y.ur^ uvrcuv. ovrog dt viuv uywv rrjv i]Xiy.iuv y.ul OTQuriui^
Tuig xarureru/d-uc , ov fii]v ye y.al orQurriytlv uS,iog chv, vnuQ-
/cov Je y.al noXXoTg uXXoig ndd-tai y.ar(j.o/^trog y.ui firjdiv rcov ru
P 654 yQtirru) ovfi^ovXtvovrcav iniorQtcpofitvog, tv rioi ronoig TQu/ioi
T£ y.al Svo^droig rrjg ^iy.tXiag fitru nuvrbg unoy.Xeiad-e\g roviS
crQurov naQudidorai navooXed-Qiu. euXu) de i^coyQiug xui Nixr]~
rag natQiy.iog xul rov oroXov dQovyyuQiog o evvov/og , xul tlg
IdcpQiy.rjV diofuog nifinerai. xal b fiev ]Muvovi]X roiuvrrjg erv/a
tijg xaruarQOcprjg , naQuiriog dncoXeiag yevofitvog xul navrl rco
arQurM. 20
'0 Si ^aoiXtvg iv rovrut rco /qovco ixnifinti xaru KiXixiag
Iu}uvvi]v fiuyiorQOv xai Sofi.iariy.ov rcov o/oXaJv rr]Q uvuroX^g rjdr]

nQO^e^Xr]iiivov , rbv TUfaoy.i]V. ytvofuvog d^ ovrog n^bg noXiv .

B ^l4duvuv, y.al nXrjd-og y.uruXu§cov ini7.iy.rwv l^yuQijvcov avvtiXeyfii-

1 noXsfiovs C 3 Tijv ora C ijzsQuico&rjaav C 7 67t£V-

Sovtts C 12 6TQttzriyoig C

ingruerent de salute sua soliciti, Panico terrore concitati castra sna

deseruerunt, relictoque Regio fuga in Siciliam contenderunt. cumque
iam Panormo accederent, atrocissima oborta tempestate, eiusque vi
( aut Christi verius, cui illi impie maledicebant) navibus contritis uni-
versi perierunt. inde rursum pax facta cum Romanis, quae duravit
Usque ad Nicephori imperium. is simulatque imperium occepit, rera
indignissimam existimans Saracenis tributum pendere, contra eos Ma-
nuelum, ut iam supra diximus , cum copiis misit. Manuelus iuvenis et
inilitis quam ducis officio multo aptior, multis etiam aliis obnoxius vi"
tiis, neque sanioribus obtemperans consiliis, et se ipsum et exercitum
totum perdidit, asperis quibusdam Siciliae et inviis locis inclusus atque
exitio demersus. captus fuit Nicetas eunuchus patricius ac classis drun-
garius, et in Africam in vinculis abductus.
_Sub idem tempus imperator in Ciliciam emittit loannem Tzimiscam,
magistrum domesticum scholarum Orientis iam creatura. is cum ad
Adana pervenisset, in multitudinem incidit ex omui delectorum Cilicia
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 361

vo)v ix nuar^g t?7? Kikiy.iag, ovi.i7iXixeTai rovTO) v.ai TQtmrai xaru

XQUTog. 01 /iiiv ovv lilloi twv IdyaQTjVwv vo/up 7io}Jf.iov xarty.o-

nr^oav' f-UQog di tov gtqutov wael ntVTaxia/Jlioi toj' uQid-f.wv

hvTtg (ftvyovoiv t\'g riva Xocpov dvo^uTov y.al un6y.Qrif.ivov, nt^oi

5 Tovg "nnovg unoftavTtg, xal rfj Tov Tonov d-uQQr^ouvTig ivy.aiQta
iVQiuoTCog Tovg iniovrag TJfivvovTO, ovg xal ntQiOTOi/Joag b ^Icouv-
vr^g, OTi fi)) fit&^ "nntov olog Tt 7]v uvroTg ovfi^aXtiv , ni^tvoai
nQ0OTuS,ag rovg OTQUTicoTug uvtioi fxtT^ uvtOjv ntL,6g xul uvrog.
y.u\ y.uTayioviodfitvog nuvrag unioq)a'§f , vtoTU firjdtvbg dtdcoy.OTog,

10 w? Qtvout Sia Tov nQuvovg tig rb ntdiov to alfia noTUfifjdov , y.ui C

«710 TovTov Tov ovfinTcofiuTog xXrjd-ijvat rbv ^ovvbv fiovvbv a"fia-
Tog, TovTO TO iQyov inl nXiov iirJQt t6 ovofiu rov 'Icocxwov , xal
TOig ^uQuxrjvoTg TtXtiag xuTUOTQOcp^^g yiyovtv aiTiov,
'0 di NtxrjCfOQog xutu to dtvTtQOv tTog Tijg uvtov fiaoiXtiag,
15 iv firjVi ^lovXicp ivdixricJovog ^', i"§tioc xaxa KiXtxiag ovv ^uQtT
oTQUTcp ^Pcofiaicav xa\ avftfid/cov ^I^rJQCOV xa\ IdQfitvicov , t/cov

Qiocfuvco Ttjv yufitTriv ovv roTg Ttxvotg uvTrjg. ixtivfjv fiiv ovv
t"^co&tv Ti]g KtXtxiug tv Tivi (pQOVQico xaTaXifindvti , ^QtL^icp xa- D
Xovfiivcp , avTbg di tiotX&cJov tig KtXtxiav Idvdt^uQ^uv xu\ '^Fcooobv
20x«t Z4duvuv Tug noXtig y.a\ tTtQu ovx bXiya cpQovQta xuTtOTQi-
ipuTO. in\ di ttjv TuQobv y.a\ Ti]v JHoipov toriuv untXd-tTv oix
id-uQQr^ot, /tiftcovog fjdt] xaTuXu^ovTog. xai OTQUTbv rbv uno-
/QCovTU xuTuXincov ixtTat T^iioiv iv Kannadoxia nuQU/ttfidocov,
7]Qog di UQ/Ofiivov ndXtv elo^Xd-tv iv KiXixia , xa\ di/fj ditXcov t«

1 ijXiitlag C 9 xccTscqja^s C 18 JQi^i§lat Zonaras jrpoc-

ayoQSVO(i£V<p C 19 'Pcaoov C
Agarenorum , eamque congressus fundlt. hostibus deletis , qulnque ta-
raen circiter Agarenorum milia equis relictis pedites in collem quendam
praeruptum evaserunt, eiusque natura freti fortiter impetum hostium
defenderunt. sed Tzimisces circumdato coUe, quia eques cum eis non
poterat congredi, pedites ire eo suos iussit, pedesque eos ipse duxit.
nemo Saracenorum tergum dedit: occisi sunt omnes, et cruoris rivi
per declivia in campum fluxcrunt, nomenque colli ab eventu factum,
ut collis sanguinis appeliaretur. id facinus nomen Tzimiscae celebrius
reddidit, Saracenis autem causa exitii fuit.
Anno imperii sui secundo, mense lulio , indictlone septima, Nice-
phorus magnum exercitum Romanorum ac sociorum Iberorum et Arme-
niorum in Ciliciam ducit, comitatus uxore sua Theophanone et liberis.
ca extra in castello Drizio relicta, ingressus ipse Ciliciam, Anazarbam
Rossum et Adanam urbes aliaque haud pauca subigit castella. cumque
ad Tarsum et Mopsuestiam ducere non auderet, quod iam hiems appe-
teret, relicto ea in provincia valido praesidio in Cappadociam hiberno-
rum cuusa abit» iueuute vere rursum Ciiiciam intratj et diviso iu duas
 362 GEORGII CEDRENI

GtQUTevfiara rrjv fitv Tuqgov rrolioQXHv uq^rjxt ^tovtu rrV uStl-

(fov, avibg de to loinbv UQUfdvog Trjg OTQUTiug rfj IMmjjov toTin
TiQOGta/^iv. tvtQyio dt /Qr^GUfitvog rfj noXiOQy.iu , t/wv di xul
rbv hf.ibv tnuQriyovTa , nuQaXaf.i/3uvit rb tv fitQog Tfjg n6Xto)g'

rtfivtTui yuQ 7} nuXig avT)] fitaov tm 2uqm noTuiiM , (hg doxtrvS

dvo noXtig tivai. rovtvbgovv, wg tiQrirui , fitQovg uXovTOg tnl
rb fTf Qov ot 2aQttxi]vol y.uTU(ptvyovGi , rb taX(x)y.bg navra/od^tv
wpuifJUVTtg. G(podQoxiQU di /QrjGUfitvov rov ^aGiXt(og rfj noXioQ-
P 655 yut tuX(o xul rb trtQOv fitQog, (.irjdtvbg ty.tid^tv d m(pvy(')VTog. 6
8i rrjv TuQGov naQuy.a9^rif.itvog ylmv b TOi; ftuGilkog aStX(p6g, 10

tn\ /OQToXoyiuv xul GvXXoyrjv r(uv tnirrjdtuov (.ttQog unoGTtiXag

TTjg GTQUTiug t'S,uQ/ov i/ovGr]g rbv 3IovuGTr]Qi(6Tr]v , r]Tv/r]Gtv

u(pvXdxr(x)g yuQ diaGXtduGd^ivrug rovg nQOvofitvovTug vvxrbg ol

TuQGtig l^tXd^ovTtg , (xig fir]Stvl GvvniGd-rjGiv rr]g t§6dov nuQtG/i]-

xivai, iniTid^tvTui dttGnuQf.iivoig avToTg , xul ovx oXiyovg dii- 15
(pd-ttQuv , iv oig tjv y.u\ b MovaGrr^Qttori^g avrog. ri]v di rrjg
]\l6\fJov tGTiug tiXcoGtv ol TuQGtig fyvcoxortg , ntt^ofttvoi di rf]

noXiOQXiit y.a\ tw Xiftio , ditnQta^tvGUvro n^bg rbv .Aiovru, ini-

B xu7MVf.;fvoi rbv ^aotXiu xu\ XinuQovvrtg unud^tTg xaxwv (pvXa-
/d^rjvui xa\ rr]v tuvriJov nuQuStdcoxivui noXtv. o di Qr]Tov rt «jpo()-20

riov txuGTOv u(pt\g uno^piQtad^ui , rbv uXXov anavru nXovrov xur-

io/f rr]g noXtoyg. (.ifTU di TQtTg r^fitQug rov rr]v noXiv aXoJvai

8 rfi 8\ nohoQma cq^oSQOTtQov XQrieafiivov rov ^aeiXirog C

9 iKsl&£V fiTjdtvbg C 11 iyiitifiipag C 12 izft. C. aii
^xov ? ij zvxrj C 16 Koi 6 fi. iqv C 19 agsgO'^-
rat C

partes exercitu Leonem ad oppugnandam Tarsum cum altera parte mit-

tit, alteram ipse ad Mopsuestiam ducit. eam cum acriter oppugnaret,
fame etiam oppidanorum adiutus unam urbis partem capit. ea enim
urbs media a Saro flamine secatur, ita ut duae urbes videantur. altera
igitur, ut diximus , parte capta ad alteram Saraceni confugiunt, undi-
«|ue quod captum erat incendentes. sed acrius ad oppugnationem in-
cumbente imperatore altera qnoque pars capta est, nemine inde effu-
giente. Leo autem impcratoris frater Tarsum obsidens , cum exercitus
partem pabulatum frumentatumqne misisset duce Monasteriote , voti mi-
nime compos fuit: nam sine custode dissipatos praedatores noctu Tar-
senses egressi, ita ut nemo eorum eruptionem sentire potuerit, invadunt,
et haud pancos interficiunt, et in his Monasteriotem. Tarsenses autem
cognita Mopsuestiae expngnatione, oppressique obsidione etfame, lega-
tos ad Leonem mittnnt imperatorem invocantes et deprecantes , nt inco-
Inmcs dimitteret urbe dedita. ipse antem cnm permisisset ut certum
qnoddam pondus auferrent, alia omnia urbis bona diripuit. triduoque
 HISTORIAUUM COMPENDIUM. 363

atoXog Alyvnrov ^or^drjGMv t// Tuqom nuQiytyero,

littyiorog t^

vnaQ/MV oirov xai riov uXlwv ri7)V nqhg to t,'7;v uvuyxuiwv,

7iXtj()t]g

ov ovvt/OJQi^d-T] di nQOOG/itv rrj yij ovd^ uno^fjvui nuQU rtov vno

rov /SuGi)J(.og ruyS-tvriov rrjv nuQuXiuv rVjQHv orQuriMrwv. y.ut

6jt<^ l/ovrtg o ri XQr^oovrai roig nuQOvoiv vntorQtxpuv , vuvuyioig

f.iiyuXoig niQintoovng uno re uvt/.i(jov ura6,lug xut rijg tnid^totiag C
rwv rov ^uoiXtcog noXff.ux(Jov nXoiiov. Si]ioGug di yul riqQ(juGug

xul rug Xoinug noXtig rrjg KtXtxiag, rto ^Oxr(.o^Qi(o f.irjvl rrjg iwd-
rTfg ivdixrtiovog vntGrQtrptv tlg KcovoruvrtvovnoXiv , t/dov (.tid^^

lOtuvrov yul rug rrjg Tuqgov nvXug y.ui rug rrjg Moipov toriug, ug
xul XQvOip yuruori£,ug t^^iod-tv uvud-r^f.ia rfi ^uotXidi dity.ofitoi,

Tug fiiv y.ura rrjv uxQonoXiv orrjoug, rug di xuru rb rijg XQVorig
noQTr^g rii/og. Sttxofttoe di xul to» &i(ii dtoQOv xui Stxdrrjv rr^g

iuvrov orQuniag rovg ui/fiuXtortod-ivrug rtfiiovg oruvQOvg, bnrj-

15 vixa Sofiiortxog njov a/oXiov (vv b 2rvnii(orrjg xul rrjv Tuqgov
nuQuxudr^fttvog navnXtX navtoXtd-Qiu rfj oixtia u/SovXia xu&vni-
fiuXi T« orQurtvfiuru' ovg Srj xal TW navoenr(a nfiivti rrjg rov D
d^eov Xoyov ooqiug uvid-tro.
T(T) di (t.vr(p StvriQdo rrjg avrov ^aotXiiag /Qov(o o Ntxr/^fo-
20 po? xal nuGuv rrjv vrjoov KvnQOv rjj roov '^PiOfiui(ov nQOorjyaytv

inixQurii(t, rovg jiyuQrjVOvg untXuoag ixtid^tv diu Ntxrjru narQi-

xiov rov XuXxovr^rj,

Por]&i]Ga)v om C 8 oKtcofi^Qia) C 11 xSKofiixs C

16 vni^aXs C 18 l, 6.] (layalrjs ixxlrjaias C 19 hti C
22 nocTQixiov tial erqatriyov tov C

post expugnationem classis maxima ex Aegypto advenit opem Tarso

latura, frumento onusta et aliis rebus quae ad victum sunt necessariae.
erum pcrniissa non est ad terram appellere neque exscensionem facere
ab iis niiiitibus quibus erat ab imperatore maritima custodia commissa;
cumque niliii agere potuissent, redierunt, inque maxima naufragia ob
ventorum vim inciderunt et impetum bellicosarum imperatoris navium.
incensis igitur et combustis reliquis Ciliciae urbibus , Octobri mense,
indictione nona, Cpoiin rediit, secum adducens Tarsi portas et Mopsue-
stiae, quas cum extrinsecus auro distinxisset, munus attulit regiae urbi
dedicandum, alias ad arcem collocandas, alias ad aureae portae murum.
attulit etiam deo donum et sui exercitus decimam , venerandas cruces,
captas quando scholarum domesticus Stypeiotcs Tarsum obsidens im-
prudentia sua cum omni exercitu funditus deletus est; quas etiam sacro-
sancto templo dei verbi Sophiae dedicavit.
Eodem secundo imperii anno omnem etiam insulara Cyprum in Ro-
manorum potestatem Nicephorus rcdegit, indc expulsis Agarcnis pcr
Nicetam patricium et praetorera Chalcutzem.
 364 GEORGII CEDRENI

T(o Se XQixM iztc T-TJg /^aoiXeiag avjov , Vu()og ImaravTog,

nakiv dol^o7^rjv enoii^auTO xaru 2vQiag o ^aoikevg. x«t ytvofu-
vog xara ttjv l4vTi6/Hav ravTjj f.itv ov nQOot^aXtv , tlnioag f.ii]di

TTjV uy.orjv avrov vnoori^otad^ai TovgldvTio/tXg iy.ntnXrjyfitvovg tm

fig Tug noXtig rijg Kikiy.iag ovft^t^rjy.6Ta. uXXu nuQtXd-cov avrrjvS
elg Ttt ivdortQa fiigr] rTjg ^vqiug i/WQtjot, y.ai n6Xttg noX7Mg
y.al /ciiQug y.aTaarQt\pufitvog nQog t(o yli^uv(o xtifiivug y.ui rfj

P 656 nuQuXin rco z/ey.ifij3Qi(0 fii^vl vnioTQtxptv. evoD^evcug di tcov I4v-

Tio/ioiv nQOoSt/ofiivcov rbv noXtfiov diu rb nJittorov Xabv ix TTJg

ntQioiy.idog tioeXd-tiv tlg rrjv n6Xiv inl (ioTjd^ti^c, iniktXoin^rcov Jf 10

y.a\ Tcov uvuyxaiatv tw ^Pw/mlxw OTQarco, ytvio&ui di y.ul rikfia
uditS,irrirov ix rov nokvv (ifi^Qov ovQuvod-tv y.UTUQQuyrjVUi , vnt-
/coQtjOtv unQuxrog xal ttjv ^aaikiSa xarikulSt, cpiQcov fitd^^ eav-
Tov xul rbv t/ovra a/tiQOTfvy.rov ixrvncofia rrjg fiOQCpijg rov Xqi-
orov y.at &tov 'rjficov xiQUfiov , ov evQtv iv^^ItQu nokti tuvtijv nt- 15
noQd-7]y.(j6g , xai tcuv tqi/cZv tov ^unriaxov ^Ivouvvov ^6arQV/ov
ivu ntnt7^rjfiivov a'ifiari.

B ToiovTog d^ (jjv 6 NixrjcpoQog xal TOiuvraig /Qt^atjifievog

aTQarrjyiaig xal ini tooovtov t« '^Pcofiuicov av^rjoag nQuyfiara

( y.ario/e yuQ rikiov tcuv ixarbv noktcov xul cpQOvQiu Kiktxiag rt 20

xu\ ^vQiug xul 0oiviy.T]g yli^uvtjoiag , (ov fiiytara xul iniatjfio-

Tura 7] ldv(!i.L,UQ^og xa\ tj ^!A8ava, rj IMoxpov iaria, rj TaQo6g, rb
HuyQdg, To 2vvviq)iov , )] ^aodixtiu , xb Xdkin, 1'd^eTO di xa\

16 lcoivvov xov ^ccjttiazov C

Tertio vero anno sui item impeni, appetente vere, rursus Syrlara
invasit iniperator, cumque Antioclieam pervenisset, ipsam non est ag-
gressus, sperans fore ut ne famam quidem ipsius sustinerent Antiochen-
ses, deterriti iis quae Ciliciae urbibus acciderant, sed ipsam praeteriens
in interlores Syriae partes profectus est, multisque urbibus et agris ad
Libanum et maritima loca sitis in suam potestatem redactis mense De-
cembri rcdiit. sed fortiter beiium sustinentibus Antiochenis, quod ex
finitimis locis multae gentes in urbem se receperunt ut ipsis opem fer-
rent , et commeatu Romano exercitui deficiente factoque ingenti coeno,
adeo ut transiri non posset propter multam quae de caelo deciderat
pluviam, re infecta ad regiam urbem se recepit, secum adducens oUam
quae habebat effigiem non manu factam formae Christi et dei nostri
imaginem , quam Hierapoli a se expugnata repperit, et capiliorum loan-
uis baptistae partem sanguine concretam.
Cum(jue talis esset Nicephorus ac talibus usus honoribus et functus
maglstratibus , adeo(|ue res auxisset Romanorum (etenim urbes amplius
centum cepit et oppida Ciliciae et Syriae et Phoeniciae et Banisiae,
quorum maxima et nobilissima haec erant, Anazarbus, Adana, Mopsue-
stia, Tarsus, Pagras, Synnephium, Laodicea, Chalepum; tributariam
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 365

vnocpoQcrvQ ttjv T£ iv Ooivixt] Tqlnoliv xul rr^v ^af^iaoxov^ o/ii(og

f.tt07]Tog tytveTO naQu navxbg avd^qwnov , xal ndvxig tdiiJ.'cov ti]v

TovTov d-iuaaod^ai xaTuoTQOfpi^v, Tug dt uhlag unuQi&(.ti^aei b

T^oyog iv yMiQoi Toi nQOor^xovTi.

5 ''YnooTQicfcov J' NtyiijcfOQog eildvTioy^eiug nQog ti)v jSaoi- C

Xida, iv Tco dttQyeod-ui tov TavQOv, o Muvqov oQog iyyjoQicog
ItyeTui , cfQOVQiov y.uTU to (.itoov tov oQovg doiiirjO(i/.ievog ev tivi

locfco iQV[.ivoT(XT(o , IMiyuiiX Toy BovQTtrjV nuTQixiov Ti(ti]Gag iv

T(o (fQOVQiio xuTtXtne, GTQUTijybv dvof.i(xoug tovtov tov IMuvqov
lOoQOvg, entoy.rjijjag nQOOfievetv uyQvnvcog y.ul TovglAvTioyeig nuoi]
firiyuvj] xcoXveiv t^itvui y.ui t« nqbg t,(oi]v eloy.of.iiL,eod^ai iniTrjdeiu.

y.aTthne di y.ui TliTQOv tvu tcov euvzov evvovycov, dovXov vnuQ-

XOVTU, dQUOTi]Qiov uv9-QConov , ov 6r] y.ui OTQUToned(XQyr]v ntnoir^-
y.ev iv Kilty.ia , ttg naQayeifiuoiav tov otqutov Siuoy.OQnioui y.e- T>

ISXevoug, y.ul Ti]v avrov fiiveiv eig Tovnibv tTog tXevoiv. iXtyeTO
d^ OTi dvvufitvog i'% icfoSov tXeiv TrjV u4vTi6yetav b [iuotXevg oiy.
rjd^iXr^oev, ulX^ i'£,tniTr]deg naQeily.e y.al nuQe^i^att Ti]v TUVTr^g

y.UTUoytoiv , dedicbg rbv cfi]fiit,ofievov Xoyov' xul yieQ di] yal iv

ToTg anuvTcov i^fiQtTo OTOftaoiv wg ufia rfj uXcLoei rijg noXtcog
SO^AvTioytiug y.ul b ftuoiXtvg redyif^tTui. ufitXei y.ui t(o rotovuo
Xoyco deiXuivofievog ovt^ umbg nQOoeniXuoe rf] IdvTioyeia , y.ai T(Tt

UtTQca 6i y.u\ rco BovQrti] nuQi]yyeiXe fir]8efiiuv nQoo^oXi]v noii]~

aaod^ui y.uT^ avTi]g. uXX^ ixeTvog ftiv ruvra xaTUOTi]0(jifievog,

(xg einofiev , elaetoiv tig ri]v ^uoiXevovaav ' b BovQT^r^g di rf] P 657

12 Sovlov om C

quoqiie sibl feclt TripoHn Phoenlclae urbem et Damascum ) , nihI]ominus

tamen omnibus fuit invisus hominibus, ac nemo non cupiebat ipsius vi-
dere interitum. odiorum causas suo ioco exponcmus.
Antiochea revertens Nicephorus, dum Taurum montem (incolae
Maurum vocant) transit, in medio eius castellum condit in colle muni-
tissimo; in eoque Michaelum Burtzam patricia ornatum dignitate reli-
quit, praesidcm eum Mauri montis appellans, mandato ut diligenter in-
vigiiaret Antiochenosque omni opera exitu et rebus necessariis parandis
prohiberet. Petrum quoque spadonem , unum de suis famulis , hominem
strenuura, praefectum castrorum in Cilicia creat, iubetque exercitum in
hiberna distribuere, suumque adventum insequente anno praestolari.
ferunt potuisse eum primo accessu Antiochea potiri , sed noluisse , ac
dedita opera distulisse eius recuperationem, quod in ore omnium homi-
num esset hic rumor, recepta Antiochea statim imperatorcm obiturum.
eo nimirum sermone territus neque ipse Antiocheam tentavit, et Petro
ac Burtzae mandavit ne eam oppugnarent. enimvero rebus ita ut me-
moratum est constitutis, Nicephorus in urbem rediit. at Burtzas An-
 366 GEORGII CEDRENI

IdvTioyjiu yeirovwv y.al x7Jog tavTM uo^earov niQinoirioaad^ai

Ifiit^oi^iivog , fiiiCQu (fQOvrioag r&v rov ^aoilkog vnod^TiyMtv , vv-

xro)Q xul f.itd'' tjfttQuv fax^nnro h nwg dvvtjd^eh] xarua/fTv rr^v

nokiv. unr\H ovv avvi/jZg xai loyovg ftiru rtov \4vrio/kov tyivii

av{.i^urixovg. uXal^ovivof.ih(jOv d' txiivwv xai rug ovft^txoHgS

Sitjod'OV[.ilvo)v , fXad-iv ixeivog (fiXiMd-tig rivi rtJov 2aQaxi]vi!)v

{jivXal- ovrog »jv), ov vnoxXtxpag SioQOig xul vnoa/Jotoiv lO/vaf.

Xu^tTv ro [xiTQOV evog rtxjv nQog dvoiv rijg jivnn/eiug nvqyow
KtiXa rovvofiu. xa\ fiera rovrov rexri]vui.ievog xlifiaxag nQog xb
B axQOv iE,ixvovfiivag rov nvQyov , vvxra n u^feyyij inirrjQrjoag xui 10

inofi^QQv , eXad-e rug xXifiaxug nQOOiQtioug rtp nvQyto. xul

uvu^ag furu rQiuxoaicov rtJov vn^ avrov rovg fiiv (fvXuxug uno-
ctptxrrei rov nvQyov , tri di xal rov yeirovovvrog uvrco • xul jnera
rtjov TQiuxoaicov rovg dvo rovrovg nvQyovg xureo/rjxcog uyyeXov
tvd-icog ixntfinei nQog rbv arQarone6uQ/i]v , f.ti]vvcov iniru/vvaiiS
xal eX9-eTv fiira nuvrbg rov arQurov thg rijg noXetog ijdrj xara-
G/ed^eiarig. b de HerQog rug uyyeXiag deS,ufievog wxvei xal uve-

dvero , rrjv ix rov ^uoiXicog dtdotxcog uyuvdxri]oiv , fir] ri xal

xuxbv anoXuvar] cog nuQu^drrjg rcov uvrov nQOorayfiaroiv. iyxei-

C ftivov Se rov Bovqt^i] xal uXXov in^ uXXto nifinovrog uyyeXov xui 20
T^v tXevaiv inira/ivovrog , xal nkijQocpoQovvrog cog inl nXiov
dvri/HV ov dvvurui nQog rrjv noXiOQxiav {xul yuQ di] fiud-ovnq
ol IdvTio/tTg rrjvrwv nvQywv xuruo/toiv ovvtQQeov nuvru/od-iv
xal ixnoXiOQxeTv rovg nvQyovg r^neiyovro^ ^eXij <)' ucfivreg nav-

9 xdXXa C 11 zeixii' C
tiocheae vlcinus , posthabito imperatoris praecepto , noctes diesque de
urbe ea occupanda cogitabat, quod hoc pacto aeternam se gloriam con-
secuturum sperabat. itaque frequenter eo itabat, et Antiochenos ad
pacificationem invitabat, arroganter eam aspernantes. interim cum
Saraceno quodam (Aulax is vocabatur) amicitiam contrahit, ab eoque
muneribus et poUicitationibus corrupto mensuram turrls occidentalis
unius (Cala ei nomen eius auxillo scalas fabrlcatus quae
fuit) obtinet.
ad summa noctem obscuram atque pluviam praesto-
turris pertingerent ,

latus, per eam occulte scalas turri appllcat, et cum trecentis suorum in
eam adscendit. hulus ac proxlmae etiam turris custodes trucidat: itaque
duabus turribus occupatis, misso nuntlo Petrum, quem castrorum prae-
fectum dlximus, hortatur ut celeriter cum omni exercitu superveniat
urbi iam captae. Petrus etsi inltlo tergiversabatur, indlgnationem im-
peratoris veritus, ac metuens ne Ipslus mandato vlolato sibl infortunium
pararct, tamen instante Burtza et properare iubente, et se diutius op-
pugnatloni hostium tolerandae non esse parem docente (etenim oppidani
audlto turres occupatas esse undlque confluxerant, et eas expugnare
omni studlo conabantur missilibus coniectis ac omnis generls adhlbitis
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 367

ToSanu Y.ul ^iri/avuQ nnixtXug to nvQ vifrjnrov, y.ui uXXa inotovv

bnoau notttv idti tovq ytvdvvtvovrag avv yvvui^l xal rtxvoig uno-
XcoXtvui, uno^ultTv dt xui nohv nuawv vnt^yti/iitvijv raiv uvu
rrjv tio noXtdov) nrorjd-iig J' 6 arqurontduQyrjg f.irj rooovrcov uno-
^XMloriov y.ul ri])ity.ovriov uvSqCjv Stu ri)v txtivov untiOtiuv y,u\

noltwg rrj7uxavrrig vnoarfj ^ noXirtiu '^Pio/.iaia)v , uy.o)v ya) D

i^ijiniuv

fiTi ^ovXof-itvog y.ururuyJiaag nuQtytvtro ovv nuvrl rio arQaroi,

ivQCtjv rovg ntQi rov BovQrLi]v Xiav unttQrjXorag' inl rQtat yuQ
vvyd-rif.iiQOtg rjouv noXiOQxovf.itvot. ov rijv tcpoSov tyvtoxortg ol

l0u4vTioytTg nuQtXvdriauv roi,g rpvyug xal rijg ovvroviag ividioxav.

ddtiug di XujSofitvog b BovQrfyig xdrttai nQog r^v nvXr^v , xul
anddj] rbv fioyXbv rijg xXiidbg dturfficbv uvoiyvvai rag nvXug, xai
rbv TliiQOv tladyti ovv navri r(o arQartvfiuri. xui ovrio nuQ-
t7ir](fx}i] 7] fitydXrj xui ntQt(favr]g Idvrtoyttu. ontQ nvdofttvog o
15 Nixr^cfoQog , tvcfQuvd-Tivui diov ini uXdjati rriXixuvrrig noXtcog xui

ru xur^ uvibv intrQtxput &t(T)f b di rovvuvriov ijXyriat ri]v ipvyiiV

rbv orQa.rontddQyriV rt iv ulriuig tlyt , xui rbv BovortriV ov fiovov P 653
ovx untdi^uro ri]g nQodvfiiug xai rijg dvdQiag y.ui ytQU nuQtaytv
inut,tu rijg uvrov uvdQuyu&iug , uXXix, xai v^Qtoi nXvvug nuQtXvos
20 rr]g uQyijg xui olxot fiivtiv iniru^tv.
Avri] 1] uiriu xai ru Xoinu ru Qrid-riOtod^ui fttXXovra fitai]-
rbv roTg ndat xui ^dtXvxrbv rbv NtxijcfOQOv tiQydouvro. nQcorov
fiiv ydQ , oit rr]V uQyi]v t« xur^ uvrbv ixtvii&r], fivQiu^g nXr]fi-

f.iiXtiaig yQoofiiv(jOv rwv ovv airco orQaricoruv iniarQO(fi]v ovx

1 t6 ] xccl C 7 xaTtt(SxTqcai P
machinis, igni quoque supposito; neqne omnino qnicqnam eorum omit-
tebant quae agere conveniebat quibus cum uxoribus et liberis pereundi
ac ainittendae urbis orientalium oninium praestantissimae pericuium in-
cumberet) Petrus timens ne suara ob pertinaciam tot tantique viri peri-
rent, et tantae urbis iacturam res publica Romana faceret, vel invitus
summa festlnatione universum exercitum adducit. iam omnem propc
spem salutis liurtza cum suis diraiserant, tres continenter noctes dies-
que oppugnati sed adventu Petri oppidanorum conciderunt animi ac
:

remisit vehementia, et Burtzas facultatem nactus ad portam descendit,

ac repagulo ense dissecto, apertis foribus Petrum admittit. Nicephorus
allato rei huius nuntio , cum gaudere ob tantam urbem et res suas deo
committere deberet, diversa secutus indoiuit, culpavitque Petrum , et
Burtzae non modo non probavit aiacritatem atque fortitudinem , aut
digna rebus gestis praemia contulit, sed et contumeliis alfecto ademit
munus suum , et domi se eum continere iussit.
Id et alia quae referemus, invisum omnibus ac detestabilem fece-
runt Nicephorum. primo quod quo primum tempore imperiimi invasit,
cum mliites ipsius innumeris delictis querelas excitassent, nihil de cor-
 368 GEORGH CEDKENI
hi&et, Xiyiav ^'^ovdtv d-avf.itt(jrov d iv roaovrrp nXi]&H "kaov ura-
xrovai rivtg'^^ xal av&ig tlaeX&wv flg t7]v noXiv noXXcov y.ai dia-
aavaiv xal IdioJrwv uQnaytvrcov ovSaf-dav exdixrjaiv inoiijaaro,
B dXXa naQiplinero rag dronovg nQa^tig , evtvco/ovfievog raig
daeXyeiaig, alg ol draxrovvreg nQoaxeifievoc xaxojg rovg noXiragS
Sierid^ovv , xal ravra avveQyijaavrag avrM nQog z^v rijg ^aaikeiag
dvdXrjxlJiv ov f^uxQwg. eira xal nQog ra'^eiSiov avve/cog e§uov Sei-

vwg exuxov ro vno xeiQU ov [.lovov nQoad-rjxuig ovvreXeuov xa\ uk-

"kaig avveiaq:oQaig navroicov eldojv dkku xal kerjkaaiaig dvvnoara-

roig, nQog roTg elQrifuvoig exxoxpag xal fUQog ri tmv naQe/ofievcov 10
rrj avyxki^ro) ^ovkfj q:ikorifii]{.iurtov diu rd , wg ekeye , anuvit^eiv

XQr/f.iur(x)v ev roTg nokifioig, nQog Se xul rug nuQt/ea&ai rvmo-

C &eiaag Soaeig nQog evuyeTg olxovg xul exxki]aiag nuQu rivcov evae-
^iov ^aatkecov rekeov exxorpag, xal vofiov ex&efievog fir] rdg ex-
xkr^aiag dxiv^roig nkarvvead-ui , xuxcog cpdaxwv vnb TWi' eniaxo- 15
nwv Sunavuad^tti rd nrw/ixu /Qi]fiara xul rovg arQarevofivovg
okiyovad-tti , xai ro Sr] nuvrwv /akencoreQOv, xul vofiov ey.d-e'fie-

vog, ev co xui riveg eniaxonoc tcwv evQiniarwv xu\ xokuxcov vne-

yQuyjttv , SiOQitpfievov fxrj uvev rr^g uvrov yvcofirjg xal nQorQonr^g
Iniaxonov r] iprjq^i^ead^ui i] nQO/eiQii^ead^ui. emaxonov re re9-vi]-20

xorog ^uatkixbv exnefinwv uvd-Qomov earad^fiijfilvijv noteTv rrjv

i^^oSov nQoaerarre, xal rd neQirrd dvekafi^dvero. xal dkka

1 Zaoi» om C 4 ar. tcq.'] dtonLa$ C 6 izi&ovv C 15 uKivtj-

Tcas C

rectione cogltavit, fatns mirum non esse, si in tanta hominum multltn-

dine quidam incomposite se gererent. deinde quod in urbem ingressus,
cum bona et illustrium et plebeiorum multorum diriperentur , vindicem
se nequaquam praebuit, sed quasi delectari visus est libidinibus eorum
qui cives vexabant, eos etiam qui ipsi ad imperium obtinendum haud
exiguam navarant operam. praeterea ad Taxeidium assidue veniens
graviter subditos afflixit, non modo pensionum et tributorum omnigenis
rationibus, sed et rapinis intoierabilibus. ad haec partem quandam
eorum quae senatoribus solebant imperatores largiri donorum in fisco
retinuit, causatus sibi ad bella gerenda deesse pecuniam. neque hoc
tantum, sed et donationes monasteriis atque templis legatas a quibus-
dam piis imperatoribus prorsus abolevit, lege etiam lata ne ecclesiae
immobilibus locupletarentur bonis, causatus episcopos male prodigere
ca quae pauperibns darentur, interim militibus deficientibus. id vero
omnium gravissimum, quod legem tulit, cui et episcopi quidam leves
atque adulatores subscripserunt, ne imperatoris ininssu uUus crearetur
episcopus. et mortuo aliquo episcopo aliquem suorum submisit, qui de-
finitos faceret sumptus: ipse, quod erat de reditibus reliquum, accepit.
 HISTORIARUM COIIIPENDIUM. 369

rtvu StaTuffiaxu Sinid^n nuauv ISluv uvuyycrig vTtfQfxnimovra,

« xuTu f-iiQOg Steiitvat [.iiyuXrjyoQOv SetTui xui (pQtvbg xui yXior-
Ti;?. ionovSuae Si xui v6i.iov d-iivui rovg Iv noXefioig uno&vtf- D
cxovrug GTQUTtcorug fiuQTVQtxdiv u^iovad-ui ytQOJV , tv fxovio r<a
5 noktf.t(p rtd^i[.itvog xut ovx Iv ukKio rtvi rrjv rijg xpv/rig atorrjQtuv,
xurr^nttyt de xut rbv nuTQtuQ/riv xul tov^ hitaxonovg avvd-to&ut
Tw Soyfxuri' ukXu rtvtg rovrwv ytvvuicog uvrioruvrfg untiQ'£,uv

uvrbv rov axonov , nQO&tvrtg iig [leaov rbv rov (.ttyukov Buat-
7^tiov xuvova , ini rQteriuv uxotvwv^rovg livut Xtyovru rovg nolt-
10 fiiov fv rivi noXif.np uvr^Qr/xorug, rjXuTTioat Si xal rb vojntoinu,

To Xeyofievov rtruQrrjQbv intvorjoug. SinXov Si rov vofiiafiurog P 659

IxTOTt ytyovorog, rj f.iiv tibnQuitg ruv Stjfiooicov (foQtav rb fiuQv-
rtQOv unfjTit, fv Si ruTg i'§6Sotg rb fiixQbv ioxoQniQtro. v6fiov
Si xut id-ovg ovTWv nuvrbg /uQuxriJQU ^uatXiojg , el fi^ to»

ISoTu&fKp iXuTToTTO , Svvufitv txttv iaortfiov, o di rbv euvrov

nQOXtxQiod-ut ivafiod^iTrjOtv , vno^i^uaug Tor? ruv uTJkwv. i'^

7ig airiug ov fitxQoig td^Xtxpt rb vnrjxoov iv roTg Xiyofiivoig uXXu-

yiotg, xul rb Srj /tiQtorov , ix rijg rotuvTrjg ulriug rov noXt-
rtvfiuTog ntiQoftivov ovStfiiuv fvd^rjviuv ide^uvro ru tjvovutvu,
SO nXiov Si ruiv uXX(av rjviuot rovg uvd-Qtunovg , xuintQ Xiuv ovrb)v
yuXtn(aruT(av , tj rov rtixovg xriotg nov nuXari(ov, noXXu yuQ
fQya xvxXtp ovra roij naXariov, fig xdXXog xal fiiytd^og i'^tiQ- B

1 iTi&Ei C 13 iaxoQiti^s C 14 n&vza. P 15 Svvcifiiv

eiocpiQtiv xal ix^iv P 19 idi^ato C

sunt et aliae eius constitutiones , oronen) necessitatis formam excedentes,

quas singulatim referrc magni sit ingenii ac facundiae. voluit etiam
legem ferre, qua militibus in bello occumbentibus martyrum decerne-
rentur honores, ut qui alia nulla in re quam in bello animae collocaret
salutem ; patriarchamque et episcopos conatus est ad eam probandam
adigere. sed horum quidam fortiter resistentes eum a proposito dimo-
verunt, prolato in medium Basilii magni canone, qiii per triennium sa-
cris arceri iubet eos qui hostem in beiio interfecissent. nomisma etiara
attenuavit, tetartero excogitato. cumque eo modo dnplex esset num-
mus , pensiones publicae graviorem exigebant, minor in sumptibus fa-
ciendis dissipabatur. cnmque esset lege et consuetudine receptum ut
omnes nummi iniagine imperatoris alicuius notati, modo ponderi iusto
nihil decederet, idem valerent, ipse sua insignes imagine praeferri,
aiiorum depressis pretiis , voluit. eaque re haud leviter snbditis in
permutationibus incommodavit. deterrimum hoc fuit, quod re publica
his rebus attrita interim rerum venalium nuUa fuit allevatio. atque
haec omnia cum essent molestissima, aegerrime cives tulerunt palatii
munitionem. nam muitis quae in orbem circa palatium erant pulchris
Georg. Cedrenus tom. H, 24
 370 GEORGII CEDRENI

yaa(.ilva, y.araGTQei}jufx(vog dxQonoXiv xal tvquvvhov xara tmv

uS^Xicov noXiZMv untiQydaaro f dnod-rjxag tcal airo^o)Mvag Ivdo-
^fj/ xal invovg ^al xXi^dvovg iQyaaufxevog xai nXTjQioaug tiiHaiv.

nQortdtaniaro yuQ uvtm iv^o&fv rov naXariov dno&avetv , -ijyvoH

S^, wg ioixev, wg el [xri xvQiog (pvXa^ei noliv , elg fidrip' rjyQv~S

nvtjaev o (pvXuaacov. ore yuQ ro retxog rov naXurlov xartaxevu-
^ero, fiiu riov vvxrwv dvu rtjv d^uXuaauv vnonXecov rig e^e^otjaev
"w fiuaiXev, vxpotg ra reiyr], xuv /nt/Qt noXov (fd^uarjg, evSov to

C xaxov , evuXiorog rj noXig.^^ noXXu de dvul^r]ri]&elg b rovro eimov

ovx evQtd^rj. rov rei/ovg yuQ nXtKjod-evrog , rore avve^r} xa\ uv- 10
Tov xur^ avrrjV rrjv Tj/xeQuv dno&uvetv , bni]vixa rugtcXetg b t^v
intf.ieXetav enirerQUfifievog (peQoov avrio eve/eiQiae.

JlQoaeyevero 6e rotg eiQrjfievoig xal ereQOv, oneQ enl nXlov

l^^riQt rb xar^ avrov fitaog. avfi^oXijg yevofievijg xur^ avri]v rrjv
eoQT^v rov dyiov ndaya fieaov nXaltfiwv xal ^AQfievicov noXvg dv- 15
&Q(jon<ov eyevero (pdoQog, fiixQov d^ dv une^io) xul b ftuyiarQog
2iaiviog xal enuQ/og. dtediSoro de (prifiri ex rovrov dtg /uXenai-
v(ov rotg noXiraig b Nixrj^poQog , ibg airiotg rd/a rijg dra'§iug, ev

TjfiiQa innodQOfiiag fieXXei aayrp>evaag rbv Sijftov rifi(jOQriaaad-ai.

D y^al 8ri fierd fitxQov InnoSQOftiug reXovftevijg /SovXofievog b Ntxi]- 20

g^OQog evSei^uad-ui rotg noXirutg xui rr]v rov noXiftov avft^oXr]v
bnoia lari, rd/a S^ latog xal exq>o^r]aai , '^icpr} yvfivd Xafiovrag

6 ots —10 svQedTj om C 13 Ss om C 19 aayrjvsvcai C

22 yvfiva om C

atque magnis operibus deiectis arcem ac sedem tyrannicam contra mi-

«eros cives palatio adstruxit, in ea cellas granaria clibanos et furnos
condens, et omnibus rerum generibus implens. praedictum enim fuerat
ei in palatio ipsum moriturum. nimirum autem ignorabat incassum ex-
cubitoreis vigilare, deo urbem non custodiente. etenim quo tempore
murus palatii condebatur, noctu quadam per mare subvectus aliquis ita
Tociferatus est "o imperator, erigis muros: et tametsi vel ad caelum
eos educas, intus cum sit malum, urbs captu facilis est." qui haec
dixit, diu multumque est quacsitus, non tamen inventus. muro enim
absoluto tunc periit, ea ipsa die, cum ei claves is cui id negotii com-
missum erat in manus traderet.
Accessit ad haec aliud , quod odia in imperatorem exasperavit.
ipso paschatis festo die orto inter socios navales et Armenios conflictu
utrinque multi perierunt, et mortem aegre evasit Sisinius patricius,
urbis praefectus. exinde fama obtinuit imperatorem civibus infensum,
quod eos huius tumultus auctores censeret, statnisse ludis equestribus
eos in casses attractos ulcisci. paulo post ludi equestres facti. ibi
Nicephorus, ut civibus ostenderet quid rei conflictus pugnae esset, aut
etiam ut eos terreret, quosdam nudis gladiis dimicando praelii simula-
 HISTORIARUM COMPEIVDIUiVI. 371

rivug TiQoatTa^iv wg iv TTQoayrifiaTi noXe/iiitov nui^ut, dg tOTiaoiv

Tu/a Tojv O-euTiov. tovtov di yevof.tevov, tov vovv tiov ^Xeno-

fuvMv uyvorjOavTeg ot &eM()oi, xal Tfjv XQUTOvaav (frij.irjV xe).og

9Jdtj Xa^jSaveiv vnoTonuaavxeg , dQOjnatot eni Tug e^odovg e/WQOvv

5 yQt]ftvcoSetg ovaag xal afpaXeQug, y.ui vn^ aXATjXwv avf.inaTOvf.ievoi

uned^r^axov. yui unwXovTO uv anavTeg vn* aXkriXoov xuTuna-

Tovftevoi, ei ftr] o fiaatXevg loQud-i^ eni tov d-Mxov yad-riftivog P 660
u$e}]g Tf yal uxQenTog ' ov idtJov b Sijfiog fitj nuQaxivt]d^evTu , xul
xuravoi]auvTeg utg uxovTog uvtov yeyove xb yevofievov, eaTtjaav
lOTijg tfvyijg.

IlQoodov 6e Srifioaiav notrjoavTa tov Ntxi]g)0Q0v ev ttj Hriyff

xaTu TTjv eoQTijV rrjg uvuXrjxpeMg tov XQtOTOv Tov d-eov tjfiMv,

xai vnooTQecpovTu ot avyyeveig tuv ev tio tnno$QOft(a dno^MXoTWv

de':;dfievot ev t^ riov uQTonQUTiov uyoQu vpQetg rjcpieaav xar' av-
15 Tov unQenetg, uIuotoqu xul nulafivutov unoxuXovvTeg xal bfio-
(fvXoig u'ifiuat fituQov , xal xovtv xal XiSovg enefinov eig uvtov
u/Qt rijg uyoQug rov fieydXov K(ovaiuvTivov. xui unentxyrj fiev B
uv T(o deet , ei fif} riveg evTtfioTeQoi twv noXtTtov nQoXufiovTeg rovg
fiev dTuxToJrvTag uveoTetXav , uvtov Se evcpijfiovvreg a/Qi tov na-
ZOXuTiov nQOenefiipuv. diu xavTa nuvTU dnrj/d-TJod^ut nuQo, rcov
noXiTtvv entoTdfievog xa\ enid-eatv v(fOQ(jOftevog rriv dxQonoXiv edo-
ftrjoaTO. dXX' ovx ^dvvij&t] Stacfvyttv rb x^edv, dXX^ oxt xaX(Jog

2 C
yivofiivcav 6 xal v.av dittoXovTO ndvzss C 8 iSov-
TSg C 13 InTtoSiJOftloa C 14 dqzonQaziaiv C 17 Koi
Kciv dnenayri toj C

crum exhibere iussit, oblectandorum scillcet spectatorum causa. verum

spectatores quid hoc sibi vellct ignorantes , iamque id agi putantes quod
rumor fore coniirmarat, ad exitus theatri praeruptos ac lubricos cursu
se contulerunt, ibique alii ab aliis conculcati perierunt permulti, omnes-
que adeo iavicem obtriti periissent, nisi conspecto imperatore, qul in
solio immotus ac quiete assidebat, sensissent nolente eo hanc accidisse
tumultum, ac fugiendi finem fecissent.
Cum ad Fontem dcinde imperator publice processisset feriis assum-
ptionis Christi, redeuntem cognati eomm qui in Circo perierant in foro
Artopraton nacti conviciis prosciderunt, flagitiosnm homicidam et popa-
larium sanguine contaminatum vocantee, pulveremque adrersus eum et
saxa iactantes, donec ad forum Constantini magni pervenit. et fuisset
sane exanimatus metu , nisi civiam honoratiores quidaro eum repressis
tumultuantibus stipassent et faustis acclamationibus prosecuti in pala-
tium deduxissent. ob haec omnia invisum se civibus cernens et insidiait
timens arcem exstruxit. neqae tanien fatum evitavit, sed quo tempor«
 372 GEORGII CEDRENI

Vxiiv uvT(p T« navxa torj&t] , uniQQrj^t rrjV ^wjjv.' xui on(ag, iv

r(3 nQenovTi xuiqm Qrjd^tjaiTut.

TiTixQTto dt rijg avTOv fiaaiXatug tTH, (iiijvt ^Iovvio), zijg i

tvSixrtcovog , rug fv rfi &Quxrj noXitg i^f^it iniaxixp6f.iivog , xul

C yivofiivog ci/Qt rrjg Xiyof.tivrjg fnytjt.Xrig aovdug VyQuxpi THtqo} rioS
BovXyuQiug UQ/ovTt f.irj iuv towj TovQxovg SiumQuv toj/ ^'laTQOv

xui ru '^Pcofiuiiov Xvfiuivtadai. rovrov Si firj nQoaixovrog uXXu

nuvToiutg ufpoQfifug nuQuxQOvovTog , rbv rov ix JitQaoivog nQto-
nvovTog viov b Nixr^qoQog rbv KuIoxvqov nuTQtxtori^Tt rtfti^aug
nQog Tov uQyovTU '^Pcoaiag ixnifinii ^cftvdoad^XdjSov, dtOQicov 10

vnoayiatat xui cftXoTtfttwv ovx oXiycov uvumid^cov ixaTQUTivaut

xuTU BovXydQcov. mtad^ivTig ovv ot '^Pcog xal iniX&ovng rf]

BovXyuQict xura rbv ^vyovarov ft^vu, rrig loi IvdtxTttxivog,

niftnrco rrjg ^uaiXiiug tnt rov NtxycfOQOV , noXXikg noXttg xul

D XOOQug rjdfAcptauv rcov BovXydQCOv , xixi Xtiuv ort nXiiarrjv niQt- 15

^uXofiivot vniaTQixpuv iig ra Idta. xul rcJo txTCo Si ndXiv rijg

fiuatXiiag uvrov XQ^^V iniarQdrivauv xura BovXyuQiag , xal ra

Ofiota rujv nQoriQcov rj xui /f/()ova dtinQd'§uvT0. dtvriQU di
2inTift^Qiov fi7]v6g, (l)Qa rrjg vvxTog §f , ivdtxrtcovog lu, yiyovt
^Quafibg xui xXovog yrjg t^aiatog, xul inad-t xaxcog 'OvcoQtug xui 20
IIu(fiXayovia. iyirovro di xai uvtfiot xaru rbv Mdiov fiijvu rrjg

uvT^g IvStxTtcovog axXrjQol xal xuvfiuTCoSttg, dirtvig rovg xuQnovg

4 ini^si C 5 60v8ag\ ru(pQOv C 6 TOwg om C 11 dvanti-

cas C 13 e' C 14 f ros avzov vinricpoQog C 15 ijcpccvias C
16 ndXiv hsi zrjs Ubri 18 ^ff/^w C 19 */3' C 22 iv8.]
i^fisqas P
omnia sibi in tuto esse putavit, vitam amisit. quomodo res sit acta,
suo dicetur loco.
Anno imperii sui 4, indictione 10, mense lunio exiit Thraciae ur-
bes contemplatum. cumque usqne ad magnam fossam pervenisset, Pe-
trum Bulgariae principem hortatus est per literas ne sineret Turcos
Istrum traiicere et Romanorum dicionem infestare. Bulgaro non obteni-
perante, sed omnis generis adhibitis praetextibus recusante, Nicephorus
Calocyrum Chersonii principis filium , patricia dignitate exornatum , ad
Sphendosthlabum Rossorum principem mittit, eumque munerum ac offi-
ciorum pollicitationibus ad inferendum Bulgaris bellum solicitat. Rossi
obsecuti , indictione undecima, Augusto mense, anno imperii Nicephori
quinto, in Bulgariam impressione facta multas urbes ac castella Bulga-
rorum solo aequaverunt, praedaque potiti ingenti domum rediernnt.
eodem modo, atque etiam aliquanto durius, anno proxime insecuto
Bulgaros tractaverunt. indictione undecima, postridie Kalendarum Se-
ptembris, hora noctis duodecima, fragor et terrae motus horrendus fuit,
aCflixitque Honoriadem et Paphlagoniam. Maio etiam mense eiusdem
»nni Tcnti spirarunt asperi et urentes, qui fructus una cum vitibus ac
 HISTORIARUM COBIPENDIUM. 373

Silffd-tiQav avTuTg uftntXoig Y.a\ SivSQfaiv , atg ivftvd-iv xara t^v

i^ IvSixTioivu offoSQOTUTOv intvfxdijvui 'kif.iov. xul dtov T0|/

("iuaiXtu T^c TUJV vnfjXOMv (fQovTiout awTTjQiag, o St tov fiuoi7u~

xbv oiiov yXio/Qfog nwXwv, xai xuTunQuy/.iUTivo/^itvog t^v av/n-
5<fOQuv TMV vnb XitQU, rjvxtt wg Ti (.tiya xaTioQd-iaxwg oti /.todiov P 661
Tot ro/uof.iaTt ninQuoxo/tivov avTog Svo nioXtiod-ut tovtov ini-
Tuit, fii] Toy Bluxtdova jiiifir]ouf.itrog (iuoiXia Buoiltiov' ovTOg
yuQ xuTu T^jv xuirifV xvQtuxijv untQ/ofitvog tv tio toJv fttydXtov
anooToliov vuui , xut &tuoufitrog nolUug Ttvug itQonQintig ftiv
10 xui Gtftvovg , uXXft>g di oxvd^Qtonovg xat xaTijqncovTug , iyyvg
tuvTOv nuQUOTTjoufitvog dtu Tt fiTi xal uvTOt XuftnQOtpoQOVVTtg iv
Ttj tOQTjj nuQtiotv dvtjQtuTU , uXX^ w? aV iv fttyuXri ovfKfOQu Tijg

noXtwg ovar^g OTvyvdl^ovot. nQog ov untxQivuTO Ttg tiov noXiTwv

aoi , w dionoTu, xul TOig toiiooiv tyyiOTU oov nQintt t6 Xufi-
iS nQoq^OQtiv xat yuiQtiv' oig $i tov d-avuTOv nQooiOTi nQOodoxiu,

T« TotuvTu untoixuoiv. fj uyroiig OTt dvo fiiSiftvot oiTOv Toi ro- B

ftiofiuTi ninQuoxovTUt Jm t^v tcov uvifuov TQa/VTtjTa;" nQog
Tuma ^vd-iov uvoifKjui^ug b ^uotXtvg avftnud^tiug uniaTa'^t Sd-
XQvov , xui TOVTOvg fiiv nuQtfivd^tjOttTO duiptXwg, inuvtXSwv S^
ZOiig Ttt fiuoiXtia Tovg Tug noXiTtxcig xui (iuotXixug ovvayuyibv
fttTtQ/ofiivovg (fQovTiSug fiVQiuig v^Qtot xal uQuTg xu&vni^uXtv
OTt ftij uvTcxi ntQt Ti]g aiTodtiug tftijvvauv, xai eid^vg tov ^aai-

1 SivSQOtg C 2 ivSiktov C, tjfiiQccv P 8 iisycilijv P

9 filv oin C 10 xai a.] aXXovs C

arboribus perdidernnt. itaqoe anno proxime insecato penurla exstitU

gravlssima. ibi imperator, quem conveniebat salutia subditorum curara
gerere, et frumentum suum niagno vendens ac ex calamitate suorum
iucrum faciens , <)uasi re praeclare gesta iactavit se modium aurco
nummo vendi solitum duobus vendidisse. longe aliter Basilius Macedo
imperator; qui cum magna dominica die in aedem apostolorum venisset,
civesque quosdam venerando adspectu videret tristi vultu et moerorem
prae se ferentes, ad se vocatos interrogavit cur non ipsi quoque splen-
dido amictu ad eam solennitatem accessissent , sed veluti in nuigna ali-
qua civitatis calamitate moererent. cumque unus eornm respondisset
'
tibi quidem , domine, et iis qui tibi adstant, splendlde vestiri et Iae~
tari convenlt: non item eos haec decent, qui in discrimine niortis sunt
constituti. videre enim ignorare ob ventorum asperitatem duos frumcnti
niodios aureo nummo vendi." hac voce audlta gemltum ex imo duxit
pectore, et mlseratio lacrimas ei expressit, consolatusque eos, ut in
palatlum redilt, convocatos qulbus civllia et impcratorla negotia com-
niendaverat, multls est insectatus conviclis detestatusque , quod de cari-
tate annonae se non feclssent certiorem. statiraque venum proposito
 374 GE0R6II CEDRENI

Xixbv xai di]f.ioGfOv oitbv nQod-tfXivog Scodtxa rov voi.iiGfiuTog

d^idood^at nuQexeXivGaro ' ov t^v nQoaiQioiv dnodt^u[.uvog o 9-tbg

tvd^Tjviav noXXtjv roTg uvd-Qdonoig nuQtoytxo. vtXlu ruvra f.itv tig

C tnaivov ixtivov fQQtd-7]' b di NixijcpoQog tyuiQt (.luXXov ?/ i^otjd^n

d-Xi^oi-iivovg OQMV rovg vnrjy.oovg. y.uX ov/ ovrog fxovov , u7.XuS
y.m .Aiiov o udiXifbg uvrov, ruTg xunf]Xtiuig nQooy.tifitvog rwv
iidaivf noX7Mv xal noixilwv Stivcov rrjv olxovfiivijv ivinlriotv.

wv ri]V uloyQOxiQdtiuv tvrQuniXwg ol noXTrut diixwfUoSovv,

t^tXd^ovrog yuQ nore rov ^aoiXiwg iv rw ntSiio wort yvfivuoat
rbv orQurov , inti rig rjXd^e noXibg rr]v rQiya xul intiQuro ovv-iO
UQi9^fii]d^rjvui roTg OTQuriwxuig, <pi]ol nQog uvxov "ov Si, <Z uv-
d-Qwnt , yiQWv wv nwg roTg ifioTg oxQuriwrutg intiyr] ovvuQt9firj-

d^rjvut;^* S^ tvoro/wg vnoXa^wv ^'^noXv SvvuxwxtQog tifii rvv^^

D tcfirj i] bxt 7]XfiuL,ov.^* uvrov St *
xul nwg;^' iQOfiivov "orf ntQ"
t(pr] '^rbv xov vofiiofiurog oTxov nQOxiQov Svolv rjfitovotg ini(poQ- 15

riL^wv , ini rrjg orjg ^uoiXtiug Svo vofiiofiurwv oTxov ufiuQwg inl
rwv ojfiwv <piQW,'^ Gvvtlg ovv ri]V tiQWvtiav uvtxwQrjoty fii]Siv
tuQuyd-tig.
Oi Se 2aQ<xxrjvol fieru rb uXwvut rug iv ^vQiu. xa\ KiXixia
noXttg rbv uQ/itQiu rwv^^ItQoooXvfiwv^IwdvvrjV i^wvru xurixuvouv20
txig ruTg vno9-i]xaig uvrov ru/u fiiXXovrog rov Nixijc^oqov u<pi£,e-

aS-ut nQog avxovg, ivinQi]ouv Se xu\ rbv ntQtxuXXr] vubv rov

xvQtuxov ru<pov. rb S* uvxb xovxo ntnoii]xuGi xui ol \A.vxio/tTg,

7 tldav'^ dsivmv C 23 nmoirixaai om C

stio et pnblico frumento , dnodecim modios aureo vendi inssit. qnod

einS factum probans deus fertilitatem est iargitus. atque haec laudandi
Basilii gratia dixi. at vero Nicephorus gaudebat potius afHigi cernens
subditos qnam ut iis succurreret. idemque faciebat Leo frater ipsius
cauponantibus annonam et merces mulieribus se dans, multis«iue et va-
riis malis orbem terrarum implens. turpe illorum quaestus studium fa-
cete cives subsannaverunt. nam cum aliquando ad milites exercendos
in campum progressns imperator cano cuidam , qui inter milites se ad-
scribi petebat, diceret ecquid homo canus in militiam allegi peteret,
apte is respondit se multo nunc validiorem esse quam adoiescens fuisset.
et qui hoc verum esset, interrogante imperatore, "eo" inquit, "quod
olim uno aureo empto frumento duos onerabam asinos : te autem impe-
rante, quantum duobus aureis emitnr frumenti, haud gravate humeris
porto." imperator dicterium sentiens abiit, nihil perturbatus.
Ceterum Saraceni amissis in Syria et Cilicia urbibus, loannem
archiepiscopum Hierosolymae vivum combusserunt , quod suspicarentur
eius instinctu Nicephorum ipsis bellum iliaturum. incenderunt etiam
pnlcherrimum templam dominici sepulchri. eodem modo Antiocheni qua-
 HISTORIARUM CODIPENDIUM. 375

XQiOTOifOQov Tov avTUJv uviXovTiQ uQX^fQ^f*' nQOGiQQvt^aav Si P 662

Tfp ^aoikti rQTjyoQiog xal IlayxQUTiog ol avTadtXffoi, Tijg tavTWv
naQaxiOQTJoavTtg avTto y^Qag tov Tuqwv' olV nuTQixiovg TtfirjOug
y.ul xrij/^(uaiv i(fi7,0(pQ0vi]aaT0 noXvnQooodoig. iyivtTO di y.a\
5tjh'ov ty.Xtixpig T/J x/^' tov /iixt[A^Qiov fii]v6g , ntQl tqittjv wquv,
ojg xul aoTQU (fuv^vut.
'H di ^uotVig Qto(fuv(xt dnoaTQe(fOf.iivij t^v avvovoidv tov
Nixij^fOQOv , Ttva rojv rov T^t/ntox^ /.ttTantfAilJUf.iivfj tlaxaXtiTai
TOvTov iv T(u i8t(o oVyjo oxoXdLovTU' t(f&i] yuQ o ^uoiXtvg 6id
10 Ttvu vnoxlnuv nuQuXvaug tovtov Tijg Tov do/nioTixov UQ/^g xul iv
Tip iduo olxta unQoiTOv tivut xtXtvaag. dienQd'§aT0 di r/ /iot/uX)g B
xui yQd/i/iuTa tovtov St^uadut Tfjv xd&oSov intTQtnovTa. xal
o ni/i(fd^t)g ixfidtv uvtov dvaXupo/itvog tig XuXxrjdovu u(fixtT0.
xui Tov fiuotXi(og vno/ivrjo&ivTog ti dti tovtov tiotXd-ttv iv T-fj

15 ^uotXidt, xuxtivov nQoa/iivttv /.iixqov iniTQtxpuvTog , ixiivij vv-

XTog lu Tov /Jtxi/i^Qiov /trjvog , ivStxTtoovog ty , tTOvg ^gvo?]
dnooTtiXuoa uytt tovtov nQog Tov xdTiud^tv rov nuXariov XfiQo-
noirjTOV Xi/iiva vvxTog , xai X0(fiv(O uvt/irjoaTO /itTu, ndvTiov t&v
ntQ\ uvTOv ' i]ouv di b nuTQixtog Mi/urjX b BovQTtrjg xui yiio)v
SOTU^iuQ/Tjg b BaXdvTtog xut tiZv tx)v TXi/itox^ nioTtx(OTdT(ov b C
IdT^tjnod^todioQog xai iTtQOi dvo. o^iTtvtg uvtX&ovTtg xai 'it(fi]-

1 'Povcpov margo P 4 KTijataiv C 11 oltiov C Sv

i7iil9(v 6 dvaXa^ofiivog ( Sitn^d^ttTO yag
7zB(i(p9tig imtQS- —
TcovTtt) dfptKiTO tig XalKJiSovu, C 17 xcov naXaTicov C
21 dT^VTio&soScaQog C

que Christophoriim siium pontificem «ummum interfecerunt. ad impera-

torem porro se contulerunt Gregorius et Pancratius fratres germani,
eique suam dicionem, nomine Taron, concesserunt. quos ille patricia
dignitate ornatos praediis reditus amplos habentibus donavit. die men-
sis Dccembris 22, hora tertia, tantus fuit solis defectus ut astra quoque
apparuerint.
lam Theophano Augusta consuetudinem Nicephori aversans, Tzi-
miscam, eius familiarium ad se vocati cuiusdam ministerio, domo sua
(in qua tum privatus degebat, ob suspicionem quandam doraestici offi-
cio deiectus ab imperatore, et domi suae se continere neque usquam
prodire iussus) evocat, adeoque literas etiam adultera ab imperatorc
obtinet, quibus in urbem is redire iuberetur. qni missus fuit, is Tzi-
miscam domo sua Chaicedonem adducit. cuiuque imperator submonitus
utrum eum vellet Cpolin ingredi, eura aliquantulum exspectare iussisset,
Theophano noctej 11 Decembris, indictione 13, anno mundi 6478,
roissis suis Tzimiscam noctu ad portnm manu confectum, qui est infra
palatium, deducit, et impositum corbi cum sociis in paiatium attrahit.
eraut cum eo Michaelus Burtza patricius, Lco Abalantius cobortis du~
ctor, Atzypotiieodorus Tzimiscae amicorura iidelissimus , ac duo alii.
 376 GEORGn CEDRENI
Qttg elg rov tov ^aaiXtMg iloi^kd-ovttg xoirdjva, tnti /.i'^ tvQov ar-
Tov iv ri] avv^&it xXivtj, q^MQU&rjvai vnovoi^oavTfg {.uxqov dtiv
fuvTovg xaTtxQ-^f.ivioav j ti [xrj nov uvdQUQiov ri twv tx tijg yvvai-

xwviTiSog tvQTjxoTtg vn avTov bSijyovvTuu xal xuruXufx^uvovaiv

avTov In' iduq)Ovg xti/xtvov xai OTQWfivrjv t/Qvra ntkov xoxxo^u(pi] 5
xul uQXTOv diQf^Uf ontQ Xu^ojy t^v nuQu BIixaTjX f.iova/ov toiI
BluXtivov, Tov d^tiov avTOv. rovTOv uQTi nQog vnvov rQuntvTUf
xul firjdafiuig tnuiod^ofitvov rrjg u(pt§twg rdiv fitXXovrwv uvrov
uvaiQtTVj o iXifiioxrjg rto noSl vv^ag l^vnviatv, i^vnviod^ivra
D di xal rijg StS,iug /tiQog rov uyxwva rfj yfj nQoatQtioavTa xul rrjv 10

xtrpttXriv avuxovcpiouvTU , iniqtQti yvfivM t(o '^itpti xuru rrjg xoQv-

qrjg uoxtnovg ovor^g (^intnrcoxti yuQ iytiQOfiivov to rrjg xt(puXrjg
avTOv xuXvfifia) ui.i(av o ^A^uXuvriog ytvvuiuv nXi^yriv , xai Sit-
Xuvvti fiioov rb xquviov, htu rijg oTQ(Ofivijg avrbv uvuoTrjauvrtg
uyovGi nQog rbv TXifiioxijv ini rrjg ^uoiXixijg xud^ioavTa xXivr^g, 15

xui noXXa nuQoivr^auvrtg xui xuTovtidiouvrtg xui Svoqr^firjauvTtg

ilg uvrbv fii]div uXlo Xiyovra uXX^ ij '^''xvQtt tXit^oov^^ xui "Oto-
Toxt ^orjd^ti," rt7^tvTaTov intt ntQ xaTt(p(OQddr^auv nuQu r&v
P 663 nQOxoirwv rov nuXuriov xui ovvioTuro in* uvrovg nXijd-og ufivvo-
fiivcov , anoa^pdrTOvoi rovrov, xui rrjv xi(puXrjv unortfiovrtg ^««20
rivog d-VQiSog roTg'ilg ^oi]d-ttuv ovvTQi/ovoi dtixvvovoi. xui oi
fiiv ovT(o xuTfOTOQid^r^auv , Ter^ di ntQi rbv TXiftioxr^v xuiQbg
iSo&r] dStcog xui fttr^ ddtiug ndvra noitiv,

6 uQyiov C 13 §aXuvT7]g C xcciqIccv margo P 19 Gvv-

iGzaztti C 21 Shkvvqvgi om C

ii cum in palatium essent sublevati, gladiis cincti imperatoris cubiculum

intrant; cumque eum non invenirent in consueto lecto, detectas insidias
esse suspicantes iam se ipsos erant praecipitaturi, nisi homuncio quidam
obtigisset ex gynaeceo, quo duce in solo iacentem Nicephorum Phocam
inveniunt, pro veste stragula habentem pileum cocco infectum et exuvium
ursi , quod ab avunculo suo Michaelo monacho Maleino acceperat. re-
cens imperator obdormiverat, neque percussorum adventum senserat.
Tzimisces eum calce ictum e somno excitat: evigilanti dextraeque manus
cubito terrae innitenti et caput attoUenti Leo Abalantius stricto ense
vulnus ingens in nudum caput (declderat enim operculum capiti, dum
«e sublevaret) incutit, medio cranio dissecto. deinde eum a lecto au-
ferentes ad Tzimiscam ducunt in selia imperatoria sedentem , multisque
contumeliis et conviciis exagitant, nihil aliud dicentem quam "domine
miserere , tandem cum res excubitoribus palatii in-
opitulare deipara."
notuisset, ad defendendum imperatorem accurreret, Nice-
et multitudo
phorum iugulant, caputque eius resectum defensoribus per fenestram
ostendunt. hoc pacto iis sedatis., Tzimiscae libere quae vellet agendi
'
occasio data.
 HISTORIARUM COiWENDIUM. 377
jdtyfxai di ori tiqo dixa tjfiieQdJv Tov d^avuxov avxov ItyyQa-
tfov (vQiv o jSuaiXtvg , tQQifj/iitvov iv toj xouiovi uvxov x«l /iir^vvov

uaffaXiauod^ai tuvxbv log ini^ovXtvo/ntvov V7ib rov IXifuay.rl. xai

rtva di y.XrjQixov (f.aoi xaxa xi]V lontQuv xrjg avuiQtotwg dtdioxivai
5ttvx(p yQU!.i/.ia ntQii/ov uQbq tnog xavxa "w ^uaiktv , daquXioai
aeavxov' xivdwog yaQ aot xaxu xavxi]V ttjv vvxxa ov f.itxQbg uq-
TVtxat." xb di yQUftfidxiov aXkot fiiv Xiyovaiv wg vnoXa^div b B
fiaatXtvg Str^xtJQtov eivat ovx dviyvo) xovxo , uXXot <)' oxi dviyvio

ftiv, dXX^ fifiiXr^ae xr;g eavxov q)v7Mxi]g , rov XQeibv ifinoSioavxog,

10 unod^uvovxog de rovxov evQid^r] eyov xu yeyQUfifiiva. uXXot ()' oxt
dvayvovg inixQtipe xt]v t,fixriaiv xat (fv7MXT]v xco nQU)xo^eaxiUQi(a,
eyQaijje de xai x(Tf dde7,(f(p ytiovxi en oixov dtuyovrt Xubv tvonXov
el7.r](fevai xal (fotxijaai xr]v xa/Jaxr^v n^bg xb na7Axtov. rovxo di
Staxofitad^ev exeivog dt^dfievog , xal fii]d^ dveXi^ug {exv/e y«(>
15xv^ev(t)v fiexu xivcov xat datfiovicog x^ nutdin /Qcofitvog) ed^exo Iv

rfj euvxov xXiv?] vnb xt]v xvXr^v, uQxi di TOt; nutyviov diu^.vd^iv" C
rog ro yQUfifiuxiov ineXd-ojv xai rbv iyxeifitvov vovv ovveig rwv
yQUCfivxajv , dvvufitv wg o xuiQbg dni]xet avvr^d^Qoixdig dnf^et nQog
T« /jaoiXtta. yevofievog di xard rr]v iv rio innodQOfiio) ocfevdovr^v

20 i]xovae rtvcov diaXeyofiivcov n^bg d7Ar]Xovg (hg uqu tir] Nixrj^fOQog

dvTjQrjfiivog o ^aatXtvg, rjxovoe de xat riov iv rco naXaxi(^ xai roig
oxtvtonoTg dvtv(ftjfiovvr(av rbv ^I(auvvr]v, rco dve7^nioxio di xaxa

4 gjcffft om C 5 nQog ] eJs C 6 fiiKQcog dvvsTcet C

19 InnodQOfuji C 21 iv Tatg nlaTelccis xai Taig odols C

Pernnt decem diebus antequam interficeretur , Nicephorum in sno

cubiculo invenisse libelluiii , cuius scriptura nionebatur ut sibi caveret:
nam a Tzimisca ipsi insidias fieri. quendam etiam clericum perhibent
vesperi, qua nocte deinde periit, literas ei exhibuisse in quibus haec
continerentur 'muni te ipsuni, imperator: nam hac nocte tibi periculura
haud leve impendet." eas literas alii tradunt imperatorem non legisse,
opinatum eo petitionem aliquam contineri. alii legisse aiunt, sed sui
custodiendi rationem non duxisse ullam , fato impeditum; easque literas
ips6 occiso inventas fuisse. non desunt qui iis lectis imperatorem as-
serant inquisitionem et custodiae munus protovestiario mandasse; simul-
que fratri suo Leoni domi suae degenti scripsisse ut cum armata manu
ad palatium celerrime veniat. Leunem literas acceptas non aperuisse,
quod tum forte talis cum aliquo certaret et impensissime isto ludicro
delectaretur, sed eas in sui lectnli sponda deposuisse. ludo finito sta-
tim legisse, et percepta sententia coegisse quantam res ferret manum,
ac ad paiatium contendisse. sed cum ad Fundam Circi venisset, au-
disse quosdain inter se de interfecto imperatore Nicephoro colloquentes,
nec non et in palatio et angiportis Tzimiscam imperatorem proclaman-
tium vuces pcrcepissej itaque re insperata consternatum nibil iuagnani>
 378 GEORGII CEDRENI

nXaytig , xai fii]Sfv Ivvor^ffag yivvaiov , ji

Tu/ovg il/t avv toj vtot

Niy.rjffOQio ttj fnyaXi] nQootQ/iTai ly.iikriola. xai to, f.(iv Xiyo-

D fieva TavTW d d'( uhjd-wg i] 'iptvSoig, ovx i/ui Xtytiv. d-vTiaxti

J' ofuog Niy.i](f6Qog Ivdov tov nuXuTiov xuTtQyaadtig.

4 post KaTSQya69sLg C nevzrjHOVTa -nal hnra tztov mv rrjviTiavza.

:

Ttj dh hantQa rrjg avzrjg jjfiSQag TtQoaza^si zov 'lcodvvov nQog

sansQav ^a&slav zrj oaia TCUQSns^cp&r] • ^rjy.rj jaQ^vlivr}, wg tzv-
Xsv , avTQV nsQLOztiXavzsg stg zov ^stov zmv dnoazolmv arjnov
fisGov vvKzav avzov s^syiofnaav xal naza. to riQcpov sv&u z6 rov
&siov nai doi8ifLOv Katvazavzivov aafia KazccKSizai sv fiia rcov
^aaLXiKcov goqcov snrjSsvaav. rrjv 8s iSsav roioads rig 7}v. oipig
avtw nQog ro fisXav nlsov rj ro Xsvhov dnoY,Xivov6a, KofLTj (ia-
&sia jtai Kvavr] , ocp&alfiol fLsXavsg ^ni avvvoiag nfcpQovriKorsg,
SaesiuLg raig ocdqvgiv vnoxa&rjfLSvoL. Qig fLsaov sxovaa Xsnrozrj-
TOg rs Kai naxvzrjzog, r,QSfLa avfinsQaivofLSVTj yQvnori^zi. vnrjvri
GvftfisrQog f uQaLav naQa rdg yvd&ovg nQO^aXiofisvr] rrjv noXLdv.
dynvXaiog rr^v rjXimav xort ^TL^aQog, svQvrazog t6 ersQvov nal
oifiovg cog fLdXLera , r-qv fisvzoi dv8Qiav tiai ^cofirjv Kazd rbv
^QvXXovfLSvov '^HQttY.Xriv. cpQ0vrJ6Si 8s nai acocpQoavvr] ndvrcov
narsvfLsys&si rdov nar' sytSLvrjv rr\v ysvsdv ysysvrjfisvcov ctvd^cov.
iv Ss rfj GOQcS avtov 6 MsXLzrjvrjg fLr]ZQonoXizr]g icodvvrjg rttvzu
insyQa-^s
Tov dvSQdoi nQiv Kai zoficozsQov ^icpovg
ndQSQyov ovzog >toci yvvaLnog Kai ^icpovg,
og To3 KQUzsi WQiv yrig oXr]g slxs KQdzog,
diansQ fiLHQog yrjg ftLHQOv axrjas fLSQog.
Tov nQiv Gs^ttGzov, cog SoyieS , nai &r]QioLg,
dvsiXsv ij cvyxoiTos sv 8oiiovv fisXog.
d fir]8h vv^i fLiKQov vnvcozzsLV &fXcov
iv rca tdcpco vvv fiaKQOv vnvcozzsL xqovov.
&safLtt niriQov. dXX' dvdaza vvv, dva^,
nai rvnrs ns^ovg, Innozag, ro^OKQdrag
t6 001' 6ZQdrsv(itt , tdg cpdXayyag, rovg Xoxovg.
OQfLtt vaO'' •^fLoiv 'PcooLnf] navonXia,
S^LvQ^mv s%vr] 6cpvi,ov6LV sig cpovovqyiag,
Xsr]Xazov6L nuv i%vog rr]V G^v noXLV,
ovg snzosi n^iv xai ysyQafLfLSVog rvnog
TiQO rcav nvXwv eog sv noXst Bv^avriov.
vai, fLT] naQorpSL ravza' Qt\pov rbv Xi%ov
Tov oe v.Qazovvra, Kai Xi^otg rd &r]Qia
td tav i%v(ov 8icons' 86g 8s xai nsrQas
GzrjQLyfLov rifLLV dQQaysGzdrr]v ^doLV.
sl 8 '
ov nQOxvtpaL rov rdcpov fLircQov QsXtig^
Kttv Qri^ov ix yrjg sQ-vsGiv cpcov^v fLOvrjv
i'Gcog GnoQnier] ravzrj v.ai zQstpSL fLOvr].
hi 8' ov8s tovzo, Tc5 rdtpco tm cw 8sxov
Gvfinavtug ijfLdg' 6 vsyiQog yuQ dQZsaji
Gco^SLV td nXrj&rj tmv oXmv XQt^ff^^ovvficov,
nXr]V yvvaLiiog td 8' dXXu NL)ir]tp6Qog.
(o
dXXu tavta ftsv ovtco Gvvts&sitat.

iniim cogitasse, sed ilHco cum filio Nicephoro in magnain templum con-
fugisse. atque haec memoria prodita sunt: vereiie an falso, non pro-
nH4itio. id quidcm liquet, Nicephorum in palatio faissc interfectuni.
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 379

'Iioum'T]g Se o TXiutaxijg rijg ^Pwf.iamv aQ/f^q unoduvovxoq

TOv Nixr](f6(}ov uvfdi^uTO Tug qqovTiSug, avi^tftuailivovxug P/wv
Buaikiiov xui KwvaruvTrvov lovg vlovg '^PMf.iuvov , (uvh fdv Bu~
GiXsiog t^dof.iov iiXxa rijg rjXtxiag fTog, ujfQog de b Kcovoiuvtivog

6ntf.niTov. lidvg ovv BuaiXtiov xov nuQuy.oi/Lt(i>i.ifvov , ov Ntxij-

(poqog ^uailtvg ov fiixQa ovftfiuk6f.ttvov uvr^ nQog ttjv tjJj ^u-
atXftug xuTua/joiv nQoiSQOv TiTiftrjxt, fir} nta nQotfQOv ovrog tov

u^twftuTog, nQOtTOv J* avTO rovro itftvQr^xoTog , vvxrog fitTU-

Tiffirl/ufttvog xotvcavbv rijg uQ/fg nQoatXufifTO, utf tv nolXoig
lO/Qovotg T« re noXtrtxa fitrtkdovra inl rov oixtiov naTQog '^Pta-

ftuvov Tov ytQovTog xut KwvoTuvrivov rov noQ(fVQoytvvTjTOV rov P 664

yuft^Qov avTov , xul nXttaruxig xuru rtZv lAyuQr^vuv ixaTQurtv-
ouvTu, xul dva/tQtiuig nQuyfturiov ttdoTu ivcpviug nQoauQfioL^t-

a&ut. og tv&vg rrjv tntTQonTjv tiXrjqujg riov nQuyfturiov nuv-

i5Tug rovg tvvotuv tlo Ntxrj(f'6QM gjvXdrrovrug ix fitaov ntnoir^xt,
^tovra ftfv rbv xovQOnuXdrriv iv u^ta^ca ntQtoQiaug xui Ntxtj-

q^oQov BtaTr^v rbv rovrov vlbv iv rfi ^lftjSQfx) , BuqSuv di rbv vttxt-

riQOV dovxa rore XuXSiug xu\ KoXtavtiug rvy/uvovTU rfjv uQ/tjv

u(pfXofttvog iv lAfiuatiu nuQtntfiipt. xui Torf aXXovg Si oaoi

20 noXtrixixg 7] aTQuriwrtxug fitrfitauv uQxixg rcov uQ/tuv nuQuXiaug, B
rovg olxtiovg iniarr^ai xul no vi(a ^uaiXtt (fvXtxTTOvrug tvvoiuv.
rotg TOTC di nuQU tov Nixrjcp^QOV (pvyudtv&ttat xud-oSov intrQt-
nn, xul nQo yt rtav uXXiov roig uQ/jiQtvot, rta ftij d-iXtiv vno-

3 vltlq C 6 avzov C 8 clvtov an tovtov? 13 SvGX£-

Qtlag C TtQoaaQfio^ofitvov C 17 ^ccQda C 19 post
TtaQtnsfLifie C yQufifuxGi 21 Tovg om C 22 rdre 81] ze C

loannes Tzimiscas hoc sublato imperiuin iniit, adhibitis collegis Ba-

silio et Constantino Romani Aliis, quorum hic quintum, ille septimum
aetatis annum agebat. initio statim iroperii Basilium, cubicularium inti-
mum, quem Nicephorus ab eo in occupando imperio non leviter adiutus
novo nomine novi magistratus instituto praesidem creaverat, noctu ad
se vocatnm rerum gcrendarum socium adsciscit , quippe et longo tem-
iiore in re publica vcrsatum, sub patre Roniano seniore, et Constantino
*orphyrogenito sororis suae marito, et qui saepissime reni contra Aga-
renos gesserat, et rebus arduis scite se accommodare callebat. is Basi-
lius, ut primum tractandarum rerum munus occepit, omnes Nicephoro
studentes e medio submovet. Leonem cnropalatam in Lesbuni, Nice-
phornm Bestam eius filium Imbrum, Bardum Ducae filium iuniorem, qui
tum Chaldiae et Coloniae praeerat, abrogato magistratn Amasiam rele-
gat, aliosque vel civiles vel bellicos magistratus gerentes in ordinem
redigit, in eorumque loca substituit familiares suos, et quos novo im>
peratori tidos nosset. reditus etiam decretus iis quos Nicephorus soiuni
vertcre iusserat, pontificibus praecipue primariis; qaibus osteudimus id
 380 GEORGn CEDRENI
yQuxpai TW rofKp ov tlg xaTttTO/nrjv xal v^qiv f(fivQt tij^ IxKXr^atug
ixttvog l^oQia&tTaiv , wg ijdrj (fi}uaug b Xoyog laroQfjatv,
OVTO) di TWV 7lQaYftUT(0V olxOV0l.tt]S-tVT0)V , XUTU TtjV aVTTjV

vvxTU 7i(xat]g vnoxpiag dnoXvd-tig lintiai (.itT^ o)Ay(x)v o ftuaiXivg tig

TTjV fttydXriV ixxXtjaiav, xtQai tov nuTQi(XQ/ov la[jfiv ^ovXouivog^

To Si(A6rifia. ov iX&ovTa tiatX&tiv ovx iluiTtv b TloXvtvxTog , ft^
C a^iov tivtti (fi^aug ini^ijvut O-tiov vaov vfaQ(p xui uT/^tiKovTi tTi to>

avYYtvtx(p a"fiaTi aTal^o{.itvag rug xiiQag t/ovTa, uXXu antvaat

iQya i^ttTavoiag ivdti^^aad-ai , xal ovT(og hfitad-ui naTtiv tdu(pog
otxov xvQiov, rov di ^limvvov rjnitag dt^af.itvov rrjv iniTi/.ti^aiv 10
xul ndvTa uQu^ai (.tiT^ tvntid^tiug inttYYtiXttf.ttvov , unoXoytaa-
fiivov «$' oTi xai avTo/fiQ ovx avTog iyivtTO rov Nix7](poQov «Aa'

o BaXttvTiog xai o IdTl^vnod^todioQog iniTQonfj Tijg dtanoivrjg, rav-

rriv f.tfv b nuTQtuQ/tjg nQoatTUTTt rtxiv uvuxtoqiov xuTtvt/d^rjvut
xul tv Tivt vTja(o ntQioQtaSrjvui , f^oaTQUxiaSijvui d'i xui rovg Toi; 15
Ntxri^foQov avTo/tiQag, dtaQQUYijvai di xai rbv roftov ov ini avy-
/vati Ttov ixxXi^aittartxtov nQuyfiuT(ov b NixrirpoQog t^t&tTO. tv-
D Si(og ovv 6 ^ltodvvTjg ixtivovg rt f^(oae rijg noXifog xal rijv Ofo-
q>uv(b iv IlQoixovvija(o t^coQtatv. ijrtg ixttd-tv vartQOv XuSQ(t
(pvyovaa xal t/J fitydXt] nQoa^pvyovaa ixxXrjaia, dtu rov naQUxot-SO
fKOftivov BuaiXtiov ix^XTjS-fiau iv rto &ffiuTt riov lAQfitviuxtov
liioQiad-Tj lig rriv naQU roij fiaoiXiwg viovQYT]9^tToav ftovijv rijv

1 rfjg imiXrjoias i^tvQt C 2 ^Srj om C 11 dTtoXoyTjaK-

[isvov C 13 §alccvz^r}S C, d^ccX(ivTt.os P 19 vartqov
om C

evenisse, qnod constitntioni ab eo spoliandae ac contumelia afficiendae

ecclesiae causa factae noluissent subscribere.
Rebus hoc modo constitutis , ea ipsa nocte omni liberatus suspi-
cione Tzimisca, paulo post in niagnum templum se confert, ut manu
patriarcliae diadema sibi imponatur. verum eura Polyeuctus non ad-
niittit, non licere inquiens templo subire eum cuius manus adliuc recenti
cognati cruore stillarent atque fumarent. operam daret uti poenitentiae
ofticia praestaret: ita demum permissum iri ut solum domus dei calcet.
eam obiurgationem placide fert Tzimisca, promittens se omnia obedien-
ter facturum , se quoque purgans ut qui manus Nicephoro non intulis-
set, ab Abalantio et Atzypotheodoro iussu Augustae trucidato. patri-
arclia igitur hanc palatio exigi iubet et in aliquam insulam deportari ;
relegari etiam Nicephori percussores, et conscindi libellum edicti quod
ad confundcndas res ecclesiasticas Nicephorus ediderat. statim igitur
Tzimisca percussores istos extorres agit, et Theophanonem in Procon-
nesum rclegat. unde j)ostea occulte cum profugisset in magnum tem-
pluni, exturbata eo a 13asiIio cubiculario in provinciam Armenicam est
 HISTOPJARUM COMPENDIUM. 381

J{ii.nSog, ivv^Qioaaa tiqotiqov ilg rbv ^aaikta noTJka x«J iig rbv
BaaCktiov , 2xvi^r^v xal ^aQ^aQOv unoKuXtaaaa xai xaju xoqqijq
avTio xovdvkovg tniTQixpaaa, i^MQia&tj di avv avrjj xal rj rav-
TTjg fttjTT^Q iv MavTivtko. ivexd^itg de b rofiog iQQciyt}, xal rfj

5 ixxkrjOia iyaQiaS^rj tj nQOTtQa ikivd^iQia.

TovTMv ovv nQuxd-ivTMv , vnoo/of.iivov di rov ^Iwuvvov xal P 665
fig i'S,i\uo(.ta rrjg ufiuQrddog nivrjoi diavtTfiai i]v idnartvMv tr/e

ntQiovaiuv , b HoXvivxTog iniTQtnit r^v fiiroJov, xal xaru rtjv

ioQTrjv rijg Xqiotov tov ^tov i]fi(jjv ytvvrjotwg flaiX^ovru tovtov

10 TM rijg /SaotXtiag uvaSti diaSijfiari. noXvv de aukov xui raQU-

/fjv i/ovatjg t?)? ftuaiktiag tv re rfj i(i) xat r^ iantQu («V re yuQ
Xi](fi&fToui xarit rijv Kikixiav xal 0oivix?]v xal KoikrjV ^VQiav
noketg riav ^yuQrjviov , fir} a/ovTog rov Ntxr](f6Q0v xuiqov t«
xut' uvTug diud^iad^ui xukiog xul ua(fa7Jaua&ui , nQog anoara-
15 aiav uni^ktnov , xal 7] ruiv 'P(hg xivr^oig ov xukdig nQOTiQOv inl
BovkydQOvg fiektrrj&iTaa fiiytarov iniaeie rotg nQayfiaat xivdv- B
vov, xui hfibg ini nivre iikovg ivtavTOvg r-^v^^P^ofiai^ov inivtfio-

fievog acfodQU rag noketg init^e) ditaxontTTO xal ifitQifivu ntog

«y T« TOiavTa &iQuntvd^tiri xaxu xal ro i^ avjajv unooxivaa&tii]

20 ikniLofiivov diog. ricog Si rrjg nQog tm ^OQpvTrj lAvTio/tiag /r]-

Qtvovoijg uQ/itQi(og, QeodiOQOv rivu nQO/tiQiCtrai fiova/ov, naai

1 SccniSsiav C S ditOKttXovaa C 4 fiaQTivsict C 8 ov-

ciav C 9 Tow] Tou vlov zov P 11 eGneqia P 19 «no-
CTieSao&eiTi C 20 r^ om C

deportata, in Damidis monasterium recens ab imperatore conditum, cnm

prius in imperatorem multa iecisset convicia et in Basiiium , cni Scy-
thae et barbari nomine compellato etiam pugnos ingesserat. mater <]uo-
que Theophanonis in Mantineum exsilii causa missa; edictique libellus
prolatus et discerptus est, pristinaque ecclesiae libertas reddita.
His actis, Polyeuctus peccati expiandi gratia pollicitum se quidquid
privatus possederat, in pauperes elargiturum, imperatorem in templum
admittit, et feriis Christi nataliciis ingressum eo , diademate impera-
torio redimit. eo tempore et in Occidente et in Oriente res imperii
admodum conturbatae tluctuabant. nam et urbes Agarenis in Cilicia
Phoenicia et Coelesyria ereptae, quod Nicephoro earum constituenda-
rum atque muniendarum occasio praerepta fuit, ad defectionem specta-
bant; et Rossica adversum Bulgaros non recte excogitata prius conci-
tatio magnum in periculum rem Roroanam coniiciebat; et penuria quin-
que integros annos pressae urbes in summis erant difficultatibus. ea
solicitum tenebant imperatorem, circunispicientem quodnam tantis malis
remedium adhiberet, et rem publicam quam ea incutiebant liberaret.
cum autem Antiochea ad Orontem fluvium sita aliquamdiu summo ponti-
fice caruisset, ad id munus provehit imperator Theodorum quendam
 382 CEORGII CEDRENI

xof.iuivra roTg uyu9-oTg xul o.vt(o nQoS-eanlaavra rr^v uvuQnriCnv,

Kul nuQfyYvTjadf.iivov /.irj Imautvaai Mg rov d-eov f.itlXovTog avrbv

dg rb rrjg /3aaiXiiag v-ipog uva^tjSdaut , tJ jti^v 'yivMay.eiv lug d oXi-

C ydiQoyg dtand-tig Intruyvvr] rrjv rijg ^uaiXiiag yarda/tatv , rrjg

iuvrov ipv/ijg tm^ovXog iorut' u%tu!aavra df xul rovg Mavt-5

yalovg , rrjv tcouv nuauv imvsf.iOfxtvovg xa\ Xvftatvofitvovg rfj fit~

radoait rijg fivauQug avrwv O^Qrjaxiiag , nQog rijv tan^Quv unot-

xiaui xal ti'g riva ia/ariuv iyxuroiyiaut naviQ7]fiov , o vtut mnoir^-
xev vartQOv, unuvuar^oag rovrovg xul rfj WtXtnnovnoXtt iyy.ur-
oixiaag. in) X' St xa\ t fiovag rjfiiQug fnera rrjv dvayoQtvaiv iO
xai o UoXvtvxrog intfiiovg xartXvoe rrjv ^wijv. xai nQo/tiQit^trai
avr' uvrov nuTQtuQ/tjg BuaiXttog fiovu/bg o ^xufiavdQrjvog , en^
D uQtrijg riXtiorr^ri fiuQrvQovfitvog, xaird fiiv noXtrtxd ig^tQiro
rfjSt.

Tfj dXatati Se rrjg lAvrto/tiag xai rwv Xotntov noXtwv, ag 15

uvto&tv unr]Qi&firjadfitd-a, ntQtuXyttg ytyovortg ol dnuvru/ov yijg

fivrtg ^AyuQTivoi xai rd Xotnd tS^vr] rd rrjv bfioiav avroTg ot^ovra

&Qrjaxtiav , Alyvnrioi UtQaai ^'AQu^eg ^EXafiTrai xa\ ot rrjv Ev-
Saifiovu Xeyofiivi]v olxovvreg xai rb 2a^u, avfKptavrjauvrtg xai
bfiat/fiiav d-ffitvoi , dvvufiiv nuvru/od-tv r]B^Q0tx6rtg fitydXr]v xu\ 20
7]ytfiOVivtiv uvrijg ru^uvrtg KuQ/rjdoviovg , Zw/uq t/ovrag u.q-
/ovra, nQaxrixbv dvSQa xa\ rd tig noXifiovg Stivov, tog dv dxQt-
fitTg xai iniGrrjftovag rm xe xard yijv xal &dXurrav tQytav , i'i-

3 ^17 C 5 Saarai C 6 stoC 9 fiszcivaazijoas C

17 0t(QUHrivol C 22 ^s C 23 &d}.c(aeav C

monachum, omnibus florentem bonis; qui ei etiam praedixerat imperio

potiturum, deo ipsum ad hoc culmcn elaturo, hortatirsque fuerat ne
praecipitanter ageret: alioqui si monitus suos sperneret, suae ipsius
vitae se insidiatum fuisse intellecturum. contenderat etiam ab eo ut
Manichaeos per totum Orientem serpentes et contagione suae impurae
religionis omnia corrumpentes in Occidentem ia desertam aliquam soli-
tudinem deportaret; id quod postea temporis fecit imperator, eosque
Philippopolin ex Oriente transtulit. Polyeuctus post Tzimiscae designa-
tionem tantum triginta quinque dies vixit. in eius locum suffectus Ba-
siliusmonachus Scamandrenus perfectae virtutis testimoniis clarus. is
,

ergo tum rerura civilium fuit status.

At Agareni ubicnnque terrarum degentes, aliaeque nationes eandem
cum his religionem colentes, ut Aegyptii Persae Arabes Elamitae, et
qui felicem Arabiam incolunt, Sabaeique, gravissimo ob amissam An-
tiocheam reliquasque urbes, quas supra recensui, dolore permoti foedus
iciunt; magnisque undique contractis copiis, et Carthaginensibus , quod
hi belli terra marique gerendi essent peritissimi, summa rei commissa,
Zochare imperatore, viro apprime strenuo atque bellicoso, cum exercita
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 383

rjXd-ov yMra'^Pcof.iaiMv , v(f)^ 'tv raq ndoag avrayayvvTig Svvufitig,

(ig txaxov fia/i/Mov uvdQiov yiXiaSug uQid^f.iovfxtvag, xui ttjv xatu P 66G
^CKpvijV IdvTio/iiav xuTuXa^ovTfg tnoXioQxovv tnififliog. yev-
vaicog St riuv ivdov xai fvxpv/cog ttjv noXiOQxiav vcfiGTUfuvcov eni

5 fiuxQov IntTtivfTO 7] noliOQxia. ayyiXd-fiorjg dt Tijg TCJov Id-vcov

ovvodov Tcp (iaoilti yQUfifiara ra/tcog tntfinovTO nQog tov otqu-

TJjyov MtoonoTUfiiag , rag ixfiae xtXtvovTa dvvdfiftg ud^QoTout
xul fioii&TiOai Tayi} xoig noXiOQXovfttvoig' tnifiipe di xcu uq/ovtu
Tov oXov OTQUTOv fifTu xul dvviififcjov uXXcov TOV nuTQixiov NlXO-
IqXuov, fvu ovra rcjov cvxfttofiivcov avrcS tvvov/Mv , og raig Xoinaig
nQ0OfiiS,ug Svvufifoi, xui ovfinXaxtig roig /ScxQ^cxQOig ftvQtonXa-
aiotg oroiv , tTQtxfjuTO XuftnQcog xai toxtouotv tvi noXtftco, xai B
Ttt? vno 'Pcofiaiovg ovaag noXtig Iv %m uacpuXeT x:uTfOTi\ouT0.
Tcp i&vfi Sf rcJov 'Pcxig ov finofifv TQonov TtjV BovXyuQicxv
IS /jiQCjooufttvcx) , doQia7uoTOvg Sf xaruo/ovTi xui rovg dvo viovg rov
TltTQOv BoQiorjV xal ^Pcofiavov, ovxtTt tjv ^ovXtjTov ^ tn^ otxov
vnooTQOCf'!^ ,dXXu r^v rov ronov d^avfmottvr fg tvcfviav , ftuxQu
/uiQftv tinovTfg raTg nQog Nixr^cpoQov rov ^uotXtu yfvofitvutg ovv-
d7]xutg, GVficffQOv ivoftiouv avroTg fttTvai xutu /cLquv xui rijg
20)'^? xvQitviiv. fvijyf Si nQog rovro nXiov avrovg xul o KuXo-
xvQog, Xiycov, ti nuQ^ uvrcov uvuyoQtvdjj jSuotXfvg "Potftuicov,

avTog rrjg rt BovXyuQiug ixGT^ofTut xat OTWvdag noiijofi StrjVi- C

xfTg, xai rug avfifpcovrj&fioug do&r/vut doofig uvroTg nuQt^fi noX-

6 nQOGiSQtla C 8 xal post 8\ om C 15 docjvaXcotovs C

17 uXlu xul TTiv C 19 avzoii} slvcct C

100000 bello idoneorum virorum in Romanos ducunt, et Antiocheam

quae est ad Daphnem obsidione cingunt; quam diuturnam fecit obsesso-
rum fortitudo atque magnanimitas. imperator ubi de barbaroruin coi-
tione est factus certior, illico praefectum Mesopotamiae colligere exer-
citum et obsessis subvenire scripto iubet. simul ducem toti exercitui
praefuturum cuni reiiquis copiis mittit patricium Nicolaum , unum ex
intimis suis eunuchis. is ubi se cum suis coniunxit, barbaros, tametsi
eorum exercitus vix miniroam partem suis copiis aequabat, illnstri prae-
lio fudit unaque pugna dissipavit, urbesque Roraanis subiUtas tutas prae-
stitit.
Ceterum Rossis, cum Bulgariam quo rettulimus modo subegis-
ii

sent, captis etiam duobus Petri filiis Borisa et Romano, donium reverti
nequaquam placuit: sed locornm commoditatem admirati, longum vale
dicentes pactis cum Nicephoro imperatore initis , ibi commorari dicio-
nemque istam possidere statuerunt. hanc eorum sententiam magis etiam
confirmavit Calocyrus , qui se, si ab ipsis Romanorum designaretur im-
perator, Bulgaria eis cessurum, foedus perpetuum icturum, tributum
 384 GEORGII CEDRENl

XanXualiog , xal avf^ii-iaxovQ T^ft xal cpiXovg avrovg Stu jSiov. oTg
riai Qrjfiaai xuvnod-tvrtg oi ^Pwg rrjg re BovXyaQiag wg doQtxr^^rov
avnnoiovvro xrri[.iarog, xai dta7iQ(a^ivauf.iivov rbv ^uatXea xal
vnoox6f.itvov IntrtXlativ anavra ra r<o Ntxi^qtoQto im]yytX/.itva ov
nQoatSt^uvro , unoxQiattg dovrtg jHuQ^UQtXTig ntnXrjQio/utvug u)m-5
^ovtiag, (bg uvuyxaad^rjvai rovrov dia nayrig xqXvui ra nQuyfxura,

yQUf.if.iuaiv ovv iv dXiycp ra^ tMug Svvufitig nQog rrjv ioniQav tfm-
^i^uoug, uQ/ovrd rt avrutg imarrjaug ov (hvofiuat orQarrjXdrrjv
D BuQduv fiuytorQOv rov ^xXrjQov , ov rrjv udtXqrjv IMuQiav vofufiov
Tiydytro yufitrriv tSiwrtvwv 6 ^uatltvg, tfitXXtv luQog i(fitarufii-10

vov xal avrog i^oQfiijaui. ol '^Fwg Si xul o rovrcov uQxrjybg b

^(ftvSoo^lu^og , T^v rov '^Pcafiuixov orQartvfiarog log inv&ovro
niQaicoaiv , xotvonQayrjoavrtg StSovXcofiivotg i]Sr] roig BovXyuQOig,
TiQOOttXricporig Si xal avfiftdxovg Torj re Ilurl^ivdxug xal roiig
TiQbg Svoiv iv Huvvovia xar cpxtofiivovg TovQXovg, xul Sta ndv-lii
tcav arQurbv noXtfiiar^v tjd^Qotxortg ig oxruxtaxiXtovg inl TQtd-
xovru fivQtdoi xoQvcfovfiivov , xui rbv Alfiov Stu^dvrtg, nuauv
invQnoXovv rrjv QQdxrjv xul ikrfi^ovro , nrj^dfitvoi nuQtft^oXriv
ay/ov nov rcov rttymv lAQXuStovnoXtwg , xuxttat rrjv ovfinXoxrjv

P 667 ixStxofitvoi xov noXifiov, 6 Se fidytorQog BuQSag b 2xXrjQbg w^ 20

jjad^tro xard noXv rw nXrid-ti Xttnofitvog (^ntQtloraro yuQ uvr<S
nuoa 71 arQurta ilg i^ xtXtuSag) , arQarrjytxatg iyvta unuratg

2 SoQVKTiJTOv C 7 Tug T^g ecStts C 9 pdQda C 11 o' post

Kul om C 15 xctroixTjftsVovs C

ipsis promissum multiplicaturum , sociosque et amicos eos per omnem

vitam habiturum poUicebatur. his Rossi vocibus inflati, et Bulgariam
ut bello a se subactam sibi vindicaverunt, et legatos imperatoris, omnia
ei« a Nicephoro pacta se persoluturum pollicentis , barbaricae arrogan-
tiae plenis responsls datis reiecerunt. proinde imperator armis eam rem
disceptare coactus, missis literis celeriter exercitus ab Oriente in Occi-
dentem transfert, eisque ducera a se nominatum praeficit Bardam magi-
strum, cognomento Sclerum, id est Durum, cuius sororem Mariam pri-
vatus adhuc legitimo sibi matrimonio coniunxerat; statuitque veris initio
ipse quoque in bellum proficisci. sed Rossi eorumque ductor Sphen-
dosthlabus, audlto Romanas copias traiecisse, coniunctis quos iam in
sua habebant potestate Bulgaris, adscitis etiam ad belli consortium
Patzinacis , et qui in Pannonia versus occasum habitabant Turcis , exer-
citu bellicoso congregato ad 308 virorum miiia, Aemum egressi univer-
sam Thraciam incendiis ac praedationibus vastarunt; castrisque prope
muros Arcadiopolis factis praelii occasionem praestolati sunt. at Bar-
das, qui se numero hostibus multo inferiorem sentiret, quippe duode-
cim omnino miiium exercitu instructus, artibus imperatoriis statuit bar-
 HISTORIARUM COMPEJNDIUM. 385

Tov? (vavtiovc neQuX&tiv xat Texvfj xal /iii^xavfj ru xoaavra xar-

iQyuauad^ai nXrid-i^, o drj yal ylyove, cvyxktiauq yuq tavrbv
Gvv TJj arQurtu eYao) retxiov , noXXu nQOxuXov/iievMv ruv noXe-
f.tUov e^eX&eTv xai neQi rwv oXtov SiuyMvlaaa&ul or/ vnrjxovaev,
6uXX exuQreQet wg ruxu SetXiuaug, fiXt'ntov rovg uvrtnuXovg T«
nuQurvyovra (feQovrug re |c«t uyovrug, rovro de ro /SovXtv^ta
fieyuXrjV xura(pQ6vr,atv evenhir^ae rotg fiuQjSuQotg' oirj&evreg yuQ B
(og ruig uXr^S-eiutg detXiu avvexofievog o ^xXijQog avyxexXetxtbg
e'xei reixovg evSov rag Ttofiuixug (fuXuyyug, int^tXd-tiv /n; roX-

10 fiibv, udtibg re eaxeduvvvvro xu\ ufieXtbg earQuronedevovro xul

Tfjg nQenovarig ^/.leXovv (fvXuxrjg, norotg xat [.te&utg xai avXoTg
xul xvf-tjSuXotg xui oQXTioeai ^uQ/SuQtxuTg StavvxrtQtvovrtg xai fitj-

Htvog ribv dtovrtov entfieXofievot, xatQov roivvv enirr^Stiov Xu^o-

fievog BtJLQSag, xai ontog enid-7]rui rotg exO^QoTg ev fidXu Siaaxo-
\Snr,aug, xui r^v r^fieQuv xui rrjv WQUv oQiaug, Xoyovg xui evtdQug
rvxrbg ini riviav evxatQordrtjov ;^w(»W arr,adfievog ^ltodwrjv nu- C
rQixtov rbv IdXaxuata fierd rivog oXiyrjg dvvdfietog exnlfinei , nQO~
TQtxtiv xtXtvaag xai dtuaxoneTv rovg ixO^QOvg xui &ttfia nQog av-
rbv fn-jvvetv xui onr^ ndQetaiv uvadtSdaxeiv , intaxrlyjug Si xul
20 avfiftt^ui rovrotg iyyiouat xui ufta rfj avfinXoxfj dovvui ru vtjbra
xui d6xr,atv tpevybvrtov nuQeayjixevui , firj uxQuribg fievroi ye tpev-
yttv , oXto QvrfjQi ivd6vrug roTg "nnoig rovg yuXtvovg , dXX' rjQtfia
xui fitru ru^itag, onrj de nuQtixot, xui vnoarQetfovrag avQQrj-

7 i7toii]Gs C BovXyuQois P 10 iaTQciToniSsvov C 12 Hal

09;j;r;ctat ^aQ^aQiKat$ oin C 13 inifiikov/^tvoi. C

baros circumvenire astuque et machinis tantam opprimere multitudinem.

neque euni is conatos frustratus fuit. quippe se cnm suis intra muros
continens, barbarisque crebro provocantibus ad certamen de summa re-
rum ineunduni non obtemperans, metumque simulans, quantumvis suo-
rum res ab hoste agi ferrique cerneret, tamen snuin tenebat proposi-
tum. hoc pacto niagnum sui contemptum apud barbaros excitavit: ii
eniin rati omnino fonnidine ductum Bardam suos muenibus inclusos de-
tinere, neque audere egredi, libere porro vagari, castra negligenter
metari, et excubias debitas posthabere, noctes potando per ebrietatera
inter tistuias et cymbala et saltationes barbaricas ducere, denique nihil
eorum quae attinebat curare. ergo Bardas occasionem nactus, et quo-
modo hostes adoriretur accurate meditatus , die horaque ad hoc desi-
gnatis, dispositis per opportunissima loca insidiis , loannem patricium
Alacasensem cum modica manu emittit, qui spccuiatum hostes excurre-
ret, ubique ii essent illico sibi renuntiaret, hostibus appropinquantibus
manum consereret, subitoque terga dans speciem fugae exhiberet, non
quidem ut eii'(ise laxatis equorum habenis fugerent, sed paulatim et
Georg. Cedrenus tom. U. 25
 386 GEORGII CEDRENI
yvvadai toTg f^d^QoTg, xai orT<» noteiv [.i^XQig oiv iig rovg Xo/ovg
D Toviovg xal dg Tug IvtSQug tvanoxldoMai, tot£ Si aY.6ai.iMg (ftv-

ynv xai nQ0TQ07iud}]V. TQi/fj da tmv ^aQ^aQWv SiaiQfd^tvTWv

(^BovXyuQoi (.tfv yuQ xui. '^Fwg ti]v nQcoTr^v uvenXijQovv ftfQidu,
TovQXOi Se xad-' tavTovg ipav [.lovoi xal IluTt,ivaxui toauvTtog^ 5
iQx6i.ievog ovv b ^lwdvvrjg avf.inltxeTui ToTg UaT^ivdxatg xutu rv-
/7]v ovvTjvT-TjXwg , xui wonfQ 7]v uvTfo nuQrjyytli.ttvov , nQoannteT-
Tui cfvyeTv , oyoXaluv r^v uvuywQriaiv noiov^tevog' ivixttvTO d^ ol
HaT^ivdxui Tug tuvTcov IvouvTeg ru^etg, wg t«/« tovq cfevyovTug
urpaviautev uqStiV. txeTvoi de vvv (.lev tpevyovreg (.leTu rti^ecog vvv 10
S^ vnoaTQtcpovTtg xal uf.ivv6i.ievoi t&env nQog rovg l6yovg. inel
Si xui ig (.tiaovg iyivovTO rovTovg, rore J?) uvivTtg rovg /aXtvovg
axQUTtSg tcpevyov, xal ol TIaTt,tvdxai ix/vd^ivreg urdxTCog idicoxov.
intcpavivTog <)' t^alcpvrjg rov (layiaTQOv fxeTU navTog rov otqutov,
P 668 TW dnQOodoxr]Tca xurunXuyivreg t^v f.ifv dicx)'^tv inio/ov, ov (ir^viS
ye xul ig cpvyi]v untTSov, uXV efievov , tjv rig inioi de'§6/itevoi.

fitra acpoSQug Si QV(ti]g rcov neQi rbv (.luytaTQOv ov(inea6vTcav uv-

loTg, xal rrjg Xoinijg cpdXuyyog oniod-ev iQ/n(tivi]g (ter^ evxoo(iiag
xa\ ru^ecog, ninrovotv evdvg ol ulxificLreQoi rcJov ^xv&aiv. xul
xara ^dd-og rrjg cpdkuyyog o/tod^eiorjg ig (tioovg i(tninTOvat rovg^O
%.6/ovg 01 IlaT^tvdxui, rwv xeQurcov avveX&6vTC0v uXXi]Xotg xul
xvxXcoaiv unoTeXeauvTCOv. in^ okiyov ovv uvTio/ovTeg ivixktvav,
xoX ndvreg a/eSbv xurex6nr]aav.

4 yoLQ om C 10 (xcpaviaoisv C 13 SteKxv&ivtes C 15 tw

ttTtQoadoH^Toj KatunXciyivtss om C
composito agmine recederent, nonnunquam etiam aequo loco conversi
cum hoste pugnarent, donec eum in insidias pertraherent: tum vero
effuse et nullo ordine fugam facerent. erant barbari in tres divisi par-
tes. in prima erant cum Rossis Bulgari, seorsim Turci, seorsim etiam
Patzinacae. fors ita tulit ut loannes primo omnlum in Patzinacas inci-
deret. cumque, uti mandatum ei fuisse demonstravimus , oblique rece-
dens fugam simularet, Patzinacae turbatis suis ordinibus instabant, spe
fugientes subito omnes delendi. Romani modo agmine composito fugien-
^
tes, modo hostibus sese obvertentes ac praeliantes, ad insidias cursnm
tenebant; in quas medias ubi venermit, laxatis habenis effuse fugerunt,
ac Patzinacae dissipatis ordinibus promiscue eos sunt insecuti. sed ubi
Bardas subito cum toto exercitu apparuit, re improvisa consternati,
omissa persecutione non quidem fugae sed defensioni sese pararunt.
vehementi autem cum impetu Bardae exercitu irruente, atque altera quo-
que a tergo phalange compositis ordinibus ingruente, statim fortissimi
quique Scytharum ceciderunt; et eorum phalange alte dissipata, corni-
bus Romanorum coeuntibus in medio deprehensi Patzinacae atque in
orbem circumventi non diu vim sustinuerunt , sed inclinata acie prope
universi sunt occisi.
 HISTORIARUM COMPEJXDIUM. 387

OvTCO di TOvTovg TQexpufiterog o BuQdag, xaJ diu Tiov'ui/f.iu^ U

Xioitov {.lud^vov wg xul ol Xomol uxfniJTig ovreg nQOGiuivovai ovvit-
Tuyf.iivoi Tov noXef.iov, TQtntTui ri]V TuyJoTtjv nQog txtivovg. uqti
d iy.ttvoi rb Tiov IIuTl^ivuxiov iyvMxoTtg uTv/j]f.ia xaTtxXuo9j]ouv
5Tug xlyV/ug tm udoxi]TM rrjg ovfKfOQug. Ofiwg nuQuxuXiouvTtg
tuvTovg xui Tovg ix rijg (fvyijg oxeduod-ivrug uvuxuXtoufitvot
nQoo^uXXovot Toig '^Pojfiaiotg , ol fiev inneig nQodQUfiovTeg , oi di
ntLoi xuToniv iQ/6fitvoi. iog di xui xutu Tr]V nQonr^v nQoa^oXi]v
uvtxonijouv 01 inntTg Tug OQfiag vno '^Fwfiuiwv uvvnooTUTWV (fu~
10 vivTWv , ixxXivuvTtg etg Tovg nttqvg ovvrjXud-tjOuv. ixetat di nd~
Xiv ytvofievot dveXuftfiavov iuvTOvg, xui TOvgTwftaiovg nQOoiftt- c
rov intQ/ofiivovg. xul tjv /.liv d/Qt rtvbg tj ixd/rj uy/wfiuXog,
iwg ov ^xvd^Tjg rig fxtyi&tt awf.iuTog xai dvdQia ipv/ijg inuiQOfit-
vog, Twv uXXwv vntQnr]dr]aug , in avTOV tov fidyiOTQOv tpiQtTut
15 nuQtnntvovTu xul t«j Tu6,tig nuQud^UQQvvovTU , xul '^itftt nuitt
xuTu Tov XQuvovg. zov di 'ii(fovg nuQoXio&^ouvTOg unQuxTog
iyivtTO 7] ftoXr]. tovtov di b ftdyiOTQog '^icfti nuitt xuTu tov
XQUvovg' fidQet di Tr]g /fiQog xul ^aq^fj rov aiSr]QOv ovtw yiyovtv
tvtQyog 1] nXr]'i§tg wg i^i/u oXov diuTfirjOijvut tov ^xvd^rjv. xui
20 KwvoTuvTivog di nuTQixtog b tov fiuyioTQOv ddtXcpog, tw ddtXqiio D
^Otjd^WV, trtQOV 2xvd^rjV OVVUtQOfltVOV tw QrjS^ivTt xut huftWTt-
Qov (feQOfitvov nuToui xutu rijg xtcpuXr^g ianovduatv ixeivov d'
inl O^uTeQu xXivuvTOg iuvTov, diufxuQT^^oug b KwvoTUVTTvog xuru-

3 uQti 8' ^x. ] v,ciy.hXvoi C 11 nQocsQXOfiivovs nQoaiiisvov C

16 KQCcviov C 7iSQi,oXiG9r]Gavzos C
His lioc modo victis , Bardas cnm ex captivis intellexisset rellquos
ndliiiv integros iiistructa acie pngnani exspectare, recta in eos dncit»
ii vero tametsi recens acceptiis de Patzinacarnm clade nuntius aiiimos
eornm insperata calamitate fractos deiecerat, tamen mutuo sese colior-
tati, adscitis etiam qui ex fuga contiuebant, Roniani.s occurrunt, prae-
niissis e«jiiitibus ac subi^equenlibus eos peditibus. |)riiiio congressu eqni-
tes a Uonianis , qnorum vis subsisti non posse videbatur, reiecti inque
peditatum coiiij>ulsi sunt. ibi se recollegerunt et Roinanorum impetum
sustinuerunt. aliquamdiu dubio Marte pugnatum est, donec Scytha qui-
dam Hiole corporis et robore animi eiatus , ante alios progressus , in
ijisuin fertur IJardam, qui eques ordines oblbat atque dictis aniinabat.
huins cassidi 8cytba cum giadluin inSixisset, ictu delabente eonatus
irritus fuit. Bardas vero eiise galeam Scythae feriit; et ob vim manus
ac ferri praestanlem tincturam ictui tanta fuit eflicacitas ut medium
Scytham dissecuerit. sed et Constantinus patricius, Bardae frater,
alium Scythani, (jui uua cum priore ingruebat ac se ferocius gerebat,
«t fratri oj)ituiaretur, caput ferire diim vuit, declinante ictu barbaro,
huius equi cerviceiu gladio tangit caputque amputat; collapsumque Scy-
 388 GEORGII €EDRENI

fflqH ro '4i(fog dg xov uv/Jvu xov 'Innov y.ul unOTtf.ivti rov TQuyjj-
Xov Ttjv xtcpuXrjv. niaovTOg Si rov 2xv&ov uno/Sug rov "nnov y.ul

jfj x^'Q'^ "f^ff ytviiudog dQu^ufiivog unoatfuxrtt rovrov. rovro to

iQyov '^Pojfiuiovg /.ilv intQQwot xul ^uQQuXtwrtQovg inoiijat , Sti-'

llug di y.ul (pojSov rovg 2y.vd^ug ivtnXi^at' y.ai ru/v iniXfli]afti~5

vot uXy.Tjg ru vwra dtdwxuai, xut uatf.iv(og xui /iitru noXXrjg tcptv-

yov uxoafiiag. tinovro dt '^Pwf.iutoi , xut unav ro ntdiov vtxQwv

i[xntnXrixuaiv. rjX(aaav Si xut ^(oyQiut rtjijv ntaovrtav nXtiovg.
iytvovro Si xui nXr]v 6Xiy(ov ndvrig oi ntQtXtt(fd-tvrtg rQUVfiuriut.

P 669 x«i ovStlg uv SttSQu rbv xivSvvov , tl /.f^ vv^ intytvo/ttvr] inia/t 10
rT]g St(ju'^t(og rovg P(jOf.iuiovg. xui rojv f.iiv /SaQ/SaQtov ix roaov-
rtov fivQttxStov oXiyot navrtXiog Sttyivovro , '^PtOfiutoi Si tniaov iv
Tjj fiuyr] XI , rQuvfiuriut S^ iytvovro ofiov ri avfinuvrtg.
Ovnii) riXog il/t tw 2xXi]Q(p t« rov 2xv&ixov noXifiov,
ovSi nQoatyivtro roTg '^Piofiuiotg tov ix rrjg fidxr^g unonXvvuad-ai 15
Xvd-Qov , xal yQUfifiuru icpoiru ^aaiXtxu fitruxXtjrov notovvru ilg
fiaoiXiu rbv fiuytarQov' ov u(f.ix6fitvov ig rr]vldaiuv xtXivttni-

B QUtio&rivui , Ttt nQog rbv TiQoxtifitvov uQxovvru uyoivu ilXr^^poTa

arQurtvfiaru. trv/t yuQ BtAQSag b 0(joxug unoSQug i'^ lAftuatiag,

Tjv oixtTv xurtxixQiro, fiira avyytviov xut (piXcov xul avvrjd^o}v,i(i

fit^* (jov u(fuv(Jog avvcofioaaro rr]v iv KannaSoxia xuruXu^tTv

KutauQtiuv, xaxtTat traiQtxbv ovx oXiyov ud-Qoiaug , vov tjaav

t^uQyoi 6i xov narQixiov QtoSovXov nuTSig xov JTuQauxovTr^vov

GtoSiOQog xai NtxrjtfOQog xal xig narQixiog uXXog Svfitdov o Hfi-

8 Tovtov ora C 15 axonlvvEO&at C 19 ctquttvfictxoq C

tham ab equo descendens, mann mento eins arrepto, iugalat. hoc fa-
cinus Romanis animos auxit, Scythas autem metu impievit; itaque obliti
mox virtutis terga dederunt, turpemque nullo ordine fugam fecerunt,
quos insecuti Romani campum cadaveribus oppleverunt. plures inter-
fectis capti sunt, et superstites, paucis demptis, omnes fuerunt saucii.
quodnisi nox ingruens Romanos a persequendo hoste revocasset, nemo
sane evasisset. de tot milibus barbarorum perpauci superfuerunt: de
Romanis in acie ceciderunt viri 25, vulnerati sunt universi.
Nondum confecto Scythico bello, cum quidem nondum cruorem
istius praelii abluere Romanis licuisset, iiteris imperatoris Bardas Durus
ad imperatorem evocatur. qui ut eo venit, statim iubetur cum exer-
citu, quantus proposito certamini videretur suffecturus, in Asiam traii-
cere. etenim Bardas Phocas ex Amasia profugus, in quam relegatus
fuerat, facta occulte conspiratione cum cognatis amicis et famiiiaribus
suis occupaverat Caesaream Cappadociae, ibique socios baud paucos
coliegerat, quorum principes erant filii patricii Theoduii Parsacuteni
Theodorus et Nicephorus, ac quidam patricius Simeon Ampelas. his
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 389

viXug, dtudti/xa n{^i^e)g iavrrp x«J t« Xoma trjg ^uGiXiidg uvii-

krjff wg yvwQiaf.iura unooruaiuv xuru rov /SaaiXtcog xirjjatti , tov
nuTQog avrov uitovrog rov xovQonuXurov zovg fiiv uvuneiauvrog
dwQOig ilg Tovro , rovg di vnoa/Jataiv u§iO)fidrcov xai xrijatcov, C
5 vnr^QtTT] nQog rovro XQr^aufitvov tco rijg Id^vdov iniaxonco, i^ov-'

liTO d'i xal avTog ix ri^g uita^ov diantQuv Xcxd-Qa avv rcp vlcp
Ntxr^CfOQCO ttg ru inl QQaxr^v ywQiu, yvcaad-ivrog Si rovrov tca
^uotlii, inti xul b iniaxonog avvitXi]/ii/j.tvog xui rovg iXiy/ovg

ov/ oTog Tt lov diuSidQUGXtiv nuvra i'^oiatv tig rovfKpavig, nuQt-

10 duS-t] rotg StxaaruTg b xovQonuXuTi]g, xul vnb ndvrcov Tovrcav
nQoartfiurui Ttd^vdvui avv rco vicp' inittxiartQOv di XQriaafiivov
TOv /SuatXicog, aticfvyia xal rcJov dftf.idrcav ni]Qc6ati xai uficfco xa-
racitxdXfiVTUi, XtXi]&6rcog , cvg Xiyetat, tov ^aatXicog naQuyyti^ D
7.avTog roig Srjfiioig fir]Saficog rug oxf/tig tovtcov XwjSrjaaad^at,
15 uXXu doxrjatv ftiv nuQuaytiv ixrvcfXcjooewg , {Qyto J' iuaut tov-
Tovg To oixetov unocpiQtad^ai (fwg , unoxQviput 6i xui ort nQoart-
ruyfiivov i]V rovro nuQu rov ^uaiXiwg, fuvroig di rb eQyov dva-
&iadui wg T«/« (ftXuv&QContvaufiivoig xui yuQtaufiivotg rb ^Xi-
netv uvroTg. xul rd fiiv tov xovQonuXdrov tig rovro irtXtvra*

20 dta^ug di b 2xXi]Qbg tig ttjv Idoiuv xuv rco ^oQvXuico ytvofitvog

nQCJoTOv ftiv untnttQuro Tov Owxu xul rcov rovrca avvutQOfiivcov,
«' nwg iwr^d-tii] uvrbg dyad^wv vnoa/iatatv dnoarijvut neTaut rcav
fii^ovXevfiivwv (xul yuQ dt] xui nuQuyyeXiuv eJxev ix ^aaiXiwg
lag dwcrbv dywviauodai ificpvXiov uifturog xaduQug StaTi]Q^aai

7 itsSlu C 19 (ilv :i£(}i rov C 20 elg om C

fretus Bardaa Phocas opibus , diadetnate reliquisqtie imperii insignibas

«ssumptis, adversiis imperatorem seditionem moverat. ad eam defectio-
nem pater eius Leo curopalates alios muneribus alios dignitatum et
opum pollicitationibus permoverat, usus ad hoc ministerio episcopi Aby-
deni ; atque ipse statuerat clanculum ex Lesbo ia Thraciam una ctim
filio suo Nicephoro traiicere. hic curopalates re imperatori detecta
( comprehensus enim episcopus Abydenus et convictus rem totam pate-
feccrat) iudicibus traditus, ab iisque morte est cum filio daronatns.
sed imperator ita sententiam mitigavit ut uterque oculis orbatus perpe-
taum exsularet. fcrturque clam carnificibus mandasse ne oculis eos pri-
varent, sed simulato eos se efFodisse visum incolumem ipsis relinque-
rent, neque mandato id se imperatoris, sed humanitate motos fecisse
prae se ferrent. is tuni fuit exitus rerum cnropalatae. ceterum Dnrus
at in Asiam ad Dorylaeum pervenit, primo Phocam et eius conspiratio-
nis populares promissionibus splendidis a proposito deducere tentavit.
mandavcrat enim ipsi imperator ut quoad eius omnino fieri posset, ma-
nus civilis sanguinis puras servaret. postquam vero id abs re se conari
 390 GEORGII CEDRENI

raq xtiQug)' wg S^ dvijvvTOtg tp'io entxttQwv (id^QaavvovTO yu(f

fioklov 7] exavvovvTO ruTg nQta^daig oi unoaTUTUi') , tQyov rjdtj

P 670 ^nrfod^ai IxQive , xal rbv gtqutov uyiiQug uni]H nQog r-^v Kui-
CUQeiav. oneQ ol avv tm Ocoxu eyvMxoreg, >iai rb in^ dS^Xotg
iXnlGiv d/eTo&ut edoavreg ymI rd ev /jQol nQOTi(.irioavTeg , rug ex 5
rov ^aatXewg SiSoi.ievag uvroTg diOQeug de§ufievot vvxTog eniyevo-
uivtjg a^^TOixoy.ovat nQog. rbv 2x)i1]q6v , nQwrog /^iev b z/ioyevrjg
j4dQuXearog, elra xul 6 l:4iitnelug xul ol rov Qeodovlov nuTSeg,
01 xul ro nav rijg dnooTualag nQOxaTaQTvouvreg , xai eq^e^ijg ru
Xoinbv anav nl^&og , wg f.i6vov uOq^ov fterd riov Iwto?; d^eQU- 10
novTwv neQiXetrpd^TJvut rbv Owxuv, nua}]g de ^or^d-elag eQi]f^iog
ii ovrog dnoleiffd^eig, xul dvitt, ftunrtod^eig xul Xvnrj xurd riov nuQu-
xivrjauvTWV , eira nQodedioxorwv , xuTrjve/d-r] nQog vnvov i]Si] vv-
v.rbg entaTuai]g. edo^ev ovv vnvioTTWv uyuvuxreTv xal ulvetv xul
7TeQi Twv ddtxriodvrwv dtuXeyead^ui rw d^ew, ^"Si/.aaov xvQte*^ Xt-15
ywv rovg uSixovvTug ^<f." ev w de e[ueXXe ru enofieva elneTv
rov 'tpalf.iov, rjxovae q)wvijg Xeyovaijg fii] neQatreQW nQo/iijvai'
etfO^aae yuQ o 2xXi]Qbg nQoeiXrjfflvat rb eniXotnov rijg (odi]g. dta-
vaoTug ovv avvrQOfiog, cog eyvw ndai]g eXnidog wXtodijxwg , wg
C ei/ev e^tnnaadfievog fierd twv neQl umbv n^bg rb qQovQtov e(fevye20
rbv TvQonoiov. no fiuyioTQCo BuqSu
yvcoadlvTog de rov dQaof.iov
r(o ^xXr^Qco , inneTg uneoreXXovTO evi^covoi xuTUTu/ijaui xal xura-
Xa^eTv uvrov nQO rov elg rb cpQovQtov eiaeX&tTv' diTiveg avvTovfo

9 TtQOKaTaQTteavtss C 10 cc&q^cds C 20 asQi ro cpQ. P iq^vys C

vidit (quippe qnam ut qnic-
seditiosi legatis auditis potius efferabantur
qnam concederent), rem gerere collectoque exercitu Caesa-
intendit,
ream petiit. at socii Phocae eo cognito, spes incertas repudiantes iis-
que in promptu sita praeferentes , acceptis quae ab imperatore offere-
bantur muneribus, nocte facta ad Bardam transfngerunt , primus omnium
Diogenes Adralestus, deinde et Ampelas et Tlieodnli filii, qui auctores
totius defectionis fuerant; tum rehqua omnis muititudo, ita ut solus
cum suis famuiis Pliocas manserit. atque hic omni destitutus auxilio,
aegritudini animi atque indignationi adversus eos qui eum prius ad re-
bellionem incitarant atque tum prodiderant immersus , nocte iam in-
gruente sopitus est. per somnum imaginatus est quiritari se animoquc
angi, et de iis qui iniuria ipsum affecerant, sic deo conqueri (Psaim.34)
'domine, ulciscere eos, qui me infestarunt." cumque reiiquum psaimi
addere veilet , vocem audire quae progredi vetaret , quod diceret reli-
quam carminis partem iam esse a Barda antecaptam. surrexit ergo tre-
mebundus, omnique se spe excidisse videns, ut erat instructus, cum
suis equos conscendit, fugaque castellum Tyropoeum petiit. Bardas ubi
de fuga eius certior est factus, expeditos equites mittit, qui celeriter
ei occurrant et antequam casteilum intret comprehendant. ii citatis
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 391

/Qt]0(if.uvoi r^ $uot,ii xaruXafi^uvovaiv avrbv xaTu rb mSlov xal

f.itlXovTu OGOv oidtna) ratg rov ^qovqiov nQOGhyyiC,iiv vmoQfiaig,
iJg di rovTWv roXf irj 7iQ0(pi()(ov xal yivvaiorfjri, rovvof.iu K(Ov~
oTuvTtvog j XuQ(Ov TTjv TtQOGrjyoQiav , rovg uXXovg xaroniv Xinibv
6 fieru avvroviag inrjQ/ero T(o 0(i)xu , oniadiv ovQuyovvri ruv lav-
rov , xui ijv rtg inir^ dt^uo&ui nQodvf.i(ag nuQeaxtvuof.itva}. rov- D
Tov noQQOodtv id(bv xul yvtOQioug b Xuqcov v^Qtoiv uGtf.ivoig xa\
unQtntoiv if3uXXtv, dytvvij xai uvuvSqqv dnoxaXwv , xul nQoa-
fiivtiv xtXtvoov fiixQov woTt T« ytQU ri^g unoaruoiug Xu^ttv. b de
IOtijov v^Qtiov tnuxovcov, xui oarig b Xtytov firj dyvorjGug, inia/jbv
rbv /uktvbv xul nQog ixttvov iniOTQUcptig "tSti ae (o uvd-QCone^^

i(ff], "to darud^fiTjTOv Xoytodfitvov rrjg riov dvd^Qcontov rv/rjg ftrf

nQooovttdiUtv , firjd^ intfi^uivttv dv^Qcona) rutg i'^ avrijg ini]-

Qtiatg rjvuyxuofitv(o , dXX^ oixrtiQtiv fiuXXov xul iXtttv rbv dvarv-
ISyovvTU fit, nartQU fiev io/i^xoTU xovQonaXuTTjv , nunnov di Kai-
OUQU, &ttov ^uoiXtu , dovxu df xui avrbv ytyovoru xa\ rotg dvco-
rtQ(o ovvaQi&fiTjd^tvru, vvv) di ioxurotg xaxotg vno^t^Xrjfitvov xul

dxX}]QrjfiuGi." rov di '^'^ xuXu ruvru , w xuxr] xecfuXrj , Xtyiad-at P 67

nQug nutdug Tor^ dvvufitvovg unur7]d^J]VUi^^ tinovrog , "f^t£ di
20 ov (ftvuxiotig rotg roiovrotg oov XoyvdQiotg," xul rbv"nnov f.ivo)-

niQovTog xui d-QuovrtQov nQoaiovrog , anuaufiivog b 0coxug rr]v

iv rfi i^ptOTQidt naQrjcoQ7]fttvrjv xoQvvrjv xui vnavTtdoag nuiti rov-
rov xuTu rov xQd.vovg. xut uvrbv /.liv unoStixvvoi vexQbv nuQav-

2 ovnco C 5 ovQayovvTcc C 10 vitccKOvcov P 15 ifii C

dh om C 16 dvcoztQOis C 22 oiXXcf xQBficefiivrjv raargo C

e(|ni.s vecti Phocam m campo assequuntnr iamiam imo monti

in quo
castelluin erat situm subeuiitem. erat inter eos audacia et indole prin-
ceps (/Onstantinus Charon. is reliqnis a tergo relictis Phocam citato
cursn insecutus est, agnien suoruni claudentera et ad strenue defenden-
dam vim paratmn. hunc Charon eminus conspectnm cum agnosceret,
turpia in eum iecit convicia, degenerera et timidum appellans, iubens-
que paulisper operiri , dum praemium defectionis acciperet. Phocas
contumelias inaudicns, neque ignorans quis eas iactaret, inhibito equo
«c Charonti obvcrtit, et "heus" inqnit, "oportebat te instabilitatem
hnmanae fortunae considerantem non exprobrare, neque insultare ho-
mini eius improbitale in hanc coniecto necessitatem , sed miserari po-
tius meam calamitatcm , natt patre curopalata, avo Caesare, patrno im-
peratorc; eiusque adeo, qni cum et dux fuisset et inter summos nume-
ratus, nunc cxtremis calamitatibus atque infortuniis premor." ad haec
Charon "recte" in(|uit "pueris haec, sceleste, dicercntur, qni verbis
hidi queant: mc his nugis non decipies," simulque equo calcaribus sti-
nnilato ferocius invadit. tum Phocas clavam , quam sub paludamento
()eiiduutciu ferebat, arripit, obviumquo se fcrens, ictu in caput impacto,
 392 GEORGII CEDRENI

xiica, (f.inoSloai ^ifj dWr^dilatjg Ttjg xoQvd-og TJj j3ia tfjg nXriyrig,

iy.Hvog di anoOTQtipag tuv /aXivbv (V/tTO rijg bdov, ol de diw-

ti<)vrp.g xaxoniv iQyof^uvoi, aal tvd-u o Xuqwv Ttd^vrjxoug ty.etTO

Yfv6f.itvot, xai TM uvvnooTUTO) tov nTWfiuTog tKnlriTT6f.itvoi nuv-

B Ttg "oTWv Ttjv 8i(t}E,iv , iir^Stvbg roXfiajvTog nQOOMTtQO) itvui. xul 5
ovTwg udtiug Xu^ofitvog b Ocoxug avttotv tlg to (pQOVQtov. nuQt-
yivtTO fitTU xavTu xal b 2xXr]Q6g, ovvtyuig nQog Ixtivov nifinwv,
xui xrjStod-ui fitd-' OQXWv yQucpwv wg xr^StOTOv {vvfi(pi]v yuQ inl
Tw udtXcpw KwvoTuvTivw rrjv ixtivov ei/^tv uStXcprjv 2o(piav),
xul GVft^ovXtvwv nQOGywQijoai T(p ^uoiXti xul t^v Iuvtov dia iO
Ttjg avTOfioXiug ovfinud^eiuv inionuouod-ut. oQXOvg ovv Xu^(vv
wg ovSiv Tt ntiotrui (pXuvQOv , nuQudidwotv tavTOv r(S 2xXr]Q(S

avv ToTg ovvovoiv uvt(o. qv firjStv uXXo nu&ovTU xuxov, fiovov

di ytvofievov xXt]Qtxbv iv rfj vi]O(0 Xico vneQOQ{)l,ei o jHuoiXevg.

C rbv di 2xXi]Qbv evt,(jjvwg fiiTu rwv xovcpwv ruyfiurwv 5iu^r]vuii^

nuXtv xeXevei nQog rr]v toniQuv.
^^yerut d'i euvT(p yvvuixu b ^lwdvvr/g QeoSwQuv Tr]v uSeX(pr]v

'Pcofiuvov , d-vyuriQU Si rov noQ(pvQoyevvr]TOv KwvoTuvTivoV xul

ravTrj %f]
nQ(x,'§ei fieyuX(x)g evcpQuvt rovg noXirag ibg rb rijg jSaot-
Xeiug XQUTog neQKpvXdrrwv t(o yivei. 20
/levTiQ(d Si trti rrjg /SuoiXeiug uvrov fiiXXwv ixoTQUTtvtiv
xuTu rwv T(Jog rd ri OTQUTevfiuTU (piXoTifiiutg avtXufi^uvt , xul

10 rrjv ixtivov C 11 ovv om C 13 Tots vn' ccvrov C

21 iv 8s z(a §r C

leto dat Charontem, galea nJlnl adversus vim ptagae valente; et eqno
frenis averso institutum iter prosequitur. cum vero insequentium reli-
qui eo pervenissent , cadavere Charontis conspecto, re improvisa con-
sternati substiterunt , nemine eorum uitra progredi audente. ita Phocas
securitatem nactus in castellum pervenit. mox eodem Bardas accessit,
continenterque ad Phocam missis internuntiis , interposito inramento
confirmavit se ipsius eam curam gerere quam affinis habere par esset
(nam Sophia Phocae soror Constantino Duri fratri nupserat), suasitque
ut imperatori se dederet, impetraturus ab eo rebellionis veniam. ita-
qne fide a iurato Duro accepta Phocas , nihil in se atrox statutum iri,
huic se suosque dedit. contentusque hac poena fuit imperator ut eum
clericum factum in Chium relegaret; et Durum cum expeditis cohortibus
iussit in Occidentem reverti.
Praeterea imperator uxorera ducit Theodoram Romani 8ororem|
fiiiam Constantini Porphyrogeniti. quae nuptiae pergratae fuerunt civi-
bus , quod eura imperium isti familiae conservare velle iudicarent.
Tzimisces anno secundo imperii sui in Rossos expeditionem susce-
pturus, cum animos militum liberalitate sua refecisset, duces iis prae-
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 393

atQurriyovg ifioru (ni avviaet xal i^imtQia aTQaxriyr^f.iuTi()v /?f-

^orifxlvovg, y.ui t(^v uXkwv inefieXeiTO nuquaxevwv , "vu fiTjdevbg

anavi^ot to aTQuxevfxa, (nefieXrjd-ij di xul rov axoXov Siu uieov- D

rog rov (.lexu ruvxa nQioxojHeaxtttQiov, SQOvyyuQiov roxe rwv nX(o'i-

5[.io)v rvy/^uvovroq f ru ftev nuXuiu eniaxevuoug, xuruaxevdaug di

xat u)Jku xatvu xal aroXov a^toXoyov xaraorr]auf.ievog, inel di
ndvru xuXaJg el/ev uvxm euQog intaxuvxog , rto -d^eto xu i'^ixriQia

&vaag xai avvxu'§df.ievog xoTg noXixutg ("^etoi xijg ^uotXidog. yevo-

avxM xaxa r^v ^PaiSeoxov dvo avvuvxwoi nQea^evrui rwv
fiivia d^

i0 2xv&wv, x(o doxeiv fiev nQeo^eiuv unonXrjQOvvreg , eQyo) di t«

Fcofiui(ov iPk^oyTfg xuruaxonrjaut nQuyfiura' ovg ovet8iC,ovrug xu\

oidixa nda/etv int^oooftevovg nQoairu^ev o fiuaiXevg neQteXd^eXv
unuv ro arQuroneSov xui dftDQOvg yevioS-ut rwv ru^^etov (^ovSi
yuQ rjyvoTjOe xrjg u(pt'4e(i)g xrjv aixiciv) , neQteXd^ovxug di xui ndvxa P 672
15 xuxaoxonr^ouvxug dnuXXdxxead^u: nuQexeXevexo , xui xto a(fcov
r^yovfiiv^o Xiyetv (og fxexu roiavrrjg evxoofiiug xai netd-rjviov Xuov
o P(Ofiuiiov jSaotXevg eQ/erut (byvQtafiivog noXeftrfOtov avrco. xul
rovg fiiv nQeo/Sevrug vnoywQriaui nenoir^xev ovrcog, uvrbg di xuro-
ntv ev^tovovg Xu^oov , netftvg fiiv uftcfl rdg nivre yiXiddug inneig
20 di eig rexQuxioytXiovg , rb di Xotnbv unuv nXrjd^og ayoXaicag ene-
o&ai xeXevoug fterd BaatXeiov rov nuQuxotfKOfiivov , rbv ATfiov
Sia^ug unQoonrog tig r^v noXeftiav $tu^uivei xai ia^dXXet , xul
iyyvg rrjg noXecog ri]g fxeydXr^g JleQod^Xd^ag , ^xtg elye ru rvov B
BovXydQCOv fiuaiXeta, rrjv arQuronedeiav inr/^axo, rovxo al^vi-

18 ovros C 22 ^atsiXeiav C Sia^alvei xal om C

fecit prudentia et artium imperatoriarum peritia nobiles ; et reliquis
omnibus apparandis eam impendit curam, ne quid rerum necessariarum
exercitibus deesset. classem quoque curavit opera Leonis eius qui tunc
rei navalis drungarius, postea est protovestiarius factus; et cum veteres
naves refecit tum novas fabricatus est, et classem iustam constituit.
omnibus probe adornatis , ineunte vere sacris deo pro felici exitu ope-
ratus, et relictis ad cives mandatis, Cpoli exit. cum ad Raedestum
venisset, duo illi occurrunt a Scythis missi sub legationis praetextu
exploratnm res Romanas. quos expostulantes et de iniuriis Scytliicae
genti factis querentes, cum non ignoraret causam eorum adventus per
,
tota castra circuire, et omnes ordines contemplari, eoque facto domum
redire, suoque principi dicere iubet Romanum sic ornato et dictis ob-
eequente exercitu ad bellum contra ipsum gerendum venire. hoc modo
dimissis exploratoribus, ipse cum expeditis circiter 5000 peditibus et
quattuor equitum milibus, mandato reliquis ut duce Basilio cubiculario
«itra festinationem subsequerentur, superato Aemo in hosticum nemine
exspectante irrumpit, et prope urbem magnam Persthlabam, ubi regia
erat Bulgarorum, castra pouit. ca subita res Scj^tbis terrorem fitupo-
 394 GEORGII CEDRENI
Suog ytvofxivov rovg ^itv !Sxv&ag dg ixoTaaiv xa\ uf.i7}yuviuv tvt-

fiuXt , KuXuxvQog de o riov nu(j6vrtov xux(Jov nQwxovQyug rt xui

uYriog, fiirjSi rrjv rijg auXniyyog ^/tjv ivcoriouo&ai xuQrtQi^oug
{txvyt yuQ xu\ ovrog ixtiot tvdiaxQi^Mv) , tntintQ tjod^tro toj'

(iuoiXtu nuQuytvtod^ui uvruv uvrovQyov to6[.itvov rov noXtf.iov,5

ludQU rov uortog vntxdvg nQog r^v naQtiii^o)J]v unodidQuoxti
rwv '^Pwg. ov idovrtg ovroi, xu\ r^v rov ^uoiktwg nvd-6fxtvoi
Mpi^iv , ig ruQuyjiv ov fitrQiav tvtninrov. uvaXa^ovrtg J' of.aog
C tuvrovg, rov 2(fitvdoodlu[iov noXXu nuQaivtrixu Qtjfiara xui to»
xuiQOJ di]fii]yoQi^ouvrog nQ6o(fOQU , u(fixvovvrui xu\ naQuoxQuro- 10
7itdtvovrai roTg '^Pwfiuioig. rtiog di rb ovvov r<o ^aoiktT orQu-
rtvfiu fig ro nQo rtjg noXtwg ntdiov nuQuytv6fitvoi uhfvtdkog firj-

d(v nQOoSoxiuot roTg noltfdoig ipfftnrovot, xaruXufi^dvovoi di

t^co rtiyiov rrjV ivonXiov nuidtiav yvfivat,ofiivovg uvdQug tlg oxru-
xioyiXiovg xu\ ntvruxooiovg uQid^fiovftivovg , oirivtg in\ yQOvov 15
nvu uvrioyovrtg, tira xaranov^d-ivrtg tqjtvyov' xu\ ol ftiv uxXtixig
uvijQid^rjOuv , 01 6i tig rtjv n6Xiv diaoojl^ovrui. iv (o di ruvxa
inQurrtro , oi tvSov ovrtg rijg n6Xta}g ^xvd-at , rrjv unQ^onrov
D iniXtvotv aio&6fitvoi rtSv '^Pwfiaiwv xa\ rr]v nQog rovg ocftrtQOvg
GVfinXoxi]v , txuorog wg b xutQog ididov rb nQoozvybv Xufij-^dvov-ZO
rtg onXov t§i]touv tig fiorjd-tiuv. ovg ovvuvrcovrtg oi '^PwftaTot,

uffvvraxrov xui SttonaofitvrjV rrjv noQtiuv noiovvrug , txrtivov.

did fir](i^ uvrioytTv xav ivd fiixQov yQovov dvvr]i)^ivrtg xXivovOtv

2 KCiloKVQr](s C 4 liiHGi yccQ Kal owrog hvxsv C 10 nciQcc-

ctQccvoTiedEvovGiv C 13 nQoeSoHovai C 23 txltvav G

romqne incnssit; et Calocyrus praesentium malorum anctor, qui tum oa

iii urbe degebat, ne souitum quiciem tubae exaudire sustinens, cognlto
ipsum imperatorem ad rem gerendam adesse, furtim urbe elapsus in ca-
stra Rossorum venit. eo viso Rossis, et de adventu imperatoris certio-
rcs redditis, haud mediocris incidit trepidatio. tamen Sphcndosthlabo
multis eos cohortato, et quac praesens rerum status requirebat concio-
iiato, animis receptis ad urbem accedunt et castra Romanorum castris
wpponunt. interim exercitus imperatoris in planitiem, quae erat ante
Kfbem, se conferens in liostes nihil prorsus tale sperantes subito in-
cidit: ii erant 8 virorum milia et quingenti, extra uibeni in armis sese
exercentes. qui cum aliquantulum restitissent , mox defatigati fugam
fecernnt, et partim ingioriam oppetierunt mortem, partim in urbem eva-
seruiit. dum haec geruntur, Scythac qui intra moenia crant, sentientcs
Romanos ex improviso irruisse et cum suis manum contulisse, subito ut
cui<|ue casus arniorum aliqui<i olierebat instructi , urbe se ad ferendum
suis auxiiium ellundunt; quibus inconiposito venientibus agminc occur-
rcutcs Romaui magnam edunt caedcm, et barbari nc aiiquuntuium qui-
 HISTORIARUM COMPENDIUai. 395

iig qvyiiv. nqoSQU{.iovt(av St ruv inntiov rfjg ^Pio(.iaiMv (fuluyyog

xul rriv ig rrjv noXtv (piqovauv Inirii/jauvrm', uvu ro ntdiov laxe-
Sua(.iivoi (pivyovrtg nal xaraXaiii^uv6f.ievoi urrjQOvvro, wg unuvra
ru bfiuXu nXriQiodtjvui vexQwv , ^wyQiug de uXiovui txQiOjiov xQeir-
5 rovg. ^(puyeXXog de b ndaTjg rijg ev TleQa&Xu^fi arQunug f§^-
yovf.tevog (^hurreto de devreQOg fxeru rbv 2(pevdoa&)M^ov ev 2xv-

&utgy xul ncQi uvrijg (x)g elxbg deiaug t% n6Xe(og , rug nvlug
unoxXeiaug xui f.io/loig e^aatpaXtatxfievog uveiaiv elg rb rei/og, xal P 673
nuvroioig jSeXeai xal Xid-otg rovg ent6vrag '^PtOfiuiovg rjfivvero. w§
10 ftev ovv entyevofievr] SteXvae r^v noXtoQxiuv , ewd-ev de b nQoeifQOg
BuaiXeiog uverpuvri fieru rov xaroniv nuvrbg nh]d^ovg' xai o (iu-
ctXevg rfi rovrov eXevaei neQt/uQi)g yevofievog uvetatv eni rtvog
ye(oX6(fov , log eit] roTg ^xvd^utg xaruq)uv^g , ra di nXtjOrj eg

Tuvrb avveX&ovru exvx7.ovv rTjv noXtv, log de noXXu rov (iuat-

15 Xi(jog nuQuxuXovvrog evdovvui rtjg evaruaecog xut firj uQd'i]v unoX(o-
Xivat, ovx enei&ovro xariivai rov rei/ovg , &vftov dtxuiov nXr]-
adivreg oi^Pwfiutoi ei/ovro rijg noXtoQxiug, ro^otg re rovg uv(0-
&ev eiQyovreg xut xXifiuxug rotg rei/eat nQoaeQeidovreg. xui rig B
CTQurtcoTi^g yevvdSag, '^i(pog rfi de'^tu xuri/wv xut rfj Xatu uv(o0^ev
SJOrrjg xe(puXT]g rrjv uanida nQo^e^Xtjfiivog , nQtorog J/« fitug r(ov
xXtfiuxwv uvuQQi/Wfievog , xul rj] fiev uanidi rug ^oXug unoxQOVo-
fievog Tw de '^i(pei rovg entovrug xui xwXvovrug ufivv6fievog, uveiat
dtu rwv inuX'^ewv , xal rovg ixetae ndvxag dtuaxeduaag udetav

2 imTHxiGavTSs C 14 inoXioQxovv C 23 avetsiv C

dem resistere valentes dant terga. sed quia Romani equites citatis
equis viam in urbem ducentem occnparant atque insederant, fnga per
campos palantes atque deprehensi occiduntur. itaque et cadaveribus
tota planities constrata est et innuraeri capti. proinde Spiiagellus,
cuius post Sphendosthlabura summa erat inter Scythas auctoritas,
Persthlabani exercitus praefectus, iam de ipsa urbe retinenda anxius
portas ciaudit ac vectibus obiectis munit, et de muro omnis generis
missilibus ac saxis subeuntes Romanos arcet. nox oborta obsidioneni
solvit. postridie prima luce praeses Basilius cum reliquis copiis adfnit,
cuius adventus magnum gaudium imperatori attulit; et collem quendara
conscendit, ut Scythis esset conspicuus. interim copiae inter se con-
iunctae urbem cingunt. multis hortato barbaros imperatore ut ab in-
cepto desisterent neque sibi ipsis exitii causa cssent, cum nihil profice-
retur, Romani iusta incensi ira oppugnationem aggressi sagittis muro-
rnra defensorcs abigunt, scalas muris opponunt; et qnidam animosns
niiles dextra gladium tenens, laevaque scutum ad capitis defensionem
elatum gestans, priraus per scalara in murum evadit, scuto ictus amo-
liens et ense obstantes arccns, itaque pcr propugnacula adscendens,
dissipatis qui ibi erant hostibus, suis tutuni muri conscendendi iocuin
 396 GEOROn CEDRENI
uvodov ToTg xatontv naqtoyeTO' ov fA.if.iriauntvog oKloq xai uv
uXlog xal noXXol tTiQot uvtjXd-ov. ical Gvvaanioi.iov yivof.itrov

C 01 ^y.vd-at xttTiayv6i.itvoi tavTOvg unb twj' Tttxcov y.axtxorn.ivit^ov.

TioXAot de xai tlXXot '^Pco/.iaTot xutu i^ijXov tiov nQOTtQwv xai tv

diacfOQOtg Tonoig dta y.lif.icxy.cov uvt^aivov dg to TtTyog. xal tcjovS
^xvd^tov d-OQv^ovf.itvo)v tXu&ov Ttvtg ufioyijTi nqog Tug nvXug tX-
d^iiv, xul TuvTug uvantTuaavTig tiOTJyov to OTQCATtvftu. xui tov~
xov Tov TQonov Tvjg noXtcjog uXovarjg oi fiiv ^xvd^ut uvu Tovg OTt-
tionovg cftvyovTtg y.ui xuTuXuft^uvofitvoi uvrjQovvTO , yvvaTxtg di
xai naidia fjXftaXtOTi^ovTO. tdXco di xul BoQiarjg o ^uotXivg tcjov 10
BovXyuQCOv ufiu yvvutxl xui Ttxvotg, tTt tu nuQcxorifia cptQcav Trjg
fiaoiXtiag, xai tlg ^aotXta un7j/&i]. tovTca di b puotXtvg cptXav-
d-QConcag i/Qi]auTo, uvtov tb jSuotXta BovXycxQCjOv unoxuXiov , xal
D ncxvTug Tovg uXiaxofiivovg BovXyuQOvg uvhovg ucpttig xul iXtvdi-
Qovg onrj xul ^ovXoivjo uniivui , ovx ini dovXtin cfcxaxcov BovX-i5
ycxQCjov uXX^ in^ iXtvd-tQiu ftuXXov ucpi^tod^ut , 'Pcog di fiovovg yi-
viooxtiv i/d-Qovg xul TovTOig /QrjoS-ut cLg noXtfiiotg.
01 Si Tiov 2xv9^cJov ytvvatoTtQoi o/vQOOficx Ti xuTttXrjCpoTtg

ivTog Tcov Tijg noXtcog ^uotXticov, dxTuxta/iXtoi tov uQt&fiov , ini

Ttvu /Qovov iXcAvSuvov, xui noXXovg tcjov xad-^ lOTOQiav ixtTot^
ytvofiivcov rj oxvXcov uQnuyrjV uavficfuvcog XQUTOVVTtg unixTttvov.
ov yvcoo&ivTog tco ^aoiXtT oTQUTog in^ uvrovg ioriXXtTO u^tofiu-
/og. QXvrjQwg di il/ov ol ntfinofievot , xui Tijg noXtoQxiug i$ei-

2 dvTJXQ-ov om C 5 zonois om C 10 iicuSt$ C 16 c?qjt-

xio^ui ?

(^raeliet. huno alli post allos imltantur. cumque hoc modo complurcs
iiiurum iam tenerent, cuneo facto 8cythas pellunt, iique se de muris
a^runt praecipites. alils quoque diversis locls multi prlores Imltati per
6calas in murum succedunt. et Scythis trepidantibus quldam Romani
boste non aniroadvertente ad portas nullo negotio perveniunt, lisque
apertis totum immlttunt exercltum. hoc modo urbe capta , Scythae per
angiporta dlffugientes deprehensi interimuntur , muliercs et pueri captlvi
ducuntur. capitur et cum conluge et llberis Borises Bulgarorum rex,
regni inslgnia adhuc gestans, et ad imperatorem adducltur. cui se
iinperator admodum exhlbuit humanum, regem Bulgarorum appellans,
omnesque captlvos Bulgaros libere quo quisque abire vellet permittens,
non ad sublgendos sed ad liberandos Bulgaros bellum se movisse di-
ccns, solosque Rossos se hostium habere numero.
Interlm Scytharum anlmosiores ad octo milla locum in regia muni-
tiim occupant, ibique allquamdiu latent, ac multos qul loci contemplandi
ant spoliorum causa eo accederent, occulte arreptos interficiunt. impe-
rator re cognita exercitum adversus eos mittit. qui cum auimo langue-
 HISTORIARUiM COMPENDIUM. 397

h'(t)v unomtQuGd^at , ovx fniiSrj rovg'Pd>g l(fo^ovvxo, aJJ' 2nfidtj

o ronog o/vQog ^v xai uvuXiorog. xal rovro Jt o ^uaiXevg n/e- P 674
()w? SteXvGaro , ru onXa Xaj3wv xal nt^bg 1'f.inQoad-iv rwv uXXmv
TiQonoQfvof^tfvog* rovxo yuQ iSovxeg ot axQuxtioxut u&Qoot xu onXa
SXu^ovreg ed^eov , exuaxog rov fiuotXea nQoXu/Seiv enety6/.tevot , yMt
fttru fio^g xul uXa.Xayfiov rw q^QOVQiM nQoafiuXXovfftv. ex&vfiMg
^e raiv ^Pwg vno/nevovxMV rtjv noXioQxiuv , nvQ elg noXXu [neQij

icpuipuvxeg, ovxm rovg uvd^taru/nevovg xurrjywviaavro ' f.i^ are-

yovreg yuQ rrjv rov nvQog dvvafttv xai rrjv ''PM/iaXxriv xeiQU, exa-
10 axog iavxov XQrif.ivi^ovxeg anedidQuaxov * xai noXXoi fiev uv7jXmvxo
TM nvQi, noXXot de XQi]fivti^6fievoi unMXovxo , rovg de Xotnovg
HuyutQu xa\ ul/jiuXMaiu dtede^avro. xat rj fiev noXig xovxov tdXoy B
rbv XQonov, ev Svatv oXuig rjfteQutg ff^ uvxta/ovau '
ruvri]v (V*

uXovauv uvaxxrjaufievog b fiuatXevg , xu\ (pQOvQuv u^ioXoyov eni~

15 axijaug , xui xu nQog rb l^rjv entxi^deta $uxptX(x)g nuQaaxevuadfie-
vog , xul rr^v xT]g uyiug lAvaaraaiug reXeoug eoQrrjv , xut e^ euv-

fov ^lomvvovnoXtv fierovofidou.g rrjv noXtv , rjj enuvQiov rijg Ini

rb ^OQoaroXov , o xai /JQiaxQU xaXetxut, eV/exo noQeiug.

'O Se 2(fevdoo9-Xdfiog rr^v ri]g JleQod-Xdfiug nvd-6fievog uXm"
SOatv eig xaQa/J]V eveneaev, tog elx6g, ov fir]v ye xai xov (fQOvr]fiu-

xog xa9^v(frjXev , uXXci nuQud^aQQvvug rovg neQl avrov, xal vvv

(.luXXov uyu^ovg uvdQug dva^favrjvat nuQuxaXeaag, ruXXd re wg C
ivijv xuruaxT]adftevog , xui ndvxug ovg ei/ev ev vnoypia xmv JBovX-

3 ^fiTtQOGQ-Bv om C 10 iTtiKQijfivitov rs xal dn. C 16 uvtt"

oraoiojg C 18 SqIcxcc C 21 Tovg vtp* havTov C

ret et oppugnationem tentare non auderet, non hostium id metu, sed

quod locus is munitus atque inexpugnabilis videbatur, imperator facilo
remedium adhibuit, ipse sumptis armis primus omnium pedes ad illum
locum contendens. id enim cum viderent milites , confertim arma ra-
piunt, et imperatorem praevertere cupientes sublato clamore
quivis
Rossos oppugnare aggrediuntur. fortiter iis oppugnationem tolerantibus,
multis locis ignem succendunt , itaque eos expugnant. nam vim ignis
non ferentes Rossi, neque Romanorum robori pares, per praecipitia
sese deiicientes quisque aufugiunt: multi eorum igni absumpti, muiti
praecipiti casu exstincti, reliqui ferro occisi aut capti. hoc modo intra
biduum tota urbs capta. refecit eam imperator, et a suo nomine loan-
nopolin denominavit; impositoque valido praesidio , rebus ad vitam ne-
cessariis abunde instruxit. inde festo dominicae resurrectionis die acto,
postridie ad Dorostolum, cui et Dristra nomen, iter ingreditur,
At vero Sphendosthlabus , tametsi audita Perstblabae expugnatione
perturbatus haud iniuria esset, infracto tamen animo suos cohortatus ut
porro iam tanto se fortius gerant, constitutis etiam ut res ferebant reli-
quis, et quos saspectos habebat Bulgaros omnibus (erant autem tre-
 398 GEORGII CEDRENI

yuQMv ufiq'1 Tovg TQiaxooiovg ovrai; tov uQidf.iov avikiLv, t^^tiai

y.uTU '^Foff.iuicov. o de ^uoiXtvg Tug tv rfj nuQodM noXtig tXwv xul

OTQUTt]Yovg uvTuTg tniOTrjOug , noXXu Tt (.pQOVQiu zul noXlofiuTu
ixnoQD^ijGug xul roTg OTQUTUOTUig tig uQnuyfjv StStaxcog , tiy^tTO

r-rjg bSov. rtZv de oxonwv TJxtiv (fQuouvTMv ^xvO^ug rivug , Xuov 5

iniXf/.TOv ixntfinti. QiodcoQov rt rov ix Miod-tiug uvtwv tm
nXrjd-ti UQxrjybv inior/joug nQoriytTod^UL intoxrjipe rov OTQaTOv,
xuTUGxontTv rt ro nXi]dog rcov ivuvriwv xul uvtm didovui yvcZotv,
D tl nQO/joQoifj di , xul diuntiQuv Tfjg uvtmv io/vog uxQO^oXiou-
fitvov tlXrjifivui ' avTog d'e xuroniv t"ntTO ovvTtruyfiivog fieTu nd- 10
drjg rijg oTQuriug. 61 ovv tm GeoSioQO) yovv intintQ tlg /tTQug
rjXdov ToTg noXtfiioig, ifininTOVOi rovTOtg QuydaToi. oi di '^Fwg

iviSQUv ivXu^tj&ivTtg nQooM fiiv ovxiri i/ioQovv , noTJXdiv Si nXt]-

yivTMv xai rivMv de ntoovTMV ixxXivavrtg ig ru nXrjoiov oxtduv-
vvvTjUi oQi] xai rug ixtTot vunug ^ud-tiug xul ufi(fiXa(f,tTg rvy/a- 15
vovoug, xul diu rijg OQttvijg ini rrjv ^QioTQuv inuvuoioL,ovTui.
ijouv Se rb nXij&og ovroi enTUXio/iXioi , ol Se rovroig ovfinXuxiv-
rtg xul TQtipdfitvoi '^FMfiuToi rbv uQi&fibv TQtuxooioi. tvM&ivTtg
J* ol ^xvd^ui r(Tt 2(ftvSoo&X(x^(o , xul tovtov ixtTdtv uvuorriouv-
rig fitru nuvrbg rov oTQarov , nQo SeoStxa rov /^oqootoXov fu- 20

XiMv avXil^ovTui , ig TQiuxooiug xul tqkxxovtu /tXiddug UQtdfiov-

P 675 fitvot xai rbv ^aoiXia iniovra ixdvficog xui QMfiuXicog ixSt/ofitvoi,
ol Se FMfiuToi raTg i'§ vnoyvov vixuig yuvQOVfitvoi xa\ rrjv rn
navTa xqTvui fiiXXovoav {-id/r^v nQooSt/ofitvoi , tiSoTtg S^ OTi xul

16 ovGccg C 24 nQOtHdsxontvot C
centi circiter) interfectis, adversum Romanos proficiscitur. imperator
institutum iter persequens urbes in eo sitas itinere capit, iisque prae-
fectos constituit, et multis castellis atque oppidis evastalis ac praeda
militi concessa pergit. ubi exploratores nuntiaverunt Scythas adven-
tare, delectum exercitum praemittit, duce Theodoro a Mistheia; iubet-
que hostium multitudinem exquirere et sibi indicare, et si ita videatur
commodum , levi praeiio eorum vires tentare. ipse cum instructo uni-
verso exercitu pone sequitur. Theodorus cum suis ubi ad hostes per-
venit, dat in eos impetum. Rossi insidias subesse veriti progressu ab-
stinent ; multisque suorum ictis , quibusdam etiam deiectis , fiiga in vi-
cinos montes densosque et amplos saltus se dispergunt, ac per montana
ad Dristram perfugiunt. Rossi fuere numero septem milia, Romani vero
qui eos fuderunt trecenti. Scythae autem Sphendosthlabo coniuncti au-
ctores ei fuerunt ut cum omnibns copiis ( numerabantur autem trecenta
triginta virorum milia) duodecim ante Dorostolum miliaribus castra po-
neret ,^ ibique imperatoris adventum intrepide exspectarunt. at Romanos
recentibus victoriis elatos , et iamiam de summa rerum praelio decerta-
tum iri sperantes, scientes insuper deum se habere adiutorem, qui non
 HISTORIARUM C031PEKDIL3I. 399

^)eov av7Ji]7iTOQa V^nvan', ov roTg uSmov yeiQtJtw uQyovai qilovvTd

ulla toTg udi)COVf.itvoig diu nuvrog tnaQi,yiiv , ov {.lovov ol tvxfjv-

yoxfQOi , ^fit] (W xaJ o/ xaTanXijytg xal f.taXaxoi Tug ipvyug nQu-

&vfiot xa) O^aQQaXioi iylvovTO xul nQog ttjv av/iinXnxip' Xtuv tatjf/.-

5d(tLov. t?g oxptv di tcov aTQaTtvfiiiTCOv uXXfjXoig yfvoftirfov , xat

Xoyotg nuQuxXiiTixoTg tov T6 /SuatXio^g xul tov ^fftvdoaO^XfAfiov

Tor? oixfiovg iniQQfoauvTCOv xui t« Tto xutQfo nQoacpoQU nuQfxxc- B
Xtvaufiivfov, rvg ul auXniyytg to tvvuXiov rjyi]afiv ^ avQQrjyvvTUi

uXXilXntg t« nXij9-i] Ti]v uvTi]v iyovTu nQodvfiittv. xai xfiTU fiiv

IOt^v nQCorijv nQoajSoX-^v ol '^PwfiuToi fitTf\ QVfi7]g inivtydivTfg arfo-

dQflg xui noXXovg xuTu^uXovTtg t«? ^aQ^UQixrlg Trx'§fig xuTiattarKV'

ov fiijV yt xal imuyoyyr] Trov ivuvTirov iyivtTO ovTt Trov PrjOfiuirov

lafinQog difoyftog , uXX' iniQQfoauvxfg naXiv tavTOvg ot 2xv9ai

uvd-tg ini]X9-ov fitT^ uXuXuyfiov ToTg '^Puyftutoig. xui ftiyQi fiii'

iSTivog laonuXrjg r]v o uyrov , rjdr] dt ntQi SiiXi]v bxpiav Trjg i]fiiQug
ovarjg oi '^ProfiaToi nuQuxuXiauvTtg uXXijXovg xui TQonov Tiva aTO-
firoauvTtg ruTg nuQutviatatv tni^Qiauv Ttp tvrovvftro xiQUTi Trjov C
^xv&rjov , xul noXXovg rro uvvnoaTuno xrnilSuXov rrjg oQftrjg.

avviaTUftivrov dt rtov '^Prvg inl rb ntnovTjXog, twj' ntQi uvtov o

SiOfiriaiXivg fig inixovQiuv ixniftntt rivug , xuToniv Si xui avibg
t^lntTO r^vaxtxaXvfifiivoig roTg naQaai]fioig rr^g ftuaiXtiug , ro doQV
dn]yy.o)vtafiivog , rov rt "nnov xtvTQiCrov d-ufirji. xul rf] ^of] dityti-
Q(av roiig aTQuruorag. dytovog dt xuqtiqov avaruvrog xui noXXug
fitraxXiatig di%ufiivi]g ri]g ftrxyr^g (^dvoxaidtxa yuQ rfijai rQOnckg

8 cog om C 18 noXXu C 21 t<o C

inferentibus sed passis iniuriam opltnlarl solcret, non eos modo qui
furtltudine aliis antclbant, sed lam et timidiores alacritas et audacia
Incessebat, ardentique pugnae desiderio agitabantur. ubl In conspe-
ctum mutuo vcnere exercitus , utroque Imperatore suos dlctis qualia
praesentl rel accommodata erant anlmante atque Instlgante, ut cbissi-
cum cecinit, magna cam vi parl»|ue alacrltate concursum est. primo
conflictu Romanl, vehementi facto Impetu, multls deiectis hostium ordl-
nes labefactant. neque tamen cedunt hostes, neque Komanls eos [)er-
sequendl datur facultas , Scythis sese confirmaiitibus rursumque sublato
clamore in Romanos Irruentibus. pugnatur aliquantlsper aequo marte.
lam autem ad vesperam Incllnante dle Romanl sese cohortantes et vcl-
Mtl acuentes mutuis exhortationibus slnistrum Scytharum cornu premunt,
ct vl lugruentes multos prosternuut.
Intolerabill cumque ad afliictaiu
pai-tem Scythae colrent, suorum quosdam Romanus Iniperator suis auxi-
iio mittit, ipseque subsequitur apertis cum Imperll signis, equo caica-
ribus incitato , et hastam infensam ferens suosque verbis exstimulat.
,

acerrlme tunc pugnatum, et variis vlcibus praelio umtato (duodecies

 400 GEORGII CEDRENI

St^aaS-tti Tov uyiova) f.ioXig ol *Pw? uniiQr^xoTtQ nQoq tovg xivSv-

rovt; uy.6(Ti.i(t) (fvyfj nQog To ntSiov toxidvavTO ' oTg ot '^Pwf.iaToi
D tn6f.ifvoi Tov^ xaTaXafi^avof.iivovg uvrjXiaxov, Vntoov ovv noXXoi,
xal nXtlovg laXwaav. oaoi di SiadQavai tov xivSvvov Ya/vaav^
tlg t6 z/oq^otoXov diaad)t,ovTau 5
*0 St ^aaiktvg t« inivixia d-vaag tw xalXivtxoj fxaQTVQt
rttOQyiM (^tjv yuQ xaTU ttjv tjfitQav Tijg avTOv fivrifitjg avQQu^ag
rotg noXtfiioig) tjj iniovarj xai avTog rijg nQog t6 /JoqootoXov
TJ^pUTO, ixtiai T£ ytv6fitvog aTQUTontdtiav inrj^uTO 6/vquv, ov
fiivTot yt xui noXiOQxiag ^ifJUTO , dtSidtg ftrj niog uipvXuxTOV rov 10
noTUfiov Tvy/uvovTOg uno§Quaut fitTU twv vtjojv Svvrjd-tTtv ol
'^Pcog, uvXiaufitvog Si nQoaifitvt Toy '^PoyfiuXxov aTolov. iv Tt5

fUTu^v 6i b 2q)tv6oa3^Xu^og ovg xuTtT/t KwyQiug BovXyuQovgf

afi(fi Ttt? x' /iXiddug uQid-fiovfiivovg , aidr]QoniSuig xul ciXXotg
^taftoTg rjaq)uXiaaTO , inuvuaTuaiv cpo^rjd-tig, xul nQog vnoSo/rivlS
o^vTQtmXtTO Ttjg noXiOQxiug. ^Sf] Si xui tov aT^Xov xuTuXu^ovxog
P 676 int/tiQfi TJj Ttt/Ofiu/ia b ^uatXtvg , xul noXXdxtg intxSQaftovTug
rovg 2xvd-ag ixQiipaTO, fita Si twv rjfitQuv axtSuad^tTai ToTg

'Pcofiuiotg tig uqiotov ntQi StiXtjV oipiav 61 fiuQ^UQOt, tig Svo Stai-
qtd^ivTfg ftiQt] , inntTg xai ntt,ol ix nvXiStov Svo Tijg n6Xt(ag , rijg 20
rt xaTu uvuToXug , rjv cpQOVQtTv tTiruxTO HiTQog b aTQUTontSuQ-
^rig fxiTU, QQuxdiv xui MuxtSovcov , xal rijg nQog Svatv, onov

7 Tijv avTOv TjiiiQceVf omissifi Tijs f**''?/"?^, C 14 dQi9fiov»

fiBVCCS C

emm ferunt inclinatas acles) vix tandem Rossi, desperata salnte, inor-
dinata fuga in campum se eifundunt; eosque insecuti Romani multos
perimunt. de Rossis cecidere roulti, capti etiam plures: reliqui Doro-
stolum fuga evaserunt.
Imperator ob impetratam victoriam sacrificio veneratns gloriosuntt
martyrem Georgium (nam die huius memoriae consecrato cum host,e
conflictum fuit) postridie ad Dorostolum ducit, ibique castris commu-
nitis classem Romanam operitur: nam ante huius adventum oppugnatio-
nem aggredi nolebat, ne amnc custodiae vacuo navibus effugere Rossis
liceret. interim Sphendosthlabus Bulgaros quos captivos habebat, ad
20 milia numeratos , compedibus ac vincnlis constringit , metuens ne ii
seditionem concitarent; et se ad tolerandam obsidionem parat. impe-
rator ubi classis appulit , oppugnare urbem incipit , et saepe erumpen-
tes urbe barbaros profligat. quadam die sub vesperam Romanis ad
coenam dissipatis, barbari bipartito agmine equites et pedites (tum pri-
mum ii equites visi sunt, hactenus pedites tantum pugnaverant) duabus
86 urbis portis effundunt, quarum una versus orientem, quam custodire
iussus erat Petrus castrorum praefectus cum Thracibus et Macedoiiibus,
 HISTORIARUM COMPEINDIUM. 401

BuqSuq ^xhfQog fieru twv lumv dvvd/iuwv rtjv q)vXax^v Iniri-

tQUTiro, e'<^^Xd-ov naQara^uiiievoi, rore nQuirov (favlvng eq^innoi'
rug yuQ nQorjYt^aafitvug fiuxug neKol Sirjywviauvro, ovg evQ(ii-

ariog ol 'PcofxuToi de'^duevot exd^vfiiog ef.iu/ovxo ' xai fiexQi noXhtv

6 iooruXavrog tjv b uyiov, reXog de rfj acpereQu dQerfj '"Pwf.iuioi rQe- B
novai rovg /SuQjSdQOvg xul nQog reixog avyxXeiovai , noXXcuv xuv
Tw dyuivt TOJiJc neaovrtov, xai fiuXXov inneiav, (.irjdevbg d'e riov

^P(0{.iaicov rQavfiuria&tvrog , dXX^ i} fi6v(jOv "nmov nea6vr(av tqkov.

ovr(o de O^Quvad-evreg ol ^uQ^uQOt xul eYaco reixovg avveXad^evreg

10 vvxrog eniyevoftevTjg diewxreQevov uyQvnvot xai rovg ev •

, rfj ftdxrj

neoovrag dncoXocpvQovro uyQioig xal (fjQixooSeaiv oSvQftotg, wg t)o-

xeTv rovg dxovovrag &i]Qicov eivat ^Qv/ri^ff-Ovg xal (iiQvydg, dXX^

ov d^Qrivovg dvd^Q(on(ov xai oifKoydg. rn-ieQag de uQri didyeX(6ai]g

nuvrug rovg ev riat cpQOVQiotg elg (fvXuxtjv eaxeSuofievovg dvexu-

ISXovvro eg rb /loQoaroXov , xui ra/J^og i]XOv (AeruxXTjdtvreg. xai C
o jSaatXevg de dveiXi](f (og oXijv rrjv dvva/.itv 7]Xd-ev eig rb nQo T^g
7i6Xe(og nediov, xai nQog n6Xe/iiov rjQtd-iL,e rovg ^uQ^dQOvg, enei

de firj e'§^]eauv, eig rb arQuroneSov vnoorQeipag '^av/Jav rjye,

xai nQoaijXd-ov avrio nQea/Setg ex Kcovaravreiag xai rwv aXXcov

20(fQOVQicov rcov neQuv iSQVfievoov rov ^larQov, dftvijariav xaxtjov
airovf.itvoi xai eavrovg eyxeiQi^ovreg avv roTg bxvQCOfiaotV ovg
nQoarjVCog SeS,ufievog dnearetXe rovg nuQuXrfipOfievovg t« (pQovQia
xui arQuriuv dnoxQuaav elg rrjv uvrtov (fvXuxrjv. ijSrj Si eone^
Qug xaruXu^ovorjg rug ndoug nvXug rijg n6Xecog dvaneruouvreg ol

8 Ijtneoov C 18 tiJv ezQazoneddav C

altera occidentalis, ad quam in excubiis locatus erat Barda Sclerus cnra

Orientalibus copiis. acriter dimicatum est , Romanis fortiter eos subsi-
stentibus. et tametsi aliquamdiu dubia stetit victoria , tamen ad extre-
mum Romani sua \irtute barbaros fundunt, mnltisqne occisis, maxime
de equitatu, in urbem reliquos compellunt. Romanorum sauciatus est
nemo, neque nisi tres equi quicquam periit. boc pacto fracti barbari
et intra muros coacti noctem istam insomnem exegerunt, et eos qui in
pugna ceciderant, feris atque terribilibus eiulatibus deploraverunt, ut
quicunque audirent, non honiinum lamenta sed ferarum rugitus et mu-
gitus putaret se percipere. sub auroram omnes qui hinc inde per ca-
stella praesidii causa erant , ad se Dorostolum evocant , iique praesto
fuerunt. imperator quoque totum exercitum in campum qui est ante
urbem eduxit; et barbaros cum frustra ad pugnam provocasset, in ca-
stra reduxit, ac quievit. ea die ad ipsum veniunt legati a eonetantia,
et aliis trans Istrum sitis castellis, veniam petentes et se ac munitiones
dedentes. quibus benigne acceptis mittit qui castella recipiant, simul-
que praesidia , quibus ea asservari quirent. vespere iam facto Rossi
Georg. Cedreniia tom. 11. 26
 402 GEORGIl CEDRENI

D ^PMg, noXXot rojv tiqoxIqmv nXeiovig TnTeg, Inininxovai ToTg'Pi(i~

fiaioig uvelntaxcog Sia xr^v vvxxa didyovoi ' xal xaxu fiiv t?}»'

nQwrrjv avf.iftolrjv eSo^av nQOXiQijaai , (.lexa f.uxQov de vntQeayov

'^Pcofiutot. cbg yuQ avvtfifj neaetv rov 2(pdyeXXov fjQcoYy.cdg uycavi-
tpf.ievov , avve/vd-rfaav xjj xov neaovxog axeQi]aei xai xug oQftugS
f/avvcod^i]aav. oftcog uvtvdoxoi nuQ^ oh]v x^v vvxxa dte/netvav
yal T?}v eniovaav i]fieQav fie/Qt axad-i]Qag fieat]it^Qiag. rore di]

rov fiaatXecog dvvufitv nenoficporog ecp^ co rotg ^UQjSdQOtg unoxXet-

cai ri]v elg rtjv nuXtv elaodov, yvovreg o\ "Pchg exXtvav eig cpvyrjv,

xal rug nQog ri]v ndXiv tioodovg enirexei/iofieyag evQovxeg tcpevyov 10

dtu rov neSiov xal xaxaXufi^uvofievoi uvtjqovvxo. o de ^cpev-
Sood-Xd^og vvxxbg eniyevofievi]g dicoQvyt ^ad-eict ro rrjg noXecag
P 677 iaxecpdvcoaa xetyog, "va fii] ev/eQcSg e/otev ot "Pcofiutoi fitd-' OQfi^g
rcp rrjg noXecog rei/ei nQoaneXdCetv. xul ovxco ri]v noXiv uacpu-
'kiodfievog eyvco detv evipv/oruxu x^v noXioQxiuv nQOode/ealfui. 15
enel de rb nXeov rijg axQuriui Siexeivxo xuxdog unb rcHv rQuvfid-
rcov , avveneXufifiuvt di xul Xifibg rjdi] rwv dvuyxuicov danavr]-
&evrcov avxotg, xal firjd' tl^cod-ev ru n^bg /Qeiuv avve/coQOvvxo
aixotg tloxofdt^tod-ui nuQa rcov '^Pcofiaicov , vvxru /Sa&ttav xal
uaiXi]vov fnixrjQi]oag b ^qtvdood-Xd^og, xa&^ lijv vtxog rt QuySatog 20
i^ ovQuvov xarrjVi/dr] xal /dXaL,a cpo^tQu IntQQdyr] xul /Sqovxuc
y.ut doxQunal cpQtxcoStoxaxut , fiovo^vXoig tfi^ug fitxu Sta/iXici)v

B dvdQMV t§tiatv tlg tniatrtafiov, avXXt§dfitvot di o&tv tvnoQrjxtv

S KQoa^oXrjv C 14 neKd^tiv C 17 Tuvayiiuta avvtx- C

22 q)QiKca8e(iTccvot C 23 tvnoqrictv C
omnlbus urbis portis apertis, numero admodum aucti, in Romanos ob
noctem nihil tale suspicantes irruunt. et quidem primo conflictu victo-
res videbantur,^ paulatim tamen Romani superiores sunt facti. nam ubi
Sphagellus fortissime pugnans cecidit, eo amisso animi barbarorum lan-
guere coeperunt et remisit impetus. per totam tamen noctem subsi-
stunt, atque adeo ad meridiem usque: tum demum animadvertentes ab
imperatore missam esse exercitus partem quae Rossos aditu in urbem
excluderet, fugae se dant, cumque vias in urbem ducentes invenirent
obsessas, per campum fuga dispersi, ab iusequentibus multi occiduntur.
ea quae subsecuta proxime est nox, Sphendosthlabus urbis muros fossa
profunda circumdabat, ne facile Romani cum impetu possent eos oppu-
gnatum accedere; atque hoc modo urbe communita statuit obsidionem
fortissime perferre. quia autem plerique miiitum eius ob vulnera male
habebant, et iam consumptis alimentis penuria imminebat, cum impor-
tari^ aliunde quicquam Romani non sinerent, observata nocte tenebrosa
^c illuni, in quam imbres magni, grando terribiiis fulguraque et toni-
trua horrenda inciderant, cum duobus virorura milibus lintres conscendit
et ad quaerenda victui necessaria navigat. cum collegissent prout quis-
 HISTORIARUM COMPEJNDIUM. 403

txaffTog (jTrov xal yJy/Qov xal eiSi] ulla avvaxrty.a r^q ^toijg, dvtj-

yovro diu rov 7iuru/.iov roTg f.iovo'^vXotg tig rb ^OQoaroXov. Iv St

Tw uvunXeTv 3-eaau{.i£voi y.uru ro xeTXog rov norufiov d^eQunovrag

ovx oXiyovg rviv axqurtiorwv rovg f.iev Innovg noriL,ovrug rovg
5di /OQroXoyovvrug , uXXovg de y.ul '^vXevovrug, uno^uvreg riov
nXouov diu T^ff rATjf uipoqfrjrl ^udit,ovreg udoxr^ro^g ex rov u(pu~
vovg ef.ininrovaiv avroTg , xul noXXovg f.itv rovrwv uney.retvuv,

Tovg de Xotnovg enl rug nXr^aiov Xu/uag axedua&ijvui rjvuyy.aauv.

uv&tg J* eig rug ay.u(fug efi^dvreg xul ovqico (feQOftevoi nvevfiurt C
IQnQog rb /toQOOToXov (ptQovrut. rovro 6e yvioad-ev tlg fieydXrjv

uviuv Ifi^dXXei rbv ^aatXea, y.a\ rovg uQyriyovg rov aroXov ev

ahia fieydXrj ta/ev , ori firj enfiO&ovro rov ex /loQoaroXov rajv
^UQ^uQOJV unonXov* inr^neiXriat d'i xui ^uvurov uvroTg, el ert

anu'§ Xddj] roiovrov ri ytvead^ai. xu\ o\ fiev rug nuQ* exdrtQa

l^bxO^ag rov norufiov tr^QOVv tnifitXwg , o de ^aatXevg ecp^ oXug
nevrt xut eS^rjXovru rjfiiQug rfj noXtOQxici. y^Qrjadfievog , xa\ xud"^
ixdairjv noXtfKJuv xai firj dvteig, dtov evofitae dtu nQoaeSQeiug xut
7ufiov unonetQuad^ui ri^g noXecog. dtb xui ndvrod-ev rdcpQotg rug
hSovg dnoxXeiaug xui (pvXuxug entarijaug avruTg, aig ftij rtg e^iot

20 T« entrrjSeiu xofiiacov, exd&i]ro r]Qefi(av, xat ra fiev iv ^oqo- D

axbXio i(ptQtro rf]de,
udkov de b xovQonuXurr^g xa\ Nixr^^poQog b rovrov nuig,
doxr]aei fitv, (og elnofitv efinQoad-ev , nriQood-ivrtg , eri d^ uaiveTg

3 reTxog C 6 rdcpccvovs C 14 hxarsQccs C 19 inly C

que nanciscl poterat frumentum milinm et alias ad vitam snstentandam

facientes res, rursum adverso flumine Dorostolum vehuntur. atque iii-
tcr revehendum , cum in ripa fluminis viderent calones haud paucos,
quorum alii equos potabant alii herbam aut ligna colligebant, navibus
egressi et per silvam absque strepitu incedentes eos nihil tale cogitantes
subito adoriuntur, multisque interfectis reliquos palatim in proxima ne-
mora se abdere cogunt. ipsi suis lintribus rursuni conscensis secundo
vento Dorostolum redeunt. iniperator ut hoc percepit, raolestissime tu-
lit, et praefectos classis gravissime culpavit, quod barbaros Dorostolo
avehi nun sensissent , minatus etiam mortem , si quid praeterea tate
ipsis non observantibus fieret. quo factum ut ii utramque fluminis ri-
pam diligentissime posthac custodirent. enimvero imperator cum 65
continuos dies urbem oppugnasset, eam posthac obsidione et fanie sta-
tuit tentare. ideo vias omnes fossis actis et praesidiis additis munit,
ne quis alimentorum petendorum causa exire urbe posset; ipseque ia
obsidione interim otio fruitur.
Dum haec ad Dorostolum geruntur, Leo curopalates et Nicephorus
eius filius, quos aute docuimus incolumibus oculis dimissos, tametsi
 404 GEORGII CEDRENI

rag oQumtg exovrtg, ilg rvQuvvtda y.al avO-ig nuQiosievutovTo,

noXlovg Ttov iv rfj noXn xai xiov tv xoig ^aGtXtloig (pQOvQwv vnO"
a&eiQUvxfg. y.ui tntl ra y.axu yvwf.iTjv avxoTg unrjQxia9-7j , nXoTov
(xiGd^Mau[.itvoi y.a\ tv avxw tf.ipuvxig unaiQOvot xrjg vi]aov i]v olxtTv

xuxty.Qid'i]aav , xul nQog rrjv uvxmoQ9-i.iov x^g noXtrog TJntiQOvS

yivovTai y.axa xo nQOuaxttov o xaxovo/iiu^ovai TItjXaj.ivdtov , IxtT-
d-tv dt ntQi nQioxag uXty.TQv6vwv Mdug inl xo BvL,uvrtov tQyovxai,
Ivog Se xwv avvtaxuQwv dr^Xov ^ef.itvov xb tQyov yteovxi xco dQovy-'

yuQiw xov axolov , xrjv q>vXuyi]v entxexQUfiftiVM xwv ^aatXtiwv

P 678 avv BuaiXtiw xw QuixxwQi , o 6e dvvufiiv u^to/Qtwv tni xuxa- 10

GXtoii xov xovQonuXuxov y.ui. xov naidbg uvxov ixntfinti. ontQ

ovxoi fiu&ovTtg tfg rrjv fitydlrjV xurucptvyovoiv iy.xlrjaiav ' ixtTd^tv
Se unoonuod-evTtg eig rr]v Hqwtijv viJGOv i'^aneaxdXi]Guv , xuxeTae
xovg o(fdaXfiovg f^WQv/9-rjOav.
^Eq)dvrj Si xul xux^ ixtTvo xatQov xal uXXo ri wg oiov a'itov 15

ilvtti Sii]yi]Otwg. nivdxtov ix lid-ov IlQOixovvr^aiug inl naQudii-

Gov xivbg xwv avyy.XriXtxwv tvQt&i] ufitXwg fQQtfifitvov , tly.oviOfit~

vag t/ov dvo uvd^Qwnwv fiOQffdg ini xi]g inirfuvtiug, fiiav fiiv

dvdQbg tTtQUV de yvvaixog' iv de xw fiexwnw t% r]v mvaxidog

yeyQUfifievov iniyQUfifia wde nr] Stt^tbv
" 'Iwdvvov xul QioSwQug 20
B
Twv (fiXo/Qioxwv noXXu ru eri]." ontQ rivdg fiiv tlg txnXi]6,iv

iiytv, onwg T« ivtaxwxa fidXa nQOtdi]XovTO oaffwg' riveg Si fi^

dnr]XXd/d-ai rb nQuyfia axevwQiag xul fiayyuvtiug ivofiitpv , rbv

rov nuQudtiaov dionori^v <J<« rijode rijg firj/uvi]g ri]v ^uotXixr]V

6 nrjXccfivda C 7 ra C 16 nocQadsiaca C 21 tcsq om C

effodi eos sententia iussisset, rursus tyrannidem invadunt. cumque

multos urbis et regiae custodes corrupissent, atque ex animi sententia
viderentur sibi rem confecisse, conducta navi ex insula in quam rele-
gati fuerant ad continentem urbi e regione locatam devehuntur, iuxta
suburbium cui Pelamydium nomen, atque inde sub primum galli cantum
Cpolin accedunt. sed Leo rei navalis drungariiis, cui una cum Basilio
rectore palatii custodia commendata fuerat, ea de re a conscio consi-
liorum istorum quodam factus certior manum raittit ad curopalatam et
iilium eius comprehendendos sufficientem. Phocae hoc animadverso in
inagnum templum confugiunt: inde avulsi in Protam insulam relegantur,
atque ibi oculi eis effodiuntur.
Eodem tempore etiam aliud quidpiam accidit non indignum relatu.
in pomario senatorii cuiusdam viri inventa est tabella ex Proconneslo
lapide, forte abiecta, in superficie expressas habens duas humanas
figuras , unam maris , alteram feminae ; in altera superficie scriptum
erat "diu vivant loannes et Theodora Christo dediti." fuerunt qui
eam tabellam magnopere admirarentur, qua praesens rerum condicio ita
aperte explicaretur : alii non carere fuco et impostura putarunt, atque
 HISTOIUARUM COMPENDIUM. 405
TtQog iUVTOv txy.uXita&ai ohjdtvifg nQoanud-Huv, fnt dt ovrws
tyH tttt txiivwg t] uXi]d-tiu, rpQuttiv ovx t/(0.
Oi dt 2xv&ui tvdod^ev Tiu XifKo me^o/iitvoi , iXTog vno rwv
Tfi/oi.iu/jx(Juv oQyuvwv xaxovfievoi, xul xct' e^uiQirov iv exfivat

6 Tf(7 rono) ov b ixuyiaTQog ^houvvrjg o '^Pcof.iuvov rov Kovqxovu vlog

ijvXurreiv ertruxro ( ro yuQ ixeTae nerQo^oXov oQyavov ov /ntXQwg C
rovg ivrbg {niji.iaivtro) , unoxQivuvrtg rivug raiv aXxiixcortQU^v
bn)Urag ipiXoig {nif.ttf.iiyfiivovg eni rb rotovrov ixntfinovatv OQya^
t'ov , el' no)g dvv^jO-eiev uvrb xurtQyuaua&ut, rovro yvovg o
iO KovQxovug, ri xQariarov rjv neQi uvrbv avuXu^Ofievog, i^o^^d^ei
dtu Tu/tcov, ig fiiaovg di toi'? ^xv&ug yevofievog uxovrio) ^Xtj-
d^ivrog uvrov rov 'innov xal avv avrto ntnrioxorog uvatQeirut
XQtovQyr^d^eig. oi 'PtofiuToi de intSQUfiovreg xui roXg Pcug avfi-
nXuxivreg rd re oQyuvov u^Xu^ig dter^Qr/auv xui rovg ^xvd-ug
ISwadfievoi awixXttauv eig rtjv noXtv, "loyXiov 8e xuruXu^ovrog D
firjvog, xul th^{oarijv ^fieQuv ayovrogy i'§iiX&ov ot '^Pcog nufinXij-
d^iTg xui roTg ^Pa)ftuioig avfinXuxlvreg ifiu/ovro , nuQud^uQQvvovru
t/ovreg xal nQog rovg uyciijvug aXeicpovra uvdQU rtvu nuQU ^XV"
O^utg intarjfiorurov , "IxftOQCx rovvofia, fteru ^quyeXXov rbv avai"
S.OQedivra riftiofitvov , ovre xura ovyyivetav rrjv i'§ ciifiurog iv roTg

ficxXtoru uyofievov nuQ^ avroTg ovre xaru ovfinud^eiuv , dXX. ix

ftdvr^g rrjg uQnrjg nuQU nuat ae^dftevov, rovrov idcov Idvtftug
b rcov KQrjTcov rov §uoiXicog vlbg KovQOvnu, tig wv xwv §aoiXi~

5 KOVQonaXccTOv margo P Tcats C 21 Tifimfievov C

22 ft6vr]g om C

hoc commento voluisse domimim pomarii se in gratiam Iraperatoris insi-

nuare. utrum vere aut falso sit creditum, niliil affirmo.
Interim Scythae intus fame pressi simul a macliiius oppugnatorils
hostium non leviter laedebantur, praecipue eo loco qui loanni magistro,
Ilomani Curcuae filio , demandatus fuerat: nam saxa torquens instru-
mentum ibi collocatum obsessis multa damna dabat. itaque gravis ar-
maturae delectos milites velitibus permLstos emittunt, si qua ii ratione
eam machinam pessundare possent. id ubi intellexit Curcuas, robustis-
eimis suorum assumptis celeriter ad eam defendendam se confert; inve-
ctusque in medios Scythas ab equo missili icto eiicitur, atque a Scythis
dilaniatus ferro interit. reli(|ui Romani concursu facto et machinam in-
tegram conservant et Rossos in urbem compellunt. die lulii mensis vi-
gesima Rossi universi ad pugnam adversus Romanos exiverunt. exhor-
tabatur eos et ad forlitudinem excitabat Icmor, vir post Sphagellum
apud Scythas primo loco, non quod vel familia eius praecipua esset,
vel favorem aliorum sibi aliunde conciliasset , sed solius virtutis ergo
ab universis in honore habitus. hunc commissa pugna Anemas, Cre-
tensium amerae liasiiii Curupae filius, uuus imperatoris stipatorum,
 406 GEORGII CEDRENI

XMV GMfiuroqiv^kuy.cov , uvrov re tvxpv/cog «ywr/^o^tfvov zaJ Tor?

loinovg fig rovxo naQOQ(.iv)vra xat dieyeiQovra xal rug rwv *^JPw-

fiuicov ruiiig SiuruQUGGOvra,, f.iriri nQog ro (.dytd^og KuranXuytig

r* 679 T0t5 uvSQog fj.i]re rrjv ulxrjv dii7uuGug, uXXu niQixuQdico O^iQfi]]

Iricpd-iig Kul rbv ^innov rfjSe yuxeTGi nuQuxivi^Gag , (.ud-^ bQf.iiig5

ay.aruG/hov rb nuQrjCt)Qi]fiivov rco [.ii^Qtp uvrov '^icfog GnuGUf.iivog

'lirai y.aru rov 2y.vd-ov , xai naiei rovrov rcp cpuGycxvco xaru rov
uQiGriQOv Mfiov ntQi rrjv x7^iTda, xal unortfivti rbv av/tm, cvg

cvfc^^vai rrjv xecpal^^v gvv rfj Se'^ic7 /tiQi txxoniTGuv ntGtTv tlg ro

tducfog. xu\ fitv 2xvd^g ixiiro ntGCjov , b J* Idvtfxug aGivrigiQ

inavrjxtv eig rb GrQurontSov. rJQd-t] im rcp tQYco cfcovr] nufifii-

yr]g, rcov fiiv Pcafiuicov uXuXu^cxvrcov inl rfj vixrj, rcov Si ^xv^
B ^cov aGi]ficog d7MXv'§ocvra)v xui rT]g tuvrcov vntvSovrcav ivGruGicog,
ini^QiGuvrcov Si rwv '^PiOfiaicov ilg cpvyrjV iyxtxXiy.uGi , xul uy.Xttog
eig rrjv no)uv iocvt^ovro. tntGOv Si no7JKo\ xura rrjvSt ri]v r]fitQuv, 15
vn aXkr]Xcov rt avftnarovfttvoi Sioi, rrjv GrtvoxcjOQtav xui vnb ^Poo-
(.luicov Gcparroftfvoi rcp xurulufi^uvtGd^ui. fiixQov S^ uv tdXca
xa\ b ^cpevSoGdXu^og uvrog, tl firj vv^ intyevofitvr] rovrov iQQVr^
aaro, . ol Si rbv xivSvvov StuSQuvrtg, . ivrbg rov ntQt/SoXov ytvo-
^iivot, xcoxvrbv in\ rcp rov ^'IxfiOQog d-avurco fiiyuv ixoipuvro.^
rovg Si ntGovrug rcov ^uq^cxqcov GxvXivovrtg ol ''PcofiuToi tvQOv
Y.u\ yvvuTxug iv roTg uvr]Qr]fiivoig xtifiivug dvSQiy.cog ioraXfiivag

xu\ fierd rcov dvSQCov n^bg '^Pcofiaiovg uycoviGUfiivag.

8 TtccQa C 11 ftg] WQog C 14 ini^QifirjGuvrcov C 15 rrjvSs

om C 20 hficoQOs C 21 OivXsvGccvzes C 22 dvcci-
Q£&£lai C
cernens fortiter pngnam obire ac reliqttos excitare et Romanorum ordi-
nes conturbare, nihil vel vastitate corporis eius vel robore deterritus,
sanguine circa cor effervescente equum hac illac torquens, stricto qui
ad femur pendebat gladio impetum in eum dat vehementissiraum, tan-
tumque in sinistrum humerum iuxta claviculam imponit vuhtus, ut et
colium abscinderet et cum dextra manu amputatum caput in solum deci-
deret. ipse iliaesus ad suos rediit. exclamatum ad hoc facinus pro-
miscue, Romanis ob victoriam laetum clamorem attollentibus, Scythis
autem confusum eiulantibus et vigorem suum dimittentibus. tandem
Romanis prementibus Rossi fugam faciunt, eaque cum dedecore in ur-
bem evadunt. multi eo die perierunt, partim ob locorum angustiam a
Se invicem conculcati, partim a Romanis assecutis eos in fuga caesi.
quod nisi nox ingruens Sphendosthlabum eripuisset, utique et ipse vi-
vus in Romanorum venisset potestatem. superstites a clade cum intra
moenia venissent, magno cum luctu ac planctu mortem Icmoris deplo-
raverunt. et Romani cum barbaris occisis spolia detraherent, inter
cadavera etiam mulieres invenerunt virili habitu tectas, quae inter ma-
ritos in Romanos pugnaverant.
I HISTOPJARUM COMPENDIUM. 407
'Enii di ToTg ^aQ/^uQoig y.ay.cljg iCfiQito ra rov noXifiov xai C
'^vftf.ia/iug TjV tAn^g ovSai-iov {oVrf yaQ o/nocfvXoi r/aav fiaxQuv,
y.ul Ttt b/i(OQa ^uQftuQU jiuv id^vuiv dilouvxa tovg PiOfiuiovg unti-^
navio Ttjv jSoil&tiav' ini).t).oinit J* avrovg xul ru iniTi]diiu , y.al

6oidofi6i)tv tiayof.iioaa&ui Svvutov rjv , tov '^Pco/.iuiaov otoXov Tug

o/&ag uy.Qi^iog Tr^QOvvTog tov noTU/iov * IntQQii dt y.ai ToTg 'JPw-
fiaiotg iy.aoTrig rifttQug iog tx Ttvog uffdovov nrjyi^g ndvra rci

dyad^tli, y.at Inniy.ul y.u\ ntt,iy.ut dvvufitig dtu nuvrog nQoatTi-

dtvro' y.u\ ovdi ToTg yiXrjTioig tavTiov ifi^dvxag unodQuvai i]V

lOdvvuTov , Ttov dii'^6dcov , tog iinofitv , uxQt/ScJog cpvXurrofiivcov) D

avf.i^ovltiV avaTrjadfitvot ol fiiv wxroj avvtfiovXtvov y.).iipai ttjv

avu/ioQrjatv , ciD.oi di diitug xa\ niaTtig naQu'Pcofiuiiov ahijaa-

odut oiu fitj u).).iog SvvuTrjg ovarjg rijg vnoyjaQrjatfjog , y.u\ ovTca
TiQog Tu oixtTu unuQai, ya\ d).).u)v cog ntj txuarco o xuiQog idiSov
16avft^ov).fvadvT(ov , ndvrcov di xa&dnu'§ xaTU&iadut rov noXtfiov
intdvfiovvTCOV , o ^fftvdoadXu^og nuQj]vti fiuXXov trt unu^ noXt-
/.iTjaut 'Pcofiaiotg , x(u fj xaXiog uyioviauftivovg intxQanTg tcov
ivavjicov ytvia&ui, 7} -rjTTrj&ivrag aia/Jarrjg ^corjg xui inovttSi-

arov lixXiiA y.u\ ftuxd^tov nQortfirjaaad^ut d-dvurov' u^icarov yuQ

20f'(TT«t avroTg SQuafdo rrjv awrrjQiav noQtaafdvoig, iintQ fdXXottv
ivxaraffQovrjrot iatad^at roTg yitrovovatv td^vtatv, u ro nQoaO-tv
airovg idtditaav arfodQcZg, rjQtafv r) rov ^fftvSood^Xd^ov ^ovXi], P 680
xai xaxidiVTO ndvTfg Tor vntQ xpv/rjg ta//xTQv uvudi/ta&ai xivdv-

2 ovSsfila C 6 dKQt§o5s om C 8 InnHS «al «f Jol C

9 ovdh et K£Xr]T^oiq om C 11 §ovXriv C 16 ana^ add C
18 ivavTicav] ^oo{.i.cclcov G 20 eiTtSQ /^jj P 22 avvois jtt.

crpodgct iSiSitaav C
lam barbaris bello omnla erant adversa. nara nequc snppetiarnm
spes erat, cum et ipsorum gentiles procul abessent et finitimae barba-
rae gentes a Romanis sibi metuentes auxilia denegarent ; et commeatus
ipsos deficeret, qnod Romana ciasse ripas accuratissime custodiente ni-
hil eis poterat importari ; eademque res obstaret quo minus lembis suia
anfugere possent, cum interim Romanis quotidie veluti ex perehni fonte
omnia afHuerent bona, et subinde equestres terrestresque copiae acce-
derent. itaque concilium cogunt. ibi alii noctu fiirtim aufugiendum
censebant, alii Romanorum fidem pacemque implorandam, atque ita
(aliter enim non licere) domum redenndum aliis aliud pro re nata :

videbatnr. omniuro tamen eo tendebant sententiae, belli finem esse fa-

ciendum. at Sphendostlilabus hortari ut a^huc semel cum Romanis con-
gredi vellent, et vel fortiter pugnando eos devincere, vel sr victoria
potiri non daretur, gloriosam atque felicem mortem turpissimae atque
inFami vitae praeferre. qui enim vitam toleraturi essent fuga servatam,
contemnentibus ipsos porro vicinis populis, quibus antea terrori fuis-
sent'^ ea sententia placuit, assensique suiU omnes, ct polliciti extre-
 408 GEORGU CEDRENI
vQV ruTg oXuig dvvuf.uat. rfj yovv Iniovaf] e^eX&ovreg rov Uariog
navSi]f.ielf y.ul rug nvXag unoxXeiaavitg , wg firi rivi dvvurov tVrj

rgantvri diuawt^tad^ui nqog rrjv noXiv , avf.i^uXkovai roXg '^Pcd-

fcuioig. uywvog di xuQrtQOv avaruvzog xa\ rwv ^uQ^ugiov tvtpv-

/cog uywvi^ofiivMv , rw rjXiu xavaovf.itvoi ol 'Pb)f.iuioi xul dlxpeiS

novovfitvoi wg navonXtrui (i]v yuQ xul aruS^r^Qu fneai]fi^Qlu)

oJQ^uvro hSiSovuu ontQ alaOofievog b ^uaiKtvg dia raytwv

f^tra rwv ntQl avrov ejSoi^d-ti, y.ul uvrbg fiiv rr]v uxfir]v vntSt-
B '^aro rov noXifiov , rio 8i ntnovijxori arQurtvfiari vnb r]Xiov xai
diyji]g uaxovg oivov xul vSurog nXr]Qtig nQoaira^t y.Ofii^tiv. oig 10

/Qi]aufitvoi xal rr]v Siipav ya\ rbv rov r]Xiov y.uvaaivu unoxQov-
aufitvoi xul tuvrovg avuXu^ovrtg fitru atfoSQorr^rog y.u\ QVfir]g

roig 2y.v&aig fniQQuS,uv, ey.tivtov Si ytvvuiiog vnoSt^ufiivuiv r]v

rj fid/j] laonaXijg, fii/Qig av b ^uaiXivg rr]v artvo/WQiuv qQuau-

fxtvog rov ronov , y.ui ix rovrov xuruvorjaug roTg 2xvOuig tni- 15
yivtaOai rr]v xuQrtQiav Tw rovg ^Pwfxuiovg tartvo/oiQrjaOui xul

fxr] (jiovg eivui tQyu nginovra rfjg tuvrwv uXxijg imdtiy.vvaOai,

C iniaxriipe roTg aTQari^yoTg tixtiv tlg rovniaw nQogrb ntSiov , xul
rijg noXtwg noQQO) ucfiaraad-ai SoxrjOiv (ptvyovrcov nuQi/ovrug,

fxr] fiivroi ye nQOTQoncxSi^v , aXX^ i]Qifiu xu\ xur^ bXiyov tlxovrug, 20

xuntiSav iinod-tv rijg n6XfO)g Sicoxovrug ixxuXiacovrui , ulcfviSiov

nuQtvtyxovrag tovg /aXtvovg intarQicpetv rovg "nnovg y.a\ rovrotg

ovfinXixtaOui. xu\ ol fiiv inoiovv rb xtXtvaOiv , ol Si '^Pcbg rr]v

tig rovniaco vnoycjOQrjaiv rcvv^Pcofiuicov q)vyr]v olt]Oivrfg, uXXi]7.ovg

nu^uxaXeadfievoi tinovro avv ixXaXuyficp. wg Si ;jaTa rbv MQiafii- 25

9 vTib ToH r]Uov P 21 alyvidlcos C 24 eis tovniaco

om C 25 dqrjfiivov C

mum se pro vita sua certamen summa vi obituros. postridie ergo uni-
versi urbe exeunt, portasque claudunt, ne quis in urbem e fuga per-
venire possit. commisso praelio acriter pugnatur. iam barbaris ani-
mose pugnantibus , Romani et gravis suae armaturae pondere et solis
sereno meridie ardore ac siti languere incipiebant, cum imperator re
animadversa succurrit cum suis, et iiostium veheraentiae se obiicit,
utresque interim aqua et vino plenos afferri iubet. inde quos aestus
ac sitis afflixerat recreati violento impetu in Scythas irruunt; iisque
audacter subsistentibus , aliquamdiu aequo Marte pugnatum est. tandem
imperator sentiens loci angustiam virtuti suorum obstare ac Scythis eo
animos augeri, mandat ducibus ut retro in planltiem procul ab urbe
abducant, fugientiuraque speciem non effuse sed sensim cedendo prae-
beant, atque.ubi hostem longe ab urbe avocarint, subito equis con-
versis aggrediantur. iussa exsequuntur duces. et Rossi cedentes Ro-
manos fugere opinati, mutuo sese exhortati, magno cum fremitu eos
 HISTORIARUM COIVIPENDIUM. 40»
vov fylvoiTo ronov oVPcofiatoi , tniGTQuqtvxig nQoaQriyvvvTui tov-
TOiq yivvakog. ivxuvd^u l-iu/rjg ia/VQug yevofievrig ovve^r/ gtqu-
Tijyov QtodwQOV xov ex ISliod-tiuQ tov 'innov uvtov Xoy/ev&evTog
neoeiv y.uxu yijg. neQi rovTOv uf^itXXa lyevero xuQreQu, rtov fiev
Si^Pwg uve)Jo9-ui , rCov di '^Piof.iuiwv onwg fi^ ucfuiQed-elrj qiloTi- D
fj.ovf.ievtov. ovTog yuQ o GeodtoQog rov "nnov neotov , tva rtvu
ttjov ^xvd-tov rrjg ^tiovrjg dQu^dfievog y,ui rfide y.uy.eiot tm /eiQog
c&evii xtvfjov ojg rt fxixQOv uonidioxiov xovtpov, rag xur^ uvrov
nefinofitvug al/fiug anexQOvtro , xul y.uru fiixQov nQog rovg^Pw-
iO fiaiovg vnuvt/toQti oniod-oxtvrjTta rfj nOQtia. riXog ini^QiouvTtg
01 ^PwfiuiOi rovg rt ^xvd-ug untioavxo xul rbv uvdQU rov xivSvvov
iQQvouvTO. xul Tu OTQaTevfiuTa ditXvOriOuv rtXfiiog, fiijdufitjog

txi xQiGiv Tov noXtfiov Xu/SovTog.

'O jSuoiXtvg di tvipv/oTtQOv vvv fitHXXov ^ nQoreQOv oqwv
15 dywvt^Ofiivovg rovg 2xvdug, xul TrjV rov /qovov TQiftriv ^uqov-
fjttvog, olxrtiQwv di xul rovg '^PtOfiuiovg ruXatntOQOVftivovg y.ui rto

noXifito y.axtog ntxo/ovrug , fiovofiu/itf. tmj&rj xqTvui t« nQfxyfiura,

xul d^ SianQeo^tvtTui nQog rbv ^tpevdoa&Xu^ov , nQOXulovfievog
avrbv eig fiovofia/iav , Siov elvui Xiywv evbg uvdQog duvuxto xqi-
^Od^rjvui rb tQyov rj xuTuotftxTTea&ui xul xuxu fitxQov dunavuad-ai P 681
xu td^vri, xul xbv vixijouvxa xvQtov tlvui rtov oXwv. ovrog di ri]v

nQOxXrjOiv fiiv ovx idi^aro, Xoyovg <J' inutfiTy/.tv vntQonrixovg,

wg Tcc xar^ uvrbv afitivov avrbg rov i/d^QOV GXonrjOei' avrbg di
ti firj Krjv tiyti o/oXriv , tiol fivQiui uXXui &avtATOV odoi' rovTWV
25 onoiuv aiQtirui tXiad-w. ravra q'Qva'§txfitvog rijg noXtfity.rjg tV-

10 vTtixfOQH C 12 QvovTai C 25 Tavza 8s cpQ. C

insequnntur. Romani
ut ad praescriptnm locum est perventum , con-
,

versi fortiter hostem invadunt. ibi praelio fervente, ductor Theodorus

a Mistheia equo suo lancea confosso in terram cadit, et circa eum acre
oritur certamen, Rossis interficere, Romanis servare satagentibus. ipse
ab equo collapsus Scytham quendam cingulo arreptum hac illac peltae
instar obversans , eo coniectas in se hastas excutit, sensimque retro
abiens ad suos revertitur, donec Romani Scythis vi repulsis eum peri-
culo eripiunt. id praelium diremptum est, incerta etiamnum victoria.
At imperator animosius quam ante praeliari Scythas videns, tem-
pusqne teri aegre ferens, suorumque aerumnas eius beiii miserans, sin-
gulari pugna decernendum censet. itaque Sphendosthlabum per legatos
provocat et ostendit praestare unius hominis intcrltu rem decidi quam
paulatim totas gentes perimi , ut victori in onines paretur imperium.
barbarus condicionem oblatam ropudiat, supcrbeque respondet mclius
quid sibi ex re sit , se quam hosteni intelligere. si Romano imperatori
non vacet vivere, infinitas esse mortis vias : deligeret quam vcllct.
 410 GEORGH CEDRENI
ytxo naQaaxfVTJg nQod^vf.i6riqov. b di jSaatXivg rbv ix tcqoxXi/-
amg unoyvovg uyuiva, nuoi TQonoig ffii^/uvuTo rrjv iig ttjv 7roA.1v

unoxXtTaat elaoSov Totg [iuQ^uQoig, xa\ nQog to tQyov fxntf.inti

BuqSuv (.luyiaTQOv tov ^xhiQov fitTU rcuv Tuyf.iurwv wv uvrog
taTQUTTiyti * Tov dt naTQixiov '^Pcof.iuvbv tov vibv KcovaTuvrlvov 5
B Tov ^uoiktcag, tov viov tov nQtaj3vrtQov '^Pcofiuvov , xul TLixQov
Tov aTQUTOntduQ/iiv , f.it&^ tov t^TiQ/ov dvvufitwv, nQoaQu^aiToXg
noXtfdoig inirQtyjtv, o'i di] uQoa^aXovrtg roig ^xvdatg iftu/ovro
yuQTiQtdg. ix&vfiiog di xuxtiviov vnodt^ufiivtov noXXug TQOnug
xui fitruxliotig avvi^ij rbv noXtfiov di^uad^ui , xai icp' IxuvbvVi
/Qovov iaord)MVTog tjv tj fid/t]. ivruvd^u nuXtv b rov rijg KQi]r7]g

uftijQU vlbglAvtfiug, Trjdt xuxtiat rbvlnnov fitraxtirjaug xui acpo-

^QortQOv fivioniaag , x«t' uvrov tov 2(ptvdoadXd/3ov tpiQtrai
fitru Xvjfiurog vtuvixov , xui rrjv cpuXuyyu dtua/Jaag rtov dvafit-
C rtov nuttt tovtov t(o '^ifpti xuru fiiarjV rrjv xtcpuXrjv, xtxi xura- 15
^uXXfi fitv Tov "nnov , ov firjv yt xai uvuiQtX inuQxtauvrtov riov
LnXiov u ivtdidvro. uvrbg fiivxoi xvx7M&ttg xai vnb noXXtZv ftuX-
lofitvog uvutQtXrui , i]Qto'ix(Jog xuruarQixpug rbv §iov, d^uvfiu ftiyu
xul Tor^ dvrtnuXotg ytvofitvog.
yLiytrui di xui d-ttoTtQug rort xv/tiv tovg Poitiaiovg int- 20
xovQtag. dvtXXa yd^ rig ix vorov xaru nQoaconov uQdtXaa 'iaruro
ttov 2xvd-fx)v, fiTj avy/toQovau /grjaD-ut xuru ti^v fid/rjv raXg
nQOuiQiatat. xui rtg uvtjq tonro nuvri rto arQuronidto 'Ptoftuitov
i(f^ "unov Xtvxov nQouycortO')fifvog xut t«? rcov noXtftitov xXoviJov

1 nciQaKlijascog C 4 «tfrog add C 7 tov ora C IJ^jfov C

18 xcci &ttv[ia C
Ipse ad belliim omnl stndlo se parat. singHlaris pugnae spe dimissa,
imperator omni modo id molitur, ut ingressu urbis barbaros arceat. ad
id negotii emittit Bardam Durum magistrum cum suis cohortibus. Ro-
nianum vero patricium , Constantini Caesaris filium Romani senioris N,
et Petrum exercitus praefectum cum suis copiis hostem invadere iussit;
estque acerrime utrinque pugnatum, et varie nunc ad hos nunc ad al-
teros inciinata victoria diu anceps fuit. ibi rursum amerae Cretensis
fdius Anemas equo hac illac obverso et vehementet calcaribus incitato,
audacter in ipsum fertur Sphendosthlabum, hostilique phalange divulsa
gladium ei in medium caput infligit, eoque ictu equo deiicit: ne tamen
interficeret, arma quibus tectus erat barbarus obstiterunt. ipse circum-
ventus, et multorum telis petitus fortissime pugnans, ipsorum etiara cum
hostium admiratione, interficitur.
Ferunt ca pugna divinitus quoque Romanis latnm auxilium. nam
ab austro obortam jirocellam in facies Scytharum ingruisse, eosque im-
pedivisse ne suo arbitratu rem gererent. et ab omni Romanorum exer-
citu conspectum fuisse virum albo equo vchcntem, qui priuceps pugnam
 HISTORIARUHI COaiPENDIUM. 411

y.ai SiuruQuaawv quXuyyug , fiijdti') nQotfQov 1] fnru ruvru ysvo- D

fuvoc yvioQi[.io^, ov e'(fuoy.ov tvu elvui rojv y.uXXiriy.o)v (.iuqxvqwv
GeoSioQOv. rovTOig 6i 7iQOf.iu/otg uti xai nQofioXoig xurck riuv
noliiiiwv t/QfJTO l3uot).ivg' xul yuQ dy xul ovvtrvyt rovde rbv
Suywvu x«t' uvTTjv ovveve/d-rjvui tt/v fjineQuv xud-^ %v eicod^ufiev

iOQTu^ttv rijv fivrjfir^v rov oTQurr^XuTov. x«t yvvri de rig ev Bv-

t,uvTiM oefivf} vneQTurrig dvvufiewg elvui rb cpuofia eniorovTO , fitu
TiQoreQOv rrjg ovfinXoy.rjg fjfieQu ovuq d^euoufievrj , xal do^uoa rfj

d-eoroxio nuQtOTUod-ui y.ui Xeyovoi]g axovoui nQog rivu OTQurtcoTipf

iO^'^ yvQie OtodioQe, ifibg xal obg 'Ia)uvvr]g neQtoruoei ovvt/eraif

xui ontvoov elg rfjV avrov ^orjd-eiuv ,^ xul fj7uov uvlo/ovrog roTg
yeiTOOtv t^riyrjOUfiivr]. y.ui ra fiev oQud^ivru ruvru, rQtnovTut
de nuXtv ol ^/.vdut, y.ul unoy.exXetofievug rug r-^^ noXecog evQov^

Ttg nvXug vnb rov ^y.XriQov uvu rb ntdiov ioxedcivvvvTO , y.cu ^ 682
15 urrjQid^r^ouv vn^ uXXrjXcov re ovfinurovfitvot xul vnb Po)fiuicov

cvyy.onT6fieroi uQt&fiov XQeirrovg , rQUVfiuriut de iyivovTO o/c-

iiov ri nuvrtg. rbv ftuQTVQu <5' fiuotXtvg rtficuv , xui rrjg ini-
xovQiug unortvvvg uvrco rug ufioi^dg , rbv vabv iv co rb &tTov
airov un()y.tiTut ocoftu ix ^d&QCOv xuru^uXchv fiiyuv re xui xcxX*
ZOXiOTOv coy.oSoftr^oi, fityuXonQtneTg uvrco xTioeig nQOOucpoQioag' ov
xal uvrl Ev/uvticxg QtodcoQonoXtv xuTiorofiuotv.
'O di 2rftrdoo&Xu/3og nuoav fitrtX&cov firjuvfjv xui Siu
naoiJov iXuTTOvfitvog , tug eyva) ^r^Siftiav avrco vnoXtXtTcp&ut.

2 8va om C 10 KVQt C
obierit hostiumque ordines conturbaverit, nemini neqne ante neque post-
modo cognitum: eum aiebant fuisse Theodorum, unum de pulcherrimas
consecutis victorias martyribus. sane his semper auspicibus atque ante-
eignanis adversum hostes uti solebat imperator hic; et quo die haec pu-
gna memoriae illius Theodori exercituum du-
est pugnata, is festus fuit
ctoris. sed et veneranda quaedam mulier Cpoli fidem fecit id visum
fuisse divinum. ea enim pridie istius diei in somnis visa sibi fuerat ad-
stare deiparae, et audire eam dicentem cuidam militi "domine Theo-
dore, meus iile et tuus loannes in periculo versatur: festina ad opem
ei ferendam," idque insomnium prima iuce vicinis narraverat. enimvero
Scythae eo praclio funduntur, cumque se portis interclusos a Barda
fientirent, in campum fuga disperguntur, pereuntque innumerabiies par-
tim a se invicem concuicati, partim a Romanis obtruncati, vulnerati
pene omnes. martyri Theodoro gratiam pro ope lata referens impera-
tor, fanum in quo is humatus erat ad fuadamenta usque demolitus,
aliud magnificentissiinum exstruxit, ac praediis amplos habentibus redi-
tus donavit: urbem ia qua id erat, pro Euchaneia Theodoropolin no-
minavit.
Sphendosthlabus cum omnibus tentatis nihil successisset, nullam ^

spem reliquam sibi videns ad pacificationem animum adiicit, missisque

 412 GEORGII CEDRENI

t7..ni5a, TiQog avvd^i^xag unt^leipi. ntf.inu ovv nQog ^uGiXia

B nQtG^tvrug nlartig t^unov/.itvog, icp^ m avf.if.iu/oig xul (fiXoig
'^FiOfiaitov xaTuXtytig uaivtjg avyxWQTjd^ij in^ oYhov uvaycoQrioai
fitxu Twv dfifp^ avxov , ubtdjg re rbv ^ovlofitvov ^y.vd-i]v ifino-

Qtiag yuQiv (ponuv, 6tt,ufitvog di ttjv nQto^tiav o fiaoiXtvg , xui 5

To aSofitvov Xoyiov ineinuv, b)g td^og '^PtOfiaioig rovg noXifiiovg
TiXtov tvtQytoiatg -)] onloig vixuv , ndvra ru ulrovfitvu ifte^aiMoe.
ytvofttvoiv di rcuv anovdcov b 2<piv5oo&ld^og xui tlg oxptv iX&tiv
xut ofitXiuv TM ^uaiXti idttjd-t]. intvevouvrog di xui nQog rovro
mpiy.txo, Kai ovfifii^uvxeg dXXijXotg , y.ul dtaXtyd^ivrtg ntQi wj' 10
«V i/3ovXovro, uni]XXdyi]oav. b di jSaaiXtvg, ahi]ouvrog xul
C Tovro Tov 2(ptvdoa9-Xu^ov , y.ai nQog Uar^ivdy.ug dtunQtOjStvtrut,
el ^ovXovrai , (piXovg uvrovg xal avfifidyovg u^tajv eyeiv , y.ui firj

dtaneQuv tov^Iotqov xui ru BovXydQtov Xi/i^ead^at, naQuycoQijoat

d'i xal ToTg Pcog uxcoXvrcog dttXd^eiv rrjv uvrcov yijv xul oixudt 15
d,neXd-(Tv, unenXrjQOv Hi rr/v nQeo^eiuv QeocpiXog b rcov Evyat-
Tcov uQyttQevg. ol di rrjv nQeo^tiav dt^dfievoi , rr]v dni^uatv
f.i6vi]v unuyoQtvouvrtg rtov ^Ptog, nQog ruXXa anovdug td^tvio,

Toov di^^Pwg dnonXevadvrcov , rcov nuQu ruTg oydatg rov norufiov

(pQovQicov xa\ noXtcov nQovoiuv d-ifitvog b ^uotXtvg y.ai tpQovQui' 20
y.aruXtncbv Tr]v uqxovguv ig ijdr] ru '^Pcofiaicov uviC,tv'6,tv. ov b
Ti]g noXecog UQyitQtvg fitru ri]g ovvoSov xul ndvrtg ol iv riXei
fitru naiavcov xul intvtxicov ev(fi]fitcov vntdi'£,avro ort(puvi](fo-

D Qovvrtg , rid^Qtnnov oyi]fia XevxoncoXcov eyovreg rjrotfiaofiivov

3 avyxfOQTj&eir] C 13 avzovg om C 14 ^cofiaicov C

23 GztcpavrjcpoQovvTa P 24 XtvKQnaXov?

legatis postulat ab imperatore se fide publica in nnmerum amlcorum et

sociorum Romani imperii recipi, sibique cum suis reditum tutum con-
cedi in patriam, et Scytbis libere negotiandi causa in Romanorum di-
cionem venire permitti. postulata haec omnia iniperator confirmavit,
fatus illud decantatum, Romani moris esse hostem beneficio magis quam
armis vincere. pactis initis Sphendosthlabus etiam coUoquium impera-
toris petiit. estque admissus , et collocutus do qiiibus volebat recessit.
eius rogatu etiam imperator per iegatos a Patzinacis petit ut socii ami-
cique Romanorum fiant, neque Istrum populandae liuigariae causa trans-
eant , utque Rossis per suam dicionem in patriam redeundl facultatem
concedant. obiit eam legationem Euchaitorum summus pontifex 'l'heo-
I)hilus. Patzinacae reliqua pacti omnia, tantum Rossis per sua transi-
ium denegarunt. cum Rossi navibus suis avecti domuni versus essent,
imperator castellis et urbibus quae ad ripas lluminis sunt communitis
Cpolin rediit. excepit enm urbis patrlarcha et pontificum ordo ac se-
natus cum paeanibus et laetis victoriae gratulationibus coronatum; et
adduxerant quadrigaS maguifice udurnatas, quas quattuor albi equi tra-
 HISTORIARUiH COMPENDIUM. 413

ndvv SiaTTQinwg, xai rovTOv fni/3uvra u^iovvrfg d^Qiaf-ififvaai

Tuv ^aailtu. de nr^Stv ao^UQOv Id-thov , uXXa ^itTQiov tuv-

rbv intdeiy.vvf.itvogy rovg f.iiv nQoaevf/d-ivrag uveiXr^fft crtffu-
vovg y.ai "nmo Xtvy(o rov d^Qiaf.ij3ov i'^in}a,Q(oafv , iv di r(p uq-

5 fturi rug BovlyaQiy.ug d^tlg rwv ^aatXloov oToXug xai avwd^tv rov-
rcov fhova rijg d^eofir/TOQog wg noXiovyov, nQonoQevta&ut tavrov
SifTv!6,aTo. iv Si r(v Xfyofiiv(o (fOQ^o ytvofitvog xal dno/Q(ovT(og

tv(fr^fti]d^fig , xai rfj d^fOfirjTOQi xai r(p ravrrjg vuo rdg intvtxiovg
tv/aQiariag nuQta/rjXdog , rd naQua^fia rtjg BovXyuQtxrjg ^aat-
lOXtiug in^ oxjjft r(Jov noXtriov rbv BoQiar^v dnoStSvaxei' rd di rjv

ariffuvog ix /qvoov xui rtuQu vevrjafiivr] ix ^vaaov xal nidtXu P 683

(Qvd-Qu. ixtTd^tv fig rrjv fityuXijv (potrrjaag ixxXtjaiav xai iv avrf]

rbv BovXyuQtxbv ari(pavov dvdd-rjfia r(p 9-f(p StS(oxcog , dvayaycbv

df xui rbv BoQiarjV tig rb rcov fiayiarQ(ov u^itofia, inoQtvd^i] tlg

15 T« ^uaiXfiu. di ^q^tvSoad^Xu^Sog tlg rd olxfTu 7J&r] vnoaTQtcfCOv

iv r(Jo Sttivat ri]V rcov IIaTt,ivux(ov y^v nfQininrti iviSQuig ijSt]

nQOtvTQtniadfiaaig xul vnoSt/ofiivatg uvrov , xai uqSi]v uvrog

re xai rb avvbv avrtp dnoXXvrai nXijd^og, firjvtcuvrtov avrtp rcov

IlaT^ivdxiiJv Std rdg eig rovg ^PtjOfiaiovg cnovSag,

*^0 Si ^uaiXivg /uQtarr^Qia rcov TQOnaicov dnoStSovg rco aca-
20
rrJQt XQiaTco vubv dvcod-ev rrjg uxpTSog ri]g /uXxi]g uv(oxoSofn]afv
ix xaivijg, fit]Stvbg (petadftevog roiv tig noXvreXeiuv avvreivovTiov
xal xoafiov. dcfijxe Se xal roTg vnocpoQOig nixat rcov bXcav d-ffiu- B
rwv rb Xtyofifvov xanvixov, nQOoiru^f Se xai iv rtp voftiofiari

13 Gzicpavov om C 15 flg rd ohtXa ^•9'»?] oH-naSs C

herent, eoque invehi eum ac triumphare volebant. sed imperator nihil
insoleus aut superbum admittens moderate se gessit; sertisque quae oife-
rebantur acceplis albo equo triumphum duxit, quadrigis Bulgaricas re-
gum vestes imposuit, supraque has imaginem deiparac, ut quae tutelant
urbis gereret, eamque se praecedere iussit. ut in forum venit, gratu-
latoriarum iam satur acclamationum , actis pro parta victoria deiparae
et eius tilio gratiis, in conspectu populi insignibus Bulgarici regni Bo-
risem exuit (ea erant corona aurea, taenia byssina, et calcei rubei ),
indeque ad magnum progressus templum coronam Bulgaricam deo do-
narii loco suspendit, Borisen ad magistri dignationem evehit, atque ita
in palatium revertitur. ceterum Sphendosthlabus patriam repetens, dum
per Patzinacas transit, insidiis iam ante paratis et ipsnm exspectantibus
illapsuscum suis ad internecionem caeditur: succensebant enim ei Patzi-
nacae ob ictum cum Romanis foedus.
Porro imperator ut gratias Christo servatori referret , templnm
quod supra fornicem Chalces est, de novo aedificavit, nulii sumptui
parcens, dum id quam ornatissimum faceret. absolvit etiam subditos
universos fumario tributo. et edixit ut cum in aureo nummo tum in
 414 GEORGII CEDRENI

Kttf iv TM b^olio tiy.6va lyyQacfiad^ai rov GiOTtJQog, f.i^ nqoxtQOv

TOVTOV yivof-itvov. tyQUifovro di xal yQuiiifiuTa QiofiuXojl iv da-
rtQio fUQtt (oSi nji iiitS,i6vxa "^lrioovg XQioiog ^aoiXtvg ^aai-
Xiwv." Tovxo Si xa\ oi xu&i^ijg ixTjQrjOuv ^aoiXtig. Baoiktiov
6i xov nuxQiUQ/ov in^ alxiaig diu^Xrjd^ivxog y.ul ovvoSixtog xu9-ui-6
otdivxog nQOt^Xrjd-7] nuxQiuQ/rjg lAvxuviog b ^xovdixi]g.
.Avyovox(0 Si firjvi, ivdixxicovog y , i(fuvrj xul xof.u^xr^g o
lty6f.ifvog ncoycoviug , y.al icfaivtro tcog ^Oy.xco^Qtov f.ii]vbg xrjg

TtxdQxrjg IvdixxKJovog, nQOtfir]vvt <J' ovxog xov rov ^uoikicog

C d-uvuxov y.ai xug fitV.ovoag xaxuo/tTv xr]v '^Pcofiaicov yijv ix xcoviO
ifKfvXitov noXifiMV anuQUfiv&rjXOvg xv/ug.
Tcov J' vno Tov ^aoikicog Niy.r]cp6Q0v nQOGXTt]d-tiawv no-
Itcav xai Tcov vnocp^QLOV ytvofiivcov '^Pcofiaioig , (x)g tfinQood-fv tl-
qr^xai, uQafiivcov nriQvav xal Tr]v '^Pcoftaixr^v dnootioafiivcov t§ov-
ciav, t"§tiGi xuT^ avTCov b ^uoiktvg xal untiatv a/Qi /fafiaoxov. 15
xal Tug fiiv ntid-oi xul k6y(a Tug Si nokifi(a xul ^ia uvaxTr/od-
(.ifvog, y.al ndvTU xutu to nQinov xaxuoxrjOUfuvog, uvit,tv'E,t nQog
T7;V ^uoikiSa. ytv6fitvog Si xaxu TrivjivutuQ^ov , xai tov IIo-
SavSbv xui Tug koinug nuQoStvcov /coQug, xai ^kinoov to, iv nooi,
y.Tr,otig Tt oqcov nokvTtktig xul /coQiu tvcpvTJ Tt xul nafi(poQa,20
D Sitnvvd-dvtxo TOvg nuQtvQr]fiivovg rivog dv xcai titv avxai. ug
S^ ifidvd-avt nuQu twv iQcoxcofiivcov oxt ntQ xov naQuxotficofiivov
tlol Baotkfiov ndoat, avTrj fiiv xul avTt] '^Pcofiuioig nQoaxTr]d-fT-

8 'OHTa^Qiov firivosl oxrcS ftrjvcov P 17 dvs^svyvvs C

18 dvcc^ccQ^av hccI to 7iccv8cc86v C
obolo servatoris insculperetur imago, quod antehac non fuerat receptum
et alteri parti inscribi iussit "lesus Christus rex regum." quod succes-
eores etiam observarunt. Basilio patriarchae crimina quaedam obiecta,
isque in concilio propterea depositus cura esset, Antonio Studitae pa-
triarchatus mandatus est.
Augusto mense, indictione tertia, cometa exstitit, quem a barbae
forma pogoniam vocant ; et visus est usque ad octavura mensem indi-
ctionis quartae. is praemonstrabat imperatoris obitum et calamitates
immedicabiies , quae propter civilia bella Romanorum dicioni erant
eventura.
Secundum haec imperator expeditionem facit contra eas urbes quae,
uti docuimus, ab imperatore Nicephoro subactae beilo et Romanis sti-
pendiariae factae defecerant; et Damascum usque profectus nonnullas
verbis , quasdam bello et vi recuperat, et omnibus rite constitutis iter
domum versus instituit. eo in itinere cum Anazarbam Podandum et
reliqua loca transiret, videretque obiter magnitica et fertilissima prae-
dia, quaesivit ex iis qui aderant quinara horura essent domini. cum-
que responderetur omnia ea esse Basilii cubicularii intirai , partim nuper
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 415

aai Vvay/og nuQU Niy.riqoQOv tov ^uoiXtiog, avtt] Se nuQu rovda

Tov dof.uaTiy.ov tcov ayoXoiv ^ Y.a\ uvir] nuQU xov StTvog , y.al avjr]

xal uvTt] nuQu aov, xa\ tm BaoiXtup StSMQi]VTUi , ovStv Se bit

xal Xdyov uE,iov flStv vnoXtXiifiiiiivov tmv nQooy.Trjd-tvTtov tm
SSrjfiooio), ytvofitvog niQiuXyijg xut jSv&iov OTtvu^ag "Stivov, o)

nuQovTtg ,^^ l'(prj ^'^ti Tu Sr,ft6aia xaTavaXiay.ovTat /QrjfiuTU xul

Ttt "Pcofiuixu TuXaincjOQOvvTut aTQUTfVftaTU xul ol /SuotXtig vntQO- P 684
Qiovg uvuSt/ovTut xonovg , t« St ix Toaovzcov nQoaxTCOf.itva fio~
/dcov xul y.oncjov tvog evvov/ov yivovTat XT^fia." xai b ftiv Pu~
iOatXtvg Tuvxu, twv Tig Si nuQOVTCov tw BaatXtica tov tov ^uot-
Xtcog Xoyov StunoQ&fiivaug uvr^Qt&toe nQog oQyr]v. xal txTOTS
evxaiQiuv iti]Tii tov jSaaiXiu unoaxtvuouadut. O^contiatg ovv
vniXd-cov nore y.ui ScoQOig t^unuTijaug roy iy/ftv tlcodoTU Toy olvov-

Tco ^uoiXtT, y.ui S}]XrjXi^Qiov xtQuaufttvog ov xcjov SQuaxtxcoxuxcov

15 y.ai xa/vv inicftQovTCov tov xivSvvov , aXXu tcov a/oXaicog xui y.uxu
fttxQov uvuXtax6vxo)v t^v tov ntnvox^Tog Svvufiiv, xtQuvvvat TcTt

^uoiXti. xul nicJov xui xax^ oXiyov voariXtvofitvog y.ui TTJg oiy.tiug

Svvufitcag unoninTcav, TtXtvTuTov Si xut Tovg coftovg uv9^Quy.tcloag, B

(xifiuTOg noXXov QVtvTog uvtcS Stii, tcov ocfd-uXficuv , ttotX&cov iv

20t?7 fiuatXidt xuriXvos Tr]V t,cor]V , ^aatXtvaug fxt] g' xooovxovg x£

fi^vug y.ul nQog, SiuSo/ovg xuxuXincov Trjg ^aotXtiag BaoiXttov
xai KcovotuvtTvov xovg nuTSag tov '^Pcofiavov,

3 dsScoQrjrai C S Ss nQoanTrjd-ivra Ix rcov TOtovrcov ftox^mv C

22 post 'Pmfiavov C: r^v 8s iSiav roioaSs rtg iqv , ^fvxog (ihv
T^v otptv xal evxQOvgf r^v HOfirjv q^tQcov ^av&ijv nal txQaidv,

Romano imperio adiecta a Nicephoro imperatore, partim &h boc, partlm

ab alioscholarum domestico, quaedara ab ipso Tzimlsca, atque ea omnia
Basilio donata, nihil memoratu dignum videns relictum rei publicae do
tam multis ei acquisitis bonis , gravi correptus dolore et gemitu ex imo
pectore ducto "pro indignam" ait "rem, comites, publicas insumi pecu-
nias , Romanos exercitus aerumnas exantiare, imperatores extra sui ini-
{)erii tines labores tolerare, et tamen quldquid tot laboribus atque mo-
estiis conficitur, id omne in unius venire spadonis possessionem." hunc,
imperatoris sermonem quidam ad Basllium detulit. qno iile irritatus cx
eo tempore occasionem quaesivit imperatoris tollendl. itaque eum qui
ministcr a poculis imperatori erat, aliquando blandltiis et muneribus
corrumpit, eiusque opera venenum non vehementissimi generis et quod
8tatim necaret, sed quod sensim vires haurientis exstingueret, impera-
tori propinat. quo is epoto paulatim contabescens et viribus deficiens,
tandem etiam carbunculis per humeros exortis, multo per oculos effluento
sanguine, Cpolin reversus vivendi finem fecit, imperio Basilio et Con-
«tantino Romani fiiiis rellcto» iinperavit annos 6 toUdemque menses et
paulo arapiius.
 416 GEORGII CEDRENI

To (tev ovv ^lcodvvov riXog xov el()rjf.iivov Gvvtjvixd-r] tqotiov,

To di TTjg ftaGiXdug XQaTOg dg BuGiXeiov f.uvqxd-ti y.a\ Kwvorav-
Tivov Tovg vlovg '^Pwf.iavov , xaTu to t^vnii' tTog, IvSmTiMvog d',

{.irivl ^ixefif^Qico' wv b (.liv BaoiXftog tov •/ rjvve t% rjXixiag XQ^~

vov , tTioi de TQiol TOvTOv veioTeQog tjv b KtovOTavTivog, o/jjf^aS
C (ifv ovv y.ai ovofia fiovov roTg ^aaiXevot mQttTtd^eiTO , rj Se fieTa-
/eiQi]Oig Ttov nQay(.tfliTfov naQu tov uQoedQOv evrjQyeiro BaotXeiov
dtu TO veaLpv Trjg 7]Xty.iug tcov ^aoiXeiov aal urtaXbv y.ut (ii^mjt)

fie^r]xbg Tov q>QOvr](iuTog, og a(ia Tt neQtrjX&ev eig rovg naidag

rov '^Pcofiavov rb XQcirog , xul u(ia Tu/vdQ<')(iovg ixne^iyjag uyei iO
rrjv avTCov (iTjTiQa unb rrjg vneQOQiug eig t« ^aoiXeia. Sediivg de

xui rug xuTU rrjg ^uotXeiug enavaoruoetg , xal (laXXov rcov uXXwv
BcxqSuv (xayiGTQOv rbv 2xXr]Q6v, dei rf] ^aoiXeia icfedQevovra xal

int(iitconov. ocp&aXfiol tovtco dvSQooSeig xal xagconoi, ^lg Xintr}

T£ Kul GVfi[iEtQog , yivvg ij avco&sv nvQQj} kuI eig nXaiaiov Ka9'£t-
(levr] naQoc to fiitQiov , ?} Sl xdtcod^sv [lEfietQrjfiivri , cag tb eCyiog,
xal ftrjti ivSsmg ^ovfia. tjjv 8s T^limav ^Qaxvg ttg rjv, sl v.al
CtSQVov EVQV xal fistdcpQSvov tix^. yiyavtcoSrjg 8s tovtco ivfjv
^('^'''Sy ''"^ tatg jjspatv svaycoyia Kal dlKTJ ttg dxatayoivtatog'
jJpojtJti) yaQ ttvtco ipvx^ dvsKSKQOcto , dSsijg ts kuI UKatdnXrjKtogy
iv ovtco ^Qaxsl acofittti dnoSsSstyfisvt] zoXfiav vnsQcpvrj. ig oXrjv
yetQ cpdXayya ovk dnsSstXia fiovog oQfcdv, nXsiatovg ts Katatiai-
vcav dntsQcp tdxst nQog tovg olKsiovg SiavsKafintsv. iv aXfiaat
Ss Kttl acpaiQiafiotg xal dKovttafiolg Kal to^cov ivtdast Koi ^oXalg
ndvtcov Katsvfisyi&si tcov tots. innovg ts tiaaaQag KiXrjtag latdg
ctotxrjSov Tou &atSQ0v fiSQovg Ka&aXXofisvog ini tov nsfintov mg
Ttg ntrjvog icpi^avs. ^sXog ts dcptslg Std SayitvXiov onrjg tou
CKonov Katsatoxd^sto. ccpaiQdv ts iK CKOtovg KazsiQyacfisvrjv iv
mv&ftiatv vsXivov CKVcpovg ti&sig, tov innov fivcont KSvtQi^cov
&aftd Kttl tbv SQOfiov initaxvvcov , Qd^Sco naicov trjv acpatQav av-
rrjv fisv dva&QciaKSiv Kal nstsa&ai KutstQyd^sto , t6 Ss aKvcpos
inl x^Q^^S sfisvsv dfistaKivrjtov. fisyaXoSwQog te rjv Kal cpiXoSco-
QOtatog, Kttl ovSslg avtbv ahrjadfisvog dn^^X&sv Ksvog , st firi
BaaiXsiog 6 naQaKOtfioofisvog instxsv avtov. iXdttcofia Ss tovtco
TCQoarjv oti ts nsQt notovg sativ ots naQa tb nQoarJKOv sKcofia^s
xai nsQt tdg tov acofiatog jqSovdg Stsntorjto. rjv 8s ots i§aai-
Xsvasv itcov tsaaaQdxovta Kai nivts, &vijaKSt Ss ^rjaag tu ndvta
Utrj nsvtrjKovta nQog tc3 svi. 1 ovv om C 4 firjvog
SsKSfi^Qiov C 8 Kai' dnaXbv zcov paaiXicov C 10 nsff^ag C

Anno mundi 5484, indictlone quarta, mense Decembri, Basilins et

Constantinus Romani filii imperium iniverunt. annum aetatis vigesimum
Basilius tum agebat: triennio iunior erat Constantinus. atque hi quidem
nomen et figuram imperatorum gerebant: omnium rerum penes Basilium
praesidem interim administratio erat, iis adhuc et aetate et prudentia
minoribus. is praeses, simulatque ad hos adolescentes summa rerum
devoluta est, matrem eorum celoce ab exsilio revocat. solicitus porro
ne quis alius imperium invaderet, ac maxime omnium Bardam Scierum
 fflSTORIARUM COMPENDIUBI. 417
dict navTog rr]V unoaraaiav lodivovra (^tuXio yug xa\ Inl tov

fiaoiXiiog ^lcouirov enifiovXtviov , xai )caTudixuo&(ig ('ioQv/^d-ijvui

roig dg}d-uX(.iovg e§eQQvad-jj naq^ avrov rijg noivijg^, rovrov /.id- D
7,ioTa dedotxcog naoav ri]vixuvTa rrjv Pcoiiiuiy.rjV dvvufiiv eyxe/ei-

5 Qiaf.ievov xui onrj xul ^ovXotro Qadicog uyovra xoj. (.leTuxv^evovta

{tjV yuQ aTQUTi]7MTi]g nQu^e^Xtj^ievog nuoi]g uvarokijg^ ovi-icfeQOv

tlvai rfj ^aaiXeia xal uocfuXeg ev6/.iiae rb noXv rijg ^vvd/.iecog

uxQCOTTiQiuaai xul uoO-eveoreQov avrov dnoq-^vaod-ai nQog rr^v
vnonTevo/.iev7]v dnooraaiav. xa\ yovv xa\ nuQuXvet rovrov rijg
lOrov oTQaTijXdrov dQ/ijgj Sovxa Se dnoSeixvvoi rcuv ev rij Meao~
norajiiiu Tuyi.idTCt)v , inuyQvnveiv xeXevaug rug exSQOfiug rwv 2a-
Quxtjvcov cfvXdrTOVTu, ro d^ avrb rovro xa\ tig Mixui]X rbv
JiovQrt^i]v vnonrov ovra efii]/avi]aaT0, Siaarijaai rovrov t^j tou
^xXr^Qov eraiQeiug onovSdoug (^ovvijv yuQ xa\ ovrog avrto rdy/iu-
15 rog rivog xurdQ/cov GTQaricoTtxov ) * ovneQ rco rcov /luyioTQcov rt-

(.tr]Gug a§tco/taTi Sovxa rijg nuQu rcp ^Oqovti] l4vrto/^eiug nQojSdX- P 685
Xerai. ecfOQOv di xa\ inioTdrijv rcov iucov dnoSeixvvai nuvTcov
ruy/.idrcov rbv nurQixtov TleTQOv rbv rov 0coxu SovXov , otquto-
neSdQ/i]v avrbv dvo/,idaug, ro/iiav f.iev avd-Qconov , SQuarrjQiov
20 S^ liXXcog xu\ rd noXe/tixd ef.inetQ6TUT0v. rovro Si rbv 2xXr]Qbv
GCpoSQU eXvnrjoev , cbg fir^di nuQ^ euvrco Svvi]d-i]vui avyxuXvxpac
r7]v dviuv fieyaXo-ipv/tog , uXX' ineyxuXeaai xai nQoaovetSiaut,

6 om C
itQO§s§X7](iivog 7 dscpaXrj C 9 ovv 11 nsX. C
v.aitpvXdrTSLv zas iKdQOfiug zcov GaQtt%r]v£v C 14 hzaiQiag C
16 OQOvzi C 20 ifinvQOTazov d^ omC C

metuens (namque is ei seraper inhiaverat, et Tzimisca imperante ty-

raniiidis attentatae convictus oculis multatus fuisset, nisi eum ipse poe>-
nae eripuisset), hunc ergo maxime suspectum habens , ut cuL tunc uni-
versae copiae commissae essent, facileque eas qua vellet impellere pos-
set utpote totius Orientis dux designatus, ex usu rei publicae fore et
ad imperium communiendum facturum iudicavit, si eius potentiam acci-
deret ipsumque eo infirmiorem ad res novas tentandas redigeret. ita-
que ei Orientis praefecturam adimlt ducemque constituit Mesopotamlae,
ac mandat ut diligenter adversus Saracenorum excursiones excubet.
eodcm modo Mlchaelem quoque Burtzam slbi suspectum tractat; quem
ut a Durl (nam ei aderat cuiusdam cohortls ductor) societate avelleret,
ad magistri evectum dignltatem ducem Antlocheae ad Orontem sitae
constltult. Inspectlonem atque Imperlum in omnes orlentales coplas
Petro defert patrlclo, Phocae ollm famulo, eumque exercltuum praefe-
ctum nomlnat, castratum quldem, sed strenuum ceteroqui et rei beliicae
peritisslmum. indlgne autem id tullt Durus , adeo ut ne apud se quldem
magno anlmo occultam retlnere eam potuerit aegrltudinem, sed invectus
Ceorg. Cedrenua tota, II, 27
 418 GEORGII CEDRENI

tl avTi rtov vTt' avTOv yivof-itvMv uvdQaYad-j]i,iuTMv n y.al tqo-

naiMv rotavrag uvTiXa^i^dvei rug uf.ioi^ug , enl rb x^^iQ^v nQO-
xonrtov , xuv oXiyov •»/ ovdiv rip nuQuy.oii.iMf.iiVfO ifiiXrjoev,

B uyunuv tlnovTi roTg SiSofiivotg xul (a^ inixiivu noXvnQuyfio-

vitv , ii f-it] nov f.iiXXii uvri uQ/^ovTOg oixovQog toiod^at t»]? IdiagS
olxiag.
TovTMv St ovTwg oiy.ovo(.irid^ivTMV tm naQuxoii.iMfievM und-
Qug o BuQdag rrjg ^aotXidog ovv ruyu noXXio ri]v eyyeiQto&tioav
avTM y.aTaXaf.i^uvii uQyr^v. iv dt ruTg nQ0i]yrjOafiivaig OTQurrj-

yiaig ifi^Qtd-i]g noXXuxtg (paviig xui dQUGTr]Qiog , xul vnb Ttuvrbg 10

d)g tnog ilmTv rov gtqutov <ptXi]9^iig, xui nQog noXXovg ovg iS^uQ-
Qii rb ri]g fieXiri]g naQuyvfivMoug fivoTiJQiov , xul fiuXXov rio ru-

yfiurt rcov oTQari-]XurMv , uQTt n xutQov oh]d-i).g iniTi]ditov iig ru

avaxaXvipai rb onovdu^ofievov , fnru rcov intrr^StiMV oxt^pufnvog,
7]v ix fiaxQMv Mdtviv unoTixTii unooraoiav , xul xuru Twy jSaoi- 15

C XtMv xal TMv bfiotpvXMv aiQti ru onXa. ivd-vg ovv ^!Av9^i]v rtvu

rovvOfiu, j4.Xvurr]v rr]v nQOGi]yoQiuv , t« ftuXtora ovra «vto> tmv

dQUOrixMrdTMv vnT]QiTMV , ig ri]V ^aoiXiSu nifinit, onMg, el d'v-

vutTO , '^PMfiuvbv rbv tavrov xXiipug v\bv {Irvyt yuQ ivd>]fiMv rfj

fiuoiXevovoi] ) nQbg avrbv u(fixi]rui. o Se yevofievog iv rfj noXei, 20

xa\ ndvTU rQonov XadeTv inetyoftevog , ip^fiag ov xaXitg xutu rov

2xXr/Qov iviomtQi, Si* Mv 7^ud-tTv rt rjSvvrjd-t} dvvnonrog (fuvetg

xul rbv^^PMfiavbv dnoxXixpag n^bg rbv ^xXr^Qbv uyuyiTv, o Buq-

verbis in auctorem contumellosis sit, qui ipsum pro rerum praeclare

gestarum victoriarumque partarum mercede ab equis (quod aiunt) ad
asinos detruderet. sed praeses ista vel parum vel nihil curavit, cou-
tentum eum esse iubens iis quae dabantur neque ulterius quicquam
tentare, nisi si veliet amisso magistratu privatus in domum suam con-
cludi.
His ita a praeside constitutis Bardas Durus celerrime in suam pro-
vinciam proficiscitur. et cum superioribus temporibus gestis magistra-
tibus gravitatem atque efficacitatem suam saepenumero declarasset, ne-
que fere quisquam in exercitu eum non amaret, ad haec iam ante haud
paucis quibus fidebat arcanum suum per ambages ostendisset proposi-
tum, praecipue ducibus militum, tunc se tempus ratus opportunum ha-
bere eius vulgandi, re cum necessariis communicata, id quod diu par-
turierat imperii obtinendi studium tandem in lucem edit, armaque con-
tra imperatores et populares suos capit. illico Anthem , cognomine
Alyatam, ministrorum suorum maxime industrium, Cpolin mittit, qui
filium Bardam Romanum tunc in urbe degentem ad se, modo id fieri
posset, adduceret. Anthes cum eo venisset, omnia ne deprehenderetur
commentus, sinistros de Duro rumores spargendo omni se suspicione
eius quod moliebatur liberavit: itaque nemine observante Romanum suf-
furatus ex urbe ad patrem perduxit. tunc demum Durus in apertura
 HISTORIARTOI COMPENDIUM. 419

Sag Se rb ^ovXtvO^tv ilg rovfifpavtg ^jdj] ty.Qrj^ug StuSi]fiu rt ntqi-

^uXXtrai xul ru lomu rijg ^uaiJMug avuXai^fidvti 7iaQuorj(.ia , xui

vno navrog rov ovvovxog orQurov '^Pw^uicjov dvayoQtvtrai ^aot- D
Xtvg, Twv ldQi.iiviiov y.aruQ'S,uvru)v rijg fv(pi]fiiug. intl di rio

5 roiovTov uvaQQiipavri xv/Sov /Qr]fiuro)v dtiv noXXtov fjnioraro , wv

uviv ovSiv tori ytvia&ut rcov dtovnov, xud^u nov (priotv o QrjnoQ,
nQog ov)J.oyi]v rovnov naQUXQT]/iia ixQtntro , rovg rt rcjov di^fio-

aio)v nQuxroQug (fOQCov xurixcov yal ru y.otvu iionQarr6f.itvog /qt]-

f.iara, nal rovg uXliog vnovotav nuQt/ovrug nXovrov avXXuf.t^u-

l^rcov rt y.al rificoQtZv, ivlcov Si y,a\ uvd-aiQtrajg nQoouyovnov rov
tavrtov ^iov iXniSi rov dnoXrjipto&ai fiti^ova ' y.ul ovroog iv ov
fnuxQcp rcp XQovco n7..rjd^og /Qrjfiunov ovvdyti noXv. qQovQiov rt P 686
xurua/tov iQVfivbv rb Xtyofttvov XuQnort , iv JMtoonorafiia xti-
fitvov, xal navroiciog doqaXtadfitvog xui ^vXuxijV iniorrjoug ri]v
15 i^uQxovouv ,*iv rovrca ra ovvuyofitva dntri&tt XQijfiara, xal
OQfirirrjQiov i'§ dnorv/Jug xal lifitva acarr^Qiag t/tiv irufiitvtro.
xui nQog rovg yttrovovvrag ^UQUxrjVOvg , rov rt rijg l4fiiSi]g dfirj-

Quv jinorovXcf , rjrig ^Efitr xuXtiiai, xul rbv rijg MuQrvQOnoXtcjog

l4noruyXt, rjvriva MitcptQXtv 6vofidt,ovoi, niortig Sovg xul la^cLv,
QQyMi fitr^ avrwv xrjStvoag xal Stu rov xi]Sovg ru ri]g (fiXiug docpu-
Xtoufitvog, /Qrjfiuru rt Xafi^avti noXXd xal ovfifiu/jxbv^!AQu^ug
Innorug r * t% (fr]firig Si navra/ov StaSQafiovorjg avvtQQtov B
jiQog avrbv onoaoi vtcartQOtg /uiQovoi nQdyfiaoiv, 7]Srj Si rov

5 dvuQQitpavTtt C 13 jja^Trfrs C 14 xal navvoioog dacpcx-

2.iaun£vos om C 17 aiitdrjs C 19 (itscpSQKslii C

protuHt sua consilia, et diademate reliquisque imperii signis sumptis ab

cnuu suo exercitu est salutatus imperator, primoque omaium ab Arme-
iiiis. exinde ad cogendam pecuniam (neque enim illud Demosthenis
ignorabat, sine hac nihil recte geri posse, praesertim vero cui de tanta
re iacta esset alea) illico conversus publicanos comprehendit, ab iisque
pecuniam publicam extorsit; alios, qui divites putabantur, captos pe-
cunia emunxit: quidam ultro, spe maiora recipicndi , suas facultates ei
obtulerunt. ita exiguo temporis spatio ingentem vim pecuniae coegit.
proinde in Mesopotamia castellum validum occupat, cui noraen Char-
pote; quod cum undique communivisset et praesidio sufficienti armasset,
eo pecuniam congestam deponit; quod ipsum etiam rebus adversis ipsi
pro portu (quod aiunt) in quem se tuto reciperet, fore sperabat. quin
et cum vicinis Saracenis data acceptaque fide pactainiit, eaque nuptiis
nempe cum amera Amidae (ipsi Emet vocant) Apo-
contractis firmavit,
tulpho amera Martyropolis (ea ipsis Miepherkin dicitur) Apotagle;
et
ab iisque cum pecuniae multum tum Arabes equites trecentos auxiliares
accepit. fama huius rei late dissipata conHuxerunt ad eum multi alii,
qui rebns novis gaudebant. iam aestas appclierat, cum JBardas cuin
 420 GEORGU CEDRENI
^Iqovq Iniyivoixlvov uQag navrl rtv (riQarfp rindyno nQog rrjv

^aoiktvovoav , {.uorog iXnidwv xal (.lovovov roTg ^aoiXtiotg y.ad^^-

od-ai doxcuv. xal yuQ drj xal e&Qaovvtv avxov xal roXfxriQortQOv
irid^tt nQog ro fy/tiQi]f^tu fiova/ov rivog uQtrijg uvrtnoiovf.iivov
ijxptg vvxrtQtvri. tdoxtt yuQ ovrog Idtiv uvdQug nVQivovg, oirtvtgS
rbv BuQduv Itt^ovrtg uvuyovoiv tlg rivu viprjXorurrjv mQitonrjv'
C Ivrvyttv S^ iv uvrfj yvvuixi uvd^Qtonivrjg oipnog oriQQortQa, xal
TTjv fiuortya uvrio iniSovvui ^uoi)uxriv. ruvrrjv ri]v fiuoriyu o

l.iiv BuQSug ovfi^olov iXoyil^tro ^uotXtiug, r^v di uqu t] nQog^^Pu)-

(,iuiovg OQyr] rov d-tov. 10
^!AQrt 8i rrjg (j)i^fif]g xal rrjv ^uotlidu xarulu^ovorig , o\ /?a-
CtltXg T£ iv uyojvin xud-ioruvro , xul advfiia xurto/t rb vovvt/ig
Tov nolirtvfturog xui uxtQuiov, fiovovg di i]v(pQave rovg oooi raig
ivaXXayuTg f^dovrat rwv nQuyfiurwv xul /uiQOvot ruTg XirjXuoiuig.
ta/y T£ ovv yQUftfiara nQog rbv orQuromSuQ/i^v iytvovro UirQOv, 15
xal ra/v rb vytuTvov rov orQurov fitQog rj&Qoi^tro eig KutOiXQttuv.
D iv ooo) 6i ruvra inQumro , b ovyxtXXog 2ri(puvog xal rrjg Nixo-
fxrjdtiag nQOtSQog , uvr]Q iXXoytfiog xul inl ootpiu xui uQtrfj Stu-
^6r]rog xal ntt9-oT f.iuXu§ai ixavbg yv(Vfif]v oxXr]Quv xui dri&aooov,
nQio^vg iig rbv 2xXr]Qbv unoori?>.Xtrut , tindog dvvr]&f] ntToui toi;-20
rov dno&iod-at rd onXa. dXX* ovrog nQog 'tv t/oov r^v Siuvotuv
rtrufiivi]v, rtjv rrjg fiaatXtiag 0Qt§tv , iX&ovra nQog avrbv xal

6 ayovaiv C 8 ^aciliKov C 9 rrjg ^uatXtias C

12 xttztlxs C 13 z^s JioXizeias C ijvcpQaivs C

otnnibus suis copiis versus CpoHn iter instituit, plenus spei et tantum
non in solio imperatoris sedere se existimans. etenim animum illi ad-
debat adque tantam rem moiiendam audaciorem reddebat monachi cuius-
dam vitae probae insomnium. is per quietem visus sibi fuerat videre
viros igneos, qui Bardam arreptum in sublimem quandam adducerent
speculam: ibi eum convenire mulierem quandam humana specie grandio-
rem, quae ei imperatorium praeberet flagellum. id flagellum imperii
signum Bardas interpretabatur : sed nimirum eo ira dei in Romanos
notabatur.
^
Allatus autem huius rei Cpolin nuntius cum imperatores in magnam
coniecit solicitudinem , tum optiroum atque cordatissimum quemque ci-
vium gravi aifecit maerore: iis solis voluptati fuit qui mutationibus re-
rum gaudent et rapto vivere amant. illico ad Petrum exercituum prae-
fectum literae mittuntur; et exercitus, quidquid adhuc in fide perman-
serat, Caesaream cogitur. interim Stephanus syncellus Nicomediae
praesul, vir sapientia atque virtute praestanti et verbis emollire ani-
mum durum atque indomitum gnarus, ad Bardam legatur, conaturus ei
persuadere ut ab armis discedat. at enim Durus unicae imperii cupi-
ditati animum intendens, eum ad so profectum et multa ad persuaden-
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 421

TioXXik dnovra inaycoyu xai d^tXxT^Qta Xoymv fiev noXXuiv o^x

ri^iWGtv , uvarilvaq di tov de'§ibv noda xal rb xoxxo^a(peg Set^ag
nl8iXov , " uSvvaxov , oj uvd-Qome/' t(ff] "r^r rovTO ana'§ neQi~
^aXuf.ievov an* oxpei noXXtHv qaduog unojSaXetv. (pQuaov roivvv
5 roig unoorelXaotv wg ^ txovri /ne naQade§ovrai ^aoiXea ^ xai f^rj P 687
^ovXo/itercov neiQ(xaofiai Xafttiv ri]v uQyJiv."^ ravxa tlnwv xal-
nQod-eo/iuav '}]fieQag reooaQuxovra de8(ox(j)g unaXXvirreod^ai xe-
Xevei. inavadQUfiovrog Si rov avyxtXXov xa\ ri]v unoxQioiv uno-
xofiioavrog rov 2xXt]Q0v roig /SaoiXevoi xal tw t^v ^aotXeiav id^v-

iOvovri BaaiXei(p, yQafifiara ecfoiriov nQog rbv GrQuroneduQ/i^v

ifKfvXiov fiiv fitj xurdQ/eiv noXtfiov , rug Si nuQoSovg rrjQeiv

ao(faXcug, xai ijv rtg inir] noXefn']acov , ufivveod^ut. b Si 2xXr]-

Qog unicov n^bg KaiacxQiiav nQoSQOfiovg uneartiXt xai xaronrag,
i(p' o) xaraoxontiv , xai onr^ntQ tiatv ol ivavrioi fit]vvttv , xal
15 nQOOftaXil^ttVt avrtp ri]v oSov, t%aQyog Si rwv ntficpd-ivrcov nQO-
xixQtro ^jlvO^r^g o lAXvdxT^g. o^ixtvtg xaravrr]oavrtg tv rtvt ortvo- B
ycoQict. (^Bovxov Xidov rbv ronov xurovofi(jit,ovat^ xut fitQti rrjg

/SuatXtxijg GrQurtug ivxvyovrtg uQyovra iyovatjg Evaru&tov fiu-

ytoTQOv rbv MuXtivov , untnttQcuvro rov ovvavTi]fiurog xui uxqo-
ZO^oXiOfiovg inotovvro. ini rtva Si xaiQbv dxQO^oXtCpfitvcov uXXi^-
Xoig rcov aTQurtvfidrcov , xui fir]Stvbg vcora SiSuvrog, b lAXvdrf]g
fXT] ntQtoxchv iavrov , ntQtxuQSicp Si t,iatt X7](f&eig, f.ivcaniaag

rbv "nnov ovv uXoyiarcp Qvfir] rotg ivuvriotg nQOOQrjyvvrat, fir]Siv

5 ^actXia om C xctl om C 17 xomhov C 18 svazQci-

xiov P

dum Idonea locutiim longo responso non dignatns, dextrnm pedem pro-
ferens et coccinum ostendens calceum "fieri non potest" inquit "Ste-
phane, ut hunc semei in conspectu multitudinis indutus facile exuat.
significa ergo his qui te miserunt, vel sponte n>e imperatorem agno-
scant, vel invitis ipsis imperium me mihi vindicare conaturum." hoc
fatus, et quadraginta dierum terniinum praescribens, eum abire iubet.
reverso syncello, et imperatoribos ac qui iraperium adininistrabat prae-
sidi Basilio Bardae responsum eflato , litcris missis Petro mandatur ne
belli civilis initium ipse praebeat, sed itinera diligcnter custodiat et
vim inferenti vi resistat. Durns Caesaream tcndcns speculatum quos-
dam praemittit, qui sibi quo loco agerent hostes indicarent viamque
aperirent. dux eorum Anthes Alyata. hi in quibusdam angustils (Bu-
culithus, id est Bucci saxum, ei loco nomen) iiioidunt in partem impe-
ratorii exercitus, quam ducebat Eustatbius magister Maleinus; levique
praelio coramisso, cum aliquamdiu pugnatum esset ac neutri terga da-
rent, Alyata ardore animi victus ac se ipsum non continens, equo inci-
tato inconsiderate in adversos irrnit, nuilaque re memorabiii gesta deii-
 422 GEORGII CEDRENI

Si Ti xcil Xoyov SianQa^fiivog u'§iov, niTiTii y.aiQiav Tvndg, y.ai

C 10 u[.i(p' avTov anav dg Tug lyyiaTu vunag xui Xu/jiag dieGy.idd-

oS^i]. ditf.irivv&fj di TOTt y.al o Tov BuqSu iTatQeiuQ/j]g wg /.itX-

hov uvTOfioXtiv TM Tov ^aoi7J(og OTQaTto' ov naQaoTi]Gdiiitvog o

^/.X^f^Qog y.ul nQOGoveidloug, y.ul /iirjdtv n7Jov q:avtQdjg tig avTovS

didQaxcog, dnilvot, l^dd-QU dt ToTg (.ua^offOQOig 2uQuxrjVoTg f.ii]-

vvaug dvttktv ovtol yuQ §u6vtu tov uvSqu (Atoovarjg rn-dQug

TTtQi/vd-ivTtg Taig fiu/alQuig xuTixoipuv.

01 Se TCOV ^UGlXlXCOV XUTdQ/OVTtg aTQaTtVf.ldTCOV TrjV TOV

^y.XrjQOv oaov ovdino} iniXivaiv nQoadoxcovTtg , tu y.aiQia ttJ^IO

bdov XQivovai nQoxaTuXu^tTv , xul uQuvTtg navTi tco OTQaTtv/ituTt

OTQUTontdtvovatv untvuvTiag txtivco , nQOxuTuXu^ovrtg ug tf.tiXXe

D dtoStvttv odovg. ontQ fxud^cov o ^xXrjQog vtod^Qog rjv xai (joxvit

T7)v tfg To nQoaco noQtiav , [.ttXXr^aei Si tqi^cov tuv /quvov ixuqu-

doxtt TO fiiXXov. uvtQtO^ittt dt TOVTOV y.ai nQod-vfiOTeQOv dno- 15
deixvvatv avT6[.toX6g rtg eXdxov aTQUT7]y6g , 2u/dxiog Tovvofiu,
BQU/dfuog TTjv nQoar]yoQiav' naQriyyvi]Ge yuQ eXd-cov f.ir] ti]vuX-

Xcog TQi^eiv tov /q6vqv' xuTucpQ^vr^otv yuQ tXtyev efinotetv Trjv

rQt/3i]v. d6'^ug de Xiytiv evxatQa r^yefiiov xal bdi]ybg unoSeixvvTui

rrjg bdov. y.ui b fiev r^yeTTO , ovTog Si iintTO. xui Stu TQtcovSO
rjfieQMv xaruXufi^dvti Trjv yidnuQuv ' r^nog Se ovTog fiiQog t%
KunnaSoxiug , t6 vvv Xey6fievov ^vxuvS6v , Sid t6 XtnuQov xul
ndficpoQOv ovTca xuTOvofiaad^eig. tovto ftad^cov b OTQaTontSuQ/rjg,
vvxxonoQia /Qr^odfievog Siei tov firj uvTtnuQtXdtTv tov ^xXrjQov,

12 i^dvov C 22 XiKa*36v C
citiir. quos duxerat il, in vicinos saltns disperguntur.
, tunc etiam in-
dicatum fnit Duro sodalitatis praefectum statuisse ad imperatorios trans-
fugere exercitus. quem is ad se vocatum et obiurgatum, nihilque prae-
terea in eum statuens dimisit. occulte tamen Saracenis militibus mer-
cenariis re detecta eum interfecit: nara illum hi transeuntem medio die
circumfusi gladiis conciderunt.
Ceterum ductores imperatorii exercitus cum iamiam adventurum
Bardam putarent, opportuna itinerum occupant, universumque exerci-
tum moventes castra ei opponunt, praeceptis quibus ei veniendum erat
itineribus. quo cognito, Durus progredi non ausus, cunctando tempus
terens exitum rei praestolabatur. ad eum transfugit dux quidam Sa-
chacius nomine , Brachamius cognomento. is eum excitat et alacriorem
reddit , hortatus ne tempus nullo fructu traheret , quod ea mora sui
conteniptum gigneret. eius consilium visum tempestivum, isque dux
itineris designatus est. et Durus cum exercitu tridui spatio Laparam
pervenit. ei loco ob pinguedinem et fertilitatem soli id nomen fuit,
nunc Lycandum vocant: pars est Capj^adociae. Petrus ea re cognita,
ne praevcrteretur a Duro , nocturno itinere eodem veuit. cum essent
I HIST0RIARU3I COMPENDIUM.

uvxiarQuroniSiVH roTg IvavTioig. y.at ^iixQt (.lev Tivog uveSvovTo,

423

xui nuQitXy.ov rrjv tig rovf.iffureg Gv/imXoyi^v , y.ui y.Xtxpui rrjv viyr]v P 683
SiijywviLovTO. xuTfGTQUTrjyi-^oe Se rovg evuvriovg o BuQSug, SeT-
nvu no7J).u nuQaGxevuaufievog tog ru/u rov olxeTov eaTiuGOJv aTQU-
6iov, y.ui ovTco rovg no7<.e(.iiovg e^unurijGug. vnoXu^ovreg yuQ
y.UT^ exeiirjV rrjv iji.uquv f.irj xuTUQ^uGdai [.lu/ijg uvrorv , xul uvrol
nQog ivio/iav erQunovro ' o Se ^y.Xi]Qbg log eyvh) rovro , ( ^/e
yuQ y.ui nQog 7i6Xef.iov nuQeGy.evuGfitva ru GTQurevf.iuru^ uiq)vi-
Siov rfj GuXniyyi G)]firjrug rb evvuXiov efininrei roTg noXefiioig uqi-
10 GTonoiovfitroig. ol Se , log erv/ev exuGTog , rb nuQurv/bv uvu-
7Mfij3uvovTeg onXov rovg nQoawvrug eSe/ovTO , fir] rip ufqivtSici)
xurun7.uyevTeg. xui enl /qovov fiev riva evQciiarcog ^fivvovro' B
tiru vneQxeQcoaeig noi)]Gcxfievog o BuQSag xui evSov rjd?] avvuno-
Xuftfidvetv rovg noXefiiovg cfoficJJv, enucpeig Si xal xaTu vwra rovg
15 fiiod^ocfOQovg, TQenet re elg cfvyrjv xui noXvv eQyu^erui cfovov,
rov dovy.bg Idvrio/eiug rov BovQTLp] nQcorov exx7uvuvTog , eiTe

Stci Sei7Juv £iT£ Siu, y.uy.ovQyiuv' e7Jyero yuQ uficforeQU. xarea/e

Se y.ut rb oxQUTonedov unuv avv r^ unoaxevfi, xai n7^ovTov errev-
d^ev neQie(jcji,7^eT0 uneiQov. exeTdev uvd^tg eni rb 7.ey6uevov eQ/erut
20 Ti^ufiuvSov n67ug Se 7] Tl^ufiuvSbg ev unoxQrjfivco nerQu xeifievi],

no7>vcjivd-Qconog xul nXovrco neQt^Qtd-r,g. i]vriva nuQ^ exovrcov C

?wce/?wj^ rcjuv evTonicov n7,.ovrov avvlXe^ev ovx btdyov. uvrr] f] vixr]

no/J.ovg rcov rco ^uadeT nQoaxeifievcdv y.ureoeioe xul uvrofio^SjOui

nQbg rbv JSxXi^qov ^vuyxuaeV o re yoiQ BovQr^rjg nQWTog uvro-

19 Jtfptf/SaUfro C 22 iyxoqlcov C
castra castris opposita, allquamdiu uterque apertam pngnam (le(rec(aiis
victoriara arte suffurari intenderunt. callide tamen Petrum Bardas clu-
sit. multas instruxit coenas , veluti exercitui epulum daturus; quo facto
impcratorii decepti, eo die pugnam initurum minime opinantes, ipsi
quoque convivia agitarunt. at Durus , qui suos ad pngnam instruxisset,
deprehenso quid apud hostes fieret, subito tuba signo dato prandentes
adoritur hostes. qui et ipsi, inopinata re non perterriti, correptis, ut
cuiqne ea fors offerebat, armis fortiter aliquantisper repugnarunt: sed
,

ubi Phocas extentis cornibus eos circumvenire coepit, ita ut in periculo

essent ne ab hostibus concluderentur, cum etiam a tergo mercenarios
immitteret, magna suorum caede facta fugae se dant. primus omnium
pedem rettulit Antiocheae dux Bnrtza, sive prae metu sive fraude
utrumque enim fertur. castris etiam impedimentiscjne potitus Barda im-
inensas est ibi consecutus opes. inde ad Tzamandum (urbs est Tza-
mandus sita in praerupto saxo , hominum divitiarnmque abundans ) per-
git, eamque deditione capit, et haud parvas divitias colligit. haec eius
victoria multos imperatori fidem servantes concnssit, utque ad Durum
transirent effecit, quorum princepa fuit Burtza, tum Andronicus patri-
 424 GEORGn CEDRENI
fio7.eT TM ^xkriQM ytvii 6 naTQixiog lAvdQovtxog xal dov^ o uivSog

Gvv totg vllai. xal I4rxa7^iig Seo[j.a naQid-tvreg rco vavaqyjo rov
^aaiktwg tm KovQxlxrj JVLiyariX nQoaywQOvai f-ieru navrog rov
arolov , arQarriytTv nuQa xov 2xXi^qov neixg)&evzi rwv Ki^vq-
QauoruJv» 5
^Qv ayyeld^evrwv rt3 ^aaiXet xal tm naQaxotfxtOf.tivM , /Jor-
D X^^g nQored-eiarjg eSo'ie rwv tw jSaatXeT wxtiO)f.ievMV riva laorvQav-'

vov eiXrjq)6ra aQyrjv xai uvevd-vvov , xai 1'^ovaiav eyovra Ttf.iaTg re

nQO^t^d^eiv xai dcuQotg xaranXovrii^etv rovg nQoayMQOvvrag , yja-
QTjaai xara rov rvQuvvov, TJQeatv rj yvtofit] , xa\ ntfintrai yitMv 10
rov jSaaiXewg nQMrojSeariaQtog , avfi^ovXov elXr^tfMg xai ^Imuv-
rrjv Ttvu nurQixiov , avSQU tmariftov xul tnl XoyMv t^^tt /Se^orjfie-

rov , tS,ovaiav tx §uaiXtMg dt'6,ufitvog ndvra udiardxrMg noitTv

oaa t%tari ^uatltT. t'S,el3Mv ovv xui xaru rb Ti]g 0Qvyiug yevo-
^ievog Korvdeiov xul rio arQuroneddQyri ivM&eig TltrQM exeTae rrjv 15

nuQefi^oXriv enri^aro, xureaxi]VMfitvov rov BuQda Tvyydvovrog fv

TM /JinordfiM' yMQiov di fiaaiXixbv rb /ttnorufiov , o Meodvuxra
P 689 xuTovofiu^ovaiv ol eyycuQtoi. XuO-qu ovv vnoayjatoi dMQewv xal
TifiMv nQO^i^uofioTg inttQuro diuavQtiv rovg unoardrag xai nQog
iuvrbv inianaod-ai xal evvovg Tid-evui tw /SuaiXeT, iXdvd-uve de 20
fiaXXov iniQQMVvvg rb uvrinuXov , uod-eveiag arjfitiov Xoyit^ofitvov
Tijv nuQdxXriGiv. od^ev xa\ dnoyvovg, UQug ex Korvueiov xa\ rbv
^xXrjQbv vvxrbg naqtXdaag iyMQti nqbg rr^v uvaroXriv. tovto t6

8 xovQvtxlq} C
clus ac dnx , cognomlne Lydus , cnm filiis. Attaleenses quoque Michae-
lum Curticam classis imperatoriae praefectum in vincula coniecerunt,
et Duro cuin universa classe accesserunt, iussique sunt illo ipso duce
contra CibyiTaeotas bellum gerere.
His imperatori et cubiculario nuntiatis , habito consilio decretum
est ut quidam imperatoris familiarium, aequata eius cum imperatore
potestate, cura pleno imperio, et cui permissum esset honoribus ac mu-
neribus ad se quos posset allicere, in tyrannum mitteretur. mittitur
ergo dictator Leo protovestiarius , addito ei consiliario loannc quodam
patricio, viro insigni et eloquentiae nobilis, data ab imperatore pote-
state omnia libere agendi quae ex usu imperatoris essent. Leo apud
Cotyaeium Phrygiae cum Petro se coniungit, ibique castra locat. Bar-
das eo tempore Dipotami commorabatur. id est castrum imperatorium,
Mesanacta ab incolis appellatum. occulte autem Leo conatus muneium
et honornm pollicitationibus perduelles a Barda avellere et sibi impera-
torique eos conciliare , falsus est animi magisque hostes confii"mavit,
qui has eius solicitationes argumentum infirmitatis esse iudicabant. ita-
que Leo ista ratione se quicquam consecuturum desperans, castris motis
noctu Durum transit et versus Orientem contendit. id factum in metum
 HISTORIARUM COBIPENDIUaL 423

foyov llav rovg neQi rov ^-/kr^Qov (Sei^idrioae , deSiorag ov neQl

yQi]f.idra)v xal y.rrj/.idTcov (.lovov dXka y.al neQi rcov rtftuorurcov

avrcxiv. noXXol (xev ovv t^O[.ivvixevot Ttjv unooraotuv to» nqcoto^

fieartagifo nQootQQeov , cog y.tvSvveveiv y.oviOQrov SixrjV StcxXvd^ijvat

5 To dnoorarixov. oneQ tV« /t^ yev^rai cfO^rjO^etg b ^xXrjQog rbv B

(idyiorQOv lyit/ariX rbv BovQrt,r^v , uQri , chg emofiev , nQooyeyM^
Q7]y.6ra avrco , yal^^Pcofiavbv narQixiov rbv TaQCOvirtjv (xer^ ev^cx)-

vov ixne'f.inei orQartag, ff.inod'cbv "orao&ai tw nQCjoro^eoriaQico

y.eXevoag, entTtd^ef.ievovg l§ icpoSov , xal rdg exSQOfidg xcaXveiv

iOcjug Svrafitg, GVfiinXoxijg de xaO-oXtxijg xard rb eyywQovv cpeiSe-

ad-ai. nXrjOtdoavreg de rco ^aotXtxco orQarevfiari ot neQi rbv

JiovQrt,i]v r^vayxdad^J^oav xal dxovreg noXefiijoai naQu t^v rov
^xXr^Qov nuQayyeXiav , dnb rotavrrjg alrlag. 2aQay.i]voi ex rijg

nQbg ecoav BeQQOiag rd errjota reXrj '^Ptof.taiotg y.oftCQovreg TJyyeX-

iSXovro n^bg ri]v ^aoiXiSa dntevai, xal cog fieXXovat xard rtva
^Tjrrjv 7]fieQav Std fieocov levat rcxjv aTQarevfiuriov. xai eneiSi]
nuQrjV 7] xvQia xai e'fie7^Xov xard rb Xe)'6fievov ^O^vXtd-ov (pQOvQiov
01 ^UQaxrjVol Sta^aivetv , xad^onXioavreg 61 neQi rbv BovQrfy^v
Tovg dficp* iivrovg, rb S^ uvrb rovro xai ol tov nQcorojSecniaQiov
S,0nenoti]x6reg, fidXa OQfir^rixwg n^bg rijv fiayr]v e//uQOW nQOv-
xetro ydQ ixartQOig waneQ rtg ud^Xog o nuQU rcov ^UQaxr^vojv

xofittpfievog /Qvoog. xul IneineQ ^yyiaav, avfineaovreg eftu-

yovro. TQlnerai yovv b BovQryt]g , xai noXXoi rcJov avv uvrco
uncoXovTO, xai ftuXXov rcJov l^QfievicoV ndvrug yuQ rovg aXovrag

14 Fco §SQoltts C 24 ttXovTccg dqfieviovs C

ingentem conlecit eos qui cum Duro erant, quod iam non de pecunia et
bonis suis tantum sed etiam de carissimis venirent in discrimen. itaque
multi einrata perduelHone ad protovestiarium se contulerunt; iamque in
eo periculo Bardas erat ne ipsius copiae pulveris instar dissiparentur.
id ergo ne fieret, Michaelum Burtzam magistrum, quem nuper ei acces-
sisse docuimus , et Romanum patricium Taronitam cura expedito exer-
citu mittit, qui Leonis progressibus obstarent, eumque subitis incur-
sionibus vexarent et pabulationibus pro virili arcerent, omnino auteo)
quantum eius fieri posset, iustam pugnam vitarent. Burtzas et qui cum
eo erant, cum iam appropinquassent imperatorio exercitui, coacti sunt
vel inviti contra Duri nmndatiim praelium inire. nuntiabatur enim Sa-
racenos annuum ab orientali Berroea tributum Romanis afferentes Cpoliii
ire, ac certo die per medios exercitus iis transeundum fore.^ ut ea dies
appetiit, Saracenis per castellum cui Oxylitho nomen transituris utrin-
que instructae sunt acics, et niagno impetu animorum ad pugnam edu-
ctae, pnieniii loco victori proposito, quod Saraceni ferebant, auro.
contlictumque, et pulsus Burtzas, multis ab eius parte occisis, maxime
Armeniis: nam de his quoscunque comprehendere potaerunt Romani,
 426 GEORGII CEDRENI

D ziov l4Qiitvlcov umacpuTTOv ol ^Pco/iiaTot, f.itj Xufj^cjivovrig olxxov

Siu TO TiQCUTOvg nqoax,coQ7iGai Tcp unootdxi].

lAyyeXd-eiorjg di rijg ^tt?;? o Bd()dug r.uiQov uva/SoXijg /nrj

^tdcoy.cjog, uytiQug tovg ufifp^ uvzbv vm^vru diu tu/Jcov, xui

xuxu Tivu xonov Puyiug dvof.itt^6f.i€vov ytvofitvog GrQaxontdtvt-5
rui, inixijSiiov f.idxi]g y.aiQOv ixl^rjTCjov. /qovoxqijSovvxcov di xcZv
^UGih/.cov Tuyfiuxwv o x^g /<«/»/? xaiQog nuQtxiivtxo, y.al noXXcA
TcJov unoaxarcJov rfj nQoriyi^aufitvi] ijxxi] atGuXtvfiivoi xco nQcoro-

(StGxiuQico nQoaixQt/ov. oaov fiiv ovv aqQiywv i]v iv xfj acQuxm

Tov ^uGikicog y.cu uneiQOnoXtftov , xfj i'§ vnoyvov yavQOVfttvov 7'iyi] 10
wQyu nQog GVfinXoy.i]v , ol yi]Qcu6xtQ0i Si yul y.uxr^d^li^ftivoi. xoTg

V 690 uycoaiv coy.vovv y.ul uvtSvovxo xi]v fiu/i]v. ulX^ inti y.uxu xbv
tinovxa xu/tTa ntidcb rcxJv y.ay.cjuv uxoXov9-fT,^^ nii&txai roTg
1'twxiQOig y.ui b nQcoro^tariciQiog , x«/ ro ivvaXiov Gi]fii]vag t^cxyti
TU arQuxfVftuxu nQog xrjv ficx/i]v. y.al b BcHQdug di XQi/i] ditXchv 15

rbv oly.tTov gxquxov to fiiv fiiaov el/tv avxog, tov St^iov di y.i-

Qcog KcovaxavxTvov rbv udtXcfov, xov d^ tvcovvfiov KcovaxuvxTvov

rbv Fa^Quv uQ/tiv iniaxi]at. avfi^oXijg di ytvofiivrjg y.ai xcZv

nfQi xu y.iQuxu axQurrjycov ri]v 'Innov iniatiadvrcov xoTg ivavxioig,

fti] ivtyy.6vxfg rijv QVfirjv ol ntQi xbv nQCOxofttaxiuQiov XQinovxui, 20

y.a\ yivixai qiovog noXvg. ivruvS^u y.ai Ucoci,vvi]g tntatv o narQi-

B yiog y.ai o GXQuxontddQ/r^g HirQog y.ui uXXoi noXXol xcov Siacpa-

7 crqaThvficxzcov C 13 oSontoQU margo C 17 xcofcrav-

•tivov C 18. yav^oiv C

interfecere absque nlla miseratione ,

quod ii primi omnium se tyranno
adiunxissent.

Nuntio eius cladis accepto, Bardas nulla interposita mora statim

cum suo exercitu subsequitur , et cum ad locum cui Rageas nomen
pervenisset, ibi castra facit tempusque pugnae commodum exspectat.
«unctantibus autem imperatoriis , et pugnae opportunitate extracta,
inulti a Barda ad Leonem defecerunt, iam clade superiori animis eo-
rum nutantibus. sed qui in exercitu Leonis erant rerum bellicarum im-
peritiores , ii animis recens parta victoria exsultantibus pugnam expete-
bant, natu grandioribus , et qui multis certaminibus exercitati essent,
detrectantibus atque differentibus : cum Leo ( verum enim illud tritum
est "homines malis cito consiliis assentiunt") iiinioribus obtemperans
suos ad pugnam instructos dato tuba signo educit. Durus copiis suis
in tres partes divisis medium agraen ipse ducit, dextrum cornu fratri
suo Constantino, sinistrum Constantino Gabrae committit. ut concur-
sum est et Bardae cornibus praefecti equitem bosti immiserunt, Leonis
milites impetum non sustinentcs fugam faciunt eorumijue magna editur ,

cacdes. interficitur loanues patricius et Petrus castrorum praefectus

 HISTORIARUM COBIPENDIUM. 427

vwv» (uXco S^ y.ui o TTQWTO^eariuQiog f.a&^ irtQCov uv^qiov uQyi-

xaJv. thv f.iiv ovv nQWTOj^^eGViuQiov (fQOVQiXad^cxi nQoohu^e , Oeo-
dwQOV di xui NiicijTa jiov uvTudeXcpwv twv lAyioL^uyuQiTtov en*
oipei navTog tov GTQurevfiaTog e^oQVTTei rovg dg:d^ulf.iovg atg na-
5 Qu/SuvTiov rd/a Tovg oQxovg ovg nQog uvtov ed^evTO y.ul jto nQwro-
fieoTiuQico nQOOXcoQrjGCjivTWv.

"Ex TuvTi]g Trjg vtxr^g ra f.iev rov BcxQSa vipomo xul ini fntya
jiQeTO , nuvTWv cxig ilneXv fiixQWv xui fitydXcov nQOGQvYaxofievtov

avTtu , Ttt di Tov (iuoikewg en\ fuug eodXevev, leQug filvTOi dyxv-
iOQug, Ttjg Tov deov ^oi^&eiag. b di naQuxoifHOfievog itfQovTi^e C
fiiv xal Tcov xura /Jqoov, nXe'ov d^ ifieQifiva riZv xaru d^dluTruv'
iXvnei yuQ uvrbv b rov evuvriov y.ardQ/cov aroXov , Mt/urjX b
KovQTixiog , nuauv fiiv vtJoov nenoQd-7]xc6g , tjdi] d^ inid'o'§og cov
xui Ti]V iv '^Ellrjonovrco noXiOQxeiv ^ld^vdov. ovxovv xul orolov
15 iiuQTvadfievog fidXa xaXcog exnefinet xaru rov KovQrixiov, vuvuq-
/ov e/ovra QeodcoQOv nuTQixiov tov KaQUvri]v6v. ovrog J* ix-
nXevoag xac ru orevd diu^ug rov ^EXXrjonovrov xuru Ocoxaiav rco
KovQTixico nQOGQr^yvvrai , xui yevofiivi]g xuQreQug vuvfiu/iug ol
neQi Tov KovQrixiov rQenovrui xcu axeddvvvvrui, xai Xoinbv d^a-
S.0 XaGOoxQurrjauvrog rov KuQavri]vov rtjv ixt/eiQiav eo/t ru rijg

d^uXuoorjg. rjdr] di rcJov xaru d-dXarrav i/6vrwv xuXcjug b nuQU- D

xoifitofievog rtov xura rrjv ijneiQov iri&ero inifieXeiuv. xui drj

Mavovr]X nuTQixiov rbv ^Eqcotixov, ix yivovg n uvdQU xal in^

1 fig om P o om C 12 M. 6] M. yuq q Ubri

multtqiie alH illustres viri. Leo protovestiarius vivns una cum alifs
magistratum gerentibus viris in Duri potestatem venit. atque hunc
qnidem Durus in custodiam dedit. Theodoro autem et Nicetae Hagio-
zacharitis germanis fratribus in conspectu totius exercitus effodi ocuios
iubet, quod ii nimirum violato iureiurando , quo se ipsi obstrinxerant,
ad Leonem transivissent.
Haec victoria Bardae rebus plurimum attulit incrementi, omnesque
ad eum magni parvique deficiebant: imperatoris res una, eaque sacra
ancora sustinebantur , divino nimirum auxilio. at cubicularius praeses,
qnanquam et terrestribus negotiis cnram impenderet, multo magis tamen
niaritimae rei erat intentui^. nam hostilis classis praefectus Michaelus
Curticcs, omnes insulas depopulatus, iam ipsam quoque in Helicsponto
sitam Abydum videbatur oppugnaturns. itaque classcm probe instruit,
eamcjne contra Curticara emittit, pracfecto Theodoro Caranteno patricio.
is Theodorus per fauces Hellesponti vectus apud Phocaeam cum Cur-
tica navalem ccnscrit pngnam vehementem: ea victus Curtices classis-
qne eius disiecta, et Caranteno exinde mare obtinente res maritimae
quictae fuerunt. proinde terrcstribua negotiis intentua praeses Alanue-
 428 GEORGII CEDRENI

uQtTfl SiajSoi^Tov xal uvdQia, (pQOVQHv iy.ne/n7iH ttjv Nixaiav.

ima fiixQov di xaralai.iftavti xal o 2xXi]Q6g, xai t« 7itQi'§ Tijg

Nixaiag nvQnoh]Gag /^coQia TiXevTuiov xai in^ avT^v ttjv Nixaiav

VQ/eTai , xal iXenoXtai xal f.ii]/avaTg ixnoQdrjaai irjniiyeTO. ytv-
raioyg di tov BlavovijX vnoStt,a[xivov Ttjv noXiOQxiav , xal TugS
nQoaayo/.iivag tm Tti/ei xXifiaxag xai /.ii]/avag oxevaoT(o nvQi
nvQnoXrjoavTog , Trjv ix no7uoQy.iag aXiooiv unoyvovg b 2y.Xi]Qog
ivStia Tcov uvayxaiwv ijXnittv uiQijaai Trjv noXiv. /qovov Si TJj

noXiOQxia TQi^ivTOg noXXov xal tcov tvSov nitC,o/iiv(av Tfj oiToStia,

P G91 [irj t/jav o Tt xal SQuatiiv b MavovriX /irjS^ od-tv ilaxofiiatTai t« 10

7iQbg To triv uvayxuTa inifitXtog TOt; 2y.Xi]Qov Tug eiaoSovg tijqovv-
Tog, unuTrj tov ^xXvjQov tyvco ntQitX&tiv. u/.iiXti xul Tovg Tijg
Nixaiug oiTofio^Mvag ipu/t/iov XiXi]d oTOOg ntnXi]QCoy.cog , xal oiTCp

uvwd^tv Tr]v inicpdvtiav ini/Qcoaag , cog xXenTta9-ui Tug bxfitig tcov

O^eco/iivcjov , Ttvug tcov IjXcoxotcov unb rrjg twv ivavTicov /noiQugiS

TiQOGxaXtoa/xtvog iStixvv tu Tu/utTu, xul nQog tov 2xXi]Qbv inurfii]-
Giv , (IntTv iniaxr]Xpug OTintQ Tr]v ix Tov Xi/iov noXiOQxiav ov
SiSoixa ( uno/Q(joaag yuQ t/co TQOcfug xui inl Svo)v oXoig tTtai ),
noXiOQy.ia Si ciXXcog r] noXig uvdXcaTog ' Tu ocx, S^ iycb cfQovcov tTOi-

B /log el/ii vnexoTrjvai ooi vijg noXecog , tl i/ioi Te xal ToTg /leT^ i/iov^O
Si^ oqxcjOv Soii]g unitvui oni] Sij xui alQov/ie&a. ua/iivciog Si Tou
BuqSu Sf^a/tevov Tbv Xoyov xal nioTeig nuQtG/rjxoTog , tov? Ni-
xaeTg o IHuvovrjX eiXijcfcbg xal tov u/icp^ umbv OTQUTbv /leTU nuv-

10 fi7]d' ^xcov oQ^ev C 14 iiitx(i6ea$ margo P 22 nccqs-

CTTJKOTOg C
Inm Ero^iGum, nobili genere ortum et Yirtute ac fortitudlne clamm,
emittit ad custodiendam Nicaeam. paulo post ad eam urbem accedit
Dnrus, et incendio evastata vicinia tandera ipsam quoque machinis ad-
hibitis oppugnat. et cum fortiter defenderet Manuelus, scalasque et
machinas admotas igni artificioso cremaret, vi se urbem expugnare
posse desperans Bardas, ob penuriam autem deditum iri tandem cogi-
tans, diu obsidionem traxit. oppidanis alimentorum defectu pi'essis,
Manuelus quo se verteret nescius, cum Duro aditus urbis accurate cu-
stodiente invehi nihil posset, dolo circumvenire eum statuit, granaria
Nicaeae clam arena congesta implet, in superficie frumento constrata,
ut arena visum falleret. tum quendam de hostibus captum eo adducit,
et illa demonstrat, et ad Durum emittit , cum his mandatis, se plane
ab obsidione penuriae causa nihil sibi metuere, instructum etiam bien-
nii integri alimentis tum urbem ipsam vi nequaquam expugnari posse.
:

tamen quod ipsi bene vellet, urbe excedere paratum esse, si hoc obti-
neat ut iuraraento confirmet Durus se ipsi et suis liberam quo vellent
abcundi dare potestatem. libenter eam condicionem amplexo Duro, et
tidcm tirmante., Manuclus cum Nicaeensibus et suo exercitu omnibusque
 HISTORURUM COIVIPENDIUM. 429

rcov U)V tiyov , lYotiGiv eig tt^v fiuai7,ivovaav, vrjv Nixaiav di

TiuQiilriffiog 6 ^xXi]^dg xai xo niQi lov oTtov ivqcov ()aSiovQyrii.ia
Tjviud^i] /itiv ((p^ olg {ir^nuTf]TO, cpQOVQuv d^ o^iiog u(fe)g uiiofiu/ov

iv uvTJj f xul GTQUTriyov IJrjydatov rtva tv uvioig iniaxrjaag f av-

6 Tog Tcov i(ft'^r/g iY/tTO iQycov,
*0 di nuQuxoif.icx)^iivog ToTg oXoig dnoQrj9^i]g (^rjdrj yuQ o
2xXi]Qog inXr]aiut,i Tfj ^aaiXiSi ) fxlav eyvtoxei ^orjd^nuv dno/Qco-
aav, BuqSuv tov 0coxuv /iiiTanijitxf/aad-ai Trjg vniQOQiug, fiovov C
u^i6f.iu/ov olr]di\g tovtov dvTinuXov iOiaO^ai tco 2xXr]Q(o. Xoyov
10 de d^uTTOv iiitTuni/iiipuf.tevog xai oQXOig dacfuXiou/nevog , xul nXov-
Tov nuQiO/r]xcog dutfJtXrj xui tco tcov f.iuyiGTQCOv u^icoftuTt Ttfirjaag,
SofltOriXOV nQO/itQl(^tTUl TCOV O/0)mV Xul XUTU TOV ^xXriQov
dqjirjOtv. b Se tov vneQ TCJov oXcov dvudi'^dfiivog dycova nQcoxov

f.ifv fnt/iiQrjOev dno GQCixrjg neQutco&rjvai e}g^!A^vSov' qvXuTTOv-

15 TO? de Tu ev^^EXXrjOnovTco /coQia '^Pcofiuvov tov viov tov ^xXr/Qov,
dnoxQOvad-eig exeTd-ev enuveiatv elg Tr]v ^uatXiSu, exeTd^lv tb
nXoiov eni^dg xul Tovg evavriovg Xad-cuv nQog Trjv dvTinoQd^fiov
yiverui yrjv, xui vvxronoQiutg /Qrjaufievog unetaiv elg KaiauQituv, D
ixeToe re Evoru&ico fiayioTQca tco MuXeivcp xut Mi/arjX fiuyioTQCo
SQtco BovQxtj] avfifii'iug (^i(f&uae yuQ xul uvrbg ex fieruvoiag t»
Tov ^aatXecog nuXtv eXeo&ui) fier^ avrcov nQog noXefiov etrjQTvero.
y.ul Sr] Xuov cog b xuiQog edidov d&Qoiaug, xal TOvg ex Trjg cfvyrjg

ioxeSuofitvovg uXioag, nQog to lAftcuQtov yivtTut. xal 6 ^xXrjQog

2 o] Kccl C 5 rjntsro C 18 vvKTOitOQ£taig C 20 Gv[t-

Tccci^ag margo P 21 tov om C

impedimentis CpoIIn abit. hoc pacto Nicaea potltns Dnrns, tametsi

vaframentuin illud do frumento deprehendens moleste ferret, validum
nihilominus urbi ei praesidium imponit, duce quodam Pegasio, et ipse
reliqua persequitur negotia.
Enimvero praeses Basilius rebus tantum non desperatis (cum iam
ad ipsam urbem accederet Durus) unum hoc cojiitavit praesidium super-
esse, si Barda Phocas ab exsiiio revocaretur, quem solum censebat Duro
recte opponi posse. eum ergo dicto citius evocat, iureiurando ei ca-
vens atque amplissimas conferens opes; ornatumque magistri dignilate
domesticum scholarum facit et contra Durum emittit. Phocas sumnia
sibi rerum credita primo e Thracia ad Abydum traiicere conatus est.
eed ea spe deiectus, quod Romanus Dnri filius Heliespontum teneret,
Cpolin rediit. inde navigio conscenso hostibus non animadvertentibus
ad oppositam continentem traiecit, nocturnisque itineribus Caesareani
pervenit. ibi se cuni magistro Enstathio Maleino et Michaelo Burlza
(nam et is mutata voiuntate ad imperatoris partes redierat) coniunxit
et bello gerendo paravit. ergo coactis ut poterat militibus, coUectisquo
iis qaos fuga disperserat, ad Amorium accedit. Durus ubi Phocam aU
 430 GEORGII CEDRENI

Se XTjV Tovtov l^^oSov axijy.owgf z«t vvv tiqOjxov olr^S-eig rbv uyaiva
iOiod-ai uvrtp nQoq uvSqu noXefxiGTfjv xul (fiQtiv ilSoTu yevvuicog

y.ul ray.Tiy.tog Tug noXe/iuovg GTQoq^txg, xul ov/^ wg rb nQoreQov

nQog uvSQtxQia iy.rer(.it]f.iiva d-uXu/^ev6i.ieva y.ui GxiuTQatpi] , uQug
P 692 unb Nixaiag nQog rb lA/xwQiov uneiGi, aul GvvuvrtiGug Gvf.inXtxi- 6
TUi rtJo Oiaxu. ov/ vnoGrdvrtjov Se rtov ntQi rbv Otoxuv 8ia rb
Tuig nQOT^yrjGUfiivaig ijrraig yavvcod-ijvui rbv rijg uvdQiug uvrotg
xul T6X[i.rjg r6vov, eniy.QartGrtQog yivtrai b JSxXrjQog. ov ftivroi
xul navrauuGiv eg vnuycoyrjv uxoGfiov tGxiSuGro tj GTQuriu rto
Otoxu, uXX" vnoy.XivuGu fitv iviStaxe , GXoXuiav Se inoitTro rrjvlO
vnoytuQriGiv, iog fifj vnb StiXiag SoxtTv tXuvviGd^ui , uXX^ tQ tnt-
Tuyfiurog vntixtiv GXQurriyixov fitr^ evxoGftiag xai Tu^etog. xal
yuQ Sij xul vtjoru Sovrag tov^ GTQUTicorug xul n^bg (pvyrjv lOQfujfii-
vovg, oniGd^ev ovQuytov o 0u>xug rovg tmovrag 'ijfivvero xai ov
(jiera GtpoSQorurrjg elu ^iag xul QVfitjg nQOGtpiQeGd^ui. tvd-a xa\ 15
B Xiytrui KcovgtuvtTvov rbv Fu^quv fitru twv ufitp^ avrbv rb ipev-
yov Sitoxovra tpiXortfiia /QrjGUfievov uxuiQto, xal fieytiXijv evxXeiav

lc%eiv oirid^ivra el ai/fidXcorog vn^ avrov yivoiro b Ocoxug, fivco-

niGuvru rbv lo incoytTxo "nnov, fitru fityiGri]g OQfiijg nQOGivt/d-ij-
vut Tto Ocoxa. ov ovTog tScuv xul OGXig trrj xuravorjoug , tjQifiu^O
rbv "nnov nuQeveyxcov y.ai vnavrtdGug nuiet xoQvvtj xura rijg x6-
qvd^og. xul b fitv Xtinod-vfiijGug rfj dvvnoordrtp (poQu rijg nXr^y^g
ninxti naQuvxixa xov "nnov, 6 Se 0coxug uSeiag fieiifivog rv/tJbv

3 jtolE(iov C 5 dfioQiov C 12 CTQtttrjYiyi^gC 15 xal

^vfir]g xai ^iag C 17 svKalQot P om C 18 KSVTQiaavru margo P

bellum exilsse cognovit, nunc demum ratus slbi rem fore cum viro bel-
Hcoso et fortiter atque composite ferre vices belli gnaro, cum hactenus
sibi obiecti essent homunciones castrati, in thalamis versati et in nmbra
degere soliti, a Nicaea exercitum ad Amorium ducit. ibi coUatis signis
pugnatum; et Phocae exercitus, qui superioribus praeliis victus auda-
ciam animique vigorem dimiserat, pedem rettulit, ac victoria penes Du-
rum fuit. neque tamen turpiter aut dissoiutis ordinibus Phocae miiites
cesserunt, sed lente et composite, ita ut non prae metu sed iussu ducis
cedere viderentur. etenim Phocas militibus terga hosti dantibus et fu-
gam parantibus, extremum claudens agmen irruentes propulsabat, neque
eos cum impetu irruere cedentibus suis sinebat. ibi Constantino ferunt
Gabrae cum suis hostem insequenti conatum egregium animo incidisse,
Phocae capiendi, quam rem slbi suramae laudi fore speraret. itaque equo
calcaribus incitato acerrimo in hunc impetu invectum. Phocam eo con-
specto et agnito leviter equum flexisse et se obvium tulisse; itaque
ciavam in galeam Constantini impegisse , ut is ob ictus intolerabilem
vim statim animo delinquente ab eo decideret. quem dum sui omissa
hostium persecutione attoUunt atque curant, interim Phocam securiorem
 HISTORIARUai COMPENDIUM. 431

T7~? inl T« TTQooo) nOQeiaQ tiyno , oxolfj y.ul jSudip' itov, uXV ovx
uvfifurotg loTg xuXivoTg' oi yuQ avv tw ru^Qu lov oixfTov mnKo-
xoTu &iuGUjittvot GTQurriyov , xui ini(.itKf(uv tovtov Tt3^tf.ifvoi, C
uvijyMv rbv dtcoyfiov. b dt OtoyMg ufiu roTg ovv uvrtil rbv Xfyt)-
5 fifvov XuQOtuvbv y.uTfthjCfibg y.uy.tTaf uvXtaufitvog ioy.onit to fitk-

7.0V, TtfiuTg T£ rutg ix fiuotXftag dt^iovfitvog nollovg nQoatpoiTiuv-

rug, y.ul rtZv ovvovrtov tvfQytoiutg nuQudfQftuivtxJv rug nQod^v-
fiiug, tnofifvog di rovro) y.ui o ^y.XrjQog, y.ul ntQi rtva ronov
BuotXtxu O-tQfia xuXovfifvov xaruoxr^vtooug , flg fiu/riv rbv oftdi-
10 vvfiov f^fxuXfTro. uonuaitog di xul rovrov St^ufitvov rtjv nQO-
y.XrjOtv uvd^ig trtQU ovviarurui fiuyri. xui xqovov fitv riva uvr-
ta/ov 01 nfQi rbv Otoxuv, uvrov rovrov nuQinnfvovrog unuvruyov
ycul TJj aidrjQfix xoQvvrj t«^ rcov ivuvrifov Qr/yvvijog g^dXuyyug xui D
ftvQiov iQyufyfitvov ifovov' Oficog di xai nuXtv vtora dfdooxbifg ol
15 ntQi rovrov irQunrjOuv.
^ExiTd-fv ovv Ocoxug , cog iiye , Sia rayicov uvetatv tig ri]v
^J^rjoiuv, xut ^ujSld tm rtov %8rjQCov uQyovri nQOOfXd-tov tig int-

xovQiuv fjrfi otqutov '

rov di fifra nQO&vfiiag vnrjQfrovvrog {ini-
(fiXiooTO yti.Q Tcu Oooxa i'^ av dov^ i]v iv XuXSici') Xubv ixfTd-fv

S.0 iiXrjffcbg ovx bXiyov, u&Qoiaug di xtti rovg fitr^ avrov iaxfSaofu-
rovg ovrug ix rrjg rQonrjg , y.urftotv fig HuyxdXttav, fvDu orQU-
Tonfdfvoufifvog ijv o ^xXrjQog. ronog di rj Uuyy.dXfiu, ntdiov
uvunfnrufiivov re xui InnrjXurov, fyyiaru nov rov norufiov Z4Xvog
xfififvov. xui yivtrui ndXiv xuQTfQog uycov. ivruvd^a rbv iuv-

4 To C 7 3tr(Qtt&c(QQvvo}v C 9 (JaGiXtKbv C 17 'lcauvvr]

margo P 19 otov C 24 xslfttvos C

iam factum, sed non laxatis efjuo habcnls lente progressum , evasisse.
sic Phocas cum suis eiapsus, occupato Charsiano et castris positis, de
futuro cogitavit, interim multos ad se accedentes imperatoris nomine
honoribus afficiens, suorunique alacritatem beneficiis excitaiis. eum sub-
secutus Durus, castris ad Thermas imperatorias (loci hoc nomcn est)
locatis, cognominem suum (utrique enim Bardae erat nomen) ad pugnam
provocat. quo alacriter assentiente rursum pugna committitur. ac
tametsi aliquamdiu restitissent milites Phocae, ipso undiquaque circum-
equitante et ferrea clava hostium dissipante ordines atque innumeras
edente caedes, tamen fusi ad extremum fugam faciunt.
Ab hoc praelio Phocas quanta fieri poterat celerltate in Iberiam
abit, et a Davido eius regionis principe suppetias petit", et impctrat
sane haud exiguas. erat enim Phocas amicitia iunctus Davido ex eo
tempore quo Chaldiae dux fuerat. cum his et suis quos ex fuga colle-
gerat, ad Pancaleam (campus est latus ac rei equestri aptus proxime ,

Al^n flumen situs) ducit, ubi Duri castra erant. rursum omni vi pugna-
 432 GEORGII CEDRENl

P 693 Tov Xabv &£aau(.ifvog 6 Ocoxag xaTu (xixgbv ivSidovra xal nQog
(fvyriv ^XiTiovra, ^iXTiov ilvat xqivag rbv tvxXiij &dvarov r^g
uyevvovg v.al inovndiarov ^(oijg, rag xvov ivavritov avyxoifjag
tfdlayyag nQog avrbv (.ura acpoSQorrirog "trat rbv 2y.Xi]Q6v. tv~
Qworcog Se xdxdvov ttjv avrov vnodi^a/iuvov bQf-irjv, xal (ir^SivbgS
%(x)v arQaricorajv ini^orid-ovvrog , dXku tm tmv dQ/rjywv dy&vt
XQid^ijvai rd nQdy(xara (iovhtvo[xtv(av (xal yuQ Sij xal icpuivtro
nuyxaXov rt d^ta^ia xu\ xurdnXr^S,iv roTg OQioatv indyov dvSQoiv

Svo i.iovoi.iu/Ja in^ tvroT.fxia xul Q(x)[xri ipv/rjg (.itya cpQovovvrcov),

vnoordvrtg d^^X^^Xovg avardSrjv i(id/ovro, xul b (liv 2xXr]QbglO

Tov "nnov rov Oooxu rb Si^ibv ovg avv t(o /uliv(o naiaag dnoxo-
B nrtt Tcp '^icptt ' o Si Ocoxag rfi xoQvvrj nuTd'§ug uvrbv xurd rrjg

xt(pulrjg TOvrov (liv inl rov tqu/i^Xov tov 'innov Qinrtt T(o ^dQtt
%r]g nXijyrjg xurtvt/d-ivru , avrbg Si rbv "nnov xtvrQiaug xul rug
rwv ivuvricov Siurt(id)v cpdXuyyug ^t^tiat, xuX nQog riva X6(povl5
uvtXd-(ov Tovg ix rrjg TQOnijg dvtxuXtiro, ol Si ntQi rbv 2xXrjQbv

xux(og t/ovra rovrov ix r^g nXijyijg d-taad(itvot xui rjSi] Xtinoipv-

/ovvru r(p rQuv(iart ini rtvu nrjyrjv uyovot rbv Xv&qov dnovt%p6-
(itvov vnconrtvov yuQ xa\ rbv 0(oxuv rtXti(o rjSrj nuQuSo&rjvui
d(paviO(i(p. rov "nnov Si dnooxiQrr^ouvrog xai rbv xuri/ovruZO
dnoSQdvrog xui Stu rdiv arQurtv(idrcov im^drov /coQig &iovrog

C drdxr(p QV(ir], xut tm a'i(iurt ntcpvQ(iivov {Alyvmiov rbv mnov

ixdXovv), xu\ xura(iad-6vrtg ov nvbg b "nnog, xu\ vo(iiouvrtg rbv
tuvrcov aQ/ovra ninrcoxivat, dx6a(icog TQinovrut n^bg cpvyr^v,

XQr](ivoTg xu\ ^ldXvC T(p noru(i(xJ Qtnrovvrtg iavrovg xa\ dxXt(Jug25

tnm. atqne hic Phocas cernens suos paulatim succumbere atqne ad fu-
gam spectare, honestam mortem turpi atque infami vitae praestare ratus
disiectis hostium ordinibus in ipsum vehementi impetu fertur Durum
fortiter subsistentem, nemine militum opitulante, quod omnes certamine
ducum decerni bellum cuperent. et quidem pulcherrimum videbatur
spectaculum, magnamque adrairationem spectatoribus excitaturum, sin-
gulare certamen intueri duorum virorum audacia atque animi robore
praestantissimorum. his ergo cominus duellum ineuntibus, Durus Pho-
cae equi aurem dextram una cnm fraeno ense amputat, Phocas caput
Duri clava ita ferit, ut is vi ictu prostratus coUo equi incumberet: ipse
ordinibus hostium perruptis citato equo evadit, et in tumulum quendam
evectus suos e fuga colligit. Durum sui graviter ex ictu laborare iam-
que animo delinquere videntes , ad fontem quendam adducunt cruoris
eluendi causa: nam actum iam prorsus esse de Phoca putabant. ibi
cum equus Duri, Aegyptius nomine, ab eo qui ipsum tenebat se avel-
lisset, ac sine sessore per ordines incerto impetu cruore oppletus dis-
curreret, agnito eo milites Duri, suum imperatorem occubuisse rati, fu-
gam iaordinatam faciunt, per praecipitia sese et in Alyn amnem deii-
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 433

u7ioKXv(.uvoi, (.irjStvog ovrog rov Stwxovrog, rovro xariSwy b

0o)xug dnb rov X6(pov , xal dtiov tQyov tjvai rb nQuyfia, utontQ
^jv iixog, vnoTondoag, xurtiai (.itTurwv avvovrcov {nidi(joxb)vrovg
(ftvyovrag vn aXkrikviv avi.inarovfiivovg xa» dlxijg oXwg ju^ {.it-

5f.iv7](.iivovg, xai rovg (tiv uvuiqwv rovg Si xtiQovfxtvog. b di

^xXr^Qog (.itr^ bliyov dtaawd^tlg (ptvyti nQog MaQrvQonoliv. ixti-

&tv di nQtafitvrrjV ixnii-tnti rbv tuvrov ubtXtfbv KwvaravTivov D
nQog XooQoriv rbv rijg Ba^vXwvog liQ/ovra , inixovQiuv xut avii-

/iiu/Juv uhwv. nuQiXxovTog d^ ixtivov xui (ii^Tt rfj doati avvri-

10 d^tfiivov (irir^ unuvaivofiivov , xal rov Kwvaravrivov xqovotqi-

^ovvTog, 7]vayxua&7] xai uvtbg b 2xX7]Qbg f.urd rCov avvovrwv
dnuvrwv nQbg XooQOt^v (fOiTTfaai.

Trjg di Toi; ^xXt^qov rQonrjg dyytld^tiar^g rw ^aatlfi Sid

yQafifiuTWv rov Oloxu , xa\ rrjg tig Bu^vX(Jova dvuywQr^atwg,
15rovTOv fiiv 6 ^aai7^tvg dnoSi^ufitvog u^iwg iTif.irjai, nQog Si
XoaQor^v rbv rijg BufivX(Jovog ufitQftovfiv^v nQta^tvrrjV ixnifinti

rbv Biar7]v Ntxi^cpoQOv rbv Ovquvov, IxtTtvwv fi7]Stfiiag intarQO-

qijg u^twaai rbv dnoarurr^v, fir^Si d^tXijaui nuQuSityfia ytviad^UL
rotg biptyovoig (fuvXov, dfit7.rjcug fiiv fiuatXiwg dStxovfiivov /?a-
SiOatXtvg xal avrbg wv, nQoadifitvog Si rvQuvv(a dSix(o xal dno- P 694
cTurr]. iviytiQtat Si xai yQUfifiuTU fiaatXtxd ivatarjfiuaftiva, St'

ojv avfinad^tiag undai]g xaxcSv r]^iov rbv 2xX7]Qbv xal rovg avvov-
rag avrt^, tl (xirafiad^ovrtg rb Siov rov rt tavrwv imyvwai Se-

3 vTtoroTc^eas C, vTCOvoi^Gccg margo 12 nQoextoQijGoci xogqoti C

cientes ac turpiter pereuntes, nemine insequente. quod de colle videns

Phocas, deique hoc fieri, ut sane fiebat, nutu sentiens, cum suis descen-
dit et fugientibus instat, sese invicem conculcantibus et omnis defensio-
nis obiitis, eorumque alios interficit alios capit. Durus cum paucis ela-
psus IVlartyropolim confugit. inde fratrem suum Constantinura ad Chos-
roen Babylonis principem mittit, societatem et auxilia petitum. cumque
is moras nectens neque annueret neque denegaret quod petebatur, iiieo-
que Constantinus diutius abesset, coactus ipse quoque cum omnibus
suis eodem abit.

Imperator Phocae de Duri clade et Babylonica profectione

literis
certior factus, dignis honoribus Phocam remuneratus, ad Chosroen Ba-
bylonis amermumnam literas mittit, legato ad eam rem Besta Nicephoro,
cui Uranus (id est Coelus) cognomen; ab eoque contendit ne quam
perducllis rationem habeat, neque posteris mali exempli auctor esse
velit , rex ipse regi iniurias factas nc^ligens , tyranno autem iniusto et
perduelli opitulans. dat legato etiam literas ab imperatore consignatas,
quibus Durum et quos secum is habebat omnium peccatorum venia di-
gaabatur, siquidem resipiscerent ac suum domiaum agnoscerent et do-
Ceorg, Cedreitus tom. II, ZS
 434 GEORGII CEDRENI

GTiotrjV xal TTQog ru olxiTa vnovoGiijOovoi. SiaotoD-tvrog di nQog

XooQoijV rov QvQavov y.al rolv ^uoihyMv ffcoQu&avrtov yQui.if.iu-

rcov; b XooQOi^g y.al rov nQto^evrijv y.ai rov ^y.lvjQov y.al nuvrag
rovg ovv avr(o Tcofiaiovg vnovoijoag cpQOVQa nuQaSidcooi. y.a)

Tovrovg /ii(v il/iv tj cpQOVQu, rcov (^^/.11) ovvaviXdovrcov unoora-i

rcov rc7) 2xXi]Q(T) yttcov f.itv 6 al/jidXcorog y.ai 01 rov dovxu ^AvSqo-
B vixov rov .^vSov nuiSig XQiorocpoQog ^Eniiy.rtjg xul BuQSug
ISloy/og {tcpd-7] yuQ (y.ttvog unoduvtiv) rb ldQfiay.oiQiov y.u) ri]v

nXanTuv ntrQuv y.ui u7Jm rivu cpQOVQia fQVf.ivu iv rco d-ifiari

y.ii[.iiva raiv OQay.i]oicov xarto/r]y.6rig avnT/ov ecog oYSorjg IvSi- 10

yrtcJuvog , y.al (niy.SQOf.iug tx rovrcov noiovf.itvoi t« ^uoiXicog tXv~

novV xal ov nQ)v inavouvro rug /cvQug XtrjXarovvng , nQiv uv

uf.ivt]oriuv iiXrjcpong xuxcJov Sia NixrjcpoQOv ncxrQixiov TOii UuQoa-
xovrr]vov rcTi (juoiXiT nQoot/ojQr^ouv.

Ton Sf] xu) "Avrcoviog nurQiuQ/i]g, xaru rr]v Tor 2y.Xi]- 15

Qov unoruS,ufifvog unooraoiuv rfj liQunici, unt/Sico' xul /nQoro-

C viTrui nurQiuQ/i]g NixoXuog rrjV incovvf.iiav XQvoo^tQyiog, rrjg

iy.xXr]oiug unotfiidvrov StanXtodorjg inl tri] rioouQU nQog np i]fii~

Cii. iyivtro Si xul ixXiiiptg rjXiov ntQi fiioi]v r]fiiQuv, log y.ul

uoriQug (pavr]vai. rcov Si BovXydQCOv ufia rf] rtXivri] rov ^aot- 20

Xiojg 'Icodvvov unoorurr^odvrwv , uQ/ftv avrwv nQo/HQitfivrai

rioouQtg uStXcpoi, Aa^iS Blbivoijg Auqcov xal 2afiovi]X, ivbg
Tcov nuQu BovXydQOig fiiya Svvi]d-ivr(ov xofirjrog ovng naTSeg xai

5 avvsX&cvzcov C 6 Sovnog C 11 iTiiSQOfias C 17 x^v<^o-

^iQyrjS C 18 TtQog zca i]fiiast tegcccqcc C

mum quisque suam se conferrent. cum ad Chosroen pervenisset Ura-

nus literaeque imperatoris innotuissent, Chosroes sinistra suspicans et
legatum et Durum omnesque qui cum ipso erant Romanos in custodiam
tradidit. de perduellibus qui cum Duro eo non venerant, Leo captivus
et Andronici Lydi ducae, qui iam e vivis excesserat , filii, Christifer
Epeicta et Bardas Moncus , Armacurium , Latum saxum et alia munita
castella in Thracensi provincia occuparunt; indeque factis eruptionibus,
dicionem imperatoris infestando usque ad indictionem 8 perseverarunt,
neque finem ante fecerunt latrociniorum quam promissa ipsis per Ni-
cephorum patricium Parsacutinum impunitate ad imperatorem transive-
runt.
Ceterum Antonius patriarcha cum sacerdotio renuntiasset Duro re-
bellionem movente, tum temporis mortuus est; creatusque patriarcha
Nicolaus Chrysobergius , cum per 4 annos ecclesia pastore caruisset.
sol etiam raeridie defecit et stellae conspectae sunt. simulatque diem
extremum clausit Tzimiscas imperator, Bulgari defecerunt et imperium
in se quattuor fratribus commiserunt, Davido Mosi Aaroni et Samuelo,
filiis unius cui erat magna inter Bulgaros potentia comitis, a qua re et
 fflSTORIARUM COMPENDIUM. 435

diot Tovro y.o/^irjTonovXoi y.arovoi^ia^ofitvou twv yaQ y.aru ylvoQ

TTQoariXovrwv tco IHtqm ol /.lev uXloi &avurco di£y.6nrfauv, BoQiar^g

St yul '^ Pct)(.iav6g ol rovrov vloi dg Tr/v noXiv tloayd tvng , wg iv
rotg {f.inQoa0^iv etQTjrai, i[.uvov iv avrf^, o f.iiv {.luyiarQog nuQu d
5to{; ^aoiltcjjg Tif.a]&i)g ^lcodvvov , o di Tcof.iavbg ey.rfa]d-ttg ru
naidovQya fiOQia nuQU rov nuQuxoificofiivov nQortQOv ^IcoOT^cp»

y.ai intl ovvifii] rov jSuotlia ^lcocivvrjV unod^uvtiv, iyttd-tv unodi-'

c)QCAoy.ovoi , y.ui ri]v BovXyuQiav cfdcjLoui r^ntiyovro. y.ul b fiiv

BoQioi^g r6'^co l3h]&tig iv rco Siiivui xuru rivu Xo/fii]v nuQCi rtvog
10 BovXycxQOv vofiiauvrog uvrov TcoftuTov tlvai (ivtdidvro yoiQ aro-
7J]v ''Pcofiu'Cyj]v^ unoXlvrui , '^Pcoftavog de dtuoco^trui , y.ui XQorca .

vortQOv inuvtiai nuXtv tlg rrjv jSuotXiSu, cog iv rco ISico ronco Xt-
Xt^trai. rovTMV di rcdv TiOGc/.Qcov uSiXcpiov ^a/Sid fiiv tvd^vg
unt^icx) uvaiQtS-tig ftioov KaoroQiag y.al HQtonug y.cu rug Xtyofii-
I5vug Ka7^ag dQvg nuQu rtvcov B7.u/c7)v oSircov, Mcovaijg di ^rug
^iQQug no7uoQy.cov 7udco uno rov rti/ovg ^Xr^d-tig irt^^tvTr^ot ' xui
rovlAuQchv Si ru Pcoftaicov, cog 7.iyirui, cpQovovvru ^ ri^v uq/i]v
tig tuvrov ocptrtQi^Ofitvov uvttXtv 6 udtXrpog 2aftovrj)i, nuyytvtl,
y.uru rrjV id' rov ^lovXiov fii]v6g, iv rfj ronod^toict rr]g '^Pufitru-
ZOvirl^ug, fiovov B7Mdoo&Xc/.^ov rov yal 'Icodvvov Siuoood^ivrog, rov P 695
vlov uvTOV , nuQu PudofO]Qov Tov y.al Po)fiavov , rov vlov rov
^ufiovr]7^. yui yud^iorurui fi6vuQ/og Bov7^yuQiag uncxorjg o ^u-
fiovTjX, ovrog noXtftixbg uv&QConog cov xal firjSinort eiScog r^Qt-
{.liTv, Tcov Pcofiaixcov aTQaTtvf.idircov raig
^" nQog rbv 2x7^7]Qbv fid/aig

2 ^OQlcarjg C, ut solet 6 (ioqicx om C 9 Xoxftov C, Sd-

cog niargo 10 kcxI yccQ C 11 KTtdlXvTO C 14 dvai-
^f^S^fig —
15 68iT(3v add C 15 ficoafjg C 17 rj — 18 cqps-
TSQitofMSVov add C 19 xaro: — 'Patj,iTCCviT^ccg add C 20 Z!q)Ev~
So&Xccl^ov C 21 dofiriQOV C 22 xat —
2afiov^X add C

ComitopuH appellabantur, etenim de Petri gente reliquos mors abstu-

lerat: Borisesautem et Romanus huius filii abducti, ut ante rettiilimns,
in urbem ibi degebant, Borises magistri dignitate a Tzimisca ornatus,
Rumanus a losepho cubiculario intimo castratus. mortuo Tzimisca cx
urbe profugerunt et in Bulgariam contenderunt. ac Borisen quidem
Romano habitu indutum, dum per silvam quandam transit, Bulgarus
qiiidam Romanum esse ratus inteiTecit. Romanus incolumis mansit, et
ali<{uanto post inurbem rediit, ut suo loco dicetur. de quattuor autem
istis fratribus Davidus quidem statim obiit, Moses autem Serras oppu-
gnans saxo a muro ictus periit. Aaronem Romanis rebus, ut ferebatur,
faventem frater Samuelus cum sobole interfecit, solo Bladosthlabo qui ,

etiam loannes usurpatur, filio eius erepto a Radomero Samueli filio,

quem et Romanum vocant. is Samuehis homo belJicosus ac quietis im-
patiens, nactus licentiam Romanis exercitibns bello adversus Durum oc-
 436 GEORGIl CEDRENI
ua/oXovj.iiviov uSitag rv/jiiv xaridQa^ie naaav Trjv taniqav, ov
fiovov 0Q(''.y.t]v xul IMaxiSoviav y.al ru tjj Qiaaalovlxr^ nQoa/WQu,
ukla xul OsTTuXiav xal '^EXXdda y.ul IleXonovvt^aov ' xul noXXu
(fQovQia nuQiaTriaaTO , u)v tjv to xoQvrpalov rj uduQiaau, rjg Tovg
inolxovg fieuoxiaiv elg tu Tijg BovXyuQiag evdoTfQu nuvtaTLOvg,S
xaX TOig xuTuXoyoig tmv euvTOv xaTUTu^ag aTQUTiWTMv ov/.if.iu/oig

B e/Q^TO xuTU PiOfxaicov. [lexriyaye de xai t6 Xeiipavov tov ityiov

l4/iXXeiov, eniaxonov ytuQiaarjg /Q>]/:iaTiaavTOg enl KcovaTuviivov

Tov (.leyuXov xuv tjj /LieyuXrj xul nQMir] avvodo) nuQovTog avv '^Pr^-

yivM 2xoneX(jov xai zfiodcoQM TQixxr^g, xul elg t^v IlQeonav une- 10
d^ero, evd-u r^ouv uvtm tu ^aaiXeia.
ld[.ivvuodai Se tovtov o /jaaiXevg tcov eiQyaofiivcav yXi/ofie-
vog, eneintQ uneTivu^uTO Tug neQi tov 2xXrjQov cpQOVTidug , rag
Pcofiuixug ud-Qoioag dvvufieig avTog Si' euvTOv elo^oXrjv ev BovX-
yaQici. eSoxei noiriaaad^ai , BuQduv tov Ocoxuv Iti tcov a/oXcJovlS
dofieoTixov ovra xal Tovg Xoinovg ecoovg SvvuoTug fiijd^ u^icxtoug

Xoyov. elaeQ/ofievog 8e ev BovXyuQia dia Tr^g nuQu Tfj PoSoTitj

xui Tco nbTUfup "E^QCo , tov fidyioTQOv udeovTa tov BleXiaorjvbv
xuToniv eiuae, Tug dvo/WQiag (fvXcxTTeiv nQ0OT(x6,ug' uvrbg de
C Tcc fieTu^v TQiaSirl^rjg , iJTig nuXui ^uqSixi] encovofiuoTO , OTevu^
SieXd-cx)V xttl Tug Xo/fiag, xui ev tivi Tonco ^Toncovlcp Xeyofievco
yevofievog, ed-exo /aQuxa, exetoe Te Sievoeixo ncog av ent/eiQr]0}]

rrj noXtoQxia rrjg 2aQSixr]g. 7]xoveTO di xal b 2afxovr]X rttg xoqv-

6 GTQutmv P 8 KmvGtavxlvov —
10 TQiy.-x.ris add C 17 iv
TcloiccQicp C 20 post incovofiaCTO C: iv rj nai toov dvTixcov
TQiav.oeicav eniGKoncov cvvoSog yiyovs KcovazavTog zov rrjg dVofojg
xal KcavaTavtCvov TO-i; t^s ccvaTolrjg ^a6t,Xscog xsXevgsi, twv vicov
Tov [isycclov KcavazavTLvov 21 CTonovicp C

cupatis, totum Occidentem incursionibus vexavit, non Thraciam roodo et

Macedoniam ac Tiiessalonicae propinqua, sed Thessaliam quoque, Grae-
ciam et Peloponnesura. ac multa cepit castella, quorum praecipuum
Larissa. huius incolas cum totis familiis in intimam transtulit Bulga-
riam et suorum militum tabulis inscripsit, eorumque opera cositra Ro-
manos usus est. avexit etiam reliquias S. Achillei, qui episcopus La-
rissae fuerat, et Prespae, ubi regiam habebat suam, deposuit.
Proinde Basilius imperator, ut primum Duri negotio se expediit,
ulcisci Samueli malefl^a cupiens , collectis Romanis exercitibus in Bul-
gariam ipse ducere statuit, ne communicata quidem re cum Barda Phoca
scholarum etiamnura domestico et reliquis orientalibus ducibus. ergo
per Rhodopae ac Euro filumiui regiones propinquas Bulgariam ingres-
sus magistrum Leonem Melissenum a tergo relinquit, qui angustias ca-
stodiret: ipse faucibus et silvis quae sunt ad Triaditzam (olim haec
Sardica dicebatur) peragratis, in loco cui Stoponio noraen, castra ponit,
ibique de oppugnanda Sardica cogitationes instituit. audiebatur etiam
 HISTORIARUM COMPENDIIOI. 437

qac: rcov xvxXcod-ev ogtcov y.axt/^cov {nQog cpaviQuv yuQ avfXTiloy.riv

y.cu uyxt(.iayov ideiXiu) xal ndvTO&ev ivtdQtvcov, h ncag Svvt]d-tiij

^Xuxpui Tovg IvuvTiovg. iv ch de tuvtu eyiveTO xal totovTog ?;v

rio (juaiXel 6 cxonog , ^recfuvog b dof.ie'arixog rcov oyolwv rrjg

5 dvaecog , or Siu ro PQa/y rijg i]hxiag Kovroarecfavov encovo/iiaKov,

uneyd-eaTurog wv yLeovxi rai MeXiaar^vco nQoaeiai wxrbg TJSrj D
xarala^ovat]g rco ^uaiXeX, y.a\ uvut,evyvveiv wg rdyicna nuQexcx^
%et , ru uXka Xoyi^ofterov $evreQU, xul rtjv jSaaiXidu xara^.a^eTv,

wg rov MeXtaorjVOv enocfd^alf.ttcovrog rfi ^uoiXeia xuxeToe aniov'

10 TO? uQri ovv ruyei noXhv. i&Qor^oev o Xoyog rov (juaiXea, xal
dvaVvyrjv evd^ecog ey.r]Qv'£ev. b de 2u[.iovr]X ttjv uavvraxrov ava-
ywQriOtv cpvyi^v wg eixbg elvui vnoronuaug , eneianeocbv ud^QOCog
fiier^ alaXttyj.iov xa\ ^oi]g rovg rt '^Poof.tuiovg xarenh]'^e xa\ cpvyeTv
tjvdyxaae, xui to axQuroneSov xureaye, xal rijg dnoaxevijg und-
15 ai]g lyevero xvQiog xu\ avrijg rijg ^aaiXtxijg axr^vijg xai rcJov ^aot-
Xixcov nuQU07]f.icov. (.loXtg de b ^uotXevg ra orevd SteXd^cbv etg

WtXinnovnoXtv diaaciiUerui* iv tj yevofievog, y.u\ rbv BleXiaat^vbv P 696

d./iieruy.ivr/rov evQCxiv xa\ rijv if.tntarevd-eToav avrcp cpvXaxrjv ini[.tt~

7Mg rt]QoiJvra , rco Kovroarerpdvcp iXotdoQeTro dtg ijjevaafi^vcp xul

20 nuQatricp yeyovori roaovrov xuxov. ovrog Se f.ii] iveyxcbv n^dcog
Ti]v intxifir/Oiv, uXX' ert fiuXXov TQuyvvofievog xui dixuta ovfi-
fiovXevoui ioyvQi^ofitvog, rjvdyxaoi rbv ^aoiXea did rijv dvaioyvv-

2 dyxl[ittXQv C 3 xZsi/^ort C 8 to:] xal ra C 11 dva-

iivyvveiv margo P, vnoGzQOcpTjv margo C 12 vTtotOTi^Gcis C
imneGcov C 17 cpLXinnonoXtv C 18 tvnsTccxivr^TOV C

Samuelum montes qui circumiacent tenere, ab aperto praelio metu ab-

horrentem et undique insidias hostis laedendi causa tendentem.
, dum
his intentus est imperator, Stephanus scholarum occidentalium domesti-
cus, quem ob staturae humilitatem Contostephanum appellabant, Leoni
Mclisseno inimicissimus, nocte se iam intendente imperatorera adit, hor-
taturque ut omnibus rebus posthabitis motis castris Cpolin recurrat:
Meiissenum enim inhiare imperio, et ad urbem summa celeritate profi-
cisci. hoc sermone conturbatus imperator statini castra moveri iubet.
at Samuelus incompositum hostium discessum pro fuga, ut par erat,
habens subito in eos cum clamore ac strepitu irruit, territosque in fu-
gam coniicit, castris corum potitur et impedimentis omnibus ipsisqne
adeo imperatoriis insignibus. imperator cum aegre per fauces Philippo-
polin j)ervenisset , inveniretque Melissenum in sua statiorie morantem
diligentcr sibi demandatam obire custodiam, exprobrat mendacium Con-
tostephano, quod tanti mali causa fuisset. eumque non ferentem pla-
cide obiurgationem sed ferociter responsantem et contendentera se recte
 438 GEORGII CEDRENI

Tov haf.wTi]ra avani^dijoal re rov dqovov, na\ riov rQt/wv uvxov

aal rriQ yivHaSog Xa^6f.ievov y.uraanuoai eig yijv.

"IvSiy.Ttwvog di le' , Irovg ^?t'Ci()', ^0'/.tw/3qi(o f.ii]vl eytvero

xlovog i-ieyag, xai y.areneaov oi/.iai noXXal y.al vaoi y.ai /.leQog rijg

oaaiQag rtjg rov ^eov (.ieyuXi]g ey.y.Xi]Oiag' oneQ nuXtv o ^aoiXevgS

B (piXorif.uog enrjVO)Qd^(x)oaro , danavrjoug eig /.lovag rag fii]xavug rriQ

uroSov , dt^ ibv ol re/vtrai toTUfievot y.a\ rug vXug uvayofilvag

de/o[.ievoi(l)/.od6i.iovvro nenr(oy.6g, /qvoIov y.ivrr]vuQia 8ty.a.

01 de riov '^Pwi.iauov (.leytOTuveg (.ii]vi(JovTeg r(p ^aaiXei , 6

l-iev O(oy.ag BdQdag xal riveg ovv avT(p ori neQ eig BovXyuQiav 10
e/.aTQarevGag vneQeiSev avrovg, f.ii]S^ ev KuQog Xoyiadfievog fioiQ(/:,

uXXoi Se y.a\ uXXoi St uXXovg nQonr^Xuytafiovg re xui nuQotviag,

Se fi(/.yiaTQog Evordd^tog b IMaXiivog Siu ro UTif.i(og unb rrjg eiQi]-

f.itvi]g ly.OTQaTeiag unonefKfd^rivui , ovvud-Qoio&evreg ev tw Xuq-

aiav(p y.UTu rbv oi/.ov rov Qi]d^tvTog TMuXeivov , le rov .AvyovorovlS
firiVOQ , rijg le' ivSiy.TKJovog , BuqS^av rbv 0(x)y.uv uveinov /3aotXea,
C St(xSi]fid re neQtd-evreg uvrio y.a\ ru Xoinu rijg ^aatXeiug yv(OQi-
CfittTU. rovTOV Si uvayoQev&evrog r^yyeXXero xa\ b ^y.Xr^Qog i]xwv
unb ^VQiag. xad^eiQ/d^e^g yuQ, (og elnofiev, naQU totj Xooqoov
fxerd rwv neQ\ ambv ev Ba^vXwvi efieve ri]Qovfievog ev rf] (pQovQ(7, 20
ndarjg entfteXeiag eareQrjfiivog y.u\ rfj ey. rijg y.ud^eiQ^^ecog xuxov/iu
x«£ ruig Ttov (fvXaTT6vT(0v nuQOtviaig rerQv/jofievog' f^«t'qpr?jg S^
entXafiijjev avt(p rv/i] XafinQd, xa\ ri]g (pvXay.i]g ey.jSdXXerui avv
roig ufKf^ uvrbv naQaSo^(og. o"(o Ss rQomo toI}/ Seafiwv ijXev-

8 tp-Aovofiovv C 20 (fqov^ovfisvos C
consulnisse, impudenti hominis petulantia irritatus solio desiliens crini-
bus ac barba arripit et in terram prosternit.
Indlctione 15, anno mundi 6494, mense Octobri, terra vehementer
concussa multae domus atque templa corruerunt et pars sphaerae ma-
gnae dei aedis. quam impcrator magnifice refecit, impensis in solas
machinas quibus fabri insistentes materiam sursum attractam excipiebant
et operi adhibebant, centenariis auri decem.
Interim Romani imperii proceres imperatori succensentes , Phocas
Bardas et quidam cum ipso, quod Bulgaricam instituens expeditionem
ipsos sprevisset nulloque numero habuisset, alii alias ob contumelias,
Eustathius magister Maleinus, quod ignominiose a dicta expeditione
fuerat dimissus, Charsiani in domo Maleini coeuntes die Augusti 15,
indictione 15, Bardam Phocam imperatorem designant diademateque et
aliis imperii insignibus exornant. simul nuntiabatur Durum e Syria ad-
ventare. is enim a Chosroe, uti exposuimus, in carcerem compactus
Babylone in custodia vixerat, omni cura corporis destitutus, carceris-
que incommodis et custodum contumeliis divexatus. subito ei affulsit for-
tuna propitia, ipsumque cum suis carcere eduxit. qua autem modo vin-
 HISTOIIIARUM COMPENDIUM. 439
di()ioi}ii , y.ui oncog dg ru, '^Pco/.iuicov ijS-i] duacodi] xal tnavtjXd^ev,
uneiGi Xticov o Xoyog.
To rcZi> HeQGCxiv yevog rr^v uq/Jjv r-tjg fiaaiXiiug ucfuiQed^ev D
vno jwv ^uQuy.ipcuv uei {.lev evey.ozei Tovioig y.ui evedo/iw/et , xul
5 y.uiQov eL^rifei xul i-irjXurtjv oncog TOvg to yQcxTog iyovTug y.uTa-
andaj] y.ui Ttiv nuTQiov nu7av uvuXu^ri uQyJ]v' ^v de Tig ^v uvToTg
uvr]Q e'S, tvytvovg oeiQug y.uTcxy6fievog, ^IvuQyog Tovvof.iu, Xlyeiv
Tt dtivog y.ui aXXcog noXe[.iixog y.u\ dQuoTi]Qtog uv&Qconog. ovTog
rov j3uoi)Ju XooQor/V y.uraroi-oug ureif.itvcog y.ui cfuvXcog uq/ovtu,
\Qy.ui vvv nuQtivat ov iL;t]TOVv oi UtQOui xutQov oiTiSeig, uvuaeitt
T£ To yevog tujv lA/aifieviSu)v unuv y.ui unooTUOiv y.ivet yuTu rcJov

^aQuy.rjVOJV. nQooXu/^oftevog Se xui fiiodorpoQiy.ov unb tcvv ecocov

TovQy.cov uficfi Tug ely.ooi /iltcxdug eSfjOv y.ui xuTeTQe/e ru ^uqu-
y.rjvcov, u.QSr]v dvuiQwv TOvg uXioxofievovg xai fii]Si naiScav cpeiSo- P 697
iSfievog. nQog tovtov b XooQor^g noXXcxxig xai Stu tcov oixticov

OTQUTriycJov xui uvTog Si^ eavTOv uvTinuQUTtt'£,cxfievog ev nuauig

Tuig fid/aig 7]TTi]dr^. unoyvovg ovv Xotnbv xai eiScog ftr] wv ixu-
rbg onXu unb TOvSe xtvijaut y.uru HeQGvijv, tcov aviov OTQUTev-
ftv.Tcov noXXuxtg xuTuxontvTcov xai fii]S^ ovofta OTtyovTCOv uxovout
20 IleQGiov, tlg trvoiuv iQ/tTui rcov tv Tij qQOvQa '^PtOfiaicov, intXo-
yioixftevog Xiav ificpQorcog cog il fir] rig tcov entor^fuov tjv xai ificpa-

vcov y.ui}eiQyfievog xai xutu x}jv/r]v y.ui ocofia yevvuicog e/cjov,

ovx uv TOv oixeiov StonoTov y.aTf^uvtOTi] xui ig ToSt uvcxyxi]g
cvvr]Xaoi tovtov , xal fitTci, ravTU cpvyag xai (iiov StavrXcjov urv/i] B
1 disa, «ai in.] inavsaca&rj C
ciilis liberatus in Romanas proviacias incolumls pervenerit, lam nunc
narrabimiis.
Persica gens regno a Saracenis exuta nunquam non iis irascebatur,
taciteque cogitabat et occasionem dispiciebat eos deiiciendi avitamqne
potentiam recuperandi. erat inter eos quidam stirpe nobilissinia ortus
Inargus, et eloqtientia et hellica re clarus atque strenuus. is Chosroen
sentiens dissolute atque inepte imperium gerere , iam nunc quaesitam
diu opportunitatem Persis adesse ratus, universam Achaemenidarum gen-
tem ad defectionem a Saracenis concitat, Turcarnmque orientalium ad
viginti railia raercede conducens, res Saracenorum agit atque fert, si
quos copisset , eos morte multans , ac ne pueris quidem parcens. cura
hoc Chosroes saepe ipse , saepe per dnces suos praeliatus semper suc-
cubuit. desperata iam re, ac porro sentiens se arma contra Persas ferre
non posse, cum saepe concisi ipsius exercitus iam ne nomen quidera
Persarum andire sustinerent, Romanoriim, quos captivos detinebat, re-
cordatur. subitque ei prudenter adniodum ratiocinari, nisi Sclerus illu-
fitriiim unus esset ac snmmorum viroruni et animi corporisque fortitu-
dine prae.stans, nunquam eum profecto contra dominum suum insurre-
 440 GEORGn CEDRENI
iinb toaovTMv y.al T^hy.ovTO}v wg ^aaiktvg uvvi.ivHTau xotvoXo-
yr^aufitvog (xiTU rijg tavrov ytQovaiag ix^dXXti Tt tov uvdQU tov-
xov y.al Tovg ovv avTco Trjg q)vXay.rjg y.al 7iuoi]g f7ii(AtXtiag xut-
aiiotj xai TtltvTuTov ttjv ntQ) tov noXtfxov nqoacptQti u^koaiv.
d^Qvnrof-itvov di xaT* uQXug tov 2xXi]qov , y.ul (.ut' fiQMvtiagS
nwg uv Svvi]9titv XiyovTog onla xivTJaui uv$Qtg iv tooovtm xuiqm
yu&tiQYliiivoi xul xuTaxoQMg {.itTaay^ovTtg twv ix Tijg ffQovQug
xuxonud-tiMVf b XooQorig xul nuXiv ivixtao, xul /Q^^fiuTa Xu^tTv
uvxov ixiTtvtv uQid-fxov ditxnijiTOVTa xul aTQUTtvfxuTU nXrjd-ft Tt

C anfiQU xul XuftnQu TuTg nuQuaxtvuTg, xui aTQUTTjyijoai tov ndXt- lO

fiov, xul fi^ f.ivi]aixuy.ijaui Ti]g xud tlQ^tMg , wg Svvufiivov xui
avrov ToTg fitru tuvtu xuXoTg xui ruTg fpiXorpQoavvutg inijXvyuaut
TU TiQOcp&dauvTa xaxa xal rag ix rijg q^vXaxijg dtjdiag. ntid-trai

To rtXtvTuTov b SxXtjQog, xui ixrtXiotiv vniaxtro to xtxtXtvofii-

vov. orQartvfiuTU fiivroi Xu^tTv ZdQu^Mv i] 2uQuy.i]VMV tj IriQMv 15
i&vMv TMV TM XoaQorj vnoxtifiivMv ovS^ oXwg r]vio/^tTO , rug Se
(fvXaxug tmv iv 2vQiu noXtMV dvu^rjrijout rf^iMOt, xui Tovg iv
avruTg xQurovfiivovg ''Pwfiuiovg tS,ayaytTv xul xad-onXiaai , fitra
TOVTWv xui ovx ilXXwg Xiywv tlvai Svvarbv uvtm tov nQog rovg
D HiQGug dvadt^uod-at noXtfiov. i8t6,uro b XooQoi^g rbv Xoyov, xut 20
ut (pvXuxai Tuyi) dvtMyvvvro, xui oi iv uvraTg rjXtv&tQovvro ''Pw-

fia.Tot , xul avvi^&Qoiad^ijaav dnb Torrwv uvdQtg bfiov TQio/jXtoi'

ovg tlg ^uXuvtTa ixSovg xal rbv ix rijg xa&tiQ'§tMg Qvnov uno-
xa&UQag, io&i]oi rt xai ntQi^oXuTg xatvaTg dftcptdaug, xai txdoTw

8 xal ante tcccXiv om C 20 alQttc&at C 22 oiiotl om C

cturuin, eumque in tantas angustias compulsurum, nequc deinde exsuli
et infelicem toleranti vitam tot tantosque viros imperatorium lionorem
habituros fuisse. ergo re cum suo senatu communicata Durum et comi-
tes eius e carcere educit omnique cura reficit, tandemque ab eo petit
ut sibi in Persis debellandis operam navet. simulanter initio Durus id
recusavit, causatus viros tanto tempore in custodia detentos carcerisque
aerumnis attritos non posse arma ferre. Chosroes autem magis magis-
que instabat, flagitabatque ut pecuniam innumeram et exercitus nume-
rosissimos splendideque instructos acciperet et bellum in Persas gereret,
neque iniuriarum meminisset et carceris molestiarum, quas ipse in po-
sterum amplissimis meritis esset abollturus. tandem ergo Durus annuit
et belli administrationem in se recipit. neque vero Arabes aut Sarace-
nos aut alios Chosroi subditos populos ducere sustinet, sed Syriacarum
urbium periustrari iubet carceres, et qui in iis detinebantur captivi Ro-
mani educi atque armari, hoc et nullo allo oxercitu se rem contra Per-
sas gesturum afiirmans. placuit consiliuin Chosroi, moxque aperti car-
ceres , educti Romani , atque hoc modo ad tria virorum milia collecta.
quos Durus in balnea misit, sordibusque et squalore in vinculis contra-
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 441

TTjV 7iQOOi]XOVGttv y.ul uQy.ovouv dovg navTiv/Juv, odr^yovg irjg

bdov la^ivv t'E,tiGi fiiT^ avxvov yaru tiov HtQGwv. yivof.avrjg di

uvxtnaQaTu^iiog , xal (XiTa Qv^a^g oq^odQug rwv niQi rbv ^yXr^Qov

int&f^ttvtov TOig IJtQGutg , lythot tm '^tvio rrjg yad^onliGtwg ya\
St<o UTjd^ti Trig q^iovrjg yai t(o dyvioorio Trjg nuQaru^tfag, rb di
nXiov yul rfj qaydaia q)0Qu yai QVfAjj twv ^PwfxaiiOv yarunXuyiv-
Tig TQtnovrai y.uTu yQurog y.ul ninrovoi navovdi, wg f^irjd^ uyyt-
7,ov {rovro dt] rb rov Xoyov} ntQi'kit(fd^r]vai rijg GV[.i(poQug, nt- P 698
Govrog yu\ avxov ^IvuQyov yaru rrjv Tr^otr/JoXryv. Xtiav d^ ori

10 no)^Xrjv nfQi^aX6(.itvoi yal 'innovg ov/vovgovyid-^ vnoorQiipat n^bg

XooQor^v tyviooav, dXXu rrjg tni '^ Pcof.iaiovg dyovoi^g uip(if.iivot yat
cvvr6v(o /QrjOUfitvot Tjj odotnoQia tXad^ov StaSQuvrtg yui tlg t«
arpirtQa rjd->] diuotod^tvTfg. trtQOg di Xoyog f/ti <og fttra TrjV
yuru JltQoiov viyr^v tnuvtlO^ovrug Idt^uro qtXo(fQ6v(og avrovg b
liXoOQ^'}]^, y.ui tnti fitr^ oXiyov rb r^g ^a)rjg uvrbv tqduoi rilog,
inioyrjiljf rio vi(p xal oficovvfno ya\ fitT^ avrbv /SaoiXtT ovfifia/iav
dovvat ToTg '^Pcofiaioig xa\ oyyude nifiipat. ya\ b fitv 2yXi]Qbg tvt
Twv tlQrjfiiv(jt)v TQ^ntov rrjv '^PtOfiaioyv yaraXaft^dvii yijv, tvQMV B
BuqSuv rbv (Dojyuv tog ^uoilia dvtvtfr^fiovfiivov, xa\ avrbg bfioitag

20 naQU Toov ovvovrtov dvtvtprjfiovfitvog.

OvTOJ df T« nQuyfiara fVQrjXibg Stuyiifiiva SiutpiOQog r]V yu\

notyiXog TuTg yvdifiutg * tuvrbv fitv yuQ dod^tviorurov txQtvtv tig

To xad-^ tavrbv fiovov cvvi/iiv xa\ dtayQUTfTv ttjV dnoaraoiav'

7 Ttaacvdl C, JtavaTqccrl margo 10 niQi^aMnivoi libri

11 tyvcacav om C

cto ablutis novis vestlbus induit, armatosque ut cuiusque rationes postu-

lahant, ductoribus itineris adscitis, hunc exercitum in Persas ducit. ubi
adversis signis pugna inita est, Roniani acrem impetum in Persas dant.
«jui armaturae genere et insueta voce ac non ante visa ordi-
et igiioto
num ac pugnae ratione ,
praecipue vero violentia incursus perterriti,
fusi et ad unum omnes caesi sunt, ne nuntio quidem, ut est in prover-
bio, cladis relicto. ipse etiam Inargus in prima acie cecidit. Romani
ingentera praedam et plurimos eqnos adepti nequaquam ad Chosroen
revertendum sibi duxerunt, sed viam quae in Romanam ducit dicionem
ingressi magnis itineribus clam Saracenis effugerunt, inque eam perve-
nerunt. alius fertur sermo, Romanos victis Persis ad Chosroen rediisse
et humaniter fuisse exceptos. enm paulo post vita excedentem Chosroi
filio et successori soo mandasse ut Romanos adhibito praesidio in pa-
triam deducat. sive hoc sive illo modo, in Romanos quidem fines per-
venit Durus. cnmque Bardam Phocam esse imperatorera designatum in-
veniret, ipse quoque a suis est salntatns imperator.
Cum autem in hunc rerum statum incidisset, in varias admodum
partes animum cogitationibus distraxit. nara se quidem soium ad obti-
 442 GEORGII CEDRENI

nQOO/JOQtjGUt (Ji- TO) Oio/.a -tj T<p ^uatltt 7Juv uyivveg onjd^T] yju
uvuvdQQv, noXlu yovv yvcof.tUTtv0ug /.htu tiov ovvovtmv, TtXog

70 i-itv f.i(jvog (xvtvfp7]f.itiadai log /3uatXtvg nuQ(x^oXov y.ui uXvatit-

C ^fV <5'" ^o udvvuTOv iloyit,tTO , tvi di nQOOffoiTT^aut tcov d^vvuoTciiv

y.ui Tov hiQov xaTUfpQOvijaui y.(/.Ttyivcoay.t dtu to tov f.ii)JkovTog 5

ud'i]Xov. tyvco ovv y.UTu to dvvuTov y.ui ufKfco nQoay.T7]oaad-at
Tug uQ/ugf "v" i'§ unoTV/iag Trjv tTtQUv l/i] ^or^dov xal ovXJ.i]-
jiTOQU. yQ(XfifiUTU fiiv ovv avTog iy.nifinti nQog tov Ocoxuv,
y.otvonQuyiav iS,utTcijv y.ul t% (Suailtiug Siavofiijv, il xaTaycovi-
oaad-ai Svvr]diTtv tov ftuaiXiu, XtxdQcc di '^Pcofiuvbv tov v\ov 10

iy.nifintt nQog Toy ftuoiliu cog Tu/a avTOfio}J]GavTu , liuv ivTQt-

/cog 7^oytaufitvog Tt xai xQivag, tV ti fiiv o (l)(oy.ug vntQt/i] , uv~
D ibg tl')] GcartjQ tov naidog, el d^ intxQcxTioTtQu tk tov ^uatXicog
vn(j(.Q'E,ti , avTog di^ i/.tiiov nuQuiT}]d-t)g Tai; xivdvvov QvaO^tii].

y.al fiiv Ptofiavbg Soy.r^otv cpvyijg nuQua/cov untiai nQog toj' 15

[juaiXiu' ov ovTog cptXofpQovcog uyuv dtidfitvog y.ul ntQi/uQcdg
fidytoTQOv Tt tvQicog iTifii]at xat avfi^ovXco 6iu navrbg iv ToTg
noXifioig i/Q^TO. xal yuQ drj fitTa rrjv tlg JSvQiav vno/cjoQr^atv
Tov ^xXrjQOv Tcov (pQoviidcov ^aatltvg unuXluytig xui T(dv dtot-
x)]Oi(ov unTOfitvog uvdQixcoTtQOv, inti tyvco tov nuQUxoiftcofitvov 20-

firj uQtoxofitvov ToTg dQCOfiivoig uXX^ vnoTOvd^oQvLpvTa xul dtivu

SQuativ, tl xatQOv Xcx^oiro, iXni^ofitvov, tovtov fiiv xuTuyti vT^g

11 zbv om C

nendum imperium videbat neqnaqnam satis habere viriam, et vel Phocae

vel iniperatori se adinngere indignum iudicabat eifeniinatique hominis faci-
r nus. re diu multumque deliberata cum suis decrevit, si solus imperium
fiibi vindicaret, eum conatum, quia teneri propositum nullo modo posset,

nlmis teraerarium inutilemque fore: tum rerum dubio exitu alteri se eo-
lum penes quos summa erat coniungere, altero spreto, esse periculosum.
itaque sibi, quantum eius fieri posset, utrumque concilianduin, ut alter-
utro successu carente apud alterum locum haberet et auxilium. ergo
literis ad Phocam missis societatem cum eo imperatoris opprimendi im-
periique partitionem secure inire significat. occulte autem Romanum
filium, simulato eum transfugisse , ad imperatorem mittit, callidissime
hoc meditatus, ut sive Phocas vicisset, filio ipse veniam impetraret,
isive imperatoris res praevaluissent, filii deprecatione periculum evitaret.
Romanus ergo simulato perfugio ad imperatorem abit, ab eoque beni-
gnlssime et cum gaudio acceptus, statim maglsterii ad dignitatem eve-
ctus, apud eum in summo deinceps honore fuit habitusque in bellis con-
siliarius. etenim imperator Duro in Syriam profecto solicitudine Ilbe-
vatus, cum rerura administrationi impensius sese daret, Basilium cubicu-
lurlum, sentiens eum sua acta improbare et mussare atque haud dubie
uccaslonem aliquando nactum facinus atrox contra se ausiurum , aula dl-
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 443

i^ovoiag y.ai ot/ot i-itvHv nQOOTUTTei , avd^ig de [.iri rjgeftovvra

oQWv oXV uii (.uXerwvTa uXXoy.oxa y.ai ttjv nQOTiQav unii7<.i](phai P 699
onevdovTU e^ovotav vntQOQtov ava t6 Srevbv li&T^aiv, u(pe7M[.ttvog

y.ui T« nXiico Tijg ovoiag avxov , wg f.ti] y.t/OQriyr^i.ttvrjV t/cov vXr^v

ScfS^cAoai Ti d'Quoac rcuv uvrjy.fOTCOv' avTog de T-fjg t^ uvtov /.lovio-

0^t)g ov[.t(iov7S]g , y.a\ cpilcov Stoftivog y.ul ovvtQycuv tv TuTg ntQi-

GTuotoi, TOTt yvrjoicog tov '^Pcof.iuvov nQOoedt^aTO, livdQa tldcxig

ivTQi/rj y.cu dQaoTrjQiov y.ul t« noXtfiixu ly.uvcoTUTOv.

BcxQdag de b Owxug cbg t7]v tov ^y.'kr^Qov endvo$ov nQOoay-

10 ytl.&iToav envd-tTO , yQU[Ai.taTU Tt taneftnti avTU extTva di]XovvTCi
TU ixtivcp n^bg TQonov , xul OQXoig iniOTOVTO Tug vnoo/totig,
"et Tcov rjXnto^itvcov Tv/co[ttv" Xtywv, "(jv [tiv UQ^ttg ^AvTio/tiug B
y.al Ooiviy.i]g xal Koilr]g ^vQiug xul nuXuiorivr^g y.ul BltoonoTa-
[liug, iycb de uq/cov tao[tui Trjg (3aai7uSog uvrrjg xul tcov vnoXoi-
15 nwv idvwv,^^ dficx[itvog de ntQi/UQwg b ^y.XijQog Tovg Xoyovg,

xal ToTg OQxoig d-uQQrjOug , uneiaiv iv Kunnudoxici, nQog rbv Oco-

xuv cog Tcx/a nXrjQcoacov rrjv xoivonQuyiav. ixtTvog Si tovtov
evdov Tijg ouyi]vr]g Xu^cbv unu[i(fifvvvai re ru Tr^g ^aaiXtiag na-
Quarj[ia xai etg rb cfQOVQtov t6 TvQonotbv iy.ni[inii , cpQOVQuv
20ovx uytvvTj ntQiOTrjaag uvrco. avrbg Se [ttQog tov oTQarov nuQa-
c/cbv KuXoxvQio nuTQixicp Tcp /ttX(pr]va iy.nt[tnti xura rrjv uvri-
noQd-[iov Tfj ^uaiXiSi XQvaonoXiv. rb Se Xoinbv unuv Tfjg gtqu- C

6 avyyEvdov P 7 avdqu ts sidoas vovvsx'^ C 11 inl tovto C

22 CTQaTr]yias P

moverat domique snae se continere iusserat. rnrsum -videns hominem

non quiescere, sed semper mala consilia meditari ac de pristina poten-
tia reciiperanda cogitare, in Stenum relegarat, adeniptis etiam plerisque
facultatibus : nam sumptibus suppeditantibus grave aliquod moliri posset
ilagitium. proinde hnius consiliis destitutus, amicisque opus habens
qtiorum fidei temporibus dubiis se crederet, vere tunc Romanum ampie-
xus est, virum sciens esse versutum ac strenuum et bellica re praestan-
tissimum.
Bardas vero Phocas ubi de reditu Duri cognovit, literas ad eum
niittit,hoc ipsum quod volebat Durus interposito etiam iureiurando of-
ferentes. promitteliat autem , re ex animi sententia confecta, se Duro
Aiitiocheae Phoeniciae Coelesjrlae Palaestinae et Mesopotamiae impe-
riiim cessurum , sibi Cpoii et reliquis gentibns servatis. laetus admo-
dum has condiciones accepit Durus; iureiurandoque fidem adhibens , in
Cappadociam ad Phocam abiit, ut quod de societate componenda reli-
quum erat perficeret. is cum eum in nassam illexisset, insignibus im-
pcrii exutum in castellum Tyropaenm mittit, valida septum custodia.
indc partem exertitus Calocyro Delphinae patricio tradit, et ad Chry-
supolin, quae ab altera freti parte contra Cpolia sita est, mittit: ipse
 444 GEORGII CEDRENI

riug uycov (.led-^ iavvov y.dxHaiv ilg ^!A^vdov, tXmaag ovtm xur-
t/ofiiv(ov TMv atiVMv nsnitafitvovg ivdtia nuQuor^atadui roitg

noXirag. o di ^uatXivg noXXu nuQuxuXtoug rov ^tXrpivuv unuvu-

(yrijvui rijg XQvoonoXtcog y.ui /«) uviifitrconov rfj ftuaiXiSi noitt-
od^ai orQurontStiuv, wg ovx tntidt, nlotu nuQUoy.tvuaug vvy.rogS
xul rovroig tfx^i^daag^^Pcog {trv/t yuQ ovftf.iu/Juv nQoaxaXtod-
fitvog i'^ uvrcov, y.al yrjdeoTtjv notijodfitvog rbv uQ/ovra rovrcav
BXuStfirjQov inl rij eavrov uStXcffj Z^vvtj), neQuicod-tig fitr^ uvrcov

D uvoi^rcog imri&trui roTg i/&QoTg xui quov /ttQOvrai. rbv f.iiv ovv
zltlcptvuv inl '^vXov XQtfiii xur^ ixtTvov rbv ronov tvd-antQ ii/t 10

rriv oxrivijV nim]yfievi]v, rbv Si dStXcpbv rov (Dcoxoi Ntx7](f6Qov

rbv rvcpXbv cpQOVQiJ nuQuSiScooi, xul roTg XotnoTg roTg uXovat

notvcig int&ttg rug Soxovaug vntorQtiptv lig ri]v ^uatXiSu.
*0 Si Ocoxdg rrjv ^!A[jvSov xuruXu^cbv intfitXcog inoXioQxti,
QCOftuXtcag ixpiorafiivcov xal roiJv tvSov rr]v noXtoQxiuv, rov SQOvy- 15
yuQtov rcuv nXcoificov KvQtaxov nQOtxntfKp&^ivTog nuQu rov ^uoi-
leiog xut rovg tvSov nuQud^uQQVvovrog. fitxu fttxQbv Se ineQutcLd-rj

y.ui KcovaravrTvog 6 roij ^aotXecog uSeXcpog, xurontv S' dcpixero

xui avrbg o ^uatXtvg' cov ntQuico&tvroiv o OcoxSig fitQog f.iiv ri]g

orQuriuig nQoatSQtvttv iniru'§t rfj rijg Id^vSov noXtoQxiu , avxbgSO

P 700 Si roTg XotnoTg rov orQurov dvrinuQurdxrtrui roTg ^uotXtvat. xui
f.ttXXovo7]g r]Sri dQ/r]v XufijSdvtiv ri]g fid/r]g o Ocoxug rov ^i]v

dytvvcog rb ytvvuicog unod^avtTv ivyti/cog nQoxQivug , rbv ^aaiXta

O^taodfievog noQQcodev rf]St xuxtToe y.u&innat,6fitvov xul rug rcov

cnm rellquo Abydum petit, sperans hoc modo angustils occnpatls se

Cpolitanos rerum necessariarum inopia subacturuin. imperator multis
frustra Iiortatus Delphinam ut a Chrysopoli decederet neque castra e
regione urbis haberet, noctu navibus adornatis Rossos imponit (nam ab
iis suppetias impetraverat, quod sororem suam Annam Bladimero eorum
principi matrimonio coniunxisset), cumque his non sentiente hoste freto
traiecto, eos adortus nuUo negotio opprimit. Delj)hinam in palo suffigit
eo ipso loco, ubi tabernaculum is defixerat: fratrem Phocae Nicepho-
rum caecum in custodiam dat, et reliquis captivis suo arbitratu punitis
Cpolin redit.
Interim Phocas Abydum summa opera oppugnabat, oppidanis forti-
ter se defendentibus : nam drungarius rei navalis Cyriacus praemissus
erat, qui oppidanorum animos confirmaret. paulo post traiecit ad Aby-
«lum Constantinus imperator, et subsecutus est statiin frater eius Basi-
lins. his ita gestis, Phocas jjarte exercitus ad obsidionem Abydi reli-
cta, cum reliqua parte imperatoribus occurrit. iam ad pngnam conse-
rendam nihil praeter classicum requirebatur, cum Phocas honeste polius
oppetendam mortem quam turpiter vivendum ratus, cum videret impe-
ratorcm eminus hinc inde obequitantem ordinesque suornm instruentem
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 445

olxiiMV Stuyoa^iovrzu lu^tig xal naqad aQQvvovra , xa\ TiQug tav-

%bv Xoytadf.tivog log tl tovtov intrv/^g ytvijTai, qaov av xai TOvg
XotTiovg xaTaywvteTrai , rbv "nnov [.ivomioag Qaydaiayg "xtTO xur*
avTOv , rug tvavTiag cfuXayyug dtuxonrMV y.ut dvvnoaruTog roig
6 nuoi (fuivofitvog. TJdrj de roi jSuotXti nQoatyyiL,iov ivdvg vnoaTQt-

<pti xul ti'g rtva X6(fov uvttat, xm rov "nnov uno/jug xul nQog yijv

(xrtivug tuvrbv unthnt rijv ^ioi^v, elTt nuQu, rov rwv aTQartcoTcov B
iv rco dTcxxTCog cptQtad^ut xuiQiuv rvntig , tirt xal aXlcag dnb ao)-

f.taTtxijg uTu^iug yurtQyua&tig ' nXriyrjv /ntvrot ovd* oXcog tvQtd^rj

10 iv rco acof.iuri (xorv, xui diu rovro b Xtycov Xoyog driXi]Tt]Qi(p uv-
rbv dvuiQtS-rjVui yQurti, cptQtrut yuQ oTi Sv/nfCjov o ntaTtxcoru-

To? tcjov d-tQunovrcov uvrov , dcoQOtg vnb ^uatXtcag dvuntta&tig,

cpaQftuyco rovrov dntxrttvtv. ticoO-tt yuQ b Ocaxag iv rcTi noXtf.ica

vSarog ifjv/QOv nQb rijg avf.inXoyi]g dnoytvtad^ui' o xuv tuvtt]

15 rfi avfi^oXfj noii]aug i'Xud-t avyxuruntcJbv rco vduri xu\ rb dijXijrrj- C
Qiov, in\ noXvv de /qovov iv rco X/tCfco xttfitvov rov 0coxu iZovro
TiuvTtg dtd rtva acofiuTtxrjv fiaXuxiuv dvunuvati fityQu euvrbv iy-
dtdcoy.tvui' cLg dt exQovt^t yeifitvog yai nQoatX&iov rtg vtyQov av-
rbv tvQt yu\ uvuvdov yui dityvcvad-r] roTg nuaiv o tovtov d^uvurog,
£0 o\ fiiv dnoaruTut tv&vg elg cpvyr]v coQfi7]aav, t« Si rov (iuatXtcog

intQQCjoaS-r] aTQurevfiuTa, yu\ iSicoxov dfitraaTQtnri , ya\ tw-

yQovvTut fiev yltcov yu\ Qeoyvcjoarog ol IVltXtaarjvoi , Qtodoatog 6
MeaavvyTijg xa\ uX7.ot noXXoi. ovg fie&^ tuvTOv o ^uatXevg elg

et anlmos dictis roborantem , secum cogitans , siquidem hunc deieclsset,

se reliquis facile victoriam erepturum , calcuribus adacto equo per ad-
versos ordines tanto impetu in imperatorem fertur ut eum subsisti posse
nemo putaret. cum autem non procul iara ab imperatore abesset, subito
conversus in quendam tumuium evadit, ibique ab equo descendit, et
humi exporrectus exspirat. de morte eius varia feruntur. quidam, dum
per hostes incomposito impetu ruit, letale vulnns accepisse putant, alii
absque hoc ob corpus negligentius curatum periisse. certe nnllum pla-
gae signum in cadavere eius exstitit; quo fit ut veneno exstinctum
fuisse fama obtinuerit. aiunt enim Simeonem , cui omnium famulorum
maxime fidebat, ab imperatore muneribus corruptum aquam poturo cum
praelium iniret (omnibus enim praeliis consuevisse Phocam ante contli-
ctum frigidam bibere) venenum letale iniecisse, idque ab eo simul cum
aqua haustum. cum aliquamdiu in tumulo isto iacuisset Phocas, univcrsi
putabant eum ob corporis aliquem languorem quieti se aliquantulum de-
disse. sed cum diutius iaceret et aggressus quidam mortnum eum de-
prehendisset ac de morte eius rumor increbuisset, statim eius milites
fugae se dederunt; et imperatoris copiae animis auctae pertinacissime
eos insecutae sunt. inter captivos fuere Leo Theognostusque Melisseni,
Theodosius Mesanyctes, et alii multi, quos Basilius imperator secum in
 446 GEORGII CEDRENI

Tfjv nokiv tiaaya,y(juv diu f^u07]g tdQiuf.i/3(VG£ rijg uyoQug ovoig

D f(pt^o(.itvovg ,
(.lovov (ftiG(Jif.itvog ^tovrog rov ]\ItXioai]vov. 7Jyi-
TUi yuQ ovTog inl rijg nuQuru^tcog r(o ol/.tko uStXcfM Qtoyv(x)OT(a,
ini/ltvdi^ovTi rovg ^uoiXtig y.ul v^Qtig unQtntTg ig uvrovg unoQ-
Qimovvrt, inirifj.TjOui re fitru duy.Qvcov nolXd, xul naQuy.uXioui5
nuvoaod^ac rT]g ud-vQoorofuug y.ul firj uvuidojg ivv^Qi^tiv tlg rovg
ol/.tiovg dtonorug , intl di firj tntidt, y.ul rov otiQOfidori]v iy,-

rtivug Sovvui rovrco noXXdg, wort xul rbv ^uoiXta d-tcoQov ovia
t(jov yivofiivcov avtiniiv nQog rovg nuQovzug " ^iStrt , co ovioi, u(p'
tvbg '^vXov y.al oravQov y.ui nrvov." diu ruvxi]v ovv rtjV ahiaviO
Xiytrai r(p ytiovri ovy/coQi^&rjvui rbv d-Qiaf(^ov.

P 701 ^udQri di rov Ocoya uno&uvovrog y.uru rbv IdnQiXXtov fiijva

rijg StvrtQug ivSixTicovog rov ^^fCj^'' trovg, x«i ri]g y.ur^ uixbv
unoOTUoiug SiuXv&tioi]g , uStiug Xu^ofitvog b 2y.Xi]Qbg nuXtv uvt-

Xdfi^avtv tuvrbv xui rtjv nQortQuv iGcofidoy.tt unoGTUoiav. ontQ 15

nv&ofitvog o ^uoiXtvg yQdfifiuoi naQr^vtt y.oQOv Xu^ttv rijg r(Zv

XQiariavtxcov /vatcag uifidrcov, uvd-Qconov y.ai avrbv ovru yul d-d-

varov nQooSt/ofitvov xal XQioiv, xui oxpi nore fitrufia&tiv rb
cvfKftQov, xul rbv iy. d^tov StSofitvov uq/ovtu iniyvcovut, rov-
rotg Si rotg yQdfifiuoi fiuXu/d^tig iy.ttvog, y.ui niorttg 7M^cbv wc:20
ovSiv vnooTijotrui cpXuvQOv, y.ururid-trut ru on7M y.ul r(o ^uot7.tt

B anivStrui, y.ovQonu7<.uTi]g rtfii]d-tig. ov fitVTOt yt za\ ocpd^uXfiotg

rbv ^uoiXiu d-tdauod^ai -^'^tcodi]' y.uTu yuQ r^v bSov uoQuoin

17 xqLGTLCivcov C '

urbem advectos per mediam forum in triumpho duxit, asinis impositos.

solum in hac re eximium habuit Leonem Melissenum. is enim fertur,
cum iam acies instruerentur , Theognostum fratrem suum subsannantem
et turpibus maledictis insectantem imperatores lacrimans graviter ob-
iurgasse, et linguae ista petulantia abstinere iussisse, neque ita inipu-
denter dominis suis conviciari; cumque is non obtemperaret, seiromasta
intentato aliquot ei plagas imposuisse. atque ipsum imperatorem haec
spectantem praesentibus dixisse "videtisne ex eodem ligno crucem et
ventilabrum ? " et hanc fuisse causam cur Leonem in tciumpho non
duceret.
Enimvero Phoca Aprili mense mortuo, indictione secunda, anno ab
origine rerum 6497, eiusque rebellione compressa, Durus libertatem
consecutus se ipsum recollegit, et pristinum conatum persequi coepit.
quod ubi rescivit imperator, per literas eum hortatur ut tandem Chri-
stiani sanguinis fimdendi finem faciat homo et in iudicio vitae gestae
rationem redditurus. vel sero intelligat quid expediat, et magistratum
sibi divinitus praelatum agnoscat. his litex-is Durus emoilitus , cura ei
fide publica de impunitate cautum esset ac securitate, et curopalatae
dignitas in ipsum collata, cum imperatore in gratiam rediit. non tamen
dignatus eum deus est ut oculis suis imperatorem intueretur: nam in
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 447

7i7.i]Ye)g ti]V 0QUTiy.i]V unt^aXev aiaO-i]aiv xul rv(plbg tlatj/&i] nQog

fiaaiXta. ov /ttQaycoYovfiivov extivog d^taau/^itvog (pi]ai nQog
rovg naQovrag " ov i^ofiovf.irjV xal iTQt[.i0Vf /tiQaywYOvixtvog
tQ/tTUl."
5 l4noXv&tig di ruv tf.irfvliaiv no)Jf.i(ji}v y.ui (pQOVTidcov o ^u-
Gikfvg , ncHg av dtd&i]Tuc tu xutu tov 2uf.iovi]X tay.onti y.ai rovg
7iOtnovg TOnciQ/ag, dhtvtg ruig unoaraaiutg ivua/oXovfitvov adtiuv

flXr^cfOTeg ov fiiy.Qu rag rcov Tcofiuicov iniy.QaTtiug iXvnriauv.

V^etaiv ovv itg runl QQ(f.y.i]g xul 31uxtdoviug /coQia, xul xdrttaiv
10 fig QeaauXoviy.r^v, unodcuacov ru ev/aQiaTr]Qtu rcS fttYaXofiuQrvQi C
/ir]fir]TQico' ixtTai re FQi^yoQtov fidytaTQOv rbv TuQCOvirijV uQ/eiv
y.in(x)v, Sovg uvzco xai axQurbv u^iofta/ov icp^ (u eYQYtiv xui uva~
xdnrtiv rag inidQOfmg rov 2ufiovi]X, uvrbg vnoaTQtxfjug xuv rj]

^uaiXiSi yfvofifvog uvtiatv tig ^IjirjQiuv' 7]di] ydQ xal o xovQonu-

IS^^dTr^g iTtd-vi,xei /tu^iS , xXi]QOv6fiov rwv uvtcTj nQoai]y.6vTCOv YQa-
xpug rbv ^uatXeu. ixeiae di yevofievog, xul rtjv do&eiauv uvtco
xh]QOvofiiav y.uTaaTr^adftevog , xai rbv rov xovQonaXurov /iu(i\5
rediQYiov rbv rrjg ivdoTtQCo ^I^i]Qiug uq/ovtu roig olxeioig uQxet-
o&ui ntiaug xal fii) inifiuivttv roig dD^OTQioig, aneiadfitvog re
20 uvTcp xui ofir]QOv tiXi]Cfcbg rbv tovtov vlov, anttaiv tig 0oiviy.i]v,

l/cov fttd'^ tuvrov y.ui rovg iv rfj xur^ uvrbv ^I^i]Qiu xuxu Ytvog D
nQcoTtvovrag , cov r^av xoQvcpuioi o HuxovQtdvog xui Oe^ddrog
xat 0eQai]g ot avrddt7,q:oi , ovg xut tig rbv rojv nuTQixicov uvi/Si-

10 fllXQTVqi C

itinere visussensum amisit, caecusque ad Basilinm est introductus. et

is conspecto Duro dixisse fertur adstantibus "quem ita metuebam ut
contremiscerem, is aliorum manibus deduclus venit."
Civilium bellorum mole ac curis liberatus imperator de ulciscendo
Samuelo aliisque regulis consilia iniit; qui ipso rebellionibus occupato
licentiam nacti haud exigua damna Romano imperio inlulerant. exit
ergo in Thraciam et Macedoniam, et Thessalonicam descendit, gratias
actum magno martyri Demetrio. tum magistrum Gregorium Taronitam
ibi cum valido praesidio relinquit ad reprimendas Saniueli grassationes.
ipse Cpolin reversus inde in Iberiam proficiscitur: nam eius regionis
curopalates Davidus moriens imperatorem suarum possessioniim here-
dem scripserat. eo igitur profectus, constituta hereditate, et Georgio
Davidi fratre eo adducto ut is se interiore Iberia contentum fore ne-
qne aliena invasurum promitteret , icto foedere cum eo et accepto eius
filio obside, in Phoeniciam pergit, secum ducens etiam suae Phoeniciao
genere nobilissimos ; quorum primarii erant Pacurianns , Phebdatus et
Pherses fratres germani, quos etiam patricio honore decoravit. post-
 448 GEORGII CEDRENI

^aat d-ctlxov, iv 0oivtxt] de yevofievog, xal rov TQinoktMg ufxr]-

qav xal %ov ^afxaoxov xai Tvqov xa\ BfjQvrov (ovrot yuQ tiqq

oXiyov of.iovoTjauvreg xui ojika xuru rijg lAvrioxetug xivtjoavreg,

rov ^aaiXecog tw nQog rbv 0a)xav noXef.iM oy^okdfyvrog , ^uf.itu-
vov rt rov narQixiov og -rjQXev lAvrtoxeiag noltfiM ovfi^aXovraS
rovrotg avetXov xai xivSvvov ov [.iixqov rfj noXei entoeiov) u)g ivijv

P 702 uoq)aXtadf.tevog fieveiv rij dovkwaei '^Pcofiuiuv, xui ofiijQu A«/b'wv

lnavat,evyvvet nQog to Bvl^dvriov,
/liiovra Se rovrov ex Kunnadoxiag Evordd^iog fidytorQog o
MaXeivog ev roTg oixtiotg vneSe^uro navOTQuri, nuouv uvrio rt xui 10
rtp orQurevfiari u(pd-6v(ag nuQeoxrjxdig yoQtiyiaV ov wg ruyu uno-
Se^dfievog xa\ enaivtoag xa\ fitr^ avrov nQOoXu^ofitvog tlg rtjv
^aoiXidu txrore vnoorQt^put ov avveycuQrjOev, uXXu yoQtiyojv avrio
SuijJtXaig ra nQog rtjv yQeiav xai SoneQ ri d-i]Qiov rQtcpiov ev rivt

Gi]XM xureiytv, ?wj uvrov xai t6 ntQug rov ^iov xartXa^e. tov- 15
B Tov Se unod^uvovrog rj xrijaig uvrov naaa SeSfjfiooievro, tyQuipt
Se xa\ vofiov b ^aatXevg eiQyovra rovg Svvurovg ev bfidSt yMQiwv
av^dveod-ut. rovro Se xui nQo uvrov KMvaruvrivog 6 noQcpvQO-
yevvrirog, b nurQonurMQ rov ^aoiXeMg, xaiTMfiavbg b extivov
nevd^eQog enon^oavro. 20
NixoXdov Se rov XQVoo^tQyr] en\ /Qovovg t^ xai fiijvag rf

rr^v exxX-t]oiav id^vvavrog xa\ xaruXvauvrog ri]v ll,Mr]v, yetQOXovei-

rai ^toivtog fidytorQog , dv^Q eXXoyifiog xul iuzQixTJg rtyvqg r]XMV

1 TQtnoUzijv C 16 xtIgis C
quam in Phoeniciam ventum est, Tripolis Damasci Tyri Berytiqne ame-
ras (namhi paulo ante ipso civili contra Phocam bello detento, inito
foedere contra Antiocheam arma tulerant , et Daraianum patricium eius
urbis praefectum pugna congressum interfecerant, urbique haud exiguum
periculum obiecerant) coeglt Romanis parere. et quantum eius fieri
poterat rebus istis in tutum redactis, acceptis etiam obsidibus, redit
Byzantium.
In reditu eum per Cappadociam iter facientem magister Eustathios
Maleinus hospitio excepit cum universo exercitu, omniaque abunde sup-
peditavit. quod officium se probare simulans imperator secum eum
Cpolin abduxit, neque inde domum unquam reverti passus est, sed iii
urbe omnia copiosissime suppeditans, veluti feram in cavea alens, ad
mortem eius usque detinuit. mortui omnia bona publicata sunt. lege
etiam sanxit ne potentiores multiplicandis praediis augescerent, quan-
quam eadem etiam ab avo eius Constantino huiusque socero Romano
lata fuit.

Nicolao Chrysobergio post administratum per annos duodecim cum

besse patriarchatum vita functo substituitur Sisinnius magister, vir In-
 mSTORIARUM C0MPENDIU3I. 449

i?g To uyQoraToi', iv iTit ,<i(fy, ivSixTiwvog 7\

* oaTtg yMi rovg
Siuy.Qivo{.iivovg ojvioat diu ttjV mQayafuav. y.al ovtog inl TQeig
fiovovg tviuvTovg rr^v ixy.Xr^aiav noi}.iuvag t^larri rrjg ^iOTJg, yal
nQOf^Xrjd^T] ^iQyiog rjyovf.i(vog (ov rijg /iiovfjg Tov M.avovT']'k xu\ to C
Sytvog uvufftQCOv nQog (Ihoriov rov narQiuQyriv.
Tov de ^afiovi]X iy.arQartvaavrog yaru OeaaaloviyT]g , xal
To f.iiv akXo nlrj&og etg X6/ovg xul ividQug §iaf.ieQiauvrog, oliyovg
Sirivag eig ixdQOf.a)v u/Qi Qtaaulovixrjg uvrijg nenoftfporog , int~
yvovg TfjV iffoSov b dovg rQTiyoQiog tov fiiv oixeTov vibv lAatorrjv

10 inefiiptv ideiv xal xuruaxonrjaui to nXi]d-og xul uvrto yvioaiv dov-

rai, avrbg di oniodev iintro. b Si i'§eX&(hv xul rotg nQodQOfiotg
avfin'kuxe\g xui TQi\p(/,fitvog ikad^ev eig fiiaovg rovg X6/ovg neQi-

kriffd-tig. rovro tog b FQriyoQiog tftu&ev, i^or]d^ti Stu ru/Jtov rbv D

naiSa Trjg ai/fiaXcoaiag y)u/6fievog ixXvTQCoaaa&at* u).Xa xul uv-
15 Tog xvxXfod^ttg vnb tiov BovXyuQtov xal ytvvuicog xal rjQtoixiog

uyioviadfifvog intaev. uyyeXd-eiar^g di rip jSaaikei rijg rov dovxbg

uvatQiaecog nifinerat naarjg dvaeiog uq/cov b ficiyiarQog NixrjtpbQog
b OvQuvog' ifpd-uae yaQ xal ovrog rrjV ix Ba^vXcovog (pvyrjv

(ovriadfitvog xal rrjv ^aaiXida xaraXu^cov. oarig iv QtaouXovixij

SOyev6fievog, intl tyvto rbv JSufiovrjX rfj rov dovxbg rQrjyoQiov tov
TuQtovirov afpayf] xut rrj aXtioaei rov vlov uvrov inuiQ^fitvov, xal
diu TOvro T« T£ QerruXiy.u diu^uvra rifinr] xa\ rbv Hr]veibv ne-
Qutcoodfievov norufiov, OerraXiav re xal Botcoriav xai Idrrixfiv

9 dacaziov C

signis et medicae artis peritissimus anno ninndi supra sexies millesi-

,

mun» 503, indictione octava. is discidium propter quartas nuptias du-

dum ortum sustulit, concordia facta. cumque tres tantum annos eccle-
siae praefuisset, vitam cum morte comniutavit. ei suffectus est Sergius
Manuelici monasterii praesul, genus a Photio patriarcha ducens.
Hoc maxime tempore Samuelus moto in Thessalonicam bello, copils
suis in insidias distributis, paucos quosdam excursionem usque ad eam
urbem facere iubet. quod ut sensit praefectus Gregorius, Asoten filinm
suum raittit, qui exploraret hostium multitudinem et sibi indicaret. is in
emissarios eos incidens , fusos insecutus, imprudens in medias incidit
jnsidias. Gregorius re cognita illico ad ferendum auxilium festinat , ut
filium hostium manibus eriperet. sed et ipse a Bulgaris circuraventus
fortiter pugnans interficitur. hac ducis clade intellecta mittitur totius
Occidentis praefectus magister Nicephorus Uranus nam et hic pretio ;

dato Babylone Cpolin profugerat. is ut Thessalonicam pervenit, cer-

tior fit Samuelum animo elatum, quod ducem Gregorium Taronitam in-
terfecisset filiumque eius cepisset, Thessalica iam Tempe transgressum
et Peneum amnem transmisisse , et in Thessaliam Boeotiam atque Atti-
Vcorg, Cedrenus tom. II. 29
 450 CEORGII CEDRENI

tio^uXovTa Tf y.ul Iv UeXonovvrjctn) diu xov tv KoQivdfo ?ad/.iov,

P 703 y.ot.1 ndvTa tuvtu Si]Ovvtu xul lriiL,o[.iivov, uQug y.ul uvTog f.iiTi/.

jwv ntQi avTov aTQUTtvfxuTMV x«t Tug vmoQfiug duXd-wv xov

^Ohof.inov xul fv .jdaQioo]] yfvoi.ifvog, xuxiXof Xincov ttjv anooy.fvip'
xul tv^wvov Xu^cbv Tov OTQUTOV, Tf]v QfTTuliuv oSoinOQiu ovv- 6

Tovio SifXd-(Jov xul rb Tijg OuQoaXiug ntdiov xul toj' Idniduvov

Sia^ug noTa[.iov, xutu to Xfikog rov 2nfQ/fiov noTa/nov nfjyvvoi
trjV oTQUTOntSfiuv, tlg Ttjv ntQuiuv xui uviov rov ^u[.iovrfk avli-
tflHiVOV ' 0[.l^Q(l)V yUQ UnXtTCOV vad^tVTCOV i'^ QVQUVOV, xal TOV nOTU-
fiov n7\.rj[i[WQOvvTog xul nfXayitftvtog, uniyvcooTO to vvv tyov i] av[t- 10
nXox'^. «AA,' [luyiOTQog uvcx) y.al xcxtco tov noTa[ibv niQioxonrjGug,
B xai riva ronov tvQcJbv Si' ov torjdrj Svvutov totodui tovko rcfQuico-
d^rjvui, uytiQug vvxrbg rbv gtqutqv ntQaiovTUi rbv noTU[ibv xal
roTg 7[f Qi rbv !Su[iovrjX u[iiQi[ivtog xad-tvSovoiv fniTid^tTui' xui
ocfdi^ovTUi [ifv uQid-[iov XQfirTOvg, [iTjStvbg n^bg uXxyv uniSilv 15

roX^irjGuvTog , InXriyri Si xai avrbg b 2a[iovrjX xal b rovrov vibg

'^Pco[iavbg ^udiiuig nXr^yuig. xal (uXcoouv uv, tl [irj roTg vtXQOig
av[i[d'§uvTfg tavrovg txfivTO cbg rtd-vfcoTtg , xal wxrbg iniytvo-
f.iivi]g tXad^QV SiaSQdvrtg tlg ra oqi] rwv AItcjoXwv, xuxti&tv Stu
rcMV xoQvcfwv rwv roiQVTWv OQtwv SitXd^Qvrtg rbv HivSov Sitoco- 20

d^r^oav iv BovXyuQia, b Si [idyi(nQog rovg af/jiuXcjorovg '^Pco-

C [laiovg iXfv&fQcooug , axvXfvaag Si xul rovg nioovTug Bov7^yu~

Qovg, SiuQndoag Si xul rb rcZv noXi[iiwv GTQaronfSov xai nXov-
rov oTi nXiioTOv ntQi^uXo[iivog , avv rf] aTQUTicl (nuviQtv^iv tlg
QfOoaXovixr^v,

2 xat nuvTa — XtjY^. om C 12 TQOJtov C 17 xuv edXaaav et C

cam , et per Isthmum Corintluacum etiam in Peloponnesum grassari.
itaque et ipse suis cum copiis ad radices Olympi facto itinere Laris-
sam venitj ibique impediraentis relictis Thessaiiam magnis itineribus
peragrat, campisque Pharsaliae et Apidano amne transmissis in ripa
Spercheii amnis castra ponit , in opposita ripa Samuelo sua castra ha-
bente. ingentes imbres tum deciderant, et fluvius alveo turgente sta-
gnabat: itaque eo quidem tempore praelium nullum sperabatur. sed
Uranus sursura deorsumque tentato ilumine vadum invenit; eaque in-
telligens se exercitum in oppositara ripara traducere posse , noctu cum
suis amnem transit, BuIgaros(/ue secure dormientes adoritur, innunieros-
que interficit, nemine se defendere auso. ipse quoque Samuelus et
filius eius Romanus profunda acceperunt vulnera; fuissentque capti, nisi
inter cadavera delituissent et nocte insequenti occulte in montes Aetoli-
cos aufugissent, per quorum dcinde cacumina ad Pindum montem atque
hinc in Bulgariam evaserunt. Uranus interim Romanos captivos libe-
rat, occisos Bulgaros spoiiat, castra eorum diripit, ingentique parta
praeda suos Thessalonicam reducit.
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 451

'O ^ufwvTjX de TTQog T« oly.iia uvuGiodiig yufi^Qov uynut

ini rfi uvrov dvyuTQt l^muTrjV rov rov TaQMvirov viov, rojv
ii(T/iiivv iXiv&iQUoag ' vQog rovrov yuQ •^ natg iQcorty.tiig diart-
diXaa i^u^iiv iavrTjv rjnilXti, il /if^ vo/nl/iiiog uvtm avvuq:d-iti],

5 ty.nlioag dt rovg yu/iovg txn^[.inti [.itr^ uvTtjg rovrov tig rb z/vq-

Qu/iov, tm (fvXayf^ t«/« rijg /aiQug* o di ixttat ytvojntvog xat D
rjj av^vyrt) xotvoXoyr^aa/mvog xul ntiaag (ptvyti /iir^ uvrijg tlg rug
iv r(f> r6n(p qvlaxrjg yuQiv nuQunltovaag '^ Pw/iuixag rQirjQttg,

vu} di' uvr(x)v iig rbv jjuotXia avaocuCtrat , ri/irj&iig /luyujTQog

10 xui rj rovTOV avCvyog Cwcttt/. dttxo/itat di ovrog xui yQu/i/iuTU

dvvoiaTov rtvog, tvbg riov iv rip /lvQQuyJ(p , XQVorjliov rovvo/ia,

vntayvov/iivov nuQuSovvut ri]v rov ^vqqu/jov noXiv r(7> (iaatXtT,

II Tt/iri&tiri avTog rt xai oi dvo vloX avrov narQixtoi. yQtx/i/iaat

Si rov ^aatXtiog tninXtTg rag vnoa/Jattg notrjaui ^tftatioaavrog,

15 nQOido&i] rb jdvQQuxtov Evarad-i(p nuTQixkp r(p ^u(pvo/ii]).rj , xul
01 rov Xqvgt^Hov v\ol riri/nrjvro narQixtot, ixeivov ^&douvrog
xuraarQixpai rtjv ^(otJv.

Tovr(p rcp /Qovcp HavXog (.luyiGTQog o Bcofiog, uvtjQ rcov

iv OiGGaXovixr] ra nQCora, xat MaXaxi]vbg nQCoroanad^uQtog ini p 704

ZOavvtaii xal Xoyco i/inQtncov, dta^Xrjd^tvTtg cog ra JiovXyuQcov cpQO-
rovvng /itr(py.iadr,Gav, b /liv Havlog tig rtjv iv QQ(txt]ai(p nt-
dtddu, di MuXuxrjvbg tig Bv^uvrtov, rovro nudtiv q:ofii]9-tv-

rtg xui rtrig rcov ix rijg IddQtavovnoXtcog iXlovarQtoi xat arQurr]-

2 dacoTiov C 7 avroSv C 13 rovzov vlol C yQcc/i-

/iccci — 16 ticctqUioi add C 21 &Qaii7]a7j ntSiccdttv C
Samuelus domum reversus filiam suam Asotae Taronitae fiHo liber-
tate reddita in matrinioniuin coniocat: nam eius amore puella corrcpta
mortem se sibi conscituram minabatur, nisi eo marito potiretur. nuptiis
confectis generum cum filia Dyrrachium mittit et regionis eius custo-
diae praeficit. verum Asotes eo profectus, uxore quoque in suam sen-
tentiam traducta, cum ea in Romanas triremes, quae finium tuendorum
causa litus illud legebant, confugit; iisque ad imperatorem perfertur, ab
eoque magistri ipse, uxor zostae honore afficitur. idem literas impera-
tori attulit a Chryselio, uno eorum quorum summa erat Dyn*achii po-
tentia: is pro mercede stipulatus sibi et duobus suis filiis patricios ho-
nores ,
promlttebat imperatori se urbem eam traditurum. cumque per
literas imperator confinnasset se promissa omnino praestiturum , Dyrra-
chium Eustathio patricio Daphnonielae traditum est, et Chryselii filii
patriciatus honore decorati sunt, illo morte praevento.
Sub idem tempus Paulus magister iiobus, vir Thessalonicae prima-
rius, et Malaceinus protospatharius , prudentiae ac facundiae celubris,
delati qnod animis ad Bnlgaros inclinnrent, hic Byzantium, ille in 'J'hra-
censem Pediadem translati sunt. idem ne sibi eveuiret veriti quidam
illustres Adrianopoli, et qui gestis eraat clari niagistratibus , quod iu
 452 GEORGII CEDRENI

'yr/.aig oLQ/uTg SianQtxpavr^g Sia to vnomtoiaOai t(u ^Saj^iovrjX

nQOOiQQvr^aav, b f.itv Bazurl^ijg nuvoiy.i, [.lovog di BuaD.ttog b

TXu^ug' ov rhv vlov b ^uoiltvg xad^tTQ^s. y.al inl TQtig okovg
iviavcovg xutiTxiv, elra dntXvae. t6t£ y.al t(o uqxovti BtvtTiag
yvvuTxa v6f.uf.iov iSo)y.tv b ^uaiXtvg ttjv d-vyuTtQU tov l^QyvQOv, 5
B ddtXcpijv Si ^Fiofiuvov tov fUTa ruvTu ^uaiktvauvTog, rb td-vog
ovTcog vnonotovftivog, inotrjOUTO di y.al tio^oXrjv iv BovlyuQiu,
^id OiXinnovnoXtcog o ^aoiXtvg, ruvTrjv ffQovQtTv Tu^ag tov nu~
TQiy.iov QtoSlOQoy.uvov. y.a\ nolXga tcov iv 'iQiuStiZrj (pQovoitov
KaTaoTQffpdfitvog inuvrjkd-tv tlg Moovv6noXtv, 10
Tfol Si ^gffj/ tret, ivdiy.Ticovog ty , dvvufiiv ^UQtTuv iy.ntfi-
'ipag ^uotXtvg xutu tcov ntQuv tov ./fifiov BovXyuQiy.cov y.doxQCov,
uQ/rjyovg IxovGav rbv nuTQiy.iov OtodcoQoxdvov xai NtxTjfpoQOv
TTQCoToanad-UQtov Tov Aicpiuv, Trjv Tt fieydXi]v tTlt TltQad-Xdjjuv

xul Trjv fttxQuv xui Trjv IlXioy.o^av, xai doivrig xal TQonatov/og 1] 15
^ FcafiaCy.ri vnevooTrjoe dvvufitg.
C Tw d^ ini6vTi ndXtv erti anetoi xuTa BovXyuQcov b ^uot-
Xevg Stu QtaoaXovixTjg , xal nQooeQQVT] avrco zfofSQOfiijQog b Tr^g

BtQQoiag xaTUQXtov, naQadovg xai rrjv noXtv tco ^uotXeT xut dvdv-
nuTog Tifirjd-eig, o di tu 2tQj3ta cpvXdrTCOv Nix6Xaog , ov Ni-20
xoXiT^uv vnoxoQt^Ofievoi 6tu rb ^Quyv r^g rjXixiug ixdXovv, ixO^v-
fiwg dvTtT/e xul rrjv inevrjvtyfilvr^v avrcJo yeyijO^orwg vnicpeQe no-

1 Sia\ slg C 7 OVTOS C 10 fioevvovTtoXiv C 11 t^g

i8' ivd. C 12 T^v P 13 aQxvybv C 17 ^ovXyocQias C
18 dofiQoiJLrjQbs C

susplcionem et ipsi venissent, ad Samuelum sese contulerunt, Batatzes

cum tota familia, Basilius Glabas solus. cuius filium imperator per iii-
tegrum triennium in custodia detentum tandem dimisit. tunc etiam prin-
cipi Venetiae imperator nuptum tradidit iiliam Argyri, sororem eius
Roraani qui post imperio potitus est, hoc modo sibi gentera devinciens
Venetam. per Pliilippopolin quoque impressionem in Bulgariam fecit, cu-
stodia liuius urbis commissa patricio Theodorocano ; multisque Triaditzae
eversis castellis Mosynopolin redit.
Anno mundi 6508, indictione 13, gravem exercitum Basilius mittit
adversus Bulgarica trans Aemum castra, ducibus patricio Theodorocano
et Nicephoro protospathario Xiphla. capta ab his maior minorque
Persthlaba atque Pliscoba, victorque domum rediit Romanus exer-
citus.
Insequenti anno rursum imperator in Bulgariam abit per Thessalo-
mcam. ibi se urbemque Berroeam eius princeps Dobromerus dedit, et
proconsulis afficitur honore. at qui Servia praesidio tenebat Nicolaus,
quem diminutiva forma ob staturae brevitaten» Nicolitzam vocabant,
oppugnato ab imperatore castello fortiterac alacritei: resistebat, donec
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 453

'/.ioQy.iav, qilorifuog dt tov ^uailkoq XQr^aai-itvov avTjj tuXco to

(p(jovQiov y.uc uvTog b Nty.oXiTl^ug' y.ul f.iiToiy.iaug txtTdtv Tovg

BovXyuqovg o ^uailtvg ^Po)[Auiovg (pvXuTTHv intaTi^ae. xul tuvtu

dQuaug Inuviiai nnbg tvjV ^uaiXiSa , tnuyoi-itvog f.ifS'* tuvTOv yul D
5 Tov NtxoXal^av, ov y.ul nuTQiyioTrjTi hif.iria£v. «XX' a^t^uiov
yriu/ii7]g ovTog tv/mv, iy.tid-tv anoSqug, tXadiv uvuatod-ttg nqog
Tov 2afiovi]X, y.ui /LitT^ avTOv il&cov inoltoQyti tu ^tQ^tu. ulXu
TTUAiv b ^aatXtvg o^vg inicpavtig t?}v Trig noliiog ilvae noXioQxiuv,

dQuaftto yQr^aaf.itrav tov Niy.ohT^u avv tco 2afiovi]X. uXX^ ovx

10 itg TtXog StidQa b untaTog' Xo/jo yuQ Tivi'^Pa)fia'Cy.(7) ntQintachv
avviXrjCpd^r] , y.al nQog tov ^aaiXia Siafiiog a/9^t)g tlg q)vXay.i]v
ivefiXi]Ot] iv KcovaTuvTtvovnoXti ntfi(pd^tig. b 8i ^uaiXtvg iX&cjov
tlg QtTTuXiuv TU iv uvTfj (pQOVQia i^Sri nuQu rov 2ufiovr]X y.uToi-
ay.ufptvTu uvcoQd-coauTO , y.ui tu nuQu tcov BovXyuQoiv y.uTt/6fiiva
15 iy.noXioQy.ijaag TOvg fiiv BovXyuoovg ig tov 7.ty6fiivov fUTCoxiae P 705
BoXtQ^v, (fQOvQuv Si iv nuai y.UTaXinoJv u^t6fia/ov inuvrjX&tv tig

TK Xtyofitva BoSi]vd *
(fQOVQiov Si tu BoSi]vu inl ntTQug unOTo-
fiov y.tifi(vov , Si^ r^g y.uTUQQit rb t% Xifivi]g tov ^OaTQO^ov
vScoQ , vno yijg xdTcod^tv Qtov dcpavcog xuy.tTae ndXiv vnoSvofttvov.
2.0y.ai infl firj ty.ovaicog nuQiSiSoaav tuvTOvg oi tvSov, noXioQy.irt

TOVTO y.uTta/f. xul TOVTOvg bfioicog tlg tov BoXtQov unoty.ioug,

(pQOvQu Se TOVTO 0/VQOiadfUvog u^ioXoyco, indveiaiv tig Qeaau-
Xoviy.rjV.

'O Se Tov (pQOVQiov xuTdQ/oov /jQu^dvog, dvr]Q no7.efiiOTi]g,

10 SiidQuasv C 24 dQcc^dvrjs C

ab imperatore vi castello expugnato simul et ipse in eius potestatem

\enit. id castellum, translatis alio Bulgaris, imperator Romano rounit
{jraesidio; ac inde Cpolin redit, eo etiam Nicolitza abducto ac patricii
lonore ornato. verum Nicolityas homo inconstans urbe profugit, fur-
timque ad Samuelum elapsus cum eo Servia oppugnat. quam obsidio-
nem celeriter superveniens imperator facile discussit, Nicolao et Samuelo
dHTugientibus. et Nicolitza a quodam Romanorum manipulo, in quem in-
ciderat, captus et in vinculis adductus, Cpolin missus in carcerem con-
iicitur. inde in Thessaliam profectus imperator castella a Samuelo di-
ruta reficit, quae a Bulgaris tenebantur expugnat, Bulgarosque Bolerum
(loci hoc nomen) translert. omnibusque castellis praesidio munitis ad
Bodena pervenit. Bodena castellum est saxo praerupto impositum , per
quod saxura aqua paludis Ostrobi occulte infra terram defluit, indeque
rursum emergit. cumque deditio non fieret, vi expugnat, Bulgaricum
praesidium Bolerum deportat, et castello praesidio valido imposito Thes-
salonicam abit.
Qui praefuerat ei castello Draxanus, vir bellicosus, ab imperatore
 454 GEORGn CEDRENI
B ^ixriGarQ y.axu ttjv QiaaaXovUriv oty.i]oai. tnivtvaavTog dt rov
/jaoiXtwg rjQf.woaro yvvuTxa xrjv d-vyartQa Toi; ttqcoxov twv ntQi-
l^aruQUOv rov vuov rov ddloq^OQOV ^rifirjTQiov , xai nuTdag t§
uvri^g fo/s dvo. tiru unoSQug tuXco, xui ivrtvl-tt rov xr^dtarov
avvt/jOQrjd-ri. xui StvrtQOv unoSQug of-ioicog ucftid-ri, xu\ titQa 5
de Ttxva dvo noiriaag rh tqixov dntd'QU, xul avXXr^ffd-tig dvtoxo-
^Mniad^i].

Tmv 81 Novf.iiQixwv x«< lAracpiTwv 'Aqu^cov Sitvcog r^v t«

xolXrjv 2vQiav xu\ uvrrjv xurarQt/ovroiv rrjv lAvrtv/tiav, rbv f.id-

yiaxQOV NtxrjrfuQOv rov Ovquvov o fiuatXtvg uQ/ovru Idvrio/tiug 10

C exntfinti, diuSo/ov uvrov XTJg QtaGuXovixrjg ntnoiijxcbg rbv na-
tqIxiov /1u^\S rbv u^Qiuvirr/V. tv Si OilinnovnoXtt rbv nQCoro-
cnad-uQtov Nixr^cpoQov rbv ^tcfiuv orQuxrjytTv tru§e , rov OtoSio-
Qoxuvov Sid yrJQug nuQUtrriOafitvov, b Si fiuytoTQog NixrifpoQog

OvQuvbg ivldvrio/ti(x ytvofitvog xui Svai xal rQia\ fid/uig avfi-ld

7iXuxt\g KtoxQtvrjXri rco twv uiQu/Scov oxQuxi]y(3 xui TQtrpufitvog
inttatv r]ov/Juv uytiVj xul Tu nQuyfiaxa tlg ^ad^tTuv etQijvijv xal
yaXi]vta)oav fitrrjyuytv.
*0 Si ^uotXivg xaru rb inibv trog ivSixriajvog it ixorQU-
Ttvti xaru BiSvvrig, xui icp^ liXovg oxrcb firjvug ifKpiXo/coQijoug^O
D T'f] nQootSQtiu uiQtT xuru XQurog rrjv noXiv. iv co Si ri] noltOQxia
ovrog nQOorjSQtVfV, b ^UfiovrjX evi^covco /QriOUfievog bSoinOQiu ini-
Ti&exui i'^ icpoSov rfj lASQiavovnoXti xax^ avrrjv rrjv rjfitQuv rijg

2 itQBapvTiQcov C 13 Q-eoScoQovxdvov C l^ ziTQivivQ C

impetrat ut Thessalonlcae sibi liceret degere; ibique uxorem ducit filiam

primi peribatavioram aedis martyris Demetrii. cumque bis ea maritum
patrem fecisset, ij)se profugit. deprehensus socero intercedente veniara
impetravit. et cum denuo profugisset, rursum est eodem modo dimis-
sus. aliis autem duobus iiberis procreati^", tertium ut profugit, captus
inque palum suffixus est.
Interim Nuraeritae et Ataphitae Arabes cum Coelesyriam ipsamque
etiam Africam graviter vexarent incursionibns , magistrnm Nicephorura
Uranum imperator praetorem Antiocheae mittit, succedere ei in praetu-
ram Thessalonices iusso patricio Davido Arianita. et Philippopolis
praeturam ob gravem aetatem resignante Theodoro cano, eam Nice-
phoro protospathario Xiphiae mandat. Uranus ut Antiocheam venit,
duobus aut tribus praeliis Cistrinitam Arabum ducem contudit, facilequa
persuasit ut is porro quiesceret, omniaque reddidit pacatissima.

Anno insequenti, indictione decima quinta, Bidynam urbem obsidet,

et octo menses oppugnatione tracta, eam vi capit. dum haec agit im-
perator, Samuelus expeditos duceas Adrianopolitanos obiter adoritur,
 HISTORIARUai C03IPENDIUM. 455

xotfitjcftwg r-ijg vniQup^ov &toroxov , xul r^v ri navtjyvQiv, ijrig

(laid^ti hijaiMg nXtiod-ui di]f.tortXijg, ulQtT t^uiqv^g inintaojv,

y.ai Xtiuv nolltjV vntQnoir^GUf.itvog vntOTQtxfitv tlg ru \diu. o dt
puaiXtvg rrjv BtdvrriV fiuka y.uXwg o/vQtoaujittvog inuvijXStv uai-
5 vTjg lig rrjv ^uaiXikiu, iv rip diitvui ndviu ra iv noat BovXyugiy.a

(fQovQta dr,wv y.al y.uruarQf(f6f.itvog. rfj noXtt di rcov ^xonitov

iyyiaag tvQt ntQuv ^.^^iov roi; noruf.tov , ov vvv BuQduQtov ovo-
fidl^ovat, xartaxrjro)f.itvov ufitQi/.iva)g toj' ^ufiovtjX' d^uQQOJv yuQ
rfj nl.rififfvQu rov norufiov . y.ui wg ov dtu^urbg rb vvv t/ov tai-
lOrui, TjvXtXtro ufttXwg. rtvbg dt roiv aTQariiorcov noQov tvQovrog P 706
yu\ di^ avrov rbv ^uatXia dtafit^uouvTog, 6 fiiv 2ufiovr,X rto
uicfvtdico xaranXaytlg tcpvytv ufitruarQtnri, iXrjcfd^)] d^ tj rovrov
oy.rjvi] xui rb oXov arQurontSov. ivt/tiQtat &i xul rrjv noktv rcov

^xonitov rcT) ^uatXtX o ruvrr,g uQ/ttv nuQu rov ^ufiovrjX rtruyfti-

15 vog ^ Ptofiuvog , b TltrQov fiiv rov ftaatXiwg riov BovXy(/,Qiov vibg

rov di BoQiaov udtXtfog, JSvfiittiv rco tou nunnov ovofiuri fitro-

rofiua&tig' ov b ^aatXivg unodtt,ufitvog rrjg nQOutQtatcog nuTQi-
xtdv re rifia xa\ nQumoairov, y.u\ arQarijytTv ixnifinti l^^vdov.
^Exfid-tv b ^uatXtvg Stct^ug tQ/trai n^bg rbv IliQviy.ov, ov
20(fvXa'4 rjV b KQuxQug , uvrjQ uQtarog ra noXtfiixu. iv (o /qovov B
ovx oXi^/ov dtarQirpag xai Xabv tv rfj noXiOQyJtt ovx bXiyov uno^a-
Xtov, (og tyvtx) XQttrrov vnuQ/ov noXiOQy.iug rb tQVfia, xui ovd^ b
KQuxQug dcantiuig ri uXXatg vnoa/Jataiv ifiaXdoatro xui inuyyt-

1 VTtsQuyiccg C 8 Kar£ayir]vr]fiivov C 14 d <Hn C zccvzrjv C

16 §0Qiaar] C 20 x^cxott C

die assumptioni deiparae festo, quo publlca tum de more peragebatur

ffolemnitas. ' snbito igitur irruens magna parta praeda discedit. impe-
rator Bidyna diligentissime communita in urbem incolumis reditum in-
stituit, obiter omnia Bulgarica castella vastans atque subigens. sed cum
ad urbem Scopias accederet, deprehendit trans Axium ttumen (nunc
Bardarius appellabatur) Samuehim negligenter castra habere. hic enim
fretus amnis abundantia, et eum ob aquarum insolentem affluxum trans-
iri non posse ratus , securus erat. at imperator per vadum a quodam
suorum inventum copias traducit. itaque re insperata consternatus Sa-
nmelus ita eiruse fugit cum suis, ut nemo eorum hosti pectus unquam
ostenderet. ipsius tabernaculum totaque castra capta. sed et urbem
Scopias imperatori tradidit ei a Samuelo praefectus Romanus, Petri
Bulgarorum regis filius, Borisae frater, Simeon etiam avi nomine appel-
latus. qnem eius officii causa imperator patricium praepositumque de-
signat, Abydoque praeficit.
Inde imperator ad Pernicum ducit, qnod tuebatur Cracras, vir bello
optimus. ibi cum haud parum temporis trivisset et in oppugnatione
niultos amisisset, cum et castellum inexpugnabile sentiret, et Cracraui
 456 GEORGH CEDRENI
},iuig, [.art^ri nQog OOunnovnoXiv, IxtXd^tv re unuQug unstotv
ilg KwvaravTivovnoXiv.
Kai rf] avrfj tnivef.iriaH d6y(.ia i^td^tro , rag toJv ano^Mlo-
Ttov raneivaiv ovvreXeiag TeXeiodai naQu, rwv SvvariZv. y.uriovo-

(.luod^ri de 7] rotuvr^ ovvra'§ig uXXi^Xiyyvov. xov nuTQiuQyov Se 5

2eQyiov Y.ui noXXwv uQxieQewv xul uoxi^rwv uvSqwv ovx oXiywv
C dei^d^evrwv ey.y,onrivui ro nuQuXoyov u/^og rovri, o ^uoiXevg ov/.

vnijxovoev.
^OySori Se lv8iy.rtwvi, Iv erei ^?(pii]% o rijg Alyvnrov y.ur-

uQywv Idt.iQiog diu fiixQug ulriug xal f.ii]devog Xoyov nQooy.QOVf.iara 10

uiia rug nQog^Pwfiuiovg Xvoag onovSag, tov re ev '^leQOOoXvfioig
tv Tw Tu(fo} rov ocoriJQog Xqiotov uveyrjyeQfiivov noXvTeXcog &eiov

rabv y.areorQixjJuro , xai ru evuyij eXvfii^vuro fiovuorriQia , xai

rovg Iv TO^irotg aoy.ovfiivovg unavruyov yijg ecpvyudevoe.-

Tio S^ emovrt eret yiyove /eificov f.nuyd-iorarog , wg «tto- 15

xQvoraXXcjod-ijvut ndvra norufiov y.ai XifivrjV xut avrrjv rrjv &d-

Xaoouv, xul ^IuvovttQico firjvl rijg uvrijg enivefn^oecag yiyovt oet-

D Ofibg (fQiy.cadioTurog , xul Siey.Qdrrjoe xXovovfiivi] rj yij fiiyQi rijg

d"' rov MuQriov firjvog* Iv ravrr] de neQi SexdrrjV Squv rijg rjfii-

Qug yiyove ftQUOfwg xui xXovog cfQtxrbg xurd re rrjv ^uotXida xal^O
ev roTg d^ifiuot, xai nenrcoxaoiv al orfaiQat rov vaov rcov uyicav
TeoouQdxovra xa\ tcuv uyiwv ndvrtov ' ug b jSuoiXevg evd-vg uve-
y.T^^ouro. Tuvra di nQoefii]vve rrjv fitrvi Tuvra yevofiivijv ev ^lra-

16 ndvTa. tbv x. C
neque blandiendo neque polHcitationibus subigere posset, ad Philippo-
polin transit, indeque in urbera revertitnr.
Eadem indictione legem tulit ut pensionem quam pauperes perditi
debebant, divites persolverent. id vocabatur Allelengyum. et patriar-
chae Sergio multisque aliis pontificibus ac monat;his deprecantibus ut
absurdum hoc onus subditis demeret, non obtemperavit.
Indictione octava, anno mundi 6518, Aegypti princeps Azizius ob
levem causam et offensas ne relatu quidem dignas foedere quod ei cum
Romanis erat rupto, et templum Hierosolymis ad sepulchrum Christi
sumptuosissime conditum evertit, et religiosa perdidit monasteria, et
qui in iis piae vitae exercitationibus erant dediti, eos per omnes terras
extorres egit.
Anno insequenti hiems fuit gravissima, quae omnes fluvios paludes
ipsumque mare in glaciem coegit. mense lanuario eiusdem indictionis
apprime horrendus fuit terrae motus, qui duravit usque ad nonum Mar-
tii diem. eius enim diei hora decima fragor fuit et concussio terribilis
et in urbe et in provinciis ; ac corruerunt sphaerae templi sanctorura
40 et templi omnium sanctorum. quas imperator statim instauravit. haeo
fuerunt Italici motus praevia indicia. quidam enim vir potens, unus de
 HISTOPxIARUM COMPENDIUM. 457

"kla (jTuaiv. dvv(xoTi]g yuQ Tig twv inor/Mv Tijg BuQfMg, tov~
vofiu Mth]g, nuQu^7'/^ug tov iv uioyyi^uQdia Xuov onXu y.uTa
'^Pwf.iuiwv uiQhi, xu\ ^uaiXevg BaaiXtiov ixnt(.inti tov IdQyvqov
GTQUTr,yov ovTU Tijg ^uf.wv , xul tov 7.ty6f.itvov Kovto7Jovtu Tr^g

5Kt(fuXrjviug OTQUTr^yovvTU , tnl T(p y.uTUOTijoui ^P(oi.(.uioig tk

nQ(jiyf.iuTa' olg avTinuQUTu^df.itvog b MtXi]g TQinti }Mi.inQO}g, P 707
no7Jk(Lv nenTCjitoTcov, ovx oXiyoov Je y.ul ^toyQijd-tvTtov, Ttov dt Xoi-

niov rrjv diu (fvyijg ao/r]f.iova nQOXQivdvTiov ^o)i]v,

^O de ^uoiXtvg ov dit7uns xud-^ exuoTOV eviuvTOv iloicov ev

10 BovXyuQia xul tu ev nool xeiQCOv Tt xu\ di](ov, b ^ufiovrjX de fiij

Svvufievog tcov vnuid-Q(ov uvTinoieTod-ai fii]de uQog tfKfuvT] fiu/i]v

uvTioTijvui T(p ftuai7.tT, «XPv« ndvTod-ev d-Quvofievog xui ttjV olxeiuv

axfiijV dno^cO^Xcov, eyvco TuqQotg xui &QiyyoTg eniTti/Joui tovt(o

Ti]v elg vijv Bov7^yuQiuv eloodov. eldtbg ovv cog fi^^Of ue\ tw /9a-

15 GiXeT diu Tov 7.iyofitvov Kifi^a .Aoyyov xu\ tov K7.eidiov noieT-
oduc Tug die7^evaeig, TuvTr^v Xyvw %i\v §vaycoQiuv tniTtiyJaai xal B
Tip ^uai7<.tT unoy.7.iTaai Trjv tlooSov. (fQuyfiov ovv doftriodfievog
ilg evQog no7.v , xui (fv7.uy.ug ev avTip uS,ionQtntTg inioTrjOug,
nQOotfiere tov ^uai7.eu. u(fixofievov de xul tovtov xu\ dnoneiQu-
20 aufiivov Trjg eiaodov , eneineQ uvTeT/ov yevvuitog ol (fvXdoaovTeg
y.ai TOvg /jiui^Ofitrovg i'^ vniQdi6,icov dvrjQovv ^dX7.ovTtg xui titqoo-

cxovTtg, xu\ ijdi] dniyrtooTO T(p ^uoiXtT ij Sid^uaig, NixijtfOQOg

b ^Kfiug Tijg (DiXinnovnoXtcog TOTe OTQUTrjyuJv T(p ^uai7^tT ovv-
Tut,dfiivog , y.u\ uvtov fiiv nQOGfiivtiv y.u\ ovvtytTg nQoo^o7.ug to>

13 &Qiyyiois C 15 xiaiiu C

iis qiii Barin incolebant, noinine Meles, concitatis Longibardis arma

contra Romanos niovit. cumque imperator adversus hunc misisset Ba-
eilium Argyrum Sami et Contoleonem Ceplialleniae praefectos, Meles
illustri eos praelio vicit, multis caesis, haud paucis captis, reliquis turpi
fuga vitam tutatis.
Porro Basilius imperator quotannis in Bulgariam expeditJonem fa-
ciebat et obvia quaeque populabatur ac vastabat. ideo Samuelus castra
sub dio locare aut aperto praelio concurrere non audens, undique attri-
tis viribus amissoque vigore suo, statuit fossis ac septis factis eum in-
gressu Bulgariae excludere. et quia norat solere eum per Cimbam Lon-
gura et Cleidium intrare, angustias illas septo late producto munit at-
que intercipit, iustoque firmat praesidio, et sic imperatorem operitur.
postquam eo venit imperator et intrare est conatus, fortiter eum arcuere
custodes, eos qui vi penetrare niterentur de superiore loco ferientes
atque vulnerantes. ibi de transitu desperantem iam imperatorem Nice-
phorus Xiphias Philippopolis tum praefectus monet ut loco eo maneat,
septumqne illud oppugnare continenter pergat: se alio abiturum , ope-
 458 GEORGH CEDRENI
C dt[^mTi noiHad^ai naQtyyvricsaq , avzbg di amtvai (fiioag, h nfog
dvv7]dfu] XvaiTfT^tg Ti dianQu^aod^at y.a\ GWTtjgiov, rbv nt^l uvtov
iiXi]rp(ji)g lubv vnoarqt^fti , xai ntQtodtvaag rb n^bg [.itarjn^Qluv
y.tif.i£vov Tov KXttdiov vipr^loTUTOv oQog, o BuXu&igtuv y.UTOvo-
/iiul^ovai, y.ui rQa/vnoQiatg xal avoSiatg XQi]adf.itvog , xd-' rov5
^IovUov f.ii]v6g, fntvtfir]aei t^, uvo}&tv e^aicpvrjg fitr' aXuluyfiov
y.ul Sovnov y.uru vojtov yivtrut rOJv BovXyuQCOv ' ol di rro unQoO'
doy.ijTO) xuTunXuytvTtg TQtnovrut nQbg (fvyr]V. y.ui b /3aai).tvg
(.lovcad-tv dtuQQr/^ug rb rti/og tSixoy.cv. tntaov ovv noXXoi , y.ul

noXhp nXtiovg tuX(i)aav, fiolig rov ^ufiov^X diu(fvytTv Svvrjd^tv- 10

Tog rbv y.ivdvvov GvvtQyi(/. rov idiov vlov yivvuiMg rovg tntovTag
vnodf^ufitvov , xul "nmo rovrov int^i^daavTog xui tlg rb Xiyofia-
D vov IJQiXanov rb (fQovQtov unuyuyovrog. 6 Si fiaatXtvg rovg tu-
Xoy.oTug roiv BovXydQCOv uft(f\ rug tt , &g (fuaiv, ovrag yiXtuSag
untrv(fXo)at , xal txuGxr]v ey.arovTuSa mnr]Q(Ofttvb)v ixp" tvbglS
fiovo(f&(j!.7.fiov bdi]yiTad-ui xtXtvaug tlg rbv 2afiovi]X unontfmii.
0«^ iy.eTvog u(fty.vovfih'Ovg x«t' uQt&fibv xui r(x^tv d-tiofiivog, xul
TO nadog ovx ivtyxcbv rtuviy.wg xui tv\fjv/(ag , Xtinod^vfiid, y.ul

ay.OTCo ^uXXtrut xui tig yrjv ninrti' vSuri Si xui fivQOtg oi nuQov-
rtg Tr]v nvoijv avTOv uvay.aXtaufttvoi uvtvtyy.tTv fiiXQbv ntnoii]y.u~ 20
Giv. uvtvtyy.ibv Si vScoq mtTv int^QfjrriGt ipv/Qov. Xu^cbv Si y.ui

nichv fXr](f&i] xuQStuyfi(T), y.ui fitru Svo r]fiiQag d^vr]GXit. nuQu-

7.afijSdvti Si rijv BovXyuQcov UQ/r]v b vibg avrov ra^Qti]X b xul
Fcofiuvog, QCOfir] fiiv xai layyi rov naxQbg vntQt/jov, (fQovrjatt
Si y.al Stuvoiti. noXXco Xiinofitvog , rt/d^tig rco 2ufiovr]X uno rivog^

4 ^alaeix^av C 5 TaxvnoQiais P
ramque daturum ut salutare aliquid conficiat. lioc modo re composita,
rmn suis montem ad meridiem claustris iis obiectum celsissimum cui ,

JJalathistae nomen, magnis itineribns circuit; et 29 die lulii, indictione

12, de superiore loco subito ingenti cum strepitu Bulgaros a tergo ad-
oritur. qui cum re insperata perterriti fugerent, imperator defensoribiis
Yaciium septum diruit ac fiigientes insequitur. multi tum BuJgari occi.si,
niulto plures capti. ipse Samnelus aegre evasit filii opera, irruentes
fortiter repellcnte patremque equo impositum in castellum Prilapnm ab-
diicente. captivis Bulgaris, qui fuisse ad 15 railia feruntur, oculos im-
perator eruit, singulisque centuriis unociilum praeficit, atque his ducto-
ribus eos ad Samuelnm mittit. quos Samuelus isto nnmero atque ordine
venire videns animi ad calamitatem eam fortiter ferendam non babuit
patis, sed oborta vertigine exanimatus in terram corniit. aqua autem
ct unguentis a praesentibus utcunque recreatus cum sesc aliquantulum,

collegisset, frigidae haustuin petiit ; cnmqne bibisset, cardiagmo corre-

j tus biduo post obiit. successit ei filins Gabrielus, qui et Romanus
dicebatur, patre robustior ille, sed prudentia longe inferior, natus ca-
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 459
a?/jiu7MTidog yluQioauiag. i]Q'4e Ss xuju t^v ti rov ^tm^i(jQiov P 708
f.i7]vog, l7iivif.ii]aH ly . y.u\ /.ir^d^ oXov UTConXriQioaug iviuvTov
G(fUTrtxui, ilg xvvriytatov i'^eX&aiv, nuqu ^Iwuvvov tov xui B)m-
diad-Xufiov Tov vlov Iduqojv, ov avTog &vr]axetv f.ii)JkovTU xov d^u-
5VUT0V untXvTQwauTo.
JIqo tov de TuvTU ytviad^ut, OtocfvXuxTov tov Bojuveturov
UQXttv QtaauXovixrig (.leru rbv lAQiuvirriv nt/ncpd^ivTog /Ja^id b
NioroQir^rig, iTg rwv nuQu BovhyuQotg (.liyu dvvuf.iivo)v vnuQyMv,
(.itru dvvu(.it(ag udQug xuru QtaauXovixtjg exnifintrui nuQu rov
10 ^UfiovTjX' oig ovvuvrr]aug 6 Qtoffvluxrog avv rio vho jyiiyur]!.
xul av/iin)Mxt)g rQtnti rt xuru XQurog, xai 7Muv noXXi]v xul ui/-
(.luXoorovg av/vovg nQoa)Mft6f.itvog StuxofiiL,it rtu ^uaiXeT noXtOQ- B
tcovvri To ev rjj xXeiaovQu rov KketSiov difiu, rb Sifiu di, a)g

etQrjrui, dtu^ug b ^uatXevg xuru ^TQOvfintri^uv yiverui. xul

15 nuQearrjOuro fiev (pQovQiov rb xu).ovfitvov BIurKovxiov, rfj ^rQovfi-
nirtji Si nQooeyyCC^ov, fitru Svvufieiag S^ exniftnti rbv Buruvetu-
rrjv QtocfvXuxrov rbv Sovxu OtaouXovixrjg , vneQ^rjVut xeXevoug
rovg ev ^TQOvfmirtr] ^ovvovg, xui ru ev ruTg xur^ uvrovg bSoTg
nvQnoXijaut Sifiuru, xai evnoQevrov uvtm d^eTvut rr]v nQog Oeo-
20 auXovixrjV uyovauv odov. b Se uneXd^ixjv avve/OJQ-rjd-i] fiev ev jto
elaiivui nuQu riov ronoffvXuxovvrwv BovXydQvov uvefinoSiarcag
SieX&eTv, fiiXXcov Se n^bg rbv ^uatXiu nuXiv vnooTQi(petv fieru rb C
T« nQooreruyfievu nXrjQooout neQtninrei X6/oig en^ uvraj rovra)
nQoaxud^rjfiivotg xut iveSQtvovoiv ev jtvt inifii]xei Grevo/ioQtu, •
ev

6 Toi; ante Bot. om C '7 (XQxfiv P 14 6TQ0v^iz^r] C

Stiva quadam Larissaea. iniit decima quinta Septenibris, indlctione

eclma tertia, cumque nondum integi-um imperasset annum venatura ,

exiens interficitur a loanne, qui et Bladisthlabus , iilio Aaronis, qaem

ipse neci aliquando subtraxerat.
Antequam hoc fieret, Theophylacto Botaneiata Thessalonicae post
Davidum Arianitam praefecto Samuelus Nestoritzam, unum de potentis-
eimis Bulgaris, magno cum exercitu ad eam urbem misit. quera Theo-
phylactus, filio suo Michaelo comitatus, pugna congressus fudit ; magna-
quc pracda parta et multis captis, cum his ad imperatorem tunc septum
in angustiis apud Chlidium 0|ipugnantcm venit. imperator angustiis quo
diximus modo superatis, ad Strum|)itzam accedit; et casteilo cui Matzu-
cium nomen potitus, Strumpitzae iam propinquans, Theophylactum Bo-
toneiatam Thcssalonicae ducem colles ad Strumpitzam sitos superare
iubet et septa obvia incendere, sibique hoc modo iter Thessalonicam
duccns expedire. proficiscentem praesidiarii nihil obstantes ire quo volebat
passi sunt. sed cum mandatis peractis ad imperatorem rcdire vellet, in
insidias ad hoc ipsum coUucatas in porrcctis in longum angustiis incidit,
 460 GEORGII CEDRENI

0) iiGil9^(x/v y.al nuvTodsv mQiazoi/jad^iig y.uX avcod^iv vnb ).ii}o)v

y.a.1 to^iov ^alX6f.ievog , fxrjd evog dfivvaa&ac dvvafitvov dia Ttjv

7ivy.v(aaiv y.al ro rijg aTivoxioqiag ddie^odevTov, avTog Te nhtTti,

f.ii]di Taig oiy.eiaig /eQal dvvrjd-elg /oi^aaad-ai , y.al nolv (.leQog

Gvv avTM dncoleTQ Tov aTQaTov. uneQ [.ir^vvd-evTa t(o ftaaiXeiS

7ioVS]g avTOv fvinXi]oev dd-vf.iiag. o&ev xai TiQoacoTeQto xcoqiTv

ovy ey.Qivev, dXX^ vnoaTQtxpag i]Xdev elg t« ZayoQia, tvOa to
D Xiav o/vqcjotutov 'cSqvtui (fiQovQiov HleXivixog , tni Tivog ntTQag
idQVfitvov xQ7]fj.voTg xal (fuQuy^i ^ad^vTUTUtg nuvToO-iv taTefpavco-
f.itV7]g' ev co ol tt/? ntQi/coQOv nuvTO&ev y.uTa(pvyc)VTeg BovXyuQOi 10
oXiya zcJov '^Pcofiaicov tcpQovTit^ov, nQog ovg b ^aaiXevg ^tQyiov
Ttva iXTOfiiav, eva t&v olxeiOTatcav avTco d-uXafirjnoXcav, iy.ntfinei,
uv$Qa cfQevi]Qri t£ ya\ $eivbv elneiv, dnoneiQcofievog Tijg yvcofa]g
avTcov. ovTog J' iy.etae yevofievog y.a\ noXXaig /Qi]aufiivog ni&u-
mXoyiatg fiiTadtdu§ai l'a/vae to^^ dvO-Qconovg t6 diov, xa\ tcc 15
OTiP.a y.aTud^tfiivovg nuQudovvat tco ^aatXet tavTovg y.a\ t6 cpQov-
Qiov. ovg dnodi§ufitvog b ^uaiXtvg y.u\ (ptXocpQOvr^aufitvog u^to-
TiQtnwg , y.u\ cpQOVQuv tco cpQovQico Tt]v dQxovauv iyy.cxTUT(x'Sag,

fitTi/Si] UQbg IVloavvovnoXtv ' iv r] dtuyovTi tovt(o y.u\ 6 tov 2a-

fiovrjX uyyiXXiTut duvuTog xaTu rr]v xd' tov ^OxTCO^Qiov fii]v6g. 20
P 709 y.a\ tv&vg b ^uaiXevg unuQug ix Moavvovn6XiCog xuTtiaiv tig

GfaaaXovixriv, xdxeid-ev unttaiv elg IltXayoviav, firjSiv Xvfiaivo-

fievog xcov iv noaiv, dXX^ 1] fi6va nvQnoXrjaug xu iv BovTeXico /?«-

oiXeia Tov FaftQir^X. Ttifixpag di xai otqutiuv /eiQovTut t6 cpQOv-

1 nSQiazoixrj&ds C 8 fislviHos C 19 fioovvonoXiv C, et

mox [locvvonolecos tovxov C 23 ^ovviXrj C

circumventusque et desuper saxis telisque petltus, omni se defendendi

praerepta facultate ob compressos in artum ordines et loci angustiam
omni exitu carentis, cum magna sui exercitus parte perit. imperator
ea clade nuntiata maximum percepit dolorem, et progredi ulterius non
ausus retro abiit ad Zagoria, ubi castellum erat Melenicus longe muni-
tissimum, saxo impositum et praecipitiis vallibusque profundissimis cin-
ctum. eo ex vicinia passim confugerant Bulgari, Romanorum admodum
securi. ad eos imperator mittit Sergium spadonem, unum ex intimis
suis cubiculi ministris, hominem cordatum ac facundum, qui ipsorura
animos periclitaretur. is multa suadendo atque probabiliter disserendo
eos eo adduxit, ut rem recta via reputantes positis armis se et castel-
lum imperatori dederent. quos imperator humanissime excepit; et ca-
stello praesidio sufficienti imposito Mosynopolin rediit. ibi ei moranti
nuntius de obitu Samueli affertur, vigesiraa quarta Octobris die. ex-
inde statim Mosynopoli Thessalonicara abit, atque hinc ad Pelagoniam
«sque proficiscitur uuUo cum maleficio, nisi quod regiam Gabrieli Bute-
 HlST0niARU3l COMPENDIUM. 461

^iov TlQikuTiov y.ul 10V ^tvntiov, Ixttd-fv xuraXa^i^uvH rov

Tl,^qvuv Xiy6/.i{vov 7ioTaf.iov, ov ayeSiaig x«t d^vXuxoig 7ie(pvai]f.it-

voig diuntouaug tnuvtiaiv tlg ra Bodr^vd, xuxttd^tv rfj

&' tov ^Iu-
rovuQiov fa]vog ijl&tv ttg QtaauXovixrjV,
5 ^Eaqog t)' tniaiuvrog vntaxQtipt nuliv iJg BovlyuQiav, y.ul

TW (fQovQico Tiov Bodrjvwv nQoaiay^ti' tqid-uauv yuQ ovTOi, rriv

nQog ^aaiKtu Tiiaziv unuQvr;ad/iitvot , uQui xard '^Fwf.iaitov onlu, B

xuQTtQuv ovv tvozriau/iitvog noliOQxiuv ^vdyxuae niarttg lu^ovrug
iuvrovg iyytiQiaat roiig tvdov ovg ndliv iv tm BoXtQM (xtroixi-
lOoug, xui ^'ztQa (pQovQtu uvtytiQug dvo iv tw [-lia^ rr^g Svoydn-
Qiug, (uv ro f.iiv KuQdiav curofiaat rb J' trtQOv uytov ^HXiuv,

intazQfyjtv tlg Qiaau?Mvixr^v, iv fj

'^PtOftavbg b xul Fu^Qf^X did
Ttvog '^Pcofiuiov yttQorfirirov doiXcaatv xul vnorayrjv vntayvttrai,
b di vnonrtvaug rd yQdfifiura , rbv narQixtov NtxrjcpoQov rbv
15 Sicpiav xut KojvoruvrTvov rbv ^toyivTjv, f.itru rbv BoruvttdrTjv
arQurriybv ytyovora Qtoaalovixrjg , fitrd dvvdfitcog ixnifintt iv
Tjj ycoQci rcov MoyXivcov. (ov rrjv nuouv Xt]'iaufiiv(Ov ixtivr^v yijv c
xal zr]v nokiv noXioQxovvrcov tcp&aat xal o jSaoiXtvg, xai rbv na-
QUQQiovra rf] noXti fitToytrtvoag norufiov, xa\ rd d^tfiiXta twi'
S,OTtiycuv vnoQv't,ug xul '^vXu xui tvnQrjOrov aXXrjv vXtjv vno^uX(jbv

roTg oQvyfiuot xui nvQ ifijSuXcov, rijg vXt^g xuranQrjod-tiar/g, xuri-

CTQtipt To Tttyog. ontQ ISovztg ol tvdov nQog ixtaiuv fitr^ oXo-
(pvQfxwv irQdnovro , xul iuvrovg nuQidiSovv avv rco (pQovQica,

5 intovtog C 8 ivati^adfisvoi C 13 rSTfirjfiivrjv ^x^vtos

triv xti^cx C 17 [loyXaivcov C ubique

lianam incendit. missis etiam militibus castella Prilapura et Stypelum

caj)it. inde ad fluvium Tzernam venit, eumque ratibus et utribus in-
ilatis traiicit, ac Budena; et inde nona lanuarii die Thessalonicam
redit.
Initio veris rursum in Bulgariam it, ac Budenae casteilum (nam
praesidium fide violata arma contra Romanos ceperat) magna vi obsi-
dens, fide publica accepta se dedere praesidiarios cogit, eosque Bole-
rum deportat. tum in angustiarum medio duo castella aediiicat, ununi
Cardiae, alterum sancti Eliae nomine, et Thessalonicam redit. liic de-
genti Gabrielus, qui et Romanus appellabatur, per qucndam Romanuni
Cheirotmetum (id nominis ab incisa manu est) promittit se ipsi servum
atque subiectum fore. sed imperator fallaces literas esse suspicans,
Xiphiam et Constantinum Diogencm, qui Botaneiatae in praetura Thes-
salonicensi successit, cum exercitu in regionem Moglenorum mittit; qui
cum eam depopulati urbem obsiderent, supervenit ipse, et amnis, qui
urbem alluebat, alveo adverso, sufl^ossis murorum fundamentis, et inter-
iecto cavernis ligno aliaque ignis capace materia, incendio muros ever-
tit. qu» viso oppidani miserabiliter supplices facti se et munitionem
 462 GEORGH CEDREKI
ilricfdfi i-iiv ovv JoiUTiavog b Kavxdvog , dvrjQ Svvdarr/g x«J to>

ra^Qirfk avi^tTcuQedQog, xai ^HXir^i^g 6 uq^wv WLoyltvoiyv, xat tci-

D Qot Svvdorai noWol, xal Xaog noTiefiiaTTjg ovx oliyog, rovg f.iev

ovv onXa dvvufiivovg xtvtTv tlg l4<JnQaxavtav iy.ntfinei b ^aot-

7^tvg, xov Se Xotnbv avQCfeT(/)St] laov SiaQnayijvat nQootTu'^tv,6
iftnQr/O&ijvai St xal rb (pQOVQiov. tdXo} xai tTtQOV q^QOVQtov ^Evid-
rta xiy.7ii]ftfvov, yttrovovv rotg MoyXivotg.
'^Hf.iiQt^ Se nefinTT] r]xev b yetQOTfirjTog ^FcofiaTog , tywv v.oX

&iQdnovTag ^lcodvvov tov xal BXaSto&Xd^ov , viov lAaQWv, Ina-

yofitvog xai yQdftfiara Sr^Xovvra qjovev&ijvat vn* avTOv rbv Ta- 10
^QirjX ev ro) HeTQiayM xal rr]v naauv e^ovoiav eig eavrbv fttrevt-
/J)^rjvut , vnioyvovfttvd rt rr]V nQ^novoav vnorayr]v xa\ SovXwotv
evSei^uod^ut nQug rbv ftuaiXta, ontQ uvayvovg b paatlevg, xal
yQvoo^ovXXotg yQdfiftaotv ru Soxovvra niGrcoodftevog , dnioTeiXe
nQbg rbv ^Icodvvr]v. xal fter^ bXiyag ndXtv r]fitQug enavijxev 6 15
rtTfirjfttvog rfjv ytTQU^PiOfiaTog, yQacpag xoftiL^cov^Icodvvov re xal
P 710 Twy uQyovrcov BovXyuQiug vnr]y.6ovg bftoXoyovvTCOv xai SovXovg
ytvtod-ui rov ^uotXtcog. nQootQQvr] Se rcti ^uoiXtt xul Kuvxuvog
b dStXcfbg /Jofttrtuvov rov tv IMoyXtvoig dXovrog' ov (fiXoTtfir^aa-
fievog Siu rifirjg rjyev. enel Se eyvco rbv ^Icodvvi]v SoXco xut neQi- 20

roiu yQdxjjuvra rd yQucferra xal rdvavria cov vntoyveTro Siavoov-

fievov, enuviOTQeifje ndXtv n^bg BovXyuQiav, y.al Xtr]Xurr]aag rr]v
neQiycoQov ^Ootqo^ov xal rov ^cooxov xal rr]v neStdSa HeXayoviag
rovg uXtoxofttvovg ndvrag dnervcfXov BovXydQovg. unetotv ovv
dyQi rijg noXtcag lA/QiSog, iv j] rd ^aaiXtia rcJov ^aaiXecav V<J()t;vTo25

dediderunt. Domitianus Caucanus, homo potens et Ga-

captns est ibi
brieli consiliarius , et Moglenorum princeps Elitzes
aliique procerum
multi et manus haud parva militum. armis ferendis idoneos Aspraca-
niam deportat imperator: colluviem reliquam diripi iubet, et castellum,
cui Notia nomen, incendi, Moglenis vicinum.
Quinta die Cheirotmetus Romanus venit, famulos secum adducens
loannis Bladisthlabi , AarQnis tilii, et literas quibus hic significabat se
,

Gabrielo vitam eripuisse, nuncque ad se rediisse Bulgaricum imperium

promittebatque se servum et subditum imperatovi fore. iis perlectis
imperator suam sententiam aurea bulla consignatam loanni mittit. pau-
cisque post diebus Romanus redit, literas loannis et principum Buiga-
riae afferens, quibus ii se subditos imperatori fatebantur. adiungit se
etiam imperatori Caucanus, Domitiani apud Mogienos capti frater; est-
que ab eo honorifice habitus. ceterum imperator certior factus loan-
nem dolo ac fallaciter ista scripsisse ac contraria suis promissis moliri,
in Bulgariam revertitur; et Ostrobo Soscoque adiacente regione ac
campestri Pelagonia depopulatis, quotquot Bulgaros cepisset, eis oculos
eifodit. et usque ad urbem Achridem, regiam Bulgariae, accedit. qua
 HISTOrJARUai COaJPENDIUM. 463

BovXyuQiug. yMi ztjv nohr naQu^M^aiv xaJ nuvru xu)uog Siu~

d-t)g fjittXlt xut nQOOwrtQO) (judCQtiv xul rijg nqog ro ^vqqu/jov B
axpuadui ' idtiTO yuQ rijg iniSi]fniug uvrov t« txtiat. ttog jUiV

yuQ TQVLiuhu.g xui rwv uy/orurio ^tQ^iug fttQwv i]QXt BXudi/itr^-

5Qog ini OvYurQi rov ^uf.tov')]X xi]dtaTr]g, uvr]Q initixr^g xul

tiQr^vixog xul uQtrijg uvrtyofitvog, r]Qif.iiav vyt ra iv /IvQQuyUa'
intid^] de b ru/3Qn]X nuQu rov ^Icouvvov unwltro , xul ovrog
nuQuanovdridt)g'xu\ roTg oQxoig niartvaug nuQu rov ^Iiouvvov 80-

O^tTaiv uvKo diu z/u^id rov uQyiinioxonov BovXyuQiug luvrov

10 ivtyiiQiae xul /iitru /ttxQOv uneaq:uyr], noXvv tlye ruQuyov xal
xXovov ru ixiToe nQuy/iiuru, iyxti/itrov xud^^ txuarr^v xui Siu

arQurr^ywv noXXuxtg rov 'Icouvvov xul dt^ tuvrov nuXtv tXtTv rr^v C
noXtv. xul Stu rovro ifiovXero /.liv jSaatXevg dneX&eTv xul ^or]-

d-rjOui, ixwXvdr] Se Si^ uiriuv ovx uXoyov. untQyo/ttvog yuQ

iSnQogyiyQtSa xartXine xuroniv /nru nXi]dovg orQurtcorwv FtwQ-
yiov arQurriyov rbv Tovtr^turriv xui 'OQtart]v nQwroanuduQiov
rov uly/tuXiorov, xurarQtytiv xtXtvaug ru ntSiu TLtXuyoviug' ovg
iXXoyi]auvrig BovXyuQOt lyovrtg arQuri]y6v rov ^IfifxrL,t]v, (puve-

Qwrurov uvSqu xai SeSoxi/tuo/ttvov, uvuiQovat ndvrug. uv rfj

20 7^nJ] ovyyvdi}g ^aaiXtvg inuvtarQtiptv tlg TLtXuyoviuv, xut rbv

^l^urCr^v xuruSQU/twv xui Sidiiug unijXO^ev iv QtoouXovixr]. xuxeT- D
d^tv Sti^r] iig BloavvovnoXiv, xuru ^rQOv/tnir^r^g Xubv ntno/ttffjog

r]yt/i6va tyovra rbv nurQixiov z/ujS^S' rbv l^Qiuvirr^v' og ulcfvi-

ditog inttfuvfig elXt rb (pQOvQiov QeQ/tir^u xarovo/iut,exut, xul

4 TQt§aXiag C §Xa8r]fi7]Qdg C 7 iitel C 15 dxQtSag C

omnibus recte constitutis, pergere et ad Dyrrachium pro-
potitus, rebus
quod et eius loci res ipsius praesentiam requirebant.
ficisci intendit
,

etenim quamdiu Trymalia et viciniores Serviae partes in potestate Bla-

dimeri (gener is fuit Samueli) manserunt, hominis iusti ac pacis et vir-
tutis studiosi,pacatum fuerat Dyrrachium. at postqnam Joannes Sa-
mueium interfecit, deceptumque falsis iuramentis Bladimerum et opera
Davidi Bulgarorum archiepiscopi se dedentem paulo post perfide neca-
vit, magnopere Dyrrachiana res concussa atque perturbata cst, quod
loannes urbem eam identidem pcr ductores suos, aliquando etiam prae-
sens oppugnaret. sed imperatoris institutum res haud parva impediit.
etenim ad Achridem proficiscens post ee reliqnit cum manu militum
Georgium Gonitziatem et Orestam protospatharium ca})tivum, iubens
eos in campestria Pelagoniae grassari. eos universos Buigari duce Iba-
tza, viro nobilissimo et spectatae virtutis, in insidias attractos trucida-
runt. eius cladis dolore concitus iroperator in Pelagoniam revertitur,
Ibatzamque persecutus Thessalonicam venit indeque IVIosynopolin, misso
cum exercitu ad Strumpitzae oppugnationem Davido Arianita. is subito
irruens casteilum Thermitza cepit. misit et alium exercitum in Triadi-
 464 GEORGU CEDRENI
fttQov ndXiv Xaov y.ara riov iv TqiaSirtxi (pQOVQioiv, \%aQyov
l/ovra rbv ^upiav, ly.Titf.niii. y.a\ ovrog di ru iv roTg vnaid-Qoig
nuvra itaraoTQiipuf.uvog iile noXioQxla t6 iQVfia o Bolwv y.a-

Xeirai.
*0 ^i ^aaiXivg aniX&cov Iv KcovaravrtvovnoXn , xaru tov 5

"lavovaQiov fujvu rov ^i^fpy.d' trovg, aroXov elg Xa^aQiav {yntf.i-

7Cii, i'S,aQ/^ov i/ovra rov Tfloyyov, vlbv IdvSQOviy.ov dovy.bg rov
.Avdov * y.al rfj avvtQyiu JScpiyyov rov uStlcpov BXuSifii^Qov, rov
dSiXcpov rov ^aaiXicog , vniru§e rtjv /coquv, tov uQ/ovrog avri]g
p 711 recoQyiov rov TXpvXov tv rfj nQcori] nQoa^oXfj ovlXrjCpd-ivrog. ron 10

xul 2eva/i]Qt)fi Trjg uvca HlijSiug uq/cov, i]v lAonQay.uviav ovo-

(.cu^ovai ai]fiiQov, rco ^uaiXtT nuyyivtl nQootSQUfie , rr]v vntixov-
Guv uvrio nuQudeScoy.cbg unuauv /toQuv, narQiy.iog rifii^d^itg xcu

OTQUTrjybg KunnuSoy.iug, xul xn^atig uvriXu^cbv rdaSi rug noXng,

%r(v 2tfjuarfiav, rr]v ./iciQioauv, ti]v ^^A^uquv, xal ciXXug xr^oitg 15
noXXug. arevo/MQOVfievog yuQ ovrog vnb rcdv nQoooixcov l.4yu-
QrjVMv xul fiT] oTog wv uvrt/eiv nQOotSQUfie rco ^uaiXeT, nuQuSoig
•if]v iavrov /coquv. i]g UQ/etv unooruXetg BuaiXetog nuTQixtog o
IdQyvQbg xui roTg oXotg nruiaug nuQaXvirut rijg uQ/ijg ' xai Stu-

B So/og uvrov nifintrat Ntxi^cpoQog nQcoroanud-uQtog 6 Kofivr]v6g,^0

og xarcA /coQUv ytvofttvog xai ru fitv nttd-oT ru St ^ia /Qcofitvog
vnr]xoov rco i^aotXtT ri]v /coquv enoir^oi,
Tco Se ^i^cpxS' trei , hStxTtcovog iS^, dnaQag rrg puotXiSog u

7 vlovl 'lcocivvr]v C 9 ddsXcpov'^ yufi^Qoi} C: cf. 699 c Bcc-

ctXsiov P 10 T^ovlrj C 16 nQOGovzcov C 23 ^^ 8s
fpKd C, omisso toI

tzae castella, duce Xiphia. qui omnibus quae sita erant in planitie sub-
actis, castellum cui Boion nomen expugnavit.
Imperator Cpolin reversus lanuario mense, anno mundi 6524, clas-
sem in Chatzariam mittit, duce Mongo Andronici duce Lydi filio. is
adiuvante Sphengo fratre Bladimeri, eius qui Basilii imperatoris soro-
rem in matrimonio habebat, regionem eam subegit, principe eius Geor-
gio Tzulo in primo conilictu capto. tunc etiam Senacherimus, superio-
ris Mediae princeps, quam hodie Aspracaniam nominant, cum universa
sua familia imperatori accessit, tradita ei sua dicione, quod vicinis
Agarenis ipsum prementibus ad resistendum non satis haberet virium;
estque factus patricius et Cappadociae dux, recepitque snae dicionis
loco Sebasteam Larissam Abaram urbes aliaque multa praedia, Aspra-
caniae autem imperator praefecit Basilium patricium Argyrum; cui ob
rem male gestam abrogatum imperium , et successor missus Nicephorus
Comnenus protospatharius , qui provinciam qua verbis qua vi usus im-
peratori subiecit.
Eodem anno, indictione 14, imperator urbe egressusf in Triaditzam
 HISTORURUM COMPENDIUM. 465

fiaaiXevg uneiatv tigTQiadhl^av, y.al to (fQovQiovTIiQVixov niQixa-

&iaag inoXioQxet, xGtv IvSov re y.aQreQwg xal exd^vficog uywvi^o-

f.iivb)v, xa\ noXXwv '^Piofiaicov ntmovTiav, Iqi* oXag oydorixovxa

xal rf rji-iiQug nQoaXtnuQijaag rfj noXtoQxia, tog l'yv(o advvuroig
5 ini/eiQWV, unQuxrog vne/WQr^ae xal eig MoavvovnoXtv unijX&ev,
iv j] rov Xaov Siuvanuvaag, euQog eniaruvxog uQug ix BloavTOV^
noXeiog elaeiaiv eig BovXyuQluv, xui neQtxud-iaag q>QovQiov ro Xe-
yoftevov ytoyyov eiXe noXtoQxia. /fu^ld de rbv li^QtuviTTjv xul C
Kuvaruvrivov rbv JioyivrjV elg rug xarta HeXuyoviuv nedtudag
10 ixnifirpag ^wwy noXXwv xal ai/ftuXatrwv iyivero xvQiog. rb di
Xri^d-iv (fQovQiov ifinQr^c(fg b fiaaiXevg , xai rQixfj rovg uXovrug
fieQiaufievog , xul fiiuv fiiv fieQidu roXg avftfiuxovat nuQeayjixwg
'Ptog eriQUv de '^Pwfiaioig, xui uXXrjv eavrw nuQuxuraaxcov, iyw~
Qei nQoawriQW. xul fiiyQi KuaroQiug iXd^wv xai rijg noXewg dno-
15 neiQu&eig , wg f^a&ero uveniyeiQrjrov avzr^v ovaav, vniaxQeipev'
idi'§aro yuQ xal yQUfifia rov arQUTTjyovvrog iv r<o JloQoar6X(ii
T-^/r^£x/ot;, rov vlov rov naxQixiov Qevddrrj rov ^'I^ijQog, wg 6
liQuxQug Xubv ori nXetaxov ud-Qoiaag xa\ rto 'Iwuvvi] evwS-eig, D
nQoaXufiofievoi di xui Har^tvuxug , fiiXXovaiv eiajSoX^^v xard '^Pw-
SOfiaiwv noir^aaad^at. rovx(o x(o yQUfifiuxi d-0Qvj3rjd-e}g inuvfjet dtu
ruyiwv. iv rw nuQtivui de ro re (f>QOVQiov elXt xu BoooyQuSa xal
ivinQrjae, xu\ r^v BiQQOtuv inixxiaug, dr^diaug de xui xuxeQei"
ntoaug xd niQi^ ^OaxQO^ov xa\ ]\iIoXiay.ov , eaxri xov nQoawxiQW
iivui' unr/yyiXi] ydQ uvx(S (Lg rj fieXexwfiivrj rio Kquxqu xai rcit

1 TQidSiT^av C 5 Jtar^^sv C 8 Xoyyav C 16 dcoQoazoXot

T^OT^IKIOV C 17 &£v8dT0V C

venlt, et castellam Pernicum obsidione cinctum oppugnat. dies auten»

octoginta octo cum ibi perseverasset , praesidiariis fortissime defenden-
tibus multisque Romanis cadentibus, sentiens se quod conatus erat con«
sequi non posse, re infecta discedit Mosynopolin. ibi quiete refectis
copiis, appetente vere in Bulgariam intrat, et castellum Longum cir-
cumsessum expugnat; ac missis in campestria Pelagoniae Davido Aria-
nita ac Constantino Diogene multum pecoris atque bominum inde abigit.
incenso castello captivos in tres partes distribuit, quarum unam Rossis
auxilia iis , alteram Romanis , tertiam sibi assignat. progressus inde ad
Castoriam usque, cum eam urbem tentasset ac inexpugnabilem sentiret,
retro abduxit. acceperat enim literas a Tzitzicio JDoro^toli praefecto,
Theudatae Iberi patricii filio, quibus indicabatur Cracram numerosissimo
Gxercitu contracto se cum loanne conionxisse , eosque adscitis in socie-
tatem Patzinacis in Romanorum dicionera irrupturos. his literis pertnr-
batus illico convertit iter, inque transitu Bosograda castellum capit at-
que incendit, Berroeam reficit; eversisque circmu Ostrobum et Moliscum
sitis castellis subsistit, accepto nuntio Cracrae et loannis impressionem,

Georg. Cedrenua tom. II. 30

 466 GEORGII CEDRENI

^lMuvvf] xaru ^Pa)i.iai(jOv 1'rpoSog tvfnodiaS^r^ , rcov ITur^tvdy.o)v (it]

dovrcov GV(i[.iu/Jav uvroTg. dib •auI vnoorQtipug noXtOQxtt (pQov-

Qiov uklo rr}v 2iraivav, Iv j]

^aaiXtia rjauv rov ^ufxovrjX xul
oTrog anixetro noXvg, ov rco Xuc^ Stuqnuaui Y.tXivattg raXXa nuvra

P 712 xaricpXt^tv, l^intf.itpe di y.ai xara, ^Icouwov ov fiuy.Quv aniyov- 5

rog rb rdyf.ia rtov ayoXGiv rr^g Svaecog y.al rb rrjg QtGaaXovixfjg,

'fjYtf.iova txovra KtovaravrTfov rbv ^toyivtjv, rovrotg uniovatv
tvi]dQevev 6 ^ltodvvr^g, (xa&cbv di rovro 6 ^uaiXevg xul /.irj ri

nud-Qiev cpo^r]&tig, naqa rov Xaov e'§innuadfxevog , xul (ir^div

(iXXo eincov aXX' t/ (lovov "oartg noXt(iiari]g , dxoXov&eira) (loi" 10

anfiet xara anovdi]v. rovro yvovreg oi rov ^lcodvvov axonoi (leru

gio^ov n^bg rb rov 'Icodvvov arQuroneSov Vq/ovrai, xal StiXiug
xal ruQu/r]g rovro evinXrjauv, (ii]Siv uXXo ^ocovrtg el (ir] "/Se^tTre,

o T^uTouQ." ndvrcav ovv (pevyovrcov dx6o(icog avv rco 'Icodvvj],

B 01 neQl rbv /ftoyivr^v dvad-UQQi]aavrtg xarontv tSicoxov. xul xrei- 15

vovGi (lev noXXovg, avXXa(i^dvovat Si xal Staxoaiovg nuvonXirug
xul rovg "nnovg xaX rr]V unoaxevr]v 'Icodvvov xul rbv rovrov uvt-
ipiov. ravra SQdaag enaveiai nQog ru BoSrjVu, xai nuvra ra
IxeTae xaruarr]ad(ievog enuva^evyvvei nQog rb Bv^dvnov , xurijt,

rr]v d^ Tow ^lttvovuQiov (ii]v6g, t?;? te' enive^irjatcog , iVovgSO

^ASeittg Si Xa^6(ievog b 'IcadwTjg anttai noXtOQxr]acov rb

^VQQd/tov (itrd (pQvdy(iarog xa\ oyxov jSuQjSuQtxov. tvd-u no-
TuOQxiag ovardar^g xal av^inXox^^g yevo(iivi]g ninrti, (ir^Sevbg Sr]Xov

3 (shBvav C 9 cpoPvQ^els n, tow Xaov om C 10 «U' ^']

tl (171 C 14 r^seaQ C

quam moliti erant, impeditam esse, Patzinacis eos anxilio frustratis. in

reditu castellum expugnat Setaenam , ubi arcem Samuelus habebat ac
plurimum frumenti reposuerat: frumentum milites diripere iubet, cetera
omnia cremat. secundum haec adversus loannem non procul a se dissi-
tura emittit cohortes scholarum occidentalium et Thessalonicensium,
duce Constantino Diogene. iis profectis insidias cura tenderet loannes,
imperator de suorura solicitus salute , equo ante suos profectus idque
unum fatus "si qois bellator est, me sequatur," cursum contendit. hoc
ut comperere loannis exploratores, territi in sua castra redierunt, nihil
aliud vociferantes quam "bezeite Tsaesar." omnibus cum ipso loanne
incomposite fugientibus, Diogenes cum suis, animis receptis, eos inse-
cuti magnam caedem peragunt, capiunt ducentos gravis armaturae, et
equos ac snpellectilem loannis et eius patruelem. imperator his rebus
gestis ad Bodena redit, indeque omnibus constitutis Byzantium , die
nono mensis lanuarii, indictione decima quinta, anno mundi 6526.
loannes licentiam consecutus ad oppugnandum Dyrrachium barba-
rico cura fastu proficiscitur, et inito praelio sternitur, incertum a quo,
 HISTORIARUM COMPEJNDIUM. 467

ytvofitvov TOv xara^e/SXijxoTog avTov, uQ'iag BovXyuQMv In C

iviavTOvg // yal /iirjvag t. {.ir^vvd^tvTog ds tm ^aoiktT TOv d-avu-
Tovaov ^liodvvov diu tov aTQUTi^yovvTog /JvQquyJov Nix-^Ta na-
TQixiov Tov JltjyiovtTOv , V^ttot naQavTixa o /SaotXivg, ytvo^itvb)
6()* avTio xaTu TfjvlAdQiavovTio).iv vnuvTcootv 6 udtXcfbg tov ntqi^
q>7]fiov Kquxqu xai o viog, nQooyiaQtiv ivuyytXi^6/.itvoi. t6 tb
niQinVGTOv (pQovQtov Tov UtQvixov xui (TtQa nivTt tnl TQldxOVTU,
ovg Tifirjoag a^iiog xal tov Kquxquv ig tov TiJov nuTQtxicov O-qovov
uva^t^doag rjX&tv iig MoovvovnoXtv. ivTuv&a di xal nQio/3iig
IOtjxov ix HtXuyoviag xui MtOQO^iodov xtd uitntviov, nuQudidov-
Tiav Tio ^uotXft Tug n6Xttg. ixti&tv uQug rjXd-tv iv ^iQQaig , iv
alg uffiixtTO o KQuxQug fitTu Ttov uqxovtcov t(Jov nQOOQvivxwv Xe D
xdoTQiov, xul xuXiog vntdi/&Tj. nQOoiQQvrj di xal /tQuyo[.iovtog,
Tu iv Tfi ^TQOVfinixt^ri nuQtoxT^xwg xui nuTQixiog Ttfirjd-tig, uycov
15 fit&^ tavTOv xal tov naxQixtov ^ Icodvvi]v tov XaXdlug , totc t^j
XQOviag dnoXvd^ivxa xud-tiQ^toog ' txv/t yuQ akovg nuQu tov 2u-
/iiov^X xui ini iixooi xul Svo XQOvovg wv iv Tjj cpvXax^. uqti Si
Tjj ^TQOVfiniT^T] nQOorjyyiotv 6 ^uotXtvg, xul r^xtv 6 UQ/jtnioxo-
nog BovXyuQiug /Ju^lS /xtTU yQUfi/xdTCOv MuQiag Tijg 'Icodvvov
Z0yvvutx6g, vnto/vovfiivi]g ixOT^vui BovXyuQiag , ti Tev^ixat tcov
xuTU oxon6v. vnrjVTTioi 8i xa\ Boyddvog b TiJov ivSoTiQvo xdoxQCOv
TondQ/i]g, xa\ TtfiuTui xu\ ovTog nuTQixtog (vg xu\ ndXui tu fia-
GtXicog (fQOvcov xa\ tov tuvTov ntvd-iQov uvtXcov. ixti&iv anetatv P 713
ilg Tu 2x6nta, xat OTQaTijybv avxoxQaTOQa Xindov iv TJj noXft

1 ysyovoTog C
cum imperasset Bulgarls annos 2, menses 5. imperator a praefecto
Dyrrachii Nicephoro patricio Pegonita certior de morte loannis factus
statim expeditionem facit. cumque ad Adrianopolin venisset, occurrunt
ei frater et filius famosi illius Cracrae, laetum ferentes nuntium, dedere
se imperatori celebre iliud Pernicum et alia 35 castella; quibus cum
dignos habuisset honores et Cracram ad patriciam extulisset dignitatem,
Mosynopolin venit. eodem venerunt et legati e Pelagonia et Morobisdo
et Lipenio, urbes imperatori dedentes. inde Serras proficiscitur. eo-
demque venit Cracras cum iis qui 35 ista dedita castella obtinuerant,
suntque honorifice excepti. accessit etiam Dragomuzus Strumpitzam
dedens, estque patricio honore affectus, secum adducens etiam loannem
Chaldiae praefectum patricium, qui a Samuelo captus in custodia 22
annos detentus fuerat. simulatque Strumpitzae imperator appropinqua-
vit, ad eum venit Davidus Bulgariae archiepiscopus cum literis Mariae
morte loannis viduae, promittentis se, niodo certa quaedam postulata
obtineret, Bulgaria cessuram. occurrit etiam Bogdanus interiorum ca-
stellorum dominus; atque ipse etiam patricio ornatur gradu, quod iam-
pridem rebus imperatoris favisset suumque socerum interfecisset. indo
Scopia abit; urbique relinquens praefectum Davidum patricium Ariani-
 468 GEORGII CEDRENI

^a^\8 naxqhiov iov i4Qeiavh'i]v vniaxQttfJt Siot twv (pqovqtwv

2xvntiov xe xal Hqoguxov , ^itxa Xtxtov xal v/.iv(jov tv(j)7][.iovfitvog
xal xii.i(of,iivog, avd^ig Si noKiv nqog xa St^iu vtvfvxwg antioiv
ilg l^/^QiSag , xaxtiat axQaxontSiiav lnij'^axo, xov Xaov navxog

f^txa naidvcov xal XQOx^av xa\ tv(pr^f,iid)v nqoovnavxwvxog avxto ' 5

noXig Si rj liixQig int X6(pov xtif-iivi] vxprjXov, iyytGxa h'f.ivtjg fntyi

cxrig, l'^ rig notetxai xhg exj3oXag b /jQivog noxafiog nQog uqxxov

icov, tlxa vtvoiv nQog Svotv xa\ tlo^dXXcjov tig rb ^lovtov niQ\ xbv

ElXioobv xb (pQOVQiov, ftrixQonolig ovoa xijg ndor^g BovXyuQiag,

B fv ^ xai xa ^uolXtia xwv ^aotXicov ^ldQvvxo BovXyaQiag xa\ xa 10
XQT^fi<AXtt dnoxt&^oavQtoxo' untQ uvoi§ag b ^aoiXtvg evQt /QV'
fiuxa noXXa xa\ oxififiaxa ix f.iaQydQ(av xa\ XQvoovcptTg eod-ijxag
xai XQvoov eniorifiov xtvxtjvuQta exuxov , uxivu ndvxa eig qoyug
ixivcooe xijg neQ\ avxbv GXQuxtdg. entox-^oag ovv uQyovxu xijg
noXtcag Evoxd&tov nuxQixtov xbv Ju(pvofiriXriv, xa\ (pQOVQuv u§to- 15
Xoyov avxta dovg, e§rjX&ev eig xijv nuQe(.ij3oXrjv xu\ axd-eiGuv log
avxbv eSeiuxo xrjv yvvuTxa 'Icodvvov xov xa\ BXuStod-Xd^ov, aiv
rQto\v vioTg xu\ d^vyuxQdotv V§ enayofiivrjv xa\ vo&oyevij vlbv xov
^afiov^X xa\ 8vo dvyaxiQug ^PaSofiriQoij xoij vlov xov SufiovriX

5 7tQ06vitavTcSvT(ov C 6 post Xlfivijg fitytCTjjg C: AvxviSov

KccXovfiivTjs ' dcp' rjg xal 97 moUg AvxviSbg ijtiKaXstrai oficovvficog
Trj Xifivrj , /JvaaaaQiTvg eKnaXai KaXovfisvr], dnb 8e t^s Xifivi^g
zavTrjg dyQSvsTai ix&vcov tvxQ^OTCov nX^^&og dftv&rjTOV, 8 post
loiv C: dno fisv toov voTttOTSQoav fisQtov rcav JCQog ^td^oXiv iKQscov.
SiaiQmv Ss Tr]v slQrjfisvrjv Xi/ivrjv olov 'AXq>sibg XsySTat. t6 nsXayog
' SiaiQslv Kul TtQog Tfjv 'AQS^ovaav dnitov xal KaTcc to §6qsiov
fiSQog icov nQog dl t6 TSQfia Trjg Xifivrjg rag iyxcoQicog Xsyofxsvag
2TQ<yv8ag svQrjKcog kuI TavTatg kvco&slg usyiaTog t£ yivETai srora-
fiav rov oQivov C 18 inayofisvtav libri vlmv C

tam, per castella Stypeium et Prosacum revertitur, comprecationibus et

gratulationibus eum venerantibus subditis. inde ad dextram partem in-
clinans Achridem ingreditur, ibique castra facit, omni populo cura paea-
nibus plausu et faustis acclamationibus occurrente. urbs est Achris in
eublimi posita colle, proxime lacum maximum, unde Drinus fluvius ver-
8us septentriones effluit. deinde versus occidentem deflectens in lo-
nium intravit, apud Ilissum castellum, quae urbs caput erat totius Bul-
gariae et regia regum Bulgariae, ibique eorum repositi thesauri. quos
imperator aperuit, magnamque pecuniae vim invenit, et coronas ex
unionibus consertas, auroque intextas vestes, atque auri centenaria 100,
quae is congiarii loco in milites suos erogavit. urbi praefecit Eusta-
thium patricium Daphnomelum, adiuncto valido praesidio; atque exiit in
castra, excepitque ad se adductam loannis Bladisthlabi viduam cum
filiis tribus et sex filiabus: adducebat ea secum etiam spurium Samueli

filiam et duas filias Radomeri, filii Samueli , ac filios quinque , de qui-

 HISTORIAKUM COMPENDIUM. 469
xai ntvrt vlovg, uv o tig TtmrjQtaxo rovg o(fd'ak(.iovQ naQu rov C
'Iiouvvov Xco^r^d^iig , ore rbv '^Pado/iirjQbv rbv vlbv ^afiov^X avv

rfj avrov yvvaixl na\ BXadiinTjQbv rbv rovrov yai.i^Qov avttXtv»

tjoav de xal iTtQOi rQttg vlol rfj IMaQia anb rov 'Icodvvov riyd^iv-'

5 ng, uiX^ itfd-aoav dnoSQUoai iig rb oQog rby Tf.i(xJQOV, xoQvcpr^v

inuQ/ovra r&v KiQuvviwv oqvjv. fyv Tjniwg 3e§dfitvog xul (fiko-

(fQovijjg (fvXurrtoS^ui nQOoiru^t i.itru rwv ulX(av. nQOoJ]Xd^ov di

Tw ^aoiXtt xal {'itQOi fityioruvtg rcuv BovXydQcov, b NtoroQir^r^g,
6 ZuQirt,rjg xul b viog Jlo^QOfxriQog, fitru rcov oixticov txaorog

lOrayfudrcov' xal idi/d-r^oav tvfAtvcug xal ^uoikixcog irtfirjd-riouv,

rort xul HQOvaiavbg xul ol rovrov dvo udtkcpoi, ol rov BkaSi- D

G&XujSov nuuhg ol ttg rbv TficoQov (fvyovrtg, cog ifinQOO&tv fiQ^-
rat, xui /Qovia xaxcod^ivrtg noXtOQxitt (orQurtcorui yuQ nQOora-
y&ev ex ^uoiXicog nQoatdQivovng tTi^QOvv rug xad-odovg rov
\SoQOvg) , diuxrjQvxtvovrut n^bg rbv ^uoiliu niorttg airovvrtg xul
tavrovg iy/ttQioai enuyytXkofitvot. xul nQog ftiv rovrovg b /?a-
oiktvg (fikuvd-Qconovg idcoxtv dnoxQiatig , uQug d^ t^ ]A/Qi$og
Ir^Qytrai tlg rrjv kifivTjV rrjv l^tyofiivrjV HQionuv, iv rto Siiivat rb

fitru^v oQog cfQOVQiov oixoSofirjoag uvcod^tv rovrov xai Buotkida

20 inovoftuaug , xai trtQOv iv rf/ ktyd^tiarj kifivi]. ix Se IlQionr/g
unttaiv tig rr^v ktyoftivrjv Jtu^oktv, iv rj ^rjfiurog uQ&ivrog vxpr^-

kov tlotovTug ide^aro rovg ntQi xbv HQOvoiuvbv ddtkcfovg, xal

koyoig intfixiat xul (ftkavd^Qconotg naQUfivd-r,adfitvog rovrov fitv P 714
ftdytorQov Torj di kotnovg narQtxiovg irifir^otv, ^y^^f] Se xul o

5 TfioQov C 12 rpLoqov C 13 «aracjjE'8'cVres C 15 Sut~

%riQvxivovzts C 20 x«l er. — llfivri om C

bus nnus ocuHs erat orbatus ab loanne, quo is tempore Radomerum Sa-
mueli fiiium eiusque uxorem et generum Bladimerum interfecit. habe-
bat Maria ex loanne etiam alios tres filios: sed ii in montem Tmorum,
qui nnus est de verticibus Ceraunicorum montium, confugerant. impera-
tor eam benigne et comiter exceptam cum reliquis asservari iussit. ad-
iunxerunt se imperatori praeterea alii etiam Buigarici proceres, Nesto-
ritzes Zaritzes et iunior Dobromerus , quisque cum suis cohortibus , ac-
ceptique sunt comiter, et ab imperatore iis ut ipso dignum erat honos
habitus. quin et Prusianus Biadisthlabi filius cum fratribus, quos iii
Tmorum effugisse docuimus, diuturna fracti obsidione (milites enim
iussa imperatoris insederant montium descensus) ab imperatore caveri
sibi pctunt et deditionem promittunt; quibus is humaniter respondit.
Achride porro ad lacum Pespam iter faciens duo condit castella, unum
in monte interiacente, quod Basilidem vocat, alterum in dicta palude.
Prespa Diabolin petit, ibique erecto tribunali Prusianum cum fratribus
accipit, orationeque plena huroanitatis consolatus, eum magistri, reliquos
 470 GEORGH CEDRENI
'T^drt^g TTmi^Qto^itvag f/wv rug oxpitg. ulV u^iov itnHv aai
Tov TQonov Tfjg ixTvq)XwGea}g* i/^ti yuQ ^dv rt y.ai d^avfcuaTov
^
f^iryfjaig»

IWfTci yuQ Tov Tov B)Mdta&Xufiov rov xul 'Tmuvvov S^uvutov

xal rijg yvvatxbg uvtov MuQiag xal twv TavT7]g nuidcov n^OGXio-S
^Tjatv xal T^v Ttov akXojv SvvaaTwv andatjg BovXyuQlug vnuxoi^v 6
^T^dTt^rjg ovrog (pvycov xa\ Iv Tivt Sva^dTCo ytvo^itvog oqh (^Bqq-
XCOTog xXijatg aircp) ^aaiXeid tc Ixovti ntQixaXXij (TTQoviGTav
ff,- B TUVTa xaXovat) xul nuQaStiaovg xai dnoXuvaetg ovx unQtntTg,
vntt^ut TOig d-tXi^f.iuaiv ovx tftovltTO tov d-tov , u7.Xu Svva^av Ix 10
Tov xuTu fuxQov ovvtytiQCov uveardTOv ru naQuxti[.itva xai dno-
crualav i/.ttXtTa xal ttjv BovXyaQixrjv covttQonoXtt uq/^tiv. tovto
ov /.iixQtog iXvnei tov ^aatXia, xal Sid tovto tov xut^ tv&eiav
dcpe/itvog noQtvead^ui dnixXive nQog f.ieai]f.tPQiuv, xal xutu t^v
tlQTjfievrjV wg rj xaTuvuyxdaiov ndvnog tov uno~ 15
iyevero ^td^oXiv,

CTurriv xarad-tTvai t« bnXa rj noXificp tovtov xuTtQyua6f.ievog,

xal 6 f.iev fiaaiXevg ev ru Qi^d-ivrt Tonco (piXoywQiJov yQdfifiuaiv
ivovd^iTtt Tov "T^dr^rjV, firi Tijg BovXyaQiug ndai]g vnoTuyeiaijg
C ftovov dvTaiQeiv /fr^^a? «^toj' firjde <fuvTd^ea&at tu dziXeaTU,
yivcoaxovTU cog ovx tig ovijaiv uvtm t6 iy/eiQTjfia TeXevT-^aei. b 20
di Tu yQdfifiUTa Seyofievog xai tTiQOtg dfiti^ofievog , xui navToiag
nQOTid^eig dcpOQfidg, nuQeiXxe xal uvedveTO, wg dvayxaad-ijvat tov
paatXia ini nivTt xaX ntvri^xovTa rjfiiQag fvStuTQTiput tco Tonco,
TuTg vnoayiaiai StXtatpfitvov, iyvioa&T] tu tov nQuyfiuTog tw

10 ^ovXijiJtaGiv C 18 Ttdarjs add C

patricia dignatur excellentia. adductas est etiam Ibatzes oculis spolia-

tus. quos quo pacto amiserit, referre operae pretium est, cum ea nar-
ratio iucundum habeat quippiam et admirabile.
Mortuo Bladisthlabo, cum uxor ab ea relicta, filii omnesque Bulga-
riae proceres imperatori deditionem fecissent, solus hic Ibatzes fugiens,
occupato monte accessus habente difficillimos, arcem autem regiam per-
elegantem hortosque et alia oblectamenta praeclara (Brochotum quidam,
alii Pronistan vocant), solus dei voluntati sese opponebat, copiasque
paulatim coiligens rebellionem moliebatur, imperium Bulgaricum somnians.
haud exiguam id factum imperatori attuHt molestiam ; ideoque recto
itinere omisso ad meridiem declinavit, Diabolinque se contulit, ut aut
desistere ab arrois seditiosum istum cogeret aut bello opprimeret. ibi
ergo degens aliquamdiu Ibatzen per literas hortatus est ne Bulgaria
subacta solus ipse rebellare vellet, neve ea sibi poUiceri vana spe quae
adipisci nequiret: cogitaret hunc sibi conatum male cessnrum. ad eas
literas Ibatzes ita rescripsit ut omnis generis usus praetextibus rem ex-
traheret, imperatorque ab eo lactatus quinquaginta quinque dies contra
 HIST0K1ARU31 COMPENDIUM. 471

T^f ji/Qidog uQyovzi Evaru&io) tm ^uq^vo^ir^Xrjf ori i-iIXh tw

^ugiIh 7j rov ^I{juT^t] xudutQeaig, xai diJTu y.aiQov iniTi^Siiov
tvQT/Xtog, xal 6voi ^tQunovai ruiv manxiorurwv xoivoXoyrjaufie^
vog xai to /SovXtvf^iu (favfQUiaug , lyy^aiQH rjj nQu^ei. SrjfiortXrig

5 ijytro iOQrrj tm ^J^utLj] , 7] xoifirjaig tv}? nuvuyiov xul i)-to/.irjro- D

QOg. xaru ravrrjv t^v tjf^^Qav tluid^tt avyxuXtiv tlg tvtoxiav ov
rovg uyQoytirovug (xovov xul dy/irtQfiovug , u)J.u xal rCov wg
noQQtoruTio noXXovg. uneiai yovv b Evardd^iog uvroxXTjTog tlg
T^^v eoQrrjV, xul rotg (pvXdrrovaiv ivrvxcov rug dioSovg unuyyiX-
XQhtiv ixiktvtv oarig tii], xul ori nuQtart tw uq/ovti avvtv(pQuv~
d-rjaofitvog. unayyeiXuvTMv Se rovrcov, iv d-avfiari 6 'I^ur^rjg
izid-ei tl dvafitvrjg uvdQionog uvd-uiQtrog Tjxei xul /tQaiv ixdidco-
oiv euvrav noXtfiiaig. o/.ib)g utfixiod^ui xtXevti, xul iXd-ovra
idtiaro n ntQi/UQiog xal rjanuaaro. uqti Se TtXta&ivrog rov
15i(od-ivov vfivov , xul nuvTCOv Tixjv avviiXtyf.iiv(ov tlg rug ISiug axt-
duo&ivrtov xuraytoyug, q Evordd-iog nQoatiai tw ^I^ut^t] , xal
a^ioi TOvg uXXovg nQog fiiXQov txoTTJvui (og tu/u fiiXXtov uvrbg
diaXi^aodui xar^ idiuv ntQi rivog uvuyxuiOTurov xal XvoirtXovv-
rog uvr(p. 6 Si rbv SoXov xul rr]v unurrjv firj xaruvorioag, dXXu P 715
20 T(p ovTi vnoXu/Scov (og ^ovXtrai xul uvrbg tlg ytviod-ai t(ov ovvt-
arcovrtov avT(o rriv dnoaruoiuv, rovg &tQunovrug fiixQbv dnoari]-
vai xtXtvaug, rijg XtiQbg ixtivov Xu^ofiivog tv rivi nuQudtia(a
iiauytt avvrjQtrptT SivdQOig xui xotXori^ru txovrt, (og fir/di (ptjjvrjv

iii]X,ttod^ui dvvuod^ai diu xiiv avvdevSQiav, ov ivzbg ytvofitvog u

1 SacpvQfiiXi^ C

aiunu sententiam DiaboII haereret. at Achrldis praefectus Daphnomeliis

certior factus imperatorem de opprlmendo Ibatza esse sollcitum, insti-
tuto suo cum duobus qtiorum ei perspecta erat fides famulis communi-
cato, opportunitatem venatus rem ita aggreditur. solenne festum assum-
ptiouis Mariae Ibatzes publice celebrabat, vocabanturque ad convivium
de more non vicini modo aed et peregrini. ad eam festivitatem Eusta-
, tluus ultro proficiscitur. cumque incidisset In custodes viarum, nuntiara
Ibatzae lubet nominatim se adesse et cuperc cum ipso animum exhila-
rare. mlratus est Ibatzes hostem sua sponte venire ac se hostium mani-
bus credere, venire tumen iussit, admissumque laetus excepit atque am-
piexus est. finito hymno matutino, omnibusque aliis in sua dilapsis
diversoria, Ibatzen Eustathius accedit, et quod haberet quae seorsim
cum ipso colloqueretur apprime necessaria ac ipsl utilia, petit ut reli-
qui Interlm secedant. Ibatzes dolum non sentiens, sibique omnino per-
suadens Eustathium cum ipso velle societatem rebellionis coire, dimotis
aliquantisper famulis manu euin apprehensum in poinarium quoddam ab-
ducit opacum arboribusque ita dcnse consitum ut ne vox quidem indo
 472 GEORGn CEDRENI
Evordd-iog, xal i:ie/.tovco(.iivov la^ofxtvoq rov ^I^ut^ov, ilg yr^v
T£ uvTov ev&vg xara§aVkei , xal rto arrjd^ei nQoatQdaag ro yovv
(^v yuQ icara xtiQa ytwaXog^ rovrov xarrjyxi, xal roTg dvalv
B vnriQtraig tvtxtXivaaro ^oi]d-tTv r^v raylarriv» o\ 8i, xad-dntf)
Gvvrt&fifiivov rjv, lorufitvoi xai y.aQadoy.ovvreg ro f.iiXXov, tog 5
ojxuvaav rrjg (pwviig rov xvqIov , edQafiov xe tvd-i(og, xal rbv
^l^drfyiv ntQiayovrtg xa\ riu /jrtuvi dnoqiQu^avrtg uvrov ro aro-
fiia, wg (.iri ^orjaug ntQiorriori nXijd-og uvroTg xal unQaxrov dno-
rtliari ro iQyov, dnorvipXovai , rvqiXcod^ivra de ex^dXkovai rov
TiaQuSttoov tlg rrjv avXrjv. avrol d'e ftg ri vntQwov oiy.ijfxa vtpT]- 10
Ibv dvudQafiovrtg xa\ rd '^cq^rj eXxvoavrtg e^eSi/ovro rovg ftiXXov-
rag nQoaiivai. yvwad^ivrog St rov SQdfiurog ovviQQti nXijd-og
dfivd-rjrov' ol fitv yuQ '^icpri xari/ovrtg tv /tQoiv, ot Se SoQura,
ot Si r6'§a, ol Se Xi&ovg, ol Si '&,vXu, o\ Si Sulovg xuiofiivovg,
C uX7^oi Si vXi]v evnQrjorov, ed-tov fio-}]SQOfiovvrtg xai xtxQayortg 15

"affarriad-woav, xuiiod^wauv, fitXriSov xururefiviod-waav, Xid^oig

xara/wvvva&waav oi na^MfivuTot xa\ dXirrjQioi' firj rig q>ttSw
ytviad^w rwv dXuoroQWv.^^ ovvSQOfirjv Si -d-tuodfttvog b Evard-
d-iog, xu\ rijg tavrov untyvwxwg owrrjQiag , nuQtxdXei riwg rovg
uficp^ uvrbv uvSQug uyad-ovg yeviad-ui y.a\ firj ftuXuxtod^rjvui, firjS^ 20
tuvrovg nQoSovvai xut eig t^ovoiuv ntatTv twv fyirovvrwv rrjv uv~
rwv unwXttav, xa\ nuQ" exei^wv rrjv awrrjQiuv ey.Si/eod^ui ri d^d-
%'urov oiXTQbv xu\ enwSvvov. nQog Si rb nXij&og dno rivog d^vQi-
Sog nQoy.vipag xa\ rij /etQ\ xaraatydaug rbv o/Xov rotwvSt Xoywv

exaudiri posset. ibi solum Ibatzam nactus Eustathius, homo mana prom-
ptus , in terram illico prosternit, genuque pectori eius innixus vocera
iacentis intercludit, duosque suos famulos celerrime subvenire iubet, qui,
ut erat compositum , stantes et eventui intenti , simulatqne domini vox
auribus ipsorum allata est, accurrunt, Ibatzae os veste iniecta cbturant,
ne ad eius clamorem confluente multitudine conatus fieret irritus, et oculos
ei exsculpunt: caecatum in aulam proiiciunt extra paradisum, ipsi in subli-
me domus coenaculum evadunt, strictisque gladiis exspectant hostium
impetum. cognito facinore ingens confluxit multitudo. alii strictos ma-
nibus gladios tenentes, alii hastas, arcus alii, nonnulli lapides, quidam
ligna , aliqui faces ardentes , materiam alii ignis capacem , accurrebant
opitulatum, vociferantes "iugulantor, cremantor, membratim conciduntor,
lapidibus obruuntor scelesti nemo flagitiosis hisce parcat." concursum
:

cernens Eustathius, tametsi de salute sua desperarat, tamen suos hor-

tabatur ut animo essent forti, neque emollirentur aut se ipsos hostibua
proderent iisque dederent qui ipsorum mortem desiderarent, neve ab iis
salutem potius se consecuturos quam misere interfectum iri putarent.
ipse per fenestram quandam ad turbam prospiciens, manusque mota si-
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 473

«7riy()'^aT0.
" ort (.ilv, w (ivSQiQ ol avvit\eyf.iivoi , ovSii.ua x/? D
TiQOuntxHTO [xoi anexd-tiu n^dg rbv v[.iti(Qov SvvdoTi]V, y.ui vi.itig

avToi ndvTig iQtiTt, dxQi/SaJg elSoxfg wg BovXyuQog fiiv avTog

'Pw/iiaTog J* f)'w^ xul '^Pcof.iuTog ov twv enl QQuxi^g xai MaxtSo-
5 viag oIxovvTwv, dX)^ ix Ttjg [xiXQug Idoiag, ijrig ooov unt/ti vfiuv,
iGuaiv 01 yivcuaxovTtg, ori Si xul uvTog riu towvtco intyjiQrjaa,

tQyw ovx lixrj xui (j.dTi]v, dXXu rig [xt xuTtjnti^tv dvdyxr^, loyitT-

ad^e ol (pQovifiMTtQOu ov yuQ uv ovTO) [luviioScug tig nQovnTOV

ifiavTov ivfQQiipa xivSvvov xul tijg ifiavTOv ^ioijg xaTt(pQQV7]au,

1,0 ti [iri Ttg 7]V uXXt] aiTia 7] /Staaafifvt] [te nQog t^v uQu^tv ild^tTv.

laie oxrv atg rb ytvofiivov tQyov nQoaruyfia jSuaiXtug ioTiv, w nii-

&aQxd}v iyd) ivg OQyavov Sirjxovi^aa, xal vvv ti ^ovXtad^i [le Sta- P 716
ytiQioaad-ai, iSov vcp* vfiwv iydi nfQtttXi][i[ievog, nXr]v ovx
evxoXcog ovSi QuSicog iyco dnod-uvovfiai , ovSe xuTud-ilg t« onXa.
15 i[iavTOV nuQaScooco v[iTv dog ^ovXea&e /Qrjad^at, dXX^ dycovtov[iui
jttQi Tr]g oixeiug ^corjg, xui [lixQi d^avdTOv d[ivvov[tai Tovg iniov-'
Tug u[iu ToTg ovv i[ioi. ei Si xui d^uvov^ied^u , ontQ dvayxr] na-
^tiv Tovg vno nXetovcov ntQiGTOixtad-ivTug , ivSai[iovu xui [luxd-
Qiov Tov d-uvarov Xoytt,6[itd-a , t/ovTtg xat tov [liXXovTu xal to
ZOr][tiTiQov ix^7]Tr]Gai xui ixStxijaai uT[ia , nQog ov ^ovXtvaaaS^e tl

SvvuTov u/Qt noXXov uvd^iaruad-ut.^^ tovtcov dxovauvTtg ol avvr]-

&Qota[iivoi TcJjv Xoycav, xul tw ix ^uatXicog Siti xuTunXuyivTtg,
xuTa [xixQov vnoQQiovTtg aXXot dXXaxfj SitaxeSdad^rjauv, ol yr]- B

S atavtcos C 5 ficiKgSg C 14 evXoycos margo P 21 cvvei-

leyfiivoi C 23 aU.os C
lentinm conficlens, ita eam est affatus: nullas mihi, o multltudo, cum
vestro principe privatim intercessisse inimicitias vel ipsi iudicare pot-
estis, is enim Bulgarus est, ego Romanus, quod vobis est notissimum.
neque Romanus ego snm e Thracia aut Macedonia oriundus , sed ex
Asia minore; quae quanto sit spatio a vestra patria dissita, periti no-
runt. iam prudentiores id non difficulter iudicabunt, non temere me
aut frustra , sed necessitate aliqua compulsum hoc facinoris aggressum
fuisse. alioqui nunquam me in tam evidens periculum tam dementer
coniecturus fueram. proinde sciatis iussu imperatoris, quicquid eius<est,
fuisse factum, et euni mearum manuum usum ministerio. ergo si me
vuitis occidere, sane circumdatus in vestra sum potestate neque tamen :

nullo negotio nos conficietis, neque armis depositis vestrae nos tractan-
dos committenius iibidini , sed ad extremum usque spiritum pro nostra
vita propugnabimus. quodsi interficiemur, quod fieri necesse est, cuni
tam pauci a tam multis circuniciiisi simus, mortem eam felicem deputa-
biinus, eum habituri sanguinis nostri ultorem, cui vos cupitis quam diu-
tissiiue reluctari." hoc sermone audito, colluvies ista imperatoris ter-
rore perculsi paulatim alii aliorsum dissipati diffluxere. seniores ac
 474 GEORGII CEDRENI

QttiSTtQOt Se icai <f)Qovifi(/)T£QOi Tov ftaaikla ivqi^firiaavTeg vneruYi]-

auv. y Evarud-iog xura 7io7.Xrji' udetav tov 7/?«t^7jv tiXtj(pwgr(p

paaiXti d'texo/.itatv. ov ovrog unoSeS,uf.ievog vTjg uvdQuyad-lag gxqu-
ir^ydv T£ evd-vg TCQOV^dXero ^vqqu/Jov xut rtjv unuauv xivi^r^v
vnaQi^iv iScoQriauro rov ^I/3(x,t'Cov' tovtov de nuQtdcoxev (pvXuxfj. 5
Tort xai NtxoXtr^ag o noXKaxtg Xi^^f&eig xui roaavrdxig
u(ptd-tig, tv Ttatv OQtaiv XQvnrofievog , (og tntfKpd^ri dvvafiig xur*
avrov xul tmv oi avvovrcov oi fitv nQoatxcoQr^auv id-tlovrl ol dk
C rjliaxovro, uvTO/iioXog xurtiat vvxrbg tlg ro aTQurontSov, xat rij

)(ttQi xQOvaug rrjv d"vQuv nQoar]yyttXev tavrbv oarig tlrj xai ort 10
nuQudidcoatv exovaicog rb aujfiu rco ^uaiXtT. uXXu rovrov f.iiv 6
fiuaiXtvg ovdi idtiv '^vta/tro , uXX^ tlg QtaaaXovixrjv i§tnffi^f/e

(pQOVQtTad^ui xtXtvaug. uvrbg Si ra rov /IvQQuyiov xai rijg Ko-

l(jovtlug xa\ /i QvivovnoXtcog , Mg nrj iSoxti avrto ^tXrtaTU, xura-
arrjaufitvog , xut cpvXuxug roTg d^ifiuat xui aTQari^yovg iniaTijGag,iS
xui Tcov ui/fiaXcoTCOv ''Pcofiaicov rovg ^ovXofiivovg xura /coquv fjti-

D vttv iuaag , rovg Si Xotnovg entad^ai nQoaT(xS,ug , i]X9tv tig Ka-

GTOQiuv. ivd^a nQoarj/driaav uvtm d^vyariQtg Svo rov ^ufiovrjX,
fxiTtvtg ^fuaufitvui MuQiav t^v ^I(jouvvov yvvuTxa naQtarafiivijv
rco ^uatXet coQfi7]auv xur" uvrrjg wg S lu/eiQtaofitvat. aXXu ruv-^
rutg fiiv b /SuaiXtvg rbv d-vfibv xurtxoifiiatv, vnoa/ofitvog rtfiij-

cai xal vntQnXovriaai uvrdg, ttjv Si MaQiav %m rijg ^(aarijg

uittofiurt rifiriaug tig Tiyv ^aatXida fitra rcov viiov ixnifinttm

6 l^ccT^r] C 6 noXkccKtg C 8 ol C in tovto) mutat 13 r^s

om C 17 idaccs] KsUvaag P 22 ^coffr^g nazQixiov a|. C

prudentia antecedentes , bene ominati imperatori, obedientiam promise-

rnnt. ita Eustathius nemine impediente Ibatzen ad imperatorem addu-
xit. imperator Eustathium ob tam praeclarum facinus collaudatum Dyr-
rachii praefectnm constituit, et omnia mobilia Ibatzae bona ei dono
dedit, Ibatzam in custodiam tradidit.
Eodem tempore Nicolitzas etiara, toties captus totlesque dimissus,
in montibus occultatus, cum adversus eum mitteretur cohors, et qui cum
jpso erant partim ultro ad Romanos transirent partim caperentur, noctu
sponte sua in castra Romanorum venit, manuque pulsatis foribus se
iiominatira adesse indicavit, ac corpus suum in potestatem imperatoris
dedere. sed eum imperator suo conspectu non d5gnatus Thessalonicam
cnstodiendum misit. ipse rebus Dyrrachii Coloneiae ac Dryinopolis suo
arbitratu rectissime constitutis , et provinciis praesidio ducibusque mu-
nitis, permissoque ut captivi Romani, qui vellent, ibi manerent, reliqui
ipsum sequerentur, Castoriam venit. hic ad ipsum adductae sunt duae
Samueli filiae. quae cum viderent Mariam loannis quondam uxorem
imperatori adstare , impetum in eam fecerunt tanquam interfecturae.
sed imperator earum ferociam sedavit, poUicitus amplissimas se ipsis opes
largiturum. Mariara zostae munere ornatam cum filiis suis Cpolin misit.
 HISTORIARTOI COMPENDIUM. 475
y.ad-atQH $i y.al Toc iv 2f(i^iotg xal ru ^coaxM cpQOVQia navxa diu,

10V Si(flov , y.al eig tdacfog y.araoTQt(fit, y.a\ tig rb qqovQtov

^rayovg tQ/trai , tv^a yarika^tv o rwv BeXoyQoidwv uq/mv [xtra
dorXty.ov rov axi^f.iarog 'EXejauyog , (.lera twv avvuQ/ovrwv avrov,
5 ty.tTd^ev uqug unetatv elg Idd-rivag, tv dt rco dittvui rb Zi]rovvtov

T« bara rwv maovrwv ixtiae BovXydQwv , onTjvtxa b {.luyiarQog p 717

NtxricfOQog b OvQuvbg rbv Su/iiovtjX irQttpuro, d^eaauf.tevog id-uv-

f.iaaev. vneQriyuad-tj Se xui rb iv GeQf.ionvXuig yevofievov rei/og,

o 2xeXog uQrt xurovofiu^erut , eig unorQonr^v rdJv BovXyuQtov
10 nuQa rov '^PovnivT], xai iv lA9-i]vatg ytvofitvog xai rik rijg vixrjg

iv/UQtarrjQia rij d^toroxM dovg, xal uvu&'^f.iuat nolXoTg XufinQoTg

xul noXvrtXtat xoaiir^oug rbv vuov, vniorQtifjtv tig Kwvoruvrtvov-
noXtv. Xttl diu rwv fieyaXwv nvXwv rijg XQvorjg noQrrig are<fuv(0
XQva(^ XQ(fov i(fvneQd^ev t/ovri id^Qtdfi^tvotv iort<fuvcofiivog,
15 nQorjyovfievijg MuQiug rrjg rov BXuStad^Xd^ov yvvaixbg xui rwv B
TOv ^afiovrjX &vyarfQ(jJv xai Ttui' Xotntov BovXydQWV, ivdtxrttuv
TjV ^ , trog ,?(fx^. xai ovrco fitru TQonaiwv xul vixijg iv rrj

f.ityuXrj ixxXrjoia tiatXS^tov, xui tw ^fw tv/UQiorrjQiovg uaug coddg,

anrjXd^tv tig tw fiuaiXtta. ov b nurQidQ/i]g ^tQyiog fieru vixi]g
2,0 tiotXd-ovra noXXu xartXtndQti a^iaui t6 uXXr^Xiyyvov (^v yaq
vnoa/ofitvog notrjaui rovro, ei riov BovXydQwv vntQto/vatttv),
uXX ovx tntiotv, og inl tixooiv oXovg iviuvrovg rr^v rov d-tov
noifiavag ixxXi]aiav ^IovXi(^ firjvi, ivdtxruZvog fi' , iv trtt tw

10 ^ovneviov C 15 MaQiccg om C

Xiphiae porro opera quae erant in Serviis et Sosco castella omnia solo
aeqiiat, et in castellum Stagus venit. ibi se ipsi offert Eleroagus Bele-
gradorum princeps , servili habitu , cum collegis suis. imperator inde
Athenas proficiscens, in itinere Zetunium transiens, ossa Bulgarorum
contemplatus occisorum quo tempore Saniuelum Nicephorus praelio fudit,
admiratus est. ac multo magis murura in Thermopylis exstructum (qui
etiamnum Scelos vocatur) apud Rupenam ad deterrendos Bulgaros. ut
Atlienas venit, deiparae pro victoria gratias egit, templumque donariis
spler.didis ac magnificis exornavit. hinc Cpolin rediit, invectusque est
triumphans per niagnas fores Aureae portae, ornatus corona aurea su-
perne cristata, praeeuntibus Maria, Samueli filiabus et reliquis Bulgaris.
actum hoc indictione secunda, anno ab origine mundi 6527. atque hoc
modo prosequentibus eum victoriae gratulantibus acclaniationibus ma-
gnum templum iniit cumquo ibi carmine cantato deo gratias pro tam
;

felicisuccessu egisset, in palatium abiit. reversum victorem Sergius

patriarcha prolixe oravit ut quod se facturum bello Bulgarico feliciter
confecto promiserat, Allelengyum aboleret: sed nihil obtinuit. atque is
Sergius, cum per annos 20 ecciesiam dei moderatus esset, indictione
 476 GEORGH CEDllENI

ji(f^'^, TiQog xvQiov e^tdrjiiir^ae, y.al nQOt/^X-^d-Tj nuTQiuQ/rjg Ev-

OTuO-iog, nQOJZog ujy Tiov nQea^vTtQCOv rov tv TOig ^aoiXeioig
vuov.
C Tip Si ^uaiXtT nQoaiQQvriauv, TTJg BovXyaQiag Sovlwd-elarig
avTM , xui T« XoQ^uTwv, uQyovTug e/ovTeg dvo 5
bf.ioQU ed-vi] TcSv

adeXfpovg, wv nQoaQvevrwv xui u§i(of.iuTa Xu^ovtwv xul XT-^oeig

ty.avug vm]xou yeyovt xui tu ed^vr]. {.lovog 5e o tov 2iQf.uov xqu-

Tcuv ud'eX(pog tov NeoToyyov 2eQf.i(]0v md-ijaut ovx rjd-eXe ' nQog ov
KoovaiuvTTvog o /Jtoyevrjg , tcov exetoe f.ieQ(ov uqxcov, (piXiuv vno-
XQivofievog nQea^evTrjv ey.nefineif drjXiJov fied^^ oqxcov eni&vfiiuv 10
f/etv evcod-rivut uvt(o xul neQi uvuyxaicov xoivoXoyi^oaodai. ei di
rig uvTov vnoTQe/et qo^og, TQeig vni]QeTug eiXrjq^evat fiovovg, xul
xuTu t6 fieaov tov nuQUQQeovTog noTUfiov avfifit^ui uvtcZ fieTu
D TQicov vnrjQtTuv bfioicog uq:i§eo3^ui fieXXovTi, neiad-eig ovv exei-
vog eQ/eTut nQog tov noTUfibv xul t(o ^ioyevet evovTui, iv to de 15
efie7J.ov SiaXeyead-ai , o /Jioyevr]g eyxoXntov (peQcov fiu/aiQuv xaX
TUVTr]v ul(p'ViSicog eXxvaug nuiei tovtov xutu Tr^g nXevQug xal ev-
dvg uvuiQeT. t(ov Se fUT^ avxov (pvyf] /Qi^oufieviov, rovg nXr]-
Giut,ovTug /Jioyevr]g avvud-Qoiaag OTQUTOvg fxeTu xeiQog ixavTJg
iQ/eTut nQog rb JSiQfuov, xul Tr]v yvvuTxa tov zed-vecxJTog xutu- 20
nXr]'i-dfievog xul vnoo/Joeai fieyuXuig xuTUfiaXu§ug eneiae nQoa/ca-
Qr^aai xul To ^iQfuov nuQudovvui t(o ^uaiXeT' rjTtg xai elg t6
BvL,(j.vTiov uvenefifp&i] , xul uvSqI avve(^ev/d-i] evi rcov ev tJ] noXet
fieyiOT(xv(ov, xul b Jioytvr^g uQ/eiv eTU/&r] t% veoxTi]TOv /coQug,
5 xoQ^ciTcov C 8 3t£i'9'/]<Jo;t C TJ&slrjcs C
secunda , mense luHo , anno mundi 6527 ad dominum emigravit, Buffe-
ctus est ei Eustathius, palatinae aedis presbyterorum princeps.
Subacta Bulgaria, imperatori se dedidit etiam contermina Chorba-
torum gens et eius principes, fratres duo; quibus imperator honores ac
opes amplas tribuit. solus adhuc imperium detrectabat Sermo Sirmii
dominus, Nestongi frater. ad hunc Constantinus Diogenes finitimae pro-
vinciae praefectus legatum mittit, interposito iureiurando aftirmans cu-
pere se ipsum convenire ac de rebus necessariis colloqui. quodsi ipse
insidias vereretur subesse , tribus tantum famulis stipatum se ad ripam
profluentis ibi amnis accessurum. idem ipse quoque faceret. obtem{)e-
rat Sermo , atque hoc raodo cum Diogene congreditur. ibi cum iam
collocuturi essent, Diogenes pugionem, quem in sinu abdltum gestabat,
subito in latus Sermonis adigit, eumque interficit : famuli fuga elabun-
tur. Diogenes vicinis exercitibus contractis valida cum manu ad Sirmium
proficiscitur, viduaeque exterritae magnis insuper pollicitationibus per-
suadet ut se Sirmiumque imperatori traderet. ea Byzantium missa ibi
primario cuidam civium matrimonio copulata est; Diogenea recena ca-
ptae dicioni praefectus.
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 477
uivtxaiviat de o ^uaiXtvg xaJ tov uywyov OvaXivrivtavov P 718
TOv paatltwgf wg av tyottv ol aajol acpd-oviav vdaxog. rtiOQyiov
de Tov uQ/ovTog lA^aayiug rag nqog '^Pio^iaiovg ad-tTrjaavrog avv~
d-ri'/cag xal ru ofxoqu xarurQt/ovrog, t%ttai xar^ avrov b jSaaiXtvg
5 navarQuri , xaroniv Xincov Nixt](f.6()OV nurQixiov rov fiii(piuv xa\
NtxTjcpoQOv narQixiov rov vlov BuQdu rov Ocoxu. 61 St diu rb

TTJg OTQartiag anoXtXtiqdui dttvona&^aavrtg ov /.itxQwg, 7m6v

wg irv/tv Kannadoxiug xui Poduvrov xul rwv
'tjd-QOixortg uno rt

ntQi'^ /WQiwv, unoaraaiav xivovatv. ovntQ uyytXd-tvTog tw /Ja-

10 atXti ruQu/^ xartT/t rrjv naQtfi^oXtjV xai uywvia, dtdotxviuv firi

nwg tv f.ita(o lA^aaywv rt xai rwv anoararwv avvttXi]f.if.itvoi (dti- B

dtSoro yuQ xui Xoyog wf ol ntQi rbv Sicfiuv $ttxriQvxtvauvro ntQt
Tovrov nQog rov aQ/ovra Id^uayiag) uvtjxtarov ri nud-watv. b
Sf ftuatXtvg yQUfifiura yQuipug nQog rt rbv Bifpiuv xul rbv 0w-
15 xuv i^tnifiyjt , nuQayytiXag tw la^ovri anovddaat ndvra TQonov
Xa&tTv xai txdarw uavyyvwarwg dtSwxtvui rb yQUfifiu, rov de
<5? ixtXtvod^rj notriauvrog xui rag intaroXug iy/ttQiouvrog XtXrj-

S-orwg, fiiv Owxug tvSvg inaviyvw rrjv tuvrov tw ^tcpia, ixiT-

vog di rrjv iavrov unoxQvipug xul yQUfifia dt^uo&ut oXwg dnuQvr^-
20 adfitvog iv fita rwv t^fUQWv xuXtT tovtov inl xotvoXoyiuv, xul
iXd^ovru, Xo/ovg t/wv nQOivrQtntafifvovg , dnoxriwvai. xul rj Q
intovaruaig twj' dnoorarwv tv&vg StfaxtSdad^r]. rov di d^avdxov
Tov 0wxa yvwod^ivrog tw ^uatXeT nffintrai QtotpvXaxrog b ^u-
fitavov rov /duXuaar^vov vlog , xut rbv SiCpiav avXXu^wv Ixntfinti

8 ^oyavyov C 19 t^» ittvzov add C

Aquaeductum qnoque Valentiniani imperatoris refecit Basilius, civi-
busque aquae abundantiam paravit. porro cum Georgius Abasgiae dux
violato quod ei cum Romanis erat foedere vicina incursionibus vexaret,
exercitum contra eum educit Basilius, domi relictis Nicephoro patricio,
iilio Bardae Phocae. at ii indignissime ferentes non se quoque una ad
id bellum iussos ire, contracto e Cappadocia Rodanto et aliis vicinis
regionibus utcunque exercitu rebellionem concitant. eius rei nuntius
imperatori allatus exercitui magnam incussit solicitudinem. nietuehant
enim ne in medio inter Abasgos et perduelles (quippe ferebatur ea de
re Xiphias cum principe Abasgorum per
internuntios egisse) indusi ex-
trema pati cogerentur. imperator ergo literas et ad Xiphiam et ad
Phocam mittit, ei qui perferebat mandans ut quam maxime alteri, altoro
ignorante, eas reddere curaret. quod cum is effecisset, Phocas statim
Xiphiae ad se scriptas recitavit, Xiphias autem omnino ad se qulcquuni
scriptum negans Phocam die quadam ad colloquium vocat, venientemque
praeparatis ad hoc insidiis necat. hoc modo statim dissipata ea coniu-
ratio. et imperator de morte Phocae factus certior i'heophyIactum
Damiani Dalasseni filiujn mittit, qui captum Xiphiam Cpoiin in vinculis
 478 GEORGII CEDRENI

diffi^uov TiQog TTjV ^aaiXida nQog ^Imuwi^v tov nQmovoTUQiov, o?

tv rfj vrj(f(o Tov yivriyovov f.iova/pv avxov dnoxtiQu. b di jSaot^
7i.ti^g Tov Tiov dnoGxaroHv anoXvd^ilg diovg av[.i^ak\ii TOig Id^aa-
yoTg, xal no7^Xol ninrovai tojv 'P(a{.iat(ov. of-((og Stbkvd-riGuv

iif.i(p(0 T« aTQarevf.iaTUj yul tj viy.i] ufiqi^o7^og rjv. fitru $t tuvtu 5

SivreQug avfin^^oxijg yevofiivrjg, rfi la' tov 2enTefi^Qiov fir]v6g,

lvSf/.Ti(x)vog z , xara ro ^g(f<7.a' erog, ninrei fiev o uiinuQirrig

(ovTog y(\Q rjv uQxtarQurrfyog T(p Te(x)Qyiio) xu\ avv avT(o nuv to
D xQariarevov ev Id^uayoig , tpevyet Se xui b TevoQyiog ilg t« evdo-
TiQU OQr] rijg ^I^rjQiag. fier^ okiyov Se diunQea^evaufievog , xui 10
Tw ^aatXei exardg /(OQug bnoarjg e^ovlero, anevSerui, ofirjQov
Sovg Tov viov uvrov TlayxQartov ' ov fiuyiarQov notr^aag b ^uat-
Xevg vnearQeipe, rovg fiev ovv u7Jkovg rtuv t(o ^t(fia avvaQUfie-
v(ov xui TM 0(oxu riov vnuQx6vr(ov yvfiv(6aug xud-eiQ^e, fiovov Se
Tov nuTQixiov 0eQai]v unexretve , nQO nuvrcov re nQoaQvivru roTg 15
dnoaruratg , xal reaauQug dQ/ovrcov yetr6v(ov xovQurooQug dno-
xreivavra , xul exrofiiav rtvu ^uatXtxov uvroyeiQwg xuQurofii]-
P 719 cravTa. eS6&r] Se xui liovat ^uai7uxoTg rtg d-u7Mfir]n6Xog ^QWfiu,

iXeyxd-elg (puQftuxotg eni^ovXev(ov rco fiuatXei Siu rbv !Btq:iuv.

Kui ^!Avvrig Se rrjg rov ^uai7J(og dSeX^jjijg ev '^Pcoaia dnod-u- 20
vovar^g, xui nQo avrijg rov dvSQog avrrjg BXaStfir]QOv, XQva6yetQ
cvyyevr]g rtg cov tov TeXevrrjauvTog , dvSQug oxr uxoaiovg nQoae-
TutQtaufievog xui nXoioig efi^t^uaug, r^Xd^ev eig KcovaruvTtvovnoktv

1 stg C 16 «QccTOQas C 20 TeXsvvrjacScarjs C

Byzantium ad loannem ablegat protonotarium. is eum rasum in Anti-
goni insula monachum facit. imperator proinde metu rebellium libera-
> tus cum Abasgis pugnam committit; et quamvis muiti Romani occubuere,
tamen incerta victoria discessum est. alterum deinde praelium initum
die Septembris undecima, indictione sexta, anno ab origine mundi 6531.
in eo cadit Liparites, Georgii copiarum dux primarius, et cum eo vali-
dissima Abasgici exercitus pars. Georgius in montes Iberiae interiores
fuga elapsus paulo post missis legatis cum imperatore pacem componit,
cedens ei sua, quantum eius hoc imperator volebat, dicione, filiumque
8uum Pancratium dans obsidem. quem imperator magistrum creavit, ac
domum rediit. qui se Xiphiae ac Phocae seditionis socios praebuerant,
eos bonis suis multatos in carcerem abdidit: solum patricium Phersam
interfecit, qui et primus omnium se perduellibus adiunxerat, et quattuor
curatores vicinorum principum necaverat, suaque manu spadoni cuidam
imperatorio caput amputaverat. est et cubicularius quidam imperatoris
leonibus obiectus , convictus quod imperatorem in Xiphiae gratiam co-
natus esset veneno tollere.
Mortua Anna imperatoris sorore in Rossia, defuncto iam ante Bla-
dimero marito , Chrysochir quidam Bladimeri cognatus 800 viros adsci-
vit, iisque in naves impositis Cpolin venit, stipendia se facere velle
 HISTORIARUfll COMPENDIUM. 479

wg zd/a fua9^o(poQijaiov, rov 6i jSaatXtiog xaradtTvai t« unla

xtXevovTOg y.ul ovtw noifjaaa&ai ttjv ivTvyJav, fj.rj O^tXi^aag diijXd^e

Trjv TlQonovTiSu» tv 14^v5m Si yivof-itvog xal Jip aTQaTijyovvii

ravTr^g avQQa^ag vntQfiayovvTi rcuv naQaXlwVf xal tovtov Qudiiog B
5 xaTaaTQiipufcavog , xuTrjl&tv tlg ^tjfivov. extTae Si nuQU rov
aroXov xov Ki^vqquimtcov, xal zlu^lS rov uno lAyQidwv arQarr^-
yovvTog ^ufiov, xul Nixr/ffOQOv rov Ka/SuaiXa Sovxbg oviog Qia-
GuXovixrjg nuQuanovd r^&tvTtg unuvTtg xuTtaq)upjaav.
BovXofttvog di b ^uaiXtvg ixaTQartvaai xuxu rijg ^ixtXiug
lO^OQtarr^v nQotntfixJjf fitra Hvvufitcog adQug, tva ovra riov ntaro-
rurcov tvvovywv, uvrog 6i ixtoXvO-rj (fd-uauvrog rov XQtcov. zit~

xtfi^Qio} yuQ firp'i tt , ivdtxTioJvog &' , trovg ^(^cfXd , alcpvidiM

voaco 7^rf(fd-tig unt(iico , nQO rivcov i]fttQwv t^^ avrov rtXevrijg xai
Evara&iov rov nuTQtuQyov uno&uvovrog, ov diudoyov o /SuatXtvg C
15 fTiotTjffttTo l4Xtitov fiovuybv xai xudrjyovfievov rijg fiovijg rov

2 KBlsvGuvTog C 4 vatQfiaxovvrcov C 6 xi^vqaicarmv C

14 post dTto&avovroq C ntql ov Xsysrai Svi iv (ita rmv intcij-
:

(icov tOQTCov rfjg ItQOVQylag rsXovfiivrjg (^rovro [itv yaQ Sta t6

yrJQUg ^^coQog rjv, rovro dh 8ta aalaKiav acofiarixtjv. ivoGTjXtvtTO
yoLQ) rrig tlaodov rcov dyicav aQycog rs xal cxoXaicog nXslov tov
6vvr}9ovg rtXovfxsviig , (itrd to rtXiaat rvv tvxijv ftri Svvdfitvos
TaTaaO^at, do^av avTcS ijx^rj d^QOVog icp' co dvanavtaQ^at ti&iaro.
xsK,ad^fiicog ovv i^tdixsro r-qv rmv dyicav dcpi^iv. tia%-i^fisvog 8e
dqjvnvcoGS. xat OQa ^iafia cpQtKTOv, vnaQ, ovx ovuq • scoQa yuQ
tiaodtvovra 9r]Qia ItQariKdg rjficpttafiiva GzoXdg, rd fiiv aXXa cc6-
ftaru dv&Qconivcog ntnXacftiva , ftdvag 8s rdg xsipaXdg &r]Qi0fi,6Q-
cpovg sxovTa. iv roaovrcp 8s rov 8tayi6vov vnofivi^aavrog rrjv rc6v
dyicov naQOvaiav, noXXd avrov xarsfiificpsTO rrjg vnoftvrjcscog cog
CTSQrjaavra avrbv cpQiy.co8sardrov &tdfiarog' svSsxa yuQ tXtytv
I8tlv roLOvrovg rtQarofiOQcpovg dQXtSQslg, hri inl rovrotg xai uX-
Xcov siatovrcov nSQtKontiar^g rrjg avrcov tlaoSov Std tjjv tou Sta-
xovov vnoftvrjaiv. rd Ss ^rjQia tlvai tXsysv oyovf, XiovTag, naQ-
SdXttg, KaTotKtSiovg aiXovQOvg, ovg ijftttg avvrj&cog yorjrag {ydrag?")
XttXovftsv f
^vxovg, uQKOvgf Kai trsQa rotavTU. dXXd rovro ftsv
roiovrov.

simulans. cum autem imperator eum positis armis petere si quid vellet
iuberet, non obtemperans Propoatidem traiecit; cumque ad Abydum
venisset, conserta navali pugna cum eo qui oram maritimam tuebatur,
nuUo negotio vicit ac Lemnum pervenit. ibi Rossi a classe Cibyrraeo-
tarum et Davido Achridensi Sami praefecto ac Nicephoro Cabasila duce
Thessalonicae per fraudem omnes sunt interfecti.
Post haec in Siciliam molitus expeditionem Basilius Orestam quen^
dam de fidissimis suis eunuchis praemittit cum magnis copiis. ipse fato
interceptus subsequi non valuit. nam raense Decembri, indictione nona,
anno 6534, subito correptus morbo decessit. paucis ante mortem eius
diebus obit Eustathius patriarcha; in cuius locum imperator substituit
AJexium monachum, Studiani coUegii magistrum, quid ad ipsum invi-
 480 GEORGU CEDRENI
2rovdiov, ilg inlaxtiptv avrov nfcpoi-n^xora fttra Trjg tt/xlag xf ya-

Xr^g rov 7iqoSq6[.iov, ov xai nt[.i'ipag ivd-QOviXti dia xov nQwro-

voraQlov ^lcodvvov , w avvtQyw (/Q^ro nQog rtjv rwv xoivuiv Sioi-

tcTjaiv. xal rfi tontQO. triXivrriat , t^rjaag [xiv trt] o , xai Ta ndvra
^aaCktvaag, inl /Qovovg Si v r^v avroxQaroQa diidvvag dQxr^v.S
ra(pi]vai Si naQtxaXtat rbv tavrov dStXcpov , ov xal SidSoxov
xartXint aQx^g, iv tw xard rb^E^So^iov vum rov ivayytXi-
rijg

crov xal d^toXoyoV o Sr} xal yiyovtv.

lAva^Mod[.itvog Si rrjv anaaav Svvaartiav o KcovaravrTvog,

D xal nQarrtiv o ri xa\ ^ovXrjrai t6,ovaiav Xa^wv, xal ratg ixStSirj 10

ri][iivaig /aiQOJv rwv nQa^twv, noXXcuv xaxwv alriog vnrJQ^t rco

noXirtv[iari, avrbg [liv nQarrcov ovSiv 7] ^ovXtvo[itvog rcuv Stov-

Twv, innoSQO[daig Si /aiQWv xal [ii[ioig xal ytXwronoioTg , xal
xv/Soig xal xorrd^oig ivvvxrtQtvwv , aQ/ovrug xad-iardg tv re
noXiraQ/iuig xal arQuri]yiuig ov rovg (Qyw xal Xoyw t6 S6xi[iov 15
iavrwv naQt/0[iivovg dXX' oiv6Xi]nra ixrtr[ti][iiva dvSQdnoSa
xal ndai]g [iiuQiag xul ^StXvQiug i[intnXria[iiva , dvaywv aviovg
elg rug rcov d'§iw[idrwv v\pr]Xotdrag ntQiwndg , rovg Si yivti xul
aQtrf] xai ntiQa nQoi/ovrag nuQurQt/wv. NixoXuov yuQ rbv nQW~
rov %iuv avTOv d-aXu[ii]Ti6Xwv So[tiarixov nQOt^dXtro twi' a/oXwv 20
P 720 xul nuQaxoi[ic6[itvov, Nixr](foQov Si rbv [itr^ ixtTvov t« Stvrt-
QtTa cptQovra nQCoro^taridQtov, 2v[i(wv Si rbv xard rr^v rd't,iv

fQirov SQOvyydQtov rrjg ^iyXag, nQoiSQOvg rovg ndvrug ri[ti]aug,

6 TtUQSKeltvas margo P 14 Jtorra^otg] T^ovxavlanaeiv margo C

16 naQf%, ] hxovxaq C 18 nsQtonaq C , ^a&fiiSas raargo
19 Kal ntiQu om C S2 d£ om C tjjv om C
sendi causa venerat, afferens secum caput loannis baptfstae. enm ergo
cum per loannem protonotarium , cuius opera in administrandis publicis
negotiis utebatur, in solio patriarcbae collocasset, vespere exspiravit.
\ixit annos 70, quos omnes regnavit. solus autem summum imperium
gessit annos 50. fratrem imperii successorem instituit, eique mandavit
ut se in loannis evangelistae ac theologi fano sepeliret, apud Hebdo-
mum. idque is est exsecutus.
Constantinus imperio potitus, nactusque licentiam agendi quae vel-
let, multa rei publicae mala dedit. quippe homo pravis studiis deditus,
nihil eorum quae officii erant vel agebat vel cogitabat, ludis autera
equestribus et mimis ac scurris delectabatur , potandoque noctes trahe-
bat. civiles ac belHcos magistratus non iis qui facto aut dicto virtutera
suam testatam fecissent mandavit: sed praeteritis iis qui genere virtute
usuque rerum pollebant, ad summas dignitates extulit mancipia ebriosa
atque evirata omnibusque polluta flagitiis. etenim Nicolaum, famulorum
cubiculi principem, scholarum domesticum et accubitorem creavit, Nice-
phorum, ab eo proximum, protovestiarum, Simeonem, tertio loco habi-
tum, drungarium vigiliaej iisque omnibus honorera praesidis tribuit.
 HISTORIARUM COaiPENDIUM. 481

EvoTudiov Tt Tov TToXXoaxbv [.ax* fxetvovg {.ityav iTUiQfiu()/i]v.

TiQoepdXeTO 6i xal Sovxa l4vTio/eittg evvov/_6v Tiva 2novdvXi]v
Xeyo/iievov, yul 'T^rjQtag Niy.riTuv tov ex Hiaoidiug, xal uf.i(fio

intQQTjTOvg avB-Qwnovg xul novijQOvg ' dhtveg TUQuxijg xui avyyv-

6 aecog t« nuvTU nXrjQwaavreg fiixQov t^v jSuatXeiuv uveTQeipav rjdrj

xuXiog uyof.ievrjV uno tc Tijg uvTOXQaTOQiug '^Pto/.iuvov tov toiv /?«-

GtXeoiv nuTQog, Nixf](p6Qov Se xai 'Icouvvov xui BuatXeiov tmv
xuTu SiaSoyug Se^a/iieviov tu oxrjnTQa xul (pojSeQuv xud^iaTa/iuvriv B
ToTg nXiiOtdl^ovotv e&veai. xu\ ov (.lovov uSt(xqoQov ei/e ttjv yv(o/iii]v

10 ev TuTg twv uq/(Zv nQO^oXaig, log eTv/ev uvTug xad-iOTtxg, aXXa xul
Tovg u^ioXoycoTeQOvg xui Soxi/.i(aTeQOvg eSiooxt Stu nuvTog, ToTg ev-
Soxi/iotg eni/SovXevMV. aneTtxpXcooe /.lev yuQ xu\ KvovotuvtTvov nu~
TQixiOV TOV vlov ]Ml/U7jX fluyioTQOV TOV BoVQT^rj, nQO TTJg UVTOXQU-
TOQiag avTOv nQoaxQOvovTU xa\ Tug uxoXdoTOvg avTtp nQu^eig Buai-
15 Xeiio Tto ^uaiXeT /.irjVvovTU, xa\ aXXovg ovx oXiyovg uvSQug uyad^ovg

riffdvioev, wg nQoiwv e^einr] o Xoyog. xu\ t« (.tev nQooi/iia Trjg

uvTOXQaTOQiag avTOv tuvtu xa\ toiuvtu ' tu Si (.leTu tuvtu noiu
(Iv xu\ xuT^ u6,iuv nuQaaTrioeiev laxoQia ; /novtov yuQ , tog eQQtdi], C
i(-f/6f.ievog yeXioTonoKJov xa\ fiif.nov, xu\ neQc Tag InnoSQOfiiug el'

^neQ Tig uXXog xe/rjvtxtg , tQyov fiovov uvuyxuTov TuvTug JjyeTTO, tu.

Xotnu fir]Sevog u^tujv X6yov uXXu SemeQU Xoyit^6fievog twv uvtov

uxoXuoTtov eQytov. Nixrj(f>6Q0v yuQ tov Kofivr]v6v, uvSqu avvt-
Tov xu\ en' UQeTJj xui uvSQia ^e^orjfievov, Mi]Siag uq/ovtu t%
1 BvGTQutiov Tov C 6 waxtog P 8 SiccSs^anivav C
10 ravras C 14 JiQoanQOVOVzas C 16 i^Einoi C zfjs
avxov ^aciliias zoiavza C 18 naQatjzijarjzai. P

Eustathium, qui longo istos subsequebatur interTallo, magnae sodalitatis

ducem constituit. Antiocheae ducem fecit Spondylen quendam eunuchum,
et Iberiae Nicetam e Pisidia oriundum, utrumque malitiae infamis. hi
tumultibus omnia et confusione implentes everterunt propemodo impe-
rium; quod iam inde a Romano huius patre, sceptrum ordine gerentibus
Nicephoro Tzimisca et Basilio, floruerat ac terrori vicinis gentibus fue-
rat. et vero Constantinus non modo absque iudicio et temere magistra-
tus legebat, sed et praestantissimum queroque vexabat, ac non cessabat
illustribus viris insidiari. hoc modo Constantinum patricium, magistri
Michaeli Burtzae filium, oculis privavit, olfensus ab eo ante initum im-
perium, fratri Basilio turpia ipsius facta indicante. et alios haud pau-
cos praestantes viros e medio sustulit , ut suo loco dicetur. talia ergo
fuerunt imperii huius initia. quae subsecuta sunt, quaenam possit digne
explicare narratio? solis, uti nionui, deditus scurris ac mimis et ludis,
ut nemo unquam magis , equestribus captus hos unice sibi curandos
,

arbitrabatur, rcliquorum, quod ea suis ineptiis ac libidinibus posteriora

ducebat , nuUam habens rationem. Nicephoruin Comnenum , virura pru-
Georg. Cedrenua tom, IL 31
 482 GEORGII CEDRENI
y.ull4an()axaviag , tov nal t« nQCxr/MQa vnOTu^avTa l'3-vt] , di^
ahiav ftiv evkoyov Qvdef.iiav, trig de UQeTTJg (fO-ovrioag anexvifXia-
cev, eyxX7]fj.a tovtm xa&oaiwaewg eneveyxcov, ovrog yuQ noXXu-
xig GVf.inXey.of.ievog roTg yeiroaiv ev Mrjdiu 2aQay.iivoig , yal rovg
D eavTOv orQUTKjorag f.iaXay.i^ofievovg oqwv xai ru vcHra oTQf.qjovrug 5

uxoafiMg xul (pevyovrag , xu\ ru fiev oveiSiC,o)v, ra de xul nuQu-

xuXwv fiT] ovTCo (pevyeiv aio/QMg uXX^ 'ioTuod^ui xaru riSv uvri-

7idX(av yevvuiwg, eneioe cvyxurud-eod-ui. wg Se xal evwfionag

rriv xuTud-eoiv ^e^aiwaai ovrog unfirei, ori ovv avrto &avovvrai
f.iu/ofievoi nQog tow^ noXffiiovg , eyyQuqov exdeS(vxuai yQUfifiu-lO
retov, nuXufivaiordrutg uQaig xul (fQiy.(oSeaT(j.TOig oQxoig efineSw-
cufievoi or^vui QcofiuXewg ev rfj naQaTu6,ei xai dno&uvetv ovv rco
CTQurriyw. rovro w? rjXd^ev efg wra rov Kwvaruvrivov , nuQu-
Xverui fiev evd-vg rijg UQ/fjg b NixijqoQog xul elg rrjv jSuaiXiSu
tlouyerui , XQtrriQiov n xm ^rjiiu ijqto , xui xuTuSixd^erui (vg 15
Gvvofioaufievog xura rrjg ^uoiXeiug, xul rug mpeig nijQovrai.
P 721 eyxorwv Se xul BdiQScx, nuTQixUo rco exyovco rov fiayiarQOv Bd^Su
rov Owxa y.ui rioiv uXXotg, Qdnrei Sid rivog nZv nuQUTQicpofd-
vcov Gvxo(pavr(jJv rvQUVviSog eniS-eGiv xut^ uvrov, xai ev9-vg uno-
rv(pXoi rovTGv xul rovg ovv.Siu^Xi]d^evrag uvt(o. xat oruoewg Se 20
yevofitvr^g ev rjj Navnuxr(o xaru FewQyiov rov GTQurrjyovvrog
twrrjg, ov xul MwQoyecoQyiov exuXovv Sia ro uotutov rrjg yvco-
ixrjg, uvaiQetrui fiev b arQurijyog, SiuQjid^ovat Se xul ru nQoa-

9 (lOLxovvtai TtQos ToifS noXetUovs (laxonsvoi C 17 rov ftayi-

CTQov om C

dentem ac virtute et fortitudine inclitum , qui Aspracaniae praefectus

Anitinia subegerat, nullam «b iustam causam , sed virtuti hominis invi-
dens, maiestatis reum fecit ac luminibus orbavit. is enim Nicephorus
eaepe cum vicinis in Media Saraceais congressus, cum videret suos mi-
lites hosti turpiter terga obiicere, exprobrando eis moliitiem, hortando-
que ne fuga turpi sed fortiter pugnando se tuerentur, ad fortitudinem
excitavit. cumque ab iis etiam iureiurando sibi promitti posceret cum
ipso ad mortem usque se in hostem pugnaturos, scripto libello ad hoc
se obligavere; in quo dirissimis sese devovebant imprecationibus , nisi
fortiter in pugna starent et ad mortem usque cum duce perseverarent.
hoc ubi rescivit Constantinus, illico magistratura Comneno abrogat, re-
ductumque Cpolin in iudicio conspirationis contra imperatorem accusat,
damnatoque criminis oculos eruiti Bardae etiam patricio, Barda magi-
stro Phoca prognato, infensus ac nonnullls aliis, opera cuiusdam dome-
sticorum suorum calumniatorum dolum nectit, accusatosque insidiarum
imperatori structarum statim oculis multat. sub id tempus Naupacto
praeerat Georgius , quem ob animi inconstantiam Morogeorgium , id est
fatuum Georgium, appellabant. is cum oppidanos vexaret eosque ex-
 fflSTORIARUM COillPENDIUM. 483

vvra nuvra avroj , xaxaig SiaTi9^tfievog ntQl Tovg ty/coQlovg xal

tianQu^eai atoo(fia[xtvaig xal avvtxtai rovjovg ovvrQi[iiov. o
fiaoiXivg Se ov (.lovov rovg alriovg unTjvujg txoXaoe rov (fovoVf
alXa xa\ avrov rov UQXitQta t% Navnuxrov irvcpXMafv. o Je rov B
5 ^xhiQOv 'Pcofiavov viog BuoiXeiog narQixiog, nQoaxQOvcov rca
fiayiarQcp Hqovoiuvco rco BovXyuQCO OTQuri^yovvri /3ovxeX7MQicov,
tg roaovrov nQorjx&t] roXfirjg cvg xui diu fia/r^g rovrcij iXd-tiv. rov-

rcov rrjv Sitvt^iv Kcovoruvrivog o ^uotXtvg uvuia/vvriuv xQivcov

xuru Trjg ^aoiXiiag xal uftcfco vniQOQiXei, rbv fiiv iv rfj ^0'£,ei(t,

10 vrioco rbv di iv ri] HXurri. fteru fitxQov 6i rbv fiiv BuoiXetov,

xar7]yoQrjd-ivra dig e\'r} unodQaaiv fieXtrcJov, unervcfXvooe , rbv di
JjQOvoiuvbv fitxQov deiv rovro avrb ntioeoS-at xivdvvevovra 7]Xev-
&iQCOaev. irvcfXcaoe di xal '^Pcofiavbv rbv Kovqxovuv, in* uStX- C
cff] ovru yufi^Qbv rov TlQovatuvov xul rbv BoySuvov xui rbv FXu-
iS^uv xai rbv rovdiXi]v. iyXcooooroftrjOe di xai rbv ftovu/bv
Zu/uQiav rbv avyyevij rov BIgtov Qtvdixrov , Gvaxevuauodat
rovrovg nXaouftevog xur^ uvrov.
Tovrto rcp trei xui llar^tvdxai tlo^oXr]v inoir^oavro xuru
BovXyuQiug , xai nXeiarov Xabv xa\ arQurr^yovg xu\ rayfiaraQ/ag
^ta(fu4uv xai iC^coyQrjaav' dtb o /SuoiXevg Kcovoravrtvog rbv /Jtoyt-

vr]v uQ/ovra ^tQfxiov vnuQ/ovra xa\ Sovxa rijg BovXyuQiug inoir/-

aev, og avfinXuxe\g noXXuxtg avroig dieonuQfiivotg irQexjjuro xal

^vdyxaoe neQuicod-evrag rbv ^'Igtqov r]Gv/iav ayetv. iyevero di

4 BccaiXHos 8a TtaTQiKiog 6 '^Pafiavov xov 2mXj]Q0v vlbs C 15 yov-

SelXiov C 19 T0f|m9;uas C

actionibus cominenticiis ac continentibns attereret, seditione adversns

ipsum coorta interfectus est, et bona eius direpta. imperator non au-
ctores modo caedis crudeliter puniit, sed et ipsi summo pontifici eius
urbis oculos effodit. Romani Duri filio, patricio Basilio, adversus Pru-
sianum Bulgarum magistrum ac bucellariorum praefectum incidit conten
tio , ventumque est etiam ad pugnam. qua eos discordia in imperii
maiestatem impudenter deliquisse iudicans , alterum in Oxeiam , id est
acutam, insulam, alterum in Platam relegavit. et paulo post Basilium
delatum quod fugam esset meditatus , excaecavit. Frusianuro, cuni is
quoque in periculum de oculis suis venisset, missum fecit. oculos eruit
praeterea Romano Curcuae, qui sororem Prusiani in matrimonio habe-
bat, Bogdano, Glabae et Gudeli. linguam etiam praecidit Zachariae
Bestae Theudati cognato, coromentus eos sibi insidias struxisse.
Hoc anno Patzinacae irruperunt in Bulgariaro, et piurimos homines,
duces ac cohortes occiderunt ac ceperunt. itaque Constantinus Sirmii
Diogenem praefectum Bulgariae ducem creat; qui saepe cum iis palan-
tibus commissa pugna eos fudit, coegitque traiecto Istro quiescere. toto
 484 GEORGn CEDrtENI

xat t(j)^ oXovg Tovg rrjg ^aaildag avxov y^qovovg (iityiaTog avy^txog,

^ log unoS,i^Qavd^rivai rug utvvuovg nriyug y.ui rovg noTUf.iovg, tov

^aaiktMg di BaaiXiiov g)tidoT raiv nevrjTWv [.irj iyy.aiQ0)g Tug Sr^-

(.loaiug tianQaTTOf.iivov avVTtXtiag uX)l uvaxioxrjv y.ul vntQr]fxtQtav

didovTog TttTg unatTrjataiv, txtivov TtXtvri^aavTog avvt^t] dvo iviav- 5
ruiv (fOQOvgtTitjQTrja&ut' ovg b KcovaTavTTvog tv9-vg iiatnQu^uTO.
tlatnQu^uTo Si y.ui tcov tTtQWv TQtdov iviavToov {ig roaovTOv yuQ
XQOVov fj uQ/ri uvTio i'%tTud-r] ) , y.ai avvtTQi/Sr^auv ovy oi nivi]Ttg

f.i6vov xui unoQOi uXXa xal ot tvnoQtog t/ovTtg , iv TQial /Qovoig

nivTt nuQaayovTtg daa(j.o(poQiag. t^i^Xdtv ovv y.ai aTolog I4ya- 10

Qrjviov xuTu T(Jov KvxXddtov vrjacov * oTg avf.inXay.tlg o arQaTrjybg
P 722 2afiov TtfjoQytog o QtodcoQOxuvog , ufiu BtQi^orj tm axQaTrjyovvTi
rrjg Xiov, iTQtipaTO, xal dcodtxa (.liv avTuvSQu tiXt, t« di Xoinu
ditaxiSaatv.
^EvvuTr] di NoffiftQiov fir]v6g, rrjg </S' intvifxr^atcog , Iv ««15
^^(fiXl^ , ai(f)ViSi(0 v6aio Xri(pd-tig o KcovsTUVTTvog xul nuQu Tcov

luTQiov unayoQtv&tlg iaxinTtTo riva uv xuruXinot di(xdoxov rijg

^uaiXtiug. t8o%tv ovv avTM tov nuTQi/.tov KiovaravTTvov tov
^aXaaarjvbv fitTuaTtiXuad^ut , xaru tov ^AQfitviuxbv iv tm i8i(o

oixo) ayoX(xt,ovTa, yafi^Qitv Tt notrjaaad^ui inl ftiu tcov d-vyuxtQtov 20

xal avayoQtvaat jSuatXiu. xai 8r] nifintTut u§cov uvtov tvvov/og

B Ttg Ttov ntaTixtoTUTCjov, h Xtyofitvog ^EQyo86T7]g. anovSfj 8i tou
2vfitcov (ftXicog Siuxtifiivov nQog rbv nuTQixtov '^PtOf.iuvbv tov IdQ-
yvQbv uvTrj (.liv nuQCOQuSr] 7] yvcofir] , xai aTiXXtTui Ttg %u/a ix

5 dnar^iSiGiv C 12 ^SQi^oir] C
etiam imperii eius tempore maxima fiiit siccitas, exarueruntque etiam
fontes perennes et flumina. pauperibus parcens Basilius publicum tri-
butum solitus erat non ad diem dictum exigere, sed dilationem aliquam
concedere; quo factum ut eo raoriente duorum annorum tributum debe-
retur. non id modo, sed et trium insequentium (tot enim imperavit)
annorum tributum exegit Constantinus ; qua re non egeni tantum sed et
opulenti attriti sunt, triennio quinque annorum pendere coacti tributum.
ea tempestate classis Agarenorum Cyclades insulas invasit. eam Sami
praetor Georgius Tlieodorocanus ac Periboes Chii praefectus adorti
.

profligarunt, captis duodecim navibus cum ipsis vectoribus, ac reliquis

dissipatis.
Nona Novembris die, indictione 12, anuo mundi 6537, subito morbo
correptus Constantinus et a medicis desperatus de instituendo imperii
successore cogitavit. placuitque accersere patricium Constantinum Da-
lassenum, qui tum domi suae in Armeniaco degebat, eique filiarum suft-
rum unam nuptum dare, ac Caesarera designare. mittitur ergo ad eum
adducendum Ergodotes, eunuchorum fidissimus. sed opera Simeonis,
qui Romano Argyro patricio fovebat, id consilii repudiatum fuit, raox-
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 485
jSaai^Jiog ig rbv /faXaaa)]vov, ixeTae 7iQoa(.itviiv xelivoviog uvtov
ontj uv 7] YQUifii] xuTuXriTptjTat , uytTut de 6 '^Pcofiavbg nQog ru
(iuai)iiia, uy^dtvTi de Svo nQOTid^iVTUi yvaj/.iut, T] SiuQvyr^vui T^g
vofiifiov yvvuixog t^ (3uai}Jo)g n d-vyuTQi avvucpd-rjvut yMi jSuai-
5 Xiu uvuyoQivd-ijvat , -J/ nt]Q(o9-rjvui rovg o(pd-ul[.iovg, rov St
iXtyytiovTog xul uvuSvof.itvov uQog uvrwv exuTiQov, rj avvotxog
dtiauau niQt rov uvdQog, (.irj rt xui nud-j] (pXuvQOv, r^v xoa/.itxr]v

ixovaiwg untdtro rQiya , xa\ rio avL,vyo) nQog rj] oiptt t/uQiauro
xui rrjv ^udtXiiuv. ova(Jov di rtp KiovaruvTivto d^vyuTtQ(ov tqkZv C
10 ix ri]g d-vyuTQog rov nuTQtxiov Idlvniov, '/]V ert ^(Juvrog rov Ba-^
atXiiov rjQ/toaaro, r] f.iiv xu&^ 7]Xtxiav nQfarevovaa Evdoxia une-
xtiQuro, 1] TQirr] di QtodcoQa dni]VTjvuTO av^vyijvut rco 'Pcof.iuvio,

7] dta ro avyyivig, wg cpuaiv, ^ dta rb tri rr]v txtivov avt,vyov

l,i]v, 7] di T<o XQOvfp SiVTtQu Z(ovj rbv ntQi rr^g avvotxiag Xdyov.

15 avvtvtaS^ivru uanaaicog idt^aro. 7J)yov 8i ntQi rijg ovyytvtiag

xtvt]d-tvrog , xui ri]g txxXr^aiug avv rdo nuTQiuQ/t] Xvauvrcov rb
u{.i(p'i(joXov, itQoXoytiTUt b '^Pcofxuvbg rij Zcoij xai uvtoxqcxxcoq uvu-
yoQivfTai jSaaiXfvg. xui [ttru TQttg r^fiiQug KcovaTuvTivog uni-
^ttve, tr]aug /liv rbv unuvru rrjg t^coiqg uvrov /qovov o' ert] , inl D
20 TQeig di tvbg diovTog jiii^vbg ^t(SuoiXtvxc6g.
Ovrio di nuQa nuaav iXniSu xu\ nQoadoxiuv rbv rijg ni]Qio-

Gfiog xivSvvov SiudQug b ''Pcofiuvbg rb rijg ^aaiXeiug ntQt^aivvvrat

xQcirog , xui ^uatltig uvtoxqcxtcjoq ufiu Zioij rij rov Kcovaruvrivov
uvuyoQivtrut d-vyuTQi'. a{.iu n ovv inl rbv fiuaiXttov ixdd-iae
25 d^QOvov, xal ufia nQootfiiotg uyudotg xut int(iurriQioig inatvtroTg

que ab imperatore missus qui Dalassenum eo loco ubi literas acccpisset

subsistere iuberet. Romanus in palatium adducitur, daturque fi optio,
ut vel oculos sibi erui patiatur , vel dimissa sua legitima uxore iiliam
imperatoris ducat ac Caesar designetur. haesitante eo, nxor roarito
metuens, ultro comam posuit ac seculo renuntiavit, viroque et oculos
servavit et imperiuni paravit. erant Constantino ex filia patricii tres
filiae;quarum natu maxima Eudocia monachatum fuit amplexa , minima
Theodora coniuginm Roniani aversata est, sive ob propinquitatem , ut
ferebatur , generis sive quod uxorem eius sciret adhuc vivere. media
,

Zoe facile eum sibi dari maritum passa est. disputatione autem de co-
gnationc mota, res a pairiarcha et eoclesiasticis discussa et Romanus
Zoae copulatus est, imperatorque declaratus. triduo post Constantinus
vivendi finem fecit, cum vixisset annos 70, triennium mense minus ira-
perasset.
Romanus praeter omnem spem atque exspectationem ocnlorum amit-
tendorum periculo cvltato, imperator cum Zoe Augusta factus, initio
iniperii bonis ac laudabilibus orsis subditos demeritus est. principium
fccit beneficia in religionem. cum enim sciret inagnae ecclesiae rcditus
 486 GEOUGII CEDRENI

fdiifovto rovg vnb ytXqa, dno rijg ivat^duq nqonQov uQ^ufiivog

uyad-otQyttv, evdiovoav yaq rtjv nqoaoSov rrjg ^iyuXrjg tiddig

exxXijaiag ure olnovofxog ravri]g yevofievog ev roTg eftnQoad-ev /^6-

voig, xal rwv tiXkiav onoaaig vni^QsreTad^ui ed^og nuQU rov ruvrrjg
xkrjQOV , oySor^xovra XQvaiov XirQug uva nuv erog yoQT^yeTad-uiS
rovrotg rervnwxev unb rov /SaatXixov rafiieiov elg nQoad-rjxrjv»
P 723 e^txoifje Se xai rtkeov uneQQi^wae rb uXXrjXeyyvov, oneQ IfxeXera
/Liev 6 KojvaruvrTvog notijaut, ovx eq)d-aae dL exivtoae di xal rag
qivXaxikg rcov eyxa&eiQyf.iiv(av Sid rivag evd^vvug, tcc fiev dr](.i6-

ota XQ^^ xuQitftfievog, unorivvvg Se ru iSicartxu, uneXvrQcuauro 10

S^ xul Tov? xare/oftevovg uixfiuXwrovg ev JIurt,tvuxia. erifir^ae

Si xal avyxeXXovg firjrQonoXirag rQeTg, rbv ^Ecpiaov KvQtaxbv wg

rov narQtuQXov bfiaifiova , ^r/firjrQiov rbv Kv^ixov wg Xiuv uvrcp
xut nQb rrjg ^uaiXeiug necfiXrifievov, xai M.iyuriX rbv ruv Ev/u'i-
rwv xad'^ uTfiu rovrw eyyit,ovra Sta rb uvucptQetv rb ylvog eig rovg 15

B Xeyofiivovg '^PuSrjvovg, 'Iwuvvrjv Se rbv rov BuatXeiov rov jSaat-

Xiwg nQwrovoruQtov, rjSr] r^v xoafitxriv xetQUfievov rQi/a , fieru-
ntfiipufievog xul avyxeXXov rtfirjaug rfj rrjg tuvrov avt,vyov uSeX-

(ffl
QeoSwQu qiQovQbv xuriarr^ae, noXXovg Se xul rwv XeirovQywv
rov d^eov ix twj' uXXr^Xeyyvwv eig ea/urriv eXd-ovrag neviav uvexrfj- 20
auro , xal rovg uXXovg SvacfOQOvvrug xul nte^ofiivovg unoQiatg
nuQUfivd-iug ri^iwae, nuQia/e Se xai /()j;^t«TWv nXrjd-og uQtS-fiov
XQeTrrov vneQ awrr^Qiug ipv/rjg rov euvrov nevd-eQov, rj'^iwae Se
nuQunXr^aiwg xui rovg oaot xuxwg enud^ov vn^ uvtov, rovg fiev eig

u^twfiara nQo^i^daag, rovg Si ev xrrifiaai xa\ uXXovg ev /Q^fiuai 25

16 QuSivovs C

non sufficere, ut qui superloribus temporibus dispensator fuisset eius,

et aliarum quibus huius clerus de more inserviebat, 80 auri libras
quotannis ex aerario imperatorio ei pendi iussit, decreto ea de re con-
dito. abolevit etiam Allelengyum, quod Constantinus erat sublaturus,
nisi mors eum antevertisset. carceres quoque captivis ob certa crimina
evacuavit; publica debita dimisit, privata persolvit. redemit captivos
ex Patzinacia. fecit etiam tres syncellos metropolitas, Cyriacum Ephesi,
utpote consanguineum patriarchae, Demetrium Cyzici, quem etiam ante-
quam fieret iraperator admodum dilexerat, et Michaelum Euchaitarum,
ut genere huic propinquum, quod a Redanis stirpem ducebat. loannem,
qui Basilii imperatoris fuerat protonotarius iamque religionis causa ca-
put raserat, evocavit syncellumque fecit, et coniugis suae sororis Theo-
dorae custodiae praefecit. multos porro dei famulos ad extremam re-
dactos pauperiem sublevavit, et alioquin adversis rebus pressos refo-
cillavit. pro salute animae sxoceri sui immensam pecunlae viiu irapendit.
 fflSTORIAUUai COJJIPENDITJM, 487

naQaf,iv9^i]aufiivog. uvijyuyt. St y.ai tlg to )Mfi7i(Jov rwv {.layi-

CTQCOv u§i(jo/iia Tov In udeXqfi yai-i^Qov uvtov '^PiOf.iavbv tov ^xh]- C

QOVf ov b KoiVGTavftvog , wg tmoi.uv, dnitvqXwotv, dvtxaXi-
cazo di xai xrjg y^oviug vm^OQiug Ntxi](poQov xhv ^upiuv, og t&t-
5XovT7jg fv Trj fiov^ twv ^TQvdiov To Tuiv fiova/wv rjfi<f)iiaaTo

Gxijfiu.
KuTu TOvTov Tov /Qovov vctv &tog vtrbv ovfifitTQOV , xal
iv^OQia yiyovt Tiov xuQnuiv, xar' t^uiQtTOv Jt x^f iXaiug. iyi-

yfTO de xuTu T^y rifiiQuv t% ayiag nivTijXoaTTJg TUQuyji Siu tijv

10 xu&idQuv tv rfj XtnovQyia, fitj xuTu6fE,ufiivMv tmv ftrjTQOnoXiTwv

TiQOxud-ioui avTiov Tovg ovyxiXXovg iv Tto ovvd-Qovio.
KuTa TOVTQv Toy XQOvov Sta^Xrjd^fig b fidytaxQog JlQOVdia-
vog BovXyuQog xotvonQaytTv QtoSwQa TJj Trjg ^uaiXiSog udiX(pf D
xul TTjg ^uoiXiiug ovv uvTfj dvTtnottiod-ai tig To TOtJ Muvov^X
iS fiovaoTrjQtov (fQOVQtTxat. intxQriTrjouarjg Se T^? xuTrjyoQiug uvTog
fiiv unoTvcpXovTui , rj Si fffiTtjQ uvtov rj t/booTTi TTJg noXttog tx-

^uXXtTui. xu\ KtovoTuvTTvog b ^toyivr^g, yufi^Qog wv tov ^u-

GiXiiog tni d^vyuTQi tov ddfX(fov uvxov , dnb ^iQftiov fitxuxtd^tig

tig GiaoaXovixi]v yivtxui dov^, xaT7]yoQrj9-tig di nuQu ^OQioxov

20 Toa; &tQdnovTog tov BuotXtiov xov /SuaiXiwg wg fttXtxwv dnooxa-
ciuv, oxQuxriybg tlg QQtxxr^aiovg OTiXXtxui, (fuvtQug Si xrjg

xuTrjyoQiug ytvofxivrig uytTut diofitog iv t^ ^uai7dSt xui iv nvQyto

^uXXtTui. 01 Se TovTOv ovvwfiOTUt , b nQWXovoxuQtog 'Iwuwrjg

Hul avyxtXlog, b naxQixiog EvoTu&iog xa\ axQuxr^ybg b ^atfvo-

et quos ille male tractaverat , alios honoribus alios oplbus ant pecunia
consolatus est. Romanum
Sclerum, cui a Constantino erutos oculos de-
monstravimus, sororis suae maritum , ad splendorera magisterii exstulit.
et a diuturno exsilio revocavit Nicephorum Xiphiam, qui sponte sua in
Studiano coliegio est monachus factus.
Eo tempore pluvias commodas dedit deus, fructusque large prove-
nerunt, maxime oleae. die Pentecostae sacro tomultuatum est ob ses-
sionem in sacro officio , metropolitis non ferentibus superiore loco ipsis
sedere syncellos.
Eo tempore Prusianus Bulgarus magister delatus ut qul conspira-
tione cum Theodora Augustae sorore inita imperium affectaret, in Ma-
nueli monasterium in custodiam datur; et ingravescente crimine oculis
privatur, et mater eius zoste urbe eiifcitur. et Constantinus Diogenes,
cuius uxor fratre imperatoris nata erat, Sirniii praefectus, inde trans-
fertur ac Thessalonicae dux constituitur ; accusatnsque ab Oresta, qui
Basilii imperatoris fuerat minister, quod defectionem moliretur, praetor
ad Thracenses mittitur, ac comperto crimine vinctus in urbem adduci-
tur, inque turrim coniicitur. socii coniiirationis , loannes syncellus,
Eustathius patricius, ac dux Daphnomelus, Michaclus Theognostus et
 488 GEORGII GEDRENI
«

P 724 i-irj%ri(;, MtxurjX Qtoyvwatog y.ai 2a{.tov^X ol xov fiaylatQOv Mi-

/arjX rov BovqtIt] ty.yovoi, TeMQyiog re ml BaQaa^aTt,k o Iv zto
oQti TM ^ldd^co Trjv T&v ^l^r\QOiv /xovrjv avaTrjoufuvog , ol rov na-
rQixiov QevdaTov uvtxptol, dtivoijg Tvq^d-ivrtg xal 6iu /j.iai^g Trjg

7^to)q)6QOv 7iaQaTiti.i(f:d-ivTtg t^oQia naQt7iii.i(fd-7]aav, xaTi]vi/d-f] 5

Sk y.al OtodwQU Tuiv uvuxtoqcov, xal tlg rb Xtyo/xtvov ntQtwQia&rj

TltTQtov.
^OxTW^Qiov Sk ii.r]vog Xa /vaig uaTiQog lyivtxo, ix Svafiwv
TiQog dvaToX7]v rrjv noQtiuv noiovvTog, y.ui xut^ uvtt^v Trjv r]fxi-

quv nTwatg ov /iiiXQa yiyove rov '^Pwfiaixov aTQUTOv tv 2vQia, i6

GTQUT7]yovvTog Tr]g f.ityuki]g ^AvTio/dug Mi/urjX tov 2novSvXr],
lyivtTo de xui 0(.i^q(ov enixXvaig, imxQUT^auau twg rov MuQriov
B /ii]v6g, Twv noTunwv vntQ/vd^ivTtav xu\ t6)v xoiXcav ntXayiauvTtov,
a)g unonviyrjvui a/tdbv ndvTU t« ^wa xui rovg xaraftXi^d-ivTug
xuQnovg rfj yfj, xal Sia rovTO Xi{.ibv xara rbv eniovTU xq6vov iS
inaxo'kovd^r]aai Stiv6v, ^ovX6f.itVog rW o ^aaiXtvg rb ytyovbg iv
^vQia dTv/rii.iu f§tuaaad-ui , WQixr^TO xura rijg BtQQoiug ixoTQa-
rtvaat. ixnif.inti yovv /.itr^ ev^covov dvvdfxetag KwvotuvtTvov
nuTQiy.iov rbv KuQUvrr^vbv rbv en' uSeXfffi tovtov yufi^Qov, un-
iXd-tlv eniay.r]ipag xat xuTuaxonr^aui rug ela6Sovg xul xaTu rb Sv- 20
vurbv ni]fiuivtad-ui rovg i/S-QOvg, nuQura^tcag Si y.ad-oXixrjg uni-
/tod-ai fti/Qi rrjg avrov nuQOvoiag. iv ooco Se o arQurbg uvtm
„ c avvr]d^QoiL,tTO, o f.iiv rrjg Id^uayiag uq/wv TtwQyiog v6ato re7^evTu,
% 7] Si TovTOV avvoixog nQia^ttg elg ^uatkia aTtikuau fttru StxtQWv

5 Jtofinsv&svTts?

Samuelas , magistri Michaeli Bartzae filii , Georgiasqne et Barasbatze,

cjui in luonte Atho Iberoriim raonasterium condidit, patrueles patricii
TUeudati, graviter verberati et per viam publicam producti deportantur.
Theodora etiam pulsa paiatio in Petrium relegatur.
Ultima Octobris die ab occasu versus ortum traiicere visa
stella
est. eademque die classls Romana haud exiguam
est passa cladem,
Antiocheae praetore Michaelo Spondyla. imbres quoque ingentes usque
ad Martium mensem obtinuerunt, et amnium ac lacuum exundatione fere
omnia animalia necata sunt, ac semina terrae commissa perierunt; ideo-
que insequenti anno gravi est laboratum penuria. ceterum imperator
ut acceptam in Syria cladem exsarciret, expeditionem ad lierroeam in-
stituit; mittitque sororis suae maritum Constantinum patricium Caran-
tenum, cum levis armaturae exercitu, speculari^eum aditus et quantum
fieri posset hostes infestare, praelio tamen usque ad suum adventum
abstinere iubens. dum autem milites cogit, interim Abasgiae princeps
Georgius ex morbo decedit. uxor eius legatis ad imperatorem donisque
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 489

onovddg n elQi]vixag lt,i]XH y.ai tw ravrrig vhZ Uayy.QaTico ttjv

ovvotxtjoovoav, fjg Ttjv nQia^tiav anoSi6,u(xtvog o ^aoiXf.vg jug
rt anovSug exvQioae , xal '^EXenjv rrjv iavrov dvtipidv, rtjv duya^
rtQu rov udiXq)0v avrov BuoOMov , vv(.i(frv tig Id^uayiuv une-
5 ortikt , rov vv/iiq:iov JIuyxQdxiov ig ruiv xovQonuXdrcov uvu^ipd"
aag ro vipog.

Kuru rovrov rbv xqovov yiyove rt rtQdoriov iv tw &t'fiari D

raJv ©Quxr/oiwv naQdSo'§ov , mQi Tctj vnwQtiag rov oQovg rov
KovL,7]vUf iv 10 nr]yri tari xuTJkiorov xu\ ditidovg vdarog, (fwvq
VQrig i'^7]xovtro olxrQu (.itru odvQfiov xul ovul xal d^QrjViav, naQtf.i-
(ptQr]g oXoifVQi.iM yvvuixog. xui ovy^ unu'§ rj digrovro, aAA.' unb
MuQriov (iir]vbg u/Qig ^lovviov uvrov xad-^ i](.iiQuv y.ut vvxra»
uniovriov di rivcov inl tw xuruaxonrjaai rbv ronov tvd-u r] qiiov^

i'^r]XiTrOf uXXu/ov (itrininrtv r] oloXvyr]. rovro de, dig toixt,

iSnQot(ir]vvt rr]v (fd-dauouv Qrjdrjvui urvyjuv rwv ^PtO(iuitov iv rfj

y.oiXrj 2vQiu. rov yuQ ^uoiXiwg Niy.7](f6Qov Tc^g nXtiorug 2vQiug

y.ui Ooi^ixrjg noXtig nuQaorrjoafiivoVf xui rov (xtr^ uvrbv 'Iwdvvov

T« eulwxora XQurvvu(iivov xul (lixQi /jIu(iuoxov rr]v inixQdniav

nuQurtivuvrog, intintQ o (itr^ avrovg BuoiXnog nQortQov (lev vnb
SOtwv i(i<fv7Mov uo/o^kovfitvog noXi(iwv, vortQov de xul roig xara
rov 2a(iovr]X tQyoig nQOoXtnuQwv ovx iG/tv tvxuiQluv y.uXwg xal P 725
log ivtdi/tJO ru iv r^ ew xaraoq^uXiouo&ut, «A.A' ooov iv (fuvruoia
yiv6(itvog ixiiae, xul wg o xuiQbg unr^rti ruvra xaruorrjod((tvog,
itd^ vnooTQiyjug xal uayoXiuv e(i(iovov t/wv y.at (pQovrida rb riov

8 naqoLSo^ov post tSQuaTtov C tov ante Kov^, om C 10 oixzQu

om C 13 xaTUGxontlv iiQbs zbv C 22 ecoa C

missis foederis renovationem et iilio ^uo Pancratio coniugem petit. cui

assensus imperator foedus firmat, Helenamque sui fratris fiiiam in Abas-
giam nuptum mittit, et Pancratium curopalatae honore insignit.
Hoc tempore in Thracensi provincia prodigiosum quippiam accidit,
apud radices montis Cuzenae, ubi fons est aquae limpidissimae. vox
enim ibi quaedam exaudlta est miserabilis , eiulatibus et lamentis per-
niixta; neque hoc semel aut iterum , sed noctes diesque continuo a
mense Martio usque ad lunium. cumque nonnuUi accessissent specula-
tum locum unde vox edebatur, alio eiulatus isti transiverunt. praemon-
strabat autem, opinor, hoc portentum cladem Romanorum in Coelesyria
ucceptam. etenira Nicephorus imperator urbes Syriae ac Phoeniciae ple-
rasquc ceperat, et ab eo parta Tziniiscas successor coniirmarat, impe-
riumque ad Daniascum usque protulerat. Basilius autcm , qui post hos
imperavit, civilibus primum bellis occupatus, deinde totus bello Samue-
lico intentus, non habucrat opportunitatem Orientis res constitucndi,
sed qnasi per imaginationem eo interdum auimum traicccrat, ct utcun-
 490 GEORGII CEDRENI

BovlfuQMV vnoxu^ai ytvog, afpoQf.irj ftyovt tov xov ^vyov unoq-

Qtxput Tug SvvuTWTfQug Tuv noXnov xul rrjv Iuvtujv uvul^rjrrifjat

iltv&fQiuv, aXV tiog jiitv ovrog ntQiijv, if.ifltruro [xiv ^ un6~

oruatg, XQV^di^v dt xul ov (favtQwg. rovxov de xo XQtcov uno-

xlaavrog, aul xov udtXqjOv uvrov Ko)vaxuvxivov u/.iikwg ^uat-S
y.tvovrog xu\ Qud-vf.iwg, xal in^ txiivoig t/ovrog xov axonbv uniQ
B Xoyog (fS-aaag iaxTjXoyQucpriat , rwv d^ uXXwv oXiywQiuv xuxu-
Gxtduaavxog ov x^v xv/ovauv , uStiag ol ^uQuxrjvol Xu/36f.itvoi

xug xe iv xuXg noXtai (jQOVQug t^fn^Qd-rjauv, uvtXovxtg xul xoig

tpQOVQovg, xax^ i'4aiQtxov di xijg BiQQoiag uQ/r^yog, Tpi xu\ 10
XuXtn xaXovaiv* tx^QOfiug xt yuQ inoiti ovvt/tTg , xa\ xr^vldv-
%16/tiav ixdxov xu\ xu bfiOQOvvxu t&vr] xa\ nQ^aoixu xa xoTg ^Fw-
(.laiotg vnrixoa. nQog ov b 2nov8vXrjg x^g Idvxtoydug , wg el'Qrj-

rut, xaxuQ/wv ixarQuxtvei ixi ntQtovxog rov Kwvaxavxivov, ^ov-

Xofievog xd/u vtuvtxov xi xu\ ytwuiov ivdti^uaS^ui. xui ovfi^u- 15
Xwv xw xijg BfQQoiug i'^rjyevfiivo) rixxuxui , xu\ noXvg fiiv yivtxai
C rwv ovv uvxw (fd^oQog, uvxog d'e ulo/iaxu tig lAvxio/tiuv diuow-
t,txui. MovadQucp xrjv
xaxtoxQuxrjyi^oe d^ uvxbv xui xtgZiQuxf/,
nQOorjyoQtuv, XQonw xoKvde. ovxog yuQ l\IovadQa(p doQvdXwrog
xuxt/ofitvog iv ldvxio/tl(t (^rjv yuQ xuxua/tdtlg vnb IIo&ov Toi;20
^yiQyvQOv), intintQ ul xi]g rjytfioviug Tjviui tlg xbv ^novdvXvjV
fitxtneoov, xaxavtvoi]xwg xbv oivd-QConov tVQintoxov, vnio/txo fit-
ydXu /Qr]Oifitvout^Pwfiuioig , ti uved-fir] xwv Stofiwv, xu\ ndvxa
imxiXiottv ru xuxa oxonov' xd xe yuQ bfi6(fvXa xaxwaui xuxtn-

2 uva^rixiiv C 9 za$ — qp^ov^as] tqvs — qjpovporg C

24 enixsXeatis P

que curatis iis totum se Bulgaricae genti subigendae dederat. ea fuit

oecasio urbibus potentioribus Orientis iugum Romanum excutiendi suam-
tjue recuperandi libertatem. sed eae cum vivente adhuc Basilio defe-
ctionem occulte tantum molirentur, eo sublato et Constantino fratre im-
pcrium negligenter gerente, iisque modo quas ostendimus rebus dedito
omnium aiiorum secure repudiata cura, Saraceni licentiam adepti prae-
sidia urbium expugnaverunt atque interfecerunt. prae reliquis rem ges-
sit Chalegi (ea est Berrhoea) praefectus, qui continentibus incursioni-
bus Antiocheam ac vicina Roinanis subdita vexabat. adversus hunc
Spondyles Antiocheae dux vivente adhuc Constantino expeditionem fe-
cit, praeclarura nimirum aliquod editurus facinus; pugnaque commissa,
]uagna cum suorum clade superatus, turpiter Antiocheam perfugit. de-
cepit arte hunc Spondylam etiam Arabs quidam Musaraphus nomine, in
bello a Potho Argyro captus ac Antiocheae in vinculis detentus. is
Spondylem ei urbi praefectum animadvertens hominem esse mobilem, se
commodatttrum pollicitus est Romanis, si vineulis liberaretur;
uiagniiice
omniaque eorum consilia expediturum, et Arabibus plurimum damni da-
 HISTORIARUM COIVIPENDIUM. 491

rjyyt).ltro , y.ui totiov intSiixvvg, il fQOvQiov iv avuo Soi.ti]&£i'f]

xui uvup nuQuSod^tlti , ov f^iiy.Qov ocpiXog latG&ai^PtOftuioig. ov

Tug QudiovQyiug /t^ avvtig b ^novSvXrjg tiZv re xXonov uq^tjxtv av-
Tov, xul TO (pQOVQiov wg exiXtvatv t$o[.tr^auio , xul avrio r^v q,v- D
6 7.axr)V intrQiiparo, yjliovg qjQOVQovg iyxaraar^^aug iv rovrto ^Poj-
l-iulovg. MovadQu^p rvywv ovntQ i^vyjro xutQov , Xu&qdi
de
Tova^tQ rio uQXtarQurfjytp rov Alyv-
rto TQtnoXttog df.trjQu xui

nriov nQoaSiuXiyd^tig, 7.uhv vn' avrwv ntfiq&ivra dt^ufxtvog

TOvg ri yiXlovg uvutQti xu\ rh qQOVQiov avroTg nuQudiScoat, xul
10 ov StiXinov i§ txtivov i'§ vntQdtiiwv tptQOfitvoi ol 2uquxt]voi Sia-
(p&eiQttv T« iv 2vQiu '^Pwfiuiotg vnTjxoa xui Xv{.iuivta&ut,

^AXXa rovrov fniv o 'Pwf.tuvog fiid^iarr^at rijg uQ/ijg, Siu-

Soyov avrw nifiipug rov in^ uStXq^ yuft^Qov uvrov Kwvaruvrivov
rhv KaQuvri]v6v, TjvrQtnittro Se xul avrhg xurontv untXd-tTv twv
15 ^uQux^rwv, rjSi] Se rh OiXoftiXtov xuruXu^ovrog avrov rjXd^ov P 726
nQta^ttg ix BiQQoiug fttra Swqwv ori noXXwv, nuQaxuXovvrtg
avftnudtiug rvytTv xut rtjV nQiv SovXtiuv inuvuSt^uad^at xat rovg
irr^aiovg tvyvwfiovwg nQoacptQttv tpoQOvg. noXXiov Si xuyu&wv
arQurtwrwv avorQurtvofiivwv uvrw nuQuxuXovvrwv rr^v nQoxXijatv
^OSi^ua^ui, wv iTg rjv xui o nurQixtog ^lwtxvvrjg b XuXSug, xal fiij

ixarQurtvaui xuru 2vQiug iv xatQto d^tQovg, bnort ro rt vSwq iv

avrfj onuvt%ii xul ro ftiv IAqu§wv td^vog dvvnoarurov iartv oTu

13 K(oveTC(VTivov post neiifpcee C 14 toov'] xara xav P

tnrun). locuin quoque monstravit, in quo «i castellum exstrueretur slbi-

que committeretur, rem Romanam haud leviter esset adiuturus. Spon-
dyles eius fallacia non inteliecta vinculis hominem solvit, castellumque
uti sua»:erat condidit, et niille Romanis praesidii loco impositis Musara-
phum ei praefecit. Musaraphus consecutus quod volebat, occulte cum
amera Tripoiis et Tusbero summo Aegyptii principis duce re composita,
missum ab iis exercitum in castellum admisit, Romanoque praesidio
caeso ipsi tradidit. exinde semper Saracenorum rcs potior Romana
fuit, neque ullam fecere in Syriacam Romanorum dicionem grassandi
intercapedinem.
Romanus ergo Spondyle loco raoto successorem mittit Constantinnm
Carantenum, sororis suae maritum; et ipse eum sequitur, adque bellum
tSaracenis inferendum sese comparat. iam ad Philomilium pervenerat
Romanus, cum legati a Berrhoea ocrurrunt cum muneribus, veniam pe-
tentes, et se pristinam servitutem servituros ac annuum tribntnm cum
bona gratia persoluturos promittentes. erant in exercitu Romani multi
bello clari viri, interque hos loannes Chaldas patricius, qui imperatori
euadcbant ut condicionem acciperet, neve aestate in Syriam duceret,
quo tempore iis iu locis aqua deficit ct Arabes subsisti nequeunt, quippe
 C

492 GEORGII CEDllENI

heid^iGfiivov (fitqHv yivvaUog xa h/ywQia d-dXm] xai rot'^ q^loy^iovg

B y.ul Tovg xavoO)vag, ol di '^Poifiaioi navonliTui rvy/dvovTig ov
TX7]na&wg tyovai nqog r^v &Qav, [.ii^devbg eniaTQOcprjv noi^adfie-
vog, alX' e^ vnoyvov tu tmv nqo avrov ^aaiXtwv tyiov.av8qaya-
&rii.iaTa, nal anevdwv xai uvrdg uvd^Md tivu tnidti^aad^ai, antt-5
oiv iv 2vqia, zal OTQUTonsdtiuv nr/^u/ittvog tv rivi (fQOVQico dvo
ri/iieQWV bdbv BtQQoiag aniyovTi (lA^d^iov ovofia tm q^QovQiw')
iay.onti To (.tiXXov, iv m xaTtaxTjvwfiivog tov tcov t^xovftixwv
uQ/ovTU Tov nuTQiy.tov .AiovTU Tov XoiQoarpdxTTjv (.itTu Tov oiy.tiov

TuyfiuTog inl y.uTaoxon^ gtHIh, UTivig t( iniottv xaroipofitvov %0

C^'AQu^tg, xul ont] drj IvatTtleg f.itTud^tTvat ttjv axQUTontStiuv,
ukXu TOvTov ot ivtSQivovTtg xut Tu iv TM (xtTu6,v nt6iu tpvXdaaov-
Tig ^'AQUjSeg xatQoaxoni^aavTeg xai aiq)vidtov intdifitvot xuTiayov,
Tov de fitr* uvtov Xubv Sito/.iSuauv, ig togovtov di nQorjXd-ov
ToXfii]g xui uvuiSeiug log uvuquvSbv intxonretv ''Piofiuioig t^v15
yoQToXoyiuv xut r^v twv uXXwv uvuyxuiwv ovXXoy^v, nXiov S^
uvTovg ixdxovv iv ToTg vSuat • ntt^ofitvot yuQ oi '^PwfiuTot xui ol
rovTWV "innoi xul tu vnotvytu, vnb rrjg uvuyxi]g tov Sixpovg ttg
nQOtpuv^ eavTOvg Gvvwd^ow tov xivSvvov , xal ol uXiaxofitvot
nQoaanwXovTO. tots St] xal KwvoTUVTTvog naxQixtog o AuXaaat]- 20
vbg exnefi(p&tig uvuxoxput rovg intfi^uivovxug "'AQU^ug xui uvSQt-
D xov Tt xai ytvvuTov StanQu^uad-at , xal TOVTOig ovfinXaxtig xal
uxoofiwg (pvywv, fieydXr^g ruQuyr^g jtat Gvyyvatcog tu '^Pwfiuicov

5 dvSqwov zi xaX avtbq C 12 r^j om C 18 -q rovrcw^ Tmto^ C

X
19 x«l dUCKofisvoi dncoXoivzo C, i. e. dxciXXvvTO 2i"AQ€c§ag om
assueti^ earum regionum calorem aestumque et ardorem solis tolerare,
Romanis, utpote gravi armatura utentibns, intolerabilem. sed Romanus
nihil eorum consilia moratus, priorum imperatorum memoria recolens res
praeclare gestas, cupiensque ipse etiam forte aliquod edere facinus, ia
Syriam abiit; ac castra posuit ad Azazium castellum, bidui itinere a
Berroea dissitum. exinde rei gerendae intentus, Leonem Choerospha-
ctam patricium, excubitorum ducem, cum sua cohorte mittit speculatum,
numnam Arabes accederent, et quorsum transferre castra conduceret.
•verum is insidiis Arabum interiectas planities custodientium atque ipsum
capto tempore subito adorientium interceptus, cohorsque eius dissipata
est. quin eo etiam audaciae atque petulantiae progressi sunt Arabes,
ut palam pabulationibus Romanos arcerent aliarumque rerum necessa-
riarum comportatione ; ac maxime eos aquatum egredientes infestabant.
iiam^ siti vexati Romani et equi eorum ac iumenta aquae parandae causa
se in apertum dabant periculum , deprehensiqae interficiebantur. quo
tempore etiam Constantinus patricius Dalassenas missus ad reprimen-
(lum ingruentes Arabes ac fortiter rem gerendam, comraissa pugna tur-
piter fugiens et cum trepidatione in castra rcversus, tantum tuniultum
 HISTORIARUM COaiPENDIUM. 493

ivmXr/Gt xul tov ^uaiXea uvxov ' tnuvil^ovxog yuQ avrov tiO^o-
gv^}]f.iivov xul rb OTQuroTcedov anuv ruQayjjg tfiq:OQ7jGuvrog xul

uxoaf.iiag, oixirt rov loinov fiu/i^g Xoyog Irvyyuviv, ulX^ txu-

crog , ojg nrj Svvurov rp>, ri]V tuvrov aiorriQluv inQuyfLiurevtro,
S^ovX/jg ovv nQorf&tiat^g ii)o'§tv tujdtv diaXvaavrag ttjv rucpQOV
inava^tvyii^fiv tig ^ Avrioytiuv. xal dt} xuru x^v dtxarijv rov
Avyovarov fiTjVog , ivdtxraovog ly, trovg ^gcfXi]', xuraru^t^ov-
Itvfxlvu rug rijg orQurontdtiug uvoi6,uvrtg nvlug unuvruyjj rijg

in' ^Avrwytiuv iiyovro , 61 nXtiovg fiiiv xotXiuxip xurtiQyuaf.iivoi

10 voar^f.iuri , ol nltlovg di xui vnb rijg uvuyxijg rov diipovg xurtiQ-

yuafiivoi. oTg i'.itXd-ovai rijg nuQtfi^oXijg fitru Qvfitig ol ^'AQu^tg

iniridtvrui. riov di firjd^ oXcog vnoaruvrcov rrjv oQfiTjv yivtruc P 727

rQonri q^Qixbidtarurrj , xui ol fiiv vn^ dXX^^Xwv inarovvro xul die-
(fd^tiQovro, ol di (^(oyQiut rjXiaxovro. tvd^u ri xul avvi^t] yuQtev

15 yeviad^ui' rwv yuQ arQurrjywv, olg in^ uvdQiu fiiyu ovofia rjv,

xai raiv arQurtcoroov fit]dtvbg vnoorijvut roXfiwvrwv rbv xivdvvov

dXX^ dyewwg unodidQuaxovrwv, tvvovyog rtg TftvJ' /juatXtxwv &u-
^MfirjnoXojv rtjV tavrov qtQOfiivrjv idwv unoaxtvrjv xui rovg vnrj-

Qirug, xai firj ivtyxwv fitrQiwg rb nud-og, rbv "nnov rfjde xdxtTos
S.0 avvruQu^ug tnttat fitru ocfoSQug oQftijg xuru rwv ^UQUxrjvwv,
xul Toiov ivrtivag ^uXXtt fiiv tva rQinti di rovg uXXovg, xul ru B
tuvrov iXwv vniarQtifjt ytyrj&wg, b Si ^uatXtvg iyyvg iX&wv
Tov uXwvui ntQtow^trut tig ^Avrtoyitav, ixO-vfiwg dywvtoufiivwv
rwv ^uatXtxwv truiQwv xui Stuawauvrwv tuvrovg n xul rbv /?«-
atXiu,

6 StvrsQav C 17 ditlEcSg C
ac confusionem excitavit, ut iam nulla pugnae mentio fieret, sed qulvis
de salute sibi quocumque modo paranda cogitaret. et concilio advocato
placuit postridie castra movere atque Antiocheam abire. ergo decima
die Augusti, indictione decima tertia, anno mundi 6538, sicuti fuerat
decretum, omnibus portis castrorum apertis Romani iter Antiocheam
versus ingrediuntur, plerique coeliaco morbo vexati, pluresque siti con-
fecti. in eos castris egressos Arabes impetum faciunt; quem nemo su-
stinuit, sed fugam fecere periculosissimam, aliis captis, aiiis a se invi-
cem obtritis atque conculcatis. accidit ibi quippiam non indignum relatu.
etenira ducibus, qui fortitudinis fama magnum habebant nomen, militi-
busque subsistere non audentibus, sed turpiter diffugientibus, eunuchus
quidam de regis cubiculi ministris impedimenta servosque suos diripi
videns, idque non ferens mediocriter, equo hac illac circumacto magno
cum impetu in hostes fertur, arcumque tendens unum eorum deiicit,
reliquos in fugam vertit, receptisque suis rebus laetus revertitur. im-
perator aegre Antiocheam pervenit; fuissetque ab hoste captus, nisi
imperatorii sodaies strenue pugnando se ipsumque eripuissent.
 494 GEORGII CEDRENI

Toxt Srj reWQylov tov Maviuxrj rov dinatog aTQurijyovv-

Tog Tikovxy *'AQa^ig dxTaxoaiot fiixa yavqov rov q>Qov^fxaTog
VTiooT()t\pavTtg anb rrjg TQonijg xal nQog avrov naQayivo^ivot
ilxfiv Ttjv Ta/jGTi]v hiXfvov y.u\ rrjv noXiv y.aTalmtiv rov ^aai-
liwg talwxoTog yial navibg rov '^Pto/.iauov aTQaTfV[.iatog uqSijvS
dnoXtoXoTog, xai /iirj tavrbv nQotpavtX xivSvvio ixSfStjoxivtti' ^fii-
C Qug yuQ (SiaXuf.movai]g olxiQwg avrog re xul ol avv uvtm uno-
XovvTUi nfQiaroixia&ivTfg. b di di/ta&ai ru/a rrjv nuQaiveatv
6oS,ug xul noti]aetv rb xeXiv6/.ifvov vnonTfvd^eig , gXtu re xai nora
rovTOtg uno/QfovTwg txnifi\pag Stuvanavetv ixiXtvtv tuvrovg, eSjlO
«^' i][.iiQa uvrbg fitv avv roXg avvovaiv uvtm dnuXXuyi^atrat,
avTOvg di xvQiovg xaTuorrjati rijg noXttog TtXov/ xul nuvrtav ruv ^

FtauaXxtJov /Qr][.iuTtov. oi St roXg rt Xoyoig xul roXg tQyotg q)tva-

xtad^ivTtg, xul thg avQtov ru/a unoXi]\ptadui ru ndvra vnttXrjtpo-

reg, nQog norovg xai f.ti&ug tTQunr^oav xal tv nuorj ddtia xallS
a[itQtf.ivi(A diewxriQevov, b di ntQi ftiaag rrxraj oivtofuvotg av-
D Tor^ xat dtpQovTiartog xoii.i(jO[.iivotg iniTid-iTui, xui rovrovg [xiv
nuvrug unia(pa'S,ev, vqtiXero di xui diuxoaiug oySoijxovru xufii]-
lovg nt(pOQT(jO[iivug xai nXi]Qeig dyad-uiv nuvToiiov Tcofiaixojv. rdg
Si QXvug xui ru cota rtov neaovnov dnore[i(Jbv Stfx6[iiaev iv Kan- 20
naSoxitt, rto ^uotXeX, rjSi] dnb rijg qvy^g xuretXrjtport rbv rov
0(ox(i oixov xul iv uvT(o SiUTQi^ovrt. ov b ^aotXevg rov tQyov
anoSe§u[xevog xaTtndvo) T^f xuTO) MriSiag dnoSeixvvatv,

12 Tovs C

Sub id tempus provlnciae Teluchae praeerat Georgius Maniaces.

ad eum Arabes octingenti fugatis Romanis revertentes accesserunt, su-
perbe ferocientes ; iusseruntque eum , quando captus imperator et deie-
tae Romanorum iam essent copiae, statim urbe abire neque se in cer-
tissimum discrimen dare: alioqui eum prima luce circumdatum cum suis
roisere occisum iri. Georgius obtemperare se eis simulans, ut opinio-
nem eam in barbarorum animis confirmaret, cibi potusque abunde eis
ex urbe mislt, qulete se eos iubens reficere, et signlficans mane se cum
suis discessurum, ipsisque urbem Telucham et omnla Romanorum bona
traditurum. eis verbis ac facto Arabes decepti potationi se et ebrletati
dederunt, noctemque eam securi absque omni cura exegerunt, certo sibi
persuadentes postrldle se omnibus potituros. medla nocte ebrlos bar-
baros et secure dormlentes adoritur Manlacejs et interneclone delet;
camells etlam potitur 280, onustls omnls generis opum Romanarum;
naresqne et aures occisorum amputans ad Imperatorem adfert, qui
iam a^ fuga in Cappadocia Phocae domum venerat ibique moraba-
tur. elus facinoris causa imperator Georgium inferioris Mediae ducera
fecit.
 HISTORIARUM COBITENDIUM. 495

*AnaiQ<i)v 6^ Tijg ^vQiag SofjtaTixov /niv twv cyolwv uno-

deixvvoi 2vf4(wv rbv xov ntrd-iQOv avjov KuvoTavTtvov &iqu-'
novTa , Tjyffwva dt l4vTiO/eiag NixrjTuv tov ix MioS^eiag. tov-
TOig ivtTeikaTO xaTu xo SvvuTbv anoneiQuod-ai tov nuQU tov
5Mova<xQU(p XTio9evTog qQovQiov, lo 3Ievixog ovofia, el' nwg P 723
Svvrid-eTev unaVkali^ui ^vQiuv twv ix tov MovouQag) iniSQO/.ia)v,

atfvaig Se tovtcov xui ufiudiog int/etQrjOuvTWv TJj nohoQxiu , rv-

XTog MovouQutp vnexSQUfituv tov (fQOvQiov Tug Ti eXenoXeig
ivenQr^of xat TOVTOvg ixeid^tv uloXQwg uneSiw^tv, ontQ nv&o-
10 fievog o fiaotXevg , xal fi^ q:tQcov Trjv v^Qtv, QeoxTioTOv nQcoTO-
onad-uQtov, evu tcov nioTtxwTcxTWV uvtm vndQ/ovTu Siaxovwv xut
fttyuv eTuiQetuQ/r^v Tcp TOTe XQtjfiuTiXovTa , fieTu Svvufxewg uSQug
'Fcofiuicov T£ xul id-vixwv xuTU 2vQiag ixnefinet , OTQaTrjyhv av-
TOXQUTOQU TovTOv nQO/eiQtoufievog, xai intoxTjipag tco TQtnoXtwg
15 ovfifii'S,ui ufir^Qu Jltvl^uQux xui fieT^ avTov tu tcov IAqcx^wv Xv-
ftaiveod^ui' Itv/j ycxQ ovTog b Iltv^aQa/ did xi nQooxQOVfia nQO
fitxQOv unooTaTTjOai tov AlyvnTiwv dfifQfiovfiv^ xai onXa xtvijoai B
xuT^ uvTOv, xai Toi; AlyvnTiov tov Tovqxov TovoneQ, uq/ovtu
Tvy/dvovTa twv avTOv TayfiuTWv , fteTU X^^Q^g a^toXoyov inl
20 xu&atQeoet tov JItvL,UQu/ nenoficfOTog, wg ovTog fiO&eTO fii] d'§t6-
fiu/og elvui fivTog xu&^ tuvxbv TJj TCxJv Aiyvnxiwv avfinXuxijvai
Svvufiei, Tw ^uotXeT '^Piofiuiwv nQOOQveTai xai ofiat/ftiav aiTeT,

ov Ttjv utTriOtv fiTj nuQtSwv '^Pwfiuvbg Tov QeoxTioTOv fitTU nXr]-

&ovg u§toX6yov i'§inefttpt, avfifia/iav Tt nuQuo/eTv tw IIiv^uqux

5 «?] (tt»j C 8 vnoSQccficav C 12 rc3 om C 22 6fiaix~

fieias C 24 d^ioXdyav C

Discedens autem Syria Simeonem soceri sui Constantini ministruni

creat scholaruni domesticum, Antiocheae Nicetam a Mistheia pracficit;
atque his mandat ut in recipiendo Menico castelio, quod a Musarapho
crat conditum, omne studium cullocent, itaque incursionibus Syriam
liberent. sed eos oppugnare id castellum inscite aggressos Mnsaraphus
noctu eruptione facta turpiter inde repulit, machinis etiam crematis.
quam rei indignitatem non ferens imperator Theoctistum protospatha-
rium, unum suorum fidelissimorum ministrorum magnumque tunc sodali-
tatis ducem, in Syriam cum magno ex Romanis aliisque gentibus colle-
cto exercitu dictatorem mittit , iubetque eum se coniungere cum Pinza-
racho Tripolis amera. is enim Pinzarachus paulo ante ab Aegyptio
amermumna desciverat, et adversus eum arma ceperat. cumque contra
se ab Aegyptio cum iusto exercitu missum Turcum Tusberum copiarum
eius praefectum, seque imparem esse videret pugnae, ad imperatorem
Romanum se recipiebat et societatem belli cum eo coire cupiebat. eius
petitionem minime contemnendam ratus Romanus Theoctistum amplis
cum copiis mittit, qui et cum Plnzaracho se coniungeret et obiter Me>
 496 GEORGn CEDRENI
xiXtvaag, xal ix naqoSov rov (fQovqlov Mevlxov uvTinouTod^ai*
C og anikd^MV xal Gvpi^i£,ag tm ITiv^aQux iQyov Hxno, xal 6 fiiv
Alyvmliav aQ/^ioxQaxriyog TovomQ tw alcpvidiM t^? ecpodov xal

TW nXi^9-£c xaxanXaytig oixaSi vntvooTTjOfv' ovSi TJveyxe Si ovd^

6 TdovoaQa(p T^v Intkivoiv rcov noXii-dwv, aXku rbv MivTxovS
uq)i\g Vqivyt xal mqi t« oQia TQinoXtcog ova/td-tlg uvtjQidT}.
naQiikri(paoi St ol ntQi xov OtoxTioxov uvxo xt rb (pQovQiov tov
MivTxoVf nuQaSod-tv uvxoTg vnb udtX(p6naidog xov MovauQa(p,
xa\ ixtQOv (pQovQiov ini xivog anoTp/.iov xti[.itvov niTQug, to Ityo-
f.iivov lAQyvQoxuoTQOV, ravTu dt ovt(0 xuTuoTrjodfxtvog b 0£O-1O
XTiGXog tioi]Xd-iv tlg xrjv ^uoiklSu, inuyofitvog f.ii9-^ tavxov xul
Idku/ xbv rov TIiv^ttQux vlov, ov xal naxQtxwxrjxog o uvxoxQaxcoQ
D ^'§iioo£* xaxoniv Si rikd-t xa\ 6 Iltvl^uQux, nQonifxnofitvog xul
§oQV(poQOVfitvog nuQu xov /qrifiuxiouvTog uQ/ovxog IdvTio/tlag
NixrJTU Tov fx Miod-fiag' ov o fiuoiktvg (pikoqQoviog unoSt^cifii- 15
vog xul d(j0Q0tg xal tvtQytoiaig Si^itooufitvog ov fiixQuTg oYxadt
XuIqovxu t^anioxiikiv, tkvxQOooaxo 6i xal tx t^? ul/fiukcooiag
rbv XoiQooq)uxxr]v xul xoTg olxtioig unidioxt.
Tov nQcoxoonuS-aQiov dt ^OQioxov, ov vnb Buoikiiov rov
fiuotkitog iv 2ixikiu ntfi(pd-ijvui b koyog iS^^kcooiv uvco9-tv, unti- 20
^cog t/ovxog ntQi ra noktfitxa xal dxi/voog int/ttQovvxog roTg
nQuyfiuotv , ol ix Stxtkiug 2aQaxi]vol xatQO(fvkay.i]GuvTtg xal
altpviStov intd-ifitvot xoTg '^Pcofiuiotg, ijSr] xai xotktaxtS vooijfiuxi
unb XQVcpijg xuxuo/td^tTotv, oktd^QOv ovx bkiyov fiQydoavTO. uva-

11 pccaiXtvovaav C

nicum castellum tentaret. idque Theoctistus alacriter est exsecutus. ac

Tusber quideni subito eius adventu ac multitudine perterritus domum
rediit. sed et Musaraphus hostium impressionem non sustinens Menico
deserto fugit, ac deprehensus in montibus apud Tripolin occisus est.
Menicum a filio fratris Musaraphi deditum Theoctistus recipit, aliudque
ctiara castellum in praerupto situm saxo , nomine Argyrocastrum. his
ita constitutis in urbem rediit, secum ducens Arachum JPinzarachi filium,
quem imperator patricio honore ornavit. subsecutus est etiam ipse Pin-
zarachus, deducente ac stipante eum praefecto Antiocheae Niceta a
Mistheia. quem imperator benignissime exceptum donis et beneficiis
haud vulgaribus demeritus, laetum domum dimisit. liberavit etiam Choe-
rosphactum et suis reddidit.
At in Sicilia Orestes protospatharius , quem eo praemissum fuisse
a Basilio diximus , rei bellicae imperitus , cum negotium inepte esset
aggressus, Saraceni capto tempore Romanos subito adorti, qui plerique
luxuria coeliacum morbum contraxerant , haud exigua eos clade affece-
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 497

xTwftivog Se rb yfyovbg urv/i]f.ia b ^aoiXtvg dvvaiuv aS,i6fiuyov P 729

tx T£ '^Ek^uiog y.a\ Maxidoviug ad-Qotaug Iv ^lTuXitt ty.nii.i7iH, xuv
ovdtv Ti ytwulov Squoui layvatv utftXiiti y.ul y.axoTr^Ti tov otqu-
Tr,yov,

5 TovTio Tw tTti ,?(f'Xd-' Tvy/dvovTi , iv^iy.Tiwvog td% y.al b

JTQOvoiarug txovakog unoxilotTui f.iovu/(jg , y.ul ij f.ii]Ti]Q uvtov
ix 3IuvTivttov rijg iv ^ovxiXXuQiM f^ovijg tlg QQuy.r^oiovg fiiTa^
^t^uttTui, y.a\ KtovOTUvTivog nuTQiy.tog b ^ioytvr^g iy^7^r,d^t\g

rov nvQyov iv rfj fiovfj twv ^TOvdiov unoxtiQtTui fiovu/6g. b di

iO /SuotXtvg '^Po)fituvbg rbv olxov rov TQtuy.ovrucfvXlov i'^wvi]odfiivog

tig ftovuOTrjQtov fitTtay.ivuatv in^ bvoftuTi rijg dionoivijg i^fiojv

d-iOToy.ov , fii]Sffiiag noXvrtXdug qttauftivog , ovvTQiyjug fitvTOi B

rfj nQOtftxofi ravTTj ov fttxQcog rb vni^xoov xa\ y.axi6oag tv n raig
rcov Xidxov y.u\ rwv uXXcov tidtov StuxofiiduTg. xuruXufinQvvit di
15 xui ru y.tovQXQttva rrjg fitydXrig txxXr^oiug xui rijg vntQuyiag dto^
roxov rcJov BXa/tQvcov UQyvQco xu\ /qvom. fiiXXwv dt xu\ rb
dvotuorriQiov intnoitio&ui rcov BXu/tQvujv tvQt XQtftuftivr/V tixovu
nuXuidv, ijv uvuxutvtad-ijvut nQoairtA^tv. t^uQyvQcofiivov St rb
roij roi/ov /Qiofta idiov xad^uiQtdijvat nQoatTu^i xu\ viov ytvt-
20 od^at. xa&utQt&ivTog 6i rov /Qiafiurog tvQid-rj lixcbv vXoyQutptxrjf

oavidtov intOTi]0-tov xQUTovatjg vijg d-tOTOxov rbv xvqiov xat d-tbv C

i]fiwv, uftoXvvTog dtafiiivuou unb rcov r^fitQwv rov lionQcavvfiov
tcog rijodf rijg ^fiiQug, iTtJov ditX&ovrwv TQtaxoaiwv.

7 iv fiavriviicc C9 rdSv'] rov C 16 fiSXXov C 18 iirjQyv-

Qtofiivov C, i^myvQCOfiivrjv margo P 22 xaiQcov C 23 r^a8s obi C

rnnt. quam ut exsarclret imperator, ex Graecia et Macedonia collectnm

egregium excrcitum in Italiam misit; qui tamen ipse quoque nihil potuit
praeclarum efficere ob ducis inscitiam atque roalitiam.
Hoc ipso anno mundi 6539, indictione 14, Prusianus pro monacho
raditur, eiusque mater a Mantineo Bucellarii monasterio iii Thraciam
transfertur, et Constantinus patricius Diogenes turri eductus monachi
habitu in Studianum collegium detruditur. Romanus porro domum Tria-
contaphylli emptam in monasterium convertit a deipara denominatum,
nullis parcens sumptibus, quanquam eius aedificationis praetextu subdi-
tos haud mediocriter gravavit lapidum ac reliquae materiae congerendae
molestiis. exornavit etiam capita columnarum magni templi et Blacher-
nensis auro atque argento. cumque aram Blachernensis fani reficere
vellet, veterem imaginem suspensam invenit eamque renovari iussit.
curaque videret muri incrustationem argento tectam, iussit adirai et no-
vara fieri. tectorio opere amoto inventa est imago in tabelia colori-
bus depicta, deiparae Christum ad pectus applicatum tenentis; quae
a Copronymo in istum usque diem per annos trecentos duraverat in-
tegra.
Georg. Cedrenus tom. II. 32
 498 GEORGII CEDRENI

Tio Si ^gqi^i iTtt , ivSiy.Tuovog u , iitr,vl ^tnTi[.t^qt(o ,

^X&t
nobg Tov ^aaiXtu ''Fw/.iuvbv fiBTU dwQiov 7io)Jmv b tov XuXitiItov
vlbg ^!A^tQ , tiuiTiov uvuvtwaui Tr^v itQr^vriv kuX Tovg nQoad-iv
nuQfX^iv (foQOvg. xat ()^ atiTJktTUi QfoqjvXuxTog nQtOToanad-u-

Qiog 6 Idd-r^vuiog, xai Tug t« anovdug f^i^umai xui xotvonQuyiuv 5

f.liTU TCOV XuO^tntTOJV id-tTO. Zioi] dt 1] j3uatX}g fttTU T^v vxpo)aiv

tov Ttfiiov aTuvQOv ulffviStov untkd-ovaa tig to HtTQiov Trjv tav"

T^g udtX(prjV QtodioQuv dntxtiQt i.tovu/i]v, u()vvutov uXXeog tlvai
D (Lriauaa nuv&ijvui Tug tni^ovXug xou tu <TX(xvduXu. dtdtoxt di

xal T^v oixtiuv uvtiptuv b ^aaiXtvg '^Pcof^iuvbg fxcTa noXXcov tSviov 10

tig tvvrjv T(i) Tijg (.ityuXr^g lAQf.ifviag t^ovai(XQ/r]. ixtXXiov dt dtv-

iiQuv tia§oXriv Tu/a noir^auad-ut b ^uatXtvg xutu 2vQiug t§!iXd-fv

iig Tu MtadvuxTU. txeiat di tovtov ivdtuTQi^ovTog fitjvvtTui Ttj

fiaatXiSi Zcofj dta Otocfuvovg tov QtoauXovixr^g ojg KiovaTuvTivog

o ^ioytvrig xoivoXoyr^aufitvog Ttj TuvTtjg udtX(ffj Qiod(OQ(t, unb- 15

Squatv nQbg to ^IXXvQixbv fttXtTu, tidrjau tov /ntjTQonoXiTov zfvQ-

Qu/iov xal TOv intaxonov IltQtd-tiOQiov. xul tvd-vg uvuQnuaTOi

P 730 o" Ti iniaxonoi xut o ^Kr/tvrjg yivovTou. xui b fiiv KiOvaTUVTivog

iTut,6f.itvog iv Tio nuXuTi(0 twv BXa/fQV(J3v dtu 'Icovivvov tov nQui-

noaiTOV, Tov fitTu tuvtu oQcpuvoTQO^pov xut u(hX(fov Tov ^i^uat- 20
XtvxoTog 3lt/ui]X, fuvTov unoxQt]fiviaug Toi; Tti/ovg xul ixTQu/t]-

Xiod^ftg unid^uvt Qt(fttg fitTa twv avTocfoviov, oi <)i iniaxonoi wg

1 /t' om C in lacana

Anno mundi 6540, indktione 15, mense Septembri, ad imperatorem

Romanum multis cum donis venit amer, Chalepi praefecti filius, foedus
pristinum renovari petens et antiquum tributum se persoluturum promit-
tens. ad eam rem conficiendam missus Theophylactus protospatharius
Atheniensis foedus sanxit, et cum Chalepensibus societatem composuit.
ceterura Zoe Augusta post exaltationem crucis subito in Petrium ivit,
sororemque suam Theodoram rasam in monacharum ordinem redegit,
causata aliter finem insidiis et otfensis non posse imponi. suam quoque
ex fratre neptem Romanus magna cum dote Armeniae magnae regulo
nuptum dedit. secundum haec iterum in Syrlam ductunis Mesanacta
venit. ibi eo commorante, Zoae Augustae Theophanes Thessalonicae
episcopus indicat Constantinum Diogenem et Theodoram re inter se
composita instituisse in Illyricum aufugere, conscio rei metropolita Dyr-
rachii et episcopo Peritheorio. iilico igitur arripiuntur et episcopi et
Diogenes. hic, cum in eum quaestio exerceretur in palatio a loanne
praeposito, qui deinde pupillis alendis est praefectus, et fratre Michaeli
eius, qui deinde imperator fuit, se ipsum de muro praecipitem dedit,
confractaque cervice eo abiectu» est quo soiebant qui sibi ipsis mortem
 HISTOIUARUM COMPENDIUM. 499

70V jSaaiTiia nQog t« MtauvaxTa t§enifi(f>9^i]aav xuxtTd-£v TjXevO^e-

Qojd-r^aav,

ElxuSi de 7]' ^IovXlov fiijvog, '^jiiiQa g' , wqu ^ rijg n^xT^f,

uaxiQog eyivtxo yvaig ix iiieai]f.i^Qiug nQog Hqxtov, nuaav ntQiu-
5 axQuxpuvTog Ttjv yijv. xui fieru [.iixQOv uyyiXXovTui t» xutu- B
GxovTu Trjv^^Piof.iuiiov uTv/yjftuTu , ^!AQu^eg fiev Xi]'iaufievoi Meao^
noTUfiiuv ci/Qt MeXtTijvijg , IluT^ivuxut de tov ^'laTQOv Stu^uvTtg
xu\ T^v Blvoiuv xuxwg diud-ifievoi , 2uQaxrjvot de tijv nuQuXiov
xaTadQUftovTtg tov ^IkIvqixov fii/Qi KeQXvQug xal uvTrjv nvQno-
10A.^ffovTt?. dXX^ ol fiiv uXXoi unrifioveg xuxwv o\'xuSt vntvoaTij^
auv, 2aQaxTjvoi Si vno Tt '^Paovaaiwv xui tov aTQUTi^yovvTog iv
NuvnXiM NtxTjCfOQOv nuTQixiov Tov vlov Tov KuQuvTijvov xuxwg
tnud-Qv, xuTunoXtfATjd-ivTig xui tu nXtioi uno^uXovTtg Twv axu-
(fwv, 01 Se ntQiocoS^ivTtg , ovg tJ/ov ^Pwfiuiovg ul/fiaXojTOvg
15 unoxTtivuvTtg , iv Tut o\'xuSe vnoaTQicpetv vavayiw neQtneaovxeg
neQi To 2ixeXtxbv niXayog Sitq&uQrjauv, C
TovTM T(p tTtt xut Xtfibg xu\ Xotfibg ini$QUfit KunnuSoxiav
JlufpXuyoviuv ^ AQfxtvtuxbv xul '^OvwQtuSa, wj xa\ uvTovg Tovg
Twv d^tftuTWv inoixovg xuruXtnovTug xag naTQiSag fitTOixiuv ^?/-
SOTtTv* oTg ^uaiXtvg iv tw unb twv MeaavdxTWv eiativai nQog
Ttjv fiuaiXiSu avvijvTriXcog , xui Ttjv ahiav Tijg unavaaTdaewg fiTf

uyvor^aag , vnoaTQicpeiv oixadt xuTr^vdyxuKt , /Qvaiw dvaXufi^u-

rwv xai ToTg iiXXotg ToTg n^bg to ^ijv dvuyxaioig, xai Mi/uiiX 6i

1 i]Xsv9£Qoo&r] C 11 Qaaoclav C 12 rov vlov om C

conscivissent. episcopi ad imperatorem Mesanacta missi ab eoque di-

missi sunt.

lulii mensis 28 die, quae fuit septimanae sexta, hora noctis se-
cunda, stella traiecit a meridie versus septentrionem, quae terram totam
fulgore illustraret. pauloque post tristes nuntii de rebus Romanis allati
sunt, Arabes in Mesopotamiam usque ad Meiitenam grassari, Patzinacas
Istro transmisso Mysiara infestare, Saracenos grassationibus et incendiis
ora Illyrici vexanda usque ad Corcyram perrexisse. ac reliqui sane ,

hostes illaesi domum redierunt: Saraceni a Ragusinis et Nicephoro pa- V-

tricio Nauplii praefecto, Caranteni iiiio, male sunt multati, praelio vi-
cti; et maiorem navium partcm cum amisissent, domum redeuntes nau-
fragio in Siculo mari perierunt.

Hoc ipso anno fames simul ac pestis Cappadociam Paphlagoniam

Armeniam et Honoriadem ita afflixerunt, ut incoiae patriis relictis alias
sibi quaercrent sedes. quibus imperator a Mcsanactis in urbem rediens
cum occnrreret, neque ignoraret migrationis causam, coegit eos domura
redire , pecuaia et aiiis ad vitam uecessariis rebus eos consolatus. sed
 ;

500 GEORGH CEDRENI

6 Tijg lAy^vqag roTt t^v ixxXrjOiav ni^SuXtov/wv Vgya UQfTrjg Ini-
SiiiaTO a%ta, fti^Sevbg (fetGUf.uvog twv TttvovTUv tig oiOTi^Qiav tojv
TOv Xt(.iov xal 7i.oti.iov TQavfiaTMv,
D Tijg ly 6i tov AvyovoTov (.i7]v6g, "^(itQu xvQiaxfj, wQa a
f^g vvxTog, tv {Tti tm ^?(piLi, yeyove otia(.i6g (leyag. tia^X&t de5
xal b ^aatXtvg iv Tfj ^aotXiSi , xoX Ttjg TiQOTeQug avrov yvvaixbg
'EkevTig anod-avovorig f.ifydXag diudooeig vneQ uvTfjg enotrjouTO.
tovTio Tio tTti xaTU Ttjv XI]' Tov Oe^QOVuQiov (.irjvbg xal doTijQ
itif^ev unb ^oqqu n^bg (leorjfi^Qiuv (ler^ rj/ov xul XTvnov' iqjai-

vtTO 6i a/Qi Trjg it Muqtiov, to^ov vntQd-tv t/(av, MuQTiia <JflO

^', ^(leQu y , yiyovt oeia(wg.

'EyevtTO 6e xutu tovtov tov /qovov xul txSQ0(iri ^'u4(pQ(»)v

2aQaxriv(t)v, nXoicov /jXicov, noXi(iiGTug l/ovTU (ivQiovg, o"Tivtg

noXXa Tug vtjaovg xul nuQuXiovg exuxcooav. wv (leQei Tivt av(i-

P 731 nXaxt)g Nixrj^poQog o KaQuvTi]vbg eTQtxf/UTO , xul ntvTuxooiovg 15

ntntSri(itvovg 2uQaxr]vovg tm ^uaiXtt tE^uneoretXt. tovuo t(o

eTti xul retoQytog nQCOTOonud^uQtog o Mavidxi]g, 6 FovdeXiov rov

Maviuxr] vlog, twv nuQev^pQUTtdicov OTQUTrjywv noXecov xul ev
2a(iooaTOtg Tug olxr]Otig t/cov rr^g nuQu Trj ^Ooqoijv^ ndXti dnt-
ntiQu^r] ^Ediaar^g ' TUVTi]g yuQ trjV eniOTUoiuv ^aXufidvi^g e/cov o 20
TovQxog, nuQU tov d(tr]Qa MuQTVQOvnoXecog tJtoi Mte(peQxe\(i
lniTeTQa(t(iivrig avTco, xal ScoQotg xal vnoo/iaeoi xal Ti(iaig Sia-

g}&aQtlg naQuSidcoot tio Maviuxr] uooqI tc5v vvxTCxiv, og TQtig

3 tQttVHUTlCOV C

et Michaelus Ancyrae tnm episcopus officinm fecit, nihil eorum omittens

quae ad remedium faciendum famis pcstilentiaeque malis pertinerent.
Die Augusti 13, qui fuit dominicus, hora prima noctis, anno mundi
6540, magnus fuit terrae motus. et imperator urbem ingressus nomine
suae prioris uxoris Helenae recens mortuae maguam elargitus est pecu-
niam. eodem anno, die Februarii 28, stella a septentrione versus me-
ridiem traiecit cum sonitu ac fragore; et visa est usque ad decimum
quintum Martii, superne habens arcum. Martii die 6, quae feria fuit
tertia, terrae motus exstitit.
Per idem tempus Afri Saraceni cum mille navibus et innumeris
classiariis insulas orasque raaritimas ruultas infestaverunt. cum eorum
parte congressus praelio Nicephorus Carautenus eos fudit, ac quingen-
tos in compedibus ad imperatorem misit. eodem anno Georgius proto-
spatharius Maniaces, Gudelii Maniacae tilius, praefectus urbium ad Eu-
phratem sitarum, Samosatis degens, Edessam Osroenae urbem tentavit,
cui a Martyropolis (quae et Miepherkim) amera praefectus erat Salama-
nes Turcus. atque hic donis ac poliicitationibus honorum corruptus
Maniacae intempesta nocte tres urbis eius munitissimas turres tradidit
 HISTOIUARUM COMPENDIUM. 501

nvQyovg Xiav d/vgmdtovg y.aTuayutv iv^pvywg rovg TioXtOQicovV''

zag ^fivvfTOf ^otjd-eiav T^iod-iv l7iiyialovf.uvog. ^ ATC0f.ifQf^dvt]g Si B

TMv 3Iif(peQxtifi uf.LTiQu.g , TTjv aXwaiv fiad-cov xal o^vg ini(pavtig
fUTu SvvdfUMg ovy. oXiyr^g infXfiQtjae fxfv TJj noXiOQxia rwv
5 nvQyiov, yfvvaitog de vnooTdvrog tov FeioQyiov dnoxQOvo&elg xal
fiTj e'/(f)v Ti xul dQdoeuv, unoxeiQug to, xdXXiara Tviv olxi]fiuTtov

xul dtatp&fiQug tov Trjg noXeiog xoofiov xal avTijg rijg fieyuXrjg Ix--

xXr^oiag, xal xufirjXoig Intd-fig tu xdXXtaxu, xal TU neQiXotnoi

Tfjg noXetog nvQt nuQuSovg, vne/ioQrjOev eig MuQTfUQOvnoXtv,
10 udeiug de Tv/cuv o Mavidxrjg , to ev fitaii) Trjg noXttag xfififvov
q^QovQiov ev Xotpwdei nexQn xaTUo/tov, Svvufiiv Te V^oid-ev nQoa"
xuXeodfievog , dotpaXiog ttjv noXiv xuTeo/ev. evQtov de xul tijv

tSi6yQU(f,ov imaToXrjv tov deanorov xul xvQiov rifxwv ^Itjoov Xq^- C

0TOV, TTjv nQog AvyuQov nefKpd^tiouv, Tto ^aatXti iv BvL,avxitt>

15 dniaTttXfv.
'Ai^iov Si Tov Alyvmiov fiavtvTog xai. noXXoi xaxd eig Xqi~
CTiavovg ivSti^ufitvov , xuTaaTQt^pavTog Si xul tov iv '^ltQoaoXv-
fiotg vubv Tov xvQiov xul acoTrJQog fjfKJov ^lr^oov Xqiotov, iitu xut
avTOv a\'a/tOTU xuTuXvouvTog ttjv (^torjV, b vlbg uvtov , dno Ttvog
^'^Ptoftuiag yvvutxbg ul/fiaXtoTov Tt/d^tig avzto, entTQeipe TOig ^ov-
Xoftevoig oixoSofieXv tov vuov, ov dnooTeiXag o ^aoiXtvg qitXoxifiMg

oixoSoftrjOui rineiyeTO. uXXu (pd^dauv to /Qe(x)v evenoStot, xai o

ftex^ uvTov Blt/uriX ixnXtjQtOTrjg tov tQyov eyivtTO. D

Kui fidyioTQog Si BaoiXetog, b en uSeX(pij yufi^Qbg rov
25^aotXea)g, b ^XrjQog, nuQu KvjvoTavTivov ixrvtpXtad^tig , aara--

2 fiiio§.£Q^civrjs Sl 6 zov C
qnibus ille occupatis oppugnationera oppidancrum fortiter sustinult et
exterorum auxilia imploravit. sed Apomermanes Martyropolis araeras re
cognita illico cum haud parvo exercitu adfuit, turresque a Maniace oc-
cupatas oppugnavit: fortiter autem repulsus, cum nihil se efficere senti-
ret, pulcherrima quaeque aedificia diripuit, omnemque Edessae ornatuni
ipsiusque etiam magni templi perdidit; ac pretiosissimis quibusque rebus
in cameios iinpositis et igni in reliqua urbis iniecto Martyropolin re-
duxit. liberatus oppugnatore Maniaces arcem in medio urbis sitam iii
edita rupe occupavit, et adscitis alinnde auxiliis urbem totam tenuit.
inventam quoque manu Cliristi epistolam ad Augarum ecriptam impera-
tori Byzantium transmisit.
Vita turpiter defuncto Azio Aegyptio , qui in Christianos saevierat
templumque Christo Hierosolymis dcdicatum everterat, filius eius natus
ex quadam Romana, captiva eius, instaurationem iiberam fecit. ad eam
rera suos misit iraperator: sed eo morte praevento successor Michaelus
opus absolvit.
Porro Basilius Durus, sororis imperatoris maritos, a Constantiuo
 502 GEORGII CEDRENI

rov yvufir/V I/mv xm uXXonQoaaXXov, d xat (xdyiaTQog hiTtfitjTO

xal noXXoJv tviQytOMv tj'^uoTO naqa tov '^Po)/navov , ofiwg tnt-
^ovXtjv fiiXtTa xaT^ avTOv, uXXu qxaQU&itg t^j noXeiog ex^uX-
XtTUi avv Tfj yvvaixL
lAniaTtiXe de xal f| ^ESlaai^g b Maviuxrjg tw /SaaiXiT Iviav- 5

ciQv g^oQov, XlTQug nevTi^xovTU. xai o t^? TQinoXttag 8e u/.ir]Qug

JTiv^uQux, xuTia/v6(.itvog nuQu Twr AlyvnTiiov, (pvyug Trjv
fiaaiXiSa xuTeXu^iv' ov o ^uaiXtvg nuXtv /itTu nXtiaTi]g Svvu-
f.ito}g avv TW eTutQeiuQ/ri QioxTiaTui iig SvQiav txnenof.iq)ev. i'^-

inff.i\pt Si xui fitTu aToXov rov nQWToanud^uQiov Ttxviuv tov e'§ 10

P 7i2l/i^vSov eig AiyvnTOv, tcc tov NttXov aTOfiuTU, onji nuQtixot,
xaxwaovTU, xal uvTrjv l4Xt'§uvSQttuv ' og tvd^vnXoriaug xa\ fii/Qig
uvTrjg tXuaug lAXi^avSQiiag nXoid Tt ndftnXtiaTu t/ttQwouTO xu\
Ittav OTi noXX^v ntQt^aXofiivog vniaTQtiptv uaivi^g. nuQiSwxe
Si xa\ To (pQovQiov to Xtyofitvov TltQXQiv o xuTi/MV avTo 2aQar 15
xrjvbg lAXtifi, tyyiOTa Ba^vXdivog Staxtifitvov, t(o ^uaiXtT Tco-
f.iui(ov, fXnioag naTQtxioTrjTog re xai nXeioTWv aXXcov ufioi^MV
u'§t(a3-rjvut , Stu tov vlov uvtov ttjv nQog tov ^aaiXia noti^odfie-
7'0? tvTev'§iv. xai to (pQOVQtov ftfv nuQttXrjcpti b nuTQixiog Nixo-
Xaog BovXyuQog , (o XQva-^Xiog to tncovvfiov, b Se rov iSaQu- SO
B xrjvov vibg eioeXO-cov ev tm Bv^uvti^o xai Sta to tov ^aaiXiu avv-
i/tad-ut uQQtaoTrjfiaTi firjSeftiug Tvyjov emOTQO^prjg xui fitTu S-Vfiov

vnooTQiipug uvinttae Tbv ytw^auvTU uvTtXu^iaO^ui tov oixeiov

14 nsQi^aXXofisvog libri

ocnlis privatus, quanquam et inagistri honore et multis a Romano afTe-

ctus beneiiciis, tainen homo inconstanti animo insidias imperatori stru-
xit; quibus deprehensis urbe est cum uxore eiectus.

Ab Edessa Maniaces imperatori pro annuo tributo misit qninqna-

ginta libras. et Pinzarachus Tripolis ameras, Acgyptiorum vim non
perferens, Cpolin profugit. quem imperator cum roaximo exercitu, ad-
dito sodaiitatis duce Theoctisto, in Syriam misit. emisit etiam Abydo
cum classe protospatharium Tecneam in Aegyptum, Nili ostia ipsamque
Alexandream per occasionem infestare iussum. qui cum tenuisset cur-
6um et ad ipsam Alexandream delatus esset, plurimis hostium navibus
praedaque maxima potitus domum incolumis rediit. castellum quoque,
cui nomen Percrin, Babyloni proximum, Alimus Saracenus ei praefectus
Romano imperatori dedit, filiumque suum ad eum misit, sperans se pa-
triciam dignitatem aliaque praemia reportaturum. ac castellum quidem
illud in suam potestatem accepit patricius Nicolaus Bulgarus, cogno-
ntento Chryselius. sed Alimi filius cura venisset Byzantium nullaqae
eius habita esset ratio , imperatore tunc invaletudine detento , iratus
domam rediit, patrique ut suum castcllum recuperare niterctur persua-
 H1ST0KIARU31 COaiPENDlUM. 503

(IQOVQiov, oattg Xud^Qrt roTg b/.t<j(}oig TltQaatg y.oivonQayjjaag vv-

xTog re to (pQovQtov unexXiilje xcti f^uxtaxiT^iovg uvS^ag 'Pco/^iutovg

TiokifttaTug dntXTitve Qaoriovj] xal ufttXtiu rov xurt/ovrog rovro

XQvarjXiov. uXXu f.iiru fttxQov o nurqixtog Ntxtjrag o Ilrjyovirrjg
5 uQ/etv ixttae neft(pd^e)g xal enifiovo) /Qr,auftevog nohoQxitt fieru
^Pobg xai XoinTjg akXijg ^Piofialx^g dWdfiecog, ro re cpQovQtov
xuru XQurog elKe noXioQxict xal rbv ^AXetfi avv rco vhij dn~ c
ixrtive.

Tore 6t} xat 'AXd^ tj PecoQyiov rov AjSuayov yvv/} , tov

lOyevovg ovau rcovlAXuvcsiv, nQoaeQQvtj rco ^uatXet, nuQudovaa xut
To o/vQc/nurov cpQovQtov Ti^v yivuxovcf^v' rig rov viov zfrjfiijrQtov

o jSaatXevg rco rcJov fiayiarQOJv rerifiijxev d'§t(6ftart. earr^ae d^

nuXtv xaru rcJuv SaQuxr/VCov rQcmatov o KuQavrr^vog , e'i,eX&6v-

rcov enl Xer^Xaaicx, xcxl deofiiovg t^axoaiovg rcZ fiaaiXet ni-

15 noftq-e.

Tovrca rco ,?(f>f*^ eret, i^' Ot/SQOvaQiov fir^vog, aetaftov D

yeyovorog xuxcog enad^ov at ev 2vQia. noXetg. xul tow ^OQiarov
(fe nuQuXv&ivrog rijg dQ/ijg jiicav ftev b Xeyofievog S2nog rov
ne^txov arQurov xuruQ/etv exnifinerai ev ^Iru7Ju, rov de nXcdi-
^ftov ^IcouvvTjg, eJg tov rcJov ^aXafi7jn6Xcov BaatXtiov rov /SaatXicog,
T^f Se uxQiSog ini noXvv /qovov t« tcvu diacf&etQOvarig &iftura,
rjvuyxuaSTjauv ot enotxoi rovxcov xal ru rixva moXtjaui xut ev
QQCiXf] dnotxiad^ijvut' oig dvu rQiu voftiafiara dtSovg cinaatv o
/SuotXevg vnoorQicpeiv oVxude nuQeaxevaaev, ecog tj dxQ^g dviftci»

9 ymcjyla C 11 dvuxovtpiav C
elt.ergo Alimns re cum vicinis Persis occulte coroposita noctu castel-
lum occupavit^ et sex milia Romanorum militum Interfecit; quod accidit
cnlpa atque incuria Chryselii, praesidii principis. sed paulo post eo
praetor niissus patricius Niceta Pegonites cum Rossico et Romano exer-
citu castellum iUud obsidione cinxit^ constanterque oppugnando cepit,
Alimumque et eius filium necavit.
Sub idem tempus Alda, Georgii Abasgorum reguli quondam uxor,
gente Alana, imperatori se adiunxit; tradiditque Anacuphen arcem mu-
nitissimam. cuias filium Demctrium magistri dignitate ornavit imperator.
aliud quoque de Saracenis tropaeum statuit Carantenus praedatum egres-
£is, vinctosque 600 ad imperatorero misit.
Hoc ipso mundi 6542 anno, die decima septima Februarii, terrae
rootus Syriae urbes afliixit. Orestae porro abrogatum imperium, pede-
stribusque praefectus copiis Leo Opus, et in Italiam missus; classem
ducere iussus loannes, unus de cubiculariis Basilii imperatoris. cum
locustae aliquamdiu Orientaies cssent depastae provincias , cuacti sunt
incolac liberos suos divcndere et in Thraciam migrare; quibus impera-
tor terna in singulos nomisroata largitus est, et doroum redire iussit.
 504 GEORGU CEDRENI
uQd^tTaa ^iuuo tlg ru rrjg ^EXh^anovTOV ntaovau du(pd^uQ7] ntiM-
'yog xal Ix^Qaad^tTaa nQog tov alyiaXbv t^v nuQuXiov tpui^ifiof

ixuXvyjev. b di ^uaiXtvg rovg rt rdiv vdurwv bXy.ovg ininoirj-

cuxo rovg ro vdcoQ rjj nokti ilauyovrug , xal rug S(/oi.dvug rovro

P 733 xuaxtXlovg xul rb iM^oxQOiftXov xul rb oQcpuvorQOcptiov xul nuv- 5

rag rovg xaxwg naO-ovrug '^tvvivag uno rov aeiaf.iov , xui uiikvjg
nuvxMv inifxiXtLxo r(Lv dyuO-cov (Qywv, voaca di /qoviu ^uTJktrui

xul rQixoQQvtZ yivvv rt xul rrjv x6f.ii]v, xartQyuaS-tig, ug cpuatv,

vnb 'Io)dvvov rov fxtra ravra oQq^uvorQoqjov, ovrog yuQ b ^lcodv-

vrjg xal n^b rijg ^uaiktiug vni]Qtrojv rio ^ P(a[xavio, uqxi rov XQd- 10
rovg int^dvxog uvxov fitydkrjv dvvufitv ta/tv. r^auv di avr(Z x«t

trtQot ddtk(fol, Mt/ufjk Nixijrug KiovaruvrTvog re xai Vt^Qytog.

v.k)^ ovrog fiiv b 'Iiodvvrjg xui KiavaravrTvog xul TtioQyiog vniJQ/ov
ivvov/oi , dyvQXixrjv [xtxtovxeg ri/vriv, b di Nixrjxag ti/_t f.iiv t«
nutdoyova xal rbv nQcorov rjdi] in^vd-ti lovkov, b Si Mixurjk T^g 15
B (ivdQtx-^g rjdr] r]ktxiug unrofitvog tvnQiniarurog rjv rr]v oxfjtv,

ilfi(p(o di rr]v uQyvQUfioi^txr^v fitrr]taav iniari]fir]v xui ru uQyvQta

ixi^di]ktvov. rovrovg olxttcodivrag anavxug tw ^aatktT diu rov
^lcodvvov rj rvyr], rr]v fiikkovauv xarukrjipta&ui dvvuoxiiuv uvxovg
vnoSi]kovau, ini fttya '6td nuvxbg iij]Qt Svvdfitoog' oV re /«(»20
akkoi iv Stu^poQOtg UQ/uTg i'^i]xd^ovro , xai b lYlt/ar^k vnb rov
^uoikicog uQ/cov nQov^t^krjro rov nuv&iov, nQbg rovxov r] ^u-
atktg tQcoxa daifiovicuSrj a/ovaa xui fiuvixov, xu\ xQvcfiovg ivrv"

5 xiv6TiQVtts margo C 17 dqyvqafJMt^riv C

interim locustas ventus vehemens corripnit inque Hellespontum abiecit,

ubi in littus eiectae arenam operuerunt. reficit hic imperator etiam
aquaeductus , quibus in urbcm aqua deducitur, et iis imposita castella,
item alendis aegrotis et pupillis destinatas domos, et quidquid terrae
motu laesum fuerat. in summa, omnibus bonis operibus incubuit. in-
terim morbo lento correptus est, capitis et barbae pilis defluentibus,
veneno, ut aiunt, ei ab loanne propinato, qui deinde pupillorum alumnus
factus fuit. is loannes, cum etiam antequam imperator fieret Romano
inserviisset, rerum eo potito plurimum nactus fuerat potentiae, erant
ei fratres Michaelus Niceta Constantinus et Georgius. loannes Con-
stantinus ac Georgius spadones crant et clrculatoriam exercebant artem.
Nicetae integro iam prima succrescebat lanugo , Micliaelus virilem atti-
gerat aetatem, formosissimus homo: uterque argentariam faciebat, et
argentum adulterabant. hi omnes in familiaritatem imperatoris opera
loannis pervenerant; eosque fortuna, ut de imperio quod in ipsos erat
translatura praemoneret, ad magnam evexerat potentiam. nam et reliqui
diversos gessere magistratns, et Michaelum imperator Pantheo praefecit.
huius Michaell diro atque insano amore correpta arcaiiis coUoquiis iu
 HISTORIAIIUM COillPENDIUM. 605

/iag noirioafiiv)] , axoTUog tm^upwTO, Sio xai qaat /Qovlotg

(fuQi-iuxotg xaTfQyuad^tU o (iuaiXtvg d^vfiuXyiat roaoig ia(faxtXi- C

^iTO, xatQov ini^rjTOvarjg Tijg ^aaiXiSog tov tov ^aatlia fitv uno~
axivuauad^ui awnovorjrwg , tov Mt/UTjX di eig tov ^uaiXiioy
5&q6vov uvayaytTv, od^iv xui q^uQinuxotg , wg tVQriTUt, ovx dxv-
ftoQOtg uXku ayoXatoTaTOv xai fiQadvv enuyovat ^uvaTov xaTa-
TiQuxS^tig oixTQov xat incodvvov diijVTXei rbv ^iov, xXtvontTrjg wv
xai oXji iffV/fj Tov &UVUTOV ixxuXovfievog, dir^Qxeaev ovv u/Qt r^g

it Tov IdnQtXXiov ftrjvog, TTJg ^ ivdtxTtwvog , tov ^gffijS' eTOvg,

10Tor« iSe xaTu ttjv TjftiQuv Trjg ayiag fteyuXr^g niftnTtjg t^v dtuvO'
fttjv TTjg Twv avyxXrjTtxiov notrjauftevog Qoyug, xal ent&vftrjaag D
Xovauad^at xotu to ev Tto fteyuXto naXuTio) ^aXavetov xal eiaeXd^wv
oixTQwg unonviytTat vnb tcDv neQt Tbv Blt/atjX ev TJj xoXvft^r^dQa
Tov XoeTQov , (iuaiXevaag en^ tTJj e' xui fiijvug $'. xul tuvtjj Trj
15 vvxTi TftJv uyitav nad^cuv yjaXXoftivcov ftrjVvtTUi b nuTQtuQ/rig lAXi-

'^tog vnb tov (iaatXitog'^ Pwftavov Tti/a dvtXd-tiv iv ToTg uvuxTOQOtg

xul uvtXd-cbv tvQiaxtt ftiv rtxQov tov aruxTa '^Piofiuvov, tov
/QvaozQtxXivov de xooftrjd-ivTog eni fir,fiuTog xad-iaaau ^ Zioij
e:^uyei rbv Mi/uriX, xui tov nuTQtixQ/rjV xuTavuyxuL,ei ItQoXoy'^-
SOaat TOVTOv uvTfj. 6 de tw Xoyio ixd^uft^rid^tlg VcrTaTO ivvtbg xul
nQbg T/^v itQoXoyiuv evedoiaCev, dXX' 6 ^liodvvrjg aiv t// Zcorj

nevTTixovTa ftev /Qvaiov XtTQug tw nuTQiuQ/rj nevTrjXOVTa Se Tco

xXijQM dovg eneiaev leQOTeXeaTiag xaTu^tcoaut uvTOvg. tov Qrjd^ivTU p 734
di TQonov uvaiQtd^iig '^Pcoftavbg b fiuaiXevg d^unTtTut iv Tf] nuQ^

9 le] (tt C 20 ivv£C£>s C 23 uvzovs a|uoaa( C

adulteril cum eo consnetudinem pervenerat; ntque hnnc, Romanum abs-

que ulla tlagitii suspicione amolita, imperatorem crearet, maritum vene-
nis , non celerem adferentibus interitum sed lentissimis , ita confecit
iis
ut is durissimis excamificatus morbis miserandam toleraret atque trahe-
ret vitam , decumbens in lecto , nihilque aliud quam niortem optaret.
duravit usquc ad 15 diem Aprilis, indictionis secundae, anni 6542, quo
die sanctae magnae quintae feriae erat solennitas. ibi Romanus cura
senatoribus dona (rogam vocant) distribuisset , et se lavandi causa in
magnum paiatii balneum contulisset, misere sufTocatus est in solio balnci
a Michaelo et eius sociis, cum imperasset annos 5, menses 6. eadem
nocte, cum sacra passio caneretur, patriarcha Alexius quasi iubento
Romano in palatium vocatur. quo cum venisset, mortuum Homanum
invenit. et Zoe auro triclinio exornato in suggesto sedens Michaehnn
producit, et a patriarcha contendit ut hunc sibi maritum sacra compre-
catione copulet. attonito et voce oppressa haerenti loannes ac Zoe 50
auri iibras, totidemquc clero iargiuntur. ita patriarchae persnasum ut
matrlmunium hoc consccraret. huc modo iutcrfcctus Uomauus, in mo-
 505 GEORGII CEDREiM

avTOv viovQyrid^tiari xriq mQt^XtnTov uorij , x«t* uvt^v t^v uyiav

xal [xiyakrjv nuQuaxivriv,
*H Ziorj $i rbv WliyariX Int tov ^aalXsiov tvi$Qvauaa 3-q6~
rov wTJd-T] fifv uvTi avdQog y.ai ^aaiXtwg (JowXov y.al dtuxovov t^^etv,

yal rj6rf Tovg nuTQMovg ivvov/ovg ttaayayovaa eig tu uvuxTOQaS

'^'ivvutoTtQov ijnTiTO TMv nQayf.iuTa)v' uXX^ anf^i] nuvTu ruvTjj
f/V TOVvuvTiov Xaf.inQU}g» o yuQ rov ^uaiXtMg udf7^ffog ^Io)uvvrjg,

7rQaxTtxbg avd-Qoynog tov xa\ dQuar^^Qiog , uftft re tm^r] rcov (ia-'

B aiXiio)v, y.ui Sf^tug ntQl tow udfXcfov (^hoqu yuQ ilg nuQudttyfta
Tov '^PMfiuvov ) firi ri aut nuS-rj Stivov, tov^ fifv ivvovyovg rrjg 10
/SaaiXidog xara^t^d^fi rov naXariov y.ai rag ntaTiy.iorurug rwv
d^fQunatviSiov avrfj unoaxfvut,tTui , yvvuTxag di tiov xutu ytvog
avrtp nQoarjy.ovTwv g)QOVQOvg fffiarrjat rfj ^uaiXidi xai (fvXaxag,
y.ai ovdtv fiixQbv i} ftiya rjv o ftrj fitTu yviOfirjg avrov SttnQUTTfTO *
TCiQtnaTtov rt yiiQ fxwXvtro xa\ ^uXuvtiiov ov fitTflyi firj avrov 15
fntTQiipuvrog , xa\ oXwg niQiriQrjTO avTrj nitaa tpvyaywyia.
nuvTU Sf Ttt tvSov xuruarijaufttvog yQufifiara xaru nuav/g ix-
Tiiftntt rijg oixovfiivrjg ,
yvcoQi^ovru roTg noiatv wg tiri fifv^Pcafia-
C rbg 6 ^aaiXivg rb q)vaixbv unodtdcoxiog yQiog , uvrjyoQfvrai dt »
3ItyuriX ^aaiXtvg tri ^iovTog txfivov xal iniTQinovrog, xui rfj (ict- 20
ciXidi avi^fvyvvrui. nQbg unfQ nuvrtg fitv vntxXivovTO ol uXXot,
xui di^ evcfrjfiov q:cavi]g rbv vebv ifieyuXvvov jSuaiXia* ftovog di
KctivaravrTvog narQixiog o jJaXaaaijvog , oixaSe dtarQi/icov , ovh

2 xal om C 10 zbv ^oanavov C

nasterlo spectatissimae a se condito sepelitur, ipso magnae Para-

sceues die.
At vero Zoe cum in imperatorio solio Michaelum collocasset, spe-
rabat se loco viri ct imperatoris mancipium ac famulum habituram, id-
eoque paternis eunuchis in aulam adscitis rem giiaviter aggrediebatur.
sed pcrspicue ei omnia secus evenerunt. etenim loannes imperatoris
frater, homo industrius atque efficax, simulatque in aulam venit, fratri
suo metuens (movebatur enim Romani exemplo) et ennuchos Augustae
palatio eiecit et lidissimas eius anciilas amovit, mulieres sibi genere
propinquas custodiae Zoes adhibuit, ut iam neque agere quicquam ea
vel magnum vel parvum ipsius iniussu posset et omnes eius conatus
,

impedirentur, ac ne in balneum quidem nisi ipsius permissu venire pos-

set; omnique prorsus oblectatione spoliata fuit. sic rebus in aula con-
stitutis literas per omnem imperii dicionem emittit, omnibusque signifi-
cat Romannm debitum naturae persolvisse, Michaelum imperatorem de-
(iignatum illo adhuc vivente ac permittente , et Zoae matrimonio iun-
ctum. ad hoc omnes sese inclinarunt, faustisque oniinibus novo impe-
ratori sunt gratulati, solus patricius Coustantinus Dalassenus domi dc-
 HISTORIAROT COMPENDIUM. 507

ilviyxe nQucog ttjv uy.oi]v, uXko. xai uniSvanirr^Oi nqog xa (fTjfit-

L,6fiiva, xa\ dia 9^avf.iarog rjye ntug nXtioriov xuyad-iov orr(av uv-
^Qiov t^ oIxcjov XufmQMV xul inioi]f.tov ylvovg yvSaiog xal rp/w-
^oXiftutog uv9-QO}nog rtZv uklwv nQorexl[.ir^ro nuvriov xul deono-
5 rr^g xui fiuotXevg uvrjoQevro. rovro de nv&Ofievog b ^lwuvvrjg D
inh'o&i] fiev,wg ei/.6g, &OQvjSov xui ruQu/ijg , efteXera St xal
eoxenrero nwg uv xal rovSe rbv avdQa vnh rr^v euvrov d-eiro 0«-
yrivr^v. xu\ S^ oreXXerui nQog avrbv elg rCov evvovyiov o Xeyofie-
rog ^EQyodori^g, entrijdeiog vm]QereTv eig ra rotuvru, etp^ w oQXovg
10 dovvui re xul XujSeiv xut uyuyetv rbv uvSqu eg ^uoiXeu. xai o

fiev (inftotv eg rbv ^uXuootjvov, b ^I(ouvv7]g tii t^v re ovyxXrjrov

vnenoteTro xui rb xoivov, xui rr^v rwv noXXwv eneonuro evvotuv,
fiud-fioTg ftiv ttv Tovg rijg avyxX^rov nQov/ovrag u^tu)(xur(ov vipwv,
dcoQtcdv di dtuvofiuTg xnl /uQtot (.letXtooofievog rb xotvov, xul

15 xa&dnu'^ oixetovftevog to vniixoov. ori Si firi uQeoru ra yeyovora

Tjv rco deco, dtedei/&i] rQUvcog ix nQOoi/iticov uvrcuv' xarayuQ rrjv P 735

tu WQUV rijg uyiag xal f.teydXrig xvQtuxijg /uXut^a xart]ve/^d-7] utpo'-

Qv^rog xui QuySuiu, (Lg owrQi^tjvai fj.rj fiovov tcc SevSQa xdtQntfia

re xui uxuQna, uXXa Srjra xui otxiug xuraneoeTv xul vaovg xul

20 ru Xriiu xui rug uftneXovg fie/Qtg iSu(povg , (hg intovfijSrjvui xaru

rovrov rbv /qovov navroicov xuQncov ucpoQiuv yeveod-ut. yeyovs.

Si xui /votg uoreQog xaru rr)v xvQtuxtjv r^v fieru rb ndo/u, neQi
UiQuv rQirrfl/ rijg vvxrog, rfj ftuQftuQvyfj rrjg XufinQorrjog roiig
uoieQug ndvrug xuXvipurrog , cog xui Soxr^otv nuQUO/eTv roTg noX-

25XoTg rjXiov uvuroX^g, iXrjtpd^r] Si xal b ^uotXevg Satfiovico* u B

gens non tulit mediocriter hnnc nuntium, sed abominatus est, atque
adeo miratus qua tandem ratione plebeius iste ac triobolaris homo onini-
bus aliis esset praelatus, cum exstarent plurimi praestantissimi ac fami-
liis snmmis nati viri, ac dominus et imperator designatus. quod ut re-
scivit loannes, tametsi, uti par erat, vehementer perturbabatur, tamen
quomodo istum in suam alliceret nassam cogitavit. mittitur ergo ad
Dalassenum Ergodotes eunuchus, ad buiusmodl ministeria aptissimus,
qui praestito acceptoque iureiurando eum ad imperatorem adduceret.
interea loannes et senatum, primarios eorum ad sublimiores evehendo
dignitates, suum facit, et muneribus ac largitionibus multitudinis bene-
volentiam captat, itaque omnes subditos sibi conciliat. displicuisse au-
tem haec facta deo satis ipsa exordia aperte docuerunt. etenim undecima
hora sanctae et magnae dominicae grando impetn intolerabili delata non
frugiferas modo sterilesque arbores confregit, sed etiam domos deiecit
et templa ac segetes vitesque solo allisit. itaqne eo anno summa fuit
sterilitas. stella etiam dominico qui pascha insequitur die, hora noctis
tertia, traiecit, fnlgore suo luniinibus omnium aliarum stellarum offi-
ciens, ita ut multi opinarentur sulcm oriri. malus etiam daemon impe-
 508 GEORGII CEDREJNI

oiuvoXoyovvreg ol mQi tovtov fiuvixov ujuy.aXovv voaT]f.ia , yMi

nuQti-Uivtv u/Qi Ttlovg Tt]g uvxov ^iOTtig , (.irjS-^ vno d-tiug $vva-
fitcog /w^^' v^o laTQWv d-tQunduv Xa^wv, ulX^ eXftivwg xuTUTti-
v6(.uvog xal ^uauvit,6i.itvog.
^Aqti di Tov ^EQyoSoTov nQog rbv ^uXuaarjvov u(piy.o/iiivov,5

ntartvaai f.tiv ovxog Totg oQy.oig xai avv uvtm untXd^tiv ovx ridt-
Xi]atv fv T(o Bv^avTua , Ttov tivu di niftipug niaTOTuroyv uvtm
OQ/.ovg Tt unfjTrjat (.itlt^ovug tov /iirj Tt nud-tiv yaltnov, y.a\ untX-
i^tiv fnr]yyttkuTO. nifintTut toIvvv KcovaTUVTTvog o 0ayh%r]g
C tvvov/og, uv&Qconog IlucpXaycov xai avvr]d-)]g tm ^uaiXti, t« t£ 10
Tif.iia inuy6fifvog '^vXa xat to uytov ixfiayttov y.a\ Tr]v nQog Av~
yuQov i6i6yQa(pov intaTolr]v tov xvqiov xai &tov xui acoTrJQog
/jficov 'Itjoov XQtarov xa\ tlxova Tijg vntQuyiug d-toToxov ' og dn-
fXd-wv, xa\ OQxovg tco KcovaTuvTivio dovg xai Xa^cov, tQ/ixut fitT*
uvTOv eig rb Bv^uvrtov. iXd-ovra di rovrov cptXocpQovcog b /?«- 15
GiXtvg vntSt^uro , xui uvd-vnurov rtfirjaag xai dcoQoig fityiorotg
df'§icoodfttvog uvirtog xui udtcog nQOaira^t diuyttv tv rco ovri xura
Tu KvQOv Oixoj uvrov.

TovTco TO) xq6v(o xal uXXo ti avvi^r] u^tucprjyijrov. rwv tlg

naQu/tifiuaiuv iv rcT) difiari rcov OQ(f.y.r/aicov dttonuQftivcov Ba-SO

D Qtiyycov yvvutxu rtg iy/coQiuv tVQcbv in^ iQi]fiiug dntntiQdro r^ijg

aco(pQoavvi]g avrrjg' (hg 8i ovx tntid-t, xa\ §iuv r]Sr] inijytv, t] Si

rbv dxtvuxr]v anaaafiivrj ruvdQbg naiti xurd xuQdiag tov ^uq^u-

6 tlg zf^v ^aaiXtvovaav ovx rj&slrjatv C

ratorem invasit,neque ante tinein vitae missum fecit. qui specioso
nomine malum id volebant velare, insaniam animi appellabant: sane ne-
que humanum neque divinum auxilium miserabilibns eum istis cruciati-
bus ac torturis eripnit.
Ceterum Dalassenus, Ergodota ad se veniente, credere eius iureiu-
i'ando et una Uyzantium venire iioluit: sed quendam suorum fidelissi-
mum misit, per quem sanctioribus sibi iuramentis caveri petebat, eoque
facto venturum se promittebat. mittitur igitar ad Dalassenum Constan-
tinus Phagltzes eunuchus Paplilago, familiaris imperatoris, secum ferens
veneranda crucis ligna, et linteum Christi imaginem habens expressam,
ac epistolam servatoris manu ad Augarum scriptam, ac imaginera dei-
parae. is data acceptaque fide Dalassenum Cpolin secum perducit. ve-
nientem imperator amice excepit , proconsulis honore dignatus est, ac
donis amplissimis affecit, iussitque libere et absque metu in domo ipsius,
quae erat ad Cyri , degere.
Accidit eo tempore aliud qnippiam memoratu dignum. Barangorum
per provinciam Thracensium in hiberna dispersorum quidam mulierem
indigenam solam nactus de stupro appellavit, ac recusanti vim inferre
aggressus est. ca barbarum correpto viri acinacc in cor ferit ac statini
 HISTOrJARUM COMPEKDIUM. 509

Qov xal evdvg dvaiQii. rov ^e iQyov dmdod-tvrog iv tij nfQiXioQO)

GVva&QOtad-tvTfg ol BaQayyoi rr/v rt yvvaixa ancpavovoi , didov^
ng avrfj xal rrjv unaaav ovaiav rov ^iaarov , xuxtivov uxu(fOV
Qinrovai xuxa rov riuv (iiodavuxiov v6/.iov^ ra 6i rijg uxQidog
5 axQaxontda, wg r^Sri cpd-uauvxig iinof.iiv, xara rrjv iv '^ElXrjanovxM
alyiulixiv tpuf.tf.iov Siucpd^uQivxa uvd-ig uvi(fvrj avxofidxwg xul
rrjv nuQdhov rijg^EXXrjanorrov ndXtv xurifiuQnrt, xal int rQit-
rlav oXrjv SitxiXtae xtQuiL^ovxu ro &ifia rtov GQuxTjaicov, xul iv
HtQydfiio yivofitvu dtKfduQrj , d^tuoafiivov Si xtvog uQoxtQOv xcov P 735
10 vnriQtrovfiivwv rtp intoxontp d-iufia ovx ovuq uXX' vnuQ. iSoxtt
yuQ oQuv ivvov/ov riva Xtv/tifiova , t^uarQunrovra rr^v fiOQffr^r.

xui og rQiiov nuQaxttfiivoiv tfinQoad^tv uvrov ouxxcov Xvoat nQoa-

trd/d-r] rbv eva xul xtvdioat, iixa rbv StvrtQOV xal ttfi^rjg xbv
rQixov. rov Si d)g ixtXivod^r] noi^oavxog , 6 fiiv nQwxog o(fiig

\6xa\ i/JSvag xa\ oxoQniovg t^i^Quoiv, 6 Se SivxiQog (fQvvovg xul

daniSug xui /SuatXiay.ovg xui xtQdoxag xul txtQu lo^oXu, 6 Sh
XQixog xav&dQOvg xui oxvtnug xal atfijxag xai rtvu uXXa riZv dnt~
a&oxivxQ(i)v t,(p(ov. xui o fitv inl rtp &tdfiuxi "oxuxo ivviog, o Si

(futSQog ixtivog dvr/Q tyytaxa naQaoxrjouftfvog avxbv "raiJTa" B

SOt'(pr] "inijXd-i re xal fXtvotxai i<p' VfiHg Std rrjv nuQd^uatv xtov
rov Q-tov ivxoXwv xui rb ytvofiivov uvoatov tQyov tYg rt rbv fiaai~
Xiu'^ Fiofiuvbv xul fig xijv avxov xoirrjv." xal ravxa fiev avvrj^
vi/d^ rf]Se,

4 Tov om C 8 xsQat^ovea C, xXovovaUf dcpavt^ovau margo

17 G%av9dQovs C 21 tqyov om C

necat. quod faclum cum per viciniam innotuisset, coivere ceteri Ba-
rangi, et mulierem coronavere, omuibus etiam bonis eius qui ipsain
voluerat violare donatara: ipsum autem insepultum abiecerunt, ut lex
inbet eos qui sibi mortem consciverunt. intcrim examina locustaruni
quae per Hellesponti arenam in littore sitam dispersa periisse docuimus,
sponte sua revixerunt et omnia Hellesponti infestarunt; cumque pro-
vinciam Thracensem per integrum triennium populata essent, apud Per-
gamum perierunt. antequam id fieret, cuidam de ministris episcopi in-
somnium oblatum fuerat, prorsus rem ipsam repraesentans. visus erat
sibi videre eunuchum quendam albis vestibus amictum, forma eifulgente,
qui tribus ipsi appositis saccis ordine eos iuberetur aperire ac eva-
cuare. cumque id faceret, e primo vim serpentum viperarum et scor-
pionum erupisse, ex altero rubetas aspides basiliscos cerastas et alias
venenatas bestias , ex tertio cantharides culices vespas aliaque aculeata
animalia. sibi cum ad spectaculum obmutuisset, splendidum istum virum
f)roxime adstitisse, ac dixisse "haec vobis accidere et evenient ob vio-
ata dei mandata et impium facinus in imperatorem Romanum eiusque
coniugem perpetratum."
 510 GEORGU CEDRENI
M/jftt^^ $^ ^aaiXevg vno n Tijg Saifioviag voaov tlQyofxt-
vog, xa) uXkcog rtQog fura/jiQrjatv nQwyf.iaTiov vtad^qog rig dtv xul
dft^Xvg, o/.ijfiu f^ttv tiyt Tijg ^aaiXiiag xal ovofia, 7} St twv nqa-
yftuTiov tvtqyttu anuaa noXtrtxaJv rt xai arQaTttoTixcuv iv ruTg

Xtqah Tjv tov 'lojdvvov. tv&vg ovv nqo/ttqit,tTai toj' uvtov udtX- 5
C (fov Nixi^rav dovxa lAvrioyHag, ov untXd^ovra ilatX&tTv iv tt/

noXtt ov avvt/wqriauv ol l4vTtoxiTg' Tiqb fitxqov yuq (poqoXoyog

Ttg, 2uXi^ug vrjv nqoai^yoqiuv, T« xkt' uvrovg iniTtTquf.i[xivog

xul ^aqioog ToTg uvd-qatnotg nqoatvrjvtyfiivog xrtivtrui naqa tov

iifif.tov Tiov IdvTto/iuv, Stu yovv Tov rovrov q^ovov, "va (.171 ti xu\ 10

uvtixtarov nud^coatv, ol 'AvTto/tTg StdtoTtg unixXttaav tm Nt-

x^Ttt Tfjv tlaoSov, oqxotg di tovtov ntaTwauftivov wg uf.ivi]aTia

xuxtov avToTg tatTai xa\ ovSiv ovStig ntiatrui u/uqi Stu tov tov
2uXi^a (fovov, avyxfoqovai t^v tiaoSov. 6 Si Trig noXtiag init-
lt]ftfiivog xui xvqiog tmv nqayftuTtav ytvofttvog, oXiya ^ ovStvi^
D Twv oqxuv (pqovTiaug , uftq)i fiiv roijg uvSqug q' unixTttvtv ano-

Tffi(jov Tt xai dvuaxoXoniaug , tvStxa Si rovg nqov/ovTug t^unXov-

lovg uvSqug xui yivtt ntqicpuvtTg Stjfttvaag , cov xoqvcpuTog rjv o
TcaTqixtog ^EXniStog, Stafiiovg ixnifinti nqbg rb BvL,uvTtov, yqu-
xfiugTM dStX(pM ^liodvvi] ftrj Sta rbv rov 2uXi^a (povov xcoXvd-ij- 20
vui avTM T^v elg ttjv noXtv tlaoSov, dXXu Siu t^v tig tov ^uXua-
aijvbv tvvoiuv. tovxo rijg nqounoxttfiivrjg vnovoiug xaru rov
/JuXaaarjvov tw 'Icouvvtj i^convqov iyiyovti xui tig nvqabv dvr]-

nTtTO, xal tv&vg uytTat tig rbv ^uatXia , xa\ xutu Tr^v rqiTr^v

1 Saifiovlov C 4 noXtrix'^ rs nccl ffT^arieartx^ C 9 inevrive-

yfiivos C 18 dtaiievaas C 24 ra §aaiXeice C
Ceterum Mlchaelo et a malo daemone infestato et alioquln ignavo
nomen et figura imperatoris aderant, rerum civilium bellicarumque ad-
ministratio omnis in manu erat loannis. hic statim Nicetam fratrem
suum Antiocheae ducem designat; quem ad se venientem Antiocheni
non admiserunt in urbem, metuentes ne is in ipsos gravius aliquid sta-
tueret, quod paulo ante Salibas quidam tributum exigere ab ipsis ius-
sus , cum asperius homines tractaret, a populo fuerat interfectus. ve-
niam tamen eius facti iropunitatemque iureiurando addito promittenti
portas aperuerunt. Nicetas admissus et urbe potitus, nihil aut parum
datam curans fidem, viros circiter centum capitibus truncavit et in pa-
los suffixit; uiidecim porro viros primarios et opulentissimos ac genere
iliustres, quorum princeps Eipidius patricius, bonis eorum publicatis
vinctos Byzantium misit; scripsitque loanni fratri non ob caedem Sa-
libae, sed ob benevolentiam in Dalassenum, urbis ingressu se fuisse
prohibitum. hoc iam ante conceptam de Dalasseno suspicionem yeluti
scintillamquandam sopitam excitavit ignemque succendit. illico igitur
Dalassenus ad imperatorem adducitur, et tertia die Augusti, indictione
 HISTORIARUM COBIPENDIUM. 511

rov Avyovaiov /ift^vbg t^? divrt^ug hStxTtuvog fv vtj vr^otp Tllurr]

niQtoQiL,iiui. fiuXXerui di y.ui iv iivi nvQyio 6 tnl O^vyuTQi yuf.i-'

fiQog uvrov KwvaruvrTvog b /Jovxug, ortnfQ tnt^ouro t^v uSixiuv

xui rijv nuQU^aatv rwv oqxcov f'^7jXiy/e nul tov d-tov ifnuQrvQfro,
^tnud^ov di dt^ uvrov xai urdQtg TQtig rajv ix rijg fttXQug ^Aaiug P 737
ivytviTg xul nXovoiot, o rovdiX7]g, o Buiuvbg xui o Xfy6f.itvog
JjQO^urug , Si]/iifvd-tiarjg rrjg ovaiug uvriuv xai Kcovaravrivip to»
rov ^uaiXiwg ucfOQia&tiarjg ddiXqitp, rore xul ^v/ittuiv nQOiro-
fitartUQiog, o rwv dtQunovrwv rov fiaatXiwg tJg Ku)varuvrivov,
Idort fir] riQtaxiTO roTg dQOfiiivoig , uXXa rr/V elg rbv ^JaXaaai]vbv
ddtxiav int^ouro xui tv;v ruiv oqxwv ud^irrjOtv rwv fiuaiXticov,

Stwxtrui xui rrjg noXttog, xuv rw 'OXvf^nto yivoi.itvog rtjv xoaf.it~

xr/V unidero TQixu^ xaQtig iv toJ uuq^ avrov vtovQy7]&ivrt fio-
vaarrjQiip,

15 Tip <J' avrtp trti xul ottoftov ytvofiivov xaxtog tnaSov ru B

'IfQoaoXv/iia , rfd^rrjxorwv uvd-Qoonwv noXXwv iv roTg riov ixxXr^"
okjov xui roJv olxiwv av/nnrwfiuat, atto/nivijg rrjg yf^g u/Qt rtoau-
QuxovTu ri/ifQOJv. rip di ^enrf/i^Qicp /nrjvi rov ^g<f/iy trovg,
tvdixrtcijvog y , arvXog nvQog ecpuivero xard rr]v tipuv, rtjv xoqv-
20 (frjv xfxXi/tivr^v quivcov nQog /leai^/ijSQiav, xad-* ug Tj/tiQug xul
01 2uQuxrjVoi iiQuv rd BlvQU. e^edica^uv di xui ol BtQQOtuToi ol
xui XaXtnTrui rbv iiuqu rov fiuoiXiiog nt/xq>d-ivTU uvroTg uq/io-
Grr(v, xai HuyxQuxiog di b Id^aayog, ^Pco/iuvbv rbv j3aoiXia

dfjd^ev ixdtxdrv log &tTov rijg yvvatxbg uvrov, xr]v re UQog ^Poi-

9 eh om C 19 IvS. y om C 20 h^v C

secunda, in Platam insulam relegatur ; et gener eins Constantinus Ducas

in turrim quandam coniicitur, quod vociferaretur iniuste haec fieri et
violari iusiurandum ostenderet deumqne testaretur. propter eundem
etiam Gudelis Baiani, et Probatae, virorum nobilium ac divitum, in
Asia minori natornra, bona publicata et Constantino imperatoris fratri
addicta sunt. quin et Simeon protovestiarius , unus de ministris Con-
stantini imperatoris, quod ista non probaret iniuriamque fieri Dalasseno
et infringi iuramentum clamaret, aula et urbe eiectus, cum ad Olympura
venisset, in monasterio a se condito monachus est factus.

Eodem anno per quadraginta dies terra concussa multi homines

Hierosolymis perierunt, fanorum ac aedium ruinis oppressi. anno ab
origine mundi 6543, indictioue tertia, m6nse Septembri, ignea columna
apparuit versus ortum, vertice ad meridiem inclinante. per eos ipsus
dies et Saraceni Myra ceperunt, et Berroeenses Chalepitae praefectum
ipsis ab imperatore raissum expulerunt; et Pancratius Abasgus Romani
imperatoris, nimlrum ut patrui uxori« suae, aiciscendi causa, pacem cum
 512 GEORGII CEDRENI

f.ialovg eiQrjvfjv untinaxo ital ta nQUTjv Sod^lvra y.uatQa y.a\ (pQOv-

C Qta anayra uvexri^oaro. ntqamd^tvreg dt xat tov 'lorgov ol
Ilar^ivdxai nuoav iXijtaavro Tijv Mvoiav a/^Qi QtGaa).ovix7]g, xal
ra Ttov ZicpQWv nloXa rag KvxXudug ov (xixQOJg tXvf.iTivavro, wv
ovStfxia q)Qovrlg rjv rto ^lwuvvt], (.tovijv d^ tf.tfiovov ua/oliuv tl/tv 5
ono)g uv 6 ztuXuGOrivog uoffuXwg Tr^Qoiro xut fi^ rug uvrov Xu&oi
diadQug nXtxrdvug. xui dijra fitruyuyojv unh rijg vijoov UXd-
T^g avrbv nvQyca xud^tiQyvvoiv dacpaXtT, tntarrioug uvrto <pQov-
Qovg ovx uytwttg. fitruariXXtrai tf' i§ 'Edtooi]g xui FtwQytov
nuTQixtov Tov Hluvtuxijv, xal rovrov fiiv uQ/ttv ixntfinti t^j uvio 10
Mtjdiug xui Tiy? IdonQuxaviag , iv ^Edtoor] di ntftnti jltovra toi'

D .AtntvSQr]v6v, tXxovg Si Siavtftofiivov rb rov OQq^uvorQOcpov

orofia xai ndorjg larQtxrjg Tf/vr]g unttQr]xviug, ovuq uvtm intorag

fiiyag iv d-avfiaoi NtxoXuog rjxttv iv MvQOtg rrjv TU/Jorrjv ixi-

Xtvtv wg fxtiot Ttv'§6ftfvov d-iQuntiug. b Si d-urrov t) X6yog ixtiat 15

<f0tr7]aug , xul fivQOig xui ulXaig noXvrtXtiaig rbv rov fityukov
d-fiov df^iwodfitvog vu6v , xut Tfi/tt ntQtxXtioug b/vQwruTM Tr]v
TWV MvQiwv ftrjTQonoXtv, d^tQuntiag rv/wv indvttaiv vyir]g.

Ntxr]ra Si tov orQurr^yovvrog iv Idvrto/tia rrjg ^vQiug xa-

TUOrQirpavrog rrjv ^tor^v, urtQog riov uStXtpwv b Ktovaruvrivog 20
xud-iarurai rovrov StdSo/og, xai rtcoQyiog 6 Xotnbg nQtoro^t-
artdQtog yivtrat, rov 2vfiit6v, ^g tinofitv, rb fiovuSixbv ivSvou-
/.livov o/f]fia. iXtvd-fQOi Si xal rovg xad-tiQyfiivovg lAvrto/tTg

1 qjQOVQia aal KaGTQa C 11 xal ^aaGTtQUKaviag C 17 rfjV

roav (ivQtcov noXiv 6%vQ(0TdT(a C 19 dvxioxtias iv cvQia C
22 ftovaxiKQV C

V/ Romanis factatn rescidit, arcesque et castella prJdem iis concessa recu-

^ peravit; et Patzinacae Istrum transgressi universam Mysiam usque
Tiiessalonicam populati sunt; et Afrorum naves Cycladibus insulis non
levia damna intulerunt. nihil horum omnium curae loanni fuit, in id
unum intento ut Dalassenum accurate custodiret, ne is se ipsius cassi-
bus explicans subduceret. itaque eum ab insula in turrlm transfert,
custodibusque strenuis asservandum mandat. Georgium quoque Mania-
cen avocat Edessa , et praeficit Mediae superiori , quae et Aspracania
dicitur, misso Edessam Leone Lependreno. cum autem ulcus orphano-
trophi os depasceretur et medici de ope ferenda desperassent , per in-
somnium ei visus roagnus miraculorum effector Nicolaus monuit ut
quamprimum Myra iret, ibi sanitatem recepturus. celerrime igitur eo
profectus, Nicolai clericos unguentis aliisque sumptuosis rebus deme-
ritus , metropolin Myra muro validissimo cinxit , morboque solutus
rediit.
Mortuo Niceta Antiocheaein Syria praefecto, frater Constantinus
sufflcitur, fratrum reliquus Georgius fit protovestiarius , Simeone, ut
et
diximos, monasticam vitam ingresso. diuturnis etiam carceribus impe-
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 513

r^g /goriag xad^eiQl^mg o iSaaiXtvg, avayay(x)v y.ai nQog to rov P 738

KaioaQog thqiotitov vxpog Bli/arjX tov rijg iavTOv udtXq^^ijg IMTa-

^iug vl6v. unoxTiUio/Lievog de y.al ttjv iig rbv ^aatXea ^Po)fiavdv

u/qi rtkovg SurlXtaiv ufiuQrdSa, rov &t6v lXuax6/.ievog diu uya-
6 d^oeQyioJv xaX rcuv elg rovg nivijrag fterad^aewv, (.tovuarriQid xe Ix
y.uivrjg dveyeiQCov xul (.lovuyovg eyxuroixi^iov, xui uXlug nQu'S,eig
enireXcuv ov (.leftnrug. avrai J* av ijaav dvvaiftoi, el ri^v re
fiaatXeiav dneQQtxjje di^ rjv rd roauvra xaxd xai r^v (.totyuXiSa

dnwaaro , xut xud^* euvrbv dnexXaiero rrjv afxuQriav. rovriov

laSe ftrjdev nenQuyiog, «A?/ Ixeivrj re avvthv xul rrjg fiuaiXeiug olo-
cyeQwg uvrey6(.tevog xdx raiv Sijfioaiwv xat xoivaJv rdg Soxovaug B
ivnoiiug unonXrjQOjv , el&^ vnola(i(Sdv(av rvy^eiv avyycoQ-ijaewg,
dvoTjrov eXoyiTero ro d-eiov xai udixov, dXXorQioig /Qrjfiaatv aivov-

fxevov rrjv fteruvotuv.

15 Tw Se ,g(ffty eret, IvStxriwvog y , MutM ft7]v/, Z4q)Q0t xal
2txeXoi xaraSQUftovreg rdg KvxXdSag xai rd rov OQaxrjaiov na-
QuXta reXevrutov xarenoXefirjd-rjauv vnb rwv exeiae qvXarrovrcov,
xui nevruxoatot fiev t,wvreg log /SuatXea TJyd-ijaav, ot Se Xotnol

ndvreg dveaxoXonia&rjauv ev rfj noQuXia dnb 'ArQUftvriov xul

SOft^yQi SrQOjSiXov. nifinet Se xui nQea^evrrjv eg 2txeXiuv 'Iwdvvrjg
FewQytov rbv IlQo^uruv, neQi tiQrivrig StuXe'^6fievov rw ravri^g
dfirjQevovrt' og dneXd^wv xal Se'§iwg SiuXey&eig, eiXrjCpwg rbv rov C
dfirjQo, vlbv rjyayev eig rbv ^aatXea, xard rovrov xbv xqovov

1 xQOvlov C 21 7iQsa§EV66fi£vov 22 XQCCTOvvrt margo C

23 TTjv ^ccailevovaav C

rator Antiochenos emittit. et Michaelum Mariae sororis s«ae filium ad

Caesaris culmen extollit. ad finem usque vitae deflevit peccatum in
Romano necato suum, bonis operibus et liberalitate in pauperes deum
placans , et monasteria nova condendo et monachos in ea imponendo
aliisque factis laudabilibus. et profuissent ea utique, si et imperiunt
deposuisset, ob quae in ista prolapsus erat peccata, et adulteram repu-
diasset, ac privatus suum scelus deplorasset. nunc ille nihil horum agens,
sed et Zoes ntens consuetndine, et imperinm mordicus retinens, ac de
publicis bonis ista quae videbantur beneficia largiens, hocque raodo ta-
men se veniam consecnturum sperans, stultnm et iniustum esse putavit
deum, ut qui aliena pecunia poenitentiam redimi sineret.
Eo quem diximus anno, mense Maio, Afri et Siculi Cyclades oram-
que Thraciae incursionibus vexantes, ab eorum locorum praefectis de-
victi sunt, et 500 vivi ad imperatorem perducti, reliqnis in palos suffi-
xis ab Atramytio usque ad Strobelum. misit etiam loannes legatum
Georgium Probatam in Siciliam ad eius insnlae ameram, de pace tra-
ctatnrum. qui dextre confecto negotio amerae filiam ad imperatorem
Georg. Cedrenua tom, II. 33
 514 GEORGU CEDRENI
yuaf.io!,ra yiyovev |y BovxiklaQioig atiofiov Yeyovorog, >cai y.are-

n6&i]aav oXoxXriQa x_oiQia nlvre. tvda avvi^rj x«t NixT^cpoQOv

nQoeSQOv Tov Kwvaravrivov rov ^aoiT^itog tvvovy^ov diarQi^ovra
f.uy.Qov detv xivdvvtvaai , dia(pvy6vra d'e nuQ^ eXnida rbv xivdvvov
unoy.aQTJvai (.lovayjiv tv rf] fiovfj riov ^rovdiov. 5

' AnoXoKpaQ de HIovyovf.ier 6 ^iaeX.iag uQywv, ofxatyi.iiav

f.ura rov ^aaikewg S-i/xevog, erifiri&ri fiayiarQog, rov de aSel-

D g>ov avrov ^Anoyaif) avruQavrog avrw y.artayv6j.ievog ttg t?}v /?«-

Ci7^icog ^orid-eiav xara<pivyei. xal drj ariXXtrai /.lera dvvdf.itb>g

iv yioyyi^aQdia rewQyiog narQixiog b Dlavtdx'}]^ arQarrjybg avro- 10

XQarwQ , avv avrw de xal uQywv rov aroXov 2ri<f)avog o 7^,arQt-
xiog, en* dSeXcpfj yufi^Qog to£I ^aaiXiwg. ^uQuxrjvwv Ja *Aq>QWv
y.ai 2ixeXwv fxerd axacpwv ovx bXiywv iniSQUfiovriov rdg v^aovg
xal r^v nuQdXiov, o KijSvQQutanwv arQurr^ybg KwvaravrTvog o
Xayi avfinXaxeig avroig fierd ToiJ eyywQiov ar6Xov irQirparo xard 15
XQarog, xal nevraxoaiovg fiiv aty fiaXwr ovg nifinei tw ^uaiXtT,
lovg Si Xoinovg xartn6vriaev. dfpoQrjrov 6e nayerov yevofiivov
xal rov ^'larQov xQvaraXXwd-ivrog ol Ilar^ivuyMi TteQatwdivrtg ov
(.iiXQwg rrjv IMvoiav xal QQuxrjv fiiyQi Maxtdoviag exdxwaav.
P 739 enrjXd^t de ndXtv dxQlg roeg QQuxr^aiotg, xai xaxwg Siid^tro rovg^
xaQnovg.
Tio ^?(pfiS' trti, IvStxrtwvog iS' , Sid rov tuQog TQtTg tia^o-
Xug noiriadi.itvoi ol Ilart^ivdxai xard ^Pwfiaiwv uQSrjv rd nuQa-

5 zmv] zQv C 22 -tS'] 8' P

adduxit. eodem tempore hiatus in Bucellariis terrae motum subsecntus

est, quinque integra absorpsit oppidula. parnnique abfuit quin eo
et
etiam periret Nicephorus praeses, cunuchus Constantini imperatoris, ibi
tum degens. is praeter spem evitato periculo monachus factus est in
Studiano monasterio.
Apolaphar Muchumetus Siciliae praefectus, foedere cum imperatore
icto, magisterio honoratur. cumque eum frater Apochapsus bello pre-
meret, ad imperatoris auxilium confagk. mittitur ergo Georgius Mania-
ces patricius cum exercitu imperator in Longibardiam, atque una classis
praefectus Stephanus patricius, maritus sororis imperatoris. cum autein
Saraceni Afri et Siculi multis navigiis insulas oramque infestarent, Ci-
byrraeotarum dux Constantinus Chages dassem eorum locorum in eos
duxit ac fudit eos 500 ad imperatorem captivis missis, reliquos in mare
:

demersit. ordo deinde intoierabili gelu et Istro glacie durato, Patzina-

X cae^ eura transgressi Mysiam et Thraciam usque ad Macedoniam non
leviter vexarunt. loeustae quoque Thraciae frugibus nocuerunt.
Anno ab origine mundi 6544, indictione quarta, verno tempore
Patzinacae ter irapressionem feceruiU ia Romanam diclonem, obviis

\<.r
 HISTORIARUx^I C0MPE]\DIU3I, 515

tvyovxa i](fdviaav^ tj/Srjdbv tov? uXiGxt)[.iivovg uvat^ovvreg xul

TiftMQiuig rovg al/jiuXwTOvg vno^dXXovTeg uvey.dii]Y^TOig. iiXov
di y.ui GTQUTtiyovg nivTt CcuyQlug, 'Tomvvt]v rbv ^iQfxoxuiTip',
BuQduv Tov IltTt^riv, yliovTa tqv Xa).xoTov/3rjV, Koivgtuvtivov
5 TOV HTiQCOTOV XUl TOi' ^TQU^OTQt/UQr^V Bll/Urj).. htXtVTrjGUV di
xul 01 Tujv 'Pcog uQ/ovTtg f NoatGd-Xu^og y.ui '^ltQoaO-Xu^og , y.ul

uQ/ttv TXQoexQiS^T] Tiov '^ Pcog Gvyytvrjg riuv rEXsvTr^GdvTwv Ztvt-

cd^Xd^og. xul 1] ^fQ^iu 'Pw/tatwv u(fr]vidGuau (.ktu &dvuT0v ^Pco" B
(.lavov rov /Saat/.icog uvd^ig iantiauro. ^'Ai-itQ Si rov ri]g Alyv'-
lOnrov uf.iiQi.iovf.ivr] Ttltvrr^auvTog, rj yvvt] avrov XQtartuvr] ovau,
^tunQtGfiivtrai ufia rto vUo nQog ^uatlia ntQi tiQr^vrjg' r]g uno*-
dt'S,dfitvogTr]vnQOuiQiaiv o ^uatXtvg anovdug TQiaxovrovTetg t&tro
fitr^ avrT^g,

^ty.ifijSQico Si fif]vl, ivSiiaibivog it , trovg ^gcpftt , xara

15rrjV trf rov fir^vog, ntQi rerdQrr]v ojquv rijg vvxrog, ytyovuat ati-^

Gftol TQtTg, dvo fitxQOt xul tig fiiyug. TecoQyiov Si nuTQtxiov

rov JMuvidxi] e^ ^ESiaar^g, lo elnofiev, fitrure&ivTog xul tov yle^
ntv6Q7]vov tv avrfi aQ/ttv ra/d ivrog , ol xurotxovvrig rr]v ]\Iiao-
noTUfiiuv j^Qu^tg xotvonQuyiav d-ifitvOi iniiXd-ov tij 'Ediaffi] xal C
S,0 inoXtoQxovv rr]v noXtv. xut fitxQod Sttv idXto, ii fii] Kuvaruv-
rivog rov /SaatXitog uSt).(fbg ^orjO-etav uno/Qcocfuv ti ^Avrio/tiug
nenoficpcog ruvrr]V TtuQ^ iXnidag fQQiaaro* ov 6 /SuatXevg toi;

iQyov uno6i'§dfiivog dofiiarixov nQofidXXeTui rCov a/oXiJuv rijg uva-

4 niT^Tjv C XttXxovt^rjv C 6 veCi(S&Xd^os C

omnibus e^ccisis, et quosctinque tepissent, nullius habita aetatis ratione,

interfectis, ineifabilibus cruciatibus in captivos debacchati>
vivos quo-
que cepere quinque ductores , loannem Dcrmocaitam Bardam Petzem, ,

Leonem Chalcotubam , Constantinum Pterotum et Michaelum Strabotri- ^-

carem. mortui sunt etiam Rossorum principes Nosisthlabus et Hie- A,

rosthlabus. et Serbia, quae morte Roraani imperatoris iugum excusse-
rat, rursus imperio coniuncta est. Amere Aegypti amermunina mortuo, ^ Jk £a.

uxor eius Christianae religioni dedita cum filio legatos de pace ad im-
peratorem mittit^ cuiua is petitioni assentiens 30 annorum pacem coni-
posuitt

Indictione decima, rtertsis DeCeftibris de^iitia Octava die, hora noctis

quarta, anno mundi 6545, terrae motus tres Cxstitarunt, exigui duo,
unus vehemens. cum , ut dixiinus , Maniacae successor Lependfenus
Edessam tueretur, Arabes qui per Mesopotamiam erant^ inita societate
urbem eam adorti oppugnaverunt; et vero cepissent, nisi Constantinus
imperatoris frater, niisso ab Antiochea satis valido auxilio, eam praeter
spein servasset. quem imperator ob hoc facinus domesticum scholaruoi
 516 GEORGH CEDRENI
ToXijg. TtQoxtiQil^trui di xal Niy.o(.iri$tiag inlaxonog ^Avxdtviog b
ndyrjg ivvovyog, xara ytvog nqoorixMv tw ^uaikH, fxi]dev u^iov
i/cov intaxonov, uXka ^ovv ucpwvlag Ini rfj yXtoaarj cpiQUv. av-
Xfiov 3i ytvofiivov wg inl (.lijvag oXovg V§ /nr] xaruQQuyijvui verov,
Xiraveiuv inoir^auvro ol rov ^uaiXewg uSeXcpoi, o (A.ev ^lwdwr^g 5
D ^uaru^wv rb uyiov (luvSvXiov, o (xeyug dojxearixog rijv nqbg Av-
yuQOv iniaroXriv rov XQiarov xal b nQwro^eariuQiog t« uyia
anaQyava' xul neyfi bdevauvreg unb rov (.leyukov nulurlov u(p[-
Kovro a/Qi rov vaov ri^g vneQuyiag d-eoroxov rwv BXuyeQvwv.
inoirjae de xul ereQUV Xirijv 6 nurQiuQ/tjg avv rcti xXriQW. ov fiovov 10
6i ovx e^Qe^ev, uXXu xul yuXutfi, nuixfxeyed-rig xaruQQuyetaa avv-
irQiipe T« devSQu xul rovg xeQUfxovg rijg noXewg. airoSeiug di
xuruayovarig r^v nbXiv unoareiXug b ^lcouwi^g e^tov^auro unb He-
Xonovvriaov xu\ ^EXXddog airov yjXiddag q' , xal di^ avrwv rovg
noXirug nuQef.iv3-i^auro. 15
P 740 "Ev di 2ixeXia rwv Svo uSeXtpwv, (hg eiQrjrut, araaiaL,6vr(av
xui rov ^AnoXdcpuQ vneQiayiovrog , ertQog rtov uSeXtpuv rbv rijg
^AtpQtx^^g u[.ieQa Ov(xeQ elg avveQyiuv xuXet' xai og vntoyvetrui
cv(i(iuyrioeiv, el xurdayeotv iv rij vriato Xufirj rivd, nQod-v(ifag Si

Tov 2ty.eXoiJ xuruvevauvrog elg rovro dtptxvetrut , xul avfinXuxelg 20

rto 'AnoXdtpuQ eri Svvdfitiog rijg (xera rov nuTQtxiov TeooQyiov
vareQOvarig rov Tl/luvtuxri rijg eig ov(t(iayJav rovrov nefiq^d-eiatjg,

8 TCE^ol C 13 dnoaTsiXas om C 16 cos etQijrcu xdSv 8vo

ddsXcfcov C 18 aQXOvra C

Orientis creavit. idem imperator Antonium quoque Pachen eunuchum

sibi genere propinquum Nicomediae episcopum fecit, plane nihil episco-
patu dignum habentem, et bovem (quod aiunt) infantiae in lingua ge-
stantem. cum autem siccitas fuisset magna et totis sex mensibus non
pluisset, supplicatum est a fratribus imperatoris, gestantibus loanne sa-
crum mandyiium sive linteum, magno domestico epistolam Christi ad
Augarum, protovestiario Georgio sacras cunarum fascias; peditesque
processerunt a magno palatio usque ad fanum deiparae Blachernense.
aliud quoque supplicium a patriarcha peractum et clero. sed non tan-
tum non pluit, verum et grando ingens delata arbores comminuit et te-
gulas domorum urbis. cum autem in urbe fame laboraretur, loannes suis
dimissis e Peloponneso et Graecia modiorum frumenti 100000 coemit,
iisque miseriae civium opem tulit,

In Sicilia duobus, uti dictum est, fratribus dissidentibus, et Apola-

pharo superante, alter Africae ameram Umerum in auxilium vocat. quod
is promisit ea condicione ut sibi aliqua in Sicilia assignaretur posses-
sio. atque hac condicione probata venit, et praelio vicit Apolapharum,
qaod nondum venerat eo cum auxiliaribus copiis Maniaces. victus ad
 HISTORIARUM COaiPENDIUM. 517

TQintrai tovtov xata xQutog. 6 Si TiQhg tov uQ/ovTa jioyyi-

^aqSiag xataqivyojv u4tovta tbv Sinov fjtei ^oi^&siav * xai o? ijv

«//£ Svva^iv ix tov naQiixovtog avvad-Qoiaag niQaiovtat tlg 2i-

xfXiav, xai no^^Xdxig avfA^aXvjv tw tMV ^'AcfQOOv aQ/rjyfp xal B
SvniQttQTJaag dvtxoipf tovtov tijg da/itov oQ(.ii]g. tlta f.iad(ov wg
01 dStXffol antvSovtai xal fiiXXovaiv tvw&ivtig inid^iad^ai ^Pta-
fiaioig, SiantQaiovtai ndXiv tig^ItaXiav, ai/(.iaX(ora)v '^ Pa)/tiai(av

ufxffl tug it /ikidSag iv toig nXoioig avvtiatX9-6vT(ov uvt(p xul

uneX&ovtcov eig ^ltuliuv xul av&tg oixaSt StantQuadvttov. dStiug
10 ovv SQU^d[.iivog o KuQ/rjSovtog inixttto tfj ^txiXia xal xatu noX-
Xriv uSttuv avtriv ixtQait^t, xai tu fiiv xutu ^txtXiuv ti/tv
ovtiog..

^Extomog Se tov Iioawov tov d^Qovov tov Kcov(navttvov-

noXtiog iQtovtog, xotvoTiQayrjauvtig o tijg Kvtixov ^Tj/iirjtQtog,

IS* Avt(uviog NtxofiJ^Seiug, b trjg ^iSrjg jcai ^AyxvQug o\ avtdStX- C

(fot avv uXXoig (.ii]tQonoXitutg i^ovXtvouvro tov d^Qovov xatuyu-
ytiv tbv ^AXt^tov xa\ dvt* uvtov tov 'I(odvvriv tw O-qovco iyxatu-
cti\aat. nQog ovg 'AXt^tog b nutQtdQ/rjg {.utd tov 7iOtnov (.liQovg
Tiqg ixxXr]aiug ini]vv/.iuta ixni[.inei, StjXovvta ^'^inttSr}, &g (pate,
Sfiov ip^(f(o uQ/tiQicov, uXXu nQoatuE,it BaaiXtiov tov jSuatXicog
ini^rjv tov d-Qovov dxavoviatiog , xad-uiQtd-^^xcoauv ovg i/eiQOto-'
vr^aa f.ir]tQonoXitug ini evStxa nQog t(o rjf.iiaet /Qovovg f^v ixxXi]-
aiav id^vag, dvud^e/iatta^riTuaav Si xa\ ovg tatttlJa tQtig ^aai- D

9 Siaeco^ivTav C 17 zdv post auToi; om C

Leonem Opnm Longibardlae praesidem confngit, ab eoqne anxiliam

petit. Leo copiis suis, quantnm praesens tempus ferebat, contractis in
Siciliam traiecit, ac saepius cum Afro duce inita pugna superior dis-
cessit, eiusque vehementes retudit impetus. postea cognito fratres pa-
cem componere et insidiari Romanis, rursus in Italiam traiecit, abdu-
ctis secum 15 miiibus Romanorum captivis, qui deinde domum liberi
redierunt. Carthaginensis Umerus metu hostium liberatus, Siciliam secure
ac summam per iicentiam vexavit.
Interim cum patriarchatus Cpolitani amor absnrdus loannem impe-
ratoris fratrem cepisset, re communicata episcopi, Demetrius Cyzici,
Antonius Nicomediae, Sidae et Ancyrae fratres germani, cum aliis me-
tropolitis consultarunt de Alexio deturbando eique sufficiendo loanne.
ad eos Alexius et reliqua ecciesiae pars literas dant, hoc significantes
"quando, ut vos dicitis, non suifragiis pontificum, sed iussu Basilii im-
peratoris ego hoc solium contra canones conscendi, agedum quos ego
constitui metropolitas iam per 11 annos ac anni semissem ecclesiam
gubernans, deponantur; anathema tjuoque obnuntictur tribus imperatori-
bus quibus ego coronas iraperii imposui. bis factis cedo soliuin ci qui
 518 GEORGU CEDRENI
7.iig , xcti t'iiffta.f.iai tw ^ov7^o/iitv(o xov d-Qovov.^* Tavrr^v Je^a-

f.tivoi Ti]v uyyiXiuv ol neQi toj' /lrii.trirQtov, y.at aia/vvrjg xal dtovg

7iX7]G9^ivrfg (^rjoav yuQ ol nXiiovg vn^ uvtov xtiQorovrjd-ivTtg),

r^anuGavro oiwntjv, y.ul Tioinbv o 'Jiouvvtjg tnta/j ttjv inl rfj y.a~

-caa/iati rov d-Qovov oQi§tv. 6

Tm di ^?^/*?' trti, lv5iy.riu)vog 5', tjitiiQU Noift/^Qiov /?',

yiyovt attofibg ntQi ojquv i rrjg rn-iiQug , x«t dttriXtatv rj yi] aetO"

fiivrj u/Qig olov rov ^Iuvovuqiov ftrjvog. yiyovt §i y.al ).ifibg

y.aru re QQUxrjV xul Muxtdoviav, 2rQVfi6va yal OtoaaXovixtjVy

y.ul fti/Qi Qerrukiug. xuru^orjouvrwv di rtup y.Xi]oixiov Otoau- 10
loviy.r^g Oeofpuvovg rov fir^rQonoXirov (Lg unoxQurovvrog rug avvii"
9ttg atrijottg uvrtov , ^aotltvg rfi OtaauXovixi] ivdtuTQt^Mv Xo"
yoig nuQtttvertxoig ixi/Qijro nQog uvrov, xai nuQfivet fitj unoart"
P 741 QtTv rbv rrig ixxXrjalag Xubv rwv dnb vofiov oiTijQtoiiov. rov di
TQU/vvofiivov xu\ firj vntixQvrog , tyvo) 6iZv ^aaiXivg unuri] 15
ntQteXd^tXv uvrbv xal xoXuaui rrjv dnXfjoriav uvrov. nifinet ovv

tivu Tcov vnfjQtrovvrcov avrcZ, {^aiTMv ixSuvtToui 01 xevrrjvdiQiov

Vv, fii/Qtg uv iz BvL,uvriov /Qvoiov diaxofiiodiirj. di ivtofio-
tuig dnrjQviiouro firj l/ttv nXtjv TQtuxovru XirQaiv, xal rovrov
ftiv exnodcbv fitd^ioTijaiv b ^aoiXtvg, dnoortlXug Si xui t« ruftttTaZ^
avrov SteQevvijouftevog tvQt /Qvaiov xivrijvuQia TQtdxovra xul
rQia' i'^ lov diSwai fiiv roTc, xXijQixoTg ru ocpeiXofieva dnb nQcorov
tTQvg T^? dQ/tfQWovvtjg tqv Otocfdvovg ewg rf^g iveorcjjo^jg (^Qug,

6 dQinfv C

vult succedere." lioc accepto nuntio, Demetrius cum socils raetn pudo^.
reque confusi, quod plerique ab ipso erant creati, nihil antiquius silen-
tio et quiete habuerunt; et ipse loannes cupiditatem solii patriarohae iii
posterum dimisit,
Anno roundi 6546, indictione 6, die Novembris 2, terrae motus fuit
circa horam diei decimam duravitqiie usque ad Tanuarium mensem,
,

tame etiam laboratum est per Thraciam Macedoniam Strymonem Thes-

galonicam et usque Thessaliam. conquerentibus autem Thessalonicae
clericisde Theophane metropolita, quod frumentum iis quod debebat
non persolveret, imperator tum Thessalonicae commorans hortatus epi-
scopum ost ne clericos iis quae eis legitime debebantur defraudaret.
cumque is obstreperet neque obtemperare vellet, statuit imperator eum
fraude oircumvcnire et avaritiam eius compescere. mittit igitur quen-
dam suorum ministrorum , mutuo sibi dari petons unum centenarium,
donec sibi aurum Byzantio afFerretur. interposito iureiurando negavit
episcopug habere se ultra triginta libras. eo submoto imperator thesau-
ros ipsius excussit, invenitque auri centenaria triginta tria. do his per-»
solvit clericis quae a prirao Theophanis archiepiscopatus anno in eum
 HISTORIAllUM COMPENDIDM. 519

T« Si Xoma Titvrfai Siavtftit, yal rov ftrjTQonoXtTr/V e^coSiTTTjg B

iy.xXriGiug y.al tv xivi y.riiiiaTi ntQiOQCC^fi. l(f 10x^^01 Se JlQ0j.irj9^ta

rfi iu7]TQon6Xti , TtaQ* ov yul ovrog aijrjQeaia Xap^avtiv rervnuno

xal xad-' eavTov Stdyetv,
5 TTayy.QaTiov de rov e^ovataarov ^A^aaytag afoSQwg eni-
xfiiiievov TM y.aTinuvo) ^I^tjQiag tm 'laatTTj , b ^lwdvvtjg fiSTa rtav

rayf.tdTO)v rrjg tM ndvTcov rbv Soi.ttaTty.ov Ko)vaTavTirov riov a/o-

7uT)v, Tov aiiTOv dSelcpov, exntfinei , xad-vnoaxofnevog avvexntfi-
ipai rovT(o xal rbv ^aXaaaijvov, Mg av t/r] rovrov avftjSovXov xal
10 naQaardrriv ev roig nQltfiotg, rovTO Si ovx inoit]ae , xal Xoinbv
unQuxxog o So/.ttarixog vnevoarrjae.

MtlXovrog Se rov ^lwdvvov xa&aQaiov fttraa/tTv rpaQfid- C

xQv, yvovaa rovro Zoir} rj fiaatXtg Std rivog tmv oixetOTdrwv avTfj
ivvov/Mv rov ktyofievov 2yovQirt,rj dtvQotg vnocpd-tiQti rbv larQbv
15ovx oXiyotg , vnoa/ofitvrj ig ^iov re ntQtg)dvtiav u^ttv avrbv xal
nXovrov vntQO/rjV, tl y.tQaati tm (fUQi.idxM xu\ St-XrjrrjQtov. nai-
SuQiov St rtvog TftJv vnrjQirovf.tiVMv tm tUTQM fapijaavrog ro
GxevMQrifia tw ^lMdvvrj , xui Trjg int/SovXijg eXey/d^eiorjg , fiev

lurQog elg Idvrio/etav rrjv avrov narQiSa {§OQi^eTai , 6 Se rb Sr]-

20 XrjTrjQiov avaxevaadfievog KMvaravTTvog nQMroanu&dQiog b lUov-

y.ovntX7]g f^w^arat T^j noXewq, xa\ rj §aotX\g ev vno-ipiaig exttTO
fitil^oaiv,

7 CTQCtTSvndTeav ndvTtov C 17 vrniQtvovvTtav C 19 hccv-

ToiJ C

usque diem debebantur omnla, rellqua inter paoperes dividit, et Theo-

phanem ecclesia abactum in quoddam praedium deportat: episcopatum
Prometheo committit, mandatque ut Theophani alimenta praebeat isque
privatus vivat.
Cum autem Pancratius Abasglae domlnns vehementer urgeret lasl-
tam superioris Iberiae principem, loannes contra eum emittit Constanti-
num domestlcum scholarum, fratrem suum, cum omnlbus Orlentallbus
copils, pollitjltus ei missurum se Dalassenum consillarium ac collegam
beill gerendi. quod cum non iieret, re infecta domesticus discesslt.
Cum autem purgans medicamentum accepturus esset loannes , Zoe
Augusta certior facta fidelissimi suorum eunuchorum Sgurltzae opera
medicum non exlguis muneribus corrumpit, polliclta se eum ad vitae
summum splendorem et amplissimas dlvitlas elaturaro , sl medicamento
admlsceat letaie venenum. sed puer quldam medlci famulus loanni in-
sidias detexit; iisque demonstratis niedicus Antlocheam, quae ci fuerat
patria, relegatur, Constantinus Mucupela protospatharius, qui venenum
mlscuerat , urbe eiicitur , et de Augusta co deteriores auctae suspl-
clones.
 520 GEORGU CEDRENI
D ^'Aqtt 5t Hcu riwQyiov naxqialov rov MavidxT} t^v ^ut"
h'av xuTuXa^ovTog , ol TUvTtjg uQ/ovTeg xal uvrdSiXfpoi onuau-
(.itvot TiQog uXXtjXovg tamvSov unikuaui rovxov Tijg vi^aov, dib
xui av/.if.ia/Juv i'§ lAq)Qixijg [.iSTtnsfiipuvTO /iXiuSug nevTT^xovra'
^g iX&ovaTjg yivtTUi avf.i^oX'^ xqutuiu xutu ra Atyo/uem 'P>;-5
(.lUTU , xai TQtntxui y.utu y.Quxog Tovg KuQyjiSovlovg o Muvtuxi^gf
TOOOVTOv ytvofiivov (povov wg rbv nuQUQQtovTU noTUf.ibv nXrififiv-

Qjjaui TM vufiuTt, [xiTu Si TuvTU ttkt noXtig 2txtXtxag ty , xal

xmu fity.Qbv nQoXaiv naauv i/nQooauTO ttjv vrjaov.

T(p Si fiCfft^' iTtt, IvSixxtcovog g' , yiyovtv ini^ovXr] xaxuiO

rijg n6Xtiog^ESiooi]g* xui fitxQov Stiv tuXo), tl fxri &ibg Stioat-
cuxo, axQuxtjyovvxog yuQ iv uvxfj tov nQWToanud-uQiov Buqu-
P 742 a^uTt,e tov ^'I^rjQog, uQ/ovTtg tujv IAqu^wv i^, inntig i/ovxig qf
xui xufirfkovg q/ , xi^cuxiu (ftQovaug /ikia tvSo&tv t/ovxa Siaxt-
Xiovg bnkixug, rrjv ^'EStaauv xuTtik^(puat , q^uaxovxtg w^ ^uaikia 15

uniivui ScoQU xofiil^ovxtg, tjv Si uvxoTg rj OQfirj tvSov xrjg noktcog

tlauynytiv tu xi^coTia xui vvxtcoq Tovg onkiTug ix^ukttv xui xutu-
c/tTv Trjv noktv, b Si aTQUTi^ybg rovg fiiv uQXonag cpikocpQovoog

iSt§aTo xal ttoTia, Tovg Si inntTg xai ttjv dnoaxtvrjv V^cod^tv

SiutTuad^ut ixiktvai, nivr^g Si Tig lAQfiiviog fitTUtTWV, ev&u^
j^vkiC/ovTO 01 2uQaxr]voi ytvofitvog, ^xovai rtvog rcHv iv roTg xi-
ficoTioig {jjSti yuQ xui rrjv rcijv 2uquxi]V(ov StuktxTov) ShqcotcIJv-
B Tog Ttvog onot nuQttoi, xui SQUficbv un^yyttke tw aTQUTi]y(o. o

10 ini^oXri C 12 ^a^a^atla C 14 xiUov^ C 20 (lix*

ttVTiav C 21 ol] yifsuqtvos ol vel y£n(i.Qivos ol C 23 oarjjP

Ut
in Sicillam appulit Georgius Maniaces, qui eam tenebant fra-
tres, pace facta inter se conati sunt eum insula pellere, adscito ex Africa
auxilio virorum 50000. conflictum ad locum cui Reraata nomen, et victi
Carthaginenses, eorumque tanta edita strages ut sanguine profluens in-
undaret. post haec urbes Siciliae 13 cepit Georgius, paulatimque pro-
(i cedens totam insulam subegit.

||
Eodcm anno, indictione sexta, parnm abfuit ne Edessa dolo cape-
retur, deo ne id fieret impediente. praeerat urbi ei Barasbatzes Iberus
protospatharius. accedunt ad eum Arabes priraarii viri 12 cum equiti-
bus 500 et totidem camelis arcas portantibus, in quibus duo armatorum
milia latebant, seque ad imperatorem munerum offerendorum causa ire
fi aiunt. statuerant vero arcis in urbem illatis noctu milites promere et
1 urbem occupare. Barasbatzes principes comiter accipit et convivium
»' praebet, equites tamen et impedimenta in urbem non admittit. forte
quidam Armenius mendicus cum accessisset ubi Saraceni commoraban-
tur, quendam eorum qui in arcis latebant audit ubinam essent quaeren-
tem (nam eorum linguam nor^t) , statimque ad urbis praefectum accur-
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 521

Jt Tovg uQ/ovrag eo&tttv iuoag e^i]Xd-e f.u9^ onhTwv, xul StaQQtj-

^ag Tcc xt^wTta xal ToiJf bnXirag Irdov evQuv unavrag uQdrjv
unto(fa'^i ovv roTg inntvai xal roTg xa[xt]Xox6(.iotg ' tira nqog r^v
noktv vnoarql^iag rovg (itv tvStxa rwv UQ/ovriov untxrttvtv, tva
5 dt rov xQtlrrova ayytlov rwv ytyovorwv en' oixov aniortiXtVf
unortf.iU)v XtiQug avrio xal wra xal qTva.
T(Z de ,?(ffi-^ trti, IvdtxrtcHvog ^, enirilviav ro nqog rov
^aXaaOTjvbv t/&og b ^lwdivvrjg vntQOQi^tt xai Otoqiuvi]v narqixiov

rov udtXcpov avrov , xa\ rbv ertQOV udtXtpbv uvrov rbv narQixtov
lO'^ Pwf.iav6v, xai IdSQtavbv rbv uvtiptbv uvrov xal rovg Xotnovg rovg C
xaruyevog avrio iyyiCjovrag' eontv$eyuQ uQdtjv ucpaviaairb yevog
avrov. noQifiwrurog de wv n^bg ijv uv rig einoi xuxiuv, naaav ecfev-
Qev odbv udtxiag, nQood-eig enexeiva twv drifiooiwv reXeofidrwv Stdo-
vai exaorov rwv ywQiwv vneQ ueQtxov xaru rrjv noi6rr}ra xa\ la/vv
15 uvrwv, Tw fiev voixia[xara reaaaQu rw de f'§ u/Qt rcjv tlxoai , xal
uXXovg nvQovg ula/QOvg rov xtQdaXiov /uqiv, ovg xu\ xaraXiyeiv
ula/vvrj. b Si ^aotXtvg xararttv6/nevog vnb rov Saifiovog Xtt\ firi

evQiaxwv eXevd-tQiav, enefiipev ev naai roTg d-i/iiaat xat ev ruTg

vr^ootg roTg fiev nQea^vriQOtg uvu vofiiofiara Svo , roTg Se fiova-
20/oTg uvu vofitOfia ev. e^unrtl^e Se xa\ nuTSag UQrtyeveTg , StSovg
uv(x v6[.itoixa ev xa\ (xtXtaQiaia riaauQu. dXX' ovSiv rovrwv wvrj- D
ctv avr6v ' fiaXkov yuQ intrtivtro rb xux6v, avvtntXa^o/.iivrjg xal
roGov vSQwntxijg. xatd rovrov rbv /q6vov xai aetafxoi yeyovaai

6 avzov C 8 QsocpvXccxrov C 10 uvrmv C 11 aqSriv

om C 15 ro C ro C 16 Xiyeiv C

rens id nuntiat. is in convlvio relictis principibus cura snis armatis

exit, dlreptisque arcis inventos Saracenos milites ad unum omnes una
cum equltlbus et agasonibus occidit. inde in urbem reversus de prin-
clpibus unum praecipuum, rellquis interfectis, manibus auribus ac n&so
routilat, domumque rei gestae nuntium eum mittit.
Anno mundi 6547, indictione 7, loannes aucto in Dalassenum odlo
Theophanem quoque patriclum, fratrem eius, et alterum eius fratrem
patriclum Romanum, et patruelem Adrlanum rellquosque eius propin-
qnos relegat, totum eius genus cuplens e medio tollere. ut autem erat.

ad omnem nequitiam callidissimus , ita iniustas conquirendae pecuniae

multas invenlebat rationes. nam ultra priora tributa, de quovis praedlo
aerarii loco dari iussit pro ratione habitus 4 aut 6 et usque ad 20 no-
mismata, aliosque turpes quaestus reperit, indlgnos relatu. interlm im-
perator a daemone tortus, cum non inveniret laxationem, in omnes pro-
vlncias atque insulas mislt presbyteris singulis duo nomismata, monachis
unum. quin et recens natos infantes baptizabat, in singulos dans num-
mum unum et quattuor miilarlsia. sed nihll horum ei profuit; roagisque
intendebat se malum, accedcate etlam hydrope. eodem tempore terrae
 5'22 GEORGII CEDRENI

ovvexeT^ y.ai ui.i[jq(Ov InlaXvaig aq^oSQu. infy.Qurr^ae St xui Vv rtot

iiov d^efiuriov rb rr^g y.wuy/i]q v6ar^i.ia, wg ddvvareiv rovg l^tdvrag

tKcpiQiiv rovg red^vtMrug.

(DeftQQvuQiov Se (.ir^vhg ^ , hdixruovog tf , erovg ^e(fif.irj',

ylyove oeia/.ibg (pQixcodr^g , y.al tixud^ov {.lev xul ulXoi ronoi y.ul 5
TioXeig, iyevero di -^ ^(.ivQva iXeeivbv d-eufia , y.urunea6vr(x)v rdov
icuXUar(ov olxodo[xri(.idr(av avrijg xal noXXovg ruv oixi]r6Q(ov dva-
A(joauvr(ov,

V 743 ^Ev di 2ixeXi(x, dvaXu^oov ndXiv euinhv o KaQ/-t]S6vtog , y.al

dvva(.tiv noXX(o (.letJ^ova ttJ? nQoreQug ud-Qoiaag, eQ/erai nQog J^t- 10

y.eXiav rbv l^Iuviuy.r^v iy.etd-ev i'E,(od-riaiov. y.ui arQuro7iedevad(ievog

i'v rivi neSiudi vnriu xal uvanenra(ievr] (^/iQayivui tj neSiug iy.Or-

T^eTro) iy.aiQoay.Qnei xbv n6Xe(iov. rovro Si (la&iov b Ma%udy.7]g,

(XQug rug neQi avrbv Svvu(ieig , V7tuvriut,ei, iniaxi]tpug nQoreQOv
z(o narQiy.i(i) Sretfuvco r(o rov (iuaiXecog ya(i^Q(Z , rov aroXov, wgl5
iino(xtv, aQ/ovri, uacpuXwg rr/QeTv rr]v nuQdXiov, (11] nvog noXe-
[lov XQorrj&tvrog rQanelg KaQ/i]Soviog Xd&r] StaSQtxg y.ul oYy.uSf:

nuXivoarr]ar], xul Si] av(t^(iXibv rQeuerat rovrov uvd xQdrog. xul

B ninrei (liv rwv u4^qwv nXijd-og vniQ rdg v /iXtuSag, avrbg Si b
rovrcov uq/mv SiuSQug rbv xivSvvov tQ/erut iv r(7i alyiuXto y.ui^
xeX7]rifjo imfiug xui rug rov ^retpuvov Xud^cbv (pvXuxug uneSQuae
nQog rr^v iSiav ywQav. oneQ (lad-tbv o Mavtdxr^g iv Sttvto re

1 iitiKXvosts C 5 sysveTo C alXcci noXetg «al zonot C

12 vntioi C dQuy^vccL C 13 oj ml 6 C 20 £/5
rbv alytaXov C

motus fuere continui et vehementes imbriam innndationes. et in qui-

busdam provinciis obtinuit anginae caninae morbus, ita ut vivi mortuis
elferendis non sufficerent.
Anno 6548, indictione 8, mensis Pebruarii 2, terribilis fuit terrae
motus, et cum alia loca urbesque afflixit, tum Smyrnae fuit miserabile
epectaculum, collapsis pulcherrimis eius aedificiis, multis inhabitantium
«ppressis ruina.
Ceterum dux Carthaginensis resumptis viribus, exercituque multo
quam ante maiore contracto, rursum Siciliam petit et Maniacem expel-
lere conatur; castrisque in supina quadam et aperta positis planitie, cui
nomen Draginae, de opportunitatibus rei gerendae cogitat. hoc cognito
Maniaces suos ei obviam ducit, mandato prius Stephano patricio, soro-
ris imperatoris marito et classis , ut diximus , praefecto , ut diligen-
ter oram maritimam custodiat, ne commissa pugna fugatus Carthagi-
nensis furtim domum possit perfugere. commissa pugna, ingens facta
Carthaginensium strages, caesique ultra 50000. dux ipse e praelio ela-
psus ad littus pervenit , conscensoque lembo custodibus Stephani non
animadvertentibua domum evasit. aegerrirae hoc tulit Maniaces, Ste-
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 523

(TtottXro , y.ai rov ^Ttcfurov ovfifit^uvTa rovTio v^QfOi re uronoig

y.arty.lvaf yal rov ctifjOfidaTTjV uvaTtivag tnaiaev uvrbv yara rrjg

xtq)u).ijg ovy dUyag , Qu&vfiov anoyaXuiv xal uvavdqov y.u\ rwv

rov ^aaiXiayg nQodoTr^v nQayfiuTwv. b di /n; tvtyxwv fttTQtwg rov
SnQont^Xay.tafiov xal rtjV v^jqtv yQUf.if.taTa nifintt rayv uQog rbv
oQ(fuvoTQO(f)Ov, fir,vvovru ug anoaruotv tii] ftt).trwv b IVluviuyrjg

y.uTu TOt; ^uaiXio)g. xat b fitv tvd-vg diafitog tig rtjv ^uatXidu C
ftauytTai xul xad^iiQy^njTui ovv BuatXtio) nurQtxico rto OtodtOQO-
xdvu, }] di naaa rfjg uQ/ijg 1'iovoia Ig rbv ^riffuvov fitraTid-iTui,
lOavvey.ntfKf&ivrog avrtp xuirtvog evvovyov BuatXeiov nQutnoairov
rov HeStudiTQv* o^irtvtg ovx iv ^Qu/ei ra nQdyfiara dtfCfS-dQxu-
Giv , ala/QOxeQdtia xai dtiXia xal QaoTcuvt] xaranQodovTtg rijv

^ixeXiav. b ycAQ Mavtuy.rjg uiQtov ritg rijg vriaov noXeig «x^otto-

Xtig iv avTuTg cuy.odofiei xal cfQOVQOvg ecfiGru rovg ixavovg, ^iva

15 ftij 01 iyywQtoi dvvaivr^ dv i$ inijSovXijg uvaxrua&at rctg noXttg*

rovTOv di dtofiiov , wf fYQrjrai, tig rb Bvi^dvriov uvuyd-ivrog,
rf^g oXiycaQiag xal Qctd-vftiug rciiv uQyovrcov xaraSQafiovreg ol iyyco- D
Qioi , xul dvvuftiv KaQyr^iiovicov nQoaetXr^cforeg , intrid^evrai ruig
noXeat, xai rugrt tixQug xaTtaxaipav riov CfQovQcov xQurrjOuvreg,
Wxat rckg noXtig nuaug inuveocoaavro nXi]v JMeorivrjg' ravTrjV ycxQ
IXaye cfQOVQetv b nQCOTOona&dQiog b xai rov ruyfiurog uq/cjov rtov
AQfiertaxcZv, KuTuy.uXcJbv b Ti]V incovvfiiav Kexuvftivog , rQiuxo-
oiovg innorag tywv fie&' iuvrov xa\ nevTaxooiovg ne^ovg, onev^

11 Siscpd-ceQTjcoiv C 12 Trjv om C 21 o itQcov. xarcniaXav

nal TQv Tccyfiazoe aQicov xcav txQnevianav o z^v C 23 nevTti-
KOVZtt C
phannmque ad se venientem convicils Insectatus est, et seiromasta sub-
lato aliquot in caput eius plagas imposuit, socordem eum appellans et
efleminatum ac imperatoris commodorum proditorem. at Stephanus
oontumeliam hanc non concoquens mox ad Orphanotrophon literas dat,
significans Maniacem res novas moliri adversus imperatorem. itaque
Maniaces statim captivus adducitur Byzantium , et in carcerem coniici-
tur cum Basilio patricio Theodorocano. totum autem rei gerendae im-
perium Stephano mandatur, eique collega mittitur eunuchus qutdam Ba-
silius praepositus Pediadites. hi exiguo temporis spatio rem totam pes-
sumdederunt, per rapacitatem ignaviam atque incuriam amissa Sicilia.
etenim Maniaces cum urbes Siciliae caperet , arces in iis condiderat
oasque iustis praesidiis munierat, ne oppidani eas per insidias recipere
possent. eo autem in vinculis, ut docuimus, Byzantiiim abducto, Siculi
incuriae ducum Romanorum insultantes, adscito a Carthaginensibus exer-
citu, expugnatis praesidiis arces ceperunt urbesque omnes excepta Mes»
sana recuperarunt. Messanae praeerat Catacalo, cognomine Ambustus,
protospatharius et dux Armeniacae legionis, secum habens 300 equites
et 500 pediteSi Siculi proinde cupientca nc scintiUam quidem Ilomano--
 524 GEORGn CEDRENl
dovreg ovv ot vTjatmai /.itjS^ ^wnvffov vjioXeKp&Tjvat ^PM^alxijg
&vvd/.itcog e/iKpcoXtvov rfi vtjOO), tiuvtu tov onlov xivijaut Svvuf.it-
vov ud^Qoiauvxtg xai ovixf.iu/ixbv ovx oliyov Ku^xtjdovicov , untX-
d-Qvxtg iv MtOTjVi] Ttjv noktv ntQitaxoi/iGuv. xov di •/ktlaavxog
lug nvXag ini XQiTg rjjLitQug xul fxi]Stva nQonrjSav iwvxog x^g xu- 5
P *IH (pQOv, dXXu d6x7]aiv SttXiag nuQtayrixoxog , xaxacfQOvijauvrtg ol

2uQUXf]voi uStwg xt iaxeSuvwvxo xai vvxxcoq xai fttd-^ rjfitQuv iy

noxotg xui uvXoig xuX xvfj^uXotg ^auv, wg xd/u xijg noXecog ig xtjv

uvQtov fttXXovai]g uXcoatad^ut. TjfttQtx. Se xtxdQXTj , xud-^ ^v tlco-

&ufiev ixxtXtXv xriv nevxT^xooxr^v, xaxuvoi^aug b Ktxuvfievog xtjv 10

afieXttuv xui Qu&vfituv xcov 2uquxt]v(jov, xut oxt iv noXXij ufitQi-
fiviit Siuyovaiv ovSeva Xoyov t&v ivxog tov Tti/ovg notovfitvoi,
Tov euvxov nuQu&uQQvvug Xabv xat xrjv dvaifiuxxov xoTg ttQevatv

intxeXtaai xeXevaug d-vaiav, xa\ TCJov ^eicov ufiu nuat fiexea/rixibg

fivaxT]Qicov, neQi Squv uQiaxov Tug Tijg noXecog nvXag dvuntxdaug 15
B nQOGQT^ywTai fitTa fityiaTijg QVfiT]g ToTg ivuvTiotg fitd^vovai xal
xuQTj^uQovatv, avTog nQcoxog fiexu twv avv uvtoo ini xr]V axr]vr]v
i^tnnuaufievog IdnoXdcfiUQ tov xijg v^aov uQ/ovxog. xai ovxo^
(xev iv&vg dvutQeTxut, dxQoacpuXr^g vnb fxtd-rjg vndQ/cov, Siuqqi]-
yvvTUt Se xui r] uvtov axr^vr] ' tninxov Se xai ol uXXot tcov ^uqu- 20
icijvcov xuTu xug acoQeiug vnb fitd^r^g acpuXXofievot , xui tcS dnQoa-
Soxr]T(o xijg int&eaecog pii]S^ oXcog n^bg uXxt]v dno/SXtxput ia/vauv-
T(g. yiveTai ovv XQOnr] oXov xov axQUToneSov , tu>v ^uquxt^vcov
vn' dXX^Xcov ovfinuxovfievcov y.ui dvatQOVfievcov, atg nXT]Qco9-TJvai

STioTOtsjni&ccisG 10 (iBaonevrriKoaT^v C 23 -Tor^ax.] cr^arj^ytBv P

rum in ea insula relinquere delite.scenten), omnibus qui arma ferre pos-

gent coUectis, et auxiliis Carthaginensium haud exiguis, Messanam ob-
eident. per triduum portas clausas tenuit Catacalo, neque ullum suorum
egredi passus est: eoque timiditatis opinionem de se in animis hostium
excitavit. ergo Saraceni secure palabant, ac dies noctesque vino fistu-
lis et cymbalis vacabant, itidem proxime insequente die se potituros
urbe sperantes. quarta die, qua de more pentecoste celebratur, Ambu-
stus securitatem et socordiam Saracenorum considerans, utque ii nuUatn
eorum quos obsederant rationem ducerent, suorum animos oratione con-
firmavit. mandatoque sacerdotibus ut rem sacram facerent, postquam
ipse cum universis impertitus est sacrosanctis mysteriis, circa horam
prandii apertis urbis portis in hostes summo cum impetu irruit, ebrios
et crapula gravatos. ipse Anibustus princeps cum suis eques ad tento-
rium Apolapharis insulae praefecti tendit, eumque vino captum statim
iuterficiunt tentoriumque diripiunt. sed et cumulatim cadunt reliqui Sa-
raceni, et ob ebrietatem titubantes et ob iraprovisam rem de defensione.
nihil cogitantes. igitur totis castris fugitur, ducibus Saracenorum se in-
vicem obterentibus atquQ interficientibus , et campus cadaveribus obte-
 HISTORIARUM C03IPENDIUM. 525

vexgMv To tiiSiov xai rug lyyiaxtt (fuQuyyug y.u\ Tovg 7iOTUf.iovg,

tiig iy. ToaovTbrv (.wqiuSwv dXiyovg nuvv tv JlavoQfiM Siuatod^r/vut. C

^XtjCpd-i] di xal rb axQUTonidov unav , /^vaov xui uqyvQov xal
fiuQyuQiov yffiov xal noAvTeXiov It&cov, ovg, (bg Xtysxui, fifdifivoig
5 ol aTQUTiaixai ditfioiQtJiouvxo. xul ovxio fiiv ^ nuaa 2txi?ua di*
oXiyov ;f£i()W^frCT« nuQU rov MuvidxT] , iv ^QUxii /qovm ufnXiiu
xal xuxoxTjXi axQaxrjyaiv ylyovi ndXtv vno ^uQuxipovg , fto-
vrjg rijg ]Vliar,vrig niQtXitq)d-iiai]g xaS'' ov XQonov ilQrjxufnv,
rov ^xtcpdvov xal xov Ilidtadixov (pvyovxwv tv jioyyt^aQ8ia. xvX
10 TK fiiv iv ^ixt/Ja i(fiQixo ravxT].
*0 di ^uGtXtvg Mt/(tr]X rf] OiaaaXovixj] utg ru, noXXu dtt~
TQt^i, nQoaXtnuQCov rto xd(f(p rov xuXXivixov fidQxvQog z/i]ftr]-

XQiov xal dnaXXuyrjv ivQtad-ai ri]g voaov yXi/ofitvog. xal rjnrtTo D

ftiv r(3v nQayftuTcov ovd^ onooartovv, o rt firj nuaa dvayxr], i(fi-

ISQtro di 7] dtoixr^atg xai rtov xoivcov fiiru/jiQr]atg vno 'Icodvvov*

xal ovdiv iiSog /Si^r^Xov xul nuQdvofiov inivoiag nuQtXti(p9-r] o firj

i<^ivQiv itg avvTQtfifibv xul xdxcoatv rwv vnb /^^^' xuxuXiyttv

di txuaxov rovx(x)v aO-Xog '^HQdxXttog, xai dtixitvxo ndvxig uv-
9-QConoi vnb rijg ^uQtiag xavxr^g rvQuvvidog uyofiivoi inl noXi>
20 d-ioxXvxovvxtg xu\ dnuXXuyrjv t6,atxovfitvoi. eatts di xal avvt/tug

b ^tog, xal dtifiuxa xul (p6^r]XQa xuxti/t rr]v oixovf(ivr]v, iv

OVQUVM xoftr^rcov imxoXui, iv dtQi uvtfioi xui ofi^QOi QuySatoi,

4 (taQyaQtav nal Xi&mv ysfimv tioXvtsXcov C cds om C 15 viro']

vno zm C 16 slSog} ovzca C ttSQisXsitpdi] C, vaqsXr^cp^ P
18 '^Qo.v.Xsios a&Xos C

gitnr, ac propinquae convalles ac flnmina replentnr. denique de tam

multis milibus paucissimi Panormnm fuga perveniunt. capta sunt castra
auro et argento unionibusque et gemmis refertissima , quas dimensos
esse modiis milites ferunt. ita Sicilia brevi tempore a Maniace in Ro-
manorum potestatem redacta, exiguo spatio ob ignaviam et incuriam
ducum ad Saracenos rediit, sola Messana, quo modo diximus, Romanis
servata. ceterum Stephanus et Pediadites ex insula in Longibardiam
* profugerunt.
Interim Michaelus imperator plerumque Thessalonicae degebat, ad
Demetrii martyris sepulchrum commorans, ab eoque morbi profligatio-
nem petens; neque ullius negotii, nisi summa compulsus necessitate,
curam suscipiebat, omnium et totius rei publicae administratione in
loannem incumbente. nihil improbarum ac pessimarum fuit artium quod
hic homo non excogitaret atque adhiberet ad premendos vexandosque
subditos. et quidem omnia eius flagitia referre Herculea fuerit ae-
rumna. per longum tempus attriti hac tyrannide homines auxilium dei
identidem et sublevationem poscebant. sed et divinitus continentes ter-
rae concussiones edebantur, ac terribilium osteutorum plenus erat mun-
dus, in caelo cometis, in aere ventis atque vehementissimis imbribus, in
 :

526 GEORCn CEDRENI

fv yfj $i ^Qua^ioi xai xXovoi, ruvTU dt nQOtfi/ivvov, oli.iaif t/jv
(.ilXlovaav oaov ovdtmo ytviadai xaTaatQOfprjv tujv rVQuvviavs

P 745 BIuuo dt fu]vi rov ,<;fp^iif ixovg , lvSiy.xiojvog r[ , tj udt7.(f^

TOi; ^aaiXiwg MuQia, (.n^rr^Q Si rov Kalaaqog, aneiaiv tv 'Efpiaop
tig nQoay.vvi]aiv rov i]yun}]uivov, y.al tv roi Suivui noTJka roiv 5
nuQuXoyiog nQurTOj.iivo)v fiad-ovaa, vnooTQitpaaa ilg rb Bvldv-
riov dniiyytikb navra tw ddeX(pip *Icodvv7], y.al naQtxdXti dvaaro-»
Xtjv rivu ytviadui rrjg novTjQiug' 6 di (.uru yiXiorog avr^v dn^
tni{.apuTO ,
yvvuiy.tTa (pQOvtlv tlncuv, xul dyvotiv oourv ^ nolirtlu
Sttrai ^P(joi.iuia)v. tv QtaoaXoviy.1] Si, wg einofitv, tw ^aaiXtiiO
diUTQi/SovTi /Qvalov ^I(ji)uvvr^g iTief.i\pe y.evTi]vuQiu dixa , vnb
B GTQO^iXorv $e nvevixdrojv UQnuod^h rb nloiov roTg ^IlXvQixoTg
nQoaeQQuyr] alyiuXoTg xal avverQi^r} ' rb di /Qvoiov dcpeiXtTO ^Tt'-
(puvog y.ui BotoS-Xu^og , b rtuv ^iQ^cov uQ/m', n^b puxQOv rrjg

noXtojg dnodQug xal rbv ronov rcJov ^iQ^cov xurtoyr^xvog, QtorpiXov 15

iy.tT&tv Tov ^Eqojtixov dntXdaug. b d^ ^lojuvvr^g oiviov nQOTi&i-
(itvog rug uQ/ug, xul nuai /aXivbv ivdidovg ddixiug, (ivQio)v

0Vf.i(poQajv ivinXr^oe ri]v oly.ov(iivi]v, dStoJg riov XQircxiv (pOQo7.o-

yovvTwv rovg iy/OJQiovg, y.ul f.a]d'evbg iniGTQO(fT]v oXtog rid-ffiivov
rtav yivofxivcav. 20

"^O de ^aotXtvg iv GioaaXovlxT] fiu9^(i)v t^v rov /Qvaiov

uniuXtiuv, yQucpfi tm ^xerpdvui ixni/.itpui nQog avrbv TO Vdiov xal
C (.i^ d^iX^^oat avd-aiQtTOv uvtXiod-ai noXepiov. rov de i.it]$ef.uav

noir^oafxivQV iniorQOcpriv, GTQaTbv b ^uatXtvg ixnifxnet xut* uv-

11 xqvaiov C 14 ap^Tjyog C 17 ivdovs C

terra fragoribus ac tremoribus exsistentibns. quacj nt iudico, portende>
bant statim tyrannos pcrituros.
Hoc ipso anno, indictione 8, mense Maio, soror imperatoris Maria,
Caesaris mater, Ephesum abiit adorandi loannis evangeiistae causa; et
cum in itinere multa vidisset improbe geri, reversa de iis omnibus ad
fratrem loannem rettulit, hortataque est ut istas nequitias cocrceret.
quam ille irrisam dimisit , muliebriter sentire aiens , et nescire quani
j^O multa ad rem publicam Romanam requirerentur. idem cum ad impera-
[D torem Thessalonicae , ot diximus, degentem auri centenaria decem mit-
i / teret, navis turbine venti correpta Illyricis alHsa est littoribus et periit
\ aurum princeps Serborum Stephanus, qui et Boisthlabus, abstulit. ia
paulo ante ex urbe profugerat, et Serbiam occuparat pulso inde Theo-'
phiio Erotico. at enim loannes magistratus venales prostituens, ac omni
iniustitiae fraena laxans, innumeri» calamitatibu» orbem terrarum imple-
vit, praefectis iropnne subditos expilantibus , et nemine prorsus in ea
quae agebantur animadvertente.
Iraperator autem Thessalonicae de amisso anro certior factos, Ste-
phanum per literas monet ut sibi suum mittat neque ultro belli causam
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 527

rov, uo/oyTa {y.rofuav rtioQyiov V/ovru tov Il^o^aruv» o i)i

rbv ronov y.araXafihtr, y.al dva/joQiuig 7ia\ quQuyii xal dva^uroig

uneQtay.t7ir(ag i/imiawv ronoig , to n arQurtv[.iu oXov andXtai xu\
uvrog dva/6Qiog duaioOr^.
5 Tovrco rip trei yal tj unoaraoiu ylyovt BovXyuQiug rovrov
rbv rQonoy. TlerQog rig BovXyuQog, ^tXeavog rtjv nQoarjyoQtuv,

dovXog BvL,uvriov rtvbg uvdQog dnodQug ix ttJ? no/.eiog inlavaro

iv BovXyuQta , xui yurrivrr^atv u/Qi Mmqu^ov xui BtXtyQadwv
(^(fQovQtu di raviu t^? Tluvvoviug xuru tjjv ntQuiuv rov larQov
10 6tuy.eif.ievu xui yeirovovvru rw XQulri TovQxiug) , xut vibv tuvrbv
icp/jfiil^t ''Pcofiuvov rov viov rov ^ufiovi^X, xui rb ytrog urtoite D
rwv BovkyuQWv, nQo bXiyov rbv rQu/i]Xov vno^albv t?; dovXtia
xul Xiuv oQtyvwftivov iXtvd^tQiag. dib xui martvauvreg roTg nuQ
uvrov Xtyofievoig ^uaiXiu rt avrbv uvuyoQtvovai BovXyuQiug, xul
15 uQuvrtg ixti&tv $iu re Nuiaoov xui to/)' 2xovniwv, rijg fii]rQon6~

Xewg BovXyuQiug , "evro uvuxi]Qvrrovreg xul uvevffnjftovvieg rov~

rov, xui nuvra rbv nuQtvQtd-tvru PwftuTov uv-rjXtwg xui utiuv-
d-Qwnwg uvaiQOvrrtg. ontQ fiad-wv BuaiXttog o ^vvuSrjVog,
arQunjybg zIvQQu/iov rvy/uvwv, uQug roig iy/WQiovg dvvufing
20 tantvStv unuvrTJoui tw zftXeuvoj tiq)v rj ini fiiyu uQd^ijrui rb xu~
xbv xui nvQxuiixv uvuif&ijvui. yevoftevog de xura n]v Xtyofiivr^v

Ji^Qr^v, y.ui nQoaxQOvaag xuru ri fitru rtvog rwr vnoarQurijywv

Mt/ui]X Tov /ItQftoxuirov , dtu^uXXerat Ig fiaaiXid wg fitXtrwv P 746

8 ftOQd^ov xtti ^tXayQixdcov C 20 vitavrflaai C 22 diPQiv C

23 is §ccailBa om C
praebeat. hoc cum pro nihilo putaret Stephanns, Georgium Probatam
spadonem cum exercitu adversus eum mittit imperator.
qni in Servia
illapsus inconsiderate in locorum difficultates et invias convalles, toto
exercitu amisso aegre evasit.
Hoc ipso anno et Bulgari defecerunt hac occasione. Petrus quidam
Bulgarus, cognomento Deleanus, servus cuiusdam Cpolitae, profugus
ex urbe Bulgariam pervagando usque ad Morabum et Belegrados per-
venit, quae sunt castella Pannoniae trans Istrum sita, Turcicae vicina
dicioni; et Alium se Romani, nepotem Samueli iactando gentem Buiga-
ricam concitavit, quae non ita pridem cervices iugo subdiderat ac liber-
tatem magnopere appctebat. quo factum nt fidem homini haberent,
eumque regem Bulgariae designarent, et per Naissum ac Scupias pri-
mariam Bulgariae urbem eum circumducerent , faustis acclamationibus
regem celebrantes, et Romanos in quos incidissent crudeliter interfi-
cientes. id ubi comperit Basilius Synademus Djrrachii praefectus, cele-
riter eius loci copias in Deleanum duxit, occurrendum ratus priusquam
vires hoc incendium sumeret. cum autem ad locum cui Debra nomen
pervenisset, et dissensio ei quaedam cum uno tribunorum militum Mi-
chaelo Dermocaita orta esset, apud imperatorem faiso crimine afTectatae
 528 GEORGII CEDRENI

TVQavvlSa, xai o fxiv tv&vg nuqaXviTai rrjg aQ/Jjg y.al Iv Qeffaa-

kovixrj u/d-elg tv qivXuxfj ^uXkexai, GTQarTjyeTv ^* «vt' avrov
7iQ0/HQiL,txui //eQi.ioy.ui'xr]g , og aneiQCog y.ai (pavXwg 3ioiy.a)v

rr]v UQ/Tjv ev ^Qa/tT /qovoj ru ndvra avtxQe\pe, nleovexrovf.ievoi

yuQ 01 vn* avxov xa\ udixovf.ievot , xu\ rovg eavruiv "nnovg xui 5

ra uQfiuru u(putQovi.ievoi y.u\ aXXo nuv oneQ tjv avroTg u§iov Xoyov,
xuxe^uvioxuvxui rov axQuxrjyov. aXX' b fiiv, wg jiad-exo ini-

(iovXevof.ievog, wxxbg dtaXad-tov ecpvyev ot di rw ex ^uaiXiwg

Siei ^aXl6i.ievoi unoaxuaiuv xe f.ieAex(oai xai riva rOiv avvovrvav
B avroTg axQuxuoxwv, Ttt/ofiriQov xovvofia, in dvdQta xai avviaei iO
ftefiuQXVQrjfiivov, /SaatXia nQO/etQitpvxui BovXyuQiag. xai Xoi-
nbv yeyovuai §vo axuaetg BovXyuQcov, rj fiev xbv /JeXeuvov avev-
cf)r]fiovau , d-axiQU $e xbv Tet/ofirjQov. uXX^ b /ieXeavog yQuft,-
fiaxa cptltxa nQog xbv Tet/OfirjQov yQurpug y.ui eni y.otvonQuyiuv

y.uXiaag eneiaev iXd-ttv. inti de rjvcod-ri ra dvo avaxrjfiaxa rcSv 15

BovXydQCov, avyxuXtadfievog anavxag b ^eXedvog nuQexdXet, d

ftev nenXrjQoqiOQ^vxut unb rov 2ufWvr]X eXxetv avxbv xr]v aetQuv
xa\ vn' uvxov aiQovvxai fSaatXevead-ai , ixnoSchv nof^auad-ut xbv
Tet/oftr^Qov, el S^ dnoxQonov avxoTg rovro, avrbv fiev dnoaxevu-
auad^ut, uQ/ead^ai Si vnb rov Tei/0fir]Q0v' "Svo y«^" <pr]atvZO

C^iQtd^axovg fiia Xo/fir] ov rQicpei, ovre fiia /coqu evoScaS^r^aerut

vnb Svo xv^eQvcoftivT] uQ/r]ywv.^^ ruvra Si einovrog avrov d-oQV-
/Sog re tJqS-}] noXvg, xa\ fiovov avxbv ^ovXovrai e/etv tcpaaav uv-
roxQaroQa uQ/r]y6v, xat ufia rfj ^ovX^ Xid^ovg uQavreg Xi&oXtv-

8 lct^cov C 19 dno ZQonov C 23 ^ovXea9ai?

tyrannidis accnsatur, privatusque magistratu Thessalonicam ducitur et

in custodiam datur. Dermocaites (hic enim ei succedere iussus fuit)
imperite ac male gerens magistratum exiguo tempore oronia vertit. ex-
pilati enim ab eo iniuste, suisque equis et curribus spoliati aliisque re-
bus quas caras habebant omnibus, contra eum insurgunt. atque is in-
eidias sentiens sibi parari noctu effugit. ipsi ergo sibi ab irato impe-
ratore metuentes deticiunt palam, et quendam de militibus prudentiae
ac fortitudinis notae, Teichomerum nomine, imperatorem Bulgariae con-
stituunt. duae iam erant Bulgarorum factiones, altera Deleanum, Tei-
chomerum altera regem salutans. ibi Deleanus Teichomerum per literas
ad societatem invitatum ad se pertrahit; cumque in unum coiissent co-
piae, in concioncm universis advocatis postulat ut siquidem a se Sa-
muelo prognatum certo crederent ac se regem habere vellent, Teicho-
merum amoveant: sin id non videretur, se abdicare et regnum Teicho-
mero permittere. ut enim duos erithacos unum arbustum non alit, sic
unum regnum feliciter a duobus principibus administrari non posse.
haec eo fato grandis exoritur tumultus; vociferatique se soli Deleano
regnum deferre, iliico lapidibus miserum illum et regno quasi per in-
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 529

axovai rbv udXiov Ttiyo[.irjQ6v, y.aX b ug h ovbiq(o $o'iag

liiev

uQ'^ai Gvv rfi aQ/fi xaraaxQtifii xat rrjv naoa de i] t^ovaia

l^coijv,

^udiaxarai ttg rbv /dO^tuvov. ovrog de rag 6vvd/^ieig uQug ana-

aag anfiu nQog Q(aauXovix7]v xara rov jSaaiXtcog. ontQ i^iad-cov

5 ixttvog uavvrdxrcog oi/tro tlg rb Bvtdvriov, xarulmwv naaav rijV

unoaxtvi)v xul rt]v axTjvtjv xai oaov XQvaiov r]v xa\ uQyvQog xui
v(fuaf.iara, untQ MavovtjX b 7/?«t^7/?, ioxtiMi.itvog tov rco f^uatXtif

nQoaxu/&t}g ucfJtXtad^ui xu\ tnuxoKovd-tXv, uvu)M^6f.iivog nQoat^ D

XcvQrjae rcp /dtltdvco f.ieru xai rivog Koircovixov , evbg xwv &uXa-'
10 fit]n6X(jOv evvov/tov.
Teyove de xal av/jibg xaxu rovrov rbv /qovov, wg a/edbv
ano^^i^QUvd^tjVUi rag ucpdovovg nrjyug xui rovg utvvdovg norufiovg.
iyivtro di xu\ ifinQrjafibg iv rfj ^Es-aQrrjaei , xaxu xrjv c rov Av~
yovarov fir]v6g, xai eveuQ^ad^riauv al ixeiae taxdfievut nuaai
15 XQiriQiig fiexu rijg euvrMv naQuaxevijg.
'O di /ftXtdvog unoaxevaadfievog , wg einofiev, rbv Tei/6-
f.iriQ0v xai ndvxcov xuiv nQuyfidxo)v xvQiog xaxacnug yevvaitog i'§i]~

yeixo xojv (Qy(ov. xut nQ^rtQov fiiv unoareilag nXij&og arQuxt]ybv

e/ov xbv Xey6fievov Kavxdvov etXe xb /dvQQd/iov. uniaxttXt 6i
SlOxui (TTQuxiuv txiQuv iv '^EXXdSi, axQUXijyovfiivijv vn lAv^ifLOV'
7] xiv\ vnuvxidaug b IdXXuxuaaevg xui avfifii^ug ev Qr^^atg XQine-
rai, xoX uvaiQttrai nXi]&og rcov Qi]/3uicov noXv. rore 6rj xai xb P 747

&ifiu rcov NixonoXixcov, nXr]v Nuvndxxov , nQoaeQQvr] BovXyu-

QOig di' uixiav rr]v Qr]d^r]aead^ui fiiXXovaav. Bv^dvxiog yuQ xtg
25 uvd-Qionog Tcodwi]g xovvofia , Kovxl^ofivxrjg xr]v incovvftiav, nQU-

19 xavv.uQov C 21 dXayiaGaevs C

somninm potitum Teichomerum obruunt. Deleanus solas omnem nactus

potestatem suas copias ad Thessaloiiicara contra imperatoreni ducit. sed
hic incomposito agmine Byzantium abiit, omnibus impedimcntis, ac
quidquid erat auri argenti ac vestium , relictis. atque ea Manuelus
Ibatza imperatoris domesticus sccum auferre et sequi iussus , aeceptis
iis, cum Coetonita quodam eunucho cubiculario ad Deleanum transiit.

Tanta etiam siccitas eo tempore fuit ut iuges fontes ac perennes

fluvii ferme exaruerint. fuit etiam incendiura in Exartesi 6 die Augusli,
omnesque ibi stantes triremes cum suis armamentis conflagrarunt.

Ceterum Deleanus gnaviter rem gessit, missoque exercitu duce

Caucano Dyrrachium cepit. aliasque in Graeciam copias misit ductore
Anthimo, cui apud Thebas obviam factus Allacasseus multis Thebanis
occisis pellitur. tunc etiam provincia Nicopolitana, sola excepta Nau-
pacto, ad Bulgaros descivit. etenim Byzantinus quidam loannes Cutzo-
Ceorg. Cedrenua tom, U, 34
 530 GEORGII CEDRENI

XTIOQ Twv txeToa Srjfioalwv (poQiov nef.i(pd^eig xal ^aQtwg nqoaevri-

veyfitvog Totg lyywqioig eavTM Te oXed-QOv nQoe^^evrjOe xai anooTu-
ceiog aiTiog yeyove ToTg NixonoXiTatg ' (.11] (feQovTeg yuQ t^v avtov
nXeove^lav anooTaTovai, yMi avTov f.iev elg f.ieQr] y.ai fitkr] xaTtTe-
f.iov, avTol Se tov ^aaikea dvarfrjfirjaavTeg '^Pcofiaitov ToTg BovX- 5

B yaQOig nQoatS^evTO. ov roaovTOv 6i dia t6 nQog tov /deXeuvov

g)iXTQOv acfrjviaaav xa\ rbv '^Pcofiaixov ^vybv aneQQirpav oaov Sia
rrjv rov oQ(pavoTQO(pov anXrjOTiav xal nQog rug eianQa'^tig vneQ-
^oliqv. Baaikeiov yuQ rov ^aaiXecog , oni]vixa BovXyuQOvg e/et-
QCjjauTO, fir} veoxficoaai -d-eXriaavTog oXcog firjde ra nQayfiura f^e-10
raxivrjaat, dXX^ enl rrjg avrrjg fitveiv xaraaTuaecog ya\ ovrca Sie'§-

uyead-ui xad-(jog nov b JSafiovTjX dicoQiaaTO , y.ai diSovui rbv t,ev-

yog ^ocov l/ovra BovXyuQOv eig rb xotvbv aiTov fiodiov eva xui
xtyxQOv ToaovTov xa\ oivov ardfivov tva, oQ^pavoTQotpog dvrl
rcov elScov vofiiafiara SiSoa&ui StcoQiauro. ontQ firj evcpoQiog ol 15

eyxcoQioi (peQOvreg, evQOvreg Si xai xaiQbv evxuiQov Trjv rov /le-

Xidvov ini(pdvetuv, r^v '^Pcofiuix^v dneaeiaavTO rjyefwviav xai nQog
C t6 aQxaTov inavtSQUfiov td^og.
^Eyevero Si xurd tovtov rbv xuiQbv fieXirri rvQavviSog xara
rov ^uaiXiCog , T^uq/ov e/ovaa Mixa^X rbv Xeyofievov Ki]Q0vXd-20
Qiov xa\ ^lcodvvrjv zbv MaxQefi^oXiTrjv xa\ uXXovg ovx oXiyovg rvov
noXtrwv, o'i xa\ Srjftev&evreg e^coQtod-rjaav. xu\ trtQa Se rig ini-
cvaraaig yiyove xard KcjovoravTivov rov fieydXov Sof^earixov ev

4 /Jiilr] xeel fii^ C 8 VTtdcQ^^s C 13 ^v C 23 i»

MecavdKTOis oin C

mytes, mlssus eo ad exigendum publicum trlbutum, cum iniquins tracta-

ret incolas, sibi ipsi exitium paravit et ipsis deficiendi occasionem prae-
buit. est enim ab ipsis ob intolerabiiem avaritiam iii frusta concisus;
et Romanorum imperatorem detestantes, eius ingo excusso, Bulgaris se
coniunxerunt, non tam studio Deieani impulsi, quam odio orphanotrophi
ob insaturabilem eius in exactionibus avaritiara. nam Basilius quidem
imperator , quo tempore subegit Bulgaros nihil prorsus immutaverat,
,

sed omnia pristina condicione manere permiserat, neque a Samueli ex-

actione aliam instituit. ea autem fuerat ut quicunque Bulgarus iugum
boum possidebat, is in publicum conferret unum fruraenti, unum milii
jnodium et vini urnam. orphanotrophus ea in pecuniam mutarat. quod
moleste ferentes Nicopolitae, oblata occasione Deleani motu, Romano
imperio reiecto ad suos gentiles redierunt.
Hoc tempore adversus imperatorem conspiratnm est, principibus
facinoris Michaelo Cerulario et loanne Macrempolita aliisque civium
haud paucis. hi relegati, bona eorum publicata. sed et contra Con-
fitantinum magnum domesticum res novae Mesanactis tentatae. indiclo
 HISTOrjARUiyi COMPENDim 531

Mtaavu.xTOig' tjg (.iTjvvd-iiarjg avrui Mi/arjX /.liv b ru^Qag xal

Geodooiog b Mtoavvy.Ti]g xul ilXXoi noXXol twv rayfiarixMv uqxov-

T(av ly.nr^QOvvTui Tovg oq)d^aX[xovg , rQrjfoqiov St naTQixiov tov
TuQMvhrjV ti-uQXOV} Mg tXtytTO , xal nQwrovQybv rijg avoTuotiog
5 Qvra lufifi ^vQor] ^obg dia navrbg tov a(jo/.iaTog xaXvxpag b Kmv- D
OTUvTivog, y.a\ f.i6vi]g Ttig dvunvoijg T^odov acftig xal rijg oyjtwg,
nQog Tbv oQcpuvoTQOCfOv dntOTttXt.
^enrtuftQiM dt f-irjvi, IvSixTi&vog d^ rov ,?q'fid'' Irovg,

*AXovaidvog nuTQixiog xal OTQUTrjybg QtodoaiovnoXtwg , b tov

VOi^AuQWV dtvTiQog vtog, a(pva) Tijg noXtwg dnodQug tm /JtXtuvco
nQOOtQXtTui f^ uhiug TOiavTr^g. iv OtodoaiovnoXti xai yuQ otqu-
rrjyoJv ovTog xul log udixog xuTrjyoQi^d^tig , nQ\v ij f'§tTuatt Sod-ij-

vuiid xkt' uvtov Xtyofitva, dni^Tr^&i] nuQu tov ^Imuvvov XQ'"~

aiov XirQug v , nQOOU^i^Qt&T] Si xui yvvuixtTov xoiQiov, ontQ ttytv
15 iv TW XuQOiavro xdXXtoTOv. Sti]d-tig di ntQi tovtov tov ^aoiXttog
noXXu xal fiij Tvywv inioTQOCfijg, ndvToS-tv dnoyvovg, aroXijv
Xu/Sijov AQfttvicov xul (xtg rdyu d-tQdntov tov QtoScoQoy.dvov Baat-
liiov ig Tov ^uotXta ig OtooaXoviy.J]v dnicov , Xu9-cbv unavTag
fcfvyt xal iv ^Ogtqo^c^ Siaocot,tTai, ixtiot nuvovdi tov /itXtuvov P 748
SlOioTQUTontdfVfifvov Tvyydvoviog. tovtov niQixaQcog dt^afitvog
6 /ItXtdvog (JStSoixti yuQ ftrj ntog nQOOTt&tooiv avT(p fiaXXov ol
SovXyuQoi cbg tlg ^uotXixbv uTfia Tr^v dvacfOQuv tyovTt) xai xoi-
rcovbv (x)g idoxei ri^g ^aaiXtiag nuQtiXTjcfcog, oTQUTtuv uvtm SiScoai

XiXidSug TtaauQdxovTa , dnt7.9^tTv xtXtvaag xai ixnoXiOQxi]aat

17 §aaiUcog C 18 ndvrocs C 19 nacavdl C 24 Ix-

TCOfj&^Gai C
rei delato, Michaelus Gabras, Theodosius Mesanictes multiqae alii cen-
turiones excaecati, Georgius autem patricius Taronita, qui auctor faci-
noris ferebatur, cruda pelle totum corpus obductus, ut soli spiritui exi-
tus et oculi aperti essent, ad orphanotrophum est missus.
Anno mundi 6549, indictione nona, mense Septembri, Alusianus pa-
tricius et Theodosiopolis praefectus, secundus Aaronis filius, subito ex
urbe profugus ad Deleanum se contulit. cum enim iniustitiae accusatus
esset, priusquam de causa cognosceretur, loannes ab eo exegerat auri
libras 50, ademeratque ei mulierculam elegantissimam , quam in Char-
siano habebat. cumque multis apud imperatorem precibus non obti-
nuisset ut sui haberetur ratio, desperatis suis rebus Armenio habitu
sumpto, simulansquc se Basilii Theodorocani famulura esse atque Thes-
salonicam ad imperatorera ire, clam omnibus aufugit, Ostrobumque per-
venit, ubi tum cum omni exercitu castra Deleanus habebat. magna hunc
cum laetitia accepit Deleanus, metuens ue ad ipsum potius inclinarent
Bulgari ut regio sanguine natum: consortem, ut prae se ferebat, impe-
rii adscivit, ac cum exercitu quadraginta miliura ad oppugnaadam Thes-
 532 GEORGII CEDRENI
OeaaaXovly.i^v ' ojqx^ «5* tot£ Tijg noXecog QfaaaTiOvlxfjg o tou /?a-
oiXtcog uverf/ibg KtovOTuvxTvog narQLKiog. 6V uneXS^wv xal rdfQov
neQi/3aXufxevog eni^eXoog el/ero rrjg noXiOQxiag. enl e'§ Se tjf^ieQug

B unoneiQaodfxevog t^? noXecog eXenoleoi xal (.iTjXuvuTg xul ndvrod^ev

anoxQOvo&eig xul roTg naoiv uneiQi]xcbg diu nQooedQeiag ISoxet 5
avvoai t6 GnovSu^6fj.evov» /.iiu Se xcjov ^fieQoov tm rdcpco tov fxe-

yaXov fiuQrvQog /Jj]fii]rQiov nQOoel&ovreg ol eniyjoQioi, xa\ ndv-

vv/ov enireXeaavreg 6ei]aiv xal rco ftvQca tcjo ex xov d-eiov Tucpov
^XvtflVTi XQTjadfievoi, chg ex fitdg OQfir]g uvunerdaavreg rug nvXag
1'^eQXOvrut xaru tcov BovXydQCOv. avvijv de roTg QeaouXovixevot 10
t6 rdyfia rcuv fieyad^vfioov. e^eXdovreg de xai rco unQoaSox^rco
xurunXrf^ufievot rQenovot rovg BovXydQOvg firiS^ oXwg nQog ufiv-
vuv r] uXxr]v ar^^vui ^ovXr^d-evrng , rov fidQTVQog nQ07]yi]aafievov
rijg Ptofiaixrjg oTQUTiug xal r^v nOQeiuv nQOOfiuXit,ovrog , xud^chg
C evcofiorcog Ste^e^uiovv ol ai/jiaXcoTiad^evreg BovXyuQOi, Xeyovr egio
veuviuv ecptnnov oquv nQoi]yovfievov rijg '^PtOfiaixijg cfdXuyyog , 1%
ov nvQ e'§uXXofievov envQnoXei rovg evavriovg. eneoov ovv nXeicx)

Twv le /tXtadcov, doQtdXcoroi de eXr]Cf9-i]aav ovx eXdrrovg rovrcov.

01 de Xotnot aia/Jarcag ovv tco IdXovaidvcjo elg rov /teXedvov diu-

GCJOLfiVTUt. 20
TovTco rco erei, entvefi^aei &' , ^lovviov i , neQi WQav Tijg

7]fieQag x^ yeyove aetofiog.

Merd 6e Tr]v TQonijv evcjod^evreg o re /leXedvog xa\ o lAXov-
Giavog VTUVoovvTO uXXr^Xovg, b fiev Std rrjv rjrrav alo/vv6ft.evog,

8 8£Tq6UQ C 9 rQiOttusvoi? 13 nQomovuivov 21 tu C

22 f^' C
salonicam misit, cui tnnc praeerat Constantinns patricius, patruelis ira-
peratoris. eo profectus Alusianus urbem vallo cingit, ac machinis ad-
motis summa industria oppugnat. sed cum per sex dies frustra oppu-
gnasset, undique repulsus, spe expugnandae abiecta, obsidione eam ca-
pere statuit. oppidani quadam die ad sepulchrum martyris Demetrii
accesserunt, suppiicationeque per totam noctem tracta, usique unguento
quod ex eo sepulchro scaturit, uno impetu apertis portis in Bulgaros se
emiserunt, habentes secum legionem Magnanimorum ; hostemque impro-
visa impressione perterritum in fugam coniecerunt, nemine subsistere
aut se defendere auso. ductor Romanae aciei fuit martyr, iterque com-
planavit; quod Bulgari captivi iuramento confirmarunt, dicentes vidisse
se iuvenem equitem, qui Romanae phalangi praeiret, ex quo ignis ex-
siliens adyersos cremaret hostes. cecidere amplius 15 milibus Bulgaro-
rura, captique haud pauciores; reliqui turpissima fuga cum Alusiano ad
Deleanum evaserunt.
Hoc ipso anno, die Innil 10, hora diei 12, terrae motus fuit.
Accepta autem clade coniuncti Deleanus et Alusianus, alter de altero
 HISTORIAllUM COBIPENDIUM. 533

o Si nQoSoalav vnonxivoiv, aai (ns/3ovXtvov aXX^Xoig xaiQoq)v)M-'

xovvTtg. Gxtvaau/Luvog ovv 6 IdXovaidvog fitxd tivwv olxflarv D
avxov xai u()iaxov noirjoag y.a\ elg evwxiav xaXtaag xbv ^tXtavov,
y.Qumulovvxa xal fj.fd^vovxu xuxaoxuv untxvq)Xcootv , ihg (.itjd^

5 uya&ijatv oXwg xoTg BovlyuQoig do&rivat xov yeyovoxog ' xui (jjvyiov

tQ/jxut tv MoavvonoXtt nQog xov ^uoi7.tu. xul xovxov (.itv b ^a-

ctltvg tig xb Bvl^uvxtov nQog xbv oQtpuvoxQoqov ixntf.intt, ig xb
Toiv jiiuyiaxQWv vxfjog uvu(itjSuaug, uvxbg di uQug ix Moavvono-
Xtcog unitotv iv GfaouXovi'y.r]. ixfVd-fv di diu/Sug iiottoiv iv BovX-
10 yuQin, xai xbv z/tXtuvov xaxaaxcbv i'nf/.ixpfv iv QfaaaXovixr], uv-
Tog di nQog t« ivdoxtQU ytvofitvog — ni yuQ MuvovrjX b ^l/Sd-
Tt^r^g dff.ia '^vXivov xaxuoxtvuoug xaxu xbv TlQiXunov Mtxo untiQ-
'^ui nQoocoxtQCO pfw^jerv xrjv fiuatXixrjv axQuxtuv xui xu tvSov xuxt-
Xftv ' uX)^ b ^uatXfvg ixfTat ytv6/.ifvog Xdyov d-uxxov x6 xf '^vXtvov
15 xtT/og StfQQri^f xa\ xb ovaxrjfxa xcov BovXyuQcav ioxfduof xai xbv P 749
'I^uxLi]v xaxtoxf. xul xuxuGxi]aufifvog nuvxu xu iv BovXyuQia,
y.ai oxQuxrjyovg iv xoTg Q-ifiuoi Tu^ug , tVattatv iv tT] ^aotXidi,

inuy6fifvog fied'' iavTOv tov tc ^tXtdvov xul xbv ^I^dTl^rjv. Trj

Si xuxf/ovaj] TOVTOv voaca ivxQV/cod-tig , xu\ navxod^tv xijg olxtlug

20 unoyvovg acaxr]Qiug, unoxtiQfxai fiovu/bg nuQu xov fiovu/ov
Koafiu xov lX''^^o^^^''^^V > ^? ^'^ nuvxbg avvrjv avxcS xai ivov-
\)-ixfi xu Siovxa. /Jfxtfi§Qtov di dtxdxrj xov i^rpv tTOvg, IvSi-
xTtwvog i , d^vrjaxii iv fifxavoia xui t^Ofio7.oy7]att , xi]viigxbv

4 iiriSl Gvvaied^cstv C 19 iSiocs C 21 KOCfiov P t^lvt^i-

lovKiov C

suiistra snspicari coeperunt, hic ob rem male gestam pudore affectus,

illeproditionem opinans intervenisse. itaque insidias invicem struebant
et occasiones quaerebant. tandem Alusianus re cum famiiiaribus qui-
busdam suis comraunicata Deleanum ad convivium invitat, ibique cra-
pula et ebrietate capto oculos eruit, nemine prorsus Bulgarorum id sen-
tiente. ipse Mosynopolin ad imperatorem profugit. hunc imperator ad
magistri dignitatem evectum Cpoiin ad orphanotrophum amandat. ipse
per Thessjilonicam in Bulgariam venit, comprehensumque Deieanum
Thessalonicam mittit. inde ad interiora pergens septum ligneuni, quod
Manuelus Ibatza apud Prilapum fecerat, ut copias imperatoris progressu
arceret et ipse interiora obtineret, celerrime perrupit, ac Bulgaroruni
dissipata coitione Ibatzam cepit. rebus deinde Bulgariae constitutis,
ac provinciae dato praeside, urbem ingressus est, secum ducens Delea-
num ct Ibatzam. post morbo suo prorsus confectus, salute corporis
omnino desperata, raditur et fit monachus opera Cosmae Tzintzulucac
monachi, qui semper cum eo fuit et quantum opus erat praeceptis in-
struxit. Decembris 10 die, indictione 10, anno mundi 6550, vita ex-
ccssit, poenitentia acta et peccata sua pie confessus, ac lacrimis suum
 534 GEORGII CEDRENI

iSaGiXia '^Pwfiavbv ufiUQruSa uTioy.7Mt6f.uvog, ^aGiXivoag InX Vxij

B ^ xal /.iTJvag tj' , uvtjq tuXXu f.iiv inietx^^g y.al y^Qr^GTog y.a\ ivXa-
^wg do^ag ^tovv, nltjv rov ilg rbv jSuGtXia '^Pcofiavbv u/.iuQX'^f.iu-

rog. uXXu xul rovio oi noXXoi tw OQtfuvoxQocpco nQOGunxovGt.

Toiovx(p de xtXit yQriGUfitvov rov MixatjX rb nuv XQurogS
TiiQitGrri tog ilg y.Xi]Qov6fiov t^v ^uGiXida Zco^^v, roiyuQOvv xul
viuviy.(x)XiQov i]nrero rcZv nQuyfiurwv , GvviQyovg tyovGa icai gvX-
ItjnroQug xovg rov narQbg tvvovyovg , ovg uvcod^ev b X6yog noX-
l.dy.tg am]Qtd-fiTjGuro. nlrjv ov nuQtfiitvtv tni rov avrov cfQO-

rrjfiuxog, uXX^ uno^XeipaGa n^bg rbv oyxov rijg ^uGtXiiag , xatlO

C dtuyvovGa log ovy. av nore y.ud^ euvrrjv uvri] dvvr]d-tti] OQd-OJg

ru xotva Ste'^uyeiv, xa\ dXvGtreXeg vofiiGaGa rb d^aGtXevrov xal

uvuQXOv xr]v X7]Xtxavxr]v eivat uQyr]v , xui dtov eJvat XQivuoa
nQoytiQiouod-ui (iuoiXeu rbv Svvufievov dvrtXufi^dveod^ui xcHv

nQuyfidrcov iv xaig Gvfi^uivovoutg neQiGxdotGt, xui eni xQeigiS

oXug r]fieQag neQi xovxov Stttoy.onr^oaGa, rbv xov ^aGtXtcog uve-
iptbv xui oficLvvfiov , rbv vlbv rov 2xeg)dvov xov ev 2ty.eXiu t«
nQdyfiuxu Stacpd-eiQuvxog, KaiauQu ovxa xal SQuax-iJQiov Soxovvxa
xai neQi xd nQuyfiaxa Se'^i6v, OQXOig nQ^xeQov cpQtxcoSeoxdxoig
xaxuXa^ovaa cog xvQiav uvxtjv e^et Siu ^iov xui Seonotvuv xal 20
[.ir]xeQU, nQdxxovauv axxa Srj xut xeXevei noteiv , tiGnoiTjxbv nQOo-
lufi^dvei vibv xai ^aotXia ^Ptofiaicov dvayoQevei, tc3 ^aatXtxco

7 KDcl GvXXr^moQas om C 12 Std^eiv C 15 roav tisqigtoc-

cscov C 20 KUTcca^pccXicuGtt C 21 nQoaXccfi^uvezcit, C
22 ^cofiatov C

in Romanum imperatorem scelns prosecutus. imperavit annos 7, men-

ses 8, vir cetera bonus ac probae vitae, absque illud flagitium fuisset;
quod tamen ipsum multi orphanotropho imputant.
Proinde Michaeli obitu summa rerum rediit ad Zoen qnasi inre
hereditario. quapropter ea initio acrius aliquando rebus se gubernan-
dis dedvt, adiutoribus usa paternis eunuchis , quos supra aliquoties
commemoravimus. neque tamen id institutum tenuit: sed molem iniperii
considerans et intelligens se tantis rebus recte tractandis imparem,
tum (lamnosum fore sentiens si absque imperatore tantum relinqiieret
imperium , simul videns alicui imperium esse committendum , qui dubiis
ac periculosis rebus tutari rem j)nblicam posset: integro triduo in eam
deliberationem insumpto tandem in filium adoptat et Romanorum impe-
ratorem designat Michaelum imperatoris iam defuncti sororis filium, et
Stephani eius qui in Sicilia rem perdidit, iam tum Caesarem, et opi-
uione hominum industrium atque dexteritate aliqua praeditum, neque
tamen antequam is se diris ipsum devovisset, nisi eam ad mortem us-
que pro domina et matrc agnosceret, et pro sua voluntate quaefieri
vellet aut iuberet ac sineret. hoc pacto illa adopticium iilium diade-
 HISTOPiIARUM C0MPE]\DIU3I. 635

I TUivuoaaaa
voTQOffov
SiuSrjf.iart,

y,u\ fq
nQoriQOv exnodihv
rb fiovaor/jQiov riov
QunXrjOiiog xat Ktovaruvrtvov rov
noiijaa/iUi'^

Movo^aruv t^oQiaaau , na~

dofuonxov
rbv oQ^pa-

rcov oxolcov rijg uq-

D

/jjg naQulvaaaa xa\ iv roTg rov ^Oxfjtxiov xrrjf.iaaiv avrov rijg

SuxpTdog rovrov nfQtoQioaoa , (ooavnog xul TfioQyiov rov nQCoro-
fitartuQtov iv roTg xaru llaqXuyoviuv uvrov xrrj/.iuat artikaaa.
xar^ avTTjV St r^v wquv xud-^ ijv uvtdtTro rio diudi]/iiurt b Mt-
yar^ , axorwatt xai IXiyyco XrfCfd^tig iyyvg ojX&t rov ntatTv. /.loXig

d^ ovv avtxuXloavro rovrov /.ivQoig xai uQio/iaat xai XoinoTg aX-

10 Xoig tviodtatv tldtatv. ixXovtTro di xa\ ^ yij nuQ^ oXovg rovg
riaauQug /lijvug ri]g ftaatXtiug uvrov. ricog di art^d^ttg nuQu rov P 750
narQiaQ/ov xa\ ^uaiXtvg xuruarug ri/iuTg xui a§tc6/iaai rfjv avy-
xXr^rov xut StoQtcov diuvo/iuTg ro xoivov avtXu/i^uvtv. ivrtv^ti Si

rfj nQog ttjv dianotvuv xai KcovaravrTvov rbv do/iiartxov /itruxa-

15 Xtad/itvog rijg vntQOQiag xu\ vo^tXiaai/iov ri/iriaag il/t /iiS-^ iav-
TOt;. d6'^ug Si iv ^t^uico taruvut uicpviSiov tntat. yQu/i/iaai
yuQ rov oQCfuvorQOcpov xa\ av/ifiovXiutg rov do/itarixov dtaqS^a-
Qtig, 7i.fy6vrcov /tij noXXuxtg ntartvtiv rfj Stonoivrj uXXu cpvXur-
rtadut ruvrtjv, "va /irj naQanXi\ota nu&f] rco rt ^tio) uvrov xal
20 fiuaiXti MixuTjX xu\ rw nQO avrov '^Pto/iavu, yot]rtiatg, ci)g ttpa-
axov, xuriQyuod^ivri, xu\ av/t^ovXfv6vrcov , li oTov rt, ixnodtvv B
diod-ut uvrrp> xa\ antvoui /ir] nQoXr/tpd-ijvui , xa\ avvi/tTg rag

3 Tov om C 9 avTov dvsxaXiaavTO C 16 uicpvidiov —

17 ogrp. xofl om C 18 XiyovTOs C 19 nuqunXricimq P
21 KUTiqyuG^ivTU C GV/t^OvltVOVTOS C

mate imperatorio redimlvit, prius tamen summoto orphanotropho et in

monasterium Monobatarum relegato. Constantinum quoque doniesticmu
scholarum magistratu ptivavit, et in abside, quae eius erat in Opsicio
possessio, eum se continere iussit; eoderaque modo Georgium quoque
protovestiarium in sua bona, quae in Paphlagonia is possidebat, in-
ciusit. qua hora Michaelus diademate est ornatus, oborta vertigine et
tenebris parum abfuit quin concideret, vixque est refectus unguentis
aromatibus aliisque rebus odoratis. sed et toto tempore quo is impe-
rium tenuit (fuit hoc mensium 4) terrae raotus durarunt. enimvero
coronatus a patriarcha, et imperator designatus, honorum collatione
senatum ac largitionibus popuium demeruit. et apud dominam deprc-
cando obtinuit ut Constantinum sibi domesticum liceret ab exsilio revo-
care; «{uem et nobilissimi honore decoravit ac secum habuit. cum au-
tem videretur in tuto stare, subito corruit. nam literis orphanotrophi
et consiliis domestici corruptum, hortantium ne Augustae nimium iide-
ret, sed caveret ne avunculi Michaeli imperatoris et Romani modo tra-
ctaretur, quos illa veneficiis sustulisset, suadentiumque ut eam quacun-
que ratione e medio tolleret , darctque opcram no anteverteret ipsa,
 536 GEORCn CEDRENI
nnoa^oXug nfQi rov umov notovfievoi nQuyf.iarog avaneTaat Va/v-

cav tm^ovXi]V kut^ uvTrjg fteXtTTJaai. tdo^tv ovv unontiQU&ij-

vai T(x)V noliT&v nQortQOv , o'luv tyovai ntQ\ avTOv yvMfxi^v , xal
tl fitv /QriOTrjv diudioiv (puvwai (fvluTTovTtg tlg avTov nul (piXlav
vQd^Tjv , TOTt dr] 'Aul ty/tiQtiaui TTJ f.itXiT]] , il di rovvavTiov , rjav-5
/lav uytiv. rtj y.vQiuy.f] ovv rfj fitra ro uytov nua/a nQOtltvaiv
drjfiooiuv HrjQv^ug iv TaJ rwv uyioiv unoaroXoov vum, xal di^ av-
rijg unontiQud-rjVai xQivag rrjg yvcofirjg rwv noXircuv , unrjXd-tv

iort(fuv(Ofiivog fitru rijg ovyxXrjrov , ndorjg rijg noXtcog ud-Qoi-

C adtioTjg ilg rrjv &iuv , oy.tvt] /Qvoea y.ul uQyvQta rwv r^v Xto]- 10

(fOQOv xuTOty.ovvi(]0v unoyQtfiuvvvvTO}v xal ninXovg xal uXXa v(fu-

Cfiara /Qvoovcfij , xav TuTg ev(prjfiiuig nQore&vfir^fiivtov xul avrag,
il oTov Tt , ixy.(vcoaai rug ipv/ug. «^g dfXtaaS-tlg o dtiXaiog r(p

f^ ivvoiug vnoXa^fTv ravra yiveo&ui, vnooTQixpug tv r(o fityaX(o

naXuriao rw fjiiv naTQiuQ/ri fitjvvti untXd^fTv tlg rrjv iv t(o 2rtv(T) 15

fiovrjv avTOv xui nQoadi/ta&ui avrov rfi tnavQtov , dovg avr(o xul
/Qvoiov XirQug TiaauQag ()/« Trjv fiiXXovaav iig avrbv ytviod^ui
ru/a vnodo/rjv * wxrbg di t^v ^uoiXida xaraana rov d^Qovov xal
D 7itQtoQit,fi tig IJQiyxinov , unoxiTQai roTg uyovoi xtXtvoug uvrr]v
xui dtuy.ofiiaui rovrco rug TQi/ug avrijg. xul ot ftiv nefi(f'9-ivrtg20
inoii]Ouv (x)g txtXfvod-riOuv , ecod-fv d' ovrog avucfOQuv yQuipug
y.ut r(T) rijg noXtcog tnuQ/co dovg uvuyvcovui iv r(o rov fityuXov
KtovoTavrivov cpoQ^o roTg noXiraig ixiXtvotV idr^Xov di rj ava-

7 Sri libri

continuis eorum de eadem hac re exhortationibus eo tandem adactns

e»t ut insidias matri Zoae pararet. statuit primo civium animos ten-
tare, ut si eos sibi favere intelligeret ac constanter in se esse propen-
sos, rem aggrederetur, si secus eveniret, oiaitteret consilium. ergo
ad diem qui a paschate proximus est dominicus, populo publicum pro-
cessum in apostolorum aedem imperat, hoc modo civium in se animos
exploraturus. venit ergo coronatus cum senatu omnibus urbanis ad id
spectaculum accurrentibus , et iis qui ad viam regiam habitabant, au-
ream et argenteam supeilectilem ex aedibus demittentibus ac peplos et
auro intextas vestes , inque faustis acclamationibus certatim ipsum etiam
animorum suoruij sensum effundere cupientibus. iis miser iste inesca-
tus, atque omnia a summa proficisci benevolentia putans, ut primum
in magnum est reversus palatium patriarcham in monasterium ipsius,
,
quod erat in Steno , abire iubet , seque ibi in crastiaum exspectare,
donatum auri libris 4, quod nimirum ei brevi esset successorem con-
stituturus. noctu Augustam solio deturbat et in Principum relegat, iis
qui abducebant mandato ut eam raderent atque ipsi crines afferrent.
die facta relationem perscripsit, eamque urbis praefecto publice populo
recitandam in Constantini Magni foro mandavit. scripta fuit ia hauc
 HISTORIAPvUM COJVIPENDIUM. 537

qoQu orintQ xaxovovg tj Zwri thqX rr^v ^aGikitav ftov cpanTaa

i'^(x)Qia%ai nuQ^ i^iov, avf.iq)Q0vwv 3e ruvrr] xal b l4lt6,ioq (S,t-

^Xrid-i] tiiq ixxXriOiag, vfietg Se b efiog Xaog, d rrjv ifi^v ev-

roiav Sian^Qoir^re nQog e(.ii, (xeydXwv ri[.iwv xal uyad-iov revS^ead^e
5xat ^w^v aXvnov xa\ xad^uQuv ^rjaea&e. dvayvovrog ovv rov
enuQXOv rrjv uva^OQUv ilg eni^xoov rov Xaov , qxovt] rig e^rjxov-

a&ri, f.i7]devbg evQe&evrog Toi; xexQuyorog , wg rjfxeig aruvQond-

ri]v xaXa(furriV ^aaikta ov &tXofiev , uXXu r^v UQ/Jyovov xu\ P 751
xXrjQorofiov xu\ fjfxereQav firjrtQa Zwrjv. xai ev&vg log ex (.uug
lO (fcovrjg unug b Xubg e^ocov ^ uvuaxucptlr] ru baru rov xuXuqjurov."
xui uvuXu^ovreg txuarog Xi&ovg xul ^udQu xu\ ru nuQurvyovra
't;vXa rbv fiev enaQ/ov (^rjv de lAvuardaiog nurQixiog b rco nurQi

rijg Zcaijg vnt]Qer7]ouf.ievogy jhixqov deiv xui dntxreivuv , el firj

qvyfj /Qriadf.ierog enoQiouro rr]v euvrov acorr^Qiuv' avroi Se eig

15 rr]v fieydXr^v dQUfiorreg exxXrjoiav — erv/e yuQ xai o nurQidQ/r]g
rr]v uvrov vnoarQOcprjV covrjodfarog , xa\ rbv fiev /SaaiXta eSvacpi]-

f.iei , ri]v de rrjg fiaaiXiooi]g iu'rti uruxofiidr^v * nQOoidQafWv roi-

rvv ndvreg ol rov nurQog avrijg tivov/oi xu\ KcovaruvrTvog na-
rQixiog b Ka^daiXag xai rb Xoinbv cinuv nXij&og ri]g avyxXr^rov, B
20 xa\ xoivf] avfi^ovXf] nifiijjarreg uyovot rijV QtodcoQuv unb rov
IhrQiov eig rr]v fteyuXi]v exxXr/oiuv , xui ivdvauvreg uvrrjv uXovq-
yiSa ^uatXixr]v uvuaauv evcfr]ftovoi avv Zoofj rij ruvri]g udiXcffj.
xul OQfirjauvreg nQog rb nuXdriov xurayuyeTv '^neiyovro rcJov dva-

21 xoi — 22 §aadix^v om C

sentcntiain. "Zoen, quam meo imperio malignam esse deprehenderam,

relegavi. Alexium cum ea sentientem ecclesia amovi. vos autem , sub-
diti mei , si in benevolentia erga me perstiteritis , magnos honores at-
que beneficia conseqnemini, vitamque tutam et placidam degetis." cum
audiente populo recitasset haec praefectus, vox quaedam exstitit incerto
auctore nolumus Stauropatam Calaphatam imperatorem habere , sed
'

parere Zoae, cui a maioribns imperium debetur iure hereditario, matri

iiostrae." statim quasi una voce ab omnibus acclamatum est "effodian-
tur ossa Calaphatae." et arreptis ut cuique fors offerebat lapidibus
subselliis atque lignis , praefectum urbis ( erat hic Anastasius patricius,
quondam Zoes patris minister) interfecissent, nisi is fuga sibi salutem
paravisset. concursum fecere ad magnum templum , quo et patriarcha
mercatus aufngiendi licentiam se contulerat et detestabatur imperatorem,
restituique Augustam cupiebat. eodem accurrerunt omnea Zoae paterni
eunuchi et Constantinus patricius Cabasilas, reliquaque senatorum mul-
titudo; unanimoque consensu miserunt qui Theodoram a Petrio in ma-
gnum teniplum adducerent. ibi eam purpura Augustali indntam Augu-
stam salutarunt cum Zoe sorore; impetuqtie ad palatium dato Michae-
 538 GEORGII CEDIIENI

xroQCav rbv Mi/afjX. o de nQog rtjv oQyrjv rov Xaov y.ul r^v
y.ivi]Otv dnodeiXiuoag , evS^vg unoareD.ug 7lyaye r^v Ztorjv iv rdi
naXariM, y.a\ unodvaag avrtjv ru f.iova)^iy.u f.ieri]i-i(piuae [iuaikiyoTg
neQij3Xi]fxaau nQOXvtpug ovv unb rov tv tw lnnoSQOfii(a xud-iaf.iu-

C rog, xui Sr]fxi]yoQr]oui neiQud^eig n^bg rbv Xubv ori re r] ^aaiWgS

r]/_9-r] xa\ ori nuvra xuXwg l/ei avroTg ru xuru axonov , ov avv-
e/iOQrid^r], v^Qeai re nuvra/od^ev nXvvofievog y.a\ Xid^oig xurw&ev
y.u\ ro^oig ^uXXofievog. xui Xotnbv anoyvovg eyviLxei eig rb fio-
ruarrjQiov uneX&eTv rcuv 2rovdiov xai unoxeiQua&at. uXX^ ovx
ucfijxev uvrbv b Sofiearixog riZv ayoXwv, einiov firj ovrat QudicogiO
xuralineTv ri]v uQ/r]v xui vno/wQijaut , uX7m yevvuiwg uvrtarijvai
y.ut rj ndvrwg vneQta/vaut ?; fieyuXotpv/wg xul ^aatXty.wg wg nQe-
nov eariv unod^uveTv jSuatXea. ravri]g Si rrjg yvwfii]g enixQari]-
auai]g, rovg ev tw nuXuriw nuvrug wg b xutQbg eSiSov xu&onXi-
D aug uvrog, xu\ b vw^eXiaaifiog Se nuvra rbv euvrov Xubv unb rovlS
iSiov oixov fiexanefiilJttfievog evonXov ( erv/e Se ex 2ty.e)Jug uQri
eX&wv xai o arQurr^ybg KuraxuXwv b Kexuvfitrog , t« ex IVlear]-

ri]g evuyyeXta xoftiaug') yevvaiwg uvrei/ero TaJv nQuyfturwv. tou

Se Sr]ftov rQt/f] StutQed^evrog, xu\ fitQOvg fiiv iv rio innixw uQoa^
fiuXovrog, htQOV Si xura t« i§xov^tru, rov Si Xotnov xuru to20
r^vxavtarrjQtov , xu\ ot ntQi rbv ^aatXta eig r^ia rr]v iuvrwv Ste-
Xovreg Svvufiiv rjfivvovro xQuratwg, xa\ yiverat (povog noXvg twj'

2 dnoSHXtueas orn C anoatdXas ev&vs C 7 navro&ev

§alX6(ievos C 10 rmv axoXoav om C 15 8s om C 19 xqi~
%as C 21 T^QViiavtGzTiqiov C

lum inde pellere aggressi sunt. hic fremitu populi et motu perterritus,
illico misit qui Zoen in palatium adducerent, eique mouachae habitu
«lempto imperatorias vestes induit. tum a cathedra quae in Circo est
prospiciens , conatusque ad populum loqui et significare Zoen iam esse
rcstitutam et se ipsorum postulatis assensurum , non obtinuit , omnibus
in ipsum convicia lapidesque etiam de inferiori loco et sagittas conii-
cicntibus. itaque re desperata statuit in Studianum monasterium abire
et ibi monachus lieri. sed scholarum domesticus id non permisit, non
ita faciie dicens esse imperio decedendum , sed aut fortiter vincendum
in eo defendendo, aut magno animo et ut imperatore dignum est oc-
cumbendum. quae sententia cum staret, omnes qui erant in palatio
ipse quantum eius tempus ferebat armavit, et nobiiissimus omnes suos
armatos domo avocavit. et venerat forte tum nuper e Sicilia Catacalo
Ambustus, rei ad Messenani feliciter gestae nuntium afferens. hoc im-
f»erator fretus praesidio fortiter rem gerere intendit. cum autem popu-
us in tres partes divisus esset, quorum pars e Circo ingruebat, altera
ad Excubita, tertia ad Tzycanisterium , imperatorii quoque trlpartito
vim distribuerunt, multique civium occisi sunt, utpote qui nudi et iner-
 HISTOPJARUM COMPENDIUM. 539

nohrwv oTa yv[.ivaJv xal uonXtov Tt^ibg ivonXovg ayiortl^of.itv(ov ^utu

'4v)mv xal Xi&iov xai xCov naqaTvyovxmv tiScov' qjaol yuQ (x)g unoo-
lovTO xuTU ravTijv ttjv Tjf.ii()uv {tjv de ?; tqItt] tov uvTinaoy^a)
uvSqiq ufi(pl Tug TQetg /iXmSag. Ttkog Yoyvoav ol noXhai t<^
5 nXrjd-ei vneQTeQovvTeg entxQareoTeQOi tCov tov ^aotXetog yeveod^au
xul 6iaQQ7iS,uvTeg rag nvlug rov nalariov xa/ eiata yevofievoi ro re P 752
ivunoxeifievov ev r<p 2exrio StuQnuC,ovGi XQvoiov xal t« Xotnu eVSrjf

StuQQTjOGOvoi Se xal rag Sr^f.iOGiag anoyQacpdg^ xa\ rbv ^uoiXea

GvXXa^etv eanevSov, b Se eneineQ eyvta xaTto/vof.ievog , tw ^aoi-
tOXix(p eni^ug SQOfKOvi fiera rov vto^eXiooifiov xai rtvcov oixeiOTu-
Tcov uvT(p, xuruXiniov ev tw nuXuriM rrjv ZcotjV, (li/ero (pvyug elg

TTjv fiov^v Tcov 2rovSiov rfj rer quSi nQcotug , xui ev&vg ^fi<pid-
oaro To rujv fiovaxwv ayrjfia avvdfia tw d^tic^) uvrov,
Kui fiev noXefiog, uQ'§ufievog unb SevreQug wQug TTJg Sev- B
l5T£'(>af TjfieQug tov dvrinuoxa , eXr/^e vvxrbg rrjg TQirrjg rjfteQug'

7] Se Z(ari ndXiv eyxQuri^g yevofitvi] rrjg ^aoiXeiag e/SovXero fiev

T^v uvrrjg uSeX(prjv QeoScoQuv naQcoaaod^ui , ixcoXv&rj Si nuQO,
Tov nXrjd-ovg ovfi^uoiXevetv uvrfj xul Tavri]v airrjoufievov, (QX^"
TUi ovv xui 7j QeoScoQu dnb rrjg fieydXr^g e^eX&ovou exxXijoiag elg

20 TO naXdrtov. avvud-Qoto&eiarjg Se xui rijg avyxXrirov , Srjfirjyo-

Qi]GUGu 7] Zior] nQoreQov fiev nQbg Tr]v avyxXr^rov, eha xal ex rivog
niQioonrjg n^bg rb nXrj&og, avroig fiev evxaQtoriug (ag elxbg uni-
SoTO xui evxdg r^g elg uvrrjv ivvoiag, t^v neQi rov fiaaiXicog Si

7 ToTs eexQiTOis C 12 xov C 17 kccvz^s C

mes lapidibus lignis atqne aliis id genns rebus correptis contra armatos
depugnarent. et aiunt ad tria virorum milia eo die (is fuit tertius an-
tipaschatis dies) occisa fuisse. tandem multitudine imperatorios urbani
vicerunt, ac perruptis portis palatium ingressi aurum et quldquid in
Secto erat rerum diripuerunt, publicas quoque tributorum tabulas con-
sciderunt, ipsumque imperatorem comprehendere conati sunt. qui ut se
superatum vidit, imperatoria celoce cum nobilissimo conscensa aliisque
intimis, relicta in palatio Zoa, quarta feria summo mane in Studii mo-
nasterium perfugit, et cum ipse tum nobiiissimus , monachi habitu se
induit.
Hoc modo pugna, quae hora secunda secundae antipaschatis diei
coeperat, nocte linita est tertiae diei. at vero Zoe rursus imperium
adepta, de sorore Theodora summovenda cum cogitaret, multitudinis
voluntati concessit, qnae hanc imperii consortem volebat esse. itaque
etiam Theodora a magno templo in palatium venit. senatu etiam con-
vocato, Zoe pro concione ad scnatum primum, deinde ad populum quo-
que e loco consplcuo locuta, gratias, ut par erat, eis egit pro sua in
ipsam benevolenlia, uc beue est precata: tum quid de imperatore fieri
 ;

540 GEORGII CEDIIENI

C yv(o[xriv It^rjxn , t/ Sh ytvta&ai avTov. xal nuvng bfio(piovtog

dveHQayov ^^aiQe rbv nuXuf.ivuTov , noirjOOv ix f.dGOv tov uXitv-

^ioV avaaxoloniGd-riTM, GTavQco9-i]TCO, Tvcp^Md-i^TO)." r] de (jjy.vei

nQog rrjv Tif.t(jOQiav xal GVfina&rjg rco Svgtv/ovvti eyiveTO, dXV rj

(BeoScjQa OQyijg vnonXijOd-etoa xal naQQi]oiag tw veMGTi nQO^lr]- 5

devTi enuQXto (r]v de o KufinavdQi^g) xeXeiei fUTu onovdr^g uneX-
Seiv y.al i'^OQVi^at avTOv rt xal rov d^eiov uvtov ocfd-aX/novg' og
fieXd-(Jov ovveno/iievov avT(3 xul rov dr]fiov nuvrog dnijXd-ev eig rd
ISrovSiov. de M.iyai]k xa\ o tovtov deiog , cog rfff^ovro t^v tou
Xaov nuQOVGiav , ev roTg ddvTOtg rov vaov rov nQoSQo/iiov xaTe-10
(fvyov. dXXd (fleyf.iuiv(iov eri tw &vfi(p did rovg dvatQe&evrag 6
oT^fiog elbetoi nQog §iuv elg rbv &eiov vaov , yai dcpuQnuoavreg
D exetd-ev avrovg eiXxov did rijg dyoQug dno rwv noSiov, xai uv(ad-ev
Tfjg neQi^Xinrov fiovijg ev rco ronco rco xaXovfievco ^iyfiurt dya-
yovreg dnoTvq^Xovot xu\ dfi(fco , rov Mtxai]X noXXd xad-ixertv- 15
aavTog nQoreQOv rbv eavrov rvcpXcod-rjvat deiov wg ndvrtav . rcjHv

•yevofievcov xaxcov xai nQCOTOvQybv xu\ uVtiov' o xai eyevero,

rv^pXeod^evreg qvv e^OQii^ovrut , b fiev Mt/urjX eig rb fiovaoT^^Qiov
ruv ^EXeyfiwv elxuSi nQcorrj fir]vbgldnQtXXiov , ivdtxTKJovog i rov
^(pv erovg, fiuotXevoag eni fiijvug d' xai r^fieQug e , o\ Si avyyt-2(i

retg avrov ndvreg uXXog dXXu/fj dteonuQrjOuv.

HuXiv de rijg dQ/rjg eig ri]v Zcor]v fieraxvXiGd-eior^g , avfi-
^aoiXevovaav e/ovaav, wg elnofiev, ov/ exovaav xai rr]v ddeXcpr^v

6 KctftJtKvdQios C 14 ctyfiavu C 20 xal ol avyyevstg dl

ndvzeg avzoii aXXog dXXaxov C

vellent percontata est. ibi vero omnes una voce exclamare "tollatur
scelerosus, auferatur e medio flagitiosus, in paluin suffigatur, in cru-
cem agatur, excaecetur." ac Zoe quidem a supplicio abhorrebat et in-
felicem miserabatur: sed Theodora irae plena, tuncque licentiam nacta,
recens creato praefecto urbis ( erat is Campanares ) mandat ut statim
eat Michaelo et Nobilissimo oculos ejffossum. hunc ad Studianum mona-
sterium euntem universa multitudo est comitata. eorum adventu cognito
hi in penetrale fani loannis Baptistae confugiunt. sed populus ira
etiamnum ardens ob cives interfectos vi eo irrumpit, indeque eos ab-
reptos per forum pedibus trabunt usque ad locum cui Sigma nomen,
supra Periblepti situm monasterium. ibique utrique oculos eruunt, Mi-
chaelo multis precibus deposcente ut de avunculo prlore loco sumeretur
supplicium , ut qui auctor causaque omnium istorum fuisset malorum
quod et impetravit. oculis amissis relegati sunt, Michaelus in mona-
sterium Elegmorum, 21 die Aprilis, indictione 10 anni supra indicati.
imperavit menses 4, dies 5. cognati eius alii alio dispersi sunt.
Imperio Zoae i-estituto, quae sororem Theodoram, quantumvis in-
vita, consortem habebat, statim et honorum gradibus senatorio ordini
 '

HISTORiAilUM COxWENDIUM. 541

QioSwQUv , rif.i(jjv /itfv 7/ nvyy.X7jTog n()ol5i^aaf.ioTg tyiquiQiro y.ai

SwQiMV diavofiaig to xoivov , y.al t« nQuy/iiuTa nQO(.irid-iiug t?7? ^ 753

ivdiXOf.avt]g txvy/uvi, yQUfi(.tux(ov unavxayov xat Siuxuyf.iux(x}v

(xnifinofiivtov , unQKAxtjr xi zaf "C/«? ytviGd-ai xul fiTj wviovg lug

SnQOXiQOv vnioyvovfitv(av , y.al nuauv uSiy.iuv ix fiiaov SioQitofii-

vwv iXavvia&ai. xovxcov di xuxuaxuvxvov (hg xoig xQuxovatv iSo-

xii, ^1/9-7] xal 6 vco^iXiaaiftog Kcovrnavxivog unb xijg vntQOQiag,
xal ntQi xcov drjfioaiiov uvuxQivofitvog /Qrjfiuxtov, xag umiXug
nxor^&iig, vnidii^iv iv x(p xax& xovg uyiovg unoaxolovg oix(o av-
10 xov xty.QVfifiivu tv xivi xivaxtQVf] /Qvaiov xivxrjvuQta v inl XQiai.
xa\ xavxa fiiv dtixoftia&f] xf/ ^uaiXiSi, ixtivov «J' uvd-ig rj vntQO-
gia iSt^uxo. nQO/iiQitixui Si rj fiuaiXig dofiiaxixov rcov axoXcov B
r^g uvttXoXijg NixoXaov nQOtdQOV rov tvvovyov rov Idiov nuxQog,
xal Sovxa rijg dvatcog KcovaxavxTvov naxQixtov rbv Ka^aaiXuv
\!Srbv di nurQixtov rtioQyiov rbv Blavtuxt^v , TJSrj nuQU rov Mi/utjX
(fd-dauvra rrjg cfQOVQug unoXvd^vui, fidyiarQOv rifxriauaa arQU-
rr/ybv uvroxQuxoQu rcov iv ^lruXiu ruyftuxcov ixniftnti. xal ruvra
fiiv yiyovtv ovxcog. /SovXrjg Si nQOXid-tiai^g niQi (iuaiXioog , xal
So^av roTg naai fiaaiXia nQO/itQia&ijvai xal rij Zcofj vofiifuag

SO avvaq}&^vai , tantvSi fiiv uvxrj Kcovaxavmvov dyayiad-ai rbv

xanndvco , ov Sij xut lAQXOxXivriv , ucp* rjg vnrjQiaiug fnxt/ttQi- C
aaxo , untxuXovv' rjv yuQ b uv^q evnQinrjg rrjv wquv , iliytxo
Si xal Xud^Qct ri] Zcofj nXr^aidi^nv, dXXd rovrov fiiv rj avvoixog

18 naQu C 21 aQyoyiXivjjv P

et largitlonibus et multitudini gratiae sunt actae, ac rei pnblicae qnanta

omnino poterat cura gesta. nam in omnes imperii partes literae et edi-
cta dimittebantur , quae et magistratus vendi, quod ante erat factita-
tum, prohiberent, et omnia iniustitiae genera exterminari inberent.
his ita ex Augustarum sententia constitutis, adductus etiam Nobilissimus
ab exsilio. cumque de publicis interrogaretur pecuniis, minis perterri-
tus demonstravit domi suae quae erat prope fanum apostolorum
,
ab- ,

scondita auri centenaria quinquaginta tria in cisterna tjuadam. ea pe-

cunia Augustabus reddita Nobilissimus in exsilium remissus. deinde
Augusta creavit domesticum scholarum Orientis Nicolaum praesidem,
eunuchum sui patris, et ducem OccidentisConstantinum patriciam Ca-
basilam. patricium autem Georgium Maniacem, quem iam ante Mi-
chaelus e custodia dimiserat, magistri honore ornavit et cum pleno im-
perio imperatofem exercitui in Italiam misit. secundnm haec de impe-
ratore creando cogitatum , placuitque omnibus ut imperator designaretur
ac Zoae legitimo coniugio copularetur. ac cupiebat sane ipsa maritum
habere Constantinura Catepano, quem et ab officio quod gesserat Arto-
cliaain vocabant, quod et formosus erat et cum Zoa occulte rem habere
 ;

542 GEORCn CEDRENI

(faQ(j.uxoig fiuyei rov ^lov, ovx ^TKidi] anooroQycog tixi nQog av~
%6v , ulV aneid^ VfieXXs tovtov Iti tjMoa GTeQiaxeGd-ai. xal Xoi^
nov darox-^aaoa tj ^aoiKlg rov ay.onov , iieTamf.inexai uno Tr^g

t^oQiag KoivOTavTivov tov 3Iovo/.iu/ov , nuQa tov OQcpavoTQocpov

TTiv vijoov ]\IiTvXt]vi]v xuTaxQi&lvTa oly.eiv Siu to nuQu nuvxtov 5

(fir]f.iil^eod-ut wg fxeXXei XQUTijaai t^? ^uaikeiag. tovtov yaQ , 6ni]-
vixu Tov eTeQOv e^ovlevtTO Kwvotuvtivov ilg tov ^aoiXeiov 9-q6vov
D dvuyayeiv , 8ixaOTr\v '^EXXi^vwv nQoexeiQiauTO * tneiSrj de xuxeTvog,

(Lg tinofitv , xuTtiQydo&i] (fiUQfxuxto , o Qrjd-elg Movofiuxog xul

Tw d-uv6vxi Ofuowfiog nQog TQonov Ivofiiad-r} Trj ftuaikiSi. ^/,^1] 10

ovv nQog Tov ay/jOTu tov Idd-vQog Siaxeifievov vaov tov dQXioTQU-
Triyov Tov ev /JufioxQuveia' xul neficfd^eig ^xeqjuvog eTg (vv tcuv
d-uXufirjn6X(av tvvovxoov rijg ^uoiXidog o IleQyufirjvog dnoSiSvoxei

fiev uvTov Trjv iSuinixrjV otoXi^v , dfi(pievvvoi Se noQCfVQiSa ^aoi-

Xixi]v , xu\ SQOficovi ifi^t^uaag aytt nQog tu ^uoiXeiu. w rm 15

ux^^vTt ovvunTeTut elg xoivdoviuv ydfiov rj ^aoiXig, Trjg leQoXoyiag

yevofievrjg nuQU tov nQCOTOv tcov nQto^vxtQtov t^j v/ccj, og 2tv~
nrjg (Lvofiui^exo , lu xoxe xov ^lovviov fxr]vog uyovxog , xov ^(^(fv

iTOvg. oxe(fexat Se xfj enavQiov naQu tov narQtuQyov,

P 754 Kai rjS?] tcov oxrjnTQtov yevofitvog tyxQUTr^g nuvxag fiiv Tovg 20
GvyxXi^Tixovg ^ad-fioTg d'§icofidxcov xaxd xr]v Ixdoxov nQoe^i^aoev
a§iav, xal XQvaiov Se Siavoftaig xb nXT]9-og eqjtXoxifirjOaxo. t^an-
^axetXe Si xai dvacfOQug iv nuairoTg d^ifiaat, Tr]v rt uvuQQr]otv

S ^oSvTOS C 5 xuTCCKQi&ivTOg libri 6 itsXXatv C 8 ds om C

dlcebatur. sed eum nxor veneno necavit, non quod ei infensa esset,
«ed quod se vivam eo privatum iri intelligebat. Zoe hoc consilio ad
irritum relapso Constantinum Monomachum ab exsilio revocat, quem
orphanotrophus Mitylenam deportari iusserat, quod omnium rumore
perhiberetur imperio potiturus. hunc Zoe, dum adhuc de altero illo
Constantino ad imperii culmen evehendo cogitaret, praetorem Grae-
corum designarat. verum ut is veneno fuit sublatus , quod hic idem
nomen gerebat, Augustae commodus visus. ergo adductus est ad tem-
plum principis exercituum , quod in Damocranea est Athyro proximum
missusque Stephanus Pergamenus, unus de cubiculariis Augustarum eu-
nuchis, qui eum privato habitu exutum imperatoria amiciret purpura
et celoci impositum in palatium adduceret. adducto Augusta Zoe nupsit,
consecrante matrimonium primo Novae Romae presbytero , cui Stypes
erat nomen, die lunii undecima anni eius quem supra indicavimus.
postridie coronatus est a patriarcha.
Monomachus occepto imperio et senatorios viros, prout cuinsque
dignitas ferebat, ad sublimiores evexit honores, et pecuniae distribu-
tione suam in populum liberalitatem declaravit. emisit etiam decreta
per omnes provincias, quae et ipsum esse imperatorem factum indica-
 HISTOraARUM COMPENDIUM. 543

uvxov SijXovaag, xal vTriG/vovfitvag navrbg fuv uyu&ov ^"Kvatv

xai na^Qi]Giav naoijg di xaxiag unOTOff^v. [xfripl^uae vi xa\
^lwavvrjV rov oQcpavorQocfov /iiiTu nuvxoiv (av ei/fv uno rijg f.iovfjg

Twv Movo/Surwv fig rr^v vTjGov yttofiov , xul Mi/a^^X rbv nQo rov
S^aaiT^fu tig Xiov , xal Ko)VGTavrTvov rov vM^tXiGGif.iov tlg ^u/xov,
xal Tuvra fiev fnQu/&tj iv nQooifiioig tm ]\Jovof.tu/to , xaru rriv i

IvSixriojva' xara $f rrjv g' rov ^Oxrw^Qiov ftrjvog , rijg tu ivdi- 1)

xriwvog, rov ^t;(fva trovg, t(f,avrj xofii^rr^g unb t^? tio nQog ri,v

Svatv notovfifvog rrjv noQtiav , xul wquto Xufinwv nuQ^ oXov rov-^
10 rov rbv fiijvu. nQOtfiijvvf d^ ovrog rug fttXXovaag fniavfi^y]Gt-
ad-ui xoafitxag avfifOQug. ^rtfpuvov yuQ rov xu\ Boia&Xtx^ov,
UjantQ ffinQoo9-fv fQQr^d^rj, unoSQuvrog unb rov Bv^uvriov xul
T« ''IXXvQixa xuruayovrog oQt] , xul TQi^aXXovg xul 2tQ^ovg xul
TK nQoaoixa yivtj xul ^Piofiuioig vnrixoa xaruTQiyovrog xul Xr/iLo-
iSfifvov, fir] (ftQWv Movofiu/og rug ixtivov xuru$QOftug rto rdrf

UQ/ovrt rov JvQQu/iov (r]v Si Mi/u^X narQixtog, b 'Jtvaaraaiov

rov Xoyod^irov v\bg) yQuftfiaaiv iyxtXtvtrai rbv vn* avrbv u&qoT- C
aai rov /IvQQa/iov Xabv aTQaricortxov , tri di xa\ T«f arQuricAg
Twv iyyiCfivroiv TOvna d^tfturijov xu\ avrw vnoxtifiivwv , xo.i

ZOavvdftu ToTg vnoarQurrjyoTg ttg TQi/9uXXovg untX&tTv xu\ xaru-

noXffiijaai rbv ^ritfuvov. b Si noXtfitxrjg iniori]fir]g uni/wv fiu-
XQuv oTa axiUTQUcfrig uvd^Qwnog xa\ fvnad^tiaig ivrfd-QUfifiivog,

uifvwg xai ari/vwg int/tiQijoag tw fQytt) /.itydXijg alriog drv/iug

12 in C 16 Tow] Tots C 18 Xaov GtQ.] etqarbv C

20 TQi§oXovs C

rent, et promitterent fore ut snb ipso omnia honesta vlgerent omnia-

que loannem quoque orphanotrophum cum omni-
flagitia exscinderentur.
bus quae ipsius erant, a Monobatarum monasterio in Lesbum , et Ali-
chaelum recens imperio privatum in Chium , Constantinumque Nobi-
lissimum in Samum deportavit. hoc usus exordio Monomachus indi-
ctione 10. sexta porro Octobris die, indictione 11, anno mundi 6551,
cometa apparuit, ab oriente ad occasum proficiscens, totoque illo mense
fulsit. is portendebat calamitates mundo eventuras. cum enim Stepha-
nus, qul et Boisthlabus, fuga, ut ante docuimus, ex urbe elapsus Illy- ,

ricos occupasset montes, ac Triballos et Servos indeque vlciniam Ro-

j

manls subdltam populationibus vexaret, Monomachus earum grassatio- |v

num Impatlens Michaelo patricio Anastasii logothetae filio , tum Dyrra-
chil praefecto mandat per llteras ut collectis et suis et aliis milltibus,
,

quotquot In vicinis ac Romanis subditis provinclis di.spositi erant , una

cum ordinum ductoribus in Trlballos proficiscatur et Stephanum debellet.
is vero Mlchaelus rei bellicae ignarissimus, quippe In umbra et inter
delicias educatus , Inepte et inscite rem aggressus magnam rei Romanae
 544 GEORGII CEDRENI

Tw T(anai(av lylvtro 7ioXirtv(.iaTi, ud^Qolaag yaq ug nQOOtTi-

raxTO dvvufteig, ovaag mqi rag t^rjy.ovra yjXiudag, Hoeioiv elg

D Tqi^aXXovg, dtodtvaag oSovg dvuvrtig xul TQa/^eiag xal unoxQri--

fivovg xai arevo/WQOvg wg f.f^ iv ravTto dvvaad^ai §vo mnoTug
^udCCiiv, 6V(5ovTWj/ t^tniTi]Seg, &g qjuai, xal rwv 2eQ^a)v y.ulS

avyxcoQTjoavrwv r^v tloodov, /u^t6 ri]g vnooTQOcprjg (fQOvTiaag

l-ii^Tt (fvXax-^v IniOTrioug a^iofiuxov ruTg ortvoxwQiaig. iy.tivog

{.liv ovv flotXd^cov idi]0v rag ntdiddug y.al invQnoXei, 61 di 2tQ^oi

xuTuXu^ovreg iq^vXarrov rd orevu y.ui un6y.Qr]fivu rrjg rQi^ov , xul
TtQOoifxtvov Tr]v vnoaTQO(pr]V, log di uXtg tw IMiyur]! idoxei t« 10
ri]g Xtr]\uolug, xal "ktiuv noXXr^v xul ulyj.iulwoiuv ntQit^dXtro,
y.ul xuiQog icpdvr] uvul^vyrjg, xuv ratg ortvoywQiutg odoinoQovvrtg
iyivovTO , rort dr] ucp' vxpovg oi nolif.uot yiQf.iuai rt fiuXXovTig
xui roioig xul navroioig ixr]^6Xoig oQydvoig xal li&ovg vntQjAtyi-
d^etg xvXiovrtg uvi]qovv , rcov ntQi rov 3Ii.yar]X ixr^re yeQol f.ii]&^ 15
onXotg yQi]Oaa&ui dvvufilvwv , fii]T^ uQerrjg oXwg intSti^aad^ai
P 755 ^Qyov. y.a\ ol fiiv avTod-i ^u7J.6fuvoi tninTov , ol Si xarexQr^fivi-
^ovro xal iXttivwg dvrjXioxovTO, (Lg nXi]Qwd-^vui vtxQWv rug nuQu-
xtifiivag (fUQuyyug xul rovg Qvuxug xut ^urug yevia&ai roig Siou-

xovoiv. eneoov ovv neQinov rdg fi yiXtdSag, uvr]Qed-i]auv Si x«J20

CTQUTrjyol enru, ol Si Xomol iv ruig X6yfiuig xul rutg vdnatg
xa\ ruXg avvuyxtiutg xQv^ivTig rdiv oQtwv, y.u\ rovg rcov ivuvricov
StaSQdvreg ocpd-uXfiovg , xa\ Std rwv y.OQV(pwv rovrwv uvaQQiyw-
lievoi, vvxTog Sieocod^r^oav ne^o\ xa\ yvfivoi xa\ roTg OQCoai d-iufia

2 dvv. cog q)ccalv ovaag C 3 tqi^oXov C 10 ixiczQOtf^v C

13 x^Qftudas C 19 rag C

calamitatem invexlt. contractis enim ut iussus erat copiis (ad sexa-

giiita milia militum eae continebant) in Triballos duxit itineribus accli-
vibus asperis salebrosis ac ita angustis ut ne bini quidem simul ire
equites possent, Servis, ut fertur, dedita opera cedentibus ac intrare
eum sinentibus, neque de reditu solicitum neque iusto praesidio angu-
Btias occupantem. ita ingressus campestria direptionibus incendiisque
vastabat. at Servi fauces itinerum ac praerupta insidere et reditura
eius praestolari. Michaelus ut satis praedae captivorumque partum
tempusque domum reducendi putavit, et in reditu in angustias perve-
nit, ibi vero Servi de sublimioribus locis Romanos saxis lapidibus sa-
gittis omnisque generis missilibus impetere, neque armis neque mani-
bus uti valentes, aut ullo modo rem gerere. ita alii missilibus pro-
sterni, alii per praecipitia devolvi, miserabili clade, adeo ut adiacentes
convalles atque cavitates cadaveribus irapletae persequentibus perviae
essent. perierunt ad 40 milia et 7 duces : reliqui per saltus ac silvas
montium dissipati et conspectui hostium subducti in cacumina evaserunt,
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 545

ihitvov xal S-qtjvwv a^iov. SuaLud-Vj 5e ^<£t' avTbJv xal o MtxarjX,

i7jV YoTjV xu\ avxog 7iaQixfif.ievog tv/i]v,

rnoQytog di (.idyiojQog o Bluviuy.Tjg Iv ^lxaXia , wg fYQtjrat, B

7iu()u Zmijg rijg fiaoih'dog 7iefi(p&e}g ecfi* w xaxaoxrioaod-at ra
5 ly.H ( tvoon yuQ t« tiuvxu xui xuxcZg fcptQno dneiQia xal (fav7^6-
xi]xi uQ/7]ytov) , TTQog unooxuolav UTiiidev, u^iov Se elneTv tTtt-
SQa(.i6vxag xai xug alxiag elg dxQijSij yviooiv riov xio ^i^Xico evrvy-
Xav6vrcov, ore yuQ ovxog ttqcoxov eig ^TruXiav e7ief.i(p&rj 7iaQU tou
(SaoiXecog HIi/utjX GVf.ifxu/7jOb)v lATioXacpaQ TMu/ovfier rco rijg

10 2ixeXiag aQ/ovrt 7toXefiovfievco tiuqu rov oheiov ddeXcfov xut roJv

^uicpQtov , erv/e 7iQOoexutQioufievog xu\ 0Quyyovg 7ievxuy.ooiovg dnh
rcJov 7ieQav xiov ^iXnecov raXXicSv fiexaneficpd-evxag xal dQ/rjybv
f/ovrag IAqSovTvov rrjv xXijotv , /OiQug rtvog uQ/ovra xnl vno
f.trjSevbg dy6fievov, fie&^ cov rd rcJov ^uQaxrjvcov elQydouro t()0- C
15 nata. inel de ovrog avxocpuvrr^&elg nuQeXvd-?] rijg dQ/ijg xui eig
rrjv 7i6Xiv eiou/d-e\g xud-eiQ/dr, , xu\ uQ/eiv dvr' avrov rtjg ^lxa-
liug eneficpd-rj Mi/urjX nQcoxoonud-aQiog b /Joxciavog , dventxi^-
Seiog fivd^Qconog xat nQog fitxu/eiQTjOiv nQuyfidxcov ovx evcpvijg,
ovx eSerjS-T] /qovov ovy/iut xu\ Stacpd^tTQUi rd ndvxa. firj nuQe-
^O/cov yuQ xaru xuiqov roTg 0Qdyyotg rb avroTg nuQt/ofitvov ecp*

fxuorov ftijva oirijQiotov , fiuXXovSt, wgcpaoi, xul rbv rjytfiova

TovTWv, dcptyftivov log avxbv icp^ co nuQuxaXioat rjnicog /Qrjod^ai

joTg GrQurtcoraig xat firj dnoGrtQtTv tovrovg rov Twy tiovcov fii-

1 oIktqov xccl iXseivbv xal C 3 cog iv Totg yfntQoc^EV ftQTj-

rai loyoig C 7 t/s — ivzvyxavovzcov add C 16 r^g
*lTaXiag om C

noctnque ad sua perrenerunt, miserandura ac lacrimabile spectactilum.

inter hos fnit etiam ipse Michaelus simill usus fortuna.
At in Italiam, ut demonstravimus , missus a Zoa Georgius Mania-
ces magister, ut res ibi ducum ignavia labefactatas constitueret, tyran-
nidem affectavit. estque operae pretium huius facinoris causas per-
stringere. quo tempore ab imperatore Michaelo in Italiam missus fue-
rat Maniaces, ut Apolaphari Muchumeto Siciliae principi a fratre suo
et Afris oppugnato auxilium ferret, socios sibi adsciverat 500 BVancos,
e Gallia transalpina evocatos , duce Arduino , cuiusdam regionis domino
nemini subdito. his sociis sua de Saracenis statuerat tropaea. post-
quam vero Maniaces per calumniam imperio privatus ac Byzantium in
carcerem abductus fuit, missusque ei successor Michaelus protospatha-
rius Doceanus, homo ineptus, nulia mora interposita periit res Romana.
nam hic cum Francis non praebuisset menstrua quae accipere solebant
stipendia, earumque insuper ducem , qui ad ipsum venerat hortabatur-
que ut benigne milites tractaret neque eos mercede laborura fraudaret,
Georg. Cedrenus tom. II. 35
 546 GEORGII CEOnENI

D adov, vpQiaug y.uX fiuaTiywaug uii[.uog, 7ivuy/.aai rov^ avd-Q('~

novg unoaTUTTJaai. wv onXu y.sxivt^y.oTMv dtov Tug '^Piof.taYxug

unuaug u&QoTaui Svvufuig y.ui TovToig n^oafui^ui , b dt tovto ova

inoiT^atv, aXPi.' fV dXrjffwg Tuyfia to tov ^OxpiyJov y.ul fiiQog tmv
OQay.Tjaiwv , xul avfi^uXwv avToTg tv Kuvvuig neql tov yifi(fi6ov5

noTUfwv, tvd-a y.ul yuTU Toisg nalai /^ovovg lAvvi/^ag Tug noXXag
Tijov '^PwfiuX/.wv aTQUTivfi(xT(x)v y.uTixoipe fWQiudug , tjTTi^d-i] y.ai

10 nXtov unt^ult Ti]g aTQUTiug, alayJaT(ag y.aX avTog tv Kdvvaig

Siaawd-tig. ovtw dt nh]yt)g ovdi fitTu ttjv nXr^yrjv y.aTa tov iv

nuQOifdaig alila vovv ta/tv , ovS^ oyv{maag tuvTOV ndat] ttj 10

CTQUTia nQoai^uXt ToTg iy&QoTg, dXX^ vnb d-Quaovg, wg toixt,

GTQUTrjyov fitvog avTOvg Tt Tovg rjTTrjd^ivTug nuXiv uvaXu/jiov y.ui

JliaatSug y.ul ylvy.uQvag , o"ntQ uvunXr^Qovai to Tuyfia toov q)0i-

StQUTWv, ntQi Tug Xtyofiivag^^Qug nQoaQrjywTai ToTg iyd-QoTg xul
TQtntTui avd-ig y.uTu y.QUTog , nQoatTaiQiaufiivcov Twv WQuyyiov 15
P 756 y.ul uXXo n^^tjdog ovx oXlyov unb tcov "ItuXwv tcov ntQi Tbv HuSov
rbv noTUfxbv xal rdg vncoQtiag olyovvTwv twv ^!AXntwv. tovto Si
nvd^ofitvog b ftaaiXtvg BliyurjX tovtov fiiv fitTtaTijat Trjg uQyiig,
Vntfxxpt Si Tbv Houodvvr^v , Soy.ovvia nQuy.Ti/.bv uvSQa eivai y.ul

iv nnXifioig tvdoxifiov, y.ui tlg iy.tTvov dvucftQOvTa ttjv tov yivovg20

dvuffOQuv Tbv inl BaaiXtiov tov ^aaiXiwg iv TVa^m ntfKfdivTa
Iiol'wuvvi]v , og nuaav ti]v ^ItuXiuv fiiyQi '^P^ofirjg TOTt T(o ^aaiXtt
TiaQtaTTjauTO, dXXd y.al ovTog uneX&cov y.aTU yooQUv xal vtaXi]
xul dxfiaiav Svvufuv fir] Xa^div , dXX^ dvuyy.aad'tlg fUTa twv

3 Gvfifulai C 7 ^cofLulajv, omisso CT^aTSVfidzoav ^ C

per contumeliam flagris (ita enim fertur) cecidisset, coegit Francos a
se desciscere. cumque ii prma movissent, et ipse cum omnibus Roma-
nis copiis eos dcberet adoriri, unica Opsiciana legione et parte Thra-
censium stipatus, cum iis apud Cannas prope Aufidum fluviura, quo loco
quondam permulta Romanorum milia occidit Annibal, conflixit, victus-
que amissa maiore exercitus parte Cannas turpiter evasit. hac accepta
clade, ne ictus quidem , quod est de piscatore proverbium, sapuit, ne-
que omnibus copiis munitus hostem petiit, sed temeritate nimirum du-
ctus eos ipsos qui victi fuerant collegit; adiunctisque Pisidis et Lycao-
nibus qui foederatorum legionem implent, Francos, quibus alia haud
exigua auxilia ab Italis circa Padum flumen et ad Alpium radices habi-
tantibus accesserant, apud Horas (id loci nomen est) adortus raagna
rursum pugna victus est. Michaelus imperator his cognitis imperium
Doceano abrogat, mittitque pro eo in Italiam Boioannem, qui strenuus
et bello egregius videbatur, et ab eo Boioanne ducebat genus qui a
Basilio imperatore in Italiam missus totam Italiam ad Romam usque in
potestatem eius redegerat. verum is quoque cum eo venisset, et no-
vum exercitum non haberet sed iam ante victos cogeretur in hostem
 HISTORIArxUM C03IPENDIUM. 547

nQorjTTTjiiiivwv avjit^aXHv ToTg f/d-QoTg xo.tu t^v MovuTioXtv ^Stj B

yQUTatco&Hoi y.al Ttjg yjoQug tog Idtag uvTi/Of^itvotg , i]TTi]d£)g

{uXo), xal ovv avrio axQaTog , oaoi f.irj atSrjQov yiyovaai

7iaQavuXcof.ia , ulXvg uXXa/ov dteaxidda&rjauv , SiuacoO^lvTig iv

5 ToTg iTt Tu '^Pcoftcf.aov cpQOvovai CfQOVQiotg. y.ul Xotnov ol OQuyyot

TTJg ^TraXiag chg doQvxrrjTov avTenoiovvTO xTJjfiUTog, tcov ty/M-
QicDv cJbv ftiv txovaicag cov Si pict, xut uvdyxrj nQoa/coQOvvxcav uv-
ToTg, nXrjV BQiVTrjaiov xul '^ldQOvvTog xul TcxQavTog Tt xai Bcx-
Qicog' avTUi yuQ ul TtaauQtg noXng nuQtftttvuv nioTtv '^Fcofiuiotg

10 cpvXuTTOvaai. Mt/arjX St tov fiaaiXicog dnod-uvovTog xui tov

f.iiT^ avTOV t^caadtvTog Tr]g ^aatXtiag , b Blavtuxrjg , cag uvcod^iv C
iQQtd-T] , niftqd^iig tig^IxaXiav nuQU Tijg Zcoijg , tl xul ftr] dvvufitv
d'S,t6/Qicx)v li/iv , oficog fitTu Tijg nuQOvarjg axQUTijytxaTg firj/avuTg
/Qrjadfiivog ixdtcTi^ut Ya/vat Tovg O^dyyovg Trjg ^huXiug niQi Ka-
15 nvr^v xul Bivt^tvdbv xui NtdnoXtv , xai fttTQiav xuTdaTuatv xul
'ycf.Xrjvr^v nuQta/i ToTg uQdyfiuat, ovTog o Bluvidxr^g xutu to
d-ifia Tcov uvuToXixwv Tcig olxrjattg f/cov xal '^Pcoftavca tm 2y.Xi]Qca

ytiTOvwv , StucpiQOfiivog nQog avrbv noX7Mxig inf/tiQrjatv uvtXtTv

TOVTOv , il fir] cfivyfi Tr]v tuvTOv tnoQiauTO acoTi]Qiuv. tntl Si tu
^O^^Pcofiaicov axrjnxQU ig KcovaxavxTvov rjXd^i xbv Movofid/ov xui b
^y.XrjQog inl filyu Tv/rjg r]Qxo ( inuXXaxtviTO yuQ Tco MovOfid/co D
7] Tov ^xXi]Qov uStXcfr]} fidytaxQog Ttfii]d-ilg xui nQcaToaxQdxcxJQ,
Tcav ilg avxbv iifft.vr]fxivog xov TicaQyiov xaxuSQOficav , xuxu/qco-

8 §QSvSi6lov C 9 nicTtig C 12 sIqtjtcu C 16 ntQl C

21 inaXX. —
22 ddsXcpi] om C

dacere, qui regionem eam obtinebat ac nt propriam tutabatur, victus

apud Monopolin in potestatem hostium \ivus pervenit, iis quos ferrum
non absumpserat, alio alias dissipatis in castella quae Romanis adhuc
favebant. exinde Franci Italiam nt bello partam sibi vindicavere , in-
colis qua ultro se dedentibus qua vi subactis. quattuor tantum urbcs
in Romanorum fide permanserunt, Brundusium, Hidrus, Tarentum et
Baris. Michaelo imperatore mortuo et Calaphata eius successore ex-
turbato missus in Italiam, ut diximus, Maniaces, quanquam non esset
satis iustis copiis instructus, artibus tamen imperatoriis tantum confecit,
ut et Francos Itaiia pelleret apud Capnam Beneventum ac Neapolin,
et res mediocri in quicte ac securitate constitueret. habebat hic Ma-
niaces in provinciis Orientalibns possessiones, et vicinum Romanum
Durum, cum quo exercuerat inimicitias ; et eum aliquoties, nisi fuga
sibi cavisset, interfecturus fuerat. postquam vero imperio Romano po-
titus est Monomachus , Durus quoque ad summam evectus fortunam
(nam ab imperatore, qui sorore eius pro pellice utebatur, magister et
protostrator factus erat) iniuriarum Maniacis memor, abusus sua po-
 548 GEORGII CEDRENI

[xevog rfj i^ovaia xal t^v unovalav ttuTttTQi/tov tov Mavtu/T],

T« Tf uvijxovTa avTtp iSfiov xa\ IxtiQB /lOQia y.ai ilg rrjv rovTov
itoiTrjv uviSi]v i^v/SQiaev. uneQ extivog ev ^lTuXia nvvd-uvofxevog
oja/^aXXa xul dienqieTo rto d-vf.ito. uqti di y.al anovSij rov ^Ptjo-

fxavov nuQaXvS-elg rijg aQ/rjg xal roTg nuaiv uneyvtoxtog {jjSei yuQ 5
fjog ovA eig /QriaTov uvtm rtXog rj elg ro Bv^tivTiov utpi^tg reXev-
r^^aet) , rug Iv ^ItuIm dvvtxf.(eig uvuaeiaug x«i diatf&eiQug , di~
ipijovTfOv rtov aTQartcoTtJov rag olxeiag IStiv nuTQiSug, onXa xaru
rov ^aaiXitog xal rbv fiiv ntfitpd^ivTa dtado/ov uvrov ( r^v
xivtT.

P 757 Se nQtOToanad-txQiog HuQdog, uvriQ BvL,uvTiog, aul di^ clXXo 10

(xiv ovdiv ayad-QV, ort 6i yvcjQifxog t]v rtu ^aaiXti, rrfKtxavrrig
/coQug uQ/etv nefitfd-eig) avaiQiT, avTog di uvrto Studtj/iia ntQi-
&eig xai ra rijg ^aatXeiag nuQuaTjfia, avuXu^cov uvayoQeverai /?«-
aiXtvg, xtti nXoiotg if.i^t^daag rug dvvtxfieig neQuiovTui ev BovX-
yuQia. rovTO fiad-tov o fiaatXtvg elg ruQU/rjv ov rrjv rv/ovaav 15
ivineae' xui yQtxfifiuTa fiiv nQog avrbv exnifinet navrbg uno-
Xvovra tpo^ov tovtov xai rovg avv uvtm, nuQaxaXovvTu re uno-
d^iad^ui ru onla, xal vnta/vovfitvog naauv eveQyeaiav' enei di

(xeTvog ureyxTog tjv xul ov fied-iero rov axonov, uyt]o/tbg xul uv-
B rbg ug el/e Svvufieig., x«i aTQart^ybv avraTg intari^aug avTOXQoi-20
roQU rbv ^t^aaTotfOQOv ^ritpavov rbv tv ^ufioxQuvtiu ru rijg /?«-

ctXtiug ivu^yikia rovrto Staxofiiaavra, ixnifinei y.ara rov ano-

CTUTOV» xal GvvuvTdkri ru cTQmtvfiiATu xuru rbv Xtyofievov
'OoTQO^bv iv no M.ttQfxuQito , xai avfinXox^^g Ytvof.iivtjg rQinovrcu

3 nvdvfievog C 6 ccv^rjGis C 21 SccfioxQccvitt C

tentia et Maniacis absentia, dicioni eius multa intulit damna et thala-
mam eius licenter polluit. de quibus Maniaces in Italia factus certior,
inagnas animo molestias irasque agitabat. cumque opera Romani insu-
per factum esset ut magistratus ipsi abrogaretur, deploratis prorsus re-
bus (inteiligebat enim reditum in urbem non bene sibi cessurum), con-
citatis atque corruptis Italicis copiis, cum iam desiderio in patrlam
redeundi milites arderent, arma contra imperatorem movet. missum
ergo sibi successorem Pardum protospatharium hominem Byzantinum, ,

neque ullam ob praestantiam , sed quia notus erat imperatori, tantae

provinciae praefectum, interfecit. ipse diademate et reliquis imperii
sumptis insignibus imperator salutatur, exercituque in naves imposito
in Bulgariam traiicit. imperator postquam de hoc rescivit, non leviter
perturbatus , literas ad eum mittit , in quibus ipsi et quos secum habe-
Dat impunitatem et multa beneficia pollicetur. cum autem a proposito
ille non dimoveretur, ipse quoque suas copias contrahit, et duce eas
Stephano Sebastophoro (id est Augustifero ) , qui ipsi ad Damocraneam
laetum delati imperii nuntium attulerat, contra perduellem mittit. con-
currerunt adversi exercitus apud Ostrobura iu Marmario, fusaeque Ste-
 HISTOKIAIIUM COxllPENDlUM. 549

ot 7i€Qi Tov 2reg)avov, uvtov rov Mavidxi] 7iQoi]yovfiivov xai rag

(fd^Myyag Siayomovrog. xai avrov wg /SaaiXia tv(pr]f.tovv, iv
hato Jc ravra iylvtro, alfpviSlwg ix rovlnnov mauv ovrog dni-
^ave, /iirjdtvbg (favivrog rov rovrov rQioaavrog' tvQid^rj yuQ t/Mv
Sxaru rov ari^&ovg xatqlav nXr/yrjv, rovrov 6i yvioa&ivrog riJo

ivavrito arQarivf.iari, unorifivtrai fiiv tj xitpaX^ rov rtwQytov, C

avXXafi^dvovrat di xal ndvrtg ot avrco avvaQdfttvoi, ufta rrj

Tirioati rov uQ/jjyov t« onXa qlxj/avrtg xai tavrovg iyxtiQiauvrtg.

xui Tfe» ftiv ^uaiXtT uyytXog inif.i(p&-i] xofti^iov rd tvayyiXiu rrjg

iOvixr]g, (Yatiai di fttS-^ rjfiiqag rivug xal 6 2ri(puvog rrjv xt(pulr]V

uywv rov MavidxT] xul rovg xqarr]&ivrag iv rto noXiftco ' xul diu

ftiar/g rr^g nXartiag d-Qiaft^tvaag nqorjyovfiivrjg t^? xtq^aXijg avto-

&tv doQurog , xul rtjov unoaruruv ovoig ino/ovftivcov, avrbg oni-
ed^tv t"nfro , "nnip Xtvxtp iq^ttpfitvog. xal ru fiiv ntQi rbv Ma-
ISvidxr^v rotovrov it}.ri(pt riXog,
riyovt di rig xai uXXij dnoaraaia Iv KvnQ(p xard rovrov D
Toy /QovQv y nQ(orovQybv t/_ovaa Qt6(piXov rbv^EQconxoV ovrog
yuQ ri^g vr^aov arQurrjydiv xul vtioriQtov utl nQayfidrcov i(piifitvog,
intintQ inv&tro rr]v rov KaXa(pdrov xaraarQO(pr]v xal ri)v xara-
S,Oaxovauv rd nQdyfiara avyyvaiv, xatQbv tvd^trov ivQttv oirjd^tlg

nqbg rb anovSatpfitvov , rort rb t9~i'og unuv rtjov KvnQicov uvd-

Tir ti, xul rbv Sixuar^v xai iiQdxroQa rcov S/]fioaicov (foQcov rbv
nQO)roanu&dQiOv 0to(pvXaxrov dvtXiTv nuQaaxtvdttt , tyxXrjfia
rovrcp imvtyxcov wg fiuQtiag rug riuv avvrtXtiwv noiovfiivtp tia-
25 nQu'^tig, uXXd nqbg rovrov qvx idirjat tw Movofid/jp fiaxQoriQug

phani copiae snnt, ipso Maniace priraos dncente et hostium ordines

disiiclente. iaroque universi eum imperatorem faustis ominibus saluta-
bant, cum subito equo delapsus exspirat, non exstante vulneris auctore,
quod in pectore letale acceperat. quod simulatque innotuit imperatoriis,
caput JManiaci amputatur; et qui ab ipsius partibus steterant, amisso
duce, abiectis armis deditionem fecerunt. confestim ad imperatorem
nuntius victoriae mittitur. aliquot diebus post Stephanus in urbem
redit, afferens caput Maniaci et bello victos, quos in triumpho dnxit
per mediam plateam, asinis insidentes, praelato in hasta capite Mania-
cis; et ipse albo equo vehens pompam est subsecutus.
Sub idem tempus Theophilus Eroticus Cypri praetor, homo semper
novandarum rerum cupidus, cognito Calaphatis exitu et rerum confu-
sione, opportunum se tempns nactum ratus sui instituti conficiendi, to-
tum Cjpnum populum concitat, instigatqne ad necem Theophylacti pro-
tospatharii iudicis ac pnblici tributi exactoris, sub practextu nimii ab eo
in exigendo adhibiti ngoris. ad hlinc opprimcndum nihil opus fuit Mo-
 550 GEORGII CEDRENI

tQi^^g' xeiQOvtai yaq avTov exnef-ifp&elg o [ve] rov aroXov xaruQ-

yiov Ktovoravzivog narQixiog b Xaye, rb td-vog anav rtov Kv-
nQiMv vnonoiriau(.ievog , ^ul elg ^aaikea uyei. ayS-evra 8e &7]Xvv
6 paaikivg evdvaug aroXtjv tcal ev rco innixM lnnodQOf.uug uyo{.ii~

vi]g d^Qiu/.iftevattg xal rojv vnuQyovroiv ipiXioaag uneXvae. 5

758 Tfj Se tc' rov 0e^QovaQiov fj.rjvog, rijg la' ivdiy.ri(ovog,

xariXvae rr^v l^torjv IdXe^iog b nurQtdQx^g , y.al dvayerai elg rbv

avrov &q6vov HlixarjX b KrjQOvXuQiog , xuiu rrjv rjf.ieQuv rov
tvayyeXiafxov , fiovaybg coV eS, ovneQ b bQtpavorQotfog avrbv dia
rrjv ent^ovXrjv e'§(iiQtae. nQoauyyeXXerai de rio ^aaiXet xul yQv- 10
alov unoredTjauvQiaf.ievov ev rfj rov \4Xe'^iov f.iovfj , xul nefiipag
dvaXufi^dverai rovro , tig xevrrjvdQia noaovfievov xe . ]\l(jiiov

de SevreQug , t% avrijg Ivdixrttovog , ixrv(p7.ovrai xui o OQtpuvo-

rQoqog ev tw MuQvxdrov , (Lg

Xeyofiivo) ya)Qi(^ riov f.iev riveg

B tpaaiv, vnb QeoScoQag axovrog rov ^aaiXitog , wg de 6 riov noX- 15

Xtov XQo.ret Xoyog, nuQ^ avrov rovrov eyxortovrog avrio dtu rug
vneQOQiag , xai rfj ly tow uvrov f.vt]vbg dnod^vi^axei. TovXito di
f.i't]vi rr]g avrrjg ivdtxrtiovog xarrjyoQ^^&t] xul 2ri(pavog o oejSaaro-
(fOQog dig eni^ovXevcov r(p ^aaiXet xal ^uaiXia ^ovXoftevog notT]-
oai udiovra nurQixtov xai arQurr^ybv MeXiri]vT]g , rbv vlbv rov20
jiafinQov '
xul b fiev ^ritfuvog riov vnuQyovrtov yvfxvtod^elg xul
fiovuybg dnoxaQe)g e^WQiod^r] , o de .Aaf.inQbg dm]vtog eraad-elg
y.ul rug oipetg nr]Qtod-eig xal Sid rrjg dyOQug nofinev&elg f.ierd fii-

XQbv dni&uvev.
3 fg C 13 hTvcplcoTT£TC(i C 14 naQvxdtcov C
nomacho longiore mora. nam classis ductor Constantinus Chages patri-
cius Cypriis universis subactis eum cepit, et ad imperatorem adduxit.
adductum iraperator stola muiiebri induit, et ludis equestribus in Circo
in triumpho duxit, spoliatumque suis facultatibus dimisit.
Vigesima die Februarii, indictione 11, Alexius patriarcha rebus
humanis excedit. ei sufficitur die annuntiationi festo Michaelus Ceru-
larius , qui vixerat moiiachus ex quo eum orphanotrophus ob paratas
insidias relegaverat. indicatur etiam imperatori thesaurus auri recondi-
tus in Alexii mansione, quem missis famulis recepit, ad centenaria vi-
ginti quinque. eadem indictione, postridie kalendas Maias, oculi effo-
diuntur orphanotropho in loco cui nomen Marycatis. alii id inscio im-
peratore aiunt factum fuisse iussu Theodorae: plerique omnes ipsius
monachi mandato , ei ob relegationem irato. mortuus est decima tertia
die eiusdem mensis. lulio mense Stephanus iSebastophorus delatus est,
quod insidiatus esset imperatori volueritque imperium in Leonem patri-
cium transferre et Melitenae praefectum constituere filium Lampri. ac
Stephanus quidem opibus suis multatus et monasticam vivere iussus et
relegatus est. Lamprus crudeliter tortus et per forum ludibrii causa in
pompa ductus atque oculis orbatus paulo post vita excessit.
 UISTOiUARUM C0i>JPEJNDlU3J. 551

'Eyivixo di xal xaru tov ^Iovviov (iiijva Tijg avrijg enivefi'^-

aecog xal rj rov edi>ovq rwv '^Pwg y.ivi]Oig xaru r^g ^aoiXidog. ovroi C
yuQ xoivonQuyovvrig ^ie/Qi rovde '^Piof.mloig xul eiQr^vevovreg f.ier^

uvriov., udeiog re ulXi]loig e7ie/.uyvvvT0 xul e/.m6Qovg eg uXXtjXovg

Sene/iinov. xuru de rovrov rov xqovov (piXovetxiag yevofievi]g ev
BvCuvri(o f.ieru rtviov efinuQCOv ^xvd-wv , ovfinXijyd^og re e^ av-
Tov enaxoXov&rjOuorjg xui rivog ^xv&ov (fovevdevrog entcpavovg,
o rore xuraQ/cov rov yevovg rovrcov BXudtfirjQog, avrjQ OQfiijriag
xal T« noXlu rui &vfHo yaQtt,6fievog , nv&ofievog ro ovfi^uv xal

firj dovg (xva^oXrjV 7; xuiqov tw xtvijfiart ,

10 detvona9^r,oag xui rcov
vn avrov uyeiQug ooov fmxifiov , nQooerutQtoufievog 8e xul ovfi- D
fiaytxov ovx oXiyov uno roiv xaroixovvrcov ev raig nQoouQxrioig
rov ^£lxeuvov vrjootg ed^vwv , xui nXij9-og ud-Qoioag , wg cpuoi,
neQi rag exurbv ytXtuSug, xal n7^oioig eyycoQioig roig Xeyofievoig
15 fiovo'S,vXoig eft^uXtov xaru rijg noXecog eS^oQfiil. rovro fiud-ciov 6
^uotXevg nefinei ftev nQeo/Sevrdg , e^uirwv xuruS-eodui ru onXa
xa\ vntoyvovfievog e^iuoaod^ai ii ri drj xai yeyovev uronov, xai
firi Siu fitxQOv ed-eXijoat nQuyfia rtjv ex fiaxQov nayi(a'&eiouv dta-
Xvoai eiQr,vr^v xai ru ed^vrj xar^ uXXrjXcov uvdipai' enei Se Je^a-
ZOftevog uvrog t« yQtxfifiara rovg re nQeo(ietg urifKog edicio't,e xal
vneQrjcpuvovg xa\ oo/SuQug unedcoxev anoXoyiug, uneyvcoxcJog b /?«-

atXevg rtjv elQrjVijv xai avrbg (og erijv uvrinuQerdrrero. xai rovg P 759
fiev evdr]fiovvrag r^ ^aotXidi efinoQOvg rcov ^xvd-cov , ert di xul

4 r£ om C i%* C 8 dvfiQ — 9 xcxQitofievos om C 10 rav]

rbv C

Hac ipsa roense lunio, Rossica gens contra Romanun»

indictione,
imperinm insurrexit. hactenus pacem amicitiamque cum Romauis Rossi
coluerant, liberaque in vicem fuerant commercia, et mercatores ultro
citroque commearant. tunc vero in urbe orta rixa cum quibusdam Scy-
thicis nogotiatoribus, res ad manus venit, et est quidam de nobilioribus
Scythis interfectus. proinde eius gentis reguhis Bladimerns, homo ira-
cundus atque animo inquieto, casum hunc sibi annuntiatum aegerrime
ferens, nulla interposita mora , ad arma vocatis subditis quotquot bello
habiles erant copiisque auxiliaribns adscitis haud exiguis a nationibus
,

quae Oceani insulas septentrionales inhabitabant coilecta ad hominum, ,

ut ferunt, lOOOCO muUitudine, eam ujitatis apud ipsos navigiis (lintres

nos vocamus, unica arbore cavata factos) imponit, et adversus urbem
tendit. imperator eius conatu intellecto, legatis missis pctit ut ab armis
discedat, pollicitus se quidquid peccatum esset compensaturum, modo no
ipse levi de causa tot iam per annos coalitam pacem rumperet gentes-
que bello committeret. cum autem barbarus literis acceptis legatos igno-
miniose proturbaret, responsis superbis datis, imperator desperata pacc \
ipse ({uoquc se pro viribus bello parat. Scythicos ncgotiatores in urbe /\^
 552 GEORGn CEDRENI
roiig xuTu av(.if.iayjav naQovrag diaaxoQmGag iv roTg d-tfxaai , xai
do(puXiadf.uvog "va (.ir} y.ul unb rtdv Ivdov im^ovXi^ rig uvtyiqd-fi,

fhg xaiQog idldov xul rb tov tQyov o^vqqonov , tug xe ^uaikixug

i'§uQTvaug tQitjQtig y.ac uXXug ovz oXlyug anb twv ivotuXujv xul
xov(puv , yul Xuov nXi^Qcoaug unb ruv nuQuxvydvrtav iv Bv^uvruoS
r6re atQarKarcov , xul avxbg ovrog rai ^aaiXixM ini^ug dQOfxwvi
Y^ttai y.ut roTg 2xvd-uig vnuvriu^si y.aru rb rov JJovrov arofiu iv
B Ttti Xtyof.iivw vavXoyovai Ouqoj , naQtnoi-iivijv Vxwv dtu ri^g '§i]Qug

xut inntx-^v arQuriuv ovx bXiyrjv, inti di avrtfiirwnot tari]aav

al dvvu/iittg, tQyov fiiv ovdirtQOv (.liQog rinxtro' o" rt yuQ JS^xiJ-lO

d^at ini rov Xti.iivog tv&a nQoawQfiovv taxojxig riavyjuv tjyov, xul

o fiaatXfvg rrjv ixtivojv nQoafiivo^v xlvi^atv ixaQxtQti, inti di o

xatQbg ixQi^exo xal rj Squ ^v nqbg bipi, nQta^ttg b ^aaiXtvg nd-

Itv ixnifxnti ntQi tlQ^i^vrjg, xul nuXiv uxifiwg dnonifinti xovxovg
b ^uQ^aQog , fxrjvvaug , tl §ovXtxui xm ^uatXtT xarad^iad^at xulS
onXa, Sovvut navxl xm tnofiivM uvxm axQuxm uvu XQvaiov XixQug
iQtTg, ufirjxavov di (pavtiarjg rrjg unoxQiatiog iyvca StTv tQyov
extad^ai. u>g S^ ixtTvot urQtfiug et/ov, fitxuaxttXdfitvog b ^uai-
C Xtvg xbv fidytoxQOv BuaiXttov xbv QtoScoQoxdvov XQtTg tlXrjCpivui
nQoaxuxxei XQtijQitg SQOfiddug xui untXd-tTv xai dnontiQdaaad^uiZO
r(av 2xvd-(j()v, iintQ SvvrjS-tii] dxQO^oXii,6fievog nQbg nbXtfiov av-
Towg intandauad^ui, o Se rdg XQf^Qtig tiXrjcpcbg xal n^bg xovg
2xvd-ag ytv6fievog ov St^ dxQO^oXiafiov xijg avxoiv dntnttQuxo
yvuifitjg, dXX' tlg fitaovg iuvxbv dd^rjaug enrd fiiv axd(pri zw

1 StttaxediGtts C 13 tcqoq om C
degentes, nec non qui nt socii aderant, per provincias in cnstodiam
dlvidit, ne quae ab ipsis domi essent metuendae insidiae. tum ador-
natis, quantum eius praeceps occasio rei ferebat, imperatoriis triremi-
bus aliisque levibus navigiis , et impositis in eas qui e militibus ea
tempestate Byzantii agentibus legi poterant classiariis , ipse quoque
A conscensa celoce sua barbaris occurrit in faucibus maris ad Pharum
stationem habentibus , iuxta per continentem comitante equitatu haud
exiguo. instructa utriiique ad pugnam classe neutra pars praelium in-
cipiebat , Scythis intra occupatum portum se continentibus , et Roraanis
eorum motum exspectantibus. cura tempus tereretur et ad vesperam
dies inclinaret , legatos de pace mittit imperator , eosque rur-
rursura
sum contumeliose barbarus reiicit, non aliter se arma depositurum signi-
ficans quam acceptis in singula suorura classiariorum capita tribus auri
libris. quod responsum cura videret surame absurdum, imperator pugna
decernendum statuit. barbarisque etiamnum quiescentibus vocato ad se ,

magistro Bsisilio Theodorocano mandat ut cum tribus velocibus triremi-

bus levi pugna Scythas tentet atque ad praelium provocet. Basilius
acceptia triremibus non levi praelio eorura animos explorat, sed in me-
 HISTORIARUM COMPENDIUai. 553

axivaartp xaTatfktyH nvQi, tqIu St uvxavSQa xaTanovrl^it, /jt-

Qovrat di xal 'iv avrbg danr^Sr^aag ilg avro , xa\ rwv evSov ovg
f.itv unoaqja^ag ovg Si xal rQoncoauf.iivog , rtjv roX(.i7jv xaranXa-'
yivrug avrov, ot St 2xvd^ai xut tov fiuaiXia ^dt] bQwvrtg tQXO-
Sfitvov avv navrl tw gto^m , xal Xoyiaufitvoi , ontQ tjv tlxog, el D
roiuvTu nenovd^uat TQtal rQii]Qtaiv dvrtaruvreg noXtftovautg , rt
uv nud^otev ^tutpfxevot navrl rtZ crzoXw av[m\ixia^ai , ani^Xttpav
nQog (pvyi^v , xui tig ronov unoQQKpivreg cxoniXovg e/ovra xu\
ntTQug v(fuXovg ru nXeio) rwv axucfojv ane^ukovro , enirtd-efxivoiv

10 rovrotg unb rijg 'i^Qug xul rwv nuQunoQtvoinivcov GTQartiarwv xui

unoTJkvvTWv uvTOvg , wg tvQfd-ijvui /.leru ruvru vtxQovg iQQtiiif.ii-

vovg ev roTg aiytaXotg uft(fi rug te yjktddag, b fiiv ovv ^aaiXtvg

fieru r^v rwv ^xv&ojv tjrrav ecp^ oXag Svo nQoafitlvag rjfiiQug,
xuru ri]v TQirr^v vniarQt\pev elg rr^v ^uaikiSu, Svo rdyfxura xura-
iSXtndiv xu\ rug leyofxivug traiQeiag, vcf* ^yefiovi rarro fieva Nt-
xoXdio ToJ nuQuxotfiiofiivco xa\ BuatXeiio fiayiarQM tw OeoScoQO-' P 760
xdvio , i(j)' co rovg alytu7.ovg entaxoneXv xu\ nuQurQi/ttv xui
ifvXdrrta&ui , firj rig uno^uatg yivijrttt rwv ^UQ^dQiav, tov Si
ndvTu aroXov xuru rbv Ouqov nQoaftivttv xeXtvaug. xui b f.iiv

20/3uaiXtvg ravru StunQu'S,dfitvog elaijXd-ev elg rb Bvt,dvriov , ol

ntQi rbv nuQuxoifiwfitvov Si xu\ rbv OtoStoQoxdvov rovg ulyia-

Xovg ntQttovrtg , evd^u fieru t^v TQonijv H^i^Quad^r] ra atofiura
rvov ^uQ^dQCOv , noXXijg Xtiag xui axvXcav iyivovro xvQtot, xu\
rQiTJQiig Si riaauQig ini tYxoat toiJ Xoinov SiaiQe&eTaai gtoXov

4 iqxofitvov pXinovTSs P 8 totcovs C Ex^vtccs C

dios hostes invectus septem naves artiflcioso igne cremat, tres cum ipsis
vectoribus demergit, unaque potitur, in eam insiliens et classiarios par-
tim caedens partim audacia ipsius perterritos fugans. Scythae cum uni- X
versa classe accedere imperatorem videntes, atque id quod res erat co-'^
gitantes, cum ne trium quidem triremium sustinuissent impetnm, quid
eventurum esset si cum tota classe confligendum foret , fugam faciunt,
et se in locnm immittentes saxa ac scopulos sub mari delitescentes ha-
bentem pierasque naves perdunt. sed et milites e continenti eos inva-
dunt, niagnamque stragem edunt. sane cadaverum hostilium in littore
inventa sunt postmodo quindecim circiter miiia. superatia hoc pacto
Scythis, imperator totum biduum ibi locorum commoratus tertio die
Byzantium rediit, duabus legionibus et quas vocant sodalitates reliotis,
ducibus Nicolao cubiculario et magistro Basilio Theodorocano mandato
ut oram maritimam custodirent, neque exscensionem facere barbaros pa-
terentur, utque tota classis apnd Pharum in statione esset. hi littora
ut iussi erant circumeuntes , qua cadavera barbarorum aestus eiecerat,
ingenti praeda ac spoliis potiti sunt. verum 24 triremes Romanac,
 i)D' GEORGII CEDKEKI

t'i7iovro (fivyovGt roTg ^uQ^uQOig* Iv rtvt de xoXtim vavXoyovvnov

B uvrMV naQijXdov avrat diwy.ovoat. y.ai yvovrtg oi ^yvdai ri)v

dXty6ri]ra, yai uxQt^cog xaraXa/Sovreg iS^ ov nXtiovg rwv (paivo-

fxtvMV tlaiv, vntQxtQCoattg noiriaufitvot uno rov tv9-tv xuxtid-tv

axQwrrjQiov xa\ ovvrovco rfj tlQtaia /Qcof.itvoi tontvSov tyxoXnco- 5

aaod-ui rovg tvavriovg. ol dt '^Pco/.iuToi tx rtjg nQortQug xcom^Xa-
ciug xal rov diMyfiov xardxonot ovreg, xui nQog xo nX^^&og rcov
^uQ^UQtxcov oxucfcov unodtiXtuGuvrtg , txXivav nQog (pvy^v. tntl
iSf icfd-uouv T« rcov ^uq^juqmv oxucf)] ortcpuvcooavTu xo or6f.iu
xaraoyjTv rov x6Xnov xai unoQog tjv tj nQog ro ntXayog dit^odog, 10
C KcovoruvrTvog fitv narQixiog 6 Ku^uXXovQtog , ozQarriyog cov rcov
Ki^vQQuicorcov , ytvvuicog tari] nQog n6Xif.iov fitra ri]g iuvrov
rQtr]Qovg xai Xoimov dtxa, xui tvQCoarcog fiu/6fitvog xurtx6nr],
(Xr^cfd^r^ouv di xul rloouQtg rQir]Qtig uvruvSQOi avv rf] vavuQ/JSt,
xul nuvrtg ol iv avruTg untaqiuyr]ouv , ru St Xotnu ^PiofiuixuiS
nXoTa iv ^Qa/fai xal axruTg xai oxoniXotg untQQiffi]oav ' cov ovv-
rQi^ivrcov ot fiiv rcov iv avruTg vno^Qvyiot yty6vuoi rfj &uXuaar],
ilXXoi Si cdXcoouv vnb rcov puQ^uQcav xui fiuyuiQu nuQtSo&riOuv
y.al SovXtia, ol Si Siaacod-evreg nt^oi xai yvfivol elg rb oixtTov
GrQurontSov uvtoc6d-r]Ouv. ol Si 2xvd-at cog ovx tig tQyov i/coQti 20
D uvroTg ru rcov iXniScov , rijg in^ olxov noQtiag ifivrjodriauv. vno-
orQtcpovot Si rovroig Siu re yijg xut d^aXuaar^g (^ovSi yuQ iS,rjQ-

xovv roTg nuai ru oxucpr] , ru fiiv vnb rrjg nQOr]yr]aufiivi]g vuvuQ-

/iug xaranovvio&ivra re xai XriCfdivra, ru Si vnb xXvScovog xul

1 KolTto)] TOJfo), omissis vcivIoxovvtcov avvav, C

avulsae ab reliqua classe, fugientes barbaros insecutae eosque praeter-

Tectae sunt, cum ii in quendam portum naves subduxissent. Scythae
ergo paucitate hostilium navium cognita, compertoque non plures esse
quam visae erant, a promontoriis ab utraque parte sitis cornua exten-
derunt, et contenta usi remigatione circumvenire eas coeperunt. Ro-
mani priore labore remigandi insequendique defatigati , et multitudine
hostilium navium perterriti , ad fugam inclinarunt. cum autem barbari-
cae naves fauces sinus circumdedissent et in altum exire non daretur,
Constantinus patricius Caballurius Cibyrraeotarum dux, cum sua et aliis
10 triremibus fortiter in hostem pugnans, concisus est. captae a bar-
baris quattuor triremes cum ipsis vectoribus ipsaque etiam praetoria
,

navis. homines in iis omnes interfecti. reliquae Romanorum naves in

brevia, littora incommoda et saxa eiectae ac contritae sunt. classiarii
alii in aqua*perierunt, alii a barbaris vel trucidati vel captivi abducti
sunt. superstites nudi peditesque ad suorum stationem redierunt. Scy-
thae, cum praeter spem ipsis institutum cecidisset, domum versus iter
instituerunt. cum non mari modo sed terra etiam redirent ( neque enin»
tantau multitudini satis erat navium, cum praelio multae essent demer-
 HISTOIUArxUM C0MPENDIU3I. 555

TQtxvfiiag ^"kaG&lvxa , xaJ Sia tovto ol nXeiovg m^jj ttjv oSoino-

Qiav fnoiovvjo) avvavTr^aag KurayMXdiv BeoTr^g o xtxavfUvog,
uQywv (xiv rcov neQi rov ^laxQov noXtiov xal ywQloiv , xaxa jov

v.lyiuXov XTJg XtyofiivTjg BuQvug, xui avfi^aXcuv exQtipuxOf xal

5unixrtivt (.ifv noXXovg, dxxuy.ooiovg di ^coyQiug Xa^wv ntntSrj-
fiivovg iy.ni(.inti xco ^uaiXtT. ovxog yuQ o uvTjQ xai ore nQcorcog
xcov oixticov r^d^cov unavuaxuvxeg ol ^xvd^ai nQog ri]v jSaatXidu

r^ntiyovxo xul tg rrjv Xu/ovauv uvxov aQxV^ uno/3dvxeg nQovofiug

inotovvxo, rbv ufiq)^ avxbv ad^Qoiaug }Mbv nQoaiQQa'§s rovrotg,
10 xai ytvvuicag dycoviadf.itvog txQiijjuxo xt xuxu xQuxog xa\ tig ru
oixiTa axcxcpri cfvytTv rjvuyxuat ' xu\ ndXtv 6i xu uy/iaXa x^g vn^ P 761
avrbv aQxtjg cpvXdrrcav ycoQia, xu\ nQoafiivcov rb riXog, vno-
crQicpovrug di^dfxtvog xa\ xaQrtQOog vnoaxug tiQydaaro ru tiQr]-
fiivu,
15 2tnxf(.i^Qi(a di fti^vi, IvStxricovog i^, Xrovg fi(fv^f Vnvtv-
Gtv uvtf.iog acfodQog , cvg StucpS^UQrivui a/tdbv rovg rcov uf.iniXcov

xuQuovg. xura rovrov rbv /qovov toQrijg uyofiivr^g rcuv uyicov fi

fiuQxvQcov, iv ri] d^ rov MuQriov fii]v6g, fiiXXcov o ^aatXivg lig

6 TCQcoTOV C 15 i^'] i margo P 16 eq^oSgmg C

17 post KaQTtovg C: MixarjX ds 6 TiaxqiixQxrjg Sfia rcU xuQOzovri-
&rjvai, Tov nana 'PcofLTjg rmv dniTVXoav i^s^ale, t6 tcov d^vficov
^r^Trjfia insvEyxmv avrm Trjg sx^olrjg ahiov. GvvrfQysi 8s Tovxca
JIsTQog TS 6 AvTioxfiag naTQidQxrjg aal Asoov 6 BoviyaQiag aQXi-
eniayionog xal t6 t^s ixxlrjoiag anav iXXoyifiooTSQOv. nQoaxQOvcav
ds Kal jrpog Tov rrjvty.avTa rjjg fiovfjg tov StovSlov rjyov/isvov
Mixar]X, cJ MsQfisvTOvlog ro incovvfiov , tov in' ix^Xrjaiag dva-
yttcoaKOfiivov cvvoSikov tov iv dyioig ©soScoqov tov ^TOvdiTrjV
i^£§aXs. (irj ivsyKcav ds 6 MsQfisvTOvXog t6 ysyovog, rca ^aaiXsZ
jzQoasX&cov TOVTO avTcp SiavrjyysiXs. 8i6 nQoaTa^st ^aaiXiKf/ dv-
syvcoadr] t6 cvvo8ik6v tjj nvQiax'^ Trjg 2Jafi.aQsiTi8og nai tcc fisv'

aXXa ndvTa 'AaTcc ro i&og dvsyvcoad^r^aav , to 8s tov ftsydXov

0so8mQov ovofia 6 nuTQidQxrjg dvaOTag i^S(pc6v7]CS fisydXrj koI
StaTOQcp cpcovfj, Kal ovtco xaTSvvda&r} ?j ksqI xovtov tcov ts fio-
vaxciov Kal Toi; MsQftsvTOvXov GTaaig.

sae, iniiltae captae, multae naufragio periissent), in Catacalonem Be-

stam Ambustum tunc Istro vicinae regioni praefectum inciderunt in ora
maris apud Barnam, fusique sunt et magna clade affecti. octingentos
eorum vivos in compedibus ad imperatorera misit. is Ambustus , et cuni
primum Scythae ad Cpolin tenderent inque ipsius provinciam egressL
pabiilarentur, militibus suis collectis fortiter invaserat, pulsosque ad sua
confugere navigia coegerat. et tunc iterum oram suae proviaciae mari-
timam custodiens, exituique intentus, hoc facinus edidit.
Anno mundi 6552, indictione 12, mense Septembri, vehemens fla-
vit ventus, quo fructus vincarum pene perierunt. eo ipso anno, nona
die Martii, quac fosta cst mcmoriae divorum quadragiuta martyrum,
 556 GEORGII CEDREAI
7iQoa'Avvj]Gtv untkd^Hv Tidv uyiMv S')]i.iOGla vqooSm xarearafftuad^tj
nuQu rov d^fiov. i'^tX9^6vrog yuQ rovrov m^fj /ntru nolXijg Soqv-
B (fOQiag dnb tov naXartov ttal tvqji^^itag, y.ai rbv iv rij XuXxfj
y.arula^ovrog vabv rov awriJQog, icai [.liXlovrog ixtidtv t^tnnd-
Guad-at y.ui UQog rbv twv /j.uQrvQO>v ufpixtad^ui arjxov, t^aicpvrigS

(S.rjy^rid-ri tfwvrj unb [.liaov rov nXi]&ovg "ijf.itTg rrjv ^xXrJQUtvuv

fiaotXloaav ov &iXoi.itv, ovSi di^ uvrrjv ul f.iuvvut fjfAon^ ul noQ-
ifVQoyivvriroi Z(ari n )ia\ QtoSwQU d-uvovvrat.^^ nai tvd^vg
Gvvt/v&r] ra ndvra , xat raQa/r] xario/t rb nXrjd-og , xai i^r^rovv
rbv ^aaiXia Sta/ttQioao&ui. y.ui ti fir] rd/iov ul ^aoiXiStg nqo- 10
xv\puoui civo)9-tv xartaroQioav rb nXri&og, unoXivXttoav av ovx
oXiyoi , ia(x)g Si xal uvrbg 6 ^aatXtvg. y.urivvua9-tiGi]g Si rijg
raQu/rjg vniorQtxptv tlg xa fiaaiXeta, rrjv ilg rovg fiuQrvQug u(fi-
'i^iv naQutrr]odfitvog.

C ^lvStxrtwvog di ty b xara rov lAviov uq/^v iXdfi^ave noXt- 15

ftog. uXXa Qi]riov uvco&tv ncog xui Std riva rQonov r]av/iav ayovrt
r(o rov Idviov rondQ/rj xal fii]Siv dnaiotov StanQarrofiivto K(av-
cruvrXvog o ^uatXtvg noXtfittv int/tiqrjatv. ort Ptto^ytog b ^A^aa-

6 rbv om C 6 tov nXiq^^ovs om C

unb (liaov
11 dnoiXcoXHaav C ra C
13 tis 14 post
ro:] i$
naQctiTTjaufitvoq C : naXXaKtvofiivriq yocQ rijg ^vyarQos roiJ
2xXt]qov tw §aetXeij ovk oUtyqg tjv 6 yoyyvafiog zov te Stjfiov
xal T^s avvHXiJTOV ytal rcSv dSsXcpcov Kal Shshoivcov ov kuI d
rrivLKavta Iv fiovaxolg StanQencov 6 ovtca Szrj&drog /l£yo/i£vog
iKcoXvs uev, 7]vvs Sh ovSev, ndvrrj yuQ: rJTTrjro TJjg coQug avxris
6 ^aaiXsvg. ijv 6s 6 STTj&aTog ovTog aQST^g sig ukqov sni-
[isXovfisvog Kal vrjeTSm kuI aKXrjQaycoyia Kai nderj dXXrj aQETf}
iKTTJKCOv t6 acofia savToH , cog xat srors TsaaaQUKOVTa ^fiEQag
ItaiTog SiazsXsaai, ftrjSsvtjg xo naQunav iv tc5 nsaco ysvadfisvos.
18 Tcov i^^Qcav C, Tcov ^ovXyaQcov margo

imperator ut iis supplicaret publice processnrns, seditione populi inter-

ceptus est. cum enim pedes magno satellitum cum comitatu et faustis
acclamationibus a palatio usque ad fanum servatoris in Chalce proces-
sisset, indeque equo ad martyrum aedem vehi vellet, subito vox e me-
dio mnltitudinis exaudita est "nolumus Scleraenam" (sic Romani Duri
soror vocabatur, Monomachi concubina) "esse imperatricem , nequo
propter eam dominas nostras porphyrogennetas Zoen ac Theodoram
mori." atque illico omnia confusionis ac tumultus plena, et imperato-
rem turba ad necem deposcit. quodnisi celeriter Augustae de sublimi
prospicientes mnltitudinem placassent, plurimi haud dubie atque ipse
forsitan imperator perituri fuerant. sedato autem motu imperator,
omissa ad martyres processione, in palatium se recepit.
Indictione 13 bellum de Anio coepit. sed exponendum est cur et
qua ratione Anii prlncipi quiescenti, nullaque ab eo orta iniuria, impe-
rator bellum intulerit. Georgius Abasgorum princeps bellum adversus
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 557

yuv uQX^riyog onXa xaxa. '^Pw^iuliav Ixtvijm, cv[i[xu/^wv tjv uvtiZ xul

'Ici)^avioix7]g b Ttjg jov lAviov xvQUtwv y^dtQug. inii de, log fv roTg

i/4nQoa&£v ti'Q7]Tat, BuaiXitog b jSaaiXtvg luviX&atv ev ^T^i]()in nu-

Quru^eatv Tjywviauro xuiu rov FfMQyiov xal rovrov hQtiparo xul
5 avvtTQiipe, (fo^r^&iig b 'Ico^uveaixrjg /ii^ nwg b /SuatXtvg (.iijvtMv dtix ^
TVjV av(.if.tuxiuv uvrixeorov rt eg uvrov StunQu^rjrui, rag xXtig rijg

noXtwg iiXt](fcbg uvrofioXti nQog rbv ^aatXea xul tuvrov iy/fiQiCti

td^eXovrrig xui rug xXeig nuQudidwoiv, b de rijg avviatwg roviov

dnode'iufievog f.tuytarQ6v re rif.tu xa\ uQyovra dtu ^iov rov Idviov

IQxul rijg Xeyoftivrig fieyuXi^g lAQfieviag nQofiuXXerut , eyyQuqov
dnuirrjaug dn* uvrov yQUfifiareiov ojg fitru t^v uvrov rtXtvri)v
enuvriS,tt nuau ^ rotuvrr] dQ/r] elg rb dixutov avrov xul fiiQog
eaerat rfjg ^Pwfiuixijg, eyivero ruvra, xal d-v^oxei fiev b ^aai-
Xevg, d-vr,oxei de fierci /Qovovg txavovg xa\ b ^Iw^aviaixr,g* xul
15 duvovrog uvrov Kuxixiog b rovrov vibg Stude^ufievog rtjv dQ/r]V
tiQi^vr^v ftiv SitrrJQei nQog '^Pwfiuiovg xu\ bfiut/fiiuv , xurtT/e ftiv-
roi rrjv nurQwuv dQ/^v , xu\ unodovvui^Pwfiuioig ovx i]dtXtv , tog P 762
To narQtxbv i^ovXtro yQUfifiurtTov. tvQcJov ovv iv roTg dvuxro-
QOig rb yQUfifiartiov b Movofiu/og dn^rti xa\ rb lAviov xui r^v
SO nuauv fttyuXr,v ^AQfitviav wg BuotXeiov rov ^uatXiwg diudo/og,
rov de dovXov fiiv iuvrbv uvofioXoyovvrog 'Pwfiuiwv , dnoarijvut
6i ri]g narQcvag uQ/ijg firj id^eXovrog, noXifirjriov iSoxei rw fia~
otXtT. xal dr] orQurbv dyeiQug xai Mt/a7]X /Siarrj rco 'laoirr]

6 tlg C 9 T£ Tovrov rtficc C roi; om C 12 ig rck

SiKctLU C 13 r^s "f^^v Qcofiuicov UQxrig C ^uaiXtiog C
16 TiQog tovg ^cofi. C 21 ^cafiaitov om C, Qcafiuicov 22 —
iQ^tXovxog om Xylandri codex

Romanos movens socium eius habuerat lobanesicam Anii dominum. ve-

rum ubi Basilius imperator in Iberiam cum exercitu profectus Georgium
praelio fregit, lobanesices metuens ne ob beili societatem iratus impe-
rator durius de se statueret, cum clavibus urbis ad eum transfugerat,
seque et claves ei ultro dediderat. quam eius calliditatem approbans
Basilius, magistri honore ornatum Anii et Armeniae quae magna dici-
tur praefectum eum usque ad vitae eius exitum constituerat, scripta
cautione professum mortuo ipso eam praefecturam ad suum doniinum
redituram partemque Romanae dicionis futuram. mortuo Basilio atque
multis post annis lobanesica, filius huius Cacicius occupata praefectura
pacem societatemque cum Romanis servavit, paternam interim dicionem
retinens Romanis , quod scriptum iubebat, ncquaquam reddidit. IVlono-
machus pacti formula in archivo reperta, Anium universamque magnam
Armeniam ut Basilii heres reposcit. cumque Cacicius servum quidem
se profiteretur bello suas res repetere imperator statuit. proinde colle-
ctum exercitum Michaelo Bestae lasitae, qui iam tum praefectus Ibe-
 558 GEORiSII CEDRENI

iyxeiQlaag, uQyovxi (pd^aaavri nQoflli^d^rivai. t?'? ^I^i]Qiag, nolt-

(.iHP ineaxonsi tm Kaxiy.ko' b da antkd^uiv , y.ad-^ oaov oTov t' riv,

iontvdiv IxnhjQovv t« nQoaTerayf.uva. onsQ yvovg b Kaxiy.iog,

B xal ort avrl cpiXov xat Gv/.if.idxov noXi(.uog y.ty.Qtrat , y.al avrbg
rug avrov dvvdf.itig dyi]oxwg xaru rb tyywQOvv uvtm rovg tniov- 5
Tug Tjfivvtro. xaxwg de g)tQOfj.tvcov rwv nQuyfidriov rw ^luoirrj,

nifintrai xa\ o NixoXuog nQotSQog b dofiiartxog rmv axoXwv , 6

Tov ^aaiXicog Kcovaravrivov nuQuy.otficvfiivog , fitru ^uQtiug ytt-
(>of , coart Tw nXtjd^tt xui rfj dvvufiet y.uruycoviauad-at rbv Kuxi-
yiov. arilXovrat Si yQdfiftara rov ^aatliwg nQog l4nXi]aq)UQi]v 10
rbv uQyovra rov Ti^iov xal rijg ntQl rbv l4Qd'§i]v norufibv IltQ-
auQfitviag , nuQUxuXovvra rovrov xurd rb Svvurbv Srjovv rt]V fit-
C ydXi]v IdQfitviuv xa\ rr^v vnoxetfiivT]v ycxiQuv to» Kuxixico. dneX-
d-cbv ovv b NtxoXuog txtTvog fiev tQyov tiytro, t« 8t yQdfifiura
nifintt nQbg rbv !AnXi]a(pdQi]v , yQdipag xai uvrbg y.u\ nuQorQvvag 15

xa\ ScoQoig y.u\ vnoayjataiv tQtd^iaug ivtQyovg d-iad-ut rug ^ovXr]-

Gtig rov ^aatXicog. b de rd yQdfifiuru dt^dfitvog dfiii^trat int-
rtXij notijaat rd xtxtXtvaftivu , tl yQdfifiu ntficf&fii] rovrco ^aai-
Xtxbv uacpdXttav nuQiyov uvrco ndvru tyetv iv j3t^ui(o Stanortxiog
D T» (pQovQiu xa\ ywQiu oauntQ loyvatit vofio) noXifiov xri^auod^uiZO

unb rcov Siu^ptQovrcov rco Kuxixico. iStS,uro rbv Xoyov b ^uat-

Xivg, xa\ XQVoo^ovXXoig yQucpaig ini/St^aioi oau b ldnXr]a(pdQr]g
fjr^^oaTO' y.a\ St^dfitvog ovrog rb yQdfifia tQyov ijnrtro, xa\

1 uQxovTCi (f^eccvta C 5 «tJzoj om C 23 ra y^dfifiaza C

riae erat designatus, tradit, inandatque ut Cacicio bellum faciat. atque

is in provinciam profectus mandata imperatoris pro virili exsequitur.
Cacicius se pro amico et socio Romanorum hostem iudicatum sentiens,
ipse etiam suis contractis copiis , se quantum res ferebant tueri inten-
dit. cum autem res lasitae male succederent, mittitur etiam Nicolaus
praeses scholarum domesticus, accubitor quondam Constantini impera-
toris, cum grandi exercitu, ut vel multitudine opprimeretur Cacicius.
mittit etiam literas imperator ad Aplespharium Tibii et quae circa
Araxen fluvium est Persarmeniae praefectum, hortaturque eum ut, quan-
tum possit, magnam Armeniam et dicionem Cacicii infestet. Nicolaus
ubi in provinciam pervenit, statim se rei gerendae dat, literasque im-
peratoris ad Aplespharium mittit, ipse una scribens, eumque donis et
pollicitationibus instigans ut imperatoris voluntati morem gerat. rescri-
bit is ea condicione se id facturum, si imperator literis ad se missis
paciscatur se ipsi omnium quaecunque ipse Cacicio belli iure eripuisset
iirmam possessionem ac dominium concedere. hanc condicionem irape-
rator probavit, aureaque bulla id postulatum Aplespharii ratum se ha-
bere testatus est. qua accepta Aplespharius statim rem aggressus mul-
 B

HISTOPtlARUM COxWENDIUM. 559

TioXXu Tbjv TOv Kaxiy.iov exnoliOQy.rjaag xftTfO/f v oyvQ(jo[.iuTU y.ai

^WQiu, o Jf Kaxr/.iog vno Tt TTjg 'PcojiialxTJg 6vvu/.ie(og noXii-iov-

fitvog vno T« tov uQ/ovTog rov Ti^iov "ktriXuTOv^tvog, xui ToTg

nuaiv unfyvb)y.cog , antriiiTui nQog tov nuQuxo/uco/xavov y.al nQoa-
S/coQtc Tip /3aailtT di^ uvtov , nuQuHovg ttjv noXiv, xul o fxtv tg
Tov /SuoiXta iXdcbv xul /ncjiyiaTQog Tif.ir^d^iig , xal xcaoia noXv-
nQoaoSu xutu t£ Kannudoxiuv xul tov XuQaiavbv xal tov ytixuv-
Sqov tihiCfcog, iiQrjVixbv xul utcxqu/ov tuv unb Tovde tXr^ae ^iov'

de M.ovof.iuy^og t« ixnoXioQxr^d^ivTU cpQovqiu nuQu tov Ti^icjotov

lOxul ycoQitt (jog /ntQt] Tovldviov eni^tjTCov, intl ixcov ye ixeXvog ov P 7G3
/tt&itTo TovTcov u)Jy' uvTtiytTO TT]g /Qvao^ovXXov yQucpTjg, uvui-
QiTTUi noXt/iov TiQbg avTov, y.al nukiv nQoaTUTTti tco ncxQaxoi-
ftco/iivcp /leTcx. T£ T^? ^Pco/iuixtjg xeiQog tov tb ^I^r^Qixov aTQUTOv
xul TTJg ev Tfi /ityulr] IdQ/ievia dvvcx/ticog, 9]g xuTi]Qytv o IAvicjo-
15 T?/?, TCp ^AnXr^acfCiQT] noXe/uTv. ncxaug ovv ovTOg rjd-QOixcbg Tcxg
Svvu/ietg , xal uq/ovtu umaTg iniaT-rjaug I\lt/ui]X Tbv ^eaTcxQ/rjV

Tbv TaaiTr^v xal tov tavTov dovXov KcovaravTTvov /icxytaTQOV tov

yiXuvov, XUTU Tov Ti^iov ixnt/inet. o di ^AnXrjacpcxQTjg aTQUTr]-
yixcoTUTog uv&Qconog wv , eineQ Tig uXXog, xul eQya noXt/uxcx xul
S.O/jovXcxg i/d-QCxJV Siuaxtdcxaat dvvcx/ievog , n^bg /lev ttjv '^Pco/tuYxrp'

dvvu/tiv iidcog tuvTbv /ir] u^io/Qttov ovx uviinaQiTcxS,(XTO , tiacji) di

Tii/(Jov avyxXtiaug tavTov xa\ tov naQUQQtovTa /HTO/iTtvaug no-
Tu/iov , xul naauv inixXvaag t^v nedidda xul unoTeX/iuTCoaug
ni]Xcudr] t£ ovauv xai Tevuycodr] , nQoae/ieve Tr]v iniXtvaiv tojv

1 iKnXTjQcSeag C 8 itrj C 14 xariixsv C £0 i&vmv C

21 d^idfiaxov C
tas Cacicii arces ac munitiones expugnatas occupavit. Caciclus a Ro-
maiiis oppugnatus copiis et a Tibiano praefecto infestatus, rebus de-
speratis, cum Nicolao pacem facit, per eumrjue se et urbem imperatori
dedit. ad quem profectus, ab eoque magisterii dignitate decoratus am-
plissimisque in Cappadocia ad Charsianumque et Licandrum praediis
donatus, vitam exinde pacatam ac tranquillam egit. Monomachus capta
a Tibii praefecto castelia et oppida ut partem Aniacae dicionis repo-
scens, cum ea Aplesphares sponte non dimitteret sed aurea bulla nite-
retur, Nicolao praeciplt ut cum Romano et Iberico exercitu et copiis
Armeniae magnae, quas Cacicius duxerat, bellum ei faciat. Nicolaus
contractis omnibus copiis Bestarcham lasitam iis praeficit et suum ser-
vum Constautinum magistrum Alauum, eosque ad oppugnandum Tibium
mittit. erat Aplesphares homo, ut quisquam alius, bellicarum artium
peritissimus, gnarus rei gerendae et consilia hostium eludere callidus.
is cum se pugnae cum Romanis copiis committendae imparem sentiret,
intra muros se continet, amnemque alluentem avertit, ita ut omnem
urbi vicinam jplauitiem is inundaret stagnoque et coeiio paludis morem
 560 GEORGII CEDRENI

havxiwv, naQaamiQag Iv ToTg xvxXwd-tv Tijg nolmg ovaiv u/.in£~

Tiuai ro'^6xag m^ovg, xal xqvnTtad-ai xal nqoafxtvtiv xtXevaag,

uX()ig av avxog xfj aalniyyi IniarjfitjvTjxat xo ivvdkiov. ol di tcov

'Pco/iiaiajv aQ/ovxtg xov xt tlg Tr^v noXiv avyxXtiaixov xal xrjv Tijg

ntdiuSog inWkvaiv StiViag tqyov xa\ unoyvMatcog XQivavxtg, uxu-5

C xxoi xal anoQudrjv uXXot {xiv xovg"nnovg uno^uvxtg , uXXoi 6i xal
tcpinnoi, &g nr] txaaxog i^ovXtxo, nQog Tr^v noXtv tTQt/ov wg
avxo^oti TuvTtjv ulQriaovTtg. inti $i tvSov iyivovTO tujv iv ixtaM

Tuv uf.intX(joviov bSdiv xul a/^Qt TTJg noXtwg tcpd-aaav , xoxt Sr/ tT]

auXniyyi arifirjvag b lAnXfjacpaQTjg tQyov ixiXtvatv txta&at, xaliO

t^avaaxavxtg uno tuv Xo/^mv ot ntt,6i ol (.liv ToS,oig ot Si Xid-oig

t/iuXXov, aXXot 6i ixiXQwaxov dnb xcov d-Qiyywv , twv '^Pio/xauov

yMXvofxivbOv vnb tovtcov xovg noXt/iiovg dfxvvaa9-ai. yivtTui ovv

TQonrj [xtyuXri , xui acpd^fTUt^^Pwfiaicov dntiQWv nXi]d^og, cpvyeiv
D firj Svvu[.itvcov TMV 'Inncov , dXX* ifintnTovxcov tlg tov ntjXbv xui 15
Ttt TiX/xuxu, (.toXtg ovv acod^tlg b ^aatxrjg avv xio Kcovaxavxivo)
iv Tw Idvica avTuyytXot xijg tm NtxoXdca ytyovaaiv.
av/tcfOQug
ayytXd-ivTog Si tov av/i^uvxog dxv/^/iuxog tw §aaiXtT, b /liv
NixoXuog xai b ^laaixijg dcpaiQOvvxat xug dQxdg, nQOXtiQiC,ovxai
Si dvxi /liv Tov ^laaiTov Sov^ 'I^rjQiag b Ktxuv/iivog, dvTi Si tov 20
NtxoXuov aTQUTrjybg avToxQdxcoQ KcovaxuvxTvog b xijg /leydXijg

txuiQiiug UQ/MV, tvvovxog civd-Qconog , ix 2uquxi]vcov tXxcov xb

yivog xal tw fiaatXiZ vni]QtTi^aag nQo xijg fiaatXtiag xat niaxtv

5 aTtQCcy.zoi C 13 dfivvta&ai C 14 dnsiQoav om C. malim

ansiQOv 16 SiuGco&sls C 23 vnrjQEzTJattt C

oppleret; et in vineis quae circum urbem in orbem erant sitae, sagit-

tarios pedites abdit; et exspectare signum quod ipse tuba daturus esset
iubet: ita instructus adventum hostium operitur. Romanorum autem
ductores prae metu ac desperatione rerum urbi se inclusisse et campum
aqua oppievisse Aplespharem opinati, promiscue et nullo ordine, alii
equites ab equis digressi, ut cuique placebat, ad urbem occurrunt,
alii
primo scilicet aggressu eam capturi. ubi in vias pervenere quae per
medias ducebant vineas, iamque urbi subiverunt, classicum Aplesphares
canit. et pedites ex insidiis coorti alii sagittis alii saxis Romanos im-
petnnt, alii desuper de septis vinearum vulnerant, cum quidem Roma-
nis sui defendendi omnis esset erepta facultas. ingens tum clades ac-
cepta, et Romanorum innumerabilis caesa multitudo, cum equi fugere
non possent lirao et lacunis impediti. aegre elapsl lasites et Constan-
tinus Anium pervenerunt, Nicolaoque calamitatis nuntii fuerunt. de qua
clade certior factus imperator Nicolao et lasitae abrogat magistratum,
loco lasitae ducem Iberiae facit Ambustum, pro Nicolao imperatorem
exercituum creat Constantinum magnae sodalitatis principem, eunuchum,
a Saracenis oriundum, sibi fidum homineffl, et cuius opera etiam ante-
 HISTORIARUM COMPENDIUM. SfTl

rrjQWv Iq ttvxov* o'i J;) xai yaru /cogav yevo/iuvot x«i rag 5vvu-

fieig Gvvi]9^Q0iy.6Ttg tqyov tY/ovxo. xai rij fiiv nolti xov Tt^lov,

^xig r^v TOt; navxhg tdyovg /.ii]XQonohg , nQoa(iaXtTv ovx i]dtXi]aav,

unonttQiovxai St rwv Xotnwv (fQovQiwv rwv oaa rw Idvio) vno- P 764
Sxitxat. xal uiQovai (.liv rr^v ayiuv MuQiuv y.ui rb Xfyofitvov
l^finitQ xai rbv aytov FQrjyoQtov, Xiav iQVfxva xal dn6xQi]f.iva
d/vQ(vf.iart\ rov lAnh^aq^uQr] noXXaxig tnt/ttQriaavxog ^ori&r^aai
uvxoTg noXtOQxovfitvotg , xai roauvxuxtg Tjxxtjd-tvxog, tQ/ovxui
Si xui inl rb (fQOVQtov rb xuXovfitvov XtXtdovtov , int ftovvov re
10 unoxQr/fivov IdQVfitvov xul ov n^QQO) xtifitvov rov Ti/3iov * xal
xvxXcoaufitvoi rovxo rutfQOtg xal /dQu'§t 6ta nQoatdQtiug ^ntiyovxo
•nuQaaxr]aaa&ai* xul yuQ St] xui iandvtl^ov rcov dvuyxaicov ol tlao)
rov rti/ovg, fir] (pd-daavreg ilaxofiiaaad-ai ra intxr]8v.a dtd rb B
rijg nQoa^oXijg o^vQQOnov, xul nuQtaxr^auvxo uv xui rovro , tl

15 fir] alcpvtdicog r] rov nuxQixiov ytiovxog rov ToQvtxiov i'^ iontQag

dvr](fd-r] dnoaxaaia. ovxog yuQ arQurijyiov Iv ^I/3i]Qia xal dta-
^lrjd-tlg hig rvQuvvnZv rijg rt uQ/rjg nuQaaxfXXfrai xal fiova/bg
unoxtiQtrat xai ttg rr]V noXiv d/d-tig oVxoi fiivitv tv lAdQtuvov-
TioXti nQoardrrtrui. fir] ivfyxcov di evg)6Q0}g rd eig avrbv ytyo-
SOvora dviuQd, Xud-Qa xal xuxd fitxQbv rovg iv IdSQtuvovnoXtt
uQ^xtQOv vnonottixut axQaxi]y ovg , bnoaoc txv/ov ovxtg nuQtioQa-
fiivoi xui unQuxxoi' dtu di rovxcov xui rcJov avxov avyytvojv vno-
g^d^tiQug xa\ rovg oaot rdiv Maxfdovixdov r]^/ov ruyfidxcov xa\

4 vnixeivTO C 10 dnQijfivov C 13 rov om C 15 toqvIxij C

i| hajiSQCts om C 17 ntXQctXveTCCt C

quam ad imperlum eveheretur usus fiierat. hi autem provinciam ingressi

collectisque exercitibus ad rem gerendam conversi, urbem Tibium, quae
erat eius gentis metropolis, oppugnare incommodum rati, reliqua ad
Anium pertinentia castella tentant, capinntque sanctam Mariam, Am-
pierum, sanctum Gregorium, admodum munitas et praeruptis impositas
saxis arces, Aplesphario saepe opem iis dum oppugnarentur ferre co-
nato, semperquevicto. inde ad castcllum Chelidonium veniunt, situm
in praecipiti colle haud longe a Tibio. id cum vallo fossaque circum-
venissent, obsidione capere intendunt, quod iam praesidiarios res ad
victum necessariae destituebant, subita obsidione praeventos ne earum
copiam importarent. fuissentque eo potiti, nisi in Occidente repente
patricii Leonis Tornicii exarsisset defectio. is Leo cum Iberiam gu-
bernaret affectatae tyrannidem accusatus, magistratu spoliatus rasusque
vitam monasticam agere iussus erat. non mediocriter autem ferens con-
tumeliam, occulte ac paulatim duces qui Adrianopoli erant corrupit, qui
et ipsi contemptim ab imperatore habiti otio torpebant. horum deinde
et suorum necessariorum opera milites quoque eibi conciliat, qui otiosi
Georg. Cedrenus tom. U. 36
 562 GEORGII CEDRENI

QQay.ix(!dv , >J«i rovg oaot ioyi6XaC,ov axQaTtwjug ica\ tov^ oaoi

TuTg Xt}j)Maiuig ical raig SiaQnayuXg i/utQov, xul y_HQu iy.avriv

C avatrjauf.iivog f uvwyoQiVitui (iuatXivg, xul unavta ibv vn^ uv-

tov ayiiQug Xabv o^vg Intcpulvixat ttj ^uailldt, xov ^aaiXicog

(.triTi iy.avbv Xabv i^ovTog n^bg uvTtnuQUTu^tv firjts niaTivoviog 5

ToXg noXitatg cog tvvoiav xul niaTtv (pvlu^ovaiv ig uvtov. xal

dta Tovto ciyyiXog ig tbv Kcovatuvttvov Iv ^IjSrjQtcx nifinixai dtjfio-

ciotg ino/og "nnotg f.iita <yQafif.idt(i}v ^aatXtxwv xiXivovtcov rcov

fv ;ff(>ff'v dcpifiivav iQycov dq^txiaS^ut log tuxog fiitu twv dvvdfticov

tg rrjv ^uotlidu. Si^dfnvog S^ ovtog tu yQUfifimu , xalroi tvlO
XiQOlv i/VOV TO CpQOVQlOV , Ivlt fliV T^V noXtOQXlUV , onivdiTui di
Tf3 IdnXrjOcpuQrj , uaq)uhoufiivog uvtov uQuTg xui. oQXOig log iv-

D voiav dtttcpvXu^it Tw ^uaiXit xui ovSinon fiiXiT7]Get cpuvXov xutu

^Fcofiuicav. ovTCO di nQu^ug xut xug Svvdfteig dvuXujScJov anov-
Suicog rimiyiTO n^bg ttjv ^aotXiSa. xai to fiiv XiXidovtov Tovtov 15
Tov T^OTTOv StuSiSQuay.il trjv uXcjoatV di KcavotuvtTvog fnru
tciov tcooov TinyftuTcov y.ui nuvrbg tov otqutov xuTiXd-ciov avtbg fiiv

tiaitatv tig trjv ^uotXiSa, t6 Si nXi]9-og unuv mQUtovtut nQoatd-

§64 Tot; ^aatXicog ilg Qquxj^v, t6 fiiv xuru trjv uvtinoQS-fiov Tfj

^natXiSt XQvaonoXtv, t6 Si xutd Trp> iv tco '^EXXrjonovTCx) ^ji^vSov. 20

uXXd TOVTQ fiiv vattQOV nQlv 7] Si Tug dvvdfitig iXd-tTv , 6 Toq-
vixtog jtatci zbv 2tnTift^Qiov firjva, t^? a intvefirjotcag , fiaai-

1 ^QaKiKrjg C 2 ratg ante diaQn. om C 6 q>vXdiov6iv evvotav

v.alnicxiv C 9 dcpEiitvov'] dfi£i.ijaavTSs C 11 x^Q^i^v C
20 T^v TOtJ kXXjjcnovTov C

degebant, et qnotqnot praedis ac direptionibns delectabantur. contra-

ctaque magna manu, imperator salutatus cum omnibus suis copiis actu-
tum ad urbem proficiscitur. imperator, qui neque ad resistendum satis
habebat in promptu militum, neque civium erga se fidei ac benevolen-
tiae se committere audebat, in Iberiam nuntiura equis dispositis mittit
ad Constantinum , omissis quae in manibus erant, celerrime ad Cpolin
cum exercitu venire iubens. is acceptis Hteris, quanquam iamiam poti-
turus Chelidonio videbatur, soluta obsidione cum Aplespharo pacem foe-
dusque componit, iurato £t diris ctiam ni promissa impleret impreca-
tionibus se devovente, se Tn fide imperatoris permansurum neque quic-
quam contra Romanos moliturum. his ita actis, ad urbem cum exercitu
festinat. hoc modo Chelidonium liberatum. ipse cum Orientales legio-
nes totumque exercitum adduxisset, iussu imperatoris urbem intravit,
exercitus parte in Thraciam transportata ad Chrysopolin, quae mari
,

iuterfluente Cpoli opposita est, alia ad Abydum quae in Hellesponto.

vcrum haec postea temporis acta. Tornicius ante Constantini adven-
tum mense Septembri, indictione prima, imperator, ut diximus, salu-
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 563

}^tvg , d/g fX^/&i] , uvuQQrjS-eig d-uTXOv ^ "koyoq ttjv fiaoiXlda xara-

laf^t^dvei, f:\nit(i)v avro^oel Tavzr^v aiQr/aeiv Siu rb f-U] evnoQtTv P 765
Tov ^aaiklu Svvufiewv. xai /a()axa mf^d/uevog xutuvtixqv tcov
HhtyeQvwv , 1'yyioTa Tr/g ^iovijg twv ayicov IdvaQyvQWv , nQOJTOv
57.6yoig xa/ vnoaxiaeaiv uneneiQuro tuv noXiTUv , (.ir^devbg di
TtQoae/ovTOg uvtm TJdt] xal eQyov ijnTeTO. xal ambg de 6 ^a-
atkevg §iu re twv no7uTU)v xal twv nuQevQe&evTWv xutu rvyr^v

CTQaTiojToJv uvTinuQeTUTTeTO , Tovg fiev no7JTug xul tov Srjf,tov

ru^ug inl tqv rei/ovg' rovg de naQUTv/ovTug GTQaTiWTug xul

Viul.X6vg rivug oaovg ol Tr^g avyxXiJTov uQ/ovTeg xelevaei tovtov
xa&wnXiaav , (.irj nXeov rwv /i7uiov ovTug, e^ayaywv rov rei/ovg B
6ia TOJV ev B7M/eQvuig nvlwv uvTiiaeTconovg eari^ae tm tvquvvoj,
rdq^QOv rivu nQoaTr^auf-ievog eig xo>7.v(.ta ruv eniovTOiv , Seov elrno
nv7MV ene/eiv xu\ unb t(Lv rei/wv rovg eniovrug uf.ivvea9-ui, noXXu
15 Tov fxuyioTQOv jiQyvQOv rov T^tuXov noTviwfievov xa\ nuQuxaXovv-
rog eloo) {.ilveiv xai /.itj e^dXXead-ai , xa\ [iri d-eXetv Xuio GVfin7^exe-

G&ai ixaivoftevfo xa\ oQyojvTi xa\ OTQaTiwrixaig (leXeTUig evrjd-Xi]-

fiievo) fieru gtqutiwtwv oXiyooToiv xu\ Xuov vea7^ovg xui uneiQOno-^

Xefiov. aXXu ravTU Xeywv ovx eneid-ev ' uvTexeno yuQ Kwvaruv-
20TTvog b rrjv enwwfiiav udei/ovSrig, ra nQwra rore nuQu ^uoiXewg
(peQWv xa\ fieya nuQu tovtio dvvdfievog xui rijg ^ovXijg ruvTJ]g C
vndQ/wv nuTriQ. e6,eXd-6vTWv Se tovtwv neQi SeiXr^v bipiuv , (i>g

lyvw o rvQuvvog , rdg ufi(p' ambv xad-onXiaug dvvdfieig Ineiai

f.ieTU Qvfitjg fieydXrjg, xa\ &aTTOv ^ X6yog r^v rdcfQov SiaTei-iwv

1 iQQtd-rj C 4 rijg fiovijs om C 18 vsoavvdiKTOV margo C

tatns, dicto citius Cpolin obsidet, sperans se statim ca potiturnm, quod

sciebat imperatorem militibus destitui. igitur castris proxime monaste-
rium Anargyrorum e regione Blachernarum fixis, primum verbis ac pol-
iicitationibus animos civium tentat , deinde nemine audiente ipsum vini
parat. sed et imperator cives populumque armat, iisque murorum de-
fensionem committit; et milites qui tum aderant aliosque ipsius iussu a
principibus senatus armatos, qui ultra mllle non erant, per portam
Blachernensem educit atque adversos hosti constituit, vallo tantummodo
interposito, quod impetum irruentium hostium remoraretur. atqui intra
portas se continere et de muris repellere adorientes praestabat; et ma-
gister Argyrus Italus vehementer quiritabatur, ac imperatorem horta-
batur ne se extra portas emitteret, neve cum favente multitudine et
bellicis laboribusadsueta congrederetur, ipse stipatus exigua manu tiro-
num hominum. ne quid tamen obtineret, Constan-
bellique imperitorum
tinus Leichudes effecit, auctor alterius consilii et in summa apud impe-
ratorem auctoritate. imperatore cura suis sub vesperam egresso, per-
duellis suos armat et in imperatorios magno cum impetu irruit, oculi-
 564 GEORGII CEDRENI

Tfitnftai Tovg IvSov , utv ol fiev aXtaxovTai , ol de (fivyovxtg tlt;

T^v ri/g noXtMQ lucpQOv xaTtnimov aal olxTQMg unwXovTO, txptv-

yov Si xal unb tov Ttt/ovg XQrii.iviC,6ixtvoi ol noXtrai, nuQunXrj-

ciwg y.al ol nvXwQol tmv tv BXa/jQvaig Ttt/oJv Tug nvXag dvunt-
TUGuvTtg. xal tl fi^ tv/ij Tig tacfijlt tm Toqvixim tu nQayixuTu, 5

tlGT]X&tv av d(.ioyriTl xal xvQiog twv anuvTO)v lytvtTO, uqti Si

! D diw^ug u/Qi Tijg nuQu tw Tti/ti TucpQOV tntGyt tov Siiayixov, xal

nuXiv dvttd^uQQi^GuvTtg 01 ntQi tov ^aaiXia Tug Tt nvXag xuTtaxov

xal Trjg cpvXaxrjg inff.itXi^3-rjaav tujv Ttixwv, TOTt Si xai o ^aat-

Itvg [xixQOV uv anoXwXti Std to^ov (iXi]d^tig, tl fx^ d^tog nQO(fa- 10

vwg SitawauTO , tov oiaTov tvtyd-ivTog tig Ttvog d-tQunovrog xa-
Ivfxfxa GTQO^ilotiSig xt(paXi]g, ontQ xui rbv t/ovta xul tov /9«-
oiXia SiioioauTO. tovtov di tov TQonov iyyvg tov uXwvui rj no-
lig iXd-ovaa SitacoS^i], o Si unoaTdrr^g ini Tivag TnxtQug nQoa-
fitivug iv TW axQUTonidi^ , intidi] ol ntQ) uvtov xutu f.ttxQ6ri5
vnoQQvivTtg i^vtoixoXovv tw ^uaiXtT, nrorj&tlg fir] nwg oi nuvxtg
xaTuXindvTtg avxbv ol/rjGovTui i] xal xuTua/ovTtg nuQuSwai tw
^uaiXtt, uvaardg ixtt&tv vnicTQtiptv iv jlQxaStovndXti. xat

P 766 avrbg f.iiv avv "Iwdvvrj rw Butut^]] nuQtfi^oXrjv nri^ufitvog ixttat

nQoaifitvt, QtdSwQov Si rbv Trjv inwvvfdav 2TQu,SofiVT7]v xai^
%bv Xtyofttvov JIoXvv xal MuQiavbv tov Bquvuv , Tuyfiaxwv uq~
yovTug SvTixwv, xud^' (iifiuTog xoivwviav amw iyyiQovTag , no-

XioQxrjaai ixnifintt Trjv^^PuiStaTov' trv/ov ydQ ul fiiv uXXut Ma-

11 ioatov C, §ilovg margo 15 rfj CTQaTOJttdtia C 22 eig

gtoXtOQKlccv iTotiiiTCSt rijs «olstos 'FaiSicxov C

que momento perrumpens vallum eos pellit. horum alii capti snnt, aUi
fugientes in fossam urbi circumdatam inciderant et misere perierunt.
sed et cives de muris praecipiti fuga se proripuerunt. profugere etiam
portarum Blachernensium custodes, non obiectis portarum valvis. quod-
nisi Tornicius fato fuisset impeditus, poterat absque ulio labore in ur-
bem penetrare ac imperium occupare. nunc ille cum usque ad fossam
muro contiguara pervenisset, ab insequendo destitit. hoc animum impe-
ratoriis reddidit, ut et portas occuparent et murorura defensionem susci-
perent. haud dubie tunc deus imperatorem servavit, ne sagitta inter-
ficeretur,quae in ipsum emissa in rotundum cuiusdam famuli capitis
tegmen est delata, quod et huic et imperatori salutare fuit. ad hunc
ergo modum urbs proxima periculo, ab hoste tamen capta non est.
Tornicius cum per aliquot dies in castris haesisset et ab ipso paulatim
ad imperatorem deficeretur, veritus ne vel universi ab ipso transirent
vel etiam comprehensum imperatori traderent, castris motis Arcadio-
polin retro abiit, ibique cum loanne Batatza castra posuit, Theodoro
Strabomyta, Polye Marianoque Brana, Occidentaliura legionum ducibus
et sibi sanguine propinquisj ad Raedestum oppugnandam missis; quae
 HISTOUIAllUM COMPENDIUM. 566

xidovixai xal OQnxiyat noXiig nQoayMQrjGaaai tovtfo, avtfi di

fiovi] ivvoiav hrjQii xm ^uaiXiT anovdfj rov Tavrtjg aQXuqitOQ xai

rtvog fYXUQiov Svvdarov rov Xeyofiivov Bardr^i] , avyytvovg ovrog

rov ToQvixlov. wg S^ uniX&ovng ixtivot xal xQovorQt^ovvng
Sovdiv r/wov, uQug xal uvrog aneiatv ixnae fxtru navrbg rov
crQurov , xul nuauv nQoa^oXi]V xal jutjxavijV inayaywv rfj noXet B
xal nuvrod-ev unoxQOvad^eig evxpvywg riov evSov unoxQOVoftevwv
rug f.ii]Xttvug vnearQeipe nuXiv ivlAQxuSiovnoXet, Xvaug r7]v no~
XiOQxiuv. uQrt di xul roiv ewMv arQarevf.iurcov StuneQUtwd^ivrMV
lOfx re XQvaovnoXewg xui ^A^vdov nQog QQaxrjv, arQuri^ybv int^
or^aug uvroTg o ^uatXevg MtxarjX fidytarQOv rbv ^Iaoiri]v nifinei

xaru riov unoarurwv, ud-Qoiaug S^ ovrog v(p^ ev rug Svvufieig

xui nuQuarQuroneSevaug roTg unoardrutg fidyrig fiiv ovx r/Qxev,
ixriSero Si fiuXXov ruv dvr/xovriov /coQiwv roTg unoarurutg , xul

ISroTg uXtaxofiivoig (ftXuv&Qwnwg icpiQero, xut yQdfiftara Xu&Quiwg C

tnefine nQog uvrovg ufivrjariav inayyeXXofievog xaxwv xul dyud^wv
SuxpiXetuv. inel Si xal o yetfiwv iniart] xui rtdv dvuyxuiwv iond-
vitfiv avroi re ol unoardrai xui ru vnot,vyta xu\ o\ "nnot , fir] Sv"
vdfievot nQog re rb tpvyog xal rbv Xifibv xai rovg ivuvriovg uvrt-
20 xu&iaruad^ut , xuru fitxQov nQoaeQQvlaxovro rw fiuyiarQW, xal

ftiyQt fiiv rwv «yavalv 7]v avrofioXia xat ovx inioi]ftcov, ixuQreQet
xai ruTg iXniatv irQicfero ' inet Si MuQtavbg b BQUvug xui HoXvg
xal OeoSwQog b SrQajSofivri^g xal ol ix rov yivovg rov rXa/3u xai

4 TOQviKT] C 12 zov dnoatdrov C 13 neQieTQaTonaiSsvaag C

15 TiQoascpfQtTO C 22 xal 6 aoAvg P 23 xal ante ol om C
orbs cum reliqiiae omnes Macedonicae atque Thracicae urbes Tornicio
accessissent , fidem una servabat opera episcopi et cuiusdam in ea urbc
summa potentia praediti Batatzae, qui et ipse consanguineus erat Tor-
nicii. hi cum nihil efficerent aliquanto in eius oppidi oppugnatione
tracto tempore, ipse etiam Tornicius eo cunctas suas ducit copias,
cumque omni oppugnasset conatu et machinarum omne genus adhibuis-
set, oppidanis fortiter defendentibus profligatus, soluto obsidio Arcadio-
polin rediit. interim Monomachus Orientales exercitus, qui iam a Chry-
sopoli et Abydo in Thraciam traiecerant, duce iis praefecto Michaelo
lasita magistro emittit in rebelles. hic contractis omnibus in unum co-
piis castra hostibus opponit, pugnaque abstinens operam dat ne eoruin
firaedia maleficium patiantur, captosque humaniter tractat, reliquis per
iteras occulte missas veniam delicti et omnium bonorum copiam pro-
mittens. iam et hiems appetebat, et perduelles, cum et ipsi et eoruin
iumenta aliraentis destituerentur, quia frigus famem hostemque simul
sustincre non potcrant, paulatim ad magistrum desciverunt. Tornicius
vero, quamdiu obscuri tantum deficiebant, utcnnqne duravit et spera
fovit. cum autem Marianus Branas, Polys, Theodorus Strabomyta
 566 GEORGII CEDRENI

Tiveg ulloi TtiJv Ima^^f.iwv ud-qooi y.ata\i7i6vrig avTov nQoaeQQVTj-

D auv T(o ^laaitT], (fvyMv [.itTa^Icodvvov tov BaTUTip] , og drj /u£t'
'

avTov iv T(p aTQUTontdio toxv unoaTaT&v IxuTTiTO, IndntQ uffvxTU

Tjv , iv Tcvi xaTi(fvyiv txy.7^f]aia, xai tj tmavoTaaig tlov unocTu-
Twv laxiSdad^ri. y.ui TOvTovg (.itv o ^luahrjg nif.ixpag y.aTta/t y.ui 5

71^6? Tov ^uaiklu nenidr][xtvovg tlauyti, rov di otqutov ixaaTog

flg Ttjv iuvTov inuvrjlS-t nuTQlSa y.tXtvati tov ^uaikkog, yul h

fiev ToQvly.iog x«t 6 BaruT^rig anoTV(pXovvTui xuta ttjv tantQuv

TTJg tOQTtjg Tfjg tov XQiaTOv ytvv^atcog, Stjfiivovrai St xai bnoaot
nuQifitivuv twg TtXovg tvvoi to» TVQuvv^auvTi, uTificog nQOTtQOv 10
ntQiay&ivTtg Sia t% dyoQug xa\ t^oQia nuQuntfKfd-ivTtg. xul fi

fxfv unoaTuaia toiovtov ta/j to TtXog , uQ/iTut di Xoinbv tcc dnb

Tcov TovQxcov xay.u, Tivtg dt oi TovQxoi, xal Tiva TQonov ^q-
'^avTO noXtfxtiv '^Pcofiaioig , avcod^tv dvuXu^chv dirjyrjaofiui.

P 767 Tb Twv TovQxcov fd-vog yivog fiiv laTiv Ovwixov, olxtX StiS
Tu nQoauQXTiu TMv Kuvxaaicov oqcov noXvuvd-Qconov Tt ov xui
avTovofiov xul vn^ ovdtvbg t&vovg noTi SovXcod^iv, tijg St tcov

TliQacov dQx^g tlg SuQuxrjvovg SiaXvd-tiarjg, xai Tijg tcov ^uqu-

xfjVidv tmxQUTfiug fir] fiovov HtQaiSog xu\ ]iIi]Siag xa\ Bu^vXco-
vog xa\ IdaavQicov xvQitvovar^g, rjSr] Si xa\ AlyvnTOV y.a\ yli^vrjgSO
xut fiiQOvg ovx oXiyov Trjg EvQConr^g, tntintQ tTV/ov tv StucfOQOig
xuiQOig dXXr^Xcov xuTuaTaa idaavT fg xai tj fila xa\ fxtyiarr] dQ/^
avrr] tlg noXXu SirjQed-i] fiiQi] , xat uXXov fiiv UQXi^ybv il/^tv r]

et Glabana familia aliique illustres ipso deserto confertim ad lasitam

transiverunt, fugam ipse cum loanne Batatza, qni ab eo inter rebelles
erat dignatione proximus, paravit. cumque evadendi non suppeteret
facultas, in templum quoddam se recepere. sic agmen perduellium est
dissipatum. lasita eos missis famulis cepit et vinctos ad imperatorem
abduxit: milites iussu imperatoris in suam quisque patriam discesserunt.
Tornicio et Batatzae oculi effossi pridie natalitiorum Christi. eoruna
qui in benevolentia perduellis perstiterant bona publicata, prius igno-
rainiose per forum circumductorum ac deinde relegatorum. hunc finera
ille habuit motus. iam (juas a Turcis acceperimus calamitates referam,
81 prius quinain fuerint Turci , et qua occasione bellum contra Romanos
gerere coeperint, expedivero.

Turcorum gens Unnica fuit, habitans ad Caucasi inontis partes

septentrionales, populosissima et libera nulliusque unquam nationis do-
niinium experta. postquam Saraceni Persarum regno everso non Persi-
dem modo Mediam Babylonem sed et Aegyptum et Libyam
et Assyriam ,

et Europae non exiguam partem subegerunt,

ipsi inter se coeperunt di-
versis temporibus varie dissentire. ita unicum Saracenorum idque ma-
xiffium imperium ia r.iuUas est divisum partcs, ut allus Hispaniae iaui,
 HISTOrJARUM COxlIPEJNDlUM. 567

'jGTKKVia, aXkov Si r, Ai^vi], uXXov Si fj AlyvnTog, uXXop c^i // B

Ba^vXwv , ixeQov di tj IlfQaig, y.ul nQog uXh]Xovg fiiv ov)r lo^io-

voovv, [.lulXov f-iiv ovv y.al nQoatnolhiovv o\ yiiTorovvTfg , uQ/r,-

yug HiQaldog y.ui XcoQua[.u(x)v xal 'S2Q)]Tavc!iv xul Mtjdiug vnuQ-

5/iov Mov/ovf.iiT xaTu rovg /Qovovg BaoiXeiov tov ^uaiktayg, o
Tov ^I/.i^Qa-i]X , y.ul nolei-mv^IvSoTg xut Bu^vhovioig xul xuxwg iv
TW noXtf.uo (peQOfinog, tyv(o dttv nQog tov uq/ovtu TovQXiag
nQta^tvoaaO^ui xui avfi/.iu/Juv extTd-tv ahrfOuod^ui. ntfinti yovv

nQta^tig nQog uvtov xui dwQu noXvTtXq, xu\ ntf.i(fd'i]vai ot i'^atTtt

iO avfifiu/ovg tuv uQt&fibv TQia/tXiovg. o di Stidfitvog uafitvtoTUTa

Ttjv nQia(:^tiuv xut roTg ntfi(pd-eTat dcoQOtg Tjod^eig exntfinti nQog
uvTov Tovg TQta/tXiovg, aQ/r]yov t/ovTug TQuyoXtnuxr^v Mov- C
xuXeT rbv v\ov Mtxtr^X, ufia xui tXnioug cog tineQ ovtoi Svvr^-

d^tTtv anoxQOvauad^ai xovg intft^aivovTag roTg 2aQUX7]voTg , (maTa

15 Tt TtjV Tov ^.AQ(x'^i6og noTUfiov yt(fiVQUv rrjv xcoXvovaav Tovqxovq
ig HtQoiSa itvtti uTi ntm'Qyo)fiivi]v ovauv tvd-ev xuxeTd^tv xal
(fQovQoTg ndvTO&tv (fvXaTTOfiivi]v ^uttjV S-i]aovoi ntQitXovTtg Tug
(fQOvQixg, xu\ vno/tiQtov a^TW noi^aovat Tr]v twv JltQOcov /(x)Qa.v.

ucfuxofiivcov Toivvv rdov fiiodocfOQcov , avTQvg Tt dvuXu^ofitvog o

20 Mov/ovfitT xut Tug eavTOv dvvdfitig nQoa^dXXei tco tcov ^Aqu^cov
uQ/ovTi TIiGuaiQica , xui quov uvtov TQintTUt, ftri vnooTUVTCOv D
%ag TCt/v roicov ^oXug rwv IAqu^cov. vnooTQiipag di eig Tr]v tuv-

1 aXXov Se ij Aty, —
2 Ba^vXcov om C 5 6 (lovx. C 8 Sta-
«Qfa^BvaaGQ-ai C 12 zavQomXr] KafLOVKcc?.£T C 13 zbv
tun C 16 is rriv neQcida C ats] ovzco C

alius Africae, alius Aegypti, alins Babylonis, alius Persidis esset prin-
ceps. tantum vero abfuit his ut inter se conveniret, ut inter vicinos
ctiam bella fuerint intestina. proinde Persidis Chorasmiorum Oretano-
rum et Mediae princeps Muchumetus, Imbraeli filius, Basilio imperii
Romani clavum tenente , cum in bello quod adversus Indos atque Babjr-
lonios gerebat , rebus uteretur adversis , ex usu fore iudicavit , si missis
ad Turcorum principem legatis auxilium peteret. mittit ergo ad euni
legatos cum donis pretiosis, postulatque sibi auxilio mitti tria virorum
milia. Turcus et allata dona gratissima habuit, et legati admoduin
comprobata petitione mittit ad Muchumetum tria, ut petiverat, milia,
duce Tragolipace Mucaleto, Miceeli filio. enimvero hoc sperabat, si
reprimere sui potuissent eos a quibus Saraceni invadebantur , faciiiime
eos effecturos ut pons quo constratus Araxes erat , et qui ab utroque
latere turribus excitatis ac praesidiis impositis munitus Turcis inacces-
sam Persidem faciebat, praesidiariis pulsis pervius Turcis postmodo
fieret itaque Persidis occupandae sibi occasio daretur. Turcis merce-
,

nariis Muchumetus acceptis, iisque cum suo exercitu coniunctis, cum

Arabum principe Pisasirio confligit, eumque nuUo ncgotio superat , sa-
gittarum coniectum non ferentibus Arabibus. domum a victoria revcr-
 568 GEORGU CEDRENI
rov ^neiysro xal nQog rovg nole/.iovvrag ^lvSovg Siaywviaaad-ai
f.ie%^ avTwv, ixeiviov de i§airov(.ievcov elg rrjv eavrwv vnoarqe^ai
GvyxwQrjd-i]vai , aved-eiatjg avroTg rijg ev rfj yeffVQO. qjvXaxrjg roi;

^AQu^iSog, eneineQ exetvog evey.eiro yMi ^iav eneveyxeiv e^ovXero,

deiaavreg ovroi (.itj xal nu&wai ri Seivov , anoararovai. xa\ rtjvS
KaQ^wvtriv vnodvvreg e'Qrj(xov Sia rb fxrj d-UQQetv oXiyovg uQog
roaavrag uvrmuQaru£,ua&ui (ivQiuSag, exetO-ev exSQOf-iug noiov-
fievoi eSiiOvv y.ui eq^eqov ru SaQuxrjvwv, Svauvaay^er^^aag ovv o
IMov/ovfier enl rotg yivof.ievoig , arQurbv ud-Qoiaag ufiq>l rug x
1? 76S xiltddag exnefinei xuru rwv Tovqxwv, eniari]aug avrotg SexalQ
arqarriyovg unb rwv evyevearurwv xal avverwrdrwv xu\ en «v-
Sqia fiefiuQrvQrjfievwv 2aQaxrjvwv, uQuvreg ovv ovroi dnr^Q/ovro
TiQog rbv noXefiov. xa\ eiaeX&etv fiev elg rrjv eQr^fiov Siu rrjv rov
vSarog xa\ twv rQoqwv evSeiav dXvaireXeg eloyitftvro , eyyiaru
Se rov arofiarog rrjg eQ-^fiov arQuroneSevaavreg Sieaxonovvro to 15
noirjreov. o di TuyyQoXinr]'^ eg rb /Su&og uvXi^ofievog rijg eQij-
fiov, eneineq efiad-e rrjv xar^ uvrov ey.arQureiuv , o rwv Tovqxwv
dQ/jiyog, xoivoXoyrfadfievog rotg fier^ uvrov xa\ enidead^ui vvxrbg
rotg ^uQuxrjvotg xa\ JJeQauig avfiqeQOv elvai vofdaag, ra/vnoQia
/Qr/adftevog ev Sva\v rjfieQUig enirid^erai rfj rQirrj vvxrbg uvrotg20
B ufieQifivwg axr^vovfievoig xui firjSev nQoaSe/ofievoig xaxbv. xu\
ToyTor? fdv O-arrov rqenerai "koyov , uvrbg Se uQfiurwv y.u\ "nnwv
y.a\ /Qi]fidrwv xvQitvaug noXXwv ovxeri Xoinbv wj (pvyug xa\ A?j-

4 i^ovXBveto C 13 t^v cndviv rov C 15 CTQccTOit. —

16 iQTJfiov om codex Xylandri 16 TQayyoXiin]^ C 17 o tcov
TovQKoav dQxrjydg om C 19 zaxvjioQCav C 22 tnnov C

sns, eosdem Turcos voluit etiam in pugnam contra Tndos, a quibus

oppugnabatur, sibi adesse. cumque peteiitibus ut domum sibi redire
liceret et praesidium ab Araxis ponte abduceretur, vim etiam intenta-
ret, Turci veriti maiora pericula ab eo defecerunt, et in Carbonitidem
soiitudinem (neque eiiim tam pauci adversus tam multa depugnare aude-
bant milla) se subdnxerunt, indeque identidem erumpentes Saraceno-
rum dicionera populati sunt. iniquissime id ferens Muchumetus , ad 20
hominum milia adversum Turcos mittit, decem nobilissimos notaeque
fortitudinis ac prudentiae duces Saracenos exercitui praeficiens. hi ad
bellum profecti, intrare in desertum ob aquae et alimentorum inopiam
iudicantes incommodum , proxime aditum solitudinis Turcorum dux de
adventu Saracenorum factus certior, re cum suis communicata, subito
adoriri Saracenos ac Persas statuit; biduoque magnis confectis spatiis,
tertia nocte eos secure in tentoriis agentes nihilque mali exspectantes
invadit atque ilHco profligat. ibi curribus equis pecuniaque plurima
potitus, noa iam ut fugitivus latrocinia exercere, sed palam exinde in
 fflSTORIARUM C0MPENDIU3I. 569

OTTjg xQvq)tovg Inouiro rug Imd-tatig, akXa q^avfQug uvrenoieTro

rwv vnaiS-QCOv , nQOGQv'ioxof.iiv(av avr(o xal ruv oaoi Sia y.axovQ-
yiag tot€ iSeSUauv d-uvurov , xul dovXcov xal riov yaiQovrwv ruTg
uQnuyuTg, log iv ^QuxfT rio XQovo) dvvuf.uv ntQi avrov ud-Qoiad^rj-
SvuL fieyiarrjv, neQi nov rug /;j<X<aJ"af. xal ra /.uv xar^ ixeTvov
ifpiQero rfjSe *
o Si Movxov/iier fiTj iveyxwv [.lerQitog rrjv yevo(.iivi]v

rQonrjv aXXa /3aQv&vf.irjaug rovg {.liv Sixa orQuri^yovg unerv- C

q:lo)ae, rovg 8i diuq>vy6vrug arQari(orag rov xlvSvvov &Qtufi^ev-
aetv ^nelXr/ae yvvuixeiovg neQi^e^Xrif.iivovg aroXug, avrbg 6e nQog
10 uvrinuQuru^tv xud-(onXit,ero. 61 8i nQOr^rrrid-ivreg arQurtcorut
fiuS^ovreg rug dnetXag nQoax,o}QOvat tw TuyyQo7unr]xt. Toauvrrjg
ovv uQoayevofxivrig avrco xa\ TT^Xixavri^g Svvdfieofg , ayeiQag
anavra rbv GTQurbv rineiyero nQog rbv Mov/ovfier , xu&oXtxjj
ftuxn anevdwv xqTvui t« nQuyfiura. aXXa xul ixeTvog xu\ 2uQa-
15 xi]vovg xu&onXiaag xai TliQaag xa\ Ka^eiQOvg xa\ ^!AQU^ug , xu\
arQurbv Gvarrjadfievog ne^i nov rug nevraxoaiug ;^iX<aJa? xu\
iXiquvrug nvQyocfOQOvg txurov , xu\ navrag rovrovg uvuXu^cov, D
inuvrtd^ei xuru rb Xeyofievov Idanuxav, xu\ yevofiivrjg /ua/^?
qo^eQwrarrig eneaov fiiv i^ ufKporiQCOv noXXoi, ninrei Si xu\
20uvrbg b Movxovfier* i'§tnnu^6fiivog yuQ uruxr(x>g ev&ev xuxeid^ev
xui rbv oixeTov nuQud-UQQvviov Xu6v, rov "nnov GVfinea6vrog
avrto ixrQu/riXia&e^g unid-uve. rovrov de neaovrog rb avv avrcTt

nXrjd^og (Ofiov^r^ae roTg ivuvriotg, xai b TayyQoXint]'^ vnb nuvr(ov

uvuyoQeverui ^uaiXevg rijg HeQaidog, uvaQQi]d-e\g di nifiipug

1 dXXu tpavBQdSg om C 7 uXlu oni C 8 SrjftBvasLV C

9 YvvaiKsiag C 10 xtt9co7iXia&Tj C 14 xal ante 2^«^«-
xr]vovg om C
aperto castra habere. et confluebant ad enm qui ob maleficia suppli-
cium metuebant, servi atque alii rapto vivere gaudentes. denique brevi
tempore copiae ipsius usque ad 50000 excreverunt. at Muchumetus ob
cladem acceptam iratus decem istos ductores luminibus orbat, et qui
evaserant milites , eos se muliebri indutos vestitu in triumpho ducturum
minatur. ipse ad bellum gerendum accingitur. milites autem qui antea
victi a Turcis fuerant, minis perceptis, ad TangroHpacem transeunt.
is tanta accessione auctus cum omnibus suis copiis in Muchumetum it,
ut collatis signis iusto praelio rem decernat. et Muchumetus armatis
Saracenis Persis Caberis et Arabibus, exercitu quingentorum circiter
miiium contracto ac centum turrigeris elephantis , hosti apud locum cui
Aspachan nomen occurrit. ibi atroci conserta pugna multisque utrinquo
cadentibus, ipse etiam Muchumetus, dura hinc inde incautius obequitat
suosque verbis animat, equo collapso cervices frangit ac moritnr. mor-
tuo ipso exercitus cum Turcis conspirat, et omnium voluntate Tangro-
lipaces Persiae rex dcciaratur. regno occepto statim Turcis aditum iu
 570 GEORGII CEDRENI

y.aS^aiQH ttjv Iv Tfj yiCfvQu tov IdqaE^iSog q>vXaxi]V , xal uveTOv

didcoai TM /SGvXofjtvM Tbiv TovQxcov TTjv Ig Trjv JTsQGida noQtiav.
unoXvS^ivTtg dt ovtoi datdQaixov naftnXi]d-ti , nXrjv twv oaot Tijg
iavTMv avTtnoiovvTO naTQlSog , xul xad-tXovTfg JltQaag xul Sa-
Quxrjvovg avTol xvqioi Tijg JltQaiSog iyivovTO, tov TayyQoXtnrixuS
aovXTuvov ovofiuaavTtg , TovTiari navToxQUTOQu xui ^uatXiu /?«-
aiXicav' og nuaug rug uQxug rovg (y/WQiovg utftXofxtvog tlg
P 769 TovQXQvg f.iiTrivtyxt xu\ t^v IltQaida nuaav nQog avTovg dti-
rtifitv, ig TG nuvTtkig xuTuanuaag xul Tuntivutaug Tovg lyyjta-

Qtovg. 10
^Qg dt xuXwg \'ytiv tSoxti rovTto t« nQuyfiuTa , nQOTtQOv
/.liv Totg ofioQOtg SvvuaTUtg rj(^UTo noXtfuTv, xul nQog fiiv Tov
HiaauaiQtov rijg Bu^vXwvog uQyovra uvTog Si* tuvTov nuQtTa-
^uTO, xai StucpoQOtg fiu/utg tovtov rjTT^^aug xal uvtXdiv xvQiog
xai TTJg Bu^vXtovicov /(vQug lyivtTO , nQog Si KuQ^iaiov tov tujv 15

1.4qu^(jov uQ/jiybv KovTXovfiovg ixnifxnti, vlov ovra tov uStX(fov

B Tov oixtiov nuTQog, /tiQU ^OQtiuv Sovg uvt(o' og untX&cov xul
TOig ^jiQuxjji avfi^ulvbv rjXTriS-ri xul uio/jaTa tcpvytv. vnoaTQiqtov
Si uno TTJg TQon^g, xui fiiXXcov StoStvtiv uno t^? MrjSicxg rJToc
Tov BuaanQuxav {i]Q/b Si tot£ Trjg ToiavTtjg /(oQugtx ^aaiXiwgZO
ntfKp&tlg ^Ticpuvog nuTQixtog o KcovaTuvTivov tov nuQuSvvu-
CTtvovTog Tw ^uGiXti xrig yltt/ovSiug vibg) aTiXXti nQog uvtov
nQio^ivTug, a^iwv avy/coQrjd-ijvai SitXd^ttv uxcoXvTcog, vnia/vov-

4 xal xtt&£l6vzis\ xoxo^eAoVrEs C 15 xaQ^ioriv C 16 xo«r-

lov^ovs C

Persidem aperit; atque hi confertim eo se contulerunt, exceptis qnos

patriaeamor detincbat, oppressisque Persis ac Saracenis suam feceruiit
Persidem ac Tangrolipaci nomen sultani imposuerunt , qua voce sum-
,

mus imperator ac rex regum notatur. is omnes magistratus ab incolis

in suos transtulit, interque hos universam divisit Persidem, prorsus
conculcatis indigenis»
Secundum haec sultanus regno, ut videbatur, praeclare constituto,
bello petere iinitimos regulos instituit. factaque in Pissasirium Baby-
lonis ducem expeditione, diversis praeliis eum vincit atque interficit,
et hoc modo Babylonica dicione potitur. inde adversus Carbesinm
Arabum principem emittit magno cum exercitu Cutlumusum, patris sui
fratre natum. is commisso cum Arabibus praelio superatus turpiter fu-
git. cumque in reditu esset per Mediam (hodie Baaspracan appellatur)
iter facturus, ad eius praefectum (is erat ab imperatore RomanorHm eo
missns, Stephanus patricius, Constantini, qui una cum imperatore ad-
ministrabat rem publicam Leichudiae filius) missis legatis liboruin sibi
transitum permitti petit, iureiarando gravissimo interposito pollicitus se
 fflSTORIARUM C0aiPENDIU3I. 571

fiepog /«5-' oQxuv q^QixwdeoruTWv urpuvoTOv xal uoivrj SiuTr^Qrjoui

T^v xwQuv. b di rovg UQeofjeig de'§uf.ievog xul Tt/V nuquxh]oiv

deiKiav ttvui vnoTonuoag , tov eyxMQiov u&Qoloug oTQarov wg eig

noXei-iov vnuvTiutei Totg TovQxotg. o de KoinXovixovg neQiaXyrjg

Bf-iev tnl ToTg nQUTTOi-uroig eyevtTO {7]v yuQ o xut' uvtov Xuog G
(Inag, tog ix TQonijg inavtjxcov, ne^og xal aonlog) , o(X(og Si xal
uxiov -^vuyxuo&T] uvTinuQUTu^uod-uu xal avfx^oXijg yevofievrig
TQenovTui 01 neQi tov 2Te(puvov, ukioxerai Si xal avTog ui/fiu-
XtoTog ovv uXXotg noX7.oTg. xai tovTov (xiv SteQy6[.ievog xutu t6
10 Tu^Qe(^iov anefxnoXeT TM TonuQyrj Tijg /coQug, avTog Si nQog tov
oovXtuvov inuveXd^cbv xui neQi Ttjg TQonijg unoloyovfievog fieTe-
lid^ei Tug ahiag eig uXXovg, xu\ enriyyeVkeTO , el uvd-tg Svvufxiv
Xu^uv exoTQurevoei xutu tov KuQ^eoiov , quov uvtm nuQu-
OTi^oeiv TTjv IdQu^iuv. (jog iv nuQoSto Si u(fi]yeTTO xul neQi tov
15 BuuonQuxuv , wg eii] fiiv /coqu ndficpoQog , xuTeyeTUi Si vno
yvvaixaJv, rovg nenolefxr^xoTug nQog avrov OTQUTKiOTag vnuiviT- D
TOfievog. uXX* exeTvov fiiv o GovlTavog xuTuoyeTv ifieXeTU Siu
To uio/og fj.r^vioug Tijg r]TTrig xul unoxTeTvui , nQog Si 'Pwfiuiovg
onXu xivijaai aneSetXiu , SeSivog xul cpQiTTiov ix f.i6vr]g Ttjg (fijfirig

20 T« Ttov nQOi]yriOUfxev(jov tqioov ^uotXeoiv avSQuyud-r^fiUTU , Ntxt]-

(fOQOv Tcouvvov xut BuotXeiov , xui vnonTevcov Tr]v uvTf]v uQeTijV
iTi xu\ Svvufuv nQOoeTvui '^Pcofiuiotg, oficog ufKpiQQonog r]V xui
Styoyvutfuav , xal ifitXtTa tc noitjTiov, KovTXovfiovg Si yvovg

6 inav^HOv C avonlog C 7 avnnXonrjg C 13 xaQ~

^iaaov C 15 ^aanQcmuv C

saosque absque omni maleficio transituros. at Stcphanns eam petitio-

nem a timiditate profectam opinatus, exercitu suae provinciae collecto,
in Turcos tanquam hostes ducit. gravissimum ea res dolorem Cutlu-
muso attulit, quippe cuius exercitus omnis, utpote ab adverso praelio
rediens, pedester inermisque esset. coactus tamen conflixit, victoriam-
que obtinuit, capto cum multis aliis etiam ipso Stephano; quem et in
reditu apud Tabrezium loci eius domino vendidit. ceterum ad sultanuni
reversus Cutlumusus de accepta clade se purgat, culpa in alios collata,
polliceturque si rursum cum copiis adversus Carbesium mittatur, facile
se Arabiam subacturum. obiter etiam de Baaspracania refert, regionem
esse fertilissimam et a mulieribus teneri, sic oblique notans milites, cnm
qnibus dimicarat. verum sultanus ei ob dedecus amissae victoriae ira-
tus de comprehendendo occidendoque homine cogitabat. adversus autcm
Romanos arma movcrc formidabat, ipso nomine rerum praeclare a tri-
bus imperatoribus Nicephoro Tziniisca et Basilio gestarum perterritus,
suspicansque eandem esse etiamnum virtutem Romanorum atque poten-
tiam. dubitabat tamcn inccitusque animi dciiberabat quid agcudam
 572 GEORGII CEDRENI

r^v t7ii/5ovXrjv (pivyet (.lexu ruv avv avxM, y.a\ noXcv o/VQ(axdxt]v
xuxaa/ouv tv X(jOQaGf.uotg xei/xivtjVf i]xig TlaaaQ (^vofAuaxut , «y-
xinulog ylvi.xai x(o aovXxdvo). o di xb vvv tyov nQog xovxov fxtv
1? 770 dianoXtfitiv ovx tSoy.if.iaat, ndaug St xug luvxov Svvdfitig d&Qot-

aag untiat xuxa xwv IdQd^cov, xul fid/rjg ytvofiivi^g nuXtv rQintxuiS
y.at avxog, inavtXd-tuv di unb ttJ? XQOni^g , xut firj (fiiQOHV rtjv

aia/vvi]v xai rb dnb rov KovxXovfiovg ovttSog, avxbg fiiv to

nXttaxov nXrjd-og dvuXa^tov antiatv tlg t6 ITdaaQ, xui SttxiXtaa
riQoanoXtfiwv fii/Qt noXXov X(o oixti(^ dvt\jjt(o , xjj o/VQOxr]Xt rijg

noXtoog d-uQQOvvrt xa\ noXXdxtg dvantruvvvvxt rug nvXag xallO

i^tQ/ofiiv(o xa\ ov [xixQtog rovg ntQ\ xbv aovXxavov ^Xanrovxt,
xaxd 6i '^Poyf.iaicov Svvufitv ixnifintt IxiQuv , dfiq)\ rug x /tXiu-
Sug, axQuxr^ybv imarr^aag avxfj dStX(f6natSa Idauv rbv Xtyofxtvov
B y.(o(p6v , iniay.7]yjug rr]v ru/Jari]v u(ftxiad-ai xu\ tl nQo/WQoir}
nQoaxxr^aaad^at avx(o r^v Mr]Siuv. xu\ ravxa fiiv inQdxxtxo iv 15
IltQOlSt.
HayxQdxtog Si o rijg 'IjSrjQiag uQ/t]y6g , dy.6Xaarog avd-Q(0-
nog, ig rov udtnuQirov rr]v xoixr]v it,v^Qtaag (vjV Si o yttnuQixr^g

vlbg xov ini rov ^uatXitog BuatXtiov iv tw nQbg rbv FtcoQyiov

noXifKo dvutQf&ivxog^^OQUxiov rov .AtnaQixov , in\ avviatt rt x«<20
dvSQi(i ^t^or]fiivog xu\ fieydXa fitxd rbv IIuyxQdxtov Svvdfitvog

iv roig ^'I^i]Qatv ) rjvdyxaat rovxov in\ tw ytyov6xi Sttvona&^-

auvxu onXa xar' uvxov xtv^aat, xui noXifua xovxov rQtipufitvog

C lig rd Kuvxdoiu xu\ rr]v tvSov dniXuivtt lA^uayiuv , iv roTg l^u-

2 KaTaXa^av C 3 to] tov C 5 rmv om C

foret. sed Cutlumusus insidias sentiens cum suis fugit; urbemque irt
Chorasmiis sitam , cui Pasar nomen , munitissimam occupans sultano ad-
versatur. sultanus in praesentia eo omisso cum omnibus suis copiis
contra Arabes proficiscitur , et ab iis ipse quoque profligatur. reversus
domum, dedecorisque et opprobriorum Cutlumusi impatiens, maxinia
cum parte exercitus Pasarem obsidet, ac diu sane patruelem suum op-
pugnat, fretum loci munitione et saepe eruptione facta sultano haud lo-
via damna dantem. alium autem exercitum emittit, circiter viginti mj-
lium, contra Romanos, duce fratris sui filio Asane cognomine Surdo,
mandatque ei ut celerrime pergat et rebus succedentibus Mediam subigat.
haec ita tum in Perside acta.
Pancratius porro Iberiae regulus, homo impudicus, uxorem Lipa-
ritae violavit. erat is Liparites Horatii Liparitae filius , eius qui bello
Basilii imperatoris in Georgium Abasgorum ducem occisns fuit, homo
fortitudine et prudentia nobilis, raagnaeque post Pancratium inter Iberos
potcntiae. hic ergo iniuriae atrocitate concitatus arma contra Pancra-
tium sumit, victumque praelio ad Caucasum et in iiiteriorem Abasgiaiu
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 573

GiXdoig Tf Ytvof.iivog t^ tavtov (xtywTai uQog ftiav SeoTiotvr] , rfj

/trjTQi Tov nayxQaTiQV , xai rcov oAwj' r^g ^I^riQiag nQwyfiaTCOv

xvQiog ylverat, yQaf.ii.iaTd re tig rbv fiaaikla m/nipag (fiXog y.ul

cv[.i(.iayog t^airti ytvtod^ai '^Pcof.ialwv' ov rrjv zTQtG^tiav de^dfttvog

5 ovTog xoivonQaytTrai fntr^ avTOv. fitra de riva /qovov xal b

Uayy.Qurtog 6ia rov WcxGtSog norafiov y.a\ 2ovdvcav xai KoX/cov
odotnoQ7]Gag VQ/trat eig TQunt^ovvra , xdxtTd-fv dyytXovg ixntfi-
nti nQog ^aatXta, Si^Xcov (tig tqjtaiv t/tt tiGtXd^tTv tv rjj fiaaiXidt

xai uvTcp ivTvxtTv, nQoaTa/d-tig ovv etGetai , xai tm ^aatXtT ev- D

lOTf/tJv nQCjoTOv fiiv dvttSl^ti noXXu ortntQ jSaatXtvg urv xai nQog
uQ/rjyov ov fitXQug /(^Qo^g t^? ld(iaayiag anovddg t/cav ravrag fiiv
rjd-irrjat, nQoaidtro de dvSQi idtcorr] xai dovXca dnoaruTri , tnttTu
xal xaTaXXd'S,ai dXXr^Xovg nuQaxaXtT. o Srj xal yiyovt rfj anovSfj
rov ^aaiXicog, anttaufiivcov dXXi^Xotg ajGTe rbv fiiv Jlayy.Qurtov

15 yvQtov tlvat xal dQ/r^ybv ndar^g rijg^IfirjQiag xail^liaayiag, av-

rbv di fitQovg uQ/ovra ri^g Mta/Jug 6td /Siov xvqiov ixtTvov
i/tiv xal fiaatXia. xai rd fiiv xard rr^v lA^uayiuv xar^^vrrjatv
ttg rovTO,
jiadv Si o xurd ^Pcofiaicov ntficpd-tlg naQu rov govXtu-
20 vov , naQtXdcov rb Ta^Qt^tov xal rb Xiyofitvov Tt(pX)g rjX&tv tig

BaaanQuxuviuv , nuvra xtiQCOv xal nvQnoXcov xui rovg nQoani-

nrovrag dvatQcov, xal fiTjSe rijg natSixijg cfttdofievog rjXtxiag,

o Si T^? XcoQag uq/cov IAuqcov fiecnTjg, 6 rov BXadtad^Xu/jov P 771

6 xoivowQaYBl C 16 ^tG%ias C 23 piatrjs om C

compellit. ipse regia occupata dominam suam Pancratii matrem vi stu-

prat , totaque Iberia potitur. inde missis ad imperatof em literis in anii-
citiam societatemque Romanorum recipi postulat; idque ab imperatore
impetrat. aliquanto post Pancratius per Phasidem fluvium Suanos et
Colchos iter faciens Trapezuntem pervenit, indeque missis nuntiis ira-
peratori significat cupere se Byzantium ire et cum ipso colloqui. qnod
ubi permissum fuit, congressus cum imperatore multis ei verbis expro-
brat, quod «ceptrum ipse gerens foedus, quod ei cum Abasgiae dicionis
haud exiguae regulo fuerat, violasset, et cum privato ac servo per-
duelli coivisset societatem. simul petit ut inter se et Liparitam transigat.
atque hoc imperator confecit, pactumque est ut Pancratius omnem Ibe-
riam atque Abasgiam obtineat, Liparita autem parti Meschiae per omnem
vitam praesit ac Pancratium dominum regemque suum agnoscat. hunc
quidem exitum res Abasgica habuit.
Asan vero a sultano adversus Romanos missus, ultra Tabrezium et
Tephlidem profectus in Baaspracaniam venit, proxima quaeque popu-
lando atqne incendio vastans, et obvios trucidans, ne puerili quidem
parcens aetati. pracerat tum Baaspracaniae Aaron Besta Bladisthlabi
 574 GEORGII CEDRENI

vlog xal Tov JlQOV^iavov udtXqtog, f.irj u^i6/.tu/ov tiSuig iuvTov

fifjSi Svva[.uvov avxiGTtjvai nqog ToaavTrjv TovQy.tov fikrid^vv,

YQu/iftaTa liint(.Lnii nqoq tov ^iaT)]v xaTaxuhJov xov Ktxuvfitvov

thv Idvlov xal Ttjg "I^rjQiag xaTaQXOvta, xai onoot} dvvaf.iig nuQu-
xaXtt ^oi]d-th'. o Si tu yQUftfiuTa St^uf^tvog, xu\ S^uttov ^ 7.6-5
yog Tov ufKp^ uvtov uytiQug laov , antiai Sia Tuymv xul tvovrut
T(o lAuQtov, xul avft^ovXojg nQOTtd-tiOTjg noTtQOv vvxTOfta/ia
/Qi]GTtov ^ (pavtQUv fidx^v avaStXTtov , nQog ovStTtQOv o Ktxav-
fttvog xaTtvtvtv , iyvwxti Si TQonov uXXov xaTuaTQUTijyijoai Tovg
B f/d^Qovg' Gvvt^ovXtve yuQ t^v nuQtfi^oXrjv xuTaXinovTag wg tJ/t 10

fitTU TMV GxijvMV xul TUV vno^vyicov xal T% uXhjg dnoaxtvT]g,

lo/ovg vvxTog iv inixaiQOTUTOig OTijoai /MQioig, xdntiSuv ol

TovQXOt dcpixMVTUi xal dvSQwv tvQOVTtg tov /aQaxa nQog

tQrjftov

StUQnayug twv iWov ^^w^J^cwfff , roTt Si] Tijg iviSQug dnuvaoTuv-

Ta$ inid-iod-ac avTOig. xai yt ov Sitxpfvod^r] tov axonov. twS-fv 15
yuQ 6 Idodv dvaOTag ix Tijg olxttag nuQtfi^oXijg xutu tov ^TQuyva
xiiftivTjg noTUftov untioiv wg nQog noltfiov wg Si ovStlg vnr]VTu,
inXrjalaat Si xal tm /uquxi tmv '^Pwfiuiwv , xui ovTt q)vXuxrjv
tl/tv ovTt cpwvri i'S,r]xovfTO , dXKu xtvog r]V nuor]g Svvufittog,

C TOTt Sr] qvytiv vnovorjaug Tovg '^Pcofiuiovg Qijyvvai Tt Sid nollaiv 20

Tonwv Ttjv naQtfi^oXrjv xal SiUQnayrjv noitiad^ui twv XucpvQwv
xtXtvtt, ot Si '^Po)fiuToi niQi Stilrjv oipiuv dvuaruvTig twv Xo/wv,
davvTuxTOig ovvTtTayftivot nQOOQ-^yvvvrai roTg TovQxotg , xal

2 Svvafiiv rovqtKav C 6 crgarov C 10 evvtPovXtvat C

17 KtifLSvov P, xtifitvrjv C
filiusPrusiani frater. qui cum sibi non satis esse ad tantam Turcorum
multltudinera sustinendam virium sentiret, Catacalonem Bestam Ambu-
stum Anii atque Iberiae praefectum literis missis hortatur ut sibi sup-
petias quamprimum ferat. Ambustus literis acceptis dicto citius suos
excitat, cumque
iis ad Aaronem se confert. coniunctis copiis cum deli-
beraretur nocturnone an aperto praelio cum Turcis esset pugnandum,
neutrum Catacaloni probatum est, sed alia arte hostes circumveniendos
duxit. castra, inque iis tentoria, ut erant, ac iumenta et impedimenta
omnia relinqui voluit, et insidias per noctem opportunissimis locis poni:
tum Turcis advenientibus , et castrorum hominibus vacuorum direptioni
intentis , prorumpendum ex insidiis et in eos faciendum impetum. ne-
que id eum consilium fefellit. mane enim Asan e castris suis secundum
Stragnam fluvium tanquam ad pugnam proficiscitur , cumque occurreret
nemo, ubi ad castra Romanorum pervenit, ibique neque vox ulla audita
est neque custos uUus visus , sed omnia in sua esse potestate putavit
Romanosque fugisse credidit, multis locis castra perrumpit diripique
praedam iubet. at Romani sub vesperam ex insidiis progressi compo-
sito agmine dissipatos Turcos adoriuntur, primoque congressu fundunt,
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 575

na^axQijf-ia rQtnovoi to uvimoaraxov f.i^ fviyxovrag TT]g Pm/hui-

xijg bQ/iii}g. ninni fiev ovv nQwrog 6 lAauv iv roig nqwroig uyo)-
vit,6[.itvog } nlnru d^ xal oaov a).i<ifiov tov arqarov. oi S^ mqi-
aco&ivreg Xiav ollyot xai yv(.ivol Sia twv o^/wv ig rug twv
5 IleQoaQfuvitov Siaoiotpvrai noXtig,
'^O 6i aovXruvog 8ia rwv anoSqdvrwv f.iif.ia9-rjX(vg to avfifiuv
drv/tjfia flg fiiyuXtjV evineatv uyMviuv , xal ev anov&fj enouTro
oncog av rr^v yevofievi^v enavoQ&ioGi^rai uxXi^qiuv. xal drj luov 1)

tnllexrov avarrjoufievog ex re Tovqxcov xal Ku^eiQcov xul yttfivi-

XQnov neQi rug q' /jXidSag, xal Id^QUfiico lAXelfc rco ereQO&aXeZ
udeXcfcp uvrov nuQuSovg ravrag , xaru^^Pwfiuicov exnifinei. uy-
ye^^ddarjg di rijg icfodov, evcod-evreg nakiv ol uvcod-ev Qtj&evreg
uQ/ovreg ziov orQurevfidrcav ^ovXtjv nQotrid-eaav xal ditoxonovvro
ro nQaxreov. xai rcZ fiiv Ktxuvfiivco iSoxti ftera rijg nuQ0voi]g
15 Svvdfiecjog vnavrijoai roTg TovQxoig l%a)9-ev riov '^PciOfiuixcZv oqcov,

xdxeToe diuycoviauG9ui, tri rtov nXeiovaiv uvrindXcov uvinncov ov-

rcov xul Tijg uXlrjg dvvdfiecag xexfirjxviag dnb rrjg nXeiori^g bdoi-
noQiug, eniXeXotnoriov di xul atSrjQicjOv roTg TovQxotg, oig rug
/rfXug Twv t,cocx)v elco9aai neQtareXXetv , ini]Qfievcov di xai rcov P 772
ZO^^Pcofiuicov xai d-UQQuXecov ovrcov dnb ri^g nQ07]yi]oafiiv7]g vixi]g,

xai nQO&vfiovfiivcav avftfif^ai roTg noXeftiotg. rovvuvriov di b

liiuQcov dnecpaivero , ini/cov rdg dvvdftetg , Xiycov o/vQwoui re
Tug noXetg xui ru cfQOvQta xai elaco rei/tov ovyxXeTout rd nuvru,
firjvvaai re rco ^uotXeT xal fir] avev yvcofii]g ixeivov fierd dvvd-

9 diXifiviTcov C, Sa^riQcov xal JiXifiviTcov Golius (ad Alfergani

elementa astronomica p. 205 ed. Amsteiod. 1669) auctore Agathia
4 17 et 18 monuit Wilkenus, 18 oidiiQcov P 22 inixsiv C

Tehementiam sui impetus non subsistentes. cadit inter primos pugnans

Afsan, et quidquid in eo exercitu forte fuit obtruncatur. reliqui, pauci
admodum ii atque nudi, per montes in Persarmeniae urbes evadunt.
Ab his de accepta ciade edoctus sultanus in magnam devenit soli-
citudinem. ut autem hanc calamitatem resarciret, e Turcis Cabcris et
Limnitis delectvm exercitum ad 100000 conducit, eumque duce Abramio
Alimo , fratre ex altero parente suo , contra Romanos mittit. nuntiato
barbarorum adventu, Aaron et Ambustus unitis rursum exercitibus quid
agendum sit consultant. sententia Catacalonis erat cum praesentibus
ocpurrendum Turcis esse extra Romanos fines, ibique decertandum, cum
adhuc maior hostium pars equis careret, et reliqui etiam longo itinere
essent defatigati, soleisque ferreis Turci carerent quibus ungulae ar-
raantur, Romani autem recenti victoria elati alacres essent, pugnamque
expeterent. contra Aaron pronuntiabat continendum exercitum, urbes-
que et coiitella muiiieudiua atque ouuua murLs iucludendmu: de re ad
 576 GEORGII CEDRENI

fUMg fuxQoig nQog roaovtov nXijS-og 7io7^ifxijaai ^aQ^aqwv* ovrco

de TMV OTQaxriyoJv U7ioq)i]va[xivMv evixi]Gtv rj rov IdaQuv yvftj^t?;.

xal avroi i-iiv [xtra rijg arQariug aniXd-ovrig Iv ^I^rjQia y.aru riva

7i(Sidda ly/MQioig 'OaovQrQov Xeyofxevriv e(.ievov Tjavxut^ovreg ev

roig vnai&Qoig , nuvru nQoriQOV rov uyQorijv ^mov xul yvvuTxagS

B '/Mt nuiSug xul nuv o ri rifxiov avyxkelauvreg ev roig o/vQWfiuatV
lyQuxpuv de xal tw ^uaiKeT diu ruxvSQ6[.iov , Sifkonoiriauvreg rtjv
rwv evuvrlwv eneXevaiv, Se'§ttiJ.evog ovv ovrog ru yQU{j.f.iuru Ixet-

voig fiev ene/eiv exekevev , ecog uv 6 udinuQiri]g [xeru rijg roiv

^J^rjQO)v Svvu[xewg Ikd^wv toTg ^PwfiuixoTg iviad^^ arQurevfiuai ' 10

nefinei Se nQog exeTvov yQU[i[iura StoQit,6[ieva rrjv ru/iarriv, e^neQ

av[i[ia/ov euvrov xu\ (fikov XQivet '^Pw[iuio)Vf aveiXi]q:6ra nuvra

rbv neQi avrbv kubv uq^txea&ui xut av[t[u^ui roTg arQarr^yoTg rwv
C '^Pw^iuiwv xai [ler* avrwv Stuno7^e[iijaui nQog toi^j ^UQ^UQOvg.
ol [lev ovv arQurijyol ra yQa[i[iaru Se'§d[ievoi -^Qeftovv wg exeXev- 15

ad^r^aav, xui rriv rov yitnuQirov nQoat[ievov uqji^iv, ixeTvog Se

To ^uatXtxbv Se'id[ievog nQ6aray[ia rbv euvrov [leru a/olijg
•rjd-QOtae xui xud-wnki^e "kuQv, ev oaw Se ovrog rag oixeiug
GvvexQ^rei Svvd[ietg xul o /Qovog erQi^ero, o l4^Qd[itog rijv

SuaanQuxuviuv xaruku^wv , xal /.lu&wv ori neQ ot '^PwfiuToi 20

ivruvd^a avvetkty[iivoi ovreg xal rrjv avrov [iud^6vreg inekevatv

vnev6arr]auv elg 'I^i]Qiuv, Setkiuv, oneQ 7]v eix6g, rb nQuy[ia
vnovor]aug , nuQ^ ovSev d-e[ievog xul keiuv xut kucfVQuywyiuv,
iSiwxev ontad-ev avrwv, intiy6[ievog avQQu^at roTg nuQovai nQo

4 ovQTQOv C 8 uniXtvetv P

imperatorem referendum, neque eius iniassn contra tantam multitudinem

tam parvis copiis dimicandum. haec sententia vicit. et profecti in Ibe-
riam, in planitie quadam, quae incolarum sermone Osurtru dicitur, ca-
stris sub dio positis quieverunt, omni prius agresti turba, mulieribus
pueris ac quae pretiosa haberent, in munitiones inclusis. et imperato-
rem cursori traditis literis de adventu hostium certiorem fecerunt. im-
perator Itteris lectis, ducibus istis mandat uti se contineant, donec Li-
parites cum Ibericis copiis ad ipsos perveniat. et Lipariten per literas
nortatur ut siquidem socius sit amicusque Romanorum, absque ulla mora
cum omnibus suis copiis se ducibus Romanis adiungat. duces acceptis
literisquieverunt , uti erant iussi , et Lipariten exspectarunt. atque is
imperatoris mandato percepto suos per otium collegit atque arraavit.
dum id fit ac tempus teritur, interira Abramius in Baaspracaniam venit;
Cognitoque Romanos, qui ibi fuerant collecti, suo adventu intellecto in
Iberiam recessisse , prae metu id ab iis factum , quod erat probabile,
ratus, posthabitis direptionibus eos est insecutus, cupiens praelio con-
 HISTORIARUai COMPENDitJM. 577

70V xai h^Qay avva&Qoiad^r^vai dvvuf^iiv. otkq jtm&ojtig ol

orQaxrjyoi itZv ^PiOftatcov, xul Taorid^lvTig fiTj nfag uvayAaoO^ioot

jcat uxovreg no7>ef.iijout tiqo rov rov ^inaQixTiv xaruXa^eiv , vno- D

Svvrtg Tivu Svay^coQiuv du6xQ7if.ivov xal (fUQay^i nuvro&tv xvxXov-
5fttvj]v TjOvyutftVj yQu\pavrtg nQog rov yitnuQiiTjV rjxeiv xul fiij

ftQaSvviiv, o Se lA^QUfttog rijg 'PwftaYxijg rioroyrixwg orQuriag

tQyerai elg ro leyofievov ^Qrt,e, xMftonoltg Se to Z^Qri^e fivQiuv-'
SQog xu\ noXvv nXovrov eyovau • wxovv yuQ ev uvrfj Id-uyeveTg rs
efinoQOi Xtti 2vQ(av xu\ ^AQftevuov xul uVmv e&viov nXrj&vg ovx
10 oXiyr] ' ofriveg rjj otxela d^uQQOvvreg nXri&m ov xureSe§avro e\'aoi

reiyovg yevead^ut, xal ravra rijg OeoSoatovnoXeiog ix yeirovav

xeifilvrjg, fieyiori^g noXewg xai reiyog eyovoijg loyvQov xul uvu-'

Xwrov , noX7^a rov Kexuvfievov Sia yQUfifturwv xal unei7^riaavrog

r.u\ naQaxu7Joavrog, xuru^M^ovrcov ovv rtov Tovqxwv xui unro-

15 fievcov eQyov , oi ev rto ^!AQrt,e rug diuSovg avyx7Mouvreg xai enl
rcov Scofturoov uvu^uvreg lid^oig xai ^v7,otg xul ro^oig rovg emov- P 773
rug 7]ftvvovro» xut StereXeauv fiuyofievoi ig)^ o7Mg rjfteQug t^,

uyye)vd^evrog de rovxov roTg arQuri]yotg , b Kexavftivog no7^vg tjp

eyxeiftevog xu\ nuQuxu7Mv uneXd^eTv xui avfi^u7.eTv roTg TovQxotg

20tov rovv eyovai nQog rfj noXiOQxiu, xu\ ftrj xu&rjad-ut rrjVu7.Xcog
y.u\ rQi^eiv rov yQovov , rrjv avxivrjv nQOOfitvovrug entxovQiuv rov
uiinuQirr]v, xui rbv inirrjSeiov nuQuxQeyovxu ^7.eneiv xutQov , ov
TvyeTv nu7uv ov qASiov. uvxtninxovxog Se rovAciQcov, xui ftT]blv

%i StuTiQu^ua&ai Xeyovrog nuQu xo fiaatXixbv ^ovXr]fia, ^avyjav

gredi priusqnam aiiae conducerentnr copiae. certiores Iiac de re facti

duces imperatoris, ac veriti ne vel inviti cogerentur ante Liparitae ad-
ventum pugnare, subduxerunt so in locum quendam aditu difficiiem,
Eraecipitiis undique et convallibus cinctum, atque ibi quieverunt, et ad
lipariten scripserunt ut absque cunctatione veniat. Abramius Romanum
exercitum non assecutus ad Artze venit. pagus erat is ingens oc mul-
torum milium capax , magnaeque eo continebantur divitiae. iiabitabant
enim ibi cum indigenae mercatores, tum Syrorum Armeniorum et aliis
ex nationibus multitudo haud modica. atque ii numero freti intra mu-
ros se recipere noluerunt, cum quidem proxima essct Theodosiopolis
urbs magna et muro cincta inexpugnabili. Turcis eura pagum aggressis,
Artzeni occlusis viis tecta conscenderunt, deque iis saxa ligna et iacula
in oppugnantes torserunt. ita totos sex dies pugnatum est. rei nuntio
ad Komanos allato, Ambustus multus erat in urgendo atque exhortando
ut iretur ac cum Turcis oppugnationi intentis manus consereretur, ne-
que tempus inutiliter tereretur desidendo et iiculnum illnd praesidium
Lipariten exspectando, eamque occasionem negligendo interim, qualem
deinde haud facile essent adepturi. repugnante tamen Aarone, nihilque
se praeter imperatoris mandatum acturum affirmante, ipse etiam quievit.
Ceorg. Cedrenua tom. U. 37
 578 GEORCn CEDRENI
y,ai avrhg rjyev. ^Afiqu^uog Sl (xri yMTci axonov ywqovvxMv uvrco
B Ttov TiQay^iUTMV , (.tTj $vva[.iivog noliOQ/Ja rr^v y.iO[.i6nohv naQa-
axrjGuod^ai , vniQiduv xai nXovxov y.a\ luag nvQ ivtivai xorg <)tw-

(luaiv lyy.t)^i.vtxai , yu\ tvdvg 61 Tovqzoi SuXovg ouQOVTfg xul

vlr^v ivnQr^axov t^unxovxtg tQQinxovv tv xoig d'io{.iuaiv' u,vu(f)&iv-5

Tog Si xov nvQog navxa/od-tv yu\ TWQxutug (itfiaxTjg uvtytQd-tiarig,

ol y^Qx^^voi nQog xt xo nvQ nQog xt xug Ix xoiv t6S,(x)v ^oTuig (.iij

^vvTjd^tvTtg uvxtyHv ivtxXtvuv tig (pvyi^v, xui Ityixui unoXtad^ui

TiiQi Tug Qv /iXtddug uvSqcSv, xmv (liv (luyutQug twv $i nvQog
nuQuvdX(0(ia ytyovoxiov ' ovxoi yuQ inti y.uxiayv(iivot tyvioauv 10
unoa(fuxxta9^ui , yvvuixug xt xui xlxvu iuvxiov tig xo nvQ uniQ-

C Qinxovv. ovxo) Tov 'yiQX^f Xr^(f^tvTog, noXv y^vaiov ivQ<Ji>v o

l.4^Q<x(Liog xut onXa y.u\ uXlu Ttva yQticodi], Inoau (irj tw nvQt
y.axtaxr^auv li/QijaTU, niQ^^uXo^itvog di xui 'innov ovx oXiyijv xaX
inoyvyiu, xui tov tavxov Xaov xu&on\iaag dig tdti, vniaTQtxpfv 15
UVUL^qTWV TljV '^PtO^lUlXTjV dvvu(iiv.

Avxt] di xuTa7.a^6vTog r{67] xal tov jimuQixov xuTU^Haa

unb rov Qri&ivxog oyv.Q(L(iuxog txtixo iv xfj ntSiuSi xazik rovg
TlQOnoSug TOV .^OVVOV tvd-a ntQ 'iSqVTUI ro KuntTQOV (fQOVQtOV,
iQyo(iiv(av ovv rwv TovQxiav anoQuSfjv, avvi^ovXevi nukiv o Ki-20
D y.uv(itvog av(i§uXfXv avroTg SifanuQ(thotg f>vai xut uavvruxToig

iTtm aXV yttnuQixrjg ovx rj&tlt Sm ttjv ^(itQuv* tjv yitQ au^-
^uTov , irl uyovTog rov 2fnTf(ifiQiov (M]v6gj rijg ^ ijicvf^ii^amgf

5 ttV7jfi(iivov C 8 dnoXiaQ-ai om C 10 KCcri](Sxi](tivot C

13 post j^^stwdj^ P eiSijiiioc

Abramius noR ex anlmi sententia succedente negotio , ciim vicnm expu-

gnare non posset, opibus praedaque sjiretis igiiem domibus iniici iubet.
statim Turci faces materiamque ignis capacem in domos coniiciunt; et
coorto undique incendio, Artzeni cuin igni simul et hostibus resistere
non possent ad fugam inclinant. ferunt periisse ibi hominum ad cen-
,

tum quadraginta milia, partim ferro caesorum partim igni absnmptorum.

cum enim capto vico de salute desperarent, multi se uxores liberosque
suos in ignem coniecerunt. Artze ad hunc modum potitus Alimus auri
plurimum et aliqua utilia ferramenta invenit, quae ignis non corruperat.
equos item multos et alia iumenta adeptus est ; armatoque ut par erat
suo exercitu, abduxit inde, Romanum quaerens exercitum.
Romani autem, cum iam Liparites ad eos venisset, a dicta muni-
tione descenderant in planitiem, ad radices coUis cui Capetrum castel-
lum est impositum. adventantibus ergo Turcis dissipato agmine, rur-
8um consuluit Ambustus ut in dispersos et nullis adhuc ordinibus instru-
ctis vagantes ifieret impetus: sed Liparites a pugna abhorrebat, quod
sabbatum inter dies atros atque infaustos haberet. erat autem tum sab-
batum dies decima octava Septembris, indictione secunda. sed Abra-
 HISTORIARUBl COMPENDIUM. 579
iv TuTg uTtocpQuai «Tf twv TjftfQcuv rcv ytmaQirri ro gu^,8utov IvO"
f.uCtTO , oneQ unorQoniuL,o[.iivog uvtiivtro noXifuTv, xui ru /.uv
tdjv ^Po)(nui(ov iv TovToig, di lA^QUftiog dtu ruv nQodQOfitov
f^tud-tbv onoi rt ol Pwf.tuToi tjvXiXovto xul ort riQif.tovoi , avvTtxi-ug

5 rug iuvTOv Svvufxtig T^Qyjro avvTtruyfttvog nQog ftu/r^v. rovro

de xui 7] uvTinu7>og Svvufiig idovou uxovaitog xul uvrri uvrtnuQt-
xuTTtro, rh fttv di^iov i/ovrog xlQug rov Kixuvfttvov, rov 6i
liittQtJuv rb ivwwfiov, tv roTg fitaoig di b ytinuQirt^g huTTiro»
rjv di xul 7] (vQU niQi ^ovlvrov. rtp ftiv ovv Kty.uvfttv(a uvri-
lOfitrconog r^v b lA(iQttfiiog, tw J' IduQthv X(OQoauvt'rt]g urtQog
aTQuri^yog, xutuvtixqv Si rov yttnuQirov lAanuft 2tX(XQtog b low
UjSQUftiov irtQo9^u7a^g uStXtfog. avftnXoxTjg Si ytvofitvr,g b ftiv P 774
Kixuvftivog xal b IAuqojv ru xur' avrovg iTQtxjjavTO xiQuru xul
fii/Qi (ftovijg aXfXTQVovtov iSitoxov, b Si ytinuQirrig , niaovrog
15 uvTM rov avfiptov Stivonudi]aug xul fttS-^ OQfiijg ^iuiug iXdaug,
rov ^nnov avrov tQtoS^ivrog xul ntaovrog ulioxtrut. xul b ftiv
TjV iv rovrotg, ol Si ^PioftuToi nuvd^ivrtg ix rijg St(v'^tiog xul t(ov
"nntov unofiuvreg xul tw d^tto Sovng vftvovg inivixiovg, iv ftiu
q^tovij /Sotjoavrtg to rig &tbg ftiyug ug b 9-tbg rjftwv , nQoaifte-
20 »'0»' rbv ^tnuQirrjv, ilnitfivreg xui avrbv Si(oxttv oniod-tv rtov
i/d-Qcov. inel Si itfuivtro ovSuftov , iv ufi?]/ttvi(i i]attv , Siu- B
noQovvrtg o Tt xu\ yivoiro. ovrco Si StunoQOvfiivoig avroTg tQ-
/trui rig arQuricorr^g rcov In ixtivo) rurroftivcov , xui ftrivvit roTg
CTQurr^yoTg ttjv ixtivov TQonr^v xu\ rrjv uXcoaiv , xat oncog b ^A^qu-

10 x(OQOGuvxLS C 11 dcnav cccluQios C 84 nccl t^v uLI

Kui KutdaxBGiv C

mtus ex praecursoribus intelligens quo loco Romani castra haberent nt-

que qulescerent, composito ad pugnam agmine ad eos accessit. quod
Komani videntes ipsi quoque inviti ordines instruxerunt. dextro cornui
Ambustus, laevo Aaron praefectus; Liparltes mediam ducebat aciem.
Ambusto oppositus erat Abramius, Aaroni alter ducum Turcicorum
Chorosanites , Liparitae Aspam Selarius, Abramii ex altero duntaxat
parentum frater. praelium initum est solis iam imminente occasu ; et
cum Ambustus tum Aaron utcrque sibi oppositos hostes fuderunt, atque
usque ad galli cantum persecuti sunt. Liparites autem patruelem suum
occubuisse aegre ferens, dum impetum vehementiorem dat, equo suo
occiso capitur. Romani a persecutione reversi ab equis descendunt,
unaque voce deo pro victoria agunt gratias, et cantant "quis deus :ta
magnus atque deus noster?" Liparitamque exspectant, quem et ipsum
putant insequendis hostibus se dedisse. cum autem nullua compareret,
solicitudo eos incessit, incertos quidnam ei evenisset. haerentibus eis
venit quidam qui sub Liparita tum militaverat, eumque victum et ca-
 580 GEORCn CEDRENI
^iiog Ix Tijg (f^vyrjg inaveXd^aiv xal tio oheiM hMd^tig uSt7^(fip

(o yuQ l4ouv tjiiotv fv %(o no'kl(.i((>') uva7M^6vTtg tuv yiinuQltr^v

y.al Tovg ulovxug tmv ^T^riQ(ov vntvoGxriOuv tlg To liyoi.uvov Ka^
GTQoyMfiiov f anovdaiav ttjv odoinOQiav noiovf.uvot, untnuyriaav
nQog Ti]v UX07JV ot uQyovTtg tov gtqutov. h[.iO)g diuvvy.TiQiv-5
GUVTtg (iyQvnvoij intiniQ ^(.itQa iniXu^ixpt xal ^ovlrj nQOtTtd-i]

C xal ToTg nuoi avf.i(piQov ivofuad^r] ty.uazov ofy.udt untld^iXv, o [.liv

^AuQWV Tov ohiTov dveiX^if cjg Xabv unttaiv tlg to ^I^uv {(itjtqo-
noXig de avxrj tov BaaanQay.(!iv) , b de Kiy.uvi.ilvog (.leTu twv
ldi(av inuvijXd^ev tlg to jlviov. b de ld^QUf.iiog ttj tov yltnuQiTOv 10
uQXiad^ilg uXooati , xul dX^noTtQov euvTov xQivug nuvTog uv9-q(o-
nov Stu t6 nuQov tvTV)ri]f.ia , [.ii]Siv tTiQOv noXvnQuyfiovi^aug,
uXX' intTiivag Tr^v oSoinoQiuv , $ia nevTt 9]fiiQCuv nuQuyivtTUi tig

t6 Xeyofiivov '^Pe, xdxeTdev uneiaiv elg tov govXtuvov nQonlfixpag

T« evayyeXia xal Trjv tov ytinaQirov firjvvaag xaTuaxeatv. b de 15
D TM SoxeTv fiiv ijiKpQavd-t] xal TjyuXXtuauTO ini TJj uXaiaei tov uit-
TiuQiiov, i^pO^ovriat di tw ddeXq:M TOtovTOv xuTu^tcad-evTi tov (v-
Tvy/]fiuTog , xal did navTog ifieXha xal nQoq^aotv ii/jTei tovtov
noftjaaadui ixnoScov.
Tov fiev Qvv utinaQiTriv , tSj inv&ero t^v tovtov xaTua/t- 20
Gtv ^uatXevg, oXog iyevexo dvuQQvoaad-ai , xai dtoQU noXvTtXT]
xu\ XvTQu nifixpag tw govXtuv^o Stu FedOQyiov toiJ Xeyofiivov

/Jqocov (^vnoyQafifxaTivg 6e tjv b z/Qoaog tovIAuqiov) i'^uiTeTTai

Ti]v iXtv&eQiav xal anovddg tiQrjvr^g, b di aovXTUvog Tug nqe-

6 VTCeXttfiil^s C 17 tov ante roiovvov C 23 tQrjzslto C

ptum nuntiat; utqae Abramius a fuga reversus et cum suo coniunctus

fratregermano (nara Asan in pugna ceciderat) accelerato itinere, ab-
ducto secum Liparita et captivis Iberis, redierint Castrocomium. duces
Romani ad eum obstupuerunt nuntium, nocteque ea insomni exacta, orta
luce consultarunt quid potissimum agerent; placuitque domum reverti.
itaque Aaron cum suo exercitu Ibanem rediit, quae est Baaspracaniae
metropolis: Catacalon suos Anium reduxit. ceterum Abramius Liparita
capto contentus, et huius successus causa hominum sese felicissimum
deputans, omnibus aliis curis omissis, magnls itineribus ad Re quinque
dierum spatio pervenit; atque inde discedens rei feliciter gestae nun-
tios ad sultanum mittit, Liparitam captum indicantes. sultanus simulata
laetitia ob captum tantum virum, interim tantam fratri rei gerendae fe-
licitatem invidens, assidue de eo tollendo cogitavit ansamque captavit.
Imperator Liparitam captum esse audiens totus in hoc fuit ut eum
liberaret. misso itaqu& ad sultanum Georgio Droso, scriba Aaronis,
cum muneribus pro redimendo eo pretiosis, simul et hunc sibi reddi et
pacem componi postulat. sultanus acceptis legatis, ut magniiicus vide-
 HISTORIARUM C03IPENDIUIH, 581

c^iiag de^^dfitvog, xai fityalonQtnrig 9-tXwv tlvat PaGikivq {.lak-

Xov rj xunTjXog avtXtvd-tqog , unodidtoct rovTov dioQOv rio ^aoiXtt,

Xu^dfV futv T« XvzQctf ndvxa Si Tio uitnuQnri naQta/riy.iog , y.ai

fUliivijo9-ut rijg nuQOvOTjg rj/.iiQag dtu navrbc nuQtyyvrjod/.itvog,

5xat /.Ujdtnort onXa d-tXTjOut ro dno rovSt xtvijout yard riov

TovQxwv, dvtnh'jQ(aat J* avr(o rrjv nQog ritv fiuGt7.ta nQto^tiuv P 775

o Xtyoutvog nuQ^ uvroTg atQKpog* Svvurat Si rovro rb ovofia
nQog rbv nuQ^ uvroTg /uXvcpuv, ontQ o nuQ^ 7]ftTv avyxtXXog
nQog rbv narQtdQxrjv ndXai iSvvuro * ixtivov yuQ dnod-avovrog
lOavrbg tvd^vg tig rbv rovrov d-Qovov iyxud^iSQvrai, ovrog rolvvv
b GtQttfog ilatXd-OJv iv rfi ^uotXiSi xui ig nQoaomov iXd^iov rut ^u-
CtXti y.ut b/.itXiuv , noXXd re [.ityuXuv/riGug xai <fQva'^di.itvog , xul
riXtvraTov vn6(fOQOv 9-iod-ai ontvoag rijv 'Pco/iaiiov r(o tuvrov
G0vXrdv(O, intl /iri ivQt rbv fiuotXia intxXtvij, unQuxrog vnt-
ISxtoQrjOt nQog rbv nif.iipuvru. xu\ o ^uoiXtvg rb un* ixtivov ix-
St/ofitvog noXt/iov dnb rov oovXrdvov , xuS-* ooov oTov rt 7]v, B
TM bf.ioQOvvra rij IltQoiov yjj nifirlJug xurr^o(puXiouro. iv (o Si
rttvTU iyivtro , xui rj rcov Ilur^ivdxcov intavvi^?] xivi]Oig* nwg
Si xul rivu rQonov, Xtxriov.
20 Tb t&vog rcov Tlurl^ivdxiov ^xv&txbv vndQ/ov^ dnb rvov

Xtyofiiviov puotXticov ^xv&wv, /liyu ri iori xui noXvdvd^Qtonov,

nQog ovSi 'iv avrb xad'^ iavrb ^xvd^txbv yivog dvrtorrjvat Svva-
rtti. SiriQrjrai Si tlg rQtoxaiSexa ytvedg, tiirivtg xuXovvrui fiiv

nuGut r(o xotvto dvv/.iart, t/ovoi Si txdoTij xat Idtov unb rov av- C
10 rovrov] ixtivov C 11 aaatxov C
retnr potins rex qnam qui bellnm canponaretur , pro dono imperatori
mittit Liparitam; et quae eius rcdimendi causa imperator miserat, acci-
pit quidem, sed omnibus iis Liparitam donat, liortatus ut eius in poste-
rum diei memoriam coleret, neque contra Turcas porro arma sumeret.
lcgatus sultani fuit ad imperatorem is quem ipsi Seriphum vocant; cuius
ca est ad ipsorum Chaliphan ratio, quae antiquitus syncelli ad patriar-
cham: huic enim mortuo ille statim succedebat. is ergo Seriphus By-
zantium profcctus et ad coUoquium imperatoris admissus, cum multa aiia
superbe ac iactanter dixit, tum id quoque postulavit ut Romani se sti-
pendiarios sultano facerent. et cum videret imperatorem eo nequaquam
inclinare, re infecta domnm rediit. exinde a sultano bellura exspectans
]V1onomachns operam dedit ut quae iinitima erant Persarum regno com-
muniret. interea temporis Patzinacae ctiam se commoverunt. ea res
hoc modo acta.
Patzinacarum gens Scythlca est, eorum Scytharum qui regii di-
cnntur, magna et populosa, et cui nulla alia gens Scythica resistcre
sola possit. dividitur autem in trcdecim tribus, quae ut universae com-
mune Patzinacarum nomcn usurpant, ita quaevis a suo gencris principe
 582 GEORGII CEDRENI

irjg 7XQOy6vov y.ut UQ/riyov rrjv TiQOGrjyoQiuv xXrjQwauftivr^. vifiov^

rai de Tilig ti^quv^Iotqov uno xov BoQvad-evovg noTUfiov xul (.ifXQi

ffuvvoviug ^nXwf^itvug nsdiudug, vofxuSeg re ovTeg xui tov axr^vi"

rrjv Siu nuvTog uanut,of.iivoi ^lov, tovtov tov ytvovg UQ/r]yog rjv

T(o TOTf TvQu/ Tov KikTtQ v\6g , tvytvtiug rjxMv tg t6 uxqo- 5

TUTOV, ufi^Xvg d'e uXXwg xul Tr^v riav/iuv (fiXuv, tjv de xul aX-
7^og rig Iv rco td-vti xrjv x^^r^aiv Ktytvrjg, vibg rov BuXt^uq , rb
f.itv ytvog uarjfiog xul a/f6bv uvuvvfiog, ntQi de ra noXtf.uxa xal
Tug oTQurrjyiug xuqtu §QUGTriQiMTUTog, oj xui noXXuxig tniovTug
D XUTU Tiov HuT^ivuxiav rovg Ovtftvg (^yivog St Ovvvixbv ot Ovi^ot) 10

vnoGTug txQtxpuTO xat unwoaro , rov Tvqu/ ov/ onwg uvTtnt^eX-

d-ftv (.iri d^uQQr^auvTog, uXXu xu\ xaTaJvjTO? tlg ra nuQu tw ^Iotqo)
^Xrj xul rug Xi/.ivug, rbv [Atv ovv Tvqu/ ol IlaT^tvdxat erifxoyv

Siu To yivog, rbv de Keyhri rjonu^ovro diufptQ^vTOjg dta to t^?

uvSQiug vneQ^uXXov xat rr^v Iv roTg noXifxoig SeivoTrjram untQ 15
uxovwv xa\ ^Xiniov o Tvqu/ iduxvtTO rrjv ipv/rjV, dtSiMg ntQi
TJjg uQ/rjg , xui TQonov e^T^rei onwg uv rbv Keyivi]v unooxevu-
GTjTUt. ecpiorrjaiv ovv uvtm X6/ovg noXXuxtg, eyivovro de nuvrtg
UQyoi. inei Se noXXuxig ent/eiQi^aag XQvq:icog rioTO/jrjoev , eyvo»
detv (.irj SiufxiXXetv uXX* Int/ttQtTv q>uviQug* Stb xul nXijd-og^

Tfiffipug xaraXufiiTv txiXevat rbv uvSqu xui avtXtTv, b Se nQo-

yvovg rrjv ini^ovXrjv (fvyug n^bg ru tXri yiverai rov BoQvad-ivovg,
P 776 xai ovTca Staqvyydvet rbv oXed^Qov» ixetd^ev Si XQvnrofievog xui

2 BoQVCd-ivovg om in lacuna C 5 ^iXTag C 6 ulXmg —

Sh nai om C 18 iysvovvo C 21 ixsXtve C

atque auctore peculiarem sortita est appellationem. incolunt trans Istnim

planlties a Borysthene fluvio ad Pannoniam usque porrectas , incertis
errantcs sedibus semj^erque in tabernaculis degentes. huic genti tunc
praeerat Tyrachus Kilteri filius homo nobilissimus, ceteroqui segnis et
quietis amans. erat in eadem gente etiam alius quidam Kegeues no-
mine, Baltzaris filius genere obscurissimo nuUisque natalibus, sed bello
ducendisque cohortibus longe praestantissimus nam saepius Uzos (gens :

ea Unnica est) irruentes subsistens profligarat, Tyracho non modo

contra eos exire non auso, sed etiam in lacus ac paludes Istro vicinas
se subducente. itaque Tyrachum quidem Patzinacae ob generis nobili-
tatem venerabantur, Kegenem tamen mirifice amplectebantur ob fortitu-
dinem insignem inque gerendis bellis strenuitatem. haec vero Tyrachi,
videntis ista atque inaudientis, animum mordebant, de imperio suo so-
liciti, ita sane ut de tollendo Kegene cogitaret. cui cum saepe occul-
tas tendens insidias nihil proficeret, tandem aperte eum adoriri statuit,
missaque turba homlnem oorripi interficique iubet. sed Kegenes insidiis
praecognitis ad paludes Borysthcnicas profugit, itaque exitium evitavit.
 HISTORIARUM COxlIPENDIUM. 583

%u&Qa n/finwv f.i7jvvf4aTa nqog re xovg tavTov avyyiviTg yMt ttjv

yvAjjv, rjSvvTj&f] ttJv Tt t$lav yeveuv dnoarijaat t% tov fiaatXtcog

fvvoiug (tjv di ^ BtXei.iaQv'ig) xat n^bg tuvtj] xai uXXtjv ttjv
Jluyovfiurida* y.ui dvvufiiv nQoaXa^ofHvog dvTinaQaTUTTtTat
SfUTu T(ov dvo yevHov nQog Toy Tvquy^ Tug ta \yovTa, y.at tnl
TtoXXug fifv uvTiayMv WQag, ofttog vnb tov nXijd-ovg xaTanovt]-
0-i)g TQlniTui. niQtnXavwfitvog di Iv Totg tXiat xat a(OTi]Qiav
^r^TOJV fiiuv iyv(a tuvTov Tt xui tcoV avv avTco, Tr^v elg tov ^aatXta
T(Jov FtOftaiiov nuTUffvyriv, dib xui nQog to ^oqocjtoXov dcptxo-
10 ftfvogf xui f'v Tivi noTUfiia vrjaiSi neQixXtioug tuvTov Stu to dve- B
nt/SovXtvTOV fitTa tcov aiiv avTco (^tjaav di dftcfl Tug x yjXtudag),
6tafir]vvfTai Tcp Tijg ywQag uQyovTi ( ^v Si Miyar^X b tov !Ava-
GTuaiov vlbg) xa\ yvooQi^ti ooTig Tt tl'?] xai o"ug $iuSt$Quax(av
Tvyag d(fTxTut, xut oti avTOfioXog ^ovXtTut ytvtod^at tw fiuoiXet,
15 vntayvovfifvog di xal tl nQoadeyd-tii], tlg fj.fyuXt]v ov7]atv latad^at

Toig TovTov nQuyfiuatv. o di tu ftijvvfiaTa Xoyov O-uttov nQbg

Tbv ^aoiXeu dtanoQd^fievoag diu ruyuov xtXtveTui tov uvSQa fiiTu
Tcov avv6vTfji)v avTcp nQoaSt^uo&at, xat TOVTOtg ftiv t« intTr]Sfta
yoQTjyeiv, umbv Si ivSo^cog ig to Bv^uvTtov ntnofi(pivai. xal b
2f)fiiv log ixtXfvo&T] SttnQu^uTo , b Si Keyivr^g eig ttjv ^uaiXiSa (poi- C
Tr]aag xai ig Xoyovg fX&(jov tco ^aatXei (ptXocfQovcag Te xu\ fieyuXo-
nQtntHg vneStyd^r], xut vnoayofievog avTog tc to uytov St^uad-at
fidnTtofia , nuQunttoai Si xal Tovg avvovTag uvtcjH tovto notrfiui,

1 Xa^^Qala nsfiipag C 17 dia7it(iipuntvos C 19 ovroc

nlv (6$ iiisX£vGd^r]6av SienQdc^avTo C

ibi occultatas, clam ad cognatos tribumqnc missis intcrnuntiis , effecit

ut et haec a rego descisceret (vocabatur Belemarnis tribus) et alia
etiam nomine Pagumanis. exinde contractis copiis cum duabus trlbubus
adversus Tyrachnra, cui 11 tribus aderant, pugnam init. cumque per
aliquot horas durasset, tandem multitudine oppressus fugatur. vagans
inde circum paludes, ac salutem quaercns sibi suisque , unam hanc in-
venit rationem , si ad Romanum imperatorem transfugeret. itaque pro-
fectus Dorostoium, quo tutus ab insidiis esset, se et suos, qui erant
ad 20 milia, in insulam qoandam fluvii exiguam includit, regionisque
praefccto (is erat Michaelus Anastasii Aiiiis) significat quis esset et
qua fortuna actus huc venisset; et se cupere in fidem imperatoris con-
cedere, receptumque se rebus huius magnopere commodaturum pollice-
tur. praefectus cum extemplo rem ad impcratorem detulisset, ab eo
iubetur statlm Kegenem cum suo comitatu accipere, atque huic quidem
necessaria praebere, ipsum autcm Kegenem honorifice Byzantium mit-
tere. qui ut eo venit, benigne est splendideque exceptus, ac cum im-
peratore collocutus, se sanctum baptismum admissurum popularibusque
idem nt faciant persuasurum promittens, ab imperatore patricio honorc
 584 GEORGII CEDRENI

(Ig TtuTQMioxrfxi T« av^y&V> *^"^ (fQOvQia tqm unb tojv iv xaTg

^/3-aig lSQVf.uvo)v xov ^Igtqov dX-^cfn xal yijg ttoXXu ovuSia, xul
Tov Xoinov ToTg q)iXoig iveyQucpi] xal ovft^iu/oig '^Pof.ialwv. to
nXlov y Sxt xatwg vnla/ixo uvtdt^uTO to uyiov fiunTiaf.iu avxog
Ti xal 01 Gvv avTMj Ev&vfiiov Ttvbg evXa^ovg fiovu/ov nif.iq>&tv-5
TOg, TOV T« TOV d-tlOV XoVTQOV nttQU TM^IOTQO) nOTUfXUi tXTtki"
D GUVTog y.u\ nuot fztTadovTog tov uyiov /SanTiOfiaTog,
rtvofievog 6i iv tw uo(fu7^tT, xui Tug al(fvtoiovg IqoSovg
uocfaJuoufitvog , nQbg af.ivvav IxQuntTO Tov ez&QOv, xul ntQuiov-
fievog Tov^IoTQOv vvv f.iev ovv /tXiotg, tlTu ovv Sto/tXlotg xui uvlO
Gvv nXiiooiv ^ tXuTTOot, xul e^ ecpodov nQOoninTWv , T« fitytOTU
ixuxov xal eXvfiaivtTO Tovg ntQi tov Tvqu/ IIuT^tvuxug, avSQug
fiiv TOvg nQOOninTOVTug uvutQUJV , yvvaia de xul nuTdug uvSqu-'
noStt,ofievog xul ncoXujv ToTg ^Po)fiaiotg» TuvTug Se Tug Xud-Quiug
intd^tottg Tov Ktyevovg fii] (flQtav o Tvqu/ StunQeo^tveTui nQog 15
Tov puotXlu, firjvioag wg tSei tov fxeyav ^uotXeu, onovSug ¥/ovTa
P 777 fieTu Tov yivovg tuv HuT^tvdxwv , fii^Si nQooSe^ao&at oXo)g tov
unooTUTriv avTtuv , enel Si 7iQooeSe§UTO , xtoXveiv firj SiuneQuv
xul Tovg vnoonovSovg Xvfiaivead^at' •^ ovv xcoXvO^iJTCO o uvtjq t«
TOtuvTu TtQUTTetv, Tj fxijSefitug tv/Itco Gvfiftu/iug, 7] yivcooxtTix) 20
b ^uoiXevg wg xad"^ iavTOv t« xai rrjg Iuvtov /coQug ecfeXxeTui
fiuQvTUTOv noXefiov, Kot xavTU fiiv rit fnjvvfiaxa rov Tvqu/,

3 dvByQcccpi] C 9 ^rpwrsro C 15 SiaTCQta^everai HQoi

Tov ^aGiXsa om C 21 r^g kavtov] v^s awroi; C 22 ^iato
haio-
zazov C

ornatur; eique tres arces assignantur de iis quae ad ripam snnt Istri,
multaque agri iugera; atque adeo in numerum amicorum sociorumque
PR adscribitur, eam praecipue ob causam quod, uti polllcitus fuerat,
et ipse baptizari voluit et qui cum ipso erant. eaque in re usi sunt
religiosi cuiusdam monachi Euthymii opera, ad ipsos missi, qui ad
Istrum amnem eius sacramenti ceremonias administravit universosque
baptizavit.
Rebus in tuto constitutis Kegenes, cum iam contra subditos ho-
stium impetus se munivisset, ad ulciscendum hostem se confert, Istro-
que transmisso nunc cum milibus alias cum duobus milibus , et aliquando
pluribus aliquando paucioribus ductis, impressionibus subitaneis Patzi-
nacas Tyrachios graviter afflixit, viros, in quos incidisset, occidens,
mulieres autem et pueros in servitutem abducens ac Romanis vendens.
Tyrachus clandestinas has Kegenis impressiones non ferens ad impera-
torem mittit legatos , qui haec proponerent. imperatorem Romanum,
cui cum gente Patzinacarum foedus esset, omnino non debuisse recipere
eum qui ab ipsis descivisset ; aut saltem recepto interdicere , ne Istro
traiecto amicos PR laederet. proinde aut Kegenis compesceret ex-
cursiones, aut auxilium ei non praebeat. si secus faceret, sciret se
 HISTORIARUM COIVIPENDIUM. 585

Si ^aaikivg xug uyytXiag St^afxivog TCQog ravrag fih xal Im-

y:uy/aatv, d dia IlaxL^ivdxov UTmXug TiqoSotrig ylvoixo xov tig

avxov nqoa(fvy6vxog , xal y.toXvtiv xov [.irj xaxovv xovg xaxdaav-

tag, xovg di nqta^ivxug unQuxxovg i'§tnf;iyji. yQu/iii^axa Si

5 nQog tt MixariX xbv uq/ovxu xwv nuQiaxQiwv noXtiov , ixi Si xal B

nQog uvxov xov Ktytvr^v ixnifinti, (fvXdxxtiv uxQi^wg xug ox^ag
xov noxufiov' tt 6i xtg init] ^uqiTu dvvu/nig, yQdfifiaat fitjvvtiv,

Iva xa\ dnb xuiv Svxtxiov xayjudxwv ixnt/iinofitvd xiva avv avxoTg
aQywat toTg Ilax^ivdxatg xr^v xov noxa/iiov Sid^aaiv» tntfixpt Si
iOxal tQirjQug txaxov, iniaxrjxjjag nuQunXtTv rbv ^laxQOv xul ntt-
QO)/iiivovg StaxtoXvtiv xovg Ilaxt,tvdxug ntQuv, inavi^xovxwv S*
unQdxxwv xwv avxov nQia^tcov, 6 TvQu/ iyalinatvt xa\ WQyi-
^txo xui ^uxxov 7]v/txo xaxaXajStTv tbv /ji/niova, rjSr] Si tijg
q)d^tvona}Qtvijg Xrjyovarjg WQug xai xov /ti/.ioJvog iniaxdvxog , xov
15 rjXiov ovxog inl xbv aiyoxiQWxa , avi/tog tnvtvatv unuQxriag no- C
Xvg, wg unoxQvaxaXXw&ijvui /ti/Qi ntvxtxaiStxa nri/twv ig ^d&og
tbv notu/iov, ndar^g ovv (fvXuxijg a/oXaadatjg, SQa^d/itvog uStiag
Tjg initv/tiv rjv/txo o TvQu/ StantQu tbv ^laxQov /itxu ndvxwv
twv Ilax^tvdxwv , ovxwv, wg iXiytxo, /tXtdSwv oxxaxoaiwv , xu\
20 ig xrjv ntQuiav iSQvtxo , xtiQWv xal d^avi^wv xa nuQuninxovxa,
yQd/i/iuxa Si nqbg tbv ^uatXiu iatiXXtto ^oi]d-tTv Sto/itva t^v
ta/iax7]v, b Si /ir^S^ oXa xu yQd/i/iuxa uvayvovg xw Sovxa IdSQia-

3 xmXvoil rov] rovq C 7 inloi C 9 ytceT^ivuKoig C

! 11 mxT^ivdxovs C 12 eavrov C 15 nsql C 20 IdQvtzai C

gravissimnm contra se ac suos bellum concitare. auditis imperator his

postulatis cachinnum sustulit, quod ludibrium putaret, si ob Patzinacae
minas prodere cogeretur eum qui in fidem ipsius confugisset, aut eum
ab ulciscenda iniuria abstinere. legatosque re infecta dimittit. simul
literas ad Michaelum dat, urbium Istro adiacentium praefectum, et ad
Kegenum; iisque iniungit ut ripas Istri accurate custodiant, ac si quis
gravis exercitus appetat, id sibi per literas indicent, ut de Occiden-
talibus etiam legionibus roittere possit qui ipsis coniuncti Patzinacas
transitu Istri prohibeant. mittit etiam triremes centum, quae Istri ri-
pas legant et Patzinacas traiectu arceant. cum legati irrita spe rediis-
sent, Tyrachus indignabatur ac fremebat, hiemisque adventum exopta-
bat. sub tinem auctumni, ac hieme ineunte, cum iam sol ad Capri-
cornum appulisset, ventus aparctias copiosus flavit Isterque in glaciem
quindecim cubitos altam congelavit. otiosa itaque omni custodia opta-
tam Tyrachus nactus liccntiam, Istrum cum omnibns Patzinacis, quo-
rum multitudo octingentorum censebatur milium , transgressus , in ulte-
riorem sc effudit dicionem, diripicns atque dclens in quae incidcbat;
omnia. mittuntur ergo ad imperatorem literae , quibus ad ferendara
quamprlmum opem incitabatur. is vixdum perlectis literis ad Adriano-
 586 GEORGII CEDRENI

rovnu).tb)g yQU(fH (^i]v Se KwvGxavtTvoq ^ayiaxQog o l.^QiuviTriq')

D xug May.iSovr/.ag (ilrjcpoxt Svvuf.mg , txi ds xal nQog Baotlnov
Movayov xov Jjyefiova rijg BovXyuQiag ttjv BovXyaQixtjv tiXTjfpoxa
/HQU acpixiad^ui xal tvwd-rjvai X(o Miyur^X y.ui X(o Ktytvri nul (itx^
avxiiJv TtQog xovg TLax^ivuiiug diuycoviaaa&au ojv y.axu x^ ^aoi- 5
Xtxov notrjoavxcov imxay/na xai nuvxiov vcp' tv yivofitnov , uva-
Xu^cov KtytvTig rug '^Pcof.iuiaug cpdXuyyug Iv roTg vnui<jQOig
CTQUxontdtvtxai , xai xad-^ ixdaxi]v inicov i'§ i(p6dov ov ftiy.Qu
rovg Jlux^ivuy.ag iXvntt, rovxotg yuQ a/iia xfi xov noxufiov dtu-
(^dati d(pd-oviuv tf^cov tvQOvai noXX-ijv xul olvov xai xcov ix {.ilXixog 10

y.uxuaxfvu^oftivcov nof.iux(.ov, cov ovdi uxotjv layov nconoxe, xul

uvidijV rcov xoiovxcov ifi(poQOVfiivotg voaog ianinxei y.oiXtuxi]v did-

d-tatv eyovaa, xu\ dmoXXvvxo exdaxrjg TjfiiQug uvaQid-fii]xa nX-^dr]*

P 778 ontQ nvd-ofitvog o Ktyivi]g Sid rtvog uvrofioXov , xu\ xutQov ini-
ri]Sttov XQivug rovxov tivui xoTg iyS-QoTg int&^^ata&ui , bnoxe xui 15
Xttficovi xal v6o(o nti^ovxut, dvantioag xai xovg '^Piofiaiovg oxrovv-
rag xal StSioxag nQog roaavrag dvxtnuQuxdxxtad-at fivQtddug,
nQOOQrjywxui roTg iy$-QoTg. ol Si rrjv o^tTav tXtvaiv ixnXayivxtg

xat nQog rbv noXtfiov dnoSeiXtdaavreg , Qitpavxeg ra onXa avxog

re TvQuy xui ndvxtg ol uQyovxtg y.u\ xo Xoinbv nXijd-og euvxovg 20
iyyetQiCpvaiv. o fiiv ovv Ktyivrjg ovve^ovXtve xu\ SitftuQXVQuxo

ndvxag 7]fti]Sbv unoacpa^ui, tXeyt Si xa\ naQOifiiav ^dQ^UQOv fiev

B vovv Si noXvv tyovaav, d)g ixt y^eificovog ovxog Sttrbv ocpiv uno~

8 inl xmv G 9 nar^tvaxovs C 11 no^dxcov om C

poHs d;icem Constantinum maglstrum Ariamtam «criblt, nt MacedonicJs

cum copiis, et ad Basilium Monachum Bnlgariae ducem, ut cum Bui-
garico exercitu Michaelo ac Kegeni se coniungant et contra Patzinacas
depugnent. iique iussa statim sunt exsecuti. coniunctis omnibus Ro-
manorum copils Kegenes eas eduxit, castrlsque sub dio positis, quoti-
dianis incursionibus Patzlnacas haud leviter vexavit. ii amne tralecto
in pecudumvini et potus e melle confecti maximam inciderant copiam,
iie auditu quldem antea ipsis noti. qulbus cum afTatlm fruerentur, mor-
bus eos coeliacus invasit, et quotidle moriebantur Innumerl. de quo
certior a transfuga quodam factus Kegenes, idque invadendi hostis op-
portunum tempus ratus, quo et hierae et morbo premebantur, pertractis
in suam sententiam etiam Romanis , tergiversantibus nonnihll et contra
tantam mnltitudlnera pugnare metuentibus, in Patzlnacas Impetum dat.
qui celeritate irruentlum hostlum perterriti et pugnam reformidantes
ablectls armls sese Romanis dedunt, cum Tyrachus ipse et ceteri prln-
clpes, tum reliqua etiam turba. consulebat Kegenes, atque etiam obte-
stabatur uti ad unum omnes occlderentur hostes. et adagium afferebat,
barbarum quldem, sod valde argutum, anguom hiemc esae necandum,
 fflSTORIARUM COMPENDIUIil. 587

Ktttvttt, bnrp>Ua ttjv xtQXOv xivtTv ov Svvaxai* vno r^Xlov yaq

d^ul(pd^t\q xonovg 9]fiiv naq^ti xat nQdyf.iara, jovto di ToTg

liQXOvaiv ovx fSoxtt ^Piof.iaio)v , aXku ^uq^uqixov %q tQyov y.a\

dvoatov ivofnl^tTO xut 'PcoiiiaTy.ijg uvu^^tov TjixtQorrixog, fiuXXov

Sftiv ovv GVfiKfiiQov iv6f.tt^ov diaaxfddaui xovrovg iv ruTg iQrjf.toig

tTJg BovXyaQtug ntSidai xui aXXovg dXXuxov iyxarotxlaai xa\ (po"

^ovg avroTg inid-tTvut ' f'ata9-ai yaQ ovx tvuQid-fit^rov rov uno roJv

totovrcov Suafiov* tl Sf^ati St rot ftuaiXtT xu\ arQurov nQog re

rovg TovQxovg xu\ nQog uXla friQocfvXu yfvij , xud-onXi^tiv un^ G
10 avrwv» noXhtiv ovv Xoywv Qijd-tvrwv ivixi]atv rj rwv '^Pcofiuicov

yvtjofii]* xai b fitv Ktytvrjg oaovg fXa^f t,coyQiug, nX^^v ojv unrjfi-
noXTjxt, rovg nuvrag unoa(fd'§ag vntvoarrjafv otxaSt, rag St rwv
Ilar^tvdxcov fivQtudug b rijg JBovXyuQiug naQuXafiiov uq/cov Baai-
}.fiog Mova/bg iyxa&tSQvtt dvd rt rug ntStdSag t% ^uQStxrjg,
iSrijg NaTaov xal EvrKuntXov SiuantiQug ndvrug xui nuv onXov
dcftXofttvog Std rh dvtni^ovXivrov, b Si TvQu/ xa\ avv avrtS
avSQtg fxurbv xui rtaauQuxovra Hyovtai ttg rbv ^aatXia' ovg
(ftXocpQOvcag ovrog unoSi^dfitvog xat /Sanriaag xa\ fttyiarotg «^iai-

fiuatv indQug iv tvnu&tiutg xurtT/fv,

20 'O Sf aovXrdvog rr]v roiv avrov nQta^tcav unQuxrov vno- D
orQOcprjv fi^ cptQiov, rug iv IlfQaiSt ndaug Svvdfitig xui rug Bu-
fivXcaviovg vcp* tV dd^Qoiaug tla^oXr^v nottTrui xurd 'Ptofiuicav.
rovro Si nQouxr^xowg b Movofid/og tanfvSf ftiv xu\ Stu rcJuv ol-
xiicav Svvdfitcov dvTinaQuruiiv arrjaai rcp noXifiico , cSnXtat Si

15 tvaan6ls0i C 16 xccl ol evv G

cnm non potest caudam movere, ne solis calore refectus molestiam labo-
rcmque ipsis creet. Romanis ductoribus id nun probabatur, facinus hoc
barbaricum fore et impiiim ac a Romana clenientia alienum censentibus.
potius eos per desertas Bulgariae planities dispergendos, atque hinc inde
dissipatis tribntum imponendum. hoc modo et ingentem ab iis reditum
rei Romanae accessurum, et cum imperator militibus opus esset habi-
turus adversus Turcos aut alios barbaros, tunc eos armari posse. re
diu disputata vicit tandem Romanorum sententia. sed Kegenes occisis
quotquot ceperat Patzinacis , nisi quos vendidit , domum est reversus.
ceteram eorum multitudinem Bulgariae praefectus Basilius IVlonachns per
campestria Sardicae Naisi et Eutzapeli distribuit, omnibus ademptis
armis , ne quid moliri possent. Tyrachus et cum eo centum quadra-
ginta viri ad imperatorcm abducti sunt; atque ab hoc benigne accepti,
baptizati maximisque honoribus affecti, vitam ibi iucundam egerunt.
At vero sultaiius ob irritam legationem iratus , contractis e Perside
et Babylonia copiis, bcllum in Romanos movet. id cnm auditu prae-
cepisset Monomachus, cum suaa copias opponere hosti statuit, tum
 588 GEORGH CEDRENI
xal unu Tcop Tlarl^ivuyMv x>^t^S(^Q "'•
Jf«* r^Ye/iwvag xtaaaQaq

anu rwv KwvoTuvvivovnuXei JIuT^tvuxwv uvxoTq Iniarricug,

iv

rov 2ovXr^ovVf rov 2eXrl, rov KaQU[.iuv xal rbv KuruXtifi,

diOQOig re (piXorif.iJ]auf.ievog ov jiuxQoig , xul uQfiura xuXkiaxa
dovg y.ul 7nnovg diunQenetg, neQuiot ev XQvaovnolei y Sovg av-5
rotg bSrjybv rbv dnu<;ai fieklovra rovrovg elg ^I^r^Qiav Kwvarav-
P 779 rtvov rbv nuxQUiov, w jiSQO^ukuvog rb enuvv/xov. neQuuodev-
T£g Se ovroi xal rovg mnovg uvu^uvreg xal rTjg n^bg uvaroXrjv
(peQovarig axpdfievoi xal uQoeXd^ovreg uy^Qi (.iikiorv rivcov xul Tf!>

keyof.ievm /lufiurQvC nQoaeyyiauvreg Ineayov r^v noQeiuv, xal iO

CTuvreg enl rrjg odov avfi^ovkr^v nQoerid^eauv , r/rig nuQ^ uvrotg
xofievrov wvofiuaruu rial ftev ovv edoxei noQevrea elvuc xui firj

uvri^uivetv enl rrjg ycoQug rov ^uaiXtwg rotg jSuaihxotg nQoaru-

yfiuai^ Toi; re loinov td^vovg xeyWQiafilvoig xul firire xud-' euv-
rovg vnoarrjvui Svvafiivoig rrjv '^Pwfiuixip dvvufiiv fi^re oQfiT^r^- 15
Qiov eyovai n^bg ra t^? rvyi]g u^ovkrjra' uXXoig nukiv edoxei,
B xuruayovatv OQrj riva rr^g Btd^vviug, iv rovroig naQUfitveiv xul
rovg intovrug ufivvuad^ui , uvtk&etv de fir^Sufiwg eig 'I^i]Qiuv, ig
ywQuv fiuxQuv xul ukkoxorov, evd^a fiekkovatv e%etv noktfiiovg ov
fiovov rovg iy&QOvg To)fiuio)v ukku xul avrovg rovg '^Pwfiuiovg. 20

6 Kurukeifc Se fiovog yvwfirjv eSiSov vnoarQeipai xul evwd^ijvui

rotg avyytvlatv, elnovrog Si rtvog "xul ncog av iaerai neQuri]
Tj &ukuaauf^^ firjSiv nkiov tlnaiv eneaS-ui ol xektvet, rbv fiev

6 ig C 7 Tov TcaTQiittov v.oivGtavTlvov t6v a.8qa^dXavov C

9 fiiXimv Tivmv] MsXitTjv^g P 10 daftaTQvi 18 slg C
'I§T]Qiav om C 23 sinav om C
qnindecim milia Patzinacarum armat; iisque dnces qnattnor de Patzina-
cis Byzantii degentibus praeficit, Sultzumum Seltzen Caraman et Cata-
leimum, donatosque haud vulgariter et armis pulcherrimis ornatos Chry-
sopolin transmittit, addito qui eos in Iberiam duceret Constantino pa-
^
tricio Adrobalano. mari traiecto Patzinacae cum equos conscendissent
et iter in Orientem iiigressi usque ad Melitenam pervenissent, ubi ad
Damatryn appropinquavere , subsistunt et deliberationem (ipsi commen-
tum vocant) instituunt. erant qui procedendum putarent neque man-
datis imperatoris in ipsius dlcionc repugnandum, cum et avuisi a suis
essent, neque soli Romanorum possent resistere viribus, neque habe-
rent arcem in quam se, si quid praeter institutum forte eveniret, reci-
perent. aliis videbatur occupandos esse aliquos Bithyniae montes in
ilsque manendum, et si q«is adoriretur, defendendum: non autem in-
trandum in Iberiam, regionem remotam atque alienam, atque ubi non
Itostes modo Romanorum, sed ipsos etiam Romanos hostes essent habi-
turi. solus Catalimus suasit revertendum esse ct se cum popularibus
coniungendum. et quodam percontanto quanam ratione mare transiri
posset, nihil aliud dixit quam quod se iussit sequi. ergo Adrobalanuni
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 589

ovv lASQo/SuXavov OQfxriaavrig unoxxuvut ovx la/vaav ((pvyatv

yuQ dieatoS^r] IV rivt XQiwQoq^M vneQcoM tcov iv rto ^ai-iaxQvi jra-

'
l.arl(jov^ , rut KaxuXe)f.i di enofxevot xux^qxovxo nQog rrjv &uXuo- C
auv, ovx iXniXovxeg xayu nXoXa Xyeiv avxov i]vxQentaf.ieva ra qu-
5 diuv rovTOig fiiXlovxa noiijaai r^v rijg d-uXuaar^g neQukoaiv , ukXa
SiunoQovvreg xu\ fiud^eTv idiXovreg rlg o TQonog rijg Siufiuaewg,

inel di iv rol alytuXio iyevovro , f.ii]div nXeov einwv o KuTule)fi

uXX' Tj fi6vov "enead^b) o ^ovXofievog uvxov re neQietvai xai nuv-
Ttt^ rovg Jluxtivuxag^^ tov "nnov ftvMnlaag eioetatv elg rrjv dd-
iOXaoaav. xovxo xal uXXog ISmv inoirjoe, xai in* ixeivM ullog,
xul evdvg xb nXrjd-og unav * xal StuvrlS,ufievoi neQutovvxui xuxu D
Tov ilytov TuQuotov, ol fiiv uvrotg uQfiuotv, ot di nQoreQov ru
oLQfiura unoQQiipavreg, xai neQutMd^evxeg xal r^v noQeiav int-
reivavreg l'a/vouv dtuoM&ijvat nQog rovg olxeiovg xura rrjv Tqiu-
ISdirl^av, fiTjdevbg uvrtorijvut ij xMXvaut roXfiTjoavrog ' rb yuQ al-
q^viStov ri]g itpoSov tvxoXov uvxotg r^v noQeiav eiQydaaro. tvM-
d-ivxeg ovv rotg iv TQtadixtri Hax^tvdxaig Staxi]Qvxevovxai xat
nQog rovg iv rutg aXXatg /toQutg xad-tdQvfievovg. yevofievot ovv

01 ndvreg ud-QOtofia tv, xui uvd^* onltov u^ivag yeMQyixug xul

20 dQenuva xai aXXa atStjQia Xufi^uvovxeg unb rdov uyQMV xad^onXi-
tftvxat, xui iv (DtXtnnovnoXei yevofievoi xai rbv jdtfiov Siufidvxeg
rb fiev nXrjd-og linuv neQi rbv Xeyofievov ^Oofiov noxufibv xuxeoxT]-
vMoev iv xfi nuQtoxQito neStuSt , fiovog Si 6 2eXri iv tm ^o^tx^to

13 Kal nsQatco&ivrss om C 15 TcoXefirjGui C 17 nar^t-

vaKois C 20 aUa YSCDQytxa ci8, C xtt9onXl^ovTO C
SS naQiazQia C

iiiterficere frnstra conati (effugit enim in quoddam apud Damatryn pa-

latiorum solarium tribus fastigiis tectum) Catalimum sequuntur ad mare,
non quidem sperantes eum navigia habere parata quibus mare traiice-
rent, sed haesitantes, ac videre cupientes quaenam esset futura traii-
cicndi ratio. ut ad litus ventum est, Catalimus hoc unum fatus "qui se
ipsum ct universos Patzinacas vult esse salvos, me sequatur," equo cal-
caribus incitato mare est ingressus. quod alius rnrsumque alius imita-
tus, et tandem omnis Patzinacarum multitudo secuta est, quidam ut
erant armati, alii abiectis armis. raare ergo tranant, et ad sanctum
Tarasium in oppositum litus evadunt, et magnis itineribus ad suos apud
Triaditzam perveniunt, nemine obstare aut eos prohibere auso, cum
subitus adventus ipsis transitum expediret. coniuncti cum Patzinacis
qui apud Triaditzam agebant, eos quoque qui aliis in regionibus raora-
bantur solicitant. postquam universi in unum sunt collecti, correptis
securibus ruralibus falcibusque et aliis ferramentis rusticis se armant,
Philippo|)oIinque profecti et Aemum transgressi ad flumen Osmum in
campis Istro propinquis castra ponunt: solus 8eites in Lobitzo eubsti-
 590 GEORGH CEDRENI
P 780 TiQOOfiatvag Siavmavero. aQTi Se kuI rug MaxiSovixug udQolaag
Svvuiisig lAQiaviTtjg xaradtaixH ouiaS^tv avrajv, xui xurula-
ficov Iv T(ojio^atM Tov SiXri xuTiaxrivwixtvov , tovtov /xiv xqu-
rijaai ov/ la/votv (tcp&aat yuQ SiaSQug), Ttjv Si nuauv uvtov
ctQaTontStlav xaTaa/atv vntaTQtipe» xal tk fiiv Ttjg iantQugS
TQVTOV ta/t T^OV TQOnOVt
di aovXTuvog, wg tinop.tv, ^UQvd-v/n^^aug Stu rrjv rwv
uvTOv xuTttffQovTjaiv nQta^twv xui ttjv riov &th]fiuTiov uoToyJuv,
uQug {.itTu nuotjg avrov rrjg Svvufittog y^tiat xutu t?;? vntjxoov
^Pa)/.iuioig' xai xuTtXdaiv uxqi tou \tyof.itvov Kwfitov, xut fi7]Siv 10
B ri xul Xoyov a^tov StunQu^uod-ui Svvi]dtlg {i(pd-aauv yuQ ol
rijg XcoQug nQOuocfuUouod-ui iuvrovg re xal ra avToTg uvuyxuto-
ruTu iv roTg (pQOvQiotg* yt/xti Si tj ^I^r^Qla (pQOVQicov tQviivoru-

r(jov), nQoa(jOTtQ(o Si nQO^rjV^u /irj &uQQriaag rco nvdtad-ui rug

^Pcofiuixug iv KatauQtiu SvvtjLi-ietg udQoi^ia&at , vnioTQtipe rcolS
dvfuo (pXtyfxaivoov xui /liyu n ^rjrcov xurtQyul^tod-ai» yevo/ievog
Si xuTU rb BuuonQuxdv , xui nuQunXr^oicog xuxtT t(a nuvTU ret-

yjiQri evQtov, ene^aXe ruTg noXtOQxiatg , xui untnetQdauTO nQOTe-

Qov rov Xeyofievov MuvT^txieQre • noXtg Si rb MuvT^txieQTe iv yrj

hfiuT.fi [xiv xetfilvrj , rei/eai Si TQtal oTe(puvov/.ilvrj xu\ vSaai noX- 20

C XoTg evSov xardQQvTog ni]ytf.iuiotg' rore Si xul tTv/ev uqj&ovMg
daxofiiaaaa t« uvuyxuTa. ravTr^v oirjd-etg b aovXruvog QctSiiog
ixnoXtoQxrjoai tw iv tvent^ovXevTio iSQvod-ui ronco , /uQaxa
7ii]'^ufievog tyytoTU intxeiQei noXtOQxeTv , xal Siifittvtv ini rQtu-'

3 Xo^trt^ C 19 T^ C 23 ini^ovUvtm C

terat. interlm Arianita Macedonicis exercitibus contractis eos a tcrgo

insequltur, cumque Seltes Lobitzo aufugisset, castris eius potitus do-
mum revertltur.
Dum haec in Occidente geruntur, sultanus ob contemptos snos le-
gatos et consiliorum adversos eventus fremens cum omnibus suls coplis
in Romanam diclonem intrat. cum vero usque ad Comium pervenlsset,
nlhilque memorablle agere potuisset, quod incolae se et res necessarias
castellis, qualia per Iberlam et plurima sunt et munitlsslma, mature In-
cluserant, ulterius progredl non ausus, quia Romanas copias audiebat
Caesareae coiligi, redilt ira flagrans magnumque aliquod faclnus edere
cupiens. postquam in Baaspracaniam venit atque ibl etiam omnia muria
defendi vidit, animum ad oppugnationes appelllt, ac prlmo omnium
Mantziklerte aggreditur. urbs est Mantziklerte in planltie posita, tri-
plicl muro circumdata multlsque intus fontibus irrlgua: tum quoque re-
rum necessariarum invexerant oppidani copiam. hanc urbem se, quod
iocus eam adortu facllera faceret, uon magno expugnaturum ratus ne-
gotio sultanus, vallo proxime deflxo omnis generis machinis tentat, ac
 fflSTORIARUM COMPENDIUM. 591

y.ovra rifxiqag TuvtrjV uvevdorwg noXiOQXuv, notxtXuig fXtnoXeat

/Qto/iiirog xal nuvToioig eiSeai firjXuvr/fiUTWv, ei-QiooTwg d^ rojv

ivdov unoxQOvofiiviov %ug TiQoa^oXug ifineiQln xul avvioei rov

CTQurriyov (vlv Se BuotXetog nurQixtog o uko Kuntjg'), ineineQ
6f'y»'W udvvdrotg int/etQ(Zv, i^ovXevauro Xvaai rrjv nohoQxiuv
xai vnoaTQtxpat. uvlxoxpe Se rr^g OQfiijg avrbv lAXxav 6 rajv D
Xa)Qttaf.iicov r^yefiwv , ahijaufievog /.liuv Iri nQoa/.ietvut tjiittQuv

xul uvrtZ intrQitpui rbv xuru rrjg noXewg noXtf.iov. rjaS-eig de roi

uirrjfiurt intaye rrjv uvuL^vyijV, iwO^ev ovv o IdXxuv rbv ufiq)

10 uvrbv udQoiaug unavru Xaov , xui deiOQbv ini rivog yetoXocfOV
xuru rrjv hoav orrjoug nvXrjv rbv aovXruvov uvrbv xui rovg iiaot

rtjov TovQxtov r^auv intarij.i6ruroi , T<i? iXtnoXeig Xu^cov unetaiv

ilg rrjv tiQi]ftivi]v nvX^v* ixtiat yuQ idoxti xu rei/i] rrig nbXeiag
runeivoreQu re xvX uad^evtcreQU , xut o ronog uvdarrjftu tywv xul
15rf\ noXiOQxiu nQoa^orj&wv, ttvM&tv dtdovg ^uXXtad^ut rovg tiaof
rov rtiyovg vnb roiv Tiw, SitXorv ovv Siyfj rr^v Svvuftiv, xal rrjv

f.iiv an^aag inl rov uvuarrifiurog iniftovco yQijadut xtXtvtt rjj

ro^tiu, avrbg Se Gxr]v(x,g ix Xvycav {yo)v ninXtyfiivug , ^oeiutg

ftvQautg avwd^tv iaxtnuafilvag xa\ rQoyovg iyovaug vnb rug rcov

S.0 ^uaTuL,6vT0}v xtorojv jStAOttg (Xiaaug rug rotuvrug xurovofidCovat P 781

fit]yuvdg') , Xuov nXrjaug dtxiXXug (fiQOvrog xul axunuvug xul
iiXXu ytcoQytxu oQyuvu, oitro xuru fitxQbv vnwd^tiv rug axrjvug
xai roTg reiyeai nQoauQfioaat xal ovro)g inoQvrretv uvirwg xul

16 Sixa C 18 Ixiv C ^oslats ^vQCms uvco&ev (axe-

naafiivas om C 19 zQOxas C
per triglnta dies absque ulla intermisslone oppugnat. praeerat ei urbi
Uasilius patricius a Capa, homo prudens ac peritus. eius industria fa-
ctum ut qui in urbe erant, oppugnantes fortiter repellerent. iam de re
quam frustra sibi videbatur conatus omittenda et obsidione solvenda
cogitantem sultanum Alcan Chorasniiorum dux rogat, ut adhuc unum
diem perseveret sibique oppugnatiouem mandet. quod periibenter con-
cessit sultanus. prima luce Alcan oronibus suis collectis sultanum et
iliustrissimos Turcarum in tumulo quodam iuxta portam orientalem spe-
ctandi causa collocat, atque ipse ad eam portam cum machinis subit.
videbatur enim eo loco murus urbis humilior ac iufirmior, locusque op-
positus aliquanto editlor oppugnationem adiuvare, quia intra muros qui
ejjsent, desuper telis impeti ab oppugnantibus possent. ergo in duas
partes exercitum suum dividit, quarura una editiore illo loco staret
contincnterque sagittas elacularetur alteram ligonibus bidentibus aliis-
:

que rusticis instrumentis arma tam lesas (tabernaculi genus est lesa, ex
viminibus contextum ac superne corio bubulo inductum, quod a columnis
sustinetur, quarnm basibus rotae sunt subiectae) subire, easque paula-
tim iiupelierej muroque sub iia succedere et tutos iato tegmine funda-
 592 CEORGn CEDRENI
&$Hog T« d^mtha, ntaTevaag wg ovSilg nQOxvifjat tov Ttf/ovg
cvYywQi]d^riatxai vno tov nX^d-ovg twv ^tXaiv • xul tovtov t(fav-
Tu^tTO Tov TQonov naQalri^fjtad^ai t^v noXiv. ravra di ^Xtncov
dnb Tov Ttiyovg o Idnoxdnrig ToTg [.liv Ttiyo^pvXaxovaiv uTQti^itiv
xal [xriStva nQOXvnxtiv ditxtltvtTO, fxovov di XiS-ovg yttQonXijd^tTg 5
B iXttv i]VTQtmai.iivovg xul To^a xa\ uWa ixrj^ola OQyava, xul
nQoai-ifvttv To t^ avxov avv&tjfxa (^v di t6 XQtari ^OTqd^tt) , ov
dod-ivTog iQyov tyfad^af elye di nuQ* tuvxM xal Soxovg (xtyi-

GTug , XUTU Ttjv ^uatv o§tiag. xai b (.liv ditTUTTf.TO wde , b di

lAlxuv Twv ixTog Tovqxcov yuXut,i]dbv exnefxn6vT(av t« ^tlf} xal 10
%ovg iiO(0 Tiiyovg uvuxonxtiv SoxovvTiov , xut^ oliyov vn(aSuv
%ag Tiiaaug nQoarjQttde tw Ttiytt. tniX Si tcpd-uauv at axrjvul
nQoatyyiaat xul idoxtt dSvvaxog uvruTg tlvut 7] tlg Tovniaoj dva-
cxQOCfri, ui(pviStov tov lAnoxunrj to avvd-rnxa SovTog dt Tt inl
Twv dox(J5v Ttxayi.iivoi xug Soxovg rj(pitauv xutu twi' axrjvcuv xul ol 15
Xotnol To^otg xul "kid^otg t^allov, t(5t£ Sr} ovv r} tov 'Alxuv
C tyovaa axrjv^ noXXuTg ntQtnuQtTaa xutu Trjv CTiyijv SoxoTg dve-
TQunri vnb tov ^uQovg tovtmv neQtXQuneTaa* -^g ntQiXQuntior^g
01 tvSov Tavxrjg unoyvf.iv(o3-ivTtg i^uWovxo nuvxoS-ev XiS-otg xul

To^oig, fxrjdevbg enufxvvui TovTOtg loyvovTog. xui ot fiiv uX7.otSO

ndvTeg tneaov exeTae, eX^(p3-r] di 6 lAXxuv t^coyQiag, yvcoQifiog
dnb TTJg XafinQoxi]Tog tmv onXcov vndQycJv * Svo yuQ Tiveg xuXol
xuyad-ol veaviai nQOni]Si^aavxtg xdov nvXcuv Tijg noXtcog xui tcov
TQtycov TOVTOV SQa%dfievoi avQOvreg elar^yayov elg xr^v noXtr, xul

5 SieyxEXevazai C 9 o^tTg libri

menta omni vi enbruere iabet, animi certus ob saglttarum nimbum ne-

roinem ausurum de muro prospicere, atque ita se urbem expugnaturum
somnians. haec de muro cernens Basilius iis quibus murorum defen-
dendorum munus incumbebat, mandat ut se contineant, neque quisquam
se exserat, sed in promptu habeant grandia saxa, sagittas aliaque mis-
Bilia, et exspectent signum quo dato (erat autem tessara "Christe iuva")
rem gerant. et habebat ad rem hanc paratas trabes maximas inferne
acutas. interim Alcan, cum Turci grandinis in morem emissis sagittis
propugnatores viderentur abegisse, paulatim lesas muro admovet. quae
cum ita accessissent ut iam retro abire nullo modo posse viderentur,
subito dato a Basilio signo ii quibus negotium erat commissum trabes
lesis iniiciunt, alii missilibus et lapidibus impetunt. itaque lesa qua
ipse Alcan tegebatur, pondere impactorum subversa tectos nudavit; qui
undique lapidibus et sagittis impetiti, cum opem ferre nemo posset,
omnes perierunt. Alcanem splendore armorum agnitum fortes duo iu-
venes porta urbis exsilientea crinibus comprehensum in urbem pertra-
 HISTORIARUM COiMPENDlUM. 593

TOVTOV fiiv (v&vg T^v y.t(faXr^v unortfiibv o BaatXitog uxovTttu

loTg TovQy.oig f 6 Se aovXrurog niQiuXyi/aug tw nud^ii Xvtt ti^v

noXtOQxiav xul uvai^tvyt-vat, nXaaufitrog uvayxatd riva nQuy(.iaru D

xuTtntiyuv uvrbv oYxude vnoarQttfttv , untt}.wv tig rovnibv Vuq
SfieTu fitiCovog y.aru Twv '^Piof.iaiwv intarQartvoui Svvufitiog,
IleQi r^g qQOvri^wv b Movofiu/og , iri dt y.ai rbv uinXr^acpd^
QrjV Tov Tov Tt/3iov uQyovra Tug ini Kiovaravrivov anovSag dta-
7.vauvTa y.al Tct rwv '^Pwfiaiwv y.axovvra dfivvofttvog , t« twa
ruyfiara ndvru udQoiaug xul 'ijytfiovivttv Tu^ug uvrwv Nixtjcpo-
10 Qov rtvu tvvovxov, itQta fuv Tvyyuvovra nQoriQOv xui tw ^uatXtX
inrjQerovvra iSiwrivovri , Std xoafiixrjv 6e ntQtcpdvtiuv xu\ So^av
unwadfitvov rrjv ItQwavvrjV , QuixrwQa tovtov Ttftr^aug xui otqu-
TontddQyriv bvofidaag tig ttjv twav ixntfinti, ovx inttdrj Squ-
crriQtog r^v xul iviQybg t« noXtfiixd , uW inetdrj tvvoiav ir^Qti

15 rw ^aaiXiu ovrog uvt\&wv fitru tov otqutov u/Qt rijg Ityofitvr^g P 782
atdrjQug yetfVQug xul tov Kavrt,uxiov TovQxoig fiiv ovx ivtrvytv
(fv Tij nfdtddt yuQ rijg JltQoaQfuvlug oTQurontdtvovrtg fitru 14^1"
fiiXtX Tivbg arQurrfyov , udtXqjOv rov KovrXovfiovg , xul nvd-ofte-
rot Ti]v Twv 'Pwfiaiwv ^uQuav i(poSov, fir} ortQiui rr^v iniXevoiv
S.0ToXfirjOuvTeg vnevoorr^auv oixaSt^ , b Si 'Pwfiaixbg OTQarbg rbv
jinh^ocpdQrjV tiaw Tov Ttiyovg avyxXiiouvTig , xal rrjv ntQiywQov
Tiuaav Xifiadfitvoi, Ineiauv xal uxovra uvuvewaaa&ai rdg onovSug

16 yiccvlaxiov C 19 crffat ? 21 tov om C

xerant; cui statim capnt amputavlt Basilius, idque in Turcos est iacn-
latus. sultanus gravissimo dolore ob eam cladem percepto castra mo-
vct, fingens se necessariis quibusdam rebus urgentibus domum avocari,
nunatusque insequenti vere se maioribus cum copiis in Romanos expe-
ditionem facturum.
Qua de re imperator solicitus, simul et de Aplesphare, qui violato
quod cum Constantino pepigerat foedere Romanam dicionem infestabat,
ulciscendo cogitans, orones in unum contrahit orientales copias, iisque
praeficit Nicephorum quendam eunuchum, qui aliquando sacerdos Mo-
nomacho adhuc privato inserviverat et splendoris ac gloriae profanae
studio sacerdotium eiuraverat. hunc ergo rectoris titulo decoratum et
castrorum pracfecti in Orientem mittit , non quod is homo strenuus esset
aut bellica re industrius , sed quia imperatori erat fidelis. is Nicepho-
rus cum exercitu usque ad pontes ferreos (loci hoc nomen) et Cantza-
cium progressus in Turcos quidem non incidit: hi enim in planitie
Persarmeniae castra metati, duce Abimelecho Cutlumusi fratre, cum de
Romanorum gravi expeditione nuntium accepissent, non ausi eorum ad-
ventum exspectare domum abierant. Aplesphare autem intra muros
compulso viciniam depopulatur, adigitque eum ut vel invitus foedus re-
Georg, Ccdrenus tom. II. 38
 594 GEORGU CEDREM
y.al ofirjQov Sovvai l^QxaavQav tov vlbv (DwtXov^ toi; olxilov aJtX-
B (fov Tov KavT^axijVMv xardQ/ovTog y^j • ov
TTJg elXijqiiag o Ntxr^-
(fOQog tnavuai nqbg ti]V noXtv,
OlTIaTt,ivdxai S^ Tbv ATi-iov , wg ilnof.uv, Sta^dvTig, xui
Ttjv (.aTu^v TOVTOv xul Tov^ToTQOv xaTuoxom]aavTig ntdiuda tj^j/5

Stijxovaav {.(tXQi- d-aldaarjg , xal Tonov tvQovTtg vdnag xai ular}

V/^ovTU xal l6/ixag navToSanug xa\ vSmq xai vofidg (^Exutov

^ovvovg Tov Tonov dvOf.idl^ovatv oi ty/coQtot ) , txtTat iyxud-iSQvov-

Tat, xui ixSQOf.idg amod^tv notovfitvot ov {.itxQa tTjV vnb '^Pwftaiovg

llvnovv. Si ^aatXtvg f.itTunif.intTUi Tbv Ktytvi]v inl avft^ov7S] 10

tig TTjV ^aatXiSa' xal og tiaetatv tvd^vg fitTu navTbg tov olxtiov
C aTQUTOv , xa\ xuTuaxi]voi xaTu, ttjv d(po)Qiafitvt]v ntStdSa Bv^av-
Tioig tlg ntSiuv (^WIaCvug b Tonog xuTovofid^tTut} avv ariavTi tm
OTQUTM. f.irjmo Si tVTV/OfV T(0 ^uatXtt, fl1]S* OTOV fltTtxXrjd-l]

/uQtv fiud-wv , Int^ovXtvfTai tuvttj Tfj vvxtI vnb IlaT^ivdxuiv iS

TQtcov fitTU '^tffojv intXd-ovTCOV xotfitofiiv(a xat nXriyug intvtyxov-
TO)v avT(p , firi fiivTOi xatQiag* yviood-tvTtg yuQ ti&vg vnb tiov

GCOfiuTO(fvlaxovvTcov Tdg Tt n7,riydg daS-tvtig int^ptQOvat, xai n^bg

(fvyfjv OQfiriauvTtg ^ofjSQOfirjaavTog tov nXi^d^ov^ fitTu BuXt^uq
vtov Tov Ktyivovg uktaxovTat. tco&fv ovv b BuXtI^uq i(p^ ufiu-20

D '§i]g TtTQUTQo/ov Tov iuvTov nuTtQa d-fig , xal Tovg int^ovXtv-

aavTug ontad-tv Tijg ufid'§i]g iXxcov ntntSrjfttvovg (ovSiv yuQ tlg
uvTOvg SianQa^aa&ai nXiov iToXfii^atv ini^ocofiivovg jbv ^aotXia),

13 (ittizus C 17 «jro libri 19 PovXt^ccq C

novet, obsidemque det Artasyram filium Phatlumi fratris sui, Cantza-

cenae regionis principis. cura hoc Nicephorus in urbem rediit.
Patzinacae autem Aemo, ut ostendimus, superato planitiem quae
inter hunc et Istrum interiacet ad mare usque porrecta speculati , cum
inveni^sent locum ibi saltus et lucos omnisque generis silvas et aquam
ac pascua habentem (incolae locum Centum colles appeilabant) in eo
consederunt, atque inde factis excursionibus subditos Romanorum non
leviter vexarunt. ergo Kegenes consultandi causa ab imperatore evo-
catus cum omnibus suis copiis ad urbem accedit, et castra facit in
campo Byzantiis designato , cui loco Maitas nomen est. nondum autem
cum imperatore congressus, neqne cur esset vocatus sciens, hac ipsa
nocte insidiis Patzinacarum trium petitur, qui strictis ensibus irruentes
dormienti vuinera imponunt, non tamen letalia. nam a satellitibus sta-
tim cogniti ictus languidiores inferunt; et fugae se dantes accurrente
opitulatum muJtitudine cum Baltzaro Kegenis filio capiuntur. mane
Baltzar currui quattuor habenti rotas imponit patrem, et percussores
post eum vinctos trahit (nihil enim amplius statuere de eis audebat,
quod imperatorem appellassent), et omni suo cum exercitu equestri pe-
 HISTORIARTO COBIPENDim 595

afia navti lcflnnM tw GTQaTiTt, avxbg m^bg avv r(p uStXipip rov-
XivM ln6i.uvog tTj a/.cu§T] vnb Svoiv tXy.Of.itvr] "nnwv , tQXtTat nQog
rbv ^aoiXta. y.al xaTa rb InnodQo/iiiov ytvofitvog ravxj^v [.ifv

'iGTrjOiv ixtios, avxbg Si tioeioi n^bg rbv ^aGiXia^ rijg (prifii]g

5nQodQaf.iovGi]g yai nQoodonoir^ouGr^g uvrip rrjv f/ffoJov. ov iiG~

u/d-ivTa b ^aoiXtvg fn^Qf.T0 Siu rl f.ir] iv&vg ri(.aoQbg iytvtro rcov

rov nuTQbg (fovecov rov Si (pr^oavTog OTintQ rb obv iniy.uXovvTO

Gvvf/^wg ovofia, tig vnoxpiug dronovg ivtntotv o jSuoiXtvg, y.at

Xoyov d-arrov ixniffxpug aytt rovg StOfuovg n^bg tavrov , y.al rrjv

lOalriav invv&dvtro St^ fjvntQ intytiQrjOuv rbv naTQixiov dvtXtTv,

rdov di (frjodvTCOv orintQ xaxovovg r]V rfj ^aotXtm oov xai rfj no~ P 783
Xti, vQ&Qov fitXtrdiv ttoeXd-eiv xal nuvTug fiiv xuTuo<fu'^ai rovg

ivdov, Xa(fVQay(ayijoui di xut r^v noXiv xul n^bg rovg IIaT(^ivd-

xag inavadQUfitTv, §tov t^tTuoai rd XtxS-evra xul tvQtTv rrjv dXr]"

15 d^iiuv, b Si rovro ftiv ovx inoiTjOtv, dXX' dStonoroig niortvoag

Gvxocpavriaig xai dovGTurotg rbv fiiv Ktytvrjv uytt ftQog rd ^aoi~
Itia xal iv nQOG/r]fiuTi t«/« d-tQuntiug xai lUTQtiag iv r^ iXt"
(favrivrj xa&tiQyvvot , rovg di rovrov viovg iv treQ^o xal triQCO
ronto diioTrjOtv dn* avzov. rb di nXr]d-og rm' Ilut^ivaxiov Pq(o~
20 fiaot xai nofiuot nuvroiotg n^bg rb SoxtTv tvvotiv dvtXdfi^avi, B
GntvSoov , ti oiuv rt, ruv uQfiuTCOv xovTOvg dnoyvfivtooui xut rtov
"nntov x(u xuruo/eTv xut (fQovQrjoat , rovg intO^efiirovg rto (povco

uviroog xai iXevd^tQiiog, oni] xai cog ^ovXovTUi, Sidyttv xeXevoag.

8 ivininTiv C 10 ntq om C 13 Ji§rj8bv ante rovs margo P

19 dnxazrjaas C

des ipse cum fratre Gulino currnm a duobus tractum equis sequens ur-
bem iiitrat; cumque ad Circum pervenisset, currum ibi sistens ad im-
peratorem se confert, quo iam ante fama praecurrerat ipsique adituni
lecerat. admissum imperator percontatur cur non illico patris percus-
sores supplicio £iirecerit. respondet "quia te identidem nominatim in-
vocabant.' hinc absurdae obortae Monomacho suspiciones ac dicti» ,

citius missi qui vinctos istos adducerent, causamque exquirit qua ad

necem Kegenis patricii fuerint impulsi. illi hanc proferunt, intiduni
imperio Komano fuisse Kegenem atque urbi , et in animo habuisse prima
Ince urbem ingredi, trucidatisque omnibus qui intus essent eam diripere,
atque ad Patzinacas reverti. hic imperator cum inquirere in dicta et
veritatem perscrutari debebat, omissa ea cura iidem incertis et male
cohaerentibus calumniis deferens , Kegenem in palatium introductum sub
curationis ac medicinae specie in Elephantina includit, filios eius a se
invicem divulsos diversis locis collocat, simulataque benevolentia , mul-
titudinem Patzinacarum recreans cibi ac potus orani genere, id quaerit
«t si qua fieri possit ratione, armis eos equisque nudatos in custodiam
dedat. percussoribas , ubicunque vellent libere degendi facultatem con-
 596 GEORCn CEDRENI
xcu iSoxti f^iv ravxa 5ianQu'^ai.iivog Xav&avetv, uXXu rbv Srjfiov
ovx ila&s rwv nuT^tvuxwv, ri^v rt yuQ rov uvrwv xadr,yi^i6vog
xarua/iGiv xal rtjv rtov ixiivov viwv diu^tv^iv ov /Qi^orbv oiuvbv
iXoyiC/Qvro , xui arifxtiov xaxovoiug nQoq^uvtg tvof.iitfiv rtjv rdv
intfiovXcov iXtvd-tQiuv. Sib xal t« (.itv nt(.t(pd-tvra iSt^uvroS
(.iir^ tvxuQtarlag, xal rbv ^aaiXia tvfrjf.ii]aav, xal Si^ wv
C inoiovv anoStyofXivoig iioxtauv ra nQuyd^tvru ' vvxrbg di ini-
yevofxivtjg , firjStvbg vnorondauvrog uQuvrtg ix rijg nuQff.t^oXi]g

xttl Gvvrovia di^ oXr^g vvxrbg /Qi]au/.itvoi rfj oSoinoQta , rQtraTot

rbv Alfiov Sia^uvrtg tvovvrai xa\ uvroi rut nXt}9-fi roJv T[art,i- 10

vuxiov, yiv6(.itvoi yovv linavrtg v(p' tv, tjdi] St xal onXwv ano-
/Qwvrvjg 7]vnoQi]x6rtg SiantQCoai rbv AT(iov , xui nuQf(i^oXtjv (liv

mjyvvovai xuru rrjvAvXriv ( (pQOVQtov Si ?/ u4vkrj xaru rug vnco-

^tiug [xit(iivi]] rov ^i(iov xul ov nuvv n^QQca xti(iivov WdQtavov-
7i6Xiwg) xal nQbg Xti^Xaaiuv xa\ "ktiav rQinovrut, 15

D ^OntQ (lad^cJov b rijg Svatcag uq/wv KwvaruvrTvog (luyiaTQog

o lAQtavirr]g , xa\ avrbg naQtaxtvua(iivug t/wv rug a(i(fi* avxbv
Svvu(itig, uQug {§ lASQtuvovn6Xtwg tQ/txut xar* avxwv, xa\
GnoQcxai (liv rioiv iv rco untivai ntQirv/cbv ivrv/r]atv* tixa xa\
nuQu rb Xty6(ttvov /lu(tnoXiv qQOvQtov avvuvrr^oug Tw nXr]S-ii20
xu\ nQoa^uXwv 7]rrurui, moovrwv iv rco noXf(ico ]iIaxtd6vcov xu\
Qquxwv ovx bXiywv, avatQtd-ivrwv Si xai QtoScoQOV rov 2rQu-

11 ditoxQcovTcov tvnoQrjKOTtav C 17 dQQitxvizrjg C

22 CTQapoQ v^ C

cedit. et putabat sane non animadverti quid ageret: sed Patzinacas

tamen minime fefellit. nam nihil boni significari eo iudicabant quod
ducem ipsorum detinebat ac quod filios eius disiunxerat; et libertatem
percussoribus permissam pro aperto malevolentiae signo habebant. ita-
que ea quae mittebantur ab imperatore actis gratiis et fausta ei pre-
cantes accipiebant, prorsusque prae se ferebant omnia sibi probari.
sed nocte facta, nemine suspicante, e castris discesserunt, ac conti-
nenter per totam noctem facto itinere, tertio die Aemum transgressi
rcliquis se coniunxerunt Patzinacis. cum omnes in unum coivissent,
iamque etiam armorum satis magnam parassent copiam, Aemum trans-
euiit, castrisque ad Aulam (id est castellum in processu montis Aemi,
haud longe Adrianopoli situm) factis praedis agendis se dant.
Quodnbi cognovit dux Occidentis Constantinus magister Arianites,
ipse quoque instructum exercitum Adrianopoli contra eos educit; et
primo quidem in quosdam palantes incidens rem feliciter gerit, sed ad
castellum deinde Dampolim occurrens multitudini hostium vincitur, mul-
tis Macedonibus ac Tbracibus amissis. ceciderunt etiam Theodorus
 HISTOIIIARUM COMPENDIUM. 597

ftoitvtov y.ui TOt; HoXv , uvSqwv ^x ylvovg XafinQOv xal tmar^^wv

yivo(.itvwv IX rr^g itg tov Toqvixiov untariag, 6 |U*V ovv (.idyt-

axQog vniaTQi^iiv tv WSQiavovnoXti , rio fiaaiXti dt Sia yQaf.if.tu-'

rtov ayytXog rov urv/j^/narog ylvtrai , dijXot 6i xai dig Sit atQurov
5 vfuXovg ' fitru yuQ rwv nuQovrMv u6vvarov uvrinuQuru^ua&ui
nQog roaavr7]v nXr^&vv tjSrj ra vuira rQtipuvnav, o dt ^aaiXtvg P 784
xai nQo ruJv ixiivov yQUfi/.idrMv rb avft^uv ftrj uyvor]aug , rov ftiv
TvQuyi xu\ rovg iv rfi noXii xuri/ofiivovg uQyovrug riov Ilar^t-
vdxwv dtOQtuTg xul /uQtatv vnonott^adfitvog vnoayo[.iivovg (.it&^
lOoQxwv f§rjf.iiQwaai rb yivog ixnifinti, yQuftfiaat di avrbg ra Imk
unavra fitranifintrui rdyfiaru. a)v tXd-ovrcJv xul dtu rrjgu4/Sv-
dov ntQUtiad^ivrwv xul XQvaonoXtwg arQurr/ybv uvroxQuroQu /tt-
Qorovrjaag rbv QuixrioQu NtxijtpoQOv ixnifinti xuru rwv HurL^tvd-
xwv. avvf^intfiipf 6i uvrM xui KuruxaXwv rbv Ktxavfiivov,
15 arQurr^XdrriV rijg uvaroX^g nQofiaXofitvog , xal ^EQ^i^tov rbv B
Q>Quyy6nioXov , uQyovra tw totc riov 6fiot9-viov , xiXtvaag avv-
tTvai riTt QuixrwQi xul rijg uvrov yvwfirjg t/ta&ut xal roTg ixtivov
7iQoardyftuai xu\ d^tXriftaatv tntaO^ut. og uvaXa^wv rug dvvdfttig
xai rbv Jliftov StantQutwd^ftg dia rijg Xtyofiirrjg ^iSrjQug unf^it
20 xuru TtiJ)' Tlur^tvuxwv , iXd-wv di xurtaxrjvwatv tv rtvt ywQio ov
fiuxQuv uniyovri rwv 'Exarbv fiovvwv, tw XtyofiivM ^iuxtvi,
xuxtTat ydQttxa nr/^ufttvog oyvQbv ri] inuvQiov ifitXira rijv fiiv

unoaxivijv ixtTat XintTv xai Tce niQtrra rov oTQarov, uvrbg di tv-

11 SoyfMta C 23 Xtntov C

Strabomyta et Polys, iilustri loco nati et ob violatam Tornicio fidem

illustres. magister Adrianopolin reversus per literas imperatorem de
accepta clade docet, monetque novo esse opus exercitu: nam cum prae-
sentibus copiis adversus tam numerosum hostium exercitum , cui eae
iam terga obvertissent, nullo modo rem geri posse. iam antequam li-
teras acciperet imperator, de iactura ea resciverat. is Tyrachum et
reliquos Patziuacarum principcs, qui in urbe detinebantur, donis ac be-
neficiis suos facit, iuratosque se gentem suam placaturos emittit. lite-
ris porro missis omnes orientales evocat legiones. qui cum ab Abydo
et Chrysopoli traiecissent, imperatorem eis praefecit Nicephorum recto-
rem, et contra Patzinacas emittit, simulque Catacalonem Orientis du-
cem designatum et Erbebium FrancopuUum popularium tunc suorum ,

ducem, adesse eos rectori eiusque obtemperare sententiae et mandatis

iubens. is exercitum trans Aemum per locum cui Ferrea nomen tra-
ducit, pergensque adversus Fatzinacas, in loco quodam non procul a
Ccntura Coilibus sito (Diacene is appellabatur) castra facit valloque
munit. cogitabat autem postridie relictis ibi impedimentis , et quaecun-
que in excrcitn crant supervacanca , cum expedito exercitu ad hostem
 598 GEOUGII CEDRENI

uovog untXd-eiP xat av(^[.u£,ai roTg Ivuvxioiq, Mtxo yaq uvro^oel

C u(f QovMg rovrovg uIqi^ohv , xai hhdin y.ul (fqovriSu hid-tro ^t}
rtg Xadhiv StaSQUotta , nui ova uvxog f.i6vog uX)m y.ui b ovfxnag
aTQUTog' inecptQOvro yuQ xal xuXwdta y.ul XtuQOvg nQog rb 8eai.itiv

Tor? al.iay.oi.itvovg. rovro de ididov rovroig vnovotiv rb y.ur 5

uqyug tntytvdittvov tlg uvrovg tnl rov Ktytvovg nTMf.iu. ufitkti

y.al avvaiad-i]aiv Xu^ovrwv rtov JIurl^ivuy.Mv rijg tntXtvatwg ruJv

''Poixuiojv (^ijSrj yuQ xal o Tvqu/ xul ol avv avrm rijg noXtiog
unoXvdivrtg uQyovrtg ivwd-ivrtg rjouv uvroig xu\ ru avfKfiqovru
rovroig ianovSat,ov , /xuxqu y^uiQtiv tlnovrtg ruig uQog rbv IVlovo- 10
(.idyov vnooyjatai) xul nQod'Qui.i6vrcov roiv uXxt/ncoTtQWv, xal rov
D Ktxuvfiivov (.liytorov uva^oMvrog xal nuQuxulovvTog vvv ttvut

xuiQbv av(inloxr]g , bnt]vixu anoQuStg tlai xul SttanuQfiivoi, xuX

(11] ntQt(.iivttv rb unuv ud-QOta(iu, ovx inrivtt (ttv xul rb Xotnbv
nXijd-og rcov '^Pwfiuitov rovg ixtivov Xoyovg, b St QuixrtOQ xui nQO- 15
tpuvuig y.artyiXu, ''^nuvaui'^ Xiytov, "w arQurrjXuru, xa\ i(iov
aTQUTrjyovvTog uvrbg (.ii] nuQuarQurrjyti' ov yQr] yuQ SiianuQ-
(.livotg ini&i]atad-ui roTg Ilarl^ivuxotg, (ir] ntog nrvQivreg vno-
SvatovTUt rug K6y(iug. i(toi Si uxolovd^ovvri , to ruv , ov nuQi-
TiovTui &rjQartxol xvveg, dirtveg Qivi]XuTOvvreg t§u§ovatv uvrovgSO
xoiv xura(fvy(iov.'^ xul ra (tiv rtjov '^Pco(xui(av tjoav iv rovroig,
o\ Si nQoSQOfiQi XMV Tlart,ivdxo)v nXr^oiov ytv6(iivoi rijg nuQf(i^o-

3 dnoSgdaEis C 4 xal post yccQ om C 13 kcciqov rrjg

evnnX. C 18 iitt^TJGSG&ttt C 20 ovk i^u^ovciv C

accedere et pugnam conserere. stulte enim sibi persuaserat primo eos

imj^etu profligatum iri; eaque cura ipsum angebat, ne quis fuga eva-
deret. neque ipse tantum, sed etiam universus exercitus: afferebant
enim secum et funes et lora, quibus captos devincirent. hoc ipsis su-
spicionem movit, et quod initio factum fuit erga se, et Kegenis casus.
ad extremum cum persensissent Patzinacae adventum Romanorum (iam
enim et Tyrach, et qui cum ipso erant principes, ab urbe dimissi cum
ipsis sese coniunxerant , et quicquid eis expediret studiose curabant),
omissis iis quae Monomacho polliciti fuerant, et confluentibus fortiori-
bus quibusque, se optime instruxerant ; et Combusto clara voce excla-
mante et admonente nunc pugnae tempus esse, cum ipsi dispersi ac
dissipati sunt, neque exspectandum quoad omnes simul cogerentur, lau-
dabat reliqua Romanorum multitudo eius consilium. at rector aperte
irridebat. "desine" inquit, "o ductor exercitus, et me exercitui impe-
rante ne contra imperes: non enim dispersi Patzinacae sunt invadendi,
ne forte perturbati silvas snbeant. me autem sequentes o amice nou
adsunt venatici canes, qui indagantes ipsos e locis, quo confugerint,
educant/' et res Romanorum ita se habebant. antesignani autem Patzi-
 HISTORLiHUai CO]>IPEi\DIUM. 599

7.ijg rdiv 'PwfAaiMv , fitXQOv txxXhavctg, arQaromSivovai y.ui av- P 785

Tol xai TOig omad^tv Srikovaiv ^xeiv rrjv ru/Jarrjv, nuvttov d^
iXd-ovrcov yal iviod^tvrwv j rfj InavQiov V^uyuyovroq rov QaixriOQog
Tug ^Pcof.ta'ixug dvvufittg uvrtnaQurdrrovrui xul avrol, xut roTg
SontaS^tv tri df]Xovaiv •tjxtiv r^v rayjarrjv, nuvrwv <)' tX&ovrtov
xul ivio&tvrtov , log t(fuf.itv, i^ayayovTO? rov QuixrtOQog rug 'Pw-
fiuYxug Svvufittg, tl/t fiiv rrjg '^Ptofiuixijg (fu)Myyog uvrog ro fit-
aov QuixrtaQ , rov di§iov di xtQurog f]Q/jv o Ktxuvfitvog , d^a-
rtQOv di 6 OQuyyonioXog. avfi^o},ijg Si ytvofiivi]g ovx tfitvov ot

iO^PtofiuToi , Ttov (srQarijytjjv nQtortov txxX/vdvrtov nQog ttjv tpvyijV. B

«vTOi fiiv yuQ fi7]Si rbv xrvnov, log tpuatv, rtov nodtov twv 'in-

ntav ivtyxovrtg irQunr^aav , fxovog di b Ktxuvfiivog fitra rtJov iav-

Tov arug &tQun6vrtov xui Ttvcov avyytviuv dXiyoartov xui ijQioixiog

dycovtaufttvog tntat furu nuvrtov rtov avv uvrtS. rovrov fiiv ovv
ISovx IroXfir^aav SitJo^ai ol Ilarl^tvdxot ivtSQug nroTj&ivrtg, xal

nuQu Tovro Staato&i]vai \'ayvauv uotvtTg ol '^PtofiuTot ' riiog Si

rovg ntaovrag axvXtvauvrtg , xui noXXtov uQfiurcov ytvofitvoi xv-

Qtoi xu\ avrijg rrjg 'Piofiuixijg nuQtfi^oXijg avv rfj unoaxtvfj , xu-
Tuaxr^vovatv vno rrjv '^Ptoftuixrjv rdtfQov. xui rtg Si IlurQtvuxog
20 rrjv yXijotv PuXTvog, tlStog rbv Ktxuvftivov oiog iartv i'§ orov ntQ c
TjQ/t roov nuQu rto ^larQio (fQOVQitav xal uvifilyvvvro ukX^^lotg ra
yivt] , tvQtjov uvrbv iv roTg vtXQoTg xtifttrov xui axvXtvtov, intl
ntQiarQiipug avrbv ig to vnrtov unb tov nQoaionov iyvtoQtat xul

4 xal TO?s — 7 Svvdfisig om C 10 GzQccTTjXdTcav C ro

tpvytiv C 15 naT^ivciKCCi C 20 xovXlvos C

cnm castris appropinquassent Romanorum, paulum deflectentes

nacarnin
quoque castra locant, et sequentibus significant quam celerrinie ac-
ipsi
cedendum. cumque omnes venissent et coniuncti essent, ac postridie
Rector Romanas copias eduxisset, ipsi quoque contra instructi in aciem
procedunt. obtinebat Romanae phalangis medlum Rector ipse, dextra
cornu praeerat Combustus , sinistro Francopulus commissaque pugj»a ,

profligantur Romani, cum primum duces ipsi in fugam versi ess^jnt.

qui ne pedum quidem equorum sonitum, ut aiunt, sustinentes fus'. sunt
et fugati: solus autem Combustus cum suis ministris ct quibnsdam pau-
cis cognatis strenue decertans cum omnibus suis in praelio occubuit.
alios persequi non ausi sunt Patzinacae, insidias veriti; et iccirco Ro-
mani servari potuerunt incolumes. interim autem eos oui ceciderant
praedati, armisque multis potiti et Romanorum impediroentis, taberna-
cula ponunt sub Romanorum vallum. et quidam Patzinacus, Galinos
nomine , qui noverat qualis esset Combustus ex quo iVle praefuit onpyis
ad Istrum sitis et gentes inter se libero commercio misceban^^nr cum
rcpperisset eum inter cadavera iacentem ac spoliaret, ubi conversum
ipsum a facie agnovit et adhuc spirantem deprehendit, in .equum impo-
 600 GEOnCII CEDRENI

y.aTt}Mfitv It< Ifinviovxa, lni9^i)g tlg fnnov {\'y.tiro yuQ a(fm'oq

6ia xo xaiglag Xa^iiv nXr^Y^g, /ntav (Jtv y.uxu yv/.ivov xov y.Qaviuv,
ntoovxog xov XQavovg avxov , dn^y,ovoav unb xoQVfpijg u/qi rwv
o(fQVMv, txtQuv di uno xov xQa/^^Xov, tvda ntQ fj yXtooaa tQQt-
^(joxai , yai diuxiftovouv xov rQuxrjXov xul ilg xb axo/^ia niaovauv, 5
xai V^aifiog ytvtad^ui) uny\yaytv tlg r^v tavTo5 axrjv^v, xal tnt-'

D fitXtiag xal (fQovxiSog u§ti6aug ntQifnolr^Gi, xul oi fitv Ilux^t-

vuxot ovxb) Quditog xtjv tntXd^ovouv unoaxtvaodfitvot &vvui.tiv,
udtwg rb dnb rovSt r^v ^Pcofiuiiov yJjv iXijttovro* o di ^uoiXtvg
()'m xwv (fvyovrtav fiuS-tjov rb uxvx}]fia ijXYijos fiiv (xig fix6g,l(i

rjd-Qoil^t di nuXiv dvvui.tfig , uvtXufi^uvt di y.ul xug Titoovoag,

xul ftg rb Intbv Ixog t^v ytvoftivrjV rjrruv inavoQ9-(vouod-ui
ionivdf, xijg di rQiri]g tvdixriidvog iniaxaoijg rov ^^(fvi/ txovg,
xbv IxatQfiuQyriv KiovoxavxTvov axQuxriybv uvxoxquxoqu nQoyti-
QtOixfitvog ^uaiXtvg ixnffinti xaxa twv Jlur^tvdxcov, xul ogl5
T«j T£ vtcoort ntQutood-fioag i'^ houg dvvdfitig uvftXrjffibg xal rug
iv ttJ tantQtt naQuyftfiu^ovaag ud-Qoiaug iv lAdQtuvovnoXfi yive-
P 786 rut, xuxfiof x^Q^^"- nri^dfitvog ^u&vv txfixo dtaaxonovfifvog
fifxu rcov uQiorwv no&tv uv notTjorjxut r-^v tig rb nQoao) nOQtiuv,

iv 10 Si ovrog Sitvotlxo , al(fviStov xard rrjv dydor/V rov ^lovviov 20

firjvbg ol Jlur^tvuxot rbv ATfiov dia^dvrtg int(fuivovrai xfj IASqiu-
vovnoXtt, xul Std xoov axoniov ftijvvd-iiarjg x(o li(ovoxavxiv(0 t^?
rovrtov i(f6Sov , ^ovXrj nQoeri&ij tl noXtfUjriov uvroTg tYxe fi^,

18 SiaxonToiiEvos C
snit: iacebat enim mutns, quod letales plagas accepisset, alteram in ea
parte capitis quae calvaria dicitnr, nuda (qulppe eius galea deciderat),
pertinentem a vertice ad supercilia; alteram in coUo, ubi lingua radi-
cem habet, usque ad os penetrantem. exsanguemque illum in suum ta-
bernaculum adduxit. quem cum diligenter et accurate curari studuisset,
Ua servavit ut superesset. et Patzinacae qui ita facile invadentem exer-
ci\>im propulsarent , libere deinde ac sine metu Romanorum regionem
prae^abantur. imperator autem per eos qui fugerant de accepta clade
certioi factus, doluit nt par est. sed rursus alias copias cogebat, et
eas qua% superfuerant , studebatque inseqnenti anno acceptam cladem
resarcire. tertia autem indictione anni 6558 hetaeriarcham Constanti-
num^ ducem cum summo imperio declaratum imperator in Patzinacas
mittit. assum)4,is copiis illis quae nuper ex Oriente traiectae fuerant,
et coactis iis q^ae ad Occidentem hiemabant, ad Adrianopolin profi-
ciscitur; ibique c^nstructo profundo vallo commorabatur cum optimati-
bus considerans et cxplorans unfle ulterlus progredi posset. dum vero
haec ille cogitaret, lepente octa, a Innii mensis Patzinacae superato
Aemo ad Adrianopolin accedunt. quorum adverta per exploratores
Constantino r^nuntiato, proposita est consultatio, utrum cum ipsb di-
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 601

uX7m Tiov uQi<nm iv rfi axjjvf] tov traiQtiuQxov niQt twv nQa-
XTiWv ^ovXtvoixtvMv , 2tt/.iovrjX naTQixiog b JBovQTti]g , uv^q
av&udrig Kal ^Quavg , uq/wv tot£ tiov nttiy.iov vnuQywv Svva-
finov xul TTjv xov yaQuxog intaTaaiav nuaav iniTtTQu/nfiivog , fii^

SnQoadt^dfUvog to tov uQXOVTog Ovv$-i]/ia, ttjV t«$iv Xinuv xal B

SiaXvoag tov x^Qaxa V^ttot fiiTa tiov ntt,(ov xal Totg IIuT^tvuxotg
nQOGQriywTat, (vv Qay$atiag ini^QtouvTiov ^Q%avTo xufivnv ol
ntt,oL 8to xui d^uftu ni/intav nQog tov tTaiQttdQxrjv b 2u/iovriX
^OT^d-ituv it,i^Ttt , btg inavayxuad^ivTa tovtov xa\ dxovattog Sovvat
10 TO avv&Tjfta tov noXi/iiov, ii^tX&ovTog ovv navTog rov OTQaTov
xuTu TrjV Xfyofiivi]v ^aatXixrjv jiipdSa, xa\ xu&oXtxijg avfinXoxijg
xQOTr/d^tiorjg, Sta to alcpvlStov xa\ uovvtuxtov xa\ To nQ0T]TTrja&ui
rovg ntt,ovg uvu&aQoTjaui Si rovg HuTLirdxovg yivtTut TQOnrj twv
^Pio/iaiiav , xa\ (fovog iyivtTO ov noXvg uvtmv, avvixXtiod-rjoav Si
15 alo/JoTwg tig tov ;^a(jax« , tnfoi rt M//ajyX nuTQixtog b ^oxtta- C
vog , fAa/?6 Si xaiQiuv xutu tvov anXdyxviav xa\ b (.idytOTQog Kwv-
aravTTvog b ^AQiavitr^g , xa\ TQtTuTog unid-avt, nfnTwxaoi Si xal
itXXoi Ttvig tmv daijfiiov bXiyooTOi, to Si Xotnov cinuv GTQdTiV[.ia
avyxXttad^iv uytvvwg ttg tov xdQuxa inoXtoQXtTTO nuQu tvHv JIuT^t-
90 vdx(Ov, x,(avvvvT(ov t^v rdg^Qov Xi&otg xai xXdSotg, xai nQog ^iav
iXtiv infiyojiiiv(ov tov ydQaxu» xa\ Td^a uv iyivfjo tovto, ti (.ir}

xaTaniXTiXM ^iXft fiXij&ttg b ^ovXT^ovg SttnfQUKad^rj avv tw "nnbt

8 %ttvfiutitq C 13 TQon^ cpo^s^ia t£v C 15 Somuvos C

17 tt(}QlUviT7JS C

micandam esset necne. sed consultantibus cptimatibus in tabernacalo

hetaeriarchae , Samael patricius Burtzes, vir superbas et audax, qai
tnnc pedestribus copiis praeerat cuiqae commissa erat omnis valli cura,
haud exspectato ducis signo, ordine relicto ac dissoluto vallo cum pedi-
tibus egressus in Patzinacas erumpit; qui cum violentam impressionem
fecissent, laborare pedites coeperunt, et iccirco crebro mittens ad he-
taeriarcham Samuel petebat auxilium, ita ut coactus fuerit vel invitas
dare belli signum. igitur egresso omni exercitu ad eum locum qui regia
scaturigo dicitur, et universa conflata pugna, cum propter repentinum
casum , et quod incompositae essent acies Romanorum et ante victi pc-
dites, coniirmati animo essent Patzinacae, Romani funduntur ac profli-
gantur. non tamen multa facta est ipsorum caedcs, sed turpissime in
vallum conclusi sunt; ceciditque Michael patricius Doceianus, et letali
plaga in visceribus accepta magister Constantinus Arianites tertia die
mortuns est. cecidere etiam alii quidam ignobiles , pauci tamen : sed
reliquus omnis excrcitus in vallum indecore conclusus obsidebatur a
Patzinacis , fossam lapidibus et ramis obruentibus , et vi vallum capere
conantibus. quod cito factum fuisset, et funditus omnis periisset exer-
citus Romanorum, nisi sagitta a catapulta missa percussus Sultzus cum
 602 GEORGn CEDRENI
xul dg lxnXi]'4iv (iifyuXi^v ijyayt tovg &eaaaf.uvovg IIuTt,ivixy.ovg,

t^ijXd-t Je xal rrjg IdSqiavovnoXtwg NtxtjTug nQO)TOG7iaduQiog b

D rXa/3ag, TonoTJ]Q7]T^g lov tov xdyf.iuTog twv gxoIujv , tlg ^oi]-

&iiav' xal iSovTtg tovtov, xal nQoadoy.rjOuvTtg tov ovyy.tX).ov

JBaoiltiov (xtTtt rcjv BovXyaQixojv uq^ixtod^ui dvvuf.ittov {nqoot&o-S
y.uTo yuQ xui ovTog tX&ttv) xul Stiktdaavrtg ol IIuT^tvuxoi ono-
^dStg uXXog uXXa/ov q)tvyovTtg vnt/MQriaav , xal nuvovdl av
unolcjXti rcuv 'Pco/iiaiwv GTQUTog,

^Eytvtro St xaru rovrov rbv xqovov xa\ rvQuvviSog Sta^oX^

y.ara rtvcov aQ/ovroov noXiTtov , tLv i%uQxoi trvyxuvov Ntxt^tpoQog 10
y.ul MtxuTjX 01 nuiStg rov Evd-vf.uov xul uXXoi rivig rtov tlg rb
avTO ytvog uvatptQovTuiv. dXX^ ol fiiv uXXoi ndvrtg Sitoto9-i]aav,
fiorog Si b NtxT^tpoQog uvf§tQtvvi]TO)g xaraxQi&tlg t^taQtod^rj , rrjg

ovaiag avrov nQortQOv Srjfitvdtiotjg,

P 787 'Oncog Si rcov IIuT^tvdxcov entxQariaTiQa yinjrat ra '^Pco- 15

fiaicov b jSaotXtvg (Jjqovti^cov, rbv Ktyivi]v t^dyti rijg tpvXaxTjg

xui tg IIuT^tvdxovg ixnifintt, vnooyofitvov Stuo/Jaui rovTovg xul

tvvovg dtimt rto ^UGiXtu xai ru ovfifia/ixd ndvra avvad-Qoioag
vtp^ tv, 0Quyyovg <pi]fii xal BuQdyyovg, fitruntfiipdfitvog Si xul
innoro^^oTug uno re t% TtXov/ xul rov BIuvqov oQOvg xul rov 20
KaQxuQov, ntQi rdg iixoai /iXtdSag, xal uvSQdotv into^fiotg rcov
ytvtJov txuorov dvud^tig, xul inl nuaiv ijytfiova xuTaaTr^aug rbv

1 nar^ivdxovq om C 7 v,al nava. —

•
8 crQuvog] haec
snpra post zcixa av iyivhto tovto ponenda 12 avzdiv C
20 xul post T£^ov;|; om C

cquo simul traiectus fuisset, et maxime id conspicatos obstupefecisset

Patzinacas. erupit etiam ex Adrianopoli Glabas Nicetas protospatha-
jius, legatus legionis scholarum, auxilio. quem videntes, et opinati
Kyncellum Basilium cum Bulgaricis copiis venturum (etenim ipse ex-
spectabatur) et veriti Patzinacae dispersi alius alio fugicntes reces-
serunt.

Hocitem tempore affectatae tyrannidis accnsati sunt quidam cives,

quorum principes erant Nicephorus et Michael, Euthymii filii, et alii
quidam ad idem genus referentes originem. sed alii omnes servati sunt,
solus autem Nicephorus indicta causa condemnatus in exsilium missus
est, prius tamen eius bonis publicatis.

Imperator autem id unura studens ut res Romanorum sHperiorea

essent, Kegenem e carcere eductum ad Patzinacas mittit, pollicitam
eos ad imperatoris benevolentiam se traducturum; coactisque in unum
sociis omnibus, Francis inquam et Barangis, accersitis autem et equi-
tlbus a Teluch et Mauro raonte et Carcaro, cum praefecisset v'ris
illustribus ex singulia gentibus unum, omnibus autem ducem patricium
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 603

TiuTQixtov Ni)crj(f OQOv rbv BQvtvvwv xai id^vuQ/rjV tovtov '/mtovo^

f^iuaug, rug iy.dQ0(.tug ixnt/.i7iH xwXvnv xul tnt/fiv loov JJut^ivu-

xioV ovxoi yuQ fUTu T?)v ivlAdQiuvovnoXii fiu/r^v xuxarfQOvr^auv- B

ng bXoaxeQiog twv 'Pio/.iut(jt}v udectJg zr^v Te IMuxedoviuv xut Oqu-
5 xr^v fdfjOvv xul envQnoXovv , dvuiQOVVTeg uvoixxtog xui avra t«
itrjXul^ovTa vrintu, wg xul [ilav avrwv poiQav u/qi tuv KuTuavQ-
T(jt)v (eyytaTU de ol KuTaovQTUi Trjg /juoiXiSog') eXd-eiv. ulh\
TOVTcov f.iev rj xuTaotQorprj tu/vtutti iylveTO. Xabv yuQ b ^uat-
)^evg bnXioag uno re twv iv Tfj avXfj <fjvXuaa6vT(ov xai Ttvarv ulliov
10 ix Tov nuQeixovTog ivQed-evriov, xul ^ltouwi] naTQixia) evi twv
d^uXufXT^noXvov evvov/o)v rT^g ^uoiXiSog Zoj-^g, m tftX6oo(f>og rb
in(owf.iov, iy/etQiaag , xuTetQyuaaro Quditog' vvxrbg yuQ ovrog C
ineX&cbv xui fted-vovrag xul xot[.i(0[.itvovg ntxvTug evQMv untorpu^e,
xui Tug xetfuXug avrtJov afidiaig yetoQyixaig ini&e\g xofii^ei tw
15 ^uGiXtT.
'0 fiev ovv Keyivrjg i'^fX&wv StanQiG^evirai roXg UuTi^tvd-
xotg , xui TOVTCOv vnoo/0/iiivwv [leS-^ oqxov noii]Gitv rb avrov d-i-
Xri/na, TTtoTivoag roig oQxotg xui dneXd-iov evd-vg dvuiQeiTUi , xa-
TUTf.i7]3-eig eig fiixQu fiiQi] xui fi^Qiu. b dt BQvivvtog rug ifint-
^O orevd^iioag avT(5 nuQuXu^cov dvvufiitg xal iv lAdQtuvovn6Xii ytvo-
fiivog icfQovTi^e Trjg qjvXuxfjg rwv /wQiwv. OTiXXtrui di xul rov
navrbg rjytfiwv gtqutov Mt/arjX nuTQixiog b lAxoXov&og , nQOo- D
Tu/d-ilg Si xul avrbg xa&oXtxiig fiiv ftd/r^g firj unTiod^ai, tiQyitv

7 iyyve 8s al C 17 Jiottjasiv to tovtov &£l7]fia ited-' o^xov C

Nicephorum Bryennium , quem ethnarchem , id est gentium principem,

appellavit, ad prohibendas et coraprimendas cxcursiones Patzinacarum
mittit. hi enim post Adrianopolis pugnam omnino aspernati Romanos
libere ac sine metu Macedoniam et Thraciam diripere, incendere, in-
fantes, vel etiam lac sugentes, interficere, nulla misericordia moti, ita
ut etiam pars ipsorum usque ad Catasyrtas qui proxime urbem sunt,
venerit. verura hi celerrime perierunt. manu enim imperator hominum
armata , coilecta ex aulicis custodibus aliisque fortc oblatis , ei praeficit
loannem patricium, cognomine philosophum , unum de eunnchis cubicu-
lariis Zoae Augustae: qui noctu eds ebrios oranes ac sopitos nactus
nullo negotio interfccit, et capita eorum curribus rusticis imposita ad
imperatorem advexit.
Kegenes ergo egressus legatos ad Patzinacas mittit; qui cum iureiu-
rando confirmassent se ipsius voluntati satisfacturum, credens iuramento
ad eos se confert, statimque interficitur, in multa minuta concisus frusta.
Bryeniiius porro copias sibi commissas accipiens, ut Adrianopolin venit,
cnstodiendis locis curam impcndit. mittitur etiam univcrsi dux exercitus,
Michaclus patricius Acoluthus ; cui et ipsi mandatum fuit ut iusto praelio*
 G04 GEORGII CEDRENI
de xai uvuxonxuv jug ixSQOfiug. Sg titl&iov xui rot BQvevviot
tvud^tig tQyov ijnteTO, xul nQoxtQov
{.itv h
rolotj f.tia fwiQu rwv
JIuT^ivuxwv neQiTv/wv xul tuvti^v XQtxjJunevog ^ffuviaev, thu
jtukiv fv T(p TonXiT^(o ((pQOVQiov Se ovxog nuQU tov "E^qov xti-

fiivov) ktQuv unoandSu fxoiQuv tmv TluT^ivuxctiv evQcov unioXtatv. 5

xug roiuvTug ot Ilux^ivdxut dvvdfieig tu fiev
od^ev tvlu^i]d-iVT£g

nuQu Tug vnMQtiug Tov Aifxov xeifitvu /coQiu Xrjil^ead^ui uniaxono,

nuauv 6e t^v oQfi^v inot^auvTO xuTct, MuxeSoviug. xui nuv oaov
7}v uXxifiov SiuxQid^tvTtg xuTtTQeyov Tu iv MuxtSovict, ycoQiu, xu\
7Jv Tig inir] noltfiog , tvQcLaxcog uvxov nQoaSt^uad^ut ifieUriov. iO
P 788 OTttQ fiud^QVTtg 6 BQvivviog xul 6 Mi/ui]X, uQuvTtg vvxxog cog
[.iriSivu avvuiad-jjaiv Xuftttv onot uniaai, xu\ avvxovco /Qr^acifnvoi
odoiTioQicx, tQ/ovTui elg XuQtovnoliv, xul iv uvxjj elatX&ovxeg
f.UXU TOV OTQUTOV t^eSi/OVXO XOV XUIQOV. 01 Se HuTt^ivuxut Tovg
uyQovg xul tu nQodaxeiu hfiadfievot ndvxu, xul neQi /SovXvxov 16
vnoaTQixjjuvTig lyyiara XuQiovnoXecog, nQoaxid^tvxui Tfj\nuQeft-
^oXfj, uyvoovvTtg ort ntQ ini/WQiuC,ei axQdTtvfia oXcog iv aixrj'
Sib xul udtcog Ixhvto iv avXoig xui xvft^dXotg xcafiuCpvTfg,^ vv-
xTog S' iniytvoftirt]g ol ntQi tov BQvivviov xul tov Mi/urjX i'ieX-
&ovxtg xu\ xoificafiivovg xui Qiy/ovxug tvQovxtg uvuiQOvai avfi-20
B navTug. tovto Si t6 uTv/Vjfiu avaToXtjv xul SttXiuv ivi&r/xe xoig
IIuT^ivuxoig. Sib xul Tug ixSQOfiug ovx uvixoog cJog to nQoxtQOv,
ukXu fiexu cfeiSovg inoiovvxo, xuxd re t^v S' xu\ t ivStxTicovu.

16 rr/v noiQtn^oXfjv C 22 zo JtQtv C 23 IvSixticovos d'

Kttl s' P

abstinens excursiones hostium reprimeret. is cum Bryennio Se con-

iunxisset', rem gerere incipit. ac primum apud Goloam in cohortem
Patzinacarum incidens eam delet. deinde rursum ad Toplltzum, quod
est castellum ad Hebrum situm, aliam cohortem Patzinacarnm a reliquis
avulsam nactus interficit. exinde Patzinacae ab his copiis sibi caventes
populari regionem ad radices Aemi sitam cessaverunt, omni impetu
m Macedoniam converso: in cuius agros grassabantur delecto robustissi-
inorum exercitu, parati hostes ingruentes defendere. Bryennius et Mi-
chaelus his animadversis , noctu motis castris , ita ut nemo sentiret
quorsum tenderent, magnis itineribus Chariopolin veniunt; eoque cum
exercitu ingressi opportunitatem rei gerendae exspectant. Patzinacae
praedis ex agris et suburbiis actis sub vesperam reversi proxime Cha-
riopoiin , nescii prorsus in urbe hostilem esse exercitum , in castra sua
se conferunt, secure inter iistulas et cymbala comesantes. intendentibus
se tenebris, Bryennius et Michaelus egressi eos sopitos stertentesque
inveniunt et occidione delent. haec cladea Patzinacas repressit, tirao-
remque incussit , ut iam non effuse, ut ante, sed parcius praedas age-
rent, indictionibus quarta et quinta.
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 605

. KuTu TOvTov rbv XQuvov xai r} 'Pwftavov Toi; Ifyoj^itvov

Bo'iXu uKfvlSiog ytyovtv uvi,r^Gig, ovrog yuQ tv ruig truiQtiaig

xuTurtruyfAtvog xul r7jv yXwrruv vyQog i6v, y.u\ Sokwv kutu rovxo
uartTog nal tvTQuntlog, tntt nore iig oipiv ojkd^t rio ^uatltT y.u\

6 bfii7Jjaag xuQttorarog tSo'§e , rb unb rovSt u/MQiarog i]v uvrov

Siu nuvrog, xul tovtm (XQ^iro y.ui avfi^ovX(o y.ui Siuy.ovti) y.ui

vnovQyiT) n^bg nuauv vni]Qtoiuv' ov xuru (.ity.Qbv ruTg rtfiuTg nQO- C

fii/SdCiov lig (.itya t^rjQt xal vxpioaiv, wg ru nQwra q^tQttv h (ia~

ctl.tiotg, ovrog b uvtjQ tvf.irj/avog wv yul notxiXog , xal rijg pa-

10 atXtiug tQWv ati nore, untntiQuro rwv oaoi twv cvyxXrjTixiov
nQoaxtxQovxoTtg r^auv r^) (iuatXtT, xul rb fivarrjQtov avtxuXvxpt.
xui TovTiov bnoaoi fiiv trv/ov nQoaStyofitvoi rovg Xoyovg rTjg ini~
^ovXijg, r^Qtfia xul nQoarjvwg uviXdft^uve xai OQxoig l'^r^a(fuXi-
t,tTO ' rovg oaoi Si xut uQog fiovrjV dntSvanhovv r^v uxoijv, uno-
15 St/ta&ui nQoatnoitTro xui d-uvfiu^ttv rijg ilg rbv ^aaiXta evvoiug,
xal ru It/d^lvra Soxifiuaiug t).tyt Qrjd^ijvui yuQiv, xal vntQXu).^- D
aai rovTwv ig rbv ^aatXia inwfiwro, rfXtvTuTov Si noViOvg
Siaq^d^tiQug rwv nohrwv xul ini^ovXrjv t^uQrvwv itpwQud-j]. xul
ol ftiv uXXoi nuvTtg ot uvtu avvofioauvrtg xuxwg tnu&ov iruadtv-
20 T£? xul rwv oixiiwv vnuQ'^twv yvfivwd-tvreg xui vntQOQiuig nuQU-
nfficp&ivTig , Si 'Pwfiavbg ovSiv ninovd-e (puvlov' xutS, ftixQbv
yuQ unoaTQatfivTog avrbv rov fiaatXiwgf ndXtv avve/wQij&t] xul
rrjv nQoreQuv tl/e xuTuoraatv,

2 atpiiig C 3 rav KaTaTSrayfiivoe xal ttJvyXaeaav C 13 ^tQifia']

izifia C 19 cvvoQfi^Gavzts P 23 «c^c C

Per hoc ipsum tempus Romanus Boilas subito est ad summum eve-
ctus. is cum in sodalitatibus mereret, homo lingua promptus ac pro
urbano et faceto habitus , cum semel in conspectum imperatoris venisset,
elegantlssimus ex coUoquio iudicatus, nunquam ab eo deinde dimissus
est, sed eum Monomachus et consiliarium porro et quavis in re mini-
strum habuit paulatimque eo evexit ut primum in aula locum obtineret.
:

is ut erat homo versutus atque varius, diuturna imperii cupiditate labo-

rans,
quotquot senatorum apud imperatorem in indignatione erant,
eorum arcano suo exposito animos tentabat. ac quibus insidiae proba-
bantur, eos sensim ac placide sibi coniungebat iuramentisque devincie-
bat: qui antem primo etiam auditu ab ea re abhorrebant, eorum pro-
bare se atque adco mirari fidem erga iroperatorem simulabat, seque
tantum experiendi eorum animos causa ista iocutum dicebat, iurabatque
se eorum integritatem imperatori laudaturum. cum mnltos civium cor-
rupisset/ iamque insidiaretur imperatori, res detecta est. ac socii qui-
dem conspirationis quaestione agitata male sunt accepti, facultatibus suis
epoliati et in exsilium acti: Romanns impunis evasit. nam cum eum im-
perator paululum modo aversatas fulsset, mox in pristinum restituitlocain.
 aQ0 GEORGII CEDRENI
'0 Si GovXrdvog ^yxotuv, wg iqqi&t], Id^qafiiM tw «JtXr/w
y.u\ dia navxog em^ovXivwv TJj rovrov ^wjj , i/inUTa dii^vfxtog
uvtXeiv avTOV, oneQ nqoyvovg exitvog antSQa nQog KovTXov/iovg
Tov tavTOV uvtxjJiov, xa\ aj^ia exeivio Tor xara rov aovJ.rdrov dvu~
P 789 dtxtTui noXtftov. oTg avfi^aXwv y.utu rb Xeyoi^uvov TIuguq exeT-5
vogTQlntTui, xal Tov i.itvld[jQdf^uov dvaioii y.araoytd^tvTu* b di
KovrXovfiovg tfvywv /ntTu yihdSoiv g xai MiXty rov vtov rov
^A^QUi-dov SianQea^tverai nQog paaiXia, Ixtrtvwv nQoadty&fjvai
'^

xai av/ifiayog xal (pikog ytviad^ut Pm/liuicov. xui iXd^wv nQog

Ti]v IleQauQftfviav xal ro Xtyo/ttvov KdQae nQoai[.tevt rug TijgiO
nQea^tiag unoxQiatig' iv tm /ttra'S,v di noXtoQxr/aag rb KdQae,
nXriv Ti]g axQonoXewg , naQtiXrj(pti rrjv noXiv. xaroniv de rovrov
SiMXOiv aovXrdvog rjXd-e /itru rwv uvrov dvvd/ntojv iv ^I^rjQia •
B ontQ ftad^wv b KovrXov/tovg tcpvyt nQog ru 2u^u xu). rtjv tvdai--

fiova IdQU^iav, b di aovXrdvog iv ^I^ijQia yevo/tevog iXi]i%eT0 ru 15

nuQUTvyovra xui envQnoXti. Sib xa\ xara anovdrjv b ^aaiXtvg
TOJ' l4x6Xov9-ov MiyarjX fitTantf.tipdfttvog ix rijg ianiQug ig ^l^r^-
Qiav ixne/inet* og ixet ytvofttvog xa\ rovg ditanuQfiivovg tv re
XuXSia xa\ 'I^rjQitt 0Qdyyovg xa\ BuQdyyovg uyi]oywg, xwXviiv
r]ntiytro rbv ivovra TQonov rug ixdQOfiug rov aovXrdvov. dXX^ 20
Ixtivog Tr]v o^tiav t^poSov rovxov /taS-wv, xu\ ori Xubv ud^Qoiaug
antvSti TOVTW ovfinXixtad^ai, Xoyiadfievog ontQ r^v tlxog, rb
txaTtQwd^ev Tov nQdy^tarog uSo'^ov, xa\ brt vix-^aag [xiv SovXov

3 v.qvtXovhovgiv C 7 y.ovrXov/>,ov6ri^ eemper C vlbv ToiJ]

vlov uvzov C 12 aKQUs margo P 14 t6 oa/Ja C

Porro sultanus cum, ut dlximus, fratri suo Abramio succenseret,

adsiduos eius vitae deinceps struxit insidias. quod sentiens Abramius ad
Cutiumusum aufugit, sunm consobrinum et iilo adiuvante bellum sultano
facit, qui cum iis congressus praelio apud Pasar victor Abramium com-
prehensum necavit. Cutlumusus fugiens cum sex milibus et Melecho
Abramii filio per legatos petit ab imperatore recipi in fidem societatemque
Romanorum; profectusque in Persarmeniam ad Carse responsum legato-
ram exspectat. interimque Carse oppugnans, dempta arce, capit. hunc
a tergo insequens sultanus cum suis copiis in Iberiam venit; ideoque
Cutlumusus ad Sabam et feiicem Arabiam fugit. sultanus in Iberia
obvia quaeque populando atque incendiis vastat. itaque celeriter impe-
rator Michaelum Acoluthum ex Occidente revocatum in Iberiam mittit.
qui cum eo venisset, coliectis per Chaldiam ac Iberiam dispersls Fran-
cis ac Barangis corapescere quocunque modo grassationes sultani cona-
tur. sultanus celeri huius adventu cognito, sentiensque velle iilum
exercitu collecto secum pugna congredi, reputans id quod res_ erat,
utrumque sibi ignominiosum fore, sive vinceret imperatoris ministrum
 HISTOIIURUBI COaiPENDIUM. 607

iOTtti fiuGiXiwg reviyrjXwg , vrArj&i^g de ov /niyQuv alayvvr^v unol-

aeTui , uQug nuvxl r(p GXQurio uvi^ev^e nQog rb Tu^Qitiov. C
Tore (5 /} xu\ IMiymjXug b rov ^requvov viog , xul Tqi^uI-'
"koJv y.ui ^tQ^iov i-ieru tov nuriQU xaruorug uQ/rjyog, onivSerui
5r(o ^uGileT, y.ul rotg Gv^if.iuyoig yu\ cpiXotg rtov P(Of.iaio)v eyyQci-
'^

(ferui, nQioroanu&dQiog rijnrid-eig. enifKfd-ri d'e r(o /SuaiXeT yul

i'§ Alyvnrov, nuQu rov ruvrr^g uQyi]yov, l^(pov eXi(pag xa\ y.ufiri-

XondQduXig, fiovXofievog di 6 fiuGiXevg reliiog unioGUGd-ai rovg

Ilur^ivdyug , rug od-evSrinore Svvdfieig dd-Qoiaug ex rijg e(^ug xul
iOrijg etniQug xu\ MiyurjX nuQudovg tw l4yoXovd-(o , xa\ tov avy-

yeXXov de BaoiXeiov ru BovXyaQiyu arQurev/.tura dveiXi](fivui D

xeXevaug, yui af.iq}CO yurd rtov Tlur^ivuytov eyni/.tnet. oneQ eyei-
vot nv&ofievot ydQuxa enr/^uvro xaru r^v fieydXrjv IleQta&Xd^uv,

rd(f'QO) ^u&eia yu\ aruvQiofiuGt ruvr7]v xuroyvQ(oGuvreg. ucft-

15 xofiivoov ovv rcov 'Ptofiuitov avyyXeiaavreg euvrovg ivSov rrjg ru-

q)Q0v InoXiOQyovvro. ene\ di roTg ^Pcafiaiotg rrjvdXXcag o xuiQog

erQi^ero, fir^dev o rt xu\ Xoyov u^iov dtunQurrovat, xariaye di

avrovg xu\ andvig twv dvuyxuicov, fiovXijv nQOvrid-eauv neQ\ rov
nQayriov, xu\ $o^uv cinuatv vnoarQiipui, utOQ\ rcov vvxruJv aiyrjv
20 nuQuyyeiXuvreg xui t«? nvXag dvunerdauvrig rtjg nuQeft^oXijg
vneycoQOVv, rovro de ovy eXuS-e rov TvQdy, dXXa fiad-cov ibg

^ovXovtat cfevyetv, Xaov ori nXeTarov rov ydQuxog e^uyuycov ev

ruTg Sto&otg iynifinei, onov neQ efteXXov ol '^PcofiuToi StiQyead-at. P 790

8 recoq dTtoayevuaccaO^ccv C 13 fieyulriv'] Xtyonivriv C 19 vno-

CTQiCpilV C

eive ab eo vinceretur, castris motis onini ccm exercitu suo ad Tabre-

zium abit.
Hoc ipso tempore Michaelas Stephani filius, qui post patris mortem .<r
Triballorum ac Serborum principatum tencbat, cum imperatore foedus
icit, protospathariique decoratus honore in album sociorum ac amicorum
imperii Romani adscribitur. mittitur etiam Monomacho ab Aegypti
principe elephas et camelopardalis. secundum haec imperator Patzinacas
prorsus amoliri cupiens, omnes undique ex Oriente et Occidente copias
conducit, iisque Michaelum Acoluthum praeficit; Basilium quoque syn-
cellum Bulgaricos exercitus iubet excitare, et utrumque contra Patzlnacas
proficisci. nuntiata iis hac re, Patzinacae ad magnam Peristhlabam castra
locant, eaque vallo ac fossa communiunt profunda, et Romanis adve-
nientibus in ea includunt, obsidionemque perferunt. Romani, cum
tempus in obsidione nulio fructu tereretur iamque etiam penuria labo-
rare inciperent, consultant quidnam esset agendum. placuit obsidioneru
solvere. itaque imperato silentio intempesta nocte portis castrorum
apertis discedunt. neque hoc Tyrachum latuit, sed fugam eos moliri
certior factus magnam multitudinem castris emissam vias insidere iubet,
qua Romaui eraat transituri, atque ipsa egredientes statim adoritur.
 608 GEORGII CEDREKI
uvrbg Si f^eXO-ovotv evd^vg Imxid^ttui, Y.a\ ytviTui tqou^ twv
PiOf^ialwv fQixv/] , xa\ ol fiiv vnb tojv xuToniv y.axaXaf.iliuv6f.uvot
uneafuxxovxo , ol de vnb r(JSv nQoy.uxeikriq:6xoiv xug 6vaywQiug
tiQy6f.uvoi uvt]7.ioxovxo. tneoiv ovv nXTjd-og noXv, ninxei Se y.ul
avxbg b ovyxeXXog, oi Se Xoinol ovv xw Mi/afjX iv IdSQiavovnoXei 5
SiuGW^ovxuu neQiulyrig ^^^ ^ ^uaiXevg yevofievog enl xw uxvyri~
fiuxi Tou? re Ix t^j xQon^g Siuawd^tvxug uveXufi^uve xal \ubv
%xeQOv loxQuxoXoyet xul fuad^ocpoQOvg ovveXeye, y.ul u^iwxov
B i)yeTxo rbv ^iov, el firj uQSt]v ucpuvioei rb yevog rwv Jluxl^ivdxwv,
aX^ ixeivoi dt* uvxofiolov rovxo nvd^ofievoi SiunQea/Stvovxut n^bg 10
rbv ^uaiXeu, eiQijvijv aixovvxeg, xul nQOode'§uftevog ovxog ri]v
TiQea^eiuv onevSexut fiex' uvxwv rQiuxovxovxeig onovdug dt'fievog.
MovuaxrjQiov Se olxoSofiwv b fiaaiXevg xaxu ra 7,ey6fitva
Mayyuvu in^ bv6fiurt rov uyiov fieyuXov fiuQrvQog TewQyiov, xui
dcpetSwg ru Si]fi6ata xarava7Uaxwv iv ruTg oixoSofiuTg /Q^fiaxa, 15
vvv fiev olxoSofiuv vvv Si y.axuoxQt(fwv, tlg fieyu7.r]v TJXaotv tV-
Siiav, wg nuouv intvoi]Out Sia rovxo xunr]Xtiuv xui ux6novg xal
afO0(ptOfiivug elanQu^etg i(ptvQ7]xivuf Sr^fiooiovg xt yuQ nQoiyet-
C QiL,exo (pQovxtaxug uoe^eTg xu\ aXuaxoQug, xui St^ uvxwv xQi]fiuxu
t^ aSlxwv noQwv avv^d-Qotl^e. xuxe7.vat Se xui rbv ^I^i]Qixbv oxQa- 20
%bv dfi(pi rdg nevrrjxovru ytXtuSug uQid^fiovfievov Siu udeovrog rov
2eQ^Xiov , xut dvxi GXQUXtwx(Jl)v (p^Qovg no7.Xovg inoQi^txo dnb
rwv ywQiiav ixtivuV xu\ uXXug nXtiovg tianQu^itg fntvol]Ouxo
novi]Qug xai dd-eofiovg, ag xa\ xaxu7Jyeiv uloyvvr]. o Si tlntTv

4 iqxo^ivoi C 9 ccq}avtaQ-£i7] C 14 (ityaloiidQTVQOs?

Btrox ibi Romanorumfuit clades, cum alii hostes a tergo insecuti ne-
carent, alii ab iis qui vias occupaverant occiderentur. cecidit raagna
multitudo , atque ipse etiam syncellus : reliqui cum Michaelo Adrianopo-
lin pervenerunt. Monomachus ex hac calamitate ingentem cepit dolo-
rem; et collectis qui evaserant militibus, novisque scriptis cohortibus,
conductis etiam mercenariis, bellum reparavit, quod, nisi excidisset
Patzinacas, vitam sibi acerbam ducebat. Patzinacae e perfuga quodam
eo de instituto facti certiores, missis legatis pacem ab imperatore petie-
runt. quibus assensit, et inducias triennales pepigit.
Caeterum Monomachus monasterium condens in Manganis quae vo-
cantur, denominandum a martyre Georgio , prodactis modo aedificando
modo diruendo iis quae erant in aerario omnibus, ad magnam pecuniae
indigentiam decidit. ideoque varia admodum cauponandi genera repperit
et absurdas commentitiasque exactiones. nam publicos instituit procu-
ratores, nefarios homines, quorum opera iniustis rationibus pecuniam
conficeret; et Ibericum exercitum, qui erat ad 5000, per Leonem Ser-
blium dimisit, ac pro militibus reditus multos iis ex regionibus recepit,
multasque alias iniustas et memoratu indignas exactiones excogitavit.
 HISTORIARUxlI COMPENDIUM. 609
iariv uvayxatov, tovxo Sr) Xi^^o) , trt thq l^ Ixilvov rov fiaaiXiwg
tcal TTJg exiivov aawTiag xal aaXaxwviag t« 'Pwf.iaiwv tJq^^uto
(fd-iveiv nouyfxaTa, xai Xxxoxi xa\ /^ttXQt t^? devQO xaTO. fiixQOv
fig To xaToniv xo>QOvvTa ig navTeXi] xaTtjvTrjae ttjv dod^evetav ' to
5 yuQ eXwd^eQtov aTi/vwg dtwxwv elg uxQav eXr^Xaxei t^v aowTiav,
ov f.iTjv ye xal navTanaai nQu^ewv ayad-wv ioTeQTjxo, dXXa (plQOv- D
rai xal Tiva eQya avxov laxoQixijg (nv^f.ii^g fna^ia. x6 xt yuQ QTjd^ev
l-iovaaxriQiov xal xa ev avxw yrjQwxQoqieTa xal 61 ^evwveg xai t«
nTwx,OTQO(feTa inaivwv ovx dfioiQOvai , xa\ t6 yevo/iuvov eQyov elg
10 Tt]v Tov d-eov fieydXtjv exxXrjaiav eyxwfuwv ovx dnoXeinexai. ?wg
Ixeivov yuQ ev /xovatg xatg eniarj[.ioig tOQxaig Iv Tavxfj, exi Si xal
Toig au/S/3aat xal xatg xvQiaxaTg rj/neQatg rj dvaifxaxxog xw dew
InexeXeTxo leQOVQyia, iv di xaTg XoinaTg ovdafiwg rnxeQaig. xovxo
6i eyivexo did nQoaodov evSeiav, tjv ovxog da^piXwg dcpoQiaag xal
15 dno/QcovTwg xaS-' exdaxtjv xeXeToS-ai Ttjv leQav naQeaxevaae Xei-
TOVQyiaV o xal XQUxeT yiv6(.ievov fte/Qig rjf.iwv. xal oxevrj di xd

Tfj leQa dveifxiva anovbeia xfj xoiavxrj dved^exo exxXrioict, Ix /QV- P 791
aov xal noXvxifxwv [.laQydQwv xal Xid^wv xaxeaxevaoft.eva , fnaxQai
naQeXdaavxa xd Xoind fieyed-et xal xuXXei xal xii.iuTg. xal XotnoTg
20 uXXoig xeif.irjXioig ovx oXiyoig xavTrjv icpaidQvve, xal tu fdv ixei-
VOV TUVTa,
^Eviaxr^ipe Si xul Xoifitx^ v6aog rfj ^uatXidt xutu tb t^v ^
xa\ rf IvStxxiwva, wg f.ir\ e^ioyveiv xovg i^wvxag ixcfiQeiv xovg
Te&vecSxag. '^vix&tj di xaxu xo &iQog xijg ^ IvSixxiwvog fiiyioxov

3 ToiJ vvv e 9 ^oyov^l fisyiazov ^Qyov C 13 &vciu C

16 fiixqt zfjg arifiSQOv C 17 TavzT}s C 19 Tifiij C
id quidem tacere non possum, huius imperatoris luxuria ac libidine
factum esse ut res Romana decresceret atque inde paulatim contabesccns
ad extremam deducta sit imbecillitatem. nam dum inepte studet esse
liberalis, ad extremum prodigalitatis est prolapsus. neque tamen pror-
SHS nihil boni fecit, sed feruntur quaedam ipsius opera digna quae in
historiam referantur. nam id quod dixi raonasterium , et quae in eo
sunt ad senes peregrinos mendicosque alendos aedificia, nonnullara rae-
rentur laudem. ad id tempus tantum insignioribus solennitatibus in
raagno dei templo ct in sabbatis ac dominicis dicbus incruentum sacri-
ficium peragebatur, reliquis diebus nequaqam: omittebatur enim ob re-
dituum defectum. hunc Monomachus liberaliter supplevit, ut quotidie
raissa celebraretur eo in templo; laudabili sane instituto, quod hodie-
que obtinet. quin et vasa ad hoc pertinentia sacramentum ei templo
dedicavit, aurea, pretiosisque ornata unionibus et gemmis, quae magni-
tudine pretio ac pulchritudine aliis aatecellerent; multisque aliis donariis
istud templum exornavit.
Indictionibus 7 et 8 tanta fuit in nrbe pestis ut mortuis elTerendis
vivi non sufficerent. et septimae indictionis aestate magna vis grandinis
Georg, Cedrenua tom. II. 39
 610 GEORGII CEDRENI

Ti XQW^ X^^^^V^f **"* nolXd. vn avxov ov ^(Za fiSvov uXXa xou

(ivd^Qfanoi dtfcpd^uQriaav. o 6i jSaailevg xaTexoiiUVog vnb rijg
B avvrjd^ovg vooov t% noduyQag txfiro tv rfj tiuq* avxov veovQyrj-
&eiai] fiovfi tuv Mayyuvoiv. inel dt xal exeqov imjxoXovd^Tjaa

avj.inxwf^a y.al rjdij b d^uvaxog ijyyi^ev, eaxinxovTo ol t« nqma 5

Iv /SuaiXeioig (piQOvxeg, b koyo&exi]g ^liouvvijg, ov b ^uaiktvg
naQuSvvaaxevovxa ely^e, naQb)ad/nevog xbv ^eixovSriv, h nQiaxo-
voxaQiog xov dQOfAOv b Kiovaxavxivog , b enl xov xuvtxkeiov Buai-
Xeiog, xul ol Xoinol ol aXXo}g uvx(3 nQoao)xeta}fxivot , xiva Srj eg

Tov ^aaiXetov xa&tSQVGovai S-qovov. ido^ev ovv anaaiv enixi^- 10

Setog eig xovxo Ntxtj^poQog b TlQvoxevoov. xal S^ nifinexui Tuyv-
SQOfiog ev BovXyuQi(t , u^tov avxbv Ixeid-eV Ixvxe yuQ xoxe xriv
Trjg BovXyuQiug neQteCfxtafdvog uQyriv. ukXu xovxo yvovxeg ot xij

C OeoStOQa xfj ^aaiXiSt vnrjQtTOVfievot (^ Zoor} yuQ rjdfj nQOxuxe-

axQeilie Trjv ^(lOtjv)^ o T£ Ntxrjxug b SvXtvixijg, €)e6S(jOQog xuliS
Muvovi^X , SQOfxtavi &VTrjv efi^ifiuaavxeg uyovaiv eig xa xov fieyu-
Tuov naXaxiov avaxxoQtt xal avxoxQuxoQu dvayoQevovat, xal b
fiev fiaatXevg ano&uvcov «axu xrjv la' tov ^IuvovuQiov firjvog, Trlg

iri ivStxTtwvog , Tov /i(f%y exonig, iv xoXg Mayydvotg Ta^pijg exvxi

T^g Tvxovarjg, ol Si neQi ttjv fiaatX-iSa nifixfiavxeg eniaxov tovSO

JlQOOxevovxa ev OeaauXovixt] , xdxetd-ev dnuyovatv elg xo QQtxxri-
oiov iv xfj fiov^ Tov Kovl^rjvov , xdxttae neQtoQi^otfa*.
D T^^v nQoyovtxrjv Sa naQuXu^ovaa §aatXeiav t} QeoScuQU ev-
d^ve fiiy ft^xetai «oif oaot fiaatXtvoeu xbv JlQOOxtvovxa l^ovXev-

15 ^vXivuazTi^ P 16 «vro» C 22 tcov^rivS. C

delata, multa animalia atqoe etiam homines interfecit. at imperator

confiueto podagrae morbe afflictus, cum decuroberet in Manganorum
mouasterio a se recens condito, ac praeterea aliud ntalum accessisset,
iamque mors instare videretur , de «uccessore eius deliberatura est inter
aulae proceres. hi erant loannes logotheta, quem detruso Leichuda
rerum administrandarum socium adsciverat imperator , protonotarios dromi
Constantinus , Basilius caniclei praefectus, et reliqui eius necessarii.
omnibus visus est aptissimus Nicephorus Proteuon (quasi primatem
diceres), mittiturque ad eum cnrsor in Bulgariam, cui tum praeerat
provinciae, qui ad urbem eum evocaret. quod ubi compererunt Au-
gustae Theodorae (nam Zoe iam tum obierat) administri Nicetas Xy-
jiniota, Theodoras et Manuelus, celoci eam impositam in raagni palatii
regiam deducunt et Augustam declarant. Monomachus ergo cum diem
suum obiisset, ia Manganis magnitice sepultus est. Augusta autem
misit qui Proteuontem Thessaionicae detinerent: inde in monasterium
Cuzeni eum abducunt in Thracensi, atque eo relegant.
Theodora avito impeiio potita statim eos ulciscitur qui imperium iu
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 611

aavro , raiv vnuQXovrtav ifjtltoaaoa xal vmqoQiauaa, TiQo^i/SdCfi

dt x«£ Tovg ivvov/ovg uinrjg unavtug eig rug imyiaTag uQ/ug,

i^ofiiartxov fiiv ruiv a/oXuJv rrig uvuroXijg tov QtoSMQOv nQo^ulo-
fiivf], xui tig r^v tduv txni/.iipuoa i(p^ w rug i)idQ0f.iug rwv
5 TovQxiov xwXviiv, rbv ixuytarQOv ^lauuxiov roy KofxvTjVov fitruxi-
vijOuou TTJg orQurontSuQ/iug. trv/t yuQ o Movofiu/og diant-
Qutiooufifvog nuaag iv f(ia rug MaxfSovixug dvvufitig , uQ/rjyovg
i/ovoug unavrag Muxtdovug, wv tlg tjv xal b BQvivvtog' i(fiQfva
yuQ iv TovQxoig Xoyog wg tir] ntnQcofiivov xuruorQurpijvut ro
10 TovQX(av yivog vnb roiuvrrjg dvvdfttcog onoiuv 6 Maxtdwv lAXi-
'^avdQog t/iov xariarQirparo HiQoug, nQOt^uktro 8i xa\ "koyo-
&irr]v rov dQOfiov rbv Nixtjtuv, xal SQOvyydQtov rijg §iyl.ug rbv
Muvov^X. nQOotXu^tro di diu noXvnttQiuv itg rb ru xoivu dtoi- P 792
xiTv rbv GvyxtlXov uiiovra rbv 'ktyofitvov 2rQa^oon6v6vlov , rbv
15 nukai Tw ^aaiXtX IMt/urjX vnovQyrjOuvru. xul ru fiiv rijg noXtcog
i(fiQtro rfj3t, b de BQvivviog rbv rov /SuotXiwg fvwTtod^tlg d-dvu-
rov, uQug fteru rwv Bluxtdovwv, xuretotv ev XQvoovnoXet, xul
rovrov ftiv Tj ^uoiXig, ori uovvruxrwg vnf/coQrjOe , xurua/ovaa
drjfitvit xal tig i^oqiuv fxnifinti, rbv di Xubv vnooTQi^iui tig

SOrovniow nuQuoxtv(/.t,tt, oXi]v ovv r-^v &' ivdixrtciiva rov ^5y§<J'

14 Xeyofitvov om C 15 post vnovQyT^GcATtt C: tcXXa xal Aiov-

TOs Tov BovXydcQCOv iniaKdnov «otfirj&svTog jrpof^fEtptcaro @fd~
SovXov fiovaxov, f| 'lnoviov fiiv coQ(ir]iiivov, TtoXfcog TSTQandXscos,
i^yovfiEvov Ss TvyxavovTa ttjs fiovfjs roi; aytow ftsyaXofictQTVQog
Mcoxiov , r^s jUfv &VQadEV Gocpias to naQccnav aysvCTOv , r^g di
ys &SLas sig axQov iXijXaxoTa, xul Tais i^ ccvt^s j;a?«xt xal uqs-
xais xarixxoc/tov.

Nicephornm volaerant transferre, fortnnis eos suis multans et relegans.

eunuchis auteni suis praecipuos niagistratus commendat. domesticum
Orientis scholarum creat Theodorum, et in Orientem ad {rrassationes
Turcorum cohibendas mittit, praefectura castrorum adempta magistro
Isaacio Comneno. etenim Monomachus omnes Macedonicas le^iones in
Orientem traiecerat, ducibus omnibus Macedonibus, e (juibus luic etiam
Bryennius: nam inter Turcos ferebatur rumor esse in fatis, ut gens
Turcica a tali opprimatur exercitu quali usus Alexander Macedo Persas
subegit. eadem dromi logothetam fecit Nicetam , et drungarium vigiliae
Manuelum. et ob rei publicae administrandae peritiam adscivit Leonem
Strabospondylum , qui olim Michaelo imperatori minister fuerat. at
Bryennius Monomachi mortis nuntio accepto cum Macedonibus Chryso-
polin profectus est. quem Augusta, quod iniussu ipsius discessissct,
captum facultatibus suis spoliavit et relegavit: milites, unde venerant,
redire iussit. Giun ergo totam indictionem nonam, id est annum mundi
 612 GEORGII CEDRENI

Vtovg j3tw(Jaaa rj ^aath'g, xui ntQl tu riXri tov Avyovarov fiijvhg

B rijg avTr^g ivdty.Ttwvog dXfM voarj(.taTi neQtntaovoa unidavev.

01 Jf TuvTi]g ivvov/oi avv tio ovyxiXXM jikOVTi uva§i^u~
tftvaiv tig Tov T^g §aaiXiSog d^Qovov, 1'ti ipv/OQQuyovarig ixeivTjg,

Mt/arjX nUTQixiov tov ^rQariWTtxov, uvd-Qoonov ir. Bvl^avtiovS

(.liv oQi-KjOi-ievov, u(peXrj di y.ui unoixtXov •aui fxovotg TOig aTQUTiio-

TtxoTg ix naido)v unaa/oXi^&ivTU xai nXiov uXXo ilSoTU fii]Siv,

xul rjSi] naQi]^i]x6Tu icai t% nQea^vTtxijg aipu[.ievov r]Xtxiag, r]

Tivl avfi(fiiQetv Trjv unQayfioavvr^v lAQ/jXo/og o notr]Trjg unerfr]-

voTO. Tovto Si nenotr]xuatv, 'ivu a/r]nu fiovov xai ovof.ia avrog 10

uvtoi Se Sie^uywatv ^ovXovrui t« xotva
^XV '^^ ^aatXeiug,
(vg

xul ndvT(jov Tvy/(xvaiat xvQioi, inofioaufiivov nQoreQOv xul avrov

C fxr]Siv Ti nQu^ai nort rijg ixeiv(ov Si/u yv(i)fir]g re xul d^tXr]aewg.

^AvuQQTj&ivrog Si tov Mt/ur]X uvroxQdroQog xaru Tr]v Xa

r]fiiQav Tov Aiyovarov fiJ]v6g, r^g 3-' intvtfirjaewg , GeoSoaioglS
TtQotSQog o Tov narQaSiX(fov rov ^uaiXicog Kwvaruvrivov rov
iMovoftu/ov vi6g , nvd^6fitvog Tr]v dvtxQQrjatv xal Setvona&7]aag,
y.ai fii] ^ovXtvadfitvog ftrjSi Xoytadfitvog rrjv rov tQyov Sva/tQtiuv
xul unortvS^iv, fir]S^ olov xv^ov fiiXXii uvuQQtnrtTv, uvtiXrjfpcog

Tovg oixoytvttg xui SovXovg xul rovg ciXXcog vnr]Qtrovfiivovg uirt^, 20

noXXovg Si xul twv yttr6v(Dv xai Ttvag rujv avvi]&wv, oaoi ntQ
r]auv Tug (pQivag xoiv^poTtQOi , uQug niQi StiXr]v oxpiuv ix rijg

2 IXsov C post dni9avsv C: jtareJ tiJw Xa' rov Avyovarov

(i7}v6g,r^s ^' ivditirKavog, rov ,s:qp|«' erovg, ^aatXsvaaaa srog^iv
(irjvag ^ iqfieQag k. 8 naQrjKfiaxora C 9 d jroijjrjjg
aQxiXoxog srprjas C 19 dvaQqmslv C 22 yvdfiag C

6564 vlxisset Theodora sub exitum Angusti mensis eiusdem anni tenuls
,

iutestinl morbo necata est.

Eunuchi autem ipsius et Leo syncellus imperatorem declarant, ipsa
etiamnum animam agente, Michaelum Stratlotlcum , homlnem Byzantli
natum, slmplicem atque Innocuum, et a puero in bellls tantum versatum,
• nuliiusque praeterea rei gnarurti iaroque aetate ad senectam provecta,
,

cui otium optlme congruere Archllochus pronuntiavit. Id autem eo con-

slllo fecerunt, ut illo nomen et speciem imperil gerente ipse suo arbi-
tratu rem publicam adminlstrarent omnlumque potestatem penes se habe-
rent, iurato prius isto nihil se ipsis nesclis aut nolentibus acturum.
Declaratus est Michaelus imperator ultima Augusti dle, indictione
nona. quod ubl comperlt Theodosius praeses, patruo Monomachi natus,
aegerrlme tulit. et non considerata rel quam aggredlebatur difficultate,
et in quantum se ipsum discrimen adduceret, collectis vernls suis et
servis atque mlnlstris, multisque etiam vicinorum et familiarium, qni
animo erant leviori, vespertino crepnsculo ab aedibus suis (eae erant
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 613

olxiag (xtaai de avrr] niQ) rb Ityo^itvov jittof.tay.ll.hov) nQof^H D

Siu Tijg nXareiag wg elg to naXaTtov, dyavaxTcHv xal Svoxtqal-
viov, xa\ TTjv udixiuv wg av ra tay^aTu rjdixtjf^ttvog nqog rovg nu-
QUTvyovTag ini^ocof.tfvog , xai rrjv ^aoiktiuv uvuxuXovf.itvog thg
5 xX7]Qovo/.iiuTov ruyu xrtjftu xul uvtm nQ0oi]X0v wg f.iuXXov rcov

iilXXcov fyyvTura tyovTi a"ftuTog nqbg rbv unt7.d^6vru ^uotXtu. wg

di iytvtTO xura ro nQuiTioQiov, diuQQrf^ug rvi.g nvXug rijg tfvXuxijg

i^dytt rovg xud^tiQyfitvovg, iXnioug otftui dt^ uvrwv fityu ri dtu-

nQu^uod^ut xat ytvvuTov. rb de uvrb rovro xut iv XuXxfj q^&daug
10 inoiti. uXXii. rTjg inuvaoTuotwg roTg iv roTg /9uotXtioig yviood-ti-

o)]g tvvovyotg, ruyv ftiv oi (fvXuooovrtg iv ro) nuXuriio OTQurtM-

rut '^PwfiuToi re xui BuQuyyot (^yivog di KtXrtxbv oi BuQuyyoi
fitod^otfOQOvvTtg '^Ptofiuioig^ xud^onXitpVTUt , ruyv di xul oi iv

ruTg ^uotXixuTg vnr^Qtrovvrtg rQtijQtaiv r]ytiQ0VT0. xal ytlQ Ixuvrj P 793

15 avvrjd-Qoiod^r] xul xuru rov Qtodooiov tfttXXt nifinto&ut. o di
rovro nv&Ofitvog , ixxXivug tow nQog rb nuXurtov uniivut , vno-
GTQt(pti nQog rTjV roij S-tov fitydXi]v ixxXrjoiav ' rjXniot yitQ wj
tiotX&ovTU rovrov iv uvTfj u nuTQiuQyrjg re xai 6 xXrJQOg nQOo-
iii%tTut, xut Xubg udQOtod^rjOfTui n7.tToTog, xui (iuoiXiu uvuyo-
20 Qivoovot. ravTU di nuvru uvxio tlg rovvuvriov uni^rj. o rt
yix.Q nuTQtuQyrjg xul o rijg ixxXrjoiag xXrJQog iQyofiivta rug ravrrjg
unoxXtiovot nvXug, xui ol ovvtjd^ojg iv roTg roiovrotg yaiQOvrtg xal
ovvTQiyovTtg r^oav ovduitov , xul oi nuQtnofttvoi tovtm fiiyQig B
ixtivov rov ronov , fiu&ovrtg rrjV ftiXXovouv niftntoS^ut dvvufttv

3 naQovzccs C 10 inolijatv C iv tij ^aaiXldi C 13 iv om C

ad Leoniaccllium , quod populi macellum Hcet interpretari ) per plateas

palatium versus processit, vociferans extremam sibi iniuriam fieri, de-
que ea obviis quibusdam conquestus, quod sibi sanguine defunctum im-
peratorem proxime attingenti imperium hereditatis iure ad se devolu-
tum eriperetur. cum ad praetorium pervenisset, custodiae perruptis
portis captivos emisit, sperans nimirum eorum auxilio se aliquid prae-
clari effecturum. idemque in Chalce fecit. eunuchi in palatio seditione
annuntiata celeriter palatii custodcs milites cum Romanos tum Barangos
mercenarios armant. mox etiam triremium imperatoriarum ministri in-
strunntur, colligiturque ita agmen haud exiguum, quod contra Theodo-
sium mitteretur. is ubi hoc percepit, omissa ad palatium via ad ma-
gnum dei templum deflectit, sperans se eo ingressum a patriarcha et
clero acceptum iri, plurimosque concursuros qui ipsum imperatorem sa-
lutarent. verum ei plane diversum evenit: nam venienti patriarcha et
cleriis templi fores obdiderunt; neque aderant uspiam ii qui ad tales
res utpote ipsis gratas coacurrcre solebant; et qui ipsum eo usque co-
 614 GEORGII CEDRENI

x«t' uvtwv, icata [.uxQhv vnoQQtovrig loxiSuG9i]aav , Kui Xotnov

iQi^fiog navxwv xaTuXii(pd-f)g ixixfjg iXsnvbg fxiTu tov naidog ngbg
T7/V IxxlTjaluv xud-il^fi' ov ivd-vg unoaTiiXavTig i'^uyovat tijg ix-
xXr/aiug xul i6,oqiC,ovatv iv TIiQyd/.iM, to d^ uvto tovto xat ilg

rot/g i[.i(paviaTiQOvg rwv avxM Gvvanuy^d-tvTwv inoirjauv, xulS

t5 dnb xovTOV o M.i/ui]k dvui.i(f)iG^r^T7^T(ag dvrjyoQiviTo avTO"
XQUTWQ,
JJuQuXupojv Si xag 7}viug xijg ^uaiXilug nuvxug (xiv xovg
"koyudag xijg avyxXi^xov tlg j3ud-f.iovg u^i(o/.idTtov vipriXoTiQovg

dv^yuyi, xui tov Si]f.iov vnoa/Jaiaiv vninontro noXXaiv dya&cov' 10

C log wv Si xdQTa ytQbov xul noXXcov i.ii/.ivTjf.iivog uq/uio)v, im^uX-
liTO xal noXXu twv nuXuiMv ayoXuauvru idifuov inuvuxri^Guadut,
fj.r]div nQbg XvatTtXiiuv avvTiXovvra rr^g ^uaiXiiug i] rov xoivov,
TO T£ yuQ Xiyofiivov aTQurrjyiov dvaxu&uiQia&at ixiXtvGi, nQog
oniQ unoaxionrovrig o\ noXirut i^paaxov (vg rbv olxtTov daxodyu- 15
Xov dvuL,rjT(jov, ov ixtTas nuii^cov dmoXtaiv, ixxud^uiQii rbv yoijv,
xui rug rujv noXtriov xt(fuXug Gxiniad-ut fir] SC dyQUfifidroiv, u)g

vvv, dXXd Stu fnyuXoyQdfifKjov 69-ovitov ix /Svaaov noQ(fVQug t^v-

(fuafiivMv' xai Sr^fioaiovg (pQovriarug ov avyxXrjrtxovg nQOt^dX-
Xtro , uXXu rivag rcov iv txdar(o uQyti^a ivuv^rjd^ivrcov ru/vyQd-S,0

D q)tov. xui aXXa noXXd xotavra, lov xb xud-^ txuarov xuruXiytiv

&tXi]aug nQoaxoQr]g ytvrjaofKU roTg dxQoaruTg. inti Si b xaiQog

iniarr] rijg ^uatXtx^g (ptXorifiiug, r]v Stuvifittv irr^aitog xuru rbv

16 vovv C 22 post aKQoaTais C: xal diETi}.sasv ovTcog dcpEXcos

Kui uTSxvcos i&vvcov Tcc axijnTQa xal kv^sqvcov 23 ^aGiXtnijg om C

initati fuerant,missum contra iri exercitum audientes, paulatim dilapsi

sunt. tandem ab omnibus desertus, niiserabilis supplex cum tilio ad
teraplum consedlt, statimque ex eo abreptus Pergamum soli vertendi
causa coactus est ire. eodem modo puniti etiam praestantiores alii, qui
86 ipsi adiunxerant.
Stratioticus nemine repugnante iam imperio potitns delectos sena-
tores quemque ad maiorem extoUendo dignitatem, populum beneiiciorum
pollicitationibus demernit. cum autem esset admodum senex multaque
antiqua recordaretur, multas veterum consuetudinum reducere intendit,
nihil vel imperio vel rei publicae profuturas. quorum fuit, quod prae-
torium expurgari iussit, quod factum iocose subsannantes cives dicebant
quaerere eum taxillum suum quem aliquando ludens ibi perdiderat, ideo-
que averrere pulverem ; quod civium capita non literis , ut nunc , sed
byssinis pileis , magnis lineis purpureis intertextis , tegi voluit ; quod
procuratores publicos non ex senatu delegit, sed alios scribarum e nu-
mero velocium , in singulis archivis educatorum. quae si omnia velim
recitare, satictatem auditoribus attulero. postquam tempus appetiit im-
peratoriae largitionis, quam exercere in senatum imperatores quotannis
 fflSTORIARUM COMPENDIUM. 615

xttiQov rov nuayn TZQog r^v avyxXT^rov iiwd^aaiv ot ^aKiXtTg, yal

nuvrig ii07JX&ov ol rov arQarov fjyov/.ievoi xat yivti xai uvSQia
Mvofiaafiivoi , — rjoav St o ra fidytarQog 'laadxiog o Ko/ivTjvog
xai b (.idyiarQog KaraxaXiuv b Kexavfiivog (Jow^ Si ovrog tjv

ijivrtoy^eiag, xal nuQaXvd-fvra rovrov aQX^g dieSt^aro MtyarjX

rijg

b rov ^uaiXtiog uvtxptog, ov li/tia rJj uvuQQ^ati Ovquvov xurovo-

fidaag dig d!j9-fv iig rbv naXaibv OvQuvbv dvacptQOvra rb ytvog,
xul fxuytorQOV lAvno/ttag , SantQ tjv ixeivog, rifirjoag SiuSoyov
exnifxnei rto Ktxav/iixo) , MtyaijX re /StardQxr^g b BovQrKijg,
10 Kiovaravrivog xal ^lcodvvrjg ol ix tov yivovg rcuv tumv rov Sovxog
xuray6/.itvot , xal ot Xotnol XoydStg rcov aQ/ovrwv. avviSQaf.iov P 794
Si ndvreg , 'Iva xa\ rbv viov ^aaiXia &tdaiovrai xul rCov dn av-
rov rv/coai g)tXort/.iicov' SieSod-i] yuQ nQog unuvrag rb nQOtrixbv
exeirov xal nQog rdg evtQyeaiag /xeyaXonQenig re xal eXevd^iQiov,

15 eg Xoyovg S^ eXd^atv b ^aatXevg rco Ko/ivrjVM xui rco Kexav/iivM,

xal inaiviaug /xev avrovg xal arQurtjyovg yewaiovg xal dyu&ovg
bvo/idaag, xal /taXXov rbv Kexuv/tivov wg /irj ex nariQcov /iijS*
ex nQoanad^fiag rivbg uXX^ e^ oixeicav dvSQayud^rj/tdrfov nQbg rjv
ixixrtjro fov u^ico/iarog dva/d^ivra xad^iSQuv, rb avib Si xal
iOnQog TOVf aXXovg rwv tvytvutv noirjoug, /ir^Sevbg St d-tXi]aag ex- B
nXrjQwaai jSovXrjaiv, /irjS^ eig ib rcuv nQoiSQCOv a^ico/ia rbv Ko-
/tvrjvbv xul Tov Kexav/iivov, wg fjTovvro , dvayaytiv xuravevaag,
dXXik xai ndvrcov rug Sttjaeig dnQuxrovg dnone/iipa/ievog , unav-

10 zcSv Imcov om C 15 d' om G 17 (ir] dl TCQoait. C

81 j^evXrjaiv] Q'eli]na C

festo paschatia tempore consueverant, fngressi snnt ad enm omnes exer-

cituum duces, generis nobiiitate et fortitudine illustres. hi erant magi-
ster Isaacius Comnenus, magister Catacalo Ambustus (huic, cum esset
dux Antiocheae, magistratum abrogarat Stratioticus , et Michaelum pa-
truelcm suum in eius locum suiTecerat; quem, ut primum imperator fa-
ctus fuit, Uranum denominaverat veluti ab antiquo illo Urano genus
dacentcm), IVIichaelas Bestarches Burtza, Constantinns et Toannes, genus
a duce orientaliam trahentes , aliique multi ducum lectissimi. omneg
autem concurrebant, ut novum viderent imperatorem et eius beneficentia
fruerentur: nam eius libcralitas atque magniticentia passim fuerat cele-
brata. imperator cum Comneno et Ambusto colloqnens eos laudavit,
bonos fortesque duces appellans, maxime Ambustum, qui non parentuni
nobilitate aut favore adiutus aliquo, sed snis praeclaris factis ad tantaui
dignitatem conscendisset. codem modo alios quoque nobiles tractavit,
nullius interim voluntati morem gerens, neque praesidnm petentes di-
^nitatem Comnenum ac Ambustum voti compotes, led omnium petitiones
 616 GEORGIl CEDRENI

Tug riqld^iat xat* avtov, «dl nQog (.tiv tovs twovg CTqaxriyovg
duTt&f] OVTbjg,
Tbv Si Bqvivviov Tijg vntQoqlag f.UTanmxpdf^ievog xai uq/uv
Ta§ag Kannudoxdiv OTQaTi^yov avToy.QUTOQa nQO/HQit,tTui twv
Muxedovixtov TuyftuTWv xul xutu Tovqxmv ixnffA.nn' TovQxogS
yuQ Tig Tr}V xkrjOiv 2ufiovx, Tb yivog ovx inlai]fiog, TCQog de tu
noXffuxu yivvuXog xu\ iviQyog, tm aovlTuvio ovaTQUTtvaufuvog
C onrjVixa ti]v StvxtQUv tla^oXrjv xutu ^PMfiuiwv inoi^auTo, ixtivov
vnoaxQltpuvTog tv TLtQaiSi avTog tio tottw nuQtfitivt fitTu TQiayj~

7Ja)v uvSqmv, xul ntQinXuvcofUvog iv xuTg nidiuai xui ToTg vnTioig 10

Tonoig Tijg fuyuXi]g jiQfitviag, xu\ ulcpvidiovg noiovfuvog ixdQO-

fidg, xuxwg duTid^ti T« ^PwfiuioDV xul iXifi^tTO. uXX^ ovdi tov-

Tov d^tQuntvaai la/vatv o ^aaiktvg * r]v yuQ uq)viaTUTog tig to
d-wntvaui xui xuTuSi]fiuyo}yijaut uvd-Qwnovg ntQiv^Qiad-ivTug xu\
luv&uvovTU xoTOv iv T^ yjvxjj ntQitftQovTug. Tov yuQ BQvtvviov 15
linuQoJg IxtTtvovTog unoSod-rjvui ol xa\ t« /Qi]fiuTU onoaa ucfti-
ItTO un^ uvTov QtoStoQU r] ^uaiXig, ovx ini]xovatv, dXX^ ixxtviog
T> SvawnovvTU ntQ\ tovtov xui ixtTtvovTU , tq SrjfiuStg tovto xu\
xaTr]fiu'S,tvfttvov thiwv fiovov '^'^Stixvvcov tQyu unuiTii ficod^ovg,^^

untniftxjjuTO. ovT(o Si nuQOQud-fig xu\ b BQvivviog unf]ti StivdzO

CTQtcfwv iv luvTM xu\ xuiQov t,r]TUJv ixSixrjatwg.

IlaQanXr^aiwg St SttTtd-r] xai nQog ^EQ^i^tov Tov (DQuyyo-

nw7.ov, uvSqu cvaTQUTtvadfitvov Tt tw M.uviuxr] iv 2txtXia xui

5 xura] xctru rcSv C 16 dcptlXccTO C

irritas reddens, et eo ipso adversum se irritans eorum animos. atque

hoc modo orientales ductores tractavit.
Bryennium autem ab exsilio revocavit ac Cappadocibus praefecit,
plenoque cum imperio Macedonicis legionibus praepositum in Turcos
emisit. etenim Turcus quidam, Samuchus nomine, obscuris natalibus
sed bello egregius, sub suitano militans cum is alteram in Romanos im-
pressionem fecit, eo in Persidem reverso cum tribus milibus locum te-
nuit, atque hinc inde vagans in planis atque humilibus maioris Arme-
niae locis subitis incursionibus dicionem Romanam vexabat. sed huius
quidem animum non placavit homo blandiendi ac comitate demulcendi
eos qui atrocibus affecti iniuriis occultam in animo iram gerunt ignaris-
simus. magnopere enim obsecrante Bryennio ut bona etiam sibi sua,
quae ipsi Theodora eripuerat, redderentur, non assensit; ac urgentem
vehementius, vulgare illud et protritum fatus, confecto opere deraura
esse exigendam mercedem, dimisit. Bryennius hoc modo spretus disces-
sit animo exasperato, vindictae occasionem exspectaturus.
Eundem se imperator gessit erga Erbebium FrancopuIIum , qui vir
in Sicilia Maniacae in bello socius fuerat, ac praeclara statuerat tro-
 HISTORIARUM COMPENDIUM. 617

fuyaka TQonvua aTrjaavra yal an txtlvov tcai "wj rovTOv ^Poa-

fiuioig tvvovv q)an'6f.uvov, naquxal.ovvra yuQ y.ai uvtov xa\ ix£-
Xtvovxa zijg twv (iayiaxQtov rifiijg rvynv ov fiovov ovx Ti^iwat

'Koyov, akXa x«i noWa yXtvuoag xat f.ivxri]Qiaag unem/.i't]jaro,

5 y.ai ovra)g 7]v acpvrjg y.al dvonQoooSog ntQi rag ivrtv^eig. b di

^EQ^i^iog, olu ^uQ^uQog xal rrjv oQyrjv uxaruo/trog, ov [.ttrQioog

ivtyywv r-^v v^qiv, upvcov di xul rtjv fif/.trcofievrjV nuQu rujv P 795
''Piofiaiwv avaxtvriv, ovx ixuQrtQr^aev, uXXu onovduC,iov ufivva-
ad-at rbv vfiQiarrjv, t^airrjOUfitvog in oixov noQtv9rjvai xui uqjt-
iO&tig, Tw ^uaiXti nQoatinwv Ta i^trrjQta, t§rjXd-tv tvS^vg , xa\
nQog rrjv t(^uv ntQuiiod-t)g uvi]Xd-tv iv rij xaiu rbv i^Qfitvtaxbv
otxia avrov, rf] ^alSuQUfij], xui y.oivoXoyr]aufitv6g rtoi rwv
0Quyya)v ixtTot r6rt SttanuQfiivotg ovatv tig nuQuyetfiaoiuv, xal
rQtaxoaiovg avdQug ix rovrwv vnoqid-tiQug , unr^Qev ixtid-tv, xal
15 uvtXd-wv iv Bl7]dia xotvonQuyti rw 2ufiov/ , ixtiat ivStarQl^ovrt,

loart noXffitiv ''Pwfiuiotg. y.a\ /q6vov ftiv riva uaultvrog tfittvtv

7] ofioXoyia' nQoaxQOvofiarog dtrtvog fieru§v rwv 0Quyyiov ytvo- B

fiivov y.u\ TovQy.(ov, xut ix rovrov intjSovXtvovrtov uXkrjXoig ruv
yivwv, 6 fiiv 2ufiov/ nQOOtnotttro rr]Qttv ra ovvrtd-ttfitva , b di
ZO^EQ/St^tog dta navrbg r]v iv vnovoiutg y.u\ alqvidtov nQ0Gt$6xu
inid^totv, xui rovg 0Quyyovg nuQtxuXtt fir] uverwg uXX^ in\ riov
onXwv xud-tvdttv, rovro Si inoitt xQvqicog, firjdtfiiav avvaiad-i]-

civ diSovg Tw 2ufiov/, tiog ixtivog Xuv&uvetv oh]9e\g uvuxuXv-

4 dnilvGtv ovrog, lacuna media, C

tollendum ntiqne y.kX
6 oQfiijv C 8 dnvvta&ai C 12 SayaQu^Tj C 13 ovai
toi$ q)Qttyyois tts C 23 Soiis C

paea, et exinde in eum nsque diem rei Romanae studnerat. hunc enim
precibus a se contendentem ut magisterii honore ornaretur, non modo
non est dignatns assensu, sed etiam subsannatum varie nasoque suspen-
sum dimisit: adeo inhumanus erat et in congressibus difficilis. Erbe-
bius, quippe barbarus et irae impotens, non moderate tulit eam contu-
meliam ; ignarusque eorum quae Romani machinabantur, de -vindicta
cogitavit; commeatuque domum abeundi ab imperatore impetrato in
Orientem transiit, ac domum suam Dabaramam in Armeniaca sitam pro-
vincia se contuiit; et re cum quibusdam Francis comniunicata, ibi in
hiberna divisis, 300 eorum corruptis in Mediam abiit iis comitatus, et
cum Samucho tunc ibidem degente belli in Romanos gerendi societatem
coiit. ea societas cum aliquamdiu durasset, oifensae inter Francos et
Turcos inciderunt, ac nationes invicem sibi insidiari coeperunt. ac Sa-
niuchus quidem pactis se stare simulabat, Erbebius vero scmper in
suspicionibus erat, subitumque Turcorum aliquem in se impetum exspe-
ctahat; ideoque suos hortabatur ne secure scd armati semper dormirent.
intcriiu tauien Saumchu aullum praebebat suarum cogitationum indicium.
 618 GEORGII CEDRENI

mti To j3ovXevfia, yMi ntQi /uiav TjfttQav l^onlirsuQ nuvxag ov^

tl/tTovQxovg Innid-trai uQioTonoiov^ivoiq roTg OQuyyoig. ol di
xuru ro nuQuyyt\i.iu tow arQurrjyov rovg ^nnovg tv roig /uXivoTg
C t/orrfg, wg fja&ovro rrjv tnlltvaiv rujv Tovqxwv, ra/tig ri tno^
/01 ylvovrai xal iQ/of.iivoig rovroig nQoavnavrwai. xul yivtruiS
ixu/t] xuQrtQU, xal nQog fiixQov uvria/ovrtg ol TovQxoi XQinov-
ruu xuV ninrovai {.liv ol nXtiovg, ol di Xotnoi SttaMd-rjaav nQog
To XXiar nt^ol xai yvfivoi, b 6i ^EQ^i^iog vnoarQiipag unb rov
diioyf.iov fifru ruiv 0Quyya)v xaraaxr^vMaat iv rfj naQif.t^oXij ovvt-
^ovXivtv. ivixtivro Si ol 0Quyyoi uvuyxuC,ovrig tiatl^iTv iv rfj 10
noXtt Tov XXiur, xotvonQuyiuv t/ovrig xul oQxovg fitra rov ufiTf-
Qtvovrog iv avrfj , tvnad-tiag ri rtvog xal XovrQOv fiirao/tTv xu\
Tov ix rov noXifiov unonXvvaa&ui XvB-qov. o Si noXvg rjv iyxti^

D fifvog xal xa&ixtrtvwv rbv roiovrov unorivu^ua&ui Xoyiofibv xui

fArj nuw Tt ntartvttv oqxw aXXoniarcJv xul uXXo^vXwv av&QOtnwv, 15
xai ivat^tTv avantnttaftivMv li d-uvurov noXXoTgXQtartuvoTg uiriot
yivoivro. wg di Xiywv ovdiva rbv nQoai/ovru ti/tv, uXXu nuvrtg
fitug ytvofitvot yviofirjg unuQairrjrov rrjv ttoodov iXoyi^ovro , UQug
xui uvrbg iiatiai ovv uvroTg, noXXu nQortQOv d-toxXvrriaug xai
dtafiaQrvQUfiivog xai nuQuyytiXug dtu nuvrbg nQooi/ttv xui iv20
/tQoTv xuri/Hv ru onXa, iiotXd-ovrtg ovv ol (DQuyyoi, xui xuiv
rov orQarTjyov nuQayytXfidriav xaraqiQOvrjOuvrtg , iv XovrQoTg xai
noroig xai tvto/iatg rjaav. o &i ufiTjQug IdnovuauQ ttfia rtp — «-
fiov/ xui roTg iv rfj noXti ^UQUxr^voTg ^ovXtvaufitvog , xui nuQuy-

6 HQaTSQCC C
tandem' Samuchi insidiae eruperunt. et quadam die omnibus snis Tur-
cis armatis prandentes Francos adoritur; quorum hi adventara sentien-
tes, statim in cquos , quos ducis iussu semper paratos habebant , insi-
liunt, et Turcis occurrunt; praelioque acri facto, Turci cum aliquamdiu
restitissent, peiluntur, maiorque eorum pars occisa, reliqui pedites nudi-
que in urbem Chleat fuga evadunt. Erbebius a persecutione hostium
revertens cum suis suadebat ut in castra se reciperent. verum ii urge-
bant ut in eandem urbem (nam cnm eius amera societas ac pactum ipsis
intercedebat) intrarent, in qua recreare se et in balneo cruorem belli
abluere possent. vchementer instabat contra Erbebius, atque obsecra-
bat ut hanc cupiditatem deponerent, neve nimium liderent iuriiurando
hominum diversae religionis ac nationis, et quibus persuasum esset se
piissime agere si multos Christianos interimerent. sed cum omnibus in
eadem sententia manentibus surdo fabulam narraret, tandem cum ipsis
in urbem ingreditur, multis eos obtestatus ut sibi nunquam non cave-
rent semperque arma ad manus haberent. sed Franci Chleat ingressi,
posthabitis Erbebii monitis ad lavacra pocula et convivia se contulere.
interim urbis ameras Aponasar, re cum Samucho et Saracenis ibi de-
 HISTORIARUM COMPENDIUUI. 619

yttXot^ ToTg '§tvoS6/oig , ote to avvd^rjfxa ^od^ij, xaT//fiv Tovf ini-'

l^irw&tvrag xal daafuTv ij tovtov (paivofiivov uSvvuxov unoarpax-
xuv, xetag ftiv riQt^ui , intl di uXig tl/e xoTg 0Quyyoig tj ijdvnd- P 796
&tta xal nQog vnvovg ixQunr^aav, Sovg xo avv9'7]f.ia enixid-txat,

5 y.al ot ftiv xuv 0Qdyyo)v tvi^vg dnoa(fdxxovxai , ol Si xuxta/j9-rj-

aav, xivig Si xal dno xov xti/ovg Qtnxovvxtg tavxovg f'^a> Siaaw-
d-ijvai Xayvaav» edXo) Si xul b 'EQ^f/Stog xal ntSridttg icpvXdx-

xtxo. b Si d/.ir]Qag StunQu^dfxivog xuvxa Siaxr^Qvxtvtxai nQog

xbv fiaaiXia wj xd/u tvvovg [ajr] avxut xu^taxdtg xai xovg int^ov-
10 Xtvovxag xoTg avxov nQuy/nuai Siaqi&tiQug xul xbv xovxiov uQ/rjybv
xuxua/wv, xul xu /.liv ntQi xbv 0Qayy6nwXov avvTjvtx&r] wSt.

01 Si xr^g iwug axQuxrjyol wj t/inQoaS^tv

dnont/.tq)d-ivxtg ,

nuQu xov ^uatltwg StvxtQuv iyvwaav ntTQuv nQoauyu- B

tiQrixai,

ytTv, xal Sr^ xw nQwxoavyxiWw uiiovxt xw ^XQU^oanovSvXw

i5 nQoatXd-Qvxtg xu xoivd Stotxovvxi xw xuxt /.ttaixr/v ig xbv ^aaiXiu
Tovrov nQov^dXXovxo , xui /irj nuQu xovg uXXovg ntQioq)d^rjvat
ixixtvov /irjS' dxi/twg dnoQQtfprivui , xui uXXa nQo^aXXo/ttvoi Si-
xutu, xtXtvxuTov Si inayayuvxtg /irjS^ u^tov ttvui xovg /liv noXi-
xag xwv ^aatXtxwv tv/ioiQrjaai xt/iwv, /irjxe nuQ^ tnuX'^iv axdv-
20 xug /irixe nQog noXt/iiovg Staywvtaa/iivovg noxi , avxovg Si xovg
ix naiSwv nQonoXt/iovvxag xal dyQvnvovvxag , Vv^ dStwg ovxot
xa&tvSottv, nuQOQud-rjvui xai xrjg ^aaiXixrjg (ftXoxi/iiug Sttxnt-

aeTv, dXX^ ovxog axQVfpvbg wv xal SvanQoaixog ov /t6vov ovx

3 i^TQEfiei C 4 dovs om C 11 ovrcog C

gentibus communicata, hospitibus peregrinorum mandat ut dato signo

hospites suos comprehendant ac vinciant, aut si id fieri non possit, oc>
cidant. postquam B^ranci deliciarum saturi somno se dederunt, signuin
datur, et eorum alii statim occiduntur alii capiuntur, quidam etiam de
muris foras desilientes evaserunt: Erbebius captus est et in vinculis
asservatus. his ita actis, ameras imperatori per internuntios significat
se ei favere, et qni ipsius rebus insidiati fuissent, eos se perdidisse,
ducemqne horum captum detinere.
Ceterum Orientis duces hoc quo docuimus modo dimissi ab impe-
ratore denuo tentandam rcm statuerunt. itaque se ad primarium syn-
celium Leonem Strabospondylum
conferunt, tunc rei publicae guberna-
torem eoque apud impcratorem intercessore utuntur ; atque orant ne
,

ipsos ita neglectos atque ignominiose abiectos imperator velit. multis-

que adductis argumentis, id quoque ad extremum proponunt, indignum
videri cives ab imperatore honores consequi, cum ii neque propugna-
cula tutati neque cum hoste congressi unquam sint, se vero, qui ab in-
eunte aetate pro ipsis propugnaverint et excubarint, ut secure alii dor-
mire possent, praeteriri neque ex imperatoris benignitate ullum perci-
pere fructum. verum imperator, morosus homo adituqu« difticilis,
 620 GEORGIl CEDRENI

C idt^uTO rjnlwg ttjv TtQoaayof.iivTjv iy.talav, uXXu xul fitd^^ v^QtMv

unt7ii[^i\puxo Tovg ixiTug, ixfpuvXiaug ovx oXiya y.ui ig txuoTov
Twv uvd^wv. 01 di y.al dtvxtQOv ^dtj nuQfovrjf^iivoc, nuauv iXuidu
unoatiaujiitvot iacpudai^ov xal dituQiovTO tui &vfiM. xul x«t'
uQXug fxiv, wg nj] txaaTog txvxtv, iv TuTg ofuUuig vnoTOvd^OQv- 5
LpvTtg iXoidoQovvTO tm §uaiXti, xu\ im) nQucog ivtyxtiv txuaTov
nuQtxuXovv ixuaTrjv nuQoiviav, uXXci, diavuaTTjvui nuQWQ/iiQvv
nQog dixuiuv ixSixi]aiv. tntixa xul vcp^ 'iv iv tj/ fityuXi] ytvofitvoi
ixxXi]aiu, xul oQxovg dovTtg xal Xu^ovTtg firj aiconijaui /.irjd*

uvaa/Jad^ui ulXu Tovg ivv^QlaavTug TijiiWQijaaad^ai , dta/noTg , o 10

(puoiv, udaf.iavTivoig rjaq^uXiaavTO tijv ini^ovlrjv. tm di Ktxav-
D fiivo) idoxtt xal tov BQviwiov nQoalu^iad^ut avvbyfiOTtjv, Xuov Tt
nolXov ctQ/tiv TtTuyfiivov rwv MuxtSovixwv TuyfiuTMv xul fiiya
fitQog tatoS-ui fiiXlovTU tov anovSuafiUTog. <hg Si xul ovTog
ntiQug avTM nQoatvty&tiarjg ju/icog vnrixovat, Xoinbv Tiva Sit~ 15
cxonovvTO tlg tQyov nQO/WQOvvTog uvtwv tov ^ovXtvfiuTog uvtt-
ntTv ^uaiXia. xui nuaiv unXiog iq:aivtTO ToTg avvtofioTuig log

y.ut yr\Qu xui uvSqiu xui ifintiQia twv iiXXiOv nQovywv o Ktxav-
ftivog ii'^iog tlg tovto. b Si ucp" tavTOv to ftuQog unoatiauadut
ontvSwv avvTOfKo Xoyco StiXvot Tug noXvXoyiug ' uvuaTug yixQ 20
tvd^iwg ^uatXia '^Pcofiaicov uvtTnt toj' ficj^ytaTQov 'loudxtov tov
P 797 Kofiv7]vov, TOVTO Si uvTO noiijout xui Tovg Xotnovg naQtaxtvaatv.
ovTW Si xuTuStOfirjauvTtg uXXi]7.Qvg, xa\ tijv ^ovXijv cog ivijv

2 ixtpXavQieccs C 3 nEnceQoavrjnivoi C

non tnodo non audiit benigne eam deprecationeni , sed snppliccs etiani
contumeliose dimisit, singulos verbis insectatus, at vero hi denuo igno-
niiniis superbe affecti, omni excussa spe fremere animoque excandescere.
ac principio quidem pro se quisque susurris imperatori conviciari, alter-
<jue alterum hortari ne contumeliam istam leviter ferat, sed ad iustam
vindictam sese paret. post in unum collecti coetum in magno templo,
dictis ultro citroque sacramentis taciturnitatem et iniuriarura persecutio-
nem quod aiunt, vinculis conspirationem robora-
stipulati, adamantinis,
runt. Ambusti sententia erat Bryennium quoque in societatem adscis-
cendum, qui ad hoc institntum plurimum afferre momenti posset, nume-
roso praefectus exercitui Macedonico. atque is tentatus facillime assen-
sit. proinde in deliberationem venit cui imperium re ex animi senten-
tia succedente deferretur. idem prorsus omnibus coniuratis visum,
Ambusto id deberi, aetate fortitudine et peritia ceteris praestanti.
verum hic onus illud excutere cupiens compendio verborum multitudi-
,

nem sustnlit. surgens enim illico Romanorum imperatorem designavit

magistrum Isaacum Comnenum, auctorque reliqiiis fuit idem ut facerent.
hoc modo cum ee mutuo devinxisscnt, ac quantum res ferebat institu-
 C

HISTORIARUM COMPENDIUM. 621

u<jq}a7uauf.(fvoi, xat rro ^aGiltT nQoatinovTig xa i^tr^Qta, l'xu~

crog o/xftJf rio SoxtXv u.ntifohrfatv.

^'Aqrt dt xai b BQvlvviog riZv nQay^iurcov avrip y.ud-tara-

fitviov w? nrj fdoxti rut ^uatXti, dtuntQu nQog rrjv Vco, tyiov f.itd'^

5 tuvrov y.u\ rov narQty.tov 'Iioui^vrjv rbv ^OxpuQuv, untaraXfitvov iz

^uatlkog fiera /Qvaiov icf^ ai roig arQurturaig dtuvt/iirjd-ijvui rb

atrrjQtatov» ytvof.itvog Si xurd riva ronov rjnX(Ofitvov xal vnrtov

iv r<~t d^tfiari riJov avurolty.wv roXg Kunnudoxatg diivttfA.e r^v (pt-

Xo(pQoavvi]v. inav'§(t)v di rag doatig, y.ai nXttco rcov rtrayi-iivtav B

10 nuQi/ttv ytXtvcov, dvrtninrovra il/t rov 'OipuQuv y.ul f.irj vnuxov-
ovra' itfuayt yixQ ovrog fnr] rolf.iuv nQoad^tjy.ug dtdovai roig arQU-
rtturutg, ftrjdiv rov ^aatXicog ntQi rovrov nQoaru'^uvrog. rov di
BQvtvviov urQifiag t/ttv tlnovrog xal nottiv atcon^ rb xextXivafiti-
vov nuQtyYvi]aavrog , dvrtrtivovrog di rov ^OipaQu y.al d-Quavvo-
15 ftivov , uvu(fd-t)g ixtivog r(u d-vfttp rov d-Qovov re dviararai xui
xovSvXovg rovrto nQoarQi^tt. rtXtvraXov di xal rcov rQt/cov xal
rijg ytvetddog uxpufitvog xarufidXXfi rovrov eig yrjv, xul Stafiu
ntQtdttg iv ri] idiu icpQovQti axi]vi], avrbg Si rb ^uaiXtxbv /qv-
oiov dvetXi](p(i)g inoteiro rrjv $tavofir]V wg r]^ovXtro fied'^ vntQO-
S.O/(ov. trv/e Si rore nuQuarQurontdev(ov iyyvg o nurQixtog uiv-
y.uvd^r]g, xuX roiv Iltatdcov xul .Avxuovcov rjyovfiivog. ovrog rd
.tig rbv ^OxjjuQuv avft^t^i]y.6ru dy.ovriaS^tig, xul rvQuwidog inid-e-

atv, wantQ rjv elxog, ri]v nQu^tv vnoXu^cbv (v;j/ yuQ rcov roig

Hootg uQ/ovoi fie^ovXtVfiivcov dfivi]rog), xad^onXioag rd dvo rcov

tum roborasscnt, accepto al) imperatore comineatu domum quivis fiuam,

ut putabatur, discesserunt.
lam et IJryennius rebus suis ex arbitrio imperatoris constitutis in
Orientem abibat. comitabatur eum patricius loannes Opsaras , missus
ab imperatore cum auro, ut militibus stipendia numeraret. cum perve-
nissent in supinam quandam planitiem in Orientaii provincia, Cappado-
cibus Bryennius pendere coepit quae ex liberalitate imperatoris debe-
bantur. ibi cum piura dari iuberet quara imperator mandaverat, adver-
sarium Iiabuit Opsaram, non audere se dicentem quicquam addere in-
iussu imperatoris. cumque Bryennius eum quiescere et omissis verbis
suum mandatum exsequi iuberet, ac Opsaras ferocius repugnaret, ira
inHammatus Bryennius a selia prosiluit et Opsaram pugnis cecidit, tan-
demque «rinibus et barba correptum humi prostravit, et vinculis inie-
ctis in suo tentorio asservavit. ipse aurum iraperatorium accepit ac
stipendia distribuit, augens ea pro suo arbitrio. in propinquo castra
tum forte habebat Lycanthes patricius, Lycaonibua et Pisidis praefe-
ctus. is de male tractato Opsara nuntio accepto, suspicatus, id quod
probabile erat, rem eam ad tyrannidis affectationem spectare, ignarus
quippe consiiii a ducibus orientalibus iiiiti, duas orientales legiones
 622 GEORGU CEDRENI
avaToXuciSv tayfxura inni&iTai t^ oxi]vij rov Bqvivviov, avro-
yQUTOQa rbv Mt/ariX ivcprj/nwv. yal rovrov fitv iifaf.iH xaxaa/iov,
anoXvii Si xai rbv ^OxpaQuv rwv diafuov, xal rbv BqvIwiov avroS
nuQaSovq ovrwg wg tl/i yXoiMv, /QrjOd^ui rovno y.tXivti utg ^ov-
D Xiruu Si uvtd-iig rrjg ntSrjg xal nQarTiiv o d^tXtt xvQtog ytyo-S

vwg Tov f^iv BQVivviQV evd-iwg i^OQvrrti rovg 6(pd-uXftovg xal ig

^aotXia rovrov SfOfiojri]v txnt/xnit, (.irivvaug xal ttjv roXf.ii]S-tt-

aav anoaraoiav* b Si nQOOifHVi tw totto» wg ru/a rrjv tig rbv

Xotnbv Xabv StivtQy^oaiv Stavofitjv, xui b fitv BQvivvtog roiavTug
dniScjoxi Sixag rrjg tavrov nQOniniag xui uvd-aStiug, "va firj Xi~ 10
ytofifv uvoiug' ol Si xara rb &ifia rwv uvutoXixCjv rug olxrioiig

tyovng uQyovng, o nQOiSQog^^Pwfiuvbg b ^xXr^Qog (^r yuQ oiS'

avrbg i"io) rcuv dfiwfioxorwv) , b BovQr^r^g, b Boruviiurr^g, ol

BuotXtiov Tov ]AQyvQOv nulStg xu\ b Xotnbg OfitXog, riwg fitv

rjGuv rjQifiovvng xul uqx^v unoaraaiug uXXu/od^tv nQoofiivovng, 15

P 798 fntl Si invd-ovro ru xara rbv BQvivvtov, xal o"aig tavrbv ovrog
(pQivo^Xu^wg xa&vni^uXi rvyaig, tvxQiy wg Xoyioufttvot t5? ira-
t/ofifvog ovrog unoffriviti rriv ovvwfioaiuv xui ovx iig xuXbv roTg
GvvwfiQTUig To riXog eniviyd-^airai , uQuvng unavng uniQyovrut
tv TLuqiXuyovia xara xrjv Kuarafiova' olxog St ^ Kaarufiwv tovSO
'loauxiov fiuyioTQOv rov Kofivr^vov. xuTuXa^ovng Si xui uvrbv
^Qifiovvra iTi aviorwoi xa\ uxovra, xa\ tQyovrat fifr^ uvrov xard
rtvu ronov bfiuXbv xu\ nXurog Ixuvbv lyovTa' rovvuQta b ronog
xarovofidt^irai. xdxtiat rovg nXijotoywQovg ud^Qoiouvng otqu-

I
9 htQyqecov C 13 (Ofi(OfioO{iiva>v C 20 xccarufKov C
i XUGTUllCOV C

artnat,Michaelumqne imperatorem celebrans tentorium Bryennii capit,

Bryennium vinclt, eumque in potestatem Opsarae vinculis soluto dedit.
hic eam nactus licentiam Bryennio statim oculos e£fodit, et vinctum ad
imperatorem roittit, defectionem ab eo tentatam simul exponens. ipse
eo loci commoratur, scilicet ut reliquam distributionem conliceret. has
suae temeritatis ac pertinaciae, ne dicam stoliditatis, poenas dedit Bry-
ennius. at principes viri qui in orientali provincia habitabant, praeses
Romanus Durus (nam et is coniurationis erat socius), Burtza, Botaneia-
tes, Basiiii Argyri filii, et reliqui, cum hactenus se continuissent et de-
fectionis initium aliunde exspectassent , postquam inaudiverunt in quam

^
80 sua vaecordia coniecisset calamitatem Bryennius , callide reputantes
eum quaestione adhibita conspirationem indicaturum et rem eius sociis
[
male cessuram, universi in Paphlagoniam Castamonem (sic appellabatur
domus Isaacii Comneni) se conferunt; cumque ipsum quoque^ adbuc
[
f quiescentem deprehenderent, excitant vel invitum, ac cum eo veniunt^ ad
I Gunaria, qui est locus planus atque amplus. eo convocatia qui in vici-
 HISTOHlARmi COMPENDIUM. 623

TUiiTag, y.a) rovg oaot 7ivd-of.ievoi t^v xtvriOiv fd^eXovTul naQiyl-

vovTO , [.UTu ndvTiov avTUJv dvayoQivovoi tovtov avToxQUTOQa
fiaotXtu 'Po)fiaiO)v, dydoijv liyovTog TOTt tov 'lovviov firjvog, Tijg t B
ivdixTidjvog tou ^Cffit tiovg.

5 ^ AvayoQtvd^iig de /SaatXevg, aTQaTonedtiav o/vquv nr^u-

fttvog, nQootfxtvt tuj Tonto , txdt/ofitvog d&Qoiod^ijvat xai Tovg
Xotnovg, onoaot f.itTta/rjxaat rr/g avvtoftooiag. nXiov dt avTov
xuQTtQttv dvtnttd-t xul fiTj nQOfS,uXXtod-ut 71 Tov Ktxavfiivov
^QudvTrig' diuaxonovfiivM yuQ uvtm xui to uitiov C^rovvTt Tijg

10 /SQudvTiJTog ciyytXog Ttg ix Ttjg eaiag fXd-wv dnriyyitXev wg fttTu-

fifXiiS^tig ixiTvog tiov Tt SodivTCov oqxcov tiXoytjot xui tcc ^uoiliiog
g}Q0vti xui Xaov dd^Qoi^tt fy' w TOig dvTuiQovatv ini&rjOta&ut.

avTti Si 7] dyytXia ovx ilg fitxQuv dycoviuv xui tuqu/^v ivi^uXe

rovg ntQi rbv Kofivtjvov, tt fiiXXoiiv i"ittv toiqvtov e/d^QOv xutci C
15 vcoTWv ' dib xul ixuQriQOvv ev rio /uQuxt ftud-fiv rrjv uXi]d^etuv

OQtyvvufievot, dXX^ ol fiiv 7]aav iv rovrotg, o 6i Kexuvfiivog

ifietve T->]v oixeiuv yvcofir^v qjvXuTTCOv rotg ovvMfiOTaig, inet/t di

{UVTQv xai i^Qudvvt dtu rotavrtjv uhiuv, ort rijg jSaatXidog ii-
tX&tov dntvooTtt in * oixov , yevoftevog iv NtxofiTjdeia xul TopKi;-

^oSQOfiw ovvuvrrioug ^uotXtxtp fir/vvet di* avrov rto Xoyo&irrj Toi;

dQOfiov Ntxi^Tu TfJo SvXtvirrj , di^ dtpeXiov xai OTQartfjOTixfdv Qrj-

fiuTtav* wg olSu, c3 dStXtfi, o obg xvQtog xul fiaatXtvg nuQ*

ovSiv Xoyiodftirog rbv Kofivr^vbv xai ifii, xai rcig Ser^oeig rjftfjov

4 TOv — irovs om C 13 iicniQav C 16 oqtyofiivo^ C

nia erant militibus, etiam sponte sua roultis eo cognlto res novas agi-
tarl confliientibus , omnium consensu Isaacium Comnenum iraperatorem
talutant, die 8 lunii mensis, indictione 10, anno mundi 6565.
Imperator creatus castris communitis eo loco permansit, reliquorum
etiam coniurationis popularium exspectans adventum. ne autem citius
prosiliret sed moram perferret, maxime eum tarditas Ambusti movit.
cuius de causa cum sccum disputaret, venit quidam ex Orlente nuntlus,
indlcans eum mutata sententia et iureiurando spreto, stratiotici rebus
etudere, exercitumque contrahere ad debellandum adversarios. haec res
iton ievem solicitudinem atque perturbatlonem attullt Comneno , talem
hostem a tergo babere intelligenti fore periculosissimum. itaque se ca-
strls continult, dum certi allquid cognosceret. ceterum Ambusto, tam-
etsi in eadem sententia perstabat, causa cunctandi haec fult. quo tem-
pore Byzantio domum proficiscebatur, Nicomediae in cursorem impera-
torium inclderat, atque hunc Nlcetae Xylinitae dromi logothetae sim-
plicibus ac militaribus verbls haec iusserat indicare "quantum video,
frater, dominas tuus imperator Comnenum et me pro nihilo putavit,
 624 GEORGn CEDRENI
a7tonff.iipdiiiivog, urtf.i(ag In olxov uninffiipev, aXX* Yg&i ort
D TjfifTg clnifiev, o de uf.ia ooi, il unaQtGxeG&e rij ^fiertQa vno~
yMQrjaei , vnoGrQeipai xal uxovrag eig rovniGO) naQaoxevuGure,
unooreiXavreg dvvafuv. y,ui ruvra f.iev eincov r(o rayvSQOfm rijg

noQeiag ovvrovtxtreQov el/ero * eneidrj 6e olxuSe yevoiro zal b Ko- 5

(.ivTjvbg riQtfiei cog ruyu fiijdev fiertycxtv rov tQyov , eig OQQCodiav
Iveninre, xai Selfiara uvrov huQarre dediora firj mog o Kofivrj-

fbg y.aX ol rtjg ovvcofiooiag fiexoyoi ertQov yevofievoi axonov oiyfi

^ovXrjd^cxiat xuXvtpat rrjv entjSovl^v , xal fiovog uvrbg ev&vvug
xofiioTjrai rijg unooraoiug wg ijSij xurucpuvij tavrbv deig Siu rov 10

(xrivvfiarog. xal eoxenrero xal ifieXtru nwg xal rivu rQonov eav-
P 799 Tw ntQinoiijoera.i rrjv docpdXeiav ' ovre yuQ dvvafuv nQorjvrQeni-
afievt]V elyev, ovre 7] nQooovoa Ixuvrj idoxei uvrinaQar&rreo&ui
^uoikei '^PwfiuioJv, rb nXtov d^ ori firjdi xoivoXoyrjodfievog TOig
iniycoQioig axQurevfiaoiv r^v, firjdi nXrjQorpOQiuv iay^jxcog el nQoa- 15
deyd^TjOerai, xal dia rovro oJQytt, xai uvadvea&at iSoxet roTg
(.17] xuXcog earoyaofievoig rcov xceT* avrov, ervyov yuQ tw Tort
xuiQM Svo ruyfiara 0Qayytxa xal '^Pcooixbv ev iniycoQtdi^ovra to;

tonco uQog nuQuyeifiaaiav* neQi dtv nXtov iffQOvri^ev, \'va (trj

avvata&rjaetog yevoftevrjg ovXXrjcpS^ttg vn* uvrcov ixneftcfd-eirj tw20

^uoiXeT, tuvra nuvra Sedotxwg ineiyev uvrbv fityQig av uocpd-
Xeiav neQtnotriorirut eavrcv, 'ijdT] di (leXXcav iniyeiQtiv rto eQyo),

5 ittsl C 12 TtQQevTQsmeiisvriv C 13 ttvttnaQcced^otad^cct C

18 naiQtp om C

nostrisqne petitlonibus contumeliose reiectis domum nos dimisit. scito

ergo nos abire. ilie autem et tu, si improbatis nostrum discessum, nos
missis copiis vel invitos retrahite." haec cum dixisset tabellario, iter
institutum intentius est prosecutus. postquam domum venit et Comne-
num quiescere sensit, perinde ac si nihil ei cum hoc negotio rei esset,
haud leviter vereri ac metuere coepit ne Comnenus et reliqui mutata
sententia silentio supprimere vellent coniurationem , itaque ipse solus
defectionis poenas lueret, ut qui se ipsum iam isto ad logothetam man-
dato prodidisset. itaque circumspiciebat ac meditabatur quonam modo
86 ipsum tutum redderet. nam neque paratum habebat exercitum ; et
quos secum habebat, non videbantur sufficere ad bellum contra impera-
torem gerendum, maxime quod cum exercitibus istarura regionum non-
dum collocutus fuerat, neque constabat utrum ei se illi essent daturi.
eapropter cessabat, et iis qui non satis consilia ipsius assequebantur,
tergiversari videbatur. et erant iis locis in hibernis duae Francicae
legiones ac una Rossica : de quibus magna eura tenebat solicitudo , ne
iis coniuratio suboleret ab iisque coraprehensus imperatori mitteretur.
haec ergo omnia Ambustus metuens, tantisper dum se in tuto collocas-
 HISTORIARUM C03IPENDIU3I. 625

xal TOtg lavTOv d-tQunovGi y.u\ cvyyivlai nQoxfQOV T^y Im^ovyJiv B

uvaxaXvtpag , xal tJSj] XiiQci tkqI avxov Gvarrjaufiivog uvdQoiv
y^ikiwv, Xoinbv xal Tuv ov nuvv fie^auov dnoneiQaod^ai ^Qxno,
xa5-' *V« fiev nQOTiQOv Ttov eniai]f.iOTiQiov xov Tonov anTOfurog,
5 eiTU xai xutu (xixqov twv yevvaiOTtQWv xal twv aTQaTi(OTtxm^QO)v
anon(iQ(o(.itvog. inel de '^^vvr]&7] Ttdog xovg emar]/iiOTtQOvg nQog
iavTOv emanuaaad^ui , Xotnbv i]Q'^aTO xal ToTg nlrjd-eai nuQt/etv
netQav ' yQai.i[.iuTa yuQ n}.uaufxevog /Suaihxu wg eli] nQoaTeTuyfit-
VOV UVTM UVetXvj^poTl TU T(JOV GVflflU/(OV TQIU TuyfiaTu xui Tovg 6vo C
lOTtuy T6 KolvovetuTVJV xul Tojv XuXdi(ov uveX&eiv xutu tov ^ufiov/,
xui Ttt ntvTe TuvTU xuTu Tr]v nedidSa Trjg Ntxon6Xe(og ud-QOiad-i]-
vut xelevaug, ovzo) ti]v neiQuv nQoa-^yuyeV e(p^ ixuaTi] yuQ
r]fitQ(i, dSvovfiiov nXuTTOfievog, nQCoid^ev e^innutpfievog xai noQQca
riov ulX(ov d(fiaT(ov, nQWTOv ftev exdXet tov rjyefiova xu\ Tr]v ^ov-
15 "k^v dvexdXvmev, (og dvdyxtj roTv dvoTv O^dreQov nQu^ut , ^ avv-
&ead-ai ToTg nuQ* avTOv Xeyofievotg ij Trjg xeq^aXijg d(puiQeaiv vno-
GTr]aead^ai, eiTu ru^iv fiiuv exdXei xui ndXiv uX7,7]v, xul tov laov
TQOxov notwv ndvTug xal uxovrug (OQXtae. xa\ nQiuTOV fiev vnr^-
ydyeTO t« dvo 'P(Of:a'ixd rdyfiaTu, fiez ixeTva de xa\ Tovg olxelovg,
20 enetTu xu\ roTg e^ id-vwv nQoar^yaye rug uQoa^oXdg, QuSieog di I>

rovTovg xuTanlr^^dfievog xa\ oqx(o ifinedojadfievog xa\ ijdrj iv rui

1 nQmzQV C 8 itQOGtztanivov C 9 TQaifiaTa C , TtaQata

margo xa? 10 ^jjai^atajv C 12 noQsiuv nQoaijyav C
21 OQXOIS C

8et, rem differebat. iam aatem negotinm aggressunis primo cmnium

conspirationem famulis cognatisque snis detegit; et iam agmine virorum
circiter mille stipatus, exinde etiam eorum animos quibus minus certo
fidebat tentavit, singulatim principio nobiliores eius loci periclitans, de-
inde paulatim fortiores ac beliicosiores. quibus in suam sententiani
pertractis, postea multitudinem quoque sibi conciiiare aggressiis est.
etenim literas flnxit quibus ab imperatore iuberetur, acceptis tribus so-
ciorum et duabus Coloniensium ac Cbaldorum legionibus , adversus Sa-
muchum proficisci. has quinque legiones in campum ad Nicopolin con-
venire iussit, atque hac est usus in iis sibi obstringendis arte. singulis
diebus adnumium fingens snmmo mane eques exibat; ac procul ab aliis
subsistens primo ducem ad se vocabat, eique suo instituto exposito
ostendebat aut moriendnm aut assentiendum esse, deinde singulatim or-
dines eodem modo ac condicione. atque hoc pacto omnes etiam invitos
ad sacramentum dicendum sibi adegit. primo Romanas legiones duas,
deinde domesticas, postea etiam peregrinas tentavit. quibus ipsis quo-
que facile percnlsis iuramentoque obstrictis, iam metus vacuus, collectis
Georg. Cedretm tom. 11. 40
 626 GEORGII CEDRENI

uwo^M yavof^uvog , rovg Se^aaTTjvovg xat tov^ Mi7.iTr}vovg xat

Tovg ix r^g Ti(pQiy.^g xai rtov "koinwv *Aqfxivi(av uQyovcag y.al
aiQaxiwrag avvad^Qoiaag ijiparo rrjg noQiiag, nQouyyey.ov axtilag

TTQog Tov Koi.ivrjv6v, w? Eii] T6 T« xut' uvtov tv Siad^iig , xai wg

rjdi] xaTiiai (.UTa (iaQeiag dvvdfucog, avTui 6i at uyytXiai &vfii]- 5
diag re xal }.^f.iaTog Ifxmnlwai rbv KofivTjvov, xal to)g exeivov
uToXfioTarog xal xarenTi^xiog vnaQ/wv roXfirjQoreQog an ixeivov

xul &aQQaXeureQog yiverau ofiwg nQoaifieve ttjv ixeivov nuQov^

ciav» o Se ev Tto xaTuvat xai to Tuyfia twv lAQfuviaxwv xal
uxov vnayuyofuvog xul Tovg Tov d-ifiarog xoQVffaiovg, ovg fiiv 10

ixovrag ovg 6i uxovrag, xal t^v noQeiav enireivag, iX&aiv tvov-

Tui Tco KofivT]VM. Tore ovv ixeXvog iv tm uaq^uXtX ra xar* uvtov
P 800 iivui vofxiaag, r^v fiev yvvaXxa xul ov tlye nlovrov ^lcodvvt] tm
uvradtkq^M nuQuSovg ixnifintt nQog rb fQOVQiov rrjv Ur]fi6Xioaav

(jiirQa Si rj Jli^fwXiaaa nuQa rb xtX}.og xtifiivi] rov "Alvog nora- 15

fiov), avrbg Se uQug fUTCt navrbg Tov arQarov, xal rbv layyd-
Qiov neQaitod^elg noTafi6v, dn^QyeTO ayoXf] xal jSuSr^v nqbg Ni-
xaiuv, vfivovfitvog rt xul uvtv<pr]fiovfuvog' iyvtLxet yuQ TavTr\v
naQUOTi]aufievog OQfu^Ti^Qtov tyeiv nQog t« rijg Tvyr^g u^ovXrjra

xui ovTOog ini tu nQoata ytOQtXv, iSiSov Si xal xuiQbv dvayoo-SO

qriattag roXg arQUTtvfiaat xal ToXg arQarr^yoXg ToXg baoi niartv

iTijoovv TftJ ^aaikiX» xai yuQ Srj xai fiad^ovrtg ovtot rrjv nQog

y l| C 8 &aQ^aX£(ozaTog C 10 axcfKOV C 13 post

yvvalyia margo P : Ka&eQivav rijv &vyareQa tov BXaStGd^Xa^trtf
xov BovXyaQcav ^aGiXioas 18 svcpjjfLOviievos C

Sebastenis Melitenis Tephricanis reliquisque Armeniis ducibus ac mili-

tibus iter est ingressus, uuntio ad Comnenum praemisso, sua se recte com-
posuisse, iamque cum validis copiis adventare. his auditis Comnenus, qui
hactenus timidus fuerat atque pavidus, animum recepit hoc viso estque
factus audacior: adventura tamen Ambusti exspectavit. is in itinere
Armeniacam etiam legionem, quanquam nolentem, sui iuris fecit, pro-
vinciae principibus partim ultro se ei adiungentibus , partim hoc ut fa-
cerent coactis. atque itineribus magnis ad Comnenum venit. Comnenus
omnia iam sua extra periculum esse arbitrans, uxorem et thesaurum
loanni fratri suo germano tradit, Pemolissamque amandat, quod est
rupi insitum castellum ad ripam Alys fluvii. ipse cum universo exercitu
Sangarium amnem transgressus , faustis acclamationibus et gratulationi-
bus ceiebratus, lento incessu ad Nicaeam tendit. noverat enim, si hac
urbe potiretur, se ad incerta fortunae ea pro receptaculo uti posse; et
tenipus concedebat exercitibus ac ducibus imperatori adhuc fidem^ ser-
vantibus ea urbe excedendi. etenim cognito adventu Coiuaeni, qui Nl-
 fflSTORIARUM COBIPENDIUM. 627

Nixaiav Htvatv uvtov vm/M^ovv Tiqifia xal dieXvoiTO, ol (.itv B

axQaricoTai oixade ty.aarog uniwv ola tlsqI yvvaixbg xal naidwv
xul TiZv uXXtov Sedtwg uvayxaioTUTtav ' ol Si otquti^yoI dn^eaav
TiQog ^uatXeu , uyyekoi rijg ucfiiewg tov Koftvrjvov rovro) ytvof.te-

5 vot, ^aav 6e uivxuvd^r^g Tt o twv uvuToltxuJv xutuqxwv Tuyfiu-

%(av, Oeoq:vXuxTog b Muvtuxrjg xal IIvvei.ttog o ^I^rjQ Trjg cpuXay-
yof Toov XttQaiaviTwv '^yefiovtvovreg , xal aXXoi noXXoi ov Xiav
tyovxeg to iniarn^ov,

*7ISri Se xa\ b /SaatXevg yvioad-eiatjg avTto rijg unoaraaiag,

iO xal ori neQ ^ nuaa tioa ' P(Of.iu'ixi] /yiQ nXriv oXiycov xexivTjrui C
jcax' avroVf nQea^etg /niv ntQt tiQ^vijg ovx idoxif.iu^e nifinetv,

ciQxrjv 6t rrjg dnoaruaiug eri i/ovarjg xul g)Xtyfiov^v rwv nQu-

yfiurwv r^vTQeni^tro xui avrog, xal nQog uvrtnqQuru^tv rov evovru.
XQonov wnXi^ero. fieruaretXuftevog yuQ rug dvnxug anuaug
iSSvvufietg, xul uQ/jtv rovrwv dnb rwv MaxtSovcov ru§ag rovg ex
yevovg XufinQOv xai ix nQorjyrjaafievoov dQtarevftdrwv evSoxlfiovg
ffiuv^vrug, u^tvofiuai re xai SwQOtg xul Stavofiaig/Qrjfidrwv dcpd^ovwg
g)iXo(fQovr]auftevog xul rovg rjyefiovag xal rovg arQari(vrag , ra
nuQunXr^atu Se notrjaag xat nQog rd ftrj avvana/d^evra Iwa ru-
20 yfiura tw Kofivrjvw rjroi rovg dvaroXtxovg xal rovg ex rov Xuq-
atavov, xui crFQurriybv avroxQuroQa xul uQ/ovra uvrto nQo^uXo- D
fxtvog rbv Sofieartxov rrjg dvarolrig QeoSwQOv, rbv t^? fiaatXiaar/g

GeoSooQug evvovx^^^ nuQaSovg avrw xal avvuq/ovra xul avfA^ov-

6 @£OcpuvT]s margo P 7 ijyenovtvcov C 11 i8ov.inci6e P

caeae erant duces atqne milltes, urbe relicta, milites dilaps! domnm
quisque suam se receperunt, de uxoribus liberis aliisque carissimis rebus
soliciti: duces ad- imperatorem discesserunt, nuntium ei de adventu Co-
mneni adferentes. hi erant Lycbantes erientalium dux copiarum, Theo^
phylactus Maniaces et Pnyemius Iberus, Charsianitaram phalangis duces,
multique alii non admodum illustres.
Imperator, at de ea defectione rescivit ac contra se fere omnes
Romanorum copias coortas audivit, legatos de pace mittere noluit, ini-
tio rerum novarum adhuc omnibus flagrantibus. itaque ut res in prae-
sentia ferebant, ipse quoque ad beilum se parat. omnes occidentales
copias evocat, iisque Macedones duces praeiicit, genere et rebus gestis
illustres; et cum duces, tam milites honoribus ac largitionibus et con-
giario demeretnr. eodem modo tractat etiam orientales exercitus, qui
ad Comnenum non defecerant, et Charsianos; iisque imperatorem prae-
ficit douesticum Orientis Theodorum, Theodorae Augustae eunuchum,
 628 GEORGII CEDRENI

7,ov, wg uv h noXJioTg uyMvlaf^iaai xatri&)irj/.iivov avSqa xal «JeX-

q)Ov vnaQyovxa TTJg yvvaixbg rov Kojiiv7]vov, tov /luyiaxQOv Ida-
QU)V nal Jovnav , exni/inti nqog uvrtnaQUTa^iv tm KQf.ivrjVM,
uvuXa^ovTtg ovv ovtoi oi Svo Tug eiQrjf.uvug $vvuf.iiig, xul Siu
Ttjg uvTin6Q&i.iov Tjj nolti XQVGOvnoXiiog ntQumd^tvTfg, antjXd^ov 5
iv Niy.0f.ii]dtia. htTai tb ytvofitvoi nifnjjuvTtg xuduiQovat Ttjv

Tov 2ayyuQt(og noTUfiov yiq)VQav, onwg fi^ evxolog th] tm Ko-

fivrjVto ^ etg uvTovg tcfoSog , aXka dia neQiodov yivofiivi] fi^ Xav-
duvrj. extTdiv t£ unuvaaTuvTtg uvijX&ov ttg to OQog tov 26-
qxava, xaxtToe (jTQaTonidtiav nr/^ufitvoi o/vquv t« eg t6v n6\ffiov 10
t^rjQTVOVTO.
Kai Kofivrjvog de anuvrayov Gxonovg exn^iniov xul xaro-
P 801 nTTJQug, waxt firjSiv twv ytvofiivwv dyv07]d^ijvat uvtm, entineQ
VfiaO-t Tug uxQtoQtiug tov ^otpiovog i^Srj xuTaaxtTv Tovg ntQi tov
Sofiiartxov, xal avtbg TU/vnoQ-j^aag xuTuXufi^uvti Tr^v Nixuiuv. 15
xai TuvTrig i'^ icpoSov xvQiog ytyovthg, xal oauntQ el/e /QrifiUTU,
tv avTfj uno&ttg xai t« ntQixTa x-iig dnoaxtvijg , xal datpaXiadfit-
vog , nriyvvTui nuQtft^oXriv xuTa to uqxtioov fxiQog t^j noXttag
Nixuiag , oaov dnb aTuSitav StltStxa, xuxtTat avXiCtTai, e^^tQ/o-

fitvot ovv dtp' ixuTiQMv TtJov OTQUTOniSiov inl /OQToXoyiuv o" Tt20
Tov Kofivrjvov GTQaTicoTai xai ol tov dvTtd-iTOv fiiQOvg, xal dX-
7Ji7.ovg tnifuyvvfiivot ola bfiotpvXoi xul avyytvtTg xai tpiXot, nQOt-
TQinovxo dXXr^Xovg, ol fiiv fd ^aotXiwg tpQovovvTeg tov Kofivr^vbv

3 8ovy.u C, Sovxa tov BovXyuqov margo P 7 eaya^iov C

20 GzquzQnt8t,av C

adiuncto ei collega ac consiliario Aarone Duca magistro, fratre uxoris

Comneni, viro multis certaminibus exercitato. hos ergo duos cum copiis
mittit adversus Comnenum, iique a Chrysopoli traiecerunt et Nicome-
diam venerunt, inde missis qui Sangarii pontem deiiciant, ne facile ac-
cedere posset Comnenus, sed circuitu uti coactus non falieret. hinc ad
Sophonem montem progrediuntur, ac positis ibi munitisque castris bello
se parant.

Comnenus autem, qui in omnes partes dimissis exploratoribus nihil

eorum quae fiebant ignorabat, cum renuntiaretur domesticum cum suis
iam radices Sophonis occupasse, celeriter profectus Nicaeam primo aditu
occupat; ibique depositis opibus suis atque superiluis impedimentis,
urbe ea praesidio munita, castra metatus est ad septentrionalem Nicaeae
partem, 12 fere ab urbe stadiis. cum ab utraque parte milites e castris
[>abulatum processissent alterique in alteros incidissent, ut erant genti-
es cognati amicique inter se, hortati sunt imperatorii Comnenios ut ad
 HISTORIAllUM C0MPEJ\D1U3I. 629

yatttXiTtHv naQuxuXovvreg f tvquwov uvSqa xu\ unoaruTr^v, xa\ B

7.10 ^aoikti TiQOGXioQrjaui, xal (.iri di^ intd-vfuuv xui oq(§iv tvog
uvdQog ig tooovtov xivdvvov tXd-tTv coOTt (iUTu [.uxqov firj /iiovov

iy.7iTtootv GTQUTiug xu\ neQiovoiug vnooTTJvat, uXXa xa\ avrb t6

5 yXvxvTUTOv uno^uXtTv xivdvvevoui Toiv dfif.iuTWv (ftyyog , ixtivuv
dt nuXtv xuTuXintTv nuQuivovvTwv Tov ^aatXta, ovofia (.lovov
f/OVTU fiuOtXtlOg, TuXXu UvSqU OUnQOV XU\ XQOVoXVfQOV xui u/QtTov,
vnb tvvov/iov UQ/ofxtvov, xu\ nQooQVTJvut tio Kofivr^viJti , uvSqi
xura xtTQU ytvvuio) xut XufinQfo xa\ Stuq^avit ToTg nQorjyrjOUfiivoig

10 oTQUTrjyrjfiuatv, tcp^ w nuoa rj tojv ^Pwfiuiiav lo/vg SontQ ix

xvxXov yQUfifiui nQog uvtov wg tYg ri oi^fitTov vtvtvxuotv tv \'o(o C
xa\ anuQuXXaxTOj ^ovXr^fiuTi. uXXu tuvtu Xiyovrtg ovx tntid-ov
uXXrjXovg. TOVTO dt lyivtTO t^tnin^dtg, rcov (iQ/i]yiov txuTiQCOv

TMV GTQUTtvfiuxiov ntfinovTiov Ttvug Twv intTrjdticov fig to nQO-

15 dtuXiytad-ut roTg rov avrtnuXov GTQUTtvfiurog arQurtcoratg xal
xud^oGov otov re rovg nttd-oftivovg icfiXxto&ui. tog de in\ /qovov
Tivu TTjv dtunetQuv inoiovvro xu\ ovdtig nQoati/e roTg Xtyofiivotg
rbv vovv, ftiri/. nXtiorr/g di cftidovg xu\ o Kofiv7]vbg roig '^vXtiug
xu\ Tug /OQToXoyiug noiiTod^ut nuQr^yyvu xu\ firj noQQCO rrjg OTQa-
20 Tontdtiug u(fioxuo&at , Tore drj ol ntQ\ rbv Sofiiortxov, xu\ fiuX
Xov 01 Bluxtdovtg , vnonrwotv xui dtiXiuv tivui rrjv vnooioXrjV
olr,^ivrig no^^tfir^riov eivui idoxovv. oTg xu\ uxovreg nttodivrtg I>

arQuroaedtvovrai xaru rbv Xtyofitvov HeTQor^v, ov ndvv noQQto

15 GrqazsvfiaGi C

jmperatorein a Comneno deficerent tyranno ac perdaelle, ne(j|ne ob unlus

hominis cupiditatem eo se darent ubi paulo post exauctorati ac fortunis
eversi, etiam de amittendis oculis essent periclitaturi. contra Comnenii
imperatoriis suadebant ut ab eo qui nomen solum imperatoris gereret,
homo alioqui putidus et delirus senex atque inutilis , et qui a spadoni-
bus regeretur, transirent ad Comnenum, virum bello clarum et gestis
imperiis illustrem ; ob quae universa Romanorum vis in ipsum, veluti a
circulo ad unum punctum omnes lineae, unanimi et constanti voluntate
confluxissent. neutri tamen alteros permoverunt. atque fiebat hoc de-
dita opera utrinque ducibus eos mittentibus qui ad talia coiloquia tra-
ctanda erant idonei, ut oratione ad sc alteros attraherent. tentatis ali-
quamdiu ulrinque animis, et nemine assentiente, Comnenus interim suos
quam parcissime tignatum pabulatumque ire iubet, neque procul a castris
discedere. hoc domesticus et praecipue IVIacedones prae metu fieri opi-
nati praelio decernendura statuunt. quibus cum reliqui vel inviti ob-
temperarent, castra imperatorii transferunt ad Petroam, qui locus a
 630 GEORGII CEDRENI

xtifuvov rij? IvavTiag naqefi^oXrig , aAX* oaov dno GraSlcav ntvre-

naiS£y.a. ovto) di twv Svvu/iiio}v iyyioTa ytvofieviov uXX-^Xatg,
y.al Tovg GT^aTrjyohg ^iut,Ofiivtov e'§dyetv y.al f.iii xcoXvetv, dvunii-
&tTUi fitv Kofjivi^vbg xul Tug olxtiag ixf^iuXXti (fuXuyyug xul
7r()0? naQaTu^iv^iaTTjai, Toi; ftiv ivtovvfiov xtQurog xuTUQ/ttv n^o-5
ytiQiaug tov Ktxuvfiivov, rb dt^tbv tyovTog '^Pwfiuvov tov ^xXtj-
Qov , uvTog 6i iv fiiooig iTUTTtTO , ovantid^tTui di y.ui b SofitOTt-
y.og ai)v tm IduQMV, xal rbv oiictiov l^uyuywv Xabv dvTifiiTWnov
"GTTjai ToTg ivavTiotg. tov ftiv ovv dt^iov xtQwg UQ/Oiv tjv Buai-
Xttog TaQxavtcoTtjg , aTQaTrjXuTijg TOTt Tvjyyuvoav Tijg dvatwglO
y.al ndvTOiv Tcuv Maxtdoviov uv i^oycoTUTog wg xui ytvti xa\ q)Qo-
P 802 V7]ati xai ifintiQia StanQtniaTaTog' tg di tvtovvfiov iyxtytiQiaTO
b fidytaTQog lAaQcov, tytjov aTQUTijyovg ibv u^tvy.avd-rjv xai rov
IIvvlfiiQv xui '^ PuvSovXtfOv nuTQixiov rbv 0Qdyyov* tovtov di
.ibv TQonov yivofiivrjg Trjg nuQaTu^ttog xard Tiva Tonov 'AtSrjv nuQu 15
rtov iyytOQitov bvofiut^ofitvov, a»V iSoS^i] to tov noXiftov avv9-7]fia
xul nQoatQQu^uv dX7^.riXatg ai Svvdfitig, TQintTui fiiv o IduQtov

To St^ibv fitQog y.a\ fiiyQig uvtov Sicoxti tov xdQuxog, xuTuay^tjov

t,toyQiuv xut ^Pcofiuvbv Tbv 2xXi]q6v' xal rdya uv unr]viy)tdT0
xuO-uQuv Tr]v vixi]v, tl fttj Xiav iytvtro tvXa^^g xat tov axvXtvout 20
dntaytTO Tr]v naQtfi/SoXijv, ijSi] xal tov KofivT]vov xaTuattod-iv-
rog xul (pvytXv iig Niy.aiuv dno^XinovTog. o Si Ktxuvfiivog ji[b

1 dsiiaAivTS C 11 ^v C 13 fiuytaTQOS xal Sov^ 'AuQmv

6 BovXyuQos margo P 15 ytvoftivris C 19 xal yiuv
dit. C

castrls hostium aberat 15 fere stadiis. cum adversi ex^^itus ita in ,

propinquo essent et a ducibus pugnandi facultatem poscocent, Comnenns

6uis obsequens educit agiemque instruit, et sinistro cornui Amibustum
dextro Romanum Durum praeficit, ipse medium tuens. domesticus quo-
que et Aaron jpassi sunt persuaderi sibi ut ad pugnam prodirent aciem-
que aciei hostium opponerent. dextrum corna, tenuit Basilius Tracha-
niota, Occidentis tum ductor, omniumque Macedonum genere prudentia
ac peritia excellentissimus , auctoritateque primus. sinistrum Aaroni
mandatum fuit, ducibus Lycantha Pnyemio et Randulpho patricio Franco.
commissum est praelium in loco qui Ades , id est orcus, nominatur
ab incolis. ibi Aaron dextrum cornu hostium pellit, fusosque ad
castra usque persequitur, capto Romano Duro. quodnisi eum nimia
cautio a diripiendis castris hostium abstinuisset , utique integra fuisset
potitus victoria , iam Comneno etiam concusso et fuga Nicaeam petere
cogitanie. at Ambustus fusis qui ipsi erant oppositi, ab insequendo
 HISTORIARUM COMPENDIUM. ,631

xar* avtov rQttfJU(.itvog uxQi^bjg ovx inlay^t ttjv Slwtiv, dlV B

u/Qtg avTOv %ov xuQaxog qjd-uaag MVToy t£ qriyvvai, xai eiaio

Ytv6f.ievog xal lug oxrjvug diuQnuaug xal ToTg 'iigxai lavxag xutu-
TfjiiatveigyijveQQnpev. oneQ d^eudev roTg noQQco {ixeiTO yuQ ^
5 nuQeff^oXrj iJH Tonov 5laQ[.ia \'yovTOg^ d^uQaog fiev evlpaXe roTg
«/tyt Toy Ko/iivriVov, deihav de roTg neQi rbv IAuqwV aeavXrjint^
vov yuQ idovreg tov xuquxu al fiev uvrikuluiav, ol 6e nQog (fvyrjv
vt)Qf.ir^oav, dnb jov [xeQOvg rov ^aaiXtwg Xubg
xai mnrei (.lev

noXvg, xar^ e'^aiQeTov de Maxtdoveg, ov fiovov unb tov oTQaruo^

lOrciJv uXXu xul aTQUT7]yol noXXoi, b MavQoxaruxuXcuv, b Jlvvt- C
fiiog , b Kar^uf.iovvTT]g xul uXXoi ovx hXiyoi, iuXtoaav Si xat
noXXui nXtiovg ruiv uvuiQe&ivrwv»

^Ev ravrrj rfj fiu/r] q^uatv oTt rwv ntQl rbv fiaaiXea rQuniv-
Tft)y ^PuvdovXfog b 0Quyyog eg fieaovg neQinXuvwfievog rovg rs
15 ffivyovTug xul Tor? daoxovrug e'(^^Tei avfinXuxrivui rivt Tfwv ovo-
fiaoTwv. (nti de fid&ot wg NtxrjqoQog Sittaiv b BoTuvtturrjg,

rovg uXXovg xaraXtnwv unfjet nQog ixtTvov, noQQio&ev XQutwv xal

fiivtiv nuQtyyvwfitvog , di]Xwv xai rovvofiu oorig tir] xa\ icp^ w
nQOOxuXtTrut. '
^ntQ yvovg b BoTuvtiurrjg ^arrjai rbv dQofiov, xul
20 iyyiauvri tw 'PuvdovX(fw npbaftiyvvTui , xai nuiet fiev extTvog rw
'S,iff)ti rrjv aaniSa Tov ^ PuvdovXrpov xui rifivtt diyfj, naitt di b D
^PuvSovXqog avrbv xara t^j xoQvd-og, dtoXia&iioav di rb 'iiffog

8 xttl om C

neguaqaam sed ad castra hostllia nsque delatus perrnpto vallo

destitlt,
penetravit, direpta gladiis discidit, et In terram deiecit. id
tentoria
eminns coospectum (erant enim castra loco edito) Comnenum cum suis
audacia implevit, et qui ab Aarone stabant, metu. itaque et illi clamo-
rem snstulerunt alacres, et hi fugam fecerunt. cecidit in pugna a parte
imperatoris roagna multitudo, Macedonum praesertim, non milites modo
scd duces etiam, Maurocatacalo , Pnyemius, Catzamuntes aliique non
pauci. capti multo plures.

In hoc praelio ferunt, pnlsis imperat^riis , Randulphum Francum

inter medios fugientes persequentesque oberrantem cum celebri aliquo
cnpivisse congredi. atqiie ubi sentiret Nicepliorum Botaniatem ea
transirc, reliquis omissis iu illum contendisse, eminus vociferantem ut-
que maneret hortantem, et quis ipse esset nominatim exprimentem, et
ad quam rem provocaret. quod Botaniatem animadvertentem inhibito
cursu cum Randulpho manum conseruisse, scutumque eius gladio disse-
cuisse; Randulphum ensem in Botaniatae galcam impegisse, ictuque euui
 632 GEORGII CEDRENI

ovx t^Xa^t* Sio yai avvSQaf^ovrtg nQog rbv BoravetaTijv irsQoi

ytiQovvrai t,o)yQfiav rov JuvdQa xa\ Ig rbv liojnvrjvbv unayovniv,
intaov di yalraiv v/. rov Kofivi]vov arQari]ybg ilg, ^tav b lAv-
rioyog, y.ul crQariwrai rivtg,

rivofiivr^g di rr^g rjrrrig xat rwv ix rijg TQOnijg jcal TOi; no- 5
lf/.wv Siaawd^ivriov tg rbv ^aailta ild^ovriav uf.ia rw SofuaTixio
ya\ Tw IdaQWv, avrbg fiev dntyvioxti ra nQuyfiara y.a\ rjSfj nQoa-
doy.tfiog t^v rcov nuvriov uq^tfitvog y.UTa(fvyriv y.a\ aiorrjQtuv KrjTtTv'
uXX^ 01 n6Q\ avrbv ov avvi/toQrjaav rovro noiijaut , uXXu fiivttv
naQtxukovv y.u\ rtXtvxuv tvytviog, il dti]att, ntQi rijg ^uatXtiag. 10
nuXtv fitv ovv arQuroloytiv xai n^bg StvTiQug uvrtnuQUTu^ttg yio-
803 QtTv bykr]Qbv xu\ uavfi(poQOv ivofiiC,tro , ojhro de ntQitatad-at , tl

rrjV rwv noXtriov tvvotuv tnianuooi* oditv y.u\ rovTOvg ntQttTne

xu\ daiQOig avvtTyt xu\ (pi).OTiff)]fiuaiv* 6 di Kofivi]vbg tu ivuvriu

&Qavaas aTQurtvfiaTu xa\ diaaxtduaag, unavuarug tx N^xaiag iS
TQtTuTog ilg Nixoftr]dttuv tQyerut. ixtTot di uvrtZ ytvofiivo) (fdu-
rovai y.u\ nQta^tvrui ^uatXitog, b nQot^Qog KtovaravTivog b udii-
yovSrig, b nQotSQog OtodcoQog o t4)Mn6g, K(x>v(navTTvog o WtX-
7.bg Tiov (ftXoaoqiov vnurog. ovtoi yuQ ol rQiTg uvSQtg in\ ao-

^ /« y.u\ 7.6yov Svvufiti rwv y.ara rr^v r]fiiQuv ixeiv^v urd^cuntov 20

B Stu(fiQiiv Soxovvrtg , xa\ uavyxQirojg b '*Ft},X6g, tE.tXiyr^auv tig

t6 nQta^ivaaf xai nQoaeSoxrjOtv b ^uatltvg fitydXu y.uTanQu-

13 intanaaezat C SO ijfteTiQav ytvtdv C

delapsum irrlto. latque ita factum ut alJi ad Botaniatem accurrerent,

captumque Randulphum ad Comnenum abducerent. a Comneno unas
occubuit ductor Leo Antiochus, et milites aliquot.
Accepta hac clade, et iis qui ex adverso praelio evaserant ad im-
peratorem reversis cum domestico et Aarone, iraperator de summa re-
rum desperavit; paratusque erat refugium aliquod et salutem qaaerere
imperio dimisso, si familiares hoc passi essent. qui hortati sunt ut
perduraret, ac si ita ferret casus, propugnans pro impprio generose
potius moreretur. enimvero novos contrahere exercitus ac denuo pugnae
aleam tentare videbatur molestum ac inutile. superaturum se- sperabat
imperator, si civium benevolentiam sibi parasset. itaque modo hos modo
illos demerebatur donis atque muneribus. Comnenus autem fractis dissi-
patisque hostinm* viribus a Nicaea movit, tertioque die Nicomediam
venit. ibi ei occurrerunt legati impcratoris , praeses Constantinus Lei-
chudes, praeses Theodorus AIopus, Conslantinus Psellus philosophorum
princeps. etenim hi. tres viri sapientia et facundia omnium qui tunc
vivebant primi habiti, et quidem extra compax-ationis sortem Psellus, ad
eam legationem fuerant delecti, quod imperator eorum eloquentia et
 HISTORIARUM COUIPENDIUM. 633

'^uad-ai 6ia xijg ixeiviov tvoroi.uag xul yaQvtog» vniGXyuro Se ^

TiQta^tia jtaTadffiivov t« onXa rbv Kofiv}]vbv avxbv fxtv vlo&tri]'

&ijvai naqa rov ^aaiXttog xal Kaiaaqa uvaQQrjd^ijvat , nuai Si

roTg avvanaxd-tXaiv avrut dfivr^arlav xaxojv xal utptaiv rwv ne-
5 nX7]ftixtXr]f.iivtov, tog dt Xiyovaiv ovdtlg nQoaiaxtv uvroTg, inuv-
fXd-ovrtg d* tog fiaailia xal triQUv nQtajStiuv iiXrj(f6rtg enuviQyov-
rai, xal xaraXaf.i^uvovaiv fQ/o/ittvov rbv Kofivrivbv ilg rb xwqIov
T«? 'Piag. iSrfKov di rj nQta^tia avayoQtvd^ijvai fiiv rbv Kof.iv7]-
vbv §uaiXia vlo&trr^d^ivra , nuai Si roTg avarQurtvaufiivoig uvrto C
10 (jt^uitod-iivui rug nuQu rov Koftvi]vov rifiug yQUfifiuai ^aaikixoTg,

uyytX9-tiarig Si rijg ix /3uoiXicog vnoa/iattog avrbg fiiv b Kofivr^-

vbg xnl ntkvrtg ol avv uvrtS uQ/ovrtg intvtpr^fir^auv, xui rug vno-
ayiatig /Qvao^ovXXtito "^Qaq^fj ^t^anadrfVai r/^iovv , fiovog Si o

Ktxuvfiivog unrjQiaxtro n^bg nuvra xul xuruXiniTv ivixtiro rbv

15 yiQovra rr^v ^uaiktiuv xul vnoycoQ^aui , ftrj tlvui u^iov Xiytov

roihov fiiv tJSi] xu&uiQtO^ivra y.ai unoxriQvy&ivra OQXOig tpQixto-

dtortArotg uvd^ig avyytoQi]d-ijvui ^uaiXtvtiv 'Ptofiuitov rovro yuQ
xul &tov oQyrjV eXtyt xivr]Otiv dia rr]v iniOQxiuv, xu\ ovSe avroTg
eaea&ut cvfKfiQOVouv r^v rtov onXtov xuru&eaiV uvrog re yuQ D
20 vio9-err]&eig tpaQfiuxoig xurtQyuoO^tig oi/rjOtrui durrov, xui txu-
orog rtjov avfinQu^uvriov avrto rtJb dtpd-uXfitb SioQvyr^aeruu liye-
rai Si ort xal ol nQiajSevral nuQunQto^evauvreg , uXXort uXXog

4 JttnXrjfifi.'] nsitXrjfifi, naQccGxtd-rjvai margo P 5 ^nQOCsixev C

13 §t§atfa&rivai, XQ^veo^ovlXois C

gratia se maxima consecuturum sperabat. legati promittebant Comne-

nuin , si ab armis discessisset , adoptatum ab imperatore ac Caesarem
designatum iri; et omnibus qui ipsius secuti essent partes, impunitatem
oblivionemque iniuriarum promittebant. neminera ferunt tunc iis assen-
sum. reversi ad imperatorem rursus cum aliis mandatis mittuntur, in-
ciduntque in Comnenum apud Rcas. huius legationis sententia erat esse
adoptatum iam ac Caesarem declaratum Comnenum, et imperatoriis li-
teris omnibus qui cum iffso fuissent dignitates, quas essent adepti, con-
firmari. eas Comnenus condiciones, et qui cum eo erant duces, collau-
darunt, easque anrea bulla confirmari postularunt, solo Ambusto impro-
bante omnia. hic enim senem imperio prorsus. spoliari volebat; indi-
gnumque fore facinus affirmabat , si , cui interpositis sanctissimis iura-
mentis imperium abrogassent, eum rursus id occupare paterentur, dei-
que iram ob hoc periurium adversus ipsos exarsurum. iam id ex usu
minime fore, ut ab armis discedant: mox enim et Comnenum veneno
necatum et sociis conspirationis oculos etfossum iri. ac proditum est
memoriae, ipsos etiam legatos praevaricatos fuisse, et modo hunc modo
 634 GEORGH CEDRENI
^mS^qo. tw KfitttvfxivM Ti^oaiovTig, naQtxukovv ixiad^at trjg tv-
GTuatwg xal fAtjd^ oXwg ivSovvai. rovxo di avxov noi^aui y.ui ol
y.aXaJg dSotig tnXi^qocpoQQvv , uvd^tg or/ oTol rt iptvdtad^ai , xat
ttg avrbv rbv Kofxvi]vbv nhjQocpo^ovvrtg ivwfioxwg wg unuv rb
uarixbv nX^S^og niQtxawg tlg avtbv f/ti, xal w^ ti fiovov iyyiatiS

rfj nokti, tbv yiqovtu i§o}d-tjaavttg fitz' imvixiwv xal vfivtov

uvtbv nQoadi'§ovtai, xul TtttiTa fiiv ytvia&ac Xiyttai inl atQU-
tonidov,
P 804 '
O di yiqbiv Gvviacpiyyi filv tlg avtbv ttop noXitaiv tvvoiuv
xu\ ScoQtaTg xal xqrjfiaai xa\ u^iwfiutMv vntqo/aig xal toTg totov- 10
loig oTg &iXyttat xal xataSrjfiuyorytTtut tb n7.^&og xul nqbg tv-
votav Sfafitttai xai niattV fititjova Si xal ttQQr^xtottQov tbv St-
Cfibv tijg tvvoiug noi^aut fiovXofitvog, xal yQUfifiuttTov ix&ifitvog
OQXotg (pQtxtoTg xu\ UQuTg nuXafivuiotdtaig xatriaipuXtofiivov, wg
ovSinote ^uatXia rj Stanotfjv tbv Kofivrjvbv ovofiuaovatv t^ t^v 15
fiuaiXtT nQinovauv tiff^v ttvtw nQoaoiaevaiv, txaatov twv avy-
xXrittxwv TJvdyxu^tv vnoyQuqittv iv avtw xai tu ytyQUfifiivu xv-
Qovv» xal nuvtt.g fiiv tjj i'iovaia nttd-uQxovvxtg ttt noQQw toS
Kofivrjvov Stuyovtog vniyQutpnv * w? Si ixtTvog rjyyiatv ilg ti/w-
B Qiov IdXfiiag Xtyofiivov, tfitXXt Si tij inuvQtov iv toTg naXatioig 20
avXa^tod^ut tov /JufxutQvog, alipviSiov ntQiatuvttg ntQi ta ntqi-
oqS^qov tfj tov &tov fityuXrj ixxXrjaia o lAuyiaxQog {xai\ 3Ii/ui)X
b tov Idvuataaiov viog, b natqixtog QtoSwQog b XQvarjXtog , 6

illum dlversis temporibus Ambusto suasisse ut oppugnaretf acriter obla-

tas condiciones neque quicquam concederet. et quidem hoc eos eglsse,
pro certo perhibent ii quibus ista optime sunt nota, et a mcndacii
suspicione sunt immunes ; aiuntqne eos interposito iureinrando affir-
masse Comneno ardenter eum ab nrbana multitudine diligi, ac si tan-
tum accessisset ad nrbem, fore ut ipsum ea , sene exturbato , cum gra-
tulatoriis victoriae et imperii carminibus exciputt. haec in castris acta
feruntur.

Interim senex imperator civinm erga se benevolentiaia doais mune-

ribus honoribus et aliis quibus favor populi paratur ac retinetur confir-
roabat; utque artiore eam vinculo constringeret, promulgato decreto sa-
cramentis maximis et dirissimis imprecationibus obligabat Byzantios,
nunquam se Comnenum imperatorem aut dominum salutaturos , aut im-
peratori debitum honorem delaturos; eique singulos senatores subscri-
bere et ratum id habere coegit. quod ii fecerunt potentiae cedentes,
Comneno adhuc procul ab urbe versante. verum ubi is ad Almeas ac-
cessit, et postridie erat in palatio Damatryos pernoctaturus, iam aurora
appetente, subito magnum dei templum circumsteterunt magister Michae-
lus Anastasii filius,^ patricius Theodorus Chryselius, patricius Christo-
 HISTORIARUM COIVIPENDmL 635

TiaTQixiog YQiaroq^oQog o TIvQQog, ol twv iTaiqiiiov navreg uqxov^

tig , xal riveg aXXoi twv uq^aveaTfQWV, xuTwd-ev IxQa^ov xartX-

d-tXv nQog avTOvg tov naTQiuQ/TjV tog fxtkXovteg nfQi avayxaiwv
avTio mvatig nQoaivfyxttv, tov 6e (htj xPTu^ijvat ntiaS^ivTog,
5«XA.' dnoxXfiauvTog rag tavTOv &vQag xai t^v eVaodov Tov ava-
yovTog tlg tu vntQwa rijg txxXrjaiag Xa^vQivd^ov , ntnoiJ.(fQTog Se
nQog TOVTOvg NixrjcfOQOv xui KwvaTavTivov Tovg avTudiXffovg xal
Idiovg uvtipiovg, xal Si^ uvtwv Tug ntvotig nQoatvtxd^i^vai ol C
xtXtvovTog, 01 avvfXd-ovTtg xataXXo nXijd-og nQoaXa^6f.itvoi ovx
lOoXiyov {TJdrj yuQ Tijg (f^f-irjg dtuSod-fiarjg avviTQt/ov navavdi , ov
uXXa xal twv avvtTWTi^
fiorov 01 ToTg vtwTfQia/.ioTg tni/aiQovTtg ,
Qwv ovx oXiyoi xu\ twv ovyxXr^Tixwv nXijd-og, oaoi f.i7j Ixavwg
nuQU Tov fiaoiXiwg i&fQuntvdriOUv^ ntQio/ovTtg Tovg tov nuTQt-'
UQ/ov avttpiovg unuy'£,tiv rjntiXovv, ti fi^ ru/iov avTog xaru^ait}
15 nQog TOvTOvg. b Si firt ilxwv, oix olSu, tid-^ txwv, wg b rwv
nXttovwv ti/f Xoyog, ttjv itQartx^v ntQtd^ifitvog StnXoidu xai t«
Xotna nuQuorj(.iu Tijg uQ/ttQwovvrjg uvuXu^wv xdrttoiv dxxitpfit-
vog xui Stivu nuG/ovrt foixwg' r^auv Se ruvra nuvru axrjvi^ , wg
T« nQuyf^ara tdti^av, xartX&ovra yuQ extivov ev^iwg ol uvunTut D
20 rov nXrfd^ovg naQttXrjcpoTtg, xal d-Qovov tvtyxovrtg, ini tov di^iov
fifQOvg xa&i(^ovat tov uyiov ^rjfiurog, xui nQwrov ftiv, wg tv
nQoa/ijftaTi Tu/a, nQtafitvr^v avrdv nuQfxdXovv wf ^uoiXiu yt-

8 oUsiovg C TciatfigC 14 anu^stv C 16 sJxf] oUs C

«aQaQ-fiMfvos C 17 aht^onsvos C 19 iSti^s C

phorus Pyrrhus, omnes sodalitatum duces , nonnulllque alii obscuriores,

^nagna \oce descendere patriarcham ad se iubentes 'de maximis rebus :

consulenduro. patriarcha id facere cum recnsaret, suasque obderet fores

et ianuam cocnleae qnae in superiora templi conclavia educit, ac Nice-
phorum tantummodo et Constantinum fratres, patrueles suos, mitteret
ac per eos se consuli mandaret, ii qui eo convenerant magna iam turba
aucti (nam fama didita undiquaque concurrebant non ii modo qui novis
gaudebant r«bus, sed et prudentiorum haud pauci et multi senatores
non bene a Stratiotico tractati ) patrneles patriarchae corripuere, stran-
gnlaturos minati, nisi statim ipse descenderet. itaque patriarcha, sive
invitus (non enim pronuntio) sive, quod plurlmorum sermone asseritur,
volens ac sponte sua , veste pontificia reliquoque habitu et insignibus
summi sacerdotii ornatus descendit , simulans se gravi iniuria affectum
indignari. res ipsa docuit haec omnia, ut in scena, per simulationem
acta. mox eum populi concitatores arripuerunt, allatoque solio ad dex-
trara partem sacrae sellae collocarunt. ac primum, sed sub praetextn,
hortantur eum ut pro ipsia legatus imperatorem adeat, reposcatque de-
 636* GEORGII CEDRENI
rtad^ai, onMg unodod^th] avzoTg rb vnoyQUfiv naQ* avriuv \y~
yQarpov, wg rjdi] roi; ^aaiKiiog amiaa^itpov ru) Ko[a.vi]vm y.ai ^aai-
Itu uvtinovrog avrov. rov yuQ lyyQUffov aoj^l^Ofitvuv udiaQQi^-
y.rov, dvoTv aronoiv &driQov tcfaay.ov f $ dvuyy.r^g tipta&ui •
ydo
9;

iv(f7jf.irjaavrtg uvrbv wg ^uaiktu tniOQxrjaovaiv, ij ujg iw^Qiauv-5

ng tig fiuoiXta xoXuad^r^oovrui, b dt nQwrov fiiv dvtXuiLi^aviv

P 805 uvxovg, xul nXtjQiootiv rb aVri]/^iu rovrcov y.urtni]yytXXfro» tlra

f.ity.Q0v diu7un6vrog xuiqov ndvrMv dft/ntvoi avroxQuroQa jSaaiXta
dvuyoQtvovoi rby Ko/livi]v6v, y.ul rovg ooot (.i^ rovro fiovXovrui
i/d^QOvg Pw/iuiwv xul dnoardrug iov6/.iu(^ov, xul diUQnd^ead^ui 10
rag olxiug uvrwv vnb rov nXi\d-ovg iSoy.i/iat,ov, uviov rov narQi-
UQ/ov nQwrov 6id rov rijg ixxXrjoiag StvriQtvovrog 2rt(fdvov
avjinuQovrog xul avvtv8oy.ovvrog , xu\ QaodijoQov rov ^Avrio/dag
nurQiuQ/ov rrjv dvdQQijoiv rijg tv(fr^/iiug ^orjauvrog, xal rovg
Qi/.ovg Twy iv vntQO/uTg, oaoi /li] ^Qtaxovro roTg yivo/itvoig, dvu- 15
axunreiv xul diuQndl^uv nQorQtnovrog. xul ruvra /liv inQurrtv
toio9-tv rov &eiov xal ntQuovv/iov vuov ' uyytXov di n^bg rbv
B Ko/ivr^vbv nt/iipug, xul n^bg rbv ytQOvru uXXovg, ixtivto /liv

/irjvvti antvdtiv xu\ /irj /SQudvvetv, xui /iio&bv dnfjrei rijg ovveQ-
yiug (x)g ijSi] riXog i/ov07]g riig uvrov icpiotco^, rovrio §i xuriivui 20
rojv dvuxroQixiv xur^ ovdiv uvrbo nQooi]y.6vrit)v» xdx rovrov roTg

1 uvvm C 3 avT(5 P 9 ^ovX&vto C 16 ngoTQi-

nETcei. C 19 fiia&ov$ dnoStaGH C

cretum ab ipsis snbscriptum , quandoquidem iam ipse ctim Comneno

facta pace eum imperii successorem designasset. nam nisi ea charta
discerperetur, necessario alterum fore, ut aut Goranenum ipsi imperato-
rem salutando perfidiae se obligarent, vel honorem ei debitum non de-
ferendo poenas darent. patriarcha principio eos bono animo esse ius-
sit, seque eorum postulata impleturum promisit. paulo post autem illi,
omiiibus aliis rebus omissis, imperatorem Augustum prodamant Comne-
num, et dissentientes pro hostibus Romani imperii haberi ac perduelli-
bus, et eorum domos a multitudine diripi iubent. princeps patriarcha
per Stephanum , qui proximum ab ipso in ecclesia dignitatis locum ob-
tinebat, praesentem hoc approbat , ac Theodorum Antiocheae patriar-
cham, proclamantem hanc designationem, et permittentem ut summorum
virorum qui haec improbarent aedes diruantur atque diripiantur. at-
<liiehaec agebat patriarcha intra sacram istam atque celebrem aedem.
mox idem nuntios et ad Comnenura mittit et ad Stratioticum , ilhim
mora orani repudiata acceierare iubens , praemlumque operae praestitae
utpote re iara confecta postulans, hunc palatio nimirum nihil ad ipsum
 HISTOrJARUBI C03IPENDIUM. 637

nudiv uTiQOffuGiaTog l(fuvri b naTQidQ/Tjg fiv/ (.lovov f.itTO/og mv

aXXa xut nQCOTuiviog rijg unoGTuaiug. rov di rovg nf^KfS-tvrag
iig uvTov (xr^TQonoJ.iTug tQMTrjGUVTOg "x«i ri (.loi uvTi rijg fiuai-
Xiiug b nuTQiuQ/r^g nuQt'/iTai ;" (xthxov di unoxQivufiivcov T^r
5otiQuvtov'ftaai7Muv/^ ufia rio Xoyo) ri]v nOQffvQuv uno^ulwv •Atti

T« y.oy.y.o§u(fri ntdiXa , y.ul tdtcoriy.tiv fa&iJTa df.i(f/iuaufitvogf

xdrttat» rovTO dt nuvrcog tytvtro uv cog tytivog re t^ovXtro xa) C

01 fi7]TQonoXiTui vnta/ovTO , ti uf.ia rfj unoaTuaiu cp/tTO 7umov t«
fiuoD.tia' tyyuQTtQi]aug dt a/Qi noXtfiov, y.ul uvua/ofitvog roaav-
lOTJyT nrcoatv idtiv uvdQWV bfiocpvXcjov, tlra d-QuvaO^iig xui xara-
aeiad-i)g vnb rcJov noXircov y.ai uy.cjOv rijg fiuatXtiug vne^tQyofievog,
ovx oida ti uvTifiiad-iuv y.ofiitiTui rf^g intytiov fiuatXtiug rr^v tnov-
Quvtov, u7Jka rovro fxiv, onri rco &tcp cfiXov, ytvijaeTai. tov
Si xuTU rtjv iv rjj uxQOnoXti oly.iuv uvrov yevoftivov ^fttQU re-
ISrQudt, rQiuxoarTjv nQcoTr^v uyovrog rov .Avyovarov fifjvog, rijg

StxuTr^g intvffttjatcjog , tlaiQ/trai b Ktxavfiivog xovQonul.txrfjg I>

vnb rov Koftvrjvov rtfir^d^tig fitru rtvcov ovx hXiycov evnuTQtdwv

rH e' nQCdiug dia dQOficovog, xui tfat/.d-cJov XQurtt ra dviAXTOQa..
{Q/tTUi di ntQi dtiX7]v oxpiuv xui b Kofivrjvog , xut tiattaiv iv av-
SOroTg, xai rfj inuvQiov, nQCoTijV uyovxog rov ^enTift^Qiov fn-jvog,

T^ff M intvtfiriatvog , rov ^<;(f'§?'

trovg, driftoaiuv notr^ac/fievog

1 dnQocpaaleTCog? 5 noQcpvQida C 14 rg om C 16 atH-

letai C 17 CTaX&tlg C 21 rrjs — hovs om C

pertinente discedere mandans. unde omnibus patuit patriarcham nihil

posse praetexere, quoniinus non socius modo sed auctor praccipuaqm':
causa liuiiis fuisse defectionis crederetur. missos autem ad se metro-
politas cura interrogaret Stratioticus , ecquid sibi pro imperio patriar-
cha redderet, regnum caeleste redditurum dixere. atque is extemplo
purpuram ac coccinos calceos abiecit, privatique indutus habitu disces-
sit. enimvero quod volebat et metropolitae promittebant, haud dubi<!
consecutus fuisset, si ad primum motum defectionis regiam deseruisset.
nunc ad bellum usque in ea moratus, cum sustinuisset tot civium videre
bello intestino ciadem , postea rebus fractis et subditis opprimentibus
impcrio invitus se abdicans, haud scio an compensationis loco pro ca-
duco aeternum sit consecuturus imperium. sed in hac re fiet quod dco
placebit. Stratiotico in suam, quae erat in arce, domum digresso, feria
quarta, ultima die Augusti mensis, indictione decima, Ambustus curo-
paiates a Comneno missus cum haud paucis iilustri loco natis , feriu
quinta summo mane celoce ad palatium appellit idque intrat. sub ve-
speram venit etiam Comnenus, et palatium ingreditur. postridie, quo<l
fuit kalendis Septembris, indictionis undecimae, anni ab origine mundi
638 GEORCn CEDRENI HIST. COMPENDIUM.
TiQooSov antifftv elg ttjv fieydXrjv Imkriatav, xaxtTai avwd-tw xov
ufi^covog dia %&v x^^Qf^^ '^oi; naxQiuQyov tw ^aoiXixoJ Tamoviat
SiadrifiaTi xa\ ^aatXavg avvoxQdrwQ '^Pwfiaiayv dvayoQtvtTat,

6566, publica processlone in magnam templum ivit, atque ibi snpra

suggestum patrlarchae manu redimitus imperatorio diademate, Romaao-
rum imperator pronuntiatur.
 EXCERPTA
£X BBEVIABIO HISTOBICO
10 ANNIS SCYLITZAE
CUROPALATAE.
 EXCERPTA
EX BREVIARIO HISTORICO
10 ANNIS SC YLITZAE*
CUROPALATAE
EXCIPIENTIA UBI CEDRENUS DESINIT.

J[ ov fiiv ovv TQonov ov elQTjTut rrjv (iaaiktiav o Koiiivtjvbg ava- p 807

^(oad/iievog , So^uv re nuQea/r^xtug uvSQiug xal niiQuv noXe/iuxijg
ytwaioTtjrog , avTixa tw fiaathxM vo[xiai.LUTi anud^i^foQog dta-
yiaquTTeTat, (.i^ tm d^eio t6 nav eniyQU(p(av uTJku Tij 18in layvC Y.aX
5 T^ neQ\ noH/.tovg ei.ineiQiu , y.ul oTa uvtoxqutcoq tcuv t^? ^uai-
Xeiag unuQ/eTut nQix^eviv, q)iXoTi(.ioig nQOTeQOv Tovg avvuQa[.ikvovg
uvTip nQog To anovdna/ia xoa/irjaug TifiuTg. ro ye dtjiiioTtxbv Tijg

7iQoai]xovaT}g u%i(oaug nQOvoiug, xu\ q)QOvTiaTug noXXovg t(Sv

drif.ioai(i)v avWoywv uvedet'§e. TJj re f.ieydXrj exxXtjaiu rb oixovo-

10 l-ieTad^ai St' eavrijg t« nQuy/uuru ucpteQoT, uXXoTQt(joaug rovrov B

nuvT(xnuai rijv ^uatXeiav, utare firjT^ en\ rijg oixovofiiag (.iriT^ eni

XJLd hunc roodum qaem diximus, Comnenus adeptus imperinm, qui et

virtutis opinionem de se praebuerat et speciraen praestantiae in rebus
beilicis, statim regio numismate districto ense insculpitur, non omnia
accepta deo referens sed propnae virtuti et rei militaris peritiae; ac
veluti cum summa potestate imperator, qnae ad im])erium pertinerent,
aggreditur, maximis prius honoribus iis qui sibi ad incepta perficienda
operam navarant ornatis. et populi habita, quam par erat, ratione,
multos publicorum collegiorum curatores creavit. et magnae ecclesiae
permittit sacras suas res administrare, interdicta prorsus administratione
imperio, ita ut neque ad obeunda sacra munera neque ad habendam
Georg. Cedrenu$ t(m. U. 41
 642 lOAJNNIS CUROPALATAE

jijs T&v itQiov xfi/.ir}7uo)v nqovolag xai nQoaraaiag tiva naQU jSa^
aiXiO) g nQO/eiQii^eoS-ai , uXku Tijg rov narQiaQXOv l^ovaiag riQTTJ-

ad^ui TO nuv, xul ttjv twv nQoawncov nQO/^eiQiaiv y.ul ttjv tujv

nQuyfiurtov diolxrjaiv. ayuy6(.uvog de xul rrjv yvvuixa unb tou

q^QOVQiov IIrif.ioliaar^g Avyovaxuv uvayoQsvei ae^uari^v. *Jw«v-5
vijv de Tov uSeX(fiov y.ui KuTuxaXibv rov Kexavfitvov xovQonuXu-
Tug xui ui-icfOTeQOvg ti[xu, [.leyuv So[.iiaxixov rov tuvTOv adeX(fbv
nQo^uXX6i.ievog. cxonrjaag de rb rwv /Qrjf.iurMv avuyxuiov, wv
ovdev avtv xuxa rbv QrixoQU ntQaiverui , diu rb ru aTQaruaxixa
rjaS^evrjxivui xul riXeov Teruneivcoad^ai ix t^c xurtyovarjg evdeiug 10
P 808 T7JV ^uaiXeiuv, xa\ rb navrayod^ev twv '^Fcof.iaicov nuvrug xurtnui-
Qead-ui, nQbg udo'^iuv uvtm r]v xul ndvrcov ^uQvreQOv iXoyii^txo,
^UQvg i/Qrjfidrtat cpoQoXoyog roTg /Qtcjoarovai 8r,fioaiotg. xul rug

Tcov ocpcfixicov di S6atig uvrbg nQcoxog ntQiirtfiev. ifiiXrjae J'

avxdi xul (peiScaXiug xui rov nQoad-rjxr^v uyQOiv rfj ^aaiXtic* niQt- 15

notriauad-ut. dib xai noXXa fiev Idicoxixa nQ^acona noXXcHv ane-

ariQrjae xrriaecav , rag /Qvao^ovXXovg avcwv yQacpug nuQidcov,
iviaxrjxjjE de xui rtai rcxiv (pQovriaxrjQitov, xal noXXug uvxiov xxrjoetg

u(peX6fievog Siu Xoyonoiiujg rb uqxovv lotg fiovuC,ovat, rco Srjfioaica

rb neQiaabv nQoau(pcoQiae , nQuyfiu fiev rotg uxQiriog axonovatv 6x20
B Tov nQO/eiQov uat^eiug xal nuQuvojxiug ig uyuv n^bg ItQoavXiuv
(ptQOfievov, unoriXeafia 8e fn]dev uxonov (piQOv roTg ifi^Qtd^wg
axonovai xal nvevfiarixcog , an elg uxTi]fioavvrjv unuyov Tovg
Tuvrrjv inayytiXufiivovg , xul rrjv av^uQnixi]v xal /XidcSaav neQi^

eacri thesauri rationem .aliquis ab imperatore ^electns pracesset, vernm

a patriarchae potestate omnia penderent, et personarum deiectus et re-
rum administratio. evocans item uxorein ex oppido Pemolissa Augustam
declarat, et loannem fratrem et Catacalon C!ombustum curopalatas creat,
et ambos honoribus decorat; fratrem suum magnum domesticum creat.
considerans autem pecuniae necessitatem, sine qua nihil secundum ora-
torem perficitur, eo quod res militares raale se haberent, in angustissi-
mum redactae ob imperii inopiam, et undique omnes contra Romanos
incitati, quod ei ignominiae esse et omnium gravissimum videbatnr,
acerbus vectigalium exactor fuit iis qui rei publicae debebant, et ipse
primus officiorum donationes amputavit. parsimonia quoque ei curae
fuit, nec non ut imperio agros adderet ; et idcirco multos privatos homi-
nes possessionibus spoliavit, neglectis ipsorum aureis builis. quibusdam
etiam monasteriis multas possessiones aderait, et relictis monachis ido-
neis sumptibus ad victum , quos computari iusserat, id quod supererat
publico vindicavit. quod quidem iis qui inconsiderate et temere iudi-
carent, ab impietate et iniquitate ad sacriiegium tendere videri queat:
sed tamen nihil absurdi eo molimine perficiebat, ut iis videbatur qui
rem graviter atqne spiritaiiter considerabant. nempe eo pacto ad pau-
pertatem eos qui ipsam professi esseut adducebat, et moiles Sybariti-
 HISTORIA. 643

xomov TQVcfriv, rwv nQog XQilav inarjdfiwv xai avay-

xai fiijSt

xaicov anoaxiQOvv, xa\ rovg uyQoydxovag rrjg ix imv fiova/jov

xaxuTrfcog xu\ nXiovf^iag iXtvd-iQOvv. o xa\ eYd^e ilg xeXog avxo»
xarioQ&toxo, ovx en\ xoig affiveiotg fiovoig ukX' Ini roig ixxXriata-
6 artxoTg nuaiv unXcog. ovxtog f.iev ovv ruvru tw (iaaileX otxovofii]-

rui, xa\ rj ^aatVtg rovrov el/e rtov noXetov. b Se naxQiaQyrig rff

rov ^uaiXitag unXriarta evvoiu d-uQQriaug eg^QOvrjfiuriaaro xar^ uv~ C

rov , ovx ulxr^aeai xu\ nuQutveaeat /Qtofievog, eVnoxe rtvog Seotxo
xui vneQ rivog, uXXu noXXtxxtg anorvy/uvtov 8iu rh rtJov uhrjoetov

lOfffVfJ^f? xai tfOQrixQV anetXaXg i/Qrjro xu\ enirtfiioig uronotg, xai

eiye firj nei&oiro, xui rrjg ^aatXeiug exnrtoatv uneiXovfievog, ro
SrififJoSig rovro xui xuS-rjfiu^evftevov eniXtytav "*w ae exxtaa,

g:ovQve ' etjo 'iva ae xuXtxaco.^' ene^uXero Se xa\ xoxxo^utpij neQi-

/SuXeXv neStXu, rrjg naXaiag leQtoavvi^g tptxaxtov elvui rb roiovrov

ISid^og, xui SeXv rovxotg xuv rij vett, xf/Qriad^ut rbv uQ/teQta' leQta-

avvrjg yuQ xu\ ^uotXtiug rb SitxtfOQOv ovSev ij xa\ oXiyov eivai eXe- D
yev, ev Se ye roXg rifiitoreQOig xa\ rb nXiov ru/a xa\ eQixtfiov.

ravxa Se o /SaatXevg evtoxt^ofievog vn^ oSovra XaXovfieva eanevoe

fiuXXov SQuout rj nu9-eXv. od-ev rrjg rtJov uQ/ayytXtjov ttfiaxufte-

^vrig tOQxrlg T^etat fitv o nuxQtuQ/rjg elg rb nQO rrig noXetog, tptXo-

rifitog ra rijg toQxijg exxeXtoat onovStx^toV b Se ^aoiXtvq rbv

xatQov tag tQftutov uQnuoug, "va firj &6Qvfiog xa\ ruQu/og ytvTjrui

6 Tovzov Goarus, TOwrot» P

casque delicias auferebat, neque tamen ils quae ad usum necessaria
essent privabat; et Hnitimos, id est qui propinquos agros haberent, a
monachorum molestia et avaritia liberabat. quod utinam ad exitum ipse
feliciter perduxisset, non solum in monasteriis sed in omuibus rebus ad
ecclesiam omnino spectantibus. ita igitur res ab imperatore administra-
tae sunt, et regia urbs in hoc statu erat. patriarcha autem inexplebili
benevolentia fretus imperatoris contra ipsum elatus est, non petitionibus
modo et admonitionibus utens, si quando alicuius rel et pro aliquo in-
digeret, verum saepe minime voti compos propter frequentes et odiosas
petitiones, minas et absurdas increpationes adhibebat, ac nisi pareret,
imperii amissionem minabatur, vulgare et tritum hoc dictum profercns
"ego te condidi, furne, ego et te deiiciam." aggressus est etiam coccu
tincta induere calciamenta, antiqui sacerdotii morem hunc asserens , et
oportere his uti novum quoque archiepiscopum : nam inter sacerdotium
et regnum nihil interesse vel admodum parum, et in rebus pretiosiori-
bus amplius fortasse et magis colendum sacerdotium. haec audiens im-
perator illum mussitantem studuit potius aliquid ipse perpetrare quam
pati. quare cum archangelorum dies festus advenisset, egreditur pa-
triarcha ad suburbana loca, ut ibi studiose ac solenni ritu quae ad dieoi
festum pertinerent perageret. imperator autem ut lucro sibi oblata oc-
casioue arrepta, veritus ne quis tumultus aut perturbatio tieret, turmam
 644 lOANNIS CUROPALATAE

vntiSoinEvog, GTicfog atQarimiy.bv anoGTitkaq (BaQayyovg avtovg

7} yotvi] 6vo^iuZ,ii SiuXixtog) uvaQnaGtov tx rov dqovov utifuog
P 809 tnaiQovai , y.al rj/.uovo) xad-iaavteg avvrfiMvvov axQt ti]g tv BXu-
ytQvaig uxttjg uvtov rt yai tovg uvtipiovg uvtov, IxiTd-tv te Xtf-i^o)
i/i^Krjd^tvtu tlg IlQoty.ovvfjaov ntQiOQiCovai. y.otvoXoyi^au/iUvog 5

dt ttai rwv /.ir^tQonol.ttwv y.ui ntQi ttJ? uvtov yudutQtotcag avv-

dtaaxtrptx/iitvog , rovg XoytmtQOvg uvtwv iniXt§d/itvog Srjlot Sl*
avtdiv unod-taS-ui rrjv dQ/jtQcoavvriV, nQlv uv dti/tcog avf^v dno-
fidXrjtai avvoSco xul avXXoyo) rcov xut^ avtov St]/ioativd^tvtcov,

dvdXiotog St tovtoig ocpd-ttg y.al drantivcotog , rd yt In avTw 10

dniyvcaato uvtco rj yM&utQtaig. q)QOvtit^ovtog 6t tov ^uatXio)g
B ntQi Tavr?;? dirivtxcJog, iv rw /liaca fittuVMrttt rov ^iov o nutQi-
dQ/rjg iiQrjvtxcJog. b Si ^aatXtvg /iitavoicx. ^Xi^S^tlg rb acSficx'avtov

ilauyti ivti/icog xai rfj /.lovfj avtov dnotid-trui , ixnXuyiig inl rca
Gv/i^uvrt d^uv/iuti uvtog rt xul ol avv uvtc^ '' rj yuQ xt)Q r] Si^id 15
rov nuTQtdQyov atavQotidcog ayri/iatiad-ttaa, fj
td^og tvXoyttv ini-

qwvovvti rcZ Xaco trjv tiQijVrjv, /.it/iivrjxtv cltQtntog, /xrj avvaXlotco-

&tTaa rfi vtxQcoatt rov aco/iarog, nQoxttQit,ttai di dvt' avtov na-
rQtuQX7]g Ko)varuvtTvog nQotdQog xai nQcatofttattdQiog o yltt/ovSrig,
nQottQOv ipiqcfov nQo^uarjg in* uvt'o nuQU rcJov /ii]rQonoXircJov xaiSQ
rov xXt]Qov xut Tov Xuov navtog , dvrjQ /liyiatov SiaXd/iipag toTg
^aatXtxoTg y.at noXitixoTg nQuy/cuatv dnd rt rov Movo/td/ov xul
C /-lixQt Tov ri]vtxuSt xuiqov, xal /liya xXiog ini tw (.ifaaa/iO) rijg

qui communi lingua appellantur Barangi; qui ipsum non

inllituni raisit,
sine ignominia e throno correptum ac mulo impositum usque ad littus
quod est in Blachernis impellentes deduxerunt, et ipsum et patrueles
eiiis, atque inde leuibo impositum ad Proconnesum, ut exsularet, perdu-
cendum curant. ipse cum aliquibus metropolitis coUocutus et de ipso
abdieando, spectatissimis ipsorum electis eorum opera nuntiat ut archi-
episcopatum deponat, priusquam ipsum cum dedecore amittat, iis quae
contra ipsum decreta erant expositis et propalatis synodo et concilio.
sed cum ipsis visus esset eiusniodi qui expugnari et deprimi non posset,
quantum ad ipsum attinebat, desperata fuit depositio sacerdotii ; de qua
imperatore assidue cogitante, interea vitam cum morte patriarcha tran-
quille commutat. cuius corpus imperator, quod ipsum iam poenituerat,
honorifice importandum et in suo monasterio reponendum curat, percul-
sus eo miracuio quod acciderat, non ipse modo sed omnes qui cum ipso
erant. nam dextra patriarchae manus in crucis tiguram conformata, ut
mos est benedicendi populo acclamanti pacem, ita lirma permansit, ne-
que cum mortuo corpore est immutata. sufficitur in eius locum patri-
archa Constantinus Lichudes praeses et protovestiarius, qui prius roetro-
politanorum et cleri totiusque popttli suffragiis delectus fuerat, vir ob
regia atque civiiia munera clarissimus a Monomacho usque ad illud
tempus; quique magnam gloriam ob rei publicae administrationem re-
 HISTOKIA. 645
Tiov oXcov Sioiy.TjGiWq viniviyxui.uvog naX jTJg riov fiuyydviov tiqo-

roiag, xai xiov dtxaicofiujiov g:vXa'^ naQu tov iiQ7]f,uvov ^aoikiiog

xaraXiiqj&iig, il xal TiQo/Sf^lrfTo yovv, ovx uvivSotuai[.iov ttjv

aQ/tiQioovvi]v xui T^v TiuTQiuQ/Jav ixtxri]T0 xui dvafKpr^Qirov,

5 uXX^ ^uoiXivg (pQOvnXcov oncog rcov roiovrcov dixuico/.iurcov iy~

XQur-^g yivrjrut, rovrov xutQov intrriSiiov oir^d^iig, nQio^vrtQOv

/iiQorovrj&ivra inio/t rrjv ivn).^ /Qiatv rijg uQ/uQcoavvrjg, u./Qig
uv, cpr^al, ru vnorov&OQv^6(.iiva xuru aov axonr^&fj avvodixcog D
n xal xuvovtxcog. b di KcavoruvrTvog (xrj dyvoi]oug di* ov ravru
10 TQonov rvQivirut xur^ uvrov, rb rTJg aio/vvr^g dS6xj]rov Xoyiacx-
{.livog, ^iQcav ru Lp]Tovi.iiva tm fiaoiXit intSidcaou xai txTort
dStardxTcog xu\ Si/a rtvog nQocpdoicag ndvra riXiXrai in^ uvroi
oau id-og riiiiTv ini rotg /tiQOTOvovf.iivotg. ytyovi Si dcoQi](iartxog
xui nQovorjTtxog, ov rcov rijg ixxlr]oiug [xovov dl.Xu xul ndvrcav
\5unXCtg, (hg ftTjStva vnolitcp&ijvcu rijg avrov nQovoiug di.iiro/ov,

rov (.itj rijg avrov /iiQog dnoXuvouvru»

Tcov OvyyQCov ri]V nQog '^Fcof.iaiovg ilQi^vrjv SiuXvadvTCov,
xu\ ruirv ITur^tvdxcov Si i'§iQnvadvrcov rcjov cpcoXtcJov oTg iviXQv^r^- P 810
euv, xui rtjv nuQuxitjiiivrjv /wquv atvovrcov, ru nQog rtjv ixoTQU-
SOrtiav iE,aQrvoug o ^aatltvg i'§tioi naoiQQtofiog tig TQtdStr^av,
ixiToi T£ nQio^itg nQog rcJov OvyydQCov Si§u/.iivog, rr^v /.ur^ avrcJov

iiQr/vr^v xvQcooag (ag ivijv, ini rovg Ilurl^ivdxovg i'%cx)Qf.ir^Oi. Stt]-

QT^fiivcav Si uvrcav xuru ytviug xui ^arQiug, ol fiiv Xoinoi r]yift6~

poFtaverat et ManganorBm procnrationem, ac inris custos ab eo impera-

tore quem dlxlmus relictus fiierat. et quamvis delectus fuisset, non
sine contentione archieplscopatum et patriarchatum , neque sine contro-
versia adeptus est. verum imperator studens talia sibi iura vindicare,
hoc Ipsi tempns idoneum ratus, presbyterum ordinatum vetuit ne archi-
episcopatns nnctionem perfectam acciperet, quoad, inquit, ea quae con-
tra te iactantur per synodum eanonlce examinentur. Constantinus autem
non ignorans haec quomodo contra se inqulrerentur , inopinatum dede-
cus secnm reputans, quae quaerebantur tradidlt imperatori. ex eo tem-
pore slne controversia et sine excusationc omnia ab ipso perficiebantur,
quaecunqne in initiandis pontlficibus consuevere. fult etiam munificus,
et rationem habult non ecclesiae tantum sed etiam omnium omnino, ita
nt curae iUins nemo expers esset, qui eius liberalitatem non perce-
pisset.

Cum vero Ungari pacem violassent erga Romanos, et Patzinacae e

lustris, in quibus delituerant,
erupissent iaederentque iinltlmam regio-
nem, imperator paratis ils quae ad profectionem exercltus usui essent,
vum omnibus viribus se Triaditzam confert, ibique ab Ungaris accepta
legatione, cum pacem confirmasset ac pro viribus stabillsset, in Patzi-
nacas profectus est. quibus divisis secundnm gentes et tribus, reliqui
 ?

646 lOANNIS GUROPALATAE

veg r(T) /SuGileT vnoy.Xtd^tvreg iiQrjVty.u re xai (flXta i(pQovi]aav,

fiovog di ^eXre /tTQa Sovvai rco ^aaiXtT ovx i]&tXt]ae, roTg tleat
Tot; ^'lorQOv, oig avvtq)vye, xal rfj ixtiae dnoy.Qi^fivM ntrqa eneoei-
B dofievog' oig xai &aQQ^aag tlg rb ntdiov i'^rjld^e, avQQu^ai rio
fJuaiXtT nQod^vftov/iiivog. ovx tlg fiay.Quv di rijg oixtiag anovoiagS
iy.ofiiauro ru inixeiQW ^Qu^eiag yuQ fiiQi$og ruv ^aatXiy.(uv av-
riru/9-tiar]g uvrM (fvyug (pxtro , xal xQi^acffvytrov avvov Xi](rd-iv
y.urtQtt,iodt] ix ^ud-Qcov uvrwv. 6 di ^uatXtvg fiera ro rovrov
rQontuauad-ai xul ucpaviaui aQdi]v avu^ev'§ug iax^^vcoaev iv tw
ylo^irl^M ntQi rovg avrovg nQonoSug. QuySuTog Si ofi^Qog rfj 10
nuQtfi^oXfj imyaruQQuyeig xul vicferog T^coQog (2tnrtft^Qtog yuQ
7]v r]fiiQuv uycov xS' , xad^^ 7]v 7] rijg ayiug nQcaroftuQrvQog QexXug
toQrt] reXeirui XQtartuvoTg^ noXXijg xuxcoaewg xut Xvfir^g ivtnXi^ae

C To arQurtmtxov r] rt yuQ^nnog a/tSbv anaau xul rtuv nuQOvrcov

Oi nXtiovg tw xQvei xal rw ofi^Qco, yvfivol xal anuQuaxtvot rvy- 15
yuvovrtg, rb t,i]v dntQQif^av. intXtXoinuat Si nuQu nuauv rr]v

iXniSu xul ru inirr]Sttu, norufiioyv Qtvfiurcov (fOQug xut roij ^ei-

ficHvog yivofieva nuQeQyov. uvaaroX^g Si fitrQiag ytvofitvrjg xal
rcov viferojv uvaxa)/r]v Xa^ovrcov i'§^ei b ftaaiXivg, nXeiarovg Si

rcp noruftio uno^aXcbv vnb axiuv tarr] SIvSqov rivbg ufia r(xJvW
vneQtxovTCOV riai. (xtr^ oXiyov Si ^/rjg yevofitvi^g ix rijg SQvbg
nQoitai fitxQov b ^uaiXtvg, oaov fir] tw fii^xei avrT]g xuruXufi^u-

D viod^ui, rjntQ Qt^od^ev uvaanuad^eTaa vnria ri] yij nQoatjQtoe, yi-

8 KaTrjQntco&T} 23 TtQotsijQins?

duces imperatori se submittentes pacem et amicitiam amplexi sunt: solus

Selte manum dare imperatori noluit, Istri paludibus, quo confugerat, et
praerupta quae illic erat petra nixus. quibus etiam fretus in planitiem
erupit, prompto animo cupiens cum imperatore manum conserere. sed
brevi tempore suae dementiae praemia tulit, siquidem cum exigua im-
peratoris militum manus ipsi restitisset, fugit, et eius refugium captum
ab ipsis fundamentis est dirutum. imperator autem post ipsum profli-
gatum atque deletum funditus inde profectus ad Lobitzum tabernacula'
posuit, ad montis radices. vehemens autem imber in castra delatus et
nix intempestiva (erat enim Septembris dies vigesima quarta, qua pro-
tomartyris Theclae memoriam celebrant Christiani) multum detrimenti,
et calamitatis militibus attulit. nam omnis fere equitatus, et eorum qui
aderant plurimi, frigore et imbre, cum nudi essent et imparati, interie-
runt, ac praeter omnem spem ad victum necessaria defecerunt, relictis
tantnm quae tluminum impetu superfuerant et imbri. cum autem medio-
criter pluvia remisisset nivesque cessassent, egressus iraperator, et plu-
rimis in flumine amissis, sub umbram cuiusdam arboris cum paucis qui-
busdam primoribus se recepit; ac paulo post edito a quercu sono pa-
rum progreditur imperator, fere quantum arboris ipsius longitudo con-
tingeret , quae radicitus evulsa supina In terram decidit. obmutuit im-
 HISTOrJA. 647

5'o»'« Se ewiog 6 /SacriXtvg Xoytauf.iivog oVa? TfXtVTfjg IntaSvvov

naQo. (xixQov TV)rtTv 1'i.ulXiv. r^v $e ovx uya&og oluivog to ovi-ipav,

uXXa 7tQOOif.itov TTig /.itXlovai^g avTov xaTaXu^iTv Tvy^rig xui twv

r^d?] ytvof.itvwv tianQu't;ig xal TifKjOQia. tvxuQiariov 6^ tnl tco
5 avft^tfir^xoTi tm &t(p, rahv iv tm naXuTlip twv BXuxiqviov ini tm
vvofiuTi Tijg nQ(i)TOf.iuQrvQog Qlxlug avi^ytiQt xuXXigtov. uqo-
^ifiuL/iov de Tov oTQuiov unr^ti Tuytiag tnX ttjv ^aotXtvovauv 7.oyo-
notovfitvog, unooTuoiuv iv Tfj uvuroXij iviOTit,6fievog. xaTaXa^vtiV
de xai nuvTa tpivd^ ivQi]Xiog xvvrjytoioig euvrov iipvyaytoyr^ot xa\
10 Tj] uy^^kri uviott, xuTu Toy Tfj jSuoiXidi nQoxtifitvov nOQd^fiov uvkjov,

ntQl di d)Qav uQioTOv (f(7tg aoTQuni^^oXov ToTg Tonotg ixtivoig iv- P 811
loxTjxfjt {NtunoXig TOVTOig to yvivQiOfia), yoTQog Te nodev intqfa-
rtig i(p' tuvTov xov ^aotlia f§ixaXioaT0 , ov intdtcoxcov 6 ^aat-
Itvg u/Qi xul d-aX(Aaor}g tiriXuoti(. (hg Si b yoTQog ttjv d^uKuoouv
IStiodvg ufuvi]g iytvtTO, 6 ^uaiXtvg t§ai(fvi]g n7.riyi)g tw uoTQa-
nr^jSo^uo qcoTi TOv"nnov Tt uniacfaiQio^r] xul nQog Trjv ytjv uffQi--

(^cov ixvXitTO. uxuTico di ifi^7,rjd^t}g nQog t« jSuaiXtta dtaocol^irat

naQuxixoftfiivog xai euvrov fir]S^ oXwg inuia&avofitvog. roor]-

ftuy/joug di icp* rjfitQug Tivug rov fioQOv ixaQadoxti, xal oia tovto B
20 nQog i^iXtcooiv Tov d^tiov uondttTui Tr]v fitruvotuv, xui Tr]V (iuoi-
Xtxr^v i§ovoiuv, i]g nuQavoficog idQu^uro, exovri fied^it]ot, Tovro ye
xuXctJg noirjOUfievog , xui tov ftovaStxov uanuttrui ^iov, Tr]v nQiv
ivdo'§iuv xui TQvcfriy unonrcioati txovaift xai fierQiorrjTt dtoQdov-
ftivog» o Si ftuXXov &tixvvaiv (bg tlXixQtviog xai ipv/ijg t§ o7.i]g

perator, consideransqiialis mortis periculum vix evaserit. neque lioc

erat bonum augurium, quod acciderat, sed initium calamitatis quam mox
esset accepturus, et eoruni quae iam commisisset poenarum exactio.
verum pro eo casu gratias agens deo templum in palatio Blachernarum
protomartyri Theclae dedicatum pulcerrimum construxit, et exercitum
perducens cito se ad regiam urbem recipere festinabat, cogitans de re-
beilione quam audiverat in Oriente. qua falsa comperta sese venatio-
nibiis oblectare coepit et aliis quae animi relaxandi gratia fiunt, per
fretum, quod est ante regiam urbem ascendens. hora vero prandii ful-
men in ea loca quibus Neapolis nomen est irruit; et porcus nescio unde
apparens, in se provocavit imperatorem, quem usque ad mare persecu-
tus imperator expulit. ubi vero mare subiens porcus haud amplius ap-
paruit, fulgore quodam instar fulguris perstrictus imperator de equo de-
iectus est, et humi spumam ex ore edens devolvebatur. in parvum au-
tem navigium iropositus ad regiam defertur. attonitus tamen et ob affla-
tum se ipsum minime sentiens, morboque dies aliqnot detentns mortem
exspectabat, et idcirco ad placandum sibi deum poenitentiam amplecti-
tur, et imperatoriam potestatem, quam sibi iniuria vindicarat, libens
dcponit, hoc certe recte faciens, et monasticae se vitae dedicat, priorem
fastum ac deiicias voluntario contemptu et molestia corrigens. et quod
 648 lOANNIS CUROPALATAE

ptTai-U^tkrirai l(p* oTg tnQu^i, ^uoikla TCQo/jtQi^erat oi tov o/.iat~

fiova uvTOv 'IwdvvrjVf ov t6v ddeXcpidovv iuvxov OtoSwQov rbv
xJoxeiuvov, ovx uvSqu nQoafyv^uq rfj d^vyaxQt, ovt* uXXov rtvd
rwv xud-^ al/na loxiifo/ihwv avrio , dXXd rbv nQotSQOv Kmvoxuv-
C rivov, a> ^ovxag %b narQCOVvfiixbv dvtxud-tv tjv, wg avvlaroQuS
y.ul avvaytoviarrjv xui rojv xQrii.iurcov noQiarrjv dcp&ovairarov ilg
rrjv rrjg ^uailtiug xuruaxtaiv. o Se Koixvi]vbg Quxr] ij.ovuxixd

ntQi^aXofitvog , tn* bXiyov re yvtaaiixuyrjaug tt nwg dvtd-firj t^j

voaov, IntintQ tyvo) xur^ dxQug ruvrrj uXovg, ert rfj v6a<o rQvyo-
fitvog rrjv rov 2rovSiov xuruXu/i^uvti (.lovi^v, noXXd xul rrjg Av- 10
yovarrig AixurtQivrig avfj.^uXXo/.itvi]g uvrio nQog rb nQOxti/xtvov,
xui rfj rrig iniytiov §uaiXeiug dno^oXfj Trjv iv ovQuvoTg dnoXuvatv
inuyytXXo[.itvrig uvrM , ^uatXtiaug f-iev trrj Svo xui /xijvug rQtTg,

ini^T^aag Si rovrwv iXdrro) tw (j.ovuyjx(p ayri/iurt, nuauv vna-

D xorjv nQbg rbv ev rfj /novjj riyt/iovtvovru imSttxvv/itvog , tag xuXiS
d^vQiOQbg ytviad-ut xul ruTg uXXuig vnrjQirrjaut Stuxoviutg Sid noX-
)J]v initixtiuv xul ixtrQiocpQoavvriv xuruSf^u/itvog. owcfQOviara-
%og Si ttauyuv yevead-ut Xeyerut, arQuroneSuQyw ydQ ovrt avrw
voaov ivaxrjyjut vetpQtrixr^v <puatv, wart dnoyvwvut avrijg rrjg

^ioijg Sid t6 nuQiaei nuvreXei xul dxivijaiu xaruayt&^vat. tcDv 20

Se iurQuv, /lerd rb roTg dXXotg unaai ^f^^^caa^-at xal dvtjvvrotg
iXeyyd-TjVut intytiQeiv, avpi^ovXtvovrtov pityrjvui yvvutxi uvrbg ovx
vnrixovatv, einovrwv Se, d (xr} tovt' iniytiQriatttv, i'^ dvuyxr^g

magis ostendit illum vere totoque ex animo poenituisse eorum qnae pa-
trarat, imperatorem delegit non loannem sibi sanguine coniunctum, non
nepotem ex sorore Theodorum Doceianum, non filiae maritum, neque
alium aliquem sibi consanguinitate proximum, sed praesidem Constanti-
num, cui iam inde a suis maioribus Ducas cognomen erat, tanquam pe-
ritum et conscium et adiutorem, qulque optime nosset rationes parandae
copiosae pecuniae ad imperii conservationem. Comnenus autem mona-
sticas vestes indutus, cum parumper exspectasset si qua ratione a
morbo liberaretur, ubi novit se insanabili morbo captuia, adhuc ipso
vexatus Studii monasterium ingreditur, multum Aecaterina Augusta eius
consilium adiuvante, et pro terrarum imperii amissione caelestis gaudii
fructum ipsi proroittente, cum annos duos ac menses tres imperasset, et
in habitu monastico pauciores his supervixisset omnem praestans mona-
sterii praefecto obedientiam, ita ut et ianitor esset et alia ministeria
obiret, propter multam animi aequitatem et modestiam. c^istissimus au-
tem fuisse dicitur , et supra quam credi possit continens. nam cum
stratopedarches esset, nephritico morbo tentatum dicunt ita ut vitam
desperaret, eo quod totius corporis languore et nervorum resolutione de-
tineretur. medicis autem, postquam aliis omnibus adhibitis remediis ea
quae omnino fieri non possent tentare se cognoverunt, ut cum muliere
quadam coiret suadentibus , noluit obtemperare. cumque dixissent iili,
 fflSTORIA. 649

Vxftv xavTiJQi ;f()7jflf«cf5^ai, ix tqvtov 6t dnai$ta xaTaG/j&ilvat

dfivfj xal uyovia, avrbg " uQxovat (.lot^* 1^7} "o BlavovtjX xal 7] P 812
MuQia, 01 rjdi] ^ot yuQixi Q^tov naideg yevof.Kvof tovtcov /.iiv

yuQ uviv tviOTt TVXHv TTJg (iuGiXtlag twv ovqavwv, ao)ffQoovvt}g

5 di X^Q'? ovdfig tov xvqiov otpfTui.^* uXXu xal 7] ^aalXeia ^ixa-
TeQivtt xul 7} TavTTjg d^vyuTT^Q MuQia TfjV TQiya xeiQa/iifvat di^yov
iv ToTg naXaTioig tov MvQeXaiov , nuaav uaxrjaiv fiovaSix^^v /ufT-

eQx6f.ievat,

TeXevTrjoavTog Se tov fiaaiXtwg vyQOTi^Tog /.leaT^ &ea&eTaa

10 rj TovTOv xaTfyovaa aoQog vnovoiav naQtaye noXXoTg Tif.iWQiuv
elvtti TO yeyovbg Xtti xoXdoewg ivdtiyfia tov IfKfvXlov noXtfiov xal
TTjg aq)ttyi]g xal twv fxtTu to ^aaiXtvaat nenQayfiivwv avTw eVg t£ B
Tag TTJg avyx7^i^T0v aTfQrjaeig [xai] twv txnuXut SiSofitvwv uvxfj,

xui TTjv Turv d^eiwv vttwv xu\ Twv Uqwv aefivtiwv unoaTtQrjaiv, rjv,

15 cS? tifrjfieVf enoi^auTO , to untQiTTOv fiiv xut Tfjv ttVTUQxeittv ttv-

Twv nQOvoovfievog, tw Sijfioaiw di tlacftQwv (.leTQluv naQdxXr^aiv,

uXXoi di To Qtvaav uytwavvrjg tQyov iTid^evco, wg xud-uQwg xal

uSiaTuxTwg fieTu^^vovxog uvtov eq)^ olg enQu^e *
fir] yuQ elvat

ufittQTiav Trjv vix(oauv Tr^v (fiXuvS-Qwniuv Tov d^eov, ufKfOTtQiov

20 di Trjv yviofirjv inuivw xai unodiyofiai tw Trjv fiiv xwXvtix^^v elvat
Tiov fitXXovTWV xuxwv, Trjv di nQOTQinTtx^v unb Tov ydQovog nqbg C
TO ^IXtiov*

5 §ttallHos P

nisi hoc tentaret, necessario cauterinm adhibendnm, ex quo procreandae

sobolis facultate privaretur, satis, ipse inquit, milii sunt Manuel et Ma-
ria mihi iam dei beneficio nati liberi: nam sine his licet consequi re-
gnum caeiornm, sine continentia vero deum nemo videbit. quin etiara
Augnsta Aecaterina einsque filia Maria detonsis capillis degebant in
palatiis Myrelaei, omnia monastica munera obeuntes.
Vita autem functo imperatore, conspecta sepultura eius humoria
plena suspiclonem mnltis dedit esse illam rem ultionem et indicium sup-
plicii, quo afiiceretur ob intestinum bellum ac caedem et ea quae post
usurpatum imperium commiserat in privando senatu iis bonis quae ei
antiquitus concessa fuerant^ et adimendis sacris templis et delubris fa-
cultatibus quas diximus, id cnrans ut nihil ipsis superesset, sed ea tan-
tummodo haberent quae ad victum satis essent, mediocrem adhibens rei
publicae consolationem. alii autem iluentem humorem sanctitatis inter-
pretabantur indicinm, quod pnre ac sine ulla controversia eum factorum
poenituisset : neque enim peccatum uUum esse, quod divinam superet
crga homines caritatem. utrorumque ego sententiam laudo et approbo,
quod altera mala futura prohibeat, altera vero a deterioribus ad mcliora
adhortetur ac revocet.
 650 lOANNIS GUROPALATAE

Tijg Se ^aoiXicTGf^g Aly.ajBQivrig , ev rw f.iova/iy.M 'EJjvi^g

/iifTnvoiiiuGd^eiarjg , enereiiog reXovarjg ra rov ^aaiXtwg f.ivi]f.i6avva,

cvyxaXovaijg re aXXovg rivug f.iovnyovg xa\ drj xai rovg iv rfj

^TOvdiov (.tovfj uay.ovf.iivovg ovfinavrag , eneid^ VfieXXe reXevrav,

heXei fiev avvt}d^(jog xal xaru rb e&og ru rov ^uoiXtcog hrjoiu, 5
iimXu de rovioig nuvra ru ex rvnov Sidofieva nuQud-ead-ui nqoa-
hu'S,e, rov de xuS-i^yovfievov SiunoQriouvrog, xal rbv Xdyov rov
D dtnXuGiuofiov i]av/f] nQooeXdvvrog xul unuirrjouvrog , "ori to"
i(f'i] , (X) rifuurare, ovx olSu, el xal xura rb enibv erog vfitv
cvveaofiat, rov -d-eov ra xu&^ rjfiug laojg uXXwg, xal ug avno^O
(jovXr^rov , olxovofii]OUVTog.^^ o «J^ xal yeyovev' hereXevTrjxei
yuQ ev r(o ftea(p, a^icoaaaa racp^vai avv roig a&eXcpotg h r(S

y.oifirjTr]QUO rijg 2tov8iov fiov^g. xuTexoofirjOuv de xui ufKporeQOi,

avrri re xa\ h ^uaiXevg, rbv nuvaenrov rov nQO^QOfiov vuov, a
S^ xa\ xuruXlyeiv xai xara Xenrbv dte^tevui ud^Xog^^HQdxXetog. 15
'Hv 6e ^aoiXevg rb tjd-og oruaifiog, rr]v xfjv/r^v emeixi^g,

ri]v yv(x)fir]v oS,vg, rr]v yetQU dQuorriQiog , rr]v ovveatv eroifiog,

CTQuri]ytx(jorurog t« noXtfxta xa\ rotg ix&Qotg (fO^eQog , rotg neQ\
avrbv evfiev^g, Xoyotg nQooxttftevog , xu\ ruvra firj rovro f^
P 813 aQ/ijg ed^og e/tov, eXeye de dttv rbv ^aotXea qiojStQbv fiiv elvatSO
rotg e§(a, evnQoairov 6e rotg iSiotg. nuXiv tXeye rovg rvQavvicov-
rag rcov ^uoiXuov untXtv&iQovg eivui antvdtiv, ahicofitvog Si
oTi TeTVQuvvi]xe xara rov Mi/ui]X, ^''coxvovv" (Xeya "tw gvv-

Cum antem Aecaterina Augusta in monasterio mutato nomine He-

lena appellata quotannis imperatoris memoriam anniversariis sacris co-
leret, invitatis aliis quibusdam monacliis et omnibus iis qui se in Stu-
diensi monasterio exercerent; cumque diem suum esset obitura, solenni
niore annua sacra peregit imperatoris, et ipsis omnibus duplicia ea quae
dari consueverant persolvi iussit: antistite autera dubitante et sensim
accedente ac duplicationis rationem quaerente, "quia non novi" inquit,
"o maxime venerande, an insequenti anno vobiscum futura sim, deo
fortasse aliter res nostras pro sua voluntate moderante." quod etiam
accldit: illa enim ante illud tempus vita defuncta est, volultque cuni
fratribns in coemeterio monasterii Studii sepeliri. ornarunt autem uter-
que, et ipsa et imperator, augustissimum Praecursoris templnm iis qnae
connumerare, ac sigillatim recensere Herculens labor esset.
Fuit imperator moribns constans, aequus animo, mente acutus,
jnanu strenuus, intelligentia promptus , in rebus bellicis peritissimus,
liostibus terribilis, suis re benevolus, verbis infestus. cum tamen a
principio moribus his haudquaquam praeditus esset, aiebat oportere
imperatorem externis esse terribilem, suis difficilem. rursus aiebat eos
<j!U tyrannidem affectarent, libertos imperatorum fieri velle. cumque
accusaretnr quod tyrannidem invasisset contra Michaelem, "pigebat me"
 HISTORIA. 651

dov)M Sovltviiv xat Tujv iixoTiov (.iri rvyyuvuv.^^ iniaxfvnrwv Si

rfi yvvaixl iXtyt SovXr^v (.liv tlvai nQoxiQov, vvv Se TjXivd-iQcuaS-ai
vn '
avrov. ndliv tXtye rovg avyytvitg roTg fifv uXXoig rvy/uveiv
axoXonag , rip 6i rvQavvovvri loffiXnav. l'Xtye di xai tj ^uatXig
S AtxuriQiva firjdiv t,wov In^ avrfj yiyivrjad^ai jSaotXtiag ^aaiXtlav
uXXa'§uft{vr].

Mtru di rov Kofivi]vov KcovaravrTvog nQotSQog o /Jovxag B

rwv axrinrQOiv iniXa^o/xivog uvai/.itoTi xul di/a nQuyf.iura)v ruQU-
Xijg, Xoyovg Initixtlug yifiovrag iSTjfti^yoQrjat nQog rrjv avyxXr^rov

\Oxal nQog unav ro drjftortxov rt rr^g noXtutg xa\ xotvov. xai un*
ixtivov rrjg rojv nQuyf.iuTo)v iv^Q'§uro uvrtXrjiptiog, rov inttixovg
xal fitrQlov xar' ovSiv uq^taTtifitvog , dXXu nuai TQonotg avrov
t^tyofitvog. irifir^at Si riov rt rijg avyxX^rov xui rov Srjftov
noXXovg, avwQ&wae Si xui rovg rjSi] inl Kofivr^vov ixntnrtoxo-

15 rag rwv olxtttorixaiv ' noXXo^bg yuQ ixttvog udo^ovg i'§ ivSo6,tov xal
drifiovg ix rtfiitov uniSti^tv. iniardarjg yuQ rrig tov uyiov fttya- C
XofiuQTVQog FttoQyiov ftvrjfirig xara ro td^og anttaiv b /SaatXtvg

tig ru Mdyyava aiSoi rov fidQrvQog, fitru Si ro rtXtadrjvui rrjv

iOQri]v rivig rtZv xuxor^d^tov xui So7^tQ(Jov ^ovXrjv novijQuP i'E,aQri-

20auvrtg tw ^aatXtT int^ovXivaav fiiv , rjvvauv Si ovSiv , d-tov rov

avXX&)'ov xul ro novriQOv xu\ ud-tov S luXvaufiivov axatcuQi]fta ' tjv

yuQ avroTg yvtiiftrj rio ^v&to nuQuSo&rjvai avrbv nuyytvtt urt Siu
d^aXuaarjg nQog ro nuXurtov dnonXtTv fiiXXovra. ^ijri^attog Si xal
iQivvr^g ntQi rov avfi^dvrog ytvofiivr^g noXXijg noXXoi rtJov fityi-

inqait "conservo servire, neque iusta consequi." et cavillo etiam uxo-

rem est prosecufais, siquidem dicebat illam prius servam, nunc a se in
libertatem vindicatam. aiebat item cognatos aliis esse crucem, tyranno
utilitatem. Aecaterina autem Augusta nihil novi sibi accidisse affirma-
bat, quippe quae regnum cum regno commutasset.
Post Comnenum autem Constantinus Ducas praeses, sine sanguine
et rerum perturbatione potitus imperlo, ad senatum et omnem civitatis
populum concionem habuit aequitatis plenam , et deinde rerum admini-
strationem aggressus est, nulia in re a modestia et aequitate recedens;
et honoribus senatores et plebeios multos ornavit, atque eos qui impe-
rante Comneno propriis honoribus exciderant in pristinum statum vin-
dicavit. multos enim ille ex iilustribus obscuros, ex gloriosis ignobiles
fecit. cum enim sancti magni martyris Georgii dies festus advenisset,
quo eius memoria colitur, de more se confert imperator ad Mangana
ob cultum martyris. peracta autem celebritate quidam maligni et im-
probi malum consilium meditati insidias imperatori struxere. nihil vero
perfecerunt, deo coetum illum impium et pravum commentum dissol-
vente hoc enim sibi proposuerunt faciendum , ut in profundum ille cum
:

omnibus suis demergeretur , utpute per mare ad palatium navigaturus.

habita autem quaestione et accurata inquisitione plures optimates, in
 652 lOANNIS CUROPALATAE

D aidnov y.a\ avxhg h TrjVixavra tnaQyog lakiaaav <hg eni/Sovloi xal

xaO^oaiwotiog ahiu vntniaov , rwv olxtiwv axtqi]d-tvxtg xxrjotiov
xal nuoTjg xijg ntQtovatag avxMV. Inod^rjat dt xai rjyam]a( Sia-
ytQOvxwg riov uXkwv andvxcov 6 fiaaiXtvg tijv re twv Srif^ioaiwv

nQayf-iaxwv inav^i^aiv xai twv ISiwxixwv dixwv ttjv dxQoaaiv, 5

xav Tovxoig t^v fxiiCpva cpQOvxiSa xaxtxivov Tijg fiaaiXtiag, twv
uXXwv 7]XTov f/6/.itvog, OTQaTi]yixwv (pi]fu nXtovixtr^fidTwv xal
OTQaxiWTixwv dvdQayad^i]/iidTWv, Siu dtj Tavra xal avxoq)avxi-
xaTg intiQtiaig xal aocptaxixaig (xtd^odoig xa\ dixuvtxwv nQO^Xt]-
fiaxwv iofiw xa\ aixQtxtxwv yi]xrjf.idxwv inin7.oxaTg xb '^Pwfiaixov 10
P 814 ixXoveTxo xa\ ixQaSaivtxo , wg xu\ avxovg xovg aTQuTtvoi.itvovg tu
hnXa xa\ Ttjv oxQuxiiav fitO-tvxag avvriyoQOvg xa\ vofiixwv ^r]xi]-

fiuxwv xu\ nQO^Xr]fiuxwv ytvtod-ui tQaaxdg, fiaxQU yaiQtiv ttnov-

Tug ivvaXiw ti fjxfj xu\ noJ^ifiixfj OQyr^att xa\ ntQiStvi]Oti dyyt-
axQocpw. tvat^r]g Se tJov tintQ Tig tTtQog, xa\ (fiXofiovuyog (pt-iS
Xonxcoyog re xai ntQi to awfia 7]xov xoXuoTtxog , TiQog uXXo ti
dfi^Xvg iTvyyuvt xu\ vwd^Qog ^ (pttSwXog S^ elodyuv xa\ noQiaxtxbg
xui ToJv St]fiooiwv yQrjfidrwv uv^r]Ttx6g. i'§ovaia^e Se xa\ TuTg

XQiotai , xa\ noXXdxtg avxdg Stu Tr]v tcov nQoatonwv noioxrjxa

B vnrjXXaxxe, fiuQvg Seixvvfievog xoTg SvvaxoTg xu\ d<p6QrjTog. 7VQoa-2iy
xetfiivov Se uvtov roTg TOtovTOtg Sir^vexwg, rcov Se exQuxtwxtxcov
0]fxeX7]x6Tog xu\ Q(t.d^vfir]oanog, t« xi^g uvaToXijg, xa\ fioiXXov t«
iv ToTg TtQfiuai twv fxtQwv Ttov ''PwftuXxwv y vnb twv noXtfiiwv
icptQOVT^ Tt xu\ ijyovTO , xu\ iXr^ii^ovTO xu\ Sisq^&eiQOvxo unuvxa

quibus ipse quoquc eparcbus , convicti sunt insidiarum et laesae maie-

fitatis rei elfecti, et iccirco possessionibus et suis omnibu^bonis privati.
concupivit autem et prae ceteris omnibus maxime amavit imperator pu-
blicarum rerum incrementum, et praecipuo studio privatas causas au-
diendi tenebatur, in quibus maiorem quam in imperio administrando
curam exhauriebat, aliis rebus minus vacans, ducum inquam ampliii-
candae dignitati, et iis quae militibus prospere ac strenue gesta essent.
et propterea in calumniatorum conviciis et sophisticis commentis ac iu-
dicialium quaestionum examine Romana res publica versans occupabatur,
ita ut ipsi milites armis depositis advocati et patroni quaestionum ad
leges spectantium et causarum fierent, omisso Martio sono et bellicis
exercitationibus et equorum agitatione. pius vero cum esset ut si quis
alins, et monachorum et pauperum studiosus, et in iis quae ad cultum
corporis pertinent non admodum occupatus, in aliis quoque hebes ac
segnis erat: at in augendis publicis pecuniis admodum parcus et civilis.
nimis sibi arrogabat in iudiciis, et ea subinde propter personarum qua-
litatem mutabat, gravem se potentibus ostendens, et eiusmodi cui non
possent resistere. cum iis rebus ille totus incumberet, re militari ne-
glecta , ac nimium se otio dedisset, res Orientis, praecipue loca in
finibus Romanorum , ab hostibus agi ferri ac diripi , et omnia vastari et
 HISTORIA. 653

Tfj re Ttov TovQY.iov i7ctdQ0/.trj y.al xaria/voei y.at ttj ^iata vno/M^
Qrjoei xai dei/iarcuaei toJv rjf^i^.rjfj.trcov OTQariwruiv' awe/eig yuQ
vjiriQyov ixdQO/iiai xal "kerikaaiat avxvai, u(pavil^Of.iivov rov nQOa^
rv/6vrog navrug. dtb xai rj evdaif.io)v /WQa rijg ^I^rjQiag rJQino)ro

SnavreXwg xai rj^puviorOf rjdr] nQoxareiQYuaf.ievtj xal rjad-evijxvTa

xai xaru fiixQov inileinovau re xul (pd-ivovaa, avftf.ieruXufi/Suvo~ C
f.tivov de rov deivov xai oaai ravrrj nuQtxeivro , Meoorcorufiiu rt
xui XuXSuiu, nQog di MeXtrr/V^ xai KoXwveta xai ru rio Ev-
ifQurrj avyxeifteva norufiui, uXXu fxrjv ro rt lAQfitviaxov xai r6
10 BaaonQaxuv , xai ei firj noXXuxtg ar Qurevfi.ua iv , iviors de xul
q^rjfiutg fiovuig dvvufieiov uveiQyovro ru ruJv ^uq^uquv, xui rtvtg
uQ/ijyol rovriov, XcoQoouXuQiog xul JSaftov/, ei firj uyad^fj rivl

ivyrj rrjV rjrro) ovft^aXovreg exXrjQcoauvro , xuv fii)^Qi TuXurlag

YUi ^OvMQtuSog xu\ uvrrjg 0Qvyiug rb dvrinaXov TitQtedQUfitv,
XSeoreXXero fiev yuQ rb orQurnorixov , rpiXbv Si xul uonXov xal
yvftvov , ruv xQetrrovtov untXuvvofievcov exuarort rrjg arQurrjyiug D
Tov nXrjd^ovg rcov b^pcoviiov tvextv xut rotv ftti^ovcov /Su&ficov, a
xal xaruyvivaecog ixrbg ovx rjv, fir^Sevbg yevvuiov xul u^toXoyov
nQurrofiivov Siu rovro. avve^uivt Si ix rovrcov tovg fxiv ^Fco-
S.Oftaiovg runetvovoS^ai xai xurenrrj/ivui , rovg ^aQ^UQOvg Si (pv-
ado&ui xal inuiQeod^ui xal fteru noXXrjg nQOOQrjyvvad^ui nenoid^rj-
aetog* ort S-^ xul ig rb ^!dviov unooriXXerui Sov'§ ^AQftiviog rig
JIuyxQuriog rovvofta, ix rcuv ivovrcov vnoo/oftevog ta ixeToe
orQarevfiara StotxeTv, tov Si aovXrdvov nuQtovrog, firj f.iivroi ye

Turcorum excnrsionibus et oppressione ac -violenta fuga et terrore ne-

glectorum niilitmn: continentes enini fiebant incursiones, crebrae dire-
ptiones, et quaecunque occurrebant hostibus, evertebantur , et iccirco
felix Iberiae regio omniuo desolata fuit et prorsus deleta, iam ante
confecta et imbecillis, ac sensim deserta et corrupta. atque huius mali
{>articipes erant Mesopotamia et Chaldaea et insuper IVlelitene et Co-
onia et loca ad fluvium Euphratem sita, quin etiam Armenia et Baa-
spracania. ac nisi saepe exercitu et interdum sola fania copiarum com-
pressi fuissent barbari, et quidam ipsorum duces Chorasalarius et
Samuch bona quadam fortuna commisso praelio cladem sortiti essent,
etiam usque ad Galatiam et Onoriadem atque ipsam Phrygiam adver-
sarii excurrissent : mittebatur enim exercitus male instructus et inermis,
quod semper praestantiores abdlcarentur praefectura maiorum stipen-
diornm et honorum causa; quae quidem culpa minime vacabant, cum
nihil strenuum aut memorabile hac de causa gereretnr. quibus rebus
effectum est ut Romani imbecilliores redditi terrore complerentur , bar-
bari vero inflati animo efferrentur et multa contidentia irruptiones fa-
cerent; cum ctiam ad Anium missus fuerit dux Armenius quidam, no-
mine Pancratius, pollicitus res ad exercitum qui ibi aderat spectantes
se pro virili parte adxiuDifitraturum. cam vero Sultanus illac iter iace-
 ""
654 lOANNIS CUROPALATAE

nri(.iaivoi.itvov r^v xmqup t^v ^Fio (xatxi^v , twv mQi rbv TlayxQu-
Tiov t^iovzeg Ttvtg ttjv ovQuylav toi; aovXraviY.ov GTQUxojiidov
P 815 ioivovTO xal xuTtxaivov. tcp' olg xui dva&Vf.ii^Gug b aovXTuvog
icpir^ai tov nQoau) livui. nQog ro ^!Aviov Si avd-vniarQtipt, xal
Si' d)Jyo)v i]/.ieQa)v uvtq Tt to ^!Aviov xul t« niQl uvxo nuvra ntQi- 5
7iOf>]au/.ifvog otqutm t£ 6/vQc6oug , xal OTQUTrjyoTg u^ioXoyotg tu
ixtiot nuQuSovg, rijg twp '^Pto/.iuiMv intxQurtiug uvro Tt xal rrjv
avTO xtoQuv untaTtQriatv. tlxt /ufV ovv ovto) tuvtu, xa\ dg
TOoovTov axvXf.ibv tu "Pfjof.taixa ntQtriyovro xutu t£ Trjv lAoiuv xul
Trjv uXh]v nuouv uvuToXr^v. iv Si tT] Svati xutu Trjv TQirr^v ivSi- 10
XTICOVU, UQXOVTMV TCOV ntQl TOV ^'loTQOV nOTUfxbv TOV (.luyioTQOv

B BuotXtiov Tov Idnoxdnov xa\ tov fiuyioTQOv Ntxr^cfOQOv tov Bo-

TuvituTOv , To Twv Ovl^wv td^vog (^yivog di xui ovtoi 2xv&ixbv
xui Twv TIuT^tvdxiov tvytvioTtQov Tt xu\ noXvnXrj&ioTtQov^ nay-
ytvt^ fitxu rrjg olxtiug unooxtv^^g Tov ^7axQ0v ntQuitod-iv '^vXoig 15

fiaxQOig xa\ Xifi(iotg uvxonQifivotg xa\ ^vQOatg, Tovg SiaxwXvov-

rag rrjv avriov ntQuiwoiv OTQuxtuxug , BovXydQOvg ri (pr^fii xal
Pwfiuiovg xui Xotnovg rovg ovxag avv uvxoig, xaxrjycoviaavxo
ai(pvtSio)g , xa\ xovg riytfiovug avrcov rov rt lAnoxdnTjv BaaiXtiov
xu\ Tov BoxuvttuTr]v Nix)]rp6Q0v uiXfiaXcoTOvg dnrjyuyov , xai T^v20
ntQ\ rbv ^laxQOV nuauv inXiqQWOttv vnaid-QOv' avvtnoaovxo yuQ ru
C td-vog, cog ol eiSoxtg Sttj3t^aiovvro, etg t§i]XOvTa fiVQiaSag fia-
X^fiwv uvSqwv xa\ noXtfuaxwv. ftoiQa Si rig avrwv oix iXaxJ-

7 T^v neql ttVTO? 8 ta. nsQixmQOV vel JtQ6cx(OQ0v margo P

ret, neque tamen Romanorum regionem vexaret, quidam ex iis qui cum
Pancratio erant, erumpentes extreraura agmen Sultanici exercitus laede-
bant et caedebant. quibus de causis Sultanus graviter indignatus ulte-
rius progredi desistens ad Anium reversus est, et paucis diebus tum
ipsum Anium , tum linitiraa orania loca in suam potestatera redacta et
praesidio iraposito raunita ac ducibus idoneis tradita Romanorum exemit
iraperio. haec igitur ia hoc statu erant, et tantae vexationi obnoxia
erant Romanorura loca in Asia et in omni Orientis regione: in Occi-
dente vero circa tertiam iiidictionem, cum praeessent oppidis ad Istrum
fluvium sitis magister Basilius Apocapes et magister Nicephorus Bota-
niates, Uzorum natio (hi etiam sunt genere Scythae, et Patzinacis no-
biliores et multitudine superiores) cum tota gente et propriis impedi-
mentis transmisso Istro longis navibus et lembis e caudice cavato factis
et utribus, milltes transitum prohibentes, Bulgaros inquam et Roraanos
et qui cum ipsis erant, statim debellarunt, ac duces ipsorum Basilium
\ Apocapem et Nicephorum Botaniatem captivos abduxere, omnemque ad
Istrum planitiem complerunt. excreverat enim natio, ut ii qui viderant
coniirmabant , ad sexcenta bellicosorum virorum milia. et quaedam haud
 IITSTOrJA. 655

mr] TOVTWv anorf.ir^d-eiaa u/qi OtaauXovixrjg xaJ avTijg ^EXT^uSog

dat/QQrjae , xal nuv ib ngoaTv/bv xuTeXvf.irjVUTO y.ul ix£(juiaf, xul

Xiiav tjXuoev ovx uQid^f.ii]Triv. /jtfxwvi de mQinenrtoxvTa noXhtl,

OTe nQog Tovg acfeTtQOvg vniarqecfev , ov /.loiov ra dXXoTQia dXXu
5 xul T« tuvTtjg axedbv une/3aXev unuvTU , xul 6vaTvyrfi eig rr^v
nuQe/j/SoXrjv enuve^ev^ev. o de fiuaiXevg nvvd-uv6f.ievog niQi tov
TcXr^&vafiov r^axuWe ftev xul rjdrjftovei, arQUTiuv de ud-QoTaut xui
bvvufieig d'§iofiuxovg d<peTvut xur^ uvtwv oxvrjQoTtQog ijv , wg
filv Tiveg eXeyov, tcov dvuXcofiuTWv cpetdoT (rjv yuQ , wg etfUfiev, D
10 (fiXoxQi]fiuTog xui xbv o^oXop nuvrbg nQOTifiwv), wgd^evtot, ff^
dno&UQQWv nQbg Toauvxr^v lO/vv dvTtnuQUTu'^uo9^ui' unuvTeg
yuQ dnQOGfiuxov to twv ivuvTiwv nXi^&og SttoxvQiLfiVTO, xat
dfirjxavog eddxet nuatv rj XvTQwatg, xul fiiTOixiav rjdrj ol nXeiovg
e^ovXevovTO. b Se jSuatXevg uQeo^eiav nQbg Tovg edyuQxug uvtwv
15 eoTulxwg inetQUTO wg oTov t£ nuQtveyxeTv avTOvg xu\ xaTuaretXaif
noXXu TOVTOtg dnoorelXug enaywyu xal &eXxTriQta ' ;ifa(>«r^aff/ yuQ
Iviovg avrwv udQoTg edt'£.iwouTO. fteyiorov de td^vog ov, xul Std
rovTO nQog noQtOfibv bor]fiiQag entQQriyvvftevov , ev noXXoTg ftlQtot
xr^v BovXyuQiav , riSrj Si rr^v re &Qdxr]v xal t^v Muxedoviuv P £15
Sfiovvi&Xt^t. firj tfiQwv di b ^uotXtvg ru Xtyofttva (dviSr^v yuQ
nuQu nuvrwv wg q^ttdwXbg xul yXio/QOg dteavQero re xul diejSuX-
Xero) i'§eiat rijg §uaiXiSog, xat neQl rbv ronov og XotQO^uxxoi

2 eiarjqtas P

minima pars ipsorum divisa usque ad Thessalonicam et ipsam Graeciam

irnipit, et obvia omnia vexavit diripuitque, infinita abacta praeda.
sed ciim in vehementem hiemem incidisset, quando ad suos redibat,
non solum aliena sed etiam sua fere omnia amisit , et infortunio accepto
in castra reversa est. imperator autem de eorum multitudine certior
factus cruciabatur animo et aegre ferebat, exercitum tamen cogere et
idoneas copias contra ipsos mittere cunctabatur, ac segnis erat, ut
quidam aiebant, sumptibus parcens: erat enim ut diximus, avarus, et
,

nnmmum omnibus rebus anteponebat; ut vero alii, quod non coniideret

adversus tantas vires posse acie decertare: omnes enim asserebant
adversariorum multitudinem inexpugnabilem , omnibusque impossibilis
redemptio ducum videbatur, et de migratione iam plures cogitabant.
imperator autem missis legatis ad principes nationis tentabat , si factu
possibileesset, ipsos abducere et sibi conciliare multis missis muneri-
bus, quibus delinirentur atque adeo aliquos ex ipsis crebris beneficiis
,

exceperat. sed natio maxima, et iccirco quotidie irruptionem faciens,

ut stipendium illud haberet, in roultas Bulgariae partes, iam ipsam quo-
que Thraciam et Macedoniam opprimebat. non ferens autem convicia
imperator, quod ab omnibus palam ut avarus atque sordidus incesseba-
tur et accusabatur, regia orbe egressiu ad locum qui Cboerobachi vo-
 656 lOANNlS CUROPALATAE

xaXiiTai r^v axijv^v nriywaiv, ov nXeiovg ruv ixarbv mvri^xovra

orQuriwruv enayofievog fud^* eavrov' od^ev xul noXXoTg d^avfiul^eiv

Infiei oncog f.ieru rooovriov uvdQaQio)v nQog roaavrrjv nXi^d-vv une—

SeiXiuoev» ev roiuvrTj de naQuoxevfi ovrog avrov xal neQi ovva-
yojyijg ^ovXevofievov orQurov, dQOfiaiwg nQooeX&Svreg rtveg ed7J-5
Xovv Tw ^uaiXei ttjv re rwv rjye/.iovojv XvrQwaiv xal rov ed-vovg
B nuvrbg rijv unuXetav, (fQutovreg Wf o\ fitv r^ye/.i6veg uvraiv if.t-'

^uvreg axuifeai rov^larQov Stu^e^^xuat, rb de neQtXetcp&ev nXi\-

^og 7ufi(p re xul Xotf.ap roTg re naQuxeifiivoig BovXyuQotg xal
Ilur^ivuxoig xurunoXefir^d^evreg UQStjv anuXovro , d-eov rb nuvlO
iQyuoufievov, Xlyerui yuQ wg anoyvovg b /SuatXevg ex nuvrcov,
vi]areiuv nuQuyyeiXag tw re nXrid^ei xui eavrtp, Xtruveiav exrev^
inoiriauro , avrbg nel^bg ovftnoQevofievog ftera daxQvwv xul ovv-
rerQtfifievrig xuQdiug, xud-' r^v rjfieQuv eqxxvrj roTg ev tw TXovQoXai
eoxi]vcoftevotg twv Oii^cov nXrjd-og arQurtcorixbv intorav IvaeQiov, 15

C dturrov ovv onovSfj , ^eXr] xur* avr&v acptevat avvexij, oiore

firiSeva l'^ avrcuv unofieTvui arQtorov, b Se jSaatXevg tw &tio
&vaag ra yuQiarriQtu evd^v rijg ^uotXiSog nenoQevro. evQe ii
xal Tavrr]v exnXrf^ecog yifiovoav xul tw ocoarQa rw d-ew ini&vov-
cav, aXXa nuvxeg unXcog &eoar]fiiuv rb yeyovbg eXoyi^ovro xal2.0

rfj rov fiuaiXicog neQi rb d-eTov evoe^tia rb nHv uverid-eaav , uQerji

f.ir] xttxia xul rij uQXOvrog Qonij xal neQl rb &eTov evXa^tia rb
.

&tTov imxXtvofttvov, nQOorjX&ov 6e rovrcov rivig fttra rbv rotov-

catur castra ponit, haad plures centum et qalnquaginta niilitibus secnm

adducens, ex quo plures admirari quomodo cum hisce homunculis ad-
versus tantam multitudinem congredi auderet. verum cum ille in huius-
cemodi apparatu versaretur ac de cogendo exercitu consuleret, quidam
ad ipsum accurrentes accessere, atque duces redemptos nuntiarunt et
totius nationis interitum, asserentes duces ipsorum conscensis navigiis
Istrum transmisisse , reliquam vero multitudinem fame ac peste et a
finitimis Bulgaris et Patzinacis debellatam funditus interiisse, deo omne
illud opus procurante. fertur enim imperator desperatis rebus indixisse
ieiunium et sibi et populo, et assiduas supplicationes adhibuisse, ipse
pedes simul cum lacrimis incedens et contrito corde. qua die conspecta
est in Tzurolo ab Uzis in tabernaculis commorantibus militum muititudo
in acie emicare et cum summa festinatione crebra contra ipsos tela
iacere, ita ut ex ipsis nemo illaesus remanserit, quin vulnus acceperit.
imperator autem deo sacrificio cum gratiarum actione peracto, recta ad
regiam urbem se contulit, quam repperit admirationis ac stuporis ple-
nam votaque deo pro accepta salute persolventem. verum omnes quod
factum erat divinum miraculum censentes , imperatoris erga deum pietati
adscribebant , quod virtute et non vitio aut potentia imperatoris, sed
religione deus ipse flexus esset. post huiuscemodi cladem quidam ex
 HISTORIA. 657

tov oXt&QOv T(p ^aaiktt, xai ywqav Xa^ovrtg Srif.ioatav unb ttjq

JHaxedovixijg tcc 'Pw/iiaiMv ig^Qovr^aav , xal av/.if.ia/oi xal vw^xooi

TOVTWv f-it'xQt Trjg StvQo ytyovaat, xai a§iwfiuTWv avyxXriTixm' D
xa\ XafXTTQUJv '^'^iud^rjaav. r^v di to Tr^vtxavTa tTog jntv tXTov
S^aaiXtvovri T(p zJovxi, lv$ixTta)v y , trog f?<poy Trjg xoafiixijg

xriatiag.

Jflpo Si TOVTOv Tov trovg xaTa tbv 2f7rTt/ii^Qiov f.tijva, T^g

StvTtQag imvifir^aiajg , xy ayovTog tov avTOv firjvog, ntql dtv-
Ttgav (pvXaxi]v Trjg vvxrog , atiafibg t^aiaiog yiyovt TtSv nconors

iO ytvofiiv(t)v ixnXr^xTix(joTtnog , ix t(ov iantqioyv fitqwv uQ'^dfitvog.

ToaovTog di rjv to fiiyt&og tog xal olxiag uvuTQixfjai nollug xui
vuovg xut xiovag. t» ofioia di ToTg tiQijfiivoig ntnov&aat '^Put-

SiaTog Tt xul TIuviov x(ti to MvQt6(pvT0V , (og xai fii^rj Tti/wv P 817
uvaTQanrjVUi a/Qtg vnofiu&Qag xai nXtiaTug olxiug, xul cpovov

iS ytviad-ut noXvv. aHu firjv xa\ 7} Kvttxog, onoTt xai to iv uvrij

'^EXXr^vtxbv ItQbv xuTtatiad-rj xal t(o nXtiarro ftiQti xarintat, fti-
yiaTOV ov XQijfia nQog d-iav Si^ d/VQorijru xai Xid-ov tov xuXXi-

OTOv Tt xui fityiaTOv uQfioviav xui uvotxodoff^v xut vxpov^ xul

fttyid^ovg SiuQxttuv. xui fii/Qt Si Svo iviuvTwv txrOTt (poQdStjv

20 inKpoircov atiOfiol fir^Saftij ToTg t^WQOTiQOtg fivijfiovtvofitvot. Ta

avTU di xal rj Nixcxta ninov&t' xuTtatiad^rj yuQ xul tuvtji q t6
in ovoftuTi TTJg ayiag Socpiag vabg xal o Xtyofttvog tcov ayiwv

ipsisad intperatorem se contnlere, a quo acceptis agris publicis Mace-

doniae Romanis steterunt, et socii ipsorum atque eis obedientes hacte-
nus fuere, honoribus senatoriis atque illustribus dignati. agebatur au-
tem tunc sextus annus imperanti Duci, indictione tertia, anno 6573 ab
orbe condito.
Anno vero superiore circa mensem Septembrem, indictione secunda,
Tigesima tertia die mensis, circa secundam noctis vigiliam, terrae rootus
ingens factus et omnium qui unquam fuere maxime terribilis, ab Occi-
dentis partibus incipiens, atque adeo vehemens ut et domos multas
everterit et templa et columnas. et similia iis quae iam diximus acci-
dere Raedesto et Panio atque Myriophyto , ita ut murorum partes usque
ad ipsum fundamentum dirutae sint et domus plurimae, et multa caedes
facta. quinetiam Cyzicus haud expers daroni fuit, siquidem templum
Graecorum, quod in ipsa erat, commotum est ita ut roaxima iliius pars
deciderit, cum esset maxiroum spectaculum, tum quod munitissimum
erat, tum quod ex pulcherriroo lapide et roaximo admirabilem structurae
ordinem habebat, tum vero quod acdificium videretur et altitudine et '

magnitudine idonea in perpetuum permansurum. et usque ad duos an-

nos ex eo tempore frequentes terrae motus fiebant adeo ingentes ut
eiusmodi maiores natu minime meminissent. eadem damna perpessa est
Nicaea, in qua templuro sanctae Sophiae dicatum et sanctorum patrum
Ceorg. Cedrcnus tom, II. 42
 .

658 lOANNIS CUROPALATAE

B narlQOiv arjxog , xal t« nl/j] Se avv jotg nohuxoTg olxrjf^aot

xaranenTMxaotv , ort di] xal ra rov rQOf-iov xartkriE,i rtXiov,

TjGav Si ravra xa\ tionQa%ig [.itv af.iaQrrii.idrcov xal xoXog d-tiog

f§ anavrog, f]virrovro 6i xal rr^v rov qr^&tvrog i'9-vovg tntktvoiv

xal xarakvGiV Iv yiiQ raig d^ioGrjfuaig ov rb iviorwg [xovov akkaS
xa\ ro [xtkkov nQond-taiQr^rai xa\ nQOGi]i.iaivirai.
Kai ]\lu'i'io Si fii^vi rijg id' Ivdixrioivog iqiavrj xo{.it]rt]g xaro-
niv rov 7]kiov Svvovrog, ro (.tiyt&og otkrivaTov (ftQWv , ort ijd?]

nkr]Oi(far]g yivr^rai, xa\ twxtt [tiv rrjvtxavra ixnif.ineiv xanvov

C xa\ b[ii/ki]v, iv di rjj tniovor] r]Q'^aro naQaStixvvitv /SoorQt/ovgiO

rtvdg, xa\ oaov ovroi nQotrdvvvvro , ro [.liytd-og rov uoriQog
vnikr]ytv. dniriiva Si Ta? dxrTvag wg nQog eiouv , xa\ nQog
ixtivr]v nQ07]Q/tro , xa\ i]v emxQarbiv u/Qtg 7][itQ(Sv /t

Kdovaravrivov Si rov narQtuQ/ov d-avovrog 'Iwdvvi]g [lova-

yog imxh]v Bt(fnkTvog nQO/ttQi^trai , ix TQuntfyvvrog [iiv oq-H
[i(io[itvog, uv7]Q Si ao(fog xu\ nQog uxqov natSevatcog ikrjkaxcog

xdv roTg nokirixoTg niQi^kenrog yeyovcog xu\ aQerijg tvcpQovcag ini-

[xekov^ivog , won iv dQ/f] rij^ evrj[itQiag xai rijg 7]ktxiug rr]v [.to-

vu/ixTjv noktrtiav dandaaad^ai xa\ rbv dvu/coQ7]rtxbv tkiod-ai ^iov

D /Qovov ovx ini [itxQbv nuQU rb rov ^Okvfinov oQog. od-tv xa\ ov-SO
St\g uS,iog nkr]v uvrov ivo[iit,tro nQog rbv vifJ7]kbv rov nurQtuQ/ov
Pad-i-iov, el xa\ dnuvatvofievog xou cpevywv eStd/d-^j nQog rijg ri-
(.ii]g, ukka [i^v xa\ QeoSovXov rov BovkyuQiug uQ/ttQicag xoifiJ]-

2 Jq6[iov margo P 9 nXijcncpavTis P

aedes conquassata sunt, et murl cum civium domibus collapsi sunt, et

loca quoque Dromi penitus corruerunt. erant haec peccatorum exacta
supplicia et prorsus ira divina, et innuebant modo dictae nationis ad-
ventum et interitum: in divinis enim portentis non praesens tantum sed
etiam futurum praevidetur et praesignificatur.
Maio quoque mense, quarta decima indictione, apparuit crinita
stella post solem occidentem, lunae magnitudine, quando ipsa plena est
lumine; quae eo tempore fiimum emittere et nebulam videbatur, et in-
sequenti die coepit crines ostendere, qui quantum protendebantur , tan-
tum stellae magnitudo deficiebat; immisit autem radios ad Ori^tem, et
ad eam partem progredi quadraginta diebus perseveravit.
Mortuo vero patriarcha Constantitio loannes monachus cognomento
Xiphilinus deligitur, Trapezunte natus, vir sapiens et eruditissimus et
in rebus politicis spectatus et virtutem sedulo sectatus , adeo ut in prin-
cipio florentis aetatis monasticam administrationem susceperit et vitam
haud exiguo in Olympo monte;
solitariam degere instituerit tempore
quare nemo praeter ipsum dignus habebatur qui ad altum patriarchae
gradum perduceretur tametsi recusans ac fugiens ad eum honorem com-
,

pulsus est. quin etiam vita functo TheodiUo Bulgariae archiepiscopo

 HISTORIA. 659

d^ivrog nQoxtiQli^erai 6 fiaaiXevg ^Iwuvvi^v tivu (.lova/hv in rijg

uiu(.i7i7]g fiiv U)Q(i7inlvov f ovvaaxj]r^v Si xal avfmovov rov Si(pt-

Xivov,
*Atio 6e fi7]vbg 'Oxrio^Qiov vSaog ivaxr/Tpaaa r(o fiaatXn
SxarizQfx^v aviov deiviZg a/Qt rov iniovrog 31dtov [.it]v6g' iv avuo
di rovTOv xaTeiQydaazo xai rijg ivrevd^ev ^corjg unr^yayev, 7] di
oaia rovrov ovx evd-a ngoaedoxT^ae yiyovev , uVka Sianovriog P 818
a/d-eig iv rfj ftovfj rov aytov NtxoXuov ivcenerid-t] , 7] xuXeTrut
BloXi^corov, IZ^jae Si iv rfj ^uaiXiSi /Qovovg ^ xai f.i7]vag e"^.

i07jauv di avrip naiSeg f§ EvSoxiug rijg ^aatXiSog, ^v ert Idiwrevwv

riyuyeTO, uQQeveg (liv TQfTg, MtxarjX jivSQOvixog xai Ktovarav-
rTvog (rovriav noQ(fvQoyiw7]Tog tjv o KwvoTuvrTvog , nuvrug Si
fiuatXeTg dv^^yoQevae) , d^rjXetai di TQeTg, ^'Avva re xut QeoScuQa
xai Zco^. KaiouQa Si rbv avrov uSeXcpov ^Io)uvv7]v nQO/eiQiou-
15(tevog xotvcovbv ^ovXevfiurMv fivoT7]QtcoS(ov xui axef.if.idTcov iri-
d^ero. fiiXXcov Si reXevruv eyyQU(fOv unfiTrjoev ix ndvrcov o)g ovx
iiv nore nuQa rovg avrov nuTSag ^aoiXiu ireQov Si'§atvro ' iv m B
xa&vniyQuipttv unuvreg, ufia firjv xui ?; jSuotXig EvSoxiu cog ovx
uv ovSi uvrr} nQog SevreQov iXevarjrui avvotxiaiov, xui unuQri-
SOad^iv rcp narQtdQ/jj (fvXdrretv SeScoxuoiv, o&ev xui nuQ(k rrj

yvvuixl xal ^aotXidt rd ndvru nenoir^xe, GCOcfQoveardTTj re vofu

fyfiirri tuvSqI xat nutdorQi^ijoui uxQi^eoTdr7] xui nQog rb t«
xoivci dtotxeTv ixavcordrrj. reXevrci Si xal 6 §aaiXtvg Ircjjv wv
121 ftf. nBTtoirjTcci margo P
flelegit imperator loannem qnendam monachnm Lampensem, qni idem
monasterium cum Xiphilino coluerat.
A mense autem Octobri morbus gravis imperatorem invasit, qui
eum graviter affligebat usque ad insequentem raensem Maium, quo
ipsum profligavit et vita privavit. eius vero exsequiae non ubi exspe-
ctabat celebratae sunt, sed per mare ductus in monasterio sancti Ni-
colai, quod Molibotum vocatnr, situs est. vixit in imperio annos se-
ptem, menses sex. fuere ipsi liberi ex Eudocia Augusta, quam adhuc
privatus duxerat uxorem, mares tres, Michael Andronicus et Constan-
tinus. horum porphyrogenitus erat Constantinus, omnesque imperatores
declaravit. feminae autem tres, Anna Theodora et Zoe. et cum Cae-
^
sarem suum fratrem loannem delegisset , socium arcanorum consiliorum
et deliberationum ascivit. cum diem suum obiturus esset, ab omnibus
syngrapham petiit, in qua poUicerentur nunquam se praeter ipsius libe- '^
ros alium imperatorem suscepturos; et omnes subscripsere. quin etiam
^
imperatrix Eudocia nunquam ad alterum coniugium se transituram pro-
misit. perfectamque ipsam syngrapham patriarchae servandam tradi-
dere. quare et dum uxor et dum Augusta fuit, omnia ita fecit ut et
viro castissima et in instituendis libcris diligentissima et in admini-
stranda re pubiica maxime idonea haberetur. moritur iropcrator annos
 660 lOANNlS CUROPALATAE

e^^KOvra xai (iixqov ti tiqoq. ud^iGTO de Xiyeiv nsQi xmv (m^ov"

Xtvovtwv avTM log rif.irjg /.ih yal XQrjf.iuTtov ovx unoaxtQriGH rov~
rovg, avr^ iXtvd-fQCOV de cog aQyvQcavrjTMv e/Qrjcraro' "ayf/?.o-

C fii]v S^ ovx tyvj rr/V lltvd-iQiav avrovg, aXV 61 vofioi ixnrcorovg

T^5 noXirttag noii]aavreg.^^ roTg de Xoyoig e'^o/cog nQoaxelfievogS
"ocpeXov^^ eXeyev ^''ex rovrcov rj rrjg ^aoiXeiag eyva)Qii^6fii]v.'^ yev-
vaTog Si mv t^^v xpv/^v nQog rtva elQrjxora cx)g avrog av tjSecag

fia/ofievog exeivov ro l'Siov acjofia nQo^akoiro evcpijfiei" eine,

"xal el ^ovXoio ye neaovri eneveyxai nXijyijv xai avrog." nQog

di rbv rovg vofiovg e^axQi^ovfievov eni rcS ^ovXead-ai udixeTv 10
ovTO eci^i]aev ot vofioi i]ftug unoKcaKexaat.

Karea/ov Se ru axi]nTQu rrjg ^aatXeiag rj re avyvyog avrov

xai 01 nuTSeg. ol Si rr]v ec')uv xararQe/ovreg Tovqxoi naXtv roTg
D TieQi rtjv Meaonorufiiav ecpf]dQevov , xal fiukiara roTg neQi MeXi-
rr]vi]v eaiQuroneSevftevoig '^PcofiaixoTg arQarevfiaatv , olneQ rovlS
oipcaviafiov evSerjaavreg xai rcov avvr]d-oig nuQe/Ofievcav avroTg
GtrrjQeaioiv areQovfievot evSeoog ei/ov xal runetvcog, nQog rovrotg
de xui oQyi}jog Sia rr]v evdetuv , xul firj roTg 19-uyevtat GTQartcv-

ratg ^ovXead^ui avveld^eTv xut rov EvcpQclrr^v avv avroTg neQutco-

caad-ai. eneQ/ofievcov ovv twv Tovqxcov, fiovot 61 T}/IeXtrr]voi^

avrtaxuvreg ureQ avrcov evfiuQcJog vnb rwv ^uq^cxqcjOv cvg exi]^oXcov

ikvftuivovro xai xarer tr QcLaxovr o , una&cov avxoov Siufievovxcov,

11 ta. oircos, v«I oJrog margo P 18 xccl ft^] tSsTS (i^?

natns sexaginta et paulo ampliiis. consueverat autera dicere de iis qui

sibi insidiarentur , se honore et pecuniis haudquaquam eos privaturum,
sed ut captivis argento emptis usurum, non autem eos ut liberos ho-
mines habiturum : ademi autem" aiebat "non ego ipsis libertatem , sed
"

leges, quae iure civitatis ipsos excidere fecerunt/ disciplinis eximie

dcditus aiebat "utinam ex iis potius quam ex imperio cognoscerer."
curaque alto animo esset, cuidam qui sibi dixerat se libenter pugnantem
proprium corpus pro illo oblaturum, "meliora" inquit "loquere, ac si
me lapsum videris, ipsemet raihi plagam infer." ad eum qui studiose
leges inquirebat propterea quod peccare cuperet, dixit "istae nos leges
perdidere."
Obtinuere antem imperii sceptra et coniux ipsius et liberi. Turci
vero Orientis regionem percurrentes rnrsus eas Romanorum copias quae
ad Mesopotamiam erant, sed maxime eas quae ad Melitenem castra po-
suerant, obsidebant; quae commeatus indigentes, et iis cibis qui sibi ,

frequenter suppeditari consueverant privati inopia conflictabantur ac

,

misere degebant. ad haec irati ob rerum inopiam cum indigenis militi-

bus^ coniungi ac fluvium Euphratem cum ipsis transire nolebant. ad-
venientibus igitur Turcis, cum soli Meliteni restitissent sine ipsis, fa-
cile a barbaris procul iaculantibus laedebantur et vulnera accipiebant,
 HISTORIA. 661

{(ag uvuyxuad^tvtig tlg tuv noTafwv rt Xifvyov xai nQog fiu/r/V xui P 819
uxovTtg tarrjGuv xul vtoTU 6ovvui nuQt^iuod-r^aav * xa\ TQonijg
ytvofitvrig tntaov av/vo) ii; uvridv, rivtg dt xui ^(ayQiai vnb rwv
fiaQjSuQtov tXi^cpd^rjGav. ol dt 7>oin6i rip aarti t^? 3ItXm]vijg
5 uvtdvd-r/Gav. ntQtqQOvriGUvrtg di rovrovg oi ^uQftuQoi cog rjdrj

xuraorQatftvrag xu\ unOtvtTg txrQt/ovGiv u/qi KaiouQtiag , xu-

raXr/i^ofiivot navru xui xuruorQttfovrtg xui nvQ uvroTg vnuvtH-
TTTovTfg. xal rtn orjxtp rov fitydXov xal ntQitovvfiov Baoiltiov
tlonr^SriGavrig driovoi fiiv unavru xul Ta itQu xttd-aQndCovotf
10 nQoOQuytvrtg di xal rfj rov uyiov ooQto rtp uyiio uvrov Xtiiptxvto

Squgui ri novriQov ovdufitJog rjdvvijd-rjouv' nQOxarr^otpuXiOTO yuQ B

xat ntQitSfdtjftrjro xriofiuGiv o/VQoTg [ov\ /qovov dtofitvoig noXXov
nQog xtt&uiQtoiv. t« di rag onug ntQioriXXovru d^vQidta /Qvoto
xul fiuQyuQOig t^tiQyaofiivu xul Xidoig t^uiQOvoi, xul rbv oXov
15 xoofiov bfiov avfttfOQrjGuvrtg uYqovgiv ixtTd-tv, nuQudovrtg noX-
Xovg rtjjv KuiouQttov atfayfj xal rbv vabv xara/Quvuvrtg. xuxtT-
d^tv vnoGrQiipuvrtg diiQ/ovrai rovg tig KtXixiuv uyovrag ortvto-
novg, firjdfvbg nQoyvovrog rrjv rovrtov ttpodov, xal roTg KiXC^iv
iniquvivrtg txnXrjxrtog ifitfo^ovg tlQydoavro, tforov noXvv noiovv-
SiOrtg rtov nuQffininrovroov avroTg. /Qevioavrtg di rfj /toQu xal rav-
rr(v Xvfirjvdftivot, xai XutfVQtov tavrovg ffinXrjOuvrtgxul Xiiag xul C
ul/fiaXtooiug noXXijg, uniaoi nQog rb XuXtn, nuQu rivog uvro-
fioXov ^^fiiQrixij Xtyofiivov hiir^yrjdivrig ixtToi, Svofiivcog roTg

cim HH nihil dcirimenti acciperent, qtioad coact! ad flavium fugerunt,

etad pugnandnm constitere vel inviti , et terga dare vi coropulsi sunt.
cunque superati essent, multi ex ipsis cecidere, quidam a barbaris
viv"capti, reliqui ire urbem Melitenem se incolumes receperunt ; quos
barlari contemnentes veluti debellatos et imbecilles , percurrunt usque
ad Caesaream omnia diripientes et evertentes atque igne succenso cre-
mantts. impetu quoque facto in laagni ac celeberrimi Basilii templum
omniaincendunt et sacra diripiunt; et irrumpentes ipsius sancti sepul-
chrumsanctis eius reliquiis nihil detrimenti inferre potuerunt erat enim :

diligenier praemunHum, et circum structa quaedam aedificia ita corro-

borata, ut ad demoliendum diuturno tempore indigerent. ostia vero
quae foaminibus apposita fuerant, auro et margaritis elaborata pretio-
sisque Itoidibus, adimunt; omnibusque snbiatis ornamentis inde profi-
ciscuntur. multis interfectis Caesariensibus temploque polluto. et inde
reversi ttinseuat per angnstas vias ad Ciliciam ducentes , ita ut nemo
praescnseit ipsorum adventum. cumque repente comparentes Cilicas
multo terore coroplessent, niultam eorum qui sibi occurrerent cacdem
fecerunt. iiutiusque in ipsa provincia commorati cum cam vexasscnt,
spoliis ac uracda et captivis multis potiti ad Clialep se recepere, a
iiuodam trasfuga Amerticc noniine eo perducti, qui Romanis infestus
 662 lOANNIS CUROPALATAE

'PiOfialoig SittiCti(.iivov , ^nl tov ylQOVxog /uiv MtxarjX avtoi.ioX7J-

cavxog xai Tvy6vxog (uyuXo)v dcoQiwv xal ti^imv na\ u^iwoiwv,

y.arrjyoQij&hTog di naQU tio ^aaii^ii Kwvatavtlvo) tw /tovy.a log

(.itXlovtog avtov f.iaxai()a diaxnQiauad-ai, y.ul dtu tovxo xuta-

y.Qid-ivtog aiSiio (fvyfj, nuXiv 61 yi tv/ovxog uvuxXrjaiwg xal uno-5
cxuvtog xutu twv Tovqxwv, ti^vixuvtu di Sia anuviv tiov avuy-
xaiwv nQoo9^ii.itvov ts toig TovQxotg xai trjv /wquv diatid^ivtog
D xdxiota, yivo^ivot yovv 'iv ot t( TovQxot xu\ ol XaXtmxai , xal

hf.ioloyiav Sovtig uXk^^Xotg, trjv tv ^vqiu Idvtto/iiuv xu\ tu niQi

uvti]V xaxwg Stitid^iouv , a(fut,ovtig nvQnoXovvttg uvSQunoSifyv- 10
ng XiTjXutovvtig ul/nu7Mtit,ovtig xa\ nuv ti tt /tiQiatov StanQut-
TOfitvot. ovvrjd-Qoiad-rjOuv yuQ atQutiv/iiuta in^ avtoTg u^toXoya,
Nixrj(fOQOV ovtog tov Botavitutov iv tavtrj Sovxog, ^ Si (fitSw-
Xiu xa\ rj yXio/Qott^g cinQuxta nuXtv t« nuvta uniSti^tv, ov yuQ
oXoxXtjqov to oxf/wviov uXXu fxtQtxov avtoTg xu\ fiitQtov So&iv vuq- 15
xrjoui tovg otQuttwtag inolt^oi * Xa^ovttg yuQ to So9-iv tlg tm
oIxiTa SttoxiSuodrjOav , xu\ nuXtv ijouv ol ^uq^uqoi trjv /wquv
P 820 SriOVf.itvot xu\ uStwg xututQi/ovttg. vtoXuiuv Si ttvu ^QU/tTuv
uQtt twv olxrifiutwv , oTg ivttQifpovto , ixntni^Sr]xvTuv fiixQoTg xa\
iXa/ioxotg dd-Qoiaavtig uvaX(jOfiaot tw trjg ^Avtio/iiag rjyifwvi ivt-20
/tiQioav o'i SQuoai fiiv ti nQotd^vfiovvto dno vtwtfQtxrjg d-Quav-
trjtog otQutrjyovfitvoi, dnttQonoXtfiot Si ovttg xu\ ucptnnot, a/t-

Sov xu\ uonXoi xai yvfivo\ xa\ fxrjSi tbv ^fifQi^atov uQtov t/ovttg,

erat et imperante seneMichaele ad eum transfugerat , magnaque dota

et honores ac praemia consecutus fuerat. sed apud imperatorem Coi-
etantinum Ducam accusatus quod ipsum gladio interfecturus esset , lac
de causa perpetuo fuerat exsilio condemnatus. \erum cum rursus reo-
catus adversus Turcos missus esset, tunc ob rerum quae ad vicum
necessariae sunt inopiam sese Turcis adiunxerat, et regionem pesiime
vexabat. coniuncti igitur Turci et Chalepitae inita inter se soci;tate
Antiocheam Syriae eiusque finitima loca male vexarunt, caedentes com-
burentes diripientes depraedantes captivos abducentes et pessima quae-
que perpetrantes. nam et adversus ipsos coacti fuerant idone'exer-
citus Nicephoro Botaniate duce: sed avaritia et segnities rursis effe-
cere ut omnis labor irritus esset, neque enim integer commeatis, sed
mediocris quacdam pars illis tradita militibus torporis causa fit; qui
accepto quod sibi datum fuerat, in suam quisque patriam dissipti sunt.
ac rursus barbari regionem incendere et sine metu percurrere. exiguas
vero iuvenum copias , qui modo e suis domibus , ubi educat fuerant,
prodierant, parvis ac minimis sumptibus coactas Antiochiae dici tradi-
dcrunt; qui aliquod quidem facinus perpetrare cupiebant, iivenili au-
dacia militantes, sed belli imperiti et sine equitatu ac fereaiermes efc
nudi, cum ne quotidianum quidcm victuin haberent, intoleribilia multa
 HISTORIA. 663
TioXXu nud^ovrig uvTjxiGTa eig r^v acpoiv uxXtwg Ijiuviorqt^pav yr^v,

rov dovxbg Boravtturov fura rwv olxtiiov vnaaniarwv xai rtvwv

'^evtxuv Svi'u/iieo)v fitrpiiog uvrovg unoao^ijaut la/vauvrog. nuqu-
Ivd-lvrog de exetvov ru rwv ^uQftuQvov enl nXeov edQuavvS^t], airo- B
5 dtiag enl nXeov nieL,ovar^g rug noXeig xa\ rtov uXXcov entr?]deiiov
evdeiag.
liiXX^ tnttSrintQ i'^ avuyxrjg ^aaiXiojg iSei^d^i] ru nQuyi-iura
tfvvu(.tivov uvru noaoig xuraariiaai rt xal o/.iuXiaut iv ovrwg ivuv-
riotg xatQoTg, enixfjrj(ptXtro f.iiv u^ioXoywrarog o Boruveiur7]g xal
10 uXXot noXXoi, vixv. di o/.i4jog 7] d-eiu ^ovXi] , dib xui uvuytrui inl
ravru o ^taruQyi]g '^Pwf.iavbg b Kwvaravrtvog rov /tioyivovg vi6g,
ov Si TQonov dvtj/Sr], tv&tv f^af. ^v f.iiv nQo^t^Xr](xivog Sov^
^uQdtxijg b Jtoyivr^g, nurQixtog M rvy/uvwv i^ipi^at rbv ,8uaiXia
liiovaravrivov rbv /lovxuv ri[.ir]d^r]vut /StaruQ/i^g. b di ^uatXtvg C
15 vnttnwv avrio ^'^dttxviwv iQya anairtt f.ita&ovg" xtvbv avrbv xal
iinQuxrov untnif.itljaro , fit] nQoaa/wv r^ ulrr^ati avrov. i^tXd^wv
ovv ^ioyivr/g xai ri]v ^uqdtxr^v xaraXu^wv , ntQirv/wv Ilurl^t-
vdxotg il;tXd-ovat xal XtrjXurovat rr]v /wquv rQonuiov iarr]aaro
xur^ avrwv, xui rwv iuXwxorwv twvrug fiiv noXXovg, xtffuXag
20 di rwv uvrjQr^ftivwv rw ^uaiXtT ntnofi fwg irtfir^d^r] ^taruQ/f]g,
"/Quipuvrog uvru rov ^uatXiwg wg ovx iftbv Scoqov, w .Jioytvtg,
rovro , uXXu rijg oixtiug uQtrijg xui uvdQuyud^iag, diurQi^wv ds
ixiTai ri^ovXr]&ri fiiv uvruQui rw ^uatXtT, uXXu rb fitXirwfiivov D

)a8si !n patriam snam sine gloria reversi snnt; qnos dux Botanlates
cim suis protectoribus et quibusdam externis copiis facile potuit re-
pJlere. verum cum ille abdicatus esset magistratu , barbari longe an-
dauores sunt effecti ^ commeatus inopia plurimum civitates opprimente,
et \Iiarum rerum quae ad victum usui sunt indigentia.
Sed cnm necessario res ipsae indigerent imperatore, qui eas posset
consituere et in aequum statum adeo adversis temporibus redigere,
censbatur maxime idoneus Botaniates et alii multi: attamen divinura
vicitconsilium^ et iccirco ad haec perducitur bestarches Romanus Con-
stantiius Diogenis filius. quo autem modo perductns fuerit, raox di-
cam. erat creatns dux Sardices Diogenes. cnm autem patricius esset,
petiit \b imperatore Constantino Duca hoc honore affici ut esset be-
starche, imperator autem rcspondens "ostendens opera reposce raer-
cedera,'' inanem ipsum re infecta dimisit, eias petitioni niinime consen-
tiens. «wressus igitur Diogenes, cnm ad Sardicem pervenisset incidis-
setque ii Patzinacas, qui eruperant et regionem diripiebant, de ipsis
tropaea «rexit, et ex captis vivos quamplurimos , interfectorum vero
capita inoeratori misit. et iccirco bestarches ab imperatore creatus
cst; qui qiidem ei scripsit "non menm donnm o Diogenes hoc, sed tnae
virtutis et fortitudinis." ibi autem commorans voluit contra imperato-
 664 lOANNIS CUROPALATAE

ttg (pwg uyayiXv StSiwg t^v. ofxwg ineidrj b ^aaiktvg utitjv xal
T« rijg ^aaiXtlag ^x^Qtvov, xotvoXoytTxai rivi rCJv niarixmaTMv
ro nQayf.ia , xal di^ uvxov roig naQuy.fi[xtvoig tdytaiv bfxiXrjaug

TitQt ruvrov nqayf.iaxog, (piXicog avxM dtaxtiftivoig, ijQ^tv rjfitQuiv

rtvwv , rijg avxov ytvvatoxi^rog ntiQuv tyovai SuyjtXij. xui fiijvvf-S

rui nuQu rtvog IdQfttviov t6 yivog, xa\ drj avXXrjq)9^tlg dtafiwxi^g

nQog T^v ^uoiXidu unuytxai, fXtyxd-tlg dt xal xurud^ifttvog xul

Siu rovxo xuxuxQid^ttg duvuxov (jog ini^ovXog vntQOQi^txat xal rrig

noXiwg ix^uXXtxui , nuatv uviuv iv&if^tvog oaoi rijg uvxov ytv-

P 821 vuioxrixog xut uvdQiug iv ntiQfi xudiaxuvxo. ol <J' uyvoovvxtg fxlO
Twv tlSorwv ruvxu nuQuXuft^dvovxtg vnriQyov i'^ uvdyxtjg iQuaxai,
xai dta rovro Si' tvyijg rjv roTg oXotg uvcitxtQOv rbv uvdQU ytviad^ai
xoXaaxi]Qiwv xal yuQtad-rivai rfj ^Pwfiaiwv rovrwv uQ/fj. inel Si

b oxonbg ^rjXov d-tiov tjv xul ov (ptXuvxiug, ntQiuXy wg rijg riov

XQtaxtuvwv nXrj&vog nua/ovarig xal xaxwg xfQui^Ofiivi^g oarjfiiQut 15

TiQog rdov IdyuQijvoov , ivr^Qyrid-rj Xoinbv roTg ev/oftivoig Ta rrjg

iv/rig, nuQuaxuvrog yuQ uvd-tg uvxov rw ^uatXtxw ^rjftuxt ntQi-

ia/tv eXeog ua/erov rriv Avyovaruv EvSoxiuv rjv yuQ b uv^q
B fitxu riov uXXwv xul d-fu9-rjvui uyu96g, inifirixrjg re rriv rjXtxiuv

wv xui oxiQvwv xul vcoxwv iv xuXw xud-OQtofifvog , evocpd-uXfiog tcSO

eintQ rtg uXXog, xul rov nd^ovg avro^ev nuQuxXrjatv ixxuXov-
fievog, fi^r^ uxQi^ig rb Xtvxbv fi^re t6 fxiXav anoaco^wv, aXX^

13 Tovrov?

rem insurgere. sed inceptum in lucem proferre verebatur. attamei

postquam abfuit imperator et imperium orbum erat, rem cum suo quo-
dam fidelissimo communicat, et per ipsum cum quibusdam finitimis gei-
tibus, quibus esset ipsius explorata virtus, collocutus quibnsdnm pati-
bus imperavit. indicatur autem a quodam Armenio, et comprehensus
ad urbem regiam perducitur, convictusque et capitis damnatus ut fco-
ditor in exsilium mittitur, urbe expellitur, non sine maximo doloreeo-
rum omnium apud quos suae virtutis ac strenuitatis specimen dedsrat.
qui vero ipsum ignorabant, famam ab aliis percipientes statim psius
amore capiebantur. et iccirco omnes optabant virum supplicio liierari
et Romanorum imperio donari. et quia divini zeli propositum, n« au-
tem proprii amoris erat, quippe cum Christianorum turba quotdie ab
Agarenis miserabiliter vexata cruciaretur, deinceps optata eorim qui
vota faciebant ad exitum perducta sunt. cum enim rursus adregium
suggestum adductus fuisset, Augusta Eudocia immensa misericorfla com-
mota est: erat enim vir praeter alia spectatu quoque dignus. statura
procerus, pectore et humeris pulcherrimus , et pulchritudine Jculorum
ut si quis allus praestans, his omnibus levaraen calamitatis eflagitans,
neque prorsus album neque prorsus nigrum sed ex utroque aequaliter
 HISTORIA. 665

oTor ovyxtxQa/iuva xar' laov u(j.q)6riQU, ws ovv y.ai ^ naqtGTioaa

yiQOVGiu Gvvtnud-iv , ev&vg fnrjXoXovS^TjGiv rj GVfxnad^tiu, xul
niQiG(jod^l)g Tov xtvdvvov nuQu nuaav ilnidu xul nQoaSoxiuv /?a-
Gihxijg ul^Kooiwg iTvxt. dib xul unoXv&i)g nuQu nuvTWv tianu-
6 Uto, l^itjv ovv ilg t^v Kannadoxdiv , t^ ijg xui yiwr^aiv ia/rjXi,
nuXiv fXiTunifiq)d-ilg tig ttjv ^uaikivovauv ilailriXvd-t , xui Totg
ytvfd-Xioig tov GWTiJQOg Xqigtov /iiuytoiQog Tif.iuTut xul GTQaTtj- C
7MT7]g nQO^i^XTjTui nuQu Tijg ^aaiXidog nQOtX&ovarjg fiaatXixwg
ftiTU Twv idiwv nuidwv tig tov (.liytGTOV xal ntQinvGTOv TTJg tov
10 ^iov GO(fiug arjxov. dtdoixviug di Ttjg ^uatXidog ti^v ti GvyxXt]-

Tov xu\ Tov nuTQtuQyjiv xa\ toi»^ vnoyQuxpunug xa\ 0(.i6aavTug,

xa\ Sia TOVTO ^iri ToXftwat^g Gvt,tvyd^iirui tivi Ttwv intffuvwv xu\
^UGiXta dvuyoQtvGut uvtov, tyvw dtiv vntQ yvvuixu /irj ^QOvtjaut,
nuvovQyia di xu\ doXw tov nuTQtuQ/i^v vntXd-tiv xui ovTwg uvtT]
15 To iqjiTov xaTanQu%ua&ui xa\ Ttjv TftJv idrwv noawg uva/atTiaai
0Qf.irjV, xotvovTut yovv to nQuy/iiu Ttvi twv ix TTJg yvvuixwviTtdog D
wg intTf]diiw nQog tovto. 6 dt vntayvtXTUi ix navTog TQonov
GVfinQu^ttv uvTjj nQog to anov8aL,6(itvov , 't,vQog tig dx6vr}v, to
Tov Xoyov, wv tig tk TOiuvTa, ddtXcpbg r^v tw nuTQiuQyri Buq-
SOdug ovofiu, XuyvioTUTog Tt xu\ nQog rjdovixg inTOi^/iivog xut fitjdfv

aXXo 6ta jSiov tywv nQOTtQrjfiu, nQ^attai tw nuTQtuQyrj b TOfiiag,

dnuyyiXXti avTW fivoTtxwg tu Toij nQayfiuTog , xu\ wg ti d^tXriGttt,

fiaXXov df inivivatii fiovov fi7]diva xivSvvov vcfOQuad^ui ix T^ff

mixtnm colorem conservans. nt igitnr etiam praesens senatns commo-

tus est, statim misericordia iudicium subsecuta est. et a periculo ser-
vatus praeter omnem spem atque exspectationem regiam dignationem
est consecutus; et iccirco absolutum omnes amplectebantur. egressus
igitur in Cappadociam , unde oriundus erat, rursus ad regiam urbem
accersitus sese recepit die natali salvatoris Christi , et magistri honore
decoratus dux exercitus ab Augusta creatur, quae imperatoris more cum
suis filiis processerat ad maximum et celeberrimum Sophiae templum.
cum autem vereretur Augusta et senatum et patriarcham et eos qui iu-
rati subscripserant, et iccirco non auderet cum illustriore aliquo matri-
monio copulari ipsumque imperatorem declarare, statuit supra mulie-
brem animum nil sibi aggrediendum , sed potius dolo ac fraude circum-
veniendum patriarcham; et ita se voti compotem futuram et gentiura
impetum repressuram , quantum in se esset, existimabat. communicat
igitur rem quodam cum eunucho ex gynaeceo ut ad id idoneo, qui
omnino se ei rem e sententia confecturum pollicetur, utpote qui nova-
Gula ad cotem esset, ut dici solet, ad haec negotia: frater erat pa-
(riarchae, Bardas nominc, maxime lascivus vir, et voluptatibus ita ad-
dictus ut omnia in omni vita eis posthaberet. accedit exsectus ille ad
patriarcham, cique arcano factum aperit, denuntiatque , si velit, immo
 666 lOANNIS CUROPALATAE

«fQiy.rTJg exeivrjg yiiQoyQa(fiag , ^ivx&^aerat f.iiv ttJ (iaaillSi b

Tovrov uvTadiX(f<og , naQavTixa de ^aaiktvg uvayoQtvd^tjaiTat.

P 822 <hg Si ia/^iv olov tov 7iaTQidQ/i]V y.aTaniovTa ro diXiUQ y.ttl rjdTj

/luvov ov/l TTiv avvuQ/xoyrjv inianevdovTa, ^ovXtviTUi nvd-ea&ui

TiiQi TovTov xttf TTjv ovyy.Xr^Tov. ivu xa&^ ivu yovv o narQiu^/rjg 5
nuQ^ ittVTov nQOOxaXiOuiiiivog to dvayy.uTov tov nQuyf.iuTog y.UTi-

ay.ivat,t , SiaavQWv to eyyQacfsov wg txvofiov ti y.ai a9-eof.iov xal

(hu t,-i]7.0Tvniav ivbg uvSQog ytyovog y.ul firj nQog xotvrjv XvotTi-

Xtiuv dqjOQCov, ontQ fOTUi nuvTtog, tl t,tv/d^riatTUi fj fiuaiVig

HvdQ} ytvvuko Tt xui d-vfiotidit' dva&riXj^oovat yuQ Tu 'P(t}fiui(ov 10
B tauv&tg, TJSi] fmQavd-rjvai xai dnoa^tad-rivat tXnil^ofiiva. wg S^
ia/a nuvTttg GVfixpi^(povg , Toiig fitv nttd-ot yMl xoXaxtia rovg Si
xui /Qi]fiuT0iv nuQO/fj xul fittXiyfiuatv uSQOTtQOtg, xui tco nuQ-
u/9^i]aofiiv(a Siog ov/ vnrjv, uyerut fitv 6 Zfioyivnjg vvy.Tog eig t«
^ttoikeiu ivonXog xut Trj ^aaiXiSt nQoat,tvyvvTUt, dvuyoQtvtTui StiS
nuQtvd^vg ^uotlivg xutu Trjv nQ(x)TrjV tov ^lavovuQiov firjvog, tijg

g intvffir]at(jog, tiovg fiffo^', Xu&tov ndvTug Tovg Tijg ^uatXiSog

vtovg. yivtTttt Si naQuvTixa TUQu/og nuQu Tm> BuQuyy(av no-
Xvg , fit] dvt/ofiiviov uvtov (p7]ftioui nuQu t« xoivfj So^avra. eut-
<pavtlg Si o TuvTi]g vibg l\Ii/ui]X avv ToTg uSiX(poTg yvcofii] avT(Jov2&
C To ytyovbg djiayyiXXovot ytviaS-ut ,. xui uv%ixu fiiTaTQUnivTtg fit-

yuXtttg xui StuTOQOig (pcovuTg uvTbv xui uvTOi dvuyoQtvovatv. log

S' ovv i(fuvr] ix tovtqv , ug ov fiuTr^v ^Xnixuotv in «rrw o\

b\ tantnm annnat, nihJt pencli metneivdum ex horribili illo chirographor

cius fratrem gennanum cum imperatrice copulatum statim imperatorem
«leclaratum iri. utque totum habuit sibi patriarcham veluti inescatum,
iamque studiose matrimonium tantum non procurantem , consuluit ut hac
ipsa de re senatus quoque sententiam percunctetur. singulis igitur ad
se accersitis patriarcha rei necessitatem confirmabat, seriptum illud ac-
cusans ut iniquum et minus legitimum, ab unius viri zelotypia profe-
ctum, cui communis utilitas minus proposita fuisset; "eui prorsus" in-
quit "consuletur si cum generoso et forti viro copuletur regina Augustat
rursus enim res Romanorum efflorescent, quae iam eo redactae sunt ut
atteri et penitus exstingui cito posse metus impendeat." ut vero illi
omnes consensere, alii suasu et adulatione, alli pecuniae largitione et
crebris muneribus , neque metua ullus suberat transigendae rei , adduci-
tur Diogenes noctu in regiam armatus, et cum Augusta coniungitur,
statimque imperator declaratur lanuarii mensis prima die , indictione
sexta , anno 6576, clam omnibus Augustae filiis. ac repente a Barangis
exoritur multa perturbatio, quod non sustinerent id vulgari praeter
omnium sententiam. verum cnm Michael ipsius Augustae filius cum
fratribus advenisset , de sua sententia factum id esse dixerunt , ac subito
conversi magno et elato clamore ipsi quoque eum imperatorem declara-
runt^ ut igitur re comprobatum est, haud teraere complures propter
 HISTORIA. 667

nol7.Qu ixQUTei yovv rj §aoiVi^ avv toTs vUat fi^^vag inra xal
[Xiy.QOV Tt TlQOq.

'Pa)/iiavdg Ji 6 /lioytvr^g ovtoj rtov oxi^nTQMv IniTV/Jjov ovx

tkaTTOv Tuv iv noGi nQayfiuTwv rijg GTQUTtanixT^g xul tvTu^iug
5f<fQovTiat xai GVGTUGttag, xav ori (xdXioTa avvtdQOvg et/t rovg
nQoyovovg, l(piSQOvg $i fxaXkov tinetv uXi^d-toTtQov , xai tov tov
nQo^i/SuotXfvxoTog udtl(f,ov ^lwuvvr^v tov KaiouQa, 6i xa) if.tno"

dwv uvTM un' aQxrjg u/Qt tiXovg ytyovaoi , xaX ra '^Pwf.tuixu xa- D
xiog dii&toav nQuyf.iuTa xai tig o vvv oQUTUt t/ovTa, rJQ^^uTO

10 yuQ TOvg Tt uXoycoTiQOvg df^iovod^at xui ToTg f/JipQOOt xui ntnti-

QUfiivotg of.tt7^tiv riov gtquticotcov , xui noXffiixaiv tQywv uvTi/t-
a&ut, nQto^tvTug rt tTOtfiaC,ttv , xa\ nuvTu/od-tv joTg tvavTiotg
iniTtt/i^iiv Tijv nuQodov. 6ia ravTu rot Sta dvo fttjviov nuQoX-
xr^v 7] rijg twug amov di/trat TlQonovTig, xa\ o ^r^Xog rijg ixdt-
15 xiag ivixrjoe rijv iv rfj ^aotXidi rQvcf^v re xul &vftrj$iuv. o xul
nuvTug xarinXr/^tv , 7} ru/tTu dr^Xad'^ iTOtfiuoia xal dtdra^ig xal
nuQuoxtvTj nQog uvdyxrjg uvtio ytvofiivi] noXXijg. ru ftiv xura P 823
rijv u4vTt6/ttav xat KtXixiav ruTg nQOttQTjfiivuig ixdQOftuTg dnfiQij-
XOTU iv io/uTOtg xtvSvvoig* iv dt roTg fioQtioriQOig avrbg o oovX-
ZOruvog navoTQaria f^tX/jXvd-f, Svvufitig uywv uvvnoiorovg xut /?a-
Qtiag, xa\ roTg oQiotg rwv '^Pwfiuiwv tw xuiqw tov (fd-tvonwQOv
nQOG^vmo , ^ovXofitvog naQa/etftdoat ixiToe xat uQ/oftivQV rov

10 ta. XoyuoTeQovs margo P 14 i'(S. qiQOvtlg margo P

ipsum bene sperarunt. itaque Augusta cum filiis suis menses septem et
paulo ampllus imperavit.
Romanus autem Diogenes ita adeptus imperium haud minorem prae-
sentium rerum rationem habuit quam militaris rei bene componendae
atque constituendae, etiam si quam maxime consiliarios habuit privi-
gnos, immo ut verius dicam , insidiatores, et loannem Caesarem supe-
rioris imperatoris fratrem , qui ei semper ab initio ad finem fuere im-
pedimento et Romanorum res in pessimum statum deduxere, qui nunc
cernitur. coepit autem et digniores amplecti , et cum prudentioribus ac
peritioribus colloqui, et belli munera suscipere, et legatos parare , at-
qne undique hostibus aditum intercludere. his de causis duobus exactis
mensibus, Orientis cura ipsum cepit, et ultionis iustitiaeque zelus de-
licias et animi mollitiem, quae in urbe regia inerat, vicit; quod quidem
omnes perculit, celer videlicet apparatus et ordo, quem maxime neces-
sario requirebant res Antiochiae et Ciliciae excursionibus , quas supe-
rius diximus, defatigatae et in extrema adductae discrimina. ad partes
autem magis Boreae subiectas ipse Sultanus cum omni exercitu irrupit,
graves secum copias et quibus resisti nequiret adducens. et ad fines
Romanorum autumno accesserat, ut ibi hiemaret, et ineunte vere ut
 668 lOAKNlS CUROPALATAE

iUQog nQOGtxwg 7iQQa(ialHv xat uQdi]v uvurQtifjui rrjv ^Pm/huiwv

yal xud^iXiXv. b de fJuoiXtvg GTQarbv enuyojiiivog ov/ oTov dxbg
ibv ^uGikia '^PiOfjulvov , uXV oiov nuQtixiv b xuiQog tx rt Muxe^
dovcov xui BovlyuQiov xul KunnaSoxiov xul Ovl^cov xul tcuv uXXcjog
B TiuQUTvxovTcov t&vixcJov , nQog de xul OQuyycav xul BuQuyycov,5
T^g odov GnovSauog icprjipuro. xal Gvvrj/^d-riGuv di ol ncivTtg
XtltVflUTl ^UGlhxco IV TJ] 0QvytC<. iJTOl TW &f/,tUTl TCOV UVUToXlXUJV,

tvd^u xttl 7JV IdiTv rb nuQudo^ov , rovg diu^orjTOvg nQOfid/ovg rcav

Pcof.iaict)V rcZv nuGuv rrjv hoav xat rrjv tGntQuv xuTudovXcoaufxi-
rcov t§ oXiyiov avyxtifitvovg uvSqcov , xul rovTcov cvyxexvcfOTCov 10
r^ ntvici xul xuxov/Ja. xul nuvonliug fortQi]i.iivcov , uvrl fiuyui-
Qcov xul ulXojv oQyavcav noXtfuxciov , rb rijg yQucfi^g tQtTv , t,i^-
C vug xai dQinuvu ovx tv xaiQco tiQ-^vT^g fnuyofiivovg, 'innov re
noXtf.uxov xa\ rijg uXXt]g naQUoxtvTJg tvdtcog t/ovrug , art fi^
crQaTivaaf.iivov ^uoikicag ix noV.ov , xul diu rovro wg u/Q^-iS
rrttov xul dovvTtXcov xui rbv dyjcovixbv uvrcdv nuQuiQtd^ivTcov xul
rb uvixa&iv aiTrjQiatov. Seikol yuQ xut uvuXxiStg xul uQog ovdiv
ytvvaTov /Qr^oiftevovTeg xuTtcpuivovTO , xul uvrug rug arjftuiug
GitontjQdjg unocpd-iyyiod-ai ntvuQug oQcoftivug wontQ dnb Xtyvvog
iL,ocfCOftivug xunvov , xu\ onuSovg i/ovoag tvuQid-fiijTOvg xul 20
ntvi/QOvg. ruvTU roTg nuQovaiv bQCjOfitvu noVkr^v dO^vftiav nQoo^-
yov xai ivtnoiovv, dvukoyiCpftivoig i'^ o"(av noT xarrjvT^xuoi ru.

20 i^ocpcofisvov P

ex propinquo posset invadere et penitus Roraanorum res evertere ac

demoliri. imperator autem adducens exercitum , non qualem decebat
Romanorum imperatorem, sed qualem praesens eccasio praebuit ex
Macedonibus et Bnlgaris et Cappadocibus et Uzis et aliis, ut fors ta-
lerat, nationibus, insuperque e Francis et Barangis, studiose iter arri-
puit, et coacti sunt imperatoris iussu omnes qui erant in Phrygia seu
firovincia Orientalium.ubi cernere poterat nescio quid incredibile, ce-
ebres illos antesignanos Romanorum, qui omnem et Orientem et Occi-
dentera in servitutem redegerant, ex paucis viris collectos, iisque pau-
pertate et vexatione demissis atque omni armorum genere spoliatis, pro
gladiis et aliis bellicis armis, ut scriptura dicit, iacula et falces non
tempore pacis adducentibus , et bellico equitatu alioque indigentibus ap-
paratu , quippe cum imperator illuc cum exercitu iampridera profectus
Bon esset, et hac de causa illis tanquam inutilibus adempta essent ciba-
ria et qui praeberi consueverat commeatus: timidi enim et imbecilles et
ad nuUam rem strenuam usui censebantur; ita ut etiam ipsa signa si-
lentio responderent, sordida conspecta, tanquam ab exstincto lumine
obscurato fumo, et paucos habentia ministros eosque pauperes. hacc
iis qui aderant cernentibus causa erant ut multum dcsponderent animum
ct metuerent, cogitantes cx quo statu in quem redacti sint Romanorum
 HISTORIA. 669

'PojjiiaiMP (TTQaroniSa , xai uv&ig Tiva tqotiov y.ux nolcov yqi]i.iu- D

Tiov x«i Siu noaov tov xqovov ttg to uqxuiov InuviltvaovTui , tmv
f.itv yr^QUiOTtQCOv xul ntnnQU(.uvcov ucfinncov ovTtov xul ipiXiov, Tijg

df vtuXovg GTQUTiug untiQonoltf.iov xu&fOT^xviug xui TCJov noXe-

Sfiixcov ovx tdaSog uyiovcav. xotX uvd-ig rb Ttov uvTiTtTay^itvcov

(filoxivdvvoTUTOV tv noXt/iioig , inif.iovov xui f{.intiQOV xu\ lnnri~

Stiov. nuvTod^iv ovv 6 ^uaiXtvg t^anOQOvfitvog Oficog Siu ttjv
xoivTjV "kvaatXtiuv txQivtv cxig ivrjv ToTg i/d-QoTg uvTinuQuru^aa&ui
xul Tilg noXXijg avTOvg noacag uvw/uiTiaut xui uvuartiXut OQfiijg,

10 TO^'^ yuQ ivuvTtovg uyvoovvTug t« oVxoi tov ^aaiXtu nit^ovTu Tt P 824

xui d^XijSovTu u9q6u tovtov oQfirj Tt xul tcfodog ftuXXov i§inXi]~
ri

^iv, ohj^ivTug, waniQ xu\ vaTtQov fitfiu^-^xufttv , oTt xivSvvcav

ovTog b u,vd-QO)nog ovSivu Xoyov ntnoiriTUi, uXX^ tUQOg wv cfot-
TtjTtjg xuivonoir,att xui uvT^^r^ati ra ^Pcofiuioov nQuyftUTU xul uvTt-

15 ar^xcoati Totg iy^QOig tu iniytiQU. tuvtu TOt b fiiv aovXruvog

oma&oQftrjTog yiyovt, fioiQUv Si Ttva fitydXt]v unoTtfiofitvog , xul
TuvTr/v Sixfi SttXcvv, T?}v fiiv tig ttjv Idaiav rrjv uvco voTtcoTtQuv
ixnifintt, ttjv Si /SoQtiOTtQuv nuQayyiXXtt ytviad^ut. o Si /Suat- B
Xevg (Lg ivijv Tovg avv uvtm iniQQcoaug oXri xttQi, xai u^iojfiaai
20 ycii ScoQOtg uvad-uQQijaut ntnotrjXcog , xui Xo/uyovg xul Tu^tuQ/ug
UQiaTOvg fxcxaTCO ruyfiuTt iniftiXiog nQoaTr^acjififvog , iv oXiyco

/Qovco aTQUTtuv u^ioXoyov xuTtaTipuTO , xui fxtT^ uvTijg ini JHq-

aug nQO&vfioTtQOv ijXuvvtv, cog Si to fioQttov aTQUTonedov tu^

exercitus, et rursus quanam ratlone et quibus opibus et quanto tem-

pore in antiquura statum vindicari possint, cum maiores natu et vete-
rani milites et periti carerent equitatu et inermes essent, tirones autem
imperiti neque belllcis certaminibus assueti. ad hoc adversarios quoque
maxime strenuos et audaccs ad subeunda belli pericula , et stabiles at-
que peritos et idoneos nurant. ex omni igitur parte anceps et soUici-
tus imperator tamen communis utilitatis causa, statuit, quantum in se
erat, contra hostes instrui, eorumque ex aliqua parte ingentem impe-
tura comprimere. et adversarios quidem , ignaros quibus raalis domi
vexaretur ac premeretur imperator, repentinus ipsius conatus et adven-
tus magis perterruit, ratos, ut postea didicimus, hominem hunc peri-
culorum nullam rationem habiturum, sed verno tempore adventurura,
auctoreraque fore ut rursus Roraana res efilorcscat et paria hostibus
rependat. quibus de causis Sultanus recessit. verum divisa haud exi-
gua exercltus manu in duas partes, alteram in Asiara superiorem ad
Istrum magis sitam emittit, alterara ad partes magis aquilonares. im-
perator autem suis , quantum licuit, confirmatis omni potestate et di-
gnitate ac muneribus, et bono animo esse iussis, manipulorumque du-
ctoribus et optimis praefectis unicuique legioni diligenter atiributis,
brevi tempore idoneum contraxit exercitum; et cum ipso in Persas ala-
crius proficiscebatur. ut vero Borealis exercitus imperatoris successibus
 5

670 lOANNIS CUROPALATAE

rov ftaoiktMg nqooSovg naQlaxtto , iyvoi Xoinov 6 /fioyivTjg roTg

voTioig IntiomoHV ) o? t« nfQl xoiXrjv SvQiav xal KiXiKiav xal
avji]v HvTioxtiav xaT aXrjil^ovreg rjOav. xa\ xaTaXinwv to w9^v
KoX(x)vdag xa\ ^e/SaoTeiag qjiQeod^ai, tm rov yivxavSov Inexo)-
Q7]oe &ffiaTi xuTu Tov xaiQov Tov d-t'QOvg' Iv yaQ rco (pd-tvonMQ(o

C ToTg 2vQiay.oig naQa^uXeiv ef.ieXtTU ntQeoiv , wg av {.tr] t(o xavocovi

Kaxovyr]d^ev to oTQaToneSov SvonQuyqor] xa\ diuXco^t]9^fj. tv

rooovT(o de ol Tovqxoi rr]v NeoxatodQeiav t§ unQoonrov eneX"
d-ovreg xuTaoTQe^fovoi , xa\ noXXcov ocofxuTMv xa\ XQr](.i(j,T(av eyi'-

vovTO xvQiot, §(XQog enuy6(.tevoi Xaq^vQuywytag ovx eXdxtorov.lO

o xu\ elg coTu rov ^uoiXi(og neoov noXXr]v avT(o rr^v uviav evioTu'§i
To GV[.i^av , oTt xuiToi exoTQUTevof-iivov ovSev r]TTOv oi noXiixtoi
rT]v /(OQuv avTOv evdniov uvtov xuTtod-iovotv, ui.iiXei roi xul
rug dvvd/iieig uveiXr^cpcog Si* uTQun^Sv dvo^urcov uno QVTrJQog
xuTontv rjXuvve. nXr]Ot(xoug 8e rf] 2e^uOTeiu rr]v f.iiv OTQurico- 15
D rtx^v unooxivr]v xu\ ro nttjbv anav avrov nov d(ptr]Oi (.itra rov
iSiov nQoyovov \4v8qovIxov ovvovTog avT(o , ov avrog ^aotXia
XtiQ0T0vi]oag tog ivi/vQOv tixev r] ovoTQdrr^yov , el' ni] noXXuxtg
nuQr]X(av ix rov ai(pvtdiov noXvTQomog rco XQtcvv XtiTOVQyrjotttv'

ttVTog 8e (.itT^ evt,(ovoTiQ(ov edicoxev oniod^ev rwv ixd-Qcov dia noX- 20

Xiov xui vxprjXoTdrcov ^ovvwv rijg re TtcpQixrjg xai rr]g^AQyuov,
xu\ roTg e/d-Qoig eniTed-ijvui ex rov iyxuQoiov i^neiyero. od-tv xal

adoxr]Tog avToTg ineiantadiv xai rfj <pr]i.ir] rijg avzov naQOvalag

19 TtctqelMV?

favit, statuit deinceps Diogenes in partes australes eos invadere qui

Coelesyriara et Ciliciam ipsamque Antiochiam praedabantur ; relictaqua
via quae recta ducit Coloniam et Sebastiam, ad Lycandi regioneni ac-
cessit, aestivo tempore: autumno enim cogitabat in Syriam invadere,
ne forte aestu vexatus exercitus parum prospere res gereret et detri-
mento haud mediocri afficeretur. interea Turci Neocaesaream ex im-
proviso adorti evertunt, et multorum virorum opumque potiti sunt, ab-
ducta maxime ingenti spoliorum praeda; quod cum ad aures impera-
toris accidisset, multam illi casus hic animi soUicitudinem attulit, quod
quamvis cum exercitu prodiisset, nihilominus hostes regionem suam se
inspectante vexarent. tandem copias per semitas accessu difficiles veluti
habenis a tergo retractis reduxit; curaque Sebastiae appropinquasset,
miiitaria impedimenta et omnes pedites ibi reliquit cum privigno suo
Andronico , qui secum aderat , quem delectum imperatorem ut pignus
ipse habebat vel collegam, ut si quis repentinus casus exigeret, is res
administraret. ipse vero cum expeditioribus a tergo persequebatur ho-
stes per multos et celsissimos colles, et per Tephricem et Argaum in
ipsos invadere ex obiiquo festinabat. quare cum nec opinantes adortus
esset, suique adventus fama omnes deterruisset , statim causa, fuit ut
 '

HISTORIA. 671

nuvrag ixdetfiurwaug airiy.u vojru diSwy.tvai notit xul nQog rijv

(pvyfiv bQf.irjfTut. qjovog f.iiv ovv avrcuv ovx h/tvtro noXvg, nQO~
xarttQyaGf.itvo)v rwv rov fiuaiXtcog ratg avodluig, ^uyQiui di noX- P 825
?.o< tuXwouv. rrjg dt idiug ^Mtjg ovx amovuvro ,
(.lU/uiQug tQyov

5 yfv6f.itvoi. ^Xtxiu fiivroi nuaa unb uvd^Qwnov twg xrrjvovg iXtv-

d^tQtod^tiaa rbv /SuatXta xul yXcoaor] xal arofiari intqirifiiaav

&uvfiaorbv yuQ xul uvroTg roTg ivuvriotg rb nQu/d-iv xurtifuivtro,
najg b ^aoilivg 'PiOfiuiwv uxQarcog xar^ «rrw»' rjXaot rQonov tV"
t,(x)Vov xu\ ftovot,covov orQuricoiov. rQta\ 6i fiovutg rifitQutg iv

10 ^f^uoriia diuvunuvoug rb arQurtvfta rrig nQog ^vQiav uyovoi]g

rjiparo , xal ^tu rcov rrjg Kovxovaov avXwvwv tlg rtQfiuvixttuv

xaraoxug iig rb d^lfiu rb xuXovfitvov tla^uXXti TtXov/ , nQortQov B

dnorifiofitvog cpuXuyya ovx oXiyrjv fitra avvrayfiaruQyov , xai tlg
MtXtrrivrjV ixntfiyjug inl cpvXaxfj rr^g hoag xui uvrtnrwaii rcov

ISixfToe nQOOtSQtvovrwv i/d-QWV , wv rjQ/tv uvrjQ nuvovQyog xal

fiuxtfiog ovofiart Idijjivultog. Stu rovro xal b fiaatXtvg rovg
XQfirrovug rov oixtiov orQurov rovrwf nuQaSiScoxt , xal 0Quy-
yovg uvrovg , uvSQug uifio/UQtTg xul noltfttxovg. firj /QrjOa-
fitvov Se rov uQodyovrog cpiXorifiwg rotg nQayfiaai Slei rijg uno-
20 rv/iug ( r]V yuQ SiacptQCOv q^QOvrjOti xul tvXu^wg t/cov niQi rov
fitXXovrog) fit/.QOv SinXovg b noXtfiog rio ^uaiXtT intyivtro , art- C
Qiaxofiivco rotuvrr^g Svvdfitwg. noXXuxtg yuQ nQOxaXovfiivtov
rwv i/d^Qvov i'^tivai rov twv MtXirrjvwv uariog, wj elSov (.iriS\

ilH in fugam versi terga darent. quorum caedes haud multa facta est,
quippe ciim ante defatigati essent milites imperatoris locis inviis: sed
vivi capti sunt multi, quibus tamen vita minime profuit, quod gladio
confecti sunt. omnis vero aetas ab homine usque ad iumenta in liber-
tatem vindicata imperatorem uno ore celebrarunt, siquidem ipsis quoqae
hosiibus factum illud admiratione dignum videbatur, quomodo Romano-
rum imperator contra se profectus esset ita ut impediri non potuerit,
instar expediti et bellica virtute praestantis miiitis. cum vero tribns
tantum diebus Sebastiae exercitum quietis causa continuisset , iter arri-
puit ea qua ad Syriam pergitur via; et per Cucusi angustias in Ger-
maniciam profectus in regionem nomine Teluch invadit , divisa prius
haud mediocri phalange cum legionis praefecto, quam ad Melitenent
cum duce misit, ut Orientem custodiret et invasionibus commorantium
ibi hostium resisteret, qulbus praeerat versutus et bellicosus vir no-
mine Hapsinalius. iccirco imperator duci ipsi praestantissimos quosque
exercitus tribuit, et Francos ipsos, homines caede gaudentes ac belli-
cosos. verum cum dux haud fortiter rebus usus esset metu ne vince-
retur (erat enim prudentissimus et cautus et valde cavens futurum),
fere duplex bellum invaserat imperatorem talibus copiis privatum.
saepe enim provocantibus hostibus ut e Meliteae egressi pugnarent,
 672 lOANNIS CUROPALATAE

inatad-avo^tivtov awTwv al.X* riqif.iovvx(av xat 0^0^ vtivcottovtmv,

dia TOTiwv uSrilcov ^adiaavxsg aav^cpavwg xov fiaaiXixov xaza-
roXfxcJoat aTQaTiVf.taTog. tvTv/ovTig di /notQa rtvl tXa/JaTrj, dt*
uyoQuv aiTicjov i^tovai] , WQf.it]aav xar' avTrjg, iXiivot di (.tri

vnoaTuvTig tcfvyov af.iiTuaTQi7iTi. xul tu/u uv uncjjltTO fitQogS

aTQaTitOTCJov ovy. tXu/taTov ovd^ tvxuTacpQovrjTov , tl firi Tu/vg
uvTOig im^oi]D-r]aiv b ^aatXtvg t7it<fuviig, xui Tijg uvtojv tcfoSov
D t^tiliTO. ti Ttg Toivvv ToTg aTQUTr^yoTg intyQacfjii cug ininav za
tcov ix^uattjov, itT* int to xQtTxTOv ttT^ int to /tTQOv avvuyoivTO,

ov dtuLiuQTOt Tov OQ&ov xut Tr]g dXrjd-ovg Stayvcoafcog' xal xuXcxiglO

roTg nuluioTg iyvcofioX6yr]Tat , ^tXriov XtovTa uQ/ttv iXurfCOv rjntQ
"ktovTCjov tXucpov. uXX^ b fiiv ^aatXtvg ovtco dtaacod^tig xai Sta-
GdJOag ro arQUTontdov nqh rrjg rov XaXtn /cjoQug nuvaTQUTtu
xaTtaxrjVCoat. nQo rov xaTa^r^vai di rov "nnov rovg re 2xvd-ug
xai Tcov '^Pcofiuicov ovx oXiyovg tlg nQOVOfir]v rrjg /coQug u(f>ir,atv. 15
o Sr] xui yiyovt , xui r]/&r] nXijd-og dvdQCxiv re xui ywatxcjov xai
tfocjov noXXcjov. ixtid-tv di Stu rrjg noXtftiag icov TQtraTog dcptxviT-
P 826 Tat ilg '^ltQcxnoXtv. Soxr^atv 6i nuQua/bv intd^tuaua&at ro ixiTas
aTQUTtcoTtxbv tig /iTQag iX&tTv^^Pcoftaicov ovx id^uQor^aiv , dxQO^o-
XtOfioTg Si Ttai xut nQonr]Sr]atai rbv noXtfiov dfiofiotcoauvTO, 0" rt 20

'JdQu^tg Sr^XuSr] xui ol TovQxot xul o tovtcov {"^uQ/og l4ftiQTtxr]g,

tig yivog ^uatXtxbv iv rf] TltQaiSt iavrbv dvuyMv. xurua/cxrv fiiv

1 iTtaie&avonsvov —
tJQSfiovvta —
vnvcoTTOvra? 18 i'a. naQU-
cxcov iTci^riasaQ-at rai iKslee or^arttortxco margo P 20 te. dnoi-
cavTO margo P
ubi ne sensisse quidem ipsos noverunt, sed quieti et somno deditos,
per obscura loca progressi clam imperatorls exercitum audacter adoriun-
tur, et occurrentes roaxime exiguae parti ad emenda cibaria egressae,
in ipsam irruerunt. illi autem non sustinentes impetum, ita fugerunt ut

nunquam sese converterent. et fortasse periisset haud mediocris mili-

tum pars neque contemnenda, nisi celeriter ipsis imperator, qui adve-
nerat, tulisset opem et hostium impetum repressisset. si quis igitur
ducibus adscribit rerum sive prosperos sive adversos eventus, is mihi
e recta et vera sententia non videtur aberrare, et recte ab antiquis
pronuntiatum est melius ieonem cervis imperare quam leonibus cervum.
sed imperator ita servatus , servato quoque exercitu , ad Chalep regio-
nem cum omni exercitu castra posuit; et antequam de equo descenderet,
et Scythas et Romanorum haud paucos praedatum agros misit. quod
factum est, et adducti sunt viri multi et mulieres multaque iumenta.
inde per hostilem terram progressus tertia die Hierapolin pervenit,
cumque ostendisset velle se aggredi exercitum qui ibi morabatur, non
ausi illi sunt cum Romanis cougredi, sed levibus quibusdam praeliis et
irruptionibus bellum repudiarunt et Arabes et Turci ipsorumque prae-
fectus Amertices ad genus regium Persarum originera suam refercns.
 HISTORIA. 673

rr^v ^IiQunoXtv yiofiaai xul Teiyoiiia/Jatg xal aTQaTtoyrixaTg ine^f-

Xevatai, t6 iniiauxrov di twv aTQUTitorixcov dvvdfxscav inl av/.i-

(pwvotg yvfxvovg val uonXovg Siacptlg, ixiauL,ovTog iv nuai tov

fxayioxQov TltTQOv tov udi^tXXtaiov , avSQog ttiV TtldaavQicov xul
S^^EkXrivwv nuidtiuv uxQcog i'§t]axT]fttvov , d-Qtpi-iuTog xal ytwrii.ia- B
Tog ovTog Ttjg IdvTio/tiug noXttog , xui tcov t« nQcoxa ditvtyxovTMv
ivog. b de ufiriQag tov XdXtn tJtoc BtQQoiag, avvdyjag ToTg Tt
^ytQwxpi xul ToTg TovQxotg xui dvvufiiv udQuv avaTTjaufievog , tig

XtTQug ildtTv t(v jSuatXtt xul (.lu/iouad-ai ditaxixpuTO, tov Si

iO ^aatXicog tvdov ovTog Trjg iuXcaxviug noXtiog, nvQyofxuyovvTog di
tTi iv fiiQtt xuTu TO vnoXotnov Xtirpuvov Tijg nvQyoxQUTtiag, na-
QUTuieig dvo dtuTei/J^ovaui Tovg ivavTiovg eig cpvXuxriv xuTeTu-
yd^riaav, eiai di neQi Tr^v leQunoXtv innrjXuTa nedia fiiyiaru, iv
oig Ttvig tcov ^uquxtjVcov Stetpavrjaav inna^ofiivoi , xal nXrjv yrj-
15 Xoqcov ovdiv ioTi to vntQuvearrjxbg elg OQog fiiyu. xavocodrjg di C
Tonog , xul t6 vdioQ /Xiuqov , fieTuXuft^uvov rijg tov aiQog
qXeyfiov^g Tt xal xuvatcog. oi di noXifitot xuru fitxQov TuTg
iaTUfxivatg nXfjotuCovTtg nuQUTa^tatv uvd-ig uvd-vniaTQtcpov unijv
yuQ tTi aftrjQug Mu/fiovTtog. dxQofioXtOfiovg Jf notrjodfitvot
ZOnuQeXdout fiiv Tivug tcov '^Pcofiuicov xuTijVuyxuauv , xul dig tovto
xui TQig nenoirixuatv. iv iriQU di avfi^oXjj ovxiri Tovg 'Pw-
fiuiovg fitxQov inediw^av xal eoTrjauv, dXXa nuQeXdauvTeg uv-
Tovg tw TdyfiuTi twv aTQUTi]XuTcov elg /eTQug avveQQdyijaav , xul
nuQtXd^ovreg t6 twv a/oXcov Tdyfia noXXovg fiiv uveTXov , Tovg di

obsidens igitur Hierapolin aggeribus, et e muro propngnationibus multa- -

que eruptione, adventitias exercitus copias nudas atque inermes dimisit

ad foedus percutiendum , interponente se in omnibus magistro Petro
Libellisio, viro Assyriorum et Graecorum doctrinae peritissimo, civitatis
Antiochiae alumno et filio, et inter suos principatum obtinente. ameras
vero Chalep , id est Berroeae , cum Arabibus Turcisque coniunctus,
manus cum imperatore conserere ac dimicare statuit; cumque intra ur-
bem captam esset imperator, et adhuc pro reliqua turris parte expu-
gnanda dimicaret, adversus instructae binae acies, quae coercerent ad-
versarios, ad custodiam dispositae sunt. sunt autem circum Hicrapolin
planities maximae, equorum cursui idoneae, in quibus apparuerunt qui-
dam Saraceni adequitantes , et praeter colles nihil est quod ad montis
altitudinem assurgat. est autem locus aestuosns et aqua tepida aeris
inflamniationis et aestus particeps. hostes autem , qui paulatim consti-
tutis aciebus appropinquabant rnrsus recesserunt: nam Machmutius
,

ameras aberat. verum levibns quibusdam praeliis coegerunt aliquos ex

Romanis cedere, quod bis terque ab ipsis factum est. altero vero con-
gressu non amplius Romanos parum sunt persecuti aut sistere fecerunt,
sed impressione facta in legionem ducum manus conseruerunt, et scho-
larum legionem praetereuntes , multis occisis , reiiquos turpiter fugere
Georg. Cedrenua tom. i/. 43
 674 lOANNIS CUROPALATAE

D Xoinovg (fvyiTv aloxQiog xaTrjvdyxaaav , Iv Si^iu xaTaXmovtfg zb

tdiv oyok&v avvxayiia. lineQ rrjv rwv '^PMfxaiMv rjzrav oQoiv ovd^

oXwc^ aruamg,
f.iiTiy.iv^&r] rrjg aW
wg f.ir}d'(vug xaivov yeyovorog
UTQifiOvv 'laxaro , wj av el edtSoiy.ei f.ir] (pWQad-tirj ixitae laru-

fitvov , y.ai navrl TQomo Xad^eTv firjxavwfievov. vnoaTQixpavregS

de 01 no7i.if.uoi rayy xat rovro xarrjywviaavro , uvr^Qr^xoTtg fitv

noXkovg, rovg Si Xoinovg tlg rrjv nuQtfi^oXrjv xuxaxXiiaavrtg,

xu\ ra arjfiiTa rovrwv arQurrjyixuig d(ptX6fiivoi. no7,Xovg Se xul
Twv arQariwxwv rQay)]XoxonrjoavTtg tlg evSeiyfia roTg XaXenixaig
uneoxeikuv. S-avfiu^tiv Si a^iov ijv ori xaru(fOQug xul 'ijrrr^glO

P 827 yeytvrifiivTjg ^Po)fiuiy.ijg ovSi)g rwv Xomwv Xoyjav re xul Xoyaywv

ilg ufivvuv Sii]Qid-iaTO , dXXu nuvreg evSov xa&rifievoi , <x)g Siu
(ptXiag yrjg evaxrjvovfievoi , ISiOTQOneTv eanovSatpv , xu\ xivr^oig
ipvyJjg xu\ nQod-vfiiu xui dywviu rovroig rb nuQunuv ovdefiia r/V.

uXX^ ^uaikevg evSov wv rrjg noXewg, rovro nvd^ofievog riviud-i] iS

fiev ov fieTQiwg, enuvekd-wv Si avvrofiwg fxera %wv avvovrtDv

KannuSoxwv 1'uoiv evQtTv tw nruiafiuri tfir^yavuro, 7] yuQ vv'^

fxeivrj nuvxag eiyev ev eXnioiv ovx dyuduTg, xud-oxt xui rb e'i

lAQfieviwv nell,bv ntQi rfjv rdcfQOv diuvvxreQtvov dnoaruaiuv efie-

kiri]aev. oiinw S^ r^fiiQU nQorjei, xai ol nolifuoi rbv yuQuxu^O
B nfQiifyoauv. rb yuQ avfi^uv 6 rov XdXen uQywv dvufiud^wv
fxtd-^ oXr]g r]xev rr^g euvrov Svvdfiewg (x)g uvro^oei aiQrjOWv rbv
^aaikia. 6 Si ^uaikevg evSov rijg oxr^vrjg SiuyQd^fWv rbv noXe-

fiov neQi rQirr/V wquv d&QOOV e^tk^^kvO^tv e(finnog. tlxooxr]v ijvvt

coegerunt, a dextro ipso scholarum agmine relicto, quod cladem Roma-

norum videns nequaquam de statu suo recessit, iinmo quasi nihil novi
accidisset ita immotum stabat, quasi vereretur ne illic stare deprehen-
deretur, et daret operam ut omnino iateret* sed hostes reversi cito hos
quoque debeilarunt, et multis interfectis, reliquis in castris conclusis,
et signa militaria ademerunt, et plurimorum militum abscissa capita
illis
miserunt Chalepitis ostentationia causa. et illud maxima dignum est
admiratione, quod hac accepta a Romanis clade nulius alius manipulus
aut praefectus ad repellendos hostes fuerint impuisi. verum onmes se-
dentes , quasi in amica regione commorarentur , privatis commodis stu-
debant; nullaque ipsorum animis aut sollicitudo aut alacritas prorsus
inerat. sed imperator qui in urbe erat, audito casu, haud mediocri
dolore affectus est, statimque cum Cappadocibus quos secum habebat
reversus oifensionem acceptam resarcire conabatur, illa siquidem nocte
omnes de spe bona deciderant, quod etiam peditatus Armenius ad val-
lum pernoctans de rebellione cogitavit. nondumque dies advenerat, et
hostes vallum cinxere. Chalep enim princeps cognito casu cum omnibus
suis copils accessit, ut iilico imperatorem capturus. imperator autem
intra tabernaculum ea quibus ad bellum opus foret describens tertia
circiter hora noctis cum conferto equitatu erupit. agebatur tunc vige-
 HISTORIA. 675

iTjyfxavta o Nof^tjSQtog ff^v, rijg ^ tvSixtiwvoq» /Sovxxlviov ij

oaXniyywv 7] liWov rtvbg a7]fxeiov (.irj SoQ-ivTog TQUvwg, tmv di

arjfiatcSv rov arQaT.ov f^aQd-etauiv xal rrjg arQariag i'^tova?]g avv^
TfTayf.iiv7]g , iJQ'^avTO ol nuQa {.ilQog 'fv dd Qoi^ta&at , ov rovg
S^^Pcofiaiovg fiSov tniXavvovrug , xal o dyuiv oaog, xul r} rov fifX-
Xovrog fxfiaatg o^u, raig ipvxuTg fvanfaruxro, twv Si xuru
fitTwnov rb iwuXtov dXuXa^^dvrwv noXXovg rdiv ivavTitov ol 'Pu)- C
fiuXoi xuT7]yo)viauvTO xul Sif/ftQiauvro. i'^oQfi7]auvrog Si xul rov
}.otnov nX7]&ovg q>vyTj rovrtov dwnoaruTOg yivfrui. ol Si xuroniv
iOrovTCOV iXuvvovrtg noXT^ovg fiiv uvfTXov , ovx oXiyovg Si ^wy()^-
auvrtg eXujSov. rrjg di dtw^twg ftTj yivofitvrig fii/Qi noXXov,
fttydXrjg fvxXriQiag ol ^PtofiuTot SiriftuQTOv xul vixrjg xuX7uaT7]g
i'^faTfQ7]d-7jauv xul uvyrifiaTog fityiarov firjOToyriaav, rwv yuQ
jiQu^txoiv "nniov ru/vSQOfiovvrwv fttv, fir] tvijjvy^ovvTbiv Si fi7]S'

15 iyxuQTfQovvTWv r(p SQOfiw, ovx r]d-iXr]auv ol ^PwfiuTot rr]v ixtivwv

droviav oixtiuv evroviuv nof^auaS-ui , intaTQiipuvrtg Si rovg

QvrrJQug i'^ iniTuyfiuTog puat7uxov dfi^XiTuv luvroTg rr]v vixr]v
anttQydauvTO , xoQfod-ivng fiovr] rf] rwv ivuvriwv dnoTQonfj, D
(xfyuXr]v evrv/Juv xul rovro rov jSaatXiwg Xoyt^ofiivov , ori riwg
80 01 dvuXxiSfg dvfQQwa&7]auv xal ol vtxQoi wj ttntTv dvf^wa9^7]auv,
b Si ^aatXfvg inuvfXd^wv tlg rbv /uquxu fitru rr]v rwv i/d-Qwv
dnoa6(ii]atv tyvw rrjv dxQonoXtv rijg ''ItQunoXtwg ivotx^aui. xu-
ruarr^aug ovv tbv OuQtafiuvrjv ixtTvov ^iarrjv rbv ^Anoxunrjg, i'%

4 ol] ol noXifuot margo P 20 dvs^oaco&TiGav?

sima dies Novembris mensis , indictione septima , buccinaram ant tnr-

barnm nullo edito aperto signo. verum elatis vexillis, et composito
procedente exercitu, hostes in unam partem cogi coeperunt, quo Ro-
roanos equitantes viderent, et certamen ac rei eventus quodammodo
animo iam conceptus erat: nam cum ii qui in fronte erant clamorem
snstulissent , plures adversarios Romani debellarunt et occiderunt, cum-
que reliqna quoque multitudo irruisset, ingens ipsorum fuga facta est.
et qui a tergo eos insequebantur , multis occisis haud sane paucos vi-
vos cepere. verum cum niultom haud persecuti fuissent, ingenti ac
prospero rerum successu defraudati sunt Romani, pulchcrrimaque victo-
ria et maxima gloria privati : cum enim Arabici equi celeriter currentes
haud possent bono animo esse aut cursum tolerare, noluerunt Romant
illorum imbecillitatem suum proprium robur efficere, sed imperatoris
iussu retentis fraenis imperfectam sibi victoriam compararunt, contenti
sola hostium fuga, magnam felicitatem reputante imperatore, qnod tunc
imbelles convaluissent et mortui, ut ita dixerim, revixissent. imperator
autem in vallum reversus , post expulsos hostes , statuit arcem Hiera-
polis construendam. praefecto igitur Pharesmane illo Beste Apocape
 676 lOANNIS CUROPALATAE

^I^fjQcov To ytvog yXxovTa, yuqav diScaxe roTg ivavjiotg uvaxa-

Xtouod^ui Tf jrjv i]xrav xu\ dvrinaXov q^lQiod^ui, yMi iO)g f.itv

iorQarontdtvf^itvog b roiv Pwfiuto)v GTQurbg ditdtuvvro , xuru

P 828 y.f^Qt^v iSoxovv [.ttvi.iv ol ^ldQu^tg' wg d^ avaorrioag rijv arQuriuv

ivd-i) rov ifQOVQiov rov Idtjug rfkuvvtv , rJQ^^uvro onoQuSriv tx dtu-5

arrif.iarog xuru ro tlS^toi.itvov avroTg tnKfaivtod^ai , xul ntQi r^v
ovQuyiav noXXaxtg tntrid^tfitvoi , rovg ra atria i.itraxof.iiL,ovrug

xaxovvrtg , tXvnovv rovg Po)f.iaiovg (og uv i^ inidQOf.irjg xui Xoyov

Tug inidtoitg iv rco XtXrjd^ori noiovfitvoi, xurucpQu^ufttvog di iv
roTg txi]^oXotg xat ntXraoraTg b ^aoiXtvg rb orQurontdov , ridco-10
QaxiGfiivog rco cpQOVQica nQoo^cxklti l^^ug fitO-^ oXr^g rrjg orQuriug,
ilg vnodoyJjV fxud-ojv tivai rbv ronov intrijdtiov. ilig di nQooty-
yioug avrM iQVftvorarov tlde xal byvQcorarov , in^ axQCdQtiag
B Xocpov lorufievov , Ttiytai dinXoTg n{QiiL,o)Oftevov xul nirQuig
wantQ ytyoftcpcafiivov , Xtd^ivr/v Tryv civodov nQog rijv nvXrjV dno- 15
cptQOfitvov , fuxQov T£ vScoQ dnoQQiov xui fii] i'§aQxovv uQog vno-
Soyr^v rooovrov orQurov, dvu(^tv'^ag tig ronov imf^uro Tr;v nuQtfi-
^oX-^v tvd-a rb vdcoQ dcpd-ovcxtrtQOv tQQttv. dvuorug di ixtTd^tv

WQfir/Oe nQog rd rijg AvooviriSog OQta, xal nvQnoXrjOag ycoQiov

fxiyiarov Karfia Xtyofievov, rco ufxr]Qa rov XuXtn dcpcoQtOfiivov 20

ix naXatov, tig ertQOv ycaQiov xuriXvot TuQyooXu xurovoftu^o-

f.iivov. xonrofiivov de rov yuQuxog, xui rov ^uoiXicjog lorufiivov
V. xard rb 6e'§ibv fiiQog, ZiQu^tg Svo Xu&ovrtg xuroniv rijg dxQO)-
Qiiag, xal rovg %nnovg dnb QvriJQiov iXdouvreg , Svo xwv ne^cJov

ex Iberis genus ducente, spatlum dedit hostibus et damni resarciendi

et victoriae de adversariis reportandae. et quoad Romanorum exercitus
instructus ibi ostendebatur , Arabes quiescebant: ubi vero coacto exer-
citu coepit recta ad oppidum Azae contendere, coeperunt sparsi ex in-
tervallo, suo more in ipsos invadere, et extremum agmen saepe adorti
commeatus deferentes vexare , et iaedere Romanos , quasi ex insidiis
clam irruptionem facientes. constipato autem sagittariis et scutatis exer-
citu, imperator armatus cum toto exercitu ad oppidum Azae accedit,
ratus locum ad se recipiendum idoneum. sed ubi ipsi appropinquans
tutissimum vidit ac munitissimum in summo colle consistens, duplicique
muro cinctum, et lapidibus quasi clavis quibusdam compactum, ascen-
sum ad portam^ referens, et parum aquae inde effluens, quae rton esset
ad tantum excipiendum exercitum idonea, inde profectus, ubi copiosior
aqua flueret, castra posuit. et inde quoque discedens invasit Ausoni-
tides fines, incensoque agro maximo, nomine Catma, antiquitus principi
Chalep assignato, in alium locum se recepit, Tarchola nomine. perru-
ptoque vallo, , et imperatore ad dextram partem incumbente, Arabes
duo, qui latebant a tergo montis, coacitatis equis pedites duos hastis
 HISTORIA. 677

xaig Xoyxttig avaiQOvatv, o /SaatXevg $1 tovrovg d^eaaufitvog nQio-

Tog Staviarrjat nqwTwg rovg aTQariwrag elg dlu^tv. ol Se (fd-d-
aavTig iS,atai(a Sq6i.uo tmv 'inncov fig ro oixhov arQurontSov dit-
aiod^r^auv xaxiT/ov St rovro ^aQaxr^voi rbv eavrcov arQa-
5r7]ybv i^tXuauvrig. nX^v uXXa xaJ naktv (ftvyovaiy ot rovro
(fvluaaovrig , xal r(o ^aaiXei rb olxttov avaaio^frat noXiafia,
(fQOvQuv ovv iv uvr(T) ^aXiov xui airi^attg ano/QCoaag tvanod^t-
l-tcvog , nuvra ra r(T) xaiQ(p nQoa^fOQU Sitru6,aro. en^ avrov
rolvvv rov jSuaiXicog iJQ'§avro '^Piof.taToi avro^f&aXf.ii^eiv xul n^bg D
10 To ytiruiorarov avatfiQtiv Xoyov xal awiarua&ut n^bg avrld^taiv,

entl rd yt xuru xor^ nQoat/Mg ^uatXtvaavrag, nXrjv iniSti^ttog

fiovTjg xui nXrjS-ovg avvaycoyijg , iv ovSevt xaQxeQUjg n^bg ftd/riv

avviQQU^uv , log eivut SijXov ort rov rjyefiovog iariv wg eninuv rb
y.aroQ&ovfiivov iv nuat roTg nQuyfiuai. xuxtTd-tv firj Svvr^&tig

15 ^uotXevg eig lAvnoxtLav dniXuiTv (^nQoxureiQyuaro yuQ XifitS

re xai xuxtoaei noXXj]) , vneQ^dg uvX(jovag xai x7^etaovQag rtvug

dSii'§oSevrovg eig noXtv rijg KiXixiag Xeyofitvrjv lAXe'^avdQ(dva
xaxavra, xdxtTae rbv /dQuxa nr^ywat, xai rbv TavQOv rb oQog
vniQ^ug nuvaxQurtu ela^dXXei rij 'Piofiuicov. ivrv/ovreg S^ P 829
26«^()oo< ronoig ipv/QoTg i'^ ayav dXatviov xai d-tQftcov noXXijg
fiiru/SoXijg jja&ovro' Sio xaJ avS-Qconot noXXoi dnid^avov xai
t^coa noXXu ivuniipvauv. i'§i6vrog Se rov ^aaiXicog iig rt /^10-
Qiov rr^g HoSuvSov xXeiaovQug, PvrdQtov xarovofiuCpfievov,

interficiHnt;qnos conspicatus imperator primns statim milites ad perse-

quendos eos incitavit. vcrum ilii occupantes velocissimo eiiuorum cursu
in sua castra incolumes se recepere, (et illinc profecti recta ad Artach
contenderunt) quod oppidum expuko proprio duce obtinebant Saraceni.
verumtamen rursum fugiunt qui iilud tntabantur, et imperatori suum
reservatur oppidulum, in quo praesidio imposito et idoneo commeatu
emnia tempori opportuna disposuit. ipso igitur imperante coeperunt
Romani audacter hostes intueri et virtuti» memores esse ac strenuitatis
rationem habere et adversis consistere, quandoquidem superioribus im-
peratoribus, qui proxime regnaverant, una excepta ostentatione et (Soacta
multitudine, nulia in re fortes se ad pugnam praebuerant; ita ut per-
spicuum sit ducis ipsius esse ut plurimum prosperum rerum successum.
cum vero inde non potuisset imperator Antiochiam reverti (confecta
enim erat fame multaque vexatione), superatis saltibus et quibusdam
locorum angustiis minime perviis ad nrbem Ciiiciae Alexandronam no-
mine se recipit, ibique vailum constituit, et montem Taurum trans-
gressus cum omni exercitu in Romanorum regionem invadit. cumque
conferti in loca frigida devenissent ex admodum tepidis et calidis, in-
gentem sensere mutationem, et iccirco homines plures interibant, et
complura animantia frigore confecta sunt. cum vero egressus esset im-
pcrator ad quendam locnm angustiarnm Podandi, nomine Gytariam,
 678 lOANNIS CUROPALATAE

L7J/.ovaiv ^aaikfvq t^v re rov lAfiolQov XacpvQayMylav xat ^o-

vov uv$QCov Uf.ivd^r]rov. xarfaxi]vr]Y.viag de rijg 7iuQfi.i^oXi]g (v

Tw rov XaXxicog aru&fiM, 6 iv M.fXirrivfj XQurwv rov axQuxov

ovd^ oXw? uvxM TiQoa^aXiiv rjd-(X7]afv , (/mv xui ruvxu rrjv axQu-
•tiuv Iv TW TOti T^uftuvSov avvi]&QOiaiA(vrjV nollafxuru fcf' oigS
uviud^ilg, (.17] 8vvr]d-i\g de ^07]d-^aui rM nQuyfiuri, ru xuru Toy
B axQuxov (x)g ivijv 8i'§iwg diud-tf.ievog , eig nuQuy^iifiuaiuv ro nXiiov

avxujv anoardXug avxbg (nl to .Bvi^uvxiov 'iiro , nQog xm rllei

rov ^JavovuQiov fi7]vbg xaruXu^cbv (v avrM, diuyuywv roivvv Iv
avrio /Qovov , xul rug noXirixag diotx7]a(ig wg Svvurbv dtoty.7]-iO

cufKvog, nal rifiug xal Siiiwaeig (Yg rtvug ruiv avyxXijrtxuJv noir]-

GUfKvog, xul rug ixi]aiovg dtOQiug Stuvnfiufievog, xat ovSe rug

Tiua/uXiovg 7]filQug neQtfieivug, elg rbv uvrineQUv r7]g noXiwg ot-

xov riov 'Hqiwv anenXivatv, entavvi^T] yuQ rt xu\ txtQov nQog

IxaxQuxeiuv uvuyxuicog xuXovv avxov, avT]Q yuQ rig jlurivog, 15

KQtanivog rr]v x7.i]atv , t^ TruXiug tw ^aailii nQoat7.d^aiv n^bg

C T^v (wav aneaxuXr], /etfiuowv exeid^ev, 66'^ug 8e fir] rtfiTjd^rjvui

a^iwg u)v rjXnt^ev anoaruaiuv eaxonrjoe, xui avrixa rovg avvav-

rwvrug (poQoXoyovg re xu\ Xoinovg axvXivn xai dtuQnu^tt , (povov
6i ^Pwfiuiwv ovdiva iiQyuauro, noXXo\ Se rovrw n^bg fiu/r]v 20
ovoruvxtg 7]rxr]d-r]auv, tv Se rw &ifiuxt xcov lAQfHvtaxwv nuQU-
^etfiu^wv o ^faruQ/r]g 2ufiovi]X b IdXoviatuvbg b BovXyuQog,
udeXqtbg wv rrjg rov ^aatXiwg yvvutxog, 7]v eri Idiwreviov 7]yu-

lyero, fieru rwv toneQiwv nevre rayfidrwv nQoa^dXkn rio Kqi-

audivit Amorium direptum hominumque infinitam caedem. positis autem

castris ad Chalcei diversorium, qui in Melitene duxerat exercitum, ne-
quaquam ad ipsum voluit accedere , praesertim cum ia oppido Tzamando
coactum haberet exercitum. quibus de causis dolore affectus, quod re-
bns succurrere et opitulari nequiret, quae ad exercitum pertinerent,
recte compositis , quantum sibi licuit , et maxima parte in hiberna missa,
ipse Byzantium contendit ad mensis lanuarii finem. ubi qnoddam tem-
pus comnioratus, cum civitatis statum pro viribus administrasset, hono-
ribus ac muneribus senatores quosdam prosecutus , distributis annuis
donis neque exspectatis paschalibus diebus ad Eriorum domum e re-
gione urbis sitam navigavit. evenit enim nescio quid aliud, quod ne-
cessario ipsum ad profectionem cum exercitu provocavit. vir quidam
Latinus, Crispinus nomine, ex Italia cum ad imperatorem accessisset,
ad Orientis partes, ut ibi hiemaret, missus est. qui ratus se non eo
honore affectum pro dignitate quem speraverat, ad rebellionem specta-
vit, statimque occurrentes sibi tributorum exactores et reliquos spoliat
ac diripit; Romanorum vero neminem interfecit, roultique cum ipso
praelio congressi victi sunt. sed in Armeniorum regione hibernans be-
starches Samuel Aluisianus Bulgarus, imperatoris uxoris frater, quam
privatus adhuc degens duxerat, cum quinque Occidentis legiouibus rc-
 HISTORIA. 679

onivM t<^ tq:6Sov xaj' uvt^v trjv rif.tiqav TTJg uvaatuaitag , rov
nuayu (frjfxL avvaiad-i]atO}g Si yivo/nivtjg JoTg OQuyyoig (ptv~

yovaiv 01 '^Piof.taiot , koi (povog rovuov ylvtTUi noXvg y.at tio)'Qtiu

&fivO-r]Tog, ofiwg dtj ovv (ftXuv^qwnwg avroTg SiuTtd^tig navTug D

5 d(frjy.t , (.luXkov f.itv ovv aal TOvg nXr^yivTug voaoy.OfiiTa0^at nuqi-
Sioxfv, iv Tw zfoQvXuup di ytvofitvog b /SaaiXivg nQtajStiuv rov
KQionivov fdt^uTO, bfioXoyiav rt rijg SovX(6atO)g xul rr^v unoXo-'
ytuv rrjg uvTiaiuaiag (fiQOvaav , xui anXfSg ufivrjaTtuv xuxcov roiv
nuQ^ uvTOv ntnQuyfiiviov tire ixovrog tlTe xai uxovTog. olg vnri~

Idxovat xu\ b ^uaiXtvg, xut ndvra oaa f^rjr^aaro xarsnQu^uTo , rb

rov uvdQog ytvvuTov xut nqog rovg noXifiovg ntQiSo^^ov xaratSov- .

(itvoq' xui yuQ iv tw rijg unoaTuaiag xatQtp Tovqxmv ivrvxiuv

nXriOvi noXXfj fitydXag uvSQaya&iug tx xttQog dnttQydaaro. xa\ P 830
nQoiovTi Tio ^aaiXiT SovXonQtnwg dnarru, xai av&tg log ivvovg
ISavvtintTO , oXiyovg rtvug aTQartdrug inuyofitvog' iluat yuQ rovg
itXXovg iv tw rov MuvQoxdarQOv noXiafiurt , ov ttjv y.urdaxtatv
inoti^aaro iv rto IdQfitvtuxio , ini X6(pov xtiftivto vipi^Xov. fitr*

oXiyov 6f vnovoT^d-fig (i)fi6v ri dtunQu^aad-ut tig rrjv olxtiav tpvX^v

fiVf avvatQOfiivrjv uvtm iv roTg ^ovXofiivotg (^xal ya.Q xat itntarov

SOy.ui anXi]aTOv rb yivog rcov (DQdyyvov , fidXXov Si xai dyuQtarov,

xal noXXoTg nTuiofiaat firydXag ahiag intytTQOv xai ruQU/ug xal

dnoaruaiug, ulg ivTQV^prjftaTi ydvvvrai} untnifKpOi] rov aTQuro- B
nidov , ftri xuOuQoog fiiv iXtyyOtig , uXX* r] fi6vov nuQu NfftiiKov
rivbg iniar]fiov xarriyoQr^d^tig. oi Si iruTQOt rovrov ini rto ytyo-

peiite Crispinum invadit fpsa die rcsnrrectionis , Pascha inqnam. quod

cum persensissent Franci, fugiunt Romani, ipsorumqne fit multa cae-
des , ac vivi capiuntur numero infiniti. attamen omnes liumane tracta-
tos dimisit, immo vero vulneratos curari permisit. cum imperator ad
Doryleum pervenisset, a Crispino legationem accepit, qua deditionem
fatebatur, et de defectione se ipsum excusabat, et omnino malorum
quae sive volens sive invitus perpetrasset oblivionem petebat. quibns
postulatis annuit imperator, et omnia quae ille petierat perfecit, viri
nobilitatem et in bello gloriam veritus: etenim defectionis terapore,
cum incidisset in maximam Turcorum manum, ingentia manu sua faci-
nora pdiderat. et progredienti imperatori instar servi obviam fit. su-
bitoque ut amicus ac benevolus sequebatur, pancis secum qnibusdam
militibns adductis: alios enim in oppido Maurocastri reliqnerat, quod
occuparat in Armenia, in aito colle positum. sed paulo post, cum in
suspicionem venisset, nescio quid crudele in propriam tribum perpetra-
tnrus, quod suae voluntati non obsequeretur (etenim perfidum et inex- ,/
plebile Francorum genus est, iromo etiam ingratum, et maltis offensio-
nibus magna crimina exsuscitat et perturbationes ac seditiones , quibns
tanquam deliciis oblectatur), exercitus imperio abdicatns fuit, non sin-
cere convictus , eed tantum a quodam Nemizzo illustri accusatus. soda- K
 680 IOANjNIS curopalatae
vort Seivonu&^aavTeg , uQavxiq fx rov (fQovglov, rtjv Mfaono-
rai-uav xara^Mfx^dvovai x«t noWa xuxu roTg fxtiaf eiQyuouvro.

irifl d^ 6 ^aailfvg /^uru nXtj&ovg rjxtv ttg KuiauQtiuv , Tovpxwv

nXrj&og noXv /.luS-wv t?jv xcoquv XsijXarovv , antaxfiKe (.itQog rt

rijg arQuriug xur^ «vtwv. (xridtv uvvaug, uXku (ptvyov vnoSe-5

'§u(.ifVog, avvrfru{.itva)g rijg nQoaia (poQug fi'xfro. /ni^nio St /.irjre

C rdcfQOV [.iTiri axr^vwatcog ytvoi-itvrjg , f(f:uvi]auv ol noXtixiot ra

fQV/ivoraru rwv roncov y.urixovrtg xui rug lo^fiug. ^oijg di yt-

vo/ifvrjg , firj ixStScoxorog rov ^uai7Jiog tuvrbv uvunuvati , aXku

ro ivvuliov auXniauvrog , 7iQ0i]iauv y.uxu ru^iv ul (pdXuyYtg. 10
uQd^fiacJov df r(Jov arj/iuiMv nQOtxoipuv fitv rcov ivuvruov noXXoi'

nQoXu^ovrcov St rtov ruyfiuriov, tv fiiv rwv .Avxuovcov Xtyofifvov,

fXf Qov Si rwv iantQitov UQid-fioiv , xul rov avvi^d-ovg d^QuavrtQov

y.uru rwv ivuvxioiv iXdiauvxu nQog (pvyijv tv&vg unidtTv xuxtjvuy-
xuauv, nQO^t^u^ovxog Si rov ^uaikt(og rrjv loinrfV orQuriuv, 15
xul rb Xoinbv nXij&og riov noXtfiicov roTg (ptvyovai ovvSti(pvyt.
nuQiovroiv Si rcov arQaricorctiv xui rov f.iiod^o(poQixov rcuv 2xv9^iov,
D rcov Ovl^cov (prjfii, Xoxog TovQxixbg ovx oXiyog rotg Pcofiaiotg
nQoointafv* ovg dt£,ufifvot oi nfQiXfKpd^irrtg tlg (fvXuxrjv otqu-
ricorat , nQo nuvrcov d^ ot OQuyyoi , xui uyxffiuxcog ovfinXuxiv- 20
rtg xul ixuvcijg uvd-ufiiXXijS-ivrtg irQitpuvro , fir^dtvbg rwv loxufii-
vcov ruyfiurcov 'Pwfiuixiov roTg Q>Quyyotg fiixQt xal anXrjg OQfiijg

nuQu^orjd^riauvrog, iv rovrw <J' vniorQfxpe xai o ^aatXivg rijg

5 [iriSsv 8'?

les vero ipsius iniquo animo id passi ex oppido profecti in Mesopota-

miam se recipiunt, multaque damna ibi commorantibus intulere. ubi
vero imperator cum exercitu ad Caesaream pervenit, cognovitque in-
gentem Turcorum manum regionem depraedarl, quandam exercitus par-
tem adversus ipsos misit; quam infecta re fugientem excipiens, conti-
nenti itinere ulterius progredi aggressus est. cum nondum neque val-
lum neque tabernaculum constructum esset, hostes apparuere, qui tutis-
sima loca occupabant et tumulos. edito autem clamore cum imperator
sese quieti minime dedidisset, verum classicum cecinisset, processere
ordine phalanges, sublatisque signis processere adversariorum plures.
sed cum legiones occupassent , una Lycaonum tunc appellata , altera
occidentalium copiarum solito audacior, adversus hostes irruere, eos
ad fugam statim spectare coegernnt. et cum imperator reliquum exer-
citum ante produceret, reliquam quoque hostium multitudinem cum aliis
fngientibus simul fugere compulit. accedentibus autem militibus et Scy-
tharum mercenariis , Uzis inquam , haud exigua Turcorum cohors in
Romanos invasit; quos excipientes relicti ad custodiam milites, et ante
omnes Franci, comniinusque congressi et abunde praeliati fuderunt,
nuUa ex Romanis legionibus , quae ibi positae erant , Francis vel sim-
piici impetu opem ferente. interea quoque a persequendo redierat im-
 HISTORIA. 681

<y<w^fft)? npbg iGnlquv* niQi SeiXtjv yuQ avvioti] o noXf/iiog. Tij

S (nuvQiov iirif.ioaiu yuS^iaug Tovg euXioxoTug TOJv noXi/idcov ttj

tiktvTuta yji^(f(p nuQtdcoxt, f.irjStvbg to nuQunuv (fftauiiifvogj

f-irjS^ uvTOv Tov rjyefiovog uvTuiv , tl y.ui noXXcov Xvtq^ov ojviov

6 tavTbv noiTjauad^ai tnr/yytXXtTO, TQirjf.itQivoug St b fiuaiXtvg iv P 831
TTJ nuQffijSoXfj , T(p nQOTfQtjftaTi TovT(a xoQOV Xup(ov, nolXoTg
uStiuv StSojxi Tcov ivuvTicov ano(f>vyijg , (hg fiijSt Trjg Xtiug uno-
a/Jad-ui. xal dvaotug txtTd-fv xuToniv uvtcov fjSdSi^t. aTQU-
TontStvaufiivog St wg unb SiuoTrjfiuTog rififQwv Svo Tijg MtXiTt]-
10 vijg, f/SovXtvfTO ftoTQuv Ttvu tov axQUTOv fifQtaufitvog ucptTvut
ToTg ivavTiotg tntTfi/jafia , avxbg St ufia navTt tcT) otqut^Ti vno-
aTQttpui nQbg t« /SuaiXttu. uytwovg St Tijg ^ovXijg So'4dar]g xal
aavficpoQov fitTud-ffitvog tvdv tov Ev^pQciiov fjScxdtatV tjouv yuQ
nuQu Tug o/S^ug uviov loxijvcofiivoi oi nolifiiot, oV xui uviixa
15 nvd-ofitvoi Trjv tov ^uatXio)g xut^ avicZv xivrjatv dvf/coQrjOuv. B
o St ^uotXivg fvd^v '^PcofiuvonoXfcog tXuvvo^v, xdxtTd^tv nQog to
XXfUT Stuytvia&ui jSovXcjfitvog , tv Ttvi Tonco xuTaaxrjvoT, xut tov
OiXuQtTOv (^rjv Sf Tov tcjov BQuyufiioov yivovg') axQUTriybv dvu-
Stixi^vat ' SifXcov yuQ St/fj tbv gtqutov to ta/VQOTiQOv uvtco tnt-
20SiS(oatv, uvSqi OTQUT^ijytx^^v fitv av/ovvTi ntQioonriv, uia/Qov St
^iov xui intQQrjTOv Tvy/uvovTt , x(xi ula/ioTcog Trjv tuvTov fitOTrjv
SiavvovTt, xui fiu/taafiiv(a fitv ToTg TovQxotg StucpoQCog, iv Totg
IxtyioTQig St xaTunoXifirjd-ivTi xai Stu tovto xuTucpQOvrid-ivrt , ov

firjv J' dnt/ofiivcp rovrov , dXX^ tntrQi/ovrt rfj rytfiovict Stu C

perator ad vesperam: nam crepnscalo noctis conflatnm fuerat praelinm.
postridie vero publice pro tribunali sedens captos hostes extrema sen-
tentia damnavit , nemini prorsus parcens , ac ne ipsi quidem ipsorum
duci, taroetsi multo pretio se redempturum pollicebatur. triduum vero
in castris moratus imperator, hoc prospero successu satiatus, plnribus
hostibus aufugiendi liberam praebuit occasionem, ita ut ne a praeda
qnidem sese abstinuerint. et inde profectus a tergo ipsorum incedebat,
et bidui spatio a Melitene castris positis statuebat partem quandam
exercitus divisam relinquere, ut esset hostibus propugnaculum. quod
consilium cum minime generosum visum esset et inutile, mutata sen-
tentia recta ad Euphratem contendit. ad cuius ripas tabernacula ho-
stes posuerant, qui statim audito imperatoris contra se motu recesse-
runt. imperator autem recta ad Romanopolim contendens , et inde ad
Chleat proficisci studens, quodam in loco castra ponit; et Philaretum
(erat hic genere Brachamius) ducem cum summa potestate declarat;
diviso enini bifariam exercitu fortiorem ipsi partem attribnit, homini
militarem prudentiam gloriose profitenti, sed turpis ac dissolutae vitae,
turpissimeque vitam suam transigenti , quique cum Turcis varie pugna-
rat, sed in maximi momenti rebus dcbellatus fuerat ; et ideo contemptui
habebatur; non tamen ab iis se continebat, sed imperium militare ob
 682 lOANNIS GUROPALATAE

g^tXoxBQdilag xai q}iXo'^eriag vnodtaiv. rcov de (ioQHortyMv (.if-

QU)v fiaoiXtvg {TiiXaljiTO di^ tvQiaiv yjovog y.ai vduxwv %}jvyQwv'

axQaxwg yaQ tiyt tovtwv , ro aai/iia xaTo, noXv 8iad-iQf-iaiv6(.itvog.

Stt\&(x)v di Sia TQU/ttvwv xal dva/^uTMV totiwv tlg rtvu Tonov

'ktyoi.itvov lAvd-iug xuT^^vri^ot * noTjq^oQog dt b Tonog xui atxorfo- 5

Qog , xul 'ijjvyuywyiu ov (xiXQa roTg iv tovtm xutuIqqvoi , xu\

olov o[t(fu'kog fxiivi]g Trjg yijg. fxfTd^iv Si tov Tuvqov to oQog,
Tov fnt/MQicag xuXovf.itvov BIovvt^UQov , vntQjSug tig t^v KtXT^ij~
vtjv Xfyoftivrjv xmquv xar^^vTrjat, ro dtvTtQOV Sta^ug tov Ev~
D (fQUTrjV noTu/xbv naQUQQtovTu xa\ StatQOvvTu to Tt oQog xu\ Tfjv 10
KtXT^tjV^V uantQ flf&OQlOV. Ol di fltTU TOV OtXuQtTOV XUTU-
Xft(f)9-tvxtg axQuxiwxui, t^ im(fuvfiug tiov tvavTivtiv nToiug nXti-
ad-tvxtg xul xug xpv/ug xuxaafiad-tvxtg , xuxontv rov ^uaiXmg
f^udt^ov, Tovg Tonovg u(ftvxtg cuv rrjv (fvXuxi]V tntxQdnrjauv,
V(ag fig rovg tiQTjfitvovg Idvd^iag xuTi^vTi]auv. xuvxuvd-a di xwv 15
noXifiicov (fuvivxcov f'§ ovQuyiug ala/Qwg xtjv (fvyr^v xu\ nQo tov
uycoviafiuTog iiXovxo , xu\ nQog xbv ^uatXiu tlg rrjv KfXT^r]vr]v
xuTiXu/Sov fx noSog. Trjg di yt tovxcov unoaxtvrjg ol ivuvxioi yt-
yovuai xvQioi. tuv&^ ovTcog dyytXd-ivTa noXvv tvrjxf xco ^uatXti
Tov fvuycoviov d-OQv^ov , ini t£ Tf] tcov oixticov rJTTr] xu\ tT] tcov 80
P 832 ivuvTicjov vixt] ov (fOQr^Twg axvd^QcondauvTi. xui tl fxrj t] tov /?«-
GiXicog (fr]fir] uvTovg ntQidttTg xaTtiQyuC,tT0 xa\ Tr]v bQfxr^v uvxcov

noacog dttxcoXvtv , ovdiv r]V xb xcoXvov avf.inaauv avxovg x^v yfjv

avaritiam et peregrinae militiae stipendia exspectabat. imperator vero

ad partes magis Boreae subiectas accessit, ut ibi nives et aquam frlgi-
dam, a quibus, quod esset corpore admodum calidus , sibi temperare
nequibat, inveniret. progressusque per aspera quaedam et difficilia
loca ad locum quendam Anthias nomine pervenit, herbarum et tritici
fertilitate praestantem, quique haud mediocrem suppeditaret ibi commo-
rantibus oblectationem , quippe cum illius terrae umbilicus esset. inde
Taurum montem, indigenarum lingua Munzarum appellatum, transgres-
fius in regionem nomine Celzenem se contulit, iterum transmisso Eu-
phrate fluvio praeterfluente ac dividente, tanquam confinio, montem
ipsum et Celzenem. milites vero cum Philareto relicti ob adventum
hostium terrore completi animoque perculsi pone imperatorem locis re-
lictis sequebantur, quorum ipsis custodia fuerat commissa, quoad ad ea
loca quae diximus Anthias vocari pervenerunt; ubi cum hostes quoque
a tergo apparuissent , turpi se fugae vel ante certamen commisere, et
ad imperatorem in Celzenem se e vestiglo contulere. ipsorumque im-
pedimentis potiti sunt adversarii. haec ita renuntiata admodum pertur-
barunt imperatorem , qui tum suorum cladem tum hostium victoriam
haud aequo ferebat animo; quos nisi imperatoris ipsius fama terrore
complesset ipsorumque impetum aliqua ex parte compressisset, nihil ob-
 fflSTORIA. 683

ixtivrjv xarakTjiauad^ai xaX t^oXo&Qtvaau hniod6Q(.ir^T0i St yiro-

fitroi tvd^i) rov d^t/.iarog raiv Kannadoxdjv xaza rb tld-iofttvov

uy.Qurwg rjXuvvov , xaruXTjiCo/iitvoi /.liv rb nQOorvybv t^ iqjodoVf

iifOQjiuovrig di nurarQaria y.aru rijg rov ^lxoviov noXirtiug' r;v

5 yuQ nX^d^ti rt uvSqwv xal oIxkuv xa\ raiv uXXcov /Qr/orwv xul
^r^Xwriuv Stu(ftQovou, 6 di /SuotXtvg iv KtXrfyivfi rovg uno^v-
yovrag anOQudr^v vnodi§ufitvog , tog uv /ir; vnb rcov IdQ/itviwv i^

iQri(.tiag anoXwvrai, xarontv twv irurriwv vnoarQt<fwv iytvtro. B

xul xQiaiv Si fitruS,v rov rt ^yt/iovog xul twv avv avrw xad-iaag
10 ovdtvl f.iiQti rrjv vtxwaav untSoro , Stayvwod-tvrog rovrov [xovov
uxQifSwg, ori nXr^v tov ^uotXtwg ovdiv iori rb ovviorwv roTg
'Pwfiuiotg rbv noXtfiov Sia rt rb nqoxartiQyuad^ui rb nXtiov rov
arQurov , xui Siu rb rovg ijytfiovug id-iXtiv xul inl fitxQUig xal
ruTg rvyovauig tvrvyjuig tuvroTg xu\ avyytvtai ftvuad^ut ru fiiyt-
iSara rwv u^iwfiurwv xu\ q}iXortfiiwv , Si' u xai rovg aXXovg uuqo-
d-vfiovg tlvui uQog rb ytvvuTov rt xut uvSQtxbv SiunQu^uod^ut* o
nuQovrog rov ^aoiXiwg ovx uv tyoi ywQuv ytviod-ui, avrov Si*
tuvrov iniarurovvrog roTg yivofiivotg , xu\ nuvru xud^OQWvrog
ootifiiQut , xui rovg novovvrug uvuXoywg ufittjSofiivov rwv xaftfx- C
20 rwv, Si /Saot7.tvg Std re KoXwvtiug xu\ twv lAQfitviaxwv &tftu-
rwv ftiyQt 2i^aartiag avv tw orQurtvfiuri SitXriXvd-tv. ixtTot Si

ftad^wv wg ol TovQxoi in\ IltatSiav xai .Avxuoviuv iXuvvovrtg wj

dg axonbv unortivovai rb ^lxovtov, WQfiTjot xa\ uvrbg xur' ovquv
avrwv iXuvvtiv fiiyQi rrjg Xtyofiivtjg '^HQuxXiovg xwfionoXtwg , iv

stitisset qnominns universam terram illam depopnlati funditus evertis-

sent. recedentes igitur recta in regionem CappadocDm solito more ve-
hementer contendebant , ex itinere in quaecunque inciderant praedantes,
et cum omni exercitn in Iconii rem pubiicam invadentes , quae et viro-
rum multitudine et domorum atque aliarura rerum , quae usui sunt , co-
pia praestabat. imperator autem in Celzene, cum eos qui dissipati fu-
gerant excepisset, ne ab Armenlis, quod deserti essent, perirent, pono
hostes redibat. cumque iudicium inter ducem et milites constituisset,
nulli parti litem adiudicavit, cum hoc solum exploratum haberet, ex-
cepto imperatore nihil esse aliud quod Romanis conflare bellum possit,
quod maxima pars exercitus ante defatigata sit, et quod duces velint
vel ob exiguos prosperos successus maximos sibi et suis honores et
praemia spondere, tum etiam quod alii minus alacres ad strenua et vi-
riiia facinora patranda reddantur; quod quidem praesente imperatore
fieri nequit, cum ipse rebus praesens omniaque quotidie conspiciens
laborantes pro rata laborum parte remuneraretur. imperator autem per
coloniam et Armcniorum regionem usque ad Sebastem cum exercitu
profectus est; ubi cum cognovisset Turcos ad Pisidiam et Lycaoniam
adventare eo consilio ut Iconium peterent , ipse quoque extremum agmen
eorum insecutus usque ad Hercalis Comopolimj ita dictam, pervenit.
 684 lOANNIS CUROPALATAE

7] y.al fiad-MV ijdi] xaraorQi'\pa[.uvovq avrovg rb ^Ixoviov anuQai,

Stdiorag rrjv avxov iniSiui^iv , un6/.iotQav (.itv riva riov rayf.idcwv
im KiXixiav t^lneixilJiv fvwd^rjOOf.iivi^v KararovQiO) rM t% lAvrio-
Xtiag SovA, uvSqI yivvaiM xul noXXu iniSfi'^u/iiivo) ru rijg uQirijg

nQoriQi]/iiaTa nQortQOv , Si^ufiivco n ilg Moxpov toriav unuvr^-5

D aat rb ru/og {txiTot yuQ nQootSoxwvro ol Tovqxoi SttX&tTv)
xuxtt nQOOfiivitv avrovg xul nuvrl rQomo kvf.ii^vuo&ut, SttXd-ov-
Ttg Toivvv Siu rwv rijg JStXtvxtiug oQtwv tig rrjv rrjg Tuqoov nt-
SiaSa xarrixovriod-rioav , tvd-a nuQu rwv yiQ/iitvitov ovyxvQiid-iv-

Ttg nuoav o/jSbv ttjv Xtiav dni^aXov. ol Si noXij.iioi /aaOovrtg 10

TTjv rajv Pw/iuiojv iv Bloxpov toriu nuQt/t^oXriv , /ir^Si /iixQbv

XQOviouvrtg , Siuvanavoavxig Si euvrovg tv rfj BuXroXi^uSi wg

ivov , w/ovro Stu rijg vvxrog, vntQ^uvrtg n to ^uq^uSixov oQog
xai tig ru Toi; XuXtn ovv onovSfj iniXuouvrig OQtu , xui rbv xiv-
P 833 Svvov /loXig vnuXv^uvrig. uviu Si xurio/t rbv ^uotXiu unQuxrt]- 15
auvrwv rwv iv Moipov toria * xaruorag yuQ xul uvxbg tvd^v ri]g
iv JStXtvxiia KXuvSiovnoXtwg, intt ntQi rijg rovxwv f/it/iu&^xn
q)vyT]g , unoyvovg onio&oQ/ii^rog yiyovtv inl rb Bvt,dvrtov , intt-
yo/itvog wg ijSi] Xotnbv xul rov /itronwQov intoruvrog , xuxaXtnwv
trtQOv Xubv omod^tv Siu rb xui triQovg TovQXOvg xuraXrjiXto&atZO
Tijv '^Pw/iuixTjv yi]v, xaxu (furQiag xu\ /loiQug StatQOv/iivovg xul
xuruTQi/ovrug XwnoSvrwv XQonov xal xXtnrwv, xai xo nQoorv/bv
hnuv uq)Uvii,ovrag xal XriiCpvrag. St* Si xu\ Svo/jQ^g i]v 7] rov-

13 TS] «£ P

nbi cum didicisset ipsos everso Iconio proficisci, veritos ne se ille per-
sequeretur, partem quandam legionum in Ciliciam misit, quae cum Ca-
taturio Antiochiae duce coniungeretur, viro generoso, quique virtutis
prius niulta documenta dederat , ut ea accepta primo quoque tcmpore
ad Mopsuestiam occurreret, quo Turci adventuri existimabantur, ibique
eos exspectans omnibus modis offenderet. praetereuntes igitur per Se-
leuciae montes ad Tarsi planitiem iaculis confecti sunt; ubi ab Arme-
niis comprehensi omnem fere praedam amisere. at hostes cognitis Ro-
manorum castris ad Mopsuestiam ne parum quidem commorati, cum se
ipsos ii\ Baltolibade pro viribus refecissent, noctu abierunt, et superato
Sarbadico monte ad fines Chalep summo studio vix evitato periculo
concessere. molestia afficiebatur imperator, quod ii qui Mopsuestiae
erant otiosi degerent. cumque recta Claudiopolim in Seleuciam profe-
ctus ibi de ipsorum fuga didicisset, desperatis rebus reversus est By-
zantium, adhibita celeritate, quod iam autumnus appeteret, relicto al-
tero exercitu, eo quod alii quoque Turci per tribus et curias divisi
Romanorum terram excursionibus depopularentur latronum ac praedo-
num more , omniaque in quaecunque inciderent demolirentur ; quibus de
 HISTOPJA. 685

xwv xwIvgk;, nuoatg ruTg odoTg tfftSgtvovTMV , riov atQUTevfiu-

Twv aviiov y.ud^^ uma fie^iovw/iiiviov , f.irj dvvai.iiv(i)v uvTiarrjVui U
uvToTg , Tov di ^uoikiiog uvd^tg f.frj o"ov t£ ovTog /AeQi^iod^ui,

dXX' evl nuQovTog Tonio, eiotovTOg de uvtov eig t^v ^uotXidu,

Sen oiy.ov xui t6 7>oinov aTQUTevi.ia yiyovev, ivSty.Tt(Jovog oydor^g

evioTUfxevijg Tov fi(foi{ erovg, OTt xal to fiiytoTOv leQov envQno-

l^d^rj Twv BXu/jQViov ecog eduqiovg, Inel Se rb euQ vno(puivead^ui

tJQ'^UT0 , eoxixpuTO nuQtTvai tji ^uailidi o ^uoiXevg, nQoy.Qivug

de Bluvov^X nQCOTOUQoeSQOv tov Kofiv7]vov , xul tovtov Tifii]Oug

10 TW TOV y.0VQ07lu)MT0V U^tCuflUTt , OTQUTTiyoV XUL UQ/JiyOV TOV

OTQUTevfiaTog unodeixwot. xb d^ evrevd^ev ra nQOOuvTf] y.ul

dvoxeQTJ xul "kvnTjQu Tfj ^uoiXeiu. '^PiOfiuicov nQOoexvQrjOev. e^tcov

ovv b nQofie^Xijfiivog eig tovto, el xat viog rijv ^hxiav hvyyavev, C

u}Jku ye nenluvrifxivov ovdev 7/ fieiQuxitJodeg eveQycov xuTecpuivero,

ISnoXvv de tcIov eixoTcov koyov notovfievog' rug yuQ dvvufietg avvri-

d^Qotxtjbg naaiQQCafiog t^ KuiouQeiu enedrjfirioev , ov rtjg evvoftiag
fiovov uXXu xul rov otqutov fQOvri^oJv nQOOTjxovTCjog , xul rovg
udiy.ovvTug rcov aTQUTicoTcJov exriaecav nQoaTifWtg xaray/o^v. no-
Xifiotg di riotv evTv/tbv vixfjrrjg xure(p(xvr}, xui rrjv neQi avrov
^evSot,iuv rjdrj nXarvveiv diTjycoviXero. nvvduvofievog Se ravrl o
XQurwv evd^vfieTv fiev e(oxet , xQvipug ev eavTCo rbv (f&ovov ' ofiO)g l)

S^ ovv 'iva rr^v rijg '^leQunoXecog rd/a Xvot] noXtoQxiuv xul rr^v

Gtrodeiuv naQUfivd^^oijTai , fiotQUv ovx iXu/ioTi]v dnoreftofievog

causis difficulter prohiberi poterant, si quidem omnibus viis insidiaban-

tur, et exercitus ipsorum per se soli relicti non poterant resistere.
imperatoris vero exercitus dividi nequibat , sed uni loco tantum inter-
erat. cum vero regiam urbem ipse ingressus esset, reliquus quoque
exercitus domum se recepit, indictione octava, anno 6578, quando etiam
maxiroum Blachernarum templum incensum est usque ad solum. ubi
vero ver appetiit, decrevit imperator ad regiam urbem accedere, dele-
ctumque Manuelem primum praefectum Comnenum, et eo honore deco-
ratum ut curopalates esset , ducem et principem totius exercitus decla-
rat. quae deinceps consequuntur, molesta ac difficilia et laboriosa Ro-
manorum imperio accidere. egressus igitur is qui ad hoc munus dele-
ctus fuerat, etiamsi aetate iuvenis esset, attamen nullum facinus in quo
erraverit aut quod iuvenili aetati condonaretur patravit, immo multa
habita eorum quae decerent ratione coactis copiis totis viribus ad Cae-
saream profectus cst, non aequitatem tantum sed etiam populum curans
decenter, et peccantes milites debitis afficiens poenis; cumque in quae-
dam praelia incidisset, victor evasit. iamque suam gloriam dilatarc
contendebat. quae cum audiret imperator, laetari quidem videbatur,
sed invidiam dissimulabat. attamen ut Hierapolis obsidionem cito sol-
veret et commeatus inopiae fiuccurreret, noa iQiaiinam exercitus partem
 68d lOANNIS CUROPALATAE

tov atQarov y.axa SvqIuv uniX&iTv SMQiaaro , xat Torrov rov

XQonov xrjg h xovrwv io/vog rbv orQari^ybv Stior^Qtjoiv, tig di
^ijSuareiav naQayfvofiivov fxera rwv vnoXeXeifiiJivtov Svvdfifwv
xal nfQi rb uorv arQaronedevaavrog , enijX9-i rig nXi]d-vg Tovq-
Kui^. e^jiei yovv xar' avruiv b yovQonaXdrrjg, (pavraalav diS
(fVYijg naQfox^ftivwv raiv noXef.utov ex avvd^ijfiarog , inel diaoxe-
Saod^ivreg ol Pwfiatot iditoxov, iniarQOtfriv aitfvidiov noti]auf.ie-
vot naXlvrQonov rrjv vixt]v eiQYuaavro' dib xal noXXoi fiiv tdXto-
P 834 aav, nXeiovg Si xal fiay/uQag eQyov yeyovaot, avvaXioxerat Si
xai avrbg roig aXXotg b xovQonaXdrrjg , xal rijg nuQefi^oXijg und- 10
GTjg naQuoraoig xai UQnay^ xal SiaoxvXfvoig yiyove. xal el fii]

xb aarv nXrjoiov ov rovg nXeiovg dtiowaev , ixtvSvvevaev av nav-

arQartu tj rtov Ptofiaitov ^Xixia, oaij nQbg t^v ivravO-a ixarQU-
reiuv avviSQUfte. xijg (fi^firjg Si xaraXa^ovotjg rbv ^uaiXia
noXXrj rtg dviu xaria/ev avrov, firjntx} di a/edbv ravri^g -^xov- 15
Bftivrjg ixiQa inijXd-ev o^vriQU xa\ rofitariQa (prifiTi noXXtp, rovg
TovQXOvg dnuyyiXXovoa xijv iv Xtovatg noXtreiav xal avrbv rbv
neQi/3o7]rov iv d-avfiuoi xal uvaS-TJfiaat rov aQXtorQarrjyov vabv
B xaraXa^eiv iv fiayaiQa, xal qiovov ftiv anuvru ra ixeioe nXi]-
Qtoaut xal Xvd-Qov , noXXdg $i v^Qetg tw Uqm ifinaQOtvio&ijvai, 20
Innwva rbv ndvoenrov iQyuaufiivovg vaov, xai rb d^ axerXttvre-
Qov , fitjSi riig rov xdofiurog ariQayyag , iv wneQ ol nuQUQQiovreg
norafioi ixetoe ;^(wyf voiwfyof Stu rijg rov aQXtarQurrjyov naXaiug
intSrifiiag xal d^toarjfiiug wg Stu nQUVOvg uaruxovv xb Qevfiu xul

in Syriam inssit abire. hac ratione ducem ea potentia quae inde pro-
ficiscebatur defraudavit; qni cum profectus esset cum relictis sibi co-
piis et ad urbem castra locasset, quaedam Turcorum manus, adversus
quos egressus fuerat curopalatcs, accessit, cumque fugae ex composito
epeciem praebuissent hostes , ubi dissipati Romani eos persequebantur,
repente conversi sibi victoriam compararunt, et iccirco multis captis
{)lures quoqu3 gladio confecti sunt. et cum aliis captus est et curopa-
ates, et castra omnia expugnata capta ac direpta. ac nisi propinqua
urbs plures servasset , funditus interiisset omnis Romana aetas , quae
ad hoc bellum concurrerat. haec fama cum pervenisset ad imperatorem,
ingenti eum dolore alTecit; qua vix audita, altera quoque velocior et
nulto magis penetrans perlata est, quae nuntiaret Turcos rem publicani
Chonensem et ipsum celeberrimum inter miracula et dona principis mi-
litiae templum armis occupasse, atque omnia illic caede et cruore com-
pleta, multasque contumelias a debacchantibus templo illatas, ipsumque
maxime venerandum templum equorum stabulum effectum, et quod in-
dignissimum erat , neque hiatus cloacas , ubi praeterfluentes fluvii eo
derivati per principis exercitus antiquum adventum et divinum miracu-
lum, tanquam per praeceps fluxum babent eiusmodi qui consistere ne-
 HISTORIA. 687

Xtav (vSqo/hovv i/ovaiy rouf xaranKftvyorag dtaTr/QTjOut yat

vnaXv^at tov xivSvvov laxvaut , uXX* ontQ ov ylyovi noxs, nXrif.i"

fAVQtjaut To vdojQ xul olov avuQQOi^df/Oai xat uvtQQi^uad^ut xu\

nuvxug uQdr^v rovg xuTunKftvyoTug xuxux7.vaui xul Siu §?/(>«$'

5v7io^Qvyiovg notrjauadui, xavxu xoiyuQovv iniStriyrid-tvra noX- C

Xr/V ivrjxuv ri]v ud^vi-iiuv 'Tjf.iiv, XoyiCo/iiivoig dtoarjfiiav tlvut ro
ytyovog xui /.lijvtv xai yoXov d-fov , log /ti] (xovov rwv noXf/iiayv

aXXu rwv aroi/ticov uvrti.ia/o/itfviov rj/.uv, nQortQOv yuQ ^

Toauvri] rtov id^viuv OQ/ttj xui tnuQaig xui rtJov vno Pio/iuiovg
10 rtXovvriov xuruxonr] oQyr] /.liv rov &fov , xuru twv uiQfrtxiov Stf
0*1 ri]v 'I^rjQiuv xui Mtaonora/iiuv /u/Qt uivxuvdov xal MfXtri]-
vr^g xui ri]V nuQuxti/iivr^v oixovaiv l4Q/itviuv , xui o'i rr]V ^lovSui-
xjjv rov NtaroQiov xai ruv IdxtquXutv d-Qrjaxivovatv (iiQiatv* xai
yuQ nXr^d^ovatv u"St ul yu/Qut rijg rotuvrrjg xaxoSo'§iug. inuv di
15 xul rcov oQd^odo^^cov TJxparo rb dtivov, iv u/ir]yuvoig i]auv nuvrtg
01 ra ^Pio/iaio)v ^QTjaxtvovrtg , ninXriQioad^ai xai ro avrwv /itXQOv D
oia xai ro rcov Id/ioQQuiiov Xoyito/itvot , xu\ ntartvovrfg rrjVtxuvxa
(jog UQU ov /lovov niarig unuixfTxui OQd-i] aXXu xui fiiog rfj niarii

uvd-taru/ttvog. dtb xui u/i(f6r(Q0t , o rt niQi rr]v niariv acpuX-

SO X6/iivog SriXudi] xui b niQi rbv ^iov vnoaxuCcov xut ytjoXtvwv, iv

t'oj] Ti/i(jOQiu xud-iaravrat' o yuQ notr^aag xai didu^ug inatvtirat
xul /iaxuQii,trut, ruvru iv(oriou/itvog b ^aatXtvg nQod-v/tiav /liv

lixfv cSffW uvrixa i'^oQ/ii]aat xal rfj iuvroij XcoQtt ^oijdijoat.

quit, quique admodum celeriter currit, non potuisse eos qui illac con-
fugerant servare evitato periculo: immo, quod nunquam ante acciderat,
ita abundasse aquam, et veluti absorptis fluminibus omnes penitus qui
eo confugerant diiuvio et inundatione oppressisse et sub terra demer-
sisse. haec igitur ad alia nuntiata ingentem nobis animi dolorem et
cruciatum attulere, reputantibus quod acciderat esse divinum portentum
et iram atque indignationem dei, cum non hostes modo sed ipsa quo-
que elementa nobis repugnarent. prius enim tot nationum concursus et
concitatio, et eorum qui sub Romanis degebant defectio, ira divina
quidem evenere, sed contra haercticos , qui Iberiam et Mesopotamiam
usque ad Licandum et Melitenem et finitimam incolunt Armeniaro , ludai-
camque Nestorii et Acephalorum colunt haeresim. etenim plenae sunt
hae regiones huiuscemodi pravae opinionis. sed ubi orthodoxos quoque
invasit calamitas, omnes qui Romanorum cultui addicti essent quo se
verterent nesciebant, reputantes et ipsorum mensuram perinde atqne
olim Amorraeorum impletam esse, et tunc credentes non tantum rectam
fidem requiri sed et vitam iidei respondentem; quare utrique, et in fide
videlicet errantes et in vita oifendentes atque claudicantes , pari suppli-
cio affecti sunt; qui enim fecit et docuit, hic beatus censetur. his aa-
ditis iniperator suauno studio et animi aiacritate qaamprimuxn egredi et
 688 lOANNIS CUROPALATAE

&neiQytTO Se rotg re avf.i^ovXotg xal rfj uyvola rov nXi^&ovg riov

ivavTicov, ^oav de o rt JlaXaioXoyog Niy.i](p6Qog 6 vnlQTi(.iog,

P 835 xa\ ruiv qjikoaoqxav vnarog KwvaxavrTvog o ^tXXog , xal enl nu~
aiv b Kalaaq o rov nQo/^e^aaiXtvxorog avvai(.iog' o^i oaov f.itv

In avroXg, ovdi t,ijv fiQovvro avxov (^^aqvg yaQ rjv avrotg y.a) 5

^Xen6/.ievog \lav avrM une/9-avof.ttvoig wg uvSqI yevvuiw y.ui d-v-

l-toeidii, yal rovg ecpedQovg Trjg ^uaiXeiag e/ovxi, rovg nuiSug

qrifii rov /lovyog^ , o/.icog (J' ovv ex rov nQOcpuvovg fjSovvTO avfi-
^ovXeveiv avrco ra uov/.tq)OQa. (.led-^ Tjf.teQag di rivug rjXd-e xul

b xovQonuXurrjg MuvovrjX, inuy6fievog fted-' lavTOv rbv xara~W>

ayovra uvrbv Tovqxov ovx axovra, uXX^ ex6vTu rr^v vnb rbv /?a-

aiXeu SovXeiuv ulQeriaufievov. Svafievwg S^ i/gvrog rov aovX-

rdvov nqbg avTbv Siu riva avfi^dvra ulridfiaTu, arQariuv xur^
[B uvTOv fierd rivog aTQUTUQyov e^uneareiXe , nuvrl rQ^nca eXeiv av~
rbv firjyavcofievog , ov rco (fo^ca xaraaeiad^e\g rM ^aaiXei xura-X^
necptvye, xal nqoeSQog nuQavTixa rer ifirjTai. r]v Si rb fiev cpai-
v6ftevov veog , nvyftaiog Se ayeSbv rrjv rjXixiav, xal r^v oipiv 2xv~
d^rjg xal uyuQig. Sitine Se uvrbv b ^aaiXevg, avfi^aXtad^ai avrcxi

xara rtov Tovqxcov iXni^cov, xal rfj nQOxeifievrj aTQuriu. xard"

Xoyov Se rcov arQurKjoruiv noirjaufievog, uqti rov euQog vnuvoi-2(i
yovTog SianeQUKjod^tig elg ru rwv ^Hqicov nuXdxiu xurdyerai neQi
avrrjv T^v rjftiQuv rrjg bQd-oSo'^iug , rfj nQO avTrig rjfteQu r^v irrj^
aiav ywQuv rcji re arQUTM xal rfj avyxXrjTCt) Siuvtifidfiivog, ov

23 fa. 8C0QS0CV aut ^oyav margo P

suae regioni opem ferre cupiebat. sed a consiHariis et ignoratione mul-

titudinis hostium prohibebatur. hi erant Nicephorus Palaeologus, vir
honestissimo loco natus, et philosophorum princeps Constantinus Psellus,
atque in primis Caesar illius qui antea imperaverat cognatus , qui quan-
tum in ipsis erat, ne vivere quidem eum cupiebant, quod sibi gravis
esset, et valde eum oderant ut virum generosum ac fortem, quique re-
gni adsessores haberet ducis filios ; attamen aperte verebantur ipsi inu-
tilia aliquot post diebus venit item Manuel curopalates, se-
consulere.
cum adducens Turcum illum a quo detentus fuerat, non invitum, sed
sponte se in servitutem imperatoris dedicantem. nam cum Sultanus erga
ipsum inimico animo esset ob quasdam causas, exercitum adversus euni
cum quodam duce miserat, id moliens ut eum quovis raodo caperet;
cuius metu ille commotus ad imperatorem confugit. statimque eo ho-
nore affectus est ut praeses esset. erat autem specie iuvenis, statura
vero fere pygraaeus et facie Scytha et ingratus. deligit autem ipsum
imperator , sperans fore ut cum Turcis et adversario exercitu ille pu-
gnaret. habitoque delectu militum, appetente vere traiiciens exercitum
ad Eriorum palatia perducitur ipsa die orthodoxiae, cum pridie exer-
citui et senatui largitionem annuam fecisset, non eam tctam auro, sed
 HISTORIA. 689

Siu xQvaiov nu.Ga.Vf akXh ih Ivdtov OTjQixoTg vqxtafiamv uvariki]- C

Qwaufifvog. SianeQaiovfxtvov J* avjov ntQiartQa rig ov naw
Xtvx'^ , nQog rb (.iCkav de nXtiarov avrijs vno(faivovaa , nod^tv

inra/^itvTj rtjv (ftQOvaav rbv fiaaiXia rQi^Qrj niQienoraro , tcog tig

5 avrbv ixtTvov xad^ta&tTaa x*(><^'
^ar^ avrov nQoatQQvi], xaxtTvog
favrrjv rfj /Saaikidc dvinifxx^tv iv roTg uvaxroQOig nuQa rb elto&bg

unofxtivdaT] Siu rtvag d-Qvxf/tig yvvatxtiag xai dxxiafiovg, ido'^tv

ovv ^ niQtartQu avfi^oXov ov XQV^^^V? dno^datvog avrco re tm

Xu^ovrt xal nQog rjv tarakro, dXV ixtivrj niQtrrwg a/ovaa rijg

Vdd-Qvxjjtwg , fxtra/iitXijd-iToa n^bg rbv jSaaiXia dcpixtro, rbv avv-

raxrrjQiov dnoduaovaa xat avrbv inl r^v ixarQurtluv nQonifi-
ijjovaa, ixtid-tv ovv dnuQug 6 /SuatXevg ovx iv Ntuxwfiov ovde D
iv vnariag x(*}Qioig rtai ^aaiXixoTg nQoatOQfiiaaro , dXX* iv EXe-
vovnoXti, tJv 01 iy/MQioi dyQOtxixwrtQov xtxXr^axovatv ^EXeetvov-
15 noXiv' xal avrb olcovbg ov XQr^arbg tSo%e, avvi/ST] 6e xai rt
treQOv* rb yuQ avviyov r^v ^aatXtx^v axrjvtjv fiiytarov l^vXov
xartaytv ntatTv avrrjv ai(fvi]dbv nuQtaxtvaatv. oficog d^ ovv
ovde nQbg ev rovroov rj rwv dvd^Qionwv d^tXrrjQia xal tog oiov el-

TteTv xaxi^ia xul rb iv rfj doxovarj niartt uniarbv xul davfi^Xrjrov

SOdia^Xiyjut Tjd^iXrjat, rov XQf(bv ifino§iC,ovi^og navraxov, xal fii]d'

avrcS nUQtxofiivov avvaiad^ijaiv n^bg ov dnoax-fjnrttv tfteXXov,

nQojiei roiwv o ^aatXevg, xal Trjg iwag nQoaoneQO) nQo^Qxero, P 836

iQ)g rfj %wv dvaroXixoiv inuQxia nQoai^aXe, qieidwXia nuQa to

qaod deesset, eericis velis supplevit. cum vero ipse traiiccret, colnmba
quaedam non admodum alba sed maxima ex parte nigra alicunde volans,
circum triremem quae vehebat imperatorem, volitabat quoad ad ipsum
ilium deveniens ia eius manus deiluxit; quam ille imperatrici misit in
palatium praeter morem commoranti ob quasdam muliebres delicias et
simulationes. et visa est igitur columba symbolum haud boni eventus
tum ipsi qui ceperat, tum illi ad quam missa fuit. verum Augusta cum
praeter modura se deliciis satiasset, tandem poenitentia ducta ad impe-
ratorem venit, ut precibus adhibitis eum ad exercltum educendum prae-
mitteret. illinc igitur profectus imperator non Neocomi neque in locis
quibusdam regiis classem in statione habuit , sed Elenopoli , quam indi-
genae rustice Eleinopolim appellant, quod ipsum quoque augnrium haud
optimum visum est. accidit etiam nescio quid aliud nam maxiraa na- :

vis, quae continebat regium tabernaculum , confracta statim illud cor-

ruere fecit. verumtamen ne ad unum quidem horum hominum staltitia
et, ut ita dixerim, depravatio animi et importuna atque inutilis non
credendi pertinacia respicere voluit, fato impediente et ei scnsum
omnem auferente in quem ea omnia deventura erant. progressns est
igitur imperator, et ulterius in Orientis regionem procedebat, quoad
in praefecturam Orientis perveait, in omues, practer id quod par erat,
Georg. Cedrenua tom. 11. 44
 690 lOANNIS CUROPALATAE

dxbg TiQog nuvrag avvt/of.uvog. avv()g dt, uig Voixe, to avve/Jg

rdiv TiQoyeyovoTWv ar/fxeiwv elg avxov unooxiiipov , ovx ev axijvrj

ovde ev nedioig dXX' ev yr^k^qioig aai Swfxaxloig inoietxo rrjv xaxa-

cxi]vwoiv. evd-a dt] xi xul avvt^tj ovx eXaxxov eig xaxoSaif.ioviug

olcoviafiW nvQ yuQ nod-tv eve/d-ev xovg Sofiovg ev oig b puoiXevgS

iaxi^vMxo xaxevef.iriaaxo , ev olg avyxaxexav&Tjauv Hnnot re xai
e(ftaxQiSeg ^aaikixal xu\ /ukiva ruv aXXwv noXv SiacptQOvxa,
B xa\ rov nvQog Siolov yeyovuai nuQuvukwixu. ol S^ ^innoi rjf.ii-'

q)}.exroi xad-oQcof.ievoi xm axQaxontS<a tXttivbv Sietpuivovxo d-tuf.ia.

Tov St ^uyyuQiov SiantQuiud-tig, nuQ^ ot xuvxu ytyove, Siu t?7?10
Zoftnov Xtyofitvfjg ytcfvQug rug oixtiug Svvufitig ud^QOiC^tiv tJq-

'^uro , axtSaad-eioag Sia r?]v ruiv ^uq^uqmv tnid^toiv, xaroltS,ug

S^ ovv Ix rovro}v oaov rj^ovXero, xb 7^oinbv unenifiiparo oxqu-
Tiwxwv re xu\ Xo/uyaiv , xovg fiiv, xovg axQariwxag , wg uqo-
xar tiQyuofiivovg xuTg nQo^e^rjxviuig 'ijxxaig, rovg Si Xo/uyovgiS
avxbg SeiXiwv andyea&ui avv avxw wg tw
. f.iiQei twv eqjiSQWv
C nQoauvi/ovrag. eld-e fiev ovv uvrb elg nuvxag eninQUXXO , xa\ tl

fir] Svvuxbv r]v rbv d-eiov oQOv nuQtXd^tlv xu\ rb xexQUfiivov nori]-
Qiov ex(fvyetv' riwg S' ovv aaqaXwg nQu^ug eqjuvrj uv. rbv
wg vnqnrovg Siw-2Q
Soruvtidrrjv Se Nixr^qoQov xui roiovrovg rivitg
cdfievog, xovg SoXov xa\ xuxo7]d-eiag fieaxovg avven^yexo, wg
nQoubv b Xoyog SrjXwati, avxbg Si ovxwg Iwv Twv xaraXr]xp6vrwv
avxbv xuxwv dvenaia&r^xog , entQatwd-rj xbv 'AXvv Xeyofievov no-

mire parcus. intelligensque, ut verlslmile est, crebra illa praemon-

strata signa ad se pertinere, non in tabernaculo neque in planis locis,
sed in tumuiis et domuncuUs habitabat, ubi etiam aliud quoddara non
minus infortunium portendens accidit prodigium. ignis enim nescio unde
delatus domos in quibus commorabatur imperator incendit; ubi combusti
fuere equi et regiae vestes equorum, et fraena aliis longe praestantia
prorsus ab igne consumpta sunt. equi vero semicombusti ab exercitu
conspecti miserandum spectaculum praebuere. cum vero Sangarium,
ubi haec accidere, per pontem qui Zompi dicitur transiisset, suas co-
pias in^ unum cogere coepit , ob barbarorum irruptionem dissipatas.
cum^ igitur ex iis quantum voluit coegisset, reliquos milites ac duces
manipulorum dimisit, milites quidem ut superioribus cladibus confectos,
manipulorum vero ductores secum adducere veritus ut parti insidiato-
rura adhaerentes. utinamque idera in omnes fecisset, et si divinus ter-
minus transiri non poterat, et commistum poculum evitari. nam ita
suae incolumitati consulere visus fuisset. verum Nicephoro Botaniata
et huiuscemodi quibusdam viris eiectis, eos qui omnibus dolis et pravis
moribus instrncti essent secura adducere festinabat, ut insequens decla-
rabit oratio. ipse autem sic pergens, neque imminentia sibi mala prae-
sentiens, Halym fluvium transiit, quamvis commoratus in quodam op-
 HISTORIA. 691

xafxoVf il xai avTog vnof.ieivag tVg ti vtonaytg (pQovQiov , nQog

avTov TTjV oixodofuav Xa/^ov, iaxtp^wGaro, fxtra ravra 6i ntQaico-
&e)g rrjv SiaiQtGiv tig olxtiag xrrjGttg avvSityQaxparo, t?;v Si Kai- D
aaQttav naQtXd-uv tig rtjv Xiyofitv7]v xarrjVrrjGt Kqvuv nj^yVjV' rjv

SyuQ ronog nQog vnoSo/riv arQarov tv&trog, naat ^qi&iov roTg

/^QrjGt/iiotg , aarvxwfiaig xal ayQOnoXtai , Sia rrjg avfiiftiyovg noQi-
(.lorrirog yvtoQiCofxtvog, xetQOf.iivr]g de rijg XtoQug xai tQt^fiovfiivrjg
naQu rcov arQartwrcov anrjvtartQOv nQoai]vi/d-r] rial rcov ix rov
rdyfiarog rcov Nffiirt,cov. ukX' o" ye Sr^yd^ivreg dnoararovai.
10 yvcoG&ivrog Se rovrov , "nnov eni^ug b fiaatXevg xal arQartontxbv
cvyxaXtadfitvog rovg i&to'S,ivovg xarinXif^e xai av&tg vnoanovSovg
xai fir] ^ovlofxivovg xariarr]aev , ev rovrotg fwvotg ro nQoartfiov
OQiaag, iv tw eaydrovg rtrdyd^ai dvrl rijg nQcortjg iyyvrtjrog xal
ccofiaroqjvlaxiag. ixtt&tv /coQti tig 2t^uarttav , rrjv *I^i]Qtav P 837
i5 xaraXa^ttv inttyofitvog , ore xal rcov aiiv tw xovQonaXdrr] 3Ia-
vovrjX Tw KofivijVip ntaovrcov d-earrjg rwv nrcofidrcov iyivtro,
xdxtTi9tv GyoXfl xui ^dSr]v icov xaraXaft/Sdvti r-^v QeodoatovnoXtv,
TiQMrjv fiiv ufteXrjd-tTaav , i'§ orov di inoXiOQxi^d-r] ro Z^QT^t , uvoi-
'

xodofir]d-tTaav xai xaro/vQCod-tTaav , ivrtvS-ev Stftijvov rQOcprjv ixd-

iOorco (fiQeiv intxfjQvxtvadfievog wg Si^ dotx^rov xai '^Qijficofiivrjg

/coQug §u8it^tiv fiiXXovat. ndvrcov Si ro nQoarayiv notr/aufiivcov,

TO fitad^ocfOQixQv rwv Ov^cov xal rovg WQdyyovg ovv '^PovaeXico
uvdQt ytvvaiM xai noXtfiixM Siaqjiijai xard rov XXiar aig nQovo-

pido nnper constructo, culus aedificia ab ipso curata sunt, ibi taber*
naculum posuit. deiiide cum traiecisset, divisionem propriarum posses-
sionum descripsit, et Caesaream praetergressuB ad fontem nomine Cryam
pervenit, qui quidem locus ad excipiendum exercitum idoneus erat,
omnibus abundans quae usui essent, oppidanis et paganis, quia fre^
quenter eo ventitabant, notus. cum autem vexaretur regio et a militi-
bus desolaretur, infestiorem se praebuit quibusdam ex legione Nemitzo-
rum, qui reprehensi et laesi rebellant. hac re cognita cum cquum con-
scendisset imperator et miiites convocasset, proprios hospites deterruit
rursusque impositis condicionibus vel invitos sibi subegit, hanc unam
poenam definiens, ut in extrema parte exercitus ponerentur, qui erant
in prima et proximi corporis custodes. illinc ad Sebastiam proAciscitur,
contendens in Iberiam pervenire, ubi etiam eorum qui cum Manuele
Curopalate Comneno ceciderant spectator fuit. et inde sensim ac pau-
latim progressus ad Theodosiopolim se confert, ante quidem neglectam,
sed ex quo expugnatum fuit Artzc, instauratam et communitam. inde
iussit singulos duornm mensium cibaria secum ferre, tanquam per in-
cultam et solitariam regionem iter habituros. cum omnes imperata fe-
cissent , mercenarios Uzos et Francos cum Ruselio , viro forti ac belli-
coso , ad Chliat praedatum misit , quod prius etiam fecerat. ille a tergo
 692 lOANNIS CUROPALATAE

B ft^v, TOVTO de y.ai TiQOTeQOv InoiriaaTO. ixHvog d^ y.aTQniv IXav^

vtov tig ro Blarl^ixiiQT naqeytveTO , noXiv '^Pwf.iainriv f-ifv , /eiQCo-
&ttaav 6e tm oovXtuvm nqb tov xat TovQxovg iyy.a9-i]f.iivovg tyfiv-

cav» xuTa(fQOvi]Gag de tovtmv Mg oXiyoGTMv , tTlQuv (.loiQav ovx

iXa/JaTtjv dnoTffi6f.itvog TOtf otqutov ^lcoatjcp fiayioTQM tm Tuq- 5
/^uvtuvTTj nuQadidojai , nQoatmSovg xal aTtqjog ntQuiv ova tixa-'

raq)Q6vT]T0v , fiHXXov Se twv InnoToov rh txxQiT^v re xal [xa/tfxix)-'

rarov xuv roTg noXefuoig nQoxivdvvevov dtl xai nQOfiuyofievov,

uQag de o TaQyavtKOTTjg aneiaiv tlg to XXiar , ^07]d-i^a(ov roTg

C Ovtpig xul ToTg 0Quyyoig xut navrl tw fUG9-o<fOQtxM* '^y.r]x6ti 10

yuQ 6 ^aaiKevg nXijS-og fivQiavSQOv xut' uvtcov (ptQtad-ai. dittke

de ^aaiXtvg tov aTQUTOv , eXni^tov avrog rayv rb ]]IttTt,ixifQT

7iaQuaT7]atad-ui , o St] xai ytyove , xu\ eniSi]fir^aut ToTg Iv Tip

XXiuT, el de Tig dvuyxr] xaTeneiS,ti, Tuyiiag avrovg nuQaxaXi-
aaaS-ai , nXr^aiov iaxi^vtofiivwv rdHv aTQUTtvfiuTOiv ' •^xove yuQ tov 15
oovXtuvov intiytad^ai xaT* avTOv, xai ye r]v ovx dvivXoyog tj

StaiQtaig tiov aTQUTtvfiuTcov , xal Xoyiafiwv ovx dnoaTQUTi]ytx(a-

TaTCOv, el fir] ntnQoofxivr] , fiuXXov Se d-tTog yoXog •^ X6yog r]fiiv

D dnoQQT^TOTtQog Tr]v tx^uaiv eig tovvuvtiov neQiiTQexpe , xul nQog

IM riXtt Tov fQyov xul Tfj avd-r]fifQivfj tcov aTQUTevfxuTVov eveoaei 20

xai Tov aovXrdvov dxrjQvxrl ToTg TovQxotg eniarr^ae xal rd Soxr]-

Q-ivra TtXtad^rjvut StaxtxdoXvxe, nuQuXa^tov yaQ b ^aatXevg rb
]\fIaT(^txifQT xuranXuyivTCJV xul OQQ(joSr]aavT(ov tooi Tovqxcov Tr]v

liVTOv iniXtvatv, xal niaTtv ahi]aufxiv(ov xui Xu^ovt(ov, ov xal

insequens ad Matziciert perTenit , nrbem Romanam , sed a Sultano snb-

actam et ante a Turcis obsessam. aspernatus autem hos ut paucos,
aliam manum haud exiguam ab exercitu abscissam losepho magistro
Tarchaniotae tradit, addita etiam haud contemnenda cohorte peditum,
immo etiam equitum selectorum, qui maxime bellicosi erant et inter ho-
stes semper principes pericula adibant primique pugnabant. profectns
autem Tarchaniotes ad Chliat opem laturus Uzis et Francis et omni
mercenario exercitui. audierat enim imperator multitudinem numero in-
finitam adversus ipsos venire , et diviserat exercitum , sperans se statira
Matziciert iu suam potestatem redacturum, quod etiam accidit, et ad
eos qui erant in Chliat adventurum. quodsi qua necessitas urgeret,
confestim ipsos revocaturum, cum exercitus prope castra posuissent.
audiebant enim Sultanum studiose adversus se contendere. et quidem
certe non carebat ratione rerum divisio et consillorum, neque aliena
erat a peritissimo duce, nisi fatum, immo vero divina ira seu ratio a
nobis maxime remota, eventum rerum in contrariam partem pervertis-
set, et ad exitum rei et coniunctionem exercitus eadem die etiam Sul-
tanum sine praecone Turcis adiunxisset, et prohibuisset decreta ad exi-
tura perduci. nam cum occupasset imperator Matziciert perculsis Turcis
«iusque veritis adventuxn, iique fidem .quam petierant accepissent, ubi
 HISTORIA. 693

avvi^rj ^tvoTfxr^&TJvttt 'Pwfttttov rtva dvd^tov TovQxtxov vfiXoftt^

voVf tvoQxiag XUQiv rjq 6f4(Of.i6xat tovxoig o jSaatXivg, t^v d-eo-
Toxov xal xov Xqunov xa\ Tovg ayiovg nuvTag (xtaiiug nQojSa-
X6[.uvog. iv ooM di tuvtI tw ^ugiXh SttTUTTno, toTg tlg t^v

S/Qeiav liiovGi GTqaTiwTUig ^Patfxuioig nXtjd^vg Tovqxixt] IntTid^e-

Tttt, oltjd-elg ovv b fiuGtXevg rjyefi6vu tov govXtuvov fitTu Ttvog P 838
ug^^T/d-ut 6'vvufieiog y.ui diuxXoyeTv Tovg anoQudug tov ^uaiXtxov
GTQUTOVf uniaxeiXtv en^ uvtov NtxijcfOQOV ftuyiOTQOv xov BQvev-
vtov fiitu Tijg uQxovarig Svvufietag, og xa\ avft^uXwv avxM ovx
iO ivtSwxt fitv , ixQavfiuTiad^r^auv di noXXoi twv avv uvtm, ovx
oXiyot di tovtmv xui tntaov, QtofiuXewTeQMv di (pavevTwv ex tijg
GvyxQovaeayg tuiv nQ(oi]v id-udtov, S-QuavttQov yuQ nQoaQrjyw-
fitvot uyxefLuyotg onXoig avTixuS-iaTuvro, o&ev xui (p6^(0 xata-
cetad^e\g Svvufitv i^^^ttt nuQu tov ^uatXeiog. o $i xutuyvovg uv- •

IStov StiXiav {^yv6tt yuQ t6 uXrj&igy ixxXrjaiuv (waTijaufitvog iS?]-

fi7]y6Qrjae tu ntQ\ noXtfiov, iv Si t(p filaio xu\ tQuyvTiQtov rjy/aTO B

X6y(i)v. xu\ iv toaovt(o b itQtvg intgm^at trjv tov tvuyyeXiov
avuyv(x)atVu ttyt di tb evuyyiXtov , 'iva tuXXa nuQw, "tl ifii

idi(o'iuv, xu\ vfiug St(x)'£,ovatv' ti tbv Xoyov fiov if^Qijauvf ral

,^^
SOvfiexeQov trjQriaovaiv t^ag tov "i3o5f< XutQtiuv nQoa^ptQttv t(o

O^tip'^ o xui iniatjfiTjvdfitvoi ol avvittirxtQOi tdo'§uv uiptvdig

tovTO xal d^ionQ^niov, t/tovTog Si tov noXifiov dniotttXiv b /Sa-

1 ovaQiov TovQyiixov vcptXofitros P post o ^cceiXtvS' transposuit

Goarus

etiam accidit nt qnidam Romanus iurisiurandi gratia naribus privaretur,

quod iuraverat ipsis imperator , quod ille asellum Turcicum rapuerat,
dei genitricem et Christum et omnes sanctos intercessores invocans. in
qnibus dum imperator uccupatur, in milites Romanos , qui praedatnm
egressi fuerant, Turcica manus invadit. ratus igitur imperatar duceni
Sultani cum quibusdam copiis advenisse, ut dispersos regii exercitus
coerceret, adversus ipsum misit cum idonea manu magistrum Nicepho-
rum Bryennium, qui cum ipso congressus haud cessit: verum multi cum
ipso vulnerati sunt, et haud pauci ex ipsis occlderunt. et cnm validius
ex incursn paulo ante assueti pugnarent, audacius incumbentes armis,
corominus resistebant. quare metu commotns copias ab imperatore pe-
tiit. ille autem condemnata illius timlditate (ignorabat enim rei veri-
tatem) coacta concione habuit orationem de iis quae ad bellnm pertine-*-
bant. in media quoque oratione gravioribus verbis uti exorsus est, et
interea sacerdos lectiouem evangelii exclaniavit, quae ita se habebat,
ut alia omittam, "si roe persequuti sunt, et vos perseqnentur ; si ver-
bum meum servaverunt, et vestrnm servabunt," usque ad illnd "arbi-
trabitur obsequium se praestare deo." quod cum etiam prudentiores
annotassent, existiraarunt hoc verbura oracnlum. fervente autem bello
 694 lOANNIS CUROPALATAE

GiXtvg y.ttl Ntit7](p6Qov /.idyiatQOv y.ai Sovxa OtoSoaiovnoXfMg rbv

BaatXuy.iov fxiTu rwv Id^aytvwv arQuzitOTtov. nQoaxtd-tvrog ovv
C Tw BQvtvvlta (.ttXQi rtvbg d.y.Qo^o\iaixov laonaX^^g xal u/.iq)i^Qiarog

7jV ri f.iuyr}. avvd^tfiivMv de rwv arQarKarwv uxoXovd^tTv oniad-tv

Twv arQurriYwv nQioraywvtartTv xud-vntaytro , xui tvSrvg t^OQfxij- 5
aag vwra StSioxorwv twv tvavriwv iSiwxt. rov di BQvewiov
rovg QvrriQug uvaaxtTv roTg niQi avrbv iyy.tXtvaaf.iivov , fiovog
Stwxwv BaatXaxtog uvola rov nQuxd^ivrog , intl tw xuQaxi rwv
ivuvriwv nQoaifit^t, ntQinuQivrog avrw rov "nnov nQoaiayt rfi

yfl , ^uQog rwv onXwv intqitQOfitvog. dtb xui ntQt/v&ivreg ot 10

uoXifitoi aiQOvatv uvrbv t^wyQiuv , xut nQog rbv aovXruvov und~

yovai Siafiiov ' w xai tlg oxptv nuQuarag ovt« wg SovXog ^dtj

ytyovwg ovrt wg alxfiuXwrog unux&tlg tw aovXruvw xu&vntrdyrjm

D uXX^ ovrt b aovlrdvog wj Sovlw t\rt wg ai/fiuXwrw nQoarivi"
tiri

Xd-Tj avrw, Gvvtxwg Si nuQiarwv ntQi rov ^aatXiwg rt ini]QWTai5

xai rrjv tuvrov ia/vv ivuntStixvve xai tig OQQwSiav xa\ nxoiav
ivi^uXXtv. 6 Si ndvra inatvwv y.ai fityaXvvwv ra uvrov , t6
avTinaQurd'^aa&ai ^aatXti ^Pwfiaiwv dovfiq)OQOv avrw gvvi^ov-
7^evev. dXX' ovrw, fiev ovrog' o Si /SuaiXtvg dvuyxuad-tig i'^fiii

f.iera t% 7Minijg nXr/d^vog tig ri]v rwv nQuyfidrwv &iav. ftixQt 20

J* toniQug ini rivwv Xocpwv earwg , intintQ ovx ro dvrtxad^iard-
fxivov , vniarQtxptv tig rrjv nuQtfi^oX^v. xai avrixa ntQtyvd^ivreg
P 839 ol TovQxoi ro§wv §oXuTg xai nuQtnnevaeat g)6^ov ov fiixQbv rj]

21 i'G. ovK Tiv To margd P

misit imperator etiam Nicephorum magistrum et Ducam Theodosiopolis
Basilacium cum indigenis militibus, quo Bryennio adiuncto usque ad
quoddam leve praelium aeqnali;} et anceps pugna fuit. cum autem mi-
lites imperatores ac duces sequi statuissent, primas partes pugnae su-
etinere poUicitus est, statimque impetu facto hostes , qui terga dede-
rant, persequebatur. cum vero Bryennius suis fraena detinere iussisset,
, solus Basilacius persequens ignoratione facti , ubi ad vallum hostium ac-
cessit, contixo ipsius equo ad terram decidit, arraorum pondere oppres-
6US, et iccirco circumfusi hostes ipsum vivum capiunt, vinctumque ad
8ultanum abducunt. in cuius conspectum adductus, neque ut servus
iam effectus neque ut captivus abductus, Sultano se subiecit. sed ne-
que Sultanus ipso ut servo aut captivo usus est, sed crebro accersens
de imperatore eum percontabatur , suamque ipsi potentiara ostentabat,
ut ei raetum terroremque iniiceret; qui omnia ipsins laudans et extol-
lens, praeliari adversus Romanorum imperatorem ipsi inutile consulebat.
sed hic quidem in his versabatur. imperator autera coactus cum reli-
quo exercitu egressus est ad rfirum spectaculum ; et usque ad vesperam
in quibusdam turaulis consistens, ubi qui resisteret et sese opponeret,
neniinem vidit, in castra reversus est. statimque circurafusi Turci ar-
cuum sagittis et equitatu haud mediocrem exercitui terrorem iniecere,
 HISTORIA. 695
I tngttTiu Ivinolriaav ,
Xf]vog ore Tttvra
iviog zoi; yuQunog fita^o^ivot.
fylviro, xat diaxQtaig od^veiwv xal yvMaruJv,
vv^ r^v uai^

(ftvyovTMV xa\ dt(ax6vro)v ovx tjv, dta nuaTjg Si vvxrbg niQtT]-

;jot)yTf? -^aav vlay^oTg ua^^otg rb ar qar omd ov , wg unavra 6ia-
5 vvxTiQivaui 7ivnoy(.iivoig xul uyQvnvotg roTg of/^iuat, nQmug di

ytvoftivrjg ^ioTqu rtg Ovt^txri, \%ttQyov i/ovaa TufirjV rivu oiTfwg

ovo[.tut,6[.iivov vnb ToQvtxlto tm KortQr^ji rttrro/iifvov , roTg tvttv-

riotg nQoatQQVT]' ontQ ovx tlg [itxQuv uyioviav rovg '^Pwfiiuiovg

ivi^uXiv, vnonrtvovrug xul to "koinbv td^vog wg noXff.iiov, rivfg

10 Se rwv ntt^wv f§t6vrtg Tovqxwv uvtTXov nolXovg jSiXtaiv ex7]^oXoig

xu\ uyyj[.iu/_otg u/iivvrtjQiotg onXoig , xui rrjg naQtfi^oXTJg fxarTJvut B

nuQinitattv. o 6e fiaotXtvg rtt/vSQOfiovg unoariiXug iig rb XXiax
rovg IxtTat -^yffiovug ixuXtt /.teru rwv vn* avrovg Svvufttwv,
nuQuvrixa d^iXwv uyxifiuxio noXifAW SittXQTvtti ru nQuyfittra. xai
15 uvaf.iivwv T^v i'^ avrwv ^oi]d^tiav rbv xutQov rr]vuXXwg erQt^eV
Tjaav yuQ ot toJv uXXwv ftuXiara rrjv nvQQi/jov ixfie[.ttXtrT]x6rtg

OQ/r^atv, wg S^ aneyvwxtt rrjv unb rovrwv §or]d-tiuv , xwXvfiu ri

tlvui vnonrtvaug ioxinrtro [xtra rwv avv6vrwv tig rr]v vartQuiav
Stuywviattad^ttt. r]yv6ft Si cIqu wj 6 TuQ/uvitwrr]g naQantiaug
SOxcict rbv ^PovaiXiov avvtX&tTv tw fiuatXtT nQo9^v[iov[itvov , [lu&wv C
r-^v Tov aovXruvov u(pt'^iv xu\ t?}v avToi; xuru rov ^uatXiwg ini-
Xtvaiv, UQag rovg d[tg)' uvrbv unuvrag Sia rrjg ])/Iiaonortt[xittg
(fvyttg uyewwg tlg ru ^Pw[ittiwv ivi^ttXt, fir]Sfva X6yov rov Stano-
Tov , fiTjre fir]V rov ^ixorog o StiXutog noirfaufitvog. b yovv /?«-

intra vallum impellentes. nox erat illnnis cnm haec gerebantnr, neque
fugientes et persequentes utrum externi an noti essent et amici discerni
poterant, verum tota nocte obscuris ululatibus circumsonabat exercitus,
ita ut omnes apertis ac vigilantibus oculis pernoctarent. cumqne iam
illuxisset, pars quaedam Uzorum duce quodam nomine Tame, et exer-
citus cui Tornicius Cotertzes praeerat, ad hostes confluxit; quod haud
mediocrem soliicitudinem Romanis attullt, suspicantibus reliquas natio-
nes sibi inimicas. quidam vero pedites egressi Turcos occidere telis
quae eminus iaciuntur, et armis quibus comminus pugnatur, et coege-
runt e castris exire. imperator autem missis ad Chliat antecurspribus,
duces qui illic erant ad se accersivit cum copiis quas habebant, statim
cupiens de praelio decertare; quorum exspectans auxilium
summa rerum
frustra conterebat: erant enim ii qui Pyrrichiam saltationem
terapus
maxime raeditati fuerant. ut vero de eorum auxilio desperavit, snspi-
catus aliqua re eos impediri , cum familiaribus statuebat postridie ma-
num conserere. ignorabat videlicet Tarchaniotem quoque sibi adiuncto
Ruselio, qui ad imperatorem se alacri animo conferebat, cognito Sul-
tani adversus imperatorem adventu cum omnibus suis per Mesopotamiam
haud gloriose fugientem in Romanorum regionem invasisse, nuUa neque
domini sui neque honcsti babita ratione. imperator igitur, ut consti-
 696 -) lOANNIS CUROPALATAE

aiXtvg xwTck t6 avyxtlfiivov , r^v tlg rbv noXefiov naQaaxtvrjv ^g

rrjv avQiov l%aqrvaag , t« x«t* avT^v ditTaiTfTO , Iri rijg (iaai-

Xeiov axt^v^g hrbg xad-iordfiivog , bnori xal t6 ix rdiv awovrwv

2xvd-(t)v, Tbiv Ov^cov qtriixi, dtog dq}aiQOVf.avog OQxoi avvijd^ei
rT]g avTijg ^Qtiaxeiag avrbv xari]a(paXiaaTO. ev oom Si ra roiuvra 5
InQdTTtTO xal ol aTQaridjrai xara ra§etg xai Xo/ovg inl rwv tnniav
D e^piaravro tvonXoc, nQta^etg tjxov ix rov aovXrdvov rrjv eiQi^vTjv
di-KpoTlQOig inixriQvxtv6f.itvot. b Se /SaaiXtvg idt^aro ^tv avrovg
xal loyMV avToTg xal vo/iitov rwv nQtofivrtQOJv jLiereSMXiv , ov ndvv
di rovTovg qiiXavd-Qwnwg idt^aro. of.mg d' ovv awentvevaag 10
xai aravQov avroig iniStSioxev , <Va rij intSet^et u^XajSetg nQbg
avTov vnoaTQtipwai , xofii^ovreg uyyeXiag ug av ix rov aovXrdvov
nvd-Qivro. SedtiXwxe yuQ tm uveXniaroi rov f.i7]vvfiaTog inuQd-eig,
^v^ 6 aovXrdvog xaraXinwv rbv ronov rijg ISiag nuQefi^oXijg noQ-
QMTtQio arQaToneSevarjTat , 6 Si ^aatXevg iv ixeivto tm ronta og 15
P 840 rbv aovXrdvov elye nQoreQov inixaranriS^ri rbv ydQUxa, rr]vtxavra
nQog avft^i^daeig uvtm /MQrjaag. eXu&e Si rr^v vixrjv vnb vxpr]-

Xo(fQoavvrjg roTg ivavrioig xaranQoefievog , xa9-wg ot neQi t«

rotavra- StaxQi^ovvreg avft/SdXXovat , t6 vtxr^rixMTarov avft^oXov
unoareiXug uvTip rbv aravQov. ovnor reXog tax,ev ovS* uvafiovrjvZO
7] TO»»' nQiojStMv u(pi'§ig, xui rtveg tmv iyyvrdrMv rtx) ^aaiXti nti-
d-ovaiv avrbv dno^aXlad^ai rriv ilQrivi]v w? iptvSoftivijv rb tQyov
xat dnariJuaav fiaXXov ^ t6 avfKptQOv i&iXovaaV StStivai yuQ

toerat, instructo ad praelinm iti posterum diem exercitu suas res com-
ponebat , adhuc intra regiura tabernaculum consistens , quando a Scy-
this, Uzis inquam, qui cum ipso erant, metu liberatus, consueto iure-
iurando ipsum confirmavit. interea dum haec fierent et milites et ordi-
nes ac manipuli armati in equis consisterent , a Sultano legati venere,
qui pacem utrisque annuntiarent; quos quidem imperator excepit, et
colloqnium ipsis secundum legationis ius impertitus est, non tanien eos
benigne et humane tractavit. verurataraen cum consensisset, crucera
illis qua ostendenda reverterentur incolumes et illaesi, a Sul-
tradidit,
tano responsa referentes. speravit enim insperato nuntio elatus , fore
ut Sultanus relicto proprio castrorum loco ulterius progressus castra
poneret, et ipse eodem in loco ubi prius Sultanus fuisset vallum con-
strueret, et tunc ad consentiendum sibi et pacis foedus percutiendum
accederet; neque animadvertit se prae animi elatione victoriam hostibus
concedere, qucmadmodum ii qui talia accurate examinant coniicere con-
suevere , cum misisset ipsi telum quod maxime ad victoriam pertinet et
illius est symbolum , crucem videlicet. nondnm finem habuit, neque le-
gatorum exspectatus fuerat adventus, et quidam ex iis qui maxirae fa-
miliares erant imperatori, ei persuadent ut pacem negligat, quasi rem
quae mendacii haud expers deceptura sit potius quam utilitatis aliquid
 HISTORIA. 697
vnlXa^ov tIv oovlrmov Sta rb /u^ a^ioXoyov V/jiv dvvaf.uv , mQi"
f.iivtiv de rovg xuroniv a(piiioiAivovg xa\ r(o nQoax^^f^iari rijg dqri"
vr^g [AirtuiQiQiiv rbv /govov. ol f.tiv ovv mQi rbv aovXruvov , xara B
acfag airovg fnuvil&ovrtav riov nqla^tMv , t« ntQi t^? tiQi^vtjg

SdtjitiXovv xul ruvrr^v o)i.oaxtQ(xig inQayfturtvovro* o Se jSaaiXtvg

dy.i]Qvy.rl aaXntaag rb iwdhov rbv fivd-ov naQakoywg ixQorrjae,
xaruXu^ovaa J* rj (firi(.iri rovg Ivuvriovg t^tnXrf^t, riiag d* ovv
xu9-onXiau/iitvoi xal avrol rb u/Q7]orov n7Jj9-og tlg rovniaw nQoa-
rfkavvov , uvrot 6i xaroniv iSidovv (fuvraaiuv noXtftixijg naQuru-
lO^ttag, rb di nXtiov (fvyri rig xartT/tv avrovg avvrtrayf.iivug idov"
rug rHiv ^Pioftuiojv rug (fuXayyug iv rd^ti xul x6afi(p noXtfitxijg
naQard'^ttog. xul ol ftiv nQo^tauv tig rovniao), b di ^aatXtvg C
TiavarQaria xaroniv avrwv intdicoxtv, tcog uQa xatQog dtiXrjg

oxpiug xariXafiiv. inti d^ b ^aatXivg rovg uvrirtrayfiivovg ovx

15 tl/t xal dvrinoXtftovvrug , rrjv di nuQtft^oXrjv iyjiXb)ftivi]v arqa^
rttorvjv xal ntC,o(pvXux(av iyivioaxt dtd tb ftijS' tvnoQtiv Ixavov
nXri&ovg wart xal nuQard'E,ttg iv ravrtj xaraXintTv , ^Sr] nQOt%-
avrXi]&ivr(t)v , wg nQoSttiXr]nrat , tyvto fir] inl nXtTov inirttva»
rr]v 6iio'§tv, "va fit] ravrr] u(fvXuxr(ag ol Tovqxol ini9-(ovrai, xat
fOufta Staay.on(dv, ti inl nXiov ixfiaxQVv9-tii] , xaraXi^iptrat avrbv

7] vv£,, xul rt]vtxuvra ol Tovqxoi nuXivTQonov d-r]aovai rrjv (fvyrjv D

fXTifioXoi rvy/dvovrtg. dtd dr] ravra xai rr^v /SaatXtx^v ai]fiaiav

intarqixpag voarov iniftvr^a&^vui nuQr^yytiXtv, ol di noQQta rdq

6 rov noXtfJMvl

allatnra: timere enim suspicabantur Sultanum, quod non idoneas copias

haberet, sed exspectare eos qui a tergo insequerentur, et obtentu pacis
tempus differre. illi igitur qui cum Sultano erant per se reversis lega-
tis de pace colloquebantur , eamque omnino integram fieri studebant.
imperator autem non indicto per praeconem bello , cum classicum ceci-
nisset , temere clamorem sustulit. quae fama cum ad hostes pervenisset,
eos maxime perculit. illi igitur instructa et armata inutili multitudine
nlterius progrediebantur. a tergo vero aciei ad praelium instructae
speciem praebebant. sed magis illi ad fugiendum concitabantnr , quod
yiderent Romanorum phalanges instructas ad praelium ordine progredi.
et illi quidem retro processerant. imperator autem cum omni exercita
a tergo ipsos persecutus est, quoad noctis crepusculum advenit. cum .

imperator adversarios non habuisset, neque qui sibi oppositi repugna-

rent, oifendissetque vacua a militibus castra et a custodibus, quod ido-
neo numero minus abundaret, ut posset ibi praesidia relinquere, statuit
haud amplius esse persequendum , ne se incompositum Turcae aggrede-
rentur, simul considerans, si amplius cunctaretur, sibi superventuram
noctem, et tunc Turcos eminus iacientes e fuga redituros. his de cau-
sis converso regio signo praecepit miiites redire. verum ii qui procul
 698 lOANNIS CUROPALiTAE

^ttXayyag VxovTig axQariwrai , rag arjfiaiag ISovng omad^oQ(.iri-

fovg, 7]Trav tivai rb TiQayfxa ^aaiXix-^v vntronaaav. (.laXlov

. Si rtg TftJy iCftdQtvovrcDv uvtm, IdvdQovixog o rov KaiaaQog fiev

vibg Twv Se ^aaillcov i^uSiXcpog , nQO^i^ovXtVf.iiv7]v t/Mv rriv int-

^ovXtjv avrbg dt^ iuvrov rbv roiovrov Xoyov dtiantiQt, y.ui rovg 5
ntQi avrbv arQariwrag avaXa^wv ra/vg rfj naQtf.i^oXfj icpoirtjafv,

o xal ol Xoinol f.iif.irjad(xtvot tlg xad-tig dfia/rjrl ttjv g^vyrjv r^and-

P 841 aavro, o di ^aaiXivg iScov rb nuQuXoyov tarT] rrjv tmv olxticov

(pvyriv , wgtd-og, dvaxaXovfitvog. 7]v di b inaxovwv ovSiig, rwv

^' ivavriwv ol ini X6(fwv lardfitvot , rb nuQdXoyov Idovrig t^ai- 10
(pvrig rwv ^Pwfiuiwv urv/r]fia, rw aovXrdvw anovdi] unuyyiXXovai
rb oQWfitvov xul rrjv iniarQO<prjv uvrov xartntiyovai , (ptvyovrt
xal avTW i^dr] xa\ fiuxQuv rijg olxtiag ytvofiivw inavXtwg. tvd-iig

ovv inuvtXd^Qvrt uvrw fid/t] rig dd^Qou tw ^uatXiT nQoaQriyvvrai»

xtXtvaug di rovg dfi(p* uvrbv fxrj ivSovvut fii]di fiuXuxov rt nu- 15
d^tiv , dXX^ avdQug (pav^vat dyud-ovg, ^fivvuro (xiv iQQWfiivwg
fii/Qt noXXov. iv rovjw di rijg twv ciXXwv q)vyrjg ntQtavrXrjadai^g

B y^w rbv xuQuxu Xoyog aa(pr]g ovy. '^xovero, dXXort liXXwv uXXo
d^prjyovftivwv, rwv ftiv TQOnrjv rwv Si vixi]v dnayytXXovrwv , xal
xaraXiyQvrwv a.ar]fid,rt xa\ ddtdyvwaru, iwg xai rwv KunnaSo-SO
xwv r]Q'^avr6 rtvtg xai uvto\ uvtov dno^poiruv xurd (parQiug xal
avfifiOQiag. noXXoi di y.a\ twj' ^uatXty.wv lnnox6fiwv (jvv uvroTg
ijinotg vniarQt(pov ,, fir] iStTv rbv ^uaiXiu dttvtarufitvot. xa\ r]v

aetafibg oTov xa\ odvQfibg xa\ (p6^og dxi/i]Tog , xai ol Tovqxoi

phalaiiges habebant, conspicati signa retro conversa cladem ab impera-

tore acceptam suspicati sunt. immo vero quidam ex iis qui ei aderant,
Andronicus Caesai'is filius imperatoris patruelis, ante meditatus insidias,
ipse per se talem famam disseminavit, et cum milltibus quos habebat
cito ad castra se contulit; quem rellqui quoque imitati ad unum omnes
fugere. imperator autem conspicatus id quod temere fieret, suorum fu-
gam, ut mos est, eos revocans, sistebat: verum nemo obediens erat.
adversarii vero in tumulis consistentes , cum vidissent id quod nulla ra-
tione fieret, repente Romanorum infortunium Sultano studiose renun-
tiant: et ad redeundum concitant, quippe iam et ipse fugiens a suis
castris procul aberat. statim igitur cum imperatore acre praelium ini-
tur. cumque suos iussisset minime cedere neque moUiter aliquid facere,
sed strenuos et fortes viros se praebere , aliquamdiu fortiter restitit.
sed cum interim alii extra vallum fugerent, explorata fama rainus au-
diebatur, quippe cum alii aliud nuntiarent, hi cladem, illi victoriam,
et obscura atque incerta dissererent; quoad etiam ex Cappadocibus ali-
qui per tribus et curias abire coeperunt, et multi ex regiis equisonibus
cum ipsis equis revertebantur , ne viderent imperatorem contendentes.
eratque veluti motus et luctus metusque incredibilis , Turcis undiquc
 fflSTORIA. 69^
TidvTtt/o&iv miQQtovTig, o&tv xtti iXttOTog wg ilxiv oQ/iiijg, iavTto
Trjv oiaxriQiav i7iQay(.ittTiviT0, iniSiaixovTig 6i ol tvttVTioi ovg filv
uvtjQOvv ovg di ^wyQtag ilXov , iTiQOvg Si ovvinaTOVv. xa\ rp/ Th
7iQuyf.ia Xiuv tniudvvov xal nuvTa S-qtjvov vnfQ^dXXov xal xoniTOV,
5 Tov di fiaoiXia niQiGxot/JoavTig ol noXi/iitoi ovx iv/iiQWTOv ii/ov C
avTov tvd^vg, uXX^ uTt OTQaxtMTtxujv Xttl noXifiixwv tldrjfiMv xu^
xivdvvoig nQOOOfuX-^oag noXXoTg xaQTtQOJg ri(.ivvaTO , xa\ noXXovg
uvfXcov TtXog tnXriyr] q)aoydvM Tr^v /iTQa, tov Tt Innov xuTaxov^
Ttod-tvTog ix nodbg iOTdf.iivog dti/nu/tTO, xttfidrv d' o/xwg n^bg
10 iontQuv uXiuoif.iog (^q^tv tov nd&ovg) xal ttiXfidXioTog o ntQtW"
vvfiog ^ttotXivg '^Pwfiaiwv yivtTai, xttl TJj fiiv vvxtI ixtivrj in^ '

torjg ToTg noXXoTg ini yrjg uTifiwg xal ntQiwSvvwg xuTtSQad^t , ftv-
Qioig ntQtxXvtofitvog XvnrjQWv xvftuot. tjj S* inuvQtov dyytX-
d^tior^g Tw GOvXTdvw xal Tijg tov fiaotXtwg uXwoiwg, xuqu Tig D
ISanXrjGTog xal dnioTia xttTtGXtv «troi', olofitvov , wontQ xai ^v,
fitTa vixr]v Tooovxov xa\ TrjXtxovTOv OTQttTOv xa\ uvtov tov /Ja-
ctXia uXwoifiov Xa^tTv xa\ vno/iiQtov' uv&Qwnivwg di ofiwg to
ytyovbg Xoyiodfitvog xa\ Trjv vixrjv fitTQioq^Qovwg ivtyxwv, xa\ to
yiyovbg fvTvxtjfia ovoToXrjv fiuXXov xai ipvxijg uytt&TJg tvdii^tv
20xtti TQonwv xuXoxuyttd^iug fitoxwv d^tfitvog, d^tw to nuv uvtTi&ft
wg rj xutu Tr^v tuvTov io/yv dnoTtXioag to TQonatov.
fnT^ov dta
TovTO xa\ nQooaxd^ivTog to» aovXTdvw u^uvtov ^aatXiwg ^Pwfiaiwv

P
'

22 "Aaccv row margo

conflnentibus. quare singuli perinde ac poterant sibi salntem qnaere"

bant. persequentes vero hostes alios occidere, alios vivos capere, alios
pedibus conculcare. eratque res admodum miseratione digna, omnemque
iamentationem exsuperans atque omnem dolorem. cum vero imperato-
rem circunjstetissent hostes, non statim ipsum cepere, quippe qui rei
militaris peritus ac bellicosus multaque pericula expertus strenue se de-
fendebat, multisque occisis ad extremum ipse in manu gladio percussus
est, et equo iaculo transfixo pedes pugnabat. verumtamen defatigatus
ad vesperam capitur, et captus, o incredibilem calamitatem, clarissimus
Romanorum imperator nocte illa, aeque atque multi alii, humi iacens,
sine ullo honore, multa cum miseratione dormivit, infinitis oppressus
infortuniorum fluctibus. postridie vero cum Sultano renuntiatus fuisset
captus imperator, inexplebili quadam laetitia perfusus est, neque adduci
poterat ut crederet factum, rem secum perpendens quanta esset, post
victum talem ac tantum exercitum ipsum qnoque imperatorem captivum
et sibi subiectum accipere. humane tamen factum reputans, victoriam-
que aequo animo ferens, et prosperum successum potius occasionem ad
sese colligendum et boni animi indicium ac morum omni probitate prae-
ditorum ratus, deo id totum acceptum referebat, quod maius quam pro
suls viribus tropaeum ere&isset. iccirco perducto ad Afian Sultanum
 ; '

700 lOANNIS CUROPALATAE

P 842 IV evrtXiT xai fftQari(aTix]i ufxntyovri , SianoQwv t^v xal niQ) tov-

rov jnaQTVQiav ^titmv. wg 6' inXi]QO(pOQi^d-r]

nuQu tmv nQfo^icov
xai rov BuaiXaxiov nioovroq fih naQa tmv nodwv avrov , oIxtqov
Si Ti xai yoeQOv dvoif,uo§avTog , tvd^vg MoniQ f/,if.iavrjg dvtS-oQa

tov d^Qovov x«t oQ&bg fOTrj» moovTu yovv 0[.ia)g nQo tojv nodwv 5
avTOv narijoag wonsQ td-og, xul dvuorrjOug xui niQinTv'^uf.itvog,

^^fiT} SiScd^i" i'(p7]oev, *'w ^aoiXtv, dXX^ iveXnig loo nQo nuvrtov,
ix)g ovdtvl nQooofuXriotig xivdvvio o(i)fiarix(p, rifiijS^^orj d^ u^itog
rijg rov XQurovg vneQoyrig. u(pQ(ov yuQ ixeivog ffioi Xoyill,tTui o

firj Tug nQOonrovg Tvyug t% dvTtni(pOQug Xoyit,6fiiv6g rt xa\ tvXu- 10

B /9ovfitvog." iniru^ug ovv avrw axt]vrjv dnoTuyd^ijvai xal d-tQU-

ntluv uQfiotpvouv , GvvStinvov uvrbv rrjVixavra xal ofioSiairov

dniiQydauro , fir] nuQu fiiQog xad-loag , dXXu ovvd-Qovov ev tvd-v-

rriTi rijg ixxQiTOV ru^t(og xul bfi6do'^ov xard rifirjv noirjodfitvog,

dig TT]g rjfiiQug ovvtQyofitvog uvt(Z xul ovXXuXcov xul nuQuxXrj- 15

otoiv uvaxTCOfifvog , fiiyQig r^fieQuiv dxrtii raJv bfioicov fxoiv(x)vti

avT(Z X6y(i)v xal uXcov, fir]d^ «/()t xu\ ^Quyvrurov Xoyov nQbg
rovTov ntnuQ(ovi]xcog , ntQi rivcov di SoxovvT(av o^puXfiurcov iv rfj

iXuoti rrjg OTQuriug vnofivr^aug. SitQCorrjouvrog Si fiia rcov r]fif-

Qcov Tov oovXrdvov rbv ^uoiXia "t/ av tSQuaag, tl toytg ifii^

C vnoytiQiov " dwnoxQircog xul d&contvTCog b fiaatXtvg dntxQivuro
^'^ori noXXuTg ruTg nXr^yuTg xuTtdanuvr]oa uv aov rb acofia, yivw-
cxt.^' "dXX* fyw" (frjoiv b oovXrdvog "ou fiifiriaofiai aov rb

Romanorum imperatore, vili ac militari veste induto, de ipso dubitabat

testimoniumque exigebat. ut antem certior a legatis factus est et a
Basiiacio , qui ad eius pedes acciderat miserabiliter flens , statim quasi
furore correptus de throno desiliit, rectusque stans ipsura ad pedes
6U0S lapsum secundum morem conculcavit. cumque exsurgere iussum
complexus esset, "ne timeas" ait, "imperator, sed bona spe sis ante
omnia, quia nullum corporis periculum sustinebis, verum pro imperii
dignitate apud me in honore eris: ille enira mihi imprudens videtur,
qui non e contrario adversae fortunae ratiocinetur ac provideat incom-
moda ac vereatur." cum igitur iussisset ipsi constitui tabernaculum,
imperassetque curari diligenter, ut par erat, suum commensalem ac so-
cium tunc esse voluit , non deorsum eum sedere iubens , sed ad eandem
mensam ut eximii ordinis coUegam, et pari honore afficiens. bis die
cum ipso congrediens et colloquens et hortatu suo recreans, usque ad
octo dies eadem verba et sal cum ipso communicabat , in nuUo quidem
vel minimo verbo ei insultans, sed de quibusdam erroribus, qui sibi ab
eo in ducendo exercitu commissi viderentur, admonens. cum vero die
quadam Sultanus interrogasset imperatorem, "quid mihi fecisses, si me
in tua potestate habuisses?" simpliciter ac sine adulatione respondit
imperator "scito quod muitis plagis tuum corpus confecissem." "at ego
inquit Sultanns tuam severitatem aut crudelitatem non imitabor. ve-
 HISTORIA. 701

avaTi]^ov xai u7i6TOf.iOV» nXrjV uxovo) ott xal b v(.uTiQOQ Xqi-

arbg eiQrjVTjV v/.iTv vof.io&(TtT y.ai afivr^aTiav xayiMV , xai roTg
ii7itqri(fdvoig uvTty.ad^ioTaTai , tantivoTg di didwat /uQtv,'^ /ufTM

rovTO yovv anovSug noirjadfxevot y.ai avvd^^^xag iiQrjviy.ug dtrjvt-

6xtTg, xai xijdog Inl ToTg natai avaTriadfitvot , xal tu dixuta txd-
GTTjg intxQUTtiug u rjv i'^ dQX^i? d^tfttvoi, cptliwg je uXXtjlovg
nqoafilywad^ut , firjxtTt di Xti]Xaaiav rrjg 'Pcofiaiiov inixQaTiiag
nuQ^ ovTtvoaovv twv Tovqxwv yivtad^ut, vnoaTQuq^i^vui Tt ndv- D
Tug Tovg oaot noTt xutu r^g^^Fcoftaitov taTuXr^auv , xai Trjv ai/fta-

lOXwaiuv unuauv , xul fiultaTU ro nQOt^ov tuv ^PiOfiuitov xut tx-

xQtTov, dt^iioaiv adQuv rov ^aatXtcog nQoaofioloyrjauvTog tw

aov7adv(o. iaq)dyr]aav Si rrjvtxuvTU uitcov b ini twv dirjatiov

xai b ftdytaTQog Evardd^iog xui nQCOTaarjxQrjrtg , tdko) 6i xal b

nQCOTOptOTtdQiog Buatkttog b MuXtarjg. fitTa di to tuvtu ovtco
ISnQuxd-rjvai rt xai avficfcovrjd-rjvut unil.vatv b aovXrdvog rov ^u-
GtXiu avv noXXfj ntQinXoxfj xal avvraxTriQicp rtfifj, nQoatntdovg
xui rcuv olxticov nQta^tig. xuTti/tro di ra Mur^txitQ vnb '^Pco-

fiuicov. (hg S^ b /SaaiXtvg dnoXvS-tig inuvrjXd-t dt' ciXXr^g bdov, P 843

ucftvrtg ixiTvot vvxrbg tcpvyov , nfQtrv/Qvrtg di noXtfilotg ixtv-
SOdvvtvauv. b Si ^aoiXtvg xarriVTr^xcog tig QtoSoatovnoXtv fttTu
TovQxtxrjg aovXravtx^^g aToXijg vntStyd-ri (ptXoriftcog. ^fitQug Si
rtvug SttxaQriQrjoe rr^v /tTQu d^tQuntvofievog xui tuvrov uvuxtco-
fxivog, xui ndXtv ftt&aQfioi^cov nQog rb ^PcofiaYxioTtQoy , (bg ivrjv,

iuvTov. uQug S^ ixtTd-tv Si^tt rug 'IfirjQixug xcuftug' awrjaav

rnintainen audio vestrnm vobis Christum pacem praecipere et oblivio-

nem roalorum , superblsque resistentem humilibus gratiam dare." deinde
igitur inito foedere , et facta pace perpetua, habitaque filiorum ratione
et eorum quae ad utriusque imperii iura spectarent, pristina foedera
confirmarunt, ut mutua esset amicitia, neqne amplius ab ullo Turcorum
res imperii Romani diripi permitteretur , verum omnes qnicunque ad-
versus Romanos missi fuerant reverterentur, et orones captivi, maxime
principes et exiroii Romanorum , liberarentur, promittente Sultano se
benigne imperatorem semper tractaturum. interfecti sunt eo teropore
Leo, qui supplicibus praeerat libellis, et magister Eustathius et primns
a secretis. captus est item Basilius protovestiarins Maleses. postquam
haec ita gesta sunt et ita inter eos convenit, dimisit Sultanus impera-
torem multum amplexatns, multoque cum honore iubens a suis legatis
eum deduci. tenebatur autem Matzicier a Romanis. ut autem impe-
rator dimissus alia via reversus est, illi relicto oppido noctu effugerunt,
cumque in hostes incidissent, adiere pericula. imperator autem ubi ad
Theodosiopolim pervenit cum Turcica Sultanica veste , liberaliter exce-
ptus fuit. ibique dies aliquot commoratus est, dum manum curaret se-
que ipsum pro vlribus reficieas melius haberet. indeque profectus per-
 702 lOANNIS CUROPALATAE

rf' avtM ical ol ix tov aovlravov nQto^tig, xuxeT$-tv ngoatXav-

vtt fif/Qi KoXcovtiag avTrjg. ytvoi.iivov di Iv tw Mt^kiaooniTQiMf
B HuvXog nQotSQog b Tijg ^EStaaTjg xaTtndvca vvxtioq avTbv xutu-
Xinwv flg KcovaTuvTivovnoXiv antSQuat, nQOfiad-wv t« ixtias
xaTTVOf.itva' ^lcodvvtjg yuQ 6 KuTauQ xal ol tovtov vitTg, xal t^^5
avyxX^^Tov oaoi tu uvtov icpQovovv, t^v (.liv ^aaikiSa vntQOQiov
Ti&evTut tlg To nuQ* avTtjg avoTuv (pQOVTtoTi^Qiov , TltntQovg
ovTO) xaXov(.itvov, dnoxtiQavTtg xai fj.r} ^ovXof.iivrjv , tov Si Mi-
/a^k fiovuQ/ov dvayoQtvauvTtg uvTOXQdTOQU tyQUXpuv unavTUXov
inuviovTU Tov ^uailiu fxr] vnoSt^uad-at firiTt (hg ^aaiXia Tifirjaat. 10

tjQ^^UTO di T^? dnoxr]Qv'i;to}g nQiHTog b twv q)iXoo6q)tov vnuTog b

HftTJkog, xud^cog xul uvTog tv tivi twv iSiwv avyyQUfifidTwv fit^
yaXavytT. liytTui di oti xul rj ^uaiVig avTrj tov uvtov axonov
C i]v, &0Tt firj nQoaSi'§uod^ui tov /lioyivriv inuvtovTU. .unTiQCO Si
Tu/et fiu&wv TOVTO xai b /ttoyivrjg, xa\ nXr]QO(fOQr]d-ttg oTi xoiviog 15
anoxtxriQvxxut , cpQovQtov Ti xaTaa/ihv /loxetuv ovofia^ofievov
ixeTae iaxQUTontStvauTO, 6 Si KuTauQ tu Trjg /SaatXeiug, (xtg

iSoxtt, uQtaTu xQUTvvdfitvog , tov nQotSQOv KcovaTUVTTvov tov

^Qu/vTtQov T(av vlicov fitTu Svvdfitcog uSQug xutu tov /itoyivovg
aifirjaiv, og xul ivco&tig uvtm iv Trj /Joxeia untdttXiu tov n6Xt-20
fiov, OQwv Si b /Itoyivrig vntQTtQOvvTU tov KcovaTuvTivov euv-
tov , uQugixtTd-tv ucptxvtTTUi tlg KunnuSoxiav, iv ToaovTco Si
TzXrjd^og 0Qdyya}v tw KcovaTavzivM nQoayivtTui, ical KQtanTvog;

agrabat Iberios vicos nna cum Sultani, qui secum aderant, legatis, et
inde usque ad ipsam Coloniam processit. cumque ad Melissopetrium
pervenisset, Paulus praeses superioris Edessae noctu ipso relicto ad
Cpolim fugit, perceptis iis quae ibi composita fuerant. nam loannes
Caesar et eius filii, et ex senatoribus quicunque eius partes sequeban-
tur, reginam in exsilium mittunt in monasterium ab ipsa conditum Pi-
perudum nomine , vel invitam tondentes , et Michaele declarato impera-
tore in omnes partes scripsere , reversum imperatorem non esse exci-
piendum neque ut imperatorem colendum. princeps et auctor fuit de-
clarationis philosophorum eximius Psellus, quemadmodum ipse quoque
in quodam scripto gloriatur. fertur item regina eiusdera particeps con-
silii fuisse, ne reversum Diogenem reciperet. sed immatura celeritate
his cognitis Diogenes et certior factus communiter se per praeconem
imperio abdicatum , occupavit quoddam oppidum nomine Doceam , ibi-
que castra posuit. Caesar autem ut sibi videbatur imperio optime po-
titus , praesidem Constantinum filioruna natu minimum cum frequentibus
copiis adversus Diogenem immittit; qui etiam coniunctus cum ipso Do-
ceae bellum metuebat. at Diogenes superiorem se Constantino cernens
profectus inde pervenit in Cappadociam. interea multitudo Francorum .

ad Constantinum confluit, et Crispinus ipse cum cognatis, quem rever-

^* avrbg (htu rwv ojiioyivtov,
HISTORIA. ' '

ov uvaov o ^ioyivtjg hlA^vSio ntqi(L^

703

D
Qtae TiQoTeQov. OeodwQov ovv tov IAXvutt^v (ivdQU ysvvuTov xul
iniffuvijf fifyid^ft re xul &ia d^uvi-iuauorurov , oriXXft xar' av,-
ruiv. tQQ(a/.iiv(og J* uvnnaQara^u/itivwv rwv nfQi Kwvaruvrtvov,
5 rjrr^JiJvrui ot ntQi rov l4Xvurriv , uXiaxtrui Si xu\ uvrog, xu\ rovg
o(f>d-ul(.iovg f'§0Qvrrfrai axi]vtxoig aiSrjQioig, nfQicodvvog di o
^toyivr/g inl roTg av(i/Sf/Si]x6at ytyoviog ttg r^v KunnuSoxoiv fvi-
(iuXf , nuvruydd^fv ro arQurtv/iu nQoaxaXov/.ifvog. uvrbg di
Strjytv iv r(o TvQonOKp* (pQovQtov Si ovrwg xuXov/itvov oyvQov
IQhuv xul unoy.Qrjf.ivov. nQoaxuXtadf.ifvog ovv 6 KcovaruvrTvog
xut rbv Idvrtoydug dovxa rbv .AuyurovQtov ovfi/.iuyov xuru rov P 844
/Jioyivovg ovx tcytv vnuxovovrw nQoaid^iro yuQ r(p /Itoyivfi.
xat rovrov nuQula^wv nuQuytvtrai fig Kilixiav, tvd^a xai nQoat-
xuQrtQfi r-i^v unb rov oovXrdvov uvu/tivwv fioTJ&ttuv , o/iov /itv
15 xui Stu rbv xti/iwva Stdywv txfTof , aXT,' uXtttvoriQuv rrjv KtXi-
xiuv fntaru/itvog , xal ndXiv n^bg ovXXoy^v orQurov tuvrbv anr]-
oyoXft. di yf K(ovaruvrTvog /itru rb rbv /Jioyivr^v vnoywQTJaut
vniarQfifjiv tig rb Bv^di^v, uvr'' txtivov de ariXXtrut xuru
rov /Jtoyivovg h nQotdQog IdvdQovtxog b rov KuiauQog vlog, Siu-
20 vfi/iug Si roTg orQurKorutg atr7]Qiatu Stu rijg xXttaovQug rov Ho- B
SuvSov d(ptxvfTrui ttg KiXtxiuv , tvda avvuvru avno 6 .Auyurov-
Qtog, ov xul nQog fiQuyv /luytad/ifvov aiQovatv oi rovlAvSQOvi-
xov, rwv Sk uXXwv av/i(fvy6vrwv tlg^!dSavav , tvd^a xui b Aio-
ytvrjg StirQi^t , noXtoQxiu rrjv noXtv SiiXufitv b lAvSQovtxog, ovv-
11 et 21 KaxcczovQiov margo P
gus Diogenes prius in Abydiim relegarat. Theodorum igitur Alyatem,
virum generosum et illustrem, magnitudine ac specie maxime admirabi-
lem, adversus ipsos mittit. cumque fortiter se in acie opposuissent ii
qui cum Constantino erant, vincuntur roilites Alyatis, et ipse capitur,
captoque oculi effodiuntur ferro quo tentoria defiguntur. Diogenes au-
tem ob ea quae acciderant summopere dolens in Cappadociam ingressus
est, undique accersens exercitum. ipse vero commorabatur in Tyropoeo.
erat hoc oppidum admodum munitum et valde praeruptum. igitur Con-
stantinus accersitum Antiochiae ducem Chachaturium adversus Diogenem
sibi socium haud obedientem dicto habuit, quod ad Diogenem se con-
tulerat, quo secum ille ducto in Ciliciam proficiscitur. ubi etiam auxi-
lium a Suitano exspectans commorabatur, simul et propter hiemem ibi
degens, tepidiorem noscens Ciliciam; et rursus in cogendo exercitu oc-
cupabatur. at Constantinus, postquam Diogenes recessit, Byzantium
reversus est. in eius locum mittitur adversus Diogenem praeses Andro-
nicus Caesaris filius. diviso autem militibus commeatu per clausuram
Podandi pervenit in Ciliciam, ubi ipsi occurrit Chachaturius, quem cum
brevi pugnasset, occidunt milites Andronici; cumque alii in Adanara
fuga se recepisseut, ubi etiam Diogenes morabatur, obsidione urbem
 704 lOANNIS CUROPALATAE

d-i]xi5v di ytvofitvcDv iq)^ at rbv Jioylvriv uno&iad-at fth rrjv /9«-

ciktiav , rtjv rql/^a Sl xaqivra Sidytiv Idiwrixoiq , i%tioi rov xd-

GTQOV fifXavtif.iovwv xal ra xa&^ tavrov dnoxXaiofuvog. voarov
St tvd^vg fiifivriaxtrai b uivSQOvixog , xal rbv ^toyivrjV fiid-* tav'
C rov iqttXxofitvog fitXavtifiovovvTU , iv tvrtXiT vno^vyito oyovfxtvov,S
Si' ixtivwv riov xiofioiv xal rwv ;^w()d5v aTg rb nQiv laod-tog iyvai-
Qil^fro. fiixQi Si rov Korvatlov t^v oSoinoqiav oSvvriQwg noiij-
adfitvog (^rjv yuQ voarfktvofitvog dnb xotXiaxrjg Stad-iatwg ix
xayvfiov nQonod-ivrog avrto l^ inijSovXijg iniytvofiivrjg) ixtTae Si

xaria/Jd-T] , ctxQig dv ix ^aaiXitag rb noir^riov avrtp OQtad^^, dW 10

rixtv rjfiiQatg vartQov rj xard rov fidrrjv Svarvyjovvrog dnotpaaig

StOQiC,Ofiivri rovg otpd^aXfiovg avrov StOQvyijvai, ovg xal nuQuv-

lixa t^OQvrrtrai , rwv dQXitQioiv twv in\ rtp Sovvat Xoyov dna-
d-fiag iaraXftivtav fir]S^ (iXwg inuQri^dvrwv avrCi}' olctvtg rjaav

D T£ XaXxi]S6vog , b '^HQUxXfiag xul 6 Ko\o)vtiug Qtocpilog, olJglS

xu\ rtJiv oQXfjiv vnffiifivr]axt xui rdiv ix rov d-fiov vffiiattav. ol

Si xuintQ ^or]&r]aut nQoaiQOVfitvoi dad-ivdig tlyov xa\ dSvvdriog,

dvSQtdv WfirjartJiiv xui unr]vwv dvuQnuauvrtav uvrov, xai rovg
otfd-uXfiovg avrov t^oQv^dvxtav 'uvr^Xttag xui utptXuv&Qtitncog,
TiQouyd-flg fv tvrtXti rta vno^vyito ftiyQi rrjg JlQonovriSog (aantQ 20
nrdifia atar^nog, xa\ rovg otpd-aXfiovg iyMV i'ioQWQvyfiivovg , rr]v
Si xf(puXr]v xa\ rb nQoawnov i'i(aSi]x6g, axwXi]X(av ^qvov xal
dvawSiag, r^fiiQug oXiyug int^tovg inwSvvwg, xu\ n^b rrjg re-

oxpugnavit Andronicus. percussoque foedere, ut Diogenes deposUo im-

perio capillisque detonsis privatus degeret, e castro exit nigra veste
mdutus suasque deflens calaniitates. statim autem reditus mentionem
facit Andronicus, et secum attrahens Diogenem puUatum vilique mulo
Yectum per illos vicos iter habebat et reglones, a quibus prlus ut deo
aequalis vir cognitus fuerat. cum vero usque ad Cotyaeum iter luctuose
fecisaet (laborabat enim ventris morbo ex cicuta, quae ipsi per insldias
prius propinata fuerat) ibi detentus est, quoad ab imperatore definire-
tur quldnam ipsi faciendum esset. sed paucis post dlebus venit sen-
tentia imperatoris contra eum , qui frustra miser erat , quae quidem ipsi
oculos effodiendos censebat; statlmque ei oculi efl^ossi sunt, cum nihil
ei opis attulissent archieplscopi , qui missi fuerant ad reddendam ratio-
nem cur nihil ei esset patiendum. erant hi Chalcedonis archiepiscopus
et Heracleae, et Coloniae Theophilus, qulbus etiam In memoriam rede-
git iusiurandum et lustam dei indignationem. ipsi vero quamvis opitn-
lari institulssent, aegre id facere et cum dlfficultate haud poterant, cum
crudeles et impii homines ipsi correpto oculos sine uUa commiseratlone
effodlssent ac sine ulla humanitate. perductus autem vili iumento usque
ad Propontldem, veluti putridum cadaver, cui oculi essent effossi, ca-
put et os inflatum, vermibus plenum et foetore, cum paucis dlebus sa-
pervixisset, miserabiiiter et ante obitum male oleas excessit e vita, in
 fflSTORIA. 705

Xevrtjg oSuScog , dnoXiintt tov /3iov , rij v^aM ITq(ot7] rbv /ovv
unod-if.avog , ivd-a vlov ixtTvog ldH[4.axo (fQovTicnrjQiov , X7]divd-£ig P 845
noXvrtXdjg naqa T^g bfitvvhtSog xai /SaaiXidog Evdoxtug, f.ivi^fxtp'

yaTuXtnduv niiqaafiwv xai SvarvxtjfidTWv vnto/SatvovTMv dxQoaatv,

6 ini di ToTg roaovTOtg xai Ti]XtxovTOtg xaxoTg ovdiv fiXuaf-ijfiov ^
un6(pr]fiov Iqjd^iy^uTO , iv/^aQtaTuiv 6i dtiTtXHy (fiQoyv tvfiaqwg
td nQoanlnTOvTU, XiytTai Si t« xut* uvtov nQa/S^ivTtt yvtofitjg
uTfQ ytvio&ai tov fiaatXioog TSfltyar\X , tag votiqov avTog iv(Ofi6-
Ttog dttaxvQtXtTO, tov KaiaaQog vnb oxotw xat d(pavtia ravTa
10 TiXtatovQyovvTog xal SianQarTOfiivov, ovrog o jSaatXtvg xal
T^v intaxonriv Nat,tavt,ov ttg firjTQonoXtxov dtt^i^aat dixatov.
ijSaaiXtvae 6i d/Qi Ti]g aiXfiaXtoaiag uvtov trri TQia xal fiijvag B
OXTW.
/ftaSiidfiivog di rrjv ^aatXiiav rovrov rbv TQonov o TVLi"
15;fa^A intitxrjg re idoxtt xal ytQUiv iv viotg dtd rb naQtifiivov xat
dvantnrcoxbg xal unaX6v, nQoatXd^tro Si 6td rovro 'I(t)dvvrjv

Tov 2iSrjg firjTQonoXirrjV tig rb rd xotvd StotxtTv, tvvov/ov fiiv

rrjv (fvaiv , SQaarijQtov 6i xal dfi(ft6i'^tov , nQioronQotSQOv twv
7iQ(OToavyxiXX(ov rvyxdvovra, uvSqu nuat roTg dya&oTg atfiwv^"
SOfievov odtv rb rov fiaatXicog ixXvrov xai ntQi rb 6totxiTv rd
xotvd (og tiniTv &rjXv xui dvantnT(oxbg xal d6t§iov b rovrov tqo^
Twg xal Tj ntQi ravra ivrQt/tta xai anov6rj inixqafiti re xal
xarrjQTve, nuQtfiiyrj 6e rdS aixoi rovT(t} xal ^t^dvtov, rjv yuQ rtg C

Prota insula cinerem deponens, ubi novum ille monasterium aedificarat,

ab uxore sua et Augusta sumptnose curatus ac sepultus, relicta mise-
riarum et calamitatum, quas sustinuit, et infortuniorum exsuperantium
omnia quaecunque antea audita fuerint memoria. in talibus autem ac
tot malis nuUum maledictum protulit, neque aliquid nefarii locutus est,
sed deo gratias agere perseverabat et casus aequo animo ferre. dicun-
tur autem quae contra ipsum facta sunt insciente et invito imperatore
Michaele facta, ut postea ipse iureiurando adhibito asseverabat, Cae-
sare haec clam et occulte administrante ac perticiente. hic imperator
episcopatum Nazianzi ad iura metropolitana perduxit. imperavit usqae
ad id tempus quo captns est, annos tres, menses octo.
Micbael autem hac ratione adeptus imperium, et moderatus vir vi-
debatur et senex inter iuvenes propter imbecillitatem et demissionem
ac mollitiem , et iccirco adinnxerat sibi loannem Sidae metropolitam ad
rem publicam gubemandam, eunnchum natura, sed strenuum et soler-
tem, primum praesidem protosyncellorum , virum omnibus bonis orna-
tum ; ex quo imperatoris vitium , quod dissolutae vitae attribuebatur et
moliitiei , ut ita dixerim , muliebri ad gubernandam rem publicam , et
inertiam huius mores et ad haec dexteritas et studium adornabat et
Gorrigebat. verum cum boc trjtico etiam zizaniam mixtum fuQrat. erat
G€org. Cedrenui tom, U. 45
 706 *
lOANNIS CUROPALATAE

ivvovxog Niict](p6Qog ovofza , ov vnoxoQH^ovieg NiicrjcpoQht^rjv on>d-

ua^ov, ex BovxiXXaQicov tXxoov rb ytvog, Stivog tnivoijaat Gvy-

.

/vaeig x«t qa^pai nQuyfiara xal rQmvfiiag tyeiQai Iv yaXrjVj] xul

uxaraaxaolag xa\ xaTuaTuaii inevtyy.tiv, wj eig za^iv atxQexuQwv

jM naTQi Tov Miya^X vnrjQtti^aufxevog , enet axatbg xai diu^oXtvg 5

lq:uvri xui. ao^tajtig r&v xaxwv xeQSaXeog , xai tm ^uatXei xaxa

rrig ^uatXtSog ixoi/jiug tyxXrjf.tu vnoxpitd-vQiaug , tpO-ovo) rov avv-
e^vnriQeTovixevov, Scv% St lAvTioxtiag uvuStt/d^tig xui unu% xal
D StvrtQOv f.ivQiiov oxXr^aeoiv xul ruQU/aiv rfj 2vQiu yeyovev uirtog»

of.i(og S^ ovv xarrjyoQr^d^eig, cvXXrjcpd^eig exeiae, r^ T0i5 alfwrogiO

qtQOVQu nuQuSiSorut' xui rjv ifi(pQOVQog ini /qovov rtvu b nQ)v

neQiSo'§og yvtoQtl^ofievog. uvuQQva&eig Se rfj rov /lioyivovg ava-

yoQtvati xa\ tlg vrjaov rtva t^oQtad-tig, vnoo/tati /Qrjfidrwv St-
xuarrjg ^EXXuSog xul ^EXXrjanovrov nQo^i^Xrjrut , xui ru xar'
fxtivrjv rjv Stotxoiv. rovrov ini xuxm rcov '^Pcofiaitov o §aaiXtvg 15

Mt/a^X fterunefapdfitvog ttg rrjv rojv xotvwv Stoixrjaiv xurearr]-

P 846 aaro, Xoyod^hr]v avrbv nQO^aXofievog, xu\ yivtrut b ^uaiXtvg

uXcoaifiog ruig uvrov rtQurtiutg xa\ fiuyyuvtiatg oia ftrf tvftoiQwv

qiQOvrifiurog uvSQtiov jfoti aretd-rjQoS' Stb xai i'§(jod-ttTui fiiv o

2iSt]g, ndvxa Si avrbg eig euvrbv uva.Se/eTui, ud^vQfiuat rovSO

JHi/arjX xa\ natSiuTg natSuQtcoSeai nQoaxetfievov , rov vnarov

rdiv (piXoaocptov Kcovaravtivov rov WtXXov uQbg anav tQyov uSi-

3 iyBiQat xal txKccTaeraaias iv yaXijvi] xal xar. P

.CBim eunuchus quidam nomine Nit;ephorus, quem diminuentes Nicepho-

ritzem appellabant, a Bucellariis oriundus, peritus et doctus in excogi-
tandis -perturbationibus et consuendis dolis atque excitandis tempestati-
bus et procellis tranquillo tempore; qui cum patri Michaelis minister
fuisset a secretis, ubi compertus est manifesto seditiosus et calumniator
et malorum egregius commentator, quique imperatori adversus impera-
tricem adulterii crimen insusurraverat, invidia simul ei opitulante, dux
autem Antiochiae declaratus semel atque iterum infinitarum perturbatio-
num et seditionum Syriae auctor fuerat, attamen accusatus et compre-
hensns iliic in custodiam traditus fuerat, ubi aliquamdiu detinebatur,
prius ibi iilustris cognitus. eifugiens vero quo tempore Diogenes fuit
4eclaratus , et in quandam insulam relegatus , pecuniarum poUicitatione
iudex Graeciae et Peloponnesi delectus est, et res ad eam pertinentes
moderabatur. hunc Romanorum malo Michael accersitum rei publicac
-administrationi praefecit, logothetam ipsum declarans. capiturque im-
perator illius praestigiis et machinatiunibus , utpote qui virilis mentis €t
stabilis expers esset. et iccirco expellitur Sidae praefectus , omniaqua
ipse ad se unum revocat, Michaele interim nugis et ludis puerilibus
perpetuo vacante, cum phiiosophorum praestantissimus Constantinus
Psellus ipsum imperatorem ad omne opus inutilem et minus idoneum
 HISTOmA. t07
^tov avrbv xal unpaxrov dnfQyaaafihov. naQayxcovtXiTui d^ xal
%dv Tov j3aai7.ivovTog d^eiov 'Iwuvvtjv rov KahuQa, xal rai dvixpm
xai fiaaiXti vnonrov anfQyu^erau xal nuvrag unXwg rovg otxeio-'

rdrovg log noXef.ii(aTdrovg avxo(pavrti , xui nuvrufv dnol^ivoT rrjv

5rov l5aciXiO}g didd-ioiv, oXov re rov ftnQuxiaxov vnononiTai B
livuxTu. xdxiivo nuai /SuaiXixbv ivofu^iro nQ6arayf.ia, o tm
liriyavoqqdqKO rovrio edoxet. hrtvd-ev xuTrjyoQtut xui dnatrijaeig
u&ucov xul dxaruxQiTcov dvdQwv xul riaetg dxQecoarijrcov , xal
XQiatg rcp dTjfioako rb nXlov , ov rco dtxako ^Qu^ivovau , dcp^ cov
10 8ri[Xivaetg xad^oXixal rt xat [xfQixul, xuTTjyoQiai ovxyut, xu\ ni-
artg evd^vg dnaQuXoytarog , xai rcJov nua/ovrcav &Qrjvog iXatvog,
xai rcJov yvf.ivov/.iivcov xtoxvrbg dcfOQrjrog xul noXvdaxQvg. dXXu
tovTCOv ovTCO yvf.ivov/nevcov d-irjXuTog rtg oQyri rrjv tcouv xurtiXrjCps,
rcJov yuQ nQog Jioyivriv eiQrjvtxcov avficpcovcov dQywv fittvuvrcov
15 xui dnQuxrcov , &vficp avvf/ofiivot ot Tovqxqi icp' oTg , ov uvroi C
(og i/d^Qov eiXrjcpoTtg xat vnoxeiQtov ndarjg xofiidljg xul rtfirjg

T['^t(oxaai xa\ rfi ISia intxQurtia uvd-tg dnoxuriaTrjaav , ol olxtXot

fidvtcoScog cog i/S-Qco nQoatvf/d^ivTtg' danovdco , u nuQ^ uvroTg

iX(f^^ «vTov nu&iTv , oi yvcoaroi xu\ avyytvtTg xai roTg rrjg tiQ^-
20 vrjg voftotg dyofitvot dtaninQu/aai xu\ otxriarco xui incoSvfco &a-
vuTCO nuQudtdcoxuatv (^vnrjXyovv yuQ avrcJo xui oi dXXoTQtoi &iu rb
nXrjd^og rcov dtivcov xa\ rb rrjg ovficpoQug dnaQrjyoQrjrov) , uquv^

13 ftf. yivoftivcov margo P

reddidisset. sed et imperatoris patrnum loannera Caesarem submovit

et fratris fiHo ipsique imperatori suspectum effecit. et omnes prorsus
maxirae famlliares ut iniraicissimos calumniatur, omnesque imperatoris
benevolentia privat, ac totum adolcscentulum sibi regem subiicit. atque
illud omnibus pro imperatoris edlcto habebatur quodcunque huic machi-
natori videretur. hinc accusationes et frequentes delationes eorum qui
indicta causa damnarentur, et poenae minime debitae, et iudicium sae-
pius ad voluntatem vulgi quam iuste prolatum. unde bonorum publica-
tiones tum universorum tum singulorum, crebrae accusationes et fides
statim temeraria, eorum qui patiebantur miserabilis lamentatio, et spo-
liatorum luctus intolerabilis et multae lacrimae. verura his ita spoliatis
divinitus quaedara iramissa ira Orientem invasit. nara cum pacis foe-
dus erga Diogenem violaretur atque irritum esset, ira perciti Turcl,
propterea quod qnera ipsi ut inimicum captura et in suara potestatem
redactum orani cura et honore dignati fuerant propriumque ei imperium
restituerant , sui erga ipsum furiose nt inimicum minime conciliatnm se
gesserant, et quae ab ipsis illum pati oportuerat, amici et cognati in
pace praesertim degentes in illum perpetraverant et miserabili ac lu-
ctuosa raorte aifecerant (nara externi quoqne ob raultitudinem calamita-
tum ipsius et infortunium vix consolabile summopere dolebant), e Per-
 708 lOANNIS CUROPALATAE

t(g ix HtqaiSig nafxnXrjS^ig , wg f.irjdevbg ovrog rov XMXvoviog,

D ToTg'Po)/iia'ixoig imaTQatevovai d-^j-iaot, xal ravru xaTeXvi.i7jvavroy

ov anoQa&eg innpoiroivreg wg rb ngiv, xal q^vyuSeg avT6/Qr]f.ia,

fiSXkov Si (hg Seanorai rdjv nQoarv/ovrMv xuraxvQievovreg, ravra

Sievtori^ofxevog 6 ^aoiXevMV, avvayeiQMv orQaroneSov ixuv6v,5
OTQartjybv avrov iq^iari^oi rbv Kofivrjvbv ^loadxiov, Gvviarijat,

S^ avTM xal 'FovaeXiov rbv ^arivov fiera OQuyyixov avvruyfiarog,

ilg rerQuxooiovg 0Quyyovg uvfji^uivovrog, iv tw ^IxoviM Se rov

aTQaronedov yevofievov navr6g , (pikoveixiug avfi^uai]g rivbg uno-

araTtT rrjvixavra b 'PovaeXiog nQocpavwg, xal rovg 0QuyyovgiO
TiaQuXa^wv treQuv irQunero , xul ru xud^ tuvrbv tm iSiio ini-
P 847 TQenei d-eXrifiari, aveXd-uiv Si elg MeXiri^v^v , TovQxoig neQi^
rv/^uv aQiarevei, i'§ itpoSov rovroig ineioneauv, rb Si Xoinbv
arQarevfia t^ KuiaaQewv naQujSaXXec. axexpdfievog Si xul b
Kofivi]vbg roTg ivuvrioig nQoa^uXeTv i'^ i(p6Sov , nQOtjei fiiv [<Lg] 15
Sia ri]g vvxr^g, tog dnuQuaxevoig av inineooi avroTg, rb J' ivav-
liov ndaxei rijg olxeiug ^ovXijg* ifinuQuaxtvoig yuQ xul rjroifiu-
Cfdvoig ivTvyxdvei avroTg, avQQr^ywoi Si rovroig xul fitj ^ovX6-
ftevog, xut ^TTurui evd^vg , xai ulxfidXoorog uvrixa yiverat, aXi-
axerai Si xut ra iv tm /dQuxt anuvra, noXXtov fiev '^Pcafiuitov 20
neaovToav, ^wyQia Si Xr^q&evrwv rtviov, nXet^vwv Si r^v ao)rr]-
B Qiuv evQUfievwv (pvyfj. rrjg Si (prjftr^g rbv ^aatXla xaraXu^ovorjg
l'So'§e fiev rt axvd^Qwnbv Tia&eTv , ov firjv Si nuvrdnaat rwv noXt-
tixwv dStxrjfidrwv xai rdov xoofitxwv aniaxero ruTg tov Ntxr](p6-

side cum omnibns copiis profecti nullo obvio impedimento in Romanas

regiones invadunt, easque vexarunt, non dispersi accedentes ut prius,
et exsules statim, sed potius ut domini eorum in quae inciderant. haec
audiens imperator coacto idoneo exercitu ducero ei praeficit Isaacium
ComnenUm, eique coliegam tradit Ruselium Latinum cum Francica le-
gione quadringentorum Francorum numero. cumque Iconium pervenis-
set omnis exercitus , exorta quadam contentione Ruselius aperte rebei-
lans, secum B'rancos adducens, in aliam partem iter arripuit, data suis
venia quo vellent abeundi. cum vero ad Melitenem pervenisset, in
Turcos repente invadens superior evadit, et reliquam exercitus partem
ad Caesaream appeliit. Comnenus quoque meditatus in hostes repente
impetum facere progrediebatur nocte, quasi imparatos ipsos aggressurus:
sed^ aliter atque opinatus fuerat ei accidit. incidit enim in ipsos com-
positos et paratos , et invitus cum ipsis congressus superatur et iliico
capitur. ^ omnia quoque quae intra vallum erant, corripiuntur, multis
interfectis Romanis, vivis quibusdam captis: plures autem sibi fuga sa-
lutem quaesivere. cumque fama ad imperatorem pervenisset, visus est
tristior et dolore affectus. non tamen omnino ab inferenda civibus in-
iuria neque a nefariis rebup sese abstin.uit, quod Nicephori monitis pa-
 HISTORIA. <;()9

Qov inodt]fioavvaig' ^ir} VyMv yuq (fvatv Stayvmaxtxr^v xa\ VS^iv

diuxQiTixriv x«i lyQriyoQvTuv , nuv %h nQOG%axr6(i.fvov naqu rov

NixrjcpoQOV inoiet wantQ uvdQunoSov, £xtot£ otrv udeiug lufio-
fiivot ol Trjv ifouv xuTuxQtyovxtg u4yuQrjvoi ovx tnuvovro xud-'
5 txuaTrjv xtQdiZ,ovrtg xut Tuvri]v xuTaXvfiaiv6(.itvot, dXka'^u(.iivov
di Tov ^laauxiov trfv ai/jiaX(oaiav /QrjjuuTwv noXXwv xaVjSaXuv-
xiov uSqov , uvd^tg axQuxrjyog uvxoxquxwq o KuiauQ ^ltouvvrjg

hQO/ttQt^txui , og diunfQuiio&ttg xai (ti/Qt rov ^OQvXuiov nQOiduv C

uQug ixtid^tv noQQQJxiQio ntn^Qtvxat , xaX (li/Qt xrjg ytqjvQug rov
10 Zo(tnov xuriXu^t. nQo Si xov ntQUKod^rjvut rbv 2uyyuQtov atpi-
xvtTxai FovaiXrjg ix xov IdQfttviaxov anovdrj noXXfj xai axQuxo-
ntStiav ixiTat ni^yvvat. nifxipug d^ b KuTguq log xa&u nQoa-
XQOvaavxi xal f§u(iuQr6vri , el yvwatfiu/ijaot xui rbv olxtTov ini-
yvoiri Stan6xrfV , avf.tntxd^ttav xat ufivriaxiuv xaxwv inrjyyiXXtxo,
\SqQvu%a(iivov Si rov jSuq^uqov oTa int ruTg ISiatg /eQai xal xiS
noXif.10) d-uQQovvrog xat tw nXrjd^et Twy avv avxw iQetdof.iivov,

unQuxrog rj nQta^tiu iSfi/9ri xat xtvrj ' Sib xul noXiinw xQi&rjvai D
To 7i«y i'Jo§c» Siu^ug ovv xbv noraf.ibv 6 KuTauQ xui b avarQU-
tijyog avrov Ntxrjip^Qog b Boravtidxrig fitxu xrjg Xotnrjg nXTj&vog
^uvxixa nQbg tw 'PovatXiw nQoai^uXt. ftrj ivtyx6vrwv
noXtfiov
Si Twy Pwftuiwv rrjv rwv 0Quyywv inid^tatv , (fvyrj yivirat nav-
rbg rov arQurov , xa\ uXwaifto^ b KuTauQ tw ^PovatXiw xad^iara-
tai xui uXXoi noXXoi, rov Boravetdrov fi6vov (pvy6vrog avv bXi-
yoig riaiv» iyty6vtt roivvv 6 ^PovaiXiog ix rovxov fiiyag xai Sia-

reret. cnm enim eo esset Ingenio nt discernere non posset facile, ne-
qne ea mente esset ut vigilaret, omne quod imperabatur a Nicephoro
faciebat quasi mancipium. ex eo tempore igitur licentiam nacti Agareni
Orientis regionem percurrentes non desistebant eam vexare atque va-
stare. cnm autem Isaaeius mnltis sese pecuniis redemisset et pleno
marsupio, statim summus dux loannes Caesar declaratur; qui cnm
transisset usque ad Dorylaenm, profectns inde nlterius progressus est,
et usque ad Zompi pontem pervenit. sed anteqnam Sangarium transiret,
advenit Rnselius ex Armeniaco multo studio, et ibi castra locat. cnm-
que mbisset Caesar legatos tanqnam ad eum qni offendisset atqne pec-
casset, si mutato consilio se proprium dominum agnosceret, veniam et
malorum oblivionem promisit. fremente vero barbaro veluti eo qui pro-
priis manibus et bello fidebat et suorum multitudine nitebatur, legatio
re infecta et inanis rediit. iccirco praelio de summa rerum decertan-
dnm statuit. igitnr Caesar cnm flnvium transisset, et collega ipsius
Nicephorus Botaniates cum reliqno exercitn, statim praelio cum Ruselio
congressus est. non sustinentibus autem Romanis Francornm impetnm,
omnis exercitus in fugam vertitur, et a Rnselio Caesar capitnr aliiqne
multi; sotus Botaniates cum pancis qnibnsdam fugit. ex eo tempore
 710 lOANNIS CUROPALATAE

^oTjroc T^ ^iyl&ti tov xaTOQ&cufiarog. x^Qiov $i xurivd^v rolS

Bv^avriov rbv KuloaQa {i^c aidrjQodfrov xal noXXoTg uviaQoTg

inavrXoifitvov xaX Xvni]Qwv xvfiaaiv ulXtnaXXi^Xoig ^aXXofxivov.
P 848 aig di nQoaTjyy^X&t] xal rovro ro olxtiaxov urvxi]f.ta tw ^aailtt
xui f] rov (pQuyyov imSrifxia rovg nuvrag i'^inXr/§6, noXlri rig^
ad^vfiia xal fiiQiftva xanTxtv uvrov re xal rovg Xoinovg anavrag.
ri]v i'^ ixtivov ovv bdoinoQiav Si7]vfxcog o ^Povatkiog inayofttvog

fitd-^ tttvrov rov re KaiauQa xai rov I\laXiai]v BaoiXtiov , uQrt

rijg ovv rto ^ioyivti aix/uaXwoiag anoXv&ivra , xaraaxi]VoT iv

XQVoonoXti, xa\ raTg ixtTat oixiaig iv^xt rb nvQ, xal noXXijv 10
m'i]ytiQt roTg inoixotg rtjv ^oi]v xal rbv xcoxvrov, xarafiaXu'^at>'

di antvdwv b ^uaiXtvg rijv rov ^uqjScaqov &Qaovrr/ra uiiwfiu re '-4

B vnia/vtTrai $ovvai uvrtZ xovQOnaXdrov , nQOOtninifinti di xul

rrjv yvvuTxa xul ru rixva, fxtruniftntrai di xai TovQxovg xur'
a.vrov Xad-Quiwg, noXXuTg vnoa/Jatoi ntid-wv rbv ^PovoiXiov xur- 15
ay(oviaaad-ai. oqwv di oviog tavrbv aaS-tvi] nQog roouvri]v
<j nXr]&vv , unoXvaug rwv dtofiojv rbv KuiauQa uvayoQtvti ^aoiXia,
ivcpijfiiaig fityaXonQtniai xul diaroQOig rb XQurog avrco ovyxara-
Gri]oufitvog. fir]nca di rijg cp-^ftr/g unXct)&tioi]g firjdi nXurvv&tioi]g

rijg rov KuiauQog uvaQQijatojg , xu\ dia rovro fiijrt arQuricorcovSO

XiQOO/OiQr^odvrcav , i'S,aicfvr]g ntQ\ rb OQog rbv ^ocpcova nXr^d^vg
C TovQxiy.i] naQucpaivtrat , nivrt ij xa\ f'§ /iXtdaiv tixu^ofiivi]. xal
avri/.a b '^PovaiXtog i'^i]Qrvt ra nQog noXtfxov, uviartXXov di r^v
OQftr]v avrov o rt KuTouq xui rivtg rcJov i'^o/(ariQ(av , wg uv diu-

nagnus Ruselius et celebris evaslt prosperi successns magnitudine, re-

ctaqne Byzantium contendens Caesarem vinctum habebat, multis affli-
ctum malis et fluctlbus calaraitatum subinde succedentium exagitatum.
«bi autem hoc quoque domesticum infortunium imperatori nuntiatuni
fuit et Pranci adventus omnes deterruit, ingens sollicitudo et cura ani-
mos oranium occupavit et ipsius imperatoris. Ruselius igltur Inde pro-
fectus, secum adductis Caesare et Basillo Malese, qui nuper a captivi-
tate cum Diogene liberatus fuerat, in ChrysopoII tabernaculum collocat,
et aedificia quae illic erant igne incendlt. quo facto Ingentem excltavit
clamorem et luctum indigenarura. imperator autem mollire studens bar-
bari audaciam, pollicetur ei cnropaiatae honorem, et insuper ad eura
xnlttit uxorem et liberos. sed clam contra ipsum Turcos accersit, mul-
tis polllcltationibus persuadens ut Rusellum debellent. vldens autem
iste se ImbecIIIem adversus eluscemodl multltudinem , Caesarem e vin-
culis liberatum imperatorem declarat, laudlbus magnlficls et claris cele-
brans, eique imperlum tribuit. nondum autem divulgata fama neque
dilatata Caesaris declaratione, et icclrco neque milites concurrerant,
statim ad montem Sophonem manus Turcica apparet, quae videbatur
quinque aut sex ralllum. atque e vestlglo Ruselius se ad praelium com-
paravit. verum Illius impetum coercebant et Caesar et quidam ex prae-
 HISTORIA. 711
w^. yvoTiv TtQortQOv t^v ^Xtjd-vv ono&i^ rig to] raiv (pavivrwv. ff^
iviyxbjv, aXV ddo'§toiv vixQuv Tjyov/^evog tl nQog ?§ rj Sixa yikiu-
Sag dfifiyvMfiovtt 6 'Povathog, a^v noXXfj Qvf.trj roTg ivavrioig
inijX&i fitrd riov 0Quyya)v, ineaov ovv rwv Tovqxwv noXXoi,
Sfiridivbg ruiv 0Qdyy(ov xivbv rb doQV iox^xorog, ol di Xotnol nQog
(fvyriv WQfirjaav. tijg diwietog di ini noXv yevofiiVTjg nuQa ro
ft&iafiivov uirov, xut ravra di' OQiwv djSuTMv xal Svadii^trrjrMv,
tXai)-t rovg nXeiovg rwv avv avrio dnoXindiv oniaM, avrbg dt fitru D
^qu/Jmv tivMv vnoXtt(p9^)g xul rov KuiauQog iv "nnotg xtxf.ir]x6ai
10 Tw avvt/ii rijg di(v'§fMg xul fntrttuf.tiv(o. ovrM di t/ovri dve-
(puvri nXrj^og treQov Tovqxmv untiQov, efg txarbv /iXtddag no-
aovad^ai aro/utpfitvov. ntQiarot/iad-t^g ovv ndvrod^tv xul uxmv
uvToTg nQoaQriyvvrui ftir' oXiyMv ndvv rvSv niQl avrov. uvria/ov
fiiv ovv 01 TovQxoi, intaov ftivroi xui rore noXXoi. hfiMg xv-
15 xX(od-ivrtg vnb roaovrov nXr^d-evg txrjjSoXotg roTg ^iXtatv, dno^a-
XovTtg TOV? 'innavg xai nttot vnoXtt(p9-ivrtg avfinuvrtg ovrwg ivi-
Stoxav. nlnTOvai J* ofiMg noXXoi, xu\ TovQxoi df dtxdxtg roaov-
roi. uXiaxtTUt dt o re KuTauQ xu\ o '^PovaiXiog xa\ ot avv avT(T),

ol df riov 0QuyyMv vnoXet(f&ivreg eig rb rijg MerujSoXrjg (pQovQiov P 849

SOavfirfvyovreg fieru rrjg rov ^PovaeXiov yvvutxbg di^ inifieXeiug

inoiovvro r^v rovrov (pvXuxrjV xu\ avvrrjQriatv. oi $e TovQxoi

rbv fiev^PovaiXiov nodoxdxrj da^aXtadfiivoi , rbv KuiauQu averov

9 KexnijwTo^ P

stantioribus, nt prius dignoscerent qnanta esset hostium vis. sed ilie

hand sustinens, quin potius loco summae ignominiae ducens, si adver-
Bus sex aut decem milia pngnara Ruselius cnnctaretur, multo impetu in
hostes cnm Francis invasit. cecidere igitur ex Turcis plures, cun»
Francorum nemo hasta inani usus esset. reliqui in fugam coniecti sunt.
cum vero diutius persequeretnr , praeter id quod consueverat, praeser-
tim per inaccessos atque invius montes, non animadvertit a tergo se
snorum plures reKquisse. ipse autem cum paucis qnibnsdam relictus,
et Caesare inter equites defatigato continua et longa hostium insecta-
tione, incidit in eam calamitatem quam mox dicemns. nam in ipsum
ita laborantem altera Turcorum infinita manns, fere centnm mille, quan-
tnm coniectura asseqni poterant, invasit. undique igitur circumventns
vel invitus cum hostibus congreditur, cum paucis adroodum quos circnm
habebat. igitur restitere Turci, et tamen mnlti tunc quoque ex ipsis
cecidere. vernm enimvero circumventi a tanta multitudine telis, quae
longe iaciebantur, amissisequis, pedites omnes relicti ita cessemnt.
attamen multi cadunt, et Turci decuplo plures. capiuntur Caesar et
Rnselius et qni cum ipso erant. ex Francis antem qui relicti fuerant
fnga ad Metaboles oppidnm se recepere, nna cum Ruselii nxore, quod
sommo studio servabant. Tarci vero Rusdiam coinpedibns vinctum
•
 f 12 lOANNIS CUROPALATAE

ii/ov x«t Iv %fi

Idia Tjyov tt(xfi, tov $€ ri(.iri(xaToq tmv laXwxo-
Tiov tniC^rjxovfxivov tamvSt (ih (ivi^aaad-ut tovtov 6 ^aaiXivg*

imxaTtXa^t yaq xat o MaXiatjg aQTi anoXv&ttg nuQa tov Kal-

GUQog, xal avTixa tlg vntQoqiav arfXXfTat Srififvati Tt xa&vno-
PaXkfTai, alx(iaX(aaiav aix(iaX(joaiag Tijg avv tm /iioytvii t^v5
Tov '^PovatXiov xal dri(itvaiv x«t t^oqiav tovtcov uvTaXXa'§u(iivog,

B uXX-^a Tov ^FovatXiov yvvaixi, anovdfj noXXfj tovtov tXvTQtiaaTO,

oQ-fv ol naQu tov ^aatXt(og aTaXivxtg tov KaiauQa (lovov Xvtqo}-
cd(ifvoi avdvniaTQtrl^av, iv di Tfj JjQonovTidiyiv6(itvog, tvXa-
^fjd-flg (17] noTt (itg ano^rTdrrjg xai vnonTog vo(iia&tig ndS-r] TtlO
(fttvXov xal dv^xtaTOv , t^v xoa^itxrjv dno^aX6(iivog iad^iJTa Trjv

TQi/u xfiQtTui xat T« (lOvu/MV u(i(fiiivwTai , xa\ ovT(og tv tvxtXtV

Tw a/ri(iaTi TOig fiaaiXtiotg naQi/SaXtv, t^ cuv andvTWv ol tv

^QOvovvTig Trjv d-to^iriviuv avvtXoyiC,ovTO , xu\ onwg uvToTg t^

d-ftov ixntnoXi(i(OTai did Trjv t(ov d'ti(av ivtoXwv xu\ ivTuXiidTCov 15
naQQQaatv xa\ d&iTrjaiv, ug xaintQ iavTOig avvtniaTd(ifvot tig

noXi(iovg (itydXovg xu\ xtvdvvovg, (ir] nQOTtQOv tov d-fov \Xt(aad-

{.itvoi, Tug '^P(a(iuixug dvvd(xfig tiadyovai, xai nda/ovrtg xuxwg
C xa\ ^TT(6(ifvot u(pftdwg ata9i]aiv ov Xa(i^dvovai Tijg tov d-tiov
vf(iiotwg. ot df ndXui 'Pw(iuTot ov/ ovtw noiovvTtg Tug (po^tQug 20
•ixfivug xu\ dSo(iivag aTQarrjyiag xuTOjQd-ovv , uQtTijg di xa\ Si-
xauMTvvrjg xai dydnrjg xui uXr]d-fiug uvTtnoiov(itvoi, xu\ anXwg nav
xuXov xui dya&bv (Lg Svvutov (itTtQ/6(xtvot ' Sio xu\ to d-fiov av(i-

nuQijv avToTg , xa\ navr\ TQ6n(a Tovg ivavTiovg xaTrjywvi^ovTO,

tisservantes, Caesarem autem solotum in honore habebant. cnmqne

^xigeretur captivorum pretinm, studebat iroperator eura redimere: nam
paulo ante Maleses quoque absolutus a Caesare statim in exsiiium mis-
8US est publicatis bonis, Ruselii captivitatem cum captivitate Diogenis
et publicationem et exsiliura commutans. verum Ruselii uxor ipsum
redemerat. quare missi ab imperatore Caesare solum redempto rediere.
cum vero ad Propontidem pervenisset, veritus ne forte ut rebeliis et
suspectus aliquid mali et eiuscemodi cui remedium adhiberi non posset
sustineret, deposita veste usitata capillisque detonsis monachorum habi->
tum induit, et ita vili indumento ad regiam se recepit; ex quibus omni-
bus sanae mentis homines divinam iram ratiocinabantur , et quemadmo-
dum deus ipsis inimicus efTectus fuerat propter divinorum mandatorum
ac praeceptorum violationem et contemptum, quorum sibi conscii ad in-
gentia bella et pericula non prius placato divino numine Romanas co-
pias adducunt, et cum male afiiciantur semperque vincantur, non tamen
ullum^ divinae indignationis percipiunt sensum. antiqui vero Romani
non ita facientes immensas illas et prosperas pugnas edebant , sed vir-
tutem et iustitiam et caritatem et veritatem profitentes, et omnino
omnia honesta et bona pro viribns tractantes; quare etiam divinum nu-
men illis aderat, et omaibus modis hostes debellabant.
r ytvwv
ElatX&ovrog Si tov KaiauQog
10 nav, riViuTO de
a7i(x)Xtiav
zf]
HISTORIA.

(3o'§s

Tov '^PovoeXiov uaTO/ia'

xat t^v vq^alqtaiv rijg agxv?
-^- '^'

(xh o xpaTWi' tjW^iivat

Trjv

''"^ "^^
y«^
713

Tiov b/.io~

a(paTTtad:ui
lovg XqiaTiavovg xa\ SovXovad^ai rag xw(.iag x«« Tug /uqug acfa- D
5 vi^tad-ui €v divTtQM iTid-tTO, Sl yt ^PovoiXiog uQug ix Toi; TTJg

BltTu^oTiijg (pQOVQiov fntTaTwvvTioXtXeifx/iiiviov ^QayyMv OTQaTUO-

twv xal Trjg avvtvvov xa\ twv nulSwv xul tojv vnuQ/ovTMv uvTtS
6tu (xior^g rijg /MQug uTQinrwg i^udtL,t , xu\ to d^i/iu twv ^AQfxt-
vtaxiov xuTuXu/Swv ToTg nQoriQOig avTOv xuoTQOtg unoxuTioTrj,
10 xuxttd-tv fxdQO(iug xara twv TovQXtov notov/xtvog dntiQ^^tv uvTovg
tcSv xuTu Tov ToiovTov &ifiiuTog icpodwvm de jSuaiXtvg ivwTiCjo-
fifvog TuvTu fiuXXov ev6[xiC,t av/.i(fiQov rovg TovQxovg t/tiv ra
^Pw/xaicov ^ Tov '^PovaiXtov ywQtiod^ui iv Tonta tvi, nuQu rov
Ntxt](poQOv nQog tovto wTTo/xtvog xa\ SityttQo/xtvog. OTiXXti P 850
iSToiwv Ttva Tciiv tvnuTQtdiuv, Ttjv /itv tjXtxiuv viov, Squgttiqiov
Se uXXwg xai iyJcpQova, xov nQotdQov yiXi§tov tov Ko/ivi]v6v, og
iv TW aartt Tijg ]A/iuotiag ytvo/itvog ixuQaS6xti to /xiXXov. o di
PovoiXtog ovvd^fjxag xui (ptXiug /xtTU tov twv Tovqxwv tS^aQyov"
rog &i/xfvog ovvi]X&t tovtw iipiXw/xivog gtqutiwtwv wg -ijdT] ovvi^-
20i9"7^? xu\ i&ug. iv /xta Si avvdttnvwv avToig aXioxiTui xai dta/.iw-
Ti]g unodtixvvTUi' unuTuv yuQ 'Pw/iaiovg ivw/ioTwg nuQu roTg
TovQxotg oQog xu\ Xoyog ivdoat/iog xu\ uXoyod^iTr^Tog. tovtov
wvtov noXXwv o nQotdQog l4Xi^tog (livi]ou/>itvog ig ^uoiXia unuytt
Sia/xtov. nuQuSovg ovv 6 ^aatXtvg roTg ^aaavtOTuTg l^eofioTg B
Ingresso antem Caesare, visus est qni imperabat omnia perfecisse.
sed cruciabatur qnod Ruselii cdnsilium non successerat. nam cognato-
rnm exitium , amissionem iniperii, Christianos occidi , vicos comburi et
regiones everti posteriora ducebat. Ruseiius autem ex oppido Metaboles
profectus cum iis Francis militibus qui relicti fuerant, et uxore ac libe-
ris et bonis suis per mediam regionem sine metn ibat; cumque ad Arme-
niacorum regionem pervenisset, ad sna priora castra se recepit, et inde
a'«versus Turcos excursiones faciens coercuit ipsos ne amplius in eain
regionem irrnmperent. audiens haec imperator praestare existimabat
Tnrcos obtinere loca Romanorum quam Ruselinm aliquo in loco permit-
tere, ad hoc a Nicephoro instigatus ac stimulatus. mittit igitur quen-
dam ex nobilibus civibus aetate iuvenem , sed alioqui strenuum atque
prndentem, praesidcm Alexium Comnenum, qui cum pervenisset Ama-
siam, ibi rei exitum exspectabat. Ruselins autem inita societate et
amicitia cum Turcorum principe congressus est cura ipso sine militibus,
ut consneverat. verum quadam die cum ipsis cenans capitur et devin-
citnr: fallere enim Romanos etiam inreiurando interposito, apud Tnrcos
solenne est, et venia dignum censetur: nec est quod quis periurium
accuset. hunc multo pretio emptnm praeses Alexius ad imperatorem
viactum perducit, quem traditum^ tortoribos boviois nervis caedendum
 714 lOANNIS CUROPALATAE

dvrjxtaroig dm ^ovvwqmv Mq Tiva SovXov dQanhTjV ^xlaaro , xai

ilg iva TMv t,o(pwdiazaxtav iyxXeiaag nvQywv otTrjfiiXfjrov il/^tv

uXvaeai diaf.uov,
''O Si 'koyod-txTjg (.liya Svvu[.itvog, (hg iiQrjxat , naQa ^aat-
XtX, uyoyv n xal (ptQtov ndvra fjntQ i^ovXtxo, rrjv rov '^Ji/iSofiov S
fiorvriv Sia ScoQtag i'^atx7jaaf.ifvog, nuvxa xri^ftara xai nuauv a^t-
Sov oai]v i]Xtog i(poQa tantvSe nQoaxvQMoai avxij xai nQOOoSotg
u(fd-6votg ifinXaxvvat , axtnx6/.itvog ix f^o/d-ijQiag olxtiovad^ai xe

rov ^uaiXia xa\ naQuxtQSaivtiv xa fiiytoxa xrjg a/StXxtjQiag uvxov

C y.ai Tw 6v6ftaxi rijg fiovrjg nXovxov intxxaa&at vntQq^vij. noQt- 10
ficuxaxog Si wv eig xaxiav, eintQ rtg 'ixtQog, xal rov xtQSaXiov
X&Qtv firjStvbg Svacf^fiov ovoftarog untyofitvog , tpovvSuxu iv rfj

'PatSt(mo xai fiovontoXtTov avvtarriouro , xwXvaag xal aniiQ'§ttg

rxovg nfoXovvrag anuvrag, ro fiuoiXtxbv Si fi6vov nQari]Qiov ifirj-

yuvrjauro ' nuQb xal Xtfxbv inQuyfiaxtvaaxo fiiyioxov xal riov 15

ntonore f.ivrjfiovtvop.ivbiv unavd-Qtonorarov, cog xat rtti ^aatXti
uvr^ iTKjovv/iiug ytviaS^ut avr6v, y.al unb rovxov fiuXXov -^ rov
nQoyovtxov yiv(Joaxtad-at roig fitrinttra* Mt/aTjX yuQ rig fin(jov,

el fiTj nQood^tirj xai rbv TlaQantvdxtov , ovx av yivotro avvroficog

D yvtoQtftcortQog , Siu rb xijvtxavxa rbv f.i6Stov naQu ntvdxiov Tw20
vofuafiuxi ninQucrxtad^ai.
Ttp- Si nQ(vx(a fxet rrjg ^aotXtiag avrov , hSixriiovog m, rb
rtov 2iQ^tov tdyog , ovg S^ xul XQO^dxug xuXovot, xtjv BovX"
yuQiav i'§,ijX^i xaraSfivXbxaofiivav» , tbv Si ZQonov Hviod^ev ava-

'.* ',1 ;'(;•;l *:m •• \t .y

i
' '

nt fugitivum aliquem servnm flagris intolerabilibos cnieiavit, et in ob-

scurissimam turrim inclusum contemptui habebat catenis vinctum.
Logotheta autem plurimum potens, ut dictum est, apud imperato-
rem , omnia pro arbitrio moderans , Hebdomi monasterium sibi donari
petens, omnes possessiones et omnem fere quantam soi cernit regionem
studuit sibi vindicare et copiosis proventibus dilatare, eogitans iropro-
bitate sibi amicum imperatorem facere, et maxima hicrari ob eius siw\-
plicitatem, ac nomine monasterii ingentes divitias adipi«ci. et cum esset
maxime idoneus ob versutiam, si quis alius , ad Incrandum , et quaestus
gratia nulli parcens infamiae, officinam in Rbaedesto et monopolium in-
fitituit , prohibens et coercens omnes vendentes ; solumque imperatoris
forum venale machinatus est. ex quo maximae famis auctor fuit, et
eorum quae unquam meminerint homines crudelissimae, ita ut inde im-
perator cognomentum invenerit, a quo magis quam a maiorum suorum
nomine posteris est cognitus nam si quis dicat Michael , neque addat
:

Parapinacius , haud statim cognoscitur, eo quod tunc modius numismate

venderetur, sed pinacio minus, qui medimni quadrans est.
!\ Prirao autem imperii ipsius anno, indictione undecima, Servorum
gens, quos etiam Chrobatas vocant, exiit ut Bulgariam in servitutem
 HISTORIA. 715

la^wv SiTjy^oo/ittt. Ba(fi\ttov yuQ rov jSaatlitog, vni]vlxa t^i»

BovXyaQtav vnriyuytTO , firi &iXi^aavT6g xi veo//nijaat tuv id^if.i(ov

avrov , dXX^ vnh ToTg atpniQOtg aqxofvai ti xai TJ&tat ra xad-^

lavTovg oQioavTog Sti^dytad^at, xa&(6g nov xul ini tov 2af.tovi^X,

Sog avTwv uQ/rjyog iylvtro, TJdrj [xiv ovv xa\ nQOTtqov t6 td^vog
TtTUQaXTO, TTjV dnXtjaTiuV (Xri CpiQOV TOV OQCfUVOTQOifOV , OTt TOV P 851
^oXtuvov iuvTcov ^aaiXia inevcfijfiijaav, ntQl wv xaTu {uiQog
Std^XcoTui uv(t)3-iv, dni^Xixpt di xai vvv nQog unoaTaaiav. trjv

yuQ Tov NiXTjCpoQOV (xri (piQOv dnXTjOTiuv x«i « xutu nuvTcav uvT(p
iO fiifirjxdvi]ro , ovdtvbg intaTQt(fOfiivov TOv fiuaiXi(ag, Tutg natda-'
Qtoudtat di nuidtuig fiovov nQooavixovTog , oi xard Ttjv BovXya-
qiuv nQoiyovTtg a^iovot tov Wty^urjXuv aQyTjyov ovra inuQrj^ui
avToig xai avviQyrjaat , dovvai rt uvToTg tov viov avrov , (Jog dv
avrbv fiaatXia BovXyuQiag dvaxrjQv^ioat xai tijg ix tiov 'Pwfiaicov
15 iXtvd^iQ(i)d^tTtv xarudvvuattiag xa\ /SuQvrijrog. o di dofiivtag
vnaxovtt avTtov, TQiuxoaiovg ti tcov tuvrov unoXi^ufiivog xu\ tw
oixti(t) vl(p Koovoravrinp tco xai Bodino 6vofxat,ofxiv(t} nuQudovg B
tlg BovXyuQiav i'§anoatiXXit. t"^ttatv ovv lig tu IlQiadtuva, ivd-a
Cvvad-Qotod^ivTig ot iv toTg ^xoniotg nQoiyovttg , oTg i"§aQyog tjv
iOrtioQyiog Boitdyog, Toi; tdtv Kofxydvoov yivovg xutuyofiivog,
^uatXiu BovXyuQcov avtbv dvtxrjQv^av, JlitQOV dvr\ KcovaTuvri-
vov fitrovoftuauvrtg» ontQ dxovaag o iv 2xoniotg diincav trjv

dQyr^v tov dovxbg Ntxtjq^oQog b KuQavtijvog , tovg v(j)^ uvtbv

redactnra : qnomodo vero, altius ipse repetens enarrabo. nam cHm Ba»
£ilius imperator, eo tempore quo Bulgariam subegit, nollet aliquid inno»
vare eorum quae ipsi usitata erant, verum praefinisset ut a suis prin-
cipibus regeietur snisque moribus degeret, quemadmodum item impe>
rante Samuele, qui dux ipsorum fuit iam igitur et prius natio
perturbata fuerat , quod non ferret orphanotrophi avaritiam , quando
Doleanum suum regem declararunl, quae sigillatim superius demonstrata
sunt. et nunc quoque ad rebeliionem spectavit: neque enim ferebat
JSicephori avaritiam, et quae contra omnes ipse machinatus fuerat, nihil
curante imperatore, sed solis puerilibus ludis occupato. Bulgariae prin-
cipes Michaelem suum praefectum petunt sibi opem ferre et opitulari,
eibique tradere filium, ut ipsum Bulgariae regem declarent, et a Roma-
norum imperio et crudelitate eum vlndicent. ille autem libenter ipsia
obtemperabat, delectisque e suis trecentis, et suo filio Constantino , cui
Bodino cognomen erat, traditis, in Bulgariam euro mittit. exit igitur
ad Prisdiana, ubi coacti proceres qui in Scopiis erant, quorum princeps
erat Georgius Boitachus, a Comchanis originem ducens , Bulgarorum
regem ipsum declararunt, Petrum pro Constantino mutato nomine vo-
cantes. quod quidem audiens is qui Scopiis dncis imperium administra-
bat, Nicepborus Carantenus, cum suis ducibus quos habebat, ad Pris-
 ;

fl« lOANNIS CUROPALATAE

OTQoirrjyovg naQuXa^Mv anftaiv dg t« TlQiaSiavu (.ktu rwv BovX-

yuQtxMv 8vvuf.itMv. IV oaco <)f ovxoq xa nQog rbv noXif/ov fiTf'jQ-

rvevy inii(arll.a^e dtuSoxog avrov /Ja/.iiavbg b /J aXuaar^vog,

C tvMd-tig rolwv fitra rov KaQavrr^vov , noXka ri xtQro(.irjaag av-
rdv, v.(u f.g txaarov Se ruJv avv uvrM arQurtjyMV tfxnuQoivi^aag 5
ovx oXiya xal Mg uvuvdQOvg [ivxri]Qiaag avrovg , avvra4uf.itvog
avfi^uXXii roTg ^tQ/iotg tv9-tMg. xal yivtrat fiu/ri (pQixrri xal
TQonT] rMv 'PMfiaiMv (pQixMSeartQa* ninrovai yuQ noXXol ix re
^^FMfiatMv xai SovXyuQMV, i^MyQovvrai de nXtiaroi xai avrbg o
Sov^ /Jufitavbg o ^aXaaai^vbg o re Xtyofitvog JlQo^arag xal b 10
jdoyyt^uQdonovXog xal trtQoi avyvol avv avroig. iX-^cpd-ij de xal
Tj naQifi^oXri anaaa, xal to/i' iv avrfj ndvrMV dtaaxvXtvatg yivt-
D rat. ivrevd-fv uvaidrjv ol BovXyuQoi rbv BoSivov ^aatXiu uva-
yoQtvovatv, Mg tlQtjrai, HirQOv fxerovoftdaavrtg. St/ij rt Siui-

QtS-ivrtg oi fiiv fitru toi; BoSivov elg rbv Niaov unfitoav , ot SeiS
HtrQiXov riva ra nQMra nuQu tw BoSivta (ptQOvru nuQaXa^ovrtg
xara rMv iv KaaroQia '^PMfiaiMv uniuatv' ixtVat yiiQ Sturtrfi/J-
ad^tti rrjv noXtv ol t« '^PcoftaiMv (pQovovvrtg, Mg iiQrjxaty o rt rijg

jA/QiSog arQurriybg MuQtavbg xal b rrjg ^tajSoXtMg b narQixtog

xui uvd-vnurog QioyvMarog o BovQT^rjg, avv uvrtp^ Se xui o ivSO
KuaroQia axQurriyMv. fitd'^ mv xai o BoQiarjg /Ju^iS xui aXXoc
noXXoi, o^iriveg SeStortg rrpr ixTMvld^uytvMvBovXytxQMv unetXriv
log eig XQijacpvyerov rrjv KaaroQiav avvecpvyov. xaruXa§Mv ovv
o IlfTQiXog r^v KaaroQiav fitru nXr^d^ovg BdvXyuQMv u^v&^ijrov

diana se confert cam BuIgaricSs copiis» interea vero dam hic ad bel-
lam se comparabat , supervenit successor ipsius Damianus Dalassenus
qai cum eo coniunctus cum raultis eum conviciis aifecisset et haud me-
diocriter in eius milites debacchatus fuisset, tanquam imbelles eos irri-
dens, instructa acie cum Servis statim praelium committit. fitque hor-
ribiiis pugna , sed multo horribilior Romanorum clades : cadnnt enim
malti ex Romanis et Bulgaris, et vivi plurimi capiuntur, in quibus ipse
quoque dux Damianus Dalassenus, et qui dicebatur Probatas, et Longi-
bardopulus et alii frequentes cum ipsis. capta snnt item omnia castra,
et omnia quae in ipsis erant direpta. hinc aperte Bulgari Bodinum re-
gem declarant, ut dictum est, mutato nomine Petrum appellantes. et in
duas partes divisi, alii cum Bodino ad Nisum se contulere, alii Petri-
lum quendam, cui primae apud Bodinum partes deferebantur, secuti ad-
versus Romanos, qui in Castoria erant, profecti sunt: illic enim muro
muniendam nrbem curaverant, Romanis faventes, ut dictum est, et
Achridis praetor Marianus et patricius Diaboleos et proconsul Theogno-
stus Burtzes, et cum ipso Castoriae praefectus, quibuscum Borises David
et alii multi, qui veriti indigenarum Bnlgarorum minas in Castoriam
tanquam ad asylum confugere. cum igitur Petrilus ad Castoriam per-
venisset cum ianumerabiii Bulgaroram mauu, quae ad beilum pertinerent
 HISTORIA. 71T
ra TtQog rbv noXff.iov ovviaxevd^eTO, ol Se ^P(Of.iaToi xa) ol avv- P 852
ra'^df.iivoi l^ijXd^ov xar^ avralv, xal /iteru Qv/.ii]g ocfoSQug avf.ifta-

lovreg avrotg rQtnovai rhv TlerQiXov, xal (pvyetv xaravayxuLovat

6i' OQeuiv u^uxbiv TTQog rbv tuvrov xvqiov ibv Mixai^Xuv ucfixo^ >

5 {.levov, xteivovai de xul rwv BovXyuQtov noXXovg ' uiQOvai de xal

rbv /iiera tbv IlerQiXov iv XQo^urotg reruyfievov, xul nQbg rbv
fiuatXea deafMjrfv undyovaiv» b di Bodivog rbv Niaov xaraXa-r
fiwv ug ij6i} fiaaiXevg riov BovXyaQtxcov nQuy/ndrtov uvreiy^ero, nav
rb nQoarv/bv Xr/i^6f.tevog , xat rovg fiTj deyofievovg fii^de dovXov-
iOfttvovg uvrio xeQuii^cov xui Xvftatvofievog. oneQ uxrjxocog b jSaai-'

Xevg, rrjv re rov dovxbg rjrrav SriXudrj xal ri]v avrov uvayoQev- B
aiv, rbv ^uQCOvirrjv xar* avrov e^untaxnXe , nQiv ei,u(fdfi rb xu-
xbv xul elg fieyaXrjv ei^uQd-fj tfXoya, xuraa^eaai rovro xarentiyo-
fievog, avve^aneareiXt de uvxw xat arQuxevfia uitoXoyov avyxei-
15 fiivov tx T£ MaxeSovtov xal ^Pioftaiwv xui OQdyytov. uXX* ovrog
fiiv nQbg rrjv rwv ^xonitov noXtv T^v oQfirjv notovftevog riov ev Tf3

Niatf) ovSefiiuv tfQOviida trid^tro. nuQuyevofitvog ovv, xui rto

ntarevoftevto ruvrr^v PetoQyitt) rto Boiruyto Xbyov diStoxcog tog ovSev
qiXavQOv vnoarriaerat , rrjv ndXiv rcov 2xoni(ov alQet, xuv ruvrrj
80 T^v arQUTonedeiuv nrjvvai , xul ntQi rtJov ev rtp Niato rb noi7]Ttov
eaxonei xul ifieXtru. aXX* o Boirdyog fierufieXrjd-eig ort di] nooojg C
uyu&bg ytyova xal Tte '^Pwfiai(ov ifQovTjae, Xu&Quiwg rotg iv r<[t

Nia(o idrjXov u(ptxvtta&ui fiiv iv rdyti n^bg uvrov, xul rovg ntQl

8 pccaiXia P

comparabat. Romani vero etiam ipsi instmcti adversus erupere, et in>

genti impetu cum ipsis congressi fundunt Petrilum , et in fugam conie-
ctum cogunt per invios montes ad suum dominnm Michaelem perveniro,
et Bulgarorum plurimos occidunt, capiuntque eum qui post Petrilum in
Chrobatis secundum ordinem ducebat, et ad imperatorem vinctum per-^
ducunt. Bodinus autem cum ad Nisum pervenisset, ut iam imperatorem
a Bulgarica provincia coerceret, omnia obvia praedabatur, eos a quibus
non exciperetur, quique recusarent eius imperium, vexans et oiTcndens,!
quod cum audisset imperator, cladem videlicet ducis et eius declaratio-
nem, Saronitem adversus eum mittit, antequam malum accenderetur et
in magnam flammam evaderet, exstinguere festinans; et cum ipso ido-
neum quoque misit exercitum, ex Macedonibus et Romanis Francisque
coactum. verum hic ad Scopiorum urbem profectus, nuUam eorum qui
Nisi erant rationem habebat. profectus igitur, et Georgio Boitacho, cui
urbs commissa erat, data fide nihil eum detrimenti passurum, Scopio-
rum urbem expugnat, ibique castra locat, et quid faciendum de iis qui
Nisi erant consultabat ac meditabatur. verum Boitacus, quem iam pae-
nituerat tam diu bonum fuisse et Romanos secutum esse, clam iis qui
Nlsi degebant indicavit ut ad se quam celerrime venlreaty et eos qui
 7ia lOANNIS CUROPALATAE

Tov 2o(QMvhi]v Qud-vfiOTeQov Sidyovtag xal di[.itkiariQov uvoiHTtag

xal wfiwg rjjHtjdbv unoaq)u§ai. oi* dTj rrp^ uyyiXiav di§ui.uvoi,

liQavTf.g ix tov Nioov, nQog ra 2x6ma ^evto, xiovi xexaXvi-tfiivrjg
ovarjg rijg y-^g' xeifiwv yuQ ijv, ^exefi^Qiov laTafievov f^rjvog»

avvaio9-i]aewg di Totg neQi tov SaQWviTfjv yevofiivijg e^^eiat xar' 5

D (avTCtJv nafinXi]&ei , xal xaTuXa^wv uvTOvg xutu tijv bdov ev Tivt
xonM XeyofievM TuwvIm uvuiQeX a/^edov rovg avfinavTug* uXiaxt-
%ui di xal b Bodivog. b d^ uioyyi/SuQSonovXog , wg elQTjTut,

uQd-eig nQog Tov MixuijXav xul Xoyov dovg xai Xa/3(uv, t,evyvvTui

%fl TOVTOv d-vyuTQi xul Xuhv oTi nXeiOTOv ntareveTui unb yLoyyt- 10
^uqSmv xuX 2tQ^Mv ovyxelfievov, fted-' ov xul nQog ^oijd^eiav tov
Bodivov unooTuXeig uvd-ig roTg '^PMftuioig unoxud-ioTaTat. b di
2aQMviTi]g rbv Bodivov e^aneoTetXe nQog tov ^aai^kea diofitov.
neQtoQta&eig Si Iv Trj tov uyiov 2eQyiov fiovf], fieru ^QU/v nuQU-
Sod-eig TM KofivtjvM ^IouuxiM rjSi] nQO^e^lr]fiivM IdvTio/eiag Sovxi 15
anri/d-r] elg IdvTio/etav, oneQ axovaag b tovtov nuTr]Q b Mt/ar]-'
P 853 T^ag, fiia&Modfievog BeveTixovg Ttvug ^aXuvTiov uSqov, oTg eQyov
d-aXuTTonOQeiv, unixXeipe tovtov exeid^ev xul t^ iSia UQ/f] uno-
xuTioTrjoev ' , og xul fieTu &uvutov tov nuTQog Tf]v uQ/r]v xuv ToTg
9]fteTiQ0tg /Qovotg Str]waev. b Se BoiTu/og haod-elg acpoSQwg ev 20
%co dniivui nQog Tov ^aatXia TeXevTu, fir] i'^uQxiaag %uTg ex twv
nXrjywv oSvvutg. oV ye fir]v IdXufidvoi xul 0Qdyyoi (yivij Se ovtoi
SvTtxu) xuTu xwQug dffed-ivTeg xud-utQOvoi fiev tu ev Tjj IlQi-
Tijg

cna Twv BovXydQwv vnoXeXetftfiiva ^aaiXeta, oxvXevovoi Si xal

cum Saronite erant ignavius degentes ac segnius, sine ulla miseratione

crudeliter omnes ad unuminterficerent. qui accepto nuntio profecti
Niso Scopia petebant, cooperta terra nive: hiems enim erat, Decembri
mense. quod cum persensissent ii qui cum Saronite erant, adversus
ipsos cum omnibus copiis irrumpunt, et in itinere deprehensos ad quen-
dam locum noroine Taonium, fere omnes interficiunt. capitur etiam Bo-
dinus. Longibardopulus vero, ut dictum est, ad Michaelem perductus,
/.; data acceptaque fide, eius filiam nxorem ducit. eique ingens committi-
^ tur exercitus , e Longibardis et Servis conflatus ; quocum ad auxilium
Bodini missus rursus Romanis repugnat. Saronites autem Bodinum misit
imperatori vinctum, relegatus autem in sancti Sergii monasterium paulo
post Isaacio Comneno traditur iam Antiochiae duci declarato. et per-
ductus est in Antiochiam. quod cum audisset ipsius pater Micnael,
pretio ingenti conductis Venetis quibusdam, quorum opus erat per mare
navigare, eum inde furatus in propriam patriam reduxit, eique restituit
im^erium. atque hic post patris obitum nostraque tempestate regnavit.
Boitachus autem vehementer tortus , dum rediret ad imperatorem , non
sustinens verberum cruciatus moritur. Alamanni tamen et Pranci (sunt
hae nationes Occidentis) per regionem immissi relictam Bulgarorum re-
giam in Pre^pa destruunt , templumquo illic sancto Acbiilio constructum
 HISTOIIIA. 719
thv ^xitai vaov, og in* ovo^iari rov uyiov l4/iXXlov *iSQvrat, :

(.iijdevbg rwv iv Ixdvio ^'tiGui.iivoi \iQm', u>v rivu (.uv avd^ig uvi-
cfjj&r^Guv, rdi. di Xoinu b arQurog dtuvei/iiu/iievog eig XQtjotv Idiuv
(.iereoy.evuGuvm T/g ovv rwv arQuxturojv tvjj Muxedovtxijg q^uluy- B
6 yog ojv, a§iovf.ievog unodovvut oniQ elXri(fjei Uqov, enel (xri enet-
ad^ij , uvd^Quxitxoug rovg wfxovg reXevru, rijg 6ixj]g (atj uvuoxo(ti-
vtig (jjg ed-og, uXku (lerel&ovorig uvrbv etg vn6dety(iu roTg o\pty6-

votg. iv ^i ruTg naQuxet(iivatg rjj o/^/? rov ^IorQOv noXeot ruv

GrQurttoriov ri(ieXri(iivb}v oiu J?) (ir^dev elg dtotx7]Gtv Xa(t^uv6vT(ov,
10 areXXerui o ^eoruQXOv NeorwQ , dovXog yeyovatg rov narQog rov
^uoiXewg, dov^ rwv IIuQtorQiwv dvo(iao&eig , xal ov(i(f'Wvriaug
Ttp Turovg wg 6(ioyvw(iovt , Ilurt^ivuxoig nXeiooiv onXtod^evreg elg
T^v fiuotXevovauv nuQeyivovro. xurud^eTvat Se ru onXa eyxeXev^- C
(levog (11] uv ul.Xwg notrjGui rovro eXeyev, el (irj rov 7.oyo&er7]v
15 NtxrjifOQOv ix (liaov noti^oetev wg xotvuv exOQOV xu\ noXi(ttov
xoG(itxov, xai avrov ovx oXiya XvnrjOavra xai rr]v aviov neQiov-

ciuv Srj(ievauvru. ukX^ 6 ^uoiXevg ovx enei&ero, unu^ euvxhv

tuTg avrov yoTjreiatg xui unuxuig exdeSwxwg. 6 de NiarwQ em-
fiovXevd-eig vno Twy oixeiwv unavioxurut (lev exeTd-ev, Xrjtl^erut di
SOri]v rt Bluxedoviuv xal Qqux7]v xal ra 7iaQuxei(ieva rT]g BovXyu-
Qtug, xu\ eig rr]v twv Ilurt^ivuxwv vnoxtaQeT. (ioTqu di orQurtw-
Twv Bluxedovtxwv areQov(iivr] nQoo-^Xd-e tw /SaatXeT, rr]v oxiQtjatv

u.noxXaiO(iivr], nQooru^ei ovv ^aatXixfj rvfd^ivreg xul v^Qta&iv-

Tig l$twx,d^riaav, (ii]de(itoig entorQoq)ijg a^rwv ytvo(iivr]g, uXX^

ac dedicatum exspoliant, a nulla re sacra abstinentes carum qnae ibi

erant; ex quibus quaedam rursus servata sunt, reliqua divisa eXercitus
in proprios usus convertit. quidam igitur ex militibus Macedonicae
phalangis, cum ab eo repeteretur sacra res, neque adduci posset ut id
faceret, humeris anthrace depastis obit, iustitia haud differente, ut mos
est, supplicium, sed ad exeraplum posterorum ipsum puniente. in urbi-
bus autem maritimis, neglectis militibus utpote qui nihil acciperent ex
praeda, mittitur bestarches Nestor, qui fuerat servus patris imperatoris,
dux eorum populorum qui secundum Istrum degunt vocatus. inita cuin
Tato societate, ut cum viro eiusdem sententiae, cum pluribus Patzinacis
instructi ad regiam urbem profecti sunt. iussus autem arma deponere
non aliter se facturum hoc dicebat , nisi logothetam Nicephorum e me-
dio tollerent ut communem inimicum et hostem capitalem, quique in se
haud pauca commisisset suaque bona publicasset. verum imperator haud
paruit, cum semel se ipsum eins praestigiis et dolis dedisset. Nestor
autem, cui a suis paratae insidlae fuerant, inde proficiscitur, Thraciam-
que depraedatur et Macedoniam et Bulgariae Anitima, et ad Patzinaco-
rum regionem secedit. pars autem Macedonum militum defraudata ac-
cessit ad imperatorem, id factum deflens. iussu igitur imperatoris pul-
sati et contumelia afTecti repulsi sunt, nulla ipsorum babita ratione.
 720 ' lOANNIS CUROPALATAE

D o7 ft nqhg ra otxtia Xvnr^g ov (xixQag InioxQacpivTK; uvufiiatot ovit

rjd-tXov f.itv£iv iTi ini rov avxov (fQovri^axoq, ulXu rovg noXefiiov$
naai rQortoig u(.ivvaGd-ai diioxtnrovro,

^Anoortikug St nQog rov r^v ^oyyi^uQSiav xarixovra

OQuyyov^^PovfintQrov xuXovfitvov, rrjv avrov dvyartQa tw vl(^5
Kwvoruvrivo) yvvuTxa riyuytro , ^Ekivrjv ixtrovofiuaag avrriVm

xarto/Jd-i] di fj udoyyi^uQdla nQog rov ^ Povf.iniQrov rovrov rbv

TQOnov, rtMQyiog 6 Muviuxijg inl xaruoruoti raJv iv ^lralia
nQuyf.iuro)v unooruWg nQOOi]ruiQiaaro fiiv 0Quyyovg noTJkovg,
xu&^ rifiiQuv Si xal rovg nuQu rov /Joxtiuvov xaxwd^ivrag xat 10
P 854 Tjov/luv liytiv tv rioi riQfiaai rijg ^lraXiag nuQtoxtvuatv* iStSit-
auv yuQ uvxdv, ntiQuv rijg uvrov iv noXifiotg ytvvui6rr]Xog tyov-
I
reg, uvruQuvxog Si xm Movofiu/io xal xarrjywviafiivov , ol fiiv

cvv avxM ntQutMd^ivxtg rto ^aatXtt SovXw&ivrtg Muvtaxdroi re

imovofidod-r]Guv xul r^ ^Pwfiaiwv noXXfj ivanifittvuv, ol Si Xotnol 15
4 iv ^lruXiu vntXtiq^d^rjouv, r]v Si rig iv uvroig '^PovfiniQrog rov-
vofiu, uvtrptbg IdQSoivov rov vnb /loxttavov fiaaxt/d-ivxog, Sttvbg
xu) d-vfiotidrjg, rvQuvvtxbv t/cov rb (pQovrjfiu, oaxtg (puvtQuig fitv
iitXdaui ri]g ^lruXiag rovg '^Poofiuiovg ifitXiru , dixvei Si ofitag rr]V

iyXtiQr]Otv xu\ uvt^dXXtro , uoS^tvr] tuvxbv oqwv, xul n^bg rrjvSO

rov ^uotXiwg lo/vv WQQCoStt eavrbv uvrf^ayuytTv. rijg Se yv-
B vutxbg uvrov , r]V dnb 0Quyyiag '^ydyero, reXtvrrjOuar]g exiQuv
ayexai, Putxuv fiiv xuXovfiivr]v, &vyuxiQa Se ovoav nQiyxtnog
/cuQuv ovx 6Xiyr]v v(p* euvxbv e/ovxog» dyuyofievog ovv xuvxrjv
15 iioXu margo P
verum illi in patrlam reversi, haud mediocri dolorc affecti, non amplius in ea-
dem sententia manere voluerunt, sed omnibus modis cogitabant hostes ulcisci.
Cum autem misisset ad eum qui Longobardiam obtinebat Francum,
Robertum nomine, eius filiam suo filio Constantino uxorem addnxit,
quam mutato nomine Helenam vocavit. occupata autem fuit Longobar-
dia a Roberto in hunc modum. Georgius Maniaces ab Augusta Zoe ad
componendas res in Italia missus, magistri honore decoratus, concilia-
verat sibi Francos multos, et in dies eos qui a Dociano vexati erant
effecit in Italiae finibus quiescere verebantur enim ipsum , quod eius
:

virtutis in praeliis periculum fecerant. cum vero se opposuisset Mono-

macho et debellatus fuisset, qui cum ipso erant traiecti et in servitutem
imperatoris redacti, Maniacatae appellati sunt et in urbe Romanorum
permansere, reiiqui in Italia relicti sunt. erat autem quidam in ipsis
Robertus nomine, fratris filius Ardoini, qui a Dociano flagris caesus
fuerat, gravis et iracundus et tyrannica mente praeditus. qui aperte
Romanos expellere meditabatur, attamen provinciam aggredi metuebat
differebatque, se ipsum imbeciliem cernens, verebaturque contra impera-
toris potentiam se opponere. cum vero uxor illius, quam a Francia
duxerat, Gaita nonune^ fUia priacipis cui haud mediocris regio subiecta
 HISTORIA. 721

xaTioxrjaev Iv taig noXiai xuTg SiuqfQOvauig rfj avrov yvvuiy.if

tnv rj TiQOjTf] fiiav xal (.uyiait] ^aXiQog dvof.idUTai. IxiTd-iv ovv

oia xXtnxrig y.a\ XrjaTfjg i'^auv ru Trj '^Pwf.iuvia vnoxei/iifva tXrjt-

l^tTO , TOVTO f4tv Ku^MjSQiav uiyfiuXwTiLfiiv, TOVTO di Trjv ^ItuXiuv

5 SovXovfitvog. Tiuv d^ uXiaxofitvMV at/jiuXtuiwv wv fitv /fTQug

uqif^Qfi (jjv df nddug ijxQWTrjQiu^tv, iaDmv St unixonTt xui afi(p6~
TtQU, Tivug Si xul uni^fmoXft /Qriftuvwv noXXwv, StdiTTOfiivog
wg fi fi7] nQoSoTtv Tug noXtig xut vnoxXidtTtv avTot, ov tuvtu C
fiova uXXu xai /liQova ntioovTUi. voaovvTO)v Ss iv ToTg ^uoiXtiotg
IOtwv oixtiwv, ovStfiia Tdiv yivofiivwv iv "iTuXiu iyivtTO iniaTQoq)'^,
Tov yuQ Blovofiu/ov fitTu ^Qu/v TtXtvTijauvTog , QeoStuQug Si
Tijg AvyovaTrjg itf^ tvu /qovov Trjv jSaoiXtiuv xuTua/ovorjg , tov
Tt Blt/urjX uvaiQfd^ivTog xai tov Koftvrjvov inuvuoTavTog uvtm,
xtti Twv aTQUTfVfiartav ua/oXovfitvtov ToTg ifitpvXioig noXifioig,
iSfirjSivog it ovTog tov tijv oQfirjv tov '^ PovftniQTOV xcoXvaovrog,
fiiyug ix tovtov xul nfQijSorirog yiyovf otqutov yuQ u^toXoyov
ovvtoTrjouTO xai "nnwv xui /QrjfidTtov xai aQfidrwv iyiviro xvQtog,
TftJv iv TuTg noXfoi aTQaT9]ytTv Ttruyfiivtuv nQog ftaatXiu fir] Svva- D
fiitvwv uvTf^tivui oXtyuvSQiu xal xaxorrjri Ttuv ovv avroTg. tov
20 Sf Kofivrjvov rijg ^aoiXtiug iyxQurovg ytvofiivov ru fiiv TWy Tovq-
y.wv Tr]v uvuroXrjV e&Xi/Sfv, ot IlarLtvuxoi Si Tr]v SvOiv inittov.
vno/wQtT yovv rijg KuXu^Qiug b OQVfi/Sog, o? ixtTof aTQaTr,ywv
irvy/uvt, to xutu rovg ^xQi^tovug uyog uviSrjv TtToXfiijxtvg' fi^

2 1. SaltQvog vel SccXsqvov inargo P 18 §ccctli<os?

erat, secnm esset, ad eas urbes migravit, quae uxori suae serviebant,
quurum prima et maxiina Salernus nominatur. illinc igitur veluti fur
erumpens loca Romanorum iniperio subiecta praedabatur , partim Cala-
briam mancipans, partim Italiam redigens in servitutem. eorum vcro
captivorum quos ceperat aliis manus amputare, aliis extremas partes
pedum incidere, aliis utrasque, quosdam etiam ingenti pecunia vendere,
nietuens, si non proderent urbes et sese ipsi dederent, ne non solum
haec sed etiam his deteriora paterentur. cum vero res privata imperii
in regia laboraret, nulla habcbatur eorum quae in Italia fierent ratio.
nam vita paulo post functo Monomacbo cuni Theodora circiter annum
unum obtinuisset imperium, et Michael declaratus esset, atque adversus
ipsum Coninenus incitatus, et exercitus essent intestinis bellis occupati,
ac nemo Roberti conatus prohiberet, magnus ex hoc et illustris evasit;
idoneum enlm coegit exercitum, et equoruai atque pecuniae et armorum
potitus est, cum ii qui ab imperatore duces urbibus praefecti erant,
non possent contra erumpere ob paucitatem suorum et modicam virtu-
tem. Comneno autem adepto imperium Turcorum natio Orientem pre-
roere, Patzinaci vero Occidentem. cedit igitur Thrymbus Calabria, qni
illic dux erat exercitus, aperte contra Scribonas facinus ausus: cum
Georg. Ce(lrenu$ tom, II. 46
 722 lOANNIS CUROrALATAE

uqIoxov yaQ rotg {y/MQloig oqwv xo nmQay/^uvov, q<vyug wg fia-

adtu ytvnai. GriXXtrai yovv SovS, 'Trah'ag o i^/9ovX/«pf. o di
'^
Pot>fmf.QTog rfi tmv ^kqi^wvmv avuiQlati deivonad^ovv rb ytvog
vQiov r(Jov Ku)mI3qmv ufm xax rijg alriag ravrijg unoaraaiv f.uXe-

i* 855 rcov, oixeri fiiv w^ vnoorQeipcov T^tiai , anovdij di iXuaug uiQtT5

rb '^P'fiyiov noXiv fityuXr^v xal imcpuvrj, iv io avvtj&cag o dov^^Ira-
liag dterQi^f.v' ^aav yoQ iv rovr<o oly.rjfiara re SianQinrj xtd
rcov inirrjStkov uq-&ovla noXXn]. o d' Id^ovX/aQe rb /JvQQuyjov
y.ura}M^cbv i'^ ixdvov re elg rrjv BdQiv ntQaicod^eig , nvd^ofitvog

on To '^Ptjytov taXco , tntiviv avrbv iv rfj 3uQti , xaxtidtv cng tjv 10

Svvarbv rwv iri ru 'Pcxifiaicov (pQovovacov uvrti/tro noXtcov, crQu-

T:i]yovg icfiarcJov xa\ arQurbv inini[.incov tig cpvXaxijv' ezi yaQ
iipQovovv ra'^P<ai.iaio)v 1] re BuQig , ri^^YSQOvg, rj KaVkinolig , o
TuQug , rb JiQtvSiatov xai al ^qui xul uXla noXi/via Ixavu xal

B naaa 7] /Cjoqu anXcJog, iv rco f.itrct^v di nQOtfiXr]&r] Sov^ rr]g 15

^lraXiag o TltQr^vog. fir] Svvr^d-tlg Se ilg ytoyyi^uQSiav nfQuico-
&^vut Stoi, r7]v rov '^PovfintQrov xaruSvvuartiuv tfietvev iv /Tvqqu-
/Jcp , ovofiaad^eig rov JvQQu/iov Sov^. Nixi^cfOQOg Se b Kuquv-
'['}]vbg ixSQOfiag notovfievov r<w ^PovfintQTOv xui xaxcoatai fivQiatg
rovg ^lraXovg ifararQv/ovrog iSeiXia jiiev, ffieve <J* oftcog rt]v fxSO
^aaiXlcog uvufievcav inixovQiav. nuaui ovv ul ^lraXixai noXtig
7iQoae/ioQi]aav xai cfQovQuv naQeSi^avTO ' rtveg Se xul cfQovQuv

f.1^ x(ijuSe'§(ifievai vnocpoQovg xazeari^aav. %ovz(ov Se ovzco re-

enim indigenis minime piacere cerneret quod factum esset, exsul ad im-
peratorem proficiscitur. mittitur igitur dux Italiae Abulchar. Robertus
autem cum propter Scribonarum caedem Calabros exasperatos videret, hac
quoque de causa rebeliionem meditatus, non ut amplius reversurus egre-
ditur, adhibitaque celeritate ilhegium capit urbem magnam et illustrem,
ubi consUeverat dux Italiae commorari, quod ibi essent et magnificae
domus et eorum quae ad victum necessaria sunt copia multa. Abulchare
autem cum Dyrrachium pervenisset, inde Barium transraisit, cumque
Rhegium captum cognovisset, eum Bari exspectabat, et inde quantum
poterat, urbes adhuc amicas Romanis in officio ac fide continebat, prae-
liciens duces, et exercitum mittens ad locorum custodiam: adhuc enim
a Romanis erant Baris, Idrus, CallipoUs, Tarentuni, Brundusium et Ho-
rae et alia oppidula multa et omnino tota regio. interea vero declara-
tus dux Italiae Perenus fuit. cum vero non potuisset in Longobardiam
copias traiicere propter Roberti potentiam, Dyrrachii mansit, dux Dyr-
rachii appellatus. Nicephorus autem Carantenus excursiones faciente
Roberto et infinitis malis Italiam vexante timebat quidem verumtamen ,

ab imperatore auxilium exspectabat. omnes igitur Italicae nrbes ad

enm se applicnerunt, et praesidia acceperunt; quaedam vero praesidia
accusantes stipendiarias se fecere. his autem ita perfectis fugere de-
 HISTORIA. 723

Xovnivwv q)vytTv f.tiv fyvw xul b KuQavTTivSg , av^avo^dvovg rovg C

OQuyyovq yMd-' txdaTJ]v oQiov' to Si Tijg alaxvvrjg udo^ov Xoyi-
(^6[.itvog ini ya)Qug 1'f.iiviv, to liQtvSiaiov avvTT^Qwv tv rfj nQog
Tov ^uaiklu niattt Tt yMi dovlwatt. unuTtj St yMt doha Tovg
SnQoaoixovg 0Quyyovg vntQ/tTai. XuS^Quiwg ovv uvToTg tvTV/^aiv,

xul ntQi Tov nQodovvai Ttjv nokiv Xdyovg xul dovg xai Xu^wv,
^jxovTug Tovg 0Quyyovg iSli^UTO uviovrag Sia xXifiuxog. tvu xud-^
iva yovv tmv uviovtwv unoaqu^ug ilg txuTOv uQidf.iovfitvovg, xai
Tug xt(faXug avxorv nXoiio ifi^aloov, ntQuiovTut ttg to ^vqquxiov, D
10 txtid-tv Tt tig puaiXiu twv avfi^t^rjXOTMv untiatv uyytXog. b fiiv
ovv IItQ7jvbg iv zIvoqu/Jm tfitivt, ttjv di fiuaiXtiav tu olxot dvtuQa
1'd-Xt^e, xui f^v dvuTolriv t« ix tqjv Tovqxwv detvd initl^ov, uv~
^avofttva xad-^ ixuaTTjV xal fii]dtfiiuv Xufi^uvovTu avtatv xal
dvuyxrjv. TtXtvTr^aavTog di tov Sovxbg KayvaTuvTivov rov ^uat-
iSXiiog, TTJg di ^uaiXidog Evdoxiug nQog ^Qu^v Trjv §uaiXeiav dvTi-
a/ovar^g, inti tig zfioyiv7]v t« axfjnTQU rijg ^aaiXtiag ntQtijXd^t,
Tw ]t(fV '^FovftniQTU) xul ToTg ntQi umbv diog ov to Tv/bv rjv, fi^
y.al tojv oixtioiv ixniawat xui aTtQr^d^oJat ntTQuv rijg uvtov ytv-
vaiOTt^Tog t/ovTtg, tvHv d'i ye Tf]Ttofiuvia SiucptQOvawv /WQuiv tb
SOzai TzoAfwv nuat TQOnoig dvijyov iuvrovg xul vniartXXov, TuTg di P 856
TovQxwv ixaTQUTtiuig nQOoi/ovTog xul uvtov , xul tw
xttTtt Tiuv

nXiov d-Xi^ovTi Trjv nuaav anovSt]v viftovTog, ovxiTi fiiv tog St-
anoTUt , TQonov di xXtnTWV kui Xi]aTWV iniovTtg vn6(f0Qtt euvToTg

14 CCVCMOOXIJV?

crevit etiam Carantenus, videns quotidie Francos augeri. sed securtf

reputans ignominlam, in provincia niansit, Brundusium in fide erga im-
peratorem et in servitute continens, fraude vero ac doio finitimos Kran-
cos aggreditur. clam igitur cum ipsis collocutus, et de prodenda ipsis
urbe mentione ultro citroque habita , venientes Francos excepit , et per
scalam ascendentes singulos interfecit, centum circiter numero, quorum
capita in navigium iniposita ad Dyrrachium transmittit, et inde ad im->
Eeratorem eorum quae acciderant nuntius proticiscitur. Pereiius igitur
'yrrachii mansit, imperium vero intestina mala opprimebant, et Orien-
tem Turci vexabant.iis malis quae quotidie aucta nuila ex parte remit-
tebantur. mortuo autem duce Constantino imperatore, cum imperatrix"
Eudocia ad breve tempus imperium obtinuisset, ubi ad Diogenem sce-
ptra pervenere, Roberto et iis qui cum ipso erant haud vulgaris metu^
iniectus est, ne etiam e suis sedibus pellerentur privareaturque suis,
experti eius virtutem. ab iis autem locis et oppidis quae ad Romano-
rnm spectabant imperium, omnibus modis sese subducebant. verum cum
ipse quoque occuparetur in expeditionibus adversus Turcos, et ontne
Btudium poneret in eo qaod magis urgeret, noa amplius ut doiuiiu seu
 724 lOANNIS CUROPALATAE

T« T»7c 'IraXtag InoiTJauvro. twv di y.ara rov /dioylvtiv rjm^

uvcoTiQO) Sitlh^nxat olxovofii^d^tvTWv Tf y.al nQaxd-tvTtov, yat tow
JHi/atjX rrjv ^aGiXsiav afi^lwg y.al natdaQiiadcog Snd:vvovTog , log
Stanorui ^t^aioi uno d^ulMTxrig mg S^uluTxrig r^y rt :Jloyyi^aq-

Siuv y.ut Trjv Ka/M^Qiav tavToig vntnoiijGuvro , y.iu Tuvirjv dtu-5

Vllf.lUflfV0l Xul TU yUOTQU 6 iaf.lt QlGUfltVOt iUVTOVg fltV y.0fl7]VUg

B Tov Se '^PovfintQTOv dovxu nQOGoivofiuxaGiv, o 6f 'M.iyui^ ov

^iovov oix uvxtnoirjGUTO rrjg SiacptQOVGr^g tuvT(Z ywQug, (og tiQTf-

TUi , uXX' t5? uv TOvg TovQxovg rijg avuToXijg ti^tXdatit, dtov

ivofitGt GntiGUGd^ui uvTotg ical J^' ff^rwv }f(;ti avv uvroig unooo^Ti- 10
cui uvTWv T^v ukoyov xutu jijg '^PMfiUviag intXtvoiv. o9^(v xai

y.ijSog nQog xov '^PqvfintQTOv noitTxm, xut Trjv uvxov d^yuTtQU

*£Xivi]v y.uTtyyvuTm rip tuvrov vl(p KoyyGTuvTivca. f]^ov7.tTO fiiv

luvxl §aqtXwg, ntQ(f,xt Se So9^f}yai nuQU dtov xtx(i)lvxuL, ndX(^i

ipriqyiGUfiivov xr^g avuToXijg navooktd^Qiav xal uvuotugiv. 15

'£711 Tovxov iTtxd-i] iv KwvOTuvTivovnoXci TQinovg oQVig^ i^ui
TTUtSiov tj[ov xuTu TO fihtonov eva 6(pd-uXfi6v, xQayooxtXig Si^fCivg
C noSug. Svo di t^jHv ud^uvaxwv GTQ(f.X'Hax(Jov ytyovuoi xtQUVv.o^Xr,-
101. xb Si TiQUTdiStg natSiov tv xf] ztov Siay.oviooi]g Si]fiO(jiu

nuQoSco y.Xav9^fi6v i](piei nouSiy.M n;Qoatotx6TU. ov ftr]v .

Si aXXu 20
xui xofirJTui naotxtivovxo nXttoxGi xui ov/voL htei Si xut ol

PuQ§aQOi T« T^c; hoag iXtjii^ovTO xat to nXr]9og t6 fiiv ttvr^QtiTO

To Si qnvyov x^ KojvoTuvxivov nQ0O£(ptvyev, iSetxi) fiiv ^ xutQog

praedonnm ac piratarum instar Italiae loca in saam petestatera redige-

bant. cum vero Diogene imperante, ut superius demonstratum est, res
administratae ac gestae fuissent, sub Michaele vero imperium negligen-
y ^ierac pueriliter administraretur, ut stabiles domini a mari usque ad
maTe et Longobardiam et Calabriam sibi subegere, eaque distribnta et
«ppidis divisis se comites, Robertum vero ducam appellarunt. Michael
autem non solnm non retinuit regionem quae ad se pertinebat, ut di-
ctum est, sed ut ipsos Turcos ex Oi-iente expelleret, existimavit sibi
lacsiendum ess^ ut cnm ipsis foedus percuteret, et ipsorum ope ac so-
cietate Turcorum temerarinra in Romaaorum regionem insultum coerce-
ret. quare etiam affinitatem cum Roberto contraxit, eiusque liHam He-
lenam despondet suo tiUo Constantino. voiebat hae ratione imperator
fiaem aliquem rebus imponi, sed a deo prohibitus est, qui iam pridem
diBcr.everat Orieniis peraiciem et eversionem.
'"^^*
Hoc imperante Cpoli orta est tripes avis, et puer habens in fronte
oeftllum unum et pedes hircinos ; et auo ex immortalibus miiitibus ful-
mine perci^ssi sunt. puer autem monstruosus in publico ingressu diaco-
nissae fletum emittebat lugubri similem. praeterea crinitae quoque stei-
lae pUirimae et crebro apparuere. ubi vero barbari res Orientis prae-
4*|^aatur^ et rjnu^^ijujj^q, f.^fim caedebatur partim fugiens ad Cpolin con-
 HISTOniA. 725

olxovoi.ir/.T^(; xui TTQfG^vriXT]^ xai f.uyalox{jv/ov (jQivog, o de rocov^

tov TjV q)tidcoXbg xul f.iiX^oKoyog looTe j«^(J' d^oXbv nQotad^ui d^i-
"ktlV flTjdt nUQi/llV Tivl %b oloVOVV, -i] TIQOVOIUV yOVV XQOCfMV Siu-
xofiid^g Yfvvi]fiuTiov Siu aitrjytov nXokov no>riaua9^tti , vtXXu tjj D
5 ficiTUiu xal uv}]vvT(o TttQi Xoyovg anovS?] xul toi iuft^iC,ttv xal
uvanaiaiovg avvtid-ivai nQoat/iov di7]vixcog, xahoi firjd^ iv xqm
tijg ti/vTjg yivadfitvog diXX^ vnb tov twv (piXoaoifiov vnutov f|a-
nutiofifvog xa\ unojSovxoXovfuvog , tov xoafiov oXov Sit(f&ttQtv
wg ttntTv. yivttai yuQ Xtfibg iayvQog , w dr] xa\ Xoifibg inuxo-
l(yXov&fT xai &dvatog, ta avvtQOcpu tavta xa\ nQog o?^fd^QOv uv-
d=Q(vn(jt)v adfXcfu xui ofiotifia. xui td^'i]axov xud"^ ixdairjv av/vol,
watf fiTjdi dvvaad^ai tovg t,(ovt(xg ixcptQtiv tovg vtxQOvg, xa\ toTg P 857
Xtyofiivoig ifi^oXoig xiTad-ai atrjfiiXi^tovg , xa\ (poQuSr^v xofiitt-
ad-ai noXXovg, noXXdxtg iv fit(7 xXivtj ntvtt xa\ V^ tiS^tfitviov vt-
IS XQtov, xui nuvTo9-fv intavQQitiv tu axv&Q(07id, xai nuar]g xaii]-
(ptiug nXr^Qovad^ai, tr^v ^aaiXfdovauv, tdJv Si xaS^rjfitQivcov uSi-

xTifidtcav xu\ tcov naQuvofitov xQifidttov xd\ tianQu^tcov ovStfiia tig

uvuaroXi) toTg XQutovoiv intvotTro, uX)^ (oontQ fir]dtvbgtb ndQunuv
ivo/Xovvtog toTg '^Ptofiaioig uXXotpvXov noXtfiov rj d-tictg oQyrjg rj

20 Toi;? dvd^Qconovg xararQv/ovarjg ivdtidg xui /Siag /jtcortxrjg, ovrcog

udeeog VnQurrov ta d^foftio^ xu\ tvQavvixd. xui nuv nQoftovXtvfia
paoiXixbv xu\ ivvorifia lig tb tovg oixiiovg uStxiTv xu\ xutuao(pi- B
ll,tad^ai xa\ d-riQtvttv toig §iovg avttov xai t^v utpoQfirjv trjg ^corjg

fugiebat, iiydigebat tempus mente senili et excelsa ad res gubernandas,

ipse vero tam erat avarus ac vilis ut ne obolum quidem vellet effun-
dere, neque praeberet alicui quidpiam, quicunque is esset, aut provi-
dere fructus, qui navigiis vehefentur, ad victum necessaKos importan-
dos: verum inani et inutili eloquentlae studio et iambis atque anapae-
stis componendis continenter vacans, quamvis ne in cute quidem artem
gustasset , a philosephorum eximio deeeptus et illusus totum , ut ita di-
xerini, mundum perdidit. oritur enim ingens fames, quam consecuta est
pestis et mors, quae simul nutriuntur et cognatae sunt ad hominum per-
niciem et consanguineae, raoriebanturque quotidie frequentes, ita ut na
vivi qnidem mortuos efferre possent, et in iis quae dicuntur septa, ne-
glecti iacerent , et simul deferrentur multi in uno lectulo , cuip saepo
quinqae aut sex ibi cadavera posita essent, et nndique calamitates con-
fluerent, omnique maestitia urbs regia compleretur. atque iniuriarum
quae quotidie fierent, et iniquorum iudiciorum et vexationum reraissio
nulla ab iis qui imperabant excogitabatur. verura quasi nuUo alienige-
narum omnino Romanis molestiam exhibente bello , vel divina ira , vel
homines affligente inopia et vi ad victum pertinente, ita sine metu per-
petrabant ea qnae odio divino digna essent et tyrannica, et omne im-
peratoris consilium atque institutum ad offendendos et iniuria afficien-
dos subditos et decipicndos, et venandas ipsoruiu vitas, et occasionera
 726 lOANNIS CUROPALATAE

Tiwttytvtrty, wg xul u/qi ra>v d^dwv or^xwv InexraS-ijvat rrjv nlfo-

vf^lav avTov , xat ru liQU. rovrcov xei(.t^Xia xal fninXa aq)ikt-
cd^at.

j
Ovrot) de raiv nQuyfxuriov SioixovfiuvMv, xai ovrto rajv rs
ixrbg xai riov Ivrog XiriXarov(.ievcov yal xeQUiXo^itvMv dvo^ovXiaS
xa) xaxorrjTi rdv XQarovvTWv, oi ev ttJ uvaroXf] nQotyovreg, IdXe-
'^uvdQog re xui o Ku^aailag ol 2vvudi]vot , o rovSeXiog, o ^tqu-
^OQM(.iavog xul ol Xoinol riov ovyxXrjrixwv aQ/ovToyv Xoyug, rjv ex
C noXXov anoaraoiav wdivrjOuv, elg eQyov e^dyovoi vvv, xai rbv
xovQOnuXuTi^v NixrjCpoQOv rbv BoraveiuTi]v ovve7.&6vreg ^aoiXea 10
avayoQevovaiv, ^Oxtm^qiov (.irjvbg lOTa/iievov, rrjg nQwrrig enive-
(xrioeMg, oneQ elg wra tw ^aoiXei neabv ov (lerQiMg avrbv die-
ruQa'^ev ' rjv yuQ xul vnb noXXtdv nQoXey6(.ievov log earui nore ors
vneQTeQrjOei rb N rov M. xal avrixa roTg TovQxoig tS? olxeioig
xal yvrjoioig eyQuipev, vnioyvov(ievog xai Swqu dovvat , ei (lovov 15
GvXXa^ovreg uvt6v re xai rovg neQi avrbv n^bg avrbv e^anoareX-
7^ovoiv. 7]v de o BoraveiuTrjg to/»' evnarQidwv, ex rov Owxu rb
yevog noXvnX6xwg (lev uXX^ o(iwg xardywv, xat twv neQiMVV(iwv
D Ou^iMv, 0*1 rb yevog ex Tr]g neQido^ov xal nQeo^vreQag '^Pw(irjg

xaTrjyov, xud^u r} dvixud^ev nuQddoaig XQureT neQi uvtmv. TQirr^v 20

S^ uyovTOg rov 'Oxtm^qiov (irjv6g, (leXXovrog ^dr] rrjv fiaaiXixrjv

nrf^uod-at axrjvr]v, (fMg dd^Qoov neQi rbv deQU Siecfdvr] neQi nQW-
rag vvxrbg (fvlaxug (te/Qt XaXxrjS6vog xal XQvoon6Xewg xat rwv

8 tJ Xotnrj?

insidiandi ipsis captandam referebatur, ita ut etiam usque ad sacra mo-

humenta eius avaritia pertineret, et sacri ipsorum thesauri et suppelie-
ctilia auferrentur.
Cumvero ita res administrarentur , itaque et interna et. externa
rapinis ac praeda laborarent pessimo consilio et ignavia iraperantium,
principes in Oriente Alexander et Cabasilas Synadeni, Gudelius, Stra-
boromanus et reliqui senatorii ordinis principes delecti , quam pridem
rebellionera conceperant ad opus perducunt ; et curopalatem Nicephorura
Botaniatem convenientes iraperatorem declarant, Octobri mense, indi-
ctione prima. quod cum ad imperatoris aures accidisset, haud medio-
criter ipsum perturbavit: erat enim a multis quoque praedictum fore ut
olim N superaret M. et statim Turcis tanquam cognatis et propinquis
scripsit, pollicens dona se daturum , si iilum solum comprehensum , et
qui cum ipso essent ad se mittant. erat autem Botaniates ex nobilibus
a Phoca orlundus, variis quidem modis, tamen ab ilhistribus Fabiis ge-
rius ducens, qui ex illustri et antiqua Roma originem ducebant, quem-
admodum antiqua de ipsis traditur fama. tertia vero Octobris mensis
die, cum iani figendum esset imperatoris tabernacuhim , densum lumen
in aere apparuit circitcr primam noctis vigiliam, usque ad Chalcedonem
 HISTORIA. 727

iv B)M/jQ)'atg uvaxTOQiov' o xat oliovbg nuaiv uyad^bg tSo'^ev, log

y.a\ iTiKfoi^uCiiv Tivug unb Xu(.int]g Xa/.imr^qa q/toocpoQov inidrjfnij-

aai totg ^aotXiiotg. lOQfATrjfxivov St ^Srj nqog to Bvt,uvTiov, uno-

OTajtxrj fjtQa xay.ovoiu itjv Svaiv niQtixhjvr^ot. Nixrj(poQog yuQ
5 TiQotSQog b BQvtvviog jtjv tov ^vqqu/Iov dovxixt^v Sttncov uq/J^v P 858
zai tavrrfg naQa7^v&iig ^aoiXtwg tavjcS ntQtt&rjxtv ovo/.ia, xul
JoTg ixtTof axQajiioiutg onaSoTg xai avviQyoTg /Qrjaaf.iivog t"4ftot

fiiv ixfTd-fv, intiyuai di nQog IdSQtavoinoXtv» o yuQ uvruStXq^og

uvxov jtvag joov tontQliov dwdfitcov tlg jrjv nQoadoxcofiivTjv ini-
10 ^ovXijv xajuQjvoag , fitJu BuQuyyiov xul 0Quyycov nXtj&ovg noX-
lov Tt3 uSt}^(fio avvd-iod^ai nuQtoxtvaot. avv uvjco di xul jbv
xajtnuvco ji]g uvjtjg noXtcog ovyytviu jovjov jvy/uvovja , xal
uQb jov xuJuXujStTv di tlg IddQtuvovnoXtv jrjv tvcpTjfiiav uvjov xui
jtjv uvuQQriOiv T^? ^uoiltiug nQOihtyQuyjuJO. b di ^aoiXtvg fia7M-
15 y.cuTtQOv nQog t« nQuyfiuju diuxtifitvog' ti fi-^ yuQ r^v jovjo, tv- B
xoAwg av jbv BQvivvtov xajTjycovioujo , ajQUJov Ji ISiaijajov
i/0)v, ovg evofiuCftvaiv a&uvdjovg , xa\ tjtQOv ovx dytvvrj dnb
GvyxXvScov dvSQUjv ovyxtifitvov. xu\ Stu nuvjcov tv/tQCog tl/tv
inid-io&Ui JoTg iv IdSQiuvovnoXti fiiv nQOJiQOv, tlja Si xai jm
^ BQvtvvio) uvrcZ. dlV cog tYQrijai, Qu^vfiojiQtog t/iov ixtivov je
vxpcoof xu\ ix fitxQov fiiyuv inoiriOe, xu\ tuvjM nuQto/t nQuyfiuja.
y.ai NtxriCfOQog yuQ nQotdQog b ^uoihxbg SidSo/og uvjm ojuXtig
iv QtaaaXovixri avvavjrfoag uvjm, tfyt Siitcog i/Qr^oajo joTg

et ChrysopoIIm et regia palatia in Blachernis; quod optimnm omnibus

yisum est augurium, ita ut vaticinarentur quidam a splendore Luciferi
facem ad regiam accessisse. cum autem Byzantium proficisceretur, al-
tera quaedam male cogitata rebellio Occidentem exagitavit. Nicephorus
enim Bryennius j)raeses administrans Dyrrachii ducatum, ipso abdicatus,
sibi imperatoris nomen vindicavit. et militibus qui ibi erant, ministris
atque adiutoribus usus, inde egreditur, et ad Adrianopolim festinabat:
nam Gerinanus eius frater instructas quasdam Occidentis copias ad spe-
ratas insidias cum Barangorum et Francorum haud mediocri multitudine
adduxit, ut cum fratre conspirarent , et secum eiusdem quoque urbis
praefectum, cognatione coniunctum ; et antequam ad Adrianopolim per-
veniret, celebratum et declaratum ipsum imperatorem prius scripsit. im-
perator vero mollius ac segnius rebus gerendis intentus (nisi enim hac
fuisset, facile ipsum Bryennium debellasset) et propriura exercitum ha-
bens eorum quos nominant iiiimortales et alterum haud ignobilem c
,

coUecticiis viris coactum , facile potuisset cnm omnibus suis prias eos
invadere qui erant Adrianopoli, deinde etiam Bryennium ipsum. verum,
ut dictuin est, segniorcm se praebens et illum extulit et ex parvo ma-
gnum fecit, et sibi negotia conllavit. Nicephorus enim praeses regius
et successor missus Thciisalutucae cuiu ipso cougrcssus, si deceatcr re-
 728 lOANNIS CUROPALATAE

C nQuy(.iaaiv, tvytoXioq av avrbv tv aQ/fj rijg anoaraaiaq tcatrjYcovl-

auro. xaruXu^ibv de ilg TQaiuvovnoXiv, exiTas tw re udeX(pip

^liouwr) xai toTg Iv ^ASQiavovnoXei avvi^VTi]ae 0Quyyoig re nal

Mu/.edoat tw XomM rdi avrov (pQovovvri arQurevf^iari , evd-a
y.ui

xu\ T« ^uaihxu nuQ(xar][.iu neQi^(/,lXerau xarua^puXiadfievog re 5

ndvra hQxoig xal avv&^xatg (pQixruTg, ovrao r^v ev(prj(.uav dnei-
Xrj^pei jU€t' ev(p'rif.iiag xul doQv^poQiug noT^Xijg, xal oaa ^aailevg
rcov nQuyf.idriov undQ/jrui , xul rijg l4dQiuvovn6Xe(i)g eni^aivei,

avv noXXfj Tifiij xal ae^dafiuri e^aiako vndvrrjatv noiTjaafieviov

D uvrd) r(jjv (pvXerwv dia rb olxeitog e/eiv nQog avrbv xu\ d-eQunev- 10
rixcog. uvrtne'§eX9-(x)v dt riatv o nQoeSQog KoovaravrTvog o Geo-
ScoQOxdvog rcov rov BQvewiov akiaxerai xa\ nQog avrov alyjiaXoorog
yiverai, dvrjQ tvdo'§og xui ytvovg Iniarjfi6r7]ri xui fiiov XufinQ^rrjrt

xaracpavrjg yivcoaxofitvog. naQ0)Qdd-7] Se (hg etg rcov drificav xal

dyevvcJov. ov fiTjV de acofiartxrjv rtficoQiav vneari] , xo^rot ye eni- 15
do^og rjv ravrr]v nad^tTv dtd nQorjyrjaufievag i/d-Qug xu\ fidyug
xecpuXtxdg. (pvyaSevd-elg Se nQ6g rtva rcjov Muxedovtxcov n6Xecov
fier^ ov noXv tw XQtchv eXeirovQyrjae, rb Se ru ^uatXixu nuQu-*
at]fia ev TQuiuvovnoXet neQt^uXead-ui rbv BQvtvvtov xa\ rijv ev-
(prjfiiuv xui rrjv uvdQQrjotv St^uad-ui ovx dyadbv oicovbv ol avve- 20

P 859 rcjoreQoi xai eytcpQoveg eXoyiC,ovro. rj yuQ TQuiuvovnoXig avrr]

evx enl tw ovofiari rov ^aatXecog rov TQuiavov (pxo66fi7]rai , en*

ovofiari de rcJov fttyiardviav rtvbg TQuiavov xuXovfievov, yevvaiov

6 svcp7]fiLav'\ immo dvdqQrieiv 7 0^«? 14 drofuov P

bus nsus esset , facile ipsum in principio defectionis debellasset : cum

Tero ad Traianopolim pervenisset, ibi cum fratre loanne et Francis,
qui Adrianopoli erant, et Macedonibus et reliquo exercitu secum con-
spirante congressus est. ubi etiam regia indnitur insignia, onnubusque
iureiurando et horribili foedere confirmatis ita celebratur laudibus mul-
tis, multoque salellitio stipatus imperatoris modo se gerit, et Adriano-
polim multo cum honore se recepit et observantia, obviam illi prodeun-
tibus suis tribubus eo quod ipsum ex animo colerent et observarent.
egressus autem contra quosdam Bryennii praeses Constantinus Theodo-
rocanus capitur et ad ipsum captivus ducitur, vir clarus et genere no-
biiissimus vitaeque splendore illustris. sed neglectus fuit ut quidam
,

ignobilis et obscuro loco natus, neque uUum corpore supplicium subivit,

quamvis existiraaretur id passurus propter superiores inimicitias et pu-
gnas capitales. verum missus in exsilium in quandam Macedonicam
urbem haud multo post naturae debitum persolvit. quod vero regia in-
signia in Traianopoli indutus faerit Bryennius, ibique declarari et cele-
brari se permiserit, haud bonum augurium prudentiores existimabant.
haec enim Traianopolis non Traiani imperatoris nomine condita fuit,
sed nomine cuiusdara ex primatibus Traiani vocati, generosi eo tem-
 HISTORIA. 729

To TTjvixavTa xutu n X^^Q"" ^"' xutu ipv/rjv, w o KaTau^ TquYu'-

vbg dtu rt nruioi.iu Twr u(pd-aXfxiov iortQrjaev, tnl JltQaug di

dtiiuv ivTovd^a tovtov td^tuouTO nqwTtag. ntQiudvvog di Tjj &ia

yivofitvog, twv aTQarriyrjftuTWV xal Trjg avdQlug uvufivr/a&tigf iv
Suvrto Tw Tono) noktv ixiXtvat noXioui tlg fiv-^f^rjv aXrjOTOv rov
uvdQog, dta Tuvra yovv ovx dyu&bv olwvbv ol i/i(fQovtg rb yi-
yovbg iXoyiXovro, ofj.o}g d^ ovv to unoTtktafia o BQvivviog uyvowv
(rvqXbv yuQ rb fiiXXov) twv nQuyfiuroiv uvrti/tro» iipQovrjat di B
Ttt uvra ''PuiStarbg avviQyia rijg avyytvovg avrov rijg Barart^ui-

lOvTig' 01 yuQ ^ PutdtaTrjVol xai xuru TOtJ Jlaviov t^WQfir^xortg i^td-

aaito avTO uvayoQtvaui rbv BQvivviov, rtfir/oug di rbv tavrov
ddtX(fbv xovQonaXdrrjV xui rovg uXXovg anuvrug dvaXoywg xul
a^iug rijg oixtiug xuruaruottag , (fo^tQbv nQog rrjv ^aatXida Si*
dnoaroXov tov ibiov d8tX(f,ov (fuvijvat ivofitat. nuQuSovg yuQ
15 uvTfZ aTQurbv ovx bXiyov iv iXniatv r^v wg intintQ oi noXirai rbv
Xoyo&irrjv 6t^ oQyfjg xai fiiaovg ovx dytvvbig t/ovai , nQoat^iovai
Ti uvrw xul nQOo8tt,ovTut avv ofioXoyiutg ivrog , xut ovrtog ddt(Jiig C
int(fotr-^aii xul avrbg iv iroifiuaiu /3uoiXtxf]. dXXu noXif Strj-

ftuQTt Tov axonov, ii yuQ xui t^v ^HQaxXtiav idfjiaae xal noX"
SOXov? dviiXt rwv iv avrfj, vno/WQrjOavrog tvuy/og rov nQoidQov
jiXt^iov Tov Kofivrjvov , og iv 2r]Xv^Qia i(friSQtvotv, dXX^ ofiwg
01 rrjv ^aatXiba olxovvrig ovSufiwg nQog rrjv int(foirr]aiv rrjg rov
BQVtvviov OTQariag xuTtnXuyriouv ' naQuytvofuvoi yuQ rjXQO^oXii'

pore viri tum manu tum animo, qnem Caesar Traianus ob nescio quam
ofFensionera iDminibus privavit. et in Persas proficiscens hic eum pri-
mns conspexit, quo spectaculo admodum dolens, recordatus expeditio-
num et virtutis illius, eodem in loco urbem construi iussit ad indelebi-
lem viri memoriam. hac igitur de causa prudentes viri factum haud
bonum augurium censebant. attamen Bryennius ignorans decretum (cae»
cus est enim futnrorum eventus) res aggressus est. Raedestus quoque
eadem cogitavit, opitulante sibi cognata urbe Batatzaene: nam Kaede->
stini adversus Panium profecti coegerunt ipsum qnoque Bryennium ce-
lebrare. cum vero suum fratrem eo honore affecisset ut esset curopala-
tes, et alios omnes habita ratione propriae ipsorum dignitatis, existima-
vit se formidabilem ad urbem regiam propter missum fratrem adventu-
rum. cui cum tradidisset haud mediocrem exercitum, sperabat fore ut,
quando cives imperatorem et iogothetam ita oderant ut adversus ipsos
strenue se gererent, sibi ipsi consentirent, et intra urbem se cura ali-
qua condicione reciperent, et ita sine metu ad ipsos cum apparatu rc-
gio adventaret. verum multum a proposito consilio aberravit: nam tam-
etsi Heracleam incenderat, et plures ex iis qui ibi erant interfecerat
((|uod paulo ante secesserat praeses Alexius Comnenus, qui in Selym-
bria commorabatur) , verumtamen regiam urbem incolentes nequatjuam
Bryennii adventu deterriti sunt accedentes enim ad ffluruxn Blacherna-
:
 730 lOANNIS CUROPALATAE

isapro xard to Tii/og ruv Bla/fiQVMV, y.ai dnoxQovG&ivTtg int-

(}aiiod-7]Gav r^v rov dyiov JlavTiXe^tjf.iovog ytffVQuv, xmI t« ty.tiot

D ndvxu nvQl xarsXvf.ii^vavTo , xai ovSiv u^iov Xoyov ntnQuxottg

vntffTQttljav txtid^tv. uvxbg (xtv Svo TuyiiaTa Xu^uv rco \4d-vQa

ini(potra, rtjv di XoinTJv GXQUTidv tlg nuQU/tif.iumuv dniartiXn'. 5

iv Te<TOVTW Si xkxwv ytvo/jisvog h ^ueiXtvg ftoXig. tlg fiv^fxTjv i]Xi

rov '^PovotXiov q)vXuxfj xul dtOfioTg irc Gvvt/Ofiivov xal tm Boxu-

viiuxr] uvrGfioXiJGUi ini/tiQt]GUvTog. i'^ayuyMV ovv uvxbv Xf^g

(fvXaxijg xal nuG7]g a^iwGug rifi^g xal dviGtaog, xul noXXtttg inu~
ycoyoTg xui S^tXxxrjQioig /Qt^GUfitvog Q^fiuGiv, tlg ttjv xutu^tovIO
BQVtvvLov nuQuxu^iv tS,}]Qi&iGtv xul unb Tf5v rti/wv roTg gvv t(Ti

BQVivvup OQuyyoig SiuXt/dtjvui nuQintiGtv. (x>g d^ ovx tnnGtv,

iniGTQurtvti T(Jo uStX(ff(7) rov BQvtvviov iv r(o Idd-vQu SiuTQi^ovrt,
P 860 eTQUT7]yovvrog rov nQoidQov lAXf§iov rov Kofivi]vov fitru r(x)v iv rrj

puGiXiSi GTQUTKjoxarv, oQxoig uGcpuXioi nQoxtQov xu niGxu StSooxoog, 15

GvvanoGXuXivTMv dtu d-aXuGG7]g xui '^PcoGixcov nXoicov xur^ uvxurv,
uvxdov di ntCfi xuxtnti^uvxcov tig rbv Idd^vQUV. «X^* i(fd^u0uv
TiQoyvovrtg diucpvytTv. inidt(o'§ui Si ol ntQi rbv PovGiXiov xul
TQv Kofivfjvbv ^ovXQfitvoi xut rcov ivuvricov acpijXui noXXovg, ovx
fG/ov nttd-ofiivovg roi)g GXQuxtcoxug , dtSioxug xb ix^i]G6f.ifvov.Si)
tntGOv Si xQv MuxfSovcov noXXoi, xul ^covxtg ovx bXiyot tuXcoGuv,
B xul XurpvQuyuyia iX^^pd^ij noXX'^ xui t« nQuGivu rov xovQonuXu-
%ov o/JifxuTu, off xul (jjfvybjv dftxvttxou tig 'PaiStorov, ol Si

rum levia praelia qaacdam fecere, et repulsl transrerc sancti Pantclee-

monis pontem, et quae ibi erant oninia igni combusscre. cumque nihil
memoratu dignum gessissent, inde reversi sunt. ipse cum duabus legio-
nibtrs ad Athyram se confert, reliquum exercitum in hiberna distribuit.
in tantis autem malis versans imperator vix recordatus est Ruselii, qui
adhue in carcere vinctus detinebatur et ad Botaniatem transfugere co-
natus erat. igitur eductum ipsum e custodia omnique honore aifectum,
multa remissione ac blandis erga illuni usus verbis , ad praelium contra
Bryennium incitavit, et persuasit ut a muris cum iis Fi-ancis qui cum
Bryennio essent colloqueretur. sed ubi non persuasit, ad Bryennii fra-
trem in Athyra commorantem cum exercitu proficiscitur, duce exercitus
praeside Alexio Comneno, cum iis militibus qui in regia urbe erant,
lureiurando sacrosancto prius fide data, et simnl per mare missis adver-
8us ipsos Roxolanorum navigiis, ipsisque peditibus ad Athyram festi-
nantibus. verum occupant illi re cognita fugere, cumqne vellent perse-
qui ii qui cnm Ruselio erant et Comneno, et hostium piures occidere,
non habuerunt milites sibi dicto obedientes, eventum rei pertimescen-
tes. cecidere autem ex Macedonibus plures, et vivi haud pauci capti
sunt, et praeda multa capta, et vehiculum prasini coloris quod curopa-
latae erat; qui etiam fugiens Rhaedestum pcrvcnit. Patzinaci autem
 HISTORIA. 731

&ixri^tvuy.ot fieTu nXtf&ovg ovx tXuyjGTOV Tjj_ lAdQiuvovnoXei ^ne-

(puvrjtTuv, xai TuvTtjv neQixud-iauvTts Ttvug xutu Tijg XtOQug un-
lOTetXuv xul Toi TuvTr^g xukliaTu H(i)^riauvTo , q)6vov fitv uvSqcov
notrjauf.itvot , ^ucav da uytkug uniiQOvg tXuauvTtg , xul ovSi tv
5 tlSog nuQuXinovTtg xuxwatwg. o di BQvtvviog eni avvd-7jxutg xul
/Qvoov dooti xul v(fUG/iiuTiov vno/wQTJaut nuQuaxtvuaug uvTOvg
riQyvQoloyti Tovg idiovg , nuvTi TQomo rov xutu axonov fx^ Stu-
ftUQTtiv nQodvfiovfitvog. anocTuXtig di o udtXcpbg uvtov 'loodv- C
rtjg iig Trjv TTJg Kvtixov xiqqovtjgov ineiQUTO rovg iy/WQiovg vnu-
10 yuyiad-ui. ivrv/cbv di uvno o ^PqvoiXiog xutu xQUTog uvTovg
irQanfjoauTo , iviorufiivov Muqtiov firjvog, Tijg u IvdixTiutvog.

Tov 6i nuTQiuQ/ov 'Iwuvvov Tov ^KptXivov xotfir/&ivzog xui

nQog Ttjv uyriQw Xij'§tv fitTU&tfiivov, b ^aaiXtvg trtQOv nQov/tiQi-
GUTO , ov riov Tijg avyxXr^Tov , ov tcJov Tijg ixxlr^alug , ovx uiJ)MV
15 ovSivu Twv BvI^uvTiwv Twy tx Tt Xoyov xui nQu^twg bvofiuoTCov
xut ntQiwwfiwv, Koofta.v Si Ttvu fiovuybv rijg uyiug fiiv noltwg
u(fiy.6fitvov, fityioTrj di Ttfiij nuQU ^uatliwg TifKofitvov 6iu TrjV
intnQinovauv uvT(p uQtTi^v ' et yixQ xui Tijg t"^w9-tv ao(fiug uytv- D
GTog r^v xai ufivrjTog , uXX^ UQtTaig notxiXuig ivwQdfC^tTo. $ib

20 xul ndvTiav vntQidcovumbv xud^it^tt int twv oluxwv rijg ixxXi]aiug.

'0 di BoTuvetuTTjg ra xu&^ euvTov ev dtuTtd^ifitvog, xu\
TTQbg To nQoxtififvov tQyov o uviQQi^JUTO iTOifiut,6fitvog , nuvrug
oaoi nOTt GTQUTtiug fieTtnoii^GUVTO nQOOxaXeGdfievog TciyfiuTU ix

cnm haud exigna manu Adrianopolin invasere, quam circnmsidentes

quosdam per regionem misere, qui optima quaeque ipsius loca vasta-
runt, virorum caedem facientes et animantium abigentes infinitos gre-
ges, neque illius generis vexationem ullam praetermittentes. Bryennius
autem foederibus et auri largitione et stragulorum efficere studens ut
ipsi secederent, a suis argentum exigebat, omnino cupiens a proposito
consilio non aberrare. missusque frater ipsius loannes ad Cyzici Cher-
ronesum conabatur indigenas ad se adducere sed incidcns in ipsura :

Kuselius per vira eos fugavit, principio Martii mensis, indictione

prima.
Sepulto autem patriarcha loanne Xiphilino et ad domos aeternas
transiato, imperator aiium delegit, non ex senatorio ordine neque ex
ecclesia, neque ullum alium Byzantiorum sive eloquentia sive rebus ge-
stis clarorum et celebrium, sed Cosmam quendam monachum, qui a
eancta civitate venerat , et in maximo honore apud imperatorem habe •

batur propter virtutem qua praeditus erat. nam tametsi externae sa-
pientiae expers erat et illius mysteria minime gustarat, attamen variis
virtutibus efflorescebat; quapropter omnibus aliis neglectis ipsum ad ec-
clesiae gubernacula collocat.
Botaniates vero bene compositis suis rebus, et ad propositum opus,
quod distulerat , paratus , oranibus) quicunque nnquam militiam professi
 n2 lOANNIS CtJROPALmE
^ovxMv Gvvetn7iaa.ro , oig ycti x^rii.iixTMr dtavofifj xut u^tMfiuTCOv

neQifonj] ro u^iiQii.ivov xat nQog rb nQOXHi.ievov entQQioot nQO&v-

fiov» lov aitovaavTsg yul ol t^v Nixaiav ti]qiTv nQog ^uaiXeiog

P 861 faruXfttvoi na/nnXrj9-fi civTM nQoaiCfohr^aav avrofiolot xut tijv

nohv ufia/rjrt nQodedwxaai. cvvtaTr^attxo dt xal TovQXixbvS
exQttxbv u^io^koydVy ov xud-i^ytTxo KovxXQV(iovg Ixitvog 6 ntQt^o^-
TO? aiv vitat nivxt, rovxovg nQOaiXttiQtau[.iivog nQoaytvtig f.itv

Tw aovXxavco xvyyuvovxug xa\ dvxt7iotovf.ievovg fxtv xifg JliQaixrig

unaarjg tniXQiirtiug , dSvvuxr^aavxug 8& n^bg ixttvov fiu^ta&ui,
xal diu rovxQ xfj '^PiOfiavici tnidi]fii^aavxag &axt XQuxog txtivco 10

dvxid^trov xxi^aua&ut , fiullov Si , ei ^t xuXfjS^tg tlntiv, fiuyt]v

ffvaxf]aufiivovg nQog rov aovXravov xai ntQi rr]g oXr^g ^vyofiu/ovv-

rug uQ/ijg xuru rbv ronov og xaXttxat '^Piag. xal TjSi] avQQr]yw-
B ad-ai fitXXovxtov rwv arQurtvfiurlov, tlg cora ninrtt rb nQuyfiu
XM XuXicfu , of nuQ^ uvroig tv lctod^ico rtfiurui rifif]. xd.xtivog].S

avxixa xuxug)QOvrjaug navxbg oyxcn} xai tO-ovg ( oi yuQ t^ttxo av-

rto nQo^aivtiv t^? idiag xarayuyyijg ixrbgy ra/vg eXdaag^ tig rb ^Pi
nuQayivtrut , xul nQog nuQuruE,tig TJdr] fxtXlo^&aug avQQrjywaO^ut
[.liaog axdg rd nQog tiQ^^vr^v avxuTg dii]xr]0£Vf Ini GVficpiQOvxi fiiv

rcov IltQawv xul xrjg avxiov dQ/^g, fnl xaxto di rijg rwv '^PwfiaiiDV 20

(ntxQurtiag xui e^ovaiug, Xoycov yuQ dtucpoQCav xiv7]&ivro)v xul

It/divriov xeXtvxaTov XQUxtT xb So§uv uvxm xaivfj XvaireXig, waxe
rbv fiiv GovXrdvov uQ/ttv rrig IltQaiSog ]piep xal b mir^^ aixov,

3 ^aeilBa P
faerant ad se accersitis , F&gione» ex lis eoegit. qnibns et pecnnias et
dignitatnm insignia elargitus , etianl negligentes ad propositum opns
promptos reddidit atque alacres. quibus auditis illi etiam qui ab impe-
ratore missi fuerant ut Nicaeam custodirent, cnm omnibus copiiS ad
ipsum transfugere et urbem sine pugna dediderunt. coegit itctn Turci-
cuin exercitum idonetim, cuius dux erat Cutlumus ille celebris cum fiiii^
,
quinque. hos sibi cortciliavit qui Sultano cognatione coniuncti erant et
studebant sibi vrndicare omne Persicran imperium. sed haud poterant
adversus illum pugnare, et iccirco ad Romanorum regionem advenerant,
ut parem ad illi resistendnm potentiam nartciscerentui". magis vero, si
vera dicere oportet, pugna adversns Sultanum commissa de toto imperio
contendentium ifi loco qui Rheais vocatnr, iamque conflicturis exerciti-
bus, ad aures accidit Chaliphae factum, qui apud ipsos eOdem aequali
honore quo deus celebratur: et ille statitn spreto omni fastu et morc
(non enirti concedebatur ipsi extra proprium hospitium egredi) celeritcr
Rheas perveniens divertit, et acies iam congressuras in medio stans ad
pacem hortatus est pro ctilitate cfuidem Persarum et ipsorura imperii,
malo vero imperii et potentiae Romanorum: variis enim sermonibtiirf
nltro citroque habitis, ad extremum vicit id quod ei comitcr utile visum
cst, ut Sultanus Persklc pwtirctur, cuius ctiam pater dominus fuerat, il
 HISTORIA. 733

Tovg St m^i Tov KovTlovfiovg Xafiitvtug Svvufuv nu^h tov govX- C

Tuvov xul ovyytQnav Ttjvtmv '^l^Wfiumv /joquv iuvToTg ntQinonj-
auo&ui x<xi tytiy i^g i^iav yoiQo.v xm i\ovGi(/.v xu\ ^uoikduv, MOTt

/.tr^dtv in7]QiuUfv ulXr,lotg, y.uX tm ifi -iOtavTT] vnoS^i^x]] y.ui

6 StcuT^GH fov ^uUcfci, SiuXvtTui fiiv tj ii^yr^ xaX o OTQUTog vno-

X<OQii xui ndxiu ^ iQtg v.uOtS^QnofjjiiXTUij ^aX %u Tiov *^ Pwft<titov

xuTudovXovv ^avToTg unr]Q'^uii;o, Toyjovg o^vv nQtoaiTUiQioufiivog

fUTu GTQU^iug u^ioXoyov '4ui Ini ^vvO^r^^mg Q^T;uAg fti^* tuvrov

<iyvinrffixo,xii,\ i^g oSov uQ^ufUVog iXl^QH fwi T^v Ntx<uuv.
iO^noXv Stnlr^d-og Tijg fttyuXonoXiiog ixuoTOTi ovvtQQiOV viQog uvtov,
xui TO Srj nuQuSoiov, oTi ovSi oi Tovqkoi iftnoSwv (nvTip xu&i- D
ijTUVTQ, nQOintfinov Si fiulXov ovv ntSot xui Gi^U(?flOt>Tl* x<u 1]

(juoiXlg Si TiHv nokmv xui n^v tq tv vt^Tf] tiaiQirov, oaov Tt Iv

uQyovai xui oaov Iv uoTixoTg xai Si]fiOTi)foTg , dXXa ftrjv. xa,i to Tiqg
15 ixyXrfiiug l'xy.Q(T0v, xotvfj GvviXd.6vTig ilg tov TitQinvovw TTJg tov
&tov Xoy^ov {sotfiug viujiv, uqti t<Dv zqv tvayyiXtaftoii Ti]g StQfif]-

ziQog int^uTr^Qicov i(ftaTUfitvwv, uvayoQivovai jov BoTuvnuTr]V

^tvToxQ^TOQvi^ nQO^'§<AQyovTog TovTiqv i;ov TKj^TQtuQyov d-iovnoXitog
fuyuXr^glAvTtoytiug, T0vovofialj0fi(vQ9^j^lfiiXi,uvoii, xui tov fifj^

;20 TQOnoXitov ^lxovioy^ avvvivti t« nug o xh^Qog uvzoTg xai r] avy-

xXr^Tog xui i] jioXtg ayiSov anuau. xui SiuiQiS^ivjeg xutu (fUTQiug p 862
01 Tr^g noXiTtiug incovvfiot avvTuyf^uwQyag t€ nQO^^dXXovTui xui
Xoyovg int<fuviTg avvtaxriauvTQ. xvQttvovai Si xui twv uvaxxo-
Q<av i'% icpoSoy xai OTQUTKOTug icftajwai, jov^ tov ^aatXtojg Mi-
Tero qui cuQi Gutlnjno erant, acceptLs copiis et auxiliis a Sultano in
euajn potQstatem Romanorum regionem redigerent, et haberent in pro-
priam regionem potestatem et imperium, ita ut nullo se mutuo convicio
afficiant. tali admonitione ac suasu Ct^aliphae dirimitur pugita, et cedit
exercitus, ompi^<]^UQ cootentio propulsatur, et Romanorum io«a sibi in
servitijLteip st^iic.ei;e hos igitur cum sibi asciviseet, cum,
coeperunt.
idoneo exercitu pro inito secum foedere festinabat, et inlto itinere ad
Nicapam conteodebat. ingeus auteoi nuraerus ex Megalopoii ad ipsum
quotidie confluere. et quod dictu est iucredibile, ne Turci quidem ipsi
impedimeuto fu,ere , immo potius cum reverentia quadam et observautia
comitabantur, ^t regina urbiuni, et omues ipsius principes, quique ma-
gistratus gerercnt, quique in suburb^nis yicis eraat. ^quin etiam ec-
clesiae proceres ii;i unum convenieatesi ad celeberrijBun) dei verbi So-
phiae tcmplum, ni^per imminentibus Epibi^teriis annuntiatioius b. Mariae,
declarant imper^torem Botaniatem, praeeunte his patriarcha diviuae ur-
bis magnae Antiochiae, nomine Aemiliaao, et metropolita Icouii; ipsis-
que omuis clerus consensit, et senatus et omnis fere civitas. et divisi
per tribus, qui erant in re publica illusti-es, et legiouum praefectos de-
clarant, et ordines insignes constituunt, et palatiis derepeute potiuntur,
militesque di^foiuyij, qui imperatpris A|Ucb£^lis.ioiiites expeiiai^t, praeiiu
 734 lOANNlS CUROPALATAE

XiXTjX IxSiM^avxiq, no%tf.i(o t6 fxiad-offOQix^v TcaraytJviadftsvou

xad-uiQovai Se xa\ tov ^aaikivovra MixurjX (fvyovju elg t« Iv
BXa/tQvuig dvdxToga avv rfj AvyovoxTi MaQidt, rj^ t^ lAXdvwv xal
Tft» rovxov nuidl Kvjvaxavjlvio r(o noQ(pvQoyivvi^xio , xal nQog rbv
(.lovriQri (.uxaHuxrovai §iov, rfj rov ^rovSiov [xer^ tvrelovg rov5
vnot)Vylov naQunli.i\pavreg l-iovfj , fiovuQxr]oavru XQ^^vovg t"§, iv

B uvrM rw aa^^dro) w ^ enl ^u^dQO) d-avfxaxovQyia nuQU rdiv

niaxcov ioQrd^erai* y.al nQoXaxwaiv uQxag rdg re inl '^7]Qug,

uXXu (.irjv xal rijg d-al.daotjg SQOvyyuQiov rov crokov nQo^uVko~

(.levou 10
Ovrco Se rcov xura rtjv n67uv nQuy^drcav (peQOfxlvcjDv nuQok
nuauv nQooSoxiuv rov re ^uoikkog xu&utQed^ivrog , b Boruvetd-
r^g nenoi&cog i/coQet nQog t6 Bvtdvrtov, uvuif.iaxrov ojoneQ uno~
Xu^^uvcov r^rjv UQXrjv r^v uvroxQdroQu , el xal avxbg nQog ftd/ug
xal noltfxovg Steaxtvd^exo xul t6 vn' uvrbv avvexQorei orQurtco- 15
rixov. Se Xoyod-trrig Ntxrj^poQog xul b rovrov b/xoiorQonog
Ju^lS nQog tantQuv e'§coQfxrjOav, xal xarala[.ipdvovai ^Povoiliov
C iv HQUxXeici avliCpi.ievov xui ru t^? raiv uvxtndXcov vixrig tw d-eco

XUQiarriQiu d-vovru, ot Se rrig nokeoig inl rQtalv rj/xiQaig ra

uvuxroQu ureQ ^uotXicog ovvrrjQ-^oavxeg yQd/.if.iaat rbv Boravetd~20
rrjv Stuvuarfjvut xul iXB-etv ru/jvcortQov tantvSov. onovSij Se elg
JlQaiverov d(ftxofievog , tvu rcov avv avxco uvSqu yevvuiov xal
SQaarrjQiov unooxeiXug BoQiXov rdv iuvrov SovXov , XQureT Tce

avaxroQu, (.ler^ bXiyov Si xut avrbg tlaetoi xur^ avr^^v r^v jut-

mercenarios debellantes. capiunt autem imperatorem Michaelem, qui ad

palatia in Blachernis fugerat cum Augusta Maria ex Alanis suoque filio
Constantino Porphyrogenito, et ad monasticam vitam traducunt ad Stu-
dii monasterium, cum vili iumento transmissum, cum annos sex impe-
rasset, eodem sabbato quo a fidelibus miraculum Lazari celebratur. et
constituunt praefectos qui continenti imperent, quin etiam drungarium
classis creant.
^
Cum in hoc statu praeter omnem exspectationem versarentur res
urbis et imperator abdicatus esset imperio , Botaniates fiducia plenus
Byzantium contendebat, quasi sine sanguine accepturus summum impe-
rium tametsi ipse ad pugnas et praelia paratus erat, et milites quos
,

habebat cohortabatur ut prompti ac parati essent. Nicephorus autem

logotheta, et eius morum stndiosus David, ad vesperam erupere, et ad
Ruselium^ in Heraclea commorantem perveniunt, et deo sacrificia in qui-
bus gratias ageret de hostium victoria peragentem. cives vero cum
tribus diebus palatia sine imperatore servassent, literis Botaniatem ut
quam celerrime veniret urgebant; qui cum adhibita celeritate Praenetum
pervenisset, unum ex iis qui cum ipso erant, virum generosum et stre-
nuum in rebus gerendis, misit, Borilum suum famiiiarem, qui palatia
occupayit, ac .pauio post ipse quoque ingreditur eadem magua tertia
 HISTORIA. 735

yult^v TQitriv, Ktu raig Tor narQiaQXOv X^Qol t(u fiaafhxM rai-
viovrai ^ia^i^fiaru q)tXorifit]ou/z(vog di nuvrag rovg cvv avrip
l'v re ^MQOig y.al )cri^/naai xal a^tw/iaot, xai rovg Tovqxovg 6^
lfnt7jv<t}i.ttvovg y.ara rriv XQVoonoXtv (filo(pQOVT]auf.itvog, riov «X- D
5 )mv nQayf.idir(ov rrjg (Saatldttg tcpriiparo. ndaag di rug di]fioaia~

x«? oKfiiXag Qitod-iv dnir((.uv, ov fieru nQoaSiOQiafiov dXld avX^:

Xri^dfiv ndvr(s)v ruv /qovcov hfiov , (ag fiTjd *
ovofiu rovrcov ?/ fivi^-'

fii]v tvQiaxead^ut ij fivrjfioveveaS^atM iTui di b BQviwtog ixrog (ov

T« T^g i(sniQi(ng ixvy.a. xui avvixXovu, ariXktrcu nQog uvrbv

10 7TQia^iia ^aaiXixTj dnayytXXovca fitd-iad-ou fitv rrjv aXoyov OQfiriVy
rrjV di rcv KaiauQog Xa^ovra rvyr^v arijvut rrjv oQt^tv. intxvQov
di xai rug rtftug roig avv (wr(d unoararriauatv. o Si artyxrog ^

rjv xal d,rtQUfi(jov xai vntQ^(puvog xui rijg ^uaiXtiag fir; t^iardfit- P 863
vog fiijdi raiv nQO)rtl(ov nuQu/iOQ(ov, (ov ovx 7]v xvQiog. ariXXe-
15 rai xai dtvriQU nQtofitiu nQog uvrov, xai yiyovtv unQaxrog. inl
ravrji Si xal rQixri nQfa^tiu (poira, aruXifrog 'Piofiavov nQ(oro-
nQoi^QOv xul fitydXov tratQtiuQ/ov JSrQU/SoQuifiavov. ovd^ ixti-
VTjv ovv di/trat, fiuXXov fitv ovv xui rov itvdQa urifitog di/trat,
xui ovd' wg ix ^uatXitog dXX^ vnoarQuri]yov rivog dnoaruXivru *

20 xairot ItQOV tivai atofia b nQiofivg XtXoyiarut y.ul naQU roig dniaroig
uvrotg (og tiQr]i>7]g fitairrjg xai di(/.XXdxrr]g rtov fia/Oftiv(ov xul
noXtftixug niQiardatig dnoao^tvv. tntat di rr]vixavra dno rat)-^

rofiurov xuX r] rov BQVtwiov axtjvi^ , rov oQocpov ravri^g nuQaXv-

11 CTrjacti?

die, et patriarchae manibus imperatoris diademate coronatur. omnesquo

suos doiiis et possessionibus prosecutus atque honoribus , et Turcos
item ad Chrysopolim commorantes benigne amplexus, aiias res ad ira-
perium pertincntes aggressus est, omneque publicum aes alienum sustu-
lit radicitus, non praescripto aliquo tempore, sed comprehensis simul
umnibus temporibus , ita ut neque nomen ipsius aut memoria reperire-
tur. sed cum Bryennius foris res Occidentis perturbaret et commove-
ret, mittitur ad ipsum ab imperatore legatio, quae denuntiaret ut a te-
merario incepto desisteret et accepta Caesaris dignitate cupiditatem.
comprimcret, et eorum qui cum ipso defecerant honores ratos esse com-
probaret. sed ubi adduci non potuit, et in proposito permanebat, at-
que superbus imperio minime cedebat, neque principatu, cuius minime
compos erat, mittitur item altera legatio , quae itideni re infecta rediit.
postquam etiam tertia advenit legatio, misso Ilomano primo praeside et
magno hetaeriarcha 8traboromano, neque illam admittit, sed potius ho-
minem ignominiose accipit, non tanquam ab imperatore sed quasi a
ducis alicuius lcgato niissum , quamvis sacrosanctum corpus legati habe-
tur vel apud iniidelcs ipsos quasi pacis proxcneta et pugnantinm con-
ciliator bcllicarumque seditionum depuisor. tunc ctiam forluito cecidit
Bryennii tabernaculuui, tecto ipsius a maaibus quae videri uequlbant
 736 lOANNIS CUROPALATAE

B d^ivtog uoQaratg XtQoL ytyovi de xal txlu^fjig xriq atX-^vrjg, ^ug

tlg avTov tnioxriiptv, entl y.ul ni(fvxaaiv w^ tninav ra TOiavxa
tvQavvovvxoiv xad^aiqiatig drfkovv, xuddf^ ol ntQi xr^v xwv aaxi-
V Qwv udoXta/^ov fxaxai6xi]xu xaxayiv6f.uvoi xtQuxtvovxau InavtX-
d-ovxog ovv xov 2xQa^oQWf.iavov xal xijg nQta^tiug unQuxxov (.itt- 5
vuafjg, iQy(av nol-tfitxuiv o ^uoiXtvg tl/txo xal In uvxbv avvi-
faxxt T^ axQaxtvf.iu , xai ^UQQaiv x^v avxov xaxukvaiv nQotjyo-
^evat* xb yaQ uSofxtvov axoixiiov xov N
anXovv fiovov xul ov
dinXovv xoig xavxa (pot^uL,ovoiv iaxontTxo. xal dfj xai axQaxrjybv
iniaxi^oag tva tmv svnuxQidwv xbv vfo^eXiootf,iov ld\i'^iov xbv Ko- 10
fivrjvov, f.iiyav uvxbv dof.iioxixov nQv^uXofiivog, og xbv '^PovaiXiov

C tvfiijxo-viog t6 nQiv ixttQcoauxo , xuxu xov BQvtvviov ucpirjai,

.58 qiQov^aei xai diavoiag axad^ijQoxrjtt yiQUQbv xul JiQcg xevSvvovg

TioXefiixovg. edQulov xe xal uneQixxvnrjxov ' oV S^ xag Svvufietg
uvetXi](fwg xuxu xov BQvevviov e^ddtl^e, xui nQbg xonov KaXa- i5
I^Qvrjv inovofiut,6fitvov diuvanatKov xbv gxquxov tfiad-e nuQu xiov
cxonwv wg o BQvivvtog iyyi^tt nuvaxQuxtu xijg Mtovvtjg unava-
cxag. xai uvxixu 6 vco^eXiaoifiog TovQxovg xovg tavxov unoXe-'
'i^ufievog u^pixiod^ai fiev uxQi xov BQvevviov exiXevaev, enidti^iv di
notrjOUfiivovg fx^vr^v nakiv enuvuoxQi^ui nqbg uvx6v* avxbg JfSO
D k6xovg iv entxuiQotg difievog, xai xu xuxu xbv oxQUxbv wg uQt-
exov ib6xti diuxu^dfttvog, tfitve xtjv xov BQvtvviov enikevotv.
(puvivx(av Se xuiv oi]fiei(ov tmv axQuxevfidxtov dpKpoiv, xai uXa-
}ia'§dvx(av exuxiQcov xb evvdXtov, n6kefiog avviaxi] toQaxeQog, (og

everso. accidit item lunae dcfectio, quae ad ipsum respexit, siquidem

haec consuevere ut plurimum tyrannorum eversiones praesignificare,
quemadmodum ii qui in astrorum uugaci vanitate versantur d^clarant et
vaticinantur. reverso igitur Straboromano re infecta, beliica munia ag-
gressus est imperator, et adversus ipsum instruxit exercitum, ac fidu-
ciae plenus illius demolitionem praedicavit. ceiebratum enim elementum
N simplex tantum et non duptex a vatibus spectabatur, atque etiam
ducem praeficiens unum ex illustribus, nobilissimum Alexium Comnenum,
magnum ipsum domesticum declarans, qui Ruselium ingeniose prius
eubegerat, adversus Bryennium mittit, prudentia et mentis stabilitate
venerandum et ad pericula bellica firmum et intrepidum ; qui cum suis
copiis adversus Bryennium profectus, et in loco quodam Calabrya no-
mine quiescere iusso exercitu, didicit ab exploratoribus Bryennium a
Mesene profectum cum omni exercitu appropinquare. statimque nobilis-
simus Tupcos a se delectos iussit usque ad Bryennium pervenire, ac
tantum nbi se ostendissent , ad se reverti. ipse autem opportunis in
locis coilocatis insidiis, instructoque ut sibi optime videbatur exercitu,
Bryennii morabatur adventum. cum vero signa apparuissent utriusque
«xer«itits, et «kssiooin olamofe subiato utrique eecinisseut, iuitum est
 HISTORIA. 737

J^ tcoga BqvIwioq tuv tavrov ray(.iar(av r^v i^rrav xal rb n-

&OQv^ri[4.tvov xa\ acpaltQOv, rag xqariarag rwv avv avrM Svva^
f.iecov avvtjXixcog avrbg Si^ iavrov rbv vniQ rwv bXtov uyoiva ?x()o-

rrjatv. anty.Qovaavro di rrjv rovrov oq/xtjv ol rov ^aailtcog,

5 (ftXoriiiiovf.itv(ov 6i aXXriXcov ntQi rijg vixr^g xaranXTjxrtxi] rig ^
fiu/r] xal (fo^ov fttorri ytyovtv, b Si Kof.ivr/vbg avvd^rjina Sovg P 864
ToTg iv roig lo/oig diavaarrjvai xal roTg ivavrioig fxtd-' bgfirjg

^iaiag tla^aXtTv , rgonrjv rov BQVtvviov tiQydaaro xaQrtQcxv,

tdloi ftiv ovv b BQVtvviog t,(x)v, tntaov di xal avyvol rwv avrov,
iOidXcoaav di ovy rjrrovtg, xal fiuX7.ov ol rcov ukXcov nQoi/ovrtg,
b di BQvivvtog Xrj^p&tig rijg roaavrr^g dnovoiag nQoartfiov rrjv rcov.
ocfd^alfiojv v(fioTarai nriQCOOiv, noXXu fitrax^kavaufttvog rr^g Sva-
fiovUag iavrov. b Si ^aatltvg rrjv uyyiXiav Se^dfitvog ru d-tco

xal rfj avrov fir^rQi rag tvxuQiariug uvi&ero.

15 IdvaiQtTrui di xal b udtlcfog uvrov iv Bv^uvrico nuQu rcov

BaQuyy(ov. rov yuQ BQvtvviov unoararriaavrog xal rcov ixrbg

BuQdyycov bfiocfQOvrjadvrcov uvrco, ol iv tw nuXuri(a BdQuyyoi B
iva rtvu iuvr(ov inilt^dfitvoi nQog rovg bftotd^vtTg unoariXXovaiv,
u'§tovvreg ucftTvai fiiv rbv dnooTarrjv g)Qovrjoai di rd /SaatXicog,

S,0 yv(oo9-tig Si xal xQurrjd^tlg iraa&tig rt oifodQCog naaav uvtxdlvxpe

T(ov fir]w3^ivrcov t^v dipMoiv, OTtQtTrui Si xul rrjg Qivog, nuQU
Tov ^lcodvvov Tavri]v )M^i]d-tig. o&tv xal firj n^dcog iveyxcov rrjv
v^Qiv ^v ninovd-tv b ^dQ^uQog dvaiQtTrut rbv^Itodvvijv i'§t6vra tov,

16 «noazTiaavTog P 23 dvaiQU fisv? an rs?

acre praelium. cumque cerneret Bryennius snarnm legionum cladem et

perturbationera atque periculum, assumptis secum optimis copiis ipse
per se certamen de summa rerum sustinebat, et strenue munus obibat;
cuius conatum imperatoris milites propulsarunt. cum vero de victoria
utrique ambitiose contenderent, horribilis quaedam pugna et metus plena
conflata est. Comncnus autem signo dato iis qui in insidiis erant ut
erumpentes in hostcs violento impetu invaderent, auctor fuit ut Bryen-
nius profligaretur. captus est igitur Bryennius vivus, plures ex ipsius
militibus occubuere, et haud pauciores capti, et qui aliis praestabant.
Bryennius autem captus tantae dementiae poenas sustinuit oculorum
amissionem, multum secum lugens ac conquerens de suo pessimo consi-
lio. qua de re certior factus imperator deo atque eius matri gratiarura
actiones persolvit.
Occiditur ctiam frater ipsius Byzantii a Barangis nam cum Bryen- :

nius defecisset et cum eo Barangi qui extra erant conspirassent , Ba-

rangi in palatio delectum unum ex suis ad suos gentiles mittunt, peten-
tes ut rellcto perduelli ad imperatorem accederent. sed cognitus et de-
tentus graviterque examinatus omnia quae sibi indicata fuerant aperuit.
cui loanncs ob hoc oITensus nares amputat. quare haud aequo animo
contumeliam hanc ferens barbarus loannem e palatio exeuntem occidit,
Georg, Cedrenu$ tom. U. 47
 738 lOANNIS CUROPALATAE

naXariov , (.layaiQaig i&vixatg xaTaxoipag aviov» inavlaTi^aav

da xal Tw ^aoiXti ol BuQayyoi, xal SiayHQiaaod-at avxov ioniv-
Sov. dvTna'§afih'wv ^i rovToig roiv rov ^aotXitag tig Ixtrilag

C tTQanovro , xal rbv ^aaikla t^ikmau(.iivoi avyyvwixrig trvyov*

'^O Si ^aaiktvg rrjg yvvaixbg avxov rtktvTr^oaot^g ri]g BtQ- 5

Srjvfig ai.ia rfj uvaqQi]ati uvuyoQtv&tiai]g xul uvrrjg, trtQUV rjyd-

ytro. nokXul (xiv yuQ uvtm i/.ivr]aTivovTO* Ztoiq rt yuQ rj tou
/Suai^Jcog rov zJovxa &vydrr]Q, nuQd-tvog ovaa xal rui tldti tvnQt-
nr]g, dlka xal ruJv avyxXr^rixwv d-vyurtQtg noXkai, wQav \'yovaai

yufxoV Si (.duv r^Qttro rcov dvo, r] rr]v rov ^ovxu av^vyov xatlO
0.vS-ig rov ^toytvovg Eidoxiav ^ rov tvuyyog ^uatXtvovrog Mi-
yur]k MuQiav ri]v t§ ^AXavwv, artkkti yovv hj-ipo/j.tvog rr]v Ev-
doxiav* 7] di r]Xokovd^ti ntQiyuQwg. ontQ yvovg b ri]vixavru in*
D dQtrf] dia^i^oi](iivog [.lovuyog, ov St] xul nuvdytov dvT^ akkov
navrbg ixdkovv ovofiarog, navri TQonw Siaxwkvtiv ionovduat rb 15
dT6ni]f.ia, nokkwv vnofivi]aag avTr]v Tciiv Svvufiivwv xwkvaui rrjg
'
nQod-vfilug. uytrut roiwv rr]v MaQiav dnr^Qvd-QuOfiivwg o /?a-
, aiktvg, xul ItQokoytTrai uvTJj, xal nuQavrixu xuduiQtTrai b ItQtvg

ug nQotfuvovg fioiytiug rtrtktofiivr^g. b Si Mtyuf]k rr]V TQiya

xtiQUfitvog ipri(f)W Toi; nurQtuQyov xul twj' fir^TQonokirwv ytiQoro- 20

vtTrai 'E(fioov uQyitQtvg. una'§ fiivroi fiovov iv ixtivt] i(foiTi]ot,

xui vnQOTQixpag tfittrtv iv rf] tov Muvovi)k fiovfj, ytQaiv ISiaig
iQyuQofitvog. iTifii]&r] Si SiatftQOVTwg vnb rov fitrd ruvva /?«-

gentill gladio ipsum percutiens, in imperatorein qnoque Barangi insnr-

rexerunt, eumque occidere studebant. verum cum se illis opposuisseiit
imperatoris milites, ad preces conversi placato impei"atore veniam con-
sccuti sunt.
Imperator autem vita functa eius uxore Berdena , quaq una cura
ipso regina declarata fuerat, aliam duxit: multae enim ipsi desponde-
bantur, Zoe imperatoris Ducae filia virgo et forma decora, et senato-
rum filiae multae aetate iam nubiles. sed ille unam e duabus petebat,
vel uxorem ducis ac rursus Diogenis Eudociam, vel Michaelis, qui nuper
regnaverat, Mariam ex Alanis. mittit igitur qui sibi adducerent Eudo-
ciam, quae cum summa voluptate sequebatur. quo cognito monachus,
qui tunc summa cum virtute vixerat, quemque pro alio quovis nomine
sanctissimum vocabant, omnibus modis studuit impedire absurdum hoc
facinus, multa ei in memoriam redigens quae ipsam ab hac cupiditate
reprimere possent. ducit igitur Mariam omni pudore remoto imperator,
et cum ipsa sacrilegio coniungitur, statimque sacerdos abdicatur ut
aperto commisso adulterio. Michaei autem detonsis capillis sententia
patriarchae et metropolitarum Ephesi archiepiscopus deligitur. semel
tamen ad ipsam urbem accessit, et reversus in Manuelis monasterium
ibi mansit, suis manibus elaborans. egregie vero cultus est ab Alexio
 ;

HISTORIA. 739
ffiXtvaavTog AXi^iov rot; Kof.ivTjVov, l(p^ ov S^ xul lmi(.iri^i], rr^v P 865
tavrov ovCvyov MuQiav fiera rtjv rov Boraveturov xad-aiQeaiv
fiovaxfjv yevof.ievTjv avfxna&eiag tuv elg avrr^v inraiaf.ih(av a|<w-
cag iv rf^ reXevrfi»

5 'O de nQooronqoeSQog NixrjCpoQog 6 Baaikuxiog ro AvQQa-

Xiov xaraXafiwv arQurov ^d^QOil^ev ex naauiv r&v exetae ywQwv,
(xerenefiiparo de xal 0Qdyyovg ei ^Ira7Jag J/« rov eniaxonov /Jia-

fioXecog Qeodoaiov , (fiXorif.ioig raTg u^Kxiaeai xutu rov BQvevviov

avaxevaL,6f.ievog. awayrfiyMg Si arQuriuv u§t6Xoyov e'x re 0Q(xy-
iOyoDV xal BovXyuQcov '^Pcofiuiiov re xal ^Aq^uvitcov, uQug exeTO^ev

nQog QeaaaXovixrjV rjneiyero. uqtyfievog di eig IdyQidug -ij^ovXero

fiev exeiae uvuyoQev&rjVut , anovdf] $i rov ixelae uQ/teQurevovrog B
ixo)Xv&-i]. iv di QeaauXovixrj yevofxevog inX7}Q0(f0Q?j&rj rr^v rov
Boraveiurov avay^Qevatv, xal SovXtxoi, nQog avrbv dnearetXe
15 yQufifiuru, iv r(p Xe7^rjd-6ri t« rijg dvruQaiag Sien^rrero, ovveQ-
yov eycov nQog rovro rov re Xey6f.tevov Pvftvbv xal FQi^y^Qtov rbv
3Ieo7jfiuQ xui rbv TeoauQaxovrunriyyv. nQoaexuXeiro 6i xut rovg
Ilar^tvdxovg eig avftfiuyiuv. o ^uai7^evg S* wg eyvo) rbv rovrov
cxonbv xal rrjv nQoaiQeatv, yQvao^ov7J}.ri yQuqf/ rb ufitQtftvov
2.0avr(T) neQinotriadftev6g riva rcov oixeicov nQog avrbv i'E,unioreiXe, C
navrbg fiiv dno7^vcov deovg avrbv xai vco/h^uooifiov ^QUjievwv
a^icofia, o d'i rdg iv ;f4()ffJv eveQyeaiug neQKpQOvijoug dvovr^ra
^erexXavaaro vareQov. dtb xai areXXerai xar^ uvrov b vco^eXia-

15 iv @s TM? 19 xQvoopovXXo)?

Comneno, qui postmodura imperavit, sub caius etiam imperio diem suum
obiit, suam uxorem Mariam, post Botaniatae abdicatioiiem monacham
factam, venia eorum quae in se admiserat in ipsa roorte dignatus.
Nicephorus autem Basilacius primus praeses, cum Dyrrachium per-
venisset, exercitum ex omnibus illis locis coegit. accersivit etiam Fran-
cos ex Italia per episcopum Diabolae Theodosium muneribus ac donis
adversus Bryennium conciiiatos. coacto autem idoneo exercitu ex Fran-
cis et Bulgaris Romanisque et Arbanitis, profectus inde ad Tbessaloni-
cam contendebat; cumque pervenisset Achridas, cupiebat ibi declarari,
sed diligentia ac studio illlus qui ibi archiepiscopus erat prohibitus fuit.
Thessalonicae antem certior factus est de Botaniatae declaratione , et
Itteras quidem ad ipsum misit, quibus se ei subiectum declarabat. ve-
rum clam contra eum nescio quid moliebatur, adiutore sibi ad hoc ascito
qaodam nomine Gymno et Gregorio Mesemero et Tessaracontapechy
accersivit item sibi Patzinacas in societatem. imperator vero ubi eius
consilium cognovit et institutum, scripto aureo diplomate, quo ipsum ab
hoc incepto averteret, quendam ex familiaribus ad ipsum misit, qui
omni eum metu liberans nobilissimi quoque dignitatem polliceretur. ille
autem bencficia quae sibi in promptu erant aspernatus, postea deflevit
incassum. et adversus ipsam mittitur nobiiissimus AUxiiis, eo honorc
 740 lOANNIS CUROPALATAE

ctfiog l4Xi1iiog Tiinrjd^tig at/SaaTog /.ina atQariug uS^ioXoyov x«t

ixavi]g. ifQOVQUv ovv Iv rco nat}id-e(OQi<o rov BaoiXaxiov xuraXa-
8a)V arQurriyov t/ovaav rbv Fv^ivov, noXifio) rovxov dv^Qnaai:.

nQO§t^ut,(iov de rrjv arQariuv uxQi Qeaaulovixrjg una&r/g Sttaixid^ri

xuxojv. tx rivog $k diaarri(.'urog rbv xuQuy.a 3-etg ntQuv rovS

norafiov rov Xiyoi.ttvov BaQduQiov, Ixtiae rbv arQurbv diuvunuv-
aat taxomjatv. o dt BaatXuxtog rr^v vixr^v xltxpat uy(avtt,6i.itvog,

D laxt^paro wxriXoxog intntotiv avrio xal rovrov xuru xQurog tXtiv

xal antoXtia nuQuSovvui navnXtT. rov St rif.itarov rvjv tni^QV-
Irjv xaraf.irjVvaavrog rio ae/3aorw, i<fv7M'^aro ravTi]v uvrog re xul 10

01 ntQt avrov. fXci,Gug rolvvv b BaatXuxtog di^ oXtjg rijg vt» XTof,

unQooTircog rio SoxtTv xal dStayvcuarcog, noXtf.ifo /^aXtnco ntQii-

ntat. xurd xQuiog ovv i]rri]d^f}g xui r(ov olxticov nXtiorovg uno-

fiaXcoVf xai fidklov rcov 0Quyycov, xui avrbg Si rco Sofiearixco

uvrtru/3-t)g xai nuQ* avrov xarunovr^d-tig tlg ri]v rijg OtaauXovi- 15
xi]g uxQonoXtv xaruntcpivytv, olofievog rco o/vQcofiari dnoao^ijaat

P 866 rijv rov at^aarov iniXtvatv. h Se ae^uarbg firjSev fieXXriaag ri]v

uXcootv rov (fQOVQiov roTg dfitp' avrbv nQoerQixparo Sid ru/ovg
notrjoao&at' o'i xal fvtQytTg rdg nQoofioXug noir]oufifvot , rwv
OtaaaXovixicov avfKfQOvrjodvrcov uvroTg, ra/v rovrov ntQtyivtrat 20
xat rijg dxQon6Xt(og ixvQitvatv. dXiaxtrat Si xul avrog, atdi]QoTg
ifi^uXXtrat StOfioTg, xal rco ^aaiXeT unooriXXtrut diofiiog. rijg

Si dyytXiug xaruXa^ovaijg rbv jSaatXia nQoara^ti uvrov rovg

d(pd-aXfiovg i'^OQvrrtrai tyyiara rijg XQvaon6Xe(og' xal ixrort o

alTectus ut esset Augustus, cum idoneo exercltu. cum igitur praesidium

Basilacii esse Peritheorii comperisset, cui praefectus erat Gymnus,
praelio id ipsi eripuit, traiiciensque exercitum Thessalonicam omnium
malorum expers ibi se recepit, et ex quOdam intervallo constructo vallo
trans fluvium nomine Bardarium ibi exercitum et castra lopare decre-
verat. sed Basilacius victoriam praeripere contendens, cogitavit noctu
per insidias in ipsum invadere et vi captum cum omni exercitu per-
dere atque omnino deiere. verum cum insidias Gemistus indicasset Au-
gusto , eas evitavit tum ipse tum qui cum eo erant. profectus igitur
Basilacius per totam noctem improvisus et incognitus, quantum sibi vi-
debatur, in difficile praelium incidit. igitur omnino victus, et pluribus
ex suis amissis , praesertim ex Francis , et cum domestico praeliatus et
ab ipso debeltatus in Thessalonicae arcera confugit, existimans loci mn-
tatione se prohibiturum Augusti impetum. Augustus autem nihil curans
expugnationem oppidi, suos hortatus est ut quam primum impetum face-
rent. qui crebro et efficaci impetu facto Thessalonicensibus sibi con-
sentientibus statim hostes superarunt; et Augustus arce potitus est.
capitur autem ipse Basilacius, et in ferrea vincula coniectus ad impe-
ratorem vinctus mittitur. huius rei nuntio ad imperatorem perlato,
ipsius iussu ei oculi effodiuntur, proxime Chrysopolim, et ex eo tem-
 HISTORIA. 741

I TOTioff

^/St/ i(f)^
uno/iiaaTat ^Qvatg rov BuaiXuyJov.
u/ia§>]g (poQiog eXitivbg xui
roviov de ytvofurov
dvaiv/Jg xaraYMytov,
^Ev ooio di T« arQurevfiiara fig rr/v TTfQi rbv BaaiXuxiov
t/axoXovvro fxazQartiav, Jlar^ivuxoi uva/nY^ Kofidvoig rfj lAdQiu- B
SvovnoXti tnijXd^ov, oQyit,6[xtvoi. Sia rb nuQa rov BQvtwiov uvut-
Qtd^ijrui rtrag uvrwv. uvquv ovv vffdxjjuvrtg no}Jku riov txtToa
oixrjfidrtoi' xartnQr^oav, xa\ ixr^Stv u^iov Xoyov ntnQU/ortg vnt~
arQtxpuv.
£}fioX6yrjOt di rovrco r(o trti xal OiXdQirog xovQonaXdrTjg
10 BQU/ufiiog niortv rto (iuailtT xu\ dovXcootv. tv riai yuQ r6notg
o/vQoTg rti/tai xui '^vruyxtiuig ntQittXrj/.iiiitvotg rr^v o}'x7]atv notov-
f^trog, IdQi-itvicov rt nXr^&vv xui avyxXvdoJv uvSqiov avXXt^ui.itvog,
rio /iiiv nQo^t^uaiXtvxoxt IMi/uriX uxaraSovXcorog riv, xul rrjv
^uaiXtxtjv inixQurttav tavr(d oixttov/itvog , rov di Boravttarov C
15 ntQttjuiaa/itvov rr^v uQ/rjV rr^v avroxQdroQU SovXog uvrtndyytXrog
ytyovt.
uitxag St rig unb IlavXtxtdvcov OiXtnnovnoXtcog coQ/ii](.itvog

•*§' ^Entyu/xpQiug rjvro/ioXriat roTg Jlur^tvdxotg , xui rovrotg avf.t-

(fQovcov rfi Pco/iuicov rjntiXet ru (po^tQCozuru. uXXu xul /Io^qo-
20/it]Q6g rtg iv Mtari/c^Qia Siaxvxcov. xal tco ^aoiXtT urruQut /it-
Xtrcorrtg, Stiauvrtg xal roTg rwv aXXcov acocfQovtad^tvrig xaxoTg,
nQb TT]g ntiQug SovXtxto ^vyto Tovg uv/ivug vnexXivuv xui nQoaijX-
d^ov ixtrut uvr6(.ioXot. r6rt S^ o .Aixug rbv iniaxonov ^UQStxijg
3Ii/ur^X T« rov ^uatXtcog cfQovovvru x«i ri]v noXtv uvrb rovro

pore locns ille appellatus est fremitns BasIIacii; quo facto perductas
est in curru onus miserabile et infelix ludus.
Interea vero dum exercitus in expeditione adversus Basilacium oc-
cupabatur Patzinaci cum Comanis coniuncti Adrianopolim invasere,
,

iratiquod a Bryennio quidam ex ipsis interfecti fuerant. succensa igi-

tur pyra mullas ibi domos combusscre, nullaque re memoratu digna ge-
sta reversi sunt.
Professus est hoc anno etiam Philaretus curopalates Brachamius
fidem et servitutem imperatori : in quibusdam enim locis muris munitis
et convallibus comprehensis habitans coacta Armeniorum et advenarum
multitudine, nnnquain Michaeli, qui antea imperaverat, subiici voluit,
et sibi regiam potestatem vindicaverat. verum cum Botaniates adeptus
esset imperium, servus ultro ad eum accessit.
Lecas autem quidam a Paulicianis ex Philippopoli profectus, Epi-
gambria ad Patzinacas transfugit, et cnm his consentiens Romanis for-
niidabilia minabatur. quin etiam Dobromiris quidam in Mesembria res
perturbans. et uterque meditantes imperatori resistere, veriti,,et alio-
rum malis edocti , ante conatum servili iugo cervices submisere, et ad
eum ultro supplices accesserunt. tunc Lccas episcopum Sardices impe-
ratoris studiosum, et civitatem ut hoc ipsum faceret adhortantcm, occi-
 742 lOANNIS CUROPALATAE

TioitTp naQaivovvra avHki , rrjv d^dav aal uqaxixriv GXoXriv af.c-

D niyoi-itvov. 'fjiliaae de b ^affiXevg xal ttjv nQo rov Avyovarav

Evdoxiuv nQovoiag fieyuXTjg. aQxi 6s ttov Tovqymv x^v hoav
xararQiyovxwv, axQarbv (V^ioxQtuv avvrjXixtog axQarrjybv avtov
lipiarr^ai Kwvaxavrivov xbv vlbv Kwvaravrivov rov ztovxa. xa\ 5
avrixa diantQaaag vtwrtQi^ei xara xov ^aatXtcog, xa\ jSaaiXtvg
nvxixa avayoQtvtxai naQa xov Iv XQvaonoXti avvovxog avrot
axQuxiOJxixov nXrid-Qvg. a^idyaag de ntQi xovxov b ^uaiktvg xul

f.iri tlauxovod-tig, xovg fiiv diaQOtg xal u^iwfiaai /^ifi)u^u/.ievog,

uXXovg de ukXov XQonov f.iexax£tQiauf.ievog , }.uf.i^uvet xovxov avat- 10

P 867 fuoxi, uvrdiv xwv uvayoQevauvroiv nQo8eSo)x6ru)v avrov. ano-
xtiQii yovv avrbv (,iova/bv xa\ elg xtva vijaov neQiOQit,et. Xiyexui
^e ori xul tlg nQea^vieQOv avri/dri ^ud-fiov.
^OxrMfjQio) de fi7]vi, ivdixrtwvog ty , xeQuvvbg evaxrjipug Iv
rdJ tov fieyuXQv Kwvaxavxivov xiovt, ov avwd^ev r} axi^Xi] avxovi^
%xuxo , IdnolXoivog ovau ucfidQVfiu nQoreQOv, tlg ovofiu de fiero^
vofiuad^elaa , fieQog tk rovrov Sterefie, xui i^ioaxi]Qag XQeig, atSr]-
Qovg fiev xa evdov xu Se e"^io yuXxovg, xaxexuvae. tov de uQ/ie-
qtiog xTJg BovXyuQiag ^lcodvvov xeXevxrjOuvrog ev xfj xov BuaiXu-
xiov StoSu), exeQOv uvx^ uvrov 6 jSuaiXevg nQoe^uXero , ^ltouvvijvW
xui uvrbv xaXovfievov, ^ldoivov Se dvOfiat,6fievov diu xb firjS^ oXwg
B fiexexetv avxov. (oaavxwg de xai rov lAvrtoxeiag nurQtuQ/ov xoi-
fxrid^evrog nQoe^uXtro 6 ^aatXevg tiva Ntxri^poQov, Muvqov x^v

17 «] Sl P
dit, sacram et sacerdotalem Testem indutnm. magnam qnoqne curam
gessit imperator Eudociae illius quae ante se faerat Augusta. cura vero
imper Tnrci Orientem percurrerent, coacto idoneo exercitui ducem prae-
fecit Constantinum Constantini Ducae filium; qui statim traiecto exer-
citu adversus imperatorem res innovat, et e vestigio imperator ab ea
militari multitudine quae cum ipso erat Chrysopoli salutatur. cumque
de ipso iniperator voluisset nescio quid statuere, non exauditus, alios
donis atque honorum pollicitationibus deliniens, alios alia ratione ab in-
cepto abducens, sibi ab iis qui
ipsnm sine sanguine accipit, proditum
eum imperatorem declaraverant. detondet igitur illum monachum, et in
quandam insulam relegat. fertur etiam ad presbyteri gradum perductus.
Octobri autem mense, indictione decima tertia, fulmen magni Cob-
stantini columnam percussit, supra quam stabat ipsius columna, quae
prius erat sedes Apollinis , deinde nomine ipsius appellata ; et partem
eius discidit, triaque vincula intus ferrea, extra aerea combnssit. vita
autem functo loanne Bulgariae archiepiscopo in transitu Basilacii, alinm
in eius locum imperator declaravit, loannem itidem noniine, qui Aoinus,
id est abstemius, vocabatur, quod nunquam vinumgustaret. similitcr mortuo
Antiochiae patriarcha declaravit imperator queudam Nicephorum Man-
 HISTORIA. 743

(na)wf.uav (ptQOVTU, ^xonkov $t Sov'i nQOi^^S-?] v Kaftaallaq

l4lt^avSQog, yliwv di b JiafiaTi]vbg flg Meaijfi^Qiav unooTaXitg
7U ixetae ^v dtoixwv xul fifTu twv I1ut^ivux(ov xui twv Ko/^uVmv
GV(.i(it^uaeig xui anovSug Tid-ii.ievog, didooxt dt xul ttjv avtxpiav

5 uvTOv b fiaatXevg t^v 2vvadi]vrjv, &vyaTiQa ovaav QeodovXov tov

^vvudrjvov , Tw xQuXrj OvyyuQiag ftg yvvuTxu, ov xui TeXevTi]~r

cavTog av&ig eig t6 Bv^uvtiov vnioTQfflJe, xul yeiQOTOviug di

noXXug fxtjTQOnoXiTMV %t xut tmv uXXwg leQtoiiiivcov ytyovuaiv inl C
Tijg i^uaiXtiag uvtov, f.n] t/ovaai t6 uvtniXTjnTOv. o di jSaoiXtvg

10 Xit6t7]ti xai anXoTr^Tt cvvit&iaf.iivog xut^ ovSiv tov olxtiov i'^ioTi]

TQonov, q^^tXodwQOTUTog de i]v xul nQotTtxbg xui nuaiv tTotfiwg
intxXtvofitvog. rjoav di tovtm dovXoi Svo , BoQiXog Tt xai FtQ-
fiuvog y ov xuTu SovXovg avTOv vnaxovovTtg, uXXa nuv to avToTg
fiovX7]Tbv dtunQUTTOfitvot uvfvSoiuoTwg* dt^ ovg xul qoQTtxbg ToTg
15 i'^oxwTiQOtg Tijg avyxXrjTov ivofii^eTO , Saxvofiivotg eq)" oig eig

nuvTug intSiixwvTO, inei di, w^ o Xoyog (fd^uoag loTOQrjOtv, o

7^oyod-iTrjg tio '^PovoeXiM nQoaiSQUfte xul nuQu tovtm Sirjyf xutu-
cxe&eig Tt nQog avrov iTfjQiiTO, tov fiiv '^PovoiXiov (fUQfiuxo) uv-
uiQtT, nuQOL Si Twv entTrjSeiwv tov 'PovaeXiov tm BoTavituTt] D
20 nQoauyd-ttg (pQOVQtTTUi iv Tfj vtjom Hqwtii. twv Si ntQi uvtov
ilSoTWv uxQt^wg wg el fiovov l'Sj] uvtov, avfinudeiug Tt Tev'§eTut
xul eig to tm xoivoi, StotxeTv nQoaXrjffS^rjoeTui wg noXvnetQog , ufi-
fiXvTeQOv nQog tuvtu tov ^uotXiwg t/ovTog, oneQ fir] ovfKfiQOV
avTM 01 nfQi Tbv ^uotXia 7.oyt{^6fifvoi (1'oead^ut yuQ uvTbv axoXonu

rum cognomento. Scopiornm antem dnx delectus est Alexander Caba-

silas. Leo vero Diabatenus in Mesembriam missus res illic moderaba-
tur, et cum Patzinacis et Comanis percusso foedere consensit. dedit
item sororis suae filiam Synadenen , Theodulo Synadeno genitam , crali
Ungariae uxorem, quo etiam mortuo rursus est Byzantium reversa. et
alii multi metropolitae et sacri viri ipso imperante delecti sunt; qui
omni reprehensione caruerunt. imperator autem frugalitati et simplici-
tati assuetus nulla ex parte a suis moribus declinavit. erat autem ma-
xime promptus ad largiendum et liberalissimus et ad omnes propensus.
erant ipsi duo servi jSorilus et Germanus, qui non ei ut servi obedie-
bant, sed quaecunque ipsis liberent, sine controversia peragebant; pro-
pter quos ille odiosus erat scnatus principibus, qui aegre ferebant illo-
rum in omnes facinora. ubi vero, ut snperius declaratum est, logotheta
ad Ruselium confugit et apud ipsum commoratus est, detonsusque ab
ipso servabatur , Kuselium veneno interficit. sed a propinqnis Ruselii
ad Botaniatem perductus in Prota insula asservatur. cumque ii qui
cum ipso erant optime nossent, si solum ipsum videret, fore ut veniani
consequeretur, utpote qui multarum rerum usu praeditus esset, et im-
{)erator ipse ad rcs gcrendas esset hebetior , qui cum imperatore erant
laud conducerc sibi existimantes (forc enim ipsum sibi impedimento
 744 lOANNIS CUROPALATAE HISTORIA.

^uvToTg vniXui-i^uvov) dinoar eD.avTfg tov [xtyav haiQHUQ/j^v rbv

^TQa^OQiOf-iavQv uvaiQOVGiv avTov, nuQu fiev rov ^aaiXtcog uQoa-
riTUYf.itvov ov mQi tmv rij ^uaiKlSi diuiffQovTtov XQti/.iuTa)v nv&i-
P 868 o&ui fxovov avTov xai (.iri ntQutrlQOJ tovt(o evo/Xrjaui. 6 di a[.ia
%Q uifiy.lad^ui Staiiel n a/VTbv xul erd^ei acpodQwg, og drj y.ai ev5
Ttt; hul^eo&at. acpijxe rtjv "yjjvyjiv. xuiroi ye vnia/viXro , ti firj

huaS^eirj , oi-ioloyijaui ravra xal avuSovvai' uXV waneQ i(f>tjv,

ov ToaovTOv tfxeXev avroTg riov ^aaikixdiv d-f]aavQ(Zv oaov noirjaat

avrbv exnoSwv nQo rov (ig oxjmv IX&eTv xai ofxiXiuv r(p ^aaiXtT.

xal ra fxh xurii r^v avaiQtaiv rov Xoyod-erov roiovrov ia/e reXog. 10

suspicabantnr) misso magno hetaeiiarcha Straboromano enm interficinnt;

cni tamen ab imperatore id unum mandatum fuerat, ot de iis pecuniis
quae ad regiam urbem pertinerent eum modo interrogaret , neque ulte-
rius in rebus ei molestiam exhiberet. ille autem eimulatque ad eum
perveuit, vinciri iubet et acerbe torqueri, adeo ut in ipsis tormentis
animam efflarit, quamvis promitteret, si non torqueretur, se et confes-
surum et redditurum ipsas pecunias. verum , ut dixi , non tantnm ipsi»
curae erant regii thesauri, quantum efficere ut e medio tolieretur,
priusquam in conspectum veniens imperatoris cum eo colloqueretur. et
qnae ad caodem logothetae pertinent hunc exitum habuere.
I

XYLANDRI ET GOARI
ANNOTATIONES.
 GULIELMI XYLANDRI AUGUSTANI
ANNOTATIONES JN CEDRENUM.
GEORGIUS CEDRENUS
IN OBSCURIORIBUS ILLUSTRATUS,
GULIELMUS XYLANDER
INTERPRES ET SCHOLIASTES EX PARTE EMENDATUS
ADDITIS POST OPUS EDITUM AB lACOBO GOARO I. S.
NOTIS.

p. 3 V. 3. i^yncellics dignitatis est sen officii noraen. ita ap-

pellabant eum qui patriarchae (sic crebro uuncupant Cpolitanae eccle-
siae summum antistitem) defuncto successurus erat, quasi suflraga-
neus quidara. auctor noster in vita Constantini Monomachi, de bello
Sultanico et Liparita capto agens ; et est idem apnd Zonaram. at-
que in Leone Iconomacho noster Anastasium Germani syncelium facit,
in Leone Basilii filio Stephanum eius fratrem Photii , in Romano La-
capeno Theophylactum huius filinm Stephani Ameseni; alios alibi.
vox unde sit deducta , ut et multae aliae id genus , coniectu est dif-
ficile neque magnopere necessarium. quid si is sit qui in eadem celia

cum eo degat cui sit successurus? in Michaelo Stratiotico mentio fit

protosyncelii , quasi principem synceilorum dicas, Leonis Strabospon-

dylae, qui tum in re publica primarius fuerit gerenda. id videtur
aliquid ab aliis habere diversi. ego tantum
in his annotationibus ea
statui referrequae maxime necessaria videbantur. quam brevitatem
pro excusatione accipient aequi lectores , si non ubique eos adiuvabi-
mus. Xyl.
ibid. Syncellus primis temporibus, non alius quam contuber-
ac convictus particeps, successor nusquam erat, virtutis
nii societatis
siquidem et eruditionis merito CP throni, subiato e yivis Tarasio,
748 XYLANDRI ET GOARI
successionern adeptus est Nicephorus confessor. plura de Syncello
expetita suis locis exponentur; quaeque de illo, non plana licet et
intcgra ,
probanda tamen Xylauder rettulit , alibi commodius inseren-
tur. GoAH.
p. Maximianum et Maximinum\ horum prior coUega
8 V. 4.

fuit Dioclctiani, cognomento Herculeus, posterior ab eodem Diocle-

tiano imperatore gener ac Caesar est adscitus. Cedrenus Maxiraia-
num vocat in ipsius historia, quidam Maximianum scribunt. nomen
ei fuit Gallerio. tyrannos vocat, quod Cbristianis fuerunt iuiqui.
Xyi,.
p, 4 V. 1. ©eoqoavijg] hic Georgii Syncelli filium secutus ab
cius fine principium historiae suae dedit , Theophili et Micliaelis filius
tempore, quo monasterii Agri praepositus decessit. Goak.
ib. V. 2. rov ano yevtxcov] sic etiam Zonaras eum vocat in
inscriptione imperii eius, tomo tertio f. 99, paulo ante ea referens
quae ego huc perspicuitatis gratia transtuli. est apud Suidam in
^AQTs^nog, ytviKov vocari eum qui tributorum vel redituum rationes
putat, rcav (poQcov XoyiGr^^v. et in Basilio Macedone noster eius
mentionem facit, ac ibidem non procul initio yevinov loci nomen
fuisse ostendit, ubi debitae publico seu tributi seu vectigalis nomine
pecuuiae exigerentur. alioqui creditur voce Xoyo&irrjg canceliarius
aut Ubellorum magister aut aliquid tale, designari: officii nomen uti-
que est. fuit Nicephorus iste aequalis Caroli Magni. Xyl.
loannis Monachi nomine Zonaram notum est. Xyl.
alias intelligi
is mihi nonnullisque aliis est Zonaras. nomen, professio, scripta id
evincunt. at repugnant illi qni Cedreno Zonaram habent posteriorem.
unde? quod uiterius hic deduxerit narrationis filura. ievius argii-
mentum est : Cedrenus eteuim opere nondum absoluto scribendo de-
stitit. GoAu.
De Niceta Paphlagone non habeo quod dicam: nara Chonia-
tes ille Phryx fuit, vel se ipso teste. Xyl. hunc cognomento
Davidem vitae Ignatii patriarchae sanctissimi et rerum sui temporis
(vivebat autem nono saeculo) fidelissimura scriptorem laudat Baronius,
eundem Paphlagonem cognomine citat Meursius in Lexico. Goak.
ib' V. 3.6 HiiteXtmrrig] de Siculo isto nihil a me temere di-
ctum volo: quod Possevinus Heidelbergensis Bibliothecae cod. 394
scribit, fideliter exscribo. loannis Siculi Chronicon ab orbe con-
dito usque ad imp. MicJiaelem Theophili F. praecipuas historias
complectens. meminerunt eius Zonaras et Cedrenus. haec ille.
Goar.
ib. V. 4. ^^sXXog] quis hic Psellus? non unus siquidem
cognomine Psellus, sed plures, iidemque rc5v (piXoSocpoav vTtarotj
non consules, ut quidara rentur, sed supremi ,
quasi vnsQrciroi.
primus Michael Leonis philosophi praeceptor eruditissimus et vneQri-
(log , quo celebriorem et antiquiorera , Baronio iudice , non reperias,
de quo refert auctor p. 550. alter Coustantinus , de quo p. 803.
 ANNOTATIONES. 749
priori qnaedam historica adscribit Possevinus. ac cum sua tempe-
state Pselluin scripsisse testetur cnropalates , de posteriore sermonem
ab auctore fieri Goar.
penitus est indubium.

p. 4 V.komol Bv'^dvnoi] quos de nomine citat curo-

8. ot
palates, loscphus Genesius et Manuel Byzantius. Goah,
ibid. Aiav 6 KdQiag] grammaticus cognomine, Romanae
classis dux, novera impcratorum post Theophanem gesta conscripsit.
latet adhuc in Regia bibliotheca. Goar.
ib.
V. 9- Augustanus'] Sebasteae natus. est autem Zt^a-
GttittAngusta, a Zt^aGTog Augustus. utque Augustae multae fue-
runt urbes in regionibus occidentaiibus, ita Graeco nomine Sebasteae
in Oriente fueruut. nam et Samariam Herodes Sebasteam appellavit,
ut Strabo testatur, et Sebasteam Cappadociae commemorat Plinius 6
3. Xyl. Augusianus nusquam dicendus ( nisi forte Xylandro Au-
guslanoy Latine quidem, veruni improprie loquenti) qui non Augu-
stae natus , verum ecclesiae quae est in Sebasie praesulatum gessit.
GOAR.
ib. V. 10. o Kv^Uov JrjfirjrQtog] hic trito loquendi raore
Cyzici episcopus censeretur. num ille Cyzioi Demetrius de quo nar-
rat auctor p. 723 et 740, quique in Armenos Dioscori discipuios feli-
citer stilum exacuit? nullo scripturum habito sermone reliquit incer-
tum. GoAH.
p. 5 V. 4. 7tQ(aro§s6riaQiog] literam B puto pro V conso-
nante enm usurpasse, ut cum BaQQoov, BiQyiliog scribunt Graeci,
et similia. nam minus rectura esse Ovuqqcov OviQyikiog vel hoc
docet, quod numerus syllabarum augetur, neque doctos homines
puto moris csse bestiis praefici ; neque sane eruditi imperio in belluas
aut honorantur aut delectantur. itaque suspicor nQcoro^saridQiov
nomen quidem esse officii, sed eum notare qui regio vestitui praees-
set, quod cubiculariorum videtur hodie officium esse. neque estalie-
num dignitate ac coramodo regis eos habere assidue sibi ad qnoscun-
«jue usus praesentes qui sint literati. vestiariorum quidem infra men-
tio fit in 22 lustiniani anno, §£6riaQiro5v, quorum incuria imperato-

ris corona fuerit amissa. et saepe ad res sumraas ac bestiario ne-

quaquara coramittendas protobestiarii leguntur destinati, ut in nuptiis
neptis Lacapeni imperatoris cura Petro Bulgariae principe est videre.
nonnunquara ad rem gerendam , quod ex locis plnrimis constat : quin
etiam in Basilio Romani F protovestiarius Leo dictator imperatoria
potestate creatur contra Sclerum, quod est intimorum,
aliquando,
ad insidias ipsi structas imperatori explorandas, ut in Lepne Basilii F
noster ostendit. et in Constantino Romani F protovestiarii dignitas
proxima a doraestico scholarum et accubitore , biglae drungario supe-
rior ostenditur. quodsi cui a vestitn deductum hoc nomen minns pla-
cet, is soiat ^saridQiov apud Choniatam dvrl rafiisiov poni, pro
cubiculo nimirumi ut, sicut dlxi, hac qnoque ratioue intimorum ali-
750 XYLANDRI ET GOARI
quem administrorutn designet. ad ivdiSovai deest, opinor, partici-
piiim, utpote ^ovkojjisvog aut simile. Xyl. loannem istum eundem
esse qui vulgo curopalata, probat nomen, confirraant scripta, auctor
ipse Cedrenus non obscure suggerit. nomen in manifesto est : eius
historia ab exitu Nicephori , a Mtchaelis videlicet cognomento Ranca-
bis imperio, sumit exordium; nec est scriptorum hic memoratorum
uUus a quo plura collegisse Cedrenus convincatur, qui compendiosam,
qua graditur ille , viam secutus est ; nec ad damnandam vel commen-
dandam uUius memoriam, quod in illo laudat, inanum ad scribendum
se admovisse testatur. adversatur nihilominus, quod nemo facile non
deprehendat, Scyfitzae cognomen et officinm curopalatae, a Thrace-
sii et protovestiarii notatis bic non modico spatio dissita. at si pa-
triae hic, alibi familiae nomen , nil quod secum oppositionem vebat
producitur. officia vero quantumiibet varia diversitatem hominum
non arguunt frequenter, cum is idem primo curopalata historiam te-
xere, tum secutis annis ad protovestiarii dignitatem promoveri eoque
titulo a Cedreno potuerit decorari. alienus quippe sum ego ab eorum
coniectnra, qui curopalatam Cedreno posteriorem affirmant. nam
cum utriusque sit eadem narratio verbis, si pauca demas, iisdem
contexta , hunc ex alio sua mutuari fuit necesse. memoratis autem
in utriusque prooemio iisdem historiarum auctoribus, loannis Thrace-
siinomen et opera Cedrenus exprimit, cuius velut ipsius Cedreni
apud curopalatam nulla mentio ;
quod argumento est loannem illum,
quisquis fuerit, Cedreno, non curopalata priorem: alias quomodo
curopalatae ignotus , si praecessisset ? vel qua ratione a curopalata
praevios historiae scriptores enumerante tum loannes ille, si foret
alius , tum Cedrenus ipse sileretur , si Cedreni verba sigillatim secu-
tus cunctos alios anctores ordine recenseret, horum nomina siippressa
vellet ex invidia vel ex ignavia? satius itaque dicendum, Cedrenum
aetate curopalatae supparem nondum absolvisse historiam, curopala-
tam vero ulterius deduxisse, et ex eo nec non aliis plura absque la-
bore et immutato narrationis stylo, in suam synopsim Cedrenum in-
tegre et plagiario transtulisse. Goar.
p. 6 V. 2. parva Genesi] idem liber Apocalypsis Mosis no-
minatur, ut paulo post Cedrenus monet. huius etiam meminere Theo-
dorus Metochites , Zonaras, Glycas et Syncellus. est autem apocry-
phus; quem non magno religionis et Hterarum detrimento prorsus
interiisse , una cum Enochi Apocalypsi aliisque eiusdem farinae com-
mentis, arbitror. qualis enimfuerit, satis ex iis quae inde proferun-
tur liquet. Zonaras principio suorum annalium prudenter eum utco'
SioTcofiTtsltai. ludaei magnam Genesim, magnum Leviticnm etc.
habent, in iisque miras nugas. quod de alimento sequitur, ad ver-
bum reddidi.est autem prope hoc quod vulgato proverbio extnlis-
set, praemansum in os nobis ingerere, compendio. omnium
se quasi
aetatum historias tradentem. in quo tamen plura multo promittit
quam praestare potuerit, ut in praefatione docuimus. Xyi,.
 ;

ANNOTATIONES. 751

p. 7 V. 4. i'igesimiis nonus'^ mihi rellgio fuit qnicqaain mu-

tare, com unico tantum uterer codice, et eo satis negligenter ronltis
locis scripto. nam plures duodeciin mensibns habuisse Aegyptios
nemo ,
quod sciain , tradidit. annum aiiquando
menstraum , ali- iis

quando quadrimestrem fuisse, Plutarchus iu Numa aliique, et Augu-

stious etiam de Civ. dci 1. 15 meminit. sed haec antiquitus: post
duodecim mensibus eum definivisse constat. ceternm Martium roen-
sem ab Aegyptiis Phamenoth appellatum diserte testatur in Arateis
Theon, quo loco poeta sphaerae primarios circulos dcscribit. et Plu-
tarchus noviiunium mensis Phamenoth esse principium veris perspicue
docet, mqV'l6i8og Ku\'OQlQidog. Xyl.
ib. V. 11. quinquies millesimo^ Nicephoras quoque in sua
Chronologia ab origine mundi quinquies mille quingentos annos usque
ad Christum numerat. verior autem et sacris literis demonstrata ra-
tiocinatio docet Christum anno ab initio mundi 3963 , anno ab u, c
751 esse natum, inito iam anno im[)erii Augusti 42; id quod in Aa-
gusto Cedrenus quoque expressit. Xyl.
ib. V. 16. noia'] semel illud ori volui indicare in mea ver-
sione, deinceps omissurns. solent Graeci reccntiores capitibus eorum
quae aliunde collecta tumultuarie in suos commentarios transferunt,
eam notam praefigere , sicut nos vulgo iiem vocabulum usurpamus.
apud Suidam id est frequentissimum et apud Eustathium. Xyl. plura
deinceps se omissurum pollicitus scholiastes , hoc quoque praecipuum
omittit in observationibus , vocabulo ori , contracto charactere in mss
exemplaribus expresso ac in principio periodorum tumultuario conge-
starum seraper praefixo , semel vel pluries aliud vocabulum arifieica^
0at(utexeo, qua lecto qua subintellecto , cum alio ac sequentibus
sensus integer habeatur : Grjfieicoaai, ort etc. ) in margine correspon-
dere. num integre fideliterque tot particulas expunxerit interpres,
aequus lector iudicabit. Goah.
ib. V. 17. prima post sabhatum^ D. Augustinus ad Casula-
num, epist. 86, de una sabbati, Actorum 20, una sab-
citato loco
bati, inquit, tunc appellabatur dies qui nunc dominicus appellatnr,
quod in evangeliis apertius invenitur. nam dies resurrectionis domini
prima sabbati a Matthaeo , a ceteris autem tribus una sabbati dicitur
quem constat eum esse qui postea dominicus appellatus est. haec ille*

ante eum lustinus Martyr Sial.oyfji UQog Tgvcpmva ita rem explica-
rat: (lia yaQ rav aa^^arav TtQcorr] fiivovaa tcov naacSv 'ij(ieQ(5v,
xaru ToV aQi&nov nakiv rav naacov TJfiSQav ti^V iiviiXo<poQiav
oydorj xaXslraiy xai nQc^rrj ovaa (livei. huc faciant etiam quae
Eustathius annotavit ad versum lliad. n 173, rijg fiev Irjg onxog
'^QXS Mevea&iog aloXo&caQr)^, quae annotavi radium causa, et ne
cui temerarius viderer, Xyl.
ib. V. 19. vvx&rjfieQov verti diem naiuralem^ qui integra aequino-
ctialis revolutione absolvitur, Xyl. docte magis et clare literatus Allatias
de mensura temporum cap. 3 simile spaiium est vv^cS^iJiiif^ov, quod
:
752 XYLANDRI ET GOARI
scilicet elahitur interim dum sol exoriens vel ohiens pel in meridie
exisiens iterum ad orium vel meridiem vel occasum revertitur.
GOAH.
Africanus scrlptor fuit ecclesiasticus , magni nomims. Eusebius
citat de genealogia Christi ad Aristidem epistolam eius, 1 histor.
Eccles. 6, et Augustinus 2 retract. et 7, et alii. Gotefridus Viter-
biensis , qui historias conscripsit circa annum domini 1200, lulii Afri-
cani Chronica sub M. Crasso scripta se habere affirmat. quod ego
ab inepto homine profectum puto, qui cum legeret Marcum , Crassum
adscripserit, crasso errore, qui praeter M. Crassum nullum Marcum
sciret. quis enim non videt hoc ad Antoninum debere referri? sane
sub Commodo floruisse Cedrenus noster alicubi tradit. Eusebius hist.
Eccles. 6 31 sub Maximino eum innotuisse perhibet. Africani libros
jf^ovoypaqpiJccav Eusebius de Praeparatione evangelica 1. 10 citat, et
alibi. ceterum locus est obscurus, cum Cedrenus vorjrov modo id
dicat quod mente sola percipitur , modo id quod sub alio indicatur.
mihi de his philosophari non libet, cum Basilii Ambrosii Augustini
aliorumque de re hac exstent doctissimae disputationes. Xtl.
p. 8 V. 1. yirmamentum] hoc vocabuium Graecae voci ats-
qiaiHa videtur non pessime reapondere. Cedrenus de caelo ioterpre-
tatur: alii aerem intelligunt, cum quibus facit Abenezra ludaeorum,
ut aiunt, doctissimus, teste Kimchi in Ps. 19. et Thargum Hiero-
solymitanum pro, voce cui GtSQicofia respondet, X^'pi Genes. 1 po-
suisse aerem , testis est Elias Thisbitae suo. sed meum non fuit
quicquam mutare. aridam porro et siccam terram cognominari v. 6
usitatum est. epitheton loco substantivi positum nescio an inveniatnr
apud, Latinos, nisi quis Virgiliana haec sic accipiat, donec rostra
tenent siccum , Aeneid. 10 , et allbi exsilit in siccum. Homerus
quidem Itu xqaffitQTqv xt >c«l vyqTqv dixitlliad. |' 308, terram et mare
notans humidi et sicci vocabulo est enim XQacptQov xo Gvimayeg y.a\
:

GxtQQOv Ka\ ovxoa xov vygov Sis6raXiiivov, solidum ac compactum

probe. iam caelum jcaQa xo OQav a videndo dictura esse opinio est
recepta; et apud poetas Dorica dialecto oQavog positum ipsi animad-
vertiraus. Xvl.
ib. 14.
V. omnis pecoris] omnis carnis, est in Levit. 17,
CaQKog , non, ut noster habet, Kxt^vovg. Xyl.
p. 9 V. 10. lihroiiim quibus ludaei] receptius est hodie- ,

que usitatum libros veteris testamenti 24 recenseri;

, unde etiam
vetus testamentum , quae sunt ludaeorum biblia, ^'''ixyx^i 1?31M, id
est, vigiiiti quattuor, inscribuntur ac nominantur. de utraque sen-
tentia satisfaciet non nimis curioso lectori prologus D. Hieronymi in
Biblia, qui galeati titulo exstat. Xyl.
ib. V. 22. besLiae ac\ per interrogationem haec, ut quaestio-
nem quam sibi prnpositam auctor solvat , exprimenda duxi. refellit
enim eos qui serpentis alloquium in argumeutum trahunt, quo probent
bestias locutas ante Adami lapsum. Xyl.
 '
ANNOTATIONES. 753
p. 10 V. 2. raiione praedila] aut sermone: ntrnmquc enim
"koyoq significat; ncque est hoc uuquam sine illo, cum oratio sit quasi
seusilis quaedam ratio. Xyl.

p. 16 V. 10. qiuidraginta annis] 'ji^Qovovg frequenter loco

iviavxcov ponit, quod facile est cuivis observare. sed ante haec
verba deest aliquid : itaque asteriscum appinxi. apud losephura non
est Siridus mons, sed xara t^^v 2vQiaSaf in Syria. Egregores quid
vocabuli non assequor. de coruscante Mosis facie res est ex sa-
sit
,

cris literis nota, Exod. 34 2, Corinth, 3 etc. Xyl. fiiios Seth deo

dilectos, pios, proceros, formosos, sacerdotes, natarum Cain cupi-

dine captos, nec non exortos ex profano cura iis complexu liberos
Georgius Syncellus vocat 'EyQfJYOQovg , ab auctore dictos 'EyQ'^-
yogag, a patris Seth venustate. ^vas^rjg iqv 6 Hrjd" xal svSid-
jtXaatog 6q)odQa<f xal oi i'§ avrov navxtg ivGt§tXg Ka\ aqaloi
'^aav. GoAR.

p. 17 V. 10. nomine dei rocari] hoc vult, Enosum dei no-

minc appellatum fuisse. sed ineptae sunt hae nugae, et quae (ne
de Ebraica veritate dicamus) usu Graecae linguae refellantur. est
enim medium, ut vocant, verbura iTtrKaXaotiai, inpocoj quod nemo
nescit nisi qui biblia Graeca non legit. Enosus ergo, qui a vitae hu-
manae miseriis hoc nomen habet (quod Ebraice ernditi norunt, et
hoc loco dcmonstrare intempestivum est) inter eas primus in deo
spem suam reposuit euraque fidiiciae plenus invocavit. porro locus
videtur corruptus: manifesto quidem falsum est Mahalaleelem fuisse
Enosi filium, cuius fuit ex Cenano nepos. quod sequilur de Urielo,
ambiguura est isne Adamum docuerit an prcces ad deura deferat;
qnam ego ambiguitatem reliqui. prius probo, quia Urielns idem post
Enochum quoque quaedam docuisse traditur. Xyl.

p. 19 V. 1. et nomen] sane Flyag Graecam videtur vocabu-

lum; placetque Eustathio idem significare quod yrjyevijgy terra na-
tus, non inepto quidem etyrao a ytvea&ai et ya. exemplis id pro-
bat, in Ulysseae 8' ad v. 159. Ebraice d^Vs^ vocantur, quod, ut
doctissirai ludaeorum scripserunt, cor horum qui eos vident prae
terrore concidat. Chaldaeus H^133 a robore transtulit. sed et
a terrore iidem a'»»'»^ nominantur, terribiles, Deut. 2 et alibi.
Xyl.

ib. V. 15. montique id nomen ] D*in anathema signincaf,

lodicum 7 et Numer. 18 et alibi, rem devotam. itaque hoc etymon
colore non caret. et huius narrationis persimilem invenies apud Hila-
rium in Ps. 132, quam referre superscdco. Xyl,

p. 20 V. 18. Tct oQr] 'AQaQax iv IlaQ&la xijg 'AQfitviag] aliis

apocryphis ab auctore relatis venia data, liceat hoc ex Armenorum

scriptis historiis et paternis traditionibus adiungere. lacob Mousponoe
Georg. Cedrenus tota. II. 48
 ;

754 XYLANDRI ET GOARI

catliolicum ( ita vocant patriarcham ) impulit libido ad snpremum mon-
tium Ararat vcrticem, Massis dictum , proficisci, ut curiosius inspecto
loco et gencris humani deo reparatore adorato, ex diluvii reliquiis
(arcam enim Noeam inter nivium aggeratos cumulos ibi supercsse
credunt accolae) fragmentum ligni, si daretur, asportaret, iter ag-

gressus, a Massis verticis accessu secreta virtute repulsus ,

precibus
fusis fragmentum quod optaverat dei dono recepit , quod in oppido
,

Aquiri ad montis radices sito repositum Armeni frequentius invisunt,

et penes se, ut ainnt, asservant lignum quo deus bumani generis reli-
quias iussit quondam ab exitio praeservari. Zonaras: «Tro/SartJ^iov
ds Tov toTtov aalHad-ai. Toig ^AQ^tvloig rprisiv 6 'lcoGriTtTtog , Kal
^d^ljava Seinwe&ai ti^g XaQvanog ezu. Goah,
p. 20 V. 21. 'yJl^SQ^ TtQary , nimirum rrjg a^Soi.ia8og , quod
infra expressum, hic omiserat. porro auBum diluvii ab iiiitio mundi
eundem habet Nicephorus. sed Ebraicus calculus habet 1656 , quem
docti sequuntur. Clemens Alexandrinus annos ab Adamo facto us-
que ad diluvium 2148 et 4 dies numerat, 1. 1 Strora. quod paulo
post sequitur, Noam a Chaldaeis fuisse Xisuthrum appellatum , Eu-
sebius Praepar. Evang. 9 Abydeni Assyriam historiara 'citat , in qua
Seisither dicitur, Zeiaid^Qog, fol. Graeco 243 b. ceterum pro 6v in
Mestrom et Mestraea , id quod perspicue verum est secutus , ^ posui
nisi quis a malit, «t est apud Zonaram. Xyl.
22
V. 13.
p. anms a diluvio 630] |Lifr« yt strj tov nata-
vXva^ov. numerus hic iusto maior est ; et sane parum convenit inter
scriptores de annorum nuraero a diluvio usquc ad natales Abrahami,
Ebraei tradtmt 4 annis demptis bis mille annos unicum sermonis genus
in terra fuisse, confusionem linguarum annis post diluvium 340 exsti-
tisse. verba eorum snnt nriH ywh nbirn .T^n n3iy t mns D^^aM n'

de tempore linguarum , I3nm H V5»n nv D*iNa

diluvii et confusionis
n3ty t5ty nabsn iy Siaon p. Funckius annos non plures 132 in
sua chronologia ponit a diiuvio usque ad eam confusionem. paulo
ante Eberu«, turris architectus, hic plane ab ea re alienus idem po-
nitur. et mons Lubanus , in quo deinde Noa plantasse vitem scri-
bitur, Lubarus postea legitur; cuius varietatis similia etiam alibi an-
notavimus. catalogum historicorum videtur ex losephi principio col-
legisse.

Ceterum ad notas numerorum quod attinet , antiquis usus liben-

ter sum ;et qui in usum talia reducunt, minime reprehendendos duco.
interim non nescio de his ipsis aliud aliis videri. ego id secutus sum
quod putavi simplicissimum ac verissimum. neque pigebit post Priscia-
num et Manutium , qui haec in doctissirao ad epistolas Tullii ad Atti-
cum commentario explicavit, me quoque rudiorum causa exponere
quid sentiam. imitari ego has notas puto rationem linearum , quibus
in abaco ductis calculorum adiumento ratiocinamur. quod ut melius
inteiligatur, exemplo ante oculos constituto aperiam.
 ;

ANNOTATIONES. 755
CCCI333 100000
1330 50000
CCI03 \
10000
laa 5000
CI3 + . iOOO
la 500
c 100
L 50
X — 10
V 5
I 1

Vides ut calculus in linea snperiori positus in proxirae inferinrc

collocati sit decuplus, et qui in spatio seu intervallo ponitur, eum
proxirae superioris diniidium lineae proximeque inferioris ob id ipsum
compositionis ratio est nota, et lx esse 60,
lineae quincuplum posse.
etXL esse 40, nx vel viii 8, iv aut iiii 4, xc 90, xxc 80 etc.
nemo non videt. sed de harum notarum origine diversae sunt con-
iecturae. illud primo omnium liquet, rectae intra quinarium ac dena-
rium numeros reliquos tanquam in cardinibus versari, cum manus
utraque digitos habeat quinque, qui sunt decem omnes, qua de re
etiam Aristoteles Problem. sect. 15 raentionem facit; et digitos pri-
inum ac simplicissimum esse numerandi instrumentum usus vitae com- ,

inunis demonstrat ac simplicium ratiocinationes indeque adeo ducta

,

proverbia. iam i unitatis nota non est, puto, iitera, sed lineola
idemque de ii, iii, iiii iudico :singulas unitates singulis lineolis etiam
ab illiteratis et idiotis, ut vocant, notari notissimum est. proinde
quinario veluti cardini primo quaerendus fuit suus character, quo
cum reliquis coniunctousque ad denarium pergi posset. is est v,
non sane litera: cur enim non q potius esset? sed duae lineae ad an-
gulum acutum concidentes ; qua nota utuntur itidem omnium ignari
literarum, aliqui inversa sic A. ex hac geminata, aut altera potius
alterias verticibus iuuctis addita, fit x, quasi J: qui enim fiat ut

litera | decem unde autem l nota

significet, ratio esse nulla videtur.
sit quinquagenarii , subtilem affert Priscianus causam, et quae raeo

iudicio multo est subtilior quam ut in re vulgari locum habere possit.

ego duas lineolas puto esse ad rectum angulum commissas, quae
xara avv&TJnrjv , ut loquitur de rertun vocabulis Aristoteles, usurpata
et recepta 50 denotaret, ut v 6. ab hoc usque ad centum non fuit
nova opus nota, cum prioribus cum hac compositis omnia scribi pos-
sint: placuit tamen 90 non lxxxx, sed compendii causa denario a
centenario subtracto exprimi, ut 9 non viiii, sed i a x detracto;
quod fit, cum minor character maiori praeponitur, ut ix 9, xc 90.
atque etiam xl usitatius quam xxxx, ob compendiura, 40 signat.
hinc etiam illa xxc pro lxxx, iv pro iiii, et ic pro xcix, aliaque
id genus. nota centenarii est c, quod receptum est putari literam c
756 XYLANDRI ET GOARI
in ordine tertlam esse, ut quae vocabuli cew/M/re sit caput ; idemqne
sentiunt dc Htcra m, quae raillenarii sit nota, quod vox mille ab ea
litera incipit. et habet hoc aliquam speciem: sed ubi ad rem venitur,
aliud apparet. cur enim non q etiam vel qtiinarii vel quinquagenarii
nota est ,n denarii ? cur x et v et t, literae huc irrepserunt si
aut ,

quidem capita vocum pro notis sumebantur? nam et illud perinfirmum

est, D significare 500, quia a c proxima sitlitera: sic enim k decem
ungabimur sigoificare et i^ ob similitudinem atque
quinquaginta , ut K
atfinitatem in x degenerarit. nam t
ut non Latinas literas,
vel z ,

huc fingaraus recipi ideo non meruisse : quid autem fiet literis e, f, n, o
et aiiis? mihi quidem haec commenta non placent. credo adhibitis
prius rectis lineis etiam curvas non incommode iis adiectas , praeser-
tim iam crescente numerorum agmine. sit ergo seroicirculus literae c

adsimilis nota centenarii; quod eo facilius est creditu, quia reliqui

characteres, etiam miHenariorum , ab hoc, ut ostendemns, oriuntur.
nam huic contrarius o addita hneola, sic id, quingentas unitates refert,
semissem nimirum miilenarii, qui sic antiquitus exprimebatur cia,
lineola inter priores characteres interiecta, ne coalescerent, utopinor;
quae lineola et in l ,
quod longiuscula pingeretur et litera I pntare-
tur, deformata est a librariis. iidem ut uno calami ducta mille scri-
i> literam mutarunt iidem, quae
berent, oo exaraverunt, sicut et lo in
Manutius praeclare notavit. m pro millenarii nota usurpari hodie
notura est, et comraemorata causa. reliqua ut hinc nascantur, in
promptu est videre. nostras interim notas utiUtatis ac compendli
causa plurimi facio , ut 500, 675 etc, sed maiusculas has in libris
usurpari e dignitate videtur. porro novem (verbi gratia) milia ego
compendiose putarera sic scribi ix cia aut ixcio. sed de his hoc
loco satis: quisque sequatur quod volet, dummodo alios non vitu-
peret. XyL.
p. 24 v. 10. ulteriores regiones] rccg xkt' %7tijv ^M^icfg habet
liber Graecus; quod quale sit, alii viderint. Kar' EvQcamjv puto
legendura, xatoTtiv potius: loppae enim hic nihil. sed Geographica
alibi explicantur. Xyl.
p. 25 V. 7. septuagesimum] quae hinc exciderunt, dum alte-
rius codicis ope restituantur, ex losepho et aliis scriptoribus peti de-
bent. satis apparet descriptas fuisse nationes, quae a filiis Noae
ortae et occupatae fuerunt. Xyi,.
ib. V. 8.Mastusia Thraciae Chersonesi promontorium est e re-
gione Hellesponto interfluente. Derris, quae hic cum Maeotide
Ilii,

et Sarmatia comraemoratur, ignota mihi est. pro Evoia Euboeam

legi , quod erat in promptu. cetera huius loci non sunt. Xyc.
p. 28 V. 1. ctd annum Ahrahami] annis duodecim plures ha-
bet Nicephorus. ex Bibliis ab origine mundi ad natales Abrahami
(exclusive) non plures 1949 annis computantur. cum qua ratiocina-
tione convenit Ebraeorum supputatio, qtii a linguarum confusione
annos praeterea usque aj natales Isaacii 52 numerant. ergo is natus
 ANiNOTATlOXRS. ^X 757
fiiit anno 2048 vel 2049, annnm agente Abraliarao centesimijm.
paiilo [)0«t V. 8 ubi scripsi ex Chami stirpe , Semi est iri

Graeco, sed perspicue falsum. mox de Semiramide, fraena repperit.

in Graeco est norafioig nfQii^aXs arofiia; quod mendo non vacat.
cgo suspicor novafAoig esse vitiosum, sive 'ircTCOig sive qnid aliud
scripserit auctor, nt equestris rei inventio bellicosae viragini tribuatur.
Virgilius qnidem Aeneid. 7 Picum huius filium , si Cedrenus vern ret-
tulit, e<iuorum tlomitorem norainat, fortassis eo invento insignem,
ut tbidem alius perhibetur vitisator. aTOfiia fraenos significare noturn
cst. significant etiam orificia seu ora, nt vasorum, venarum. de
tiuminibus, eorum ostia ut significent, non legi, neque videtur qua-
drare, quidem in Heraclio arofita sqi](jiov faucGs tocat sive
infra
angustias per quas in solitudinem penetratur.
, Xyl. rnifi <)»x;-; .
•>

p. 34 V. 21. praetextas coccino^ liovaag •ta^Xtdi QOVCia.

uon observavi aiibi rapkia. videntur autem sic appellari pannicalij
quibus oraelaenae praetexerentur, die hram. nisi quis clavos malit,

de quo Qovaiov verti coccinum. russatorum aurigarum fuit

alias.

genns , qnod in Nerone Xiphilinus ex Dione nvQQa aKevrj appellat.

meminit Plin. 7 53. plerique roseum vocant hunc colorem, neque
sane a rubore sanguineo colore praeditarum rosarum color est alienus.
coccinum talem aurigam appellat ulicubi Martialis. Xyl. nii dubium

quin voce ra^Xicov Komanorum latiis clavus et limhus purpureus

vestem insigniter praetexens sit intelligendus. ^ovaiov enim XQcofia
roseus est sive purpureus color, atque nnus ex iis qucs inter auri-
gandum factiones ostentasse scribit auctor in Michaelc Theophili filio.
Prasino porro Veneto et Candido Qovaiov adiungit, quem roseum
interpretantur. Goar,
p. 36 V. 7. principio ] versus sunt confusi in Graeco ,
quorum
sententiam conatus sum edere. Xyl.
p. 37 V. 5. iv yovifiat (pvau Tteawv] apud Suidam in 'EQfAi^g
haeccadem, pancis mutatis, referuntur. sed vitiose ibi legitur jraiff
eiV Kai , sicut contra nos vitiose iavrm paulo ante pro avru habe-
bamus. sed et precatio apud Suidam nonnibil variat. Xyl.
p. 42 V. 4. ^genorern autem] locus perspicue cormptus,
fabula vel ex Ovidio nota. Xyl.
p. 47 V. 16. ex uxore sua] in nostro codice scribitur •9'vya-
TQogf et annotatur superne yvvaiKog; quod secutns sum, contextu
approbante.

Nachor Abramns

Thiras —
•^^-.^^
Edna ^^^^™"^
patrnus etJ^^''^^
socer.
^'

Abramus, qni dcinde Abrahamus; quam diversi-

tatem vel Cedrenus vel librarius neglexit, dili-

genter a Mose amiotatam. Xyl,

758 XYLANDRI ET GOARI
p. 49 V.14. sepdmo] nimirutn inito, non completo; ut intel-
ligatur agens annum 75 migrasse. Xyl.
ib. V. 23. lerusalemam] quam Graeci nrbem, et eos secnli
LatiniyHierosolyma appellant. iiostra vox Ebraicae proxima est.

etymon Cedreni sacrae linguae non congruit. mox Pentapolis qnin-

qne urbes notat , Sodoraam videlicet , Gomorram et tres reliquas,
quas paulo post etiam Cedrenus recenset. Xyl.
p. 51 V. 1. Geraris] Gen. 20, antequam Isaacns nascere-
tnr; de Chetura Gen. 25. mutilate haec Cedreaus citat. in mar-
ginc est esse ex Africano petita. incertura, haecne an quae sequuntur
de Loto et mari mortuo. posterius puto verum esse; neque eius
miracula Cedrenum sed Africanum sibi visa referre. quod de fructu
et fumo non assequor. Xtl.
dicit,

p. 59 V. 9. edulio] generis vocabulum retinui, cum qualis

esset forma KQlXvqidoq non assequerer. Athenaeus sane 1. 3 de panis
variis generibns disserens, ex Aristophanis Pace versum citat de col-
lyra ,
quam inde ostendit ex panibus fuisse. poetae interpres panis
vel exiguum frustum vel aliquid ex panum genere fuisse monet, qnale
pueris daretur ; ut non male videatur torta panis verti in lexicis. idem
post eos xoAA-tr^oug appeliari tradit, in eadem comoedia versans, quasi
mutilatos, id est exiguos panes diceres. ceterum Ko\XvQi8og et verbi
agnati raentio exstat 2 Samnel. 13 , in Thamaris historia. et ante
c. 6 KoXkvQig aQxov norainatnr. sed hoc in Ebraea lingua Drib n|:n,
illud na^aS appellatur, quod posterius sorbitionem b. Hieronymus
vertit, cum in priore vocem Graecam retineret. et sunt sane voca-
buia diversa. quod c. 6 nominatur , id panis placentam fuisse vide-
tur ex Levit. 2 et 8 caplte, atque alias posse demonstrari. poste-
rior locus videtur ostendere lagana fuisse, vel aliquid ex pasta fari-
nacea coctum quacunque ratione, cibum qnidem potius quam potum.
nam profecto Amnon renuebat edere, non bibere, ut quidem verba
sirapliciter sonant. neque ego haec annotassem, nisi b. Hieronymi
auctoritas me, ut debuit, adraonuisset; et puto, sorbitiones si quis.

cdi etiam dicat, merito reprehendi non posse. vocabulum a corde

recreando ductura, et ut ita dicam, cordiale aliquid significare in
sancta lingua videtur. sed haec iampridem scripseram
alii viderint.
haec, cum Adversaria edita vidi, libros ionge utilissimos, Adriani
Turnebi, qnem nuper rei publicae literariae dispendio amisimus, virum
doctrinae et solertiae incomparabilis. eius libri 4 initium cum nostris
coniungat lector diligens. Xyl.
ib. V. 13. 45] sacrae literae tantum 40 perhibent, et nomina
paulo aliter legnntur. vide Gen. 26 in fine. Xyl.
p. 60 v, 10. asirologiae] locus perspicue mutilus.
ideo aste-
riscnm adieci , qjiia aliud in praesentia vix possum. post paulo, qua
equi decurrunt: in Graeco est tiq xov iTcnoSQOfiov. in via quidem
sfpultam scribitur Gen. 35. alioqni Graecam vocem scio Circum si-
gnificare: sed huc non quadrat. quod £v<pQav&a est in nostro co-
 APsISOTATlONES. 759
<Hce, id apud Iosej)L«jm sub finem 1 Antiq. libri xaru xyIv lcpQctQavt]v
iegitur. Ebraica vox rectc Graece redditur ivfpQu&a , sicque et hic
et alibi legit Complulensis editio. et eandcm fere habet Zonaras le-
ctionem. Xyl.
p. 61 V. 21. IdaeorHm'\ librarius, cui ludaeorum nomen ni-
miruu) notius erat, utrobique 'lovSaltov pro 'iSaitov scripsit; quem
vel &aKzvko}v vox poferat a lapsu revocare. de Curetibus et Idaeis
daclylis multi multa: optime Diodorus Siculus 1. 5 fol. Graeco 230,
(it praeclare ex autiquitate interpres Argonauticorum Apollonii Grae-
cus, annotatioimm in 1. 1 num. 42 > nc alios cilem. quanquam ne
liic quidem gravabor adscribere verba Clementis Alexandrini de primo

Stromateon libro, hunc locum explicantia. xiveg 6e (jlv&hicoxsqov

xav ISaicov xaXov^iivcov daKxvXcov Gccpovg rivag TtQcaxovg ytvi-
G&ai XiyovGiv , elg ovg i] xs xcov *E(p^6icov Aeyoftevwv y^o/itftarcov
sckI xav aaxd iioveiy.i^v £vQE6i.g Qv&fiav dvacpeQExai. 6i' »/v
'i]

alilav ot TtaQa xolg ^ovGixolg Sdy.xvXoi t^v TCQoC^yoQlav elXt]-

cpaGi. 0Qvyeg Sh t]aav acu ^aQ^aQOi ot 'iSaloi SdnxvXoi. 'Hqo-
&coQog Ss Tov HQCiTiXia fiavxiv zal cpvGiKOV YEVOfiBvov iGxoQeTi,
JtaQa 'AxXavxog xov ^aQ^aQOv xov QQvyog SiaSexEO&at xovg xov
xo6]iov «iovag^ aivixxo(iivov xov fiv&ov t^v xcov ovQavicov eiti-
Gxri^r^v i».a9r]Gzi SiaSiieG&ai. ioquitur ibi de inventoribus artium
variarum et philosopbiae. de Ciirctibus etiam in Orphei hymnis in-
venient autiquitatis profanae sludiosi aliquid. paulo ante raulticor-
pores ad verbura reddidi quos auctor %oXvGco(xdxovg norainat: non
enim vasta modo corpora habulsse dicuntur, sed et membrorum mul-
tiplici copia monstrosa, Aegaeon qualis, verbi gratia. nota sunt
Virgilii carmina. .
Xxh.
p. 64 V. 9. in iremoj-ihics] ut hunc locum sic vertierera, cnm
etymnn , tum Suidae me permovit testimo-
vocis jtaXiiooxuov movit
nium, qui, ex quocuuque tandem auctore (mihl enim non liquet),
TtaXfxiKov olcoviGfia explicat, cum praesagitur quid praemonstret sub-
saltatio vel tremor oculi dextri ; et ait Posidonium ea
( verbi gratia )
de re aliquid esse commentatum. sane apud Theocritum quoqne de
amore suo bene orainans quidam ita ait: aXXexai ocp&aX^og fioi 6
Ss'^i,6g, id est, oculus dexter raihi subsilit. ceterum quid divinatio-
nibus huiusmodi tribuendum sit, optirae intelliges exD. Augustino
multis locis, et praecipue 1. 2 de doctrina Christiana, c. 20 et tribus

sequentibus. atque ibi quidem etiam salientium membrorum prae-

sagia commemorantur. itaque non optimo iure carpi eos puto qui ex
Epiphanii Panario naXnov tremorera seu concussionem converterunt,
praesertimcum eo quoque loco nal^og inter ea ponatur divinationis
genera, quae cum extispicum doctrina et extomm palpitatione non
multum videantur habere commune. porro Potipharem culinae aut si
mavis coquorum praefectum nominavi, secutus Graecam dQ%tiiidyeiQog
vocem. nam ELbraicum sccus sonat vocabulum , praesertim si Ortelo
Chaldaeo parapluraslae credimus c, S9; cui admodura suffragari vidctur
760' XYLANDRI ET GOARI
Icremias, hoc ipso titulo Nebazardaneni appellans, qui a regcBaby-
lonio missus fuit ad Hierosolyraa diripienda. nana ea res non, ut
opinor, valde apposita est officio raagistri coquorum. certe b. Hie-
ronymus magistrum militum vel exercitus vertit; et nau mactare
significat ,
quo artificio barbaros milites gaudere etiamnum sci-

mus. X"5rt.

p. 66 V. 4; iv Tw a%nT , qaod vocabalum est etiam in Com-

plutensi editione in hac historia, Gen. 41. alii, interque hos Ar-

gentoratensis (nam ad mauum

Aldinus non erat), iv Trj oy&ri lege-
runt. Cedreni in margine annotavit ita se in exemplari rep-
librarius
perisse, nisi incuria peccatum sit. ovxag svQtjrai to apv iv rc3
^vriyqacpa teA^jjv Xa&og i]v, TlieTonymus \eitit in locis palustri-
j

busj ut quidem nunc etiara in Complutensi libro legitur. nam in

eiusdem versione lobi c. 8 , quo loco hypocritae iuncis et id genus
in humido viventibus plantis elegantissime comparantur, idem quod
hic vpcabulum carectum iegitur interpretatum.
in><, quo quidem
loco ^ovro^oVy de qiia voce nihii hic agam, substituere 70 inter-
pretes. plerique pratensera herbara intelligunt. et lobi quem citati

locus satis videtur demonstrare esse herbam de earum genere quae et

iu hamidis atque adeo aquosis Ibcis proveniant, et sine liquore statim
sua sponte coucidant, ut cai-ex esse non possit, quando Columella
caricemfilici aequat, et ut undiquaque nascentem suo tempore recte

exstirpari docet 1. 2 Achu illud noh videtur competere.

c. 2 ;
quod iu
Kimchi Ebraeorum non abhorret ab iis qui pro loco
facile doclissimus
(nimirnm humecto et herbido) accipiunt. hoc annotavi, ut meae
versionis rationem affefreni: neque enim credo vocem aitv esse 70
internretum. pauio superius uQtovg '^ovSQirag veirti panes delicatos,
quod ea vox non satis a me intelligeretur. et vero cum de Ebraica
illn Ebraei, tum de Graeca Graeci grammatici non valde consen-
tiunt. si farreos vis aut aliceos aut quovis modo interpretari , non

impedio. Xyl.
p. 74 v. 1. a magnol hexametris versibus oraculi sententiam
expressi. in Graeco confusa omuia sunt, et tamen non videutur fuisse
a^BXQa. Xyl.
p.78 V. 21. iniussu] cog iTterQaTtT]. sed legendum apparet
eag. p.75 v. 20 ubi scribitur forma Mosis captam Tharben Aegy-
ptiis Sabbam prodidisse, annotautur iu margiue haec: si 8id y.dkXog
MoaGaixov TtoXeig TtQOvSidovro too tote ^aQ^aQixai, xl 'eSei yeve-
G&iui vvv Sid Ca^ coQaioxaxe 'iGdme ^aGiksv ; pulchritudinem Isacii
laudat, imperatoris sui, dignam ob quam ipsi, ut quondara Mosi,
urbes a barbaris dedereutur. hem argutias. Xtl.
p. 79 V. lOi de Corinihiis] lapsus est memoriae: non enim
de Corinthiis sed de Hymenaeo et Alexandro apostatis haec dicuntur,
1 Timoth. 1. Corinthium quidera etiam illum, qui incestura cum
noveita coniugium fecerat , Satanae tradendum iudicavit idem Paulus,'
 : )

ANNOTATIONES. 761
2 Corinth. 5. quos locos confudit a^iaQTijfiari ftvijfiovtxw scriptor
noster. Xtl.
p. 82 V. 9. deus unus'^ Sophoclis versus in nostro codice tur-
piter mutilatos integros legeiit qui volent ( quis autem sanus nolit ?
apud lastinum Martyrem tceqI |itovap%ta?, quo noster alludit, item-
que apud Clementem nQorQsntixa ac 1. 5 Stromat.
in Paraenetico, et
mutilus est et sequens locus, quod asterisco apposito monui. lan-
nes et lambres ( vetus interpres leglt Marabres , 2 Timoth. 3 ) magi
Pharaonis etiam a b. Augustino dicuutur, epistola 119 ad lanua-
rium. Xtl.
p. 91
V. 12. clade dei secundum Dapidum^ locus perspicue
mutilus. Davidica historia suo loco sequitur. sed nescio quid Moysi
cum ea fuerit, nisi forte parva Genesis aliquid habet. ^Qavaiv, quae
vox rupturam aut comminutionem potius et contritionem significat,
perspicuitatis causa verti cladem. locus de clade 14700 Ebraeorum
e^lt Nuraeris 16 ad finem. deinde quod est in raontcm Naban, legi-
tur in Complutensi Na^av, Nabau, Deut. S2 et 34, in Ebraico
Nebo. ideo in margine Na^av ariiiotavi. Xyl.
p. 99 V. 10. iestata] didcoOiV avxa d^^lovg. nescio an sic
locutus sit Cedrenus, res est mauifesta, et pro ih&a^coQ historia
fretus repono ml &a§o}Q. Xyl.
p. 100 12. j^asfam /wrdeacam] (laylSa xpi^iv^jv, qnod
V.
quid sit, non pronuntio. sane neque a Graeco neque ab ipso Ebraico
nnS SiSs D^iinVty procul puto abesse meam interpretationem. Zo-
naras habet jnajav XQL&lvrjv. losephns addit vtc' evTslsiag av&QtO'
noig a^QCorov^ quae ob vilitatem ab hominibils pro cibo non usur-
paretur, I. 5 c. 8. porro qui sequitur Madianitarum numerus, eum
expressi ut repperi, 312000. verum is omnem non fidem modo sed
et veritatem excedit: quin imo etiamsi pro myriadibus chiliades legas,
ut sit 312000, tamen amplior iusto videri possit. in scriptnra sacra
cxercitus non numcratur, tametsi maximum fuisse locustatiim compa-
ratio indicat. losephus quidcm auctor est occubuisse in pugna Madia-
nitarum 120 milia. Xyl.
p. 101 v. 7. Ephod quid rei sit et quem usum spectet, hic ex-
plicare omitto, cum iis non sit
qui sacras literas diligenter legerunt
obscurum , et non multo post in Michae historia vocem Cedrenus ut-
cunque interpretetur, post Orpheus vocatur Bryosius, mihi prorsus
ignota appeliatione ; qnam tamen mutare non debui. et versus hexa-
metri qui ex eo citantur miserabiliter sunt confusi, neque difilcile est
primum sic scribere

cJva| Arjrovg 1)1' exarrjPoXE Qol§s XQoraii.

post a navSsQHsg integer incipit. item ab TJkis, si y^QvGsioieiv scrihas.
est et metrum a S(o8i-Karriv utcunque constans, et cui proclive sit
succurrere. postremum nrit <sov tpa^ivoio Gs 6\ etc. verum reliqua
,

languent. quae ex iiigenio emendare velle non videbatur in praesentia

commodum. exstant saue multa hinc iude apud Clementem lustiuum
762 XYLANDRI ET GOARI
Ensebiura et alios Orphica. si quis in haec qnoque alicubi incidet^'

€X melioribas detcriora corrigat. cgo, nisi allucinor, sententiae nul--

lam attnli detrimentura. quae post vcrsus sequuntur Orphica, ctiam
apud Suidam leguntur in 'Ogq^^vg , paiilo licet aliter. sed et qui du
humana miseria inferius citantur eiusdem versus, partim integri partim
mutili partim depravati sunt. Xyl.
p. 104 V. 2. jyrus] in margine librarios pro Tyr6' Tiarsum
annotavit, sic: nazs ro "Riov iKzt(S9rii '^ Kv^ixog itttl rj TaQOog.
quod moncndum duxi. Xyl.
p. 108 v.S. septimu.s'j q\s\ forte £§S6nfp pro &§Sofiog legen-
dum sit, quod non puto. sed et ut s^upra Samanes quidam Samsonis
successor nominatur, loseplio iuxta ac Scripturae ignotus. Elim u
Samsonis morte coepisse gubernare Israelicos receptura est; et lose-
j)hus quoque id confirmat I. 5 c. 2. iam quod mox liber prinius
llcgnornm citatur, is quera hodie primum Samuelicum nominamus,
'^ TtQcoTT} Tcov ^ccaiXEtav , id suspectum esse lectori non debet. vo-
cabantur enim hi [ibri Regnorum, quod (verbi gratia) regnum Sauli,
regnum Davidi, regnura Soloraonis etc. ordine describerent. qua
ratione et Regum libri appellantur. sic hbrura Regum tertium lusti—
ims Martyr Exhortatione allegat T^tTjjv /3a0tA.6K»v isTOQiav, et
in
scripturam Regnorum bej^tus Augustinus aliquoties , ut 2 Retractat. 1
et 55* itemque Regnornm libros^ ad lanuarium epistola 119 et
alii. Xyl.
. , ,,p., 109 V. 12.
, losep/ms .duosjaniuml vel h^c locus est cor-
ruptus, quod puto, vei losephi codex, qui 4 mejjses habet, noii^-
6a6a TtaQa rolg UakaiGTtvoig fiijvcg TeaoaQag. liber quidem ludi-
cnra perspicue habet et absque uUa lectionis varietate menses 7, c. 6.
sed et filii lechoniae in historia non nominantur : tantum dicitur Beth-
schemenses fuisse. Xyl.
p. 111 SianoQSV&Big koI lyKQartvGantvog ^ vitiose.
V. 11.
quid si (xjj IfKQaTivGa^svog?
legas Sia7C0Qvi9HS jcal ex Ebraico
textu et losepho adhuc planius constare potest loci sententia , Anti-
<{uit. 6 c. 7. Saulus miserat ad Samuelem hostibus ingruentibus,
cumque ad se evocarat. is septimo die se venturum rcsponderat,
roandato ut interim hostiae pararentur, quibus caesis hostem aggre-
dcrentur. Saulus interim ab ipso dilabeutibus suis, in magnis hae-
rcns difTicuItatibus , cum septimus dies appetiisset necdum adesset va-
tes, eum operiendum non ratus ipse deo sacrificavit, diffi-
diutius sibi
dens nicnirum vati, neque quantum oportuit eius mandato deferens.
quo facto dei advcrsus se commovit indignationem etc. in hanc scu-
tentiam Zonaras quoque scripsit. Xyl. abductus in contrarium au-
ctoris scnsus, genuina eius lectionc retenta, sic restituitur: cuni
iempoie et exspectalione diuiurna longius processissel ac moras
Irahendo tolerasset Saul , domino iandem sacrijlcium ohlulil.
GOAK.
 : ANNOTATIONES. 763

p. 112 V. 4. ^ofirpaiaig'] de romphaea disputat Cedrenus

paulo infra, quo loco heroas Davidicos recenset. Xyl.
ibid. maims componeret] reliqni Ebraismum, ne cui viderer
audaculus. sensus est: iussit eum omittere arcae et ephodi tracta-
tionem , vaticinandi causa institutam , cum iEim de eventu pugnac du'

bitandum non videretur amplius. Xyl.

ib. v. 9. omnis autem ierra prandehat] asteriscum «apposui
loco et pravo et mutiio. Ebraica habent nniversara et ex omnibus hinc
inde partibus coUectam ad Saulum multitudinem intrasse silvam, in
qua mel per solum fluebat. a quo tamen omnes ob votum regis ab-
stinuerint, dempto lonatha, qui eius inscius gustarit etc. Xtl.
p. 113 v. 21. variis instrumentis musicis] iv mvvvQa, ipaX-'
zr}QUp xal vavkt] ; quae quia nobis ignota snnt, vocabulo generis uti
malui. cinnyram quidem decera fidibus constitisse plectroque ici soli-
tam, nablum duodecim habuisse voces et digitis pulsatum fuisse, lo-
sephus memoriae prodidit ^ aQxaioX. i. id scias obiter, saepe me
uomina propria non ut sunt in Cedreno, aut etiam 70 versione, sed
ut sunt in Ebraeo et recepta, posuisse, ut Michol, Ramatha etc.
Xyl.
p. 115
V. 9. ul)i statuam] haec snnt de posterioris libri Sa-
mneli 18, ut facile appareat locum hunc esse mirifice mutilatum:
c.

nam quae mox sequuntur de heroibus Davidi, sunt de eiusdera libri

c. 23, vei 1 Paralip. 2. estque etiam in margine hoc annotatum,
01 Svvaroi Toi; ^a§l8, potentes, id est fortes, et qui praecipua vir-
tutis causa officia administrabant apud Davidum. ceterum loca dicta
cum Cedreno lector conferat ipse, adiunctis iis quae apud losephum
habentur 1. 7 c. 10. diversitatem enim omnem annotare non cst no-
strae brevitatis , neque ita difficile ut opera nostra maguopere debeat
requiri. Xyl.
116v. 1. de romphaea, spatha et framea Thomas Dempste-
p.
rus in Romanis Antiq. Goaa.
p. 119 V. 12. ^sa] perspicue falsum: nam Abias Icroboamum
vicit ,ut paulo ante ex 2 Paralip. 23 rettulit , neque est ibi scriptum
Solomonis imitatorem fuisse Asam. sunt et reliqua mirabiliter con-
fusa; quibus illustrauclis nolui vacare, cum exstent in Bibliis et apud
]«sephum, sintque notissima. Xtl.
p. 128 V. 6. Zinaicam solitudinem] montem Sina habet Ce-
drenns, errore perspicuo. Xyl.
p. 131 V. 14. i^olandoque fatigaiae] locus hic in Graeco mu-
tilus et depravatus est, et vexavit roe, doneceum, cogitans ex lose-
pho esse desumptum, ibi integrum repperi Antiq. 3 1. Xyl.
132 V. 4.
p. Cedrenus monet etiam ya^^gov
Jot/tore socero ]

Mosis eum dictum fni^se , et vcro liquet uxorem Mosis fuisse lotlioris
hiiius sive lethronis filiam. nev&cQog non modo socerum significat,
sed et Herodotus y«fi|3j)ov Cyri Croesum ait fuisse, eins sorori Aryc-
nidi matrimouio copulatum. quo pacto et Eustathius Eurylochum
 764 XYLANDRI ET GOAllI

scribit yafi^Qov fuisse Ulyssi , rnarituin scilicet aororis eius Ctimenae.

et apud Sophoclein Oedipus tyrannus KQiovi>' iavxov ya^^Qov
dicit, cum Creou locastae frater fuerit, Oedipi et 9'fro? ct yvvainfx-
dzXrpog. lios proprie «jjdserag vocari Eustatliius idem docet ad Uiad.
f 474 olog avv ya(i^Qoiai,
: ibidemque ex tragoedia citat otrjdtvcag
xaXoTg ya^^Qoig, quo loco yafl^Qog socerum significet. ego cjuidem
aliud tale exemplum imllum memini observare^ et yufji^Qog non' tam
a danda quam a ducenda uxore videtur dici; unde verbum iniyafi-
^QSveiv, quod etiam in Evaiigelio est , Matth. 22. Xyl.
p. 132 V. 6. Sepphorae angelus] in Graeco haec habentur
ad marginern &r](.uia}6ai, oti iv trj Xmtrj yeviast Ksltai tov 6vvav-
:

tr}6avta tm Mtaasi (ir] slvai ayysXoVy aXXd TtoXvavvfiov tiva Ea-

^iariX XKt BsXiaQ KaX MaatsXfidv og iativ o Eatavag.
' Xyl.
ib. V. 12. eliam praestig.l sic et Augustinus ad Marcelhnura
epist. 7. Xyl.
p. 137 V.
17. in crastinum] de manna hacc sunt ad mar-
ginem: to (idvva 6 0iXcov SQfirjvsvoov roiavtrjV cprjalv avtov sivai
trjv Tcoiotrjta wats Katd trjv cpavtaaiav xov ia&iovtog [xstaniQva-
ad-ai, Kal slvai [asv iia& savto oiovsl xiyxQOV sifjrjfiivov iv fiiXtti,
naQsisiv 81 vvv (isv UQtov vvv 6s HQsag, xal XQScig roiovSs rj
nstsivov rj iSQaaiov, vvv 8s Xd%avov to Katd trjv iyti&vfiiav snd-
atov «al ijj^vog, (6g To ISicofia trjg Kccd' sKaatoy yivog 7toi6tt]rog
aKQt^ag iv trj ysvasi tov iad-iovtog diaaco^sad-ai/. cetcrum adscri-
bam verba O. Augustini ex 118 ad lanuariuni epistola. valet etiara,
inquit, ad hanc similitudinem, quod ia primo populo unicnique manna
secundum propriam voluntatem iu ore sapiebat etc. quae verba sua
ipse recensens 2 Retract. 20 non , ait , mihi occurrit unde hoc pro-
,

bari possit nisi ex libro Sapientiae, quera ludaei nGla recipiunt in

auctoritatem canonicam ;
quod tamen fidelibus potuit provenire, non
jliis deum murmuratoribus , qui profecto alias escas non dc-
adversus
siderarent, si hoc eis saperet manna quod vellent. locus Hbri Sapien-
tiae est c. 16 et librum Philonis Ebraei creditum esse vel ex D. Hie-
rouymi praefatiuncula notum est. Xyl.
p. 138 V. 8. Osea] vel Auses, Avari. vide Num. 13 et
Euseb. hist. Eccles. 1 4. Xyl.
ih. v. 17. Ey.vd^OTioXig legi, cum scriptura videatur avv&o-
noXig habere. qua vero occasione huius urbis mentio hic fiat , non
habeo excogitare. Scythopolim urbem fuisse in finibus Galilaeae docet
Strabo 1. 16, ubi refert quomodo ludaea Porapeius Magnus sit poti-
tus. Stephani verba sunt corruptissima ; apnd quem tamen est eam
oiim Baiacov (forte Eaacov aut Baaav) a barbaris vocatam. Plinius
6 18 eam in Decapoli ludaeae vicina ponit, aitque Nysam prius
fuisse dictam a Bacchi nutrice. 1. 2 Machab. 12 mentio fit Scytha-

rum urbis, huius ipsius nimirum, dissitae a Hierosolymis ad stadia

600. ea ergo Basan fuit olim , regia Ogi. vide losephum Antiquit.
4 5, et coufer cum his facile intelliges Scythopolim esse Basa-
:
 AKNOTATIONES. 765
nera, capnt Galadinae vel Gaiilonitidis , Galllaeae imminentera. vide
et (inac de liac urbe infra Cedrenus in Orestis fabula refert. sed haec
in Geograpiiicis nostris uberius, deo volente. Xyr,,
140 V. 25. Lepiticus] atqui haec non in Levitico sed
p.
fine Exodi leguntur. Xyl.
p. l43 V. 6- Clyiaemnesfnfm] malim Hypermnestrara. sed
haec omnia persequi nolo, ex poetis et hbris ad eorum intelligentiam
paraudam scriptis repetenda inqne scholis ideo nota. Xtl.
p. 144 V. 17. xsiQttv 6k?i,v(i£vit)v] nihilhabeo; ut neque de
bove , love , qui sequitur, Xyi-.
p. 147 V. 16. Eglou Zabulonius] Elom. emendavi et sup-
plevi haec ex snperiori de iudicibus narratione, et ludic 12. Xyl.
p. l49 V. 10. quibus arca] locns corruptissimus. historia
exstat 1 Samueii libri primis 7 capitibus. Xyl.
p. 153 V. 11. hjc numeros, nvQiKdsg eXd' , neque cnra iis
quae statirn, ueqne cum iis qnae non multo inferius dicuntur, neque
omnino cnm veritate congruit. losephns Antiq. 7 10 habet numernm
Israelicornm ivEv^Kovrcc ^vgiadag, 900000, ludaeorum reaaaga-
xovra ^vQidSag, 400000. Zouaras hornm 500000, illorura 800000
numcrum concipit; qnae est Bibliaca summa. Cedrenus saepe variat,
librarii puto cnlpa. porro Ebraismura non obscurnm retinni quo viri ,

gladium stringentes identidem in Scriptura dicuntur, qui aetate et

robore sunt militari. Xyl.
p. 157 v. 14. domino deo] in raargine notatur alia lectio,
Tfdi ovo(iart zvqIov To-ii' '&£ov , nomini domini dei, quae eodem reci-
dit. desumpta sunt haec ex 1 Paral. 28. ceterum Solomonis nomen
paci naQcovviiov est. Xyl.
ib. V. 19. niea pauperias] in margine alleverat librarius,
nisi forte Cedrenus tam fnit facetus, roiavrr] r.al ifiol nr(o%Hct yi-
voiro, ^UB /da^lS, lepide profecto et historiae convenienter ini(p(o~
vrjaag. talis erat etiam supra folio 88 ad Manassis et Ephraimi bene-
dictionem annotatio ol^at did rovro xal ifiot cSg rco Mavaaay ro
:

Svarvxsiv aTtOKSKXrJQfarai. snnt et alia passim talia, quae consulto

omisi, nihil sane lectorera iis praeteritis defraudans; qoi, si volet,
utilius aliqnid raargini facile allinet. Xyl.
p. 158 V. 1. erai autem Davidus]
in margine HXimv i» tov
uvrtyQacpov. mihi autem profecto non videtur hic aliqnid deesse , it^
ut rairer librarii religionem , qui tara raulta loca mutilata pro integris
describens hic demum senserit ahquid excidisse. Xyl.
ih. V. 6. £}c acocpsLQ mendose scripsit pro i^ 'SlcpsiQ, duplici
litera non recte discerpta 1 Paralip. 29. Xyl.
p. 159 V. 20. neque existimandum] ad marginem annota-
tura est, 6rj(X£icoaai, &av(iaar6v JtQog rrjv vvv ficoQav xal avorjrov
rcSv noivoriQGiv cIv&qcotccov yvcifirjv. xai oqu ri kiysi. sensus
est , hunc locum esse observandum ,
quia faciat ad rudiura imperito-
rumque hominum , qi^orum maxima est multitudo, sententiam de hac
im XYLANDRI ET GOAIU
re fatuam et haec annotatio a rae praeter-
imprndentem refellendam,
ita non cst , cum sit vera
, : nam
si quid ego iudico , locus
profecto
dignus est animadversione, utcunque haec alinnde Cedrenus desum>
pserit. Xyl.
p. 165 V. 19. TvQiog mendose pro 6 2vQiog: nam Ste-
phanus testatur gentiie ab Syro fieri Zvqiogf nisi codex fallit; quod
minime puto, cum sic et apud Diogenem Laertium legatur , et insu-
lam Syron Homerus Odyss. o' versu 401 Syriam appellet, Strabonis
opinionem ibi Eustathio et in Dionysium approbante. Latini Syrum
vocant Pherecydem , ut Cic. 1 Tusc. ubi eum regnante Servio Tullo
fnisse ait, annis nimirum post Solomonem haud paucioribus 400.
Syrus insula est nna Cycladam, Delo Rhenaea et Mycono cincta.
vide Strabonem sub finem decimi. ibi Pherecydes 6 Ba^iog dicitur,
ut et apud Suidam apud Eustathium in Homeri locum citatum Bafiv-
:

Xaviogy apud Laertium 1 in vita eius ^ddvog, ut appareat Badyn

patrem eius fuisse, et emendandos ex hoc reliqnos. vulgo obtinuit
eum ex Syria oriundum fuisse, nobili illa ad Euphratem Asiae re-
gione. quam opinionem auxit b. Augustinns, Assyrium eum nomi-
uans , 3 ad Vohisianum epistola, et quidem Assyrium Virgilii ex Pol-
hone amomum, ad eius de immortalitate disputationem torquens. nam
1. 3 contra Acad. eundem Syrum vocat. Xyl.
p. 180 V. 12. et 7-equiei-'it] locum hunc asterisco insignivi,
quia prorsum est mutilus. verba haec ad Eliam in Horebi montis
spehmca dehtescentem refero , quam eandem Mosis fuisse receptacu-
lum quidara crediderunt. Xyl.
p. 182 V. 21. qui a rege erat tertius] xQiGxdxriv. ty^Scr
sic Ebraice docti interpretantur : nomen enim a ternario est. losephus
Antiqnit. 9 3 ixoiQtxg TJysfiwtt transtuHt, tertiae copiarum
XQtxv^g
parti praepositum. Suidae xQioxdxrjg est stipator aut satelies regins,
temas manu hastas tenens. Xyi,. improprie Xylander ac mutile.
propric vero ac integre misit rex triarium ( seu triumvirum ) cui in-
nitebatur. Sanctius in Reg. lib. xQiGxdxt]v interpretatur iriariitm,
e tribus ministris unum, cui stans vel ambulans per vices rex solebat
inniti. Goar,
p. 184 V. 11. Namesii] sic est in Bibliis. sed et annos re-
gum multo aliter noster codex habet notatos quam veritas Scripturac
sacrae ferat. historiae ipsae legantur, quae hic et mutilae et non
optimo ordine qua notantnr qua inculcantnr. Xyl.
p. 198 V. 14. cum cojjiputruerit] non esse vel vera vel in
loco etiam suo allata ea quac de ludaea et urbe Hierosolymorum
disputantur, cuivis perspicuum esse puto. hic autem Hieronymi ver-
sionem sum secutus, cum mtnus Mher haberet GviiiprjcpiG&sig, Com-
plutensis apud Hierem. Gvii-^i&Eig , Argent. GvfiiprjG&slg , quae duo
vocabula quid significent, non facile dixerim; et minime ferre locus
videtur ut deploratum aut comploratum vertamus, cum Hesychius
'^i^ofAivfiv anuotarit esse Ttlaiovcav, et '^iddeg apud Homerum stil-
 ANNOTATIOi\ES. 767

lae sint, sanguineae lovis lacrymae, lliad. tc 459. verbum i/^tJ si-
gnificat XtmvvWj ut Graeci tradunt, attenuo. Ebraicum ^ino indi-
cat fore ut tractum seu raptatum proiiciatur , nulla prorsus putredinis
significatione, ut coniicere nequeam vel quid Hieronymus secutus sit,
vel quomodo in Graeca versioue legendum sit nam nostri Cedreni
vox prorsus est aliena. viderint peritiores. Xvl.
p. 199 V. 20. in roraginem] ^oq^oqov, quae vox coennm
significat. fuit autem in foveam coniectus^ non aqua sed coeno obsi-

tam, lerem. 38. Xyl.

p. 2l4 V. 7. Mivcog rrjg KQtjrrjg 6 vtog] in margine rijg
EvQCiimjg signatum erat, ita ut post viog inserendum ostenderetur.
credi> scriptum fuisse o ^iog, non vtog. fortassis etiam Europa ad-
dita. res est nota. Xyl. dictionis inversum ordinem , omissis Xy-
laudri coniecturis, lioc pacto facile restitues; 6 viog EvQCOTcrjg Mivtog,
rrjg KQtjrrig l^aoLXzvzv. Goah.
ib. V. 11. scribam quod verti, in Graeco est voruQiog,
notariuii. et post Aco^ov, lorum , sicut alibi '/,ov§iy.\ov cubiculum.
SovXLSag dixit, imitatus &SQa7taiviSag. paulo iuferius solenneni
festipitateni , v,oG\ii%'y\v, quod non scio quid sibi velit. Xyl.
p. 217 V. 20. svaroXov gracilem verti, cum aliud non succur-
reret, neque de vestitu hic agatur. nam gracilitatem in mulieribus
laudatam fuisse apud priscos notum est vel ex Terentio. Xyl. nihil
commune cum antiquitus laudata mulierum graciiitate vox evGroXog
habet, quae complam ac vesilbus elegantem refert. Goak.
p. 220 V. 8. Palamedis tabula qualis ludus non est fuerlt,
adeo perspicHum. ravXav noster vocat, tabnlam, quod alii «'/?«'-
xtov, mensulain. et verbum ravXi^eiv pro ludere talis in abaco usi-
tatum fuisse ex Eustathio liquet in primum Ulyss. 107. apud Suidam
in voce ra§Xu invenies eadem prope quae hic habet Cedrenus. fuisse
ludum talorum (jcsaaav), qui per turriculam in alveum seu tabulaiii
suppositam deiicerentur ac pro iinearum aut spatiorum varietate hidi
variam condicionem facerent, satis videtur apparere. lineas fuisse
quinque distinctas Eustathius docet, quo dixi loco; quem vide etiam
in Iliad. ^ 300, et Pollucem I. 9- talosverti, quod aliud vocabu-
lum non habui, alioquin aarQuyaXov xv^ov et jtsaaov divorsa fuisse
non ignoro. sed et hoc observavi, interpretcm Orestae Euripidei
Palamedi inventum xv^fov et jisrxsiag promiscue tribuere. quanquam
cur nou verterem talos, cum pro me faciat Flaccus poetarum prae-
stantissimus ? apud quem Volanerius scurra chiragricus, Serm. 2 7,
qui pro se tolleret atque mitteret in pyrgum talos, mercede diurna
vonduclum pauit. hunc pyrgum Martialis turriculam vertit, nsaaovg
talos, quos Cedrenus per iprjipo^oXov videtur intelligere. Suidas
ti^ijfpi^oXov habet. noKKia notas iutelligo talorum ; et Suidas habet
inrd xoxaia , septem granula. ipse vidi abacum albis ac nigris di-
stinctum quadratis, quo modo tabula scachica dividitur ; eique superne
imminens infundibuluro , per quod cubis (^die wiiijjel) deiectis in
768 XYLANDRI ET GOARI
abacum vel fritilluna luderetur. ^£te(oqi6^6v Cedrenus vocat quod
^taywyr? V Suidas , vocabulo elegantiori et magis apto nam (istscoqi- :

(jjiov alibi sic positum a probo scriptore vix puto. locus Martialis,
quod pene oblitus fueram addere est in Apophoretis , distichon libri
,

14 16. Xyl. Ta/3A.«v scribit Suidas cnm Glossis Graecobarbaris ; et

cst 6vo(ia TCaidiag , iabula, qua talis luditur. Goar.
p. 220 V. 11. KaaQvgl %aQaKc6(iaTa substituit Isaacius Por-
phyrogeneta in Paral. Homeri , quibus de ludo a Palamede invento
disserens jrpcoroj, inquit, xv^sveiv i^EVQrjrai. ac
rav}ii^£i.v ^'roi
inferius , coQiSaro tijv ravlav rov Ttivaxa rov naiyviov rov
"^'rot

yriivov KOGiiov, rovg Ss dmdsKa KaGovg n^xoi ta laQandiiara tov-

Tou Tov i,(o8iamv aQi&iiov. Goar.
ibid. 'ipricpo^okov cornu sive alveoliim , e quo primum in
turrim sive canalera , et e turri in tabulam tali et tesserae decidnnt.
Goar.
ih. V. 12. KOKTita ipsi tali seu potius tesserae nnraero septe-
nario varias tabulae faveolas subintrantes , variosquoque planetariim
et zodiaci siderura concursus ac subinde prosperam vel adversam
vitae ludique sortem secundum astrologorum regulas manifestabant.
Goar.
ih. V. 14. de literis Graecis eiit: alius commentandi lorus
aptior. ceterum aliqnot deinceps loca sunt mutiia , quibus asteriscum
iccirco allevi. Xyl.
ih. V. 19. yXog vitiose legitur pro Ktiog. aut saltem auctor
erravit: nara Ceo oriundum constat ex pro-
insula, urbe lulide fuisse
batis auctoribus ; quae insula post Helenam prima est ab Attica Asiam
versus. errorem non annotassem, nisi pervulgatum etiam in aliis
libris scirera. Xyl.
p. 223 v. 5- Dictys'] margine Jixrvg, i^ ov "OnrjQog
in
ce^poQiir^v flXrjcpcog ri]v 'ikitxSa Gvvira^ev /Liera qO' hrj rr]g c?A.(a-
,

cscog TQoiag. ego ut non negera Dictyn atque etiam Daretem histo-
riam belli Troiani coraposuisse , ita persuaderi mihi nunquam patiar
ut qui hodie istis titulis circumfcruntur libelli
,
pro genuinis aut fide
vel etiam lectu dignis habeam. Xyl.
p. 234 V. 20. aya7tcovr(ov] ayanav
est diligere. ergo litu-
yovrcov aut aliquid tale scriptum suspicor. locus est vitiosus, historia
seu fabula notissima. oraculum senariis iambis reddidi, sentcntiam
consectatiis. Xyl.
p. 236 JDiabena] Adiabenam scio regionem esse quae
V. 23.
inter Tigrim et Euphratera fluvios iacet. sic eam et Stephanus ap-
pellat et Eustathius in Dionysium et alibi; de qua videndus Ammia-
nus Marcellinus 1. 23. apud Strabonem I. 11 extremo prope diec-
^rjv^ legitur, sed vitiose puto, quando etiam eius epitoma aSiPrjvrjv
habet. sed haec alias. de Scythopoli vide supra annotata. de iis
quae sequuntur annotare quicquam nolui, cum (ut alios plurimos ha-
rum rerum scriptores praeteream) Dionysius Halicarnassensis libro
 ANNOTATIONES. 769
antiqaltatum Romanorum primo copiosissimc Aeneae res sit persecn-
tus. Xyl.
p. 239 V. 8. svvrj habet codex, duplici v. et annotavit Eu-
stathins non defuisse qui per duplex v scriberent , tametsi magis pro-
bat unicum. sed et aspirari ro £ a nonnullis Indicat , in versum Od.
T 307 rov (i£v q)&ivovTog (irjvog^ rot; 6 t6va{i£VOio y qui exstat
etiam Od. ^. et Plutarchus in Solone indicat enen kae nean eo no-
tari , id est ultimum diem mensis , cum luna soli congrediens et vetu-
stissima est respectu elapsi mensis {ivov est ro Tccclaiov) et respcctu
ineuntis eadem novissima. vide et Suidam et alios. versns Aristo-
phanis exstat Nubibns; tv&vg jlietk xavr-i]v eW' %v7i te x«l via.
ac potestibi videri quae habeat scholiastes. de eo die interpretantur
grammatici Hesiodeum hoc, ^rir' ava^akksa&ai sg r' avQiov ig r*
svvrjcpiv. Xyl.
p. 244 v. 4. TtaQOTtvXEcSva] quod ante naQajtvXiov. Poly-
bius QivoTtvkrjv de simili re dixisse videtur. nihii volui mutare : alio-
qui Tov TtaQaTtvXecSva avrov vel papilionem vertissem, miror autem
ab ludithac recepta historia variare nostrum. Xyl.
ibid. naQartvXlov ] posticum et secretiorem portam hac voce
percipiendam contextus ipse commonet. narrationis seriem a nostra
diversam praetereo. Goar.
p. 245 V, 1. Krriralovg] omnia haec ita sunt vitiosa, ut in
iisemendandis metuendum sit ne oleum operamque, quod aiunt, lu-
damus. et possunt haec aliunde conquiri. certe hoc videtur signifi-
care , Mysos in Italiam transivisse. Telephus enim Mysus fuit. et
Mysos ipse Homerus Ktjrsiovg appellat libro Ulysseae 11, de filio
Telephi Eurypylo loquens, TtokXol 6' d^icp' avxov kraiQOi Kriruot
xrsivovro, non dissimulante etiam Eustathio. Xyl.
p. 257 v. 23. mensi a deo] in margine est hoc adscriptum;
lyw ds zvQov Iv axsQoig taroQmoig on ano rov v.ar avrov rov
Hriva xXaisiv avrovg rovg iv tw noXifico dno&avovrag MoQrioviA
Tov (i^^va ixdXsaaV (lOQXSii. ydQ TtaQ^ avroXg 6 Q^dvarog ovo^id^S'
tai. mirum est eum auctoris tam sacrae etymologiae nomen potuisse
dissimulare. quae seqnitur Circi descriptio , eam non assequor ; et
nescio quid Graecanicarum ineptiarum posteriorum temporum sapit.
de quattuor aurigarum generibus seu coloribus res nota est ex Latinis
scriptoribus qnalis sit et quando instituta. itaque nihii annotavi. et
a mendosa lectione libere discessi , quoties ex re fuit. Xyl.
p. 258 v. 15. niX(ia totius Circi est area sive arena. GoAR.
ih. V. 16. £i>'pi7rov] quem Circi solum et arenam decempe-
dali profunditate simul et latitudine ad aquas recipiendas editis nau-
machiae spectaculis, cingere, scripsit ex Dionysio Dempsterus Bom>
antiquit. 6 4. Goar.
ih. V. 17. nafinrov] qui et xannx^^Qf circa metara Jlexus.
GOAR.
ihid. Ccpivhovri] circi carceres., ex quibus, velut e funda
Georg. Cedrenua tom. IL 49
770 XYLANDRI ET GOARI
lapis, equls curribus cursa decertantes erumpuot, eq)EvS6vviv fre-
quentissiine vocat auctor. Goar.
p. 258 V. 19. asQog voce intelligo velum, quo ad arcendas in-
tenoperatioris aeris iniurias , et ut populus salubrius consisteret , Cir-
cus tegebatur. quid enim huiusmodi velo caelum in Circo commo-
dius referret ? fundamentum mihi est, quod etiam sacris superposi-
tum maius et amplius velum, «ij'^ , non iufrequenter in Chrysostomi
liturgia et in Simeonis Thessalonicensis, Cabasilae, Germani et alio-
rum expositionibus vocatur, et eo expanso sacerdos exclamat "operuii
caelos gloria eius et laucle eius plena est ierra.^' a sacris itaque ad
Circum voce traducta , velum illius caelum referens auctor appellavit
mqa. de velis theatrorum Dempsterus iam citatus abunde. Goar.
ih. V. 22. IIqs6£vxov] audiebant Graeci magistrum iti Prae-
senti dici, qui satellitum imperatori iugiter praeseniium (qui tt prae-
seniiales) esset dux ; unde et Viridem colorem diutius permanentem,
velut ozvXxs praeseniem et facile obvium, «rro xov 7tQ£G£vxoVy Ttqa-
61V0V, extorto uimium etymo, dictum voluerunt. GoAii.
ib. V. 24. To Bivexov ccTto r^g BevExlag] feliciter vocis radi-
«em invenisset, si non Venetus color et vocabulum pluribus saeculis
Veneiias superarent. Goah.
p. 260 V. 2. liieraa signaios] ano adrjiislov, conieci scri-
ptum fuisse aTCO A 6i^^siov, facile mutaturus , si qais aliter expediat
locum. enim Varroni assem ab aere dici. XYt,. ad Xyiandri
scio
votum locus hic expedietur , si nusquam corrurapatur et facilem acci-
piat interpretationem. asses argenteos ei aereos Romanis largitus
est primus. aGrjiiov enim argenium est, ac aeri, prout in prae-
senti, adiunctum monetae materiam indicat. ETtiarjnov iterum vocat
auctor inferius p. 178. at hoc cusum est et noiatum, illud proprie
infecium; quamvis ia promiscuo sensu utriusque vocis nonnunquam
occurrat usus. Goar.
p. 263 V, 13. regnum ab ipso ajfeciari^ cog avxaQGtav
(jLEXexmvxog , ut qui rebellionem cogitaret. ego avtaQyiav suspicabar
scriptum esse. sed aliis quoque locis tyrannidis affectationem sic ex-
pressit. locus est vitiatus , et narratio nescio unde repetita. longe
quidem abesta recepta istorum temporum historia. rov (leQovg xcov
rdkXaiV naxayoiievog , nescio quid sit istud xttxayofisvog. Xyl.
noscet si quidam ex Galliarum partibus ori-
interpretetur. erat
ginem ducens vel ab adversa Gallorum parie abductusy et affe-
ciu in eam propensus. GoAR.
p. 264 V. 7. in margine adscriptum est: xal t« jzsqI xov
fiijvog Tovxov akXcog svqov lyoJ iv exsQOig taroQiKoTg, ansQ 8id ro
ansQavrov yQdcpsiv ov 8vva[iai. dQziast Ss rovro fiovov, Zri
'^Pca^ialoi cpiiiJtQS xo noXv tpvxog Xiyovai. xov yovv fi^va rovrov
cSg il>vxQ6raxov ^s^QovaQiov ixdXsaav. haec ille. cetera aliunde
huc afferre non est operae. Xyi,. rationem ab hac diversam promet
auctor inferius p. 168 C. Goar.
 ;;

ANNOTATIONES. 771
p. 269
V. 23. Seres] hi ubi fuerint ctquales, disputabimus
alibi. margine erat, ova oida 'uveg slal. •&av(i,aaTov 6e sinvsg
in
nov roiovroi dGiv. quid autem sint Cabcs p. 270 v. 9 nescio, nisi
si forte nouien est Indicae gentis hominivorae. neque Agelaeos pro-
prio sic dicto noraine novi. et historia docet anie haec verba p. 271
V. 2 cuius paludem aliquid excidisse. Xyl.
p. 277 animalia] fw^ia, quod haud scio an de Zo-
V. 9.
diaci signis voluerit intelligi.ceterum ex Diogene Laertio , ex Piu-
tarcho de philosophorum placitis , ex Ciceroue et aliis malo repetere
lectorem ea quae huc pertinent, quam ipse ei ista annotando mole-
stus esse. nec mendas quidem omnes emendare hic institui , qnalia
sunt de terrae forma, to Gxrj^a avTr^g vyqov GxQOYyvXov %iov<a8£g
U&a naqanXriaiov p. 276 v. 21 , quae asterisco notavi. versus de
Anaxagora sunt Diogenis Laertii, sed distichon posterius omissum
est. Plato non procul a fine Phaedonis Socratem facit de illo queren-
tem , quod de mente sententiam non tenuisset. sed haec alio perti-
nent. Platonis locus quem Cedrenus citat ex Legibus , est duabus a
principio Hbri de Legibus quarti paginis (p. 716 St.). de diis deo-
rum et Caeli progenie locus est in Timaeo. locus de love volucrem
currum agente est in Phaedrl pagina quarta. Xyi,,
p. 291 V. 8. Hyrcano favehat] nemo non videt pessime
haec inter se cohaerere. ego habeo lectorem ad losephum legen-
satis
dum ablegare. vide librum Antiquit. 14 ab initio. Xyl.
p. 294 18.
V. et Decembris] prorsus est in Graeco, et men-
ses ita utrinque numero recensentur, ut erratum esse non possit vi-
deri. notum est hodie non Decembri sed Octobri sex Nonas tribui
quae opinio infra etiam perscribitur. A. D. significant ante diem.
nqo T^iwv, nQo (itag etc. etiam Graeci hoc imitati dicunt; de quo
alibi. etymologias quoque nostri auctoris in medio reliqui ;
quas si
voluissem persequi qua comprobando qua refellendo, proHxior ut
essem oportebat, et aliquando Oedipus. Xyl.
p. 296 V. 17. Tenes] in Graeco est riXtjg. sed ego secutus
sura historiam. Bellerophontis et Hippolyti res notiores sunt quam
ut de iis sitannotandum. Tenes autem, a quo insula Tenedos
aliquid
nomen filius Neptuni nepos fuisse traditur; qui nover-
habet, Cycni
cae de stupro ipsum appellanti noluerit obsequi , ideoque in mare a
patre falso crimini novercae credente in cista expositus incolumis ad
,

insulam Leucophryn delatus einomen fecerit ibique regnaverit. est

hoc apud Tzetzam in Lycophronem , apud Eustath. in Iliad. «' 38
qui Philonoraen istam novercam , ab aliis Polyboeam appeliari osten-
dit, etiam in Dionysium. atque ita est apud scholiasten quoque
Homeri , in dictum locum. meminit et Diodorus Siculus in fine I. 5,
scd nomine novercae omisso. noster Alphesiboeam vocat. quae scri-
ptura si sit recta, nihil est absurdi: nam quod idem Peleum Astyda-
mea abstinuisse ait , eam Pindarus in Nemeis Hippolytam Cretheidem,
 ::

772 XYLANDRI ET GOARI

Magnessam Hippolytam Horatias in odis vocat. qnac hlstoria est
etiam apnd interpretem Apolionii, num. 14 lib. 1. Xyi,.
p. 297 V. 14. na^sXavKia] Tiaiitjkavjia scribunt modcrni,
eipileolos ex camelorum pilis confectos, sumino tantum vertici hae-
rentes kuX itQog avxsva ac/ cez-wce.? defiuentes , ita vocant. Suidas
aliter: Y,a^7]XavKiov ""Pwfiattov ri ki^is- ^ij&eii^ S' av ikhj^^iaxl
nagd to yMVfia ikavvtiv, Goar,
ib. V. 20. pro ov GTcdxia scripsi ovg Gndxia. quid antera
sit^laog hoc loco , nescio. ^iaQ-og praemium significat , tw «O-Aoj
vox vicinior. quanquam in spectaculis et certaminibus huiusmodi rerum
quoque missilium, quae in populum emitterentur tanquam donaria,
usus fuit. mappae mittendae mos apud Suetonium c. 22 Neronis et
apud Martialem alicubi refertur, meminitque etiam Tertullianus cum
ahbi tum quasi per adagionem in extrerao iibri adversus Valentinia-
nos. Xyl. quid sit hoc loco ^niaog fatetur se ignorare Xylander
a&Kov quoque se nescire fateri debuerat. est autera d&Xog certamen.
exercilamenlum vocat Dempsterus Antiq. Rom. 5 4« idque pro-
prio vocabulo commissio nuncupabatur. Suetonius in Augusto c. 89
admonebatque praeiores ne paterentur nomen suum commLssioni-
bus obsolejleri; unde commiitere pro digladiari, certare etc. cuius
exempla numerum omnem excedunt \xiaog itaque certantium in Circo
commissio est, quae vox dvxi xov d&lov scribitur. Goar.
p. 298
V. 2. repurgamenta] vXtjv res eiementarias et mate-
riatas vocat. axv^aXov excreraentum est, quod ut vilissimum sordeat
et abiiciatur, sicut D. Paulus humana ac caduca vocat ad PhiHppenses
suos; et apud PhocyUdem aKv^aXiafiaxa XQaTti^tjg dicuntur quae
adulatoribus et aliena quadra viventibus dantur. oraculum, cuius
mentio fit, excidit. iam bixilationes quid sint nescio bigas et biga- :

rias novi, de quibus loqui eum putarera, nisi mox eorura seorsim men-
tionem faceret. ^l^iXa audacter vexilla reddidi , descriptione id fe-
rente. quanta Cedreni peritia antiquitatis Romanae, quivis
fuerit
cernat. poteram vexillationes reddere, sed omitto. Xyl.
bixilationes
vexillationes sunt llomanorum equiium agmina. idem habet No-
titia iraperii. Goar.
ib. V. 9. tj Tcaq' "EXXriaiv] Xylander ut nimis proprie, sic
ridicule: %Xlv&ov Graeci pocant laterem coctum. quis hoc nesciat?
verum quid ad Cedreni propositum vel Graecorum 7tXiv&og vel Lati-
norum coctus later? relictis iccirco Xylandro lateribus, laterculum
erudite aperit PanciroUus in Not. Imp. c. 92. erat aerarium in aede
Saturni j ubi plebiscita et senatusconsulta reponebantur id .

postea laterculum dictum. mathematici enim quadratam Jigu-

ram et ad aliquam similitudinem instar lateris surgentem nXiv-
^lov id est laterculum pocant , cui codex similis laterculum est
appellatus. sic et lapidem quadratum architecti, et agmen Ae-
lianus nuncupant. a quo laterculum hoc deripari Cedrenus
autumat. qiu, inquit, later coctus est^ seu tcX^v&Iov Graecis^
 ANNOTATIONES. 773
laterculum a Romanis dicitur. est autevi hic later puhlicus , iii

quo scuaiorum et legionum nomina sc?-ibeha7itur. GoAU. '

p. 306 V. 14. iam si relimzis] totum hoc vitiatum est. ne-

que deerant nobis fortassis coniecturae emendandi , si totum compu-
tum (qucm vocant) ecclesiasticum excutere et huc adliibere consiliura
fiiisset. itaque quia id nobis alienum videbatur huius loci, verba
uuctoris reddidimus. Xyl.
p- 312 V. 5. iril trjg ^aadEiag] et lacuna sequitur. cete-
rum vei ex Cedreno ipso lovGtiviavov xov
liquet excidisse haec, '

Htyakov: nam res incitlit in imperiura [nstiniani magni. Xyl,

p. 314 V. 14. udTtaeiiog ubi de sacris imaginibns est sermo,
osculum etiam sibi couiunctum expetit. officia Graecorum sexcentis
iu locis. GoAii.
p. 320 V. 10. oracuhim hoc roendose, nt omnia alia oracnla,
scriptum est. primum versum sic legerem , 'E^Qaiog KeXetal fiB naig
^ianaQSGGiv uvaGGav. sed cetera male habent. videre poles etiam
Suidam in AvyovGxog ubi pro doiSov lege aCSog ; ut videatur legi
,

posse utrumque, rovSs S6(iov TtQokmEiv xat aCSog av&ig tKeG&ai>

lertius maucus est. Xyl.
p. 325 i^Sofic) (irjvt.^ xad"* 'E^Qalovg JsxaTw] nltf-
V. 19.
mtim vocabnlum est mendosum, neque video quomodo restituam.
Ebraeis September cst omnino septimus mensis , non minima saltem
sui parte. Tisei et Ethan vocant eum : sed coniicere fuisse scriptum
^£ 'i^av aut eO^av, est durum. Xyl.
p. 326 V. 10. GitoxQovg] adverbum, frumenti colore. qnod
vocabulum qualem colorem denotet, cum frumenti non sit semper
idem, non satis video. si quis doceat, discam. Xyl.
p. 328 V. 7. nQo iqovcov tijg Xqigxov TcaQovGlag] nume-
rus annorum videtur excidisse. qni minor quam 250 esse nullo modo
potuit, ut rationes chronologicae demonstrant. Xy-^l.
ib. v. 21. post biennium Herodes] quid si legas duahus ab
eius discessu diehus Herodes y cum in margine sit adscriptum OT*
jtiEra Svo r\\.\.eQag trjg elgAiyvntov cpvyijg xov XQiGtov yiyove nsQl
'^HQaSrjv »j ^QecpoKxovia. alioqui bimulos fuisse occisos notum est.

sed hoc alterum habet aliqnid peculiare. Xyl.

p. 330 v. 22. Tertullianus] locus exstat non ita procul ab

initio Apologctici apud Euseb. 2 Hist. 2 Graece exponitur, unde

, et
videtur mutuatus Cedrenus. cetcrum inde etiam constat legendum
fuisse eig tov x6g(iov eiGeX^^Xv&ev., (ia9cov. post Herodias Cleopa-
tra uominatur, non scio an absque menda. Xyl.
p. 332 V. 13. a loarme] perspicue falsum. Lucae 3 mentio
fit anni 15 Tibcrii. triennium Christum docuisse non est sacris literis
expressmn; nam si esset, ca dc re non disputassent patres. Clemens
Alcxandrinus «' 6tQ0}(iar. affirmat unicnm annum a Christo fuisse
cvangelium praedicatum; coque vaticinium adducit de anno gratiae,
quod ex Esaiac c. 61 recitatur. de ludaeae in filios Herodis distribu-
774 XYLANDRI ET GOARI
tione vide losephum sub exitum 1. 17: nam qnae Geographica snnt,

alibi exponemus. sed et annorum ab Adamo ad Christum supputatio

quae sequitur p. 333 v. 20 mendosH est, et sibi non congruit, si «teo
Tou [la £Torg KvQov legas. et quidem tot annos C^rus regnum nou
tenuit ergo pro (la reponemus a.
: Xyl.
p. 343 V. 22. nam octies icndecim] locus hic lubricus est.
quanquam de re tota longe rectius alibi disputetur. notae quibus
Graeci utuntur in numeris signandis partim obscurae plerisque sunt,
partim ineptorum librorum depravationi nirais quam obnoxii. xd-' h
est viginti novem cum dimidio, xxix. s. et J
necesse est ex re ipsa
ut quadranteni designet. sed proferto 8 raultiplicata in 1 1^ 90 dios
1
efficiunt, quod est ultra tres lunares menses adhuc dierura ll^ tem-
pus. alioqui constat mensem lunarem 29^ , annum lunarem 354 so- ,

larem annum 365^ dierum fuisse illo tempore ad quod haec referun-
tur ; ut praecisa ratio hic inita nequaqnam videri possit. id monen-
dum duxi,ne quis rae aliquid dissimulare putaret: nam et cetera
huius loci non sunt omnia integra. Xyl.
p. 344 V. 2. de Thrasyllo Tacitus 1. 5 et Dio nostcr 1, 65.
nXiliciKr-^Qsg qui sint aut qui Latine vocentur, aliis explanandum re-
linquo. PHnium ego imitatus (quem vide 1. 7 c. 49) et historiam,
expriraere conatus sum. Xyl.
p. 346 V. 19. CT0i%fK»jiAartx6?, qui notis et imagunculis ma-
gicis aliisque praestigiis rairacidosa efficeret. Apollonii res ex Philo-
strato notae sunt. infra de lannis patriarchae praestigiis in Michaelo
Theophili filio 6toix^i(ori.Kol Xoyoi. et dixiraus ahbi tle hac voce plura.
Xyl. geniis familiaribus addictus et eorum ohsequiis utens.
0Tot;(£rov qnoque genius est et daemon familiai-is ; de quo alio
loco. GOAR.
p. 347 V. 3. Aegyptius latro]
videtnr de eo loqni cuius
Act. c, 21 fit ex losephi 1. 2 c. 23 de excidio Hierosol,
raentio. et
historiam eara repetunt Euseb. hist. Eccles. 2 20 et Nicephorus Xan-
thopulus 2 26. Xyl.
ib. y. 7. inter Theram] vide annum decimum Leonis lcono-
jnachi. ceterum scribit Plinius 2 87 inter Cycladas anno 4 Olyra-
piadis 135 Theram et Therasiam enatas. fuit autera hoc anno ab
u. c. 516, quinquennio post finitum bellum primura Punicum. idem
Plinius ibidem scribit inter easdem post annos 130 (id est anno 646
ab u. c. , biennio antequam Cicero nasceretur, in fine belli lugurthini)
enatam Hieram, quae et Automate dicatur. etabea, inquit, duo-
bus stadiis post annos 110, in nostro aevo, M. lunio Silano L. Balbo
coss. a. d. 8 idus lulias, Thia. ii consnles ponuntur ad annum 771

ab u. c, Tiberii quintura. quare Plinii locus, si non esset mendo-

sus, dissentiret a communi calculo totis 15 annis. quod neque ipsius
diligentiae heque aliorum scriptorum cum eo convenientiae est con-
sentaneum. Dio Cocceius 1. 60 insulam ait prope Therara fuisse
enatam Claudio 4, L. Vitellio 3 consule, qui annus fuit ab n. c. 800
 ANNOTATIOjNES. 775
aat, ut visDm aliis , 779. loquitur autem haud dubie hac de re et de
Thia ista. itaque videndum est an non scripserit Plinius post annos
150, ubi nunc 130 leguntur: nam hoc quidcm novum non est, 150
pro 153 poni, non exacte aut praecise numeris annotatis. porro
Theram et Therasiara (neque hic loquor de ea quae una ex Acoliis
fuit, Plinius 3 9) insulas esse duas, non unam ex Plinii 4 12 facile
intelliges; ubi Therasiam a Thera avulsam, interque eas primum
Automaten, postea etiam Thiam enatas scribit. Claudiopolim p. 347
V. 10 Cappadociae idem refert 5 24. Xiphilinus ex Dionis Adriano
nominat Cilhynidem Bithyniae urbem, quae alias Claudiopolis dicatur.
et de tumultu ludaeorum sub Claudio vide losephum Antiquit. 20 4,
Euseb. hist. Eccles. 2 19. apud losephum quidem tantum 8vo (iv-r
Qiadeg leguntur periisse, 20 miiia. sed Eusebius habet ut nostcr.
Xvt.
p. 347 V. 16. per orbem'] in margine «vaAoyt^ofiat
aii-oces
xal avrog t-jjv to'ts (pvaei yuQ iyO^Qov xo dovXov roTg
6v[i(poQav '

6s67cotaig. Nerva hoc edictum abolevit. Xyl.

p. 348 V. 15. a lonadabo] vide lerem. 85. de Essaeis lege
fosephum Antiquit. 18 2, et multo plura belli ludaici 2 12, unde
noster complura transtuUt. Xyl.
p, 356 V. 1. ad veniam incontinentia'\ locus est mntilns,
quem ad verbum expressi: neque enim vacabat Basilium evolvere
huius rei causa ; quod faciet qui hac disputatione delectatur et otium
habet. sed et Platonica mutila sunt atque adeo in margine adscri-
,

ptum est aGa^pij xavra ndvra 6x^86v rd rov nXdrtovog Sid to ff^
sldivai rj^Sg to avrov §i§Uov iv a> ravra XEtTot. sunt autem ex
secundo libro de re publica desumpta, et Aeschyli versus ex Thebaica
obsidione citatur Ibi ; quem loc4jm apud Plutarchum convertimus in
Aristida. ego operae prctium non duxi hic me corrigendo defatigare,
cum sit Platonis liber ad manus. Xyl. nihil hic mutilum aut truncum
etiam Xylandro si modo iudex aequus auctoris verba penitius inspi-
,

ciat. cum enim de exhibito verbis evangelicis quibus castitas apprime

laudatur obsequio, dixisset nuptiis vinctos, aeque ac monachos, ex iis
sententiain in iudicio laturos , illos violati dominici consilii liberos as-
seruit rennntiandos, veniamque consecuturos, qui proferrent ex con-
tinendae libidinis impotentia vel uxoris affectu vel eius convictn ductos
ad legitimas nuptias convolasse. qui sensus ut catholicus, etiam in-
teger est et perfcctus. Goar.
p. 861 V. 7. Oblias] cuius linguae hoc vocabulum sit et quid
significet, non intelligo.Xaov ad verbum reddidi com-
TiEQioxii^v
plexum populi, narrationem hanc noster aut ex Nicephoro descripsit
aut cx ipso Egesippo, ex quo eam Nicephorus refert hist. Eccles. 2 38.
quem si Graecum habuissem potuissem plurimis locis in corrigendo
,

Cedreno adhibere. Xtl. Epiphanius Haeresi 78 n. 7: 'i6%£ fiev

ovv 6 'laetjcp TCQarbxoiiov tov 'idnu^ov rov i7ii,}iXr]d'£vxa 0/3Ata»',
776 XYLANDRI ET GOARI
£QfirjVSv6(ji/evov rstxog, accl Sixaiov iTtixXrj&ivTa y Na^aQaiov 8h
ovra, OTisQ iQ^rjvsvsxai, ayiog. Goak.
p. 373 V. 4. sub Constaniio] audacter Constantium restitui
pro Constaiitino , cum et Zouaras mecum faciat in vita Constantii,
et Nicephorus 10 2, et Theodoritus 3 18, et fragmentum Doro-
thei martyris quod Lucae evangelio solet praefigi quanquam in eo
, ,

qiioque Kavatavrlvov pro KavGtavriov vitiose legitur et is filius

Magni perhibetur. nam Constantinus Magni filius ceierius est sub-
latus quam ut ipsius iuiperio aliquid horum fieri potuerit. sed et ia
Sophronii scriptum est de D. Luca fragmento , anno Constantini vi-
gesimo reliquias eius Cpolim esse allatas ; quod mendosum prorsus
cst et in nomine et in anno. Xyl.
p. 378 V. 7. Flapius] BaX^iog vel BdX^og Balbus, vel Fla-
vius BXd§iog legendum videbatur, sed cum P. Cornelii Taciti li-
brum 15 consulerem, inveni Flavium rectum esse. Subrii enim Flavii
tribuni est illud dictum ibi relatum; et quidem eundem nominat ia
hac ipsa historia Xiphilinus ex Dione, stipatoribus praefuisse indi-
cans. quod autem Ciuciunatus dicitur ad rem publicam gerendam
ab aratro vocatus Nerone imperante, est summae aviGxoQriGiag.
Xyl.
p. 384 V. 5. matrem vocat eius] in margine svtsv&sv 8vva~
Cai vorJGai KaXag v.a\ ro XQondQiov ro Xsyov ""0I iq diiav&ritpoQog
'E^Qaicov Gvvayatyrij ov GtOQyr]v svSQystov TtQog 6s q)vXd^asa ftrj-
rQini^v" de tropariis infra dicetur. locus qui non multo post cita-
tur ex Thren. 4 , ibi et apud Eusebium lustinum aliosque ahter paulo
legitur : sed insistere huic disputalioni non libuit. XyL.
p. 429 v.aQiotov TcoXttsiav ] aequam imperii legem et
16.
laudatam in administranda re publica solertiam,. potius quam privatos
mores , hic inspice. Goar.
ib. V, 22. shotoog —
xofiiGdfisvog] ad verbnm: promerita
*lam olim innatae sihi Jerocitatis praemia reportavit. Goab.
p. 431 V. 5. me non interimes] versus est de initio Iliadis
Homericae libri 22 , quo ApoUo Achillem a se insequendo dehortatur.
de Apollonio exstat iustum Philostrati opus , et haec fabula est in I. 8.
Damidem quoque, non Damantem legi debere satis ex eo, Suida
aliisque constat. Xyl.
p. 434 V. 17. To nsraXov nsq^oQriacog] atque sic etiam le-
gitur apud Eusebium , unde haec Cedrenum descripsisse apparet.
quid autem sit nitaXov cpSQSiv , nondum satis scio , nisi quod laneum
pileum insigne doctoris fuisse ex Suidae collectaneis utcunque suspi-
cor, qui honoris et auctoritatis causa a primario ecclesiae doctore
gestaretur, quales olim flaminum apices. Xtl. ut doctorem, docto-
ris quoque ornatum insignibus , ac nstaXov laneum pileum Jlami-
num more gestasse, censuit Xylander. sic aurum lana corapensat,
et sancto spiritu afflatum apostolum et pr^ecipuum ecclesiae doctorem
flaminum houore donat. at nou potius antiqui sacerdotii dignitatem
 ANNOTATIONES. 777
I aiiquo titulo exaeqnatam novique maiestatem assumpto
insigni manifestatam voluit apostolus
quodam eius
cnm nsTaXov hracteam lami-
,

namve auream fronli praetulit appensam? Hleronyraus de Ecdes.

Script. in Polycrate: Jcoavvij? og Itu to Gtijd^og xov xvqiov dvt-
xXi&i] v,ta tsQtvg avrov yiyovty %qv6ovv nizcclov iv xfp (isrcono)
(iaara^cov (laQxvg xal SLdaGnaXog iv 'Ecpiaro iKOtiii^d-t}. de lacobo
domini fratre narrat simile Epiphanius Haeres. 78 ovrog 6 'laxco^og :

jctti niraXov inl rijg xecpaXijg icpoQeae. eius interpres : lacobus.

iste bracleam in capite gessit. Goar,
p. 435 magni Gregorii frater Caesarius] idem Suidas
V. 4.
et alii. quod
Graeco seqnitur inl eevdrov , nescio legere for-
in :

tassis est eni asvarov in senatu. fuisse hunc Caesarium magistrum

aulae Theodosii primi, est apud Nicephorum 12 44. id valde dis-
sentit ab eo quod Gregorius Nyssenus in vita Nazianzeni habet,
Caesarium Constantio imperante e vivis excessisse. Xyl. exstantem
in vetustis editis Cedreni exemplaribus notam , dnabus literis as *
coniunctam, coniicio indicare aenQErov vel ut Xylander opinatur
asvcirov, vel denique, ni s obsisteret, avvodov. eligat sibi pla-
citam, vel certiorem proferat alius coniecturam. Goar.
p. 437
17. 'ASQiavov ^riQag] confundit hauc anctor non
V.
ignotus cum Thracica Adrianopoli. at Mysiae, non Thraciae urbs
est, et a Cuspiniano ex Dione et Suetonio Adriani venatica septa
nuncupatur. Goak.
ib. V. 18. in Mitatis] hoc quid sit, non facile dixerira.
apud Xiphilinum ex Dione urbs simpliciter 'ASQiavov 'd"fJQai dicitur,
quod venatica Adriani septa convertit Merula. eodem modo Zonaras
habet. Spartianus: oppidum Adrianotheras in quodain loco, quod
illic et feliciter esset venatus et ursam occidisset, aliquando constituit.

quid fiirdroig metatis significare debuit, ut Adriani venationem

si

certis metis ac finibus urbis inclusam designet? Xyl, mitatUj seu

Latinius mavis metata, castrorum loca interpretor, in quibus staret
vel longiore profectione suscepta paululum quiesceret exercitus, hinc
metatoresy de quibus Vegetius 2 7. Goar.
p. 438 annos aetatis adeptus multos] Xiphilinum , et
V. 8.
vero id quod perspicue verum erat secutus hic sum.
, nam illud
§maag (isv erri ^ est ab aliquo positum qui elegantiam inscriptionis
non scribendum ^iciaag (isv hrj noXXd vel ( ut habet
intellexit. fuit
Xiphilinus) zoaa, nam vitam otio et tranquillitate carentem, cum
iniucunda fuisset,vitae nomine non dignabatur. ac fijv, vivere,
pro suaviter et iucunde vivere demum poni satis notum est vel ex
epigrammate de horis diumis, in quo est "pivere post illas litera
Zeta iubet." Xyl.
ubi Cedrenus refert Adrianum urbibus atque civibus
ib. V. 9.
debita diraisisse, in margine assignatnm est: rovro xal 6 ifiog §aai-
X,evg laaxiog «/la ry dvaQQijast inoii^asv» Xyl.
778 XYLANDRI ET GOARI-
p. 438
V. 18. * Traiano eninii\ haec neqiie de Antonino accipi

possu.it nequc omnino huc pertinent, sed ad Adrianum, qui fictis rt

Platina Angusta literis Traiano adoptatus fuit. constat hoc ex Xi-
philino Spartiano Zonara atque aliis. Xyl.
p. 439 V. 4. Bardesanem^ perspicue falso hic Bardesanis
noinen inculcatur, hominis, ut aliud nihli dicam, Syri. legerv^lum
apud Phryges Priscillam de Bardesane vide EuseU. fnie libri
etc.

quarti histor. Ecclcs. de Cataphrygon haeresi, Montani et falsarum

vatum Priscillae ac Maximillae, idem 5 16 et ahas. Xyl.
ih. V. 15. is cum adversus^ in margine haec stabant: hii

%ov nqo avvov AvrcovLvov xovxo yevsG&ai 6 Gotpciraxog yqcKpii,

0S{jiiGtiog, aXX<og 6s %a\, ov^ ovxag. Apologiae lustini Martyris
sccundae subiuncta est ea de re ipsius Autonini epistola: sed utrius
ea sit, Piine an Philosophi, ambigi potest. ex Orosio 7 15 satis
patet sub Philosopho eam rem gestam, itemque ex Eusebii narratio-
imm ordine, et quod fratrem alterius Antonini ( nirairura Yeri ) Mar-
cum ait bellum Gerraanicum gessisse et Christianis precantibus aqua
potitum, 5 5. sed et Melito apud eundem paulo ante Adriani nepo-
tem appellat, 4 26. Xiphilinus quoque et Zonaras ex Dione Phi-
losophi iraperio rera narrant. lulius item Capitolinus et Germanlcum
Marcomannicumque ab hoc gesta diserte indicat , et eum fulmeu
bella
contra hostium machinamentura aquamque suis siti laborantibus eli-
cuisse precibus memorat. Xttl.
p. 440 V. 16. £ig ftETftvoiav] haereticus ad resipiscenliam in-
terpretatur, orthodoxus ad poenilenLiam. Goar.
ih. V. 19. narratio de eo qui arena baptizatus fuit est ex Ni-
ccphori fine tomi tertii. sed haec verba ergo quia niliil etc. quid
s-ibi vehut, nescio. Xyl. se ipsum itaque non intelligit. planus est
tamen verborum sensus. ergo quia nihil horum Jiiit arenae baptis-
jnus, ut qui ad figurativum Moysi, poenitentialem loannis, sacra-
mentalem Christi, sanguineum martyrum revocari neqniret, iusle
non est receplus, qui susceperat illum Hebraeus. Goah.
p. 442 v. 6. Severus qui sit idem quod haereticus ignoro.
credo autem hacc a scioto fuisse adscripta, qui Severum haereticum
nosset; de quo Cedrenus postea dicet Aureliano. Xyl. nihil hic
iri'

cum Xylandro a sciolo quovis existimo corruptum. Sei-'erus enim

Latinis cum tr-ucem, rigidum, vindicem etc. sonet, poterit quo-
que pro exitiali , pernicioso , et ut loquitur Apuldus, peremptorio
surai, quem Graeca vox ttiqixiKog (et si mavis dvaiQtxmog) refert.
Goar.
ib. V. 17. venatum apud auctorem interpretabere
Kvvriyiov^
jn Antonino. hic et sparsim,non ut plerique cynegium, sed arenam,
locum certamirii cum bestiis subeundo (ad occidentalem urbis regio-
nem adhuc hodie v.vvtyyog audit) dcputatum, ad quod illae ibidem
in caveis et foveis publicis sumptibus alcbautur: Iv to, scribit Suidas,
£§in;rot;vTO ot /Stodavarot sive ^iatoO-ftvarot. in quo nominatiores
 *
ANNOTATIONES. 779
sccleratos nec non ex contemptu nobilissimos leges quandoque capite
multatos. GoAH.
p. 446 V. 3. avodioi impios haereticos significat: ego perspi-
cnitati servire nolui , et fieri potest ut ccvo^oovaioi Cedrenus scri-
j)serit. Xyl. at qui scripsisset, si nccdum a Xylandro conficta vox
erat ? certius dixero fieri potuisse ut scripserit
aviaoi vel dviaioi, ,

quae voces , tum apud antiquos tum apud neoteros Orientales , inae-
qualitate ajfectos et ductos refert; ut nimirum iidem essent avlaioi
qui et avo^oioi. Goar.
ih, V. 16. i7cavr]Qrja9ai /3/ov] iTtavtjQaro, Intiqaro, tXXzTo.
i7cavr]Qr](iEvog
, nQorjQrjfisvog, '&ik(ov. Suidas. ascetica vita est
qiiae corpus domare adsuescit et soli pictati vacare. ei exercita-
tioni monachi studebant , indeque ascetae dicebantur quasi exercita-
tores. ceterum haec omnia apud Suidam aliquanto etiam quam hic
plenius et integrius leguntur in ^SlQiyivrig, qnem secutus sum suis
locis. vide etiam Nicephorum 5 32 et 33. Xyi..
p. 449 V. 12. Maurus Cappadox\ apud Xiphilinum ex Dione,
qnem et secutus est Zonaras, legitur Maurum fuisse ex Sicilia Cae-
sarea; quod quid sit, non video. certe si Maurus fuit, neque Cap-
padox esse potuit neque Siculus, ex Mauritania Cacsariensi fuisse
probabile est. Xyl.
p. 450 V. 21. qui a Maximino ad Philippum nsque fuerunt
imperio Romano potiti, admodum obscure et confuse hic recensen-
tur. cum autem manibus sint Herodianus Capitolinus Zonaras
in
al'i, roalo lectorem ad eos remittere quam huc transscribere ista.

pro Pupliano (p. 451 v. 5) ex historia restitui Pupienum. sed

qnid sibi iste lunior {Jb. v. 2) veHt, non coniicio. protectorum
quidem , ut dignitatis , mentio apud Ammianum est creberrima. inter
protectores domesticos se quoque sub Constantio fuisse indicat 1. 15,
et ex einsdem 1. 30 apparet fuisse gradnm ad tribuniciam dignitatem
proximum: apud nostrum nQoriKtcoQeg dicuntur. is lovianum quo-
que sub Constantio fuisse protectorera ait. apud Marcellinum eun-
dem scholarum quoque palatinorum mentio non rara. satisque liquere
puto scholarum nomen legionibus, quae perpetuo stipendio alebantur,
tributum fuisse; quarum praefectus domestici appellatione idenlidem
deinde aflicitur, nonnunquam etiam i^rjyovfisvog tmv a%oX^v dici-
tur. Xyl. Candidatos agmen militare recenset Marcellinus 1. 25
et 31. ac eosdem pari fere casu luliano et Valenti violenta morte
perituris militantes. Protectores quoque memorat idem 1. 24, nec
non et Scholares ; quos omnes imperatoris stipatores et satellites
fuisse ostendit quam erudite Henricus Valesius in annotationibus.
eosdem plerisque locis 6%ad-aQOKav8i8axovg vocat ius Graecoroma-
num. GoAR.
ibid. Marcum autem, qui post Gordianum lectus fuit, triennium
imperassc(i6. V. 16) faisissimum est, cum vel ex Zonara constet enm
nondum occepto iinperio exstinctum fuisse. ei Severus Hostiiianus
780 XYLANDRI ET GOARI
siiilkitur, cuins imperiura eadeni fuit condicione» is a Cedreni libra-
rio Zonarae recle Hostilianus dicitur. certe pro srt]
lustilianus, a
rjfiBQag, pro annis dies legendum puto. quod supra est («7». v. 1).
is fuit pater s. martyris Eugeniaey quale sit, ex Phiiippo Zonarae
disces. Xyl.
p. 450 V. 22. BoGxqviv est etiam aj)ijd Zonarara ; et Arabem hunc
fuisse ac Bostra Arabiae urbem , Amraia-
reliqui tradunt. et quidera
nus MarcelUnus, scriptor diligentissimus , Bostram Armeuiae ingen-
tem atque raunitam urbem coramemorat, 1. 14. Xyl.
p. 452 V. 1. is oh corporis\ arabiguum, de Saporene an de

Philippo intelligi debeat. Zonaras de Sapore expouit. Valerianus

autem huc non pertinet. sed vel Zonaras bic lectorem cxplica-
bit. Xyl.
p.454
V. 9. mirijicus Gregorius] Neocaesariensis episcopus.
'^ideNicephorum 6 17. quae de Manete sequuntur , sunt etiam in
Suidae collectaneis; quae secuti sumus, ubi rectius nostro codice
habere iudicabamus. Xyl.
p. 464 V. 4. Perinthi ad conriidum\ locus est mutihis.
panlo ante certae peruiciei obnoxia verti, quae noster (tiEra xXtfia-
XTif^cov dicit. Xyl. vXi^xaKiiiqag interpretor rerum dubios casus,
quae ut nonnunquam consistere et augeri , ita et frequentius in ruinam
praecipites agi consueverant; metaphora a revoluto septenorum anno-
rura circulo, in quo, ut unius in aliud temperameuti, sic ct vitae
solito saepius mortem mutatio. Goar.
fit in
ih. v. 23. haeresin quattuordecimanorum} nempe ut pa-
scha ludaico instituto ac die celebraretur. Xyl.
p. 470 V. 8. "ASayKxov] lego "ASavnrov, quae est Eusebii
8 11. htera v vitio librarii extrita et Latina, ideoque Italo non
noale conveniens; quales sunt Honorati, Consentii, Innocentii, alio--

rum. quod autem de eius uxore et filiabus refert , id Eusebius capite

sequenti nequaquam his tribuit sed aliis apud Antiocheam hoc modo
,

stupro ekipsis. sit magister, ex Eusebii de

porro quid dignitatis
Audacto narratione et cx aliis coUigere licet. hodie quoque magistri
vel aulae vel equitum in auUs sunt. et praedivites fuisse eos magi-
stros historia Xyluntae in Leone Iconomacho docet. quod ad quae-
stionem attinet , August. 1 26 de Civit. Dei ait se nihii audere de iis
temere pronuntiare quae harum similes exitus haboerunt. sed ista
aliorum sunt. Xyl. Eusebius de hoc praeclaro martyre 8 23:
'^Pcouaia^g a'^iag imiXvni^evog "ASavnog ovo/ita, yivog xav naq
'ixaXolg Imari^tov , 8ia Ttaarjg tc^sX&cov dvr}Q x^^g TtuQa §aGtXtv6t
Ttfiijg, og xal rdg xa&oXov 8ioiK7]6Eig xijg TtaQ^ avxotg KaXox'(isvrjg
(tayiaxQorrixog xs xa\ xa&oXiKoxrjXog. quidam Romanarum digni-
lalum summis potitusj Adaucus nomine, genus ah Italiae nohi-
lissimis ducensj vir per omnes honorum, qui ab impp. sunt gra-
dus provectus j ita ut magisterii ah ipsis vocati, et generalis ad-
ministralionis principatum ohtinuerit. Graeca ex animi proposito
 AKKOTATIOINES. 781
iuxta Chrlstophorsoni versionem non exhibni, q«ia ultima verba rcd-
didit mogistri officio7'iun et quaestovis generalis munera integre
et incorrupte exsecutusy magisierii siquidem praefecturam, magisiri
oj/iciorum digiiitalem indicasse ratus, de quaestore generali tacui,
ceu de munere ab officiorum magistro diverso , qnorum utrumque in
ea qua tunc erat imperium amplitudine et mole solus nnus gerere
ncquirct; nec xc:9'oA.txoTij?, «tto xilg ^iayiGXQoxriTog seiungenda,
connexas ; ita ut Adauci
qiias particula coninnctiva voluit Eiisebius esse
roagisterium generale esset, et in plures (nt a magistris rei privatae
dignoscendum ) extenderetur ac non palatinis tantum et principis
:

rainistris, ait PanciroIIus in Notitiam imperii Orient. c, 62, nec non

scholis palatii arma sed et fabricis et limitaneis diicibus
tractantibus
,

ct comitibus imperaret. haec fuse de magistro, cuius dignitate plures

ornatos recenset Cedrenus: viginti quattuor suae legationis tempore
ex visu numeravit Luitprandus, prout testatum reliquit 1. 6 c. ult.,
cunctique ut dignitate ita summa auctoritate , labentis imperii saeculis
sunt potiti. GoAR.
p. 472 V. 23. in descriptione formae Constantini magni est
cum fuisse dictum XQayriXuv^ quod cervicosum transtuli. apud Au-
reiium Victorem est Traculam fiiisse cognorainatum , sed aliam ob
causam. Xyl. apage a tam praeclaro colendoqae principe cervicosi,
quam hic comminiscitur Xylander, infamem vocem. et qui os hume-
rosque deo similis Constantinus xQafTfikagy ceu lata ereciaque cermce
(corporeae fortitiidinis et ingentis animi signis) conspicuus, cora-
muni verborum copia laudem potius suae celsitudini imparem accipiat,
quam uno solo minus feliciter adinvento iniuriam et ofiensam patia-
tur. GoAR.
473 V. 16. i^aatXsvaE raXXicSv] hoc secum felicis ominis
p.
Galliarum regnum portendit, ut sibi et ecclesiae datus e coelo rex,
sicut inter fideles principcs primas obtinet, ita et Chrisiianissimi no-
men asseqiieretur, imusque sacerrimus et divinissimus prae ceteris
proclamaretur. Goah.
p. 491 V.vTtohk^aG^ai rovxo xo ovona] ipsi Graeci fa-
22.
bulosae ludaeorum adhaerent, ubi composita Tryphonis
traditioni
nomine oratione pronuntiant adversus insecta quaeque agros deva-
stantia , o^x/^o v^cig Kaxa xov (leydXov ovofiaxog xov Im xrjg ni-
rqag iniyQaq^ivxog, Kal ^tj ^aaxaeaGijg dXXa SiaQQayeiGtjg aGsl
xriQog ano ngoGcoTtov nvQog. Goak.
p. 495 V. 21. KodQOv^rig] scribe, RoqSov^rig. loquitnr de
Osio Cordubae episcopo, viro magnae isto tempore auctoritatis , ut
ex Eusebio et reliquis scriptoribus ecclesiasticis notum est. vide hac
de re Socratem 1 7 et 9, Sozom. 1 16, Theodoritum 1. Xyl.
KodQOv^rjg Thcophanes qnoque vice KoQdov^r^gy iuxta receptum a
Graecis modernis literas transponendi morem. sic xQaSiav et dfiv-
yXada loco oiOQ^iav et diivydaXa pronuntiaut et scribuot. Goah.
782 XYLANDRI ET GOARI
p. 496 V. 1. olxo8o(jirjG<xi rrj d-soroKa) n;oAiv] hinc ut deiparae
dicata 0Eor6KOv jtoXig quandoque,
KcovGtavTivovTioXig
sicut et
Icgitur. ita Menaeum 2 Maii , cuius anniversario die redeunte per
totum Orientem celebrantur encaenia, quorum historiam festi eius-
dem Synaxarion exhibet, et Zonaras commemorat in Constantino.
GoAii.
p. 497 V. 6. annum
atque 8 menses^ sane ex historia huius
belli liquet fuisse quot autem confectum mensibus fuerit,
diuturnum.
non satis apparet. in Graeco undecim et octo mensibus durasse di-
citiir, numero satis insolenti, nisi forte primum undecim mensibus

belligeratum , et post rupto foedere rebellio facta et octo mensibus

oppressa sit. Xyl.
ib. V, 7.Licinnium duobus nn scripsi, Graecum secutus codi-
cem. alii unico n Licinium habent. sed eam ipsam syllabam ci

Horatius et longam et brevem in odis extulit. Xyl.

ib. V. 12. aTCOTiirj&rjvaiy nimirum rtjv xsgjaA.iJv, si quidem
verbura recte habet: nam occisum fuisse simpliciter tradunt reliqui.
%vQiaKag templa, suppleto noraine ohiag.
verti nostrura hirchen
inde esse deductum multo est probabilius quam ab ecclesia. Xyl.
intellige oiKiag, a Latinis dominica vocatas; quae xvQiaxd quoque
in neutro scribuntur. Goar.
ib. V. 18. i&t^aTtG^r}] 'd'S(ia iuxta modernorum usura expli-
camus legionemf provinciam, aedificium, positionem. hinc quo-
que stellarum errantium sicut et fixarum ordo , caelorum situs , side-
rnm mansiones, ut aiunt, et eorundem ad sese respectus 'd'S(iay Zo-
narae '9'£jtt«rtov nuncupantnr , quod alii trito sermone vocant horo-
scopium; cuius si tibi figuram composueris, '9'£,uaTt^civ Cedreni
verbo diceris. Goar.
20.
ib. V. indictione tertia] quod in codice meo ante y' si-
gnum est, eo signo notari indictionem (^ETtiv^iirjaiv^ deprehendi
ex lustiniani anno undecimo, ubi agitur cle magni templi instaura-
tione , et Zonaras perspicue indictionem pro hoc signo habet. quod
et aliis locis observabit attentus lector. porro autem ad verbum
omnia reddidi , ne quis temeritatis me accusaret. apud Zonaram est,
annos 696 duraturara Cpolira praedixisse Valentem , idque ex theraato
seu positu siderura in natali urbis eum iudicasse. hinc verba nostri
potes intelligere. quod de morte Crispi dicitur, menda non videtur
vacare. constat ex historicis eum falso a noverca Fausta delatam cri-
mine, quasi pudicitiam eius tentasset, capitc damnatum fuisse. et
quid sibi velit aTEg)&sl6a di' OTtraaiag, non satis liquet. vide Nice-
phor. 8 29. et quod obscure ac concise noster de Armeniis et Teri-
date refert, intelliges ex eodem c. 35. de Persis idem prolixe cap.
sequeuti, ubi Usthazanes dicitur qui nostro Ov&a^dS. Xyl.
p. 498 V. 5. zov aQXiarQaTr^yov] Xylander copiarum prae-
yec/ivertit. quarum? rectius dixisset: caelestis militiae principis,
 AKNOTATIONES. 783
id est Michaelis archangeli, antiquam exinde erga beatos spiritus
devotioncm collige. Goar.
p. 500 V. 6. GvvdvaQxov] an ita filius, sicut pater ava^%og;
non ita, sed fiiius quoque avaQ%og, quia licet principium originis,
non temporis tamen aut creationis agnoscit. Gregorius Theologus.
GoAii.
p. 504 V. 1. zavovL6ai] canone edito statnere. Paphnutii
dicto , cui vclut fabulae alii , Cedrenus ut historiae verissimae perhibet

testimonium. Goah.
p. 518 V. 1. cfOQov] Simocatta: tpoQog nsQikafiTtQog xcoQog
Ttjs Tcdlicog, etiam appellatione a Latina deducta gaudet. Goak,
ifjid. hinc inde forum stipabant 'efi^oXoi. sunt autem secun-
dum Allatinm porticus variis asseribus coniunctis et tegulis suj^erim-
positisad caloris incommoda et imbres repentinos arcendos, umbra-
rum etiara et deambulationis gratia aedificatae, sic dictae ab ifi^aXKG},
quod ad eas et per eas ingressus patcat. Ascouius pjwolantia tabu-
lata vocat. bellc, si tamen addideris lfx.^o\ovg a Constantino lapi-
dibus exstiuctos, cohimnis marmoreis fidtos et opere concamerato
tectos , iucundissimum ambulantibus spectaculum , sicut et amplissi-
raum in eos se recipientibus spatium praebuisse. Goar.
5 19 V. 4. Ezvaxov] ut nova veterem Romam imitaretur,
p.
ad fori maximi hUus curia in utraquc constituta erat. haec "Eivaxov
vel Zsvarov CpoJ. dicebatur, quod Zonaias iv x(Z Szvaxoi xaAov-
fisvov ^kiyiGxov oixov scribit. Goak.
id. V. 18. avxofidxoig 0'SQfioig] aqnas nuUa huraana indu-
stria, sed naturae sponte beneficioque ad bahiea praeparatas intel'-
lige. GoAK.
. p.520 V. 10. To Sh rovTovg dvaiQt&^^vai] absque his verbls
sensus integrior, si praemiseris: dkk' iTCBi cJAoytorog. Goak.
ib. V. 17. ad Jratrem Constantium] falsum hoc est et contra
historiae fidem. Constanti enim absenti bellum inferens apud Aqui-
leiam ab eius exercitu caesus periit Constantinus. et sic paulo post
recte legitur. Xyl.
521 V. 1. faQOTCog] hic aeque ac in lustiniano faQonov Trjv
p.
oi/;ivadspeciu trucem reddidit interpres. constat autem, ut mori-
bus, ita corporis signis lustinianum summam mansuetudinem praetu-
lisse. rectius itaque cum lo, Baptista Porla in Physiogn, faQonov
caesiis oculis, quales sunt leonini, illustrem verto, quem eundem
neQKpsQrj xal tv6(p&aX(iov , polubilihiis benignisque conspicuum
Suidas cum lexico Anonymo bibl. Reg. interpretatur. Goar.
ib. V. 8. jcaxodo|«a] favit enim Arianae impietati, et recte
in margine additur ova\ oxl x(S ndvxmv i6%ax(o. deplorat eum hoc
uno vitio laborasse, quod omnium sit summum, Xtl.
ib. V. 22. Macelium] scriptura perversa. Ammianus non
longe ab initio 1. 15 Marcelli fuodum vocat: legerem ergo MaQKzlXica.
784 XYLANDRI ET GOARI
apud Sozomennm (iccqkHXc} legitur, 5 2: sed In eo scriptore nomina
propria vitiari non cst novum. Xti,.
p. 522 V. 12. uTto oiificcrcov] non ab oculis, quofum lumen
exstinctum erat, innotescebat Didymus, sed quod a videndo excessis-
set; ca phrasi qua ctTCO VTtdxayv^ et ano y^ajx/xatirav exconsul et
exscriba nuncupatur. Goak.
p. 524 insulam TJialamonem] apud Sozomenum legi-
V. 19.
tur (pXa^cova vrjaoVf 4 7. apud hunc et reliqaa fusius enarrantur.
Marcellinus Gallum interfectum apud Polam Histriae ait prope finem
1. 14. Xyl.
p. 525 V. 20. quidquid in Macello] m margine sig 8s to
i%6fi£V0v rov
aJtoGxokiKOV qvjtov xi eiieXXeg slTtslv , eocpcorars
KsdQrjvi; yuQ naQaKarioov 6 (leyag HavXog "il Si zig v(iiV
Xsyei
eiTtri ori rovro tldoiXo&vrov lori , (itJ ail^rjrs avrov. magna pro-
fecto quaestio, et multum habens difficultatis. vide August. Popli-
colae epist. 154. Xyl.
p. 526 v. a(iag] unde vocem hanc verterit iirnas, edisse-
7.
rat, si potest, interpres: Graecis hatillos sonat, ad egerendam ter-
ram instrumenta : sicut cxaTtccvat , ad eflfodiendam. Goar.
ib. V. 24. §6iii(iog cum de monachis dicitur, non is est qui
iam ascetica vita probatus virtutibus effulget provectus , sed is proprie
cuius vires propositum animus probantur et ad virtutem informantur:
uno verbo, non monachus praeclarus iuxta Xylandrura, sed iuxta
tritum in raonasteriis loquendi usum novitius est. Goar.
p. 529 v. 10. ^(xocpoQca] humerale ad verbum reddidit inter-
pres: tu fasciam honoris gratia, pontificum humeros ambientem et
extremis ante retroque pendulara, ^\jaX\x\\% pallium , archiepiscopo-
rum insigne, dictam, intelliges. £7t03(iida vocat auctor frequentius.
Goar.
p. 530 V. 10. TO (pQsaQ Tou (iaQrvQi,ov puteum testimonii
vertendum censuit interpres, erronee. (laQxvQiov enim ecclesia est
martyri dicata, ut habet Chrysostomus hom. 31 tom. 5, statira sub
initio. hic quoque de Acacii martyris templo aperta fit mentio; ac
insuper in Marciano aedes Euphemiae (laQrvQiov scribitur p. 303.
Goar.
ib. V. 23. To (ivQOv] sacrum chrisma intelligit nngendis
baptismo initiatis institutura , cuius consecrationem , de qua hic senno,
continet Euchologium. Goar.
p. 531 V. 1. ^tocpavloig] baptismum non secus in Theophaniis
quam in paschate ac pentecoste solemniter quondam Graeci confere-
bant. eius aquam, veteri mor^ retento, etiaranum hodie festi per-
vigilio consecrant, morisque institutionem Petro Fulloni Cedrenus as-
signat. GoAR.
ih. V. 3. Tij (leyecXr} TtaQaGxevy] in vigilia magna, reposuit
dormitans Xylander, ubi magnam parasceuem , passionis nimirum
celebritatem non dilTicalter scribere potuisset. Goar.
 ANNOTATIONES. 785

p. 631 V. 11. ngoTixrcoQ] cuiiis oiricium apnd Menrsinm ieiune

(lescribitur , latissirae apud Paocirollum in imperii Notit. c. 89. im-
peratoris latus stipabat. Guak.
«Z». V. 12. tjQcao)] tumuli priorum imperatorum a Constantio
in limine ss. apostolorum positi t^qoSov sunt, heroum loca et herov-
carum cinerum loculi, Iv ISta^ovGr) fisvroi Grocc in peculixtrl nimi-
rum porlicu a praelato Constantio constructa dispositi. Zonaras iii

Constantino versus finem. Goar.

ib. V. 15. trulla] ne vel ree impedirem vel alios, haec ad
verbum reddidi. est enim oppido difficile hybridas voces, qiias a
Latinis Graecimale assecuti et vitiantes suas fecerunt, recte ex-
primere. ex Evagrii 4 31 apparet truUam esse '&6Xov^ id est
rotundum fastigium, arbor Persica de cuius miraculo inde refert,
in margine QoSaxivia appellatur; quod obiter annotandum vide-
batur. Xyl.
ibid. qjovQvixi} , u^^ava , coliag ] hybridas voces asserit
Xylander, et se aliosque in eis interpretandis impedire veretur. an
oppido, ut existimat, difficile interpretari to q)ovQviK7], ecclesiam
sive trullam Jornicibus laqueaiam, vel ut scribit Meiirsius, instar
furni concameratam? cpovQvov enim ita vocant Graeci. tov afL^mva
suggestum aliiorem in ecclesiae medio locatum , in quam ab oriente
,

et occidente gradibus ascenditur, ex quo dei verbum et legitur et

enuntiatiir. rag coliag gradus altari viciniores, in qiiibus sedem
habent subdiaconi , et e quibus velut e solio regis Christi corpus in
populum fidelem distribuitur. Goar.
p. 532 V. 19. %ovQ'iGy.ovg] puerascit interpres, puerulos hanc
vocem referre suspicatus, quae ionsores diminutive significat. Paulus
Diaconus in luliano. Goar.
p. 534 V. 6. Qoyav] stipendia militum , vel imperatorum
doim calendis lanuariis, natalibus principum et urbium regiarum , nt
hic narrat Paulus Diaconus, eisdem exhibita. ab erogando vox de-
ducta. Goar.
p. 536 V.
14. isQoyLUQrvQog] pontifices simul ac martyres
leQOfiaQrvQag ecclesia Graeca nuncupat. Goar,
p. 539 V. 4. eique inscriptum] locus mutilus: Tarsi enim
hoc epitaphium ei factum est, quod vel Cydni mentio docere possit,
siZonarae non moveremur auctoritate. Xyl.
p. 541 V. 5- itaque multi] in margine roiovrov fff, TQiGav"
yovcrs 'lodxiSf 6 xa&' ijiiag XQOVog iyvaQiCs, xav Iwi roTg aXXoig
aya&otg nQoriQi]^a6tv ^x^ig ro aTtaQdfiikXov. loquitiir nimirum de
Isacio Comneno, qni aequalis fuit fienrici quarti, annis abbinc cir-
citer quingentis. quod annotavi , ut cum satis constet verba haec
non ipsius esse Cedreni sed librarii, appareat codicem exemplari ipso
non multis annis fuisse recentiorem. Xyl.
p. 542 V. Natoliam] ita vocatur Asiae pars quae Propon-
16.
tide et Hellesponto ab Europa dirimitur, in qua est etiam Bithynia.
Georg. Cedrenua tom, II. 50
786 XYLANDRI ET COARI
Xyi.. minoj-em Asiam perperam hic intelligi putat Xylander, quae
Graecis civaxoXri, Tarcis Anaiolai^ aliis Natolia corrupte dicitur.
errandi praebuit ansam prava vocum affiuitas, quara sincerior emen-
dabit, si vice NarmXlag legatnr NaKcoXiag. ad eam enira Pkrygiae
civitatem , ad Sangarim sitam , Procopins Valenti occurrit ibidemque ,

conseruerunt manns utriusque acies. Marcelliuus 1. 26: Valens ca~

stra promovii ad Phrygiam, et prope Nacoliam collatis manihus,
vide Lennclavii Onomasticon v. Enagiol. GoAh.
p. 543 v. 16. cum his praeter historias Marcellini et aliorum
gentilium conferenda sunt quae 1. 6 habet Ecclesiasticae historiae Sozo-

menus. apad eum proditores Procopii Agelon et Gomarius, o) magno,

leguntur, 6 8. vide et Nicephori 1. 11 et Socratem 1. 4. oraculum de
Chalcedone ex Zonara emendavi ; quod etiam apud Socratem exstat,
4 20. Nymphaeum quid sit , disputat Cuspinianus in Valente; citat-
que locum Zonarae qui idem est apud Cedrenum , et meo iudicio
,

diversum sentientes refellit. Xyl. vvii(palov domus publica cele-

brandis nuptiarum conviviis et ludis dicata. auctor infra vv[i(palov :

iv (onBQ ot yafiot iyivovxo tcov ovk liovxav oiKovg, Goar.

ib. v. 17. i£Q0(iv)viav iTtsxiXsasv] diem festum egit^ Xylan-
der interpretatur. at quem ? quo ritu ? qua de causa ? paucis expe-
dio. non exstinctis ob brevius
nascentis anni celebritatem, sopitis at
iusto lovinianiimperium , imo iam renovatis et excitatis gentilium riti-
bus, captata ex Nymphaei ct aquaeductus iam absoluti occasione,
ceu dedicationem utriusque vctusto more habiturus et operibus peren-
nitatem superstitiose precaturus, amplo in populum distributo congia-
rio, ufbis praefectus peregit. in sinistram huiuscemodi sententiam
adducor pravo Valentis erga Christianam religionem animo et libertatfe
gentilibns ab eo concessa, qua ut Theodoretus 4 22 scribit 'EXXvi-
viKoig XEXttdg instiXsGav ot xy TcXdvy SESovXoiiivoi. eandemque
sugillat auctor inferius anno 7. moveor etiamnum vocis tsQonfjviag
proprietate, qua nil Christianum sapimus, quam voviirjvia et naXdv-
6aig a concilio Trullano can. 62 et 65 proscriptis , auctoritatum non
mediocri producta congerie , praeponderare docet Stephanus ; quam
denique celebratis Saturnalibus , antiquo ac proinde profano ritu per-
agi fatetur Herodianus. rr}v dQxrjv xov (irjvog tsQ0(iriviav ayovGi
Tc5 Toov ^lxttXav 'd&si. Goar.
p. 544 v. 11. nQaiJtoaixov] Siraocatta 4 15: svvovxov slg
Trjv^aetXmviv SoQvcpoQiav avvxstaYfiivov KOQVfpaiotaxov, ov nQtni-
nocixov sX&iGto 'P(o^aioig dnoKaXslv, i^insfitps. Goab.
, ibid. avtoig toig d^fpioig] vestibus nimirum oflQcii insignibus.
Goar.
ib. V. 19. Dacibyza] Sozomenus 6 14 legatos Nicorae-
diam ad Valentem venisse scribit; navem eorum incensam fuisse,
cum medinm Astacii sinus navigarent, et usque ad Dacidam mari-
timae Bithyniae pngam perdurasse. apud Suidam quoque in OvdXrig
 ANNOTATIONES. 787

fiixQt /4aM.§l^(av. apud Nicephorum legitur ita nt apud Sozome-

iiura. Xtl.
p. 545 V. 11. quae intercesserat magno Basilio'^ in Graeco
locus est depravatus et luliaoi nonien alienissimum a sententia incul-
catum. ego bistoriam secutus sum, quam habet Sozom. 6 15 et
Nicephorus 11 18. Xyl.
p. 546 V. 8. concilium in Illyrico^ S}Tmii. XyIi.
p. 548 V. 2. Dominical Zonarae Domnina. noster ^o(ivUav
et aliiDorainicam rectius appellant. quod autem dicitur stutura
faisse Valens Si(xoQaia , non sane scio qaid intelligendum det.
6if.ioiQov bessem signiOcat. et si yjhyUav aetatem vcrtas (quod
alienum loco videtur), cur 50 annorum aetas di^ioiQov vocetur, non
satis apparet , nisi fortassis 75 anni iustum horainis sunt aevum. X\'t.
salebras in plano quaerlt hic Xylander, et quam pro statura sumere
deberet, aetati vocem applicat in Observationibus. sed nec allata
verba sonant:yiw/ P^alens statura mediocri: quin potius ita pro-
cera ut bessem videretur exaequare. nec mirum: frater enim Va-
lentinianns ijv tw aaniaxi svfiEys&tjgf ac in pietate absimili parem ei
potuit natura concedere corporis proceritatem. Goar.
p. 550 V. 12. atQeziKog initio Gratiani vox prorsus superva-
canea veritatique adversa est. et quod de Theodosio dicitur, falsum
alii historici ostendunt. ac qui eum curavit interfici, is ab aliis, non
ut a nostro Maximianus, sed Maximus nominatur. et sic etiam noster
habet anno Theodosii septimo. Xsu
p. 553 V. 20. 6vvraxTi]Qiov Xoyov] orationem titulum hunc
praeferentem componendis episcoporum dissidiis a Gregorio theologo
pronuntiatam cum Xylandro plerique autumant , quam Billius Observ.
sacr. 1 22 qua nimirum alios valere
anoray.ttJQiov potius censet,
quis iubet. Damasceni maxime, sive auctoris opusculi
eius coniectura
qiiod mortui fipentium heneficiis iuventur , verbis fidcitur, qui-
bus damnati a iustis separati QQr\ytiv xo cvvzazTijQiov ^ in uliimo
digressu lamentari et de futuro in aeternum dissidio conqueri , per-
hibentur. scribit quoque auctor inferius p. 555 GvvTaKTTjQiov SKTrkri-
QOvVf pro eo quod est discessum votis conceptis deo commendare.
Lexicon anonymum avvTaxT^^Qioi Xoyoi ol iv i^odoig ijcl rdv aQ-
:

loVTCov a7ro%aiQ£Ti6(ioi, otog xal 6 rov (isyakov TtarQog rQjjyoQiov

rov d^toXoyov evvraKTiJQiog. auctor Bardam Michaelis avunculum
mari se commissurom refert 6vvTaKr7JQiov ixnkrjQcSsaty ante disces-
sum videlicet nuncupatis votis iter deo commendasse, GoAH.
p. 556 V. 10. quihusdam re.bus\ Si' airiag rivdg est apud
Zonaram. noster habet did iiirdTa, quod quid sibi velit non asse-
quor. historia haec est praeter ceteros apud Theodoritum Hist. Ec-
cles. 5 17, apud Sozomenum 7 24, Nicephorum 12 40. sed
(iirdra nullibi quadrant. nisi certamen circense mitaton dixerit, a

metis quibus id inclnderetur. Xyi.. ad metam hic allisus iacet Xylan-

der, nescius decertationes aurigarum currus ad metam agitantium in
788 XYLAWDRI ET GOARI
Circenslbus ludis vocari f.artxxay easdemque Thessalonicensium sedi-
tioni ansam praebuisse, de qua Sozoraenus 7 24: i]v tt^g a^aqrlag
mQOfpaGiq roidSe. BcoxtQiipv tore xov i]yovfisvov xcov 'iXXvQiiav
6tQancaT(ov •^vloyog xov olvoyoov alaxQcog ISoov InHQaQS Kai avX- ,

Xri^p&slg hv cpQovQa ijv. iniGi^fiov ds l7i7to8QO(itag sTtixsksia&ai

fisXkovarig , cSg avayKuiov elg tiJv dyoaviav 6 &saaaXovtKS(ov Sijfiog
i^iftet dfpisad^ai' ag Ss ovk 'Ijvvsv, slg %aXs7ti]v aaxsaxrj axdaiv.
fateor tamen a metationibuH , quibns inter proficiscendum castra mo-
rarentur, xd (iixdxa deduci.legatur Pancirolus in Notitiam imperii
c. 65 Adriano voce hac iterum utens non nisi se-
et auctor ipse in
cundo sensu usurpat. Theophanes etiam scribit populum ad seditio-
nem motura Sid xd fiixdxa xov axQatov propter castrorum meta-
tiones. GoAii.
p. 559 V. 2. 7c\ii\aiov xalv ziyKXiSaw^ iuxta cancellos popu-

lum a sacris penetralibus arcentes , de quibus AUatius de templis , et

nos quoque nonnuUa circa Euchologium observavimus. Goah.
ih.v.22. XsXoi^vnisvoiv^ potes etiam vertere leprosos: nara
Jlcoj3?jv aliquoties pro lepra >car' s^oxi^v dicunt hi scriptores. exera-
pium habes de lepra Constantiui raagni. Xyl.
p. 663 v. 14. de numrais victoriatis Theodosii diviaavl. qni
aliquid rectius proferet, a me laudabitur. et de ornamentis urbis nolui
curiosius omnia persequi, aliis intentus quara hisce parergis. Xyl.
aversa numismatura facies sunt viKUQia^ aliis erablemata dicuntnr.
eorum de quibus hic serrao , figurara auctor exprimit. ante particu-
lam ort subintellige scriptum in ms. margine ar}iisicoaai.f quod se
nusquara exscripturum semel promisit Xylander. Goar.
ib. V. 18. HixxaKia locus urbis Regiae. Goar.
ibid. Asovxog^ Leonis magni, qui Marciano successit. Goar.
ib. V. 20. 0r^«T»jy/ajj multa hic urbis loca statuis et vetustis
numumentis ornata confuse percenset. unus eorura axQaxijyiov, quo
Goar.
se praetoriani milites recipiebant.

p. 564 v. 1. (iiXiov^ ad aedem S. Sophiae est fiiXiov, au-

reum miliare, a quo, sicut et Romano, ab urbe Cpol. iucipiebaot
numerari miiiaria. Leunclavius in Pandectis. Goar.
ibid. diplSog^ arcuatum, sive arcum marraoreura
aedificiura
principis olim triumphantis memoriae dicatum, dipiSa vocat. Goah.
ib. V. 6. hospitalis illa] videtur loqui de Placilla Augusta,
Theodosii uxore. Xyl. in aedicula forsan ad Lausi plateam sita, ubi
ad manum in tersis poculis cuiiibet siti presso transeunti propinatur
aqua, quod humanitatis opus reiigiosissirae observant Turcae, iis in
nrbibus ad quas magis conferta plebecula confiuit. Goar.
ibid. unde hahebat no7nen] fortassis rectius, ubi convivia
celebrabat. Xra.
p- 565 V. 5. ot ScoSsKa Kocpivoi] Christi panes multiplicantis
miracuio illustres. septem etiam sportas pari portenta quondam de-
 AiNNOTATIONES. 789
servientes ibidem repositas narravit auctor anno Constantin! 23 et 24,
ubi expressiiis coliimnam eandem depingit. Goak.
p. 56o V. 19. magnam crucem] olnai, xov iv toTg aQtOTtG)-
Xstotg , adscripsit librarius margini, Xyi..

p. 566 V. 1, rursum alii] Graeco, sed quales

senarii sunt in
omnino postrema aetas protulit; et paulo post alii sequuntnr
de sole et
luna, et librarius annotavit, to-uto vvv 6 TtoXvg av&gaTiog avtfio-
Sov xaksiy vulgo sua aetate anemodu, quasi ventorum viam dicas,
vocari. Xvt. an dvsfioSovhov?
p, 568 v. 5. socero Carini] imo Numcriani, qui huius frater,
Cari filius fuit, gener Apri. omnes historici. sed et quae sequnntur
ita obscura suut, ut si rem non aca tetigerim, saltem veniam videar

raeritus. Xyu.
ib. v. 17. Iv xotg fi.ayKfxtloig] Suidas: dqxonoiXsiov xo
HayKtTiiiov Iv w oi aQxot ytvovzai. non mancipium., sed pisioris
ojficinaj pistrinum est n.ayKtnuov. ex quo minus fidelem sic re-
stitues versionem: aholevitque consueiudinem, qita in publicum
pisLrimim fortuiio delapsa aul casu occurreniia animalia molas
agere ad seneciutem usque coqebantur, GoAK.
p. 572 V. 2. pauca quaedam] in margine ovTtog iXdkt]6£V
ivavxtov ^aCtXECov, y.al ovk 'qoyiyvtxo. aliudit ad Ps. llg. sed
quod de indictionis sequitur etymo , est ridiculum. Xyi..
p. 575 V. nQoXiii^pstj id est opinioni non ratione certa et
18.
explorata, sed ob auctoritatem receptae consuetudinis valenti. sic
usurpavit etiam lustinus Martyr ad Zenam, et noster supra. Theo-
philiis aiitem hic fuit Alexandreae episcopus. Nicephorus 13 4,
Sozoinenus 1. 8 , qui liber cum hisce historiis est legendus. Xyi..
p. 578 V. 3. in colloquiis arrogans] in margine, ^v^og St-
Kaiov y,Qei66(ov rj Ttjinj aaxov. senarius est, indicans praestare nt
SHccenseat tibi probus quam ut maliis tc honoret. item aXrj&svxtnog :

yaQ xd noXXa, oxi jtal

t]v 6x6(jiaGocpov XaXrjGH dXrj&siav» veri-
tatem enim colebat, iuxta iilud: os sapientis loquetur veritatem.
Xyi..
p. 581 V. 5. in quercu] Chalcedonis erat suburbinm. Sozom.
8 17. ex eodem et Niceph. 13 16 Praenetum scripsi, cum codex
habeat TlQatvhov: fiiit Bithyoiac emporium. sed et sub finem Leo-
nis Iconomachi rursus Praenetum scriptum est in nostro. Xn.. urbis
CP, non Cbalcedonis, ut comrainiscitur Xylander, suburbium:
Biifinianum enim palatium CP fuisse produnt historiae. ChrysostO"
mns ipse ep. 1 ad Innocentiom de Theophilo quam pluribus conque-
ritiir, qiiod magoam divinoque cultiii deditam urbem CP ingressus,

iuxta praescriptum clericis morem, ad eoclesiam non se contnlisset,

sed eiiis praetercursis vestibulis e navi egressus confestim extra urbem
se proripuisset cum
locum quo deinde in loannem nefariara tulit
in
scntentiam. sacrum morcra illum quo episcopus civitatem ingressus
ad ecclesiam primo se conferret, a se sororem Marcinam afflicta vale-
790 XYLANDRI ET GOARI
•tadine iactatam invisente observatiim refert Nyssenus in eius vita, ex
qno Theophili exscendentis e navi et ad Bufiniannm extra nrbem , ut
Chrysostomo strueret insidias, recta contendentis improbitas manife-
statur. GoAa.
p. 581 V.
19. Hebdomura autem, cuius mentio baud muUo
post infertur, fuisse suburbium Cpolis ex Cedreni ipsius multis locis
observatum est , ne alios scriptores allegera. itaque nt proprium re-
tinui, non converti. Xvt. "E^do^ov locus septimo ab urbe lapide
dissitus. GoAR.
p. 582 v. 3. Comana Armeniae urbs est, Sozomeno fioe 1. 8
ac Nicephoro 13 37. quod annotandum duxi, ut Zonarae loco
nmtilato succurrerem. Socrates ad Euxinnm pontum coUocat 6 21.
Xvt.
p. 583 V. 4. adversus miki cognominem'] Isidori verba haec
non intelligo. Xyl.
p. 585 v. 8. u4rsaciits'\ fic^' olov oTog est !n margine. et
quidem Sozomenus minime mahim fuisse refert , nisi quod aliena pec-
cata eum infamem fecerunt. vide 8 23. sed hoc ipsum quod hic
in margine est, Simeonis cuiusdam est, ut legere potes apud Nice-
phornm 13 28. Xyt.
p. 586 V. 6. ^^vfftov XitQag^ auri lihra ^ scribit Budaens
de Ass. 1, 5 ; non minus aiireis solidis centum aestimari potest.
aeptuaginta duobus pendere testatur Lexici luridici auctor. deci-
dente imperio decem solummodo numerabatur. nbi namque Paulns
Diaconus scribit decem libras, vo(ii6(iarcc ixarov ponit Theophanes.
ultimis temporibus octo tantura aestimata est iuxta Blastarem c. 7
Tov T Croixeiov: ?^ JtaQ rjficSv XirQa vofiiGfiaxa ^%u
rojni^oftev»^
exrco» auri porro, non argenti vocabulum in textu legendum est.
GOAR.
p. 589 v. 4. Galbam cur sceleratis annumeraret, non video
quam instam habuerit causam. yaWag est in codice. et vicinius
non habebam qnam rdX^ag. Xvi..
ib. V. 12. in comoedia] apud Aristophancm de Pericle. quod
•
sequitur in Eudociae historia de Paulino magistro observatum est ex
,

Zonara Ammiano aliisque scriptoribus magisterium aulicae potestatis

ac dignitatis primariae nomen esse. Xvi.,
p. 590 V. 19. 8ntrv%oig] tabulae geminae, e quarnm una vi-
vorum, ex altera mortuorum ecclesiae communicantium nomina inter
missarum solemnia ieguntnr, 8iitrv%a snnt. Goar.
p. 591 v. 4. quod ad pomum attinet ab Eudocia Paulino dono
datnm, apud Nicephorum 14 23 legitur non pomum sed ovis. et
sane (irjlov utrumque significat. narratio tamen Cedreniana maximc
omnibus suis circumstantiis magis de malo quam de ove videtur esse.
quod apud Nicephorum legitnr Eudociam marito respondisse domi
suae raunns ipsius suaviter pasci, si ita est in Graeco, omnino de
ove accipiendum videtur. quomodo Graeca ibi habeant, nescio.
 AiNlNOTATlOJNES. 791
certe Zoaaras itidera ut uoster liabet, respondisse Eudociaui se
To (irjXov comedis.se. quod de ove responsum quis credat? et apud
Niceplioruin post c. 49 hoc ipsum (jiijXov eQiSog appellatur, ut est in
margine annotatum ; et ab Eride fuisse pomum in nuptiis Pelei pro-
positum, notum est. atque ab ove ad pomuin ambiguitatis occasione
lusisse auctorem non valde videtur probabile. de eo monendum le-
ctorem duxi , ne rae nullo consilio a Nicephoro Latino diversum scri-
psisse putet. X\t.
p. 593 V. 3. suo sjncello] is fuit, nisi fallor, Anastasius
presbyter, cuius mox meutio fit. quid sit syncellus, prima annota-
tioue ducui. liaec autem historia in codice satis est confuse et con-
tise. utiliter leges iuxta Socratem 7 32 et deinceps, ac Euagrii
L 1.XwD. nt de syncelloy potioribus in alium locum dilatis, nihil
hlc temere obtrndatur, vocera cvj/xf^Aoj diguitatis et honoris, non
oflicii notam esse commoneo: eumque hoc titulo patriarchas insigni-

visse, quem privati convictus sodalem, animi sui conscium, in nego-

tiis Gonsiliatorem , spiritus directorem, a confessionibos patrem, ac
ideo larium eorundem consortem et concellaneuni {^Y.tk\iov enim,
ut iam leges, cella est) in contubernium admitterent. hinc Nestorii
syncellus Anastasius presbyter ab Euagrio 6 2, et fejitor eius
iste

acerrimus, eidem ad episcopatum proficiscenti comes adiunctus enar-

ratur; et ut syncMus
deinceps, Socrate 7 32 teste, awrjv avx(S
^AvctGxuGiog TtqiG^vxiQog, a(A,a avxo} ia xilg Avzi.o%eiag GTaXeig.

TOVTOV dia viiiijg iL%s TtoXXrjg, xal iv rolg TtQaynaai av(i^ovXai

i%Q^to, quae alibi de syncello se animadvertisse monet Xylander
superilna sunt et loco incongrua. qua namque ratiane patriarchae
fuisset successor designatus, qui non successit, quique non a pa-
triarcha sed ab imperatore throni pontificii haeres solebat tunc tem-
poris enuntiari? Goar.
ib. V. 7. Augustae
schol<isiicus\ rhetor Nicephoro 14 32. Xyii.
e scholaiibits Augustae domus custodibus unus. de Scholis Panci-
rollus ad Notitiam imperii c. 63. GoA».
ib.v, 11. P/oclus] Cyzici fuit episcopus, et Byzantii honoris
(puto) causa orationem sacram ad populum habuit, praeside Nestorio.
vide Nicephor. idem de Eusebio Dorylai episcopo, 14 47. et
Euagrius 1 9. Xyi,.
p. 594 V. 4- sacram epiiUolam'] sic aliquoties vocantur edicta
imperatorum de rebus ecclesiasticis. in ecclesiasticis historiis divales
sacras nominari eas observavi. Xift.

p. 595 V. 16. Oasis in Arabia est. Zonaras. Xxt.

p. 598 v. 14. in uinaplo]. CP loco ita vocato. Goar.
avdnXovg interpres Nicephori transitum vertit, 15 22. apparet
fuisse subnrbium Cpoleos. Xki..

p. 599 v. 9. (poi8iQdx(ov'\ (poiSeQdroi '^yovv vnoanovSoif

scribit Harraenopulus 1.4 tit. 12. de quibus Rigaltius in Glossario

Tactico, et lordanus de rebus Germ.: dum famosissimam Constan-

792 XYLANDRI ET GOARI
tinus suo nomine conderet cipitatem, Got1iX}rum interfuit operatio,
qui foedere inito cum imperaiore quadraginta suorum milia illi in
solatia contra gentes varias ohtulere. quorum numerus et milia
usque ad praesens nominaniur in re puhlica , id est foederati.
ac quoad propositnm spectat, quo de Theodosio fit sermo, subdit
iuferius cuncius exerciius in seruitio Theodosii imperatoris per-
:

durans Romano se imperio suhdens cum milite velut unum corpus

ejjecit , miliaque ista dudum suh Constantino principe foederato-
rum renovata, et ipsi dicti sunt foederati. Goar,
p. 600 V. 12. suumque haiulum'^ equidem sic est ad verbum
in Graeco et fortassis ita notatur is cuius operae omnia imperator
commisisset, der das fac totum were, Xvi.. ^atovXog og KaXsttai
iTitzQOTtog, vocatur procuraior, inquit Gregoras 4 9. Moschopuhis
autem naiSaycoyog Kal TcatdotQi^rjg 6 ^eyo^/itEvoff ^atovXog. auctor
de hoc eodem Antiocho foi. 334 'Avrioxov riva S-aviiaerov xal Xo-
:

yttararov avdQa knirQonov iia\ naiSaycoyov anoGrziXag. Leuncla-

vius: Magnus baiulus imperatoris qui moderator est et arbiter consi-
liorum ipsius et actionum , aut etiam tutor eius in minore aetate con-
stituti. GoAK.
ihid. Papa ain Pfaffen; quomodo
hic clericum significat,
Augustinus et alii in epistolis Zonaras diserte
persaepe utuntur.
scribit clericum factum fuisse Euphemiani apud Chalcedonem collegii.
'quae sequuntur narrationes, male sunt affectae in Graeco. Xyi..
alius jtdnag, et alius najcag: hic sacerdos vel cleidcus privatus, in
saeculo tamen degens, ille papa, Romanus pontifex. de illo nuper
auctor fol. 339. KvQiKkog 'Ake^avdQziag , og KsXsGrivov ndrca
Ta^i]g rov xonov biilns. de hoc Allatius , nec non Codinus. Cho-
"niates etiam nov norh 6 •nandg; Theophanes: o KvQog nQoGcpvycov

zfj innXrjGia syivsro nanndg. Goah.

ih.y. 17.%dQrovg] communins tamen dicitur idQziqg: a quo,
reor, vetus Gallicum vocabulum charte et chartre. dno zov ycoQcS
deducit Lexicon anonymum bibl. Regiae. Goah.
p. 601 V. 2. Hypogotthos'] forte Visigotthos. Xyi..
ib. V. 8. Aharis^ inde Avares, ut Serbi pro Servis et
alia. Xm
ib. v. 6. Vasorum custos^l GyiSvoqyvXa^. Nicephori interpres
habet custodem sacrorum donariorum, 14 47. Xyl.
ih. V. 14. Zumnas] in eclogis Theodori Anagnostae, principio
statim, Tzumas dicitur interfectus a Pulcheria. Xyi..

p. 603 V. 2. (israGrilXsrai rov narQiaQxrjv] Marcianus pri-

mus principum Christianorum a pontifice imperii sascepit insignia.
GOAH.
ib. V. 12. vovfiSQOv] nii numero pro railitum cohorte accepto
Latinis communius. ab his vox ad Graecos translata. mutuo repu-
diato numerum Graeci ex penu sibipropria dixerunt aQi&fiov, de
quo supra. Oecumenias in Act. c. l5: ansiQa 8i istkv o xakovfisv
 AKNOTATIONES. 793
vvv vov^tQov. quid vero ensiQai; Suidas: nXij&ifi GzQartvfidttoVi
cpaXuyyzgy vovfiEQa. GoAu.
p. 606 V. 18. auitus] a^i^og. sed secutus sum emendatiores
scriptores. Xsi..
ib. V. 22. Tjyg (idvSQag GtvXiTrig 2v(ji£(ov] tres Simeones,
eosdemque tres stylitas fuisse in senioris huius vitam editis notis com-
inonstrat Rosweidius. unum nQta^vTSQOv nal dQ%t(iavSQiTr]v , alinm
iv &avnaat<p 09«, editissimo monte sic dicto, vixisse narrat. hic,
qui omnium primus, Tjjg (idvSQag, ex monasterio in quo iuvenilem
aliquam egit aetatem , ab auctore iv 'AvdTcko) columnam consceudisse
scribitur frequentius. Goar.
p. 607 Eudoxiae nomen hic pro Eudocia situm est , quae
v. 2.

confusio est alibi quoque obvia. et quod mox dicitur Anatolius suc-
cessisse Attico, aperte est mendosum: nam Chrysostomo Arsacius,
deinceps Atticus, Sisinnius, Nestorius, Maximianus, Procuhis, Fla-
viauus Anatolius successerunt. post mentio fit Timothei Aeiuri. in
margine est i^e§aicoas t»Jv iTiavvfiiav Toig eQyoig 6 TQiaxaTdQaTog.
significat autem aelurus catum, ut vulgo vocamus; et artes eius ani-
malis notae sunt atque ingeniuni. de incendio Cpolitano confer
Euagrii 2 13. in Eclogis Theodori legitur 0co(ia tav 'A^avtiov.
Xyl.
p. 611 v. 12. zXtiqd^w] clerici nomen apud Graecos non adipi-
scitur quivis clero cooptatus, sed is tantum qui dignitatem vel oflBcinm
in ecclesia obtinet. hinc percipis qui sint patriarchae clerici, illi nempe
qui circa illum aliquo defunguntur officio , a quo monachus omnis ex-
cluditur,eumque licet clero annumerent Graeci doctiores, clericum
tamen uusquam esse vel nuncupari concedunt. Goak.
li. V. 21. GtQatriyov tilg £(pag dndarig] qui senescente imperio
SonsGTiKog avaToXrjg, tcSv dvaToXixaVf tcov amcov , tav &s(id-
Trjg

tcov f^g dvatoXrjg , ab auctore vocabitur , idem est qui Latinis , si

bene coniicio, praefectus praetorio Orientis dicitur. vide Pancirolluga
in Not. imp. Goah.
p. 612 V. 16. tropariorum] id cst sacromm hymnomm sive
carminnm. sic infra. 'Sxh. noivitai] diversa diversis affecta nomi-
nibus Graeci cantillant in ecclesiis hymnorum genera , e quibus quan»-
plura vocant tQorcdQiaf naQa totJ tQs%SGQ-ai, ad instar nimirum
aliorum, velut sui cantus exemplarium, vertenda, sive ut aptius dicam,
occinenda: modulos vpcavi in Euchologio, ut ad alionim modum
metris compositos et modulandos. carminibus quidem iisque «legan-
tibus primitus edebantur: deinceps vero servato syllabanim numero
et quantitate neglecta, pressa rudis et austera tcov tQonaQucov com-
positio evasit, cuius uihilominus auctores poetarum insigni nomine
nusqnam se professi snnt exauctoratos. de tropariis et eorum poetis
Aliatius et Arcudius pluribus dissernerunt. Goak.
p. 613 V. 12. XQvaiov qq^s] duplicatum qq positum est pro
nota ceutenarii, fuitque vertendum auri centeuarios 65 et ar^jenti ceu-
 794 XYlANDRI ET GOARI
teaarios 70. id cum ipsa re deprehendi , tiim ex repetitione Imius
notae infra in Michaelo Paphlagone, de avaritia Theophaois melro-
jK)litae Thcssalonicaei ; ubi idem cum Kbra fuisse apparet. neque ost
ignotum libram etiara minam fuisse. Zoae p<»st Cala-
rq^etitur postea
phatis mortem imperio, ubi memoranliir ceBtenaria 53, TcevriJKOvzu
TQtifx diserte. apad Procopiara
est Leonem in hoo bellQm Hiilia tre-
centa erogasse, 3 de
Vandalico, apud Nicephorura 15 27
1. bello
mille et duceuta centeuaria auri pondera. haec quam inter se et cum
Cetlreno consentiant, ignoro. quodsi horum scriptorura alterutnun
Graece licuisset audire , fieri poterat ut facilius divinarem. Xvt.
dao q, linea transversa adacta simul cum accentu utrique superposito,
^q\ ex notis Graecorum aritbmeticis putat Xylander significare %zv-
rTjvcc^ioVj ab ipso millenis aureis, iuxta loannis Kahl computum^
aestiraatum. erudite qnidem. at ubi 65 tantum auri cenlenaria
enumerat, argenti vero 70, videat quam parva sit snmma , quae et
exercitui centum milia hominum superanti et exhauriendis regiis aera-
riis satis sit. Theophanes ad 1300 centenaria clare scribit ascendisse,
cni consentit Procopius ab ipso Xylandro citatus, nec ab utriusque
computo nisi 100 centenariis distat Nicephorus unde mihi liquet Xy- :

Jandrum 1225 centenariis a vero numero aberrasse, vel raale notas

arithmeticas legisse. Goar.
p.6lSv. 18. quod de Asparis filio sequitur, male congruit cum
aliornm historicorum narratione et Zonara Nicephoroque in primis,
videturque prorsus esse aliquid ex mutilatis versibns consutum. Eu-
thymius monachus fliit, de quo hic loqui Cedrenum constat ex Nice-
phoro 14 52. Xvt.
p. 614 V. 4. Grsipag ^aadia] ex quo forsan profluxit mos, nt
quos posteri principes collegas imperii crearent, eosdem quoqiie manu
propria coronarent. videndus Codinus c. 17. Goar.
ib. v. 8. ra vaa avr-rig] triplici de causa temphim hoc Anasta-
siae nomen praetulit: unam hic auctor refert, duas alias fol. 815
memoratas reperies. Goar.
ii>. V. 9. quod Augustuhim scripsi pro Augustalio, auctores
correctiores secutus feci , ut et pro Berenica Verinam. X-si..

p. 615 V, 8. quod Zeno dicitur imperium per annos 27 temnsse,

verum non sed pro xj scribendum i^, 17
est , , non 27. testes hi-
storici, et nominatim Euagrius, 3 29. Xyi..
p. 617 V. 11. cum tjpis^] id est edicto universali, quod nimi-
rum ad omnes pertineret. rvnov yeviitov Theodorus anagnosta in
hac ipsa historia vocat. saepe admodum hoc vocabulo utitur Cedrenus,
et rvTcovv pro edicere usurpat aliquoties. Nicephorus , ut in margine
annotatum deprehendi, lyKvyikiovg avXka^dg, quarum
versionis et
exemplum refert 15 3. postea generale edictum appellavi. vocat et
Euagrius circulares epistolas iynvKXlovg iniGtokds , cuius librum ter-
tium consule. Xvi.. ^
 ANNOTATIONES. 795
p. 617 V. 14. nuTta nomcn, quanivis cuilibet sacerdoti absque
delectu Graeci soleant aflQgere, rov nana uihilominus nonnisi Ro-
mano et Alexandrino pontificibus attribuiint: ac ne testes petamus
extrancos, sic p. 421 435 et alibi passim Romae antistitem in au-
ctore scriptum legimus. Alexandrinum quoque sic dictnm civitatis
iilius incolarum Timotheo Aeluro praesens facta compellatio demon-
strat. B^pdniGag xovg lid^Qovg Gov nana. ostendunt et quaecun-
que ab Alexandrina sede prodeunt diplomatum tituli , ex quo Caele-
stinus ad Cyrillum, ut locum sunm in Ephesina Synodo teneret, scri-
psit. || 01; Xoyogy scribit Nicephorus 14 34, xal to zrjg iikgag
ETtid-ena ElXr}(pivai aal ri^v tou ndna nQOGrjyoQiav Xa§elv aal rijg
olzovfiivTjg KQtTtlv ovofid^£G&ai. Goar.
p. 618 V. 19. ij GcpalQa rov dvdQidvrog rov q^oQOv'] globus
illenimirum quera statua Constantini in foro erecta manu gerebat,
non vero columnae globus, ut perperam Xylander; nisi vocabulo
columnae statuam in columna Porphyretica positam intelligat, de qua
iam auctor fol. 265 Goar.
ib. V. 20. Tot; TavQov^ platea civitatis ita dicta. GoAR.
p. 619 V. 8- ab exsequendo Latini inter-
IV.Sixov] longe est
pretis oflicio Xylander^ qui non dejensorem sed exsecutorem vertit
l){5»xov. quid exsequeretur, edicat? defensor certe causis paupe-
rum et ecclesiarum vacabat, cuius titulum gessit Sebastianus martyr.
eundem , imo plures , et super omnes primatem ecclesia Graeca inter
de quibus Codinus, recenset.
officiales, de iis concilium Carthagi-
nense apud Balsamonem can. 78. Goar.
p. 620 V. 3. "0«(jtv] magnam videlicet, iuxta Abydon sitam,
sterilem , incultam et inhabitatam , in quam deliquentes deportabantur.
plura Pancirollus c. 140. Goar.
ib. V. 7. T^iCayifo] oratio est, qua nil frequentius in ore
Graecorum : dyxog ayiog iGyvQog, ayiog d&dvarog, iXirjGov
'9'Eo?»

7^(iag. ante cuius ultima verba haec alia Petri Gnaphaei sequaces
voluerunt inserta: GravQW&elg Si' ijfidg. hic porro hymnus non
sanctissimus utcunque, iuxta Xylandrum, sed ter sanctus^ ob ter
sanctus vocera repetitam, in ecclesia Graeca nuncupatur. Goar.
ib. V. 17. Euthymius] Eupheraius legendum, ex Nicephoro
Zonara Theodoro Suida Euagrio, tametsi infra in Anastasio rursum
ita legatnr. cetenim silentiarium fuisse non magnae dignitatis offi-
cium, initio Anastasii monet Zonaras. Cuspinianus quietis ministrum
vertit , et esse putat quem iurisconsulti virum clarissimum sacri palatii
nuncupent. et sic apud Procopium I, 2 belli Persici legitur Adolium
Arnienium fnisse imperatoris in palatio ad ea quae sunt quietis mini-
strum, quod munus Romani silentiarium vocent. sed quid Graeca
habeant, scire expediret. alii, meo iudicio, non inepte scribam au-
licum, hoc est eum fuisse putant qui nunc secretarius dicitur. rectius
OiXEvridQiog scribi puto quam GiktvrdQiog. certe in Leone Icono-
raacho Gilivnov nouiv decrctum scribere significat, ubi Leouis cum
796 XYLANDRI ET GOARI
Germano acta referuntur. Xtl. silenliariorunri scliola inter impera-
toris stipatores spectatissima , cui adlectus fuit Anastasius. Euagrius
hist. eccl. 3 29: AvciaraGUo tov erecpavov 7tiQixld-r]<siv ovtcco fisv
fjKOVTL slg yEQOvaiav , ev dh rrj X^yo^ivr] tav CiktvnaQuav Gxok^
yMTaksyofjtsvcp. Graecis sunt 7]6V'/^07toioij qui ad imperatoris
isti

latera silentlam et quietem indicunL^ iuxta Agathiam, imardrai

rrjg a^cpi rov ^aaiXia acyrjg. inter clarissimoH a Dorotheo nume-
rantur: eorum enim, ut ait, Xa^TCQci arqarid, quamvis Anastasinm
hunc rcav %atx.ai'Qr\kcov tt'E,icon,drcov inftnae dignitatis Zonaras scribat;
qui nimirum inter aulicos praeclarus, longe tamexi ab ambienda pnr-
pura positus fiiisse videretur. Goar.
p. 622 y. 19. allusum putat Xylander ad caligas
KaXriyict]
Latinas. qui vero lintim,
tanam aut sericum corrosisset et devo-
rasset Zeno? facilius certe calceos, quos vox %aXriyia refert. du-
bium orane toHit Euchologinm, ubi religionis candidatum habitura
monachi suscepturum , cui ritui praesens olim adfui , iubet a se abii-
cere rd iv noal %aXtyia (ita scribit), non caligisy sed calceis pe-
des nudare. Goar.
ih. V. 22. oO^av — Ixtote] reddidit Xylander mutile et ignare.
rej>ono:unde et eius iussu, ne recluderetur Zeno, regiorum se~
pulcrorum custodes fuerunt insiituti. Goar.
p. 623 V. 2. (jui pocantur Nephthalitae^ quae antecedunt,
mutila iudicans asterisco notavi. hi autera Hunni Persarum vicini,
a Procopio 1. 1 belli Persici Euthalitae vocantur, ut quidera in Vola-
terrani legitur versione. nam etiam apud Nicephorum snnt Nephtha-
litae,16 36, et apud Suidam ex losepho gens ad orientem habitaus
commemoratur. Xri..

626 V. 3. ttnaixsXrai o^iboXoyiav TCaQu Ev&vixiov ] ex quo

p.
postmodum imperatores et principes ut fidem publicent et scripto
sacramentoque firment, in consuetudine posuerunt. scripto vero fidem
professus est Zeno, cum deinceps repetierit et vi facta receperit
p. 358. vide p. 403. Goar.
p. 627 V. 6. huius raonetae raeminerunt
(polXsig] folles.

ctiam alii auctores Cononis Iconomachi apud nostrum.

, et lege finem
quin et Suidas docet follem esse obolum. idera testatur Timotbeum
Gazaeum grammaticum istius tributi causa in Anakstasium edidisse tra-
goediam, in Ti(i69sog. Xift.
ib. V. 19. loannis Scethis] Scythae legitur apnd Euagrium,
3 35, et in Eclogis 1. 2 Theodori anagnostae. loquitur autem de
Longino Zenonis fratre, eiusque socio Theodoro, qui Isauris concita-
tis rebellabant; quanquam Zonaras Longinura hunc a Zenonis fratre
diversum faciat. Xti.
p. 628 V. 14. Aretham puto ducera Persicum dici, qui Nice-
phoro est Zarethos, 16 35. Amida urbs est Mesopotamiae. de
bello hoc Persico Procopius I. 1 copiose. Xyl.
 .

AKIXOTATIOJNES, 797

p. 629 V. 2. r<3v Svo (is^v ] Prasinonim vklelicet et Vene-

toriun frequenter in Circensibus certaminibus digladiantium. de qui-
bus alibi. Goah.
ib. 16.
V.Big ri tpQovQiov] quale sic explicat Theophanes:
og i^coQiCev avxov sig rtlv IlirQav to cpQovQiov rijg'AG[ag, xal
ixel ireiEvrt]6E, Goao..
p. 630 V, 2. percussorem Macedonii non Ascholinm sed Eu-
choliura lego in Eclogis Theodori, Ev%6kiov. et pro itQOGvUav
ibidem rectius ieQOGvXovg. de Anastasiopoli , a Nisibi stadiis 98
dissita, Procopius loco citato. quid loQela sint, Suidas videtur do-
cere, cum raituiov interpretatur ; et Graece in Patidectis pro horreo
ponitur. alioquin putassem (o8tla scribendum, odea. Xvi..
ih. V. 21. Barbarzim'\ apud Nicej)horum kgitur Barbaro, 16
35. Euchaita urbs est ad Pontum, ut ex sequentibus patet. Xvii.
p. 631 V. 14. mansiones ad verbum dixi, quae vulgo mona-
steria aut claustra dicuntur, unde raonachi eyyiXti,Groi. alicubi in
margine jiiovr/ est, quod in textu vaoq, temphim. de Studio et eius
aede vide et Suidam. Xyl. de inclusis monachis vide Balsamonem in
can. 41 Trullanum. Goak.
p. 682 V. 8. uncis gladiis concidisset'\ riy%v\ov,6n'r\Gtv
apud Nicephorum est, eos exsectis Hnguis adhuc lociitos, 16 36. Xvt.
correctius interpretor (kihades autejii quosdam in Perside Chri-
:

stianos cum aculeis lacerassety illi nihilo secius postmodum am-

hulaverunt. vox eaim v.onroi alteri in compositione iuncta nusquam,
recentiori Graecae locutionis modo, scissionem, sed actionis repetitae
frequentiam indicat. sic Qa§5oiionci) fustibus saepius caedo, 6g)VQn-

xontS malleo itenim atque iterum tundo. unde ay7ivkoyion(o uncis

scorpionibus acuieis factam in cruribus pedibusque lacerationem potius
quam giadiis conscissionem significare censendum est. Goak.
p. 636 V. 14. 'Anvvriavy] ex Acyntiano mannore flavOy ex
Acyntio monte ad Chalcedonis littus delato. "kaQvav.a vero interpretor
capsam et iumulum, non cistam. Constantinus in porphyreLico,
id est rubro , hic \nJIavo, lustinus in Proeconesiaco , id est a/6o,
Tiberius in prasino marmore fuere repositi. Goar,
p. 637 V. 1. AovnniKiav fOrcif^Ev] lustinus uxorem celebri
pompa coronasse primus legitur. coronationis ritura habes apud Co-
dinum c. 17 et in Euchologio nostro ad calcem. Goau.
ih. V. 2. dijjitoi] numero multitudinis non populum gregatim,
sed varias populi factioues partesque in ludis pompis conventibus pn-
blicis sibi invicem pro variis coloribus quibus se ornabant in varia
quoque studia nonnunquam abeuntes significat. de qnibus nonuihil
supra et infra copiosius. Goak.
ih. V.de inieritus experte] vide Niceph. 18 45. Xyi.
13.
p. 638 V. 6. idrjfiOTiQdrsi ro BsvtTov iiSQog] hoc est, pars
Veneta supra reliquas tres eminebat potestate, et Prasinam sibi sem-
per aemulam vi rapinis tumultu caedibus devastabat. Venetam vocat
 ;

798 XYLANDRI ET GOARI

partem Veneto , id est caeruleo , colore a Prasina virldi conspicua di-
gnoscendam. diiarum partium residuarum haec albis, altera roseis
insignibus utebatur. factiones, ut nuper diximus. singulae audie-
bant , et ex aurigantium curuli certamine et de pernicitate cursus de-
certantium studiis inter se discrepantibus conflabantur. ex oppositis
vero ludorum aemulationibus graviora per civitatem dissidia enasce-
bantur, quae cives ad arma seditiones et nefanda quaeqne facinora
impellebant exempla suggeret auctor lustiniani anno 22 p. 375, 35
p. 387 , Mauricii ultimo p. 403. Simocatta plerisque historiae suae
locis. 6ri(iaQxoi erant eorum capita et duces, quos propria voce
tribunos vocares , Sr][iox£vovrsg singuli quique parti addicti et ad-
scripti. V. memoratus Simocatta 8 7- hinc, quos in lustiniani anno
31 p. 386 vocat auctor xoGfiiKag drjnoKQarlag j unius in alterara
partem, non CP modo sed et alibi passim, generales conjlictus.
ct verbum eiusdem Sriyioxzvziv , quod est populum per tribus et
partes recensere ac deinde ceterae militiae annumerare. videndus
omnino Balsamon in can. 24 TruUanum. Goak.
p. 639 v. 9. de Homeritis videndus Niceph. 8 35 et 17 32,
qui historiam Arethae atque Elesbaanis fusius habet dcscriptam, 17
6. §i^(itoi: puto loqui eum de
sed populi agitatores verti, qui sunt
factione Veneta. de Homeritis etiam Procopius 1. 1 belli Persici:
noster infra , ubi de Mahometo. Xyi..
ib. v. 23. Scirtus amnis saliabit] apud Nicephorum 17 3
in margine hexameter Graecus est adscriptus: SKiQXog gkiqx7]6h ts
xaKov GKiQxrnia nol.Lxaig. ego pro te scriberem rt, nisi forte de
multis versibus hic unus est , quo copulae sit locus : affiiget miseros
Scirti saltatio ciues. X\ii.
p. 641 V. 5. lego an£%ov.
CTtexov] planities vero illa, a
septimo lapide quo distat , dicitur "E/S^o^og. de qua supra. Goak.
ib. V. 20. Hypapaniae] quod nimirum quasi in occursuai
prodiretur Christo in templo dedicando. est enim solemnitas quam
usitate purificationis dicimus. quod primo ex Martini Poloni Chroni-
tamen pestis causa institutam dicit sub lustiniano magno
cis didici, qui
quod idem apud Nicephorum 17 28. et consentit, quod Sigeber-
est
tus perhibuit id fuisse anno a Christi natalibus 542, quo sane temporc
tustinus decesserat, vel ipso Cedreno teste. meminit Paulus Diaconus
1. 16 rer. Rom. mansionem Augustae credo intelligi monasterium a
Pulcheria conditum. Xtti..

p. 642 V. 8. Euphraemius Amidenus] fuisse Orientis prae-

fectum (quod hic xoftjjg dicitur, comes) satis liquet ex Euagrio 4 6
et Nicephoro 17 3. Xirt.
ib. V. 13. %aQQTi6v\ truci vuliu exposuit Xylander, a quo
sensu longe vox abest, de oculis tantum interpretanda , caesiis et
volubilibus oculis spectabilem lustiniannm commendans. Goar.
ib. V. 15. VTcaxtlav] epulum putavi, aut missiiia dona in
popolum de more coniecta, vel ludos. videinfra. Xxl.
 ANNOTATIONES. 799

p. V. 20. templo Serga. eiBaco/iQ locus mutilas, ut mirnm

642
non sit non optime diviaaverim. tamen Procop. orat. 1 de strn-
si

ct^uris lustiniani videturnon repugnarea nostra versione. Xrt..

p, 643 V. 1. fiovaarijQiov TtfQicpuvav avdQav] in quod no-

biles illustresque viri se reciperent. Goar.
ib. V. 8. xitQaTriXatTjv] magistrum militum vocat Rigaltius,
de quo Pancirollus abunde in notitiam imperii. Goak.
if'. v. 11. Herulorum] hos emendatius Hernlos vocari scias
quam Eluros. apud Euagrium tQovXoi , citato etiam ad partcm
et
Procopio, vocantur, 4 20. quod itidem est apud Niceph. 17 13.
itaque ausus sum scriptionem pravam Zonarae , etiam insessam , eli-
dere , tametsi varie corrupta sciam gentium nomina. sed hinc emen-
dalio nulla speranda, ut puto. Xyi..
ih. V. 18. ov yuQ tlf^tv *AQ^tvia] PancirolUis c. 131: Iu~
stinianus suhaciis finitimis harharis magnam et inierior^m Arme-
niam dictam novam propinciam creavit, l. ult. <:. de Qffic. Ma~
guit. militum, quem Zetae 3Iagistro miiitumi^TQltav Pocat aucior)
commisit. magnam, inquity jLrmeniam y quae interior dicehatur^
et gentes Antizenam videlicety Angilenam, Astyaneam , Sophe-
nam, Sophonenam, in qua est MartyrGpoiis , Belahitenam, et
primam et secundam Armeniam , et Pondum Polemoniacum curae.
iuae cmn sids dacihus commisimus. duces enim et comites magi-
stro militum subiiciebantur. Pancirolhis idem c. 189. Goak.
p. 644 Ovvvcov tav lsyo^iv(ov Za§riQ] hi versns Da-
v. 2.
naprim et Danastrim fluvios siti Chersonae viciniores ex Constantino
,

de admin. imp. agnoscuntur. Goar.

ih. V. 13. iJocr7ro()ot;] Bosporus hic non Thracicus sed Maeo-
ticus est, cuius accolae Patzinacae; de quibus et illo Bosporo Con-
stantinus de adm. imp. c 42. Goah.
p. 645 V. 8. £c,(OKiovixav non assequor. coniicio eum Arianis
fortassistempla extra urbera et quasi privatos conventus perroisisse.
sane infra in Nicephoro Generali mentio fit cuiusdam improbi eremitae
Nicolai, qui in Exocionio degens impietatem imperatoris iuverit. I'|fa

KiovioVf columnam quae extra sit, aut columellam, ad verbum notat.

X^vL. extra urbem regiam ad columnam £'|w moviov dictam , a qua
vicini i^coKiovlTaiy Ariani ecclesiam retinere permissi morabantur.
anctor infra p. 552. Goar.
ih. V. 14. nXriQol —
iTtoirjGs] veritati textus, fidelior haec
versio quadrat. ahsolvit etiam aream regiae Illi cisternae {super-
nam) eamque maiorem reddidit. vixit autem lllus sub Leone et
Zenone magister militum. Goar.
p. 647 V. 11. ri avraQGia ToiJ Xtyofiivov Nixa] ex corruptis
et obscuris Theophanis verbis series rei colligitur. ad Circenses ludos
quandoque profecto lustiniano inter ceteras acclamationes populus et-
iam Tov §iKag tu yincas, Latine, Graece v/xa, apprecatus est;
confestimque gravaminum sibi iltatoram Calepodium quendam reum
800 XYLANDRI ET GOARI
postulavitad poenam. ex Prasinorum autem et Venetorum sibi iugi-
ter adversis vocibus non modico tumultu exorto, at rdav 5»yfto>v fa-
ctiones de quibus superius, Hypatium imperatorem exclamarunt, qui
nihilo secius cum plurimis perduellibus Belisarii Mundi et Narsetis
armis in illa seditione misere exstinctus est. Goah.
p. 647 V. 15. ij T£ ayia EiQijvri] clarius Sanctae Irenes tem-

plum. GoAR.
ib. V. 16. nQoaKt^viov rflg ^aGiXwijg] suggestum elevatius
atrio exteriori regiae domus. vocat Simocatta 1 1 nQoavhov neQt-
(paveg xal TtsQtdo^ov TtQoexrjviov. Goar.
ib. V. 17. To AvYovaralov] Simocatta 1 10 scribit esse
avazroQov iv to) iieyakoi 'd'akaii(p tc5 TCQog rrj fieyiary rcov §aai-
Xeitov avky. Avyovaralog d' aQa ovrog Karovo^a^erai. e regione
erat columna, et columnae statua lustinianisuperposita, de qaa hic
eiusdem anno 16. Goar.
p. 649 V. 20. vjtareiav noii^aag ] supra annotavi vTtaxeiav
pro munere quod consul populo daret poni, principio lustiniani vna-
reiav didovai, verum id hic locum quomodo habeat aut non habeat
intelliges. Zonaras de hac re ita: BeXiaaQiog de Kal vnareiag 7J^ia)vo.
apud Procopium, qui Gilimericum hoc negotium Ubro belli Vandalici
priore descripsit, ita legitur, Volaterrano interprete: "paulo post Be-
lisario decretus triumphus more antiquorum. nam consul factus est,
curuli sella humeris captivorum invectus argentea , zonas aureas alias-

que e spoliis Vandalorum divitias populo dispersit, quanquam rem

novam consulatum gessit in urbe , expressit
facere visus." Xyii.
Xylander ; unde et ad auctoris mentem mi-
male agit interpretem. :

litibus donativumy populo congiarium distribuit , vel vetusfo con-

sulum more pecuniam in populum sparsit. nam de nuinmis eius
Victoriatis. aare 'lovariviavov, etc. Goar.
ib. v. 24. enimvero inmdia] non ineleganter in margine est
adscriptum rovro i'^ aQxrjg ^v rdov av&Qconcov 6 oXe&Qog. avayni]
:

Toivvv iarl nal (JiexQi reXovg naQenead^ai rovrov na&aTceQ axiav rm

dv&QcoTieicp yevei. Xyi..
p. 650 carmen] rQOTCcxQiov.
V. 14. id totum annotatum
estapud Nicephorum 17 28. Xti-. in Arianae haeresis odium , ad
laudem verbi dei incarnati hymnum huiusmodi , tum alio tempore, tuj»
in missa statim sub initio ,
persolutis duobus primis antiphonis occi-
nendum lustinianus edidit. o (lovoyevrjg vtog Kal Xoyog rov 'd-eov
ad-avarog VTcaQxcov, nal Karade^a^ievog dia rrjv '^(lereQuv Gcorr]-
giav aaQKco&yvai eK rrlg ayiag d-eoroKOV Ka\ demaQd^evov MaQiag,
axQenrcog ivav&Qcon^^aagf xal aravQco&eig '&s6g i^fiav, Q^avarov
^avarcp naryaag, elg rrjg dyiag rQiddog, avv8o'^a^6{ievog tw narQi
Ka\ ra dyica nvevfiari , vvv Ka\ del Kal elg rovg alcovag rav alco-
vcov. Goar.
p. 6. filevo86%og rov Saiiijjcav] eo quod ad S. Sam-
65 1 V.
psonis ecclesiam a Constantino exstructam domus hospitalis esset.
 ,

ANNOTATIONES. 801

ciiius Menas praefecturam agens vagis pauperibus excipicndis intende-

bat. GoAR.
ib. V. 9. ^i/(>«g XQOVov 1*1/«] hunc Silvestrum alii, qui ponti-
fices Romanos descripserunt, Silverium norainant ;
qui cura soccessia-
sct Agapeto , ab Antonina Belisarii uxore iussu Theodorae Augustae,
quae eum ob Anthimum Theopaschitam ab Agapeto deiectum oderat,
falso crimine Roraae prodendae circumventus , pontificatu spoliatus et
in Pontiam relegatus est, cum papa anno paulo amplius fuisset. Pau-
lus Diaconus 1. 16, Marianus Scotus, Martinus Polonus. miror Ni-
cephorum Agapeto successorem facere Agathonem ; quem eius inter-
pres Bonifacium cur putet, non satis intelligo. Siiverio suifectus fuit
Vigilius; quod ipsum quoque ex Procopio Nicephorus refert 17 13>
et Agathoni successisse Silverium scribit 17 26- scribit autem Pro-r
copius 1. 1 belli Gotthici, non longe a fine, Siiverium, quod ad
Gotthos defecturus esset, a Belisario in Graeciam transmissum, eique
YigiHum substitutum fuisse. vide et Novell. 42. Xxi..
ib. V. 11. processio] usus sum trito vocabulo, quo notatur
caterva eorum qui pontifices in solemnitate aut publica supplicatione
subsequuntur. Atrtf est in Graeco. Xyt. i^ijX^&ev Kitt] ano rrjg ayias
ttvaaxaCmg. postremus et praecipuus in aede sacra dedicanda ritus,
est sacrarum reliquiarum in ea depositio. has, praeviis dedicationis
caeremoniis iam absolutis, ex vicina ecclesia, solemni processus ordine
in recens consecratam inferunt Graeci. in dedicando itaque S. So*-
phiae templo e S. Anastasiae, de quo superius, processionis pompa
cum reliquiis profecta est. Goar.
ib' V. 14. in numero annorum forte cum Zonara legendum ^5
ft pro 5 71 , quadraginta , non octo anni supra 6000. Xyi..
p. 652 V. 6. GTQaxriXazriv Tov *IkXvqi'iiov'\ vlow. praefecium
sed magistrum militum in lllyrico. GoaB.
ib. V. 18. 'ELvcpqaxn\Qiav'\ hoc cst Commagenem. sic Proco-
pius hac ipsa in historia ""postquam in Comma»eno-
I. 2 belli Persici

rum regionem, quam Euphratesiam vocant , Chosroes pervenit' etc.

quod , et ipsum sensum secutus, ante pro i\%Qvx^v legi ik&cov. Xyi..
p. 656 V. 16. ^xumitarum] Auxumitarum Indorum est apud
Nicephorum 17 32, et Doranus Homeritarum, princeps Indorum,
pro Damiano rege Ebraeorum. Xyi.. Azumitenses vocat Paujus Dia-
conus I. 16. de istis Homeritis Procopius de bello Pers. 1. Goar.
p. 658 V. 15. procensus] credo publicum fuisse conventum,
quo ad populum prodiret imperator. sic et infra in lustino curopalata.
Xyi.. jcQOKevGog pfocessus si\e processio est, Xix'^ etiam dicta. de
Tocabulo Meursius erudite. aliam porro processionem huiusmodi so-
lemnem ad Hebdoraum, id est septimum lapidem, habitam lustini
anno 9 legiraus. Goar.
p. 659 V. 23. Hierosolymiiani] Eutychii nomcn inculcatum
oroisi. locus est suspectus ob vocem xoTcoxviqYixal 8e. EustQcUius eo
Georg. Cedrenus tom. 11, 51
802 XYtANDRI ET GOARI
tempore fait episcopus Hierosolymorum. vide Evagrium 4 38, Ni-
ceph. 17 27. X^u
,p. 660 V. S. caecm^ dito o^iiattov. vide Nicepkorum 9
17. Xtl.
p. 674 V. 10. KVQis iksriGov] vox a Graecis non adeo mise-
ricordiae exquirendae quam insoliti casus admirandi gratia vulgo pro-

nuntiata. Goar.
p. 675 V. 7. iq)OvkKiS£] nescio quid sit hoc, nisi fortassis
sub furcara mittere. sic infra in Pogonato itpovkxiasv iv Zvy.aig.

Zonaras habet eos interfectos fuisse. fortassis de ficis suspensos cre-

derem , nisi Ficus esse suburbii Cpolitani nomen ex eius Leontio didi-
cissem. XYt, non sitppUciis quibuscumque, ut nutaus interpres, sed
suspendio furcave peiemijt. GoAR.
ih. V. 17. ^txa cpikavictg haud dubie mendosum est, nt et
pleraque quae sequuntur difScillima interpretatn, tum quia mendis non
vacant, tum qnia barbaris et semilatinis vocibus intermixtis perspicui-
tatecarent, ut et paulo ante. Xvi<.
ib. V. 19. ntriroQtu quid sint, nescio sane. apparet fuisse
festos dies, sive inito imperio sive alteri i;ei destinatos, qui magno
sumptu agerentur. neque memini aliquid de iis alibi legisse. Xyi,.
nrfjroQia rov dfoSsKccrj^iiQov conpipia laetiiiaeque indicia per duo~
decim dies a Christo celehranda. %kr(toQia iudicat Meursius legen-
dum ,cui assentior Pauli Diaconi auctoritate ductus prandiay quae :

ex more fiiint in decem et novem accubitis cessare fecit. Theopha-

nes primum aQiGta vocaverat; eademque Luitprandus 6 3 fusius
describit est domus iuxta Hippodromumj aquilonem versus^ mi-
:

rae et altitudini^ et pulchritudinisy quae deca ennea cuhita poca-

tur, quod nomen non ab re sed ex apparentihus causis sortita
est: Sixa enim Graece_, Latine decem, ivvior nopenij cuhita a
cubando inclinata vel curpata possumus dicere. hoc autem ideo
quoniam quidem novemdecim mensae in ea quae secundum car~
nem est domini nostri lesu Christi natipitate apponuntur; in qui-
bus imperator pariter et convipae non sedendo, ut ceteris diebusy
sed j'ecuhtbendo epulantur ; quihus in diebus non argenieis sed
tantum aureis pasis ministratur etc. videndus LeuQclavius V. Co-
nocluc. inOnomas. Goar.
p- 676 V. 16. xofffttjccl SviiioxQaxlai] pnto eum vocare, cum
populus contra magistratum insargit. notum est dictum eius qui de-
mocratiam suadenti respondit , domi suae eum debere eam iustituere,
si eam formam vere probet. Xxh. partium ^ifactionumy de quibus
supra, sese mutuo incursantium et tumultuantium caedes. Goab.
ib. V. 21. ^lovdriviavov (pikoKakov^ivov xov XQOvkov] forte,
cum lustinianus in eo esset ut trnllam reficeret. XYt. absoluio iam
atque picturis caelaturis et opere tesselato perfecte exornato trullo»
quae interpres oraisit. in voce xQovkog alii k geminant. Goak.
ib. v, 23. M^(oQiov] trullus quattuor columnis ad altaris an-
 .'
n •

ANN^^TATiONES. 803
gulos sitU fultns, iliuclqae tegens et ambiens, qnales plernmqne vete-
res ecclesiae Romanae adliuc servant, y.i§(OQiov est. Gemianus in
Mystagogia , Codinns de templo S. Sophiae, et nos ex eis plura circa
Graecarum ecclesiarum descriptionem. Goar.
p. 677 V. 5. reliqua etiam reliqai , ne raihi et aliis nuUo fru-
ctu essem molestus. nivaovg piunacula verti. apud Suidam est,
maos xal nivdog neaog ds naQcc IlQOKonia). ex Zonara sane li
,

quet, cum magnum templum ab imperatore esset iam absolutura (huc

respicit vox g>iXoKakov(x^vov ), casum hunc evenisse. Xyl.
ib. V. 2. mvaovg'\ a pisis et leguminibus ridicule lectores
arcet M
eursius , ubi pro voce mvaog pinsum et pisiim reponit. in-
sulse quoque pinnacida reddidit Xylander , quae sustentacula sunt,
pilae nimirum et stelae cpiadtae grandiores concameratum tectum
suffulcientes. casui non absimili irapediendo in S. domo Lauretana,
quam reparando illi qui Cpoli obtigit, curam adhibitam describit Tur-
selinns Lauretanae historiae 1. 8 c. 7: Basilicae testudo (trullus)
stahat octo latericiis innixa pilis. attamen sipe superslructorum
parietum altitudine , sipe nimio impositi plumbi pondere degra-
i^antej succumbere oneri et rimas agere repente coepit , nopo cel-
lae ornamenio cellaeque cui ifnminebat Jbedam ruinam mhdtans.
(sacra cella sub tholo , ubi CP ciborium eique suppositum altare ere-
ctnm erat, locata est). hinc quibusdam interiectis: confesiim de
communi sententia (Sangallus architectus cum Nerucio) pilas tanto
oneri impares inteniiore cura munire ac firmare aggreditur. igi-
tur validis irabibus tesiudinem prolinus fulcity et circum ejfossL'i
sirenue fundamentis pilas impigre convestit quadrato lapide, fir-
matque quatiuor inter alternas pilas arcubus minoribus exstructis^
qui super imposiio oneri forent satis. uno verbo auctor noster ^ct-
§£v aXXovg mvaovg xal ide^aTo tov tqovXov. Goar.
ib. V. 6. KOxXiai] gradus rotundi per gyrum in altum tenden-
tes ,
qnorum exterior structura pilas interiores communiebat et trul-
lum subfulciebat. GoAit.
ib. V. 6. rcov aijjidcov] qnattuor nimirum arcuum quattuor
pilas simul connectentium et concamerato tholo sive truUo, ad eum
excipiendnm, suppositorum. Goak,
20. Ovvvoi] Hunnos Cotriguros vocat Agathias
ib. v. ,
quos
sub Zaberga duce in Europam irrnpisse refert I, 5. Goab.
23.
ib. muri ^nastasiani] is ipse mox Longiis murus di-
V.
citur. autem exstructus ab Anastasio Dicoro imperatore. eius
fuit
descriptionem qui volet, petat ex Anastasio Silentiario Suidae et ex
Nicephori 16 39. Xyl. ad barbarorum excursus reprimendos ab
Anastasio exstructi ad Cherronesi isthmnm. Agathias citatus : in hoc
isthmo porrectior inaedificaius est murusj in utrumque mare pro-
ductus. jttox^ov rn%og sparsim in hoc historia vocatur. Goar.
''
p. 678 V, 5. noiilaai (poaaaxov] nihil minus estquamyb*-
aam agere , iuxta Xylandmm, sed copias cogerey castra ponere.
804 XYLANDRI ET GOAPJ
fpodGarov €st drQarog, ut Glossae Graecobarbarae dotent; dlcU«r
mioqaede casiris i^allo muniiis. GoAr. ,

p. 678 V. 10. nXottt 8inQV(iva] aciuariefs naPfSimuliiplici

remigio, et ipsas amphiproras, scribit Agatbias. <iciuariae simt
quae remis aguntur, amphipix>rae , quae utrimqiie proram habent,
sicut et SLTCQVfivai, quae utrinque puppira; quae quandoque sine
temone sunt, et non versae hinc inde agi possunt. ampbiproras huius-
modi Zonaras accurate describit in Constantino: nXola d' 'tjGav Ta
(isv nlziGxa jtiov^^^, ^isu 8' a Koi 8lKQ0Ta. xai tigIv avcfSv Kal
ia f^g nQooQag aal Ik Tjjg nQv^vi/]g nr\8aXia ifexijTO , r,ai nv^sQvri-
lag vavtag re 8inXov^ tl%ov, Znag KaX lm\ nXiatSi nal avaxuQMei,
firj avaGrQ£q)6iJUVoi, Kal rovg ivavriovg ev tm nQOGnXa jcat toJ
aTtonXvi ctvrmv Gq)aX<x>6t. Goar.
ib. V. Curopalatam] vox composita. est autem dignita-
13.
tis appellatio , quod vel ex Zonara discas. Evagrius initio tomi 5
eara interpretatur, cum lustino dicit fuisse aulae custodiam, hoc est
palatii curara, commissam, quo munere fungentem Romani curopala-
tam vocent. sic et Nicephorus 17 33. sed et Iberiae curopalates
alibi memoratur. Xyt. a suscepta cura palaiii, ut loqultor Cassio-
dorus in Var. et Marcellinus 1. 26 et 31. quia curat palatiuro, Latin\s
cura palatii ^xciivx. GroAR.
ib. V. 15. EayyaQsmg'] Sarum vocat Procopius 1. 5 de Ae-
dific. lustiniani, orat. 5, eumque ex Arraeniae montibus sua narra-
tione deducit. Agoreos iUi nomen imponit Paulus Diaconus, ac bre-
viter de illo: coepit imperator, inquit, aedificare pontem Agoreos
fluminis, conuertens eundem amnem in alium alveum, roluitque
arcus mirabiles quinque, et fecit eum meabilem, cum antea li-
gneus fuerit. alii Sagarim vocant, ad quera Nacolia Phrygiae civi-
tas sita est. Zacarira hodie dicunt Turcae ex Leunclavio. Goak.
ih. V. 16. XKfta^wv] ea vox curvum et flexura notat. poeta:
hlrtae camaris sub cornibus aures. Xyl. 'nayiaQa vel aliis xoffii^
fornix concameraius.
est, arcus, tholus GoAR.
ih. V. 21. nQo^oXag] fortassis scribendum jr^.ojrwAag. Xyi..
fuxyxtJtEra longe esse a mancipio significando iam superius insinua-
tura est. pisirinum enim est, sive panis vaenum expositi officina.
nQO^oXt] vero officina quidem est, sed ea qua merces exponuniur,
nil tamen in ea fit operis. iQyaGxriQiov tandem artificum est, qua
industria humana opus quodcunque potest elaborari. auctor infra
ultirao lustiniani anno. Goaii.
p. 679 v. 14. Viriam et Brincas] nomina vitiosa. et diffi-
cile coniectu quid sit restituendum. res gestae Narsetis contra Got-
thos sunt apud Procopium libro ultimo belli Gotthici. Xvt.
ib- ^zGiavXov] allusionera non sensum notat Xylander
V, .21.

quod aream, atriitm, patentem sub dio locum moe-

circa (iAe<?tavAov,
nibus tamen clausum indigitat; de quo iam superius. hic vero tectum
aliquod aedificium, at media in area locatum subindicat. GoAa.
 I'^ iMOTATiONES. 80v^

p. 67^ ad vocem raQaovoGiaCiov annotatum est in

V. 21.
margine. ifiol yaQT^ovviov yaQ naQcc Aaxi'
SoKei 'nafdoerccatov '

voig TO naidiov. ceterum haec vox Latina non est, sed Francica
hodieque est.- Xvii. scribit id«n Theophanes; verbumque est ex
halico Graecoqae conflatum, et eit pedissefjrucrum statio_, le parvis
dcs gar^oBs, ou laquai;^. Goar.
p. 680 V. 18. STiiTiXa aulaea, stragulae^ \>ela proprie sunt
peplaj non instrumenfa , nt corrupte interpres. Goar.
p. 684 V. 17. "A^agtg] Simocatta 1 8: Ovvvoi Ss ovxot
ytQoeoiKodvxsg za "laiQt»y' temovotttxov- s&vog xul aTcXrjaxoxaxoV'

ib. V. 18. Artahanus] hunc Z(maras Ardamanem nominat,

Evagrius I. 5; Adaarmanem. Xvi..
ib, V. 22. Ilormisda] rege Persarum Zonarae: nam Evagrius
bunc quoque Chosroen facit Xvb.
ib. V. 23. T^ ^ityaXn^ e'] sic vocat feriam quintam, seu diem
Iovi& malis, quae proxime est ante pascha, celebris institutione sacro-
sanctae coenae, der Iioch eder griinen donneisiag. sic et Zonaras

in posteriore imperio Constantini Leonls F. Xvi.

p. 685 v. 1. xov dEiJtvov aov xov fivaxiKOv^ modulus est in
Basiliimissa, communionis tempore cantandus. GoAii.
ibid. quam imaginem dicat, ignoro, nisi quis putet de linteo
impressa aChristo et ad Abgarum Edessennm missa sui imagine acci-
pieudum. Xxi».
y ib, y, 4. XsQov^mog vnvog] decantatur quptidie inter sacros
Bturgicos liymnos, cum a mensa propositionis dicta ad altare, solemni
piocessu, sacra dona, id est, panis et vinum, deferuntur. Arcudius
opere de Concordia utriusque ecclesiae, Euchologium in notis ad
Chrysostomi liturgiam. Goar»
ib, V.i^KOV^ucoQOov] ad fores palatii excubabant illi et
6.
aditum observabant. Glossae Basilicorum i^zov§lxaQig rcov tcuq- :

e^68cov rov itaXccxiov VTCuQ%ovrBg cpvXaKtg. Simocatta quasi Ce-

dreni scholiastes futurns 8 11 de Tiberio nostro scribit: *Iovaxivog
Ti§eQtov vto^eaia noafi-^aag , Hal rtjg ^aaiXdag xoivmvov noii^aci-
(livog avriyoQSvas KaiaaQa. i^ys^icov 8' Irvyyavtv wV tc5v xqv
^aaiXicog acoiAaroq^vXaKoav nai, VTcaaniaxmVy ov xo^rjra i^KOV^txci-
"§cov xy avvi^^ti cpcavri t&og '^P<a(iaiotg xaXttv. isque idem forsan
quem post memoratos excubitores domesticorum comitem excubi-
'est
torem nomine recenset Marcellinus 1. 20. Goar.
ib. V. 7. axvtp6(itvos Tovg noSetg^ Zonaras enm ex pedibus
laborasse ait. X\x. v. j i.iiv .
jK' :?

ib.V. 15. aQXtaxQaxTJyov} ignorat Xylander caelesfis mili-

'iiae principis Michaelis nomeu , et pueriiiter principem ducum ap-

pcUat. Goar.
ib. V. 1 8. Eutyches] Eutychius legendum ex Zonara et Nice-
phoro 17 36. Cedrenus ita habet. Xtti..
et post paulo ''U
a06 XYLANDRI ET GQARI
p, 686 V. 16. £v roi^ Ttodlv avzov mGovtog] adoptatos ad
pedes adoptantium procidere docet ritus Euchologicus. praestat i^
lustino Tiberius, et Sophiara luslini uxorem uon iaqi diG:totvaVj
imperairicem, sed malrem sibi coraaiendatam agnoscit. refert idcm
Simocatta loco citato ; ipsumque patriarcham adoptionis vota ex Eu-
chologio legisse narrat , ad cuius preces etiam adstantes bene sint ad-
precati. Goar.
ih. V. 2I> IlqomowYiGm^ lapidis albi a StraboDe 1. 13 lau«
Uati, eProeconneso Propontidos insula eruti. Goiii.

p. 688 V. 10. o 5g £5j/AmO£v} quia templi illiqs et Augostae

nnum erat commune Anastasiae nomen. de templo iam plura nof
cum auctore. Goa,k. j. ,|.-,.,. .. . , .i . ...

ib. V. 20. imhricatas"] coaX-^i^tetffffV divina^^i liife; 'e* ^'^va?^

quia non intelligam, reliqui. Xyt. hic se divinasse affirmat interpres:
quidni? cum et falsi sint vates? nuHus tamen hic divinationi vel de-
ceptioni locus, cum etolrivmai dToActuon sint aliae ftisi vestes mul-
tifido taeniolarum textilium ordine variegatae, q«a(! sive directis cana-
liculis sive obliquis spiris distinctae effulgeant, luxuriam tamen, levi-
tatem ,
profusionem aspectu suo praedicant. enim canalis et
aatXriv
alpeol^is estj ex quo canaliculatum et alueolatum quodcunque opus
G{a'kt\vGixov vocant Graeci ,
quod Galli canelle pronuntiant. GoAH.
ihid. ciTCQ ^Xariov ] texfum multiiium est xo ^XartoVf vel
sericus qulvis pannus ': ubi enim in Nicetaie Choniatae Alexii Co-
mneni I. 3 una lectio habet uvbv rav /SAartcav, altera ponit jrAtjV
Tcov esQiKcSv vrjfiarcov. unde nugae sunt et nuIHus momenti com-
menta , quae circa hlatteum colorem , id est rosenm vel purpureum,
et Graecum ^Xaxxiov ex nominum allusione, vdut e Delphico tripode,
enuntiat sparsim Gretseros in Codinum. Goar.
ih. 21. o|f(»?] vusqmm acuti pel i^ipidij cum Gretsero
V.

citato, sed cum Graecis modernis violacei coloris vocem indicium esse
dixeris; ac si velis attentius auctorem examinare, eiusmodi violacei
decertantium in Circensibus ludis chlamydes fuisse affirmabis , quae a
purpura non omnino abessent ^ nempe naqaTiXriGlag tou
'j(Xtt[ivSug

,^p{atAtxoi?.vintellige %Q<oiiaxog vel Gxrii»,axog. Goar.

„,,- ; i6.i T. 4J3. SidttKevXiovg o^vag} was «ive limhos duorum
digitorum latitudine. oQva vero dicitur, quia vestis ora vel orna-
menium ac propterea locus in quo sistebant vel se exornabant in
sit;

Circo decertaturi , oQvarovQiov dicitur apud Theophanem , ac impe-

ratorem Philippicum sig ro oqvuxovqiov rav nQaaivcov refert addu-
xisseRuffum quendam ; quem locum eundem oratorium Prasinorum^
ubi nimirum oris et limbis vestibus attextis sese adornabant , dicit
Paulus Diaconns ; quem eundem aQ^iaxaQiov Cedrenum vocasse con-
templabimur. Goar.
-M-j p. 689 V. 3. '67tarHav'\ intelligo monetam consularem: nam
imperatores consulatum quoque gessisse et in titulis suis commemo-
 ANNOTATIONES. 807

rafiBe notom est. infra qnoque in Phoca vnana pf^o cloais missilibus
et in popuium sparsls ponitur, cnm verbo ^imuv. Xyl.
p. 689 V. 12. JttQag] Mesopotamiae urbem ab Anastasio
conditam : de qua in Anastasio. Goar.
ib. V. 20. Persarujn lulcUim] sic et ir.fra. credo fnisse si-
gnum aut vexillum praecipuum, sicut infra in Heraclio pro turma po-
nitur, ein fanen. Xti. somniat hic circa tuldiim Xylander, et
vexillum referre fingit , a quo semotum erat omne vexillum, ad con-
ilictum siquidem deferebatur vexilium , cum sarcinis iumentis impedi-
mentis pueris, quae xovXbov signiGcat , uulium ant supcrflnum. Sui-
das: Gay\iaQhct to Jta^' r{[dv ksyofisvov rovXSoVf xa ^aGta^ovxoi
unQSiiivriv^ 34al t-^v iJiexazofiiSijv xcov i%txi(iSiimv. Goar.
p. 690 V. 9. Cvii^oXaioig] diplomatis et literis correctius
hic interpretabere quam cum Xylandro vontractuum formulis. Goak,
p. 691 V. 2. 6vv,a[tivtt] hem! cucurbitale iuterpretis acu-
men cucurbitajn legentis,. ubi tantum mori fructus aHis coiligere
licet. GoAR.
-, i: ihi y, 6i
VTtosxQs^ipag iv xrj Idia itXivr}] ad proprinm lectum
moriturus reversus est Tiberius , cum senatum exercitum et patriar-
cham de nuncupando imperii successore Manricio fuit allocutus. ejiI
xrfv vTtaid-QOv xaiv ^aSiXsicav avk^^v, ^xig nokvGxi"
7taQii]va)xat Trj
^aSt xcov avuKXOQoav ohiu, TtQoavXia) jtSQtcpavEi aal neQiSo^a tc5
7tQQ6)irjvioi (poQaSrjv /^ld^rj. quae Simocattae 1 1 verba minus pro-
prie reddidit Pontanns. Ttokvaxi^ccg enim owtux pro aedificiorum et
heibitationum superstructa et coacervata congerie , non pro herbis et
frondibus thororum snmitur. Goar.
p. 692 v. 14. w jRo/naniaArej in dicionem Romanorum, dg
T« 'Poafiaicov Zonarae. Xyi..
p. 693 V. 1. §sQyia)] apudNic 18 S7 legitur vimine. Xvt.
virga vimineUj kvyoa a Theocriti schoiiaste vocata: §EQyioig ijxoc
kvyoig SijGai. Goar.
ib, v. 10. MaQXVQOVTtoktv] Armeniae urbem quadraginta
militum martyrio illustrem. Goar.
p. 694
18. ^avSoig] vexillis, puto militaribus, quae nobis
V.
baner dicuntur. Suidas in BavSov: ovxto xakovai Voi)(iaiot <f1f^
(islov xo iv Ttokeiia». Xyi.. 'j-

ib. v. publica deprecatio] litania nimirum hic kixri TtQt-

21.
G^sla dicitur, et Suidae quoqne kixri est TtaQaKkriGig, eam ergo
videtur litaniara institnisse , quae fieret ab nno fano ad alterum , ca-
terva populi et pontificum procedente. snpra kr^iq legebatur , minns
recte. kixai notum est vocabulum vel ex Homero, qnid deno-
tet. Xtij,
/&. V.'22. KOTa nttQttGxzvi^v] Parasceuis singulis, sextis
dictis feriis. GoAR,
p. 695 V. 24. /iaovica] Thraciae looo. Goar.
p. 696 V. 9. Smoxaxxov apud Saidam duplici tj estque
 ':

8TJ8' XYLANDRI ET GOARI

cognomentum Theophylacti sophistae. ceterani haec Chosroae prae- •

dictio lucidior fere est apud Zonarani

Nicephorum 18 27. Xyi.. et
'
p. 698 V. 22. MayvavQag] Luitprandus 6 2: est Cpoli
domus palatio coniigua mirae magnitudinis ac pulchritudinis,
quae a Graecis q loco X posito , Magnaura y quasi magna auray
pro aula, diciiur. Goar.
i> ib. 23. c?^fi.aftivrov Sijfioaicav OTtXcuv locus. lustinianus Nov.
86j ' GoAR.
-ii> ib. V. 24. senes morbosi] Xcofii^v pro lepra saepe noster su-
nait, ut in Constantino etiam annotavimns. itaque vertere possis le-
prosos senes et fratres. verum ego in his omnibns ,
quod essent ob-
scura, verbum verbo extuli, ut peritioribus coniectandi esset materia.^
Xyl. repone lepjvsorum, Goar.
p. 699 v, 1. rov ^cariKov syxoQi^Y'^'^] sumptuum ad pitam
necessariorum pehum. Goar.
ib. V. 8. Areobindi et Diaconissae templorum memlDit et Ni-
ceph. 18 42. X^t.
p. 700 V. 9. jfS^cJwa xidGciqa sunt numismatis sextans. nu-
misma enim 24 ceratiis, 12 vero miliarisiis aestimatur: unde KtQu-
riov miharisii medium , folles 1 2. Scholiastes Basilic. Eelog. 23
^P'»} yivaGKUV on ro ^i' KtQaxiov q^oXXug siGi SciSsKa ijxoi fiiXiaQi-
6iov x6 TJjxiav. xd ovv ScaSsxa KEQcixid eiGiv^ vo^uGfiaxog ij(iiav
To yovv dasQaiov v6^iG(ia sxst (itXiaQiOia i^ , xsQaxia xS'. Goar.
ib. V. 12. in singulos duobus miliariis] hunc locum prorsus
non inteliigo, quod neque de nummo satis constat quid valuerit, ne-
que de notis i i & X S'. miliarisium numismatis decimam partem fa-
cere annotavit Suidas : sed id rem non explicat. videre potes infra
iinem Leonis Iconomachi. Xvi.. . n\.

ib. V. 16. xca dtXsvxica] conciliumy coetus, iudiciumy conr-

sultatio est asXivxiov sive eiXsvxiov. auctor in Leone Isauro: <ji-

Xivxiov %axd xcov dyiav sly.ovcav. Latine quoque silentium pronun-

tiavit Paulus Diaconus in eodem Leone: silentium contra sanctas ac
venerabiles celebravit iconas. Zonaras Leonem alterum ,
philoso-
phum, ita raorbo iliaco detentum narrat mg (iriSs Svvri&ijvav SiaXs-
%9'^vair xy GvynX^^xo) jieQi vriGxsiag xiqv avvri&ri SidXs^tv, «J xuXtt-
xai aiXevriov. Goar.
ib. V. 19. quae sequitiir de viso in Nilo amne monstco, de-
sumpta videntur ex Niceph. 18 36. Xyi..
p. 703 V. 6. and&rjv] Isidorus 18 6: Jramea, gladius ex
utraque parte acutusj quam vulgo spatham vocant^ ipsa est rom-
phaea. GoAr, j-;>; i(wi
>

ib. V, 15. iTCoirjCs naiSia wg xd ^vXoKtoSeivci] fatue omnino

et imperite lusisset in Mauricium populus, si utcnnque, iuxta Xylan-
dri sensum, eum nolarum lignearum instar filios suscepisse efFuti-
visset. ^vXoKcaSmvov itaque, cuius vice Theophanes ^vXohovkovSov
scribit, cum nil aliud sit praeter ligneum crepitaculum vel globulus
 ! ANNOTATIONES. f 809
Ugneus concavus et undeqnaqne perforatus, in quo nuclei vel tintin-
nabula includiintur , ut perstrepero eius eonitu recreentur pueri, et
populus ad ludicrorum istiusmodi instar Mauricii filios se tenere pro-
damet, summum in eos patremque Mauricium manifestat contemptum,
eorumque raortem ludum, gemitus huiicrnm strtpitum sese habiturum
minatiu-. novKovdov porro nucleus est et glohidwi, ^vXov,oviiQv8ov
lignum streperis huiusmodi globulis plenum. an non Xylander vir
ligneus et puerqrum Iv/loxcodoovov; Goar.
'^*
''"I^.
'7©4 -t; 16. o/:tgp«X£w] signo rotundo in areae medio fiibfc'

GoAJX.
ib. V. 22. ytjjdaro aolvtavrjdai'] tion dissimulabo me hic se-
cutum esse nihil neque aliud tum ad animum
praeter coniecturam ,

accidisse. si cui non satisfacio , excogitet aliquid commodius. sane

postea Theodosins quoque Mauricii F cum ad supplicium iussu Phocae
traheretur, AaQt/iaXs6e TCQoreQov fiBxaXa§itv tcov &iLcov fivGtriQicov.
Xyl. timet Xylander hominis de vita dcsperati et eucharistiam po-
stulantis pietatem fateri in suis notis. Goab.
p.705 y. 14. (laYiOTQiavos] hic alias (lOYiOrtQiavog dictus,
et apud Theophanem JiQcaxoiiovQGcQQ y in glossis Basilicorura vocatuc
liav8ata)Q et '^(iSQodQOfiog. Lexicon anonymum bibl. Regiae : iffxs-
QodQO^iog 6 ijXiog xol o 7CE^o6Qo'fiog Afyovrat, xal oi ralg §a6iXi-
nalg 8iara'^e(ji Ta;^DTaT« 8iay.ovovfi£vot dia roy ^OQSav. Leo
Constit. S : (lav^araiQEg Si eloiv ol ra fiavSara ano tcov aQyovroiv
TiQog rovg arQari(6rag 6^ia)g diaxoiil^ovrEg. hinc eos expertos , vi-
giles, variarura linguarum gnaros expetit Mauricius, addit quoqne
voce sonora dotatos, ad iussa quaeque publice efferenda; unde inter
lustiniannm et factiones mandator ut utriusque parti;» interpres et
mediator eloquitur apud Theophanem: hic vero missus est, et re-
sponsa fert ad imperatorem. auctor iterum in lastiui^nQ Rinotmeto
statim sub initio. Goar.
iZ», TCQQ^aXXovxai %i,aQiQv\ similibus verbis prius fue-
V. 21.
rat usus Simocatta 8 7 tk nXiij&r] a^aQiov rbv inarovraQXov (Pw-
:

nav TCQoeori^aavro, quia nondum imperii nomea vel insignia ei de-

tulerant, sed ut fit in tumultu, caput et ductoremj data imperii po-
tiondi spe, sibi praeposuerant. Goar.
p. 706 v. 2. dpoficov, sicut et infra usnrpatur
hoc vocabulum,
navis est cursui hoc est celerrimae navigationi , apta
, est enim 8q6- :

fiog cursus, tales fuisse quas Latini celoces appeilant, ex Nonio

Marcello et iis quae adducit scriptorum locis apparet , suffragante et-
iam primae syllabae quantitate. vide ad hanc historiam quae habet
Nicephorus 18 40. Xyl.
ib. V. 6. 'P?;'ytov Thraciae nrbs in Propontide, Hebdomo ad
meridiem iuferior, in qua Leon philosophus pontem aedificavit, de
qua Constantinus de Admin. Imp. c. 51. Goar.
p."707 Vi 8. xcifftn;oi) tov rQi^ovvaXiov] eo nempe urbis
810' XYUKDRI ET GOARI
campo , quo exstructum erat palatiuin dictum trihunalium nopemde-
ciiii accubilorum. GoAR.
p. 707 V. 12. T% §wAox£(»xov TcoQTrig] ad imam sinus par-
tem versus occidentem est h,vX6%BQKo^ porta, a palis in eius funda-
meoto fixis sic dicta. Leunclavius. Goar. .

p. 709 V. 5. avdtuXov^ progredere. . sic apud Cicer. 1 de

Nat. deor. ''cum subito a laeva Roscius exoritur." Xyl. A
ib. V. 15. ii£xciX(x§£iv r^v &H(ov ^iv6xT\QUav^ solem raeridie'
quaerit Xylander, et au baec verba communionem sacram indicent
nutat. GoAB. <

p. 710 tV, 1.. Calligraphus}^ &\ non sit {N^oprium, pictorem

significat. pauto aliter historiam refert Nicephor. i8 41. et in
margine nostri adscriptum est per genios in aere yersantes (ivaeQicov
TCVEv^axiov) fuisse ista Alexandreae nuntiata. Xtl. Hec proprium
nomen est , nec pictorem, ut Xylander innuit, significat. Simocatta
exponit 8 13: av8Qa xiva rav slg xaXXog yQacpovxov^ ov Iv avv~
&£6£i (pavfjg xaXXiyQacpov 6vo(id^£t xa TtXri&rj.. de tachygraphis
et caliigraphis Origenis historiae ecclesiasticae. illi notarii erant , et
ut celeriter, minus belle, hi tardius, at elegantissime pingebant,
ita
literasque coloribus etauro distinguebant ; acpropterea^^^vcoygayovg
dictos nonnunquam reperies. Goab.
Tcavvv^LSog] convivio autem etiam sacro nocturno Hce-
ibid._
bat vertere. Xyt. non a quibuscumque excuhiis , sed quas cum
amicis nocturnus conviva peregisset doraum repetebat calligraphus.
quem morem memorat Alexandrinorum, ut natis ma-
Siniocatta, qui
ribus diem septimum solemnem agentes noctem, qitam longa esty
luxu et convii-'ia ti-aducant , de eo Euchologium post baptismatis
ofiiciura. GoAB.
ih. v. 2. £» T£av j5(a|[*c5v] interpres: ah aUcirihu&. inepAe:
non enim in altaribus, ut ab iis loquerentur, erant simulacra. sed
nec cuilibet simulacro suum erat altare. repono ex basibus suis.
^ia(ji6g enim ut altare ita et siraulacri basim, eo quod altaris exhibet
figuram, significat. suffragatur Simocatta. Goar.
ih. V. 5. Angustalem puto ab Augusto missum urbis praefe-
ctum intelligi.Xte..
ib. V.12. x6 Ttdv.tov htKv^Gag\ aucio iribWlo : tian^etttm •

modo pacta et conventa, sed et tribatum pactamque tributi peqdendi

gratia pecuniam naKxov indicat. auctor in Phoca anno 4: OQisat nal
lafipdvsiv ?cdiixtt. Goar.
p. 711 V. iO> 6axiU.d^og]^saceIlae^ praeposiius et ecdesiae
aerario. Goar, ,. -i> ...:/ .r>iuii^^\'Ui:t -i.ipii/* .

ib. iv xcS (i6Xco] nGn in portuipsOf s^Aadportum;

v. 14.
hoc est in aggere portum , ubi nimis aperta sunt eius ostia, circum-
ambieute, et fluctus ventosque violentius irrumpentes retundente.
GoAR.
ainltui ibintm^ i^ Crispus] Priscus Zonarae, Nicephoro , . aliis.
 AJVNOTATIONES. 811
quanqaam generum Phocae Crispum Zonaras in Heraclio vocat, ut
quidem legitur. Xyl.
p. 711 V. 21. GXQaTriyov 'AqiQiKrjg] erQarrjyov hic praefe-
cium interpretor. cum enim Africa a vicariia primo gubernata anno
439 in potestatem Vandalorum transiisset, iis demum post 95 annos
profligatis a lustiuiauo, vicario abolito, proprium praejecium ab im-
peratore accipiebat, cui substitutus vTioGtQaTijyog liic memoratus is
potest esse qui prius regebat, picariits. PanciroUus in Notitia Imp.
Occid. GoAR.
p. 712 V. 13. nofirita ccvaroX-^g] comes Orientis sub sua
dispositione Orientis proyincias a Marcellino et Imperii Notitia reiatas
babebat. dignitatem eius militarem statuit Ambrosius ep. 29 ad
Theodosium, civilem Valesius in Marcellini 1.Zosimus ab
24. cui
ipso relatus inclinat, et apprime favet auctor civilia negotia ab eo per-
tractata et Antiochensium Hebraeorum seditionem ab eodem poenis
iaflictis coercitam enarrans. Goar.
18.
ib. T»]v axEiQ07toit}rov elxova] quam non Edessenam
V.

postmodum ioventam , sed Camulianeusem vel aliam miraculose ex-

pressum aut ad prototypum non raanu factum a pictore effictam ac
idco a%siQ07tolr}xov quoque dictam scribit Gretserus Opusc. de Imag.
non manu factis c. 15. de illa quoque Damascenus Studites in Tbe>
sauro. Gqak.
v. 19.
ib. slg tov ki(iiva x-ijg Zocpiag] portus CP capacissimi
parsest ex parte Galatae, 2oq)ia a lustino de uxpris nomine nuncu-
Pf^^.ji vide auctorem lustiai anno 2. Goar. j.j ;iv Jf

713 V. 22. Tc3 svzTrjQiG) xov ayiov Sxtq>avov] sacrum

p.
illud oratorium translatis S. Stephani reliquiis condidit Theodosius.
auctor in eius vita. Goar.
p. 7 14 v. 6. ^aatkixa c%rjfiaxi ] morem illum antiquum prae-
cessor Mauricius renovare studuit. auctor eius vitae anno 1, Goar.
ib. V. 20. sGxiq^^&r} 'ETiiq)avia] prima haec ex impp. fiHabus
ob Augustae matris n;ortem Augusta fuit coronata. Goar.
p. 715 V. 5. criijjavxog avxr]v SsQyiov] non ab ipso modo
imperatore, ut a lustino primo factitatum narrat auctor, sed a patri-
archa quoque coronabatur Augusta. Goar.
p. 717 V. 12. in anno 60] locus mutilus et divinatoris egens.

ib. V. 16. usque,ad *] librarius in margine adscripsit: ^r^r-

xrjxiov £mg %6xe, oxi ovde slg xb dvxiyQag^ov ^xeixo xi atQl xovxov,

, , p. 718 y, 2. ^ono] sic est et apud Zonaram. et in mar-

gine nostri cod^cis pro BovoGa erat annotatum Bovc). Xyl.
p. 719 V. 8. TovQKcov] hic primo Turci nomen legitur in
auctore, de quibus iam p. 341: Tovqhol r% iaag, ovg xal Xa^a-
Qovg ovo^a^ovGiv. Goar.
ib. V. 10. &ejidxav] thematos nomen hucusque auctori inuo-
8lf XYLANDRI ET GOARI
minatoni, antlquis, quo nunc eaiHtar sensu, ignoturn. slgnificat aU-
tein prirno legioueni alicui proviuciae vcl geuti iini^ositam. Constan-
tinus Thenrvat. Orient. ; n^ariv Kta xav agxag TayiAaxa xiva 3c«t

Ksysiavsg vnyjqxov dvay^yqa\i,^£va «ar* ^d^vog. ipsae vero proviti-

ciae teroporis processu d-t^axa sunt vocatae; ac wt longius testimonia
petarnus, scribit hic auctor: 8ia x<av '"PcofiaCadov ^eftarwv Sisqxo^is-'
vos. plura Rvgaltius et Meursius. GoAit.
- ' pi 720 V. 14. quod scripsi lunaai emersisse, vitioxvi erat ia
Graeco : sed coniecturam ex circumstantiis feci. Xyl.
p. Iv ra^aKa] locus est rautilatus.
721 V* 13. Xyl.
ib, §iyXa vox Latiaa Graeco more posita.
V. 14. sic

saepe apud Nicetam. Xvt. ^CyXa excuhiae milltares. iTnaKOm^v

vocavit Simocatta 2 9, exploralum scilicet, et secretam latentem-
que bostium disq^uisitio&em , Cedrenus in Maucicio x,axaG)icnt7iv.
GOAR.
p. 722 V. 9. epangeliis'] nimirum^ ut inde' sortes captaret.
divinandi hoc genus superstitiosum et impium, quod et D. Augustinus
memorat atque imppobat, fine 119 epistolae ad lanuarium. sic pro-
fani Virgilianas sortes consnlebant , cuius rei exemplum est ia AdrrantK
Spartiani et aJia alibi. Xyl.
ib. V. 12. m marglne o 8s Ifiog ^aai-
diictus miseratione^
Xevg 'leaKiog o"Ayyt\og, Ka\ ovg in' avxotpaQCo evQS Ka&* eavxov,
xai i<piXoxifi,iJ6axo nul d§Lay(i.dxiov «i/^Ei vnsQ£§i§a(itv. Xyl.
p. 723 V. 7. iqnXriKZvGs eastret posuit.. hanc esse hiiios
vocis signiGcationem, ex frequente eius usu apud nostrum deprehendi,
rei notitia barbarum vocabulum explicaHte. X^si.. iqnXriKSvGsv^ ca-
stra appiicidtf admoi^it, posuit, Jixit. ita Paulus Diaconus. vet-
bum a Latina lingua traductum est xo. ttnhriKiva. casitcf metbr;,
GO.AK;. :
' " '''

p. 726 V. 19. iiayaQixrjv] quem raoderni Graeci a^vo^iCrov

vocant , is est qui abnegata fide foedo gentilitatis ritu sese inquina-
vit et polhii^. (layaQl^G) namque est inquinv, eontamino, sordihitfi
impleo, et metaphorice legem i^iolo et turpi desertione Christianam
religionem foede. Theophanes: iKaXvasv OvfiUQ otvov dno xcav
TtoXecov, Kal iiayaQi^siv xovg XQitSxiavovg 't^vdfKa^sv^ Paulus Dia-
conus uHo verbo eomplexus est, apostatare. htnc (layaQixrjg qui
Jidem ahnegavit; quam vocem ad eum quoque qui profano vetitoque
cibo se poUuit ecclesia Graeca extendit. Goar.
p. 727 V. 6. Nestorianae religionis'^ PersaiH Nestorlano er-
rorisocium atque patronum fuisse equidem non credet qui vel quae
ante dicta sunt de eius saperstitione recordetur. sed' tamen infra in
anno Heraclii 19 scribit noster Edessae ecclesiaHi sab Chosroa fuisse
a Nestorianis occupatam. Xyi..
p. 728 V. 18. enaf^v yXvntav} naviculae fluviatiles uno
ligno excavato tumultuario pracparatae, jno vo^r^a dictae , (Siittq^aX

yXvniaiy exsculptae nimirum et scalpello rudiori trunco efformatae.

 y; ANNOTATIGNES. ^i3
auctor dc iisdcra sexcentis in locis , iihi de Russis et Patzlnacis men-
tionem agit. usum earum , et qua ratioiie per terrara trahi vel hpmi-
num humeris soleaot. transportari , enarrat fusissime Constantiniis
<le Admin. Imp. c 8^ de Patzinacarum iv (lovo^vXoig navigationc.
GOAH.
p. 728 V, 18. rov xohcov tov xiQHTO^] portum Cpolitanum,
Leunclavius. Goah. .,

p. 729 xaxa ronov rov Xsyoiisvov rijg TtccXaiag vzerQag}

V. 9.
exinde illuc loci fiebat secundum antiquum typum processio, cuius
ritum et preces cxhibet Euchologium recens editum. petra illa prae-
grandis est, vers*is portam Adrianopolis nomine dictam. Goak.
p. 730 v. 19. ^avdov significare vexilliun facile est Simocat-
tam legenti agnoscer«, 3 6- sic Paulus Diaconus Latinc vocat. addit
Rigallins etiam ray^a bande iroupe indicare. asseutiar, si modo
cohortem vel agmen illud intelligat, quod sub uno hando sive vexillo,
unde nomen accepit , militat, un-e compagnie. Goah.
p. 731 V. 15. XfOQiovl nusqu am /o//m est, sed halieus, ex
quo scutum vel ensis pendet, lorunu Germanus ia Myslagogia.
GOAR.
ihid. ra ^Qafiovia] trito magis verbo legit Theophanes ^Qa-
IjLoXia., quae sunt ad brachia, armillae. ad sartores brachiorum
indumenta Xylandri. Goar.
ih. V. 16. Scaramangium quid sit, cognosci posse puto ex iis
qui linguam Graecam corruptam callent. audio ca lingua editam esse
Iliadem Homeri, quam utinam nancisci possem. utinam vero lexicon
cius linguae edatur, quo posteriorum temporum notitia apertior fie-
ret. Xyl. ro 6y{,aQa^ayyiov\ Achmes c. 131 inteipretaturxa^/3a<J«;,
est autem xa§^dSiv sive Ka^^dSiov tunica exterior , stricta quidem
et corpori adhaerens, at brevior et globis ante pectus iuncta, nec
sago militari omnino absimilis est. Goar.
p. 732 V. 11. %vla \x.tydXa dXor^g] ^vXakoti vulgo, medicis
antem Agallochon dicta. ubi enim Dioscoridis codex Graecus ntQi
uya\Xo%oVy marginis annotatio to vtJv §vA.«A.o'»; scribit. addit Mat-
thiolus optimum e Calecut eraporio Lusitanos advehere, quod igni
succensum suavissimum perflet odorem. Goar.
ih. V. 12. meiaxa genus est panni serici. vide quae annota-
vit Langus in Nicephori 17 32. Xyl. \x,kzai,av] fda serici siv^
sericum infectumj non pannum ex eo textum significat. Goar. ,,

ihid. xaQ^dGia xaiiiaia] carhasinas camisias iuterpretatur

Xylander. feliciter. iis tamen lineas subtiliores bombycinasque, ad

nitorem delicias et ostentationem ab orientalibus gestari consuetas,

velim hic intellectas. Goar.
ih. V. 13. asemum quid sit nesclo, nisl forte argentum non
signatum seu (ut Maro loquitur ) infcctum significat. Xyl. argentura
nulloadhuc charactere cusum et signatum. Goar.
ih. V. 14. vaxordjtrira] v dno g qnidem pellus tefeit f
atnon
814 XTLANDRI ET GOARl
ideo vttKorttitvjra pellicea vesiis siragida est, ut comicit Xylander,
scd aulaeum vel iapes e serico vel laiia villosus, tapes Persicus vel
Arraeniacus vulgo vocatns, cuiu» villi vellus quodammodo referunt.
GOAR.
p, 732 v. 18. Theophania sunt id quod hodie Epiphaniam
vocant , d6r heiligen drey Kiinig tag y sic dicta , quod Christo ba-
ptizato et pater se audiendum et spiritus sanctus in columbae specie
cemendum praebuerit, Dastagerdum et Dystagerda idem snnt. Xyl.
p. 73S V. 6. satellitem'] aTca&aQiov. panlo ante, de Razasta,
nnnigerum verti. dicitur a spatha, qui est ensis vel pugio. Xyl.
ib. v. 11. xaQdaQiittv] jcw^^a^Tjyav legit Theophanes , scri-
bitque: xagdaQriyag ovn esri ^tvQiov ovo^a, aXk^ a^la iisyaXrj
TcaQU niQaaig tov rc5v TLtQaav arQarrjyov. Goar.
p. 734 V. 13. C/iosroen pafricidam] nam Hormisda patre
capto et in vinculis necato regnum obtinuisse fertur. Xyl,
p. 736 V. 6. Tcov 'IaK(o§irdSv] qui lacobi Syri cuiusdam mo-
nachi sequaces , ac Eutychis et Dioscoridis in plerisque asseclae. lege
vero annum 20, non 25 , ut annorum series non intertnrbetur, Goar.
ilf. V. 14. PJiasidis] Phaselidis habet Paulus Diacon. !. 18,
iit in 7 centuria historiae Ecclesiasticae novae citatur, est autem
Phaselis Pamphyliae urbs maritima , Lyciae propinqua. et hanc le-
ctionem praefero ,
quanquam Phasidis etiam Zonaras habeat. Xyl.
toto spatio a Phaside Lazorum Colchidos urbe et Jluwio ad Phase-
lim Pamphyliae aberrat Xylander in notis. Goar.
ib. v. 18. (bttQttv] nrbs est inter Aegyptum et Arabiam media.
Goab.
ib. V. 19. aqua subm^rgendam] vdQO^acpil, fortasse diluta
et inepta ac fntilis. Xyl. correctius leniter tinctam; Jutilem et
fucatam rectius dixeris quam aqua submergendam. Goah.
p. 737 V, 3. edicto sancit] in margine doy^a inl 66y(iari
ccSoyfiariarov. credo hoc voluit, edictum ineptum ineptae sententiae
tuendae causa factum fuisse. sed et haec sunt ibidem annotata: oQa
OTtcog 6 dvdQizcorarog ovrog ^aailBvg roTg atQsriKolg JCSQiiTCiTCtsv,
ovx oiSa dh sl xal avro&elag. Xyl.
ib. V. 12. S. Maximus abbas fuit in Africa, quem, et eius
duos discipulos, quod Monotheletis se opponerent, Constans Hera-
clii N. imperator necavit, ut ex Zonara etiam liquet, et noster ad
annum eius 1 6 non dissimulavit. locus est confusus. alii ( Diaconus
1. 1819) Theodorura Cpoleos faciunt episcopum. Xyl. particula
et
Kttl his verbisrovg iia&rirdg praeposita, historiae veritas ac auctoris
sensus habetur legitimus. Pyrrhus enim et Maximus Theodori Ro-
mani pontificis non fuere discipuli: sed sub Theodoro quae circa
Pyrrhum et Maximum nec non Maximi discipulos acta sunt, contigere.
GOAR,
ibid. Ka\ MaQxTvov] historiae inversus ordo, ut summatim
plurima proponantur. Goar.
 ANNOTATIOINES. 815

p. 737 V. 16. o iQTjfiixog '^{laXiJn] Mahometns.

ib. V. 18. Gabitliana et lermochtia clades panlo inferins com-
raemorantar. Xyl. Fa^id-av Syriae iirbem. dc praelio ad eam
commisso anno 24.
inferius Heraclii Goak.
ibid. 'JsQfiovxav] legit aiictol? anno 25 'l£Q{iox&ccv, ac Syiiae
fluvium esse coramonstrat. Goar.
p. 7S8 V. 1. etclesiae persicutor} is fuit Coiistans Heraclii
nepos. Xtl.
p. 751 V. stipendium\ ^oyav est in f extu sed ex Cho-
7. :

niata didici hoc esse quod Graeci fiicdov dicunt. ac multo clarius e\
nostro in Leone Iconomacho sub fmem , ubi verbum est qoytvtad^m^
et non procul a fine Nicephori ano ysviKtov Saraceni stlpendia mili-
tiim intercipiiint, centenariorum 13 rogam. ac in Constantino Leonis
F ^oya exponitur avvrj&Tig Siavofirj rav 6rQarev(iccTG)v. et in fine
Komani Argyri Qoyag CvYxXrjriKav refertur Siavoftri. deniquc Sui-
das etiam Qoyav interpretatur ^aGiXeav evci^nav xal (piXonniav.
paulo ante avyxaQia conieci naQa rc avyiaiQev dicta, gliickwiin-
scJmng, munera gratulatoria. Xyl.
p. 754 V. 8. amios 12] idem est apnd Zonaram in Con-
stante Heraclii N. in Chronologia Nicephori archiej^iscopi Cpolitani
legitur anni 2 d. 26. eam Graecam ipse non vidi Latiue edita est, :

vcrsa a Germaniae eximio ornamento et bonarum literarura coluraine

Camerario , quem honoris cansa nomino. Xyl.
p. 755 V. 15. Colassensef,] errorem sequitur a geographjca-
ram rerum et nominum ignoratione propagatura , de quo alias. et
Colassenses paulo post, ubi de Paulicianorum haeresl dicit, cura Asia-
nis numerantur. non Bhodii modo, sed et Choniatae PhrygiJ,
Xtl.
qui et Passalenses ,
;
quod annotasse debuerat Xy-
sunt Colossenses
lander, ne impingeret. Goar.
p. 756 V. 12. biiccinaioris] ^ovnrivdrcDQog : non enim pu-
tavi esse proprium. res non magna. Xyl. ^vxivov aut ^ovkivov
buccina est , corneum et recurvum instrumentum , vento in bellis in-
flandum. diflfert a tuba, quae minor est, et Leonis Const. 7 dicilnr
jittxpov §ov%ivov : buccina vero iuxta Nicetam in Manucle Comneno
J7rtft7j>c»jg avXav est, ac ideo iiukqov aaeX ^ovv.iva scripsit 1. 6.
hinc adXmyya sive rov§av a bucvina saepius distinctam legas, quam-
vis Leo citatus etiam hanc cum ilia confundat, cum ait signum fieri
x^ xov^a v\v vvv Xeyovai ^ovmvov. Goar.
,

p. 757 V. 16. Simeonem nomine] locus est mutilus, et ut

ex sequentibus liqaet, sic legendum: Simeonem nomine, sed qui se
Titum nuncupari vellet. post hunc Genesium , qui tamen se Timo-
theum etc. Xyi,.
p. 761 v. 6. alibi] credo enm innucre libnim' aliqnem theo-
logicnm a se conscriptum ; qui foitassis non magna cum rerum iactura
intercidit. quid si fuit ^oyftanjc») navoitXla , armatura (puto) contra
pravas opiniones de rebus sacris , quae supra , ubi de Mahometi deli-
816 XYLANDRI RT GOARI
riis narrat, in margine citatur, ita quidem, ut plura iis quaeibirefe-
rantur in illa sis inventurus. Xxh, i
i , .,

p. 761 V. 15. communicant] accednnt ad mensam domini-

cara. Xvt.
ih. V. 20. Slauinos] supra in lustiniani anno Sl Sthlavini
scribuntur, et deinde aliquoties. Xxt.
p. 764 Jlwycjvarog] a promissa barba, quam e Slcllia
V. 6.
redux Cpolitanis ostentavit , cum ex urbe digressuro primo lanugo
circa genas exoriretur. Goar.
ib. V. 13« lcpovXKiGzv] furca suspendioque damnavity vavt-
tato ^ in A pro Iq^ovQKiatv'. non in suburbio, ut Xylander, verum
ut Strabo 1. 7, sn\ tov v%6 rrj avKy xakovnevov hnivcCf in Syoes
porlUy qui nunc Galatae. Goak.
ib. V. 22. «jro ''E^Sofiov fisxQ'' ^oiJ' KvxXo^iov\ septera ita-
qne milibus passuum, ab Hebdomo qui est septimus ab urbe lapis, ad
Cyclobium portus CP locum, exteudebatur navium Saracenicarum
ordo. GoAR.
p. 765 V.
2. Tov PQaxioXiov rfjg XQverjg] est Aurea porta
versus Blachernas in imo sinu rov KEQatog, sinus CP. ^Qaxtoltov est
yiexus ipsius sinus, Kvnko^iov eiusdem sinus fauces, sive CP ex-
trema pars versus Hellespontum. Goar.
ib, V. 8. ad Sylaeum Zonaras yEVO(t£V0V
traiicerei] inTtOQi^cov.
TOtJ Gxokov xara verbum eKJtoQitsiv hoc modo usur-
to' 2vkaiov.
patum alibi non observavi. pro Sylaeo Melanchthon Maleam habet.
Xtl. Sylaeum secundae Pamphyliae urbs, Goar.
p. 766 V. 6. milia decem] Zonaras habet tria. notae nurae-
rorum i pro JT' affines habent figuras. servos quoque habet tan-
tum 8. Xtl.
p. 1. guhernahat] verbum in Graeco deficit, riijg 5e
767 V.
SioiKYiCtag 'A^e^avdQsiag IlirQog (lovaxog. et vero Zonaras diserte
scribit Alexandream tunc archiepiscopo caruisse, aSaracenis, ut et
Hierosolyma, occupatam. sed in actis huius synodi, quae et citantur
Centuria historiae Ecclesiasticae nov.ae septima, exstat Petrum presby~
teram et monachum locum tenuisse archiepiscopi Alexandrini. Xyl.
ib. V. 9. Poljchronius] nomen proprium monachi, qui men-
titns visionem divinam, haeresim suam ut defenderet, mortuum sese
in vitam revpcaturum scheda suae professionis imposita iactavit ; et
cum ad rem ventum esset, turpiter sese dedit, neque tamen ab er-
rore destitit. Acta Synodi. Xyl.
p. 770 V. 10. %aX[n.ara quid sint, nescio. et post dvve^^j
deest aliquid. Xyl. jra/Lftara salebrae , scopulorum asperitas.
GOAR.
p. 771 V, 4. Toi;Tft> Tw %xH , nota nnmeri omissa. sed actum
hoc fuisse primo anno , ex sequentibus liquet. ceterum Abimelechus
hic Arabum fuit princeps , Maniae successor. X"Sl.
ib. V. 5. Mardaitae sunt a lege Saracenica apostatae, ipsis
 ANNOTATIONES. 817
Saracenis infensisslmi. nominis cum Hebraeorum Maranis communis
Goar.
cst radix. Leunclavius.
p. 771 Arabes Romanis] hoc in Graeco mutilum est.
V. 7.
sed ex Zonara complevi. Xyl.
ib. V. 19. laXKHOv xH%og ] Mardaitarum agmen quo velut ,

aeneo muro obiecto Saracenorum irruptiones reprimebantur. Goah,

ib. V. 21. equestres exercitus\ Ka^aXkccQiKtt '0-eiJt.ciza. sic
Blondus et Diaconus. Xyl.
p. 772 V. 3. quandoque obsequium,
frequentins propinciam
et agmen militum refert legionem significat, ubi, tum
vox oipimov.
apud auctorem tum Theophanem, xovq xov 'O^ikiov, KOfirjra 'Oipi-
niov et similia leges. provinciam Asiae, Bithyniam nimirum, designat
in Leone Philosopho: '^yaysxo dh xoQtiv sk xov 'OiptKiov. in Ro-
mano Lecapeno: tceqisvogxsi x6 OipiKiov. in Zoe: iv xoig xov
'Oipixiov xxijnaGiv avxov. Goar.
ib. nXsiGovQag] Suidas KXsiGovQai: ovxco Kalovvxai
V. 6.
xa c/VQcofxaxa xav Sia^dascav xy naxQioj xav 'Pcofiaiav (pcovij.
clusas vocant Francorum annales. loci quoque praefectura KleiGovQce
est. Constantinus de Admin. Imp. : xal hyivexo KXuGovqa. prae-
fectas ipse KXziCovQiaQ^jiirig. Goar.
ib. V. 10. Cyprinam insulam y xr^v KvTCQivav v^Gov, haud
scio an Cyprum. Xyl.
ib. V 17. He^aGxoTtoXsi] Ponti Cappadocii urbe, de qua
Ptolemaeus 5 6. Goak.
ib. V. 23. conto] cpXanovXiov. Zonaras SoQaxi. apud Ni-
cetam significat erjfiaiav. hastile ergo vexilli fuit, et pro signo mi-
litarifoederis literas Arabes gestarunt. Xyl. cpXafiovXiov] in ipso
conto , unde Jlamula, praeliantium signum sive vexillum depende-
bat. Aejlamula plurima Rigaltius. Goar.
p. 773 V. 2. pharetram] kovkovqov. apud Nicetam hoc
pro yaQvxog positum est. inde nostrum Teutonicum kocher ; aut
potius hoc a nostro desumptum. Xyl.
ib. V. 8. Sabbatius] Sabbis patricius, et Cerasa est apud
Diaconum. Xyl.
ib. V. 17- l^ovffiaCr^i'] qui infra in Basilio et Constantino Romani

FF dicetur !En;£/xnj? : qui praeest operis , et eas urget. Goar.

ib. V. 21. loris] 8i' d^rjvcSv. habenis puto. apu<I Suidam
est (idaxiyag avxi] iv oxvi^cixi cog oi yQanfiariGxal Ttaialv iTiidiiiS"
vog. Xyl. scuticis, quales sunt equorum habenae. Meursius de
illis docte verbo d§ivai vel dfirjvai. Goar.
ibid. monachus] d^^ag. sic et supra de monacho qui Maho-
metis Gabrielum suo testitnonio comprobavit. et alias etiam. de
generali logotheta supra annot. 1. Xyl.
p. 774 V. 4. Phialam puto dicere eum, quod alias est amphi-
theatmm , in quo sedens popuhis ludos spectaret. Suidas non vide-
tur abludere in dii(pi9£xog cpidXri. Diacon. 1. 19 ait pbialam ideo
Georg. Cedrenus tom. II. 52
818 XYLAKDRI ET GOARI
exstructam , nt ibi popnlus impcratorem exciperet ; qnofl huic scnten-
tiae non repngnat. nam 6ci'^i(io8e^iov quid sit, scinnt (opinor)
barbari. Xtl. nXrjaiov Ss rov TCaXatiov] ex regiae CP descriptione,
penetrata obvii primum muri porta , amplissimum atrium fidelissimo
sateliitio munitum popularibus turbis pervium et concessum occnnisse
liqiiet. ibi Venetae parti , cui propensius aifecti erant imperatores ob
rebelliones a Prasina ceu potentiore saepius excitatas, lustinianus hic
scdes lapideas , quibus sese redeuntem vel egressurum faustis accla-
mationibus exceptura consisteret, exstruere moliebatur, vicini nihilo-
minus tempH religione deterritus, ne se populi querelis obiiceret, pa-
triarchae Callinici vota coeptis auxiliari expetiit, ille non deiiciendis

sed dedicandis templis cum preces ab ecclesia statntas primo respon-

disset, mox imperatoris auctoritate victus, vim factam et assensura
violenter extortum novo dei praeconio adinvento manifestavit apertius.
pdd-Qtt porro rcov Bevetcov lapideae sedes erant Venetae faciioni
jparandae, et ut loquitur Paulus Diaconus, hases populi construen-
dae, ut illic imperatorem susciperent. nam et ibidem vel iuxta
Leone Grammatico in Theophilo scri-
constitisse Prasinos, colligo ex
bente xaq ava^a&Qag 'sv&a oi 8'i][.ioi laravrai. alium nihilo secius
,

locum a Prasinis Venetos delegisse Simocatta, ubi de coronatione

Leontiae Phocae tyranni uxoris, scribit 8 2. Goar,
p. 774 v. 4. Tj^V gjtaAt/v] machina, qua e stAtnis marmoreis,
metallicis fistulis vel apertis tubis profunditur, spargitur, in altum
evibratur, ac tum oculorum cupidiue satiata ad concurrentis populi
sublevandam sitim et exstinguendos ardores servatur et ultro liberali-
ter aqua exhibetur, (piaXrf est, quasi phicda, lymphis exhibendis vas
idoneum. huiusmodi phialis aedes publicae, templa, nec non palatia
semper abundare exquisiverunt; de quibus Euchologica et doctissimus
AUatios. GoAH.
ih, xskuGd^ai ixu ro Ca^ifioSs^ifiov] at qui cele-
V. 5.
brabatur istud 6a^i(io5i^i.iiov y nt perficiendo locus ecclesiae foret
necessarius? vocabulum obscurum et difficile paucis enodat Leo
Grammaticus in Theophilo, (piakrjv (forsan cpiakiv) iv at Yivsrai
xo 6a^iiiods'^i(iov kEy6(t.svov, rav 'Imtcav d(iLq)orsQcov rav (iSQcav
6iSQ%o(isv(ov (isrd %QV6(av 6ayifi(idr(ov. partes itaque in Circo de-
certaturae, vel praecedentem imperatorem (facta toties in historicis
decantata 7tQosksv6si sive 7tQo6da}f hoc est cum solemni pompa, pro-
cessu) comitaturae in Saximodeximo tectos anreis stragulis equos
ostentabant, et eo digressae capessebaat viam. locus forsan ita di-
ctus, quod esset sl'6a^ig S^^^icav Ss^o^svcov partium populi im-
y
peratorem excepturarum introductio. Goar.
i^- V.12. slg To Usr^v ivxkriaiav] ad destructam compen-
sandara. HsrQiov saepius in hoc opere nuncupatur. Goar.
ih. V, 19. QrQaxv\y6g rdSv dvarokiKcSv comes Orientis est,
de quo Notitia Impcrii, GrQarrjyog rrjg 'Ekkddog proconsul Achaiae
 ANNOTATIONES. 819
cst sive Graeclae, Illyrlci praefecto quondam subiectus. Notitia Im-
perii, et in eam Pancirolhis c. 103. Goak.
p. 775 V. 4. Callisiraticil meminit Zonaras in Philip. Xyl.
ib. V, 10. suis armatis'] fisTci aQixdrcav. non video qiiam
huc commodi fuerint currus. forte ccQficoVf ut multa Latine. sed et
infra in Monomacho in Catalini Patzinacae liistoria aQ^ccra pro armis
diserte ponuntur, neque id semel. Xyl.
ilf. V.XovrrJQa] haptisterium magnae ecclesiae, alias
19.
"kQVXQOVy Kolvfi^^d^QUy §a7iriarijQ dictum. Goah.
ib. V. 21. refodiantur] dvaGxaqjrJ. obscurura quid sibi hoc
velit. ego tamen arbitror his verbis significari lustiniano huic Rhi-
notmeto abrogari imperium , neque volui mutare quicquam , tametsi
prope constet mendum subesse, et non satis pateat quid sit viventis
ossa refodi. certe sic infra est in eodem iterum imperante, bisque
positum, aviGxatj^av rov 'lovGriviavov^ abrogarunt ei imperium.
quod credo factum ita esse, ut statuae imperatori positae simul ever-
terentur.idem est in Artera. et in Calaphate. et hic paulo post nomen
dvacxacprjg ponitur pro abrogatione imperii. Xyl.
p. 776 V. 3. ad Borem] ^ovvov pro ^ovv mendose habet
codex, quod vel ex Zonara liquet. meminit huius fori saepe supra
etiam noster. vide Zonar. in fine Phocae. Xyl. Bovvov Montem^
locum Cpolis ita vocatum. Vaurum scribit Paulus Diaconus, Xylander
Bovem, sed ignare: quamvis ^ovvov in neutro modernis carnem
buhulam sonet. Goar.
ih. V. 9. Alidis] 'AXidU
Diaconus Senalidus. et pro jPto-
(u,rjv haud dubie legendum Tcofiavtav, vel saltem hoc per illud intelli-
gendum , ut post in Apsimaro. pro jtarQiaQxrjs TtarQiMog ex eodem
scribe. Xvl. Aa^iKrjg] Colchidis regionis. GoAii.
ih. V. 16. ra^aricova narakiTtoav quid sit, nondum didici. Xyl.
taxaiionem lureconsulti interpretantur: sed alia est hic vocis inter-
pretatio , inquit Meursius. certe , subdit ille , Xylander non satis
hene le^aium: debuerat potius praesidium ponere y tuendo nimirum
ipsi loanni concessum ra^arlava iSiov. sic apud Const. de Admin.

Imp. KQarovvrog tov 'A^ifieksx iTtBGrQarsvGav ot "AQa^eg rrj Aq)Qi-

Krjf xal ravrrjv jtaQska§ov, xal ix xov olxeiov GXQaxov Ta^axiava
iv xavri^ y.ariarriGav. Goar.
ib. V. 17. protosymhulus] apud Zonaram protososymbulus
legitur, vitiose puto. Xyl.
ib. V. 19. q)0G6arix(ag dTtXrixtvti] interpretor: iuxta mUi--
tiae leges exercitum viresque omnes admovel. GoAR.
ib. V. 21. drungarius est tribonns militum, ut ex Aeliano et
libello de Officiis Palatii Wolfius annotavit. vide Turnebum etiam,
24 25 Advers. Cibyratae in Cilicia sunt. Xyl. ^QOvy^dQiov rcov
Ki^QQatcorm'] erant in exercitu Romanorum navales turmae sicut et
terrestres, proprio provinciarum nomine dictae. nominatissima fuit
Cibyrraeotarum a Cibyrra sive Cibyra Cariae uibe magna Straboni
 :

820 XYLANDRI ET GOARI

1. 13 vocata, cui praefectus SQOvyyaQiog dictus imperabat. SQOvyyog
aiitem totius classis erat pars tcrtia vel quarla, dQovyyaQiog huius-
rnodi militum globi ductor, hinc sicut SQOvyyog scribit Mauricius
1. Strategicorum nsQog iffrt, ro Ik tqkov ^squIv GvyKsmivcdv
1
aO-QOiaiia^ drungarios totidem fuisse sequitur. Leo in Naumacliicis
ot TcSv akXav &efiaTcov 7iXc6'C[ioi aTQarijyol dQovyyccQioi izaXovvTO
noTS Toig avco XQOvoig, Theophanes GtoXov rcav Ki^vQQaicaTav
memorat in Copronymo. Goar.
p. 777 V. 2. iv 2vKaig] in loco Galaia nunc dicto, dc
quo Stephanus. Sycae, inquit, est civitas nopae Romae.
e regione
idem habet Socrates 2 30. Goar.
ib. V. 6. inovoGTQaTifiyov] hic drungario opponitur, qui solus
aciei imperat. Goar.
ibid. pedestribus equesiribusque] rcav i^coKapaXXaQiKcov, ex
Zonara videtur legendum, quod secutus sum, zcSv tce^cov Kal na^aXX.
Xyl.
ib. V.Abdelas] legitur et 'A^dsQag. scd illud praetuli,
22.
cum Diaconus hunc vocet Habdailam Saracenorum ducem 1. 20. sed ,

quod ibi legitur Tarentum obsedisse, perspicue est meridosum, le-

gendumque, ut noster recte habet, et apud himc et apud alios Anta-
radum, quae insula est inter Cyprum sita et Syriam. sed et reliqua
iioster plenius, utiliter cum aliis comparandus. XYr,.
p. 778 V. 23. Chazari populi sunt iuxta Danubium et Palzi-
nacas , quorum princeps chaganus et pecli appellatur. Constantinus
de admiu. Imp. c. 42: o yaQ ifayavog iKsIvog xal nl% Xa^aQiag.
GOAR.
p. 779 V. 2. Phanagoraeam] (payovQiav male legitur, et
melior lectio supra scripta est. urbs est ad Bosporum Cimmerium.
Xyl.
p. 780 V. 11. 'ATtoXXcovidSa] urbem in Parnasso iuxta Del-
phos. Stephanus. Goar.
V. 20.
ib. iv ra rtl%n icpovXKiatv] apnd Zonaram iv ^vXoig
TtaQccrov Tei%eaiv ccTtricoQrjas. quo ex loco coniicere datur, cpovX-
xi^eiv esse iu crucem agere aut in furcam: id est, quod de ligno
suspendere, henchen. Xyl.
p. 781 V. 1. ^aCa esse ramos , vel ex D. loan. evang. c. 12
notum est. putu significari primam partem ludorum , et ad singulas
decursiones certantium signum ramo dafum fuisse. Xyl. finis et
dimissio cuiuscunque operis , et raaxime celebritatis uTtoXvaig est
^diov autem hic laurea est, victori certaminis data. ad completum
igitur primuni usque certamen Leontii et Apsimari colla pedibus
calcabat lustinianus. indignum porro , qui purpuram tulerant , tule-
runt deinde supplicium in Circo, in quo non adeo dilata ignominia,
necdum editis spectaculis, multatos quondam servos legiraus apnd
Livium I, 2: servum quidam paterfamiUas , nondum commisso
spectaculoj sub furca caesum medio egerat Circo. apud Cicero-
I nem de cHvin. 1:
ANNOTATIONES.
serpus per Circum cum i-'i?'gis caederetur. apnd
821

Lactaiitlutn 1 7: Aitii-onius Maximus diverheratum servum suh

ftirca medio Circo ad supplicium
egerat, ad ^atov redeo. Lexi-
con anonymum Ragiae vocabulum nqi^riCov exponit to vtisq
bibl.

rilirjg didofievov quod honoris causa datur ^Qct^slov. sane tcqcoxov

§al'ov non longe ab eo distat. Goah.
p. 782 V. 10. addila custodia\ q)a^iXixdSg. cum famulis,
puto. sic et Cuspin. f. 199. Gov^Xai forte sunt sublicae. Xyl.
6ov(ikag perra vel palos aptius quain suhlicas interpretabere. He-
sychius quasi scboliastes: 0}toAoi/;tv coj otct^Giv' Tovg yaQ naXaiovg
xaxovQyovvrag aveaKoXoTtt^ov 6'^vvovTEg ^vXov Sia Qa^twg v.a\ xov
vaxov, y.ad^attSQ xovg OTixcofisvovg Ix^-vg iTtl o^sXlsKav. Goah.
ib. V. 22. primores eorum] valde dubito de huius loci sen-
teutia. Xyl.
y.scpaXdg capitaneos, ut loquitur, intellexi.
783 V. 20. Ja(iatQva] Bithyniae urbem; de qua iterum
p.
auctor iu Monomacho p. 643. Goah.
p. 784 V. 4. TcaQaTtOQxioi] naQaitvXiov scripsit auctor p. 143,
posticum videlicet, sive minorem ad maioris alterius latus porlam.
sic naQSKTiXriGiov est minor ecclesia sive capella ad maiorem sita,
naQaXavQiov minus monasterium iuxta maius, et ab eo depen-
dens. GoAH.
p. 785 V. 6. duce Philea] Sia xov <[>iXsa. aut per Phileam,
ut loci sit noraen : nihil enim habeo certum. certe Suidas loci memi-
nit hoc noniine: ubi autem locorum sit non habetur. Xyl. xov
0iXsa] locum, non hominem hic interpretari ipsa dictionis constructio
postulat: estautem ad latus urbis regiae oppidum, inter ipsam et
Pouti Euxini fauces medinm. Goar.
ih. V. 14. neque satis scio sit, an ab armis,
quid armatorium
an ab oQ^ia. oratorium Prasinorum
laeve scriptum reperi. Xyl.
scribit Paulus Diaconus. aptins oqvuxovqiov Theopbanes, locum
videlicet in Circo, quo vestibus et armis Prasini decertaturi se ador-
nabant. aQ^iaxdQiov a samendis ibidem armis vocat Cedrenus.
Goah.
ih.. princeps secretariorum'] 6 7tQ(OxoaCr}KQi]Xig. Xyl.
v. 17.
Paulus Diaconus interpretatur primum a secre-
7tQ(oxoaar]y.Q'^xi,g]
iis. Codiuus iu Orig. Cpolit. iniGxoXoYQaq^ov amanuensem insti-
tutum refert. idem rursum ei luris dicendi potestatem supremam
assignat de Off. c. 5. to toi; nQoaxaGriKQilxig (sic enim scribit)
vnrjQSxrj^a SrjXov v.ai an avxov xov ovo^axog' nQiSxog yaQ xav
GSKQSTCov Xsysxat (alia lectio apud Meursium habet xcov xQixeSi'^.
Uoxt Ss oxs GvyKQivovGi (isx' ctvxov ^aGiXiKrZ o^iCftw nal sxsQOt iv-
TlllOXSQOt XOVXOV. GoAR.
ih. V. 18. haeretico] atQSXixog. lego genitivo casu atQSxi-
xov : nam Zonaras satis ostendit pium fuisse , et alii. Xy'l.
p. 786 V. 7. KoixarcoQiov tahella e qua pontificis institutio a
consecrante legitur. Euchologium. Goar.
822 XYLANDRI ET GOARl
p. 786 V. 8. t] &sla %ctQig etc] verba quae institaendo , ea-
dem in aliam sedem transferendo pontifici apud Graecos deserviuut.
ibidem. Goau.
ib. V. 13. in P/ioeniciam] sic Zonaras. noster stg t*]i/ ^ot-
viKa. Xyl.
p. 787 V. 7. rav avaroXixdSv atQaxt]Yog] nuper aTQarrjyog
tlg ra xa§aXXaQiKa dictus, primo aTta&aQiog' o Gco[iaroq)vXa^ kariv,
GOMK.
ih. V, 19. Zonaras uTtoaxsvy. Goar.
vjtriQsaitt]
ib. auri scriptor] ad verbum haec obscura.
V. 22. Zonaras
quidem vectigalium publicorum exactorem ante imperium fuisse ait,
sed hic credo aliud notari. Xil.
p. 789 v. 11. spatharius] hic non armigerum, sed dignita-
tem aliam ordinemque militarem , significari apparet. nam et proto-
spathariorura exstat mentio saepe iterata, et Sergius, qui contra
Leonem Isaurum in Sicilia seditionem raovit, protospatharins dicitur
infra. et in Michaelo Balbo duo protospatharii sunt, Photinus ac
Damianus, aliique alibi. Ameras seu Amerades videntur dici, quos
Vuaschas nunc usurpant, praefecti. Xyl.
p. 790 V. 1. imperatorem faustis] locus obscurus. ex PauU
Diaconi I. 21 colligitur quid sibi velit. is enim scribit Aegyptias clas-

ses cum frumento transfugisse Cpolin. videtur aliquid deesse. Xyl.

ibid. arco rijg 'IsQsiag (isXQi rrjg Ttokscog] a Propontidos supra
orbem faucibus , %q6v Straboni 1. 7 et tsQOV aro^ia dictis, sex milia-
rium spatio ad ipsam usque urbem. Goar.
ib. V. 23. TtQcaroaTta&aQiog] Codinus de OflF. Curiae Const.
c. 6 ro TtaXaiov JtQcSrog rcov ana^aQioav naQa^ovfov.
: ensem im-
peratori accingebat. Goar.
p. 791 V. 3. 'OvoftayouAou] asini genam habentis. ita
vulgaris fert dictio. Goar.
ib. magistratus et praejectos] jtQO^oXag jcal uqioV'
V. 4.
rag, supra, sub finem lustiniani,
pro voce jtQo^oXag suspicabar
3r907i;coA.as legendum. sed si ex hoc loco coniecturam sumere veli-
inus, TtQo^oXdg a Cedreno pro magistratibus scriptum fuisse, locus
ille fortassis ita fuerit accipiendus , ut intelligantur per tumultum non

mancipia modo , sed et procerum res familiares direptionem passae.

Xyl.
apostrophos] proprium alicuius promontorii aut
ib. v. 15.
puto esse, ab avertendo vel reflectendo dictum. Xyl.
litoris non
inontem aut promontorium^ sed flexuosos et retortos sinus haec
indicat. Goar.
p. 792 V. 2. ^ayaQi^siv] ex Paulo Diacono et quidem reipsa
vocem hanc intellexi. Xyl.
ib. v. 4. Caballinus] quem alii Copronymum vocant a merda
in baptisteriiim excreta. Xyl.
ib. V. 6. TW rQinXlvoi vov Avyovaricog] triclinium hoc, ubi
 :

ANNOTATIONES. 823
Mauricii et Constantinae nnptias refert celebratas, depingit Simo-
catta 10 1. Avyovaxcikiov vocat Eucliologium in coronatione impe-
ratricis. Go-4u.
p. 792 V. 7- Tov lieYccv ^cmxiaTrJQtt] respectu minoris. de
utroque Euchologium. Goak.
ib. V. 13. susceperunt] nempe ex baptismo. ordinum prin-
cipes ilixi '&s^aT(ov nQOvxovTcig , quia et infra {^eiiaTct Artabasdura
pro Copronymo impcratorem creasse dicuutur, ponitur vox ea ctiam
pro exercitibus, ut duces intelligere liceat. Xyl.
p. 793 V. 4. £V Toj TQi,§ovvaXt.o}] interpres pro tribunali.
crrat vocis ad Latinam allusione iribunallum enim
maie ductus.
palatium erat augustissimum. favet et Cedrenum explicat Himerius
£v TfiJ TtakaTiG} T(p TQi^ovvaXica Evdoxtag ywatxog GsodoGtov tov
iayovov @so8oGiov. dicebatur idem novemdecim Accubitorum, de
quo p. 307. Go.iH.
p. 794v.8. TT^ooixov] domus regiae maiorem apud Gregonum
Turonensem, apud Paulum Aemilium magistrum mililum dictum
reperies', cui parem non oflicio sed nomine Graeci habuerunt qai-
XTCiQa. rectorem domus vocat Luitprandus c. ult. Hist. Goar.
ibid. torrejis] 6 %si{iaQog. vel sit proprium, Chimarus.
torreutes autem sua cxuudatione non parvis aut male aedificatis
pagis, sed urbibus quoque minime contemnendis magnas clades
iuferre vel Basilea docere potest. SoyfiaTiKijv papae epistolam ad
verbum decretalem verti. Xyl.
p. 795 V. 20. Oecumenicum maglstrum dictum puto, quasi
cuius doctriua totus terrarum orbis iilustraretur, aut cuius per omnem
Christiauitatem vigeret auctoritas. Xyl.
p. 796 V. 18. argaTiaQ] iTtTtOKOiiogi qui equorum curam
gerity equiso. GoAR.
p. 797 tormenti lapide] Ik xov ^ayyaviKOV. apparet
V. 1.

machinam sic magnum lapidem funibus contenta tor-

vocare, quae
queret. mangonem vocat Paulus Diacouus 1. 21, prope ad verbum
hoc, ut pleraque, referens. Xyl.
p. 798v. 10. sediiiosum] (paTQt.aaTi]V. <parpt«v esse aliquid
tribus aut curiae simile , cum aliunde tum cx Suida apparet. ego se-
cutus sum coniecturam. Xyl.
avynsXXov] Xylandri de syncello scripta suarum an-
ib. V. 12.
notatiouum prima praesenti loco congruunt. presbyteris enim quibus-
dam in contubernii vitae familiaritatisque consortium a patriarcha rece-
ptis nonnunquam, eo vita functo, patriarchae dignitas deferebatur;
ac processu temporis non oflicio, quod fingit Xylander, sed syncelli
concellaneive honore et nomine patriarchae successor designatus,
ornabatur. legendus hic auctor in Michaele Tlieophili filio , ubi de
lanne. attendenda quoque Theophanis verba: 6 Ascav sicav Iv
TOVTca av^iia%ov jc«l av(ji,(iSTO%ov AvaaTaaiov {ia97}tt]V koI avyKsX-
Xov avTOVi avvTa^a^evos avTb), aSg Trjg das^siag 6no(pQOVt, xa»
824 XYLANDRI ET GOARI
TOv &q6vov noixov itccl Si,aSo%ov ytvh&at. unde etStephanus Ba-
sUii filius cum Photio educatus, et syncelli dignitate promotus, nuUo
discriroine in eius locum est subrogatus. auctor infra in Leone statim
sub initio ; nec non inferlus, ubi Euthymium Nicolai quoque synceliiim
in patriarcham postmodum provectum narrat. ac denique disertis idem
verbis hoc aliquando positum in more, ut syncelhis esset qui deinde
patriarcha , explicat in Constantino Monomacho p. 775. Goar,
p. 798 V. 16. Diippus videtur fuisse appendix Circi. Zonaras
habet 8d%Tciov. apparet locum significari equestribus decursionibus
destinatum. Xyl. Circi stadium , quo bigae qnadrigaeve excurrunt.
c/z(/3/?i/ra reddidit Paulus Diaconus : sed mendose. Goak,
p. 799 V. 1. &riQiOiiia%av^ alludit ad id quod Paulus de se
commemorat, 2 Corinth. 11. Xyl. ad Leonis ferocis imperatoris
nomen, uon ad Pauli verba, ut scripturit Xylander, auctor ailudit.
GOAK.
ih. V. 4. ^ia\oyog IjtiTf^tj] ab auctoris sententia recedunt
nonnulli ,
qui Gregorium magnum , nominis huius primum , ^idXoyov
ob scriptos ab eo dialogos vocitatum scribunt. Goar.
ib, v. 10. CJnysorroas ] auro fluens , hoc est aureum orationis
flnmen fundens; quam laudem Aristoteli tribuit Cicero. Diaconus
Chrysaoram minus apte videtur vocare, aureo ense armatum: tametsi
ob acrem idolorum defensionem videri queat hoc titulo cohonestatus.
Lentrabus autem quid Graecis significet, non magis video quam quid
Manzur. de quo aliquid poterat coniici , si kivxQa^og Graecum esset.
Manzer fortasse est Mamser *^T»n quod et in sacris literis et in Ara-
,

maea lingua spurium significat ; atque ea vox est in Hispano idiomate

retenta. Mansuris filium credo dici. in actis Cpolitanae synodi est
fuisse Manzurem ignorainiae causa a patribus ibi dictum. Xyl. Pau-
lus Diaconus et pro Mansur, quod eius apitum nomen est, quod-
:

que redemptus inteipretatur , sensu ludaico, novumque ecclesiae

magistrum, Manseron (spurium expone) mutato nomine ^>oci~
tabat. Chrysorroas sacris viris dicitur, de nomine fluvii Damascnm
patriam praeterfiuentis. Goar.
ih. V. 12. \izK&S6g hymnorum ecclesiasticorum auctor apud
Graecos. Goah.
ih. V. 14. Tcav yqanxav proprium putavi; et Graptensem epi-
scopum feci, valde dubius. sed res non raagna. Xyl. nil magnum
equidem et momento dignum Xylandro errasse ; et tituli inscripiorum
vice^ ob iambos utriusque fratris ab impio Theophilo frontibus inscri-
ptos, Theodorum Graptorum episcopum pro ingenii captu insti-
tuisse. de dira illa inscriptione auctor in Theophilo. Goar.
p. 801 Hieracitae qui fuerint, nondum scio.
v. 8. novi ea
tempestate in yvvaioisqanag fuisse.
Italia sed hi nihil huc. Xyl.
To^^hgov fauces Propontidos, a quibus Hieracitae. Goar.
ih. v. 13. ^riQoXoqxo ] columna est qualis Traiana vel Antoni-
niana Homae, ex uno solo lapide, ac ideo incolis ^ovonixqa vocata,
 ANNOTATIONES. 825

e cuins radicibus gradns cocblearis per mcdium ad cius summa ascendit.

SrjQokofpog quasi moles arida vocatur. pluribus de illa Suidas et
Codiniis in Orig.CP. Goar.
801 V. 18. SiaXaXuv non est ciyes alloqui, verum edictum
p.
promulgare, voce praeconis iuhere. Goak.
ib. V. Quaestoribus nostris ] qui a singulis ordinibus tri-
19.
butum xavovog vox hodieque pro coiistituta pecunia usur-
exigerent.
patur vulgo, quae annua solvatur. Xtl. irihutum capitatim edicto
positopendendum, Goak,
11 p. 3 V. 10.
1. ne quis"] hnnc locnm ex Suida restitui. Xyl.
t. II p. 4 V. 6. parce nobis domine] Ccdreni immanem blas-
phemiam abominantis verba. sed in margine adscriptum est: idv
Si Tig fivQov noXvTifiov slg ttka^aGxQov ifi^aXri , yoiQoodeGTariy
tlta nsvaay avroj ov nakiv 7j svcodia zov ftvoov zrJ ayyslco jtQOG-

fiivsi; Xyl,
ih. V. 14, quid sit jtaQiTtJtiov f
non satis novi. credo fuisse
rhedam aut vehiculum cursui idoneum , quod uuiis aliquis eques comi-
taretur. quid si veredus ita appellatur? Xyl. Pancirolus de cursu
publico : concessa evectione unus aut equus permitti cense-
alter
batur: cum vero tertius veredus indulgebatur , parhippus aut
pciraveredus dicebatur. est itaque parippus cursus publici equus.
GOAR,
t. II p. 5 V. 10. Theopolisl hoc est cognomentum magnae
Antiocheae et apud nostrum et apud alios. Xyl. cur Antiochia 0£ou-
noUg, scripsit auctor anno lustiniani 2. Goar.
ib.16. signum in caelo] nimirum crucis, qualis
V. magno
Constantino apparuerat. Xyl.
ibid. Falidus] ovaXid. Hali hic vocatur a Diacono 1. 22 et
aliis, princeps Saracenorura. et Izidus Gizid. qui aliquanto post
Baxtayfiog legitur, isBay.Tuyyiog est apud Zonaram. Xyl.
t. II p. 6 V. 12. Chrysopolis urbs Asiae trans Propontidem,
e regione Cpoleos , Scutaret nunc Turcis dicta , perperam a quibus-
dam cum Chalcedone confunditur. Goar,
t. II p. 7 V. 12. rEQfinviKHav Syriae urbem. Ptolem. Goar.
ib. V. 13. Jovhyia altera Syriae urbs est, Dohche Ptolemaeo
dicta. GoAR.
t. II p. 8 V. 3. inlnXoig peplis et velis sacris. Simeon Thes-
sal. de templo Isqov 'sTtmXov Tijg aylag TQani^Qrig vocat altaris indu-
mentum , id est mappam. Goar.
t. 9 V. 7.
II p. Chrysaronitae] Chorosanitas Diaconus vocat
1. 22, populum orientalis Pcrsidis. Xyl.
t. II p. 10 v. 12. praeceptorem] Germanum puto, cuius fuit
syncellus. Xyl.
ib. V. 15. palatio Syriae] locus fuit haud dubie Cpoli. acta
buius concihi, quod 7 CpoUtanum dicitur, palatio Hieriae leguut,
Xyl.
826 XYLANDRI ET GOAHI
t. TI p. 11 V. 7, dTCOKQiaidQiov] Latinis quoque vox haec fa-
miliaris pro legato, placita responsave hinc inde ferente. Goar.
t. II 12 V. 2. Zicc/iia] apparet fluvii nomen esse ^iK%iag.
p.
et multo hoc emendatius legi puto quam Lyciam in Diacouo hanc
ipsam historiam totidem prope verbis referente 1. 22. ceterum ex hoc
loco lector in permultorum propriorum nominum notitiam pervenire
potest, quibus loca Cpoli vicina notantur, et quae in his historiis
passim occurrunt. idem pro Cupha habet Euphram. Danastris et
Dauapris mentio snpra facta est in Rhinotmeto : non procul Euxino
Ponto fuisse inde liquet. Masiam ex Diacono vicissim sumpsi , cum
meus habeat Mediara , MriSiag. Xtl.
ih. v. 12. Galata urbs nominatissima ex adverso portus CP,
ex cuius parte erant palatia Sophiana , et ab iis gelu mari compacto,
sicut ex opposita Asiae Chrysopoli , transitus facilis erat , usque ad
D. Mamantis in CP intimo cornu situm. Guah.
ih. V. 14. G%al.a climacem quidem
et gradus quoscunque non-
nunquam autem a scalae sensu deturbanda est dictio,
significat: hic
et navali seu ei portus loco ad quem e navibus merces efTeruntur et
descendunt nautae affigenda. oq^ov proprie vocat Moschopulus, x6
fiBQog Tou Xtfiivogf sig o slKOfievai at vijsg SeSevvai, o ot koivoI
endXav leyovai. de scalis maritimis CP pluribus PanciroUus opusc.
de 14 urbis eiusdem regionibus. Goar.
t. II p. 13 v. 11. Tumizam] Zitas habet Diaconus, et haec
paulo fusius refert. ubi quod legitur misso igne in cohoriesj men-
dum est: quid cnim sit ignem cohortibus iniicere? potest autem cor-
rigi, si pro cohortibus legas cortes: nam noster avkdg vocat, nos
tuguria. Stephanum monachum viov vocat , quod epithctum apud
alios abest. Xyl.
t. 14 V. 1. Gte(pcivlxviv] hoc quid sit, nescio. Xyi.. hoc
II p.

est, nuiitio monachali pitae remisso uxorem dacere suasit. ab-

horruerunt Theophanes, Paulus Diaconus, auctor et alii a tam foedo
scelere palam evulgando , nec nisi metaphora , coniugiisque honestio-
ribus insignibus velatum, edicere decreverunt. nam cum sine coronis
sponsalia Graeci non celebrent , idem est apud eos coronari et tiu-
ptias conirahere, nuptiae siquidem ipsae Gxeq)dvGi^a vocantur; ea-
rumque et coronationis sponsorum ritum perspicuum videre est in re-
centi Euchologio. coronatus ergo pro monacho cum processit patri-
archa, sponsaUorum iugo se subdere commonstravit, ieiuniorumque
rigor simul illi relaxatus est, nec ulla fuit amplius voluptas a qua sibi
duceret abstinendum. confirmat expositionem allatam tetrum impe-
ratoris de quo memorat auctor , facinus nara et monachorum ha-
, :

hitum sif.'e studium ignominiose traduxit, et puhlicae contume-

liae in Circo exposuit, iubens unumquemque eorum manu dacen-
tem mulierculam in medium prodire. Lachonodraco impietatis ae-
mulus ad eius nutum in provincia sibi demandata edixit, ut inferius
 ANNOTATIONES. 827
iacet,
qiU mihi et imperatori vult ohsequi, is ornaium saecularem
induat Jiacque ipsa hora uxorem ducat, Goar.
t. II p. 14 V. 1. quod ad citharoedos attinet, alii habent, eos ut
adhiberet suae measae imperator permisisse patriarcbam. sed quomodo
cgo verti, ita videntur postulare verba; et sententia est melior. non
cnim crediderim imperatoribus nsa musices interdictum fuisse: sed
n>onacbo fidicines, ut luxuriam provocantes, scilicet non erant au-
dlendi. Xyl.
ibid, xQtav (i£rala(i^dvsiv] exanctorationis Cyrilli, nuper
CP causa crimen e multis fuit unum, quod vetito car-
patriarchae,
uium esu patriarchium liiaydQiaiv inquinaverat. GoAR,
ih. V. 9. in custodiam dedisset] datpaXiad^isvog ita converti.
Don dissimile illud Lucae Act. 16: xovg TioSag avtav TjGq^aklGaxo
ttg xo IvAov. Xyl.
ih. V. 17. Pelagiae"] marem hunc facit Zonaras. Xyl.
t. II p. 15 V. 6. chelandiis'] Zonaras triremes habet, et apud
Mesembriam naufragiura passas navigium minus, inter
scribit. Xyl.
scaphas et lintres a Paulo Diacono uumeratum. omnes napesj ait in
lustiniano, dromones videlicet, irieres, scaphasj chimaeras et lin-
ires usque ad chelandia collegit, GoAR.
ih,v. 17. Manetis haeretici nomen merito infame est; quod in
hoc quasi omen fuisse perversitatis innuit Cedrenus tom. 8 fol. 96.
Diaconus 1, 21 Manetis Cybiorensium sub huius patre ducis meminit.
Xyl.
ih. V. 18. quid oflicii sit to ^ovv.v.zWdqiov y ignoro. et sane
hic loci potius nomen videtur. et in Romano Argyro monasterium
iiominatur Mantiueum, situm in Buccellario. et hiatus in Buccellariis
terrae motum subsecutus in Michaele Paphlagone refertur. cum his
confer quae habet Suidas, ac Turneb. 24 16 Advers. ubi Buccella-
rium oflicii nomen fuisse docetur. Buccellariorum praefecti mentio,
praeter nostrum, est etiam apud Zonaram in Irena, tom. 3 f. 96. Xyl.
regionem vocabulura indigitare nullus negaverit. ea est Galatia et
Gallograecia , iuxta Suidara: 5ovx£AA.«^tOi oi ''EXkrpJoya'kdxai , v.a\
vi xcov BovKBXkaQicov xcoQa if raXoYQaixia. plura de Buccellariis
erudite tractat Bigaltius, sed quae sensum allatum dictioni tribuen-
dum non evertant. Goah,
t. II 18.
p. quod de idolis in domo patriarchae sequitur,
16 V.
ad verbum reddidi. credo eum sustulisse gemmas ( tpricptdag hoc in-
telligo ) quibus ea fuerant ornata. Xyl.
ih. V. 23. xov naTQidQxov noi^^Cavxog svx^^v] nullura oflicium,
nullam dignitatem oratione non praemissa suscipiunt Graeci : creando
Caesari idonea, de qua hic sermo, habetur in Euchologio recens cuso
versus finem. Goar.
t. II p. 17 V. 1. quod de permutatione Syriaca refertur, ob
brevitatem est obscurum. constat tamen Syris delectatum fuisse Co-
 :

828 XYLANDRI ET GOARI

pronymum, nt fortassis quosdam ex Syria in Thraciam acciverit, aliis
iu eoritm loca missis. Xyl.
t. II p. 17 V. 3. mutile interpres coronata , quam nuptiarum
contrahendarum cansa coronatam scribere debuisset, iterato siqui-
dem coronis imperatrices ornabantur, semel ut tori , tiecundo ut
imperii consortes. secundas coronas numeravit auctor pleriscjue locis
primas hic recenset , easdemque fusissime describit Simocatta 1 10.
GoAii.
ihicL in aede S. Stephani'^ vel potius corona sacra, iv tcJ
«y/ra 6xtcpciv(p. quae autem sit illa corona sacra, incertum. fuit
quacdam a Mauricio dedicata, quam suo malo Leo huius filius sibi
sumpsit, nescio an ea ad huiusmodi alioquiu usus adhibita. Xyl. iu
Palatii Oratorio. Goar.
ib. V. 5. Romanorum dicionem'] Troft»/v. sic et alibi; Xyl.
ib. V. 10. JBerzetiam'] Diaconus habet Beritiam, et pro Li-
thosoraea Lithsoriam. apparet nostra esse emendatiora. idem pro
Elericho habet Telericnm. Xyl.
ib. V. 20. Ti}v ysvuada^ adversa fortuna mulieres capillos,
viribarbam etiam hodie sibi detrahunt Orientales. Goah.
ib. V. 22. XCTK rav CjceAcov ccv&QCiKOi&SLg] hubones ignitl
extumuerunt et exarserunt in eius inguinibus. ita proprie redden-
dus auctor , iuxta Theophanis scripta. Goar.
t. II p. 18 V. 6. Gw^ov] correctius reddo vale quam inco~
lumis esto. Goar.
ib. v. 8. rolg ^aXKOTtqttxtloig} ubi aerea quaeque supellex
venum exponebatur. Goar.
ib. V. 16. Nobilissimorum titnlo exornabantur qui Caesarem
natu maiorem filium sequebantur. Dempsterus in antiquitatibus Ro-
manis. Goar.
t. II p. 19 V. 2. Tellerigus Longobardorum] falsum esse hoc
puto, et inculcatum a Bulgaro, de quo sequitur: longe alio enim
loco tum fuit res Longobardica quam ut Byzantii opem implorarent.
Xyl.
ib. V. 6. iiova%ovg TtQOE^dksto (irjTQOTCoXirag] ab antiquo
monachos in pontifices evehunt Graeci , alios rarissime. Goar.
ib. primus inter palatinos sacerdotes erat papias, et
v. 19.
custos palatii, cui tum ex religione tum ex auctoritate facile fuerat
imperatrici sacras imagines subministrare. de papia commodius alibi.
GOAR.
ib. V. 20. primicerios istos ecclesiasticos autumoj non palati-
nos , quos proxime tangebat. de
-religionis fideique sensus non ita
his Imperii Nctitia, de illis Codinus c. 1 et Euchologium de Offic.
ecclcsiae CP. Lexicon anonymum bibl. Regiae 7CQi(i(iiKi^Qtov uno
verbo exponit TCQorora^cori^v , ordinis cuiusUbet primum. hi
quos ecclesiasticos autumo, primi cantorum in choro recensebuntur.
GOAR.
 ANNOTATIONES. 829

t II p. 22 V. 21. indictione] ita signum illud hic interpretor,

de quo siipra: nam Diaconus annum proximum, quo synodus By-
znntii tentata fuit , indictionem novam videtur liquido vocare , 1. 23.
de armatis autem eam turbantibus locus est in nostro mutilus. Xyi,.
t. II p. 23 V. 4. caifiolico] templum puto dici, in quod con-
veniretur ad synodum ceiebrandam. in templo Sopliiae id factum
acta eius docent. Xyl.
t. II p. 24
21. pairis] mallem matris. Atroa et Quaestoria
V.

quid loci sint , videndum. Xyl.

ib. v. 22. rasos] sic saepe loquitur. Xyi.
t. II p. 25 V. 11. tvcpt^iiSLGd^ai] ut multos annos ei appreca-
rentur tum in popularibus tura in ecclesiasticis conventibus , ac nomen
eius ubique cum fiiii imperatoris nomine celebraretur. Goar.
ib. v. 18. Koqrtiv cohortem esse ex aliis locis didici, ut in Ni-
cephoro de Bardanio. credo ergo praetoriam hic ant aliam nobilem
notari. Xyl. tj^V y.oQxriv] errat, ubi frequenter alludit interpres,
et KOQxriv putat esse cohoriem. corrigit errorem Codinus de Offic,
Cur. CP, scribens tl^ rrjv tov ^aGiXicog Gxtjvtjv, rfrig KOQrrj ovo'-
(la^erai. tentorium itaque, non cohors imperatoris est koqxvi.
GOAH.
t. II p. 26 V. 23. qiiod decuit] Zonaras habet Constantinum
pro tributo stercus iuraentorum Bulgaro misisse. Xyl.
t. II p. 27 V. 6. TlQovGri] Asiae civitate non longe a Nicome-
dia, GoAK,
ib. V.14. Porphyra locns est in palatio puerperiis imperato-»^
rum, maxime Constantinorura , celebris; qui cognomen ab eo duxe-
runt, ut vocentur Porphyrogeniti. Xyl. unde porphyrogenitus.
Luitprandus 1 2 Porphyrogeniium autem non in purpura, sed
:

in domo quae Porphyra dicitur natum appello. Constantinus

enim domum istam aedificari iussit^ cui Pojphyra nomen impo-
suity poluilque successuram nobilitatis suae sobolem istic in lu-
cem prodire, quatenus qui suo ex stemmate nascerentur , lucu"
lenta hac appellaiione Porphyrogeniti appeUarentur. haec ille
rerum Graecarum in sua legatione testis oculatus. Goar.
t. II p. 28 V. 1. Copronymi genus exstincium] nam Leo
Constantini mortuus fuerat iam Bute. Zonaras. Xyl.
ib. V. 11. xr[g 51 'A^vSov xal rov 'ItQOv xoftfifpxic] fauces
Propontidos sunt infra, versus Aegaeum mare, Sestos et Abydos,
supra, versus Pontum Euxinum, to '^lfQOVy ex Thraciae parte. his
in faucibus, ne Cpoli defraudetur, penditur vectigal, quod ab Eirene
minutum auctor memorat. Goar.
ib. V. 20. hanc unam culpam] quasi vero atrocius hoc et
magis nefariura atque impium excogitari qnippiam potuerit. itaque
non inepte librarius, raXavxa rs K£SQr}V£y xal xi rovrov xbiqov;
nolov yaQ ^rjQiov ini^ovXsvti roig iuvrov iyyovoig; stultissime,
inquit, Cedrene, quid hoc ipso sit deterius? quae enim velfera suo
830 XYLANDRI ET GOARI
insidiatar foetul? et rnrsns cum iuste hoc factnm ait Cedrenus in se-
cnndis Michaelis Balbi nuptiis, annotavit: qui hoc iuste ais factura,
saeve Cedrene ? nag A.£yag SiKaiag, iiyQis KsSQrivi; idem ad Chry-
saorii sententiam de eunuchis adscripsit: sl&s navtEg IkoIovv Kard
Ti^v 67]V naQalvBGiVf XQvaaoQiSy slg rovg jta^^£^}]Xovg tvvoviovg.
id est: utinam, Chrysaori, omnes huic de tuo turpissimis eunuchis
consilio paruissent. Stauracios oportuit esse daos,'aut altero loco
falsum esse nomen. Xyl.
t. II p. 31 V. S. in Principis] Iv T17 TlQiyKr^Tta, Zonaram
secutus sum, tametsi noster crebro ita appellet. Xyl. ti^ JZ^iyxt;rco ]
CpoHm, in Astaceno sinu. Goar.
Propontidos insula infra
ib. V. 18.OQ^o^aQ^aQGKitv] arcus aedificii semicirculum et
antiquum oly^a C refert, et iunctis inter se marmoribus construitur.
suh erectis marmoribus constructus murus inconditum est Xylandri
aedificium. Goar.
t. II p. S2v. 22.
exercitus] &£(iar(ov, quod provincias etiam
alias designat. sed Zonaras scribit saa TayftKra, exercitus Orientis,
eum creasse imperatorem. Xyl.
t. II p. S3 V. 3. pro (poi^£Qat(OV, quod nihil (puto) significat, fpof
SEQarcov ex coniectura legi ,
quanquam rursus in Leone Armenio tpoi'
^ZQarcov legatur. sed ibi Zonaras (poidtQarGiV habet. Xyk.
ib. V. 4. T01; KO^virog xo^rjyg] qui comes cortinano^
rum a Codino dicitur: vmfjQBrovGi dh ot xoQrivccQioi tlg tjJv tov
^aaikioig GKriviqv, et iterum: tlGi v,a\ KOQrivccQioi exovrsg Kal
ovxoi svoxoVy og xo'ft*?ff KaXstrai. Goar.
ib. V. 9. Catabolio] si non proprium, portum aut stationem
oavium denotare videtur. Xvi.. Ciliciae urbs est Anton. Goar.
j6. V. 13. IlQcarrj] inxtaurbem, Propontidos insula. Goar.
ib. V. 18. artoirirov] ineptum, nullius pretii, ungemacht oder
ungeschajjfeny ut nos loquimur. Zonaras rem explicavit disertius. Xyl.
fatuum et inertem^ qui ne quicquam agere aut moliri potest. Goah.
t. II p. 34 V, 18. KOVQGog piraticum navale. Goar.
t. II p. 35 V. 18. KS(pa\rixl(avog] videatur auctor p. 457 anno
Leonis Isauri 16. Goar.
t. II p. 36 V. 14. quod
is contra leges] ante haec verba haud
dnbie aliquid excidit. nam neque losephus oeconomus neque Nice-
phorus patriarcha, sed huius antecessor Tarasius patriarcha Theodo-
tara a Constantino repudiata Marina ductam coronavit. sed iara tum
Platonem communione Tarasii abstinere coepisse scribit, rursumque
Nicephori subrogationem deinde iraprobasse, nimirum ambitione im-
pulsum; quod Zonaras non dissimulat. ergo imperator, qui ante ob
dissidium cum Tarasio hunc Platonem sciret a Constantino in carce-
rem ( quod annotavit idem ) coniectum , tum qnoque de eo cum sociis
tandem eiiciendo per occasionem egit. losephus autem oeconomas
quid ad eam rem conduxerit, non liquet. Xyi.. proprie: quod is,
adpersante legum sacrarum iure, nuptialibus coronis impositis
 ANNOTATIONES. 831
Conslantimim et Theodotam coniugio copulasset. non is ipsc
vero Niccphorus niiptiis interfuit aut benedixit, sed losephus, oeco-
nomus ab auctore vocatus , a Theophane monasierii Concaratae.
monachus et ahhas , qui iussu Tarasii vi a Constantino compulsi
nnptialis benedictionis ritum est exsecutus. queui quia Nicephorns
Tarasii snccessor et fautor protegeret ac ecclesiasticae coramunionis
socinni faceret , Plato et Studitae monachi, nefandae iliius copulac
perpetui adversarii, vehit ecclesiastici iuris violatorem habebant, nec
ullum deinceps sacramenti consortium cum eo
vel cnm Nicephoro reti-
nere decreverunt. his attentis cuncta Xylandri diluuntur dubia, quid-
que in eo coniugio losephus praestiterit liquet. modus porro loquendi
de nuptiis sub coronationis voce iterum observandus. Goaii.
t. II p. 37 V. 7. paulo post , cum Cedrenus decem invecf as
imperio calamitates a Nicephoro memorat, librarius annotavit sub eo
quoque decem plagas Romanorum imperio immissas , respiciens nimi-
rura ad Aegyptias : 09« x«t viio NiKijcpoQOV rg '^Pconavia intve^i&ii-'
Gav dsnajtXrjyov. Xvi..
ih. V. 15. Chartiaticum qnid sit, sane ignoro. fortassis ex-
actio fuit ad sustentationera scribarum et cancellariae, ut vocant.
X\'ii,

ih. fumarium trihutum\ rauchsteur. puto de sin-

V. 19.
gulis focis exactum fuisse, in quibus ignis fieret. omnia haec sane
snnt obscura. quod ad octavum attinet, sic divino, vohiisse eum ut
quivis avi sui aut proavi raodo censeretur, ac tantundem atque ille
solvisset tributi penderet, etiamsi eorum bona inter varios heredes
divisa singulis longe minoreracensum reliquissent. ex historia ceru-
larii, decimam sui auri partera ademptis reliquis domum refercnte,
si cura Zonara comparetur, videbitur aureus vel nomisma aureum
decima librae pars fuisse ; quod fuit annotandum. sed et in loanne
Tziraisca , ubi capnicum ab eo scribitur abolitum , animadvertere Hcet
obolum fnisse argenteum, nomisma aureum. TczqiGitaG^ov solicitu-
dinem verti ; quod scilicet humanissimus imperator non ignorans curas
cum opibus augeri, et locupletes in magna esse solicitudine , cerula-
rium istum voluerit molestia liberare, privatum tam anxie possidendo
aaro. Xyl.
ib. v. 20. T1JV |S«()£AixrJv %ovqtnviqtlav non aerarium vcl
fiscum quomodolibet, sed prifatum principis pecuUum ac dominium
interpretor. huius praefectus xovQaroaQ , quem Harmenopohis Aoyo-
^htjv vocat, de quo Agathias I. 5: 'Avaroliov (xovov (p&aQtJvat
'%vv£^ri , avSQa rrj xe rcov VTtaroav a^ia TmfM^jttivov , xal rcQog ys
ro cpQovrida ri&ea^ai x«l iTTifiikeiav rav f^aeiXicog oixov re xul
xrrjfxarcov aQ^iqv eiX^^xora. KOVQarcoQag 6e rovrovg naXovei 'Pi»-
fialoi. ac ne ab auctore discedamus: ipse pinguiores agros et ube-
riores monasteriorum possessiones tcJ xQeirrova rcov xn^^citav in re-
giam suam curatoriam et dominiura Nicephorura rettulisse dilucide
narrat. memorat quoque Tfaeophanes in lustiniano KovQarcoQa rav
832 XYLANDRI ET GOARI
novQaTaQHtSvf et in Mauricio 'Aqiaxo^ovXov xovQcctaQa xav ^ctai'
hKoav olxoov. Goar.
t. 38 V. 9. ydaStKavijGov] rnit hic siranl com Xylandri
II p.
versione duodecim insularum ficta civitas, si ^coSexavrjGov duode-
cim Cyclades insulas (quarum una erat praefectura et dispositio)
interpreteris , quas Strabo quoque duodenario numero comprehendit,
quibus et alias accessisse asseverat 1. 10. Goab.
ib. V.
15. xofiftigxia] commerciorum vectigalia, et tributa
quaevis pro mercium asportatione fisco pendenda. auctor supra iu
Ircne: 'A§v6ov ncd xov 'Ieqov xa KO(i(jt,iQxia izovg^ias. Goak.
t. II p. 39 V. 19. exteriori columella] |'|a) xiovLco. snpra
coniecturam raeam exposui. sed et hoc suspicari licet, extra urbem
in aliquo suburbio hunc, simnlata a mundo discessione, in columna
aliqua constitisse, quales sapra Daniel Stylites aliique sunt comme-
morati. in autographo i^a est sine accentu, ut quasi cohaerere et
coalnisse in unam vocem cum xiovia videatur. quae sequuntur, pror-
sus sunt confusa. Xvi.,

t. II p. 40 V. 14. xa Evxatra] Hellenopolis antiqnis dicta,

demum TheodoropoHs , a loanne Zimisce ob corpus Theodori mar-
tyris in ea conditum reparata, Asiae urbs est. Goar.
ib. V. 19. ysvixov Xoyo&sxTiv] ex praesenti loco ysvimv hunc
XoYod-ittiv pro eo qnem cancellarium dicimus sumi non posse liquet.
quin potius ta drjfioGia xikv] y quod hic exsequitur, ava^i^aaaif et
alia fisco obvenientia aTcaitrjaai,ad aerarii publici (ysvmov) prae-
fectum s^Qci^t. vide auctorem infra p. 568, Curopalatam ad calcis
extrema. Goar.
t. p, 41 V. 20.
II corpora Bulgarorum] twv oftoqovAcov.
quod ad Christianos referas, sensus erit eum adeo spoliis coUi-
si

gendis fuisse intentum , at ne suis quidem humandis tempus dederit.

Xvii.
ib. V. 22. xayLisTa] in qnibus videlicet bona Crumi conderentur.
aula principis habitationem significat. Zonaras. Xyl.
t. II p. 47 V. 22. imperatorio modiolo ] mundum imperatricis
apparet fuisse. Xyi. modiolum muliebris eiusdemque regiae vestis
genus esse, ut indubium textus ipse manifestat; cuius forma, si bene
sim assecutus ex veteribus imperatricum figuris, sacco virili impera-
torio non fnit absimile. distentum enim erat undequaque indumen'
tum, et absqne sinibus rigidum, circa lumbos adstrictum, ad pedes
nonnihil amplius, et formae pene deformis. de manicis ita laxis ut
ad terram usque defluerent taceo satis quippe est invennstum illud
:

qualecunque vocasse modiolum, ad modioli vasis potorii ad summum

elati, ut Yitruvius loqmtur, et rnrsus ad iraum revertentis imitationem

compositum. an quia modimperator vocaretur, qui leges convivis

inter pocnla diceret, ac propterea Graecae imperatrices modiolum
sibi vindicare decreverint, mihi incompertum est. aiii mitram expo-
 ANNOTATIONES. 833
nnnt: at cum TceQi^ccXlsiv non <le capite sed de corpore efferatur, ab
allata de veste sententia non discedo. Goar,
t. II p. 47 V. 23. iocum autcm in nomine Barce non intelligo,
qno uxorem Leonis notarit. Xyl. quibus scommatis Leonis uxorem
impeteret Procopia imperatrix, non exponit auctor; tantum circa no-
men eius multis lusisse innuit. nec diflicili negotio. ilii jiamque pro-
prium cum barca (navigii genus intellige) nomen erat commune.
GoAK.
t. II p. 48v. 4. iTti^ati^Qiov tvxtjv] scribit Xylander votum
pro felLci in urbem introitu, quam pro suscepto imperio et regio
throno conscensofecit patriarcha Nicephorus precem. in malam par-
tem de eo qui rem alienam occnpat, potest et in bonara sami. sic
Ini^axriQia ^veai^ qui naves conscensuri sacrificabant, dicebantur.
Leo vero, ita Paulus Diaconus, scripserat Nicephoro defidesua,
petens etiam ut cum oratione et nuiu eius imperium sumeret.
GOAR.
ib. V. 6. Michaelo equis] is est Michaelus Balbus. Xrt,.
t. II p. 52 V. 24. (poidtQctxov legendum aliqui putant: retineo
(poi^SQttxov , de agmine dictum a foederatis diverso ; de quo auctor
p. 755 D et nos ibidem. Goar.
t. II p. 54 V. 11. T]7 v.klXyf] cellae Graecorum monachorum
sunt tuguria sibi invicem iuncta, circa mediam aream, in cuius iterum
mediluUio est ecclesia. demortui itaque alterius cellam hic occupabat.
GOAR.
t. II p. 60 V. 23. ziQ\Kov] habetur tractus ille iambis compo-
sitos in officio Laudum matutinarum , die nataliciis Christi consecrato.
de siQfiov significatione ecclesiasticorum rituum expositores Arcudius,
Allatius, Euchologium. Goar.
t. II p. 61 V. 5. xa&oataascog] quod vocabulum ex aliis locis
permultis didici sive maiestatis sive etiam structarum imperatori insi-
diarum crimen notare. et quod de uxoris nuptiis sequitur minatum
Balbum, obscurum est vel ob ambiguitatem zov avrov, fortassis
statuit Theodosiam Leone caeso ducere. quod de linguae morbo di-
cit, ad Tantalum Orestis Euripidei. mox ubi scribitur quo-
alludit
modo Theodosia Balbum supplicio iam imminenti eripuerit, in mar-
gine est annotatum oqu TcdSg ov Xtinsi [is&odog rov 'd's6v, oxs §ov-
Xsxai Gvvxt]Qslv xiva. est sane exemplum hoc memorabile jca^a-
86^ov GcoT7]Qiag. XYt.
t. II p. 62 v. 9. iv xoTg aGtjKQrjxsloig] in palatio angustiore,
iuri dicundo designato, ad Hippodromum exstructo. jiQog xov imio-
SQOfiov Kaxa xd dsrjKQrjxsia. iiisi0B yaQ xoxs x6 xcov aGtjKQrjxig
riv Kaxaytoyiov. successu temporis, ut hinc liquet, alio translatum
fuit. GOAH.
II p. 65 v. 15.
t. mvixXsiov «liwfta quid sit, nescio. fit
mentio etiam apud Nicetam in Manuelo Comneno. Xyi. de caniclei
praefecto post Meursium Gretserus plurima tum in comm. Codiniy
Georg. Cedrenua tom. II, 53
 :

834 XYLANDRI ET GOARI

tnm tamen quod caniclei nomen vel onicium exponat.
in addendis, nil
utrumqiic breviter exsequor. naviov explicant Glossae Graecobar-
hdLTde dXd^aaTQov ) ^coxdSiov, (iVQO&rjKijv ras unguenUfi conden- ,

dis ex alabastro vel pretioso fictili metallove confectum : Klsog autem

cum gloriam sonet v.avivXnov erit vasorum huiusmodi nobilissimum.
,

illudque erat, quo rubeus liquor slve cinuabaris imperatori chryso-

biilla scripturo servabatur et profcrebatur. vasisque huiusmodi custos
erat o Itii xov v.avi%kuov. dictis suggerit auctoritatem Nicetas in
Manuele Comneno 14, ubi cum Stypio natum quendam Theodorum
iiq xr{V xov navixXstov (isyaloTtQeTtrj 7CQO§i^a^6(isvov xifii]v asse-
ruisset, loannem Hagiotheodoriten ideo invidia motum subdit eius-
dem Manuelis 3 4: e» xov xa EtvnsiMxri do&rjvai 8o%siov sqv-
^Qodavov SiaXi&ov ')(^qvGsov nal xolg OQXoig xovxov imGraxijaat.
GOAII.
t. II p. 66 V. 3. xi]V xQLXrjv tpvXaKTiv x^^g vukto?] aactor
paulo infra: aga ijv cog Ssnaxrj xijg vvnxog, a principio noctis ho-
rarum et vigiUarum , quarum tertia circam decimam terminatur , ducto
numero. Goar.
t. II p. 67 V. 21. Sia gkvXcov suspectum. nomen est loci
proprium, et verti non debuit. infra, ubi describitur in Michaelo
Theophili fiiio Theoctisti interitus, eadem vox repetitur. Xvr..
praesenti vocabulo nusquam spolia cum Xylandro intelliges,
sed
custodiae carcerisque locum, quo raaioris infamiae causa
publici
trucidati Leonis cadaver ignominiose tractum fuit. auctor infra p. 54S
Theoctistum iamiam neci tradendum eo ductum et asservatum narrat
v\ysxo fi6v Qvv TtQog xa GKvXa, q}Q0VQa xsmg 7caQa5o&ria6(isvog.
GoAK.
t. II p. 69 V. 14. ipv%iiid] non ad religionem solum, sed uni-
versim ad animam pertinent. Goar.
t. 11 p. 71 v. 11. 'Ad-Lyydvovg JtaXafioGnoTCOig, Xsxavoi.ittV~
rsai, vscpoSicoxxaig , yvxsvxaig annumerat Balsamon in canonem 61
Truilanum ; et in 65 otoavoaiioTcoig, yvcoaxaig xal iyyaaxQiiiv&oigt
quasi profanis vaticiniis et superstitiosis divinationibus deditos. ser-
pentes in sinu gestare, futura praedicere et plurima nugari refert,
quae ne scriptis quidem tradantur digna sunt. Goar.
ib. V. 17. SK xov <&siov ^anxiafiaxog vto&sxrjaafisvog 7}v]
susceperat e haptismo et adoptarat. secundum omisit Xylander,
cuius ecclesiasticum ritum habet Euchologium. Goar.
t. II p. 73 V. 1. gentilibus eorum] vel suis gentilibus: nam
de ludaeis intelligi non posse, ex sequentibus liquet. Xyl.
ib. V. 9. Ttjv vijaov xov 'A'AQixov ] in Propontide , iuxta Pro-
tem dictam. Goar.
sabbato ieiunare nefas Graeci ducunt ex canonum
ib. V. 17.
Apostolorum nomine evulgatorum 66. Goar.
ib. V. 22. de deo, qui est supra omnia] hoc ita intelligo,
noluisse eum Christum in formula iuramenti et sanctos nominari, sed
 ANNOTATIONES. 835

I Indaico raore creatorem

Xyl.
mundi noloisse,

fraudem
illo circumscripto , iftrari.

meo ad-
t. II p. 75 V. 11. struenii] hacc verba de
didl connectendae historiae causa. videtur enira , si modo nihil ex-
Thoraas hoc egisse, ut a Romanis sum-
cidit et narralio integra est,
niae rerum praefectus exercitus eorum aut urbes et provincias Agarenis
proderet. Xyl. falso Xylander: imperiumque liomanum ipsis, id
est Agarenis, subieciurum. quibus enim deinceps Romanus impe-
raret, aut quo comraodo ductus se Saracenis subiiceret? verius repo-
nendum, post proditos Saracenis Romanos fines tyrannura Sarace-
norum proprium principaium ipsis solummodo suhieclum relictu-
rum promisissBj ne quam in posterum a Romanis molestiam pate-
rentur. Goak.
t. II p. 78 V. 12.
ZiKxcov] inter Sarmatas Asiaticos ZiYXOvg
numerat Ptolemaeus Geog. 5
9. Russis , Chasaris et Patzinacibus
Chersonesiis vicinos locat Constantinus c. 6, eosqtie Zixovg vocat.
GoAR.
ibid.Ka^^^Qtov] bos Scythis adiungit Stephanns ex sententia
Eudoxi. Cabaros vocat Constantinus c. 39 et 40. Goar.
ib. V. 15. eum in filium adopiaium] quemnam? et qnidem
mox rursum mentio fit huius adoptati filii. sed ne Zonaras quidem
eum nominat. id quidem ait, Balbum sibi Constantini nomen sum-
psisse. Xyii.
t. II p. 81 V. 3. Gregorium] is Leonis, iste Scyri exsulans

consobrinus videtur fuisse. enim verto u^tktpi^ovv ^ vocem varie

sic

de cognatis usurpatam. paulo post haec opinio perspicue confirma-

tur. Xyi,.
ib. V. 9. ^AvaqyvQCiv] plures a Graecis coluntur ^Ava.qyvqoi,
medici a mercede capienda alieni. nominatissimi sunt Cosmas et
Damianus, quorum templum Iv xolg xov IlavXivov. Goar.
ib. V. 20. xr{v aa&rjxa xijg navayvov Q'Zox6mv] de qua au-
ctor Leonis anno 17. Goar.
t. II p. 87 V. 14. xag ixaiqdag] exteros belli socios. Goar.
t. II p. 88 V. 10. naQayQanxog xal vod-og viog] illegitima
adopiione Thomae adscripius. Goar.
t. II p. 91 V. 20. d^tQ[».oviivriv] Leunclavius Onomastico 2:
Emir Mumini, dominus esi caerimoniarum aut princeps
inquit,
sacrorum inter Saracenos. a G?aecis Amermumnes scribitur in
eorumhistoriis. idera alibi: Amermumnes, Graecorum in histo-
riis 'AfieQiiovfivrjg, facium est ex Emir et Mumini; quorum illud
dominum hoc i-itus siue cacrimonias
signijicat aut principem,
siue culius et &QrjGxsiag. nam proximi secundum Ilaliphas ita
nominabaniur, velut principes sacrorum aut reges sacrorum^ more
Romano. lovius interpretatur optime credentium in religione
principes: sed potius dicere debuit, rectae religioni^s aut oq9o8o-
^iag aut virorum sacrorum principes. Goar,
836 XYLANDRI ET GOARI
t. II p. 93 V. 17. XavSa^ ovo(ia'^6}isvog] idem modernis Grae-
cjs %av8dy.iov, et correctius %avSa^, ac %dQa^ antiquis, scilicetyt»,9.va,
vallum, unde universae insulae Candiae nomen deinceps est indi-
tura. GoAB.
ih. V. 19. fama rei ad Phbtinum'^ haec sic verti ut sententia
cohaereret: nam in Graeco locus est mutilus. Xvl. supplevimus ex
Scylitze. Goar.
t. II p. 94 V. 1. xoiivjtcc rov ^aaiXiKOv tTtTCOGTadiov] hunc
nullo negotio comitem stabuli, ut veteres Franci loquebantur, intel-
ligerepossumus, quem posteriores Graeci y.ovxo6xavXQv y nostri con-
siabulum et consiabularium vocaverunt. Goar.
ih. V. 10. Saracenos] promiscue, ut et alii, Agarenos Sara-
cenosqne ponit. qaod autem de Chandace praecessit et sequitur,
omnino inter se pugnat; nisi in media historia aliquid excidit, aut in
nominibus erratum est. qui enim iubeantur castra in Chandace po-
nere, ubi ea iam ante habebaut? Xyi..
t. II p. 97 V. 20. 6vvxovq^aQ%av] xovq^a agmen est tribus
ordinibus, sagittariorum videlicet , peltastarum et lanceariorum , con-
stans : hi ad centum , isti ad trecentorum , aUi ad quingentorum nu-
merum ascendebant, quibus zQVQ^iaQyviq exercitus duci subiectus
praeerat. haec pauca e pluribus a Rigaltio docte collectis. Goar.
t. II p. 100 v. 5. TttvxaTtvQyiov] quattiior rotundis in quat-
tuor angulis , et una in medio quadrata turri exstructum. Goar.
t. II p. 103 V. 14. @eoitTtaxfj ^aaxij xe xal jtaxQizia] una
zostes sive cinctae privilegio et pairiciae nomine augetur Theoctista
Theodorae mater. ambierunt enim etiam feminae subHraiorum et
viris solummodo concessarum appellationes dignitatum, quidni et in-
signia, quae nullam arguerent in viris iurisdictionem solam indica- ,

rent sublimitatem et honorem ? patriciatus autera dignitas iurisdictione,

qua sohtaria est, vacat, gloriae fere supremus est gradus, ad quem
proinde feminas sibi coniunctiores potuerunt imperatores evehere, nec
non patriciatus virilis insignibus exornare, cingulo nimirum. huius
coniecturae Cassiodorus auctorem se prodit Var. 6 2. cuius verba
sunt : hinc est quod patriciaius honor ipse cincius esty cum paca-
retj nihil iurisdictionis habens et iudicaniis cingulum non depo-
jiens: morte quippe non exstinguitur honor huiusmodi. subdit pro-
pterea: ornatus indiuiduusy cingulum fidele, quod nescit ante
deserere quam de mundo exire; unique tantum cedit (^coronae)
fulgori, quem inierdum eiiam a nohis constat assumi. ita for-
mula ex principis persona. ex quibus quam vicinus fuerit imperatorio
Theoctistae ceu socrui delatus honor non difficile est colligere. se-
cundam zostem leges p. 580» tertiam p. 591. ^fovviq viitQOi^^v,
sicut et ob crimen d(paiQEaiv , memorat liber Leonis et Constantini
AA. tit. 7 tomo 2 luris GR. Goar.
t. II p.104 V. 23. naQttX£xo(iiiEVog] ut fatuusy ita et toto
corpore truncusy nanusj atque etiam excisus virilibuSj eunuchus.
 ANNOTATIONES. 837
alias quautumvis fatuus in mulierum contuberaium non fuisset admis-
sus. GOAR.
t. II p. 105 V, 1. ziivSsQig] Turcica dictio; hominemque, ut
aiunt Gracci, t^e.uouAio^jjv, humeris et capite subsihentem et ire-
mulum refert. Goah.
suas pulchras puppas] ex hoc loco facile cst Cuspi-
ih. V. 7,
niani locum emendare, quem xaXafiov legisse apud Zonaram puto
vcpivf cum ^iov sit pronomen encliticum; et quid calaminina sint,
merito quaeratur , atque ( ut puto ) non immerito etiam quid thalarai
esse possint nimia. multa sunt talia apud Cuspinianum, quae ex
Bostro et Zonara facile suae restituantur integritati. X\i.
ib. V. 10. (idvciv] mairem_, vulgaris idiomatis vocabulo,
GOAR.
t. II p. 106 V. 8. iimiditatis accusatum apucl imperaiorem]
sic divinavi , dvavSqlag lyxAi/fta TtQOGaipagdg ^aadia. Xtl.
t. p. 111 V. 4.
II nonnulli negleclo] ad verbum locus est ob-
scurus. ceterum Hierotheus, cuius meutio paulo post fit, sodalis
fuit Dionysii Areopagitae; de quo videre potes Nicephorum 2 20.
Xyl.
t. II p. 114 V. 1. XaXy.iJ^ duplex Chalce Cpoli a portis aereis
dicta, una palatii, altera fori^ haec fuit ecclesia ad forum ex Zonara
in Monomacho, illa palatii ingressus. utrique Salvatoris iraago ad
excitandam populi palatinorumque devotionem superpicta fuit. Goar.
ib. V. 5. deus] videtur monachus alludere ad apostoli
non est
dictum in epistola ad Ebraeos c. 6 , idque ad se accommodare. pro-
dromus D. loannis Baptistae epitheton est, quod is Christi praecursor
fuit. quem autem locum Esaiae confessores isti , quos mox Cedrenus
praedicat, ad confirmandum simulacrorum usum cultumque produxe-
rint, sane coniicere non potui. eos quidem videntur iambi Theo-
phili indicare, prius Hierosolymis quoque exsulare iussos, Byzautium
venisse. Xvl.
p. 117 V. 15»
t. II iq^doriiJielro 8e ^tal (lelojdog ttvai] verto:
sacri qiioque poeiae nomen amhivit. ^EkaSol namque Graecis
sunt non qui cantui, sed sacrae poesi vacant, quales fuerunt Cosmas
Maiumensis, Damascenus, Timocles, Theophanes et alii. Goar.
i^. V. 16. 6n%r}qd] ^^^m^^j proprie. genus carminum in ec-
clesia concinendorum. Goak.
t. II p. 118 V. 1. ov TiaQTirtiGaro ro %£iqovoi.ihv] intelHgo
eum raanus agitationc cantum rexisse, mensuramque, ut vocant,
praescripsisse, ut ad manus motum tempora carminis quod caneba-
tur responderent. ita Horatius vult virgines Apollinem et Dianam
Sapphico carraine celebrare, ipso praeeunte, 4 od. 6: Leshium
scrvate pedcm, meique poUicis icium. to GnxrjQOV carinen est^
^aCocpoQOV festum (ut vocant) palmarum. librarius adscripsit ov»
ul^ai, non putare sc hunc esse auctorem. Xyl.
838 XYLANDRI ET GOARI
t. It p. 118 V. 3. l^Xdsrs sd^vr}] de his consulendum Grae-
corum Triodlon. Goah.
ib. V. 14.KQfjvizav] apud Zonarara per t legitur, K^ivircav,
Crinitarwm seu crinitoruca. Xyl.
t.ir p. 119 V. 2. ^. i'i Th.] Alexius in Theophilum. Xyl.
t. n p. 122 V, 16. rov 8o\izQxiv,ov] cnm plures iidemqne varii
posterioribus saeculis apud GraecoS fuerint domestici, quis eorum hic
intelligafur dubium est. nam quamvis vox SoiisariKog idem indicarit
primaevo tempore quod oiKSiaaog ad familiam vel quasi ad faroiliam
,

ppectans, deinceps laraen ad prappositiim ducem et cuiusvis ordlnis

priinum significandum traductam testis est Toannes Citri episcopus in
Inris Graecoromani voluraine: -jj tov 8o{A£6xI,kov nQoayiyoQla Kara
ylarivovg rov s^aQiovra, tov nQOT^yov^svov, rov SJtLararrjv 8t]XoI.
hinc in ecclesia chori dextri domesticus ac pariter sinistri, nec non
alii; et quod militiam attiuet, Orieutalium thematum, sicut et Occi-

dentalium, scholarum itera domestici, ac tandem supremus omnium

lisyag 6o(.isariKog , apud Codinusn de Offic. Cur. Const. c. 1 et seqq.
ad propositum. pro Orientalium Occidentaliumve thematum prae-
fecto 6o(isar[Kov vocera in praesenti ab auctore usurpatam non asse-
ret, qui scholas universas cuin unico hoc domestico in conflictu ces-
sisse observaverit. exponcnda itaque vel de magno domestico, totius
exercitus sub imperatore dace, vel de solarum praetorianarum scho-
Jarum praefecto, do^isarizog rcov a%oXcov penes Codiniun vocato,
cuius, ut asserit ipse c. 5 n. 42, par ferrae fuerat ac raagni domestici
potestas, cum hic toti exercitui iraperaret, ille Romanas solum satelli-
tura scholas duceret,q^oiSsQarovg autem, exteros nimirnra belli so-
cios, comes foederatorum, qualis hic Persarum ductor Theophobus,
sub sna dispositione, ut cum imperii Notitia loquar, teneret. vide
infra TheoiAnhim Joederafos Persas eorumque agraina Roraanis duci-
bus suspicione in Tlfeophobum enata subiicientem. Goar.
1. 1[ p. 123 V. 3. %0QSalg] minores citharas sinu quidem exiguo,
verum protenso manubrio simul tribus aut quinque chordis instru-
,

ctas , asj)erum et a militari non alieuum emittentes sonum quales ,

fctiamnura hodie, forsan a Graecis olim acceptas, in castris animos

fcxhiiaraturi Turcae pulsant, %0Qdag hic vocari existimo. Goau,
t. II p. 124 V. 10. cpdXayyog aQxrjyog] alio nomine rovQficcQ-
XVQi de qiio Rigaltius. hoc autem 42 martyrum agmcn ex Arme-
riiis erat. Goau.
t. II p. 127 V. 4. 0r^o'v] quamvis etiam pro cxQarov ponatur,
taraen id non quadrat. aravQOV legi. sed quid moris in eo fuerit,
et
liondum Xvt. aravQov] crucem ei mittit, ait Xylander.
didici.
at quam crucem? quofiue? tacet. mysterium evulgo. literis secre-
ticra revelantibus ac pollicita sive pacta addito iuramento firmantibus
solebaat «^uondam in sacramenti testimonium crucem praefigere. Pon-
tanus ex Phranzis Graeco textu: vocatur in conspectum imperaioris
Cpolilanij qui mecum ex Iberia legatus advenerat. et imperator
 ANNOTATIONES. 839
manu siia eo cmnabarl in fronte hullae ad
Pidente tres cruces
pro consuetudine exprimitj hullamque auream in
covflriiiatioiiem
manus lcgato tradit. Leo Grammaticiis o ^ciGiXsvg koi 6 BciGl- :

ksiog TOtig xi^iovg vTciygatpav cravQovg oqkco ^f^caovvrtg. siuii-

Jera, vagi et mendici monachi opera Theophilijs usus, ne religionis

decssct species, ad Manuelem misit, ut sacris sive XQvGo^ovXXcp fides
simplior adderetur, hinc erttVQOTiarag sacramenti huiusmodi violu-
loros vocant moderni Graeci, qui crucem conculcantj hoc est, iura-
inentum ea primum in charta tabulis exarata firmatum intemeraturn
servare non verentur. his afljnia eruditissiraus de Marca m patrils
Annalibus. Goau.
t. II p. 127 V. 13. princeps Ismxielus] nescio an proprinm
sit hoc, au vero Ismaelitam sigaificet, ut gentilicium. mox rursum
ita ponitur. Xvl.
t. II p. 128 V. 3. compater] cvvrexvog. ex sententia et
Zonara hoc didici ;
qui scribit Michaelura Theophili F a reduce Ma-
nuelo fuisse ex baptismo susceptum. Geuatter. Xyl. qua ratione
scripsit Zonaras 1% aylov ^aTTTiGfiarog tov toi» ^aGiUcog vtov
Toti'

JVI(.;(a>|A J^i^aro. hinc illi cuna patre Theophilo compatris comraune

uomen. Goar.
1. 11 p. 129 V. 1. cpaTQiaQyViv'} ceu perditornm et perduellium
ducem (parQidQiriV 'lavvijv censuit auctor vocandum. Xylander ico-
iiomachi factus patronus narQiaQxrjv lcgit et religiose colit. Goak.
ih. V. 4. Sqo^iov loyo&irriv] logotheta est cancellarius , ut
vocamus, aut libellorum magistcr sive archivi praefectus. pro SQOfiov
K-gerem, si liceret, ^Oftou, ut intelligeres doracsticum imperatoris
atque intimum secretarium. nolui tamen ex coniectura mutare, prae-
scrtim cura sic rursum legatur initio Michaeli Theophili F et alibi fre-
quentcr, et Wolfius citet ex libro de Officiis palatii id raunus iam
tum, cura ille liber scriptus fuit, ignotum fuisse. interim non dissi-
rnulabo Himerium , qui sub Leone Basilii F (quem et philosophum
norainant) rem contra Agarenos praeclare gessit, a nostro protoase-
cretis, a Zonara dromi logothetam dici. dissenserintne scriptores,
an duo haec nomina idem officiuni notent, non est meum pronuntiare.
certe Zonaras hunc Theoctistum camclii praefectum (tov, inl rov
y.civixXsiov) vocat, in fine huius Theophili ; et noster, ubi Theoctisti
logothetae mortem refert, eo sublato Bardam caniclei dignitatem in

se transtulisse ait. Xyl. intelligunt raodcrni quidam Graeci Turci-

cis edocti consuetudinibus ,
quas a suis maioribus acceptas putant, de
bellici aerarii praefecto, vel de eo qui iqaperatoris iter conficientis
censoret expensas et necessariis providemlis nuraeraret pecunias. at
quia Codini tempore, quo nec bella nec itinera ab imperatoribus susci-
picnda dcsierant, antiquatum erat huiusraodi logothetae ministcrium,
dc eo potius qui Hippodromi, et iit contracte loquebantur, Dromi
spectaculorum rallones tenebat , quique referente Turncbo Dromi
•procurator in antiquis inscriptionibus Icgitur, vel qui cursus publici
840 XYLANDRI ET GOARI
expensis providebat, cuius proinde officium imminuto ondequaqne
imperio nullius erat utilitatis , quam de quocunque aiio intelligendus
censebitur. Goak.
129v.6. 'lavvfjv] vTCOKOQianKcSgvice^Icoavvov. italudunt
t.II p.

in noniinJbus etiamnum hodie Graeci, ut Mariae nomen novem modis

efferant, MaQia, Maqov, Maqovla, MaqovXov, Maqizrov, Ma-
Qiexov^a, MaTSQvita, AovXov, AovXa. Goar,
ib. V. 15. mililiae praefecto] GtQaxKoriKip militari. funda,
CtpEvdovT], locus est in Circo, cuius et alibi apud nostrum et Zona-
ram mentio. Xyl.
t. II p. 131 V. 2. stipendia] airrjQEGia. notum est ita apud
historicos miiitum stipcudia vocari, quod maxima eorum in victu pars
esset. Xyl.
p. 132 Y. 17.
t. II Tcov fi/S' (laQtvQcov] Zonaras: dt rdv tov
fiaQrvQiov dQOfiov i^^^vvsav naQa roig 'AyaQTjvoig xEGaaQaKOvra
8vo TtavtEg rvy%avovr£g. festum eorum ab utraque ecclesia 6 Martii
celebratur. Goar.
ib. v. 20. oial ^iavrEvaa^Evog] fortassis innuit eum non modo
consultasse cum suis de re gerenda , sed etiam ariolis et divinationi-
bus usum, quibus impii solebant. Xyi..

t. II p. 133 V. 5. aQxovra rav aQxovrcav] summum praetorem.

sed quis ille aut quo inter Saracenos ordine ac officio fuisset, hic non
exprimitur. Xyl. appellatur , inquit Leunclavius Onomast. 2, a
Graecis ille , quem Turci Beglerheg in regno suo nominant ceu
dominum dominorumj gui videlicet alios sub se magistratus ac
tam civiles quam
praesides castrenses habet. is autem Saracenus
erat et Saraceno maiori militabat, cuius nomen et filii gloria memo-
ratur inferius p. 612. inclinant in hunc sententiam Graeca Turcica-
que edocti. quibus in provinciis vero princeps hic potestatem exer-
cuerit, adhuc incognitum manet. GoAii.

ib. V. 6. ^aJu/LMjvcov ] memorat Strabo 1. 12 Daximonitidos

felicis agrum in P,onto iuxta Thermodontem fluvium, a quo Saraceni-
cae profectionis locus et loci nomen ab auctore scriptum non absonat.
GOAB.
ib. V. 16. naXaiitava enim mihi videtur dixisse forma nsQi-
tKViitcov (cuius est d^ntXav, Sacpvcov, vinetum, lauretum et simiiia)
culraetum collective, multitudinem hastarum, quia multis in segete
culmis erectis stantibus similis quodammodo est acies hastis armata,
cum eae rectae tenentur; unde etiam poetas comparationem duxisse
novimus. Manuelus ergo videtur monuisse imperatorem fortassis non
tot milites aut pugnam obituros esse in tanta multitudine. Xvt. %a-
Acf|itcov« locum calamis consitumy arundinetumj cui raelius quam
maturae Xylandri segeti conferta hastarum copia potest simiiis videri.
GOAR,
 ANNOTATIONES. 841

I rwv]
t. II p. 134 V.

convenientius interpretor:
fcrtiter in acie constiterunt.
17. Tcov 8i* i[is TCQoCiisivccvtav Jtal anoXo^i-'
cum iam
nisi
perierlnt
legere malueris
quimei graiia
cLnoXied^aiy et
reddere : qui mei gratia usque ad integram internecionem confii-
ctum sustinere paratos se exhihuerint. Goar.
ib. V. 21» XtA.i6x(Oftov] reponit Strabo XtWxcojitov TtsSiov
in Ponto, et penultimae notae confirmat coniecturam. Goar.
t. II p. 138 V. 1. Tov Qi^Y" ''^V^ ^Qcr/ylag] Occidentis impe-
ratores regesve, praeter Bulgarorum principem vicinum et infensum,
^aailiaq vocare semper abhorruerunt Graeci, Qriyag salutare con-
tenti; unde haec ad Ludovicum Pium imperatorem nQog Qijya, non
§aadia ^Qayyiag missa legatio. eaque forsan est de qua vita et
actus Ludovici illius Anonymo auctore scribunt anno 833 : Compen-^
dii consistenii legatio imperaioris CP y Marcus archiepiscopus
Ephesi et proiospaiharius imperatoris , ad patrem {Ludovicurn)
missa occurrit; munera sibi data obtulit {Lotharius), patri missa
subiiaxit. quam ille licet ad pairem missam ad se tamen venien-
lem suscepit, audivit, et tragoediam reportantem pene inauditam
remisit. Goar.
ib. V. 9. To XoiTCQV i^cpaveg fiiQog r-fjg noXscog] principes
populi, factionum Srj^aQxovg, patriarcham et cleri praecipuos, quos
in pari casu convocasse Mauricium describit Simocatta statim sub hi-
storiae initio. Goar.
t. 139 V, 8. dQOVYyccQiog praefectus Drungi y ^iyXu
11 p.
^'igiliaej excuhiae, hostium exploraiiones , quas puriore vocabulo
iniaxo7tr}v et naraaiiOTCi^v vocat Simocatta plerisque locis. qui hostes
itaque exploratum ibat, excubias in exercitu ponebat et stantibus in
excubiis praeficiebatur, erat rijg ^iyXag dQOvyyaQiog. de iilo Codi-
nus habet : nQO tov ns^svaai ro (poaaarov dneQ%6^EVog 6 rrjg ^iyXag
liiyag SQOvyyaQiog aa&iarrjai ro Xsy6[i£vov '^(iSQO^iyXiov, ag naQci
TOtJ fieydXov dofjisariKov nQoaerdyd-ri. ita diurnas : mox nocturnas
describit vigilias. nQog Sh rovg avrov rov zaiQov rijg vvKtog /JtyAiy-
Govrag an£Q%6^£vog ovrog 6 (liyag SQOvyyaQiog, nQO rijg roiJ Sei-
Xivov aQag, Xiyei ovrag ''ctQyovteg, eroiiida&rjrs, SemviqaarSy
y.a\ Sore rQocpriv roig 'ilnnoig." nal orav 6 reray^iivog xal nQincov
r^^g ^iyXrjg eX&rj KaiQog, iK§dXXei avrovg rov arQaroniSov. Leun-
clavius: Drungarius tribunus milituoi, Italis, Gallis, Germanis etiam
colonello, Graecis %iXiaQxog, adrungo, inquit, baculo et regiminis
insigni. Goar.
t. II p. 140
V. 8. avvoSov] paulo post rnrsus sic pouitnr. ego
ordinem ecclesiasticum eo vocabulo intelligi arbitror. Xvi.. ecclesia-
stici ac senatorii ordinis proceres intelligit. vulgo naraque praesules
Cpoli reperti simul cum eiusdem ecclesiae clero vocati avvoSov di-
cuntur componere. Goab.
t. II p. 142 V. 18. cparQiaQxrig] recte legitur, non nccrQiaQ'
;(>;g. Goar.
842 XYLANDRI ET GOARI
t. IT p. XaQoyv diaxoGicov] iaurearum hic erat su-
144 V. 8.

premus numerus, quera habes in superioribus recensitum. Goak.

iarn
ibid. ^zyaXonohg ob amplitudinem dicebatur Constantini
urbs,- Qiovnohg Antiochia ob id quod contigit lustiuiani tempore
miraculum, de quo eiusdem anno 2, 'AyionoXis Hierusalem Christi
nece consecrata. Goak.
ib, V. natus fuit lannes] librarius hic adscripsit, quod
9.
recte multis aliis locis ac rectius multo quam hic , annotasset , Ce-
,

drenum scribendi nimirum raateria destitutum haec narrare: qvk El%tg,

cSg aoiKE, rl yQucpsiv, ciKQO^coQE KeSQTjvi. Xyl.
ib. V. 12. -^ fiovrl ZtQyiov %a\ BaKy^ov] lustiniam hoc erat

aedificium, de quo statlra sub initio imperii eius. Goar.

t. II p. 145 V. 1. s&vog aniarov koi GKXrjQov] Abares exi-
stimo, quos pariter 1 3 vocavit Simocatta ccniCrorarov s&vog xai
<xnX7}6r6rarov. Goar.
ib. V. 16. croixsimiKOvg loyovg] 6roi%ttov moderna lingua
Graeci vocant secretam naturae in hominibus ad quamcunque rera
propensionem ct aptitudinem. frequentius pro larvis ac spectris noctu
Rpparentibus ac domos infestantibus , ac deraum pro malis geniis,
inagorum strigumque magistris, usurpant. unde GroixtKorinol koyoi
verba sunt ad huiusmodi daemones convocandos. Goar.
t. n p. 146 V. 12. &aXa^ri7toloviJLSvat] virgines et nupiae
nobiliores in secretiorlbus thalamis custoditae. Goar.
t. II p. 147 V. 14. Id-Qiaii^svsv] manifeste impudens mulier-
cula in omnium audiiu criminis infamiam epulgabat. Lexicon
aaonymum bibi. Reg. : &Qian^evco narddrjXov noico. Goar.
t. II p. 149
12. rr]v rrjg OQd^odo^iccg navi^yvQiv] celebri
V.
clericorum et populi conventu agitur quotannis prima quadragesiraae
dominica oQ&oSo^iag solemnitas, restitutis imaginibus, sub Michaele
Theophili Theodora , a Methodio religiosissimo patriarcha pri-
filio et
mum instituta; qua diris devoventur haeretici cuncti, maxime
in
sacris imaginibus infensi, eorum nominibus subiuncto confestira ana-
themate pronuntiatis , iustisque deo optimo maxirao pro haeresi qua-
cunque profligata persolutis gratlis. rem gestam paulo aliter ab au-
rtore narrat anonymus bibl. Reg. in^^vrjGs {OsoScoQa} rc3 (xyicorarcji
7tarQiaQ%rj Ms&oSio) toiJ 8)]XonoLrjsai, nal ini6vvcc'^ai navra av-
&QConov OQ&6Soi.QV, ano rs firjrQonoXLrcov ciQxisniGKoncov rjyovfis-
vcov, KXrjQiKav aai ^oGiitKcov , cog av naQayevcovrai iv rrj ^syaXrj
Tov &SOV eKKXrjGia ^erd ri^iicov cravQcov 7,a\ ayicov sikovcov rr}
ctQcorrj KVQiaxy rav ccyicov vriGreicov. ^tat rovrcov navrcov ovrcog
ysvo(X£vcov, Kcc\ nXt^&ovg 6vva%&'cvrog iv rrj tov
avaQi&f.i-^rov
&SOV nsyaXrj eKKXrjaia, naQayivsrai Sl Kca avrog 6 §aaiXsvg Mi~
yarjX (isrd rrjg dyiag Ka\ oq&oS^^ov avrov (irjrQog Ka\ naarjg rrjg
cvyKXTjrov, dvu KrjQov ^aaiXiKov sig enaarog avrcov §a6rd'Ccov. Kai
svcod-ivreg rcS dyicordrco narQidQ^rj, Ka\ o^iov (lera Xirrjg anccQav-
rsg dno tov dyiov &vai,aarriQiovy fiEta rcov dyicov shovcav jtal tov
 ANNOTATIONES. 843

I Ttftlov
fiiXQ''
eravQOv koi rov ciylov tvayytXiov ,
'^^'^ §a6iliy.av nvXav rdjlv
j«ar^X^or XircivtvovrsQ
%a\ Sij
ktyofxivcov KTEvaQicov.
xal fieza xaravv^ecog aal 8aKQV(ov
xal ir.tevovg svxrjg yEV0[iiv7jg^
no}dcov xai GTEvayiiCov ro kvqis ikirjGov ELTtovrcov, VTiiGtQE^ipav iv
rco ayico vaco futa %aQag TCoXXijg '/.cd XafiTiQotfjtog , riqv &Eiav oicd
fivGrizijV kEirovQyiav inrEXiGovtEg. xal ovrcog avEGrrjXco&t]Gav at
ayiai r.a\ GEnraX Eixovsg iv ra toxT &eov vaco rov rifi,aG&ai %a\
ci§iG&ai, Kcd TCQOGKVvelG&ai vtco navzcov tcav TtiGtcov. Ofr ovv ev-
CE^vog KQutovvteg rov GE^aGfiiov xal ayicorcxrov 7iarQtaQ%ov
(jietu

Me&oSiov Ka\ Gvv avtcS (irjtQOTCoXircov xa\ ocicov aGzrjtcov

rcov
TO trivr/.avta i&iGTtvGav tov eoQra^siv tjjV ayiav iia\ Gs^aGfiiav
ioQtriv ravtrjv ixriGicog XaimQwg iv rfj tov &eov fjieydXr} exxA.ijcTtre
rrj TiQCorr] y.vQiay.rj tdov ayicov vriGteicov, rjrig %a\ fiixQi rrjg devQO
eoQru^etai. Goak.
t. V. 20.
II To TtXtjQcona rrjg ixnXriGiag] omnes pon-
p. 149
iificum clericorum et monachorum ordines. GoAR.
ib. V. 21. ToiJ KaQiavov'] ubi filiae Theodorae Labitabant et
palatiiim exstruxerat Mauricius. Goar.
t. II p. 150 V. 18. TotJTOt; Se t)]V oXiycoQiav'] locus obscHris-
simus. ego sic intelligo, slipulatos fuisse pontifices et scriptis con-
firmasse, et salutem imperatori Theophilo impetraturos et veniam
l^cccatorum suis ad deum
quod et fecisse eos Zonaras scri-
precibus ;

blt. eonira ergo promissorum ipsos admonet Augusta. et respon-

dent se iis staturos , etsi Theophanes parura hoc curans minetur se
suas iniurias dco iudice prosecuturum. ZiHcum haeresis videtur
chrisma coutempsisse , quantum ex hac narratiuncula datur colligere j
et usus sum voce perficere, quod in Graeco est teXeiovGd-ai et sa- ,

cramentis ii adscribunt. Xyi.. de Zilicibus his et quibuscumque aliis

haercticis chrismate reconcihandis Euchologium notis iliustratum theo-
logice tractat. Goar.
t. II p. 153 V. 14. ZayoQciv] Mysiam Tnferiorem ad Haemum
montem, cuius tractus ab iucolis etiam Zagoria vocatur. idem habet
Zonaras. Goar.
t. II p. 154 V. 10. TCQcotonavScctcoQog] magistrianorura ct
praeconum praefecti, de quo supra. Goar.
ib. V. 14. "AfieQ proprium nomen, ^AfiriQug saracenicae di-
gnitatis, id est ducis: a^eQ\iovfi.vrig est sacrorum principis noa pro-
prium sed appellativum. Goak,
t. II p.14. GxQarriyog rvy%dvcov rav @Qcr/.r}GLCOv] in-
155 V.

ferior scholarum domestico dux , qui partem tantum exercitus regeret,

id est Thracicum thema. Goak.
t. II p. 156 V. 9. Tov %ovv eKeiGs aari&Ero] credo ita intel-
ligcndum , volulsse Manneium ibi sepeliri. Xyl.
t. II p. 157 V. 9. (lerd rr^v rav dvacpoQcov SioiKrjGiv] lego
avaq)0QU}v: quae in scnatu aut alias acta essent, Theoctistus fheo-
dorae erat indicaturus. sic et Zonaras ; quanquam dvacpoQd fortas-
844 XYLANDRI ET GOARI
sis aliquld aliud potest significare, reditus nimirnni publicos; quorunn
diligentera gessisse curam, et rei publicae utilein , Theodoran}, ex
eodera liquet. sed prius {^raefero, quia de Bardae interitu cum agi-
tur postea, eadem vox sic usurpata est. Xyt. acia referendl gralla
vertit Xylander. quaenam acta? non explicat. deinde profecturo
quidem ad palatium Lausiacum Theoctisto logothetae mors erat pa-
rata : verum ^ixa rrjv SioioirjGiv post administratum iam munus,
non quasi in futurum acta in Lausiaco relaturus adhuc foret. satius
dixero Theoctistura hunc nt logothetam aerarium administrasse, atque
ideo coram imperatore vel eius consilio nzQi rijg rav avacpogav Sioi-
xrjGscogde regiis reditihus et vectigalihus illisque recte administrandis
disserere debuisse; quo peracto fifrc? xr\y diotxvjGiv xcov avaqjoQaVf
admifiistrato munercy in Lausiacum profecturus erat ; quo in itinere
mors parabatur. dvacpoQav autem hic lego «jto tov dvaq)OQa, alia
enim dictio avuipoqov, eiusque plurale uvacpoQcov nullum sensum
potest componere. vide auctorem p. 555. Goar.
t. II p. 157 V. 14. doTjXQ-iijxEia] ubi secretarii conveniebant. Xvt.
ih. V. 20. ixaiQelag] forte ex suis, qui in necem Theoctisti
conspirassent. alioquin ixaiQslai sunt sodalitates , id est certus mili-
tum seu stipatorum aulicorum coetus, quarum mentio non infrcquens.
\\h. Xylander ex sodalitaiej ego ex confoederatis Imp. militanti-
bus. GOAR.
t. II p. 159 V. 5. Tcov ^aaihxcov XQrifidxcov tafiiag TtaQiGxi]]
hinc insuper confirmo Xoyo&ixrjv esse supremum praefectum aerarii.
Theoctisto namque eo munere fungente occiso ut quid Theodora ,

quaestores istos adesse iuberet nisi ut quam, memorato praefecto e

vivis sublato , non poterat populus et senatus habere notitiara aerarii a

filio Michaele in sumptus inutiles dilapidandi , ipsa per quaestores,

subiectos aerarii custodes ac ad manum administros , aliunde fidem
faceret ? Goar.
t. II p. 160
V. 11. dedcazcag toj ISiKa coGxs xal ruvxag %o3~
vevGai] forte sic: dedit eas privatis hominibus, qui cura eas gestare
ipsis permissum aut decorum non esset, de iis conflandis auroque in
usus suos vertendo cogitarunt , ut toJ IdtKci sit pro Idtcoxatg. quid
si siStKoi forte scripsit? et raonetae percussor, qui forraam auro ira-
priraeret, sic appellatur? sed nescio. Xyl. priwaio aerario. Go Au,
t. II p. 163 V. 23. AalaKaicava] vicina sunt Melitenae et Ar-
meniae loca hic enumerata. Goar.
1. 11 p. 164 V. 6. Ptosoniis] ex Zonara pro ntcoGovxa legi
nxcoGovxa. idem habet AalaKaava, Lalacaonem. videtur iu hoc
allusisse ad Xaov et zatetv. Xyl.
ib. V. 9. yvQtG&rjVai] quadrat huic loco raodernus huius
vocis usus , quo non modo in gyrum includere , sed €t in fugani
vertere, reiro amandare et his similia significat. GoAR.
t. II p. 168 v. 2. Ma^tov^i] is idem qui dignitatis nomine
amermumnis modo vocatus est. Goar.
 AINNOTATIOINES. 845
t. II p. 171 V. 16. Totg Tov tjtnodQOfiov SmciGrrjQiois] ibidem
fuisse aariKQtjxeia superius ex auctore p. 543 legimus. ^szqetov
autcm sive, ut cum Eusebio 7 30 loquar, SeKQ^^tov nomine non
secj-eiariorunij ut vertit interpres, curiam , quin potius ipsorum iu-
dicum, censendam existimo. et ut alia missa faciam, satis sit Nicetae
in Alexio Manuelis filio testimonium: xo zov QeodaQov neQiyMkXes
oiKojlia, inuQXov ovrog rijg noXecog Kal ro tcov oiKeiaKav Sdnov-
rog OexQeroVf tw SiKaiodoriKa re d-Qovto iixnQenovrog. Basilius et-
iam infra renovat tov tnnodQO^ov, roncav SiKaCrav. Goar.
t. II p. 172 V. 5. jcci^&j^yfftcov ] impTopne priiiceps^ proprie
superior et praepositus. Goar.
ib. V. 7. TiJ be rijg oiKeiag vvficprjg neQinXoK'^'} et sic snpra
quoque, de summovendo Theoctisto Bardas dicitur cogitasse.
ubi
filium habuit Bardas Antigonum domesticum scholarura. Xyi.
t. II p. 173 V. 18. tdQV(.iiv7]v vUijv'] in eadem porta labores
Herculis sculpti usque hodie visuntur. Leunclavius. Goar.
ib. V. 19. JevreQOv locinomen est, ut et Hebdomum. Secun-
dum verteres, utetStenum, quod mox sequitur, Angustias, nisi
Graecum proprium nayiai forte sunt n^y^ara.
retinere praestaret.
Xyl. obelisci et pyramides ad Deuteron erectae. Lexicon ms bibl.
Reg. nayoi at ei,o%a\ r<av oQav xal rav nerQav. Goar.
ibid. SiaLraQioig] excuhias perpetuas agentihus. GoAR.
t. II p, 175 V. 9. To Beverov] en tibi quattuor factionum ludis
in equestribus colores , caeruleus viridis albus et roseus , quos aliis
nominibus Simocatta Zonaras et alii vocant i^eQaveov, %Xoa^ov, nOQ~
cpvQOVv Kal aGnQOV. Goah.
ib. v. 13. nQcorovoraQiog] vnoyQan(iarecav nQarog, ut lo-
quitur Damascenus Subdiaconus. Goar.
t. IIp. 176 V. 8. i/^to/Ltot;] ab hac voce panem usitatum
npaiiiiGraeci nuncupant. ius Xylander, sed insulse. Goar.
ib. V. 9. asbestoiyrum] caseum non exstinctum ad verbiim
eonat: quid rei sit, malo alios iudicare. id quidem apparet, caseum
rndem et minimi pretii fuisse. Xxl. coagulum calci dilutae densiori
simile, unde audit da^earorvQOV. caseum non exstinctum explicat
Xylander: an illi quandoque arsit coagulum? utinam proverbium
perciperet , orig iKurjv elg ro o^vvoyaXov , (pv6a xal ro KOVQKOvriy
pultcm exsujp.at , qui coagulo adustus est : in planis errans sale-
brosa non permearet, uno verbo, saperet. Goar.
t. II p. 177 V. 4. KoXcoveiag TtQoedQog] ad patriam Coloniam
Asiae urbem , 68 locum inter episcopatus apuJ Codinuin nunc tenen-
tem, alludebat Grillus. Goar.
ib. V. 8. iK(pcovtjaeig] orationibus, qnas collectas vocamus,
submissa vocc perlectis, conclusiones sonora modulaque voce a sacer-
dote prolatae sunt i jc 9) a)r^(>ctg. Goar.
ib. V. 14. (fsXovfjv dvaCreiXag xQovnaai XQrja&ai] obscnra
846 XYLANDRI ET GOARI
mihi. Xvt. casulam sacerdotalem totum horDinem ambientem in
brachia retorquens. GoAR.
t. II p. 178 V. 16. septum cancellatum, sive rete ligneum
populum a sacrario dirimens, sunt Y.iyaUSeg TOt; &vGici6vriQiov. Al-
latius. GoAR.
t. II p. 179 V. 6. xov Gvvra%xriQiov ^KTtXTjQcSv ] Zonaras rrj

^sofit^xoQi 6vvxa'^6^evog, clarius. sed supra D. Gregorius theologus

perhibetur oratione syntacteria habita discessisse ab ecclesiae guber-
natione quae videtur de ecclesiae concordia et incolumitate consti-
;

tuenda Xyl.
fuisse.
ib. V. 14. %mQov] idem fere signiGcat quod locus, xoTtog»
sed tamen hoc non tam visum fuit accipere pro proprio quam illud.

t. II p. 180 V. 15. TcagaKoiiKo^svogl is est qui superioribus

saeculis xav s^Kovpixcov dicebatur, cuius nempe nomine
noiirjg
Graeco reddito Romana eius appellatio destitit in curia CP. huius
vices ad tuendum palatium tutandamque rem privatam Luitpran-
dus esse dicit 3 7. at non id exsequeretur nisi perpetuus palatii foret
cxcubitor vel excubitorum praecipuus. an vero ut excubitor, sic quo-
que cubicularius asserendus cum Xylandro? non censeo. cubicularii
etenim postremis saeculis semper eunuchi , Basilius naQayioi^coiizvog
vir integer exstitit. ilii in penetralibns, hic ad fores stabat. illi deni-

que KOixcovlxai^ %ov§movlaQioi vel alio quovis nomine dicti, huius

nomen nii simile sonat. quin potius ei subditi excubitores ut variam
appellationem sic diversum munus nacti ostenduntur inferius p. 567,
qua dicuntur TtaQanolxai et 7r«(»o:xotfta)/A£Vou oIkuoi, familiares ad-
dicti, uno verbo sub eius dispositione. Goar.
t. II p. 181 V. 15. BaGilimv dQo^icovog'] ad Basilium hunc
usque dromonibus vix utebantur imperatores, sed Agrariis. de
utrisque Constantinus de Admin. Imp. toto c. 51 fusissime, Cassio-
dorus quoque Var. 1. 5 16. Goar.
ib. V. 22. senarius primus Euripidis est, medins integer, si

legas %a\ dsvxsQOv 6i. ad nomen Basiliciui.

videtur autem alludere
alioqui non video qui ex imperatoria credamus fuisse remigem fami-
lia, Xyi..
t. II p. 182 V. 17. quale poculum sit discopoterium , non asse-
quor certo. quid sit discus, alibi est explicatum. et polycandyla
suspicor esse corruptam ex semilatina vocem, ut sint TtoXvy.avdrjlcc
candelabra multas recipientia candelas. qua coniectura facile patiar
firmius aliquid monstrari. Xyl. discus reponendo pani eucha-
ristico, et calix vino consecrato recipiendo, sunt diaxonovtJQiov.
GOAR.
ib. V. 18. TColvKccvSvXa] ex pluribus auctoribus in Eucholo-
gio adductis repono noivKcivSrjXa. funale variis lychnis ornatum,
e laqueari ecclesiae pendens ac luminibus eam totam illustrans.
GOAR.
 ANNOTATIONES. 847
I t.

adoptionis qua
II p. 192 V. 12.
qiiis alterius
rrjg nvsviiariKrjg dSslq^orrjrog]
adscribitur filius,
ad
adsXcpoitoirjGiVy
instar
qua
sibi alieniim fratcrno amore deinceps prosequendum , utriusque for-
tunae participem, consiliorum ac subsidii auctorem, perpetuo araici-
liaenexu devinciunt, excogitavere Graeci. haec tamen ut autiquis
legibus ignota, nocua, pravorum consiliorum origo ac nefan-
familiis
dorum facinorum ,
posteris ecclesiae nec non imperii legibus
adiutrix
proscripta fuit et damnata. antiquum tamen eius in ecclesia cele-
brandae ritum Euchologiurn asservat; damnatiouis lus Graecoroma-
num , aliique Graecorum iureconsulti manifestura proferunt
Blastares ,

testimoniura. Goar,
t. II p. 194 V. 23. r'^ q(x^Sg)] sagitta, puto, aut spiculo mis-
sili. sane apud Latinos poetas calamum quoque pro sagitta poni ob-
servatum est, nimirum quod ex calamis fierent sagittae. Virgilius
""cum Daphnidis arcum fregisti et calamos.^^ Horatius ^calami
apicula Gnosii." X^h.
t. H p. 195 V. 11. dia rrjv ^cifftXiKrjv iq)£6rQida] ob religio-
nem erga regia quaeque, vel ne purpurae insidens tyrannidis affecta-
tae aliis opinionem, sibi periculum induccret. Goah.
ib. V. 19. 6TQ<xrcaQaiv ] tTtnoKOfioig equisonihus. hi nqaro^
GrQarcoQa praefectum habebant, rav innoKO^nov jr^wrov, non ut
sub eo vilibus obsequiis equos curarent, sed ut stabulorum nobiliorem
praefecturam gererent, et imperatori, si forsan eques iret, obseque-
ren.tur. de quibus Codinus. Goar.
t. II p. 196 V. 3. quid sit ^aQSovKiov, barducium, incertus
sum. credo fuisse balistam aut aliquod teli vel iaculi genus. Xvt.
[JaQSovyAov securiculam interpretatur Meursins. quo argumento ?
quia ad zonam appenditur, quia proiici potcst, et ferae caput disse-
care. tlivinat , et nihil ad rem depromit. diu anie me torsi ante-
quam vocahuli huius signijicaium exquirere possem, scribit Leun-
clavius Onomastico secundo. ait vero ibidem: Bardac urceus , la-
gena Jiglini operis, aquae gestandae facta. qui harducium im-
peratoris gerit, intelligitur ille qui lagenam aqua plenam gesta-
hat eques ad usUm imperatoris. retinuerunt et Turci hoc offi-
vium : nam inter iupenes illos tres qui sultano sunt iniimi cuhi-
cularii, unus est kinpiar, qui poius sultani curam gerit et sem-
per aquam pro suliano secum vehit eques in lagena, sicut olim
ea solehat eiiam pro imperaiore Graeco in harducio veJii. Goar.
t. il p. 203 V. 7. in Eidixo] locum videtur haec vox signifi-
care, fortasse in quera suura quasi peculium quoddam imperator re-
condcret. Xvi.. EiSi^a] legit Curopalates eiStxd), auctor superiore
p. 544 iStTioi. ex quibus coniecturam non levera decerj)o eiStKco re-
ponendum ; et pro privato regio tamen aerario sumendum , in quo
,

non adeo servatur quam cuditur et signatur moneta. nii communius

quara aerarium publicum et commune, quo publica vectigalia, ut modo
narraturus est auctor , exigantur et commuues omnium redituum red-
848 XYLANDRI ET GOARI
duntar rationes , yiviKov vocari. tlSiKov igitar ytviv,^ respondeat
oportet, sicut generi species et privatum commani. at leve est, in-
quis , acumen , ubi auctoritas vel ex historia locus deficit. utrumque
dicto facturus fidem depromo. Leon et Constantinus AA suis in legi-

bus tomo 2 luris Graecoromani insertis aerarii ministros instrncturi,

praecipuos memorant titulo 7, quaestorem, rov ivdo^oraTov Koiirjra
rcov &£l{ov eiGoSloiv, gloriosissimum comitem sacrarum largitionum,
qui logotheta est rotJ ysviKov ,cui mox adiungunt tov ivSo^orarov
rav &£'mv sidiitdSv, gloriosissimum comitem sacrarum pri-
KOfirjTcc
vatarum , eum de quo in praesenti quaestio movetur. solidas ex auro
roachinas, arbores, animalia, variam supellectilem repererat recondi-
tam in thesauris profusus Michael: nummos ex ea conflaturus ^(«^«la»
diScoKsv Tw ^ccGtXinM rcniislcp. TCaQa7tXi]6ia)g 8s iTcoiriiisv, inquit
auctor p. 656, aal iv ralg arolaig ^aGiliKalg, <av ai jticv riaav 6X6'

lovaoi, at Sh ^Qvaov(pavroi , SsSooTicog rco ISiKoi (lego correctius

elSiKay oiars %a\ ravrag %covsvaai. cui ? nisi de quo nuper dixerat
SeScoKS rco ^aailiKa rafiisia), ut vocabulum TtaQaTcXijaicog sensum
eundem consequatur. non fuere tamen signata, eaque Basilius impe-
rium adeptus reperit. ubi? iv slSi^o) scribit Cedrenus, vel ut supe-
rius iv ISiKipy Curopalates iv slSiKa, uno verbo in privato aerario
vel conflatorio, quo principis slSog species et vultus monetae impri-
mitur. paucis Zonaras: SsScqksv slg to KOTcfjvai voiiiaiia St' auTcoi/,
ariva SKsivov (p&aQevrog 'iri aco^6(isva 6 ficr' avrov ^aatXsvaag
BaaiXsiog avsKotiiaaro. Goar.
t. II p. 203 V. 10. insirumenium] musicum puto, oQyavoVy
ein Orgel oder Instrument. de Genico annotatum est principio
operis.' Xyl.
1. 11 p. 204 V. 8. To Xtyo^tvov ysviK^v locus in quo ra dij-
fioaia reXri etaTtQarrovrai. Goar.
ib. V. 9. TCaQa tov Srjfioaiov] a publico exactore. Goar.
ib. V. 11. slg rrjv slQri^evriv StaxQt§riv] nullum hic nomen
proprium proprie loquenti Xylandro : locum absque iudicio
iudicii
notat, in ficta Diatriba, planus auctoris sensus. ad locum memo-
ratumj ysviKov nimirum, de quo illi sermo erat. Goar.
t. II p. 206 V. 11. TscpQiKrlg] urbs haec et quaecnnque in
sequentibus loca memorata sunt Cilicum versus Armeniam et Armeniae
minoris loca. Goar.
t. II p. 209 V. 13. raivitoQ^sXg arecpavoig] semel suscipiens
imperinm, et secundo quandoque triumphans , coronabatur imperator.
primae coronationis insigne are(jt^a est Codino , alterius huius t^o-
naioviia eidem Georgius Coresius in EpistoHs. Goar.
c. 6. ita
t. II p. 210
rov XaQatavov] Cappadociae loci.
V. 4. Goar.
t. II p. V. 6.212
non assequebar quid sibi iilud TcaxQcov vel-
let, an parentes vel maiores, quod vix quadrat, cum ab ipso Chry-
sochire captus dicatur Pulades, an patronum significaret, itaque eum
GaQKa^cov appellaret. itaque omisi. Xyi,. Chrysocheiris olira capti-
 ANNOTATIONES. 849
vas Pulades recte vocat eam naTQCOvct : hac namqne voce ex Italica
patrone deducta dominos etiam hodie compellant Orientales captivi.
alias Hesychiiis : jraT^coveg Oi tt^cjtoi twv «^twO^ivTWj/ Trjg '^Pto^aioiv
noXiTsiag. Goar.
t. II 7.
p. 213 V.
^ovkov] castellum mnnitissimura Tarso
vicinum, de cuius situ et commodis auclor superius p. 552 C. Goah.
ib, v. 14. TO) ^Aqycci^] Ptolemaeus 5 6: 6'^?^ K^ioXoya
6t,i^coz£ Ti]v Goar.
KaTtTcadoziav, t6 tb "AQyaov.
t. II p. 214 v. 16. Adapam] apad Zonaram est Adata. sed
rursus noster Adapam vocat in Constantino Leonis F ubi eam expu-
gnatam a Barda Phoca refert. paulo ante pro 'Ava^aQ'^i]g legi ^Ava-
^aQ^rig, quae est Dioscoridis medici patria, nrbs Ciliciae nota, etiam
alias facta ipsius in re simili mentione motus. Xyl.
t. II p. 216 V. 4. KovQTcav] forte Cretibus: nam Cretara quo-
que Agarenos tum tenuisse liquet. nisi si quid est aliud nam Turci, :

quod ad elementa, magis huc quadrarent, quara quod ad rem. Xyl,

KovQToSv ] Ciirti versus Coloniam et Mesopotamiam populi , exinde
parta victoria in Cappadociam abducti, longe positi a Cretensibus,
quos hic ob exilem et ieiunam ailusionem comminiscitur Xylander.
Goar.
t. 218 V. 23. Chrohatae] eos esse credo qui Crabatae
II p.
dicunlur, unde Croatia sive Crabatia. paulo infra hi Scythae omnes
Slavini dicuntur. VaovGiov est Ragusium , etiam Zonarae. XYii,
XQCo^aTcov (pr](u xal SeQ^cov] de singulis hisce populis ac eorum a
Romanis defectione longam historiam texit Constantinus imperator
toto de Admin. Imp. commentario. Goar.
t. II p. 219 V. 21. SQovyyaQiQV tcJv TtXcot^cov] Leo in Nau-
mach. KaTa ttJv ofioicoOiv tov ^aGiXixov 7iXcoi'nov aal ot tcov aXXcov
^snaxcov TcXcoiiioi GxQaxriyoX dQOvyyccQiot inaXovvTO noTs Tolg avco
'JlQOVOig. GOAR.
t. 220
V. 4.
II p. Aoyyi^aQSia] ex quo Ravennae moratl sunt
ac in Longobardia principatum exercnerunt Orientis imperatores,
alium quemcunque locum in Italia sibi relictum, Calabriam scilicet
Campaniam et Apuliam sive magnam Graeciam, cuius Barium hic me-
morata civitas est, Aoyyi^aQdiav nominaverunt. Constantinus de
Admin. Imp. c. 27. Goar.
ib. V. 19. nolui mutare AoXi%ov. corruptum est ex AoSot%ov
aut simili nam historiae docent Ludovicnm secundura tiinc Occidentis
:

imperatorera fuisse. quem noster, qui suis amplius vellet tribui, re-
gem modo Franciae, Carolum magnum supra, vocat, huius
sicut et
avum. Xyl. OQayyovg a Francis sibi mage notis quoscunque Lati-
nos vocant Graeci ; eoque maxime tempore quo vix a Francis distin-
guerentur Germemi , Ludovicum secundum Germaniae regem, Lotha-
rii successorem, facile fuit auctori Qrjya OQayyiag celebrare. de
c/icto anno (873)
legatione porro Basilii Chronicon a Pithoeo editum :

mense lanuarioy circa JEpiphaniam, Basilii Graecorum impera-

Georg. Cedrenus tom. IL 54
850 XYLANDRI ET GOARI
cum munej-ibus et episiolUi ad Ludoyicum regem Ra~
ioris legaii
iishonam veneiunt , atque ei inter ceiera xenia cryslallum mirae
magnitudinis j auro gemmisque pretiosis ornatum, cum parte non
modica salutiferae crucis ohtulerunt , qui honorijlce suscepii et
congrua responsione accepta redierunt ad sua. GoAH.
t. 11 p. 221 V. 4. o ccQXCov OQaYyiag] Ludovicus iunctis armis
cum fratre LotharioCapuam , Beneventum , deinde Barium Saracenis
eripuit. Seodas quoque eorum princeps captus ac cum suis a Ludo-
vico trucidatus refertur a Leone Ostiensi 1 37 et 38. apud quem de
quovis principe Saracenorum fortunae ludibria irridente alttim silen-
tium. veritatem histbriae require p. 142. Goar.
t. II p. 225 v. 10. TcXoia (isyiara] a Saracenis vocata xovfi-
%aQia, inquit, ac inferius a di) yaXsag xaxovo^ia^siv eld&aai.
GoAB.
t. II p. 228 V. 18. qiiod haptismum] divinavi, verbis etiam
obscuris interpretandis. credo, quia baptismo eiurato fuissent Sara-
ceni facti et recutiti, eum hoc voluisse dicere, cutim ipsornm pro-
priam non esse sed religioui consecratam. altero supra versn xarc?
vrjaov verti per insulas: nondum enim erat recepta Creta. Nasar
apud Zonaram vocatur Narsas. Xyl.
t. II p. 231 V. 5. TCQojTo^eaTidQios] rei vestiariac prae reli-
quis hic praeerat. Meursius de illo clare, docte, fuse v. ^eaxiaQiog.
GoAR.
t. II p. 232 V. 16. %Qaxov rcov InnoKo^tav] qui nQmoGxQa-
rcoQ , de quo alibi. Goar.
ih. V.22. exaiQeiag uQXOVxa uno vocabulo exaiQiaQfviv vocat
Codinus, confoederatorum ducem, de quo iam abunde superius.
GOAR.
t. II p. 233 V. 14. ou5' akaoamniriv elxe^ inmargine xvrpXo-
Cnoniiqv. est autem Horaericum, Iliad. k de Apolline et alibi. Xyl.
ih. V. 21. T(Bv aQxi&XQaxiqyoiiv] Michaelis et Gabrielis caele-
stis exercitus ducum, a Graecis simul praecipua veneratione cultorum.
GoAR.
t. II p. 236 v. 11. Diaconitzes] credo filinm Chrysochiris
fuisse, eius qui supra osteuditur interfectus. alioqui famulum significat
vox, forma diminutiva, adiacono, ut Theophilitzes pro Theophiio.
Xyl.
ih. V. 19. /iioiiriSriv] cuius templum l^wTTO^ra , exfra urbem
fuisse ostendit Euchologium. Goar.
ih. V. 23. Tc5v nQtoxoanaQ^aQloiv ana&aQioi satellites sunt,
]

at spatha armati : qui praeest, nQmoana&aQiog qui etiam impera-

^

torem ense accingebat. Goar.

t. II p. 238 V. 11. aedem, ut ait poeta , vigentem] vccov
Tj^ocovxa. sane est scribendum iq§(a(avxa. qui error me monet ut
pro vccDv sentiam fortassis veov, ut est apud poetam, scripsisse Ce-
drenam, aliquos suspicaturos. ego tamen allusisse modo eum ad
 ANNOTATIONES. 851
locnm Homeri suspicor, neque voluisse templnm adolesccntis noraine
afficere. sed v£wv (hoc est vao'v) finitima appellatione dixisse : res
est non raagni momenli , et elegantia non usquequaque elegans. allu-
sit autem ad Phoenicis verba liiad. 9: ovd' sv kbv (xoi vrToarait] 'd-sog

avrog y^tQ^S ccTto^vGag &^asi,v viov '^§cocovza. quod propter impe-

ritiores annoto.
t. II p. 233 V. 11. ad Fontem] iv tt^ Tcrjy^- proprium puto,
vel jcct' i^oxTjv. paulo post plurali numero iv Ttrjyatg ad fontes verti.
do^oloyovvrag paulo post verti doctores, coniecturam secutus, quod
iis non minus quam cantoribus probabile sit aucta aut facta stipen-

dia. Xyl.
t. II p. 243 v. 24. 6 ysviKog] intellige Xoyo&svrjv, Goar.
t. II p. 244 v. 8. Toig TtoXirsiag ^ayiarQoig] plerisque magi-
stri nomine passim in hac historia insignitis , an officiorum vel mili-
tiae , etc. ubi vox occurrit , veniat intelligendus , potest oriri discri-
men. at sane cum 24 posterioribus saeculis hac dignitate conspicuos
fuisse referat Luitprandus alibi memoratus, noXirsiag fiayiarQovg
ab auctore vocatos, regii consistorii et secretioris consilii assessores
coniiciendos semper sum ratus. cui coniectura non placebit, is si
potest, auctoris verba in aliura sensura retorquebit, sicut haec alia
Constantini de Admin. Irap. c. 51 : Ascov 6 §aaiXsvg cpiKori^orsqov
Tccog TCQog rovg [layiarQovg xal TcarQiniovg aal olxsiovg avyKkTjn-
xovg §iaKsiiisvog., quibus dignitatem communem et rem publicara
suis consiliis iuvantem , qualis erat patricia et seuatoria, magisteriam
fuisse manifestat. Goar.
t. II p. 245 V. 3. avs^iacorog] i^iacorrjg Suidae Graecisque
modernis est censor et exactor ; iuxta Blastarem is qui terras et agros
inter vicinos possessores ex aequo dividit, quique tributi principi
pendendi perpensis uniuscuiusque divitiis et possessionibus mensuram
praefigit. peraequatorem veciigalium in urbe regia vocat Cassio-
dorus Var. 1. 6 form. 6. avsi,iacarog vero nuUi huiusmodi subiectus
est exactori vel peraequatori. Goar.
t. II p. 249 V. 8. Hagiopolita] apud hunc et similes scripto
res sicut regia urbs Cpolis loco , ita et pro Hierosolymis saepe urbs
sancta v.ara nsQicpQaaiv ponitur, quod animadvertas facile. alque
probabile est de Hagiopolita intelligendum Hierosolymaeum. Xxl.
ib. V. 11. llarmonianorum] Zonaras non «^jtioviavcJv , ut
noster, sed aQiisviavav habet Armeuianorum. ex hoc loco apparet
,

ius designandi ac suffragiis eligendi patriarchae Cpolitani fuisse penes

Heracleae episcopum. praeses est nQcoxod^Qovog , principem in con-
sessu locum habens, quales (puto) nostri decani. Xyl.
ib. V. 12. %ara. nciSag 8s Zrscpavov] hallucinatur Xylan-
der sive interpres sive scholiastes. bifariam errans emendatur. nt
interpres hoc pacto. e vesiigio in eius locmn Leo fratrem suiim
Siephanum patriarcham designat ac promovet , quem quia tum
episcopus Ileracleae non numerahatur inter vivos, Theoplianes
852 XYLANDRl ET GOARI
Caesareae primatialis antiquae vel praecellentioris seclis aniistes,

ac ideo prinias inter alios ohtinens ^ ordinavit et consecrapit.

scholiastae errorera veritas refellit,quae imperatori patriarcham desi-
gnandi ubique attribuit , reservata Heracleensi episcopo , quod ei
ius
primitus fuisset subiecta CP sedes, eura consecrandi auctoritate, in
cuius locura eo mortuo Caesariensis dioecesis TtQmrod^qovos ad hoc
niunus sufFectus est. qui enim antiquitus ante patriarchatum erectum
|'|a^^ot erant et primates, ii nunc nQioxo&Qovoi. GoAU.
t. II p. 252 V. 18. rriq viag imXi^aiag] a patre Basilio in
palatio in honorem D. Nicolai exstructae ac ubertim dotatae , de qua
p. 588. GoAR,
ib. V. 22. u4ngaeo] Hagio Zonarae. sed profecto qui per
id tempus Francorum fuerunt reges, quod ego invenire possira, talem
generum non habuerunt. et amplius inquirendum censeo. haec sane
jn Caroli Crassi iraperium incidunt, paulo ante gesta quam eo raortuo
Berengarius Ticini ex duce Fori lulii contra Arnulphura iraperatorem
Romanorum Hugo hic dux Longobardiae
rex Itahae est creatus. forte
«lictus fuit. habeo comperti , nisi si is est Hugo ille Lotha-
sed nihil

rii regis Lotharingiae ex pellice Vualdrada F Lotharii iraperatoris N.

quem constat ex historiis eo ipso tempore quo Lco non ita pridem
imperator Cpolitanus factus est, Godefrido Frisiae regi sororis suae
marito auctorem fuisse rebellionis contra Carolum Crassum imperato-
rem. ceterum id notum est, Cpolitano imperio subiectos a nostro
hic et alibiRomanos dici, neque eum imperatores Germanos pro im-
peratoribus aut Romanis agnoscere. de qua re et supra monui , et
nisi hoc observetur, multa absurde accipi oportet, ut (verbi gratia)
quae in primo anno Nicephori Phocae de Italis opera Romanorum
(sic vocat Cpolitanos) liberatis etc. Xyl. 'Ayyalav o Aoyyi^aQSiag
Sov^] bene quadrant hic Constantini de Admin. Imp. c. 27 verba;
iarsov oxi iv rolg TcaXaioig %Q6voi,g KursKQarstro 1] na6a i^ovGicc
rijg IraXiagf tj re NeanoXig xal Kanvt] %al Bevs^evSSg ro re 2Ja-
XeQvov xal 7] 'A^aXq}r] xal »f ratxTj nal naaa i] Aoyov^aQdia (sic
naQa rcSv ''Pafiaicov 8r]Xov6ri. haec itaque Longobardia
scribit ille)
non Insubrum sed Campanorum et Apulorum fuit regio, de qua alibi,
cuius dux iste Angaeon privatus princeps. etenim nonnisi aevo se-
quente a Normannis tota Italia Graeci penitus fuerunt eiecti. ya^i-
^Qog etiam non generum modo sed affinem quemcunque ex parte
uxoris significat. Goar.
t. II p. 253 V. 4. l7ti rrig XQanei^fig] tres imperatoris mensae
proxime serviisse manifestat Codinus c. 7 n. 21 ,
quorura hic, in\
xi[g rQane^rjg, nuQiaxarai nQaxog ovrog Srj 6 (liyas
tertius est.
oo(ieariKog iyyvg tw §aaiXei, (lerd rovrov 6 rrjg rQane^rjg dofiicya-
^og, Kat (ler avrov 6 inl xrjg xQani'^r]g, stat magnus domesticus
proximus imperatori (honoris gratia) post eum domesticus mensae
,
(cibos divisurus), post isium praefectus mensae (eosdem mensae
appositurus). n. 33. to Se ys navayiaQiov 6 inl xijg xQani^ijg Xa-
 ANNOTATIONES. 853
^cov iTtavco Tid-ri&i rijg TQaTci^rjg. hoc dapiferl ofTicio Rnssorum
dux , fii fidem mereatur Nicephorns Gregoras I. 7 a Constantino fuit
ornatus. Goar.
t. II p. 253 V. 16. ^a&iktonaxoQa\ nomen illud dudum lulio et
Tatiano benevolis imposuerat Marcianus : lav xovxo ix
sibi fratribus

&BOV yivijT^cit TtareQag vixag avaarjQv^co. et paulo infra Taiiuvdv :

xal lovXiov iitxansiixpaiiLzvog naxsQag avxovg avexijQv^s. verum

benevolentiae gratitudlnisque erga fratres , non muneris et dignitatis
illis, velut Zautzae, fuit appellatio. Goar.
t. II p. quorum h. 1. mentio fit Ungrorum (nam sic
255 v. 3.
perspicue appellantur, ut et aZonara, quamvis alii Ugros legant),
ii haud dubie sunt qui hodie Ungari dicuntur. Xtl. Turcos hic cum
Ungaris confundit interpres, quos auctor particula coniunctiva xat
prodit diversos. eos autem intelh'ge Scythas Ghazaris viclnos , quo-
rum contribules Monomacho regnante Persiam sibi subiecerunt. auctor
de illis fuse, nec non Constantinns de Admin. Imp. c. 38. Goar.
ih. V. 12- rov xoiaiaxcDQa] de eo , prout ultirais temporibus
officium administrabat, lus GR. parte 2 latissime, Goar.
ib. V. 13. KavfjxavxivaKiov] Constantini vnoKOQiCxiTioVf
quod Latinis Constantinuhis. Goar.
t. II p. 258 v. 9. Jilia Babflonis] imprecatio ex psalmo, ut
videtur, 134 desumpta. Xtl.
ib, v. 10. epeicta] insixxrjg. hoc vocabuU quid significaret,
non assequebar, quanquam si coniicere libeat putarem esse naQa x6
intiyuv , fortassis operarum exactorem. nam ab urgendo quidem
dicitur : sed quos homines aut quas res urserit , sciant aHi. Zonaras
Ttrjnxriv scripsit. quid autem est nr^oixvjg? fabrum vix pnto. hic
meam coniecturam exponam Hbere in re nuUius aut non magni, ut
apparet, momenti. 7rj;xn'g instrumentum est sive multarum chorda-
rum sive alias varium concentum edens ;
quod non tam ex lexicis di-

dici, quibus non temere credo, qnam ex Plat. 3 noXixeicov. verba

sunt: xQiycovcov aQa xal nrjKxidcov xcl navxcov oQydvcov o6a noXv-
%0Q6a xal noXvaQfiovia 6i^^iovQyovg ov '&Qi'ipo(i£v. iam ea fuit

Cedreni et huius farinae scriptorum Ucentia dicam an andacia, ut ci-

tharoedum aut musicnm facile iUis fuerit jtijjctijv nominare. eius vitii
(non enim est nisi vitium) exempla subinde iis legendis deprehendes.
quid si ergo is nrixxrjg rausicus fuit, atque adeo iUe ipse musicus
eunuchus (cui noraen musici facile ab artc* potuit fieri , si quidera Co-
pronymo Iconomacho et aliis potuit imperatoribus et aliis praeterea
suramis viris ab aliqua actione imponi, aut vero Y,aX£la9ai pro cogno-
minari poni ab homine nihil minus quam proprietatis studioso) qui
occasionem Bulgarico bello sua avaritia praebuit , fretus gratia in qua
apud hunc Zautzani fuit; quod eo erat facilius, si eum generis pro-
pinquitate attigisset. haec ideo libuit annotare , quod scio hac dili-
gcntia adhibita doctos viros saepe magnis bonorura scriptorum vulne-
ribus mcdicinam fecisse. interim uihil mutavi , ut si quis sciat Epicta
854 XYLANDRI ET GOARI
qnid sit , hoc addo , cognomentam epictae
dlcere possit eo liberius.
iufra poni Christifero Andronici F
BasiHo Romani F de Duro op-
in
presso. de Samonae et omnium calumniatoram privilegio hic neque
quaeri volo, neque exemplis productis rem qualis sit explicare. Xyi.,
£7tei7ixi]g qui alio noinine e^ovaiaaxT^g , de quo auctor p. 442 et nos

ibidem. Zonaras scribit TOjKTrjg, Leo exi^HTrig f uterque mendose.

GOAK.
1. 11 p. 259 V. 3. nQoxolTcavl itaQaKoi^coiiivav zqv xotrdSvog
sacri cubicuii custodum, scribit Codinus. Guak.
ib. V. 11. Siavofi^^v il)vxix(av sic verti in genere, ea quae
post mortem pro salute animae defuncti a propinquis fierent. fortassis
fuit aliqua eleemosynae distributio, quod diavofirjg vocabulum vide-
tur velle. expressum quo gradu cognationis Zoam
et quia non est
attigerit Basilius vocabulum , ut assolet , communiter posui.
, speciei
certe nostram coniecturam de musico hic locus videtur vaide appro-
bare. Xyl. Xylander: nt iusta persolperentur. emendate: ut
eleemosynas a Zoe amita testamento relictas pauperibus distribue-'
ret. 'ipv%tx6v enim eleemosyna est et quodcunque pietatis opus pro
anima curanda susceptum. vox quoque dtavoftijs ignarum quemvis
erudit. GoAii,
ib. V. 2i. o (ivariKog] Meursius civilem magistratum inter-
pretatur, senatorem nimirum secretioris consilii, lunius secretarium:
mihi neuter arridet, hcet ab eis ex integro non dissideam. lougius
autem a senatorio est \t,vari%ov munus, ceu militare et militaribus aliis
a Codino c. 2 annumeratam, ipse nonnisi militiae impenditur, cea
\KV(iXi'Aog Tcov Gfok^v militiae scholarumque mysticus. eiasdeoi
quoque vestis c. 4 n. 33 nil senatore dignum refert; et si functio ab
eodem Codino quaeratur, ex nomine, inquit c. 5 n. 41, patescit,
uno verbo ^variKog rav axoXav est qui secreta principis ad stipatorum
exercitusque scholas defert, qui quietem et ordinem indicit, qui si-
lentiarium vetustum inter modernas scholas agit. idem luris Graec.
1. 2 Manuelis Comneni Novella 3 et Alexii Comneni 2 fisci regii ex

parte una et ecclesiae ministros ex altera de iuribus suis dissidentes

conciliare iubetur: sidtjascog aKQi^sararrig didofiivrjg rai nard ti}v
^fiEQav fivariKa, og Kal oq^siksi aal afiQpeo oIkovo^sIv, regianempe
et ecclesiastica inra. si violentius ex ecclesiarum praediis aliquid illi

exegerint, TtaQa rov xard rrjv iqiiiQav {isyaXsTti(pavsaxdrov (ivari-

otov itar avayKa^ofisvog slg rrjv iitsvsx&staav riv\ rcov vq)' v^ag
TtrrjascDv §Xd^riv dito&SQaTtsvaovaiv avry. Goar.
ib. V.T« aard rvnov KXriroiQia] rvTtovg esse statuta,
22.
leges etc. apud hos
scriptores saepe observatum est. KXrjrtoQia haec
puto fuisse solennia convivia sive epulas, quibus Augustus et Augusta
et proceres interessent. in lustiniano magno ad annura eius trigesi-
mum mentio fit KrrjroQicov daSsKarjfJiiQcov , quae hoc loco collato, si
legas KXriroQicov, duodecim dies durantia convivia videri possint.
 ANNOTATIONES. 855
haec corriget aut angebit, si cui res est notior. Xvl. v. supra in
lustiniano. Goah.
t. II p. 259 V. 23. "Avvav] filiam, qua praesente velut Augu-
stB) convivia de morf» celebrarentur. Goar.
t. II p. 260 V. 17. de su^^reslo] a^i^covog , lettner, porhir-
chen. partem templi editam, quales columnis sufFultae aut parietibus
alTixae vel iu adytorum vestibulo in altum exstructae homiuibus recl-
piendis in templis visuntur. Xyl.
t. II p. 261 V, 7. tetraodium videtur bymnus quattuor partibus
seu carminibus constans fuisse. sed quid illud Cyri Cosmae sit , vi-
psalmi verba ex usitata versione apposui. Xyl.
tlerint alii. hymnus
quattuor odis constans sabbato magno cantandus in Triodio , libro
totum quadragesimae oflicium continente, qualis sit agnoscitur. Goar.
ib. V. 8. Cosmas hic Maiumensis fuit episcopus Damasceni
praeceptor et plurium sacrorum hymnorum auctor. %vqov diminutive
pro xvQtov. vox integra clarioribus , diminutiva avQog inferioribus,
%VQ humilibus conceditur. Goar.
ib. V. 18. datBcp^^g] secundas leviore poenitentia multant,
omniuo reprobant ac damnant
tertias etiara graviori subiiciunt, quartas
nuptias Graeci. eam ob rem ad coronam Augustarum more suscipien-
dam Zoem hauc Carbonopsinam nunquam admitti passa est Orientalis
ecclesia. Goak.
t. II p. 262 V. 7. rri TQmoXsi] Syriae. Goar.
t. II p. 263 V. 20. uerf.'os incidit] nempe ut sui insequendi
atque ex fuga retrahendi commoditatem imperatoris ministris praeripe-
ret. ceterum in Graeco est i^yxvlooiOTiriGEV , quod verti pro senten-
tia. Xyl. magis arridet uncis vel ferris acutis pedes et ungulas per-
forasse quam nervos equorum Samonam praecitlisse. fugam enim latere
cupiebat , et vox ayiivXoTCfa a scissione est aliena. Goar.
t. II p. 265 V. 6. xa&TjQE&rj] ab iis qui, ut praemisimus, quar-
tas Leonis nuptias omnino illicitas censuerunt, Goar.
ib. ob hoc factum] nempe quod quattuor uxores nnam
V. 7.
post altcram duxisset nam prior illa Zautzaea Zoe concubiua nihil
:

ei obfuit. quid autem sit ^ixaxtaQiov {ib. v. 9) mitatorium, nescio.

de mitatis dictum aliquid supra. et fortasse fuit fani pars quae-
dam, quasi profana, et iis etiam accessa qui sacrorum usu arce-
rcntur. nam quid antiquitus in ecclesia fieret hic nolim disputare, ,

cum apud leviculos Graecos subinde appareat aliquid mutatum. mita-

tnm nomen fuisse synagogae Saracenae, in Isacio Angelo memorat
Choniates. sed id huc non multum facit , nisi quod horum quoque
synagogas apparere possit certis metis fuisse inclusas. non multo post
rursus mitatorii huius fit mentio. Xyl. xo (iixaxcoQiov cubiculum ad
latus altaris, in quo fessis a labore cantoribus mensa frngalis, panis
scilicct et vinum, apponebatur. a mensa istinsmodi ^ivCaxoiQiov sive

H-zvGaxaQiov cum eruditissimo AUatio legendum putamus in Eucholo-

gii notis, ad eum porro locum ceu sacris exclusus et excommunicatus
856 XYLANDRI ET GOARI
a patriarcha habUus, ne iuri suo renuntiaret aut opposltnra senticntes
offenderet, preces facturus et sacris utcumque interfuturus secedebat
imperator. Goah.
t. II p. 265 V. 10. nciQaKoi[ito(itvov intimum verti cubicularium,
qui prope imperatorcm cubaret ; atque sic alibi etiam versum vellem
evidentiae causa. ruXaKQrjvcov lactis fontes sonat. Xyl.
t. II p. 266 V. 1. %ata ravtov
ego autem sane non
est simul.
puto hoc voluisse Leonem , ut simul tot uxores , sed ut una mortua
altera duceretur. quod ipsum fecisse atque ideo ut impium a patriar-
cha fuisse excomraunicatum apparet. nihil tamen volui mutare. Zo-
naras habet %az' avrov, ipsius, vel suo exemplo: id est, ut quartae
Leonis nuptiae non Leoni modo non vitio darentur , sed idem ahis
imitari impune liceret. post KtjSeGx-^v aflinem verti : quod generne
an socer aut quid tandem fuerit, iguorarem. Xyl.
t. II p. xov TtQaitcoQiov ] quo rei in carceribus nec
267 V. 22.
non Saraceni ob profanam religionem detinebantur, ut i£un iam nar-
rabit auctor. Goar.
t. II p, 270 V.17. fii} a&iata] lege tv&eata: id enim sensus

videtur exigere. Megisto Coetonitae propria duxi. alias verti pos-

sent, maximo cubiculario. Xtl.
t. II p. 271 V. 15. atoXiqv jtoCftiHifv ] qnam Latina ecclesia
saecularem vocat. GoAR.
t. II p. 19. mttaKiov] chartay schedula^ maxime ex
272 v.
pelle chartacea sivepergameno. Goar.
t. II p. 273 V, 13. %r[v awijd^T] TtQoerjyoQiav] quam L. Verus
Bpud Uerodianum , lulianus apud Marcellinum , Tiberius apud Sirao-
cattam , apud alios alii imperatores leto proximi leguntur habuisse.
Goar.
t. II p. 274 V. 19. yaclo silentio] edicto, arbitror, ut alibi
quoque. Xyl. non edlcto vei silentioy sed concilio ponendum arbi-
tror, ut alibi quoque. Goar.
t. II p. 275 V. 8. vX-Y\Qiv.o^ ecclesiae magnae vel cuiuscunque
metropoleos clero adscriptus et ecclesiastica diguitate vel officio insi-
gnitus est KhfiQiKo^i: a quo ra %hi\QiKata og^qJiKia apud Balsamonem
iu Epist. BasiUi ad Amphilochium. Goar.
ib. V. 20. ^aintcoQa] rectorem domus hunc vocat Luitpran-
dus 5 c. ult. Goar.
t. 27618. 6toi%eXov] sic vocat rem, quae magicarum artium
V.
vi alicuius hominisfortunam gubernet, qualis (verbi gratia) in Ro-
mano Lacapeno Simeoni Bulgaro statua in Xerolopho fuit, qua trun-
cata fere simile aliquid poetae habent de fatali Meleagri
is periit.

stipite, ApoUonius in Argonautico carmine de Hamadryade, libro

et
secundo. unde 6toi%eiaiiatiKoi magi dicti, qui in res certis notis et
incantationibus vim quandam ad aliquid praestandum putabantur con-
ciliare. et 6toi%eiov6^ai verbum, magicis artibus aliquid raoliri. et
passive infra de ea statua tavf^v yaq avt^ iatoL%ema&ai: nam
 AJMOTATIONES. 857
hanc ei vi quadam magica esse fatalem, tlg rov Zvfiscov iGTOiyzm-
C&ai. Xyl. positio stellarum vitae cuiuscunque praedomiiians est
GxoL%ziov'. xinA&fo?iunae auctorem^ sortenij faium, geniumy spi-
riium noxium vel benepolum vox significat. Goak.
t. II p. 278 V. 23. TtQtaxov rcav isqscov] TtQcoroieQSvg, qui et
nQcnroTtaTtag f
sive rcov leQeav 6 TtQcSrog archipresbyter est, et in
magna ecclesia ad sanctum altaris tribunal (non ita ubique) secundas
a patriarcha obtinet. Codinus. Euchologium. Goar,
t, II p. 279 24. ad circum pergit'^ atqui erat eo exclusus,
v.
nisi alia fortassis porta intrarit, aut de alio, quod arbitror, circo lo-
quatur. Xyl.
t. II p. 280 V. 4. remigibus]
iXarav , qnia remigio naves
impellunt. TtXcot^ovg habet Zonaras
quod idem est ,
socios nava- ,

les. Xyl, remiges non plebeios aut tumultuario lectos intelligi non
opinor: ut enim sxaiQzlaiy de quibus loquitur, confoederaiorum^xz.vA.
selectae turmae, ita et remigum dromonem imperatoris agere con-
suetorum; de quibus Constant. in Admin. Imp. c. 51. auctor infra
p. 615: il ejisi avdQog svei&stgi, aal ysvvatovg xal rr^v §aGiXiKt]v
iQsrxsiv Inirri^siovg rQi-^QYj. Goar.
ib. v. 5. uQiiarog armaverti: neqae enim curribus usi sunt;
et hanc vocem , quo modo multas , Graecam fecit , ut supra quoque
monui. Xyl.
ib. v. 18. Chaldiensis] vox obscura et, utputo, falsa. Xyl.
Armeniae portio est XaXSia versus Syriam. vox autem Xylandro
falsa est et obscura. Goah.
t. II p. 281 V. 14. s7taQ%og] vindicandis criminibus vacavit
ultimis temporibus, unde et in praetorio reorum ergastulo domum
ex officio deputatam habuit. auctor plerisque locis. Goak.
ib. V.18. Tijg iv XQvaoTtoXsi ^aiiccXscog] locus ita dictus
Kaxa rrjv avrmsQav Iv ra Kiovi tcrafisvriv Xi&ivrjv dcxfiaXiv, trans
Bosporum Thraciae, Chrysopoli. auctor paulo infra p. 617. Goar.
t. II p. 282 V. 21» epirriptarium Graecam vocem retinui, quae
cucuUam aut aliud quod capiti iniiceretur tegmen videtur significare,
TtaQcc ro iTtiQQijixsiv. Xyl. mandyas , \aMmomm palliumy cunctis
vestibus sTtiQQiTtrsov, a Xylandri cuculla diversum, ut patet ex Co-
dino c. 6 n. 2. Goar.
ib. V. 22. apud Zonaram contrarium huius locilegitur, dissi-
luisse nimirum hanc pacificationem ; quod probabiiius et verius puto.
mox enim rursum sine violatae pacis mentione refert Simeonem in
Thraciam grassatum. Xyl.
t. II p. 283 v. 18. Xa^slv tvir{v] officia ministeriaque publica
non sine caelestibus auspiciis et ecclesiae votis suscipiebant Graeci.
unde patricius ab imperatrice renuntiatus Constantius confestim, de
more, precationem ad consecrationis instar suscepturus in ecclesiam
pergit. reperitur in Euchologio recens cuso in patricii ac curopalatae
promotione. Goar.
858 XYLANDRI ET GOARI
t, II p. 283 V. 21. drungarlum vlglliae facit] repetii aTCo
KOivov verbuin TtQOXStQi^svai y utpote non existimans ofQcium unius
EtaiQSi.dQXov duobus coinmissum fuisse, quod verba ambigue posita
prae sc ferre videntur. Xyl.
ib. V. 24. si patricio honore insignireiur] nccTQixiog Ttftrj-
^slg. vertendum, Bogas patricius proraittit, etc. ut
forte sic fuit
non hoc operae praemium rettulerit, sed iam ante patricius in se re-
ceperit rem. est enim ambiguus locus. quis autem sit ille princeps
principum, aQXCOV aQxovrcov^ nondum didici. Xyl.
t. II p. 285
6 7CQ(orona%ag tov nalaxiov] habebat
v. 12.
imperator clerum proprium in palatio, in quo variae erant ecclesiae,
ut S. Stephani, ducum caelestium, Elisaei et aliorum-, cleri illius
praefectus erat nQooronanag rov naXariov. Goar.
ib. v. 17. rov iKavarov] agminis ita dicti, auctor infra:
zov Tayfiaro? aQxcov tcov ixavarcov» GoAu.
t. II p. 29 1 v. 2. aKoXaarog o%Xog ] aUudit ad Euripidis locum,
qui est in Hecuba. loannis Leonis successor est Garidas , quod co-
gnomen hic addidit etiam Zonaras. Xyl.
t. II p. 293 V. Galilaeae] evayyeXiGnov vocari fe-
13. teriia
stura diem quo memoria recoli solet laetus de Christo incarnando nun-
tius a Gabrielo D. Mariae virgini oblatus , apparet. quid autera hoc
Galiiaeae sit, nescio, ac videtur mendosum: pro eo Zonaras pascha
habet. Xyl. ipsius paschahs hebdomadis feria tertia. Leo Gram-
maticus: tiJ rQirrj rov naGxa ty Xeyofxivy r-^g FaXiXaiag. pari
modo rov aGcarov, rrjg ZafiaQdridog etc.
KVQiaKriv rov 0co^af
vocant domiuicam qua Thomae, prodigi, Samaritanae etc. evangeli-
cas lectiones percurrunt. GoAn,
ib. v. 22. quod Romanus Leoni opprimendo adeo studuit,
cum quo pauio ante foedus fecisse dicitur, id nimirum novae necessi-
tates pristinis praelatae efficiunt. da liebers kam, tvar leiders aus.
nam oppresso Leone, sub se habuit et generum et imperium. Xyl.
ibid. XQ^^^^^ovXkov diploma regium sive regiae literae, sa-
crae f puniceo colore scriptae, quibus cum aureo sigilio, §ovXlay
Caesareae imaginis fieret imj>ressio. 6ia 6cpQayl8og %QvGi^g aacpa-
Kiaaa&ai dixit auctor supra p. 178 et 615 A. Goab.
t. II p. 294 V. 11. qui rovQiiccQxrig , is et ii£Q<iQXV?f tayiia-
rccQxrjg , et ut scribit Leo Constitut. 3, nora nal arQarrjXarrjg. ac ut
Coustantinus Themat. 1, ot 8s k£y6[ievoi rovQ(iaQxai ilg vnovQyiav
rcav arQarrjycav irdx&viaav. arjfjiaivei Sh to roiovrov tt^ia(ia rov
sxovra vcp' iavrov arQaricorag ro^ocpoQOvg nsvraKoaiovg v,a\ nsXra-
arug rQiaxoaiovg xal ds^ioXci^ovg iaarov. Goar.
t. II p. 296 V. 3. curaiore manganorum] id est, balistarum
et aliorum id genus tormentorum, ut alibi. Xyl. ut palatii et illius

aerarii curam gereret, sicut regiae praecipuae curopalates. circa ma-

chinas et halisLas nugatur hic scholiastes. Goak.
ih. V. 4. cum is venatum exiret] fortassis , cum apud Cyne-
 ANNOTATIONES. 859
gium ( loci nomen , forte ubi In urbe venationes edebantur ) prodi-
ret. Xyl.
t. II p. 296 V. 22. die sacrorum lumlnum'] puto esse quem
allas puriGcationis Mariae vocant, Llechtmesx, Xyl. caecutit Xy-
lander in lumine, et quo purget oculos collyrio opus est illi, ubi
puriGcationis diem interpretatur, qui, ceu notissimus, Theophanio-
rum esse dignoscitur. Goah.
t. II p. 297 V. 4. soli duo] obscurus locus. forte Constan-
tino domi relicto et spreto Romanus cum fiHo, utpote imperatores,
sacram pompam duxerunt. de procensu alibi dictum. tribuualium
locus tribunalis videtur. Xyl.
t. II p. 298
20. Tov eaxsXXdQiov] quem thesauri praefectum
V.

et custodem sub logothetae dispositione positum existimo. Panci-

rollus in Notit. Imper. Or. c. 47. Lexicon anonymum bibliothecae
Regiae : aaaskXiov ^aXuvriov. Goar,
t. II p. 299 V. 14. 'sK, xz Tvjg iraiQttag xcfl rwv rayiianjicSv]
ex confoederaiorum et suhditorum ordinibus. Goak.
1. 11 p. 302 V. 1, dyiag Goqov] dubito de hoc loco. coQog
tumulum significat et sepulchrum. forte fuit aedes in Blachernis,
sepulchri in quod Christus depositus fuit similitudinem referens, quale
Spirae Nemetum suburbanum, zum heiUgeu
et alia alibi visuntur ,
Grah. et fit mentio paulo post. Xyl. templum est illud, in cuius
sacratlore loculo sanctissimae deiparae vestis et zona in Blachernis
asservabantur. Goar.
ih. V. 5. Chaldia regio est, utapparet, Syriae, hoc quidem
loco. nam in Nicephori Phocae imperio dlserte Calabrlae adscribi-
tur. ex Basillo Romani F ubi Phocae contra Durum res gestae descri-
buntur, Iberiae vlcinam fulsse Chaldiam videri potest,
ih. V. 17. quod sit manglabltae, vei ut supra scriptum est, mangla-
bitae officium, nesclo. talla videntur etiam mysticus et stypeiota et quem
alias QaiKxcoQa, paulo post ipse naQadvvaGrevovra videtur dlcere, quasi
Xyl. rrj toi' (layyXa^irov d^ia ri(iri&sig] an non
vlcarlum Imperatorls.
^iayyXd^ia merebatur Xyiander experlri, qui tam dure Cedrenum
i(iayyXd§i(iBV ? at nescivlt, inquit. is itaque cornicularius et clavlcula
rlus dlcitur apud Panclrollum Imp. c. 1 1 , et est unlus cohor-
in Not.
tls principem stipantls praepositus ad elus nutum , ceu sententlis
, et
reorum exsequendis praefectus, sontes quosque ab eo damnatos, eo-
dem spectante, castigat. eam Bardariotarum fulsse suo tempore Co-
dinus refert, de quibus: xQifiavrai Se inl ^covrjg sKaGxov rovrcov
XmQOij ovg xaXovGi fiayyXd^ia ( sic ille scribit) TJyovv ^aKrrjQiag ij
Qd^dovg, (laari^siv rovg d^iovg (laari^sa&ai. Leo Grammaticus:
aTtoariXXsi (layXa^irrjv (ita legit ille) tov MavQO&soScoQov ^iqisi
dvtXtlv rov (lovaxov. Turcae a Graecis plura mutuati ad conspectum
imperatoris praecursorem habent (layyXa^irrjv (huiurdi sua lingua
vocant ) , ad eius nutum reum quemque suppliciis extremls subiicere
paratum. ac princeps ipse, regia deposita plebeiaque assumpta
860 XYLANDRI ET GOARI
veste , vicos circumit nonniinquain et anfractus viarnm , si cuncta in
j)ace ordiue quiete composita sint exploraturus : sin turaultuantes
rixantes incompositos ac imperii iussa spernentes cives aut railitiae
adscriptos comperiat, a manglabitis viae comitibus ac suppliciorum
instrumentis iam prius instructis extemplo corripi iubet, simuique poe-
nis vel neci tradi, omissis judiciorum tardis ambagibus, imperat.
GOAR.
t. II p. 304 v. 7. TtaQaSvvadtsvcav ] imperatoris amicus , qui
nimirum consiliis et raonitis imperatori in administranda re publica
fideliter assistit; quem nunc imperii subadiuvam et publici status ad-
roinistrum vocitare is quoque in palatio morabatur.
solemus. iam
iam enim Kaza^i§d^£6&ai rov naXarioVf ex eo deturbari, simul ta-
men evyy^ojQEtG&ai ilGSQXSGQ^ai nQOGKvvzlv rov paaikea, ut ad im-
peratorem veneraturus ac salutaturus accederet, potestatem accipere
conspicietur. Goar.
t. II p. 305 V. 1. tonocpoQiov vestem b. virginis ibi repositam.
GOAR.
t. II p. 307 hoc usus consilio Cosmae] xal vtco-
V. 5. ctd
^i^xri etc. Kara^i^d^srai. hunc locum, secutus coniecturas et ea
quae sequuntur , ita legi , nt si nai non ante VTtoS^^Kr] sed ante na-
ra^i^d^srai esset scriptum. apparet enim Cosmam genero suo favisse
et in aflfectando regno consiliis iuvisse, quare et magistratus ei fuit
abrogatus, ut minime credam hoc iudice vel auctore mysticum fuisse
aula pulsum. Xyi..
ib. v. 21. Chrabatos'] ;(^«/3aro3V habet Zonaras. nos ^oq-
^ariag vitiose , post Susurbulus , deinde Sursubulus
literis traiectis.

scribitur. sicut postea Aposblathus et Aposalathus Melitenus. utrum

rectius esset ignorans, utrumque reliqui. sic Cracas et Cracras infra
in Basilio , et alia alibi quoque multa id genus , quae persequi nolo.
Xyl.
t. II p. 308 V. 4. GrriXyig simulacrij statuae. ei namque
caput deiecit imperator. Goar.
t. II p. 309 v. 6. ^aGiXiKov kXyiqikov ]
qui ecclesiis in palatio
inclusis ministrabat. Goar.
ib. V. 7. MzGrni^Qia'] ad confiuia Thraciae et Haemi montis
radices, iuxta Anchialum sita. Goak.
t. II p. 310 V. 6. aTCO^d&Qa] locum ubi e napibus exire
solent, ccTto^d&Qav Xylander exponit; sed p. 623 excensionis lo-
cum. falso utrobique: est enim tabulatum ligneum ad instar do-
mus in maris portu exstructum, ibidem descriptum, quo etiam con-
vivia nuptiasque celebrare potuerint Romanorum et Bulgarorum prin-
cipes. dva^d&Qav potius, ut frequenter scripsit Codinus, legerem,
nisime versus auctorem religio et repetita vox detineret, qua nihilo-
miuus idem ac uTto^dd^Qag indicari percipio, tabulaium videlicet
portui terraeque contiguum, in quod e dromone Romanus imperator
exsiliret, Petrus autem Bulgariae regulus e terra conscenderet, ac
 :

ANNOTATIONES. 861
ambo de pace collocuti placide convivarentur. attendantur auctoris
verba p. 623 citata , nec non et haec Manuelem et sultanum Turca-
riun Chrysopoli collocuturos describentia apud Phranzis interpretem
ibi triremi in ieatorium sive iaheinaculam sihi paraium concessit,
imperator cum Jiliis in tiiremihus edehant ac bibebant , et inter
se ipse et ameras partes mittebant, Goar.
t. II p. 313 V. 6. kog^Ityiv vocant architecti Graeci totara
epistelii compagem ex coronide zophoro et ei subiecta trabe coagmen-
tatara , cornichey frize et architiape, quod columnarum aedificium
noaiisi ornaty sic dictam. Germanus in Mystagogia y,iyXi6iv %ci\
6rrj&s6i sive Kiovioig, cancellis et columnis populum ab altare seiun-
gentibus, iio6^it7}v imponit. Constantinus de Adra. Imp. idem ex-
sequitur : iLaruvrai 6e xal dg ro roiovrov xa^rqov xal xioveg nvxvol
Exovrsg Inavai xo6(iirag. Goar.
ib. V. 13. cum nollet * secl'^ locus est mutilus. credo sic
integrandura: cum nollet, imperator vi cura eum deturbare vereretur,
quaesivit etc. in margine librarius annotavit oqa %ai firjrQOTioXirov
xaxovoiav xal ccQ%LSQScog aTcXa6riav. id , puto , ccTtkaeriav dicit,
quod Tryphonis animus non erat ita formatns ut artes istas intellige-
ret. quid si ccTcXriariav scribere voluit , quod non exsaturaretur legi-
tima patriarchatus adrainistratione? Xyii.
t. II p. 315 V. 23. «fta Ss ra wiicpixa drEq^dvG)] Annara
nnptam simul, et imperialis honoris consortem renuntiatam indicat
auctor, niiptiarumque coronas sicut et iraperii uno die suscepisse.
GoAH.
t. II p. 319 V. 9. Hugonem regem
I^anciae] imo vero, ut
historiae loquuntur, Italiae. sed in his rebus neque noster neque ce-
teri huius farinae scriptores fuere diligentes. Constantinum Porphy-
rogenitura intellige non Romani fiiiura Constantinura , sed Leonis,
eura cui ut genero imposuit Lacapenus, et ipso in ordinera redacto ac
circumscripto fere solus cum suis filiis iraperiura gessit. Porphyrogen-
netorura primus commemoratur Copronyraus, a conclavi p-alatii cui
Porphyrae (fortassis quod purpureis tapetibus vel aulaeis esset exor-
natura) noraen, in quo natus esset; ac fortasse etiara reliqui, utpote
genuini et suo loco nati iraperatores, loco eo puerperiis desiinato.
noster Leonis F in primo Nicephori Phocae
etiara infra sic exprirait,
anno. Romanura Constantini F Leonis N Romanum tertium optirae
dices , ne cum altero Romano confundatur Romani N Christiferi F.
,

nomen Hngonis traditur Berfha Eudoxia. Xvt.

filiae quera tcsqi-
pXsTcrov nominat Constantinus de Adm. Imp. c. 26 , patrera habuit
Adelbertum, matrem Bertam, avura Lothariura Ludovici Pii filiura,
raagnae Franciae rex , ut verbis Constantini utar, nusquara fuit, sed
comes provinciae sive Arelatensis. ab Italis vocalus, eiecto Rodul-
pho, Italiae regnura obtinuit; unde Qrj^ OQciyyiag a Graecis appel-
lari meruit. filiam Bertara ex concubina genitam, Sigefredo Parmensi
episcopo sponsae duce , iungendam Romano Coustantini Porphyroge-
 :

862 XYLANDRI ET GOARI

nitl filio Cpolim misit , ac Eudoxiae nomine deinceps audivit insigni-
tara. GoAR.
t. II p. 319 demi] id est pagi: sic enim Cicero con-
V. 13.
vertit Atticos ceterum aut ^a&Qct pedes significant, aut
S^^iiovg.
CT^^d-sa quoque aliud quam communiter. Xyi. drjfiot] prominentes
tectorum tabulatorum petrarumque ex aedificiis facies, suggrundae et
coronae parietis , sunt Srjfioi , ut qui populum prospiciant. ^d&QU
diximus supra esse suggesta sedesque lapideas partibus imperatorem
excepturis, ipsisque excipiendis, iuxta palatium dispositas. av^&ea
columellae sunt ordine dispositae ac superposito longiori epistelio iun-
ctae, circumiecti clatri , circumdata septa et repagula, sive cancelli
humiliores, spatio suo interiore receptos a circumstante vel irruente
turba propugnautes. Germanus in Mystagogia non longe ab exordio
Ttt Kiovia ra Gtij&Ea StaxooQi^ovta ro ^rj[ia a-rco rov Xontov
TJtoi
vaoVf Kal xdyKsXXa. his tribiis verbis expositis, plana est mens
huius sententiae. piolenti pentorum flatas exorti sunt , quorum
impetu suggrundae tecti et parietum decidentes et lapsae sugge-
sta sedesque sihi suhiectasy nec non et repagula comminuerunt
et contriuerunt. Xylander quasi e scena risum facturus. violentus
ventus exstitity inquit ; et corruentes qui vocantur demi, contrive-
runt eorum qui infra erant pectora atque pedes. Goah,
t. II p. 320 V. 13. Elis historia ex principio librorum sacrorum
Samueli est notissima. et narratio de Edessena imagine est, quan-
quam secius atque hic, supra exposita. Xyl.
ih. v. 14. JI^coTijv] Hellesponti ad CP insulam. GoAh.
t. II p. 324 V. 11. poeta ait] sensus est: sicut calor alius
alio vehementior est, ita Stephani quoque astum et conatum maiore
Porpbyrogeniti calliditate ac studio fuisse impeditum et irritum fa-
ctum. Xyi..
i^. V. 23. Uavo^jita) vjjcfoj] Hellesponti insula. Goar.
t. II p. 325 V. 1. TeQe^lv&(p ] in eadem Propontide. Goar.
t. II p. 328 V. 2. VTto Icodvvov] ab Othone imperatore, scribit
Curopalates, cui veritas historiae subscribit. Goar.
t. II p. 329 V. 7. mortua rirgine] ait se id snpra quoque
dixisse. sed in nostro codice , eo ipso loco quo eam quinque annos
cum Romano vixisse dicitur , Hbrarius quaedam, puto, omiserat, quae
ab deinde sunt , ut et aliis locis , inserta.
alio certe haec cum supe-
rioribus non congruunt, quod satis habui annotare. et quod hic
paulo ante loannes Francorum sive rex sive imperator dicitur, horum
neutrum historiae consentit, cum per id tempus Romanorum impera-
tores fuerint HenricusAuceps et Otto, cuius paulo post fit mentio,
Saxones, in Gallia autem regnarint Ludovicus et eius filius Lotharius.
Xyi.
ih. V. 16. rov GrjiiavtiiQog rijg eKKXrjatag iv avrrj] excidit
vocabulum haud dubie: nam quorsum refertur illud iv avrrj? quale
vel instrumenti vel armorum genus arripuerit, non possum divinare.
 AKNOTATIONES. 863
qnem Homerus pro pastorc ponit,
Cri^avTriQCi accepl pro ciistode,
325: 6r]fidvroQc<g ov TtaQiovrog, et ^'ijXa aa^fiavra lliad.
Iliad, o'

K 485, qnae pastore sunt dcstituta. jtaQa to Grj(ialvsiv, quod est

iTTiTarTfM', mandare. quomodo et crjfidvTooQ accipi potest initio
Odyss. Q. sed quid hic significet , obscurum relinquo. Xvt. nuUam
6rj(xavxi]Qog significationem agnovit Xylander, cum tamen signis cla-
rissime personet. est enim crotalusy lignum oblongius, quadrum,
nriodice tenue, malieolo quatiendum, ut excitato sono a sacerdote
fidelibus in ecclesiam veniendi signum detur. est etiam Gr\\xavxr\^
ferrea lamina bacillo ferreo ad fores ecclesiae in expositum finem ver-
beranda, de qua, sicut et de signis e ligno, docte, ut solet, Alla-
tius libro de recentioribus Graecorum templis. hoc itaque sive lignco
seu potius ecclesiae ferreo aereove signo manihus arrepiOy iv avrfj
rovg Iniovrag rj^ivvstOf ing?'essos in eam (^ecclesiam^ Sarace-
nos inpadebat j propulsahat ^ debellahat streniius ille sacerdos.
GOAR.
ih. V. 19. Inti iir] stihQs^ Xylander: cum admissionem non
impetraret. verius : cum ut sihi facinus condonareiur non per-
suasity id est impetravit. Goar.
t. II p. 831 V. 1. Leonem demeritus est]^ in textu est perinde
scriptum ac ad triumphatum Apolasaerum referretur, munera ei et
si

honores ab iraperatore obtigisse; quod absurdum puto, et ad eum

rettuli cuius opera hostis captus et triumpho exhibitus esset. neque
enim solebat triumphatis post pedibus pressas eorum cervices impera-
tor gratiam uliam facere ; et si novo hoc exemplo factum fuisset , vel
maxime annotanda erat insolentia. Chabdanus autem Chalepi ame-
ras fuit, ut in Romano tertio noster docet. Xyl.
ih. V. 4. x6 XdXzTi Berroea Syriae, hodie Alep. Goar.
ih. V. 14. quos ceperai] i^aYQrjas. locus videtur decurtatus.
et hos ante hanc apparet expeditionem captos fuisse. Xyi.
t. 332v. 21. Kcovcov ds aaQTCovg] vidit in Lexico Xy-
II p.

lander xavov , areae metam et pinorum fructum significare ; pa-

learum meiam sibi elegit, pinorum vero fructus permisit inscius
Theophylacti equis. Goar.
ibid. &dQia] alias XsTixov.aQvay nuces Ponticae sea avellanae.
GOAR.
t. II p. 333 V. 20. SonsatiKov trjg ixxXrjalag] praeterit hunc
geminum domesticum noster exhibet tov
oflicialem catalogus Codini:
ds^wv Kal xov svcovvfxov %oqov , primarium videiicet dextri sinir-
sirique chori caniorem, quibus alius tiuv '«//(vA.twv dofiiaxixog prae-
ponitur, omnibus nQcoroipdkrtjg. Euchologium. Goah.
t II p. 335 V. 5. xcov saTtSQicov 'Pco^aioiv ] Graeci , Romani
imperii successores, ''Pconaiovg Romanos se usque in hodiernum diem
iactitaverunt. veros autem Romanos, id est Latinos , Cedreui voce
ianEQtovg 'Pcoiiaiovg appellant. Goar.
ib. V. 6. loannes Alberici fdius] is est loannes 12 papa,
864 XYLANDRI ET GOAUI
Alberici consulis Romani filius , de quo vide historicos. Ottonem
magnum Roraanorum imperatorem regem Francorum vocat; de qua
re supra monui. cur autem hunc Polyeucto simiiem dicat, non vi-
deo. Xxh.
t. II p. 335 V. 13. TTjv rstaQtriv ijycysTO yvvaiKa] de quaram
nuptiarum iure vid. Arcudius 1. 7 Concordiae. Goar.
t. II p. 339 V. 17. evxtjv jtaQcc xivog roav Isqecov Xa^Eiv]
manu sacerdotis longa precum serie praemissa consecrantur apud
Graecos monachi, de quibus Euchologium. preces illae solemnem
reddunt monachorum professionem. Balsamon. Goar.
t. II p. 340 V. 12. GtavQ03(ia6i xal jta6GaXoig] palis nimirum
in terram fixis, et clavis ligneis ad invicem tenacissime iunctis: <»Tai;-

Qcofia namque palus est. Hesychius: atavQol ot xataTtSTtrjYorsg

GKoXoTtsg^ %aQaK£g, Kal navxa xa eatcota ^vXay aTto xov istavat
Tj Ik xov elg xriv avgav lataG^ai. Eustathius: axoXoTteg OQ&a ^vXa
Kul o|£«, « Kol GtavQovg inttXovv, Goar.
t. II p. 344 V. 5. inQscocpaYovv] nefandum monachis Graecis
facinus, etiam aegrotis. Goar.
t. II p. 345 V. 1. annos tres] in Graeco est xm ly. sed
falsum esse hoc , non Zonaras modo sed multo certius numerorum
,

ratio docet. confer enim hunc annum cum anno qui ad mortem Con-
stantini patrls eius est annotatus: invenies intervallum annorum non
amplius trium. Xyl.
t. II p. 346 V. 15. Methymnae] supra Mitylenae fertur fuisse
in exsiho , sive is error est librarii , sive interea Mitylena Methymnara
translatns Stephanus. utraque urbs est in Lesbo insula. Xyl.
t. II p. 347 V. S. cometopoli sunt dicti quasi pulU (id est filii) co-

mitis. Xyl. dictio jt^Xog., vernacuie jtovAoj, alteri adiecta filium

eimul et diminutivum quid sonat. sic aQfovxonovXov filium nobilis,
^aGikoTtovXov regis filium, regulumj et tandem Ko^rixonovXovg
comitis filiosvoca.tdi\ictoTf et ut subdit TratSsg xcov fisya Svvrj&ivxcov
iv BovXyaQta KOfirjtojv. infra p. 694: TiOfirjtog ovxsg naldeg xal
Sid rovto noiirjtOTtoDloi Katovofia^ofisvoi. Goar.
t. II p. 349 V. 9. non enim aptus erat] in margine, roiovxog
ijv Kal 6 xvQavv^Gag yiQcov 7tQ0Gs%ag iKSvvog 'AvdQoviKog. noti
sunt de plebe versus Lucani, quibus Bringas contrarium malo suo
fecit "nescit plebes ieiuna timere" Xyl.
t. II p. 352 V. 6. iTtixifnia SsvtsQoyanovvxcov] laudatur a
Graecis monogamia, bigamia toleratur et multatur, rQiyafiia invisa
est, rsxQttyainla prohibita est peuitus. cui vero poenae subiicitur
6iya(iia; biennali sacramentorum orbitati; de qua Nicephorus in
Canonibus, Basilius Euchologium et canonistae Graeci. rationem
si quaeras, incontinentiam cohibent et puniunt. Goar.
ib.v. 20. nQcoxoTtaTtdg] ecclesiarum palatii archipresbyter.
speciose de eo loquitur Xylander, ^t pontificum palatinorum prin-
cipem facit. strenaum pontificii nominis vindicem agit. Goar,
 ANNOTATIOKES. 865
t. II p. 355 V. 12. notum Dajidulpho] temporum stipputatio
ct aliae quaedara coniecturae me raovent ut liunc credara esse cum
quem historici nostri Rudolphum vocant, Burgundiae regem , et Ita-
liae contra Berengarium. haec et alia multa haud temere apud alios
scriptores inveneris. Xyl.
IIav8ovX(p(p potius crederem legendura,
nomine Latinis usitatiore. contemporaneura autem Constantino octavo,
Nicephoro huic Phocae et loanni Zimisci successori Pandulphum , Ca-
puanum et Beneventanum principem, ^^y« Aoyyi^aQdiag hac de
causa vocatum ab auctore, bella etiamnum cum Graecis gerentem
memorat Baronius annis 957 et 968 ex Chronico Longobardorum
Beneventanorum principum. Goar.
t. II p. 359 V. 1. Max^oiwavvi^v ] loannem a corporis pro-
cerltate sic dictum. Goab.
t. II p. 362 V. 6. ^ideantur] dpsnnt mulfa. librarius: XetTZSi
?v cpvkXov, ovTco Tial ix tov avxiyijuipov.possnnt ea utcunque cx
Zonara repeti: nara alioqui noster est in maltis copiosior. Xtl.
supplevimus ex Scylitze. Goar.
t. II p. 364 V. 22. pro Anabarza Anazarbam legcrem. et Dri-
zium apud Zonaram est Drizibium. post derectnm cnumerafio est
urbium, quas de Agarenis recuperavit eo bello Nicephorus. Xyl.
t. II p. 365 V. 13. GXQatonsSdQyifiv] casiroruni mensoribus
praefectumy metatorem praecipuum. Goah.
t. II p. 368 V. 7. ad Taxeidium] locus videtur fuisse ubi
vectigalium aut pensionum rationes ducerentur. Xyl. ra^BlSiov est
napigatio seu iter mari conficiendum , quo subditi gravantur, cum
insperato advenientem impcratorem suscipientes donis conciliant, co-
mitatum alunt , abeuntem etiara prosequuntur muneribus , ac sibi ne-
cessariis ad vitara destituuntur. quae de taxidio profert Xylandcr,
ridicula sunt. Goar.
immohilihus honis] aKivijtoig. non dissimulabo
ih. V. 15.
studiose me
hac nsum voce, quae arabiguitatem retineret. nam et
fundi sunt immobilia bona, ac quicquid eo genere censetur: ct ego
taraen magis hoc puto intelligi de aetcrnis, quas vocant, donationibus,
heredem in perpctuam successionem obligantibus ; qualibus amplificata
esse bona quae ccclesiastica dicuntur, non cst obscurum. nolebat,
puto, unum aliquem imperatorem alii praescribere successuris quan-
tum ex suo fisco decidere cogeretur huic vel huic monasterio, homo
bcllo magnus, quod ov oitHtai [istQOVfiEva. crgo si quis vellet lar-
giri, id sinc pracscriptione et in praesens (semel pro semper, quod
aiunt) putabat praestare ficri. nara vix credo eum prohibuisse ne
quis fundum donaret, praescrtim privatus. scd reditibus perpetuatis
fretos sacrificos videbat CTtataXav. quod volct. oranino
Icctor sequetur
autcra roalc apud hoc genus historicorum audiunt, quotquot bello rem
pablicam tuentes et augentes non ditarunt sacrificos. Xyl.
1. 11 p. 369 V. 11. rstaQtrjQov] Zonaras scribit de hexagio vel
sextula (nam e^ayiov lego) eum redegisse rstaQtrjQov, quod sic
Georg. Cedrenua tom. II. 55
866 XYLANDRl E£ GOARI
intelligo ,
posterioris nummi ad priorem fulsse eam proportionem qnae
est bessis ad assem , ut maior minoris esset sesquij)lus. nam ut a
6 £^«ytov, ita a 4 rstaQxrjQov videtur dictus. ut si vetus 6 (verbi
gratia) obolos, novus 4 obolos appeadisset. s^odov pro sumptu
videtur bis hic posuisse. Xth.
t. II p. 370 v. 4. praediclum enlm] librarius non inepte nal
(i^^v edEi (laXKov avtov Sicc tovto dirivsxdog xov Ttakaviov diayeiv
iKTog. Xti..
10. mui'0 enim absoluto] haec ad Nicephorum perti-
ib. v.

nent, male cum prioribus connexa. Xyi,.

t. II p. 379 v. 4. quorum hic quintum] id verum essc nullo
modo potest, cum omnino uterque natus sit patre Romano 3, ante-
qnam mater Theophano Phocae Nicephoro imperatori nuberet. ex iis
quae Panviniiis, homo longe diligentissimus et peritissimus, annotavit,
deprehendere potes Basilium 14, Constantinum 12 circiter anniira
isto tempore egisse , quo ad imperii societatem sunt a Zimisca adsciti,
a qua vitricus eos vel propter aetatem arcuerat , vel saltera nihil prae-
ter nomen habuerant. nam in fine Basilii Zonaras ait etiam cum
Phoca eos imperasse. Panvinio adstipulantur quae initio horura im-
perii multo quam haec aptiora leguntur apud nostrum et Zonaram
habent testem. Xvi..
ib. v. 7. nqosSQOv] eius munus fuit in cives et rera publicam
praefecto urbis non absimile : is Regiae
enim in lexico anonymo bibl.
dicitur o r^g noXixziag dQpiyog jj^yf/Licov Ka\ TtQarog. nisi muluc-
,

ris a consiHis praecipuum afDrmare, cum Constantinus Romani filius

statim sub primis imperii auspiciis tres siraul jiQoaSQOvg creaverit,
scholarum domesticum, protovestiarium et drungarium, quos non olfi-
ciis adaugere sed in negotiorum administrationem magis secretam

advocare potuit, et iam communi facta dignitate praecipuum ex eis

TTQcoxoTiQosdQov , ut habct Curopalates et lus GR, constituere.
GOAR.
t. II p. 380 V. 16. SiaQQayrlvai §e xal xov xo^iov] exstat in
luris Graecoromani volumine I. 2, in quo, quae Nicephori Novellas
revulsit, Basilii Porphyrogeniti sanctior Novella subiungitur. Goak.
t. II p. 391 v. 16. dux fuissei] nobilis est in historiis his
Dncarum familia.officii nomen esse non dubito.
sed hic neque enim
arbitror easdem Ducarum et Phocarura familias. et cum alibi,
fuisse
tum in principio Basilii Romani filii invenies hanc vocem pro duce
positam. rursumque praefectum Thessalonvcae Theophyladum Bota-
niatem Sovku vocat, alias aQ%ovxa et axQaxTjySv appellatum. sic
et Antiocheae et Iberiae SovKag in Constantini fratris iraperio. ^sTog
autem et hic et alibi siguificat patris fratrera: nam Leo curopalates
(de qua voce alibi dictum) frater fuit Nicephori Piiocae imperatoris,
filins Bardae Phocae quem pater imperator factus Caesarem crearat.
,
Xyi..
 ANNOTATIONES. 867
t.II p.391 V.22. paludamentd] Ifpsffr^)/? hic ponitnr, quod et
sapra pro stragula veste, qua equus integeretur, positum videtur. ego
non niiiltam proprietatem istarum vocum apud hunc scriptorem de-
prehendi, itaque verti liberius talia. porro circum haec loca aliquo-
ties per Occidentem Cpolis et quae ei in Europa adhuc suberant , per
Orientem Asianae provinciae sunt inteHigendae , ne quis imperitus
Italiam hic somniet. quod autem Theodora Zimiscae uxor, a Cedreno
filia Constantini Leonis filii et soror Romani tertii a nostro dicitur,

idem est fere apud Zonaram. Panvinius aUos (puto) auctores se-
cutus, filiam Romani 3 ex Theophanone Anastasia facit, sororeai
scilicet Basilii et Constantini 10. Xyi.
t. II p. 395 V. 23. dissipatls qui ibi] librarius in margine
haec adscripsit: ovz tJv rore roig ^aQ^ccQOig Soqv
&av(jLcc^(0 elTCSQ
CzL^aQov, di ov rov xoiovxov av inciXvsav xijg ava^aascog. quod
videtur eo pertinere , quia sane dilutae sunt hae narrationes ; et tanta
facinora diligentius per circumstantias describenda sunt, ne figmcnta
potius videantur et ineptiae. nam quin saepe unius hominis virtus
contra multos hostes subsistat ac vincat, non est dubium historica
fide. sed unum aliquem eo modo quo hic scribitur in murura eva-
dere , multis desuper armatis hostibus videntibus , videtur rtav dSv-
vaxoiv. verisimile est quod Zonaram iimuere apparet, eum loco ali-
quo defensoribus vacuo raurum tenuisse, iteraque alios; inde in pro-
pugnatores facto iropetu, iis profligatis, reliquis adscendeudi facul-
tatem parasse. non raulto artificiosior est infra in Basilio de Ibatza
excaecato narratio , ubi tanti facinoris auctor hostis potuit multitudi-
nem hostilem armatam et frementem manus motu sedare et oratione
demitigare, quae ne magistratum quidem semel concitata audire SO'
let. XYt.
t. II p. 897 aylag ava(jXtt6ecog] quae vox non in-
V. 16. rrjg
tegra est scripta, nota tamen S ostendit non dvaGxaaiag , non avu-
axaatav, sed dvaGxctaecog legi debere, itaque accepi de Christi a
mortuis resurrectione , eo facilius quod paulo post festus D. Georgio
dies commemoratur , qui fere non multum abesse post pascha solet,
de Anastasi et Anastasia noster supra alicubi. Xyi.. *Avaaxaaiag
templum dvaaxdatcag quoque miraculo famam accepit: hinc promi-
scua vocis utriusque usurpatio hic pro Christi resurrectione sumitar.
:

vide auctorem in Valentiniano iuniore p. 31 5. Goar.

t. II p. 402 V. 22. Movolvla lintres sunt , uno pinguioris ar-
boris trunco excavati, ita leves at etiam humeris transferantur. 7teQ\
rav djto rrjg 'Pcoaiag iQXOfievaiv 'Pcog fiEra rdSv fiovo^vXcov iv KU.
Constantinus de Adm. imp. c. 9 difi^use. Goak.
t. II p. 405 V. 22. xav «Qrjxciov xov §aadeiov] aut Basilii
cognomen est Curupas, et vox dfiriQci omissa, aut ^aaiXeiog ame-
ram denotat. prius verum puto. et postea afirjQa de eodem addi-
tur, nomine omisso. Xvt. omissis Xylandri coniecturis et corruptio-
nibus haec verba sic interpretor : hunc cum piclisset Anemas regia
868 XYLANDRl ET GOARI
Cretum stirpe satus, Curupae filius , unus imperatoris satellilum,
quid clarius? nara paulo post Anemas hic, Cretensium Amerae, non
Basilii filius enuntiabitur. GoAn,
t. II p. 410 V. 5. Rom^num vero patricium'^ huius alii, quod
sciam, non faciunt mentioncm. in gratiam lectoris Constantinos et
Bomanos ordine hic exponam.

CL a>

Cd

3*5 W
<i3 =-s;
 ANNOTATIONES. 869
t. II p. 411 V. 2. Tcov xaXhvixcov] geminum Theodonim
praecipuo cnltu veneranlur Graeci: GrQarrjXatTjv unum, aliura rv-
()<av«, ac utrumque in bellis defensorem propugnatoremque ceu naX-
XiviKov invocabant, ac imagines in vexillis pictas ferebant. Codin.
c. 6 n. 22. GoAB.
t. II p. 414 V. 2.
ypaftftara '"PcoftalcJTt] mihi nuper in Oriente
degenti numisraa huiusmodi acneum, in Museum Thuanum deinde
translatum, incidit in manus, cnius dictio quidem Graeca, character
autem Latinus, ra yqa^iiara '^Pto^aiGrl , hac figura ccrnuntur:
lesus Christus basileus basileon. Goar.
t. H p. 415 V. 9. £vvov%ov] nttQaiioi(ico(iivov ^ de more Eu-
nuchi. GoAK.
t. II p, 417 V. 17. h'g)OQOV xal IniGrarriv rcov iacov] qualem
m^gistrum oiBciorum Orientis describit commentator Notitiae imperii
c. 62. GoAR.
t II p. 418 V. 12. Tw ray^ati rav GxQaTriXar^v] quorum
agmen viris bellica laude tam claris generosis ac fortibus erat colle-
ctum, ut singuli quique GXQarriXarai , militum magistriy censeren-
tur. GoAR.
t. II p. 420 V. 8. rY{V (laGnya ] cen equisones flagellis impe-
ratores instruit Xylander, Codinus duphci sceptro, cruce nimirum et
ferula, c. 17 n. 85: xy (isv ds^ia x^iQt oiaxi^ei xov GravQoVj T17 dh
aQiGreQa Kaxif^u vccQ&rjKa. utraque sceptrum est, et ut loquitur
Lexicon anonymum bibl. Reg. 930, GKrJTtXQOv ^aGiXiKrj QccSdog.
Syraeon quidem Thessalonices metropoHta crucem ferre elg deiy^ia
rijg £vG£§siag asserit, xal sri Qa§8ov Xa(i§avsi, subdit ille, ov ^a-
QSiav xiva y.al GaXrjQav , aXX' iXacpQdv nal (laXanijv. 6id x6 nai-
SsvxiKov iv nQaoxrixi kcu (it} OQyiXov jcai cpd^aQxiKOV, (ii^Ss Gvv-
xqI^ov Koi dcpavi^ov. estquc illa ^aGiXiKrj (laGxi^ Bardae per so-
mnum ostensa. Goar.
ib. V. 17. GvyxsXXog] syncellum sacerdotem, spiritus pa-
trem, patriarchae socium ac contubernalem primis temporibus fuisse
nota p. 1 manifestavit. cundem deinde annorum processu non cellae
modo et habitationis consortem, sed et patriarchae successorem de-
signatum praedicant cxempla plurium a syncelli dignitate ad patriar-
charum sedcm evectorum , ipse auctor perspicuis verbis testatur in-
ferius p. 775. iam cum hic Stephanus nec throui successor fuerit,
nec esset patriarchae concellaneus, ut qui Nicomediae ccupraesnl pro
solito resideret, qui syncelli nomen et dignitatem gerit? honores im-
modice sempcr ambierunt Graeci , nec ofRcii cuiuspiara fungentes mi-
nisterio dignitatis nomen tribui sibi non infrequentcr cupiebant ; unde
magistrorum apud eos, decrescente imperio, integrae cohortes, qui
vigente in tot negotiorum turbis unus erat , et apud Codinum pluries
repetita vox t6 8i ys QcpcpiKiov ovk svsQysixai. cum itaque vita fun-
cto patriarcha sedis successioncm plurcs cxpeterent, plures quoque
syncclli titulo spem alere nitebantur aut saltem honoris vanam cupi-
870 XYLANDRI ET GOARI
dinem. hinc syncellorum examina, ac remotis a patriarchae domo
praesiilibus ,
qui nusquam sedis haeredes fuerunt, concessum syncelli
nomen: qui cura ab impositi norainis exordio, in publicis ecclesiae
conventibus multos annos patriarchae precari soleret , ac in missa-
,

rura solemnitatibus ea verba sacris ex aditis pronuntiare, quibus ad

orandum pro patriarcha popuhis commonetur, is ideo et sacerdos esse
et patriarchae concelebrare tenebatur, ac ipse idem TtQcaroGvyKeXXog
erat in magna ecclesia ,
qui huiusmodi munus , vehit syncellorum spe-
ctatissimus obiret, ac 7i(xrQiaQ%iK6g avyKEllog audiebat, relictis in
syncellorum turba, cum nomen commune factura est, ceteris, qui
privatis in ecclesiis id exsequerentur muneris. addo et spirituales a
confessionibus patres imperatorera ubique coraitantes, ac in palatio
(cuius intimum et secretius cubiculum vocabatur jtsn/ov ex Codino)
comraorantes , ut ipsi cancellaneosy syncellorum appeilatione ornatos.
testis est Phranzes loannis ad concihum Florentinum proficiscentis de-
scribens comitatum, aderant ei, inquit, sacerdotes sui (a patriar-
chicis diversi) et spiritualis pater Gregorius^ magnus protosyn-
gelas. magnus hic, ut a patriarchae protosyncello alio distinctus,
his adde inferius legenda p. 723 B et C , ne plerisque syncelli vox
ignota dubium ingerat ex dictis non evolutum. Goar.
t. 11 p. 422 V. 6. niG&ocpoQoig UaQaKrivolg] pace cnm illis
composita inter sTai,QEiccg, de quibus auctor loquitur, annumeratis.
GOAR.
ib. V. 21. Laparam] sic noster codex habet perspicue. apud
Zonaram Lipara legitur, quae vox multo est concinnior, et cum etymo
et cum lingua Graeca magis consonat, nisi forte Cappadoces dice-
bant kaitaQoVy quod alii (arraeci kiTtaQOV. sed et Licandum per
iatcc scribitur ibi , hic per v. Xvi..
t. II p. 424v. 2.
'ArraXsig] ab Attalia Pamphyliae nrbe, sicut
et Cibyra minoris Asiae, navali praeclara. Goar.
ib. V. 4. illo ipso duce] hic locus in Graeco est confusus et
mancus, ut quidem iudico. hoc ex sequentibus didici, hunc ipsum
Curticem Duri classem duxisse, victumque ab imperatoriae duce
Theodoro navali praelio fuisse. sed Cibyratae an pro Duro steterint,
an vero (quodputavi) ab imperatoris classe, cum ea ad Durum
transivisset, iusserit eos Durus oppugnari, non sum certus. Xtl,
ih. V. 13. ds^aft£i/ov] scribit interpres Ssh^d^tvog: retineo
Ssla^Evov. ad
loannem enim auctor ipse rettulit %o d«|o!fi£i/ov,
sicut et To §z^oriiiivov. Goar.
ihid. Dipotamum videtur dictum, quod inter duo flumina aut
potius ad confluentes duorum amnium situm esset. Xyl.
t. II p. 437 V. 5. KovroGrEcpavQv] Kovtog enim Graecis/aar-
vuniy modicum, breuem significat. Goar.
t. II p. 438 V. 5. rrig acpaiQag] Trulli. Goar.
ib. V. 11. nulloque numero] ^rjS' sv KaQog XoyiCansvog
jioiQa. in margine est esse hoc proverbium. sic autem de Aga-
 ANNOTATIONES. 871
memnone apnd Homerum Achilies "'rico Ss ^iv iv xaQog cadi].^' ubi
quitlara iyyMQog legunt v(piv. scd varias eius dicterii expositiones
huc afferre non libet, cum possint ex scholiasta et Eustatliio ac aUis
repeti. Xyl.
t. II p. 439 V. 12. ajto reSv iacov Tovqxohv] unde Turci red-
diti Orientales exponit auctor p. 768. Goar.
t. II p. 446 V. 7. seiromasia ] gziqu. est restis.
sed quid sit
ceiQonaGTrjg y nescio. pene scuticara converterara. Xyl. quid sit
eziQoiiaavYig f docent Hesychius : el8og Xoyxrig. Suidas: eldog cckov-
riov. Tzetzes : dxovriov. legitur Num. 25 Phinees Israelitam scor-
turaque turpiter copulatos GetQoiJiaarrj confecisse; pro quo Aquila po-
nit jcovTov, Syramachus 5o'^v, \u\gata piigienem. Lexicon anony-
mum aHbi iam citatum etdog aKovriov, Aoyxt/?. Goar,
ilj. V, 10. quod de cruce et ventilabro dicitur qnasi adagio, hunc
suspicor habere sensum, quod crux apud istos rerum pretiosissima
adeoque sanctissima res haberetur, ventilabrum vulgaris et vilis.

huic ergo maledicum, ilU modestum comparabat haec

fratres, quia et
cx eodem quoquc ligno fieri posse nulla est religio , et nota vatis di-
vina scutentia. Xvi.. sensum quidem, non verba paroemiae Xylander
assecutus est. quid enim in veniilahro
vile, aut quid a cruce sic aHe-
num, ut cum de sermo, extremum oppositum teneat? at
pretio fit

tenebit certe, si germano in significatu pro ligneo batillo, quo tcrra

rudera sordes exportari vel moveri solent, sumatur. sensum hunc
iam ab antiquo habuisse testatur Enchologium in defunctorum ofDcio,
quo sacerdos terram iniecturus cadaveri jirvov assumere et nrvm eam
respergere legitnr. TtrvaQiov et, corruptius nrvccQi moderni pronun-
tiant. ita Lcxicon anonymura bibl. Reg. TTTuov , TtTva^tov. Goar.
t. II p. 447 V. 7. ivaGxoXovfisvoi] haec vox quantumHbet re-
clamante Xylandro retinenda, et versio hoc pacto corrigenda: qui
rebellionibus assueti et exerciiaiiy daia occasione, eic. GoAK.
ih. v. 18. Davidi fraire'] ddelq)6v deest: sed et sensus hoc
suggercbat et habet Zonaras. hoc ex loco apparet regulos istos , seu
regionum Romanis vicinarura dominos, vocari curopalatas, et supra
quoque faeta cst aHcubi Iberiae curopalatae mentio. Xyl.
t. II p. 448 ne poi. multipl. ] himc puto potius quara
V. 17.
scio sensum esse legis, qua reprimeretur uimia privatoram potcntiet,
pubHca quoque bona in suam rem redigentiuro. quod puto fuisse
iv ofiddt %o>Qia)v av^dveG&ai, aHa subinde aHis praedia adiicere.
quod et hunc Maleinum fecisse videmus, et in BasiHo praeside Tzi-
roiscas malo suo notaverat. si quis quid rectius afferet, non herbam

ei sed coronam praebcbimus, non ut victori sed ut bene merito. Xvi..

bene meriturus de Xylandro, gratiam siquidem poUicetur in annota-
tionibus, hac lege dico sanxisse imperatorem, non ut scribit ipse,
pripatorum polentia publica quaeque bona in suam rem redi-
geret, dum alia suhinde aliis praedia adiiceret: vernm ne pubHci
magistratus, dum gerercnt cfficium, privatorum bona etiam dato
872 XYLANDRI ET GOARI
]ireiio sibi compararent atque exinde aliis alia praedia facile coacer-
varent et coniungereut. Blastares c. 4 rov ^AaToiyziov ex politicis
lcgibiis hanc refert tcsqX ccyoqag kcA TcquGmg: 6 XQaxav ocpcpiKiov
Iv £itaQ%icc ov 8vvaxai Kivrixov o] UKivrjxov aYOQa^eiv iv avxi]
7TQciy[A,a,7} St iavxov 7] St' sxiQOVy sl ftiy naQcx xov Srjnoaiov,
%a\ yaQ %ai xov TtQay^iaxog kKTciitxsi xal x6 So&ev xifirjna ovx
avaXan^avsi. Goah.
p. 451 V. 16.
t. II illo niorte praepenio'] non dubito quin hic

locus mancus. sententiamque fuisse coniicio , non successisse istam

slt

Dyrrachii proditionem ob praeproperam Chryselii mortem. sed fuisse

eo potitum Basilium, facile iudicaveris ex sequentibus, ut cum Basi-
lius dicitur defendendi a loanne Dyrrachii causa instituisse profectio-

nera , et de loannis ibi cacsi morte a patricio Pegonita factus certior

etc. Xyl. nihil hic mancum aut mutilum Xylandro seusum perci-
pienti: si modo pairiciis Jionorihus augeretur , quam eandem
quoque digniiatem ^ eo pipis erepio ^ duo eius fiHi conseque-
reniur, hacque condicione Chryselius imperatori Dyrrachium pro-
debat. Goab.
ih. V. 18. ^ov^og\ sic balhum et mutum vocant Graeci.
GOAK.
ih. V. 21. Pedias planitiem significat. sed proprium suspica-
tus sum. IWovGxQiovg dicit qui viri illustres inclinato imperio sole-
bant dici, sicut spectabiles, clarissimi etc. res est nota, et notatio-
nem vocis ipse noster subiunxit. Xyl. UXovqxqioi nohiles hic inter-
pretor. favet auctor subdens, ac axQaxriyi%aig aQialg SiaTCQeipavxag
vocans hos illusires. sufFragantur Basilic. Glossae, quae iWovaxQiov
ceji ivyzvr] exponunt. confirmat Blastares c. 1'/' xov 'Aatoi%eiov mu-
lierera nohilem iXkovaxQiav appellans: oj 6h ikXovGTQia voiii^iovg
s^j^ovGa Ttaldag nal noQVoyevelg. GoAii.
t. 11 p. 454 V. 2. TtQi^axaQioav] hoc quid sit, nondum didici.
quid si aliquid praebendiariorum , quos hodie vocant, simile fuit?
neque nescio b pro v poni solere, ut privatarum possis legere, quod
tantundera mihi est notum. Xyl. ut comitem privatarum rerum et
peciiliaris fisci imperator habebat, privati aerarii praefectum deinceps
dictnm, ita et ecclesiae suos curatores defensores oeconomos, et
ut auctor loquitur, TCQi^axaQiovg, gazophylacii praesidcs. Goar.
t. II p. 455 V. 1. &eox6Kov videtur esse assum-
%oi[iriaig xrjg
ptio, nisi si quid aliud est: non enim habeo quod afCirmem. vide
infra in Ibatzae historia, quod ad hunc locum inteUigendum faciat,
es war etwas unsern hirchweyliinen nit unehnlich. Xyl.
ih. V. 10. aQ-jipvxa 'Avxio%eiag] prius Sovna vocaverat,
GoAR.
t. II p. Allelengjum] in margine librarius w xr^g
456 V. 5.
'&civiiaaxijg quae si recte habent quod ad scripturam,
Imvoiag.
niirnri videtur exactionis tam subtilem rationem , qua etiam pro iis

satisfieret qui paupertate extrema et rebus [)crdltis impedirentur aut

 ANNOTATIONES. 873
etiam ita mortui solvere nequirent. sed Basilinm hoc non invenisse,
ex lustiniani historia liquet. ne eo quidem lectorem dcfraudabo,
quod adscribit mox, ubi deprecatores pontificis repulsam passi di-
cuntur. alX' 6 £{16 g ^aGiXevg iGaaziog 6 ayysXog fX7j5evog naQa-
oiaXe6avrog noXXa raiv naqaXoytav ^aqmv trjg '^Panaicov y^g i|£xrt-
va^iv, Xyi..

t. II p. 459 V.13. Jsfia turris iv xXBiGovQa, in clusa sive

muro inter duos montes asperos erecto , ad quam aditus hic passim
dicitur zXeidiov, Goak.
t. II p. 462 V. 14. XQveioig yQafiiiaCi] id est %Qv6o^ovXXa).
GOAK.
t. II p. 464 V. 6. stg Xa^aQiav ] versus Alanos et Tanaim
sitam. GoAn.
ib. V. 9.qui Basilii imp. sororem\ in Graeco est aSeX(poVf
quod mire obscurat locum. ego ad historiam respiciens lucera adhibui.
loquitur de Bladimero Rossico principe, qui, ut Cedrenus supra
ostendit, BasiHi imperatoris sororem uxorem habuit. Xyi..

t. II p. 466 V. 12. §e^elxe] id vocabuH credo significare, fu-

gite. quod circumstantiae arguunt aliquanto superius. X^i,. verbis
Latinis , vel potius Italis , fugite o Caesar, pronuntiatione Italis eis-

dem propria. Goar.

t. II p. 468 V. 9. quae urhs caput] verba minime cohaerent,
et vix dubito quin locus sit mutilus. quod de urbe dicit, eam ego
Strumpitzam fuisse coniicio. lonium autem puto vocare eam regio-
nera quae Adriatico immlneret mari, ob vicinitatem. Xyl. verba mi-
nirne cohaerent, inquit Xylander. imo non cohaeret interpres auctori.
post haec itaque verba noXig 8e *A%Qig subiiciatur parenthesis , cuius
meta sit in his ahis neQl ro ElXi66ov to q>Q0VQL0v: nihil tunc muti-
him aut obscurum exstat. noXig 8e '-AiQlg nTixQonoXig e6xi TTJg na~
Grjg BovXyaQiag. ipsa est nominatissima illa lustiniana prima, lu-
stiniani patria, qua ecclesiasticis qua poHticis supra plurimas urbes
evecta. de qua Gregoras 1. 2. ipse lustinianus Novella 2, Cuia-
cius ad eum , et Geographi oranes. Go ah.
t. II p. 475 V. 13. Grecpava) XQv6(p] corona haec rQonaiov%ia
est Codini, iudice Coresio Chiensi, triumphantiura imperatorum orna-
mentum. Goab.
t. II p. 476 V. 2. nQcorog caV rav nQee^vreQCOv rov Iv roig
^a6iXeioig vaov] quem superius auctor nQcoronanav rov naXariov
vocavit; de quo iam abunde. Goar.
t. II p. 477 V. 3. 'A(ia6yiag] provinciae Scythicae Asiaticae,
vicinae Iberibus. Goar.
ib. V. 6. at 2] deest aHquid ante haec verba, nempe Xiphiae
mentio, qui se socium perduelHonis Phocae dedit; quod sequentia
doccnt. alioquin ot 6i et cetera plaralia ad unum Phocam referri
non possunt. Xvi..
874 XYLANDRI ET GOARI
1. 11 p. 478 V. 1. ngcotovorccQiov] quem Notltia impcrii pri~
mlceiium notariorum vocat; de cuius officio insiguibus et privilegiis
Pancirollus in Comra. Goar.
ih. V. 2. T»7 vtjeo) xov ^Avxiyovov\ iuxta Cpolim inter Proten
et Platen sita. Goak.
t. II p. 479 V. 7. 5ovxoj ovTog QtC^iakovl^riq] his temporibus
«lucera habuit Thessalonica , et decrescente imperio augebautur digni-
tates. GoAR.
t. II p. 483 V. 6. Bucellariorum esse provineiam contendit
Pancirollus in Not. imp. c. 47. negat Rigaltius in Tact. Lexico, et
Bucellarumj annonae clarius dicam, oeconomos provisores portito-
resque facit. illi lubentius assentior: nam Galatas ac Gallograecos
soliti fuerunt exercituura duces huic officio raancipare ; unde factum ut
annonae rainistri, Bucellarii Galatae, videantur officii sui nomen pa-
Iriae tribuisse. Goah.
ib. V. 9. '0|£t« v^GGi'] parva Propontidis insula. Plate vero
tertia est a CP meridiem versus in eadem Propontide. Goar.
ib. V. 16. Zac/iariae] ante vocem ZaxaQiav est « scriptum,
et superne quippiam literae % non absimile, cura gravi accentu. for-
tassis aQ%ovxa voluit expriraere librarius ea nota, mihi sane non in-
tellecta, ut sit Zachariae praefecto. ego omisi in vertendo. Xyl.
t. II p. 484 V. 19. Kaxa xov 'AQiitviayiov] Zonaras iv tc5
Ttov ^AQH,tvian(av &E^ari, in provincia Armeniaca, id est, in Arme-
nia , quae Romanis parebat. atque sic etiam infra *AQi.isviaK6v pro
Armenia provincia ponitur , de peste , in Roraano Argyro. Xyi..
t. II p. 485 V. 10. ex fdia patricii] nomen hic excidit: apud
Zonaram Alypius est. idera Argyrum Argyropolum vocat, nimirum
Argyri filium: quo modo comitopoli supra Bulgarici comitis filii dice-
bantur. de morte Constantini librarius non absurde adscripsit, tv
inoirjGag, Kcavaravrlve, xu%t6ra l| av&QtoTKav yevofievog: nam
qui sic vivunt, nonnisi summa dant rei publicae mala. Xvi..
ib. v. 17« ieooXoyeirat] sacra nuptiali benedictione conso-
ciatur. Goar.
t. II p. 486 V. 13. comanguineum patriarchae] o^aifjtova,
autem poni hoc vocabulum ab his scriptoribus pro fratre , quo-
solet
modo et Virgilius dixit ""et consanguineus leti sopor, cum sit apud
Homerum VTCva ^vfji^lrjro Kaaiyvi^ra) '&avdroio. pro SKaivrjas
1'vO''

autem legihsvrjas , sententiam secutus. Zostica an proprium sit no-

irien, an vero (quod puto) Zostae officium notet, ambiguum est.
Xyl.
t. n p. Gvvd^QOVog sedes est ad murum in gyrum
487 V. 1 1.
altaris, et si velis, qua cum presbyteris
sediliura in choro series,
episcopus vel cura pontificibus patriarcha considet ; unde Euchologium
consessum vocat et tkroni eiusdem consortium. in eo syncclli
(velut et quidam Ixx^irot diaconi, ecclesiae raagnae clerici sive offi-
ciales, de quibus abunde lus Graecoromauum ) non consessura modo
 ANNOTATIONES. 875
sed et praecessum (ot Roraanos cardinales episcopis, qaoad hoc ho-
noris n;^ovo(Ltiov , praelatos imitarentur) votis omnibus, vi, gratia
prae reliquis sacerdotibus ac pontificibus occupare sunt conati. videa-
tur memoratum luris Graec. volumen medita. de chartophylace, et
in Alexii Comneni Novellis. Goar.
t. II p. 488 V. 3. ToJ oQ£i, Tw "A&m] ex monachorum et mo-
nasteriorum stupendo numero aylov OQOvg posterioribus saeculis no-
men adepto. Goak.
ib. V. 7. IlerQiov] monasterium. Goar.
t. II p. 494 V. 12. TsXovx] regio et urbs circa Taurum mon-
tem. Ortelius ex Curopalate. Goah.
t. II p. 495 V. 3. Mia&siag] Galatiae nrbe. Goab,
ib. V. 13. GTQatfjyov avroxQdroQa] exercitus imperatorem et
siimmum ducem. Synesius Orat. de Begno: avrov,QdroQtg slvac
TtouiG&s. 6 dh avroxQarcoQ ovofia 6tQarriyiag etfri ndvxa tiouIv
vjioard67}g. y.al 'lcpixQdtrjg Kai IIsQiKXrjg sjtXsov 'Ad^^vrj&ev avro^
HQdroQsg 6rQarr]yoi, Goar.
t. II p. 497 V. 15. capita columnarum] non summi
locns est
momenti, et obscurus. %iov6zQava sic verti, capitacolumnarum,
IQiaiia incrustationem seu tectorium opus, vXoyQacpmov coloribus
pictum. neque vel nimis anxie sectatus sum vocum proprietatem , vel
contendere velim me omnia esse assecutum. Xyl. to toiJ rsi%ov
IQiG^a interpretor muri faciem hracteolis argenteis pictorio more
Liniiamy iQi6\x.a siquidem pictorum est, non argentariorum ; nec quis-
quam argenteis laminis Blachernense templum circumvestitum memo-
rat. GoAH.
t. II p. 498 V. 17. episcopo Peritheorio] aut Peritheorii. est
cnim ambiguum, locine sit nomen an hominis ea vox. X\i>. urbis,
non viri nomen, ex OrteUo. vertendum itaque Peritheorii episcopo,
GoAR.
ib. V. illud de fratre Michaeli imperatoris non immerito est
20.
suspectum. neque video quid aliud colligam quam fratrem eum fuisse
Michaeli Paphlagonis, qui post hunc Romanum imperio potitus est;
ut ^s^aaikevAorog intelligas respectu auctoris, nou Romani, quod et
expressi. Xxi..

ib. V. 22. §i(ps\g (isrd rav avtocpovcov] iv tc3 avvriyia),

Suidas. GoAR.
t. II p. 499 V. 18. 'OvcoQidda] aliam Asiaticam regionem in
Ponto. Ortehus. Goar.
t. II p. 503 V. 4. cuius menium latius.
Tcr)yovitr]g] Goar.
t. II p. 504 V. 3. okKovg canales et aquarum longius dedu-
ctarum subterraneos vel etiam erectos in aquaeductibus tubos inter-
pretor , KaatsXkovg ipsos aquaeductuum arcus et pontes, quibus su-
perlabitur. Goar.
876 XYLANDRI ET GOAPJ
t. II p. 504 V. 5. Xco^otQocpEicc] forte quae vocamus leprosaria
aut lazareta , in quibus leprosi aluntur solet enim Xci^riv pro lepra :

usurpare Kax' ^^o^tjv, ut alias monui. Xvt.

ib. V. 14. ciyvQziKi^v rixvrjv] non sane hoc intelligo. nara
loannes hic cubicularius fuit, nisi ante fortassis circumforaneum quae-
stum fecit. Xyl. circulatores vel circumitores medici, TCEQiodEVTaiy
huc illuc curaturi , circumcursantes , serpentes et venena circumferen-
tes, quibus orani morborum generi remedia, garrulo verborum exa-
mine, se allaturos promittunt; a quibus imperatoris TQixoQQOia.
GoAK.
ib. V. 22. quod fuerit officium Panthei praefecto, nescio.
templi alicuius custodia videtur. Xvi.. nav&EfZrai militiae minislri,
buccinatoribus iuncti circa iraperatoris mensam. Tcavd^Eov eorum
turma , apud Anonymum Rigaltii et Meursii. Goab.
t. 11 p. 505 v. 10. Tj)v Siavoiiriv] hanc donativi seu stipendii
cllstributionem, se praesente, propria imperatoris opera, solemni ap-
paratu, palmarum pervigilio peractara describit Luitprandus I. 6. Bal-
samon de illa se nihil promeritum conqueritur opusculo 1. 7 luris Grae-
coromani reperiendo. Goak.
ib. V. 13.ad Roraani mortem annotavit librarius, ari^iEioGai
fil ivTavd-a Ka\ xh rov '9'EoA.oyov A.ej^ovTog '^'^Tttog yuQ aaGEi dkXo- •»/

rQia, ov 7] Idia ancdkEaEV ;" quod quo ipse rettulerit aut quid huc
faciat, non video. nara Helena quidem extra culpam est, uxor
Argyri ; quae quantum in ipsa fuit , maritura ultro solvens coniugium
servavit, oculosque et imperium is ei debebat. sed in hoc Roraano
apparet quara deo improbetur, cum ipsius constitutiones quocunque
ctiam praetextu necessitatis violantur. Xyi..

t. II p. 506 V. 1. rijg TCEQi^XiTtrov] id vocabulum nisi est,

qaod non puto, proprium, deest nomen divae, in cuius honorem
monasterium condiderit. sed et infra in Calaphata est rrjg TtEQi^Xi-
7CX0V (.lovrjg, non procul a Sigraate. ceterura Michaelus hic impe-
rator Paphlago fuit; et in margine habet epitheta aQyvQOTCQatov,
quod argento venditum , et dai^ovicp v.ax6%ov , qui a malo
significat
esset occupatus genio , ut postea Cedrenus narrat. Xvi..

t. II p. 508 V. 20. Barangorum] ex Choniata apparet hos

fuisse satellites seu stipatores iraperatoris in bello, bipennifcros. unde
et qui fuerint nescire se aut saltem explicari velle Ubrarius ostendit
initio Stratiotici, ubi eorum fuit mentio. Xyl.
i^. V. 23. viri acinace] suine mariti an barangl? Xyl,
t. II p.qui mortem sibi consciscunt] sic verti,
509 V. 4.
qaod non puto omnibus violenta morte exstinctis hanc fuisse condi-
donem impositam. sed ille sibi exitium adsciverat. Xyl.
ib. V. 10. ovK ovaQ all^ v%aQ] ex Homeri Odyss. r 549,
 AiNNOTATIONES. 877
t. 11 p. 512 V. 1. xdatQct] interprcs aiccs. aptlus urbes:
urbesenim auctor frequentissime vocat xdGtQcc. sic Beneventum,
Capuam, Barium in superioribus. Goab,
ib. V. 11. Aspracania] sic supra alianoties. nam hic Bcta-
mendose nimirum alterura. certe
GitQCiKCivia legitur, Baaspracania ,

in Monoraacho et apud nostrum Baspracan, et apud Zouaram a ge-

miuato Baaspracan Media nominatur; et sic etiam in Cedreuo dein-
ceps legitur, ac Baaspracania. orphanotrophus est loannes impera-
toris frater , sic et supra appellatus. Xyl,
t. II p. 616 V. 6. ^ctvdvXiov vulgo sudarmm, maniile. ayiov
h(iaY£iov vocavit nuper auctor p. 735. Lexicon anonymum bibl.
Reg. (lavSvXiov xsiQoiiartQov. Goar.
ibid. 6 fisyag do(.iiGtixog] primo hic in anctore legitnr,
sub quo militabant et alii xcov dvatoXiKav f tmv dvtixcov y.al xav
©QaKr}Gtcov. GoAH,
ib. V. 7. imGtoX^^v] ISioyQacpov. auctor ibid. Goar,
ib. V. 10. Xylander haeretice et ambigue suppUcium:
'kitr^v]
plane et catholice processionem. Goar.
t. II p. 521 V. 7. 47] contra fidem Graeci exemplaris (id
enim 40 habet perspicue) sic scripsi, seriera annorum atque adeo in-
dictionum secutus, ut lector facile animadvertet. Xyl.
ib. V. 14. quid sit dsQiKoVf quod aerarium, verbum de verbo,
expressi, non assequor, et quid ponderis aut nomismatis hoc signum
2 denotet. Xyl.
baptizabat] non, puto, baptizabat, sed de sacro
ib. V. 20.
fonte suscipiebat, quod pietatis non postremum opus iudicabat, eo-
que se a deo sanitatem rederapturum. id obiter notandum duxi , in
hoc et sequenti valde multa esse non satis consentientia apud nostrum
et Zonaram. sed quia uterque iam in manibus erit hominum, no-
strnm non est ea in has chartas ingerere. Xyl.
t. II p. 527 V. 10. Tc5 xQdXri ] Xylander dicioni, verius regii
crales Bulgarica lingua rex. Goar.
t. II p. 528 V. 6. aQ^ata\ armxt iam significat, non currusi
GOAH.
t. II p. 25. v.ovti,o\ii,vtii\g simus.
529 v. Go^n.
t. II p. 15. vco^tXiGGi^ov] tres Constantini magnl tem-
535 V.
pore tituli fuere praecipui, Augusti, Caesaris, nobilissimi. Aug«-
stus imperator, Caesar imperii successor, nobilissimus Caesarei no-
minis quandoque potiundi spe fovebatur; unde nonnisi ultimi impp,
filii vel aflines praecipoi eo titulo leguntur imperio florente ornati.
plura de nobilissimo Trivorius Observ. Apol. c. 10. Goar.
t. II p. 536
21. dvacpoQd] relationem reddit interpres,
V.
quia dirigitur ad populum. dicerem quoque decrelum, ab iroj)era-
tore editum. aptius redditur liber apologeticus et facti probata
defensio. Goar,
878 XYLANDRI ET GOARI
t II p. 537 V. 7. staiiropafam] unde ei hoc nominis fuerit,
non assequor. sonat quasi crucis conculcatorem. sed an impius ctiam
habitus hic sit, non constat mihi. Xyl. verbis fidem publice facturus
zd ri(iicc ^vka, crucem venerandam, tangit, privatim crucem ali-
quam ostentat, vel transversis indicibus eam efformat, et per eam
iurans exosculatur. quoque quidpiam firmans vel polliciturus,
scriptis
in chartae vertice, ceu sacramenti symbolum, eam apponit; de quo
in superioribus. hinc periurus quivis , fidem exarata vel facta cruce
oppignorans, non fidem sed crucem proculcare, temnere, conspuere,
ceu Gxav^onaxtii^ censetur. Leo Grammaticus: i^ov&evtoffev tovj
htioq^ovz Jc«l GxavQOTtdxag. Goar.
ib. V. 10. dvaGKacpzivi o^ffta] saepe alias haec imprecatio
nsurpata est de mortuis. viventi enim qui refodiantur ossa? sed ni-
mirura abierat in usum ista imprecatio , ut de vivis quoque usurpa-
retur; quo modo fatui nostrates multi ferramenta et instrumenta,
alia renon succedente, aut laesi utcunque diris devovent impreca-
tionibus , quae in ea non magis competunt , quam paupertas in saxum
aut damnatio in foenum. XTt.
t. II p. 638 V. 20. xd 'Elxou/JiTa] locum et stationem pa-
latii excubitorum. Codinus de Orig. CP yKxiGs rd TcaXdria rij^
:

XaXKTiq Kal rav 'E^nov^ixcov. alibi tamen ipsas excubias xov na-

Xaxiov , rtlv nakaxiov TtaQafpvXaKTjv Kal rdy^a rcav 'E^KOv^ixoDVf

ut Ruffus et Constantinus scribunt, significat; de quo nulla diflQcul-
tas. GoAR,
II p. 539 V. 15.
t. *Avrijta(i%a] oppositas Paschae dies et
octavus Antipascha est, qui avQiaxT] xov ©cofta, a lecto evan-
gelio, nobis dominica in Albis. if t^it?/ qui sequitur, Martis dies.
GOAR.
t. II p. 541
V. 21. KaxsTtdva)] superiorem ant supra haec
vox apparetque eum alicui rei aut provinciae fuisse prae-
significat;
fectum. sed quid fuerit, in obscuro est. ut et Argoclines, quale
sit officii genus: album lectum in voce invenio, sed rem non asse-

quor. quid si fuit quoddam, ut aureum, ita argenteum triclinium,

cuius ille curator fuerit, dQyvQonKivt^g? Xyl. tori minister, sive
tardius in lecto decubituro principi ministrans adductisque et expansis
circumquaque strati cortinis eum obvelans, dQyoTiXivrjg est, naQa
xov uQyslv «fiqoi ttJv KXivrjv. Goak.
t. II p. 542 V. 8. Siy.aaxriv 'EXlrivav] qui lites ortas inter
Saracenos aliosque septentrionales infideles ortas iudicaret, et de illis
ex aequo et bono decerneret, in hoc a iudice castrensi discretus,
quod hic Christianis imperatori militantibus , ille cunctis a Christi fide
alienis ius diceret. auctor unum meraorat, alium Codinus, nempe
quinquagesiraum secundum inter officiales recenset. Goar.
ib.\. 17. naQd zov nQcoxov nQsa^vxsQov xrjg vsag] Xylander
ridicule, et ut lubet, ex capite sibi fingit in nova Roma presbyteros.
sanctius itaque et verius: peracta nuptialis benedictionis solemni-
 ANNOTATIONES. 879
late ah ccclesuie novae ai-clupresbyiero. erat autem -^ via ecclcsia
in palatio a Basiiio imperatore constructa, de qua auctor p. 588 B.
GOAH.
t. 545 V. 13. Ardmno Longobardo duce Normanni Apulia
II p.
potiti sunt, eaque inter se divisa Graecorum amici nonnimquam effecti.
Leo Ostiensis 2 68- Goau.
t. II p. 546v. 13. (poi§BQKTcov] error tollendus , quo foeberati
et foederati iidem censeutur. Iii ex omni extera natione, illi ex subditis
Pisidis et Lycaouibus , ut hic auctor enarrat. Goak.
t. II p. 548 V, 21. GE^aSTOcpoQov] imperii sibi delati nuntium
Gz^cidxocpoQov nomine remunerabant Graeci imperatores, quasi qui
Augusti dignitatem obtuHsset. moris usum in Stephano manifeslat
auctor, et aE^aexoqjoQov appellationis causam indicat eo quod rd xijg
^aaiXsiag svayyikia xovxa StSKOiiiGaro. Zonaras eo quod imperii
insignibus illum ornasset. Goak.
t. II p. 556 V. 7. (idvai] non doTninae sed matres. Goar.
t. II p. 557 V. 22. bello suas] ante haec verba astpriscum
posui: sententia enim videtur mutilata. haec autem fuit, Cacicium
non detrectasse Romanis subditum esse, sed tamen paterna dicione
sibi relicta id voluisse facere. Xyl. mutilus hic Xylandri , non literae
sensus. huiusmodi vero est: ad quanwis se subdiium (vasallum)
profiteretury cum eo tamen bello decernendum sibi statuit impe-
rator. clarius legerct alius tc5 dfi ^ovAo) \x\v dvofiokoyovvn nokE-
:

firjxiov iSoKEi tc5 ^aGiksi, ei quantumyis se subditum projitenti

bellum indicendum censuit imperator. Goak.
ib. V. 23. Bestarcha, ut
Bestes postea ^£6xdQ%rjg dicitur,
epitheton ab aliquo oflicio ductum : nam Catacalo quoque
sit fortassis

Ambustus infra in bello Medico Bestes vocatur. Xyl. existimavi diu-

tius, quod et aliis cum Meursio placuit, vestiariorum praecipuura
§£axdQX7]v vocari. at cum is idcm lasites nuper sit dictus ^iaxt^g et
aQXcov xrjg I^rjQiag TtQO^E^krjfiivogt ac infra p. 771 A xrjg ^co^cg,
id est Baaspracanias , ciQxcov 'AaQCov ^iaxrjg, et confestim ^iaxrjg
Kaxaxakcov xov 'Aviov %a\ xrjg 'l^rjQiag xaxdQXOov legatur, relicta
priore sententia, Iberorum dialecto et more regionis principem ^iaxrjV
nuncupari censui, prout legimus Bulgaros chaganinn, Saracenos
amereun, Triballos cralera regulos suos vocitare. Goak.
t. II p. 558 V. 20. X^oQia] pagos. yjcaQiov moderna lingua
pagus. GoAK.
t. II p. 559 V. 17. serfum] servos fuisse magistros non credo.
legerem aliquid aliud pro dovAov, fortasse ddEkcpov aut tale quip-
piam: vero enim propius est fratrera quam servum Nicolai magi^
strum fuisse. Xyl. auctoris ceu sana retenta lectione, monendus
Xylander, eundem qui raagister est, esse posse servum. an non
dux in aliqua provincia regis subditus est et, ut aiunt, vasallus?
vox enim 8ovkog non in humilis servi sed in honorarii subditi signifi-
catu hic iacet. ad rem nostram, Cacicius sese nuper imperatoris
880 XYLMDRI ET GOARI
servum, id est subditum, fuit professus, at non alio proposlto nisi

nt in Anium Iberiamque perpetuum sibi vindicaret principatum. isque

Constantinus pariter, magistri dignitate in aula CP provectus , siraul
potuit Alaniae portionis ab imperatore renuntiari dominus, ac ut sub-
ditus seu vasalius sub eodem in bellis mereri. Goar.
t. II p. 562 V. 20. XqvGotcoXiv] Turcis nunc Scutaret. male
a quibusdam cum Chalcedone inferius sita confunditur. Goar.
t. II p. 563 V. 4. Tcov dylcov avaqyvQKOv] Cosmae et Damiani
nulla spe mercedis medicam artem ex caritate obeuntium. GoAU.
t. II p. 564 V. 20. atqa^oiiivxTriv] ohtorto jiaso. facilia Grae-
'cis ex corporum defectibus cognomina. Goar.
t. II p. 568 V. 16. solitudinis Thrcorum'] locus haud dubie
mancus, tametsi sententiam explere lector facile possit. Tragolipaces
post Tangrolipaces dicitur. sed hoc non est inusitatum in hoc codice,
idem vocabulum diverse scribi aliquanto inferius. Xyii,
t. II p. 570V.22. Leichudiae fdius] zrig A£i%ov8iag. paulo
supra "Constantini Lsichudae facta mentio, in Tornicii defectione:
nunc cur rijg articulus femininus sit additus nescio , nisi quod coniicio
a praedio aliquo aut dicione sua id eum cognominis potuisse habere.
Xyl. non a dicione vel praedio, sed a matre, ex qua quandoque,
si spectatior sit et nominatior, Graeci filios appellant, Stephanus hic
dicitur A£i%ov8lag viog: alias, iuxta Xylandrum, praedii vei dicionis
filius est asserendus. Goar.
ibid.7caQa8vvaGtevcov dignitatis seu magistratus est nomen,
quasi imperatoris vicarium designans et collegam , qui et rector dice-
batur. Xyl.
1. V. 10. fratre ex altero parente] incertum, uteri-
11 p.575
lione an matre nato, quasi qui aliunde germinasset frater non
alia
germanus. hoc enim sonat vox itsQO&aXi^g. et tales flosculi in ho-
rum scriptorum pratis non sunt insolentes, estque eadem vox apud
Zonaram , et infra rursus de Alimi fratre. Xyl.
t. II p. 578 V. 23. anno scilicet mundi
indictione secunda]
6557, siquidem indictio secundura annos mutatur, et quindecim an-
norum circuitu ad eundem reditur nuraerum. constat autera indictio-
nem undeciraam fuisse annum etc. 51, et duodecimam annura 52,
ex superioribus , et quae de Theodorae iraperio infra dicuntur, aliis-
que multis. ita Tornicii defectio , quae in primam indictionem dicta
est incidisse, fuit anno 6556 secundum nostrum. hoc rudiorum causa
volui annotare. Xyl.
t. II p. 589 V. 17. TQia8iztav] olim Sardicen. Goar.
t. II p. 596 V. 14. haud longe Adrian. ]
sane sententia ita

requirit, nisi admodum fallor, satis ex sequentibus illustris. ergo in

Graeco pro xai itavv tc6qq(o legendum xal ov navv noQQCo, sic et
in sepultura Monomachi pro xvxovGvig lego ov Tv%ov(jr]g. Xyl.
t. II p. 597 V. 16. Francopulum] sicut ante Bulgari comi-
topuli dicebantur, ita hunc ego a Francis oriundum fuLsse colligo.
 ANNOTATIOJNES. 881
Frandgenam, qni fortassis cum turma aliqua Francornm equitura
stipendia sub Monomacho fecerit, ut supra Arduenus sub Michaelo.
et sane infra Franci dicuntur in Iberia militassej et in Stratiotico di-
serte ostenditur quis fuerit iste Erbebius. Xyl.
t. II p. 598 V. 3. fiigo> evaderet'^ hic in codice fere integra
pagina erat vacua. deest, ut coniicio, descriptio adversae in Patzi-
nacas pugnae Nicephori rectoris , et impressionis deinde Patzinacarum
alicuius et ad ipsum usque Byzantium excursionis, nec non qua ratioue
Kegenes urbe emissus fuerit. sed hic Zonaras nos iuvare non potest,
ut certi aliquid sciamus , cum vix attigerit hanc tam longam et variam
historiam. Xyl. lacunam supplevimus ex Scylitza. Goar.
t. II p. 603 a-AolQv&oq'] Codinus de Offic. c. 5: o
V. 22.
Evoxog twv BaQayYdv , aKolov&sl 8e
axoA.O'U'9'op svQtGiiETCti ftsv
Tc3 ^uGiXel ^'[iTtQoa&EV avToav. dia toi tovto xal a}i6Xov'&og Xiyz-
rai. GoAK,
II p. 604 V. 24.
t. indictionihus ^ et 6] va textu 14 et 5.
sed id vitiosum puto, neque tantum inter haec et superiora interval-
lum admitto; et £ recte habere aio, laTa denarii notam ad 8 vitio
additam. quid multis ? paulo post meutio tandem 7 et 8 indictionis
fit. Xyi,.
t. II p, 610 V. 11. TtQmzvGiv] qui et fiiyas aQi/jaiv. inter
ccQ%ovTag enim et KaTaQxovTag, praesides rectoresque provinciarum,
unus quispiam honoris gratia nQ(OTEV(ov seu fiiyag aQXcav ab impera-
tore desiguatus salutabatur. Coresius. Goah.
t. II p. 614^TQaTi^ytov] locus est iu qninta urbis re-
v. 14.
gione. censet Pancirollns esse castra praetoriana, in quibus quia lu-
serat forsan Michael, ad illud alluserunt cives. Goar.
ib. V. 17. capita non literis] hunc locum non intelligo etiam-
num, neque eo interpretando vel me verum attigisse vel quenquam
falsum nolo. Xyl. yQanfia capitis teg^imenj formam pilei sq\ galeri
nna ratione caput obumbrantem habuisse non suspicor, quin potius
fasciam vel taeniam fuisse pro uniuscuiusque libito contortam, ad
Turcici tegminis instar: linea enim fuit, ut auctor suggerit, et quia
variis coloribus depicta , yQa^yiaTog obtinuit nomen ; quae vero bysso
lineis purpureis varia texebatur, jitayftAoy^aftju.ov, imperatoris iussu,
vocata vestium porro yQa\i\!iaTa dicunt Graeci quamlibet in eis
fuit.

colorum florum stellarum et figurarum varietatem. Lexicon anony-

mum saepius laudatum v. TQiPcovoq^oQog: 6 (poQcSv otoXi^v h'xovaav
6r}^Eitt (6g yQccfifiaTa. Goak. fiaQyEXXoyQaiiiiov legit Salmasius ad
Vopiscum p. 406 col. 2 post Meursium in Glossar. in (laQyEXXov.
Fabkotus.
ib. V. 20. scribis velocibus puto respondere nostros librarios.
Xyl.
ib. V. 23. 8ittV£^Eiv ixrjatcog xaxcc rov y.aiQov tov 7i<xaxa] a
describendis Luitprandi verbis I. 6 calamum conlinere nequeo. in ea^
Georg. Cedrenus tom. U. 56
882 XYLzVNDRl ET GOAllI
inquit, quae est anie ^aCotpdqov, quod nos palmarum ramoa di-
cimus, hehdomade, tam in miliUbus quam iii diversis consliiuiis
ojjiciis numismatum aureorum erogaLioncm (niidc nomen ^oytvg),
nroui caiusque merelur ojjicium, impcraior facii; cui erogalioiil
quia me inleresse poluii, me venire praecepit. eral apposiia dc-
cem cuhiiorum longiiudinis ac quallnor latiiudinis mensa, quae
numisnuita loculis congregaia, prout ciiique dahalur, numeris
extrinsecus in loculis scripiis reiinehai. ingrediehaniur denique
ad imperaiorem, non conjuse sed ordinatim secundum vocaniis
vocem, quae scripia virorum nomina secundum ojjicii digniiatem
reciiabat. quorum primus vocaius est recior domus, cui non in
manihus sed in humeris posiia sunt numismata cum scaramangis
(tunicis) cpiaiiuor. posi cpiem domesiicus scholarum et XoyctQia-
GTijg rrjg TAoiag (tcov nXat^tov^ sunt vocaii, quorum alier mili-
iihus alter navigantihus praeerai. hi iiaque paris numeri, quia
digniias par erat, numismaia et scaramanga suscipientes prae
multiiudine non iam in humeris poriaverunt, sed adiuvaniihus
aliis post se cum lcdiore iraxeruni. post hos admissi sunt magi-
siri mimero 24:, quihus erogaiae sunt numismaium aureorum li-
hrae unicidque secundum eundem nuinerum 24j viginii quaiiuor
cum scaramangi^. patriciorum deiiide ordo hos ponc estsecuius,
et 12 nuniismaium lihris cum scaramanga una donaius. iurha
posi hos immcnsa vocaiur protospalhariorum , candidatorum et id
genus clientum. de accipiendo annuo donativo scribit Romanorum
more Theodoricus rex apud Cassiodonim Var. 5 Ep. 26 et 27. anti-
quatum suo tempore deplorat Balsamon luris Graecor. 1. 7 p. 471.
GoAn.
1. 11 p. 615 V. 6. Urani cognomen etiam supra habitum. Xyl.
t. n p. 625 V. 13. «^vovjniov] quid lioc vocabuli sit, quidve
roi significet, nondum didici. \yi.. «{Jvovfttov descripiio miliium
a tribnnis, exercitus duce, vel qiiaudoque ab ipso imperatore facienda:
jlli vero ex oiricio attendebat o ^iyag a8vov^ia6T>]g, magnus ad-
numeraior, cuius per se viges hic exsequitur imperator. Goak.
ih. V. 19. domesiicas] olnEiovg, forte qui ex ea provincia
scripti militabant. peregrinas autem intelligo Gallicas duas et Rossi-
cara:'ipse l^E&vmv vocat. quod paulo post sequitur, antequam
Comneniani cum imperatorils pugnarent, mutua inter eos fuisse agi-
tata colloquia et alteros ab alteris ^ icissim ad dcfectionem solicitatos,
non absurde annotavit librarins, alienura esse hoc a congressibus mih-
tum. verba eius sunt: avoiKsta TavTu raig rav dTQaricorav cvvtv-
yjatg. et sane videntur niulto iusiitis talia reprehendi quam Glauci
cum Diomede coUoquium sed nos hic annotandi finem facimus.
ilhid.
cetera ex lectione et comparatione ahorum scriptorum repetat lector:
Dos enim neque voluimus nequc potuimus omnia persequi. et quae
praeterea de rebus imperii Cpohtani habcraus, suo temporc (deo vo-
 ANNOTATiai^^ES. 883
lente) evulgabimus, ut doctioribus simul atqiic indoctioribus laborem
scrutandique minuamus, ac nonnulla etiam quae ad-
ista contjuirendi
huc nos fugerunt venati proponamus. Xyl.
t. II p. 629 V. 7. XQavoXrjQov dellrum, quasi diceres cerebro
vel ratione delira senem. xov kqovoXtjqov ad Xylandruni remitto.
GOAK.
t. II p. 632 V. 18. KcovGtavrtvog 6 ^sXXog tav cpiXoadcpmv
6 vTtarog ] non ex merito solum sed ex officio tam exqnisitum Pselli
,

nomen, quo rcSv g>iXo60(pcov VTcarogf hoc est VTCEQtarog, dicitur;

quanquam nonnisi ex merito tribueretur officium , nono supra vigesi-
mum loco inter palatina enumeratum 1. 2 luris Graecoromani. gessit
etiam illud Theodorus patriarcha CP , de quo ad eiusdem libri calcem.
GOAH.
t II p, 635 V. 16. SmXotda] (psXa^wiov, id est sacerdotalem
casulam undequaque totum corpus sacerdotis ambientem. Goak.
t. II p. 636 V. 12. Tov v^g iKxXTjalag SevreQSvovrog] rov
TCQaroTtana nimirum, qui secundas in omnibus post patriarcham
obtinet. Codinus et Euchologium. Goar.
t. II p. 638 V. 2. rov afi^cavog] de quo legendus Codinus
toto c. 17. GoAR.
ib. V. 3. ^aGiXsvg avroTiQarcoQ] imperator supremas obtinens
diversus est ab eo qui arQarrjyog avtonQarmQ , ut princeps a sub-
dito, rex ab exercitus duce. Go ar.
Ne de iniuste proscripta Xylandri memoria, si eius rescis-
sae annotationes vel ex integro emendata interpretatio,
fuissent
nonnuUi causarentur , in eo cum Cedreno edendo et recudendo , vir
clarissime Fabrote , tuam a me probatam sententiam laudavi , ac ut
iam laudatae subscribo. labores quoscunque boni publici gratia licet
infehci eventu susceptos sua laude privari nolunt, qui laboriosius bono
publico insudant; ac velut, ne sensus humani pietas violetur, fetus
monstris pene similes res publica patitur, ita ne quospiam nocturna-
rum vigiliarum fructus alioquin insipidos velut delicatuH fastidientes
respuant, si non ut suaves, saltem ut qnibusdam iucundos futu-
illos

ros, bono publico nati ceteris asservant depromunt apponunt.

ipsi
quantumvis acerbos arte nostra iusserunt dulcescere: industria tua
iam sunt ex potiori parte emolliti , decocti , suaves non minus qtiam
incundi redditi. ut operi suscepto opem tuhsset gloriarer, opera mea
lumen exhibui. Goar.
884 lACOBI GOARI

lACOBI GOARI
IN lOANNEM CUROPALATAM
N O T A E.

t. II p. 641 V. 10. KlkotQicoSag rovtov ncivxaica.6i rrjv ^aci-

ksiav] religionem an ecclesiae sibi arrogatam ab imperatoribus Grae-
cis laudabo potestatem , et ex ecclesia quosdam in palatium inductos
ritus memorabo ? sacco et mandya vestiebantur , quorum ille supre-
morum pontificum est in sacris habendis ornamentum , hic lectorum,
ut ex scriptis Syraeonis Thessalonicensis liquet, insigne praecipuum.
crux sceptrum erat, regium penetrale xsXklov cellula j)ostremis sae-
culis audiebat, ac Iv aKama , sacculo terra repleto iugiter manu ge-
stato, perpetuum cum monachis leti quasi praeseutis sibi fingebant
spectaculum. sacra dona cum sacerdotibus et diaconis, quasi choro
lectorum asciti, deducebant ad altare; ac ut ecclesiasticos canones
ab eis sancitos taceam, episcopatus in metropoles eorum edictis mu-
tatos scribunt lus Graecoromanum Codinus et auctor versus historiae
calcem. patriarchas insuper sanctissimae trinitatis invocato nomine
cruceque signatos promovebant , tus in altari adolebant , ex eodem
altari tricipiti cereo solis pontificibus concesso solemniter populo bene-
dicebaut pontificum more, ut auctor est Balsamon in Can. 69 Trul-
lanae synodi. prorogato quoque in auiicos ac nokiriyiovg aQ%ovrag
civilis turbae viros huiusmodi iure legum Graecor. 1. 4 Pothum quen-

dam protospatharium simul ecclesiae magnae oeconomum , Theodo-

sium pariter aHum protospatharium summam bonorum raonasteriis ad-
dictorum curam gessisse leges, quam hic auctor rijg oixovofiiag nal
rrjgrav tsQcSv KSiiirjXiav jtQOVoiag xal nQoGraaiag nomine intelligit.
a qua taraen deinceps saecularibus tradenda potestate Comneuum ab-
stinnisse refert , belle siquidem scripsit Synesius Epist. 57 : noXiri-
x-f^V aQErr^v isQaavvy GvvuTtrsiv x6 kXxo&siv s6rl xa aavyXaera.
GoAii.
t. II p. 643 V. 12.
Eca 6£ 'sKXiea'] abandat loquendi Graeco-
rum usns proverbiis
quos jitu^ovg vocant.
,
in hoc particulam Ic3
depravatam censeo, cum , nonnisi qui ore sunt blaeso , to iyco etiam
rustici pronuntient integerrime. particula Xva vel vd quandoque , ut
hic, futuri nota est.verbum %aX(a perdo, corrumpo^ destruOj
deiicio communiter significat. Goar.
t. II p. 644 V. 1. BaQdyyovg\ BaQayyoi quasi dicas OQayyoi,
scribit Gretserus in Codinum. at quasi divinat Gretserus, qui Anglos,
Graecorum auxiliarios et imperatoris satellitium vel virtute promeritos
vel ad illnd missa legatione advocatos , BaQayyovg quasi ^Qayyovg
vocatos censet. an non occidentalis quihbet, Gallus, Italus, Germa-
nus Graecis OQuyyog? cur BaQayyog Anglus quasi QQayyog? ex
 ANNOTATIONES. 885
Matthaei Paris Anglorum historici lexico edocco. haranagium, ait*
sive harnaghim, qnod et haronaghim , proccrum regni senatus est
et coetus, vulgo parlamentmn, a cuius nobilitate stipendiarii Grae-
corum Angli, vanara titulorum libidinem Graecanico more sectati,
nomen sibi ^aqayyoiv in Curia CP finxerunt et adaptarunt. Barangos
porro fuisse Anglos non dissimulat Codinus, qui etiam eos ^lyyl.wi-
6xi loquentes inducit. vide p. 723 B. Goar.
ib, Gxavqoiibaq G-p\\xaxiG%'i.lGa\ conformatur in cru-
V. 16.
cem manus, cum poUice medico digito super-
pontificis vel sacerdotis
posito ex utroque crux componitur: reliqui porro digiti manent ex-
tensi , cunctique simul vocum harura 'Irjaovg XQtarog vixa literas
primordiales demonstrant, auricularis videlicet rectus toI, medius
et pollex in crucem acti to X , medius et index parura dissiti to' N.
haec Thessalonicensis et Malaxus , de quo alibi. Goar.
ib. V. 17. iniq^avovvri to) karS rrjv slQtjvriv] pace niminim
a pontifice vocibus his eiQ^^vvj vfitv caelitus invocata, benedictionem
poscenti. Goak.
t. 11 p. 645 V. 2. bona iure cuipiam
SinaicafiaTcov (pvXa^]
obvenientia , non modo ipsum et legem vocant moderni SiKaico-
ius
(.lara: ac ideo Siaaitofidrcov q)vXa^ apud eosdem est qui nobis regio-
rum iurium defensor, qui et regius procurator. Goar,
t. II p. 650 V. 1.AinarsQLvrjg kv tw ^ova%iKia 'EXivrig (x£T-
ovoftaCt^atffij?} habent Graeei praeter familiarum et patriae rrjgri-
^irjg, rrjg svai^Eiag %al rrjg rv^p^g ovo(iara. illa quibusvis in ba-

ptismo imponuntur, haec ex fortuito casu excogitantur , qualia sunt

apud Cedrenum Kovroaricpavogy 2rQa§o(ivrr}g , 'AQyvQOvg, a cor-
poris brevitate , nasi curvitate , raorum candore indita. media tan-
dem usui sunt in monasteriis , nec fortuito tamen aut mere pro libito,
sed pietatis simul et honoris observata lege fiunt monachis propria,
tum si sanctitatem redoleant , tum si cum baptismalibus saltem pri-
mordialibus in literis conveniant. unde disces cur Andronicus senior
factiis monachus dictus sit Antonius apud Gregoram I. 9, loannes
Cantacuzenus apud ipsumraet loasaph nomen acceperit, Georgius
Phranzes cur audierit Gregorius et Elena eius uxor Eupraxia et tan- ,

dem cur Aecaterina imperatrix vocata sit Elena, si non ex priraor-

dialis literae, saltem ex pronuntiationis consensu. Goar.
ih. V. 7. Kad^rjyovfievov] rjyovfisvog est quicunque monaste-
rii praefectus , xa&rjyovi.ievog qui simul sacris ordinibus est ornatus,
7tQor]yov(ievog qui expraefectus. Goar.
t. II p. 651 V. 10. Sr](ioriii6v inter et noivov illud est dlscri-
minis, quod inter coUegia factionesve et confusam plebem observatur.
Goar.
ih. V. 17. rrjg tov ayiov (isyaXo^iaQrvQog rscoQylov (ivrj(iijg]
dc qua , et imperatorum erga sanctum fiducia Codinus c. 15 n. 9 et
c. 17 n. 50. GoAR.
t. II p. 652 V. 16. ns(j\ to aa^ncc ^rov «oAaffmog] corpus
886 lACOBI GOAPvI

cclomare et aiisterlLaiihus suhigere assuetnsy circa quodcumjue aliud

segnis ac hebes. Goar.
t. II p. 653
24. Sultani vocabulum Cedrenus significare dicit
V,

navTQV,qaxoQa v.a\ ^aGiXia ^aGiXioav, hoc est impcratorem et regem

regum. a Turcis iam vulgo pro domino usurpatur ; et nomen hoc
princeps eorum habet xar' ¥£,o%riv ceu solus et maximus dominus. ita
Lcunclavias. Goak.
t. II p. 654 V. 9. GiikvG^ov] lego %axa%XvG^6v ,
qua voce
raoderni negoliorum ingentem procellam solent interprelari. Goar.
ib. V. 16. Xs^^oig ttvxo7CQS(ivoig] Cedrenus et Constantinus
de Adm. Imp. (iov6'6,vXa vocant. Goar.
t. II p. 665 V. 7. rolg ysvsdlioig xov 6(oxriqog] quo die sese
cuncti apud Graecos muneribus excipiunt. Goar.
t. II p. 672 V. 20. cJgorojttoiojcJavTo] levibus praeliis belhim
repraesentarunt. vel a(pcoGi(OGavxo delibaperunt tantum et auspi-
cati fuerunt. Goar.
t. II p. 673 V. 24. xo xcSv G%oXmv xayiici] satellitnm indige-
narura, quorum variae turraae quondam scholae rmncupabantur, legio-
nem intelligo ; in qua foederati , ceu qui distinctam inter praetorianos
componerent militiam, non censentur inclusi. Goar.
t. II p. 683 V. 9. KQiGiv 8s] obit imperator munus cui exse-
quendo %Qixrig xov (poGGaxov legitur institutus apud Codinum c. 15
n. 72. Go AR.
t. II p. 686 V. 22. rag xov %aGnarog Gt^Qayyag] fidem Apo-
cryphis nec erogo nec emendico. quod Graeci narrant sermone 18
Thesauri , lectionarii nimirum in eorum ecclesiis publice lecti , ne ob-
scurus et inexpHcatus maiieat auctoris textus , breviter refero. Cho-
nis , urbe Phrygiae asservabatur aqua manu votisque loan-
inquiunt ,

nis apostoli benedicta , qua irrorata miraculis edendis nunquam caele-

stls et angelica virtus deerat. frequentia signorum Archippus quidam
Hierapolitanus motus ad aqtiam condidit ecclesiam Michaelis superae
nomine dicatam, quam gentiies reHgioni nominique
militiae principis
Christiano infensi traducto per eam Chryso fluvio deiicere sunt ag-
gressi. delusit eorum conatum et exspectationera caelica potentia, et
in adversam partem cursum egit fluvii. illi spreto miraculo coeptis
obstinatins insistunt, et Cuphum Lycocamque fluvios aliunde deductos
in ecclcsiam agunt efi^unduntque : iamque aquarum diluvio corrnisset
iila, ni caelestium agminum dux Michael lancea, qua instructus ap-
paruit, percussa petra ingentem in ea voraginem tantae aquarum moli
absorLtndae capacem excavasset. subeunt itaque subterraneas spe-
cus, xag xov %aG(iatog 0)]Qayyag, praecipites et humiles fluviorum
vortices, et ecclesiae fundamentis longe accHviores, quasi loci reli-
gione territae, in vicinos deinde agros dato alveo emergunt, et in-
offenso cursu raare versus iilabuntur. aTto avxo x6 d-av(ia^ scribunt
illi. (ovo(.iaG&rj 6 xoTtog Xavai, a(ii} itQcSta covo(xa^sxo KaXaGGai:
miraculum Chonarum (quasi dicas infundibuli) loco , Colassae
 ANNOTATIOJNES. 887
prius rocato, iiomen indidit. monasterium voragini superstructum
adlmc exstare, et urbi Wiiur(K Xcovatg nomen ab eo impositum do-
cent, qui visu utrumque lustravcrunt. Go^K.
t. II p. 689 V. 11. anodvGovaa] lego ixTCortGovaay et expono
votiim pro commealu persolutura, vel ultimo ante discessum col-
loquio exceptura. recolenda tibqI awxaKxriQiov superius scripta.
GOAB.
t. II p. 690 V. 7. ig)!6TQidfg (iaadixal xal x^^'''^^] otraque
purpnrea sunt, haec aureo etiam limbo practexta, ac ideo reliquis
longe nobiliora. Codiuus, Cedreuus in Basilio Macedone , Gregoras
1. 9. GOAH.
V. 11.
il>' TTJg Zo^Tiov XsYo^iivrjg yscpvQag] pons iste est a
lustiniano constructus, IlevrayicpvQog alias dictus apud Cedreniim.
quam proprio nomine: Z6(i-
vuJgus Zdfijtov vocavit appellativo satius
Ttog enim gibhosum significat, nec ineptnm pontis valde convexi cen-
setur eplthetum. de Sagari fluvio in Ce<lrenum raeminiraus. Goar,
t. II p. 691 V. 4. v.Qvav Tcriyriv] gelidioris et frigidioris aquae
fontcs KQvag Ttrjyag moderni vocant, diversosque hoc nomine tum
Chii tum Teni nuvimus. Goar.
t. II p. 696 V. 11. GvavQov avroig imSidmKSv] qualiter crux
in charta depicla sit fidei datae pignus et iurisiurandi symbolum, nota
ad Cedreni p. 527 edisserit. Goah.
ih.19. TO vmriTiKCOTarov CvftjSoAov]
V. nil minus telo ad
vicloriam pertinente auctor intelllgit, sed crucem, de qua illi sermo
est, cuius virtute cuncti debcUantur hostes, quara ut victoriae sym-
bolum, post Constautinum vocibus his ^v tovtw vi%a circumdatam
ohm eam intuitum, imperatores in signis erigere consueverunt.
Goar.
t. II p. 700 V. 6. Ttarriaag aaTtSQ s&og] Persis, ex quibus
Sultanus hic , devictos hostes pedibus proterere familiare fuit,ex quo
Sapores eorum rex Valcrianum imperatorem ad id necessitatis malum
coniecit ut scrviliter incurvatus illi equum inscensuro gradum sua ccr-
vice faceret. 18 18. lustinianus 2-
Caelius Antiq. Lect. Pcrsas
iniitatus Leontium et Apsimarum, priusquam eius iussu capite plecte-
rentur, ferino ductus ultionis ardore non modico temporis spatio pedi-
bus conculcavit. Cedrenus in eius vita. his provinciis et feritate
quam tempore vicinior Tamerlanes quoties equum conscenderet, pro-
strati ad pedes Baiazetis cervicibus ceu scabello utebatur. Dubravius
I. 25. victos hostes cphippio instrato a Francis Normanisque quon-
dam calcatos referunt Normanorum chronica in Roberto primo.
GOAR.
t. II p. 700 v. 16. adaglum (lixQig koycov x«l akav secreto-
rum convictusque societatem amico concessam denotat. sale tenus et
cymino dixerat olim Piutarchus in Sympos. consortium salis eliam
hodie Turcae laudant. Goar.
888 lACOBI GOARI

t. II p. 701 V. 12. IttI rav Se^asoav] tle quo Codinns c. 5

II. 8£%zxai xag xdSv alrovvxav kuI ddixoviiivcov dvucpoqdg^
65:
xci^aXkaQiov 6i£Q%o^£vov toiJ ^aaikiag. referendarium hoc raunere
ftuigcntcm vocat Cassiodorus Var. 6 17 » qua eius ofDcia quam latis-
sime exponit. Procopius paucis eum esse ait qui siipplicaniium
preces principi explicat, et eius resjjonsionihus praeest, regenda-
rium eundem vult dici Pancirollus in Not. Imp. c, 18. at longe est
huius de quo Cassiodorus quoque Var. 1. 11, ab altero, ceu miiitaris
a civili, propositum. Goar.
ih.21. 2ovXrsxviiirjg Gxolijg'] quos afifectu vel honore
V.
prosequuntur ornant Mahumetani, si capitis velamen excipias, suis
vestibus. hinc imperator Sultanica, id est regia et Saracenica, veste
conspicuus ad suos revertitur. Goar.
t. If p. 704 v. 6. 8t' inelvcov xdov KcoiKav xat rcov %coq^v]
expono per illos picos et urbes iier hahehat. %coQa enim modernis
dicitur urhs. Goar.
13.
ih, xdSv dQXitQecov] mihi haec verba sonant: niMl
V.
opitulantihusy qui ad salutis incolumitatisque eius polUcitum ob-
iinendum missi fuerant, jjontificibus Goar. ,

t. II p. 705 v. 5. ov6ev ^ldacprjnov 7] dTtocprjfiov] summa de-

ploratis in rebus infortunati principis laus, quod tragicis querelis re-
pudiatis et elegiaco sermone a Graecis adversa sorte iactatis frequen-
ter usurpato, ad divinae providentiae decreta, non dicam laudanda,
sed excipienda se converterit. x6 svxaQiarelv enim contentujn esse
dicunt moderni, sicut et ev^aQiavijfiivov cui abunde satisfactum est;
quamvis qui calamitatibus oppressus deum in animum revocat, fre-
quenter ad eum vocibus his suspiret , 5o'|a aoi 6 ^eog , ac proinde
BVxaQiareiv manifeste percipiatur. Goar.
t. II p. 706 v. 1. NiKrjcpoQir^rjv] diminutivorum genus unnm
est apud modernos quale cernitur in hac voce NtKrjcpOQir^rig vice
NtKi^cpoQog. Cedrenus similes habet Qeocpikir^riv /diuKovLr^r]V etc.
aliud terrainatur in uKiog sic ille BuaiXdKiog cuius nomen BaaiXeiog.
:

tertium ex voce ncoXog et quacunque altera componitur sic Kofiriro-' :

TtcoXov sive KofirjroTtovXov scripsit Cedrenus , et auctor seq. p. 852

Aoyyi^aQdonovXov Lomhardi fdium, seu etiam ita dicam, Lom~
bardulum. GoAR.
ih. v. 4. aeKQzraQtov] quem Meursius eundem vult ac rov
uarjKQtJrig , qui iudex frequentius censetur. at cum hic ra TcaxQt
Tov Mt%ai^X VTtrjQerrjadfiBvog describatur, principis potius minister
a secreiisj quam iudex cuius opera populo impenditur , renuntiaodus
est. GoAR.
t, II p. v. 12.714cpovvSaKu] mensam sive negotialem ar-
gentariam j qfficinam usurariam , ab Italis fundaco , dno rov
cpovvSov a ficndo, id est summa pecuniaria , voce Graecis lure-
tionsultis nota dictam. Goar.
t. II p. 720 V. 5. QQdyyov 'Pov^neQrov] Robertum Guiscar-
 ANNOTATIONES. 889
dum intelHgit, celebrem Normanornm diicem, qui Campaniam Cala-
briam Apuliam et Siciliara a Saracenorum Graccorum et Italorum ty-
rannide in libertatem asseruit, de quo fuse Pandulphus Colleuutius,
Leo Ostiensis, Fazellus et Norraanorum Annales. Goar.
ib. V. 7. 7/ ^oyyi/Sa^^ia] id est Apulia et adiacentes pro-
vinciae, quibns ultimo Graeci imperaverunt, recolenda nota in p. 577
C. GOAR.
t. II p. 725 V. 4. yEvvijftaTCov] legnmina maxirae et qnae-
cnnque seruntur, ytvvtj^ara vocant Euchologium ct lus GR.
GOAR.
ib. V. 23. Tovg ^iovg] §lov non vitam modo sed et opes
ariem facultates , quibus vivitur, recentiores interpretantur, easdem-
que hic, damnata imperatoris avaritia, intelligi manifestum est.
GOAR.
t. II p. 727 V. 17. aQa.vaxovg\ ut cx antiquis legionibus haec
Mctrix illa Pia, alia Fulminatrix alia item Felix, vel tcov ft£y«i>t;V*»v>
ex aliquo iam praeterito eventu, de quo Imperii Notitia , dicebatur,
haec senescente et ad letum fere vergente imperio immortalitatem in
praeliis vane sibimet ominatur. Goar.
t. II p. 733 V. 5« Tov XaXi^a ] Cedrenus in Monomacho p.
775 Seriphum vocat secundum a Calipha, ceu dignitatis eius succes-
sorem: ipsum vero Calipham sive Halife Lennclavius in Onomastico
picai-ium interpretatur , locum tenentem, heredem et successorem.
Halife Lullahe y inquit, vicarius dei y vices dei gerens in terris.
Halife Muhamedum, haeres Muhametis, successor Muhameiis.
ita prisci Agarenorum reges se pocabant. ita Scachus Ismail
affectabat dici. eodem denique titulo se Turcorum principes
ornant. Goah,
ib. V. 14. 'oGov iv aGti%oXg v.ai ^'Y\^oxi%oig\ expono: quique
ex promiscua plebe vel ex regionum collegiorum partiumque prae-
cipuis conjluxerunty eos siquidem Sr](ioxiKOvg significare dictum est
in Cedrenum. Goar.
ib. 17. im^axriQtav] prima coepta, operis inauguratio,
V.
actionis encaenia, initia, nec nonfelicia auspicia dicuntur im^a-
ri]Qia.Cedrenus iTCi^ariiQiov tvfy\v orationem inauguratum primo
imperatorem felicibus voiis prosequentem scripsit. Synesius quo-
que Epist. 57 ourw mv.Qolg rjfiag ri noXig Im^axriQioig i^iviaev,
:

hic xov £vayYth6(iov im^ax^^Qia sunt sacra fesii annuniiaiionis

iniiia et auspicia. GoAR.
t. II p. 734 V. 7. Tc5 Ga^^axta ] sabbatum illud apud Graecos
festi palmarum pervigilium est. Goar.
ib. V. 8. iOQxai,txat\ inter btCTioxiv,ag soQxdg Chrisii do~
mini festa numerat ecclesia orientalis Lazari a mortuis exsuscitatio-
nem, vulgo Aa^aQov xr\y rjfiiQav. Goar.
t. n p. 735 V. 1. xrjv (isyakr}V XQixr}v] teriia sanciae Jiebdo-
mados feria: illius euim feriae cunctae Graecis ^ieyaAai dicuntur.
890 lACOBI GOARI ANNOTATIONES.

Zonaras in Constantino Leonis Sapientis F xora tjjv tsQKV t^g (ts-

:

yah^g ni^Ttxrjg i^fieQav, Goar.

t, II p. 736 V. 8. aroix^lov] vox ambigua, quam non elemen-
tum modo vel literanif sed potius faium, sortem, i^aticinium,
genium, portendendi vim et omen
non uno loco notatum est
referre
in Cedrenum. auctore vero nusqaam scribente to v 6Toi%tiov, verum
Gxoiyilov xov 1/, in secundo potius quam in primo significatu sumen-
dura coniicio ; eiusque mens est haec. a superstitiose nominum Nice-
phori et Bryennii de imperio decertantium literas primordiales N et B
observantibus , quod fatale est et portentum in N asseri praevalere
fato xov B , eo quod genius sors et fatum xa N alligatum , ut ele-
mcnti ipsius lineae, rectum sit, B vero ob duos gibbos in rectam
lineam retortos infelicis ominis, mirum porro quantum superstitiosis
vaticiniis imperio labente Graeci attenderint, ut nec imperatores et
oj)timates ab eis sibi duxerint temperandum ; de quibus Cedrenus Ni-
cetas et Gregoras frequentius. Goak.
t. II p. 738navayiov] aylovg, nt Lditmi Jratres, se
V. l4.
mutuo vocitant Graeci raonachi hunc itaque ceu praecipua sanctitate
:

fulgentem navdyiov compellabant. haec apud Graecos honoris mon-

stra. GoAR.
t. II p. 741 V. 1. ^Qvaig] fontem ^qv&iv vel ^Qv6r]v hodie
vulgo Graeci nuncupant. Baadaniov itaque §Qv6ig locus ubi ex ef-
fossis eius oculis sanguis erupit est dictus. Goar.
t. II p. 742 V. 15. ri ax^Xr} avxov] eius statua. GoAR.
K p. 744 V. 3. nzQX tcSv xfj ^aadidi diaq^eQOVXcov X9W^~
t.

Tojv] haec logothetam aerarii praefectum esse si non convincunt, sol

alter meridie serenoque caelo desiderandus est, Goar.
 FABROTI GLOSSARIUM
SIVE INTERPRETATIO OBSGURORUM VERBORUM
C E D Fi E N I.

^§§ccg, u§[iaSiov abbas vel abba, pater. Novella 123.

Hieremias patriarcha in 2 responso ad Theologos Wirteinbeig. c. de
nionastica vita ovg d^^ccSag xct a^;(tj««v5^tTag i] ra^ig avonaSeV'
:

maior. S. Benedictiis in Concordia regularum cap. 34 (//"' ei maior :

monasterii. hinc a§§atla paternitas. Concilium Meldense can. 10:

talis abbatia^ quae paternitas Latino nomine dicitur, funditus
removeatur. hinc per contemptum a§^aSiov. Stylianus ad Ste-
phanum PP (exstat in Synodo 8 Cp.): a^^aSiov aytvvlg koi aar}-
fjiov yorjrizov re zal (laytxov aKenoGaro. interpres: abbatulum
quendam obscurum et ignobilem ^ praestigiaiorem insuper et ma-
gum sibi adiunxerat.
d^rivai habenae. Theophanes: 5t' d^rjvcSv (xaariycoGai,
habenis flagellare. Anastasius Biblioth. in hist. ecclesiastica nondura
cdita: habena vel ferula caedere in 1. 1 §.impuberi D. deSenat. Sil.
Glossae Cyrilli: Acj^og havena, pro habeaB^ item: i^dg habena.
dSv ov (iiiov dilectus, census et descriptio militum. Constan-
tinus in Tact,
: dQ^io^ei Se zal elg rov aaiQov rrjg Qoyag xal rov
dSvov^lov dSvovfitd^ea&at aal dTtoyQacpea&ai. Leo Tact. constit.

9 § 4: Se nore XQeia xaXeaet rovro yivea&ai xdoiv dSvoviiiov,

et
V. Snidam, Phavorinum et Glossas Basilicon.
deQiiiov tributum pro spiritu aerio. Cuiacius. Leo Tactic.
c 20 dQKei yaQ avroig reXeiv rovg re Srjiioaiovg cpOQOvg
§ 71:
nai rd eTctnei^ieva avrotg deQiKa, xal (irjSev nXeov xara^aQela&ai.
quem locum interpres non inteilexit. videtur autem convenire inter-
pretationi Procopii in dvenS. , ut si tributi genus quod supra solitum
canonem cxigitur.
d&dvaroi immortales, ut apud Persas. Procopius neQa.
p. 22 : (lovov Se rov rav dd-avarcav Xey6(xevov X6%ov rjavx'^ (levetv
£0)5 avrog Gri(xi]vr] eKeXevGsv. v. Socratem hist. eccl. 7 20 , The-
uistii orat. , Athenaeum.
 :

892 FABROTI
anotiiTjTOt monachi insomnes. Scries Episcopomm Byzantii,
Inris GR. p. 298: xal (lovcriov ix twv aKoifii^rcov. Concil.
Florent. p. 723 ed. R : iv rrj tcSv aKotjitf/Twv (lovrj. Theophanes
(lovaxog ia rrjg (lovrjg rcov aV.otjUJjTcov. Nicephonis CalHstiis 15
23: (lovaxovg e» rrjg rtav a;coi,uijra)v (lovrjg iKSids iYnuvaar-^Gag.
epistoia 141 Theodoreti inscribitur MaQnikkoi uQii(tav8QLrr} tcov
ay.oi^njroivy et monasterium eorum Acoemetense. Victor in Chro-
nico Primasiiis quoque ^coemetensi monasterio relegatur. loan-
:

nes PP in epist. ad lustinianum qui de Cumitensi monasterio fuit.

:

recte Cuiacius emendavit de Acumitensi. idem Victor: per mona-

c/ios monastej-iorum Acliimitensium. lege Acumitensium aut
Acoemetensium.
aKoXov&og v. ^aQoyyou
avraQGia. Theophanes in Phoca: 7]%ovi yaQ (itkirto^ivriv
iv ttj- AcpQiKy Kard 0ci>Ka dvraQGtav, meditatam adt^ersus Pho-
cam rehellionem. uvraQrrjg qui tyrannidem affectat. idem Theo-
phanes in Mauricio : o 8s rvQavvog 'Als^avdQOV toV GvvavrccQrriv
avrov i^E7te(itp£. GvvavraQrrjg est conscius et particeps rebelHonis,
correbellis Anastasio bibhothecario. Theodorus Metochites icp* olg :

ivexdXovv dvraQrrjv avrov.

dXXdy lov dXXayri commutatio pecuniarum. etiam hodie
Graecis dXXdyco est permuto.
dXkriXiyyvov» v. Zonaram in Basilio, et Novellam Basilii
n£Q\ dkKr]Ktyyvov o^iorsXav, et Meursium.
aXoyov equus, iumentum. Leo Tact. c. 10 § 5: SiotKElGd-ai,
xa aXoya avrcSv. Theophanes in Heraclio : jtolXd rdSv aXoycav av-
rov Siscp&dQrjGav. Nicetas Choniat. in Manueie Comn. 2 tcJ :

xovqgt] iv roig dXoyoig cpoQrcoGavreg , et de rebus gestis post exci-

diiim urbis f re^oi dh rdg v^QiG&eiGag vk avrmv yvvaiKag eig rd
:

uXoya dva§i^d'Qovreg. Bamlica ad 1. 17 D. de petit. heredit. hodie

quoque Graecis dXoyov est equus. sicLatini animal pro equo dixerunt.
lulius Firmicus Mathes. 3 c. 7 regiis animalihus praepositos. legis
:

Salicae tit. 19: Scuriam cum animalihus vel foenile incenderit.

Theodorus Studita epist. ad Platonem: in animalihus sedentes in
urhem ingressi sumus. aXoyoig.
d(i§cov ambo , pulpitura , suggestus. Annales Fuldenses : in
Pasilica S. Petri amhonem a^cendit, posito super caput suum
evangelio. Anastas. bibliothecarius in hist. eccles. super amhonem:

CJialcedonense anatJiematizavere concilium, Concil. Laodicen.

can. 15 elg xov d(i^(ova dva^aivovrcov.
: Synodus Cp. 7 act. 1
TtQo Tov UQCordrov d^n^covog tov vaov rrjg dyioordrrig (isydXrjg iK-
xXrjGiag rijg inoavv^iov Soq)iag. Basilius de vita S. Theclae, Theo-
phanes in lustiniano. Niccphorus Callistus 14 10: xeiG&ai tavrrjv
VTto Tov d(i^oavaf o ^r](Ji,a rcov dvayvmGrav iGriv.
d(i7iQd6ijg, diir]Qd£f d(ir]QBv eiv. Zonaras: TaQGod
 :

GLOSSARIUM. 893

an7]Qag. amiras, amiraeum agere cefiriQtvEiv. Theo-

amiraeus.
phanes in Heraclio rov ci(irjQ£vovTa avrtov.
:

avvcava annona. Glossae Nomicae: avvcova CrnialvtmaQO-

%rjv, ayoQav xal rrjv kztjaiov Siavo^i^v. Meursius legendum puta-
bat Qoyav pro ayoQav. sed nihil mutandum : dyoQci enim et spectes
annonarias significat, ut observat Casaubonus ad Polybii 1. 1. signi-
ficat dvvtava et salaria, consuetudines , stipendia, opsonia, rogas,
quae railitibus aut magistratibus aut aliis erogantur. Novella 130 c, 1.
Tlieophilus ad § ult. de milit. test. Macarius homilia 26. Vegetius
2 7. B. Ambros. 5 epist. 27. auctor incertus vel loannes Cpolita-
nus in Matth. homil. 51 et 53. Gregorius 1. 1 epist. Ind. 3 c 20.
Anastas. biblioth. in historia Eccles. Macedonlus vcro uicJiuliujii
:

qnendam , qui exemerat adpersus se machaeram, ex submissiune

inimicorum suorum per singulos menses annonas praecepit acci-
pere. v. Basilica ad 1. 2 C. pro soc. et Gr. interp. ad 1. 19 R. de
testib.
aTiXiriKtvtiv castra locare, metari. Leo Tact, c. 9 § 37:
KttKti6£ daqjaXcog dnXiKSveiv. Theophanes in lustiniano : dnli,-
KEVOvrcav avrav tiqo ^ikqov rijg Ttokecog. hinc aTcXrjxra pro castris.
Leo d. c. 9 § 54. Onosander Strategici c. 9 jceqI toi» GvvBxcog
:

VTCaXXdcOBiv rd aTcXrjKra.
dnoKQsag quadragesiraa, carnisprivium. v. Filesacnm de
Quadragesima p. 447 et Scorsum ad Hom. 15 Theoph. Ceramei.
Nicephorus Gregoras I. 8 dTtoKQSO) yaQ r]v KaiQog.
:

dnoKQiGid Qiog. Isidorus Pelusiotes epist. 1 44 1. 4 Siu :

xov ^aGiXtKOv dnQKQioiaQiov (la&ovrsg. Sexta Synod. Cp. act. 1

ditoKQiOiaQiov 0£o8o}QOv rov oOicardrov. Menologium lulii : «Vo-
KQiOidQtog r^^g 'AkE^^avdQicov eKKXrjolag. apocrisiarius vel apocrisa-
rius. Facundus Hermianensis I. 4 : a Stephano ecclesiae Romanae
diacono et apocrisario. Ferrandus diaconus ad Anatolium : JEuty-
chetis apocrisarius , aTCOKQiOaQiog totJ Evrv%ovg. Concilii Chalced.
act. 1. hinc apocrisariatus. Humbertus contra Graecorum calumnias
apocrisariatus sui tempore. dTCOKQiOiaQiov vetns interpres Synodi 6
Cp. interpretatur responsalem. Facundus d. 1. 4: liomanae eccle-
siae responsalem. Aimoinus 3 c, 66 1 per responsales Fredegun-
dis. AuastasiusBibl. iu hist. eccles. ; responsales rero Felicis Ro-
mani conveniens. et mox: Felix Qutem compertis quae ah apo-
crisiariis suisgesta sunt. alii responsa facientem. Gregorius I. 7
epist. 5: diaconus noster qui apud eum responsa faciebat. Theo-
phanes: 6 rdg §aoiXiKdg anoKQioEig noiiov. responsum est «Trojcpt-
Oig in Novell. lustiniani. Chronicum Alex. : Kal Elnsiv tm ^aOiXEi
rrjv dnoKQLOiv. S. Benedictus abbas Anianae in Concordia regularum
c.'58: fratres qui pro quouis responso diriguntur. apocrisiarius
igitur est legatus ecclesiae vel principum vel etiam privati.
dQ\id^Evrov armamentum. Theophanes: x«t dni&rjKEV
SKEi To dQfionievrov, Auastasius bibl. in hist. Eccl. sic vertit: et illic
 :

894 FABROTI
posuit cirmamentum. armamentariura ottAoO^x»/. gloss, Cyr.

OTtXod-rinri armamentarium. losephus ciQ%. 9 7: avoi^aq dyiioaSog

ztjv Iv TM isqm 07rA.0i>»jxi;v. Ruffinus Aquil. ita vertit: interea lala-
das aperiens arniamentarium. adde Novell. 81 c. 1. Theoph. in
Mauricio. interdum dQiia(ievtov accipitur pro ipsis armis. Leo
Tact. c. 6 § 28: £TeQag afid^ag q^EQOvGag ro aQ^diiEvtov ixaotov
aQi&fiov Tcov (TT^aTtcaTcov. Constant. Tact. : i^^ 6e xtd itEQag dfid-
^ag §a6ta^ov6ag to aQfidfiFvtov.
aQfiattt arma. Leo Tact. c. 19 § 13: aQiiata ix^tcaSav.
Constantinus in Tact. g)OQovvta td ccQfiata.
: Codin. de Offic. eYts :

tceqI dkoycov Eits aQ(idtcov, sive de equis sipe de armis. item:

CtEQOVfiEVOi dXoyoiv rj dQiidtcov, qui equis aut armis nonnullis
careant. utitur Achmes oveiq, c. 24, 54, 69 et 156, Thomas
Magister: OTtKa ov (lovov td Koivag aQfiata. glossae Nomicae:
aQ(ia 6v}(ialvEi Kal onXov. Graeci igitur recentiores to dQ(ia Ka\ ra
ciQ(iata dixerunt. Harmenop. 1 26 § 12: o KXitjjag dkXotQiov dQ(iaj
qui aliena arma suhripuit. Alexius Rharturus : t6 aQ^a to i6x^~
Qov. item : 'evai (HEyi^tov Manuel Mo-
dQ(ia aatd tcov Ivavticov.
schop.: dQ(iLa kviKwg to ti&QmTtoVt dQ(iata 8i jtXrj&vvtixdig ra
OTtXa. errat grammaticus qui negat to dQ(ia sviKag arma significare.
Eustath. ad U. 2: 7] tov aQfiazog ^i^ig Kal inl ojtXov XiyEtat , Kal
''Poj^iaiKov tovto. Nicephorus Blemmidas Epitom. log. c. 8: to
dQ(ia ETtl tav oTiXcov toj Ttor 'Pa}(iaicov e&ei. quemadmodum autera
citerioris aevi scriptores to aQiia et rd dQ(iata dixerunt , ita etiam
postrema Latinitas arma usurpavit. Dositheus Magister in Glossis:
inermis sine arma. leges Longobardorura tit. 42: cum sagiita
vel qualihet arma plagam fecerit. hinc dQ(jidtoi in libris Basilic.

et Cedrenum armati. Georgius Alexandrinus in Chrysostomi vita:

ovtE yaQ Iv rrj r}(iEt£Qa dvvd(iEi tovto 7tQdtt0(i£v, ovtE iv dvva-'
CtEia iTtTcicov Ka\ dQfidtcov §a6iXiK(Sv Ka\ TtXi^&Ei ctQatov. et
aQ^iatovv armare. Concilium Fiorentinum p. 567 ed. R: Xva 8ca6ri
adtEQya eHko^i, (lEtd Ttdetjg i^odov dQ(iatC3(iiva. Alexius Rhart.
doctr. in S. et magn. Parasc. et i'^aQ(idtog. Corona pretiosa: e^-
(XQ(idtogf a&a)QdKi6tog , exarmatusj inermis.
dcrjKQTjtElov secretarium. Synodus 8 Oecumen. act. 4:
ovtcag co(ioX6yrj6av Ka\ x&sg Eig td d6r}KQ7]trig. videtur legendum
d6riKQr}t£ia : interpres enim vertit in secretariis. varia autem erant
secretaria , de quibus in ciKQEtov.
d6r}KQr}tr}g. glossae Nomicae: d6v}KQritr}g 6 rmv aitOQQr}-
TD3V yQa(i(iatEvgf asecretis, a secretaj, secretorum notarius. Pro-
copius n£Q6. ^': itvyxavE yaQ 'lov6tiviav6g ^a6iX£vg laavvrjv ta
tov "Povq^ivov Kal lovXiavov tov tcov a7toQQr}tcov yQa(i(iat£a TtQE-
C^Eig TtaQa Xo6Q6r}v 6t£iXag d6r}KQr}tr}g KaXov6i to a'^ico(ia 'Pcd-
'

fiaioi' 6i}KQr}ta yaQ KaXEiv td aTtoQQr^ta v£V0(x.iKa6iv. idem avExS.

p. 63 in fine: Tor? 8£ d6r}KQi^tr}g KaXov(iivoig ovk aitEY.iKQito to
u^ia)(ia tlg xd xu §a6iXicog dTtOQQrjtci yQdcpEiv, icp^ avitEQ to dvi-
 GLOSSArJuai. 895
Ktt-Ofv irETaxTO. Nicephorus palr. in Breviario Historico: uvayo-
Q£vov6iv ^aGiXia Aqxs^iov 0iXi7cmxov yQafiiiariaj ov rij 'lra~
eig
kav (pcovy xakovaiv aarjHQTjrfjg. Sexta Synod. Cp. act. 2: IlavXog
(leyaXoTVQSniararog aOjXQijnjg asKQSraQiog ^aaiXiKog elrcB. et act.
4: ^ioyivovg rov ^syaXonQsneardrov daexQirig aeKQeraQiov §aai-
XiKOv. Synod. Nic. 2 act. 2: ^aaiXiKog darjKQrjTrjg. Nicephoriis
Cpolilanus archiep. epist. ad Leonem PP ; cum igiiur aeiaiem viri-
lcm ailigissem et iuvenilem praeteriissem in regalibus versatus
airiisy militiam quandam exerceham, et ipsam non absque opera
ac remi-ssa., sed quae per manus et calamos exliibetur. etenim
impcricilibus iniereram scriptorihus . asecretis eos vocaie soliiif
iMtiiuie lingiiae scimus esse dictionem. Landiilphus Sagax 1. 17:
dirigit igitur Phocas Thcodorum asecretis. primus ordinis nQOi-
ToaarjxQrjrtjg j primus a secreiis Anastasio bibl. v. in TtQCoroaat]-
KQ1lT7]g.
daifjfiov argentura etiam signatum. Georgius Alexandrinns
in vita B. Chrysostomi: ro filv XQvaiov Sidcons nTco%oTg xal rolg
6so(iivoigy TO Se darjfiov Siivsiiisv elg rdg iay.Xrjaiag. hodie
darjfii Graeci dicunt pro argento et dar]fiiviov pro argenteo. Cy-
rillus patriarclia CP adversus ludaeos onov elxe t»}v y.scpaXYiv XQV-
:

Griv, Ta %iQia x«I ro aTrj&og daifiiviov.

daKrjrr] Qiov asceterium. lulianus Antecessor Novell. 6 6.
Papias: axsislerium, monasierium Graece, pro asceteriiim vel asci-
terium ut habent luliani codices mss. Mcnolog. Gr. in Martio \x.srd
, :

Trjv ef>.r]v ano§i(oaiv asfivcdv yvvaiY.cov ovrog 6 oiKog ysvi^asrac

daxi]rrJQiov. Nicephorus Callist. 9 14: og dXXaxov, na^' 'A^&i]-
vaioig 6r]Xa8rj , ro aaKrjrrJQiov eiie. hinc daKrjrrjg apud S. Basil.
Theophylactus ad c. 11 Lucae: ot fisv yaQ QaQiaaioi cog daKr^ral
iSoKovv y.al anoKeKOixiiivoi rav dXXcov. hinc avvaaKrjrrjg, Curo-
palates p. 817 et daKrjrQia ascetria, lulianus Novella 53. dno Trjg
daK^^aecog sive exercitatione: ascetae enim seu raonachi et ascetriae
seu monastriae in omni pietatis genere se exercent.
daaaQi ov assarium , as. v. GIoss. assem daaaQiov, o^oXov.
et assaiium aaaaQiov, vovfifiiov. Cleopatra nsQi ara&fxcov x«l
fiirQCov: KaXsirai Ss t] ovyKia xexQaaaaQiov 'iraXiKov. Papias:
assarium nummus, assis, velfigura denarii.
Avyov ara Augusta, Augusti coniiix. Achmes ovsiqokqit,
c. 125.Simoc. 8 13. Basilica I. 1 tit 6 c. 1: o ^aaiXevg roTg
vofioigovi vnoKSirai , "^ Se Avyovara vnoKeirai. Theodor. epist,
138 ry evae^sararr] ymI &eocpiXeardrri AvyovGrrj.
:

Av yovaraicov Augustaeum. descriptio urbis Cpolit. Aiu- :

gusiaeum, Capiiolium, Moneiani. Pachiinerius I. 9: AvyovaraicS-

vog avXaiav nXr]QOvvreg. palatiiim Cpolitanum.
Avy ovardXio g Augiistalis. Paulus 1. 35 § 3. cx quib.
caus. raai. praefectus quoque Aegypti. Basilica : 6 AvyovardXiog
'AXe^avSQeiag. lustinianus Novell. 23 : dKQoarrjv e^si Avyovard'
 ::

896 FABROTI
Xiov. praefectum Augustalem. Syneslus epist. 29 , 105
lulianas
fin. Isidor. 3 50. Nicephor. Callist. 10 11. Phot. Biblioth.
Pelus.
p. 259 ed. Graecolat. Theophylact. Simoc. histor. Manric. 8 13.
loann. Mosch. Lim. c. 207 «tto ri^g xtt^taq tov AvyovGraXlov.
:

Theoph"anes homil. 46: dov| Alyvnxov %UQOxovzixai kuX Avyov-

GxdXiog.
av&ivxrjg dominus. utitur loannes Cantacuzenus p. 756.
Papias : auihenies dominusy auctor. hinc avd^svxeia. Thoraas M
av&evxitt 8h Ttag ovdevl xav doaifnav QrjXOQCov evQrjxai iTtl xov
xrjg SeGTtoxeiag 6v6(iaxog. loannes Moschus Limon. c. 79 : 8eSco'KS
§s xo xksiSiov xov aQiiaQiov xai av&evxy. Alexius Rharturus : x«l
7} avd^evxsia 6ag. et av&svxslv et av&evxiKag. Hesychius : av-
^svxelv i^ovGia^eiv. Codinus in naQSK^. : av&evxiTnog siGeQyo^e-
vovg ev toj^eyakcp naXaxicp xovg Aaxivovg. Cyrill. patriarcha CP
V.VQIS n^yovv avd^evxrj. et apud Laonic. Chalcond. ^iiyag av&svxrjg
le grand seigneur. de Sophia Augusta Anastasius in histor. Eccles.
accersitis Sophia u4ugusta pecuniarum venditoribus et notariis
iussit dejerri cautiones dehilorum et hreves. quihus lectis accepit
hi-evesy et praehuit eos debitorihus et reddidit dominis suis. Ce-
drenus av^&evxaig.
^ata dona ab imperatore aut patriarcha quotannis dari solita
ante diem palmarum, unde eis nomen: est enim ^aig seu ^atov
ramus palmarum. loannis c. 12. Porphyrius de abstin. ab anim. v.
Epiphanii homiliam elg xa ^ata. Dorotheus doctr. 15 : (lexd §at(ov,
cum palmis. hinc hebdomas ^a'Co(p6Qog. Georgius Logotheta ia
Chronico: sGnevGe zaxaka^elv x6 vv(iq)alov tcqo xrjg ^aiocpoQov.
quae et if xav ^atav. Metaphrastes Sept. in Cyriaco : eag -^ xav
^atoav dcpiKoixo. haec autem erogatio non semel fiebat. Theopha-
nes in Apsimaro : xal eTcdvrjGe xov XQairjXov avxcSv aVQig dnoXv-
Gecog xov tcqcoxov ^atov. quae totidem fere verbis Cedrenus. vide
tamen notas posteriores ad p. 446 b.
§atovXog baiulus. Sophoclis scholiastes in Aiace lorario:
naiSaycayog aal naiSoxQi^rjg , 6 Xeyofxsvog ^atovXog. Balsamo iu-
ris GR. p. 472: xovg naiSoxQi^ag ^alovXovg 7iaxovo(id^onev.
Theophanes: &eoS6Giog 6 ^aGiXevg 'Avxio%ov xov nQaiTtoGixov v.ai
naxQixtov xal ^dyiXov avxov snoirjGs nandv. sic ms. R: lege
^atovXov. auctor anonymus in Annal. Franc.: rex Carolus cum
Jiliis et exercitu pacifice Franciam repetiit , Jlliumque suum Lu-
dopicum regem regnaturum in Aquitaniam misit, praeponens illi
baiulum A.rnoldum, aliosque minisiros ordinabiliter decenterque
constituens tutelae puerili congruos. Historia Miscella I. 23 quae :

comprehensos omnes imperatoris homines cecidit atque totondit

una cum loanne protospathario et baiulo ipsius. Fredegarius
scholasticus in Chronico: Otto quidam JiUus Beronis domestici,
qui haiulus Sigiberti ab adolescentia Juerat. Aimoinus de Gest.
Fr. 4 88 baiulus r, Sigeherti. baiulus est paedagogus, praeceptor,
:
 :

GLOSSARIUM. 897
monitor, rector, gouverneur. hinc baiulatio. Aimoinns hist. 5 39
haiulaiionl commiitens.
^av^ov bandum, vexillum, signum militare. Hadrianus PP
Epist. ad Carolum M. R : qui Neapolitani ipsos Graecos cum han-
dis et signLs suscipientes. Anastas. Bibl. in ecclesiastica hist. : hunc
Hisam in honorem fdii imperatorum ierrorem cum impe-
sui atque
ratorio ac decenii honore militiisque ac hlandis (1. bandis) ac sce-
ptris in Uierusalem mittit. Procopius de bello Vandal. 2 p. 123:
xovq %z VTtccGniGxcig koi to 6i](isiov, o 67} ^dvSov KaXovai 'Pcofialoi^
*Ioi)<ivvr} iTtirQitfjag ^Aq^bvlco. Leo Tact. c. 12 § 62 : rd de §dv8a
TJyovv Tu 67]^sla. Constant. inTact.: ocpeiXsi smGxov xdYna lSiov
§dv8ov £%HV. Scholiastes in gttjXit. a S. Gregor. Naz. Cvv&rjiid :

iOTi ro Ofj^Biov Xttl avfi^oXov xov arQarov zaXovai ^dvdov. han-

doray cohors militum, scara. Acta vitae Alexandri PP 3: concurre-
runt signiferi cum handis. Radevicus 2 &%: signis et handis
praecedentihus ad palatium perduxerunt, Historia Wambae regis
Toletani illum cum handorum signis accessisse. Benno Cardinalis
:

de vita Hiltebrandi I. 1 et cuncti milites handa gestantes.

: Ana-
stasius in Adriano eum cum handora susceperunt.
: hinc ^avSocpo-
QOt. Procop. d. I. 2 p. 134 : ds ersQog ro arjfisTov toiT axQarviyov
iv xaig TtaQard^saiv sl(od-cog cpsQSiv, ov 81^ ^avSocpoQov aaXovai.
'Poi^aloi. Leo Tact. c. 4 § 14: Ka\ ^avSocpoQog (.dv sgtlv 6 to
67](X£tov TQV pdvSov ^aard^cov, signiferi, vexillarii, iidem dracona-
rii dicti. Ordo Romanus: deinde milites draconarii , id est qui
signa portant. Theodoret. epist. 59: KOfii^si Sh ravrTjv IlarQm-
vog SQaxovdQiog. adde epist. 133. significat ^dvSov et turmam,
scaram vel cuneum militum. Glossae Nomicae: zovaroSia arQaTico-
xmov aricpog , §dvSov 'Pco(ialoi'KaXovai. auctor vitae Caroli M.
in Annalibus Francicis: dominus vero Carolus una cum Francis
castra metatus est ad easdemy misitque scaram suam. et p. 19:
perveniensque in locum Ingilherim misit quattuor scaras. deni-
que ^dvSov victoriam significat, si Stephanum de Urbibus sequa-
mur in 'AXa^dvSa. naQu 'Pa)[iaioig, inquit, ^dvSov rijv vinfiv
(paaiv.
^dq ayyoi protectores Cuiacio, securigeri. de his Codinus
de offic. vet. inscr. isiXiaQica kooq. &' ^aQuyycov. loannes Canta-
cuzenus 141: 0% rs rovg nsXsasig s%ovrsg §dQayyoi TtQoaayoQsvd-
^isvoi. Graeci ad 3 § 5 D. ad leg. Cornel. de sicar. ^aQayyov
I. :

avyy.XTirixov xov ^dQayyov evyxXrjriKov cpovsveavrog.

stsqov
Astrampsychus sv rw IIv&ayoQixcp Xa^svri]Qia) , SrjXotg slg §aQdy-
yovg Kai fisyi^ravag Kal d^icofiarixovg. hi Celtae erant, ut scri-
bit Scylitzes apud Cedren. p. 792 d in ora, vel Angli, ut Codinus.
praefectus eorum dxoXov&ogy ut iam observatum.
§ttQSovKiov hastile, iaculum, pilum, telum quod iaci potest.
Constantinus in Tacticie : r^tKOVQiaj ^aQSovxttt, fittr^ovxia,
Ptt6iXsvg rex, imperator, de praesentis teroporis rege. Zo-
Ceorg. Cedrenua tom, IL 57
 :

898 FABROTI
slmus 5 : 03? ccv firiSeig sTSQog nXrjv avxov ^adilsi naQuSvvadTtvsi.
et §aaiUg pro Augusta. idem llb. eodera : ao^av Kcad tijg ^uai-
Xidog to nXi]d-og. sic Byzantini imperatorem vocare soliti. Annaies
Francoriim : more suo, id est Graeea lingua, laudes ni dixeruaty
imperatorem eum et basileum appellantes. et iisdern peue verbis
auctor vitae Caroli M. et Eginardus de gestis Caroli M. et Annales
Fuldenses. ceteros Qrlyag per contemptum appellabant, ut Qiiyu
^Qayyiag. v. Luitprandum in Legatione.
pEQyiov virga, Anastasius Biblioth. in hist. eccles. : eonira
T^ulgares fundis et virgis armatos et blasphemanles minapit. Leo
Tactic. c.7 § 3: nca ^SQyicov.
fACta aY.ovTaQicov et § 18: avxi
67ta&icov §cQyia vuQ&7}xag 7] naXcx^ovg avTi KOVTaQtcov dvaSi-
-r}

Sovg. Constantin. in Tact. ^aaza^stcoaav Sh Kal GxovtaQta v.aX

:

§£Qyia. Menolog. in Martio: stiXe^sv ovv 6 ysQOiv ^£%Qig ivvcxTi^s

aQag ovsQyiag (sic ms.) SsyiansvTS fiox&M TtoXkai.
^satiaQifrjg \. TtQcoto^saTicxQtog.
^iyla Eustath. II. 2: aKOTtTjv 8s Xsysi r^v xotvcos
vigilia.

"ksyo^svriv §iyXav. Theophanes: aXsiaag ovv rdg tav rst^icov nv-

'kag KuX §iyXag d-iixsvog. Leo Tact. 11 § 9: sx^iv Ss xal (iiyXag
^'^co&svt et c. 17 § 54: iva §iyXa dKQi§r}g aal dacpdXsia roig Xot-
%oig ysvrixai. hiuc ^tyXdvcoQ excubitor. idem Leo c. 14 § 16:
oXiycov ^iyXaTOQcov. et ^tyXsvstv excubias agere: Leo c. eodem
(jist'

§ 13: 6q>siXcov ^tyXsvstv. et d. c. 17 § 102: Std rovQ §tyXsvoV'

rag ndvTcog. vel ^tyXi^stv vigilare : Constant. in Tact. p. 38 : nQog
ro ^iyXi^stv avrovg.^ et p. seq. tva %QoXa^§dvcoaiv ot aa^aXXdQioi
Kal ^tyXi^coatv.
^t^iXXaricovtg vexillationes, alae eqnitum. Glossae Cyrilli
^s^iXXaTicov i^exillatio. de vexiiiationibus Veget. et Cui. ad L ult. C.
de his qui non impletis stipend. sac. sol. sunt.
^ias^Tog bisextus. Anastasius Antiochenus oxs */ rsTQasxicx
:

rov Xsyoiisvov ^tai^rov sig rsXslav ly/xl^av dTtuQTi^st T-jjv nivriaiv.

Glossarium ms. illustriss, F. Cancellarii Petri Seguierii ^ias^xov ijti^
:

vs^rjatg rsTQasxiag.
/S^arr/ov blatta. Salomon episcopns:
dulcius hoc cunctis argenti aurique taleniis,
iomhyce aut gemma^ blattis eborique fuisset.
Constantinus de administr. imper. : oiov ^XaTTta. pannus sericus.
Fortunatus 2 3:
sei'ica ctci niveis agnata £st blattea telis.
^ovKsXXaQtog Glossae Nomicae : ^ovxsXXdQiog
buceliarius.
o aTtoarsXXo^svog xai cpiQCOv rivd. item: ^ovasXXaQtog 6 naQa-
ftivtov aTQUTicoTTjg. Graeci lib. 60 Basilic. : ^ovxsXXdQioi Xiyovxai
ot naQaiJiivovxsg axQuxtcoxai. sk Ss xov ^ovxa ovoft«ro?, o iaxtv 6
ixQTog, ixX^^&rjauv ^ovKsXXdQtoi ot toV ccqtov ttvog ia&iovrsg in
ovToJ rovTO) rco nuQu^ivstv avrco. bucellarii dicuntur stationarii
mUites. ex nomine autem buccay quod est panis^ vocantur bu-
 :

GLOSSARIUM. 899
cellariij panem alicuiiis edenies in hoc ut morentur apud einn.
bucellarii igitur suut custodes corporis, protectores, stipatores, sa-
tellites, armigeri, asseclae, domestici procerum vel principis. sic et-
iam dicti ciientes. Papias: cliens bucellarius. iideraque parasiti
dicti. Aldhelmus de laudib. virginit. haec tanta prodigia cernens
:

Claudius trihunus ohstupuit, et corde compunctus cam septua-

ginta militihus et omni familia et vernacula clientela una cum
parasitis et sodalihus credidit in dei Jilium. et ibidem : a pro-
priis parasitis et domesticis clientihus. de them. Bucell. vide Const.
de th. orient. th. 6, et eundem de admin. imp. c. 51, et Curopal.
p. 839.
jSovxivarto^ buccinator. Theophanes : ^vo a^iktpoi rivsg
q^iXoxQiaroi iv TQinoXsi ncaafjLSVOVTEg , vloI ^ovKivaroQog. Scholia
in Epitom. SS. Cann. tit. 2 sect. 2 : etcI xov narQioiQ%ov 0so8oaiov
§ovxivarcoQ §a6iXiKog ^aTiriad-eig, id est, suh patriarcha Theodo-
sio huccinator quidam imperatorius haptizalus. a buccina seu
tuba , quae ^ovxivov Graecis posterioribus. Suidas qjoovaaxsTv :

evcpcoviav aaKsTv, xal <pcovaaKix6v ^ovkivov. Glossae Cyrilli

CakTii'^ tuba, litua, buccinum. quanquam inter bnccinam et tubam
nonnihil interest.
^ov viVQov. Theophanes in Phoca: ov o rvQavvog ^ovvtv-
QOig (lasrl^cov dvelXsv. et alibi: dvd q' ^ovvivqcov iKsXsvas rvnxs-
e&ai. Menologiura in Martio rov dylov (xdQxvQog Ijtl noXXdg rds
:

toQag roTg ^ovvsvQOig dvrjXstag avYKonrofJisvov. Simeo Metaphr. ia

Sergio et Baccho : xal rov (jisv SsQyiov dacpaXsaxdxri cpQovQd naQB-
Sidov , rovrcp d^lj&sv a(isi^6(isvog avrov rijg svsQysaiagy rov Bdx-
fpv b\ Std rsaaaQcov ia%vQcag iKra&ivra PovvsvQoig co(ji,oig ixiXsvs
xara^aivsa&ai. Constant. Manasses: co(ioTg ^ovvsvQoig rdg avxov
oiaxa(JLsXaivsi aaQKag. item: co(iOLg ^ovvsvQOig rov Xa^jLnQov xaxai-
xi^si rriv aaQKa. Martyrologium Usuardi mense Oct. d. 7 : quorum
Bacchus tam diu est tierpis crudis {^^ovvsvQOig) caesus quoadus-
que totus corpore discissus in conjessione emitteret spiritum.
^Qaxioviov armillae. Achmes c. 127 ovsiq.: idv '^dy on
§Qaiicovia sXa§s y^Qvad.
yaXia vel yaiata triremis, galere. Leo Tact. c. 19 § 10.
yaitftT^a Concil. Florent. p. 567 ed. R. gaUasse.
ysvixovaerarium publicum. huic praefectns xov ysviKOv
Xoyo&ixrjg Nicephor. Gregoras I. 7.
dicebatur. Codin. de ofBc.
eundem y£vixo'v appellatum tradunt viri eruditissimi ex hoc loco Sui-
dae : 'lcodvvriv icpiaxi^aiv i/jys^i^va totJ TtoXi(iov diaKovov rrjg (isyd-
i.r]g iKKXfjaiag Kai XoyiarTjv rav cpoQcov, ov ysviKOV KaXovai. de
quo dubito : nam de eodem loanne sic scribit Nicephorus in Breviario
historico: rovroig 7]ys(x6va icpiaxrjaiv Icodvvfiv didKOvov r^^g (isyd-
krjg ixKXtjaiag xal xav Sr}(ioaiav cpoQCov Xoyiaxrjv, 6v Xoyo&ixi]V
ysviK^v oUb naXsTv r} avv^&sia. atque ita forte legendum apud
eundemp. 115: ruv 6ri(ioai(av Aoytarjjv, 6V to 8v}(JiaSss Xoyo&ixriv
 . :

900 FABROTI
Kalovdi, nisi dfJiioGia pro tributis accipias. Theoph. in Constanlino:
To'v te OsoScorov tov fiova^j^ov xal yzviKov Xoyo&itrjv. hinc aTto
yeviKcov, qui eo mnnere functus. loannes Scylitzcs in principio histo-
riae : Nizrig)OQOV ^aatkicog rov and yeviKcSv. Chronologia vetus
NtKrig)OQog 6 aTco yevixav. eadem verba in 8 Synodo p. 348 ed.
Rom.
8s7}6eigf 6 iTcl tcSv Seijaecav. libelli, libellorum magister.
Georgius Alexandrinus in vita S. Chrysostomi: dovg rdg de^^aeig r<p
^aaiXet. Graecus auctor ms, qucm citat ernditissimus Allatius dis-
sert. 2 de lib. Eccl. : Icodvvov iiayiGTQov xal int tav Se^^aecDV. de
referendario et regendario dicam in Gloss, Nomic.
deaavoi decani. v. tit. C. de decanis. B. Chrysost. in epist.
Pauli ad Hebr. c. 7 hom. 13 p. 605 ed. Anghc. : x«t rcJv Xeyofiivatv
Sexavcov toTtov ejiixovteg iv toig §aaiXeioig elai. Flotilda in visio-
nibus: audiehaique pocem diceniemj quod hi easeni archidiaconi
et praejjosili iudicesque et maiores atque decani. B. Ambrosius
1. 5 epist. 35 : quod ad Portianam hasilicam de palatio decanos
mitiehant.
8r]Xata)Q, Sr^XtttoQsv eiv. delator. Ulpianus in Timocra-
team tov itQoaaycoyia interpretatur SrjXdrcoQa. Theodoretus epist.
43: aal SriXdrcoQog eQyov Se^dfievog. utitur etiam epist. 45. Geor-
gius Alexandrinus in vita S. Chrysostomi : erv^e Ss xard tiva cp&6-
vov Sta^oXtxov SrjXatoQev&rjvat tavrrjv trjv acoQov ^rJQav etg tdg
KKodg QeoSoaiov tov ^aatXimg.
StaitaQiog atriensis. Glossarium Philoxeni: atriensis dmt-
tdQiog, SiaitdQxrjg. Theophanes: Evrv%tav6g Si tig jtQcSrog tcSv
SiaitaQicov. vet. Inscrij)t. p. 576 7: diaeiarchus domus Augustae.
et in Heraclio : eKQatTJ&rjaav Ss xal ia tmv StatraQicov TOtJ naXa-
tiov TtoXXoi. Menologium d. 30 luHi : vjto tcov SiattaQicov tov iis~
yaXov TtaXatiov djtoKOfii^etai. Martyrologium Notkeri: qui cum
esset zaetarius palatii, pro diaetarius, ut zabolus pro diabolus apud
Phoebadium contra Arrianos, et Gild. Sap.
StKiQatov tributum veterum murorum reficiendorum causa a
Leone iconomacho instltutum. vide tamen Constant. Manass. p. 93
in Nicephoro. Theophanes infra in StotKrjf^g. Anastasius Biblioth.
in hist. eccles.: ast imperator allocutus est populum dicens "vos
non muros, sed nos praecipimus administrato-
valetis aedificare
rihus , et ipsi exigent in regulam per singulos annos nummum
argenteum unum, quo imperium accepto aedificavit muros ; et iia
facta est consueludo dandi hinas siliquas adminisiraiorihus
StKtdtcDQ dictator. Polyb. p. 237 d, 238 c. Diodor. Sicnl.
p. 127 in fin. t. 2 et p. 919. et 2. Paean. Eutrop. met. p. 67.
SioiKrjtrjg publicanus, tributorum exactor. Theophanes:
ivrev&ev ovv ijtexQdtrjaev rj avvrj&eia StSstv td StKeQara toig Siot-
xrjtaig. administratorem vertit Anastasius loco snpra citato. Hadria-
nus PP Epistola ad Carolum M. : missij iaquit, Graecorum duo
 GLOSSARIUM. 901
spailiarii imperatoris cum dioecete y qui Latine disponitor di-
cilur.
Sijtrvxa. in his erant inscripta nornina episcoporum. Con-
stantinus Pogonatus epistola ad Domnum PP (habetur tomo 3 Concil.
Gr. p. 7 e ed. 11.): ix^iaXetv BiraXiavov Tdv naTtaQiararov ix r<Zv
dtTcrv%(ov. Synodus Mopsuestena , cuius acta habentur in 5 Synodi
act. 5: Tlieodori antiqiii nomen eiecliim est diptycliis. Facundus
Uermianensis i. 4 cognoui nomen loannis in sacris diptychis scri-
:

ptum. idem catalogum episcoporum vocat 1. 8 ^tt ex catalogo :

episcoporum nomen eius yllticus episcopus iuberet auferri. tEga-

rixov y.ardXoyov S. Cyrilius ad Atticum apud Nicephor. Call. 14 26.
(ii^Kov imaKonoiv B. Chrysost. epist. 125. et diptycha dicta, quia
tabulae duplices erant, in quarum altera vivorum nomina perscripta,
in altera vero eoriim qui obierant. yqa^iiarelov autem dt&vQov in-
teiligit Georgius Alexaudrinus in vita Chrysostomi: xai Xa^dv 6
'lcodvvrjg StTcrvxov eyQatpev 'ETHcpavia) y sive duplices tabellas, in
quibus epistolam scripsit Chrysostomus.
8o ^iicr t'Aog rrjg iKnkrjaiag domesticus ecclesiae. v. Litur-
giam ordinum parte 7, iu consecratione episcopi , et Meursium in hac
dictione. do(ie6rtKog G%oko5v
, GrQardQ^vigj praefectus, domesticus
Scholarura. Coustantinus Manasses:
ovrog ToV BaQdav rov Qcoxclv GrQaraQxriv Kad-iardvHf
ov rav exoXav dojueffnxov sitcqizv av '^Pco^iatoi.
Historia Miscella 22 : Antonium patricium et scholarum domesti-
cum. de domesticis agemus in Glossario Nomico.
Sov^ dux, rjysficov, 6TQaria)r(ov aQxav, 6rQartci>rtii(ov xara'
Xoytov aQXtoVy GrQaroneddQxrjg. Giossae iuris Sov^ rjyeficov. Con- :

stantinus de themat. 1 vno dovKa Kal '^yeiiova. Procopius neQ6.

:

cc : ovdelg 8e ovre "^Pcojtitttcav 6rQari(orcSv aQXCov, ov Sovaa xaXov6t.

et de aediflc. lustin. : 6rQaTi(ariK(ov dh KazaXoymv aQxovra rfjSs

7iara6rr}6dfievog, ov Sovxa iiaXov6i. Eusebius hist. eccl. 9 5 6rQa- :

roneSaQxrjg ov Sovxa '^Pcofiatoi nQ06ayoQevov6t. loannes Cantacuz.

1.4 ixofiivrjg Ss rrjg Xiov , 036neQ tGtoQTjTai r^fiTv, vno r(ov ix
:

Tevovag dSiKoog iv 6novSuTgf nQog tov oQXovra avrrjg, Sovna iy-

X(OQi(og 6 ^a6iXevg enefiipe.
nQ06ayoQev6iievov , Niceph. Ca!l. 7
26. Harmenop. 1 16 § na6a nQonereta aard SovKog !j
ult.:

ctQXOvrog rov 6TQari(6rov xecpaXiKr]v indyei ri[i(OQiav. Arrius Me-

nander in 1. 6 de re milit. dixerat adpersus ducem vel praesidem.
V. ad Gloss. Basil.
SQovyyaQtog praefectus drungi, turmae unius
tribunus,
praefectus. Glossae iuris : item: SQOvy-
S^ouyyapiog o jriAmppff.
yaQtov of naXatCi^t ixdXovv rov fitag (lotQag rlxot rovQjxag aQXOvra.
Vctus inscriptio : JTjor^yo^a §a6iXtK0v 6TQdT(OQog Kal SQOvyyaQiov
yeyovoTog. p. 1161 2. erant autem plures, inter quos quidam neyd-
Aoi, ut praefcctus rei navalis, SQovyyaQiog rcov nX(otfi(ov, Cedreno
o' rov 6t6Xov SQOvyyaQiog, praefectus classis. Anna Comn. Alexiad. 3»
 :

902 FABROTI
Nicctas PapWago in vita Ignatii patr. CP : 6 ToiJ ^ctGiliKov GtoXov
SQOvyYccQiog- rov vavtiiiov dQOvyyaQiog Constantin. Manass. et
SQOvyyccQiog Trjg ^iyXrjg drungarius vigiliae. Constantinus Manass.
piyXag yaQ '^v SQOvyyccQiog , Sinouv avTco^ialoi. Historia Miscella
1. 24: multique protospatharil et spatharii et excuhilus domesCu-

cus et ordinum princeps , seu drungarius imperialis vigiliae.

rectius legitur apud Anastas. Biblioth. in hist. eccles. quin et ordi-
:

num princeps et exc. domest. seu drungarius vigiliae. de drun-

gario Cibyrrhaeotarum Cedrenus in Leontio, Nicephorus in breviario
historico, Theophanes. Vide ad GIoss. Basilicoruin.
SQOvyyog^ SQovyyiarL drungus globus militum. Leo
Tactic. c. 13 § 3 xata SQOvyyovg xal Karu rovQfiag. Veget. 3
:

16: sci}'e dux debet contra quos drungos, hoc est glohos hostium,
sic legitur in veteri codice Nicolai Fabricii viri perillustris. hlnc mo-
nachorum globus apud B. Chrysost. epist. 14 SQOvyyog ^ova^ovrcov.
:

ovroj yaQ Ssl HTtetv xal ry Xi^si ttJv [laviav avrcSv ivSsi^aG&ai.
hinc SQovyyiari. Leo Tact. c. 18 § 144: d&Qocog Ss '/.al ro Xsyo-
fiEVOv SQOvyytGrl inTtrjScovrag. confestim, glomeratim.
e^ do (lov. Nicephorus in Breviario historico : Kai [loXig nQog
10 nsSiov ro tcqo rrjg TtoXsGig o £/35oftov xaXovGi. item: xard
Tov TtaQa&aXccGGiov xonov xov KaXov^svov a^Soiiov. septimum
miliarium.
iyxalvia encaenia. Isidorus de ecclesiasticis oflSciis 1 35:
quandocunque novum aliquid fuerit dedicatum, encaenia poca-
tur. Nicephorus Callist. 8 3 et 18. Eurip. Schol. ad Orest. iy- :

xaivia j^ iv iyKaiviGfia. Theophanes: yiyovs xd iyxaivia rcav

ayicov aTtoeroXav. Marcellinus Com. in Chron. Thermarum quae
:

dicuntur encaeniae factae sunt. Anastasius Biblioth. in histor.

eccles.: lunio mense facta sunt encaenia SS. apostolorum apud
Cpolim y et recondita sunt lipsana Andreae Lucae ac Timothei
aposiolorumy et iransiit Mennas episcopus cum sanctis lipsanis,
sedens in carruca aurea imperatoria lapidihus insigniia, tenens
tres thecas SS. apostolorum in genibus suis, et iia encaenia cele-
hrapit. hinc encaeniare. B. Augustinus tract. 48 in loannem.
'eyxXsiGrog monachus , inclusus , reclusus. Theophanes in
lustiniano: 'syxXstGrog rov avrov fiovaGrrjQiov. et in Constantino
Copronymo: aGrs ccTtavrag fiovaxovg rs Y.ca iyvXsiGrovg xal xio-
virag. Anastasius Biblioth. vertit inclausos et cioniias: semper
enim inclausum pro incluso apud eum legas. Theodorus Hermopolites
1. 7 tit. 8, exponens haec verba legis 2 D. de in ius voc nec eos qui

propter loci religionem inde se mopere non possunt, ovrs inquit, ,

rovg (iri Svvaiiivovg Sid ttjv toi; totcoi; &Qr]Giisiav i^ avrov ava-
lcoQ^Gai, rjyovv rovg iyKXsiGTovg [lovaxovg 7} rovg TtQOGfiovaQiovg.

Mosch. Limon, c. 50: Si,riyr,Garo r^nlv nsQl tov a|3/5a rscoQyiov

XQv iyylsiGrov. Theodorus Studita Catechesi 38 siylita in pri-
:

mis, ac deinde factus clusius. et in testamento eiusdem Livineius

 GLOSSARIUM. 903
vertit diisiHm, Graece syxXsiGtoVf pro inclnso. Petrns DamiaDi
epist. 19 lib. 1 : in epistola ad dominum Thersonem
inclusiim
missa. Fredegarius Scholasticus in Chronico : Sigeherium reclusum
hasilicae S. Dionysii martyris. hinc ly%kziGxyi^iov pro monasterio.
loannes Moschus Limonarii c. 69: xa^' ov fiSQOvg xcd to iyxKsiGT')j-
Qiov vnrJQisv xov yeQOvxos- clusa pro eodem apud Marianum Sco-
tum 1. 3.
^d%8iKog defensor Synodus
ecclesiae sen causariHn ecclesiae.
Nic. 2act. 4: xov d-sov inKkrjsiag. Concil.
£yiSi,Kog X'^g ayKaxc/Trjg
Cp. sub Menna act. 1 : xoijg svXa^ssxaxovg voxa^lovg y.al iKdiKovg
%ov avxov anoexoXiKoij 'd-Qovov x^rjg n^sG^vxsQag 'Pcon^rig ivxa^v&a
nuQaysyovoxag. Hormisda epist. 36 Paulinum ecclesiae Roma- :

jiae dejensorem cum scHj}tis piaesentibus destinare curavimus.

Auastasius Biblioth. in hist. Eccles. : Paulus quidam dejensorum
ecclesiae. horum mentio in codice canonum Ecclesiae Africanae.
et erant quattuor, qui et iKKXrjaisKdiKoi dicti, lustinian. Novell. 56
c. 1. et ed. 13 c. 10. Concil. Cp. sub 6 Menna act. 2: 'looavvrjg
^soGs^saxaxog nQsa^vxsQog xal iKKXrjGLSKdiKog x-Tjg ayicoxaxrjg (is-
yaXrjg iKKXrjGiag sins. primus nQOixszStKog dictus. Concilium
Florcntin. sess. 25 aXXa %a\ dno xcSv KXrjQiKav 6 fisyag xaQXOcpij-
:

Xa^ xal 6 nQcoxiKdi.Kog. Balsamon ad can. 85 Syn. Carthag. et

7CQ(otsk8ikikov §i§Xiov idem ad can. 78 d. Synodi.
ivcoxiKov edictum de unione ecclesiarum , cuius auctor Zeno.
Sexta Synodiis Cp. act. 10: dnoSsxofis&a Ss xai iv inaivat noiov-
fisd-a jcal Ttjv OQd^rjV o^oXoyiav ro^i) Ivronxot; yQafinaxog, onsQ 6
T^g yaXrjvoxdxrjg XTj^cCog ^aaiXs^vg i^sq)covriae Zrjvcov. Theophanes:
MaKsSoviog 8e xaKoSg nsia&slg vniyQaips xc3 ivojnKM Zijvoovog.
Anastas. Biblioth. in hist. eccl. : iunc et enotesium ( sic ms. ) fecit
Zeno, ut (jiddam aiunt, ah ^cacio Cpolitano dictatum. postea
tamen scribitur enotico. imo et enoiitium in sequentibus. exstat
Evagrii 3 14.
^'l«PZ®ff ^^^' Constantinns 1 de them. c. 12: ^v ydq i^aQ-
^wv xdyfiaTog xcov naXovfiivcov i^Kov^ixoov.
To-G ^uGiXiKO-v nescio
an legendum sit regius tamen codex nil mutat.
£%aQxog. quid si
lcgas oiQxcov, ut apud Cedrenum totj xdyfiaxog aQXcov rcov i^Kov§i-
rcov? ^^aQ%ot rcov cpaxQiav duces factionum: Basilica in interpre-
tatione legis 16 D. de appellat. exarchum vertit Anastasius Bibl. in
hist. eccles.

i^iQKBrog exercitus. Glossae iaris: l^/jtro CxQaxdg. leg.

i^sQiiixog.
i^tGcox^g peraeqnator. sic in 1. ult. C. de censib. et censitor
et peraequator. peraequatorem i^iGcaxi^v interpretatiir Eustathius
quod libros censuales eroendaret, et tri-
7tSQ\ XQOv. Staax, sic dictus
butorum onus babita ratione census ex aequo inter cives divideret.
S. Basilius ep. 259: 8ia tou alSsGiiiooxdxov dSsXcpo^v ^XXtiviov
iliGoijvxog Natiavtov , et ep, 263 : fiiETtEftipafXE^a tw aiSsGiiim-
904 FABROTl
rarM aSeXq)a Atovxi^ tm i^iacarrj rifg NiKCtiaq , et ep. 278 : «(Trfi

rris InX ry i^iGcoGst cpQovridog avrov dvE&ivra, idera prope munus

peraeqnatoris et inspectoris. de inspectione Theodoretus ep. 43 xal :

Tjjv inorlJ iav r^jqv JtoXXaMg Ysysvrifiivvjv aeXsvGai ^e^uicod-^^vai^ et

ep. 44: rijg yaq ijto^^iag Kar' iKslvov tov xaiQov yEV0fisv7}g. censi-
tores autem qui censum definiunt pro ratione eorum quae quisque pos-
sidet. Gloss. Philox. censiior a7CoyQaq)Evg, xiftvir^^g. vide epistolas
S. Basilii 304, 352, 353, 426. Gr. Naz. orat. de lul. censitore.
i^KOV §txa pro excubitoribus vd excubiis. Gloss. Cyrill.
ayQVTtvia excubitum. item: excuhiium navwxig. Nicephorus Calli-
stus 1. 17 c. 40: KOfirixi ovxi tcJv i'^KOv^ixcov. Anastasius Biblioth.
in histor. Eccles. : ast populus scJiolariorum et excuhiiicum. hinc
excubitorium. Anastas. Bibl. in CoUectaneis : duxerunique in custo.
diam excuhiiorii.

i^Kov^ixcaQ excubitor. Procopius de bello Vand. 2 : og xcSv

i^KOV^iTOQcov i^yElro' ovrco yccQ rovg cpvXaKag '^PconaToi KaXovGi.
Georgius Alexandrinus in vita B. Chrysost.: (xnoariXXEi ri ^aaiXiGGa
6vo EK6Kov^ircoQag. Metaphrast. mense Sept.: 'Icoavvrjg rig 6TQa-
XKaxrjg iv xolg KuXoviJiivoig i^Kov^ixcoQCiv. Chronic. Alexandr. o
CXQarog rav cpvXarrovrcov to naXariov i^KOv^iroQcov. Mauricius
Imp. epist. ad Gregor. PP : in quihus omnes dixerunt tuam heati-
tudinem milites ad illos transmisisse cum uno irihuno et excuhl-
tore. V. ad Glossas Basilicon.

insiKrrjg. vetus glossarium Illustrissimi viri D. Petri Segue-

riiFr. Cancellarii: insiKrrjg 6 CnovSalog qui urget operas ut festi-
nent. v. Indicem in Voce TtQOJxo^aorcjQ. Theophanes sKrios rov :

lovGriviavov XQi^Xivov XsyoiiEvov Kal xa xov naXariov nsQirsiyi-

Cfiaxa , jtal inEGxrjGEV iTCsiKxrjv Exicpavov, vide notas P. Goar. ad
p. 41, 42 et 598 b.
iniGKOTtog 7toi(iii]V Barlaamus nsQl rrjg xov nana
nsQiKog.
cnQxrjg c. 3 : (iSQiKOvg §£ noi^svagovg iniGKonovg , covofxaGav.
,

GIoss. L. g. pasior iniGKOnog. xcov XoyiKmv nQopdxcov dyEXaQ^jirjgj

Theoph. Cerameus hom. 47. episcopus primi ordinis sacerdos,
primus sacerdos, S. Ambr, de dign. sacerd. hinc ijtiGKonv^ pro epi-
scopatu. lustin. Nov. 123 c. 1. Basil. diaconus Conc. Ephesini
parte 1. Gregorius presbyter in vita Gregorii Theologi: alxcov xrjg
paGiXidog iniGKonriv. Theophanes: ^ovX6(isvog Evxvyriv xiva
ccQXifiavdQiTi^v 6(i6cpQova avxov slg tijv iniGKonriv TtQOXSiQiGaG&ai.
Anastas. Biblioth. in hist. Eccles. per episcopem mittunt depositio-
:

nem. et episcopium pro eodem. Carolus 3 R. in epist. ad episco-

pos regni sui: episcopium Tungrensis ecclesiae expetiit, item
episcopium pro domo episcopi, Synod. Pontigonensis can. 12. Ana-
stasius in exsilio S. Martini giraturos per totum episcopium.
:

STtxaGKaXov locus Cpoli a septem scalis ita nuncupatus : est

cnim GKaXa scala. Moschopulus TtsQX G%. KXi(ia'S; i^ Koivc5g GKuXa.
 GLOSSARIUM. 905
Snidas: ava^oXsvg xal «f
naQu 'Poficctoig Xtyo^hi/i d^aXa. Corona
pretiosa: exaXa scala. v. Procop. Vand. ^ 148. p.
STaiQsLa, iraiQBiuQXTjg. cohors quae constabat ex belli

socijs et foederatis. huius praefectus iraiQiaQxrjg, sive ut loquitur

Cedrenus, eraiQEiag aQ%(ov. erant autem, ut Meursius observat,
plnres eiusmodi sxaiQHaiy quarum una ri (isyaXt] dicebatur, eiusque
praepositns ^iyag itaiQBiaQxrig ; de quo Constantin. Manass. Georg.
Logoth. et Nicetas.
^i^r^VT} sibina, venabulum. Glossae Philoxeni: venabulom
^i^-^vr]. sic etiam exponitur in Gloss. Cyrilli.

^coGrr] genus dignitatis. Codinus in naQSn^oXaig : xal tcqo'

ojQXOvTo ai T£ ifa&rai xal ol jtarQiKioi nal ot TtQamoGirou v.
Eot. posteriores.
rJYov [levog hegumenus, maior, maior monasterii, praefectns,
praepositus. S. Athanasius in metaphrasi ms Psalmi 67, ad illa
xeTS. 26 TCQoicp&a^Sav aQXOVTsgy ot '^yovfisvoi tcSv [lovaxav. Sy-
nodus Nicaena 2 act. 1 Ea^^ag 6 svXa^ioxaTog ijyovfisvog /Ltoi'?7s
:

Tcov 2rov8i(ov : hegumenus munasterii

Anastasius bibliotb. vertit
Studii. idem Anastas. biblioth. in histor. eccles. : Peti-um Euge-
menum S. Sahae. lege hegumenum. Synod. Nic. d. act. 1 i^yov^
fisvov praepositum vertit. loannes Mosch. Lim. c. 95 'i^yovfisvog :

07V Tov xoivo^iov rov A^a^avov. Pallad. Laus. c. 76 ')]yov^svov :

TCoXXijg udeXg^orrjTog. hinc iriyoviisvsiaj praefectura. Synodus 8

Oecnmen. c. 4: ro-vg 81 TtaQ^ a^vrov slg '^yov^svsiav tcqoxscqi-
C&ivrag.
&i^af '&Efiariiiol provincia. Cedrenus: did TcSv^^Pcofiac-
Kav ^s^dxcoVf ex Jiomanis provinciis. Anastasius biblioth. in hist.
eccles. : tam in regia urbe quam in thematibus degentes, Theo-
dorus Hermopolites ad 1. 6 § 8 D. de offic. praesid. : ol gtsXXo\isvoi
uQXOvxsg sig rdg InaQxiag rJTOt slg rd '9'f/tt«ra. hinc &s(xaTiK6g
provincialis; idem Hermop.
9 tit. 1. interdum &ifia legionem
lib.

significat. de Militia: legio rd^ig, &ifia, hinc

vetus Glossar. tit.

•&S(iaTiiiot legionarii. Cedrenus avvax^d-ivrsg ds 01 'd-EfiaTixoi, tke-

:

matici milites. Anastas. biblioth. in hist. eccles. : appellatus est

imperator ab omnibus ultra sitis thematibus. Historia Misc. 22:
et cum ad Orientalium thema, cuius praetor erat Lacinus^ cu-
currisset. de hoc themate Constantin. them. 1. et paulo post:
^rtahasdus autem a ihematibus pronuntiatus est imperator.
et ibidem pervenit Constantinus Chrysopolim cum duobus the-
:

maticis militibus, et lib. 24 : mulieribus vero thematicorum

militum, qui fuerant in JBulgaria, auri quinque talenta dedit,
Codinus in 7caQS%^oXalg ex Chronico Cpolitano : syQarps 6s nal roTg
GTQaTrjyoig xal roJtaQxaig nal Sov^i xal naGi roig o^vGiv aQXvjyi-
raig navrcov rav ^aGiXtxrov '&SfiaTcov avaToXijg rs xal SvGSCog,
aQxrov zai (isGr]fi^Qiag. Ka^aXXaQtxd '9i(iaTa apud Cedrenum sunt
equestres copiae : Innii/iov xdy^u Herodiano.
906 FABROTI
X81HTOV Cedrenns: ixri&nai 'iSiktov. Glossar.
edictam.
luris : sSUroig , Theophanes in Heraclio : iKri&srat ro
Siartt^eGi.
Xsyoiisvov iSiKrov. Agatho PP epist. ad Constantin. Heracl. et Tib.
( exstat Synod. Constantin. 6 act. 4 ) ^ArtoXivaQlov atQsriKOv xara
:

JioSfOQOv TCQog TO Ksi^svov iv rrp jj5/xra> t% 6q&o86^ov nlsxs(ag

rov iv zvOt^sl ry (ivtjijbr} 'lovGriviavov Tov ^aadicog. Niceph.
Callist. 17 29 : to '^Pco^aiarl 6vo(ia^6(isvov ijStKrov yQacpsi.

taavarov cohortis nomen. Synodus 8 Oecumen. act. 1: do-

fisCriKog tKavarcov. Menologium lulii d. 1 Soiisotikov avrov raiv
:

lnavdxfav TtQosGr^^aaro» v. Constant. 1 de them. 5.

iXXovarQtog
illustris. Arrianus Epict. 3 c ult. Nicephor.
17 14: IkXovarQtog Si rig a^iav. Psellus Synopseos v. 1255«
Callist.
Victor persecut. Afr. dixi ad Theophilum. et v. Cuiac. ad lib. 12
cod. 1. 1.

IvSiKTicaVi HvSixTog. indictus, indictlo. Gregorius Tau-

rominitanus orat. de Indict. : aQivj Trjg XQOviK^fjg VTcaQXH dvaKVKkr]-
Gscogy 'tvStxra Xsyoiiivrj rrj 'Pconaicov (pcovy. alii tribuunt Theo-

phani Cerameo arch. Tauromenit. S Maximus in Computo ecclesiast.

c. 33. Isaacus mon. in Computo c. 1: tvSiKrog rjrig xal IvSiKrtcov
Ttcd imvifirjaig Xiysrai. indictionem autem ab indictionibus dici ve-
rius est, quae cum annuae essent, inde coepernnt anni per indictiones
numerari , ut tradit summus iuris interpres ad tit. C de indictionibus.
iudictiones autem sunt tributa. b. Augustinus in Psalm. 49 quod :

vectigal nohis indicit, quoniam voluit esse rex noster et voluit

nos esse provinciam suam. audiamus indictiones eius non ,

trepidet pauper sub indictione dei. v. Ciaconum ad Cassianum.

v,a^aXXaQi%dy xa^aXXdQiog, xa^aXXtxsv stv. &i-
fiara Ka^aXXaQiKa apud Cedrenum Theophanem. equestris exer-
et
citus xa^aXXaQtKog arQarog, Constant. Synodus Florcntina: xa\ iX-
ff-ovr sg oi 'sfiTCQoa&sv na^aXXaQtot. Thcoph. iu Heraclio: oi 8s
UiQaat Ka^aXXdQiot. loannes Moschus Limonarii c. 72. hinc
y.a^aXXtKSvstv. Theoph. in Theod.: ital St' iKsivcov sKa^aXXtKsv-
6a(isv. Constantin. in Tact. : aTCO [isydXcov yaQ kivSvvcov ravra
8taaco^ovat TCoXXaKig ra tnndQia Kal 81' avrav rovg Ka^aXXiKSvov-
rag avrd. idem de adminislr. irap. c. 15: ov Ka^aXXiKSvovat 8s
'tTcicovg. Achmes c. 235 idv 'tSrj rtg ort iKa^aXXiKSvas §0QSava.
:

Glossarium ms: Ka^aXXtKSvsi, dno^aivsiTov 'iicrcov. utitur Actua-

riiis lib. tcsqX avv&iascog cpaQ^idKCOV. sic Latini recentiores equum
cabaliare vel caballicare dixerunt. legis Salicae tit. 26: et eum
(cabalium) caballaperit. legis Langobard. tit. 105 § 17: si quis
cahallum alienum ascenderit et inlra piciniam tantum cahallica-
rerit. Sangallensis 1 de gestis Carol. Magni: per campum istum
cahallicans. a caballo videntur tamen Latini hac voce uti pro equo
:

viliore. b. Hieronymus epist. ad Heliodorum statimque cernamiis

:

sagittas pilisf tiaras galeis, cahallos equis cedere.

 GLOSSARIUM. 907
KalGceQ. Caesar, designatus imperio, imperii succcssor. Eu-
troplus 10: Caesares duos ci-eavitj et mox: creatus est imperator.
1.

et 1. eod, solus in imperio Romano eo tempore Constantlus prin-

:

ceps et Augustus fuit^ procedente vero tempore differentia fuit

inter biQnQzi\v^ Gs^aGronQaTOQa et KaiaaQU, vide Codiuum de
ofliciis.

aaXavdtti calendae. interpres Cann. eccl. Afr.: trj nQo oxta

xaXavdciv 'Jovvtojv, octapo calendas lunias. Glossae luris v.aXav- :

bai ai TtQ^tai evog ExaCtov nrjvog rjfjiiQai. Glossae Cyrilli: xaXav-

6ai calendae. v. Plutarchum in Galba.
y.aXiytov calceus. KaXiya Modestino 1. 10 de excnsat. tat.
Graeci ad 1. 2 D, qui not. inf. xaXiya yaQ sGtiv vno8r]}ia,
: hinc
aaXiyaQiog sutor. Glossae Basil. tit. ad leg. Aquil. 1. 5: xaXiyor-
Qiog tig. lulius Firmicus Mathes. 3 c. 12: coriorum confectores
seu caligarii. et I. 4 c. 7: faciet pellariosj coriarios y cali-
garios.
xaXXiyQaipog calligraphus, Anastasio bibliothec. in Historia
eccles. V. auctor incertus apud Suidam xoi taxv-
notas posteriores. :

yQufpovg avttp naQaGti]6ag entd , naXXiyQaq^ovg nXeiovg.

xa(ieXavxiov capitis integumentum, galerus, pilens. Hero
in Excerptis: y.aiieXavxiovAQKaSixov neQi^aXXonevog. Theophanes
in lustiniano: xal td i[idtia avtov Gvv ta 8t.aXi&a} nafirjXav/iia}.
Leo Tact. c. 19 § 42: -^v 8e to Xeyo^ievov xa^iXavniov inl xovta-
giov vifjovfievov. Constant. de admin. irap. : td 6te[.ifiata dneQ
vneig xaiieXavKia Xiyete. lexicon Stephani quod citat Fronto Du-
cacus ad tom. Chrysostomi: xiSaQig, X0Qv^dvti,0Vf nlXog eGtlv
6 b.
eiSog xafieXavxioVf o xdi tiaQa voeltai. Latinis camelaucus aiit
calamaucus aut camilaucium. Anastasius in Uist. eccl. : inito hello
cum Totila rege Gothorum potentissimo superapit et cepit liomam^
et occidit Totilam, et vestimenta eius cruentata cum camilaucio
Cpolim.
( sic ms. ) lapidihus preiiosis ornaio misit historia Misc.
22 : praecepit Hahdalas radi harhas eorum, etfieri calamaucos
et
cuhiti unius et semis. m libris manu exaratis legitur amelaucos
vel camelaucos. Giossae Isidori galeros calamaucos. item pileum
: :

calamaucum. losephus aQiaioX. 3 8 vneQ 8\ trjg xecpaXrjg (poQeu

:

nlXov uxfovov, Ruflinus Aquileiens. vertit: super caput auiem

gesiat pileum in modum parpuli calamaci aut cassidis, lege
calamauci, ut apud Bedam, qui eadem fere verba usurpat. Ana-
stasiusde vitis Pontific. in Constantino apostolicus pontifex cum
:

caumelaugo , ut solitus est liomae procedere. legendum cala-

mauco^ vel quod magis placet, camelauco. Glossarium ms. came- :

laucus, pestimentum papae. et totidem verbis Papias. atque ita

Bonaventura Vulcanius legebat in Isidori Glossis.
xafiicia camisia, interula, subucula. Victor Uticensis. per-
secut. Africae 1. 1 : de palliis altaris, proh nefas, camisias sihi et
femoralia faciehant. Anastasius biblioth. in hist. ecdes. : Chalba-
908 FABROTI
^ias catnislas multas. Alcuinus de divin. oflic. : tunica linea pestis
erat hilerior , quam camisam
dicimus vel supparum. Papias:
alba, vestis sacerdotalis , linea strictay quae camisium dicitur.
V. eund. in poderis. unde vkokuihgov. Cyriilus Cp. advers. ludae.
c. 2 q. 1. Codinus in naQEK^oL Mosch. c. 186.
Kuiinog campus. Leo Tact. c. 7 § 30: (ir} iXadrjg lap^Qcog
£V TCO KttflTta).

xavdtdaroi. militum genus quos robur corporum et animo-

rum commendabat, erantque inter stipatores principis. b. Hierony-
mus in Hilarione candidatus Constaniii imperatoris.
: Michael im-
perator epistola ad Ludov. imp. : et ideo iustum existimavimus
mittere ad vestram gloriam Tlieodorum protospatharium nostrum
ct JLeonem rwsirum candidatum. Acta Sutrina sub Henrico r. pon- :

iijex misit in occursum eius in montem Gaudii, qui et Marii di~

eilur, baiulos, cereostatarios, candidatos, defensores , siratores.
l^uitprandus rerum Europae 3 c. 5: turba post Jios immensa po-
1.

catur, protospathariorum , spathariorum, candidatorum. horum

incminit Procoj). 3 de bello G. loann. Moschus c. 185: SirjyiJGaro
Tjfilv t] &coq)iVig otal (piloTtra^iog Magla rj fiiqrrjQ rov kvqov JJav-
Aou rov aavSidarov. Nicephorus CpoHtanus in Breviario hist. : tjJv
de a^lav ijv Kav5i8arov 'Poiiiaioig KinXtJGKELV a&og.
Kav ikXsiov. Cedrenus KaviKXsiov rin'^, d^icofia. Syno-
:

dus 8 tom. 3 Conc, p. 4l3 ed. R. ysYQacporog XQiGrotpoQov TCQCor-

:

rov KaviKksiov.
tiGt^KQtix^g Ka\ ETci loan. Cantac. 4 40: rov STti
rov KaviKlsiov "AyysXov JtQog ^acdia nifiijjag nQsa^svrrjv. Chro-
nic. Cp.: Sia NtKrjcpoQOV KavtKkeiov rov AXiarov, cajiiclinus.
V. IMeursium, Vossium de vitiis sermonis, Alemannum ad Procopii
arcaua p. 19.
Kavcav. quod quis velut ex regula facere debet. Moschus
c. 98: ovdsTiors noicSv toi' kuvovu (jiov, «goi^jco; tov vovv sig rriv
yrlv. item psalmus et canticum statis diebus cani solitum. et divi-
jiura officium. vide Meursii Gloss. et Hugonis Menardi not. et obs.
ad Concordiam regularum, c. 55 § 3.
KanviKov tributum fumarium. videndus Theophanes in Ni-
ccphoro Logotheta.
KttQdaQi%ag. Cedrenus.Anastasius biblioth. cardarigam vocat
cardarigas vero, inquit , non est proprium
in histor. ecclesiastica :

iwmen, sed dignitas maxima apud Persas. ex Theophane.

KaQriXliov castellum. Constantinus Porphyr. de them. 1
Ihcm. 9: TtaQiScoKav ra hsiGs KaariXha. Theophanes sk tov :

KaSTsXXiov ditiXvaav. loannes Moschus Limon. c. 167. Synodus

Fiorentina; slg to KaariXXi ^QayKoXi. loannes Cantacuzenus 4 40:
To Xsyo^isvov KaGriXXiov SiSTtoQ&rjGav.
xdarQov castellum, iTciTsi%ian,a , locus muris munitus. Sui-
das: KaarQov cpQovQiov. Achmes c. 283: ^' dyQOV rj KaarQOV.
Tlieophanes: Tovia tw s&el IliQacci. ro BsS^dKiSi KaXovfisvov ku-
 ::

GLOSSARIUM. 909

GtQOV nctQsXa§ov. sed et jtaatQa pro oppidis ponl notum cst, Iiisti-

nianiis Novella 128 c. 20: iv TaTg tcoXsgiv 7]xoi KuGTQOiq. vet. int.

iji cifiiatihus aut casiris. intellige, aut oppidis. denique v,aGTQOV

naQefii^oXt] , castrum. Glossariura ms. TcaQS^^oXrj GKrjvi] , naGTQOv,
CTQaTOTtedov. Gloss. Graec. Latin. TcaQSfi^okt] falanx, castrum.
Glossae iuris : jtaGTQov 'tjyovv (poGGatov, (poGGaxov pro castris poni
ibi dicam ^vv ^za.
KariTcavog. Curopalates p. 843 a. v. Menrslam in ea di-
ctlone.
KsXXiov, KikXfj, KsXlicaxai. cellula. S. Athanasins
Apol. 2: iv KsXXl(p voGav x«l KaTaxsi(isvog. Simeon Metaplira-
stes in Abramio: iv tc5 siQrj^Eva} ksXXIg) svQiGKSxai i.irj8sva Gvvoi~
Kov 'i%(ov. Menologium mense Martio KXsiGag xtjv -d-vQav xov ksX-
:

Xiov. utuntur hoc vocabulo S. Basil. Pallad. in Laus. Doroth. doct. 4

Ka\ ixlvaGGov xa ipia&ia avxc5v shtcqog&sv tov ksXXiov (jlov. loan-
nes Moschus Limon. c. 46 in fine. Nicephorus 11 38: sxsQog ioTC
ronog a(i(pl GTaSia disGxcog i^Sofi^^Kovxa TCQog xo (piXoGocpsiv Ss-
^idag syjoiv , og KsXXla nQOGayoQSvsxai, oxi nsQ ov Kaxa Gvvoixiag
aXXct cnoQciStjv xd rcSv [xova^ovxcov sialv olnriiiaxa. Theophanes.
idem KsXXr], cella. Simeon Metaph. in Pelagia: Ka\ 8r] HsXayiag
ijciGxdg xij ksXXt] KQovcag ixaXsi. Antiochus in Pand. Georgius
Alexandrin. in vita b. Chrysostomi GKvXsvGag Ss xdg KsXXag.
: hinc
KsXXicSxai. Laonicus Chalcond. ccllulani, a cellula qua include-
bantur.
KSVTr]vd Qiov centenarium, pecunlae quantitas. Georg.
Alexantlr. in vita b. Chrysostomi: dnaw^Gaca rov IlavXixiov ksv-
rr^vaQiov. Codiniis in noQSxp.: i^oSiaad-r^Gav XQVCiov KSVTrjvaQict
vv^'. Niceph.Callisti 15 27: i(p' a> GxoXg) %iXia SiaxoGia %qvGov

KSVxr]vdQia Xoyog s%sc SanavrjGai avxov. Theophanes, Candidus

historicus apud Photium , loannes Moschus in Limon. Eustath. 'IX. /3',
Anastas. bibliothec. in histor. ecclesiast. : et dat ei quinquaginia auri
centenaria. sic ms. v. Graec ad I. 60 D. de lu. dot.

KSvrr^Qicov, KSvrvQicav, KSvrovQiav. centurlo. Ale-

xlus Rhart. doct. slg riqv <xyiav Ka\ (isydXr]V naQaGKSviqv: iniGTQS-
cpovv Xr]Gxr]v, KSVTVQicova. scribitur et KSVTVQicov et KSVTOVQicov,
Graec. interpr. 48 BaGiX. tit. 3: KSvrvQicov iKcoXvas. Basil. ibidem
SKaTovraQxog. Theophylactus ad c. 15 Marcl: o KSvxvQicov , rovrs-
CTiv 6 SKaTOVTaQxog' Ksvrovfi yaQ XiyovGiv ot '^Paixaioi ro SKaroVm
V. Euseb. histor, ecclesiast. 7 15- Niceph. Callist. 6 13.
KSQdriov siliqua. Constantinus in legibus Georglcis: KSQa-
riov fv rjyovv (poXXsig ScoSsxa. v. In (poXXig.

KScpaXirioov , census capitis.

capitatio Theophylactns In
Epist. Pauli ad Rom. 13: ra rov cpoQov xQ^<*>Gxoviisvco , ^yovv
c.

rr]v Xsyo(iivr]V KSCpaXixiova, dnoSog rov (poQOV tw to rsXog 8i,

rjyovv rtjv vnsQ rrjg yrjg GvvsiGcpoQav , ro rsXog. quae totldem
verbls exstant apud Oecumenlum in eandcm eplst. c. 18.
 y

910 FABROTI
KYiQOvXccQiog cerularius , xvjQOTttolrjg cerae venditor. Ana-
staslus bibliothec. in histor. ecclesiastica : cerularius quidam erat in
foro, ex lahoribus suis locuples.
KivGxsQv a cisterna. Leo Tact. c, 15: lav 8\ ano mvcriQ^
vag £%Qv6i noGi^ov vdooQ. utitur Suidas tribus locis, et Hero tcsqI
fiezQiav. Zonar. ad Conc. p. 581.
xXsiaov Qui clusurae , angustiores aditus qui non capiunt mul-
litudinem. his autcm hostes excludebantur. Procopius de aedific.
lustin. p. 32: ««l Toug Iv ttj ^ca^a 6Tevo3Tcovg iret%i6axo, ovaTtsQ
%Xei6ovQag xaXelv vevoitixaGiv. Stephanus in Arist. rhetoriciira
(nondum luce donatus est): xag tSia>xtK(og naQa noXXoig Xeyo^evag
v,Xei60VQag. Eustathius. 'lA.. §' : onov ^vvo%ag Xeyei odov, ravxov
6h elneiv xXeiaovQag xai axevorrjxag. Codinus iu naQey.^oXaig:
dnsxvq}X(6d-ri ev xrj xXeiaovQa. utitur Leo in Tacticis, Constantinus
de administr. imperio, Theophanes et alii. Latini clusuras, clausu-
ras , clusas et claustra dicunt. Cassiodorus 2 var. 5 : praecipimus
60 rnilitihus in Augustanis clusuris iugiter constitutis annonas
praestare, enim iegitur in veteri codice: nam cludo pro claudo
sic
promiscue dixere, ut in 1. 226 D. de V. S. clusus est^ ut Flor. legi-
tur. de clausuris auctor Miscellae 1. 18: clausuras teniiere quae
ducunt in Persidem. Egica R. in Concilio Toletano 17: intra
clausuras noscuntur hahitatores exsistere. de clusis Anastasius
bibliothecarius in Stephano 3 ad custodiendum proprias Franco-
:

rum clusas. Hincmarus epist. 5 c. 6: sed Aisiulphus superhia

elatus super Francos, qui ad custodiam propriarum secundum
iussionem Pippini clusarum penerant. Luit[)randus 1 2 quihus- :

dam namque dijjicillimis separata erat a nohis interpositionihus

quas clusas nominat vulgus. nil hic mutandum, nec 1. 5 c. 8.

de claustris Cicero 7 in Verrem qui nostros exercitus saepe exclu-

:

seranty iis claustra loci committenda non existimavimus. et ea-

dem significatione alias utitur. lornandes de rebus Geticis c. 32:
cui Falia rex Qothorum non minori procinctu ad claustra Py-
renaei occurrit. a clusuris clustiriarches , KXeiaovQaQyifig' Theo-
phanes: FQyiyoQiog 6 Kannado^ 6 aal xXeiaovQiaQyrig yevo(ievog.
auctor Miscellae 1. 19: et Gregorius Cappadox, qui et clusuriar-
ches exstiterat. clusurae praefectus.
v.XiiQogy KXriQii^.oi, KXriQOiaig. clerus, sacer ordo, sa-
crum coliegium, generali appellatione omnes qui divino ministerio
mancipati sunt. b. Hieron. ad Nepotianum: clericus, inqnit, qui
Christi serpit ecclesiae, b. Augustin. in Psal. 67: ecclesiastici
ministerii gradihus ornati. Magnum Etymologicum : v,Xr]Qog Xi'
yerai avarr)(ia rav SiaKovcov Ka\ nQea^vriQmv. Oecumenius in
1 epist, Petri c. 7 :KXiJQov 8e ro teQov avarrjiia aaXel, aaneQ xal
vvv Chrysostomus hom. de S. loanne apostolo : evvot^aov
ijfieig. b.
ndXiv rcav ixxXrjaiav xa nXt^d-rj, xov kX-^qov. interdum clerus
accipitur pro omnibus qui subsunt episcopo. D. Basilius epist. 52:
 GLOSSARIUM. 911
xal vvv Sh tcTCO rov ifQov nXrjQtoiiarog, rov V7t6 as xXriQOV. Pau-
linus epist. 28 ad Victricium: de sanctitaiis tuae clero et corpore et
spiri/u esse cognovimiis. xX^i^Qizoi. Niceph. hist. eccles. 7 42:
v7C7]Q£oiav ry ayicoraTrj '&Qi]6X£ia TcaQe%ovrag, ovotcsq oiXrjQiKOx)g
inovofid^Eiv tia&aoiv. autem clerus quadruplex in imperio
erat
Orientali , de clerico principis Synodus 8 oecu-
ut docet Meursius.
men. act. 7: oi roTCorrjQrjrai tlnov Sid rov i^eXXrjvi^ovrog /daiiLia~
vov §aOt.XiKov xXrjQCKov. de clero etiam palatii Hincmarus epist. 3
c. 26. hinc archiepiscopus sacri palatii ,
praefat. concilii Moguntiaci,
Ademarus in vita Ludovici Pii. deni-
archicapellanus sacri palatii,
que clericaius in cod. canonum ecclesiae Africanae p. 283. clericis
opponuntur laici. Clemens Bomanus epistola priore ad Corinthios:
o XaCKog av&Qconog roig XaiKOig TCQOOrdYfiaOi SeSorai. Theopha-
nes: noXXoi re %XriQiKo\ Ka\ ^iova6ra\ Ka\ evXa^eig Xacxoi'
xo laiarcoQ quaestor. Constantinus Manasses 'AoiaiarooQ :

rr}V a^iav. Grammatica: xoiaiarcoQ ro d^icofia. Nice-

Basilius in
phorus Cpolit. in historiae breviario Koa^idv rr]v d^iav rjv Srj xvai-
:

GrcoQa KaXovau Gregorius Nazianzenus orat. 10: SierQi^e [lev iv

T^ Bi&vvfav y rriv ov noXXoarrjv dno ^aaiXecog Sienav dQ%riv. i^
Se rjv ranieveiv ^aaiXel rd j;()»/ft«ra xai rcov '&r]aavQcov ejieiv riqv
inifieXeiav. ivrevO^ev ydQ avra rdg (lei^ovg dQ%dg ^aaiXevg nQooc-
liid^erau sic apud Romanos quaestura primus ad honores gradua
erat.
xo (if] g. Toi; ^aaiXiKOv innoaraaiov , Tot; aravXov , avaro-
^VSy i^xov^iravy cpoiSeQdroov, xoQrrjg. rov ^aaiXixov innoara-
aiov comes sacri siahuU, vet. Inscript. Grut. p. 412 4. (fQOvri~
Grrjg rav Xnncov Manass. regalium equorum praepositus qui alias
v,6(ir]g rov aravXov. x6(ir]g rd5v ^aaiXcKooiv aravXoav Theophani:
est enim GravXog seu aravXov stabulum. Eustathius ad Odyss. w':
naQa (levroi AxriKolg ro 'KXr^aiov dfia^cov xat ^evyoov iari Sexri-
jcov, Xeyerai rovg 'Pcofiaiovg na^d rr]v araaiv aravXov xaXeiv.
Theophanes: x«t ini(p&daavreg iv roig ravXoig (sic ms: lege
GravXoig) EravQixiov rovg Xnnovg etc. le grand escuier. x^fitjg
,

dvaroXrjgy apud Cedrenum, Theophanem, lulium Pollucem in Chro-

nico, Nicephorum Cp. comes Orientis, x6(ir]g rrjg eroag, sub quo
erant 15 provinciae Orientis, Zosimus 5. x6(ir]g rcov i^xov^iroQooVf
comes excubitorum , vel x6iir]g rrjg rav i^xov^iroov a%oXr]g. x6(ir]g
TotJ ^aai,Xi.xov i^xov^irov^ comes imperiaiis excubiti. Synodus
Cp. 6 act. 14. Theophylactus Simoc. hist. Mauric. S 11: j/yfjttwv
8* ovrog itvYXavev cov rdov rov fiaaiXeoog aoo^iarocpvXdxoov xai
vnaaniarcov , ov x6(ir]ra i^xov^ir^QCOv Tr) avvrj&ei tpoovy e&og 'Poo-
(laioig xaXeTv. satellitum et protectorum principis coraes et praepo-
situs. x6(ir]g cpoiSeQdxcov, comes foederatorum , rovQ(iaQ%i]g rov
rdy(iarog rcov cpoiSeQaroov , Zonarae. aliis rcov cpoiSeQaroov iqye-

ftwv, princeps foederatorum. v. infra cpoiSeQdroi. x6fjLr]g x6Qrr]g,

comes seu praefectus cohortis. Glossae: praefectus cohortis anag-
 :

912 FABROTI
%og rijg KOOQtig. Leo Tact. c. 4 § 10 : xoiirig Si iativ 6 tov evog
TCiYiiarog TJroi §av8ov aq)r,yov(i£vog. Gloss. luris : xofifjg 6 fiiag
xooQttjg aQyaVy w jcal Ixarovra^^ai vnoxaxxovxai.
no (iTjzoTtovXog comitis filius. sic ov(insQx67COvXo$ apud
AnDam Comnenam p. 412, laxQonovXog apud Pachymerium. Har-
menopulus.
KOfi(i£QKiov commercium , tributum. Cedrenus : rrjg 'A^v-
8ov xal rov '^leQOv xa jtoftftE^jcia ixovq^ias. idem apud Theopha-
nem. Anastasius bibliothecarius in hist. eccles. sic vertit: Ahydi ac
Ilieri ea quae dicuntur commercia relevapit. idem Anastasius:
cum auri librarum duodecim persolperent y simul et consueta
commercia. Theophanes: to xovftc^Jttv rov navriyvQiov q' Xixqc5v
•^Qvaiov iKOvg)taev, Constant. de admin. imperio: fj^et 8e xal xoft-
fisQHiov mxc5v roiovxav nQayfiax£i(av ansiQOV.
x6 QX7J cohors. aula , la cour du jjrinccj tentorium, KOfir^g
xoQxrjg comes cohortis: v. supra in x6(ir}g. Polyb. 11: rQslg anei-
qag {^rovxo 8e KaXelxai x6 avvxay^ia xcSv ne^av noQa '^Pio^iaiotg
xooQxig). xovoQxa Graecis Basilicon interpretibus ad 1. 2 D. qui
not. infam. Theophanes e^^^k&e naaa ri ^aaiXi^ri vnovQyia jcorl -jj
:

xoQxr]^ toute la cour. idem: inriQaai 8e Ka\ x6 rovk8ov iQrKiaru

T£ xaX 'innovg xal t^v xoQxrjv (lexa naarjg xi]g ^aaiXtxrjg vnovQyiag.
Anastasius bibliothecarius ita vertit: abstulerunt autem Vulgares
etiam sarcinamj pecuniam, equos et aulaeam una cum uniuerso
regio apparatu. sic duo manuscripti codices. nescio an satis emen-
date , et an scripserit aulam. KOQXt] igitur Cedreni p. 472 b non
est cohors: Cedrenus enim et Theophanes de re eadera loquuntur.
nisi malis ibi cum P. Goar xoQxrjv tentorium principis interpretari.
xov^txXaQeaj xov^tKovXaQtog. cubicularia, cubicu-
larius. Georgius Alexandr. in vita b. Chrysostomi: nuQeaxvi xa\ ri

^aaiXtaaa nQO •dvQcSv rrjg ixxXriaiag (lexa Jtdarig avxrjg rrjg cpav-
raaiag xa\ rav xov^txovXaQiav za\ rrjg rd^scag. loannes Malela
QeoSoatog 6 (iiKQog ecpiXet eQcaxi XQvadcptov tov KOv^movXdQtov.
Synodus Cp. 7. Niceph. Callist. Chronicon Alexandrinum , Nice-
phorus Cpolitanus. cubicularius a cubiculo, xotxcovixrjg , TtQ^aoixog,
xaxaaotfirjx^^g. sacri palatii cubicularius in Marcellini Chronico. erant
autem plures palatini cubicularii ; quique his praeerat comes cubicula-
riorum dicebatur. in Concilio Toletano 8 subscribit Odoacrus comes
cubiculariorum. v. Cuiac. ad tit.5 1. 12 Cod. et Glossarium nostrum
ad lulianum.
oiov §ovKXeioVj KOv^ovxXiov. cubiculum. b. Chryso-
stomus hom. de poenit. cag h'v xivi Kov^ovzXeiu) dnoKinXstaxai.
:

Codinus in TtaQex^oXaig : xXeiSaaag ndXiv h'{inQoa&ev avxcSv to

kov^ovkXiov. Chronicon Alexandrinum p. 90: ovaav avf^v iv
Kov^ovKXsia}. loannes Mosch. Limon. c. 129 : kov§ov'
iXd^e elg ro
itXetov. S, Maximus c. 84 ceut. 2: avveinovro Sh rrj (ivrj(iri tov
XQvaiov Ka\ rj nv^fitTj rov ^aXXavxiov xa\ tou Gxe^Qtov Ka\ rov
 ::

GLOSSARIUM. 91v3

KOvfiovKXBLOv» 6KE^Qiov ibi cst cista. Ulpianus in I. 1 § 4l I),

depos. si cista signata. Basilica: l6q>Qciyia^i?vov GKf^Qiov.

xov (iTcaQia magna Constanf in. de Themat. 2 c. 1 1
navigia.
CroXog Ag' KOfiTcaQicov. Leo Tact.
18 § 140: dia xtav JtuQ' av-
c.

ToTg TiXoicov rcov kEyofiivcov nov^^aQlcov, Saracenica vox est auctore

Leone d. c. 18 et c. 19 § 70, Constantino d. c. 11 et Zonara. La-
tini tamen cumbam vel combam dixere. Glossar. Arabicolat. lemhuSf
navicula hrepis, dicta et caupulus et cumha et lintris. Gioss.
Cyrill. otaqpr; xo nXoiaQiov comba. <,

KOVQaxcoQ. reaaaQag ccqxovtcov ysirovcov KOVQnrcoQag aTCO-

xrBLvavra. quinam erant isti curatores principum ? utique primariae
dignitatis viri. an veluti curatores divinae vel dominicae domus?
Theophanes in Mauricio: KovQccrcoQ rdov §aadiKav oXkcov. Sexta
Synodus Cpol. act; 1 : KOVQuro^Qog toii ^aCiXiKOv rov 'OQi^laSov
oiKOV. erat et curator principis , xovQarcoQ rov (iaaiXiag , og vvv
Xoyod-irTjg Xiyerai ut ait Constantinus Harmenopulus Breviarii 1. 6
,

de dignitatibus tit. 1 § 5. KovQccrcoQ etiam accipitur pro curatore

adolescentis , et KOVQarcoQsia pro cura seu curatione.
KovQarcoQeia curatoria. Theophanes : ra de XQeirtova rcov
KriaixaTcov eig XTqv ^aaiXiKrjv xovQarcooeiav al^Qea&ai iKeXeve. Ana-
stasins biblioth. in hist. eccles. : ceterum quaeque meliora erant iii
rehus in regiam curaioriam deferri iuhebat. vide notas posteriores
P. Goar. p. 44 col. 2 d.
v.ovQonaXarifig curopalates, qui palatium curabat, cui pa-
latii cura commissa erat. Nicetas Paphlago in vita Ignatii (habetur
tomo 3 Concil. ed. R. ): J^aQ^ag fiev yaQ icp' iavrov r^v 'PcofiaiK-^v
aQX7]v vnonoiovfievog nQcoxov (lev KOVQonaXarrig etc. curopalatae
autem potestas prima post principera. Nicephorus in Breviar. hist.
'HQaKXeiog QeoScoQov rov eavrov ddeXcpov rijv fierd ^aaiXicc
8e
nQCorrjv xaxTTj/LtEvov , KOVQonaXdrriv 8e avrov ot neQt rd
aQXtjv
^aaiXeia KaXeTv elcod^aai. corrupte curopalatus dicitur, Luitpran-
dus in Legat. ante fi-atris eius Leonis curopalati et logothetae
:

praesentiam sum deductus. corruptius curapalatius. Vigilius PP.

in epist. encyclica ad universam ecclesiam lustinianum exconsulem :

et curapalatii. curopalasius Chron. Casin. c. 7. Latinis primuin

cura palaiii dicebatur, 1. 1 C. de comitib. et tribun. schol. hinc
excura palatii Amm. Marcell. 22.
KovQaov, Kov Qasvfia, xovQaev eiv. incursio, praeda.
Constantinus in Tact. rovg arQaricorag elg rii]v noXe^iiav
: fiij dcpirig
yrjv iva draKxcog iK^aivcoaiv eig xovQOa. item: xal yaQ eig fiev
xd KOVQaa Kal xdg dXXag inidQOndg egxovaiv ot axQaxicorat xd
avQxd iiex' avxcov. et KOVQaevfia. Astrampsychus iv tc5 IJv&ayoQ.
^a|.: driXol atxfiaXcoaiav x«l KOVQasvfia. hinc KOVQaeveiv pro
praedari. Constantinus in Tact.: KOVQaevaag ydQ xijv SvQiav Ka\
KQaxiqaag alifiaXcoaiav Kal nQuldav noXXrjv. Theophanes in Hera-
clio : KovQaevoov Kal nQaidevoiv. v. i. aovQacoQBg,
Ceorfir. Cedrenus totn. H, 68
 :

$14 FABROTI
Kov QatoQtg cnrsores. Suidas: kovqs ^Paiiaiarl tq^xs, sv
&SV «al iiovQ6a)QEg. '&£log hovqgcoq, cursor imperatoris. Caesa-
rius dial. 2 107 B. Chrysostomus vel potius auctor homiliae de
resp.
iusto et beato lob ,
quae exstat tomo 6 oper. D. Chrysost. Tiiog :

aTtoGxikXovGt rovg dQO(ji(tg, KovQOaQag Kalov^iivovg 'Pm^aisxi.

Philostorgius hist. eccles. 1. 2: adxeivrjv Ss rcdXiv qjaQa&sladv rivi
Tcov KOVQOcoQav (loixaiiivriv. cursorera intelligit Libanius orat. 23
de honorib. ad Eustath. hnsira ov&' 6 naig tjksv ovd-' dv ssrl ro
:

rQS%£iv. Petron. vet. inscr. p. 600 15. Firmicus. Lupus abbas

epist. ult.: cursor noster, donec veniamus, pauperis apud vos lo-
cum implebit. P, Biesens. ep. 4l : cursores diversos nostrorum
exploratores itinerum ante faciem meam circumquaque praemisi.
Adventius Metensium episcopus ad Nicolaura PP nos tamen inter:

ista vix unum cursor^m, religiosum videlicet presbyterum Theo~

doricum nomine, compendioso itinere cum prosecutione praesen-
tium literarum ad vestram dirigere potuimus clementiam. Pau-
linus epist. 24 ut cursorem Dominicum Cardamatem signatis in
:

lege dipina antiquorum velocium laudemus exemplis. cursor igitur

pro famulo accipitur, quera hodie Graeci ovkaKig, Galii un laquais
vocant. Laonic. Chalcondylas KaXovvrai de ovroi ol KVQiKsg ov-
:

XaKidsg. vel pro tabellario eove quem ad aliquid perferendum mit-

timus. procursor in hist. Misc. et Anastasii biblioth. hist. eccl.
Graece est, opinor, TtQcoroKOVQacoQ , priraus cursorum. KovQacoQsg
etiam dicuntur railites qui belli tempore incursiones faciunt. Leo
Tact. c. 7 § 36.
KOvaTTog cippns. Lexicon vetus biblioth. Regiae: ^arQiKiov
6 KovGTtog , To rav Sovkcov KoXaart^Qiov. alii nodoKdKrjv exponunt.

quid sit autem noSoKdKtj explicat Simeon Metaphrastes in Luciano

xa\ rovro [isv stg rijv JtoSoKaKrjv {^vkov Ss TtQOiirjKsg iari 6rQE-
^kwrrjQiov) afxq^oriQOvg avrov xovg noSag ivs§i^a^ov inl rsa- ,

6aQa rQ7](iartt StsXKvaavxsg , onsQ iaxl to rrjg riiicoQiag ravrrjg §a-

QVrSQOV.
Kvvr^y lov locus in quo venatio bestiarum ad populi volupta-
tem exhibebatur. hinc Kvvr]yo\ &riQion,d%oi in Glossis Nomicis, id
est bestiarii; de quibus plenius ibi dicam. in eo supplicium de reis
interdum sumebatur. Nicephorus in Breviario historico : iKTcifntsi iv
Tc3 KakoviiivG) Kvvrjyio) r(ir]&rjvai rdg KScpaXdg. item iv tc5 T»Jg :

7ioX£G}g Kvvrjyico tijv K£cpaXriv avtov dnor(ji,r}d-i]vat 7tQoarira%s.

KVQiaKT], KVQiaKov. (iia aa^^drcov. unasabbathi, dies
dominicus. b. Gregorius Nyssenus nQog rovg dx&o(isvovg ralg im-
Ti(ir]6sai: Ttoioig yaQ o(p&aX(iolg rr]V KVQiaK^^v OQtcg 6 dri,(iaaag ro
adp^arov; b. Gregorius Nazianzenus orat. 19. v. Niceph. Callist.
7 46. una sabbathi est dies dominicus, primus dies hebdomadae.
Oecumenius in primam ad Corinthios c. 9: (liav aa^^dzcov rrjv kv-
Qtaxrjv Xsyst. Theophylactus ad c. 18 Lucae: (liav aa^^drcov tjjv
stQcorrjv ij^iiQccv f^g i^So(idSog tj^v TtaQ' ^fftfv kvqiuktJv ixdkovv.
 GLOSSARIUM. 915
vide enndem ad c. 24- »j fifyaA,?/ xvqkxk'^ apud Cedrenam. et est
dies paschatis. item apud eundem p. 295 d. nvQicmi] vel KVQiaKov
est templum. Niceph. Callist. 7 38. Cyriilus Catech. p. 494 ed.
in 4. Chronicon Alexandr. p. 660. S, Athanas. in vita Ant. i^sX' :

&COV Ev&vg ix xov KVQiaKov. Simeon Metaphr. in Cypriani marty-

rio: dg xo kvqiukov dcpiKvetxai. v. Zonar. ad c. 74. Synod. 6 in
Trnllo. Walafridus Strabo de reb. eccles. c. 7. sicut itaque domus
dei Basilica, id est regia a rege, sic etiam KVQiaKcx, id est domi-
nica a domino nuncupantur. adde Aimoinum de gest. Francor. 2
c. 11.
xvQogf KVQ, KVQig. dominus. in inscriptione operis xv^ov
TOt; Ks8Qr]vov. losephus episcopus Methonensis sic inscripsit apolo-
giam adversus libelhim Marci metropolitae Ephesi uTcoXoYia slg to :

YQa^fiaxiov KVQ MaQKOV xov EvytviKOv firjXQOJtoXlxov ^EcpsGov.

Concil. Chalced. act. 1 : a^vovfiev Kal xov xvqiv MaiJiav iItieIv.
vet. interp. supplicamus et domnum
: dicere, Synod. Mamam
Cp. 6 14: 6 KVQig KoivGxavxlvog.
act. vet. int.: domnus Con-
stantinus. et paulo post: didojKa avxu avxcS tw kvqcS Ktov-
Gxavxivai. Concil. Chalced. act. 1 iTtl xov xvqov 0aXaG6iov
:

xai xov xvQOv Ev6B§iov nuQovxog xa\ xov EiXtvxiuQiov iyivtxo

ij TiQa^ig.
xcoSi^y xcad ixiov. codex. b. Chrysostomus homil. in Sal-
vatoris diera nat. : xal xoig uQyaioig xoig Si^fioaia xsiixivoig KcoSi^iv
i:ti Theophanes: 'Avaaxdaiog 6 ^aaiXsvg slSsv iv
xrjg 'Pcofirig.
OQUfiaxt dvSQu q^o^SQOV ^aaxd^ovxa xcoSiKU. Pachymeres: to xoa-
dixiov xrjg ixKkrjaiag eig niaxiv itQoeKOfii^exo. Sexta Synodus Cp.
act. 5 xd elQrjfiiva KcoSiKta VTCoSsxia&coGav. vet. int. praedicti
: :

codices suscipiantur. et act. 7 vet. int. vertit codicillum, et act. IS

polyptychum.
XaxiQKovXov laterculum. qhid esset laterculum explicat Ce-
drenus p. 169 d. Theodoretus Quaest. in lib. Begn. interrog. 40:
TcXiv&iov olfiai xaXeia&ai y o JtaQu xoig e^oo&ev avyyQuq>evai nXui-
aiov ovofid^exut. slSog xovxo axQaxicoxiKijg jtaQuxd^ecog xexQuycovov
i%ovar]g xo a%rlfia. vide Cuiac. ad tit. Cod. de proxim. sacror. scrin.
1. 13. ad Novell. 8 , et de ofF. quaest. in Parat. Cod.
Xey dxov legatum. Suidas. occurrit pasdim in Basilicis. Con-
ciliom Florentinum sess. 3 : aarceQ xi Xtyuxov xa\ xXrjQOVOfiiav ctv-
xoig iyKuxiXms.
Xsxxixiov lectica. Menologium Augusti die 2: to Uqov
Xti^tpavov iv XeKxiKico in\ ovo) xaxud-tiaa. Graeci ad L 60
§ 8 D. loc.

Xiaaa. V. Meursium.
Xi^eXXiaiog libellensis. Nov. 20 c. 9. qni libellos con-
scribit, in 1. hac lege C. de proxim. sacr. scrin. I. 3 C. ubi senat.
lulianus Antecessor Nov. de adiut. Quaest. vide ad Theophilum de
satisdat.
 916 FABROTI
ki^sXXog
libellus. Phavorinus. Synodas 6 Cp. act. 3 tvgi- :

^vjactv ivavTy ki^skXoi 6vo. et act. 4 laiidatur Pyrrhi Xi^Ekkog

v^g nisxsag. Theophanes in Heraclio: y,a\ ki^skkov iTciSsScoKcog
OQ&o8o^iag tw nana. apud b. Chrysostomum epist. ad Innocen-
tiuni ki^skkoi zatrjYOQicSv y libelli accusationum, libelli accusatorii.

koyyog iocus angustus. v. Meursium in ea dictione.

koYO&irTjg logotheta. plures erant. ysvinog koYO&strig,
de quo supra in ysviKov. v. Procopii arc. p. 81 et 104 et notas ib.
Nicephorus Gregoras 8 6 koYoQ-itvig tov ysviKov QsoScoQog 6 Ms-
:

to%it7jg. 6 Tcov olnsiaiicSv. Georgius Pachymeres: tov (isYcikov ko-

yo&izov Tcov oixsiaKcav. 6 rov Sq6[iov logotheta dromi seu cursus.
Constantinus de admin. imp. c. 32. Theophanes in Constantino:
(6v siatv oi nQCDtsvovtsg Koavatavtivog 6 natQixiog aal koYO&ifrjg
rov 8q6i.i.ov ysvofisvog. to-iJ atQaticotiKOv : sexta Synodus Cp.
act. 1 :atQatiatiKov koYo9itov , septima act. 1 'lcoawov ^aai- :

kiKOv oaxiaQiov Kal koyo&itov rov axQaxicaxiKOv koyo&saiov. Ana-

stasius bibiioth. ita vertit: loanne imperiali ostlario et logoiheia
iniperialis logoihesii. alius interpres ita: loanne regio ostiajio et
quaestore aerarii miLitaris. rav aysktav Codinus de officiis me-
minit. denique o rcov asKQitcov koyo&stvjg , Nicetas , qui et fteycg
koyo&itrjg dicebatur. Nicephorus Gregoras 1. 6 : Mov^akcjv 6 ftcyaff
koYO&itrjg. cancellarius hodie est. Papias: logotheta edictum im-
peratoris foris populo nuntiat. vide Chron. Casin. c. 68-
kcoQiKiov^ kov Qixiov. Leo Tact. c. 15 § 9: rovg fnj
exovtag kcoQixia. Constantinus Tact.: iyixmaav 8s Ta kcoQiKia &ri-
•iiaQia SsQficxtiva. Gloss. ms. in v. onka: 'd'c5Qa^ 6 aiSrjoovg x^tcav,
onsQ iaxl kovQiKiov. Glossae Nomicae:
[lavSvag, [(latiov., to
kovQiKiov. Chalcond. 1. 9
noiovvtsg kcoQima i^aiQSta. Theo-
:

phanes in Heraclio: 'ika^ov ta kovQiKia avtcov. Corona pretiosa:

giaccho kovQiKi. hinc kcoQiKatoi. Leo d. § 9. apud Theophanem
in lustiniano kovQiKaroi^ in Theodosio kcoQiKatoi.
kcQQiov lorum. v. Meursium.
kaQog lorum. Homeri ad II. y : tfiagy
Scholiastes antiquus
k<aQog. Eustath. II. jS; vvv kmQog nkarvg, Si* ov ij
rska[icov 8s
ccanlg avscpiQsto. Macarius hom. 32: kciQOig avtov ^aaavi^si.
Schol. Eurip. in Hippol. : sicod-aaiv ot aQfiaxrjXdtai nsQidnxsiv td
kwQa rrj civrvyi. Theodorus Metochites Roraana (laati^srat,
in hist. :

Tov vcarov kcoQOig nksKtolg' toiotJtov Kal yaQ ro cpQayYiXiov.

Glossarium ms. illustrissimi Franciae cancellarii P. Seguierii: dficpco-
Qiaxog 6 XcoQog. vide Breviarium Graecum p. r^s' et cpi^' parte 2.
Graeci autem XcoQog et Xcoqov dixerunt, ut Latini lorus et lorum.
Gloss. Cyrilli t[idg habena, lorus, corrigia, hoc lorum,
:

(lay UQ t^siv Mahometicam impietatem profiteri. Theopha-

nes: xal nQog riva (layaQixriv tlnslv. Anastas. biblioth. in hist.
eccl.: et ad Cosmam quendam iuxta se stantem Romanorum pro-
fugum magaritam diceret. idem: occisus est Humar Saraceno-
 : y

GLOSSARIUM. 917
rum dux a qiiodam Persa margarita aposiata. 1. magarlta. v.
Hist. Miscell. 1. 19.
(layyavov manganum, mangana, machina bellica. Glossae
Philoxcni : ballistra acpevdovr] ,
iiayyavov 7toke(iiii6v. Scholiastes
Thucyd.: ^aXavog Igzi to |3aAAoftEvov iig xov (io%X6v GiSYjqlov, 6
xaXovfiev (idyyavov. idem Scholiastes Aristophanis in Concionantes
p. 734 col. 2. Papias: tormentum dicitur quiccjuid summa vi
torquelur , ut vulgo manganum. Abbo de obsidione Parisiens.
p. 453 ed. P. Pith.
conficiunt longis aeque lignis geminatis
mangana, quae proprio pulgi libitu vocilantur
saxa quibus iaciunt ingentia, seu iaculando
allidunt humiles scenas gentis truculentae.
Hist. Miscell. I. 20: sistens arcobalistas et magnas in turribus et
argumentosas alias machinas. Anastasius autem bibliothec. sic ha-
bet in hist. eccles. : sistens arcobalistas et mangana in iurribus.
apud auctorem Miscellae mangana, vel si mavis, man-
lege igitur
ganas: nam et manganas dixerunt. in passione S. Tyemonis: ad
machinam exsiructam, quam vulgo mangonam appellant. lege
manganam. prius magis placet: nam et scripti codices habent
mangana, ut notat Canisius variis in Miscellam; et Anastasii, ex
quo auctor Miscellae sumpsit , in veteri codice ita legitur. hinc fiay-
yavaQiog, qui mangana conficit, manganarius. Leo Tact. c. 15
§ 35: 8i emvoiag rcov Gvvovrav (layyavaQicav. Hist. Miscella
1. 17: Basani urbis manganarium inieificere nitebatur. sic lege:
nam Theophanes habet yt,ayyavdQiov. imo et Anastasius in hist. eccl.
et (layyaviKin). Cedrenus p. 455 §dXXerai ra in rov iiayyaviKOV :

Xi&cp. Theophanes in lustiniano iuniore: TtaQadeSvKoog avzM 7tQ6g

y.aGTQO(iaxiav XQiov (layyavixd re xal ndsav eXeitoXiv.
(lay i6r BQiavog (layiGXQiavog. raagistrianus, agens
,

in rebus, officialis magistri officiorum. 229

Isidori Pelusiotac epist.
1. 3 inscripta Aeovria (layiarQiavai, et 1. 4 81. Synodus Nicaena 2
act. 1 , ex libro de vita S. Sabae TtaQovrcov eri «al aKovovrtov :

rdSv re (layiarQiavav nal aQXovrm». Anastas. bibl.: praesentibus

juagistrianis. Theophanes: lovXiuvov (layiarQicivov (lerd adxQag.
Anastas. in hist. eccles. : JuUanum magisirianum cuni sacra. Con-
stantinus imp. epist. ad Arrium in fine (exstat autem apud Gelasium
Cyzicenum Conc. Nicaeni 1. 3): Sia HvyKXr^riov jcol FavSevriQv
act.

(layia-^Qiavdov. utitur Constcmtinus de admin. imp., Pallad. hist.

Laus. c. 149. occurrit saepe in Concilio Ephesino. Agapitus cpi-
scop. epist. ad Leonem imp. (exstat Concil. Chalcedon. parte 3)
c. 45 ne quod impedimentum fieret JSudoxio piro devoto magl-
:

siriano. Marcus Gazensis diaconus apud eminentiss, cardin. Baro-

nium: interim auiem dum purgaretur locus, venil magistrianus
cpisiolas ajjerens imperatorias semper memorandae eudoxiae.
Breviculus histor. Eutychianistarum : dirigit magistrianos per totum
918 FABROTI
Orientem. Anastas. biblioth. in Hormisda: cum militibus etmagi-
strianis. Acta Abercii apud eund. Baron. Valerianum et Basia-
:

num magisterianos divinorum nostrorum oj/iciorum misimus.

alias magistros legitur. priorern lectionetn confirrnat Simeon Me-
taphrastes in Abercio jcat OvakeQLOv xal Baaiavov (layKirgiavovg
:

ev^&vg svTQBTtiG&iivai oieXsvaagy et paulo post: OvaXeQiov Ka\ Ba-

Giavov (iayi.6TQiavovg xdSv 'd-eloiv i^fiav 6cpq)iKi(ov iniiiipaiiev. sic
legitur duobus mss. meminere Marcellinus Comes et Victor in
in
Chronicis. de agente in rebus Ammianus Marcellinus. Glossae
Philoxeni: agens in rebus nayiGTQiavog. Concil. Chalced. act. 1:
KtovGxavTLVog o Kad-codicofievog [layiaTQLavog, vet. int. agens in
rebus. et p. 76 in fine eod. BeQOViKiavog fiayiaTQiavog. int.
magistrianus. ut act. 3 p. 229 d. Leo M. epist. 70 ad Marcian.
Aug. ut confestim Nectariiun ageniem in rebus Alexandriam
:

mitteret. Lucifer Caralitanus epist. ad Florentium magistrum offi-

ciorum: Sonoso in rebus agenti perferendum traditum. Synod. 5:
Comitas dicor agens in rebus. Anastasius in Liberio tunc missa :

auctoritate per Catulinum agentem in rebus. adde b. August.

Confess. 1. 8 c. 6 et 1. 9 c. 8, b. Ambros. epist. ad Marcellinam et
de offic. 1. 3. S. Athanas. Apoiog. ad Constantin. imp. : ^Avrioiog re
v.ai EvayQiog uyevTtarjQiKOvg, interpres vertit praefecti sericorum.
sed alii cod. habent ccyevTriaTiQi^ovg y id est agentes in rebus. v,
not. Fronton. Ducaei ad hom. 13 b. Chrys. ad Antioch. vetus inter-
pres Novellae 17 c. 4. (laytaTQiavov magisterianum vertit, et
Nov. 124 c. 3. luHanus autem Nov. 21 c. 1 agentem in rebus,
Nov. 122 c. 2 magistrianum. Theodoretus epist. 79 axQaTtiXaziavov
vocat, epistola autem 186 \x,ayiaTQiav6v. agentes autem in rebus
dicti, quia in rebus et in actu militant. erant, inquara, ut dixi,
magistriani officiales raagistri officiorum, de quo infra in \x.ayi-
GTQOg.
lAayiarQog, (layiar eQiuy (lay iCriQiov. magister. di-
vinorum seu auHcorum officiorum magister, (idyiarQog xcSv '&£iG)V
o(pq}iKi(ov , Chalc. Conc. act. 1. magister sacrorum officiorum Sexta :

Synod. Cp. act. 1 (layiarQtp rcSv ^aaihKtov ocpcptKicov. palatii ma-

gister. S. Athanasius apolog. ad imp. Constant. : UaXXdSiog 6 ye-
vo(ievog tov naXariov (idyiarQog. inter epistolas S. Basilii 84 329
416 inscriptae sunt Scoq^Qovico ^ayiaxQCO. Stephanus neQi n6Xecov
in aKovai: diacpsQovaa (lev t» 7cavev(prj(i<p naxQiKiio Kal tc5 TcdvTU
Gog)(OTttTcp (layiaTQcp FIsTQep. v. b. Chrysostomi homil. 17 ad An-
tiochenos et notas. Graeci magistrum interpretantur rjye(i6va x(ov
iv xrj avkrj xd^toiv. Suidas: 'Povcpivog KeXxog yevog (idyiaxQog
Tcov iv xrj avXrj xd^eoav xaraffTa?, ex Zosimo p. 773. alii strictius

accipiunt magistri officiura ut Procop. Gaz. in 1. 3 Regum c. 3:

,

avTog Se rjv ovxog xco vvv naQa '^Pcofjiaioig (layiaxQG) , xav cpQOV-
QovvT(ov Tov ^aaditt axQaxonidcav r^yovfievog. Agathias 1. 4:
(lev yuQ iv Xoxccyolg hiket 6 BccQd^i^g, ccTSQog 6s xcSv (isv iv xy
 :

GLOSSARIUM. 919
jia^mv ^aatXicog iqyzixo' [luyidtQog ovo^ia tij
uvkrj rayixccrcov tov
aQxy. Theodoretus Quaest.
in 2 Regnor. interrog. 40: o vvv TtaQu
Tcmaloiq (layiaxQog ovoixa^oiisvog xav niQ\ tov ^aGiXsa m^aui-'
Q(ov 1 aa7ii,dt]q}OQCov cprj^l xai doQVcpoQCov , trjv t^ye^oviav TtBTci-
ativxai, quod scilicet principis satellitibus piaeesset. iniataxrjv
SoQvg^oQCiv vocat Synesius
de providentia, praetorianis militibus
praepositum. magnus autem magistri honos, quo ornati etiam im-
peratori cousanguinitate iuncti. Constantinus Manasses:
tc5v Xa(i7tQav tivog na\ TCSQido^av,
TCQog ysvovg ovxog ^aaiXEiy ^ayiaxQov trjv «|tav-
magistri dignitas dicebatur (layiarsQia vel inayiatiQiov. Glossae
iuris: niQiov aQxr) , Theophanes: navti xov
'cacog fiayiaxiQiov.
Aoyylvov tov (layiatQiov. apud Sidonium magisteria palatina
ut
et militaria 1. 1 epist. 3 et in 1. un. C. de quaestor. et mag. off.
aut ejjicaci magisterio. Cl. Salmas. ad Trebell. Poll. p. 293 legit
magisteria. sed Cuiacii auctoritas potior apud me est, magisterio
relinentis in d. 1. un. Severus Sulpitius Dial. 3 c. \^'. missis ob-
viam magisterii oj/icialibus. sic magisterio fungi apud Sueton.
in Domit. nec video cur dignitas magistri magisteria dicenda slt,
ceferorum autetn magistrorum magisterium. Cuiacius magistro offi-
ciorum similem esse eum arbitratur qui in Gallia dicitur prepost de
Vlwsiel, ad 1. 3 C. de praepos. sac. cub. v. eundem Parat. Cod. tit.
de mag. offic. qui ea dignitate functus est dicitnr ano (layi-
offic.

etQCov, ex magistro. Concil. Chalced. act. 1, Theodoretus epi-

stola 110. dixerunt et (laiarcoQ, ut in Theodoreti epist. 140, in-
scripta BiyKo^iaXco (iaiaxQcp. Theophanes : "IXXog 6 [latarQog. Co-
dinus in Orig. Cp. : y.a\ edcaxs nEvrrjvaQia tc5 Xaa Sia axQarrjyiov
(layiaxQov. in exemplari viri perillustris Nicolai Fabricii legitur
HataTQOv. Basilica in 1. 7 § 1D. de instit. (lataxoQa tov idiov
TcXoiov. sic legendum , ut ia Regio cod. Synops. , non (layiaxcoQa,
ut in Basil. ms.

(laynlTCtiov, jitayjcn^. pistrinum. Chronicon Alexand.

p. 786: 'eKxiae 6e 'evdov tov naXuxiov (jcaynineia. Nicephorns
Callisti 12 22. quod Ulpianus alicubi dixit coniecit in pistrinum,
Graeci vertunt Iv (layxmico naQaa%co. Vita loannis eleemosynarii
c. 21: et animal portans siligines a mancipio causa prandii
ipsius. hinc fiayxiifj pro pistore. Glossae iuris jttayxii/; o reyyi" :

trjg tov dr](icidovg aQxov. Ulpian. in I. 13 § ult. de usiifr. si sta- :

hulum pistrino locaverit. Basilica ovte (layaini to Ora^Aov. vide

:

Cuiac. de divers. temp. praescript. c. 13.

(laynXa^itrjg. (layxXa^iov est lorum, flagellum. Theo-

dorus Hermopolites 7 tit. 8 tvtjjag avrov (laynXa^ioig rj Qa^Soig.
1. :

Achmes c. 249. Astrampsychus iv ta Uv&ay. Xa^evrriQioj: §rjXoi

Se Ka\ (fovovg xa\ xonag necpaXav xal j^eiQcov xat noSoov nut
(Ji.ayy.Xd^ia. hinc [iayKXa§itrig. Georgius Logoth. in Chronic:
920 FABROTI
z6v 8h (jLayaXa^itfiv Nix6kc(ov. de quo v. Meursium et doctiss,
Vossium <Ie vit. sermonis.

(laKsXXsioVf Xsoa iiaKsXXiov. macellum, laniatorium.

hinc (idiisXXdQrjg et (iccKsXXixQiog lanius, Astrampsychus iv xoJ
nv&ayoQixco Xa'^EvrifjQlcp: drjXol 8s slvai xov ccv&qcotcov fiaKsX-
XaQTjv aal fidysiQOv. (laKsXXog idem quod (laKBXXslov. Xipliilinus
in Nerone: dyoQav xcav oipcav, xo (laKEXXov covo(iaG(iivov,
t^jjv

hinc XEco(iay.£XXiov apud Cedrenum. v. Meurs. in (idKEXXog.

(idv a mater. v. Meursium et eriiditiss. Vossium de vitiis ser-

monis 1. 3 c. 24. (la iq
f*»;^?^?
Kaxd PQEcpovg nQOG^pcovriGiv Eusta-
thius ad II. 5. Etymol. in ndg.
(idvSQa, (lavSg ixTjg, dQ%i(iav8Qixr}g. monasterium.
Georgius Alexandrinus in vita b. Chrysostomi ovg 8h Kal dgnd^cov :

^covvag ev xq savxov (idvSQa. item: GTtovScdoag %coQEiv etiI tjji/

(idvSQav XTiV Tov TtaxQog. Dorotheus doctr. 23. Nicephorus Call.
14 51. Simeon Metaphrastes : sig xrjv veokxigtqv gov xavxrjv
(xdvSQav. Alcuinus epist, 27: coelestis mandrae aginina. Albir
nus 2 de vita S. Willibrordi: circuit iccirco vigil hoc tutamine
mandras. hinc (juavSQixrig. Conc. Const. sub Menna act. 5. Erme-
noldus in vita S. Solae: mandritis e diperso penientihus. et dQ%i-
(lavSQixrjg. Synodus Cp. 7 act. 1: svXa^EGxdxcov dQ%i(iavSQixd5v
ijyoviiivcov xs xat (iova%av. Avitus Viennensis epist. 2: copiosae
monachorum multitudinis praepositus fuit; cuius ojjicii personas
episcopi Orientales archimandrilas appellant. monachorum prin-
cepsy vetus interpres ConciUi Chalcedonensis.
(ii.av8vXiov mantile. Etymologicum. Alexius Rharturus do-
ctrina ult. slg xovg 6cp9aX(iovg xo (lavSvXiov. v. Meursii Gloss.
(taviKiov manica. Theophanes in Theodosio : xd (laviKia
rrjg Ss^iag avxav %EiQ6g Kari^aipav. Constantinus in Tacticis p. 15:
SeI Se Kal KEvSovKXtt £%Eiv avrovg noXv nXaxia E%ovxa Kal (laviKia
TcXaxia. Glossae Nomicae interpretantur Xa^iqv seu capulum. nos
ibi dicemus.
(idnTca, (lanTtdQiog, mappa. de mappa vide eos qui de
Circo scripserunt, et Vossium virum longe doctissimum de vitiis ser-
monis c. 4. MarceUinus Comes in Chronico : utia duntaxat ultima-
que mappa insanienti populo denegata. hinc ^aTtnaQiog, qui
mappam in Circo mittebat.
(laQysXoyQa^^iov. sic legit Salmasius ad Vopiscum p. 406
col. 2 post Meursium in Glossario in (idQysXXov. vide et notas poste-
riores p. 57.

(i.axQiKdQiog. ^vXovQyog, faber lignarius.

(laxQiKiov matricula. Canones Ecclesiae Africanae: to (*a-
XQiKiov Ka\ dQ%ixv7tov x^g Nov(jii8iag , matricula et archipum
Numidiae. Zonaras ad can. 93 Concil. Carth.: dnoyQaq>r^ xig'
 :

GLOSSARIUM. 921
avrt] yaQ iail to (n«T^/xtov. Graeci 1. 22 BasiHc. tit. 4 ad Novel-
lam 73 c. 8: y^'^^'^^'' GvyzQiGig yQa^naroav kuI ano rov iiiodi.xog
nal anb rot; {larQiKiov.

fiaXQi^ matrix. Graeci ad 1. 15 C. de testib. olov laoiKoSi^

7] (larQi^. GIoss. Lat. Graec. matrix ar}(ielot> ovo[i(xrav. Glossae
Nomicae: (larQixeg anoyQatpal xa\ avriyQacpai. TertuUianus de
Fuga: cum in mairicihus benejiciariorum et curiosorum etc. v.
not. ad Caun. eccl. Afr. p. 46, Zonar. ad can. 36 Synod. Carth.
hlnc matricularii, id est inscripti matriculae. Aldhelmus de laudibus
virginitatis: sed omne patrimonium et ornamentorum gloriam,
tam discriminalia capitum et periscelides crurum quam olfa-'
ctoriola nardi et crepundia collo gemmiferis lunulis pendcntiaj
ad stipem mancia et matricularis ( 1. matricuiariis ) prodiga libe-
ralitate contulerunt j id est egenis. de variis matricolis v. Vossium
de vitiis sermonis.
fiuTQtov ixiov matroneum. v. Meursium.
(lira^tt metaxa, sericum. Laonicus Chalcond. 1. 4: xQscpet
^ XcoQa avrrj (iira'£,av rs yMkXiarrjv TCOiov(iivrj. videndi Achmes
oveiQ. c. 222, Procop. ccvskS. p.111, Zonar. ad Concil. p. 231,
Nicephorus Callist. tom. 2 p. 787, Cuiacius ad I, 10 C. de muri-
legulis.
'
(iiXittQ ia lov miliarense , nummi genus , duodecima pars
solidi. Constantinus de admin. Imp. : (itXiaQiaicav sriQag Sina XixQag.
Georgius Syncellus: xal CKevri ruv iKxXr)ataari.x(av Xa§cov iiaQa^s
vo(iLG(turtt v.a\ (iiXiaQiaia. Moschus Limonarii c. 185, Nicephor.
Callii^t. tom. 2 p. 838 , Codinus in originib. Constant. p. 79, Meno-

log. in Martio, Theophanes in Heraclio. Cedrenus deducit a militia.

Hero neQ\ ara&(i(av: (itXiaQiaiov Ss ro aQyvQOVV, o haxt, zal a.
crQariciriKov S6(ia ' (iikiria yccQ i] arQarsia.
(liaog. Cedrenus interpretatur a&Xov.
Glossae Graec. La-
tinae u&Xov missum.
:

(iiaaixiog missicius , qui missionem consecutus est impletis

stipendiis. dixi ud Theophilura.
(iirarciQiov. v. notas posteriores p. 51 col. 2. viri doctis-
siroi de vera lectione addubitant. moneo tamen aTtaQaXXaKrcag apud
Leoneui Grammaticum legi evQev avrov iv w rjvxero roJtaj elg ro
(iirarcoQiov. et (lixQ'' '^ov (HLraroQiiiiov. sic legitur in Hegio exem-
plari pro (iirarcoQiov.
(loSioXog. V. cundem p. 45 b.
(iova%6g, (Aova^cjvy (lovaarrjg. JtaXoyrjQog, monachus.
GIoss. Graec. Latinae: (iova%6g solitarius, singularis, monachus.
Rutilius in Itinerario I. 1
ipsi se monac/ios Graio de nomine dicunt^
quod soli nullo vivere teste volunt.
hinc singularitatis professio can. propositum 10 quaest. 3. Zosimus
p. 800: amiXt[nxo Ss "^ vvv ixxXriaia vno rcSv Xsyo(iivmv (lova-
 :

922 FABROTI
'jl^cov. Epiphan. pliysiol. c. 22. idetn fiovat^cov. Macarius liomilia
S8, B. Chrysost. epist. 14. (lovaar^g Gregorius presbyter in vita
Gregorii theologi : ^iovaaz-^g dvrl xo0fttxov xat axT^^fioov avrl %Qr]~
f.iari}iov ilvai EX6(isvog. KaXoYriQog. loannes Moschus Limun. c. 27
et 45. Gallis beau pere. (lovaarQia ^ootj^ vita solitaria, Constant.
Manass. (lovdarQia naonacha. Manasses: nai ri9Bai, iiovdarQiav.
(lovrj monasterium. Nicephorus Gregoras 3: og livyy^avz
Ttaqd rrjv savrov (loviiv. Simeo Metaphrastes in Hilarione: erti rrjv
(lovyjv rov 'Avrcoviov d(piKVov(i£voig. Suidas in lustin. Rhinotm.
•tiig KaXhsrQarov (lovijg (iova%6g, et ibidem: i^YOV^iEvog r^^g xov

0lo3Qov (jLOvijg, Cedrenus simpliciter t^yovfiEvog tov ^Xcoqov. hinc

11ov7]8qiov monasteriolum. Niceph. Greg. 4.
(lovoarQarrjYO g. p. 444a. monostrategus. Anastas. Bibl.
imperium ad patrem proprium transferre satage-
in hist. Eccl. :

bat^ quem et monstrategum fecit. sic duo ms. scribe munostra-

tegum, ut alibi apud eundera.
^ov6i,vXa scaphae de singulis trabibus excavatae. Veget. de
re raiUt. 2 c. ult. Chronicon Alexandrmum p. 900 et 904. Niceph.
Cp. in Breviar. Hist. Gloss. Graec. Lai. (lovo^vXov lintris. Zosi- :

mus I. 4 oi (hev ovv ^uQ^aQOi x6 rrjg 8vvd(i£C3g diifiaioraTov nXi]-

:

&ei (xovo^vXcav e(i,^i^aaavrEg era^av.

(iovotccoXeiov monopolium. Curopalates p. 850. vide tit.

Cod. de monopol.
(iovXi%6v ^wov, (lovka, (JbovXicov. Theophanes in
Constantino. animal mulinum Anastasio Biblioth. ut (lOvXa , in
Basilicis, mula. Alexander Trallianus I. 1 c. 1 5 : Tteaeirai Si , idv
TQLxag ovov aal (lovXrjg vTCO&v^iidarig. et (lovXicov mulio. Basil.
ad 1. 60 § 7 D. loc. et alibi.
(ivariKoL mystici. loannes Cantacuzenus I. 3 c. 97: (ivcSnxio
X(5 Kivvd(icp %a\ 'Aadvri navvjiEQaE^darco. Niceph. Greg. 8 od^EV :

%a\ SoXcii TtaQa (iova%oij (ivariiiov dXiaKErac. v. posterior. not,

p. 51. Balsamon ad Conc. p. 520 d.
vaQ&Tj^ narthex. de narthece, an intra ecclesiam vel extra
esset, V. cruditissimam dissertationera Leonis Allatii de narthece et
de Graecorum templis p. 110 ed. Paris.
vor d Qvog notarius, qui notis sive literarum compendiis scribit.
S. Basilius epist. 178, inscripta voraQia : ol X^yoi rrjv cpvGiv vito-
nrEQOv s^ovai. 8id rovro 6r}(i£icov %oy^ovaiv y IVa mra(i£vcov av~
rav Xd§r} ro rd%og 6 YQdcpcov. S. Athanasius epist. ad Solitar. vit,
agent. ovre ydg GrQaricorov naQdvrog ov TtaXarivdov rj voruQicav
: ,

anoaraXevrcov. B. Chrysost. ep. 1 ad Innocent. xat xov 'd^eoqjiXe- :

Crarov ^aaiXicag voraQicov eig totJto dnoarELXavrog. occurrit pas-

sim, ut Synodi Constant. 6 act. 2 et 3, apud Theophanem, Codinum
in Excerptis, interpretem Cann. eccl. Afr. et libris Basil. ingredian-
tur quoque et notarii^ quos ad recitandum vel ad excipiendum
ordo requirit, in capite quod inscribitur, ordo de celebrando cou-
 :

GLOSSARIUM. 923

cilio, ante conciliam Eliberitanum. in schola notariorum qui primum

locum tenet , primicerius notariorum dicitur. Prosper in Chronico
nullo iure debitum ioannes ex primicerio notariorum regnum,
sumit. Coucil. Chalcedon. act. 3: ^Ahiog aQxi8ia-M)vog Y.cti nQnn-
voxaQlcov sItis.
fiijtTj^ioj vide in TiQarovoraQiog' olUcio functus
o «Ttd voraQicov, Theophanes. v. Cuiac. ad tit. Cod. de primicerio

et secund. et Meursium in hac voce.

vovfiEQa numeri, cohortes. Theophylactus ad Acta Apostol.
€.10: Gtcuqu §s iariv o xaXov^isv vvv vov(xeqov, ex B. Chrysost.
homil. 22 in Acta. Menologium lulii d. 8 : otate tovg arQaxLCotag
iSovrag rav Svo vov^ieqcov avv toig Sval tQi^ovvoig NixoarQatq}
xal ^Avrioivi niarEvaai tc5 XQiata. et d. 14 : Iv tolg vov^sQoig
GtQaTEVofiEvog vTto tQi^ovvov KXavSiov. Theodorus 1. 45 ^aaiX.
•

tit. 1
: ctQatLcotov a&ia&irov tsXsvtcovrog «al ovtog aSiaSoyov, ta
nQay\iata avrov SiSorai avtov ta iSico vov^eqoi, Constautius
dixerat in 1. 2 C de hered. decur. ad vexillationem in qua militavit,
res eiusdem perveuire. Basii. ix tov tay^atog avtov Kkt^Qovofiel-
xai. Glossa interlin. sk tov avaf^iiatog. numerus igitur sivc votf-

fiEQOV, vexillatio, tay(.ia, avatf^iJia, pro eodem hic accipitur. vox

numerorum occurrit in libris iuris et aliis auctoribus. vet. inscr. ob :

reditum numeri. alia: numerus militum caligatorum. alii aQi-

^fiovg appellant. Theophanes in lustiniano sScoks Ss uvra xal djto
:

rijg dvatoXrjg atQattjXarov oQi&fiovg tsaaaQag.

vco psXla aifiog nobilissimus. Curopalates p. 863 c d. hac
dignitate ornati imperatoris filii, fratres et proxima necessitudine
coniuncti; quibus aliquid principalis maiestatis accedebat: utebantur
enim corona et y^Xalvav ;(^t;c?jv gestabant. Theophanes in Consfan-
tino Copronymo: Nmijtav tov sa%arov dSsXcpov avrcav noiriaafiEVog
^EXiaiifiOV sns&TjKSV avrco xXalvav %Qvarjv xal tov aticpavov. lege
vco§EXiai[iov. Anastasius Bibliothecarius haec ita vertit in Histor.
Ecclesiastica et Nicetam novissimum fratrem eorum novelissimo
:

facto superposuit et chlamydem auream et coronam. sic legitur

in duobus mss pro nobilissimum faciens. de eodem Niceta Nice-
phorus Cpol. in fine Breviarii Historici: Nm^^tav Se vco^EXXiaifiov.
Theophanis in Leone etiam perperam legitur in ms. xal tQialv 6 ^s-
Xiatjfioig, pro tQial vca^EXiaifioig. Philostorgius Hist. Eccl. I. 8:
^lco^iavog 6 PaaiXsvg nQog trjv KavaravtivovnoXiv aTtaiQCOv, xal
ysyovcog sv 'AyKVQa, d'dtEQOV twv savtov naiScov OvaQOviavov
TiOfiiSrj vEov ovra snicpavsararov, o naQa 'Pcofnaioig tov vco^sXXiai-

[lov Svvarai. vide eundem I. 12.

oixov fiEv iKO g oecnmenicus. de titulo Oecumenici vide quae
diximus ad collectionera constitutionum eccles. Balsamonis.
oQva pro ornatura. Papias limbus est^ quam nos ornatu-
:

ram dicimus quae ambit extremitaiem vestium , aut ex Jilo

,

aureo contexta assutaque extrema parte vestimenti.

OQcpav otQogj og orphanotrophus , pupillorum vel adolescen-
924 FABROTI
tium tutor aut curator , qui pnpillos vel adolescentes parentlbns orba-
tos sustentat et educat. Nicephorus in Chron.: 'Anccnog TtQsa^vxe-
Qog y.cd OQcpavorQOcpog.
6q)(pi'Aiov officium. Eustathius tA.. f*' : civriQ yaQ^EkXriv ov
SntXa^u Tci Saaia^ vq)aiQOV(xivov tov oqxpiKiov. Synodus 6 in
TruUo c. 7: otptpiY.ia i-AKXi]6iaaxiKa £%ovxag. Balsamon: inKXrjaia-
6Tt'/.ov ocpcpiKiov y]TOi a^icoiiarog, et paulo post: ocpcpiKia de Xi^^oVf
rai ciQ'/ovriKia. v. eund. ad can. 34 Synod. Carthag. et Zonaram ad
Coucil. p. 420. Niceph. Cali. 14 39: TCQmrov ocpcpiKiov,
ijj iKiov, oipiKsv Eiv. obsequium, obsicium, comitatus et
principis satellitium. occurrit saepe apud Theophanem Georgius Ale-
xandrinus in vita B. Chrysostomi:
i^y.oXov&Ei, Sh avxco nQOEQio^ivco
'/.a\ ra'S,ig ov [xovov elg oipiKtov avvov, dkXci Kal '&iXovT£g
(lEYakrj,
Kal iitt&vijiovvrsg aKQoarai ysvia&at rrjg aocpiag avvov. Vita S.
loannis eleemosynarii c. 26 et ecce quidam regius cubicularius^
:

hahens necum et alios ohsequii divini, ^Eiov o-iptKiov. Anasta-

sius Bibliothec. in Histor. Eccles.: sumptisque secum his qui erant
obsicii. item Maria uxor Leonis coronata est in triclinio Au-
:

gusla , et processit sola cum solemni obseciuio. ei praepositus

comes obsequii dictus, '/,6(ir}g ^^piKiov, apnd Theophanem. Synodus
Cpolitana 7 act. 1 : K6(Jtr}rog rov &£og)vXaKrov ^aaiXiKov oil>iKiov.
Anastasius Biblioth. ita vertit: comite deo conservandi imperialis
(yfflcii. legendum obsecpiii vel potius ohsicii: utrumque usurpat.
idem Anastasius in Hist. Eccles. Bachurius y inquit, primus patri-
cius et comes ohsequi interemptus est. sic ms. lege ohsequii. et
in Coliectaneis in Exsilio S. Martini: mittit chartularium suum et
quosdam ex ohsequio suo. Gregorius 2 in epist. ad Leonem Isau-
rum: NEi,tvi,iog yaQ o roxE x6(irig rrjg Tto^iTci^g. interpres: comes
obsequii; nisi ipse Gregorius est, qui Latine scripsit. xov XEyo^ii-
vov ^aaiXtKOv otlnKiov, Nicephorus in Brev. Histor. hiuc 6il)iK£V£iv
obsequi, comitari, obsequium praestare. Tlieophanes: cog VTtartKog
,

oilJtKBVEro. Concil. Florentinum sess. 16: aTtrjX&ov 6s Tcccvrsg oipi-

TiSvovxEg rov 7taTQiaQ'/^r]v.
otp oiviov obsonium, stipendium, diarium, salarium. Poiy-
bius: rrj rmv o^coviav ccTtodoaEt. citatur in Ecloga tceqI rfjg aQE-

rfjg Kal xaKiag ms. Gloss. Gr. Lat. oipavtov opsonium diarium. ,

B. Gregor. Nazianz. orat. 9: aQKEta&E rolg tdioig ^rpoavioig ot

arQaricSrat , 'kuX (irjSev vTtEQ to 8iar£raY(iivov aTtatrEtrs. ravra
v(iiv StaKEXEvsrai (jtsd'' rj(ji.cov Icoavvr]g 6 (liyag rrjg aXf^d-siag
afJQv^y ij jtQoSQO^iog rov A.oyou cpavr] ri Xiycov 6\pc6vtov ; ro §a-
'

GtXtKOV atrrjQiaiov drjXovort Kat rag v7taQ%ovaag Ist vo{iov roig sv

cl'S,t(6(iaat dcoQEag. B. Chrysostomus hom. 23 in posterior. ad Corin-

thios: Zrav yao aiitrj oipcovia, tijv avayKaiav Xiyst raocprjv. Theo-
phylactus in epist. Pauli ad llom. c. 6 oipoivtov XiyErca to TOtg
:

GXQartcoratg TtaQa rov ^aaiXicag 8t8o(i£vov atrrjQiatov. Oecuaien.

iu eand. epist. c. 8: otpajvtov XEyEzai ij ^aatXtKij Scoqeu. Nicetas
 : :

GLOSSARIUM. 925

Chon. Manoelis Comneni 1. 7 : oVwvta roig 6TQar£VO[iivoig naQiyt-

6&ai. Basilica in I.17 D. raand. salarium interprctantur oi^toviov.
vide 1. 13 tit. 1 c. 18 § 2. hinc oipcovdrcoQ stipendiarius Athenaeiis :

p. 171. sed et oiljaviov accipitur pro militiae tempore, ut Dosithei

1.3 Gramm. sententia 1.
TtaKrov, nanrovv. pactnm, tributum. Constant. de adm.
Imp.: (irj Svvaa&ai 7iaQi%eiv ro roiovrov JiaKvov. Theophanes:
VTto^iOfitvog xal sx^yjaia ra ^aaiXsl naQi%ziv ndnxa. Menologiura
Augusti die 17: TotJ 5£ ^aaiXiag Aiovrog TCQO&e^ivov dovvai av-
rolg Tcanra, avrol aal (pvXaxag rr) noXei iyKaxaaxrjaat, dmjxovv.
hinc naY.rovv saepissime apud Cedrenum et Graecos luris interpretes,
quod est pacisci, pactare, quod barbarum est.
naXdriov palatium. SchoUastes Oppiani dXievr, i : niyaoov
To Tialdxiov. utuntur Diodor. Sic. p. 228, Arrianus Diss. Epict. 4
1, S. Athanas. epist. ad soHt. vitam agentes et de vita S. Antonii,
B. Chrysost. in liturgia, Macarius hom. 15, S. Basil. in inscriptione
ep. 308 , Gregor. Thaumaturgus ser. in Annuntiat. S. Mariae V. Cy-
rillus epist. ad clericos et Lamponem ( exstat autem in 5 Synodo coll.

5) ; dv7]Q rig rcSv iTtia^^ficav arQarsvofiivoiv iv TcaXariai, v. Eustath.

in Dionys. p. 49.
ndnag, nannag. papa, pater. Conslnntinus Manasses in
Chron.
ovrog Kcovarag 6 axaiog dei(pvyi<x &Xi^ei
MaQXLvov xov iniaKonov ri^g nQsa^vre^Qag 'Vco^rig'
nanav avrov anonaXeiv olds "^Pa^aicov yXdSaaa.
Eustathius ad II. 5: ndnag rrj 'Pcofiaicov (poovfj nari^a ai^^aivei,
occurrit passim in conciliis Graecis, apud S. Basilium et alios. adde
et Constantinum de them. 2 10. nanndg Conc. Chalced. act. 1 : o
Tcandg Evrv/rig , qu; alias aQxiiiavdQirrjg ibidem. ,

nanniag pater. Eustathius ad II. 5: nag Xeyofievog (lovo-

CvXXa^cog y.ard ^Qicpovg nQoacpcovrjaiv , aa&d cpaaiv oi naXaioi,
caaneQ nal fid t^ fiijrrjQ , zal Kard dvadmXaaiaafiOV nanag Kai
Ttaniag. erat et nomen dignitatis in aula Cpoiitana Anastasius Bibl. :

in Hist. Eccl. : media vero hebdomada ieiuniorum tentus est la-

cobus protospatharius ac papias. v. Meursium.
nanvXecov papilio, tentorium, tabernaculum. Modestus de
vocabulis rei militaris, Vcgetius I. 1 c. S, Chrou. Alexand. p. 626
vno rov naniXecova,
naQaKoificofisvog accubitor, paracoemomenus. Constant.
Manass. naQdKOirov xal cpvXaxa r^^g §aaiXeiov KXiv7]g.
: Constant.
de admin. imp. : o vvv BaaiXeiov naQa%oif.icofii,ivov oiKog. Luitpran-
dus in legatione sederunt cum eo ad disceptationem vestram se-
:

cundum eorum traditionem sapientissimi viri , Attico potentes

eloquioy Sasilius parakoemomenos y protoasecretis , protovestia-
rius et duo magistri. et postea Basilius parakimomenos pro :

paracoemomenos. Anastas. Biblioth. in Hist. Eccl. : i^oce magna

926 FABROTI
ad paracoemumenum. sic legitur in daobus mss. magna dignitas:
^a^ccKOixoq f TtQay^icc '^Paiialoig (leya, Manasses. v. jMeursium.
%aQ a (i7]Q lov pugio , sica. Cedrenus: tc5 TtaQaiiriQuo f^v
•xstpaXiqv avtov e^fTfjtif. auctor Miscellae; pugione quo erat ac~
cinctus caput eius amputavit. Glossae Cyrilli: (lay^aiQa to na-
pcvjtiijotov, sica. utuntur Leo et Conslantinus in Tact. Conciiium
Chalcedon. act. 11: yvixvcoaag 7caQa(i7JQiov.

TtuQaTto Qt la portae parvuiae, portellae, quae dictio passim

exstat apud Anastas. Bibl. GIoss. Cyr. jtaQaTtvXiov portella. Leo
Tact, c. 15 § 4: sig xa naQaitoQxia xrjg noXscog. Theophanes: inl
ro avco x(ov KaXXiviKrjg naQanoQtico.
naQasxev^ dies veneris. Eustathius : nsQi ')(^qovi'K. diaGxrjfi,
c. 4: (isydXri naQaGKev^ , apud Cedrenum, le grand vendredi,
quare dicatur naQaGKivri docet Theodorus Metochites in Historia
Roraana p. 83 et seq. , loan. Damasc. orat. in Sabb. 5, et Mich.
Glycas.
nxiQatpQG&axzvi.iv castra iuxta locare.
naQOiKia. paroeciae Ephesinae episcopus: Cedrenus p. 247
c.paroeciam vel parrochiara pro dioecesi poni pervidgatum est.
nar QidQ%rjg , naxQ laQxsiov. patriarcha. hinc naxQi'
aQislov domus patriarchae. Sexta Synodus Cp. act. 4 'AvaGxaSiov :

nQiO^vxsQOV Ka\ (lovaxov xav svxxrjQicov xov svxav&a svayovg

naxQiaQ'ieiov. vet. int. venerabilis patriarchii.
: de Romano
pontifice et patriarcha Cpolitano dico ad Collectionem constitutionum
ecclesiasticarum, cuius auctor Balsamon, qui antea ignorabatur.
naxQiKiog patricius. patricii post Augustum primi. loan-
nes Tzetzes Chiliad. 1 hist. 34: QeocpiXog dv&vnaxog , naxQiKiogy
noiaiaxcoQ. Menologium Graec. in Augusto ov (lovov evysvovg :

yevovg aXXd nal naxQiTiiag i^ovsiag 'evSo^og. pater imperatoris vel

imperii. Constantinus Manasses ; naxsQa nal nQocpvXaKU noiel xr]g
^aGiXeiag, Priscus in Excerptis de Legat. xov 8s Noixov xijv xov
^iayiGxQOV xi^irjv aQ^avxa Kal ev xoTg naxQixioig Cvv iKsivco Kaxa-
Xey6(isvov, ot 5i} xdg aQxdg dva^e^^KUGi naGag. v. Sozom. 8 7,
Niceph. Call. 13 1.
naxQiKioxrig patriciatns dignitas. Constantinus de adminl-
strando Imp.: xal nQOS§i§dG&vi nag' civxov sig xrp> naxQiKio-
rrjxcc.

naxQi(i6viov patrimonium. Theophanes in Leone : ra Sh

^sy6(ieva naxQi(i6via rav dyicov Ka\ KOQVCpaicov anoGxoXcov xav iv
T7J nQeG^vxsQa 'Pcofirj xi(x(0(isv(ov, xatg iKxXrjGiaig 'sKnaXai xsXov-
^nsva XQvGiov xdXavxa v^, ra 8ri(ioGioi Xoyco rsXsiG&ai nQOGsxa^sv.
V. ad Glossas Basilic.
nlva fames. v. Meurs. alii scribunt ntiva, ut auctor Lexici
Graecobarbari.
nivdKiov. Curopalates p. 850 d. v. Meurs.
nivaos pila lapidea, tumulus manufactus. Theopbanes iu
 GLOSSARIUM. 927
lustiniano: irQvytjGav rovg mvGovg rovg ^cKSrci^ovrccg rov rQovX"
Aov, Ka\ 8ia rovro ovk i^dcra'^av. Xoitcov avvidcov 6 ivat§£6ra-
Toj §aai\i.vg nqyeiQZv akkovg nivaovg, xkI idi'^cao rov rQovXXov.
Codinus in Excerptis: iyivsro 61 ro Qi]fia toiJ ayyiXov JiQog tov
nalda elg ro dEh,Lov iiSQog toi' mvaov. item: ftS' ovrcog ifijiiov-

cicoaav xal 6Q&o^aQpi.aQ03aav avrov xal zlg rovg TtivCovg jcckI rag
Croctg. Glossarium Seguerianum: nivaog 6 rol%og,
nirrccKia. Glossae Cyrilli: nirrccxiov piiiacium, breuis.
Lampridius Alexandro Severo perlegehat cuncta pittacia. lu-
in :

lianus in 1. 49 § 1 de recept. arbiter adesse litigatores vel per

nuntium vel episiolam iubere potest. Harmenop. 1 4 64: §i
iTciarolrjg -tjroi nirray,iov. Scaevola in 1. 47 § 1 de pact. si quod
instrumenium a te emissum apud me remansit. Basilica: iav 6s
evQS&ij naQ ifiol nirxaxiov aov, 'daTca aviayyQov. non quamvis
auteui epistolam , sed brevem siguificat. Isidori Glossae pittacium :

epislola brevis et modica. Nicaena 2 Syn. act. 4: avrl ^i^ktov

nirraxia jfjutv ine^eiiivvov.
noivaXi'isiv poena aflficere. v. Meursium.
noXvKav 8rj}.a, xavd»/A.a, aav^^^Xa ^Q ov. polycan-
dela, multas candelas ferentia. sum-
Anastas. Bibl. in Hist. Eccl.:
ptis autem muluo venerabilium domorum pecuniis^ aporia coar^
iatus, accepit etiam ecclesiae magnae multas candelas ferentiUy
simul et alia vasa ministrantia. Theophanes in Heraclio ska^a :

Kal iKxh^aiag aavdrjXa re xai ereQa Cxevr} vnovQyiKU.

rrjg (leyceXrjg
sic ms. puto autem legendum noXvKav6r]Xa. nam Kav8rjXa Graeco-
barbaris est candeia. Gregorius M. in dialogo quodam quem Graece
vertit S. Zacharias pontifex saneQag 6e yivofxivrjg ndaag rdg Kav-
:

drjXag sa^sas. et saepe ibi occurrit. Eustath. ad Odyss. jj: %eirai

6e nuQ avroi Ka\ Kav8r}Xag y^Qrjaig, olov dacaQiov Kav6rjXag nQico,
4jyovv i^civrjaai. Graeci ad 1. 44 D. dc manum. test. I. 48 Basil.
S- icp
tit. oi re iv ra (ivrj^eio) (xov nrjva naQa (irjva anrsiv avrovg
xav6i^Xav. v. loann. Mosch. Lim. c. 105. et Kav^iqXa^QOV pro can-
deiabro in Basilicis 1. 15 tit. 4 c. 6.
no Qra porta. Leo in Tact.
c, 11 § 19 elg rdg noQrag rov :

qxoaadrov. Constant. de admin. Imp. TJvoi^av rdg noQrag Kui :

vne^i^avro avrovg (xsrd neQi^^Qiag. ixelvot 6e a(ia rov elasX&elv

rdg re noQxag ixQdrrjCav. Chron. Alexandr. p. 900. Zonar. ad
Conc. p. 582. Menologium Graecum m. Oct. : Ka\ '&dnrovrai iv rrj
MsXav6r}aia noQxrj. Theophanes in lustiuiano : naQsg)vXarrov rug
noQrag ndaag rov rei%ovg.
noQrog portus. Nicephorus Callisti 13 35: (leyiGvov 6e 6
noQrog rijg ' P(^(ir]g veoaQiov.
nQ ai6 ev e Lv^ nQai6a. praedari. Excerpta ex historia
loannis Malelae: Ka\ noXXol XQiariavo\ i(povsv9r]aav vno rav Kara
noXiv oxXciv dov ervxs Ka\ inQai6sv&r]aav. Theophanes: Ka\ i^X&s
nQtti6iv(av tcog tou Bv^avriov. Concil. Cp. sub Meima act. 5 oXag :
928 FABROTI
Tug hTilrieicts iTCQcclSsvGccv. Leo Tact. c.17 § 35. Constant. Tact.
p. 25. hinc TtQcilSa praeda loannes Moschus Limonarii c. 155: tiJv

TCQcciSav TtsjtoiriKSV. S, Athanasius in epist. acl Africanos: sig nqi-

6av SiScaKS tijv smlifjaiav. sed scripti codices habent TCQccldav. v.

Glossarium Nomicum in ea dictione.
nQuiTCoGirog praepositus. Basilius in Grammatica: nQcci-
TCoGirog ro a^iwjia. praepositorura appellatio latissima est. Ammia-
nus Marcellinus meminit praepositi cubiculi, fabricae, Marterjsium
militum, monetae, Tyrii textrini. de praeposito cubiculi titulus est
L 12 Cod. Philostorgius Hist. Eccles. 11 4: tijV totJ TtQamoairov
Ttfiijv ttva^ag. erat et praepositus cubiculariorum. Theophanes
TCQaiTtoairog rcSv aov^iKovlaQicov. de praeposito laborum tituIuS
est 1. 12 Cod. et praepositus palatii. Marcellinus in Chronico et au-
ctor incertus vitae S. Athamsii: aal iv roig ^aaiXeioig nQamoairov
VTtocp&siQag. loannes Malcla: y,al rov nQamoairov rov nalaxiov
ccvrov 'PoSavov avSQa Svvarov ovra nal evnoQOV jckI SioiKovvra
To naXdriov «g nqarov ovra dQ%t.evvovxov %al sv fieydXy rifi^q
ovra. quem nQamoairov rrjg avkrjg vocat Simeo Metaphrastes m.
Sept. in Eudoxio et Romulo. praepositus thesaurorum. S. Basilius
epist. 264: eyw xal Sia rov ^izaQiov rrjg &Qd%y]g eniareika ry
&soas§eia aov Sid rivog nQamoairov nard QiXinnov noXiv &'rjaav~
Q(ov. erant et praepositi railitum , de quibus in 1. 3 § ult. et 1. 6 §
ult. D. de re milit. Rufus in LL militaribus: idv rig arQanarav %ei'

Qag ini^dXrj tc5 ISico nQamoaira , KScpaXiKcSg riiicoQsia&oi), dicani

plenius ad lulianum Antecessorem et Glossarium Nomicum.
nQ air ci Qiov
praetorium, pro auditorio iudicum, vel aedibus
praetoris principum , vel eorum qui in aliqua potestate sunt civili aut
,

custodia seu loco quo rei coercebantur. de auditorio iudicura passim

observatum de aedibus praetoris Nicephorus in Breviario histo-
est.

rico: sig ro nQairciQiov dveiaiv. de palatio principis B. Chrysosto-

mus in epistolam Pauli ad Philipp. c. 1 hom. 2: iv oXm toj nQairco-
qicp' rscog yaQ ovrcog sxdXovv rd ^aaiXsia. Theophylactus ibidem:
Tou nQairoiQioVy TovTgGn tcov ^aaiXsicov. exstat epigramma Silen-
tiarii I. 4 dv&oX, c. 23 epigr. 10 slg ro (liya nQacrcoQiov. Con-
stantinus de them. 1 th. 14 in Sarao insula: o Ss arQarriyog rov '&s-
(larog ccvrt^v sXa%s SnvQvriv rrjv noXiv nQaircoQiov. de praetorio
quo rei continentur, Menologium Graecum m. Apr. xal SansQ rivl :

Tc5v KaKOVQyciOV nsQid^sXg avrco nXoid iv rcS nQairooQio) rovrov

xarsiQ^sv. Georgius Alexandrinus in vita Chrysostomi: o Ss dQ%cov
naQaXa^cov rovg daxrirdg iviSvasv avrovg tfidria nal an-qyaysv
slg To nQatrcoQiov.
nQi^araQiov quemadmodum, inquit vir eruditissimus in post.
n., imperator habuit privati aerarii praefectum, quem 7i6iir]ra nQi^a-
Tojv appellabant , ut apud S. Basil. in inscript. epist. 4l5 et 423,
Concilium Chalced. act. 1 : zofit^g rcov d-siov nQiovdrcov, de quo et-
iam alibi dixi, ita et ecclesia suos privatarios seu gazophyiacii praesides.
 GLOSSARIUM. 929
7tQ Lfil.ii'/.Ti]Qiog , %Qti.iiZ7]Qiog primlcerlns, priinus cuius-
ciinque ordinis sive corp6ris et coUcgii, Sexta
veluti notariorum.
Synod. 9: TCOi^iziJQiog raiv '&so6s§86rdt(ov voxaQiav.
C|). act. sic
etiam scriL>itur in Concilio Floreutino. Conc. Ephesini parte 2: IJi-
XQog nQi6§vxtQog Akt^avSQciag %a\ TtQififiixi^Qiog voraQiav iljtev.
ISiceph. Call. 15 30. Usuardus in Martyrol. m. Maio: quorum prior
cum es6eC praepositus cubiculi imp, Decii^ alter primicerius.
erant et primiccrii ecclesiastici , veluti primicerius scholae cantorum.
Benno Cardinalis de vita Hiltebrandi 1. 1. primicerius sedis Aposto-
licae. loannes PP
cpist. 7 ad universos Gallos et Germanos. Nico-
laus PP ad Hincmarum Rhemensem. Alcuinus ep. 25 : ca-
epist.
peilae primicerium. Anastasius in exsilio S. Martini : quia in ab'
sentia pontijlcis archidiaconus et archipresbyter et primicerius
lucum praesentant pontificis. le doyen. de officio primicerii eccle-
siastici vide Isidori iunioris cpiscopi Hispalensis epistolam ad Leude-

fredum episcopum Cordubensem apud Loaysam in notis ad Concilium

Toletanum 8. qui secundum locum gradumve obtinet, secundicerius.
Anastasius: cucurrere cum aliquantis ad praedictam portam^
cum quibus et Demetrius secundicerius. Concilium Cpol. sub
Menna act. 1: voxaQiatv etv.ovvSoKiqQiog, Menologium: 6 dl Buy.iog
C£7iovv6iKriQiog. vide 1. 12 Cod. tit. 7.
nQosSQog praeses, praesul, antistes. erant autem nQosSQOi
ecclesiastici vel palatini. de ecclesiasticis sexta Synodus Constantin.
act. 12: rijg'Ake^avSQsiag noXscog nQoiSQOv. vetus interpres anti-
stitem vertit. et act. 13: SsQyiov rov ysvoasvov nQoiSQOV, Sergii
quondam praesulis. Petrus Siculus historiam suam nuncupat tcJ
nQoiSQa sive aQyisni6K6na> BovXyaQiag. hinc nQcoxonQosdQog.
loannes Curopalates p. 839 b.
TCQoilev6ig processio, pompa, Eustatbias ad II. 1: leriov
Ss oxi nsfinsiv naQa roig fisd'' "OfirjQov v,a\ ro exiXXsod-ai &Qta(ji-
^iKag, o&sv xat nofint} 6 '&QianPog, ov nQoiksv6iv ri Y.oivr^ yXaaect
%aksi. V. Meurs.

nQOKSvoog processus. de processu principis Chronicum Ale-

xandrinum: iv nQ0Ki66a> roiJ s^Sofiov. Concil. Cpol. sub Menna
act. 3 nQOxiveov ovrog ^aodtxoiJ. Marcellinus Comes in Chro-
:

nico hoc tempore dum ad horrea publica Theodosius processum

:

celebrat, item jinastasio Caesare in processibus degente.

:

nQooiKog maior domus. sic interpretatiir Anastasius Biblio-

thecarius iu Historia Ecclesiastica. palatii praefectus, palatii princeps,
subregulus. Ursinus de rebus gestis S. Leodegarii: ut omnes se
gratulareniur regem habere Childericum et palatii praefectum
JLeodegarium. idemque Ebroinus a Thevdorico rege in pristi-
num statum restitutus ^ et maior domus ejfectus , cogitare
coepit de ulciscendis inimicis^ qui eum meminissent habere sub-
regulum, id est maiorem domus vel palatii principem. v, P. Warnef.
de gest. Lang. 6 c. 1 6. ^
Ceorg. Cedrenua tom. II. 59
930 FABROTI
nQorlKtcoQ protector. protectores sunt (yojfiaro^jJvAcKXf? slve
milites electi ad custodiam principis, qui latus priricipis protegunt. de
his Procop. avsnd. p. 108- Simeon Metaphrastesm. Oct, inDemetrio :

Mivoviiiavov JtQOTinTtOQog TtQog fjjv aqpayi^v VTCOVQyriGavrog. et Sept.

in Sophia 7taQa%Qi]iia roivvv avrog aAoytcrw &v^6i iTtiTQEil^ag , ovg
:

i^ xa^ig jTQoriKTtOQag ol8s naXslv, IttI ra ayayslv i-Ksivag ix7ti}i7tsi.

Paalinus Nolanus epist. 37 ad militem saecuii: deinde iii hac militla

soletis in votis habere hanc officii promotionem , ut protecto-
res efficiamini.
nQ<oTaGr}KQr]Trjg, JtQcaToaarjKQrjTrjg, primus a secre-
tis, protosecreta. Nicetas Paphlago m vita Iguatii: C>c6viov TtQCoro-
eTtafi^aQiov xs ovra «al TtQCoraGrjKQ^^rrjv. Codinus in Origin. Cp.
xad^cog cprjai niovraQ%og TtQcoroaarjKQtiTrjg. in scripto codice viri
xov (laKaQirov , TtQcoraarjKQrjrrjg. Nice-
perillustris Nicolai Fabricii
phor. Gregoras 8: NsoKaiaaQslrov rov TCQcoraaiiKQritov.
d-vydr^yiQ
nQCoroasrjKQ-qrrjg, apud Theodorum Hermopolit. ad 1.41 deReg. lur.
CoUectaiiea Anastasii in Hypomnestico quin et Theodorus protose-
:

cretarius praelorii praefecti Cpolitani ante hunc enarrai^it mihi.

TtQcor sv cov. Epistola 421 S. Basiiii inscripta est TtQCOTevovTr,.
exstant et epistolae Theodoreti inscriptae tcqcotsvovti, i. e. 15 et 33.
primatera interpretantur.
TtQCoro^sar laQiog primus praefectns vestiarii. ^ianov aut
piarrjg Graecis recentioribus est vestis. Glossae Basil. ms. ^iana
T« [(idna. luliiis Pollux in Chronico hactenus inedito: cccpoQiaag
olvov, KQici ,
^iarta. hinc /3fffua^iT7jff Cedreno, aut ^sarrJTCOQ.
Theophanes in Reg. cod. : aTtcolsaav oi ^sarrixoQsg xo Cziana rov
^aailicog. TtQOKa&i^fisvog tcu ^sanaQiov Georgius Pachymerius.
et ^sanaQiov pro vestitu in 1. 4 D. de aliment. et cibar. legat. vestia-
rium Astrampsychus iv ra IJv&ayGQ. Aar|. SijXot
in aliis iuris locis. :

aoQc/^cova slg TtQayfjiaTsiav TtoXlov 7tQdy[iarog ^sanaQiov. accipi-

tur et vestiarium pro loco in quo vestes reconduntur. Coutinuator
Theophanis in Theophilo o Ka\ %Qr)(ian^6;.isvov ai][xsQOv ^sand-
:

Qiov Twv a7to&rjaavQi^ofiiva)v TtiTtXcov iK 2i]QiKm>. item: o xal

vvv xrjg Avyovarijg Iffri ^sondQiov. hinc imperiale uestiarium
apu(i Guilelmum Tyriinn 2 de Bello Sacro. Interp. vetus homiliarum
in Matlhaeiim quae B. Chrysnstomo adscribuntur, vel certe interpres
loannis Hierosolymitani in Matth, c. 23 v. 14: sicut enim paterfa-
milias cellarium aut vesliarium suum non habet expositum cun-
clis. denique vestiariiis is est, ut exponit vetus Glossarium ms,
qni vestibus praeest. eadera Papias. idera interpres horaiharum
loannis Hierosolymitani: si tu vestiarium tuum sludiosum et cla~
ricularium cellarii tui fidelem tibi requiris, Michael Ceruhirlus
m epistola ad Petrura Antiochenum episcopum quae ab imperatore :

vestiarius accepta referebat. Graece scripserat o §s6ndQiog. Pe-

trus diaconus Chronici Cassinens. I. 4 c. 21 PanduJphus tesliarius
:

exsurgens dixit. imperialis vestiarius apud Guilielmum Tyrium de

 GLOSSARIUBI. 931
bello sacro 2. idem veslerarius c. 8. Conc. Pontigon. et in epist.
quadam loann. 8. itaque primus praefectus vestiarii, ut iam dictum
cst, TiQcoTo^saTKXQiog dlcebatur. Anna Comnena Alexiados 3 : TtQca-
TOGi^aazoc, T£ xal nQcoro^ianaQLog. apud Cedrenum. Constan-
et
tinus Porpbyrog. de Themat. 1. 1 12: 0eoS6aiog 6 nQCOxo^eatidQiog
701; (jLaKaQLov ^ov naxQog. lo, Cantacuz. 1 43. Laonicus Chalcond.
1. 9. auctor anonymus in vita Basihi imj)eratoris: (hv IlQOKOTtiog 6
xov §acikE(og i]yeho nQCoxo^sattaQiog. Ge. Acropolites p. 3 d ed.
Rcg. nQcoto^eatiaQiov ovtog rsrifirjy.si'. alius erat qui ^satLaQtrrjg
:

dicebatur, de quo Cedrenus p. 375. primus autem vestiarites nQCO-

xo^sartaQirrjg dictus, deque eo Codiuus de Ofliciis. lo. Cantacuze-
nus 4 19: rors de aQ^ovra ev BsQQola ^tnXo^arar^rjv rov nQCoro-
^sartaQtrrjv xaraXincov. Georgius Logotheta in Chronico Cp. tov :

de AyyeXov Icoavvrjv nQcoroaxQaroQa , nQcoro^eatiaQirrjv Sk tov

KaQvavirrjv. Nicephorus Gregoras 1. 6 Ai§a8aQiov xhv tcqcoto-
:

^soriaQixriv.
n QcorofiavS arcoQ primus mandatorum. jttcvdarco^ manda-
tor, officii genus. Synodus Nicaena 2: o kafinQog ^aaiXtKog ^av-
SatcoQ slaeX&cov 'eq)r}. Constaut. Porphyr. in Tact, ; (.lavSatcoQag
ayQvnvovg %al yoQyovg. Theophanes in lustiniano: [lavSarcoQ rig
iattv ovK oiSa. qui sint mandatores explicant Glossae Nomicae:
(lavSarcoQig ot ra ^avSara ano rcov aQ%ovrcov ngog xovg GtQaxica-
xag o^ecog Siaxofii^ovreg. de quibus ibi dicam.
nQcorov orc^Qio primus notariorum seu priraicerius notario-
g
rum. Concilium Chalcedon. act. 1 'lcDavvrjg nQsa^vrsQog na\ nQca-
:

xog rcav voraQicov sine. vet. interpres loannes presbyier et pri-

:

micerius noturiorum dixit. v. Hadrianus

supra in nQtu^ixiJQiog.
PP ad Carolum Magnum : Radonem dllectissimum protono-
epist.
tarium veslrum. nQConarog rcov ^aatXmcSv yQcanateicov. Ni-
cephonis Brev. Hist. v. P. AVarnefr. de gest, Langob, 4 34.
nQCoroncinag primus papa, primus post patriarcham sacer-
dos. Balsamon ad canonera Apostolorum 59: Tt;;^o'v ywQsniaAonov
nQO^Xrj&evra 7} nQCoronanav. et ad can, 8 Synodi Antioch.: xovg
iv ratg xcoQaig nQea§vteQOvg rjroi xovg nQCoronanaSag. et ad can.
10: nQsa§vr£Q0vg rj nQatonanaSag xai icoQenianonovg. vide
Meursium.
nQoaroGnct&cxQiog primus spathariorum , qui principis spa-
tham gestabat. inter epistolas Photii exstat inscripta QeocpiXcp nQco-
xoana&aQiro. dicam ad Giossas Basilicorum.
nQatr CXQccrcoQ primus imperiaHum stratorum Anastasio in
Hist, Eccles. Nicephorus Gregoras 7: og aal rr]v nQCoroatQatoQtKt^v
naQcx ^aatXecag vateQOV naQetXr^q^cog i^v ^axTQiav. Theophanes : .

lia^X&E Tovcptvog 6 nQCOtoatQarcoQ rov oiptKiov. v. fnfra in atQarcoQ.

nQCi)roav[i§ovXog protosymbolus Anastasio biblioth. Cedre-
nus expiicat.
QuixxcoQ recter, geous dignitatis. v. Meursium. Menulo-
932 FABROTI
glum Graecura Aug. 51: iv l«£tV)j y^Q ^V vvxtI incpccviTau rro
^aUrcoQi Ktti vEavlcy.ia rivl toiJ ^aiiircoQog. Y, not. posteriores.
meminit rectoris loci P. Walaf. de gest. L. 6 24.
^eyscov regio. Eustathius ad Odyss. & : nara- rovg naQd
noXXoig Qsyeavag 7} tag KQTjrtzag rog^ag^ tj aai y.ara rovg 'Arn-
xovj Srjiiovg. Concil. Chalcedonense act. 13 : xal ff nQovfQov ovaa
^eyscov naXiv (.isra ravra iyEvsxo TcoXig. Gregorius M. in dialogo
quodam quem Graece vertit Zacharias pontifex: ryj raiv 'Pa^amv
noXu iv T17 QSyEavi rrj EniXeyofiivrj Zov^ovqo.
QV^^ (jr/ycg. rex. Synodus Oecura. 8 act. 3: x«l nQog
ToV gi^ya kavd-avovrcog £)C7tffti/;«vrc. Nicetas Paphlago in vita Igna-
tii patriarchae Cpol. : dooQOig yaQ XanTiQoig ors ^idXiara rov Qrjyct

OQayyiag Ao86ri%ov xal 'lyyi^sQyav 81 rr^v avrov yorftJtrJv vnoTtoi-

ovfievog. Gregorius M. in dialogo quem Graece vertit Zacharias
pontifex ^EQfxivyiXSog 6 prj^ vtog VTcaQXcov Aov^iXyidov rov Qi]yog
:

rov rav OvLaiyor&cov 'e&vovg. lo. Cantacuzenus 1. 4: KaQoXog

^rj^. utitur et Theophanes , Constantinus 2 de Them. c. 11, Codi-
nus in naQsy.^oXaig. dixerunt et Qrjydg. Synodus Florentina: xal
ol fiEydXoi av&Evreg Ka\ QrjydSsg Ka\ SovxdSsg.
Qoyay Qoysv EiVy QoydroQsg. roga, stipendium, dona-
tivum , quod militibus vel populo vel clero ab imperatore vel Romano
pontifice vel patriarcha Cpolitano erogabatur. Anua Comnena Ale-
xiados 3: Kal ScoQsalg aKivrjrcov y.al av^tjasai Qoycov kuI nQoa-
1.

«^rjxcfi? Soasav. lulius PoHux ia Chronico: Qoyav Se 2or]^drcov rca

GrQarcp Stavi^icov. Georgius Alexandrinua in vita S. Chrysostomi:
iniararai rj (?rj evKXsia cog noXXd dvaXconara noisl rj (iaaiXsia sig
xt rdg Qoyag rcav GrQaroniScov. Const. de admin. Imp. p. 187 et
140 et Tact. p. 16. Anastas. biblioth. in Hist. Eccl. exercUiim
, :

roga privalum deseruit. idem de vit. Pont. in Deusdedit. dcita :

roga militibus pax facta est. et in Hist. Eccl. :dum roga penes
Sirumonem amnem populo distribuerefur. idem Anast. de vitis
PP hic vero rogamj stipendium scilicet, clero suo in presbyterio
:

maxime ampliavit. et in Bonifacio 5: hic clerum atnauity rogam

integram claro suo dedit. Scholiastcs Synops. Basilic: rd }XEV
xcov nsy.ovXicov Xiytrai y.aaxQiaia ijroi iSiOKrrjra. ravra Si iaxiv
oaa ano Qoyag xArjgi/.cj Tivt rj ;(orpTor;A.a;^tcij vnaQ%ovn SiSorai.
hinc QoyEvsLV, quod est erogare, Novell. 130 c. 1. Theophanes:
Qoysvaag XQi^f^ctxa. et QoydrcoQfg erogatores Synops. Bas. 57 tit. 4
Togatarii. Papias : rogatai-ius pelilor, disiributor. quod si verum
est, rogatarius est taiu qui rogat quam qui erogat. vel erogatarii.
Synodus Pontigonensis c. l4: erogatarii et eleemosynarii ecclesia-
stici. Graeci hodie quoque iisdem vcrbis utuntur; et Lexicon Grae-
colat. Qoya stipendium, salariurn. Qoys^ivog stipendiarius qo-
.

ysvco mercedem pendo.

Qovaaiov russeum. vox exstat apud Graecnm scholiastem
Oppiaui p. 18.
 GLOSSARIUM. 933
Tcofiavla imperium Romanum seu Cpolltanora. Epiphanius
1. 2 Panarii , et haeresi 66. Theophanes in Heraclio rtdarjg '^Pco-
:

fiavlag aljfiakoaaia. (iiY<^Xr} 'Pcofiavia Astrampsychus iv tw llv^tt'

yoQi-jia ka^evr.
caKsXkaQiog sacellarius y pecuniarum custos , aerario prae-
positus. Scholiastes ad Gregorii Nazianzeni Steliteut. 1 : eaxikXiov
PcoiiaLKrj Xiiig isrlv (pvXaKriv tcov iQrniiaxcov arjfiaivovaa' odsv
nal aanekkaQiov nakovai tov xapiiav xal cpvkaKa zav •ji^Qrjndrcov.
Nicephorus patriarcha in Hist. Const. rov rrov ^aadixav %or]f.itt-
:

Tcov Ta{.iiav. non male vertes, a sacelio seu

sacellarium fortasse
sacculo. est autcm saceilus aut sacculus marsupium ac crumena.
Petronius unc/e lenatores vUerenl, nisi ani loceLlcs aut sonantes
:

aere sacellos pro hamis in lurmum mitlerent. Paiilus in collat.

LL. Mos. et Rom. t. 10 si saceUum vel argentum deposuero.
:

at 2 seut. t. 12 edidere si sacculum , et in I. 29. Dep. Glossar.

ms :saccus et sacculus , marsupium , Jiscus. Glossae Cyrilli
^akkdvTiov sacculus, sacculum. cxcer^sta ex veteribus Glossis tit.
de vestira.: saccelhim (.laQaiTtTtiov. GI<>ssae luris: (xdQaiTiTcog,
caTtY.og, '&vkaxiov, §c4kkdvTinv. Graecus interpres legis 3 § si plus
D. de statu lib. flre iv aaKKOvkco dfia rd slxofft vofiiafiara diScoKS.
erat autem vel ecclesiast'cus vel imperi>dis. JNiceph. Call. 18 44.
Nicej)hi)rus patriarcha in Chronogr.: &(oac{g duiKovog Trjg avtrjs
ixKkrjalag Kal aaKekkaQiog. quae lotidem verbis exstant apud Theo-
phanem in Phoca. Nicetas Paphlago in vita Ignatii TicSg ydQ tov :

AvSov aaKskkaQiov cicoTcrj t6 TtQayfia naQanifiii>cofiLiv SextaSyno- '<,

dus Cp. act. 12: ^aaikiKog caKfkkaQiog. insrriptio epist. 50 Pho-

tii: Icoavvrj narQiKioi Kal aaKikkaQico Kcad Tovg dyyaQiovg. Conc.
Romanura act. 1 Theophanes nolarius regionarius et sacellarius
:

relegit. Anastasius in collatione S. Maximi: qui juerat sacellarius

Petri quondam praetoris JSumidiae. losephus cvp'/. 12 2: xoig
^aaikixolg TQcmttiraig. RuQnus vertit regiis sacellariis. idemque
dicebatur 6 in\ Tijg caKikkrjgj apud Theodorum Hermopol. a<i I. 99
D. de verbor. sign.
caKQa imperatoris epistola. Constantinns Pogonatus in epi-
stola praefua 6 Syn. Cp. 'lovarlvog Ss adxQag navraxov nifiipag,
:

Septima act. 1 o£ deanorat rjfiav ol dya&ol riftiav auKQav Ka\

:

nQoaKvvovfiivrjv sKikevaav anoareikai. Anastasius vertit sacram.

Menoldg. Augusti d. 2: Sid yQafifidrcov rco naTQi arjfidvaaa Ka\
cdKQafi ^aaikiKiijV di^afiiv}]. Theophanes: yMTaka^ovTcov rcov Cw
KQcov rrjg Seanoivrjg BEQivrjg. Menander de Legat. niQag re Se^a- :

fiivcov Twv ovj/O-rjxwv dvTe8od^i]auv ai ktyo^evai adKQai. vide

eundem p. 114. Nicephorus Callisti 14 33. Chronicon Alexandr.
nifii\)ag ^eiag adxQttg. Veget. 2 7: iribunus mq^or per epislolam
sacram imperatoris iudicio desiinaiur. vox tamen sacrani deest
in ms cod, , ut et apud Modest. dc vocab. ego mallem sa-
rei niilit.
cram retinere et epistolara eiicere. S. Augustinus lib. ad Douatist,
 934 FABROTI
post Collat. c. 31: ilU mnltorum imperatorum sacras , nos sola
portapimus evangelia. Breviculus liistoriae Eutychianistanim: con~
tra Joannem episcopum sacra principis deferente^ ah episcopaius
illiusconfirmatione papa suspensus est.
6a^i(x,o8sii(iov. vide Meursiura.
GsiQOfxccavrjs lancea, telum, framea, pugio. v, Meursium. aliter
exponit Moschop. 1 tvsqi (>;f.: astgd t] aXvCig, atp' ov asiQO^doTrjg.
asKQSTOv, asKQSTixQiov, secrctum, secretarium: nara pro-
niiscue usurparunt tam Graeci quam Latini, ut Marcellini 1. 15 iudi-
ciale secretumj id est secretarium. Theophylactus Simocatta Hist.
Mauric. 8 8 : fiS&iazaTai tov TtaQu '^Pcofiaioig ksyo^iivov aey.gsrov.
Basilica 1. 60 tit. 33 c. 29: slasQxovzai slg to asKQsrov. Glossae
ibidem : slg to diKaarrjQiov asy.QsrdQiov. v. Conciiium Cpolit. sub
Menna act. 1 et 5.
, erat autem secretum seu sccretarium locus ia
quo causae reorum expendebantur. Passio S. Cypriani in secretario :

Paternus proconsul Cypriano episcopo dixit. iudicii formam e!e-

ganter describit loannes tlierosolymitanus in Matthaeum c. 25 v, 31:
criminosas personas iudex audiiurus in puhlico trihunal suum
collocat in excelso, circa se constiiuit vexiUa regaUa ; anie con~
speclum suum ponit super mensam caUiculam, unde trihus digi-
tis mortem hominum scrihat aut vitam. hinc inde oj/iciales or~
dinate consistunt : in medio secretario ponuntur genera horrenda
poenarum , quae non sohim pati sed et videre tormentum est.
stant iuxta parati tortores , crudeUores aspectu quam manibus.
tota iudicii facies cuiitsdam schematis terrore vestitur ; et cum ad
medium productae fuerint criminosae personae, anie interroga-
iionem iudicis ipsius iudicii terrihiU discutiuniur aspeciu. lego
et secretarium senatus. vetus inscriptio secretarium, ampltssimi.:

8ENATUS. in quo asservabantur acla senatns. et secretarium prae-

torii in postulatione quadam apud B. Augustinum lib. 3 contra Cre-
sconium grammaticum c. 56, et apud Severum Sulpitium de vita S.
Marlini dialogo 2. Theophanes in Phoca : s^aXov tvvq sig to rcQai-
TcoQioVy KalSKKvaav to asKQSTOv Kal rdg (pvXaKag. sive secreta-
rium praetorianum Cassiodor. 11 36.
, secretarium Palatii. Sexta
Synodus Cpolitana act. 1: iv rro asKQSTCp tov &siov nalaviov ^ TciJ
ovTW Xsyoiiiva TqovXXo). et act. 7: tou TqovXXov aiy.Qsrov. se-
cretarium principis. S. Maximus in disputatione cum Pyrrho: sv rco
§aaiXiKa asKQsrcp. Balsamon ad can. 34 Syn. 6 in TruHo. Meur-
sius observat varia fuisse secreta cx constitutione quadam Aiexii
Comneni, et Cedreno, rerum privatarum nempe et publicarum. quem
vide: nam aliorum scripta exscribere solens non sum. erant et se-
cretaria in ecclesiis. Synodus Carthag. c. 86: sig to ariKQriTov Trjg
. iKKXriaiag^^PsarnovTrjgy item: lig to ar^KQr^TOV rrjg SKKXriciag Tld-
Kig. Georgius Alexandr. in vita B, Chrysostomi: ov fiovov iv Trj
iKKXrjaia i^rjyov(isvog 'totg oxXoig , dkXd y.al iv tco asKQSTca Ka\ iv
rca smaKOTisico Kcc\>rj[ji,svog. Concilium Romanum act. 1 : guid ergo
 GLOSSARIUM. 935
denuo secrelaria iiostra ingredi poslulasli? Concilltim Caesaraugu-
stanutn Caesaraugustae in secretario residentibus episcopis.
: in
secretario scilicet episcopii. Concilium Chalcedonense act. 1 : iv tc5
habebant et patrlarchae secretaria, quae
6r]y.Qr}r(a Toii iitiSKOTisiov.

item duo, magnura scilicet et minus. Syuodus Nicaena 2 act. 1:

nir^og Evka^icrarog avayvoaarrjg nal voruQcog rov svayovg ntt-
rQiaQiiKov aeTiQETOv l'xcov inl xft^ag aviyva. Anastasius Bibliothe-
carius in Hist. Eccles. : iconas ex miisio factas , quae patriarchii
secreti mlnoris erant , erasit , et imagines magni secreti , quae
sculpiae ex ligno erant, deposuit, in eis asservabantur vasa sacra
et libri ecclesiastici, iura episcopalia et patriarchalia, et decreta syno-
dalia, sicut iu aliis secretariis vel principuui iustrumeuta tam privata
quam publica, aureae bullae.
et principales constitutiones , Cou-
et
cilium Bracareuse 2 c. 41 non liceat quemlihet ministeria tan^
:

gere, nisi suhdiacono aut acolytho in secretario tangere pasa do-

minica. Pauliuus epist. 12 ad Severum in secretariis vero duobus
:

quac supra dixi supra ahsidem esse, hi persus indicant ojjicia

singulorum. a dexLra ahsidis
hic locus est veneranda penus qua conditur, et qua
promitur alma aacri pompa ministerii.
a sinistra eiusdem
si quem sancia ienet meditanda in lege voluntas,
hic polerit residens sacris iniendere lihris.
invenio et secretarium pro actione sive sessioiie. Sexta Synodus Cp.
p. 192 d: fuiujum secretarium. Coucilii Romani d. act. 1 in fine.'
venturum secretarium. et act. 2: praeieriium secretarium. se-
cretaria autem inde dicta quod secreto et interius negotia ibi tracta-
rentur. huc alludit B. Augustinus tractatu 23 in loaimem: quasi in
thesawo, quasi in secretario quodam et penetrali inieriore. vide
Balsamonem ad can. 9 et 12 Syu. 7 et ad can. 34 Syn. 6 in Trullo,
Zonaram ad CC. p. 486, 561 iu fine, et 629 c, 714 d. Nicepho-
rum Callisti 6 30 et tomo 2 p. 531. v. P. Pith. adv. 2 c. 12. luret.
tom. 3 Biblioth. Patrum Graecolat. p. 905. Vales. ad Ammiauum p. 87.
6z-AQtraQiog Curopalates p. 839 c, secretarius a secretis.
Nicephorus CaUisti 15 c. ult.: KfavQravrlvog asKQnaQiog. Coucil.
Chalcedon. act. 1 orjHQrjraQiog rot; &eiov xovfftorco^/ov. v. Cuiac.
:

ad tit. Cod. de primicerio.

oiXXa, otXXiov, selia. Constantinus in Tacticis: hfiroiGav
dl Ka\ ai oiXXai imaiXXia ^aoia. Eustath. ad 11. 7: naQa (livroi
ToTg voreQOV xal in\ KoivoziQOV Xeyonivrjg aiXXag 1] Xe^ig
rrjg
(Siq)Qog) xsifiivri evQrjrai. et ad (3d. «•• aOrQa^r\y o arjfiaivei oiX-
Xav nal aay^iUQiov. Glossae Cyrilli oiXXa sella.
: Suidas in acp'
iSQoSv: eSQat yaQ Xiyovrai ai aiXXai. hinc aeXXaQiog. idem
niXrig 6 fiovog Xnnog, xal o en\ tovtov q^SQo^evog o aeXXaQioqt
eques. Eustath. '/A. o: to S\ KeXr]ri^eiv ano xov KiXrjrog naQrlKxai,
dj^Aot rov a^evKrov Xnnov, xc<i y.axa iivag rov ^iovafinvxa , og
936 FABROTI
vvv, tpacl^ asXka^ioq Ksyetcci. dixerunt et asXXiov. Eustathius
'lA. j3: eik^a ydg rj y.ad-idga, l| ov xal to 6sXUov 'eoiy.s Xiyea&ai.
Scholiastes Aristophanis in Concion. : jj to asXXiov 'tj to Ka&iGv^Qiov
^aaxa^ovGa. Varinus : onXadlag , oeXXlov. et eeXXuQiov Achmes
'OveiQoxQ. c. 14 et 262.
Gsvurov, asvuTcoQ, senatus. Codinus in jcaQSz^oXaig
avriKQV Tov GevaTov. Hesychius Milesius in Cpoli: im 5s Tovxoig
xkI Tovg avyzXriTov ^ovXrjg dvaaodo^riasv oljtovg, aevdxa rovxovg
ovo^daag. et aevdrcoQ. Priscus in Eclogis de Legat. aevdxoQa :

7CQsa§svsa&ai. Paeanius Eutropii metaphrastes : aevdxcoQag avxovg

naXsaag Kaxd tijv IxaXiav qorovr/v , eTieidrl aevrjg ixelvoi y.aXovat
Tovg ysQOVTag,
aiyvov, aiyvocpoQog, signum, vexillum. S. Proclus oratione
nona: ovk olSev dQ^aTaxQvaonoXXjjxa, ov%i]^t6vovg i^daTXQOvg, ov
trjv XoiTcriv cpavtaaiav ijv sia&aat.v oi TtQoanaiQoi ^aaiXslg iv toig
TCQOoSoig iTciSsiKvvad^ai, ov% onXa, ov d-VQSovg, ov aiyva. Paeanius
Eutropii metaphrastes 1. 1 in fine x«l td arjfiela rd arQUTiomxa, ajtSQ
:

nijaav iv ty nQotSQa ftaxi? ^(^Qd tc5v '^Poa^aiav a(prjQrjfiivoi {aiyva

y.aXovaiv avrd '^PcofiaToi) ndvra dvaXa^cov. Theophylactus in Acta
Apostolorumc. 21 ri iativ^ uIqs avtov; tovtiativ o tcuq^ t]^lv Xs-
:

yovai xatd tj]v "^PaJiiiatJCjjv avvrjd-siav, iv Tolg aiyvoig auTov 's^-

^Xa(ie. idem scribit Oecumenius in Acta c. 32. uterque habet ex
B. Chrysostomo homil. 46 in Acta. apud Gelasium Cyzicenum 1. 1.
Act. Conc. Nicaeni capitis 5 inscriptio haec est tcsqI tov aiyvov etc. :

adde Chr. Alex. p. 780. sed et aiyvov dvrl tou dvSQiavtaQiov

ponitur, ut apud Horatium moblle signum. inscriptio vet. Gruteri

p. 86 8 To aiyvov aQyvQovv avv vcavti xoaiico dvid-i^KS.

: hinc
atyvogoo^^Off vexillarius. loannes Tzetzes p. 481 v. 9 et seq.
a ixaQiog sicarius. B. Chrysostoraus homil. 46 in Acta Apo-
«tolorum: tovg Ss aiKUQiovg ot (xsv yivog ti Xriarcov rpaaXv av-
Tovg slvai , ovTa» niaXov^svQvg dcp cov iicscpSQOVto '^tcpcov , atKCov
Xsyo^svcov TcaQd 'Pcoiiaioigm
atXsvxiaQ log silentiarius. Philostorgius Hist. Eccles. 1. 7
sect.7: iStlv tivd tcov Xeyoiiivcov atXsvtiuQicov nvQog cpXoya tov
ato^atog dcptivta. Theophylactus Simocatta hist. JMaur. 8 9
tStXsvttaQiQV Ss ovtog atQatsvi-iaatv iKSKoaiirjto. Georgius Alexan-
drinus in vita Chrysost. : aal St]Xot avtco Std tivog c^tXevtiaQiov,
silentiarii erant protectores principis in interiore cubiculo constituti.
quod Zonaras ait, silentiariorum ofticium esse inter vilissima, dubi-
tari potest verumne sit. silentiarius enim d'aviiaaicoxatog dicitur
Concilii Chalced. act. 1 p. 77 ed. R. et p. 116. Dorotheus doctr. 23:
coaTCSQ yaQ iv tc5 naXatio) stal ^sydXat Kal Xa^nQal axQaxiai, vno-
&0V Tijv avyKkrjTov, tovg naxQty.iovg, rovg atQatrjXdtag , tovg
vndQ^ovg, rovg asXsvttaQiovg' siai yd^ avtat noXvti^oi axQa-
tiai. vide Aleman. ad Arcana Procopii, Meursii Gl. , Cui. 12 Cod.
tit. 16, Vossium de vit. serm. primus ordinis primiceriu» silentiario-
 GLOSSAMUM. 937
rnm dicebatnr, TCQifi^iKrjQtog rcav GiXsvriaQiav, Concil. Chalcedon.
act. 11. Agatli. 5: og Sr} ra rcQara rekav iv rolg rijg a^cpl rov
^aOiXia Ctyilg iTCiOraraig.
azdfivog scafnnnra. Gxaiivdha Concil. Cpolitanum act. 5:
uvri&rjvaL riva GKauvdXta.
GxaQafidyyiov scaramangium, scaramangis. Luitprandiis
Rer. Europ. 1. 6 c. 5 cum scaramangis duobufi. vestis arcendae
:

pluviae idonea, ut putant viri eriiditissimi Leunclavius in Pandecte

Turcico et Vossiiis 1. 2 de vitiis sermonis c. 17. viderint tamen an
sraramangium sericmn, cuius meminit Achmes c. 158, arcendis coeli
iniuriis satisidoneum sit. v. Glossas Basilic. in noXXi.
CY.zvocpvXaS, sacrorum vasorum custos. et qui dignitate ce-
teris antistabat, 6 JuiyfY? dicebatur. Concilium Florentin. 6 niyag :

GKBVocpvXa^ 6 Sav&onovXoc. locus autem in qiio asservabanlur vasa

sacra GxtvocpvXdKiov dicebatur. Sexta Synodus Cp. to aiiO-evri- :

Kov ^ipxiov rov GK8voq)vXaKiov vTcdQxov. Anastasius Bibliothccarius

iu Historia Eccles. vertit vasorum cusiodiaj-ium.
GKOQTticov Regnoruin 1. 3 c. 12: iyd> Ss TCaiS^vGat
scorpio.
x^fidg iv GKOQTtioic. Hieronymus vertit: ego aulem caedam uos
scorpionibus. apiid Cedrenum legitur Iv GKOQTcia). Martyrologium
Usiiardi m. lul. eculeum, nerpos, Jiistes, flammas scorpionesque
:

perpessi. et m, Nov. d. 8 primo in carcerem missi, deinde scor-

:

pionibus grauissime sunt caesi. gravius scorpionibus caedi quain

tlagellis. Sugerius abbas S. Dionysii libro de vita Ludovici Grassi
sed quos pater flagellis , patre nequior scorpionibus caedebat.
Martyrologium Hrabani: iussi sunt in eculeo levari, et attrahi ner-
ris, et fustibus ac scorpionibus caedi. Innocentius 3 de conteropta
mundil. lc.27: torquentur tygribus, et scorpionibusflageUaniur.
6v.ovrdQtov scutum. Constantinus de Themat. 1 1 3 : iv
T/ To GKOvraQiov tov \x,tyaXoyi,dQrvQog @£o8c6qov aTCOKQifiarai.
Oppiani scholiastes: adKog ro GKOvraQtov, dno rcov nQCorcog tVQov-
rcov avro ZuKav. Theodorus Hermopolites 1. 7 tit. 11: ntvaKiSiov
ij GKovraQtov. Theophanes: i^aGra^e GxovrdQiv [iikoov. Corona
j)i etiosa scudo GKOvraQr}. GKOvrdQiog antem est scutarius. iititur
:

M. Antoninus 1 de vita sua. sed viri doctissimi malunt GKovrdQiog.

vide tamen Suidam in nQaGiavog. B. Hieronymus in fine Chronici:
/i/c tribuniis scutariorum e Pannonia etc. Simeo Metaphrastes in
Hilarione: scutarius quidam cum in basilica B. Petri torqueretur.
luliusFirmicus Mathes. 3 c. 14: faciet scutarios i^el imperalorum
proteciores, vel qui proprio excubitu salulem principibus serpent.
V. notas ad Cantacuzeniim p. 995. dixerunt et GKOvraQdrovg. Leo
Tactic c. 9 § 74: rdg ds rcov onXircov rjyovv GKOvrdrcov. Const.
Tact. p. 6 : kcu nQcorov fifv rovg GKOvraQarovg. hinc GKOvrsvsiv^
scuto defendere. Leo d. c. 9 § 49 nal vn avTwv (oGavit GKOvrivtG^at.
:

adde § 64. de sciitariis vide Aramianum Marcelliuum et Glossariuin

Nomicum.
938 FABROTI
Gov^Xtt^ Gov^llov subula, verii. Suidas: o^iXog Kal
o^tViGy.og fj aov^ka. Niceph. Callist. 7 44: Kaza tov KQvcplov
TtoQov aov^kag slaco&eiy et 10 7:^(7«v 6' o't nal o^eXiaKoig aov-
^Xaig xovxovg SuTieiQov. Menologium Martii d. 22 : 6 de tcvqo)-
&(iaaig aov^Xaig KaxaKevvfjaai avrov SKeXevas. et lunii d. 13:
xat aov^Xaig GiSrjQalg itvQOi&eLGaig xag azoag SieXavvexai. idera
est Gov^Xiov. Leo Tact. c. 20 § 80: tcXyiv aov§Xiov aiSrjoov Kai
noxr^Qiov. Euslathius ad Od. x: xo Se 'tjjiriaaaO-ai navxeXuig cpr]Gi.
{AiXiog JiovvGiog) ^aQ^aQOV. Gv^cpQ^eyyexai Se xco Jiovvaicp Kal
rj Gwiid-eia y %aQ ^ to aov^Xio) xqvtvuv tjTcdv Xeyexai. et ad II, a:
TEEfiTrcojSoAov, Xe'E,ig AioXiKrj, Kal SrjXol iQyaXeiov xi ^ayeiQiKov
TtivxaSaKxvXoVy %a\ cog av xig ISicoxevofievog emq, nevTaGov^Xov.
Corona pretiosa: Gov^Xri veru. Glossae Nomicae: GovyXaQiov,
iQyaXsiod-^^Kr]. 'iGcog gov^Xcxqiov.
GovXxcxvog sultanus. Nicephorus Gregoras Hist. 3: sl fiij

tig Tc5v 2ovXxav Kaxd ysvog nQoarjKovxcov etc.

Tci)

GTta-O-d Qiog spatharius, satelles qui spatham seu ensem gesta-

ret. Theodoretus epistola 110: cog eSe'^axo yQa^iaaxa %a\ xov (xe-

yaXortQeTieaxaxov anaOaQiov Ka\ xov lvSo'S,oxccxov dno [layiaxQcov.

Theophanes o ayta&aQiog fxayiaxQov. Procopius Gazaeus iu Geme-
:

sim c. 39: archimagirus scilicet saLelles et ([uasi spatharius. Ida-

tius episcopus in Chronico et cum ipso per spalharium eius aliqui
:

singulariter intromissi iugulantur honoraii. Euflfinus Aquileiensis

de vitis PL* 1. 2 n. 59 quemadmodum imperaioris spaiharius
:

semper illi assistit armatus. Breviculus Historiae Eutychiiuiistarum

cum partes suas Eutyches videret urgeri, per Cluysaphium spa-
tharlum Theodosii praesidium principis expetivit.
GTtu&r} spatha. frequentius usurpant anaOiov. Constantin.
Tact. p. 4: fi£T« xcov ajca&icov avxdSv, et p. 10: aitaOia riKovt]-
fiiva Kcii aeaa^ico^eva, Theophanes: GnaQiov yv^vcoaag. hinc
Cjta&i'^fiv. Menologium lunii d. 18: tov ayiov OeoSovXov G7ta&i-
^ea&ai xal ovxco xdg KecpaXag avxcav SKX^rj&rjvai. GTid&r] autem
vox pure Graeca est. lul. PoUux 10 31. Theodorus Prodromus
encomio TtQog xov avxoKgaxoQa IcodvvijV xov Kofxvr]vov : i]S'}] Kei-
^evrjv &ecoQco TtQiig xolg tJftcov XQapjXoig xr]V Gnd&i]V xrjv ^aaiXnnijv
SeivdSg '^y.oviGf.ievrjv.
GnoQxa sporta. Glossae Graec. Lat. anvQig sporta,Jiscel-
:

luy Jlscina. hiuc anoQxovXa seu Ta Iv anvQiSi SiSoiieva h,svtay

ut est in Glossario Nomico , sportulae. Concilium Chalcedonense act.
10 : Xafi^dvcov AaviijXog eniav.onog arcoQxovXa. vide Novell. 82.
axixriQtt, cantica certa in ecclesia. vide Meursium. Codi-
nus in Excerptis: ^xtg Goqjcoxdxrj ovGa xal x«vo'vag Ka\ OxixriQix
i7toir]GS Ka\ ifisXcoSr]Gsv.
GxQaxrjyog. Anastasius in Historia Ecclesiastica Anatolium :

Orientis straiigon. vide Bonaventuram Vulcanium ad Constantini

libram 1 de Thematibus 1.
 GLOSSARIUM. 939
arQaTr^Xttrrjg. Glossae CyrilH : (SrQatr]Xurr]g magister mi-
litum. etiam vertit lulianus Anteccssor Novella 125 c. 1.
sic Con-
ciHum Cpolitanum sub Menna: BiraXiavov CrqarriXarov noX\u r«
^irj. interpres : nialiani siratelalis miilti anni, Glossarium manu
cxiiratum: Grgar^^ikarrig , rlyefxcov, aQycov GtQarov. adde Zosimum
I. 2 p. 688, Eusebium Hist. Eccles. 7 32, Theodorum Lector. 1. 1.
Damascius in Excerptis Photianis p. 572 jii£Ta ravra 6 ^iyag rrjg
:

£03 arQarrjXarijg ircE^^iQr^Gev. ad solit. vit.

S. Athanasius in epistola
agentes: o fiev arQarr^Karr^g Ze^aGriavog roig xara rdnov TtQCimo-
cirotg Kal GTQaricoriyMlg e^ovaiaig. Dorotheus doctr. 23.
6rQaroKsS(XQ%r]g. Georgius Logothet. in Chron. Constant.
Menologium m. Mart. navriXrjg ovo^ia^ofxivrjg ya(ieri]g GrQcnoTce-
:

SuQXov rivog. erant autem phires, et inter eos o [liyag. Pachy-

merius: aiQel 8s y,a\ tov Zvva8riv6v xal (liyav GrQaroTCtSaQyr^v
hinc GrQaroTcedaQyiai. Theodorus Prodromus (exstat in R. biblio-
theca) in Panegyrico jtQog toV avro^QaroQa 'Ia)avvr]V rov Ko^vr]v6v:
Ka\ TcaXiv fic!C%ca %a\ GrQarog Y.a\ 6rQaro7tedaQ'/^iat, v. Meursium,
et not. posteriores ad p. 656.
Gr QcircoQ. Onomasticon:
strator dva^oXevg. Leo Tactic.
c. 14 § 81:xa\ GTQcxtcoQog ev6g xa\ GTca&aQiov Ivog. Georgius
Pachymerius: rj fiayeiQOvg rj GrQaraQag. Theophanes: (xera GTta-
&aQicov TH'ci)v xa\ GtQarcaQCOV y.a\ eriQCov §a6i\i%c5v cxv&qcotzcov.
Papias: stratores, compositores se.llae regiae. B. Augustinus ser-
mone 2 in novis : ternos stratores currihus imposuerat. Guntherus
Ligurini 1. 2 :

strator erat de plehe quidem, neque nomine multum

rulgato, modica in castris mej'cede merehat.
vide Voss. de vit. serm. 1 7 p. 33, et Cui. 1. 12 Cod. tit 24, et ann.
ad P. Warn. 2 c. 9.
GvyAtWog. Cedrenus p. 775. syncellus patriarchae suc-
ccssor designatus. Synodus Nicaena 2 6vyy.ilXcov yevofiivcov raiv
:

ixetGe TcatQiaQxcov. et act. 7 : narQiaQpxog GvyxeXXog. Historia

Georgii nionarhi sic inscribitur: FecoQyiov
evKa(ie6rarov fiova- toi'
'/Qv %a\ Gvyyikov yeyovorog TaQaGiov rov ayicorarov STttGKOTiov
Ka)v6ravrivov7t6kea)g Gvvja^tg. ita dictus quod cum patriarcha de-

geret et quasi in eadem celia commoraretur. Concilium Chalcedo-

nense 3
ovSev 6e rjtrov Jtcl rcov indo&evrcav TcaQ' ifiov [laQ-
act. :

rvQCOv, GvyyJkXcov avrov ovrcov Ka\ naQacpeQOfiivcov^ nihilo minus

et per nominatos a me iestes, syncellos eius constitutos, qui ha-
ctenus ciim ipso degere et manere videntur. v. ibid. p. 239 e ed.
Bom. Guilielmus Tyrius de bello sacro 1. 14 c. 12: et quoniam ite-
rum eundem patriarcham oportehat hahere praeter supradictos
metropolitanos familiares suffraganeos , quos Graeci cancellos
i'ocant. emendant in ora syncellos. nescio an rectius legerentur
concellosvcA concellanos din\.concellaneos. erant autem plures, quo-
rum primus iiQcotoGvyy.ekXog dicebatur. vide supra in ea dictione.
940 FABROTI
Z-yxa/ Sucae, Sycafe. Cedrenus: ngoGtoQj.irjaev iv Zvy.cdg.
Anastasins biblioth. in Hist, Eccles. : et applicuit ex aduerno ci(.>ila-
iis in Sycis. Nicephorusin Chronographia ovxoq Irkqav EKzXrialav :

avLGX7]Giv iv TcaQa&ttXaaaiGi rc5 imk£YO(iiv(o Zvaalg, Ei^ijvriv xov

oIkov iTtovofidaag.

avvrsxvoi. v. Glossarium Meursii.

5!oA«pioi scholarii, scholares, cohortes milltnra qai ad cu-

stodiam palatii deputati erant Procopius 8 : ot tis(j\ rrjg xov naXa-
riov cpvXay,rjg Xoioi, ovgtisq 6xoXc)g ovoucx^ovGi. et in avixS.:
sxFQOi GTQcaicoxai ov% rJGGovg tj KevTaKoGioi %cd xQiaiiXiot xa i'^
c(Q'ffig fTCt cpvXay,'^ xov naXaxiov TiaTiaxrjaav , ovgtceq G^oXaQiovg
KctXovGi. Chronic. Alexandr. : y.al iKavO^r] xo (lexa tov TtoQxixov
TcJv 6'ioXaQicav xat nQOxr]y,xoQcov xat %av6i8axcov. Septima Syno-
dus Cp. : hGeXQ^ovxcov ovv xcov §aGiXicov jcat xov Xaov xcov xay^ia-
T(Bi', G-ioXaQLCov, i'^KOV§iT(')Qcov XE nal xcov Xomcov axQarfVfiaTcov
TOJi' GTQaTivofiivcov iv ^aGiXiSt noXn.
xrj Anastasius interpretatur
scholarios. sic apud Marcellin. Comit. in Chronico ?-us/icus comes :

scholariorum. alias scholares, ut Concilii Chalcedcm. act. 3. Sul-

pitius Severus de vita S. Martini c. l ipse armatam mililiam in
:

adolescentia secutus inter scholares alas suh rege Constantio

deinde sub luliano Caesare militavit. sic ctiam in codice Theod.
et lustin. et aliis auctoribus passira legere est. scholares autem a
scholis militaribus dicti, quae phires erant. Malchus de legat. p. 76:
%tt\ xag GfoXag anaGag. Theophanes in lustiniano: at GfoXcLi xal
ot nQOTr]KtoQzg xal oi aQi&(ioi. v. Meursium ia Gloss. et Vales. in

Marcelliui I. 14 p. 32.
6%oXaarix6g scholasticus, causarum patronus. S. Basilius
epist. 242: 8i riva 5i%r]v yu^va'^et o ^'loXaGTiKog 6 Sslva axei
£t
Si-f^.aGTt^Qia drj^ioaia Ka\ vofiovg. Anastasius Sinaita oSrjYOv quae-
stione 3: ort xig 0;(oA,a(yrt)coV noXXa y.aTrjQaaaTo. loannes Hieroso-
lymitanus in Matthaeum homil. 24: ut dum apostoli accusantur,
dum respondent, in singulis quibuscuuque praetoriis Christi veri-
tas praedicelur et ludaeorum perjldia denionstrelur, et gentibus
vcl ad salutem
credentibus pietatis mysterium reveletur. (iudien~
tes autem , quia coram regibus et iudicibus stare iid>e-
apostoli
hantur , ne Jojte dicant ad Chrislum : tu ipse scis quia in illo-
rum iudiciis scholastici praesunt. Usuardus in Martyrologio Febr.
d. 6 in cuius conjessione quidam 2'heophilus scholasticus con-
:

i.'ersus. in gestis Dorotheae in quif)us eiusdem passio continetur,

advocatus dicitur. Theojjhanes : Evai^iog rig GxoXaGTiy.og rijg §a~
GiXeiarjg KcovaxavnvovnoXecog. sic ms. apud Cedrenum Tijg §aai-
Xiaarjg legitur. Franciscus Pithoeus in Glossario luliaui Antecessoris
v. Basilica legebat /SaffiAtxt/c, basilicae. Anastasius biblioth. iu Hist.
Ecclesiastica sic vertit: Eusebius quidam scholasticu^i imperatricit
Cpoleos. advocatuii igitur urbis regiae seu paaiXzvovGr]g Kcovaiav-
 GLOSSARIUM. 941

TivovnoXscog , ut in Concilio Chalcedonensi et alibi. v. Glossarium

nostrum ad lulianum.
6(okic( solea. Codinus in Tror^fH^oAofr? xal rrjv TtoXvvifirjrov
:

Ccoliav XRi tcoXvkoUiXov nuxov. v. notas a»l Cantacuz. p. 994

roi'

et Ailatiuin de recentior. Graecorum tempiis p. 171 et seqq.

xa^Xtt tabula. Nicepliorus Callisti 4 25: ngocprjr^^ig xavXais
Kal Kv(ioig nat^ei. Concilium Eliberinum can. 79: si qius fidelis
alea, id est tahiila, luserit. hinc ra^Xit^iv tabula ludere. tai>Iis-

sare apud Diouiedem in Grammatica. Isaacus Porphyrogenitus in

charact. Palamedis: « St} TtQcoxcog ro ravXf^siv ijroi y.v^svciv i'icv-
Qt]rai. et mox: coQiaaro rtjv ravXav. Astra»i[)«ychus iv to5 Uv-
^ay» Xa^tvr. : EXEt y.oivcaviav UQog yvvatHa r.al naldag ayeviiovg,
TCQog ivvov%oi'g y.al nalyvia v,a\ ^axQly.ia Ka\ ravXici. item: naX
^arQixrjv v.u\ ravXyiv, scribebant igitur ra(jXav, ravXrjv et ravXiov.
rcl^Xta, Qovaia, praetextas coccino , habentes tabulas seu
orbiculos russos, clavos purpureos habentes. Qovaaiov est russum.
TK/CTtxa libri de re militari. b. Chrysnstomus homilia 3 in
epistolam Pauli Thessalon. fxera rcSv 6idaa:iciXo}v tcJv ra rayaiy.a
:

SiSa6y.6vr(ov avrovg. B. Gregorius Nyssenus Calechetic. orat. 35

aansQ yaQ naga rav nsnaiSsvuivcov to; ray.riKa nQog rrjv onXiri-
MJv iimeiQiav avayovrai, Si^ cov ^Xinovaiv oi nQog rr]v evQvd^f.i6v
TE xat ^'vonXov aivr^aiv naiSevofievoi. Theophanes Cerameus homil.
41 : oi Tn xay,riy.a i-AnaiSevovreg.
xa'^aricov taxatio, praesidium. Theophanes in Constantlno:
nal Ik axQarov ra^aricova iv ar>rr] y.axiarriaav.
Toi' oly.eiov Ana-
stasius bibliothecarius in Hist. Eccles. qitod jhrmidantes praelium
:

et iaxationem tumultuarent. et taxaii, ra^aroi, njilites praesidia-

rii. idem Anastasius: misit taxatos ex themaie obsicio. Theophanes

in Theodosio: liXioi rai,droi avv avrco TOVo,ua()jjot iy.el eiat]Xd-ov.

r a^i S 10 v, xa^iSeveiv Meursius interj^rctatur praesidium.
aliter notae posteriores ad p. 658. Basilica I. lO tit. 33 o iv xa- :

|ft5iM Siciycov ,
qui in expeditione occupatus est. I. uU. C. de

reslit. rail. sic accipiendum videtur raleiSiov apud Conilaritinura

Tact. p. 22: iav anoXv&ri arQaricorrjg eig rov oIy.ov avxov eig
^niQag tvy.aiQiag, ore ovk sari rahiSiov. et ra^iSevaai p. 13:
av re naQaxeifidaat fiiXXy nov ro cpoaadrov , av re xa^^tSevaat.
Achmes o'vft^ox. c. 15: iav h'xft oSov xa^eiSiov, Xriaxev&r^atxat.
xixXog titulus. Glossae luris: xirXog, KecpdXaiov aixia, ,

iniYQaq>r]. hinc titAovv. Georgius Alexandrinus in vita Chrysostomi:

rtrXta&rjvat ro nQodaretov rotg ^aatXtKolg.
xonoxrjQrjxrj g legatus , vicarius , locam agcns, loci servator.
Theophanes: xot ot fiev ronor)]Qr}rat rov nana Aiovrog. inter-
pres cann. Ecclesiae Africanae: ronorr]Qr}rrJ rfjg ixKXrjaiag '^Pc6fir]g,

legaio ecclesiae Romanae. et xonorr]Qr]aia legatio 161.

ibid. p.

Sexta Synodus Cpolitana act. 1 : Ton;oTt;()»^Tot; tov KOfxr^rog tou §a-

aiXiKOV i^KOV^irov. vet. Interp. : et locum agente imperialis co-
942 FABROTI
mitis excubiti. etibidetn: xoTtoxriQrirov xov &q6vov xijg 'AXe^ctv
SQSOiV fjLsyaXonoXEcog. vet. int.: loci se}~patore sedis magnae Ale-
xandrinae civitatis. sic etiam Anastasius bibl. vertit Nic. Syn. 2
act. 3. idem in Hist. Eccles. tunc Dioscorus dixit : et nos onines
:

hcc asseniiamur et loci serpatores quidem Leonis papae lio-

,

mani Dioscori pidentes impetum. Concilium Suessionense 2 act. 1

"Penit Sigloardus seruans locum arcJiidiaconi lihemensis ecclesiae.
aikle lulianum Antecess. Nov. 124 et Nov. 125 1. v. Constantin.

de administr. Imp. p. 182. loannem Moscum Limon. c. 19 186 iu

fine, loannem Zonaram ad Concil. p. 384 et 410. Bulsamon. p. 591
d et 630 d.
xov\8ov impediraenta et sarcinae exercitus. Glossae Nomi-
cae: xov\8og xd Gay^uQia xa ttjv cmoGxzvriv paGva^ovxa. 7toXB[xt.cov

item: xovX5og rj aJtoSKfvri zal XQELa naGa tcov GxQaxiaxdiv, xovx-

iexi nalSeg xs nal V7io'^vyia, xal si xi aklo rcQog V7fr]QSGl,av xov
(pcaGGaxov irtiGvQSxai. quod dicitur de iumentis apparatum omnem
et supellectilem seu sarcinas miiitum vehentibus , desumptum videtur
ex Leonis Tacticis c. 10 § 7. secunda glossa sumpta est ex eiusdem
Leonis c. 4 § 29. Vegetius 3 c. 6: impedimenia , sagmarii , ca-
lones uehiculaque in medio collocentur. Constantinus Tact. p. 32 :
TO 81 xovXSov okov ot VTtovQyol xov GxQaxov Ka\ xd Gay^aQia Jtcd
iq uTtoGKSvri naGa ocpsikovGi nsQinaxslv slg xrjv [isGriv xcav naQa-

xayav. Theophanes iu Mauricio: xr^v tpdlayya xoiv IleQGwv 8ls~

CnaGS xal x6 xovk8ov naQska^sv , et ibidcm: noXkrjg 8£ dkcoGscog
iv avxoTg ysvo{iivr}g naQuXaii^dvovGi nal x6 xovX8ov. exst;it ea

vox apud HarmenopuUun 2 6 § ult. , si sequamur eraendationem

Cuiacii Observat. 9 c. 1 potius quam scripturam duorum veterum
codicum quos cum editis contuli. impedimenta autem in medio col-
locabantur. Vegetius d. c. 6. Philo lud. nsQl ^lov M. 1. 1: yr]-

Qaiovg 8s KaX yvvaia v.a\ nal8ag iv ^sGoig xd^ag, tva dta tgjv
tcuq' SKdxEQa cpQovQav sxcoGiv^ idv xs Kuxoniv sx&qcov oiiiXog sniri.
Procopius de bello Vand. 1 p. 102 et 1. 2 p. 123. Onosander Stra-
tegici c. 6 ut praeda. Agathias 1. 1 p. 20 : aal x^v Xslav ig ^iiQov
dnoXa^i^avovGrjg.
xovQ(jidQir]g turmae praefectus, turmarchns. Zonaras in
Leone Armenio: xovQiidQ%i]v xov xdy^axog xoov cpoiSsQaxcov. in
Novella quadam Constantini Porphyrog. nuQa xov xovQ(idQ%ov nQO- :

q)covrj&ivxog. v. eundem Constantin. de Themat. 1. 1 them. 1 in fine.

Historia Miscella 1. 23 : comprehendit illos dehellatos, et interfecit
Andronicum spatharium et Theophilum turmarcham. ano xrjg

TovQ^ag. Constantinus th. 5 1. 1 de Th.: ftjjrs xovQ^aig ftijrs

dQOvyyoig xsxi^rjfiivov.
xQi^ovvdXiov tribunalium. Anastasio bibl. in Hist. Eccles.
Nicephorus Cpolit. in Hist. breviario sv xcp xQi§ovvaXicp Xsyoixsvco
:

SsKasvvia aKKOv^lxcov, in trihunalio quod nopemdecim accubiluum

dlcitur. Philostorgius Hist. Eccl. 1. 11: Iv tw Xsyo\i.ivca XQi^ovva-
 GLOSSARIUM. 943

Xfa, TtQng ctvroTg roTg rov ^uGiXicog noai, raig ^axcttQaig KaxEKo-
-tpato. Chronicon Aiexandrinum p. 676.
TQi^ovvog tribuniis. Glossae Cyrilli:
xQi^ovvog tribunns.
Glossarinm rns: TCQCOTOGTdtT^g xQi^ovvog. b. Chrjsostoraus ep. 14:

ToiTro axovoag 6 TQi^ovvogi ka(5cov rovg 6iQaxi,aixag ovg fi%£V,

i^ijkOev. Thcoj)hauej«: OvakEvxi.vica'6g XQi^ovvog totb cov T«}'fi«-
Tog KOQVovTCjv Xfyoiiivov (jLeQovg. Concihum Chalcedonense act. 1

xai 6 AcvjiiTrooraTO? XQiliovvog voxaQiog xai QicpsQSvdaoiog §i5cct,fi.

loquitur de tribuno et notario principis. et S. Basilius epist. 208 ad
lulianiim imperahirem : o'^ .TPQi^ksjixog 6ov XQi^ovvog. adde Isido-
rum Pelnsiot. I. 1 epist. 186 291, Theodorum Lecto-
et 1. 2 epist.
rera in hist. Eciog. Harmenop. 4 tit. nlt. § 28, apud quera iegata-
,

rii pro legatis accipiuntiir, ut et apud Sangallensem I. 2 de gestis

Caroli M. legciiurii regis Afrorum; et in epistola quadam legatis
Francoruir. ab Italiae clericis directa. v. Henrici Valesii viri eruditis-

simi annolaliones in Amm. 17 p. 140.

Marceliini I.

XQiGuyiov (risagium. his quae observavit Meursius in Gios-

sario, adde Audrearn Caesariensem in Apocalyps. p. 5 inler opera
Chrysostomi ed. Commel., Menologium Graeciim Sept. 5, Nicepho-
rum Callisti 15 28 et 18 51, Theopbanem, Antiochum homilia 130.
quem vide p. 1246 tomo 1 Biblioth. Graec. Lat. ed. prioris.
TQovXXog^ xQovXog trullus. Theophanes in lustlniano:
ixQvyriGav rovg Ttivaovg rovg ^aaxd^ovrag xov xQovkov , kuI Stc<
rovTO ovK l^aoza^av. Xontov 6vvi8cov 6 evSE^saxaxog ^aoiXsvg
'tJYSiQSv aXXovg Tttvoovj, xal iSi^axo rov tqovXov. item: o tqovX-
Xog riig ixy.Xr]6iag'E5sa67]g. v. Evagrii 4 31, et not. posterioros
ad p. 386 a b, Allatium de recentiorum Graecorum templis p. 159
ed. Paris. v. in 6skqsxov.
rvTcog typns, forma, edictura. Martinus PP epist. ad Aman-
dum episcopum Traiectensem : imperialem typum sacrilego ausu,
ioiius plenum perfidiae , a clementissimo principe nosiro fieri
persuasit. Anastasius bibl. in Hist. Eccl. Basiliscus auiem /lunc
:

udlexandriam cum iypis conlra syrwdum misit. et mox: prae-

icrea J3asHiscus iypo generali C/ialcedonense ahiecit concilium.
idem promulgavit ciutem jbrmam imperaior de episcopis el oeco-
:

nomis et orphanotrophis et xenodochis, ne hereditates possidereni

nisi quas priusquam proyeherentur habuisse proharentur, de qui-
bus et testamentum emitlere potuissent. v. tom. 3 S. Basilii p. 70

Notarum.
viiavrr]. Ditmarus 1. 5: ibi tunc Tagmo venerandus 4
JVon, Febr. 3 id est 'UTcavrrj dominij id est obviatione lusti Si-
meonis etc. v. Meursium.
ijTtarla, •vnax stj siv. consules initio magistratus sui hypa-
tiam sive nummos in populum spargebant. Marcellinus Comes in
Chronico Marcianus Auguslus suis statuit decretis ut hi (pd con-
:

sules fieri cupiebani j nihil aeris in populum spargerent. vel

944 FABROTI
principcs. Theophanes de Iiistiniano I^iJcokcv o ^aaiXsvg vnttTiaVf
:

zcil roGavra sSoiKS %Qy](iaTa oOa ovSflg ^aSikicov vnaT£v6ag. item

inolriOE 6s vnaTlav xct eQQiips ^QW"''^^ noXXd. Anastasius bibl.
in Hist. Eccles. iactans Uberaliier hypatiam,
: dixi ad Theophilum

§ ult. dc rer. divis.

(p aXazv ziv falsare, adulterare.
cpa^iXia familia. Achmes c. 79 104 299. Theophanes in
Mauricio: aix(iaXcozi^o(i£v rdg cpaiuXiag avrwv.
(pavQixioioi. explicat ipse Cedreuus p. 168: id est, qui
arma faciunt in publicis fabricis, cpd^Qi^i, S. Athanusius in epistola
ad solitarios: dno rijg izsl iiaXov(i£V7]g cpd^Qiy.og.
cp £X6v i g, cpeXoviov, phenolium, vestis saccrdotalis, vel
cnsula seu pjaneta, ut tradunt viri eruditissimi. Ignatii patriarchae
CP missus ad Nicolaum Pap. t,aaTic ts zal q}£Xci')viu nal iy/.oXnia,
b. Chrysostom. in epist. 2 D. Pauli ad Timoth.
ivrav- c. 6 : ijitartov
•i}a Xiyei, ag Tivig (paOi, to yA(aGaoxo|iiOV rd §i^Xia exEtro. , 'iv&ci
falhaitur qui qpfAoVrjv interpretantur yXcoGGOAOiiov seu arculam in qiia
libri rccondebantur. vide Suidam in cpatvcoXijg et cpsvoXtjg, Balsa-
inonem ad Concilia p. 622 a, Hugonem Menardum in librum Sacra-
roentorum S. Gregorii papae p. 318, Meursium in Glo.ssario Graecob.
et in primis 'AQxi-eQaTtKov D. Isaacii Haberti, qui ob vitae integri-
tatem , singularem pietatem
, et rerum tam divinarum quam humana-
rum notitiara summam ad primi ordinis sacerdotium proraoveri meruit,
p. 23 et 38. ^

cpXaiiovXioVf cpXd (lovXov, flamulum , signum vexillum. ,

Theophanes: x«l inzQaGaaa rd ts q)Xd(,iovXa. LeoTact. 12 § 54:

c.

iv Sh T(p KttiQcp rijg (idirjg cpXd(iovXa KovTdQta jtir) iiircoGav, et

c.19 § 40: £^^«1 dh arj^istov lard^isvov iv toJ oro ^^oftovt, errc
^dvdov eIte (pXd(iovXov, Glossae Nomicae : cpXd(iovXov •»/ 6r](iaid.
item: cpXa^i^ovXdQioi (l'(>. (pXa(iovXdQioi aut g)Xa(.inovXdQioi) cov
ini rrjg aKQag rov doQatog (poiviKa QdKt] i^iJQrriVTai. sic q)Xd(i~

novQov apud auctorem Coronae pretiosae, et ^aatXiKov (pXd(inovQov

apnd Nicolaum Rigaltium Glossarii raixobarbari p, 201. Modestus
(iu mss Tullius de re militari) de vocab. rei milit. quia velis, hoc
est Jlamulis. sic legitur in eisdem mss atque ita legendum Ve-
getii I. 2 c. 1 , non Jlammeolis , ut viri docti reponendum puta-
bant.
tpoi^ZQdtoi foederati. Procopius belli Goth. p. 324 : xai
fpoi^iQarot iniKXrjd-ivreg (ovrcag yaQ avrovg rors Aarivcov cpcovi^
iKaXeaav 'Pco(iaioi , iKeivo oi(itti naQaSrjXovvteg, ori d'^ ovx '^aaij-
(livoi avrcov ra noXi(i(p FoT^oi, ini ^vvQ"t'iKatg ridiv evanoV'
«A.A*
6oi iyivovro Gcpiai, cpoidfQa Aartvoi rdg iv noXi(i(a xcA.ovCt '^vv
^t]Kag, aanSQ (loi 'e'(inQoa&£V SsSrjXcoTai Xoyoig , libro scilicet 1 de
bcllo Vand. p. 106. vide Glossarium Nomicum in (poidEQarovgy et
notas lacobi Sirmondi ad ApoUin. Sidonium p. 30.
cpoXXig follis. Basilius io Grammatica: cpoXXig 6 o^oXog,
 GLOSSARIUM. 945
Eustathiiis ad inoiriaccv o^oXovg Tovg Xsyoiiivovg (poXXetg.
Illad. a:
Hero o^oXovg qks' aQyvQiov nXrjQoL sic legitur in
7C£qI ara&(iciiv:
Regio codice. aliorum exemplaria habent: tj qjoXXig Qxe aQyvQia
TcXrjQoL quid si legamus o^oXog rj cpoXXig^f Excerpta ex Epipha-
:

nio de raensuris et ponderibus: rQia ^aXavriaj o aal (poXt] driva-

Qitov SiaaoaCcov TievrrjKOvta, yivovrai XitQai xi^ , et paulo post:
(poXrigxal ^aXavxiov exei aQyvQOvg 8vo r]i.uav , dr^vaQia diaKoaia,
TtevrtjKOvxa Xi&Qag. sic legitur in R. exemplari: expendant eruditi.

vctus inscriptio inferet poenae nomine folles mille. Acta Cirtensia

:

Numatii Felicis: Nundinario et F^iciori dixit: sciiis accepios esse

folles a Lucilla? S. Augustinus serm. 40 in Novis: nam quidam,
quod revera diciiur accidisse , homo non dives , sed tamen etiam
de tenui facultaie pinguis adipe caritatis, cum solidum, ut asso-
let, vendidisset cenium folles , ex pretio
pauperihus iussit
solidi
erogari. autem alii erant aerei , alii argentei. de utrorum-
folles

que valore Sirmondus ad d. sermonem 40. vide Procopii arcana

p. 111 , Achm. c. 237, Moschum Limon. c. 134, Scaligerum de re
nummaria p. 60, Vossium de vitiis sermouis 1. 3 c. 12 p. 431 in
Folleralis.

cpoQog forum. Marcus imperator in epistola ad senatum apnd

lustinum Apologia 2: xat ksXevco rovro jitov xo Sidxay^a iv tcJ
cpoQCO xov TQaXavov TiQOxed-rjvai TCQog xo dvvaa&ai avayivcoaxs-
6&ai. observatione dignum est quod scribit Theophylactus ad Acta
Apostolorum c. 28, principum imagines foros appellari : (6g (lexQi
vvv ai xav ^aaiXecov elKoveg cpoQOi TCQoaayoQevovxai. idem Oecu-
menius in Acta c. 39.

cpoaaaxov, (po aa axiKcag, fossatum, exercitns. B. Chry-

sostomus homil. 23 in epistolam ad Ephesios: o naQcov §iog odog rig
iari Kcd arQaxid, %a\ cog av eiTCOi xig xo Xsy6(ievov naQ avxoig
(poaadxov ov olKoSondg XafircQag. xig yaQ eiTci (loi, xav
^rjxfjaei ,

G(p6SQa evTcoQog iq, eTcl xov Xeyofiivov (poaaaxov oikoSo'

atQT^aexai
fietv ohiag Xa^jiTTQdg; ovSs elg' xaxdyeXcog yaQ earai nal xoTg
iX&Qolg oiKoSofxi]aei aal avxovg iTciandaexai. coaxs idv vrjcpcoiisv,
ovSev axQaridg ym\ cpoaadxov 6 tcoqcov ^iog Sievi^voxs. v. 1. ult.
C. de restit. mil. et 1. 21 § 1 D. comm. in Basilicis. dixi ad Theophil.
de milit, testam. Synod. Cp. 7: ort x6 'ed^vog 'AyaQr^v^v cpoaaaxiKcog
i^iQXexai. Anastasius ita vertit : quod gens Agarenorum hostiliter

fuisset egressa.
(povXKii,siv. Si 'ASdnavrog icpovXxias xol (xjcsKscpuXiae
p. 385 b. sic scribe. Theophanes autem xovg fjiev icpovQxiae, xovg
Ss dneKecpdXiae. Anastasius bibl. in Hist. Eccles. ita vertit: alios
suspendit, alios decollavit. falluntur igitur qui aliud esse putant
tpQVQKileiv aliud (povXKit^eiv: nara utrumque pro furca suspendere
seu furcae subiici ponitur. Theophanes: ot Se Svo hnsaov iK xrjg
(povQKag' ndXiv iKQS(ida&rjaav , Jtcd ndXtv eneaov. v. Suidam
Ceorg. Cedrenus tom. II. 60
946 FABROTI GLOSSARIUM.
(povQKa, loannem Moschum Limon. c. 72 , Alexium Rharturum do-
ctrina penult.
cpovQvog furnus. Eustathius Iliad. n : oga Ttjv etu, aQtov
•jlQrjGiv Ttakaiav tou TQaKtov. iv 6s rto TOtovTM tottm xai q)ovQvov
iKsivog (prjai koivovsqov, ov TcaQ(ovv(iov IgtoqsX cpovQvtKiov aQxov
Ka&ci Tov KXi§civov Tov KXi^avUiov. lo.Moschus Limon. c. 184:
^uXXsiv slg Tov cpovQvov rovg ccQxovg. Achmes c, 159.
utitur et
'jiaQTiar iKOV. chartiaticum est id quod quasi pro chartis
officialibus datur. Cuiac. observ. 4 18. Theophanes «al xaQxia-
:

tiKov evBKa avd KSQCiria ^. Anastasius bibl. in Histor. Eccles. : et

praesiare clicn-tlaiicorum causa sUlquas binas.
leXavSiov chelandium navigii genus. Theophanes in Theo-
dosio: SK rfjg TtoXscog i'^SQx6nsva %£X(xvdia nXslGxa ixo(ii'^ov. Ana-
stasius in Hist. Eccles. : siolum chelandiorum his milium conira
Bulgariam ; et ingressus est ipse in ruhea chelandia. et paulo
post: in c/ielandio moritur.
%QV 6() ^ovXXov aurea bulla. Pachymerius: iQV(}0^ovXXt.og
koyog. enim §ovXXa
item: ^ovXXrj XQvGij Karaa(paXi(iccix,svog. est
bulla. Menolog. Aug.31 : exovaa atpQaytda Sia XQVGLVrig §ovX-
d.
Xrjg. Romanus et Constantinus imperatores in diplomate quodam
sancimus uei^o licere et poiesiaiem irihuimus ipsius mansionis ah-
haii per praesens nosirum henignum chrysohullum et sigillum etc.
Graece fuerat ;(^uao'/5ot;A^ov. S. Agobardus de insolentia ludaeo-
rura: praecepia ex nomine resiro aureis sigillis signaia. Luit-
prandus in Legatione ad Nicephorum Phocam Imp. Cp. his diciis :

atx^ue compleiis XQt^ao^ovXXiov y id est episiolam auro scripiani

et signaiam , mihi dederunt i^^obis deferendam , sed non vohis
dignam, ut mens credit mea. iulerunt auiem et alias literas
argenlo signaias. hinc bullare. vita S, loaunis eleemosyna-
rii: pittacium hullaium. et disbullare. Synod. 6 Constantin.
act. 15.

XQ^vaoy Qacpog anriscriptor.

ipvxtKov eleeraosyna. Auctor Graecobarbarus in historica
narratione de Belisario: dors (loijtaXiv tpvxi^aov aQ%ovrog o/5o-
XOV TS.
(0 (locpoQiov pallium archiepiscoporum. Georgius Alexandr.
in rebus Chrysostomi: xal ivsiXlei, rai 'Afi(ici)vicp (xvSqI t^XiKicovrj to
cofiocpoQiov iv Tcp TQairiXcp oiKsiaig x^Q^iv. Sexta Synodus Cpoli-
tana act. 8: Yv^ivova&o) rov 7CSQiKei(tsvov avrip cafiocpoQiov. vetus
jnterpres: nudetur circumposiio ei pcdlio. vide Isid. Pelus. 1 epist.
136. ci)\x.ocpoQslv. V. can. l4 Syn. 8 Constantin.
coQslov horreum. dixi ad Theophilum. hinc o'()£ic^iog : o
OQSiaQiog ivdysTai, cum horreario agendum. Basilicus ad 1. 4 D.
ad cxhibend.
 INDEX GRAMMATICUS.
j4§fivai 773, 21.
dyQOTtolis II, 691, 6.
dyiivXo-AOTiuv 632, 8. 11, 263, 20.
dyy.vXoxoiiuv IT, 263, not.
a£i£|toT7js ir, 200, 2.
dpiaSoxcoq II, 318, 2.
ccSvov[it.ov II, 625, 13.
tiftTrayTjs tiQrivr] 734, 20.
diQmov II, 521, 14.
dfQ06y.oitLu 20, 1.
(ix.p/s II, 308, 16. 503, 21.
509, 4. 514, 20.
^
d'ii(6vo3na 431, 23.
aUaytov II, 369, 17.
dliTiTOQOfiavTeia 548, 15.
«^oyo&fTTjTOS II, 713, 22.
dlor] 732, 11.
d(ir]QiV£i.v 745, 5. 789, 15.
dvd voiiiGy.ccToq 700, 8. dvd fiiXia-
Qiaicov Svo
ib. 11.
dvd8oios 352, 10. 20. 353, 2.
II,
dvaSQoaii ocofiavog 688, 5. 708, 16.
dvanaTstv 227, 23.
«i/agpfjjarori 674, 16.
dvaaKd^ai 783, 10. 786, 16. 798,20.
II, 5, 2.
dvaGAtttpiir] rd oGzd 775, 21.
^
537, 10.
dva(pd?.ag 691, 11. II, 118, 6.
aV«(y)opa II, 180, 7. 536, 21. 23.
^
537, 6. 542, 23.
dvtvSoidai^og 11, 645, 3.
dvtQV&QiaGig II, 177, 14»
avfuAoyos H, 692, 16.
dvQ^QOitio^MTQvia 739, 20.
dvi(ir]CLg 452, 8.
dviOTOQiiv II, 238, 1.
arTircac;!;^ II, 539, 3. 15.
dnaQd(iiXlog II, 102, 12.
dniiQdvdQcog 11, 21.
«7r?.;7HSvav 723, 7. 726, 8. 731, 13.
776, 19. 780, 6. 781, 20.
o a»ro ofifiurcav 660, 3.
dnoy.QiaidQi.og II, 11, 7.
dnonayrjvat II, 107, 12. 176, 9.
.371, 17. 580, 4.
dnonifinxovv tovs xapjrovg 67, 8.
dnoGTQaxriyrAog II, 692, 17.
dnoGxiGai i. q. axiGfiu noirJGtti 11,
35, 13.
dnoT(7.(iaTmGat II, 559, 23.
dQyvQonQdTrjg 629, 10.
24.
a^ijrpEjrcos II, 305, 3.
ccQiGTOv niQi oiilrjv oipiav II, 400,
aofOTOjroAtT£(« 429, 16.
dQ(id(iivTOV 693, 23. 709, 9. II, 15,
,
13.
dQitaxcaQiov 785, 14.
dQQrjxovQyrjfia II, 201, 23.
ap;>;totv03;oi'a 65, 16.
d aQxcov xwv dQXOvzcav II, 133, 5.
28*', 5.
aa/3fCro'TV90S IT, 176, 9.
ttar](Lov 732, 13.
daTvy.c6(ir] II, 691, 6.
v4v'/ovCTtxal GxoXai II, 293, 12.
II, atJTOqpovfVTr)? cavTOv 3*3, 7.
a^jjpiooCrrjTOS II, 707, 8.
§diov 781, 1.
/Jatov^os 600, 12.
j3a;iavTtov uSqov II, 718, 17.
§dv8ov 694, 18. 730, 19. 732, 10.
flajrTtCTtJiov 797, 21.
§aQ8ovy.tov II, 195, 23. 196, 3.
^aaiXionaTcoQ 573, 15. II, 253, 16.
293, 15.
^it^lxs II, 466, 13.
(iiQyiov 693, 1.
BtaxdQxrig II, 559, 16. 663, II. 14.
20. 678, 22. 719, 10.
/?fCTrj6 II, 557, 23. 675, 23.
§lyai ,
^iydQiog 299, 3. 4.
948 INDEX GRAMMATICUS.
plyXa 721, 14. d8ciiX6%VTOs 285, 9.
^larxiov 688, 20. Ss II, 70, 16. ^OEtv
£/3rai; II, 668,
TO ^OVAtndqtov II, 15, 18. 497, 7. 12.
^ovy,£lXdQi.ot II, 483, 6. iy.itoQi^cov 765, 7.
PQadsysiv 709, 4. ^HjrTOjros II, 660, 4.
^QuxLoXiQv 765, 2. £X3joi(7/u.ds 641, 17.
§Qaxi6viov 731, 15. '£i;.a5iH0t 213, 13.
^pmpds 708, 20. II, 8, 8. ivSia&iixoos II, 139, 13.
§QiaQmq 700, 16.
ivsdofivxst II, 439, 4.
^^ovrdqpMvog 4l9, 8. fVsjio; nSQt 716, 18.
§Qvay(ia II, 79, 12. «If^tvorpov 11, 299, not.
^vyuvccTcoQ 755, 19.
i|fex£ros 678, 7.
yailTyvdrTjs II, 100, 21. iltGTOQslv II, 152, 17.
ydza II,479, not. ^^orcfv II, 389, 9.
t6 ysviHOv II, 204, 8. o yeviyios «^oucio: II, 193, 23.
II, 243, 24.
i^ovGtdQxrjs II, 498, 11.
YSvvTjnara 786, 5. II, 725, 4. i^coHtovtTat. 645, 8.
yXojcaoKOTtslv II, 25, 23.
i7iayoQaaiio's II, 39, 9.
yvgiG&rjvai II', 164, 9. inaotSia 19, 17.
di] onov 8' av 624, 1. int§aQvs 493, 5.
SsrjTiJQiov II, 377, 8. in:tyZav/£('^f£v 541, 4.
dsiitaTcoais II; 653, 2.
iniXvGts olcovcov 47, 9.
^aivdv Kal itsQa dsivov II, 47, 20. intvsfirjats 379, 2.
21. intQQinTdQtov II, 282, 21.
Ss-Aavoi 299, 5. intQQinTStv neutr. 790, 11.
6sydnXriyog 87, 21. 418, 23. intGt][i6Ti]s II, 728, 13.
Ssfia 11, 458, 1. 459, 13 bis. 19. intanonstov II, 40, 5.
533, 12. intGHoniiGai II, 34, 14.
drjfiOKQaTtai. KOGfiiKal 676, 16. £7rtCTO!Tf/tc5s II, 128, 10.
6r}iJtoataHal ocpstXai II, 735, 5. f;rT«t 305, 19. 20. 306, 4.
drjfioTsvstv 678, 1. iQrjQozrjHOTOs II, 57, not.
fimyoyytJCfids II, 199, 21. f-JioyogyCivijs II, 248, 18.
dtaSsxi^Gd^ai pass. 699, 5. 736, 1. svvovxtGfios II, 72, 4.
dtadrjiiaTOcpoQStv II, 32, 15. fvffrrji^os 688, 5.
StatTaQtos II, 174, 17. icpsTixsco 209, 21.
^
dtaKovtaaa II, 724, 19. £;^du£va i. q. iyyvs 642, 20.
e<acxv;i£vcts II, 686, 11. 716, 12. ^£o'i. q. iyco II, 643, 12.
StacpsQcov i. q. i'8ios II, 203, 5.
^dii§ayEs 623, 20.
723, 19. 724, 8. 744, 3. ttyyi^sQ 732, 13.
SiSaKTvXios 688, 23. gtd^g-t^^rTOS II, 117, 6.
Stsvs^tsU,20'd, 23. 287, 1. 483, 8. ^cooyoviaat 782, 7.
SifiotQaia ijXty.ia 550, 7. ^radjtavCTOS 778, 11.
SiGKonoTiqQiov II, 182, 17. ^£0CT»j II, 103, 15. 451, 10. 474,
SoMTrjS dGTJ]Q II, 11, 13. 22.
SomitK^ aQxi] II, 727, 5. TjKaci 695, 6.
SovXoTiQaTia 347, 15. TjAtaKos 698, 22.
ScoSsKavrjGos II, 38, 9.
TjfisQa] 6 HaTcc Trjv rjfiSQav §aai-
syyiXstGTOS 631, 15. 19. 773, 22.
Xsvs II, 251, 17.
781, 5. II, 13, 16. 36, 12.
%avaTr]Qtov 679, 1.
iynXivtos II, 18, 1. ^avaTtHov 676, 10. 12. 777, 13.
^yzop^yos 699, 1. I&avri 133, 20.
mri II, 102, 4. 21. 370, 3. 374, 7. ^arrov r) ildyos II, 167, 5. 176,
403, 1. 497, 14. 530, 15. 535, 10. 10. 11. 512, 15. 563, 1. 24.
539, 2. 7. 574, 5. Xoyov %aTT0v II, 229,
£/5i>tdv II, 203, 7. 19. 429, 9. 10. 533, 14. 568, 22.
«^5ra;itrov 184, 23. 186, 15. 583, 16. 595, 9.
 INDEX GRAMMATICUS.
&sfia n, 15, 20. 16, 10.
40, 15.
&enata II, 4, 19. 32, 22.
•S-fjUartxoi II, 24,16.
•^fo/JdilvxTos 788, 6.
&tofir,TT]Q 718, 20. II, 733, 16.
&£0(jir]T(OQ II, 3, 5. 101, 20.
^£o;racj;trai 6l2, 3. 651, 3.
9fQ(i^aai II, 27, 6.
^vijais 675, 21. 676, 4. 7. 70S, 23.
&Qlaft§og 470, 22.
9Qtaais 471, 1.
ioifiaTriQiov 190, 19.
icJ/xrov 546, 13. 680, 6. 737, 3.
iSionsQLOQiataq 458, 20.
idioTQonnv II, 674, 13.
2f()cmiov 577, 21.
iXXovaxQioi II, 451, 23.
tva ivdcoaovai II, 135, 6. 8. Tva
&r[ccofiev II, 155, 23. 156, 1.
li8i%TL(6v 573, 6.
iovSaLocpQcov 660, 15.
laxoQia II, 152, 15.
v.apaXlaQLyia. 785, 21. >£c|?anapixa
#f>ara 771, 21. 772, 16. 777, 6.
781, 17.
th Ka&sig II, 698, 7. 723, 7.
XP-Q-Jvpav i. q. Y.aQslXsv 683, 9.
Ka{)-oXtJt)j II, 23, 4.
jtaAaqDaTrrjs II, 537, 8. 10.
KaXiyLU 622, 19.
naijLciQa 678, 16. II, 25, 3.
v.c(LtBXtt, nafisXav-ALa 297, 14.
KafirjXsveLV 739, 1.
KafLiaLa KaQ^daLa 732, 12.
KccfLTtog 6 ToiJ TQL^ovvaXiov 707, 8.
KttvdXoi 496, 17.
KaitviKov II, 37, 19. 77, 16. 413,
24.
KaQfLBVTia 294, 11.
xaco? 220, 11.
7] xaffrE-lios II, 504, 5.
xara] d xara tov 0coxdv tcqoo-
ayoQBvofLivog II, 236, 9.
KaTa^oXi} Koafcov 3, 10. II, 5, 22.
KUTaKTVTtrj&rjvai zdg cpQtvag II,
86, 6.
Kara^affrog 45, 10.
KaxacpQOvcag 459, 3.
d Kazindvco II, 494, 23. 519, 6.
541, 21. 702, 3. 727, 12.
Katiaxvaig II, 653, 1.
KavXoKontiv 645, 19.
KSKaTTJQafMSVOV 760, 1.
Kfvoqpicoptov 455, 3.
KSvtaQxog 705, 21. 708, 15.
KeQdtLu 700, 9. 801, 22.
949
37, 7. KScpaXriTlcov 800, 20. II, 35, 18.
KScpaXiKal fxdxaL II, 728, 17.
Kr,QOvXdQLog II, 39, 1.
KL^COQLOV 676, 23.
Ktrarco^tov 786, 7.
KAatcor^a 725, 18. 772, 5. II, 11,
11. 13, 10.
KXsLaovQLaQxrjg 775, 4. II, 165, 2.
KXrjaiyQacpog II, 117, 4.
KXco^og ir, 247, 4.
xotfoiflta II, 153, 21.
KoXXvQig 59, 9.
KOfirjTonovXoL II, 347, 3. 435, 1.
KOfifiSQ-Aia II, 28, II. 38, 15.
KOQTTi II, 25, 18. 33, 4.
Koafiirr]g II, 313, 6.
KOv§LKOvXaQia II, 26, 10.
xovxov^og 773, 2.
KOVfindQLa II, 225, 11. 227, 4.
jtouparco^ II, 478, 16.
KOVQaTCOQsia II, 37, 21. 311, 15.
KOVQiaKog 532, 19.
«oupcos II, 34, 18.
Kovanog 45, 6.
xpa^pa II, 343, 12.
«pioraroi 794, 10.
KQOTSLV dycova II, 737, 3. (iaxrfv
731, 7. jro'A£/toi' 225, 12. 497, 8.
656, 10. 690, 16. 693, 16. 702, 13.
723, 8. 725, 1. 727, 24. 765, 1.
796, 24. n, 9, 7. 257, 13. 522, 17.
cvfinXoKiiv II, 601, 11. avvodov
651, 2. II, 36, 16. cvyxQOTttv
noXsfiov 567, 22.
KVQLttKai 497, 15. II, 373, 8.
KVQiaKov 517, 22.
KVQLaQXCOV 313, 14.
KcidL^ 298, 20.
^arf^xovAov 298, 9.
^syarov II, 179, 12.
XsKTiKLOV 602, 9.
Xsntov naxv 717, 17.
Isaaai II, 591, 20.
Xi§sXXog dcpsascog II, 352, 17. 18.
Xi§SQ 298, 21.
Xifiayxovdv 734, 15.
ri Xoydg II, 726, 8.
Adyos II, 717, 18. 718, 9. «Tra-
^aag II, 17, 16. 33, 8. 704, 13.
GcotrjQiag II, 37, 2.
Xco§6g 570, 20. 698, 24. 699, 3.
Xco^otQOcpBiov II, 504, 5.
XcoQiov 731, 15.
fiayaQi'QBiv 791, 21. 792, 2.
fiayaQitrjg 726, 20.
(layiatQLavog 705, 14. 771, 8.
HayKineia 568, 7. 678, 21.
950 INDEX GRAaiMATICUS.
(ia-/.QOvoGla 308, 24.
fiavi-Aiov 788, 7.
(lavixaiocpQcov 637, 22.
/aavvc; If, 105, 10. 24. 556, 7.
(iavvodoTslv 419, 6.
(laTtTttxQiog 297, 15.
fiaQyaQtzaQiov 658, 17.
(laQzvQiov, inartyris teinplum 604,
17.
fiarQiy.ccQtog 298, 22.
(laTQtiiiov 298, 16. 22.
(latQcovtyiia 296, 15.
(teaaa^uog II, 644, 23.
(isGo-nrintov II, 115, 16.
(letaQ-scii^ov 786, 7.
(istscoQtGixog 220, 8.
(istofnsaia 188, 10.
(iinQocpay^oai 286, 12. 291, 4.
/«t§o7rd;itos 700, 24.
/ttdAos 711, 14.
(lovavdQStv 35, 16.
(lovocpvGltat II, 7, 15.
(toG%onoislv 88, 13.
(loaxoTtoiia 18, 18.
^ovili>i6i' ^wov II, 9, 16.
vayiotoiitTita 732, 14.
vtxapio: vo(tiG(tatog 563, 14.
«/tWa II, 104,11. 105,7.11.22.24.
106, 1.
vocrjfiaxslv II, 647, 18.
vovfiSQog 603, 12.
ItjlT? 786, 14.
Iv^-ojiwSrovov 708, 15.
oixacoriJtds i- q« t'5ios II, 651, 15.
olonsQfj 548, 12.
o^vyQcccpog 445, 9.
dTrioO^ayMOJva 613, 2.
ojrto^OTf^sto: II, 40, 21.
oQSocpavfj TfiTifiata II, 12, 6.
oQ^ofiaQtiocQcoaig 11, 31, 19.
dpO^OKodicat 80, 18.
oQva 688, 23.
oti nolli II, 54, 4. 62, 18. 148, 3.
441, 9. 10. 491, 16. 502, 14.
oti i. q. coOTE II, 87, 4.
ocpQ^aXnonXavfiGat 629, 10.
6ipcovtv.6g II, 668, 16.
nayysQoiGtog 53, 22. 381, 15.
xa natSoyova II, 504, 15.
sraHTov 710, 12. 715, 3. 716, 22.
II, 11, 6. 26, 22.
naXfxcottKov 64, 9.
nafiiprjcpi 609, 13.
TtavsnsQaavog 381, 16.
Ttaniag 6 rov nalatiov II, 19, 19.
^anvXsoiv 244, 6.
TcaQanoQtiov 784, 4.
naQanQOGnoistGQcit TF, 61, 14-
nciQacpoGGatsvstv 745, 13.
nc(QaxQfi(ia tov &avsT.v If, 139, 16.
TzaQSVcpQatiSiog II, 500, 18.
nuQinniov II, 4, 13.
TtaGiQQcofiog n, 645, 20. 685, 16.
TtatQintotTjg IF, 49, not. 198, 7.
216, 17. 276, 3. 372, 9.
TtatQificovtov 800, 16.
jtcctQCov II, 212, 6.
3rt^oqpv/.ax£s II, 697, 16.
TisvtayscpvQOv 678, 16.
TiSQiavtisiv II, 276, 2.
srEpi/JaTa^iOg 11, 454, 2.
TtsQtovGiog Xaog 772, 15. TT, 217, 5.
srE^tcTaTttc^S^at 73, 21. 465, 5.
TistQOKiGGrjQos 795, 3.
nt&fJGat If, 476, 8.
srircds '677, 2.
3rt(7T«ds 11, 471, 3. 484, 22. 495, 11.
506, 11. 664, 2.
Ttlcoiati 11, 15, 5.
noistv yafipQov, cpiXov 713, 12. 13.
notvalit,stv II, 26, 4.
noXitoQxia II, 326, 3. 480, 15.
jroil'i;-,tai'd'?;?vor II,182, 18.
novr]QonQa^ia 159, 17.
noQtfiotrjg II, 691, 6.
nQatdsvstv 698, 6. 729, 19. 787, 2.
sr^atTrdottos 544, 6. II, 455, 18.
498, 19. 523, 10.
nQoyovo&sv II, 289, 2.
TtQosdQog n, 379, 7. 480, 23. 541,
13. 615, 21. 688, 16.
nQOKatansnXrjGfisvov II, 216, 5.
TtQo^isvGog II, 297, 12.
TtQootv.og 794, 8.
jr^oTrdpytoj' 726, 8.
TtQoayQacpov 298, 18.
nQOvnoGtoXi] 676, 23.
nQOcptXtcB&fjvat 622, 21.
nQcotaixtog II, 342, 1.
jrpcoTanrdoTO^os 760, 3.
OTpraTa()r;-/pjfT}7S II, 172, 23.
nQcotsvvoiJxog 773, 17.
nQcotsvcov II, 130, 8. 11. 372, 8.
TrpcoTd^^oros II, 249, 14. 314, 19.
315, 1.
nQcoto'Aa9s8Qia 635, 5.
nQcot6y.Xriroi II, 191, 3. 239, 12.
nQCotoftavSdtcoQ TI, 154, 10. 300, 2.
jrocoTororaptos H, 175, 13.
jrpwTOTraTras II, 285, 12. 352, 20.
nQcotonQosSQog 11, 685, 9. 705, 18.
735, 16. 739, 5.
 INDEX GRAMMATICUS. 951
TtQcoroGTQUTrjyog 785, 12. d GvvTttHTiJQiog II, 179, 6. 689,
7CQ(DTO(Jvyv.illos II, 619, 14. 10.
TTQaTOovfj^ovXog 776, 17.
cvvTSKvia IT, 353, 3.
TCTCoQ-ijvat 433, 11. 617, 10. 628, 20.
ovjTty.vos II, 128, 3.
639, 20. 640, 18. xuTSJtzco&n
cvvTovQfidQxr,g II, 97, 20.
522, 18.
GxiTL-Amg sxHv II, 348, 3.
nvQ To GKEvacTov 11,85,4. 316,16. caim^siv 599, 10.
553, 1. To vyQov U, 227, 12. CCOyiLOTQOV 599, 10.
TCVQyoy.QCXTUa 11, 673, 11. ccoXrjvcoTcd azolai 688, 20.
nvQhrixi} vocog II, 243, 16. Ta/3lo: 220, 8.
^ivoTfirj&rjvcii 11, 693, 1. Ta^Ata 34, 21. 35, 1. 3.
^dya 751, 7. II, 285, 7. 505, 11. TK^ctTicov 776, 16.
^oyivsG&ai 802, 4. 6. zalsidLov II, 368, 7.
QV&ficGTrig II, 139, 13. Ta;!;a II, 74, 2. 76, 3. 87, 17. 89, 15.
<x«^p^«r4^aj; II, 3 13, 3.
96, 10. 115, 2. 123, 3. 177, 19.
Gaxpa 594, 4. f)39, 12. 178,13. 259,11. 235,22.296,14.
aa^ifioSt^ifinv 774, 5.
297, 2. 10. 23.
cno-'? 732, 13.
To Ta;i;os TI, 684, 6.
cifiaGTocpoQog II, 327, 10. 550, rsQDCTOfioQcpog 11, 479, not.
18. ^
TSGaaQayiOvrdQiog GZQixTog II, 97, 4.
GSHQSTCiQwg 11, 705, 4.
zsTaQTrjQov II, 369, 11.
Oiy.Qtrtyiu 'QqrijfiaTCC 11, 652, 10.
TSTQay.SQdrov Toy-og II, 38, 14.
cma 731, 15.
T£T()a;r6(?aros o aoGfiog 318, 4.
aiyfia II, 31, 18. 540, 14.
T^ovy.aviGfiara II, 480, not.
ciyvov 225, 11. 394, 18.
z'Qovy.avLGTr'iQLov II, 538, 21.
c-AaiOTQOTiia II, 56, 21. 76, 13.
TtA/a 298, 19.
c-ncila II, 12, 14.
TO^o>c()aT7/ff II, 378, not.
GxaQafidyyiov 731, 16.
roTtaQxsLG&at 144, 10.
oiiQToi 43, 17.
Toi5Ac)ov 689, 20. 723, 14. 731 1.
ay.oT£iVL'(ioQcpog 527, 2.
II, 36, 21.
eov/JAa 782, 11.
covlTavLyiog II, 654, 2. 701, 21. TQaxsLvog 731, 13.
cndTia i. q. Grddia 297, 20. TQaxvTtOQiaL II, 458, 5.
cnovdiia II, 609, 17. TQirjfxsQSvsiv II, 681, 5.
CTdcsig II, 37, 8. Tpicavyouoroff 53i', 24.
orarpowar?;? II, 537, 7. TQLXOQaxdroL 794, 10.
CTScpaviTT]g dvTi fj.ovaxov II, 14, 1. T^ouAo? 676, 21. 677, 2. 5.
GTTjloyQacptlv II, 38, 16. Tvyxdvovaa srvxE II, 29, 24.
CTrjlr.yQacpia II, 55, 1. ^'dpts 701, 15.
oi:/;;T;eo»' 11, 117, 16. 118, 2. «»5pd/.tuP.o? 516, 19.
CTOLXkiv 771, 5. 9. II, 35, 16. vsloxpdg 687, 1.
CTOixsicoTiv.ol loyoi II, 145, 16. vloyQacpi-^r] sincov IT, 497, 20.
cvyxuQia 750, 23. vnsQy.sQcoGLg Tl, 423, 13. 554, 4.
oi;y;j;£pHa II, 733, 2. vnoQQoal II, 87, 8.
cvUa^al d&coovaai, w^rc^ojravos Tr}v yfvfia^a 607, 12.
II, 90, 22.
GVfinaQsdQog II,
462, 2.
vnovXia 797, 10.
CVfjLTtlrjydg II, 55], 6. cpalGsvsLV 733, 13.
CVfinovog II, 6o9, 2. (pafiLlia 697, 19.
oviUTrooovc^O^at II, 654, 21. cpafiLliyiag 782, 10.
cvfccpwva II, 309, 14. 311,4. 355,2. cpavTaCLaGTijg 30, 22.
673, 2. 707, 14. qjLXafiaQTTJficov 580, 7.
qyJ.f/^oiPvOg 527, 14.
cvfiipvxa CHdcpT] i. q. uvxavSoa cpXdfiovXa 298, 8.
765, 14. 781, 10.
cpXafiovXcov 772, 23.
avvdvuQxog 500, 6. cpovoKTovia 286, 23.
avvrayfiuTdQxng II, 671, 13. 733, cpoQSG^a §aGtXiv.iq 35, 2.
22.
yocoarov 678, 5. 729, 7. 731, 12.
952 INDEX GRAMMATICUS.
cpoaaciTiKag 776, 19.
(fovXHl^eiv 675, 7. 764, 13. 780, 20.
801, 9.
(povvda^^ IT, 714, 12.
(povQViyirj zQovXXa 531, 15.
(povgvog II, 643, 13.
cpQciyEXcoQ-rjvai, 481, 3.
(pQvayfiarcoSrjg II, 277, 11,
cpvXccKL^SLV II, 25, 15.
XaXa^TjSov 11, 592, 10.
XaQTLarf/.ov II, 37, 15.
%ei(isvTT]s 629, 9.
j;s/>7?629, 9.
f^S j^ftpag evimXoKrjg II, 88, 5.
j;fAav5iOv 11, 15, 6.
XLXioBTrjQig 9, 20.
XOiQopiog II, 276, 20.
jjpvaocpyv^ov 627, 12. TETpacrjjgi-
KoV i6.
XQVGoXoxai 727, 11.
^^^vcoffqovgTjTOg 245, 13.
XQvaoTQiTiXLvog 690, 8.
XQCOfiaTOVQyia 767, 22.
npsvSsQrjfiizr^g II, 39, 19,
<i/)t;;(;tHa I[, 69, 14. 259, 11. 319, 2.
c5p£iov 630, 16. 786, 5.
cos ciTS 309, 15. 458, 6. 505, 14.
II, 24, 3. cog ^a^d II, 709, 2-2.
Ssiaag cog /i^ ol%r]<iovTai. II, 77,
19 sqq. t6 /tt)) Sicoj^d-rjvat. ds~
doLKcog II, 84, 13. 14. dht tov
/aj} nuQocpQ^rjvai, II, 175, 1.
 INDEX HISTORICUS
IN GEORGIUM CEDRENUM.

Aaron Abrahami f. cum Maria ctus I, 16, 3. eius iustilia et

Mosi obtrectan3 I,
eius niors I, 92, 12. 128, 12.
140 , 7. virga amyqdaiina I,
122, 15.
Aaron Arabum dux II, 34, 15.
Samueie fratrc interficitur
435, 18.
AaronBesta, Prusiani frater II, 573,
23 sqq.
Abacucus quo tempore vixerit I,
186, 5.
Abaudazes scriba I, 653, 7.
Abarae castelli expugnatio 11,207,1.
Abarima raons I, 140, 11.
Al)as rex 212, 17.
I,
Abasgi subacti 11, 618, 7. PaDCratio
traditi II, 573, 15.
Abdelas Romanos bello adoritur
I, 777, 22.
Abdelae castri excidium II, 208,
120, 22. cadaveris e conspectu hominum
sublatio I, 15, 14 sqq. nomea
quid significet I, 366, 18.
Abessas Serviae f. I, 119, 16.
a Abessaus heros I, 115, 16.
II, Abia leroboami victor I, 118, 20.
Abias Samuelis f. I, 110,14.
Abias rex I, 188, 13 sqq.
Abiathar Abimelechi f. I, 151, 1.
Abiathar ludaeus I, 479, 2.
Abigaea Davidi soror I, 119, 15.
Abimelechus iudex, Gedeonis f.
I, 96, 6. 147, 10.
Abimelechi Gerarorum regis cum
Abrahamo pactum I, 56, 9 sqq.
item cum Isaaco I, 58, 7.
Abimelechns nuncios ad lustinia-
num pacis confirmnndae cansa
niittit I, 771, 4 sqq. eius nu-
niisma a lustiniano spretum I,
'

11 sqq. 772, 11.

Abdelomelec pacem petit II, 215, Abimelechus Cutlumusi frater IF,

21 sqq. 593, 17 sqq.

Abderachmam regnum in Perside Abisaca Sunauiitis ad calefacien-
obtinet I, 777, 11. eius interi- dum Davidum adducta I, 160, 21.

tus ibid. 16. Abisaius heros I, 152, 19.

Abdias vates I, 177, 6 sqq. 188, Abnerus Neri f. I, 149, 20.
17. Aborigines I, 259, 12.
Abdius vates I, 186, 1. Aboros urbs I, 187, 16.
Abdon Pharatonius 105, 21. eius
I, Abrahami genus , aetas et vita
numerosa proles ibid. 22. I, 28, 1 sqq, 47, 14. 75, 1. e
Abdon Selemi f. I, 147, 16. Chettura posteri I, 76, 19 sqq.
Abelus lapidibus a Caino interfe- Abrahamus Cagathathi f. I, 74, 15.
Georg. Cedrenus tom. II 60*
V^^i INBKX
Al»r.imitisa sultano fratre occisus gnam Tiulgaronim stragcm edit
II, C06, 6 s(|([ I, 651, 17 sqq.
Abrainilae monachos ct imaj^ines Acusiiaus historiciis T, 23, 15
defendiint II, 111, 13 sqq. Adadus, Axumitarum rex, Oamia-
Absaloinus iapidibus obrutus I, no bellum infert I, 656, 6. eius
115, 10. votum quale ibid.
Abubachares Moamedi cognatus I, Adama Sodomae urbs I, 51, 7.
738, 4. primus Moamedi suc- Adamus quaradiu in paradiso fue-
cessor I, 739, 14. eius mors rit I, 12, 1 sqq. eius niors et
T, 745, 5. liberi I, 18, 7 sqq. cum Eva
Abulavares, classis praefectus, Ro- cur paradiso expulsus I, 15, 3
manos vincit I, 756, 1 sqq. S([q. 364, 14 sqq.
Abulchares Romanos vincilll, 359, Adamus novus ex virgine natus I,
4 sqq. 484, 4 sqq.
Abydi oppugnatio II , 444 , 14 Adana urbs II, 360, 23 sqq.
Adar Idumaeus Solomonis adver-
abyssus quid I, 426, 2 sr|q. sarius a deo excitatus I, 170,
Acacius haereticiis I, 553, 14. 19.
Acacius Cpolitanus episcopus I, Adanctus raagister martyr I, 470,8.
617, 23. Henotici conditor I, Addon ludaeoruin pont. niax. I,

619, 15 sqq. 265, 21.

Academici philosophi unde dicti Adelphius baereticus I, 514, 21.
I, 283, 23 sqq. Adelphii episcopi visio de loanne
Acephaloriun haeresis I, 615, 9 Chrysoftomo I, 584, 4 sqq.
625, 22. Ader sataiias Solomoni immissus
Accaron I, 109, 10. I, 118, 16.
Acoemeti monachi I, 611, 19. Ader Syriae rex Samariam obsi-
Achabus Israelicus rex I, 176, 5. det I, 182, 9.
eius filii a lehu caesi I, 118, Adeser Siroae successor I, 735, 22.

21 sqq. stirps delela I, 186, 8 a Rarraza interlectus ib. 23.

sqq. eius interitus I, 179, 7. Adinon heros I, 115, 13. 152, 3.
a Michaea praedictus I, 177, 18 Adonias Davidi f. regnum invadit
sqq. item ab Elia 1 , 178 , 21 I, 160, 23.
sqq. Adonibezecus I, 95, 14 sqq.
Achaeus Lapalhi f. I, 211, 20. Adonidi Cinyrae f. nupta Venus
Achanus lapidibus obrutus I, 142, I, 29, 9.
11. Amosis I, 74, 12.
Achazus Oziae f. I, 119, 1. Adranes aquae ductus I, 685, 10.
Achelous fl. cur hippocentaurus Adriani imperium I, 437, 14 sqq.
fingatur I, 247, 10. exiliura II, 235, 23.
Achelous Posidonii f. I, 246, 20. Adriani therae urbs 1,437, 16 sqq.
Achiabj clades I, 202, 1 sqq. Adrianopoli.s condita I, 437, 18.
Achias Achielis f. I, 176, 8. capta etreceptall, 284, 10.302,
Achias Selonites vates I, 117, 17. 22 sqq. a Crumo capla II, 184,
185, 23. 19 sqq. a Samuelo iufestata II,
Achiel Bethelita T, 176, 8. 454, 22 sqq.
Achilles I, 218, 22. iratus a pu- adulterae e lege Vulcani quomodo
gna abstinet I, 222, 10. eius puniendae I, 35, 15 sqq. earum
interitus I, 228, 4 sqq. scortationes nolae tinnitu publi-
Achrydes urbs II, 462, 25. candi mos Romae sublatus I, 568,
Acrisius posterior I, 213, 11. 19 sqq. crimen etinquisitio apud
Acrita insula II, 73, 9. Ebraeos I, 121, 18 sqq.
Actiaca victoria I, 573, 7. Aegaei interitus I, 215, 9 sqq.
Acumus Huunus, Illyrlci rex, ma- Aegaeum mare ib. 12.
 IIISTORICIIS. 955
A c^^ialea 1, 248, 13. marituin Dio- Aethiopum iu Aegyptum irriq)tio
jiiedein e Ix-Ho reJucem aver- Mose duce repressa I, 86, 3 sqq.
sata I, 234, 12 sqq. Aelhra I, 217, 22.
Aej^ialeus Sicyoniorum rex I, 144, Aetna ignem emiltit I, 255, 13.
5. Afer Saturni f. I, 28, 21. a quo
Aegistluis I, 214, 4. 224, 4 sqq. Afri ibid.
Aegyiitiaruin rerum scriptores I, Africa a Belisario subacta I, 649,
23, 11. 15 sqq.
Aegyplidrum ortus I, 27, 1. regni Africae nomen regioni Carthagi-
initia J, 20, 2. reges post Vul- niensium inditum I, 255, 21.
cannin I, 36, 1. post Alexandnim Africanus historicus I, 7, 20. 17,
I, 340, 20 sqq. sapientia I, 165, 12. eius aetas I, 441, 8.
8 sqq. theogonia I, 82, 19 Agago Amalecitarum regi parcit
Sqq. Saui I, 112, 19 sqq. eundera
Aegyptius, quo regioni nomen,
a Samuel iugulat I, 113, 2 sqq.
Beli f.38, 12 sqq.
I, ob eum servatum Saulo regnum
Aegyptius latro I, 347, 3. ereptum I, 149, 20 sqq.
Ae.nyptius Duri equus If , 432, Agamemuon 217 12.
I, eius in ,

20 sqq. Troianos expeditio 1,218, 22 sqq.

Aei^yptus ab Antiocho occupata I, interitus I, 233, 22 sqq.
285, 12 sqq. item a Saracenis Agapetus concilium CpolitaBum
I, 746, 5 sqq. cur decera pla- convocat 1 651 , 1 sqq.
, eius
gis alllicta I, 85, 19 sqq. 87,20 obitus ibid. 7.
sqq. 132, 9 sqq. Agareni I, 50, 23 sqq. Siciliam
Aelia pro Ilierosolyina ab Adriano et Lemnura aOligunt 11, 260, 10
coudita I, 408, 14 sqq. 437, sqq. victi II, 9, 1 sqq. 266,
24. 9 sqq. 240, 8sqq. 382, 15 sqq.
Aelurus cur a Leone inip. non pu- 484, 10 sqq. victores 11, 93,
nitus fuerit I, 609, 1 sqq. eius 23 sqq. 273, 3 sqq. Thessalo-
fuga et interitus I, 617, 7 sqq. nicam capiunt II, 262, 16 sqq.
618, 9. eorum, qui Carthagine regnaut,
Aeiniliani imperium I, 454, 1. incursiones a Thoma repres-
Aenea regio I, 273, 14. sae II, 77, 17 sqq. eornudem
Aeneae ad Didonem adventns I, ciim Theophilo belium 11, 130,
245, 19. mors I, 238, 12. suc- 14 sqq.
cessio et liistoria 1 237 22 , , Agave Cadmi f. I, 42, 10. Echioni
sqq. nupta ibid. 19 sqq.
Aeneadum regnum I, 238, 14 Agelaeorum lex I, 270, 10 sqq.
sqq. Agenor Neptuni f. I, 38, 11 sqq.
aeris fabricandi ars a Vulcano Ae- eius liberi ibid.
gyptiis tradita I, 35, 17 sqq. Agesilai contineutia J, 359, 13
aeris consideratio 1,20, 1. diver- sqq.
sitas I, 428, 17 sqq. Aggaei aetas I, 186, 5 sqq.
Aeschylus Albeniensium legislator Agrippa Ilerodes I, 322, 21 sqq.
I, 145, 21. ludaeorura rex I, 324, 7 sqq.
Aesculapii aelas I, 95, 23 sqq. Aiax Nauplii f. I, 248, 18 sqq.
147, 14 sqq. Aiax Oilei f. I, 234, 11.
Aesupi aelas I, 273, 22. Aiax Telamonius I, 222, 13 sqq,
aether primo creatus a deo I, eius cuin Memnone congressus
6, 13 sqq. I, 226, 15 sqq. iuteritus I,
Aetherius faber I, 563, 22. 232, 8.
Aetliiopia a Mose vastata I, 86, Aides Molossorum rex. I, 143, 15
17 sqq. eius diiuyium I, 146, sqq.
18. Alaraundarus', Saracenorum rex,
956
Sevorianos refellit I,
sqq.
Alar urbs I, 187, 16.
Alaricluis Vfindalorum dux Romam
capit 588, 1 sqcj.
I,
Albania Latini f. Aeneae mipta I,
238, 9 sqq.
Albanorum castellum a Romanis
capitur I. 724, 18.
Albas rex I, 238, 19.
albuginis niedicamentum I, 192,
14 sqq.
Alcanis Cborasmii conatus et in-
teritus II, 591 , 6 sqq. 592, 20
sqq.
alchymista I, 629, 8 sqq.
Alcibiades Atheniensis I, 145, 22.
Alcinous Ulyssem in patriam us-
que comitatus I, 233, 10.
Alcmeua lovis uxor I, 32, 11 sqq.
Alda, Georgii Abasgoriim reguli
nxor, imperatori se adiungit II,
503, 9.
Aleta rex I, 245, 13,
Alexas Ptoiemaeus I, 291, 23.
Alexander, qui et Paris, Troiani
INDEX
631, 22 Alexius Moseles excaocatus II, 25,
23.
Alexius Moseles in Longobardiam
a Tlieopliilo socero missus II,
118, 14 sqq. quae dona ab
eodem acceperit II, 119, 10 sqq.
Alexius Studiani collegii magister
II, 479, 11 sqq.
Alexius patriarcha Eustathii suc-
cessor ibid. eius obitus II, 550,
6 sqq.
Alidis in Romanam ditionem Im-
pressionem facit I, 776, 9,
Aiimus Artze potitur II, 578, 12.
sex miliia I-\omauorum milituui
inlerficit II, 503, 2 sqq eius
interitus II, 155, 2 sqq. 503,
4 sqq.
Allacasseus a Deleano pellitur II,
529, 16 sqq.
allelengyum quid II, 37, 13. lege
imperatum II, 456, 3 sqq. ab-
rogatum II, 486, 7.
Alpliesiboea I, 296, 16 sq.
Althaea I, 246, 17 sqq.
alumeu quale in mari mortuo I,

belli auctor I, 216, 13. 51, 15.

Alexandri Magni genus et res ge- Alusianus patricius Deleanum ocu-
stae I, 264, 13 sqq. 265, 3 sqq. lis privat II, 533, 2 sqq. Thes-
continentia I, 272, 11 sqq. 359, salonicam oppugnat II, 532, 2
15 sqq. regnum in multas par- sqq.
tes divisum 272, 21 sqq. 284,
I, Alys fl. II, 432, 25.
19 sqq. 339, 3 sqq. 401, 9 sqq. Amalecus solitudinis cultor quan-
de eo Danielis vaticinium 1, 272, do se erexerit I, 737, 15.
6 sqq. 401, 14. Amalecitarum occidio Saulo prae-
Alexandri Hierosolymitani episco- dicta et concessa I, 112, 14
pi martyrium I, 453, 15 sqq. sqq.
Alexandri episcopi virtute silen- Aman in crucem Mardocbaeo pa-
tium philosopho impositum I, ratam actus I, 208, 19.
498, 18 sqq. Amanis castri excidium II , 208
Alexander Diospolis episcopuspu- 11.
nitur I, 645, 17 sqq. Amanitae I, 738, 19.
Alexandri Mamniaeae f. imperium Amantia capta II, 236, 15.
I, 450, 3 sqq. Amantius praepositus Anastasio
Alexander imp. moUis ac disso- insomnium suum aperit I, 636,
lutus 11,275, 13sqq. eius obi- 2. cur a lustiuo necatus I, 637,
tus II, 277, 21. 23.
Alexandria ab Alexandro condita Amara urbs 11, 154, 18.
I, 266, 5. a Persis occupata I, Amasias rex I, 189, 5.
715, 16 sqq. terrae niolu con- Amasis Aegypliorum rex I, 616,
cussa I, 550, 17. navis inde 14.
ingeus Romam advecta I, 302, Amastris insula I, 781, 5.
9 sqq. ibidem theatrum colia- Amastriana unde dicta I, 566, 12
psum I, 599, 14. sqq.
 IIISTORICUS. 9^7
Aniazonum mores I, 270, 17 sqcj. Ananiliis primus alienigena lu-
S. Ambrusiiis Mecliolaneasis epi- daeortim ponlifex I, 322, 4.
scopiis, Euiloxii siiccessorl, 545, Anastasiae martyris relicjuiae al-
21sc|(j. Orii;eni familiaris 1,442, latae Sirmio I, 608, 20. Nico-
2 444, 7 scjcj.
sc(C]. eins liber- modia I, 614, 7. eius temjiliim
tas 1, 55G, 17 scjq. in Theoclo- I, 551, 17 sqcj. ab incendio ser-
sium imp. concio 1,571,23 stjcj. vatum I, 610, 2 scjq.
huius de eo testimonium I, 559, Anastasia Tiberii II uxor I, 689,
15. 1. eius mors I, 698, 3.
Amer cum Carbea se coniungit II, Anastasia Coustantini III uxor I,
154, 14 scjq. Nicaeam obsiclet 753, 14.
I, 790, 12. Xerxis factum iini- Anastasia lustiniani II mater 1,
tatus II, 163, 6. eius aclversua 783, 24.
Romanos expeditio II, IGG, 19 Auastasiopolis I, 630, 17.
sqq. AnastasiiTheopoIitani episcopi de
ameras iraperii nomen I, 745, 5. Aj>oIIonio Tyaneo testimonium
amerae Tripolitani occisio I, 755, I, 432, 5.

21. Anastasius I ante imperium silen-

ameradum trium occubitus I, 751, tiarius I,620, 17. a qiio ad
4. imperium proraotus I, 625, 20
Amerus Clialebus gladius dei ib. 5. sqcj. Acephalorum haeresi ad-
Amessas Abigeae f. I 119, 16. dictiis ibid. eius forma ibid.
Amida urbs I, 725, 13. oppugna- Ariaduam uxorem ducit I, 6'26,
tur J, 628, 23. 8. liberalitatem ostentat ib. 19.
Aminadabi domum arca dei de- qualem se in rebus ecclesiasti-
lata I, 109, 18 sqcj. 149, 10. cis praebuerit I, 627, 14. Chry-
Ammoultae a Saulo victi I, 111,6. sargyri tabulas combussisse cre-
Amorium urbs II, 69, 5. ditus I, 627, 12. Manichaeis
Amphilochii chria I, 655, 15 scjq. favet I, 630, 1. eius statua I,

Amphion et Zethus musici Thebas 629, 6. cum Aretha pax 1,628,

condunt I, 44, 16 sqcj. 14. ei donuin abalchy-
cjuale
Amphitritae simulacrum I, 565, 16. mista oblatum I, 629, 8 sqq.
Ampieri arcis captio II, 561, 6. a populo conviciis exagitatur I,
Amouis Manassae f. interitus I, 631, 12. eius terribile visum iu
73, 2. somnis I, 635, 10 sqcj. quomodo
Amorium Phrygiae urbs I, 615, 10. id evitare conatus sit I, 636, 7
763, 5. Michaeli Balbi patria sqq. eius mors ibid.
JI, 69, 4. occupatur I, 763, 10. Anastasius syncellus I, 798, 15.
exciditur II, 136, 16 scjq. eius Anastasii, patriarchae Antiocheni,
pulchritudo ibid. interitus I, 712, 10.
Amosiis Manassae f. ludaeorum rex Anastasius Thomae f. 11,88, 11.
I, 121, 13. 195, 4, Anastasii patricil fuga II, 537, 11
Amosus vates I, 186, 3. 187, 5. sqq.
189, 10. Anatolius Flaviani successor I, 602,
Amulius I, 257, 4 sqq. 7. Leonis papae vicarius I,
Amyci caedes I, 210, 8. 605, 2. episcopusCpolitanus I,
Aiiiyntas rex caesusI, 221, 23 sqq. 607, 9. Leonem irap. coronat
Anacharsis Scytha I, 358, 2. I, 608, 5.

auachoretae qiii I, 612, 10. Anaxagoras philosophus eiusque

anagnostae I, 521, 23. decreta J, 278, 1 sqq. cogno-
Auauias Augari cursor I, 308, 15. men Mens ibid. sapientiae gra-
Auauias vates cjuando vixerit I, tia in Aegyptum profectus I,

188, 17. 165, 20.

Auaui pontilicis mors I, 330, 5. Aua^^iuiauder pLilosophus I, «43,
 958 INDEX
10. eiiis aetas I, 276, 15 sqq. animae brutorum et hominum di-
decreta ibid. versael, 8, 11. de earuni imaior-
Anaximenes philosophus eiiisque talitate philosophorum senlentia
decreta I, 277, 15. Alexandri 1,663, 9 sqq. de anima Platonis
Magrii praeceptor ib. 23. dogma I, 280, 9 sqq. 282, 2 sqq.
AnazarbaCiiiciae nietropolis I, 639, Anio cur bellum ab imperatore
20. saevissimo terrae niotu pro- illatum II, 556, 15 sqq.
stratu I, 640, 12 sqq. a JNice- Anna Samuelis mater I, 108, 17.
phoro II subacta II, 361, 19. Anna Mariae virginis niater I,
Anchialum a Chagano subigitur I, 326, 1.
692, 4. eius incensiol, 697,5. annales , qui et paralipomena I,
instauralio II, 29, 3. occupatio 119, 7.
I, 781, 19. annonae caritas Romae 1,322,19.
Achisus Gethae rex I, 115, 7. annus quid sit ab Urielo Enochus
Ancus Martius I, 260, 12. doctus I, 21, 12. quot septi-
Ancyra Galatiae urbs I, 717, 1. a manis constet ibid. olim decem
Persis expugnata ib. mensium I, 259, 23. anni ab
Andragastas Slavinorum dux I, Adamo ad Augustum computati
692, 18. I, 333, 11.
Andragathii in Gratianum fraus 1, Antaeus ab Hercule victus I, 214,
551, 5 sqq. caedes I, 568, 22. 18.
Andrassus locus II, 341, 11. Antaradus condita I, 523, 15.
Andreas Calybites cur a Coprony- Anteia, quae et Stheaeboeal, 212,
nio flagris interfectus II, 11, 15. 19.
Audreae apostoli reliquiae depo- Antenoris ad Graecos oratio I, 230,
sitae I, 659, 2. eius aedes re- 7. eiusdem ope ereptura Troia-
stituta II, 239, 12. nis palladinm I, 229, 17.
Andreas Scytha scholis praeficitur Anthae interitus II, 421, 16 sqq.
]1, 216, 14 sq([. ei imperium ab- Anthemii locus II, 119, 16.
rogatnr ir,'2i7, 18. eiusdem vi- Anthimi martyriura I, 464, 22.
ctoria 11,218, 3. virtus II, 216, Antiiimi poetae aetas I, 612, 16.
14 sqq. Anlhimus episcopus Cpolitanus I,
Andromacha I, 224, 6. Achilli sup- 651, 4.
plicat ib. 13. imperium abEsaiaprae-
Antichristi
Andromaclius a Samaritis caesus dictum I, 120, 21.
I, 265, 22. Autigona Oedipi f. I, 46, 7.
Andromedae raptus I, 40, 13. Antigonia coudita I, 292, 8.
Andronici insidiae II, 266, 12sqq. Antigonus I, 273, 2. 284, 22.
interitus II, 268, 13. 292, 8.
Andubarius astronomiae doctor Antigoni, scholarum principis, con-
apud Indos I, 27, 9. vivium II, 193, 9 sqq.
Anemae virtus II, 410, 12. Antiochenses a Theodosio puniti
Angaea I, 49, 11. I, 560, 11.

Angaeo Longobardiae dux II, 252, Antiochensis patriarchatus reditus

22 sqq. a Romauorum societate II, 5, 6 sqq.
deficit ibid. Antiochia condita I, 38, 2- 339, 8.
Angelus Procopii proditor I, 542, olim Antigonia I, 292, 8 sqq. a
19. scorpiis et culicibus per ApoIIo-
angeli piorum saluti inserviunt I, nium liberata I, 431, 20. ter-
79, 1. rae motu periclitata I, 522, 7.
anginae caninae morbus II, 522, 2. 676, 17. gravi clade bis aflli-
auimalia mnnda omnia I, 419, 20. cta I, 640, 12 sqq. 646, 6. ad
eorum efligies Mosis lege pro- eam instaurandam lustiniimp.
. hibitae I, 116, 18. sumtus I, 641 , 19. Theopolis
 IIISTORICUS. 9%
appellata I, 646, 21. capta a Aphar Abrahami f. I, 77, 6. uu-
Cliosroe I, 652, 1. ab Arabi- dc Alrica dicta ibid.
biis I, 751,22. Nicephori imp. Apheidotus I, 146, 21.
iniii.ssii a liiirtza expugnata II, Aphrodysium maris eluvione ope-
364, 1 365, 5 sqq.
sfjq. ritur I, 657, 17.
Antiocliiis Arianiis I, 542, 11. Aphrodyte Venus unde dicta I,
Antiorlms Epiphanes Seleuci f. 28, 22.
Aej^yptios dehellat 1, 285, 13 sqq. Apidanus amnis II, 450, 6.
ex ainore novercae aegrotus 1, Apis I, 569, 12.
292, 15. eius interitus I, 287, Aplesphares bellicarum artium pe-
13 sqq. (le ludaeis victoria I, ritissinius II,559, 18. Cacicii
401, 13. arces cxpugnatas occupat II, 559,
Autiochus cum ludaeis
Eupator I. Romanam ditioriem infcstat
belians288. 4.
I, II, 59-3, 6. reprimitur ib. 21.
Antiochus Persa paedagogus Theo- Apochapsus Agarenorum princeps
philo Arcadii f. missus I, 586, 13. II, 91, 20.
Antiopa Nyctei f. ab Amphione Apoiaphar praefectus II,
Siciliae
etZethofiliisIiberatal, 44, 1 sqq. 514, 6. a fratre Apocapso bello
Antipae martyrium I, 566, 11. pressus ib, peritll, 524, 18 sqq.
Antipas Herodes I, 521, 16. Apolinarius haereticus I, 555, 10.
Antipater Alexandri successor I, Macedonii discipulus I, 664, 19.
273, 6. eius haeresis I, 457, 21 sqq.
Antipater Ascalonita Palaestinae scripta I, 533, 21.
praefectus I, 293,11. veneno Apollo Daphnaeus I, 217, 9. lo-
snblatus ibid. 19. visf. I, 32, 7. quomodo pro
Antipater lodaeae rex I, 304, 2. deo haberi coeptus 1,32, 6 sqq.
Antipatris condita I, 323, 13. Thymbraeus 1 , 227, 12. eius
Antoninus Pius imp. I, 438, 21. cum Marsya certamen I, 52, 19.
AnEoninus Pliilosophus imp. I, 439, Daphnaei fanum conflagrat I,
14. 536, 9 sqq.
Antoninus Cariicalla imp. I, 448, ApoUonius Tyanaeus a Domitiano
20. damnandus evanescit I, 431, 2.
Antonius consul etimperator Rom. eius aetas I, 346, 18. miracula
cum Caesare dissidens T, 304,4. I, 73,11.431, 14 sqq. deAua-
ab Aiigusto vincitur I, 320, 5. xagora dictum T, 278, 10,
Antonius Alexaudrinus Didymum apostoli XII todidem fontibus .

de ociilorum amissione conso- Israelitis ad Elima inventis prae-

latur I, 522, 13. significati I, eorum sto-
137,8.
Antonius Cauleas patriarcha IT, lae ubi inventae 642, 5. tem-
I,

253, 23. plum quando dedicatum 1,659,1.

Antonius Studita patriarcha IT, 414, Apron urbs I, 568, 4.
6. eius obitus II, 434, 15. Apsimarus a Romanis imperalor
Antonius Paclies Nicomediae epi- creatus quem exitum habuerit
scopus II, 516, 1. I, 777, 1 sqq.

Anysii liber de mensibus I, 295, 16. aqua a Mose in sanguinem con-

Anzis locus IT, 133, 9. versa I, 84, 8. 87, 22. 132, 11.
Ao Chaldaeis lumen I, 296, 19. ab eodem e saxo educta I, 91,
Aodiis ambidexter iudex 1, 95,19. 18 sqq. a Davide deo libata I,
99, 3. 146, 14. 153, 4. in oleum conversa a
Apamea Syriae condita I, 292, 12. Narcisso 1 , 450 , 9. in vinum
a Persis occupata 1 , 652 , 2. conversa I, 538, 12. aqua ex-
714, 7. perimenti losepho et Mariae ob-
Aper Cari socer I, 464, 10. Carini lata I, 327, 18. in creatione
socer et caesor I, 568, 5. mundi distributa 1 , 425, 6 sqq.
 960 INDEX
aqiiae penuria J, C79, 12. con- arena pro aqua in baptlsmo ad-
secratio in Theophaniis I, 531, hibita I, 440, 3.
I. diversa natura I, 428, 13. Areobindus ad consulatum evehi-
acjuaetUictiis Valenliniaui afiasilio tur I, 599, 12. eius aedes dei-
rerectiis II, 477,1. parae condita I, 699, 7.
Ar mons 197, 23.
I, Aretas quando ab Homeritis occi-
Arabaotha I, l4l, 16. sus I, 639, 8.
Arabes a Romanis victi 1,765,11. Argaunum urbs II, 154, 18.
773, 1. 777, 17. a Bulgaris in- Argauthum castellum II, 209, 3.
terficiuntur I, 790, 17. farae et argenti e terra eruendiprinius au-
pestiientia premuntur ibitl. 12- ctor I, 19, 20. nullum pretium
Armeniam accipiunt
773, 8. I, tempore Solomonis I, 164, 23.
Aracliaclium caoteiluin II, 309, 4. guttis argenti pluit I, 463, 15.
Araclms patricio lionore ornatus Argivorum regnum ad Sicyonios
II, 496, 12. translatum 1, 143, 8.
Aradus a Mabia capta 1,755,3. Argonautarum aetas I, 104, 4.
Aramus Tliarae f. I, 47, 19. eius 209, 10.
filii et interitus I, 48, 15. Argus centoculus I, 144, 11.
Ararat montes I, 20, 18. Argyrippa condita I, 234, 15. 249,
aratri inventio I, 15, 16. 1. Maieveutum et Benevcntum
Araxes fl. II, 558, 11. post dicta ibid.
arbitrii humani libertas 1,80, 20 Argyrocastrum castellum 11,496, 10.
sqq. Ariadna Minois f. I, 215, 3.
Arbogastus Gallus Eugenii in oc- Ariadna Leonis imp. f. , /enonis
cupanda tyrannide socius I, Isauri uxor I, 609, 6. 6l4, 4.
568, 8. Arianorum tumultus I, 528, 15.
arboris Adamo interdictae natura aridasive sicca terracur dicta 1,8,6.
I, 13, 8 sqq. Aristobulus rex et pontifex ludaeo-
arca dei a barbaris sublata et Azo- rum aPompeio captus I, 316, 12.
tum deiata I, 109, 4. restitui- Aristoleles Platonis discipulus I,
tur I, 109, 14. in domum Ami- 256, 3. in quibus a praece-
nadabi etOseae deposita 1,110, ptore discrepet I, 281, 11 sqq.
4. arca Noae I, 20, 20. eius decreta et aetas ibid. sqq.
Arcadiani I, 574, 12. de terra sancta testimonium I,
Arcadiopoiis I, 568, 6. 747, 1 sqq,
Arcadius praefectus a Zenone in- aritiimetica ab Abrahamo Aegyptiis
terfectns I, 622, 3. tradita I, 48, 3. 53, 21.
Arcadius Theodosii f. orientis imp. Arius Graecorum erroris sectator
I, 573, 22. eius forma I, 574, I, 510, 9. in Nicaena svnodo
7. imperium I, 586, 3. statuae damnatus I, 495, 16. 500, 3. re-
ruina I, 801, 13. vocatus ab exilio I, 505, 6.
Arcesilaus Alexandri successor I, eius haeresi.s I, 501, 6 sqq. fraus
273, 8. et interitus I, 518, 15 sqq.
Archelaus Herodis frater Viennam arma bellica quando primum fa-
relegatus I, 323, 2. bricari coepta I, 47, 4. eius ar-
Archelaus Herodis f. ludaeae prae- tis Vulcauus aiiotor I, 35, 18.

fectus I, 333, 2. Armathaima I, 111, 8.

Archelaus philosophus eiusque de- Armenia a Persis occupata I, 712,
creta I, 278, 16 sqq. 4. ab Hunuis vexata I, 633, 3.
arcus caelestis signum I, 21, 8. Arabibus tradlta I, 778, 1. Sa-

Ardaburius cur a Leone magno racenis subdita ib. 10. vastata

interfectus I, 607, 15. II, 163, 8.

Ardalae excidium II, 214, 3. Armeniornm principes vivi crcman-

Ardys Lydorum rex I, 239, 12. tur I, 778, 11.
 HISTORICUS. Cfii
Arphaxadiis I, 23, 5. Asmonel Maccabaei 1, 319, 11.
Arsaber Jujniils Irater If, 146, 4. Asotae robur II, 284, 5 sqq.
maj^isler insi;^nis JI, 161, 12. Asotes Taronitae f. Samueii gener
Arsaciilae II, 1S3, 3. 11, 451, 1 sqq.
Arsacius Clirysostomi successor I, Aspar ciir a Leone magno inler-
585, 8. fectus 1, 607, 16. eius filius
Arsaleni Davicli regia I, 198, 1. caesara Leone creatns 1, 613, 18.
Arsenius suinniae apud Theodo- jis.saron inensurae genus 1, 131, 19.
siuinexistiinationis I, 573, 12. Asser lacobi f. 1, 60, 1.
monachus I, 576, 10. asses niimi a JNuina dicti I, 260, 2.
Arses Ochus I, 256, 19. Assyrii a Perseo victi ac Persae
Artabani regnuni 1 , 253, 4. in ' dicti I, 40, 23. ab Alexandro
Romanorum ditionem iucursio victi I, 266, 7. clade ab an-
I, 684, 18. gelo afllicti I, 191, 8. eoriim
Artabasdi Arineniorum diicis I, 787, regnuni l, 28, 10 sqq. ab Ar-
8 ciiin Constantino Copronyiiio bace ubolituin et adMedos trans-
socero belluin I, 798, 17. II, 4, latum I, 190, 4.
II. clades et suppiicium 11,6, Assur Nemrodi f. 1, 22, 11.
6 sqq. Astacus quae post ^icomedla 1,
Artaxerxes Longimaniis I, 253, 5. 292, 24.
Artaxerxes Ochus I, 256, 19. Astarte I, 170, 6.
Artemisia I, 299, l4. Asterius imp. 1, 217, 17.
Artemius Anastasius imp. I, 785, astrologiae inventio et ortus 1, 16,
20. 11. 54, 1. 73, 4.
Artemii martyrium I,537, 4. Astyages, qui etArtaxerxes etDa-
Artemon liaereticus I,454, 10. rius 1, 208, 11. et INabogiadas
Arthasastlias, qui et Cyrus I, 251, 1, 249, 4.

11. Astyanax Hectoris f. 1, 224, 7.

Artzanucus 208, 2.
11. II, Astydamea I, 296, 17.
Artzenorum 578,7.
fiiga II, Astynoma Afro nupta 1, 28, 21.
Artzepagus II, 577, 7. quae et Chryseis I, 221, 19.
Arxana a Philippico capitur I, Asuama Setho fratri nupta 1, 16, 6.
693, 8. Atalanta \, 247, 20.
Asa rex ludae I, 176, 5. 188, 15. Athanasius magniis propter Arium
eius de Israelico populo victo- episcopatu Alexandriae pulsus
ria I, 119, 11. I, 505, 13. post sexennium re-
Asachis I, 115, 17 sqq. Serviae stituitur 1, 523, 10 sqq. iteruin
f. 119, 16.
I, relegatus I, 524, 12. at mox
Asauis crudelitas II, 573, 19. in- reversus 1, 528, l4. a luliaiio
teritus II, 575, 2. pellitur 1, 536, 4. obit 1, 545,
Asaphus vales 1, 159, 10. 185, 14. loci eius 1,353,12. 750,9.
22. Athanasius Celetes Mango in epi-
Asciilon I, 109, 10. prins Gera- scopatu Alexandrino succedit I,
ra 51, 1.
I, 620, 1.
Ascanius Julus Aeneae f. I, 238, Athanasius lacobitarum patriarcha
14. 1, 736, 5 sqq. qualem Heraclio
ascetae I, 348, 10. 351, 10. quaestionem proposuerit ibid.
Ascholius episcopus 1, 552, 16. Athcnae a Scylhis vastalae 1,454,
Asenetha Potipharis f. losepho nu- 14. a Xerxe incensae I, 255, 9.
pta I, 66, 21. unde dictae 1, 145, 3.
Ajcri benedictio I, 71, 15. Athenais Leontii f. 1, 590, 9.
Asiae nomen iinde I, 229, 13. Athenienses Graecorum literis
Asirolha I, 11^6, 22. X.\1V uti quando coeperiut i,
Asiiis praestigiator I, 229, 11. 255, 16.
Georz. Cedrenus tom. II. 61
qGi INDEX
AUiinganoriim liaeresisU, C9, 5sqq. Axtus n. 11, 455, 7.
Atlanta insiila facta 1, 255, 15. Azar Siciliam invadlt 1, 778, 12.
Atlas astronomiis 1, 144, 13. cnr ab IJeraclio vincitiir ib.
coelum gestare creditus 1, 53, 0. Azarias propheta 1, 186, 2.
144, 14. Azariaspontifex maximus 1, 189,9.
atomi 1, 282, 20. Azarias Raphael i, 192, 9.
Atreiis 1, 214, 3 sqq. Azazium castellum 11, 492, 7.
Atrides ciir Menelaus 1, 217, 12. Azidas Chunei f. Ciiiciae beilum
Attica diliivio vastata 1, 143, 12. infert 1, 778, 16.
Attici Cpolitani episcopi miracu- Azii Aegyptii vita quaiis
il, 501, 16.
ium 1, 587, 16. Azizius Aegvpti pnncepspacta vio-
Avares a Mauricio quid postula- iat 11, 456, 10.
rint 1, 091, 19. in Romanorum Azotus i, 109, 10.
potestatem veniunt I, 703, 1. Azymorum festivitas 1, 131, 14.
in Thraciam quando venerint 135, 1.
1, 716, 6. Romanos vincunt 1, b litera in r mutata i, 50, 2.
C84, 17. tnrpiter domum re- Baahis sive Belus Assyriorum rex
deunt 1, 729, 15. i, 29, 5. eius idolum crematum
aves sacriGciis admissae quae 1, i, 185 , 4. sacerdotes caeai 1,
136, 20. 185, 1. 186, 13.
Aufidus fl. 11, 546, 5. Baanes imperator designatus 1,
Auga Hercniis uxor I, 245, 16. 745, 21. a Saracenis vincitur
Augari duplex morbus 1, 308, 12 ib. 23. Armeniam Arabibus tra-
sqq. ad Christum epistola ib. dit 1, 778, 1.
augiiria 1, 64, 3 sqq. Babylas episcopus et martyr 1,451,
Augustio cohimna I, 657, 3. 2. 453, 16. 464, 12. eius reli-
Augustus s. Octavius 1, 300, 22. quiac a luliano translatae 1,
ab eo imperatores Romani et 536, 14.
mensis Sextilis nominati 1, 73, Babylon condita et ampiificata 1.

17. 300, 23. cum nasceretur 21, 21. 28, 9. 203, 5. eius in-
parentum insomnia I, 301,1. in colae Samariam transiati 1, 187,

amicos ofliciosus 1, 302, 2. li- 19. eornudem mores 1, 270, 9.

bidinosus ib. 16. ad iram pro- Bacchae i, 43, 18.
iius I, 303, 16. censum univer- Bacchus cur Lenaeus dictus l, 52,
salem instituit 1, 321, 2. mo- 16. Osiris Aegyptiis ibid
rituri dictum ib. 6. Bactagmi supplicium 11, 6, 18.
Aiigustus dux Alexandriae alustino Bactriani ,
qui et Bragmanes 1,
Knp. capite truncatus 1, 684, 9. 270, 3.
Aulu castellum 11, 596, 13. Badizes Amorii proditor ii, 136,10.
Aulis Scj'thiae regio 1, 235, 1. Baianus I.,eonis ef[uiso il, 232, 16.
Aunan ludaeus 1, 483, 5. eius interitus ibid.
Aurelianus imp. 1, 455, 1. Baia iacobi ancilla i, 59, 23.
Aurelius Antoninus imp. I, 449, Balaaci vaticinium 122,23. i,
17. Balaamus vates i, 433, 4. eius
Aureornm l"ythagorae carminum vaticinium 1, 484, 21.
capita et summa 1, 274, 5 sqq. Balalhista ciaustrum il, 458, 4.
auri e terrae visceribiis ernendi Baiba Cabadis frater i, 625, 1.
primus aiictor 1, 19, 20. eius Balba occupata i, 699, 12.
ars inventa 1, 29, 8. Balbini Maximi imperium i, 450,
Ausitis terra ab Esao dicta i, 77, 7. 21.
auspicii refutati cxempium 1 Baldadus Sauchita i, 125, 4.
271, 5. Balichiis ludaeus i, 293, 20.
Avitiis,qui et Pseudantoninus et balsami proventns iuxta mare mor-
Ilcliogabalus, imp. i, 449, 17. tuum i, 51, 21.
 iiisTonicus. 963
Raltasar Nabiicho<lonosoris f. 1, Cypro qnando inventae 1, 618,
2ol, 18. nabylonidniin rex 1, 23.
207, 12. Daiiieli ad eiiiii verba Barrazas a Persis necatus 1, 735,
ibid. .iiii et Rinigiisar I, 199,9. 23. quam din regnarit ibid,
caesus^ib. 16. Baruza Persarum dux I, 694, 9.
Fiau.iiasberos I, 152, 14. eiiis interitiis ibid.
Banaias loiadae f. 1, 115,20. ' Bnsan ,
qiiae post Scythopolis I,

baptismiis arena patr.itiis 1, 440, 138, 16.

3. eins genera 1, 440, 12. Basilicinns 11, 181, 15.
Baracus iude.v 1,95,22. cuiu De- Basilides haereticiis 1, 438, 14.
bora 1, 99, 8. liasilis castellum II, 469, 19.
Earaina Cho.srois f. Pcrsariim re- Verinae frater magnae
Basilisciis
gina i, 735, 23. cldssis adversus Genserichiim
Bar.imus atlversus Chosrocm insur- missae diix 1, 615 , 2. conlra
git I, 695 , 10. ab eo occidi- Zenoneni scditione mota, impe-
tiir ibid. rator fit 1, 6l5, 21. Cpolitanii
Canizas Cbosrois f. a Persis occi- exosus Cnciisum a Zeuone re-
.sus 1, 735, 23. legatur I, 616, 16 sqq. in tur-
Tardan profuj^us 1, 783, 7. riui conclusus fame uecatur
P)ardanisius Jl. I, 745, 13. ibid.
IJarchinius c.tcaecatus inouachus fit Basiliiis inagnus occlesiae Caesa-
11, 32 1 sqq. 33, 14. reensis anlistes 1, 533, 16. 545,
Bardas Michacli avunculus, Pelro- 9. a Valeule vexatiis 1, 547,
nae et Theodorae frater 11, 155, 22.
21. de Tlieodorae intcritu co- Basilius Onomaguli f. in Siciiia
gitat 11, 158, 8 sqq. cauiciei et inip. creatus interficitur 1, 790,
ciiropalatae dignitates adeptus 23 sqq.
ib. II, 161, 3. adversus Saracenos Basilius Macedo , Michaeli imp.
e.xpeditionemfacitll, 161, 19sqq. cubicuiarius , qiioaiodo ad iui-
cacsar fit 11, 165, 11, ecclesia- perium perveneritll, 180, 13sqq.
sticos ve.\at 162, 6 sqq.11, eius eius origo II, 182, 19 sqq. rii-
facinora 11, 173, 5. in Creten- turae dignitatis oraina II, 184,
ses expeditio U, 179, 4sqq. in- 17sqq. 186, 17sqq. 188, 20 sqq.
souiniurn 11, 178, 12. interitus roboris et fortitudinis s|iecimina
11, 180, 19. II, 193, 15 sqq. a Michaelo
BartlasDurus Rossos vincit 11,384, imp. protostrator creatus II, 194,
7 sqq. Bardam Phocam sedi- 16 sqq. a Harda insidiis appe-
tiosuin capit II, 388, 19. impera- titiir II, 196, 8. iu iiiiperiuiu
tor salutatus, bellum adversus assumtus aMichaelo II, 200, 8.
Basilium II molitur II, 419, 3. eum sibi insidiantem oppriinit
quibusciim pacta inierit ib. 17 11, 201, 11 sqq. 182, 12. eius
sqq. a Phoca devictus 11, 430, iustitia et lenitas 11, 202, 11 sqq.

C sqq. ad Chosroeni fugit 11, ecciesiae et legibns cousuiit II,

433, 13. ab eo in custodiam 205, 3 sqq. insidlis petitur ib,
datur 11, 434, 3. liberatus 11, 16. 213, 15. adversiis hostes
438, 24 sqq. rursum imperium feliciter rem gerit II, 206, 6sqq.
appetit 11, 441, 17. a Phoca 213, 12 sqq. 316, 1 sqq. 225,
circuinveuitur II, 443, 15. amis- 9 sqq. eius aninius gratus II,
so visii imperatori reconciliatur 236, 19. tempia terrae motibus
II, 446, 20. concussa reficit 11, 237, 16 sqq.
Bareza vidua Romanis se coniun- paiatia ab eodem condita 11,
git 1, 644, 1. 238, 8 sq((. religionem Chri-
Baris castrum capitiir 11, 221, 3. stianam aiiget II, 241, 22. obit
liarnabae apostoli reliquiae in 11, 248,6. cius uxor II, 198,5.
cfii INDEX
liberi 205, 23.
II, animus be- Bibliorum sacrorum In lingnam
nifiiuis 373, 7.
11, Graecam translatio I, 289, 17.
Dasiliiis Durus a Romano imp. af- bibliotheca Alexandrina 1, 289,17.
fiui cur cum uxore urbe eiectus Bidynae obsessio 11, 454, 19.
U, 501, 24. bigae, bigarii I, 299, 3.
Basilius Scamandrenus patriarcha Biseri patricii interitus 11, 4, 11.
11, 382, 9. bituminis fontes in mari mortuo
Bastra ab Vimaro capta 1, 745, 6. 1, 51, 15.
Batatzae caecatio 11, 566, 7. Bizya ab Anastasio occupata II,
BathuelNachoris f. 1, 58, 23 sqq. 88, 10.
Bathyrrhyaces locus 11, 210, 6. Blachernensis portus II, 80, 20.
battaritis herba mirae efficaciae 1, Bladimerus Rossorum regulus II,

535, 3. 551, 8.
Beclamum Chosroae palatium I, Bladisthlabi Bulgari perfidia II,
732, 1. 462, 8. eius vidua cum fami-
Beleniarnis tribus 11, 583, 3. lia Basilio se dedit 11, 468, 17.
Beliaris iugo subilitus Nabuchodo- Boana dux qualia spolia Ileraclio
nosor 1, 204, 8. adduxerit 1, 730, 18.
Belisarius ad debeliandos Vanda- Bodena castellum 11, 453, 17.
los mittitur 1, 649, 15. item Boeoti literas a Cadmo edocti I,
contra Chosroem I, 652, 16. cou- 42, 7. eorum flnes 1, 46, 17.
tra Hunnos I, 678, 3. eius laus Bogdanus cur patricio ornatus
1, 653, 11. obitus 1, 680, 1. gradu 11, 467, 21.
Belus Semiramidis f. Assyriorum Bogomili haeretici I, 514, 20. 547,
rex 1, 20, 3. 21.
Beneventuml, 234, 15. Argyrippa Bogoris Bulgarorum dux U, 151, 1.
prius 1, 249, 1. a rege Fran- eius soror capta Ciiristianam re-
ciae deficit 11, 223, 3. ligionem imbibit 11, 152, 3.
Beniarainea tribus cur ludaicae an- Boionis castelli expugnatio II,
nexa 1, 117, 1. stirpis Interitus 464, 2.
1, 107, 9. Bolerus locus II, 453, 16.
Beregaba 11, 11, 10. Bonifacius Leonis papae vicarius
Berguleum 1, 568, 6. 1, 605, 1.
Beride locus 11, 84, 22. Bonosus exercitus dux creatur I,

Berosus notatus 1, 20, 3. eius histo- 712, 13.

ria 1, 23, 12. Boozus 1, 107, 21.
Berrhoea coudita 1, 292, 12. un- Borises Bulgarorum rex captus 11,
de Irenopolis 11, 29, 2. vasla- 346, 1. ad magistri dignita-
tur 11, 344, 18. iem evectns 11, 413,14. aBul-
Berytus terrae motu eversa 1, 523, garo interficitur II, 435, 2 sqq.
22. bos lupiter a Cecrope dictus I,
Besbius mons, qui et Vesuvius 1, 145, 5.
424, 13. Bosporo urbi nomen unde I, 644,
Bessus Darii satrapa et caesor I, 16. 645, 5.
266, 8. Bostra I, 451, 21. 745, 6,
Belhabara locus 1, 329, 14. Botrys urbs 1, 659, 10.
Belhela 1, 49, 11. Brachmanes 1, 267, 13 sqq. 358, 1.
Bethlehema olim Euphrata 1, 60, eorum lex 1, 270, 3
16. Bringa Nicephoro insidialur II,
Bethschemesani cives idololatrae 347, 8.
1, 109, 23. quae et Hippodamia,Achilli
Briseis,
Biberius pro Tiberio 1, 345, 21. ab Agamerauone erepta 1, 222,
biblicorura librorum numerus 1, 6 sqq.
9, 10. Brisus Gallorum rex 1, 263, 20.
 IHSTORICLS. 965
BrUannorntn morfis 1, 270, 15. angnibus per Apollonium libe-
brumalia 1, 259, 3. ratum I, 431, 16. ab Avaribiis
liriitus libertutis Hom. vindex 1, obsessum 1, 728, 15. frustra a
2G2, 15. Thoma oppugnalum II,80, 13.
Pruti et Cassii caedes 1, 304, 5. eius septem tiirres 1, 442, 10.
Bryantis occupalio I, 789, 23. Byz-us rex I, 197, 8.
Bryantis palatinni a Theopliiio ae- Cabades Perozae f. a Persis rex
diticalnm 11, 109, 1. constituilur I, 623, 15. Mani-
Bryennius exsul 11, 611, 15. re- chaeos iu suis finibiis tnicidat
vocatur 11, 616. 3. ab Opsara 1, 639, 11. captus I, 624. 20.
excaecatur 11, 622, 5. eius et qiia ratione e custodia libera-
Acolutlii res conlra Patzinaces tus ibid.
gestae II, 603, 21. Cabala II, 90, 19.
Bryxis statnarius 1, 536, 11. Caballinus filiuin Leonem iinperlo
Buceplialus Alexandri M. 1, 300,3. inaugurat II, 9, 19.
Biicoleonus locus 11, 49, 6. Cabes anthropophagi I, 270, 9.
Buculitlius locus 11, 421, 17. Cacicius lobanesicae f. 11, 557, 15.
Budas, qui et Terebinthus 1, 455, cum Kicolao pacein facit 11,

15. 559, 2.
Budenae obsessio 11, 461, 3. Cades Barnea 1, 138, 4.
Bulgari in Illyricum et Tliraclam Cadmea urbs I, 42, 12.
irrumpunt 1, 628, 12. 766, 11. Cadinus Agenoris f. I, 38, 15.
in Mysiam 1,651, 17. cum Con- Boeotorum rex I, 42, 8. eius
stantino Pogonalo foedus cora- ex Ilarmonia filiae 1, 42, 9. li-
ponunt 1, 766 , 13. in Baruis terae ib.
liabitant 1, 770, 5. deficiunt 1, Caesaris iuvenis somnium 1, 300,
781, 16. a LeoneV imp. vin- 10. equus niirabilis ib. 2. no-
cuntur II, 53, 11. Christiaui men unde 289, 14.
I, regnum
fiunt 11, 152, 4. Saracenorum I, 299, 20. res gestae I, 300, 6.
societatera ambiunt II, 356, 15. eius caedes, et eaiu praegressa
a Rossis infestantur 11, 372, 12. prodigia ibid.
eorum regnuni aboletur II, 413, 7. Caesarea Cappadociae aBarda oc-
iinde Comilopuli appellali II, ciipata II, 388, 19. a Masalma
434, 20. a Basilio II vicli II, expiignata I, 794, 20. a Persis
457, 9. ei se tradunt 11, 467,4. capla 1, 714, 10.
eorum ossa conj;esta II, 475, 5. Caesarea Palaestinae Panaeas prius
rebellant U, 527, 5. rursus sub- 1, 323, 13. aMabia occupata 1,
iguntur 531, 8 sqq.
II, 753, 20.
Buninus Paridis f. I, 228, 23. Cae.sarea Philippi oliin Panosus I,
Biipalus slatuarius 1, 564, 13. 323, 7. Panais I, 534, 8.
Bura terrae niotu absorpta 1,255, Caesarii de diversarum gentiura
18. moribus liber I, 269. 19.
Burtza Autiocheae dux 11, 423, 15. Cagalhathus Levis f. I, 74, 14.
eius cum Aulace Saraceno ami- Caini nomcn I, 366, 16. res I,

citia U, 366, 5. Antiocheam ca- 15, mors I, 16, 3. 18, 13.

16.
pit ib. Cainano reperta gigantum scriplura
Busiris diruta 1, 467, 19. I, 27, IL
Buteliana Gabrieli regia iacensa Calabria ab Agarenis occupata II,

II, 460, 21. 99, 3.

Byzantis statuarii opcra 1, 566, 20. Calandionis relegatio I, 620, 3.
Byzantiuin a Conslaiitino moeni- Cilclias vat»-s 1, 219, 6.
biis ciuctum ot Cpolis dictiim 1. Calcbuslephunae f. I, 89, 5. po-
496, 16. a Severo caplum et piili Israelici dux I, 146, 4.
dirutum 1, 442, 9. a scorpiis et C. Caligula imp. I, 346, 3.
966 INDEX
Callinices filii 1, 756, 21. Carpocrates liaeretlcus 1, 438, 15.
CalHiiiciis coronam Constanti- Carrae iirbs 1, 527, 3.
no adfcrt I, 753, 9. soliiim Carterius monacluis 1, 577, 8.
patriarciiae occiipat 1 , 770 Carlhago deleta 1,255,22. a Be-
4. ociilis captus Romam rele- lisario subacta 1, 649, 3.
gatur 1, 781, 3. barljarorum na- Cartbago uova, quae et Weapolis,
ves uua cum Iiorainibus demer- coadita I, 246, 15.
git 1, 7G5, 12. Carti portiis occupatiis 1, 789, 23.
Cailinici porta 1, 784, 4. Carus imp. 1, 464, 6.
Callistraticiis monacbus vatlcinio Casamanis excidiuin 11, 214, 3.
imperinin Pbilippico promittitl, Casandra Aeneae f. 1, 273, 18.
784, 11. pxcaccatur ib. 18. Casandrea locus 1, 273, 19.
Calocyrus Cbersouii principis f. Cassander Alexandri successor I,
n, 372, 8. oins perlidia 11, 383,14. 273, 11. eius filiani Tbessalo-
Calypso 1, 332, 22. nicam ducit ibid. Alexandro
Cambyses, qui et Artaxerxes 1, 252, venenum exbibet 1, 271, 9.
21. Cassii et Bruti caedes 1,304, 5.
Cameia Manicbaeorum metropolis Castamon Isacii Corancui domus
11, 213, 10. eius excidium ib. 11. 622, 20.
camela, camelaucia, sportae genus CastorLedae exCygno f. 1, 212, 12.
1, 297. 14. Catacalo Orientis dux desiguatus
Campaniae terrae motus 1, 499, 2. ,
II, 597, 14.

Candace regina Alexandrum capit Catacalo Ambustus Armeniacae le-

1, 2GG, 23. gionis dux II, 523, 20. eius
Canopi sacerdotis astus 1, 570, 11. astutia II, 574, 10. dux Orien-
Canticorura Solomonis locus I, 384, tis 11, 597, 15.
3 sqq. Catalimi consilium II, 588, 21 sqq.
Capetrura castellura 11, 578, 19. Catharoriira mansio 1, 684, 8.
Capitoiini templi conflagratio 1, Catzae relegatio 1, 751, 16.
380, 10. Catzilacius 11, 262, 19.
Capitolium 1, 259, 21. Caucasus a Tiuiro caesus 1, 30,9.
Cappadocia a Persis occupata 1, Cecropia 1, l45, 5.
712, 3. ab Hunnis vexata 1, Cecropius episcopus terrae inotu
633, 3. oppressus 1, 530, 6.
Capuae a rege Fcijnciae defectio 11, Cecrops cur geminus factus 1, 144,
223, 11. obsessio ib. 21. 22. Mosi contemporaueus 1,

Caracallae imperium I, 448, 20. 76, 16.

Carljanis excidium 11, 214, 3.
Carbeas Manicliaeus Romanam di-
tionem invadit 11, 154, 17. eius
virtus II, 1G2, 13.
Carbesias Arabum princeps
15.
Carbonitis solitudo 11, 5G8, 5.
Carcinii excidiuin II, 208, 10.
Cardames Bulgaroruin princeps II,
26, 21. eius ad Constantinum
literae ibid.
Cardaricbae fuga I, G93, 15.
Cariana rostra in lilarbernis a
Mauricio condita 1, 694, 18.
Carinus imp. 1, 464, 6.
Carinentae latidicae nomen 1, 294,
11.
Cedoctus locus 11, 86, 4.
Celaenae oppidum 1, 20, 19.
Celeslinus episcopus Romanus 1,
593, 22.
11, 570, Cenclireensis portus 11, 227, 23.
Centum colles locus 11, 594, 7.
597 21.
Cepbalenia ins. II, 229, 8.
ccphaletio census 1, 800, 20.
Cepheus Aetbiopiae rex 1, 40, 12.
Perseo bellum infert , ac victo
succedit 1, 48, 18 sqq.
Cepi locus 11, 198, 22.
ceratium 1, 801, 22.
Cerdo haereticus 1, 439, 2.
Ceres Isis Aegyptiis I, 52, 16. fm-
menti et burdei iuventrix ibid.
 HISTOlllCUS. 9^7
Cerlnthiis liaereHciis 1, 437, 0. Chazara Leonis mater IL, 19, 1.
Ceni.atae 11, 1'26, 11. Chazari in Persidem imprcssiouem
Cabdauiis a Fhoca proelio supe- faciunt I, 728, 5.
ratiis 11, 344, 10 sqq. Chelidonium qua ratione libera-
Cdadicha Moamecli uxor 1, 738, 21. tum 11, 561, 9. 562, 15.
Chaj-aniis pacein violat 1, 692, 15. Chelkias sacerdos le^is dei libriun
viucitur l, 697, 20. 702, 1 sqq. repertum rejji offert 1, 195, 22.
Chazarorum tlux lustiniano in- Chenephris odium iuMoseu 1,86,'
sidlaiur 1, 778, 21. Scytharum 21.
princeps 1, 800, 7. Chazariae Cherubicus hymnus quando can-
reguliis 11, 129, 22. tari institutus 1, 685, 4.
Chalacha condita 1, 22, 12. Chetura Abrahanio ducta 1, 51, 3.
Chalcedon Bithyniae a Constan- Chirouis centauri iustitia 358, 10.
I,

tino instaurata 1, 496, 6. eius chlamydum purpurearum usus apud

iiiuri deiecti542, 23.1, Romanos I, 34, 23.
Chalcedonensis synodus 1, 604, 16. Chlomarum castellum 1, 693, 24.
669, 4. quarta quando acta 1, Chlori cognomen I, 469, 21.
604, 16. ab Euthynio confir- Chobar fl. 1, 199, 23.
mata 1, 626, 7. eius approba- Chodollogomor 1, 51, 9.
tio 1, 637, 16. iiupugnatio 1, Choerjas 11, 90, 20.
629, 19. senteutia 1, 670, 12. Choerosphactae incarceratio 11,256,
Chalcopraciorum aedes aedificata 6. etyinon ibid.
1, 602, 5. ludaeorum synagojja Chorathus torrens 1, 176, 15.
ibid. Chorbatae Basilio se deduut 11,

Ciialdaeorum divinatio 1, 47, 11. 476, 4 sqq.

genus a Semo 1, 62, 3. libido chordapsUs morbus 11, 10, 10.
1, 270, 9. reguum 1, 20, 2 sqq. Chorosanis caslelli expugnatio 11,

Chaldaicarum rerum scriptores 1, ^ 126, 15.

23, 11. Chosroes I Antiochiam capit 1, 652,
Chalebus tribu ludaeus 1, 128, 21. 1. in fiues Romanos irrumpit
Chamaitha re^io ab Ileraclio oc- Ib. 13. pugnain detrectat 1, 654,
cupata 1, 730, 11. 17.
Chauathuthes a Mose necatus 1, Chosroes 11 regno Persarum poti-
87, 1. tus 1,695, 10. cum Ileraclio
Chamosiis Tyriorum idolum 1, foedus inire recusat 1, 715, 1.
170, 7. eiiis simulacrum quale 1, 718, 21.
Cliamiis quam terrae partem ac- eius palatia ab Heraclio eversa
ceperit 1, 24, 1. quarum na- 1, 731, 22. Christiauos ad so-
tionum auctor 1, 26, 8 s<[q. cielatem Nestoriauae haeresis
Chanaan Chami f. Semi diLioueiii adigit 1,727,5. iu cadaver Saini
iiivadit 1, 24, 22. eiiis posteri saevit I, 728, 5. a filio uecatur
i, 25, 2. 1, 734, 12.
Chandacae expiignatio 11, 340, 19. Christiani a Tiberio ab accusato-
Charax locus H, 92, 20. ribus defensi 1, 331, 1. vexati
Charito loviani uxor I, 540, 21. I, 464, 16. 544, 16. 516, 12.
eius coufessio 1, 455, 8. 522, 10. Alexandriae a lu-
Charon a Phoca iuterfectus 11, daeis afllicti 1, 589, 14. dex-
391, 21. tro oculo privati 1, 467, 16.
Charpote castellum II, 419, 12. contra eos imperatorum edicta
Charsianiim castnim 1, 800, 6. I, 471,20.
Chartica urbs 1, 245. 23. Christi dies natalis quoinodo in-
Charybdis 1, 233, 3. (piireudus 1,304, 17. baptisnia,
Chalzaria a Casiiio II subiccta 11, jiascha et sii|)|diiiuiu in quus
464, 5. diej iucidcrit 1,305, 7 sqq. eius
968 INDEX
epistola ad Angariim l, 309, 23. 16. ab Urano contusus 11, 454,
iuventa 1,312, 16. 313,11. I?y- 15.
zantiiim transluta ib. eiiis fa- Citliaeron mons 1, 43, 4 44, 4.
cies in sindone expressa 1, 309, civium Itoiii.-inorum census sub
18. effigies Edess.ie ab Angaro Servio 'inllio 1, 261, 8.
posita 311, 3. Cpolim trans-
1, Claudiopolis condita 1, 347, 9.
lata 1, 314, 2 sqq. de ea decre- Claudius imp. 1, 346, 11. 454, 11.
tiim 1, 767, 9 sqq. de duplici Cleantho Cadmi f. 1, 42, 10.
eius natura contentio I, 460, 10. Clemens cur Stromateus dictus 1,
de crinibus eius liistoricorura 438, 13. sub Domitiano da-
sententia 1, 611, 7. de eo ex mnatus 1, 431, 11.
virgine nascitiiro vaticinium Cleraens Romanus Petri discipu-
Apollinis 1, 209, 20. de eo lus 1, 363, 24.
loseplii testimoniiim 1, 345, 2. Cleobulus Lindi tyrannus 1 , 564 ,
Chrysaorii iu euuuchos dictum li, 10.
29, 7. Cleopatra Aegypti regina 1, 304,9.
Chrysapliius alias Zumnas 1, 601, eius interitus 1, 320, 7.
13. relegatur 1, 601, 16. a clericorum coelibatus a Paphnutio
lordane dolo necatus 1, 603, 10. improbatus I, 503, 23.
chrysargyrum tribiitiim ab Ana- Clytaemnestra Danai f. 1, 143, 6.
stasio abolitiira 1, 626, 23. eiiis Ledae f. \, 212, 5. 233, 24.
tabulae ab Anastasio combustae Clytia Thestii f. 1, 212. 4.
1, 6m, 15. Cnaphei relegatio 1, 618, 6.
CJirvseis quae etAstyaoma 1,221, Codrus I, 145, 15.
19. coelum cur Graecis ovnccyos 1, 8,
Chryses Apollinis sacerdos I, 221, 3. eius stridor horrendus 1,

20. 676, 17.

Chrj'sohuIlum locus 11, 217, 22. colossus Rhodius 1, 299, 10.
ChrysochirTephricae praefectus II, coliinibae cur sacrificiis admissac
206,11. Manichaeorum dux 11, 1, 136, 20. earum fimus pro
209, 16. eius interitus 11, 212, sale 1, 180, 15.
9. Combustus a Patzinacis victus 11,
Chrysorrhoas fl. qui et Nilus I, 599, 12.
24, 12. Comes Diomedis uxoris adulter 1,
Chrysostomi vita et virtutes 1, 576, 248, 18.
6sqq. discipuli 1,581, 16. mors cometa visusl,638,3. 640,8. 647,
1, 582, 3. corpiis Cpolim trans- 8. 11, 7,5. 11,13. 414, 7. 543,
latum 1, 585, 15. de lobo te- 7. unde docites dicatur 1, 745,
stimonium 1, 77, 8. de losua 1. 11, 11, 13.
1, 94, 3. de ludaeorum vaecor- Commentiolus ab Andragasto prae-
dia 1, 399, 4. dam recipit 1, 692, 17. Chaga-
Chnsartomus Syriae rex 1, 146, 6, nortim exercitum profligatl, 692,
Chiisus Aethiops 1, 28, 8. Nem- 15.
rodi f. 1, ib. Commodus imp. I, 441, 3.
Cibullius 1, 295, 7. coucilium Nicaenum primum 1, 495,
Ciceronis insomnium 1, 301, 9. 16. 499, 21. Cpolitannm 1, 553,
Ciliciae nomen 1, 39, 10. 6. 554, 16. contra Theopaschi-
Cilix Agenoris f. 1, 38, 14. tas 1, 651, 1. universalium
Cimerdius 1, 252, 22. enarratio 1,768, 6.
Cinnaei 1, 142, 21. Consaeus 1, 295, 9.
Circe I, 232, 23. Constans I Constantini M. f. 1,
circia Romulo conditi porlae I, 495, 21. 520, 1.
258, 14. Constans II 1, 754, 2 sqq. imp.
Cislriuita Arabum dux. 11, 454, cura dedecore Cpolim redit 1,
 IIISTORICLS. 9^9
7JG, 15, fr.ilricula 1, 762, 8. Constantinus Basilii I f. 11, 213,
cius intfrltiis l, 763, 12 12. obit II, 24.3, 15.
Constuutis Pii caetles 1, 529, 5. Constantiuus VII Leonis VI f. 11,
Constantia a Mabia occnpata 1, 755, 278, 3. imperium reciiperat 11,
1. eadcni et Antaradus 1, 523, 323, 19. eius vitia et virtutes
15. 11, 325, 17. insidiis petitur 11,
Constantia Constantii f. I, 472, 19. 327, 14. 336, 23. literas resli-
Constantina cuin tribiis (iliabus a tuit 11, 326, 1 1. obit 11, 337, 23.
Piioca occiditur 1, 711, 13. Coustanliniis Ducas ad invaden-
Constantinopolis a Constantino M. dtira iniperium instigatus 11, 278,
condita 1, 496, 11. statuis et 10. perit 11, 280, 11-
monunientis dives 1, 563, 14sqq. Constautinus patricius Bardae fra-
terrae niotibus concussa 1, 599, ter 11, 387, 20.
19. iucendio vastata 1, 609, Constuntinus VIII raulta mala ex-
23. obsessa 1, 728, 15. 11,562, citat II, 480, 9. malos fovet,
21. bonos vexat 11, 481, 9. suc-
Constantinus Chlori f. 1, 469, 20. cessorem sibi instituere cogitat
Constantinus M. inip. 1, 473, 15 11, 484, 15.
sqq. prinius imperatoruni dia- Constantinus Diogenes Thessalo-
deinate usus 1, 517, 7. eius nicae dux incarceratus 11, 487,
forma 1, 472, 23. baptisma 1, 17. monachus fit 11, 497, 8.
476, 5. leges sacrae 1, 478, 6. Constantinus Carantenus patricius
erga episcopos observantia I, II, 488, 18.
600, 15. mors 1, 519, 16. cor- Constantinus Dalasseuus turaultus
pus in S. Acacii teniplum traus- excilat 11, 492, 20.
latuni I, 530, 7. Constantinus Mucupela urbe eie-
Constantiuus Magni f. 1, 520, 2. 521, ctus 11, 519, 20.
18. Const3ntinus doinesticus ad digni-
Constantinus III 1, 753, 2. caesar tatem uobilissimi evectus 11
factus 1, 715, 22. 535, 14.
Constantinus IV Pogonatus patris Constantinus Cabasilas dux occi-
percussorem interficit 1, 763, 19. dentis 11, 541, 14.
imde dictus764, 6.1, fratri- Constautiuus Catepanus Artoclines
bus nasos praecidit 1, 764, 14. ob amorera Zoae ab u.\ore ue-
cum Bulgaris pacem componit catur 11, 541, 20.
I, 770, 15. eius mors ib. 22. Constautinus IX Monoraachus 11,

Constantiui Silvani doctriua 1, 543, 5.

757, 6. Constautinus Caballurius Cibyr-
Constantinus V Caballinus Copro- raeotarum dux 11, 554, 11.
nymus Leonis III f. nascilur 1, Coustautiuus Arianites 11, 596, 16.
792, 3. eiiis criniiua 11, 3, 1. Constantinus hetaeriarcha adver-
13, 13. adversiis Bulgaros ex- sus Patzinacas missus 11, 600, 13.
peditio 11, 17, 8. ab iis viucitur 11, 601, 15.
Constantinus Artabasdi strator I, Coustantius Chlorus I, 469, 20.
796, 17. Constautius Constantii f. luliaui
Constantinus \'I cum Irene quam- pater 1, 472, 18.
diu regnarit II, 20, 9. crudelis Constantius imp. 1, 520, 15. eius
II, 25, 19. a matre excaecatur fornia ib. 23. mors 1, 531, 8.
11, 27, 11. ^ius fertile ingeni- Coustautius Magni pater 1,472, 10.
um 11, 31, 14. eius iiiors ib. 13.
Constantinus Leonis V f. vocera consiiles Koniae creari coepti 1,

amissara recipit 11, 72, 6. 263, 3.

Constautiuus Balbulzicus 11 , 161, Conloleo Cephalleniae praefectus
9. 11, 457, 4.
970 INDEX
Contostcphaniis untle dictiis 11, coelo visum 1, 528, 4. 537, 20.
437, 5. in leiuplo Serapidis repertiiiu 1,
COINVO literae in victoriatis nu- 569, 6. in vestiinentis, libris,
jnisiuutibus quid significeut 1, mappis 1, 537, 23. 11, 8, 1.
503, 14. Crytagon Crunii successor in Chri-
Coptns urbs diruta 1, 467, 19. ex- stianos saevit 11, 185, 10.
pugnatu 11, 207, 1. Ctesiphou quartum capta 1, 464, 7.
Corcyra prius Phaeacia 1, 233, 8. Ctetaei post Itali dicti 1, 245, 17.
Corinthi calamitas 1, 638, 14. Cubricus postea Manes 1, 456, 5.
Cornelius priinus ex gentibus ba- vivus excoriatus ib. 8.
ptizatus 1, 346, 11. cucurbita silvestris ab Elysaeo ve-
corporis exoruaudi luventum 1, 19, sca reddita 1, 181, 5.
21. Cucusum Cappadociae oppidum 1,
corus mensura 165, 5.
1, 617,2.
Corythaeus Paridis f. 1, 228, 23. cultri lapidei in circumcisione lo-
Cosllai pagus 1, 562, 22. suae usurpati 1, l4l, 23. cum
Cosmas Alexandriae patriarcha 11, eodem sepulti 1, 143, 2.
5, 14. rjuando ab errore Mo- Cupha fl. 11, 12, 3.
uotheletarum ad veram religio- Cupidinis simulacrum 1,564, 13.
nem trausierit ibid. Curcuas a Rossis caesus 11, 405, 9.
Cosmae patricii cousilium 11, 355, Curetes 1, 61, 21«
15. curiae maxiuiae in foro Constan-
Coschamerus Cinnaeus 1, 147, 3. tini conflagratio 1, 610,- 11.
coturnices Ebraeis in deserto ob- Curterius imperatori se cum po-
latae 1, 131, 15. pulo dedit 11, 207, 10-
Cranaus Atlicae rex 1, 145, 13. Curupes in Phocae potestatem re-
Craterus Cibyrraeotaruni praefe- dactus 11, 340, 19.
ctus 11, 95, 21. eius cum Aga- Cusech ludaeus 1, 484, 4.
renis acre proelium 11, 96, 1. Cutacium castellum 11, 209, 3.
interitus 11, 97, 1. Cutlumusus Abramii consobrinus
Crates Thebanus philosophus 1, 11, 606, 1. sultano adversatur
278, 12. 11, 571, 23.
creationis opera XXII 1, 9, 9. cyclops Homericus 1, 232, 17.
Crenitae cur iraperium abrogatum Cydnus fl. I, 539, 6.
11, 357, 20. Cygnus abAchille caesus 1, 221, 5.
Creta ab llispanicis Agarenis oc- Cyuos sema 1, 232, 16.
cupatur 11, 91, 14. quomodo iu Cypriani martyrium 1, 451, 3.
servitutem venerit 11, 94, 16. 453, 7.
Cretensinm Agarenorum clades 11, Cyprus qua occasioue raetropolis
226, 17. ferocia ab Orypha re- facta 1, 619, 3.
pressa 11, 97, 2. Cyrenii census 1, 332, 16.
Creusa 1, 238, 14. Cyriacus anachoreta loannis ieiu-
Crispus Constantini f. baptizatus natoris successor 1, 699,8- quam-
1, 476, 3. eius mors 1, 497, diu vixerit 1, 612, 11.
22. Cyrillus Alexaudriae episcopus 1,
Crispus Phocae gener 1, 713, 8. 593, 22. quando mortuus 1,
crocodili descriptio 1, 701, 7. 601,4. Coelestini locum iu Ephe-
Croesus Lydoruni rex 1, 239, 13. sina synodo tenet 1, 594, 12.
Crumus Bulgarorum priuceps 11, Chrysostomo rectJnciliatus 1, 575,
184, 19. 16 sqq.
Crustemia 1, 235, 11. Cyrillus Gortynis episcopus quan-
crux domini ab Helena reperta 1, do martyr factus II, 94, 18.
497, 23. eius siguum Constau- Cyrilli diaconi necali iecur gusta-
tino M. oblalum 1, 474, 14. ia tum aucturi exitiosum 1, 533, 10-
 HISTORICUS. 97«
C\ri Pcrsanim regls res gestne 1, Damiano cubicularil muniis abro-
'238, 12 s.j.i. 249, 20 s.]<i. gatur II, 197, 2J.
C^rus prai-fecUis iirbis iiiiperatori Damiani ainerae niors H, 284, 20.
in iuvidiam ailcUictiis 1, 598,22 Dainidis monasterium II, 381, 1.
sf|<I. ejtiscopiis Sinyrnaeiis fit il>. Dampolis castellum II, 596, 20-
C^riis episcopiis AlexaQdriae 1, Dan fl. 1, 50, 7.
73(i, 17. Dan lacobi f. I, 59, 23- eius bene-

Cyriis patriarcha Cnolitanus I, dictio I, 71, 4.

781, 4. Danae Acrisii f. a love compressa
Cyzicus capta et deleta 1, 209, 14. 1, 39, 16.
terrae iuotii concussa 1, G5fi, 18. Danapris fl. II, 12, 3.
occupata a Saracenis I, 765, 3. Danastris fl. 11, 12, 3.
Cyzicus Cyzicenorum et Ilellespon- Danaus Beli f. I,38, 13. a Lyn-
lioruni rex. ab Argonautis cae- ceo caesus 1, 143, 4.
6US 104, 7.
1, Dandulphus Longobardiae rex II,
Dacibyza 1, 544, 19. 355, 8.
Dadanms lexani f. 1, 7G, OQ. Daniel Babylonem captivus abdii-
Dadastana oppidum loviani imp. ctus 1, 198, 15. regis insoinnia
niorte clarura I, 540, 18. interpretatiis 1, 199, 7. hono-
Dadoa liaereticus 1, 5l4, 21. ratus I, 240, 2. 241,8sqfi. 249,
Daedalus 1, 2l4, 9. 7. JQ foveam leonum detrusus
daeiiiOQ a Sara piscis iocinore et I, 209, 3. 249, 7. loci ex eo
corde aduslis pulsus 1, 192, 15. laudati I, 121, 4. 319, 3- 323,
nionachi precibus a progressii 22. 334, 7. 389, 2. 397, 5 sqq.
prohibitus I, 526, 13. daemo- 401, 16. 405, 10, 407, 5- eius
nes a Christianis pulsi 1, 634, septimanae 1, 251, 19. 253, 9-
17 sqq. a magis interdum ab- 319, 15. 324, 6. 342, 7. 407,8-
acti 1, 432, 11. eorum impo- 487, 3. aetas I, 186, 6-
stura 1, 549, 16. de excisis Sy- Daonii mulier qualera infantem
racusis colloquium 11, 235, 10. pepererit 695, l4. 1.

incantationes a Solomone in- Daplina Antiochiae I, 536, 9.

ventae 124, 15. 163, 8.
I, Daphnes balneum 1, 738, 2-
Dagisthei balneum
a lustiniano Daphnomeli vaframentum 11,471, 1.
perfectum 1, 645, 15. Danubiiis ponte lapideo instratus
Dagisthense monasterium II, 55, 9. 1, 517, 23.
Daglaipho senator 1, 541, 13- Daras castrum I, 630, l4. 684, 20.
Dagon Azoti idoluin I, 109, 4. ab lado captuin 1, 752, 4. itein
Dalassenus Byzantiura reditll, 508, ab Artabano 1, 684,20. 711, 7-
5. Michaeli imperium non pro- Dardanum excisum 1, 21 6, 11.
bat II, 506,22. perfide relcga- Dardaniis Phryguin rex I, 212, 16.
tus II, 510, 24. 216, 9.
Dalila Samsonis uxor 1, 106, 17. Darius Babyloniorum rex a Cyro
Dalmata Galliis I, 472, 19. caesus I, 249, 3.
Dalmatarum defectio 11, 99, 10- Darius Arsainis f. I, 256, 20. 284,
Dalmatius caesar designatus 1, 519, 15.
13. 521, 9. Darius Cyri f. et successor I, 243,
Damascus a Persis capitiir 1, 714, 7. qui et Cambyses ib.
24. a Saracenis 1, 746, 4. Dariiis Ilystaspis f. rex I, 252, 21
Damasus Romanus pontifex 1, 554, sqq.
18. Davidi hisloria et res gestae 1,

Damatrj-s iirbs I, 783, 20. 113, 17 sqq. 150, 5 sqq. eius

Damianiis Ebracoruiii rcx in Aladi jiosteri Domiliano suspecti I, '

potestatem redactus I, 656, 6. 430, 4. eiiis sepulcrum 1, 170,

Dauiiani patricii iuteritus 11, 94, 5- 22. 293, 24.
97^ INDEX
Davidiis Biilgaronim archiepisco- Dexiophaues 1, 304, 13.
piis il, 467, 18. Diabasis campus 11, 87, 7. 285,
Del)ora fatidica 1, 95, 2,4. Israe- 11.
lico popiilo praeest cum Baraco Diabena 1, 2-36, 23.
1, 99, 9. 140, 20. diabolus quid Graecis 1, 15, 6-
Debra luciis 11, 527, 21. Diacene locus 11, 597, 21.
decalogiis 1, 132,21. qiiomodo diademate prinius imperatorum
populo e\ igne traditus 1, 129, iisus Constantinus M. 1, 517, 7.
18. Dianae Kphesiae templum 1, 299,
decani qui I, 299, 5. 13. eius porta I, 565, 7.
Decii imperium 1, 453, sqq- raors Diaphanes Erasistratiis 292, 15.
I,

ibid. Diatriba lociis 11, 204, 11.

Deianira 1, 246, 19. dictator 1, 299, 22.
Deiphobus Achillem necat 228, 1, Dictys Creteasis belli Troiaui scri-
3. a Menelao mutilatur 1, 229, ptor 1, 223, 4.
3* Helenam ducit ibid. occi- Didii luliaui imperium I, 442, 1.
ditur 1, 231, 18. nomen uade ib.
delatores 1, 296, 7. puisi 11, 626, Dido quae et Elisa 1, 245, 20.
22. Didymus caecus quo tempore I,

Deleanus Teichomerum per lite- 522, 11.

ras ad socletatem invitatll, 528, dies creati mundi prima quibus
13sqq. rexBulgaroriim ab e\- postea sacris laemoriis dicata 1,
ercitu deciaratus contra impera- 7, 1. novlssimtis secundi ad-
torem exercituni ducit ib. Alu- ventus Christi XXV Martii lu-
siauum laete excipit 11, 531, 20. turus 1, 7, 12.
Delii Apollinis fannm 1, l45, 6. diiuvium JNoachicum 1, 21, !• At-
Delpha lacobi ancilla 1, 60, 1. ticum 1, 143, 12. 145, 2- Deu-
Delphicum oraculum Christo nato calioneum 1, 146, lO. 'J'hessa-
abolitum 1, 320, 16 532, 4- lum et Aelhiopiciim ihid. 18«
Delphinae interitus |11, 444, 10. universale cur Aegyptiis igno-
Delta locus 1, 700, 21. tum 1, 26, 22.
Demetrius Nicanor 1, 339, 21. Dina lacobi 59, 22. eius stu-
f. 1,

Demetrius Plialereus 1, 290, 3. prumvindicatuin 1, 60, 12.

Democrjti aetas et dogmata 1, 213, Diocaesarea deleta I, 524, 11.
14. Diocletiani imperium 1, 464, 14
Demophilus Ariamis 1, 546, 18. sqq. mors 1, 469, 7. 472, 5.
552, 19. Diogenis dictum 1, 359, 9.
Denderis fatuns II, 104, 23- Diomeda Pliorbantis f. 1, 221
Dermocaites quomodo magistralum 14.
gesserit 528, 3.II, Diomedes multis donis a Basilio
Desius niensis I, 523, 16. ornatus 11, 236, 19.
deiis cur homo fieri dignatus I, DiomedesOenidesTydei f. et suc-
489, 19 ciir se Abrahami, Isaaci cessor I, 246, 17- 248, 10.
et lacobi deum vocet 1, 490, 10. S. Diomedis de Basilio vaticinium
315, 12. eius filius unus 1, 479, II, 188, 21.
17. 488,21. quomodo et unus, Dionysiopolis maris eluvione tecta
et trinus 1, 479, 9- unus, non 1, 657, 15.
plures 1, 82, 9. Dionysius Siculorum tyrannus I,

Deucalionls tempore diluvium I, 256, 5.

26, 15. 146, 10. 144, 21. Dionysii Alexandriae episc. mar-
Deuterius episcopus bar- quomodo tyrium I, 453, 15.
barum baptizarit
630, 19. 1, Dionysii Corinthii martyrum I,
Deuterouomii libri suaima 1, l4l, 439, 11.
17. Dioscurus, Cyrilli iniaiicus et suc-
 HISTORICUS. 973
cessor, Origenicariim liaeresinm Edessa condita 1,292,12- aClios-
sectator 1, 601, 6. eiiis haere- roe obsessa 1, 312, 5. elnvlo
sis 1, 604, 16. alJiicta 1, 639,21. a Persis oc-
Dipoenus statuarins 1, 5C4, 8, cnpata 1, 714, 7. a Romanis
Dirce 1, 44, 5- l4. recepta II. 500, 16. oppugaata
Dobromerus proconsulis honore 11, 515, 19
adicitur 11, 452, 17. Edna Abrami f. 1, 47, 16.
Doceauo iuiperium abrogatum 11, Eetion caesus 1,221, 18.
546, 18. Eglon Moabicus rex ab Aodo cae-
Doclecanesum II, 38. 9- sus 1. 99, 1.

Doei? ludacus I, 483, 18. Elcanae cum uxoribus snis Silo-

Domenlziola Piiocae frater 1, 710, nem adscensus 1, 108, 14.
15. Elcesaeus haereticus 1, 453, 19.
Domiuica Valenlis uxor 1, 548, 2. Eleanas heros 1, 115, 14. 151, 23.
Ariana 1, 550, 11. 152, 9.
Domitiaui imperium 1,429, l3sqq. EleazarusMosis f. 1, 87, .5. 92, 11.
mors ibid. Eleazarus Aininadabi f. arcae dei
Domitiaui orientis praefecti cae- custodiendaepraefectus 1, 110, 5-
des 1, 524, 16. Eleazarus Aaroni patri in sacer-
Domitianus Caucanus capitur 11, dotio suffectus 1,92, 11- 140,8.
462, 1. Eleazarns magus Solomonis arte 1,
Dorostolum alias Dristra 11, 398, 124, 8.
16 sqq. eins obsidio II, 400, 8. Eleazari vatis aetas 1, 186,2. 188,
Dorylaei ab Amorio distautia 11, 17.
132, 6. Eleazari, scribarum principis, con-
Draco Athen. legislator 1, 145, 19. stautia , pietaa et mors 1, 286,
draco a Silvestro pont. necatus 1, 11. 288, 14.
476, 19. Electra Pyladi nupta 1, 237, 16-
dracones Indiae 1, 269, 10. Eiemagus Belegradorum princeps
Draginae planicies II, 522, 12. II, 475, 3.
Dragonuzus patricio houore affici- elepiiauti in India crebri 1, 269,
tur 11, 467, 13. 16. ab Antiocho adhibiti 1,

Draxani perfidia 11, 453, 24. iu- 288, 8.

teritus 1, 454, 5. Elerichus Bnlgarorum princep» II,

Drepana condita 1, 517, 19. 17, 13. eins ad Constantiunm

Drinus fl. 11, 468, 7. literae ib. 15.
Drizium urbs I, 697, 6- Elesbaan Aethiopnm rex, 1,639,9-
Drizium castellum II, 361, IS. Eleutheropolis olim Hebrou 1, 58,
DncasPseudocouslantinus II, 315,6. 19-
Dureius et Durateus equus I, 230, Elga Rossa baptizata II, 329, 1.
19. Eli sacerdos populo Israelicoprae-
Dymas rex 1, 218, l4. fectus 1, 108, 3. 149, 5.
Dyrrachinm terrae motn proslra- Eliacimus loacimi in regno coUega
tnm 1, 522,23. 638,14. a De- I, 198, 4.
leano captum II, 529, 16- Elias a corvis pastns I, 176, 11.
Dystagerda Chosrois palatium 1, cum Enocho secundi adventus
732, 9. Christi praecursor 1, 435y 22.
Eberns Salae f. 1, 22, 4. ignein a caelo devocat 1, 180,
Ebraei Eberi posteri 1, 22, 18. v. 1, in caeluin raptus ibid. 16.
ludaei ib. 182, 8.
Echioni nnpta Agave 1, 42, 23- Eliezer Mosis f. 1, 132, 5.
Edenis snblimior terra a Setlii po- Elima I, 137, 8.
steris inhabitata I, 17, 4. Eliphazns Themanita 1, 125, 3.
Ederiou Achaeorum rex 1, 212,11- Elisabetha cum loanuc in solitu-
974 INDEX
dinem egressa in speliinca mo- Ambrosio et Origene sententia
ritiir 1, 328, 23. 1, 445, 8. vitae finis ei a
deo
EUsabetiia Aaroni mipta 1, 317, 14. indicatiis 1, 583, 9.
Elisaeus vates I, 177, 12 sqq. Epiphanius patriarcha I, 651, 4.
qiiando Alexandriam translatus Epirrhopos regio post Asia 1, 229,
1, 612, 12. in eius sepiilcro 12.
quidamsepultus reviviscit 1, 187, Episparis vicus I, 757, 4.
1. 335, 6. Era capta I, 751, 12.
Elluhus Buzita 1, 125, 15. Erasistratus medicus 1, 292, 15.
Elizes Moglenorum princeps II, Erbebius capitur 11, 6l9, 7. eius
462, 2. tropaea II, 616, 22.
Eloma vallis I, 94, 5. Erechtheus Assyriorum re\ I, 83, 6.
Eipidius patricius ad Chaganiim Eremosycaeae excidium 11, 214,4.
mittitur 1, 692, 5- Erichthonius Cecropis f. 1, 145, 7.
embolimaei menses 1, 343, 21. Erii locus 1, 698, 24«
Emet Saracenorum 1, 237, 1. Ertosi 1, 295, 24.
Emmaus, quae et Nicopolis 1, 534, Erythro, Caroli f. , Constantino in
16. matrimonium datiir 11, 21, 12.
Empedocles philosophus et eius Esaias vates 186, 3.
I, serra li-
decreta 1, 275, 19. 455, 16. gnea dissectus 1, 194, 15. sine
Endymion philosophus et cur a calceis incederc iussus 1, 596,
luna adamatus dicaturl, 126, l4. 24. eius locus I, 318, 9. re-
En« ultima mensis dies 1, 296, 22. riquiae Paneade advectae I,
Enochiis et Elias secundi adven- 600, 9.
tiis Ghristi praecursores I, 436, 4« Esaias Khodi episcopus punitur 1,
Enochus laredi f. 1, 17, 13. in 645, 17.
paradisum translatus 1, 20, 12. Esau Isaaci f. 1, 59, 7. a lacobo
eius liber occultorum 1, 21, 11. interfectus I, 61, 11.
Enon Caini f. et urbs 1, 15, 16. Esdras vates ludaeorum dux I, 244,
Enosus primus speravit appellare 22.
nomen domini quomodo dictum Essaei Pharisaeis et Scribis po-
1, 17, 9. tiores I, 348, 14. 354, 12.
Enthusiastae haeretici I, 514, 18. Essebon 1, 147, 14. iuuex 1, 105,
547, 20. 19.
Enyalius Neptimi f. I, 38, 9. Esthera Dario regi nuj)ta 1, 208,
Epeiis lignei equi faber 1, 230, 21- 12. 249, 5. 253, 6.
ephecticus Pyrrho philosophus 1, Eteocles Oedipi f. I, 46, 6 sqq.
283, 18. Eva 1, 11, 18.
Ephesinae synodi I, 594, 9. 601 1 1. , Evagrius piiilosophus ad Cliristum
ephodum Gedeonis 1, 101; 7, 104, conversiis a Synesio 1, 672, 19-
14. quid 1, 107, 2. eius epistola 1, 674, 6 scheda
Ephorus historicus 1, 23, 15- in armario reservata ihid. 11.
Epliraimus losephi f. 1, 66, 19. Evander Aeneae f. 1, 238, 23.
68, 20. evangelium Matthaei a Zenone in
Ephron Chettaeus I, 58, 20- palatio repositum 1, 619, 1. evan-
Epicharmus quas literas invene- gelia aureis voluminibiis a Con-
rit 1, 200, 20. stantino M. perscripta 1, 517,
Epicurus philosophus eiusque de- 10.
creta 282, 19.
1, eucharistia Macedoniana in lapi-
Epiinetheus 1, l44, 10. musicae dem miitata I, 575, 12.
inventor ib. 20. Euchitae haeretici 1, 514, 19.
Epiphaniae coronatio I, 714, 20. Eiidocia Theodosii uxor I, 590, 21.
Epiphanius Chrysostomo reconci- 602, 16. criminis de Paulino
liatus I, 583, 9 sqq. eius de sibi impacti insons 1, 607, 2.
 HISTORICUS. 97^
Ivulocla Opsiclana Leonls uxor 11, Eusebius Samosatorum episcopus
260, 1. 1, 542, 10.
Eudosia Valentiniani imp. uxor 1, Eusebius Caesareensis episcopus 1,

598, 21. Gizerichum ex Africa 545, 20.

cvocat I, 606, 3. Eusebius scliolasticus Nestorii re-
Eucloxius Maxentio snbstitutus I, prehensor 1, 593, 7.
530, 11. Arianus 1, 541, 19. Eusebius Dorilaei episcopns Ana-
Evecliias alias iVenirodus 1, 21,23. stasium presbyterum oppugnat
Evenus fl. 1, 247, 13. I, 593, 17.

Eurratae sepulta Rachel I, 60, 15- Enstatiiins episcopus Antiochcnns

Eugenius episcopus Byzantinus 1, I, 514, 17.
451, 3. Eustalhius Calabriae praefeclns II,

Eugenius martyr I, 537, 7. 355, 2.

Eugenius tyraunus a Theodosio Eustathius cur Dyrrachio praefe-
victus I, 567, 15. ctus 11, 474, 2.
Evihnerodachus rex I, 206, 21. Eustathins patriarclia 11, 476, i-
Eulalius lustinum heredem testa- eius mors II, 479, 13.
mento nominat I, 637, 2. Eutyches haereticiis 1, 459, 12.
Eumenes Alexaudri successor 1, Entyches monachus Kestorii 1,

273, 4. 668. 10.

Eunomii error I, 510, 9- Eutyches episcopus 1, 685, 18«
eunuchus ne patricii dignitate or- Eutychianus 1, 449, 12.
naretur cur 1'heodosius edixe- Eutychius patriarcha Cpolitanus
rit 1, 600, 11. relegatur 1,680,2- eius obitus
Eu])hemiae relitjuiae cum cista in I, 690, 10.
mare a Coiijtantino abiectae 11, S. Euthymius 1, 613, 22.
15, 7. relatae 11, 20, 22. Euthymius palriarcha U, 265, 19.
Enphemius Siciliam Saracenis pro- palriarchatu depulsus 11, 274, 17.
dit II, 97, 19. Eutropii ]K)rlus 1, 706.20.711, 14.
Euphraemius Euphrasii successor Euzoius Arianus 1, 531, 9. 542,
1, 642, 7. II. 553, 14.
Euphrasius Antiocheae episcopus Exabulii consilium 11, 89, 14.
1,640, 23. e.\cantationum libri Solomonis I,

Euphronius haereticus 1, 553, 14. 124, 4.

Enphrosyna Irenae f. 11, 95, 16. Exodi libri summa 1, 141, 7.
Eupolemus 1, 87, 8. Ezechias Achazi f. 1,119.1. cius
Euripides 1, 245, 6- eius locus vita et regnum 1, 186, 2. 190,
1, 44, 18. 10 sqq.
Euripus urbs ab Esma petitur 11, Ezechiel qno temporel, 186,6- ca-
225, 9. ptivus abductus I, 199,21. cnr
Europa Agenoris f. 1, 38,22. eius radere caput a deo iussus 1,
raptus ib. et 1, 42, 4. 597, 7-
Europae regioni nomen unde 1, Fabia Ileraclii uxor 1, 713, 23-
38, 23. fames ingens 1, 180, 13. II, 6, 7-
Europum castellura 1, 653, 3. in Hierosolymorum oppugnatio-
Eurotas fl. 1, 212, 1. ne 1, 375, 7- in Pouto 1, 590,
Eurus fl. 11, 436, 18. 7. snb Diocletiano 1, 468, 16.
Eurydice Cadmi f. I, 42, 10- sub Romano Argyro II, 499, 15.
Eurynome Cadmi f. 1, 42, 10. Fannns lovis f. et in regno suc-
Eurystheus rex 1, 215, 23. cessor 1, 29, 6. etiam Alercii-
I
Eusebia Constantii uxor 1, 529, 15. rius dictus ib. et 1, 32, 7. Ita-
'-

Eusebii aiinales 1, 338, 17. liae rex ib. 9- quomodo pro

Eusebius Nicomediae cpiscopus, deo haberi coeptus ib. 14- Ae-
Arianus 1, 521, 17- 523, 3- gypti rex ib. 19-
97^ INDEX
Fausta Constantini M, uxor 1, 519, sisdoctor 1 87 , , 13. quando
21. Mariae appnruerit 1, 327, 2.
P'austus Petri cliscipulus 1, 369, Gabrielus s. Romanus Samueli f.
10. Bulgarorura princeps II, 458, 22.
Februa dea 1, 295, 15. eius interitus II, 459, 2.
febriiare quicl 295, 20.
1, Gadus lacobi f. 1, 60, 1.
Februarius meusis uncle clictus I, Gadus vates 1, 159, 10. 185, 22.
203, 22. Gainas tyrannidem contra Arca-
P'ebruarii etManlii bistorial, 263, diura occupat I, 574, 21. eius
8. interitus I, 575, 3,
Februas Etrusco sernione Februa- Gainas episcopus 1, 655, 19.
rius niensis 1, 295, 16. Galba iraperator I, 379, 10.
ferrea liuies Ronianae et Bnlgari» Galatia ab Iluunis vexata 1, 633,
cae clitionum 11, 153, 10. 3. a Persis occupata 1, 712, 5.
Ferrea loci uomen 11, 597, 19. Galeuus quo tempore 1, 439, 4.
lerri usus a Vulcano inventus 1, Galilaeorum dogmata 1, 337, 6.
35, 15. Galla Theodosio imp. nupta 1,
festivitates tres ludaeis a Mose 552, 15.
praeceptae 134, 24. 1, Gallerii clades 1. 477, 7. in Chri-
ficus foiii et fructus diversa ratio stianos persecutio -I, 471, 13.
I, 14, 19. mors 1, 472, 9-
filius cur verbura vel ratio di-
clei Galli Roma potiti 1, 263, 6.
catur 1, 514, 4scjq. eius a pa- Gallienus cura Yaleriano p.itre
tre prof^ressus quomodo genitu- iuip. I, 454, 3.
ra dicatur ibid. Gallus cum Volusiano imp. I, 452,
Flavianus Antiocheae episcopus 1, 13.
514, 17. 530, 20. Gallus 'Dalmata Constantii f. 1,
Flavianus magnae aedis Cpolita- 472, 18.
nae vasorum custos 1, 601, 6. Gallus Constantius caesar desi-
Flavii libera ia Neronem vox 1, gnatus 1, 524, 5. eius caedes
378, 7. ibid. 18.
Floriaui imperium I, 463, 11. Gallus Yalentis f. 1, 548, 2.
fons JNicopoii oranes morbos sa- Ganiala urbs 1, 333, 7«
nans 1, 534, 16. Ganges fl. I, 268, 12-
fontcs XII acl Elima reperti SS. Ganyraedes Trois f. 1,211,2. eius
apostolorum typus I, 137, 8. mors ib. 14. a love rapta fu-
formicae ingentes 1, 269, l4. bula unde I, 211, 14 sqq.
Frauci a Constante oppugnati I, Garsonastasii conflagratio 1, 679,
522, 11. Italiaui sibi vindicant 21.
II, 545, 8. eorum cum Turcis Gastria monasteriura II, 161, 6.
societas et dissidium II, 617, Gatliynia urbs I, 211, 23.
12 sqq. Gaza 1, 109, 10. ab Heraclio ca-
Francopullus dux popularium 11, pta 1, 721, 18.
597, 15. Gazarenus 11, 90, 8.
frigus gravissimum II, 11, 18. 311, Gedeon iudex 1, 99, 20- 104, 14.
24. 456, 15. 147 , 6. qui et lelobaalus 1,
frumenti penuria 657, 20. 1, 101, 10. eius de barbaris victo-
Fulrainatrix legio 1, 439, 21. ' ria I, 147, 6.
Gabaonitae cura losua coniuncti 1, Geezi Neemanis servus lepra in-
142, 12. calones et lixae esse fectus 1, 181, 8.
iussi ibid. 15. Genii mali eorumque usus 1, 79,
Gabiniorum urbs instaurata 1, 523, 4.
10. Gennadius patriarcha I, 611, 7-

Gabrielus angeloruii] princeps Mo- georaetriae iaventio I, 73, 4.

 HISTOHICUS. 977
Geon 11. qiii et Niliis 1, 24, 6- Gordia, Mauricii soror, Philippico
Georgiiis Abasgiae diix 11, 477, 2 iu matriraoniura datur l, 692,
488, 23. 11.
Georgius AlexanJriae episcopus 1, Gordiani imperium 1, 450, 21.
533, 1. Gorgo Medusae caput 1, 40, 4.
Georgius Cappadox I, 523, 12. creiuatum 1, 42, 2.
Georgius Droso Aaronis scriba 11, Gortyna Cretae urbs condita I,
580, 23. 39, 4.
Georgius Maniaces tyranniilera af- Gothi 1, 601, 1. Arianismum
fectat 11, 494,
545, 3. 1. araplexi 547, 16. Rumam ca-
1,

Georgius inartyr 1, 464, 22. piunt 1, 658. 3. 659, 4. prae-

Georgius patriarcha 1, 764, 4. eunte cerva, Thraciam incur-
Georgius Pissideusis quoiuoclo Ue- sant 1, 547, 12.
raclium sit allociitus 1, 719, 3. Gotholia Acliabi f. eiusque im-
Georgius Syncellusliistoricus 1,1,2. pietas 1, 120, 6.
Georgius Taronita 11, 531, 3- Gotholia Zambrae f. 1, l88, 19-
Georgius Tzulus Chatzariae j)rin- Gothoniel iudex I, 95, 19. 98, 19.
ceps 464, 10.
II, 146, 9.
Gepidae 1, 652, 4- 601, 2. Gozan fl. 1, 187, 17.
(ierara nunc Ascalon 1, 51, 1. Graeci litteras a ludaeis docti I,

Gerasimus virtutil)us et miraculis 87, 8. eorum in Italia res ge-

nobilis I, 612, 9.
GerinanicL» Syriae 1, 459, 1 a Gratianus caesar declaratus 1,541,
CoprouynK) recepta II, 7, H.
Germanus patriarcha I, 797, 12sqq.
Geronis expugnatio II, 214, 20.
Gersamus Mosis f. 1, 87, 5.
Gersomus 1, 132, 5.
Geryon 1, 298, 24.
Gesaema 1, 62, 15.
Getae et Antonini
448, 20.
Getha I, 109, 10.
gigantes anguipedes Abrahami tem-
pore I, 6l, 18- cur anguipedes
dicti 1, 19, 4- eorum ortus ac
stae II, 544, 17.
18. eius hnperiuni 1, 550, 12.
sagittandi peritia I, 551, 10-
Gregorius Magnus Armeniae ad
Christi fidem conversae auctor
1, 498, 13.
Gregorius Mirificus I, 454, 9.
Gregorius Theologus 1, 546, 13.
imperium 1, 551, 17.
Gretas, Herulorum rex , fit Chri-
stianus I, 643, 10.
Grylli impudentia 11, 177, 20.
Gunaria locus 11, 622, 23.
Gundufundus tribunus militum I,

forma I, 18, 21. 734, 3.

Gileada urbs oj)pugnata I, 110,22. Gyges Atticae rex I, 143, lO.
Gilimerus a Belisario obsidione Gyris amnis 11» 164, 7.
circumventus I, 649, 4. Cpolim Halys fl. 1,241, 6. 242, 9. 727, 3.
abducitur ib. 19. Harmonia Cadmo nupta I, 42, 8.
Gizerichus ab Eudoxia ex Africa Hebron nunc Eleutheropolis I, 58,
evocatus I, 606, 2- 613, 8. 19.
Glaschonis excidium 11, 208, 11. Hecataeus historicus I, 23, 15.
Gloes in pugna occiditur 1, 644, 10. Hector Trous 1, 223, l4.
Godolias ludaeiis I, 480, 23. Hecuba captiva abducta 1, 232, l4.
Goliathus a Davido victus 1, 114, Hedraazar Salomoni hostis exci-
4. 150, 11. tatus a deo I, 170, 19-
GomarProcopii proditor 1, 542,17. Helena Ledae ex cygno f. 1, 212,
Goraorra 1, 51, 7. 8. Menelao nupta, Paridi rapta
Gorasis I, 569, 17. I, 217, 21. Deiphobo nupta 1,
Gordas , Hunnorum reguius, (it 229, 3.
Christianus 1,644,13. ab Hun- Helena Coustantini M. mater 1.
nis necatur ib. 21. 472, 14. Hierosolymam profi-
Georg. Cedvenus lom. II. 62
91^ INDEX
1, 497, 23.
ciscitiir eius laiules Herodias 1, 323, 17.
I,499, 8. mors 1, 517, 12. Herodotus historicus 1, 33, 15« quo
llelena, quae et Constantia, lu- tempore 1, 245, 7-
liano nnpta 1, 529, 15. Hesiodus historicus 1, 23, 14. eius
Ilelenopolis 1, 517, 20. aetas l, 161, 7. 170, 22.
Helice lerrae motu absorpta 1, Ilestiaeus hisloricus 1, 23, 13.
255, 18. Hexapla Origenis I, 445, 7.
Heliogabalus imp. 1, 449, 17. hiems acris I, 657, 20- 709, 2. 764,
Heliopolis Aegypti urbs 1, 765, 12. 15. 789, 16. 11, 456, 15.
Helius Cleopatrae f. I, 320, 9. Hierax portus II, 234 20.
Helianicus historicus 1, 23, 15. Hierocles Ileliogabali libertus 1,
Helos locus unde dictus 11, 235, 2. 449, 20.
henoticum quid 1, 619, 16. Ilieronymus Aegyptius historicus
Heraclea Thraciae urbs 1, 615, 18. 1, 23, 14.
expugnata 11, 90, 12. Ilierosolynia capta 1, 198, 7. 199,
Heracletus philosophus eiusque 18. 201,1. 202,14. 285,3. 291,
decreta 1, 245, 6- 276, 7- 16. 375, 2. 376, 15. 408, 14. 437,
Heraclius, Africae praefectus, im- 19. 715, 11. a Solomoue quo-
peratoris pater 1, 711, 21. modo ornata 1, 164, 15sqq. ab
Ileiaclii coipus ubi repositum I, Olopherne obsessa 1, 243, 16.
752, 24. cor terrae I, 748, 22. ibi tem-
Heraclius inip. qiio modo imperi- plum Christi
II, 501, 18-

um adeptus 1,711, 19 sqq. Per- Hinierius 262, 11 sqq

11, eius
sas debellat 1, 717, 18. 721, 6. iuteritus II, 277, 2.
Monotheletarum haeresi addi- Hippocrates 1, 213, 20. 253, 2.
ctus I, 736, 12. 752, 15. impe- Hippodamia nrisei f. I, 221, 22.
rio spoliatur 1, 745, 19. eius Hip|)olytus Thesei f. 1, 215, 16.
mors 1, 752, l4. 296, 17.
Heraclonas cum Martiua imp. 1, Hippolyti de loannis evangelistae
753, 16 obitu tostimonium 1, 434, 21.
Hercules ex Alcmena f. 1,
lovis Homerus quo tempore 1, 161, 8.
32,11. duodecim eins opera 1, 170, 22. eius carmina qualia
148, 21. alii septem 1, 33, 15. Cpoli 1, 6 16, 8. eius statua 1,
Herculius imp. I, 472, 1. 648, 4.
HermesTrismegistus 1, 36, 15. Houorichus Gizerichi f. 1, 606, 14.
Hermogenes dux caesus 1,528,17. Honorius Theodosii f. consul crea-
Hermonim mons 1, 19, 13. tus 1, 454, 5. a patre Theodo-
Hermopoli arbor omnes morbos sio coronatus 1, 568, 21. occi-
sanans 534, 19-
1, dentis imp 1, 573, 22. eius
Herodes aedituus, Antipatri pater stoliditas 1, 588, 6- mors 1, 589, 6.
1, 293, 12. Hora nomen II, 546, 14.
loci
Herodes Agrippa 1, 322, 22. Horcosii nomen uiide II, 79, 14.
Herodes Antipas 1, 321 , 16 sqq. Hormisdas episcopns Romanns ad-
Lugdunum ia exilium missus 1, versarios conciiii Chalcedoneu-
323, 16. sis damnat I, 683, 7.
Herodes Antipater 1, 322, 15. Hormisdas Baramae successor, a
,

Herodes M. Antipatri Idumaei f. Saracenis pulsus 1, 735, 23- 752,

1, 293, 19- rex ludaeorum 1, 8. 683, 7-.

316, 5. 321, 16. eins mors 1, hortiis pensilis Babylone 1, 203, 15.
323, 15. 332, 22. filii I, 321, 10. Hostiliani imperium 1, 451, 17.
Herodes Philippns 1, 321, 16. Iluuni fines imperii Roniani in-
Herodianus Mauricio quae even- cursaut 1, 615, 10. 633, 3. 677,
tura ipsi esseut denunciat 1, 20- Romanorum socii 1, 644, 1.
703, 9. Moagerae regnum tradunt ib. 21.
 HISTORICUS. 979
alias Slavini I, 077, 20. all)i regnum alFectans oculos amittit
Nephtlialitae l, G23, 1. 11,470, 4 sqq. capitur U, 533, 15.
Hyj)a|iaiitae feriae qiiaiido insli- ibis avis I, 131, 6.
tutae 1, G4l, 19. Icmor cur in honore ab universis
Ilypatius Anastasii imp. cognatus habitus II, 405, 19. eius inte-
seditiosus contra lustinianuin 1, ritus ibid. 15.
647, 12. Iconii nomen 1, 40, 18.
Hyperborei I, 357, 21. Idaei Dactyli et posteri eorum I,
Hypogotthi I, 601, 2. 61, 21.
Hyrcauus ultimus regni Israelici idea Platonica 278, 23- 1,
sacerdos I, 291, 4. 319,6. 322, Idithumus vates 159, 10- I,

5. 323, 22. eius noineu unde idololatriae auctor Seruchus I, 81,

I, 324, 2. 15.
irysiiiineOedipi f. 1, 46, 5. Idoraeneus 1, 223, 4. Ulyssem ad
lahinius Chanaanicus rex 1, 146, 19. Alcinoum mittit 233, 8.
I,

lacobitae in Tliraciani translati 11, Idus 1, 239, 5. 294, 14. 297, 4.

19, 12. lebosthes Chananaeus 1, 115, 11.
lacobus Isaaci f. 1, 59, 7. lebus urbs 197, 17. post lerusa-
lacobus ludae f. 1, 329, 6. salem 1, 50, 1.
lacobi lusli vita et niartyrium 1, lechonias loacimi f. rex 1, 200, 7.
361, 5. qui et loachimus ibid. I, 202,
lacobusZebedaei f. necatus 1, 347, 20. 207, 9.
21. lehuus rex 1, 118, 21. 184, 11.
ladiis totam Mesopotamiam subi- 186, 2.
git l, 752, 3. lephta Galaadites iudex 1, 105, 15.
lairusGalaadites et eins numerosa 147, 13.
proles I, 105, 9. 147, iO. leremias Chelciae f. 1, 195,22. ciir
lalae facinus I, 99, 14. l47, 2. subligaculo succinctns vatirinari
lamblichus 1, 548, 14. iussus 1, 597, 1. a Sedechia in
lannes et lanibres magi 1 , 83, 7. foveam coniectus 1, 201, 3. eius
ib. 20. locus 1, 390, 8.
lannes Theophili imp. praeceptor lericho a losua capta I, 142, 6.
II, 112, 16. patriarchae nequi- instaiirata 1, 176, 8. ab Elisaeo
tia II, 143, 4. miraculo honestata 1, 180, 17-
lanuarius a lano dictus, et anni 183, 22. etiam Phoenicum urbs
initium I, 295, 13. dicta I, 142, 20.
lanus heros I, 295, 10. cur bi- lermochtha amnis 1, 746, 3.
frons ib. cur CibuIIius dictus lerobaalus qui et Gedeon 1,96,3.
ib. 12. item Quirinus ibid. 8. 101, 10.
Consaeus ib. 9. Patricius ib. leroboamus quomodo regnum na-
lapeti posteri 1, 24, 13. 25, 16. ctus 1,116,20. 117,20. 118, 18.
eius terra Europa dicta 1. 39, 23. 174, 18. 176, 3. 187, 4. idolo-
larbas rex I, 245, 22. iatra 1, 174, 17 sqq. raanus eiu»
laredus Malaleelis f. 1, 17, 13. 18, arida restituitur ibid.
17. Ie.sbas I, 152, 20.
lasita superioris Iberiae princeps lesbones Abraharai f. I, 51, 4.
11, 519, 5. lesebadas heros 1, 152, 4.
lason 1, 104, 4. lesse Obedi f. 1, 107, 23.
latrosophistae 1, 166, 8. lesus Sirachi f. quo tempore 1,
Ibanes Baaspracaniae metropolis 290, 13. 340, 6.
H, 580,8. lexanus Abrahami f. I, 51, 4. 76, 19.
Ibas Edessae episcopus 1, 595 6. lezabal.i Achabi uxor 1, 176, 7. a
eius epistold damnata I, 670, 24. lehu iuterfecta 1, 118,21. 179,
Ibatza Bulgarorum dnx 11,463,18. 10. 184, 14. 186, 10.
gSo INDKX
Ignatiiis niartyr I, 437, 11. loachazus rex I, 185, 7. losiae f.
Ignatiii!)patriarclia 11, 172, 1. in- I, 198, 4.
inste a Barda pulsiis 11, 205, 7. loachiiiuis lechoniae pater a Na-
ignis Persis iinde sacer 1, 41, 16. buchodonosore necatus 1, 198,
a Chaldaeis cultiis 1, 570, 9. 4. 207, 9.
astu Canopi sacerdotis domitus loachimus Mariae virginis pater I,

ib lauceata forina de caelo de- 526, 1.

niissus 1, 675, 9. loannes Aegyptius monachus I,

Ilissum castelluni II, 468, 9. 568, 13.

lliiim conditum I, 147,14. 211,4.
captum 1, 149,9. 216, 11. 231,
16. sqq.
Ilus Ilii conditor 1,103,21. Trois
f, 1, 211, 2.
imaginum restitutio U, 141, 11.
imbres magni 1, 658, 8- H,
12.
Inmus campus 1, 590, 3.
imperatorum habilus 1,714,4. in-
signia 11,47,9. nomen quando
loannes 'Antiocheae episcopus 1,
595, 3.
loannes archiepiscopus vivus a Sa-
racenis combiistus II, 374, 19.
loannis Artemii ducis interitus I,
786, 15.
468, loannes baptista ab Herode et Clen-
patra decoUatus 1, 323, 3. 329,
.1. 331, 3. eius caput Cpolim
advectum 1, 554,2. 562,16. re-
liquiae Alexandriain translatae I,

usurpari coeptum 1, 47, 2. 574, 10. eius templum II, 111,

Impraelus Arabum dux 11,119,22.
Inachus Argivorum re.i 1, 37, 17.
143, 3.
inane 1, 282, 20.
Inargus universam Achaemenida-
riim gentem ad defLcHonem a
Saracenis concitat 11, 439, 6.
eius cum Chosroe prot'lium ib.
15. iuteritus 11, 441, 15.
incautationes daemoniim a Solo-
mone inventae 1, 163, 8. inef-
ficaces reddendi scientia 1, 19, 23.
incendia 1, 609, 23. 616, 2. 640,
14. 658, 13. 679, 19. 691, 16-
-24.
loannes BladisthlabusGrabrieli in-
terfector II, 459, 2.
loannis Bulgari interitus II, 466, 22.
loannes Catzas Osroenae praefe-
ctus 1, 751, 16.
loannes Chaldiae praefectus Sa-
mueli captivus II, 467, 13.
loannis Chrysostomi de tempore
quo Adamus in paradiso fuerit
sententia I, 12, 20. eius me-
moria quando primum solenni-
ter celebrata I, 592, 3. oratio-
nes statuae inscriptae 1 570,
,

Indalma 570, 3.
1, 22.
ludiae solitudines tiansitu perdif- loannis Curcuae , domestici scho-
(iciles 1, 269, 15. larum, res contra Saraceuos ge-
Indicae nuces 1, 267, 22- stae II, 310, 18 sqq. eius lau-
indictionuin initium 1,573, 4. apel- des II, 317, 21.
hitio unde 1, 303, 21. loannes Cutzomytes cur a Nico-
Indorum mores I, 270, 3- eorum politanis in frusta dissectus 11,

rex qualia munera iinperatori 529, 24.

miserit I, 750, 22. loannes Damascenus 1, 799, 9.
infantes monstrosi 1, 542, 5. 554, loannes episcopus Cpolitanus 1,

8. 548, 11. 685, 17.

Innocentii Rom. pont. de Chryso-
stomi morte locus 1, 582, 4-
Ino Cadnii f. I, 42, 9-
insnla nova enata 1, 795, 7-
lon lonura auctor l, 82, 19-
lo urbs, qiiae et lopolis 1,37, 17.
loabus 1, 115, 16. Davidici exer-
citus princeps I, 153, 14. 159, 10.
loannes evangelista Patmum de-
portatus I, 431, 12. eius obi-
tus I, 634, 3.
loannis Mendici fanum 1, 610, 6.
loannes Monachiis historicus 1, 4,
10. eius consilium 11, 163, 17.
loannes Muzalo Calabriae praefe-
ctus II, 355, 5.
 HISTOKICUS. 98.
loannes Pitzicaiula quando florue- losephus asceta et pharisaeus l,
rit 765, 17.
1, 351, 3.
luannes protovestiarius historiciis losephiis Bringa rem publicam ge-
l, 5, 4. rit II, 339, 2. relegatur 11, 351, 9.
loannes Romanorura tlnx Chosroem losephiis historicus a Vespasiano
siihsannat 1, 696, 9- captus I, 380, 6. testimonium
loaniies scholasticus Eiitychii siic- de excidio lerusalem etludaicae
cessor 1, 680, 1. gentis calamitatibus I, 394, 12.
loannes Theologus ab exilio per 406, 11.
Nervain revocatus I, 434, 3. losephus lacobi f. I, 59, 23. a
loannes Tzimisces orientis prae- fratribus venditus I, 62, 5. Ae-
fectns 11, 347, 12. Saracenos gypto praefectus ib. 7 sqq. mo-
vincit 359, 21.
11, eius impe- ritur ibid.
riiiin 379, 1.
11, losephus vitriciis Christi I, 327, 13
loannopolis II, 397, 17. scjq. eius virga florens 1,326,21.
loas rex 1, 185, 9. 186, 17. losias Amosi f. rex I, 195, 7 sqq.
loasus Ochoziae f. ex reliquiisDa- de eo vaticiniuni I, 175, 2.
vidicis servatus 1, 120, 3. 188, losua Navae f. 1, 89, 5. 138, 7.
22 sqq. 154, 24.
loathamus rex 1, 189, 12. lothor Mosis socer I, 88, 4. 126,
loathanus Gedeonis f. I, 96, 8. 8. qui et Raguelus 1, 87, 3.
lobabus Dadami f. 1, 76, 20. lovianus imp. I, 531, 10. 539, 15.
lobanesices Anii dominus, Arme- prius protector 1, 531, 11.
nlae maioris praefectus 11, 556, lozabea Ochoziae soror, uxor loa-
18. dae 1. 188, 22.
lobus Zarae 77, 2 sqq, 125,
f. I, Iphigenia Agamemnonis f. I, 219,
21. eius liber in compendium 4 sqq. 235, 12 sqq.
redactus 1, 124, 18. Iphitus Olympiadum auctor 1, 189.
locas Laii f. ex locasta I, 45,4. 12.
locasLa 1, 46, 3. Irena Chagani filia fit Christiana
lochabeda 1, 74, 15. 1, 800, 7.

lodaes pont. max. loasum suiFura- Irena Constantini uxor I, 800, 7.

tus 1, 120, 3. 317, 16. Irene Constantini VI raater 11, 20,
loeius Samuelis f. 1, 110, 13. 9. Caroli afiinitatera quaerit II,
loelis locus 1, 422, 16. 21, 12. Leoni irap. matrimo-
lonadabus Richabi f. Essaeorura nio iuncta II, l7, 2. quaraditt
sectae institutor 1, 348, 15. sola iinperium tenueritll, 27, 21.
lonas vates, Sarephthanae viduae Irena Sergii patricii uxof U, 161,
f. I, 176,21. 186,3. a ceto de- 10.
voratus et tertia die restitutns Isaacus Abraliami f. divlnae natu-
1, 121, 13. rae typiis 1, 53, 10. eius no-
lonathas heros I, 152, 1. eius fa- niinis etymon I, 52, 1.
cinus I, 112, 10. Isaaci monachi adversus Valentem
lones simulacricolae 1, 82, 19. imp. liliprtas 1, 549, 3.
lonitae I, 41, 6. Isaacius Comnenus iroperator de-
lopolis I, 41, 8. signat.ir 11, 620, 20. 622, 20.
lor fl. I, 50, 6. Nicaea politur II, 628, 12. eius
loramus Ochoziae iu regno suc- et Stratiotici praelium II, 630, 14.
cessor I, 118, 19. 182, 4. cae- Isamus Arahum princeps II, 5, 3.
siis 1, 186, 9. Isamus coUis II, 174, 13.
lordanes Chrysaphio vicem repen- Isdigerdes Persarum rex 1,586, 12,
dit 1, 603, 8. Arcadii filio Theodosio tutor
lordanus uode dictus I, 50, 5. constitutus I, 586, 4.
losaphatus rex 1, 188, 16. Isidori dictum 1, 81, 4. de ofllcio
982 INDKX
princJpis locus 1, 580, 3. tle Tiilianiis nidiiis imp. 1, 441, 1.
Clirysostomi exilio sententia 1, liilia Aniiilii f. 1, 257, 3.
582, 16. lulius Caesar v. Caesar.
Isis, cfuae et Ceres 1, 52, 16. lulius et Tatianus fratres I, 603,
Isniaelus et posteri eius 1, 50, 13.
13. lulius mensis antea Quintilis 1,
Isocasius Antiocheae qnaestor 1, 294, 8.
612, 21. lulus Ascanius Aeueae f. 1, 238,
Israelitae censi 1, 88, 22. 89, 8 14.
140, 2. 159, 10. eornm reges luno Pici lovis soror et uxor I,

1, 186, 8. regni finis 1, 188, 7. 29,2.

V. Iiulaei. Inno Samia 1, 564, 12.
Israelus 1, 67, 15 sqq. carnalis luno Semiramidis f. 1, 28, 16.
et spiritiialis 1, 69, 4. lupiter Abrahami aequalis 1, 28,
Issachares lacobi f. 1, 59, 20. eius 16. 32, 1. eius nomen quid
benedictio 1, 71,2. significet 1, 144, 16.
iiibilaetis annus 1, 134, 19. iuramentum maiiu femori suppo-
ludaea eadem cum Syria 1, 23, 23. sita confirmandi mos 1, 67, 12.
Herodis filiis divisa 1, 333, 1. lustinianiis I Iiistini I e sorore
([iiotips ab hostibus vastata l, nepos 641, 23. haereticos per-
1,

422, 22. sequitur I, 642, 16. eoriim tem-

ludaei literas et leges a Mose ac- pla ortJioduxis adtribuit 1, 645,
cipinut 1, 87, 8. j^ropler ido- 7. Iiidaeoriim motiis sedat i,
lolatriaiii in barbaroruiii servi- 646, 22. magniiin lempliim in-
tutem redacti 1, 146, 19. 148, staurat 1, 650, 12. eiiis horo-

18. eoriim quatuor captivitates logium quale ib, adversus impu-

1, 400, 10. 406, 11. e Babylo- ros leges 646, 2. ad synodum
I,

nia rcdeuntium numerus 1,254, literae 660, 19.

1, novellae I,
7. Romanis tributarii 1,293,5. 646, 2. statiira 1, 642, 12. sta-
316, 13. Romae cum Christia- tua 1, 656, 17. obitus 1, 680, 5.
nis disputant 1, 478, 15. a Con- lustinianus II Rhinotmetus cur di-
stautino dispersi 1, 499, 6. ser- ctns 1, 771, 1. cum Bulgaris
vos emere vetiti 1, 522, 2. syn- bellat 1, 772, 1. imperio pul-
agoga Cpoli interdicti I, 572, sus 1, 774, 15. 775, 23. Seba-
12. tem[)hini instaurare conati stopolim proficiscitur 1, 772, 13.
I, 525, 2t. 537, 9. Alexandria imperium recuperat 1, 778, 19.
pulsi 1, 589, 14. V. Israelitae. a Bulgaris victus I, 781, 16. iu
ludas Galilaeus 1, 303,23. 337,6- Chersonesi incolas saevus ib. 3.
ludas lacobi f. 1, 59, 20. eius inleritus 1, 778, 19 sqq.
ludas Maccabaeus 1, 287,9. 288,4. 784, 4.
fngit ib. 24. 1, 339, 17. pon- lustinus philosophus haereticis ob-
tifcx max. factus 1, 289, 5- sistit 1, 438, 12. eius martyri-
iudiciim Israelicorum aetas 1, 146, um 1, 439, 11.
1. 209, 10. res gestae 1, 98, 1. lustinus I unde ortus 1, 636, 17.
luditha Esao nupta 1, 59, 13. belli gloria insignis ib. 22. res
ludithae historia 1, 243, 20. ecclesiaslicas ordinat 1, 638, 13.

iuge sacrificium 1, 405, 18. eius mors 1, 642, 2.

luliauus Antiocheae episcopus 1, lustinns II curopalates imperator
612, 7. coronatur I, 680, 7. eins statura
lulianus Galli frater caesar decla- et habitus ib. 10. obitus 1, 686,
ratus I, 529, 12. imperator 1, 19.
524, 16 sqq. luvenalis Hierosolymorum episco-
lulianti.c Halicarnassi cpiscopus I, pus 1, 594, 12. Leoni» vicarius
460, 7. 637, 11. 1, 604, 23.
 HISTORICUS. 983
Izeclus Mabiae f. adversus Roma- Leda Thestii f. Tyndareo nupla
iios mittitur 763, 3.
1, \, 212, 5.
Izeclus Umari successor 1, 793, 5. Legopolis 1, 221, 21.
Arabum princeps 1,788,9.
Izetlius Lemniis ab Agarenis aflligitur II,

Izidus Leipsus Yalidi successor 11, 260, 12

6, 2. Lenaei nomen Baccho unde I, 52,
Kalokaeri interitus 1, 519, 13. 15.
Kegenes 582, 6.
11, ad Roinanos Leo Melissenus v. Melisenus.
transit 583, 7. Patzinacas Ty-
11, Leo e Caria oriundus historicus I,

rachios graviter aflli^it 11, 584, 8. 4, 8.

eiiis interitus 11, 603, 16 Leonis I papae epistola quaedam
Kenophloriiim castrum 1, 455, 1. I, 605, 8.

Labnn Bathuelis f. lacobi socer 1, Leo I imp. I, 607, 11. classera

59, 3.
labyrinthus 1, 215, 7.
Lacedaeinonii Graeciae priocipes
I, 216, 7.
Lacon Lapathi f. 1, 211, 19
Laconicae nonien unde 1,211, 19.
Laius Thebanoruin rex 1, 45, 3.
Lalacaeo locus 11, 163, 22.
Lamechiis homicida 1, 15, 9.
Lamis Assyriorum rex 1, 30, 15.
Lampetiani haeretici 1, 514, 18.
Lainpriis unde ortiis 1, 765, 15.
Lampsaci concilium celebratum 1,
adversus Gizerichum mittit I,
613. 8.
Leo II ab avo caesar creatus et
raox imperator I, 615, 4.
Leo III Isaurus equitatus dux 1,
785, ^Osqq- imperii vaticinium
accipit I, 789, 4. iinperium quo-
modo nactus ib. 10. imagines
evertit 1, 794, 12. eius cura
Germano actio 1, 797, 8. con-
tra Italiam conatus 1, 800, 11.
eius mors 1, 802, 9.
Leo IV Constantiui Copronymi f.

541, 19. II, 19, 1.

Laodicea condita 1, 292, 11. 339,6. Leo V Armenius imperium occu-
Laomedon Hectoris f. 1, 224, 4. pat II, 45, 23 sqq. imagines
rex 1, 216, 8. abolere conatur 11, 55, 15 sqq.
Lapara nunc Lycandum 11, 422, 20. eitis ingenium 11, 59, 14 sqq.
Lapathiis rex 1,211, 19. interitus 11, 66, 20. uxor in
laj)is patefactionis siipra pectus sa- nionasterium relegata U , 71,
cerdotis pendens fatidicus 1, 412, 22.
10. Leo episcopnsThessalonicensis so-
lapides de coelo deraissi 1,607,1. lio deturbatus 11, 170, 3 sqq.
Lar^iiis astrologus 1, 430, 20. Leo patricins raaiestatis accusatus
Larissacastelluin aSamuele captum a fnmulis II, 232, 16.
II,436, 3. Leo VI imperio potitur II, 237,
Latinus Herculis f. 1, 245, 15. 11. 248, 14. adiilter H, 250, 5.
Latra inons 11, 163, 17. adversus Bulgaros bellat 11,254,
Latum saxum castelluin U , 200 16- a Turcis auxilium petit ib.
22. 24. insidiis petitus 11, 257, 16.
Laurentii martyrium 1,451,2. re- in templo vulneratiis 11,260, 16.
lic{uiaequandodepositae 1,592,1. Argyrus unde dictus 11,269,22.
Laviniuni condituin 1, 238, 21. eiiis mors II, 274, 3. uxorZoe
Lazari monachi supplicium 11, II, 261, 17. Olius II, 264, 22.
113, 6. 270, 23.
Lazari reliquiaeII, 260, 6. Leo Tripolites, Agarenorum dux
Lazi et Abasgi formidine correpti II,302, 23 sqq. unde Tripolites
domum discedunt I, 723, 19. dictus II, 262, 19.
Lazica Arabibus traditur 1,776, Leo curopalates relegatus II, 379^
to. 16.
Lea lacobo nupta 1, 59, 17. Leo protovestiarius contra Bardam
cj84 ilNDEX

Diirum missus II, 424, 10. in victi U, 219, 22. a Graecis de-
Duri potestatera venit II, 427, (iciunt II, 457, 1.
1. Lotus Aranii f. I, 48, 7. ab Abra-
Leo Tornices iniperium affectat U, haino discedit I, 51, 5.
561, 16. Lubanus mons 1, 21, 18.
Leonides Origenis pater niartyr 1, Lubarus mons 1, 24, 21.
441, 20. Lucae acta apostolorum I, 371, 20.
Leontii philosophi mors et testa- martyrium I, 372, 17. sepulchri
mentuni I, 590, 8. eiiisinventi niiraculum ib. 21.
Leontius Graeciae dux factus I, reliquiae Cpoliui relatae I, 373,
774, 19. imperator fit I, 776, 3. 3. 518, 8. 659, 2.
eius supplicium I, 777, 3. 780, Lucas Arianus I, 542, 11. 552,
21. 20.
Leonto Phocae iixor 1, 706, 15. Lucianus marlyr 1, 517, 19.
708, 21. Luciusius Leonis papae vicarius I,
Lependrenus Maniacae successor 604, 23.
II, 515, 16. Lucretiae caedes I, 262, 6.
Lefha carcer I, 624, 24. 695, 2. Lulum castelkim II, 174, 10. a
Leucactae locus 1, 709, 14. Romanis receptum II, 213, 7.
lex Mosaica in tabulis duabus I, Luna Cleopatrae f. I, 320, 9.
136,6. 88,13. 90, 7. leges XII luna sislere iusta a losua I, 94, 4.
tabularum Romam allatae I, 255, 142, 16. eius cultiis I, 82, 19.
12. signa 1, 8, 22. eorum observa-
Libanius sophista I, 533, 18. 548, tio I, 19, 21. summus defectus
13. eiiis de Chrysostoini fa- II, 272, 6.

cundia testimonium 1, 574, 14. Luppicia lustini inip. uxor a po-

Liberius episcopus Romauus I, pulo Euphemia dicta 1, 637, 1.
542, 8. Lycaon caesns 1, 227, 4.
Libya lovis ex lo f. Neptuno nu- Lycaones a Perseo devicti I, 40,
pta I, 37, 21. 38, 9. 14.
Libyae regioni nomen unde I, Lycurgus legislator I, 189, 10.
39, 1. 96, 1.
Libycarum bestiarum natura II, 69, Lycus I, 44, 5.
19. Lycus fl. ab Apollonio coercitus
Licinius caesar creatus I, 474, 3. 1, 347, 1.
imperator a Constantino decla- Lydoruin regnum 1, 239, 12.
ratus I, 477, 21. Christianos Lynceus Argivorum rex 1, 143, 3.
persequitiir I, 495, 12. eius Lyrnessus capta I, 221, 17.
exitus 1, 497, 3 sqq. Lysaniae tetrarchia 1, 333, 9.
Linus I, 53, 2. Lysimachus Alexandri successor I,

Liparites Horatii Liparitae f. 11, 273, 5.

572, 17. capitur II, 579, 14. Lysippus statuarius I, 564, 12.
literae a Setho inventae I, 16, 16. Lytba Herculi nupta 1, 245, 12-
a Constantino imp. restitiitae Mabias, Arabum princeps, in Cy-
II, 326, 8. prum expeditionem facit I, 755,
Lithoprosopos mons in mare de- 1. Constantem pacem postulat
cidit I, 659, 11. 1, 762, 3.
Locana urbs II, 207, 11. Macarius martyr 1, 537, 7.
Longinus orientalium dux II, 4, Macariusepiscopus Antiochenuscur
14. loco niotus I, 766, 21.
Longi castelli expugnatio II, 465, Maccabaeorum gestae I, 285,
res
8. 3. de iis vaticinium Danielis
Longobardi bellum Romanis infe- I, 403, 17.
runt 1, 694, 24. ab Agarenis Macedonum regnum I, 245, 3.
 UISTORICUS. 985
Macedouius Iiaereticus ecclesiam Manglabyta II, 297, 14.
invaclit 1, 528, 14. deponitur ]\Iani
1, 199, 13.
1,

530, C. henoticum approbat 1, Maniaces Siciliam recipit II, 520,

028, 1. 1. pessime excipitur 11, 522, 9
Macedouius monachus iram Theo- sqq. Francos ad defectionem
dosii placat 1, 561, 4. coactos II, 545, 19. ex Italia
Macodonius episco|)atui ab Ana- pellit 547, 10.
II, imperium af-
stasio praefectus I, 627, 23. mul- fectans perit II, 548, 15 sqq.
tos iDorbis liberat 1, 633, 9.
ManicJiaei unde oriundi 1,455, 10
quid Theodoro pervisionem di-
sqq. deiparae et venerandae cruci
xerit ib. 11.
relegatus I, 631,
obtrectant I, 759, 8 sqq. men-
1. eius exitus I, 633, 9.
d.icesI, 760, 10. obscoeni 1,
Macelius locus I, 521, 20.
761, 16. clade a/ficiuntur 11,
Macriuus imp. I, 449, 11,
209, 16 sqq. Pauliciani II, 39,
Macrobii I, 267, 18.
Madiamus vel Mediaraus Abraha-
mi f. 1, 51, 4. a quo Madiani-
Manlius Capitolinus I, 263, 11.
tae 1, 77, 5.
Manna Israelitis in deserto datum
Madianilae a Gedeone domiti I,
I, 131,18. 137,13. typusChri-
99, 18 sqq. sti corporis ib. quando defe-
Maeander cerit I, 142, 4.
fl. II, 198, 23.
Maeceuatis in Augustum libertas
Mantia praedium II, 238, 3.
1, 301, 20. Manuelus magi.^ster 11, 128, 1.
Magnaura unde pentapyrgmum di-
Manuelus Michaeli III tutor 11, 139,
catur II, 100, 5. II. imperatricem ad reponen-
Maioriuus inip. I, 606, 17. das sacras imagines adhortatur
Mailas locus II, 594, 13. 11, 141, 11. acl Agarenos fugit

mala Hesperidum Herculi attribu- II, 126,5. cum Theoctisto dis-

ta qnid significent I, 33, 1 sqq. sidet II, 156, 2. perit II, 185,
Malacliiae de ludaeorum ritibus 20.
abolenclis vaticinium I, 413, 21 Manuelus patricius a Nicephoro
.
sqq coutra Saracenos missus vinci-
Malachus Barezae maritus 1, 644, 1. tur II, 360, 8.
Malaleel Enosi f. 1, 17, 12. Manzikierte urbs II, 590, l9.
Malevenlum 1, 234, 15. Maomediis v. Moaniedus.
Mamaimus rex 1, 187, 6. Marabitis regio 1, 240, 4.
Mamansi martyris templura 1, 521, Maras heros I, 152, 6.
22. Marcel castellum II, 129, 22,
Alamraaea Christiana religione ab Marcelliis episcopus I, 569, 4.
Origene instituta 1, 450, 3 sqq. Marcianiis imp. I, 602, 10. 603, 3.
Mainumus princeps geometriae de- a Gizericho dimissus 1, 604,11.
dilus II, 166, 15. concilio Chalcedonensi praeest
Manasses losephi f. I, 66, 20. eius 1, 669, 3.

benedictio l^ 68, 13 sqq. im- Marcio haerelicus I, 439, 1.

pietas et poenitentia 1, 120, Marci evangelium Petri monitu
17. scriptum 1, 347, 21. martyriura
Manasses Ezechiae f. et successor 1, 372, 10.

1, 194, 12. Marci monachi vaticinium 11

Mandro praedium 1, 216, 16. 261, 5.
Manes qui etScythianus 1,455. 14. Mardaitae I, 765, 19. revocati I,
eius haeresis 1, 455, 10 sqq. 771, 10,
Manetho magus 1, 432, 16. Mardochaeus 1, 208, 10 sqq.
Manetho historicus 1, 23, 11. eius 253, 5.
error 1, 20, 2. mare inter Alexandriam et Pharum
986 INDEX
ah Antonio exsiccatiun 304,
1, Ma.sipha 1, 110, 8.
8. morliuim sive salsum 51,
1, Massalianorum haeresis 1, 514, 18.
10. riibruni Mosis virga per- 547, 20.
vium factmn 85, 3. iiniversi
1, Mastiphatis daemonuni principis
partes duoileciin 1, 137, 1. cum deo colloquium 1, 53, 8.
Maria caelestis et spiritiialis Eva Mastusia 1, 25, 8.
1, 11, 18.vere deipara 1, 594, matrimonium cum vita monastica
23. G67, 17. qiiot annis post comparatum 1, 353, 12.
Christi niortem vixerit 1, 330, Matronalia 1, 296, 12.
2. eius genusjforma, vila I, Matthaei evangelium quando in-
326, 9. ventum 1, 618, 23.
Maria Leonis III uxor 1,792,5. Matzucium castelluin 11, 459, 14.
Mariae iMagdalenae reliquiae 11, Mauricius imp. Tiberii gener I,
2(i0, f). 690, 18. pacis sludiosus 1, 691,
Maria Mosis et Aaronis soror 1, 22. coronam Sophiae et Con-
74, 15. 127, 5. stantiuae deo cousecrat 1, 701,
Mariani deiinperii siiccessione re- 20. pnblicum balneum absol-
sponsio I, 620, 20. vit 1, 694,20. calliditate magni
Maridis in lulianum libertas I, exercitus vim eludit I, 697, 8.
535, 17. eius insomnium 1, 705, 13. fuga
Marina Constantini VI uxor II, 23, 1, 706, 1. mors 1, 707, 6.
19. in monasterium detrusa 11, Maurophori alias Ghrysaronitae 11,
26, 6. 9, 6.
Maronea Cynossema 1, 232, 13. Maurus mons 1,765,19. 11,365,5.
Mars, qui et Thurus 1, 30, 5. Maurusii in Africa magnos tumul-
Assyrionim rex 1,29, 3. 30, 5. tus excitant 1, 694, 24.
unde dictus 1, 295, 21. Mausoli sepulchrum 1, 299, 11.
Marsyas, philosophus et musi- Maxentius imperator crealus a mi-
cus, fistularum inventor 1, 148, litibusI, 473, 13 sqq. eius cla-
12. des 474, 19.
I,

Marsyas fl. 1, 148, 16. Maximianus Liritanniis 1,551, 3.

Martina Heraclonae mater I, 715, Maximianus Ilerculeus Caesar 1,
4. 753, 16. 464, 15. eius in Christianos
Martinaces monachus factus II, odium 1, 467, 14. inleritus 1,
128, 19. 477, 11.
Martiniis papa loannis siiccessor 1, Maxiinianus inlNeslorii locuni pa-
737, 12. Monotheletis adversa- triarcha delii,'itur I. 594, 21.
tur I, 755, 5. propterea rele- Maximiila vales I, 439, 1.
gatus 1, 762, 1, Maximini imperium I, 450, 13.
MartiidiesXXV, prima creati mun- caedes I, 463, 7. 477, 11.
di, etiam novissima futura l, 7, Maximus Balbinus irap. 1, 450,
21.
Martyropolis urbs 1, 725, 10. Maximus, Valentiniano iinp. ocii-
Maruamus imperium Arabum oc- so, imperium Rom. occupat 1,
cnpat 11, 7, 5. eius exitus II, 605, 21. trucidatiir 1, 606, 4.

9, 6. Maximus tyranniis aTheodosioM.

Masnlmas, Saracenortim princeps, sublatus 1, 568, 21.
Looni Isauro scribit 1, 787, 11. Maxiinus philosophns 1, 533, 16.
capit Pergamum 1, 788, 3. Cae- S. Maximus a Constante manu et
sareara 794, 20, Charsianuin
1, lingua privatus 1, 761i 21.
castellum 800, 5. 1, mechonotlinm quid I, 119, 1.
Masas Moabitarum rex loaamo tri- Metlea Shasoni abducta 1, 210,
biitarius factus 1, 182, 5. 22.
Masematha Esao nupta 1, 59, 13. Media a Medusa dicta 1, 41, 1.
 IIISTORICUS. 987
hoJie Baspraca 11, 570, 18. sn- pro deo haberl coeptus 1, 32, 6.
perior alias Aspracania II, 464, Aegypli rex ib.
10. 512, 9. Merciirii Trismegisli philosophia
Metliolanense consilium indiclum 1, 36, 15.
I,524, 13. Merdasa Cliosroae f. 1, 734, 3.
Mediisa a Perseo capite truncata Meriopas Argivorum rex 1, 143,7.
l, 40, 7.
Merodachus Manassem captum di-
Melantliius mons 1, 235, 3. 237, 8. mittit 1, 194, 20. eius ad Eze-
Meliha Arami f. Nachori nupta 1, chiam litterae 1, 198, 18.
48, 7. Meroe nrbs priusSabba 1, 75,20.
Melchiae nomen 1, 75^ 3. Meros Persei f. 1, 42, 1.
Melchisedechus Salemi rex et sa- Mesanaclia castrum 11, 424, 14.
cerdos 1, 58, 14. Christi typus Mesembria fl. II, 12, 4.
1, 49^ 16. nominis ctymon ib. Mesopotamia, quae etSyria 1, 146,

Melchon idolum 1, 170, 3. 6. a lado subigitur 752, 3. 1,

Meleager Alexandri successor I, eius incolae 1, 711, 7 sqq.

273, 4. Messanae obsessio il, 523, 20.
Meieager Oenei f. 1, 247, 18. Methodius incarceratus 11, 73, 4.
Melenicus caslellum II, 460, 7. relegatus et vivus in sepuicrum
Meletius episcopus Antiochenus 1, inciusus 11, 116, 15. revocatus
542, 8. 11, 125, 3. in lannis locum
Melibius Oedipi educator 1, 45, 7. sufTicitur 11, 143, 10. eius ca-
46, 8. stitas 11, 146, 20. pingendi ars
Melindia 1, 143, 15. II, 152, 14.
Melippa Thestii f 1, 212. 2. Metrodorus Persa philosophus I,

MeiissenusContostephanum in ter- 516, 16. molas aquaticas ex-

ram prosternit II, 437. 3. cur truit ib.
non ductus iu triumpho il, 446, Metrophanes Byzantii episcopusl,
10. 477, 3.
Melitena a Constantino V
recepta Metrophanes episcopus Smymaeus
11, 10, 3. Romanis subdita II, 11, 147, 3.
311, 14. Mezromus Aegypti rex 1, 21, 14.
Melui castelli deditio
213, 8. II, 32, 11. eius etymon 1,23, 2.
Memnon Ephesi episcopus 1, 595, 2. Michaeas vates 1, 185, 23. 188,
Memnon Indorum rex 1, 223, 25. 16. Achabo iuteritum denuu-
eius cum Aiace congressus 1, ciat 1, 177, 18.
226, 15. Michaelus archangelus divini ex-
Menademus philosophus 1, 290, 2. ercitus princeps losuae visus 1,
Menander comicus 1, 340, 1. 142, 5. eidem templum aCon-
Menander magus et haereticus 1, stanlino consecratum 1, 210. 16.
437, 7. Michaelus I curopalates Nicepho-
Menas Epiphanii successor 1, 651, 5. ri I gener 11, 43, 10. imperiura
Meuas praefectus I, 700, 19. suscipit ib. sqq. cum Bulgaris
Menelaus Plisthenis f. 1, 217, 10. pugnat ib. imperium Leoni V
Meuicum castellum a Musarapho concedit 11,47,6. in Prota in-
conditum 11, 495, 1. a Theo- sula vitam exigit II, 48, 14.
ctisto receptum 11, 496, 5. Michaelus II Balbus patricius fit
mensis Ebraeorum primus Nisan 11, maiestatis et impe-
52, 21.
I, 7, 2. lunaris quot dierum rii reus II, 61, 4, 62,
affectati
1,343, 18. mensiuin divisio 1, 10. Leonem Armenium occidit
239, 4. apud Romanos ratio 1, 11, 71, 10. Htterarum rudis II,
294, 13 74, 2. eius artes 11, 69, 4. in-

Mercurius sive Faunus lovis f. 1, vidia II, 76, 12. secundae nu-
29, 6. Itaiiae rex ib. quomodo ptiae 11, 95, 1. interitus II, 99, 5.
988 INDEX
Michaelus lil f. Theopliili
11,139, Mocii inartyris lemplum restaura-
11. procligus 159, 9 sq(|.II, tura 11, 239, 9.
impius 11, 176, 20. BasUiuui Moesia fl. 11, 12, 5.
interficere cogitatll, 181,0. 202, monachi quomodo orti 1,347,21.
2. occitlituf 201, 7 sfjff. laudati 1, 253, 7 sqcj. a Theo-
Michaelus IV quomodo acl impe- dosio cur beati dicti 1,595,22.
rium pervenerit 11, 504, 11. re- comburuntur a Conone 1, 796,
nim omnium aclministrationem 2. affliguntur II, 15, 14.
INicetae committit 11, 510, 1. Monophysitae 11, 7, 11.
eius obitus II, 533, 18. Monotheletarum haeresis conde-
MichaelusV, Michaeli IV e sorore mnata 1, 736, 4 sqq. 770, 16.
nepos, caesar fit II, 512, 19. Montauus haereticus 1, 441, 11.
imperium adeptus II, 534, 5. Mopsucrenae 1, 531, 5.
Zoae insidiatus II, 535, IC. im- Mopsuestia 1, 458, 9. II, 17, 5. a
perio et oculis privatur 11, 539, quo condita 1, 777, 22. oppu-
14 sqq. gnatur 11, 361, 21 sqq.
Michaelus VI Stratioticus veterem Morogeorgius cur dictus 11, 482,
disciplinam restituit II, 614, 8. 20.
in summos viros iniqnus 11, 615, Mortagon Bulgarorum rex expe-
15 sqq. 619, 12. eius legatio- ditionem contra Thomam sus-
nes 632, 5.
11, cipit II, 85, 14 sqq.

Michaelns syncellus incarceratus Mosis vita et res gestae 1, 74, 13

II,117, 7. stjcj. eius in rubo spectaculuni
Michaelus Psellus 11, 170, 15. a Philone quomodo explicatum
Michaelus Burtza dux Antiochiae 1, 508, 14.
11,417, 12. incarceratur 11, 423, Mosomachus sagittarius 1, ,"71, 13.
16 sqq. Muchumetus Imbraeli f. II, 566,
MichaelusTheognostus II, 487, 23. 15 sqcj. cum Pisasirio confligit
Michaelus Spondvla dux Antio- ib. eius interitiis II, 569, 5.
cliiae II, 488, 8. mulieres quae ue jmtlicitiam per-
Michaelus patricius
II, 543, 11. dant se conficiunt num inter
occiditur 601, 10. II, martyres censeadae l, 470, 6.
Michaelus Cerularius patriarcha 11, virorum habitu juignanl 11,406,
550, 6. 21. in Britannia communes I,
Michaelus Serviorum princeps Ste- 270, 15. earum apud Agelaeos
phani f. II, 607,3. opera ib. 10. ne capita velent
Michaelus Uranus dux. Antiochiae a Decio edictum I, 453, 6.
II, 615, 3. Mundus Giesmi f. rex Sirmii Bul-
Mimas 1, 549, 7. garos vincit I, 652, 3.
Minervae Lindiae simulacrum 1, mundus quo die creatus et inte-
564, 7. riturus 1, 6, 13 sqcj.

miracula I, 312, 12. 314, 3. 439, Musaraphi interitus 11, 496, 2.

14. 567, 7. 575, 5. 11, 7, 17. musica ab Epimetheo inventa I,

9, 10. 21, 6. 57, 1. 242, 4. 144, 20.

Mizizius a Syracusanis iraperator Muthidis Pharaouis f. 1, 75, 11.
creatus 1, 763, 17. Myaces quomodo lustinianum com-
Moageras Gordae frater I, 644, 21. pellarit 779, 18.
1,

Moamedus unde ortus et quo mo- Mysia vastata 11, 512, 2.

do auctus 1, 738, 3. ab Hebraeis Naaba Amanitis Soloraonis uxor

pro Messia habitus eius su- ib. 1, 161, 11.
perstitio 1, 739 , 15. in Arrae- Naasus Amraonitarum rex, 1, 110,
niani esLercitum ducit 1, 774, 21.
14. Naban sive Nabanus raons I, 92,
Mochus historicus 1, 23, 9. 14. 129, 3. 140, 8.
 niST0Rici;s. 9«9
Nabogiadiis, qiii et Dariiis et Ar- Nephthalimus lacobi 1'.
1, 59, 20.
taxerxes el Astyayes 1, 249, 3 71, 15.
Nabothi viiiea ab Acliabo occnpata JNero iinp. 1, 360, 8. cur leonis
1, 178, 14. nomine a Paulo appellatus 1,

Nabiichodouosor Iiulaeam bello 372, 2.

iufestat i, 198, 7. Hierolosyma Nerva quidam a Doraitiano vivus
capit 1, 201, 1. in feram mu- coinburi iussus I, 430, 16.

tatiir 1, 203, 20 sqq. Nervae imperiiim 1, 433, 19.

Nabunassar, qiii et Sahnanasser, Nestor I, 218, 22.
rex 1, 189, 20. Nestoriani haeresira snam confir-
Nabiizardanes Hierosolyma vastat niare conantur 1, 669, 10.
I, 202, 1. Nestorius unde ortns 1, 592, 23.
Namesius l, 184, 11. cunctis invisHS I, 593, 13. da-
Narl)a amnis I, 733, 21. mnatur 1,595, 12sqq. 604, 16sqq.
Narcissus Hierosolomitanus epi- eius haeresis I, 459, 8. 592, 23
scopus I, 450, 9. sqq. 604, 16. II, 12, 20.

Narcissus Commodi caesor 1, 441, Nica oppidum 11, 183, 17.

13. Nicaea ab Adriano iiistatirata I,

Narecho rex Aegypti I, 37, 11. 438, 11. obsidetur

796, 12. 1,

Narses Persarum rex victus 1,470, a Barda Duro occiipatur II, 429,
15. 1. synodus ibi habita I, 499,
Narses ad debellandum Gotthos 21. 504, 1. II, 23, 6.

Roraam missus i, 659, 4. quam Kicephorus I imperator fit 11, 29,

terribiiis Persis fuerit 710, 18. I, 3. eius aedificia II, 33, 12sqq.
a Phoca comburitur ibid. eius nialae artes II, 36, 23 sqq. ad-
flomus exstructa 1, 684, 7. versus Bulgaros expedilio 11,40.
Nasaris contra Agarenos rex feli- 16. interltus 11, 42, 9.
cilcr gestae II, 229, 8 sqq. Nicephorusll Phocas unde ad iin-
Nathanus vates 1, 159,9. 185,20. perium pervenerit II, 340, 1 sqq.
S. Nazarii templum restitutum II, cur Polyeucto iratus II, 351, 21
239, 16. sqq. eius virtutes
II, 353, 6.

Naziraei 1, 122, 16. vitia 367, 14 sqq.

11, invidia
Neandros urbs deleta 1, 221, 4. ibid. leges 11, 368, 7 sqq. res
Neapolis, quae et Carthago 1,246, adversus Saracenos praeclare
12. gestae 11, 354, 2. 360, 21 sqq.
Nechabo Aegypti rex 1, 195, 9. interitus II, 375, 14 sqq. eius
197, 11. percussores a Tzimisce extorres
Necropyla fl. II, 12, 4. acti II, 380, 10.
Nectarius Cpolitanus episcopus 1, Nicephorus Phryx historicus 1, 4, 8.
574, 2. in Gregorii Theologi Nicephorus ex laico patriarcha
locura suffectus I, 553, 22. II, 34, 5. relegatur II, 56, 17.
Nectenabo Aegyti rex I, 264, 8. eius ad Michaelura II litterae
Neeraan lepra per Elisaenin libe- 11, 72, 13.
ratus 1,181, 8. Nicephorus Phocas Saracenos su-
Negra urbs 1, 639, 7. perat II, 236, 8. loco suo de-
Nehemias 1, 244, 12. ab Arta- truditur II, 256, 16.
xerxe ad Hierosolyma restituen- Nicephorus Besta Uranus relega-
da dimissus ibid. urbem in- tiir II, 379, 14. ad Chosroem
staurat1, 254, 17. 342, 19. legatus 11, 433, 13.
Nemrodus 1, 21, 21. idem qui et Nicephorus Coranenus protospa-
Enechius etOrion ibid. I, 27, 3. tharius II, 464, 19. Aspraca-
28, 8. niae praefectus II, 481,22. nia-
Neocaesarea mari absorpta 1, 522, gistratu privatur II, 482, 13.
17. Nicephorus Xiphias ex exsilio re-
99« INDKX
vocatiis in Sttuliano monasterio Noa 1, 20, 20 sqq.
monachiis fit U, 487, 3. Noba iirbs vast.ita I, 150, 18.
Nicepliorus eunuchus in Orientem Noeiiii in Moabitas
migratio 1,
missus 11, 593, 6. adversus Pat- 107. 14.
zinacas legatiis II, 597, 11. nonae 1, 239,4. 294, 13. 296, 22 sqq.
Nicephorus imperio destinatus in Notiae castelli incensio 11, 462,0.
monasteriuin relegatur 11, 610, Novati haeresis I, 453, 17.
10 sqq. Kovum castruin 1, 455, 1.
Kicetas Paphlagon hisloricus 1, Numa Poiiipiliiis Roinuli successor
4, 6. 1, 259, 13. quando floruerit 1,
Nicetas, Artabascli f , a Constan- 802, 7. chlaniydes purpiireas
tino V captus II, 6, 11 sqq. gestandi morem instituit I, 34,
eius obitus II, 19, 15. 19. priiniis obolos sua efligie
Nicetas Oryphas II, 219, 18. signat 1, 801, 22.
Nicetas Sclerus acl Tiircos mitti- Numerianus imp. ab Apro et Dio-
tur II, 254, 24. cletiano caesus 1, 464, 9 sf[q.
Nicetas patricius captus 11,360, 16. Numerorum libri sunima 1, 140,
Nicetas Michaelis IV frater II, 21 sqq.
510, 1.
_
numi a Numa dicti 1, 260, 4. 801,
Nicoclemi iusta in ludaeos incre- 22.
patio 1, 506, 2. Nycteus Cadmi successorl, 43,23.
Nicolaus historicus I, 23, 14. Nymphaeum 1, 543, 14. confla-
Nicolaus haereticus 1, 437, 9. grat 610, 9.
I,

Nicolaus mysticus patriarcha II, Nymphius amnis 1, 725, 17.

259, 20. eius obitus 11, 307, 1. Nysia regio , quae et Nyseium 1,
Nicolaus Chrysobergius patriarcha 43, 7.
11, 634, 15. Nyssa ptiella mactata 1, 237, 4.
Nicolitzas in Basilii potestatem Nyssa urbs 1, 237, 4.
venit 11, 452, 20. patricii ho- Obedus Boozi f. 107, 20.
nore ornatus II, 453, 3. Thes- Oblias I, 361, 5.
salonicam custoclienclus mittitur Ochozadus 1, 56, 9. 58, 3.
11, 474, 11. Ochozias Achabi f. 1,56,9. 58,3.
Nicomedes rex 1, 292, 23. rex 1, 179, 13. eius proles prae-
Nicomedia ab Adriano instaurata ter loasum exstincta 1, 188, 19.
1, 438, 11. terrae motu con- Ochozias Gotholiae f. 1, 120, 3. a
cussa 1, 530, 4. 674, 17. lehu caesus 1, 118, 21.
Nicopolis Palaestinae, quae et Ochus Artaxerxes 1, 256, 19.
Emaus I, 534, 16. Octagoni conflagratio 1, 647, 22.
Nicopolis seditiosa II, 530, 15. Octavius V. Augiistus.
Nigidii astrologi de Augusto nato Odes?a maris eluvione tecta 1, 657,
vaticinium 1, 301, 4. 15.
Nilus fl. , qui et Geon et Chry- odontotyrannus bestia 1, 269, 5.
sorrhoas I, 24, 1. eius exun- oecumenica concilia 1, 495, 16.
datio 1, 268, 15. 571, 8. mon- Oedipus Laii et locastae f. Ij 45,
stra 1, 700, 19. 1. eius mors 1, 46, 11.
Ninive a Nino condita 1, 22, 11. Oeneus 1, 246, 17.
28, 18. Oeniandi episcopi libertas 1, 633,
Ninus Assyriorum rex 1, 29, 19. 21.
matrem Semiramidem uxorem Oenones Paridis uxoris mors I,

habet 1, 28, 18. 229, 2.

Nisan primus Ebraeorum mensis 1, Ogus Basanis rex Mosi domitus 1,

7, 1. 93, 10. eius urbs regia I,

Nisibis aSapore oppugnata 1, 524, 1. 129, 7.

Nizarus 1, 738, 13. Ogygis aetate diluvium 1, 22, 10.
 HISTORICLS. 991
Olda miilier falidica 1, 18C, 4. Orphanotrophi improbitas 11,523,
196, 2. 4. caecatio 550, 6. 11,

Olopiiernes I, 243, 16 sqq. ab li;- Orpheus 1, lyricen et ci-

53, 1.
ilitlia caesus ib. tharoedus cur fictus Ij 148, 7.
Olyiiipus mons 1, 189, 12. ad eiira eius poemata 1, 101, 11. 147, 18.
Coastaatiniis imp. profectus 11, Orus Aegypti rex 1, 36, 1.
337, 14. Oryphas 11, 97, 2.
Olympiades qiiando et a quo in- Oseas rex I, 187, 13. 188, 7. va-
slitutae 1, 189, 12. unde dictae tes 1, 186, 3.
I, 216, 3. Osiris Aegypti rex 1, 36, 1. qui
Olytnpiorum initium et Gnis 1, et Bacluis 52, 18. 1,

573, 1. Osmus 11. 589, 22.

11,

Onesimi marlyrium 1, 431, 10. Ostia condita I, 260, 13.

Oniae poutilicis pietas 1, 285, 18. Osurtrii planicies II, 570, 4.
291, 9. mors ib. Otho imp. 1, 379, 10.
Onopoictes 11. II, 214, 7. Othoniel iudex 1, 98, 17.
Opliireum aurum I, 158, 5. Osyartes 1, 273, 6.
Ophnis Elis f. i, 108, 20. Ozias, qui et Zacharias, Amasiae
opobalsamum unde in Palaestina f. 1, 189, 6.

propagari coeptiim 1, 167, 18. Ozielus vates 1, 186, 2.

Oppianus quo tompore 1, 440, Paganus Bulgarorum princeps H,
19. 13, 8.
Opsara Bryennio pugnis caedi-
a Pagumanis tribus II, 583, 4.
tur 621, 3.
11, Palaeopolis 1, 237, 14.
Or 1, 128, 11. 138, 10. 139, 20. Palaestina prius Chauaan 1, 28,2.
oraculum deNerone 1, 360, 8. Ar- 58, 9.
gonautis datuni 1, 219, 16 sqq. Palamedes tabulae lusoriae et lit-
Oresti l, 234, 18. Croeso 1, 240, terarum inventor I, 220, 4.
6. 251, 1. luliano 1, 532, 4. Ulyssis fraude circiimventns ib.
538, 6. Valenti 1, 549, 7. Chal- Palatium a Palante dictum 1, 257,
cedone repertum 1, 542, 22. 21. munitur II, 369, 20.
Ordio Amphionis et Zethi educa- palatia unde dicta 1, 238, 23.
tor I, 44, 4. Pales Aeneae f. I, 238, 24.
Orebi Medianitae caedes 1, 100, Palladium furto Troianis ablatiim
24. I, 229, 5 sqq. Aeneae a Dio-
Oreslis historia 1, 234, 4 sqq. mede donatum 1, 238, 4. Dio-
Oresti imperium abrogatum 11, .503, medi funestum ib. Romae in
16. aede Martis repositum I, 257,
Oribasius luliani medicus 1, 532, 4. 24.
Orientales et Aegyptii ab Ephe- Palladins Cnaphei successor J,

sino consilio discrepantes 1, 621, 3.

595, 9. Pallenae arx 1, 273, 14.
Origenes quo ingenio et quibus palmarum LXX
trunci ad Elima
moribus 1,442, 21 sqq a mar- reperti totidem discipulorum
tyrii honore repulsus I, 447, 5. Christi typus 1, 137, 8.
Hierosolymis concionatus ibid. Palmeuothis mors I, 86, 21.
eius errores 1, 663, 15. de S. palmeta lerichuutis mellifera 1,
Ambrosio testinioniiim I, 444, 14. 184. 3.
eius errata ex nimio Sacrarum Pamphili raartyris reliquiae 1,
litterarum arcana scriilandi stu- 523, 4.
dio 1, 445, 21. Pan qualis a Graecis pingatur 1,
Orion, qui et Nemrodus, inter si- 615, 15.
dera coUocatiis I, 27, 3. 28, 8. Panais, quae et Caesarea Philippi
Orontes fl. 1, 41, 7. 237, 12. 1, 534, 8.
99^
Pancalea campus II, 431, 21.
Pancratins Georgii obses i'.
478, 10.
Pancratiiis Abasgiae dominiis
519, 5.
Pancratius Iberiae Lipa-
regiilus
ritae nxorem violat et tota Ibe-
ria potitur II, 572, 17.
Paneade Pnnis fanuni exstriictum
I, 323, 13.
Panii captio II, 90, 10.
Panosus urbs Caesarea Pbilippi di-
cta I, 323, 7.
Papblagonia Persis occupata
712, 5.
Papbnutius coelibalum clericorum
improbat I, 503, 23-
parabola quid I, 96, 13.
Paradisus tertia die creatus I, 8,
4. cur eo expulsus Adamus I,
15, 3.
Paralipomena compendio repetita
I, 119, 7.
Pardi protospatbarii interitus
548, 9.
Paris, qui et Alexander, Priami
1, 216, 13. 227, 21 sqq.
Parium arx I, 216, 20.
paroemia I, 97, 16.
Pasarem sultanus obsidet II, 572, 6.
Pascba dominicum XXV die Mar-
tiicur celebrari solitum I, 7, 9.
307, 6. eius celebrandi raodus
a Constantino institutus I, 505,
2. quarto Cbristus passus I, 307,
15.
Paschasius protospathariusll, 319,
7.
Pascbasius Leonis papae
I, 604, 23.
Pasipbae I, 214, 9.
Patricii de tbermis et inferis sen-
tentia I, 425, 3.
Patrocll caedes I, 223,
Patzinacae II, 283, 22.
vexant 11, 514, 17. 581, 20. ab
iis vincuntur II, 384, 11. 386,
19. 604, 14. coeliaco morbo
corripiuntur II, 586, 9-
Paulicianorum baeresis I, 754, 4.
II, 153, 18. a quibus propaga-
ta I, 756, 17. II, 10, 8.
Paulinus episcopus I, 542, 12.
Paulinus cur ab Eudocia dilectus
INDEX
I, 590,21.pomi causa necalus
II, I, 601, 15.
Paulus anai^nosta Nicetae succes-
II, sor II, 19, 15.
Paulus Antiocheae episcoj)us I, 637,
19.
Paulns apostolus I, 346, 11. a Ne-
rone caesus I, 360, 20. Pbari-
saeus ante vocationem 1, 354, 4.
eiiis in scribendo sapientia I,
448, 3. raartyriura I, 360, 20.
371, 16 sqq.
Paulus confessor Cpolitanus epi-
I, scopus I, 522, 18. eius reli-
quiae I, 554, 2.
Paulus baereticus Cpolitanus epi-
scopus I, 528, 14. 737, 9. epi-
scopatu deiectus I, 655, 22. re-
legatus I, 529, 7-
PaulusEmesae episcopus 1,595,12.
Paulus Magistrianus ad Abimeh^-
cbum mittitur I, 771, 8.
Paulus Samosatenus Callinices f.
II, haereticiis I, 457, 11. 756, 19.
Pegani relegatio 11, 200, 14.
f. S. Pelagiae fanum a Constantino
destructnni 11, 14, 16.
Pelagius patricius cur a Zenone
interfectus I, 621, 13 sqq. eins-
dcm niorituri precatio ib. scri-
pta ibid.
Pella I, 264, U.
Pellerigus, Bulgarorum princeps,
a Leone patricius creatur II,
19, 8.
Pelopei generis signum I, 236, 16.
Peloponnesiorurh nomen undc I,
213, 11. regnum I, 214, 3
vicarius Pelops I, 213, 11.
Pemoiissa castellum II, 626, 14.
Peneus fl. II, 449, 22.
Pentateuchi summa I, 140, 21.
Pentapolis caelesti igne consurn-
16. pta I, 50, 14. eius urbes I, 51,
Romanos 5. 109, 8.
Pentecostae festum I, 134, 24.
Penthesilea I, 223, 21, eius mors
I, 225, 11.
Pentheus Ecliionis et Agaues f. I,
43, 1. Dionysi insidiis caesus
ib. 21.
Percrin castellum II, 502, 15-
Perdiccas I, 272, 21.
Pergami captio I, 788, 3.
 HISTOUICUS. OD-^
P<'riblepti rnonn^leriiiin 11, 540, 11. 21. lioiiiaui iiijjr. neptem diicil
Pcripatetioi 1, 282, 10. II, 309, 11.
Pernici cnstelli oppugnatro II, 4G4, PetriisCnapheus ApoHnarii erro-
2.i. rum scctator 1, 611, 21. a Ze-
Perozes Persa ab Hiiiinis victiis 1, none revocatiis I, 617, 4. eiiis
623, 1. facinora I, 612,6.620,2. mors
Persnrmenia rej^io 1, 724, 10. I, 621, 3.
Persae a Perseo dicli 1, 30, 17. PetriDamasceni metropolitae rele-
prius Assyrii 1, 40, 23. item gatio et suppliciiim II, 5, 16.
Magog et Maniisaei I, 54, 1. Petriis Deleanus Bnlgarine rex II,
eortim reges 1, 252, 7 sqq. cla- 527, 5.
«Ins 1, 724, 18. 728, 2. c.im Ro- Petnis raonachus Alexaudrinae ee-
manis proeiia 1, 684, 15. 689, clesiae gubemator I, 767, 1.
15. 694, 11. pax 735, 1. le- Petru.'? Mongiis Aehiri succcssor I,
ges I, 690, 1. II, 120, 13. in 618,9. episcopatu deiicittir ib.
Sar.ucnos rebellio II, 439, 3. eius obitus 1, 61 9, 23
Persepolis ab Alexandro capta I, Phadali in Romanoruin ditionetn
266, 10. impressio II, 17, 5.
Peri-ous lovis ex Danae f. 1, 30, Phaedra Theseo niipta I, 215, 13.
15. ,32, 6. 39, 15. alatus ibid. eiiis mors ib. 22.
veneficiis ibid. .Assyrioniin re- Phalcias rex !, 187, 9.
t;no potitus, Persis nomen dat Phalacrum castellum II, 213, 20.
I, 30, 15. Plinnemoth mensis l, 7, 2.
Persica arbor l, 534, 19. eiusdem Phanorrhaea vicus 1, 757, 2-
HennopoH miraculiim ib. sqq. Pliarana solitudo I, 128, 5-
Perstiiiaba Bulgarorum regia U, Pharaones Aegyptiorum regesl, 37,
395, 5. expiignatur ibid. s(rq. 11.
II, 452, 11. Phareis Pharaonis f. 1, 75, 11.
Pertinacis imperium441, 15. I, Phares 1, 199, 15-
pestis Romae ingens 1, 377, 13. Pliarisaei I, 354, 4.
441, 7. nniversalis I, 452, 4 et Pharus Oeiparae fanum 11,48,14.
14. sub Diocletiano 1, 468, 1. Phasis fl. II, 573, 5.
Phoca 1, 708, 22. 777, 13. 11, Phaselus Antipatri f. 1, 293, \9.
8, 5. Cpoli 1, 675. 20. Phatliimus Afrorum princeps tri-
Petissonius Pharao I, 73, 18. 83, 5. buti semissem Romanis dimittit
Petioa locus II, 629, 22. II, 357, 7.

Petrcm.nsll, 130, 3. 155, 9. 160, 18. Phouanna F.lcanae uxor I, 108, 14.
Amerem nd piignam provocat 11, Pherecydes Syriiis ad Aegyptios
163, 22. scholarum domesticus profectus I, 165, 18.
creattir 11, 165, 8. eiiis obitus Phersaepatricii interitiisll, 478, 13.
ibid. Phidiae eburneus liipiterl, 564, 14.
Petriis apostolus a Nerone caesus Phil idelphus Byzantii episcopus 1,
I, 360, 20. 371, 13. a Mani- 449, 8.
chaeis prorsiis abilcitur I, 760, 2. Philippicus Bardanes imperator
eiiis et Paiili aedes a lustino creatur 1, 783, 1. eius virtiites
condita 1, 684, 12. et res gestae 1, 784, 21 sqq.
Petri Alexandriae episcopi marty- Philippus Herodes 1, 321, 22.
riiim 1, 464, 20. Philippus Macedoniim rex 1, 245,
Petrus Apameae episcopus a lu- 3. eius mors I, 264, 21.
stino reiegatus 1, 637, 21. Philippus Arabs imp 1, 451, 20.
Petrus Athanasii successor 1, 545, Philippi diaconi obitus I, 434, 11.
14. Philippopolis 1, 451, 22.
Petriis BasiliiM. frater 1, 546,19. Philo de Therapeutis I, 351, 10.
Petriis Bulgarorum princep.! II, .346, eius de Trinitate sententia 1,
Gcort^. Cedrenus tom. II. 63
994 INDEX
507, 16. (le vita ascetica liber Placidia Olybrio patrlcio desponsa
1, 348, 5. 351, 10. 1, 606, 15.
riiilochiis 1, 56, 9. 58, 3. Placilla Theodosii iinp. uxor 1,
Phiiorei at^iiitas II, 343, 3. 552, 14. eius virtus 1, 559, 18.
Philyra 1, 298, 19. mors 1, 570, 18. statua ab An-
Phineas Elis f. 1, 108, 20. liochenis confracta 1, 560, 11.
Phinees hoiiiicidio iram dei placat Plata insula II, 511, 1.
1, 411, 18. Platonis philosophi dogmata 1,278,
Phocas dnx exercitiis creatiir I, 23 sqq. eius cum Dionysio Si-
705, 20. iinperiura occupat 1, culo congressus I, 256, 5. de
708, 14. vinosus ib. vitae solitariae praeslantia laus
Bardas Phocas Leonis f. seditio- 1, 356, 9.
siis 11, 388, 14sqff. Dnriiin vincti Platonis martyris templum refe-
11,426, 3 s((q. 431, 4sqq. ctum 11, 239, 20.
Leo Pliocas Bardae paler ciiro- Pliscobae captio 11, 452, 11.
paiates 11, 389, 3. Podaudiis locus 11, 217, 7. 414,
Phoenices iitteras aludaeis acce- 18.
pernnt 87, 8.
1, eoriim res a Polycarpi in Marcionem haereti-
qiiibns descriptae i, 23, 14. ciim scomma 1, 439, 7. mar-
Phoenicia a Saracenis occupata 1, tyriiim ib. 11.
716, 4. Polycratis de loannis et Pliiiippi
Phoenix Agenoris f. 1, 35, 7. 38, obitu testimonium i, 434, 13.
11. Polydamas caesus 1, 226, 22.
Phorbantis caedes 1, 221, 10. Polydoriis a Poiymestore proditus
Phorneus Atheniensiiim rex 1,145, 1, 222, 17 sqq. caesHS ib.
15. Polyeuctus patriarcha 11, 334, 3.
Phoroneus, Argivorum rex, Grae- Tzimiscani diademate redimil 11,
corum iegislator
138, 14.
i, 381, 6. eius cmn imperatore
Pholinus Belisarii privignus 1, 680, controversia 11, 351, 21.
18. Orientis praefectiis 11, 93, Polymedon Aetherionis f. 1, 43,4.
19. Siciliae praeficitur 11,94.8. Polymestor rex in Poiydorum per-
Photius patriarcha 11, 172,22.213, fidus 1, 222, 17 sqq.
1. solio deiectus 11, 248, 20. Polynices Oedipi ex niatre f. I,
Phrataphernes Alexaiidri successor 46, 5.
1, 273, 7. Polyxena 1, 224, 4. Achilii sup-
Phrygiae excidium 1, 216, 11. plicat ib. 15. eius forma i, 227,
Phyrocastri vastatio 11, 213, 17. 10.
Physcon 1, 291, 21. Pompeius, occupata Hierosolyma,
Picus lupiterAssyrioriim rex 1,29, profanat templum 1, 316, 8.
12. post etiam Italiae ib. eius Pompeiopolis Mysiae iirbs 1, 641,
yiosteri Italiae reges 1, 144, 9. 21. ruina ib.
eiiis
Pilatus de Christi rebus Tiberio Pontiis ab Hunnis vexatur i, 63-3, .3.

scribit 1, 330, 10. 336, 8. eins Porphyrius philosophus 1, 441, 19.

in ludaeos iniuriae i, 337, 3. Porphyrii martyris reliquiae 1,
interitus 1, 343, 5. 523, 4.
Pindus mons 11, 450, 20. Portila vestalis viva defossa 1, 255,
Pinzaraclius ab Aegvptio amer- 10.
mumna deficit 11, 495, 9. Tri- Poriis Indiae rex 1, 266, 19. 273,7.
polis ameras 11, 502, 6. Posidonius 1, 246, 20.
Pirithous Proserpinam rapturus ne- Prasini i, 258, 19. Veuetos ado-
catus 1, 143, 15. riuntur I, 679, 7.
Pisassiriiis Arabiim princeps II, Praxiteles Cnidiiis i, 564, 12.
567, 19. eius interitus 11, 570, Prespa iacus 11, 469, 16.
IJ. Priamus ilectoris cadaverab Achii-
 IIISTORICUS. 995
1? rediinit I, 2!24, 4 sqq. eiiis Plolemaeiis Pliilometor 1, 291, 2.
caeiles I, :23l, IC. l'lol<'iiiaeus 1'hilopator 1, 290, 15.
Pril.ijnim caslelliiiu capitur 11,400, 340, 6.
24. Plolemaeus Physcon I, 291, 21.
Priscilla vates 1, 439, 1. Plolemaeus Soter I, 291,21. 340,
Prisciis aJ Sijjidoneiii copias ilncit 15.
1, 699, 24. Chaganiim vincit 1, Ptolemaei reges tredecim 1, 73, 15.
702, 21. in exilio moritiir 1, 284, 19.
713, 7. Pulcheria Theodosii soror 1, 600,
Probiis iinp. 1, 463, 11. 17. ciim Theodosio iuniore fra-
Procliis iDsomnioriiin couiector 1, tre iiiiperat I, 586, 20. eius
G36, 5. pietas 1, 587, 10. aedem dei
Proclus r.polis opiscopus 1, 599, l^enitrici iu Blachernis condit 1,
15. 601, 4. 604, 13. cur aula expulsa 1,
Procliis })liilosophus 1, 53-3, 16. 001, 15. in aiilaiu reducitur 1,
Proconuesii relegalio II, 56, 19. 602, 2. Marciani noiuine tenus
Procopia Chichalci iinp. uxor II, uxor 1, 607, 6. divmn Ste^)ha-
47, 18. niim sibi loquentem vidit 1, 592,
Procopii iu Pcrsiain expecIiLio 1, 10. eidem maguificum templum
599, 6. condit ibid.
Procopii martyrium 1, 464, 2Q. Pnpieni imperium 1, 451, 5.
Procopius protovesliariiis II, 231,3. Pygmalion Didonis fraler 1,246,2.
Proclromi ianum U, 113, 16. imago Pyladis historia 1, 235, 6 sqq.
a Lazaro monacho depicta ibid. pyramides 1, 299, 6. earum ex-
Proetus rex 1, 212, 18. tructio 1, 28, 13.
Prometheus 1, 95, 23. 144, 10. Pyrrho philosophus I, 283, 15.
grammalii ae inventor 1, 144, 15. Pyrrhonii eorumque decreta 1, 283,
Proserpiua I, 143, 15. i^ '^'iq-
.. ^^„ .

Prota insula II, 404, 13. Pyrrhus Sergii successor 1, /37, 4.

Proterius Dioscori siiccessor 1, 605, Pythagoras Sainius historicus 1,
3. eius interitus I, 660, 2. cor- 243,4. sapientiae gratia in Ae-
pus coiubustu:n 1, 608, 18. gyptnm profectus 1, 165, 18.
Protesilai caedes I, 220, 23. eiiis arilhmetica et aureum car-
Proteus rex I, 218, 1. men 1, 243, 11. 274, 4. me-
protopapa qiiid 11, 285. 10. tempsychosis I, 275, 4.
protostrator qiiid II, 120, 4. Pythiae thermae 1, 209, 18. 519,
Priisiauiis Buls^ariis cur oculis pri- 16.
vatus II, 487, 12. rele^atur II, Pytliou AIexandrisuccessorL273, 3.
483, 4. moiiachi rasio II, 497, 5, Qiiintilianiis imp. 1, 454, 19.
Pselli historia I, 4, 2. Qnintili» mensis poslea lulius I,

Pseudantoninus 1, 449, 17. 294, 8. .

Pseudocoustantinus Ducas 11.315,6. Quirinus, qui et lanus 1, 295, 7.

Psyche pro Liina I, 282, 15. Bacasta post Alexandria 1,270,24.
Ptolemaeus Alexauder I, 340, 14. Rachel lacobo nupta 1, 59. 20.
Ptolemaeus Alexas 1, 291, 23. eiiis mors et sepulchrum 1, 60,
Ptolemaeus Dionysius 1, 292, 1. 14.
340, 16. Radomerus Samueli f. II, 468, 19.
Ptolemaeus Epiphanes 1, 291, 1. Ragabus Phaleci f. 1, 46, 19 sqq.
Ptolemaeus Eiiergetes 1, 290, 12. Rageas locus 11, 426, 5.
292, 340, 4.
1. Ragiiel Esai f. 1, 76, 19 sqq.
Ptolemaeus Lagi f. 1, 272, 21.284, Ragus Dadaini f^ I, 76, 19.
14. 340, 2. Ragusii obsessio II, 219, 9.
Ptolemaeus Philadelphus 1, 289, Rahaba merelrix, lerichiiute capt.1,
17. 340, 3. sola ciini siiis sen'ata I, 142, 5.
i)9^ INDKX
Hancabae impcrii amissio i|iioiiio- iiuinanusill Argyriis lit t;enert;on-
clo tueril praedicta 11, 49, Isqq. sLantini VIII II, 484". 22 im-
Raiidulpliiis captus ad Couiiieuuiii periuin suscipit 11, 485, 21. le-
;ibducitiir II, 631, 13 sfjq. gatos Arabum teiuere spernit 11,
Raphae posteri Gigantes 1, 152, 19. 491, 12sqq. eiusinors 11,504, 7.
Ua|diaelus angelus Tobiae f. in Iloinauus Saronita in Kle^inoii n»o-
Mediain dux 1, 192, 1 sqq. nasteriuiii se confert 11,342.18.
Rapsacii castelli captio 11, 208, 6. Romanus Sderus ad magisterii
Razastes adversus Ileracliuin luit- splendorem extollitiir H, 487, 1.
titur 1, 730, 6. eius cadaver a Romulus couditor Roinae 1, 257.
Roiuanis inventum 1, 731, 14. 10 sqq.
Rebecca 1, 58, 23. Romulus AugustuUis iinp. Romae
Recimerus Roinanae rei publicae 1, 614, 8.
administrator 1, 606, 19. Rossi Rulgariam infestant 11, 372,
Reniata locus 11, 520, 5. 12. sibi vindicant 11, 383, 14.
Remi caedes I, 258, 1. eorum clades II, 316, 10. 399,
Rentacii in patrein iinpietas U, 207, 19. 406, 10. 479,5. 553, 4. eo-
. 20. ruin cum Patzinacis pax JI, 412,
Regia tribus cum sacerdotali per- 11.
mixta 1, 317, 16. Rossum urbs II, 361, 19.
Regma et filii eius
25, 15. 1, RufTifs Opsicianorum praefectus 1,

Rhea, quae et Seniirainis 1, 28, 12. 785, 11.

52, 5. Rufinius lucus 1, 299, 18.
Rhobotha coiidita I, 22, 11. Rufinus magislerl, 557, 16. 586,7.
Rhodanns praepositus punitus 1, Rusa Chosroae palatiiim 1, 731,22.
544, 4. Rutha Boozo nupta 1, 107, 18.
Rhodopa 11. 11, 436, 17. Rululi ab Aenea victi 1, 238, 9.
Rhodus terrae motu concussa 1, Saba haereticus 1, 514, 18.
264, 19. 522, 21. a Mabia oc- Sabaoth 1, 296, 20.
cupatur 1, 755, 8. Sabba Aethiopiae urbs a Therbe
Rhodii Colossenses dicti I, 755, 10. prodita 1, 75, 20.
soli aereani statuain ponunt ib. Sabbatius Arabibus Armeniara red-
Riniglisar, qui et Raltasar, rex 1, dit 1, 773, 8.
199, 9. Sabbatii haeresis 1, 464, 23.
Roboainus unicus Soloinonis f. 1, Sabellius haereticus 1, 451, 14.
161, 11. patri succedit
173, I, 555, 7. eius error 1, 510, 6.
13. eius regnuin ibid. sqq. Saberi Hunni I, 644, 1.
Roma quando condita 1, 189, 16. Sachacius Brachamius II, 422, 15
257, 10. a Roinulo dicta 1, 259, sqq.
10. a Gallis occupata 1, 256, 1. Sacticius 11, 301, 6 sqq. eius obi-
item a Gothis 1,588,1. a Gize- tus ibid.
richo 1, 606, 4. ab Alarico ibid. Saelus Apochapsi filius II, 227,
terrae motu concussa 1, 522, 23. sqq.
Romanus I Lecapenus cuni Con- Saes a Chosroe contra Romanos
stantino VII coniiinctus 11, 292, mittitur 1, 718, 6.
20 sqq. iniperiuin couseqiiitur Sainus cum exercitu suo ab He-
11, 294, 18 s(|q. eius filii co- raclio fusus 1, 723, 10. eius
ronati 11, 306, 18. nuptiae 11, cum Theodoro pugna 1,727,21
315, 21 sqq. imperiuin amittit sqq.
11, 320, 8 sqq. Sala Gigantum scripturae reper-
Romauus II Constantino VII in- tor27, 11.
1,

sidiatus 11,336.23. iinperio po- Salamis Cypri terrae motu deiecta

titur II, 338, 14. ([uomodo pe- 519, 10.
1,

rierit 11, 344, 22. Salem urbs 1, 50, 3. 197, 23.

 HISTORICIJS. 997
Salmunae caedei 1, 101, 3. 361.2. 500,12. 514,12. a Tur-
Sainianassar Assyridniin ie\ l, IM), cis 11, 568, 16. corum regnum
20. divisum II, 566, 17.
Salome Herodiadis 1. 1, 321, 19. Sarbaranca el Sarliaraza ab He-
Salonie obstetrix, Mariae conso- raclio vinciinlur I, 722, 13.
brina 1, 327, 21. Sarbarus contra lioinanos a Chos-
Salonioii 1, 167, 23 scjcf. roe missus 1, 718, 16. Roma-
Salvanianiis ioi^atus 1, 697, 1. noruni ditiones dej^raedatur ib.
Saniaeas vates 1, 185, 20. cum iis pacem coinj>ouit 1, 733
Samanes 107,10. 149, 1.
iiidex 1, 11.
Saniaiia, nunc Sebaste 1, 180, 23. Sard;inapalus Assyriornni rex 1, 30,
cai)iit regni leroboaini
174, 13. 1, 15. qui et Snlinauass.ir I, 189,
diviuitiis obsidione liberala 1, 20. a Perseo caesiis l, 40, 18.
182, 9 scjcf. expuj-nata 1, 187, Sardica a Crumo capta II, 36, 21.
14 189, 20. instanrata et Se- Sardii praesulis exilium H, 73, 4.
baste dicta I, 323,9. 148, 19. Sardus fl. II, 214, 7.
Samaritae ;i Iiidaeis cjuoinodo di- Sariis fl. 11, 362, 5.
versi I, 188, 3. Saturninus haereticus 1, 4.38, 13.
Sanieas lieros I, 115, 14. Saturnus Cretae rex I, 52, 5. u
Saniegar iudes I, 95, 19. filio love regno pulsus 1, 28,
Samonas 258, 10.
11, eius fuga 11, 22.
263, 17. 271, 21. Satyrus quid Boeotorum sermone
Samosata obsessa 1, 161, 22 I. 44, 23
Samson iiidex i, 106, 2 sqq. Satyri occiipatio I, 789, 21.
Samuchus subitis incursionibus Ro- Saiiius Kisi f. ludaeornm
rex I,

inanani ditionem vexat U, 616, 110, 20 sqq. 149, 13 sqci.

5. Francos prandentes adoritur Saiiroinatae l, 547, 2.
II,617, 23. Sceios miirus II, 475, 8.
Sainuelus vates 108, 5. 149, 7.
1, Scenopegioriim festuni I, 50, 19.
Samuelus Biilgariae princeps 11, scholariorum ordo institutus 1,
435, 22. eius interitus li, 455, 451, 7.
6 sqq. Scirtus amnis I, 639, 23.
Samsoniae conflagratio 1, 679, 19. Scleraena Monomachi concubina
Sainusa Saracenis obsessa 11, 253, II, 556, 2.
12. scorpii cubitales 1, 269, 14.
Sandabarenus monachus 11, 245, Scylla et Charybdis I, 233, 2.
10, eius poena II, 250, 18. re- Scyllis statuarius I, 5fi4. 8.
legatio II. 252, 14. Scvthae victi II, 386, 16. 394, 17.
Sanftarius fl I. 678, 15. II, 626, 411, 12. 555, 6.
16. Scythopolis l, 237, 21. Basan prius
Saniana II. 90. 18. 1, 138, 17.
Sapores Pers;iru:ii rex Chrislianis Sebaste, qiiae prius Samaria 1,
infestiis I, 516, 12. Nisibin 180, 23. 323, 10.
pxpii^nare fnistra conatus I, Seber 1, 181, 1.
524. 1. Seboihas heros I, 151, 22.
Sappho I, 145, 13 Seboin urbs Sodomae I, 51, 5.
Sara Abrahamo niipta I, 47, 20. Secundus Orientis consul Mani-
58. 12. chaeos graviter persequitur I,
Saraceni, qui et Tsmaelitae 1, 50, 639, 16.
22. Mesopotamiam inciirsantll, Sedechias regno a Nabuchodono-
615, 10. Syriam I, 628,11. Per- soie praefectus I, 200, 15 sqq.
sidem I, 752, 7. Mysiani ca- ad pistrinum damnatiis 1, 202,
piiiiit 11,512,2. a Romanis vi~ 13. eidem oculi eruti i, 422, 4.
cli li, 123, 16. 231,18. 359,21. Sedek I, 49, 16.
99B INDEX
Segor Sodomae urhs 1, 51, 5. Setenae castelH expugnatio II,
Segiibus Acliielis f. 1, 17(5, 7. 466, 2.
Seiriis nions 1, 129, 12. Sethus Adami f. tertius 1, 16, 5.
Seleiicia 1, 237, 14. condita 1, Severus Graecis haereticus 1, 442,6.
292, 11. 339, 6. Severus Gallerii f. 1, 473, 16.
Seleuciis Nicaiior 1,273,1. 285,1- Severus cum luliano aufugit 1, 637,
Antiodieae conditor 1, 37, 21. 10.
641, 6. Severi balneuni cur Zeuxippi no-
Seleuciis Pliilopator I, 285, 2- quot men gesserit 1, 647, 22.
^ urbinrn couditor 1, 292, 11. Severi imperium 1, 442, 6.
Sellumus rex 1, 187, C. Sextilis mensis, qui post Augustus
Semele Cadrai f. 1, 42, 8- Poly- 1, 294, 9. 300, 23. cur B^ebrua-
medonti nupta 1, 43, 4- eius rius dictus 1, 263, 22 sqq.
interitus ib. Sextus philosophiis 1, 283, 15-
Semi posteri 1, 25, 3. 26, 4. ta- Siazur loci nomen 1, 734, 1
bernacula quid ibid. Sibylla Cumaea 1, 189, 6.
Semiramis Nemrodi uxorl, 28, 12. Sibylla Samonaea 1, 197, 10.
semneia i. q. monasteria 1, 347j Sibylla Samaea 1, 249, 18.
21 sqq. 352, 3. Sichemae civium internecio 1, 60,
Senacheribus 1, 194, 4. 12.
Senacherimus Mediae princeps 11, Sicilia a Saracenis invaditur II,

464, 10. 99, 3. 260, 9. 516, 16. 525, 5-

Seon Amoraeorura rex Mosi do- Siclaga urbs 1, 115, 7.
niitus 1, 93, 10. Sidas rex Aegypti f. 1, 49, 18.
Sephus Raphae f. I, 151, 22. Side I5eio nupla 1, 38, 12-
Sepphora lothoris f. 1, 76, 19. Siderocastrum 1, 801, 6.
Mosis uxor i, 88, 4. 132, 1. Sigidon a Chagano subigitur 1,

Septem dormitorum puerorum mi- 692, 2.

raculum 1, 59-3, 19. Sigma loci nomen II, 540, 14.
Seraphimi 1, 107, 2- Sigmae templi refectio II, 238, 13'
Serapion matliematicus 1, 448, 22. Silphius mons 1, 37, 23- 4l, 5.
Serapis eiusque simulacrum 1, 569, Silpius mons I, 235, 3- 237, 12.
10 sqq. Silva urbs condita 1, 238, 19.
Serj^ius Cpolitanus episcopus 1, Silvester pont. Rom. 1, 471, 3-
736, 20. Constanlinum M. baptizat 1, 475,
Sergius Siciliae praefectus 1, 790, 17. cum Zambre miraculis con-
23. tendit 1, 491, 6 sin\. 495, 4.
Sergius Photii frater 11, 161, 10. contra ludaeos disputat 1, 478,
Leonis discipulus 11, 171, 3. 15.
Sergii patriarchae obilus 11, 475, Simae fuga II, 214, 2.
19. Simelus ab Adriano evectus 1,

Seruchas Ragabi 47, 1. Jdo-

f. I, 438, 4.
lolatriae auctor 1, 81, 14. Simeon Cleophae f. post lacobnm

Servia Davidi soror 1, 119, 15. episcopus Hierosolymis 1,329,3-

Servia oppugnata 11, 453, 5. rur- 377, 17. martyr 1, 437, 11.
sus imperio coniungitur 11, 515, Simeon haereticus 1, 5l4, 18.
8. Simoon lacobi f. 1, 59, 20.
Servius Tullius 1, 261, 3. Simeon ludaeus I, 489, 23.
Serum nios 1, 269, 23. Sinieon monachus doclrina et mi-
Sesoses in Persiam cum magno raculis clarus I, 606, 22-
e.\ercitu a Cabade mittitur 1, Simeon protovestiarius cur urbe
625, 11. eiectus II, 511, 8.
Sesostris Aegypti rex i, 36, 10 Jqq- Simeon Stylites I, 596, 17 sqq.
564, 7. eius uiors 1, 609, 21.
 IIISTORICUS. 999
Simeonis Bnlgari et lloniaui inip. sabe f. I, 160, 24. dei gratia
<le pa:e c()llo(|iiiiiin 11, 305, 4. cur taudem destitntus I, l70, 9
eius iuteriliis 11, 307, 20. su- sqq. senex idololatra factus I,
perhia 11, 35C, 6- 172, 15. cius sapieuti.i et li-
Siujocalli liisloria 1, 69(5,9. bri I, 123, 22 sqq. se|)ulcrum
Siinon uiagus baptizatus I, 346, S- ab Uyrcauo et IJerode eflossum
oius ciini Petro apostolo certa- I, 173, 7.
uien 1, 3r)>, 12. 364, 3. inte- Solon Atheniensium legislator I,

ritns 1, 369, 22 sqq. praesligiae 145, 19. eius cuiii Croeso col-
1, 368, 12 sqq. loqiiium I, 250, 11 sqq.
Simouides quas litteras invenerit Sophar Minaeus I, 125, 4-
1, 220, 19. Sophia uxor lustiui curojialatae 1,

Siuioniuui 1, 370, 4. 680, l4. qnomodo a Tiberio

Sion lIierf)solynioruin arx a Da- cuita 1, 688, 12 sqq.
vido aedidcata 1, l6l, 5. urbs Sophia Coustautiuo Babutzico nu-
ludaea noiuiuala I, 197, 16. pta II, 161, 6.
Sirenum saxa 1, 233, 2. ,-, » Sophia, Phocae soror, Constanliuo
Siridis mons 1, 16, 15. Duri fratri nupta U, 392, 6-
Sirmium 691, 18-
1, eius dominus Sopliiae portus I, 685, 12.
dolo a Diogene caesns 11, 476, 1 5. Sophianornm palatium 1, 6S4, 3«
Siroes Cliosroae f. Persarum rex Sopho nions 11, 628, 9-
1, 734, 4. 735, 1. Sophocles 1, 245, 6- eius locus I,
Sirus insula 11, 80, 9. 82, 7.
Siserae de ludaeis victoria et cla- Soplionias I, 186, 4. eius locus I,

des 99, 6sqq.

1, mors 1, 147, 2. 414, 18.
Sisii castri eversio 1, 778, 16. Sophronins Ilierosolymoriim cpr-
Sisinnius Chrysostomi successor I, scopus 1, 736, 20. Cliiistiano-
590, 19. rniu calamitatem lameutatur 1,
SisiuuiusNicolai Chrysobergii suc- 746, 13.
cessor II, 448, 21. Sosander llippocratis frater 1, 213,
Smyrnae quale spectaculum 11, 21.
522, 6. Sosco castellum II, 457, 1.
Socister Persa ab Areobindo ne- Sosis Aegjpti rcx I, 36, 1.
catus 1, 599, 8. Sostliemii nomen unde
1,210, l4.
Socrates philosophus 1, 245, 5. Sozopetra amerinunniae patria e.\-
veneno extinctus I, 255, 17« eius pugnata 11, 130, 17.
dictum I, 359, 4. temperantia Sparta 217, 7-
I,

1, 360, 3. spathariiis 1, 296, 9-

Sogdiani caedes I, 253, 15. Spathae expngnatio II, 206, 18.
Sodoma urbs et regio 1, 51, 5. Sperchius amnis U, 450, 7.
Sol Vulcani f. Aegypti rex 1, 35, 12. Sphagelliis Perslhlabeui exercitiis
Sol Cleopatrae f. 1, 320, 9. praefectus II, 395, 5. eius ca~
solis prodigiosus recessus 1, 190, 12. sns II, 402, 4.
obscuritas 1, 650, 7« defeclus Sphendanes I, 252, 21.
I,754, 21. 773, 11. 11, 7, 15. Sphendosthlabus Rossorum prin-
23, 4. 253, 8. 375, 4. 434, 19- ceps II, 372, 7. vii^inti inillia
Soldani de fortuna chreia 11, 221, Bnlgarornm conipedibns coii-
8 sqq. in regem Franciae do- slringit 11, 400, 12. Rodostoli
lus ibid. obsidionem adversus Bomanos
Soliinani in Thraciam profectio I, perfert 11, 402,11. eius interi-
789, 14. tus II, 41.3, 15.
soliliidines Indiae periculosae 1, Spheugus Bladimcri frater 11, 464, 8.
269, 15. Sphinx mulier ab Oedipo uecata
Solomon DaviJi secundus ex Bcr- 1, 45, 10 sqq.
lOOO fNDEX
SpoiKlylfs Antiocheae tliix 11,400, Snleiiuan (^xercitiiin iu rionianos
13. ducit I, 801, 5.
Spyridiou episcopus sophistam re- Siiuamitidis (ilius ab Klisaeo vitae
futat I, 502, 17. restitutiis I, 181, 2.
Stagus castelium II, 475, 2. Suphianiis Aphi f. I, 765, 9.
Stauracids patricius magnam prae- Susaciinus Aegypti rex I, 118, 1.
dam ex Peloponneso adfert II, Syca urbs, I, 777, 2.
21, 18. eius interitus II, 28, 6. Sychaei interitus I. 246, 1-
42, 21 sqq. Symbatiusliard.ie gener 11, 180,2.
Stela insula II, 231, 8. eius rebellio II, 200, 14 sqq.
Stephanicum castellum If, 209,4. relegatio ibid.
Stephani Alexandrini vaticinia I, Symmachus 441, 17
I,

717, 7. Synaeus inons i, 751, 11.

Steplianiis Cappadox imperio exu- Syuepon linereticns I, 454, 9-
tus II, 236, 4 Syracusae a!) \garenis deletae II,
Stephanns Mediae praefectus a 234, 10.
Turcis victns 11, 571, 7. Syria iinde dicta 1, 39, 10. eius
Stephanin patriarcha II, 307, 3. reges post Alexandrum 1, 339,
Stephaniis syncellus adDurum le- I sqf[. a Saracenis vastata l,
gatur II, 420, 17. 711, 7. occupata 1, 746, 21.
Stephaniis Tlieopoli patriarclia eli- Tacitus imp. 1, 463, 7.
gitur II, 5, 3. Tantaliis 1, 211, 10.
Stephani et Theodoti aulicorum Tarasius patriarcha II, 22, 16. eius
facinora 773, 16 sqq.
I, obitiis II, 34, 3.
Stephanus patriarcha II, 253, 22. Tarenti castri expugnatio 11, 232,6.
Stephani iunioris supplicium II, Tarqiiinius Priscns 1, 260, 18.
13, 13 sqq. Tarquiuiiis Superbus 1, 261, 19.
Stephano martyri templum a Pul- Tarsus condita 1, 40, 18. expu-
cheria conditiir I, 592, 14. gnata 11, 361, 21 sqq.
Stheneboea, quae etAntea 1,212, Tatianns et lulius fratres 1, 603,
18 296, 16. II sqq.
Stiliconis caedes I, 587, 19.
Tatianus haereticus 439, 1.
1,
Stoii Poecile I. 282, 9 sqq. Taurus mons 725, 10.
1,
Stoici 282, 13.
I,
Taiirus Cretae rex 1, 38, 18. 42,
Stragna I, 574, 15.
fl.
4. Pasiphaes 1, 214, 9.
Stratiotici apparat.us in Comnenum Tecmesa 1, 222, 21.
II, 637, 2. Teichomerus Bulgariae rex 11, 528,
Stratonica privigno Antiocho nu- 8.
pta I, 292, 19.
Telegonus Ulyssis ex Circe f. 1,
Stratonis lurris I, 323, 11.
232, 23sqq.
Strongylum castellum II, 18, 2.
Telephus Herculis ex Auga f. 1,
Strumpitzae deditio II, 467, 13.
245, 15.
Studius loannis baptistae templi
ccnditor 1, 611, 17. Teles 1, 296, 16.
Stuphianus 1, 789, 19- Tellerigus Longobardorum rex II,

Stylianiis pontificum Palatinorum 19, 8.

princeps II, 352, 20. templum Hierosolymitannm a So-
Stylianus Zautza logolheta dromi lomone conditiim I, 118, 5. 161,
creatur II. 250, 5. 13. I, 252,
posterius aedificatum
Stypeii captio II, 460, 24. 14. ab Antiocho profanatnm 1,
Stypeiota Andreae Scythae suffi- 286, 4. 293, 1. ab Umaro ae-
ciHir II, 217, 17. dificari coeptum 1, 754, 15.
Styraces vinctns lustiniano trans- templa a Constantino M. con-
mittitur I, 645, 5. dita 1, 497, 22.
 IIISTORICUS. lOOI
Tephrica urbs 11,154, 18. 20(), 11. Tiieodora lohaunis Tzimiscis uxor
ol)scssa II, 212, 21. 11, 392, 17.

'lerbolis Dtilyaronuu priuceps 1, 'Theodora Coustantini VIII f. II,

780, ;5.
'rereliiutliiis Bndas
Teiiilates rex Cliristiaaus
498, 13.
terrae n.otus 1, 543, 21. 550, 17.
599, 19. ti08, 3. 618, 16. 628,
16. 639,20s(|(j. 646,5. 630, id.
674, 12. 679, 1. 691, 15. 791,
20. 801, 9. 11, 5, 11. 9, 10.
23, 23. 173, 14. 372, 18. 4-38,
3. .500, 4. 503, 16. 513, 23.
515, 14. 521, 23. 532, 21.
tetrarcliae liulaeae 1, 322, 15.
'Teiithras regnlus 1, 222, 21.
Tliaildaeus Atigaruin baptizat 1,
485, 9. fit uionacha 11,498, 6.
1, 435, 14. Tlieodora Couslantini IX iixor im-
Gt 1, peratrix 11, 610, 23 stjq.
Tlieodoricus cur uiinislro capiiL
amputarit 1, 628, 6.
Theodorittis fyri episcoptis I, 595,
3. eius de haeresiuui varietate
lociis I, 462, 4. scripta contra
Ephesinuiii con<iliiim I, 670, 9.
Theodoropolis 1, 411, 20.
'Theodorus Angustanus historictis
I, 4, 6.
Theoilorus Daphnojiales iiistorlciis
1, 4, 6.
Theodorus Sidensis historicus 1,

310, 20. 4, 6.
'Ihalainou iusiila 1, 524, 17. Theodorns, Raithensis presbyter,
Thales philosophns 1, 275, 9. haereticus 1, 457, 1.
Thaleiita Aniazon 1, 266, 13. Theodorus martyr 478, 1. eius
1,

Tliamar alieniiijeua l, 107, 23. faiiuin 411, 17.

1,

'Tliaiuuathsaracha i, 143, 1. Tlieodoriis loauni papae subroga-

Thara IXachoris f. I, 47, 11. tus I, 737, 8.
'Tharbe Aethiopiini regis f. Mosis Theodosiopolis condita I, 568, 3.
amore ca|)ta 1, 75, 20. a Constantino recej^la 11, 10, 3.
'i'harras ludaeus 1, 489, 10. Theodosiiis M. imp. 1,550, 12 sqcj.
Tlieba ab Aarone capta II, 35, ab Ainbrosio sacris excliisus I,
21. 556, 17 s(pj. eiiis monumenta
Thebae conJitae, et luule dictae 1, I, 567, 15 sqq. statua deiecta
44, 17. 1, 618, 19. mors 1, 363, 5.
Theclae templuin I, 621, 5. 573, 20.
Thej^laphalassar Assyrioruni re.\ 1, Tlieodosiiis iunior Arcadii f. imp.
187, 11. I, 574, 17. 586, 20. eiiis mores
thekel 1, 199, 14. et iugenium l , 586, 20 sqq.
Theiueli presbjleri facinora U, Marciauuin sibi succedere iubet
329, 11. 1, 602, 8.

Theoijoeus ISratonis f. I, 43, 23. Theodosiiis III I, 787, 11.

Theoctista Theophili socrus U, 'Theotlosius aChiysaphio tleceptiis
103, 8. 1, 601. 15. a Phocae miuistris
Theoctistus patricius Michaeli iiup. captiis 1, 709, 12. a monaclio pro
tutor II, 139, 11. incarceratus milite accipitiir 1, 595, 22. a
et interfectus II, 157, 11 sqq. Couslante iuterlicitur 1, 702, 81.
Tbeodectes tragicus cur excaeca- curiuouachos beatos pronunliet
tus 1, 290, 8. 1, 596, 7. episcopos in eoncor-
Theotlora Iiislini I uxor 1, 639, diaiu redigit1, 595, 12. impe-
15 (|HaniIo defuncla I, 658,8. rator desiguatnr I, 786, 17.
'i'heodora Chagani soror, lustiuia- Theodottis inonachus
l, 773, 21.
ui II uxor I, 778. 24. eius supplicitim 776, 1. 1,

Theodora Theophili iinp. iixor Theodiili reli(jniaeI, 523, 7.

11, 103, 7 s.|.(. Theonnis haerelictis I, 553. 11.

'iheodora Michaeli 111 UAor II, riieophanes coufessor liisloricus
158, 7 stji|. 1, 4, 1.

63*
 I002 INDKX
Theopliaues et Theodoriis Grapti Thestius rex l, 212, 1.
II, 114,8. 149,19. Thethmo^is I, 74,13.
Theophanis inetropolitae avaricia Thoas I|)iiigeniam friistra perse-
11, 518, 10. ciitus I, 237, 17.
Theophanis patricii relegatio 11, Tholas iudex 1, 105, 8. 147, 10.
321, 7 Thomaitae incendiiim U, 25, 2.
Theophanonis relegatio 11,380,17. Thomas contra Miciiaelnm II re
revocatio 11, 382, 10. bellans U, 74, 11 sqq. inipera-
Theophilit/.es U, 189, 23. tor dedaratur U, 78, 6. vinci-
Theophilus imp. Michaeli Dalbi tiir U, 83, 5 sqq.
f. II, 99, 17. 104, 3 sqq no- Thracesli historia I, 5, 4.
vercam aula expellit 11, 101, 2. Thracia a Rossis vastafa II, .384,
imaginiiin et inonachorum ho- 17. niaris eliivione operta I,
109, 3 sqq.
stis 11, eiiis larnbi 657, 15.
II,115, 19. filiae II, 118, 11. thriasis I, 471, 1.
cum Impraelo proeliuin II, 122, Thrasyllns astrologus 1, 344, 2.
10. adversus Saracenos expe- Thiiles \egypti rex 1, 36, 1.
ditio H, 125, 3. vaticinium II, Thuriis Assyriorum rex 1, 29, 3.
128, 10 morbus U, 137, 17. Thyestes rex 1, 214, 3.
mors U, 138, 5 sqq. Tiberias condlta I, 323, 9. 333,
Theophilus Eroticns Cypri f)rae- 23.
fectus rebellans U, 549, IG. Tiberius imp. Augiisti siii'ce.ssor I,
Thfophobus ex qua familia ori- 323, 9. 333, 23. quid de Christo
undus II, 120, 8. ei imperiiim a senserit 1,330, 17. iam senior a
Persis defertur II, 131, 2. eius virtute desciscit I, 337, 22.
obitns U, 131, 18 sqq. Tiberius lustini imp. collega I,

Theophrastus philosophus 1, 340, 3. 685, 19. eius aedificia I, 690, 6.

Theopliylactiis notaneieta Tliessa- triuin[)hus 1, 690, 18. mors I,

lonicae praefectus II, 459, 6. 691, 1.

Throphylactus EdeRsenus presby- Tibianus praefectus 11, 559, 2.
ter 11, 7, 5. eiiis obitus II, Tigris fl. I, 25, 21. 192, 10. 725,
10, 1. 12.
Theophylactus , Lccapeni f. ,
pa- Timocles poeta I, 612, 15.
triarcha II, .315, 2. eius obitus Timothciis annalium scriptor I,

11, 332, 4. 103, 18.

Thcoiplnlactus protospatharius 11, Timothei apostoli martyriiim I,

549. 22. 431, 10.

Theopompus mentecaptus 1,290, 5. Tiinotheus Litroboles Macedonio
Theotecnus praestigiator 1,471, 13. substituittir I, 631, 4. eiiis obi-
Thera insula I, 794, 23. tus 1, 655, 15.
Therasia insula I, 794, 23. Timotheus Aeliiriis Alexandreae
Thermitza castellum captum U, ecclesiae turbator I, 608, 6.
4G3, 23. Chersonem deportatus I, 609,
Thermi:tl)is filia Pharaonis Mosem 17. aZenone revocatus 1, 617, 4
servat I, 130, 19. eius mors 1, Timothei Gazei de tributo Chry-
86, 21. sargyro Iragoedia 1, 627, 7.
Thersa capta 1, 187, 6. Tiresias philosophus I, 42, 12.
Theseus f. 1,214, 21. Tissus fl. 1, 702, 15.
Tliessaliae diluvium 1, 146, 17. Titus imp. 1, 380, 12.
Thessalonit a ab Agarenis capta II, Tobias qiinmodo albuginem ron-
262, 16. ab Alusiano oppugna- traxerit I, 191, 15 sqq.
tA II, 531, 20. Toplitzum castellum II, 604, 4.

Thessalonica Alexandri f. et urbs Tornicii motus 11, 566, 7.

1, 273, 11. Tntilne intcriUis I, 6.59, 15.
 HISTOHICUS. ioo3
Trangrolipaces Persiao fex 11, 569, Valentious haereticus l, 439, 1.
Valerianns excoriatns 1, 454, 3.
Traianopolis 1, 437, 3. Valeriani et r.allieni imperinm J,
Traiani imperium I, 430, 17. 452. 4 scjq. 454, ,3.
Tri;icontapliylli domnK in niona- Vandali I. 601, 1..
steritun convertitur 11, 497, 9. Venus Afri et Astynomae f. 1, 28,
Triaditza olim Sardica 11, 436, 20. Adonidi nupta 1, 29, 9.
19. Cnidia I, 564, 10.
Triierberus canis 1, 143, 19. Veri cum M. Antonino iraperium
Trifomis Palaestinae l, 237, 1. 1, 439, 14.
Triphylli interitns II, 31, 20. Verina Basilici soror 1, 615, 2.
Tripolemns Alexandri snccessor 1, Leonis magni uxor 1, 607, 13.
273, 8. Vespasianus irap. 1, 380, 4.
Tripolis Phoeniciae nrbs 11, 365, 1. Vestales virgines institutae 1, 259,
Troia condita 1, 147, 14. 211, 3. 18.
excisa 1, 216, 11. Vesuvii incendium 1, 424, 13.
Troiamim bellnm 1, 149, 6. 216, victoriatornm numismatum inscri-
11. ptio l, 363, 14.
Troili caedes I, 227, 4 victorinus 1, 463, 15.
Tropae «aptio U, 2.36, 14. Virgilius 1, 303, 22.
Tros Phrygiae rex 1, 211, 2. Vitalianiis seditiosus 1, 632, 9.
Trypho patriarchae vicarins II, 31 1, Vitellius imp. 1, 379, 21.
22. jjatriarchatu fraii<le deiic.i- Ulemarodachns rex 1, 206, 21.
tnr II, 313, 12. Ulysses 1, 218, 18.sqq. 232, 3 sqq.
Tulliis Iloslilius 260, 9. 1, Umarus Abubacharis successor 1,
Tjdcus Oenei 248, 10. f. I, 745, 5. templum Hierosolymi-
Tyiiflareus L;iconum rex 1, 212, 5. ticum aedificat 1, 754, 15. quan-
Tyrachws Ivilteri f. Patzinacarum do vita functus 1, 793, 5.
rex 11, 582, 4 s(\q. Ungari ab imperatore in anxilium
Tyro .\i;euori nupta I, 38, 14. adsciti 1, 254, 24.
Tyropneum castellum 11, 390, 20. nngiienti in ecclesia coram populo
443, 19. consecrandi aiictor 1, 530, 22.
Tyrus ab Agenore extructa, et re- Uniori imperium 1, 451, 13.
gnnm institutum l, 38, 17. a Volusianus Galli f. I, 452, 4.
Tauro capta ibid. condita I, Volnsiani et Galli imperium 1,

103, 21. 452, 4 sqq.

T/.amandi urbis situs U, 423, 20. Ur Chaldaeorum urbs 1, 47, 7.
T/.athus Lazorum rex 1, 638, 17. Uranus 1, 8, 1. 53, 3.
T/Prnas fl. II, 461, 1. Urielus angelorum princeps 1, 17,
'["zimisces inip. coronjstnr 11, .380, 22. quae Enochum docnerit 1,
3. eius uxor II, 392, 17. hu- 21, 11.
manitas 11, 396, 12. triumphus Uthaxadus martyr 1, 498, 16.
11, 413, 2. inte.-itus 11, 415, Uvalidus Arabum princeps 11, 6,1.
9 sq((. Uv.iriim vallis l, 747, 22.
T/.udatler castrnm I, 634, 17. Vnlcaniis Aegypti rex , Mercurii
Valcns imp. Valeiitiniani fratris siiccessor
I, 35, 12.
collega 1, 541, 15. successor 1, U/.iUnriica gens II, 582, 10.
547, 11. Arianus l. 541, 19. Xandames rex \, 267, 12.
547, 15. eius interitiis I, 549, Xenaias a Calandione profligatus 1,

17 620, 9 sq((. a Cnapheo lliera-

Valentiniani maior imp. I, 540, politano episcopatiii praelicitur
22. ibid. a Cnapheo Philoxeniis
Valentinianus innior imp. 1, 551, nominatur ibid. oonf 1, 637,
13. 21.
ioo4 INDEX HISTORICUS.
Xerolopliiis Arcadii l, 567, 3. Zenibria Abrahanii f, I, 51, 3.
Xerxes spnriiis 1,253, 15. Zeno Stoicus 1, 282, 8.
Xijiliias iii Antij^oni insula mona- Zeno caesar declaratus 1, 614, 3.
cliiis 11, 477, 9 sqff. Leonis inip. gener 1,611, 20. in
Xylinilae interitiis 1, 792, 14. quornm haeresi fuerit 1, 615,
Xylocastri vastatio 11, 213, 17. Ssqq. voluptatibus deditns ib.
Xylocerca porta 1, 707, 12. urientales episcopos Henotico
Zaba fl 1, 730, 15. subscribere cof^it 1, 619, 15.
Zabariiaztis a lustiniano recipitur Zenodia Basilisci uxor 1, 616, 1.
1, 650, 17. Zethus et Amphion niusici 1, 43,
Zabiilon lacobi f. 1, 59, 20. 70, 24 sqq.
23. Zethus Theobaei f. 1, 44, 11.
Zacharias baptistae pater I, -326, 18. Zeuxippus Sicyonioruni rex 1,144,5.
Zacliarias rex 1, 187, 5. qni et Zenxippuni balneum 1, 442, 15.
Ozias, Amasiae f. 1, 189, 6. Zichia n. 11, 12, 2.
Zacliari.is vates I, 186, 5. Ziliciim haeresis 11, 150, 19.
Zaciiariae Bestae cur liiigua exci- Zocter 1, 329, 8.
sa II, 483, 15. Zoe Cari)onopsiiia, Leonis VI uxor
Zacvntliiis insiila 11, 229, 8. 11, 261, 17. iinperii adiniuistra-
Zagora II, 153, 14. tionein accipit II, 283, 1. aula
Zagoria 1, 780, 14. eiecta II, 296, 9.
Zanibrcs Indacus I, 491, 6. raa- Zoe Pionianuiu inaritum tollit, II,

gns I, 478, 17. 504, 22. loanni insidiatur II,

Zapptra iiibs 11, 207, 16. 519, 12 Monoinacho nnbit 11,

Zara Esai f. l, 77, 16. 542, 2 sqq.

Zarelha vallis 1, 138, 4. Zoroastres Fersa astrononius 1, 29,
Zarethiis Tiagnelis f. 1, 77, 2. 21.
Zebeas ^vp\ Madianitarnni caesus Zorobabel a Cvro Hierosolyma re-
1, 101, 1. niissus 1, 242, 16. 253, 20.
Zebedaei mors 1, 329, 18. Zosimns rhetor Gazaeus a Zenone
Zebeelns (lux 11, 728, 5. iuterfectns 1, 622, 2.
Zebi Madiauitae cucdes 11, 101, 1. Zosle urbe eiicitur II, 487, 15.
 INDEX HISTORICUS
IN lOANNEM SCYLITZAM.

Abnlchar diix Italiae II, 722 ' '> tur 11, 662, 8. fame coiifecla
Abydns II, 703, 1. 11,677, 14.
Acephalornm haeresis 11, 687, 13.
Apocape Beste 11, 675, 22.
Aecateriua Augusta iiiiperatorlper- Apsilianus versutus etbellicosus II,
suadet nt monachns (iat II, 648, 7, 671, 15.
monacha II, 650, 1. archangelorum dies festns 1, 649.
Achridae locns II, 739, 11. 19.
Acliridispraetor II, 716, 17. Ardoinus 720, 16.
II,

Adana 703, 23.

II, Argaum 670, 20.
11,

Adrianopolis II, 727, 4 sqq. Artach a Saracenis occupatum II,

Aemilianus metropolita Iconii 11,

733, 12
AgareniChristianos vexant 11,664,
14. orieutem incursant 11, 709, 3.
Alamanni II, 718, 22.
Alexander Cabasilas Scopiorum
dux II, 726, 4.
Alexandrona Ciliciae urbs 11, 677,
17.
AiexiusComnenus praeses
14. 730, 12.
Alusianus Bulgarus II, 678, 21.
Alyates captus oculis privatur 11,
677, 2.
Artze castellum II, 691, 18.
Asa sultanus 11, 699, 21.
Athyra castelliim II, 730, 4. ib. 17.
Ausonides fines 11, 676, 18.
Azae oppidum 11, 676, 5.
Baaspracania 11, 653, io.
Baltolibades II, 684, 12.
Barangi milites 11, 644, 1. 668,5.
11,713, 737, 15.
Basilacius 11, 693, 22.
Basilins Apocapes 11, 654, 10.
Basilius protovestiarius Maleses 11,

703, 2. 701, 12.

Amasia 713, 14
11, BerdenaBotaniatae imp. uxor mo-
Amertices trausfnga 11, 661, 23. ritur 11, 738, 5.
Tnrcorum praefectus 11,672,18. bestarches dignitas II, 663, 16.
Ainoriuin dircptnm 11, 677, 22. Blachernarum palatiuin 11, 647,4.
Andronicus caesaris filins 11, 659, Bodinus U, 715, 15. 717, 7. rex
10. cius fuga 11, 698, 2. ei- Bulgarorum declaratur, II, 715,8-
dem oculi eirossi 11, 704, 3. eius praedationes II, 717, ?• ca-
Anium 11, 653, 22. 654, 4. pitur II, 718, 7-
Anna Coustantini Ducae f. II, Boitachus moritur II, 718, 20.
659, 10. Borilus Hotaniatae familiaris 11,

Anthium locns II, 682, 5. 734, 21.

Antiochea Syriae a Turcis diripi- Boryses II, 716, 21.
Geors. Cedveniis loin. 11. 64
 ioo6 INDEX
fiotaniates clux Romanorum in Tiir- Cotyaeum II, 704, 7.
cos mittitur II, 662, 12 sqq. Crispinus invasus II, 678, 19. ad
Bryennius res occidentis perUtrbat imporatorem legationcra mittit
II, 735, 8. oculos amittit 11, 11, 679, 6.

737, 15. Crya fons 11, 691, 3.

Caesarea aTurcis diripitur 11, 661, Cutlumus Turcorum duxll, 732, 5.
4 sqq. 680, 3. Cyzicus urbs terrae motu afllicta
Calabria Romanis subiecta 11,721, 11, 657, 16.
2. 722, 2. Damianus Oalassenus II, 716, 7-
Callipolis 11, 722, 12. Diabatenus 11, 743, 2-
Catacalo Combustus curopalata Diaboleos patricius II, 716, 19.
creatur 11, 642, 5. Diogenes duxSardices patricius et
Catma ager II, 676, 20. bestarches 11,663,16. magister
Celzene regio II, 682, 7- sqq. creatur 11, 665, 5. imperator
Chalepitae cum Turcis coniuncti declaratus cum Eudocia Au-
II, 662, 8. gusta coniungitur II, 666, 11«
Chalep regio II, 672, 12. eius caecatio 11, 704, 10. mors
Chalep princeps 11, 674, 21. 676, 18- ib]d.
Chatalurius Antiocheae dux II, Dobromiris 11, 741, 19.
684, 3. Docaea oppidum 11, 702, 14.
Chleat locus II, 681, 17. Doceanus 11, 720, 10.
Choerobachi locus 11, 655, 22- Doleanus Servorum rex 11,715, 7-
Chonensis res publica a Turcis Dorylaeum locus 11, 679, G.
invaditur 11, 686. 15. Dyrrachium 11, 722, 8 et 18.
Chorosalarius Turcorum dux 11, Elenopolis ab indigenis Eleinopo-
643, 11. lis 11, 689, 13.
Chrysopolis urbs 11, 735, 4. 740, Eriorum palatia 11,688, 21.
24. 742, 7. 710, 10. 726, 23- Eudocia potitur imperio cum li-

Cilicia a Turcis direpta 11, 661, 16. beris 11, 660, 12.
Claudiopolis II, 684, 17. Eustathius magister iuterficitur II,

Coelesyria vastatur 11, 670, 2. 701, 12.

color prasinus 11, 730, 21. Fabiorum familia Romae celebris
columna magna Constantini 11, 11, 726, 18.
742, 14. fames ingens et crudelissima 11,714,
Combustus curopalates 11, 642, 5. 15. 725, 9.
Commopolis Herculis 11, 683, 24. Francorum natio II, 679, 19.
Comnenus imp. 11, 641, 1. Francica legio II, 708, 6.
Comnenus monachus II, 648, 7. Gaita Franca Roberti uxor 11, 720,
Constantinus Bodenus Bulgarorum 21.
rex creatus Petrus vocatur II, Georgii martyris dies festus II,
715, 18. 651, 16.
Constanlinus Ducas imp. 11, 651, Georgius Boitachus e Conchanis
7. eius pletas 11, 652, 15. in ortus II, 717, 17.
iudiciis arroganlia ib. mors 11, Georgius Maniaces 11, 720, 8.

659, 4 sqq. eius liberi ib. Gymnus praefectus II, 739,13sqq.

Constaulinus Coustantini Ducae f. Gytarius locus II, 677, 22.
imp. 11, 742, 3. Halys fl. II, 690, 22.
Constantinus Lichudes prolovesti- Hapsinalius bellicosus et versutus
arius patriarcha fit II, 644, 18. H, 671, 15.
eius mors 11, 658, 14. Hebdomi monasteriura II, 714, 4-

CoDstantinns Theodorocanus capi- Hierapolis arx II, 673, 1 sqq. 675,

tur 11, 728, 11. 22. obsidetur 11,685, 21.
Cosma monaclius patriarcha deli- Iconii res publica viris abundans
Situr 11,731, 12. 11, 683, 4.
 HISTORICUS. lOO 7
loannes Caesar patruus Parapina- Neocaesarea a Turcis eversa Jf,
cii II, 707, 1. tUix declaralur 670, 7.
II, 709, 5 sqq. victus capitur Neoconnis urbs regia II, 689, 11.
a Ruselio ibid. imperator de- Nicaea terrae motu concussa 11,
claratur II, 710, 16. 657, 20.
loannes Bulgariae arcliiepiscopus Nicepboritzes e Buccellariis ori-
H, 74'J, 18. undiis II, 705, 23sqq. eius -inso-
loaunes Xipliilinu» nionachus pa- lentia. ibid. dux Antiochiae de-
tricius et Bulgariae archiepisco- claratur. ibid. eiusdem potentia
pus creatus 658, 23.
11, eitis et malitia 707, 1.
II,
interitus II, 731, 12- Nicephorus Botaniates imperatori
loannes Sidae metropolitanus II, suspectus pellitur II, 690, 19-
705, 16. curopalates creatur 11, 726, 9.
losephus magister Trachaniota II, imperator fit II, 734, 11.
692, 4. Nicephorus Bryennius a sultano
Isaacius Comnenus imp. II, 64l,l. vincitur II, 693, 6. imperalor
fulgure tactus II, 647, 14 5(j({. nominatur 727, 4 sqq.
monachus obit 11, 649, 9. Nicephorus Caranlenus Scopiorum
Isaacius Comnenus dux exercitus dux II, 715, 22.
a Turcis vincitur II, 708, 4 sqq. Nicephorus Maurus patriarcha An-
Antiocheae dux II, 718, l4. liochiae II, 742, 22.
Lazari miraculum II, 734, 7. Nicephorus Palaeologus II, 688, 2-
Libeliisius Antiochiae priuceps II, Nisus urbs II. 7l7, 7.
673, 3. Pancratius dux Armeniae II, 653,
Lobitztim II, 646, 10- 22.
Longobardia a Roberto Franco Panium urbs Thraciae eversa II,
occupata II, 720, 4 sqq. 657, 12.
Longobardopulus Michaelis 61iam Parapinacius unde dicatur II, 714,
ducit uxorera 718, 8. II, 18.
Machmutius ameras II, 673, 18- Patzinacae Occidentem premunt
Maugana II, 645, 1. 651, 16. II, 721, 19. 730, 23. 741, 3-
Manicatae qui II, 720, 13- Pemolissa oppidum II, 642, 5-
Manuel Comnenus curopaiates dux Perenus dux Italiae II, 722, 15.
et princeps exercilus II, 685, 8« Petrilius apiid Constantinum pri-
688, 9. 691, 14. mus' II, 716, 14 sqq.
Maria ex Alanis Botaniatae inip. Petrus Bulgarorum rex II, 715, 18-
uxor II, 738, 10. Pharesmanes Iberus praefectus II,
Matziciert urbs Romana II, 692, 675, 22.
11 sqq. Philarethus Brachraamius II, 681,
Maurocastrum oppidum inArmenia 18.
II, 679, 16. Piperuduin monasterium II, 702, 7-
Melissopetritim II, 702, 2. Podandi claiisnra II, 703, 19.
Melitene H. 653, 8- 671, I4et23. Praeneltim II, 734, 21-
)\1etabole oppidum II, 711, 19. Prisdiana II, 716, 1.
Michacl declarattir archiepiscopus Prota insula II, 705, 1.
Ephesi ir, 738, 19. Pselliisphilosophorum princeps II,
Micliael Parapinacius imp. II, 688, 2. 702, 11. 706, 19-
705, 13. Riiaedestus terrae motu evertitur
Molibotum monasterium 11, 659, 9. II, 657, 7. 564, 23.
Myriophitus tirbs terrae motu ever- Rheas locus II, 732, 13
titur ir, 657, 12. Robertus Francus II, 720, 4 sqq.
Neapolis locus II, 647, 12. dux Calabriae II, 724, 1.
Nemizzus vir illuslris II, 679, Roma II, 726, 17.
23. Romanus Dlogenes imp. II, 666,
 2

ioo8 INDEX HISTORICIJS.

11, exercitum imbecillem ad- Teluch regio H, 671, 12.
versus sultanum tlncit II, 8G8, Theodorus Doceianiis Isaacii iinp.
s<|q. eius oralio II, 693, l4. ex sorore nepos II, 647, 24-
captus a sultano dimittitur JI, Theodorocanus Conslantiniis ca-
699, 9 sqq. pitiir II, 728, 11.
Ruselius Latinus dux exercifus a Theodosius episcopus Diabolae II,
Turcis capitur II, 708, C
711, 739, 5.
18 713, 17. 730, 5. eius in- Theodosiopolis urbs II„ 691, 17.
teritus II, 743, .16. 701, 20.
Salernus urbs Calabriae maxima Theodulus Bulgarioe archiepisco-
il, 721, 2. pus ir, 658, 23.
Samiich 'lurcus II, 653, 11. Theodulns Synadenus II, 743, 4.
Samiiel Alusianus Bulgarus bestar- Theognostus proconsul II, 716,
ches II, 678, 21. 17.
Sangarium II, 690, 10. Thrymbus in Calabria dux exer-
Sardices Diogenes diix in exilium citus II, 721, 22.
miltitur II, 663, 16 sqq. ' Tornicius Cotetzes II, 695, 5.
Saronites II, 717, 10 sqq. Trachanioles II, 695, 19.
Scopiorum iirbs expugnata II, 717, Traditza urbs II, 645, 20.
17. Traianopolis urbs II, 728, 2 sqq.
Scribonae populus II, 721, 22. Traianus caesar II, 728, 21.
Sebastia II, 670, 3. 671, 9. Turcorum excursiones sub Con-
Selte II, 646, 2. stantino Duca II, 652, 20 sqq.
Sergii monasterium II, 718, 14. insolentia II, 686, 11 sqq. de
Sopho mons II, 710, 21. Romanis victoria II, 660, 12sqq.
Straboromanus praeses II, 735, 698, 23. 721, 21.
15. 743,20 sqq. Tyropoeum oppidum munitum II,

stratopedarches II, 648, 18. 703, 8.

Tame Uzorum dux II, 695, 5. Tzamandus oppidum II, 678, 5.
Tarchola locus II, 676, 21- Tzurolum II, 656, 14.
Tarsi planities II, 684, 7. Ungari pacem violant II, 645, 17.
Tatus II, 719, 8. Uzorum natio II, 654, 10 sqq.
Taurus mons Munzarus appellatus clades. ibid.
II,682, 7. Xiphilinus Trapezuntius patriar-
Teclae protomartyris festum II, cha deligitur II, 658, 14.
646, 10. temphim II, 647, 4. Zompi pons II, 709, 10.
 I«AIU

'^h

DF Oorpus scriptorum historlae

503 tyzantinae

v.U

PLEASE DO NOT REMOVE

CARDS OR SLIPS FROM THIS POCKET

UNIVERSITY OF TORONTO LIBRARY

/>