Abra State Institute of Sciences and Technology

Bangued Campus, Bangued, Abra

Pagtuturo at Pagtataya sa Panitikan

SMF 20
Mary Joy M. Corpuz Gng. Genelyn B. Viloria

EPIKO
- Ito ay nagmula sa sinaunang salitang Griyego (Greek) na (epikos), at (epos) na
nangangahulugang "salita", "kuwento", o "tula". Ito ay mga tulang pasalaysay na
naglalarawan sa buhay at kabayanihan ng isang tao (partikular sa isang lalaki).
- Sa tradisyunal na kahulugan, ang isang epiko ay isang uri ng panulaan, na kilala rin
bilang panulaang epiko. Bagaman, sa makabagong katawagan, kadalasang napapalawig
ito sa ibang anyo ng sining, tulad ng sa teatrong epiko, mga pelikula, musika, nobela,
palabas sa telebisyon at kahit sa mga larong bidyo, kung saan may mga tema ang kwento
ng kadakilaan ng kabayanihan, katulad sa panulaang epiko.

KASAYSAYAN NG EPIKO
May mga aklat nang nalathala tungkol sa ibang mga anyo ng panitikang pagbigkas, tulad ng mga
bugtong, salawikain, awit, pabula, alamat at mito. Ngunit wala pang puspusang pag-aaral
tungkol sa mga epiko, ang pinakamataas na anyo ng panitikang pabigkas. At mahalaga ang mga
epiko di lamang bilang panitikan: ang mga ito’y makabuluhang dokumento rin ng ating lipunan
bago pa dumating ang pananampalatayang Muslim at Kristiyano.
May maidadagdag sila sa kakaunting tiyak na kaalaman natin tungkol sa sinaunang panahon ng
pambansang kasaysayan. Bukod dito, ang mga tekstong orihinal ay magagamit ding sanggunian
ng mga lingguwista para sa mga namamatay nang mga wikain.
May mga epikong walang tekstong orihinal, tulad ng Handiong ng Bikol, na bagamat siyang
pinakaunang naitala (bago pa taong 1867), ay nakasulat naman sa Kastila. Gayundin, ang
Darangen ng mga Maranao ay nasa Ingles, ang Indarapatra at Sulayman ng Magindanao ay nasa
Ingles, at ang bersyong ito’y pinag-aalinlangan pa ng kilalang iskolar na si E. Arsenio Manuel.
URI NG EPIKO
1. Oral Poetry
- mga sinaunang epiko na nabuo lamang sa pamamagitan ng pagkukuwento sa iba't ibang tao.
Oral Epic o World Folk Epic
- Ito ay mahahabang tula na iniuuri-uri batay sa haba ng palabas, konsepto, interes, at
kahalagahan. Ito ay ginagawa sa pamamagitan ng pagsasaulo at pagtanghal nito sa
entablado o sa harap ng maraming manonood.
2. Epyllion
- mas maiikling epiko kumpara sa Oral Poetry na nakilala noong Hellenistic Period dahil sa
taglay nitong tema. Bukod sa kabayanihan ay ipinapakiita rin dito ang pag-ibig at romansa.

MGA KATANGIAN NG EPIKO

1. Karamihan sa mga epiko ay may pamagat na nangangahulugan ng awit o himig o pag-
aawit o pagsasahimig, tulad ng Hudhud ng mga Ifugao, Guman ng mga Suban-on,
Darangen ng mga Magindanao at Maranao, Diawot ng mga Mansaka, Owaging, Ulaging,
Ulahingon, Ulahingan, ng mga Manobo (ang huling apat ay iba-ibang anyo lamang ng
iisang salita). Kung kaya nga’t natitiyak natin na ang mga epiko’y sadyang inaawit at
ang anyo nila ay umaayon sa panitikang pabigkas. Maraming mga elementong tulad ng
indayog (cadence) at timbang (symmetry), paralelismo, aliterasyon, pag-uulit ng mga
batayang salita, o mga tugma, na nakatutulong sa mang-aawit o manghihimig upang
maalaala niya ang mga taludtod.
2. Lahat ng mga epiko’y may kayariang en palier, alalaong baga’y ang pagkakasunod-sunod
ng mga episodyo. Kaugnay sa mga elementong nabanggit sa itaas ang kayariang ito, na
makikita di lamang sa mga taludtod kundi sa mga episodyo na rin. May mga pag-uulit
ng tagpo: ang pag-aalok ng hitso, pagbibihis, pagdiriwang sa mga kasalan. May
paralelismo din naman ng mga episodyo, tulad ng: kakalabanin ni Aliguyon si
Pumbakhayon, makikilala niya ang kapatid nito; mamamatay si Sandayo at hahanapin
siya ng kanyang kasintahan, mamatay ang kasintahan at hahanapin siya ni Sandayo.
3. Sa mga epiko’y karaniwang natutunghayan ang kahiwagaan: mga diwata o anito at mga
mabubuting espiritu. Gayundin ang mga elemento, lalo na ang hangin, ang mga hayop at
mga bungang-kahoy, lalo na ang nganga, at iba pang bagay na may mahiwagang
kapangyarihan ang tumutulong sa bida upang maisakatuparan niya ang kanyang mga di-
pangkaraniwang gawain. Sa kabilang dako, inilalarawan ng mga epiko ang mga lipunang
lumikha sa kanila. Sinasalamin nila ang isang lipunang pantribo, bago dumating ang mga
Muslim (1380) at mga Kastila (1521). Kasangkapan ang mga epiko sa paglilipat sa
susunod na salinlahi ng mg sinaunang kaugalian at karunungang pantribo.
4. Isa pa ring katangiang mapapansin sa mga epiko ang pagkakaroon nila ng maraming
bersiyon at ang pagdami ng kanilang mga episodyo. Mauugat ang una sa tradisyong
 pabigkas ng mga epiko. Sa pagdaraan ng mga araw at ng mga salinlahi, nalilimutan ng
isang mang-aawit o manghihimig ang ilang mga detalye, at kung minsa’y ang mga
episodyo na rin ng epiko. Sa ganitong pangyayari, kailangang lumikha siya ng ibang
mga detalye o episodyo.

Mga Estratehiya
1. Role Playing - Inilalagay ang mga mag-aaral sa isang sitwasyon na maaaring mangyari sa
tunay na buhay. Ang grupo ay bubuo ng mga dayalogo buhat sa isang sitwasyong
ibibigay ng guro o mapagkakasunduan ng klase.

2. Sociodrama- Tinatawag na creative dramatics. Pagpapaabot sa highlight ng mga

karanasan sa pagkatuto sa pamagitan ng pantomime iskit o maikling drama. Nauukol sa
sitwasyon tungo sa paghahanap ng solusyon sa suliranin.

3. CALL (Calculator-Assisted Language Learning)

- Nagpapalawak ng talasalitaan
- Pagkilala sa mga salitang ugat na ginagamit sa pandiwa

4. Picture Power
- Mula sa larawan bubuo ang kalse ng kwento
- Ibabatay ang usapan/ dayalogo
- Tagpuan
- Katangian ng mga tauahan na nakikita sa larawan

5. Roundtable Discussion
- Maaaring buuin ng tatlo hanggang limang mag-aaral
- Bawat kasapi ay handa sa impormasyong pinag-uusapan
- Maaaring gawin ang talakayan na sabay-sabay kung hahatiin ang klase sa maliliit na
pangkat.