Pinal Na Burador, Leksikograpiya, E-Eedit Pa To!!!

Robregado. Jonathan F.
Leksikograpiya
ABF 3-2 Prop. Emelinda Layos

Medical Toxicology
Ano ang Medical Toxicology?
Ayon sa American College of Medical Toxicology (w.p.), medical Toxicology is a field of
medicine dedicated to the evaluation and treatment of poisoned and envenomated
patients. This also includes adverse health effects of medications, occupational and
environmental toxins, and biological agents.
Medical adj. - pertaining or relating to the art or profession of healing or those who
practice it.
Toxicology (n.) - 1815, from French toxicologie (1812), from Latinized form of
Greek toxikon "arrow poison" (see toxic) + -logia (see -logy).
Related: Toxicological; toxicologist.
Pagbuo ng bagong katawagan sa Medical Toxicology
Kahulugan - Ang Surigain Malalason ay isang larangan ng medesina na nakatuon sa
pagsusuri at pagagamot ng nalason ng mga pasyente. Kasama rin ditto ang pagtukoy
sa maaaring maging malalang epekto ng mga gamot, okupasyu nal, lasong
pangkaliskasan, at mga bayolohikal na sangkap.
Nabuong bagong katawagan:
Surigain Malalason
(pandiwa)
/su.ri.ga.in/ /ma.la.la.son/
Robregado. Jonathan F. Leksikograpiya

Etimolohiya ng nabuong bagong katawagan:
Suri – nanggaling sa huling letra ng salitang Filipino na suriin. Ginamit ito upang
magbigay tangi sa puno ng pag-aaral ng toksikolohiya at magsuri sa usapin ng
pagkalason at paggamot.
Ga - naggaling sa unang letra ng salitang Filipino na gamot. Ginamit upang magbigay
tangi sa usapin ng gamot at paggamot na nakaangkla sa etimolohiya ng salitang
medisina.
In - ginamit bilang hulapi. Ayon kay Paglinawan 2014, ito ay maaaring idugtong sa mga
salitang ugat na nagtataglay ng kahulugan ng paghanap o pagsaliksik ng ano man.
Gaya ng gingawa sa larangan ng medical toxicology.
Malalason- nanggaling sa salitang Filipino. Ginamit ito gaya ng nakasanayang
paggamit na dito ng mga Pilipino. Ang pagbibigay tangi sa pangyayari kapag ang isang
indibidwal ay nakainom o nakatanggap ng lason.
Leksikal na mga katawagan sa Medical Toxicology
(Surigain Malalason)
1. Absorption- the taking up of a chemical into the body either orally, through
inhalation or via skin exposure.


Etimolohiya: 1590s, "a swallowing up" (now obsolete), from
Latin absorptionem (nominative absorptio) "a swallowing," noun of action from past-
participle stem of absorbere "swallow up".
Nabuong Salita:
Dawatin
(pang.)
/da.wa.tin/
- Ang pagtanggap ng isang tao ng kemikal sa kanyang katawan sa pamamagitan
ng pag-inom, paglanghap o kaya’y sa pagkalantad ng balat.
Etimolohiya:
Dawat – nanggaling sa salitang bisaya na sa salitanng Filipino ay pagtanggap. Ginamit
ito upang magbigay tangi sa etimolohiya ng salitang absorption na “a swallowing up”.
In- ginamit bilang hulapi. Ayon kay Paglinawan 2014, gingamit ang in sa mga salitang
ugat na nagkakahulugán ng pagtanggap ng ano man. Gaya ng kemika na natatanggap
ng katawan ng tao.
2. Compound- in chemestry, the combination of two or more different elements in
definite proportions which, when combined acquire different propoertions than
the original elements.


Etimolohiya:Compound - late 14c., compounen, "to put together, to mix, to combine; to
join, couple together," from Old French compondre, componre "arrange, direct," and
directly from Latin componere "to put together," from com "with, together.
Nabuong Salita:
Maghaogdungan
(pang.)
/mag.ha.og.du.ngan/
- Ang pagsasama ng dalawa o higit pang mga elemento na mayroong eksaktong
sukat kung saan sa proseso ng pagsasama ay nakatatanggap ng ibang
katangian kaysa sa orihinal na elemento.
Etimolohiya:
Mag – ginamit bilang unlapi. Ayon kay Paglinawan 2014, ito ay isang pangwatas na
nagkakahulugan ng mga kilos na pagpaparami o pagpapalabis. Gaya ng nangyayari
kapag nagsama ang dalwang elemento.
Haog – nanggaling sa salitang bisaya na sa salitang Ingles ay mix. Ginamit ito upang
bigyang tangi ang sistema ng paghahalo sa etimolohiya ng salitang compound.
Dungan – nanggaling sa salitang bisaya na sa salitang Ingles ay together. Ginamit ito
upang bigyang tangi ang sistema ng pagsasama-sama na nasa etimolohiya ng salitang
compound.

3. Specimen - Specifically selected portion of any substance, material, organism
(specifically tissue, blood, urine or faeces) or environmental medium assumed to
be representative of the parent substance etc. at the time it is taken for the
purpose of diagnosis, identification, study or demonstration.
Etimolohiya: 1610s, "pattern, model," from Latin specimen "indication, mark, example,
sign, evidence; that by which a thing is known, means of knowing," from specere "to
look at".
Nabuong Salita:
Tanawa-sundanan
(pang.)
/ta.na.wa/ /sun.da.nan/
- Isang tiyak na bahagi ng ano mang sangkap, materyal, organismo (lalo na ang
tisyu, dugo, ihi, o dumi) o maaaring sangkap na nagmula sa kalikasan na
maitatagni sa pinanggalingan nitong orihinal na sangkap na sa mga oras ng
pagkuha ay may layuning magsuri, kumilala, mag-aral o magpakilala.
Etimolohiya:
Tanawa - nanggaling sa salitang bisaya na sa salitang Ingles ay “to look”. Ginamit
upang bigyang tangi ang gawi ng paghahanap gamit ang specimen.
Sundanan - nanggaling sa salitang bisaya na sa salitang Ingles ay pattern. Ginamit
upang bigyang tangi ang gawi ng paghahanap ng pattern gamit ang specimen.
4. Chronic Toxicity- Effects which persist over a long period of time whether or not
they occur immediately upon exposure or are delayed
Etimolohiya: Chronic Toxicity - early 15c., cronik, of diseases, "lasting a long time,"
from Old French chronique and directly from Latin chronicus, from Greek khronikos "of
time, concerning time," from khronos "time".
Nabuong Salita:
Dugatad Makahilo
(pang.)
/du.ga.tad/ /ma.ka.hi.lo/
- Isang uri ng epekto na tumatagal ng mahabang oras, na maaaring lumabas agad
sa proseso ng pagkakalantad o maaari din namang maantala.
Etymolohiya:
Duga - nanggalling sa salitang bisaya na ang ibig sabihin sa salitang Filipino ay
matagal. Ginamit upang bigyang tangi ang haba ng tagal ng pagkakalantad ng isang
nakalalasong kemikal.
Tad – nagggaling sa huling letra ng salitang pagkakalantad. Ginamit upang magbigay
tangi sa usapin ng pagkakalantad ng nakalalasong kemikal.


Makahilo – naggaling sa salitang bisaya na lason o pagkalason. Ginamit upang
magbigay tangi sa usapin ng lason sa salitang Chronic Toxicity.
5. Carcinogen (n.) - a chemical substance or other agent that causes cancer.
Etimolohiya: ("cancer-causing substance,": bagay na nakakapagdulot ng cancer)1853,
from carcinoma "malignant tumor, cancer" + -gen.
Nabuong Salita:
Maglabtanghikan
(pang.)
/mag.lab.tang.hi.kan/
- Isang kemikal na sangkap o ibang uri ng sangkap na nagkakapagdulot ng
kanser.
Etimolohiya:
Mag – ginamit bilang unlapi. Ayon kay Paglinawan 2014, ito ay isang pawatas na
nagsasaad ng nagkakahulugan ng pagkilos o paggalaw na ginagawa sa iba.
Labtang – nanggaling sa salitang bisaya na sa salitang Ingles ay substance.
Hi - nanggaling sa huling mga letra ng salitang Filipino na sanhi na sa Ingles ay Cause.
Kan - nanggaling sa unang mga letra ng salitang Filino na kanser na sa salitang Ingles
ay canser.

6. Abortifacient (n.)- Substance causes pregnancy to end prematurely and causes
an abortion.
Etimolohiya: Abortifacient ("that which causes miscarriage") and adjective ("producing
abortion"), from Latin abortus). Abort (v.) ("to miscarry in giving birth," from
Latin abortus, past participle of aboriri "to miscarry, be aborted, fail, disappear, pass
away," a compound word used in Latin for deaths, miscarriages, sunsets, etc) Facient
- (facientem "making," related to facere "to make, do" (from PIE root *dhe- "to set, put").
Nabuong Salita:
Labtanghibilig
(pang.)
/lab.tang.hi.bi.lig/
- Isang sangkap na nagiging sanhi ng maagang pangangnanak o tuluyang
pagkamatay ng sangol sa sinapupunan.
Etimolohiya:
Labtang – nanggaling sa salitang bisaya na ang ibig sabihin sa salitang Ingles ay
substance.
Hi - nanggaling sa huling dalawang letra sa salitang sanhi o cause sa salitang Ingles.
Bilig - nanggaling sa salitang Filipino para sa fetus. Ginamit upang magbigay tangi sa
mawawalang buhay kapag ginamit ang sangkap na abortifacient.

7. Embryotoxicity - The potential of a substance to induce adverse effects in
progeny in the first period of pregnancy between conception and the fetal stage
Etimolohiya: Embryo ("fetus in utero at an early stage of development," mid-14c., from
Medieval Latin embryo, properly embryon, from Greek embryon "a young one," in
Homer, "young animal," later, "fruit of the womb," literally "that which grows," from
assimilated form of en "in" (from PIE root *en "in") + bryein "to swell, be full."). Toxicity
(state of being toxic," 1880, from toxic + -ity.)
Nabuong Salita:
Labtabanan Biligson
(pang.)
/lab.ta.ba.nan/ /bi.lig.son/
- Ang potensyal ng isang sangkap na tumanggap ng anumang masamang epekto
mula sa unang yugto ng pagbubuntis o sa pagitang ng paglilihi hangggang sa
paglabas ng sanggol.
Etimolohiya:
Labta – nanggaling unang mga letra ng salitang bisaya na labtang na ang ibig sabihin
sa salitang FIlipino ay sangkap.
Banan - nanggaling sa huling mga letra mula sa salitang labanan.


Bilig - nanggaling sa salitang Filipino na sa Ingles ay fetus.
Son - nanggaling sa huling mga letra ng salitang pagkalason na sa Ingles ay toxicity.
8. Bioassay- A test for measuring the toxicity of an agent by exposing laboratory
animals to the agent and observing the effects.
Etimolohiya: bio- (word-forming element, especially in scientific compounds, meaning
"life. Assay v. (c. 1300, "to try, endeavor, strive; test the quality of," from Anglo-
French assaier, from assai (n.), from Old French assai, variant of essai "trial"
(see essay (n).
Nabuong Salita:
Magsulayhaysonin
(pandiwa)
/mag.su.lay.hay.so.nin/
- Isang uri ng pagsusuri kung saan tinitingan ang lawak ng bisa ng isang lason sa
pamamagitan ng pagbibigay nito sa mga hayop ng panglaboratoryo at
oobserbahan kung ano ang mga maaaring lumbas na mga epekto.
Etimolohiya:
Mag – ginamit bilang unlapi. Ayon kay Paglinawan 2014, ito ay isang pawatas
nagkakahulugan ng pagkilos o paggalaw na ginagawa sa iba.


Sulay - nanggaling sa salitang bisaya na sa Ingles ay test. Ginamit upang bigyang tangi
ang kahulugan ng salitang assay.
Hay – nanggaling sa huling mga letra sa salitang buhay bilang pagpapakahulugan sa
aspeto ng buhay sa salitang bio.
Son – nangggaling sa huling mga letra sa salitang lason bilang pagbibigay tangi sa
aspeto ng pagkalason sa salitang biosassay.
In – ginamit bilang hulapi. Ayon kay Paglinawan 2014, ito ay maaaring ilagay sa isang
salitang ugat na nagpapakuhulugan sa pananaliksik, pagsasaliksik ng ano man.
9. Causation - In toxicology, the action of causing or producing an effect as a
result of ingestion, inhalation, dermal absorption or other exposure route to a
toxic substance.
Etimolohiya: causation (n.) 1640s, "act of causing or producing," noun of action
from cause (v.).
(Nabuong Salita:
Mahimoin
(pang.)
/ma.hi.mo.sin/
- Sa larangan ng Toxicology, ito ay isang aksyon na nagreresulta o nagluluwal ng
epekto ng dahil lta na paglunok, pag-singhot, pagtanggap gamit ang balat o ang
iba pang pagkakaroon ng pasukan ng mga nakalasong sangkap.


Etimolohiya:
Ma - ginamit bilang unlapi. Ayon kay Paglinawan 2014, ginagamit ang ma sa mga
pangwatas na nagbabadya ng mga kasakunaang hindi sinasadya na nangyayari sa
katawan ng sino man.
Himo - nanggaling sa salitang bisaya na ang ibig sabihin sa Filipino ay paggawa
In - ginamit bilang hulapi. Ayon kay Paglinawan 2014, ang in ay maaaring idugtong sa
mga salitang ugat na nagkakahulugán ng pagkain o pag-inom ng ano man na
ginaganap ng sarili, ay binabaybay.
10.Distribution - Movement of a toxic agent throughout the organ systems of the
body (e. g., the liver, kidney, bone, fat and central nervous system). The rate of
distribution is usually determined by the blood flow through the organ and the
ability of the chemical to pass through the cell membranes of the various
tissues.
Etimolohiya: distribution (n.) mid-14c., distribucioun, "act of dividing or parceling out,"
from Old French distribution (13c.).
Nabuong Salita:
Gawahinon
(pandiwa)
/ga.wa.hi.non/

- Ang paggalaw ng mga nakakalasong kemikal sa iba’t ibang bahagi ng lamang
loob ng tao. Kalimitan ang bilis ng paghahatihati ay dahil sa daloy ng dugo mula
sa mga laman loob at ang kakayahan ng isang kekimikal na lumusot sa selula
membrane ng ibat-ibang tisyu.
Etimolohiya:
Gawa - nanggaling sa salitang Filipino na sa Ingles ay act.
Bahinon - nanggaling sa salitang bisaya na sa salitang Filipino ay paghahati. Ginamit
upang bigyang tangi ang proseso ng paghahati sa etimolohiya ng salitang distribution.
11.Dosage - The measured amount of a chemical that is administered at one time,
or that an organism is exposed to in a defined period of time.
Etimolohiya: Dosage (n.) 1867 in chemistry; 1874 in medicine, "act or practice of
administering medication in doses," especially in reference to the size; see dose + -age,
perhaps on model of French dosage (1812).
Nabuong Salita:
Sukagay Gamotan
(pang.)
/su.ka.gay/-/ga.mo.tan/

- Ang sukat na dami ng kemikal na ibinibigay paisa-isa o ang pagkalantad ng
isang organismo sa isang espisipikong oras.
Etimolohiya:
Suka – nanggaling sa salitang Filipino na sukat tinangal lamang ang letrang t upang
madulas na maidugtong sa susunod na salita
Gay – nangggaling huling mga letra salitang FIlipino na bigay. Ginamit upang magbigay
tangi sa etimolohiya ng salitag administered na mayroong kinalaan sa pagbibigay ng
gamot.
Gamot – nanggaling sa salitang Filipino. Ginamit upang bigyang tangi ang isang bagay
na binibiagy sa isang tao na mayroong sakit.
An – ginamit bilang hulapi. Ayon kay Paglinawan 2014, ito ay iisang pawatas na
maaaring magsaad ng pagbibigay o pagkuha ngg ano man kailan ma’t ito’y tiyak.
12.Extrapolation - The process of estimating unknown values from known values.
Etimolohiya: extrapolation (n.) "an approximate calculation made by inferring unknown
values from trends in the known data," 1867, noun of action from extrapolate by analogy
of interpolation.
Nabuong Salita:
Prosintantiya
(pandiwa)

/pro.sin.tan.ti.ya/
- Ang proseso ng pagta-tantiya ng mga mga hindi kilalang pag-aaral patungo sa
mga kilala nang pag-aaral.
Etimolohiya:
Pros – nanggaling sa unang nga letra ng salitang proseso, pintutol upang madulas na
mailagay ang gitlapi na magdudugtong sa huling parte ng salita.
In - isang gitlapi na ginamit upang maigmdugtong ang hiling salita.
Tantiya - nanggaling sa salitang Filipino na sa salitang Ingles ay estimate. Ginamit
upang bigyang tangi ang gawi ng pagtatantiya sa kahulugan ng salitang extrapolation.
13. Pharmacokinetics - Process of the uptake of drugs by the body,
the biotransformation they undergo, the distribution of the drugs and their
metabolites in the tissues, and the elimination of the drugs and their metabolites
from the body.
Etimolohiya: pharmacokinetics (n.) "the branch of pharmacology concerned with the
movement of drugs within the body," 1960, from pharmaco- + kinetic. Pharmaco (word-
forming element meaning "drug, medicine," also "poison," from Latinized form of
Greek pharmakon "drug, poison" ). Kinetic (relating to muscular motion," 1841, from
Greek kinetikos "moving, putting in motion," from kinetos "moved," verbal adjective
of kinein "to move" (from PIE root *keie- "to set in motion").


Nabuong Salita:
Paglaumlawas
(pang.)
/pag.la.um.la.was/
- Isang proseso kung saan tinatanggap ng katawan ang isang droga, ang
bayotransporasyong pinagdadaanan nito, ang pagkakahati ng mga droga at
metabolayts sa tisyu, at ang paglabas ng mga droga at metabolayts na ito sa
katawan.
Etimolohiya:
Pag- naggaling sa unang letra ng salitang pagtanggap. Ginamit upang bigyang tangi
ang usapin ng pagtanggap ng droga sa proseso ng pharmokinetics.
La - unang mga letra sa salitang lason bilang pagbibigay tangi presensya ng lason o
drugs sa kahulugan ng pharmoinetics.
Um – ginamit bilang gitlapi. Ayon kay Paglinawan 2014, isa itong anyong um na
maaaring tumukoy sa pagsusulit ng pagbabago ng katawan ng tao o hayop.
Law - huling mga letra sa salitang galaw. Ginamit upang magbigay tangi sa paggalwa
ng nakakalasong kemikal na nasa kahulugan ng salitang pharmacokinetics.
As – huling letra ng salitang Filipino na paglabas. Ginamit upang bigayang tangi ang
usapi ng nangyayari sa isang droga kapag ito ay ntapos na sa proseso ng
pharmokinetics.

14. Potentiation - The process by which the addition of one agent, which by itself
has no toxic effect, increases the toxicity of another agent when exposure to
both agents occurs simultaneously.
Etimolohiya: potentiate (v.) "Endow with power," 1817 (Coleridge), from
Latin potentia "power, might, force" (from potis "powerful, able, capable; possible," from
PIE root *poti- "powerful; lord") + -ate (2) on model of German potenzieren. Specifically
as "increase the effect of" (a drug, etc.) by 1917. -Ion word-forming element attached to
verbs, making nouns of state, condition, or action, from French -ion or directly from
Latin -ionem (nominative -ion, genitive -ionis), common suffix forming abstract nouns
from verbs.
Nabuong Salita:
Ipangpamaagi
(pandiwa)
/i.pang.pa.ma.a.gi/
- Ang proseso kung saan ang pagdaragdag ng isang sangkap sa aspetong pang-
isahan ay walang nakakalasong resulta, samantalang tumataas naman ang
tiyansa ng pagkabuo ng nakalalasong epekto kapag ang ibang sangkap ay
nagkaroon ng pagkakalantad sa parehong sangkap sa magkasabay na
pangyayari.
Etimolohiya:

I – ginamit bilang unlapi. Ayon kay Paglinawan 2014, maaariong idugtong sa mga
salitang ugat na nagsusulit ng̃ pagpupunlâ ó pagtataním ng̃ anó man kailan ma’t
ipinangtitiyák. Ginamit ito bilang pagbibigay tangi sa saitang addition sa kahulugan ng
salitang potentiation
Pang – nanggaling sa pangitnang mga letra ng salitang kapangyarihan. Hinugot ang
pang upang maging madulas ang pagdudgtong sa pangalwang salita na pamaagi.
Gagundin ginamit ito bilang pagbibigay tangi sa salitang power na kahulugan ng
etimolohiya ng salitang potentiate.
b nanggaling sa salitang bisaya para sa proseso. Ginamit bilang pagbibigay tangi sa
salitang proseso na nasa kahulugan ng salitang potentiation.
15. Immunoassays - a biochemical test that measures the presence or
concentration of a substance in solutions that frequently contain a complex
mixture of substances.
Etimolohiya: Immuno- a combining form representing immune or immunity in
compound words. Assay- assay (v.)c. 1300, "to try, endeavor, strive; test the quality of,"
from Anglo-French assaier, from assai (n.), from Old French assai, variant
of essai "trial" (see essay (n.). Related: Assayed; assaying.
Nabuong Salita:
Kalasagang Panukat
(pandiwa)

/ka.la.sa.gang/ /pa.nu.kat/
- Isang pagsusulit na biokemikal na sinusukat ang presensya o konsentrasyon ng
isang sangkap sa isang mikstyur na kadalasaan ay naglalaman pa ng mas
kompilkadong mikstyur ng iba pang sangkap.
Etimolohiya:
Kalasag - ginamit ang saitang Filipino na kalasag biilang pagbibigay tangi sa
etimolohiya ng salitang immuno na may kahulugan na immune o immunity.
Ang - ginamit bilang hulapi sa salitang kalasag upang maging mas madulas ang
pagbasa nito kasama ang pangalawang salita na panukat.
Panukat - ginamit ang salitang Filipino napanukat bilang pagbibigay tangi sa salitang
measure sa kahulugan ng salitang immunoassay.
16. Hydrolysis - Chemical reaction of a substance with water, usually resulting in
the formation of one or more new compounds.
Etimolohiya: hydrolysis (n.) "chemical decomposition by water," 1879, formed in
English from hydro- + Greek lysis "a loosening, a dissolution," from lyein "to loosen,
dissolve" (from PIE root *leu- "to loosen, divide, cut apart"). Related: Hydrolitic (1875).
Nabuong Salita:
Tubikalbuksyon
(pang.)

/tu.bi.kal.buk.syon/
- Ang pagkakaroon ng kemikal na reaksyon sa isang sangkap na may halong tubig
na kadalasan ay nagreresulta sa pagkakabuo ng mas maraming bagong
kompawnds.
Etimolohiya:
Tub - unang letra ng salitang Filipino na tubig, ginamit upang magbigay tangi sa
sangkap ng tubig na nagreresukta ng kemikal na reaksyon.
I - isang anyo na nagsusulit ng pagpupunla, pagtatanim ng ano man kalian ma’t
ipinagtitiyak.
Kal - huling mga letra sa salitang Filipino na kemikal na ginamit upang magbigay tangi
sa presensya ng usaping kemikal sa etymolohiya ng salitang hydrolysis.
Bu - kabilang sa mga huling letra ng saltang Filipino na pagkabuo. Ginamit ito upang
magbigay tangi sa usapin ng pagkabuo ng mas maraaingkompawnds sa kahulugan ng
salitang hydrolysis.
Ksyon - huling letra sa salitang Filipino na reaksyon. Ginamit upang magbigay tangi sa
usapin ng pagkakaroon ng kemikal na reaksyon sa kahulugan ng salitang hydrolysis.
17. Poison - a substance that through its chemical action usually kills, injures, or
impairs an organism.

Etimolohiya: poison (n.) c. 1200, poisoun, "a deadly potion or substance," also
figuratively, "spiritually corrupting ideas; evil intentions," from Old
French poison, puison.
Nabuong Salita:
Sangtahiloin
(pang.)
/sang.ta.hi.lo.in/
- Isang sangkap kung saan kapag ito ay dumaan sa proseso ng kemikal na
aksyon ay kadalsang nakakamatay, nakakasakit, o nagdudulot ng kasamaan sa
organ ng isang indibidwal.
Etimolohiya:
Sang – nanggaling sa salitang Filipino na sangkap na ginamit bilang pagbibigay tangi
sa salitang sangkap.
Ta – nanggaling sa mga huling letra sa salitang Filipino na nakamamatay bilang
pagbibigay tangi sa aspeto ng epekto ng isang lason sakatawan ng tao.
Hilo – nanggaling sa huling mga letra ng salitang bisaya na hiloan na ang ibig sabiohin
sa salitang Filipino ay pagkalason o lason.
In – isang anyong in na ginamit bulang hulapi upang magbigay tangi sa aspeto ng lason
bilang isang bagay na iniinom.


.
18. Toxic - containing or being poisonous material especially when capable of
causing death or serious debilitation.
Etimolohiya: toxic (adj.)1660s, from French toxique and directly from Late
Latin toxicus "poisoned," from Latin toxicum "poison”.
Nabuong Salita:
Igdalainlayan
(pang.)
/ig.da.la.in.la.yan/
- Ang katangian ng isang material na nakalalason na nagreresulta sa kamatayan o
seryosong pagduduwal.
Etimolohiya:
Igda – nanggaling sa unang mga letra ng salitang bisaya na igdadapat na ang ibig
sabohin sa salitang Ingles ay material.
In- anyong in na gimamit bilang gitlapi na kadalasang gingamit sa mg̃a salitâng ugát na
nagkakahulugán ng̃ pagtanggáp ng̃ anó man gaya ng toxic.
Lala – nanggaling sa panggitnang letra ng salitang Filipino na nakalalason.
Yan – nanggaling sa huling mga letra ng salitang kamatayan na sa salitang Ingles ay
death.

19. Toxicity - Capacity to cause injury to a living organism defined with reference to
the quantity of substance administered or absorbed.
Etimolohiya: "state of being toxic," 1880, from toxic + -ity. 660s, from
French toxique and directly from Late Latin toxicus "poisoned”. Roughly, the word
-ity usually means the quality of being what the adjective describes.
Nabuong Salita:
Kalagasonin
(pang.)
/ka.la.ga.so.nin/
- Ang kapasidad na makapaminsla sa isang buhay na organismo dahil sa dami ng
sangkap na niriseta o kusang natanggap.
Etimolohiya:
Kalaga – nanggaling sa unamg mga letra ng sallitang Filipino na kalagayan na sa
salitang Ingles ay state.
Son – nanggaling sa huling mga letra ng salitang Filipino na nalason na sa ingles ay
poisoned. Aang salitang poisoned ay litaw sa etimolohiya ng saliang toxic.
In – isang anyong gingamit sa mga salitang ugat na nagkakahulugáa ng pagtanggap ng
ano man gaya ng toxic na sinasabing maaaring niriseta o kusang natanggap.


20. Acute effect - Effect of finite duration occurring rapidly (usually in the first 24 h or
up to 14 d) following a single dose or short exposure to a substance or radiation.
Etimolohiya: Acute (adj.) late 14c., originally of fevers and diseases, "coming quickly
to a crisis" (opposed to chronic). Effect (n.) mid-14c., "execution or completion (of an
act)," from Old French efet (13c., Modern French effet) "result, execution, completion,
ending," from Latin effectus "accomplishment, performance," from past participle stem
of efficere "work out, accomplish," from assimilated form of ex "out" (see ex-) +
combining form of facere "to make, to do" (from PIE root *dhe- "to set, put").
Nabuong Salita:
Maikumoras
(pang.)
/ma.i.ku.mo.ras/
- Isang uri ng epekto na tumatagal ng maikling oras sa mabilis na mabilis na
pangyayari (kadalasan sa loob ng dalawamput apat na oras o labing apat na
aras) kasunod ng isang dosis o maikling panahon ng pagkakalantad sa isang
sangkap o radyasyon.
Etimolohiya:
Maik – nanggaling sa salitang Filipino na maikli. Ginamit upan gmagbigay tangi sa
usapin ng acute effect.
Um – isang uri ng panlapi. Ginamit bilang gitlapi sa nabuong salita.


Oras – nanggaling sa salitang Filipino na oras. Ginamit bilang pagbibigay tangi sa haba
ng panahon ng nangyayaring epekto.
21. Adaptation- Process by which an organism stabilizes its physiological condition
after an environmental change.
Etimolohiya: adaptation (n.) c. 1600, "action of adapting (something to something else),"
from French adaptation, from Late Latin adaptationem (nominative adaptatio), noun of
action from past-participle stem of adaptare "to adjust," from ad "to" (see ad-)
+ aptare "to join," from aptus "fitted".
Nabuong Salita:
Pagpayarian
(pang.)
/pag.pa.ya.ri.an/
- Isang proseso kung saan ang isang organismo ay pinapatatag ang kaniyang
pisyolohikal na kondisyon pagkatapos ang isang pagbabago sa kalikasan.
Etimolohiya:
Pagpa – nanggaling sa salitang bisaya na pagpaigo na sa saltiang Ingles ay
adaption.
Yari – nanggaling sa huling mg aletra ng salitang pangyayari na ginamit upang
bigyang tangi sa adaptasyon bilang isang uri ng pangyayari.


An- uri ng isang panlapi. Ginamit bilang hulapi sa nabuong salita.
22. Addiction- Surrender and devotion to the regular use of a medicinal or
pleasurable substance for the sake of relief, comfort, stimulation, or exhilaration
which it affords; often with craving when the drug is absent.
Etimolohiya: addict (n.)"one given over to some practice," 1909, first in reference to
morphine, from addict (v.). addict (v.)1530s (implied in addicted) "to devote or give up
(oneself) to a habit or occupation.”
Nabuong Salita:
Madesang Samlaran
(pandiwa)
/ma.de.sang/ /sam.la.ran/
- Ang paraan ng paggamit sa isang uri ng sangkap kung saan isinusuko at buong
loob na tinatanggap sa isang regular na paggamit ito man ay uring medisinal o
sangakap na nakapagpapagaan ng kalooban alang-ala sa kagustuhang maging
maginhawa, maging komportable. Maging masigla o pagkagalak na siyang
ibinibigay ng nasabing sangkap; kadalasan lumalabas ang labis na pananabik sa
nasabing sangkap kapag ito ay nawala.
Etimolohiya:

Ma – ginamit bilang unlapi. Ayon kay Paglinawan 2014, ginagamit ang ma upang
magsuri ng mga kilos o galaw ng katawan na kusang ginagawa ng sino man sa
kanyang sarili. Gaya ng pagkalulong sa isang uri ng sangkap.
De – nanggaling sa mga unang letra ng salitang debosyun. Ginamit upang bigyang
tangi ang adpeto ng devotion sa kahulugan ng addiction.
Sang- nanggaling sa unang mga letra ng salitang sangkap bilang pagbibigay tangi
sa presensya ng usapin ng sangkap na medisinal at sangkap na nakakapagpagaan
ng kalooban.
Sam – nanggaling sa mga huling letra ng salitang masama na ginamit bilang
pagbibigay tangi sa dulot ng pagiging addict na isang masamang gawi.
Lar- naggaling sa huling mga letra ng salitang regular bilang pagbibigay tangi sa
usapin ng paggamiat ng nasabing mga sangkap.
An –ginagamit bilang hulapi. Ayon kay PAglinawan 2014, ginagamit ang an sa mga
salitang ugat na nagbabadya ng mga gawing likas ng damdamin kailan ma’t
tumutukoy sa sino man. Gaya ng addiction.
23. Allergy - Symptoms or signs occurring in sensitized individuals following
exposure to a previously encountered substance (allergen) which would
otherwise not cause such symptoms or signs in non-sensitized individuals. The
most common forms of allergy are rhinitis, urticaria, asthma, and contact
dermatitis.

Etimolohiya: allergy (n.) 1911, from German Allergie, coined 1906 by Austrian
pediatrician Clemens E. von Pirquet (1874-1929) as an abstract noun from
Greek allos "other, different, strange" (from PIE root *al- (1) "beyond")
+ ergon "activity," from PIE root *werg- "to do."
Nabuong Salita:
Allosintomas
(pang.)
/al.lo.sin.to.mas/
- Mga sintomas o senyales na nararanasan ng mga sensitibong indibidwal
kasunod ng pagkalantad sa mga dating natanggap na sangkap (allerdyen) kung
saan sa kabilang banda ay hindi naman mararanasan ang ganitong sintomas at
senyales ng mga hindi sensitibong indibiwal. Ang mga komon na uri ng allerdye
ay raynitis, urtikarya, asma, at kontakt dermatitis.
Etimolohiya:
Allo – nanggaling sa etimolohiya ng salitang allergy na ang kahulugan ay kakaiba o
different.Ginamit upang magbigay tangi sa katangian ng allerdye bilang kakaibang
pangayayri na nagganap sa katawan ng tao.
Sintomas – nanggaling sa salitang Filiino na sa salitang Ingles ay symptoms. Ginamit
upang magbigay tangi sa puso ng katangian ng allergy bilang isang sintomas na
nararanasan ng isang indibidbal.


24. Antibiotic - Substance produced by, and obtained from, certain living cells
(especially bacteria, yeasts, and molds), or an equivalent synthetic substance,
which is biostatic or biocidal at low concentrations to some other form of life,
especially pathogenic or noxious organisms.
Etimolohya: antibiotic (adj.)"destructive to micro-organisms," 1894, from
French antibiotique (c. 1889), from anti- "against”.
Nabuong Salita:
Sanginsala
(pang.)
/sa/ngin.sa.la/
- Isang uri ng sangkap na ginawa o nakuha mula sa mga tiyak na buhay na cells
(lalo na sa bakterya, yeast at molds), o maaaring katumbas ng mga sintetiko na
sangkap, na pwedeng bayostatic o bayosidal at mababa ang konsentrasyon sa
ibang uri ng buhay, lalo na sa pathogenic o organismong noksyus.
Etimolohiya:
Sang – nanggaling sa unang mga letra ng salitang sangkap na ginamit upang
magbigay tangi sa antibiotic bilang isang sangkap o substance.
In – ginamit bilang gitlapi. Ayon kay Paglinawan 2014, ,maaaring gamitin sa salitang
sa mga salitang ugat na nagbabadya ng pagsira o paggiba o paglupit.


Sala – nanggaling sa huling mga letra ng salitang Filipino na mapaminsala. Ginamit
upang magbigay tangi sa kakayahan ng antibiotic na makapamisala sa mga
oraganismo katulad ng pathogenic at noksyus.
25. Antidote - Substance capable of specifically counteracting or reducing the effect
of a potentially toxic substance in an organism by a relatively specific chemical or
pharmacological action.
Etimolohiya: Antidote - "remedy counteracting poison," early 15c. (c. 1400
as antidotum), from Old French antidot and directly from Latin antidotum/antidotus "a
remedy against poison”.
Nabuong Salita:
Sanglunasan
(pang.)
/sang/lu.na.san/
- Isang uri ng sangkap na may abilidad na labanan o bawasan ang epekto ng
isang sangkap na mayroong potensya na makalason sa isang organismo sa
pamamagitan ng isang espisipikong paggamit ng kemikal o parmolohikal na
aksyon.
Etimolohiya:
Sang – naggaling uang mga letra ng salitang sangkap. Ginamit upang magbigay tangi
sa katangian ng antidote bialng isang uri ng sangkap.


Lunas – Salitang Filipino na sa Ingles ay remedy. Ginamit upang agmbigay tangi sa
katangian ng antidote bilang isang lunas o panlaban sa lason.
An – Ginamit bilang hulapi. Ayon kay Paglinawan 2014, ay maaaring idugtong sa
salitang ugat na nagbabadya ng ano man sang-ayon sa kapakanan ng bawat isa.
26. Abiotic degradation- Process in which a substance is converted to simpler
products by physical or chemical mechanisms
Etimolohiya: Abiotic ("without life," 1870, from a- (3) + biotic). Degradation ("a
reduction in rank or dignity," from French dégradation (14c., Old French degradacion),
noun of action from past-participle stem of degrader (see degrade). From 1752 as "state
of being reduced from a higher to a lower grade or power;" by 1769 as "reduction of
strength, value, magnitude, etc." Related: Degradational.)
Nabuong Salita:
Prosang Tayas
(pang.)
/pro.sang/ /ta.yas/
- Isang proseso kung saan ang isang sangkap ay gingawang mas simpleng
produkto sa pamamagitan ng mekanismong pisikal o kemikal.
Etimolohiya:
Pros – naggaling sa unang mga letra ng salitang proseso na sa slaitnag Ingles ay
process. Ginamit upang bigyang tangi ang katangiang ito ngabiotic degredation.

Sang – nggaling sa unag mga letra ng salitang sangkap. Ginamit upang magbogay
tangi sa sangkap sa prosesong nagaganap sa abiotic degredation.
Tay – naggaling sa huling mga letra ng salitang Filipino na patay. Ginamit upang
magbigay tangi sa kahulugan ng abiotic na without life.
As – nanggaling sa huling letra ng salitang Filipino na Pagbabawas. Ginamit upang
bigyang tangi ang kahulugan sa isang salita ng etimolohiya ng degredation na
reduction.
27.Excretion - The process by which toxicants are eliminated from the body
including through the kidney and urinary tract, the liver and biliary system, the
fecal excretor, the lungs, sweat, saliva and lactation.
Etimolohiya: Excretion c. 1600, "action of excreting;" 1620s, "that which is excreted,"
from French excrétion (16c.), from Latin excretionem (nominative excretio), noun of
action from past-participle stem of excernere "to sift out, separate" (see excrement).
. Nabuong Salita:
Tinalalasonan
(pang.)
/ti.na.la.la.so.nan/
- Ang proseso kung saan ang mga nakakalasong kemikal ay nailalabas mula sa
katawan sa pamamagitan ng bato at pantog, ang atay at bilyari sistem, ang fesal
exkretor, ang baga, pawis, laway at paggagatas


Etimolohiya:
Tina – naggaling sa unang mga letra ng salitang tinaggal na sa salitang Ingles ay
eliminate. Gi amit upang magbigay tangi sa katangian ng salitang excretion na
pagtanggal ng lason sa ktawan.
Lalason – naggaling sa mga huling letra ng salitang Filipino na nakalalason. GInamit
upang magbigay tangi sa katangian ng bagay na tinatanggal sa proseso ng excretion.
An – isang uri ng panlapi na ginamit bilang hulapi sa nabuong Sali.ta
28. Risk Assessment - The use of scientific evidence to estimate the likelihood of
adverse effects on the health of individuals or populations from exposure to
hazardous materials and conditions.
Etimolohiya: Risk (n.)1660s, risque, from French risque (16c.), from Italian risco,
riscio (modern rischio), from riscare "run into danger," of uncertain origin.
Assessment (n.)1530s, "value of property for tax purposes," from assess + -ment.
Meaning "act of determining or adjusting of tax rate, charges, damages, etc., to be paid"
is from 1540s (earlier in this sense was assession, mid-15c.). General sense of
"estimation" is recorded from 1620s; in education jargon from 1956.
Nabuong Salita:
Pangtayain
(pandiwa)
/pang.ta.ya.in/

- Ang paggamit ng mga siyantipikong ebidensya upang tantiyahin ang maaaring
maging malalang epekto sa kalusugan ng isang indibidwal o populasyon dulot ng
kanilang pagiging lantad sa mga delikadong materyales at kondisyon.
Etimolohiya:
Pang – nanggaling sa salitang Filipino na panganib na sa salitang Ingles ay risk.
Taya- naggaling sa salitang Filipino na pagtataya. Ginamit upang bigyang tangi ang
kilos ng pagtatantiya sa mga maaaring maging resulta ng pagtataya.
In – ginamit bilang hulapi. Ayon kay Paglinawan 2014, ito ay maaaring idugtong sa mga
salitang ugat na nagtataglay ng kahulugan ng paghanap o pagsaliksik ng ̃ ano man.
Gaya ng gingawa sa risk assessment.
29.Safety Assessment. Toxicological research that tests the toxic potential of a
chemical in vivo or in vitro using standardized techniques required by
governmental regulatory agencies or other organizations.
Etimolohiya: Safety - early 14c., from Old French sauvete "safety, safeguard;
salvation; security, surety," earlier salvetet (11c., Modern French sauveté), from
Medieval Latin salvitatem (nominative salvitas) "safety," from Latin salvus "uninjured, in
good health, safe" (from PIE root *sol- "whole, well-kept"). Assessment - (n.)1530s,
"value of property for tax purposes," from assess + -ment. Meaning "act of determining
or adjusting of tax rate, charges, damages, etc., to be paid" is from 1540s (earlier in this
sense was assession, mid-15c.). General sense of "estimation" is recorded from 1620s;
in education jargon from 1956.


Nabuong Salita:
Matayain
(pandiwa)
/ma.ta.ya.in
- Isang pag-aaral na toksikolohikal na sinusuri ang potensyal ng isang kemikal na
magkaroon ng lason sa vivo at vitro sa pamamagitan ng mga
isatandardisadong paraan na ibinigay ng ahensyang regalatori ng pamahalaan
o ibang organisasyon.
Etimolohiya:
Ma- naggaling sa unang mga letra ng salitang maingat bilang pagbibigay tangi sa
salitang safety sa ingles.
Taya – nanggaling sa huling mga letra ng salitang pagtataya bilang pagbibigay tangi
sa salitang Ingles na assessment.
In – ginamit bilang hulapi. Ayon kay Paglinawan 2014, ito ay maaaring ilagay sa
salitang ugat na nagtataglay ng kahulugan ng paghanap o pagsaliksik ng ano man.a
Gaya ng ginagawa sa safety assessment na pananaliksik na toksikolohikal.
30. In vitro. - A research or testing methodology that uses living cells in an artificial
or test tube system, or is otherwise performed outside of a living organism.


Etimolohiya: in vitro - 1892, scientific Latin; "in a test tube, culture dish, etc.;" literally
"in glass," from Latin vitrum "glass".
Nabuong Salita:
Suritubtemain
(pang.)
/su.ri.tub.te.ma.in/
- Isang pag-aaral o pagsususring metodolohiya kung saan gumagamit ng mga
buhay na selula sa isang artipisyal na sistemang test tube, o sa kabaliktaran ay
ginagawa sa labas sa isang buhay na organismo.
Etimolohiya:
Suri – naggaling unang mg aletra ng salitang Filipino na suriin na ginamit upang
bigyang tangi ang pagsusuring nagganap sa in vitro.
Tub – naggaling sa unang mga letra ng salitang tubo na ginamit upang bigyang
tangi ang kagamitang ginagamit sa in vitro.
Tema – huling mga letra sa salitang sistema na ginamit bilang pagbibiguya tangi sa
gawaing in vitro bilang isang sistema.


In - ginamit bilang hulapi. Ayon kay paglinawan 2014, ito ay maaaring ilagay sa
salitang ugat na nagtataglay ng kahulugan ng paghanap o pagsaliksik ng ano man.a
Gaya ng ginagawa sa safety assessment na pananaliksik na toksikolohikal.


Mga sanggunian:
Aboitic Degredation. (2011). Sa National Library of Medecine: IUPAC Glossary of
Terms Used in Toxicology. Mula sa https://www.nlm.nih.gov/enviro/toxicology-
glossary-s.html
Abort. (w.p.). Sa Online etymology dictionary. Mula sa
https://www.etymonline.com/search?q=abort
Abortifacient. (2011). Sa National Library of Medecine: IUPAC Glossary of Terms Used
in Toxicology. Mula sa https://www.nlm.nih.gov/enviro/toxicology-glossary-s.html
Abortifacient. (w.p.). Sa Online etymology dictionary. Mula sa
https://www.etymonline.com/word/abortifacient
Absorption. (w.p.). Sa Toxicology consultant and assessment specialtist, LSS: glossary
of Toxicological Terms and Phrases. Mula sa http://experttoxicologist.com/tcas-
glossary.aspx.
Adaption. (2011). Sa National Library of Medecine: IUPAC Glossary of Terms Used in
Toxicology. Mula sa https://www.nlm.nih.gov/enviro/toxicology-glossary-s.html
Addiction. (2011). Sa National Library of Medecine: IUPAC Glossary of Terms Used in
Allergy. (2011). Sa National Library of Medecine: IUPAC Glossary of Terms Used in


Antibiotic. (2011). Sa National Library of Medecine: IUPAC Glossary of Terms Used in
Antidote. (2011). Sa National Library of Medecine: IUPAC Glossary of Terms Used in
Assay. (w.p.). Sa Online etymology dictionary. Mula sa
https://www.etymonline.com/search?q=assay
Assessment. (w.p.). Sa Online etymology dictionary. Mula sa
https://www.etymonline.com/search?q=assessment
Bahinon. (w.p.). Sa English to binisaya Cebuano dictionary and thesaurus. Mula sa
http://www.binisaya.com/node/21?
search=binisaya&word=bahinon&Search=Search
Bilig. (w.p.). Sa Tagalog dictionary. Mula sa https://www.tagalog.com/words/bilig.php
Bio. (w.p.). Saaa Online etymology dictionary. Mula sa
https://www.etymonline.com/search?q=bio
Bioassay. (w.p.). Sa Sa Toxicology consultant and assessment specialtist, LSS:
glossary of Toxicological Terms and Phrases. Mula sa
http://experttoxicologist.com/tcas-glossary.aspx.
Carcinogen (w.p.). Sa Toxicology consultant and assessment specialtist, LSS: glossary
glossary.aspx.

Causation. (w.p.). Sa Online etymology dictionary. Mula sa
https://www.etymonline.com/word/causation
Chronic Toxicity. (w.p.). Sa Toxicology consultant and assessment specialtist, LSS:
Chronic. (w.p). Sa Online etymology dictionary. Mula sa
https://www.etymonline.com/search?q=chronic
Compound. (w.p.). Sa Toxicology consultant and assessment specialtist, LSS: glossary
glossary.aspx.
Cuasation. (w.p.). Sa Toxicology consultant and assessment specialtist, LSS: glossary
glossary.aspx.
Distribution. (w.p.). Sa Online etymology dictionary. Mula sa
https://www.etymonline.com/search?q=distribution
Distribution. (w.p.). Sa Sa Toxicology consultant and assessment specialtist, LSS:
Dosage. (w.p.). Sa Online etymology dictuonary. Mula sa
https://www.etymonline.com/search?q=dosage

Dosage. (w.p.). Sa Sa Toxicology consultant and assessment specialtist, LSS: glossary
glossary.aspx.
Dose. (w.p.). SA Online etymology dictinary. Mula sa
https://www.etymonline.com/search?q=dose
Embryo. (w.p.). Sa Online etymology diictionary. Mula sa
https://www.etymonline.com/search?q=embryo
Embryotoxicity. (2011). Sa National Library of Medecine: IUPAC Glossary of Terms
Used in Toxicology. Mula sa https://www.nlm.nih.gov/enviro/toxicology-glossary-
s.html
Excretion. (w.p.). Sa Sa Toxicology consultant and assessment specialtist, LSS:
Extarpolation. (w.p.). Sa Online etymology dictionary. Mula sa
https://www.etymonline.com/search?q=extrapolation
Extrapolation. (w.p.). Sa Sa Toxicology consultant and assessment specialtist, LSS:
Facient. (w.p.). Sa Online etymology dictionary. Mula sa
https://www.etymonline.com/search?q=facient

Himo. (w.p.). Sa English to binasaya Cebuano dictionary and thesaurus. Mula sa
http://www.binisaya.com/cebuano/himo.
Hydrolysis. (2011). Sa National Library of Medecine: IUPAC Glossary of Terms Used in
Hydrolysis. (w.p.). SA Online etymology dictionary. Mula sa
https://www.etymonline.com/search?q=hydrolysis.
Immunoassays. (2011). Sa National Library of Medecine: IUPAC Glossary of Terms
s.html
In Vitro. (w.p.). Sa Sa Toxicology consultant and assessment specialtist, LSS: glossary
glossary.aspx.
Ion. (w.p.). Sa Online etymology dictionary. Mula sa
https://www.etymonline.com/search?q=-ion.
Labtang. (w.p.) Sa English to binisaya Cebuano dictionary and thesaurus. Mula sa
http://www.binisaya.com/cebuano/labtang.
Medical Toxicology. (w.p.) Sa American college of Toxicology. Mula sa
https://www.acmt.net/overview.html.
Medical. )w.p.). Sa Online etymology dictionary. Mula sa
https://www.etymonline.com/search?q=medical.

Paglinawan, M. (2014). Balarilang Tagalog. Maynila. Limbagang MAgiting ni Honorio
Lopez.
Pagsulay. (w.p.) Sa English to binisaya Cebuano dictionary and thesaurus. Mula sa
http://www.binisaya.com/cebuano/pagsulay.
Pamaagi. (w.p.). Sa English to binisaya Cebuano dictionary and theasuarus. Mula sa
search=english&word=process&Search=Search.
Pharmokinetics. (2011). Sa National Library of Medecine: IUPAC Glossary of Terms
s.html
Pharmokinetics. (w.p.). Sa Online etymology dictionary. Mula sa
https://www.etymonline.com/word/pharmacokinetics.
Poison. (2011). Sa National Library of Medecine: IUPAC Glossary of Terms Used in
Poison. (w.p.). Sa Online etymology dictionary. Mula sa
https://www.etymonline.com/search?q=poison.
Potentation. (w.p.). Sa Sa Toxicology consultant and assessment specialtist, LSS:

Potentiation. (w.p.). Sa Online etymology dictionary. Mula sa
https://www.etymonline.com/search?q=potentiation.
Risk Assessment. (w.p.). Sa Sa Toxicology consultant and assessment specialtist, LSS:
Risk. (w.p.). Sa Online etymology dictionary. Mula sa
https://www.etymonline.com/search?q=risk
Safety Assessment. (w.p.). Sa Sa Toxicology consultant and assessment specialtist,
LSS: glossary of Toxicological Terms and Phrases. Mula sa
Safety. (w.p.). Sa Online etymology dictionary. Mula sa
https://www.etymonline.com/search?q=safety
Specimen. (2011). Sa National Library of Medecine: IUPAC Glossary of Terms Used in
Tambal. (w.p.). Sa English to binoisaya Cebuano dictionary and theasuarus. Mula sa
search=english&word=medicine&Search=Search.
Toxic. (2011). Sa National Library of Medecine: IUPAC Glossary of Terms Used in


Toxicity. (2011). Sa National Library of Medecine: IUPAC Glossary of Terms Used in
Toxicity. (w.p.) SA Online etymology dictionary. Mula sa
https://www.etymonline.com/search?q=toxicity.
Toxicology. (w.p.). Sa Online etymology dictionary. Mula sa
https://www.etymonline.com/search?q=Toxicology.
W. A. (w.p.). English to Binisaya - Cebuano Dictionary and Thesaurus. Mula sa
http://www.binisaya.com/cebuano
W. A. (w.p.). Tagalog English dictionary. Mula sa https://www.tagalog.com/dictionary/
W.A (w.p.). American college of medical Toxicology. Mula sa
https://www.acmt.net/overview.html
W.A. (2011). National library of medecine: IUPAC glossary of terms used in Toxicology.
Mula sa https://www.nlm.nih.gov/enviro/toxicology-glossary-a.html
W.A. (w.p.). Glossary of Toxicological Terms and Phrases. Mula sa
http://experttoxicologist.com/tcas glossary.aspx?
fbclid=IwAR3XXJrUIvTglN_wZhzCJudo_IQu4A7cpgFotElHNipGLX R4u8C1-
zFI3tk
W.A. (w.p.). Glossary of Toxicological Terms and Phrases. Mula sa
http://experttoxicologist.com/tcas glossary.aspx?

fbclid=IwAR3XXJrUIvTglN_wZhzCJudo_IQu4A7cpgFotEl HNipGLX
R4u8C1-zFI3tk.
W.A. (w.p.). Online etymology dictionary. Mula sa https://www.etymonline.com/

Pinal Na Burador, Leksikograpiya, E-Eedit Pa To!!!

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Pinal Na Burador, Leksikograpiya, E-Eedit Pa To!!!

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Robregado. Jonathan F.

ABF 3-2 Prop. Emelinda Layos

Ano ang Medical Toxicology?

Ayon sa American College of Medical Toxicology (w.p.), medical Toxicology is a field of

medicine dedicated to the evaluation and treatment of poisoned and envenomated

environmental toxins, and biological agents.

Toxicology (n.) - 1815, from French toxicologie (1812), from Latinized form of

Greek toxikon "arrow poison" (see toxic) + -logia (see -logy).

Pagbuo ng bagong katawagan sa Medical Toxicology

Kahulugan - Ang Surigain Malalason ay isang larangan ng medesina na nakatuon sa

sa maaaring maging malalang epekto ng mga gamot, okupasyu nal, lasong

pangkaliskasan, at mga bayolohikal na sangkap.

Nabuong bagong katawagan:

ABF 3-2 Prop. Emelinda Layos

magbigay tangi sa puno ng pag-aaral ng toksikolohiya at magsuri sa usapin ng

Ga - naggaling sa unang letra ng salitang Filipino na gamot. Ginamit upang magbigay

tangi sa usapin ng gamot at paggamot na nakaangkla sa etimolohiya ng salitang

salitang ugat na nagtataglay ng kahulugan ng paghanap o pagsaliksik ng ano man.

Gaya ng gingawa sa larangan ng medical toxicology.

Malalason- nanggaling sa salitang Filipino. Ginamit ito gaya ng nakasanayang

indibidwal ay nakainom o nakatanggap ng lason.

Leksikal na mga katawagan sa Medical Toxicology

inhalation or via skin exposure.

ABF 3-2 Prop. Emelinda Layos

Latin absorptionem (nominative absorptio) "a swallowing," noun of action from past-

participle stem of absorbere "swallow up".

- Ang pagtanggap ng isang tao ng kemikal sa kanyang katawan sa pamamagitan

ng pag-inom, paglanghap o kaya’y sa pagkalantad ng balat.

Dawat – nanggaling sa salitang bisaya na sa salitanng Filipino ay pagtanggap. Ginamit

ito upang magbigay tangi sa etimolohiya ng salitang absorption na “a swallowing up”.

ugat na nagkakahulugán ng pagtanggap ng ano man. Gaya ng kemika na natatanggap

2. Compound- in chemestry, the combination of two or more different elements in

definite proportions which, when combined acquire different propoertions than

the original elements.

ABF 3-2 Prop. Emelinda Layos

join, couple together," from Old French compondre, componre "arrange, direct," and

directly from Latin componere "to put together," from com "with, together.

- Ang pagsasama ng dalawa o higit pang mga elemento na mayroong eksaktong

sukat kung saan sa proseso ng pagsasama ay nakatatanggap ng ibang

katangian kaysa sa orihinal na elemento.

nagkakahulugan ng mga kilos na pagpaparami o pagpapalabis. Gaya ng nangyayari

kapag nagsama ang dalwang elemento.

bigyang tangi ang sistema ng paghahalo sa etimolohiya ng salitang compound.

Dungan – nanggaling sa salitang bisaya na sa salitang Ingles ay together. Ginamit ito

upang bigyang tangi ang sistema ng pagsasama-sama na nasa etimolohiya ng salitang

ABF 3-2 Prop. Emelinda Layos

(specifically tissue, blood, urine or faeces) or environmental medium assumed to

purpose of diagnosis, identification, study or demonstration.

Etimolohiya: 1610s, "pattern, model," from Latin specimen "indication, mark, example,

sign, evidence; that by which a thing is known, means of knowing," from specere "to

tisyu, dugo, ihi, o dumi) o maaaring sangkap na nagmula sa kalikasan na

maitatagni sa pinanggalingan nitong orihinal na sangkap na sa mga oras ng

pagkuha ay may layuning magsuri, kumilala, mag-aral o magpakilala.

Tanawa - nanggaling sa salitang bisaya na sa salitang Ingles ay “to look”. Ginamit

upang bigyang tangi ang gawi ng paghahanap gamit ang specimen.

Sundanan - nanggaling sa salitang bisaya na sa salitang Ingles ay pattern. Ginamit

ABF 3-2 Prop. Emelinda Layos

they occur immediately upon exposure or are delayed

Etimolohiya: Chronic Toxicity - early 15c., cronik, of diseases, "lasting a long time,"

from Old French chronique and directly from Latin chronicus, from Greek khronikos "of

time, concerning time," from khronos "time".

- Isang uri ng epekto na tumatagal ng mahabang oras, na maaaring lumabas agad

sa proseso ng pagkakalantad o maaari din namang maantala.