გიორგი I

"მიყვარდა იგი ორ კურაპალატს შორის გამოსრესილი მეფე" ასე წერდა 1939 წელს დაწერილ
წერილში "დიდოსტატის მარჯვენის" ავტორი კონსტანტინე გამსახურდია.საგულისხმოა ,რომ
მკითხველისათვის სწორედ აქედან უნდა დაიწყოს გიორგი I-ის პერსონაჟის უმთავრესი
მახასიათებლის ძიება.. ის იყო მეფე, რომელმაც დიდ ვეშაპს,ბულგართმმუსვრელს ბასილი II-
ს, მედგარი წინააღმდეგობა გაუწია და არ მიიღო კურაპალატობის ხარისხი ნაწარმოების
დასაწყისშივე ვეცნობით გიორგი მეფის პერსონაჟს "მდუმარე იყო ბუნებითგანვე კაცი
არამეტყველი, მაგრამ ფრიად დაფიქრებული" დღენიადაგ სახელმწიფოს ერთიანობაზე
ფიქრობდა.მას გაცნობიერებული აქვს ამ მისიის სირთულე,ის იბრძვის სახელმწიფოს
გაძლიერებისათვის როგორც გარეშე, ასევე შინაურ მტრებთან. . გიორგი 1-ლის პერსონაჟი
სავსეა ადამიანური ნაკლითა და ღირსებით.ის სწორუპოვარი მეფეა,მაგრამ ხშირად
ძალაუფლებას პირადი ემოციებით იყენებს.სიყვარულში უიღბლო კაცი მზადაა გაწიროს
დეიდაშვილი გირშელი ,დასაჯოს ხუროთმოძღვარი არსაკიძე,ჩაებას სასახლის ინტრიგებში
და არაადამიანური სისასტიკით გაუსწორდეს განდგომილ ფეოდალებს-"უშიშო იყო
გიორგი ,ვითარცა უხორცო" მეფის ქმედებები ხშირად შეუთავსებელია მორალთან და
ზნეობასთან. ერთი შეხედვით მკითხველს აბნევს ავტორისეული გადაწყვეტა-- გიორგი
აწამვლინებს ჯვარს, მტრის მოგერიების მიზნით წვავს ოლთისის ტაძარს,"სტუმრობს და
თანაუგრძნობს" შვილმკვდარ მამამზეს ისე იქცევა ,როგორც "გველის მგეშავი გველის
სიახლოვეს"მაგრამ თუ კარგად დავაკვირდებით ავტორის მიზანია დაგვანახოს სამეფო კარის
რეალობა.ის გვიხატავს გიორგი პირველს ,როგორც კარგ მმართველს,ქვეყნის
თავისუფლებისათვის მებრძოლ გმირს,ხოლო მეორე მხრივ ადამიანს,რომელსაც აქვს
ძალაუფლება და შუძლია მისი მიმართვა პირადი სისუსტეების
დასაკმაყოფილებლად.ნიშანდობლივია მეფის აღსარება,იგი აღიარებს:"მრავალი ცოდვა
მიმიძღვის ამქვეყნად,როგორც მეფეს,როგორც კაცს.თითქმის ყველაღირსება და ნაკლი ჩემი
ხალხისა მიტარებია. . . მაგრამ ჩემი ხალხისთვის არასოდეს მიღალატია"ავტორისათვის ამ
პერსონაჟშიც სწორედ პოლიტიკური ფიგურაა უმთავრესი. გიორგის პერსონაჟში მუდამ
ებრძვის ერთმანეთს მოვალეობა და გრძნობა. მელანქოლიის ჟანს განმარტოებას
ეძებს,სასახლის ყოფას გაურბის მისი უბრალო, ბუნებრივი სახე--გლახუნა ავშანისძე--
თრიაქის ნეტარებითა და სიყვარულით თავბრუდახვეულ კაცს სიკვდილი ენატრება
ხშირად,მაგრამ მოვალეობა ქვეყნისა და ხალხის წინაშე აგონებს სიტყვებს " მეფე ხარ და ხამს,
მეფე ხარ და გმართებს, მეფე ხარ და გევალება". გიორგი 1-ლმა ვერ მოიპოვა პიროვნილი
ბედნიერება,მაგრამ ისტორიაში ის დარჩა მეფედ,რომელსაც მემატიანემ უწოდა"უშიში
,ვითარცა უხორცო"კონსტანტინე გამსახურდია წუხს იმ უსამართლობის გამო,რომ ამ
დიდებულ მეფეს ისტორიის ფურცლებზე მხოლოდ ორიოდე გვერდი აქვს დათმობილი.მან
კი ამ რომანით უკვდავყო მისი სახელი"მეფედ მეფე გიორგი--მესიის მახვილი"
"ოთარ გელაშვილი"