BAITANG 9

PAMANTAYAN PAMANTAYA
NILALAMAN MGA KASANAYANG PAMPAGKATUTO LEARNIN
G N SA CODE
(Content Standard) ( Learning Competencies) G
PANGNILALAMA PAGGANAP
MATERIA
UNANG MARKAHAN: Ang Papel N ng Lipunan sa Tao (Performance Standard)
Pamantayang
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa papel ng lipunan at ang halaga nito sa pag-unlad ng tao.
Pangnilalaman
1.1. Natutukoy ang mga elemento ng kabutihang EsP9PL- EASE EP III.
1. Layunin ng Lipunan: Naipamamalas ng mag- Naisasagawa ng mag-aaral panlahat Ia-1.1 Modyul 1.
Kabutihang Panlahat aaral ang pag-unawa sa ang isang proyekto na 1.2. Nakapagsusuri ng mga halimbawa ng 1. Pagpapahalaga
lipunan at layunin nito makatutulong sa isang pagsasaalang-alang sa kabutihang panlahat sa Aking Bansa
(ang kabutihang pamayanan o sektor sa sa pamilya, paaralan, pamayanan o lipunan (Manwal ng
panlahat). pangangailangang Guro) III.
pangkabuhayan, 2000. pp. 148-
pangkultural, at 150.*
pangkapayapaan. 2. EASE EP III.
Modyul 1.
Modyul 20.
EsP9PL-
3. Basic Literacy
Ia-1.2
Learning
Materials.
BALS. 2005.
Malayo Ka
Man. Aralin 1.
4. BALS Video.
Empathy at
Home and at
Work.
1.3. Napangangatwiranan na ang pagsisikap ng 1. Pagpapahalaga
bawat tao na makamit at mapanatili ang sa Aking
kabutihang panlahat sa pamamagitan ng EsP9PL- Bansa.
pagsasabuhay ng moral na pagpapahalaga ay Ib-1.3 (Manwal ng
mga puwersang magpapatatag sa lipunan Guro III).
2000. pp. 21-
K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Mayo Pahina 1 ng 153
2016 *These materials are in textooks that have ben delivered to schools.
Learning Materials are uploaded at http://lrmds.deped.gov.ph/.
 PAMANTAYANG PAMANTAYAN
NILALAMAN MGA KASANAYANG PAMPAGKATUTO LEARNING
PANGNILALAMAN SA PAGGANAP CODE
(Content Standard) (Content Standard) (Performance Standard) ( Learning Competencies) MATERIALS

22.*
2. EASE EP III.
Modyul 1.
1.4. Naisasagawa ang isang proyekto na 1. Pagpapahalaga
makatutulong sa isang pamayanan o sektor sa Aking
sa pangangailangang pangkabuhayan, Bansa.
pangkultural, at pangkapayapaan. (Manwal ng
EsP9PL-
Guro III).
Ib-1.4
2000. pp. 122-
128;143-148.*
2. EASE EP III.
Modyul 1.
2.1. NaipaliLiwanag ang: EASE EP III.
2. Naipamamalas ng mag- Nakapagtataya o a. dahilan kung bakit may lipunang pulitikal EsP9PL- Modyul 2.
a. Bakit may aaral ang pag-unawa nakapaghuhusga ang mag- b. Prinsipyo ng Subsidiarity Ic-2.1
Lipunang Pulitikal kung bakit may lipunang aaral kung ang Prinsipyo ng c. Prinsipyo ng Pagkakaisa
b. Prinsipyo ng pulitikal at ang Prinsipyo Subsidiarity at Pagkakaisa 2.2. Natataya ang pag-iral o kawalan sa pamilya, EASE EP III.
Subsidiarity at ng Subsidiarity at ay umiiral o nilalabag sa paaralan, baranggay, pamayanan, o Modyul 2.
EsP9PL-
Pagkakaisa Pagkakaisa pamilya, paaralan, lipunan/bansa ng:
Ic-2.2
baranggay/pamayanan, at a. Prinsipyo ng Subsidiarity
lipunan/bansa gamit ang b. Prinsipyo ng Pagkakaisa
case study. 2.3. Napatutunayan na: 1. Pagpapahalaga
a. May mga pangangailangan ang tao na sa Aking Bansa
hindi niya makakamtan bilang indibidwal na (Manwal ng
makakamit niya lamang sa pamahalaan o Guro) III.
organisadong pangkat tulad ng mga 2000. pp. 68-
pangangailangang pangkabuhayan, 73.*
pangkultural, at pangkapayapaan. 2. Pagpapahalaga
EsP9PL-
b. Kung umiiral ang Prinsipyo ng Subsidiarity, sa Aking
Id-2.3
mapananatili ang pagkukusa, kalayaan at Daigidig
pananagutan ng pamayanan o pangkat na (Batayang
nasa mababang antas at maisasaalang- Aklat) IV.
alang ang dignidad ng bawat kasapi ng 2000. pp. 128-
pamayanan. 135;236-243.*
c. Kailangan ang pakikibahagi ng bawat tao sa 3. EASE EP III.
mga pagsisikap na mapabuti ang uri ng Modyul 2.

K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Mayo Pahina 2 ng 153

2016 *These materials are in textooks that have ben delivered to schools.
Learning Materials are uploaded at http://lrmds.deped.gov.ph/.
 PAMANTAYANG PAMANTAYAN
NILALAMAN MGA KASANAYANG PAMPAGKATUTO LEARNING
PANGNILALAMAN SA PAGGANAP CODE
(Content Standard) (Content Standard) (Performance Standard) ( Learning Competencies) MATERIALS

pamumuhay sa lipunan/bansa, lalo na sa Modyul 8.

3. Lipunang Ekonomiya Naipamamalas ng mag- Nakatataya ang mag-aaral
(Economic Society) aaral ang pag-unawa sa ng lipunang ekonomiya sa
lipunang ekonomiya. isang
baranggay/pamayanan, at
lipunan/bansa gamit ang
dokumentaryo o
photo/video journal
(hal.YouScoop).
pag-angat ng kahirapan, dahil nakasalalay
ang kaniyang pag-unlad sa pag-unlad ng
lipunan (Prinsipyo ng Pagkakaisa).
2.4. Nakapagtataya o nakapaghuhusga kung EASE EP III.
umiiral ang Prinsipyo ng Subsidiarity at Modyul 2.
EsP9PL-
Pagkakaisa ay umiiral o nilalabag sa pamilya,
Id-2.4
paaralan, pamayanan (baranggay), at
lipunan/bansa
3.1. Nakikilala ang mga katangian ng mabuting EsP9PL-
ekonomiya Ie-3.1
3.2. Nakapagsusuri ng maidudulot ng magandang EsP9PL-
ekonomiya Ie-3.2
3.3. Napatutunayan na:
a. Ang mabuting ekonomiya ay iyong
napauunlad ang lahat – walang taong
sobrang mayaman at maraming mahirap. EsP9PL-
b. Ang ekonomiya ay hindi para lamang sa If-3.3
sariling pag-unlad kundi sa pag-unlad ng
lahat.
3.4. Nakatataya ng lipunang ekonomiya sa isang
baranggay/pamayanan, at lipunan/bansa EsP9PL-
gamit ang dokumentaryo o photo/video If-3.4
journal (hal.YouScoop)

4.1. Natutukoy ang mga halimbawa ng lipunang Pagpapahalaga sa

4. Lipunang Sibil (Civil Naipamamalas ng mag- Natataya ng mag-aaral ang
Society), Media at aaral ang pag-unawa sa adbokasiya ng iba’t ibang
Simbahan Lipunang Sibil (Civil lipunang sibil batay sa
Society), Media at kontribusyon ng mga ito sa
Simbahan. katarungang panlipunan,
pang-ekonomiyang pag-
unlad (economic viability),
pakikilahok ng
mamamayan,
sibil at ang kani-kaniyang papel na Aking Bansa
EsP9PL-
ginagampanan ng mga ito upang makamit (Manwal ng Guro)
Ig-4.1
ang kabutihang panlahat III. 2000. pp. 88-
89.*
4.2. Nasusuri ang mga adhikaing nagbubunsod sa Pagpapahalaga sa
mga lipunang sibil upang kumilos tungo sa Aking Bansa
EsP9PL-
kabutihang panlahat (Manwal ng Guro)
Ig-4.2
III. 2000. pp. 95-
101.*

K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Mayo Pahina 3 ng 153

2016 *These materials are in textooks that have ben delivered to schools.
Learning Materials are uploaded at http://lrmds.deped.gov.ph/.
 PAMANTAYANG PAMANTAYAN
NILALAMAN
PANGNILALAMAN SA PAGGANAP
(Content Standard) (Content Standard) (Performance Standard)
pangangalaga ng 4.3. Nahihinuha na :
kapaligiran, kapayapaan,
pagkakapantay ng
kababaihan at kalalakihan
(gender equality) o
ispiritwalidad (mga
pagpapahalagang kailangan
sa isang sustainable
society).
4.4.
K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Mayo
2016
Learning Materials are uploaded at http://lrmds.deped.gov.ph/.
MGA KASANAYANG PAMPAGKATUTO LEARNING
CODE
( Learning Competencies) MATERIALS
1. Pagpapahalaga
a. Ang layunin ng Lipunang Sibil, ang likas- sa Aking
kayang pag-unlad, ay isang ulirang lipunan Daigdig
na pinagkakaisa ang mga panlipunang (Batayang
pagpapahalaga tulad ng katarungang Aklat) IV.
panlipunan, pang-ekonomiyang pag-unlad 2000. pp. 77-
(economic viability), pakikilahok ng 87; 122-127,
mamamayan, pangangalaga ng kapaligiran, 136-143;194-
kapayapaan, pagkakapantay ng kababaihan 201;260-267.*
EsP9PL-
at kalalakihan (gender equality) at 2. EASE EP III.
Ih-4.3
ispiritwalidad. Modyul 8.
b. Ang layunin ng media ay ang
pagpapalutang ng katotohanang kailangan
ng mga mamamayan sa pagpapasya.
c. Sa tulong ng simbahan, nabibigyan ng mas
mataas na antas ng katuturan ang mga
materyal na pangangailangan na tinatamasa
natin sa tulong ng estado at sariling
pagkukusa.
a. Natataya ang adbokasiya ng iba’t ibang
lipunang sibil batay sa kontribusyon ng mga
ito sa katarungang panlipunan, pang-
ekonomiyang pag-unlad (economic
viability), pakikilahok ng mamamayan,
pangangalaga ng kapaligiran, kapayapaan,
pagkakapantay ng kababaihan at
kalalakihan (gender equality) at EsP9PL-
ispiritwalidad (mga pagpapahalagang Ih-4.4
kailangan sa isang lipunang sustainable)
b. Nakapagsasagawa ng mga pananaliksik sa
pamayanan upang matukoy kung may
lipunang sibil na kumikilos dito, matukoy
ang adbokasiya ng lipunang sibil sa
pamayanan, at matasa ang antas ng
pagganap nito sa pamayanan
Pahina 4 ng 153
*These materials are in textooks that have ben delivered to schools.
 PAMANTAYANG PAMANTAYAN
NILALAMAN MGA KASANAYANG PAMPAGKATUTO LEARNING
PANGNILALAMAN SA PAGGANAP CODE
(Content Standard) (Content Standard) (Performance Standard) ( Learning Competencies) MATERIALS

IKALAWANG MARKAHAN: Ang Tungkulin ng Tao sa Lipunan

Pamantayang
Naipamamalas ng mga mag-aaral ang pag-unawa sa mga tungkulin ng tao sa lipunan.
Pangnilalaman
1. Pagpapahalaga
5. Karapatan at Naipamamalas ng mag- Naisasagawa ng mag-aaral sa Aking
Tungkulin aaral ang pag-unawa sa ang mga angkop na kilos Katuhan I.
mga karapatan at upang ituwid ang mga 2000. pp. 116-
tungkulin ng tao sa nagawa o naobserbahang 125.*
lipunan paglabag sa mga 2. Pagpapahalaga
karapatang tao sa pamilya, sa Aking
paaralan, Daigdig
baranggay/pamayanan, o (Batayang
lipunan/bansa Aklat) IV.
2000. pp. 14-
21.*
3. INFED
Modules. BALS.
Bawat
Karapatan
5.1. Natutukoy ang mga karapatan at tungkulin ng EsP9TT-
Katumbas ay
tao IIa-5.1
Pananagutan.
4. BALS Video.
Know Your
Rights.
5. Basic Literacy
Learning
Materials.
BALS. 2005.
Babae,
Karapatan Mo’t
Tungkulin.
6. ALS
Accreditaion
and
Equivalency
Learning
K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Mayo Pahina 5 ng 153
2016 *These materials are in textooks that have ben delivered to schools.
Learning Materials are uploaded at http://lrmds.deped.gov.ph/.
 PAMANTAYANG PAMANTAYAN
NILALAMAN MGA KASANAYANG PAMPAGKATUTO LEARNING
PANGNILALAMAN SA PAGGANAP CODE
(Content Standard) (Content Standard) (Performance Standard) ( Learning Competencies) MATERIALS

Material. BALS.
2013. Mga
Kilos Protesta.
7. BALS Video.
Participate in
Elections.
1. Pagpapahalaga
sa Aking
Daigdig
(Batayang
Aklat) IV.
2000. pp.
15;20-21.*
2. Basic Literacy
Learning
Material. BALS.
2005.
5.2. Nasusuri ang mga paglabag sa karapatang
EsP9TT- Karapatan ng
pantao na umiiral sa pamilya, paaralan,
IIa-5.2 bata dapat
baranggay/pamayanan, o lipunan/bansa
pangalagaan.
Aralin 1-3.
3. Basic Literacy
Learning
Material. BALS.
2005. Mga
Karapatan at
Tungkulin ng
“Senior
Citizen”. Aralin
1-2.
5.3. Napatutunayan na ang karapatan ay
magkakaroon ng tunay na kabuluhan kung
gagampanan ng tao ang kanyang tungkulin
EsP9TT-
na kilalanin at unawain, gamit ang kanyang
IIb-5.3
katwiran, ang pagkakapantay-pantay ng
dignidad ng lahat ng tao

K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Mayo Pahina 6 ng 153

2016 *These materials are in textooks that have ben delivered to schools.
Learning Materials are uploaded at http://lrmds.deped.gov.ph/.
 PAMANTAYANG PAMANTAYAN
NILALAMAN MGA KASANAYANG PAMPAGKATUTO LEARNING
PANGNILALAMAN SA PAGGANAP CODE
(Content Standard) (Content Standard) (Performance Standard) ( Learning Competencies) MATERIALS

1. Basic Literacy
Learning
Material. BALS.
2005. Sugpuin
... Naiibang Uri
5.4. Naisasagawa ang mga angkop na kilos upang
ng Trapiko.
ituwid ang mga nagawa o naobserbahang
EsP9TT- Aralin 3.
paglabag sa mga karapatang pantao sa
IIb-5.4 2. Basic Literacy
pamilya, paaralan, baranggay/pamayanan, o
Learning
lipunan/bansa
Material. BALS.
2005. Babae
Huwag Kang
Papayag.
Aralin 1, 2.
6.1. Natutukoy ang mga batas na nakaayon sa EsP9TT-
6. Mga Batas na Naipamamalas ng mag- Nakabubuo ang mag-aaral Likas na Batas Moral IIc-6.1
Nakabatay sa Likas aaral ang pag-unawa sa ng panukala sa isang batas 6.2. Nasusuri ang mga batas na umiiral at
EsP9TT-
na Batas Moral mga batas na nakabatay na umiiral tungkol sa mga panukala tungkol sa mga kabataan batay sa
IIc-6.2
(Natural Law) sa Likas na Batas Moral kabataan tungo sa pagsunod ng mga ito sa Likas na Batas Moral
(Natural Law). pagsunod nito sa likas na 6.3. Nahihinuha na ang pagsunod sa batas na
batas moral. nakabatay sa Likas na Batas Moral (Natural
Law), gumagaratiya sa pagtugon sa
EsP9TT-
pangangailangan ng tao at umaayon sa
IId-6.3
dignidad ng tao at sa kung ano ang hinihingi
ng tamang katwiran, ay mahalaga upang
makamit ang kabutihang panlahat
Pagpapahalaga sa
6.4. Naipahahayag ang pagsang-ayon o pagtutol Aking Daigdig
EsP9TT-
sa isang umiiral na batas batay sa pagtugon (Batayang Aklat)
IId-6.4
nito sa kabutihang panlahat IV. 2000. pp. 60-
67.*
1. Pagpapahalaga
7. Ang Paggawa Bilang Naipamamalas ng mag- Nakabubuo ang mag-aaral 7.1. Naipaliliwanag ang kahalagahan ng paggawa sa Aking
EsP9TT-
Paglilingkod at aaral ang pag-unawa sa ng paglalahat tungkol sa bilang tagapagtaguyod ng dignidad ng tao at Daigdig
IIe-7.1
Pagtaguyod ng paggawa bilang kabutihang naidudulot ng paglilingkod (Batayang
Dignidad ng Tao tagapagtaguyod ng paggawa sa sarili, Aklat) IV.

K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Mayo Pahina 7 ng 153

2016 *These materials are in textooks that have ben delivered to schools.
Learning Materials are uploaded at http://lrmds.deped.gov.ph/.
 PAMANTAYANG PAMANTAYAN
NILALAMAN MGA KASANAYANG PAMPAGKATUTO LEARNING
PANGNILALAMAN SA PAGGANAP CODE
(Content Standard) (Content Standard) (Performance Standard) ( Learning Competencies) MATERIALS
dignidad ng tao at kapwa/pamilya, at lipunan 2000. pp. 22-
paglilingkod. gamit ang panayam sa mga 29;268-275.*
Manggagawang 2. EASE EP III.
kumakatawan sa taong Modyul 6.
Nangangailangan 7.2. Nakapagsusuri kung ang paggawang EASE EP III.
(marginalized) na nasa iba’t nasasaksihan sa pamilya, paaralan o EsP9TT- Modyul 6.
ibang kurso o trabahong baranggay/pamayanan ay nagtataguyod ng IIe-7.2
teknikal-bokasyonal. dignidad ng tao at paglilingkod
1. Pagpapahalaga
7.3. Napatutunayan na sa pamamagitan ng sa Aking
paggawa, nakapagpapamalas ang tao ng Daigdig
mga pagpapahalaga na makatutulong upang (Batayang
EsP9TT-
patuloy na maiangat, bunga ng kanyang Aklat) IV.
IIf-7.3
paglilingkod, ang antas kultural at moral ng 2000. pp. 30-
lipunan at makamit niya ang kaganapan ng 33.*
kanyang pagkatao 2. EASE EP III.
Modyul 6.
7.4. Nakabubuo ng sintesis tungkol sa kabutihang EASE EP III.
naidudulot ng paggawa gamit ang panayam Modyul 6.
sa mga manggagawang kumakatawan sa EsP9TT-
taong nangangailangan (marginalized) na IIf-7.4
nasa iba’t ibang kurso o trabahong teknikal-
bokasyonal
1. Pagpapahalaga
8. Pakikilahok at Naipamamalas ng mag- Nakalalahok ang mag-aaral sa Aking
Bolunterismo aaral ang pag-unawa sa ng isang proyekto o gawain Daigdig
kahalagahan ng para sa baranggay o mga 8.1. Naiuugnay ang kahalagahan ng pakikilahok at (Batayang
EsP9TT-
pakikilahok at sektor na may partikular na bolunterismo sa pag-unlad ng mamamayan at Aklat) IV.
IIg-8.1
bolunterismo sa pag- pangangailangan (hal., mga lipunan 2000. pp. 68-
unlad ng mamamayan at batang may kapansanan o 75.*
lipunan. mga matatandang walang 2. EASE EP III.
kumakalinga). Modyul 8.
8.2. Nakapagsusuri ng kwentong buhay ng mga Basic Literacy
taong inilaan ang malaking bahagi ng EsP9TT- Learning Material.
kanilang buhay para sa pagboboluntaryo IIg-8.2 BALS. 2005. Kaya
Hal. Efren Peñaflorida, greenpeace volunteers Mo, Kaya Ko rin.

K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Mayo Pahina 8 ng 153

2016 *These materials are in textooks that have ben delivered to schools.
Learning Materials are uploaded at http://lrmds.deped.gov.ph/.
 PAMANTAYANG PAMANTAYAN
NILALAMAN MGA KASANAYANG PAMPAGKATUTO LEARNING
PANGNILALAMAN SA PAGGANAP CODE
(Content Standard) (Content Standard) (Performance Standard) ( Learning Competencies) MATERIALS

atbp. Aralin 3.
8.3. Napatutunayan na: 1. Pagpapahalaga
a. Ang pakikilahok at bolunterismo ng bawat sa Aking Bansa
mamamayan sa mga gawaing (Manwal ng
pampamayanan, panlipunan/ pambansa, Guro) IV.
batay sa kanyang talento, kakayahan, at 2000. pp. 154-
EsP9TT-
papel sa lipunan, ay makatutulong sa 169.*
IIh-8.3
pagkamit ng kabutihang panlahat 2. EASE EP III.
b. Bilang obligasyong likas sa dignidad ng tao, Modyul 8.
ang pakikilahok ay nakakamit sa pagtulong
o paggawa sa mga aspekto kung saan
mayroon siyang personal na pananagutan
8.4. Nakalalahok sa isang proyekto o gawain sa
baranggay o mga sektor na may partikular na
EsP9TT-
pangangailangan
IIh-8.4
Hal. mga batang may kapansanan o mga
matatandang walang kumakalinga
IKATLONG MARKAHAN: Mga Kaugnay na Pagpapahalaga sa Paggawa
Pamantayang
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga pagpapahalagang kaugnay ng paggawa tungo sa pag-unlad ng sarili, kapwa at bansa
Pangnilalaman:
Pagpapahalaga sa
9. Katarungang Naipamamalas ng mag- Natutugunan ng mag-aaral Aking Daigdig
9.1. Nakikilala ang mga palatandaan ng EsP9KP-
Panlipunan aaral ang pag-unawa sa ang pangangailangan ng (Batayang Aklat)
katarungang panlipunan IIIc-9.1
konsepto ng katarungang kapwa o pamayanan sa IV. 2000. pp. 76-
panlipunan. mga angkop na 87.*
pagkakataon. Pagpapahalaga sa
9.2. Nakapagsusuri ng mga paglabag sa Aking Daigdig
EsP9KP-
katarungang panlipunan ng mga (Batayang Aklat)
IIIc-9.2
tagapamahala at mamamayan IV. 2000. pp. 83-
87.*
Pagpapahalaga sa
9.3. Napatutunayan na may pananagutan ang
EsP9KP- Aking Daigdig
bawat mamamayan na ibigay sa kapwa ang
IIId-9.3 (Batayang Aklat)
nararapat sa kanya
IV. 2000. p. 82.*
9.4. Natutugunan ang pangangailangan ng kapwa EsP9KP-
o pamayanan sa mga angkop na pagkakataon IIId-9.4
K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Mayo Pahina 9 ng 153
2016 *These materials are in textooks that have ben delivered to schools.
Learning Materials are uploaded at http://lrmds.deped.gov.ph/.
 PAMANTAYANG PAMANTAYAN
NILALAMAN MGA KASANAYANG PAMPAGKATUTO LEARNING
PANGNILALAMAN SA PAGGANAP CODE
(Content Standard) (Content Standard) (Performance Standard) ( Learning Competencies) MATERIALS

1. Pagpapahalaga
10. Kagalingan sa Naipamamalas ng mag- Nakatatapos ang mag-aaral sa Aking
Paggawa aaral ang kahalagahan ng ng isang gawain o produkto Daigdig
10.1. Natutukoy ang mga indikasyon na may
kagalingan sa paggawa na mayroong kalidad o EsP9KP- (Batayang
kalidad o kagalingan sa paggawaang isang
kagalingan sa paggawa. IIIg-10.1 Aklat) IV.
gawain o produkto
2000. p. 23.*
2. EASE EP III.
Modyul 10.
Pagpapahalaga sa
10.2. Nakabubuo ng mga hakbang upang
EsP9KP- Aking Daigdig
magkaroon ng kalidad o kagalingan sa
IIIg-10.2 (Batayang Aklat)
paggawa ang isang gawain o produkto
IV. 2000. p. 33.*
1. Pagpapahalaga
sa Aking
Daigdig
10.3. NaipaliLiwanag na kailangan ang kagalingan (Batayang
sa paggawa at paglilingkod upang maiangat EsP9KP- Aklat) IV.
ang sarili, mapaunlad ang ekonomiya ng IIIh-10.3 2000. pp. 28-
bansa at mapasalamatan ang Diyos sa mga 32.*
talentong Kanyang kaloob 2. EASE EP III.
Modyul 7.
Modyul 10.
Modyul 15.
1. Pagpapahalaga
sa Aking
10.4. Nakapagtatapos ng isang gawain o produkto Daigdig
EsP9KP-
na mayroong kalidad o kagalingan sa (Batayang
IIIh-10.4
paggawa Aklat) IV.
2000. p. 23.*
2. EASE EP III.
1. EASE EP III.
11. Kasipagan, Naipamamalas ng mag- Nakagagawa ang mag-aaral Modyul 6.
11.1. Natutukoy ang mga indikasyon ng taong
Pagpupunyagi, aaral ang pag-unawa sa ng mga hakbang upang EsP9KP- 2. INFED
masipag, nagpupunyagi sa paggawa,
Pagtitipid at Wastong kahalagahan ng mapanatili ang kasipagan IIIa-11.1 Modules. BALS.
nagtitipid at pinamamahalaan ang naimpok
Pamamahala sa kasipagan sa paggawa sa pag-aaral o takdang Kalusugan Ko’y
Naimpok gawain sa tahanan. Ibigay.

K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Mayo Pahina 10 ng 153

2016 *These materials are in textooks that have ben delivered to schools.
Learning Materials are uploaded at http://lrmds.deped.gov.ph/.
 PAMANTAYANG PAMANTAYAN
NILALAMAN MGA KASANAYANG PAMPAGKATUTO LEARNING
PANGNILALAMAN SA PAGGANAP CODE
(Content Standard) (Content Standard) (Performance Standard) ( Learning Competencies) MATERIALS

3. INFED
Modules. BALS.
Pamilya
Sandigan.
11.2. Nakagagawa ng journal ng mga gawaing EASE EP III.
EsP9KP- Modyul 13.
natapos nang pinaghandaan, ayon sa
IIIa-11.2
pamantayan at may motibasyon sa paggawa
1. Pagpapahalaga
sa Aking
Daigdig
(Batayang
Aklat) IV.
2000. pp. 144-
151.*
2. NFE
Accreditation
and
11.3. Napatutunayan na: Equivalency
a. Ang kasipagan na nakatuon sa disiplinado Learning
at produktibong gawain na naaayon sa Material.
itinakdang mithiin ay kailangan upang 2001. Kaya
EsP9KP-
umunlad ang sariling pagkatao, kapwa, Nating
IIIb-11.3
lipunan at bansa Makamit ang
b. Ang mga hirap, pagod at pagdurusa ay Lahat Kung
nadadaig ng pagpupunyagi tungo sa Tayo ay May
pagtupad ng itinakdang mithiin Disiplina.
3. EASE EP III.
Modyul 6.
4. INFED
Modules. BALS.
Kalusugan Ko’y
Ibigay.
5. INFED
Modules. BALS.
6. BALS Video.
Kaya Natin
K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Mayo Pahina 11 ng 153
2016 *These materials are in textooks that have ben delivered to schools.
Learning Materials are uploaded at http://lrmds.deped.gov.ph/.
 PAMANTAYANG PAMANTAYAN
NILALAMAN MGA KASANAYANG PAMPAGKATUTO LEARNING
PANGNILALAMAN SA PAGGANAP CODE
(Content Standard) (Content Standard) (Performance Standard) ( Learning Competencies) MATERIALS

Makamit Lahat
Kung Tayo ay
May Disiplina.
11.4. Nakagagawa ng Chart ng pagsunod sa
hakbang upang matupad ang itinakdang EsP9KP-
gawain nang may kasipagan at IIIb-11.4
pagpupunyagi
1. Pagpapahalaga
12. Pamamahala ng Naipamamalas ng mag- Natataya ng mag-aaral ang sa Aking Bansa
Paggamit ng Oras aaral ang kakayahan sa sariling kakayahan sa (Manwal ng
pamamahala ng pamamahala sa oras batay 12.1. NaipaliLiwanag ang kahalagahan ng EsP9KP- Guro) III.
paggamit ng oras. sa pagsasagawa ng mga pamamahala ng paggamit ng oras IIIe-12.1 2000. pp. 117-
gawain na nasa kanyang 121.*
iskedyul ng mga gawain. 2. EASE EP III.
Modyul 12.
12.2. Nakapagtatala sa journal ng mga EsP9KP- EASE EP III.
pagkakataong napamahalaan ang oras IIIe-12.2 Modyul 12.
1. Pagpapahalaga
sa Aking Bansa
12.3. Napatutunayang ang pamamahala ng oras ay (Manwal ng
kailangan sa kaayusan ng paggawa upang EsP9KP- Guro) III.
magampanan ang mga tungkulin nang may IIIf-12.3 2000. pp. 118-
prayoritisasyon (prioritization) 120.*
2. EASE EP III.
Modyul 12.
1. Pagpapahalaga
sa Aking Bansa
(Manwal ng
Guro) III.
12.4. Natataya ang sariling kakayahan sa
2000. pp. 120-
pamamahala sa oras batay sa pagsasagawa EsP9KP-
122.*
ng mga gawain na nasa kanyang iskedyul ng IIIf-12.4
2. EASE EP III.
mga gawain
Modyul 12.

K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Mayo Pahina 12 ng 153

2016 *These materials are in textooks that have ben delivered to schools.
Learning Materials are uploaded at http://lrmds.deped.gov.ph/.
 PAMANTAYANG PAMANTAYAN
NILALAMAN MGA KASANAYANG PAMPAGKATUTO LEARNING
PANGNILALAMAN SA PAGGANAP CODE
(Content Standard) (Content Standard) (Performance Standard) ( Learning Competencies) MATERIALS

IKAAPAT NA MARKAHAN: Mapanagutang Pagpaplano ng Kursong Akademiko o Teknikal-Bokasyonal, Sining at Isports, Negosyo o Hanapbuhay
Pamantayang Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa kahalagahan ng pagpaplano ng kursong akademiko o teknikal-bokasyonal o negosyo bilang
Pangnilalaman tugon sa hamon ng paggawa
13.1. Nakikilala ang mga pagbabago sa kanyang EASE EP III.
13. Mga Pansariling Naipamamalas ng mag- Nagtatakda ang mag-aaral talento, kakayahan at hilig (mula Baitang 7) Modyul 16.
EsP9PK-
Salik sa Pagpili ng aaral ang pag-unawa sa ng sariling tunguhin at naiuugnay ang mga ito sa pipiliing Modyul 17.
IVa-13.1
Tamang Kursong mga pansariling salik sa pagkatapos ng haiskul na kursong akademiko, teknikal-bokasyonal, Modyul 18.
Akademiko o pagpili ng tamang naaayon sa taglay na mga sining at palakasan o negosyo Modyul 19.
Teknikal- kursong akademiko o talento, pagpapahalaga, 1. Pagpapahalaga
Bokasyonal, Sining teknikal-bokasyonal, tunguhin at katayuang sa Aking Bansa
at Isports, Negosyo negosyo o hanapbuhay. ekonomiya. 13.2. Napagninilayan ang mga mahahalagang (Manwal ng
o Hanapbuhay hakbang na ginawa upang mapaunlad ang EsP9PK- Guro) IV.
kanyang talento at kakayahan ayon sa IVa-13.2 2000. pp. 148-
a. Talento kanyang hilig at mithiin 153.*
b. Kasanayan (skills) 2. EASE EP III.
c. Hilig Modyul 19.
d. Pagpapahalaga – 13.3. Napatutunayan na ang pagiging tugma ng EASE EP III.
(service to and mga personal na salik sa mga Modyul 16.
love of country) pangangailangan (requirements) sa napiling Modyul 17.
e. Katayuang kursong akademiko, teknikal-bokasyonal, Modyul 18.
EsP9PK-
pinansyal sining at isports o negosyo ay daan upang
IVb-13.3
f. Mithiin magkaroon ng makabuluhang hanapbuhay o
negosyo at matiyak ang pagiging produktibo
at pakikibahagi sa pagpapaunlad ng
ekonomiya ng bansa
13.4. Natutukoy ang kanyang mga paghahandang EASE EP III.
gagawin upang makamit ang piniling kursong Modyul 16.
akademiko, teknikal-bokasyonal, sining at EsP9PK- Modyul 17.
palakasan o negosyo (hal., pagkuha ng IVb-13.4 Modyul 18.
impormasyon at pag-unawa sa mga tracks sa
Senior High School)
14.1. NakapagpapaLiwanag ng kahalagahan ng EsP9PK-
14. Personal na Pahayag Naipamamalas ng mag- Nakabubuo ang mag-aaral Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay IVc-14.1
ng Misyon sa Buhay aaral ang pag-unawa sa ng Personal na Pahayag ng 14.2. Natutukoy ang mga hakbang sa pagbuo ng EsP9PK-
kahalagahan ng Personal Misyon sa Buhay. Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay IVc-14.2
na Pahayag ng Misyon sa 14.3. Nahihinuha na ang kanyang Personal na EsP9PK-
K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Mayo Pahina 13 ng 153
2016 *These materials are in textooks that have ben delivered to schools.
Learning Materials are uploaded at http://lrmds.deped.gov.ph/.
 PAMANTAYANG PAMANTAYAN
NILALAMAN MGA KASANAYANG PAMPAGKATUTO LEARNING
PANGNILALAMAN SA PAGGANAP CODE
(Content Standard) (Content Standard) (Performance Standard) ( Learning Competencies) MATERIALS
Buhay. Pahayag ng Misyon sa Buhay ay dapat na IVd-14.3
nagsasalamin ng kanyang pagiging
natatanging nilalang na nagpapasya at
kumikilos nang mapanagutan tungo sa
kabutihang panlahat
Pagpapahalaga sa
Aking Daigdig
14.4. Nakapagbubuo ng Personal na Pahayag ng EsP9PK-
(Batayang Aklat)
Misyon sa Buhay IVd-14.4
IV. 2000. pp. 286-
293.*
15.1. Natutukoy ang mga trabahong may mataas EsP9PK-
15. Mga Lokal at Global Naipamamalas ng mag- Nakabubuo ang mag-aaral na lokal at global na demand IVe-15.1
na Demand aaral ang kahalagahan ng ng profile ng mga Pagpapahalaga sa
15.2. Nakikilala ang mga mapamimiliang kursong
kaalaman sa mga lokal at trabahong mataas ang lokal Aking Daigdig
akademiko o teknikal-bokasyonal, negosyo o EsP9PK-
global na demand sa at global na demand na (Batayang Aklat)
hanapbuhay na angkop sa sariling talento, IVe-15.2
paggawa. angkop sa taglay na mga IV. 2000. pp. 210-
kakayahan at hilig
talento at kakayahan, hilig, 219.*
pagpapahalaga at mithiin. 15.3. Napatutunayan na makatutulong ang sapat
(updated and accurate) na impormasyon
tungkol sa mga trabahong kailangan sa
Pilipinas at sa ibang bansa upang mapili at EsP9PK-
mapaghandaan ang kursong akademiko o IVf-15.3
teknikal-bokasyonal na maaaring maging susi
ng sariling tagumpay at ng pag-unlad ng
ekonomiya ng bansa
15.4. Nakabubuo ng profile ng mga trabahong
mataas ang lokal at global na demand na EsP9PK-
angkop sa taglay na mga talento at IVf-15.4
kakayahan, pagpapahalaga at tunguhin
16.1. NaipaliLiwanag ang kahalagahan ng EASE EP III.
16. Paghahanda sa Naipamamalas ng mag- Nakapagpapasya ang mag- sistematikong pagpili ng kursong akademiko EsP9PK- Modyul 11.
Minimithing Uri ng aaral ang pag-unawa sa aaral ng kursong o teknikal-bokasyonal, negosyo o IVg-16.1 Modyul 16.
Pamumuhay kahalagahan ng pag-aaral akademiko o teknikal- hanapbuhay
sa paghahanda para sa bokasyonal, negosyo o 16.2. Nakapagsusuri ng pagkakatugma ng mga EASE EP III.
EsP9PK-
pagnenegosyo o hanapbuhay na ayon sa pansariling salik sa lokal at global na demand Modyul 11.
IVg-16.2
paghahanapbuhay. sariling kagustuhan at upang makabuo ng pasiya sa pipiliing Modyul 16.

K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Mayo Pahina 14 ng 153

2016 *These materials are in textooks that have ben delivered to schools.
Learning Materials are uploaded at http://lrmds.deped.gov.ph/.
 PAMANTAYANG PAMANTAYAN
NILALAMAN MGA KASANAYANG PAMPAGKATUTO LEARNING
PANGNILALAMAN SA PAGGANAP CODE
(Content Standard) (Content Standard) (Performance Standard) ( Learning Competencies) MATERIALS
angkop sa mga pansariling kursong akademiko o teknikal-bokasyonal,
salik at lokal at global na negosyo o hanapbuhay
demand. 16.3. Napangangatwiranan na: EASE EP III.
a. Mahalaga ang pagtutugma ng pansariling Modyul 11.
salik sa lokal at global na demand upang Modyul 16.
makamit ang mga itinakdang tunguhin
tungo sa pagpapaunlad ng sarili at
pakikibahagi sa lipunan EsP9PK-
b. Ang pagkamit ng mithiin sa buhay ay IVh-16.3
nagsisimula sa mabuting pagpili ng track
at stream sa senior high school bilang
paghahanda sa kurso o trabaho; ang
mabuting pagpili ay ginagamitan ng mga
hakbang sa paggawa ng mabuting pasya.
16.4. Nakapagpapasya ng kursong akademiko o EASE EP III.
teknikal-bokasyonal, negosyo o Modyul 11.
EsP9PK-
hanapbuhayna ayon sa sariling kagustuhan Modyul 16.
IVh-16.4
na angkop sa mga pansariling salik at lokal
at global na demand

K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Mayo Pahina 15 ng 153

2016 *These materials are in textooks that have ben delivered to schools.
Learning Materials are uploaded at http://lrmds.deped.gov.ph/.
 GLOSARI

antas ng kabuhayan pang-ekonomiyang katayuan

dedikasyon pag-uukol, pag-aalay, paghahandog ng oras o panahon, talino o anumang kakayahan para maisakatuparan ang isang gawain

dignidad pagiging kagalang-galang, may dangal at karangalan bilang isang tao

disaster risk management pangangasiwa ng paghahanda sa kapahamakan sa panahon ng kalamidad

etiko sa paggawa wastong pamantayan sa paggawa

experiential learning karanasan sa pagkatuto

kaisipang/kamalayang
pampamuhunan may kaalaman sa mga gawaing makadaragdag sa kabuhayan gaya ng pangangapital
(entrepreneurial spirit)
kamalayan (awareness) pagkakaroon ng kaalaman sa anumang bagay
kamalayang pansibiko
pagkakaroon ng kaalaman sa mga gawaing may kaugnayan sa pagpapabuti ng pamayanan o bansa
(civic consciousness)
karapatang pantao mga karapatang o bagay na dapat matamasa ng isang mamamayan

kasambahay kasama sa bahay o kapamilya kadalasan

katatagan ng loob
mapanindigan
(fortitude)
likas-kayang pag-unlad
tamang paggamit at pangangasiwa sa mga likas yaman at pag-iingat sa mga ito para sa pangangailangan ng susunod na henerasyon
(sustainable development)
magiliw malambing / malapit sa …

makabuluhan mahalaga , may pakinabang

makamtam matamo/ makuha

mapanagutan
(responsibility/ alam na may dapat gawin o kayang magawa nang may komitment
accountability)
mapanuring pag-iisip
may kakayahang magsuri at mapag-aralan muna ang isang bagay bago magpasiya
(critical thinking)
mapagbantay (vigilant) palaging handa, listo, maingat, mapagmatyag, pagiging matapang humarap o magsabi ng anuman para sa ikauunlad o ikabubuti

K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Mayo Pahina 16 ng 153

2016 *These materials are in textooks that have ben delivered to schools.
Learning Materials are uploaded at http://lrmds.deped.gov.ph/.
 GLOSARI

masinop matipid
masusi at matalinong
ginamit ang mga pamanatyan sa wastong pagpapasiya bago magdesisyon
pagpapasiya
mataimtim pormal at malalim na pagninilay
matalino/responsableng
mahusay na mamimili na ginagamit ang mga pamantayan sa pamimili at hindi napaloloko sa anumang bibilhin
mamimili
mulat nagising o natutuhan mula sa …

nilikha ng Diyos nilalang ng panginoon gaya ng kalikasan

pag-iimpok at matalinong
edukasyon o kaalaman sa pagsasanib ng pagtitipid habang napamamahalaan ang anumang yaman (likas man o gawa ng tao at puhunan )
pamamahala ng resources
pagiging produktibo pagiging kapakipakinabang – laging may nagagawa na ayon sa pinagkasunduan

Pagkabukas-isipan mabuting pagtanggap ng anumang mungakahi o puna na makatutulong sa anumang gawain para sa ikabubuti nito

pagkabukas-palad tumutulong nang walang alinlangan sa mga nangangailangan anumang panahon kalamidad o ...

pagkakaroon ng disiplina maayos na pagkilos na naayon sa pamantayan ng lipunang ginagalawan

pagkamahabagin pagkamaawain

pagkamahinahon nakapagtitimpi sa lahat ng pagkakataon, hindi agad-agad nagagalit o nabibigla

pagkamasigasig mapagpursigi o sinisikap gawin ang lahat ng makakaya

pagkamatapat ipinakikita ang pagiging totoo at hindi nagsisinungaing ; naniniwla sa katotohanan

tunay na bumubuo sa pagiging isang nilalang bunga ng pakikipagkapwa o pakikisalamuha sa iba na naipakikita sa pagkilos, pagsasalita at
pagkatao
pag-aksyon sa isang sitwasyon
paglinang pagpapaunlad
pagmamahal sa
kapwa/pagdama sa pagpapakita at paggawa ng mabuti sa kapwa at pakikiramay sa kapwa . hal. kung malungkot , kung masaya
damdamin ng iba
pagmamahal sa
pinaniniwalaan at pinaninindigan ang lahat ng bagay batay sa totong pangyayari o nangyayari at may ebidensya
katotohanan
pagpapamalas pagpapakita

K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Mayo Pahina 17 ng 153

2016 *These materials are in textooks that have ben delivered to schools.
Learning Materials are uploaded at http://lrmds.deped.gov.ph/.
 GLOSARI

pagpaparaya inuuna ang kapakanan ng iba kaysa sarili

pagtitiwala sa sarili aktibo, magiting na naipadarama ang damdamin, talento o kakayahan nang hindi nangingimi o nahihiya

pakikiangkop sa oras ng
kayang tumugon sa gitna ng mga hamon o problema sa ibat ibang pagkakataon
pangangailangan
pakikibahagi sa
pagtugon sa pangangailangan di lamang ng sariling bansa kundi ng buong daigdig
pandaigdigang pagkakaisa
pakikisalamuha pakikipag-ugnayan , paglahok sa mga gawain ng iba ng may kasanayang makiangkop

pampublikong kagamitan
pananakot, pang-aapi
pananalig sa Diyos
mga gamit para sa lahat na maaaring gamitin nang walang bayad
ang pananakit ng kapwa bata pisikal man o berbal ay isang anyo ng bullying, ang “bullying”, isang anyo ito ng paulit-ulit na pananakit o
pang-aapi sa isang bata o tao
paniniwala, pagtitiwala sa panginoon sa pamamagitan ng pagsunod sa kanyang mga kautusan para sa ibubuti ng lahat

pangangasiwa pamamahala

pangkat-etniko pangkat o grupo ng mga tao sa ibat ibang pamayanan na bumubuo sa bansa gaya ng mga Tagalog, Manobo, Ifugao

paninindigan sa kabutihan ipinaglalaban kung ano ang tama at mabuti

positibong pagkilala sa sarili magandang pagtingin at pagkakilala sa sarili na maaaring ipagmalaki at ibahagi sa kapwa
responsableng
tagapangalaga ng may komitment sa pangangasiwa ng kapaligiran para sa likas-tuluyang pag-unlad
kapaligiran
sensitibo nararamdaman ang pangangailangan o kailangang tugunan

talino potensyal o natatanging kaalaman o kasanayan

tinatamasa nakukuha , nagagawa

K to 12 Edukasyon sa Pagpapakatao Gabay Pangkurikulum Mayo Pahina 18 ng 153

2016 *These materials are in textooks that have ben delivered to schools.
Learning Materials are uploaded at http://lrmds.deped.gov.ph/.
 CODE BOOK LEGEND

Sample: EsP10PB-IIIg-12.1

REFERENCES

Borba, Michelle, Building Moral Intelligence, (USA: Jossey-Bass, 2001)

David, Isaacs, Character Building, A Guide for Parents and Teachers, (Ireland: Four Courts Press, 2001)

De Torre, Joseph M. Social Morals The Church Speaks on Society. 2nd ed. (Manila: Southeast Asean Science Foundation, 1987).

Department of Education, Culture and Sports, “Values Education Program Framework, The Seven Core and Corresponding Related Values,” in Values Education
for the Filipino: 1997 Revised Version of the DECS Values Education Program, (Pasig City: Department of Education, 1997)

Esteban, Esther, Education in Values: What, Why and for Whom, (Manila: Sinag-tala Publishers, Inc., 1989)

Landa, Jocano F., Notion of Value Filipino Culture, (Q.C.: Punlad Research House, 1992)

Landa, Jocano F., Teaching Beyond Content, (Q.C.: Great Books Trading, Inc., 1982)

Lickona, Thomas, Stages of Moral Reasoning Raising Good Children, (New York: Bantam Books, 1994)

Maritain, Jacques. The Person and the Common Good. (UK: University of Notre Dame Press, 1966).

Punzalan,Twila, An Evaluation of the Implementation of BEC Values Integration Program, (Manila: Philippine Normal University Center for Continuing
Education and Educational Leadership, 2006).

Ramirez, Veronica, The Six Core Moral Values, (Philippines: University of Asia and the Pacific, 2007).

Shahani, Leticia Ramos, A Values Handbook of the Moral Recovery Program, (Quezon City: Vibal Publishing House, Inc., 2003).
"Thomas Aquinas on the Common Good." Accessed October 2, 2013. http://www.hyoomik.com/aquinas/commongood.html.