Republic of the Philippines

DEPARTMENT OF EDUCATION
Region IX, Zamboanga Peninsula
Schools Division of Zamboanga del Norte
Manukan I District
MANUKAN NATIONAL HIGH SCHOOL
Poblacion Manukan, Zamboanga del Norte

BANGHAY ARALIN SA ARALING PANLIPUNAN 7

(KASAYSAYANG ASYANO)

I. LAYUNIN
A. Pamantayang Pangnilalaman
Ang Mag-aaral ay napahalagahan ang pagtugon ng mga Asyano sa mga hamon ng
pagbabago, pag-unlad at pagpapatuloy ng Silangan at timog-Silangang Asya sa Transisyonal
at Makabagong Panahon.
B. Pamantayan sa Pagganap
Ang mag-aaral ay nakapagsasagawa nang kritikal na pagsusuri sa pagbabago, pag-
unlad at pagpapatuloy ng Silangan at Timog-Silangang Asya sa Transisyonal at Makabagong
Panahon.
C. Pamantayan sa Pagkatuto
Nasusuri ang mga salik, pangyayari, at kahalagahan ng nasyonalismo sa pagbuo ng
mga bansa sa Silangan at Timog-Silangang Asya.
D. Mga Tiyak na Layunin
Pagkatapos ng aralin, ang mga mag-aaral ay inaasahang:
a. Nakapagpapahayag sa mga pangyayari na may kaugnayan sa kolonyalismo at
imperyalismo sa Timog-Silangang Asya;
b. nakapagbabahagi ng kaalaman tungkol sa kolonyalismo at imperyalismo sa Timog-
Silangang Asya; at
c. nakapagbubuo sa mga pangyayari sa panahon ng kolonyalismo at imperyalismo sa
Timog-Silangang Asya.

II. NILALAMAN
Paksa: Kolonyalismo at Imperyalismo sa Timog-Silangang Asya
III. KAGAMITANG PANTURO
Sanggunian: Asya: Pagkakaisa sa Gitna ng Pagkakaiba (Araling Panlipunan Modyul para sa Mag-
aaral) page 324-327, Araling Panlipunan- Ikapitong Baitang (Ikaapat na Markahan, Modyul 3)
Iba pang kagamitan: Larawan, laptop, cartolina, manila papers, tisa, markers

GAWAIN NG GURO GAWAIN NG MAG-AARAL

IV. PAMAMARAAN
A. Panimulang Gawain
Tumayo ang lahat para sa ating
panalangin.
Jess: “Sa ngalan ng ama, ng anak, ng
Pangunahan mo ang ating
espiritu santo, Amen. Ama naming,
panalangin, Jess.
sumasalangit…………”

Magandang umaga sa lahat. “Magandang umaga po, Binibining Jay

Inn.”
Bago kayo umupo ay pulutin niyo “Tapos na po, Ma’am.”
muna ang mga kalat sa sahig at
siguraduhing nasa tamang distansya ang
inyong mga upuan.
Maraming salamat. Maaari na
kayong umupo.
“Wala po Ma’am.”
May liban ba sa klase ngayon?
Mabuti naman kung ganun.
Bago tayo magsimula sa ating
aralin, ay alamin muna natin ang ating
mga kasunduan.  Makinig ng mabuti.
Basahin ng sabay-sabay ang mga  Itaas ang kamay kung gusting
kasunduan. sumagot.
 Maging magalang sa lahat ng oras.
 Makilahok sa mga gawain.

Maraming salamat class.

B. Balik-aral
Magbalik-aral muna tayo tungkol sa
naging aralin natin sa nakaraang lingo.
Maglalaro tayo ng “ Lungko’t, Saya”.
May mga konsepto akong babasahin,
pagkatapos ay ipakita ninyo ang masaya
niyong mukha kung wasto ang isinasaad
ng konsepto. Malungkot naman na
mukha kung di wasto ang isinasaad ng
konsepto. “Opo, Ma’am.”

Naiintindihan niyo ba?

Mga konsepto: (ipapakita ng mag-aaral ang masayahing
1. Ang mga bansang Espanya at mukha.)
Portugal ang nanguna sa pananakop
sa Silangan at Timog-Silangang
Asya. (ipapakita ng mag-aaral ang masayahing
2. Ang pagkalat ng relihiyong mukha.)
katolisismo ay isa sa mga epekto ng
kolonyalismo at imperyalismo sa
(ipapakita ng mag-aaral ang malungkot
Silangan at Timog-Silangang Asya.
na mukha.)
3. Kabilang ang bansang Amerika sa
mga bansang sinakop ng Portugal.
(pumalakpak ang mga mag-aaral)

Magaling ang inyong mga tugon sa

mga konseptong aking inilahad. Kaya
naman ay bibigyan natin ang inyong mga
sarili ng tatlong palakpak.

C. Pagganyak
Sa puntong ito ay magkakaroon
tayo ng isang gawain. Ito ang ating
tinatawag na “MAPA-hanap”.
Mayroon akong ipapakita sa inyo
na isang mapa.
(susuriin ng mga mag-aaral ang mapa)

Source: www.middlebury.edu/-scs

Pagmasdan ninyo itong mapa at

tukuyin ninyo ang mga bansang inyong
nakikita sa mapa. Mayroon ako ditong
mga maliliit na pulang tatsulok.
Panuto: Ilagay ang mga maliliit na pulang
“Opo, Ma’am.”
tatsulok sa mga bansang nakikita sa
mapa.

Jenny: “Pilipinas at Singapore, Ma’am.”

Naiintindihan niyo ba?
Mabuti kung ganun. Ngayon ay
simulan na natin ang inyong gawain.
Anu-anong mga bansa ang iyong
nakikita sa mapa, Jenny. Marianne: “Cambodia at Thailand,
Magaling Jenny! Idikit mo itong Ma’am”
mga maliliit na tatsulok sa mga bansang
iyong nakikita sa mapa. Ellie: “Vietnam, Indonesia, at Malaysia

Anu-ano pa ang mga bansang po, Ma’am.”

nasa mapa? Marianne.

(pumalakpak ang mga mag-aaral)
Mahusay Marianne!
Ano pa? Ellie.

Angel: “Timog-Silangang Asya po.”

Magaling! Ngayon ay bibigyan

natin ang inyong mga sarili ng limang
palakpak.
Base sa mga bansang inyong
nakikita sa mapa, sa tingin niyo, saang
lokasyon kaya nabibilang ang mga
bansang ito? Angel.
Magaling! Ang mga bansang ito ay
makikita sa Timog-Silangang Asya.
Ang aralin natin sa araw na ito ay
may kaugnayan pa rin sa naging aralin
natin sa mga nakaraang lingo.

D. Paglalahad
Sa araw na ito ay tatalakayin
naman natin ang tungkol sa kolonyalismo
at imperyalismo sa mga bansa sa Timog-
Silangang Asya.
Ngunit bago tayo magpatuloy sa
ating aralin ay alamin muna natin ang
mga layunin para sa araling ito.
Pagkatapos ng aralin, ang mga
mag-aaral ay inaasahang:
a. Nakapagpapahayag sa mga
pangyayari na may kaugnayan sa
kolonyalismo at imperyalismo sa
Timog-Silangang Asya;
b. nakapagbabahagi ng kaalaman
 tungkol sa kolonyalismo at
imperyalismo sa Timog-Silangang
Asya; at
c. nakapagbubuo sa mga pangyayari sa
panahon ng kolonyalismo at
imperyalismo sa Timog-Silangang
Asya.

Kung ang Silangang Asya ay hindi

gaanong naapektuhan, iba naman ang
naging kapalaran ng mga bansa sa
Timog-Silangang Asya. Nauna ang mga
bansang Portugal at Spain sa pananakop
ng mga lupain. Samo’t saring mga “1,2,1,2,1,2,1…….”
pangyayari ang naganap sa mga
panahong ito. Marami itong mga
epektong nadudulot sa iba’t ibang bansa.

Sa puntong ito ay bibigyan ko kayo

ng isang gawain.
Papangkatin ko kayo sa dalawa.
Magsimulang magbilang diyan sa likod.
Bibigyan ko kayo ng mga
handouts, basahin ninyo ito at unawain
ang mga detalyeng nakasulat.
Pagkatapos ay gumawa kayo ng timeline
sa mga pangyayaring naganap sa
panahon ng kolonyalismo at
imperyalismo sa Timog-Silangang Asya.
Halimbawa:
Digmaang Opyo
(ang mga mag-aaral ay gumawa ng
Taon Pangyayari
timeline ng mga pangyayari sa
1839-1842 Pagkumpiska
pananakop ng Espanyol sa Pilipinas)
at pagsunog sa
(ang mga mag-aaral ay gumawa ng
opyo na nakuha
timeline ng mga pangyayari sa
mula sa isang
pananakop ng Portugal sa Indonesia)
barkong
pagmamay-ari
“Opo, Ma’am.”
ng mga British.
 Pangkat I: Gumawa ng isang timeline ng
mga pangyayari sa pananakop ng
Espanyol sa Pilipinas.
Pangkat II: Gumawa ng isang timeline ng
mga pangyayari sa pananakop ng
Portugal sa bansang Indonesia.

Naiintindihan niyo ba class?

Bago kayo magsimula sa inyong
gawain, ay ipapaalam ko muna sa inyo
ang mga pamantayan para sa
pagmamarka sa inyong gawain.

MGA PAMANTAYAN SA PAGMAMARKA

Pamantayan 5 3 1

Nailahad ng
maayos ang
mga
pangyayari.
Ang lahat ng
kasapi ay
nakiisa sa
gawain.
Malinis ang
pagkakagawa
“Opo, Ma’am.”
ng gawain.

5- Mahusay 3- Katamtaman 1- Kulang sa

kasanayan
(ang mga mag-aaral ay gumawa ng
timeline ng mga pangyayari sa panahon
Pipili kayo ng isang representante
ng kolonyalismo at imperyalismo sa
upang iulat ang inyong mga nagawa.
Timog-Silangang Asya.)
Bawat pangkat ay maghahanda rin
ng maliit na piraso ng papel upang
paglagyan ng puntos na inyong ibibigay
(nag-uulat ang representante ng unang
sa ibang pangkat.
pangkat)
Naiintindihan niyo ba ako?
Mabuti kung ganun. Bibigyan ko
lamang kayo ng walong minuto para (pumalakpak ang mga mag-aaral)
gawin ang gawain.
Ngayon ay simulan niyo na ang
inyong gawain. (nag-uulat ang representante ng
pangalawang pangkat)
(pumalakpak ang mga mag-aaral)
Ang walong minuto ay tapos na.
Ihanda na ang inyong mga nagawa.
Representante ng unang pangkat,
pumunta na ditto sa pisara at ipaskil ang
inyong nagawa. Pagkatapos ay iulat ito.
Magaling unang pangkat! Bigyan
natin ang unang pangkat ng limang
palakpak.
Susunod na mag-uulat ay ang
pangalawang pangkat.
Mahusay pangalawang pangkat!
Bigyan natin sila ng limang palakpak.
Ipasa ang mga papel na nilagyan
ninyo ng marka para sa bawat pangkat.
Ngayon ay magbibigay na ako sa Kim: “Greater India at Little China, po.”

inyo ng inyong mga naging marka.

Mahusay ang inyong mga nagawa.
Batid kung naipapahayag ninyo ng
(pumalakpak ang mga mag-aaral)
maayos ang mga detalye ng mga
pangyayari sa kolonyalismo at
Kyle: “Spice Islands, po.”
imperyalismo sa Timog-Silangang Asya.

E. Paghahalaw/Paglalahat
Upang malaman ko kung may
natutunan ba kayo sa ating aralin ay may (pumalakpak ang mga mag-aaral)
mga katanungan ako para sa inyo.
Ang Timog-Silangang Asya ay
kilala sa mga katawagan nito na may
kaugnayan sa pisikal at kultural na
katangian. Anu-ano ang mga ito? Kim.
Magaling Kim! Palakpakan natin si
Kim.
Ang lugar na ito ay kasalukuyan
tinatawag na Moluccas kung saan ay
 matatagpuan sa silangang Indonesia sa

Timog-Silangang Asya kalakalan

400 taon likas na yaman Thailand
Spice Islands Indonesia Portuguese
British

pagitan ng Sulawesi at New Guinea. Ano

ang lugar na ito? Kyle.
Mahusay Kyle! Bigyan natin si Kyle
ng tatlong palakpak.

F. Paglalapat
Sa puntong ito ay mayroon akong
ibibigay sa inyo na isa pang gawain.
Mayroon ako ditong manila papers kung
saan ay nakasulat ang isang talata
tungkol sa mga pangyayari sa
kolonyalismo at imperyalismo ng Timog-
Silangang Asya.
Sa parehong pangkat, buuin ninyo
ang talata sa pamamagitan ng paglagay
sa mga angkop na kasagutan. Makikita Sa pagpasok ng ng ika-16 na siglo,
sa pisara ang mga posibleng kasagutan. dumating ang mga imperyalismong kanluranin
sa Timog-Silangang Asya. Pagkalipas ng 400
GAWAIN I. taon, nasakop ng mga dayuhang kanluranin
Panuto: Piliin sa kahon ang mga angkop ang mga bansa sa naturang rehiyon maliban
na kasagutan at buuin ang talata tungkol sa Thailand. Sagana ang Timog-Silangang
Sa pagpasok Asya sa likas na yaman. Sa katunayan, sa
sa mga pangyayaringsang panahon
ika-16 na ng
siglo,
dumating ang mga imperyalismong kanluranin unang yugto ng kolonyalismo sa Asya,
kolonyalismo at imperyalismo sa Timog- kalakalan ang sinasabing nakaakit sa mga
sa ________________. Pagkalipas ng
Silangangnasakop
______, Asya. ng mga dayuhang kanluranin na magtungo sa Timog-Silangang
kanluranin ang mga bansa sa naturang Asya. Isa sa mga lugar na ito ay ang Spice
rehiyon maliban sa _____________. Sagana Islands na matatagpuan sa silangang
ang Timog-Silangang Asya sa Indonesia sa pagitan ng Sulawesi at New
_______________. Sa katunayan, sa unang Guinea. Nagtungo rito ang mga Portuguese,
yugto ng kolonyalismo sa Asya, Dutch, British at iba pang kanluranin.
_____________ ang sinasabing nakaakit sa
mga kanluranin na magtungo sa Timog-
Silangang Asya. Isa sa mga lugar na ito ay
ang ________________ na matatagpuan sa
silangang ________________ sa pagitan ng “Opo, Ma’am.”
Sulawesi at New Guinea. Nagtungo rito ang
mga _____________, Dutch,
______________ at iba pang kanluranin.
 Opo, ma’am.

Naiintindihan niyo ba ang panuto?

Bibigyan ko lamang kayo ng limang
minute upang gawin ang gawaing ito.
Pagkatapos ay pipili kayo ng isang
representante upang iulat ang inyong
nagawa.
Bago kayo magsimula ay ito muna
ang mga pamantayan para sa
pagmamarka ng inyong gawain.
MGA PAMANTAYAN SA PAGMAMARKA
Pamantayan 5 3 1

Nabubuo ng
maayos ang
mga
pangyayari.
Ang lahat ng
kasapi ay
nakiisa sa
gawain.
Malinis ang
5- Mahusay
pagkakagawa
3- Katamtaman 1- Kulang sa (sinimulan ng mga mag-aaral ang pagbuo

ng gawain. kasanayan sa mga pangyayari sa kolonyalismo at

imperyalismo sa Timog-Silangang Asya.)

Maaari na kayong magsimula sa (nag-uulat ang representante ng unang

inyong gawain. pangkat)
(pumalakpak ang mga mag-aaral)
 Ang limang minuto ay tapos na.
Ipaskil sa pisara ang inyong mga (nag-uulat ang representante ng
nagawa. pangalawang pangkat)
Representante ng unang pangkat, (pumalakpak ang mga mag-aaral)
iulat mo ang inyong nagawa.
Magaling unang pangkat! Bigyan
natin sila ng wow clap.
Representante ng pangalawang
pangkat, iulat mo ang inyong nagawa.
Mahusay pangalawang pangkat!
Bigyan natin sila ng tiktok fireworks clap.
Ngayon ay ibibigay ko na sa inyo
ang inyong mga marka para sa gawaing
ito. (pumalakpak ang mga mag-aaral)
Mahusay ang pagkakagawa ninyo
sa inyong mga gawain. Kayo ay
nakapagbubuo sa mga pangyayaring
nagaganap sa panahon ng kolonyalismo Crystal: “Ang Timog-Silangang Asya po
at imperyalismo sa Timog-Silangang ay sagana sa mga likas na yaman. Ang
Asya. kalakalan ang pangunahing nakaakit sa
Bigyan natin ang inyong mga sarili mga kanluranin na magtungo dito.
ng tatlong bagsak.
(pumalakpak ang mga mag-aaral)
G. Pagpapahalaga
Base sa mga tinalakay natin at sa
mga gawain ninyo, ano sa tingin niyo ang
dahilan kung bakit sinakop ng mga
kanluranin ang rehiyon ng Timog-
Silangang Asya? Crystal.
Magaling Crystal! Bigyan natin siya
ng tatlong palakpak.
Ang Timog-Silangang Asya ay
sagana sa mga likas na yaman kung
kaya ang mga kanluraning bansa ay
naakit at pumunta dito upang sakupin ang
mga bansa.
Mataas ang paghahangad ng mga
kanluranin na makontrol ang kalakalan sa
Timog-Silangang Asya at ito ang nagtulak
 sa kanilang pananakop sa mga bansa.
V. PAGTATAYA
Panuto: Piliin ang titik ng tamang sagot.
1. Ano ang tawag sa Timog-Silangang
Asya na tumutukoy sa pagiging
ekstensyon nito ng kabihasnang
tsino?
a. Little America
Mga Sagot:
b. Little Canada
1. d
c. Little Japan
2. a
d. Little China
3. a
2. Ito ay isa sa mga salik upang
4. c
magtungo ang mga kanluranin sa
5. c
Timog-Silangang Asya.
a. relihiyon
b. paaralan
c. pabrika
d. opisina
3. Bakit sinakop ng mga kanluranin ang
Timog-Silangang Asya?
a. Dahil sagana ito sa likas na
yaman.
b. Dahil wala masyadong tao.
c. Dahil wala silang laban.
d. Wala sa nabanggit.
4. Ito ay isa sa mga layunin ng
kanluranin sa kanilang pagtungo sa
Timog-Silangang Asya.
a. Pagbili ng mga palamuti sa
katawan.
b. Pagbenta ng mga lamang loob.
c. Pagtalaga ng Espanya ng mga
misyonerong Espanyol upang
ipalaganap ang Kristiyanismo sa
rehiyon.
d. Lahat ng nabanggit.
5. Ano ang bansa sa Timog-Silangang
Asya na hindi kabilang sa nasakop
ng mga dayuhang kanluranin?
 a. Brazil
b. Canada
c. Thailand
d. Australia

VI. TAKDANG-ARALIN
Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na
katanungan.
1. Paano mo maipakikita ang damdamin
ng pagmamahal sa iyong bansang
sinilangan at sa kapwa mo Asyano?
2. Bilang isang Pilipino, ano ang iyong
gagawin kung sakaling sakupin ulit
ang Pilipinas ng mga bansang
kanluranin?

Inihanda ni: Iniwasto ni:

AILEEN M. OMAMALIN CARMELA E. GURDIEL

Teacher-I Master Teacher I