You are on page 1of 20

CẶP PHẠM TRÙ

CÁI CHUNG – CÁI RIÊNG

1
PhD. Mai K Da, USSH - VNU, maikda@ussh.edu.vn
CÁI CHUNG – CÁI RIÊNG

Khái niệm cái chung, cái riêng, cái đơn nhất

Quan hệ giữa cái riêng và cái chung

Contents
Ý nghĩa phương pháp luận

2
PhD. Mai K Da, USSH - VNU, maikda@ussh.edu.vn
a, Khái niệm

Cái riêng Cái chung Cái đơn nhất

• Contents
Thế nào là cái riêng, cái chung, cái đơn nhất?

3
PhD. Mai K Da, USSH - VNU, maikda@ussh.edu.vn
Cái riêng
là một phạm trù triết học dùng để chỉ một sự vật, một hiện
tượng hay một quá trình riêng lẻ nhất định

Cái riêng rất


Mỗi một sự
Bao nhiêu SV- phong phú và đa
vật, hiện HT thì bấy nhiêu
cái riêng
dạng
tượng là một
cái riêng

Có vô vàn những cái riêng một quả núi, một con sông,
một tia chớp, một đám mây,
một cơn bão hay một cuộc
cách mạng, bạn, tôi… 4
PhD. Mai K Da, USSH - VNU, maikda@ussh.edu.vn
Cái chung
là một phạm trù triết học dùng để chỉ những mặt, những yếu tố, những bộ phận, những
thuộc tính chung không những có ở một kết cấu vật chất nhất định mà còn được lặp lại
trong nhiều sự vật, hiện tượng hay quá trình riêng lẻ khác

Cái phổ biến là cái chung của tất cả các


1 sự vật, hiện tượng trong một lĩnh vực
mà ta nghiên cứu

Cái đặc thù là cái chung của một sự vật


2 hoặc của nhóm sự vật trong lĩnh vực
nói trên

5
PhD. Mai K Da, USSH - VNU, maikda@ussh.edu.vn
Nội dung 01 Nội dung 02 Nội dung 03

Cái chung căn bản chi


Cái chung không
phối sự vận động và
Cái chung căn căn bản là phát triển của sự vật,
bản là cái chung những cái chung còn cái chung không
thuộc về bản căn bản ảnh hưởng ít
nằm ngoài bản
hoặc nhiều đến sự
chất của sự vật. chất vận động và phát
triển của sự vật

6
PhD. Mai K Da, USSH - VNU, maikda@ussh.edu.vn
Cái đơn nhất

là một phạm trù triết học dùng để


ĐƠN chỉ những nét, những mặt, những
yếu tố, những bộ phận, những
thuộc tính… chỉ có ở một kết cấu
vật chất nhất định mà không
được lặp lại ở những kết cấu vật
chất khác.

NHẤT
Thủ đô Hà Nội

7
PhD. Mai K Da, USSH - VNU, maikda@ussh.edu.vn
b. Quan hệ biện chứng giữa cái riêng và cái chung

Đã có nhiều quan niệm khác nhau về mối quan


hệ giữa cái chung và cái riêng

“cái chung” tồn tại độc lập, không phụ thuộc


vào “cái riêng” và đẻ ra “cái riêng”

Không thừa nhận sự tồn tại của cái chung

8
PhD. Mai K Da, USSH - VNU, maikda@ussh.edu.vn
QUAN ĐIỂM CỦA CHỦ NGHĨA DUY VẬT BIỆN CHỨNG

Thứ nhất

01
Cái chung chỉ tồn tại trong
cái riêng và thông qua cái
riêng mà biểu hiện sự tồn tại
của mình

Cái chung là những mặt, những thuộc tính


giống nhau có ở các sự vật, hiện tượng

Những mặt, những thuộc tính đó là những


bộ phận của cái riêng

Không có các sự vật, hiện tượng thì không thể có


cái chung

Không có cái chung tồn tại thuần tuý bên ngoài cái
riêng
9
PhD. Mai K Da, USSH - VNU, maikda@ussh.edu.vn
Động vật có xương sống,
ở dưới nước, thở bằng
mang, bơi bằng vây

10
PhD. Mai K Da, USSH - VNU, maikda@ussh.edu.vn
Thứ hai, cái riêng chỉ tồn tại trong mối liên hệ
với cái chung.

Cái riêng tồn tại độc lập, Bất cứ cái riêng nào bao giờ
nhưng sự tồn tại độc lập đó cũng tồn tại trong những mối
liên hệ, những mối liên hệ
không có nghĩa là cái riêng
dẫn đến một hoặc một số cái
hoàn toàn cô lập với cái khác chung nào đó.
2
Bất cứ cái riêng nào cũng Kết quả của sự biến hóa vô
đều không tồn tại vĩnh cùng tận này là tất cả các cái
viễn, nó luôn biến đổi
riêng đều có liên hệ với nhau
thành cái khác.

11
PhD. Mai K Da, USSH - VNU, maikda@ussh.edu.vn
Thứ ba, cái riêng là cái toàn bộ, phong phú hơn cái chung.
Còn cái chung là cái bộ phận nhưng sâu sắc hơn cái riêng

1 2

Cái riêng là cái toàn


bộ, phong phú hơn cái Nói cách khác, cái
chung vì ngoài những riêng phong phú hơn
đặc điểm ra nhập vào cái chung vì ngoài cái
cái chung, cái riêng chung, trong cái
còn có những đặc riêng còn có cái đơn
điểm riêng biệt mà nhất.
chỉ riêng nó có.

12
PhD. Mai K Da, USSH - VNU, maikda@ussh.edu.vn
13
PhD. Mai K Da, USSH - VNU, maikda@ussh.edu.vn
14
PhD. Mai K Da, USSH - VNU, maikda@ussh.edu.vn
Cái chung sâu sắc hơn cái riêng là bởi vì: Cái chung là
cái gắn liền với bản chất của sự vật, hiện tượng.

Cái chung phản ánh những thuộc tính,


những mối liên hệ ổn định, tất nhiên, lặp
lại ở nhiều sự vật, hiện tượng cùng loại

Cái chung là cái qui định phương hướng


tồn tại và phát triển của sự vật, hiện
tượng

Thay đổi số cạnh, số góc của tam giác, chắc chắn cuốn sách cũng như
hình tam giác sẽ không còn là nó nữa 15
PhD. Mai K Da, USSH - VNU, maikda@ussh.edu.vn
Thứ tư, trong những điều kiện nhất định, cái đơn nhất
có thể chuyển hóa thành cái chung và ngược lại, cái
chung có thể chuyển hóa thành cái đơn nhất.

01 Có sự chuyển hóa lẫn nhau là vì các sự vật


hiện tượng luôn luôn vận động và biến đổi
không ngừng

02 Từ cái đơn nhất thành cái chung là biểu hiện


của quá trình cái mới ra đời thay thế cái cũ.
Đó là xu thế vận động tích cực ở sự vật.

03 Từ cái chung thành cái đơn nhất là biểu hiện


của quá trình cái cũ, cái lạc hậu bị phủ định.
Đây là xu hướng vận động đi xuống ở sự vật.

16
PhD. Mai K Da, USSH - VNU, maikda@ussh.edu.vn
C. Ý NGHĨA PHƯƠNG PHÁP LUẬN

01 02 03
Do đó, chỉ có thể
tìm cái chung
Vì cái chung chỉ trong cái riêng,
tồn tại trong cái Không được tìm
xuất phát từ cái
riêng, thông qua cái chung bên
riêng, từ những
cái riêng mà ngoài mỗi cái
sự vật, hiện
biểu hiện sự tồn riêng
tượng cụ thể chứ
tại của mình. không được xuất
phát từ ý muốn
chủ quan của con
người.

17
PhD. Mai K Da, USSH - VNU, maikda@ussh.edu.vn
*

*
Nếu không giải
*
quyết những vấn
đề lý luận chung
Giải quyết
thì sẽ không
Cái riêng gắn những vấn đề
tránh khỏi sa
bó chặt chẽ riêng không vào tình trạng
với cái chung, thể lảng tránh mò mẫm, tuỳ
không tồn tại việc giải quyết tiện, kinh
ở bên ngoài những vấn đề nghiệm chủ
mối liên hệ chung nghĩa
dẫn tới cái
chung

18
PhD. Mai K Da, USSH - VNU, maikda@ussh.edu.vn
Trong những điều kiện nhất định cái đơn nhất có
1 thể biến thành cái chung, và ngược lại cái chung có
thể biến thành cái đơn nhất

Trong hoạt động thực tiễn cần phải tạo điều kiện
2 thuận lợi để cái đơn nhất có lợi cho con người trở
thành cái chung,

Đồng thời, biến cái chung bất lợi trở thành cái đơn
3 nhất

19
PhD. Mai K Da, USSH - VNU, maikda@ussh.edu.vn
Thanks!
You can find me at:
Instagram #maikda

Facebook: Mai K Đa

Email: maikda@ussh.edu.vn

20

You might also like