Kagawaran ng Edukasyon

Rehiyon III
SANGAY NG LUNGSOD NG MABALACAT

Pangalan: ____________________________Baitang at Seksiyon: ________________

Paaralan: ____________________________________ Petsa: ____________________

PILYEGO NG GAWAING PAMPAGKATUTO Blg.6

Filipino 9: Mga Tayutay
Pagbibigay ng Sariling Interpretasyon sa mga Pahiwatig

I.Panimula

Magsisilbing instrument ang pilyego ng gawaing pampagkatuto na ito para

sa iyong sa pagbibigay ng sariling interpretasyon sa mga pahiwatig na ginamit sa
akda. Ito ay naglalaman ng iba’t ibang gawaing magpapalalim sa iyong pag-unawa
sa aralin. Kailangan ko ang iyong ibayong sipag at tiyaga upang matamo ang
kasanayang nararapat na mapaunlad at kung may mga bahaging hindi
maintindihan, huwag mag-atubiling humingi ng tulong sa iyong magulang, kapatid
o sinomang nakatatanda sa inyong tahanan. Gawing magaan at kasiya-siya ang
pagsagot sa mga gawaing itinakda.

II. Kasanayang Pampagkatuto

Nabibigyan ng sariling interpretasyon ang mga pahiwatig na ginamit sa akda. F9PT-

Ic-d-40

III. Mga Layunin

Pagkatapos ng pilyego ng gawaing pampagkatuto na ito, ikaw ay inaasahang;

1. makapagbigay ng sariling interpretasyon sa mga pahiwatig na nasa loob ng

pahayag;
2. maunawaan at makilala ang tayutay at ang mga uri nito;
3. mabigyan ng kahulugan ang mga salita gamit ang iba’t ibang paraan ng
pagpapakahulugan;
4. matukoy ang mga matalinhagang pahayag na ginamit sa mga akdang
pampanitikan;at
5. magamit ang mga iba’t ibang uri ng tayutay sa pangungusap

1
IV.Pagtalakay
Ang Tayutay ay isang sinadyang paglayo sa karaniwang paggamit ng mga
salita upang gawing mabisa, matalinghaga, makulay at kaakit-akit ang
pagpapahayag.

Mga Uri Ng Tayutay

1. Pagtutulad (Ingles: Simile

Ito ay isang paghahambing sa dalawang magkaibang tao, bagay, pangyayari
atbp. Gumagamit ang pagtutulad ng mga salitang tulad ng, katulad ng,
parang, kawangis ng, animo, kagaya ng atbp.

▪ Ikaw ay kagaya ng makulay na bulaklak

▪ Ang kagandahan mo ay tulad ng isang paru paro.

2. Pagwawangis (Ingles: Metaphor)

Ito ay katulad ng pagtutulad, maliban sa hindi ginagamit ang mga salitang
tulad ng, katulad ng, parang, kawangis ng, animo, kagaya ng atbp.
▪ Si Itay ay haligi ng aming tahanan.
▪ Makisig na lalaki si Adonis.

3. Pagtatao (Ingles: Personification)

Ito ay pagsasalin ng talino, gawi at katangian ng tao sa bagay.
▪ Ang mga kawayan ay sumasayaw.
▪ Tumatangis ang kalangitan.

4. Pagmamalabis (Ingles: Hyperbole)

Ito ay lubhang pinalalabis o pinakukulang ang katunayan at kalagayan ng
tao, bagay, pangyayari atbp.
▪ Ang pag-ibig ko sayo ay sing lalim ng karagatan.
▪ Nabiyak ang aking dibdib nang mawala ang Inay.

2
5. Paguyam(Ingles: Sarcasm/Irony)
Isang tayutay na kung saan ito ay pangungutya o pangaasar ito sa tao o
bagay.
▪ Ang kinis ng iyong mukha, pwede nang bahayan ng mga bubuyog ang
mga butas-butas sa mukha mo.
▪ Ang sipag mo naman magsulat, kitang kita sa kwaderno mong
walang nakasipi ni isa.

6. Pagtawag (Ingles: Apostrophe)

Ito ay pagtawag ang sa mga bagay na parang ikinausap sila.
▪ Swerte, kailan ka kaya dadapo sa akin.
▪ Poot, lubayan mo ang puso ko.

7. Paghihimig (Ingles: Onomatopoeia)

Ito ay pagpahiwatig ng kahulugan sa pamamagitan ng tunog o himig ng mga
salita.
▪ Nakabubulahaw ang batingting ng kampana sa simbahan.
▪ Umaalingawngaw sa kawalan ang kokak ng mga palaka.

8. Pag-uulit(Ingles: Alliteration)
Ginagamit nito ang magkatulad na titik o pantig sa simula ng dalawa o
mahigpit pang salitang ginagamit sa isang pangungusap.
▪ Si Pedro ay patungo paroon.
▪ Masarap magluto ang aking magulang

Pamatnubay na Tanong

Ano ang tayutay? Paano nakatutulong ang mga tayutay sa mabisang

pagpapahayag ng sariling pananaw?

3
V.Mga Gawain

Gawain 1
Panuto: Suriin ang mga nakasalungguhit na parirala sa bawat
pangungusap na tumutukoy sa katangian ng bawat uri ng tayutay.
Magbigay ng sariling interpretasyon o pagpapakahulugan sa mga pahiwatig
na ginamit. Isulat sa hiwalay na sagutang papel ang tamang sagot.

1. Sumayaw ang mga bituin sa langit (Pagsasatao)

_______________________________________________________________________

2. Ang puso mo ay gaya ng bato. (Pagtutulad)

_______________________________________________________________________

3. Ang aking ina ay ilaw ng tahanan namin. (Pagwawangis)

_______________________________________________________________________

4. Ang kanyang sigaw ay abot hanggang kabilang bayan. (Pagmamalabis)

_______________________________________________________________________

5. Oh tukso, layuan mo ako. (Pagtawag)

_______________________________________________________________________

Gawain 2
Panuto: Batay sa mga nalaman mo sa unang pagsubok. Kailangan mong
ilagay sa wastong tayutay ang mga pangungusap upang iyong mabuo ang
iyong pananggalang sa Covid 19. Simulan na natin! Isulat sa hiwalay na
sagutang papel ang tamang sagot.

1. Umawit ang aking puso nang dumating ka sa buhay ko.

2. Panay twit twit ng ibon ang naririnig ni Liza sa kakahuyan.

3. Sagutin mo lang ako, handa kung sungkitin ang araw para sa iyo.

4. Si Trisha ay isang magandang bulaklak.

5. Ang buhok ni teban ay parang mais.

4
Gawain 3

Panuto: Tukuyin ang mga tayutay sa bawat pahayag na ginamit sa akdang

pampanitikan.Isulat sa hiwalay na sagutang papel ang tamang sagot.

1. 2.
Ikinulong ako sa kutang malupit. Bakit ba, mahal ko kay agang
Bato, bakal, punlo at balasik ng lumisan
bantay; At iniwan akong sawing kapalaran
Lubos na tiwalag sa buong daigdig Hindi mo ba talos, kab’yak ng
At inuring kahit buhay man ay patay buhay
At sa pagyaon mo’y para ring
Isang Dipa ng Langit namatay
ni Amado V. Hernandez
3. Babang-Luksa ni
Diosdado Macapagal
Ang panaho’y awit ng ligaya’t lungkot
Na sinasaliwan ng tiktak ng relos,
Kwintas ng demonyo’t rosary ng Dios
Na taglay ng tao sa lahat ng pook

Ang Panahon ni Amado V.

Hernandez

5
5. 4.

Parang halamang lumaki sa At iyong isiping ang nagdaang araw,

tubig, Isang kahoy akong malago’t
Daho,y nalalanta munting di malabay
madilig. Ngayon ang sanga ko’y krus sa
libingan
Ikinaluluo’y sandaling init,
Dahon ko’y ginawang korona sa
Gayon din ang pusong ang
hukay
tuwa’y maniig
Isang Punongkahoy ni
Florante at Laura ni Jose Corazon De Jesus
Francisco Baltazar

Gawain 4.
Panuto: Dugtungan ng mga salita o parirala ang mga pahayag upang mabuo
ang pangungusap ayon sa hinihinging uri ng tayutay.Isulat sa hiwalay na
sagutang papel ang tamang sagot.

1. ( Pag-uulit ) Matamlay at maputla siya _______________________________.

2. ( Pagsasatao ) Sumayaw ang ________________________________________.

3. ( Pagwawangis ) Siya ay rosas _______________________________________.

4. ( Paghihimig ) Ang busina ng ________________________________________.

5. ( Pagtutulad ) Si Lea ay parang ______________________________________.

6. ( Pagtawag ) Buwan _________________________________________________.

Rubriks sa pagmamarka
Kaangkupan ----1
Paggamit ng tayutay ----1
Kabuuan ----2

6
VI.Pagsusulit

Panuto: Tama o Mali. Ilagay ang salitang TAMA kung tama ang pahayag at
mali kung mali ang pahayag.Isulat sa hiwalay na sagutang papel ang tamang
sagot.

_________1. Ang tayutay ay isang sinadyang paglayo sa karaniwang paggamit

ng mga salita upang gawing mabisa, matalinghaga, makulay at
kaakit-akit ang pagpapahayag.

_________2. Ikaw ay kagaya ng ibong lumilipad. Ito ay tayutay na pagtutulad.

_________3. Ang pagmamalabis ay ang pagbibigay ng katangian, gawi, o talino

ng tao sa isang bagay.

_________4. Nagunaw ang aking mundo nang iniwan moa ko. Ito ay halimbawa
ng pag-uyam.

_________5. Ika’y angel sa aking paningin. Ito ay halimbawa ng pagwawangis.

_________6. Ang busina ng bus ay napakalakas. Ito ay tayutay na paghihimig.

_________7. O hangin, isama mo na sa paglipad ang aking mapait na

nakaraan. Ito ay halimbawa ng pagsasatao.

_________8. Ang paguulit ay gumagamit ng magkatulad na titik o pantig sa

simula ng dalawa o mahigpit pang salitang ginagamit sa isang
pangungusap.

_________9. Ang pagmamahal ko sa iyo ay singlayo ng buwan. Ito ay isang

halimbawa ng pagmamalabis.

_________10. Ang pagwawangis ay direktang paghahambing sa isang bagay.

7
VII.Pangwakas

A. Panuto: Punan ang patlang ng angkop na salita upang mabuo ang

kaisipan sa talata.Ilagay sa hiwalay na sagutang papel ang tamang sagot.

Ang ___________________ ay isang sinadyang _________________sa karaniwang

paggamit ng mga __________________ upang gawing_____________________,
matalinghaga, _______________________ at kaakit-akit ang pagpapahayag.

B. Ayon sa sariling interpretasyon, bigyang kahulugan ang mga pahiwatig

na nakasalungguhit sa loob ng pangungusap.

1. Umawit ang aking puso nang dumating ka sa buhay ko.

_____________________________________________________________________

2. Panay twit twit ng ibon ang naririnig ni Liza sa kakahuyan.

_____________________________________________________________________

3. Sagutin mo lang ako, handa kung sungkitin ang araw para sa iyo.
_____________________________________________________________________
4. Si Trisha ay isang magandang bulaklak.
_____________________________________________________________________
5. Ang buhok ni Teban ay parang mais.
_____________________________________________________________________

8
VIII.Sanggunian

https://philnews.ph/tayutay Banghay Aralin Filipino 9

9
 10
Pagsusulit Gawain 3 Gawain 2
1. TAMA 1. Ikinulong ako sa 1.Pagsasatao
2 TAMA kutang malupit.
3. PAGSASATAO 2.Paghimig
2. At sa pagyaon mo’y
PAGMAMALABIS para ring namatay 3.Pagmamalabis
4. PAGMAMALABIS
3. Na sinasaliwan ng
PAG-UYAM 4.Pagwawangis
tiktak ng relos,
5. TAMA
6. TAMA 4. Isang kahoy akong
5.Pagtutulad
7. PAGTAWAG malago’t malabay
PAGSASATAO 5. Parang halamang
8. TAMA lumaki sa tubig,
9. TAMA
10. TAMA
IX.Susi sa Pagwawasto
X.Grupong Tagpaglinang

Bumuo sa Pagsulat ng Pilyego Gawaing Pampagkatuto

Manunulat: Diana D. Clemente

Patnugot ng Wika: Noemi M. Aldana
Tagasuri: Remedios C. Gerente
Tagaguhit: Rashid Pantig
Tagalapat: Gian Carlo C. Baldovino
Tagapamahala: Engr. Edgard C. Domingo, PhD, CESO V
Leandro C. Canlas, PhD, CESE
Elizabeth O. Latorilla, PhD
Sonny N. De Guzman, EdD
Remedios C. Gerente

For inquiries or feedback, please write or call:

Department of Education – Division of Mabalacat

P. Burgos St., Poblacion, Mabalacat City, Pampanga

Telefax: (045) 331-8143

E-mail Address: mabalacatcity@deped.gov.ph

11