ಪ್ರೌಢಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷಕರ ನೇಮಕಾತಿ ಕೈಪಿಡಿ HSTR- ಲಕ್ಷ್ಮಣ ಗಡೇಕಾರ

Downloaded from www.edutubekannada.
com
HSTR Paper-1  ¥ÉÆæ. ®PÀëöät UÀqÉÃPÁgÀ 1
om
.c
da
na
an
ek
ub
d ut
.e
w
w
w
Join Telegram: https://t.me/edutubekannada

Downloaded from www.edutubekannada.com
om
HSTR
.c
Paper-1
da
¥ËæqsÀ±Á¯Á ²PÀëPÀgÀ
na
£ÉÃªÀÄPÁw an
¸ÁªÀiÁ£Àå ¥ÀwæPÉ-I
¥Àæ±ÉÆßÃvÀÛgÀ ªÀiÁ°PÉ
ek
¥Àæ±Éß ¥ÀwæPÉUÀ¼À GvÀÛgÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ

ub
«±ÉÃè µÀuÁvÀäPÀ «ªÀgÀuÉ

ut
¯ÉÃRPÀgÄÀ
¥ÉÆæ. ²æÃ ®PÀëöät UÀqÃÉ PÁgÀ
d
M.A., B.Ed., K-SET

.e
¥ÀPæ Á±ÀPg
À ÀÄ
w
UÀqÉÃPÁgÀ ¥ÀæPÁ±À£À
w
AiÀiÁzÀªÁqÀ.
ªÉÆ. 9900127871
w

om
.c
da
C¥ÀðuÉ
na
an
ek
ub
ut
PÀgÀÄ£ÁqÀ d£ÀgÀ£ÀÄß ¥ÀÄ¼ÀPÀUÉÆ½¹zÀ gÁdgÀvÀß, J®ègÀ PÀtätÂ,

d
AiÀÄÄªÀPÀgÀ AiÀÄÄªÀgÀvÀß, C©üªÀiÁ¤ zÉÃªÀgÀÄUÀ¼À ¥ÀÄ¤ÃvÀ,

F PÀgÀÄ£Ár£À `PÀ£ÁðlPÀ gÀvÀß’ `C¥ÀÄà’gÀªÀjUÉ
.e
w
w
w

om
ªÀÄÄ£ÀÄßr
²æÃAiÀÄÄvÀ. ®PÀëöät UÀqÉPÁgÀgÀªgÀ ÀÄ “M§â ¥Àæw¨sÁ¤évÀ ¯ÉÃRPÀ”gÁV
UÀÄgÀÄw¹ PÉÆArzÁÝg.É CªÀgÀÄ gÀa¹gÀÄªÀ PÀ£ÀßqÀgÀvÀß, PÀ£ÀßqÀ PÀtd
.c
¥ÀÅ¸ÀÛPÀUÀ ½AzÀ »rzÀÄ CªÀgÀ gÀ ZÀ£ÉAiÀÄ TET ªÀÄvÀÄÛ GPSTR
¥ÀÅ¸ÀÛPUÀ À¼®
À Æè ¸ÀàzsÁðyðUÀ¼À NzÀÄªÀ zÁjUÉ ªÀiÁUÀðzÀ±ÀðPÀUÀ¼ÁVªÉ.
da
ªÀÄÆ®vÀB ºÀ½îUÁr£À ¥Àæw¨sÉ, ºÀ½îAiÀÄ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ ¸ÀàzsÁðvÀäPÀ
¥ÀjÃPÉëAiÀÄ°è »AzÀÄ½AiÀÄÄªÀ PÁgÀtPÁÌV EªÀjAzÀ gÀavÀªÁzÀ J®è
¥ÀÅ¸ÀÛPUÀ À¼À ¸ÀgÀ¼À ºÁUÀÆ ¸ÀA¥ÀÇtð «±ÉèÃµÀuÁvÀäPÀ «ªÀgÀuÉ¬ÄAzÀ
PÀÆrgÀÄvÀÛªÉ. F CA±ÀªÉÃ F J¯Áè ¸ÀàzÁs ðyðUÀ¼À ªÉÄZÀÄÑUU É É ¥ÁvÀæªÁVzÉ. ¨ÉÃgÉ
na
AiÀiÁªÀ ¥ÀÅ¸ÀÛPÀzÀ°èAiÀÄÆ EgÀzA À vÀºÀ «±ÉÃµÀ «ªÀgÀuA É iÀÄ£ÀÄß ¤ÃªÀÅ F ¥ÀÅ¸ÀÛPz À °À è
PÁt§ºÀÄzÀÄ. ²PÀëPÀgÁUÀ §AiÀÄ¸ÀÄªÀ ¸ÀàzÁs ðyðUÀ¼ÀÄ ºÉÆA¢gÀ¯ÉÃ ¨ÉÃPÁzÀ CvÀåªÀÄÆ®å
¥ÀÅ¸ÀÛPª
À ÉAzÀgÀÆ vÀ¥ÁàU¯ À ÁgÀzÀÄ. F »A¢£À ¥ÀÅ¸ÀÛPÀUÀ¼À AiÀÄ±À¸ÀÄì F ¥ÀÅ¸ÀÛPÀPÆ
an À Ì zÉÆgÉAiÀÄ°,
vÀ£Àß ªÀÄÆ®PÀ NzÀÄªÀ «zÁåyðUÀ¼° À è eÁÕ£À¥Àæ¨sÉ ºÀgqÀ À° JAzÀÄ ºÁgÉÊ¸ÀÄvÁÛ,
¥ÀÅ¸ÀÛPÀz°
À è §¼À¹gÀÄªÀ ¨sÁµÉAiÀÄÄ CwÃ ¸ÀgÀ¼ª À ÁVzÉ. ¥Àæw ¥Àæ±Éß ¥ÀwæPÉAiÀÄ
¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¥Àæ±ßÉ UÀÆ GvÀÛj¸ÀÄªÀAvÀºÀ ¥ÀæAiÀÄvÀß ªÀiÁrzÁÝgÉ. ºÁUÉÃ ¥Àæw DAiÉÄÌUÀÆ
ek
«ªÀgu À É ¤ÃrzÁÝgÉ. CªÀ±ÀåPÀvÉ EzÀÝ¯è¯ É Áè avÀæ ¸À»vÀ «ªÀgu
À A
É iÀÄ£ÀÄß PÀÆqÀ PÁt§ºÀÄzÁVzÉ.
ªÀiÁ£À¹PÀ ¸ÁªÀÄxÀåðzÀ ¥Àæ±Éß «ªÀgÀuÉAiÀÄÄ PÀÆqÀ CvÀåAvÀ ¸ÀgÀ¼ÀªÁVgÀÄªÀ PÁgÀt
¸ÀàzsÁðyðUÀ½UÉ ¸ÀÄ®¨sª À ÁV CxÀðªÁUÀÄªÀAvÉ gÀa¸À¯ÁVzÉ. F ¥ÀÄ¸ÀÛPz À À°è ¤ÃrgÀÄªÀ
ªÀÄ£ÉÆÃ«eÁÕ £ÀzÀ ¥Àæ± ÉßUÀ ¼À «ªÀgÀu É, «±ÉÃµÀvÉ¬ÄAzÀ PÀÆrzÀÄÝ, ¥Àæ wAiÉ Æ§âjUÀÆ
ub
ªÀÄ£ÉÆÃ«eÁÕ£À EµÀÄÖ ¸ÀgÀ¼ª À ÃÉ ? JA§ C©ü¥ÁæAiÀÄ §gÀÄªÀ jÃwAiÀÄ°è «ªÀgu À É ¤ÃrzÁÝg.É

EzÉÆAzÀÄ ¥ÀÄ¸ÀÛPÀ N¢zÀgÉ ¸ÁPÀÄ, ¨ÉÃgÉ AiÀiÁªÀ ¥ÀÄ¸ÀÛPÀªÇÀ NzÀÄªÀÅzÀÄ ¨ÉÃqÀ JA§
C©ü¥ÁæAiÀÄ ¤ªÀÄäzÁUÀÄªÀAvÉ ªÀiÁrzÁÝgÉ. UÀqÉÃPÁgÀ ¥ÀæPÁ±À£À ¥ÀÅ¸ÀÛPU À À¼A
É zÀgÉ ¸ÀA¥ÀÇtð
ut
«µÀAiÀÄ ªÀ¸ÀÄÛ ºÁUÀÆ UÀÄtªÀÄlÖ¢AzÀ PÀÆrzÀ ¥ÀÅ¸ÀÛPÀUÀ¼ÀÄ JA§ «µÀAiÀÄªÀ£ÀÄß CªÀgÀÄ

F ¥ÀÅ¸ÀÛPÀz°À èAiÀÄÆ ªÀÄÄAzÀÄªÀgÉ¹PÉÆAqÀÄ §A¢gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ PÁt§ºÀÄzÀÄ. CªÀgÀ
F ±ÀæªÀÄ ¸ÀàzsÁðyðUÀ¼À ¨Á¼À°è ¨É¼ÀPÀÄ vÀg° À , NzÀÄªÀ ¸ÀàzÁs ðyðUÀ½UÉ AiÀÄ±À¸Àì£ÀÄß
d
vÀg°À ºÁUÀÆ ²æÃAiÀÄÄvÀjAzÀ E£ÀÆß ºÉaÑ£À eÁÕ£ÁvÀäPÀ ¥ÀÅ¸ÀÛPU À À¼ÀÄ ºÉÆgÀ§gÀ° JAzÀÄ
ºÁgÉÊ¸ÀÄvÉÛÃ£É.
.e
±ÀÄ¨sÀªÁUÀ°.
Ew ¤ªÀÄä
w
ªÀÄAdÄ£ÁxÀ
w
¤zÉÃð±ÀPÀgÄÀ , ¸Ázs£
À Á CPÁqÉ«Ä,
²PÁj¥ÀÄgÀ.
w

om
¯ÉÃRPÀgÀ ªÀiÁvÀÄ
“J°è ºÀÄlÖ¨ÉÃPÀÄ C£ÉÆßÃzÀÄ £ÀªÀÄä PÉÊAiÀÄ°è
EgÉÆÃ¢®è, J°èUÉ ªÀÄÄlÖ¨ÉÃPÀÄ C£ÉÆßÃzÀÄ
.c
ªÀiÁvÀæ £ÀªÀÄä PÉÊAiÀÄ°è EgÀÄvÉÛ”
J£ÀÄßªÀAvÉ £Á£ÀÄ §qÀª,À £Á£ÀÄ ÇÀªÄÀ xÀð JA§ ¤ªÀÄä ªÉÄÃ°£À £ÀA©PÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃªÉÃ PÀ¼z É ÄÀ PÉÆArgÀÄªÀÅzÀÄ
da
¸ÁPÀÄ. E£ÀÄß ªÀÄÄAzÉAiÀiÁzÀgÀÆ ¤ªÀÄä ªÉÄÃ¯É ¤ÃªÀÅ «±Áé¸À Er. F dUÀw£ Û À°è ¤ªÀÄä£ÄÀ ß, ¤ªÀÄäµÄÀ Ö ¦æÃw¸ÀÄªÀªÀgÄÀ
ªÀÄvÀÄÛ ¨sg À ÀªÀ¸É Ej¸ÀÄªÀªÀgÀÄ ªÀÄvÁågÀÄ E®è. ¤£ÉäÃ¯É ¤£ÀUÉ £ÀA©PÉ EzÉæ J®èªÀÇ ¸ÁzsÀå. “£À¤ßAzÀ ¸ÁzsÀåªÉÃ”?
JA§ ¥Àæ±ÉßAiÀÄ£ÀÄß ‘£À¤ßAzÀ ¸ÁzsÀå«zÉ’ JAzÀÄ §zÀ¯Á¬Ä¸ÀÄªÀÅzÀÄ AiÀÄ±À¹ì£À ªÉÆzÀ® ºÉeÉÓAiÀiÁVzÉ.
¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ¼À°è ¸ÉÆÃ¯ÁzÀgÉ ¥ÀgÀªÁV®è, DzÀgÉ ¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ¼À£ÉßÃ ªÀiÁqÀ¢gÀÄªÀÅzÀÄ fÃªÀ£ÀzÀ°è£À zÉÆqÀØ
na
¸ÉÆÃ®Ä. ‘£ÀqÉzÀµÀÄÖ zÁj EzÉ, ¥ÀqÉ¢µÀÄÖ ¨sÁUÀå«zÉ’. UÀÄjAiÀÄ ªÉÄÃ¯É UÀªÀÄ£À«gÀ°. ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ PÀvÀÛ¯É
ªÀÄ£ÉUÀÆ ¨É¼ÀQ£À zÁjUÁV MAzÀÄ QlQ EgÀÄvÀÛzÉ. CzÉÃ jÃw £ÀªÀÄä PÀµÀÖzÀ fÃªÀ£ÀzÀ®Æè ¸ÀÄRzÀ zÁjUÁV
MAzÀÄ zÁj EzÉÝÃ EgÀÄvÀÛzÉ.
¸ÁPÀÄ EµÀÄÖ ¢£À ºÀvÁ±É¬ÄAzÀ §zÀÄQzÀÄÝ, fÃªÀ£ÀzÀ°è CªÀPÁ±ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÁPÀµÀÄÖ §gÀÄvÀÛªÉ. DzÀgÉ §AzÀ
CªÀPÁ±ÀU¼ À £
À ÀÄß §¼À¹PÉÆ¼ÀÄª î À eÁuÉä ¤£Àß°è EgÀ¨ÃÉ PÀÄ. CAvÀºÀ eÁuÉä vÉÆÃj¸ÀÄªÀ CªÀPÁ±ÀªÀ£ÄÀ ß §¼À¹PÉÆ¼ÀÄîªÀ
an
ªÀÄvÉÆAÛ zÀÄ ¸ÀÄªÀuÁðªÀPÁ±À ¤ªÀÄä PÀtÚ ªÀÄÄAzÉ §A¢zÉ. F CªÀPÁ±Àª£ À ÀÄß ¤ªÀÄUÉ ¤ÃªÉÃ ¸ÀªÁ¯ÁV ¹éÃPÀj¹,
¥ÁæªÀiÁtÂPÀªÁzÀ ¥ÀæAiÀÄvÀß, ¸ÀéAiÀÄA «±Áé¸À, ¸ÀvÀvÀ ¥Àj±ÀæªÀÄ CZÀ®ªÁzÀ £ÀA©PÉAiÉÆA¢UÉ ¥Àæw PÀëtzÀ aAvÀ£É
UÀÄjAiÀÄqÉUÉ ¸ÁVzÀgÉ AiÀÄ±À¸ÀÄì ¤ªÀÄäzÀÄ, EzÀPÉÌ JgÀqÀ£ÉÃ ªÀiÁvÉÃ E®è.
“F ¯ÉÆÃPÀzÀ°è ¤¤ßAzÀ ÇÁzsÀåªÁzÀzÄÀ Ý AiÀiÁªÀÅzÀÄ E®è. K£À£ÁßzÀgÀÆ, AiÀiÁªÀÅzÀ£ÁßzÀgÀÆ ªÀÄvÀÄÛ J®èªÀ£ÀÄß
ek
¸Á¢ü¸À§ºÀÄzÀÄ”.
CzÀÄ PÉÃªÀ® ªÀÄvÀÄÛ PÉÃªÀ® ¥ÁæªÀiÁtÂPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¤gÀAvÀgÀ ¥ÀæAiÀÄvÀß¢AzÀ ªÀiÁvÀæ ¸ÁzsÀå.
DwäÃAiÀÄgÉÃ, ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ ªÀµÀðUÀ½AzÀ £ÉÃªÀÄPÁw (DzÉÃ±À) C¢ü¸ÀÆZÀ£É ºÉÆgÀr¸ÀzÉÃ EgÀÄªÀ ¥ËæqsÀ±Á¯Á
ub
²PÀPë gÀ À £ÉÃªÀÄPÁw C¢ü¸Æ À ZÀ£É ²ÃWÀª æ ÉÃ ºÉÆgÀr¸À°zÀÄÝ, EzÉÆAzÀÄ ¸ÀÄªÀtð CªÀPÁ±À ¤ªÀÄäzÀÄ. §ºÀÄ¢£ÀU¼ À À
¤ªÀÄä PÀ£À¸ÀÄ EqÉÃgÀÄªÀ CªÀPÁ±À ¤ªÀÄä PÀtÚ ªÀÄÄAzÉ §A¢zÉ. EzÀ£ÀÄß ¸ÀzÀÄ¥ÀAiÉÆÃUÀ ¥Àr¹PÉÆ½î. F ¨Áj
¤ÃªÀÅ ²PÀëPÀgÁV §gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß ¤ªÀÄä ¸ÉßÃ»vÀgÀÄ, ¤ªÀÄä PÀÄlÄA§zÀªÀgÀÄ, ¤ªÀÄÆäj£À d£À ºÁUÀÆ ¤ÃªÀÅ
£ÀA©PÉÆArgÀÄªÀ fÃªÀ ªÀÄvÀÄÛ ¤ªÀÄä£ÀÄß £ÀA©PÉÆArgÀÄªÀ fÃªÀ PÁAiÀÄÄwÛzÉ. CzÀ£ÀÄß ¤gÁ¸ÉUÉÆ½¸À¨ÉÃr.
¤ªÀÄä D¸ÉAiÀÄ£ÀÄß FqÉÃj¸À®Ä £À£ÀßzÀÄ MAzÀÄ C½®Ä ¸ÉÃªÉ EgÀ°, JA§AvÉ ¤ÃªÀÅ vÀAiÀiÁgÁUÀÄwÛgÀÄªÀ
ut
²PÀëPÀgÀ £ÉÃªÀÄPÁwUÉ ¸ÀºÁAiÀÄªÁUÀ¯ÉAzÀÄ F »AzÉ £ÀqÉzÀAvÀºÀ (CAzÀgÉ 2003 jAzÀ 2015 gÀªÀgÉUÉ)
¥ÀjÃPÉëUÀ¼À ¥Àæ±Éß ¥ÀwPæ ÉUÀ¼£ À ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¹ ¥Àæw ¥Àæ±ÉßAiÀÄ ¥Àæw DAiÉÄÌUÀÆ «±ÉèÃµÀuÁvÀäPÀ «ªÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃrzÉÝÃ£É.
EzÀÄ ¤ªÀÄä°è eÁÕ£ÀzÀ eÉÆvÉUÉ DvÀä «±Áé¸ÀªÀ£ÀÄß vÀÄA§ÄªÀÅzÀAvÀÆ ¸ÀvÀå.
d
UÀqÉÃPÁgÀ ¥ÀæPÁ±À£ÀzÀ ¥ÀÅ¸ÀÛPÀUÀ¼ÉAzÀgÉ, UÀÄtªÀÄlÖzÀ, £ÀA©PÉUÉ CºÀðªÁzÀ ¥ÀÅ¸ÀÛPÀUÀ¼ÉA§ ªÀiÁvÀ£ÀÄß ¸ÀÄ¼ÀÄî

ªÀiÁqÀzÉ D £ÀA©PÉAiÀÄ£ÀÄß G½¹PÉÆ¼ÀÄîªÀ ¥ÀæAiÀÄvÀß ªÀiÁrzÉÝÃ£É.
.e
F ¥ÀÅ¸ÀÛPÀ¢AzÀ ¤ªÀÄä UÀÄj ªÀÄÄlÖ®Ä ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ JA§ RavÀ ¨sÀgÀªÀ¸ÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀÄvÁÛ, F

¥ÀÅ¸ÀÛPÀª£ À ÀÄß ¤ªÀÄä PÉÊUÉ EqÀÄwÛzÝÉ Ã£É. F »A¢£À £À£Àß 11 ¥ÀÅ¸ÀPÛ ÀUÀ½UÉ ¤ÃrzÀ ¨ÉA§®zÀAvÉ EzÀPÆ À Ì ¤ÃqÀÄwÛÃj
JAzÀÄ £ÀA© ¤ªÀÄä PÉÊUÉ EqÀÄwÛzÉÝÃ£É.
w
J®èjUÀÆ M¼ÉîAiÀÄzÁUÀ°.
Ew ¤ªÀÄä
w
¥ÉÆæ. ²æÃ ®PÀëöät UÀqÉÃPÁgÀ

M.A., B.Ed., K-SET
w

om
¥Àj«r
PÀæ. ¸ÀA «µÀAiÀÄ ¥ÀÄl ¸ÀASÉå
1. ¥ËæqÀ±s Á¯Á ²PÀëPÀgÀ £ÉÃªÀÄPÁwAiÀÄ ¸ÀªÀÄUÀæ ªÀiÁ»w
.c
ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀoÀåPÀæªÀÄ 1-8
2. ¥ËæqÀ± s Á¯Á ²PÀëPÀgÀ £ÉÃªÀÄPÁw ¸ÁªÀiÁ£Àå ¥ÀwæPÉAiÀÄ
da
¥Àæ±Éß¥ÀwæPÉ-13-06-2015 9-44
¥Àæ±Éß¥ÀwæPÉ-15-07-2012 45-76
na
¥À±
æ Éß¥ÀwæPÉ-08-08-2009 77-110
an
¥À±
æ Éß¥ÀwæPÉ-09-09-2008 111-142
(CAUÀ«PÀ®gÀ «±ÉÃµÀ £ÉÃªÀÄPÁw)
6. ¥ËæqÀ±s Á¯Á ²PÀëPÀgÀ £ÉÃªÀÄPÁw ¸ÁªÀiÁ£Àå ¥ÀwæPÉAiÀÄ
¥Àæ±Éß¥ÀwæPÉ-03-11-2007 143-171
ek

¥Àæ±Éß¥ÀwæPÉ-25-11-2006 172-198
ub

¥Àæ±Éß¥ÀwPæ É-2005 199-224
¥À±
æ Éß¥ÀwæPÉ-2004 225-249
ut

¥À±
æ Éß¥ÀwæPÉ-2003 250-278
d
 CzsÀåAiÀÄ£À ¸ÁªÀÄVæ
11. EwºÁ¸À 279-289
.e
12. ¨sÆ
À UÉÆÃ¼À±Á¸ÀçÛ 290-305
13. CxÀð±Á¸ÀÛç 305-307
w
14. ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀA«zsÁ£À 308-332

15. DAiÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ 333-342
w
16. «eÁÕ£À 343-356

w

om
JAzÀÄ vÉÆÃj¸ÀÄ«PÉAiÀÄ NzÁUÀzÉ ªÀÄ£À¸Áì ¥ÀÆªÀðPÀªÁzÀ
¸ÀàzsÁðyðUÀ½UÉ ¸À®ºÉ - ¸ÀÆZÀ£É CzsÀåAiÀÄ£À«gÀ¨ÃÉ PÀÄ.
 ¢£ÀPÌÉ 6 UÀAmÉ, 8 UÀAmÉUÉ N¢zÉ JAzÀÄ CAzÀÄPÉÆAqÀgÉ
 F ¥Ëæq± sÀ Á¯Á ¥ÀjÃPÉëUÀ¼ÀÄ ¸Àé®à PÀptvÉAiÀÄ ªÀÄlÖª£ À ÄÀ ß CzÀgÀ°è JµÀÄÖ UÀAmÉ ¤dªÁVAiÀÄÆ N¢¢ÝÃj? D
ºÉÆ A¢gÀ Ä vÀÛ ªÉ. DzÀ PÁgÀt vÀAiÀiÁj vÀÄ A¨Á N¢¤AzÀ ¤ªÀÄä eÁÕ£z À À ªÀÄlÖ JµÀÄÖ ºÉZÁÑ¬ÄvÀÄ? JAzÀÄ
D¼ÀªÁVgÀ°. w½zÀÄPÉÆ½î.
.c
 ¥À±
æ ßÉ UÀ¼ÄÀ vÀÄA¨Á D¼ÀªÁVgÀÄvÀª Û .É CAzÀgÉ (¥Àz« À ªÀÄlÖ  J®è «µÀAiÀÄUÀ½UÀÆ (CAzÀgÉ ¸ÁªÀiÁ£Àå eÁÕ£,À ªÀiÁ£À¹PÀ
CxÀªÁ PÉ®ªÉÇªÉÄä ¸ÁßvÀPÉÆÃvÀÛgÀ ¥ÀzÀ«) EªÀÅUÀ¼À ¸ÁªÀÄxÀåð, EAVèµï ¨sÁµÉ, PÀA¥ÀÆålgï eÁÕ£,À »ÃUÉ)
«µÀAiÀÄzÀ ªÉÄÃ¯É PÉÃ¼À§ºÀÄzÁzÀ ¸ÀA¨sÀªÀ«gÀÄvÀz Û É. ¸Àj¸ÀªÄÀ £ÁzÀ ¸ÀªÄÀ AiÀÄ ¤Ãr. ¤ªÀÄUÉ PÀµÀÖªÉ¤¸ÀÄwÛgÀÄªÀ
da
 ¥À± æ ÉßUÀ¼À£ÀÄß CvÀåAvÀ eÁUÀgÀÆPÀgÁV N¢j. ¥Àæ±Éß K£ÀÄ «µÀAiÀÄUÀ½UÉ ¸Àé®à ºÉaÑ£À ¸ÀªÄÀ AiÀÄ PÉÆlÖgÄÀ vÀ¥ÉàÃ¤®è.
PÉÃ¼ÀÄwÛzÉ ? JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹j.  AiÀiÁªÁUÀ®Æ DvÀä«±Áé¸¢ À AzÀ Ej. ¥ÀAæ iÀÄwß²Ã®gÁVj.
 ªÉÆzÀ®Ä ¤ªÀÄUÉ ¸ÀA¥ÀÇtðªÁV CxÀð UÉÆwÛgÀÄªÀ ¤ªÀÄä §UÉÎ QÃ¼ÀjªÉÄ ¨ÉÃqÀ. KPÉAzÀgÉ J®ègÀÆ J®è
¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹. «µÀAiÀÄUÀ¼£ À ÄÀ ß ¸ÀªiÀ Á£À §Ä¢Þ±QÀ AÛ iÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀ¯ÁgÀzÄÀ .
na
 All these / None of these JA§ ¥Àæ±ÉßUÀ¼À£ÀÄß  ¥Àwæ AiÉÆAzÀÄ «µÀAiÀÄPÉÌ ¤UÀ¢vÀ ªÉÃ¼Á¥ÀnÖ EgÀ°.
GvÀÛj¸ÀÄªÁUÀ CvÀåAvÀ eÁUÀgÀÆPÀvÉ¬ÄAzÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ  ¸ÀÆPÀÛ CzsÀåAiÀÄ£À ¸ÁªÀÄVæAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢j. NzÀÄªÁUÀ
GvÀÛj¹. ¤ªÀÄäzÉÃ ±ÉÊ°AiÀÄ £ÉÆÃmïìU¼ À À£ÀÄß ªÀiÁrPÉÆ½î.
 AiÀiÁªÀ DAiÀiÁªÀÄ¢AzÀ / zÀÈ¶ÖPÉÆÃ£À¢AzÀ ¥Àæ±ÉßUÀ¼À£ÀÄß 
an AiÀiÁªÀÅzÉÃ WÀlPÀª£ À ÀÄß N¢zÀgÆ À PÀÆqÀ D¼ÀªÁV N¢,
PÉÃ¼À¯ÁVzÉ JAzÀÄ UÀªÀÄ¤¹j. «µÀAiÀÄªÀ£ÄÀ ß CxÉÊð¹PÉÆ½î. AiÀiÁªÀ zÀÈ¶ÖPÆ É Ã£À¢AzÀ®Æ
 vÀ¥ÁàzÀ JgÀqÀÄ DAiÉÄÌUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹j. EzÀjAzÀ ¸ÀºÀ ¥Àæ±Éß PÉÃ½zÀgÀÄ GvÀÛj¸ÀÄªÀµÀÄÖ ¸ÀªÀÄxÀðgÁV.
¤ªÀÄä°è UÉÆAzÀ® PÀrªÉÄAiÀiÁUÀ§ºÀÄzÀÄ, ºÁUÀÆ ¸Àé®à  ¥Àæw WÀlPÀzÀ N¢ ªÀÄÄV¹zÀ £ÀAvÀgÀ CzÀgÀ ªÉÄÃ¯É
ªÀÄlÖzÀ ¸Àµ à ÀÖvÉ zÉÆgÉAiÀÄ§ºÀÄzÀÄ. PÉÃ½gÀÄªÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ PÀqÁØAiÀÄªÁV GvÀÛj¸ÀÄªÀ gÀÆrü
 ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ ¥Á®£É ªÀiÁr. ªÀiÁrPÉÆ½î. F QæAiÉÄUÉ »A¢£À ªÀµð À zÀ ¥À± æ Éß ¥ÀwPæ ÉU¼
À À
ek
 ¥Àwæ ¥À± æ ßÉ UÀÆ ªÀiÁ£À¹PÀªÁV ¹zÀÝgÁVj. ºÀ¼AÉ iÀÄ ¥À± æ ßÉ AiÀÄ «±ÉèÃµÀuÉ CvÀåAvÀ G¥ÀAiÀÄÄPÀª Û ÁUÀÄvÀzÛ .É
UÀÄAV£À°Aè iÉÄÃ G½AiÀÄ¨ÉÃr.  ¥À j ÃPÁë PÉ Æ oÀ r AiÀ Ä °è ¸ÁPÀ µ À Ä Ö ±ÁAvÀ ª ÁVj.
 ¥À oÀåPÀæª ÀÄ zÀ ¸Àà µÀÖ vÉ ªÀÄ vÀÄ Û PÁAiÀÄ ðªÁå¦ÛAiÀÄ £À Ä ß UÀ°©°UÉÆ¼ÀÄª î ÅÀ zÀjAzÀ / UÀr©r ªÀiÁrPÉÆAqÀÄ ¥Àæ±ßÉ
CjvÀÄPÉÆ¼Àî¨ÃÉ PÀÄ. EzÀjAzÀ K£À£ÄÀ ß NzÀ¨ÉÃPÀÄ? ªÀÄvÀÄÛ ¥À w æ P É A iÀ Ä £À Ä ß NzÀ Ä ªÀ Å zÀ j AzÀ GvÀ Û g À U À ¼ É Ã £À Ä
ub
AiÀiÁªÀ-AiÀiÁªÀ «¨sÁUÀ¢AzÀ AiÀiÁªÀ-AiÀiÁªÀ CzsÁåAiÀÄUÀ¼À ºÉÆ¼ÉAiÀÄÄªÀÅ¢®è. §zÀ¯ÁV ¤ÃªÉÃ DAiÉÄÌAiÀÄ£ÀÄß vÀ¥ÁàV

[Unit] ªÉÄÃ¯É ºÉaÑ£À ¥Àæ±ÉßUÀ¼À£ÀÄß PÉÃ¼À¯ÁVzÉ JAzÀÄ §gÉAiÀÄÄªÀ ¸ÁzsÀåvÉ EgÀÄvÀÛzÉ.
w½zÀÄPÉÆ¼À§ î ºÀÄzÀÄ.  ªÀÄ£ÉÆÃ«eÁÕ£PÀ ÌÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ DAiÉÄÌU¼ À °
À è UÉÆAzÀ®
GzÁ: ±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÀÄ£ÉÆÃ«eÁÕ£ÀzÀ°è (¨É¼ÀªÀtU Â É ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÈ¶Ö¹PÉÆ¼À¨ î ÃÉ r. PÀ£ßÀ qÀ ¨sÁµÉAiÀÄ DAiÉÄÌU¼ À À°è UÉÆAzÀ®
ut
«PÁ¸À, ªÀåQv Û éÀ EvÁå¢) GAmÁzÀgÉÃ EAVèµï ªÀµÀð£ï (¨sÁµÉAiÀÄ) DAiÉÄÌ

 ¤ªÀÄä NzÀÄ«PÉAiÀÄ «zsÀªÀ£ÀÄß ¨ÉÃgÉAiÀÄªÀgÉÆA¢UÉ UÀªÀÄ ¤¹. EzÀjAzÀ ¤ªÀÄ UÉ DAiÉÄ ÌUÀ¼À°è ¸ÀàµÀÖvÉ
ºÉÆÃ°¹PÉÆ¼À¨ î ÃÉ r. KPÉAzÀgÉ E°è ¤ÃªÀÅ GvÀª Û ÄÀ CAPÀ ¹UÀ§ºÀÄzÀÄ. KPÉAzÀg,É PÀ£ßÀ qÀ ¨sÁµÉAiÀÄ°è MAzÉÃ DAiÉÄÌUÉ
UÀ½PÉUÉ ¥ÀAæ iÀÄwß¸ÀÄwÛ¢ÝÃj, ºÉÆgÀvÄÀ ¨ÉÃgÉÆ§âgÀ CzsåÀ AiÀÄ£À ºÀ®ªÁgÀÄ ±À§ÝU¼ À ÄÀ AlÄ. EAVèÃµï ªÀµÀð£À°è D jÃw
d
«zsÁ£ÀzÉÆA¢UÉ C®è. DUÀÄªÀ ¸ÀA¨sÀªÀ PÀrªÉÄ EgÀÄvÀÛzÉ.

 ¸ÁzsÀåªÁzÀgÉ “ªÁgÀPÉÆÌªÉÄäAiÀiÁzÀgÀÆ” ErÃ ªÁgÀzÀ  J®èQ ÌAvÀ ªÀ Ä ÄRåªÁV CzsÀåAiÀÄ £ÀªÀ£ ÀÄ ß CvÀ åAvÀ
.e
PÀ°PÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ªÀÄä ¸ÉßÃ»vÀgÆ É A¢UÉ ZÀað¹. EzÀjAzÀ UÀA©üÃgÀªÁV ¥ÁægÀA©ü¹, CzÀgÀ°è vÉÆqÀV¹PÉÆ½î.
¤ªÀÄUÉ UÉÆwÛgÀzÀ PÉ®ªÉÇAzÀÄ «µÀAiÀÄUÀ¼ÀÄ CªÀjUÉ, ¥ÀjÃPÉëAiÀÄ£ÀÄß CvÀåAvÀ ºÀUÀÄgÀªÁV vÉUÉzÀÄPÉÆ½î.
C ªÀ j UÉ UÉ Æ wÛ g À z À « µÀ A iÀ Ä UÀ ¼ À Ä ¤ª À ÄU É  NzÀ£ÀÄß D£ÀA¢¹, D¸Áé¢¹, ¥sÀ°vÁA±À AiÀiÁªÁUÀ®Æ
w
«¤ªÀÄ AiÀ Ä ªÁUÀ § ºÀ Ä zÀ Ä . EzÀ j AzÀ Czs À å AiÀ Ä £À ¸ÀPÁgÁvÀäPÀªÁVgÀ°.

ªÀiË®åAiÀÄÄvÀªÁUÀÄvÀz Û .É  PÉÆ£ÉUÉ J®èQÌAvÀ ºÉZÁÑV “¤ªÀÄä°è DvÀä«±Áé¸À«gÀ°,
 FUÁUÀ¯É Ã ¸ÁPÀµ ÀÄ Ö d£À gÀ Ä UÀA ©üÃ gÀ vÀAiÀi Áj ªÀÄ£ÀzÀ°è ¤ªÀÄä §UÉÎ £ÀA©PÉ EgÀ°”.
w
£ÀqÉ¸ÄÀ wÛzÁÝgÉ. CªÀgÀ°è ¤ÃªÀÅ M§âgÁUÀ¨ÉÃPÀÄ.  ¤ªÀÄä ¹zÀÞvÉAiÉÄÃ ¤ªÀÄUÉ ²æÃ gÀPÉëAiÀiÁUÀ°.
 CzsåÀ AiÀÄ£À CvÀåAvÀ UÀÄtªÀÄlÖzÁÝVgÀ°. PÉÃªÀ® NzÀÄvÉÃÛ £É * * * J®èjUÀÆ M¼ÉîAiÀÄzÁUÀ° * * *
w

om
¸ÁªÀðd¤PÀ ²PÀët E¯ÁSÉ
DAiÉÄÌ ¥Áæ¢üPÁj ºÁUÀÆ «¨sÁVÃAiÀÄ PÁAiÀÄðzÀ²ðUÀ¼ÀÄ, PÀ£ÁðlPÀ ¥ËæqsÀ ²PÀët ¥ÀjÃPÁë
ªÀÄAqÀ½ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀzÀ¤«ÄvÀÛ ¸ÀºÀ ¤zÉÃð±ÀPÀgÀÄ, ¸ÁªÀðd¤PÀ ²PÀt
ë E¯ÁSÉ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ «¨sÁUÀ / ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ
«¨sÁUÀ / ¨É¼ÀUÁ« «¨sÁUÀ / PÀ®§ÄgÀV «¨sÁUÀ EªÀgÀ PÁAiÀiÁð®AiÀÄ.
.c
¥ËæqsÀ±Á¯Á ²PÀëPÀgÀ (B.Ed.) £ÉÃªÀÄPÁw ¥ÀjÃPÁë ªÀiÁ»w ¸ÀAUÀæºÀ
da
n¥ÀàtÂ : C¢ü¸ÀÆa¹gÀÄªÀ ºÀÄzÉÝUÀ¼À ¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ ªÀVÃðPÀgÀtªÀÅ CªÀ±Àå«zÀÝ°è ªÀåvÁå¸ÀPÉÌ M¼À¥ÀnÖgÀÄvÀÛzÉ.
1. DAiÉÄÌUÁV ¥ÀæPÀn¸ÀÄªÀ ºÀÄzÉÝUÀ¼ÀÄ :
(J) ¥ËæqsÀ±Á¯Á ¸ÀºÁAiÀÄPÀ ²PÀëPÀ UÉæÃqï-2 ªÀÈAzÀzÀ PÉ¼ÀPÀAqÀ ªÀUÀðzÀ ºÀÄzÉÝUÀ¼ÀÄ
na
i. PÀ¯Á ²PÀëPÀgÀÄ (PÀ£ÀßqÀ, GzÀÄð, ªÀÄgÁp, vÉ®ÄUÀÄ, vÀ«Ä¼ÀÄ ªÀiÁzsÀåªÀÄ)
ii. ¨sËvÀ «eÁÕ£À ²PÀëPÀgÀÄ (Physical Science) (PÀ£ÀßqÀ, GzÀÄð, ªÀÄgÁp, vÉ®ÄUÀÄ, vÀ«Ä¼ÀÄ ªÀiÁzsÀåªÀÄ)
iii. fÃªÀ «eÁÕ£À ²PÀëPÀgÀÄ (Biological Science) (PÀ£ÀßqÀ, GzÀÄð, ªÀÄgÁp, vÉ®ÄUÀÄ, vÀ«Ä¼ÀÄ ªÀiÁzsÀåªÀÄ)
iv. ¨sÁµÁ ²PÀëPÀgÀÄ (PÀ£ÀßqÀ, DAUÀè, GzÀÄð, »A¢, ªÀÄgÁp, vÉ®ÄUÀÄ, vÀ«Ä¼ÀÄ ºÁUÀÆ ¸ÀA¸ÀÌøvÀ)
an
v. ¥ËæqsÀ±Á¯Á zÉÊ»PÀ ²PÀëPÀgÀÄ UÉæÃqï-1
2. «zÁåºÀðvÉ: CAVÃPÀÈvÀ «±Àé«zÁå®AiÀÄ¢AzÀ BA/B.Sc., ¥ÀzÀ« ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁgÀvÀ zÉÃ±ÀzÀ PÁ£ÀÆ¤£ÀAvÉ

¸ÁÜ¦¸À®àlÖ «±Àé«zÁå®AiÀÄ zsÀ£À ¸ÀºÁAiÀÄ DAiÉÆÃUÀ¢AzÀ CAVÃPÀÈvÀªÁzÀ MAzÀÄ «±Àé«zÁå®AiÀÄ¢AzÀ
ek
"¨ÁåZÀÄ®gï D¥sï JdÄPÉÃµÀ£ï" (B.Ed) ¥ÀzÀ«AiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉ¢gÀ¨ÉÃPÀÄ.
3. ªÀAiÉÆÃ«Äw:
ub
1) C¨såÀ yðUÀ¼ÀÄ £ÉÃªÀÄPÁw C¢ü¸ÀÆZÀ£É ¢£ÁAPÀ¢AzÀ ªÀÄÄAzÉ w½¹gÀÄªÀ PÀ¤µÀ× ªÀÄvÀÄÛ UÀjµÀ× ªÀAiÉÆÃ«Äw
AiÉÆ¼ÀVgÀ¨ÉÃPÀÄ.
PÀ¤µÀ×: 20 ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ vÀÄA©gÀ¨ÉÃPÀÄ.
UÀjµÀ× ªÀAiÉÆÃ«Äw : ¸ÁªÀiÁ£Àå ªÀUÀð 42 ªÀµÀð
ut
2J, 2©, 3J, 3© 45 ªÀµÀð

¥À.eÁ/¥À.¥ÀA/¥À-æ 1 45 ªÀµÀð
d
¸ÀÆZÀ£É : F ªÉÄÃ¯É PÉÆnÖgÀÄªÀ ªÀAiÉÆÃ«Äw, ¥ÀoÀåPÀæªÀÄ ºÀ¼ÉAiÀÄ DAiÉÄÌ «zsÁ£ÀzÀ ªÀiÁzÀj ªÀiÁvÀæ. ²PÀët
.e
E¯ÁSÉ¬ÄAzÀ wzÀÄÝ¥ÀrUÉ M¼À¥n À ÖgÀÄvÀz

Û É. www.schooleducation.kar.nic.in ªÉÊ¨ï ¸ÉÊmï
¸ÀA¥ÀQð¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
w
4. ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛ ¸ÀàzsÁðvÀäPÀ ¥ÀjÃPÉë:

¥Àæw C¨sÀåyðAiÀÄÄ ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛ ¸ÀàzsÁðvÀäPÀ ¥ÀjÃPÉëUÉ ºÁdgÁUÀÄªÀÅzÀÄ PÀqÁØAiÀÄªÁVgÀÄvÀÛzÉ.
w
¸ÀÆZÀ£É : ¸ÀPÁðgÀ¢AzÀ PÁ®PÁ®PÉÌ §zÀ¯ÁUÀÄªÀ ¤AiÀÄªÀiÁªÀ½UÀ½UÉ M¼À¥ÀnÖgÀÄvÀÛzÉ.

w

om
Syllabus for 8-10th High School
Teacher's recruitment
Paper-1
GENERAL KNOWLEDGE:
.c
1. Famous Books and Authors
2. Important Inventions & Discoveries.
3. Basic science - Scientific Phenomena
da
4. Hygiene and Physiology (Human)
5. Chronology of Events in World History
6. Glimpses of Indian History
7. Geographical terms(basic)
na
8. Sports International & National figures.
9. Awards, Honors and Prizes
10. Indian culture Land & people festivals. Physical geography - Population -Literacy- Natural
regions - Natural Resources-Food crops - Non-Food crops-Major Industries - Projects - Pub-
lic undertakings-Indian Art Artists of recognition Classical Awards for various achievements
an
- National Policy on Education, Constitution of India - Major items-Union Govt. and State
Govt. Cabinets Indian leaders of International & National Recognition-(Who is who- India)
11. Current International affairs-India's foreign relations
12. Current National affairs.
ek
EDUCATIONAL PSYCHOLOGY
Learner and Learning - Characteristics of childhood (early and late childhood) and early
adolescence; Physical, social, personal, emotional and cognitive development.
ub
 Concept of learning: Processes of children's learning: Mistakes as windows to children's thinking;

Learning in out of school contexts; Learning as a process and product; Assessing learning.
 Learner differences; Learning styles (VARK model) and learning pace/speed; Facilitating
learning in multi-grade settings.
 Play and its educational implications - Meaning, Kinds and types of play; Fantasy and play;
ut
Play and its functions - Linkages with Physical, Social, Emotional, Cognitive, Language and
Motor development of children; Games and group dynamics. How do children communicate.
 Constructivism - An introduction to the concept; its principles; Implications for teachers and““
teaching.
d
EDUCATIONAL PSYCHOLOGY (8-10):

.e
Meaning and Scope of Educational Psychology- Meaning of Psychology and Educational Psy-
chology: Concept, Nature & Scope, Need of knowledge of Educational Psychology to a Teacher.
w
Methods of studying human behavior: Introspection method, Observation method, Case Study
method, Experimental method Meaning, Steps, Uses & Limitations.
Understanding the Development of the Learner -Growth and Development: Concept, Differ-
w
ences, Principles of Development & Stages of human development. Adolescence: Concept, Char-
acteristics of adolescence, Dimensions of development during adolescence-Physical, Emotional,
Social, Moral (Lawrence Kholberg), Intellectual. Needs of adolescents & Problems of adoles
w

om
 Part I : ¸ÁªÀiÁ£Àå eÁÕ£À
HSTR
PAPER -I
 Part II : ±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÀÄ£ÉÆÃ«eÁÕ£À
CAPÀUÀ¼ÀÄ : 100  Part III : ªÀiÁ£À¹PÀ ¸ÁªÀÄxÀåð
¸ÀªÀÄAiÀÄ : 2 UÀAmÉUÀ¼ÀÄ 2015  Part IV : ¸ÁªÀiÁ£Àå EAVèµï
¥ÀjÃPÉë £ÀqÉzÀ ¢£ÁAPÀ : 13-06-2015  Part V : PÀA¥ÀÆålgï eÁÕ£À
.c
¸ÁªÀiÁ£Àå eÁÕ£À  ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ 2004 d£ÀªÀj 1 jAzÀ
da
GENERAL KNOWLEDGE gÁ¶Ö ç Ã AiÀ Ä ¦AZÀ t Â AiÉ Æ Ãd£É (NPS)
(£ÁåµÀ£ À¯ï ¥É£Àë£ï ¹ÌÃA)AiÀÄ£ÀÄ ß eÁjUÉ
1. 2014gÀ «±Àé PÀ¥ï ºÁQ ¥ÀAzÁåªÀ½ £ÀqÉzÀ ¸ÀÜ¼À.
vÀA¢vÀÄ.
(1) ®AqÀ£ï (2) D¸ÉÖçÃ°AiÀiÁ
 EzÀÄ ¦AZÀtÂ ¤¢ü ¤AiÀÄAvÀt æ ªÀÄvÀÄÛ C©üªÀÈ¢Þ
na
(3) ¨sÁgÀvÀ (4) ¢ ºÉÃUï
¥Áæ¢üPÁgÀzÀ «±ÉÃµÀ «¨sÁUÀªÁVzÀÄÝ, ¨sÁgÀvÀ
GvÀÛgÀ: (4) ¢ ºÉÃUï
¸À gÀ PÁgÀ (PÉ ÃAzÀ æ ¸À gÀ PÁgÀ )zÀ ºÀ tPÁ¸ÀÄ
 ºÁQ «±À é PÀ ¥ À £ ÀÄ ß ªÉ ÆzÀ ® Ä gÀ Æ ¦¹zÀ Ä Ý E¯ÁSÉAiÀÄ ªÁå¦ÛUÉ M¼À¥ÀnÖzÉ.
¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ Kgï ªÀiÁµÀð¯ï £ÀÆgï SÁ£ï.  »A¢£À ¦AZÀtÂ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ°è PÉÃAzÀæ /
 ¥ÀæxÀªÀÄ «±ÀéPÀ¥ï ºÁQ ¥ÀAzÁåªÀ½ 1971gÀ°è
angÁdå ¸ÀgPÀ Áj £ËPÀg£ À ÄÀ ¸ÉÃªÉAiÀÄ ¤ªÀÈwÛ ¥ÀqzÉ À
¨Á¹ð¯ÉÆÃ£Á (¸ÉàÃ£ï)£À°è £ÀqÉ¸À¯Á¬ÄvÀÄ. £ÀAvÀgÀ ªÀiÁ¹PÀ ¦AZÀtAÂ iÀÄ£ÀÄß PÉÃAzÀæ / gÁdå
 2014gÀ «±ÀPé ¥ À ï ºÁQ ¥ÀAzÁåª½ À “¢ ºÉUï”£À°è ¸ÀPÁðgÀªÉÃ ¤ÃqÀÄwÛvÀÄÛ. F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ°è
ek
£ÀqÉ¬ÄvÀÄ. ¸ÀgÀPÁgÀªÀÅ F GzÉÝÃ±ÀPÁÌV £ËPÀgÀ¤AzÀ
 2023 (2022)gÀ «±ÀéPÀ¥ï ºÁQ ¥ÀAzÁåªÀ½ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀAwUÉAiÀÄ£ÀÄß ¹éÃPÀj¸ÀÄwÛgÀ°®è.
¨s Á gÀ v À z À ¨s ÀÄ ªÀ £ É Ã±À é g À ªÀ Ä vÀ ÄÛ gÀ Æ PÉ ð ¯Á  DzÀ g É NPS AiÉ Æ Ãd£É A iÀ Ä °è ¸À P Áðj
£ÀqÉAiÀÄ°zÉ. DzÀÝjAzÀ DAiÉÄÌ (4) ¸ÀjAiÀiÁzÀ £ËPÀgÀ¤AzÀ CªÀ£À ªÀÄÆ®ªÉÃvÀ£À ºÁUÀÆ
ub
GvÀÛgª À ÁVzÉ. vÀÄnÖ¨sÀvÉåAiÀÄ ±ÉÃPÀqÀ 10% gÀµÀÄÖ ªÉÆvÀÛªÀ£ÀÄß

ªÀµÀð ¸ÀÜ¼À zÉÃ±À «eÉÃvÀgÀÄ PÀmÁ¬Ä¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀPÁðgÀªÀÅ EzÀPÉÌ CµÉÖÃ
1971 ¨Á¹ð¯ÉÆÃ£Á ¸ÉàÃ£ï ¥ÁQ¸ÁÛ£À ªÉÆvÀÛª£ À ÄÀ ß ¸ÉÃj¹ ¤ªÀÈwÛAiÀÄ £ÀAvÀgÀ ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ
ªÀÄvÀÄÛ EzÀÄ MAzÀÄ ¨Áj ªÀiÁvÀæ ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄvÀz Û .É
ut
1975 PË¯Á®A¥ÀÅgÀ ªÀÄ¯ÉÃµÁå ¨sÁgÀvÀ

2006 ªÉÆAZÉAUÁqÁZï dªÀÄð¤ dªÀÄð¤  F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ PÀ£ÁðlPÀz° À è 01-04-2006
2010 £Àªz À º
É °
À ¨sÁgÀvÀ D¸ÉÖçÃ°AiÀiÁ jAzÀ eÁjUÉ §A¢zÉ. DzÀgÉ FV£À §ºÀÄ
d
2014 ¢ ºÉÃUï £ÉzÀ¯ÁåAðqï D¸ÉÖçÃ°AiÀiÁ ¸ÀASÁå £ËPÀgÀgÄÀ «gÉÆÃzsÀ ªÀåPÀÛ¥r À ¸ÀÄwÛzÁÝgÉ.

2018 ¨sÀÄªÀ£ÉÃ±ÀégÀ ¨sÁgÀvÀ ¨É°ÓAiÀÄA  F A iÉ Æ Ãd£ É ªÉ Æ zÀ ® £É ¦AZÀ t Â U É
.e
2023 ¨sÀÄªÀ£ÉÃ±ÀégÀ ¨sÁgÀvÀ (£ÀqÉAiÀÄ¨ÉÃ QzÉ) º É Æ Ã ° ¹ z Á U À £ Ë P À g À j UÉ C µÁ Ö V

& gÀÆPÉð¯Á ¯Á¨sÀzÁAiÀÄPÀªÁV®è JA§ C©ü¥ÁæAiÀÄ EzÉ.
DzÀÝjAzÀ DAiÉÄÌ (4) ¸ÀjAiÀiÁzÀ GvÀg Û ª
À ÁVzÉ.
w
2. ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀªÅÀ ‘£ÁåµÀ£¯

À ï ¥É£ëÀ £ï ¹ÌÃA’ eÁjUÉ
vÀAzÀ ªÀµÀð 3. 2009gÀ £ÉÆ¨É¯ï ±ÁAw ¥Àæ±À¹Û ¥ÀqÉzÀªÀgÀÄ
(1) 2006 (2) 2010 (1) §gÁPï M¨ÁªÀiÁ
w
(3) 2009 (4) 2004 (2) ªÁAUÉÃj ªÀiÁvÁ¬Ä

GvÀÛgÀ: (4) 2004 (3) PÉÊ¯Á±ï ¸ÀvÁåyð
w

om
(4) ²j£ï J¨Ár gÁªÀÄPÀÈµÀÚ£ï CªÀgÀÄ ¥ÀqÉ¢zÁÝgÉ.
GvÀÛgÀ: (1) §gÁPï M¨ÁªÀiÁ  PÉÊ¯Á±ï ¸ÀvÁåyð: 2014gÀ £ÉÆÃ¨É¯ï ±ÁAw
 2009jAzÀ 2017gÀ ªÀ gÉU É CªÉ ÄÃjPÁzÀ ¥Àæ±¹
À Û ¥ÀqÉ¢zÁÝgÉ.
CzsÀåPÀëgÁVzÀÝ §gÁPï M¨ÁªÀÄ CªÀgÀÄ 2009gÀ  ²j£À J¨Ár: 2003gÀ £ÉÆÃ¨É¯ï ±ÁAw ¥Àæ±À¹Û
¥Àq¢ É zÁÝg.É
.c
£ÉÆ¨É¯ï ±ÁAw ¥Àæ±À¹Û ¥ÀqÉ¢zÁÝgÉ.
 CzÉÃ ªÀµð À (2009) gÀ¸ÁAiÀÄ£À±Á¸Àçz Û À £ÉÆ¨É¯ï  ªÁAUÉÃj ªÀiÁvÁ¬Ä: 2004gÀ £ÉÆÃ¨É¯ï ±ÁAw
¥À æ ± À ¹ Û A iÀ Ä £À Ä ß ¨s Á gÀ v À z À ªÉ A PÀ lgÁªÀ Ä £ï ¥Àæ±¹
À Û ¥ÀqÉ¢zÁÝgÉ.
da
2022gÀ £ÉÆ¨É¯ï ¥Àæ±À¹Û ¥ÀqÉzÀ ¥ÀÅgÀ¸ÀÌøvÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæ±À¹Û DAiÉÄÌUÉ ¥ÀjUÀtÂ¹zÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á PÉëÃvÀæ
PÀæ.¸ÀA 6 PÉëÃvÀæUÀ¼ÀÄ ¥Àæ±À¹Û ¥ÀÅgÀ¸ÀÌøvÀgÀÄ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á PÉëÃvÀæ
na
1. ªÉÊzÀåQÃAiÀÄ ¸ÁÖAn ¥Á¨ÉÆÃ ªÀiÁ£ÀªÀ£À «PÁ¸ÀzÀ PÀÄjvÀÄ
(Svante Paabo) vÀ½±Á¸ÀÛçzÀ ªÀÄºÀvÀé
2. ¨sËvÀ±Á¸ÀÛç C¯ÉÊ£ï ÇÉàPïÖ, eÁ£ï PËè¸Àgï, PÁéAlA ªÀiÁ»w «eÁÕ£À
DåAl£ï ©°AUÀgï
3. ¸Á»vÀå ¥sÁæ£ïì£À ¯ÉÃRQ Då¤ C£ÁðPïì
an ªÀUÀð ªÀÄvÀÄÛ °AUÀ PÀÄjvÀ ªÀåQÛUÀvÀ
C£ÀÄ¨sª À À avÀæt
4. ±ÁAw C¯É¸ï ©AiÀiÁ° AiÀiÁ¹Ì, gÀµÁå ¨É¯ÁgÀ¸ï£À°è £ÀqÉzÀ zÀ¨Áâ½PÉ
ek
ªÉÄªÉÆÃjAiÀÄ¯ï ¸ÀA¸ÉÜ, «gÀÄzÀÝ ºÉÆÃgÁl ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁ£ÀªÀ
¸ÉAlgï ¥sÁgï ¹«¯ï ºÀPÀÄÌUÀ¼À gÀPÀëuÉ
°§nð¸ï ¸ÀA¸ÉÜ
ub
5. gÀ¸ÁAiÀÄ£À±Á¸ÀÛç PÉgÉÆ°£ï §mÉÆÃðf, QèPï PÉ«Ä¹Öç ªÀÄvÀÄÛ

ªÀiÁnð£ï ªÉÄ¯ÁØ¯ï, §AiÉÆ DxÉÆðUÉÆ£À¯ï
PÉ ¨Áåj ±Á¥sïð¯É¸ï
6. CxÀð±Á¸ÀÛç ¨É£ï §£ÁAðPÉ, ¨ÁåAPÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DyðPÀ
ut
qËUÁè¸ï qÉÊªÀÄAqï, ZËPÀlÄÖUÀ¼À ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É

¦ü°¥ï qÉÊ©éUï
d
4. ¨s ÁgÀ vÀz À° è Cw ºÉZÀ ÄÑ ¤ÃgÁªÀ j ¥Àæ zÉÃ ±À d®¸ÀA¥ÀwÛ£À ¥ÀæªÀiÁt "UÀjµÀ× 140 zÀ±À®PÀë
ºÉÆA¢gÀÄªÀ gÁdå ºÉPÉÖÃgï".
.e
(1) ©ºÁgï (2) ¥ÀAeÁ¨ï  C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¹gÀÄªÀ ¤ªÀé¼À ¤ÃgÁªÀj PÉëÃvÀæ

(3) DAzsÀæ¥ÀæzÉÃ±À (4) GvÀÛgÀ¥ÀæzÉÃ±À “62.2 zÀ±À®PÀë ºÉPÉÖÃgï ªÀiÁvÀæ".
GvÀÛgÀ: (4) GvÀÛgÀ¥ÀæzÉÃ±À
w
 ¥À¥
æ AÀ ZÀz°À è Cw ºÉZÄÀ Ñ ¤ÃgÁªÀjAiÀÄ PÉÃë vÀæª£
À ÀÄß
 ªÀåª¸À ÁAiÀÄzÀ ¨sÆ À «ÄUÉ PÀÈvÀPª
À ÁV ¨Á«, PÁ®ÄªÉ ºÉÆA¢gÀÄªÀ ¥Àæxª À ÀÄ gÁµÀÖç-¨sÁgÀvÀ. 2£ÉÃ ¸ÁÜ£À
ªÀ Ä vÀ Ä Û PÉ g É U À ½ AzÀ ¤ÃgÀ Ä ¸À g À § gÁdÄ - aÃ£Á.
w
ªÀiÁqÀÄªÀÅzÉÃ “¤ÃgÁªÀj”.  ¨sÁgÀvÀzÀ ««zsÀ gÁdåUÀ¼À ¤ÃgÁªÀj ¥ÀæzÉÃ±À

 zÉ Ã ±À z À ° è §¼À P É U É zÉ Æ gÉ A iÀ Ä ÄªÀ MlÄÖ (ºÉPÉÖÃgïUÀ¼À°è)
w

om
1. ©ºÁgï - 3625 ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀ£ÀÄß ¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÉUÉ ¸ÀzÀ¸ÀågÀ£ÁßV
2. ¥ÀAeÁ¨ï - 3602 ªÀiÁqÀÄªÀ CªÀPÁ±À PÀ°à¹zÉ?
3. DAzsÀæ¥ÀæzÉÃ±À (vÉ®AUÁt ¸ÉÃj) - 4528 (1) 3 (2) 4
4. GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉÃ±À - 12814 (3) 2 (4) 1
5. PÀ£ÁðlPÀ - 2643 GvÀÛgÀ: (3) 2
.c
6. vÀ«Ä¼ÀÄ£ÁqÀÄ - 2888  ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ 331£ÉÃ «¢üAiÀÄÄ ¯ÉÆÃPÀ¸ÀÄsÉ iÀÄ°è
5. F PÉ ¼ À V £À M§â g À Ä 2014gÀ ¯É Æ ÃPÀ ¸ À ¨ s Á DAUÉÆÃè -EArAiÀÄ£ï ¸ÀªÄÀ ÄzÁAiÀÄPÉÌ ¥Áæw¤zsåÀ zÀ
da
ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è CvÀåAvÀ QjAiÀÄ ªÀAiÀ Ä¹ì£À §UÉ Î «ªÀ j ¸À Ä vÀ Û z É . F «¢ü A iÀ Ä £À é A iÀ Ä
¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÁ ¸ÀzÀ¸ÀågÁV DAiÉÄÌAiÀiÁVzÁÝgÉ? ¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÉAiÀÄ°è DAUÉÆèÃ EArAiÀÄ£ï ¸ÀªÀÄÄ
(1) ¥ÀævÁ¥ï ¹AºÁ (2) »Ã£Á UÀ«vï zÁAiÀÄPÉÌ JgÀqÄÀ ¸ÁÜ£U À ¼À £
À ÀÄß ¤ÃqÀ®Ä CªÀPÁ±À
na
(3) ¸Àa£ï ¥ÉÊ¯Émï (4) ¦æAiÀiÁAPÁ UÁA¢ü «zÉ. EªÀj§âgÀ£ÀÄß gÁµÀÖç¥ÀwUÀ¼ÀÄ £ÁªÀÄPÀgÀt
GvÀÛgÀ: (2) »Ã£Á UÀ«vï ªÀiÁqÀÄvÁÛgÉ.
2014gÀ CvÀåAvÀ QjAiÀÄ ¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÁ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ  DzÀgÉ 2020 d£ÀªjÀ 25PÉÌ EzÀÄ CAvÀåUÆ É ArzÉ.
ºÉ¸ÀgÀÄ PÉëÃvÀæ d£Àä¢£ÁAPÀ
anPÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀzÀ ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ 126£ÉÃ wzÀÄÝ¥r À
&ªÀAiÀÄ¸ÀÄì ªÀÄ¸ÀÆzÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀA¸ÀwÛ£À°è ªÀÄAr¹ DAUÉÆè-
»Ã£Á £ÀAzÀÆgï¨Ágï 28-06-1987 EArAiÀÄ£ïìUÉ ¤ÃqÀÄwÛzÀÝ «ÄÃ¸À¯ÁwAiÀÄ£ÀÄß gÀzÄÀ Ý
UÀ«vï 27 (ªÀµÀð) UÉÆ½¹, SC & STUÉ E£ÀÆß 10 ªÀµÀðUÀ¼À
PÁ® «ÄÃ¸À¯ÁwAiÀÄ£ÀÄß «¸ÀÛj¹vÀÄ.
ek
ªÀÄºÁgÁµÀÖç
¸Àa£ï CfäÃgï 07-09-1977 7. F PÉ¼ÀV£À MAzÀÄ C¤®ªÀ£ÀÄß ±ÉÊwåÃPÀgÀtzÀ°è
¥ÉÊ¯Émï gÁd¸ÁÜ£À 37 (ªÀµÀð) §¼À¸ÀÄªÀgÀÄ.
¥Àv
æ Á¥À¹AºÀ ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ 21-06-1976 (1) PÉÆèÃj£ï (2) UÀAzsPÀ z
À À qÉÊDPÉöì Êqï
ub
PÀ£ÁðlPÀ 38 (ªÀµÀð) (3) ¥Á¹áÃ£ï (4) CªÉÆÃ¤AiÀiÁ

2019gÀ CvÀåAvÀ QjAiÀÄ ¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÁ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ GvÀÛgÀ: (1) PÉÆèÃj£ï
ºÉ¸ÀgÀÄ PÉëÃvÀæ d£Àä¢£ÁAPÀ  Chlorofluorocarbons (CFCs) are the
&ªÀAiÀÄ¸ÀÄì
ut
chemical compounds made of chlorine,

ZÀAzÁæ¤ QAiÉÆÃAdgï 16-06-1993 fluorine and carbon elements, which are
ªÀÄÄªÀÄÄð Nr±Á 26 (ªÀµÀð) used in refrigerators, air conditioners and
vÉÃd¹é ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ 16-11-1990
d
aerosol sprays, and damage ozone layer

¸ÀÆAiÀÄð (zÀQët) 29 (ªÀµÀð) when released in the air.
PÀ£ÁðlPÀ
.e
 PÉÆÃè j£ï-±ÉÊwåÃPÀgt
À zÀ°è §¼À¸ÄÀ ªÀ CFC UÀ¼°À è
«Ä«Ä eÁzsÀªÀ¥ÅÀ gÀ 11-02-1989 PÉÆèÃj£ï C¤®ªÀ£ÀÄß §¼À¸ÀÄvÁÛgÉ.
ZÀPªæÀ Àwð ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À 30 (ªÀµÀð)  ©è ÃaAUï ¥ËqÀg À £ ÀÄ ß ¤ÃjUÉ ºÁQzÁUÀ
w
 DzÀÝjAzÀ DAiÉÄÌ (2) »Ã£Á UÀ«vï ¸ÀjAiÀiÁzÀ ©qÀÄUÀqÉ AiÀiÁUÀÄªÀ ¥ÀæªÀÄÄR C¤® PÉÆèÃj£ï.
GvÀÛgª
À ÁVzÉ. EzÀÄ «µÀPÁj AiÀiÁVzÀÄÝ ¸ÀÆPÁëätÄfÃ«UÀ¼£ À ÄÀ ß
w
6. ¸À A «zs Á £À z À 331£É Ã «¢ü A iÀ Ä ¥À æ P ÁgÀ PÉÆ®ÄèvÀÛzÉ.

gÁµÀ Ö ç ¥ À w AiÀ Ä Ä JµÀ Ä Ö ¸À A SÉ å AiÀ Ä DAUÀ è  PÉÆèÃj£ï ¥ÀæªÀÄÄR ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛUÀ¼ÉAzÀgÉ-CrUÉ
w

om
¸ÀAPÉÃvÀªÁV §¼À¸ÀÄªÀÅzÀÄ. D CPÀëgÀ PÀqÁØAiÀÄªÁV LgÀ£ï (PÀ©ât) Ferrum Fe
EAVèÃµÀ ºÉ¸j
À £À Capital Letter DVgÀ¨ÉÃPÀÄ. PÁ¥sÀgï (vÁªÀÄæ) Cuprum Cu
zsÁvÀÄ EAVèÃµï ºÉ¸ÀgÀÄ ¸ÀAPÉÃvÀ ¹®égï (¨É½î) Agrentum Ag
d®d£ÀPÀ Hydrogen H UÉÆÃ¯ïØ (a£Àß) Aurum Au
EAUÁ® ¯Éqï (¹Ã¸À) Plumbum Pb
.c
Carbon C
¸ÁgÀd£ÀPÀ Nitrogen N n£ï (vÀªÀgÀ) Stannum Sn
¨ÉÆÃgÁ£ï Boron B ªÀÄPÀÆåðj
da
UÀAzsPÀ À Sulphur S (¥ÁzÀgÀ¸À) Hydrogyrum Hg
gÀAdPÀ Phosphorus P 17. ªÀÄÆvÀæ d£ÀPÁAUÀUÀ¼À°è ¤Ãj£À «¸Àdð£ÉAiÀÄ£ÀÄß
¥sÉÇèÃj£ï Fluorine F ¤AiÀÄAwæ¸ÀÄªÀ ºÁªÉÆÃð£ÀÄ.
CAiÉÆÃr£ï Iodine I (1) ¥ÉÇæÃ¯ÁåQÖ£ï (2) ªÁå¸ÉÆ¥ÉæÃ¹£ï
na
DªÀÄd è £ÀPÀ Oxygen O (3) DQìmÉÆÃ¹£ï (4) Cræ£Á°£ï
ªÉ£ÉÃrAiÀÄA Venedium V GvÀÛgÀ: (2) ªÁå¸ÉÆ¥ÉæÃ¹£ï
 JgÀqÀÄ CxÀªÁ ºÉZÀÄÑ zsÁvÀÄUÀ¼À ºÉ¸Àj£À  ªÀÄÆvÀd
æ £ÀPÁAUÀU¼
À °
À è ¤Ãj£À «¸Àdð£ÉAiÀÄ£ÀÄß
ªÉÆzÀ°£À CPÀëgÀªÀÅ MAzÉÃ DVzÀÝgÉ, ªÉÆzÀ®
an¤AiÀÄAwæ¸ÀÄªÀ ºÁªÉÆÃð£ÀÄ “ªÁå¸ÉÆ¥Éæ¹£ï”
CPÀëgÀzÀ eÉÆvÉUÉ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀ DVzÉ.
CPÀëgÀªÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¸ÀÄªÀÅzÀÄ. ªÉÆzÀ® CPÀëgÀªÀÅ 18. “«±Àé ªÀiÁ£ÀªÀ ºÀPÄÀ ÌU¼
À À ¢£À”ªÀ£ÀÄß F ¢£ÀzAÀ zÀÄ
RqÁØAiÀÄªÁV EAVèÃ¶£À capital letter &
ek
DZÀj¸ÀÄªÀgÄÀ .
JgÀqÀ£ÉÃ CPÀëgÀ RqÁØAiÀÄªÁV small letter (1) r¸ÉA§gï 10 (2) r¸ÉA§gï 23
DVgÀvÀPÀÌzÀÄÝ. (3) dÆ£ï 21 (4) CPÉÆÖÃ§gï 10
¸ÀAPÉÃvÀ EAVèÃµï ºÉ¸ÀgÀÄ ¸ÀAPÉÃvÀ GvÀÛgÀ: (1) r¸ÉA§gï 10
ub
»Ã°AiÀÄA Helium He ¥ÀæªÀÄÄR gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¢£ÀUÀ¼À «ªÀgÀ F ªÀÄÄA¢£ÀAwzÉ.

¨Éj°AiÀÄA Berylium Be
¹°PÁ£ï Silicon Si d£ÀªÀj 1 eÁUÀwPÀ PÀÄlÄA§ ¢£À
C®Äå«Ä¤AiÀÄA Aluminium Al d£ÀªÀj 12 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ AiÀÄÄªÀ ¢£À
ut
PÉÆèÃj£ï Chlorine Cl d£ÀªÀj 15 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¸ÉÊ¤PÀgÀ ¢£À

DUÁð£ï Argon Ar d£ÀªÀj 24 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÉtÄÚ ªÀÄPÀÌ¼À ¢£À
ªÉÄVß¶AiÀÄA Magnesium Mg d£ÀªÀj 25 ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¥Àªæ Á¸ÉÆÃzÀåªÄÀ ¢£À
d
PÁå°ìAiÀÄA Calcium Ca d£ÀªÀj 25 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¢£À

d£ÀªÀj 26 UÀtgÁdå ¢£À
.e
ªÀiÁåAUÀ¤Ã¸ï Manganese Mn
¸ÀvÀÄ Zinc Zn d£ÀªÀj 30 ºÀÄvÁvÀägÀ ¢£À/¸ÀªÇÉ ÃðzÀAiÀÄ ¢£À
¥sÉ§æªÀj 2 £ÀgÉÃUÁ ¢£À
PÉ®ªÀÅ zsÁvÀÄUÀ¼À ¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸À®Ä ¯Áån£ï
w
¥sÉ§ÄæªÀj 2 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄ»¼Á ¢£À

ºÉ¸Àg£À ÀÄß §¼À¸ÀÄvÁÛgÉ. ¥sÉ§æªÀj 28 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ «eÁÕ£À ¢£À
zsÁvÀÄ ¯Áån£ï ºÉ¸ÀgÀÄ ¸ÀAPÉÃvÀ K¦æ¯ï 5 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ £Á«PÀgÀ ¢£À
w
¸ÉÆÃrAiÀÄA Natrium Na K¦æ¯ï 13 d°AiÀÄ£ï ªÁ¯Á¨ÁUï ¢£À

¥ÉÇmÁ¶AiÀÄA Kalium K K¦æ¯ï 14 CA¨ÉÃqÀÌgï dAiÀÄAw /
w

om
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ d®¢£À ªÀiÁZÀð 22 «±Àé d® ¢£À
ªÀiÁZïð 16 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ®¹PÁ ¢£À ªÀiÁZïð 23 «±Àé ªÁvÁªÀgÀt ¢£À
ªÉÄÃ 3 ¥ÀwæPÁ ¸ÁévÀAvÀæå ¢£À ªÀiÁZÀð 24 «±Àé PÀëAiÀÄgÉÆÃUÀ ¢£À
ªÉÄÃ 11 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ vÀAvÀæeÁÕ£À ¢£À K¦æ¯ï 1 ªÀÄÆRðgÀ ¢£À
ªÉÄÃ 21 ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀ£É «gÉÆÃ¢ü ¢£À K¦æ¯ï 7 «±Àé DgÉÆÃUÀå ¢£À
.c
ªÉÄÃ 21 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀ£Á J¦æ¯ï 14 «±Àé «eÁÕ£À ¢£À
«gÉÆÃ¢ü ¢£À K¦æ¯ï 18 «±Àé ¦vÁæfðvÀ ¢£À
da
dÄ¯ÉÊ 1 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÉÊzÀågÀ ¢£À K¦æ¯ï 22 CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¨sÀÆ ¢£À
DUÀ¸ïÖ 9 Qémï EArAiÀiÁ ¢£À ªÉÄÃ 1 PÁ«ÄðPÀgÀ ¢£À
DUÀ¸ïÖ 15 ¸ÁévÀAvÀæå ¢£À ªÉÄÃ 3 CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¸ÀÆAiÀÄð ¢£À
DUÀ¸ïÖ 24 ¸ÀA¸ÀÌøvÀ ¢£À ªÉÄÃ 8 «±Àé gÉqï PÁæ¸ï ¢£À
na
DUÀ¸ïÖ 29 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ QæÃqÁ ¢£À ªÉÄÃ 15 «±Àé PÀÄlÄA§ ¢£À
¸É¥ÉÖA§gï 14 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ »A¢ ¢£À ªÉÄÃ 17 «±Àé zÀÆgÀ¸ÀA¥ÀPÀð ¢£À
¸É¥ÉÖA§gï 15 JAf¤AiÀÄgïUÀ¼À ¢£À ªÉÄÃ 24 PÁªÀÄ£ïªÉ¯ïÛ ¢£À
¸É¥ÉÖA§gï 26 QªÀÅqÀgÀ ¢£À ªÉÄÃ 31 «±Àé zsÀÆªÀÄ¥Á£À ¤µÉÃzsÀ ¢£À
CPÉÆÖÃ§gï 1 gÁ¶ÖÃæ AiÀÄ ¸ÀéAiÀÄA gÀPz
ÀÛ Á£À ¢£À
an
dÆ£ï 5 «±Àé ¥Àj¸ÀgÀ ¢£À
CPÉÆÖÃ§gï 2 UÁA¢ü ªÀÄvÀÄÛ ¯Á¯ï§ºÀzÀÆÝgï dÆ£ï 12 «±Àé ¨Á® PÁ«ÄðPÀ
±Á¹Ûç dAiÀÄAw «gÉÆÃ¢ü ¢£À
ek
£ÀªÉA§gï 26 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÁ£ÀÆ£ÀÄ ¢£À dÆ£ï 21 «±Àé AiÉÆÃUÀ ¢£À
r¸ÉA§gï 4 £ËPÁ¢£À dÆ£ï 26 ªÀiÁzÀPÀ ªÀ¸ÀÄÛ ¸ÉÃªÀ£É
r¸ÉA§gï 7 zsÀéd ¢£À «gÀÄzÀÞ CAvÁgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¢£À
r¸ÉA§gï 23 gÉÊvÀgÀ ¢£À dÆ£ï 27 «±Àé ªÀÄzsÀÄªÉÄÃºÀ ¢£À
ub
dÄ¯ÉÊ 11 «±Àé d£À¸ÀASÁå ¢£À

¥ÀæªÀÄÄR CAvÁgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¢£ÀUÀ¼ÀÄ DUÀ¸ïÖ 6 »gÉÆÃ¶AiÀiÁ ¢£À
d£ÀªÀj 26 CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ vÉjUÉ ¢£À DUÀ¸ïÖ 9 £ÁUÀ¸ÁQ ¢£À
d£ÀªÀj 30 «±Àé PÀÄµÀÖgÉÆÃUÀ ¸É¥ÉÖA§gï 8 «±Àé ¸ÁPÀëgÀvÁ ¢£À
ut
¤ªÀÄÆð®£À ¢£À ¸É¥ÉÖA§gï 16 «±Àé NgÉÆÃ£ï ¢£À

¥sÉ§ÄæªÀj 2 «±Àé eËUÀÄ ¥ÀæzÉÃ±À ¢£À ¸É¥ÉÖA§gï 27 «±Àé ¥ÀæªÁ¸ÉÆÃzÀåªÀÄ ¢£À
¥sÉ§ÄæªÀj 4 «±Àé PÁå£Àìgï ¤ªÀÄÆð®£À ¢£À CPÉÆÖÃ§gï 1 «±Àé »jAiÀÄgÀ ¢£À
d
¥sÉ§ÄæªÀj 13 «±Àé gÉÃrAiÉÆÃ ¢£À CPÉÆÖÃ§gï 2 «±Àé C»A¸Á ¢£À

¥sÉ§æªÀj 14 ªÁå¯ÉAmÉ£ïì qÉÃ/¥ÉæÃ«ÄUÀ¼À ¢£À CPÉÆÖÃ§gï 3 «±Àé ªÁ¸À ¢£À
.e
¥sÉ§ÄæªÀj 21 «±Àé ªÀiÁvÀÈ¨sÁµÁ ¢£À CPÉÆÖÃ§gï 14 CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¸ÁÖAqÀqïð ¢£À/

ªÀiÁZïð 8 «±Àé CAUÀ«PÀ®gÀ ¢£À/ «±Àé zÀÈ¶Ö ¢£À
«±Àé §¼ÀPÉzÁgÀgÀ ¢£À
w
CPÉÆÖÃ§gï 16 «±Àé DºÁgÀ ¢£À

ªÀiÁZÀð 8 «±Àé ªÀÄ»¼Á ¢£À CPÉÆÖÃ§gï 24 «±Àé ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ¢£À
ªÀiÁZïð 15 «±Àé PÁqÀÄ ¥ÀæzÉÃ±À ¢£À CPÉÆÖÃ§gï 30 «±Àé «ÄvÀ ¢£À
w
ªÀiÁZÀð 15 «±Àé UÁæºÀPÀgÀ ¢£À r¸ÉA§gï 1 «±Àé Kqïì ¢£À

ªÀiÁZïð 21 «±Àé CgÀtå ¢£À r¸ÉA§gï 10 «±Àé¸AÀ ¸ÉÜAiÀÄ ªÀiÁ£ÀªÀ ºÀPÄÀ Ì ¢£À
w

om
 K¦æ¯ï 2007 gÀ°è gÁdå¸¨ À UsÉ É £ÁªÀÄ¤zÉÃð±À£À 16. ¨sÁgÀvzÀ °
À è zÀ±PÀ zÀ À (2001-2011) d£À¸AÀ SÉåAiÀÄ
UÉÆAqÀ QæÃqÁ¥ÀlÄ ¸Àa£ï vÉAqÀÆ®Ìgï DVzÁÝgÉ Cw ºÉZÄÀ Ñ ¨É¼ª À tÀ UÂ É zÀgÀ ____ °è zÁR¯ÁVzÉ.
MlÄÖ 25 ¸Àz¸ À ÀågÁVgÀÄvÁÛg.É EzÀg° À è 12 d£ÀgÄÀ (1) aAvÁªÀÄtÂ (PÀ£ÁðlPÀ)
PÀ¯É-¸Á»vÀå ¸ÀªÀiÁd ¸ÉÃªÉ ºÁUÀÄ «eÁÕ£À (2) £ÉÆÃAiÀiÁØ (AiÀÄÄ¦)
PÉëÃvÀUæ ¼
À °
À è «±ÉÃµÀ eÁÕ£ªÀ £
À ÄÀ ß ºÉÆA¢gÀÄªÀªg À £
À ÄÀ ß (3) PÀÄgÀÄAUï PÀÄªÉÄÃ (CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉÃ±À)
.c
gÁµÀÖç¥ÀwUÀ¼ÀÄ £ÁªÀÄ ¤zÉÃð±À£À ªÀiÁqÀÄvÁÛgÉ. (4) UÀÄUÁðªï (ºÀjAiÀiÁt)
 ºÁUÉ 2012gÀ° è E§â gÀ£ ÀÄ ß gÁdå¸À ¨sÉ AiÀÄ GvÀÛgÀ: (3) PÀÄgÀÄAUï PÀÄªÉÄÃ (CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉÃ±À)
da
¸ÀzÀ¸ÀågÀ£ÁßV gÁµÀÖgÀ¥ÀwAiÀÄªÀgÀÄ £ÉÃ«Ä¹zÀgÄÀ .  ¨sÁgÀvz À °
À è zÀ±PÀ z
À À (2001-2011) d£À¸AÀ SÉåAiÀÄ
CªÀgAÉ zÀgÉ ¨Á°ªÀÅqï £Àn gÉÃSÁ ªÀÄvÀÄÛ SÁåvÀ Cw ºÉZÄÀ Ñ ¨É¼ª À t À U
Â É zÀgÀ CgÀÄuÁZÀ® ¥Àz
æ ÃÉ ±ÀzÀ
QæPÉnUÀ ¸Àa£ï vÉAqÀÆ®ÌgïgÀªg À ÀÄ. PÀÄgÀÄAUï PÀÄªÉÄÃAiÀÄ°è zÁR¯ÁVzÉ.
 DzÀÝjAzÀ DAiÉÄÌ (4) ¸ÀjAiÀiÁzÀ GvÀg Û ª
À ÁVzÉ.  2011gÀ d£ÀUÀtwAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ d£À¸ÀASÁå
na
15. ICMR JAzÀgÉ ¨É¼Àªt À ÂUÉAiÀÄ zÀgÀ zÀ±ÀPª À ÁgÀÄ (gÁdåªÁgÀÄ) :
(1) ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ªÁå¥ÁjUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ a®ègÉ Cw ºÉZÀÄÑ
ªÁå¥ÁjUÀ¼À ZÉÃA§gï an 1. ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ - 27.9
(2) ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ªÉÊzÀåQÃAiÀÄ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á 2. CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÉÃ±À - 26.0
ªÀÄAqÀ½ 3. ©ºÁgÀ - 25.4
(3) ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ªÀÄ¯ÉÃjAiÀiÁ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á 4. dªÀÄÄä-PÁ²äÃgÀ - 23.6
ªÀÄAqÀ½ Cw PÀrªÉÄ
ek
(4) CAvÀgg À Á¶ÖçÃAiÀÄ ºÀªÁªÀiÁ£À ¸ÀA±ÉÆÃzs£
À Á 1. £ÁUÁ¯ÁåAqï - 0.6
ªÀÄAqÀ½ 2. PÉÃgÀ¼À - 4.9
GvÀÛgÀ: (2) ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ªÉÊzÀåQÃAiÀÄ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á 3. UÉÆÃªÁ - 8.2
ub
ªÀÄAqÀ½ 4. DAzsÀæ ¥ÀæzÉÃ±À - 9.21

 The Indian Councial of Medical Re- 17. gÁdå¸À¨sÉUÉ £ÁªÀÄ¤zÉÃð±À£ÀUÉÆAqÀ ªÉÆzÀ®
search (ICMR) (EArAiÀÄ£ï PË¤ì¯ï D¥sï ¨sÁgÀwÃAiÀÄ £Àn
ªÉÄrPÀ¯ï j¸ÀZÀð) ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ªÉÊzÀåQÃAiÀÄ (1) gÉÃSÁ (2) ºÉÃªÀiÁ ªÀiÁ°¤
ut
¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ªÀÄAqÀ½: ¸ÁÜ¥À£É: 1911. (3) dAiÀÄ¥ÀæzÀ (4) £ÀVð¸ï zÀvï

 ªÉÆzÀ® ºÉ¸ÀgÄÀ IRFA JAzÀÄ E¢ÝvÀÄ. £ÀAvÀgÀ GvÀÛgÀ: (4) £ÀVð¸ï zÀvï
1949gÀ°è ICMR JAzÀÄ ªÀÄgÀÄ£ÁªÀÄPÀgÀt  1980gÀ ° è £À V ð¸ï zÀ v ï gÁdå¸À ¨ s É U É
d
ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ. £ÁªÀÄ¤zÉÃð±À£À UÉÆAqÀ ªÉÆzÀ® ¨sÁgÀwÃAiÀÄ

 The Indian Councial of Medical Re-
.e
£À n AiÀ i ÁVzÁÝgÉ . (1981ªÀ g É U É ) 1981gÀ ° è

search (ICMR) £Àªz À ºÉ °
À AiÀÄ°èz.É EzÀÄ ¤zs£À ÀºÉÆA¢zÀgÄÀ .
¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ºÀ¼ÉAiÀÄ ªÉÊzÀåQÃAiÀÄ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á  £ÀVð¸ïzÀvï ¨Á°ªÀÅqï£À avÀæ£Àn. EªÀgÀÄ
w
¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À ¥ÉÊQ MAzÀÄ. EzÀ gÀ ¥Àæª ÀÄÄR PÉÆ®ÌÌvÁÛzÀ°è d¤¹zÀgÀÄ. EªÀgÀÄ ¨Á°ªÀÅqï£À
PÁAiÀÄðUÀ¼AÉ zÀgÉ fÃªÀªÊÉ zÀåQÃAiÀÄ ¸ÀA±ÉÆÃzs£
À Á ¥ÀæSÁåvÀ avÀæ£Àl ¸ÀÄ¤Ã¯ï zÀvï£À ºÉAqÀw.
PÉëÃvÀæzÀ £À«Ã£À ªÉÊeÁÕ¤PÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß
w
EªÀgÀ ªÀÄÆªÀgÀÄ ªÀÄPÀÌ¼ÉAzÀgÉ SÁåvÀ avÀæ£Àl

¥ÉÇæÃvÁì»¸ÀÄªÀÅzÀÄ ºÁUÀÆ zÉÃ±ÀzÀ DgÉÆÃUÀå ¸ÀAdAiÀÄzÀvï, ¦æAiÀiÁ ºÁUÀÆ £ÀªÀÄævÁ. EªÀgÀ
¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼À §UÉÎ UÀªÀÄ£À ºÀj¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
w

om
ªÀÄÆ® ºÉ¸gÀ ÀÄ ¥sÁwªÀiÁ gÀ¶Ãzï. DzÀgÉ avÀg æ AÀ UÀPÌÉ  Cw PÀrªÉÄ d£À¸ÁAzÀævÉ
§AzÀ ª É Ä Ã¯É £À V Ãð¸ï zÀ v ï JAzÉ Ã 1. CgÀÄuÁZÀ® ¥ÀæzÃÉ ±À - 17
SÁåvÀgÁVzÀÝgÄÀ . EªÀgÀÄ 1958gÀ°è ¥ÀzäÀ ²Ãæ ¥À±æ À¹Û 2. «ÄeÉÆÃgÁA - 52
«eÉÃvÀgÀÄ 1980-86 gÀ CªÀ¢üAiÀÄ°è EªÀgÀÄ 3. ¹QÌA - 86
gÁdå¸À ¨ s Á ¸À z À å ¸À g ÁV £ÁªÀ Ä ¤zÉ Ã ð±À £ À 4. ªÀÄtÂ¥ÀÅgÀ - 115
.c
UÉÆArzÀÝgÄÀ .  Cw PÀrªÉÄ d£À¸ÁAzÀvæ AÉ iÀÄ PÉÃAzÁæq½
À vÀ ¥Àz
æ ÃÉ ±À
 gÉÃSÁ : 2012 jAzÀ 2018gÀªÀgÉUÉ - CAqÀªÀiÁ£ï-¤PÉÆÃ¨Ágï - 46
da
 dAiÀ Ä ¥À æ z À : 1996jAzÀ 2001gÀ ª À g É U É 19. qÁ|| «. PÀÄjAiÀÄ£ï _____ PÉëÃvÀæzÀ°è ¥Àæ¹¢Þ
gÁdå¸À¨sÉAiÀÄ ¸ÀzÀ¸ÀågÁVzÀÝgÀÄ. (1) PÉÆÃ½ C©üªÀÈ¢Þ
 ºÉ Ã ªÀ Ä ªÀ i Á°¤ : 2003-2009gÀ ª À g É U É (2) ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ±ÀQÛ
gÁdå¸À¨sÉAiÀÄ ¸ÀzÀ¸ÀågÁV £ÁªÀÄ¤zÉÃð±À£À (3) ºÉÊ£ÀÄUÁjPÉ C©üªÀÈ¢Þ
na
UÉÆArzÀÝgÄÀ . (4) DyðPÀ ¸ÀÄzsÁgÀuÉUÀ¼ÀÄ
 PÀ£ÁðlPÀzÀ ¥ÀæSÁåvÀ gÀAUÀ¨sÀÆ«Ä PÀ¯Á«zÉ, GvÀÛgÀ: (3) ºÉÊ£ÀÄUÁjPÉ
UÁAiÀÄQ ©. dAiÀÄ²æÃAiÀÄªÀgÀÆ ¸ÀºÀ 2010-
2016gÀªÀgÉUÉ gÁdå¸À¨sÉAiÀÄ ¸ÀzÀ¸ÀågÁVzÀÝgÀÄ.  qÁ| PÀÄjAiÀÄ£ï - ¨sÁgÀvÀzÀ QëÃgÀPÁæAwAiÀÄ
an¦vÁªÀÄºÀ
18. ¨sÁgÀvÀzÀ PÉ¼ÀV£À AiÀiÁªÀ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉÃ±À  qÁ|| JA. J¸ï. ¸Áé«Ä£ÁxÀ£ï - ¨sÁgÀvz À À ºÀ¹gÀÄ
Cw ºÉZÀÄÑ d£À-¸ÁAzÀævÉAiÀÄ£ÀÄß (¥Àæw Q.«ÄÃ.UÉ PÁæAwAiÀÄ ¦vÁªÀÄºÀ
ºÉÆA¢zÉ)  qÁ|| JA.J¸ï. ¨Á¨Á - ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ±ÀQÛAiÀÄ
ek
(1) ¥ÀÅzÀÄZÉj (2) ZÀArÃWÀqï ¦vÁªÀÄºÀ
(3) zÉºÀ° (4) ®PÀë¢éÃ¥À  qÁ|| C§ÄÝ¯ï PÀ¯ÁA - ¨sÁgÀvÀzÀ Që¥ÀtÂ
GvÀÛgÀ: (3) zÉºÀ° ¦vÁªÀÄºÀ
ub
 d£À¸ÁAzÀævÉ: ‘¥ÀæwÃ ZÀzÄÀ gÀ Q.«ÄÃ. ªÁå¦ÛAiÀÄ°è  «PÀæA ¸ÁgÁ¨ÁAiÀiï - ¨sÁgÀvÀzÀ ¨ÁºÁåPÁ±ÀzÀ

ªÁ¹¸ÀÄªÀ d£À gÀ ¸ÀgÁ¸À j ¸À ASÉåAiÀÄ£ÀÄß ¦vÁªÀÄºÀ
d£À¸ÁAzÀævÉ” J£ÀÄßªÀgÀÄ.  ¨sÁgÀvz À °
À è PÀ¼zÉ À ±ÀvªÀ iÀ Á£ÀzÀ CAvÀåU¼ À °
À è ºÁ°£À
 d£À ¸ ÁAzÀ æ v É A iÀ Ä £À Ä ß MlÄÖ ¨s Ë UÉ Æ Ã½PÀ ºÉÆ¼ÉAiÀÄ£ÉßÃ ºÀj¹zÀªg À ÄÀ - qÁ|| «. PÀÄjAiÀÄ£ï
ut
¥Àz
æ ÉÃ±À¢AzÀ MlÄÖ d£À¸AÀ SÉåAiÀÄ£ÀÄß ¨sÁV¸ÀÄªÀ  ªÀÄÆ®vÀB PÉÃgÀ¼z À À PÉÆÃfPÉÆÃqï£À°è d¤¹zÀ
ªÀÄÆ®PÀ PÀAqÀÄ »rAiÀÄÄvÁÛgÉ. q Á || ª À V ð ¸ ï PÀ Ä jA iÀ Ä £ï v À ª À Ä ä
 ¸ÀÆvÀæ: d£À¸ÁAzÀævÉ = MlÄÖ d£À¸ÀASÉå PÁAiÀÄðPÉÃë vÀªæ À£ÁßV Dj¹PÉÆArzÀÄÝ UÀÄdgÁvï
d
MlÄÖ ¨sËUÉÆÃ½PÀ gÁdåªÀ£ÀÄß, EªÀgÀÄ UÀÄdgÁvï£À°è CªÀÄÆ¯ï

¥ÀæzÉÃ±À (Amul) ¸ÀºPÀ ÁgÀ ¸ÀAWÀzÀ ¸ÁÜ¥PÀ g À ÄÀ . 1969gÀ°è
.e
 d£À¸ÁAzÀævÉ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ : 1901-77, 2001- National Dairy Development Board

324, 2011-382 (NDDB) ¸ÁÜ¦¹zÀgÀÄ.
w
 Cw ºÉZÀÄÑ d£À¸ÁAzÀævÉ EªÀjUÉ zÉÆgÉvÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¥Àæ±À¹Û ¥ÀÅgÀ¸ÁÌgÀ

1. zÉºÀ° - 11320 UÀ¼ÉAzÀgÉ - «±Àé DºÁgÀ ¥Àæ±À¹Û (1989), ¥ÀzÀä²Ãæ
2. ©ºÁgÀ - 1106 (1965), ¥ÀzÀä¨sÀÆµÀt (1966), ¥ÀzÀä«¨sÀÆµÀt
w
3. ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼À - 1028 (1999), gÁªÀÄ£ï ªÀiÁåPÀì¸É ¥Àæ±À¹Û (1967)

4. PÉÃgÀ¼À - 860 ¥Àª
æ ÄÀ ÄRªÁzÀªÀÅ.
w

om
(3) UÀAUÁ ªÀÄvÀÄÛ ºÀ¼À¢ £À¢ 5. ¨ËzÀÞ zsÀªÀÄðªÀ£ÀÄß ¸ÁÜ¦¹zÀªÀgÀÄ.
(4) £ÉÊ¯ï ªÀÄvÀÄÛ CªÉÄeÁ£ï (1) ºÀµÀðªÀzÀð s £À
GvÀÛgÀ: (4) £ÉÊ¯ï ªÀÄvÀÄÛ CªÉÄeÁ£ï (2) ZÀAzÀæUÄÀ ¥ÀÛ ªÀiËAiÀÄð
 UÀAUÁ £À¢: ¨sÁgÀvz À À Cw GzÀÝªÁzÀ £À¢AiÀiÁVzÉ (3) ¹zÁÞxÀð UËvÀªÀÄ
 «Ä¹¹¦à £À¢: EzÀÄ GvÀg Û À CªÉÄÃjPÁzÀ 2£ÉAiÀÄ (4) £ÁªÀÄzÉÃªÀ
.c
CwÃ zÉÆqÀØ £À¢AiÀiÁVzÉ. GvÀÛgÀ: (3) ¹zÁÞxÀð UËvÀªÀÄ
 ºÀ¼À¢ £À¢: EzÀÄ aÃ£ÁzÀ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ Cw  ºÀµÀðªÀzsÀð£À: (¸Á.±À 606-646) ªÀzsÀð£À
da
zÉÆqÀØ £À¢AiÀiÁVzÉ. ¸ÀAvÀwAiÀÄ ¥Àæ¹zÀÞ zÉÆgÉAiÀiÁzÀ EªÀ£À£ÀÄß
 CªÉÄÃeÁ£ï £À¢: ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ CvÀåAvÀ zÉÆqÀØ gÁd¥À Å vÀ æ , ²¯Á¢vÀ å , ¦æ A i À Ä z À ² ð ¤,
£À¢. CvÀåAvÀ ºÉZÄÀ Ñ ¤ÃgÀÄ F £À¢AiÀÄ°è ºÀjzÀÄ GvÀÛgÀ¥ÀxÉÃ±ÀégÀ, ¥ÀgÀªÉÄÃ±ÀégÀ, ¥ÀgÀªÀÄ¨sÀmÁÖPÀgÀ
ºÉÆÃUÀÄvÀz Û .É 6992 Q.«ÄÃ. GzÀÝzÀ EzÀÄ £Á®ÄÌ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
na
zÉ Ã ±À U À ¼ À ªÀ Ä Æ®PÀ ºÀ j zÀ Ä CmÁè A nPï  ZÀAzÀæUÀÄ¥ÀÛ ªÀiËAiÀÄð: (¸Á.±À¥ÀÆ.324-298)
¸ÁUÀ g À ª À £ À Ä ß ¸É Ã gÀ Ä vÀ Û z É . EzÀ Ä ¥É g À Ä , ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® LwºÁ¹PÀ ¸ÁªÀiÁædåªÁzÀ
PÉÆ®A©AiÀiÁ, ¨Éæf¯ï, FPÉéqÁgï zÉÃ±ÀUÀ¼À an ªÀiËAiÀÄð ¸ÁªÀiÁædåzÀ ¸ÁÜ¥ÀPÀ ZÀAzÀæUÀÄ¥ÀÛ
ªÀÄÆ®PÀ ºÀjzÀÄ ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ. ªÀiËAiÀÄð£ÁVzÁÝ£.É
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ CvÀåAvÀ GzÀÝªÁzÀ £À¢ £ÉÊ¯ï £À¢. ¨ËzÀÞ zsÀªÀÄðzÀ §UÉÎ ªÀÄÄSÁåA±ÀUÀ¼ÀÄ:
Ff¦Ö£À ªÀgÀzÁ£ÀªÉAzÉÃ ¥Àæ¹zÀÞªÁzÀ £ÉÊ¯ï  ¨ËzÀÞ zsª À ÀÄðzÀ ¸ÁÜ¥ÀPÀ UËvÀªÄÀ §ÄzÀÞ. §ÄzÀÞ£À
£ À ¢ 68 53 Q.« ÄÃ. z À Æ gÀ º À j z À Ä vÀAzÉ ±ÀÄzÉÆÞÃzÀ£,À vÁ¬Ä ªÀiÁAiÀiÁzÉÃ« ºÉAqÀw
ek
ªÉÄrlgÉÃ¤AiÀÄ£ï ¸ÀªÀÄÄzÀæ ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ ªÀiÁAiÀiÁzÉÃ«. §ÄzÀÞ£À ªÀÄÆ® ºÉ¸g À ÄÀ ¹zÁÞxðÀ .
EyAiÉ Æ Ã¦AiÀ i Á, ¸À Ä qÁ£ï, Ff¥ïÖ , ¨ËzÀÞ zsÀªÀÄðzÀ vÀvÀéUÀ¼ÀÄ
GUÁAqÁ, PÁAUÉ ÆÃ, Q£ï µÁ, QÃ£Áå,  fÃªÀ£ÀªÀÅ zÀÄBRªÀÄAiÀÄªÁVzÉ
vÁAeÁ¤AiÀiÁ, PÁéAqÁ, §ÄgÀÄAr, zÀQët  zÀÄBRPÉÌ D¸ÉAiÉÄÃ ªÀÄÆ®
ub
¸ÀÄqÁ£ï, JjnæAiÀiÁ zÉÃ±ÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ºÀjzÀÄ  D¸É, ¯ÉÆÃ¨sÀUÀ¼£ À ÄÀ ß vÉÆgÉzg À É zÀÄBR ¤ªÁgÀuÉ
ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ. AiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.
4. ¥sÁæ£ïì ¸ÀPÁðgÀ F¸ïÖ EArAiÀiÁ PÀA¥À¤AiÀÄ£ÀÄß  D ¸ É ¯ É Æ Ã ¨ s À U À ¼ À £ À Ä ß v É Æ gÉ A i À Ä ® Ä
ut
¸ÁÜ¦¹zÀ ªÀµÀð ¸ÁzsÄÀ ªÀiÁUÀð«zÉ.

(1) 1600 (2) 1610 ¨ËzÀÞ zsÀªÀÄðzÀ CµÁÖAUÀ ªÀiÁUÀðUÀ¼ÀÄ
(3) 1616 (4) 1664 1. M¼ÉîAiÀÄvÀ£À 2. M¼ÉîAiÀÄ D¯ÉÆÃZÀ£É
d
GvÀÛgÀ: (4) 1664 3. M¼ÉîAiÀÄ ªÀiÁvÀÄ 4. M¼ÉîAiÀÄ £ÀqÀvÉ

5. GvÀÛªÀÄ fÃªÀ£À 6. M¼ÉîAiÀÄ ¥ÀæAiÀÄvÀß
 1600gÀ°è ©ænµÀgÀÄ ¨sÁgÀvz À °À è F¸ïÖ EArAiÀiÁ
.e
7. GvÀÛªÀÄ «ZÁgÀUÀ¼À £É£À¥ÀÄ

PÀA¥À¤ ¸ÁÜ¦¹zÀgÀÄ. 8. AiÉÆÃUÀå jÃwAiÀÄ zsÁå£À
 1602gÀ°è qÀZÀÑgÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ°è F¸ïÖ EArAiÀiÁ
w
PÀA¥À¤ ¸ÁÜ¦¹zÀgÀÄ. 6. ªÀiÁªÉÇÃj d£ÁAUÀ ªÁ¹¸ÀÄªÀ zÉÃ±À

 1664gÀ°è (¥sæAÉ ZÀgÄÀ ) ¥sÁæ£ïì ¸ÀgPÀ ÁgÀ ¨sÁgÀvz
À À°è (1) £ÀÆåf¯ÉAqï (2) zÀQët D¦üæPÁ
F¸ïÖ EArAiÀiÁ PÀA¥À¤AiÀÄ£ÀÄß ¸ÁÜ¦¹vÀÄ. (3) ªÀiÁj±À¸ï (4) ²æÃ®APÁ
w
 DzÀÝjAzÀ, DAiÉÄÌ (4) GvÀÛgÀ ¸ÀjAiÀiÁVzÉ. GvÀÛgÀ: (1) £ÀÆåf¯ÉAqï

w

om
««zsÀ zÉÃ±ÀUÀ¼À°è PÀAqÀÄ§gÀÄªÀ d£ÁAUÀ ªÀÄvÀÄÛ PÉÃ¥ï mË£ï
zÉÃ±ÀzÀ ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. 12. ¥ÁQ¸ÁÛ£À - E¸ÁäªÀiÁ¨Ázï
 £ÀÆåf¯ÉAqï: ªÀiÁªÉÇÃj, ºÀPÁ, ºËºË, PÀ¥º À PÀ À 13. ²æÃ®APÁ - PÉÆ®A¨ÉÆÃ
 zÀQët D¦üPæ Á: dÄ®Ä, §¥ÉÃr, PÁ¦ügg À ÄÀ , ¸Áéf, 14. ªÀiÁ°Øªïì - ªÀiÁ¯É
¨ÁmÁìªÁ£Á 15. £ÉÃ¥Á¼À - PÀläAqÀÄ
.c
 ²æÃ®APÁ: ªÉqÀØgÀÄ / ¹AºÀ½AiÀÄgÀÄ 16. ªÀÄAiÀÄ£Áägï - AiÀiÁAUÀÆ£ï
 ¨sÁgÀvÀ: UÉÆAqÀ, ªÀÄÄAqÀ, CAUÁ«Ä SÁ¹, 17. Ff¥ïÖ - PÉÊgÉÆÃ
da
UÁgÉÆÃ, ©®ègÀ Ä, ¸ÀAvÁ®gÀ Ä, NAUÉÆ Ã, 18. eÉPï UÀtgÁdå - ¥ÉæÃUï
CAqÀªiÀ Á¤¸ï, dgÀªÁ, ±ÉÆA¥ÉÃ£ï 19. ¦ü£ï ¯ÁåAqï - ºÀ°Aì Q
 ªÀÄAiÀÄ£Áägï: PÀa£ï, PÀ¬Ä£ï, gÀT£ï, §ªÀiÁgï, 20. ¨É°ÓAiÀÄA - §æ¸À¯ïì
ºÉ£ï, ±Á£ï, ªÀiÁ£ï 21. WÁ£Á - C±Áæ
na
 F zÉÃ±ÀUÀ¼À°è EAvÀºÀ §ÄqÀPÀlÄÖ d£ÁAUÀ¼ÀÄ 22. QÃ£Áå - £ÉÊgÉÆÃ©
PÀAqÀÄ§gÀÄvÀªÛ .É DzÀÝjAzÀ, DAiÉÄÌ (1) ¸ÀjAiÀiÁzÀ 23. °¨Áå - mÉæöÊ¥ÉÇÃ°
GvÀÛgªÀ ÁVzÉ. 24. ªÉÆgÁPÉÆÌ - gÀ¨Ámï
25. £ÉÊfÃjAiÀiÁ - C§Äd
7. PÉ£ÀqÁ zÉÃ±ÀzÀ gÁdzsÁ¤
an
26. gÁéAqÀ - QUÁ°
(1) mÉÆgÀAmÉÆ (2) MmÁªÁ
(3) ªÉÆAnæAiÀÄ¯ï (4) ªÁåAPÀÆªÀgï 27. ¸ÉÆªÀiÁ°AiÀiÁ - ªÀÄUÀ¢±ÀÄ
GvÀÛgÀ: (2) MmÁªÁ 28. GUÁAqÁ - PÀA¥Á¯Á
ek
29. fA¨Á¨Éé - ºÀgÁgÉ
 PÉ£ÀqÁ zÉÃ±ÀzÀ gÁdzsÁ¤ NmÁªÁ. 30. D¥sW À Á¤¸ÁÛ£À - PÁ§Ä¯ï
 PÉ£qÀ ÁzÀ ¥Àªæ ÄÀ ÄR §AzÀgÄÀ £ÀUg À À ªÁåAPÀÆªÀgï 31. ¨ÁAUÁèzÉÃ±À - qsÁPÁ
 PÉ £ À q ÁzÀ ªÀ Ä vÉ Æ Û A zÀ Ä ¥À æ ª À Ä ÄR £À U À g À 32. ¨sÀÆvÁ£ï - yA¥ÀÅ
ub
ªÉÆAnæAiÀÄ¯ï 33. ZÉÊ£Á - ©ÃfAUï

¥Àæ ¥À AZÀz À PÉ® ªÀ Å gÁµÀÖ çU À ¼À Ä ºÁUÀ Æ CªÀ ÅUÀ¼ À 34. EAqÉÆÃ£ÉÃ¶AiÀiÁ - dPÁvÀð
gÁdzsÁ¤UÀ¼ÀÄ 35. EgÁ£ï - mÉºg À Á£ï
ut
gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ gÁdzsÁ¤UÀ¼ÀÄ 36. EgÁPï - ¨ÁUÁÝzï

1. qÉ£ÁäPïð - PÉÆÃ¥À£ï ºÉÃUÀ£ï 37. E¸ÉæÃ¯ï - eÉgÀÄ¸À¯ÉÃA
2. ¥sÁæ£ïì - ¥Áåj¸ï 38. d¥Á£ï - mÉÆÃQAiÉÆÃ
d
3. EAUÉAè qï - ®AqÀ£ï 39. eÉÆÃqÁð£ï - CªÀiÁä£ï

4. El° - gÉÆÃªÀiï 40. ªÀÄ¯ÉÃ¶AiÀiÁ - PË®¯ÁA¥ÀÅgÀ
.e
5. AiÀÄÄJ¸ïJ - ªÁ¶AUïl£ï r.¹. 41. MªÀÄ£ï - ªÀÄ¸ÀÌmï

6. PÉ£q À Á - MmÁÖªÁ 42. PÀvÁgï - zÉÆÃºÁ
7. ¨Éf æ ¯ï - ¨Éf æ °AiÀiÁ 43. ¸Ë¢ CgÉÃ©AiÀiÁ - jAiÀiÁzï, fzÁÝ
w
8. gÀµÁå - ªÀiÁ¸ÉÆÌÃ 44. xÉÊ¯ÁåAqï - ¨ÁåAPÁPï

9. £ÀÆåf¯ÁåAqï - ªÉ°èAUÀÖ£ï 45. lQð - CAPÁgÀ
w
10. D¸ÉÖçÃ°AiÀiÁ - PÁå£ï¨ÉgÁæ 46. AiÀÄÄJE - C§ÄzÀ©

11. zÀQët D¦üPæ À - ¦æmÉÆÃjAiÀiÁ, 47. GeÉÓÃQ¸ÁÛ£ï - vÁ¸ÉÌAmï
w

om
 fÃ£ ï ¦AiÀiÁeÉ gÀª ÀgÀÄ ±ÉÊ PÀët ÂP À ºÀAvÀzÀ°è UÁvÀæ ºÁUÀÆ PÉëÃvÀæ ¸ÁÜ¬ÄvÀézÀ
ªÀÄ£ÉÆÃ«eÁÕ£ÀzÀ°è ¥Àæ¨sÁªÀ©ÃjzÀ ªÀåQÛUÀ¼À°è ¥ÀjPÀ®à£ÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀºÀ ªÀÄÆqÀÄvÀÛªÉ.
M§âgÀÄ. D¯ï¥sÉæqï ©Ã£ÉAiÀÄªÀgÀ §Ä¢Þ±ÀQÛ 4. O¥ÀZÁjPÀ PÁAiÀÄðUÀ¼À ºÀAvÀ: Formal op-
¥À j ÃPÀ ë u Á ¸À A ¸É Ü AiÀ Ä °è “ªÀ Ä UÀ Ä ªÉ Ç AzÀ Ä eration Period (11 ªÀµÀð ªÉÄÃ®àlÄÖ):
aPÀÌª¤ À zÁÝUÀ GvÀÛj¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÀ ¥Àæ±ßÉ UÀ½UÉ  CªÀÄÆvÀð aAvÀ£Á ¸ÁªÀÄxÀåð ªÀÄÆqÀÄvÀÛzÉ.
.c
¨É¼ÉzÀ £ÀAvÀgÀ GvÀjÛ ¸À®Ä ºÉÃUÉ ¸ÁzsåÀ ªÁUÀÄvÀz Û ”É  C£ÀÄUÀªÀÄ£À-¤UÀªÀiÁvÀäPÀ aAvÀ£Á ¸ÁªÀÄxÀåð,
JA§ ¥À±æ ßÉ UÉ ¨Ë¢ÞPÀ «PÁ¸ÀzÀ ¹zÁÞAvÀzÀ ºÀAvÀPÌÉ ¸ÀªÀÄ¸Áå ¥ÀjºÁgÀ vÁQðPÀ ºÉÃ½PÉUÀ¼À£ÀÄß
da
¥ÉÃæ gÀuAÉ iÀiÁ¬ÄvÀÄ. EzÀPÁÌV CªÀgÄÀ vÀªÄÀ ä ¸ÀéAvÀ ©r¸ÀÄªÀ ¸ÁªÀÄxÀåð ªÀÈ¢ÞAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.
ªÀÄPÀÌ¼£ À ßÉ Ã Dj¹PÉÆArzÀÝgÀÄ JA§ÄzÀÄ E£ÀÆß  E°è ¸ÀÈd£À²Ã® ¸ÁªÀÄxÀåð, ¤zsÁðgÀ PÉÊUÉÆ¼ÀÄª
î À
«±ÉÃµÀ. PË±À®, ¸ÀªÀÄ¸Áå ¤ªÁgÀuÉ PË±À®UÀ¼ÀÄ ¸ÀºÀ
 ¦AiÀiÁeÉgÀªÀgÀ ¨Ë¢ÞPÀ «PÁ¸ÀzÀ 4 ºÀAvÀUÀ¼ÀÄ ºÉZÁÑV PÀAqÀÄ§gÀÄvÀÛªÉ.
na
1. ¸ÀAªÉÃzÀ£Á UÀw ºÀAvÀ: Sensory Motor Pe- 32. §Ä¢Þ±ÀQÛ «vÀgÀuÉAiÀÄ ¸ÁªÀiÁ£Àå ¸ÀA¨sÁªÀåvÁ
riod (ºÀÄnÖ¤AzÀ 2 ªÀµÀðUÀ¼ÄÀ ): F ºÀAvÀz° À è ªÀ P À æ g É Ã SÉ A iÀ Ä °è (NPC) ¥À æ w ¨s Á ¤é v À g À £ À Ä ß
ªÀÄUÀÄ UÀw²Ã® ZÀlÄªÀnPÉ ºÁUÀÆ EA¢æÃAiÀÄ ¸ÀÆa¸ÀÄªÀ ¸ÀÜ¼À
¸ÀAªÉÃzÀ£U É ¼
À À £ÀqÄÀ ªÉ C£ÉÆåÃ£Àå QæAiÉÄ¬ÄgÀÄªÀÅzÀÄ
PÀAqÀÄ§gÀÄvÀz Û É. GzÉÝÃ±À¥ÀÇªÀðPÀªÁV ªÀwð¹
an (1) NPC AiÀÄ GvÀÄÛAUÀzÀ°è
(2) NPC AiÀÄ JgÀqÀÆ §¢UÀ¼À°è
EaÒvÀ WÀl£ÉUÀ¼ÀÄ £ÀqÉAiÀÄÄªÀAvÉ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. (3) NPC AiÀÄ MAzÀÄ §¢AiÀÄ°è
2. PÁAiÀÄð ¥ÀÇªÀð ºÀAvÀ: Pre-operational (4) NPC AiÀÄ ªÀÄzsÀå¨sÁUÀzÀ°è
ek
Period (2 ªÀµÀð¢AzÀ 7 ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ): EzÀÄ GvÀÛgÀ: (3) NPC MAzÀÄ §¢AiÀÄ°è
2 ªÀµÀð¢AzÀ ªÀÄUÀÄ«£À 7 ªÀAiÀÄ¹ì£ÀªÀgÉV£À
CªÀ¢Aü iÀiÁVzÉ. EzÀÄ ªÀÄUÀÄ vÀ£ßÀ ¨sÁµÁ §¼ÀPÉ  NPCA i À Ä £ À Äß ¸ Á ª À i Á£ À å ¸ À A ¨ s Á ª À å
ºÀAvÀ, ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ ©A§UÀ½AzÀ ªÀPg Àæ ÃÉ SÉAiÉÄAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄªÀgÄÀ . KPÉAzÀgÉ EzÀÄ
ub
AiÀiÁªÀÅzÉÃ UÀÄA¥ÀÄ CxÀªÁ §Ä¢Þ±ÀQÛUÀ¼À

UÀÄwð¸ÀÄvÁÛ£É.
«vÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß £ÉÆÃrzÁUÀ, D «vÀgÀuÁ
 F ºÀ A vÀ z À ° è A iÉ Ä Ã ¸ÁAPÉ Ã wPÀ DlzÀ PÀ æ ª À Ä zÀ ° è AiÀ i ÁªÀ Å zÉ Ã «gÁªÀ Ä «®è z É Ã ,
¥ÀjPÀ®à£AÉ iÀÄr, ªÀÄUÀÄ C£ÉÃPÀ ZÀlÄªÀnPÉU¼ À £À ÄÀ ß ¤gÀAvÀgÀªÁV CªÀgÀ §Ä¢Þ±ÀQÛ ¸ÁªÀiÁ£Àå
ut
ªÀiÁqÀÄvÁÛ£É GzÁ: CdÓ£À PÉÆÃ®£ÀÄß PÀÄzÀÄgÉ ¸ÀA¨sÁªÀå ªÀPÀæ g É Ã SÉ A i À Ä ° è

ªÀ iÁrPÉÆAqÀ Ä DqÀ ÄªÀÅ zÀÄ , vÀ AzÉ ºÉÃ UÉ eÉÆÃqÀuÉAiÀiÁVgÀÄvÀÛzÉ. C®èzÉ F UÀÄA¦£À
PÀ Ä ½vÀ Ä PÉ Æ ¼À Ä îv ÁÛ £ É Æ Ã CzÉ Ã ¨s À A VAiÀ Ä °è ªÀiÁ£À¹PÀ ¸ÁªÀÄxÀåðUÀ¼£ À ÄÀ ß C¼ÉzÁUÀ®Æ PÀÆqÀ,
MAzÀÄ vÀÄ¢AiÀÄ°è CvÀåAvÀ PÀrªÉÄ §Ä¢Þ±ÀQÛ
d
PÀÄ½vÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ, ªÀÄgÀzÀ vÀÄAqÀ£ÀÄß PÀÆqÀ

§¹ì£ÀAvÉAiÉÄÃ DqÀ®Ä G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀÄªÀÅzÀÄ ºÉÆA¢gÀÄªÀ ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ («zÁåyð)UÀ½AzÀ
»rzÀ Ä , ªÀ Ä zs À å zÀ ° è ¸À g Á¸À j §Ä¢Þ±À Q Û
.e
PÀÆqÀ F ºÀAvÀzÀ°èAiÉÄÃ. DzÀÝjAzÀ DAiÉÄÌ

ºÉÆA¢gÀÄªÀ ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ («zÁåyðUÀ¼ÄÀ ) £ÀAvÀgÀ
(2) ¸Àj GvÀÛgÀ.
±ÀÈAUÀzÀ E£ÉÆßAzÀÄ vÀÄ¢AiÀÄ°è CvÀåAvÀ ºÉZÀÄÑ
3. ªÀ ÄÆvÀ ð PÁAiÀ ÄðUÀ ¼À ºÀA vÀ: (7jAzÀ 11 §Ä¢Þ±ÀQÛ ºÉÆA¢gÀÄªÀ ¥Àæw¨sÁ¤évÀgÀ£ÀÄß PÀÆqÀ
w
ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ): PÀtÂÚUÉ PÁtzÀ ªÀ¸ÀÄÛ«£À eÁÕ£À PÁt§ºÀÄzÁVzÉ. DzÀÝjAzÀ ¸ÀA¥ÀÇtð ªÀPv æÀ Á

¥Àqz É ÄÀ PÉÆ¼À® î Ä ¥ÁægAÀ ©ü¸ÄÀ ªÀ£ÄÀ . 7£ÉÃ ªÀAiÀÄ¸À° ì è gÉÃSÉAiÀÄÄ “UÀAmÉAiÀiÁPÁgÀzÀ ¸ÀªÀÄ ¥Á±Àéð”
w
¸ÀASÁå ¸ÁÜ¬ÄvÀé ºÁUÀÆ 9£ÉÃ ªÀAiÀÄ¹ì£À°è jÃwAiÀÄ°è PÀAqÀÄ§gÀÄvÀÛzÉ. DzÀÝjAzÀ DAiÉÄÌ

vÀÆPÀ ¸ÁÜ¬ÄvÀézÀ PÀ®£ à U
É À¼ÀÄ ªÀÄÆqÀÄvÀÛªÉ. EzÉÃ (3) ¸Àj GvÀÛgÀ.
w

om
§Ä¢Þ±QÀ AÛ iÀÄ «vÀgu
À AÉ iÀÄ£ÀÄß F PÉ¼PÀ AÀ qÀ avÀz
æ °
À è ºÉÆA¢PÉÆ¼Àî®Ä ¨ÉÃPÁzÀ MlÄÖ ¸ÁªÀÄxÀåð /
UÀªÄÀ ¤¸À§ºÀÄzÀÄ. ¸ÁªÀÄ xÀå ðzÀ ªÉÆ vÀ Û ªÉ Ã §Ä¢Þ± À QÛ ” JAzÀ Ä
PÀgÉ¢zÁÝgÉ.
 F J®è ºÉÃ½PÉUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹zÁUÀ §Ä¢Þ±ÀQÛ
JAz À g É “CªÀ Ä ÆvÀ ð aAvÀ £ É , ºÉ Æ ¸À
.c
¸ À ¤ ß ª É Ã ±À z É Æ q À £ É ºÉ Æ A zÁ tÂ P É ,
GzÉ Ý Ã ±À ¥ À Ç ªÀ ð PÀ ª ÁzÀ ªÀ v À ð £É , »A¢£À
da
eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß G½¹PÉÆAqÀÄ ¥ÀÄ£ÀB¸ÀägÀuÉUÉ vÀAzÀÄ
PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ” JA©vÁå¢ ¸ÁªÀÄxÀåðUÀ¼À£ÀÄß
M¼ÀUÉÆArzÉ JAzÀÄ ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀÄ. DzÀÝjAzÀ
 NPC Normal Probability Curve JAzÀÆ DAiÉÄÌ (4) ¸Àj GvÀÛgÀ.
na
PÀ g É A iÀ Ä ÄvÁÛ g É . NPCAiÀ Ä GvÀ Ä Û A UÀ z À ° è  £É£À¦r: “J®è §Ä¢ÝªÀAvÀgÀÆ ¸ÀÈd£À²Ã®gÀ®è.
¥Àæw¨sÁ¤évÀg£ À ÀÄß PÁt¯ÁgÉªÅÀ . DzÀgÉ J®è ¸ÀÈd£À²Ã®gÀÄ §Ä¢ÞªÀAvÀgÀÄ”
 NPCAiÀÄ JgÀqÀÄ §¢UÀ¼À°è ¥Àæw¨sÁ¤évÀgÀÄ  J¯Áè §Ä¢ÞªÀAvÀgÀÄ ¸ÀÈd£À²Ã®gÉAzÀÄ £ÁªÀÅ
EgÀÄªÀÅ¢®è. ºÉÃ¼À¯ÁUÀzÀÄ.
 NPCAiÀÄ ªÀÄzsÀå¨sÁUÀzÀ°è ¸ÀgÁ¸Àj PÀ°PÁPÁ
an
 F ºÉ Ã ½PÉ A iÀ Ä Ä vÀ ¥ Áà V zÉ . AiÀ i ÁPÉ A zÀ g É
gÀgÀ£ÀÄß PÁtÄvÉÛÃªÉ. PÉ®ªÉÇAzÀµÄÀ Ö §Ä¢ÞªAÀ vÀgÄÀ ºÉÆAzÁtÂPÉ ¸ÀªÄÀ ¸Éå
33. §Ä¢Þ±ÀQÛUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ F PÉ¼ÀV£À AiÀiÁªÀ JzÀÄj¸ÀÄwÛ gÀ§ºÀÄzÀÄ. ªÀÄvÉÛ PÉ®ªÀgÄÀ ¸Àºd À ªÁV
ek
ºÉÃ½PÉ ¸Àj? ºÉÆAzÁtÂPÉ ªÀiÁrPÉÆ¼ÀÄª î ª
À g
À ÆÀ EgÀ§ºÀÄzÀÄ.
(1) J¯Áè §Ä¢ÞªÀAvÀgÀÆ ¸ÀÈd£À²Ã®gÀÄ  §Ä¢Þ±QÀ AÛ iÀÄ£ÀÄß PÉÃªÀ® ¥Àj¸Àgª À ÃÉ ¤zsðÀ j¸ÀÄvÀz
Û É
(2) J¯Áè §Ä¢ÞªÀ A vÀ «zÁåyðUÀ ¼ À Æ JA§ÄzÀÄ vÀ¥ÁàzÀ ºÉÃ½PÉ. §Ä¢Þ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß
ºÉÆAzÁtÂPÉ ¸ÀªÀÄ¸Éå JzÀÄj¸ÀÄvÁÛgÉ. ¤zsÀðj¸ÀÄªÀ°è EvÀgÉ CA±ÀUÀ¼ÀÄ PÀÆqÀ ¥À¨ æ sÁªÀ
ub
(3) §Ä¢Þ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ¥Àj¸ÀgÀ ¤zsÀðj¸ÀÄvÀÛzÉ. ©ÃgÀÄvÀÛªÉ.

(4) ºÉÆ¸À ¥Àj¸ÀgÀPÉÌ ºÉÆAzÁtÂPÉAiÀiÁUÀ®Ä 34. MAzÀÄ ¤UÀ¢vÀ ªÀÈwÛAiÀÄ°è AiÀÄ±À¸Àì£ÀÄß UÀ½¸ÀÄªÀ
¸ÁªÀÄxÀåðªÉÃ §Ä¢Þ±ÀQÛ ¸ÁzsÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß C¼ÉAiÀÄÄªÀ ¥ÀjÃPÉë AiÀiÁªÀÅzÀÄ?
ut
GvÀÛgÀ: (4) ºÉÆ¸À ¥Àj¸ÀgÀPÉÌ ºÉÆAzÁtÂPÉAiÀiÁUÀ®Ä (1) TAT (2) DAT

¸ÁªÀÄxÀåðªÉÃ §Ä¢Þ±ÀQÛ (3) CAT (4) 16PF
 ªÀÄ£ÉÆÃ«eÁÕ¤AiÀiÁzÀ «°AiÀÄA ¸ïÖ£ïðgÀªÀgÀ GvÀÛgÀ: (2) DAT
d
zÀÈ¶ÖAiÀÄ°è “§Ä¢Þ±QÀ Û JA§ÄzÀÄ MAzÀÄ ¸ÁªÀÄxÀåð  EzÀ£ÀÄß Differential Aptituted Test

ªÁVzÀÄÝ, EzÀÄ CªÀ£À D¯ÉÆÃZÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæeÁÕ JAzÀÄ PÀgÉ AiÀÄ¯ÁVzÉ. F ¥ÀjÃPÉëAiÀÄ£ÀÄß
.e
¥ÀÇªÀðPÀªÁV ¥Àj¸ÀgÀzÀ ºÉÆ¸À CUÀvÀåvÉUÀ½UÉ 1947jAzÀ §¼ÀPÉUÉ vÀgÀ¯Á¬ÄvÀÄ.

ºÉÆ A¢PÉÆ ¼ÀÄ îª À AvÉ ¸Àº ÁAiÀÄ ªÀi ÁqÀ ÄvÀ Ûz É” .  eÁeïð ©Ã£ÉÃ C¯ÉUÁìAqÀgï ªÉÃ¸ïªÀÄ£ï
vÀ£ÀÆä®PÀ DvÀ vÀ£ÀUÉÆzÀVzÀ ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼À£ÀÄß
w
JA§ÄªÀªÀgÀÄ EzÀ£ÀÄß ªÉÆzÀ®Ä §¼ÀPÉUÉ

¥ÀjºÁgÀ ªÀiÁrPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÁVzÉ. vÀAzÀªÀgÀÄ J£Àß¯ÁVzÉ.
 qÉÃ«qï ªÉµg èÀ ïgÀªg
À ÀÄ PÀÆqÀ “GzÉÝÃ±À¥ÇÀ ªÀðPÀ  EzÀÄ M§â ªÀåQAÛ iÀÄ ªÀiËTPÀ, vÁQðPÀ, CªÀÄÆvÀð
w
ªÁV ªÀwð¸ÀÄªÀ, vÀPð À §zÀÞªÁV D¯ÉÆÃa¸ÀÄªÀ ¥ÀjPÀ®à£ÉUÀ¼À eÉÆvÉUÉ PÁUÀÄtÂvÀ, ¸ÀASÁåvÀäPÀ,

ºÁUÀ Æ ¥À j ¸À g À z É Æ A¢UÉ ¸À ª À Ä ¥À ð PÀ ª ÁV
w

om
C©ü¥ÉæÃgÀuÉ UÀ½UÉ ºÉZÀÄÑ ¸ÀA§A¢ü¹gÀÄvÀÛzÉ.  ªÉÄÃAiÀÄgï ªÀÄvÀÄÛ ¸Á¯ÉÆÃªÉÊgÀªÀgÀ ¥ÀæPÁgÀ
GzÁ: ªÀiÁ£ÀªÀ£À CvÀåAvÀ ¸ÀºÀd ¨sÁªÀ£ÉUÀ¼ÉAzÀgÉ, ¸ÀA ªÉ ÃUÁvÀä PÀ §Ä¢Þ± À QÛ £Á®ÄÌ ¥Àæ ªÀ ÄÄR
£ÀUÄÀ , PÉÆÃ¥À, zÀÄBR, ºÀvÁ±É, D±Á¨sAÀ UÀ, ¦æÃw, CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ. CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ:
MvÀÛqÀ, G£ÁäzÀ, zÉéÃµÀ ªÀÄÄAvÁzÀªÅÀ UÀ¼ÀÄ. 1. ¸ÀAªÉÃUÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀåQÛ vÀ£ßÀ ºÁUÀÆ EvÀgg À À
 F ¸ÀAªÉÃUÁvÀäPÀ §Ä¢Þ±ÀQÛ JA§ PÀ®à£ÉAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀÄ«PÉ ¨sÁªÀ£U É À¼À£ÄÀ ß
.c
ªÉÆzÀ°UÉ §¼ÀPUÉ É vÀAzÀªgÀ ÄÀ ¦Ãlgï ¸Á¯ÉÆÃªÉÊ UÀÄgÀÄw¸ÀÄªÀ ¸ÁªÀÄxÀåð
ºÁUÀ Æ eÁ£ï ªÉ Ä ÃAiÀ Ä gïgÀ ª À g À Ä 1990 2. ¸ÀAªÉÃUÀUÀ¼À §¼ÀPÉ vÀ£Àß D¯ÉÆÃZÀ£ÉUÀ¼À°è
da
E ¹ é A i À Ä° è . 1 9 9 5 g À ° è q É Ã ¤ A i À Ä ¯ ï ºÁUÀÆ ¤zsÁðgÀUÀ¼À°è
UÉ Æ Ã¯ïª À Ä £ ïgÀ ª À g À Ä Ez À £ À Ä ß ºÉ Z À Ä Ñ ¸ÀAªÉÃUÀUÀ¼À£ÀÄß
¥ÀæZÁgÀUÉÆ½¹zÀªg À ÀÄ. ¸ÀªÀÄ¥ÀðPÀªÁV
 qÉÃ¤AiÀÄ¯ï UÉÆÃ¯ïªÀÄ£ïgÀªÀgÀÄ §gÉzÀ ¥ÀÅ¸ÀÛPÀ §¼À¹PÉÆ¼ÀÄî«PÉ.
na
“JªÉÆÃµÀ£À¯ï EAl°eÉ£ïì” JA§ÄzÁVzÉ. 3. ¸ÀAªÉÃUÀUÀ¼À£À£ÀÄß ¸ÀAªÉÃUÀUÀ¼À eÁÕ£À,
 e Á£ ï ª É ÄÃ A i À Ä gï ºÁUÀ Æ ¦ Ã lgï CxÀðªÀiÁrPÉÆ¼ÀÄ« î PÉ MAzÀÄ ¸ÀAªÉÃUÀ
¸Á¯ÉÆÃªÉÊgÀªÀgÀ ¥ÀæPÁgÀ “EvÀgÀ ¨sÁªÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß an E£ÉÆßAzÀÄ
UÀ Ä wð¸À Ä ªÀ ¸ÁªÀ Ä xÀ å ð, £ÁªÉ Ã ¸À é A iÀ Ä A ¸ÀAªÉÃUÀªÁV
¥É æ Ã jvÀ g ÁV PÉ ®¸À ªÀ i ÁqÀ ÄªÀ Å zÀ Ä , £À ª À Ä ä §zÀ¯ÁUÀÄªÀÅzÀ£ÄÀ ß
¨sÁªÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¤AiÀÄAwæ¹ ¸ÀA§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀÄ«PÉ
¸À ª À Ä xÀ ð ªÁV ¤ªÀ ð»¸À Ä ªÀ ¸ÁªÀÄ xÀ å ð” ºÁUÀÆ UÀæ»¸ÀÄ«PÉAiÀÄ
ek
JA¢zÁÝg.É ¸ÁªÀÄxÀåð.
 ¸ÀAªÉÃUÁvÀäPÀ §Ä¢Þ±ÀQÛ: “¨sÁªÀ£ÁvÀäPÀ ºÁUÀÆ 4. ¸ÀAªÉÃUÀUÀ¼À ¨sÁªÉÇÃzÉéÃUÀU¼ À À ¸ÀéAiÀÄA
¨Ë¢ÞP À CA±ÀU À¼ É gÀ qÀ £À Ä ß M¼ÀU É ÆArzÉ” . ¤ªÀðºÀuÉ ¤AiÀÄAvÀt æ
¨ s Áª À £ Á vÀ ä P À C A ±À UÀ ¼ À Ä ª É Äz À Ä½ £ À ªÀiÁrPÉÆ¼ÀÄîªÀ ºÁUÀÆ
ub
vÀ¼À¨sÁUÀzÀ°ègÀÄªÀ ¸À¨ïðPÁmÉð¤Pïì” JA§ EvÀgÀgÉÆA¢UÉ

¨sÁUÀz° À è PÀAqÀÄ§gÀÄvÀÛzÉ. DzÀÝjAzÀ DAiÉÄÌ (1) ºÉÆA¢PÉÆ¼ÀÄîªÀ
¸Àj GvÀÛgÀ. ¸ÁªÀÄxÀåð
ut
 §ºÀÄªÀÄÄR §Ä¢Þ±QÀ :Û F ¹zÁÞAvÀ ¤ÃrzÀªg À ÄÀ 42. F PÉ ¼ À V £À AiÀ i Á ªÀ C A±À U À ¼ À Ä

E.J¯ï.xÁ£ïðqÉÊPïgÀªÀgÀÄ. EªÀgÀ ¥ÀæPÁgÀ C£ÀÄªÀA²ÃAiÀÄvÉ¬ÄAzÀ ¥Àæ§®ªÁV ¥Àæ¨sÁ«¸À
§Ä¢Þ±ÀQÛ C£ÉÃPÀ aPÀÌ aPÀÌ ªÀÄÆ¯ÁA±ÀUÀ½AzÀ ®ànÖªÉ?
d
PÀÆrzÉ JA¢zÁÝgÉ. a. ªÀiÁ£À¹PÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ

 ¥ÀæeÁ¥À¨ æ ÀÄs vÀé £ÁAiÀÄPÀ: £ÁAiÀÄPÀvéÀzÀ «zsÁ£ÀUÀ¼À°è b. ¸ÁªÀiÁfPÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ
.e
PÀAqÀÄ §gÀÄªÀ CvÀÄåvª Û À ÄÀ «zsÁ£ÀªÁVzÉ. KPÉAzÀgÉ c.¨Ë¢ÞPÀ ¨É¼ÀªÀtU Â É

E°è £ÁAiÀÄPÀ ¸ÀªÀÄÆºÀzÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀ C©ü¥ÁæAiÀÄ, d. ¨sÁªÀ£ÁvÀäPÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ
«ZÁgÀUÀ½UÉ ªÀÄ£ÀßuÉ PÉÆqÀÄvÁÛ£É.
w
(1) a ªÀÄvÀÄÛ b JgÀqÀÆ

 ¸À È d£À ² Ã® ¸ÁªÀ Ä xÀ å ð: ¸À È ¶ Ö P À v À ð ¤UÉ (2) b ªÀÄvÀÄÛ c JgÀqÀÆ
UÉÆwÛ®èzÀAvÀºÀ ¥Àj¸ÀgÀzÀ°ègÀÄªÀ ºÉÆ¸ÀzÁzÀ (3) a ªÀÄvÀÄÛ c JgÀqÀÆ
w
«µÀAiÀÄ / ªÀ¸ÄÀ U Û À¼£

À ÄÀ ß D«µÁÌgÀ ªÀiÁqÀÄªÀAvÀºÀ (4) a, c ªÀÄvÀÄÛ d
¥ÀQæ æAiÉÄ CxÀªÁ ¸ÁªÀÄxÀåðªÁVzÉ. GvÀÛgÀ: (3) a ªÀÄvÀÄÛ c JgÀqÀÆ
w

om
 ªÀÄ£ÉÆÃ«eÁÕ¤PÀ CA±ÀU¼ À ÁzÀ DzÀ±ðÀ , D¸ÀQUÛ ¼À ÄÀ (3) ²gÀ ¥ÁzÁ©üªÀÄÄR vÀvÀé
ºÁUÀÆ ªÀÄ£ÉÆÃ¨sÁªÀ UÀ¼ ÀÄ EªÀÅ ºÉZÁÑV (4) ªÉÊAiÀÄQÛPÀ ©ü£ÀßvÉAiÀÄ vÀvÀé
¥Àj¸ÀgÀ¢AzÀ ¥Àæ¨sÁ«vÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. vÀAzÉ- GvÀÛgÀ: (3) ²gÀ ¥ÁzÁ©üªÀÄÄR vÀvÀé
vÁ¬ÄUÀ¼ÄÀ ªÀiÁ£À¹PÀªÁV ¥À§ æ ÄzÀÞgÁV ªÀiÁ£À¹PÀ  (Cephlo Caudal Trend) ¥Àj¥ÀPÀévÉ ªÀÄvÀÄÛ
DgÉÆÃUÀåªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢ gÀÄvÁÛgÉÆÃ CAvÀªÀgÀ
.c
C£À Ä ¨s À ª ÀU À ¼ À ¥À j uÁªÀ Ä ªÁV ªÀ å QÛ A iÀ Ä °è
ªÀ Ä PÀ Ì ¼ À Ä PÀ Æ qÀ ªÀ i Á£À ¹ PÀ ª ÁV GvÀ Û ª À Ä GAm ÁUÀ Ä ªÀ ¥ À æ U À w ¥ À g À ¸ À g À t Â Ã P À È vÀ
DgÉÆÃUÀåªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄPÉÆAqÉ d¤¸ÀÄvÁÛgÉ. §zÀ¯ÁªÀuU É À¼£ À ÄÀ ß «PÁ¸ÀªAÉ zÀÄ PÀgAÉ iÀÄ¯ÁVzÉ.
da
DzÀÝjAzÀ EzÀ£ÀÄß ¥ÀæPÀÈwAiÀÄ CA±ÀUÀ¼ÀÄ JAzÀÄ EzÀÄ UÀÄuÁvÀäPÀ §zÀ¯ÁªÀuU É ¼
À £
À ÄÀ ß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀzÛ .É
PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. [E°è C£ÀÄªÀA²AiÀÄvÉ JAzÀgÉ F jÃwAiÀiÁzÀ «PÁ¸ÀªÅÀ PÉ®ªÉÇAzÀÄ ¸ÁªÀðwæPÀ
¥ÀæPÀÈw JAzÀxÀð] vÀvU éÀ ¼
À £
À ÄÀ ß ºÉÆA¢zÉ. CzÀg° À è ²gÀ¥ÁzÁ©üªÄÀ ÄR
 ¨Ë¢ÞPÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ: ªÀåQÛAiÀÄ §Ä¢Þ «PÁ¸ÀPÉÌ «£Áå¸ÀªÀÅ PÀÆqÀ MAzÁVzÉ.
na
CUÀvÀåªÁzÀ ªÁvÁªÀgÀtªÀ£ÀÄß ¨Ë¢ÞPÀ ¥Àj¸ÀgÀ  ² gÀ - ¥Á z Á© ü ª À Ä ÄR «£Á å¸ À : « P Á ¸ À
AiÀiÁªÁUÀ®Æ vÀ¯ÉAiÀÄ ¨sÁUÀ¢AzÀ ¥ÁægÀA©ü¹
J£ÀÄßªÀgÀÄ. ªÀÄÆ®vÀBªÁV M§â ªÀåQÛ CxÀªÁ
¥ÁzÀUÀ¼À PÀqÉUÉ ¸ÁUÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀÄ F vÀvÀézÀ
MAzÀ Ä ªÀ Ä UÀ Ä «£À ¨Ë¢ÞPÀ ¥À æ Z É Æ ÃzÀ £ É
wgÀÄ¼ÀÄ. CAzÀgÉ ¨sÀÆæuÁªÀ¸ÉÜAiÀÄ¯ÉèÃ ªÀÄUÀÄ«£À
ªÀÄ£É¬ÄAzÀ¯ÉÃ ¥ÁægÀA¨sÀ ªÁUÀÄvÀÛzÉ. ¨Ë¢ÞPÀ
¨É¼ÀªÀtÂUÉ JA§ÄzÀÄ ¥ÉÇÃµÀPÀgÀÄ ªÀÄPÀÌ½UÉ
anvÀ¯ÉAiÀÄ ¨sÁUÀ CzÀgÀ PÁ°£À ¨É¼ÀªÀtÂUÉVAzÀ
ªÉÆzÀ®Ä ¨É¼É¢gÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄUÀÄ«£À d£À£ÀzÀ
MzÀV¹PÉÆ¼ÀÄîªÀ vÀgÀ¨ÉÃw ªÀÄvÀÄÛ C£ÀÄ¨sÀªÀUÀ¼À £ÀAvÀgÀ ªÀÄUÀÄ vÀ£Àß ²gÀ (vÀ¯ÉAiÀÄ) ªÉÄÃ¯É
ªÉÄÃ¯É CªÀ®A©¹gÀÄvÀz Û É. ¤AiÀÄAvÀætªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄPÉÆ¼ÀÄîvÁÛ£É. £ÀAvÀgÀ
ek
 EªÀÅUÀ¼À eÉÆvÉ-eÉÆvÉUÉ ±Á¯ÉAiÀÄ°è zÉÆgÀPÀÄªÀ ¤AvÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀ CxÀªÁ £ÀqAÉ iÀÄÄªÀ PË±À®åªÀ£ÀÄß
¨Ë¢ÞPÀ ¨É¼Àª ÀtÂUÉUÉ ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀ gÀÆ¦¹PÉÆ¼ÀÄvî z ÛÀ É JA§ÄzÀ£ÄÀ ß £ÀªÄÀ UÉ w½¸ÀÄvÀz Û .É
C A ±À U À ¼ Áz À ¥ À æ A i É Æ Ã UÀ ±Á¯É UÀ ¼ À Ä , DzÀÝjAzÀ DAiÉÄÌ (3) ¸Àj GvÀÛgÀ.
UÀæAxÁ®AiÀÄUÀ¼ÀÄ, NzÀÄªÀ ªÀÄÆ¯ÉUÀ¼ÀÄ [£À°-  E°è C£ÀÄªÀA²AiÀÄvÉAiÀÄ CA±ÀUÀ¼ÁzÀ PÀtÂÚ£À
ub
PÀ ° ªÀ Ä PÀ Ì ½ UÉ ] ¥À o À å ºÁUÀ Æ ¸À º À ¥ À o À å §tÚ, PÀÆzÀ®Ä, ZÀªÄÀ ðzÀ §tÚ, vÀ¯AÉ iÀÄ UÁvÀæ,

ZÀ l ÄªÀ n PÉ U À ¼ À Ä , EªÀ Å UÀ ¼ À ¸À j AiÀ i ÁzÀ P É Ê ¨ É g À ¼ À « £ Áå ¸ À E v Á å¢ U À ¼ À Ä
¸ÀAWÀl£É¬ÄAzÀ ªÀÄUÀÄ«£À°è ¨Ë¢ÞPÀ ¨É¼ª À t À U Â É C£ÀÄªÀA²ÃAiÀÄvÉ¬ÄAzÀ ¥Àæ¨sÁ«¸À®àqÀÄvÀÛªÉ.
¥À j ¸À g À z À vÀ v À é U À ¼ À Ä DzÀ ± À ð , D¸ À Q Û
ut
AiÀiÁUÀ®Ä ¸ÀºÁAiÀÄPÀ. DzÀÝjAzÀ ±Á¯ÉUÀ¼À°è

ZÀZÁð ¸ÀàzsÉð, «ZÁgÀUÉÆÃ¶×, AiÉÆÃd£Á ªÀÄ£ÉÆÃ¨sÁªÀU¼ À ÁVªÉ.
PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀ¸ÀÄÛ ¸ÀAUÀæºÁ®AiÀÄ  ¨É¼ÀªÀtÂUÉ ºÁUÀÄ «PÁ¸À ¸ÁªÀðwæPÀªÁV
PÀAqÀÄ§gÀÄªÀ CA±ÀªÁVzÉ.
d
ªÀÄÄAvÁzÀ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÉÇæÃvÁì»¸À¨ÉÃPÀÄ.

EzÀjAzÀ «zÁåyðUÀ¼À ¨Ë¢ÞPÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉUÉ  ªÉÊAiÀÄQÛPÀ ©ü£ßÀ vÉ: KPÉAzÀgÉ «PÁ¸À ºÁUÉ ¨É¼ª À t
À U Â É
AiÀÄÄ ¥Àw æ AiÉÆ§â¤AzÀ M§âjUÉ ©ü£ßÀ ªÁVgÀÄvÀz Û .É
.e
ªÀÄvÀÛµÀÄÖ ¥ÀÅ¶Ö zÉÆgÉvÀAvÁUÀÄvÀÛzÉ. DzÀÝjAzÀ

EªÀ Å UÀ ¼ À £À Ä ß ¥À j¸Àg Àz À CA±ÀU À¼ ÀÄ JAzÀ Ä GzÁ: M§âgÄÀ ¨ÉÃUÀ£É PÀ°PÉAiÀÄ°è vÉÆqÀV¹PÉÆAqÀgÉ
PÀgAÉ iÀÄ¯ÁVzÉ. DzÀÝjAzÀ DAiÉÄÌ (3) ¸Àj GvÀgÛ .À ªÀÄvÉÆAÛ zÀÄ ªÀÄUÀÄ PÀ°PÉAiÀÄ°è vÉÆqÀV¹PÉÆ¼À® î Ä
w
¸Àé®à ¸ÀªÀÄAiÀÄ vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîvÀÛzÉ.

43. ¨É¼ÀªÀtÂUÉ ªÀÄvÀÄÛ «PÁ¸ÀªÀÅ MAzÀÄ «£Áå¸ÀzÀ
¥ÀæPÁgÀ £ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ JAzÀÄ «ªÀj¸ÀÄªÀ vÀvÀé 44. “N¢£À ªÉÃUÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¨É¼ÀQ£À wÃªÀævÉAiÀÄ
w
(1) C£ÀÄªÀA²ÃAiÀÄvÉ ªÀÄvÀÄÛ ¥Àj¸ÀgÀzÀ vÀvÀé ¥ÀjuÁªÀÄ” F ¥ÁæAiÉÆÃVPÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀzÀ°è

(2) ¸ÁªÀðwæPÀ vÀvÀé ÇÀAUÀvÀ ZÀgÁA±À AiÀiÁªÀÅzÉAzÀgÉ
w

om
46. ¸ÀªÀiÁd«Äw vÀAvÀæzÀ KPÀ PÉÃA¢æÃAiÀÄ ªÀÈvÀÛUÀ¼À
«zsÁ£ÀzÀ°è ‘£ÀPÀëvÀæ’ªÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
(1) ºÉÆgÀ ªÀÈvÀÛzÀ DZÉ
(2) ºÉÆgÀ ªÀÈvÀÛzÀ M¼ÀUÉ
(3) CvÀåAvÀ M¼À ªÀÈvÀÛzÀ°è
.c
GzÁ:
(4) ªÀÄzsÀå ªÀÈvÀÛzÀ DZÉ
GvÀÛgÀ: (3) CvÀåAvÀ M¼À ªÀÈvÀÛzÀ°è
da
 ¸ÀªÄÀ ÆºÀzÀ gÀZ£ À AÉ iÀÄ£ÀÄß «±ÉÃè ¶¹ PÀª
æ ÄÀ §zÀÞªÁV
CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁqÀÄªÀ vÀAvÀæªÉÃ ¸ÀªÀiÁd«Äw. DzÀÝjAzÀ DAiÉÄÌ (3) ¸Àj GvÀÛgÀ.
(Sociometry) F CzsÀåAiÀÄ£ÀzÀ «zsÁ£ÀªÀ£ÄÀ ß  ºÉÆgÀªÈÀ vÀÛzÀ DZÉ wgÀ¸ÌÀøvÀgÀÄ PÀAqÀÄ §gÀÄvÁÛgÉ.
 ºÉÆgÀªÈÀ vÀz
Û À M¼ÀUÉ M§âAnUÀ¼ÄÀ PÀAqÀÄ §gÀÄvÁÛg.É
na
1934gÀ°è D¹ÖçÃAiÀiÁzÀ ªÀÄ£ÉÆÃ«eÁÕ¤ eÉ. J¯ï.
ªÉÆj£ÉÆÃ gÀªÀgÀÄ gÀÆ¦¹zÁÝgÉ.  ªÀÄzsåÀ ªÀÈvÀz
Û À DZÉ eÉÆÃrUÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄ§gÀÄvÀÛªÉ.
 EzÀÄ vÀgÀUÀwAiÀÄ ¸ÁªÀiÁfPÀ §AzsÀUÀ¼À£ÀÄß 47. ªÀ Ä UÀ Ä «£À £É Ê w PÀ ¨ É ¼ À ª À t Â U É PÉ ë ÃvÀ æ P É Ì
CzsåÀ AiÀÄ£À ªÀiÁqÀ®Ä ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄvÀz Û .É vÀgU À w À an ¸ÀA§A¢ü¹zÀªÀgÀÄ
¸À ªÀ Ä ÆºÀ zÀ ¸À zÀ ¸ À å gÀ Ä UÀ ¼ À £À q ÀÄ ªÉ ºÉÃ UÉ (1) fÃ£ï ¦AiÀiÁeÉ ªÀÄvÀÄÛ ºÁå«UÀ¸ïÖð
¨s Á ªÀ £ É U À ¼ À Ä ªÀ U ÁðªÀ u É AiÀ i ÁUÀ Ä vÀ Û ª É ? (2) ¸ÁÖöå£À°Ã ºÁ¯ï ªÀÄvÀÄÛ ªÉÊUÉÆÃl¹Ì
JA§ÄzÀ£ÀÄß w½AiÀÄÄªÀ ¥ÀæAiÀÄvÀß ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. (3) ºÁå«UÀ¸ïÖð ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁÖöå£À°Ã ºÁ¯ï
 vÀgÀUÀwAiÀÄ°è AiÀiÁªÀ «zÁåyðAiÀÄÄ Cw ºÉZÀÄÑ (4) fÃ£ï ¦AiÀiÁeÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÉÊUÉÆÃl¹Ì
ek
d£ÀjAzÀ DAiÉÄÌAiÀiÁVzÁÝ£Æ É Ã CxÀªÁ DvÀ££ À ÄÀ ß GvÀÛgÀ: (1) fÃ£ï ¦AiÀiÁeÉ ªÀÄvÀÄÛ ºÁå«UÀ¸ïÖð
CwÃ ºÉZÄÀ Ñ d£À EµÀ¥ Ö n
À ÖzgÀ ÃÉ DvÀ £ÀPv ëÀ æÀ (Star)  fÃ£ï ¦AiÀiÁeÉgÀªÀgÀÄ «PÁ¸ÁvÀäPÀ PÁAiÀÄðzÀ
DV UÀ Ä wð¹PÉ Æ ¼À Ä î v ÁÛ g É ªÀ Ä vÀ Ä Û EvÀ £ À Ä ¹zÁÞAvÀªÀ£ÀÄß w½¹zÀªÀgÁVzÁÝgÉ. (Devel-
ub
AiÀiÁªÁUÀ®Æ EgÀÄvÀÛzÉ ªÀÈvÀÛzÀ°è CvÀåAvÀ opment Task Theory) CªÀgÀ F ¹zÁÞAvÀªÅÀ

M¼ÀªÀÈvÀÛzÀ°è EgÀÄvÁÛ£É. ªÀiÁ£ÀªÀ£À fÃ«vÁªÀ¢üAiÀÄ 6 «PÁ¸ÁvÀäPÀ
 MAn: FvÀ£ÀÄ ¸ÀªÀÄÆºÀzÀ ¸ÀAgÀZÀ£ÉAiÀÄ°è ºÀAvÀUÀ¼À §UÉÎ w½¸ÀÄvÀÛzÉ. F ºÀAvÀUÀ¼ÀÄ
AiÀiÁjAzÀ®Æ DAiÉÄÌAiÀiÁUÀÄªÀÅ¢®è. CzÉÃ ªÀiÁ£ÀªÀ£À d£À£À¢AzÀ ªÀÈzÁÞ¥ÀåzÀªÀgÉUÀÆ
ut
¸ÀªÄÀ AiÀÄzÀ°è AiÀiÁjAzÀ®Æ PÀÆqÀ wgÀ¸ÀÌj¸À®n à Ö ¥À æv Éå ÃPÀª ÁzÀ C©üª ÀÈ¢Þ PÁAiÀÄ ð UÀ ¼À £À Äß
gÀÄªÀÅ¢®è. MAnAiÀiÁVgÀ®Ä PÁgÀt D UÀÄA¦UÉ ¸ÀÆa¸ÀÄvÀz Û .É ªÀåQAÛ iÉÆ§â vÀ£ßÀ zÉÊ»PÀ ¥ÀPv
éÀ ¬
É ÄAzÀ,
ºÉÆ¸À ¸ÀzÀ¸ÀågÁUÀ§ºÀÄzÀÄ, £ÁaPÉ ¸Àé¨sÁªÀ / ª É Ê A i À ÄQ Û P À ª À i Ë ® å UÀ ½ A z À º ÁU À Æ
d
»AdjAiÀÄÄªÀ ¥Àª æ ÈÀ wÛAiÀÄªÀ£ÁVgÀ§ºÀÄzÀÄ. EvÀgÀ ¸ÀªiÀ ÁdzÀ°g è ÀÄªÀ MvÀq

Û U
À ½
À AzÀ ««zsÀ ¸ÀÛgU À ¼
À °
À è
gÉÆA¢UÉ ¸ÉßÃºÀUÀ½¸ÀzÃÉ EgÀ®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¸ÀzÉÃ C©ü ª À È ¢ÞAiÀ Ä £À Ä ß ºÉ Æ AzÀ Ä vÁÛ £ É A zÀ Ä F
.e
EgÀ§ºÀÄzÀÄ. ¹zÁÞAvÀªÀÅ £ÀªÀÄUÉ w½¸ÀÄvÀÛzÉ.

 eÉ Æ Ãr: E°è ¸À ª À Ä ÆºÀ z À ¸À z À ¸ À å gÀ Ä ,  fÃ£ï ¦AiÀiÁeÉgÀªÀgÀÄ PÀÆqÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ
w
M§âjUÉÆ§âgÀÄ ¸ÉßÃºÀªÀ£ÀÄß §AiÀÄ¸ÀÄwÛgÀÄvÁÛgÉ. ªÀÄUÀÄ«£À £ÉÊwPÀ «PÁ¸ÀzÀ PÀÄjvÁV w½¹gÀÄvÁÛg.É

EzÀ£ÄÀ ß ¨ÁtzÀ JgÀqÆ À vÀÄ¢AiÀÄ aºÉßUÀ½AzÀ ¦AiÀiÁeÉgÀªÀgÀ zÀÈ¶ÖAiÀÄ°è ªÀåQÛAiÉÆ§â £Á®ÄÌ
UÀÄwð¸À§ºÀÄzÀÄ. ºÀAvÀUÀ¼À°è ¨Ë¢ÞPÀ «PÁ¸ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆAzÀÄvÁÛ£É
w
JAzÀÄ ºÉÃ¼ÀÄvÁÛgÉ. CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ

w

om
48. ¨É Æ Ãzs À £ É A iÀ Ä Ä CxÀ ð ¥À Ç tð PÀ ° PÉ A iÀ Ä °è ¸ÀAgÀZÀ£É JAzÀgÉ gÀZÀ£ÁvÀäPÀ ªÀiÁzÀj JAzÀÄ
PÉÆ£ÉUÆÉ ¼Àî ¨ÉÃPÁzÀgÉ, «zÁåyð¬ÄAzÀ §gÀÄªÀ CxÀð. C®èzÉ EzÀ£ÀÄß ªÀÄÆgÀÄ DAiÀiÁªÀÄUÀ¼À
AiÉ Æ ÃUÀ å GvÀ Û g À U À ¼ À Ä »ÃUÉ §gÀ Ä ªÀ A vÉ ¹zÁÞAvÀªAÉ zÀÄ PÀgÉAiÀÄÄªÀgÀÄ.
AiÉÆÃf¸À¨ÉÃPÀÄ _____  1966gÀ°è F ¹zÁÞAvÀª£ À ÄÀ ß ºÀ®ªÁgÀÄ §Ä¢Þ±QÀ Û
(1) CxÀðªÀ£ÄÀ ß MvÁÛAiÀÄ¥ÀÇªÀðPÀªÁV ¹éÃPÀj¸ÀÄªÀAvÉ PÁgÀPÀUÀ¼À «±ÉèÃµÀuÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É C©üªÀÈ¢Þ
.c
(2) CxÀð¥ÀÇtð PÀæªÀiÁ£ÀÄUÀwAiÀÄ°è ¥Àr¸À¯ÁVzÉ EªÀgÀ ¥ÀæPÁgÀ §Ä¢Þ±ÀQÛ JAzÀgÉ
(3) ¥ÀÇªÀðzÀ¯ÃÉè CxÀð¥ÀÇtðªÁV “C£ÉÃPÀ ¤¢ðµÀÖ ¨Ë¢ÞPÀ ¸ÁªÀÄxÀåðUÀ¼À ªÉÄÃ¯É
da
(4) CxÀð¥ÀÇtðªÁV ¥ÀÅ£ÀgÄÀ zÉÆÏÃ¶vÀªÁUÀÄªÀAvÉ «²µÀÖ ¸ÀAWÀl£É AiÀiÁVzÉ” CªÀgÀ F ªÀiÁzÀjAiÀÄ
GvÀÛgÀ : (2) CxÀð¥ÀÇtð PÀæªÀiÁ£ÀÄUÀwAiÀÄ°è ¹zÁÞAvÀªÅÀ QæAiÉÄ ªÀ¸ÄÀ Û GvÀ£ à Àß JA§ ªÀÄÆgÀÄ
 MAzÀÄ WÀlPÀzÀ ¨ÉÆÃzsÀ£AÉ iÀÄÄ CxÀðªÁUÀ¨ÃÉ PÁ DAiÀiÁªÀÄUÀ¼£
À ÄÀ ß M¼ÀUÆ
É ArzÉ. DzÀÝjAzÀ DAiÉÄÌ
zÀgÉ D WÀlPÀzÀ PÀÄjvÁVgÀÄªÀ ¥Àæ±ÉßUÀ¼À£ÀÄß (4) ¸Àj GvÀÛgÀ DVzÉ.
na
AiÀ iÁªÀ jÃwAiÀ i ÁV ¸ÀA AiÉ ÆÃf¸À ¨É ÃPÀÄ ? 50. ¥ÁoÀ ¥ÀæUÀwAiÀÄ°ègÀÄªÁUÀ «zÁåyðAiÀÄÄ ¸Àj
JA§ÄzÀÄ ¥Àæ±ÉßAiÀÄ CxÀðªÁVzÉ. GvÀÛgÀ ¤ÃqÀÄªÀ ¨sÀgÀªÀ¸É¬ÄgÀÄªÀ ¥À±æ ßÉ PÉÃ¼ÀÄªÀÅzÀÄ
 ¥Àæ±ÉßAiÀÄ£ÀÄß CxÀð¥ÀÇtð ¹éÃPÁgÀPÀ PÀ°PÉAiÀÄ an ²PÀëPÀ¤UÉ F jÃw C£ÀÄPÀÆ®PÀgÀ
ªÉÄÃ¯É PÉÃ¼À¯ÁVzÉ. CxÀð¥ÀÇtð ¹éÃPÁgÀPÀ (1) ºÉZÀÄÑ PÀpt«gÀÄªÀ ¥Àæ±Éß PÉÃ¼À®Ä
PÀ°PÉ (Meaning ful Reception) JAzÀgÉ ²PÀPë À (2) ¸ÀjAiÀÄÄvÀÛgÀzÀ £ÀAvÀgÀ ºÉÆUÀ¼À®Ä
G¥À£Áå¸ÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¤ÃrzÀ «µÀAiÀÄªÀ£ÀÄß (3) vÀ¥ÀÅà GvÀÛgÀzÀ £ÀAvÀgÀ vÉUÀ¼À®Ä
«zÁåyðUÀ¼ÄÀ UÀ» æ ¹ vÀªÄÀ ä eÁÕ£À ¸ÀAgÀZÀ£AÉ iÀÄ°è (4) GvÀÛgÀzÀ £ÀAvÀgÀ vÁl¸ÀÜöåªÀ»¸À®Ä
ek
¸ÀªÀÄ£ÀéAiÀÄUÉÆ½¸ÀÄªÀÅzÀÄ PÀ°AiÀÄÄªÀ «µÀAiÀÄ GvÀÛgÀ: (2) ¸ÀjAiÀÄÄvÀÛgÀzÀ £ÀAvÀgÀ ºÉÆUÀ¼À®Ä
CxÀðªÀvÁÛUÄÀ ªÀAvÉ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÉÃ CxÀð¥ÀÇtð  ¥ÁoÀ £ÀqAÉ iÀÄÄwÛgÄÀ ªÁUÀ ²PÀëPg À ÄÀ ªÀÄPÀÌ½UÉ GvÀg Û À
PÀ°PÉAiÀÄ UÀÄj. EzÀ£ÀÄß ¤UÀªÀÄ£À ¨ÉÆÃzsÀ£É ¤ÃqÀ§ºÀÄzÁzÀ ¥Àæ±ÉßUÀ¼À£ÀÄß KPÉ PÉÃ¼À¨ÉÃPÀÄ?
ub
JAzÀÄ PÀÆqÀ PÀgÉAiÀÄ¯ÁVzÉ. JA§ÄzÀÄ ¥Àæ±ÉßAiÀÄ CxÀð.

 «zÁåyðUÀ½UÉ FUÁUÀ¯ÉÃ PÀæªÀÄ§zÀÞ ±ÉæÃtÂAiÀÄ  ¥À±æ ßÉ AiÀÄÄ C¥ÀævåÀ PÀëªÁV ¹Ì£ßÀ gïgÀªg À À “QæAiÀiÁd£Àå
gÀÆ¥Àz° À è eÉÆÃqÀuAÉ iÀiÁVgÀÄªÀ «µÀAiÀÄzÉÆqÀ£É C£ÀÄ§Azs£ À À PÀ°PÉ”AiÀÄ «µÀAiÀÄzÀ ªÉÄÃ¯É PÀÄjvÀÄ
ºÉ Æ¸À «µÀ A iÀ Ä UÀ¼ À ¸ÀA §Azs À ¥ Àl Ö ºÁUÉ PÉÃ¼À¯ÁVzÉ.
ut
¨ÉÆÃzsÀ£Á «µÀAiÀÄzÀ ªÉÄÃ¯É ¥Àæ±ßÉ UÀ¼À£ÀÄß PÀÆqÀ  Qæ A iÀ i Ád£À å C£À Ä §Azs À £ À PÀ ° PÉ MAzÀ Ä
ªÉÆzÀ®Ä AiÀiÁªÀ CA±À ¨ÉÆÃ¢ü¸À¯ÁVgÀÄvÀÛzÉ. ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀ ¥ÀæQæAiÉÄ JAzÀgÉ “ªÀvð À £ÉAiÀÄ£ÀÄß
DzÀÝjAzÀ DAiÉÄÌ (2) ¸Àj GvÀÛgÀªÁVzÉ. gÀ Æ ¦¸À Ä ªÀ Å zÀ Ä ”. EzÀ £ É ß Ã ¥À Å ¶Ö Ã PÀ g À t
d
49. eÉ.¦. V¯ï¥ÉÆÃqïð£ÀÄ eÁuÉäAiÀÄ F ªÁzÀzÀ «zsÁ £ÀªÉ AzÀÄ PÀ gÉ AiÀÄ¯ÁVzÉ . »ÃUÉA zÀ gÉ
¥Àæw¥ÁzÀPÀ _____ f Ã « A i À Ä ª À vÀ ð £ É A i À Ä° è C ¥ É Ã Që v À
.e
(1) ¸ÀªÀÄÆºÀPÁgÀPÀ ªÁzÀ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß vÀgÀÄªÀÅzÁVzÉ.

(2) KPÉÊPÀvÁ ªÁzÀ  E°è ¥ÀÅ ¶Ö P À g À t ªÉ AzÀ g É “PÀ °PÉ ¹Ü gÀ ªÁV
w
(3) f ªÀÄvÀÄÛ J¸ï PÁgÀPÀ ªÁzÀ £É¯ÉUÉÆ¼Àî®Ä PÁgÀtªÁUÀÄªÀ vÀÈ¦ÛPÁgÀPÀUÀ¼ÀÄ”

(4) eÁuÉäAiÀÄ ¸ÀAgÀZÀ£Á ªÁzÀ EªÀÅUÀ¼£ À ßÉ Ã ¥ÀÄ£Àð §®£ÀU¼ À £
À AÉ zÀÄ PÀgAÉ iÀÄÄªÀgÄÀ .
GvÀÛgÀ: (4) eÁuÉäAiÀÄ ¸ÀAgÀZÀ£Á ªÁzÀ (Reinforcement)
w
 ¥À±
æ ßÉ AiÀÄ°è eÁuÉä JAzÀgÉ §Ä¢Þ±QÀ Û JAzÀÄ CxÀð  FUÀ ¥ÁoÀ £ÀqAÉ iÀÄÄwÛgÀÄªÁUÀ «zÁåyðAiÉÆ§â
¤UÉ ²PÀëPÀgÀÄ ¥Àæ±ÉßUÀ¼À£ÀÄß PÉÃ½zÁUÀ «zÁåyð
w

om
 ºÉÆ¸À ¨ÉÆÃzsÀ£Á «zsÁ£ÀªÉÇAzÀ£ÀÄß ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DvÀ vÀ£ßÀ ¥ÁoÀ ¨ÉÆÃzs£
À Á «±ÉÃè µÀu¬
É ÄAzÀ
vÀªÄÀ ä ªÀUðÀ PÉÆÃuÉAiÀÄ°è §¼À¸¨ À ÃÉ PÉAzÀÄPÉÆAr vÀ¦à¹PÉÆ¼Àî¯ÁgÀ£ÀÄ. DzÀÝjAzÀ DAiÉÄÌ (1) ¸Àj
zÁÝgÉ DzÀgÉ CzÀ£ÄÀ ß ªÉÆzÀ®Ä vÀgÀUÀwAiÀÄ J®è GvÀÛgª À ÁUÀÄvÀzÛ É.
«zÁåyüðUÀ¼À ªÉÄÃ®Æ ¥ÀæAiÉÆÃV¸ÀÄªÀÅ¢®è. 55. ¥ÀæAiÉÆÃUÀ «zsÁ£ÀzÀ°è F ºÀAvÀ ªÀÄÄRåªÁzÀzÄÀ Ý
§zÀ¯ÁV D ºÉÆ¸À «zsÁ£ÀªÇÉ AzÀgÀ ¥ÀjuÁªÀÄ
.c
(1) C£ÀUÀvÀå zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À ¤ªÀÄÆð®£É
w½zÀÄ PÉÆ¼Àî®Ä ªÉÆzÀ®Ä CzÀ£ÄÀ ß MAzÀÄ aPÀÌ (2) ªÀÄUÀÄ«£À ¸ÀºÀªÀÄw ¥ÀqÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ
UÀÄA¦£À ªÉÄÃ¯É ¥ÀæAiÉÆÃUÀ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ (3) «±ÉÃµÀ WÀl£ÉUÀ¼À£ÀÄß zÁR°¸ÀÄªÀÅzÀÄ
da
£ÀAvÀgÀ D UÀÄA¦£À ¥ÀjuÁªÀÄ [CAzÀgÉ PÀ°PÁ (4) ¥ÁæPÀ®à£É gÀa¸ÀÄªÀÅzÀÄ
¥À j uÁªÀ Ä ªÀ £ À Ä ß] Dzs À j ¹ CzÀ Ä EvÀ g É GvÀÛgÀ: (4) ¥ÁæPÀ®à£É gÀa¸ÀÄªÀÅzÀÄ
«zÁåyðUÀ½UÉ ¨ÉÆÃ¢ü¸® À Ä ¸ÀÆPÀÛªÇÉ Ã CxÀªÁ (Formation of Hypothesis)
C®èª ÉÇÃ JAzÀ Ä EvÀ gÉÃ «zÁåyðUÀ½ UÉ
na
¨ÉÆÃ¢ü¸À®Ä ¸ÀÆPÀÛ «zsÁ£ÀªÁVzÀÝgÉÃ, ºÀAvÀ  £ÁªÀÅ PÉÊUÉÆArgÀÄªÀ ¥ÀAæ iÉÆÃUÀªÀÅ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É
ºÀAvÀªÁV CzÀ£ÀÄß J®è «zÁåyðUÀ¼À ªÉÄÃ¯É £ÀAvÀgÀ K£À£ÄÀ ß CxÀªÁ AiÀiÁªÀ ¥s° À vÁA±ÀªÀ£ÄÀ ß
C¼Àªr À ¸ÀÄvÁÛgÉ MAzÀÄ ªÉÃ¼É ¸ÀÆPÀÛ §AiÀÄ¸À¢zÀÝgÉ PÀAqÀÄPÉÆ¼ÀÄîvÀÛzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß H»¸ÀÄªÀÅzÉÃ
¥ÀPæ ®À £
à AÉ iÀÄ gÀZ£
À AÉ iÀiÁVzÉ. CxÀªÁ ¥ÁæP®
À £
à AÉ iÀÄÄ
D «zsÁ£Àª£ À ÄÀ ß §zÀ¯Á¬Ä¸À §ºÀÄzÀÄ. DzÀÝjAzÀ
DAiÉÄÌ (2) ¸Àj GvÀÛgÀªÁVzÉ.
an£ÁªÀÅ E£ÀÆß ¥ÀjÃQë¸ÀzÀ £ÀªÄÀ ä ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ
vÁvÁÌ°PÀ GvÀg Û À JAzÀÄ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ CxÀªÁ
54. AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¸ÀAzÀ¨ðÀs «zÀÝgÆ
À ²PÀëPÀ£ÄÀ vÀ£Àß PÀÈwUÀ¼À ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¥Àæ±ÉßAiÀÄ ««zsÀ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß
«±ÉèÃµÀuÉUÁV EzÀjAzÀ vÀ¦à¹PÉÆ¼Àî®Ä DUÀzÀÄ
ek
w½¸À Ä ªÀ §gÉ A iÀ Ä §ºÀ Ä zÁzÀ ºÀ ® ªÁgÀ Ä
_____ HºÁvÀ ä PÀ ºÉ Ã ½PÉ U À ¼ ÁVªÉ . ¥À æ A iÉ Æ ÃUÀ
(1) CAvÀgÁªÀ¯Æ É ÃPÀ£À (2) ¥ÀæAiÉÆÃUÀ «zsÁ£ÀzÀ°è F ºÀAvÀ Cw ªÀÄÄRåªÁVzÉ.
(3) ªÀåQÛ CzsÀåAiÀÄ£À DzÀÝjAzÀ DAiÉÄÌ (4) ¸Àj GvÀÛgÀ.
ub
(4) fÃªÀ£À ZÀjvÉæ CzsÀåAiÀÄ£À  C£ÀUÀvÀå zÀvÁÛA±ÀUÀ¼À ¤ªÀÄÆð®£É: EzÀ£ÀÄß

GvÀÛgÀ: (1) CAvÀgÁªÀ¯ÉÆÃPÀ£À ¥ÀæAiÉÆÃUÀ ªÀiÁr PÁgÀt PÀAqÀÄ »rzÀÄ
 ¥À æ±Éß AiÀÄ CxÀðªÉ Ã£ÉA zÀg É, ²PÀë PÀ£É Æ§â£ ÀÄ «±ÉèÃ ¶¸ÀÄªÀÅzÀg À°è C£ÀU ÀvÀ å zÀv ÁÛA ±ÀU À¼ ÀÄ
AiÀiÁjAzÀ ¨ÉÃPÁzÀgÆ À vÁ£ÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀ PÉ®¸ÀzÀ ¥Àª æ ÀÄÄRªÁUÀ¯ÁgÀªÀÅ.
ut
¸ÀégÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄgÉªÀiÁZÀ§ºÀÄzÀÄ. DzÀgÉ DvÀ  ªÀÄUÀÄ«£À ¸ÀºÀªÀÄw ¥ÀqÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ: ¥ÀæAiÉÆÃUÀ

¸À é v À B vÀ ¤ ßAzÀ vÁ£É Ã D «µÀ A iÀ ÄªÀ £ À Ä ß «zsÁ£ÀzÀ°è AiÀiÁªÀÅzÉÃ PÁgÀtPÀÆÌ £ÉÃgÀªÁV
ªÀÄÄaÑqÀ¯ÁgÀ£ÀÄ. KPÉAzÀgÉ ¥Àæw¢£À DvÀ£ÀÄ ¸ÀA§A¢ü¹®è
d
DvÁäªÀ¯ÉÆÃPÀ£PÀ ÉÌ M¼ÀUÁUÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. vÁ£ÀÄ  «±ÉÃµÀ WÀl£ÉUÀ¼À£ÀÄß zÁR°¸ÀÄªÀÅzÀÄ: PÀÆqÀ

.e
ªÀiÁrzÀ ¥ÁoÀ vÀ£ÀUÉ JµÀÄÖ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è vÀÈ¦Û CvÀåAvÀ ¥ÀjuÁªÀÄ ©ÃgÀ¯ÁgÀzÀÄ. DzÀÝjAzÀ
¤ÃrzÉ? JAzÀÄ vÀ£Àß£ÀÄß vÁ£ÉÃ C¼ÉzÀÄPÉÆ¼Àî DAiÉÄÌ (4) ¸Àj GvÀÛgÀ.
¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. vÀ£ÀÆä®PÀ vÀ£Àß°gÀÄªÀ ¯ÉÆÃ¥À 56. vÀ gÀ U À w AiÀ Ä °è «zÁåyðAiÀ ÄÄ DPÀæ ª À Ä tPÁj
w
zÉÆÃµÀUÀ¼À£ÀÄß ¸Àj¥Àr¹PÉÆAqÀÄ EªÀwÛVAvÀ £ÀqÀÄªÀ½PÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀjºÀj¸À®Ä F ªÀiÁUÀðªÀÅ

GvÀÛªÀÄªÁV ¥ÁoÀ-¨ÉÆÃzsÀ£Á ¹zÀÞvÉAiÀÄ£ÀÄß CvÀåAvÀ AiÉÆÃUÀå ____
w
ªÀiÁrPÉÆ¼À¨ î ÃÉ PÁUÀÄvÀz Û .É CAzÀgÉ vÀ£ßÀ £ÀÄß vÁ£ÉÃ (1) DPÀæªÀÄtPÁj ¥ÀæªÀÈwÛAiÀÄ£ÀÄß ¸À»¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ
CAvÀgÁªÀ¯Æ É ÃPÀ£PÀ ÌÉ M¼À¥r À ¹PÉÆ¼À¨
î ÃÉ PÁUÀÄvÀz
Û É (2) ²¹Û£À PÀæªÀÄ PÉÊUÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ
w

om
GvÀÛgÀ: (1) G£ÀßvÀ ªÀÄlÖzÀ PÀ°PÁ ¥ÀæQæAiÉÄ CzÀPÉÌ ¥ÀÅ¶×ÃPÀgÀt ¤ÃqÀÄªÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ
 gÁ§mïð UÁå£ÉgÀªÀgÀÄ PÀ°PÁ ¥ÀæQæAiÉÄ JAlÄ fÃ«AiÀÄ ªÀvÀð£ÉAiÀÄ£ÀÄß C£ÀÄ§A¢ü¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
ºÀAvÀU¼ À £À ÄÀ ß ¤ÃrzÁÝg.É CzÀg° À è ¸ÀªÄÀ ¸Áå ¥ÀQæ Aæ iÉÄ 1. ¸ÀAeÁÕ-PÀ°PÉ: £ÁªÀÅ EaÑ¸ÄÀ ªÀ G¢ÝÃ¥ÀPPÀ ÌÉ ¸Àºd
À
JA§ ºÀAvÀª£ À ÄÀ ß PÉÆ£ÉAiÀÄ ºÀAvÀªÁzÀ “G£ÀßvÀ C£ÀÄQæAiÉÄAiÀÄ£ÀÄß vÉÆÃgÀÄªÀAvÉ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀ£ÄÀ ß
¸ÁA¥ÀæzÁ¬ÄPÀ C£ÀÄ§AzsÀ£À PÀ°PÉ J£ÀÄßªÀgÀÄ.
.c
ªÀ Ä lÖ z À PÀ ° PÁ ¥À æ Q æ A iÉ Ä ºÀ A vÀ ” ªÉ A zÀ Ä
¤gÀÆ¦¸À¯ÁVzÉ. GzÁ: ¥Áªï¯ÉÆÃªïgÀªÀgÀÄ £Á¬ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É
 D ºÀAvÀUÀ¼ÀÄ F PÉ¼ÀPÀAqÀAwªÉ. [F ºÀAvÀ ªÀiÁrzÀ ¥ÀæAiÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ
da
UÀ¼£ À ÀÄß PÉ¼ÀV¤AzÀ ªÉÄÃ®PÉÌ N¢ CxÉÊð¹PÉÆ¼Àî
§ºÀÄzÀÄ]
8. ¸ÀªÄÀ ¸Áå ¥ÀjºÁgÀ ºÀAvÀ (Problem Solving
Method): PÀ°PÁ ¥ÀæQAæ iÉÄ G£ÀßvÀ ºÀAvÀ vÀvÀé
na
ºÁUÀÆ ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼À ªÉÄÃ¯É CªÀ®A©¹zÉ.
¸ÀªÀÄ¸Éå JzÀÄgÁzÁUÀ «zÁåyðAiÀÄÄ ¤AiÀÄªÀÄ
ªÀ Ä vÀ Ä Û vÀ v À é zÀ §¼ À P É ¬ ÄAzÀ ¸À ª À Ä ¸É å an
¥ÀjºÁgÀªÁUÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.
7. G¢ÝÃ¥ÀPÀ C£ÀÄQæAiÉÄ PÀ°PÉ (Stimulous Re-
sponse Theory): vÀvÀéUÀ¼À PÀ°PÉ: MAzÀÄ
vÀvÀéUÀ¼À / ¥ÀjPÀ®à£U É À¼À ªÀÄzsÉå EgÀÄªÀ ¤AiÀÄªÀÄ
ek
/ ¸ÀA§Azsz À À ªÀÄÆ®PÀ PÀ°PÉ GAmÁUÀÄªÀÅzÀ£ÄÀ ß
w½¸ÀÄvÀÛzÉ.  PÉ¼ÀªÄÀ lÖzÀ PÀ°PÁ ¥ÀQæ Aæ iÉÄ vÀ¥ÅÀ à DAiÉÄÌ. KPÉAzÀgÉ
6. ¥ÀjPÀ®à£Á PÀ°PÉ: MAzÉÃ ªÀtðPÉÌ ¸ÉÃjzÀ ¸ÀªÀÄ¸Áå ¥ÀjºÁgÀ G£ÀßvÀ ªÀÄlÖzÀ PÀ°PÁ
ub
ªÀ ¸ À Ä Û U À ¼ À £ À Ä ß MAzÀ Ä G¢ÝÃ¥À £ À ª ÁV ¥ÀæQæAiÉÄAiÀiÁVzÉ.

¥ÀjUÀt¸ Â ÀÄªÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ PÀ°AiÀÄÄzÁVzÉ.  DAiÉÄÌ (3) vÀ¥ÁàzÀ DAiÉÄÌAiÀiÁVzÉ. KPÉAzÀgÉ
5. «¨ÉÃ¢üPÀgÀt: C£ÀÄQæAiÉÄUÀ¼À ªÀÄzsÉå EgÀÄªÀ ¸ÀªÄÀ ¸Áå ¥ÀjºÁgÀªÀ£ÄÀ ß PÀ°PÁ ¥ÀQæ Aæ iÉÄAiÀiÁVzÉ.
ªÀå vÁå¸ÀªÀ£ ÀÄß UÀÄgÀÄw¹, CzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ  ¸ÀªÄÀ ¸Áå ¥ÀjºÁgÀ PÀ°PÁ ¥ÉÇÃµÀPª À ÁV PÁAiÀÄð
ut
¥ÀjPÀ®à£AÉ iÀÄ£ÀÄß PÀ°AiÀÄÄªÀÅzÁVzÉ. ¤ªÀð»¸ÀÄwÛz.É DzÀÝjAzÀ DAiÉÄÌ (1) ¸Àj GvÀg Û .À

4. ¸Á©ÝPÀ ¸ÀºÀZÀAiÀÄð PÀ°PÉ (Verbal Associa-
62. ²PÀëPÀ£ÀÄ PÀ°PÉAiÀÄ «µÀAiÀÄªÉÇAzÀgÀ°è ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ
tion): ±À§Ý ªÀÄvÀÄÛ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À ªÀÄzsÉå ¸ÀºZ À ÀAiÀÄð
«zÁåyðUÀ¼À PÀ°PÉAiÀÄ ªÀåQÛUÀvÀ CUÀvÀåvÉUÀ¼À£ÀÄß
d
K¥Àðr¸ÀÄ ªÀÅ zÀg À ªÀ ÄÆ®PÀ ºÉÆ ¸À PÀ° PÉ

¥ÀÇgÉÊ¸À®Ä DvÀ£À°è D «µÀAiÀÄzÀ°è UÀ½PÉAiÀÄ F
GAmÁUÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß ±Á©ÝPÀ ¸ÀºÀZÀAiÀÄð PÀ°PÉ
ªÀiÁ»w EgÀ¨ÉÃPÀÄ
.e
J£Àß¯ÁVzÉ.
(1) JgÀqÀÄ CxÀªÁ ºÉZÀÄÑ ¥ÀjÃPÉëUÀ¼À CAPÀUÀ¼ÀÄ
3. ¸ÀgtÀ Â PÀ°PÉ (Chaining): ±Á©ÝPÀ ¸Àgt À Â ºÁUÀÆ
(2) ¥ÀjÃPÉëAiÀÄ°è UÀ½¹zÀ MlÄÖ CAPÀUÀ¼ÀÄ
UÀw²Ã®£À ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀæwQæAiÉÄ
w
(3) CzsÁåAiÀÄ CxÀªÁ WÀlPÀUÀ½UÀ£ÀÄUÀÄtªÁzÀ

¥ÀæZÆ É ÃzÀ£AÉ iÀÄ C£ÀÄPÀª æ ÀÄ eÉÆÃr¸ÀÄ«PÉAiÀÄ£ÀÄß
CAPÀU¼ À ÀÄ
¸ÀgÀtÂ PÀ°PÉ J£ÀÄßªÀgÀÄ.
(4) »A¢£À ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæ¸ÀPÀÛ ªÀgÀÄµÀzÀ CAPÀUÀ¼ÀÄ
w
2. G¢ÝÃ¥À£À C£ÀÄQææAiÉÄ PÀ°PÉ: fÃ«AiÀÄ°è ºÉÆgÀ

GvÀgÛ :À (3) CzsÁåAiÀÄ CxÀªÁ WÀlÀ PÀU½
À UÀ£ÄÀ UÀÄtªÁzÀ
ºÉÆ«ÄäzÀ ªÀvÀð£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀªÀÄ¥ÀðPÀªÁVzÀÝgÉ
CAPÀUÀ¼ÀÄ
w

om
¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄvÀz Û .É vÀgUÀ wÀ AiÀÄÆ PÀÆqÀ MAzÀÄ ¸ÀªÄÀ ÆºÀ ªÀÄ£ÉÆÃ«eÁÕ¤
ªÁzÀÄzÀjAzÀ vÀgU À wÀ AiÀÄ°è AiÀiÁªÀ «zÁåyð/¤ (1) ªÀÄ£ÉÆÃ«±ÉèÃµÀtªÁ¢
vÁgÉ (star)? AiÀiÁgÀÄ M§âAn AiÀiÁVzÁÝg?É (2) ªÀiÁ£ÀªÀvÁªÁ¢
AiÀiÁªÀ «zÁåy/¤ wgÀ¸ÌøÀ vÀ UÉÆArzÁÝ¼?É AiÀiÁgÀÄ (3) ¸ÀAeÁÕ£ÁvÀäPÀªÁV
¥À gÀ ¸À àg À£ ÀÄ ß EµÀÖ ¥À qÀ ÄvÁÛ gÉ ? JA§ÄzÀ £À Äß (4) ªÀvÀð£ÁªÁzÀ
.c
w½AiÀÄ§ºÀÄzÁVzÉ. DzÀÝjAzÀ DAiÉÄÌ (3) ¸Àj GvÀÛgÀ : (4) ªÀvÀð£ÁªÁ¢.
GvÀÛgÀªÁVzÉ.
 ªÀÄ£ÉÆÃ«eÁÕ¤ «ÃQë¸§ À ºÀÄzÁzÀ ªÀvð À £ÉU¼ À £
À ÄÀ ß
da
54. ¨sËvÀ±Á¸ÀÛç ¥ÀjÃPÉëAiÀÄ°è ºÉZÀÄÑ CAPÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀi ÁvÀæ UÀt £É UÉ vÉU Éz À ÄPÉÆ ¼À Äî vÀ Ûz É. EzÀ Ä
¥ÀqÉAiÀÄÄªÀ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ, UÀtÂvÀ ¥ÀjÃPÉëAiÀÄ®Æè ªÀvð À £ÉAiÀÄ£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉÆ¼À® î Ä ¤AiÀÄAwæ¸® À Ä
ºÉZÀÄÑ CAPÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄªÀ ¸ÁzsÀåvÉ EzÉAiÉÄ ºÁUÀÆ ªÀÄÄ£ÀÆìa¸À®Ä ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ.
JAzÀÄ w½zÀÄ PÉ Æ ¼À î® Ä ¤ÃªÀ Å F PÉ ¼À V£À E°è ªÀ v À ð £É A iÉ Ä AzÀ g É ªÀ ¸ À Ä Û ¤ µÀ × ª ÁV
na
¸ÀASÁå±Á¹ÛçÃAiÀÄ «zsÁ£ÀUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀ£ÀÄß «ÃQë¸À§ºÀÄzÁzÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ MAzÀÄ QæAiÉÄ
C£ÀÄ¸Àj¸ÀÄ«j. CxÀªÁ ZÀlÄªÀnPÉAiÀiÁVzÉ. ªÀvð À £ÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉZÄÀ Ñ
(1) ªÀiÁ£ÀPÀ «ZÀ®£À an ¥ÀæZÀÄgÀUÉÆ½¹zÀªÀ£ÀÄ CªÉÄÃjPÁzÀ ªÀÄ£ÉÆÃ
(2) ¸ÀºÀ¸ÀA§AzsÀ UÀÄuÁAPÀ «eÁÕ¤ eÉ.©.ªÁålì£ï. DzÀÝjAzÀ FvÀ ºÉZÀÄÑ
(3) ZÀvÀÄxÀðPÀ «ZÀ®£À ªÀvÀð£ÁªÁzÀPÉÌ ¸ÉÃjzÀªÀ£ÁVzÁÝ£É. EvÀgÀ
(4) ¸ÀgÁ¸Àj «ZÀ®£À ªÀvÀð£ÁªÁ¢UÀ¼ÉAzÀgÉ ¥ÁªÀ¯ÉÆÃªï, ºÀ¯ï,
GvÀÛgÀ : (2) ¸ÀºÀ-¸ÀA§AzsÀ UÀÄuÁAPÀ xÁ£ïðqÉÊPï & UÀÄwæAiÀÄªÀgÀÄ.
ek
1) ªÀ Ä£ÉÆ Ã«±É èÃ µÁuÁªÁ¢AiÉ ÄAzÀ Ä ¹UÀä A qï
 ¸ÀºÀ ¸ÀA§AzsÀ UÀÄuÁAPÀª£ À ÄÀ ß PÁAiÀÄð-PÁgÀt
¥ÉæöÊqïgÀªg À £
À ÄÀ ß PÀgAÉ iÀÄ¯ÁUÀÄvÀz
Û .É EªÀgÄÀ Fzï,
¸ÀA§AzsÀªÉAzÀÆ PÀgÉAiÀÄÄªÀgÀÄ.
FUÉÆÃ, ¸ÀÄ¥Àgï FUÉÆÃ JA§ vÀvéÀ w½¹zÁÝg.É
 F ¸ÀºÀ¸ÀA§AzsÀ UÀÄuÁAPÀ AiÀiÁªÁUÀ®Æ
ub
2) ªÀiÁ£Àªv À ÁªÁ¢ (Humanism): JA§ ¥ÀAxÀ£À

¸ÀASÁåvÀäPÀªÁVzÀÄÝ MAzÀÄ WÀlPÀ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ
¥Àw
æ ¥ÁzÀPgÀ ÄÀ PÁ¯ïðgÉÆÃdgïì ºÁUÀÆ C§æºÁA
WÀlPÀzÉÆA¢UÉ AiÀiÁªÀ jÃwAiÀiÁV ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ
ªÀÄÆ¸ÉÆèÃgÀªÀgÀÄ DvÀäªÁ¸ÀÛ«ÃPÀgÀtPÉÌ EªÀgÀÄ
¸À º À ¸À A §Azs À ª À £ À Ä ß ºÉ Æ A¢zÉ JAzÀ Ä
ªÀÄºÀvÀé ¤ÃrzÁÝgÉ.
w½¸ÀÄªÀÅzÀÄ. C®èzÉÃ MAzÀÄ WÀlPÀzÀ¯ÁèzÀ
ut
3) ¸ÀAeÁÕ£ÁvÀäPª À Á¢(Cognitivism) (eÁÕ£ÁvÀäP)À :

§zÀ¯ÁªÀuÉ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ WÀlPÀzÀ°è zsÀ£ÁvÀäPÀ
 ¥ÁægAÀ ¨sÀªÁzÀzÀÄÝ UÉ¸ÁÖ¯ïÖªÁ¢UÀ½AzÀ
CxÀªÁ IÄuÁvÀäPÀ ¥Àæ¨sÁªÀ ©ÃjzÉ? JAzÀÆ
 DAvÀjPÀ ªÀiÁ£À¹PÀ ¥ÀQæ Aæ iÉÄ EªÀgÀ CzsåÀ AiÀÄ£ÀzÀ
PÀÆqÀ w½AiÀÄ§ºÀÄzÁVzÉ.
d
ªÀ¸ÀÄÛ.
 ¤ÃrgÀÄªÀ ¥Àæ±ÉßAiÀÄ°è ¨sËvÀ±Á¸ÀÛçzÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀPÉÌ
 eÁÕ£ÁvÀäPÀ ¥ÀæQAæ iÉÄ 3 ºÀAvÀU¼ À °À è £ÀqAÉ iÀÄÄªÀÅzÀÄ.
ºÁUÀÆ UÀtÂvÀ ±Á¸ÀÛçzÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀPÉÌ AiÀiÁªÀ
.e
CzÉÃ INPUT -> PROCESS -> OUTPUT

jÃwAiÀ i ÁzÀ ¸À º À - ¸À A §Azs À « zÉ JAzÀ Ä
JA§ÄzÁVzÉ.
w½AiÀÄ¨ÉÃPÁVzÉ. F jÃwAiÀiÁzÀ ¸ÀA§Azsª À £
À ÄÀ ß
 fÃ£ï ¦AiÀiÁeÉ F vÀvÀézÀ ¥Àæw¥ÁzÀPÀgÀ°è
w
¸À º À ¸À A §Azs À UÀ Ä uÁAPÀ ¢ AzÀ ªÀ i ÁvÀ æ

ªÉÆzÀ°UÀgÀÄ.
PÀAqÀÄ»rAiÀÄ§ºÀÄzÁVzÉ. DzÀÝjAzÀ DAiÉÄÌ (2)
DzÀÝjAzÀ DAiÉÄÌ (4) ¸Àj GvÀÛgÀªÁVzÉ.
¸Àj GvÀÛgÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.
w
56. ¨É¼ÀªÀtÂUÉ ªÀÄvÀÄÛ «PÁ¸ÀzÀ §UÉÎAiÀÄ F PÉ¼ÀV£À

55. eÉ . ©. ªÁålì £ï M§â ¸ÀÄ ¥À æ¹ zÀ Þ _____
ºÉÃ½PÉUÀ¼À°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¸ÀjAiÀiÁzÀÄzÀÄ?
w

om
3)RPM gÉÃªÀ£ïgÀªÀgÀ ¥ÉÇæUÉæ¹ªï ªÀiÁånæ¸À£ï DzÀåvÉUÀ¼À avÁævÀäPÀ ¥Àæw¤¢üÃPÀgÀt
= §Ä¢Þ±ÀQÛ ¥ÀjÃPÉëUÀ¼À°è JgÀqÀÄ «zsÀUÀ¼ÀÄ (4) UÀÄA¥ÀÅ MAzÀgÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ ¸ÀAgÀZÀ£ÉAiÀÄ
CzsåÀ AiÀÄ£À
GvÀgÛ À : (3) MAzÀÄ UÀÄA¦£À°£ è À ¥ÁgÀ¸ÀàjPÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ
DzÀåvÉUÀ¼À avÁæväÀ PÀ ¥Àæw¤¢üÃPÀgÀt
.c
 MAzÀÄ ¸ÀªÄÀ ÆºÀzÀ gÀZ£ À AÉ iÀÄ£ÀÄß PÀª æ ÄÀ §zÀÞªÁV
«±ÉÃè ¶¹ CzsåÀ AiÀÄ£À ªÀiÁqÀÄªÀ «zsÁ£ÀªÃÉ ¸ÀªiÀ Ád
da
«Äw vÀAvÀªæ ÁVzÉ.
 F «zsÁ£Àª£ À ÄÀ ß 1934gÀ°è D¸ÉçÖÃ°AiÀiÁzÀ ªÀÄ£ÉÆÃ
«eÁÕ¤ eÉ.J¯ï.ªÉÆgÉÃ£ÉÆgÀªg À ÄÀ gÀÆ¦¹zÁÝg.É
 F vÀAvÀª æ ÅÀ MAzÀÄ ¸ÀªÄÀ ÆºÀzÀ ¸À¤ßªÉÃ±Àz° À è
na
¸ÁªÀiÁfPÀ ¸ÀA§AzsU À ¼
À À CzsåÀ AiÀÄ£À ªÀiÁqÀ®Ä,
¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄvÀz Û .É vÀgU À w À AiÀÄÆ PÀÆqÀ MAzÀÄ
 F jÃwAiÀÄ ¥ÀjÃPÉëUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÆ®vÀ:ªÁV an¸ÀªÄÀ ÆºÀ ªÁzÀÄzÀjAzÀ vÀgU À w À AiÀÄ°è AiÀiÁªÀ
1936gÀ ° è eÁ£ ï ¹. gÉ Ã ªÀ £ ïgÀ ª À g À Ä «zÁåyð/¤ vÁgÉ (star)? AiÀiÁgÀÄ M§âAn
C©üªÈÀ ¢Þ¥Àr¹zÀgÀÄ. F J®è ¥ÀjÃPÉëUÀ¼ÀÄ avÀæ AiÀiÁVzÁÝgÉ? AiÀiÁªÀ «zÁåy/¤ wgÀ¸ÀÌøvÀ
gÀÆ¥ÀzÀ C±Á©ÝPÀ ¥ÀjÃPÉU ë ¼À ÁVªÉ. ¥ÀjÃPÉAë iÀÄÄ UÉÆArzÁÝ¼?É AiÀiÁgÀÄ ¥Àg¸ À gàÀ £
À ÄÀ ß EµÀ¥Ö q
À ÄÀ vÁÛg?É
AiÀiÁªÀ jÃwAiÀiÁV ¥ÀU æ wÀ ºÉÆAzÀÄvÀz Û AÉ iÉÆÃ JA§ÄzÀ£ÄÀ ß w½AiÀÄ§ºÀÄzÁVzÉ.
ek
¥À±æ ÉßUÀ¼À PÀptvÉAiÀÄ ªÀÄlÖªÇÀ PÀÆqÀ CzÉÃ
 ¸ÀªÀiÁd «Äw vÀAvÀæ¢AzÀ PÀAqÀÄ§gÀÄªÀ CA±À
jÃwAiÀiÁV ºÉZÀÄÑvÁÛ ºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀÄ. E°è
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV 60 ¥À± æ ßÉ UÀ¼À LzÀÄ ¸ÉmïUÀ¼ÀÄ UÀ¼AÉ zÀgÉ vÀgUÀ w
À AiÀÄ°è CAvÀgïªÀåQU
Û ¼
À À ¸ÀA§AzsÀ
EgÀ Ä ªÀ Å zÀ £ À Ä ß PÁt§ºÀ Ä zÁVzÉ . ¥À æ w w½zÀÄPÉÆ¼Àî®Ä £ÉgÀªÁUÀÄªÀÅzÀÄ.
ub
¥À±
æ ÉßAiÀÄ°èAiÀÄÆ PÉÆnÖgÀÄªÀ avÀæzÀ AiÀiÁªÀ ¨sÁUÀ  GzÁ: vÀgÀUÀwAiÀÄ £ÁAiÀÄPÀ, vÀgÀUÀwAiÀÄ £ÀPÀëvÀæ,
©lÄÖ ºÉÆÃVzÉ? JAzÀÄ ¥ÀjÃPÁëyðAiÀÄÆ PÀAqÀÄ wgÀ¸ÀÌj¸À®àlÖªÀgÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ eÉÆÃrUÀ¼ÀÄ, EªÉÃ
»rAiÀÄ¨ÉÃPÀÄ. J¯Áè ¥À± æ ÉßUÀ¼ÄÀ ZËPÁPÁgÀzÀ ªÀ Ä ÄAvÁzÀ ªÀ å QÛ U À v À ¸À A §Azs À U À ¼ À £ À Ä ß
ªÀiÁvÀÈPÉUÀ¼À°ègÀÄªÀÅzÀjAzÀ F ¥ÀjÃPÉëUÀ½UÉ CjvÀÄPÉÆ¼À® î Ä ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. DzÀÝjAzÀ
ut
gÉÃªÀ£ßÀ gÀ ¥ÀUæ w À ²Ã® ªÀiÁvÀÈPÉUÀ¼ÉAzÀÄ ºÉ¸g À ÄÀ DAiÉÄÌ (3) ¸Àj GvÀÛgÀªÁVzÉ.

§A¢zÉ.  EvÀgÀ ªÀÄÆgÀÄ DAiÉÄÌUÀ¼ÁzÀ 1, 2 ºÁUÀÆ 4
4) CAT : Children Aptitude Test : ªÀÄPÀÌ¼À PÀÆqÀ ¸ÀªÀiÁd¯ÉÃRPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹ªÉAiÀiÁzÀgÀÆ,
d
ª À Ä £ É Æ Ã ª À Èw Û ¥ À j Ã P É ë ª À i Á q À ® Ä DAiÉÄÌ 3 gÀµÀÄÖ ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ «ªÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß

¤ÃqÀ¯ÁgÀªÅÀ .
.e
G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀÄªÀgÄÀ . DzÀÝjAzÀ DAiÉÄÌ (1) ¸Àj

GvÀÛgÀ. 66. «PÉÃA¢æÃPÀÈvÀ AiÉÆÃd£Á ¸ÁªÀÄxÀåðªÉAzÀgÉ
65. ¸ÀªÀiÁd D¯ÉÃR JAzÀgÉ (1) MAzÉÃ ¢±ÉAiÀÄ°è AiÉÆÃa¸ÀÄªÀÅzÀÄ
w
(1) MAzÀÄ UÀÄA¦£À°è£À ¸ÁªÀiÁfPÀ ¸ÀA§AzsÀUÀ¼À (2) ªÀiË°PÀ jÃwAiÀÄ°è AiÉÆÃa¸ÀÄªÀÅzÀÄ

«£Áå¸ÀzÀ «±ÉèÃµÀuÉ (3) «©ü£Àß ¢±ÉUÀ¼À°è AiÉÆÃa¸ÀÄªÀÅzÀÄ
w
(2) ¥ÁgÀ¸ÀàjPÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ DzÀåvÉUÀ¼À C¼ÀvÉ (4) AiÉ Æ ÃZÀ £ Á jÃwAiÀ Ä £À Ä ß ¨É Ã UÀ §zÀ ° ¹
(3) MAzÀÄ UÀÄA¦£À°è£À ¥ÁgÀ¸ÀàjPÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ
w

om
 ¥À æ ± É ß AiÀ Ä £À Ä ß UÀ ª À Ä ¤¹ gÉ Ã SÁavÀ æ ª À £ À Ä ß 53. ±Á¯ÉUÉ ºÉÆÃUÀ¢gÀÄªÀ CAPÀ«PÀ® ºÉtÄÚ ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ
gÀa¸ÀÄªÀÅzÀÄ. AiÀiÁgÀÄ ?
(1) 1 (2) 2
(3) 3 (4) 5
GvÀÛgÀ : (2) 2
.c
da
na
 F ªÉÄÃ°£À avÀæzÀ°è£À ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¨sÁUÀªÀÅ
¸ÀASÉåAiÀÄ F PÉ¼ÀV£ÀAvÉ ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.
 ¥ÉÊxÁUÉÆgÀ¸ï ¥ÀæªÉÄÃAiÀÄzÀ ¥ÀæPÁgÀ 1. ºÀÄqÀÄVAiÀÄgÀ®èzÀ, ±Á¯ÉUÉ ºÉÆÃUÀ¢gÀÄªÀ
ABC AiÀÄ°è CAUÀ«PÀ® ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ
AB = (1+2) = 3 km
an2. ±Á¯É U É ºÉ Æ ÃUÀ ¢ gÀ Ä ªÀ CAUÀ « PÀ ®
BC = 4 km ºÀÄqÀÄVAiÀÄgÀÄ
3. CAUÀ « PÀ ® , ±Á¯É U É ºÉ Æ ÃUÀ Ä wÛ g À Ä ªÀ
Now (AC)2 = (AB)2 + (BC)2
ºÀÄqÀÄVAiÀÄgÀÄ
ek
= (3)2 + (4)2 4. ±Á¯ÉUÉ ºÉÆÃUÀÄwÛgÀÄªÀ ºÀÄqÀÄVAiÀÄgÀ®èzÀ
= 9 + 16 CAUÀ«PÀ® ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ
2
(AC) = 25 5. CAUÀ « PÀ ® gÀ ® è z À ±Á¯É U É ºÉ Æ ÃUÀ z À
AC = 25 ºÀÄqÀÄVAiÀÄgÀÄ.
ub
AC = 5 6. CAUÀ«PÀ®gÀ®èzÀ ±Á¯ÉUÉ ºÉÆÃUÀÄwÛgÀÄªÀ

 AC= Distance between starting & end ºÀÄqÀÄVAiÀÄgÀÄ
7. CAUÀ«PÀ®gÀ®z è ,À ºÀÄqÀÄVAiÀÄgÀ®z
è ,À ±Á¯ÉUÉ
points
ºÉÆÃUÀÄwÛgÀÄªÀ ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ
 ªÀåQÛAiÀÄÄ DgÀA©üPÀ ¸ÁÜ£À¢AzÀ 5 Q.«ÄÃ
ut
zÀÆgÀz° À z è ÁÝ£É. 54. CAUÀ«PÀ®gÀÆ C®èzÀ, ±Á¯ÉUÀÆ ºÉÆÃUÀ¢gÀÄªÀ

¸ÀÆZÀ£É: PÉ¼ÀV£À avÀæUÀ¼À°è ®WÀÄPÉÆÃ£À wæ¨sÀÄdªÀÅ ºÀÄqÀÄVAiÀÄgÀÄ AiÀiÁgÀÄ ?
ºÀÄqÀÄVAiÀÄgÀ£ÀÄß ªÀÈvÀÛªÀÅ CAUÀ«PÀ® ªÀÄPÀÌ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ (1) 5 (2) 3
d
DAiÀÄvÀªÅÀ ±Á¯ÉUÉ ºÉÆÃUÀÄwÛgÄÀ ªÀ ªÀÄPÀÌ¼£

À ÄÀ ß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀªÛ .É (3) 2 (4) 6
avÀª
æ £
À ÄÀ ß CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁr 53 ªÀÄvÀÄÛ 54£ÉÃ ¥À±æ ßÉ UÀ½UÉ GvÀÛgÀ : (1) 5
.e
GvÀÛj¹. 55. MAzÀÄ PÀ¤µÀ× ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß 8, 12, 15 ªÀÄvÀÄÛ

20 EªÀÅUÀ½AzÀ ¨sÁV¹zÁUÀ G½AiÀÄÄªÀ ±ÉÃµÀ
1 DzÀgÉ, D PÀ¤µÀ× ¸ÀASÉå
w
(1) 121 (2) 241

(3) 361 (4) 91
w
GvÀÛgÀ : (1) 121

w

om
ªÀiÁ£À¹PÀ ¸ÁªÀÄxÀåð 122 = 53 - 3
Mental Ability 213 = 63 - 3
68. PÉ Æ nÖ g À Ä ªÀ ±É æ Ã tÂ A iÀ Ä °è ©lÄÖ º É Æ ÃVgÀ Ä ªÀ 340 = 73 - 3
¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß PÀAqÀÄ»r¬Äj : F ªÉÄÃ¯É «ªÀj¹zÀAvÉ DAiÉÄÌ (2) 27 vÀ¥ÁàVzÉ.
.c
4, 4, 8, 24, 96, ?
(1) 480 (2) 360 ¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ 71-72
(3) 300 (4) 240 PÉÆnÖgÀÄªÀ CPÀëgÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀÆtðUÉÆ½¹:
da
GvÀÛgÀ : (1) 480 71. BFJ, NRV, ZDH, LPT, ?
4  1 = 4 (1) XBF (2) WCF
4  2 = 8 (3) YBE (4) XBG
GvÀÛgÀ : (4) XBG
na
8  3 = 24
24  4 = 96 ABCDEFGHIJKLMN
96  5 = 480 F ªÉÄÃ°£ÀAvÉ PÉÆnÖgÀÄªÀ CPÀëgÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ£ÀÄß
 PÉÆnÖgÀÄªÀ ±ÉæÃtÂAiÀÄ°è ©lÄÖ ºÉÆÃVgÀÄªÀ an ¥ÀÆtðUÉÆ½¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
¸ÀASÉå = 480.  LPT £ÀAvÀgÀ §gÀÄªÀ CPÀgë À ±ÉÃæ tÂ F PÉ¼V
À £ÀAwzÉ
69. F PÉ¼ÀV£À ¸ÀASÁå±ÉÃæ tÂAiÀÄ°è ©lÄÖ ºÉÆÃVgÀÄªÀ  T ¬ÄAzÀ 4 CPÀëgÀ ªÀÄÄAzÀPÉÌ X
¸ÀASÉå :  X ¤AzÀ 4 CPÀëgÀ ªÀÄÄAzÀPÉÌ B
 B ¤AzÀ 4 CPÀëgÀ ªÀÄÄAzÀPÉÌ F
ek
5, 7, 12, 19, 31, 50, ?
(1) 121 (2) 101  XBF JA§ÄzÀÄ LPTAiÀÄ £ÀAvÀgÀ CPÀëgÀ
(3) 99 (4) 81 ±ÉæÃtÂAiÀiÁVzÉ.
GvÀÛgÀ : (4) 81 72. _ _ xyx _ _ yx _ xy
ub
5, 7, 12, 19, 31, 50, ? (1) x y x y x (2) x y y x y

5 + 7 = 12 (3) y x y x y (4) x x y y x
7 + 12 = 19 GvÀÛgÀ : (2) x y y x y
ut
12 + 19 = 31
 ªÉÄÃ¯É PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥À±
æ ÉßAiÀÄ°è£À CA±ÀªÁzÀ _ _
19 + 31 = 50
x y x _ _ y x _ x y £À°è (xyx) JgÀqÀÄ x
31 + 50 = 81
ªÀÄzsÀå MAzÀÄ y §A¢zÉ. CzÀgÀAvÉ ©lÖ¸ÀÜ¼À
d
70. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¸ÀASÁå±ÉÃæ tÂAiÀÄ°è vÀ¥ÁàVgÀÄªÀ ¸ÀASÉå: vÀÄA©zÁUÀ

5, 27, 61, 122, 213, 340 xyxyxyxyxyxy
.e
(1) 27 (2) 61
(3) 122 (4) 213 ¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ : 73-75
GvÀÛgÀ : (1) 27 ®A§¸Á®Ä ‘©’£À°è ‘J’£ÉÃ ®A§¸Á°£À ¥ÀzÀUÀ¼À
w
 The terms of the Series are ¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼À£ÀÄß PÉÆnÖzÉ. F ¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼ÀÄ ‘J’£ÉÃ

5 = 23 - 3 ®A§¸Á°£À ¥ÀzÀUÀ¼À CPÀëgÀUÀ½UÉ C£ÀÄPÀæªÀÄªÁV®è.
w
27  33 - 3 = 24 PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥Àæ±ÉßUÀ¼À°è ¥ÀzÀUÀ¼À ¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼À£ÀÄß

61 = 43 - 3 PÀAqÀÄ»r¬Äj.
w

om
PÀA§¸Á®Ä-1 PÀA§¸Á®Ä-2 74. BREAD ¥ÀzÀzÀ ¸ÀAPÉÃvÀªÉÃ£ÀÄ ?
¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼ÀÄ (1) i g e b o (2) g i b o v
AREA............ ebje (3) g i e b o (4) g j b e o
BOND........... vsog GvÀÛgÀ : (4) g j b e o
TRACE.......... ejiib  BREAD = g i b e o
.c
DECIDE......... lbo bo t
75. DIRECT ¥Àzz À À ¸ÀAPÉÃvÀª£
À ÄÀ ß PÀAqÀÄ»r¬Äj.
«ªÀgÀuÉ : (1) o t j b l i (2) o j b i l t
da
 A JA§ CPÀëgÀªÀÅ PÀA§¸Á®Ä-1gÀ 1 ªÀÄvÀÄÛ (3) j t o i l b (4) t j b o i l
3£ÉÃ ¥Àzz À ° À è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁVzÀÄÝ CzÀgÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå GvÀÛgÀ : (1) o t j b l i
¸ÀAPÉÃvÀ ‘e’ DVzÉ.
 R JA§ CPÀëgÀªÀÅ PÀA§¸Á®Ä-1gÀ 1 ªÀÄvÀÄÛ  «ªÀgÀuÉ : ¥À± æ ßÉ ¸ÀASÉå 73, 74, 75 F ªÀÄÆgÀÆ
na
3£ÉÃ ¥Àzz À ° À è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁVzÀÝ CzÀgÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå ¥À±
æ ßÉ UÀ½UÉ ªÉÄÃ¯É ¸ÀjAiÀiÁzÀ GvÀg Û ª
À £
À ÄÀ ß ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ.
¸ÀAPÉÃvÀ ‘j’ DVzÉ. F jÃwAiÀÄ ¥Àæ±ÉßUÀ ½UÉ ¸À évÀB vÁªÀÅ C¨s Áå¸À
 T JA§ CPÀëgÀ PÀA§¸Á®Ä-1gÀ 3£ÉÃ ¥ÀzÀzÀ°è ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ¥Àj¥ÀÆtðªÁUÀ¨ÉÃQzÉ.
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁVzÀÄÝ CzÀgÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå ¸ÀAPÉÃvÀ ‘i’ 76. gÀ²äAiÀÄÄ zÀQëtPÉÌ C©üªÀÄÄRªÁV 50 «ÄÃ
DVzÉ.
an £ÀqÉAiÀÄÄvÁÛ¼É. C£ÀAvÀgÀ vÀ£Àß §®PÉÌ wgÀÄV 30
 E JA§ CPÀëgÀªÀÅ PÀA§¸Á®Ä-1gÀ 1 ªÀÄvÀÄÛ «ÄÃ £ÀqÉAiÀÄÄvÁÛ¼É. ¥ÀÄ£ÀB CªÀ¼ÀÄ §®PÉÌ wgÀÄV
4£ÉÃ ¥Àzz À ° À è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁVzÀÄÝ CzÀgÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå 50 «ÄÃ. £ÀqÉAiÀÄÄvÁÛ¼É. ºÁUÁzÀgÉ CªÀ¼ÀÄ
ek
¸ÀAPÉÃvÀ ‘b’ DVzÉ. ¥ÁægÀA¨sÀ ©AzÀÄ«¤AzÀ JµÀÄÖ zÀÆgÀ«zÁÝ¼É
 N JA§ CPÀëgÀªÀÅ PÀA§¸Á®Ä-1gÀ 2£ÉÃ ºÁUÀÆ AiÀiÁªÀ ¢QÌ£À°ègÀÄvÁÛ¼É ?
¥ÀzÀzÀ°è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁVzÀÄÝ CzÀgÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå (1) 50 «ÄÃ. GvÀÛgÀ
¸ÀAPÉÃvÀ ‘s’ DVzÉ. (2) 50 «ÄÃ. zÀQët
ub
 D JA§ CPÀëgÀªÀÅ PÀA§¸Á®Ä-1gÀ 2 ªÀÄvÀÄÛ (3) 30 «ÄÃ. GvÀÛgÀ

4£ÉÃ ¥Àzz À À°è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV CzÀgÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå (4) 30 «ÄÃ ¥ÀÆªÀð
¸ÀAPÉÃvÀ ‘o’ DVzÉ. GvÀÛgÀ : (4) 30 «ÄÃ ¥ÀÆªÀð
 B JA§ CPÀgë ª À ÅÀ PÀA§¸Á®Ä-1gÀ 2£ÉÃ ¥Àzz
À °À è
ut
 zÀQëtPÉÌ C©üªÀÄÄRªÁV CAzÀgÉ GvÀÛgÀPÉÌ

EzÀÄÝ CzÀgÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå ¸ÀAPÉÃvÀ ‘g’ DVzÉ.
ªÀÄÄRªÀiÁr JAzÀxÀð
 I JA§ CPÀëg Àª ÀÅ PÀ A§¸Á®Ä-1gÀ 4£ÉÃ
¥Àzz À À°èzÀÄÝ CzÀgÀ ¸ÀAPÉÃvÀªÀÅ ‘t’ DVzÉ.
d
 C JA§ CPÀëgÀªÀÅ PÀA§¸Á®Ä-1 3 ªÀÄvÀÄÛ

4£ÉÃ ¥ÀzÀz° À è ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁVzÀÄÝ CzÀgÀ ¸ÀAPÉÃvÀ
.e
‘l’ DVzÉ.
73. TREND ¥ÀzÀzÀ ¸ÀAPÉÃvÀªÀÅ :
w
(1) b j i s o (2) j i b s o
(3) i j b s o (4) j i o s b
GvÀÛgÀ : (3) i j b s o
w
77. 64  53 = 17, 48  56 = 23 ªÀÄvÀÄÛ 74

 TREND = i j b s o
 35 = 19 JAzÀÄ H»¹zÁUÀ 84  37
w

om
JµÀÖPÉÌ ¸ÀªÀÄªÁVgÀÄvÀÛzÉ ?  PÉÆnÖgÀÄªÀ DAiÉÄÌUÀ¼À°è DAiÉÄÌ 1, 2 & 4 UÀ¼À
(1) 32 (2) 28 ¸ÀASÉåUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ & ¨É¸À CAPÉUÀ½AzÁzÀ
(3) 24 (4) 22 ¸ÀASÉåUÀ¼ÁVzÉ. DzÀgÉ DAiÉÄÌ (3) 399. EzÀÄ
GvÀÛgÀ : (4) 22 PÉ Ã ªÀ ® ¨É ¸ À CAQUÀ ½ AzÀ GAmÁzÀ
¸ÀASÉåAiÀiÁVzÉ.
.c
 64  52 = 17
6 + 4 + 5 + 2 =17 80. PÉ¼UÀ É PÉÆnÖgÄÀ ªÀ ¸ÀASÁå¸ÀªÄÀ ÆºÀU¼
À °
À è AiÀiÁªÀÅzÀÄ
 48  56 = 23 ©ü£ÀßªÁVzÉ ?
da
4 + 8 + 5 + 6 = 23 (1) 8 9 3 6 (2) 6 8 9 2
 74  35 = 19 (3) 5 9 7 4 (4) 5 7 8 5
7 + 4 +3 + 5 = 19 GvÀÛgÀ : (1) 8 9 3 6
 48  56 = 23
na
 PÉÆnÖgÀÄªÀ DAiÉÄÌUÀ¼ÀÄ / ¸ÀASÁå¸ÀªÀÄÆºÀUÀ¼À
4 + 8 + 5 + 6 = 23 CAQUÀ¼À£ÀÄß PÀÆr¹ vÁ¼É£ÉÆÃrzÁUÀ
 CzÉÃ jÃw 84  37 = ? DAiÉÄÌ -1 : 8936 -> 8+9+3+6 = 26
8 + 4 + 3 + 7 = 22 anDAiÉÄÌ -2 : 6892 -> 6+8+9+2 = 25
78. POPULAR£ÀÄß MAzÀÄ ¸ÁAPÉÃwPÀ ¨sÁµÉAiÀÄ°è DAiÉÄÌ -3 : 5974 -> 5+9+7+4 = 25
QPQVMBS JAzÀÄ ¸ÀÆa¹zÀgÉ, PÉ¼ÀV£À DAiÉÄÌ -3 : 5785 -> 5+7+8+5 = 25
A iÀ i Á ªÀ ¥ Àz ÀPÉÌ BGBNPVT CAQUÀ¼À£ÀÄß PÀÆrzÁUÀ DAiÉÄÌ 2, 3, & 4
ek
¸ÀAPÉÃvÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ? jAzÀ ªÉÆvÀÛ 25 ºÁUÀÆ DAiÉÄÌ-1gÀ CAQUÀ¼À
(1) EAMOSU (2) FAMOUS ªÉÆvÀÛ 26 §gÀÄvÀÛzÉ.
(3) FASOUM (4) AEOMUS  DAiÉÄÌ -1: 8936 EzÀÄ ©ü£ÀßªÁVzÉ
GvÀÛgÀ : (2) FAMOUS 81. PÉÆnÖgÀÄªÀ DPÀÈwAiÀÄ°ègÀÄªÀ ªÀUÀðUÀ¼À ¸ÀASÉå :
ub
 P O P U L A R (MAzÀÄ CPÀëgÀ
  ªÀÄÄAzÀPÉÌ)
Q P Q V M B S
ut
E °è POPULAR £ À ¸ Á A P É Ã w P À
QPQVMBS DVzÉ (1) 12 (2) 15
F A M O U S (3) 18 (4) 20
d
  GvÀÛgÀ : (4) 20

G B N P V T
.e
GBNPVT AiÀÄÄ
FAMOUS zÀ ¸ÁAPÉÃwPÀªÁVzÉ.
79. PÉ¼ À UÉ PÉ Æ nÖg À ÄªÀ ¸À ASÉ åUÀ ¼À ° è AiÀi ÁªÀ Å zÀ Ä
w
©ü£ÀßªÁVzÉ ?
PÉÆnÖgÀÄªÀ avÀæzÀ°è CqÀØ & PÀA§ ¸Á®ÄUÀ¼ÀÄ
(1) 145 (2) 257
w
¸ÀªÄÀ «®è¢zÁÝUÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ 2, £ÀAvÀgÀ 2 ¸ÀASÉåU¼ À £

À ÄÀ ß
(3) 399 (4) 290
F jÃwAiÀiÁV UÀÄtÂ¹ ªÉÆvÀª Û £
À ÄÀ ß PÀAqÀÄ»rAiÀÄ¨ÉÃPÀÄ
GvÀÛgÀ : (3) 399
w

om
 «ªÀgÀuÉ : 9 : 8 : : 16 : ?
32 : 23 : : 42 : 33
33 = 27
88. 6 : 60 : : ? : 504
.c
(1) 363 (2) 352
(3) 286 (4) 210
GvÀÛgÀ : (4) 210
da
 «ªÀgÀuÉ :
6 : 60 : : x : 504
10 + AMN + BMO + BDO + (2 -2) : (43-4) : : (63-6) : (83-8)
3
na
MOD + MBD + DOC + DNC + 6 : 60 : : 210 : 504
DON + NOC + MNO + ABC +
89. 12 d£À ¸ÉßÃ»vÀgÄÀ MAzÀÄ ¸ÀªiÀ ÁgÀA¨sz
À °
À è ¥Àg¸
À àgÀ À
ADB + ADC + BDC + ADN + AOM
PÉÊPÀÄ®ÄQzÁUÀ £ÀqÉzÀ PÉÊPÀÄ°PÉAiÀÄ MlÄÖ ¸ÀASÉå
= 10 + 16 = 26.
JµÀÄÖ ?
86. MAzÀÄ ¥ÀjÃPÉëAiÀÄ°è ±ÉÃ. 70 «zÁåyðUÀ¼ÀÄ
an (1) 66 (2) 68
EAVèÃµï£À°è, ±ÉÃ. 60 «zÁåyðUÀ¼ÀÄ EwºÁ¸À (3) 70 (4) 72
zÀ°è, ±ÉÃ. 40 JgÀqÀÆ «µÀAiÀÄUÀ¼À°è ¥Á¸ÁVgÀÄ GvÀÛgÀ : (1) 66
ek
vÁÛgÉ. ºÁUÁzÀgÉ ±ÉÃPÀqÁ JµÀÄÖ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ
 vÀgÀUÀwAiÀÄ MlÄÖ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ = 12 = (n)
JgÀqÀÆ «µÀAiÀÄUÀ¼À°è C£ÀÄwÛÃtðgÁVgÀÄvÁÛgÉ?
 PÉÊ PÀÄ®ÄPÀ®Ä ¨ÉÃPÁzÀ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ = 2 =
(1) 30% (2) 20%
(r)
(3) 10% (4) 5%
ub
n n!
GvÀÛgÀ : (3) 10% Cr 
(n  r)!r!
 MlÄÖ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ = 100 EgÀ°
12 12!
 EAVèÃµï£À°è ªÀiÁvÀæ GwÛÃtðgÁzÀªÀgÀÄ C2 
(12  2)!2!
ut
= 70-40 =30
 EwºÁ¸ÀzÀ°è ªÀiÁvÀæ GwÛÃtðgÁzÀªÀgÀÄ 12!

10!2!
= 60-40 = 20
d
 JgÀqÀÆ «µÀAiÀÄzÀ°è GwÛÃtðgÁzÀªÀgÀÄ 

12  11  10 !
= 40 10 ! 2  1
.e
MlÄÖ «¹ÛÃtð = 30+20+40 = 90 132

  66
 JgÀqÀÆ «µÀAiÀÄUÀ¼À°è C£ÀÄwÛÃtðgÁzÀªÀgÀÄ 2
= 10-90 = 10%
w
87. 9 : 8 : : 16 : ? ¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ 90-91 :

(1) 18 (2) 24 PÉÆnÖgÀÄªÀ DPÀÈwUÀ¼À°è ©lÄÖºÉÆÃVgÀÄªÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß
w
(3) 27 (4) 64 PÀAqÀÄ»r¬Äj.

GvÀÛgÀ : (3) 27
w

om
 CAiÉÄÌ (1) : 78. EªÀÅUÀ¼À°è UÀÄA¦UÉ ¸ÉÃgÀzÉ EgÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ
36 + 6  3  5  3 = 24 »r¬Äj.
36  6  3 + 5 - 3 = 24 (1) 125 (2) 27
6  3 + 5 - 3 = 24 (3) 512 (4) 343
20  20 (vÀ¥ÁàVzÉ) GvÀÛgÀ : (3) 512
.c
 DAiÉÄÌ (2) :  125 - 53 (¨É¸À ¸ÀASÉå)
36  6  3  5  3 = 74  27 - 33 (¨É¸À ¸ÀASÉå)
36  6  3  5  3 = 74
da
 512 - 83 (¸ÀªÀÄ ¸ÀASÉå)
36  2  5  3 = 74
 383 - 73 (¨É¸À ¸ÀASÉå)
72  5  3 = 74
74 = 74 (¸Àj) 79. M§â vÀAzÉAiÀÄ ªÀAiÀÄ¸ÀÄì CªÀ£À ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄPÀÌ¼À
 DAiÉÄÌ (3) MlÄÖ ªÀAiÀÄ¹ì£À £Á®ÌgÀ¶ÖzÉ. DzÀgÉ JAlÄ
na
36  6  7  2 - 6 = 20 ªÀµÀðUÀ¼À £ÀAvÀgÀ CªÀ£À ªÀAiÀÄ¸ÀÄì ªÀÄPÀÌ¼À MlÄÖ
36  6  7 - 2  6 = 20 ªÀAiÀÄ¹ì£À JgÀqÀgÀµÀÄÖ DzÀgÉ, vÀAzÉAiÀÄ ªÀAiÀÄ¸ÀÄì
7 jAzÀ 6 ¨sÁUÀªÁUÀÄªÀÅ¢®è ºÁUÁV LHS (1) 80 ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ (2) 84 ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ
 RHS vÀ¥ÁàVzÉ (3) 72 ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ (4) 76 ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ
 DAiÉÄÌ (4)
an
GvÀÛgÀ : (1) 80 ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ
36  6  3  5 - 3 = 45 ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄPÀÌ¼À FV£À ªÀAiÀÄ¹ì£À ªÉÆvÀÛ = x
36 - 6  3 + 5  3 = 45 vÀAzÉAiÀÄ FV£À ªÀAiÀÄ¸ÀÄì = 4x
36 - 2  5  3 = 45 8 ªÀµÀðUÀ¼À £ÀAvÀgÀ
ek
36 - 2  15 = 45 (4x + 8) = 2 (x + 24)
36 - 13 = 45 4x + 8 = 2x + 48
23  45 (vÀ¥ÁàVzÉ) 4x - 2x = 48 - 8
ub
2x = 40
77. MAzÀÄ ¸ÀAPÉÃvÀzÀ ¥ÀæPÁgÀ BIOLOGYAiÀÄ£ÀÄß
OVBYBTL JAzÀÄ §gÉzÀgÉ CzÉÃ ¸ÀAPÉÃvÀzÀ 40
x = x = 20
¥ÀæPÁgÀ PHYSICS£ÀÄß ºÉÃUÉ §gÉAiÀÄ§ºÀÄzÀÄ? 2
(1) DULFVPE (2) CULEUQF vÀAzÉAiÀÄ FV£À ªÀAiÀÄ¸ÀÄì = 4x
ut
(3) CULEVPE (4) CULFVPF 4x = 4  20 = 80 ªÀµÀð

GvÀgÛ À : (4) CULFVPF 80. F DPÀÈwAiÀÄ°è ©lÄÖ ºÉÆÃVgÀÄªÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß
PÀAqÀÄ»r¬Äj :
d
 EAVèÃµï CPÀg
ë ÀUÀ¼À£ÀÄß 2 ¸ÀªÀiÁ£À ¸Á®ÄUÀ¼À°è
§gÀÄªÀAvÉ §gÉAiÀÄ¨ÉÃPÀÄ. £ÀAvÀgÀ UÀªÀÄ¤¹zÀ°è
.e
GvÀÛgÀ zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ.
w
BI OLO GY
OVBYBTL EzÉÃ jÃwAiÀiÁV
w
PHYS IC S
CULFVPF
w

om
 Option (4) S-4 O-4 K+6 Q-4 M 98. PÉÆnÖgÀÄªÀ ¥Àæ±ÉßAiÀÄÄ CPÀëgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀASÉåUÀ¼À
Option (1), (3) & (4) are same. C£ÀÄPÀæªÀÄªÀ£ÀÄß DzsÀj¹zÉ. EzÀgÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ
But Option (2) is different. ±É æ Ã tÂ A iÀ Ä °è © lÄÖ º É Æ ÃVgÀ Ä ª À Å z À £ À Ä ß
PÀAqÀÄ»r¬Äj.
95. A JAzÀgÉ +, B JAzÀgÉ -, C JAzÀgÉ  B3KG5PD79E6J
.c
ªÀÄvÀÄÛ D JAzÀgÉ  . DzÀgÉ, 18 A 12 C 6 D I MT6 ZH Q 8W2A
2 B 5 EzÀgÀ ¨É¯ÉAiÀÄ£ÀÄ PÀAqÀÄ »r¬Äj. 3 G P, D 9 6, J M 6, ?
(1) 25 (2) 27 (1) 6 H 8 (2) T Z Q
da
(3) 17 (4) 20
(3) Z H W (4) Z Q W
GvÀÛgÀ : (3) 17
GvÀÛgÀ : (4) Z Q W
= 18 A 12 C 6 D 2 B 5
na
= 18 + 12  6  2 - 5 ¥Àæ±Éß 99 ªÀÄvÀÄÛ 100 F PÉ¼ÀUÉ PÉÆnÖgÀÄªÀ ªÉ£ï
= 18 + 2  2 - 5 avÀæUÀ¼À£ÀÄß CªÀ®A©¹ªÉ.
= 18 + 4 - 5
= 22 - 5 an
= 17
96. PÉÆnÖgÀÄªÀ DPÀÈwAiÀÄ°è JµÀÄÖ ªÀUÀðUÀ½ªÉ ?
99. avÀæ vÁgÉAiÀÄgÀÄ, ¸ËAzÀAiÀÄð gÁtÂAiÀÄgÀÄ ºÁUÀÆ
£ÀvðÀ QAiÀÄgÀ£ÄÀ ß AiÀiÁªÀ ªÉ£ï avÀª
æ ÅÀ ¤gÀÆ¦¸ÀÄvÀz
Û É
ek
?
(1) 2 (2) 1
(1) 17 (2) 20 (3) 4 (4) 3
(3) 12 (4) 14 GvÀÛgÀ : (1) 4
ub
GvÀÛgÀ : (1) 17
ut
100. UÀAqÀ¸gÀ ÄÀ , ºÉAUÀ¸gÀ ÄÀ ªÀÄvÀÄÛ CPÀëgÀ¸ÀÜgÀ£ÀÄß AiÀiÁªÀ

ªÉ£ï avÀæªÀÅ ¤gÀÆ¦¸ÀÄvÀÛzÉ ?
(1) 3 (2) 4
d
97. A ªÀÄvÀÄÛ B ¸ÀºÉÆÃzÀgÀgÀÄ. C AiÀÄÄ A AiÀÄ (3) 1 (4) 2

¸ÀºÉÆÃzÀj, D AiÀÄÄ E AiÀÄ ¸ÀºÉÆÃzÀgÀ, E GvÀÛgÀ (4) 2
.e
AiÀÄÄ B AiÀÄ ªÀÄUÀ¼ÀÄ, F, A, AiÀÄ vÀAzÉAiÀiÁzÀgÉ,

D AiÀÄ aPÀÌ¥Àà£ÀÄ AiÀiÁgÀÄ ?
(1) B (2) A
w
(3) F (4) E
GvÀÛgÀ : (2) A
w
 D AiÀÄ aPÀÌ¥Àà A
w

om
 ªÉÄÃ°£ÀAvÉAiÉÄÃ PÉÆnÖgÀÄªÀ CPÀëgÀzÀ »A¢£À
CPÀëgÀ §gÉAiÀÄÄ¨ÉÃPÀÄ.
.c
ABF = 3
da
73. MAzÀÄ ¸ÁAPÉÃwPÀ ¨sÁµÉAiÀÄ°è 253 JAzÀgÉ BCD = 3
book are old, 546 JAzÀgÉ man is old DEF = 3
ªÀÄvÀÄÛ 378 JAzÀgÉ buy good books. F BDF = 5
na
¸ÀAPÉÃvÀ ¥ÀzÀUÀ¼À°è are£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄªÀ ¸ÀASÉå. ACE = 1
(1) 2 (2) 4 Total = 15
(3) 5 (4) 6
GvÀÛgÀ : (1) 2 75. ¥sÆ
É ÃmÉÆÃUÁæ¥ïs £ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄvÁÛ ªÀÄ»¼ÉAiÉÆ§â¼ÄÀ
CzÀ gÀ°è£ À ªÀ åQÛAiÉÆ§âg À£ÀÄß vÉÆ Ãj¹ »ÃUÉ
an ºÉÃ¼ÀÄvÁÛ¼.É “CªÀ£À ¸ÀºÆ É ÃzÀgÀ£À vÀAzÉAiÀÄÄ £À£ßÀ
CdÓ£À KPÉÊPÀ ªÀÄUÀ” ¥sÉÆÃmÉÆÃzÀ°ègÀÄªÀ ªÀåQÛUÉ
ªÀÄ»¼ÉAiÀÄÄ AiÀiÁªÀ jÃw ¸ÀA§AzsÀ ºÉÆA¢zÁÝ¼?É
(1) ¸ÀºÉÆÃzÀj (2) vÁ¬Ä
ek
(3) aPÀÌªÄÀ ä (4) ªÀÄUÀ¼ÀÄ
 (i)£ÉÃ & (ii)£ÉÃ ªÁPÀåzÀ°è old JA§ ±À§Ý &

ub
5 CAQ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁVzÉ. CAzÀgÉ old = 5

 (i)£ÉÃ & (ii)£ÉÃ ªÁPÀåzÀ°è books JA§
±À§Ý & 3 CAQ JgÀqÀÆ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁVzÉ.
DzÀÝjAzÀ books = 3 GvÀÛgÀ : (1) ¸ÀºÉÆÃzÀj
ut
 (i)£É ªÁPÀ åªÀ £ÀÄ ß UÀ ªÀÄ ¤¹zÁUÀ ªÉ ÄÃ°£À

¸ÁªÀiÁ£Àå EAVèÃµï
ºÉÃ½PÉUÀ½UÉ ºÉÆÃ°¹zÁUÀ are = 2 JAzÀÄ
GENERALENGLISH
w½AiÀÄÄvÀÛzÉ.
d
74. PÉ¼ÀUÉ PÉÆnÖgÀÄªÀ avÀæzÀ°è JµÀÄÖ wæ¨sÀÄdUÀ½ªÉ ? 76. She hardly studies for the CET ex-
ams, The correct question tag is
.e
(1) Does she? (2) Doesn't she?

(3) Did she? (4) Didn't she?
Ans: (2) Doesn't she?
w
(1) 16 (2) 18
(3) 13 (4) 15  ªÁPÀåzÀ°è she J£ÀÄßªÀÅzÀÄ Second person.
GvÀÛgÀ : (4) 15 C®è z É ªÁPÀ å ªÀ Ç PÀ Æ qÀ Affirmative
w
DVgÀÄªÀÅzÀjAzÀ doesn't she? JA§ÄzÀÄ

¸ÀjAiÀiÁzÀ DAiÉÄÌ.
w

om
 PÉÆlÖ ªÁPÀåzÀ CxÀð: ‘CªÀ¼ÄÀ CET ¥ÀjÃPÉU ë ÁV  PÉÆlÖ ªÁPÀåzÀ ¸ÀjAiÀiÁzÀ CxÀð “The opin-
CµÉÖÃ£ÀÆ CzsåÀ AiÀÄ£À ªÀiÁqÀÄªÀÅ¢®è’ CªÀ¼®
À ªè ÃÉ ? ion that happiness or Suffering depends
JA§ÄzÀÄ ªÁPÀåzÀ CxÀð. upon ourselves is not always true”
 does she? - CªÀ¼ÉÃ? 79. 1. Innovation is work
 Did she? - ªÀiÁrzÀÝ¼ÉÃ?
.c
A. there are people who learned more
 Didn’t She? - ªÀiÁqÀ°®èªÉÃ? JAzÀxÀð talented innovators than the rest of
DzÀÝjAzÀ DAiÉÄÌ (2) ¸Àj GvÀÛgÀ. us
da
77. I can write a book ______ grammar B. it reavires knowledge
the correct preposition to be filled C. it also requires great ingenuity
in D. but that alone is not enogh
(1) on (2) about 6. and this is because they are able to
na
(3) of (4) in imagine and conceive what we do
Ans: (1) on not even consider possible.
 I Can write a book on grammar. Arrange A, B, C, D to form a logical se-
an
[£Á£ÀÄ EAVèµï ªÁåPÀgÀtzÀ ªÉÄÃ¯É ¥ÀÅ¸ÀÛPÀ quence.
§gÉAiÀÄ§¯Éè] JA§ÄzÀÄ ªÁPÀåzÀ CxÀð. 1 and 6 are starting and ending sentences
 about - JAzÀgÉ PÀÄjvÁV respectively.
 of - PÁgÀtªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ (1) ABCD (2) BDCA
ek
 in - UÁæª À Ä gï£À ° è JAzÀ Ä ¸À Æ a¸ÀÄ vÀ Ûz É . (3) CDBA (4) DBCA

DzÀÝjAzÀ preposition [on] ¸ÀjAiÀiÁzÀ DAiÉÄÌ. Ans: (2) BDCA
78. Identify the part that has a mistake. 80. He always stammors in public meet-
ub
The opinion that / happiness or suffering ings but his today's speech choose
/ depend upon/ourselves is not always the correct alternative.
true The opinion that / happiness or suf- (1) was fairly audible to everyone present
in the hall
ut
fering
A B (2) was not received satisfactorily
depend upon / ourselves is not always (3) could not be understood properly
(4) was free from the defect
d
true
C D Ans: (4) was free from the defect
.e
(1) A (2) B  PÉÆlÖ ªÁPÀåzÀ CxÀð “DvÀ AiÀiÁªÁUÀ®Æ

(3) C (4) D ¸ÁªÀð d¤PÀ ¸À¨ sÉU À¼À °è ªÀ iÁvÀ£ÁqÀ ÄªÁUÀ
Ans: (3) C vÉÆzÀ°¸ÀÄwÛzÀÝ£ÄÀ . DzÀgÉ DvÀ£À EªÀw£ Û À ªÀiÁvÀÄ
w
 DAiÉÄÌ (3) C vÀ¥ÁàVzÉ. KPÉAzÀgÉ, Depend ªÀiÁvÀæ AiÀiÁªÀÅzÉÃ vÉÆAzÀgU

É ½
À AzÀ PÀÆrgÀ°®è”
upon JA§ÄzÀgÀ §zÀ¯ÁV depends upon JAzÀxÀð. DzÀÝjAzÀ DAiÉÄÌ (4) ¸Àj GvÀÛgÀ.
w
JAzÀÄ §zÀ¯ÁUÀ¨ÉÃPÀÄ. DzÀÝjAzÀ DAiÉÄÌ C  was fairly audible to everyone

¸Àj GvÀÛgÀ. present in the hall: ºÁ¯ï£À°ègÀÄªÀ
w

om
J®èjUÀÆ ¸ÀàµÀÖªÁV PÉÃ½¸ÀÄªÀAwvÀÄÛ. 83. The correctly spelt word is
 was not received satisfactorily: (1) ciggaret (2) cigarate
CµÉÆÖAzÀÄ vÀÈ¦ÛzÁAiÀÄPÀªÁVgÀ°®è. (3) cigarette (4) cigarete
 could not be understood properly: Ans: (3) cigarette
¸ÀjAiÀiÁV CxÉÊð¹PÉÆ¼Àî®Ä DUÀ°®è.
.c
84. Choose the correct sentence.
81. The word 'furious' is an example of (1) They finished the work of a day
(1) composition (2) Derivation (2) she goes to the temple of Durga.
da
(3) onomatopoeia (4) Back-farmation (3) We are inclined for hard work.
Ans: (2) Derivation (d ¤¹ z À Ä Ý / (4) service is requisite for happiness.
GvÀàwÛAiÀiÁzÀzÀÄÝ) Ans. (4) service is requisite for happi-
na
 KPÉAzÀgÉ furious J£ÀÄßªÀ ±À§Ý Latin ±À§ÝªÁzÀ ness.
furiosus ±À§Ý¢AzÀ §A¢zÉ. »ÃUÉAzÀgÉ full  [¸ÀAvÉÆÃµÀPÁÌV ¸ÉÃªÉ CUÀvåÀ ] JA§ÄzÀÄ ªÁPÀåzÀ
of rage JAzÀxÀð. DzÀÝjAzÀ DAiÉÄÌ (2) ¸Àj CxÀð. DzÀÝjAzÀ DAiÉÄÌ (4) ¸Àj.
GvÀÛgÀ.
 Composition JAzÀ gÉ JgÀ qÀ Ä ±À §ÝUÀ ¼À
an
85. "Teectotalar" means one who
obstains from
¸ÀªÀiÁUÀªÀÄ eg: getout = (get +out) (1) theft (2) meat
 Onomatopoeia: JAzÀ g É “zs À é ¤ AiÀ Ä (3) taking wine (4) taking tea
ek
jÃwAiÀÄ£ÀÄß w½¸ÀÄªÀÅzÁVzÉ / ±À§ÝzÀ jÃwAiÀÄ£ÀÄß Ans: (3) taking wine
w½¸ÀÄªÀÅzÁVzÉ”
GzÁ: ºÁªÀÅ - §Ä¸ï J£ÀÄßªÀ ±À§Ý, Snake -  Teetotaler JAzÀgÉ “AiÀiÁªÀwÛUÀÆ ªÀÄzsÀå¥Á£À
Hiss, Bees -Buzz ªÀiÁqÀzÉ EgÀÄªÀªÀ£ÀÄ” CxÀªÁ “AiÀiÁªÀwÛUÀÆ
ub
 Back farmation: JAzÀgÉ suffix or pre- ªÀÄzsÀåªÀ£ÄÀ ß ¸ÉÃ«¸ÀzÉ EgÀÄªÀªÀ£ÄÀ ” JAzÀxÀð.

fix ºÀZÀÄÑªÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ºÉÆ¸À ±À§ÝªÀ£ÀÄß  Theft - JAzÀgÉ PÀ¼ÀîvÀ£À
GvÁà¢¸ÀÄªÀ ¥ÀæQæAiÉÄ.  Meat - ªÀiÁA¸À ¸ÉÃ«¸ÀzÀªÀ£ÀÄ
GzÁ: Televise from Television, Automate  Taking tea - nÃ ZÀºÀ ¸ÉÃ«¸Àzª À £ À ÄÀ JAzÀxð
À .
ut
from Automation, etc. DzÀÝjAzÀ DAiÉÄÌ (3) ¸Àj GvÀÛgÀ.
82. The synonym of 'chivalrous" is 86. His Winning the talent hunt show
d
(1) Gallant (2) Impetuous was not a flash in the pan.

(3) Brave (4) Improvarished The underlined idiomatic expression
.e
Ans: (1) Gallant can be replaced by

(1) just a one off display of brilliance
 chivalrous - ±ÀÆgÀ JAzÀxÀð (2) a noticable achievement
w
 Gallant - JAzÀgÉ ±ÀÆgÀ (3) something that could be ignored

 Impetuous - ¥ÀæZÉÆÃ¢¸ÀÄªÀ (4) indicative of his ability
 Brave - PÉZzÉÑ ÉAiÀÄ
w
Ans: (1) just a one off display of brilliance

 Improvarished - §qÀv£À z
À À CxÀð. DzÀÝjAzÀ
DAiÉÄÌ (1) ¸Àj.  JAzÀgÉ something that happened only
w

om
once or for a short time and was not re- (3) IBM System/360
peated. (4) VAX-10
 AiÀiÁªÀwÛUÀÆ / AiÀiÁªÁUÀ¯ÁzÀgÉÆªÉÄä MAzÀÄ Ans: (3) IBM System/360
¨Áj WÀn¸ÀÄªÀAvÀºÀ CxÀªÁ ¥ÀzÉÃ ¥ÀzÉÃ  It is the family of mainframe computer
WÀn¸À¯ÁgÀ zÀAvÀºÀ” JAzÀxÀð. DzÀÝjAzÀ
.c
systems.
(1)£ÉÃ DAiÉÄÌ ¸ÀjAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.  IC chips were used in third generation
 PÉÆlÖ ªÁPÀåzÀ CxÀð “DvÀ ¥Àæw¨sÁ£ÉéÃµÀuÉAiÀÄ computers.
da
PÁAiÀ Ä ðPÀ æª À Ä zÀ °è «dAiÀ Ä ±Á°AiÀ i ÁzÀz À Ä Ý
 3rd generation computers are computers
¥ÀzÃÉ ¥ÀzÃÉ DUÀÄªÀAvÀºÀ PÉ®¸Àª® À è” JAzÀxð À . that emerged due to the development of
 a noticable achievement: the Integrated circuit (IC).
UÀªÀÄ¤¸À§ºÀÄzÁzÀ ¸ÁzsÀ£É  ªÀÄÆgÀ£ÉÃ ¦Ã½UÉ PÀA¥ÀÆålgïUÀ¼ÀÄ (1965-
na
 something that could be ignored: 1975) (Third generation )
¤®ðPÀë ªÀ»¸À§ºÀÄzÁzÀAvÀºÀ WÀl£É. ªÀ Ä ÆgÀ £ É Ã ¦Ã½UÉ PÀ A ¥À Æ ålgïUÀ ¼ À £ À Ä ß
 indicative of his ability: DvÀ£À ¸ÁªÀÄxÀåð ÈAnUÉæÃmÉqï ¸ÀPÀÆåðmï AiÀÄÄUÀ’ JAzÀÄ
¸ÀÆZÀPª À ÁVzÉ. DzÀÝjAzÀ DAiÉÄÌ (1) ¸ÀjAiÀiÁzÀ
GvÀÛgªÀ ÁVzÉ.
anPÀgAÉ iÀÄÄvÁÛg.É ¸Á«gÁgÀÄ mÁæ¤¸
ì Ög
À ïUÀ¼£
¹°PÁ£ï a¥ï£À ° è C¼À ª À r ¹ CzÀ £ À Ä ß
À ÄÀ ß MAzÀÄ
EAnUÉ æÃ mÉ q ï ¸À P À Æ åðmï (IC) JAzÀ Ä

87. Fatuous person can also be called
PÀgÉAiÀÄ¯Á¬ÄvÀÄ. EAvÀºÀ ¸ÀPÀÆåðmïUÀ¼À°è
(1) Sagacious (2) perceptive
ek
PÉ®ªÉÇªÉÄä MAzÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ ¥Àzg À U
À ½
À gÀÄwÛzÝÀ ªÅÀ .
(3) intelligent (4) stupid
EªÀ£ÀÄß Large scale Integrated (LSI)
Ans: (4) stupid
circuits J£ÀÄßvÁÛgÉ. EªÀÅUÀ¼À UÁvÀæ ªÀÄvÀÄÛ ¨É¯É
 Fatuous JAzÀ g É AiÀ i ÁªÀ jÃwAiÀ i ÁzÀ PÀ r ªÉ Ä UÉ Æ ½¹ ªÉ Ã UÀ ªÀ Ä vÀ Ä Û ¤RgÀ v É
ub
ªÀåQÛAiÉÄAzÀÄ ¥Àæ±ÉßAiÀÄ°è PÉÃ¼À¯ÁVzÉ? ºÉaÑ¸À¯Á¬ÄvÀÄ.

 Fatuous JAzÀgÉ Stupid, not correct GzÁ:
J£ÀÄßªÀ CxÀðªÀ£ÀÄß PÉÆqÀÄvÀÛzÉ  1. International Business Machine
 Sagacious - JAzÀgÉ eÁt JAzÀÄ (IBM) -360
ut
 perceptive - zÀÆgÀzÀÈ¶ÖAiÀÄÄ¼ÀîªÀ JAzÀÄ  2. IBM - 370

 intelligent - JAzÀgÉ eÁt£ÉAzÀÄ CxÀð  3. IBM - 168
 stupid - JAzÀgÉ ªÀÄÆRð, ªÀÄAPÀÄvÀ£ÀzÀ  4. Honey Well - 6000
d
JA§xÀð PÉÆqÀÄvÀÛzÉ DzÀÝjAzÀ (4) ¸Àj  5. International Computers Limited

GvÀÛgª À ÁVzÉ. (ICL) - 1900
.e
 6. ICL-2900
PÀA¥ÀÆålgï 89. AiÀ iÁªÀ ¨sÁ µÉ AiÀÄ °è ªÀ ÄÆ® ¥É Ææ ÃUÁæ A£ÀÄ ß
w
COMPUTERKNOWLEDGE §gÉAiÀÄ¯ÁVzÉ ?
88. L¹ a¥ïì£ÉÆA¢UÉ ªÉÆzÀ®Ä ¤«Äð¸À¯ÁzÀ (1) EAVèÃµï (2) ¸ÁAPÉÃwPÀ
w
rfl¯ï PÀA¥ÀÆålgï£À ºÉ¸ÀgÀÄ (3) G£ÀßvÀ ªÀÄlÖ (4) vÁvÁÌ°PÀ

(1) L©JA 7090 (2) D¥À¯ï-1 GvÀÛgÀ : (3) G£ÀßvÀ ªÀÄlÖ
w

om
 Source code is written in High level  Optical scanner, Mouse, Light pen and
language Digitize is considered a direct entry input
 This the language for computer device.
programme  A light pen is a computer input device in
 Example : of (HLL) are Python, the form of a light sensitive is bold text
.c
Javascript, Visual Basic, Delhi and many and used in conjunction with a computers
others. CRT display.
da
 G£À ß vÀ ªÀ Ä lÖ z À ¨s Á µÉ : (High Level Input devices Output devices
Language): 1) Scanner 1) Printer
 EzÀÄ J®èjUÀÆ ¸ÀÄ®¨sÀªÁV CxÀðªÁUÀ§®è 2) Keyboard 2) Monitor
¨sÁµÉ 3) Mouse 3) Plotter
na
 EAVè Ã µï CPÀ ë g À U À ¼ À Ä ºÁUÀ Æ UÀ t Â v À 4) Trackball 4) Speaker
¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹ gÀa¹gÀÄvÁÛgÉ. 5) Joystick 5) Screen Image
 EzÀÄ AiÀÄAvÀª æ À£ÀßªÀ®A©¹zÉ. 6) Microphone Project
 EzÀPÉÌ ¨sÁµÁAvÀgÀzÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ¬ÄzÉ.
G£ÀßvÀ ªÀÄlÖzÀ ¨sÁµÉAiÀÄ «zsÀUÀ¼ÀÄ:
an7) Web cam
8) Bar code reader
(1) ªÉÊeÁÕ¤PÀ ¨sÁµÉ (Scientific Language) 9) MICR
 BASIC - Beginners All Purpose 10) OMR
ek
Symbolic Instruction Code 11) Kimball tag Reader
 FORTRAN - Formula Translatron 12) Light Pen
 PASCAL 13) Touch Screen
(2) ªÁtÂdå ¨sÁµÉ (Commercial Language) 14) OCR
ub
 COBOL - Common Business Oriented 15) Speech Recognition system

Langauge
91. ªÉÆzÀ® «Ä¤PÀA¥ÀÆålgï£ÀÄß ¤«Äð¸À¯ÁzÀ
(3) PÀÈvÀPÀ ¨sÁµÉ (Artificial Language)
ªÀµÀð
 LISP : List Processing
ut
(1) 1965 (2) 1962

 PROLOG : Programming Language
(3) 1971 (4) 1966
(4) «²µÀ Ö GzÉ Ý Ã ±À z À ¨s Á µÉ U À ¼ À Ä (Special
GvÀÛgÀ : (1) 1965
Purpose Language)
d
 C, C++, Java, C#, Visual Basics.  «Ä¤ PÀA¥ÀÆålgï J£ÀÄßªÀÅzÀÄ MAzÀÄ jÃwAiÀÄ
PÀA¥ÀÆålgï DVzÀÄÝ CzÀÄ zÉÆqÀØ PÀA¥ÀÆålgï£À
.e
90. £ÉÃgÀ ¥Àª

æ ÉÃ±À E£ÀÄàmï ¸ÁzsÀ£ª
À AÉ zÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀ£ÀÄß
ªÉÊ²µÀÖöå & ¸ÁªÀÄxÀåðUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. DzÀgÉ
¥ÀjUÀtÂ¸À¯ÁUÀÄvÀz Û É? UÁvÀæzÀ°è aPÀÌzÁVzÉ.
(1) D¦ÖPÀ¯ï ¸ÁÌöå£Àgï
w
 A minicomputer may also be called a

(2) ªÀiË¸ï ªÀÄvÀÄÛ rfmÉÊgÀhÄgï
mid-range computer.
(3) ¯ÉÊmï ¥É£ï
 First minicomputer built in the year 1965.
w
(4) ªÉÄÃ°£À J¯Áè

 «Ä¤ PÀA¥ÀÆålgï (Mini Computer):
GvÀÛgÀ : (4) ªÉÄÃ°£À J¯Áè
w

om
 PÀA¥ÉÊ®gï J£ÀÄßªÀÅzÀÄ PÀA¥ÀÆålgï ¸Á¥sïÖªÉÃgï ºÀAvÀªÁV ¥ÀjºÁgÀ ¸ÀÆa¸ÀÄªÀÅzÀÄ.
DVzÀÄÝ CzÀÄ MAzÀÄ ¥ÉÆÃæ UÁæ«ÄAUï ¨sÁµÉAiÀÄ°è  ¥s É Æ è Ã ZÁmïð (Algorithm) - PÉ Æ lÖ
§gÉAiÀÄ¯ÁzÀ PÀA¥ÀÆålgï PÉÆÃqï C£ÀÄß C¯ÉÆÎÃjzÀAUÉ avÀæ gÀÆ¥À / gÉÃSÁ avÀæ
ª À Ä vÉ Æ Û A z À Ä ¥ É Æ æ Ã UÁæ ® AUï ¨s Á µÉ U É ¤ÃqÀÄªÀÅzÀÄ.
¥ÀjªÀwð¸ÀÄvÀz Û .É
.c
Extra info: 97. «£Áå¸À, ¥ÉÆ æÃUÁæ A, PÁAiÀ ÄðPÁjvÀ é ªÀÄ vÀ ÄÛ
 Interpreter : An Interprer takes single PÀA¥ÀÆålgï ¸À®PÀgÀ£ÉUÀ¼À ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ£ÀÄß
lines of a code. PÉÊUÉÆ¼ÀÄîªÀªÀgÀÄ
da
 Interpraters never generate any (1) PÀ£ÉÆìÃ¯ï D¥ÀgÉÃlgï
intermediate machine codes. (2) ¥ÉÆæÃUÁæªÀÄgï
PÀA¥ÉÊ®gï (Compiler): (3) ¦Ã¥À¯ï ªÉÃgï
(4) ¹¸ÀÖA C£Á°¸ïÖ
na
 EzÉÆAzÀÄ ¹¸ÀÖA ¸Á¥sïÖªÉÃgï
 EzÀÄ ¸ÀA¥ÀÆtð ¥ÉÆæÃUÁæA£ÀÄß MAzÉÃ ¨ÁjUÉ GvÀÛgÀ : (3) ¦Ã¥À¯ï ªÉÃgï
C£ÀÄªÁ¢¸ÀÄvÀz Û .É  People ware refers to the Human role in
 EzÀÄ Source code¤AzÀ Object codeUÉ anon IT & System.
ºÁUÀÆ Object code¤AzÀ Source codeUÉ  Examples : These include computer
C£ÀÄªÁ¢¸ÀÄvÀz Û .É enginers, website designers, technicians
 ªÉÃUÀ ºÉZÀÄÑ. and other IT specialists.
 In many cases, peopleware forms a kind
ek
96. PÀA¥ÀÆål ¥ÉÆæÃUÁæA£À ¸ÀÆZÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß AiÀÄAvÀæ
¨sÁµÉUÀ ½UÉ MAzÀÄ CªÀ¢üUÉ ¥ÀjªÀw ð¸ÀÄªÀ of “Conceptual triangle with Hardware
PÀæªÀÄ«¢üAiÀÄ£ÀÄß »ÃUÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄªÀgÀÄ. and Software.
(1) EAlgï¦ælgï (2) ¹¦AiÀÄÄ 98. qÁmï ªÀiÁånæPïì JA§ÄzÀÄ MAzÀÄ
ub
(3) PÀA¥ÉÊ®gï (4) ¹ªÀÄÄå¯ÉÃlgï (1) mÉÃ¥ï (2) ªÀÄÄzÀPæ À

GvÀÛgÀ : (1) EAlgï¦ælgï (3) r¸ïÌ (4) ªÀiÁ¤lgï
 An Interpreter translates one instruction GvÀÛgÀ : (2) ªÀÄÄzÀæPÀ
ut
at a time and executes that instruction  Dot matrix is a type of Printer.

immediately.
99. ªÉ Æ zÀ ® Ä ¸ÁªÀ ð d¤PÀ ª ÁV ®¨s À å ªÁzÀ
 Example : Java Script, Python, Perl etc
ªÉÄÊPÉÆæÃ¥ÉÆæ¸É¸Àgï a¥ï£À ºÉ¸ÀgÀÄ
d
EAlgï¦ælgï (Interpreter)
(1) EAmÉ¯ï 308 (2) EAmÉ¯ï 33
 EzÉÆAzÀÄ ¹¸ÀÖA ¸Á¥sïÖªÉÃgï
(3) EAmÉ¯ï 4004 (4) EAmÉ¯ï 505
.e
 EzÀÄ compiler£ÀAvÉAiÉÄ PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄvÀz

Û .É
GvÀÛgÀ : (3) EAmÉ¯ï 4004
DzÀgÉ, ¸ÀgÀ¢ ¥ÀæPÁgÀ MAzÀÄ ¨ÁjUÉ MAzÀÄ
Ans: (3) Intel 4004
¸Á®£ÀÄß C£ÀÄªÁ¢¸ÀÄvÀÛzÉ.
w
 ¥Àæw ¸Á®ÄUÀ¼ÀÄ ¸Àj¬ÄzÀÝgÉ ªÀiÁvÀæ ªÀÄÄA¢£À  Intel’s 4004 was released in November
¸Á®£ÀÄß C£ÀÄªÁ¢¸ÀÄvÀÛzÉ. 1971
w
 ªÉÃUÀ PÀrªÉÄ  It is worlds first commercially available

 C¯ÉÆÎÃjzÀA (Algorithm) -¸ÀªÄÀ ¸ÉåUÉ ºÀAvÀ microprocessor.
w

m
co
a.
ad
nn
ka
be
tu
du
.e
w
w
w

m
co
a.
ad
nn
ka
be
tu
du
.e
w
w
w

m
co
a.
ad
nn
ka
be
tu
du
.e
w
w
w

m
co
a.
ad
nn
ka
be
tu
du
.e
w
w
w

m
co
a.
ad
nn
ka
be
tu
du
.e
w
w
w

m
co
a.
ad
nn
ka
be
tu
du
.e
w
w
w

m
co
a.
ad
nn
ka
be
tu
du
.e
w
w
w

m
co
a.
ad
nn
ka
be
tu
du
.e
w
w
w

m
co
a.
ad
nn
ka
be
tu
du
.e
w
w
w

m
co
a.
ad
nn
ka
be
tu
du
.e
w
w
w

m
co
a.
ad
nn
ka
be
tu
du
.e
w
w
w

m
co
a.
ad
nn
ka
be
tu
du
.e
w
w
w

m
co
a.
ad
nn
ka
be
tu
du
.e
w
w
w

m
co
a.
ad
nn
ka
be
tu
du
.e
w
w
w

m
co
a.
ad
nn
ka
be
tu
du
.e
w
w
w

m
co
a.
ad
nn
ka
be
tu
du
.e
w
w
w

m
co
a.
ad
nn
ka
be
tu
du
.e
w
w
w

m
co
a.
ad
nn
ka
be
tu
du
.e
w
w
w

ಪ್ರೌಢಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷಕರ ನೇಮಕಾತಿ ಕೈಪಿಡಿ HSTR- ಲಕ್ಷ್ಮಣ ಗಡೇಕಾರ

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

ಪ್ರೌಢಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷಕರ ನೇಮಕಾತಿ ಕೈಪಿಡಿ HSTR- ಲಕ್ಷ್ಮಣ ಗಡೇಕಾರ

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Downloaded from www.edutubekannada.

Join Telegram: https://t.me/edutubekannada

¥Àæ±Éß ¥ÀwæPÉUÀ¼À GvÀÛgÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ

«±ÉÃè µÀuÁvÀäPÀ «ªÀgÀuÉ

M.A., B.Ed., K-SET

Join Telegram: https://t.me/edutubekannada

PÀgÀÄ£ÁqÀ d£ÀgÀ£ÀÄß ¥ÀÄ¼ÀPÀUÉÆ½¹zÀ gÁdgÀvÀß, J®ègÀ PÀtätÂ,

AiÀÄÄªÀPÀgÀ AiÀÄÄªÀgÀvÀß, C©üªÀiÁ¤ zÉÃªÀgÀÄUÀ¼À ¥ÀÄ¤ÃvÀ,

Join Telegram: https://t.me/edutubekannada

ªÀÄ£ÉÆÃ«eÁÕ£À EµÀÄÖ ¸ÀgÀ¼ª À ÃÉ ? JA§ C©ü¥ÁæAiÀÄ §gÀÄªÀ jÃwAiÀÄ°è «ªÀgu À É ¤ÃrzÁÝg.É

«µÀAiÀÄ ªÀ¸ÀÄÛ ºÁUÀÆ UÀÄtªÀÄlÖ¢AzÀ PÀÆrzÀ ¥ÀÅ¸ÀÛPÀUÀ¼ÀÄ JA§ «µÀAiÀÄªÀ£ÀÄß CªÀgÀÄ

Join Telegram: https://t.me/edutubekannada

UÀqÉÃPÁgÀ ¥ÀæPÁ±À£ÀzÀ ¥ÀÅ¸ÀÛPÀUÀ¼ÉAzÀgÉ, UÀÄtªÀÄlÖzÀ, £ÀA©PÉUÉ CºÀðªÁzÀ ¥ÀÅ¸ÀÛPÀUÀ¼ÉA§ ªÀiÁvÀ£ÀÄß ¸ÀÄ¼ÀÄî

F ¥ÀÅ¸ÀÛPÀ¢AzÀ ¤ªÀÄä UÀÄj ªÀÄÄlÖ®Ä ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ JA§ RavÀ ¨sÀgÀªÀ¸ÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀÄvÁÛ, F

¥ÉÆæ. ²æÃ ®PÀëöät UÀqÉÃPÁgÀ

Join Telegram: https://t.me/edutubekannada

PÀæ. ¸ÀA «µÀAiÀÄ ¥ÀÄl ¸ÀASÉå

1. ¥ËæqÀ±s Á¯Á ²PÀëPÀgÀ £ÉÃªÀÄPÁwAiÀÄ ¸ÀªÀÄUÀæ ªÀiÁ»w

7. ¥ËæqÀ± s Á¯Á ²PÀëPÀgÀ £ÉÃªÀÄPÁw ¸ÁªÀiÁ£Àå ¥ÀwæPÉAiÀÄ

8. ¥ËæqÀ± s Á¯Á ²PÀëPÀgÀ £ÉÃªÀÄPÁw ¸ÁªÀiÁ£Àå ¥ÀwæPÉAiÀÄ

10. ¥ËæqÀ± s Á¯Á ²PÀëPÀgÀ £ÉÃªÀÄPÁw ¸ÁªÀiÁ£Àå ¥ÀwæPÉAiÀÄ

14. ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀA«zsÁ£À 308-332

16. «eÁÕ£À 343-356

Join Telegram: https://t.me/edutubekannada

AiÀiÁªÀ-AiÀiÁªÀ «¨sÁUÀ¢AzÀ AiÀiÁªÀ-AiÀiÁªÀ CzsÁåAiÀÄUÀ¼À ºÉÆ¼ÉAiÀÄÄªÀÅ¢®è. §zÀ¯ÁV ¤ÃªÉÃ DAiÉÄÌAiÀÄ£ÀÄß vÀ¥ÁàV

«PÁ¸À, ªÀåQv Û éÀ EvÁå¢) GAmÁzÀgÉÃ EAVèµï ªÀµÀð£ï (¨sÁµÉAiÀÄ) DAiÉÄÌ

«zsÁ£ÀzÉÆA¢UÉ C®è. DUÀÄªÀ ¸ÀA¨sÀªÀ PÀrªÉÄ EgÀÄvÀÛzÉ.

«¤ªÀÄ AiÀ Ä ªÁUÀ § ºÀ Ä zÀ Ä . EzÀ j AzÀ Czs À å AiÀ Ä £À ¸ÀPÁgÁvÀäPÀªÁVgÀ°.

Join Telegram: https://t.me/edutubekannada

2. «zÁåºÀðvÉ: CAVÃPÀÈvÀ «±Àé«zÁå®AiÀÄ¢AzÀ BA/B.Sc., ¥ÀzÀ« ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁgÀvÀ zÉÃ±ÀzÀ PÁ£ÀÆ¤£ÀAvÉ

"¨ÁåZÀÄ®gï D¥sï JdÄPÉÃµÀ£ï" (B.Ed) ¥ÀzÀ«AiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉ¢gÀ¨ÉÃPÀÄ.

2J, 2©, 3J, 3© 45 ªÀµÀð

E¯ÁSÉ¬ÄAzÀ wzÀÄÝ¥ÀrUÉ M¼À¥n À ÖgÀÄvÀz

4. ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛ ¸ÀàzsÁðvÀäPÀ ¥ÀjÃPÉë:

¸ÀÆZÀ£É : ¸ÀPÁðgÀ¢AzÀ PÁ®PÁ®PÉÌ §zÀ¯ÁUÀÄªÀ ¤AiÀÄªÀiÁªÀ½UÀ½UÉ M¼À¥ÀnÖgÀÄvÀÛzÉ.

Join Telegram: https://t.me/edutubekannada

 Concept of learning: Processes of children's learning: Mistakes as windows to children's thinking;

EDUCATIONAL PSYCHOLOGY (8-10):

Join Telegram: https://t.me/edutubekannada

GvÀÛgª À ÁVzÉ. vÀÄnÖ¨sÀvÉåAiÀÄ ±ÉÃPÀqÀ 10% gÀµÀÄÖ ªÉÆvÀÛªÀ£ÀÄß

1975 PË¯Á®A¥ÀÅgÀ ªÀÄ¯ÉÃµÁå ¨sÁgÀvÀ

2014 ¢ ºÉÃUï £ÉzÀ¯ÁåAðqï D¸ÉÖçÃ°AiÀiÁ ¸ÀASÁå £ËPÀgÀgÄÀ «gÉÆÃzsÀ ªÀåPÀÛ¥r À ¸ÀÄwÛzÁÝgÉ.

2023 ¨sÀÄªÀ£ÉÃ±ÀégÀ ¨sÁgÀvÀ (£ÀqÉAiÀÄ¨ÉÃ QzÉ) º É Æ Ã ° ¹ z Á U À £ Ë P À g À j UÉ C µÁ Ö V

2. ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀªÅÀ ‘£ÁåµÀ£¯

(3) 2009 (4) 2004 (2) ªÁAUÉÃj ªÀiÁvÁ¬Ä

Join Telegram: https://t.me/edutubekannada

5. gÀ¸ÁAiÀÄ£À±Á¸ÀÛç PÉgÉÆ°£ï §mÉÆÃðf, QèPï PÉ«Ä¹Öç ªÀÄvÀÄÛ

qËUÁè¸ï qÉÊªÀÄAqï, ZËPÀlÄÖUÀ¼À ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É

(1) ©ºÁgï (2) ¥ÀAeÁ¨ï  C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¹gÀÄªÀ ¤ªÀé¼À ¤ÃgÁªÀj PÉëÃvÀæ

ªÀiÁqÀÄªÀÅzÉÃ “¤ÃgÁªÀj”.  ¨sÁgÀvÀzÀ ««zsÀ gÁdåUÀ¼À ¤ÃgÁªÀj ¥ÀæzÉÃ±À

Join Telegram: https://t.me/edutubekannada

PÀ£ÁðlPÀ 38 (ªÀµÀð) (3) ¥Á¹áÃ£ï (4) CªÉÆÃ¤AiÀiÁ

chemical compounds made of chlorine,

aerosol sprays, and damage ozone layer

6. ¸À A «zs Á £À z À 331£É Ã «¢ü A iÀ Ä ¥À æ P ÁgÀ PÉÆ®ÄèvÀÛzÉ.

Join Telegram: https://t.me/edutubekannada

»Ã°AiÀÄA Helium He ¥ÀæªÀÄÄR gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¢£ÀUÀ¼À «ªÀgÀ F ªÀÄÄA¢£ÀAwzÉ.

PÉÆèÃj£ï Chlorine Cl d£ÀªÀj 15 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¸ÉÊ¤PÀgÀ ¢£À

PÁå°ìAiÀÄA Calcium Ca d£ÀªÀj 25 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¢£À

¥sÉ§ÄæªÀj 2 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄ»¼Á ¢£À

¸ÉÆÃrAiÀÄA Natrium Na K¦æ¯ï 13 d°AiÀÄ£ï ªÁ¯Á¨ÁUï ¢£À

Join Telegram: https://t.me/edutubekannada

dÄ¯ÉÊ 11 «±Àé d£À¸ÀASÁå ¢£À