ANG AKING E-PORTFORLIO

PARA SA

INTRODUKSYON SA PAG-AARAL NG WIKA

Ipinasa ni:
Julius Renz V. Arangoso
BSEDFL 1-1

Ipinasa kay:
Sir. Mark John Anthony Revadulla
Propesor para sa Aralin na (IPW)
Arangoso, Julius Renz V.                                  Ika-17 ng Oktubre taon 2020
BSEDFL 1-1                                             Introduksyon sa pag-aaral ng wika

Aralin 01

 “Wika” isa sa mga pinakamagandang regalo sa atin ng Poong Maykapal, sa kanyang

mga nalilinang. Ito ang tanging kasangkapan ng isang tao sa pakikipag-ugnayan n’ya
sa kapwa, sa asosasyon, sa institusyon, at maging sa dakilang Bathala. Malaki ang
nagagawa ng wika sa pagkakaroon ng magandang unawaan, ugnayan at mabuting
pagsasamahan. 

 Ang wika ay hindi lamang kumakatawan sa isang tao. Ito ay hindi lamang sasakyan
para sa pagpapahayag ng mga sariling saloobin, opinyon, mga personal na
obserbasyon. At halaga ng kanyang katangian bagkus, ay isang sisidlan, na siyang
nagpapahayag ng mga aspeto ng isang komunidad o bansa. Ang wika ay kumakatawan
din sa pangunahing paparating  sa iba ng panlipunang pagkakakilanlan.  

Maihahalintulad ko ito sa isang talumpati ng ating Pangulo noon na si G. Manuel L.

Quezon, kung saan inihayag niya ang kanyang saloobin noong siya ay nangangaral pa
sa mga kababayan sa hilaga tungkol sa kapayapaan, sa pagsasalita niya sa mga
kababayan ng kanyang mga kaibigang sina  Ministro Paredes,  Ministro Sison at Osias,
pagkat sa tuwing siya ay  tatayo sa alin mang pagtitipon ay lagi niyang  sinasabi  na
“ako’y patawarin nila pagkat  hindi ako marunong ng ilokano, kaya’t kailangang
magsalita sa wikang ingles”. Gayon din ang nangyari sa Kabisayaan sa mga kababayan
ng kaibigan niyang si  Alunan. Samakatwid, tayong  mga pilipino, upang magkawatasan
ay kinakailangang gumamit ng isang salitang hiram, na kung di ingles ay kastila, na
lubhang nakakahiya para sa atin. Aniya,  “Huwag pagpilitang pahirapin ang wikang
tagalog”.  Ang sariling wika ay mabuti kung tayo’y nagkakaintindihan, nguni’t kung
tayo’y gagamit ng sariling wika at hindi tayo magkakaunawaan ay walang kabuluhan
ang sariling wika. 
 
Ang wika ay siya ring makatutulong sa mga kabataan sapagkat ito ang kanilang
magiging daan upang mailahad ang kanilang saloobin at siya ring  magbuklod-buklod
ang isang komunidad.  Mahalaga rin ang wikang Filipino at iba pang wika sa bansa sa
pagkatuto ng mga mag-aaral. Sa kasalukuyang kurikulum na K-12, ginagamit ang
mother tongue o kinalikihang wika sa isang lugar sa pagtuturo ng karamihan sa mga
aralin at asignatura. Sa ganitong paraan daw kasi ay mas nauunawaan ng mga bata
ang aralin at hindi na kailangan pang matuto ng ibang wika, lalo na ang mga musmos
pa. Mas mabisa  ito dahil mas magiging  magaan ang pasanin at responsibilidad ng
isang mag-aaral sa pag-unawa sa kaniyang aralin.   
 
Sa kabuuan, ang wika ay siyang magsisilbing kaparaanan upang maging isang ganap
na tao ang isang tao. At maging isang ganap na bansa ang isang bansa.    At  para
magkaroon tayo ng isang puso, isang kaluluwa, isang bandila at isang sariling wika.”
Julius Renz V. Arangoso                                                    Ika-28 ng Nobyembre taong 2020

BSEDFL 1-1                                                                         Introduksyon sa Pag-aaral ng wika

MIDTERM NA KAHINGIAN

“CASE STUDY”

Mayroong lakip na 3 sitwasyon at kinakailangang bumuo ng isang pagsusuri at paglalapat ng mga

natutunan upang maisakonkreto ang pagdalumat at pagbibigay solusyon sa mga suliranin sa bawat
pangyayari.

Sitwasyon 1:

Sa isang klase na Grade 4 ay may isang bagong estudyante na galing ng

Morong Rizal. Dahil siya ay hindi kilala ng kanyang mga kamag-aral ay inanyayahan siya
ng guro na magtungo sa harapan upang magpakilala. Hindi malaman ng mag-aaral kung
ano ang gagawin, bagkus ay nanatili sa kanyang upuan nang ilang saglit pa. Nagtaas ng
boses ang guro at may mahigpit na pagbigkas na sinabihan ang mag-aaral na
magpakilala. Walang nagawa ang mag-aaral kundi ang magtungo sa harapan at
magpakilala. Habang nagpapakilala ang mag-aaral ay biglang naghagalpakan ng tawa
ang mga mag-aaral dahil sa kakaibang intonasyon at pagpapalit ng /r/ sa /d/ ng mag-
aaral. Matapos ang pagpapakilala ay lagi na lamang tahimik ang mag-aaral sa klase
gayong sa marka nito sa pinanggalingang paaralan ay masasabing mahusay ang mag-
aaral.
 
 
Napunang Suliranin 

Sa sitwasyong ito, mapapansin natin ang isang bagong estudyante na  galing sa Morong
Rizal, dahil siya ay hindi lubos kilala ng kanyang mga kamag-aral dahil baguhan pa
lamang siya sa paaralang iyon, ay itinalaga siya ng kanyang guro na tumungo sa
harapan upang magpakilala, ngunit hindi niya alam ang kanyang gagawin, kaya’t  ito ay
nanatili sa kanyang upuan. At dahil dito ay nagtaas ng boses ang guro nito at walang
siyang nagawa kaya’t tumungo na lamang sa harapan at nagsimulang magpakilala sa
kanyang guro at mga kamag-aral; ngunit, habang ito ay nagpapakilala biglang
naghagalpakan sa katatawa ang mga mag-aaral dahil sa kakaibang intonasyong ito at
napagpapalit ang letrang /r/ sa letrang /d/. Matapos nitong magpakilala, ay lagi nalamang
itong tahimik sa klase, gayong napaka-husay naman itong estudyante sa kanyang
pinanggalingang paaralan, nakapaloob din sa sitwasyon na ito na  hindi siya masyadong
maalam sa kanyang ikalawang wika kaya’t may kahirapan sa pagbigbigkas ng ilang mga
salita; at napagpalit-palit ang ilang mga letra sa isang pangungusap. Ang natatanging
solusyon dito ay dapat bigyang aral itong estudyante para kanyang pangalawang wika,
ng kanyang kasalukuyang  guro gamit ang  tamang  pamamaraan ng paggamit ng mga
konsepto at ideya sa Introduksyon sa Pag-aaral ng wika.” upang mas matutunan niya ng
maayos itong kanyang ikalawang wika.  
 Maiuugnay na Konsepto at Ideya na binigyang pansin sa Introduksyon sa Pag-aaral ng
Wika
 Kung ako man po ang magiging guro dito, ay nararapat sigurong gamitin ang isang
konseptong mula sa Aralin 4 “Mga simulain sa pagtuturo ng at pagkatuto ng wika”. Ating
gagamitin ang ilang implikasyong pangklasrum ng simulaing pandamdamin mula kay
Badayos(2009). Sa labing tatlong (13) ito mga ibat-ibang klasipikasyon na ito ay
maunawaan at magbigay linaw sa mga guro, maging sa mga kapwa estudyante na hindi
kailangan pagtawanan at pagtaasan ng boses ang isang estudyanteng katutubong
mamamayan lalo na’t karamihan sa mga ibang lalawigan ay madalas nilang  ginagamit ang
kanilang katutubong wika. At isa pa sa aking nakikitang ideya o konsepto na maaaring
magamit o maiuugnay sa paksang ito ay ang  “Mga simulaing lingguwistik at aklat nina
Carpio et. al(2012) sa tinalakay na konsepto ni Dell Hymes (1974) na konseptong
Akroniym na SPEAKING”. Upang maalam ng guro na kanyang matutunan at maunawaan
sa iba't-ibang wika sa iba’t-ibang sosyolinggwistikong konsepto.  

Konkretong Solusyon/Rekomendasyon bilang paglalapat ng mga natutunan

 
Bilang pagbibigay ng solusyon/rekomendasyon sa paglalapat na aking natutunan ukol dito
sa sitwasyong ito.  Dahil tayo rin naman ay nakakaranas ng pagkalito sa pagbigkas ng
mga ilang salita at minsan naman din ay nagkakabali-baliktad ang ilang mga letra  tulad ng
mga letrang  /e/ at /i/ ; /o/ at /u/. kaya’t sana ay hindi dapat sigawan ang isang
estudyanteng galing sa isang katutubong mamamayan, na dapat bigyang papuri ng
anumang makabuluhang pagtatangka nito,  lumikha ng isang kaligiran sa loob ng kanyang
klasrum, na magbibigay pagganyak sa isang mag-aaral upang subuking magsalita at
mahimok na sumagot anumang oras nilang naisin. At magsimulang magturo ng wika sa
madaling pangkat, hanggang sa unti-unting pagkahirap upang madaling makuha o
maunawaan nito.  gayundin sa kanyang pananalita ay hindi dapat ito ikatuwaan ng mga
mag-aaral bagkus, sila ay magsilbing gabay at magbigay ng motibasyon sa kanilang
kapwa mag-aaral. Pagkat ito ay nasanay sa kanyang unang wika kaya’t nahihirapan sa
paggamit ng ikalawang wika. Kung kaya ay kailangan bigyang pansin ng guro at itama ang
kanyang mga pananalita sa ikalawang wika sa pamamagitan ng paggamit ng ilang mga
konsepto at ideya mula simulaing pandamdamin Badayos(2009) etc. para sa tamang
proseso ng pagtuturo nito at matutunan ng maayos ang kanyang pangalawang wika.
  
Sitwasyon 2
Napakadaldal ng iyong kapatid na apat na taong gulang ngunit napansin mong may mali
sa kanyang mga pangungusap gaya ng sumusunod:

1.      Nabili ako ng biswit kahapon.

2.    May matabang bilding kaming nakita

3. Nakain ng tinik ang pusa.

4.    Alis kuya maya.     

     Napunang Suliranin 

 Sa ikalawang sitwasyon naman ay napansin kong  dito na napakadaldal ng kanyang  4 na

taong gulang na kapatid, ngunit iyong napansin na may ilang mga pangungusap na  maling
mga  salita siyang nababangit gaya nalamang ng mga sumusunod.. 
 1. Nabili ako ng biswit kahapon.
2. May matabang bilding kaming nakita
3. Nakain ng tinik ang pusa.
4. Alis kuya maya.

Dahil dito  aking natuklasan ang  problema na maaaring minsan ay  napagtanto ito na
isang katuwaan lamang, ngunit, may paindap-indap na pagkakamali sa mga ilang salita,
tulad ng “Nabili, biswit, bilding,nakain at maya”. Kung gayon  siya ay nakakapag-salita na
ng mga ilang pangungusap ngunit, kailangan pa rin ng gabay mula sa kanyang magulang
maging sa kanyang nakatatandang kapatid upang ito’y magbigay alalay sa kanyang
pananalita habang ito ay lumalaki. Dahil karamihan sa atin na hanggang sa  paglaki ay na-
bubulol o di kaya’y sadyang ito ang  nakasanayan na nilang bigkasin ang mga ilang
salitang ito.

Maiuugnay na Konsepto at Ideya na binigyang pansin sa Introduksyon sa Pag-aaral ng

wika .  
Ang aking maiuugnay na Konsepto at ideya na dapat bigyang pansin ng paksang    
Introduksyon sa pag-aaral ng wika; ay mula sa Aralin 3 “Mga yugto sa pagkatuto ng wika”
dahil hindi limit sa ating kaalaman na marami sa atin na tuwing nagsasalita ang ating
nakababatang kapatid, ay minsan ay naka-bibigkas ito ng mga ilang salita ng maramihan
ngunit may mga  ilang kailangan itama ng mga magulang ukol dito. ang mga ilang yugto na
aking gagamitin batay sa edad ng nito ay ang Yugto ng “Maraming salita sa pagbubuo ng
Pangungusap” o sa salitang ingles ay (Later multiword stage). Sapagkat ito ay nasa typical
na edad ng 30 buwan o higit pa. At batay dito na ang bata ay nakasusunod na sa mga
simpleng tuntuning panggramatika siya ay nakikipag-usap na nang may katatasan
bagamat may pagkakamali sa sa mga ilang salitang kanyang sinasabi dahil sa pagsunod
nito sa pangkalahatang tuntuning gramatikal.    

Konkretong Solusyon/Rekomendasyon bilang paglalapat ng mga natutunan

Dahil ang kaniyang  kapatid ay nakapag-sasalita na ito ng malinaw dahil sa edad na 4 na

taong gulang o 48 Buwan na ito.  ngunit may paandap-andap na pagkakamali sa mga
salitang kanilang binibigkas tulad ng salitang “Nabili at biswit” imbis na “Nakabili at
Biskwit”, “bilding” ay dapat na “Building”, “Nakain” na dapat ay “Kumain” at ang
pagungusap na “Alis kuya maya” na dapat ay “Alis kuya mamaya na” na dapat ay
maaring  matugunan ng konting ayos at  tulong ng kanyang magulang; maging ang
kanyang nakatatandang kapatid, nang sa ganon ay   para maitama ng bata ang 
pagbigkas ng mga ilang  salitang ito. 

    Sitwasyon 3:

Hindi naman klase sa wika at mga alamat ang pinag-uusapan ng klase pero
napansin ng guro na hindi wasto ang mga pangungusap ng mga mag-aaral sa kanilang
pagkukuwento. Gayunpaman ay masaya ang klase at matamang nakikinig ang lahat.
 
 Kung ikaw ang guro, iwawasto mo ba ang pangsasalita ng mga mag-aaral?

 
Napunang Suliranin 

Sa ikatlong sitwasyon ay mayroong isang mag-aaral na nagkukuwento ng isang alamat,

habang pinapakinggan ito ng kanyang guro, maging ang kanyang mga kamag-aral,
napansin ito ng guro na hindi wasto ang pagkakabigkas sa bawat pangungusap, na
kanyang ikinuwento. Habang ang kanyang mga kamag-aral naman ay masaya at
nagaganyak na tila ba’y namangha  sa kanyang ikinuwento. Kung kaya’t hinayaan na
lamang ito ng guro.    

 
Maiuugnay na Konsepto at Ideya na binigyang pansin sa Introduksyon sa Pag-aaral ng
Wika

Ang maiuugnay ko rito na  konsepto at ideya na kinakailangan bigyang pansin sa

Paksang “Introduksyon sa Pag-aaral ng Wika” para  sa sitwasyong ito ay ang Aralin 2“
Mga Dulog Teoretikal sa Pagtatamo at Pagkatuto ng Wika”. Mula sa paksang Dulog
Preskriptibong at Dulog Deskriptibong Gramatika; dahil pag sinabing “Dulog
Preskriptibo” ito yung mga gurong nagwawasto ng mga gramatika sakali at lihis sa
tuntuning gramatikal. Hal. Pag tuwing klase pinagsasabihan tayo na hanggat maari
matutong gumamit ng wikang ingles, pasalita man o pasulat. Dahil pag hindi ito nasunod
maaaring tayo ay mag-multa o di kaya’y mapagalitan ng ating mga guro, gayon pag
sinabing “Dulog Deskriptibo” naman ito ay mga paglalarawan sa kung paano ito
nagagamit nang praktikal o kumunikatibo sa iba't ibang sitwasyon. Hal.  Pagdating
klaseng pilipino, ay pinapayagan tayo ng ating mga guro na  gumamit ng wikang taglish
kung kaya napapadali ang komunikasyon ng bawat mag-aaral. At ang Aralin 1 “Wika:
kahulugan at katangian” sa isang katangian ng wika na binigyang kahulugan ni Henry
Gleason, Ito ay ang “Masistemang Balangkas” para makatulong sa pag-aayos ng Tunog-
Letra-Salita-Pangungusap-Kahulugan-Diskurso ng isang pangungusap. 

Konkretong Solusyon/Rekomendasyon bilang paglalapat ng mga natutunan

   

Kung ako man din ang kanilang magiging guro, nararapat ko siguro  na iwasto  ang mga
pangungusap na kanilang  pagsasalita o paglalahad ng kanilang kuwento sa kapwa  nila mag-
aaral ngunit, hindi ko ito isasagawa habang siya’y inilalahad ang kanyang kwento bagkus, kung
siya ay  tapos na ukol dito.  Sa maayos at  tamang pamamaraan ng pagtuturo; tulad ng
paggamit ng ilang mga elemento at konsepto ng pamamaraang paggamit  sa pangungusap
tulad ng pagtuturo sa masistemang balangkas, upang mailathala nila ang kanilang mga
kuwento nang maayos.  may taglay na kahulugan na siyang ihahatid sa isang siklo ng diskurso.
at kapuna-puna ang mga ito. pagdating sa paglalahad ng kwento. dahil, may posibilidad na ma-
misinformed o lalong mawalang saysay ang mga napakaloob  na lenggwaheng ginamit na
pangsulat sa isang librong kanyang binasa.  Gayundin ang kanyang mga kamag-aral ukol dito.
O di kaya'y maaaring sundin din ito ng mga susunod pang mga estudyante na kanilang ilalahad
kwento.  

ARANGOSO, Julius Renz V.                                                Ika-18 ng Disyembre taong 2020 

BSEDFL 1-1                                                                        Introduksyon sa Pag-aaral ng Wika

*(Takdang Aralin) Aralin 5*

Sulong Wikang Filipino - Edukasyong Pilipino, Para Kanino?

1. Anong diskurso o argumento ang binubuo sa isipan ng bawat taong nakapanood

ng bidyong ito? 

 Sagot:  Batay sa mga taong nakapanood ng bidyong ito, ang ilang mga ideya
mula sa mga propesor ng UP ay naglapat ng kanilang saloobin ukol sa
pagpapatupad ng Memorandum Order No. 46 s. 2012. Nakungsaan nakapaloob
doon na kailangan tumuntong ng Labing Dalawang taon pag-aaral; mula
elementarya hanggang senior high school at nakapaloob din sa memorandum na
iyon na ang TVL track may maaring maglingkod o maghanapbuhay kung ito’y
nakapagtapos na ng Ika-12 baitang. Ayon kay G.Ramon Guillermo Ph.d. sa
larangan ng Philippine studies, “Sabi dito na kulang daw, yung dating 10 taon ng
ating Basic Education at hindi raw ito umaabot sa International Standards.”
dagdag pa n’ya. “ Para raw maiangkop ang ating Basic Education, sa mga iba
pang sistema ng Education sa buong daigdig, ay kinakailangan daw na umabot ito
sa labing dalawang (12) taon, isang sagabal daw sa labor mobility, ng mga
manggagawang  Pilipino ang kakulangan natin ng dalawang taon. Kaya’t ang
layunin nito ay ang pagpapadulas o pagpapabilis ng paghahanap ng mga
manggagawang Pilipino mula sa mga ibang bansa. Isa rin dito na nangangamba
na baka tuluyang hindi makapagtapos ang ilan ng high school, sapagkat ayon sa
South East asia tayo ang may pinakamaraming dropout  6.8 dito ay mula sa
Elementarya. Hindi naman talaga nasusukat sa kung ilan taon matatapos ang
isang mag-aaral, ngunit, kinakailangan ng sapat na suporta mula sa estado na
matugunan ang pagkukulang ng ilang kagamitan sa paaralan tulad ng libro, at iba
pa, maging ang mga sahod ng ating butihing mga guro. At katiyakan ng mga
namamahala na siguruhing makakapagtapos ang 100 porsyentong kabataan ng
ating basic education.  At ang huli ay hindi dapat isinasantabi ng CHED gamit ang
kanilang memorandum order, na isawalang bahala nila ang ating wikang Filipino,
katulad ng sinabi ni Pangulong Benigno Aquino, ang wikang pambansa ang
siyang magbubuklod-buklod sa atin.
     

2. Ano ang naging gampanin ng Wikang Filipino sa pagbuo ng bidyong ito?  

Sagot: Ang naging gampanin ng wikang Filipino, sa bidyong ito, ay isinasaad dito
na mahalaga ang paggamit ng wikang Wikang Filipino, mula sa paggamit nito sa
Senior High School,  gayundin sa kolehiyo hindi rin dapat ito alisin sa isang GE
curriculum unit sa Senior high school.  sapagkat, sa katunayan marami pa tayong
mapag-aaralan at marami pa tayong hindi pa na-iinkwentrong mga salita, mga
panitikang Pilipino na hindi itinuro sa ating mga guro, na maaaring makatulong sa
amin sa aming balarila sa pagsasalita ng filipino, ito rin ang sumisimbolo sa ating
pagka- bansa, ngunit hindi lamang ito naka-pocus sa bilang isang simbolo. Ang
 wikang Filipino, ito ang dapat nating  ginagamit sa lahat ng larangan ng ating
kaalaman.  sapagkat sa panahon ngayon, hindi kami nakapagsalita ng tuwid na
tagalog. At makakatulong sa Pananaliksik sa Wkang Filipino. at kung aalisin ito
hindi magiging malay, na bahagi ng buhay sa ating mag-aaral sa Unibersidad at
Kolehiyo, ang wikang filipino, 

3. Paano mo maiuugnay ang kasaysayan ng Wikang Pambansa sa napanood na

bidyo at ang Wikang Filipino sa Edukasyon?
Sagot:
Maiuugnay ko ito sa Panahon ng Amerikano, na kung saan ipinagbawal ang
paggamit ng wikang Filipino; tulad ng sila ay magpatayo ng ilang paaralan dito sa
Pilipinas  ay ginamit nila ang Wikang ingles bilang wikang panturo; at pilit na
ipinalilimot sa mga mamayang pilipino ang sarili nitong wika,  at ngayong  sa
makabagong pamamaraang pagtuturo mula sa eskwelahan, pagkat hindi limit sa
ating kaalaman. Magmula ng isabatas ang Memorandum Order No. 46 s. 2012. 
Karamihan sa mga ilang mga Pribadong paaralan ay purong ingles ang itinuturo
sa mga estudyante, partikular sa curriculum ng Senior high School, dahil maaring
mawalan ng kagyat na trabaho o tuluyang magsasara ang Departamento ng
Filipino. Manganganib ito bilang isang Disiplina. Dahil unti-unti nitong pinapatay
ang “Intelektuwalisyon ng Wkang Filipino”. At isa pa wala na ang magpapatuloy
ng higher level ng pananaliksik sa isang Filipino.  

              

Julius Renz V. Arangoso ika-1 ng Pebrero taong 2021

BSEDFL 1-1 Introduksyon sa Pag-aaral ng Wika
PINAL NA KAHINGIAN

Bumuo ng Banghay-Aralin (Lesson Plan)  na nagpapakita ng iba’t ibang sitwasyong

pangwika at kung paano isinapraktika ang mga teoryang pangwika.
Kahit anong paksa sa pagtuturo ng Filipino ay maaring gamitin basta’t lagyan ng
highlight o diin ang pagpapakita at pagpapamalas ng mga simulain, dulog, yugto at
ibang konsepto na natutunan sa introduksyon sap ag-aaral ng wika.
 
 
I. Layunin: 
     Pagkatapos ng Aralin na ito, ang mag-aaral ay inaasahang:
 
A.Nakikilala at Natutukoy ang kahulugan at katangian ng apat na uri ng pangungusap
batay sa gamit.
B. Magagamit ang ilang katangian ng apat na uri ng pangungusap.  
C. Napaghahambing ang katuturan ng pagtuturo at pagkatuto ng apat na uri ng
pangungusap ayon sa gamit nito.
D. Nakabubuo ng pangungusap ayon sa apat na uri ng pangungusap.

 
II. Paksa: PAGKILALA SA MGA URI NG PANGUNGUSAP 
    
   Sangunian: Uri ng Pangungusap (Alikabuk Ep. 9)
                      Hiyas sa Filipino 4 Wika p. 11-14
                   http://www.slideshare.net/JenyHernandez/mga-uri-ng-pangungusap-filipimo-i 

Mga Kagamitan: 

           Laptop, Projector, Slide presentation, Instructional Material, yeso, Index Card at

Pisara,
 Pagpapahalaga:   Ang kasanayan na ito sa paggamit ng mga wasto o tama sa lahat ng
bagay ay nakapag-papakita o nagpapatunay ng huwaran mula sa kasanayan o
pagkatuto ng wika. 

 
III. Pamamaraan
 
     *Panimulang Gawain
1. Panalangin
2. Pagsasaayos ng silid
3. Paguulat ng Liban
4. Pagbati
    
Pagtalakay

B.  PAGBABALIK TANAW:

 Ipaliwanag kung ano nga ba ang Pangungusap?

 Pangungusap- Ito ay isang lipon ng mga salita na buo ang mga diwa. Binubuo ito
ng simuno at  panaguri.

C.    Pagganyak

1. Ipapanood ang isang video clip patungkol sa mga uri ng pangungusap.

2. Ano kaya ang kahalagahan ng paggamit ng wastong bantas?

                D.     Paglalahad

 Muli, Magandang Umaga sa ating Lahat! Ang ating paksa ngayon para sa araw
na ito ay pag-uusapan natin ang “Mga uri ng pangungusap ayon sa gamit”.

 Ayon sa gamit, mayroong apat na uri ang pangungusap. Ito ay ang mga
sumusunod:

 *Pasalaysay o Paturol – ito ay ginagamit kung ang pangungusap ay naglalahad

ng isang katotohanan, bagay o nagsasalaysay ng pangyayari. Nagtatapos ito sa
bantas na tuldok (.).

 Halimbawa: Si G. Lev Vygotsky, ang naglahad ng “Zone of Proximal

Development” sa pagkatuto ng wika.

*Pautos – Ginagamit ito kung ang pangungusap ay nag-uutos. Nagtatapos ito sa

bantas  na tuldok (.).

   Halimbawa: Pag-aralan mo kung paano mo matuturuan ng bagong wika

ang isang estudyante, sa pamamagitan ng “Mga simulain sa pagkatuto ng wika.”

                                   (Mayroon dalawang uri ng pangungusap na pautos: ito ay ang…)

                                  A.Pangungusap na ginagamit sa pag- uutos.

                                  B.Pautos na nakikiusap.

                                  Ginagamitan ito ng mga salita o mga katagang 

maki, paki, pwede po, maari po, at iba pa.

 *Patanong – Ginagamit naman ito kung ang pangungusap ay nagtatanong at

nagtatapos naman ito sa bantas na tandang pananong (?).

                   -          Ito’y ginagamitan ng mga panghalip na pananong o salitang

nagtatanong, gaya ng mga sumusunod: ano, sino, kailan, paano, saan, kanino,
ilan, at iba pa.

                                                 Halimbawa: Ano ba ang kinalabasan ng iyong pagsusulit?

 *Padamdam- Ito naman ay ginagamit kung ang pangungusap ay nagsasaad ng

matinding damdamin. Nagtatapos ito sa bantas na tandang padamdam (!).
     Halimbawa: Bilisan mo’t! Umuulan na!

IV. Paglalapat

Ang apat na uri ng pangungusap ay hindi lamang natatapos, o nailalathala

lamang ang ilang mga halimbawa sa ating mga aklat. Kundi, maari rin natin itong
magamit sa ating kasalukuyang buhay, at sa ating napapanahong pangyayari.
Halimbawa na lamang sa ating pakikipag-usap sa ating mga magulang, kaibigan,
at sa nakatatanda sa atin; malaki ang maitutulong nitong uri ng pangungusap
dahil kung wala ito hindi tayo makabubuo ng isang wikang na makalalahad sa
pangungusap. 

  

V.  Paglalahat

   Pangungusap- Ito ay isang lipon ng mga salita na buo ang mga diwa. Binubuo
ito ng simuno at panaguri.

Ito ay binubuo ng apat na uri ng pangungusap ito ay ang mga…

a.     Paturol o Pasalaysay- ito ay ginagamit kung ang pangungusap ay

naglalahad ng katotohanan, bagay o nagsasalaysay ng pangyayari.
Nagtatapos ito sa bantas na tuldok (.).

b.     Pautos- kung ang pangungusap ay nag-uutos.

                            Ito ay mayroong dalawang uri (2) ng pautos na pangungusap.

                            A. Pangungusap na ginagamit sa pag- uutos.

                        B. Pautos na nakikiusap.

                                  Ginagamitan ito ng mga salita o mga katagang:

                                  maki, paki, pwede po, maari po, at iba pa.

                             c.      Patanong – kung ang pangungusap ay nagtatapos sa patanong.

                             d.     Pandamdamin – Kung ang pangungusap ay nagsasaad ng masidhing

damdamin.

 
 VI. Pagtataya

I.                 Panuto: Sagutan ang mga sumusunod, Isulat ito  sa 1 buong papel ang mga tamang
sagot.

Isulat sa patlang ang uri ng pangungusap ayon sa gamit at ang angkop na bantas. Gamitin ang
mga sumusunod na titik:

PT (Patanong), PS (Pasalaysay), PU (Pautos), PD (Padamdam)

___1. Si Jose P. Rizal ay kinikilala bilang ating bayaning lahi.

___2. Sino ang maghahatid ng sulat na ito?

___3. Pakisagot ang aking tanong mula sa Artikulo IV Seksyon 6.

___4. Ilokano ang madalas na gamit kong wika.

___5. Ang Teoryang  Ta-Ra-Ra-Boom-De-Ay ay isinasaad na ang wika ay nabuo mula sa mga
ritwal.

___6. Aray! Masakit itong paa ko! Ay isang halimbawa ng Teoryang Yo-HE-YO

___7. Sa tingin mo ba magkatulad lamang ang Filipino,Pilipino sa Tagalog.

___8.  Naku! Ang alam ko si Noam Chomsky, ang naghayag ng Teoryang Initiative.

___9. Maari bang paki-bigyang detalye ang ating tinalakay nung nakaraan.

___10. Wikang Filipino ang ating lingua franca.

II. 

            Panuto:
Gawing pauto ang mga pangungusap na pakiusap. Gawing pakiusap  naman ang
mga pangungusap na pautos.

              1)Tignan mo kung kumukulo na ang tubig.

2)Pakisara ang mga bintana sa sala.

3)Bilangin mo ang sukli na binigay niya.

4)Pakibasa ang nakasulat sa pisara.

             5)Kunin mo ang aklat sa mesa.