Sakattaa'aa gahumsa

teekniika konkolaataa
Konkolaachistooni imala osoo hin jalqabiin dura gahuumsa teeknikaa
kutaalee konkolaataa konkolaachisan ilaalamuu qaban xiyyeeffanno kennuun
hojii guyya guyyaan taasisuun sakata'uu, kan humna konkolachisaatiin
suuphamuu danda'an suphuu fi kan humnaa ol ta'e imala osoo hin jalqabiin
ogeessattii beeksiisuun imala irratti fi imalaa booda nageenya konkolaataa
mirkaneessuun barbaachisaadha. Konkolaachiistooni haala teekniika
konkolaataa isaanii yeroo hunda hordofuun bu'alee armaan gadii akka
argattan isaan gargaara.
 Sababa miidhamaa konkolaatatiin imalli akka hin gufanne
 Baasii mallaqa, yeroo fi humna barbachisoo hin tane akka hin baane
qusachuuf
 Sababa miidhama teeknikaatiin balaa gahuu danda'u ittisuuf
 Nageenya meeshaa fi mija'ina imaltoota eeguuf
 Sababa midhama konkolaataan iddoo fi haala rakkisoo ta'anitti akka hin
dhaabbane dhorkuuf

Sakataiinsa ilaaluun rawwachuu(visual inspection)

Konkolaatan tokko kutaawwan adda addaa socho'an fi kan hin sochoone irra
kan hojjattame yoo ta'uu konkolaachistooni qaamoole konkolaataa salphhatti
balaa geesiisuu danda'an irratti yeroo hunda sakkata'uun gocha ittisa
miidhama konkolaataa rawwachu barbaachisaa dha. Qaamni konkolaataa
suphaa yeroo isaa eege kan hin tasifamneef yoo ta'an miidhamni hamaaf
saaxilamuun qisaasama yeroo, mallaqa fi humnaa fiduu ni danda'a. kanaafuu
konkolaachistooni imala osoo hin jalqabiin dura qaama konkolaataa adda
addaa sakata'iinsa gochuun miidhama ittisuun barabachisaa waan ta'eef
qaamni midhaman yoo argame yeroon akka suphamu ni gargaara.
 Dabalataan, konkolaatan tokko yeroo imala irra jiru miidhamni isa
quunnamuu waan danda'uuf yeroo konkolaachiissan wantoota qaama
konkolaataa too'achuuf mija'aa ta'an hordofee haala irra jiru ilaaluun
miidhama ittisuun ni danda'ama. Konkolaataafis imalaan booda sakkata'iinsa
gochuun fi qaama konkolataa yeroo imala sakkata'uu hin dandeenye kan
caban, baqaqan, iddoo isaanirra kan socho'an, rigichaan nyaatamuun hangi
isaani kan xiqqaate yoo jiraatan sakata'iinsa guutuu taasisuu ብርችችሽክግክህይ n
imala ittiaanuuf qophii gochuu qaban.
Kutawwan konkolaata konkolaachisaatiin suphaman

kutaalee konkolaata humnaa fi dandeetii konkolaachisaatin suphaman iddoo

itti argaman beekuu fi hordoffii barbachisaa gochuun suphaalee miidhama
ittisuu danda'an rawwachuuf ni dandeesiisu. kanaafuu konkolaachistooni
qaama konkoolaata armaan gadiitti tuqaman skata'uun suphaa barabachisaa
ta'e gachuu ni danda'u.
Bishaan qabbaneesituu motoraa jijiiruu:-bishaan motoraa
dammaa'uu/ligidaa'uu/ kutaalee qaama konkolaatatiin kan uumaman fi
sababa adda addaatiin xura'uu ni danda'a. Kanaafuu konkolaachistonii yeroo
mottorri qorraa ta'u kutaa dangalaastuu bishaanii hiikuun xuraawuu isaa erga
adda baasani booda guutumaan guututti dhangalaasuun bishhan biroo
qulqulluu ta'een bakka buusuu/guutuu/ qaba. Bishaan radiyataraa
qulqulla'ee dhabbilee oomishaniin kan qophaa'e jiru waan ta'eef gabaa irratti
argamnaan fayyadamuun kutaalee konkolaatatiif faayidaa guddaa qaba.
Bishaan kun qulqullu waan ta'eef kutaaleen keessoo konkolaataa akka hin
ligidaane kan ittisu yoo ta'uu yeroo dheeraaf otuu hin xura'iin tajaajiluu ni
danda'a. Haata'u malee, bishaan qulqulla'e kun gabaa irratti kan hin argamne
yoo ta'e bishaan qulqulluu kemikaala miiccu waliin fayyadamuun mottorri
akka hojjatu taasisuu fi mottorri erga dhaame qorre booda akka dhangalaa'u
tasisuun bishaan qulqulluu kemikaala ittisa ligidaa'uu makuun hanga
barbaadameen guutamuu qaba.
Zayitii motoraa jijjiiruu:- Zayitiin motoraa akkaata humna fardaa
konolataatiin sadarkaa fi baay'ina zayitii fayyadamu garagarumma waan
qabuuf akaakuu,baay'ina fi yeroo jijiirra zayitii dhaabbilee oomishaniin kan
murtaa'u ta'a. Konkolaachisaan zayitii motoraa jijiiruuf kiloomeetira
konkolaatan deeme ilaaluu fi haala maanuwalii gabatee yeroo suphaa isaa
irratti hunda'uun suphaan tasifamuu qaba.
Yeroo zayitii jijjiiruun barbachisaa ta'etti zayitiin gutuman guututtii
dhangalaa'ee dhumuu akka danda'u motora daqiiqaa muraasaf hojjachiisuu
barbaachisaa yoo ta'uu erga mottorri dhaamee booda zayiitii moofaa meeshaa
jala qabuun karaa dhangalaasu tiin dhangalaasuun yeroo murtaa'eef coobee
akka dhumu erga godhamee booda qadaada isaa qadaaduun zayitii qulqulluu
itti naquu fi bayinni zayitii kuusaa keessa jiru sadarkaa barbaaddame irra
jiraachuu isaa meeshaa safartuutiin/deepstick/ mirkaneeffachuu qaba.
Zayitiin motoraa yeroo jijjiiramu qulqulleesituun zayitiin/oil filtter/ haaraa
waliin jijiiramuu qaba.
Kutaalee daddabrsituu humnaa suphuu:- kutaaleen daddabarsituu humnaa
kessoo isaanitti kutaalee socho'an adda addaa waan qabaniif
walriguu/friction/hir'isuufzayitii fayyadamu.Kanaafuu konkolachisaan tokko
bayinni zayittii sadarkaa barbaadamu irra jiraachuu isaa fi
dhangala'aan/coccobni jiraachuu dhabuu isaa sakkata'uun barbaachisaa yoo
ta'u haala manuwaalii sarvisiitiin zayitii yeroo isaa eeganii jijjiiruun
barbaachisaa dha. Kutaalee humnaa daddabarsan zayitii sadarkaa fi baayina
adda addaa kan fayyadaman waan ta'aniif haala ulaagaa dhaabbilee zayitii
oomishaniin sadarkaa fi bayyina taa'een fegeenya konkolaataan kilomeetiraa
deemee ilaaluun haala manuwaliitiin tokkon tokkon isaniif gabate yerootiin
suphan taasifamuufi qaba.
Qulqulleesituu qilleensaa gogaa:- qilleensa gara motoraa galu wantoota
alagaa ta'an irraa qulqulluu ta'e akka seenu kutaan qulqulleesiituu fayidaa
gudda qaba. konkolaataan fageenya dheeraa yeroo imale fi keessattuu daandii
daaraa/dhukkee irratti yeroo konkolaachisu qawwi qulqulleesuu qilleensaa ni
cufama.

kanaafuu mottoorrii yeroo dhaamee fi qorretti kutaa qulqulleesituu qilleensaa

hiikuun gingilchaa keessatti argamu qilleensa humna qabuun keessaa gara
alaattii qulqulleesuun barbaachisaadha. Ta'ullees, qulqulleesituun qilleensaa
haala manuwalii sarviisitiin yeroon tajaajila isaa yoo dhume ykn yeroomalee
bay'ee yoo xuraaye fi miidhame haraatiin baka buusuun ni barabaachisa.
Qulqulleesituu qilleensa jiidhaa:- qulqulleesituun qilleensaa kun keessa isaa
wanta gingilchaa shibootiin hojjattame fakkaatuu yoo qabaatu yeroo baay'ee
zayitii motoraa kan fayyadamu dha. Konkolaachistoni yeroo sarviisii
qulqulleesituu hiikuu fi dhiquun gutuman guutitti erga qulqullaa'ee booda
zayitii itti naquun seraan iddootti kaa'uu qabu.
Skata'iinsa sarara eleektiriikii
Kutaalee eleektiriikii irrattii miidhama gahuu danda'u ittisuuf kutaalee
elektiriikaa fi ibsaa konkolaataa irratti sakata'a gochuun barbachisaa dha.
Kutaalee elektiriikaa irratti miidhamni gahu guddaa ta'uu waan danda'uuf
konkolaachistooni yero yeroon haala irra jiru sakata'uu fi hojii sirreessuu
rawwachuun miidhama ittisuu qabu. Kanaafuu kutaalee ibsaa, kutaalee
guuttu baatriin, kutaalee kaastuu motora fi akasummas kutaalee qabsiistuu
ta'an qunca'uu dhabuu, addaan cituu fi laafuu dhabuu isaanii ilaaluun
barbaachisa.
Fiixee baatrii:- yeroo yeroon qulqulleessuun fi sirritti jabachuu dhabuu fi
laafuu dhabuu isaanii ilaaluun sirnaan qulqulinina isaanii eeguu fi hidhuun
barabaachisa.
Kutaalee ibsaa:- birciqoolee ibsaa qulqulleesuu fi ampoolin gubachuu isaanii
adda baasuu kanamalees fiixeen sarara elektriikaa furamuu dhabuu isaanii
sakata'uun fi ibsaan gutumaan guuttuutti hijjachuu isaanii mirkaneeffachuu.
Kutaalee kaastuu motoraa:- Kutaalee kaastuu motora sararoota elektriikii
irratti argaman jechuun, guuttuu baatrii/alternator/, kaastuu motoraa/starter
motor/ fi akasummas furtuu motora ittiin kaasu/ignition key/ sararoota
walqunnamsiissan qunca'uu, cituu, furamuu, iddoo oo'ina qabutti siquu
dhabuu isaani sakata'uun barabachiisaadha. Kanaafuu hir'ina sakata'iinsaan
argaman yrooma sannti sirreeffama salphaa tasisuun midhama hamaa dhufuu
danda'u ittisuun ni danda'ama.
Gabatee fiyuzii:- balaa kutalee elektriikii irratti gahuu danda'an ittisuuf kan
hojjatame yoo ta'u kutaalee elektriikii tokkoon tokkoon isaanii fiyuzoota
ampiirii madalawaa qabaniin akka walitti dhufan kan ta'edha. Kanaafuu
gabateen fiyuzii eleektriikaa iddoo sirrii taa'uu isaa fi hamma fiyuzoota adda
addaa keessatti argaman iddoo isanirra gadhiisuu dhabuu isaanii sakata'uun
barbaachisadha. Ta'ullees, kutaalee eleektriikaa irratti balaa dhaqqabuu
danda'u ittisuuf miidhamuu danda'aniif konkolaachistooni yeroo imala isaanii
fiyuzii ofeeggannoo qabachu kan irra jiraatu yoo ta'uu fiyuzii miidhame yoo
jijjiiran ampiirii walfakkaatuun ta'uu qaba.
Sakata'iinsa Ba.I.Z.Bi.Q.Bo/ BLOWAF /
Konkolaachisaan sakata'a yeroo taasisu kutaalee xiyyeeffanno itti kenuu qabu
keessaa ijoon jaha(6) yoo ta'an gabaajeen isaaniti Ba.I.Z.Bi.Q.Bo jedhamanii
yoo waamaman hiikni isaani akka armaan gadii ta'a
 Ba -Baatrii
 I -Ibsaa(light)
 Z -Zayitii(oil)
 BI -Bisaan(water)
 Q -Qilleensa(air)
 Bo -Boba'aa(fuel)
Baatrii:- Baatriin madda elektriika konkolaataa yoo ta'u keessa isaatti bishaan
qulqulluu fi makaa asiidii salfarrii ni qabaata. kanaafuu konkolachistooni
bishaan baatrii hir'achuu dhabuu isaa ilaaluu hangi isaa gadi bu'ee
argamnaan bishaan baatrii meeshaa qulqulluu fayyadamuun itti naqquun
sirreessuu qabu. Dabalataanis bishaan batrii kan danfu ta'ee yoo argame
oggeessati agarsiisuun yeroon miidhamni isaa akka sirraa'u tasisuun
barabaachisaa dha.

Ibsaa:- Konkolaata irratti ibsawwan adda addaa kan argaman yoo ta'uu sirritti
hojjachuu isaanii sakata'uun mirkaneessun barbaachisa dha. Kana keessaa
ibsaa fuullee, ibsaa cinaa, ibsaa marfachuu/turning signal/ fi ibsaa
dhaabuu...kkf jedhamanii kan ibsaman yoo ta'uu konkolaachiiston imala osoo
hin jalqabiin dura sakata'uun cabuu dhabuu, sirritti hojjachuu fi xuraa'uu
dhabuu isaanii mirakaneesuu qaban.
Zayitii:- Zayitiin kutaalee konkolaataa socho'an motora, kutaalee humna
daddabrsituu keestti fi kutaa qajeelchituu keessatti tajajila irra kan oolu yoo
ta'u tajaajilli isaas rigata hir'isuun kutaaleen akka hin miidhamne ni taasisu.
Kanaafu kutaaleen konkolaata zayitii fayyadaman sakata'a gochuun
dhimmisuun/coccobuun akka hin jiraanne, akka hin xuroofne fi akka hin
hir'anne akkasummas wanta alagaa ta'an walii akka hin makamne
mirkaneesuun konkolaataa midhama irra ittisuun ni danda'ama.
Bishaan:- Mottorri qabbanaa'uu karra itti danda'amu keessa tokko bishaniin
yoo ta'u radiyateeraan ykn kuusaa bishaaii hir'achuu fi xuraa'uun akasummas
kutaa coccoobsuu kan hinjirre ta'uu isaa sakata'uun mirkaneesuu qaba.
Hir'in sakata'aan argaman sirreesuun barabachisaa waan ta'aniif humna
konkolaachisatiin ol kan ta'e ogeessaf beeksiisuun barbaachisaa dha.
Qilleensa:- konkolaatoni gurguddaa fi gidugaleesa bayyeen fireenif,
frisiyoonaaf akasummas kutaalee adda addaatiif qilleensa kan fayyadaman
waan ta'aaniif kutalee kanneen irratti sakata'iinsa tasisuun miidhama ittisuun
ni danda'ama. Konkolachistooni konkolaata fireena qilleensaan hojjatu
konkolachissan taanaan motora kaasuun qilleensa bishaan qabu kuusaa
qilleensa keesstti kufamee bule karaa afuura baafachiiftuutiin gara alaatti
akka bahu taasisuun kutaaleen qilleensaa akka hin miidhamne gochuun ni
danda'ama. Dabalataanis geejii qilleensaa hordofuun qilleensii gahaa ta'e
jirachuu isaa mirkaneessuu.
Boba'aa:- Iddoo kuusaa boba'aa/fuel tank/ keessa jiru imalaaf gahaa ta'uu
isaa ilaaluu fi kan hin dhangalaasnee ykn coccobsine ta'uu isaa
mirkaneessuun kutaaleen boba'a xuriin akka hin duuchamne/cufamne ykn
hin miidhamne boba'aa kuusaa keessti jiru walakkaa gadi ta'uu dhabuu isaa
agarsiistuu boba'aa/geejii/ tiin yeroo hunda hordofuu qaba
Haala maanuwaalitiin miidhama konkolaataa fi amaloota hin baratamne
qorachuu
Kutaaleen konkolaataa yeroo miidhaman fi amala hin baratamne yoo
quunname meeshaalee rakkoolee eeruuf dandeesiissan irratti hidhamanii kan
jiran yoo ta'uu kutaleen kun haaala manuwaliin akka sirreeffaman gochuun
barabaachisa. Fkn konkolaatooni fireeniin isaanii qileensaan hojjatu qilleensa
gaha ta'e akka hin jirre sagaleen ykn ibsaan kan beeksiisan yoo ta'an
konkolaachistoon hanga ibsaan eertuu dhaamuttutti konkolaataa sochoosuu
hin qaban. Haaluma walfakkaatuun zayitiin motoraa ykn bishaan yoo hir'atu
konkolaatonii motorrii isaanii akka ka'uu hin dandeenye taasisu malli irratti
hidhaman jiru. Haata'u malee konkolaachistoni waa'ee amala konkolaataa
isaanii ykn hojimaata irratti hubannoo gahaa qabaachuu akka qabaan yoo
ta'uu rakkoolee mudatanii fi amaloota hin baratamiin qorachuun sakata'iinsa
rawwachuu qaban.
Barreefamuu rawwii bu'aalee sakkata'iinsa konkolaata fi faayila taasisuu

Sakata'iinsa booda konkolataan haala gahuumsaa maalirrati akka jiruu fi gosa

meeshaa jijjiiramuuf maal akka ta'u qabu haala gabaasaatiin dhiyaachuu
qaba.

Maqaa dhaabbatichaa_____________________
Lakk.gabatee konkolaataa____________________

akaakuu
Lakk Kutaalee konkolaataa miidhaman Qorannoo
miidhamaa
1
 2
3
4
5

Maqaa konkolaachisaa________________
Mallattoo _____________________
Guyyaa _____________________

Haala qabiinsaa fi ittiin fayyadama meeshaalee suphaa konkolaataa

Konkolaataa sakata'uuf meshaaleen adda addaa kan barbaachisan yoo ta'uu
konkolaachistoon meeshalee iddo dhiyyootti kaa'uun qulqullinaa fi sirnaan
fayyadamuu irra eegama. Yeroo imala meeshaaleen akka hin cabnee fi hin
bittinoofne saanduuqa keessa kaa'uun miidhaa isaan irra gahuu danda'u
eeguuf offeggannoo armaan gadiiti tuqaman tasisuu qaba.
 Meeshaa sirrii hojii sirriif oolchuu
 Bolooniwwan humnaa ol akka hin jabaane gochuu
 Bolooniin hiikamuu didef yeroo gabaabaf farra dama'aa itti naquun akka
furamu tasisuu
 Wantoota humnaa ol ta'an yoo quuname ogeessaf beeksiisuu
 Meeshaalee hiiktuu akka burrisee/huummer/ tti fayyadamuu dhiisuu.. kkf
dha

Haala sakata'iinsa wantoota too'annoo fi eertoota daash boordii irratti

argaman
Motora konkolataa adda addaa haala irra jiran kan too'atan hordofuun
miidhama isaanii beekuuf sakata'uun barbaachisaadha. Fkn mallattoo
hoo'iinsa motoraa eeran dash boordii irratti argaman mottorri bu'aamalee hojii
hojjachuu/idle/kan agarsiisu haala manuwaliitiin ta'uu qaba.
Kanaafuu yeroo sakata'aa bayyee yoo gadisiqe ykn ol ka'e rakkoon ka'uumsa
isaa maal akka ta'e barbaadun barbaachisaa dha. Waan ta'eef,
konkolaachistooni kan arman gadii ibsaman fi meeshaalee too'anno fi eertuu
dash boordii irratti argaman haala manuuwalitiin ta'uu isaanii yeroo hunda
hordofuun manuwaliin al ta'ee yoo argame qaama ilaaluuf beeksiisuu qabu.

Meeshaalee eertuu addaan baasuu fi sirreessuu

Yeroo sakata'aa kan miidhamanii argamani fi ergaan dabarsan sirrii ta'uu yoo
baate sirreesuu ykn gara dubisa istandardiitti deebisuun yoo hin danda'amne
offeeggannoon adda baasuun akka jijjiiraman ykn suphaman gochuun
barabaachisaadha. Fkn fiyuuzii gubate jijjiiruu, ampuulii gubate jijjiiruu,
sarara elektriikaa wal-gadhiise walitti hidhuu, bishaan motoraa hir'ate guutuu
fi zayitii motoraa hanga hir'ate guutuu fi kkf...fa'a

Barreeffama geejii hala istaandardii waliin madaaluu

Meeshaalee too'annoo fi eertuu daash boordii irratti argaman barreeffamni

yeroo sakata'aa argame istandaardii manuwalii irratti taa'ee wajiin walbiratti
qabuun garaagarummaa beekuun tarkaanfii haala ittiin sirraa'uu danda'u
fudhachuun barbachisaadha. fkn hanga bishaan motoraa sirreessuu, zayittii
motoraa sirreessuu, qilleensi yaa'u yoo jiraate duuchuu, fiyuzoonni gubatan
yoo jiraattan jijjiiruu, hanga boba'aa kuusaa keessaatti jiru ilaaluun
sirreessuu, ifaa eertuu gubachuu dhabuu isaanii ilaaluu fi jijjiiruu
hammachuu danda'a.

Haala sakata'aa qajeelchituu/steering/ fi fireenii/brake/

Qajeelchituu fi freeniin kutalee too'annoo ijoo konkolaataa kan ta'anii fi

miidhaan yeroo quunnamu balaan mudatu hamaa waan ta'uu danda'uf
kutaalee kana irratti yeroo hunda sakataalee armaan gadii tasisuu qaba.

Sakata'iinsa gahumsa fireenii

 Qilleensi fireenii hir'achuu dhabuu
 Zayitii fireenii hir'achuu dhabuu
 Bidaalee/pedal/ fireenii sochii bilisa qabaachuu isaa.
 Sharaa fireenii dhumuu dhabuu
 Dhimmisa zayitii jiraachuu dhabuu
 Yaa'insa qilleensaa jiraachuu dhabuu
 Fireenii harkaa hojjachuu isaa
 Konkolaataa sochoosun fireeniin miilaa sakata'uu.

Gahumsa qajeelchituu konkolaataa sakata'uu

Qajeelchituun konkolaataarraa mekanikaalan ykn humna zayitaan mala

gargaaramuun karaa lamaan kan hojjatuu yoo ta'u sakata'iinsa armaan gadii
tasisuun miidhama hir'isuun ni danda'a
 Zayitii qajeelchituu gahaa ta'e jiraachuu isaa qulqulleessuu
 Sarara zayiitii dhimmisu ykn cobu jiraachuu dhabuu isaa qulqulleesuu
 Walquunnamsiistuun siinqee qajeelchiituu dabuu/jal'achuu dhabuu
isaanii sakata'uu
 kutaalee qabsiistuu qajeelichituu bal'achuu dhabuu isaanii sakata'uu
 Sochii qajeelchituu jabaachuu dhabuu isaa sakat'uu

Konkolaataa sochoosuun gahumsa fireenii fi qajeelchituu sakat'uu

Kutaalee qajeelchituu fi fireeni bakka konkolaatan dhabbtu qofa osoo hin

taane konkolaataa sochoosuun gahuumsa isaa sakata'uun ni
barbachisa.Ta'uullees halli fireenii fi qajaalchituus konkolaataa sochoosuun
haala balaa hin qaqqabsiisneen sakata'amutu irra jiraata.Kanaafuu haluma
armaan gadiitti tarreeffamaniin eegudhaan fireenii fi qajeelchituu sakata'uun
ni danda'ama.

 Lafa diriiraa fi daandii traafika irra bilisa ta'e filachuu

 Ariitii xiqqootiin gahuumsa fireenii sakat'uu
 Ariitii gidugaleessan gahuumsa fireenii sakat'uu
 Bitaaf mirgatti naannessuun gahuumsa qajeelchituu sakata'uu
 Qajeelchituu gadlakkisuun gara kallattii tokkotti akka hin harkifamne
sakata'uu
 Fireenii fi qajeelchituurratti sagalee hin baratamne jiraachuu dhabuu
hordofuu

Bu'aa sakata'iinsa konkolaataa irratti murtee teeknika barbachisoo ta'an

fudhachuu

Konkolaataan imala gahuumsa qabu jalqabuuf fireenii fi qajeelchituun

kutaalee murteessoo waan ta'aniif konkolaachiistooni odeeffaannoo yeroo
sakata'iinsa argaman ka'uumsa godhachuun tarkaanfii fudhattamuu qabu
murteesuu fi filachuun isaan irra jira.Kanaafu suphaa miidhama salphaa
tasisuun konkolaataa sochoosuun ykn imalaaf qopha'aa gocdhuuf yoo
danda'ame sirreesuu ykn midhamni hammaataa fi humna konkolaachisati ol
yoo ta'ee ogeessaf beeksiisuun ni barbachisa.
Sakata'iinsa kutaalee humna daddabrsituu fi baattuu
Kutaalee humna daddabarsiitu konkolaataa kan akka frisiyoonii, sanduqa
ilkaanii/ gearbox /, ilkaan daddabarsituu humna /traansfer case/, ulee
daddabarsituu humna /propeler shaft/, difaranshiyaalii, akisilii yoo ta'an halli
taa'umsi fi ijaarumsi isaanii haala konkolaatatiin garagara ta'uu danda'a.
Kanaafuu konkolaachiistooni qaamonii armaan olitti ibsaman irratti
sakata'iinsa armaan gadii rawwachuu qaba.
 Sochii bidaalee firisiyoonii sakata'uu
 Maarshiin salphaattii bahuu fi galuu isaa ilaaluu
 Zayitii firisiyoonii gahaa ta'ee jiraachuu isaa ilaaluu
 Saanduqa ilkaani/gearbox/, ridootaa, deferenshiyaal keessa zayitii gahaa
jiraachuu ilaaluu
 Warraaqii qaama baattuu fi humana daddabarsiitu irratti jiraachuu dhabuu
isaa ilaaluun
 Yeroo konkolaachisuu sochii fi sagalee hin baratamne jiraachuu dhabuusaa
mirkaneessuu
 Piroopelar shaaftiin dibata gahaa ta'e qabaachuu isaa ilaaluu
 Zayitii dhangala'aa akka hin jirre ilaaluu
 Ilkaan golollee ilaaluu fi hiituwwan jabaachuu isaanii mirkaneessuu
 Qilleensi golollee safaruu fi akka hin hir'anne sakata'uu

Kutaalee baattooni sochii daandii oliigadi nama raasu laffissuu/sochii

mijeessuu miidhaa kutaalee konkolaataa fi meeshaa konkolaataa irratti fe'ame
gahu ni ittisu. Kanaafuu konkolaachiistooni kutaalee qaama baattuu
konkolaataa irratti sakata'a armaan gadii sakata'aa ni taasisu.
 Reephistuu diriiraa/leaf spring/ kan hin cabne ta'uu isaa
 Reephistuu maramaa/coil spring/ kan hin cabne ta'uu isaa
 Liqimsituu sochii/shocke absorber/ keessaa zayitiin dhangala'uu dhabuu
isaa
 Bolooniin kan hin furamnee/laafne fi kan hin hir'ane ta'uu isaanii
 Kan cabee ykn kan baqaqe jiraachuu dhabuu isaa.
 Dibata/laffistuu quubsaa qabaachuu isaanii

Miidhama konkolaaataa ittisuu fi suuphaa salaphaa

Suuphaa salphaa jechuun konkolaachiistooni waa'ee konkolaataa
konkolaachisanif beekumsa suphaa salphaa qabaatanii miidhama teekniikaa
salphaa yoo isaan quunname suphuun konkolaataan miidhama hammaata
irra osoo hin gahiin dura dursee ittisuun baasii mallaqa, humna fi yeroo
hinbarbaachisne xiqqeesufi dha. Dabalataanis, suphaa battalummatti humna
konkolaaachisaatiin rawwachuun balaa traafikaa mudachuu danda'u dursanii
hir'isuuf kan dandeesisudha.
Suphaa ittisa yeroosaa eege taasisuu jechuun haala manuwalii konkolaataa
ajajuun akaakuu suphaa hojjatamu yoo ta'u fayidaan isaas kutaalee
konkolaataa rakkoo tokko malee nageenya isaani eeguun tajaajila irraa
barbaadamu yeroo dheeraaf sirnaan akka kennan taasisuu dha. Haaluma
kanaan sababa suphaatiin baasiin abbaa qabeenyaa konkoolaatatiin bahuu
danda'u qusachuu irra darbree konkolaachisaan hojii irraa barbaadamu
sirnaan akka rawwatu gargaara.
Adeemsa suphaa salphaa konkolaachisaatiin rawwatamu
Konkolaataa qulqulleessuu:- konkolaataa tokko qulqullinaan qabuun sababa
xuraa'uutiin miidhama kutaa konkolaata irra gahu danda'u ittisurra dabree
yeroo suphaa kan baqaqan, kan caban, kan furaman/laafan fi kan
dhimmisan/yaasan ifatti beekuun tajaajila suphaa kennuu dandeesisu yoo
ta'u konkolaachiistoni suuphan dura fi imalaan booda konkolaatann isaanii
tajaajila suphaa akka argatu taasisuun ogeessoni suuphaa rakkoo
konkolaataa salphaatii akka argatan garagaruun olitti baasii suphaa
qulqullina isaa eegeetee fi qusate akka rawwatan taasisa.
Gaaffii nageenya hojjiirraa:- Yeroo Suphaan salphaa konkolaataa
rawwattamu ogeessarrattis ta'e kutaalee konkolaataa irratti rakkoo hin
barbaadamne akka hin uumamne offeegganno nageenya hojjiirra gochuun
murteessadha. Kanaafuu ogeessi suuphaa tokko yeroo konkolaataa suphu
offeegganno hojiirrati taasisuun akka armaan gadditti tuqamaniin
fayyadamuun tilmaama keessa galchuu qaba.
 Tuuttaa hojii
 Kophee hojii
 uffata harka (hand glave)
 qoobii mataa (Cape)
 Meeshaalee eegumsa nageenya hojiirraa kan akka golgaa ittisaa ijaa fi kkf
hojiirraatti sirnaan fayyadamuun barbaachisaadha. Naannoo hojiitti wantoota
ibidda kaasiisuu danda'an kan hin jiraane ta'u qulqulleesuun meeshaalee
suuphaaf itti fayyadamnu sirnaan iddoo idilee isaanitti jiraachuu isaanii
mirkaneeffachuun wantoota hojiif gufuu ta'an kan hin jiraanne ta'uu isaanii
ilaaluu fi naannoon sun qilleensa gahaa ta'e galchuu kan danda'uu fi
dhiyyeenyatti meeshaa dhaamsituu ibidda jiraachuu mirkaneessun balaa
naannoo hojiitti uumamuu danda'u hir'isuu ni danda'a.
Sirna balfi ittiin maqfamu
Yeroo konkolaataan miiccamu xuriin konkolaata irra bahu offeeggannoo
barabaachisaa ta'e yoo hin godhamiin naannoo faaluun hawaasa irratti
miidhaa hamaa fiduu danda'u. yeroo konkolaataan dhiqaamu dhangala'aan
naannoo akka hinfaalle dhiqaan raawwatamuu kan qabu iddoo kanaaf
qophaa'e irratti qofa ta'uu qaba. zayittii motoraa,sanduuqa ilkaanii fi
defaranshiyaalii yeroon tajaajilaa dhumate yoo maqfaman dursa meeshaa
balficha konkolaata irraa ittiin fudhachuu danda'u qopheessuun
guutumanguututti coobee akkuma dhumeen zayitii fi qulqulleesituu zayitii
jijiirame kuusaa balfaa keessatti gatuun barbaachisaadha.
Faalama naannoo yeroo suuphaa mudatu xiqqeessuu
Adeemsa faalama naannoo ittiin ittisamu fayyadamuu:- suuphaan
konkolaataa yeroo raawwatamu balfa konkolaataa irra maqfaman dhiibbaa
naannoo irratti fiduu ni danda'u.Kanaafuu balfoonni kun of-eegganoon osoo
hin bittinaa'in meeshsaan fudhachuun maqsuun faalama nannoorratti fiduu
danda'u hir'isuun ni danda'ama. haa ta'u malee balfoota konkolaataa irraa
maqfaman bakkuma arganitti kan gattaman ykn dhangalaa'an yoo ta'e
keemikaalota isaan keessaa bahu gara qilleenssatti qillensa'uun ykn gara
laffatti seenuun faalama nannoo fiduu ni danda'u. Dabalataanis
bishaandhugaatii naannootti argamu faaluun namaa fi beeladoota irrati
miidhaa kana hin jedhamne fiduu ni danda'u. Kanaafuu yeroo suuphaa blafi
konkolaataa keessaa bahee maqfamu sirnaan iddoo qophaa'ee irratti maqsuun
faalama naannoo hir'isuu ni danda'ama.

Konkolaataan yeroo qulqulleeffamu of-eeggannoo dursaa taasifamuu qabu

 Konkolaataan yeroo qulqulleeffamu ykn miiccamu of-eeggannoon dursaa
taasifamuu qabu፡-
 Iddoo konkolaataan itti miicamu adda baasuu
 Iddoo bool'aa konkolaataa irratti miiccamu irraa sirritti dhaabuu
 Akka hin mucucaanneen fireeni harkaa ttin ala dabalataan taakkoo jala
kaa'uu
 Wantoota miidhimuu ykn barbadaa'uu danda'an konkolaatarraa buusuu
 Foddaa fi balbalii cufaa ta'uu isaanii mirkaneeffachuu
 Gabbiinaan kan garagaluu yoo ta'e meeshaalee keessa jiran baasuu, griilii
banuun gabiinaa hanga dhumaatti qabanna qabuun kaasuu fi qollofuu.
 Kutaalee jiidhaan badan uwwisuu.
Adeemsa zayitii tajaajila xummuuran maqsuu
 Zayitii maqsamu adda baasuu
 Meeshaa ittiin fudhatan qopheessuu
 Uffata hojii barbaachisaa ta'e fayyadamuu
 Furtuulee (tools) hojiif barabaaachisan qopheessuu
 Qaama keenya, harka keenyarratti akasummas lafarraati akka hin
dhangalaane gochuu
 Zayitii maqfaman faalama naannoo akka hin qaqqabsiisne iddoo qopha'ee
irrati sirnaan maqsuu
Qulqullina gaabbinaa eeguu
Yeroo hunda gaabbinaan qulqulluu ta'uu qaba sababiinsaas kutaa ykn iddoo
qulqulluu ta'e keessatti ta'aani hojii hojjachuun nama gammachiisa. gabbinaa
keessatti teessoon, hafataan, geejiiwwan dash boordiirratti argaman, fireenii,
bidaalee firisiyoonii fi kan boba'aa, qajeelchituu fi ulee maarshii ittiin
jijjiiran ...kkf qulqullina isaani kan eegan yoo ta'an konkolaachisaan too'atee
akka konkolaachisu ni garagaara.‹
Adeemsa suuphaa fi suuphaa ittisa miidhamaa
konkolaatarratti ka'umsa miidhama gudda ta'uu kan danda'an miidhama
xiqqaa konkolaachisaan humna isaatiin suuphuu yoo danda'e yeroon suphuu,
yoo humna isaatti ol ta'e qaama ilaalutti beeksiisuun miidhama hamaan osoo
hin qaqqabin dura tajaajila suphaa akka argatan gochuu qaba.

Miidhama fi furmaata kutaalee ibidda qabsiistuu

 Walitti hidahamiinsi sarara yoo furame/laafe, bay'istuu humna elektirkaa
(ignition coil), hirtuu elktirikaa (distributor), fi qabsiistuu ibiddaa/spark
plug/ yoo miidhame/ kkf yoo quunnaman humna motoraa irratti dhiibbaa
waan fidaniif fiixee sraroota hiiktuu (tools) barabaachisaa ta'e fayyadamuun
jabeessuu qabna.
 karaa sarara aarri ittiin bahu yeroo tokko tokko sagalee dhokaasa qaba
tanaan hiiktuu (tools) sirrii ta'e fayyadamuun qadaada hirtuu elektrikaa
(distributor) banuun bantuuf cuftuu (contact point) kan nyaatamee fi kan
furaman /laafan taanan sirriitti jabeesuu ykn jijiiruu.
 sarara qabsiistuu ibiddaa irratti cicciituun yoo quunnamu fi baay'istuun
humna elektirikaa (ignition coil) bayyee kan hoo'u yoo ta'e ka'uumsa
miidhamaa ta'uu waan danda'uuf jalqaba motoora dhaamsuun akka
qabanaa'u gochuu, sana booda huucuu jiidhaatiin fayyadamuun qabaneessu
dhummarratti kan suuphamu yoo ta'e suphuu yoo hin ta'iin jijiiruu.
 Iddoon qabsiistu fi gadilkisiistuu (contact point) yeroo bayee kan gubatu yoo
ta'e rakkoo kuustuu eleektiriikaa/condenssor/ta'uu waan danda'uuf
kuustuu jijiirudha. Dabalataanis rakkoo sarara elekitiriikii irratti
quunca'uun, aaruu fi waltuttuuquun yoo uumame dursanii utubaa baatrii
irraa hiikuun sararoota jabeessanii hidhuu, plaasteeraan maruu fi yoo hin
taane ogeessatti agarsiisuu.
Kutaa guuttuu baatrii/charging system/ Suuphan tasifamuu qabu:- humna
konkolaachisaatiin suphalee xixiqqoo baatrii fi kutaalee baatrii guutuuf
tasifaman keessaa kan armaan gadiitti ni argamu
Meeshaalee suphaa kutaa baatrii fi guuttuu baatriif barbaachisan:- baatrii,
furtuu motoraa, fiyuuzii, meeshaa hiiktuu adda addaa (tools), piinsaa, iskriiw
diriveer/flat and philips/, dhisuu chingaa(belt tentioner)fi kkf yoo ta'uu
meeshaaleen kanneen seraan fayyadamuun kunuunsi tasifamuufii qaba.
 Saqqii oltarneetaraa(alternator belt) gar malee yoo laafe meeshaa hiiktuu
sirrii fayyadamuun haalaan akka dhisuu/ diriiruu tasisuu garuu kan
baqaqe, kan qunca'e ykn garmalee kan bal'ate yoo ta'e jijjiiruu.
 Bishaan baatirii dafee dafee kan fixu yoo ta'e miidhama reeguleetara ta'uu
waan danda'uuf ogeessi akka ilaalu tasisuu.
 Tarminaaleen baatirii furamanii argamnaan hiikuun qulqulleesuu fi
hiiktuun deebisanii jabeessuu
 Batiriin iddoo taa'etti kan socho'u yoo ta'e meeshaa barabachissa
fyyadamuun jabeessuu
 Motora kaasuuf baatiriin humna yoo dhabe hiikaanii buusuun oggeessatti
kennu
 Bishaan baatirii hira'ate taanaan itti guutuu..kkf
Adeemsa wal jijiira qubeellaa quunnmissistuu baatirii:-qubeellan
walqunnamsiistuu baatirii kara adda addaatiin miidhamuu danda'u waan
ta'eef konkolaachiistonni of-eeggannoo tasisuun haala armaan gadiitiin jijiiruu
isaanirra jira.
 Mucha/fiixee/ baatirii irraa qubeella nageetivii baatrii buqqisuu/hiikuu
 Qubeellaa jijiiramu biloonii sarara ittiin walqabsiifame furuun/hiikuu
addaan qabuu fi baasuu
 Qubeellaa walfakkaatuu jijiiramu sarara waliin sirriitti akka walquunnamu
gochuun biloonii jabeessuu
 Mucha batirii irratti arra'uu/dammaa'uu jira taanaan waraqaa
burccoqqoo/sand paper/ fi bishaniin sirriitti dhiquu
 Jalqaba qubeellaa pozatiivii itti aansee negativii mucha baatrii irratti
hidhuu.
Kutaalee kaastuu motoraf suuphaan salphaa godhamu:-meeshaaleen motora
kaasuuf ittiin fayyadamnu furtuu, meeshale hiiktuu gosa adda addaa/hand
tools/ yoo ta'an suuphaalee armaan gadii rawwachuun ni danda'ama.

 Fiiyuziin gubate yoo jiraate fiiyuzii ampiirii wal fakkatuun jijiiruu

 Tarminaalota furaman/laafan yoo argaman haaraan jijiiruu
 Furtuu motoraatiin motora kasuu yeroo barbaanu motorri yoo ka'uu dide
sararoota naannoo jalqabduu anniisa/starter motor/ jabeessuu.
Suuphaa kutaalee ibsaa:-ibsaaleen hojjachuu yoo dhaaban meeshaalen ittin
fayyadamnu kan akka fiyuzii, ampolii, batirii harkaa, hiikatuu gosa adda
addaa(hand tools) fi wadaroo elektriikaa yoo ta'an meeshaalee kanneeniin
suphaa armaan gadii rawwachuun ni danda'ama
 Wadaroo elektrikii cite jabeesanii hidhuu ykn jijiiruu
 Ampolii gubate yoo jiraate kan wal fakkaatuun jijiiruu
 Fiyuuzii gubate yoo argame fiyuuzii ampiirii walfakkaatuun jijiiruu.
 Hammattuun ibsaa yoo laafan/furaman siriitii jabeessanii hidhuu
 Wadaroo elektiriikaa qunca'an yoo jiraatan plaastikiidhaan maruu
 Faaggaa elektriikii sirnaan sagalee yoo basuu dide hikuun xurii isaa
qulqulleesuu ykn kan biroon bakka buusuu.
Suuphaan kutaalee daddabarsa boba'aaf tasifamuu qabu:- kutaalee
daddabarsa boba'aa yoo suuphaman meeshaalee ittiin fayyadamnu kan
armaan gadiiti
 Hiiktuu gosa adda addaa
 Qulquleesituu boba'aa
 Qulqulleesituu qillensa
 Boba'aa qulqulluu fi
 Huucuu qulqulluu kkf yoo ta'an
Sarara boba'aa motora naafxaa keessati qilleensi senuun dhiibbaan
boba'aa(pressure) akka hir'atu gochuudhaan ka'uu dhabuu motoraatiif sababa
yoo ta'e ykn erga motorri ka'ee booda cicitiinsi humnaa kan quunnamu yoo
ta'ee gochoota itti aanan walduraa duuban rawwachuun rakkoo hiikuun
nidanda'ama.
 Paampii boboa'aa harakaa(hand priming pump) deddeebi'ani dhiibuun yoo
jabaate itti gadi qabuu
 Vaalvii qilleensi ittiin bahu furuun boba'aa qilleensa waliin makame gara
alaatti akka dhangala'u tasisuu
 Vaalvii qilleensa ittiin bahu irra debi'uun hidhuu fi irra deddebi'uun hanga
boba'aan qulqullu bahutti rawwachuu
 Dhiibban paampii harkaa jabaachaa yoo dhufu jabeessanii hidhuun
nannoosaa huuccuun qulqulleessuu.
 Motora kaasuu
 Motorri yoo ka'uu dide adeemsaalee armaan olitti tuqaman irra deebi'anii
yaaluu.

Qulqulleesituu boba'aa jijjiiruu

 Meeshaa sirriin fayyadamuun qulqulleesituu boba'aa hiiku
 Qulqulleesituu boba'aa(fuel filter) xuraa'e boba'aa qulqullu fayyadamuun
irra deddeebiin dhiquu
 Gar malee xuraaye taanaan haraan bakka buusuu
 Akkaata hikameen walduraa duuban deebisuun hidhuu.
 Naannoo isaa huccuun qulqulleessuu
 Kuusaa boba'aa keessatti baba'aan gahaa ta'ee jiraachuu isaa
mirkaneessuu
Qulqulleesituu qilleensaa(air cleaner) jijjiiru:- qulqullesituun qilleensaa
dhukkeen/xuriin duuchamuu waan danda'u fi Sababa kanaanis humni
motoraa waan gadi bu'uuf yeroo hunda motora dhaamsuun qulqulleesituu
qilleensaa qulqulleesuu fi hangi xurii bayyee taanaan haala manuwaliin
ajajuun qulqulleesituu qilleensaa walfakkaatu haaraan bakka buusuu.
Suphaa kutaalee qorisiistuu(Cooling system) konkolaaachisaatiin
rawwataman:- tajaajila kutaalee qorrisiistuu suuphuuf meeshaaale
barbaachisan termoostatii, bishaan radiyaatara, saqqii ventileetara/fun belt/,
ventilatara, qadadaa radiyaatera, filasheerii radiyateera ittiin miiccan
akkasummas piinsaa,skriiw driverii/philips or flat/ fi meeshaalee gosa adda
addaa kan ta'ani dha.
 Bishaan radiyaateera keessa jiru osoo motoorri hin ka'iin qadaada banuun
bishaan qulqulluu ta'e haallan guutuun, erga guute booda qilleensa keessti
jiru baasuun motora kaasuun ammas yoo hir'ate hanga barbadamuun
guutuun qadaada radiyateera jabeessanii qadaaduu.
 Chingaan hanga dhumaatti jabaatee harkifame yoo bal'ate dhiibduu
bishaani(water pump) fi ventileetarii haala barbaadamene nanna'uu waan
hin dandeenyef hoo'uu motoraf sababa waan ta'uuf jijiiruu fi gar malee otuu
hin furamiin ykn hin jabaatiin hidhuu.
 Too'attuu ho'insaa(Thermostate) sababa cufamee hafuun ho'iinsi motoraa
dabala taanaan bananii ququlleesuu fi bishan danfe keessatti kaa'uun
ho'iinsa sirrii ta'een banamuusa fi cufamuusaa mirkaneeffachuu. Haala
barbaadameen kan hin hojjanne taanaan termoostaatii kan haraa ho'iinsa
walfakkaatuun banamun jijjiiruu.
HUB፡- termostaatiin yoo miidhame kan biroo haraatiin bakka buusudha malee
buqqisanii gatuun motorri akka miidhamuu tasiisuu waan ta'eef haraan bakka
bu'uu qaba. Termostaatii buqqisanii gatuun haalii ho'iinsi motoraa dafee
bakka barbaadamu akka hin geenye fi haala sochii adda addaa irratti hojiin
humna motraa akka gadi bu'u taasisa.
Sararri bishanii/hose/ ykn ujjummoon kan bal'atu yoo ta'e
 Jalqaba meeshaalee/tools/ barabachisaa ta'e fayyadamuun jabeessuuf
yaaluu
 Jabaatanii kan dhimmisan yoo ta'e qubeelaa /clump/ gutumaan guutuutti
hiikuun ujjummoo jijjiiruu.
 Ventileetariin/fan/ kan cabe ykn kan baqaqe yoo ta'e qilleensa gahaa ta'e
gara motoraatti dhiibuu waan hin dandeenyeef hoo'iinsa motoraaf sababa
 waan ta'uuf meeshaa barbaachisaa ta'een hiikuun jijjiiruun barbachisa
dha.Garu yeroo qaama motoratti hidhamu kallattii isaa eeguun ta'uu qaba.
Bishaan radiyaateera xuraaye yeroo jijjiiramu hojjiiwan rawwatammu
qaban

 Yeroo bishaan dhangalaa'u konkolaataa iddoo gaaritti dhaabuun meshaa

jala kaa'uu
 Iddoo garajalaa motoraa ykn radiyaataraa karaa bishaan ittiin dhagala'u
biloonii hiikuun gutuumaan gutuutti dhagalaasuu.
 Bishaan xuraa'e yoo dhumu ykn bishaan qulqulluu karaa dhangalaa'uutiin
yoo dhufe bilooniin dhangalaastuu bishaanii cufuu.
 Hamma guututti eeguun kemikaala ligida'aa ittisu itti naquun qadaada
radiyatara cufuu.
 Kutaan karaa fuullee radiyataraa xurii fi elbiisota adda addaan yoo
duuchame ykn qorrisiistuu/fins/ yoo macala'an ykn yoo jal'atan ho'iinsa
motoraaf sababa waan ta'aniif xurii qulqulleessuun iddoo sirrii ta'eetti
deebisuun sirreessuu.
Suuphaa kutaalee qajeelchituu/steering/
Meeshaalee tajaajila suuphaa qajeelchittuuf oolan zayitii qajeelchituu/steering
oil/, saqqii/belt/, dibata/grease/, huccuu qulqulluu fi akkasummas
meeshaalee hiiktuu gosa adda addaa/tools/ kan ta'ani dha. Chiingaan
dhiibduu zayitii qajeelchituu furamuu ykn cituun sochii qajeelchituu
jabeessuu waan danda'uuf motora dhaamsuun qaama iddo motorri jiru
banuun meeshaa barbaachisaaa ta'een fayyadamuun chingaa haaraan bakka
buusuun garmalee akka hin jabaannee fi hin lafne hidhuu.Ujjummoon zayitii
qajeelchituu dhimmisu yoo jiraate jalqaba iddoo isaa qulqulleesuun bakka isaa
adda basuun kan furame taanan jabessuu kan tarsa'e yoo ta'e zayitii meesha
qulqulluu irratti dhangalaasuun meeshaa jijjiiraa sirrii fayyadamuun bakka
buusuu.Humna motoraatii garagaramee ujjummoon zayitii hojjatu yeroo
jijjiiramu zayitii keessattii qilleensi waan seenuuf haala arman gadiitiin
qilleensa sarara qajeelchituu keessaa baasuu qabna.
 Jalqaba golollee lamaan funduraa kaastuu/hydraulic jack/ fayyadamuun
ol kaasuu
 Mottori osoo hin ka'iin dura kuusaa keessttii zayitii naquu
 Motoro kaasuun geengoo qajeelchituu bitaa fi mirgatti nannesuu
 Konkolaatan karaa qilleensi ittiin bahu yoo qabaate hiikuun qilleensi akka
bahu tasisuu konkolaatan karaa qilleensi itti bahu yoo hin qabne ta'e
karaa kuusaa zayitii tin akka bahu gochuu.
 Dabalataan zayitii qajeelchituu itti naquun geengoo qajeelchituu hamma
sirrii ta'utti bita fi mirga nanneessuu
 Dhummarratti qajeelchituun bifa gaariin hojjachuu isaa erga hubatamee
booda golollee sirreessuun olkaastuu/ hydraulic jack / gadibuusuu.
 Hanga zayitti iddoo isaa gahutti zayitii dabalataa ittii guutuun qadaada
isaa sirriittii qadaaduu
Suphaa kutaa aarra baastuu

yaa'iinsi aara motoraa kara hintaanee ta'e sababa dadhabiinsa humna motora
ta'uu irraa darbe dabalataan madda faalama sagalee fi qilleensa waan ta'uuf
konkolaachiistooni offeeggannoo gochuu qaban.

 Meeshaaleen kutaalee aarrii ittiin bahu suuphuuf tajaajilan gaaskeeti aarrii

ittiin bahu, meeshalee hiiktuu gosa adda addaa/hand tools/ fi huuccuu
qulqulluu yoo ta'an akkaata armaan gadiitiin suphaa rawwachuuf ni
tajaajila.
 Aara bastuun kan laafe ykn kan tarsa'e yoo ta'e gosa meeshaa sirriitiin
jabeessanii hidhuu ykn aaraa kan baasu yoo ta'e faalama qilleensaa fida
waan ta'eef hiikuun haaraan jijjiiruu.
 Aarrii kan yaa'uu sababa nyaatama gaaskeetiin yoo ta'e jalqaba marsaa isaa
jabeessanii hidhuun motora kaasuun yaasuu isa ilaaluu yoo dhaabuu baate
meesha haaraa walfakkaatuun bakka buusuu.
 Ujjummooni aara baastuu kan yaasan yoo ta'e ujjumoo hiikuun iddoo bqaqe
ykn cabe walitti baqsuun qabsiisu/weld/ yoo ya'aan aaraa dhabbachuu
baate ujjummoo haaraatiin jijiiruu.

Suphaa kutaalee fireeni

Kutaalee fireenii suphuuf galteewwan gurguddo barbaachisa:- zayita fireenii,

sharaa fireenii, hiiktuwwan adda addaa (tools), piinsaa scriwu drayivarii (screw
driver), burrusee (hummer), ispeso meetirii (space meter), omo fi hucuu
qulqulluu dha.

Suphaa fireenii zayitaan hojatuu

Ujummowwan dhangalaasan (yaasan) yamuu quunname duursaa hiiktuu sirrii
ta’een jabeessuu, deebi’ee yoo kan yaasuu ta’e hiikun meeshaa jijjira haaraa
biraa jijjirun jabeesanii hidhuu.Sababa tarsa’a sarara tiin qilleensi sarara
zayitaa keessa waan galuu fi bidaalee fireeniirra yammu ejjetame hanga lafaatti
kan gadi bu’u fi fireeniin akka hin qabne sababa ta’u waan danda’uuf tartiiba
gaditti ibsame irratti hundaa’un qileensa sarara zayitaa keessa baasun
barbaachisaadha

 Duursa zayitii fireenii hanga barbaadame kuusaa zayitaatti guutuu

 Fireenii human mootora (Engine) irratti hundaa’ee hojatu yoo ta’e mootora
(Engine) kaasun human motora irra argamuun gargaaramuun yammu
peedaaliin feriini irra ejjetamuu konkolaachisaan human salphaa
fayyadamuun hojii isaa raawwachuu ni danda’a
 Zayitiin fireenii erga guuttamee booda irra deddebin peedaalii (ejjennoo)
fereeni gadi dhiituu (ira jaajjuu), sana booda hanga dhumaati irra ejjechuun
lafatti gadi qabuun baastuu qillensaa hiikun qileensa zayitaan walmakee
ture keessaa baasuu.
 Kana booda zayita keessa dhangala’e bakka buusun kuusaa zayitaatti hanga
barbaadame guutuu.
 Irra deddebidhan adeemsa olitti ibsaman tartiiban raawwachuun peedaaliin
fireenii (brake pedal) sadarkaa gaarii irra jiraachuu ilaalu fi
mirkaneeffachuu.
 kuusaa zayita fireenii keessatti zayiti guutun cuftuu jabeessanii hiduu.
 Dhumarra konkolaata sochoosun gahumsa fireenii mirkaneeffachuu.

Tajaajila yeroo dheeratiin sharaan fireenii nyaatama yoo deemee fageeny jiddu
diramii (brake drum) waliin jiru dabalaa yamuu dhufu hanqina gahumsa
fireenii tiif sababa waan ta’uuf konkolaachisaan miidhama kana suphuuf
hojiiwwan gaditti ibsaman kana raawwachuu qaba.
 Duursa iddo mijata filachuun konkolata dhaabuu.
 Taakkoo golollee jala kaa'uu dhaan maarshii galchuun fireenii harkaa
gadilakkisuu.
 Meeshaalee fayya eeguf barbaachisoo ta’an qabachuun konkolaata jala
seenuu.
 Sadarkaa sharaan fireenii irra jiru qaawwa kanaaf hojetamte(inspection
hole) fayyadamuun ilaaluu.
 Sharaan fireenii kan nyaatame yoo ta’e qaawwa sirreesituu fayyadamuun
safartuu banaa (space meter) fayyadamuun kallatti barbaaddametti
naannesuun haluma safartuulee taa’an fageenya sharaa fireeni fi taambura
jidduu jiru dhiphisuu.
 Konkolaaticha bakka dhiphinni sochii tiraafikaa hin jirretti suuta
konkolaachisuun gahumsa fireenii sakkata’uu.
 Rakkoon gahumsa fireenii kan hin maqfamne yoo ta’e sharaan fireenii hal
malee nyaatamuu (dhumuu) ykn naannawwa sharaa fireenii zayita ykn
dibataa jiraachun fireeniin akka hin qabne ka’umsa ta’u waan danda’uuf
ogeessatti agarsiisuu.
Hubachiisaa:-sakatta’a gahumsa fireenii yammuu barbaachise daandii
dhiphinni sochii tiraafikaa hin jirretti lafa hurufaa fi gabaaba irratti yoo
sakatta’ame booda daandii adda addaa irratti sakata’amuu qaba.
Fireeniin qabee yamuu hafu suphaa salphaa taasifamu.
 Konkolaata haala sirri ta’een dhaabuu
 Taakko golollee jala kaa’uu san booda maarshii galchuun fireenii harkaa
gadi lakkisuu.
 Fireeniin zayitaan kan hojjatu yoo ta’e hiiktuu (hand tools) sirri ta’een
mucha qilleensa baastuu zayitaa hiikun zayita hanga tokko dhangalaasuu
ykn fireenii furuu sirreessuu(brake adjestment)
 Sharaan fireenii taamburaata (brake drum) gadi lakisuu fi banaan jidduu
isaanii jiraachu mirkaneessuu.
Konkolaataa sochoosun furmaata kan hin argamsiisne yoo ta’e konkolaataa
dhaabun ogeessa mari’achiisuu
Fireeniin mootoraa (Engine brake) yoo miidhame suphaa taasifamuu qabu.
 Fireenii mootoraa makaanikaalan hojjatu cufee kan hafu yoo ta’e bakka wal
qabsiiftuu (joining) irratti dhiibe hafu ta’u waan danda’uuf laafistu dibuun sochii
bilisaa akka ta’u taasisuun, yoo ta’uu baate yeroof irra gadi lakisiisun duwwaa
taasisuun gara ogeessatti geessuu.
 Qilleensan kan hojjatu yoo ta’e qilleensi erga tajaajila kennee booda alatti
bahuun osoo irraa eeggamuu achumatti qabe kan hafe ta’uu waan danda’uuf
yeroodhuumasan ujjummo qillensaa hiikun qilleensi gara alaatti akka bahu
taasisuu, ka’umsi rakko kanaa vaalviin daddabarsitu qilleensaa cufamee hafuu
ta’u waan danda’uuf ogeessatti agarsiisuu.
 Yaa’u qileensaa sababeeffachuun fireeniin mootoraa (engine brake) hojjachuu yoo
hin dandeenye bakka qilleensa yaasuu qulquleessu fi jabeessuu, yaataa’u malee
ujjumoon kun baqaqaa ykn kan tarsa’aa yoo ta’e gargar baasun ogeessan akka
suphamu taasisuu.
 Siliindari fireenii mootoraa qilleensan hojjatuu keessa gara alaatti kan
afuura yaasu yoo ta’e of-eeggannoodhan hiikuun ogeessi akka suphuu fi
deebisee iddo isaarratti hiduu suphaadhan furmaata kan hin arganne yoo
ta’e jijjiira sirri haaraa bituun bakka buusuu.
 Fireenii mootora human elektirikiitiin hojjatu yoo ta’e cita, laafuu, ciccituu
wadaroo elektrika fi gubata fiyuuzii rakko ka’umsa mancaatichaa ta’u waan
 danda’uuf kan cite suphuu (hidhuu), kan laafe jabeessuu, kan cicite yoo
ta’e wadaroo haaraa bituun jijjiiruu, akkasumas fiyuuzii gubatee yoo ta’e
fakkaata isaa bituun bakka buusuu suphaa salphaa taasisuun rakko
miidhichaa maqsuu.

Suphaa kutaa laafistuu

 Duursa iddoo zayitiin mootoraa itti jijjiramu qopheessun uffata hojiif

barbaachisu, tuuttaa, guwaantii, kophee, hiiktuu filitiroo zayitaa fi
dhangalaastuu zayitaa, gaazii adii, hucuu qulqulluu, kuusaa zayita
dhangala’e itti kuufamuu, akkasumas zayita mootoraa, fi qulqulleesituu
zayitaa sadarkaa isaa eeggate seeran qopheessuu.
 Mootori konkolaataa konkolaatan dhaabatee bakka hojechaa turee iddoo
qophaa’e irratti dhaabuun hiikittu sirii ta’e (hand tools) fayyadamuun
biloonii dhangalaastuu zayitaa hiikun zayita meeshaa kuusa zayitaatiif
qophaa’e irratti dhangalaasuu, mootori yeroo san hojacha kan hin turre yoo
ta’e daqiiqaa 10-15 miinimoodhan(idle) hojisiisun haaluma olitti ibsame
kana raawwachuu.
 Hiiktuu qulqulleesituu zayitii sirrii (oil wrench) fayyadamuun hiikuu.
 Zayitiin mootoraa guutuma guututti cocobe dhumuun yoo mirkanaa’e booda
biloonii dhangalaastuu qulqulleessun deebisanii qadaaduu, zayita sadarkaa
isaa eegatee fi gaaha itti naquu.
 Zayitiin itti naqame hanga sirriirra ta’u ulee safartuu zayitaa (dip stick)
fayyadamuun mirkaneessuu
 Naannawaa fi of qulquleessun mootora kaasu fi agarsiistuu dhiibba zayita
(oil gauge) dash bordirra dhiibban zayitaa jiraachuu ykn mallatoon ibsaa
dhaamuu isaa qulqulleefachuu.
 Dhumarratti mootora dhaamsun yeroo gabaabaf tursiisun yeroo lammafaaf
ulee safartuu zayitaa (dipstick) baasun xaraganii deebisanii hanga
dhumaatti galchuun hanga isaa ilaalun yoo xiqaate hanga bakka
barbaadamu gahutti zayitii mootoraa dabaluu.
 Zayitii mootoraa gaahan osoo jiruu to’attuun dhiibba zayitaa (oil gauge) fi
ibsaan akeekkachiistuu seeran kan hin hojjane yoo ta’e wadaroon eletrikaa
laafuu, cituu fi fiyuuzin gubachuu waan ta’uuf ogeessatti agarsiisuun
suphisiisuu.

Suphaa kutaa sochootuu (suspension)

Qaamni baattuu konkolaataan hiiktuwwan adda addaa piinsaa, kaastuu

(hydrolic jack), griisii, kuusa dhugsiistuu griisii, mucha giriisii (Grease nipple),
hucuu haaraa fi burrusee (hammer), kan brbaachisu yammuu ta’u meeshalee
kana seeran fayyadamuun hojiirra oolchun barbaachisaadha. Kutaan
sochootuu (suspension) griisii (Grease) gaha argachuu yoo baatee kutaan
walquunnamsiistuu (joint) balaan goguu, nyaatamuu, cabuu fi sagalee hin
mallee waan fidaniif laafistuu dibuun barbaachisaadha. Miidhan olitti ibsame
kun yoo quunname suphaa salphaa taasisuun barbaachisaadha.
 Hiiktuu (tools) fi uffata barbachisaa ta’an qopheessuu
 Kuusaa dhugsiistuu griisii (grease gun) griissii itti guutuu bakka mucha
griisii (grease nipple) jirutti haala gaarii ta’een obaasuu
 Kan duudee, kan cabe, kutaalen hi’rratan yammuu quunname hiiktuu sirrii
fayyadamuun hiikun qulqulleessuun ykn jijjiiruu.
 Griisii yammuu obaasnu alatti hanga dhangala’utti (bahutti) obaasun griisii
gaahan keessa seenuu mirkaneeffachuu.
 Kessatti seenuu diduun alatti gadi kan yaa’u yoo ta’e qaawwi keessa
cufamuu waan danda’uuf ogeessatti agarsiisuu

Manca’u Liqimsituu sochii (shock absorber) mijaa’ina konkolaachisaa fi

imaltootaa waan hir’isuuf manca’ina kanaa gaditti ibsame yammu irra gahu
suphaa salphaa taasisuun barbaachisadha.

 Marsaa isaarratti dhangala’aan zayitaa yoo mul’ate tajaajili isaa kan

raawwate waan ta’eef hiiktuu sirri ta’en hiikun haaraa walfakkaata isaatiin
bakka buusuu.
 Goomiiniin irraa fi jalaan qaama konkolaatatiin wal quunnamsiistu yoo
tarsa’an /bal’atan/ goomiinii haaraa birootiin bakka buusuu.
 Hiitun liqimsituu sochii (shok absorber) kan laafan yoo ta’e hiiktuu sirrii
fayyadamuun jabeessanii hidhuu.

Suphaa kutaa daddabarsituu humnaa.

Daddabarsituun humnaa yeroo suphaman zayitiin firisiyoonii, zayitiin ilkaanii,

naqxuu fi fuutuu zayitaa, hiiktuwwan adda addaa, griisi fi hucuu qulqulluu
kan barbaachisan yammuu ta’u meeshalee kana seera fi qulqulinaan hojirra
oolchun barbaachisaadha.

Suphaa salphaa firisiyoonii

Peedaalii firisiyoonii(cluch pedal) humna makaanikaalatiin hojjatu sochii bal’aa

fi laafaa yoo qabaate humna daddabarsuu fi addaan kutuuf waan hin
danddeenyef hojii isaa hojachuu waan danquuf wadaroo wal quunnamsiistuu
akkasumas gabaabachuu fi dheerachu ulee ta’uu waan danda’uuf hiiktuu
sirrii fayyadamuun:-
 Kan dheerate yoo ta’e ulee sirreesituu gubba jiruu fayyadamuun gaha fi
sochii bilisaa ta’e hanga jiraatutti gabaabsuu.
 Idoon walquunnamsiistu laafaa yoo ta’e sochii gaahaa akka qabaatan
taasisuun jabeessuu.
 Bakka itti dacha’uu fi quunnamu irratti haali goggoguu/jabaatu yoo jiraate
laafistuu itti naquun rakko jiru hiikuu.
 Kaaboo (wadaroo) peedaalii firisiyooni ykn uleen yoo cabe, cite ykn buqqa’e
hiikuun ogeessatti agarsiisu fi suphisiisuu yoo hin danda’amne walfakkaata
haaraa bituun karaa sirrii ta’een fayyadamuun bakka buusuu.
Peedaalli firisiyoonii zayitaan hojjatuu sochiin isaa dhiphatee ykn bal’atee yoo
argame uleen peedaala firiisiyoonii dabuu, bal’achuu fi ilkaan nyaatamuu
ta’uu waan danda’uuf jajabeessun sirreesuf yaaluu, supha kanaan sirreessu
yoo hin danda’amne ogeesan meeshaa walfakkatun akka jijiiramu taasisuu.
Dhangalaasuu ujommowwaan zayita firisiyoonii yammuu quunnamu rakkoo
laafu fi tarsa’uu ta’uu waan danda’uuf naannawaa qulquleessun bakka
dhangalaasu adda baasuu.
 Kan laafe yoo ta’e jabeessuf yaaluu
 Ujummoon dhangalaasu sibiila irra kan hojjatame yoo ta’e baqsuun walitti
qabsiisuu, kan laastikii yoo ta’e kan walfakkaatu haaradhaan jijjiiruun
yammuu jijjiiraa zayita firiisiyoonii dhangala’e deebisanii guutun
barbaachisaa ta’ee yoo argame qilleensa sarara keessa seene haaluma
gadittiibsameen keessa baasuu.
 Kuustuu zayita firisiyoonii keesstti zayita hanga barbaachisu naquu.
 Peedaala firisiyooni guutumaa guututti irratti gadi ejjechuu fi gadhiisu irra
deddebidhan raawwachuu.
 Peedaalii firisiyoonaa irra ejjechun qabuun baastuu qilleensaa sarara irratti
argamtu furuun zayitii dhangala’u meeshadhaan fuudhun deebisanii
jabeessuu.
 Adeemsa olitti ibsame irra deddebi’uun peedaaliin firisiyooni kan duraan
irra turerra sochii laafa fi bilisa ta’e yammuu jabaachuu qabe dhaabuu.
 Dhumarratti zayita firisiyoonii hir’ate guutu fi qaama konkolaata zayitaan
tutuqame bishaanin qulqulleessuu.

Akaakun firisiyoonii wal ta’iinsa qilleensa fi zayitaatiin hojjatu mancaatiin

yammuu quunname haaluma gaditti ibsameen suphaa salphaa taasisuu.
 Sarara qilleensaa keessa dhangalaatiin qilleensaa yoo jiraate akkuma
barbaachisumma isaatti iddo yaasuu adda baasuu, rakkoon laafina (furama)
sarara qilleensaa yoo ta’e jabeessuu. Kan tarsa’ee fi kan hin suphamne yoo
ta’e haaradhaan bakka buusuu.
 Peedaaliin firisiyooni gadi irratti ejjetamee maarshin galuu yoo dide kutaan
firisiyoonii karaa alaa bakka itti sirraa’utti hiiktuu sirri fayyadamuun sochii
bilisaa hangaa ol ta’e dhiphisuun maarshin haala salphaa ta’een akka galu
taasisuu.
Iddoowwan quunamsiistuu (joint) qabannoo maarshii nyaatamuuraa kan ka’e
yammuu bal’atee fi sababa hanqinaa griisii ykn laafistuu tiin ilkaan maarshii
sagalee akka qabaatu ka’umsa ta’uu waan danda’uuf iddoowwan furaman
(laafan) jabeesu fi iddoowwan goggogan laafistuu itti naquun akka
barbaaddametti akka socho’u taasisuun rakko maqsuun barbaachisaadha.
Kan ibsame kun furmaata yoo hin fidnee fi sagaleen ilkaanii (gear teeth) yoo
hin hir’anne akka tasaa hir’ina zayitiin sanduqa ilkaanii (gear box) ykn
tajaajila yeroo dheeraa kennuun furdinaa fi mofa’iinsa zayita ta’uu waan
danda’uuf zyiticha sirreessuu ykn guutumaa guututti jijjiirun furmaata
kennuu. Yoo hin taane garuu rakkoon mancaatii isaa hammata fi human ol
waan ta’eef ogeessatti agarsiisun barbaachisaadha.
Suphaa saanduqa ilkaanii (gear box)
Buushingi baattun sanduqa ilkaanii (gear box support bushing) yammuu cabu
ykn yoo nyaatamu marshin haala barbaadameen galuu diduu akkasumas
yammuu sochii konkolaataa sochii hin malle waan dhaqabsiisuuf haluma
gaditti ibsameen suphaa taasisuun ni barbaachisa.
 Konkolaataa iddo barbaaddamerra taakko jala kaa’un dhaabuu.
 Meesha fi uffata barbaachisaa ta’an qopheessuu.
 Saanduqa ilkaanii (gear box) bakka isaa irratti hanga gahutti
olkaastuu(jack) tiin hirkisuu.
 kutaalee laafan /furaman fi nyaataman ykn caban tokko tokkoon hiikun
kan jabaatu yoo ta’e jabeessuu, kan cabanii fi nyaataman yoo ta’e ykn
sibiila baqsiisuun guuchisiisuu.
Haala kanaan suphaan erga taasifamee booda tartiiban deebisan hidhuu fi
olkaastuu(jack) suta suuta buusuu. Kutaalen haala olitti ibsameen
suphammuu hin dandeenye yoo quunname meeshaa walfakkaataa ta’een
jijjiiramuu qaba. Yeroo sarviisii zayitii sanduqa ilkaanii (gear box oil) jijjiirun
yoo barbaadame haaluma tartiiba gaditti ibsameen ta’a.
 Bu’uura maanuwaalitiin zayitii sanduqa ilkaanii (gear box) sadarkaa isaa
eeggatee fi gaha ta’e qopheessuu
 Hiiktuu sirrii fi meeshaa fuutuu zayitii qopheessun dhangalaastuu zayitaa
hiikun zayiticha dhangalaasuu.
 Zayitiin guutumaa guututti cocobe hanga dhumutti eegun biloonii
dhangalaastuu zayitaa deebisanii hidhuu.
 Qadaddu naqxuu zayitaa hiikun zayitii haaraa dhiibduu(pump)
fayyadmuun ykn meeshaa qabduu zayitaatiin of-eegganoo fi qulqulinaan
itti naquu.
 Gaaskeetti yookin goominii qophaa’e iddo isaa irratti qubsiisun akka
hidhamu taasisuu.
 Haaluma maanuwaali ajajuun hanga zayitii sirrii ta’e naquun jabeessanii
hidhuu.
Suphaa salphaa ujummo human daddabarsituu (propeler shaft)
Walquunnamsiistuu ilkaan ujummo daddabarsituu humnaa (propeller shaft)
duuba fi fuulduraa yoo nyaataman , laafina hiituu (loose bolt), nyaatama
qaxxamuri (spider worn) yookin bal’achuu, naannesutuun keessaa (iner
bearing) harca'uu ykn manca’u kan quunnamu waan ta’eef konkolaataan yeroo
geejjibaa horgufamaa fi sagalee waan dhageesisuuf suphaa salphaadhan
rakkoo kana furuun barbaachisaadha.
 Hiituu (bolt) nannawwa jiru yoo laafe ( furame) qulquleessu fi jabeessu
 Griisii sadarkaa isaa eeggate fayyadamuun mucha galchistuu griisii
obaasuu.
 Sochii hamaan naannesitu fi ilkee (bearing & gear teeth) jiddu yoo jiraate
ujjummoo daddabarsituu humnaa (propeller shaft) guutumaa guututti
hiikanii buusun ogeessatti agarsiisu fi suphisiisuu akka haaratti erga
suphamee booda haaluma kallatii isanitiin deebisanii hidhuu.
Suphaa diifaranshaalii
Diifaranshaaliratti dhangala’aan zayitaa laafina hiituu (loose bolt), tarsaina
gaaskeettii, nyaatama goomiini ykn baqaqa sanduqa diifaranshaalii (cracked
differencial housing)
Suphaa salphaa sibiila daddabarsituu ariitii (axle)
Sababa hiituu marsaa sibiila daddabarsituu ariitii (axle bolt) laafuu ykn cabuu
zayiitii ykn griisiin gara alatti kan dhangala’u yoo ta’e haaluma hojimaata
konkolaata humnaa fi gahumsa konkolaachisaa madaalli keessa galchuun kan
furame /laafee jabeessuu, kan cabe bakka buusun hidhuun miidhama isaa
maqsuun barbaachisaadha.
Golollee konkolaatat tiif of-eegganoo taasifamuu qabu
 Golollee konkolaataa fuulduraatti ilkaan qaqqalaa hidhuu fi ilaakan isaa
hanga tokko yoo nyaatame battalumatti golollee (tire) haaran jijjiiruu.
 Qilleensi golollee yoo xiqqaatee ykn baayyate sababa gololleewwan qixaan
akka hin nyaatamne (hin dhumne) waan ta’uuf safartuu dhiibba qilleensaa
fayyadamuun qilleensa wal qixaa akka qabaatan taasisuun sirreessuu.
 Gololleen konkolaata yammu hidhamu bitaa fi mirgaan walmadaalchisuun
suuta suuta haaluma maanuwaalitiin jabeessuu, kan mucucaatu, hiitun
gololle cabaan yoo jiraatan olkaastuu(jack) dhaan kaasun hiiku fi jijjiiruu.
 Golollee lamawaliin hidhaman jidduu dhagaan ykn wantoota alagaa ta’an
biroo yoo seene ulee sibiilaa (tire lever) fayyadamuun keessaa baasuu.
 Sababa adda addaa tiin gololleen walqixa kan hin nyaatamne (hin dhumne)
waan ta’eef waljala daddabarsuun fayyadamuun yeroo tajaajila golollee akka
dabalu taasisuu.
 Kutaawwan walitti qabsiistuu qajeelchituu ( steering joint) nyaatamuun ykn
dabuun gololleen fuul duraa qixa akka hin nyaatamnef sababa yoo ta’e, kan
laafe jabeessun fi kan jall'ate qajeelchu suphaa salphaa taasisuun kan
 danda’amu waan ta’eef human ol yammuu ta’e ogeessaf rakko isaa
beeksisuun barbaachisaadha.

Suphaa salphaa golollee irratti taasifamuu qabu.

Kutaan golollee yamuu suphamu meeshaale barbaachisan keessaa olkaastuu,
kaastuu kiriikii, golollee, hiiktuu golollee, baattu qilleensa golollee (tire tube),
uumaa qileensaa (compresser), hiiktuwwan adda addaa (wrench), skriiw
driverii (screw driver)gosa lamaanuu, bishaan, hucuu qulqulluu yammuu ta’an
meeshaalee kan akkuma barbaachisumma isaanitti seeran fayyadamuun
barbaachisaadha.
Qilleensi golollee hanga gadi ta’uun hilkeen golollee dafee akka dhumu
taasisuun alatti gama qileensi xiqaaten qajeelchituun akka harkisu fi
konkolaatan balaaf akka saaxilamu waan taasisuuf gara hojataa gololleetti
geessun haaluma maanuwaalitiin dhiibba barbaadamurra hanga gahutti
qilleensa guuchisiisun ykn fireeniin konkolaata qilleensan kan hojjatu yoo ta’e
ujjummoo dheeresituu sarara fayyadamuun meeshaa too’attu dhiibduu
qilleensatiin gargaaramuun qilleensi gahan akka guuttamu taasisuu. Qileensa
guuttame kan yaasuu yoo ta’e bakki tarsa’e jiraachuu waan danda’uuf jijjiiru fi
golollee yaase akka suphamu taasisuu.
Hiitun golollee (tyre bolt) kan hir’atan, kan laafan fi kan miidhaman yoo ta’e
jabeessun ykn jijjiirun humna walqixaan akka jabaatan taasisuun
barbaachisaadha.
Adeemsa rawwii sarviisii(suphaa) fireenii konkolaataa .
Sharaan fireenii yammuu dhumaa deemu hanqina gahumsa fireenitiif sababa
waan ta’uuf konkolaachisaan tartiiba gaditti ibsame fayyadamuun sarviisii
kutaa fireenii raawwachuun barbaachisaadha.
 Konkolaata iddo mijata irra dhaabuu
 Hiituu golollee hunda suuta suuta furuu.
 Olkaastuu fayyadamuun golollee konkolaata ol kaasuun guutumaa
guututtii hiikuu
 Miilli konkolaatta dhaabatu miilaa (stand) irra akka dhaabbatu taasisuu.
 Fireenin harkaa gadi lakkifamuu mirkaneeffachuun rejistiroo fireenii zeeroo
taasisuun dibbee fireenii ( brake drum) baasuu.
 Sibiila maramaa (spring) fireenii deebisu gadilakisiisun kophee fireenii
(brake shoes) gadidhiisisuu.
 Kuteelee isaa gaazii adiin ykn bishaanii fi daakuu saamunaatiin dhiquu
 Kopheen fireeni(brake shoes) erga suphamee dhufee booda deebisanii of-
eegganoon hidhuu.
 Dibbee fireenii (brake drum) salphaatti seenuu yoo dide sirreessituu ballina
fireenii (brake adjuster) hiikun irra deebi’udhan galchuu.
 Haaluma manuwaalin ajajuun safartuu banaa (space meter) fayyadamuun
sharaa fireenii hunda sirreessuu.
 Bu’uura walduraa duubatiin miilla isaa olkaastuudhaan ol kaasun golollee
tokko tokkon hidhuu.
 Idoo sochii tiraafikaa irraa bilisa ta’etti gahumsa fireenii konkolaaticha
sakata’uu.
 በፍተሻ ጊዜ የፍሬን ብቃት አነስተኛ ከሆነ ወይም የፍሬን ድራሙ ከፍተኛ ሙቀት ካስከተለ ፍሬኑን እንደገና በማንዋሉ
መሠረት ክፍተቱን ማስተካከል፡፡
 Yeroo sakata’iinsaa gahumsi fireenii xiqaa yoo ta’ee ykn dibbeen fireenii
(brake drum) ho’insa olaanaa yoo agarsiise haaluma maanuwaalitiin
fageeny lamaan jiddu jiru sirreessuu.

የሞተር ቬንትሌተር ቺንጋ የመቀየሪያ ሂደት

Adeemsa jijjirraa saqii afarsituu qilleensaa mootoraa (fan belt)

በቅድሚያ ቺንጋው የተበላሸ፣ እና የተሰነጣጠቀ ከሆነና መቀየር ካለበት በሚከተለው ቅደም ተከተል መሠረት መቀየር
ይገባዋል፡፡
Duraan dursaa saqqiin afarsituu qillensaa (fan belt) kan balla’ee/ miidhamee/
fi kan baqaqee/ dhodho’e/ yoo ta’ee fi jijjiramuun yoo qabaate/ dirqama/ ta’e
bu’uura tartiiba kanaa gaditti ibsameen jijjirun barbaachisaadha.
 የተበላውን ቺንጋ ከሞተሩ ላይ ፈትቶ ከማላቀቅ በፊት ተመሣሣይ የሆነ አዲስ ቺንጋ ማዘጋጀት ያስፈልጋል
 Kan balla’ee/ manca’e/ mootora irra oso hin hiikin dura saqii wal fakkaata
kan haaraa qopheessun barbaachisaadha.
 በመጀመሪያ የተሽከርካሪው ሞተር ማጥፋትና በደንብ ማቀዝቀዝ
 Duuraan dursaa/Jalqaba/mootora konkolaata dhaamsun fi sirriitti
qorisiisuu
 ኮፈኑን በመክፈትና የቺንጋ መወጠሪያ ብሎኑን ከመወጠሪያው ላይ ማላላትና መወጠሪያውን እንዲረግብ ማድረግ
 Cuftuu moooraa konkolaata banuu fi biloonicha dhistuu zaqii furuun akka
laafu taasisuu.
 የሚቀየረው ቺንጋ የራሱና ትክክለኛ መሆኑን ማረጋገጥ
 Saqqiin jijjiramuu (fan belt) kan isaa fi sirri ta’uu mirkaneeffachuu
 የላላውን ቺንጋ ቀስ ብሎ ከሞተሩ ላይ ማስለቀቅና ማውጣት
 Saqqii /laafe/furame suuta jedhamee motora irra gad-lakkisiisun baasuu.
 አዲሱን ቺንጋ ቀስ ብሎ ፑሊው ላይ ማስገባትና በትክክል መቀመጡን ማረጋገጥ
 Saqqii haaraa suuta jechuun puuli irra galchuu fi sirritti taa’u isaa
mirkaneeffachuu.
 ቺንጋውን በሚፈለገው መጠን መወጠር
 Saqqii kana hanga barbadameetti/ danda’ame/ dhisuu. (stretch)
 ትክክለኛዉን የችንጋ ውጥረቱን በእጅ ጫን ጫን እያረጉ ወይም በመሳሪያ ማረጋገጥ
 Dhisaamuu (stretch ) saqii sirritti harkaan gadi qaqaqqabuun ykn
meeshadhaan fayyadamuun mirkaneessuu.
 ሞተሩን አስነስቶ የችንጋውን ድምጽ ማዳመጥ
 Mootora kaasun sagalee saqqii dhageeffachuu.

የተለያዩ ብሎን የማጠባበቅ ሂደት

Adeemsa jabeessa biloonii/ Hiituwwan/ (bolt) adda addaa

 የላሉትን ብሎኖች በደንብ መለየት
 Biloonota lafaan/ furaman/ sirriitti addaan baasuu.
 ለብሎኖቹ ተስማሚ የሆነ መፍቻ መምረጥና ማዘጋጀት
 Biloonotaaf( bolt) hiiktuu (wrench) mijataa ta’an filachuun qopheessuu.
 ብሎኖቹን ቀስ ብሎ ማጥበቅና በትክክለኛ መጠን የጠበቁ መሆናቸውን ለማረጋገጥ በቶርክ ሬንች መጠቀም
 Boloonota (bolt & nut) suuta jedhanii jabeessun fi haaluma sirrii jabaachuu
isaan safartuu humnaa (torque werench) fayyadamuu.
 ብሎኑ የላሸቀና የተበላ ከሆነ በሌላ ተመሣሣይ ጥርስ ባለው ብሎን መቀየርና በአግባቡ ማጥበቅ
 Bilooniin (bolt) kan balla’ee fi kan nyaatame yoo ta’e kan biroo hilkaan
walfakkaata qabuun jijjiirun sirritti jabeessuu
 ጥርስ ማውጣት የሚፈልግም ከሆነ በተመሣሣይ የብሎን ጥርስ ማውጫ መሳሪያ ጥርስ እንዲወጣለት ወይም
እንዲጠረግ በማድረግ በሚፈለገው መጠን ጠብቆ እንዲታሠር ማድረግ
 Hilkaan baasun (teeth) kan barbaachisuu yoo ta’e meeshaa ilkaan baastuu
bilooniin wal fakkatuun akka bahuu ykn akka qulqulla’uu tassisuun /irraa
haquun/ hanga barbaadamuutti jabaate akka hidhamu taasisuu.
 አዲስ ብሎን ሲቀየር ከአሮጌው ብሎን ጋር በዲዛይን (በቅርጽ)፣ በመጠን፣ በቁመት ተመሳሳይ መሆኑን ማረጋገጥ
 Bilooniin (bolt&nut) haaran yammuu jijjirame bilooniin duraanii waliin
dizaayinii (boca), hanga, hojjaadhaan (dheerinaan) tokko ta’uu
mirkaneessuu.

የተሽከርካሪ ጐማ የመቀየር ሂደት

Adeemsa jijjiiraa golollee konkolaataa.

 ተሽከርካሪውን ቀጥ ያለ ቦታ ላይ አስተካክሎ ማቆም

 Konkolaata iddoo sirri ta’ee irratti sirreessanii dhaabuu.
 የእጅ ፍሬን መያዙን፣ ከባድ ማርሽ መግባቱን ማረጋገጥና ከሚቀየረው ጐማ በተቃራኒ ያለው ጐማ ላይ ከፊትና ከኋላ
ታኮ ማድረግ
 Fireenii harkaa qabuu,maarshii ulfaatan galuu mirkaneeffachuu fi gololleen
jijjiramuu faallaa gololle jijjiramuu irra fuulduraaf duuban hiikamuu jala
gufuu/takko/ kaa’uu.
 ክሪኩን ሻንሲው ስር ትክክለኛ እና የማይንሸራተት ቦታ ላይ አስተካክሎ ማስያዝ
 Kiriikiicha shaansii jala bakka sirrii ta’ee fi iddoo hin sigigaanne irra
sirreessanii qabsiisuu.
 ትክክለኛ የሆነ የጐማ ብሎን የቁጥር መጠን ያለው መፍቻ መጠቀም
 Biloonii goloollee sirrii ta’ee lakkoofsa /hanga/ sirrii kan qabu hiiktuu
(wrench) fayyadamuu.
 በጐማ መፍቻ የጐማውን ብሎኖች ተራ በተራ በመስቀለኛ አቅጠጫ ማላላት
 Hiiktuu gololleen fayyadamuun Biloonoota golollee tartiiba tartiiban kallattii
qaxxaamuraatiin furuu/laaffisuu/.
 ሁሉም ብሎኖች እንደላሉ ክሪኩን ማንሳትና ጐማው ሙሉ ለሙሉ ከመሬቱ እንደተላቀቀ ማቆም
 Bilooniin golollee (wheel nut) hunduu akkuma laafaniin/ furamaniin/
kiriikii kaasun gololleen konkolaataa guutumaa guuttutti hanga lafaa ol
kaasuun dhaabuu.
 የላሉትን ብሎኖች ተራ በተራ ማውለቅና ንፁህ ቦታ ላይ ማስቀመጥ
 Biloonota laafan (wheel nut) tartiiba tartiiban irraa baasuun iddoo
qulqulluu kaa’uu.
 ሁሉም ብሎኖች እንደ ወለቁ ጐማውን ከፍ አድርጐ ወደ ወጪ ማውጣት፡፡ በዚህ ጊዜ የብሎኖቹ ቀዳዳ በሚወጣበት
ጊዜ የብሎኑን ጥርስ እንዳይጐዳ መጠንቀቅ፡፡
 Bilooniinni hundi (wheel nut) akkuma irraa baahaniin golollee ol kaasuun
irra baasuu. Yeroo kana qaawwi biloonii golollee (wheel nut) yamuu irra
bahu ilkaan biloonii akka hin midhamnee/ hubamne/ of-eegganno
taasisuu.
 ተቀያሪውን ጐማ ከፍ አድርጐ ማስገባትና ብሎኖቹን ተራ በተራ በእጅ ማስጠጋትና ማሰር
 Golollee jijjiramu ol kaasun galchuun fi bilonoota(wheel nut) dabaree
dabareen itti butuun/siskuun hidhuu.
 በመስቀለኛ ቅርፅ ብሎኖቹን ቀስ ብሎ በመፍቻው ማስጠጋት
 Boca fannoo qaxaamuraa hiiktudhaa hiituu golollee itti butuun/ siiksun/
jabeessuu.
 ክሪኩን ትንሽ ዝቅ አድርጐ ጐማው መሬት እንዲነካ ማድረግ
 Kiriikii gad butuun akka gololleen lafa xuqu taasisuu
 መፍቻውን በመጠቀም በቶርኩ መሠረት በደንብ ማጥበቅ
 Hiiktu fayyadamuun bu’uura safartuu human (torque wrench) sirnaan
jabeessuu.
 ክሪኩን ሙሉ ለሙሉ ማውረድና ታኮውን ከጐማው ስር አንስቶ ጉዞ መጀመር
 Kiriikii guutumaa guututti gadibuusu fi taakkoo golollee jalaa baasun
imala jalqabuu.
የጐማ ንፋስ አሞላል ሂደት

Adeemsa guutinsa qilleensa golollee

የተሽከርካሪ ጐማዎች በተለያየ ምክንያት በውስጣቸው የሚገኘው አየር ሊጐድል ስለሚችል አሽከርካሪዎች የጐማን ነፋስ
በሚከተለው ቅደም ተከተል መሙላት ይኖርባቸዋል፡፡
Gololleewwan konkolaataa sababa adda addaatiin qilleensi keessa isaaniitti
argamuu hir’achuu waan danda’uuf konkolaachistooni qilleensa golollee
tartiiba armaan gadiitiin guutu qabu.
 በቅድሚያ የትኛው ጐማ ንፋስ እንደ ቀነሰ በአየር ግፊት መቆጣጠሪያ መሣሪያ ማረጋገጥ
 Duursa gololleen kam qilleensa akka hirrate meeshaa safartuu dhiibba
qileensaatiin safaruun mirkaneessuu.
 የጐማን ንፋስ መሙያ ቫልቭ ክዳኑን በመክፍት፣ የነፋስ መሙያ መሣሪያ በመሰካት ማገናኘት
 Guttuu vaalvii qilleensa golollee banuun meeshaa qilleensa guutu itti
galchuun/suuquun wal qunnamsiisuu.
 የመሣሪያውን ቃታ በመሣብና አየር ወደ ጐማው ውስጥ እንዲገባ እያደረግን በመሀል ቃታውን እየለቀቅን የጌጁ ቀስት
የሚያመለክተውን መጠን እናረጋግጣለን፡፡
 Bantuu meeshichaa harkisuun qilleensi gara gololleetti akka galu taasisaa
jiduudhan cuftuu qileensaa gadilakkisuun xiyeen geejii kan agarsiistu
ilaalun hanga isaa mirkaneeffachuu
 የሚፈለገው መጠን /ማንዋሉ የሚያዘው/ ላይ እንደ ደረሰ መሣሪያችንን ከቫልቩ ላይ መንቀል
 Hnga qileensa guuttamu maanuwaalin ajaju irra yammuu gahe meeshaa
vaalvii irraa buqisuu.
 ጐማው ንፋስ አለመስረቁን አረፋ /ምራቅ/ በጎማ ቫልቩ ጫፍ ላይ በማድረግ ማረጋገጥ
 Gololleen qileensa yaasuu isaa arafaa saamunaa yoking hancufa dibuun
mirkaneeffachuu.
 የጐማውን የነፋስ ቫልቭ ክዳን በትክክል መግጠም
 Cuftuu vaalvii qileensaa seeran cufuu.

የተሸከርካሪ ጎማን የማቀያየር ሂደት

Adeemsa golollee konkolaata waljala jijjiiruu.
የተሸከርካሪ ባለቤት ማንዋል በሚያዘው የጎማ ማቀያየር ንድፍ መሰረት የተሸከርካሪ ጎማ ማቀያየር ሂደት ቀጣይነ ባለው
መልኩ ተግባራዊ መደረግ አለበት፡፡ የተሸከርካሪ ጎማን ቀጣይነት ባለው ሁኔታ ማቀያየር የተሸከርካሪ ጎማ የመከላከል ጥገና
አካል ሆኖ ከፊት እስከ ኋላ እንዲሁም ከጎን እስከ ጎን ያለውን የጎማዎችን የመበላት ፍጥነት ተመሳሳይነት እንዲኖረው
ያደርጋል፡፡
Abbaan qabeenya konkolaataa haaluma manuwaaliin ajajuun golollee
konkolaataa waljala jijjijiirunn haala itti fufiinsa qabuun hojiirra oolchuu
qaba. Golollee konkolaataa haala itti fufiinsa qabuun waljala jijjiirun qaama
suphaa yeroo tajaajilaa golollee dabaluu ta’e ful dura hanga garaduubaa
akkasumas bita gara mirgaatti dhumaatii golollee hundinu haala wal fakkaaun
akka ta’u gargaara.
የተሽከርካሪ ጎማዎችን ማቀያየር የተሸከርካሪ ባለቤት ማንዋል በሚያዘው መሰረት የሚለያይ ቢሆንም በየ 3000 እስከ
5000 ማይል ምንም እንኳዋን በጎማዎቹ ላይ ምንም አይነት የመበላት ምልክት ባይታይም ተግባራዊ ቢደረግ
ይመከራል፡፡ አብዛኛውን ጊዜ የተሽከርካሪ የሞተር ዘይት በሚቀየርበት ወቅት የጎማዎችን የማቀያየር ተግባር
ማከናወን ተመራጭነት ያለው ተግባር ነው፡፡
Jijjiiran golollee onkolaata akkuma maanuwaaliin abba konkolaata
garaagarumma kan qabu ta’us gololle irratti malattoo dhumuu kan hin
agarsiisne ta’ullee maayilii 3000 hanga maayilii 5000 hojiirra akka oolu ni
gorfama. Yeroo baayyee yammuu zayitiin mootoraa jijjiiramu gololleen
konkolaata yoo waljala jijjirame hojii filatamaadha.
ወቅቱን በጠበቀ ሁኔታ የተሸከርካሪን ጎማ ማቀያየር ተመሳሳይነት የሌለውን ጎማ የመበላት ችግርን በማስቀረት
ጎማው ለረዥም ጊዜ አገልግሎት እንዲሰጥ ያደርጋል፡፡ሆኖም የጎማ የማቀያየር ስርዓትን ተግባራዊ በማድረግ
በተሸከርካሪ ቴክኒክ እና በጎማ የንፋስ ማነስ ወይም መብዛት ችግር ምክንያት የሚከሰተውን የጎማ መበላትን
ማስተከከል አይቻልም፡፡ በመሆኑም አራት ጎማ ወይም አራት ጎማና ተጨማሪ አንድ ስኳርት ጎማ ያላቸው
ተሸከርካሪዎች የጎማ የማቀያየር ስርዓት ቀጥሎ በስእሉ በተገለጸው መሰረት መከናወን አለበት፡፡
Haala yeroo eegateen golollee konkolaataa wal jala jijjijiirun golollee wal hin
fakkaane dafee nyaatamuu dhorkuun gololleen konkolaataa tajaajila yeroo
dheera akka kennu kan gargaarudha. haa ta’u malee sirna golollee waljala
jijijjiiruu hojiirra oolchun gahumsa teeknika konkolaata fi sababa rakkoo
hiri’na ykn baayina qilleensa golollee tiin nyaatama (dhuma) golollee sirreesun
hin danda’amu. Kanaafuu konkolaattonii golollee afur yookin gargaartuu tokko
waliin golollee shan qaban waljala jijjiira golollee haaluma fakkii kanaa gaditti
taa’e kanaan raawwachuu qabu.

A B C
Duubatti ceesisuu Sarara X Fuuldurattii ceesisuu

fuullee fuullee fuullee

Konkolaatota golollee duuba fi afranin konkolaataniif (rear Konkolaattota golollee

& four wheel drive) fuulduraatiin konkolaataniif

fakkii 3.10 waljala jijjiira golollee baratamaa

 D E
Ful duraa duubatti dabatduu Cinaa gara cinaattii

fuullee fuullee

Golollee hangaa fi kallatii wal fakkaatu Golollee hangaa fi kallatii addaa qaban.
qaban

Fakkii 3.11 በተሸከርካሪ ጎማ መጠን እና ያማሽከርካሪ አቅጠጫ መሰረት ያደረገ ጎማ ማቀያየር ሂደት hangaa fi
kalatti itti konkolaatu bu’ureeffachun golollee wal jala jijiiruu

F G
Fuul duratti ceesisuu Duubatti ceesisuu

fuullee fuullee

Konkolaata golollee fulduraa tiin Konkolaataa Golollee duuba fi afran

konkoaatu fi jijjiira golollee qabu konkolaatanii, golollee jijjiirraa qaban
s
 ሥዕል 3.12 በተሸከርካሪ ነጂ ጎማን እና ስኳርት ጎማን መሰረት ያደረገ ጎማ ማቀያየር ሂደት
Fakkii 3.12 Golollee konkolaachisuu fi jijjiiraa bu’uurefachuun golollee walgala
jijjiiruu.
ዝናብ መጥረጊያ የማስተካከልና የመቀየር ሂደት

Adeemsa haqixuu roobaa sirreesu fi jijjiiruu

የዝናብ መጥረጊያው በትክክል የማይሰራ ከሆነ ወይም ከቦታው ላይ ጨርሶ የሌለ ከሆነ ወይም ሁሉም የዝናብ
መጥረጊያዎች እኩል የማይጠርጉ ከሆነ ወይም ሁሉም ወይም አንዱ በሚጠርግበት ጊዜ ላስቲኩ ተበልቶ መስታወቱን
የሚጭር ከሆነ በመቀየር ወይም በማስተካከል ችግሩን ማስወገድ ይቻላል፡፡

Haqxuun roobaa sirriitti kan hin hojjane yoo ta’e ykn ka’umsiraa kan hin jirree
yoo ta’e ykn haqixuun roobaa hundinuu wal qixa kan hin haqne yoo ta’e ykn
hundinu ykn tokko qofa yammuu haqu laastikiin nyaatame daawitii kan
madeessuu yoo ta’e jijjiirun yookin sirreesun rakko maqsuun ni dannda’ama.

 በመስታወት ላይ ውሃ በመጨመር ችግር ያለበትን የዝናብ መጥረጊያ መለየት

 Daawitiirratti bishan naquun haqixuu roobaa rakko qabu adda baasuu.
 የዝናብ መጥረጊያውን ከሞተሩ ጥርስ ላይ በማላቀቅ በትክክል ከሚሰራው ጋር እኩል አድርጐ መልሶ መግጠምና
በሚፈለገው መልኩ እየሠራ መሆኑን ማረጋገጥ
 Haqixuu roobaa ilkaan motoraa irraa gadilakisiisun kan hojatu waliin qixa
gochuun deebisanii hidhuu fi haala barbaadameen hojecha jiraachuu
mirkaneessuu.
 ትክክል ከሆነ ማሰርና ማጥበቅ ያልተስተካከለ እንደሆነ ጥርሱን እያዟዟሩ በመግጠም ትክክል እስኪሆን ድረስ ደጋግሞ
መሞከር
 Sirri yoo ta’e hidhuu fi jabeessuu kan hin sirroofne yoo ta’e ilkaan isaa
waljala jijijjiirani hiduun hanga siraa’u tti irraa deddeebi’uun yaaluu.
 የነበረዉ የዝናብ መጥረጊያው ላስቲክ ከቦታው ላይ የሌለ ወይንም የተበላና የተሸራረፈ ከሆነ በአዲስ መቀየር፡፡
 Haqxuu roobaa dura ture laastikiin bakk irra yoo hin jiraannee ykn kan
nyaatame fi kan kukkutame yoo ta’e haaratti jijjiiruu.
የተቃጠለ ፊውዝ እና አምፑሎች የመቀየር ሂደት

Adeemsa fiyuuzii gubatee fi laampii jijjiiruu

በኤሌክትሪክ ሃይል የሚሠሩ የተሽከርካሪ ክፍሎች ሲበላሹ ቀጥሎ በተዘረዘረው ቅደም ተከተል መሠረት መቀየር
አለባቸው፡፡
Kutaan konkolaataa human elektirikiitiin hojatan yamuu miidhaman tartiiba
gaditti ibsame bu’ureeffachuun jijjiramuu qabu.

 የተቃጠለውን የኤሌክትሪክ ክፍል ከመቀየሩ በፊት የሞተር ቁልፍ ማጥፋት

 Kutaa elektirikaa gubate oso hin jijjiirin dura mootora dhaamsuu.
 የተቃጠለ ክፍል ከመቀየሩ በፊት ለሥራ አመቺ እንዲሆን ሌሎች ክፍሎች መፍታት
 Kutaa gubate osoo hin jijjiirin dura hojiif mijaataa akka ta’an qaama biro
hiikuu.
 የተቃጠለ አምፑል ቀስ ብሎ ማላቀቅና ማውጣት
 Laampii gubate suuta kadilakisiisun baasuu.
 በአምፑሉ ላይ ባለው የሃይል መጠን ሌላ አዲስ አምፑል ቦታው ላይ አስተካክሎ መግጠም
 Human laampii duraatiin walqixa kan ta’e haara bakkabuusun sirreesan
hidhuu.
 የተቀየረው አምፑል በደንብ መስራቱን አብርቶ ማረጋገጥና በትክክል የሚሠራ ከሆነ ሽፋኑን መልሶ መግጠም
 Laampii jijjiirame sirriitti hojechuu isaa ibsuun mirkaneesu fi sirriitti kan
hojatu yoo ta’e uwisaa isaa hidhuu.
 የተቃጠለ ፊውዝ ካለ በተመሳሳይ አምፒር መቀየር
 Fiyuuzin gubate yoo jiraate ampiirii wal qixaa isaa qabuun bakka buusuu
የሚያፈስ የሞተር የውሃ ቱቦ በሚያጋጥም ጊዜ የሚከናወን የጥገና ሂደት

Adeemsa suphaa Ujummoo bishaan mootoraa dhangalaasu

 በሥራ ላይ የነበረ ሞተር ከሆነ እስኪ ቀዘቅዝ ድረስ መጠበቅ

 Konkolaata hojiirra jiru yoo ta’e hanga qorutti eeguu

 የሞተሩን ውሃ በማፍሰሻው በኩል በመፍታት ማፍሰስ

 Bishaan mooturaa dhangalaastuu banuun dhangalaasuu
 የቱቦ ማሠሪያ ክላምፖች /ቀለበቶች/ ሙሉ ለሙሉ መፍታት
 Hiituu ujummoo (Clamp) guutumaa guututti hiikuu.
 የተቀደደውን ወይም የተበላሸውን ቱቦ በጥንቃቄ ማውጣት
 Ujummoo tarsa’e ykn miidhame of-eeggannoon baasuu
 የቱቦውን ሁኔታ በማየት መልሶ ሊያገለግል የማይችል ከሆነ ትክክለኛ የሆነውን መለዋወጫ ማዘጋጀት
 Haala ujummoo ilaalun tajaajila kennuu kan hin dandeenye yoo ta’e jijiiraa
biraa sirii ta’e qopheessuu.
 አዲሱን ቱቦ በትክክለኛው አቀማመጥ መግጠምና ቀለበቶችን ማሠር
 Ujummoohaaraa kalatti sirrii ta’een galchuu fi qubeelaa hiituu (Clamp)
fayyadamuun hidhuu.
 ራድያተሩ እስኪሞላ ድረስ ውሃ መጨመር
 Hanga raadiyaatari guututti bishaan itti naquu.
 ሞተሩን ማስነሣትና ፍሳሽ አለመኖሩን ማረጋገጥ
 Mootora kaasu fi dhangala’aan akka hin jirree mirkaneessuu.
 በውሃ መስመር የገባውን አየር እስኪወጣ ድረስ የራድያተር ክዳን ክፍት በማድረግ መጠኑን ማስተካከል
 Qilleensa sarara bishaanitiin gale hanga bahutti cuftuu raadiyaatara banaa
dhiisun hanga isaa sirreesuu.
 የራድያተር ወይም የኤክስፖንሽን ታንክ ክዳኑን በደንብ ማጥበቅ
 Cuftuu raadiyaatara ykn kuustuu bishaani sirriitti jabeessuu.

የተሸከርካን ብልሽት መመዝገብና ሪፖርት የማድረግ ሂደት

Adeemsa mancaatii konkolaataa galmeessu fi gabaasa taasisuu.

በጉዞ ወቅት ያልታሰበ ብልሽት በተሽከርካሪ አካል ላይ ቢከሰት አሽከርካሪው የደረሰውን የብልሽት አይነት
መዝግቦ የሚይዝበት የብልሽት መመዝገቢያና ሪፖርት የማድረጊያ ቅፅ ሊኖረው ይገባል፡፡ ይህ ቅፅ በውስጡ ብዙ
ዝርዝር ጉዳዮችን የሚያካትት ሲሆን ጠቃሚነቱ እንደሚከተለው ይሆናል፡፡
Yammuu geejjibaa miidhan hin yaaddamne qaamakonkolaata irratti yammuu
qaqqabe konkolaachisaan unka akaakuu miidhaa galmeesee itti qabatu fi
gabaasa ittiin taasisu qabaachuu qaba. Unkikun keessoo isaatti tarreefama
dhimmoota hunda hammate yammuu ta’u faayidaan isaa haaluma gaditti
ibsameen ta’a.
 አሽከርካሪው በእንቅስቃሴ ወቅት የሚያጋጥመውን የተሽከርካሪ አካል ብልሽት በጥንቃቄ ለመመዝገብና ለመያዝ
ይረዳዋል
 Konkolaachisaan yeroo sochii miidhaa qaama konkolaataa quunnamu of-
eegganoon galeemeessee qabachuuf gargaara.
 አሽከርካሪው የደረሰውን ብልሽት ለሚመለከተው አካል /ጥገና ክፍል/ በዝርዝር ለማቅረብ ይረዳዋል
 Konkolaachisaan miidha qaqqabe qaama dhimmi ilaaluf (kutaa suphaa)
tartiiban dhiyeessyf grgaara.
 ጥገናው እንዳለቀ አሽከርካሪው ባቀረበው ሪፖርት መሠረት ጥገናውን ለመከታተል ይረዳል
በመሆኑም ከዚህ በታች የተገለፀው የተሽከርካሪ ብልሽት መመዝገቢያና ሪፖርት ማድረጊያ ቅፅ አሽከርካሪዎች እንደ አብነት
ሊጠቀሙበት ይችላሉ፡፡
Suphaan akkuma raawwatameen bu’uura gabaasa konkolaachisaan dhiyeesen
suphaa hordofuuf gargaara. Kanaafuu miidhaa konkolaataa kanaa gaditti
ibsameen galmee miidhaa konkolaataa fi unka gabaasaa konkolaachistoonni
akka fakeenyatti ittiif fayyadamuu ni danda’u.
የድርጅቱ ሥም
Maqaa jaarmiyaa_________________
የተሽከርካሪ የሠሌዳ (የጐን) ቁጥር
Lakk.gabatee konkolaata (lakka cinaa)_________________
ተሽከርካሪው የተጓዘው ኪሎ ሜትር
K.m konkolaatan uwwise__________________
ተ.ቁ የተበላሽ የተሽከርካሪ ክፍል የብልሽት ዓይነት የአሽከርካሪው አስተያየት
Lkk Kutaa konk Akaakuu midha Yaada
miidhame konkolaachisa

የአሽከርካሪ ሥም
Maqaa konkolaachisaa________________
ፊርማ
Mallattoo_______________
ቀን
 Guyyaa__________

2.3. የማንዋል ዓይነቶች፣ አጠቃቀም እና አያያዝ

Ayinataa manuwaalii,itti fayyadamaa fi qabannaa.
ማንዋል የተሽከርካሪ ክፍሎችን ዓይነታቸውን፣ አሰራራቸውንና አጠቃቀማቸውን በመግለጽ ባለንብረቶች፣ አሽከርካሪዎችና
ሜካኒኮች በቂ ግንዛቤ እንዲኖራቸው የሚያደርግ ሲሆን አሽከርካሪዎችን ባአግባቡ ጥቅም ላይ በማዋል የሚፈለገውን
የአገልግሎት ዘመን እንዲሠጡ ለማስቻል በአምራች ድርጅት የሚዘጋጅ ነው፡፡
manuwaaliin qaamaa konkolaataa akaakuu isaanii,hojmatna fi itti fayyadama
isaanii ibsuun Abbotiin qabeenyaa,makaanikoonni fi konkolaachiftoonni
hubannoo gahaa akka qabaatan kan taasisuu yoo ta’uu konkolaachiftoonni
sirrittii faayidaa irra oolchuu bara tajajila barbaadamu akka kennaan
dandeessissuuf dhabbata omishaniin kan qopha’eedha.
የተሽከርካሪ ማንዋሎች በዓይነት በሚሰጡት አገልግሎት የተለያዩ ሲሆኑ በአብዛኛው ከዚህ በታች የተዘረዘሩትን
አገልግሎት ይሰጣሉ፡፡ Akaakuun manuwaaloota konkolaataa tajaailaa kennaniin gara
garaa yoo ta’aan baayyeen akkumaa armaan gadiitti tarreffameen tajaajila
kennu.

 ባለንብረቶች ስለተሽከርካሪያቸው ዓይነት፣ መጠንና ደረጃ እንዲያውቁ

 Abbootiin qabeenyaa waa’ee akaakuu konkolaataa,hangaa fi sadarkaa isaa
akka beekan.
 አሽከርካሪዎች ስለተሽከርካሪ ክፍሎች አጠቃቀም በቂ ግንዛቤ እንዲኖራቸው
 Konkolaachiftoonni iitti fayyadamaa wa’ee qaamoota konkolaataa hubannoo
gahaa akka qabaatan.
 ስለተሽከርካሪ ክፍሎች (መለዋወጫዎች) በአምራች ድርጅቱ የተሰጠውን መለያ ቁጥር ይገልፃሉ
 Waa’ee qaamota konkolaataa (yeroo barbaadamuutti fayidaa irra akka
ooluuf kan kaa’ame) dhaabbata omishee lakkoofsa addaan baaftuu ibsa.
 የተሽከርካሪ ክፍሎች ልኬትን /ስፔስፊኬሽን/ ለማወቅ ይረዳሉ
 Qamoota konkolaataa ispesifikeshinii (tarreffama meeshaalee waan tokko
tolchuuf barbaachisanii tokko tokkoon) baruuf gargaaraa.
 ለተሽከርካሪ ክፍሎች ማድረግ የሚገባን ጥንቃቄ ያስረዳል
 Qaamoota konkolaataaf of-eegganoo taasifamuu qaban ni hubachisa.
 የተሽከርካሪ ክፍሎች የሰርቪስ ጊዜ ያሳውቃሉ
 Qaamoota konkolaataaf yeroo sarvisii ni beeksiisaa.
 የተሽከርካሪ ክፍሎች ሲበላሹ እንዴት መጠገን እንደሚገባቸው በቅደም ተከተል ይገልፃሉ
 Qaamotni konkolaataa yeroo balla’aan /midhamaan/ akkaataa suphuu
danda’aaniitti wal duraa duubaan ni ibsa.

2.3.1. ተገቢ የሆኑ ማንዋሎችን መለየት

Manuwaaloota sirrii ta’aan addaan baasuu.
በተሸከርካሪዎች ላይ የተለያየ አገልግሎት የሚሰጡ የማንዋል ዓይነቶች የሚገኙ ሲሆን የሚከተሉት የማንዋል ዓይነቶች እና
አገልግሎታቸው በዝርዝር ተገልፀዋል፡፡
Konkolaattoota irra akaakkuwwan manuwalii tajajila adda addaa kennaan kan
argaman yoo ta’uu tajaajilli fi akaakuwwan manuwaalii akkaa armaan gadiitti
tarreeffamani ibsamaaniru.

የማንዋል ዓይነት
Akaakuwwan Manuwaalii jechuun:-Akkataa waanti tokko itti hojjetamuu
ilaalchisee kitaabaa odeeffannoo kennu)
የአምራች ድርጅት ልኬት ማንዋል፡- ይህ ማንዋል በውስጡ የተሸከርካሪውን የተለያዩ ክፍሎችን የሚገልፅ ሲሆን
የተሸከርካሪዎችን፡-
Manuwaalii dhabbata omiisha tarreffama meeshaalee waan tokko tolchuuf
barbaachisanii tokko tokkoon:-manuwaaliin kuni keessa isaatti qaamoolee
konkolaatichaa adda addaa kan ibsuu yoo ta’uu konkolaattootaa:-
 የምርት ቁጥር
 Lakkoofsaa omishaa
 ሞዴል
 moodeelaa
 የሞተር ቁጥር
 Lakkoofsa Motooraa
 የተመረተበት ዓመተ ምህረት
 Bara itti omishamee
 የሻንሲ ቁጥር
 Lakkoofsa shaansii
 የአክስል ክብደት መጠን
 Hanga ulfina aksilii
 ጠቅላላ ክብደት
 Ulfina waliigalaa
 ነጠላ ክብደት
 Ulfina baaqqee
 የአካል ቀለም ዓይነት ወ.ዘ.ተ የሚገልፅና የሚያብራራ የማንዋል ዓይነት ነው፡፡
 Akaakuu qalama qaama kkf akaakuun manuwaalii sirritti kan mullatuu fi
kan ibsaniidha.

የጥገና ማንዋል፡- ይህ የማንዋል ዓይነት ምክንያት ተሸከርከሪው ብልሽት ሲያጋጥመውና እንዴት ተደርጎ መጠገን እንዳለት
የሚገልፅ ማንዋል ሲሆን በውስጡ የተለያዩ የተሸክርካሪ ክፍሎች ለመጠገን በሚከተለው መንገድ ይገልፃል፡-
Manuwaalii suphaa:-Akaakuun manuwaalii kanaa konkolaataan balli’inni
yeroo isa mudatu fi akkam ta’ee(godhamee) suphamuu akka qabuutti
manuwaalii ibsuu yoo ta’uu keessa isaatti qaamoota konkolaataa adda addaa
suphuuf haalaa itti fufuun ibsama.
 ርዝመት
 Dheerina
 ስፋት
 Ballina
 ከፍታ
 Ol ka’iinsa
 በተሸከርከሪ ክፍሎች መሀከል ያለውን ክፍተት
 Qaawwaa(ballina) qaamoota konkolaataa gidduu jiru
 የመጥበቅና የመላላት ሁኔታን
 Halaa jabaachuu fi laafuu
 ልዩ የሆኑ የጥገና መሳሪዎች አጠቃቀምን
 Itti fayyadamaa meeshaalee suphaa adda ta’aan.
 የአፈታትና የአስተሳሰር ቅደም ተከተልን
 Duraa duubaa hidhuu fi hiikuu
 የአጠቃቀም ጥንቃቄን የሚያብራራ የማንዋል ዓይነት ነው
 Of-eeggannoo itti fayyadama akaakuu manuwaalii kan ibsuu

የመለዋወጫ ዕቃ ማንዋል፡- ይህ ማንዋል ተሸከርካሪው ላይ ያሉ የተለያዩ ክፍሎች ተበላሽተው መቀየር ሲያስፈልግ በምን
ዓይነት ተመሳሳይ መለዋወጫ መቀየር እንደሚገባ የዕቃውን ዓይነትና የመለያ ቁጥርና አጠቃላይ የዕቃው መግለጫ
የሚገኝበት የማንዋል ዓይነት ሲሆን በውስጡ
Manuwaalii meeshaa yeroo barbaadamuutti fayidaa irra akka ooluuf kan
ka’aame:-Manawaaliin kun qaamota adda addaa konkolaataa irraa jiran
balla’aan jijjiruun yeroo barbaachisu akaakuu kamiin meeshaa yeroo
barbaadamuutti fayidaa irra akka ooluuf ka’aamee jijjiruun akkaa barbaachise
akaakuu meeshaa fi lakkofsa addaan baastuu fi ibsa meeshaa waliigalaa kan
argamu akaakuu manuwaalii yoo ta’uu keessa isaatti :-
 ትክክለኛ የዕቃው ዓይነትና የሚገኝበት የተሽከርካሪ ክፍል
 Akaakuu meeshaa sirrii fi qaamni konkolaataa kan itti argamuu
 የመለዋወጫ ዓይነትና ብዛት
 Bayyinaa fi akaakuu meeshaa yeroo barbaadamuutti fayidaa irra akka
ooluuf ka’aame
 የግራ ወይም የቀኝ አቅጣጫ መሆኑን
 Kallattii bitaa ykn mirgaa ta’uu
 የዕቃው መለያ ቁጥርን የሚያስረዳ የማንዋል ዓይነት ነው
 Akaakuu manuwaalii kan ibsuu lakkoofsaa adda baastuu meeshaa dha.
የተሸከርካሪዎች የአጠቃቀም ማንዋለ፡- ይህ ማንዋል አሽከርካሪዎች ተሸከርካሪው ላይ ያሉትን የተለያዩ ክፍሎች አጠቃቀም
የሚገልፅ የማንዋል ዕይነት ነዉ፡፡
Ittifayyadama manuwaalii Konkolaattoota፡-manuwaalii kun
konkolaachiftoonni konkolaataa irratti qaamotaa/kutaawwan/ addaa addaa
jiran akaakuu manuwaalaa itti fayyadamanidha
ለምሳሌ
FKN
ሞተር አነሳስና አጠፋፍ
Dhaamsuu fi kaasuu motoraa
 የማርሽ አቀያየር ቅደም ተከተል
 Duraa duuba jijjiraa marshii
 የፍሬሲዮን አጠቃቀም
 Itti fayyadamaa firisiyoonii(itti cichanii waan tokko qabuu)
 የፍሬን አጠቃቀም
 Itti fayyadama fireenii
 የበር አዘጋግ እና አከፋፈት
 Banuu fi cufuu cufaa
 የወንበር ማስተካከል ሁኔታ
 Haala sirressuu teessoo
 የደህንነት ቀበቶ አጠቃቀምን
 Itti fayyadamaa saqii nageenyaa
 በዳሽ ቦርድ ላይ ያሉ ጠቃሚ ምልክቶችን ምንነትና አገልግሎት ወ.ዘ.ተ የሚያብራራ ነው
 Daashi boordii irra kan jiran mallattowwaan Agarsiistuu maalummaa fi
eenyummaa kkf kan ibsuudha.

2.3.2 የማንዋል አጠቃቀም

Itti fayyadamaa manuwaalii
ማንኛውም አሽከርሪ ስለ ተሸከርከርካሪው የሚያስረዱ አስፈላጊ ማንዋሎችን የማንበብና የመረዳት ልምድ ሊኖረው
ይገባል፡፡
Konkolaachisaan kamiyyuu wa;ee konkolaataa isaa kan ibsuu manuwaaloota
ibsaan dubbisuu fi hubachuu muxannoo qabaachuu qaba.

በአብዛኛው ማንዋሎች የሚዘጋጁት በእንግሊዘኛ ቋንቋ በመሆኑ አንብበው ለማይረዱት አሽከርካሪዎች በሚያውቁት ቋንቋ
በማዘጋጀት በቀላሉ በማንበብ አጠቃላይ ስለተሸከርካሪው መግላጫዎችንና ልኬቶችን ጠንቅቆ በመረዳት በጥገና ወቅት
የሚገኘውን መረጃ ከማንዋሉ መረጃ ጋር እያገናዘቡ ማረጋገጥ ከአላስፈላጊ ወጪ ከማዳኑም ባሸገር ጊዜን በእጅጉ
ይቆጥባል፡፡
Beeyyeen isaanii manuwaloonni Kan qopha’aan Afaan Engileeffaa waan ta’eef
konkolaachiftootaa dubbisanii hin hubanneef Afaan beekaniin qopheessuun
salphaatti dubbisanii wa’ee konkolaataa waliigalaa ibsuu fi ispesifikeshinii
sirritti hubatee yeroo suphaa odeeffanoo argamuu odeffannoo manuwaalii
waliin ilaalaaluun mirkaneessun

2.3.3 የማንዋል አያያዝ

Qabannaa manuwaalii
ማንዋሎች ካላቸው ከፍተኛ ጥቅም አንጻር በምንጠቀምበት ጊዜና ከተጠቀምን በኋላ በአግባቡ መያዝ ይኖርባቸዋል፡፡
manuwaloonni fayidaa olaanaa isaan qaban yeroo itti fayyadamnuu fi ergaa itti
fayyadamnee booda sirritti qabachuu qabu. በአብዛኛው በአገራችን የሚገኙ አሽከርካሪዎችም ሆኑ
ጥገና የሚሰጡ ባለሙያዎች ለማንዋል ካላቸው የግንዛቤ ማነስ የተነሳ በማንዋል ሲጠቀሙም ሆነ ለማንዋሎች የተለየ
ጥንቃቄ ሲያደርጉ አይስተዋልም፡፡Konkolaachistoonni biyyaatti argaman baayyeen
ta’ee,ogeeyyini suphaa godhanii manuwaaliif haqina hubannoo irraa kan ka’ee
manuwaliitti yeroo fayyadaamaniin manuwalootaaf kunuunsaa addaa yeroo
godhan hin mullataan. ስለሆነም ማንዋሎች ካላቸው ከፍተኛ ጠቀሜታ አንፃር በምንጠቀምበት ጊዜና
ከተጠቀምን በኋላ በአግባቡ መያዝ ይኖርባቸዋል፡፡Waan ta’eef fayidaa olaanaa manuwaalonni
qabaniin yeroo fayyadamnuu fi ergaa fayyadamnee boodaa seeraan qabachuu
qabna.
ማንዋሎች በተሽከርካሪው ውስጥም ሆነ በጥገና ማዕከላት ውስጥ በሚቀመጡበት ጊዜ በተለያዩ ነገሮች እንዳይበላሹ
ጥንቃቄ ማድረግ ይገባል፡፡ manuwaalonni konkolaataa keessaas ta’ee giddu gala suphaa
keessaa yeroo ta’uu waan addaa addaatiin akkahin midhamnee kununsi
godhamuuf qaba. ስለሆነም ማንዋሎች ስንጠቀም እጃችንን ከማንኛውም ፈሳሽና ቅባት ንክኪ የፀዳና ንፁህ
በማድረግ ንጽህና ባለው ጠረጴዛ ላይ በመጠቀም ከብልሽት መከላከል ይኖርብናል፡፡
Waan ta’eef manuwaalota yeroo fayyadamnuu harkaa keenyaa xuxuqaa
dibataa fi dhangala’aa kamirrayyu kan qulqulla’ee fi qulqulluu gochuun
teessoo qulqullina qabu fayyadamuun midhaa irraa ittisuu qabna.
2.3.4.የማንዋል አጠቃቀም
Itti fayyadamaa manuwaalii
የማንዋል መረጃዎችንና ልኬቶችን መጠቀም፡-
Odeefannowaan manuwaalii fi safartuuwwan fayyadamuu
ተሽከርካሪ ሲፈተሽ፣ ሲጠገን፣ ሰርቪስ ሲደረግ በማንዋሉ ውስጥ የተቀመጡትን መረጃዎች እና ልኬቶችን በትክክለኛ
መንገድ ተጠቅሞ ስራውን ማከናወን የተሽከርካሪ እድሜን ከማራዘሙም በተጨማሪ የገንዘብ፣ የጉልበትና የጊዜ ወጪን
ይቀንሳል፡፡ Konkolaataan yeroo sakatta’aamuu,suphamuu,sarvisii ta’uu
odeeffannoo manuwaali ikeessaa ta’ee fi safartuwwan karaa sirrii ta’een
fayyadamanii hojii sana raawwachuuf umurii konkolaataa dheereessuun
dabalataan baasii mallaqaa,humnaa fi yeroo ni hanqisa.
ማንዋል ውስጥ የሚገኙ ምልክቶችን መለየት፡-mallatowwaan manuwaal keessaa jiran addaan
baasuu:-የተሸከርካሪ አምራች ድርጅቶች በአብዛኛው ማንዋል ሲያዘጋጁ የሚጠቀሙባቸው ምልክቶች በዓለም አቀፍ
ደረጃ ተመሳሳይ መረጃን ለማስተላለፍ እንዲችሉ ተደርገው ነው፡፡ Dhaabileen konkolaataa omishaan
bayyini isaanii manuwaalii yeroo qopheessaan mallattoowwaan itti fayyadaman
sadarkaa Idl-Addunyaa odeeffannoo wal fakkataan daddabarsuu akka
danda’uu godhaameetti. ስለሆነም አሽከርካሪዎች በማንዋል ውስጥ የሚገኙ ምልክቶችን ምንነትና
የሚያስተላልፉትንም መረጃ ጠንቅቀው መረዳት ይጠበቅባቸዋል፡፡waan ta’eef konkolaachiftoonni
mallattoowwan manuwaal kana keessa jiran eenyummaa fi odeefffannoo
dabarsaniis sirriitti hubachuu irraa eegama.
ለአብነትም
Akkaa ka’uumsaatti
 የተሽከርካሪ የሙቀት መጠን ማሳያ ጌጅ መሆኑን የሚያሳይ ምልክት
 Hanga ho’eena konkolaataa geejii agarsiiftuu ta’uu mallattoo agarsiisuu
 የእጅ ፍሬን መያዙን የሚያሳይ ምልክት
 Fireeniin harkaa qabamuu isaa mallattoo agarsiisuu
 የሞተር ዘይት ግፊት ማሳያ መሆኑን የሚያሳይ ምልክት ወ.ዘ.ተ.
 Dhiibbaa zayitii motoraa agarsiituu mallattoo agarsiisuu

መለኪያወችን መለየት፡-Safartuwwa addaan baasuu.

የመለኪያ መስፈርቶች በዓለም አቀፍ ደረጃ የሚወጡ ሲሆን እንደ አምራች ድርጅቱ ሁኔታ ሊለያዩ ቢችሉም ተመሳሳይ
መልዕክት የሚያስተላልፉ በመሆናቸው ማንኛውም አሽከርካሪም ሆነ ተሸከርካሪውን የሚጠግን ባለሙያ በማንዋል ውስጥ
የተቀመጡትን መለኪያዎችን እንደ ሚሊሜትር፣ ኢንች፣ ሲሲ ግራም ወ.ዘ.ተ የመሳሰሉት ያላቸውን ተዛማጅነት ማወቅና
በመስፈርቱ መሰረት መደረግ ያለበትን የመፍትሄ እርምጃ መውሰድ ይጠበቅባቸዋል፡፡
Ulaagawwan safartuu sadarkaa Idl-Addunyaatti kan bahaan waan ta’eef akka
dhabbata oomishaatti haalli garaagara yoo ta’aaniis ergaa wal fakkaataa kan
dabarsan waan ta’eef konkolaachisaan kamiyyuu ogeessi konkolaataa isaa
suphu safartuwwan manuwaalii keessa ta’aan akka mm,Inchii,cc,giraamaa kkf
kan fakkataan walitti firoomaa qaban beekuu fi bu’uura safartuun gochuu
kan qabu tarkaafii furmaataa fudhachuu irra eegama.
ማንዋል ውስጥ ያሉትን አማራጭ መረጃዎች መጠቀም፡-Odeeffannowaan manuwaalii keessaa
filannoo qaban fayyadamuu. ማንዋል ውስጥ የሚገኙ አጠቃላይ መረጃዎች ለአሽከርካሪም ሆነ ጥገና
ለሚያከናውኑ ባለሙያዎች ስለተሽከርካሪው በቂ ግንዛቤ እንዲኖራቸው ስለሚያደርግ ተሽከርካሪውን በአግባቡ ደህንነቱ
እንዲጠበቅና ጥገና እንዲያገኝ በማድረግ ተሽከርካሪው ለረጅም ጊዜ አገልግሎት እንዲሰጥ ያስችላሉ፡፡
Odeeffannowwaan waliigalaa manuwaalii keessa jiran konkolaachisaafis ta’ee
ogeeyyii suphaa rawwataniif wa’ee konkolaataa hubannoo gahaa akka
qabataniif waan tasiisuuf konkolaachisaan sirritti nageenyi isaa akka
eggamuu fi suphaa akka argatuu taasisuu konkolaataan yeroo dheeraaf
tajajila akka kennuu dandesiisa.
‹‹
መረጃዎችና ልኬቶችን መተርጐም፡-Odeeffannowwannii fi safartuwwan hiikuu. አሽከርካሪዎችም
ሆነ የጥገና ባለሙያዎች በማንዋሉ ውስጥ የሚገኙ መረጃዎችንና ልኬቶችን በባለሙያ አማካኝነት ትክክለኛ ትርጉማቸውንና
የሚያስተላልፉትን መረጃ በአግባቡ ተርጉሞ /አስተርጉሞ/ በየጊዜው በማንበብ እውቀታቸውን ማዳበራቸው ሊያጋጥሙ
ለሚችሉ የተሽከርካሪ ክፍሎች ብልሽት በቀላሉ የመፍትሄ እርምጃ ለመውሰድ ያስችላቸዋል፡፡
Konkolaachiftootaas ta’ee ogeeyyin suphaa odeeffannowwaan manuwaalii
keessatti argaman fi safartuwwaan karaa ogeeyyitiin hiika sirrii fi odeeffannoo
dabarsan sirritti hikanii /hiksiisanii/yeroo yerootti dubbisuun beekumsaa
isaanii cimsachuun kan isaan qunnamuu danda’uu miidhaa qaamoota
konkolaataa salphaan tarkaanfii furmaataa fudhachuuf ni dandessisaa.

ማንዋልን በቀላሉ በሚገኝበት ስፍራ ማስቀመጥ፡- manuwaaliin bakka dhiyootti akka argamuu
ka’uu:-ማንዋሎች መቀመጥ ያለባቸው ንጹህ የሆነ ቦታ ብቻ ሳይሆን እንደማንዋሎቹ ዓይነት ተለይተው በቀላሉ
ሊገኙ በሚችሉበት ግልፅ ቦታ ላይ ማስቀመጥ ለስራ በሚፈለጉበት ወቅት በአጭር ጊዜ ውስጥ ለማግኘት
ስለሚያስችል ማንዋሎች የሚቀመጡበት ስፍራና የሚቀመጡበት ወቅት ትኩረት ሊሰጠውይገባል፡፡
Manuwaaloonni ta’uu kan qaban bakka qulqulluu ta’ee duwwaa osoo hin
ta’iin akkaataa ayinata manuwaalootaan addaan ba’aanii salphaattii argamuu
kan danda’aan iddoo ifa ta’ee ka’uu yeroo hojiif barbaadamu yeroo gabaabaa
keessatti argachuu waan dandesisuuf naannoo manuwaaloonni ta’aan fi waqtii
ta’aan xiyeeffannoo kennamuu qaba.