Professional Documents
Culture Documents
Hindi nga ba malaki ang impluwensya ng kultura sa paraan kung paano ang isang
sistemang panlinggwistika ay nalilinang at natutuhan? Ang wika ay binubuo ng mga set ng
senyales, simbolo at signal na may gramatika. Ang lahat ng wika ay may sariling unikong padron
ng organisasyon. Kung kaya, ang komunikasyon ay nagiging posible kung ang mga indibidwal
ay nagkakasalo sa isang sistema ng kaayusan o gramatika. Iminungkahi nina Benjamin Lee
Whorf at Edward Sapir na ang sistemang panlinggwistika na ating natutuhan mula sa ating
kultura ay may malinaw na impluwensiya sa kung paano ang isang tao ay nangungusap o
nagpapahayag at nagpapakahulugan sa mga bagay sa daigdig: “Language shapes perceptions of
reality”.
“Ang wika ay isang panlipunang penomenon. Ibig sabihin, mahalaga ito hindi
lamang sa indibidwal kundi lalo na sa lipunang kanyang kinabibilangan…” dagdag
pa niya, “…ang wika ay maaaring tingnan bilang mahalagang kasangkapan sa pag-
unlad kapwa ng indibidwal at ng bansa at ito ang nagbibigay ng istatus at
humuhubog sa sosyalisasyon ng indibidwal”.
Ang wikang sinasalita ng tao ay nagsimula milyong taon na ang nakararaan kaya higit na
matanda kung tutuusin sa cuneiforms script (3500 B.C) at hieroglyphic inscriptions (3000 B.C).
Ayon nga kay Stubbs (1980), lubhang mahirap bumuo ng isang lipunan na walang wikang
sinasalita kaya higit na angkop tawagin ang tao na Homo loquems (speaking) sa halip na Homo
sapiens (tool wear) dahil ito ang una niyang natutunan ayon sa biyolohikal na proseso.
Itinuturing na unibersal ang wikang pasalita sapagkat maraming wika sa buong mundo ang
walang sistema ng pagsulat subalit lahat ng komunidad ay may wikang sinasalita kaya hindi
nakapagtatakang higit ang panahong iginugugol sa pagsasalita nguinit hindi sa pagbasa at
pagsulat. Ang pag-aaral tungkol sa wikang sinasalita ng tao o ang pasalitang interaksyon ay
bahagi ng disiplina ng diskors.
Maituturing na luma at bago ang disiplina ng Diskors analis (Discourse analysis) (van
Dijk, 1985a) o DA sapagkat ito ay mababakas simula noong pinag-aralan ang wika, talumpating
pampubliko at literatura, dalawang libong taon na ang nakararaan. Nagsimula ito sa tradisyon ng
klasikong retorika (gitnang panahon hanggang ika-17 siglo), komparatibong linggwistika (ika-19
siglo) at pagsusuring istraktural ng wika (ika-20 siglo). Ang tradisyong ito ay ipinagpapatuloy ng
istrakturalismo at pagsusuri ng teksto (1964-1972). Nakilala ang istraktural na pagsusuri ng
naratibo (1966) at etnograpiya ng komunikasyon na dinebelop ni Dell Hymes.
Deskriptibo at istrakturalista (van Dijk: 1985a) ang unang mga pagtatangka o interes
kaugnay ng Diskors analisis (DA), malimit ay nasa pagitan ng linggwistik at antropolohiya. Ang
isinagawang mga pag-aaral ay nakatuon sa katutubo o popular na anyo o genre. Bagaman, may
ilang pagtatangka noong dekada ’60 na gamitin ang metodong semyotik at linggwistik sa pag-
aaral ng teksto at mga sitwasyong komunikatibo, higit na mahalaga ang dekada ’70 sa
kasaysayan ng Diskors analisis sapagkat sa panahong ito nagsimula na kilalanin ang DA bilang
hiwalay at bagong disiplina sa tulong ng mga inilathalang monograp at iba pang publikasyon
(gaya ng pag-aaral ni Labov tungkol sa wikang sinasalita ng mga Black English (1972); speech-
acts nina Austin at Searle, Co-operative principle ni Grice; at pagkadebelop ng textlinguistics).
Isa sa pinakamaimpluwensyang pagdulog sa pag-aaral ng pasalitang diskors ay dinebelop sa
Unibersidad ng Birmingham, na sa una ay nakatuon lamang sa istraktura ng diskors sa loob ng
klasrum (Sinclair at Coulthard 1975). Ang modelong Birmingham ay hindi lamang nag-iisa at
mapagkakatiwalaang dulog sa diskors analisis, subalit ito ang pinakasimple at
makapangyarihang modelo na may kaugnayan sa speech act.
Ang ilan pang wika sa Pilipinas (hindi diyalekto), sa huling bilang , ay umaabot sa 120
(McFarland, 1993); kung idadagdag ang mga varayti na mutually intelligible (yaong tunay na
diyalekto), ang estima ay aabot sa 300 (Constantino, E.). May mga lokal na varayti ng bawat isa
sa l20 magkakahiwalay na wika, ang mga varayting ito ay mutually intelligible sa mga ispiker ng
isang etnikong grupong naninirahan sa kalapit na heograpikal na lokasyon. Halimbawa,
maraming varayti ng Tagalog, lalo na sa ispesipikong bayan o probinsya kung saan sinasalita ang
wika Marinduque Tagalog; Parañaque Tagalog na unti-unting nawawala bunsod ng kontak sa
Manila Tagalog; Liliw Tagalog sa lalawigan ng Laguna; Batangas Tagalog; Tayabas (ngayon ay
lalawigan ng Quezon) ang Tagalog, na may katangian naiiba sa intonasyon at morpoponemika,
Gayundin, may tinatawag na Philippine-American English na haluan na binubuo ng dalawang
varayti: isang edukadong palit-koda (educated codeswitching) na ginagamit upang magkaroon ng
magaan na ugnayan (rapport) at impormal na pag-unawa sa mga kaibigan na may kaalaman sa
Ingles at lokal na wika, lalo na ang Filipino, at iba pang varayti na pinagsisimulan ng isang
pidgin o genuine language mixture, na ginagamit ng mga yaya (caregivers) at barmaids malapit
sa mga base militar (Bautista, 1981b, 1994) at maging sa mga babaeng mag-aaral sa mga
eksklusibong unibersidad (Perez, 1993) na nagiging aktwal na pidgins. Samantala, ang
Creolisation ay nagaganap naman sa mga bilinggwal na seting (Ingles at Filipino) na makikita
lamang sa MetroManila (Gonzalez, 1989) sa verbal na repertwa ng mga Filipino na natututo ng
istandard na varayti ng Filipino at Ingles, lalo na sa mga unibersidad.
Ang wika sa mga unibersidad ay Filipino (madaling matutuhan kung ang isa ay
katutubong nagsasalita ng Tagalog) at Ingles, ang huli ay dahil sa ginagamit sa pagtuturo sa
paaralan. May mga pagpapatunay na may mga pamilya sa kalunsuran (urban) gaya ng Metro
Manila na ang mga anak ay lumaking bilinggwal sa Ingles at sa unang wika (Gonzalez, 1989),
resulta ng kodang ginagamit ng mga magulang sa pakikipag-usap sa mga anak habang ito ay
papalaki (Ingles) at ang dominanteng wika ay ang wika ng yaya o caregiver, na kadalasan ay
nagsasalita ng hindi istandard na anyo ng Ingles (Bautista, 1981b).
“The informal social relationships contracted by an individual. Since all speakers everywhere
contract informal social relationships, the network concept is in principle capable of universal
application and so is less ethnocentric than, for example, notions of class or caste.”
Ang pag-aaral gaya ng kay William Labov noong 1960s, ay nagpapakita na ang
aspirasyong sosyal ay nakaiimpluwensya sa padron ng pagsasalita. Ito ay totoo rin sa aspirasyon
ng antas. Upang mapabilang sa isang uri o antas ng lipunan (karaniwan mga nasa itaas at
gitnang-itaas na antas) ay ibinabagay ang kanilang pagsasalita sa mga taong nasa paligid.
Bagaman, hindi katutubong ispiker ay higit nilang itinatama ang pagsasalita at sa huli nga ay
higit pa silang nagsasalita ng istandard na wika kumpara sa mga taong ginagaya nila.
“In the case of a restricted code the speech is played out against a back-cloth of
assumptions common to the speakers, against a set of shared interests and
identifications, in short against a cultural identity which reduces the need for the
speakers to elaborate verbally their intent and make it explicit.” (Bernstein, 1964,
p.58)
Elaborated Code
Pinag-aralan din ni Basil Bernstein ang elaborated code at ipinaliwanag niyang na ang
ganitong tipo ng padron ng pagsasalita na ginagamit ng mga nasa gitna at itaas na uri ay sa
dahilang gustong nilang makakuha ng edukasyon at pagsulong sa kanilang larangan. Ang
pagkakabigkis sa pangkat na ito ay hindi gaanong nakikita at nakukuha lamang ang identidad ng
mga tao ayon sa indibidwal na disposisyon at pagkatao. Walang nakikitang pagkakahati ng
gawain ayon sa kasarian o edad at karaniwan.
Covert prestige
Karaniwan nang itinuturing na ang di-istandard na wika ay hindi prestihiyosong wika.
Bagaman, sa ilang pangkat, gaya ng tradisyunal na working class, ang istandard na wika ay
itinuturing na hindi katanggap-tanggap sa maraming konteksto. Ito ay sa dahilang ang diyalekto
ng mga working class ay higit na makapangyarihang pananda ng pangkat, ang paggamit ng di-
istandard na varayti ay nagpapahayag ng karangalan at pagkakaisa ng pangkat. May pagkakaiba
sa gamit ng wika sa isang restawran sa pagpunta sa bangko o pakikipagkwentuhan sa kapitbahay.
“…it cannot be, not even at the level of the individual linguistic sign:
“Wherever a sign is present, idealogy is present too”.
Masasabi kung gayun na sa konteksto na ang isang indibidwal ay gumagamit ng wika gay
a rin ng signal, upang lumikha – ng kultural na identidad.
“It shoud be clear that communication works better the more participants
share assumptions and knowledge about the world. Where two people have very
similar histories, backgrounds, and experiences, their communication works fairly
easily because the inferences each makes about what the other means will be based
on common experience and knowledge. Two people from the same village and the
same family are likely to make fewer mistakes in drawing inferences about what the
other means than two people from different cities on different sides of the earth.”
“Systemic studies show that middle-class speakers tend to talk more, use
more varied vocabulary, and more varied grammatical constructions than do
working-class speakers. There is evidence that class differences in communication
also exist on the non-verbal level – appearing already in pre-school age children;
middle-class children are less affected than working-class children by whether an
instruction is spoken in a positive, neutral or negative tone of voice. “
Malaki ang gampanin ng midya sa paghubog ng kaisipan, gawi at pagkatao. Maging ang
mga salitang naririnig ay mabilis na naasimila at nagagamit sa buhay. Narinig mo na ba ang
salitang “dabarkads” na nakilala sa programang Eat Bulaga? Ang komersyal ng Tide kung saan
ininterbyu ang iba’t ibang misis sa bansa, may isa d’un ang nagsabing “Tide is Mirakol” na
gumulantang sa mga manonood partikular sa mga kabataan. Nasundan pa ito ng Talk and Text,
Dove, Rejoice at iba pa. Mabili ang mga artistang may punto gaya ni Keanna Reeves, hindi man
makapagsalita ng deretsong Ingles ay natutuwa naman tayo sa punto ng kanyang Tagalog. Si
Rufa Mae Quinto ay gayundin sa mga pelikulang Booba at Super B ay kakikitaan ng wikang
kakaiba o natatangi sa kanya. Ang ganitong senaryo ay nagpapatunay na sa pagkakaiba ay may
pagkakaisa…na sa pagkakaiba ay makikilala mo nang higit ang sarili…na sa pagkakaiba ng wika
ay may patutunguhan bilang refleksyon ng dibersidad ng kultura. Sa ganito ring kalagayan ay
nagagawang unawain ng bawat isa ang kaibhan ng tao, dahil dito malaya silang
nakikipagpalagayan, nakikipamuhay at nakikipagtalastasan.
Sa lahat ng lipunan, may mga tao na nagsasalita ng higit sa isang wika. Ang
multilinggwalismo ay resulta ng pandaigdig na karanasan ng pagtatagpo at pagtira ng mga
mamamayan ng iba’t ibang etnikong kalagayan. Sa mga modernong nasyon, ang pagkakaroon ng
higit sa isang wika ay nagdudulot lamang ng sigalot sa pang-ekonomiya, pampulitikal, at
panlipunang aspeto. Ang wika ay isang mahalagang aspeto ng pagkatao ng isang mamamayan.
Hindi man matapos ang isyu sa pagkakaroon ng higit sa isang wika sa Pilipinas, ano mang wika
ang matutunan, salitain o ipahayag, maging ano man ang bigkas nito, maiba man ang istraktura,
nais o pinag-aaralan ng bawat isa ay nakapagdadagdag sa langkapan at pagkakaiba sa lipunan.
Ang wika bilang identidad ay tumatawid sa kalikasan ng sabjektiviti sa kasalukuyang panahon.
Ang identidad sa panahong post-modern ay mailalarawan bilang isang multiple, dynamik, at
konfliktwal, hindi nakabatay sa permanenteng pagkakaunawa kundi sa mga pagpapasya na
ginagawa ng indibidwal sa magkakaibang pagkakataon o kalagayan. Ang wika, kahit na
nakaugat sa personal at panlipunang kasaysayan, ay nagpapahintulot sa higit na fleksibiliti kaysa
lahi at etnisidad, na ang tao ay may malay o walang malay na makapagpapahayag ng dalawang
identidad sa pamamagitan ng pagpili ng linggwistikong gagamitin kahit na sa isang pangungusap
(halimbawa sa pamamagitan ng palit-koda). Sa pamamagitan ng pagpili sa wika at diyalekto,
nagagawa ng isang tao na bumuo at muling bumuo ng kanyang identidad o pagkatao. Kung nuon
ay nahihiya tayong magsalita dahil sa punto at sa pagkakaiba ng ating wika, ngayon may
pagmamalaki tayong haharap sa telebisyon at magsasabing “Tide is Mirakol”, “Tide
is Perfect”….