PHÁP LUẬT

ĐẠI CƯƠNG
 NỘI DUNG MÔN HỌC
Chương 1: Những vấn đề cơ Chương 6: Pháp luật dân sự
bản về Nhà nước

Chương 7: PL lao động

Chương 2: Những vấn đề cơ
bản về Pháp luật
Chương 8: PL hôn nhân –
Chương 3: Hiến pháp nước
CHXHCN Việt Nam 2013 gia đình

Chương 4: Pháp luật Chương 9: Pháp luật doanh

Hành chính nghiệp, thương mại

Chương 5: Pháp luật Hình sự Chương 10: Pháp luật tố tụng

 TÀI LIỆU
Tài liệu tham khảo chính:
1. Giáo trình Lý luận Nhà nước và Pháp luật, Nxb Tư pháp, Hà Nội
2. Pháp luật đại cương, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
3. Giáo trình Luật Hiến pháp, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội.
Tài liệu không bắt buộc:
• Quốc hội, [2013], Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
• Quốc hội, [2005], Luật Thương mại.
• Quốc hội, [2015], Luật Tố tụng hành chính.
• Quốc hội, [2019], Bộ luật Lao động.
• Quốc hội, [2012], Luật Xử lý vi phạm hành chính.
• Quốc hội, [2014], Luật Hôn nhân và gia đình.
• Quốc hội, [2020], Luật Doanh nghiệp.
• Quốc hội, [2015], Bộ luật Hình sự
• Quốc hội, [2015], Bộ luật Dân sự.
• [14]. Quốc hội, [2015], Bộ luật Tố tụng hình sự.
• [15]. Quốc hội, [2015], Bộ luật Tố tụng dân sự.
• [16]. Quốc hội, [2015], Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, sửa đổi bổ sung năm 2020.
 PHÂN LOẠI ĐÁNH GIÁ

2
Bài tập quá
trình, hoạt động 3
tại lớp: 30%. Kiểm tra giữa
kỳ: 20%
Kiểm tra cuối
kỳ: 50%
 TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÔN ĐỨC THẮNG
KHOA LUẬT

Chương 1
NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN
VỀ NHÀ NƯỚC
 Vấn đề cơ bản về nhà nước

1. Nguồn gốc nhà nước

2. Khái niệm nhà nước
3. Bản chất, đặc trưng nhà nước
4. Chức năng nhà nước
5. Hình thức nhà nước
6. Kiểu nhà nước
7. Bộ máy nhà nước

04/25/2024 302053 – PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG 6

 1. NGUỒN GỐC NHÀ NƯỚC

HAI HỆ THỐNG QUAN ĐIỂM CHÍNH

Phi
Phi
Mác-
Mác- Lênin
Lênin
Mác-xít
Mác-xít

04/25/2024 302053 – PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG 7

 Thuyết Thần học
(Thời kỳ Cổ, Trung đại)
Thượng đế

Nhà nước là do thượng đế

sáng tạo ra để bảo vệ trật tự chung.

 Nhà Nước Là Lực Lượng Siêu Nhiên

 NHÀ NƯỚC TỒN TẠI TRONG MỌI XÃ HỘI;
 QUYỀN LỰC NHÀ NƯỚC LÀ VĨNH CỬU
8
 Thuyết gia trưởng
(Thời kỳ Cổ, Trung đại)
Aristote

Nhà nước là kết quả

phát triển của gia đình,
là hình thức tổ chức
tự nhiên của cuộc sống
con người
9
Thuyết Khế ước Xã hội
(Thế kỷ 16,17,18)
Nhà nước là sản phẩm
của một khế ước (hợp
đồng) giữa những con
người sống trong trạng
thái tự nhiên không có
nhà nước
Jean Jacques Rousseau (1712 - 1778)
John Loke (1632 - 1704)

10
Thuyết bạo lực

Nhà nước xuất hiện trực tiếp từ sự

sử dụng bạo lực của thị tộc này
với thị tộc khác mà kết quả
là thị tộc chiến thắng nghĩ ra
một hệ thống cơ quan đặc biệt
(nhà nước) để nô dịch kẻ thất bại….

Pháp luật đại cương 11

 Các quan điểm phi Mác-xít

Thuyếtthần
Thuyết thầnhọc:
học:Nhà
Nhànước
nước--siêu
siêunhiên,
nhiên,
quyềnlực
quyền lực--vĩnh
vĩnhviễn
viễn Các
Cácquan
quan
điểm
điểmnày
này
Thuyếtgia
Thuyết giatrưởng:
trưởng:Nhà
Nhànước
nước--kết
kếtquả
quả chưa
chưađưa
đưarara
pháttriển
phát triểngia
giađình,
đình,hình
hìnhthức
thứctổ
tổchức
chứctự
tự cơ
cơsở
sởkhoa
khoa
nhiêncon
nhiên conngười
người học
họcđể
đểgiải
giải
Thuyếtbạo
Thuyết bạolực:
lực:Hệ
Hệthống
thốngtổ tổchức
chứccủa
của thích
thíchđúng
đúng
ngườichiến
người chiếnthắng
thắngđể
đểcai
caitrị
trịkẻ
kẻchiến
chiếnbại
bại đắn
đắnvềvề
nguồn
nguồngốcgốc
Thuyếtkhế
khếước:
ước:Nhà
Nhànước
nướcrarađời
đờithông
thôngqua
quamột
mộtkhế
khếước
ước
Nhà
Nhànước
nước
Thuyết
đượcký
được kýkết
kếtgiữa
giữacác
cácthành
thànhviên
viêntrong
trongXH.
XH.

04/25/2024 302053 – PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG 12

 Quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin
Về nguồn gốc nhà nước

Nhà
Nhà nước
nước làlà một
một phạm
phạm trùtrù
lịch
lịch sử,
sử, có
có quá
quá trình
trình phát
phát
sinh,
sinh, phát
phát triển
triển và
và tiêu
tiêu vong.
vong.
Nhà
Nhà nước
nước làlà một
một hiện
hiện tượng
tượng
xã
xã hội
hội mang
mang tính
tính lịch
lịch sử.
sử.

04/25/2024 302053 – PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG 13

 Học thuyết Mác – Lênin về nguồn
gốc Nhà nước (1920s)
 Nhà nước không phải là một hiện tượng
vĩnh cửu và bất biến  Nhà nước là một
phạm trù lịch sử có quá trình phát sinh, phát
triển và tiêu vong
Nhà nước chỉ ra đời khi xã hội phát triển đến
một giai đoạn nhất định và tiêu vong khi
những điều kiện khách quan cho sự tồn tại
của nó không còn.
(trong tác phẩm “nguồn gốc của gia đình, của
chế độ tư hữu và của nhà nước”của F.Ăngghen
và tác phẩm “nhà nước và cách mạng” của
Lênin)
14
 5 HÌNH THÁI KINH TẾ-XÃ HỘI TRONG
LỊCH SỬ XÃ HỘI LOÀI NGƯỜI

• 1. xã hội cộng sản nguyên thủy

(công xã nguyên thủy)
• 2. xã hội chiếm hữu nô lệ
• 3. xã hội phong kiến
• 4. xã hội tư bản
• 5. xã hội xã hội chủ nghĩa
Pháp luật đại cương 15
 Xã hội cộng sản nguyên
thuỷ:
- Cơ sở kinh tế : Chế độ sở hữu chung về tư liệu
sản xuất và sản phẩm lao động
- Cơ sở xã hội: Xã hội được tổ chức theo huyết
thống dưới hình thức Thị tộc. Xã hội chưa phân
chia giai cấp và không có đấu tranh giai cấp.
- Quyền lực xã hội: do toàn xã hội tổ chức ra và
phục vụ lợi ích của cả cộng đồng.

Pháp luật đại cương 16

 Nguyên nhân kinh tế

- Thời điểm: Ở thời kỳ cuối của chế

độ công xã nguyên thủy
- Diễn biến: Xuất hiện sự tích tụ tài
sản  xuất hiện tư hữu về tài
sản (TLSX và sản phẩm lao động)

Pháp luật đại cương 17

 Nguyên nhân kinh tế

Phâ Củ Chi
Năn
n ếm
côn
g a đoạt
suất
g
lao
cải của
lao dư cải
độn
độn dư
g (3
g th thừ
tăng
lần)* ừa a
Pháp luật đại cương 18
 Nguyên nhân xã hội

Xã hội phân hóa

thành các giai cấp
đối kháng và có
đấu tranh giai cấp
Pháp luật đại cương 19
 Nguyên nhân xã hội

Lợi
Xuất
ích
hiện Xu
T người
giàu,
giai
cấp ng
ư kẻ
nghè
đối
lập,
đột,
hữ o: các mâu đấu
giai
thuẫ tra
u cấp
khác
n
nh
nhau. phát
sinh
Pháp luật đại cương 20
 Nguồn gốc nhà nước

Sự Có Hìn
Kinh
tế của h N
phá
t
phát
triển
cải
dư
thàn
h
H
tri
và
có
thừ giai À
a và cấp
ển sự
phân chế và N
củ độ mâu
a
công
lao tư thuẫ Ư
LL động
xã
hữu
xuất
n
giai
Ớ
SX hội hiện
Pháp luật đại cương
cấp
21
C
 Nguồn gốc nhà nước
• Xung đột đấu tranh tới mức XH
không tự điều hòa được  Nhu
cầu tất yếu của XH cần một lực
lượng đủ mạnh để dập tắt các cuộc
đấu tranh, xung đột công khai.
• Bên thắng thế sẽ thiết lập lên một
bộ máy quyền lực để trấn áp xã hội,
duy trì trật tự.
NHÀ NƯỚC XUẤT HIỆN ĐỂ
DUY TRÌ TRẬT TỰ XÃ HỘI
Pháp luật đại cương 22
 Học thuyết Mác – Lênin về nguồn gốc Nhà nước

Nhà nước ra đời bởi 2 nguyên nhân:

-Kinh tế: do sự xuất hiện của chế độ
tư hữu về tài sản
-Xã hội: do có sự phân hóa xã hội
thành các giai cấp đối kháng, và có
đấu tranh giai cấp (nguyên nhân chủ
yếu)

04/25/2024 302053 – PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG 23

 Khái niệm Nhà nước

Nhà nước là một tổ chức đặc biệt

của quyền lực chính trị, một bộ máy
chuyên làm nhiệm vụ cưỡng chế và
thực hiện các chức năng quản lý đặc
biệt nhằm duy trì trật tự xã hội, bảo
vệ địa vị của giai cấp thống trị

04/25/2024 302053 – PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG 24

 Bản chất nhà nước

Thể hiện ở hai mặt

Bản
Bản chất
chất Bản
Bản chất
chất
Giai
Giai cấp
cấp Xã
Xã hội
hội

Bản chất Nhà nước là vấn đề cơ bản của mọi thời đại

04/25/2024 302053 – PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG 25

 BẢN CHẤT NHÀ NƯỚC

NN xuất hiện trong xã hội có giai cấp, do

giai cấp thống trị thành lập, vận hành.
Bản
Bản Nhà nước là một bộ máy cưỡng chế đặc
chất
chất biệt nằm trong tay giai cấp cầm quyền.
giai
giai
cấp
cấp Nhà nước là công cụ giai cấp thống trị sử
dụng để bảo vệ lợi ích của giai cấp thống
trị, duy trì sự thống trị của giai cấp mình
đối với toàn xã hội.

04/25/2024 302053 – PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG 26

 BẢN CHẤT GIAI CẤP

Lênin:
Lênin:
Nhà nước
Nhà nước là là một
một bộbộ
máy dùng
máy dùng để để duy
duy trì
trì sự
sự
thống trị
trị của
của giai
giai cấp
cấp CHÍNH TRỊ
thống
THỐNGTRỊ
TRỊ
này đối
này đối với
với giai
giai cấp
cấp THỐNG
VỀ
VỀ
khác KINH TẾ
khác

TƯ TƯỞNG

04/25/2024 302053 – PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG 27

 BẢN CHẤT XÃ HỘI

- NHÀ NƯỚC BẢO VỆ LỢI ÍCH CHUNG CỦA

TOÀN XÃ HỘI, THỰC HiỆN CÁC CÔNG
ViỆC CHUNG CỦA CỘNG ĐỒNG, ĐIỀU HOÀ
Ý CHÍ CỦA CÁC GIAI TẦNG TRONG XÃ
NNNNSSẼ K
HỘI, THỰC HIỆN CÁC CHỨC NĂNG XÃ
Ẽ H
TTỒỒNN TKẠHÔÔNNGGTTHỂ HỘI, XÂY DỰNG CÁC CÔNG TRÌNH PHÚC
P TẠI INNẾU HỂ LỢI CÔNG CỘNG…
H
PHỤỤC V ẾU CCHHỈ
CV Ụ Ỉ
LLỢỢI IÍ ÍCHỤ CCHHOO - NHÀ NƯỚC ĐẠI DiỆN CHÍNH THỨC CHO
GG//CC THCỐH CCỦỦAA XÃ HỘI
THỐ NG
NG TTRỊ
RỊ

04/25/2024 302053 – PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG 28

 1.3. Bản chất của Nhà nước

BẢN CHẤT NHÀ NƯỚC

TÍNH GIAI CẤP TÍNH XÃ HỘI

NN xuất hiện trong NN là công cụ NN bảo vệ lợi ích Đại diện

xã hội có giai cấp, chung của toàn xã hội,
do giai cấp thống trị
bảo vệ lợi ích của thực hiện công việc chính thức
thành lập, vận hành giai cấp thống trị chung của cộng đồng cho xã hội

29
 1.3. Những đặc trưng cơ bản
của nhà nước
Các đặc trưng cơ bản
Đây là Nhà nước là tổ chức quyền lực chính trị công cộng đặc biệt
có bộ máy quản lý xã hội và bộ máy cưỡng chế
những
dấu hiệu Nhà nước có lãnh thổ, phân chia và quản lý dân cư
để phân theo các đơn vị hành chính lãnh thổ
biệt Nhà
nước với Nhà nước có chủ quyền Quốc gia
các thiết
chế khác Nhà nước ban hành Pháp luật và
quản lý xã hội bằng pháp luật
trong xã
hội Nhà nước ban hành các loại thuế và thực hiện việc thu thuế
Dưới hình thức bắt buộc

Pháp luật đại cương 30

 1.3.1. Nhà nước là tổ chức quyền lực
chính trị công cộng đặc biệt với bộ
máy thực hiện cưỡng chế và quản lý
xã hội
Quyền lự c nhà nướ c bao trù m
toà n xã hộ i
Nhà nướ c có bộ máy hà nh chính
là m nhiệm vụ quả n lý xã hộ i
Nhà nướ c có bộ máy cưỡ ng chế
(cô ng an, nhà tù , quâ n độ i)

Pháp luật đại cương 31

 1.3.2. Nhà nước có lãnh thổ, phân
chia và quản lý dân cư theo các đơn
vị hành chính lãnh thổ
Nhà nướ c phâ n chia lã nh thổ và
quả n lý dâ n cư khô ng phụ thuộ c và o
chính kiến, nghề nghiệp, dâ n tộ c.
Thiết lậ p trên mỗ i vù ng lã nh thổ
cá c cơ quan quả n lý hà nh chính,
đượ c gọ i là cá c đơn vị hà nh chính
lã nh thổ : Thà nh phố , tỉnh – Quậ n ,
huyện – Xã , phườ ng
Pháp luật đại cương 32
 1.3.3. Nhà nước có chủ quyền
Quốc gia

Chủ quyền Là quyền tố i cao

củ a nhà nướ c về đố i nộ i
trong phạ m vi lã nh thổ QG và
cá c quan hệ đố i ngoạ i
Chỉ có nhà nướ c mớ i có
quyền nhâ n danh quố c gia,
dâ n tộ c trong quan hệ đố i
ngoạ i

Pháp luật đại cương 33

 1.3.4. Nhà nước ban hành
Pháp luật và quản lý xã hội bằng
pháp luật
Chỉ có nhà nước mới có thẩm quyền
ban hành Pháp luật
Nhà nước ban hành pháp luật để
quản lý xã hội
Nhà nước có hệ thống các cơ quan
để tổ chức thực hiện pháp luật và bảo
đảm cho pháp luật được thực hiện

Pháp luật đại cương 34

 1.3.5. Nhà nước ban hành các loại thuế và
thực hiện việc thu thuế dưới hình thức bắt
buộc
Thuế là nguồn thu chủ yếu của ngân
sách nhà nước
Nhà nước sử dụng ngân sách để duy trì
sự hoạt động của các cơ quan trong bộ
máy nhà nước và đầu tư vào cơ sở hạ
tầng, các công trình phúc lợi….
Nhà nước quy định các loại thuế và
thu thuế bắt buộc đối với các công dân
Pháp luật đại cương 35
 1.4 CHỨC NĂNGCHỨC
NHÀ NƯỚC
NĂNG NHÀ NƯỚC

KHÁIAddNIỆM
Your Title

CHỨC NĂNG CỦA NHÀ NƯỚC LÀ NHỮNG

MẶT HOẠT ĐỘNG CHỦ YẾU CỦA NHÀ NƯỚC
NHẰM THỰC HIỆN NHỮNG NHIỆM VỤ ĐẶT
RA CỦA NHÀ NƯỚC.

04/25/2024 302053 – PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG 36

 PHÂN LOẠI CHỨC NĂNG NHÀ NƯỚC
4.2 PHÂN LOẠI CHỨC NĂNG NHÀ NƯỚC

Chức năng đối nội Hai chức năng cơ bản

Chức năng đối ngoại

Quan hệ mật thiết, tác
động qua lại lẫn nhau

04/25/2024 302053 – PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG 37

 PHÂN LOẠI CHỨC NĂNG NHÀ NƯỚC

QUẢN LÝ NỀN KINH TẾ, VĂN

HOÁ,GIÁO DỤC…
CHỨCNĂNG
CHỨC NĂNG GIỮ VỮNG AN NINH CHÍNH
TRỊ, TRẬT TỰ AN TOÀN XH
ĐỐINỘI:
ĐỐI NỘI:
BẢO VỆ NHỮNG QUYỀN VÀ
Nhữngmặt
Những mặthoạt
hoạtđộng
động LỢI ÍCH HỢP PHÁP CỦA
CÔNG DÂN
chủyếu
chủ yếucủa
củaNN
NNdiễn
diễn
TRẤN ÁP NHỮNG PHẦN TỬ
ratrong
ra trongphạm
phạmvivinội
nội CHỐNG ĐỐI CHÍNH
QUYÊN…
bộđất
bộ đấtnước
nước

04/25/2024 302053 – PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG 38

 PHÂN LOẠI CHỨC NĂNG NHÀ NƯỚC

CHỨC NĂNG THIẾT LẬP MỐI

ĐỐI NGOẠI: QUAN HỆ BANG
GIAO VỚI CÁC QUỐC
Những mặt hoạt GIA KHÁC
động chủ yếu của NN
GIA NHẬP VÀO CÁC
diễn ra trong mối TỔ CHỨC QUỐC TẾ
quan hệ với các quốc VÀ KHU VỰC
gia khác PHÒNG THỦ ĐẤT
NƯỚC CHỐNG GIẶC
NGOẠI XÂM…

04/25/2024 302053 – PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG 39

 Mối quan hệ giữa các chức năng của
Nhà nước
Chứ c nă ng đố i nộ i và chứ c nă ng đố i ngoạ i
có quan hệ chặ t chẽ, hỗ trợ , tá c độ ng lẫ n
nhau, trong đó chứ c nă ng đố i nộ i giữ vai
trò chủ đạ o, quyết định đố i vớ i chứ c nă ng
đố i ngoạ i.
Việc thự c hiện chứ c nă ng đố i ngoạ i xuấ t
phá t từ nhu cầ u, mụ c đích củ a chứ c nă ng
đố i nộ i và nhằ m phụ c vụ chứ c nă ng đố i nộ i.

Pháp luật đại cương 40

 1.5 HÌNH THỨC NHÀ NƯỚC

Hình thức Chính thể

Hình thức NN
là cách thức tổ chức và
Hình thức Cấu trúc NN phương pháp thực
hiện quyền lực
NN
Chế độ chính trị

04/25/2024 302053 – PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG 41

 HÌNH THỨC CHÍNH THỂ

• Hình thức chính thể:

- Là cách thức tổ chức các cơ quan quyền lực tối
cao,
- Cơ cấu, trình tự thành lập, mối quan hệ giữa chúng
với nhau và
- Mức độ tham gia của nhân dân vào việc thành lập
các cơ quan nhà nước đó
• Có hai dạng :
- Chính thể quân chủ
- Chính thể cộng hòa

04/25/2024 302053 – PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG 42

 Chính thể Quân chủ

•Quyền lự c tố i cao củ a nhà

nướ c tậ p trung toà n bộ hay
mộ t phầ n trong tay ngườ i
đứ ng đầ u nhà nướ c và đượ c
chuyển giao theo nguyên tắ c
cha truyền con nố i
Pháp luật đại cương 43
 Các dạng cơ bản của chính thể quân chủ

• Quân chủ hạn chế: Người đứng

• Quân chủ chuyên đầu Nhà nước chỉ nắm một phần
chế (tuyệt đối): quyền lực tối cao và bên cạnh đó
Người đứng đầu còn có một cơ quan quyền lực
khác nữa. Hiện nay, các nhà nước
nhà nước có hiện đại chỉ còn hình thức chính
quyền lực vô hạn thể quân chủ hạn chế (hay còn
gọi là quân chủ lập hiến)
Pháp luật đại cương 44
 Chính thể Quân chủ:

-Quân chủ nhị nguyên

Cuộc cách mạng tư sản không lật đổ được giai
cấp phong kiến.
Vua không nắm quyền lập pháp và tư pháp
nhưng Vua vẫn nắm quyền hành pháp.
-Quân chủ đại nghị
-C/m tư sản không triệt để nên vua vẫn trị vì
nhưng không cai trị.
-Vua không còn các quyền lập pháp, hành pháp
và tư pháp
04/25/2024 302053 – PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG 45
 Chính thể cộng hòa

Quyền lực tối cao của nhà nước thuộc về một cơ

quan được bầu ra trong một thời gian xác định
Chính thể cộng hòa gồm hai loại:
-Cộng hòa dân chủ: Quyền tham gia bầu cử
để thành lập ra cơ quan đại diện (quyền lực)
nhà nước được quy định về mặt hình thức pháp
lý, mọi tầng lớp nhân dân lao động đều được
tham gia.
- Cộng hòa quý tộc: Quyền bầu cử chỉ dành
cho tầng lớp quý tộc

04/25/2024 302053 – PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG 46

 Các hình thức của chính thể cộng hòa
dân chủ

 Cộng hòa Tổng thống

Cộng hòa đại nghị
 Cộng hòa hỗn hợp
 Cộng hòa XHCN

04/25/2024 302053 – PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG 47

 HÌNH THỨC CẤU TRÚC NHÀ NƯỚC

Hình thứ c cấ u trú c nhà nướ c là sự tổ chức

nhà nước thành các đơn vị hành chính -
lãnh thổ và tính chấ t quan hệ giữa các bộ
phận cấu thành nhà nước vớ i nhau, giữ a cá c
cơ quan nhà nướ c ở trung ương vớ i cá c cơ
quan nhà nướ c ở địa phương
Hình thứ c cấ u trú c bao gồ m: nhà nước đơn
nhất và nhà nước liên bang.

04/25/2024 302053 – PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG 48

 Phân loại hình thức cấu trúc nhà
nước
Nhà nước đơn nhất Nhà nước liên bang

Có chủ quyền duy nhất Vừa có chủ quyền nhà

Công dân có một quốc
tịch duy nhất
Có một hệ thống cơ quan
nhà nước thống nhất, đồng
bộ
Có một hệ thống pháp
luật thống nhất
nước liên bang, vừa có chủ
quyền mỗi bang thành viên
Công dân có hai quốc tịch
49
Có hai hệ thống cơ quan
quyền lực, cơ quan nhà nước
liên bang, và cơ quan quyền
lực bang
Có hai hệ thống pháp luật

Pháp luật đại cương

 Chế độ chính trị

* Chế độ chính trị: là tổ ng thể cá c

phương phá p, thủ đoạ n mà cá c cơ quan
quyền lự c nhà nướ c sử dụ ng để thự c hiện
quyền lự c nhà nướ c.
* Hai phương phá p thự c hiện QLNN chủ
yếu:
- Phương pháp dân chủ và
- Phương pháp phản dân chủ
Pháp luật đại cương 50
 Quân chủ
tuyệt đối

Quân chủ
Hình thức Quân chủ Cộng
tương đối
chính thể hòa
tổng
Cộng hòa thống
Cộng hòa
HÌNH quý tộc
THỨC Hình thức Cộng
NHÀ cấu trúc Đơn nhất Cộng hòa hòa
NƯỚC dân chủ đại
nghị
Liên bang

Chế độ Cộng
chính trị Dân chủ hòa
hỗn
hợp

Phản
Pháp dân
luật chủ
đại cương 51
 1.6 KIỂU NHÀ NƯỚC

Kiểu nhà nước:

KHÁI NIỆM
Là tổng thể các dấu hiệu cơ bản, đặc thù
của NN thể hiện bản chất giai cấp và những
điều kiện tồn tại phát triển của nhà nước
trong một hình thái kinh tế - xã hội nhất
định

04/25/2024 302053 – PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG 52

 1.6 Các kiểu nhà nước trong lịch sử

Chiếm hữu nô lệ (5000 Tr.CN)

4 kiểu
Nhà nước
Phong kiến
trong
lịch sử Tư sản

Xã hội chủ nghĩa

Sự thay thế kiểu NN này bằng kiểu NN khác tiến bộ hơn
04/25/2024 là 302053
tất yếu
– PHÁP khách quan
LUẬT ĐẠI CƯƠNG 53
 1.7 BỘ MÁY NHÀ NƯỚC

1. KHÁI NIỆM:
ĐƯỢC
ĐƯỢCTỔ
TỔCHỨC
CHỨCVÀ
VÀ
LÀ
LÀHỆ
HỆTHỐNG
THỐNGCÁC
CÁC HOẠT
HOẠTĐỘNG
ĐỘNGTHEO
THEO
CƠ
CƠQUAN
QUANNHÀ
NHÀ NHỮNG
NHỮNGNGUYÊN
NGUYÊNTẮC
TẮC
NƯỚC
NƯỚCTỪ
TỪTRUNG
TRUNG THỐNG
THỐNGNHẤT
NHẤTNHẰM
NHẰM
ƯƠNG
ƯƠNGĐẾN
ĐẾNCƠ
CƠSỞ
SỞ THỰC
THỰCHIỆN
HIỆNCHỨC
CHỨC
NĂNG,
NĂNG,NHIỆM
NHIỆMVỤ
VỤCỦA
CỦA
NN
NN

04/25/2024 302053 – PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG 54

 1.7 BỘ MÁY NHÀ NƯỚC

Bộ máy nhà nước thường có ba bộ phận lớn hợp

thành để tổ chức và thực thi quyền lực nhà nước
dưới dạng quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp.
Thường nhà nước có các cơ quan sau:
- Nguyên thủ quốc gia: Vua, Tổng thống, Chủ tịch
nước.
- Nghị viện: Quốc hội, thượng nghị viện, hạ nghị
viện…
- Chính phủ,
- Các cơ quan tư pháp: hệ thống tòa án (tư pháp,
hành chính, tòa án hiến pháp…)
Pháp luật đại cương 55
 CÁC LOẠI CƠ QUAN TRONG BỘ MÁY
NHÀ NƯỚC

BMNN nói chung gồm 3 loại cơ quan

CƠ QUAN THỰ
C
HIỆN QUYỀN TƯ
PHÁP

CCƠƠ
Q UAA NN CƠ QUAN
QU C
Ự
TTHHỰC THỰC HIỆN
N
HHIIỆỆN N
QUU YỀỀN
Y QUYỀN HÀNH PHÁP
Q P
LLẬẬP
P HHÁPP
Á
P
04/25/2024 302053 – PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG 56
 NHÀ NƯỚC CỘNG HOÀ XHCN VIỆT NAM

1. BẢN CHẤT NHÀ NƯỚC CỘNG HOÀ XHCN VIỆT NAM

KHÁI QUÁT SỰ RA ĐỜI VÀ PHÁT TRIỂN CỦA NN VIỆT NAM

TỪ 1930, DƯỚI SỰ ĐẤU TRANH RA ĐỜI NƯỚC ĐẤU

LÃNH ĐẠO CỦA VIỆT NAM DCCH NƯỚC CỘNG HOÀ
ĐẢNG CSVN ( 2/9/1945) TRANH XHCNVN ( 2/7/1976)
CM THÁNG 8

NHÀNƯỚC
NHÀ NƯỚCCỘNG
CỘNGHOÀ
HOÀXHCN
XHCNVIỆT
VIỆTNAM
NAMLÀ
LÀNN
NNPHÁP
PHÁPQUYỀN
QUYỀN
XHCNCỦA
XHCN CỦANHÂN
NHÂNDÂN,DO
DÂN,DONHÂN
NHÂNDÂN,VÌ
DÂN,VÌNHÂN
NHÂNDÂN.
DÂN.TẤT
TẤTCẢ
CẢ
QUYỀNLỰC
QUYỀN LỰCNN
NNTHUỘC
THUỘCVỀ
VỀND
NDMÀ
MÀNỀN
NỀNTẢNG
TẢNGLÀLÀLIÊN
LIÊNMINH
MINHGIỮA
GIỮA
GIAICẤP
GIAI CẤPCÔNG
CÔNGNHÂN
NHÂNVỚI
VỚIG/C
G/CNÔNG
NÔNGDÂN
DÂNVÀ
VÀĐỘI
ĐỘINGŨ
NGŨTRÍ
TRÍTHỨC…
THỨC…

04/25/2024 302053 – PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG 57

 BẢN CHẤT NHÀ NƯỚC CỘNG HOÀ XHCN
VIỆT NAM

Nhà Bảo vệ quyền lợi của

nước giai cấp công nhân
XHCN Chế độ công hữu
Bảo vệ quyền lợi của
nhân dân lao động

04/25/2024 302053 – PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG 58

 QUẢN LÝ ĐẤT NƯỚC TRÊN TẤT CẢ CÁC LĨNH VỰC

04/25/2024 302053 – PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG 59

 CHỨC NĂNG NHÀ NƯỚC CỘNG HOÀ XHCN VIỆT
NAM

CHỨC
CHỨC
NĂNG
NĂNG
ĐỐI
ĐỐINỘI
NỘI
CHỨC
CHỨC
NĂNG
NĂNG
ĐỐI
ĐỐINGOẠI
NGOẠI

04/25/2024 302053 – PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG 60

 CHỨC NĂNG NHÀ NƯỚC CỘNG HOÀ XHCN VIỆT
NAM

BẢO VỆ CHẾ ĐỘ XHCN, BẢO VỆ ANCT…

BẢO ĐẢM CÁC QUYỀN VÀ LỢI ÍCH HỢP

CHỨC
CHỨC PHÁP CỦA CÔNG DÂN
NĂNG
NĂNG
ĐỐI
ĐỐINỘI
NỘI TỔ CHỨC QUẢN LÝ NỀN KINH TẾ

TỔ CHỨC, QUẢN LÝ CÁC MẶT VĂN HOÁ,

KHOA HỌC, GIÁO DỤC

04/25/2024 302053 – PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG 61

 CHỨC NĂNG NHÀ NƯỚC CỘNG HOÀ XHCN VIỆT
NAM

BẢO VỆ TỔ QUỐC, CHỐNG NGUY CƠ XÂM

LƯỢC

CHỨC
CHỨC XÂY DỰNG , CỦNG CỐ QUAN HỆ ĐỐI
NĂNG
NĂNG NGOẠI VỚI CÁC QUỐC GIA KHÁC …GIA
ĐỐI
ĐỐI NHẬP CÁC TỔ CHỨC QUỐC TẾ
NGOẠIẠI
NGO

ỦNG HỘ PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN

TỘC

Hiện nay Việt nam đã có quan hệ ngoại giao với bao nhiêu
nước trên thế giới và đã gia nhập những tổ chức quốc tế
và khu vực nào?
04/25/2024 302053 – PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG 62
 BỘ MÁY NHÀ NƯỚC CỘNG HOÀ XHCN
VIỆT NAM

Bộ máy
Bộ máy NN:
NN: Một
Một hệ
hệ thống
thống gồm
gồm
Nhiều cơ
Nhiều cơ quan
quan Nhà
Nhà nước
nước

Các cơ
Các cơ quan
quan
Các cơ
Các cơ quan
quan Các cơ
Các cơ quan
quan Các
Các cơ
cơ quan
quan
Quyền lực
Quyền lực
Hành chính
Hành chính Kiểm sát
Kiểm sát xét xử
xét xử

04/25/2024 302053 – PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG 63

 Cử tri/ CD có quyền bầu cử

QUỐC HỘI
CHỦ TỊCH NƯỚC
CQ QLNN
CAO NHẤT

CHÍNH VKSND TAND

PHỦ TỐI CAO TỐI CAO

HĐND UBND VKSND TAND

TỈNH TỈNH TỈNH TỈNH

HĐND UBND VKSND TAND

HUYỆN HUYỆN HUYỆN HUYỆN

UBND
04/25/2024 XÃ
302053 – PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG 64
04/25/2024 302053 – PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG 65