Instructional Planning (iPlan)

(The process of systematically planning, developing, evaluating and managing the instructional
process by using principles of teaching and learning - D.O. 42, s. 2016)

Detailed Lesson Plan (DLP) Tool

DLP Blg.: 1 Asignatura: FILIPINO Baitang: 7 Quarter: 1 Oras: 1 oras
Mga Kasanayan:  Nagagamit nang wasto ang mga retorikal na pang-ugnay na gamit Code:
Hango sa Gabay Pangkurikulum sa akda (kung, kapag, sakali, at iba pa). F7WG-If-g-4
Susi ng Pag-unawa na Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa at paggamit ng pang-ugnay.
Lilinangin:
Domain Adapted Cognitive Process Dimensions (D.O. No. 8, s. 2015) 1. Mga Layunin
Kaalaman Mga Kategorya: Behavioral Verbs: Ang mga mag-aaral ay
–Ang pagkilala Ano ang dapat malaman ng mga mag-aaral?
ng mga kilalang Pag-aalala Mga pandiwa na bigyang-kahulugan, - Pangalanan ang mga pang-ugnay
bagay o –tumutukoy sa simpleng gagamitin sa pagbuo tukuyin, pangalanan, na ginagamit sa lunsarang
impormasyan paggunita sa mga ng Enabling Learning alalahanin, piliin, teksto/akda.
hango sa natutuhang impormasyon. Objectives (ELO) ulitin
karanasan o pag- Pag-unawa Mga pandiwa na asalin, baguhin,
uugnay. binibigyang diin ang pag- gagamitin sa pagbuo lagumin, talakayin,
unawa sa kahulugan ng ng Terminal hanapin, ipaliwanag,
impormasyong natutuhan at Learning Objectives lagumin, ilarawan,
pag-uugnay nito sa mga (TLO) ipahayag
dating impormasyon.
Kasanayan Ano ang dapat gawin ng mga mag-aaral sa kanilang mga nalaman?
Ang kakayahang Paglalapat –paggamit sa Mga pandiwa na ilapat,
gawing madali natutuhan sa iba’t ibang gagamitin sa pagbuo paghambingin,
ang mga paraan o teksto. ng Enabling Learning klasipikahin,
mahihirap na Objectives (ELO) idayagram, ilarawan,
gawain sa uriin, markahan, pag-
pamamagitan ibahin
nang maingat, Pagsusuri pag-ugnay-ugnayin,
maayos at pag-unawa sa ugnayan ng tukuyin, kilalanin,
madaliang mga bahagi at organisasyon bumuo ng hinuha,
ganapin mula sa ng natutuhan upang makita suriin at magbuod
nalalaman na, ang kabuuan
pagsasanay at Pagpapahalaga Pag-uugnay-ugnayin,
mga gawain. nangangailangan ng sukatin, kilalanin,
pagbuo ng sarili at idepensa, husgahan,
maliwanag na pagpapasiya pagdedebatehan
ng mga inilahad na mga pagtatalunan, ,
krayterya ilarawan, punahin,
pahalagahan
Pagbubuo Mga pandiwa na lumikha, - Pagbubuo ng pangungusap
kailangang pag-ugnayin gagamitin sa pagbuo ipagpalagay, gamit ang mga pang-ugnay.
ang iba’t ibang ng Terminal planuhin, idisenyo,
impormasyon upang Learning Objectives linangin, buuhin,
makalikha ng bagong (TLO) igawa, balangkasin,
kaalaman
Kaasalan Anong kaasalan ang dapat isanib sa aralin?
Ang paglinang Categories: Mga pandiwa na Talaan ng mga
ng mga gagamitin sa pagbuo ng Kaasalan:
saloobin, Enabling Learning
emosyon, Objectives (ELO):
kawilihan at 1. Kahanga-hangang tanungin, piliin, Pagpapahalaga sa
pagpapahayag Pagtanggap - ilarawan, tuwirin, sarili, Tiwala sa sarili,
ng mga mag- Kamalayan, sundin, ibigay, Kaayusan, Paggalang,
aaral na kagustuhang makinig, hawakan, kilalanin, Katapatan, Disiplina,
makikita sa piling pagkatuon hanapin, Pagtitimpi, Kritikal na
inaasal ng pangalanan,ituro, pag-iisip, Bukas na
bawat mag- tugunan, gamitin Pag-iisip, Interes,
aaral. 2. Kahanga-hangang Behavioral Verbs: Magalang, Pagsunod,
Pagtugon tulungan, sagutin, Pag-asa,
Aktibong pakikilahok ng alalayan, gawin, Pagkawanggawa,
tugunan, talakayin, Katatagan, ,
mga mag-aaral na
batiin, pangalanan, Positibong Pananaw,
sumali at tumugon sa gampanan, sanayin, Pagtanggap,
isang partikular bagay. ilahad, basahin, sabihin, Pagsasarili,
Ang kinalabasan ng pag- iulat, piliin, sabihan, Pagpapasalamat,
aaral ay maaaring isulat Pagparaya, Pag-
bigyang-diin gaya na iingat, Walang pag-
pagtugon, pagbigay ng aalinlanganan,
Pagkontrol sa Sarili,
pahintulot, o
Pagkamahinahon,
pagganyak. Pagkaresponsable,
3. Pagpapahalaga - Behavioral Verbs: Pananagutan,
Kaugnay sa isang tiyak isagawa, komletuhin, Pagkamasipag,
na bagay, sitwasyon, o ipakita, pag-iba-ibahin, Pakikilahok,
pag-uugali. Sumasaklaw ipaliwanag, sundin, Pagkamasaya,
mula sa simpleng buuin, pangunahan, Pagkamasayahin,
pagtanggap tungo sa imbitahin, ilahok, Maaasahan,
kumplikadong pangatwiranan, Pagkamagiliw,
pakikilahok. Ang imungkahi, basahin, Pagpapahalaga sa
pagpapahalaga ay batay iulat, piliin, ibahagi, kultura,
sa pagsasatao ng mga pag-aralan pakikiramay,pagkama
itinakdang kahalagahan, likhain,
habang ang mga Pagnenegosyo,
pananda sa mga Kaalamang
halagang ito ay Pananalapi, Global,
ipinahayag sa pag- Pagkakaisa, may
uugali ng mag-aaral na paninindigan,
kadalasang nakikita pakikilahok sa
kaagad. gawaing pantao,
Pagpapahalaga sa
4.Pag-oorganisa- Behavioral Verbs: sang- Karapatan ng iba,
Inaayos ang mga ayunan, baguhin, Pakikisangkot,
kahalagahan ayon sa ayusin, samahin, Mapag-isip sa kapwa,
pagkakasunud-sunod ihambing, kumpletuhin, Mapagbigay,
nito sa pamamagitan ng idepensa, ipaliwanag, Pagkaaya-aya,
pag-iiba-iba, pagbibigay buuin, lahatin, kilalanin, Pagkamakapangyarih
kalutasan, at ang isanib, ibahin, sunud- an, Pagsusumikap,
paglikha ng isang sunurin, ihanda, iugnay, pagkamakatotohanan
natatanging Sistema ng lagumin , Pakikisalamuha sa
pagpapahalaga. Ang iba, Pakikiramay
diin ay sa
paghahambing, pag-
uugnay, at paglalagom
ng mga pagpapahalaga.
Kategorya Mga pandiwa na
gagamitin sa pagbuo ng
 Terminal Learning
Objectives (TLO)
5. Pagsasabuhay ng Behavioral Verbs: ikilos,
mga Kahalagahan - . iba-ibahin, ipakita,
(Karakteresasyon) impluwensiyahan,
May sistemang pakinggan, baguhin,
pagpapahalaga na gampanan, sanayin,
kumokontrol ng kanilang imungkahi, itanong,
pag-uugali. Maaaring ito rebisahin, solusyunan
ay karaniwan, pare- patunayan
pareho, inaasahan, at
ang pinakamahalaga, ito
ang katangian ng mga
mag-aaral. Ang layuning
pampagtuturo ay
nakatuon sa
pangkalahatang
pagsasaayos ng mga
pagpapahalagang ito
(personal, sosyal,
emosyonal).

Kahalagahan Anong kahalagahan ang maaring maisanib sa aralin

Mga prinsipyo o Mga Kategorya Mga pandiwa na Talaan ng mga
mga gagamitin sa Pagpapahalaga
pamantayan ng pagbuo ng :
pag-uugali ng Enabling Learning 1. Maka-Diyos
mga mag-aaral. Objectives (ELO): Pagmamahal
Kahanga-hangang Pagtanggap - tanungin, piliin, sa Diyos,
Ang
Kamalayan, kagusuhang makinig, ilarawan, tuwirin, Pananampalat
kahalagahan ng
piling pagkatuon sundin, ibigay,
sariling aya, Pananalig,
hawakan,
paghuhusga sa Pang-
kilalanin, hanapin,
buhay na hindi ispiritwal,
pangalanan,ituro,
lamang ang Kapayapaan sa
tugunan, gamitin
kayamanan at
Kahanga-hangang Pagtugon Behavioral Verbs: sarili,
katanyagan ang
Aktibong pakikilahok ng mga mag- tulungan, sagutin, Pagmamahal
mas
aaral na sumali at tumugon sa isang alalayan, gawin, sa
nakakaapekto sa
partikular bagay. Ang kinalabasan tugunan,
walang katotohanan,
ng pag-aaral ay maaaring bigyang- talakayin, batiin,
hangganang kabaitan,
diin gaya na pagtugon, pagbigay ng pangalanan,
buhay ng Pagpapakumb
pahintulot, o pagganyak. gampanan,
nakararami, aba
sanayin, ilahad,
basahin, sabihin,
(Mga 2. Maka-tao
iulat, piliin,
Karagdagang Pakikipagkapw
sabihan, isulat
pagpapahalaga
Pagpapahalaga – Behavioral Verbs: a-tao,
sa pang-araw-
Kaugnay sa isang tiyak na bagay, isagawa, Paggalang sa
araw na
sitwasyon, o pag-uugali. kompletuhin, Karapatang
pamumuhay ng
Sumasaklaw mula sa simpleng ipakita, pag-iba- Pantao,
tao.
pagtanggap tungo sa kumplikadong ibahin,
Pagkakapantay
pakikilahok. Ang pagpapahalaga ay ipaliwanag,
batay sa pagsasatao ng mga sundin, buuin, -pantay,
itinakdang kahalagahan, habang pangunahan, Pagkakaisa ng
ang mga pananda sa mga halagang imbitahin, ilahok, Pamilya,
ito ay ipinahayag sa pag-uugali ng pangatwiranan,
 mag-aaral na kadalasang nakikita imungkahi, Mapagbigay,
kaagad. basahin, iulat, Pakikipagtulun
piliin, ibahagi, gan,
pag-aralan
Pagkakaisa
Pag-oorganisa- Behavioral Verbs: 3. Makakalikas
Inaayos ang mga kahalagahan ayon sang-ayunan, an
sa pagkakasunud-sunod nito sa baguhin, ayusin, Pag-aalaga sa
pamamagitan ng pag-iiba-iba, samahin,
kapaligiran,
pagbibigay kalutasan, at ang ihambing,
paglikha ng isang natatanging kumpletuhin, Pangangasiwa
sistema ng pagpapahalaga. Ang diin idepensa, sa mga sakuna
ay sa paghahambing, pag-uugnay, at ipaliwanag, buuin, at panganib,
paglalagom ng mga pagpapahalaga. lahatin, kilalanin, Proteksyon sa
isanib, ibahin, Kapaligiran,
sunud-sunurin,
Responsableng
ihanda, iugnay,
Pamimili,
lagumin
Kalinisan,
Kategorya Mga pandiwa na Kaayusan,
gagamitin sa Pagligtas sa
pagbuo ng ecosystem,
Terminal Learning Pagpapanatili
Objectives (TLO)
ng
Pagsasabuhay ng mga Kahalagahan Behavioral Verbs:
pangkapaligir
- (Karakteresasyon) ikilos, iba-ibahin,
May sistemang pagpapahalaga na ipakita, an
kumokontrol ng kanilang pag-uugali. impluwensiyahan,
Maaaring ito ay karaniwan, pare- pakinggan, 4. Makabansa
pareho, inaasahan, at ang baguhin, Kapayapaan
pinkamahalaga ay ito ang katangian gampanan, at kaayusan,
ng mga mag-aaral. Ang layuning sanayin, Kabayanihan
pampagtuturo ay nakatuon sa imungkahi, at
pangkalahatang pagsasaayos ng itanong, Pagpapahalag
mga pagpapahalagang ito (personal, rebisahin,
a sa mga
sosyal, emosyonal). solusyunan
Bayani,
patunayan
Pambansang
pagkakaisa,
Kamalyang
Sibiko,
Pananagutang
panlipunan, ,
Pagkamakaba
yan,
Produktibo

3. Nilalaman  Pang-ugnay
 Video clip (Animation)

4. Mga Kagamitang
Pampagtuturo  Pluma 7, pp. 30-34

4. Pamamaraan
4.1 Panimulang Gawain (2 minuto). Ipinakilala sa Curriculum
bahaging ito ang nilalaman ng aralin. Bagaman minsan Contextualization  Panalangin
ito ay opsyonal, kadalasan ito ay isanasama upang Localization:  Pagtsek ng attendance
gamiting bilang pangganyak na gawain para mabigyan Kalakip dito ang
ang mga mag-aaral ng lubos na kasiglahan para sa mga Tema ng
paglalahad ng aralin at sa ideya na tatalakayin. Ayon sa mga Lokal Na
prinsipyo ng pagkatuto, nagaganap ang pagkatuto Pamana:
kapag ito ay isinasagawa sa isang kaaya-aya at A. Taunang
kumportable na kapaligiran. Kapistahan,
4.2 Mga Gawain/Estratehiya (8 minuto). Ito ay isang Mga
interaktibong estratehiya upang pukawin ang mga Pagdiriwang, at Panonoorin ang isang animation na
dating kaalaman o karanasan ng mga mag-aaral. (Pangkasaysay pinamagatangng Pabulang “Natalo Rin Si
Nagsisilbi itong lunsaran para sa bagong an/ Pilandok”.
kaalaman/kaisipan. Ipinapakita rito ang simulain na ang Panrelihiyong
pagkatuto ng mga mag-aaral ay nagsisimula kung Pagdiriwang,
nasaan ang mga mag-aaral. Isnasagawa dito ang Pagdiriwang
maingat na pagkakabalangkas ng mga gawain tulad ng nga mga Lokal
isahan o pangkatang pagsasanay, pangkatang na Kultura,
talakayan, sarili o pangkatang pagtataya, dalawahan o Pagdiriwang ng
tatluhang pagtatalakay, palaisipan, dula-dulaan, mga mga Lokal na
pagsasanay na kibernetika, paglalakbay at iba pang mga Pagkain
kaugnay na gawain. Kinakailangan ang malinaw na /Tradisyon,
panuto sa bahaging ito. Mga Tradisyon
4.3 Pagsusuri (2 minutes). Kalakip dito ang mga pokus ng
na tanong na magsisilbing gabay sa mga guro sa Pagpapakasal,  Pangalanan sa mga mag-aaral ang mga tauhan
paglilinaw ng mga susi sa pag-unawa tungkol sa paksa. Palihi, at batay sa mga karakter na naipamamalas nila sa
Maayos na pagkakabalangkas ng mga kritikal na mga Paglilibing, animation.
puntos upang mabigyan ng pagkakataon ang mga mag- B. Panitika
aaral na matalakay at maibahagi ang kanilang mga n  Sino-sino ang mga tauhan na nasa animation?
kaisipan o opinyon tungkol sa mga inaasahang isyu. Mga Kalikupang  Ilarawan ang karakter ng bawat isa.
Nakapaloob din dito ang mga pandamdaming Pampanitikan na
katanungan upang pukawin ang mga damdamin ng mga isinulat sa mga
mag-aaral hinggil sa mga gawain o sa paksa. Ang huling Katutubo
katanungan o mga konseptong tinatalakay dito ay (BALITAW,
gumagabay sa mga mag-aaral upang maunawaan ang BALAK, Kwentong
mga bagong kaisipan o konsepto o kasanayan na Bayan/ Maiikling
ilalahad sa bahagi ito. Kwento, Mga
Lokal na Bayani
4.4 Pagtatalakay (12 na minuto). Binabalangkas dito C.  Naihambing ang kanilang sarili sa mga karakter
ang mga susing konsepto, mahahalagang Makasaysayang ng mga tauhan.
kasanayan na dapat linangin, at tamang kaasalan Pangyayari, 
ay dapat bigyan din ng diin. Inaayos ito sa Pagpapanatili ng
pamamagitan ng isang pagtatalakay na bumubuod mga
mula sa gawain, pagsusuri at mga bagong pagpapahalaga,
konsepto na itinuturo. Mga Katutubong
Kagamitan,
4.5 Paglalapat (6 na minuto). Binabalangkas ang Kulturang  Maghanap ng isang kapamilya na may
bahaging ito upang matiyak ang masusing Panlipunan, Mga pagkakatulad o pagkakaiba sa karakter ng isang
pagkakasangkot ng mga mag-aaral na ilapat ang Katutubo/Katutu tauhan na nasa animation.
kanilang mga bagong natutunan sa kanilang pang-araw- bong Laro
araw na pamumuhay. D. Topograpiya,
Pananiman/
Pangkahuyapan
(Mga Talon, Mga
Bukirin, Ilog,
Kuweba, Mga
 Punongkahoy,
Bulaklak,
E. Mga Pagkain
at Lokal na
Produkto
G. Hulwarang
Pamilya
4.6. Pagtataya (6 minutes). Para sa mga guro: a) Tinataya kung ang mga layuning pagkatuto ay natamo sa itinakdang oras. b)
Malulunasan o mapapayaman pa ang mga kinailangang linangin sa pamamagitan ng mga angkop na estratehiya at c) Tayain kung ang
hinahangad na pagkatuto at pamantayan ay natamo. (Paalala: Ang Formative na Pagtataya ay maaaring ibigay bago, habang at
pagkatapos ng aralin). Pumili sa alinmang Paraan ng Pagtataya na nasa ibaba:
Mga Paraan ng Pagtataya Mga Maaaring Gawain
a) Pagmamasid Pagsisiyasat, Pagsasadula,
(Itatala ang pormal o impormal na namamasid Pasalitang Paglalahad
na mga pagganap o pag-uugali ng mga mag- Pagsasayaw, Pangganap na
aaral batay sa pamantayan ng pagtataya.) Musika, Pagpapakita ng
Kasanayan, Pangkatang
Gawain (e.g. Sabayang
Pagbasa), Pagtatalo, Mga
Laro, Mga Simulasyong
Gawain, Eksperimentong
Pang-agham
b) Pakikipag-usap sa mga Mag-aaral/ Aktwal na Gawaing
Kumperensiya Pangmatematika Gawaing
(Kinakausap o tinatanong ng guro ang mga Pasulat at Sanaysay,
mag-aaral tungkol sa kanilang mga natutunan Pagsusuri ng mga Larawan,
ayon sa kanilang pagkaunawa at mapa-unlad Komik Istrip, Panel na
at malinawan ang kanilang pag-iisip.) Talakayan, Pakikipanayam,
Pagbasa na Think-Pair-Share
c) Pagsusuri sa mga Produkto ng mga Worksheets para sa lahat na 
Mag-aaral asignatura, Sanaysay,
(Tinataya ng guro ang kalidad ng mga Pagbuo ng Mapa ng
produkto na ginawa na mga mag-aaral Konsepto/Grapikong
ayon sa sinang-ayonan na pamantayan) Pantulong, Huwarang
Proyekto, Gawaing sining,
Paglalahad ng Multi-media,
Produktong gawa mula sa
asignaturang Teknikal-
bokasyonal
d) Pasulit Pasulit sa Pangganap na
(Nagbibigay ng mga pasulit o pagsubok ang Kasanayan, Mga Tanong na - Paano ka makaiiwas maging biktima ng isang taong
mga guro upang matukoy amg kakayahan ng Open-Ended, Pagsasanay, mapanlinlang o manloloko?
mga mag-aaral na ipakita ang kagalingan sa Papel at Lapis na
isang kasanayan o kaalaman sa nilalaman.) Pasulit,Pauna Pahuling
Pagsusulit, Pasulit na
Diagnostic, Pasalitang
Pasulit, Pagsubok
4.7 Takdang-Aralin (2 minutes). Punan sa ibaba ang alinman sa apat na kadahilanan:

 Pagpapatibay/ pagpapatatag sa kasalukuyang aralin

 Pagpapayaman / pagpapasigla sa kasalukuyang aralin

 Pagpapalinang / pagpapa-unlad sa kasalukuyang aralin

- Pagsasagawa ng pananaliksik tungkol sa mga
pabula.
 - Magbigay ng halimbawa ng mga pabula sa
Mindanao.

 Paghahanda para sa bagong aralin

4.8 Paglalagom/Panapos na Gawain (upang makompleto ang isang Gawain;

tapusin ang isang Gawain) (2 minutes).
Ilarawan ang paraan ng pagkompleto ng isang aralin at pagtatapos ng isang
Gawain. Maaaring gawin ito sa pamamagitan ng:
a) Pagbubuod; Paglalagom; at
b) Pagbibigay ng maikli ngunit madamdamin na panapos na Gawain tulad ng
isang kasabihan, awitin, anekdota, parabula o isang liham na magpapasigla
sa mga mag-aaral na gumawa ng isang bagay upang masanay sa bagong
natamong kaalaman.
1. Mga Tala Itala sa ibaba ang mga di inaasahang ganapin subalit huwag limitahin sa pagpapatuloy lamang na banghay-aralin
sa susunod na araw sakaling ito ay ituturo muli o kakulangan ng oras, paglilipat ng aralin sa susunod na araw o
sakaling may suspensiyon ng klase.

2. Pagninilay Magnilay sa iyong mga estratehiyang pagtuturo. Tayain ang paghubog ng iyong mga mag-aaral sa bawat linggo.
Paano mo ito maisasakatuparan? Ano pang tulong ang maaari mong gawin upang sila’y matulungan? Tukuyin ang
maaari mong itanong/ilahad a iyong tagamasid sa anumang tulong na maaari nilang ibigay sa iyo sa inyong
pagkikita.
A. Bilang ng mag-
aaral na
nakakuha ng
80% sa
pagtataya.
B. Bilang ng mag-
aaral na
nangangailang
an ng iba pang
Gawain sa
remediation?
C. Nakakatulong
ba ng
remedial?
Bilang ng mag-
aaral na
nakaunawa sa
aralin?
D. Bilang ng mag-
aaral na
magpapatuloy
sa
remediation?
E. Alin sa mga
estratehiyang
pagtuturo ang
lubos na
nakakatulong?
Paano ito
nakakatulong?
F. Anong suliranin
na aking
naranasan ang
 nasolusyunan
ng aking
punong-guro o
tagamasid?
G.Anong
kagamitang
panturo ang
aking nabuo na
maaari kong
mabahagi sa
aking kapwa
guro?

(Paalala sa mga Comments Suggestions

gagamit ng DLP:
Pakibigay lamang
po ng inyong mga
komento at
suhestiyon sa
sumulat ng DLP
na ang pangalan
at detalye ay nasa
baba para mas
mapaunlad pa
ang DLP na ito.
Salamat)
User Name School Division/Offi Contact Details
ce Cellphone email

Written by:
Name: ELAINE F. PERFECIO School:
Position/Designation: EPS FILIPINO Division/Office: DEPED RO 7 CLMD
Contact Number: 09163898348 Email address: elaine.perfecio002@deped.gov.ph

Bibliography
Abao, Jeffrey Macumao. “Mithi sa Usa Ka Amahan”, Sunstar Balita, Cebu, Oktobre 1, 2015
https://www.youtube.com/watch?v=xCgYs7O_oYA

Appendices: (attach all materials that will be used)

1. Activity Sheet …
2. Formative Assessment …
3. Answer Key …
4. Handouts …

Pangarap ng Isang Ama

ni Jeffrey Abao Macumao

Sa gulang na labinlimang taon, maagang naulila sa ama si Francisco. Mayroon siyang apat na kapatid, sina Juan, Yayang,
Ligaya at Norman. Bilang panganay na anak, si Francisco na ang gumaganap na ama sa kanyang mga kapatid. Nagsisikap siya
para matustusan ang kanilang mga pangangailangan dahil hindi ila kayang buhayin ng kanilang ina na maagang nabulag dahil
sa sakit na glokuma.
“Manong Francisco, titigil na lang muna ako sa pag-aaral. Nais ko po sanang makatulong sa iyo.”, paalam ni Juan na naaawa
na a kanyang nakakatandang kapatid.

“Hindi, hindi ako papayag na titigil ka sa iyong pag-aaral, Juan. Hayaan ninyong ako lamang ang magsusumikap para sa
inyo.”, tugon ni Francico.

Napakabait na kapatid ni Francisco. Ginagawa niya ang lahat para lamang mabigyan ng magandang kinabukasan ang kanyang
mga kapatid. Habang lumilipas ang panahon, laking pasasalamat niya ng makatapos si Juan sa kurso nito. Nakapangasawa
ito ng isang guro. Nakatapos din sa kani-kanilang pag-aaral ang tatlo pang kapatid ni Francisco.

Lumiwanag ang buhay ni Francisco nang makilala niya si Inday. Nakita rin ni Inday ang kabaitan ni Francisco kaya hindi niya
pinahirapan pa ang lalaki. Tinanggap ng dalaga ang pag-ibig na inalay ng binata sa kanya. Napakatatag ng kanilang
pagmamahalan at di naglaon nagpakasal ang dalawa. Nagbunga ang kanilang pagmamahalan ng lima sina, Meme, Dodong,
Jayjay, Lehra at Che che. Naging inspirasyon ni Francisco ang kanyang mga anak. Subalit sa likod ng napakasaya niyang
damdamin ay may nakatagong pangamba. Singkuwenta’y otso na siya ay nahihirapan na siyang maghanap ng trabaho dahil
sa kanyang katandaan. Isang araw dumating si Juan kaama ang apat pa niyang kapatid.

“Manong Francisco, ako na po ang magpapaaral kina Meme at Dodong.”, sabi ni Juan habang namamasa ang mga mata.

“Kami na rin po ang magpapaaral kina Jayjay at Lehra.”, tugon naman nina Ligaya at Yayang. “Ako rin po ang gagastos sa
pag-aaral ni Cheche.”, ayon naman sa kanyang bunsong kapayid na si Norman.

“Mga kapatid ko, hindi ako humihingi ng bayad sa lahat ng iginastos ko sa inyo. Obligasyon ko yon bilang nakakatandang
kapatid ninyo.”, sagot ni Francisco sa kanyang mga nakababatang kapatid. Nag-uunahan ang pagbagsak ng mga luha ni
Francisco mula sa kanyang mga mata. Hindi niya inaasahan na ang pagtanim niya ng magandang pangarap bilang
pangalawang ama sa kanyang mga kapatid ay magbubunga ito na magpapagaan sa kanyang mabigat na pinapasan.

Hango sa Sugilanon na “Mithi sa Usa Ka Amahan”, ni Jeffrey Abao Macumao, Sunstar Balita Cebu, Oktobre 1, 2015

5. PowerPoint Presentation …
6. Others