TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ

THUẬT TP. HỒ CHÍ MINH

KHOA CÔNG NGHỆ HH&TP



TIỂU LUẬN CUỐI KÌ

(Môn học: Triết học Mác – Lênin)

QUAN ĐIỂM CỦA TRIẾT HỌC MÁC –

LÊNIN VỀ PHẠM TRÙ CÁI RIÊNG –
CÁI CHUNG VÀ VẬN DỤNG MỐI
QUAN HỆ BIỆN CHỨNG GIỮA CÁI
CHUNG VÀ CÁI RIÊNG VÀO HOẠT
ĐỘNG THỰC TIỄN CỦA BẢN THÂN

Trang 1
 MÃ MÔN HỌC VÀ MÃ LỚP:
LLCT130105_23_1_04CLC

NHÓM THỰC HIỆN:

Nhóm 3

GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN:

Nguyễn Thị Quyết

1. Vũ Hoàng
Uyên
Phương
23116090
2. Vũ Lê Việt
Nghĩa
23116079
3. Nguyễn Bùi
Gia Uyên
23116115
4. Nguyễn Thị
Hoài
Thương
23116110

Trang 1
 5. Trương
Thế Hoàng
Phúc
23116088
6. Nguyễn Thị
Quế Anh
23116044

TP. HỒ
CHÍ MINH
TRƯỜNG
ĐẠI HỌC
SƯ PHẠM
KỸ
THUẬT
TP. HỒ
CHÍ MINH

KHOA CÔNG NGHỆ HH&TP



Trang 1
 TIỂU LUẬN CUỐI KÌ

(Môn học: Triết học Mác – Lênin)

QUAN ĐIỂM CỦA TRIẾT HỌC MÁC –

LÊNIN VỀ PHẠM TRÙ CÁI RIÊNG –
CÁI CHUNG VÀ VẬN DỤNG MỐI
QUAN HỆ BIỆN CHỨNG GIỮA CÁI
CHUNG VÀ CÁI RIÊNG VÀO HOẠT
ĐỘNG THỰC TIỄN CỦA BẢN THÂN

MÃ MÔN HỌC VÀ MÃ
LỚP: LLCT130105_23_1_04CLC

NHÓM THỰC HIỆN:

Nhóm 3

GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN:

Nguyễn Thị Quyết

1. Vũ Hoàng
Uyên
Phương
23116090

Trang 1
 2. Vũ Lê Việt
Nghĩa
23116079
3. Nguyễn Bùi
Gia Uyên
23116115
4. Nguyễn Thị
Hoài
Thương
23116110
5. Trương
Thế Hoàng
Phúc
23116088
6. Nguyễn Thị
Quế Anh
23116044
HỒ CHÍ
MINH,
2023

NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN

Trang 1
………………………………………………
………………………………………………
………………………………………………
………………………………………………
………………………………………………
………………………………………………
………………………………………………
………………………………………………
………………………………………………
………………………………………………
………………………………………………
………………………………………………
………………………………………………
………………………………………………
………………………………………………
………………………………………………
………………………………………………
………………………………………………
………………………………………………
………………………………………………
………………………………………………
………………………………………………
.

Trang 1
Điểm:……………………..

KÝ TÊN

MỤC LỤC

Trang 1
PHẦN MỞ
ĐẦU………………………………………
…………………………1

Chương 1: Quan điểm của triết học Mác

– Lênin về cặp phạm trù cái riêng – cái
chung
………………………………………………
…………………………4

1.1.Khái niệm về cặp phạm trù cái chung

– cái riêng………………………….4

2.1.1.Cái riêng:
………………………………………………
……………….4

2.1.2.Cái chung:
………………………………………………
………………4

1.2.Mối quan hệ biện chứng giữa cái

chung và cái riêng………………………..5

Trang 1
 1.3.Ý nghĩa phương pháp luận :
………………………………………………
…8

Trang 1
 PHẦN MỞ ĐẦU

1.Lý do chọn chủ đề:

Trong sự vận hành của tự nhiên, nhân

quả là mối liên hệ được lặp đi lặp lại nhiều
nhất và phổ biến nhất. Do đó có thể nói “
Phạm trù triết học” được cho là một hình
thức hoạt động trí óc phổ biến của con
người, và nó còn là những mô hình tư tưởng
phản ánh những thuộc tính của mối liên hệ
vốn có ở tất cả các đối tượng tự nhiên. Có
tất cả sáu cặp phạm trù cơ bản trong phép
duy vật biện chứng của Triết học Mác-
Lênin: cái chung và cái riêng, tất nhiên và
ngẫu nhiên, nguyên nhân và kết quả, nội
dung và hình thức , bản chất và hiện tượng,
khả năng và hiện thực. Những cặp phạm trù
đó đều phản ánh những cái hình thức tồn
tại, những mặt và cũng như những mối liên
hệ phổ biến của hiện thực khách quan.

Trang 1
Trong đó, cặp phạm trù có thể làm rõ được
sự đồng nhất và khác biệt của khách thể đó
chính là cặp phạm trù cái chung và cái
riêng. Với mục tiêu làm rõ cũng như nắm
vững kiến thức cở bản của Triết học Mac-
Lenin để có thể vận dụng vào thực tế, củng
cố tư tưởng và niềm tin vảo chủ nghĩa mác-
Lennin. Bài báo cáo được chia làm hai phần
như sau: phần một, đưa ra quan điểm của
triết học Mac -lenin về cặp phạm trù cái
chung và cái riêng; phần hai, vận dụng mối
quan hệ biện chứng của cặp phạm trù vào
hoạt động thực tiễn của bản thân.

Trong tư tưởng của Mác-Lênin, có một

sự quan tâm sâu sắc đối với mối quan hệ
giữa cái riêng và cái chung. Đây không chỉ
là một vấn đề triết học, mà là một yếu tố chủ
chốt định hình chủ nghĩa và xã hội chủ
nghĩa. Trong bối cảnh của thời kỳ lịch sử,
triết học Mác-Lênin về cặp phạm trù cái
riêng – cái chung trở thành một mốc quan
trọng định hình cách nhìn nhận và vận dụng

Trang 1
của những người theo lý tưởng xã hội chủ
nghĩa.

Trong bài báo cáo này, chúng ta sẽ đi

sâu vào quan điểm của Mác-Lênin về cặp
phạm trù cái riêng – cái chung, phân tích ý
nghĩa và tầm ảnh hưởng của nó đối với lịch
sử, chính trị và xã hội. Hãy cùng điểm mặt
những cơ sở triết lý và bối cảnh lịch sử mà
Mác-Lênin đã xây dựng quan điểm của
mình, và khám phá cách mà ông nhìn nhận
về sự tương đồng giữa cái riêng và cái
chung, làm thế nào ông áp dụng nó vào thực
tế và thách thức to lớn của triết lý này đối
diện trong thế giới hiện đại của chúng ta. Để
tìm hiểu rõ hơn về vai trò của mối quan hệ
của cái chung và cái riêng nên chúng em
chọn chủ đề: “ Vận dụng mối quan hệ biện
chứng giữa cái chung và cái riêng vào hoạt
động thực tiễn của bản thân.”

2.Mục tiêu nghiên cứu:

Trang 1
 - Phân tích và hiểu sự tương quan giữa
cái riêng và cái chung: Nghiên cứu những
đặc điểm riêng biệt và độc lập của cá thể,
cũng như những thuộc tính chung và phổ
biến của một nhóm, lớp, xã hội hay tổ chức.
Tìm hiểu về quá trình hình thành và phát
triển của cái riêng và cái chung trong xã
hội.

- Phân tích mối quan hệ biện chứng giữa

cái chung và cái riêng: Nghiên cứu sự tương
tác, đấu tranh và phát triển giữa cái chung -
cái riêng. Tìm hiểu về mối quan hệ phức tạp,
không đơn giản chỉ là sự tương phản, mà
còn là sự kết hợp và tương tác đôi hướng.

- Vận dụng vào hoạt động thực tiễn: Áp

dụng quan điểm về cái riêng - cái chung và
mối quan hệ biện chứng vào hoạt động thực
tiễn của bản thân, xã hội. Nghiên cứu cách
áp dụng triết lý Mác-Lênin vào các lĩnh vực
chính trị, kinh tế, xã hội, giáo dục và xây
dựng cách mạng. Tìm hiểu cách tăng cường
sự nhận thức, chịu trách nhiệm với cả cái

Trang 1
riêng và cái chung để phát triển xã hội và
đạt được mục tiêu cách mạng.

Mục tiêu chính của nghiên cứu là cung cấp

những kiến thức và hiểu biết sâu sắc về
quan hệ giữa cái riêng - cái chung, từ đó
đưa ra phương pháp và chính sách phù hợp
để xây dựng và phát triển một xã hội công
bằng và tiến bộ, tạo điều kiện thuận lợi cho
sự phát triển và tiến bộ của cá nhân và xã
hội.

3.Phương pháp nghiên cứu:

+ Nêu được các cơ sở lý luận liên quan

đến vận dụng mối quan hệ biện

chứng giữa cái chung và cái riêng của tiết

học Mác-Leenin

+ Nêu thực tiễn trong hoạt động phát triển

phẩm chất năng lực của bản thân để giải
quyết các vấn đề trong cuộc sống.

+ Vận dụng các quan điểm và mối quan hệ

biện chứng giữa cái chung và

Trang 1
cái riêng của tiết học Mác-Lênin vào trong
hoạt động thực tiễn của bản thân, gia đình
và xã hội.

+ Là một phương pháp trong lĩnh vực tâm

lý học và triết học, được sử dụng để phân
tích và hiểu sự tương quan giữa các thuộc
tính chung và riêng của một đối tượng hoặc
một nhóm đối tượng.

+ Nhấn mạnh sự đa dạng và khác biệt giữa

các đối tượng đồng thời cũng nhìn nhận sự
tương quan và sự tương đồng giữa chúng.
Nghiên cứu về cặp phạm trù cái chung - cái
riêng giúp chúng ta hiểu rõ hơn về sự đa
dạng và sự tương quan trong các nhóm đối
tượng, từ đó có thể áp dụng vào nhiều lĩnh
vực như tâm lý học, triết học, xã hội học và
quản lí.

Trang 1
Chương 1: QUAN ĐIỂM CỦA TRIẾT
HỌC MÁC – LÊNIN VỀ CẶP PHẠM
TRÙ CÁI CHUNG – CÁI RIÊNG

1. Khái niệm cái chung – cái riêng:

2.1.1.Cái riêng (cụ thể):

Là phạm trù triết triết học để chỉ

một sự vật, hiện tượng, quá trình nhất
định. Cái riêng chỉ tồn tại được trong

Trang 1
khoảng thời gian ngất định và khi nó
mất đi sẽ không bao giời xuất hiện lại,
cái riêng là cái không lặp lại. (Cái
riêng được hiểu như là một chỉnh thể
độc lập với cái khác).
Ví dụ: Có hai bạn A và B thì sẽ
có vài điểm riêng biệt để nhận biết
riêng của mỗi bạn. Đặc biệt là dấu vân
tay, dấu vân tay là cái riêng mỗi người
không ai giống nhau.
2.2.2.Cái chung (tổng thể):
Là phạm trù triết học dùng để chỉ
những mặt, những thuộc tính không
những có ở một sự vật, một hiện
tượng, mà còn lặp lại trong nhiều sự
vật, hiện tượng khác. Cái chung
thường chứa đựng ở trong nó tính qui
luật, sự lặp lại.

Trang 1
 Ví dụ: Giữa 2 quả bưởi A và B nêu trên
có thuộc tính chung đều là cùi dày, nhiều
múi, mỗi múi có rất nhiều tép. Cái chung
này được lặp lại ở bất kì quả nào khác. (Quả
quýt khá giống quả bưởi nhưng lại có cùi
mỏng và có khối lượng nhẹ hơn quả bưởi).

2.Mối quan hệ biện chứng giữa cái

chung và cái riêng:

* Theo quan điểm của chủ nghĩa

duy vật biện chứng, “cái riêng”, “cái
chung” và “cái đơn nhất” có mối quan hệ
qua lại như sau:

Trang 1
 Phép biện chứng duy vật khẳng
định cái chung, cái riêng và cái duy nhất đều
tồn tại khách quan và giữa chúng có mối
quan hệ biện chứng. Điều này được nhìn
thấy trong:
+ Thứ nhất: cái chung chỉ tồn tại
trong cái riêng, thông qua cái riêng để thể
hiện sự tồn tại của mình; cái chung không
tồn tại biệt lập, tách rời khỏi cái riêng .
Ví dụ: Trong thế giới động vật có rất
nhiều loài động vật khác nhau trong đó có
rất nhiều loài mang đặc tính giống nhau và
sẽ được sắp thành 1 nhóm hay 1 họ cụ thể.
Nhưng trong 1 nhóm cụ thể đó vẫn sẽ có các
đặc điểm đặc trưng để nhận biết những cá
thể riêng biệt đó giống như mèo hay chó đều
có thể gọi chung là thú cưng, một nhóm
động vật gần gũi với con người. Nhưng

Trang 1
trong nhóm chung đó vẫn có thể phân biệt
các cá thể thông qua màu lông, màu mắt hay
hình dạng của chúng hoặc cũng có thể phân
biệt thông qua quá trình tiếp xúc trong thời
gian dài. Bởi vậy cái chung sẽ tồn tại trong
cái riêng và thông qua cái riêng để khẳng
định sự tồn tại của mình.
+ Thứ hai, cái riêng chỉ tồn tại
trong mối liên hệ với cái chung:
 Điều này có nghĩa “cái riêng” tồn tại
độc lập, nhưng sự độc lập này không có
nghĩa là cô lập với những cái khác.
Thông qua hàng ngàn mối liên hệ, hàng
ngàn sự chuyển hóa, “cái riêng” mới
của loại này sẽ được kết hợp từ những
“cái riêng” của loại khác.
 Bất cứ “cái riêng” nào cũng tồn tại
trong một môi trường, hoàn cảnh nhất

Trang 1
 định, tương tác với môi trường, hoàn
cảnh ấy, do đó đều tham gia vào các
 Mối liên hệ qua lại hết sức đa dạng với
các sự vật, hiện tượng khác xung quan
mình.
 Các mối liên hệ qua lại này cứ trải rộng
dần, gặp gỡ rồi giao thoa với các mối
liên hệ qua lại khác, kết quả là tạo nên
một mạng lưới các mối liên hệ mới,
trong đó có những mối liên hệ dẫn đến
một hoặc một số “cái chung” nào đó.
 Bất cứ “cái riêng” nào cũng không tồn
tại mãi mãi.

Mỗi “cái riêng” sau khi xuất hiện đều tồn

tại trong một khoảng thời gian nhất định
rồi biến thành một “cái riêng” khác. “Cái
riêng” khác này lại biến thành “cái riêng”

Trang 1
 khác thứ ba…v.v., cứ như vậy đến vô cùng
tận. Kết quả của sự biến hóa vô cùng tận
này là tất cả “cái riêng” đều có liên hệ với
nhau.

Thậm chí, có những cái tưởng chừng như

hết sức xa lạ, hoàn toàn không dính dáng gì
đến nhau, nhưng qua hàng ngàn mối liên hệ,
hàng ngàn sự chuyển hóa, ta vẫn thấy chúng
liên quan nhau.

Ví dụ: Nền kinh tế của mỗi quốc gia có

những đặc điểm phong phú riêng mang tính
đặc thù. Nhưng mọi nền kinh tế đều chịu sự
chi phối của các quy luật chung như quy luật
quan hệ sản xuất phải phù hợp với tính chất
và trình độ phát triển của lực lượng sản xuất,
quy luật về mối quan hệ biện chứng giữa cơ
sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng, v.v.

Trang 1
+ Thứ ba, cái riêng là cái khác biệt vì nó là
một chỉnh thể, phong phú, đa dạng hơn cái
chung vì ngoài những điểm chung, cái riêng
còn có cái đơn nhất; còn cái chung là một bộ
phận chỉ những thuộc tính của cái riêng
nhưng sâu sắc hơn, bản chất hơn cái riêng.
Vì cái riêng là sự tổng hòa của cái chung và
cái riêng, còn cái chung biểu hiện những
thuộc tính, những mối liên hệ ổn định, tất
nhiên lặp lại ở nhiều cái riêng cùng loại.
Ví dụ: Người nông dân Việt Nam, bên
cạnh đặc điểm chung với nông dân các nước
trên thế giới là có sản xuất nông nghiệp,
sống ở nông thôn…, nhưng cũng có những
đặc điểm riêng là chịu ảnh hưởng của văn
hóa làng, xã hội. phong tục cổ truyền của
dân tộc, điều kiện tự nhiên của đất nước nên

Trang 1
họ rất cần cù chịu thương chịu khó của cuộc
sống.
+ Thứ tư, cái chung và cái riêng có thể
chuyển hóa cho nhau trong những điều kiện
nhất định đó là trong thực tế cái mới luôn
xuất hiện dưới dạng cái duy nhất. Về sau,
như một quy luật, cái mới dần dần hoàn
thiện và thay thế cái cũ, trở thành cái chung,
cái phổ biến, nhưng về sau, khi không phù
hợp với điều kiện mới, nó sẽ dần biến mất
và trở thành cái duy nhất. Như vậy, sự
chuyển hóa từ cái riêng sang cái chung là
biểu hiện của quá trình cái mới ra đời thay
thế cái cũ. Ngược lại, sự biến cái chung
thành cái riêng là biểu hiện của quá trình
phủ định cái cũ, cái lạc hậu.
Ví dụ: Sự thay đổi một đặc điểm nào
đó của sinh vật để đáp ứng với sự thay đổi

Trang 1
của môi trường xảy ra thông qua sự xuất
hiện ban đầu của một đặc điểm ở một cá thể
cụ thể. Do thích nghi với điều kiện mới nên
đặc điểm này được bảo tồn, duy trì qua
nhiều thế hệ và trở thành của chung cho
nhiều cá nhân. Những đặc điểm không phù
hợp với điều kiện mới sẽ biến mất và trở
thành một thứ.

3.Ý nghĩa của phương pháp luận:

Từ việc phát hiện mối quan hệ biện

chứng giữa cái chung và cái riêng, Triết học
Mác-Lenin nêu ra một số ý nghĩa phương

Trang 1
pháp luận cho mối quan hệ này để ứng dụng
vào thực tiễn và tư duy, cụ thể là:

 Chỉ có thể tìm cái chung trong cái

riêng, xuất phát từ cái riêng, từ
những sự vật, hiện tượng riêng lẻ,
không được xuất phát từ ý muốn
chủ quan của con người bên ngoài
cái riêng vì cái chung chỉ tồn tại
trong cái riêng, thông qua cái riêng
để biểu thị sự tồn tại của mình.
 Cái chung là cái sâu sắc, cái bản
chất chi phối cái riêng, nên nhận
thức phải nhằm tìm ra cái chung
và trong hoạt động thực tiễn phải
dựa vào cái chung để cải tạo cái
riêng. Trong hoạt động thực tiễn
nếu không hiểu biết những nguyên

Trang 1
 lý chung (không hiểu biết lý luận),
sẽ không tránh khỏi rơi vào tình
trạng hoạt động một cách mò
mẫm, mù quáng.
 Trong quá trình phát triển của sự
vật, trong những điều kiện nhất
định "cái đơn nhất" có thể biến
thành "cái chung" và ngược lại
"cái chung" có thể biến thành "cái
đơn nhất", nên trong hoạt động
thực tiễn có thể và cần phải tạo
điều kiện thuận lợi để "cái đơn
nhất" có lợi cho con người trở
thành "cái chung" và "cái chung"
bất lợi trở thành "cái đơn nhất".

Trang 1
Trang 1
TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. https://luatminhkhue.vn/cap-
pham-tru-cai-chung-va-cai-
rieng.aspx
2. https://www.studocu.com/vn/
document/truong-dai-hoc-cong-
nghe-thanh-pho-ho-chi-minh/
phap-luat-viet-nam-dai-cuong/
cap-pham-tru-cai-rieng-va-cai-
chung/35585501

Trang 1
3. https://vi.wikipedia.org/wiki/
Quan_h%E1%BB%87_gi
%E1%BB%AFa_c
%C3%A1i_chung_v
%C3%A0_c%C3%A1i_ri
%C3%AAng

Trang 1