Ang WikabilangInstrumento ng PambansangPagpapalaya

Ni: Randy David

Ulatni: Shaina B. Ibañes

Ang may-akdanasiRandolf “Randy” David, ay isang professor emeritus saDepartamento

ng SosyolohiyasaUnibersidad ng Pilipinas. Ipinanganaknoong ika-8 ng Enero 1946 at
nakapagtapos ng Bachelor of Arts major in Sociology saUnibersidad ng Pilipinasnoong
1965. Kilalasiyasalabas ng Pamantasan sakanyangLingguhangkolumsa Philippine Daily
Inquirer naPublic Lives. Siya ay asawani Carina Onstantiono-David natagapamahala ng
Civil Service Commission hanggang 2008 at amanina Kara David,propesor Dr. Carlos
Primo David ng National Institute of Geological Sciences, Nadya Malina David at Jika
David. Manugangsiya ng historyadornasi Renato Constantino.

Ang paksain ng akda ay ang kahalagahan at gampanin ang wika ng

sambayananbilangmabisanginstrumentong pambansangpaglayamulasakolonyalismo at
imperyalismo.Inihalintuladni David ang kolonyalismosamganagaganapsaisang mental
hospital at pagsapisamgakapatiran. Kanyarinitongitinabisa Ingles at
Kastilananagingmgapangunahingwika ng pagtuturo at kaalamannoongpanahon ng
pagsakop. At ginawaniyanghalimbawa ang edukasyon ng mga Pilipino
bilangisangkabalintunaan ng pagbibigayhalagasasarilingwika.

Sa kaniyangpaghahalintulad ng kolonyalismo at imperyalismosamganagaganapsaisang

mental hospital, umuukititosaisip ng mambabasang larawan kung paanounti-
untingnatatangal ang ala-ala at gunitasasarili ng isangpasyenteat napapalitan ng
mgagamitnakatulad ng saiba. Ang pagtatanggal ng
mganagpapagunitasasarilingkamalayan at
paghuhubadsapagkakakilanlangnabuonasaisangkomunidad at ang
katumbasnitonapagbusabos ng
mgadayuhangmananakopsamgakatutunongwikangumiiral ay sumisimbolosapagsakop
at pag-angkinsakabuuangpagkatao at inihihiwalaysalipunangkinalakihan.Samantalang
ang pagpapalitsaunipormengdamit at pare-parehongistilo ng pagkayari ng buhoknasiya
 naming tumutukoysapagpapakilala ng ‘dominente’ at ‘mataasnawika’ ay
sumisimbolosapagkawala ng kontrolsasarilingpananawng indibidwalsakanyangbuhay.
Ganito ang nangyarisapanahon ng pagsakop, tinanggal ng mgadayuhan ang
atingpagkakakilanlansaanyo ng atingwika at ipinakilala ang ‘kaalaman’ at ibinababa ang
tinggin ng sambayanansawikangnagbuklodsakanila.

Kamukha ng sinabini Zeus Salazar na ang wika ay sisidlan ng atingnakaraan,

sapatuloynapagtapak ng ‘dominentengwika’ dito, nawawalanito ng saysay at
pagpapahalagamulasamganagsasalitanito. Ito ay binigyangdiinni David ng
kaniyangsambitin ang pagsirasaorihinalnatahanannatin (nasiya ding tinatawagna
vernacular) at napapalitan ng mgamatatayognagusalingsumasalaminsakapangyarihan.
Sa bawatpagpuksangginagawa ng mgaimperyalista at kolonyalista,
ibinabaonnilasalimot ang mgakatutubongpananaw at hinahalinlinan ng mga
‘kaisipangpangkamalayan’ sawikangbanyaganapilit naming inaaralupangmatawagna
‘nakapag-aral’.

Ngunit, dahilsapilitnapagpuksasakaluluwa ng pagkakakilanlannatinbilangisanglahi,

pinipilit pa rin ng mgarebolusyunaryonapaigtinginito. Ito ang wika ng
ngmalawakangpagtutolsakapangyarihangmapang-api. Kung susuriinngangmabuti, ang
mgatagasalin ng katutubongkaisipan ang siyangnagpupunyagiupangpanatilihin ang
katutubongpagkakakilanlan ng lahi. Sa pagpapatuloy ng kanyangsanaysay, nasabi din
ni David na ang wikangbanyaga angsiyangwika ng ‘karunungan, kapangyarihan at
kagalang-galang’ at ang wikangkatutubo ay ang wika ng rebolusyon at pag-aaklas.
Samakatwid, ang ganitongpag-iisip ang dahilan kung bakitpatuloy ang
atingpagpupugaysamgabanyagangwikanakumikitilsaatingsarilingwika at sap ag-
unladnanaisnitongmatamasa.

Sa kabilangbanda, ang atingedukasyon,

nasiyangpinaniniwalaangaahonsaatinmulasakaisipangkolonyal, ay pinanahanan ng
banyagangkaisipan at dayuhangdiwa. Ang malawakangkabalintunaan ng naisin ng
pamayanan ay nababalisalarangan ng edukasyon. Ayon kay David, mas madalas pa
ang pagpapaliwanagnapayak ang atingwika at walangkatumbas ang
mgasalitangbanyaganamahalagasakasalukuyangpanahon. Ayon pa raw sakanila ay
 kung hindinatingagamitin ang Ingles, ay mapagiiwanantayosapag-unlad. Na kung
tutuusin ay siya ring humahadlang (kung hindipumipigil) saatingpangkabuuangpag-
unlad.Ngunitnasabinarinna ang wika ang siyangsumasalaminsakatayuan ng bayan,
kung kaya’thindinaihihiwalay ang halaga ng wikabilangpamatayan ng pambansangpag-
unlad.

Sa akingpagbabalik-tanaw, totoongnapakataas ng tinginnatinsawikangdayuhan, lalona

ang Ingles.Madalasiugnay ang katatasansapagsasalitasa Ingles sakarunungan ng
isangindibidwal, kung kaya’tupangmakapantay at makahabolsaakademya ay
inaaralnatin ng buonghusay ang Ingles. Bagaman, totoongmahalaganakinakailangan
din natingaralin ang wikangitoupangmagkaroon ng ugnayansamgadayuhan, kamukha
ng kasabihang “lahat ng sobra ay nakakasama,” ang pagbibigaynatin ng
higitnapagpapahalagadito, nakakasamanaitosalipunangkinalakihannatin.

Isa pa samgaipinuntoni David ay ang ‘Buwan ng Wika’ nahungkagnatingipinagdiriwang.

Papaanongabanasaisangbuwan ay maipaparatingnatin ang tunaynakahalagahan ng
wikasaibakung ang naglulunsadnito ay mas nagbibigayhalagangasadayuhangwika. Sa
kanyangpaghahalintuladnitosamgapilayna may saklayngunitayaw naming
magingdependenterito, Nakita ko ang kakayahan ng
isanglipunannamatutongtumayosasarilingpaanahindinadumedependesasaklaynapilitnai
binibigaysaatin, lalona’thindinamantayototoongpilay.

Sa akingpagtatapos, naiskonglinawinnahindi ko tinataliwas ang halaga ng Ingles

saatinbilangisangindibidwalnanagnanaisnaumangat ang antas ng buhay. Ang akin lang,
kakabit ng mganasabinani David, tayosana, kabilangnaako, ay maging mas matimbang
ang sarilinatingwikasabanyagangwika at diwa. Ang kaisipangkolonyal ang
kumitilsaatingpagbibigay ng totoongpagpupugay at pagpupunyagisaatingsarilingwika.
Mulasakanyangpagpapawalanghalagasakatutubongwika, nasira ang atingtahanankaya’t
ng lumaon ay umaasanatayosasaklaynabigaysaatin ng dayuhangpaniniwal at diwa,
umaasangito ang tutulongsaatinupangmakahaboltayosakaunlarangminimithinatin.
 Sangunian:

David, R. (2013). The vocation of sociology: critical engagement in the public realm.
Global dialogue,

3(3). Mulasa globaldialouge.isa-sociology.org/the-vocation-of-sociology-critical-

engagement

-in-the-public-realm/

David, R. (2015). Ang wikabilang instrument ng pambansangpagpapalaya. Daluyan

2015.

UP closed. (n.d). Randy David.Mulasa upclosed.com/people/randy-david/#biography