Việc thay đổi thời điểm đóng mở xupap sẽ ảnh hưởng ra sao trong động cơ đốt

trong?
(News.oto-hui.com) – Trên động cơ 4 kỳ theo lý thuyết trục khuỷu quay 2 vòng
ứng 720o. Một kỳ ứng 180o, pít tông di chuyển từ điểm chết trên (ĐCT) xuống
điểm chết dưới (ĐCD) hoặc ngược lại. Xupap nạp và xupap thải phải đóng mở để
nạp khí vào và thải khí ra để thực hiên 4 quá trình: nạp, nén, cháy giãn nở, thải.
Dưới đây là những ảnh hưởng tạo ra do việc thay đổi thời điểm đóng mở xupap
trong động cơ đốt trong.

Ảnh hưởng của thời điểm đóng mở xupap đến hiệu quả của động cơ:

Pha phân phối khí.

Pha phân phối khí động cơ bốn kỳ không tăng áp:
j1- góc mở sớm xupap nạp. j2 – góc đóng trễ xupap nạp
j3- góc mở sớm xupap xả. j4 – góc đóng trễ xupap xả
js- góc đánh lửa hoặc phun dầu sớm.
1. Ảnh hưởng của việc thay đổi thời điểm mở xupap xả (Exhaust Valve Opening
Timing – EVO):
Xupap thải bắt đầu mở sẽ làm cho áp suất cao trong xylanh trong quá trình đốt
cháy được thoát ra ngoài qua hệ thống xả.
Xupap thải mở sớm trước khi piston tới điểm chết dưới (điểm b’ trên hình) sẽ tạo
điều kiện thuận lợi cho quá trình thải bằng cách cho sản vật cháy tự thoát ra ngoài
nhờ chênh áp giữa xylanh và đường thải. Với mục đích giảm tải trọng động cho
xupap cần phải cho xupap mở và đóng đường thông một cách từ từ. Chính vì vậy
việc mở sớm xupap thải nhằm tạo ra giá trị “thời gian-tiết diện” đủ để áp suất
trong xylanh giảm tới mức yêu cầu khi piston đi ngược từ điểm chết dưới lên
điểm chết trên. Khi đã mở sớm xupap thải vào thời điểm hợp lý sẽ làm giảm công
tiêu hao cho việc đẩy khí thải ra ngoài.
Nhưng nếu mở xupap thải quá sớm sẽ làm giảm công giãn nở trên đồ thị công qua
đó làm giảm công suất động cơ.
Hai yêu cầu trên mâu thuẫn với nhau. Trên các động cơ đốt trong cổ điển thì pha
phân phối khí được chọn cố định nên phải cân đối lợi ích giữa hai yếu tố trên.
Còn trên các động cơ có trang bị hệ thống phân phối khí thông minh thì hệ thống
sẽ thay đổi thời điểm mở xupap thải sao cho động cơ đạt được hiệu suất cao nhất
ở mọi tốc độ và tải động cơ.
Ở chế độ tải nhỏ hay một phần tải động cơ sẽ đạt hiệu suất cao hơn nếu như thời
điểm mở xupap thải càng gần ĐCD hơn càng tốt vì ở chế độ này áp lực khí cháy
trong xylanh nhỏ hơn nên cũng cần ít thời gian hơn để đẩy khí cháy ra ngoài.
Ngược lại khi động cơ ở chế độ toàn tải thì cần mở xupap thải sớm tức trước khi
piston tới ĐCD vì cần có đủ thời gian để đẩy sạch khí cháy ra ngoài, tuy mất một
ít công trên đồ thị P-V nhưng bù vào đó quá trình nạp trong chu kỳ kế tiếp có lợi
ích lớn hơn nên nhìn chung động cơ sẽ đạt được hiệu quả cao hơn.