TEMA 2: Avaliación do desenvolvemento

na primeira infancia.
Profesor:
Miguel Pérez Pereira

Avaliación do Desenvolvemento
 2.1 Obxectivos e ámbitos da avaliación neste
período.
!  Detectar cedo posibles problemas no desenvolvemento.
!  Importancia da detección temperá.
!  Ámbitos de avaliación: determinados pola relevancia evolutiva.
Relativa aos logros de cada período.
!  Motricidade
!  Exploración do medio
!  Comunicación preverbal
!  Linguaxe inicial: comprensión, produción
!  Cognición ( Intelixencia sensoriomotriz e inicio da simbólica).
!  Relacións sociais: apego, participación en rutinas da vida diaria, xogo...
!  Autonomía persoal
!  Temperamento
!  Características medio familiar
!  Organización vida diaria (guardería?, quen o/a cuida?, tempo cos pais...)
2.2 Avaliación neuroconductual do
neonato
Avaliación do neonato
!  Avaliación coa escala APGAR: Avaliación rápida da
condición física: 1, 5 e 10 minutos despois de nacer.
!  Puntuación de 0 a 10:
!  >7 boas condicións físicas
!  4-6: necesita atención especial
!  <4: serio perigo para o bebé
!  A escala Apgar explora 5 funcións vitais (Apariencia,
Pulso, Gesto, Actividad, Respiración).
!  Serve para detectar anomalías físicas ou neurolóxicas (non fai
avaliación doutras funcións)
Escala Apgar
Escala Apgar
! 
Videos escala Apgar
!  http://www.youtube.com/watch?
feature=player_detailpage&v=8-msUtU20ts
!  http://www.youtube.com/watch?
feature=player_detailpage&v=p0_9hpwo9Lc
(avaliación pediátrica neonato)
Escala Brazelton: Neonatal Behavior
Assessment Scale
!  Escala de avaliación da conducta neonatal de Brazelton
(NBAS) (Brazelton & Nugent, 1997): Avalía aspectos comportamentais
e neurolóxicos.
!  Obxectivos:
!  Identificar as capacidades emerxentes do neonato.
!  Detectar posibles déficits (perfiles).
!  Planificar e implementar intervencións axeitadas (asesoramento
paterno)
!  Controlar a evolución neurolóxica e conductual de neonatos en
situación de risco.
!  Téndese a aplicar 2 veces ao longo do primeiro mes. As curvas de
recuperación do NBAS parecen ser preditores moderados do
rendemento cognitivo dos nenos hata os 2 anos.
!  Cualificación necesaria para aplicala.
Escala Brazelton: Neonatal Behavior
Assessment Scale
!  Dimensións que avalía o NBAS
!  Habituación: ¿Con que rapidez se habitúa o neno á luz, a
campá, ao axouxere ou ao pinchazo dun alfiler?
!  Orientación: ¿Canto tarda o bebé en tranquilizarse e darse a
volta cara a unha luz, unha campá, unha voz, ou ao rostro?
!  Ton e actividade motriz: ¿Que forza e estabilidade mostra a
actividade motriz?
!  Cambio de estado: ¿Con que rapidez e facilidade pasa o neno
do estado de sono ao de alerta? ¿E ao pranto?
!  Regulación do estado: ¿Como acouga ou cala o bebé, e con
que facilidade acouga?
!  Estabilidade autonómica: ¿Reacciona o bebé diante de
ruidos con tremores ou con sobresaltos raros?
!  Reflexos: ¿Observanse respostas regulares e intensas a 17
reflexos?
!  Items complementarios
Videos Brazelton
!  http://www.youtube.com/watch?
feature=player_detailpage&v=F_vgTelzH_E
!  http://www.youtube.com/watch?
feature=player_detailpage&v=5Ptlb66FgHc
2.3 Avaliación do desenvolvemento.
(psicomotor, cognitivo, comunicativo e social)
Avaliación do desenvolvemento
psicomotor e cognitivo
!  A conduta dun neno preverbal caracterízase pola súa
inestabilidade, variabilidade e sensibilidade a factores contextuales
e situacionais (saúde, soño, fame, etc.)
!  O suxeito da avaliación non é o neno illado: a interacción coa nai e
a súa presenza é un aspecto esencial.
!  Uso e comprensión limitados da linguaxe condicionan a
avaliación. Test sen apenas instrucións verbais.
!  A presentación de estímulos e a observación controlada,
sistemática e repetida son moi importantes.
!  Uso de información indirecta: preguntas aos pais, uso de
cuestionarios, inventarios, entrevistas.
Avaliación do desenvolvemento
psicomotor e cognitivo
!  Presenza do examinador (estraño) pode provocar condutas de
ansiedade no neno (8-14 meses).
!  Comportamentos a ter por parte do/a examinador/a:
!  Darlle tempo para que actúen
!  Flexibilidade na aplicación
!  Observación conductas
!  Precaución coas conclusións
!  Tipos de instrumentos esenciais:
!  Escalas de desenvolvemento
!  Inventarios ou cuestionarios paternos
 Escalas de desenvolvemento
!  Posibilitan unha avaliación directa do bebe a través de estímulos lúdicos
apropiados ás idades e familiares para o neno.
!  Abranguen desde o nacemento ata as 4 ou 5 anos, aínda que se adoitan
administrar ata os 24 ou 36 meses.
!  Obxectivos: descubrir o nivel de maduración do suxeito e a sincronía e
harmonía ou non do seu desenvolvemento en diferentes áreas.
!  Exploran o nivel de competencias e os cambios a nivel motor,
cognitivo, lingüístico-comunicativo, social-interactivo e adaptativo
(áreas, que con diferentes nomes, están sempre presentes en todas as
escalas de desenvolvemento).
!  Proporcionan medidas do desenvolvemento GLOBAIS (aspectos
variados e moi interrelacionados). Relativamente baixa correlación co
CI en idades posteriores (non son só probas cognitivas).
Escalas de desenvolvemento
! Algunhas escalas de desenvolvemento
! Precedente:

Escalas Gesell

! Escala Brunet- Lezine (Brunet, 1978; Revisión de Josse,

1994)
! Escalas Bayley de Desarrollo infantil (BSID) (Bayley,
1977)*
! Inventario del Desarrollo Battelle (BDI) (Newborg Stock &
Wnek, 1996
* Verémolo na clase interactiva
 Escala Brunet-Lezine
(Psymtec, 1997)
! Avalía o estado xeral do desenvolvemento en 4 áreas:
! Psicomotricidade (P)
! Cognición (coordinación de acciones prácticas) (C)
! Comunicación pre-lingüística e primeira linguaxe (L)
! Social (S)
!  Estrutura:
! Organizada en niveis de idade
! 1-10 meses: cada nivel representa un mes
! 12-24: por trimestres (aproximadamente)
! En cada nivel de idade:
! 10 ítems: 6 de observación ou experimentación + 4 de preguntas.
Escala Brunet-Lezine. Exemplo
6 meses
!  P 1: Sostido verticalmente (de pé) soporta unha parte do seu peso.
!  P 2: Boca arriba, quítase o pano que ten na cabeza.
!  C 3: Colle o cubo colocado sobre a mesa ante a súa vista
!  C 4: Sostén dous cubos, un en cada man, e mira o terceiro
!  C 5: Sentado, colle cunha man o aro que se balancea diante del
!  C 6 : Golpea e frota a mesa coa culler
Preguntas
!  P 7: Permanece sentado bastante tempo con apoio
!  L 8 : Fai gorgoritos
!  S 9: Cóllese os pés coas mans
!  S10: Distingue caras coñecidas de descoñecidas.
Escala Brunet-Lezine. Exemplo
24 meses
Postural: Da una patada al balón cuando se le ordena
Postural: Se mantiene sobre un pié con ayuda
Coordinación: Alinea los cubos para imitar al tren
Coordinación: Imita una raya sin observar la dirección
Coordinación: Se adapta al giro de la tablilla para los tres trozos.
Lenguaje: Nombra seis imágenes
Lenguaje: Identifica ocho objetos o nombra cuatro
Lenguaje: Hace frases de tres palabras
Lenguaje: Utiliza su nombre cuando habla de sí mismo o de un
objeto que le pertenece.
Socialización: Lava sus manos y trata de secarlas.
Escala Brunet-Lezine. Orde de Administración

!  En xeral, comezar polas preguntas á nai

!  Para a avaliación do neno:
Menos de 6 meses:
1.  Deitado sobre as costas
2.  Control postural
3.  Visualización e manipulación
Máis de seis meses:
1.  Manipulación
2.  Control postural
 Escala Brunet-Lezine
Puntuación
!  Os ítems cualifícanse como positivos (+) ou negativos (-)
!  Hai que determinar unha Idade Base e unha Idade Tope

Idade Tope:
Idade Base:
Nivel de idade no
Nivel de idade no
que todos os items
que todos os items
son negativos.
son positivos
Fin da proba

CD=ID/IC Idade de Desenvolvemento

Cociente de Desenvolvemento (CD): Zona de Desenvolvemento Real

Brunet-Lezine. Videos
https://youtu.be/hMG5PfOZdlY
https://youtu.be/OjxL-t0DnTQ
 Inventario do Desenvolvemento Batelle
!  Creada en 1984 por J. Newborg, J. Stock. L. Wnek, J.
Guidubaldi & J. Svinicki
!  Adaptación española de 1996: Mª Victoria de la Cruz &
Marina González. Editorial: TEA Ediciones, 1996.
!  Proba completa: 341 items agrupados en 5 áreas:
!  Persoal social.
!  Adaptativa.
!  Motora.
!  Comunicación.
!  Cognitiva.
!  Proba de screening: 96 items agrupados seleccionados dos 341
agrupados en 5 áreas.
!  Obxectivo: determinar as áreas que requiren dunha avaliación completa.
Inventario de Desenvolvemento Batelle
!  Mide habilidades do neno de 0 a 8 anos en cinco áreas do
desenvolvemento
!  Cada unha destas áreas, á súa vez, está integrada por unha serie de
subáreas.
!  Especialmente apropiado para:
!  Diagnóstico de posibles deficiencias ou atrasos.
!  Aplicar á nenos con discapacidades sensoriais e motoras
(instrucións específicas).
!  Deseñar un programa de desenvolvemento individualizado en
atención temperá
!  Medir avances dun neno en áreas diferentes dentro de
programas de intervención xa en marcha.
 Inventario de Desenvolvemento Batelle
!  Os elementos da proba (ítems) están ordenados por subáreas e por
idade.
!  Obtención de datos:
!  Situación estructurada.
!  Entrevista cos pais/profesores.
!  Observación do neno no entorno habitual.
!  Puntuación: 0, 1: Tenta responder a un item pero non alcanza o
criterio establecido. 2: A resposta alcanza o criterio establecido.
!  O limiar é o elemento por baixo do cal se ten a certeza de que o neno
puntuará 2 en todos os ítems dunha subárea. Determínase tras obter
un 2 en dous elementos consecutivos.
!  O teito é o elemento por encima do cal o suxeito obtén cero.
Establécese tras dous fracasos consecutivos (0).
Inventario de Desenvolvemento Batelle
!  Determinación do limiar e o teito. Proba de Screening Batelle

Limiar Teito
Inventario de Desenvolvemento Batelle

!  Puntuación directa: A suma dos acertos, engadindo todos

os que están por baixo do limiar.
!  Para cada área e subáreas a puntuación directa transfórmase
en percentiles, puntuacións Z e T (puntuacións típicas).
Tamén podemos transformar as puntuacións directas nun
Cociente de Intelixencia (CI).
!  As puntuacións típicas (T, Z ou CI) trasládanse a un perfil,
onde aquelas puntuacións que aparecen por baixo de 1,5 DT
considéranse puntos débiles e as que aparecen por encima de
1,5 DT considéranse puntos fortes.
Perfil Exemplo 1
Perfil Exemplo
P 2
Inventario de Desenvolvemento Batelle

!  O BDI inclúe unha proba de cribado, detección, ou

screening:
!  Os instrumentos de cribado ou screening consisten en
cuestionarios ou exames breves co propósito identificar dunha
forma rápida calquera atraso ou alteración no desenvolvemento.
!  Non serven para realizar diagnósticos senón para alertar da
necesidade de avaliacións máis completas.
!  No caso do Inventario Batelle, trátase dunha versión abreviada que
permite establecer dunha forma rápida se o neno ten un
desenvolvemento normal, se está en situación de risco ou de
atraso, e en que áreas.
Proba de Screening Battelle. Exemplo 2: Ana, 35 meses

16 -2 18
18 -1 18 “Borderline”
7 - 1,5 7
8 - 1,5 8
15 -2 16
7 - 1,5 7
7 - 1,5 7
14 - 1,5 14
12 -2 14
75 -2 85
????????
Batelle. Videos
https://youtu.be/Bh2bOfAuTzk
https://youtu.be/uhoRKSFELeM
https://youtu.be/y5jO5aaVZWw
https://youtu.be/tucCylRTxyw
https://youtu.be/ojYHR51lQp4
2.4. Avaliación do desenvolvemento
socioemocional
 Apego
!  Vínculo estreito entre dúas persoas, caracterizado polo afecto
mutuo e polo desexo de manter proximidade. O establecemento
dun vínculo privilexiado co coidador é unha das tarefas evolutivas
criticas da primeira infancia.

!  Responde a unha necesidade humana básica: seguridade e

protección.
!  Asegura os “coidados maternais” necesarios para a supervivencia e a
seguridade emocional para explorar o ambiente.
!  A figura de apego debe presentar certas características: interacción
estable, satisfacción de necesidades e ofrecemento de estimulación.
Sensibilidade e predictibilidade da figura de apego
!  O vínculo debe perdurar ao longo do tempo.
 Apego
Aínda que o proceso comeza despois do nacemento,non
se comeza a establecer ata os 7-8 meses
Desenvolvemento emocional, Experiencia de interacción
cognitivo, físico

Formación do sistema de
apego

Compoñentes
Conductas de apego Primeira infancia
Modelo mental da relación
Sentimentos
Avaliación do apego
Conductas de apego: dúas aproximacións metodolóxicas

•  Observación controlada: A situación estraña (Ainsworth et

al, 1978)
•  Informe parental: Diario de apego (Stovall&Dozier, 2000)
 Avaliación do apego
!  A situación estraña (Ainsworth et al, 1978).
!  Examina as estratexias de apego dos nenos cos seus
coidadores a través da activación do sistema de apego.

Obxectivos:
•  Observar e analizar os recursos que utiliza o neno para
afrontar a separación da figura de apego
•  Observar a capacidade do neno para utilizar a figura de
apego como base para a exploración do contorno e para
relacionarse con adultos extraños
Avaliación do apego

!  Procedemento observacional de laboratorio estruturado en 8

episodios breves (separación/reunión)
!  Especialmente adecuado para aplicarse entre 12 e 20 meses
!  As condutas do neno codifícanse e asígnaselle unha categoría
ou estilo de apego.
Avaliación do apego
Episodio da situación estraña
Evaluación del apego
Episodios de la situación extraña
!  Videos
!  https://youtu.be/QTsewNrHUHU
!  Estilos
!  https://youtu.be/DH1m_ZMO7GU
!  https://youtu.be/9HG05AIlH6Y
Tipos de apego Conductas características

Seguro •  Exploración activa en presenza da figura de apego.

(65-70%) •  Ansiedade, diminución da exploración e intentos de procura
ante a separación.
•  Buscan o contacto e a proximidade no reencontro, sentíndose
reconfortados.
•  Receo ante a presenza da estraña.
Ambivalente •  Mínima ou nula exploración en presenza da F.A.
(10-15%) •  Ansiedade moi intensa ante a separación
•  Comportamento ambivalente no reencontro (procura de
proximidade/oposición)
•  Interacción coa estraña escasa ou nula.
•  Dificultade para consolarse e retomar a exploración (baixa).
Evitativo •  Falta de preferencia da F.A. fronte a outros adultos.
(20%) •  Escasa ou nula ansiedade ante a separación.
•  Evitación da F.A. nos reencontros.
•  Non hai inquietude fronte aos estraños.
Avaliación do Apego:
Diario de apego (Stovall&Dozier, 2000)
!  Permite rexistrar e valorar as condutas de apego dos nenos e
as reaccións dos coidadores ante as devanditas condutas.
!  Os pais deben rexistrar tres situacións estresantes no día
(dano físico, susto e separación).
!  Valórase a conduta inicial do neno e a capacidade para
acougarse logo da resposta do coidador (ou a súa
reaparición).
!  Os nenos reciben puntuación en catro dimensións:
proximidade; facilidade para acougarse; evitación e
resistencia.
 Avaliación do Apego:
Diario de apego (Stovall&Dozier, 2000)
DIARIO DE APEGO
!  Exemplo:

1. Piense en una ocasión del día de hoy en la que el/la menor SE HAYA HECHO DAÑO
FÍSICAMENTE (puede ser que porque se haya caído, se haya hecho un arañazo, se haya
golpeado con algo…) y conteste a lo siguiente:
Describa esa situación con dos o tres frases, incluyendo cuál fue la reacción de usted con el niño
DIARIO DE APEGO
o la niña.

2. Piense en un momento a lo largo del día de hoy en el que el/la menor HAYA TENIDO
________________________________________
MIEDO DE ALGO O SE HAYA ASUSTADO POR ALGO. (NO incluya situaciones en las que
se ________________________________________
le acuesta, en las que hay que dejarle, o cualquier otra separación).
________________________________________
Describa la situación en 2 o 3 frases (y asegúrese de incluir también de qué manera reaccionó
________________________________________
usted)
 ________________________________________
________________________________________
Avaliación do Apego:
Diario de apego (Stovall&Dozier, 2000)
A. ¿Qué hizo el pequeño para que usted se diera cuenta de que se había hecho daño?
NUMERE POR ORDEN LAS REACCIONES DEL/LA MENOR. PONGA NÚMERO SOLO A
LAS CONDUCTAS QUE HAYAN OCURRIDO EN ESA OCASIÓN.

______ Me miró buscando sentirse protegido. Búsqueda de proximidad/

______ Se consoló y tranquilizó por sí mismo/a. mantenimiento de contacto
______ Actuó como si no hubiera pasado nada.
______ Se enfadó, se le veía contrariado/a (ej., tuvo un berrinche, pataleó).
______ Me llamó. Evitación
______ Me miró brevemente, después se mostró ausente y se alejó.
______ Vino hacia mí. .
______ Hizo gestos para que le cogiera, intentó cogerse a mí.
______ Se puso a llorar. Resistencia
______ No hizo gesto alguno para indicar que quería que le ayudara.
______ Lloriqueó solo/a y permaneció donde estaba, no me dijo nada, ni me
miró.
______ Se acercó a mí (pero no llegó a haber contacto entre nosotros).
______ Otro(s)_______________________________________________.
Evaliación do apego
Diario de apego (Stovall&Dozier, 2000) DIARIO DE APEGO

B. Una vez que usted le atendió, ¿qué hizo a continuación el niño o la niña? NUMERE POR
ORDEN LAS REACCIONES DEL/LA MENOR. PONGA NÚMERO SOLO A LAS CONDUCTAS
QUE HAYAN OCURRIDO EN ESA OCASIÓN.
______ Se calmó o tranquilizó en seguida. Búsqueda de proximidad
______ Me apartó de él/ella manifestando enfado y/o frustración.
______ Continuó jugando sin más, sin prestarme atención.
______ Empezó a patalear o a dar pisotones en el suelo. Facilidad para
______ Me golpeó y/o me dio patadas.
______ Siguió enfadado, fue difícil de consolar. calmarse
______ Se alejó de mi con enfado o frustración.
______ No hizo gesto alguno que indicara que deseaba mi ayuda. Evitación
______ Me ignoró.
______ Se tranquilizó, pero al momento volvió a ponerse quejica.
______ Me rechazó cuando le cogí o le toqué Resistencia
______ Se pegó a mí y me agarró hasta que se fue calmando.
______ No me dejó cogerle fácilmente y siguió disgustado (ej., arqueó la
espalda, puso un brazo entre él o ella y yo)
______ Intentó continuar aferrado/a a mí o me siguió cuando traté de
bajarlo/a o alejarme.
______ Se dio la vuelta, caminó o gateó alejándose de mí como si nada le
hubiera sucedido.
______ Otro(s)_______________________________________________.
Técnicas e instrumentos para a avaliación
do desenvolvemento: Inventarios paternos
!  Importancia da avaliación temperá das habilidades cognitivas,
lingüísticas e comunicativas:
!  Detección temperá de nenos con posibles problemas.
!  Fundamento e guía da intervención.
!  Permite facer seguimento e apreciar a evolución posterior.
!  Inventarios paternos.
!  Aproveitan a información que teñen os pais dos seus bebés.
!  Método económico.
!  Reducción subxectividade:
!  Uso de items moi precisos.
!  Recoñecemento, non recordo
 Técnicas e instrumentos para a avaliación
do desenvolvemento: Inventarios paternos
!  Escalas MacArthur-Bates: Adaptación galego: Inventario do
Desenvolvemento de Habilidades Comunicativas (IDHC).
!  Dúas formas diferentes:
!  IDHC I: nenos de 8-15 meses (Palabras e xestos)
!  Avalía: I Primeira linguaxe (comprensión inicial da linguaxe, comprensión de
frases, comprensión de palabras, produción de palabras) II Comunicación:
Primeiros xestos comunicativos e comportamentos relacionados (participación
en xogos e rutinas, imitación accións adulto…)
!  IDHC II: nenos de 16-30 meses (Palabras e oracións)
!  Avalía: Produción de palabras, comprensión e uso da linguaxe, uso morfemas
regulares e irregulares, sobrerregularización, uso linguaxe combinatoria, LME,
complexidade de frases.
!  Formato papel e formato electrónico (www.usc.es/prematuros)
!  Baremos: Percentil, media, DT para cada apartado.
!  Boas cualidades psicométricas: validez e fiabilidade
Técnicas e instrumentos para a avaliación
do desenvolvemento: Inventarios paternos
!  Ages & Stages Questionnaire (ASQ-3). Squires, J., Bricker, D., &
Twombly, E. (2003). Para 2, 4, 6, 8, 9, 10,12, 14, 16, 18, 20, 24, 27,
30, 33, 36, 42, 48, 54 y 60 meses de idade.
!  Apartados:
!  Comunicación
!  Motor grosa
!  Motor fina
!  Resolución de problemas
!  Socio-individual
!  Puntuación: 0, 5 e 10 puntos por ítem, segun a resposta.
!  Baremos: Indican situacións de risco (límite). Aparecen ao final de
cada inventario de cada mes.
!  Boas cualidades psicométricas: validez e fiabilidade
2.4 Avaliación do medio familiar
2.4 Avaliación do medio familiar e as
prácticas de crianza: Escala HOME
!  Caldwell y Bradley (1984). Home Observation for Measurement
of the Enviroment.
!  Hai 4 versións para nenos de 0 a 2; 3 a 5; 6 a 10; e 11 a 15 anos.
!  Avalía diferentes dimensións do contorno familiar
!  A información debe recollerse no fogar do bebé cando estea
esperto/a mediante:
!  Observación directa
!  Preguntas á nai ou cuidador principal.
!  Avalía diferentes dimensións do contorno familiar.
!  Puntuación: suma de positivos dos ítems de cada subescala.
Puntuación global: suma totais de cada subescala. Hai medias e DT
orientativos
2.4 Avaliación do medio familiar e as
prácticas de crianza: Escala HOME
!  O Cuestionario da Vida Cotidiana (CVC) é unha entrevista
estructurada que axuda a recoller a información para cumplimentar
todos os ítems da escala HOME.
!  Número en negriña: nº de ítem correspondente da HOME
!  #: ítems apropiados para avaliarse por observación.
!  +: resposta que conleva puntuación positiva.

Obtidas a partir de mostras norteamericanas:

só orientativas.
2.4 Avaliación do medio familiar e as
prácticas de crianza: Escala HOME
!  Subescalas:
!  I. Responsividad verbal y emocional
!  II. Aceptación del comportamiento del niño
!  III. Organización del ambiente físico y temporal
!  IV. Provisión de materiales de juego apropiados
!  V. Implicación materna con el niño
!  VI. Oportunidades para la variedad de experiencias
!  Puntuación Total: Suma total subescalas.
Escalas de Depresión Materna.
Escala CES-D
!  Por que é importante avaliar a depresión materna?: consecuencias
para a interacción e o desenvolvemento.
!  A Escala CES-D mide síntomas de depresión en poboacións non
clínicas.
!  Center for Epidemiological Studies Depression Scale (CES-D) (My
Feelings). Radloff, L.S. (1977). The CES-D scale: A self-report
depression scale for research in the general population. Applied
Psychological Measurement, 1, 385-401.
!  Puntuación: 1=0, 2=1, 3=2, 4=3; Ítems #3, #11, #14, y #16
puntúanse ao revés (1=3, 2=2, 3=1, e 4=0 ).
!  Fiabilidade: alfa de Crombach: 0.85: test retest: .57
!  Validez: diferenzas poboación hospitalizada (70%) / xeral (21%)
sobre puntuación de corte (16 puntos: indicador de problemas).
Avaliación do estrés paterno:
Parenting Stress Index (PSI-SF).
!  Influencia do estrés nas relacións pais-fillos.
!  Abidin, R. (1995) Parenting Stress Index (3rd edition). Odessa:
Psychological Assessment Resources.
!  Dimensións analizadas:
!  Malestar paterno (Parental Distress): sentimento de incompetencia como
nai/pai; restriccións que provoca a paternidade noutras áreas da vida;
conflicto co outro pai/nai; falta de apoio social; presenza de depresión.
!  Interacción disfuncional pai/nai-fillo/a: percepción de que o neno/a non
cumple as expectativas; a relación co fillo non é reforzadora; o vínculo co
fillo non está ben establecido.
!  Neno/a difícil: son fáciles ou difíciles de manexar?; dificultades dos nenos en
procesos autorreguladores, relacionado co temperamento; comportamentos
desafiantes, non complacientes e demandantes.
!  Resposta Defensiva: Pretende dar unha boa imaxe, sen ser sinceiro/a (Suma
ítems: 1, 2, 3, 7, 8, 9, e 11).
!  Puntuación total de estrés.
2.5 A avaliación do desenvolvemento en
circunstancias excepcionais
A avaliación do desenvolvemento en
circunstancias excepcionais.
!  Cando son necesarias probas especialmente adaptadas?
!  Requisitos que deben ter.
!  Problemas derivados da aplicación de probas estándar a
suxeitos con trastornos:
!  Inadecuación ítems.
!  Avaliación de competencias diferentes (ex. probas piagetianas en
cegos)
!  Imposibilidade de aplicar seccións ou ítems.
!  Interpretación dos resultados: baremos inapropiados; perda
cualidades psicométricas ao aplicarse parcialmente...
Escalas Reynell-Zinkin: Escalas del desarrollo
para niños pequeños con déficits visuales.
!  Autores: J. Reynell 1986 (NFER)
!  Editorial: Madrid: Mepsa (Psymtec)
!  Idades de aplicación: Entre os 3 meses e os 5 anos. Individual.
!  Duración: Variable (30-40 minutos)
!  Finalidade: Instrumento para medir o desenvolvemento
mental en nenos con deficiencias visuais.
!  Baremación: Con mostra británica. Existen varios baremos
dependendo do déficit visual que teña o neno/ a nena (cegos,
deficientes visuais (visión parcial), videntes).
!  Características: Componse de 149 ítemes.
Escalas Reynell-Zinkin: Escalas del desarrollo
para niños pequeños con déficits visuales.
!  As escalas/factores que avalía son:
!  Adaptación Social: capacidade de resposta social ás persoas e o
desenvolvemento das capacidades de cooperación, actividades
da vida diaria....
!  Comprensión Sensoriomotriz: capacidade de exploración e o
coñecemento de obxectos concretos e o seu manexo, e as
relacións entre eles (conceptos).
!  Exploración do Ambiente: capacidade de orientación do neno e
a capacidade de situación de cousas no ambiente.
!  Resposta ao son e Compresión verbal: aspectos que van dende a
resposta inicial a sons e o seu recoñecemento, ata comprensión
de frases e instrucións verbais
Escalas Reynell-Zinkin: Escalas del desarrollo
para niños pequeños con déficits visuales.
!  Vocalización e Linguaxe Expresiva (estrutura):
desenvolvemento relacionado coa produción de sons e o
posterior uso de palabras e frases progresivamente máis
complexas
!  Linguaxe expresiva (vocabulario e contido): capacidade de
neno para nomear obxectos, indicar o seu uso,expresar a
posición con respecto a outro, describir accións.
!  Comunicación: alternativa cando non hai linguaxe.
!  Puntuación: Un punto por ítem superado.
!  A proba dános unha puntuación directa, e a súa
correspondente idade equivalente.
Escalas Reynell-Zinkin: Escalas del desarrollo
para niños pequeños con déficits visuales.
Resultados obtenidos en la prueba de Reynell-Zinkin por
Javi (ciego): 3;5
Subescala Puntuación Edad
Directa Equivalente
Adaptación social 11 1;11
Comprensión sensoriomotriz 18 3;10
Exploración del ambiente 9 2;10
Respuesta al sonido y 22 3;10
comprensión verbal
Vocalización y lenguaje 17 3;9
expresivo (estructura)
Lenguaje expresivo (vocabulario 8 3;9
y contenido)
 Evolución de Javi entre 2;7 e 3;5

Áreas máis deficitarias sinaladas coas flechas: Escasa evolución

Baremo Reynell-Zinkin para cegos