Professional Documents
Culture Documents
LOGO
Nội dung chương
Tổ
Tổchức
chứclà làmột
mộthệ
hệthống
thống
gồm
gồmnhiều
nhiềungười
ngườicùng
cùnghoạt
hoạtđộng
động Chức
Chứcnăng
năngtổ
tổchức
chức
vìvì mục đích chung
mục đích chung là
làhoạt
hoạtđộng
độngquản
quảnlýlý
nhằm
nhằmthiết
thiếtlập
lậpmột
mộthệ hệ
thống
thốngcác
cácvịvịtrí
trícho
cho
mỗi
mỗicá
cánhân
nhânvà vàbộbộ
Tổ
Tổchức
chứclà làquá
quátrình
trình phận
phậnsao
saocho
chocáccáccácá
triển
triểnkhai
khaicác
cáckếkếhoạch.
hoạch. nhân
nhânvàvàbộ
bộphận
phậncó có
thể phối hợp với nhau
thể phối hợp với nhau
một
mộtcách
cáchtốt
tốtnhất
nhấtđể để
Tổ thực
thựchiện
hiệnmục
mụctiêu
tiêu
Tổchức
chứclà làmột
mộtchức
chứcnăng
năngcủa
của chiến
quá
quátrình
trìnhquản
quảnlý,
lý,bao
baogồm
gồmviệc
việc chiếnlược
lượccủacủatổ tổ
đảm chức
chức
đảmbảobảo cơ
cơcấu
cấutổtổchức
chứcvà
và
nhân
nhânsựsựcho
chohoạt
hoạtđộng
độngcủa
củatổ
tổchức
chức
Company name
www.themegallery.com
2. Cơ cấu tổ chức
Là tập hợp các phân hệ, bộ Là kết quả của việc hợp
phận, vị trí công tác và con nhóm các hoạt động của tổ
người có mối quan hệ mật chức và trao mỗi nhóm hoạt
thiết với nhau, được bố trí động đó cho một nhà quản lý
theo các cấp, các khâu khác
nhau, nhằm thực hiện các
hoạt động của tổ chức.
Company name
www.themegallery.com
2. Cơ cấu tổ chức
Company name
2.1. Cơ cấu TC chính thức & phi chính thức
Cơ cấu phi chính thức được tạo nên bởi các mối
quan hệ phi chính thức giữa các thành viên của tổ
chức.
6
2.2. Cơ cấu TC bền vững & tạm thời
7
www.themegallery.com
Ưu
động
Tăng năng suất lao động
Tăng khả năng phối hợp
Dễ đào tạo
điểm
Tăng khả năng sáng tạo
Có được các chuyên gia giỏi Tạo điều kiện phát triển các
nhà quản lý tổng hợp
Nhược
động lực thấp
Gây khó khăn cho đào tạo
Làm giảm khả năng phối hợp
Khó có được các chuyên gia
điểm
Làm giảm khả năng sáng tạo
giỏi
Khó có được các nhà quản lý
tổng hợp giỏi
2.2. Sự hình thành bộ phận
Theo địa dư
Thuậnlợi
Thuận lợi Bấtlợi
Bất lợi
Nguồnnguyên
•• Nguồn nguyênliệu,
liệu,lao
laođộng
động… … Cơcấu
cấubộ
bộmáy
máytổtổchức
chứccồng
cồngkềnhkềnh
•• Cơ
đượcsử
được sửdụng
dụngtại
tạichỗ
chỗ=> =>tiết
tiếtkiệm
kiệm Dễgây
gâyxung
xungđộtđộtgiữa
giữamục
mụctiêu
tiêucủa
của
•• Dễ
thờigian,
thời gian,chi
chiphí
phítrong
trongsảnsảnxuất
xuất vănphòng
phòngkhu
khuvực
vựcvới
vớimục
mụctiêutiêu
Nhàquản
quảnlýlýđược
đượctự tựdodophát
pháttriển
triểnkỹ
kỹ văn
•• Nhà chungcủa
củatổtổchức
chức
năngchuyên
chuyênmôn môn chung
năng Khôngkhuyến
•• Không khuyếnkhích
khíchphát
pháttriển
triểnkỹkỹ
Hiểurõ,
•• Hiểu rõ,đáp
đápứng
ứngđược
đượcnhu nhucầu cầu nănggiải
giảiquyết
quyếtvấn
vấnđềđềcủa
củakhukhuvực
vực
kháchhàng
hàngtrên
trênđịa
địabànbàn năng
khách khác
khác
www.themegallery.com
- Các hoạt động liên quan đến các nhóm khách hàng mục tiêu khác nhau
sẽ được nhóm vào một bộ phậntheo khách hàng
www.themegallery.com
Cơ cấu ma trận
Thuận lợi
• Nhà quản lý có thể linh hoạt trong việc
điều động nhân sự
• Thúc đẩy sự hợp tác giữa các bộ phận
trong tổ chức
• Phát huy vai trò ra quyết định, thông tin,
giao tiếp của các nhà quản lý phụ trách các
sản phẩm
• Đem lại những kiến thức chuyên sâu về
các loại dự án, sản phẩm
Coca-cola’s structure
Company name
www.themegallery.com
Company name
www.themegallery.com
Company name
www.themegallery.com
Company name
www.themegallery.com
Company name
- Nhân viên
marketing làm rõ
các kết quả nghiên
cứu thị trường
- Nhân viên công
nghệ thực phẩm mô
tả về những thay đổi
của sản phẩm
- Nhân viên tài chính
báo cáo về chi phí
để thực hiện sự thay
đổi
www.themegallery.com
Products available in GB
Company name
www.themegallery.com
Matrix structure
Company name
www.themegallery.com
Company name
www.themegallery.com
Company name
Hình 11-10. Cơ cấu mạng lưới tại công ty kinh doanh
đồ gỗ qua mạng [1]
Company name
www.themegallery.com
Company name
www.themegallery.com
Company name
Các mô hình cơ cấu theo số cấp quản lý
Ưu điểm:
Đáp ứng nhanh chóng nhu cầu của người tiêu dùng và thích ứng
nhanh chóng với những thay đổi của môi trường.
Làm giảm chi phí cho các nhà quản lý cấp trung và làm tăng tốc
độ của quá trình quyết định. Làm tăng khả năng phối hợp.
Sự ngăn cách giữa con người trong tổ chức giảm do các nhân
viên thường làm việc theo nhóm. Họ có thể di chuyển theo chiều
ngang giữa các chức năng hoạt động.
Biên giới ngăn cách nhân viên với những nhà quản lý cũng được
xoá bỏ.
Nhược điểm: Các nhà quản lý phải có trách nhiệm lớn và có thể bị
quá tải, còn thuộc cấp có thể nhận được quá ít sự chỉ dẫn và kiểm
soát.
38
Cơ cấu tổ chức hình tháp
* Thường sử dụng phương thức quản lý “trên - dưới” hay “ra lệnh -
kiểm tra”, trong đó các nhà quản lý ra các mệnh lệnh hành chính
và kiểm soát gắt gao việc thực hiện mệnh lệnh.
* Dựa trên cơ sở chuyên môn hoá lao động theo chức năng, với sự
phân chia tổ chức thành các bộ phận mang tính độc lập cao, tạo
nên biên giới cứng nhắc giữa các công việc và đơn vị.
* Sự phát triển của nhân viên chỉ nằm trong phạm vi của một chức
năng.
Ưu và nhược điểm: Được sử dụng đầu tiên trong các tổ chức quân
sự, công an và các cơ quan hành chính nhà nước, cơ cấu tổ chức
hình tháp có thể hoạt động có hiệu quả trong môi trường ổn định
và có thể dự báo được. Trong môi trường năng động, cơ cấu này tỏ
ra ít có hiệu quả.
40
2.3. Cấp quản lý và tầm quản lý (cont.)
www.themegallery.com
Company name
Quyền hạn trực tuyến
Là quyền hạn cho phép nhà quản lý ra quyết
định và giám sát trực tiếp đối với cấp dưới.
Đó là mối quan hệ quyền hạn giữa cấp trên
và các cấp dưới trực tiếp trải dài từ cấp cao
nhất xuống tới cấp thấp nhất trong tổ chức.
Là một mắt xích trong chuỗi chỉ huy, mỗi
nhà quản lý với quyền hạn trực tuyến có
quyền ra quyết định cho cấp dưới trực tiếp
và nhận sự báo cáo từ họ.
45
Quyền hạn tham mưu
Là quyền cung cấp lời khuyên và dịch vụ cho các
nhà quản lý khác (bản chất của mqh tham mưu
là cố vấn).
Chức năng của các tham mưu (hay bộ phận tham
mưu) là điều tra, khảo sát, phân tích và đưa ra ý
kiến tư vấn cho những nhà quản lý mà họ có
trách nhiệm phải quan hệ.
Sản phẩm lao động của người hay bộ phận tham
mưu là lời khuyên chứ không phải là các quyết
định cuối cùng.
Tham mưu còn thực hiện sự trợ giúp trong triển
khai chính sách, giám sát và đánh giá; trong các
vấn đề pháp lý và tài chính; trong thiết kế và vận
hành hệ thống dữ liệu, v.v.
46
Minh họa quyền hạn trực tuyến và tham mưu
47
Quyền hạn chức năng
Là quyền trao cho một cá nhân hay bộ phận được ra
quyết định và kiểm soát những hoạt động nhất định
của các bộ phận khác (trong nhiều trường hợp, do sự hạn
chế về kiến thức chuyên môn, thiếu khả năng giám sát quá
trình hoặc vì 1 lý do gì đó, người phụ trách chung trao cho
một tham mưu hay một nhà quản lý một bộ phận nào khác
quyền kiểm soát các hoạt động).
•Vi phạm chế độ 1 thủ trưởng cần hạn chế phạm vi quyền
hạn chức năng.
•Người lãnh đạo cần đảm bảo rằng phạm vi quyền hạn chức
năng được chỉ rõ cho người được ủy quyền và cả những
người chịu sự tác động của quyền hạn này.
48
www.themegallery.com
Company name
www.themegallery.com
Phân quyền
Đặc điểm
Ủy quyền Trao quyền
Trao nhiệm vụ Có Có
Company name
Phân biệt ủy quyền/trao quyền
Ủy quyền: người ủy quyền cho phép người được ủy quyền nhân danh mình
thực hiện công việc nhất định, trao cho họ đủ quyền hạn để thực hiện công
việc đó, người được uỷ quyền có trách nhiệm báo cáo lên người uỷ quyền
không chỉ kết quả thực hiện mà cả tiến trình thực hiện công việc và
nguồn lực sử dụng. Nếu công việc không thành công, cả người ủy quyền
và người được uỷ quyền đều phải chịu trách nhiệm trước tổ chức và môi
trường.
Trao quyền: người trao quyền giao cho người được trao quyền nghĩa vụ
hoàn thành những nhiệm vụ nhất định; trao cho họ đủ quyền hạn để thực
hiện nhiệm vụ; người được trao quyền chỉ có trách nhiệm báo cáo kết quả
thực hiện, không phải báo cáo lên người trao quyền tiến trình thực hiện
công việc và nguồn lực sử dụng. Nếu công việc không thành công, với trao
quyền không hoàn toàn, cả người trao quyền và người được trao quyền đều
phải chịu trách nhiệm trước tổ chức và môi trường. Với trao quyền hoàn
toàn, chỉ người được trao quyền phải chịu trách nhiệm trước tổ chức
và môi trường.
51
Ưu/Nhược điểm của tập trung & phi tập trung
* Tập trung quá cao sẽ làm giảm chất lượng của các quyết
định mang tính chiến lược khi các nhà quản lý cấp cao bị sa
lầy trong các quyết định tác nghiệp. Sự ôm đồm của họ đã
gạt các cấp quản lý thấp hơn ra khỏi quá trình ra quyết định
và như vậy làm giảm sự quan tâm, tính tích cực và khả
năng sáng tạo của họ.
* Tuy nhiên cũng cần phải thấy rằng phi tập trung hóa
không phải bao giờ cũng có lợi. Những nguy cơ tiềm ẩn của
phi tập trung là sự thiếu nhất quán trong chính sách, tình
trạng mất đi khả năng kiểm soát của cấp trên đối với cấp
dưới, tình trạng cát cứ của các nhà quản lý bộ phận.
* Bên cạnh đó, khi thực hiện phi tập trung ở mức độ cao,
các nhà quản lý có xu hướng trở thành những người điều
hành độc lập của các tổ chức nhỏ. Họ cũng cần đến bộ máy
tham mưu về thống kê, kế toán, kỹ thuật cho riêng mình
dẫn đến tình trạng trùng lắp chức năng, gây thiệt hại về tài
chính cho tổ chức.
52
Quyết định những nhiệm vụ có thể uỷ quyền,
trao quyền và mục tiêu cần đạt được
Phối hợp
Phối hợp là quá trình liên kết
Hệ thống tiêu
hoạt động của những con
chuẩn KT-KT
người, bộ phận, phân hệ và hệ
thống riêng rẽ nhằm thực hiện
có kết quả và hiệu quả các mục
B
tiêu chung của tổ chức.
Công cụ
phối hợp
Company name
Điều kiện để đạt được phối hợp
• Xây dựng được các kênh thông tin ngang dọc, lên
xuống thông suốt giữa các bộ phận và các cấp
quản lý
• Duy trì được mối liên hệ công việc giữa các bộ
phận và trong mỗi bộ phận riêng lẻ
• Duy trì được mối liên hệ giữa tổ chức với môi
trường trực tiếp và gián tiếp
Công cụ phối hợp
Đưa ra
Đưa ra các
các
Giám sát,
Giám sát, giải pháp
pháp
giải
đánh giá
đánh giá kết
kết hoàn thiện
thiện cơ
cơ
hoàn
quả
quả cấu tổ
tổ chức
chức
Thực hiện
Thực hiện cấu
thực hiện
thực hiện
các giải
các giải pháp
pháp
hoàn thiện
hoàn thiện cơ
cơ
cấu
cấu
tổ chức
tổ chức
Chiến lược Cơ cấu tổ chức
- Kinh doanh đơn Chức năng
ngành nghề
- Đa dạng hoạt động Chức năng với các trung tâm
dọc theo dây chuyền lợi ích - chi phí
sản xuất
- Đa dạng hoá các Đơn vị
ngành nghề có mối
quan hệ rất chặt chẽ
- Đa dạng hoá các Cơ cấu hỗn hợp
ngành nghề có mối
quan hệ không chặt
chẽ
- Đa dạng hoá các Công ty mẹ nắm giữ cổ
(a) Tính thống nhất
mục tiêu
(e) Tính hiệu quả Yêu cầu đối (b) Tính tối ưu
với cơ cấu
tổ chức
• Xác định tập hợp các chức năng, nhiệm vụ, công
việc