EDUKASYON SA PANGASINAN EDUKASYON SA IFUGAO

Mayroong libo-libong publikong paaralan Noong unang panahon, sinabi na ang

at daan-daang pribadong paaralan ang mga mag-aaral sa Ifugao ay nag-aaral sa
nakapaloob sa Pangasinan para sa primarya at pamamagitan ng pagkuha ng kaalaman galling
sekondaryang edukasyon. Ngunit karamihan sa praktikal na pamamaraan ng pamumuhay at iba
kanila ay dumarayong Kalakhang Maynila o di pa galling sa mga kinikilala nilang eksperto gaya
kaya’s Estados Unidos para sa kolehiyo. (Health ng pari, hukom at kanilang mga magulang. Noon,
and Education of Pangasinan, 2011). Bilang kasabay sa pag-aaral nila ang mga ritwal na
isang probinsiyang nakapaloob sa Pilipinas, alamat, dasal, at pati na rin ang mga teknikal na
inoobserbahan rin ng Pangasinan ang kurikulum kasanayan ng kanilang lahi. Ngunit sa ngayon,
na K-12 ng DepEd na laganap sa buong bansa. sabay sa kurikulum ng K-12 o ang pormal na
Ang Pangasinan ay isa sa mga probinsiyang pangkanlurang sistema ng edukasyon, hindi na
nakatakdang sumunod sa layunin ng MTB-MLE o lubos napapag-aralan ng mga kasulukuyang
Mother Tongue-Based of Multilingual Education mag-aaral sa Ifugao ang kanilang sariling
na magturo gamit ang sari-sariling diyalekto, kasaysayan at kultura. Halos hindi nila mabakas
ngunit hindi pa rin lahat ng guro roon ay nagtuturo ang kanilang etnikong pagkakakilanlan. (Abayao,
gamit ang kanilang Mother Tongue. Ayon nga sa 2003).
pananaliksik ni Cerezo (2016), lubos na mahilig
ang mga Dagupeño sa wikang Tagalog kaya
naman ay wikang Ingles at Filipino ang
kadalasang wikang ginagamit sa lugar ng
Pangasinan lalo na sa kanilang pagtuturo sa
paaralan. Dagdag pa rito ang katotohanang
ikalawang wika lamang ang Pangasinan ng mga
etnikong minorya sa Pangasinan, sapagkat
mayroon pang mas mga kilalang pangkat
etnikong minorya roon partikular ang mga Iloko,
Bolinao, at mga Tagalog. Minsan nang naging
ikawalo sa pinakamalawak na wika ng Pilipinas
ang Pangasinan ngunit tinagurian na itong
Endangared Language sa ngayon dahil sa
paonti-onti nitong paglaho sapagkat hindi nga ito
lubos na pinapakinabangan sa iba’t ibang paraan
gaya na lamang sa pagtuturo sa paaralan.
(Anderson & Anderson, 2007).
SOLUSYON
PANGASINAN
Dapat na maalarma ang mga taga-rito na huwag
pabayaan ang sariling wika dahil lang sa
pagkahilig sa iba. Dapat nilang ibalik sa taas ang
wikang Pangasinan at payamaning muli upang
hindi na tuluyang maglaho.
GENERAL
Ang wika ay mapapanatiling lamang matatag
kung napapasa-pasa ito henerasyon sa
henerasyon. Onti-onting maglalaho ang isang
wika kung kakaonti nalang din sa mga kabataan
ang nakakapagsalita nito sapagkat hindi sila
sinanay o tinuruan nito. Halimbawa, sa panahon
ngayon, uso na yung sinasanay ng mga
magulang ang kanilang mga anak na magsalita
ng wikang Ingles o Tagalog imbis na ang sariling
wika. Sa paraan ito, onti-onti nang nababawasan
ang paggamit sa mga wikang dapat pang
payamanin at pagbigyang-pansin na mag-uudyok
sa tuluyang pagkawala ng isang wika.
Bibliography
Abayao, L. (2003, December). Ifugao knowledge
and formal education - systems of
learning in the philippines. Retrieved
from Cultural Survival Quarterly
Magazine:
https://www.culturalsurvival.org/publicati
ons/cultural-survival-quarterly/ifugao-
knowledge-and-formal-education-
systems-learning
Health and education of pangasinan. (2011,
July). Retrieved from
https://macmacword.wordpress.com/201
1/07/26/health-and-education-of-
pangasinan/
Cerezo, L. (2016, October). Wika at kulturang
pilipino sa pangasinan: ang kahiligan ng
mga dagupeño sa lungsod ng dagupan
sa wikang tagalog. Retrieved from
https://www.academia.edu/30913430/WI
KA_AT_KULTURANG_PILIPINO_SA_P
ANGASINAN_Ang_Kahiligan_ng_mga_
Dagupe%C3%B1o_sa_Lungsod_ng_Da
gupan_sa_Wikang_Tagalog