8/13/2018

BÁT CƯƠNG, BÁT PHÁP

GV: PGS.TS. Bùi Hồng Cường

Mục tiêu
- Trình bày được cách quy nạp bệnh chứng
vào bát cương
- Trình bày được 8 phương pháp điều trị
bệnh (bát pháp)

1
 8/13/2018

Nội dung
I. Bát cương II. Bát pháp
1. Giới thiệu bát 1. Hãn
cương 2. Thổ
2. Âm, dương 3. Hạ
3. Hàn, nhiệt 4. Hòa
4. Hư, thực 5. Ôn
5. Biểu, lý 6. Thanh
7. Tiêu
8. Bổ

I. BÁT CƯƠNG: 8 cương lĩnh chẩn đoán bệnh

1. Giới thiệu bát cương

DƯƠNG Nhiệt Thực Biểu

ÂM Hàn Hư Lý

2. Âm, dương
- Tổng cương, “Thiện chẩn giả, vọng sắc, án
mạch, tiên biệt âm dương” (sách Tố Vấn)
- Âm chứng, dương chứng
- Âm hư, dương hư
- Vong âm, vong dương 4

2
 8/13/2018

3. Hàn, nhiệt
- Hàn chứng
- Nhiệt chứng
- Chân hàn giả nhiệt, chân nhiệt giả hàn

4. Hư, thực
- Hư chứng: chính khí hư
- Thực chứng: tà khí thực

5. Biểu, lý: vị trí bệnh

- Biểu: bệnh ở ngoài
- Lý: bệnh ở trong
5

Ý nghĩa: Chẩn đoán tổng quát:

+ Âm- dương, hàn- nhiệt: Chẩn đoán phân biệt thể
bệnh.
+ Thực – hư: chẩn đoán phân biệt tình trạng bệnh.
+ Biểu – lý: chẩn đoán phân biệt vị trí bệnh.
 Phương pháp trị bệnh:
*Âm, hàn: trị bằng dương dược.
Dương, nhiệt : trị bằng âm dược.
*Thực chứng : trị bằng thuốc tả.
Hư chứng trị bằng thuốc bổ.
*Bệnh ở biểu: trị bằng thuốc giải biểu.
Bệnh ở lý: trị bằng thuốc công lý.
6

3
 8/13/2018

II.BÁT PHÁP
8 phương pháp tổng quát được dùng để trị bệnh.
TT Trị pháp Công năng/chủ trị
1 Hãn pháp Bệnh ở phần biểu
2 Thổ pháp Bệnh ở thượng tiêu (gây nôn)
3 Hạ pháp Bệnh ở hạ tiêu (gây nhuận, tẩy)
4 Hoà pháp Hoà giải âm – dương, biểu – lý
5 Ôn pháp Âm chứng, âm bệnh.
6 Thanh pháp Dương chứng, dương bệnh
7 Tiêu pháp Tiêu đạo; khí, huyết, đàm ứ trệ;
phù …
8 Bổ pháp Hư chứng. 7