Professional Documents
Culture Documents
ni Cherica B. Casiño
Abstrak
Ang pananaliksik na ito ay nakatuon sa pagtukoy sa mga epekto ng wikang
neolohismong matatagpuan sa facebook ng mga mag-aaral na millennial sa wikang Filipino.
Ginamit ng mananaliksik ang paraang diskriptib-analitik na kung saan ang mga salitang nalikom
ay inihanay sa isang code book na sinuri at inaprubahan ng mga batikang guro sa wika upang
maging batayan ng datos. Pinagpangkat-pangkat ang mga salitang nalikom ayon sa mga
namumutawing uri ng neolohismo upang matukoy ang mga gamiting uri sa lahat kalakip na rin
ang epekto ng bawat uri sa wikang Filipino.
Lumabas sa pagsusuri na ang mga gamiting uri ng neolohismo sa facebook ng mga mag-
aaral na millennial ay ang abrebasyon na kinabibilangan ng akronim at inisyalisasiyon, blending,
borrowing, clipping, coinage, deraybasyon, at kaunting reduplikasiyon. Ang mga uring
nabanggit ay pawang mga paraan upang mapaikli at mas mabigyan ng diin ang kahulugan ng
mga salitang nalilikha. Nangangahulugan lamang na ang mga neolohismong salita ay ginagamit
ng mga modernong tao upang mas mapadali ang pakikipagkomunikasyon sa kasalukuyan.
Ginagamit din ang wikang neolohismo upang makasabay ang wika sa kasalukuyang takbo ng
panahon. Napalalago rin nito at mas napalalaki ang saklaw ng isang salita na hinango mula sa
wikang Filipino o di kaya ay hiniram ng wikang Filipino.
Kaugnay sa resulta ng naturang pananaliksik ay inirerekomenda ng mananaliksik na
magkaroon pa ng karagdagang pag-aaral ukol sa wikang neolohismo upang mas maintindihan ito
ng nakararami at upang maiayon ito sa mga ninanais na pagbabago sa wika. Inirerekomenda rin
ng mananaliksik na gumawa ng karagdagang pag-aaral sa kung paano magagamit ang wikang
neolohismo sa pagkatuto ng mga mag-aaral.
Keywords: Neolohismo, Facebook, Millennial, Mag-aaral, Wikang Filipino
Panimula
Ang mananaliksik ay nagkaroon ng interes na pag-aralan ang mga wikang neolohismo na
laganap sa kabataan o millennial ng kasalukuyang panahon. Layunin ng pag-aaral na talakayin
ang mga uri ng neolohismo na palasak o gamitin sa bagong henerasyon. Katulad ng ibang pag-
aaral sa wikang neolohismo, tatalakayin ng mananaliksik kung ano ang kahulugan ng naturang
konsepto subalit mas bibigyang diin sa kasalukuyang pag-aaral ang mga epektong naidudulot ng
wikang neolohismo ng mga millennial sa wikang Filipino.
Ang mga millennial ang itinuturing na makabagong uri ng tao sa kasalukuyang panahon
sapagkat ang mga kabataang nasasaklaw ng nasabing henerasyon ay umusbong sa pagyabong ng
agham at teknolohiya. Sa madaling sabi, ang mga millennial ay ang mga kabataang iniluwal sa
kasagsagan ng pagiging modernisado ng mundo. Ang makabagong henerasyon ay sinasabing
may malaking kakayahan na baguhin ang maraming bagay sa positibo o negatibong paraan,
kabilang na ang iba’t ibang salik na bumubuo sa isang lipunan.
Ayon kay Haughn (2014), ang terminong Millennials ay kadalasang katawagan sa mga
indibidwal na nakarating sa legal na edad sa pagsapit ng ika-21 siglo. Dagdag pa niya na walang
tiyak na taon kung kailan nagsimula at natapos ang kapanganakan ng mga taong saklaw ng
nasabing henerasyon, subalit ayon kina Howe at Strauss (1991), ang Millennial ay
kinabibilangan ng mga indibidwal na iniluwal sa pagitan ng taong 1982 at 2004. Nabanggit din
ni Haughn na kilala ang mga Millennial sa katawagang generation y/echo boomers sapagkat sila
ang mga supling ng naunanang henerasyon na generation x/baby boomer.
Tulad ng unang nabanggit, ang makabagong henerasyon ay may malaking kakayahan na
baguhin ang mga bagay-bagay sa lipunan kabilang na dito ang wika. Ayon kay Bernales (2013),
kasabay sa pag-usbong ng bagong henerasyon ay ang pag-usbong din ng pagbabago sa wika
sapagkat isa sa katangian ng wika ay ang pagiging dinamiko. Patuloy na nababawasan o
nadadagdagan ang bokabularyo ng isang wika bunga ng pagiging malikhain ng mga tao. Ayon
nga sa pahayag ni Almario (2015), araw-araw ay may pagbabagong nagaganap sa wika, lalo na
sa paglaganap ng kulturang popular . Dagdag pa niya na ang mga imbento at hiram na mga
salita na ibinobrodkast sa medya ay mabilis na tumitiim sa dila ng mga tao kaya masasabing
ang pag-usbong at pag-unlad ng agham at teknolohiya at ang patuloy na paglaganap ng mga
social media sites (SNS) ay kabilang sa mga pinakamalaking salik na nakaaapekto sa wika.
Sa panahon ngayon, ang direktang nagtatamasa sa mga benepisyo ng teknolohiya ay ang
mga millennial kung kaya’t sila rin ang nakakapag-ambag ng mga pinakabagong salita sa isang
wika. Isa sa mga uri ng wika na palasak sa mga millennial ay ang wikang neolohismo. Ang
neolohismo ay ang mga bagong salita/morpemang ginagamit na sa lipunan sa kasalukuyan o di
kaya ay mga dating salita na nagkakaroon ng bagong kahulugan (Picone at Michael, 1996). May
malaking papel ang neolohismo sa pagpapanatili ng isang wika sapagkat ito ang nagiging
indikasyon kung ang isang wika ay patuloy na yumayabong o tuluyan ng nawala (Marten, 2008).
Sa kabuuan, ang pag-aaral na ito ay naglalayung maihayag ang epekto ng wikang
neolohismo ng mga mag-aaral na millennial sa wikang Filipino.Ito ay nakatuon lamang sa mga
neolohismong mababasa sa facebook ng mga naturang mag-aaral.
Independent: Dependent:
Neolohismong Wika Epekto ng neolohismong
Kompawnding (Compounding)
Ekstensyon (Extension) wika sa wikang Filipino.
Deraybasyon (Derivation)
Pagbabago ng kahulugan
(Shifting)
Akronim (Acronym/
Abbreviation)
Blending
Root Creation
Backformation
Panghihiram (Borrowing)
Paglalahad ng Suliranin
Ang pananaliksik na ito ay naglalayong masagot ang sumusunod na suliranin. Una, ano-
ano ang mga uri ng neolohismong wika ang ginagamit sa facebook ng mga millennials? Ang
ikalawa, paano nakakaapekto ang wikang neolohismo ng mga mag-aaral na millennials sa
facebook sa wikang Filipino?
Metodolohiya
Ang pananaliksik na ito ay gumamit ng desinyong deskriptib-analitik na kung saan ay
kinikilala ang pangkalahatang katangian ng mga nakolektang datos. Ang layunin ng pag-aaral na
ito ay maibuod ang mga datos upang matukoy ang mga mahahalagang impormasyon. Ang
pananaliksik na ito ay nakatuon sa facebook account ng mga mag-aaral na millennial o mga
indibidwal na ipinanganak sa pagitan ng taong 1982 hanggang 2004 (Howe at Strauss, 1991).
Ang instrumentong ginamit sa pag-aaral na ito ay code book na nagsilbing batayan ng
mananaliksik sa lahat ng neolohismong salitang kanyang nakalap mula sa facebook ng mga
millennial na mag-aaral. Ang code book na nilikha ng mananaliksik ay kanyang
ipinabalida/ipina-interkowd sa mga dalubhasang guro na may kaalaman sa wikang neolohismo.
Resulta at Interpretasyon
Ang ilan sa mga salitang nabibilang wikang neolohismo na matatagpuan sa facebook ng
millennial ay makikita sa sumusunod na talahanayan. Ang mga salita ay isinaayos alinsunod sa
uri ng neolohismo na pumpailanlang sa mga ito.
Talahanayan 1 Uri ng Neolohismo: Abrebasyon (Akronim)
Sa pag-aaral ni Kalima (2013) ay nabanggit niya na isa sa mga uri ng neolohismo ang
abrebasyon. Ang abrebasyon ay nahahati sa dalawang uri at ito ay ang akronim at inisyalisasyon.
Ang akronim at inisyalisasyon ay pawang sumasaklaw sa mga lupon ng salitang pinaikli
sa pamamagitan ng pagkuha at pagsasama-sama ng mga letrang maaaring kumatawan sa isang
buong lupon ng salita. Ang mga ito ay kadalasang ginagamit sa pagdadaglat ng mga pangalan ng
organisasyon at departamento. Palasak din ang mga ito sa pagpapaikli ng mga kaisipan o
ekspresyon sa kasalukuyan.
Halos magkatulad akronim at inisyalisasyon sa lahat ng aspeto maliban lamang sa paraan
ng pagbigkas sa kanila. Ang akronim, ayon kay Kalima ay ang uri ng abrebasyon na kung saan
ang dinaglat na mga letra mula sa lupon ng mga salita ay binabasa sa paraang pantigan. Binigay
ni Kalima ang NATO at SETI bilang halimbawa ng akronim. Kung bibigkasin ang mga dinaglat
na halimbawa ay mapapansin na maaari at mas madali itong bigkasin sa paraang patnigan.
Maaaring basahin ang NATO bilang /NA/ /TO/ at ang SETI naman bilang /SE/ /TI/ nang hindi
naaapektuhan ang kanilang kahulugan.
Batay sa pagpapakahulugan at mga halimbawang ibinigay ni Kalima ay mahihinuhang
maaaring ituring ang mga salitang nasa talahanayan 1 na kabilang sa uri ng neolohismong
akronim.
Ang dinaglat na salitang “Fam Bam” ay salitang neolohismo na matatagpuan sa facebook
ng mga millennial na mag-aaral. Ang Fam Bam ay maihahanay sa uring akronim sapagkat tulad
ng pagbibigay kahulugan ni Kalima (2013) sa akronim, kahit ito ay dinaglat, inuusal pa rin ito
tulad ng isang ordinaryong salita.
Sa kabilang banda, inilarawan naman ni Kalima ang inisyalisasyon bilang isang uri ng
abrebasyon na kung saan ang dinaglat o pinaikling lupon ng mga salita ay binabasa ng paisa-isa
ang mga titik.
Ang salitang LOL naman na kumakatawan sa ekspresyong laughing out loud ay maaaring
ihanay sa uri ng neolohismong akronim at inisyalisasyon. Akronim sapagkat ito ay maaaring
basahin tulad ng isang ordinaryong salita at inisyalisasyon naman sapagkat maaari rin itong
basahin ng paisa-isa ang letra.
Talahanayan 2 Uri ng Neolohismo: Blending
Ang mga salitang “emoji,” “mad’s,” at “hokage” ay pawang mga hiram na salita mula sa
mga dayuhan. Ang salitang emoji ay mula sa salitang Hapones na tumutukoy sa mga icon na
nagpapakita ng iba’t ibang ekspresyon.
Samantala, ang salitang “mad’s” ay mula sa salitang Espanyol na comadre na
nangangahulugang malapit na kaibigan. Sa paglipas ng panahon, ang salitang comadre ay
dumaan sa prosesong clipping na kung saan kinaltas ang mga pantig na nasa unahan at hulihan.
Ang salitang “hokage”naman ay mula rin sa wikang hapones. Ito ay may orihinal na
kahulugang pinuno subalit ng ito ay lumaganap sa Filipinas, ito ay dumaan sa prosesong
semantic shifting. Ang “hokage” ay tumutukoy na ngayon sa mga lalaking desperado na kunin
ang loob, atensyon, o pag-ibig ng isang babae. Ang semantic shifting ay tumutukoy sa pagbabago
ng kahulugan ng isang salita upang ito ay maging bago.
Ang salitang cutie patootie ay kabilang sa mga palasak na salitang ginagamit ng mga
mag-aaral na millennials sa kasalukuyan. Ito ay maihahanay sa uri ng neolohismong
reduplication may nangyaring pagtatambal ng mga salitang magkasintunog upang bigyang diin
ang kahulugan ng naunang salita. Sa sitwasyon ng pinagtambal na halimbawang salita, ang
patotie ay idinagdag lamang sa salitang cutie upang mas lumantad ang kahulugan nito.
Resulta
Ang wikang neolohismo na mula sa facebook ng mga mag-aaral ay may malaking epekto
sa pormalidad ng wikang Filipino. Ang wikang neolohismo ay kadalasang nalilikha sa isang
sitwasyong impormal kung kaya nagiging impormal din ang isang wika. Naapektohan din nito
ang ortograpiya ng wikang Filipino sapagkat kahit mga letra lamang ang isulat ng mga tao ay
nagkakaintindihan na ang mga ito.
Kabilang sa mga magagandang epekto ng wikang neolohismo sa wikang Filipino ay ang
sumusunod:
Napalalago at napananatili nitong buhay ang wikang Filipino. Isinasabay nito ang
naturang wika sa mga pagbabagong dala ng agham at teknolohiya.
Naipakikilala nito ang kasalukuyang kultura ng mga makabagong tao sa lipunan sapagkat
ang wika at kultura ay dalawang bagay na hindi mapaghihiwalay.
Mas napadadali ang pakikipagkumonikasyon ng tao lalo na sa pasulat na paraan sapagkat
hindi na kailangang isulat ang buong salita upang maintindihan ito ng tagatanggap ng
mensahe.
Mas nagiging masaklaw ang kahulugan ng mga salita na nabubuo gamit ang neolohismo.
Mga Sanggunian
Ahmad, K. (2000). “Neologisms, Nonces and Word Formation”. In (Eds.) U. Heid, S.
Evert, E. Lehmann & C. Rohrer. The 9th EURALEX Int. Congress.
Internet resources
www.urbandictionary.com
https://m.facebook.com/search/top/?q=bondjing&ref=content_filter&tsid=0.79261114
4240 2588&source=typeahead
https://m.facebook.com/graphsearch/str/lol/stories-keyword/stories-public?tsid
&source=pi vot&rdc=top /?q=1&¬_rdr
https://m.facebook.com/graphsearch/str/jadine/storieskeyword/storiesfeed?public?t
sid&source=pivot&rdc =1&_rdr
https://m.facebook.com/graphsearch/sr/kathniel/stories-keyword/stories
feed?public?tsid &source=pivot&_rdc=1&¬_rdr
https://m.facebook.com/graphsearch/str/salamuch/stories-keyword/stories
feed?public?tsid &source=pivot&_rdc=1&¬_rdr
https://m.facebook.com/graphsearch/str/staycation/stories-keyword/stories-
feed?public?tsid &source=pivot&_rdc=1&¬_rdr
https://m.facebook.com/graphsearch/str/sundate/stories-keyword/stories-
feed?public?tsid &source=pivot&_rdc=1&¬_rdr