SLIDESMANIA.

C
SLIDESMANIA.C
OM

ARALIN 1:
OM

Varyasyon, Varayti at
Rehistro ng Wika
SLIDESMANIA.C
OM

VARYASYON NG
WIKA
SLIDESMANIA.C
OM

Ayon sa Bibliya, noong pasimula

ay may iisa lamang wika ang
mga tao. Sa paglipas ng panahon
nagkaroon ng halos hindi
mabilang na wika ang mga tao.
(Genesis 11:1-9)
SLIDESMANIA.C
OM

Sa kasalukuyan, ayon sa
Ethnologue: Languages of the
World, 15th ed. (2005) at CIA World
Fact Book, ang mga bansang Papua
New Guinea, Indonesia at Nigeria
ang tatlong bansa na may
pinakamaraming lenggwahe na
sinasalita; 820, 742 at 516 ayon sa
pagkakasunod-sunod.
SLIDESMANIA.C
OM

Ang Pilipinas ay may 180

lenggwahe na pinagsasaluhan
nating mga Filipino. Ang
FILIPINO (ang ating
Pambansang Wika) at INGLES
ang dalawang wikang opisyal sa
bansa.
SLIDESMANIA.C
OM

Ang dayalekto ay wika ng tao

noong natutong magsalita. Ito
ang wikang ginagamit sa
tahanan ng isang pamilya, ang
wikang ginagamit sa limitadong
pook o pamayanan.
SLIDESMANIA.C
OM

Ang dayalekto ay varyasyon ng

wika. Sa dayalekto nakikita na may
pagkakaiba ang salita, ang bigkas,
ang tunog at sa tono o intonasyon,
pagbuo ng pangungusap. Maaaring
mali ang istruktura at iba ang mga
salita ngunit ang gumagamit ay
nagkakaintindihan at
nagkakaunawaan.
SLIDESMANIA.C
SLIDESMANIA.C
OM
OM

Halimbawa:
(Laguna) Nakakain ka na ba?
(Manila) Kumain ka na ba?
(Batangas) Ala! Kay banas naman dine e
(Manila) Hay! Ang init naman!
SLIDESMANIA.C
OM

Samantala ang wika ay may higit

na malawak ang nasasakupan at
higit na marami ang mga
gumagamit. Ang wika gaya ng
Filipino at Ingles ay higit na
maunlad dahil sa may ma-agham
na pag-aaral sa wika, may sariling
tuntunin sa istruktura sa grammar
at sintaksis.
SLIDESMANIA.C
OM

Sa larangan ng linggwistika
pantay-pantay lahat ng wika,
walang inperyor at superyor
na wika. Wika man o
dayalekto, malayang
nakapagpapahayag ng
kaisipan o saloobin.
SLIDESMANIA.C
OM

1. Nagkakaroon ng pagbabago
ang wika batay sa iba’t ibang
sitwasyon gaya ng pook, antas
sa buhay, propesyon o pinag-
aralan at lipunang ginagalawan
o kinabibilangan.
SLIDESMANIA.C
OM

a. Istandard na Dayalekto –
ang wikang ginagamit ay
katanggap-tanggap sa lahat ng
antas ng lipunan sa mga
pormal na usapan, sa
paaralan, unibersidad,
pamamahayag o broadcast o
anumang pagpupulong.
SLIDESMANIA.C
OM

b. Idyolek – nagpapakilala ng
kakayahan ng nagsasalita
bunga ng kaalaman,
karanasan o pag-aaral, paraan
ng pagsasalita o uri ng wikang
ginamit, timbre ng boses o
kwaliti ng boses o paboritong
ekspresyon ng nagsasalita.
SLIDESMANIA.C
SLIDESMANIA.C
OM
OM

Halimbawa:
• Ano, alright, okay, actually, by the way, as
a matter of fact.
• Maaaring makilala ang nagsasalita kung si
Pangulong Ramos, Pangulong Estrada o
Pangulong Arroyo, aon sa tono o timbre ng
boses.
SLIDESMANIA.C
OM

c. Dayalektong Pampook – ang

mga salita ay nagkakaiba-iba
dahil sa pook na pinagmulan.
Halimbawa:
Batangas Bulakan
Mabanas Mainit
Malibag Marumi
Amargoso ampalaya
SLIDESMANIA.C
OM

d. Dayalektong Pamanahon – ang

wika ay nababago sa paglipas ng
panahon. Ang mga panitikan na
nasulat sa panahon ni Balagtas,
Rizal, Lope K. Santos ay naiiba sa
kasalukuyang panahon. Maliban sa
nabagong istruktura, maligoy ang
mga pangungusap at may salitang
hindi na ginagamit sa pagsasalita at
pagsulat.
SLIDESMANIA.C
SLIDESMANIA.C
OM
OM

Halimbawa:
• Pinipintuho – minamahal
• Kaisang dibdib – mag-asawa
• Marikit – maganda
• Iniirog – iniibig
SLIDESMANIA.C
OM

VARAYTI NG
WIKA
SLIDESMANIA.C
OM

Ang wika ay masistemang

balangkas ng sinasalitang tunog
na pinili at isinaayos sa paraang
arbitraryo upang magamit ng
mga taong kabilang sa isang
kultura. (Henry Gleason, w.t.)
SLIDESMANIA.C
OM

Tulad ng lahat ng bagay sa mundo

na may kaniya-kaniyang katangian,
kakayahan at kaangkupan; ang
hikaw na para sa tainga lamang, ang
tsinelas na para sa paa, ang pinto na
para sa pintuan, ang hagdan para sa
hagdanan ay ganoon din naman
tayong mga nilalang may
pagkakaiba, may kanya-kanya
tayong katangian.
SLIDESMANIA.C
OM

Kung minsan, mayroon tayo

na wala sa iba o kaya nama’y
mayroon ang iba na wala
naman tayo at pwede rin
namang mayroon tayong halos
magkakapareho kung minsan;
tulad na lamang sa usapin ng
wika.
SLIDESMANIA.C
OM

Lahat tayo ay nagwiwika para

magkaunawaan at magkaisa,
magkagayon pa man, mayroon
pa ring kaniya-kaniyang
katangian at pagkakaiba batay
sa gamit. May kasabihan nga sa
Ingles na “Variety is the spice of
life.”
SLIDESMANIA.C
OM

Yumayabong ang ating

Wikang Pambansa sa
pagkakaroon ng pagbibigay
ng kasingkahulugan sa ating
mga salita at iba’t ibang istilo
o pamamaraan ng
pagkakabuo ng mga ito.
SLIDESMANIA.C
OM

Bagama’t di mabatid ang

pinagmulan at pinakadahilan,
di na lingid sa ating kaalaman
ang mabilis na pagsulong at
pag-unlad ng wika sapagkat ito
ay buhay, hindi dapat pigilan.
SLIDESMANIA.C
OM

Bawat lipunang ating

ginagalawan ay may kaniya-
kaniyang pagkakakilanlan, ang
mga barayti ng wika na ito ay
makatutulong sa bawat
indibidwal upang ang
pangangailangan ng lipunan ay
masabayan at mapagbigyan.
SLIDESMANIA.C
OM

IBA’T IBANG URI

NG VARAYTI NG
WIKA
SLIDESMANIA.C
OM

A.
PERMANENTE
SLIDESMANIA.C
OM

1. DAYALEK
-Wikang ginagamit ng isang
partikular na rehiyon na may
natatanging tono, punto,
bokabularyo at istraktura ng
pangungusap. Ang punto ay
may kaugnayan sa paraan ng
pagbigkas ng isang tao gamit
ang kanyang wika.
SLIDESMANIA.C
SLIDESMANIA.C
OM
OM
SLIDESMANIA.C
OM

2. IDYOLEK
-ito ang varayti ng wika na
nakabatay sa nakasanayang gawi
o katangian sa pagsasalita ng
isang indibidwal. Pagkakaiba ng
paraan ng pagsasalita, maaaring
depende sa edad, kasarian o antas
sa lipunan.
SLIDESMANIA.C
OM

A. Karaniwang idyolek ng mga

estudyante sa mga paaralang
pribado at eksklusibo sa Metro
Manila: Taglish o Enggalog (code
mixing o palit-koda).
SLIDESMANIA.C
SLIDESMANIA.C
OM
OM

Halimbawa:
 “It’s not that na galit na galit ako. It’s just
that. Nakakasabaw. SOBRA.”
 “Grabe. Solid talaga.”
 “Hindi naman ako one-sided. Hindi ba
dapat multiple murder sa halip na
rebellion?”
 “Kaya kung true yung 2012, ok na rin yon.
Kawawa younger generations.”
SLIDESMANIA.C
OM

B. Pansinin kung paano

nagkakaiba-iba ang idyolek ng
mga sumusunod na brodkaster
kahit pa silang lahat ay gumagamit
ng isang wika, nabibilang sa isang
larangan at naninirahan marahil
lahat sa Metro Manila:
SLIDESMANIA.C
OM

Gayahin ang paraan ng

pagsasalita ng bawat isa.
SLIDESMANIA.C
SLIDESMANIA.C
OM
OM

“Andito kami,
nakatutok 24
oras.
Hindi namin kayo
tatantanan”
SLIDESMANIA.C
SLIDESMANIA.C
OM
OM

“Magandang gabi,
bayan”
SLIDESMANIA.C
SLIDESMANIA.C
OM
OM

“Di-umano,
Lumipad ang
aming Team”
SLIDESMANIA.C
SLIDESMANIA.C
OM
OM

“Go, go, go,

TODO NA TO”
SLIDESMANIA.C
SLIDESMANIA.C
OM
OM

“Please, I’m too

smart and too
pretty para mag-
attempt kang
bolahin pa ako.”
SLIDESMANIA.C
OM

C. Prominente rin ang idyolek ng

mga sumusunod na personalidad
kung kaya madalas silang gayahin
ng mga impersonators: Kris
Aquino, Gloria MacapagalArroyo,
Mel Tiangco, Anabelle Rama,
Ruffa Mae Quinto, Mirriam
Defensor-Santiago, Manny
Pacquio at Mommy Dionisia.
SLIDESMANIA.C
OM

B. PANSAMANTALA
SLIDESMANIA.C

3. SOSYOLEK-batay
OM

sa
katayuan o status ng isang
gumagamit ng wika sa
lipunang kanyang
ginagalawan– mahirap o
mayaman; may pinag-aralan o
walang pinag-aralan;
kasarian; edad atbp. salik o
factor.
SLIDESMANIA.C
SLIDESMANIA.C
OM

Halimbawa
OM

Mayaman: Mahirap
Nervous Breakdown Sira ang ulo
Kleptomaniac Magnanakaw
Scoliosis Kuba
Morena/Moreno Negrita/Negrito
Slender Payatot
Slow Learner B*b*
 4.REGISTER-
SLIDESMANIA.C

sa
OM

pamamagitan ng estilo at “code”

na ginagamit sa
pakikipagkomunikasyon, ang
mga taong kapwa gumagamit
nito ay walang duda na
nagkakaunawaan lalo na kung
may kinalaman sa propesyon,
gawain at hilig.
SLIDESMANIA.C
OM

“Jargon” ang tawag sa

mga tanging
bokabularyo ng isang
partikular na pangkat.
SLIDESMANIA.C
SLIDESMANIA.C
OM
OM

Halimbawa
: Legal Jargon ng mga Jargon sa larangan ng
Abogado Medisina
Amicable Justice Diagnosis Ultrasound
settlement
Pleadings Appeal Therapy Surgeon
Pre-trial Complainan Emergency X-ray
t
SLIDESMANIA.C

5. PIDGIN -Nabubuo
OM

dahil
sa paghahalo-halo ng higit sa 2
wika. Ito ang varayti ng wikang
ginagamit ng mga taong may
magkakaibang pinagmulang
wika.
SLIDESMANIA.C
SLIDESMANIA.C
OM
OM

Halimbawa:
 “You go there….sa ano…there in the
banyo… (English carabao)
 “ako benta mga prutas sa New Year para
swerte” (Chinese na sumusubok mag-
Filipino)
 “what’s up, madrang piporrr”(Koreanong
si Ryan Bang sa kaniyang programa)
SLIDESMANIA.C
OM

6. CREOLE- Varayti ng
wika na unang naging pidgin at
kalaunan ay naging likas na
wika. Nagkaroon nito sapagkat
may komunidad ng mga
tagapagsalita ang nag-angkin
dito bilang kanilang unang
wika.
SLIDESMANIA.C
OM

Pinakamahusay na halimbawa
nito ay ang Chavacano na hindi
masasabing purong Kastila
dahil sa impluwensiya ng ating
katutubong wika sa estruktura.
SLIDESMANIA.C
SLIDESMANIA.C
OM
OM

Halimbawa:
Mi Nombre (Ang pangalan ko) – Espanyol
Buenas Dias (Magandang Umaga) –
Chavacano
Buenas Noches (Magandang Gabi) –
Chavacano
Di Donde lugar to? (Taga saan ka?)- Chavacano
SLIDESMANIA.C
OM

Mga Teorya at pananaw

sa Varayti ng Wika
SLIDESMANIA.C
OM

“Nasa kamalayan na ng mga

pilosopo sa ika-18 siglo ang
pagkakaroon ng mga uri o
varayti ng wika na nakikita sa
katayuang panlipunan ng isang
indibidwal.” -Williams, 1992
SLIDESMANIA.C
OM

Dito nagsimula ang mga pag-

aaral sa varayti ng wika na
naging bahagi ng larangan ng
sosyolinggwistika. At sa
pagdaan ng panahon, nagbunga
ito ng mga teorya at konsepto
kaugnay ng pagtuturo at
pagkatuto ng wika.
SLIDESMANIA.C
OM
A. SOSYOLINGGWISTIKO
TEORYA
• Ang wika ay panlipunan at
ang speech ay pang-
indibidwal.
• “Ang wika ay isang
kasangkapan ng sosyalisasyon,
na ang mga relasyong sosyal
ay hindi matutupad kung wala
ito.” -Sapir, 1949.
SLIDESMANIA.C
OM

“Ang wika ay hindi kumpleto sa

sinumang indibidwal o
nagsasalita, nagagawa lamang
ito sa loob ng isang kolektibo o
pangkat.” -Saussure, 1915
SLIDESMANIA.C
OM

2 Paraan ng Paghahalo ng
mga varayti ng wika,
dayalekto at register
SLIDESMANIA.C
OM

1. Code Switching o Palit-koda

• Ang isang nagsasalita ay
gumagamit ng iba’t ibang
varayti ayon sa sitwasyon o
okasyon. Paghahalo ng Ingles
at Filipino.
SLIDESMANIA.C
SLIDESMANIA.C
OM
OM

Halimbawa:
“O, how sungit naman our teacher in
Filipino.”
“Hoy, na gets mo ba sabi ko sa text ko?
“It’s so hard naman to make pila-pila
here.”
SLIDESMANIA.C
OM

2. Panghihiram – Panghihiram
mula sa isang varayti tungo sa
isa pang varayti dahil ito’y
walang mga katumbas na
salita /Lexical borrowing.
Pagkain mula sa ibang bansa na
may kulturang dala mula sa
pinagmulan nito (Cultural color)
at pagbabago sa teknolohiya.
SLIDESMANIA.C
SLIDESMANIA.C
OM
OM

Halimbawa:
• Cultural Color – hamburger, pizza, taco,
french fries
• Pagbabago ng Teknolohiya – CD,
Computer, diskette, fax, internet, e-mail at
iba pa.
 B. TEORYANG
SLIDESMANIA.C
OM

AKOMODASYON (Howard
Giles, 1982) – kaugnay ito ng
mga teorya sa
pag-aaral/pagkatuto ng
pangalawang wika sa linguistic
convergence at linguistic
divergence. Nakapokus ito sa
mga taong kasangkot sa
sitwasyong pangwika.
SLIDESMANIA.C
OM

Teorya sa
pag-aaral/pagkatuto ng
pangalawang wika
SLIDESMANIA.C

1. Linguistic Covergence
OM

-ipinapakita na sa interaksyon
ng mga tao, nagkakaroon ng
tendensiya na gumaya o bumagay
sa pagsasalita ng kausap para
bigyang-halaga ang pakikiisa,
pakikipagpalagayang-loob,
pakikisama o kaya’y pagmamalaki
sa pagiging kabilang grupo.
SLIDESMANIA.C
OM

2. Linguistic Divergence
-pilit na iniiba ang pagsasalita
sa kausap para ipakit o ipahayag
ang pagiging iba at di-pakikiisa
at pagkakaroon ng sariling
identidad.
SLIDESMANIA.C
OM

Mahalaga ang pananaw na ito sa

varayti ng wikang Filipino lalo
na kaugnay ng attityud sa
paggamit ng inaakalang mas
superior na varayti kumpara sa
mas mababang varayti depende
sa katayuan ng kanilang wika sa
lipunan.
SLIDESMANIA.C
OM

Mahalaga ang pananaw na ito sa

varayti ng wikang Filipino lalo
na kaugnay ng attityud sa
paggamit ng inaakalang mas
superior na varayti kumpara sa
mas mababang varayti depende
sa katayuan ng kanilang wika sa
lipunan.
SLIDESMANIA.C
OM

2 teorya na nakapokus sa
wikang kasangkot
SLIDESMANIA.C
OM

1. Interference Phenomenon-
ipinapakita ang pagkakaroon ng
IP sa pagbuo ng mga varayti ng
Filipino. Makikita ang
impluwensya ng unang wika sa
pagsasalita ng Filipino ng mga
kababayan natin sa iba’t ibang
rehiyon.
SLIDESMANIA.C
SLIDESMANIA.C
OM
OM

Halimbawa:
• Cebuano Filipino na mapapansin ang di-
paggamit ng reduplikasyon o pag-uulit ng
pantig sa salita.
• Magaling ako sa pagturo ng Filipino
SLIDESMANIA.C
SLIDESMANIA.C
OM
OM

Halimbawa:
• Maibibigay rin na halimbawa ang
paggamit ng panlaping mag- kahit na
dapat gamitan ng um- sa dahilang walang
um- na panlapi sa Sebwano.
• “Magkain na tayo” sa halip na kumain na
tayo.
SLIDESMANIA.C
OM

2. Interlanguage- tinatawag na
estruktura (mental grammar) ng
wika na nabubuo o nakikintal sa isip
ng tao sa proseso ng pagkatuto niya
ng pangalawang wika. Sa
kalagayang ito nagkakaroon ng
pagbabago sa grammar sa
pamamagitan ng pagdaragdag,
pagbabawas o pagbabago ng mga
tuntunin ng wika.
SLIDESMANIA.C
SLIDESMANIA.C
OM
OM

Halimbawa:
• Ang paglalagay ng mga panlapi sa mga
salitang Ingles kahit na ito ay wala sa
diksyunaryong Ingles sa ating pang-araw-
araw na interaksyon tulad ng:
presidentiable, boarder, bed spacer, mailing.
SLIDESMANIA.C
SLIDESMANIA.C
OM
OM

Halimbawa:
• Gayundin, naririnig na ang mga salitang
Turung-turo na ako, sayaw na sayaw na
ako, na dati ay hindi tinatanggap bilang
pang-uri.
SLIDESMANIA.C
OM

REHISTRO NG
WIKA
SLIDESMANIA.C
OM

Nagkakaroon ng pagbabago
ang wika sa taong nagsasalita o
gumagamit ng wika. Kung sino
ang kausap o tagapakinig (tenor
of discourse) anong paksa ang
pinag-uusapan (field of
discourse) at paraan o paano
nag-uusap (mode of discourse).
SLIDESMANIA.C
OM

A. Paraan o paano nag-uusap (mode

of discourse) – usapang pasalita o
usapang pasulat. Sa usapang pasulat
mas pormal ang mga salita,
sumusunod sa mekaniks ng pagsulat,
gumagamit ng bantas. Kung pasalita
maaaring nangangatwiran, may
pagkamagalang, nagliligawan, nag-
aaway, balita, showbiz.
SLIDESMANIA.C
SLIDESMANIA.C
OM

Halimbawa:
OM

1. Nagbayad po kami nang tama at nasa oras,

bakit po kami pinutulan ng ilaw?
2. Magandang araw po. Kami po ay kasapi ng
Kabataang Barangay, naatasan po kami na
gumawa ng sensus tungkol sa bilang ng mga
naninirahan sa ating pook.
3. Nakakalungkot isipin na pumanaw na ang
pinagpipitaganan at hinahangaan na alagad ng
sining.
SLIDESMANIA.C
OM

B. Paksa ng pinag-uusapan
(Field of discourse) – nauukol
ito sa layunin at paksa
larangang sangkot ng
komunikasyon. Ang mga
salita ay batay sa larangan na
tinatalakay o pinag-uusapan.
SLIDESMANIA.C
SLIDESMANIA.C
OM

Halimbawa:
OM

a. Tungkol sa Komunikasyon – radyo, telebisyon,

cellphone, e-mail, internet at wika.
b. Tungkol sa elektroniks – transmitter, alternator,
automatic control regulator, boltahe at iba pa.
c. Tungkol sa panitikan – nobela, tula, dula,
maikling kuwento, awit, aklat, manunulat,
kasaysayan at iba pa.
d. Tungkol sa pagpipinta – brass, canvas, kulay ng
pinta, larawan o paksa, kuwadro, ilaw at iba pa.
SLIDESMANIA.C
OM

C. Tono ng kausap (Tenor of

discourse) – nagbabago ang wikang
ginagamit depende sa kausap.
Nagkakaroon ng pagbabago kung
ama sa anak, magkaibigan,
professor sa estudyante,
magkasintahan, pangulo ng
kompanya at empleyado.
SLIDESMANIA.C
SLIDESMANIA.C
OM
OM

Halimbawa:
1. Anak pagbutihin mo ang iyong pag-aaral,
ikaw ang modelo ng iyong mga kapatid.
2. Itay, sana kung maaari dagdagan po ang
baon ko dahil tumaas na ang pamasahe at
iba pang gamit.
SLIDESMANIA.C
SLIDESMANIA.C
OM
OM

Pangkatang Gawain
Paggawa ng INFOMERCIAL na
may pagkakapit ng mga konseptong
nabatid ukol sa wikang pambansa
gayundin sa varyasyon at rehistro
ng wika. (Tungkol sa COVID-19
Virus)