შვიდწლიანი ომი.

შვიდწლიანი ომი 1756-1763.

ეს ომი მიმდინარეობს ევროფის თატრზე ამერიკის თეატრზე აფრიკის თეატრზე

ინდოეთის თეატრზე სამხრეთ ამერიკის თეატრზე და აღმოსავლეთ აზიის თეატრზე.
მიუხედავად იმისა, რომ ამდენი თეატრია წარმოდგენილი საკმაოდ მარტივად
მიმდინარეობს ეს ომი, რადგან ძირითადი მხარეები დაკავშირებულები არიან ან
ინგლისთან ან საფრანგეთთან და იმის მიხედვით მიმდინარეობს ამ ომის
განვითარება, მაგრამ პირველი მსოფლიო ომი შეიძლება იმიტომ დავარქვათ ამ
ყველაფერს, რადგან მართლაც დაკავშირებულია მსოფლიო მაშტაბთან ანუ ყველა
კონტინენტზე გარდა ავსტრალიისა მიმიდნარეობდა სამხედრო მოქმედებები.

წინაპირობები.
მიუხედავად იმისა, რომ ეს ომი 1756-1763. წლებში მიმდინარეობდა მისი
წინაპირობები უფორ ძველია და მისი გააზრება ძალიან მნიშვნელოვანია, რადგან
სულ სხვა რამ იყო წინაპირობებში და სულ სხვა რამ იყო მიმდინარეობისას. ანუ
ერთმანეთტან მოკავშირე ქვეყნები იგულისმება და ერთ დღეს, რომ ქვეყნები
ერთმანეთის მტრები იყვნენ ხვალ გახდებიან მოკავშირეები, ხოლო მოკავშირეები
მტრები და ამას ავსტრიულ მემკვიდრეობაში ვნახავთ, მაგრამ მანამდე უნდა
დავაკვირდეთ, რომ ჰაბსბურგების ტერიტორია ძალიან გაზრდილია და მას აქვს,
როგორც იმპერიული ტერიტორიები მითვისებული მის საზღვრებს შიგნით ასევე
უნგრეთისა და სლოვენიის ტერიტორიები რაც ძალიან დიდია და ესაზღვრება
აღმოსავლეთ ევროპასაც და დასავლეთ ევროპასაც და მას გავლენა აქვს
ნიდერლანდებზეც, ოღონდ არა იმ ნიდერლანდებზე, რომელიც დღეს ჰოლანდიაა
არამედ ბელგიის ნიდერლანდებზე და შესაბამისად მას ძალიან დიდი წონა აქვს
მსოფლიოში ასევე მნიშვნელოვანია პრუსიის ზრდა, რომელიც პატარა და
შეუმჩნეველი იყო მანამდე ახლა უკვე ძალიან ძლიერ სახელმწიფოდ ყალიბდება,
რადგან მასაც საკმაოდ დიდი ტერიტორიული გაფართოება აქვს მას აქვს აღმოსავლეთ
პრუსია დასავლეთ პრუსია და თვითონ გერმანიის შიგნით არსებული მიწები.
საკმაოდ დიდი ქვეყანაა, რომელიც ძალიან ძლიერ სახეწლმწიფოს ყალიბდება, თუმცა
ყველაზე დიდი სახელწმიფო, რომელიც ახლა უკვე ამ რეალობაში გვევლინება არის
ბრიტანეთი რომელმაც საზღვაო დომინაცია მოიპოვა და ცდილობს სახმელეთო
დომინაციაც მოიპოვოს და ეს იყო მისი ერთ-ერთი უკანასკნელი მცდელობა
სახმელეთო დომინაციის მოპოვების ანუ თუ ბრიტანეთი ამ ომამდე ფიქრობდა, რომ
მას უნდა აეღო ევროპის ტერიტორიაზე მიწები და დაეკავებინა, რადგან ჰანოვერს იგი
პერსონალური მემკვიდრეობით ფლობდა, რადგან მონარქები, რომლებიც ბრიტანეთს
დღემდე მართავენ იყვნენ ჰანოვერიდან დღემდე და შესაბამისად მათ პერსონალური
კავშირი ჰქონდათ ბრიტანეთთან და აქედან გამომდინარე ძალიან მნიშვნელოვანი
იყო მათ შორის კავშირი კიდევ რომ გავრცელებულიყო. ასევე ძალიან საინტერესოა
საფრანგეთის პოზიცია ის 30 წლიანი ომის შემდეგ არის გამარჯვებული და მას აქვს
შვიდწლიანი ომი.

ძალიან ძლიერი სახმელეთო ჯარი. უბრალოდ მან კარგად იცის, რომ საბოლოო ჯამში
უნდა გატეხოს გერმანული სახელმწიფო რომ გერმანულმა სახელმწიფომ ფეხზე
დადგომა ვეღარ მოახერხონ. თუ თავიდან ისინი ავსტრიას და ჰაბსბურგებს
უყურებენ, როგორც მთავარ სამხედრო გამოწვევად, მოგვიანებით მიხვდებიან, რომ
პეუსიაა მათი მთავარი მტერი, რადგან სინამდვილეში მათი ძალის მთავრი
ცვლილება თავიდან ყველას გამოპარული ქონდა და ვერ მიხვდნენ დიდი ხნის
განმავლობაში ვინ იყო დომინანტი ავსტრია ჰაბსბურგებით თუ პრუსია. როგორც
აღმოჩნდა პრუსია იყო მოგვიანებით მთელი ძალის ცენტრი და დომინანტი. ასევე აქ
გვაქ რეჩ პსოპოლიტა ანუ პოლონეთი ლიტვას გაერთიანება, რომელიც საკმაოდ
სუსტი სახელმწიფოა მარტივი მიზეზის გამო მის მონარქებს ირჩევენ და ეს ძალიან
ცუდია, რადგან დიდია შანსია შიდადაპირისპირების და შიდაარეულობების, ხოლო
რუსეთისთვის ინტერესი იყო კურლანდია დაეპყროპირველ რიგში და ასე ვთქვათ
ყველა სახელმწიფოს ურთიერთპრეტენზიები აქვს, რომ შეამცირონ ერთმანეთის
დომინაციები ასევე გქვაქვს ესპანეთი, რომელიც აქამდე ზღვების ბატონიც იყო და
ხმელეთზეც ძალიან ძლიერი ჯარები ჰყავდა, მაგრამ ამ 30 წლიანი ომის შემდეგ მისი
პოზიციები ძალიან შესუსტტდა და განსაკუთრებით ბრიტანეთთან კონფიკტში მან
ძალიან დიდი ზარალი განიცადა და ამიტომ ესპანეთი ყოველთვის იმ პოზიციას
იჭრერს, რომელიც ბრიტანეთის საწინააღმდეგოა და მისი ამოცანა ბრიტანეთის
დასუსტებაა. ის ხვდება, რომ სახმელეთო და საზღვაო ძალაც აღარ აქვს ისეთივე
ძლიერი და რაიმეს ხარჯზე ცდილობს საკუთარი პოზიციების დაბრუნებას. ესაა
ევროპის მოცემულობა და მთავარი სადაო ტერიტორიები უნდა იყოს შემდეგი
საქსონია, რომლის დედაქალაქიც დრეზდენია სილეზია, რომლის ტერიტორია
მნიშვნელოვანია, რადგან ძალიან ნაყოფიერი მიწებია არის ძალიან ბევრი სასახლე და
ციხესიმაგრე და მათი ქონა ევროპის დასავლეთის და ცენტრის კარგი ადგილი გაქვს
თუ ეს ტერიტორია შენია მისი ცენტრალური ქალაქია ბრესლაუ და აქ ძალიან
მნიშვნელოვანი ეკონომიკურ-პოლიტიკური ცენტრია მოქცეული ამიტომ ესენია
სადაო ტერიტორიები. სულეზიის მიღება პრუსიას სურს საქსონიის მიღება სურს
ავსტრიას.

მთავარი წინაპირობები.

მთავრი წინაპირობებია ძალიან საინტერესო. 1740 წელს საღვრთო რომის

იმპერატორი კარლი გარდაიცვალა და რადგანაც ტრადიცია იყო, რომ ჰაბსბურგები
ხდებოდნენ მემკვიდრეები ახლაც იყო მოსაზრება რომ ჰაბსბურგი უნდა გამხდარიყო,
მაგრამ კარლს ჰყავდა შვილი გოგო მარია ტერეზა, რომელსაც არანაირი პრობლემა არ
უნდა ჰქონოდა ტახტის მემკვიდრეობაზე და პრუსიამ გადაწყვიტა უარის თქმა,
რადგანპრუსიას ეშინია, რომ ავსტრია თუ ძალიან გაძლიერდა და ავსტრიული გვარი
კვლავ წარმოდგენილი იქნა იგი კიდევ უფრო მეტ ტერიტორიას მიიღებს სა პრუსიის
გაძლიერებას კიდევ უფრო შეუშლის ხელს ანუ პრუსია ფიქრობს, რომ თუ მას უნდა
გაძლიერება მან უნდა დაასუსტოს ყველაზე ძლიერი და თუ მე დავასუსტებ ავსტრიას
შვიდწლიანი ომი.

მომეცემა შანსი და ეს შანსია მარია ტერეზას ტახტზე არ აყვანა. მან მოიყვანა ჩარლზის
პერიოდის სამართლის კრებული სალიკური სამართალი, რომელიც ამბობს, რომ
აუცილებელია ტახტის მემკვიდრე მამაკაცი იყოს. და ფრიდრიხ მეორემ ამ
სამართლის პრინციპებიდან გამომდინარე, რომელიც უკვე მოძველებული იყო
ევროპაში თქვა, რომ არ უნდა აერჩიათ მარია ტერეზა და უნდა აერჩიათ სხვა თუმდაც
მათი წარმომადგენელი. ასევე აღსანიშნავია, რომ პრუსიის მეფე ფრიდრიხ მეორე
ძალიან გამოირჩეოდა იმით, რომ მას ძალიან სჯეროდა და სწამდა ყვეალფრის
სამხედრო ძალით გადაჭრის. მას ძალიან ბევრი უცნაურებები ჰქონდა და ამიტომაც
მის საპირისპიროდ ხშირად იშვერდნენ ხელს. ფრიდრიხმა გადაწყვიტა, რომ მთავარი
იდეა იყო სამხედრო ძალის გამოყენება ყველაფერში და თავისმხრივ მარია ტერეზას
წინააღმდეგ გამოდის მთავარი ძალებით, რომლებსაც მიაჩნიათ, რომ ჰაბსბურგების
დასუსტება ძალიან მნიშვნელოვნად მიაჩნდათ და ეს ძალებია საფრანგეთი, რომელიც
ფიქრობდა, რომ ჯერ კიდევ, რომ აგრესიული ძალის ცენტრია ავსტრია და ისინი
შეიჭრნენ საღვთო რომის იმპერიაში პრუსიელებთან და ბავარიელებთან ერთად,
რომლებიც ასევე ცდილობენ დომინაციის მოპოვებას და ცდილობენ, რომ ხელი
შეუშალონ მარია ტერეზას ტახტზე ასვლას ანუ ლოგიკას რომ მივყვეთ საფრანგეთის
მოტივაციაა გერმანიის დასუსტება მას გონია რომ ცენტრი კვლავ ცენტრი არიან და
მისი განადგურების შემდეგ მათზე უფრო დომინანტი ვერავინ ვერ იქნებოდა. მაგრამ
ვერ ითვალისწინებს პრუსიას მეორესმხრივ პრუსიის პოზიციაც გასაგებია ანუ
როდესაც ჩვენს შორის ორი მეტოქეა ნომე პრიველი მეტოქე აუცილებლად უნდა
დავამარცხოთ და საგარეოს მერე მოავლება. ბავარიის იდეაც ლოგიკურია, როგორიც
პრუსია ანუ მასაც დომინანტობა უნდა და ამ სამის ინტერესები ჰაბსბურგების
წინააღმდეგ დაემთხვა და ერთად უნდოდათ მათ ჰაბსბურგების განეიტრალება,
მაგრამ საფრანგეთის პოზიცია ცოტა ორაზროვანია, რადგან ამით ის ახალ ძალას
გააღვიძებს პოტენციურად, მაგრამ მაინც არ ფიქრობს ასე პრუსიის გაღვიძებას ვერ
ითვალისწინებს. მარია ტერეზას მხარდამჭერები კი არიან ინგლისი რუსეთი
ჰანოვერი და ნიდერლანდები. ნიდერლანდები გასაგებია რატომაც რადგან მის
ყოფილ ტერიტორიებს ჯერ კიდევ ჰაბსბურგები ფლობენ და თუ ჰაბსურგები ამ ომს
მოიგებდნენ ისინი დაიწყებდნენ ნიდერლანდების ტერიტორიების ვაჭრობას და ამით
ცდილობენ ჰაბსბურგების გულის მოგებას. ინგლისის პოზიციაც გასაგებია ის
ფიქრობს, რომ საფრანგეთი მისი მთავარი მეტოქეა და საფრანგეთის დაჩოქება
მნიშვნელოვანია. საქსონია ფიქრობს, რომ თუ პრუსია გაიმარჯვებს პრუსია მე
გამანადგურებსო. და რუსეთს კი არ აწყობს არანაირი ცვლილება, რადგან შეიძლება
მასსზე ასახულიყო ეს ყველაფერი, რადგან მასაც ქალი მმართველი ყავდა და
ჰანოვერი კი ბრიტანეთის პირდაპირი მოკავშირეა, ხოლო ესპანეთი კი აუცილებლად
ებმევა ინგლისის წინააღმდეგ ომში და ამიტომ ის პრუსიას დაუდგა გვერდში.

წინაპირობები
კონფლიქტი ავსტრიული ტერიტორიებისთვის დასრულდა 1748 წელს და აქტიური
შეტაკებები მიმდინარეობდა სილეზის ტერიტორიაზე ეს იყო გერმანიის
შვიდწლიანი ომი.

ტერიტორიაზე და იმისთვის, რომ ეღიარებინა ავსტრიაში მარია ტერეზა პრუსიამ

მიიღო სანაცვლოდ სილეზია და მხოლოდ ამით დათანხმდა და ძალიან ბევრი ივაჭრა
და საქსონიიდანაც გაიყვანა ჯარი და ავსტრია იძულებული იყო დათანხმებულიყო.
ეს ომი არ იყო ინტენსიური ეს ომი იყო პასიური ძირითადი საბრძოლო მოქმედება
იყო პრუსიას და ავსტრიას შორის. საფრანგეთი შეეცადა ომის ინტენსიურ ფაზაში
გადაყვანას, მაგრამ მისი მთავარი სამხედრო ძალების ორიენტივი იყო
ანტიინგლისური ფრონტი, ვიდრე ჰაბსბურგები. მან ეს ფრონტი პრუსიას დაუთმო და
თავად ინგლისის წინააღმდეგ ომში გადაერთო. საბოლოო ჯამში ავსტრია დამარცხდა
ოღონდ ნაწილობრივ, რადგანაც მან დათმო სილეზია, მაგრამ მარია ტერეზამ ტახტი
შეინარჩუნა ასევე ინგლისელება ძალიან დიდი ზარალი ნახეს და ჯორჯმა თქვა, რომ
ამ ომის გაგრძელება მას არ აწყობდა და მარია ტერეზაზე დაიწყო ზეწოლა და თვქა,
რომ დაზავებულიყვნენ და ამან ძალიან ბევრი რამ გადაწყვიტა. როდესაც
ბრიტანელები ზეწოლას ახდენდნენ ავსტრიელებზე ისინი ამით ძალიან
განაწყენდნენ და ზურგი აქციეს მას კონფლიქტის დასრულების თანავე და ეს ჟესტი
ძალიან მოეწონათ პრუსიელებს და უკვე პრუსიელები დაუკავშირდნენ
ბრიტანელებს. საფრანგეთმა ამ ომიდან განსაკუთრებული სარგაბელი ვერ ნახა და
მიხვდა, რომ პრუსიასთან მოკავშირეობით მას არანაირი განსაკუღებული შედეგი არ
ექნებოდა, რადგან ვერც ინგლისი ვერ გაანადგურა და მიხვდა, რომ პეუსია გააღვძა ამ
ნაბიჯით, რადგან მან პრუსიასთან კავშირი გაანელა. ესპანეთი კი იძულებული გახდა
ეღიარებინა მარია ტერეზას და ფრანცისის ლეგიტიმურობა და საბოლოოდ ამ
კონფლიქტმა შექმნა ერთი წინაპირობა გააღვიძა პრუსია დაასუსტა ავსტრია
საფრანგეთი მიხვდა რომ დომინანტი იყო პრუსია ბრიტანეთი კი მიხვდა რომ ამ
ჩართულობებეით მაინცდამაინც ბევრ შედეგს ვერ მიიღემდა და მთავარი იყო
შეენარჩნებინა ჰანოვერი. ამ ომმა გააღვიძა ძალიან საინტერესო პოსტულატები
მაგალითად, რომ ახალი რეალობა გვევლინებოდა ევროპაში და თუ მანამდე
კათოლიკებს შორის იყო დაპირისპირება ანუ ჰანსბურგებსა და საფრანგეთს შორის
ახლა უკვე ძლიერ სახელმწიფოდ წარმოდგა პრუსია და ის იყო შემდგომი ყველაზე
ძლიერი ძალა, რომელიც აუცილებლად გაიღვიძებდა ასევე ევროპულ საქმეებში
სრულიად ჩაბმული იყო რუსეთი ანუ ის არამხოლოდ შვეთეთზე არამედ ყველა
კონფლიქტზე ჩაბმას აპირებდა, რაც იქნებოდა ევროპაში და ბრიტანეთი იყო
კონტინენტურ ევროპული მოთამაშე. ამ ომამდე გერმანიის ტერიტორიაზე არ შესულა
ბრიტანული არმია საფრანგეთს არასდროს არ უფიქრია, რომ ჩრდილოეთ გერმანიის
ძალები მნიშვნელოვანი იქნებოდა და ავსტრია როგორც სახელმწიფო იქნებოდა
სუსტი და ვერ გაძლიერდებოდა.

წინაპირობები ამერიკა

ძალიან საინტერესო ვითარებაა ამერიკაში ამერიკაში მე-17 საუკუნიდან მთელი

აღმოსავლეთ სანაპირო ზოლი დასახლებული აქვთ და აქვთ 13 კოლონია, რომელშიც
შვიდწლიანი ომი.

ძალიან დიდი მოსახლეობაა აქ ცხოვრობს ყველა ბრიტანული წარმოშობის

მოსახლეობა და საკმაოდ დიდია ეს ტერიტორიები და დიდი მათი ძალა და
მნიშვნელობა, მაგრამ მათ ასე ვთქვათ განვითარების ბუნებრივ საზღვარს მიაღწიეს,
რადგან გარდა აღმოსავლეთისა მთელი ამერიკა არის ათვისებული. უკიდურესი
სამხრეთი ესპანეთის იყო საუბარია ფლორიდის სანაპიროზე დანარჩენი კი
საფრანგეთის იყო და ანუ ეს იყო ძალიან საინტერესო ჩაკეტილი ზონა სადაც ბევრი
არაფრის გაკეთება არ შეუძლიათ, რაც ერთ-ერთი მთავარი პრობლემაა,
რადგანტერიტორიები, რომლებიც მათ უკავიათ იზრდება მოსახლეობის
თვალსაზრისით მოსახლეობას ასე ვთქვათ ბევრი მიწა შჭირდება ბევრი ახალი
რესურსის მომარაგება ჭირდება და ცდილობენ განვითარდნენ აღმოსავლეთით სადაც
არიან ფრანგები და ეს არის მთელი მთავარი პრობლემა. ასევე აღმოსავლეთში
ცხოვრობენ ინდიელები, რომლებიც დაყოფილი იყვნენ ტომებად, რომლებიც
სხვადასხვა დამოკიდებულებით იყვნენ ევროპელებთან. აბენაკები არიან ტომები,
რომლებიც არიან მაქსიმალურად ორიენტირებულები არიან ფრანგებთან კარგი
ურტერთობის შენარჩუნების, რადგან ფრანგები იყვნენ კათოლიკეები ისინი
სწავლობდნენ ინდიელთა ენებსა და კულტურას და ცდილობდნენ ეზიარებინათ
მათი კულტურა განსხვავებით ბრიტანელებისგან, რომლებიც პროტესტანტები იყვნენ
და მათი მოტივაცია რელიგია არ იყო მათი მოტივაცია იყო განადგურება და
ცდილობდნენ ინდიელების განადგურებას და ბუნებრივი იყო, რომ უფრო
ფრანგებისკენ გადაიხრებოდნენ ასევე კიდევ ერთი რეალობა იყო და ეს რეალობა იყო
ის, რომ ფრანგებს ასეთი კარგად დასახლებული ტერიტორიები არ ჰქონდათ
ამერიკაში და ისინი ძირითადად სავაჭრო პოსტებით იყვნენ განსხვავებით
ინგლისელებისგან, რომლებსაც არა მხოლოდ დიდი რაოდენობის მოსახლეობა
ჰყავდა არამედ ადგილობრივი ჯარი ჰყავდათ და ეს არის კიდევ ძალიან საინტერესო
ფაქტი. ადგილობრივი არმიაც კი არსებობდა ანუ ამერიკული ჯარის ჩანასახიც იყო.
ასევე იყვნენ იტოკეზები, რომლებიც უფრო სამხრეთის ტერიტორიაზე ცხოვრობდნენ
და ისინი უფრო მეტად იყვნენ ბრიტანელების მხარეს, რადგან მათ აბენაკები არ
უყვარდათ და ფიქრობდნენ, რომ თუ აბენაკების დამარცხებაში ინგლისელები
დაეხმარებოდნენ შემდგომ ისინი რაღაც ტერიტორიის დაკავებას მაინც შეძლებდნენ
და ისინი ფიქრობდნენ, რომ აბენაკები იყვნენ მათი მთავარი საფრთხე აქედან
გამომდინარე და ეს იყო მათი მამოტივირებელი.

ევროპის თეატრი

ევროპაში 1748-50 წლისთვის ხდება დიდი დიპოლამტიური რევოლუცია, რადგან

სრულიად შეიცვალა ყველაფერი. ავსტრიასაც და რუსეთსაც გაუჩნდათ ახალი
მიზნდბი და სურვილები. ავსტრიის მიზანი იყო სილეზია, რომ დაებრუნებია ეს
ნაყოფიერი მიწები, ხოლო აღმოსავლეთ პრუსია გადაცემულიყო პოლონეთს და
პოლონეთის ნაწილი იქნებოდა ეს ნაწილი და კურლანდია თუ რუსეთს გადაეცემოდა
ეს პოლონეთს უნდა გადასცემოდა, რადგან დაბალანსებულიყო ეს ყველაფერი.
შვიდწლიანი ომი.

დიეტუბა არის კურლანდია აღმოსავლეთ პრუსია არის კონინსბერგი. კურლანდიის

მიღება უნდოდა აღმოსავლეთ პრუსიის გადაცემით კი ეს ყველაფერი
დაბალანსდებოდა, რადგან გაცვლიდნენ ტერიტორიებს ანუ თუ პოლონეთი რუსეთს
ამ ტერიტორიას მიცემდა ანუ კურლანდიას ისინი სანაცლოდ აღმოსავლეთ პრუსიის
ტერიტორიას მიიღემდნენ სანაცვლოდ. სილზეიის მირების სურბილი კი ავსტრიას
ქონდა და მთავარი სამიზნე იყო. შესაბამისად მათი მიზნები ნათელია და ისინი
ბუნებრივ მოკავშირეობაში შედიან, რადგანმათთვის მთავარი პრუსიის ძალის
განეიტრალებაა, რომელიც არის მზარდი ძალა და უკვე ხვდება, რომ კურლანდიისა
და სხვა ტერიტორიების დაკავებას ისევ პრუსია მოახერხებს და არა რომელიმე სხვა.
საფრანგეთსა და ავსტრიას თუ აქამდე მტრებიარიან ისინი ახლა უკვე ხვდებიან, რომ
მოკავშირეები უნდა იყვნენ, რადგან ფიქრობენ, რომ ჰანოვერი უნდა ჩამოშორდეს
ბრიტანეთს და საფრანგეთი ხვდება, რომ ბრიტანეთი და პრუსია წარმოადგენენ
ყველაზე საშიშ ძალას და ორივე მათგანის განეიტრალება ნომერ პირველი ამოცანა
უნდა იყოს. ფიქრობენ, რომ ან საფრანგეთმა უნდა ჩაიგდოს ხელში ჰანოვერი და ამით
გაესაზღვროს პრუსიას ან იყოს ნეიტრალური ანტიბრიტანული და ანტიპრუსიული
ტერიტორია. მათთვის ახლა უკვე ცენტრალური გერმანიაა ამოცანა. ისინი ფიქრობენ,
რომ საფრანგეთმა ჰანოვერი ან ხელში უნდა ჩაიგდოს ან უნდა იყოს დამოუკიდებელი
ოღონდ ძლიერი რითაც შეამცირებს პრუსიის განვითარებას. ასევე საფრანგეთი
ფიქრობს, რომ პოლონეთში ფრანგული მმართველობა უნდა დასვას და აქედან
გამომდინარე ის პოლონეთსაც ეუბნება, რომ მოკავშირეები იყვნენ, რადგამ მის
გარეშე ის ვერ გადარჩებოდა და ეს საფრანგეთის საკმაოდ საინტერესო მოტივაციააა.
რაც შეეხება შვდეთშ მისთვის ეს არის ერთგვარი გასაღები პრუსიის საბოლოო
დამარცხების და ფიქრობს, რომ თუ ის ხელში პოლონეთსა და ჰანოვერს ჩაიგდებს და
მთელს დასავლეთ ევროპის დამაკავშირებელ ხაზს შვედეთი მიიღებს მთლიან
კომერანიას და დანარჩენ შემთხვევაში აითვისებს პრუსიის ტერიტორიას. ფრანგები
პრუსიას უსპობენ განვითარების შანსს, რადგან ისინი ფიქრობენ, რომ პრუსია არის
ყველაზე ძლიერი და საშიში სახელმწიფო, ხოლო ოსმალეთი ფიქრობს, რომ
საფრანგეთი ამ გამარჯვებების შემდეგ მთლიანად დაიქვემდებბარებს ოსმალეთს და
ოსმალეთი იქნება მისი მონა სახელმწიფო და ეს არის საფრანგეთის გრანდიოზული
გეგმა. ანუ თუ პოლონეთი პრუსიის დიდ ნაწილს ხელში ჩაიგდებს ის განვითარებას
მოუსპობს პრუსიას აღმოსავლეთით ასევე პომერანიის ტერიტორიიდან გამომდინარე
შვედეთი პრუსიას საკმაოდ დიდ ნაწილს წაართმევს. ჰანოვერი იქნება საფრანგეთის
ან იქნება დამოუკიდებელი და დასავლეთით განვითარებას მოუსპობს პრუსიას,
ხოლო სამხრეთით სილეზიას და საქსონიას ავსტრია აითვისებს და ის მოაქცევს
ტერიტორიას შუაში. პრუსია არის ყველაზე საინტერესო, რადგან მისთვის ყველა
ტერიტორია სასურველია, მაგრამ მისთვის მთავარი არის საქსონიის დაკავება,
რადგან სილიზია მისია და საქსონიას თუ დაიკავებს ის გახდება უმთავრესი წამყვანი
ბირთვი ევროპის ტერიტორიაზე და ბოჰემიის ტერიტორიაზე ის ცდილობს, რომ
პოლონეთთან ივაჭროს და პოლონეთი მის გაყოფას დათანხმდეს. პოლონეთში კი ამ
ორმა ფაქტორმა შექმნა შიდა დაპირისპირება რომლითაც ისარგებლეს რუსებმა და
შვიდწლიანი ომი.

წაართვეს კურლანდიაც და სხვა ტერიტორიებიც და ყველაზე დასუსტებული აქედან

პოლონეთი გამოვიდა მიუხედავად იმისა, რომ ყველა რაღაცას პირდებოდა.
საბოლოო ჯამშ კი შიდადაპირისპირება იყო ყველამ მის საზღვარზე იომა და
ვერანაირი სარგებელი ვერ ნახა, პირიქით ყველაზე დიდი არეალი მისი გახდა
რუსეთის ძალების მობილიზება, რადგან რუსეთის ჯარი როგორ უნდა
დახმარებოდნენ ავსტრიას რათქმაუნდა პოლონეთის გავლით და საფრანგეთს არ
აინტერესებდა რუსეთის ჯარი სანამ ის დავამდა ბურბონთა დინასტიას იქ და მიუშვა
და ვერ ხვდებოდა, რომ რუსეთის ჯარი ისეთი ძლიერი იქნებოდა, რომ იქ დარჩენას
და გამაგრებას შეეცდებოდა. ანუ ეს არის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი რამ რო აი
რუსეთმა რა უნდა ქნას და ეს არის მცდარი, რადგან რუსეთი არ არის სანდო
სახელმწიფო და მასსზე არ შეიძლება, რომ ითქვას, რომ ის ვერ გაძლიერდება ან
ძალას არ გამოიყენებს ძალიან საშიში სახელმწიფოა ძალიან ძლიერი სახელმწიფო
იყო და ვერ მიხვდნენ, რომ ამ ყველაფრის საფასურის გადახდა ძალიან ძვირად
მოუწევდა საფრანგეთს და ეს იყო მთავარი შეცდომაა.

დასაწყისი.

ომი დაიწყო ერთი მარტივი მიზესის გამო. არ არსებობდა ინგლისელებსა და

ფრანგებს შორის ზუსტი საზღვარი ამერიკის ტერიტორიაზე ამიტომ 1754 წელს
ფრანგულ სამხედრო დაჯგუფებას თავს დაესხა ინგლიელი გენერალი ჯორჯ
ვაშინგტონი და ეს ბრძოლა ცნობილია იუმონ ვილნის ბლენის სახელით და ამ
ბრძოლაში ჯორჯ ვაშინგტონი დამარცხდა და თუ გვაინტერესებს ომი ვინ დაიწყო ეს
ომი დაიწყო ერთმა პერსონამ სახელად ჯორჯ ვაშინგტონმა. აი იმ ჯორჯ
ვაშინგტონმა, რომელმაც ამერიკის რევოლუციას ჩაუყარა საფუძველი მოგვიანებით,
ხოლო მანამდე ის იყო ინგლისის ერთგული გენერალი და არც უფიქრია ასეთი რამე
და ის იყო ერთ-ერთი ინგლისელი კოლონიზატორის შვილი, რომელიც შეეცადა
ინგლისური ინტერესების დაცვას, რადგან ფორტ ნესესიტი ასე ვთქვათ იყო
ფრანგული სამხედრო ფორტი, რომელიც სასაზღვრო ზონასთან იყო ახლოს და
ფიქრობდნენ, რომ თუ ამ ნესესიტიში დიდ არმიას გაამაგრებდნენ ფრანგები უფრო
სიღრმეებშიც შემოვიდოდნენ ადმიტომაც ინგლისელებმა პრევენციისთვის დაარტყეს
ფრანგებს და სამხედრო მოქმედებები დაიწყეს. ნიუმონვილის გლენის ბრძოლის
სახელით დარჩა ეს ყველაფერი ისტორიას, რომლის შედეგადაც ინგლისელები
დამარცხდნენ. ვაშინგტონი ტყვედ ჩავარდა, მაგრამ მან მისი ქარიზმატული
მომხიბვლელობითა და ფრანგების მიამიტობით დაუსხლტა ხელიდან ფრანგებს და
ფრანგებმა გაუშვეს და მსოფლიო უკვე მსოფლიო კარგად მიხვდა, რომ ეს უკვე ომის
დასაწყისი უნდა ყოფილიყო, რადგან ინგლისმა კოლონიებში უკვე გამოაცხადა
შვიდწლიანი ომი.

სამხედრო მობილიზაცია. ანუ პირველივე შეტაკების შემდეგ სამხედრო

მობილიზაცია ეს იმის მაუწყებელი იყო, რომ გააზრებული იყო ინგლისის მხრიდან,
რომ ომი შესაძლოა დაწყებულიყო. და სწორედ ასეც მოხდა, როგორც კი აღიშნული
ინფორმაცია პრუსიაში ჩავიდა პრუსიელებმა დაიწყეს მოქმედება და ფიქრობენ, რომ
ახლა სანამ საფრანგეთი და ავსტრია ძალების მობილიზებას შეძლებენ დრო იყო
ემოქმედათ და მაშინვე პრევენციულად განახორციელა დარტყმა და საქსონიაში
შეიჭრა. შესაბამისად თუ გვაინტერესებს ვინ დაიწყო ომი დაიწყო ბრიტანულ
პრუსიულმა კოალიციამ. მიუხედავად იმისა, რომ მთელი ამ ომის იდეური მზადების
პროცესი იყო ფრანგულ ავსტრიულ რუსული მხრიდან მაინც ომის პირველი ნაბიჯი
იყო ბრიტანულ ფანგული. ასევე საფრანგეთი და ავსტრია მაშინვე ომს უცხადებს
პრუსიას, ხოლო თავის მხრივ, რადგან საფრანგეთსა და ინგლისს შორის ომი უკვე
გამოცხადებულია ასევე ავსტრია უცხადებს ომს ინგლისს. ანუ ეს იყო მთელი
მომენტი. ერთის მხრივ საფრანგეთ-ინგლისის ომი უკვე დაიწყო ამერიკის
ტერიტორიაზე ასევე პრუსია საფრანგეთი საქსონიის ომიც დაიწყო რის შედეგადაც
საფრანგეთმა და ავსტრიამ ომი პრუსიას გამოუცხადა და ასევე ინგლის
საფრანგეთთან ერთად ომი გამოუცხადა ავსტრიამაც. რუსეთმა მობილიზაცია
გამოაცხადა და ესპანეთი ელოდებოდა ომში ჩართვას და ეს იყო რადიკალური
ცვლილებები.

ამერიკის თეატრი.

ამერიკის თეატრი არის მთავარი საბრძოლო არეალი და იქ ფრანგებმა შეტევა დაიწყეს

და დაიკავეს ფორტ ნესესიტის გარეშე პრეიმეტრი რაც მათ ჰქონდათ და წამოვიდნენ
უფრო სიღრმეში ბრიტანელების ტერიტორიაზე და მათი ტერიტორიების ათვისების
მცდელობა ჰქონდათ მათ. ბრიტანელებმა თავის მხრივ დაიწყეს შეტევა სხვადასხვა
მიმართულებით, მათ შორის ერთ ერთი მთავარი იყო ლუისბურგის აღების
მცდელობა და თუ კი ლუისბურგის მცდელობა გაუვიდოდათ ყველაფერი
დასრულდებოდა, რადგან საფრანგეთს ორად გაყოფდნენ. ასევე ძალიან
მნიშვნელოვანი იყო ის, რომ კანადა იყო მათი ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი სამიზნე,
რადგან კანადით მოუვლიდნენ დიდ ტბებს და აღმოჩნდებოდნენ საფრანგეთის
სიღრმეში და ამიტომ ეს იყო მათი ერთ ერთი მთავარი მიმართულება. მოგვიანებით
ისინი უკვე კარგად ხვდებიან, რომ ლუისბურურგის მიმართულება ჩრდილოეთისა
და კანადის მიმართულება უნდა ყოფილიყო ამით ისინი სიტუაციას მოაგვარებდნენ
და და გაწყვეტდნენ საფრანგეთის ორ ტერიტორიას შორის კავშირებს. საბლოო ჯამში
ვერც დიდი ტბების და ვერც ლუისბურგის აღება ვერ შეძლეს და ამის სანაცვლოდ
ფორთ ჰენრის დაკავება მოახერხეს ფრანგებმა ანუ თავდაპირველად საფრანგეთი
ბევრად უფრო წარმატებული იყო ვიდრე ერთიშეხედვით ეს ყველაფერი ჩანდა.
ფორტ ჰენრის დაკავებით იფრანგები ნიუ იორკს მიუახლოვდნენ. აქედან
გამომდინარე მოხდა ინდიელების მობილიზებაც და მაქსიმალურად ბრიტანელებზე
შვიდწლიანი ომი.

დაწოლა დაიწყეს. ბრიტანელებს ძალიან სერიოზული პრობლემა შეექმნათ, რადგან

პრაქტიკულად მათ თავდასხმითი სამხედრო ნაწილები აღარ ჰყავდათ, ხოლო
თავდაცვაში მათი ყოფნა ძალიან ღტული იყო, რადგან ფრანგები სამი
მიმართულებიდან უტევდნენ მათ. ერთი იყო ვირჯინიის მიმართულება საიდანაც
თავიდან ვაშინგტონმა განახორციელა შეტევა მეორე იყო ნიუ იორკის მიმართულება,
ხოლო მესამე მიმართულება იყო კანადიდან წამოსული ანუ კანადური სამხედრო
ნაწილები პერიოდულად ბრიტანელებს თავს ესხმოდნენ. აქედან გამომდინარე სამივე
მიმართულებიდან პრობლემა ჰქონდა ბრიტანელებს და ალბათობა იმისა, რომ
ბრიტანეთს ეს ომი შემოეტრიალებინა იყო ძალიან მცირე. აქედან გამომდინარე
ბრიტანეთმა საერთოდ განსხვავებული ტაქტიკა აირჩია და გადაწყვიტეს
ცენტრებისთვის დაერტყათ. სხვათაშორის ეს ტაქტიკა წარმოუდგენელი იყო, რადგან
ლოჯისტიკურად ძალიან რთულია აწარმოო ომი შორს ტერიტორიაზე, როდესაც მისი
მომარაგების ცენტრი არ გაქვს ჩაგდებული ხელში. ბრიტანელებმა შეტევა დაიწყეს
კვებეკზე და მისი აღება წარმოუდგენელი იყო და ჯეიმს ლუფი, რომელიც მისი
ხელმძღვანელი იყო დაიღუპა ამ ოპერაციის დროს, მაგრამ კვებეკი ბრიტანელებმა
მაინც აიღეს. და რაც მთავარია ბრიტანელებმა ძაან საინტერესო ტაქტიკა გმოიყენეს
ინდიელები, რომლებიც მათ მხარეს იბრძოდნენ ჩაიყვანეს და ადგილობრივ კანადელ
ინდიელებს დამოუკიდებლობას შეპირდნენ ამიტომ კანადელები აუჯანყდნენ ფრანგ
ინდიელებს. ანუ ერთისმხრივ ბრიტანელებმა ძალიან გარისკეს მთელი არმია
გაუშვეს ჩრდილოთში და შესაბამისად კვებეკის შეტევები ნაწილობრივ შეიძლებოდა
რომ წარმატებული ყოფილიყო თან ისე, რომ მათ ზურგის მომარაგება არ ჰქონდათ.
ამასობაში კი ფრანგები ნიუ იორკსა და სხვა ტერიტორიებს უტევდნენ. ამიტომ ამ
ომის მოგების ალბათობა იყო ძალიან დაბალი, მაგრამ როდესაც ფრანგებს ზურგში
პანიკა შეექმნათ შეეცადნენ, რომ ის ზურგი გადაერჩინათ და სწორედ ამ ზურგის
გადარჩენის მცდელობას შეეწირა საფრანგეთის არმია და ისინი მობრუნდნენ და
დაიწყეს კვებეკის გადარჩენა. ამით ბრიტანელებმა ისარგებლეს და მონრეალთან
ფრანგული ჯარი გაანადგურეს. ამიტომ ამ კონფიქტის მთელი უცნაურობა იყო ის,
რომბრიტანელები ომს აგებდნენ და ფრანგებს ჰქონდათ სრული უპირატესობა
ოღონდ ახლა უკვე მათი მთავარი მოტივაცია უნდა ყოფილიყო ცენტრების აღება
მაგრამ უბრალოდ რადგან ბრიტანელებს ბევრი ეკონომიკური და პოლიტიკური
ცნეტრი ჰქონდათ და არ დაამთავრებდა რომელიმე ცენტრის აღება ომს აომიტომ
ფიქრობდნენ ბრიტანელები გამოეფიტათ მათ დაესუსტებინათ ეკონომიკურად
დაემხოთ და მათი დანებებას გამოიწვევდა ეს ეკონომიკური ზარალი. იმ ფაქტს კი
ვერ ელოდებოდნენ, რომ ისინი მათ ერთ-ერთ უმთავრეს ცენტრს დაარტყამდნენ და
სწორედაც ეს ქნეს და რადგანაც ბრიტანელებს ერთი ცენტრი არ ჰქონდათ და
ფრანგებს ჰქონდათ ერთი ცენტრი ფრანგების ამ ცენტრის გატეხვამ ძალიან კარგად
იმუშავა და ფრანგები მობრუნდნენ გადასარჩენად წავიდნენ, მაგრამ მონრეალთან
დამარცხდნენ. ასევე ძალიან მნიშვნელოვანია მეორე ფაქტი ანუ როდესაც გინდა
მოწინააღმდეგეში დაქსაქსულობა გამოიწვიო შენ უნდა მაქსიმალურად ბევრ
ტერიტორიაზე უნდა ეომო და ფრანგებმა ეს იცოდნენ და ბრიტანელებს სამი
შვიდწლიანი ომი.

მიმართულებით უტევდნენ. ბრიტანელებმაც იცოდნენ ეს, მაგრამ ბრიტანელებს

დიდი არჩევანი არ ჰქონდათ. ლოგიკური არჩევანი კი იყო ასეთი გემები რაც მათი
უპირატესობა იყო უნდა ჩაერთოთ მოქმედებაში ამიტომ მათ აირჩიეს მეორე თეატრი
კარიბის ზღვა. ჰაიტიზე დაიწყეს თავდასხმები და მეკობრეობა ფრანგული
ქაალაქების ანუ საფრანგეთი იძულებული გახდა როგორც სახმელეთო ისე საზღვაო
მოქმედებებში ჩაბმულიყო, რომელშიც ბრიტანეთი აშკარა უპირატესობას ფლობდა
და ამ ომმა ბრიტანელებს დაანახა, რომ ძლიერი სახმელეთო ჯარი მათ ჯერ კიდევ არ
ჰყავდათ და ეს ყველაფერი 1914 წლამდე იყო. ანუ პირველ მსოფლიო ომამდე
ბრიტანეთის სამხედრო ჯარი კვლავ სუსტად რჩებოდა. თანდათან ძლიერდება
ბრიტანეთის სახმელეთო ჯარი, მაგრამ ამ პერიოდში საფრანგეთი მაინც ყველაზე
ძლიერია და ბრიტანელებს ბევრად მეტი აქვთ დასაკარგი, რადგან მათ მოსახლეობა
ჰყავთ და საფრანგეთს ჯარი ჰყავს მხოლოდ ამერიკის ტერიტორიაზე და მათი
ცენტრი არის მხოლოდ და მხოლოდ კანადაში კვებაკსა და მონრეალში, ხოლო
როდესაც ორივე მათგანი აიღეს ბრიტანელებმა საფრანგეთი ამ ტერიტორიაზე უკვე
დამარცხებული იყო. ასევე მას მას ჰყავდა ძალიან კარგი კოლონიები კარიბის ზღვაში
და იქაც მას ძალიან დიდი პრობლემა შეუქმნა როგორც ჩანს.

ინდოეთის ოკეანის თეატრი.

ინდოეთის ოკეანის თეატრი ამერიაკზე ბევრად საინტერესოა. 1600 იანი წლებიდან

ბრიტანეთს ინდოეთისადმი ინტერესი ჰქონდა ძალიან ძლიერი ჯერ კიდევ
ელიზაბედის პერიოდში დაარსდა აღმ ინდოეთის კომპანია, რომელიც ძალიან
ძლიერი იყო და მდიდარი და ამ კომპანიას თავისი არმია და ფლოტი ჰყავდა. რიგი
ინგლიელი ფილოსოფოსი აღმოსავლეთ ინდოეთის კომპანიის წევრი იყო იმდენად
ძლიერი იყო ეს ყველაფერი. აღმოსავლეთ ინდოეთის კომპანია იყო ძალიან საშიში
ძალა, რადგან ისინი შეზღუდულები არ იყვნენ სახელმწიფოთა შორის
შეთანხმემებით ანუ აკეთებდნენ რასაც უნდოდათ. მას ჰქონდა უზარმაზარი
ფინანსური რესურსი და იარაღი, შესაბამისად ამ ყველაფრით ყველაფერს აკეთებდნენ
და იყვნენსუპერ განვითარებულები იმის კვალობაზე რასაც ისინი იბრძოდნენ ანუ
ძალიან განვითარებულები. ამ კომპანიის თითქმის ყველა წევრი იყო ძალაინ
განვითარებული და რჩეული კომპანია იყო ყოველთვის. ეს იყო სახელმწიფო
სახელმწიფოში და ის დაუკავშირდა იქ არსებულ ვუგათა იმპერიას, რომელიც
მუსლიმური იმპერია იყო და ეს იმპერია შორეული წამროშობით იყო მონღოლთა
იმპერიასთან დაკავშირებული. უფრო კონკრეტულად კი თემურიდებთან და მათი
შტამომავლობა როდესაც ირანში დამარცდა ისინი მდინარე ინდის სანაპიროზე
გაიქცნენ და დელის სასულთნოსთან ერთად დააარსეს ვუგალთა იმპერია. ამიტომ
ვიმეორებ, რომ მათი შორეული ფესვები დაკავშირებულია მონღოლებთან. 1650
წლებში 1350 წლებში დაარსებულმა ვუგალთა იმპერიამ დაიწყო დასუსტება და
მათთან თანამშრომლობის შედეგად ბრიტანელებმა დაიწყეს ათვისება ინდოეთის
შვიდწლიანი ომი.

ტერიტორიის. ბრიტანეთმა ძირითად სამიზნედ კარნატიკის ტერიტორია აიღო და ამ

ტერიტორიაზე მათ საკმაოდ ბევრი ტერიტორია მისცეს ინგლისელებს და უთხრეს,
რომ თქვენ შეგიძლიათ აქ შექმნათ ძლიერი ეკონომიკური ზონა და ივაჭროთო. ეს
ყველაფერი ორივე მხარეს აწყობდა. ასევე ამ იმპერიაში შიდა გახეთქილებები იყო და
ფიქრობდნენ, რომ ბრიტანელების დახმარებით ამ პრობლემას გადაჭრიდნენ და ნუ
რათქმაუნდა ბრიტანელებსაც ახეირებდნენ და იმას ვერ ფიქრობდნენ, რომ კომპანიას
შეეძლო ქვეყნის დაპყრობა. ვუგალის იმპერიის ერთ-ერთი უმთავრესი პრობლემა იყო
ცენტრალური ინდოეთის კონტროლი, რადგან ამ ტერიტორიაზე ინდუიზმი იყო
მთავარი რელიგია და ისინი მუსლიმები იყვნენ და ძალიან რთული იყო ეს
ყველაფერი ბრიტანელების გარეშე და აქედან გამომდინარე მათი დახმარება
ლოგიკური იყო, მაგრამ გაჩნდა მეორე პრობლემა ფრანგებიც მოვიდნენ და
ბრიტანელებთან ერთად ცდილობდა, რომ აეთვისებინა რიგი პრეფერენციები ამ
ტერიტორიაზე მათ ხელში ჩაიგდეს მნიშვნელოვანი ტერიტორიები მათ შორის გოა
და მოგვიანებით სცადეს აღმოსავლეთ ინდოეთის ტერიტორიების ბენგალის
ათვისებაც სადაც ბანგლადეშია დღესდღეისობით. როდესაც ავსტრიის ტახტისთვის
დიწყო ევროპაში შეტაკებები უკვე მაშინ დაიწყო ბრიტანელებსა და ფრანგებს შორის
შეტაკებები ინდოეთში. შესაბამისად ვუგალთა იმპერიის წარმომადგენლებიც ორად
დაიყვნენ და მათ შორისაც გაჩნდა კონფლიქტი ისეთი მწვავე არა მაგრამ ეს იყო
საბაბი, რომელიც კარგად გამოიყენეს შიდა იმპერიულ კარზე. ასევე საინტერესოა,
რომ 54 წელს ჯერ კიდევ ომამდე ამერიკაში უკვე მიმდინარეობდა შეტაკებები
აღმოსავლეთ ინდოეთის ტერიტორიაზე ბრიტანელებსა და ფრანგებს შორის. ასევე
როდესაც ბრიტანელებმა და ფრანგებმა როდესაც სრულმაშტაბიანი შეტაკება დაიწყეს
ერთმანეთში ვუგალთა იმპერიაში დაიწყო შიდადაპირისპირება და აჯანყებულებმა
ვუგალთა იმპერიის ძირითადი ბირთვი დაამხეს. სიმბოლურად ვუგალთა იმპერია
კვლავ არსებობდნა, მაგრამ ცენტრი მარათების იმპერია უკვე დამოუკიდებელი იყო,
რომელმაც ხელში მთელი ძალაუფლება ჩაიგდო. მათ კარგად იცოდნენ ერთი რამ,
რომ თუ უნდოდათ მთელი ინდოეთის გათავისუფლება მოწიააღმდეგისგან უნდა
გაენადგურებინათ სამივე მტერი ვუგალები ფრანგები და ინგლისელები. ასევე ისინი
იყვნენ ინდუიზმის მიმდევრები და ძალიან ძლიერი შეიარაღებული ძალები
ჰყავდათ. ანუ უამრავი სამხედრო ჰყავდათ ასევე აღსანიშნავია, რომ ინდოელთა
რაოდენობა ამ პერიოდში ძალიან დიდია და რამდენიმე მილიარდს აღწევს. ამიტომაც
ისინიც გადადიან შეტევაზე და ამ თეატრში ინდოეთის თეატრში არის ოთხი
დაპირისპირებული ძალა ვუგალები მარათების წინააღმდეგ ფრანგები
ინგლისელების წინააღმდეგ და ინგლისელები მარათების წინააღმდეგ და ამდენი
დაპირისპირების არეალი არსებობს.

შავი ხვრელი კალკუტაში

ეს არის ყველაზე ისეთი რამ რაც კი არსბეობს ასე ვთქვათ ამ კონფლიკტში. ძალიან
საინტერესო ისტორიაა აქვს ამ ყველაფერს და მარატების მიზანი იყო ამ ყველაფრის
შვიდწლიანი ომი.

განწმენდა და 1753 წელს ამ მარათების სირაჯ უდ დაილამი და ეს პიროვნება იყო

ფანატიკოსი ინდუისტი რომელსაც ეზიზღებოდა ყველანაირი ქრისტიანული და
მუსლიმური და მიზნად დაისახა გაენადგურებინა ისინი და მან გაანადგურა
ბენგალში არსებული ვუგალელი სამხედროები და მოსპო ყველაფერი და მოგიანებით
მდინარე ბენგალთან სადაც კალკუტა იყო ქალაქი იქ მივიდა და ფრანგებსა და
ბრიტანელებს პირობა წაუყენა, რომ ორივე მთგანს ერთსიმხრივ ერთმანეთტან
კონფლიქტი შეეწყვიტა და ბენგალის ტერიტორია ერთხელ და სამუდამოდ
დაეტოვებინა. ამაზე ფრანგები დათანხმდნენ რადგან იცოდნენ, რომ რამდენიმე
ასეული ათასი სამხედრო იყო მობილიზებული და შესაბამისად გამოსავალი იყო
მარტივი უნდა დათმო ჯერ და მერე წინ წახვიდე. ფრანგები ფიქრობდნენ, რომ
ბენგალის შენარჩუნება მაინდამაინც მათთვის მნიშვნელოვანი არ იყო და ფრანგები
წავიდნენ. ინგლისელებმა უარი თქვეს და არ წავდინენ და ნუ რათქმაუნდა 200
კაციანი გარნიზონი რამდენიმე ასეულმა ათასმა კაცმა ადვილად აიღო კალკუტა და
დატყვევბული 146 სამხედრო 5 კვადრატულ ოთახში შეყარეს სადაც ერთ ღამეში 126
ადამიანი მოკვდა და ამან გამოიწვია ყველაზე დიდი სკანდალი მსოფლიოში,
რადგანაც ტყვეების წამება და დახოცვა არ არის სწორი საქციელი და ეგ არის
ზოგადად ყველაზე დიდი დანაშაული ომის პერიოდში და ეს დანაშაული ჩაიდინეს
ზოგადად იდოელებმა და მთელს ინგლისსში ჩავიდა ეს ხმა ამან გამოიწვია
ინგლისელების პასუხი და თქვეს, რომ მთელი იმპერია უნდა განადგურებულიყო და
მათი გენოციდი ამოირეს მიზნად. ანუ ზემოხსენებული მიზეზი იმდენად
შოკისმომგვრელი იყო, რომ ახლა ჩვენ ბოლომდე ვიძიებთო შურსო და მათი სამიზნე
გახდა არამარტო ფრანგები, არამედ მანათების იმპერიის ყველა წარმომადგენელი,
მაგრამ ერთი პრობლემა იყო რამხელა ძალა უნდა გამოეყენებინა ბრიტანეთს, რომ
მათთან დაპირისპირებულიყვნენ. ძალიან მიშვნელოვანი იყო აქ პიროვნებების
ფაქტორები. მთელი ბრიტანული არმია, რომელიც კარდატაკში იყო გამაგრებული
დაიძრა ბენგალისკენ, რომ კალკუტა გაეთავისუფლებინათ. თუმცა როდესაც
კალკუტაში ჩავიდნენ რასაც მანათელები არ ელოდებოდნენ იყო ის, რომ
ბრიტანელები ძალიან ბევრს სვავდნენ და იყვნენ უკონტროლოები და სწორედ
რამდენიმე მნიშვნელოვანი ინციდენტი იყო ის, რომ ბრიტანელები დათვრნენ და
უგუნოდო შეიჭრნენ მანათების ტერიტორიაზე და დაუწყეს ხოცვა ჟლეტვა მათ და
მანათებს ვერ წარმოედგინათ, რომ რამდენიმე ათასმა კაცმა ასიათასობით სამხედროს
დაუწყეს შეტაკება და იმდენად შოკი იყო, რომ მათ განიცადეს მარცხი მარცხზე კი
უცნაურად ჟღერს, მაგრამ ლოგიკურიც არის როდესაც უკონტროლოები იყვნენ ასეთი
რაღაცეები გასაკვირი აღარ იყო და მანათების იმპერატორი კარგად მიხვდა,
რომგადამწყვეტი შეტევა დაეწყო იმ არმიისთვის, რომელიც კალკუტასთან იყვნენ
გამაგრებულები და თქვა, რომ ყველა მათგანი უნდა მოესპოთ. კალკუტას არმია
დაიძრა, თუმცა ბრიტანელებმა ძალიან ჭკვიანური სვლა გააკეთეს. იმპერატორის სიძე
იყო მირ ჯაფარი, რომელსაც ძალიან ახლო კავშირები ჰქონდა ვუგალების
წარმომადგენლებთან და მას მოტივაცია ჰქონდა, რომ მაინცდამაინც მარათების
დაცვის დიდი მოტივაცია არ ჰქონდა ამიტომაც ბრიტანელებმა მას ფული
შვიდწლიანი ომი.

გადაუხადეს და კრიტიკულ მომენტში მან იმპერატორს უღალატა და ზურგიდან მის

წინააღმდეგ მოექცა. საბოლოო ჯამში ბრიტანელებმა კალკუტა აიღეს და დაიცვეს ის
იმპერატორი გაიქცა და მისი სიძე გამოცხადდა ბრიტანეთი პროტექთორატის მყოფ
მმართველად. მაგრამ სანამ ყოფილი იმპერატორი ცოცხალი იქნებოდა სიტუაცია ვერ
დაწყნარდებოდა და ამიტომაც მოქმედმა იმპერატორმა იგი დააკავა და სიკვდილით
დასაჯა. ამის შემდეგ ბრიტანელებმა ბევრი აღარც აცალეს და რამდენიმე წეილწადში
მთლიანი ინდოეთი დაიპყრეს და შავი ხვრელის პროცესსში ვინც კი იღებდა
მონაწილეობას სიკვდილით დასაჯეს. ანუ ეს იყო ბრიტანეთის სტრატეგია, რომ თუ
შენ ბრიტანეთის იმპერიის წინააღმდეგ აიღებ ხელს ყველგან გიპოვით და მოგკლავთ,
რაც ამერიკამ დღეს აითვისა და ბრიტანეთისგან მოდის ეს პრინციპი. ასევე
მნიშვნელოვანია, რომ როდესაც მარატების იმპერია განადგურდა ფრანგებმა უკან
დახევა დაიწყეს უომრად, რადგან გამოდიოდა, რომ მოწინააღმდეგე ვინც კი ჰყავდა
ყველა ინგლისს ჰქონდა ხელში ჩაჰდებული და მისი შეჩერება შეუძლებელი იყო.
მოგვიანებით ინგლისელებმა ეს კომპანია გააუქმეს და მთელი ტერიტორიები რაც
მიიღეს გადავიდა თავად ინგლისის სახელმწიფოს ხელში.

ევროპის თეატრი.
ევროპის თეატრი ყველაზე საინტერესოა, რადგან აქ უფრო ბევრი ძალაა ჩართული.
ჰანოვერზე შეტევა იყო თავდაპირველი ამოცანა და ფრანგები გადავიდნენ შეტევაზე
ჰანოვერის ასაღებად და თავდაპირველად საკმაოდ წარმატებულადაც კი, მაგრამ
მიუხედავად ჰანოვერის გულის დაკავებისა სანაპირო ზოლი ქალაქი ლუბეკის
ჩათვლით ვერ აიღეს ფრანგებმა და სანაპირო ზოლი მოექცა ალყაში, მაგრამ
ბრტიანელებმა მათი ძალიან ეფექტური დაცვა მოახერხეს და შესაბამისად ფრანგებმა
ამ მიმართულებით ეფექტური გარღვევა ვერ შეძლეს. ასევე ავსტრიელები შეეცადნენ
შეტევაზე გადასულიყვნენ და მათ მოახერხეს ასე ვთქვათ საქსონის გათავისუფლება
და სილეზიაშიც გადავიდნენ შეტევაზე. სილეზიის შენარჩუნება მათ ვერ მოახერხეს,
რადგან სილეზიაში ყველა ციხესიმაგრე ვერ აიღეს. შესაბამისად სილეზიის როგორც
ტერიტორიის კონტროლი კი შეძლეს, მაგრამ ყველა ციხესიმაგრეების დაკავების
ვერმოხერხების გამო ხანგრძლივად დაუფლება ამ ტერიტორიის მათ უნარქვეშ აღარ
იყო. რუსეთის იმპერიაც შეტევაზე გადავიდა და მიაღწია აღოსავლეთ პრუსიას და
ყველა მათგანმა საბოლოო ჯამში, როდესაც ყველამ პრუსიაზე შეტევა მიიტანა ანუ
რუსეთმა და ავსტრიამ კარგად მიხვდნენ, რომ შვედეთისთვის ეს იყო შანსი და ისიც
თავს დაესხა პრუსიას ზურგიდან იგი პომერანიიდან გამოვიდა და უფრო სიღრმეებში
წავიდა ბრანდემბურგის მიმართულებით და პრუსია როგორც იგეგმებოდა მოექცა
სრულ ალყაში. ამიტომ ალყაში მოქცეული პრუსიის გადარჩენის ალბათობა იყო
ძალიან დაბალი. ასევე მნიშვნელოვანია რომ პრუსიელებმაც კარგი გადაწყვეტილება
შვიდწლიანი ომი.

მიიღეს და ავსტრიელების გამოთიშვე იგივე მეთოდით სცადეს როგორც

ბრიტანელებმა ამერიკაში და შეეცადნენ, რომ მორავიაში დაებრუნებინათ ფრონტი.
მათ მოსახლეობა გადაიყვანეს მორავიის მიმართულებით, თუმცა მორავიის
მიმართულებით შეტევა წარმატებული არ იყო, რადგან სილეზია ავსტრიელების
მიერ იყო დაკავებული და პრუსიელების ეს გეგმა, რომ გადაერჩინათ საკუთარი თავი
ამის ალბათობა ძალიან მცირე იყო. ასევე არანაკლებ გაძლიერებული იყო რუსეთის
კამპანია აღმოსავლეთ პრუსიიდან ბერლინის მიმართულებით და პრაქტიკულად
მისი დაცემის შემდეგ მთელმა რუსულმა ჯარმა დაიწყო ბერლინისკენ სიღმეში
წაწევა. ანუ პრუსიას პრაქტიკულად გადარჩენის შანსი აღარ ჰქონდა და ასევე
კონტრშეტევის მცდელობა იყო შეცდომა იფიქრეს, რომ ამით პოლონელებს
წამოიკიდებდნენ, მაგრამ ეს ვერ მოახერხეს და შესაბამისად მთელი პრობლემა იყო
ის, რომ ფრანგები შეეცადნენ შეჭრილიყვნენ აღმოსავლეთ პრუსიაში და ის დარჩა
აბსოლუტურად მარტო. ანუ მას არანაირი მოკავშირე აღარ ჰყავდა აღარ ჰყავდა არც
ბრიტანეთი და არც ჰანოვერი აღარ ჰქონდა და მთელი ძალაუფლება დარჩათ
ფრანგებს რუსებს და ავსტრიელებს და ამიტომაც ისინი პრაქტიკულად იყვნენ
განწირულები და მათ დატოვეს ბერლინი და იქ შევიდა რუსული და ავსტრიული
არმია, მაგრამ ერთი პრობლემა იყპ ბერლინის აღებით ომი არ მთავრდებოდა, რადგან
პრუსიისთვის მისი აღება რ იყო დასასრული და როდესაც ბერლინი აიღეს მათი
არმია მცირე ტერიტორიაზე ბრანდემბრუგის მიმართულებით ჰანოვერისკენ
დადიოდა და მოწინააღმდეგეებს აოხრებდა და ბოლომდე იცავდა საკუთარ
სამხედროებს, რაც არა მხოლოდ გმირული არამედ სტრატეგიული საქციელიც იყო,
რადგან მოწინააღმდეგეს ეგონა, რომ მორჩა მე ავიღებ დედაქალაქს და ამით
ყველაფერს დავამთავრებ, მაგრამ ასე არ მოხდა და იყო მთავარი მოულოდნელობდა
და ამიტომაც პრუსიელების არმია ხან საქსონიაში შეიჭრა ხან პომერანიაში შეიჭრა
და მათ მოწინააღმდეგის ჯარი დასდევდა. ისინი დაიდოდნენ და ყველაფერს
ძარცვავდნენ. აქედან გამომდინარე ისინი კვლავ ბერლინისკენ დაიძრნენ, მაგრამ
მიხვდნენ, რომ აზრი არ ჰქონდა და ბერლინი დატოვეს რუსებმა და ავსტრიელებმა,
რადგან იფიქრეს, რომ ბერლინის აღებით თუ ომი არ დამთავრდებოდა მისი
შენარჩუნებით არაფერი არ შეიცვლებოდა. მათ უდნდოდათ პრუსიის არმიის სადმე
დაწერა და განადგურება და იქნებ ბერლინში ექნათ ეს ყველაფერი ეს ქონდათ
მიზნად. სანიტერესო ლოგიკაა, რადგან როდესაც რუსეთ-ჩეჩნეთის პირველი ომი
მიდმინარეობდა ჩეჩნებმა გროზნოდან უკან დაიხიეს და რუსები გროზნოში შეუშვეს.
შემდეგ გროზნო ორივე მხრიდან ალყაში მოაქციეს და ამოხოცეს რუსები და ეუსეთმა
ეს პირველი ომი წააგო ეს არის ცნობილი ფაქტი და აქაც დაახლოებით ეს მეთოდი
იყო, რაც იქ ანუ დატოვეს ბერლინი ბერლინში პრუსიის არმია შევიდა და ალყაში
მოქცევა ცადეს ბერლინის და ეს ყველაფერი ძალიან ლოგიკური იყო.

ევროპის თეატრი საბოლოო ფაზა.

შვიდწლიანი ომი.

მიუხედავად იმისა, რომ პრუსია გატეხილი იყო მან ბრძოლა მაინც გააგრძელა და
ბერლინი მათ აღარ დაუტოვებიათ. ისინიც მიხვდნენ რუსულ სტრატეგიას, მაგრამ
შიგნით დარჩნენ. მეორესმხრივ ფრანგები შეეცადნენ დასავლეთიდან მიდგომოდნენ
ბერლინს, მაგრამ დასავლეთში როგორც ვთქვით ბევრად უფრო კარგად იყვნენ
გამაგრებულები პრუსიელები და შესაბამისათ ფრანგების წინსვლა ბერლინისკენ
შენელდა. სამაგიეროდ როგორც კი გამოუთავისუფლდათ ჰანოვერის ალყა და აღარ
იყო ეს ისეთი ძლიერი ამით ინგლისელებმა დრო იხელთეს და დაესხნენ თავს
ჰანოვერის ტერიტორიაზე. და როდესაც დაინახეს ეს ფრანგებმა ისევ გადაინაცვლეს
ჰანოვერზე და აქედან გამომდინარე ვხედავთ, რომ ისეთი ძალა არავის არ ჰქონდა,
რომ ორ სამ ოთხ ფრონტზე ერთად ეომა. მხოლოდ ერთ სახელმწიფოს ჰქონდა ამის
საშუალება და ეს იყო პრუსია, რადგან ის იმით გამოირჩეოდა ყველასგან, რომ ყველა
პრუსიელი მოქალაქე იყო პოტენციური სამხედრო განურჩევლად სქესისა და
შესაბამისად ფრანგები იძულებულები ხადნენ მოეხსნათ შეტევა პრუსიაზე, როდესაც
ინგლისელები მოვიდნენ და მთელი არმია გადმოიყვანეს ჰანოვერში ინგლისის
წინააღმდეგ. ავსტრიელები შეეცადნენ ბერლინში შესულიყვნენ სამხრეთიდან, მაგრამ
რამდენიმე მარცხის მიუხედავად ბელინთან ახლოს გამაგრება შეძლეს ანუ
პრაქტიკულად პარტიზანული ომი გაოაცხადა პრუსიელებმა და უზარმაზარი ნაკლი
ნახა ავსტრიამ. ანუ რამდენად კარგი სწორი თუ არასწორი იყო ეს ბერლინში შესვლა
პრუსიელების მხრიდან დაუდგეენელია, რადგან როდესაც სამომავლო ალყის
მოსამზადებლად რუსები და ავსტრიელები გავიდნენ ბერლინიდან და პრუსიელები
დაბრუნდნენ ბერლინში მათ არა მხოლოდ ბერლინი არამაედ მისი შემოგარენიც
გაამაგრეს და სულ პარტიზანული ომები აწარმოეს. რაც შეეხება ჩრდილოეთის
მიმართულებას რუსები ძალიან წარმატებულები იყვნენ შვედებმა პომერანიის გარდა
ანუ ბრანდემბურგის მიმართულებით შეტევა აღარ განახორციელეს ამიტომაც
რუსები შედარებით სწრაფად მოიწევდნენ. მათ ჩრდილოეთიდან მოაქციეს ბერლინი
ალყაში და ობიექტურად რომ ვთქვათ ბელინი იყო რკალისებურ ალყაში. მაგრამ
შემდგომში, როდესაც რუსებმა კოლბერგი დაიკავეს მათი ლოჯისტიკური ანუ მათ
არმიის ლოჯისტიკური მომარაგება პრაქტიკულად შეუძლებელი გახდა. ამ
მიმართულებით ალყამ იმუშავა, ამგრამ ბერლინი ასე მარტივად არ დაცემულა. ასევე
მოხდა ძალიან საინტერესო რამ რუსეთის იმპერატორი ელიზაბედი გარდაიცვალა და
მისი დის შვილი პეტრე ადის ტახტზე, რომელიც ბავშვობაში ფრიდრიხის კარზე
იზრდებოდა და ის ძალიან უყვარდა ამიტომ მან საკუთარ ჯარს უბრძანა რომ ალყა
მოეხნათ და მიზეზად მოიყვანეს ის, რომ ლოჯისტიკურად ძალიან დიდი ზარალი
გვაქვსო და არ ღირს ბერლინის გამო ამხელა ფინანსური ზარალიო. საბოლოო ჯამში
პეტრე იყო ძალიან უუნარო და მისი გადაწყვეტილება რუსეთში ძალიან
კრიტიკულად მიიღეს, მაგრამ ბევრს ვერაფერს ვერ შეცვლიდნენ, რადგან
იმპერატორი იყო იმპერატორი და მისი ბრძანება და ხალხი ბევრს ვერაფერს ვერ
შეცვლიდა. ამასთანავე როდესაც ჩრდილოეთის საფრთხე მოეხსნა პრუსიას მაშინვე
დაიწყო შვედურ პრუსიული მოლაპარაკებები. სწორედ ის მოლაპარაკება, რომელიც
მოგივანებით გადაარჩენს პრუსიას, რადგან შვედებმა გახსნენს ჩრდილოეთი და ამ
შვიდწლიანი ომი.

ყველაფერმა ავსტრიელები მარტო დატოვა და მათ ვერ მოახერხეს ბერლინის აღება.

თუმცა საბოლოო გაბრძოლება უცნაურია, მაგრამ მაინც ეკუთვნის ესპანეთს ის
შეეცადა ბოლო ჩაბმულიყო ომში და ჩაება რაც რუსეთი გავიდა იმის შემდეგ. ავსტრია
ფიქრობდა, რომ მარტო ბერლინს ვერ აიღებდა და პირველად იმიტომ აიღეს, რომ
პრუსიის ჯარი ბერლინში აღარ იდგა. ანუ ცარიელი ქალაქი აიღეს და მეორე
შემთხვევაში ამის გაკეთება ვერ მოხერხდებოდა ერთი ჯარით და ავსტეიელებმა
მიმართეს ესპანელებს, მაგრამ ესპანელებს საკუთარი ინტერესები ჰქონდათ
ინგლისის სახით და ამიტომაც ესპანელები რომ ჩაებნენ ინგლისიც მიხვდა ამ
ყველაფერ, რომ ჰანოვერსაც დაკარგავდა და მიმართეს გენიალურ ხერხს
პორტუგალია დააფინანსეს და გამოაცხადენინეს ეპანეთისთვის ომი. შესაბამისად
ესპანეთი სხვა ფაზაში გადავიდა და დაიწყო ბრძოლა პორტუგალიასა და
ბრაზილიაში, რადგან ის იყო პორტუგალიის კოლონია. შესაბამისად ავსტრიის
დახმარების ნაცვლად მთელი ესპანური არმია წავიდა პორტუგალიაში
საბრძოლველად. ასევე ინგლისელებმა ფლორიდას ყველაზე დაუცველ კოლონიას
ჩრდილოეთ ამერიკაში ალყა შემოარტყეს და ამან ესპანეთის კიდევ ერთი კრიზისი
გამოიწვია და ამ ომის შემდეგ პორტუგალია ბევრად გაძლიერებული გამოვიდა
ვიდრე დასუსტებული და საბოლოო ჯამში ავსტრიელები მაინც ცდილობენ
გადამწყვეტი ბრძოლა აწარმოონ და ცდილობენ პრუსიელები ვითო უკან დახევით
გამოიტყუონ და ეს მათ მოახერხეს. პრუსიელები მათ დაედევნენ და ყველასთვის
მოულოდნელად პრუსიელებმა ავსტრიელებს აჯობეს და ბრიტანელებმა ფრანგული
წინააღმდეგობა კანადაში გატეხეს და საზღვაო ფლოტი სრულიად გაანადგურეს
საფრანგეთის. პორტუგალიელებმა ესპანელები დაამარცხეს ბრიტანელების
დახმარებით. და ეს ფრანგულ ავსტრიულ ესპანური კოალიცია ჩამოიშალა და
რუსეთი მიუხედავად იმისა, რომ ასეთი ძლიერი სახელმწიფო აღმოსავლური
სახელმწიფო იყო, მაგრამ მაინც ამხელა გავლენა ჰქონდა ევროპაში, რადგან მისი
არმია რომ არ გამოსულიყო ბერლინიდან დიდი ალბათობით პრუსიელები
ბერლინიდან ვეღარ გამოვიდოდნენ და ბერლინის აღების შემთხვევაში ვეღარ
გადარჩებოდნენ პრუსიელები და უბრალოდ ბედის ირონიაა, რომ ელიზაბედი
გარდაიცვალა და მოვიდა პეტრე მესამე, რომელიც კარგი დამოკიდებულებით იყო
პრუსიელებთან. ბელინი და პუსია რომ დაცემულიყო ის განადგურდებოდა და
ინგლისი სტატუს ქუოზე დათანხმდებოდა და კანადიდან გამოიყვანდა ჯარს და
ინდოეთი ინგლისს დარჩებოდა, მაგრამ ასე არ მოხდა, რადგან საფრანგეთის არმია
განადგურდა და ჰანოვერიც გათავისუფლდა და სრულიად შემობრუნდა სურათი და
საბოლოოდ გამარჯვებულები გაამოვიდნენ ინგლიელები პრუსიელები და
პორტუგალიელები. აქაც ესპანეთმა ყველაზე დიდი დამარცხება მიიაღო, რადგან მას
სარგებელი არაფერი მიუღია და ჩაება იმათ მხარეს ვინც ყველაზე დიდი ზარალი
მოუტანა და რომ არ ჩაბმულიყო ეს ასე არ მოხდებოდა.

საზაო ხელშეკრულებები.
შვიდწლიანი ომი.

1763 წელს დაიდო უბერტურბურგის ზავის მიხედვით სილეზია საბოლოო ჯამში

გადაეცა ავსტრიის ტერიტორიას, მაგრამ საქსონიიდან ჯარი გაიყვანეს პრუსიელებმა.
თავიდან ნეიტრალური იყო ეს ტერიტორია, ხოლო შემდეგ ხელში ჩაიგდეს
ავსტრიელებმა.
პარიზის ზავი იყო საფრანგეთსა და ინგლის შორის იყო მან დათმო ინდოეთი
საფრანგეთმა, მაგრამ მან მოთხოვა ანუ ასევე ესპანეთს გადასცემოდა კათოლიკური
ლუიზიანა, ხოლო ინგლისმა ამის სანაცვლოდ მოითხოვა ფლორიდა. ამით
ბრიტანეთმა ყოფილი მოკავშირეები გადაკიდა ერთმანეთს ანუ ესპანეთს აიძულა
ფლორიდა მიეცა ინგლისისთვის, მაგრამ საფრანგეთს აიძულა, რომ ლუიზიანა
გადასცემოდა ესპანეთს იმ მიზეზით, რომ კათოლიკური იყო ის და ის ვერ
გაააკონტროლებდა კათოლიკურ დიდ ტერიტორიას და გამოართვა ფლორიდა და
რეალურად საფრანგეთი გახდა ინგლისის და ესპანეთის მტერიც. დამარცხებული
გამოვიდა პოლონეთი, რადგამ მისი ტერიტორიები რუსეთმა წაიღო, ხოლო რუსეთი
სუპერ სახელმწიფოდ იქცა, რადგან მას უკვე საზღვარი ქონდა პრუსიასთან და მის
გარდა ის გახდა ერთ-ერთი მთავარი საზღვაო სახელმწიფო. შვედეთმა პომერანიის
ძლიან მცირე ტერიტორია მიიღო თუმცა უმეტესობა მან მისი შენარჩუნება ვერ
მოახერხა. შესაბამისად ომის შედეგად ყველაზე დამარცხებული გახდა ესპანეთი და
პოლონეთი.