Professional Documents
Culture Documents
Extraction-160805115400 2
Extraction-160805115400 2
عصاره گیری روشی برای حذف مواد تشکیل دهنده فعال از جامد یا مایع با استفاده از حالل مایع است .
جداسازی بخشهای فعال دارویی بافتهای گیاهی یا حیوانی از اجزای غیرفعال یا بیاثر با استفاده از حاللهای انتخابی .
در این روش اجزای مورد نظر با استفاده از حالل های انتخابی به نام قاعدگی حل می شوند و قسمت حل نشده مارك است .
پس از استخراج مواد ناخواسته حذف می شود .
عصاره ها با استفاده از اتانول یا حالل مناسب دیگر تهیه می شوند .
.
عصاره :عصاره ها را می توان به عنوان فرآورده های داروهای خام که حاوی تمام ترکیبات محلول در حالل هستند تعریف کرد
مارک :باقیمانده جامد پس از استخراج قاعدگی :حالل مورد استفاده برای استخراج
نوع عصاره ها
◦ نرم (پماد ،شیاف ) به عنوان مثال عصاره گلیسریز ◦ .مایع :
به عنوان تنتور .
• انحالل مواد استخراجی از سلولهای متالشی شده .
• انحالل مواد استخراجی از سلول سالم گیاهی با انتشار (نیاز به خیساندن و تورم)
• نفوذ حالل به سلول های گیاهی و متورم شدن سلول ها .
• انتشار مواد استخراجی محلول به خارج از سلول .
• ترکیبات گیاهی معموالً در داخل سلول ها قرار دارند .بنابراین ،حالل مورد استفاده برای استخراج باید به داخل سلول پخش شود تا ترکیبات مورد نظر حل شود و پس از آن محلSSول
باید از دیواره سلولی در جهت مخالف عبور کرده و با مایع اطراف مخلوط شود .
• بین امالح داخل سلول ها و حالل اطراف بافت های تکه تکه شده گیاه تعادل برقرار می شود .
5
solvent
Plant 2
cell
1
عوامل موثر بر فرآیند استخراج :
•
ماهیت دارو
•
حالل
•
دما
•pH
•
اندازه ذرات
8
روش های استخراج
تزریق
جوشانده
هضم
خیساندن
پرکوالسیون
استخراج گرم را ادامه می دهد
استخراج سیال فوق بحرانی
استخراج جریان ضد
استخراج به کمک مایکروویو
استخراج به کمک اولتراسونیک
تزریق:
دم کرده های تازه با خیساندن داروی خام برای مدت کوتاهی با آب سرد یا جوش تهیه می
شوند .اینها محلولهای رقیق مواد تشکیل دهنده به آسانی محلول داروهای خام هستند .
انواع تزریق :
دم کرده تازه :به عنوان مثال دم کرده پرتقال
جوشانده :
در این فرآیند ،داروی خام در حجم مشخصی از آب برای مدت زمان معینی جوشانده می
شود .سپس سرد می شود و صاف می شود یا فیلتر می شود .این روش برای استخراج محلول
،در آب مناسب است
اجزای پایدار گرما به عنوان مثال چای ،قهوه
هضم :
این نوعی خیساندن است که در آن از حرارت مالیم در طول فرآیند استخراج استفاده می شود .
.زمانی استفاده می شود که دمای نسبتاً باال قابل اعتراض نباشد .در نتیجه کارایی حالل قاعدگی افزایش می یابد I t
به عنوان مثال استخراج مورفین
خیساندن:
در این فرآیند مواد جامد در یک ظرف درب دار با کل حالل قرار می گیرند و اجازه می دهند حداقل به مدت 3
PlantMaterial
(Crushedor cut smallor Placed ina closedvessels
Moderately coarse
)powder
به عنوان مثال ط) تنتور پرتقال تنتور لیمو )II
تنتور اسکیل )iii
Wholeof theselected solvent
Allowedto standfor seven days
• خیساندن دوبل :دم کرده غلیظ پرتقال
shakingoccasionally (Menstruum)added
خیساندن سه گانه :فرآیند خیساندن ممکن است با کمک حرارت یا هم زدن انجام شود •
به عنوان مثال تزریق غلیظ سنا ) Quassia IIانفوزیون غلیظ )i
عوامل موثر بر خراشیدگی Solid residue
)(marc
Liquid strained
off pressed(Recoveras much as
گرادیان غلظت تحت تأثیر عوامل متعددی قرار می گیرد )(C1-C2 )occludedsolution
.نسبت جامد به حالل :عملکرد با مقدار ثابت حالل و افزایش نسبت مواد دارویی کاهش می یابد 1.
Clarifiedاندازه ذرات 2. سلولby
های متالشی شده: subsidence
انحالل از or (Strainedand expressed
filtration )liquidsmixed
) (Mucilageخیساندن و تورم مواد گیاهی :اتساع مویرگی و افزایش سرعت انتشار 3.
.انتشار از سلول گیاهی دست نخورده :حالل باید بتواند مواد را حل کند 4.
EvaporationandConcentration
دما :افزایش حاللیت (ضریب انتشار) و کاهش ویسکوزیته 5.
.بر گزینش پذیری استخراج (کیفی و کمی) تأثیر می گذارد pH:مقدار 6.
برهمکنش اجزای حل شده با مواد حمایت کننده نامحلول گیاه 7.
درجه چربی دوستی 8.
19 9. اثر افزودن سورفکتانت ها ،نمک ها و حالل های کمکی
شایستگی ها
معایب
این جابجایی مداوم به سمت پایین حالل از طریق بستر مواد خام دارویی برای به دست آوردن عصاره است .
بیشتر برای استخراج مواد فعال در تهیه تنتور و عصاره مایع استفاده می شود .
.کاهش اندازه :دارویی که قرار است استخراج شود در معرض کاهش اندازه مناسب قرار می گیرد ،معموالً از پودر درشت به پودر ریز 1.
.نوشيدن :در حين نوشيدن ،داروي پودر شده را با مقدار مناسبي از قاعدگي مرطوب ميكنند و به مدت چهار ساعت در ظرفي خوب در بسته نگه ميدارند 2.
.بسته بندی :پس از جذب ،داروی مرطوب شده به طور یکنواخت در پرکوالتور بسته بندی می شود 3.
.خیساندن :پس از بسته بندی ،قاعدگی کافی برای اشباع شدن مواد اضافه می شود .برای خیساندن دارو به دستگاه پرکوالتور اجازه داده می شود تا 24ساعت بماند 4.
.نفوذ :شیر پایینی باز می شود و مایع جمع شده در آن به آرامی با سرعت کنترل شده چکه می کند تا زمانی که 3/4حجم محصول نهایی به دست آید 5.
انواع پرکوالسیون
به عنوان مثال تنتور ترکیبی هل ). IIتنتور بالدونا آماده شده است )i
معایب :
.به زمان بیشتری نسبت به نفس کشیدن نیاز دارد •
.حالل بیشتری مورد نیاز است •
.فرد ماهر مورد نیاز است •
خیساندن در مقابل نفوذ
خیساندن
اپراتور ماهر مورد نیاز نیست •
زمان • بر و همچنین
استخراج کامل نیست
برای مواد خاصی که در حالل بسیار کمتر محلول هستند و فقط نیاز به تماس طوالنی مدت • زمان کوتاه و استخراج کامل تر •
.با حالل دارند
29
پرکوالسیون روش مناسب برای داروهای قوی و پرهزینه•
سوزش نفس
Condenser
Side tube
Syphon Thimble
tube
Distillationflask
HeatingMantle
بخارهای حالل در حال جوش از طریق بازوی جانبی بزرگتر باال می روند .قطرات متراکم حالل در فنجان متخلخل می ریزند و جزء مورد نظر را از مخلوط جامد حل می کنند .
هنگامی که بازوی جانبی کوچکتر پر می شود تا سرریز شود ،عمل سیفون را آغاز می کند .
حالل ،حاوی جزء محلول ،در دیگ بخار زیر حالل باقیمانده سیفون می شود و سپس از فنجان متخلخل خارج می شود ،زیرا قطرات حالل تEEازه بEEه فنجEEان متخلخEEل می ریزنEEد و چرخEEه
.مقدار زیادی دارو را می توان با مقدار بسیار کمتری از حالل استخراج کرد •
.اقتصاد فوق العاده از نظر زمان ،انرژی و در نهایت ورودی های مالی •
.در مقیاس کوچک از یک فرآیند دسته ای استفاده می شود •
.زمانی که به استخراج مداوم تبدیل شود مقرون به صرفه تر می شود •
.رویه در مقیاس بزرگ •
معایب
وجود دارد که بیش از آن هیچ فشاری نمی تواند ماده را وارد فاز مایع خود کند .اگر دما و فشار یک ماده هر دو باالتر ) (Pcو فشار )(Tc
برای هر ماده ،دمای بحرانی
.آن ماده باشد ،ماده به عنوان یک سیال فوق بحرانی تعریف می شود Pcو Tcاز
خواص SCF ها
در نقطه بحرانی ،چگالی فازهای گاز و مایع یکسان است .هیچ تمایزی بین فازها وجود ندارد .یعنی بین مایع و گاز خالص .فوق بحرانی دارای چگالی مایع مانند و خواص انتقال
اینها توانایی نفوذ خوب و توانایی استخراج خوبی را ارائه می دهند .
انتخاب حالل SCFs
خواص حل خوب-
بی اثر نسبت به محصول-
جداسازی آسان از محصول-
ارزان-
پایین به دلیل دالیل اقتصادی CP
دی اکسید کربن پرمصرف ترین- است SCF
در درجه اول به پارامترهای بحرانی پایین آن ( 31.1درجه سانتی گراد 73.8 ،بار) -غیر سمی .
با این حال ،چندین SCF دیگر در هر دو فرآیند تجاری و توسعه استفاده شده است .ویSSژگی هSSای حیSSاتی بSSرخی از SCF هSSای رایج مSSورد اسSSتفاده
عبارتند از:
مایع
دمای بحرانی )(K فشار بحرانی (بار)
دی اکسید کربن 304.1 73.8
مزایای SFE
• قدرت انحالل .توسط فشار و/یا دما کنترل می شود SCF
.به دلیل فرار بودن آن به راحتی از عصاره قابل بازیابی است • SCF
• حالل های غیر سمی هیچ اثر مضری باقی نمی گذارند .
• اجزای با جوش باال در دماهای نسبتا پایین استخراج می شوند .
• .
جداسازیهایی که توسط فرآیندهای سنتیتر امکانپذیر نیست ،گاهی اوقات میتوانند انجام شوند
• ترکیبات حساس به حرارت را می توان با کمترین آسیب استخراج کرد زیرا دمای پایین می تواند توسط استخراج استفاده شود .
معایب SFE
فشار باال مورد نیاز است.
فشرده سازی حالل به اقدامات بازیافت دقیق برای کاهش هزینه های انرژی نیاز دارد .
تجهیزات اولیه سرمایه گذاری باال .
برنامه های کاربردی از
فرآیند استخراج مایع-مایع که در آن حالل و فرآیند در تماس با یکدیگر در جهت مخالف جریان می یابند .
.اسکرو اکستراکتورها و دستگاه های چرخ فلکی دو نوع تجهیزاتی هستند که برای استخراج جریان مخالف استفاده می شوند
فرآیند استخراج جریان متقابل
• در استخراج با جریان متضاد مواد خام مرطوب (CCE)، با استفاده از تجزیه کننده های دیسک دندانه دار پودر می شوند تا دوغاب ریز تولید شود .
• ماده ای که قرار است استخراج شود در یک جهت (معموالً به شکل دوغاب ریز) در داخل یک استخراج کننده استوانه ای که در تماس با حالل استخراج قرار می گیرد ،حرکت
• هرچه ماده اولیه بیشتر حرکت کند ،عصاره غلیظ تر می شود .
• در نهایت ،عصاره به اندازه کافی غلیظ در یک انتهای استخراج کننده خارج می شود در حالی که مارک (عمالً عاری از حالل قابل مشاهده) از انتهای دیگر خارج می
شود .
مزایای
.مقدار واحدی از مواد گیاهی را می توان با حجم بسیار کمتری از حالل در مقایسه با روش های دیگر مانند خیساندن ،جوشانده و نفوذ استخراج کرد 1.
باعث میشود از قرار گرفتن در معرض گرما که در بسیاری از تکنیکهای دیگر استفاده میشود ،از اجزای حرارت معموالً در دمای اتاق انجام میشود ،که 2. CCE
.پذیر محافظت میشود
از آنجایی که پودر شدن دارو در شرایط مرطوب انجام می شود ،گرمای تولید شده در حین خرد کردن توسط آب خنثی می شSSود .این مجSSدداً مSSواد تشSSکیل دهنSSده حSSرارت پSSذیر را از 3.
.قرار گرفتن در معرض گرما در امان می دارد
.و موثرتر از استخراج گرم مداوم ارزیابی شده است روش استخراج به عنوان کارآمدتر 4.
برنامه های کاربردی :
به عنوان مثال .روغن های مرکبات ،اسیدهای چرب غیراشباع و اسکوالن توکوفرول .
،یک برنامه مهم پردازش روغن مرکبات است 3.
.موضوعی مهم در صنایع عطرسازی و غذایی
امواج مSSایکروویو بSSه دلیSSل برای جلوگیری از تداخل با ارتباطات رادیویی ،مایکروویوهای خانگی و صنعتی عموما ً با فرکانس 2.45گیگاهرتز کار می کنند (شکل . S)1
ماهیت الکترومغناطیسی خود دارای میدان های الکتریکی و مغناطیسی هستند که عمود بر یکدیگر هستند .
الکتریکی از طریق دو مکانیسم همزمان ،یعنی چرخش دوقطبی و هدایت یونی ،باعث گرم شدن می شود میدان.
استخراج به کمک مایکروویو تحویل سریع انرژی به حجم کل حالل و ماتریس گیاه جامد با گرمایش بعدی حالل و ماتریس جامد را به طور کارآمد و همگن ارائه می دهد .
اجزای نمونه انرژی مایکروویو را مطابق با ثابت دی الکتریک خود جذب می کنند .
که مواد گیاهی در داخل یک حالل شفاف مایکروویو غوطه ور می شوند ،گرمای تابش مایکروویو مستقیما ً به مایکروویو می رسد هنگامی .
جامد بدون جذب توسط حالل و در نتیجه گرم شدن آنی رطوبت باقیمانده در جامد .
حرارت دادن باعث تبخیر رطوبت و ایجاد فشار بخار باال می شود که دیواره سلولی زیرالیه را می شکند و محتویات آن را در حالل آزاد می کند .
گزینش پذیری استخراج و توانایی حالل در تعامل با امواج مایکروویو را می توان با استفاده از مخلوط حالل ها تعدیل کرد .
از رایج ترین مخلوط های مورد استفاده هگزان-استون است یکی .
مزایای استفاده از مایکروویو
استخراج
یک فیلتراسیون یا سانتریفیوژ اضافی برای حذف باقیمانده جامد در طول آن الزم است
MAE.
،راندمان امواج مایکروویو زمانی که ترکیبات هدف یا حالل ها غیرقطبی هستند یا زمانی که فرار هستند می تواند بسیار ضعیف باشد .
این
کاربردهای استخراج به کمک مایکروویو
MAE می تواند محصوالت مغذی را از منSابع گیSاهی بSه روشSی سSریعتر از اسSتخراج هSای جامSد -مSایع معمSولی
.
استخراج کند
MAE (80% )
متانول می تواند زمان استخراج ساپونین جینسنگ را از 12ساعت با استفاده از روش های استخراج معمولی به چند ثانیه کاهش
دهد .
بیولوژیکی استخراج شده توسط MAE
.به عنوان یک جایگزین بالقوه برای روش های سنتی برای استخراج فنل هایی مانند اسیدهای کلروژنیک از دانه های قهوه سبز ثابت شد MAE
(امارات متحده عربی) استخراج به کمک اولتراسونیک
این روش شامل استفاده از امواج اولتراسوند است که فرکانسهای باالتر از 20کیلوهرتز دارند و تأثیرات زیادی بر بازده استخراج و سینتیک دارند .
امارات شامل اثرات اولتراسونیک کاویتاسیون صوتی است .ذرات جامد و مایع تحت عمل اولتراسونیک ارتعاش و شتاب می گیرند و به همین دلیل امالح به سرعت از فاز جامد به
استخراج کننده های کمک اولتراسونیک حمام های اولتراسونیک یا استخراج کننده های بسته مجهز به مبدل شاخ اولتراسونیک هستند .اثرات مکانیکی اولتراسوند باعث نفوذ بیشتر
در مقایسه با سایر تکنیک های استخراج جدید مانند استخراج به کمک مایکروویو ،دستگاه اولتراسوند ارزان تر و عملکرد آن آسان تر است .
برای استخراج مواد مغذی از گیاهان مانند اسانس ها و مکمل های غذایی لیپیدها استفاده می شود .
به عنوان مثال روغن های بادام ،زردآلو و سبوس برنج
استخراج ساپونین از جینسینگ ،عملکرد کل مشاهده شده و عملکرد ساپونین به ترتیب 15و 30درصد افزایش یافت .
عصاره مشخص شد که استخراج روغن سبوس برنج را می توان به طور موثر در 30دقیقه تحت سونوگرافی با شدت باال با استفاده از هگزان یا محلول آبی پایه انجام داد .
1.3
.
تا 2برابر سریعتر از استخراج معمولی بسته به دما بود
نتیجه:
.استخراج برای جداسازی ترکیبات شیمیایی مختلف از مواد خام دارویی ضروری است
.استخراج به خواص ماده ای که باید استخراج شود بستگی دارد
از این رو بررسی دقیق روش های استخراج ضروری است .
حالل ها
60
59
.برای انسان و محیط زیست بی ضرر باشد 5.
.کامالً فرار باشید 6-
مشکالت :-
ترکیبات فعال مختلف مانند آلکالوئیدها ،گلیکوزیدها ،تانن ها ،ترپنوئیدها ،روغن های رزین و غیره نیاز به دانش پیشرفته ای از ترکیبات گیاهی دارند که به انتخاب روش کمک
می کنند.
اشکال مختلف مواد نامحلول ممکن است بر فرآیند استخراج تأثیر بگذارد .
به عنوان مثال .سلولز ،پروتئین و غیره در بسیاری از داروها تنها ماده فعال ماده محلول نیست ،اما همراه با آن بخش زیادی از مواد ناخواسته حل می شود .در چنین شرایطی،
هنوز
کندانسور
گیرنده
تقطیر
• این تکنیک فرآیند تقطیر ،برای جدا کردن دو مایع با نقطه جوش نزدیک (نزدیک) (کمتر از 25درجه سانتیگراد) استفاده می شود .مثال - :جداسازی اتانول ( )78درجه سانتیگراد از
سیستم تقطیر کسری از بخش های اصلی زیر تشکیل شده است :
1 منبع گرمایش
.تصعید عبارت است از انتقال مستقیم یک ماده از فاز جامد به گاز ،بدون عبور از فاز مایع میانی •
.تصعید یک انتقال فاز گرماگیر است که در دماها و فشارهای زیر نقطه سه گانه یک ماده در نمودار فاز آن اتفاق می افتد •
.وقتی انرژی به یخ خشک منتقل می شود ،دی اکسید کربن جامد به دی اکسید کربن مایع ذوب نمی شود •
سه نوع Sublimed
مواد
قطبی تبدیل می شود تا مولکول را فرار کند تا بتوان آن را با استفاده از آن تجزیه و تحلیل کرد .
GC/MS.
اهداف مشتق سازی
حذف گروه های قطبی مانند گروه های OH NH SH. ، و
• مشتق سازی کایرال -تبدیل گروه عملکردی خاص به دیاسترومرهای منفرد
• مشتق سازی قبل از ستون -شامل واکنش آنالیت قبل از جداسازی کروماتوگرافی است
• مشتق سازی ستون پست -عصاره ها قبل از تجزیه و تحلیل کروماتوگرافی مشتق می شوند
تبلور کسری
.
روشی برای تصفیه مواد بر اساس تفاوت در حاللیت است
با تهیه کانکس انجام می شود . Sol of Compounds. هنگامی که سل خنک می شود ،کریستال های کمی مشاهده می شود .
CENTRIFUGATION
فلوتاسیون کف
• شناورسازی کف فرآیندی برای جداسازی انتخابی مواد آبگریز از آب دوست است .
تهویه معرف برای دستیابی به بارهای سطحی آبگریز بر روی ذرات مورد نظر .
جمع آوری و انتقال به سمت باال توسط حباب ها در تماس نزدیک با هوا یا نیتروژن
• Frother
• داروهای افسردگی و فعال کننده
• PH
اصالح کننده
تکنیک های جداسازی کروماتوگرافی
H تاریخچه
o از کروماتوگرافی برای جداسازی رنگدانه های گیاهی استفاده کرد (Tswett )1906
o .جداسازی رنگی رنگدانه های گیاهی با استفاده از ستون کربنات کلسیم (گچ) انجام شد
کروماتوگرافی چون نتیجه آنالیز به رنگ نوشته شده بود (.کروما به معنی رنگ و گرافین به معنی نوشتن )
مولکولهایی که بیشتر زمان خود را در فاز متحرک میگذرانند ،سریعتر منتقل میشوند.
:
اجزاء
فاز ثابت :یک الیه یا پوشش روی محیط نگهدارنده که با آنالیت ها تعامل دارد
محیط نگهدارنده :سطح جامدی که فاز ساکن روی آن بسته یا پوشش داده شده است
اصطالحات اساسی
جذب :برهمکنش مولکول های امالح با سطح فاز ساکن
شوینده :فاز متحرک
شستشو :حرکت فاز متحرک از طریق فاز ساکن
زمان شستشو :زمان الزم برای عبور یک امالح از سیستم .یک امالح با زمان شستشوی کوتاه به سرعت در فاز ساکن حرکت می کند ،یعنی سریع شستشو می شود .
فاز ثابت :بخشی از سیستم کروماتوگرافی که در جای خود ثابت می شود
سریع اجرا می شود ،یعنی ترتیب معکوس POLARفاز معکوس :فاز ثابت "اصالح شده" که در آن امالح
8
6
.
تفکیک :درجه جداسازی امالح مختلف .در اصل ،وضوح را می توان با استفاده از فاز ثابت طوالنی تر ،فاز ثابت ریزتر یا شستشوی کندتر بهبود بخشید
.باید بین 0و 1باشد و معموالً به دو رقم اعشار گزارش می شود Rfضریب تاخیر .مقدار = Rf
8
7
طبقه بندی
بر اساس برهمکنش امالح به
فاز ثابت
Partition
On the basis of chromatography
interaction of
solute to the
stationary phase
Ion exchange
chromatography
Molecular
exclusion
chromatography 9
0
Column
chromatography
On thebasisof
TLC
chromatographic bedshape
Paper
chromatography
9
1
Gas
chromatography
Liquid
chromatography
Techniques by
physical state of
mobile phase
Affinity
chromatography
Supercritical
fluid
chromatography 10
کروماتوگرافی جذب
.
می شود
)ستون(
فاز متحرک :حالل های مختلف (شوینده ها)
فازهای ثابت ممکن است دارای مکانهای جذب مختلفی باشند که از نظر استحکام به
94
کروماتوگرافی پارتیشن
اصل :
تقسیم جزء نمونه بین نمونه و
بر اساس الیه نازکی که بر روی سطح یک تکیه گاه جامد توسط یک فEEاز فاز ثابت مایع/گاز برخی از اجزای نمونه را بیشتر از سایرین کند می کند .این اساس جداسازی را فراهم می کند :
رزین (فاز ثابت) برای اتصال کوواالنسی آنیون ها یا کاتیون ها بEEه آن اسEEتفاده
می شود
یEEون هEEای محلEEول بEEا بEEار مخEEالف در فEEاز مEEایع متحEEرک توسEEط نیروهEEای
الکترواستاتیک به رزین جذب می شوند
مکانیسم تبادل یونی آنالیت ها را بر اساس آنها جدا می کند
اتهامات
مکانیزم M
برای بهینهسازی اتصال همه مولکولهای باردار ،فاز متحرک معموالً یک محلول
قدرت برهمکنش با تعداد و محل بارهای روی مولکول و گروه عاملی تعیین می شود .
با افزایش غلظت نمک ،مولکولهایی که ضعیفترین برهمکنشهای یونی دارند ،ابتدا از ستون شروع به شستشو میکنند .
مولکول هایی که برهمکنش یونی قوی تری دارند به غلظت نمک بیشتری نیاز دارند و
ظرفیت اتصال رزین های تبادل یونی به طور کلی بسیار باال است .
16
طرد مولکولی
کروماتوگرافی
همچنین به عنوان کروماتوگرافی نفوذ ژل یا فیلتراسیون ژل شناخته می شود
فاز مایع یا گاز از ژل متخلخل عبور می کند که مولکول را بر اساس اندازه آن جدا
می کند
منافذ معموالً کوچک هستند و مولکولهای امالح بزرگتر را حذف میکنند ،امEEا بEEه
مولکولهای کوچکتر اجازه ورود به ژل را میدهند و باعث میشوند کEEه در حجم
بیشتری جریان پیدا کنند .این باعث میشود کEEه مولکولهEEای بزرگتEEر از سEEتون بEEا
سرعت بیشتری نسبت به مولکولهای کوچکتر عبور کنند
به طور کلی این تکنیک با وضوح پایین است و بنابراین اغلب برای مرحله نهایی "صیقل دادن" یک تصفیه اختصاص داده می شود .
18
گیرد.
19
عوامل مؤثر بر جداسازی امالح در )عوامل مؤثر بر راندمان ستون( CC
عامل اثر
ابعاد ستون
با افزایش نسبت طول به عرض ،کارایی افزایش می یابد .
بسته بندی غیر یکنواخت منجر به حرکت نامنظم می شود
افزایش دمای ستون منجر به سرعت شستشو می شود اما جداسازی (دم) را بهبود نمی بخشد .
دمای ستون
حالل شستشو
وضوح) و نوسانات باال (برای بازیابی سریع مواد) .
وضعیت جاذب
غیرفعال کردن جاذب جداسازی را کاهش می دهد .
غلظت امالح مواد با غلظت باال به آرامی حرکت می کنند. 20
تکنیک های شستشو
تکنیک روش
شستشوی ایزوکراتیک
افزودن مخلوط حالل از ترکیب ثابت در طول کل فرآیند .
شستشوی گرادیان
(
،مثالً قطSSبیت شستشوی پیوسته یا خطی :که در آن تغییر مداوم در ترکیب فاز متحرک در یک دوره زمSSانی pH
یا قدرت یونی.وجود دارد )
شستشوی مرحله ای یا کسری :که در آن تغییر پیوسته نیست ،یعنی یک تغییر ناگهانی در ترکیب فاز متحرک ،دوره ای
را دنبال می کند که فاز متحرک ثابت می ماند .
21
کاغذ کروماتوگرافی
از نوارهای کاغذ فیلتر به عنوان حامل یا تکیه گاه بی اثر استفاده می کند .
عامل حاکم بر جداسازی مخلوط امالح روی کاغذ صافی ،تقسیم بین دو فاز غیرقابل اختالط است .
یکی معموالً آب است که روی الیاف سلولزی در کاغذ (فاز ثابت) جذب می شود .
دوم این است که حالل آلی از نمونه روی کاغذ عبور می کند (فاز ثابت) .
کروماتوگرافی کاغذی
یک نقطه یا خط کوچک از محلول نمونه روی نوار کاغذ کروماتوگرافی قرار می گیرد
کاغذ در یک شیشه حاوی یک الیه کم عمق از حالل قرار داده شده و مهر و موم شده است
همانطور که حالل از کاغذ باال می رود ،با مخلوط نمونه برخورد می کند که شروع به حرکت به سمت کاغذ با حالل می کند .
این کاغذ از سلولز ،یک ماده قطبی ساخته شده است .
و اگر ترکیبات درون مخلوط غیرقطبی باشند ،مسافت بیشتری را طی می کنند
مواد قطبی بیشتر سریعتر با کاغذ سلولزی پیوند می خورند و بنابراین به اندازه 23حرکت نمی کنند
کروماتوگرافی الیه نازک )(TLC
شامل یک فاز ثابت از یک الیه نازک جاذب مانند سیلیکاژل ،آلومینا یا سلولز بر روی
سادگی
هزینه های اجرا و نگهداری کم ،الیه یکبار مصرف و غیره 26
اصل
o .استفاده می کند ،یعنی اصل جداسازی جذب است )کروماتوگرافی جذب( TLCرویکرد مشابهی دارد و از همان اصول فیزیکی HPTLC
o حالل به دلیل اثر مویرگی جریان می یابد
جاذب جزء با میل ترکیبی بیشتر نسبت به فاز ثابت کندتر حرکت می کند
o جزء با میل ترکیبی کمتر نسبت به فاز ساکن سریعتر حرکت می کند
Pre-washing
Pre-conditioning
Application of
sample
Chromatography development
Detection of spots
هدف اصلی از پیش شستشو حذف ناخالصی هایی است که شامل بخارات آب و سایر مواد فرار از جو در هنگام قرار گرفتن در محیط آزمایشگاه می شود .
ژل سیلیکا 60 F پرمصرف ترین جاذب است
عیب عمده این جاذب این است که به عنوان ناخالصی آهن دارد
این آهن با استفاده از متانول :آب به نسبت 9:1حذف می شود .این مزیت اصلی مرحله پیش شستشو است .
11
1
فعال سازی بشقاب ها
جعبه تازه باز شده صفحات HPTLC نیازی به فعال سازی ندارد .
صفحاتی که در معرض رطوبت زیاد قرار دارند یا برای مدت طوالنی در دست نگه داشته می شوند نیاز به فعال سازی دارند .
گیرند
قبل از استفاده از نمونه ،بشقاب ها به مدت 30دقیقه در فر با دمای 120-110درجه سانتیگراد قرار می .
11
2
نمونه برنامه
• محدوده غلظت معمول 1-0.1میکروگرم در میکرولیتر است که باالتر از این باعث جداسازی ضعیف می شود
• نمونه و کاربرد استاندارد از سرنگ روی صفحات به عنوان باند TLC
• کاربرد عاقالنه باند -جداسازی بهتر
Detection
Photo
مستندات
114
D ETECTION
تشخیص در زیر نور اولین انتخاب است -غیر مخرب UV
لکه های ترکیبات فلورسنت را می توان در 254نانومتر (طول موج کوتاه) یا در 366
115
UVCABINET
D اندازه گیری های انسیتومتری
میزان قابل مشاهده ،جذب UV یا فلورسانس را اندازه گیری می کند .
34
نقطه/باند را به کروماتوگرام متشکل از پیک ها تبدیل کنید
ابزار دقیق HPTLC شامل موارد زیر است :
انتخاب المپ
آینه
آینه
118
کروماتوگرافی گازی )(GC
کروماتوگرافی مایع گازی .نیز نامیده می شود )(GLC
بر اساس تعادل تقسیم آنالیت بین یک فاز ثابت جامد (اغلب یک ماده مبتنی بر سیلیکون مایع) و یک گاز متحرک (اغلب هلیوم) .
فاز ثابت به داخل یک لوله شیشه ای با قطر کوچک (یک ستون مویین) یا یک ماتریس جامد در داخل یک لوله فلزی بزرگتر (یک سEEتون پEEر شEEده) چسEEبیده
است .
دمای باالی استفاده شده در آن را برای بیوپلیمرها یا پروتئین های با وزن مولکولی باال نامناسب می کند (گرما آنها را دناتوره می کند) GC،
به خوبی برای استفاده در زمینه های پتروشیمی ،نظارت بر محیط زیست و صنایع شیمیایی مناسب است .همچنین به طور گسترده در تحقیقSSات شSSیمی اسSSتفاده
119
ابزار دقیق :
o فاز سیار : He, Ar, N 2 , H 2 o فلو رگوالتورها و فلومترها :
o درگاه تزریق :سد سپتوم الستیکی (معموالً در دمای باالتر از نقطه جوش کمترین فرار جزء در مخلوط نمونه نگهداری می
شود)
o ستون( :سیلیس ذوب شده با پوشش نازکی از فاز ثابت روی سطح داخلی) o فر :کوره
هوای اجباری با کنترل ترموستات o آشکارساز :o سیستم داده :ضبط کننده و یکپارچه ساز
122
فاز دیاتومه
ستون بسته بندی شده : اندازه-60 :
شیشه یا فلز به طول 3-2مEEتر 4-2 ،میلی مEEتر من .بسEEته بنEEدی مEEتراکم بEEا
مواد بسته بندی یا تکیه گاه جامد پوشیده شده با الیه نازک مایع ثابت
Open tubular column
43
)(capillary column
170-50 mesh (170-149یا m) 100-80
) m
وضوح بهتر -انتقEEال جEEرم کارآمEEد بین گEEاز و لوله SP - سEEیلیس
ذوب شده ،شیشه ،مس ،فوالد ضد زنگ
44
فاز مایع متخلخل جاذب
45
46
47
فاز مایع متخلخل جاذب
باز
لوله ای با پوشش دیواری با الیه باز لوله متخلخل با روکش لوله باز
48
آشکارسازهای GC
)ردیاب هدایت حرارتی( TCD
)ردیاب یونیزاسیون شعله( FID
126
GC-MS
کروماتوگرافی گازی-طیفسنجی جرمی .یکی از تکنیکهای تحلیلی خط خطی است )(GC-MS
همانطور که از نام آن پیداست ،در واقع دو تکنیک است که برای تشکیل یک روش واحد برای تجزیه و تحلیل مخلوط مواد شیمیایی ترکیب می شوند .
کروماتوگرافی گازی تکنیکی است که قادر به جداسازی ،تشخیص و مشخص کردن جزئی ترکیبات آلی به ویژه در صورت وجود مقدار کم است .
طیف سنجی جرمی برخی از اطالعات ساختاری قطعی را در مقادیر کم ارائه می دهد .
127
ترکیبی از GC-MS ابزار بسیار قدرتمندی را فراهم میکنEEد ،زیEEرا امکEEان همبسEEتگی مسEEتقیم و مEEؤثر پیوسEEته کرومEEاتوگرافی و جEEرم را فEEراهم
.
میکند
خواص طیف سنجی
جداسازی و شناسایی اجزای مخلوط پیچیده طبیعی و مصنوعی سریعتر از هر روش دیگری با نمونه کمتر به دست می آید .
P GC-MS اصل
محلول نمونه به ورودی GC تزریق می شود و در آنجا تبخیر می شود و توسEEط گEEاز حامEEل (معمEEوال هلیEEوم) روی سEEتون کرومEEاتوگرافی جEEاروب می
شود.
نمونه از طریق ستون جریان می یابد و ترکیبات شامل مخلوط مورد نظر به دلیل برهمکنش نسبی آنها با پوشش ستون (فاز ثابت) و گاز حامل (فEEاز متحEEرک)
MS
Computer
50
GC-MS INSTRUMENT
کروماتوگرافی مایع
کروماتوگرافی سیال فوق بحرانی یک تکنیک جداسازی است که در آن فاز متحرک سیالی باالتر و نسبتا ً نزدیک به دما و فشار بحرانی آن است .
امالح نمونه بر روی ستون جدا شده و با فاز متحرک شسته شدند
،این تکنیک برای نمونه های شکننده حرارتی قابل استفاده است
55به عنوان مثال اسیدهای آمینه ،پروتئین ها ،اسیدهای نوکلئیک ،هیدروکربن ها ،آنتی بیوتیک ها ،استروئیدها ،داروها ،مواد معدنی و ممکن است آلی .
136
سی . OLUMNS
فوالد ضد زنگ یا لوله های شیشه ای با دیواره های سنگین 1030سانتی متر ،قادر به مقاومت در برابر 6000 psi، 4 تا 10میلی متر داخل
137
روش های تشخیص
اشعه ماوراء بنفش ---محبوب ترین UV -
المپ –
گریتینگ/لنز -طول موج 350-190نانومتر –
فلوسل –
ضریب شکست RI -خروجی نور دیفرانسیل – PhotoDiode -
آشکارساز آنالیت جهانی –
حالل باید در تمام طول جداسازی ثابت بماند –
بسیار حساس به دما –
گاهی اوقات تثبیت خط پایه دشوار است –
حساسیت به فلورسانس بیشتر ،نه چندان محبوب FD -
طول موج تحریک باعث انتشار فلورسانس در طول موج باالتر می شود –
آنالیت ها باید دارای گروه فلوروفور باشند ---خیلی رایج نیستند –
طیف سنجی جرمی بسیار حساس و انتخابی – MS -
) (m/zنسبت جرم به شارژ –
ارجاع :