ებინგჰაუსი - „ფსიქოლოგიას ხანმოკლე ისტორია, მაგრამ ხანგრძლივი წარსული აქვს“.
1. ძველმა ცივილიზაციებმა მოიგონეს იდუმალი ძალით დაჯილდოებული ღმერთები და ქალღმერთები. - რასაც მოკვდავი განიცდის და სულიერ სამყაროდ იწოდება, დამოკიდებულია ღმერთების ხასიათზე. - ფსიქიკა - ობიექტური სინამდვილის ასახვა. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 1 – ფსიქოლოგიის I ეტაპი დაიწყო ანტიკური პერიოდიდან. - პირველი ფსიქოლოგიური ნაშრომი - არისტოტელეს ტრაქტატი „პერიფსიქე“ (სულის შესახებ). - გადმოგვცემს საკუთარ მოძღვრებას და აგრეთვე პლატონის შეხედულებებს. (ა) - პლატონი ფიქრობდა, რომ დამოუკიდებლად, ობიექტურად არსებობს იდეათა უხილავი სამყარო, სული მიეკუთვნება ამ სინამდვილეს და ხასიათდება მარადიული არსებობით. დროებით უკავშირდება სხეულს, სიკვდილის შემდეგ კი უბრუნდება იდეათა სამყაროს. (ბ) - არისტოტლე თვლიდა, რომ სული სხეულის არსია, ანუ ის, რაც სხეულს ცოცხლად ხდის. სხეული და სული ერთმანეთისგან განცალკევებულად ვერ იარსებებენ, ისინი უნდა ქმნიდნენ ერთ მთლიანს.
2 - მე-17 საუკუნიდან დაიწყო საბუნებისმეტყველო მეცნიერებების სწრაფი
განვითარება. - მეცნიერებიდან განიდევნა სულის ცნება და დაიწყო რეალური ფსიქიკური სინამდვილის, ემპირიულად მოცემული ცნობიერების შინაარსებისა და განცდათა შესწავლა - ცნობილია, როგორც ემპირიული ფსიქოლოგია.
3 - ემპირიული ფსიქოლოგიის წარმომადგენლები თვლიდნენ, რომ ცნობიერების
პროცესები უშუალოდ ეძლევა თვით სუბიექტს . - ამ მიზნით, ფრანგმა ფილოსოფოსმა დეკარტმა - შემოიტანა ინტროსპექციის ანუ თვითდაკვირვების მეთოდი „შიგნით ცქერა“. - ამ ეტაპის ნაკლოვანებად ითვლებოდა პიროვნების აღქმა, როგორც ფსიქიკური პროცესების პასიური მატარებლისა.
4 - ბიჰევიორიზმი - (მე-20 სს-ს დასაწყისიდან) - წარმოადგენს ამერიკული
პრაგმატული ფსიქოლოგიის ერთ-ერთ მიმართულებას, რომელიც ფსიქიკას განიხილავს მხოლოდ როგორც ქცევითი გამოვლინებების, რეაქციების ერთობლიობას გარე ზემოქმედებაზე - სტიმულირებაზე.
5 - კოგნიტური ფსიქოლოგია (60-იანი წლებიდან) - შეისწავლის შემეცნებით
პროცესებს - შეგრძნება, აღქმა, ყურადღება, მეხსიერება, წარმოსახვა, მეტყველება და აზროვნება. ასევე მისი შესწავლის სფეროა ინტელექტი და ხელოვნური ინტელექტი. - კოგნიტური ფსიქოლოგია შემეცნების პროცესს განიხილავს როგორც ინფორმაციის გადამუშავების თანმიმდევრულ ეტაპებს, სადაც თითოეულ ეტაპს თავისი უნიკალური ფუნქცია აქვს. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ფსიქიკური პროცესების 3 ძირითადი კლასი 1. შემეცნებითი - შეგრძნება, აღქმა, ყურადღება, მეხსიერება და აზროვნება. 2. გრძნობები ანუ ემოციები - ადამიანის შინაგანი მდგომარეობა. 3. ნებელობით (ვოლუტატური) - ფსიქიკური პროცესები, რომლებიც ახორციელებენ ადამიანის აქტიურ ზემოქმედებას ობიექტურ გარე სინამდვილეზე. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ფსიქოლოგია ცდილობს სულიერი მოვლენები განიხილოს მათ მატერიალურ, ნერვულ საფუძვლებთან მიმართებაში - რისი გათვალისწინებითაც წარმოიშვა და განვითარდა ისეთი დარგები, როგორიცაა ფსიქოფიზიოლოგია, ნეიროფსიქოლოგია და სხვა.