You are on page 1of 41

4

Modyul sa Edukasyong
Pantahanan at
Pangkabuhayan (EPP)
Unang Markahan – Linggo Blg. 5 – 8
4
Edukasyong
Pantahanan at
Pangkabuhayan (EPP)
Unang Markahan – Modyul 5:
Pangangalap ng Impormasyon,
Ang Computer File System,
at Pananaliksik Gamit ang
Internet
Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan (EPP) – Ikaapat na Baitang
Alternative Delivery Mode
Unang Markahan – Modyul 5: Pangangalap ng Impormasyon, Ang Computer File System, at
Pananaliksik Gamit ang Internet
Ikalawang Edisyon, 2021

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi
sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan muna ang pahintulot ng
ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa
mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name, tatak o
trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay nagtataglay ng
karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot
sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-
aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga
orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang paraan
nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon - Pampaaralang Sangay ng Lungsod ng Makati


Nanunuparang Tagapamanihala: Carleen S. Sedilla CESE
Nanunuparang Pangalawang Tagapamanihala/Nanunuparang Hepe: Jay F. Macasieb DEM, CESE

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul


Manunulat: Jessie B. Tumanguil
Editor: Janeth L. Dumaplin at Jelord V. Magturo MAEd
Tagasuri: Celedonia T. Teneza EdD
Tagalapat: Carlo J. Navarro, Hannah Maye T. Gamilla
Tagapamahala: Neil Vincent C. Sandoval
Pandibisyong Tagamasid, LRMS
Celedonia T. Teneza EdD
Pandibisyong Tagamasid, EPP/TLE/TVE/TVL at ABM
Ikalawang Edisyon, 2021
Editor: Editha V. Villamor
Tagasuri ng Wika: Gerry C. Gueco
Tagalapat: Jobelle M. Partido
Tagasuri: Jelord V. Magturo
Teacher III, South Cembo Elementary School
Lilybeth D. Sagmaquen PhD
Punongguro, BNAHS
Samuel L. Sia EdD
Pandistritong Tagamasid ng mga Pampublikong Paaralan
Celedonia T. Teneza EdD
Pandibisyong Tagamasid, EPP/TLE/TVE/TVL at ABM

Inilimbag sa Pilipinas ng Pampaaralang Sangay ng Lungsod ng Makati sa tulong ng


Pamahalaang Lokal ng Makati (Local School Board)

Department of Education – Schools Division Office of Makati City

Office Address: Gov. Noble St., Brgy. Guadalupe Nuevo


City of Makati, Metropolitan Manila, Philippines 1212
Telefax: (632) 8882-5861 / 8882-5862
E-mail Address: makati.city@deped.gov.ph
Alamin

Sa modyul na ito, iyong matutuhan at malalaman ang ang kaalaman sa paggamit ng


computer at internet bilang mapagkukunan ng iba’t ibang uri ng impormasyon, magagamit
ang computer file system, magagamit ang web browser at ang basic features ng isang search
engine sa pangangalap ng impormasyon.

Ito ay may mga sumusunod na aralin:


Aralin 1 – Pangangalap ng Impormasyon
Aralin 2 - Ang Computer File System
Aralin 3 - Pananaliksik Gamit ang Internet

Matapos gamiting ito, ika’y inaasahang:


1. maipaliliwanag ang kaalaman sa paggamit ng computer at internet bilang
mapagkunan ng iba’t-ibang impormasyon
2. magagamit ang computer file system
3. magagamit ang web browser at ang basic features ng isang search engine sa
pangangalap ng impormasyon

Subukin

Panuto: Isulat ang Tama kung pangungusap ay nagpapahayag ng katotohanan ay Mali


naman kung hindi.
______1. Ang computer ay isang electronic device na ginagamit upang mas mabilis na
makapag-proseso ng datos o impormasyon.
______2. Ang internet ay isang malawak na ugnayan ng mga computer network na maaaring
gamitin sa buong mundo.
______3. Ang ICT ay tumutukoy sa iba’t-ibang uri ng teknolohiya gaya ng radio telebisyon
atbp.
______4. Ang hard copy ay ang elektronikong file na mabubuksan natin gamit ang ating
computer at application software.
______5. Ang seach engine ay isang computer application na ginagamit upang makapunta sa
iba’t-ibang websites.

Aralin
Pangangalap ng Impormasyon
1
Saan ka kumukuha ng mga impormasyon o kung kayo ay may sasagutan na takdang
aralin? Maliban sa aklat, dyaryo, magasin, encyclopedia, diksyonaryo at iba, maaari ka ring
kumuha ng impormasyon gamit ang internet. Sa araling ito, matutulungan kang
mauunawaan ang konsepto ng computer at internet o ICT.

1
Balikan

Panuto: Ayusin ang mga nakahalong letra upang maibigay ang tamang sagot.
1. Ang _________________ (TJANRO SHORE) ay nagkukunwaring isang kapaki-pakinabang
na application. Nakukuha nito ang mahahalagang impormasyon pagkatapos mo itong
ma-install.
2. Ang _________________ (SYWPARE) ay nangongolekta ng mga impormasyon mula sa mga
tao ng hindi nila alam.
3. Ang __________________ (KLOGGEREYS) ay nagtatala ng lahat ng mga pinindot sa
keyboard keystrokes at ipinadadala ang mga ito sa umaatake upang magnakaw ng mga
password at personal na data ng mga biktima.
4. Ang ___________________ (AWARED) ay awtomatikong nagpe-play, nagpapakita, o
nagdadownload ng mga anunsiyo o advertisement sa computer.
5. ANg __________________ (ALEDIRS) ay may kakayahang tumawag sa mga telepono gamit
ang computer kung dial-up modem ang gamit na internet connection.

Tuklasin

Magbigay ng mga salitang ay kaugnayan sa computer.

COMPUTER

Suriin

Paggamit ng Computer, Internet at Email Bilang


Mapagkukunan ng Iba’t Ibang Uri ng Impormasyon

Kahulugan ng Computer, Internet at ICT


Ang computer ay isang kagamitan na tumutulong na magproseso ng datos at
impormasyon. Imbakan din ito ng mga dokumento na nasa anyong elektroniko o soft copy.

Ang internet ay isang pandaigdigang computer network na magkaka-ugnay. Binubuo


ito ng maraming networks na pampribado, pampubliko, pangkomersiyo, pampaaralan o
pangpamahalaan.

Ang Information and Communications Technology (ICT) ay iba’t-ibang uri ng


teknolohiya na ginagamit sa komunikasyon upang magproseso, mag-imbak, lumikha at
magbahagi ng impomasyon. Mga halimbawa ng ICT ay ang radio, telebisyon, smart phones,
computer, at internet.

Kapakinabangan ng Makabagong Teknolohiyasa Pangangalap ng


Iba’t ibang Impormasyon
1. Ang ICT na nagpapabilis ng komunikasyon.
2. Ang ICT nakakapaglikha ng maraming trabaho o oportunidad gaya ng programmer, web
designer, graphic artist, encoder at technician
3. Ang ICT ay nagpapa-unlad na komersiyo sa tulong ng internet.
4. Ang ICT ay nakapagpapangangalap, nakapag-iimbak at nakapagbabahagi ng
impormasyon.

2
Pagyamanin

Gawain 1: Makabagong Teknolohiya.


Panuto: Sumulat ng isang pangungusap kung paano nakatutulong ang mga ito sa iyo:
1. Computer: _____________________________________________________
2. Internet: _______________________________________________________

Gawain 2: KILALA MO BA?


Panuto: Kilalanin at ibigay ang mga pangalan ng mga larawan na halimbawa ng ICT.

_____________1. ___________4.

_____________2. ___________5.

_____________3.

Isagawa

Panuto: Gumawa ng picture collage tungkol sa ICT.

Isaisip

Ano ang computer? Internet? ICT?


Ang computer ay isang kagamitan na tumutulong na magproseso ng datos at
impormasyon. Ang internet ay isang pandaigdigang computer network na magkaka-ugnay.
Ang Information and Communications Technology (ICT) ay iba’t ibang uri ng teknolohiya na
ginagamit sa komunikasyon upang magproseso, mag-imbak, lumikha at magbahagi ng
impomasyon.

Tayahin

Panuto: Piliin ang tamang sagot sa loob ng kahon.

A. internet B. computer C. smartphone


D. ICT E. komunikasyon

___1. Electronic device na ginagamit upang mas mabilis na makapag-proseso ng datos o


impormasyon.
___2. Isang malawak na ugnayan ng mga computer network na maaaring gamitin sa buong
mundo
___3. Tumutukoy sa iba’t ibang uri ng teknolohiya gaya ng radio telebisyon atbp.
___4. Halimbawa ng produkto ng ICT na kaiba sa simpleng mobile phone na maaaring
makatulong sa iyo sa pangangalap at pagpoproseso ng impormasyon.
___5. Napabilis ito sa tulong ng ICT.

Aralin
Ang Computer
3 File System
2
Masinop ka ba sa iyong mga gamit? Paano mo ito nililigpit upang maayos at maganda
tingnan? Ang bawat kagamitan sa bahay ay dapat na may kani-kaniyang mga lagayan
upang madali itong makita kung kinakailangan. Sa tulong nito, mas madali nating makikita
ang mga bagay na ating hinahanap. Ganoon din sa paggamit ng computer. Kailangan na
maayos ang iyong mga files sa computer. Sa araling ito, mabibigyan ka ng kaalaman at
kasanayan tungkol sa computer file system.

Balikan

Panuto: Lagyan ng tsek  ang kahon kung ang pangungusap ay isinasaad ng impormasyon
ay wasto at  kung hindi.
1. Ang internet ay isang pandaigdigang computer network.
2. Ang mobile phone, webcam, at instant messaging applications ay produktong ICT na
nagpapabilis ng komunikasyon
3. Ang telebisyon ay isang kagamitan na tumutulong na magproseso ng datos at
impormasyon.
4. Walang trabaho ang nabubuo sa paggamit makabagong teknolohiya.
5. Pinapaunlad ng ICT ang larangan ng pangangalakal. Ito ay tinatawag na E-commerce.

Tuklasin

Ano ang mangyayari kapag hindi nakaayos ang mga kagamitan o kasangkapan sa
iyong tahanan?

Suriin

Ang Computer File System

Ang Computer File System ay ang pagsasaayos ng files at datos sa computer sa paraan
na madali itong mahanap at ma-access. Ang mga hard disk, CD-ROM/ DVD-ROM, flash
drives, at iba pa, ay mga storage devices o imbakan na maaaring gamitin upang maingatan
ang kopya ng mga files.

Ang soft copy files ay isang elektronikong files na mabubuksan gamit ang computer
at application software. Maaari itong maging word document, spreadsheet, presentation, mga
litrato, at mga audio at video files.
Ang hard copy files naman ay isang dokumento o imaheng nakasulat o nakaimprenta
sa mga papel.
Lahat ng files sa ating computer ay may filename. Ang filename ay ang pangalan na
ginagamit upang madaling malaman ang isang computer file na naka-save sa computer. Ang
mga file ay maaaring i-save sa mga folder at sub-folder. Naisasaayos ang pag-save ng file at
napapadali ang paghahanap kung kakailanganin itong muli. Ang computer file address ang
kumpletong pathway kung saan makikita ang naka-save na file.

Ito ay binubuo ng mga sumusunod na bahagi:


4
Computer File Address

C: Users neo Documents SCHOOL FILES epp (ict/entrep)

Device Directory/Folder Filename File Extension


Angdevice ay ang hardware device o drive (local disk, universal serial bus – USB flash
drive, atbp.) kung saan naka-save ang files. Ang directory o folders ay partikular na lalagyan
ng mga files. Maaari itong magkaroon ng mga subfolders base sa uri ng file. Ang filename
ay natatanging pangalan ng isang computer file.Ang file extension ay tumutukoy sa uri ng
computer file, halimbawa: MicrosoftWord File (.doc o .docx), Microsoft Excel file (.xls o .xlsx) at
Microsoft Powerpoint Presentation (.ppt o .pptx).

Ang mga uri ng files ay document files, image files, audio files, video files at program
files.

Pagyamanin

Gawain 1: Paggawang Folder


Panuto: Sundin ang mga sumusunod na hakbang:
1. I-on ang iyong computer.
2. I-click ang start button na makikita sa taskbar at piliin ang Documents.
3. I-click ang Organize Button na makikita sa toolbar sa itaas, at kaliwa ng screen.
4. I-click ang New Folder. Pansinin na magkakaroon ng bagong folder. Kung hindi mo makita
ang Organize button, i-click ang New Folder na makikita malapit s Organize button.
5. I-type sa kahon sa ilalim ng folder ang iyong pangalan. Halimbawa: Juan A. Dela Cruz
6. I-press ang Enter sa keyboard. Mayroon ka na ngayong folder kung saan puwede kang
mag-save ng files.

Gawain 2: PAGGAWA NG SUBFOLDER


1.Buksan ang ginawang folder sa pamamagitan ng double click o pag-click dito ng dalawang
beses.
2. Gawin ang hakbang 3-4 sa Gawain A upang makagawa ng isang sub folder sa loob ng
folder na unamong ginawa.
3. Tingnan na magkakaroon muli ng bagong folder. I-type ang Mga Gawain bilang pangalan
nito.
4. I-press ang Enter sa keyboard.

Isagawa

Paggawa ng Subfolder
1. Sa pamamagitan ng mga kasanayang natutuhan tungkol sa pagsasaayos ng files sa
tulong ng computer file system, gumawa ng tatlong folder na gamit ang mga pangalang
sumusunod:
Folder 1: Word Processing
Folder 2: Electronic Spreadsheet
Folder 3: Graphic Editing
2. Ilagay ang folders na ito sa loob ng subfolder na Mga Gawain.

Tayahin
5

Panuto: Basahing mabuti ang mga pangungusap. Piliin ang titik ng pinakatamang sagot.
1. Ito ay isang pamamaraan ng pag-save at pagsasaayos ng mga computer files at datos para
madali itong mahanap at ma-access.
A. Filename C. Computer File System
B. File Format D. Soft Copy
2. Ito ang mga elektronikong files na mabubuksan natin gamit ang ating computer at
application software.
A. Soft Copy B. Device C. Folder D. Hard Copy
3. Ang bukod tanging pangalan na ibinibigay sa isang computer files na naka-save sa file
system.
A. Filename B. Device C. File Location D. Directory
4. Tumutukoy ito sa uri ng computer file.
A. Filename C. File Extension
B. File Location D. File Host
5. Paraan upang makatiyak na nailagay ang file sa computer system para madali itong ma-
access kung kinakailangan.
A. Pagkatapos gawin ang document file ay i-save ito sa tamang folder.
B. Bigyan ng filename na madaling tandaan at kaugnay sa dokumentong nagawa.
C. Buksan ang folder upang siguraduhing nai-save ang file.
D. Lahat ng nabanggit.

Aralin
Pananaliksik Gamit ang Internet
3
Nasubukan mo na bang magsaliksik gamit ang computer at internet? Paano mo
nagagamit ang internet sa iyong pag-aaral? Nakakatulong ba ito upang lubos mong
maunanawaan ang mga aralin at leksyon sa paaralan? Sa paanong paraan ka nito
napahusay bilang isang estudyante? Sa araling ito, matutunan mo kung ano-ano ang mga
gagamitin sa pagsasaliksik.

Balikan

Panuto: Sagutan ang mga sumusunod na pahayag.


_________ 1. Ito ay isang pamamaraan ng pag-save at pagsasaayos ng mga computer files at
datos para madali itong mahanap at ma-access
_________ 2. Ito ang mga elektronikong files na mabubuksan natin gamit ang ating computer
at application software
_________ 3. Ang bukod tanging pangalan na ibinibigay sa isang computer files na naka-
save sa file system.
_________ 4. Tumutukoy ito sa uri ng computer file.
_________ 5. Magbigay ng isang paraan kung paanon makatiyak na nailagay ang file sa
computer system para madali itong ma-access kung kinakailangan.

Tuklasin

Paano mangalap ng impormasayon gamit ng computer?


Suriin 6

Ang Web Browser

Ang web browser ay isang computer software na ginagamit upang mahanap at ng


makapunta sa iba’t-ibang websites. May kakayahang itong ipakita ang nilalaman ng isang
website tulad ng teksto at larawan. Maaari nitong i-play ang iba pang uri ng media tulad ng
music, video, at animation.

Mga halimbawa ng web browser ay Internet Explorer, Mozilla Firefox, Google Chrome
at iba pa.
Internet Explorer – Inilabas ito noong 1995 at isa sa mga pinakapopular na browser
ngayon. Ito ay libreng web browser.
Mozilla Firefox – Isa ito sa mga pamantayan ng mga browser na magagamit. Ito ay libreng
browser
Google Chrome – Inilabas ito noong 2008 at patuloy na tinangkilik bilang isa sa
pinakapopular na web browser ngayon.

Ang mga bahagi ng web browser ay:


1. Browser Window Buttons 5. Customize and Control/ Google Chrome
2. Tab Name 6. Bookmark this page
3. Navigation Buttons 7. Address Bar
4. New Tab 8. Display Window
9. Scroll Bar

Search Engine
Ang Search Engine ay isang software system na ginagamit sa paghahanap ng
impormasyon sa internet. Ang ilan sa kilalang search engines ay Google, Yahoo, Alta Vista
at Lycos.

Ang mga bahagi ng search engine sa home page ay:


A. Search Field o Search Box – dito tina-type ang keyword na gagamitin sa pagsasaliksik
B. Google Search Button – Pagkatapos i-type ang keyword, i-click ang button na ito o
maaari ding pindutin ang Enter key sa keyboard upang masimulan ang pagsasaliksik
C. I’m Feeling Lucky – I-click ito matapos i-type ang keyword upang direktang pumunta
sa webpage na sa palagay ng Google ay pinakaangkop sa kailangan mo. Madalas na ito ang
unang search result.

Pagyamanin

Gawain 1: Paggamit ng Web Browser at Internet


Sitwasyon: Nais ng kapatid mong malaman ang mga bagong impormasyon tungkol sa
COVID- 19. Paano mo siya matutulungan?
Sundan ang mga sumusunod na pamamaraan.
1. Buksan ang web browser
2. I-type ang www.google.com sa address bar ng browser at pindutin ang Enter Key. Ito
ang website address ng Google search engine
3. Pag-isipang mabuti ang keywords na gagamitin sa pagsasaliksik ng mga katangiang
dapat taglayin ng isang entrepreneur. I-type ng keywords sa search field.
4. I-click ang search button. Magbubukas ang pahinang Search Results.
5. I-click ang search result upang makita ang kabuuan ng webpage.
6. Suriin ang Search Result at tukuyin ang mga resultang pinakamakakatulong sa iyong
kapatid sa pananaliksik. Maaari mong tingnan ang iba pang pahina ng search results
sa pamamagitan ng pag-click ng susunod na pahina.
Gawain 2: Search Mo!
Panuto: Subukang magsaliksik tungkol sa mga sumusunod na paksa. Isulat sa
talahanayan ang unang sagot na makikita sa internet.
7
Paksa Sagot
1. Pinakamayamang tao sa mundo
2. Isa sa mga negosyanteng Pilipino
3. Lugar na may pinakamaraming biktima ng
COVID19
4. Ikapitong president ng Pilipinas
5. Nag-imbento ng computer.

Isagawa

Panuto: Gamit ang web browser at search engine, saliksikin ang mga sumusunod.

Lugar Kapital Lengguwahe


1. Cagayan
2. Pangasinan
3. Quezon
4. Aklan
5. Zamboanga Sibugay

Tayahin

Panuto: Basahin ang mga sumusunod. Tukuyin ang mga sagot at piliin sa kahon sa ibaba.

Search Engine Google Chrome


Web browser I’m Feeling Lucky Search Box

____________1. Kung nais mong direktang pumunta sa webpage na sa palagay ng Google na


pinakaangkop sa kailangan mo.
____________2. Uri ng website na ginagamit sa pagsasaliksik ng impormasyon sa internet.
____________3. Libreng web browser na binuo ng Google.
____________4. Computer application na ginagamit upang makapunta sa iba’t ibang websites.
____________5. Bahagi ng search engine window kung saan dapati-type ang keywords sa
paghahanap.

8
4
Edukasyong
Pantahanan at
Pangkabuhayan (EPP)
Unang Markahan – Modyul 6:
Paggawa ng Table at Tsart Gamit
ang Word Processor at Electronic
Spreadsheet Tool, Pag-sort at
Pag-filter ng mga Impormasyon
Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan (EPP) – Ikaapat na Baitang
Alternative Delivery Mode
Unang Markahan – Modyul 6: Paggawa ng Table at Tsart Gamit ang Word Processor at
Electronic Spreadsheet Tool, Pag-sort at Pag-filter ng mga Impormasyon
Ikalawang Edisyon, 2021

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi
sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan muna ang pahintulot ng
ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa
mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name, tatak o
trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay nagtataglay ng
karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot
sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-
aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga
orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang paraan
nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon - Pampaaralang Sangay ng Lungsod ng Makati


Nanunuparang Tagapamanihala: Carleen S. Sedilla CESE
Nanunuparang Pangalawang Tagapamanihala/Nanunuparang Hepe: Jay F. Macasieb DEM, CESE

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul


Manunulat: Estrellita Padillo
Editor: Jelord V. Magturo MAEd
Tagasuri: Celedonia T. Teneza EdD
Tagalapat: Carlo J. Navarro, Hannah Maye T. Gamilla
Tagapamahala: Neil Vincent C. Sandoval
Pandibisyong Tagamasid, LRMS
Celedonia T. Teneza EdD
Pandibisyong Tagamasid, EPP/TLE/TVE/TVL at ABM

Ikalawang Edisyon, 2021


Editor: Editha V. Villamor
Tagasuri ng Wika: Gina A. Granada
Tagalapat: Jobelle M. Partido
Tagasuri: Jelord V. Magturo MAEd
Teacher III, South Cembo Elementary School
Lilybeth D. Sagmaquen PhD
Punongguro, BNAHS
Samuel L. Sia EdD
Pandistritong Tagamasid ng mga Pampublikong Paaralan
Celedonia T. Teneza EdD
Pandibisyong Tagamasid, EPP/TLE/TVE/TVL at ABM

Inilimbag sa Pilipinas ng Pampaaralang Sangay ng Lungsod ng Makati sa tulong ng


Pamahalaang Lokal ng Makati (Local School Board)

Department of Education – Schools Division Office of Makati City

Office Address: Gov. Noble St., Brgy. Guadalupe Nuevo


City of Makati, Metropolitan Manila, Philippines 1212
Telefax: (632) 8882-5861 / 8882-5862
E-mail Address: makati.city@deped.gov.ph
Alamin

Sa modyul na ito, iyong matutuhan at malalaman ang kaalaman at kasanayan


sa paggawa ng table at tsart gamit ang word processor, electronic spreadsheet tool gayun
rin ang pa-sort at pag-filter.

Ang modyul na ito ay may mga sumusunod na aralin:


• Aralin 1 – Paggawa ng Table at Tsart Gamit ang Word Processor
• Aralin 2 – Paggawa ng Table at Tsart Gamit ang Electronic Spreadsheet Tool
• Aralin 3 – Pag-sort at Pag-filter ng mga Impormasyon Gamit ang Electronic
Spreadsheet Tool
Matapos gamitin ito, ikaw ay inaasahang:
1. makakagawa ng table at tsart gamit ang word processor
2. makakagawa ng table at tsart gamit ang electronic spreadsheet tool
3. makakapagsort at makakapag-filter ng mga datos at impormasyon

Subukin

Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang bawat pahayag. Bilugan ang titik ng tamang
sagot na nararapat sa patlang.

1. Madaling suriin at unawain ang mga datos at impormasyon sa ating dokumento,


kung tayo ay gagamit ng _______________________.
A. Header at Footer C. Text Box at WordArt
B. Sort at Filter D. Tsart at Table

2. Maaari tayong makagawa ng table at tsart gamit ang dalawang software. Ito ay ang
________ at __________.
A. MS Paint at Publisher
B. Sticky Notes at Notepad
C. Tweeter at Viber
D. Word Processing Tool at Electronic Spreadsheet Tool

3. Ito ay isang uri ng application software na ginagamit sa mga komputasyon at paggawa


ng mga kumplikadong kondisyon at sorting ng mga data at numero. Ito ay
______________.
A. Electronic Spreadsheet C. Publisher
B. MS Paint D. Word Processor

4. Ang properties ng table at chart katulad ng background color, font at size ng font ay
maaring maging mas kaaya-aya, sa pamamagitan ng _____________.
A. Pag-format
B. Pagdelete
C. Paggawa ng tsart
D. Pagsave
5. Ang mga datos o impormasyon na ipo-format ay dapat na _____________ muna.
A. I –hide C. I-save
B. I-highlight D. I-send sa email

1
Aralin Paggawa ng Table at Tsart Gamit
1 ang Word Processing Application
Nakagawa ka na ba ng table at tsart noong ika’y nasa ikatlong baitang? Saan
mo ito iginuhit? Ngayon naman, gagamit ka ng kompyuter at word processing tool sa
paggawa ng table at tsart. Sa araling ito, ating tatalakayin ang mga proseso sa paggawa
ng table at tsart gamit ang word processing tool.

Balikan

Panuto: Piliin ang tamang sagot sa loob ng kahon.

World Wide web Web Page Web Site Hyperlink Chrome

1. Ang ________________ ay isang information system na ginagamit ng isang user


upang makalipat mula sa isang website patungo sa iba pang website.
2. Ang ________________ ang pinakamaliit na yunit ng World Wide Web.
3. Ang ________________ ay koleksiyon ng web pages na pinag-uugnay ng mga
hypertexts o image links.
4. Ang ________________ ang pinakamahalagang aspeto ng World Wide Web. Ito ang
kawing o tulay na magdadala sa user o gumagamit.
5. Ang ________________ ay isang uri ng web browser.

Tuklasin

Suriin at pag-aralan ang table na makikita sa ibaba. Unawain ang mga datos na
nakatala dito.
Dahil sa Covid ay nawalan ng trabaho si Angel kaya naisipan niyang magtinda ng
pagkain on-line. Upang malaman niya ang kanyang kinita sa on-line selling, gumawa
siya ng isang table at tsart gamit ang word processing application.
TABLE
Bilang ng Araw Aytem Kinita
Unang araw Milk shake 1 200
Ikaawang Araw Milk Tea 1 500
Ikatlong Araw Burger 8 00
Ikaapat na Araw Chicken Wings 1 000
Ikalimang Araw Pizza 1 800

2
TSART

Sagutin ang sumusunod na mga katanungan:


Sa tingin mo ba nakatulong kay Angel ang paggawa ng tsart at table sa pagsisimula
ng kanyang on-line na Negosyo? Paano ito nakatulong sa kanya?

Suriin

Ang Word Processor


Ang word processor o word processing application ay isang software na
nakatutulong sa paglikha ng mga tekstual at numerikal na dokumento. Sa
pamamagitan ng word processing application ay maaaring isaayos, i-edit ang mga datos
at impormasyon.

Ang table ay ang representasyon ng mga magkakaugnay na tekstuwal at numerical na


mga datos na nakaayos ng rows at column. Mas madaling masusuri ang mga datos
kung ito ay nakaayos sa pamamagitan ng table.

Ang tsart ay biswal na modelo ng mga impormasyong numerical. Gumagamit ito ng


mga imahe at simbolo upang maging madali ang pagsusuri ng mga datos .

Pagyamanin

Panuto: Sa gabay ng link na makikita sa ibaba, gumawa ng table at tsart.


Panoorin kung paano ang paggawa ng Table at Tsart gamit ang Word Processor.
https://www.youtube.com/watch?v=rPrvaXf3J4w&t=344s

Isaisip

Ano ang word processing application?


Ang word processor o word processing application ay nakatutulong sa paglikha ng mga
tekstual at numerical na dokumento sa pamamagitan ng table at tsart.

Ano ang table at tsart?


Ang table ay koleksiyon ng magkakaugnay na tekstuwal at numerical na datos o
impormasyon na nakaayos sa pamamagitan ng rows at columns. Ang tsart naman ay
isang modelong biswal ng mga numerical na datos.

3
Isagawa

Panuto: Ilista ang mga gastusin sa iyong bahay. Igawa ito ng table at tsart gamit ang
word processing application.

Tayahin

Panuto: Pagsunud-sunurin ang wastong hakbang sa paggawa ng table gamit ang


word processor. Lagyan ng bilang mula 1 hanggang 5 ang patlang sa unahan ng bawat
bilang.
_____ I-save ang ginawang table.
_____ Buksan ang word processing application.
_____ I-click ang table button.
_____ Itakda ang bilang ng rows at column na kailangan.
_____ I –type ang mga datos sa cells ng table.

Aralin Paggawa ng Table at Tsart Gamit ang


2 Spreadsheet Tool
Ngayon naman spreadsheet ang gagamitin natin sa paggawa nitong table at
tsart. May pagkakaiba kaya ang spreadsheet tool sa word processing tool?

Balikan

Panuto: Unawain ang pangungusap sa bawat bilang. Iguhit ang kung wasto ang
impormasyon at kung mali ang impormasyon.
1. Ang word processing tool ay nakakatulong upang ang mga impormasyong numerical
at tekstuwal ay higit na maipakita ng maayos.
2. Ang bar graph ay isang uri ng tsart, ginagamit rin ito upang makita kung ang isang
negosyo ay lumalago o hindi.
3. Hindi na maaaring “i-edit “ang anumang datos o inpormasyong ipapasok sa tsart o
table.
4. Dapat lamang na magkaroon ng isang folder kung saan mai- i-save ang mga table o
tsart na ginawa.
5. Dapat maging maingat sa pagpapasok ng mga datos o impormasyon kapag
gumagawa ng tsart o table.

Tuklasin

Electronic Spreadsheet
Suriin ang nilalaman ng table at sagutin ang mga katanungan sa ibaba:

4
Uri ng Vaccine na Ibig ng Mga Tao
Makati Manila Pasay Quezon City
Pfixer BioNtech 1 200 2 000 1 543 2 100
Moderna 13 000 5 000 5 342 15 000
Astra Zenica 5 000 2 500 560 2 654
Novavax 800 1 200 213 800
Coronavac 556 500 1 230 125
Sputnik V 3 000 5 421 3 453 5 678
Mga katanungan:
1) Ano ang ipinakikita ng tsart?
2) Aling lugar ang may pinakamalaking bilang na pumili ng vaccine na
Moderna?
3) Aling vaccine ang hindi gaanong napili ng tao?

Madali mo bang nasagot ang mga katanungan? Bakit?


Paano ka natulungang sumagot sa mga tanong ng tsart na nasa itaas?
Ang mga datos sa itaas ay inilagay sa table upang lubos na maunawaan. Ang
table ay ginawa sa pamamagitan ng Electronic spreadsheet Tool.

Suriin

Ang electronic spreadsheet ay isang uri ng application software na siyang


ginagamit sa mga komputasyon, paggawa ng mga table at tsart at sorting at filtering ng
mga data at numero. Ito ay may isang workbook na naglalaman ng mga worksheets.
Mayroong rows at columns ang bawat worksheet. Ang cell naman ay kahon kung saan
nagtatagpo ang rows at columns.
Ito ang halimbawa ng worksheet kung saan itatala ang mga datos o impormasyong ibig
mong isaayos, masuri, at maipakita.

Pagyamanin

Panuto: Panoorin ang video sa pamamagitan ng link na makikita sa ibaba. Sundan


ito upang makagawa ng table at tsart gamit ang electronic spreadsheet tool
https://www.youtube.com/watch?v=jsxEsYXWWlg&t=84s

5
Isaisip

Ano ang electronic spreadsheet?


Ang electronic spreadsheet ay isang uri ng application software na siyang
ginagamit sa mga komputasyon, paggawa ng mga table at tsart at sorting at filtering ng
mga data at numero. Ito ay may isang workbook na naglalaman ng mga worksheets.

Isagawa

Panuto: Gamit ang iyong Report Card noong ikatlong baitang, gumawa ng table
at tsart gamit ang spreadsheet tool.

Tayahin

Panuto: Suriin at pag-aralan ang mga ginulong salitang may salungguhit sa bawat
bilang. Ayusin ito upang mabuo ang wastong salita sa paggawa ng table sa spreadsheet
tool. Isulat ang nabuong salita sa iyong sagutang papel.
1.Una, buksan ang _______________________
(T R O N I C E L E C T S H E E T S P R E A D O L O T)

2. I-type ang mga datos sa _____________ (C L L E)

3. Ayusin ang lapad ng bawat _______________ (M N O C L U)

4. I click ang ____________ ( l L E F ) tab at 5. ___________( I – E V S A )

Aralin
Pag-sort at Pag-filter ng Impormasyon
3
Nahihirapan ka bang magpa-alpabeto ng mga salita kung ito ay maramihan? Sa
araling ito hindi na kailangan ng mahabang oras para ayusin pa ang mga salita o
pangalan nang paalbeto. Ating tatalakayin ang pag-sort at pagfilter ng mga
impormasyon gamit ang electronic spreadsheet tool.

Balikan

Panuto: Paghambingin ang Hanay A at Hanay B. Hanapin at piliin ang


tamang sagot sa Hanay B. Isulat ang titik ng tamang sagot sa patlang.
Hanay A Hanay B
_____1. Ang kahon kung saan nagtatagpo ang A. pag-format
rows at column

6
____ 2. Maliban sa microsoftword, maaari B. folder
ring gumawa ng table at chart dito.

____ 3. Mapapaganda, ma -eedit ang mga C. worksheet


Datos sa pamamagitan ng…

____ 4. Dito inilalagak ang lahat ng file D. cell


Naiyong ginawa at na save.

____ 5. Ito ay larawan ng ____ E. electronic spreadsheet

Tuklasin

Si Teacher Glory ay naglaan ng oras upang magremedial sa mga batang


nahihirapan sa asignaturang Mathematics. Mula sa listahan ng mga marka ng mga
bata, pipiliin niya ang mga may mababang resulta sa mga pagsusulit. Magagawa kaya
niya ito ng mas mabilis? Paano kaya?
Kinakailangan ni titser Glory na mag-sort at magfilter. Paano ba isinasagawa ang
pag sosort o filter?

Suriin

Ang Sort ay isang command sa electronic spreadsheet na ginagamit upang


maisaayos ang mga listahan ng numerical at tekstuwal na datos. May dalawang uri ng
sorting command: Sort ascending ay isinasaayos nito ang listahan ng mga tekstuwal na
impormasyon sa paalpabetong may dalawang uri ng sorting command: Sort ascending
ay isinasaayos nito ang listahan ng mga tekstuwal na impormasyon sa paalpabetong
pagkakasunod mula A hanggang Z; ang numerical na impormasyon naman ay
naisasaayos mula sa pinakamababa hanggang sa pinakamataas na bilang. Sort
descending ay isinasaayos nito ang listahan ng mga tekstuwal na impormasyon sa
pabaliktad na alpabetong pagkakasunod mula Z hanggang A; ang numerical na
impormasyon naman ay naisasaayos mula sa pinakamataas hanggang sa
pinakamababa na bilang
Ang Filter isang command sa electronic spreadsheet na ginagamit upang mabilis
na masuri at masala ang mga impormasyon na kailangan. Kaiba sa sorting, ang filtering
ay hindi lamang nag-aayos ng pagkakasunud sunod ng mga impormasyon. Itinatago
rin nito ang impormasyon na hindi pasok sa pamantayang itinakda.

Pagyamanin

Gawain 1: Ayusin Mo!


Panuto: Panoorin ang video sa link na makikita sa ibaba. Ibigay ang hakbang sa
pagsort ng mga datos.
https://www.youtube.com/watch?v=HC_y8G08yUg

7
Isaisip

Ano ang pagkakaiba ng sorting sa filtering?


Ang sorting ay ang pag-aayos ng mga datos na tekstuwal sa paalpabetong paraan.
Pag-aayos din ito ng mga datos na numero sa ascending o descending order
samantalang ang filtering ay ang pagsasala ng mga numerical o tekstuwal na datos.
Maaaring ito ay bibigyan ng diin o importansya.

Isagawa

Panuto: Magtala ng listahan ng mga gamit mo sa paaralan at i –sort mo ito paalpabeto


gamit ang electronic spreadsheet.

Tayahin

A. Panuto: Pag-aralan ang mga nakakahong titik. Hanapin at lagyan ng guhit ang mga
salitang may kinalaman sa Sort at Filter.Isulat ang nabuong salita sa iyong sagutang
papel.

D D A Q Q A S C E N D I N G
A Q U A R B V B O O M B C O
T R R Y T U U K K M B V B O
O O P A A L P A B E T O S S
S O S A V E U U P I L M J O
G S F I L T E R F H G J H R
G H Y E Y D J K D L U L H T
G N I D N E C S E D T R O S

B. Panuto: Tukuyin kung Sort o Filter ang Gawain.

____1. Pagsasaayos ng mga datos ng paalpabeto.

____2. Inalis ang hindi kinakailangang datos.

____3. Sinunod sunod ang mga pangalan mula A -Z.

____4. Sinasala ang mga impormasyong kailangan.

____5. Pagsasaayos ng datos mula pinakamababang bilang pataas.

8
4
Edukasyong
Pantahanan at
Pangkabuhayan (EPP)
Unang Markahan – Modyul 7:
Email, Drawing Tool, Basic Photo
Editing Tool, Paggawa ng
Dokumento at Maikling Report
Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan (EPP) – Ikaapat na Baitang
Alternative Delivery Mode
Unang Markahan – Modyul 7: Email, Drawing Tool, Basic Photo Editing Tool, Paggawa ng
Dokumento at Maikling Report
Ikalawang Edisyon, 2021

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi
sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan muna ang pahintulot ng
ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa
mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name, tatak o
trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay nagtataglay ng
karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot
sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-
aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga
orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang paraan
nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon - Pampaaralang Sangay ng Lungsod ng Makati


Nanunuparang Tagapamanihala: Carleen S. Sedilla CESE
Nanunuparang Pangalawang Tagapamanihala/Nanunuparang Hepe: Jay F. Macasieb DEM, CESE
Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Jeremy B. Doctolero


Editor: Jelord V. Magturo MAEd
Tagasuri: Celedonia T. Teneza EdD
Tagalapat: Carlo J. Navarro
Tagapamahala: Neil Vincent C. Sandoval
Pandibisyong Tagamasid, LRMS
Celedonia T. Teneza EdD
Pandibisyong Tagamasid, EPP/TLE/TVE/TVL at ABM
Ikalawang Edisyon, 2021
Editor: Editha V. Villamor
Tagasuri ng Wika: Gina A. Granada
Tagalapat: Jobelle M. Partido
Tagasuri: Jelord V. Magturo
Teacher III, South Cembo Elementary School

Lilybeth D. Sagmaquen PhD


Punongguro, BNAHS

Samuel L. Sia EdD


Pandistritong Tagamasid ng mga Pampublikong Paaralan

Celedonia T. Teneza EdD


Pandibisyong Tagamasid, EPP/TLE/TVE/TVL at ABM

Inilimbag sa Pilipinas ng Pampaaralang Sangay ng Lungsod ng Makati sa tulong ng


Pamahalaang Lokal ng Makati (Local School Board)

Department of Education – Schools Division Office of Makati City


Office Address: Gov. Noble St., Brgy. Guadalupe Nuevo
City of Makati, Metropolitan Manila, Philippines 1212
Telefax: (632) 8882-5861 / 8882-5862
E-mail Address: makati.city@deped.gov.ph
Alamin

Sa modyul na ito, iyong matutuhan at malalaman ang pagsasagot sa email ng iba,


pagpapadala ng email na may kalakip na dokumento o iba pang media file, paguhit gamit ang
drawing tool o graphics software, pag-edit ng photo gamit ang basic photo editing tool, paggawa
ng dokumento na may picture gamit ang word processing tool desktop publishing tool, at paggawa
ng maikling report na may kasamang mga table, tsart, at photo o drawing gamit ang iba’t ibang
tools na nakasanayan.

Ang modyul na ito ay hinati sa tatlong aralin:

Aralin 1 – Pagsagot at Pagpadala ng Email na may Kalakip na Attachment


Aralin 2 – Pagguhit Gamit Ang Drawing Tool o Graphics Software
at Pag-edit ng Larawan Gamit Ang Basic Photo Editing Tool
Aralin 3 – Paggawa ng Dokumento at Maikling Report Gamit Ang Word
Processing Tool

Matapos gamitin ang modyul na ito, ika’y inaasahang:


1. makasasagot sa email ng iba at makapagpapadala ng email na may
kalakip na dokumento o iba pang media file
2. makaguguhit gamit ang drawing tool o graphics software at makakapag-edit ng photo gamit
ang basic photo editing tool
3. makagagawa ng dokumento na may picture gamit ang word processing tool o desktop
publishing tool at makagagawa ng maikling report na may kasamang mga table, tsart, at
photo o drawing gamit ang iba’t ibang tools na nakasanayan

Subukin

Panuto: Iguhit ang tala kung ito ay TAMA at buwan naman kung ito ay MALI.

_______1. Ang email ay isang electronic messaging o palitan ng mensahe gamit ang electronic
device.
_______2. Ang ribbon ay naglalaman ng mga tools sa pagguhit, pagkulay, pag-edit ng larawan at
iba pa.
_______3. Ang drawing area ay espasyo kung saan maaari kang gumuhit o mag-edit nglarawan.
_______4. Ang paglalagay ng table at chart o larawan sa isang dokumento ay nakakatulong upang
mas lalong maunawaan ang impormasyon.
_______5. Ang business plan o proposal ay isang dokumento na naglalaman ng mga detalye ukol
sa isang produkto o serbisyo upang mahikayat ang mga tao na magnenegosyo.

Aralin
Pagsagot at Pagpapadala ng Email
1
Sa modernong panahon ngayon, mahalaga ang pagpapadala at pagsagot sa mga
natatanggap na mensahe. Ito ay bahagi na ng pang-araw-araw na buhay. Hindi na ginagamit
ang sulat, ito ay matagal at hindi akma sa kasalukuyang daloy ng panahon. Email na ang
napapanahong mabilis na pakikipagtalastasan. Sa opisina, sa mga negosyo, sa paaralan, ito
ang naangkop at sadyang napakabilis sabay sa pag-unlad.

1
Balikan

Panuto: Piliin sa loob ng kahon ang tamang sagot at isulat ang ito sa patlang.

sorting ascending descending filter datos

Ang (1)_________________ ay ang pag-aayos ng mga datos na tekstuwal sa paalpabetong


paraan. Pag-aayos rin ito ng mga datos na numero sa (2)_______________ o
(3)______________order samantalang ang (4)_____________ ay ang pagsasala ng mga numerikal
o tekstuwal na (5)______________.

Tuklasin

Kailan ka huling nakatanggap ng mensahe sa email o sa cellphone?


Nasubukan mo na bang magpadala ng email na may kalakip na dokumento o iba pang
media file?

Suriin

Mga Hakbang sa Pagsagot sa Isang Email


1. I-click ang INBOX.
2. Buksan ang iyong email tungkol sa proyekto ninyo sa asignaturang EPP.
3. Basahin ang mensahe.
4. I-click ang REPLY at i-type 23.sa message box na lumitaw ang iyong kasagutan.
5. I-click ang SEND.

Pagpapadala ng Email na may Kalakip na Dokumento


1. Buksan ang Email.
2. I-click ang COMPOSE at lalabas ang message box.
3. I-type ang email address ng padadalhan ng attachment.
4. I-type rin ang title ng ipadadala mong attachment.
5. I-click ang Attach file icon na katulad ng paperclip ang itsura.
6. Lalabas naman ang mga listahan ng dokumento. Piliin mo ang isesend na file at i-click
ang OPEN.
7. Maaari ka ring maglakip ng higit sa isang dokumento.
8. I-click lamang ang control, then i-click ang iba pang dokumento na nais ipadala.
9. Tingnan kung ganap na nailakip ang dokumento, makikita ito sa link ng attachment
names.
10. I-click ang SEND.

Pagyamanin

Gawain 1: “Halina’t Ating Pagsunud-sunurin”


Panuto: Lagyan ng bilang mula 1 hanggang 5 ang patlang.
______ I-click ang SEND
______ I-click ang INBOX.
______ Basahin ang mensahe, pagkatapos, i-click ang REPLY
______ Buksan ang iyong email.
______ I-type sa message box na lumitaw ang iyong kasagutan.

2
Gawain 2: “Halina’t Ating Ayusin”
Panuto: Lagyan ng bilang mula 1 hanggang 10 ang patlang.
______ I-click ang SEND
______ I-click ang COMPOSE at lalabas ang message box.
______ I-type ang email address ng padadalhan ng attachment.
______ I-type rin ang title ng ipadadala mong attachment
______ I-click ang Attach file icon na katulad ng paperclip ang itsura.
_______ Lalabas naman ang mga listahan ng dokumento. Piliin mo ang isesend na file at i-click
ang OPEN.
______ Maaari ka ring maglakip ng higit sa isang dokumento.
______ I-click lamang ang control, then i-click ang iba pang dokumento na nais ipadala.
______ Tingnan kung ganap na nailakip ang dokumento, makikita ito sa link ng attachment
names.
______ Buksan ang email.

Isaisip

Ano ang kahalagahan ng email?


Ang email ay ang pinakamabilis na paraan ng pagsagot o pagtugon sa mga usapan ng
mga tao. Maaari ring maipadala ang mga dokumento, video, pictures at iba pa gamit ang email.
Napapabilis nito ang mga transaksiyon sa mga negosyo, bangko bayarin gayun rin naman sa
larangan ng edukasyon.

Isagawa

Panuto: I-type mo ang mga hakbangin sa pagpapadala ng email na may attachment sa Word
at i-save ito sa Document. Ipadala mo ito sa iyong guro sa pamamagitan ng email. (Huwag
kalimutang kunin ang email add ng guro).

Tayahin

Panuto: Ayusin ang mga nakahalong letra sa loob ng panaklong upang maibigay ang tamang
sagot.
1. Gamit ang _________________ (M L E I A ) ay mabilis ang pagsagot o pagtugon sa iyong
kausap malayo man o malapit.
2. Sa email ay maaari ka rin magpadala ng mga pictures, dokumento, video, songs etc, na kung
tawagin ay______________________( M E T N A T C H A T ).
3. Masasagot mo ang mensahe sa iyo sa email, sa pamamagitan ng pag-click sa ___________ (R
P E Y L ).
4. Mababasa ang mga mensahe sa iyo ng ibang tao, kung bubuksan mo ang__________________
(X I B O N ) ng email mo.
5. I-click ang "_____________________ (A T C H T A I F L E ) " upang bumukas ang mga dokumento
na ibig mong ipadala sa ibang tao.

Pagguhit Gamit Ang Drawing Tool o Graphics


Aralin
Software Pag-edit ng Larawan Gamit Ang
2
Basic Photo Editing Tool
Ang pagguhit ba ang hilig mo? Gamit ang drawing tool o graphic software sa computer,
magagawa mo na ito. Sa araling ito, malilinang ang iyong kakayahan sa paggamit ng computer
upang makagawa ng larawan.

3
Balikan

Panuto: Punan ang mga nawawalang letra upang mabuo ang wastong sagot sa bawat bilang.
1. Ito ang button na iki-click kung nais makita at mabasa ang bagong mensahe.
N X
2. Ang button na ito ang iki-click mo kung nais mong gumawa ng isang email.
O M S E

3. Ito ang button na kung saan makikita mo ang mga nakaraang mensahe na di mo pa
nababasa.
U R D

4. Ito ang iki-click kapag balak mo ng ipadala ang iyong email.


S N
5. Ito ang button na iki-click kung nais mong sagutin ang isang email.
R E Y

Tuklasin

Ano-anong mga kagamitan ang ginagamit mo sa pagguhit? At sa pagedit ng larawan?


Maaari kang gumuhit ng larawan gamit ang Microsoft Paint. Mayroon itong drawing area na
nagsisilbing canvas o papel ng isang pintor.

Suriin

Microsoft Paint: Ang Drawing Tool o Graphic Software


Sundan ang mga sumusunod hakbang sa pagguhit gamit ang Microsoft Paint.
1. Buksan ang MS Paint.
Paint tool Quick access toolbar Ribbon Drawing Area

1.1 Paint Tool- naglalaman ito ng paggawa ng bago, pagbubukas at pagsave ng file.
1.2 Quick access toolbar- naglalaman ito ng mga shortcuts para sa mabilisang pag-access
dito.
1.3 Ribbon- naglalaman ng mga tools sa pagguhit, pagkulay, pag-edit ng larawan at iba pa.
1.4 Drawing area- espasyo kung saan maaari kang gumuhit o mag-edit ng larawan.
2. I-click ang pencil tool at color 1.
3. I-click at i-drag ang mouse papuntang drawing area kung saan mo gustong gumuhit.
4. Maaari kang gumamit ng iba’t ibang brushes at shapes.
5. I-click ang eraser tool at itapat ang cursoradrawing area na may larawan para burahin ang
maling ginawa.
6. Patuloy na i-explore ang graphic software. I-save ang iyong ginawa.

4
Microsoft Powerpoint: Ang Basic Photo Editing Tool

1. Buksan ang MS Powerpoint.


2. I-click ang Insert upang mailagay ang larawan sa espasyo.
3. I-click ang larawan at lalabas ang Format sa Menu bar.
4. Maaari mong alisin ang background ng larawan gamit ang Remove Background.
5. I-click ang Correction kung gusto mong i-adjust ang liwanag at dilim ng larawan.
6. Maaari ring palitan ang kulay ng larawan, kapag i-click Color.
7. Maaari ring subukan na palitan ang Artistic Effects ng larawan.
8. Maganda ring lagyan ng border gamit ang Picture Border.
9. Kapag may tatanggalin na bahagi, I-click ang Crop.
10. I- save ang inedit na larawan.

Pagyamanin

Gawain 1: “Halina’t Ating Ayusin”


Panuto: Ayusin ang mga nakahalong letra sa loob ng panaklong upang maibigay ang tamang
sagot. Isulat ang iyong sagot sa patlang.
1. _________________ (PINAT OLTO) ay naglalaman ito ng paggawa ng bago, pagbubukas at
pagsave ng file.
2. __________________ (QCKUI ACESCS TARLBOO) ay naglalaman ito ng mga shortcuts para sa
mabilisang pag-access dito.
3. __________________ (R B O I B N) ay naglalaman ng mga tools sa pagguhit, pagkulay, pag-edit
ng larawan at iba pa.
4. ________________ (DWINGRA REAA) ay espasyo kung saan maaari kang gumuhit o mag-edit ng
larawan.
5. ________________ (ERASER) ay gagamitin upang burahin ang maling nagawa sa drawing area.

Gawain 2: “Halina’t Ating Alamin”


Panuto: Piliin ang tamang sagot sa loob ng kahon. Isulat ang titik ng tamang sagot sa patlang.
A. Pencil B. Brushes C. Shapes D. Eraser E. Fill

1. ______ 2. ______ 3. ______ 4. _____ 5. ______

Isaisip

Paano ka makaguhit sa kompyuter gamit ang MS Paint na drawing tool?


1. Buksan ang MS Paint.
2. I-click ang pencil tool at color 1.
3. I-click at i-drag ang mouse papuntang drawing area kung saan mo gustong gumuhit.
4. Maari kang gumamit ng iba’t ibang brushes at shapes.
5. I-click ang eraser tool at itapat ang cursor sa drawing area na may larawan para burahin
ang maling ginawa.
6. Patuloy na i-explore ang graphic software.
7. I-save ang iyong ginawa.

Paano maka-edit ng larawan gamit ang powerpoint?


1. Buksan ang MS Powerpoint.
2. I-click ang Insert upang mailagay ang larawan sa espasyo.
3. I-click ang larawan at lalabas ang Format sa Menu bar.
4. Maari mong alisin ang background ng larawan gamit ang Remove Background.
5. I-click ang Correction kung gusto mong i-adjust ang liwanag at dilim ng larawan.
6. Maari ring palitan ang kulay ng larawan, kapag i-click Color.
7. Maari ring subukan na palitan ang Artistic Effects ng larawan.
8. Maganda ring lagyan ng border gamit ang Picture Border.
9. Kapag may tatanggalin na bahagi, I-click ang Crop.

5
10. I- save ang inedit na larawan.

Isagawa

Panuto: Gumuhit ng tanawin gamit ang MS Paint.

Tayahin

A. Panuto: Pagsunud-sunurin. Lagyan ng bilang mula 1 hanggang 5 ang patlang.


______ Buksan ang MS Paint.
______ I-save ang iyong ginawa.
______ I-click ang pencil tool at color 1 upang makapagsimula.
______ I-click at i-drag ang mouse papuntang drawing area kung saan mo gustong gumuhit.
______ I-click ang eraser tool at itapat ang cursor sa drawing area na may larawan
paravburahin ang maling ginawa.

B. Panuto: Pagsunud-sunurin. Lagyan ng bilang mula 1 hanggang 5 ang patlang.


______ I- save ang inedit na larawan.
______ I-click ang Insert upang mailagay ang larawan sa espasyo.
______ I-click ang larawan at lalabas ang Format sa Menu bar.
______ I-click ang Correction kung gusto mong i-adjust ang liwanag at dilim ng larawan.
______ Buksan ang MS Powerpoint.

Paggawa ng Dokumento at
Aralin
Maikling Report Gamit ang
3
Word Processing Tool

Balikan

Panuto: Piliin ang tamang sagot sa loob ng kahon. Isulat ang titik ng tamang sagot sa patlang.
A. Microsoft Powerpoint B. Format C. Crop D. Picture Border E. File

_______ 1. Ito ay halimbawa ng basic photo editing tool.


_______ 2. Ito ay pipindutin upang ma-edit ang larawan
_______ 3. Ito ay pipipindutin upang matanggal ang isang bahagi ng larawan.
_______ 4. Ito ay makikita ang iba’t ibang kapal ng border.
_______ 5. Dito makikita ang Save.

Tuklasin

Saan natin madalas makikitaang mga icons na ito? Ito ay ang word processing software
na ginagamit sa paggawa ng isang dokumento. Sa araling ito, matutunan niyo kung paano
gumawa ng simpleng dokumento gamit ang word processing tool.

6
Suriin

Paggawa ng Dokumento Gamit ang Microsoft Word


1. Buksan ang MS Word pag aralan ang mga parte nito.

2. I-click ang mga iba’t ibang tabs at tingnan ang tools


sa nakapaloob sa ribbon.
Mag-type ng salita o mga kataga sa blangkong
dokumento.

Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan

I-highlight ang salita sa pamamagitan ng pag-click sa unahang bahagi ng salita at i-drag ang
mouse hanggang dulo ng bahagi ng salita.

Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan

3. Palitan ang text style. I-click ang alin man sa tatlong button na ito. Ano ang
naging pagbabago kung gagamitin ang tatlong button ng text formatting na ito?
4. Baguhin ang kulay ng text sa pamamagitan ng pag-highlight ditto at i-click ang .
Piliin ang nais na kulay.
5. Ipagpatuloy ang pagta-type ng mga pangungusap.
6. I-set ang alignment ng pangungusap sa pamamagitan ng paglalagay ng cursor sa simula ng
pangungusap at i-click ang alinman sa buttons na ito . Ano ang nangyari sa pag-click sa mga
alignment buttons?
8. Mag-insert ng larawan sa pamamagitan ng pag-click sa button na ito sa Insert Menu.
9. Kumuha ng larawan sa naka-save na file.
10. I-format ang larawan sa pamamagitan ng pag-double click nito.
11. Narito ang picture tools na maaaring gamitin sa pag-edit ng larawan.

12. Pumili ng angkop na format mula sa Picture Styles.


13. I-click ang text wrapping tool at pumili ng text wrapping style. Pagmasdan ang mangyayari
sa larawan.

14. Ipagpatuloy ang pagdiskubre sa word processor.


15. I-save ang iyong ginawang dokumento.

Pagyamanin

Gawain 1: “Halina’t Ating Ayusin”


Panuto: Ayusin ang mga nakahalong letra sa loob ng panaklong upang maibigay ang tamang
sagot. Isulat ito sa patlang.
1. Ang _____________ (MICSOFTRO RDWO) ay halimbawa ng word processing tool.
2. Ang _____________ (RMFOAT) ay pipindutin upang ma-edit ang larawan
3. Ang ____________ (FNOT RLOOC) ay pipipindutin upang mapalitan ang kulay ng salita
4. Ang _____________ (CETNER) ay pipindutin upang ang salita ay mapunta sa gitna.
5. Sa File makikita ang _________(EVAS).

7
Gawain 2: “Halina’t Ating Alamin”
Panuto: Piliin ang titik tamang sagot sa loob ng kahon. Isulat ito sa patlang.
A. Italic B. Automatic C. Bold D. Picture E. underline

1. ______ 2. ______ 3. ______ 4. _____ 5. _____

Isaisip

Paano makagawa ng dokumento gamit ang word processing tool?


1. Buksan ang MS Word.
2. I-type ang gagawing dokumento.
3. I-click ang napiling formatting toolbar
4. Mag-insert ng larawang gamit ang Insert at i-edit ito.
5. I- save ang ginawang dokumento.

Isagawa

Panuto: Gumawa ng isang Food Business Proposal gamit ang napag-aralang aralin at i-send ito
sa iyong guro sa pamamagitan ng email. Gawing gabay ang mga bahagi ng Business Plan o
Proposal.
Paggawa ng Business Plan o Proposal
Ang business plan o proposal ay isang dokumento na naglalaman ng mga detalye ukol sa isang
produkto o serbisyo upang mahikayat ang mga tao na magnenegosyo. Ang mga nilalaman ng
plano ay:
1. Pangalan ng produkto
2. Larawan ng produkto
3. Paglalarawan ng Produkto
4. Table ng Puhunan at Gastusin
5. Tsart ng Kikitain

Tayahin

Panuto: Lagyan ng bilang mula 1 hanggang 5 ang patlang.


______ I-save ang ginawang dokumento.
______ Gumawa ng table ng puhunan at gastusin, at tsart ng kikitain
______ Mag-insert ng larawan.
______ I-type ang pangalan ng iyong produkto at ilarawan ito.
______ Buksan ang MS Word.

8
4
Edukasyong
Pantahanan at
Pangkabuhayan (EPP)
Unang Markahan – Modyul 8:
Paggawa ng Dokumento at
Maikling Report
Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan (EPP) – Ikaapat na Baitang
Alternative Delivery Mode
Unang Markahan – Modyul 8: Paggawa ng Dokumento at Maikling Report
Ikalawang Edisyon, 2021

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi
sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan muna ang pahintulot ng
ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa
mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name, tatak o
trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay nagtataglay ng
karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot
sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-
aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga
orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang paraan
nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon - Pampaaralang Sangay ng Lungsod ng Makati


Nanunuparang Tagapamanihala: Carleen S. Sedilla CESE
Nanunuparang Pangalawang Tagapamanihala/Nanunuparang Hepe: Jay F. Macasieb DEM, CESE
Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Jelord V. Magturo MAEd


Editor: Mellany R. Arandia
Tagasuri: Celedonia T. Teneza EdD
Tagalapat: Carlo J. Navarro
Tagapamahala: Neil Vincent C. Sandoval
Pandibisyong Tagamasid, LRMS
Celedonia T. Teneza EdD
Pandibisyong Tagamasid, EPP/TLE/TVE/TVL at ABM
Ikalawang Edisyon, 2021
Editor: Janeth L. Dumaplin
Tagasuri ng Wika: Sonny C. Benitez
Tagalapat: Jobelle M. Partido
Tagasuri: Jelord V. Magturo
Teacher III, South Cembo Elementary School

Lilybeth D. Sagmaquen PhD


Punongguro, BNAHS

Samuel L. Sia EdD


Pandistritong Tagamasid ng mga Pampublikong Paaralan

Celedonia T. Teneza EdD


Pandibisyong Tagamasid, EPP/TLE/TVE/TVL at ABM

Inilimbag sa Pilipinas ng Pampaaralang Sangay ng Lungsod ng Makati sa tulong ng


Pamahalaang Lokal ng Makati (Local School Board)

Department of Education – Schools Division Office of Makati City


Office Address: Gov. Noble St., Brgy. Guadalupe Nuevo
City of Makati, Metropolitan Manila, Philippines 1212
Telefax: (632) 8882-5861 / 8882-5862
E-mail Address: makati.city@deped.gov.ph

2
Alamin

Sa modyul na ito, iyong matutuhan at malalaman paggawa ng


dokumento na may picture gamit ang word processing tool o desktop
publishing tool, at paggawa ng maikling report na may kasamang mga
table, tsart, at photo o drawing gamit ang iba’t ibang tools na
nakasanayan

Ang modyul na ito ay may aralin na:


Aralin 1 – Paggawa ng Dokumento at Maikling Report Gamit Ang
Word Processing Tool

Matapos gamitin ang modyul na ito, ika’y inaasahang:


1. maiisa-isa ang mga hakbang sa paggawa ng dokumento na
may picture gamit ang word processing tool o desktop publishing
tool.
2. makagagawa ng dokumento na may picture gamit ang word
processing tool o desktop publishing tool
3. makagagawa ng maikling report na may kasamang mga table,
tsart, at photo o drawing gamit ang iba’t ibang tools na
nakasanayan

Subukin

Panuto: Iguhit ang tala kung ito ay TAMA at buwan


naman kung ito ay MALI.

_______1. Ang Microsoft Word ay halimbawa ng word processing


tool.

_______2. Ang font color ay pipipindutin upang mapalitan ang


kulay ng salita

_______3. Ang Format ay pipindutin upang ma-edit ang larawan.

_______4. Ang paglalagay ng table at chart o larawan sa isang


dokumento ay nakakatulong upang mas lalong
maunawaan ang impormasyon.

_______5. Ang business plan o proposal ay isang dokumento na


naglalaman ng mga detalye ukol sa isang produkto o
serbisyo upang mahikayat ang mga tao na
magnenegosyo.
1
Aralin Paggawa ng Dokumento at
1 Maikling Report Gamit Ang Word
Processing Tool
Sa araling ito, iyong magagamit ang mga natutuhan sa mga
nakaraang aralin sa pamamagitan ng pag-apply ng iba’t ibang
kasanayan sa paggamit ng internet, paggawa ng table at tsart,
paggawa ng larawan, at pag-edit ng larawan.

Balikan

Panuto: Piliin ang tamang sagot sa loob ng kahon. Isulat ang titik
ng tamang sagot sa patlang.

A. Microsoft Powerpoint B. Format


C. Crop D. Picture Border E. File
_______ 1. Ito ay halimbawa ng basic photo editing tool.
_______ 2. Ito ay pipindutin upang ma-edit ang larawan
_______ 3. Ito ay pipipindutin upang matanggal ang isang bahagi
ng larawan.
_______ 4. Ito ay makikita ang iba’t ibang kapal ng border.
_______ 5. Dito makikita ang Save.

Tuklasin

Saan natin madalas makikitaang mga icons na ito?

2
Ito ay ang word processing software na ginagamit sa paggawa ng
isang dokumento. Sa araling ito, matutunan niyo kung paano
gumawa ng simpleng dokumento gamit ang word processing tool.

Suriin

Paggawa ng Dokumento Gamit ang Microsoft Word

1. Buksan ang MS Word pag aralan ang mga parte nito.

2. I-click ang mga iba’t ibang tabs at tingnan ang tools sa


nakapaloob sa ribbon. Mag-type ng salita o mga kataga sa blangkong
dokumento.

Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan

3
I-highlight ang salita sa pamamagitan ng pag-click sa unahang
bahagi ng salita at i-drag ang mouse hanggang dulo ng bahagi ng
salita.

Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan

3. Palitan ang text style. I-click ang alin man sa tatlong button na
ito.

Ano ang naging pagbabago kung gagamitin ang tatlong button ng


text formatting na ito?

4. Baguhin ang kulay ng text sa pamamagitan ng pag-highlight


dito at i-click ang .

Piliin ang nais na kulay.

5. Ipagpatuloy ang pagta-type ng mga pangungusap.

6. I-set ang alignment ng pangungusap sa pamamagitan ng


paglalagay ng cursor sa simula ng pangungusap at i-click ang
alinman sa buttons na ito .

4
Ano ang nangyari sa pag-click sa mga alignment buttons?

7. Mag-insert ng larawan sa pamamagitan ng pag-click sa button na


ito sa Insert Menu.

9. Kumuha ng larawan sa naka-save na file.

10. I-format ang larawan sa pamamagitan ng pag-double click nito.

11. Narito ang picture tools na maaaring gamitin sa pag-edit ng


larawan.

12. Pumili ng angkop na format mula sa Picture Styles.

13. I-click ang text wrapping tool at pumili ng text wrapping style.
Pagmasdan ang mangyayari sa larawan.

14. Ipagpatuloy ang pagdiskubre sa word processor.

15. I-save ang iyong ginawang dokumento.

Pagyamanin

Gawain 1: “Halina’t Ating Ayusin”


Panuto: Ayusin ang mga ginulong letra sa loob ng panaklong
upang maibigay ang tamang sagot. Isulat ito sa patlang.

1. Ang __________________ (MICSOFTRO RDWO) ay halimbawa ng


word processing tool.

5
2. Ang __________________ ( RMFOAT ) ay pipindutin upang ma-
edit ang larawan.

3. Ang __________________ (FNOT RLOOC ) ay pipipindutin upang


mapalitan ang kulay ng salita.

4. Ang ___________________ (CETNER) ay pipindutin upang ang


salita ay mapunta sa gitna.

5. Sa File makikita ang _____________( EVAS).

Gawain 2: “Halina’t Ating Alamin”


Panuto: Piliin ang titik tamang sagot sa loob ng kahon. Isulat ito sa
patlang.
A. Italic B. Automatic
C. Bold D. Picture E. underline

1. ______ 2. ______ 3. ______ 4. _____ 5. _____

Isaisip

Paano makagawa ng dokumento gamit ang word processing


tool?
1. Buksan ang MS Word.
2. I-type ang gagawing dokumento.
3. I-click ang napiling formatting toolbar
4. Mag-insert ng larawang gamit ang Insert at i-edit ito.
5. I- save ang ginawang dokumento.

Isagawa

Panuto: Gumawa ng isang Food Business Proposal gamit ang napag-


aralang aralin at i-send ito sa iyong guro sa pamamagitan ng email.
Gawing gabay ang mga bahagi ng Business Plan o Proposal.

Paggawa ng Business Plan o Proposal


Ang business plan o proposal ay isang dokumento na naglalaman
ng mga detalye ukol sa isang produkto o serbisyo upang

6
mahikayat ang mga tao na magnenegosyo. Ang mga nilalaman ng
plano ay:
1. Pangalan ng produkto
2. Larawan ng produkto
3. Paglalarawan ng Produkto
4. Table ng Puhunan at Gastusin
5. Tsart ng Kikitain

Tayahin

Panuto: Lagyan ng bilang mula 1 hanggang 5 ang patlang.

______ I-save ang ginawang dokumento.

______ Gumawa ng table ng puhunan at gastusin, at tsart ng


kikitain.

______ Mag-insert ng larawan.

______ I-type ang pangalan ng iyong produkto at ilarawan ito.

______ Buksan ang MS Word.

7
Sanggunian

Samadan, Eden F., Marlon L. Lalaguna, Virgilio L. Laggui,


Marilou E. Marta R. Benisano. 2015. Edukasyong
Pantahanan at Pangkabuhayan 4 Kagamitan ng
Mag-aaral. Pasig City: Vibal Group, Inc.

Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Department of Education – Schools Division Office of Makati City

Gov. Noble St., Brgy. Guadalupe Nuevo


City of Makati, Metropolitan Manila, Philippines 1212

Telefax: (632) 8882-5861/8882-5862

Email Address: makati.city@deped.gov.ph

You might also like