‫اعتبار دهی روش سپکتروفوتومتری ماورای بنفش جهت تعیین مقدار سایکلوبنزاپرین‬

‫هایدروکلوراید در مایع مصنوعی لعاب دهن ‪ pH 6.8‬و بفر فاسفیت ‪4. Hp‬‬
‫پوهیالی امینه احمدی (فارمسیوتیکس)‬

‫خالصه‬

‫در این مطالعه‪ ،‬روش سپکتروفوتومتری ماورای بنفش برای تعیین مقدار سایکلوبنزاپرین هایدروکلوراید در دو‬
‫محیط (مایع مصنوعی لعاب دهن ‪ pH 6.8‬و بفر فاسفیت ‪ ،4. Hp‬اعتبار دهی شد‪ H‬اعتباردهی روش از نظر‬
‫صحت‪ ،‬دقت‪ ،‬خطی بودن و اختصاصی بودن صورت گرفت و ارقام بدست امده مٶید اعتبار روش به هدف تعیین‬
‫مقدار سایکلوبنزاپرین می باشد‪ H‬فیصدی ریکاوری (‪ )Recovery%‬در مایع مصنوعی لعاب دهن ‪pH 6.8‬‬
‫(‪ )% 102H9 – 9 H6‬و در بفر فاسفیت ‪ )%105 – 99H5( 4. Hp‬بوده و انحراف استندرد نسبی )‪ (RSD%‬در‬
‫هر دو محیط در مطالعات انجام شده در یک روز و در روزهای مختلف کمتر از ‪ %2‬بود که تأیید کنندۀ تکرار‬
‫پذیری میتود می باشد‪ H‬هیچ یک از مواد سواغیه مورد مطالعه‪ ،‬جذب قابل مالحظه را در ‪ 290‬نانومتر نشان‬
‫ندادند که نشان دهندۀ اختصاصی بودن میتود جهت تعیین مقدار سایکلوبنزاپرین در ترکیب با مواد سواغیۀ ذکر‬
‫شده می باشد‪ H‬حد قابل تشخیص (‪ )LOD‬و حد قابل اندازه گیری (‪ )LOQ‬در مایع مصنوعی لعاب دهن به ترتیب‬
‫‪ 0.65 μg/ml‬و ‪ 1.97 μg/ml‬و در بفر فاسفیت ‪ 0.63 μg/ml‬و ‪ 1.90 μg/ml‬بود‪H‬‬

‫نکات کلیدی‪ :‬اعتباردهی‪ ،‬صحت‪ ،‬دقت‪ ،‬اختصاصی بودن‪ ،‬خطی بودن‪ ،‬فیصدی ریکاوری‪ ،‬انحراف استندرد نسبی‪،‬‬
‫حد قابل تشخیص‪ ،‬حد قابل اندازه گیری‬

‫مقدمه‬
‫اعتبار دهی روش تحلیلی عبارت از پروسه ای است‪ ،‬که برای تصدیق مناسب بودن روش برای استفادۀ مورد نظر به‬
‫کار می رود‪ H‬نتایج حاصل از اعتبار دهی جهت قضاوت در مورد کیفیت‪ ،‬قابلیت اطمینان و تداوم نتایج انالیز به کار‬
‫می رود و از آن جاییکه روشهای تعیین مقدار‪ ،‬رول مهمی را در انکشاف و تولید ادویه دارا میباشند تا از کیفیت‪،‬‬
‫مصونیت و موثریت دوا بین فورمولیشن ها یا بچ های مختلف اطمینان دهند‪ ،‬بنا ًء اعتبار دهی روشهای تعیین مقدار‬
‫برای مطمئن بودن از صحت (‪ ،)accuracy‬دقت (‪ )4oiseccerp‬و اختصاصی بودن (‪ )c4isefeseps‬روش برای‬
‫انالیت در یک محدودۀ معین ضرورت میباشد ))‪H(González et al., 2007; ICH; Q2 (R1‬‬
‫سایکلوبنزاپرین هایدروکلوراید (‪ ) BCH .BC‬یکی از استرخاء دهندگان عضلی رایج است که جهت تداوی دردهای‬
‫عضلی استفاده می شود )‪ H(Meleger et al., 2006‬اخیراً موثریت آن برای تداوی مزمن فیبرومیالجیا‬
‫(‪ )aegorysFCbeF‬و ‪ ) DSTP( Posttraumatic stress Disorder‬توسط ‪ FDA‬تأیید شده است‪H‬‬
‫سایکلوبنزاپرین هایدروکلوراید دارای فارمول کیمیاوی ‪ C20H22ClN‬بوده و از نظر ساختمانی مشابه دواهای ضد‬
‫افسردگی سه حلقه ای است‪ H‬از لحاظ فزیکی به صورت پودر کرستالی به رنگ سفید یا کریمی متمایل به سفید موجود‬
‫بوده‪ ،‬دارای نقطه ذوبان ‪ 21 – 215‬درجه سانتی گرید ا ست و ‪ 4KF‬آن در حرارت ‪ 25‬درجه سانتی گرید‪8Hp ،‬‬
‫میباشد‪ H‬در آب و الکول به آسانی منحل‪ ،‬اما در محلل های هایدروکاربن غیر منحل میباشد ( ‪USP, 2007; Cotton‬‬
‫‪ )Het al., 1988; Drug Bank‬در محیط های قلوی (باالتر از )‪ ،‬به سبب تجرید حالت بیزیک آن‪ ،‬محلول مکدر را‬
‫تشکیل می دهد (‪H)Borsa, 2012‬‬

‫‪1‬‬
 ‫شکل ‪ 1‬ساختمان کیمیاوی سایکلوبنزاپرین هایدروکلوراید‬

‫روش های تعیین مقدار مختلف از قبیل پتانسیومتریک تیتریشن یا سپکتروفوتومتری ماورای بنفش جهت تعیین مقدار‬
‫سایکلوبنزاپرین به صورت خالص یا در شکل دوایی در مآخذ مختلف پیشنهاد شده است (‪H)USP, 2007‬‬
‫‪ Constanzer‬و همکارانش در سال ‪ 1995‬روش کروماتوگرافی را جهت تعیین مقدار سایکلوبنزاپرین‬
‫هایدروکلوراید در پالزمای خون و ادرار به هدف مطالعات فارمکوکینتیک انکشاف دادند‪ H‬آنها در این مطالعه صحت‬
‫و حساسیت دو نوع شناساگر (‪ UV spectrophotometer‬و ‪ )Mass spectrophotometer‬را با هم مقایسه‬
‫نمودند‪ ،‬که هر دو روش نتایج رضایت بخشی را نشان داد‪ H‬اگر چه در سال های اخیر در مطالعات فارمکوکینتیک به‬
‫سبب حساسیت باالتر ‪ ، Mass spectrophotometer‬توسط محققان استفاده می شود‪H‬‬
‫‪ Rao‬و همکارانش در سال ‪ 2010‬روش سپکتروفوتومتری ماورای بنفش را جهت تعیین مقدار سایکلوبنزاپرین‬
‫هایدروکلوراید طی تست انحالل پلیت های حاوی سایکلوبنزاپرین هایروکلوراید در محیط هایدروکلوریک اسید ‪0H1‬‬
‫نارمل‪ ،‬انکشاف داده و اعتبار دهی نمودند‪ Madke H‬و همکارانش در سال ‪ 201p‬روش سپکتروفوتومتری را جهت‬
‫تعیین مقدار سایکلوبنزاپرین ه ایدروکلوراید به صورت خالص یا در شکل دوایی انکشاف داده و اعتبار دهی نمودند‬
‫که در این مطالعه از مخلوط آب و میتانول به حیث محلل استفاده شده است‪H‬‬
‫هدف مطالعه هذا‪ ،‬اعتباردهی روش سپکتروفوتومتری جهت تعیین مقدار سایکلوبنزاپرین هایدروکلوراید در دو‬
‫محیط‪ ،‬مایع مصنوعی لعاب دهن ‪ pH 6.8‬و بفر فاسفیت ‪ 4. Hp‬میباشد‪H‬‬
‫مواد و روش کار‬

‫‪ ‬مواد کیمیاوی و ریجنت‬

‫سایکلوبنزاپرین هایدروکلوراید توسط ‪ ، FLIMING LABORATORY Ltd‬حیدر آباد‪ ،‬هندوستان‪ ،‬اهدا شد‪H‬‬
‫سایر مواد کیمیاوی توسط البراتوار فارمسیوتیک‪ ، EI YEL DLIaYTTVIRSE ORV YLTVSL‬پنجاب‪،‬‬
‫هندوستان‪ ،‬تدارک گردید‪H‬‬

‫‪ ‬تجهیزات استفاده شده‬

‫‪ UV spectrophotometer‬مدل ‪ Shimadzu Co. Ltd. Japan ،UV-1800‬استفاده شد‪H‬‬

‫‪ ‬تهیۀ مایع مصنوعی لعاب دهن ‪ pH 6.8‬و بفر فاسفیت ‪4. Hp‬‬

‫ترکیبات مختلفی توسط محققان مختلف جهت شبیه سازی لعاب دهن استفاده شده است‪ H‬در این مطالعه ترکیب مورد‬
‫استفاده توسط ‪ Peh‬و همکارانش در سال ‪ 1999‬به کار گرفته شد‪ H‬جهت تهیه مایع مصنوعی لعاب دهن‪ 2H38 ،‬گرام‬
‫دای سودیم هایدروجن فاسفیت (‪ 0H19 ،)Na2HPO4‬گرام پتاسیم دای هایدروجن اورتوفاسفیت (‪ )KH2PO4‬و ‪ 8‬گرام‬
‫سودیم کلوراید (‪ )NaCl‬در یک مقدار آب مقطر حل گردیده و حجم نهایی محلول توسط عین محلل به یک لیتر‬
‫رسانیده شد‪ pH H‬محلول توسط اورتوفاسفوریک اسید به ‪ 6H8‬عیار گردید‪ H‬بفر فاسفیت ‪ pH 7.4‬مطابق فورمول ذکر‬
‫شده در فارمکوپی بریتانیا (‪ )BP 2003‬تهیه گردید‪H‬‬

‫‪2‬‬
 ‫‪ ‬تهیه محلول ذخیروی و محلول کاری ذخیروی‬
‫در مرحلۀ اول ‪ 50‬ملی گرام سایکلوبنزاپرین هایدورکلوراید وزن شد و به فالسک حجمی (‪ 50‬ملی لیتر) منتقل گردید‪H‬‬
‫مقدار کمی مایع مصنوعی لعاب دهن ‪ pH 6.8‬به فالسک اضافه گردید و فالسک تا منحل شدن کامل دوا به آرامی‬
‫تکا ن داده شد‪ H‬بعد از تکمیل انحالل‪ ،‬حجم محلول توسط مایع مصنوعی لعاب دهن به ‪ 50‬ملی لیتر رسانیده شد‪ H‬این‬
‫محلول به حیث محلول ذخیروی استفاده گردید‪ H‬یک ملی لیتر از این محلول گرفته شد و حجم آن توسط مایع مصنوعی‬
‫لعاب دهن ‪ 4. 6H8‬به ‪ 10‬ملی لیتر رسانده شد تا غلظت ‪ 100‬مایکروگرام فی ملی لیتر حاصل شود‪ ،‬که به حیث‬
‫محلول ذخیروی کاری برای تهیه محلول های رقیق (‪ 20 ،15 ،10 ،5‬و ‪ 25‬مایکروگرام فی ملی لیتر) مورد استفاده‬
‫قرار گرفت‪ H‬پروسیجر مشابه برای تهیه محلول ذخیروی و محلول ذخیروی کاری توسط بفر فاسفیت ‪ pH 7.4‬انجام‬
‫شد‪H‬‬

‫‪ ‬انتخاب طول موج اعظمی(‪)λmax‬‬

‫محلول رقیق سایکلوبنزاپرین هایدروکلوراید (‪ 5‬مایکروگرام فی ملی لیتر) در هر محیط به صورت جداگانه تهیه و‬
‫سپکترای آن در محدودۀ ‪ p00 – 200‬نانومتر توسط سپکتروفوتومتر گرفته شد‪ H‬در سپکتر مربوطه دو پیک مشاهده‬
‫شد‪ H‬یک پیک پهن در ‪ 290‬نانومتر که مربوط است‪ ،‬به ‪ endocyclic double bond‬و یک پیک نوک تیز در ‪22p‬‬
‫که مربوط است به ‪ H)Cotton et al., 1988( inrsssCes ercgCi grpe‬بر اساس سایر مقاله ها و مآخذ موجود‬
‫(‪ ،)USP, 2007‬طول موج ‪ 290‬نانومتر به هدف آزمایشات تحلیلی انتخاب شد‪H‬‬

‫شکل ‪ 2‬سپکترای سایکلوبنزاپرین هایدروکلوراید در مایع مصنوعی لعاب دهن ‪6)a(68.6 Hp‬و‪6‬بفر‪6‬فاسفیت‪6)b(68.6 Hp6‬در محدودۀ ‪ 200‬الی ‪ 400‬نانومتر‬

‫‪ ‬ترسیم گراف ااستندرد‪ ،‬تعیین خطی بودن (‪ ،)linearity‬حد قابل تشخیص (‪ )EIP‬و حد قابل اندازه گیری‬
‫(‪)EIL‬‬
‫محلول های رقیق سایکلوبنزاپرین هایدروکلوراید با غلظت های مختلف ‪ 25 ،20 ،15 ،10 ،5‬مایکروگرام فی ملی‬
‫لیتر با استفاده از مایع مصنوعی لعاب دهن ‪ 4. 6H8‬و بفر فاسفیت ‪ 4. Hp‬تهیه شد و مقدار انجذاب آن ها توسط‬
‫سپکتروفوتومتر در ‪ 290‬نانومتر اندازه گیری گ ردی د‪ H‬پروسۀ فوق الذکر سه بار تکرار شد و اوسط اندازه گیری ها‬
‫جهت ترسیم گراف استندرد استفاده شد‪ H‬با استفاده از گراف استندرد‪ ،‬حد قابل تشخیص (‪ )EIP‬و حد قابل اندازه‬
‫گیری (‪ )EIP‬به صورت مستقیم با استفاده از فورمول های ‪ 3.3σ/S‬و ‪ 10σ/S‬به ترتیب محاسبه شد‪ H‬در حالیکه‬
‫"‪ "S‬شیب گراف استندرد بوده و "‪ "σ‬انحراف استندرد انترسپت می باشد‪ H‬خطی بودن منحنی با محاسبۀ ‪ R2‬تعیین‬
‫گردید ()‪H)ICH; Q2 (R1‬‬

‫‪3‬‬
 ‫‪ ‬تعیین صحت (‪)SsscoFss‬‬
‫صحت یک روش تحلیلی‪ ،‬عبارت از نزدیکی بین قیمت های استندرد یا قیمتی که به صورت متداول به حیث قیمت‬
‫صحیح قبول شده و قیمت اندازه گیری شده‪ ،‬است‪ H‬صحت روش تحلیلی توسط پروسه ذیل تعیین گردید‪ H‬محلول های‬
‫رقیق ‪ 15 ،5‬و ‪ 25‬مایکروگرام فی ملی لیتر سایکلوبنزاپرین هایدروکلوراید در دو محیط مایع مصنوعی لعاب دهن‬
‫‪ 4. 6H8‬و بفر فاسفیت ‪ 4. Hp‬تهیه شد و مقدار انجذاب آن ها توسط سپکتروفوتو متر در طول موج ‪ 290‬نانومتر‬
‫اندازه گیری شد‪ H‬پروسه فوق الذکر سه بار تکرار شد و صحت روش به صورت فیصدی ریکاوری (‪)Recovery %‬‬
‫و فیصدی انحراف استندرد نسبی (‪ )%LTP‬بیان گردید‪H‬‬
‫‪ ‬تعیین دقت (‪)Precision‬‬
‫دقت یک روش تحلیلی عبارت است از نزدیکی بین قیمت های اندازه گیری شدۀ حاصل از چندین بار نمونه گیری از‬
‫یک نمونۀ مشابه و متجانس‪ H‬جهت تعیین ‪ ، eppoFeFs 4oiseccerp‬محلول سایکلوبنزاپرین هایدورکلوراید به غلظت‬
‫های ‪ 15 ،5‬و ‪ 25‬مایکروگرام فی ملی لیتر تهیه و انجذاب آن ها در سه وقت مختلف در یک روز (صبح‪ ،‬ظهر و‬
‫عصر) اندازه گیری شد‪ H‬برای تعیین ‪ eppioeFs 4oiseccerp‬پروسیجر مشابه در دو روز م توال ی دیگر انجام شد‪H‬‬
‫دقت روش تحلیلی توسط فیصدی انحراف استندرد نسبی بیان گردید‪ H‬بر اساس رهنمود ‪ ICH‬فیصدی انحراف استندرد‬
‫باید کمتر از ‪ %2‬باشد‪H‬‬

‫‪ ‬مطالعات اختصاصی بودن (‪)T4isefeseps‬‬

‫مطالعات اختصاصی بودن‪ ،‬یک بخش مهم از اعتبار دهی روش تحلیلی را تشکیل می دهد و عبارت از توانایی روش‬
‫تحلیلی است‪ ،‬تا به صورت واضح انالیت را در موجودیت سایر مواد متوقع از قبیل ناخالصی ها‪ ،‬محصوالت ناشی از‬
‫تخریب یا سایر مواد سواغیه‪ ،‬تعیین مقدار نماید‪ H‬جهت تعیین اختصاصی بودن روش و شناسایی هرگونه تداخل‪،‬‬
‫سپکترای مواد سواغیه مختلف (‪ 100‬مایکروگرام فی ملی لیتر) و سایکلوبنزاپرین هایدروکلوراید (‪ 20‬مایکروگرام‬
‫فی ملی لیتر) در محدودۀ ‪ p00 – 200‬نانومتر گرفته شد و هرگونه جذب قابل توجه توسط مواد سواغیه با مشاهدۀ‬
‫سپکترای هر ماده سواغیه بررسی گردید‪H‬‬
‫محلول های رقیق سایکلوبنزاپرین هایدروکلوراید به غلظت های ‪ 20 ،15 ،10 ،5‬و ‪ 25‬مایکروگرام فی ملی لیتر با‬
‫استفاده از مایع مصنوعی لعاب دهن ‪ pH 6.8‬و بفر فاسفیت ‪ 4. Hp‬تهیه شد‪H‬‬

‫نتایج و مناقشه‬
‫‪ ‬خطی بودن (‪ ،)EepiFoeps‬حد قابل تشخیص (‪ )EIP‬و حد قابل اندازه گیری (‪)EIL‬‬
‫اوسط سه اندازه گیری و انحراف ستندرد برای هر غظت در جدول ‪ 1‬نشان داده شده است‪ H‬شکل ‪ 3‬گراف ستندرد‬
‫سایکلوبنزاپرین هایدروکلوراید را نشان می دهد‪ ،‬که با استفاده از ارقام به دست آمده از دو محیط مختلف مایع‬
‫مصنوعی لعاب دهن ‪ 4. 6H8‬و بفر فاسفیت ‪ 4. Hp‬ترسیم گردید‪ H‬قیمت ‪ R2‬در مایع مصنوعی لعاب دهن ‪0H999‬‬
‫و در بفر فاسفیت‪ 0H998 ،‬می باشد‪ H‬ارقام مذکور از ‪ 0H98‬بیشتر است که داللت بر خطی بودن گراف می کند‪H‬‬
‫معادله ‪ Regression‬گراف استندرد‪ ،‬حد قابل تشخیص و حد قابل اندازه گیری سایکلوبنزاپرین هایدروکلوراید در‬
‫مایع مصنوعی لعاب دهن ‪ 4. 6H8‬به ترتیب ‪ 0.65 μg/ml ،y=0.0325X+0.0189‬و ‪ 1.97 μg/ml‬و در بفر‬
‫فاسفیت ‪ 0.63 μg/ml ،y=0.0317X+0.0218 4. Hp‬و ‪ 1.90 μg/ml‬دریافت گردید‪H‬‬

‫‪4‬‬
 ‫جدول ‪ 1‬جذب ماورای بنفش غلظت های مختلف سایکلوبنزاپرین هایدروکلوراید‬

‫مایع‪6‬مصنوعی‪6‬لعاب‪6‬دهن‪8.6 Hp6‬‬ ‫بفر‪6‬فاسفیت‪8.6 Hp6‬‬

‫‪S.No‬‬ ‫‪Conc. μg/ml‬‬ ‫‪ABS + SD‬‬ ‫‪RSD%‬‬ ‫‪ABS ± SD‬‬ ‫‪RSD%‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪0.145 ± 0.0027‬‬ ‫‪1.90‬‬ ‫‪0.136 ± 0.0023‬‬ ‫‪1.714‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪0.303 ± 0.0056‬‬ ‫‪1.86‬‬ ‫‪0.295 ± 0.0023‬‬ ‫‪0.782‬‬

‫‪3‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪0.467 ± 0.009‬‬ ‫‪1.89‬‬ ‫‪0.446 ± 0.0066‬‬ ‫‪1.481‬‬

‫‪4‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪0.64 ± 0.008‬‬ ‫‪1.28‬‬ ‫‪0.626 ± 0.0015‬‬ ‫‪0.244‬‬

‫‪5‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪0.789 ± 0.013‬‬ ‫‪1.62‬‬ ‫‪0.762 ± 0.004‬‬ ‫‪0.642‬‬

‫شکل ‪ 3‬گراف استندرد سایکلوبنزاپرین هایدروکلوراید در مایع مصنوعی لعاب دهن ‪6)a(68.6 Hp‬و‪6‬بفر‪6‬فاسفیت‪)b(68.6 Hp6‬‬

‫‪ ‬صحت (‪)SsscoFss‬‬
‫صحت روش به صورت فیصدی ریکاوری بیان شده است‪ ،‬که بین ‪ % 102H9 – 9 H6‬در مایع مصنوعی لعاب دهن‬
‫‪ 4. 6H8‬و ‪ % 105 – 99H5‬در بفر فاسفیت ‪ 4. Hp‬میباشد‪ H‬فیصدی انحراف ستندرد نسبی کمتر از ‪ %2‬بود که از‬
‫توافق با رهنمود ‪ VB.‬اطمینان می دهد‪ H‬نتایج در جدول ‪ 2‬و ‪ 3‬نشان داده شده است‪H‬‬

‫‪ ‬دقت (‪)Doiseccerp‬‬
‫قسمی که از جدول ‪ p‬و ‪ 5‬استنباط می شود‪ ،‬فیصدی انحراف استندرد نسبی برای همه غلظت ها در مطالعاتی که در‬
‫اوقات مختلف یک روز انجام شد و همچنین در مطالعاتی که در روزهای مختلف اجراگردید کمتر از ‪ %2‬بود‪ ،‬که‬
‫نشان دهندۀ تکرار پذیری اندازه گیری ها می باشد‪H‬‬

‫‪5‬‬
 4. 6H8 ‫ ارقام مربوط به صحت روش در مایع مصنوعی لعاب دهن‬2 ‫جدول‬

S.No TC [μg/ml] ABS MC SD RSD Recovery Mean of SD of error

% recovery recovery %

1 5 0.14 5.07 0.09 1.86 101.48 101.067 1.880 -1.067

2 5 0.148 5.14 102.71
3 5 0.142 4.95 99.02
4 15 0.48 15.35 0.12 0.81 102.34 101.860 0.829 -1.860
5 15 0.48 15.35 102.34
6 15 0.473 15.13 100.9
7 25 0.778 24.52 0.33 1.33 98.080 98.901 1.316 1.099
8 25 0.779 24.55 98.203
9 25 0.797 25.1 100.418

668.6 Hp6‫فاسفیت‬6‫بفر‬6‫در‬6‫روش‬6‫صحت‬6‫به‬6‫مربوط‬6‫ارقام‬636‫جدول‬

S.No TC μg/ml ABS MC SD RSD Recovery Mean of SD of error

% recovery recovery %

1 5 0.142 5.17 0.09 1.83 103.344 103.344 1.893 3.236

2 5 0.139 5.07 101.451
3 5 0.145 5.26 105.237
4 15 0.46 15.2 0.13 0.85 101.325 100.343 0.850 0.342
5 15 0.453 14.98 99.853
6 15 0.453 14.98 99.853
7 25 0.786 25.48 0.145 0.57 101.931 101.426 0.578 1.406
8 25 0.783 25.39 101.552
9 25 0.777 25.2 100.795

8.6 Hp ‫ ارقام مربوط به دقت روش در مایع مصنوعی لعاب دهن‬1 ‫جدول‬

Theoretical 6 Mean of Measured Conc. μg/ml

6 Conc. μg/ml
Intra-day 6 Inter-day

niFp SD % RSD niFp SD 6 % RSD

5 5H02 0H052 1H025 5H11 0H08 6 1H 02

15 1pH p 0H183 1H2p2 15H03 0H252 6 1H p

25 2pH55 0H118 0Hp83 2pH9 8 0Hp11 6 1H p

6
 ‫جدول ‪ 2‬ارقام مربوط به دقت روش در بفر فاسفیت ‪668.6 Hp‬‬

‫‪Theoretical‬‬ ‫‪6 Mean of Measured Conc. μg/ml‬‬

‫‪6 Conc. μg/ml‬‬
‫‪Intra-day‬‬ ‫‪6 Inter-day‬‬

‫‪niFp‬‬ ‫‪SD‬‬ ‫‪% RSD‬‬ ‫‪niFp‬‬ ‫‪SD‬‬ ‫‪6 % RSD‬‬

‫‪5‬‬ ‫‪5H003‬‬ ‫‪0H033‬‬ ‫‪0H65p‬‬ ‫‪pH9‬‬ ‫‪0H03p‬‬ ‫‪6 0H 91‬‬

‫‪15‬‬ ‫‪1pH56‬‬ ‫‪0H129‬‬ ‫‪0H888‬‬ ‫‪1pH85‬‬ ‫‪0H1‬‬ ‫‪6 1H1p2‬‬

‫‪25‬‬ ‫‪23H85‬‬ ‫‪0H16p‬‬ ‫‪0H682‬‬ ‫‪2pH91‬‬ ‫‪0Hp63‬‬ ‫‪6 1Hp 2‬‬

‫‪ ‬اختصاصی بودن (‪)T4isefeseps‬‬

‫سپکترای هر ماده سواغیه و سایکلوبنزاپرین هایدروکلوراید در محدودۀ ‪ p00 – 200‬نانومتر در شکل (‪ )p‬نشان داده‬
‫شده است‪ H‬بررسی سپکترا نشان داد که هیچ یک از مواد سواغیه جذب قابل توجهی در طول موج ‪ 290‬نانومتر ندارد‪H‬‬
‫بنا ًء موجودیت مواد سواغیه ذکر شده در شکل دوایی در پروسۀ تعیین مقدار سایکلوبنزاپرین هایدروکلوراید تداخل‬
‫نمی کند‪H‬‬

‫شکل ‪ 4‬سپکترای سایکلوبنزاپرین هایدروکلوراید و مواد سواغیه در محدودۀ ‪ 200‬الی ‪ 400‬نانومتر‬

‫نتیجه گیری‬
‫روش اسپکتروفوتومتری ماورای بنفش بر اساس رهنمود های ‪ ICH‬اعتبار دهی شد و ارقام بدست امده موافقت با‬
‫معیارهای مورد قبول در مورد صحت‪ ،‬دقت و خطی بودن و اختصاصی بودن روش را تأیید نمود‪ H‬بنا ًء روش ذکر‬
‫شده می تواند جهت تعیین مقدار سایکلوبنزاپرین هایدروکلوراید مورد استفاده قرار گیرد‪H‬‬

‫‪7‬‬
 ‫مآخذ‬
A.G. González, M.A. Herrador, 2007. A practical guide to analytical method validation, including
measurement uncertainty and accuracy profiles, Trends Anal. Chem. 26, 227–238.

Borsa, M., 2012. Pharmaceutical composition containing cyclobenzaprine suitable to intranasal

administration. PCT/IB2012/000657

BP., 2003. British Pharmacopoeia Commission.

Constanzer , M. et al., 1995. Development and comparison of high-performance liquid

chromatographic methods with tandem mass spectrometric and ultraviolet absorbance
detection for the determination of cyclobenzaprine in human plasma and urine, J.
Chromatogr. B. 666, 117-126.

Cotton, M. L., Down, G.R. B., 1988. Cyclobenzaprine HCl, in: Brittain, H. G. (Eds.), Analytical
Profile of Drug Substances. Academic Press, Inc. 17, 41-72.

ICH - Harmonised Triparty Guideline; Validation of Analytical Procedures: Text and Methodology
Q2(R1), 2005. IFPMA:Geneva,.

Madke, C. R. et al., 2014. Development & validation of simple UV spectrophotometric method for
the estimation of cyclobenzaprine both in bulk and in marketed dosage formulation, WJPPS,
3, 1949-1954

Meleger, A. L. 2006. Muscle Relaxants and Antispasticity Agents, Phys Med Rehabil Clin N Am,
17, 401–413.

Peh, K. K., Wong, C. F., 1999. Polymeric Films as Vehicle for Buccal Delivery: Swelling,
Mechanical, and Bioadhesive Properties, J Pharm Pharmaceut Sci, 2, 53-61.

Rao, M. V. B. et al., 2010. Development and validation of dissolution test for cyclobenzaprine
hydrochloride pellets, RJPCBS , 1, 315-319.

USP-30, NF-25, 2007. United State Pharmacopeia Commission, USA.

http://www.drugbank.ca/drugs/DB00924, accessed on15-04-2014, at 3.00Pm.

http://www.drugs.com/clinical_trials/tonix-pharmaceuticals-reports-sublingual-formulation-
fibromyalgia-reduces-production-psychoactive-14153.html‫ و‬accessed on 20-10-2014, at
9.00Pm

http://www.drugs.com/clinical_trials/tonix-pharmaceuticals-reports-sublingual-formulation-
fibromyalgia-reduces-production-psychoactive-14153.html‫ و‬accessed on 20-10-2014, at
10.00Pm

8
 Abstract

In present study, a simple UV – spectrophotometric method was validated for assay of

cyclobenzaprine HCl (CBZ HCl) in simulated saliva pH 6.8 and phosphate buffer pH
7.4. Validation was done in term of accuracy, precision, linearity and specificity. The
obtained results confirm the suitability of the method for quantification of CBZ HCl in
the aforementioned media. Recovery percentage in simulated saliva pH 6.8 and
phosphate buffer pH 7.4 were 97.6 – 102.9% and 99.5 – 105% respectively. In the case
of both intra and inter-day precision relative standard deviation percentage was less than
2% which confirm the repeatability of analytical method. None of excipient showed
significant absorption in 290nm that was an indicator of specificity of the method for
CBZ HCl. LOD and LOQ in simulated saliva pH 6.8 was 0.65μg/ml and 1.97μg/ml
respectively and in phosphate buffer pH 7.4 was 0.63μg/m and 1.90μg/m.