หมู่ฟังก์ชัน

(Functional groups.)
 หมู่ฟังก์ชัน

หมู่อะตอมที่แสดงสมบัติเฉพาะในโมเลกุลของสารประกอบอินทรีย์ เรียกว่า หมู่ฟังก์ชัน

(functional group) สมบัติและการเกิดปฏิกิริยาของสารประกอบอินทรีย์จะขึ้นอยู่กับ
หมู่ฟังก์ชันที่เป็นองค์ประกอบของสารนั้นจึงมักใช้หมู่ฟังก์ชันเป็นเกณฑ์ในการจาแนก
สารประกอบอินทรีย์ชนิดต่างๆ
 หมู่ฟังก์ชัน

หมู่อะตอมที่แสดงสมบัติเฉพาะในโมเลกุลของสารประกอบอินทรีย์ เรียกว่าหมู่ฟังก์ชัน
(functional group) สมบัติและการเกิดปฏิกิริยาของสารประกอบอินทรีย์จะขึ้นอยู่กับหมู่ฟังก์ชันที่
เป็นองค์ประกอบของสารนั้นจึงมักใช้หมู่ฟังก์ชันเป็นเกณฑ์ในการจาแนกสารประกอบอินทรีย์ชนิดต่างๆ
หมู่ฟังก์ชัน
การแบ่งประเภทของสารประกอบอินทรีย์สามารถแบ่งได้ตาม หมู่ฟังก์ชัน
(Functional groups) ซึ่งเป็นส่วนของโครงสร้างที่แสดงสมบัติทางเคมีเฉพาะของ
สารประกอบอินทรีย์ประเภทนั้น ๆ

สารประกอบอินทรีย์ที่มีเฉพาะธาตุคาร์บอนและไฮโดรเจนเป็นองค์ประกอบ
เรียกว่า สารประกอบไฮโดรคาร์บอน (hydrocarbon compound) ซึ่งแบ่งประเภท
ตามหมู่ฟังก์ชันได้เป็น แอลเคน (Alkane) แอลคีน (Alkene) แอลไคน์ (Alkyne) และ
อะโรมาติกไฮโดรคาร์บอน (Aromatic hydrocarbon) โดยโมเลกุลของแอลเคนมี
พันธะระหว่างอะตอมของคาร์บอนเป็นพันธะเดี่ยวทั้งหมด แอลคีนมีพันธะคู่ระหว่าง
อะตอมของคาร์บอน แอลไคน์มีพันธะสามระหว่างอะตอมของคาร์บอน ส่วนอะโรมาติก
ไฮโดรคาร์บอนมีวงเบนซีนอยู่ในโครงสร้าง
 สารประกอบไฮโดรคาร์บอน

โครงสร้างสายโซ่เปิด โครงสร้างสายโซ่ปิด

Aliphatic Heterocyclic Alicyclic Aromatic

compound compound compound hydrocarbon

ไซโคลแอลเคน ไซโคลแอลคีน ไซโคลแอลไคน์

แอลเคน แอลคีน แอลไคน์ (Cyclolkane) (Cyclolkene) (Cyclolkyne)
(Alkane) (Alkene) (Alkyne)
แอลเคน (Alkane)

สูตรทั่วไป CnH2n+2

หมู่ฟังก์ชัน

ตัวอย่างสารประกอบ CH3CH3

อีเทน (Ethane)
แอลคีน (Alkene)

สูตรทั่วไป CnH2n

หมู่ฟังก์ชัน

ตัวอย่างสารประกอบ

อีทีน (Ethene)
แอลไคน์ (Alkyne)

สูตรทั่วไป CnH2n-2

หมู่ฟังก์ชัน

ตัวอย่างสารประกอบ

อีไทน์ (Ethyne)
 ตารางแสดงประเภทและหมู่ฟังก์ชันของสารประกอบไฮโดรคาร์บอน

สัญลักษณ์ n ในสูตรทั่วไปคือ จานวนเต็ม 1, 2, 3, …

 แอลเคน
มีพันธะระหว่างอะตอมของคาร์บอนเป็นพันธะเดี่ยวทั้งหมด
จัดเป็น

สารประกอบไฮโดรคาร์บอนอิ่มตัว
(saturated hydrocarbon compound)

*แอลเคนแบบวง จะเรียกว่า ไซโคลแอลเคน (cycloalkane)

Ex.
 แอลคีน, แอลไคน์
มีพันธะคู่และพันธะสามระหว่างอะตอมของคาร์บอนตามลาดับ
จัดเป็น

สารประกอบไฮโดรคาร์บอนไม่อิ่มตัว
(unsaturated hydrocarbon compound)

*แอลคีน แอลไคน์ แบบวง จะเรียกว่า ไซโคลแอลคีน (cycloalkene) และ ไซโคลแอลไคน์ (cycloalkyne)

Ex.
 อะโรมาติกไฮโดรคาร์บอน

โครงสร้างที่มีพันธะคู่สลับกับพันธะเดี่ยวทาให้อะโรมาติก
ไฮโดรคาร์บอนมีอิเล็กตรอนที่เคลื่อนที่เกิดเป็นเรโซแนนซ์

การเกิดเรโซแนนซ์ทาให้พันธะคู่ในวงเบนซีนมีความเสถียรเพิ่มขึ้นและ
ไม่ว่องไวต่อปฏิกิริยาเคมี จึงทาให้สารประกอบอะโรมาติก
ไฮโดรคาร์บอนมีสมบัติทางเคมีหลายประการ

Ex.
แบบฝึกหัด
1.5 1.6

1.7 1.8

1.9