Ես և շրջակա աշխարհը 2

Տարեկան 32 շաբաթ
Շաբաթական 1 դասաժամ, տարեկան 32 դասաժամ
Դասագիրք՝ Գ. Հովհաննիսյան, Փ. Դավթյան, Մ. Ղուկասյան /Աստղիկ գրատուն հրատարակչություն Երևան 2023 թ./
2023-2024 ուստարի
N Դաս Էջ Ժամ Նպատակ Վերջնարդյունք
1 Ի՞նչ է 4 1
շրջակա
աշխարհը

Թեմա 1.Ովեմես(7 ժամ)

2 Ով եմ ես 8 1 ● Ձևավորելինքնաճանաչման, ինքնարժևորման, Սովորողը կկարողանա.
ինքնագնահատմանևինքնարտահայտվելուհմտութ 1.Նկարագրելիրեն, իրզբաղմունքները,
3 Մեր 12 1 յուններ, նախասիրությունները,
հույզերը սեփականանհատականությունըբացահայտելուևյ հետաքրքրությունները,
4 Անցյալ, 18 1 ուրաքանչյուրիանհատականությունըտեսնելուևգն համեմատելմյուսներիհետ:
ներկա, ահատելուունակություն, 2.
ապագա յուրաքանչյուրիառանձնահատկությունըհարգելուկ Տարբերակելևարտահայտելիրզգացմունքներ
5 Քո օրվա 23 1 արողություն: Օգնելիրենցևուրիշներինանցյալում, նուհույզերըտարբերմիջոցներով (խոսքով,
ռեժիմը ներկայումևապագայումդիտարկելուն: հայացքով, ժեստերով, միմիկայով):
6 Մեր 27 1 ● 3. Տարբերակելիրանցյալը,
մարմինը Խթանելտարբերզգայարաններովստացածտեղեկու ներկանևապագան,
7 Ինչպե՞ս ենք 31 1 թյուններիտարբերակման, նկարագրելիրադարձություններըտարբերժա
ճանաչում համադրմանևկարևորությանգիտակցումը: մանակներում:
աշխարհը ● Նպաստելսեփականմարմնի, 4.
8 Հիգիենա. 34 1 դրախնամքիմասինպատկերացումներիուճանաչող Կազմելօրվառեժիմ՝ճիշտբաշխելովօրըաշխա
մաքուր ությանընդլայնմանը, տանքի, հանգստի, զբաղմունքի, քնիմիջև:
կենցաղ ձևավորելանձնականհիգիենայիմասինտարրական 5.Տարբերակելևհամադրելտարբերզգայարան
9 Անձնական 37 գիտելիքներևհմտություններ: ներովստացածտեղեկությունները:
հիգիենա 6. Բացատրել,
որմարմիննաշխատողհամակարգէևբոլորմա
սերըգործումենփոխկապված:
 7.
Մտորելհաշմանդամությունկամզարգացման
առանձնահատկություններունեցողմարդկան
ցմասին,
պատրաստակամլինելհեշտացնելուևհավաս
արհնարավորություններապահովելուբոլորի
համար։
8. Հիմնավորել,
որհիգիենայիպահպանումը՝հաճախակիլվաց
վելը, մաքուրկենցաղը,
առողջությանգրավականներիցմեկնէ:
9.
Տարբերակելևունենալանձնականհիգիենայի
անհատականպարագաներ,
բացատրելդրանցանհրաժեշտությունը:
10.
Ցուցադրելձեռքերըևատամներըճիշտլվանալ
ուշարժումները:
11. Պահպանելանձնականհիգիենան,
մարմնիխնամքը. տեսողություն, լսողություն,
կեցվածք, բերանիխոռոչ, մաշկ, մազեր,
եղունգներևայլն:

ՀՊՉ Տ25, Տ26, Տ27, Տ34

Թեմա 2.Եսապահովեմ(5ժամ)
10 Առողջ և 43 ● Գաղափարտալառողջևանառողջսննդի, Սովորողը կկարողանա.
սննդարար դրաբազմազանության, 1.Նկարագրել՝ինչպիսինպետքէլինիառողջևս
ուտելիք 1 սննդամթերքիհիմնականխմբերի, ննդարարուտելիքիպարունակությունը,
11 Ինչպես 47 սննդակարգիմասին: սննդակարգը,
ճիշտ սնվել Խթանելառողջևանվտանգսնվելուսովորություններ կարևորելնախաճաշելուսովորությունը:
իձևավորումը. 2.Խմբավորելսննդամթերքըհիմնականխմբեր
12 Վտանգները 52 պահպանելսնմաննույնպարբերականությունը, ում՝հացեղեն-ձավարեղեն, ձումսեղեն-
մեր շուրջը 1 կարողանալընտրելևգնելօգտակարևթարմսննդամ լոբազգիներ, միրգ-բանջարեղեն, կաթնեղեն,
13 Զգուշացեք 56 թերք: Օգնելյուրացնելու, յուղեր:
ավտոմեքեն որսնունդնէապահովումմերմարմնիաճը, 3.
այից զարգացումնուեռանդը: Տարբերակելկենդանականևբուսականծագմա
14 Ինչպես 59 1 ● նսննդատեսակները:
պաշտպան Օգնելընդլայնելուանվտանգությանպարզկաննոներ 4.Բացատրել,
վել իմասինիմացությունը, որսնունդըևջուրըանհրաժեշտենմերմարմնի
երկրաշարժ կողմնորոշվելուևպահպանելուանվտանգությանկա աճի, զարգացմանևեռանդիհամար:
ից նոններըտանը, դպրոցում, 5.Թվարկել,
15 Վնասակար 62 փողոցումևբնությանգրկում: թեինչերըկարողենվտանգավորլինել՝տանը,
սովորությու ● դպրոցումևփողոցում:
ններ 1 Ձևավորելերկրաշարժիժամանակկողմնորոշվելու, 6.Առանձնացնել,
16 Ինչպես 64 համապատասխանգործողություններկատարելուև խմբավորելանվտանգությանկանոններըհամ
խուսափել ցուցումներինհետևելուհմտություններ: ապատասխանվտանգներիդեպքում:
հիվանդան ● Օգնելգիտակցելուշրջակամիջավայրի 7.Կիրառելանվտանգությանպարզկանոններե
ալուց (աղտոտմանևմաքրության) րկրաշարժիժամանակ, երբտաննեն,
17 Մեր 66 1 ազդեցությունըառողջությանվրա, դպրոցումկամփողոցում,
շրջակա ինչպեսնաևիմանալուորոշվարակիչհիվանդություն հետևելայդկանոններին:
բնությունը ներիտարածմանևկանխարգելմանուղիներիմասին: 8.Լրացնելհամապատասխանվտանգիդեպքու
և մեր մօգնությանհեռախոսահամարները: Նշել,
առողջությ որօգնությունպետքէխնդրելմիայնվստահելի
ունը մեծահասակից:
9.Բացատրել,
թեորոնքենվնասակարսովորությունները,
նշելչնախաճաշելու, եղունգկրծելու, սնունդը,
աղնուքաղցրըչարաշահելուվնասները:
10.Նշել,
ործխախոտիծուխըվնասակարէառողջության
ը, բացատրել,
որչպետքէմնալծխողներիշրջապատում,
այլարագհեռանալայդտարածքից:
Հաճախօդափոխելփակտարածքը, սենյակը:
11.Օրինակներբերելվարակիչհիվանդություն
ներիփոխանցմանևդրանցկանխարգելմանուղ
 իներից (օրինակ՝հիգիենա, պատվաստում):
12.Բացատրել,
որառողջությունըկախվածէնաևշրջակամիջա
վայրիմաքրությունից:
ՀՊՉ Տ31, Տ32, Տ34
Թեմա 3.Եսմենակչեմ(2 ժամ)

18 Ես և իմ 71 ●Երեխաներիպատկերացումներումհստակեցնելև Սովորողը կկարողանա.

ընտանիքը 1 ամբողջացնելտուն, ընտանիք, տոհմ, 1.Բացատրել,
19 Ես և իմ 73 գերդաստանգաղափարները, որընտանիքներըկարողենտարբերլինելըստկ
ընտանիքը( ձևավորելդերերիգիտակցման, ազմի (մեծ, փոքր, երկուծնողով, մեկծնողով,
շարունակու սեփականդերինհամապատասխանգործողություն առանցծնողիընտանիքներ, ազգականներ):
թյուն) ների, ընտանեկանտոների, հանգստի, 2.Բացատրելընտանիքիանդամներիդերերը
20 Որտեղ է 76 1 ժամանցիկազմակերպման, (այդթվում՝իր),
ապրում իմ ինչպեսնաև՝ազգականներիհետարդյունավետշփմ իրավունքներնուպարտականություններըկա
ընտանիքը անևհոգատարվերաբերմունքդրսևորելուհմտությու նանցևտղամարդկանցհավասարությանտես
ններ: անկյունից:
● Ընդլայնելգիտելիքներըսեփականբնակավայրի, 3.Նկարագրել,
մարդկանց, զբաղմունքների, սովորույթների, թեինչպեսենիրենցընտանիքներըկազմակեր
առանձնահատկությունների, տեսարժանվայրերի, պումհանգիստը, ժամանցը, տոները:
բուսականևկենդանականաշխարհիմասին՝ձևավոր 4.Ցուցաբերելհոգատարվերաբերմունքծնողնե
ելովհոգատար, րի, տատիկ-պապիկների,
խնայողևպատասխանատուվարքագիծ: քույրերիուեղբայրներինկատմամբ:
5.Նկարագրելիրբնակավայրը, մարդկանց,
զբաղմունքները, սովորույթները:
6.Կողմնորոշվելտարածքում, իմանալտան,
դպրոցիհասցեն,
կարողանալկարդալցուցանակները,
իմանալկանոնները,
դրանցպահպանմանկարևորությունը:
7.Պարզբացատրություններտալ,
թեինչիհամարենդպրոցը, հիվանդանոցը,
բանկը, ոստիկանությունը, զբոսայգին:
 8.Համեմատելևբնութագրելքաղաքիևգյուղիտ
արբերությունները,
առանձնահատկությունները:
9.Թվարկելևնկարագրելիրբնակավայրիտեսա
րժանվայրերնուհուշարձանները,
բնակավայրիբնությունը,
բույսերնուկենդանիները:
10. Ցուցաբերելպատասխանատու,
խնայողևհոգատարվերաբերմունքհայրենիբն
ակավայրի,
շրջակամիջավայրիևբնակիչներիհանդեպ:
ՀՊՉ Տ18, Տ22, Տ24, Տ29

Թեմա 4.Դպրոցն ու ընկերներս(2 ժամ)

21 Իմ դպրոցը, 79 1 ● Սովորողը կկարողանա.
իմ Ձևավորելիսկականընկերոջմասինպատկերացումն 1.Նկարագրելևօրինակներբերել,
դասարանը եր, թեինչըկարողէօգնելկամխանգարելընկերությ
22 Իմ 83 1 օգնելձեռքբերելուընկերներևպահպանելուընկերու անը:
ընկերները թյունը, օգնելգիտակցելու, 2.Բնութագրել,
որընկերությունըպայմանավորվածչէսեռով, թեինչպիսինպետքէլինիընկերը,
թե՛աղջիկները, որորակներնենբնորոշլավընկերոջը,
թե՛տղաներըկարողենլավընկերներլինել: ևբացատրել,
●Ձևավորելդրականվերաբերմունքկանոններինևդր որդրանքպայմանավորվածչենսեռով:
անցկարևորությանը, 3.Արդյունավետշփվել,
իրենցևուրիշներիիրավունքներըպաշտպանելուհա կարողանալլսելմիմյանց,
մարդրանցանհրաժեշտությանգիտակցություն, հարգելմիմյանցկարծիքը,
իրավունքներիևպարտականություններիփոխկապ հաշտությանճանապարհներգտնել:
վածությանընկալումևբարեկիրթշփմանհմտություն 4.Հարգելմիմյանցտարբերությունները, նշել,
ներ: որբոլորըտարբերկարողություններունեն,
●Օգնելհասկանալուարարքներիևհետևանքներիկ նաևհաշմանդամությունևզարգացմանառանձ
ապը, օրինակներովցույցտալ, ահատկություններունեցողմարդիկ:
 թեարարքներնինչհետևանքներկարողենունենալ՝թ 5. Պահպանել,
ե՛դրական, թե՛բացասական: կիրառելդասարանականևքաղաքավարությա
● Ձևավորելփոխադարձվստահությանմթնոլորտ, նկանոնները,
որնէականէընկերականփոխհարաբերություններու պատրաստակամլինելխմբովկամզույգերովա
մևկոնֆլիկտներըխաղաղհարթելուհիմքէ, շխատելիս:
ստեղծելիրավիճակներվեճերիխաղաղլուծմանձևեր 6. Մեկնաբանել,
փնտրելու, գտնելուվերաբերյալ: թեարարքներնինչհետևանքներկարողենունե
նալ, թե՛դրական, թե՛բացասական:
7.Նկարագրելյուրաքանչյուրիդերը,
իրավունքները,
պարտականություններըդպրոցում,
դասարանում, նշելդրանցկարևորությունը:
8.Խուսափելվեճերից, կռիվներից,
փորձելխոսել, հաշտվելմիմյանցհետ:
9.
Բացատրել՝ինչէկոնֆլիկտըևդրանքխաղաղլ
ուծելուձևերգտնել
ՀՊՉ Տ9, Տ21, Տ24, Տ28
Թեմա 5. Բնությունն իմ շուրջը(3 ժամ)
23 Կենդանի և 89 1 ● Սովորողը կկարողանա.
անկենդան Օգնելտարբերակելկենդանիևանկենդանբնության, 1.Նկարագրելբնությանանկենդանևկենդանիօ
բնություն մարդուևբնությանստեղծածօբյեկտները՝նկարագրե բյեկտները,
24 Բույսերի 93 լովդրանցառանձնահատկությունները: կարողանալտարբերակելդրանք՝ելնելովդրա
բազմազան 1 ● Տեսնելևնկարագրելբնությանբազմազանությունը: նցառանձնահատկություններից:
ությունը ● 2.Համեմատելևտարբերակելշրջապատիօբյեկ
25 Մշակովի 96 Օգնելդիտարկումներովևփորձերովբացահայտելու, տները՝մարդուևբնությանստեղծած:
բույսեր որկենդանիբնությունըջրի, օդի, լույսի, 3.Ներկայացնել,
ջերմությանևբնակությանվայրիկարիքունի: թեմարդնինչէստանումբնությունից (սնունդ,
26 Կենդանինե 98 ● Օգնելաշակերտներին, շինանյութ, դեղաբույսեր,
րի 1 փորձերովևդիտարկումներով, օրինակներբերելով, գեղագիտականնշանակությունևայլն):
բազմազան համոզվելու, 4.Դիտարկելևփորձերիօգնությամբհամոզվել,
ությունը որբույսերնուկենդանիներըփոխադարձաբարկապվ որկենդանիբնությունըջրի, օդի, լույսի,
27 Ընտանի ածեն: ջերմությանևբնակությանվայրիկարիքունի:
 կենդանինե 102 5.Դիտարկել,
ր նկարագրելբույսերիևկենդանիներիփոխկախ
վածությունը,
սնդայինշղթաներիպարզօրինակներբերել:
6.Դիտարկելբույսերիբազմազանությունը.
խմբավորելդրանքմշակովիևվայրի,
ցամաքայինևջրային, ծառեր, թփեր,
խոտաբույսերևայլդասակարգումներով,
բերելօրինակներ:
7.Խմբավորելկենդանիները՝ըստվայրիևընտա
նիտեսակների:
8.Բնութագրել, օրինակներբերելով, բույսերը`
որպեսմարդուևկենդանիներիհիմնականսնու
նդևկենսականնշանակությանունեցողպարա
գաներիաղբյուր:
ՀՊՉ Տ7, Տ10, Տ11, Տ12, Տ13, Տ18

Թեմա 6. Բնությունն իմ շուրջը(4 ժամ)

28 Կյանքը 105 1 ● Սովորողը կկարողանա.
հարթավայր Օգնելգիտակցելբնությանմեջտեղիունեցողբնական 1.Տարբերակելերկրիմակերևույթիռելիեֆիորո
երում և ևմարդուգործունեությանհետևանքովտեղիունեցող շձևեր` լեռներ, հարթավայրեր:
լեռներում փոփոխությունները, 2.Բնութագրելևնկարագրելանկենդանբնությ
29 Տարվա 108 1 ինչպեսնաևմարդուներգործությանբացասականհե ունը՝որպեսկենդանիների,
եղանակներ տևանքները: բույսերիևմարդկանցբնակությանմիջավայր:
ը Նպաստելպատասխանատուվարքագծիձևավորմա 3.Դիտարկելևնկարագրել,
30 Բույսերն ու 114 նը: թեինչպեսէփոփոխվումբնությունըտարվաեղ
կենդանինե 1 ● անակներին,
րը տարվա Ձևավորելճանաչողություներկրիմակերևույթիորոշ թվարկելտարվաեղանակներըևամիսները՝ըս
տարբեր ձևերիմասին, բնորոշել, նկարագրելտեղանքը: տհերթականության:
եղանակներ ● 4.Դիտարկելևնկարագրել,
ին Օգնելդիտարկելուբնությանմեջտեղիունեցողպարբ թեինչպեսէփոփոխվումմարդկանց,
31 Մարդկանց 117 երականերևույթները: բույսերիուկենդանիներիկյանքըտարվատար
կյանքը ● բերեղանակներին:
 տարվա Խթանելբնությանմեջդիտարկումներկատարելուևդ 5.Բնութագրելեղանակըցանկացածպահի,
տարբեր իտարկումներիհիմանվրահետևություններանելուհ դրսևորելեղանակինհամապատասխանվարք
եղանակներ մտությունները: ագիծ:
ին 6.Բացատրել,
32 Եղե՛ք 1 թեինչդերունիմարդըբնությանվատթարացմա
բնությանը նգործում,
բարեկամ մեկնաբանելբնությանպահպանությանևխնայ
Գ/Ա ողվերաբերմունքիանհրաժեշտությունը:
ՀՊՉ Տ7, Տ10, Տ11, Տ12, Տ13, Տ18
Թեմա 7. Շարժում և փոխազդեցություն(3ժամ)
33 Հրել, ձգել 121 1 ● Նախնականգիտելիքտալուժերիմասին, Սովորողը կկարողանա.
34 Ուժեղ և 125 օգնելհասկանալուևփորձովհամոզվելու, որայն, 1.Համոզվել, որայնամենը,
թույլ 1 ինչսկսումէշարժվել, ինչսկսումէշարժվել,
35 Արագ և 127 շարժվումէիրվրաազդողորևէուժիշնորհիվ: շարժվումէորևէուժիշնորհիվ:
դանդաղ ● Գաղափարտալձայնի, ձայնիաղբյուրների, 2.Ներկայացնելմարմինըշարժմանմեջդնելուտ
36 Լույս և մութ 129 ուժեղևթույլձայներիմասին: արբերեղանակներ (ձգել,
37 Որտեղից է 134 1 ●Օգնելընդլայնելուպատկերացումներըլույսիմասի քաշելհրելտարբերուժերովևուղղություններո
գալիս ն՝տարբերակելովլույսիբնականևարհեստականաղ վ):
ձայնը բյուրները: 3.Նկարագրելիսօգտագործելճիշտբառապաշ
ար՝ուղղություն, արագություն, դանդաղել,
արագանալ, բախվել, շեղվել, հարվածել,
ընկնելևայլն:
4.Բերելձայնիաղբյուրներիօրինակներ:
5.Ցույցտալ, որհեռվիցձայնիուժըթուլանումէ:
6.Բերելլույսիաղբյուրներիօրինակներ՝բնակա
նևարհեստական:
ՀՊՉ Տ3, Տ10
Թեմա 8. Մարմիններ(4 ժամ)
38 Ինչի՞ց են 138 1 ● Սովորողը կկարողանա.
պատրաստ Օգնելտարբերակելուևնկարագրելուշրջապատումե 1.Նկարագրելշրջապատիիրերը,
ված ղածիրերը, անվանել՝ինչիցենպատրաստված (փայտից,
39 Ինչպիսին 142 1 մարմինները՝բնութագրելովդրանցորակականևքան ապակուց, պլաստիկից, քարից, ավազից,
են մեզ ակականհատկանիշները, գործվածքիցևայլն):
 շրջապատո դասակարգելդրանք՝ըստնյութիվիճակի (պինդ, 2.Տարբերակելդրանք՝բնականևարհեստակա
ղ նյութերը հեղուկևգազային): ն:
40 Բարձր- 144 ● 3.Բնութագրելնյութերը՝ըստդրանցորակակա
ցածր, 1 Օգնելտարբերակելուևըստանհրաժեշտությանգործ նհատկանիշների (փափուկ, կոշտ, պինդ,
հեռու- ածելուչափիչգործիքները՝կիրառելովճիշտչափման հեղուկ, գազային, կարծր, անհարթ, հարթ,
մոտիկ միավորներ: ողորկ, տաք, սառը, ձգվող, սեղմվող, ճկվող,
41 Շատ-քիչ, 148 փուխրևայլն):
հեռու- 4.Բնութագրելմարմինները՝ըստքանակական
մոտիկ հատկանիշների (մեծ, փոքր, ծանր, թեթև):
42 Ժամ- 150 1 5.Համապատասխանգործիքների (քանոն,
ժամանակ կշեռք, ջերմաչափ, ժամացույց, չափիչտարա)
օգնությամբկատարելհամապատասխանչափ
ումներ:
ՀՊՉ Տ3, Տ10
43 Պահուստային ժամ 1 Ընդհանուր 32 ժամ