CHĂM SÓC VẾT THƯƠNG ÁC TÍNH

ThS ĐD HỒ THỊ QUỲNH DUYÊN

ĐDT KHOA LÃO- CHĂM SÓC GIẢM NHẸ
BV ĐẠI HỌC Y DƯỢC TP.HCM

October 21, 2023 1

 NỘI DUNG

Vết thương ác tính là gì

Ảnh hưởng của vết thương ác tính

đối với người bệnh

Chăm sóc vết thương ác tính

October 21, 2023 2

 VẾT THƯƠNG ÁC TÍNH LÀ GÌ

Các vết thương ác tính là những vết thương liên

quan trực tiếp đến sự xâm nhập của khối u ác tính
vào các cấu trúc bề mặt như da và bạch huyết, và
gây đau khổ cho người bệnh về cả thể chất, tâm lý,
tinh thần và xã hội

October 21, 2023 3

 ẢNH HƯỞNG CỦA VẾT THƯƠNG ÁC TÍNH

Thể chất
❖ Đau
❖ Nhiễm trùng
❖ Tiết dịch
❖ Mùi hôi
❖ Ngứa
❖ Chảy máu

October 21, 2023 4

 ẢNH HƯỞNG CỦA VẾT THƯƠNG ÁC TÍNH

Những NB có vết thương ác tính thường:

❖ Mặc cảm, tự ti
❖ Tự cô lập bản thân
❖ Ngại va chạm, ảnh hưởng đến cuộc
sống gia đình

October 21, 2023 5

 XÁC ĐỊNH MỤC TIÊU CHUNG
CHĂM SÓC VẾT THƯƠNG

Lành thương
Duy trì Chăm sóc giảm
(rất khó thực hiện
(thường là mục nhẹ
ở vết thương ác
tiêu chủ yếu)
tính – cần hóa trị,
điều trị đặc hiệu)

October 21, 2023 6

 XÁC ĐỊNH MỤC TIÊU CHĂM SÓC

1/ Lành thương:
❖ Xác định nguyên nhân
❖ Chăm sóc toàn thân và tại chỗ

October 21, 2023 7

 XÁC ĐỊNH MỤC TIÊU CHĂM SÓC

2/ Duy trì:
❖ Thời gian điều trị kéo dài
❖ Khả năng lành của vết thương thấp,
không thể
❖ Có thể chuyển đổi mục tiêu

October 21, 2023 8

 XÁC ĐỊNH MỤC TIÊU CHĂM SÓC

3/ Chăm sóc giảm nhẹ:

❖ NB giai đoạn cuối
❖ Theo yêu cầu của NB/ NN

October 21, 2023 9

 Chăm sóc VT ác tính
Nhận định NB

1/ Nhận định tổng quát

❖ Khả năng tự chăm sóc

❖ Thuốc đang dùng: opioid?

❖ KQ XN liên quan rối loạn đông máu...

October 21, 2023 10

 Chăm sóc VT ác tính
2/ Nhận định vết thương

❖ Vị trí, kích thước

❖ Sang thương, đường hầm/ rò

❖ Nền vết thương

❖ Mép vết thương

❖ Vùng da xung quanh

❖ Mức độ tiết dịch

October 21, 2023 11

 Chăm sóc VT ác tính
1/ Chăm sóc thể chất

❖ Điều trị triệu chứng

❖ Chăm sóc vết thương

2/ Chăm sóc tinh thần

❖ Hỗ trợ để NB và gia đình giảm lo lắng, trầm cảm

October 21, 2023 12

 Quản lý triệu chứng
Quản lý đau
Đau do vết thương ác tính có thể do

❖ Thể chất: đau thụ thể, đau do nhễm trùng

❖ Tâm lý xã hội

❖ Tinh thần

October 21, 2023 13

 Quản lý triệu chứng
Quản lý đau
Điều trị đau
Thể chất:
❖ Sử dụng thuốc giảm đau theo chỉ định của BS
❖ Sử dụng liều cứu hộ trước chăm sóc hoặc thời gian thay băng lúc thuốc giảm
đau hiệu quả nhất
❖ Sử dụng các loại băng vết thương đảm bảo mềm mại, không dính, đủ lớn để
bao phủ VT
❖ Không để gạc dính chặt vào vết thương
Tinh thần/ Tâm lý xã hội: tạo mối quan hệ tốt giữa NB và NVYT để hiểu được NB
và sử dụng tiếp cận nhóm đa ngành, cần thời gian tạo dựng quan hệ
October 21, 2023 14
 Quản lý triệu chứng
Mùi hôi
❖ Mùi hôi là triệu chứng thường gặp của các vết thương ác tính và là một

trong những triệu chứng đau khổ nhất

❖ Mùi đặc trưng là do sự tăng sinh của vi khuẩn

❖ Mùi hôi có thể gây buồn nôn, mất cảm giác thèm ăn, sự cô lập xã hội,

trầm cảm

❖ Tác động của nó đối với gia đình, bạn bè, người chăm sóc
October 21, 2023 15
 Quản lý triệu chứng
Kiểm soát mùi hôi
❖ Thuốc: kiểm soát nhiễm trùng toàn thân, Metronidazole

rắc lên / rửa VT

❖ Sử dụng băng có chứa than hoạt tính, bạc, mật ong

(được xử lý)

❖ Sử dụng liệu pháp mùi hương

❖ Sử dụng vật liệu hút mùi cà phê, cát mèo

October 21, 2023 16

 Quản lý triệu chứng
Chảy máu
❖ Mô dễ vỡ, do đó nguy cơ chảy máu luôn hiện hữu
❖ Hạn chế cắt lọc, dính gạc vào vết thương
❖ Cần trao dổi với NB và NN về nguy cơ chảy máu có thể xảy ra
❖ Thuốc: Axit Tranexamic hoặc adrenaline 1:1000 tẩm gạc đắp
lên vết thương – ĐÈ ÉP CÓ TRỌNG ĐIỂM
❖ Băng: sử dụng băng không dính và băng có tác dụng cầm
máu để kiểm soát chảy máu bề mặt
❖ Sử dụng drap giường tối màu

October 21, 2023 17

 Quản lý triệu chứng
Dịch tiết
❖ Tăng tiết dịch có thể do tăng tính thấm trong khối u, nhiễm trùng hoặc
mô bị hoại tử
❖ Quản lý dịch tiết để NB tự tin và thoải mái và góp phần làm giảm mùi hôi
❖ Băng: lựa chọn băng phù hợp với số lượng dịch tiết/ NB, dán túi tại
những vị trí có thể

October 21, 2023 18

 Quản lý triệu chứng
Ngứa
❖ Ngứa do da bị căng, gây kích thích các đầu dây thần kinh
❖ Thường không đáp ứng với thuốc kháng histamine
❖ Một sự can thiệp đó có thể giúp giảm ngứa là TENS- kích thích
dây thần kinh
❖ Giữ cho da mát, thoa kem bạc hà và các phụ gia tắm có dầu lên
vùng da lành.

October 21, 2023 19

 Tâm lý xã hội
Tác động tâm lý xã hội của vết thương ác tính có thể khác nhau và phụ
thuộc vào nhiều yếu tố
❖ Tính cách của cá nhân
❖ Vị trí của vết thương
❖ Tác động vết thương ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và
cuộc sống hàng ngày của NB
❖ Ảnh hưởng đến lòng tự trọng của họ và có thể dẫn đến cảm xúc
đau khổ, cô lập và trầm cảm.

October 21, 2023 20

October 21, 2023 21
 Ảnh hưởng đến người chăm sóc
❖ Người thân trong gia đình chăm sóc NB có vết thương ác tính
phải đối mặt với những thách thức chăm sóc và gánh nặng tinh
thần
❖ Sự hiện diện của một vết thương ác tính thể hiện sự tiến triển của
bệnh
❖ Thay đổi trong mối quan hệ giữa NB và người chăm sóc
❖ Người chăm sóc cần được hỗ trợ để họ chăm sóc người thân
của họ

October 21, 2023 22

 KẾT LUẬN
❖ Quản lý vết thương ác tính đặt ra những thách thức
cho bệnh nhân, người chăm sóc cũng như các
chuyên gia chăm sóc sức khỏe
❖ CS NB có vết thương ác tính có thể gây đau khổ về
mặt tinh thần cho tất cả những người liên quan
❖ Do đó cần sự hỗ trợ từ tất cả các thành viên của
nhóm đa ngành

October 21, 2023 23

 Câu
October 21, 2023
hỏi? 24
October 21, 2023 25