Ang lakbay-sanaysay ay isang uri ng sulating tumatalakay sa karanasan sa
paglalakbay. Ngunit hindi lamang ito tungkol sa paglalarawan ng mga lugar o tao. Ang sulating ito ay tungkol sa kung ano ang natuklasan ng manunulat tungkol sa lugar na pinuntahan niya, sa mga taong nakasalamuha niya, at higit sa lahat, tungkol sa kaniyang sarili. Kung gayon, ang pagsulat ng lakbay- sanaysay ay isang paraan ng pagkilala sa sarili. Ang lakbay- sanaysay ay hindi parang diary. Hindi basta lamang isusulat ang lahat ng nakita, nalasahan, narinig, naamoy, naramdaman, o naisip sa paglalakbay. Hindi ito rekord o simpleng pagdudugtong-dugtong ng mga pangyayari. Nangangailangan ang sulating ito ng malinaw na pagkaunawa at perspektiba tungkol sa naranasan habang naglalakbay (O'Neil, 2005). Mahalagang Ideya Ang lakbay-sanaysay ay hindi isang sulating lamang naglalarawan sa pinuntahang lugar, kundi nagbibigay ng malalim na pagkaunawa tungkol dito at tungkol sa sarili. Isa sa mga popular na sulatin ang lakbay-sanaysay. Mag-browse lamang sa Internet at sari-saring travel blogs na ang makikita na iba-iba ang estilo ng pagkakasulat may seryoso, may magaang basahin, may nagpapatawa. Ang ilan ay nagbibigay lamang ng impormasyon, samantalang ang iba ay insight ang iniiwan sa mga mambabasa. May mahuhusay ang pagkakasulat: impormatibo, nakaaaliw, at puno ng inspirasyon. Ngunit may ilan din namang hindi mahusay ang pagkakasulat: nagkukulang sa paglalarawan, hindi lohikal ang ayos ng mga talata, gumagamit ng malalalim na salita, kulang sa repleksiyon, at iba pa.
Tungkol Saan o Kanino ang Lakbay-Sanaysay?
Ang lakbay-sanaysay ay tungkol sa lugar. Ang tuon dito ay sa lugar na
pinuntahan. Ano- ano ang mga kilalang destinasyon dito? Nagpunta ka ba sa mga di-gaanong pinupuntahan ng mga turista? Nagandahan ka ba sa arkitektura at pampublikong eskultura? Buhay na buhay ba ang lungsod? Masarap ba ang pagkain? Kumain ka ba ng kakaibang putahe? Inilalarawan dito ang mga nakita, narinig, naamoy, nalasahan, at naramdaman sa lugar na pinuntahan. Sa paglalakbay, hindi maiiwan ang paghahambing sa lugar na pinanggalingan at pupuntahan. Sa pamamagitan nito, mas nakikilala ang pinanggalingan biglang nakikita ang hindi karaniwang nakikita, naaamoy ang hindi naamoy o iniiwasang amuyin, nalalasahan ang matagal nang hindi nalalasahan. Sabi nga ng mararaming manlalakbay, kailangang lumayo upang lubos na makilala ang pinanggalingan. Ang lakbay-sanaysay ay tungkol sa ibang tao. Kumusta ang mga tao sa tao sa iyong pinuntahan? Ano- ano ang mga nagustuhan at inayawan mo sa kanila? Katulad ba sila ng mga Pilipinong palangiti, magalang, at magiliw sa mga panauhin? Ano ang katangi- tangi sa kanila? Anong karanasan mo na kasama sila ang sa sarili ang mga dahilan kung bakit hindi mo malilimutan? Sino-sino ang mga nakasama mo sa paglalakbay? Sila ba ay kapamilya, kaibigan, ito mahal.
Pagsulat ng Lakbay-Sanaysay
Paano magsulat ng isang mahusay na lakbay-sanaysay? Magsaliksik tungkol
sa lugar na pupuntahan. Magbasa tungkol sa kasaysayan at kultura nito. Maging pamilyar sa politika, ekonomiya, at mga tradisyon at relihiyon sa pupuntahang lugar. Makapagbibigay ito ng mga kaalamang tiyak na magagamit kapag naglalakbay na. Habang naglalakbay, danasin ang lahat ng nasa paligid. Amuyin ang mga bulaklak, tikman ang tsaa, pakinggan ang tunog ng lengguwaheng hindi pamilyar, damhin ang init ng araw o lamig ng niyebe. Maglakad-lakad. Kausapin ang mga lokal na tao, kilalanin ang sariling kultura. Ibahagi rin sa kanila ang sariling kultura. Huwag magkulong at magpakabulok sa hotel. Walang maisusulat kung nakahiga lamang sa malambot na kama sa tinutuluyan.
Ngayon, paano mo isusulat ang iyong mga naging karanasan sa
paglalakbay? Maaaring gumamit ng mga elemento ng katha upang bigyan ng buhay Makatutulong ang paggamit ng diyalogo, ritmo, imahen, ang sulatin. mga eksena sa pagbibigay ng kulay sa sanaysay. Ngunit siguruhin pa ring wasto ang facts at huwag mag- imbento. Gamitin ang unang panauhang punto de bista, ngunit tiyaking magiging diary ang lakbay-sanaysay. Planuhin muna ang organisasyon ng sanaysay bago isulat. Huwag itong limitahan sa paglalarawan at pagbibigay lamang ng impormasyon. Kailangang maipakita sa mambabasa na may malalim at malinaw na pagkaunawa ang naging paglalakbay. Maaaring simulan ang sanaysay sa isang maikling anekdotang naglalatag sa pangkalahatang tono at mensahe nito. Tiyaking mahahatak ang atensiyon ng mambabasa. Ito ay upang hindi sila bumitiw sa pagbabasa. Huwag simulan ang sanaysay, halimbawa, sa pagsakay sa bus o sa eroplano. Magsimula agad sa pangyayaring maaaring bumingwit sa interes ng mambabasa. Iwasan ang mga cliché o gasgas nang paglalarawan tulad ng: "pagsasalubong ng langit at dagat", "sumilip ang araw sa likod ng mga bundok", at iba pa. Sikaping bumuo ng orihinal na paglalarawan. Iwasan din ang paggamit ng mga salita o pariralang hindi naman ginagamit sa pang- araw-araw na pakikipagtalastasan. Maging natural sa pagsulat. Huwag magpasikat. Iwasan ding magpatawa kung hindi naman nakakatawa ang tono ng sanaysay.