LAYUNI

1. Naipapaliwanag angNkahalagahan ng pagkakaroon

ng kooperasyon ng mamamayan at pamahalaan sa
paglutas sa mga suliraning panlipunan.
AP10ICC-IVi-10

2. Naipapahayag ang saloobin sa mahahalagang

isyung pampulitika na kinakaharap ng sariling
pamayanan at bansa. AP10ICC-IVj-11
 MGA ISYUNG
PAMPOLITIKA
AT
PAMPAMAYANA
N
 GRAFT
AND CORRUPTION
 ANO ANG
GRAFT?
• Ang pagkuha ng pera o posisyon sa paraang taliwas sa
batas, madaya, at kuwestiyonable.

• Pagtanggap ng kabayaran para sa isang pampublikong

serbisyong hindi naman naibigay o kaya’y paggamit sa
isang kontrata o lehislasyon bilang pagkakakitaan.
Ano ang corruption?
Ay intensiyonal na
pagtatakwil sa tungkulin at
obligasyon ng isang opisyal
ng pamahalaan o pagkilos
na magbubunga ng
kanyang kawalan ng
integridad o prinsipyo.
 Graft and
Corruption
• Ang karaniwang paratang sa mga opisyal o
nanunungkulan sa pamahalaan na ginagamit ang
pampublikong pondo para sa kanilang pansariling
interes.
• Ito ay nagagawa sapagkat kasama ng kanilang posisyon ,
may malawak silang impluwensiya at kapangyarihan.
MGA URI NG
GRAFT AND
CORRUPTION
Pork Barrel Scam • Ang pork barrel, sa literal nitong kahulugan
ay ang "bariles ng karneng baboy”. Ito ay
isang salita na tumutukoy sa pagtatalaga ng
pamahalaan sa paggasta na pangunahing
kinukuha mula sa kabang-yaman ng bansa
upang magamit sa distrito ng isang
mambabatas para sa mga lokal na proyekto
nito.
• Ang Pork Barrel ay pondo na inilalaan ng
National Government para sa mga
mambabatas ng Pilipinas tulad ng Kongreso
at Senado. Sa Kasalukuyan, Ito ang tinatawag
na PDAP O PRIORITY DEVELOPMENT
• Ang suhol o panunuhol Bribery
(Ingles: bribery), na
tinatawag ding lagay o
paglalagay, na isang ng
korupsiyon ang gawain
ng pagbibigay ng salapi
o regalo na nagbabago sa
pag-aasal ng
tumatanggap nito.
Nepotismo • Ay isang anyo ng paboritismong
ibinibigay sa mga kamag-anak o mga
kaibigan, na hindi tinitingnan o
sinusukat ang kanilang pagiging
karapat-dapat. Ito ang gawain ng
isang nanunungkulan o may
kapangyarihang tao na pagpabor o
paglalaan ng biyaya o posisyon sa
malalapít na mga kamag-anak at mga
kaibigan.
• Ang pandarambong (Ingles: plunder)
ay isang krimen ng pagnanakaw. Plunder
Sinumang opiser na publiko na
humahakot, nagtitipon o nagkakamit
ng kinuha sa masamang kayamanan
(ill-gotten wealth) sa pamamagitan ng
pinagsama o tinipong halaga. Sa
pamamagitan ng paglustay, paglipat,
maling paggamit, maling pag-aasal ng
mga pondong pampubliko o mga
pagsalakay sa kabangyaman ng bayan.
Extortion • Extortion o Pangingikil – Isang
illegal na paggamit ng
kapangyartihan. Ito ay
tumutukoy sa paghuthot,
panghihingi, o sapilitang
pagkuha ng salapi.

• Karaniwang ginagamit ang

blackmailing o pangunguwalta
sa pamamagitan ng pananakot.
Embezzlement
Fraud o Pamemeke
• Ito ay tumutukoy sa pandaraya
o panlilinlang sa layuning
makalamang o makakuha ng
salapi o iba pang benepisyo.
• Ang halimbawa nito ay ang
paggamit ng mga palsipikadong
dokumento o paglikha ng scam.
• Tumitinding kahirapan
• Nawawala ang pagtitiwala at nawawalan ng gana
ang mga mamamayan na makilahok sa
pagdedesisyon o sa mga polisiya ng pamahalaan.

• Ang bunga ng pagkasira ng tiwala at pagbaba ng

partisipasyon ng mga mamamayan sa
pamahalaan ay tutungo sa hindi magandang
resulta ng mga programa at tuluyang pagkagalit
ng sambayanan.
 Batas sa Graft and Corruption

 Ang Republic Act No. 3019 na kilala rin bilang Anti-Graft

and Corrupt Practices Act of 1960 ay batas na
nagbabawal sa sinumang nanunungkulan sa pamahalaan na
masangkot sa katiwalian at nagbibigay ng mga kaukulang
parusa ng pagkabilanggo (sa pagitan ng 6 hanggang 15
taon), diskwalipikasyon mula sa pagtakbo sa opisinang
pampubliko, at pagsamsam ng hindi maipaliwanag na
kayamanan.
PAGLUTAS SA
GRAFT AND
CORRUPTION
 MGA PARAAN UPANG MASOLUSYONAN ANG
SULIRANIN NG GRAFT AND CORRUPTION SA
BANSA
 Magbigay ng mas mataas na sahod at mas magagandang
benepisyo para sa mga ahensiya ng pamahalaan
 Dagdagan ang mga kawani sa mga sector ng pamahalaan.
 Magpasa ng batas na magtatanggal sa serbisyo sa mga
napatunayang tiwaling opisyal.
 Subukang gawing online ang lahat ng mga transaksiyon.
 MGA PARAAN UPANG MASOLUSYONAN ANG
SULIRANIN NG GRAFT AND CORRUPTION SA
BANSA
Magbigay ng resibo para sa bawat transaksiyon sa
pamahalaan.
 Maglagay ng CCTV camera sa lahat ng mga ahensiya ng
pamahalaan.
 Pabilisin ang pagtatrabaho sa mga ahensiya ng pamahalaan.
 Pabilisin ang paglilitis ng mga kaso sa mga hukuman.
 MGA PARAAN UPANG MASOLUSYONAN
ANG SULIRANIN NG GRAFT AND
CORRUPTION SA BANSA
 Ganyakin ang media na maging responsable at patas
sa pag-uulat at magpasa ng batas na magsisiguro nito.
 Isaayos at gawing transparent ang Sistema ng
pagtatalaga sa mga posisyon sa pamahalaan.
 Panatilihing mababa nag presyo ng mga bilihin.
 Tax Evasion
• Ay ang ilegal at sadyang pag-iwas sa
pagbabayad ng buwis sa pamamagitan ng
paggawa ng maling ulat tungkol sa tunay na
halaga ng sahod o kabuuang kita ng isang tao
para hindi ka patawan ng malaking buwis.
 Pandaraya sa
Halalan
• Ilegal na gawain sa panahon ng
eleksyon. Ilan sa halimbawa
nito ay ang vote buying at
pandaraya sa pagbilang ng mga
boto.
 Mga
Karahasan
• Pagpatay sa mga
kandidato tuwing sasapit
ang eleksyon.
• Pananakot sa mga
botante.
Paglabag sa mga
Patakaran
• Nalalabag ng ilang mga kandidato
ang mga patakarang itinakda ng
COMELEC. Sa panahon din ng
halalan dumudumi ang ating
kapaligiran.
 Mga Maling gawain kung may eleksyon
• Pagbili ng boto
• Pagboto gamit ang ibang pangalan (flying voters)
• Pananakot sa mga botante
• Panunuhol sa mga lokal na tauhan ng COMELEC
• Ballot-snatching
• Pandaraya sa pagbibilang ng boto o balota
• Pamimilit at terorismo sa panahon ng proseso ng pagboto
• Pagpatay na may kaugnayan sa halalan o pampolitikang
hangarin