BIOTECNOLOXÍA.

- Aplicación de tecnología utilizando sistemas biológicos para obtener productos o

servicios.
- Microorganismos: papel fundamental na biotecnoloxía. Seres só observables ao
microscopio. Concepto sen implicación taxonómica ou filoxenética= engloba
organismos non relacionados entre si + pertenecen a grupos moi diferentes.
- Existen microorganismos en:
1. Dominio Bacteria: organismos procariotas. Eubacterias: bacterias,
cianobacterias…
2. Dominio Archaea: organismos procariotas. Arqueobacterias.
3. Dominio Eukarya: organismos con cél. eucariotas. Algas microscópicas.
protozoos, lévedos…
- Algúns microorganismos= patóxenos + outros= se usan para obter produtos ou
servizos.

1. VIRUS:

- Partículas microscópicas acelulares constituídas por ác. nucleico +

capsula proteica que o rodea. Parásitos intracelulares obrigados que
carecen de metabolismo propio e necesitan cél vivas para multiplicarse.

- Só 1 tipo de material xenético (ARN ou ADN).

- Son parásitos de cél. eucariotas vexetais, animais e bacterias (virus

bacteriófagos ou fagos).

- Replícanse empregando metabolismo da cél. á que infectan→ sintetizará

compoñentes do virión (= parásitos intracelulares obrigados).

- Elevada tasa de mutación + moito máis pequenos que unha bacteria.

- Virus= non se consideran seres vivos por non ter: estrutura celular +
metabolismo + funcións vitais. Diferencias:
1. Non realizan nutrición, relación ou reprodución.
2. Só ou ADN ou ARN.
3. Acelulares, sen metabolismo propio.

- ESTRUTURA VIRIÓN: virión= forma extracelular completa do virus (cando

non está dentro da cél), fase na que virus= partícula inerte, sen actividade,
pero con capacidade infectiva.

- Estrutura básica dun virus:

→ Ác. nucleico (ADN/ARN) rodeado dunha cuberta proteica= cápsida.
Material xenético + cápsida= nucleocápsida.
→ Cápside: cuberta de natureza proteica que rodea ao ác. nucleico,
organízase en subunidades= capsómeros. Pode ser:
- Helicoidal: capsómeros envólvense helicoidalmente nunha est.
tubular oca onde atópase unha moléc. ADN/ARN monocatenario
enrolado en espiral. Ex: virus do mosaico do tabaco.
 - Icosaédrica: capsómeros forman un icosaédro. Ex: virus do
arrefriado común.
- Cápsida complexa: est. +complexas. Ex: bacteriófagos.
→ Envoltura: cuberta membranosa lipoproteica formada por bicapa lipídica
+ glicoproteínas que rodea a cápside nalgúns virus. Glicoproteínas=
únense aos receptores de mem. da cél. hospedeira para facilitar a entrada
nesta do virión. Ex: virus VIH, Gripe, Hepatite…

- SÍNTESE DE PROTEÍNAS VÍRICAS: ác. nucleico vírico codifica= enzimas

para a súa replicación + proteínas estructurales + proteínas implicadas na
maduración das partículas víricas ou na lise.
→ Retrovirus: virus de ARN monocatenario que se transcriben a ADN pola
acción da transcriptasa inversa. Ex: VIH, causante do SIDA.

- REPRODUCCIÓN VÍRICA:
1. Entrada dos virus na cél hospedadora:
- Fase de adsorción.
- Fase de penetración.
→ Bacteriófagos só penetra o material xenético.
→ Virus penetran nas céls dependendo da natureza do virus:
- Con envoltura membranosa: entran por fusión coa mem.
plasmática / na vía endosomas na superficie celular
- No envueltos/desnudos: poden cruzar a mem. plasmática
directamente / penetrar formando endosomas.
2. Replicación e síntese dos compoñentes do virión: síntese de
proteínas víricas + replicación do ác. nucleico.
3. Liberación ou lise: fin ciclo= novos virións saen da cél. por lise ou
xemación.

2. DOMINIOS BACTERIA Y ARCHAEA:

- Arqueas/arqueobacterias= organismos procariotas + extremófilos

(adaptados á vida en ambientes extremos) (termófila/halófila/
metanóxena).
- Bacterias: procariotas + sen núcleo + sen orgánulos membranosos +
unicelulares + 0,5-10 micrómetros.
→ Poden colonizar calquera ambiente pola súa grande variabilidade
metabólica.
→ Autótrofas (fotosintetizadoras e quimiosintetizadoras) ou heterótrofas
(saprófitas, mutualistas e parásitas).
→ Fundamentais nos ecosistemas= contribúen reciclaxe da materia na
biosfera + mantemento ciclos bioquímicos.
 → Maioría= parede ríxida de peptidoglicanos que lles da forma (esferas,
bastons cilíndricos lineais ou curvados, helicoidais).
→ Poden desprazarse, a maioría polos flaxelos.
→ Cianobacterias constitúen filo de eubacterias caracterizado pola cor
verdeazulado + ser únicos procariotas que fan fotosíntese osixénica.

- Tinguidura de Gram: permite diferenciar 2 tipos bacterias según est. da

súa parede celular. Colorantes= violeta de xenciana/cristal violeta +
safranina.
1. Bacterias Gram positivas: tinguidas cor púrpura= parede celular
grosa de peptidoglicanos.
2. Bacterias Gram negativas: tinguidas cor vermella/rosa= parede
+delgada de peptidoglicano rodeada de mem. lipídica externa con
lipopolisacáridos.

- NUTRICIÓN DAS BACTERIAS:

- Bacterias poden intercambiar material xenético mediante:

1. Transformación: recollen ADN esóxeno, introducilo e incorporalo ao
seu ADN.

2. Transdución: transferencia xenes a través dun bacteriófago que

incorporou fragmentos curtos ADN da bacteria da cal procede.

3. Conxugación: ADN transmítese a través do contacto directo (por un

Pilus). Bacteria doadora e outra receptora.

3. IMPORTANCIA DAS BACTERIAS:

- Moitas actúan en procesos naturais= como descompoñedoras nos

ecosistemas, transformando materia orgánica en inorgánica. Outras, nos
ciclos bioxeoquímicos (= bacterias nitrificantes, desnitrificantes, fixadoras
do N2) (xéneros Azotobacter, Rhizobium y Azospirillum).
 - Microbioma/microbiota humano= conxunto microorganismos (maioría
eubacteria) que se atopan no noso organismo (maioría tracto intestinal +
tamén en pel, boca, tractos respiratorio e urogenital).
→ Relación de simbiose: bacterias obteñen hábitat adecuado + nutrientes
// noso organismo obtén protección contra colonización de microorg.
patóxenos + vitaminas (K, B12) + dixestión compoñentes alimenticios +
desenvolvemento sistema inmunitario. Ex: Escherichia coli + xéneros
Lactobacillus, Staphylococcus, Streptococcus…

- Usadas na investigación científica (= Escherichia coli): cultivos de

laboratorio para experimentos, pola súa facilidade de cultivo + rápida
multiplicación + accesibilidade do seu material xenético.

- Grazas a bacterias obtéñense produtos para a alimentación como iogur,

queixos ou vinagre.

- Útiles para a fabricación industrial de produtos como etanol, acetona…

- Produtos farmacéuticos elabóranse con bacterias= antibióticos, vacinas ou

insulina obtida por enxeñaría xenética.

- Para degradar compostos orgánicos no tratamento de lixos, depuración

augas residuais aproveitando procesos metabólicos.

- Especial importancia na biorremedación: eliminación/neutralización de

contaminantes ambientais en solos, augas ou aire.

- Algunhas= responsables de enfermidades (= salmonelose, botulismo,

tétanos, cólera, meninxite bacteriana, tuberculose…)

4. FUNGOS MICROSCÓPICOS:

- Reino fungi.
- Organismos eucariotas, unicelulares ou pluricelulares, heterótrofos e con
parede celular de quitina.
- Poden producir e secretar substs. que inhiben crecemento doutros
microorganismos (compostos antibióticos).

- Fermentos:
→ Alta taxa de reprodución⇒ grandes cantidades de fermentosa a partir
dunha pequena cantidade en pouco tempo.
→ Actividade metabólica⇒ liberan CO2 (burbullas cervexa) + etanol (alcol
bebidas alcohólicas fermentadas).

- Obteñen enerxía por procesos aerobios ou anaerobios: elaboración

produtos fermentativos= 1º metabolismo aeróbico + 2º fermentación.

5. MICROORGANISMOS E BIOTECNOLOXÍA:

- Biotecnoloxía: toda aplicación tecnolóxica que use sist. biolóxicos,

organismos vivos ou seres derivados para obter produtos específicos.
● OBTENCIÓN LEITES FERMENTADOS: IOGUR E QUEIXO.

- Leite= emulsión formada por fase acuosa con lactosa, sales minerais e
proteínas, con micelas de caseína e glóbulos de graxa.
- Microorganismos que fan fermentación láctica= producen ác. láctico que
baixa o pH do leite⇒ altera propiedades⇒ leites fermentados.

- IOGUR: leite quéntase a 40 º + inoculado con bacterias lácticas

(lactobacillus bulgaricus e Streptococcus thermophilus). Ác. láctico da
fermentación baixa o pH do leite + se desnaturaliza a caseína⇒ est. en
forma de rede que atrapa auga e glóbulos de graxa.
→ Inxerir iogur⇒ inxerir bacterias nel= pódense incorporar a microbiota
intestinal (alimento probiótico).

- QUEIXO: leite engádeselle bacterias lácticas + enzima renina (enzima

proteolítico que rompe proteínas do leite)⇒ se separan fase acuosa e
sólida. Acuosa= soro + eliminada por filtración empregándose a sólida,
requeixo⇒ prensado⇒ eliminar auga + sometido proceso maduración ata
obter queixo. Neste proceso poden intervir outros microorganismos
(fungos Penicillium no queixo azul…)

● ALIMENTOS OBTIDOS POR FERMENTACIÓN ALCOHÓLICA:

- Bebidas de baixa porcentaxe alcohólica obtidos pola acción de lévedos

sobre distintos produtos de orixe vexetal.
- Fermentos= transforman monosacáridos en etanol e CO2.

- VIÑO: a partir do zumo de uva. Glicosa mosto + substrato fermentable que

usan fermentos xénero Saccharomyces que o transforman en etanol e
CO2. Fermentos= na pel da uva / engadirse variedades do laboratorio +
morren cando alcohol acada determinada concentración.
→ Fermentación interrómpese⇒ viños doces.

- CERVEXA: grans de cereais (cebada) ricos en amidón non fermentable.

1. Malteado: grans humedécense e exténdense sobre superficie para
que xerminen. Plántulas fabrican enzimas amilases que hidrolizan
amidón e o transforman en maltosa e outros oligosacáridos.
Sométese a calor para matar a plántula. Dependendo da
intensidade varía o tipo de cervexa. Produto triturado= obtense a
malta.
2. Sacarificación: malta + auga= enzimas seguen actuando liberando
maltosa e outros oligosacáridos. Engádese lúpulo (= sabor amargo)
e férvese obtendo mosto rico en oligosacáridos fermentables.
3. Fermentación: mosto + fermentos e se deixa uns días.
4. Maduración e embotellado: tras fermentación deíxase un tempo
para que acade aromas e embotéllase. Pódeselle engadir CO2
artificialmente / xérase por 2ª fermentacion en botella.
 - PAN: a partir de fariña de diferentes cereais + auga. Masa engádenselle
fermentos do xénero Saccharomyces que fermentan oligosacáridos da
fariña= CO2 (textura esponxosa) + etanol (evapórase na cocción).

● PRODUCIÓN DE SUBSTS. DE INTERESE USANDO MICROORGANISMOS:

- Con clons de bacterias transformadas con ADN recombinante podemos

producir substs. de interese (insulina/somatropina).

- Empréganse microorganismos para producir antibióticos.

- Antibiótico: subst. química, producida por un microorganismo, que mata ou

impide o crecemento doutros microorganismos.

- 1º antibiótico descuberto= penicilina. 1928 Alexander Fleming traballaba

con cultivos de estafilococos + observou que un cultivo estaba
contaminado cun fungo do xénero Penicillium⇒ comprobou que arredor do
fungo non medraban as bacterias (= halo de inhibición). En 1941
comenzouse a empregar terapeuticamente.

- Hoxe= miles de antibióticos diferentes.

- Grazas a aplicación de técnicas de biotecnoloxía= hoxe as cepas de

microorganismos seleccionadas con esta función producen cantidades
moito maiores de antibióticos.

- Bacterias do xénero Streptomyces= antibióticos como estreptomicina / ác.

clavulánico.

- Antibióticos actúan sobre un proceso metabólico imprescindible para o

patóxeno do que carezca o hospedador. Penicilina= inhibe síntese parede
celular.

- Antibióticos contra infeccións bacterianas= antibacterianos. Tamén existen

substs. antifúnxicas.

- Antibióticos= non efectivos contra virus= sen metabolismo propio.

→ Exsisten axentes antivirales (antirretrovirales para o VIH).

- PROBLEMA DA RESISTENCIA AOS ANTIBIÓTICOS:

→ Antibióticos= fundamentais para loitar contra moitas enfermidades

bacterianas, pero uso inadecuado / presenza como residuos en medios
naturais⇒ favorece aparición bacterias resistentes a antibióticos⇒ perigo
para a saúde humana. Ex: resistencia á penicilina dalgunhas bacterias que
producen enzimas betalactamasas que hidrolizan a moléc. de penicilina.

→ Para evitar o problema prodúcense penicilinas semisintéticas, pero xa

xurdiron bacterias resistentes a estas.

→ Virus bacteriófagos poden usarse para loitar contra bacterias

resistentes= son virus que atacan a bacterias⇒ fago infecta á bacteria nun
 ciclo lítico (as súas copias destrúen a cél. infectada)⇒ destrúe as
bacterias resistentes por sucesivas infeccións.

● BIORREMEDIACIÓN:

- Proceso no que organismos vivos se usan para eliminar ou neutralizar

contaminantes ambientais en solos, augas ou aire. Estes organismos
poden metabolizar contaminantes, transformándoos en compostos menos
tóxcos ou eliminándoos completamente.

- Considérase unha técnica de descontaminación +sostible e respectuosa

co medio ambiente. Usada nunha ampla gama de situacións, dende
limpeza vertidos de petróleo ata recuperación de solos contaminados por
metais pesados.

- Biorremediación microbiona en mareas negras: mareas negras= causadas

por verquidos de derivados do petróleo que afectan a zonas costeiras⇒
bacterias biodegradantes do xénero Alcanivorax que oxidan hidrocarburos
transformándoos en CO2 e auga. Acelerar proceso= compre engadir fonte
de nitróxeno e fósforo para que desenvolvemento bacterias sexa o óptimo.

- Biorremediación na depuración de augas residuais: nas estacións

depuradoras de augas residuais úsanse tratamentos con bacterias
biodegradantes aeróbicas que se nutren da materia orgánica e a
transforman en CO2, auga e biomasa microbiana que crece formando
lodos separables por decantación. lodos residuais= poden tratarse con
bacterias nun medio anaerobio para obter fertilizantes.

6. ENSEÑARÍA XENÉTICA:

- Modificación dos xenes dunha cél, conxunto delas ou organismo, por

inserción ou eliminación de material xenético no seu xenoma empregando
tecnoloxías de edición xenética.

- Obtéñense así os OGM: organismos xeneticamente modificados= material

xenético modificado por técnicas de enxeñaría xenética.

- Modificación= inserir material xenético dun organismo noutro diferente⇒

OGM= organismo transxénico: organismo que ten, no seu material
xenético, ADN doutro organismo diferente + se desenvolve a partir dunha
cél na que se introduciu un fragmento de ADN doutro, integrándoo no seu
xenoma.

- Cél receptora do ADN externo= organismo unicelular⇒ descendentes

terán o xene introducido na 1ª cél.

- Cél receptora= cigoto⇒ céls organismo pluricelular ao que dá lugar terán o

xene introducido= plantas e animais transxénicos.

- Tecnoloxía do ADN recombinante (= enxeñaría xenética): conxunto de

técnicas que nos permiten localizar, illar, sintetizar, manipular, recombinar
e transferir ás céls secuencias específicas de ADN.
 - ADN recombinante: fragmento de ADN obtido artificialmente formado por
unha combinación de ADN procedente de organismos distintos.
→ Para crear un ADN recombinante= 2 ferramentas básicas:
1. Enzimas de restricción: recoñecen secuencias concretas de ADN e
o cortan nese lugar.
2. ADN ligasa: enzima que une os segmentos de ADN cortados.

- Técnicas empregadas na enxeñaría xenética:

→ Obtención ADN recombinante: cortar ADN (con enzimas de restrición /
CRISPR-Cas9) + sintetizar molécs. ADN recombinante e introducilo na cél.
→ Clonación: obter moitas copias do OMG que portan ADN recombinante
que interesa.
→ PCR (reacción en cadea da polimerasa): técnica in vitro para a
obtención rápida de moitas copias de fragmento de ADN (= amplificalo).
→ Secuenciación do ADN: coñecer a secuencia de nucleótidos.

- Enzimas de restricción / endonucleasas de restricción: cortan moléc. ADN

en secuencias específicas= sitios de restricción. Fragmentos resultantes=
fragmentos de restricción: 4-8 nucleótidos + secuencias palindrómicas
(cadeas lense igual en dirección 5´→3´) + extremo monocatenario (=
únese (pontes de H) con secuencia complementaria).

● CRISPR-Cas9: (Clustered Regularly Interspaced Short Palindromic Repeats).

- Revolución nas técnicas de manipulación xenética.

- 2011: CRISPR-Cas= sistema de defensa que usan organismos procariotas
fronte infeccións víricas.
- Funcionamento nas bacterias:

1. Procariota incorpora no seu xenoma o material xenético do virus

que lle ataca.
2. Isto funciona como inmunización/vacinación que lle permitirá
responder/neutralizar futuras invasións do mesmo virus.
3. Procariota vai acumulando nas agrupacións CRISPR un rexistro
dos virus que lle atacan.
4. Contra eles poderá defenderse +tarde⇒ constitúe inmunidade
adquirida que poderá transmitir á súa descendencia.
5. ⇒ bacterias identifican os virus ao “lembrar” o ADN destes de
ataques anteriores.

- Uso como técnica de edición xenética:

→ Antes de CRISPR: para cada modificación xenética era preciso xerar
proteína nova cuxo obxectivo fora unha secuencia concreta de ADN.
→ Investigadores⇒ Cas9= enzima de uso múltiple + pode empregarse
como tixeira molecular en procesos de edición xenética. Necesario= guía
de ARN que a dirixa onde se precisa cortar ADN.
 → Controlando este mecanismo non fai falla sintetizar unha enzima nova
cada vez que se queira modificar o xenoma⇒ edición xenética +simple,
barata e eficiente.

⇒ CRISPR-Cas9= ferramenta que se dirixe a unha zona elixida do ADN

cortándoa, para modificar algún aspecto do material xenético.

- Aplicacións de CRISPIR-Cas9: moi amplas.

1. Edición xenética: permite editar o ADN de organismos vivos cunha

precisión sen precedentes. Dende modificación cultivos para
aumentar resistencia a enfermidades ata corrección de mutacións
xenéticas en seres humanos para tratar enfermidades xenéticas.

2. Investigación biolóxica: científicos= para estudar funcionamento de

xenes específicos, ao eliminalos/modificalos/activalos
selectivamente⇒ avances significativos na comprensión da
bioloxía básica e desenvolvemento de enfermidades.

3. Control de pragas e enfermidades: investíganse aplicacións para

controlar poboacións de pragas e enfermidades transmitidas por
insectos (mosquitos portadores de enfermidades= dengue, malaria
e Zika)⇒ axudaría a reducir propagación de enfermidades e
mellorar seguridade alimentaria.

4. Conservación de especies: científicos exploran uso para axudar na

conservación especies en perigo de extinción + posibilidade de
corrixir mutacións xenéticas prexudiciais que afectan á viabilidade
de poboacións + reintrodución xenes beneficiosos.

5. Agricultura: para desenvolver cultivos con características

melloradas (+resistencia a enfermidades, tolerancia a condicións
ambientais adversas e +calidade nutricional).

6. Terapia xénica: medicina= para tratar enfermidades con base

xenética (distrofia muscular, tipos de cancros…)= poden implicar
corrección de mutacións xenéticas en céls somáticas ou a
modificación de céls inmunitarias.
→ Terapia xénica: tratamento de enfermidades por introdución/
modificación/corrección de material xenético nas céls dun individuo
para previr/tratar/curar enfermidade específica. Úsanse vectores
virales/non virales= vehículos de transporte para levar o material
xenético ás céls diana.
→ Para tratar enfermidades xenéticas hereditarias, trastornos
metabólicos, enfermidades neurodexenerativas, trastornos do
sistema inmunolóxico ou cancro.

● CLONACIÓN MOLECULAR:

- Conxunto de procesos usados en bioloxía molecular para ensamblar

molécs ADN + lograr o seu copiado dentro de organismos receptores.
- Se necesita:
1. Illar fragmento ADN para clonar, cortandoo com enzimas de
restricción ou coa técnica CRISPR-Cas9.
2. Insertalo nun vector de clonación (plásmido ou fago).
3. Introducir o vector de clonación na cél.

- Proceso de clonación empregando un plásmido:

1. Extráese fragmento ADN para clonar + insérese nun plásmido
bacteriano.
2. Plásmido recombinante introdúcese en bacterias que se cultivan
para a súa reprodución→ se reproducen→ bacterias replican
plásmido recombinante= múltiples copias fragmento ADN inicial.

- Síntese de molécs ADN recombinante:

→ Illáronse +800 endonucleasas de restricción que recoñecen + cortan
ADN en secuencias diferentes. Molécs. ADN de distinta orixe cortadas coa
mesma enzima de restricción⇒ fragmentos de restricción con extremos
monocatenarios con secuencias de bases complementarias. Extremos=
únanse por ADN ligasa⇒ molécs ADN recombinante.

→ De maneira +precisa e sinxela: técnica CRISPR= actúa como tixeiras

moleculares.

→ Para clonar xene= introducilo nun organismo (maiorit. cél procariota) ⇒

empregamos vectores de clonación (= axentes biolóxicos que introducen
nunha cél o xene a clonar). Álgúns en procariotas son:
1. Plásmido: ADN circular extracromosómico de dobre cadea + en
bacterias + se replica independentemente. Plásmidos que portan
xenes de resistencia a antibióticos⇒ seleccionar un cultivo as
bacterias que incorporaron plásmido (⇒ ADN recombinante.)
2. Fagos ou bacteriófagos: virus que infectan bacterias. Elimínase
parte do material xenético do virus + substitúese polo fragmento
ADN a clonar.

→ Uso destas técnicas⇒ obtención bacterias transxénicas que portan

xenes que permiten síntese proteínas de utilidade. Ex: bacterias capaces
de sintetizar insulina humana.

→ Exemplo de clonación de ADN humano recombinante:

1. Cortase (CRISPR-Cas9) ADN a inserir no plásmido + mesmo co
plasmido. Pode facerse con enzimas de restricción. Plásmido= con
marcador (ex: xene de resistencia a antibióticos) que permita
distinguir bacterias transformadas que incorporaron o plásmido co
xene a clonar.
2. Mestúranse fragmentos ADN humano + plásmido + ADN ligasa=
obter ADN recombinante.
3. Engádense plásmidos recombinantes a cultivo con bacterias.
Bacterias= por transformación incorporarán plásmido que porta o
xene que interesa.
 4. Cultívanse as bacterias nunha placa de Petri nun medio co
antibiótico ao que o plásmido ofrece resistencia.
5. Se seleccionan as colonias de bacterias transformadas que portan
o xene que interesa (non transformadas= non medraron).
6. Estas bacterias= se replican + sintetizan a proteína de interese.

7. PCR: REACCIÓN EN CADEA DA POLIMERASA:

- Técnica que permite amplificar rapidamente unha mostra de ADN moi

pequena⇒ obter rapidamente moitas copias dun fragmento ADN.
- Se necesita:
1. Fragmento ADN a copiar.
2. Cebadores/primers/sondas: para que actúe a ADN polimerasa.
3. Taq polimerasa, ADN polimerasa.
4. Os 4 tipos de desoxirribonucleótidos trifosfato.

- Procedemento: introducimos mestura nun tubo de ensaio→ termociclador.

Etapas ciclo do termociclador:
1. Desnaturalización: mestura= quéntase para desnaturalizar o
ADN⇒ se separan as cadeas.
2. Hibridación/aliñamento: se baixa temperatura mestura para que se
unan os cebadores (hibriden) ás secuencias complementarias das
cadeas de ADN.
3. Elongación da cadea/extensión: auméntase temperatura para que
ADN polimerase sintetice as novas cadeas de ADN a partir do
cebador.
4. Repítese o ciclo unha e outra vez.
→ Nº copias fragmento ADN= medra exponencialmente.

- Aplicacións:
→ Diagnóstico de enfermidades infecciosas ao detectar presenza do
material xenético do axente patóxeno.
→ Medicina forense: probas de paternidade, éxclarecemento crimes…
→ Estudos de filoxenia evolutiva: comparando fragmentos ADN de
organismos extintos co ADN de especies actuais.
→ Análise de céls embrionarias= diagnósticos prenatais, detección
enfermidades xenéticas…

- Electroforesis en xel: co ADN amplificado, se ve o resultado da PCR.

Deposítase a mostra nun xel onde circula unha corrente eléctrica= moléc.
ADN +grande⇒ -percorrido completará no xel. Referencia= marcador de
peso molecular co que comparar os fragmentos.

8. SECUENCIACIÓN DO ADN:

- Técnica que permite determinar a orde da secuencia de bases dun

determinado ADN.
- 1as= 1970 por fred Sanger + Walter Gilbert. Procesos moi laboriosos.
- Hoxe= empréganse secuenciadores.
 - Xenómica: disciplina que estuda o xenoma dos seres vivos. Estuda a est.
+ función + evolución + mapeo dos xenomas. (Proxecto Xenoma Humano=
maior fito).
- Proteómica: estuda o conxunto de proteínas (= proteoma) expresadas por
un xenoma, cél ou tecido.

9. PROXECTO XENOMA HUMANO:

- Proxecto internacional de investigación científica para determinar a

secuencia de pares de bases + identificar e cartografiar xenes do xenoma
humano dende un punto de vista físico e funcional.
- Iniciouse en 1990 + culme no 2003. Impulsado no público e privado.
- Conclusións:
→ Xenoma= con arredor de 25.000 xenes codificadores de proteínas.
→ Resto do ADN, maior parte do xenoma= cumpre funcións aínda pouco
coñecidas.
→ Todos os seres humanos compartimos o 99,9% do xenoma.
- Repercusións:
→ Facilita: estudo da base xenética das 4000 enfermidades xenéticas
coñecidas + elaboración estratexias terapeuticas personalizadas.
→ Mellor comprensión do desenvolvemento embrionario.
→ Permite avanzar no coñecemento da evolución.

10. APLICACIÓNS DAS TÉCNICAS DE ENXEÑARÍA XENÉTICA:

1. Producción proteínas terapeuticas: inserir en bacterias xenes que codifican

proteínas humanas obtendo bacterias modificadas xenéticamente (=
transxénicas) que sintetizan estas proteínas. Algunhas proteínas:
→ Insulina: en persoas con diabete. Hormona de crecemento.
→ Interferón: tratar infeccións víricas e tipos de cancro.
→ Factor VIII de coagulación: tratar a hemofilia.
2. Produción de enzimas: industria alimentaria e fabricación deterxentes.
3. Producción de vacinas: bacterias para que fabriquen proteínas víricas que
actúan como antíxenos.
4. Produción de anticorpos monoclonais: diagnóstico e tratamento de
enfermidades coma o cancro.
5. Terapia xénica: modificar/correxir/inxerir xenes con fins terapeuticos nas
céls dun paciente. Problema= xenes intégranse ao azar no xenoma.
6. Agricultura: obter plantas transxénicas con características melloradas:
→ Plantas resistentes a herbicidas (Soia).
→ Plantas resistentes aos insectos (millo bt).
→ Plantas que tardan en madurar.
→ Plantas resistentes a determinadas condicións ambientais.
Problemas: patentes, impacto sobre a diversidade de variedades dentro da
mesma especie…
7. Gandería: animáis que crezan +rápidamente // que produzan proteínas de
interese na súa leite.
11. CLONACIÓN DE ORGANISMOS:

- A partir dun organismo modificado xenéticamente obter individuod

idénticos.
- Plantas= céls totipotentes (= orixina organismo completo a partir dela) en
moitos tecidos⇒ sencillo clonar unha planta.
- Clonación de animais: sen céls totipotentes⇒ hai que partir dun embrión e
extraer céls embrionarias nas 1as fases de desenvolvemento // empregar
técnica de transferencia nuclear (ovella Dolly 1997).

12. CÉLULAS NAI:

- Cél nai= pode: dividirse orixinando copias de sí mesma + diferenciarse

noutros tipos e liñases celulares + orixinar tecidos e órganos.
- Clasificación:
1. Embrionarias.
2. Adultas: reparan tecidos danados + renovación celular.
3. Outros tipos: fetais, cordón umbilical.
- Clonación terapéutica: obter embrións a partir dos cales extráense céls nai
embrionarias que poden rexenerar calquera dos tecidos.
→ Técnica de clonación por transferencia nuclear: poderíase transferir
núcleo de cél somática dun adulto a un ovocito enucleado + empregar céls
embrionarias para producir tecido/órgano co ADN do adulto⇒ eliminaría
rexeitamento transplantes pero⇒ destrucción de embrións⇒ cuestións
dende un punto de vista ético + poden producir tumores.

13. APLICACIÓNS DA BIOTECNOLOXÍA:

- Industria farmaceutica: síntese antibióticos, hormonas, vacinas ou

interferón, utilizando microorganismos recombinantes.
- Protección do medio ambiente: biorremediación= eliminar ou neutralizar
contaminantes + degradar hidrocarburos mareas negras/pesticidas chan +
mitigar exceso de nitratos na auga + depuración de augas + control
biolóxico de pragas= como insecticidas biolóxicos⇒ menos fitosanitarios
(praguicidas).
- Agricultura e gandeiría: +rendemento cultivos + resistencia a herbicidas,
pragas, seca ou enfermidades + creación novas variedades + aumentar
producción de leite ou carne + cecemento rápido + reistencia frío.
- Medicina: obter animais modificados xeneticamente= modelos na
investigación de enfermidades humanas + desenvolvemento terapias +
produción fármacos.
- Terapia xénica.
- Elaboración alimentos e bebidas.
- Análises forenses, diagnóstico enfermidades infecciosas e xenéticas.

14. BIOÉTICA:

- Cuestións éticas plantexadas cos avances da xenética e biotecnoloxía⇒

comites para limitar investigacións que poideran atentar contra a dignidade
humana ou causar probemas ecolóxicos/sanitarios.