You are on page 1of 53

CHIẾC THUYỀN

NGOÀI XA
Nguyễn Minh Châu
CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA 02.02.2024

A. TÌM HIỂU
CHUNG

NHÓM 3 12D7
A. TÌM HIỂU CHUNG

I. Tác giả: Nguyễn Minh Châu


1. Tiểu sử
• 1930-1989
• Quê: xã Sơn Hải, huyện Quỳnh Lưu, Nghệ An
• Cuộc đời:
o 1945: tốt nghiệp Trường Kỹ nghệ Huế sau đó
chính thức gia nhập quân đội vào đầu 1950
o 1961: theo học trường Văn hóa Lạng Sơn đến
1962 chuyển về công tác tại tạp chí Quân đội
o 1972: được kết nạp vào hội nhà văn Việt Nam
A. TÌM HIỂU CHUNG
I. Tác giả: Nguyễn Minh Châu
2. Sự nghiệp
• Tác phẩm chính: Cửa Sông (1967), Dấu chân người
lính (1972), Người đàn bà trên chuyến tàu tốc hành
(1983), Từ giã tuổi thơ (1974),...
• Phong cách sáng tác:
o Là cây bút tiên phong của văn học Việt Nam
thời kì đổi mới.
o Ngòi bút nhạy bén với sự thay đổi của thời đại
o Trước 1975, ông là cây bút sử thi có thiên hướng
trữ tình, lãng mạn
o Đầu thập kỉ 80, chuyển sang cảm hứng thế sự
với những vấn đề đạo đức và triết lí nhân sinh
“Văn học và đời sống là hai vòng tròn đồng tâm mà tâm điểm
là con người. Mỗi tác phẩm văn học chỉ là một lát cắt, một từ
biên bản của một chặng đời sống của con người ta, trên con
đường dằng dặc đi đến cõi hoàn thiện”
Nguyễn Minh
Châu
A. TÌM HIỂU CHUNG

II. Tác phẩm: Chiếc thuyền ngoài xa


• Hoàn cảnh sáng tác: viết năm 1983 - khi
cuộc kháng chiến chống Mĩ đã qua đi và
đất nước trở lại cuộc sống bình thường
• Xuất xứ: lúc đầu in trong tập “Bến Quê"
(1985), sau đó in trong tập truyện cùng tên
xuất bản 1987
• Ý nghĩa nhan đề:
o Nghĩa thực: Con thuyền ngoài khơi xa
của người dân làm nghề chài lưới
kham khổ, lam lũ
A. TÌM HIỂU CHUNG

II. Tác phẩm: Chiếc thuyền ngoài xa


o Nghĩa biểu tượng:
▪ Con thuyền nghệ thuật hoàn hảo:
Chiếc thuyền ngoài xa là hình ảnh tĩnh
đầy thơ mộng dưới góc nhìn từ xa của
người nghệ sĩ, gợi ra cảm xúc đắm say,
thanh lọc tâm hồn.
▪ Con thuyền cuộc đời lênh đênh, bất
trắc: con thuyền có số phận, hiện thực
cuộc đời được nhìn dưới góc nhìn cận
cảnh đầy phức tạp
A. TÌM HIỂU CHUNG

II. Tác phẩm: Chiếc thuyền ngoài xa


• Bố cục
o Phần 1 (từ đầu đến “...ở chơi thêm vài
bữa"): niềm hạnh phúc của Phùng khi
thu vào ống kính một khung cảnh
đẹp
o Phần 2 (tiếp đến “...chiếc thuyền vó đã
biến mất"): sự thật đau buồn trong gia
đình một ngư dân mà Phùng tình cờ
chứng kiến
o Phần 3 (còn lại): câu chuyện của người
đàn bà hàng chài ở toà án huyện
A. TÌM HIỂU CHUNG

II. Tác phẩm: Chiếc thuyền ngoài xa

• Tình huống truyện: là tình huống nhận


thức được tạo ra trong những phát hiện
của nghệ sĩ Phùng, hai phát hiện của
Phùng là
o Phát hiện về thiên nhiên → Nhận thức về
nghệ thuật
o Phát hiện về cảnh bạo hành gia đình và
câu chuyện người đàn bà hàng chài
→ Nhận thức về nghệ thuật và cuộc sống con
người
CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA 02.02.2024

B. TÌM HIỂU
CHI TIẾT

NHÓM 3 12D7
B. TÌM HIỂU CHI TIẾT

I. NHÂN VẬT NGHỆ SĨ PHÙNG


1. Khái quát
• Lai lịch, xuất thận:
o Vốn là người lính trên chiến trường
o Khi hòa bình lập lại, anh làm tại phòng
văn hóa thông tin trên huyện
2. Phùng với phát hiện thứ nhất về nghệ
thuật
a. Là người nghệ sĩ say mê nghệ thuật và có
trách nhiệm với công việc
• Sẵn sàng bỏ cả vài tuần để đi săn lùng một
bức ảnh đẹp, loay hoay suốt mấy ngày vẫn
chưa tìm được bức ảnh ưng ý
• Cố gắng “phục kích” để “chộp” được bức ảnh
đẹp
B. TÌM HIỂU CHI TIẾT

I. NHÂN VẬT NGHỆ SĨ PHÙNG


2. Phùng với phát hiện thứ nhất về nghệ
thuật
b. Một tâm hồn nghệ sĩ nhạy cảm, tinh tế
phát hiện được một bức tranh toàn bích
“một cảnh đắt trời cho”
• “Một cảnh đắt trời cho": con thuyền dập
dềnh trên biển mờ sương buổi ban mai
→ Bức hoạ diệu kì mà thiên nhiên, cuộc
sống ban tặng cho con người
• “Bức tranh mực tàu của một danh hoạ
thời cổ": từ đường nét đến ánh sáng hài hoà
và đẹp, một vẻ đẹp đơn giản, thanh thoát và
toàn bích → vẻ đẹp cổ điển
B. TÌM HIỂU CHI TIẾT

I. NHÂN VẬT NGHỆ SĨ PHÙNG

2. Phùng với phát hiện thứ nhất về nghệ


thuật
c. Thăng hoa cảm xúc khi phát hiện ra
“cảnh đắt trời cho”
• Cảm xúc bối rối: “trong tim như có cái gì
thắt vào”
• Cảm xúc được gột rửa, thanh lọc tâm
hồn: “tưởng chính mình vừa khám phá cái
chân lí của sự hoàn thiện”
→ Phùng hạnh phúc tột đỉnh vì bắt gặp được
nét đẹp nghệ thuật của ngoại cảnh, cảm
nhận được cái Chân, Thiện, Mỹ của cuộc đời.
B. TÌM HIỂU CHI TIẾT

I. NHÂN VẬT NGHỆ SĨ PHÙNG

3. Nhận xét và đánh giá


• Là người nghệ sĩ say mê nghệ thuật, có
trách nhiệm với công việc

• Có tâm hồn nhạy cảm, có sự thăng hoa


mãnh liệt, dễ rung động trước cái đẹp

• Có cả những suy tưởng sâu sắc về quan


hệ giữa cái đẹp với cái thiện: cái đẹp thực
sự phải có khả năng thanh lọc tâm hồn
con người
B. TÌM HIỂU CHI TIẾT

I. NHÂN VẬT NGHỆ SĨ PHÙNG


4. Phát hiện thứ hai về con người và cuộc đời
a. Phùng chứng kiến cảnh bạo hành ở bãi phá

a.1. Cảnh tượng bạo hành gia đình ngay khi


con thuyền vào bờ phá
• Hình ảnh gia đình làng chài
o Người đàn bà: “Khuôn mặt mệt mỏi,
tái ngắt, và dường như đang buồn
ngủ"
o Người đàn ông: “Tấm lưng rộng và
cong như một chiếc thuyền, mái tóc tổ
quả, hai con mắt độc dữ”
B. TÌM HIỂU CHI TIẾT

I. NHÂN VẬT NGHỆ SĨ PHÙNG


4. Phát hiện thứ hai về con người và cuộc đời
a. Phùng chứng kiến cảnh bạo hành ở bãi phá
• Cảnh bạo lực gia đình diễn ra đau đớn, ngang
trái:
o Lão chồng đánh vợ hùng hổ, tàn dữ: dùng
chiếc thắt lưng quật tới tấp vào lưng người
đàn bà, vừa đánh vừa nguyền rủa rên rỉ
“Mày chết đi cho ông nhờ”
o Người đàn bà cam chịu nhẫn nhục
o Đứa con thấy thế cũng vào đánh cha rất
hùng hổ
B. TÌM HIỂU CHI TIẾT

I. NHÂN VẬT NGHỆ SĨ PHÙNG


4. Phát hiện thứ hai về con người và cuộc đời
a. Phùng chứng kiến cảnh bạo hành ở bãi phá

• Cảnh xót xa cho nỗi đau của người đàn bà


hàng chài
o Người đàn bà: vừa cảm thấy đau đớn xấu
hổ: “chắp tay vái lấy vái để” -> cái vái bất lực,
chua xót
o Thằng Phác: “lặng lẽ đưa mấy ngón tay khẽ
sờ lên khuôn mặt người mẹ”, muốn lau đi
những giọt nước mắt của mẹ.
B. TÌM HIỂU CHI TIẾT

I. NHÂN VẬT NGHỆ SĨ PHÙNG


4. Phát hiện thứ hai về con người và cuộc đời
a. Phùng chứng kiến cảnh bạo hành ở bãi phá

→ Nhận xét
o Cảnh sống đầy bạo lực, nhẫn tâm
o Phản ánh hiện thực đau đớn, bất công về
những nghịch lý của cuộc sống con người
sau chiến tranh
B. TÌM HIỂU CHI TIẾT

I. NHÂN VẬT NGHỆ SĨ PHÙNG


4. Phát hiện thứ hai về con người và cuộc đời
a. Phùng chứng kiến cảnh bạo hành ở bãi phá
a.2. Thái độ, tâm trạng và nhận thức của
Phùng
• Thái độ, tâm trạng: "kinh ngạc đến mức,
trong mấy phút đầu... vứt chiếc máy ảnh
xuống đất, chạy ào tới".
→ Anh kinh ngạc đến thẫn thờ cùng với thái độ
cay đắng nhận ra rằng đằng sau vẻ đẹp kia lại là
những góc khuất đầy ngang trái, đau khổ của
cuộc sống.
B. TÌM HIỂU CHI TIẾT

I. NHÂN VẬT NGHỆ SĨ PHÙNG


4. Phát hiện thứ hai về con người và cuộc đời
a. Phùng chứng kiến cảnh bạo hành ở bãi phá
a.2. Thái độ, tâm trạng và nhận thức của
Phùng

• Nhận thức: “Như trong câu chuyện cổ tích


đầy quái đản...biến mất”
o Nhận ra cái xấu cái ác kia như một thứ
thuốc rửa ảnh quái đản độc địa
o Nhận ra nghịch cảnh éo le đầy ngang trái
B. TÌM HIỂU CHI TIẾT

I. NHÂN VẬT NGHỆ SĨ PHÙNG


4. Phát hiện thứ hai về con người và cuộc đời
a. Phùng chứng kiến cảnh bạo hành ở bãi phá
a.3. Nhận xét

• Phùng là người nghệ sĩ có nhân cách đáng trân


trọng
• Phùng ý thức được trách nhiệm của người
nghệ sĩ, người nghệ sĩ đích thực không phải chỉ
nhìn cuộc sống như chiếc thuyền ngoài xa mà
cần thực sự thấu hiểu, đi sâu khám phá cuộc
sống của con người.
B. TÌM HIỂU CHI TIẾT
I. NHÂN VẬT NGHỆ SĨ PHÙNG
4. Phát hiện thứ hai về con người và cuộc đời
b. Phùng với phát hiện ở tòa án huyện
b.1. Chân dung người đàn bà
• Dáng vẻ, cử chỉ
o Lúc đầu: “sợ sệt”, “lúng túng”, “cúi mặt”,
“rón rén” xin không bỏ chồng → tội nghiệp
o Lúc sau: “mất hết cái vẻ khúm núm”, “con
mắt như đang nhìn suốt cả đời mình”
• Ngôn ngữ
o Lúc đầu: “Thưa”, gọi Đẩu “quý tòa”, cầu xin
o Lúc sau: xưng là “chị”, gọi là “các chú”
B. TÌM HIỂU CHI TIẾT
I. NHÂN VẬT NGHỆ SĨ PHÙNG
4. Phát hiện thứ hai về con người và cuộc đời
b. Phùng với phát hiện ở tòa án huyện
b.2. Câu chuyện người đàn bà hàng chài
kể với Đẩu và Phùng
• Giới thiệu mình là người làm ăn, khó nhọc
• Kể về quá khứ của mình và chồng
o Chị: xấu xí, dỗ mặt, được người chồng
cưu mang
o Chồng: “cục tính nhưng hiền lành lắm”,
nghèo khổ nên trốn lính, “khổ quá thì
xách tôi ra đánh” → lí giải cho việc đánh
đập → thấu hiểu, thương cảm
B. TÌM HIỂU CHI TIẾT
I. NHÂN VẬT NGHỆ SĨ PHÙNG
4. Phát hiện thứ hai về con người và cuộc đời
b. Phùng với phát hiện ở tòa án huyện
b.2. Câu chuyện người đàn bà hàng chài kể với Đẩu và Phùng
• Kể về gia đình hiện tại
o Đẻ thì nhiều mà thuyền thì chật
o Đói khổ: “toàn ăn cây xương rồng chấm muối
o Cuộc sống ở thuyền vất vả nên “cần phải có người chồng để chèo chống khi
phong ba
• Bày tỏ tình thương, đức hy sinh và hạnh phúc của mình
o Sống cho con: “phải sống cho con không thể sống cho mình. như ở trên đất
liền” → giàu đức hi sinh
o Hạnh phúc giản đơn: “vui nhất là nhìn con được ăn no”, ...
B. TÌM HIỂU CHI TIẾT
I. NHÂN VẬT NGHỆ SĨ PHÙNG
4. Phát hiện thứ hai về con người và cuộc đời
b. Phùng với phát hiện ở tòa án huyện
b.3. Phản ứng và nhận thức mới của Phùng
• Lúc đầu: thương cảm, cố khuyên người đàn bà bỏ chồng
• Lúc sau: sau khi nghe câu chuyện của người đàn bà hàng chài, Phùng đã hiểu và
nhận ra nhiều điều
o Về người đàn bà: thấu hiểu lẽ đời, nhận hậu bao dung, vị tha, giàu đức hi sinh
o Về người đàn ông: cảm thông hơn, không phải người độc dữ mà do khổ quá,
còn bản chất anh ta là người hiền lành; vừa đáng thương vừa đáng trách
o Về thằng Phác: do đói nghèo, thất học, bạo lực nên mới lỗi đạo với cha; nó
cũng chứa đầy nỗi đau tâm hồn
o Về mình: chưa nhìn nhận thấu đáo, mới chỉ cảm nhận từ bên ngoài...
B. TÌM HIỂU CHI TIẾT

I. NHÂN VẬT NGHỆ SĨ PHÙNG


4. Phát hiện thứ hai về con người và cuộc đời
c. Ý nghĩa qua 2 phát hiện của Phùng
• Giá trị hiện thực
o Phản ánh bản chất của cái xấu, cái ác trong xã hội: do cái đói cái nghèo, lạc
hậu tăm tối
• Giá trị nhân đạo
o Cảm thông và sẻ chia với nỗ khổ của người lao động vô danh trong thời kì
mới
o Lên án nạn bạo hành gia đình
o Ca ngợi vẻ đẹp ẩn giấu trong tâm hồn mỗi người
• Đưa ra những vấn đề về cuộc sống con người
B. TÌM HIỂU CHI TIẾT

II. Nhân vật người đàn bà


1. Tên tuổi, ngoại hình

• Không có tên tuổi cụ thể, gọi phiếm định là


“người đàn bà hàng chải”, “mụ"
• Chỉ là một người vô danh như bao người đàn
bà vùng biển khác
• Thô kệch, rỗ mặt, trạc ngoài 40, lúc nào cũng
xuất hiện với “khuôn mặt mệt mỏi" vì thiếu
ngủ và bạo lực → Đó là hình ảnh một con
người lam lũ, mất hết sinh
lực, niềm vui và sự sống.
B. TÌM HIỂU CHI TIẾT

II. Nhân vật người đàn bà


2. Số phận đau khổ

• Ngoại hình xấu, mặt rỗ: không ai thèm lấy, lại


có mang trước khi có chồng
• Nghèo khổ, nhọc nhằn “lưng áo bạc phếch",
mặc cảm, tự ti
• Đôi mắt buồn khổ, chứa nhiều lo âu
→ Cái nghèo, cái đói, sự khắc nghiệt, lam lũ của
cuộc sống đã khiến diện mạo vốn đã không ưa
nhìn càng trở nên thô kệch
B. TÌM HIỂU CHI TIẾT

II. Nhân vật người đàn bà

• Chịu những nỗi đau khổ chồng chất: mệt


mỏi sau những đêm thức trắng kéo lưới, chịu
đựng những trận đòn của chồng, nơm nớp lo
sợ con cái bị tổn thương khi phải chứng kiến
cảnh bạo lực gia đình → đau đớn, xấu hổ, nhục
nhã
• Nhà đông con mà thuyền lại chật, có khi lại:
“biển động sóng gió” → cuộc sống khó khăn,
khắc nghiệt đè nặng lên
• Nghèo đòi đeo bám, phải ăn xương rồng
chấm muối
B. TÌM HIỂU CHI TIẾT

II. Nhân vật người đàn bà

• Đau đớn tột độ khi chứng kiến cảnh Phác –


con trai lại đánh cha của mình → bất lực chỉ
biết “chắp tay vái lấy vái để”
→ Âm thầm cam chịu những đòn roi của chồng,
ôm nỗi buồn tủi, đau đớn nhục nhã, giằng xé
vào bên trong.
B. TÌM HIỂU CHI TIẾT

II. Nhân vật người đàn bà


3. Vẻ đẹp tâm hồn và phẩm chất
người đàn bà làng chài
• Nguyên nhân vũ phu của người chồng: do
hoàn cảnh ép buộc chứ không phải bản chất
• Người đàn bà hàng chài cần một người đàn
ông trên thuyền để chèo chống khi phong ba
bão táp ập đến → nhận thức được hoàn cảnh
và lẽ sống của bản thân
• Chấp nhận bất hạnh, sống chung với nó và
tìm ra những hạnh phúc nhỏ trong đó: “vả lại,
ở trên thuyền cũng có lúc vợ chồng con cái
chúng tôi sống hoà thuận, vui vẻ”
B. TÌM HIỂU CHI TIẾT

II. Nhân vật người đàn bà


4. Vẻ đẹp khoan dung, nhân hậu, độ
lượng của người phụ nữ

• Chị tự nguyện cho chồng đánh, không kêu,


không chống trả, không chạy trốn → một kẻ
ngu muội chìa lưng cho chồng đánh (cái nhìn
từ xa)
• Chị không trách chồng mà kéo tội lỗi về phía
mình → vẻ đẹp nhân hậu của người phụ nữ
Việt Nam
B. TÌM HIỂU CHI TIẾT

II. Nhân vật người đàn bà

• Chị chấp nhận những trận đòn roi như một


cách giải tỏa những bức bách, u uất trong
lòng người chồng → hi sinh cao cả, chị hiểu
chồng mình
• Chị thấy trong chuyện này mình là người có
lỗi: “nhưng cái lỗi chính là đám đàn bà ở
thuyền đẻ nhiều quá…”
B. TÌM HIỂU CHI TIẾT
• Coi việc mình bị hành
II. Nhân vật người đàn bà hạ, chịu đói khổ là lẽ
5. Vẻ đẹp tình mẫu tử thiêng liêng và đương nhiên, là vì hạnh
cao cả phúc con cái: “đàn bà
trên thuyền chúng tôi ...
• “Người đàn bà hàng chài chúng tôi sống cho con đất được”.
chứ không phải sống cho mình” → vô tình để • Muốn nuôi con khôn
thằng bé Phác nhìn thấy cảnh trái ngang lớn nên chịu đựng
→ Vừa thương con, vừa đau đớn và vừa xấu hổ hành hạ để ở cùng các
• Van nài đứa con, ôm chầm lấy nó con. Niềm vui nhỏ nhoi,
→ Sợ nó hành động dại dột với bố nó tội nghiệp: “vui nhất là
khi thấy chúng được ăn
no”
B. TÌM HIỂU CHI TIẾT

II. Nhân vật người đàn bà

→ Người đàn bà tưởng chừng thô kệch , xấu xí kia lại mang trong mình cách
sống đơn giản mà sâu sắc , từng trải không hề có trong sách vở. Người phụ nữ
đó hiểu được và bao dung cho hoàn cảnh của chồng mình – điều mà bên
ngoài nhìn vào ai cũng coi là sự ngu ngốc, khờ khạo. Cô cũng mang trong
minhg vẻ đẹp tình mẫu tử bao la, chấp nhận cuộc sống bị bạo lực, chà đạp,
nghiệt ngã để đem lại cuộc sống đầy đủ cho những đứa con của mình.Từ đó ta
cũng thấy được vẻ đẹp của người đàn bà làng chài cũng như vẻ đẹp của người
phụ nữ Việt Nam vừa bao dung, độ lượng vừa sâu lắng, trầm lặng.
B. TÌM HIỂU CHI TIẾT

III. Hình tượng các nhân vật


1. Nhân vật người đàn ông
• Chỉ xuất hiện hai lần
o Lần thứ nhất: dưới đôi mắt của Phùng khi
chứng kiến cảnh đánh vợ tàn bạo của hắn
o Lần thứ hai: qua lời kể của người đàn bà ở
toà án huyện
• Lai lịch
o Không đi lính nguỵ mà trốn quân địch
→ Cuộc sống nghèo khổ, túng quẫn
o “Là một anh con trai cục tính nhưng
hiền lành lắm, không bao giờ đánh đập tôi"
→ Mẫu người đàn ông lí tưởng
B. TÌM HIỂU CHI TIẾT
III. Hình tượng các nhân vật
1. Nhân vật người đàn ông
• Ngoại hình
o “Tấm lưng rộng và cong như một chiếc
thuyền”
o “Chân đi chữ bát, bước từng bước chắc
chắn"
o “Mái tóc tổ quạ"
o “Hàng lông mày cháy nắng rủ xuống hai
con mắt đầy vẻ độc dữ"
→ Ngoại hình thô kệch và hung dữ
→ Hoàn cảnh sống đó đã làm người đàn ông thay
đổi tâm tính thành kẻ vũ phu
B. TÌM HIỂU CHI TIẾT
III. Hình tượng các nhân vật
1. Nhân vật người đàn ông
• Hành động
o Lớn tiếng quát mắng
o Dùng chiếc thắt lưng quật tới tấp vào lưng
người vợ
→ Hành động độc ác, bạo lực, vô cảm
→ Hành động đánh vợ của gã đàn ông là tàn nhẫn, thú
tính
o “Lão đàn ông định giằng lại chiếc thắt lưng
nhưng chẳng được nữa, liền dang thẳng cánh
cho thằng bé hai cái tát khiến thằng nhỏ lảo → Hành động man rợ của một
đảo ngã dúi xuống cát” con thú không có tình người
B. TÌM HIỂU CHI TIẾT
III. Hình tượng các nhân vật
1. Nhân vật người đàn ông
• Góc nhìn của Phùng, Đẩu và bé Phác: người đàn
ông chính là thủ phạm gây ra sự đau khổ cho
người đàn bà → đáng phải lên án và đấu tranh
• Góc nhìn của người đàn bà và người đàn ông:
người đàn ông là nạn nhân của hoàn cảnh sống
→ đồng cảm, thấu hiểu, chia sẻ
→ phải có cái nhìn đa chiều và toàn diện
→ Xuất hiện “thoáng qua" nhưng diện mạo, ngôn ngữ,
hành động, tính cách cục cằn, tàn nhẫn của hắn được
bộc lộ một cách rõ nét và khách quan
B. TÌM HIỂU CHI TIẾT

2. Nhân vật Đẩu


• Khái quát về nhân vật
o Từng là một người lính chiến đấu
o Anh là đồng đội cũ của nghệ sĩ nhiếp ảnh
Phùng
o Hòa bình lập lại, Đẩu trở thành "vị Bao
Công của cái phố huyện vùng biển"
• Vị chánh án trách nhiệm với công việc,
giàu tình yêu thương với con người
o Mời người đàn bà hàng chài lên tòa án
huyện để giúp chị thoát khỏi cuộc sống
như địa ngục bên người chồng vũ phu
B. TÌM HIỂU CHI TIẾT

2. Nhân vật Đẩu

o Bất bình, giận dữ trước sự độc ác của


người đàn ông " Ba ngày một trận nhẹ,
năm ngày một trận nặng. Cả nước không
có một người chồng nào như hắn"
o Cố gắng khuyên nhủ người đàn bà bỏ → Hành động này cũng thể hiện
chồng, giải thoát khỏi cuộc sống đau khổ: được sự bất bình trước cái ác; tình
"chị không sống nổi với cái lão đàn ông vũ thương, sự thấu hiểu, sẻ chia với
phu ấy đâu" con người và quyết tâm đấu tranh
để bảo vệ bình yên, hạnh phúc
cho những con người bất hạnh.
B. TÌM HIỂU CHI TIẾT

2. Nhân vật Đẩu


• Biết tôn trọng, lắng nghe người khác
o Không dùng quyền lực để ép buộc người đàn bà bỏ chồng và tôn
trọng ý kiến của chị "Chị nghĩ thế nào?"
o Kiên nhẫn lắng nghe câu chuyện của người đàn bà dù bất bình và
"không sao hiểu được" thái độ của người đàn bà ấy
• Sự biến đổi trong nhận thức, tình cảm của Đẩu
o Đẩu ngỡ ngàng nhận ra những góc khuất đằng sau câu chuyện gia
đình của người đàn bà ấy
o Đẩu nhận ra rằng mình đã quá nóng vội, thiếu sự sâu sắc khi nhìn
nhận, đánh giá một vấn đề nên chỉ thấy được cái bề nổi xù xì mà chưa
thấy được góc khuất đa diện, phức tạp bên trong + Hiểu được căn
nguyên của những nghịch lí
B. TÌM HIỂU CHI TIẾT

3. Chị của Phác


• Chị Phác: có những hành động đúng đắn, biết lo toan, là chỗ dựa vững
chắc cho người mẹ
o Chị thằng Phác là một cô bé ốm yếu mà can đảm
o Phải vật lộn để tước con dao trên tay thằng em trai, ngăn em làm việc
trái luân thường đạo lí
o Cô bé là điểm tựa vững chắc của người mẹ đáng thương, cô đã hành
động đúng khi cản được việc làm dại dột của đứa em, lại biết chăm sóc, lo
toan khi mẹ phải đến tòa án huyện
o Trong lòng tan nát vì đau đớn: bố điên cuồng hành hạ mẹ, vì thương mẹ
thằng em định cầm dao ngăn bố lại
B. TÌM HIỂU CHI TIẾT

4. Phác

• Phác: thương mẹ theo kiểu trẻ con xốc nổi,


theo cách của đứa con trai vùng biển
• Thiện
o Thương mẹ theo kiểu của một cậu bé
o “Lặng lẽ đưa mấy ngón tay khẽ sờ trên
khuôn mặt người mẹ, như muốn lau đi
những giọt nước mắt chứa đầy trong
những nốt rỗ chằng chịt”
→Hình ảnh thằng Phác khiến người
o “Nó tuyên bố với các bác ở xưởng đóng
đọc cảm động bởi tình thương mẹ
thuyền rằng nó còn có mặt ở dưới biển này
dạt dào
thì mẹ nó không bị đánh”
B. TÌM HIỂU CHI TIẾT

4. Phác
• Ác
o Giận dữ, căng thẳng
o Nhảy xô vào cha
o Giằng thắt lưng, vung khoá sắt quật vào
người cha, dắt dao găm định chống lại bố
→ Niềm tin trong trẻo của tuổi thơ đã bị rạn vỡ
→ Hành động dũng cảm bảo vệ mẹ trước sự tàn
bạo của cha
→ Vừa đáng thương vừa đáng trách bởi hành
động đánh lại cha được xem là bất hiếu, nhưng
suy cho cùng nó cũng chỉ muốn bảo vệ người
B. TÌM HIỂU CHI TIẾT

IV. Chi tiết tấm ảnh được chọn


trong “bộ lịch năm ấy"
• Khi nhìn vào bức ảnh Phùng không còn hạnh
phúc như khi bắt gặp được khoảnh khắc trời cho
ấy nữa mà anh mang đầy những suy tư, trăn trở
bởi anh là người hiểu hơn ai hết sự thật tàn khốc
đằng sau một khung cảnh toàn bích và tuyệt đẹp
o “Nhìn thấy từ bãi xe tăng hỏng"
• Trong cảm nhận của Phùng, bức tranh không còn
chất thơ mộng, lãng mạn nghệ thuật nữa mà
thấm đượm hơi thở của cuộc đời
B. TÌM HIỂU CHI TIẾT

IV. Chi tiết tấm ảnh được chọn


trong “bộ lịch năm ấy"
o Thông qua tình huống truyện đặc sắc, Nguyễn Minh Châu đã thể hiện được
quan niệm sâu sắc về cuộc đời và nghệ thuật giữa người nghệ sĩ với con người
→ Chính những cảm nhận này đã mang đến những nỗi trăn trở đặc biệt của Phùng
mỗi khi nhìn lại bức ảnh mình từng chụp

• Bởi vậy, chỉ Phùng mới có thể cảm nhận và có cái nhìn khác về tác phẩm nghệ
thuật của mình song Phùng đã chứng kiến những câu chuyện đầy éo le, nghịch
lí của cuộc đời bằng những trải nghiệm, dám nhìn vào hiện thực dẫu tàn khốc và
vô tình
B. TÌM HIỂU CHI TIẾT

IV. Chi tiết tấm ảnh được chọn


trong “bộ lịch năm ấy"

→ Thông qua tình huống truyện, Nguyễn Minh Châu đã thể hiện được quan
niệm sâu sắc về cuộc đời và nghệ thuật giữa người nghệ sĩ với con người. Qua
đó, ta nhận thấy được giá trị của bức ảnh cũng như giá trị nghệ thuật không
chỉ là cảnh sắc hay vẻ đẹp tuyệt mỹ của nó mà bức ảnh sẽ giá trị nếu nó phản
chiếu được hiện thực cuộc sống của con người.
CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA 02.02.2024

C. TỔNG KẾT

NHÓM 3 12D7
C. TỔNG KẾT

1. Giá trị nội dung

• Truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa mang đến một bài học đúng đắn về cách
nhìn nhận cuộc sống và con người
• Đồng thời, câu chuyện trong bức ảnh nghệ thuật cũng đặt ra một vấn đề về
nghệ thuật cho người nghệ sĩ
o Không nên nhìn cuộc sống qua lăng kính màu hồng mà cần phải lăn xả vào
hiện thực để nhìn nhận nó một cách đúng đắn
o Phải rút ngắn khoảng cách giữa cuộc sống và nghệ thuật, trả nghệ thuật về
đúng với ý nghĩa thực của nó
C. TỔNG KẾT

2. Giá trị nghệ thuật

• Nghệ thuật xây dựng tình huống truyện độc đáo: Tác giả đã dựng nên tình
huống nghịch lí giữa hình ảnh của con thuyền khi ở ngoài xa với con thuyền lúc
đến gần để tạo ra tình huống nhận thức cho nhân vật của mình, cũng là cho
người đọc
• Cách khắc họa nhân vật, cốt truyện hấp dẫn kết hợp với ngôn ngữ sử dụng rất
linh hoạt, sáng tạo góp phần làm nổi bật chủ đề tư tưởng của tác phẩm
• Giọng điệu: chiêm nghiệm, suy tư, trăn trở phù hợp với tình huống nhận thức
→ Nét đặc trưng trong phong cách nghệ thuật của Nguyễn Minh Châu
• Ngôn ngữ giản dị đằm thắm mà đầy dư vị
Cảm ơn mọi người đã
lắng nghe.

You might also like