Professional Documents
Culture Documents
LỜI MỞ ĐẦU.....................................................................................................3
A: NHỮNG NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA LÍ THUYẾT CUNG CẦU...............4
1. THỊ TRƯỜNG VÀ GIÁ CẢ THỊ TRƯỜNG..............................................4
2. CẦU.............................................................................................................4
2.1. Khái niệm về cầu và luật cầu...............................................................4
2.2. Đồ thị và phương trình đường cầu.......................................................5
2 3. Các yếu tố tác động đến cầu và sự di chuyển dịch chuyển đường cầu 5
3. CUNG.........................................................................................................8
3.1. Khái niệm về cung và luật cung...........................................................8
3.2. Phương trình và đồ thị đường cung......................................................8
3.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến cung ; sự di chuyển và dịch chuyển đường
cung.............................................................................................................8
4. CÂN BẰNG THỊ TRƯỜNG.....................................................................11
4.1. Trạng thái cân bằng thị trường...........................................................11
4.2. Trạng thái dư thừa và thiếu hụt hàng hóa...........................................12
4.3. Thay đổi về trạng thái cân bằng cung cầu..........................................13
B:VÍ DỤ MINH HỌA CUNG, CẦU VÀ GIÁ CẢ THỊ TRƯỜNG CỦA MẶT
HÀNG KHẨU TRANG TRONG NƯỚC TRƯỚC, TRONG KHI DỊCH
COVID BÙNG PHÁT VÀ KHI ĐƯỢC KIỂM SOÁT HOÀN TOÀN (2020-
2022).................................................................................................................16
1. TÌNH HÌNH DIỄN BIẾN THỊ TRƯỜNG KHẨU TRANG.....................16
1.1. Trước thời điểm dịch covid bùng phát...............................................16
1.2. Khi bùng phát dịch covid-19..............................................................17
1.3. Khi dịch bệnh được kiểm soát hoàn toàn...........................................19
2. BIỆN PHÁP VÀ CÁCH KHẮC PHỤC ĐỂ VƯỢT QUA GIAI ĐOẠN
KHÓ KHĂN..................................................................................................19
2.1 Chính sách của chính phủ....................................................................19
2.2. Tìm ra sản phẩm thay thế...................................................................20
TỔNG KẾT.......................................................................................................21
2.1.2. Luật cầu:Số lượng hàng hóa được cầu trong khoảng thời gian đã cho tăng
lên khi giá của hàng hóa đó giảm xuống và ngược lai, giả định các yếu tố khác không
thay đổi. .(Trích giáo trình Kinh tế học vi mô 1 – 2019 do TS.Phan Thế Công chủ
biên)
2.3. Các yếu tố tác động đến cầu và sự di chuyển dịch chuyển đường cầu
2.3.1. Tác động của giá đến cầu
Các nhà kinh tế coi luật cầu là một phát minh quan trọng của kinh tế học: người
tiêu dùng sẽ mua nhiều hầng hóa, dịch vụ hơn nếu như giá của hàng hóa hoặc dịch
đó giảm xuống trong điều kiện các yếu tố khác không đổi.
Sự di chuyển trên đường cầu là sự thay đổi của lượng cầu do chính giá hàng hóa
đang xét thay đổi giả định các yếu tố khác không thay đổi.
2.3.2.2. Số lượng người tiêu dùng (Hay quy mô thị trường):là yếu tố quan trọng xác
định xác định lượng tiêu dùng tiềm năng.
Thị trường càng nhiều người tiêu dùng thì cầu càng tăng và ngược lại. Cùng
với sự gia tăng dân số, cầu đối với hầu hết tất cả các loại hàng hóa đều tăng.
VD: Những mặt hàng được tiêu dùng bởi hầu hết người dân là những mặt hàng thiết
yếu nên số lượng người mua trên thị trượng này rất lớn, vì vậy cầu đối với mặt hàng
này rất lớn.
Khi số lượng người tiêu dùng thay đổi sẽ làm dịch chuyển đường cầu, khi số
lượng người tiêu dùng tăng đường cầu sẽ dịch chuyển sang phải, và khi số lượng
người tiêu dùng giảm đường cầu sẽ dịch chuyển sang trái.
2.3.2.3. Các chính sách kinh tế của chính phủ: Đánh thuế vào người tiêu dùng thì
cầu sẽ giảm, chính phủ trợ cấp người tiêu dùng thì cầu sẽ tăng.
2.3.2.5. Giá của hàng hóa liêm quan trong tiêu dùng
Sản phẩm hoặc hàng hóa thay thế trong kinh tế là một sản phẩm hoặc dịch vụ mà
người tiêu dùng thấy giống hoặc tương tự với sản phẩm khác. Việc tăng giá với sản
phẩm thay thế sẽ dẫn đến sự gia tăng nhu cầu đối với một mặt hàng nhất định và
ngược lại. Ví dụ, nếu tăng giá của một mặt hàng thay thế như trà, thì nhu cầu về một
mặt hàng như cà phê sẽ tăng vì cà phê sẽ tương đối rẻ hơn trà. Vì vậy, nhu cầu đối
với một hàng hóa nhất định bị ảnh hưởng trực tiếp bởi sự thay đổi giá của hàng hóa
thay thế.
Hàng hoá bổ sung là một loại hàng hóa hoặc dịch vụ được sử dụng cùng với một
hàng hóa hoặc dịch vụ khác. Thông thường, hàng hóa bổ sung có ít hoặc không có
giá trị khi được tiêu thụ một mình, nhưng khi kết hợp với một hàng hóa hoặc dịch vụ
khác, nó làm tăng thêm giá trị chung của sản phẩm. Việc tăng giá hàng hóa bổ sung
dẫn đến giảm nhu cầu đối với hàng hóa nhất định và ngược lại. Ví dụ, nếu giá của
một hàng hóa bổ sung như sữa đặc tăng, thì nhu cầu đối với cà phê sẽ giảm nhẹ vì sẽ
2.3.2.6. Thị hiếu, phong tục, tập quán, mốt quảng cáo,...
Thị hiếu và sở thích của người tiêu dùng có ảnh hưởng trực tiếp đến nhu cầu về
một mặt hàng. Điều này có thể được áp dụng cho các sản phẩm thời trang, những sản
phẩm có tính phân hoá cao, v.v. Ví dụ, nếu một mặt hàng thời trang nổi tiếng có và
được người tiêu dùng ưa thích, nhu cầu mua hàng chắc chắn sẽ tăng lên. Mặt khác,
nhu cầu đối sẽ giảm, nếu người tiêu dùng không có sở thích hoặc ưu tiên cho mặt
hàng đó.
2.3.2.7. Các nhân tố khác: Môi trường tự nhiên, điều kiện thời tiết, khí hậu, chính
trị,...
Sự thay đổi cầu với hàng hóa, dịch vụ còn phụ thuộc về các yếu tố khác như các
yêu tố thuộc về tự nhiên hay thời tiết, khí hậu hay những yếu tố mà chúng ta không
thể nào dự đoán trước được.
3. CUNG
3.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến cung ; sự di chuyển và dịch chuyển đường cung
3.3.1. Tác động của giá đến cung
Giá có thể được hiểu là những gì người tiêu dùng sẵn sàng trả để nhận được
hàng hóa hoặc dịch vụ. Đây là yếu tố chính ảnh hưởng đến nguồn cung cấp sản
phẩm. Trong nguyên lý cung cầu, khi giá của sản phẩm tăng lên, nguồn cung của
sản phẩm cũng tăng và ngược lại. Đây có thể hiểu là sự dịch chuyển về giá. Trái lại,
khi có bất kỳ dấu hiệu nào về việc tăng giá của sản phẩm trong tương lai, thì nguồn
cung trên thị trường ở thời điểm hiện tại sẽ giảm để thu được nhiều lợi nhuận hơn
sau này. Ngược lại, nếu giá bán dự kiến giảm, nguồn cung trên thị trường hiện tại sẽ
tăng mạnh.
Bên cạnh đó, giá bán của hàng hóa thay thế và hàng hóa bổ sung cũng ảnh
hưởng đến nguồn cung cấp sản phẩm.
Sự di chuyển trên đường cung là sự thay đổi do chính giá hàng hóa thay đổi, giả
định các yếu tố khác không thay đổi.
Việc cung cấp sản phẩm và chi phí sản xuất có mối quan hệ trái ngược với nhau.
Đối với các công ty, nếu chi phí sản xuất tăng, việc cung cấp sản phẩm sẽ phải thu
hẹp lại để tiết kiệm tài nguyên.
10
Tại một mức giá mà lượng cầu bằng lượng cung ta gọi là cân bằng thị trường.
Nếu giá thị trường thấp hơn giá cân bằng, lượng cầu của người tiêu dùng sẽ vượt
lượng cung của nhà sản xuất; nếu giá thị trường cao hơn mức giá cân bằng,
lượng cần của người tiêu dùng sẽ ít hơn lượng cung của nhà sản xuất.
11
Khi cầu tăng và cung không đổi giá, cân bằng và lượng cân bằng tăng. Chẳng
hạn như khi thu nhập của người tiêu dùng tăng lên, cầu đối với hàng hóa xa xỉ sẽ
tăng lên làm đường cầu dịch chuyển qua phải. Hình 3.3 cho thấy sự dịch chuyển của
đường cầu làm cho điểm cân bằng di chuyển từ điểm E0 đến E2. Tại điểm cân bằng
mới, giá cân bằng cao hơn so với ban đầu và lượng cân bằng cũng cao hơn.
Khi cầu giảm vì cung giữ nguyên, giá cân bằng và lượng cân bằng giảm. Làm cho
đường cầu dịch chuyển sang trái từ D0 đếm D1 và điểm cân bằng dịch chuyển từ E0
đến E1. Tại đây giá cân bằng giảm và lượng cân bằng giảm.
13
Khi cung tăng và cầu không đổi, giá cân bằng sẽ giảm và lượng cân bằng sẽ tăng
. VD: Khi có sự cải tiến về máy móc phục vụ cho việc cày cấy thu hoạch khiến cho
sản lượng lúa năm nay cao hơn cùng kỳ năm trước ( các yếu tố khác không thay
đổi ). Lúc đó, lượng cung tăng, đường cung dịch chuyển từ S0 đến S1, điểm cân bằng
dịch chuyển từ E0 đến E1. Tại đây, giá cân bằng giảm, lượng cân bằng tăng lên.
Khi cung giảm và cầu không đổi, giá cân bằng tăng và lượng cân bằng cân bằng
sẽ giảm. VD: Khi thời tiết xấu, mưa bão kéo dài khiến cho lúa năm nay bị mất mùa,
gây ra sự suy giảm đáng kể lượng cung về gạo trên thị trường ( trong khi các yếu tố
khác không thay đổi) làm đường cung dịch chuyển sang trái từ S0 đến S2. Lượng cầu
trên thị trường không đổi nên đường cầu vẫn giữ. Lúc này đường cung mới S2 cắt
đường cầu D0 tại điểm cân bằng mới là E2. Tại đây, giá cân bằng tăng và số lượng
cân bằng giảm.
14
-TH2: Khi cung tăng nhanh hơn cầu ( hình 3.5b), giá cân bằng giảm và lượng cân
bằng tăng.
-TH3: Cả cầu và cung tăng một lượng như nhau (hình 3.5c) thì giá cân bằng
không đổi còn lượng cân bằng tăng.
15
Như vậy chúng ta có thể thấy rằng khi cả cung và cầu đều tăng thì
lượng cân bằng tăng lên nhưng giá cân bằng có thể không đổi, có thể giảm xuống
hoặc tăng lên tùy thuộc vào tốc độ tăng của cung so với cầu hoặc ngược lại.
B:VÍ DỤ MINH HỌA CUNG, CẦU VÀ GIÁ CẢ THỊ TRƯỜNG CỦA MẶT
HÀNG KHẨU TRANG TRONG NƯỚC TRƯỚC, TRONG KHI DỊCH COVID
BÙNG PHÁT VÀ KHI ĐƯỢC KIỂM SOÁT HOÀN TOÀN (2020-2022)
- Năm 2020, thu nhập của 90% người tiêu dùng bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh:
- Khảo sát do Ipsos công bố cho biết, 90% người Việt Nam đều bị COVID-
19 gây ảnh hưởng đến thu nhập gia đình.
16
Khi dịch covid-19 bùng phát với tâm lí hoang mang lo sợ trước đại dịch cùng với sự
cần thiết mà nhu cầu về về khẩu trang y tế tăng mạnh mẽ. Các cửa hàng, hiệu thuốc,
siêu thị, cơ sở phân phối khẩu trang luôn trong tình trạng hết hàng. Người dân săn
lùng, tìm kiếm khẩu trang khắp nơi. Từ 2 – 3 giờ sáng người dân đã xếp hàng chờ
mua khẩu trang y tế. Có những hàng người dài cả cây số chỉ để chờ mua khẩu trang
mà còn không mua được. Nhiều người dân lo lắng, mua rất nhiều khẩu trang để tích
trữ.
- Giá khẩu trang được đẩy lên cao ngút. Các hiệu thuốc, các tiệm tạp hóa bắt đầu
có hành vi găm hàng, đẩy giá. Từ 50.000-150.000 đồng/hộp được đẩy lên tới
200.000-
500.000 đồng/hộp.
Bảng số liệu về khẩu trang bán ra đầu năm 2020 ( trong nước)
Thời gian Cung Giá (đồng/hộp)
(Triệu hộp)
Tháng 1 3,7 40,000
Tháng 2 4,15 100,000
Tháng 3 4,95 200,000
Tháng 5 4,62 300,000
Tháng 7 4,3 250,000
17
Downloaded by Linh H?i (haiiling005@gmail.com)
Từ bảng thống kê số liệu trên, có thể thấy vào tháng 1 năm 2020, khẩu trang vẫn
giữ ở mức giá bình ổn cơ bản. Tuy nhiên tới tháng 2/2020, sau khi ca bệnh thứ 26 ở
Trúc Bạch ( ca bệnh ngoài cộng đồng gần như đầu tiên ) đã dấy lên nỗi quan ngại sâu
sắc và sự lo lắng cho sức khỏe bản thân. Đánh vào tâm lý đó, người dân đổ xô đi mua
khẩu trang khiến mức khẩu trang ở tháng 2/2020 tăng mạnh, gây ra sự thiếu hụt hàng
hóa trầm trọng. Tới tháng 3, con số ấy tăng mạnh mẽ hơn và đồng thời tăng mức giá
lên tới mức cao chót vót.
Theo tìm hiểu của các trang báo, một phần nhu cầu của người dân quá cao không
cung ứng kịp, một phần cũng vì nguồn nhập khẩu trang quá cao mà không được bán
ra thị trường với mức giá vượt mức quy định nên nhiều hàng thuốc đã ngừng nhập
hàng. Ngoài ra, khi tại các trung tâm y tế, siêu thị không mua được khẩu trang người
dân đành phải tìm đến các cá nhân buôn bán khẩu trang trên mạng nhưng với giá cao
( khoảng 18-19 triệu đồng ) cho một thùng.
Sau đó, giai đoạn dịch bệnh vào những tháng 5-6/2021, mặc dù giá của khẩu
trang y tế tăng cao nhưng cung về KTYT lại giảm. Cụ thể là tháng 5 cung là 4,62
triệu hộp, tháng 7 là 4, triệu hộp.
-Nguyên nhân : Do ảnh hưởng của dịch Covid dẫn đến nhiều cửa khẩu bị chặn,
hàng hóa không thể nhập từ các nước cũng như vận chuyển trong nước được, dẫn
đến sự thiếu hụt về tài nguyên. Đến thời điểm này, nhiều nhà sản xuất nhận ra lợi
nhuận của mình đang giảm sút, họ đã bắt đầu thay đổi kế hoạch kinh doanh về hướng
ban đầu.Tuy vậy, khi tài nguyên X khan hiếm, dẫn đến cung lúc này giảm mạnh.
Tình trạng thiếu hụt hàng hóa khẩu trang trong một thời gian ngắn đã gây ra sức
ép cho hệ thống sản xuất. Đồng thời, dịch bệnh cũng trở thành một trở ngại to lớn
khiến cung khẩu trang đang thiếu hụt lại càng khó sản xuất
Dẫn đến hiện trạng : Nạn sản xuất khẩu trang nhái, giả bắt đầu xuất hiện ản hưởng
đến sức khỏe cũng như tâm lý của người tiêu dùng.
18
20
Xã hội đang vận động phát triển ngày càng văn minh hiện đại hơn, đời sống của
con người không ngừng cải thiện và ngày càng nâng cao hơn. Vì lẽ đó mà nhu cầu về
đời sống vật chất và tinh thần của mỗi người thay đổi từng ngày. Đặc biệt con người
ngày càng có nhu cầu về hàng hóa và dịch vụ. Do đó để đáp ứng được nhu cầu ngày
càng cao của con người thì các dịch vụ cung cấp, mua bán hàng hóa cũng phát triển
không ngừng.
Thị trường kinh tế ngày càng phát triển mở rộng đa dạng hơn. Không chỉ có vậy
do thị hiếu của người tiêu dùng nên sản phẩm làm ra muốn tiêu thụ được trên thị
trường thì điều cốt yếu mà sản phẩm làm ra phải đảm bảo về cả mẫu mã và chất
lượng. Các doanh nghiệp muốn phát triển thì phải tạo được uy tín cho thương hiệu
của mình phải nắm bắt được lượng cầu của thị trường để đưa ra lượng cung phù hợp,
cũng như hiểu được thị hiếu và khả năng thanh toán của người tiêu dùng.
Nhìn chung thì cung cầu là hai phạm trù kinh tế.Qua chúng mà Chính phủ có
thể đánh giá sự tăng giảm kinh tế của cả một đất nước từ đó đưa ra hướng giải quyết
hợp lí. Các doanh nghiệp, nhà cung cấp thì nắm bắt được thị hiếu, nhu cầu của khách
hàng và khả năng đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp về số lượng, chất lượng, mẫu
mã, giá cả thị trường, để từ đó lập kế hoạch và phương án sản xuất kinh doanh phù
hợp. Đây là vấn đề cấp thiết mang tính toàn cầu.
21