หมู่ฟังก์ชัน

(Functional
groups.)
 หมู่ฟังก์ชัน

หมู่อะตอมที่แสดงสมบัติเฉพาะในโมเลกุลของสารประกอบ
อินทรีย์ เรียกว่าหมู่ฟังก์ชัน
(functional group) สมบัติและการเกิดปฏิกิริยาของสารประกอบ
อินทรีย์จะขึน ้ อยู่กับหมู่ฟังก์ชันที่เป็ นองค์ประกอบของสารนัน
้ จึงมัก
ใช้หมู่ฟังก์ชันเป็ นเกณฑ์ในการจำแนกสารประกอบอินทรีย์ชนิดต่างๆ
หมู่ฟังก์ชัน
การแบ่งประเภทของสารประกอบอินทรีย์สามารถ
แบ่งได้ตาม หมู่ฟังก์ชัน (Functional groups) ซึ่งเป็ น
ส่วนของโครงสร้างที่แสดงสมบัติทางเคมีเฉพาะของ
สารประกอบอินทรีย์ประเภทนัน ้ ๆ

สารประกอบอินทรีย์ที่มีเฉพาะธาตุคาร์บอนและ
ไฮโดรเจนเป็ นองค์ประกอบเรียกว่า สารประกอบ
ไฮโดรคาร์บอน (hydrocarbon compound) ซึ่งแบ่ง
ประเภทตามหมู่ฟังก์ชันได้เป็ น แอลเคน (Alkane) แอล
คีน (Alkene) แอลไคน์ (Alkyne) และ อะโรมาติก
ไฮโดรคาร์บอน (Aromatic hydrocarbon) โดยโมเลกุล
ของแอลเคนมีพันธะระหว่างอะตอมของคาร์บอนเป็ น
 สารประกอบ
ไฮโดรคาร์บอน
โครงสร้างสาย โครงสร้างสาย
โซ่เปิ ด โซ่ปิด

Heterocycli Aromatic
Aliphatic Alicyclic
c hydrocarb
compound compound
compound on

ไซโคลแอล ไซโคลแอล ไซโคลแอล

เคน คีน ไคน์
แอลเคน แอลคีน แอลไคน์ (Cyclolkan (Cyclolken (Cyclolkyn
(Alkane) (Alkene) (Alkyne) e) e) e)
 แอลเคน
(Alkane)
สูตรทั่วไป CnH2n+2

หมู่ฟังก์ชัน C C

ตัวอย่างสารประกอบ
CH3CH3

อีเทน (Ethane)
 แอลคีน
(Alkene)
สูตรทั่วไป CnH2n

หมู่ฟังก์ชัน C C

ตัวอย่างสารประกอบ CH2 CH2

อีทีน (Ethene)
 แอลไคน์
(Alkyne)
สูตรทั่วไป CnH2n-2

หมู่ฟังก์ชัน C C

ตัวอย่างสารประกอบ HC CH

อีไทน์ (Ethyne)
 ตารางแสดงประเภทและหมู่ฟังก์ชันของสารประกอบ
ไฮโดรคาร์บอน

สัญลักษณ์ n ในสูตรทั่วไปคือ จำนวนเต็ม 1, 2, 3, …

 แอลเคน
มีพันธะระหว่างอะตอมของคาร์บอนเป็ น
พันธะเดี่ยวทัจัง้ ดหมด
เป็ น

สารประกอบไฮโดรคาร์บอนอิ่มตัว
(saturated hydrocarbon compound)

*แอลเคนแบบวง จะเรียกว่า ไซโคลแอลเคน (cycloalkane)

Ex
. cyclobutane cyclopropane
 แอลคีน,
แอลไคน์
มีพันธะคู่และพันธะสามระหว่างอะตอมของ
คาร์บอนตามลำดั
จัดเป็ นบ

สารประกอบไฮโดรคาร์บอนไม่อิ่มตัว
(unsaturated hydrocarbon compound)

*แอลคีน แอลไคน์ แบบวง จะเรียกว่า ไซโคลแอลคีน (cycloalkene) และ ไซโคลแอลไคน์

Ex
. cyclopropene cyclopentene
 อะโรมาติก
ไฮโดรคาร์บอน
โครงสร้างที่มีพันธะคู่สลับกับพันธะเดี่ยวทำ
ให้อะโรมาติกไฮโดรคาร์บอนมีอิเล็กตรอนที่
เคลื่อนที่เกิดเป็ นเรโซแนนซ์
การเกิดเรโซแนนซ์ทำให้พันธะคู่ในวงเบนซีนมี
ความเสถียรเพิ่มขึน
้ และไม่ว่องไวต่อปฏิกิริยา
เคมี จึงทำให้สารประกอบอะโรมาติก
ไฮโดรคาร์บอนมีสมบัติทางเคมีหลายประการ
Ex
.
แบบฝึ กหัด
1.5 1.6

1. 1.
7 8

NH2
1.
9