რეკრეაციული და სამედიცინო მიზნებით კანაბინოიდების გამოყენება

კანაბინოიდები არის ბუნებრივი (კანაფის) ან ქიმიური წარმოშობის ნივთიერებები,

რომლებსაც გააჩნიათ უნარი მოახდინონ ფსიქოტროპული მოქმედება ადამიანის ნერვულ
სისტემაზე.

ამ ჯგუფის ძირიტად ნარკოტიკულ საშუალებებს მიეკითვნებათ:

 ჰაშიში - ნაცრისფერი / ყავისფერი / შავი ფერის ნივთიერება

 მარიხუანა - ყავისფერი ნივთიერება, გამხმარი კანაფისგან დამზადებული,
გარეგნულად წააგავს აღმოსავლურ სუნელებს
 ტეტრაჰიდროკანაბინოლი - სახელი თავისთავად საუბრობს - არის სინთეზური
პრეპარატი, რომელიც მიიღება კანაფის ქიმიური დამუშავების შედეგად.

ტეტრაჰიდროკანაბინოლი (THC) არის მარიხუანას მთავარი შემადგენელი ნაწილი,

რომელიც მის ბოროტად მომხმარებლებში „მშვიდ“ ეიფორიას იწვევს.
ტეტრაჰიდროკანაბინოლი უკავშირდება და ააქტივებს სპეციფიკურ რეცეპტორებს
ე.წ. კანაბინოიდურ რეცეპტორებს. ეს რეცეპტორები განსაკუთრებით დიდი
რაოდენობით გვხვდება თავის ტვინის იმ უბნებში, რომლებიც აკონტროლებს
მეხსიერებას, აზროვნებას, კონცენტრაციის უნარს, აღქმის სიღრმესა და
ხანგრძლივობას, კოორდინირებულ მოძრაობას.ამ რეცეპტორების გააქტივებით,
ტეტრაჰიდროკანაბინოლი ხელს უშლის ნათხემის, ტვინის უბნის, რომელიც
ძირითადად პასუხისმგებელია წონასწორობაზე, პოზისა და მოძრაობის
კოორდინაციაზე, ნორმალურ ფუნქციონირებას. ჰიპოკამპი, რომელიც მონაწილეობს
მეხსიერების ფორმირებაში, აგრეთვე შეიცავს დიდი რაოდენობით კანაბინოიდურ
რეცეპტორებს. კვლევებით ნაჩვენებია, რომ მარიხუანა ააქტივებს ჰიპოკამპის
კანაბინოიდურ რეცეპტორებს და მოქმედებს მეხსიერებაზე ამ უბნის ნეირონების
აქტივობის შემცირებით.დადგენილი, მაშინ როდესაც ადამიანი იმყოფება მარიხუანას
ზემოქმედების ქვეშ მისი მოკლევადიანი მეხსიერება ირღვევა.

მრავალი წლის მანძილზე ცნობილი იყო, რომ ტეტრაჰიდროკანაბინოლი

უკავშირდება თავის ტვინში არსებულ კანაბინოიდურ რეცეპტორებს. გამოთქმულ
იქნა ვარაუდი, რომ რადგანაც ნორმაში თავის ტვინში არსებობს აღნიშნული
რეცეპტორები, ამავე დროს, უნდა არსებობდეს თავის ტვინში წარმოქმნილი ისეთი
ნივთიერებები, რომლებიც უკავშირდებიან ამ რეცეპტორებს. 1992 წელს იქნა
აღმოჩენილი ეს ნივთიერება და მას ანანდამიდი უწოდეს. მოგვიანებით აღმოჩენილ
იქნა სხვა კანაბინოიდური მოლეკულები და რეცეპტორები. ერთ-ერთი მათგანია 2-
არაქიდონოგლიცეროლი, რომელიც ანანდამიდის მსგავსია და მონაწილეობს
ტკივილის რეგულაციაში.

სამედიცინო კანაფი- ეს არის კანაფის მცენარე და მის შემადგენლობაში არსებული

კანაბინოიდები, რომლებიც ექიმების მიერ რეკომენდებულია მათი პაციენტებისთვის .
კანაფის, სამედიცინო მიზნით გამოყენების თაობაზე, ჯერ კიდევ არ არის ჩატარებული
საფუძვლიანი ტესტირება წარმოების შეზღუდვებისა და მთავრობის სხვა რეგულაციების
გამო . ზოგიერთი მტკიცებულება ვარაუდობს, რომ კანაფს შეუძლია შეამციროს გულისრევა
და ღებინება ქიმიოთერაპიის დროს, გააუმჯობესოს მადის დაქვეითება აივ / შიდსით
დაავადებულ ადამიანებში, შეამციროს ქრონიკული ტკივილი, და კუნთების კრუნჩხვებით
გამოწვეული სპაზმები. მრავალ კულტურაში კანაფის მცენარეს აქვს მრავალწლიანი
წამლების ისტორია.

ენდოკანაბინოიდური დეფიციტი

კლინიკური ენდოკანაბინოიდული დეფიციტის თეორია (CED) 2001 წელს ორ პუბლიკაციაში

იქნა წარმოდგენილი, მაგრამ უფრო დეტალურად იქნა შესწავლილი 2004 წელს სტატიაში,
რომელსაც მოგვიანებით ხშირად ციტირებდნენ ლიტერატურაში , ყველაზე ზუსტად
ამტკიცებს, რომ CED არის შაკიკის, ფიბრომიალგიის და ნაწლავის გაღიზიანების სინდრომის
მიზეზი (IBS).

CED- ის თეორიას ემყარებოდა კონცეფცია, რომლის თანახმადაც ბევრი ტვინის დარღვევები

უკავშირდება ნეიროტრანსმიტერის დეფიციტს, რომელიც გავლენას ახდენს
აცეტილქოლინზე ალცჰეიმერის დაავადებას დროს, დოფამინის დეფიციტი პარკინსონის
სინდრომისას, სეროტონინისა და ნორეპინეფრინის უკმარისობა დეპრესიისას; და,რომ
ენდოკანაბინოიდული დეფიციტის შედეგი შეიძლება გამოვლინდეს მსგავსად გარკვეულ
დარღვევებში, რაც ამ დეფიციტის შედეგების პროგნოზირებად კლინიკურ ნიშნებს ატარებს.

ენდოკანაბინოიდული დეფიციტი ორგანიზმში მრავალი დარღვევის მიზეზია, ხოლო

ბოლოდროინდელი გამოკვლევებით ვარაუდობენ, რომ კანაბინოიდები შესაძლებელლია
გამოყენებული იქნას აუტიზმის მკურნალობის დროს. ანტიოქსიდანტები, რომლებსაც
მცენარე ჯანაპი შეიცავს, უნარი აქვთ განკურნონ ნეირონთა ქრონიკული ანთებითი
პროცესები.

აუტიზმი და კანაბინოიდები

აუტიზმის სპექტრის აშლილობა (ASD) არის განვითარების დარღვევა, რამაც შეიძლება

გამოიწვიოს სერიოზული სოციალური, კომუნიკაციური და ქცევითი პრობლემები. სწავლის,
ფიქრის და პრობლემების გადაჭრის უნარი ASD– ს მქონე ადამიანებში შეიძლება მერყეობს
ნიჭიერიდან სერიოზულად პრობლემურამდე. ASD- ს დიაგნოზი ახლა მოიცავს რამდენიმე
მდგომარეობას, რომლებიც ადრე ცალკე იყო დიაგნოზირებული: აუტისტური აშლილობა,
განვითარების ფართო დაავადება, სხვაგვარად არ არის განსაზღვრული (PDD-NOS) და
ასპერგერის სინდრომი. ყველა ამ პირობას ახლა აუტიზმის სპექტრის აშლილობებს
უწოდებენ.

დაავადებათა კონტროლის ცენტრის თანახმად, შეერთებულ შტატებს აუტიზმის

შემთხვევებში ნომერ პირველი ადგილი უკავია, რაც ნიშნავს იმას, რომ 10 000 ამერიკელი
ბავშვიდან 168 დაავადებულია, რაც 59 ბავშვიდან 1 – ს შეესაბამება!
დაავადების მიზეზები და რისკ ფაქტორები

გენები (GRIN2B) არსებობა წარმოადგენს ერთ – ერთი რისკ – ფაქტორს, რამაც

შეიძლება ადამიანი გახადოს უფრო მეტად მიდრეკილ ASD– ის განვითარებისკენ
ბავშვები, რომლებსაც ძმა ჰყავთ ASD- სთან, უფრო მაღალი რისკ ჯგუფებს
წარმოადგენენ
ASD ჩვეულებრივ უფრო ხშირად გვხვდება გარკვეული გენეტიკური ან
ქრომოსომული დარღვევების მდგომარეობის მქონე ადამიანებში
ორსულობის დროს ვალპროის მჟავისა და თალიდომიდის დანიშნულების წამლების
მიღება ასოცირდება ASD- ს უფრო მეტ რისკთან
ასაკოვანი მშობლებისთვის დაბადებულ ბავშვებს უფრო მეტი რისკი აქვთ ASD– ს
გამოვლენის

როგორ არის დაკავშირებული ენდოკანაბინოიდური სისტემა (ECS) აუტიზმთან?

 აუტიზმის სპექტრის აშლილობის მქონე ბავშვებში, ანანდამიდის კონცენტრაცია

პლაზმაში დაბალია.
 ECS– ზე გავლენას ახდენს ისეთი ნიშნები, რომლებიც ხშირად გვხვდება ASD– ს
დიაგნოზირებული პაციენტების ქვეჯგუფებში, მაგალითად, კრუნჩხვები, შფოთვა და
ფსიქიური და ძილის პრობლემები
 ნეიროინთა ანთება გამოვლინდა ტვინის ანათალის შემცველ ნიმუშებში, ASD– ს მქონე
პაციენტებში. ეს კი გახდა ECS- ის სამედიცინო სარგებლიანობის მზარდი რაოდენობის
მიზეზი, მათი უნარი რეგულირება მოახდინონ ისეთი პროცესები, როგორიცაა
ნეიროინთა ანთება,ნეიროგენეზ, ზრდის მათ პოტენციურ როლს აუტიზმის
დარღვევების პროფილაქტიკური მკურნალობაში.

ბევრ "ლეგიტიმურ" შტატში ექიმებს უფლება აქვთ რეკომენდაცია გაუწიონ კანაფს, რადგან
აუტიზმი სავალალო დაავადებაა. მაგალითად, ფლორიდის კანონი ითვალისწინებს
ნებისმიერი პირობით დამოწმებული ექიმის მიერ დიაგნოზირებას, როგორც "სავალალო",
თუ ის შეიძლება "ასოცირდებოდეს" ერთ-ერთ შემდეგ მდგომარეობასთან. პირობები,
რომლებიც თანმდევია და შეიძლება ”ასოცირდებოდეს” აუტიზმთან:

 ეპილეფსია
 ნევროლოგიური პირობები
 კრონის დაავადება
 პოსტტრავმატული სტრესული აშლილობა

ყველა ზემოთაღნიშნულ შემთვევაში მიზანშეწონილია კანაბიოიდური მედიკამეტოზებით

მკურნალობა,

კლინიკური გამოკვლევები

ისრაელში,რიგმა კვლევებმა, ჩატარებულმა ექიმ არანის მიერ შეაფასა სამედიცინო მიზნებით

კანაბინოიდების გამოყენების უსაფრთხოება, ტოლერანტობა და ეფექტურობა, აუტიზმის
მქონე ბავშვებში. ASD– ს მქონდე 60 ბავშვმა მიიღო კანაბიდიოლი და
ტეტრაჰიდროკანაბინოლი (THC) 20: 1 თანაფარდობით. დოზა თანდათანობით გაიზარდა
ეფექტის მისაღწევად.

შედეგებმა აჩვენა, რომ კანაფით მკურნალობის შემდეგ, ქცევითი ფაქტორები გაუმჯობესდა ან

მნიშვნელოვნად გაუმჯობესდა პაციენტების 61% -ში. მნიშვნელოვნად გაუმჯობესდა შფოთვა
და კომუნიკაციის პრობლემები- 39% და 47%. დესტრუქციული ქცევა გაუმჯობესდა 29% -ით.

კვლევები დღესაც მიმდინარეობს, მეცინიერები ელოდებიან კლინიკური გამოკვლევის

შედეგებს, რომელიც დაიწყო 2018 წლის ოქტომბერში და დასრულდება 2021 წლის
სექტემბერში, რომელიც შეისწავლის კანაბდივარინის (CBDV) ეფექტურობას და
უსაფრთხოებას ASD– ს 100 ბავშვში.

კანაბინოიდების შტამები, რომელბიც გამოიყენება სამედიცინო მიზნებით

Blue Dream —ცისფერი სიზმარი არის ჰიბრიდი, რომელიც გამოიყენება აუტიზმის

მქონე პაციენტებში, ისევე როგორც პოსტტრავმატული სტრესული აშლილობისას.
ბევრი მომხმარებელი ამბობს, რომ ცისფერი ოცნება არის კანაფის პრეპარატი,
რომელიც გამოიყენება ასპირინის მსგავსად, რაც იმას ნიშნავს, რომ ეს არის
შესანიშნავი შტამი, რომელიც შეიძლება იქნას გამოყენებული როგორც დღის
განმავლობაში მისაღები წამალი, ის ეფექტურად თრგუნოს ტკივილის შეგრძნებას,
დისკომფორტსა და აუტიზმთან დაკავშირებული ყველა სიმპტომს. ცისფერი ოცნების
მცირე დოზები რეკომენდებულია აუტიზმის სამკურნალოდ
Green Crack — მწვანე კრეკი გახდა შესანიშნავი შტამი სამკურნალო ეფექტის გამო,
განსაკუთრებით აუტიზმის მკურნალობის დროს. მისი მიღებისას შეიმჩნევა
გონებრივი აზროვნების მკვეთრი გააქტიურება, აგრეთვე მას შეუძლია კუნთების
მოდუნებაც გამოიწვიოს. ეს შტამი ექიმების საყვარელი არჩევანია, რადგან ეს არ იწვევს
ფსიქიკურ რღვევას, მედიკამენტის ორგანიზმიდან გასვლისას. საკმარისად რბილია
აუტიზმის მქონე ადამიანებისთვის, რაც საშუალებას აძლევს მათ მარტივად მოხვდნენ
ეიფორიიდან. პაციენტები ასევე აფასებენ იმ ფაქტს, რომ Green Crack ეხმარება მათ
უფრო კონცენტრირებულნი იყვნენ, ამავდროულად ბედნიერად და სიფხიზლად
გრძნობენ თავს.
Charlotte’s Web —შარლოტას ვებ თვლიან, რომ არის ლეგენდარული შტამი მრავალი
დარღვევის სამკურნალოდ, განსაკუთრებით ეპილეფსიის, შფოთვის და აუტიზმის
დროს. ამ ჯიშს აქვს მაღალი კანაბიდიოლის შემცველობა და საშუალოდ 3% THC, რაც
ნიშნავს რომ პაციენტები არ მიიღებენ ძლიერ ინტოქსიკაციურ ეფექტს, მაგრამ ამავე
დროს ისარგებლონ ყველა თერაპიული სარგებლით.
Hindu Kush — ინდუ კუში იზრდება მთის მწვერვალებზე, საიდანაც მან მიიღო
სახელწოდება. აუტიზმის მქონე ბევრი პაციენტი უზარმაზარ შვებას იძიებს ინდუი
კუშთან მკურნალობისგან; მისი მაქსიმალური სიმშვიდის გამომწვევი უნარი მრავალი
პაციენტისთვის მნიშვნელოვანი თერაპიული ეფექტია. აუტიზმის გარდა, ინდუი კუში
ასევე ცნობილია ტკივილის, შფოთვის, დეპრესიის, სტრესის და, რა თქმა უნდა,
უძილობის განმუხტვაში, მისი ეფექტურობით.

იმისდა მიუხედავად, რომ კანაბინოიდების შესწავლა ჯერ კიდევ მიმდინარეობს, უკვე

არსებული მონაცემების მიხედვით მათი სამკურნალი გამოყენება ხდება დაავადებების
უზარმაზარ რაოდენობაში, ფიზიკურ და ფსიქიკურ დაავადებებში, რაც უმეტეს შემთხვევაში
გამოწვეულია კანაბინოიდების არასაკმარისი რაოდენობით, რომლებიც თავად ორგანიზმა
უნდა გამოიმუშავოს.

ჩემი აზრით, რა თქმა უნდა მნიშვნელოვანია კანაფის მედიცინის კუთხით გამოყენება, მაგრამ
ვფიქრობ, რომ უნდა არსებობდეს მკაცრი კონტროლი სახელმწიფოს მიერ, რათა მათი
გამოყენება მოხდეს მიზნობრივი და არა რეკრიაციული. აგრეთვე, ვფიქრობ, საჭიროა
მოზარდებში სწორი ინფორმაციის მიწოდება, რადგან ჩვენს ქვეყანაში არა ერთხელ მომხდარა
ტრაგედია, რომლებსაც შეეწირნენ ახალგაზრდები იგივე კანაბინოიდების გამოყენებისას,
უფრო ხშირად მათი სინტეტიკური ვარიანტებისა. შედეგად, მიმაჩნია, რომ სამედიცინო
მიზნებით კანაბინოიდების გამოყენება ძალზედ მნიშვნელოვანია, მაგრამ მათი
მიზნობრივად გამოყენების კონტროლი მეტად მნიშვნელოვანია.

ბიბლიოგრაფია:

1. https://zen.yandex.ru/media/psihiatrov_net/kannabinoidy--psihotropnye-vescestva-
shirokogo-spektra-deistviia-5d039345729e3a0d58fce505?utm_source=serp
2. https://zen.yandex.ru/media/id/5b01799f9e29a2d785171a79/vse-chto-nujno-znat-o-
kannabinoidah-5eb5537cce86a8785f6dcc68
3. Endocannabinoid Signaling in Autism Bhismadev Chakrabarti1 & Antonio Persico2,3 & Natalia
Battista4 & Mauro Maccarrone2,5

ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტი, 2020წ.

ადამიანის ორგანიზმი და ჯამრთელობა

გიორგაძე ნინო