KỸ THUẬT ĐẾM HỒNG CẦU

Red blood cell count

Đối tượng học viên:

CỬ NHÂN XÉT NGHIỆM
 MỤC TIÊU
Sau khi học bài này, học viên có khả năng:
1. Trình bày được mục đích và nguyên tắc của kỹ thuật
2. Thực hiện kỹ thuật thành thạo, chính xác
3. Biện luận được kết quả xét nghiệm
4. Phân tích được các nguyên nhân gây sai sót
 I. NGUYÊN TẮC

• Pha loãng máu toàn phần trong dung

dịch pha loãng đẳng trương với tỉ lệ
1:200.
• Đếm số lượng hồng cầu của máu
toàn phần trong một thể tích đã biết.
 II. CHUẨN BỊ
• Dụng cụ.
• Dụng cụ lấy máu mao quản/ tĩnh
mạch
• Micropipette hoặc ống pha loãng
hồng cầu
• Huyết cầu kế & lamelle
• Ống nghiệm loại nhỏ, ống hút nhựa
• Gòn thấm, giấy lau kính
• Kính hiển vi
 Micropipette

Pipette lấy dung dịch

pha loãng

Pipette lấy máu đếm

Bạch cầu

Pipette lấy máu đếm

Hồng cầu – Tiểu cầu
Huyết cầu kế (Hemacytometer)

− Huyết cầu kế NEUBAUER

hoặc
− Huyết cầu kế MALASSEZ
− Huyết cầu kế THOMA
 II. CHUẨN BỊ
• Hóa chất: dung dịch pha loãng Hồng cầu
• Dung dịch Marcano hoặc
• Dung dịch nước muối sinh lý NaCl 0.85%
• Bệnh phẩm: máu mao quản hoặc máu tĩnh
mạch chống đông EDTA. Thực hiện XN trong
vòng 6 giờ sau khi lấy máu
 III. KỸ THUẬT

• Pha loãng máu

•Phân phối mẫu vào buồng đếm
•Đếm số lượng hồng cầu
•Tính toán số HC/ 1mm3 máu
 III. KỸ THUẬT (tt)
• Pha loãng máu tỉ lệ 1:200 : dùng
micropipette cho vào ống nghiệm khô
sạch
− 995 μL (0.995 mL) dd Marcano
− 5 μL (0.005 mL) máu toàn phần
(lắc đều ống máu trước khi lấy máu)
Lắc đều ống nghiệm hoặc dùng pipette
Pasteur trộn đều máu & dd pha loãng.
 III. KỸ THUẬT (tt)
• Phân phối mẫu vào buồng đếm:
− Chuẩn bị huyết cầu kế
1. Dùng giấy lau kính lau sạch
HCK, 2 buồng đếm và lamelle

3. Dán lamelle bao

phủ cả 2 buồng
đếm

2. Chấm giọt nước thấm ướt 2 viền huyết cầu kế

 III. KỸ THUẬT (tt)
• Phân phối mẫu vào buồng đếm:
− Phân phối mẫu thử vào buồng đếm
• Lắc đều mẫu thử
• Dùng micropipette hoặc
pipette Pasteur lấy mẫu và
phân phối vào đầy buồng

450 đếm nhưng không tràn ra

ngoài 2 bên rãnh
• Để yên 1-3 phút.
 III. KỸ THUẬT (tt)
• Đếm hồng cầu : đếm tổng số hồng cầu trong 5 ô vuông
trung bình ở ô vuông lớn trung tâm của buồng đếm
 III. KỸ THUẬT (tt)
• Đếm hồng cầu : quan sát và đếm hồng cầu cầu ở 4 ô
vuông 4 góc và ô vuông chính giữa vật kính 40X
 III. KỸ THUẬT (tt)

• Đếm hồng cầu: nguyên tắc đếm

• Di chuyển và đếm bắt đầu từ trên
xuống dưới, từ trái qua phải theo hình
zic-zăc.
• Tế bào nằm trên đường phân chia:
o Trên & Trái: Đếm;
o Dưới & Phải: Bỏ
 III. KỸ THUẬT (tt)
• Tính số HC/mm3 máu:

Tỉ lệ pha loãng: 5: (5+995) = 1:200

Chiều sâu buồng đếm: 0.1mm

Diện tích: (0.2mm x 0.2mm) x 5ô = 0.2 mm2

Thể tích 5 ô đếm: 0.2mm2 x 0.1mm = 0.02mm3

1 mm
0.2 mm
 III. KỸ THUẬT (tt)
• Tính số HC/mm3 máu:

Tỉ lệ pha loãng: 1:200

Thể tích 5 ô đếm: 0.02mm3

Số HC đếm được trong 5 ô: A hồng cầu

0.02 mm3 🡪 A hồng cầu (pha loãng 1:200)

1 mm3 x A
1mm3 🡪 3
x 200 = A x 10.000
0.02 mm

Số HC/ mm3 máu = (Số HC trong 5 ô) x 10.000

 IV. MỘT SỐ LƯU Ý

1. Đếm cả 2 buồng đếm để đảm bảo sự

chính xác
▪ Kết quả ở 2 buồng đếm chênh lệch nhau
<10% 🡪đạt 🡪 tính số HC trung bình của 2
buồng đếm và dùng công thức tính số
HC/mm3
▪ Nếu kết quả chênh lệch > 10% 🡪 làm lại
 IV. MỘT SỐ LƯU Ý(tt)

2. Điều chỉnh tỉ lệ pha loãng trong một số

trường hợp
▪ Số lượng HC quá cao: pha loãng tỉ lệ
1:400
▪ Số lượng HC quá thấp: pha loãng tỉ lệ
1:100 (10μL máu : 990μL dd)
 IV. MỘT SỐ LƯU Ý(tt)

4. Những nguyên nhân gây sai KQ

▪ Buồng đếm, lamelle dơ, bụi bẩn.
▪ Dung dịch pha loãng có cặn.
▪ Lấy mẫu / dd pha loãng không đúng thể
tích.
▪ Không trộn đều.
▪ Phân phối mẫu vào buồng đếm không đạt
▪ Sử dụng kính hiển vi không đúng