የመብት_ፈጠራና_ይዞታ_አገልግሎት_ዘርፍ_የመዋቅራዊ_አዯረጃጀት_ጥናት

መብት ፇጠራና ይዝታ አገሌግልት ዗ርፌ
የመዋቅራዊ አዯረጃጀት ጥናት
ህዲር /2016 ዓ.ም
አዱስ አበባ
0
የጥናቱ አስተባባሪዎች
1. አቶ ተስፊዬ ጫኔ
2. አቶ በየነ ሊምቢሶ
3. አቶ ተስፊዬ ቦጋሇ
4. ወ/ት እየሩሳላም ለላ
የአዯረጃጀት ጥናት ቡዴን አባሊት
1. አቶ ዯረጀ ሊቀው
2. አቶ አብደሌቃዴር ከዴር
3. አቶ ተስፊዬ ሇማ
4. አቶ ግርማ ሀብቴ
5. አቶ ሺግዚ ማ዗ንጊያ
6. ድ/ር ጌታቸው ጥበቡ
7. አቶ መኩሪያ ሇማ
8. አቶ ሀይለ ባሌቻ
9. አቶ ዯረጀ ታዯሰ
1
ማውጫ
ርዕስ ገፅ
ክፍል አንድ ...................................................................................................................................................... 5
1. መግቢያ .................................................................................................................................................. 5
1.1. የጥናቱ አጠቃላይ ዳራ (Back Ground of the Study).......................................................................... 6
1.1.1 ከአደረጃጀት እና ከመዋቅር አንፃር .............................................................................................. 6
1.1.2. ከአሰራር (ከህግ፣ ከስልጣንና ኃላፊነት) አንፃር .............................................................................. 7
1.1.3. ከሰው ሀይል ስምሪት አንጻር ...................................................................................................... 8
1.1.4. ከቴክኖሎጂ አንፃር ................................................................................................................. 10
1.1.5. ከአገልግሎት አሰጣጥ አንጻር ................................................................................................... 11
1.1.6. የጥናቱ መነሻ ሃሳብ (Statement of the Problem) .................................................................. 12
1.1.7. የጥናቱ ዓላማ ........................................................................................................................ 14
1.1.8. የጥናቱ ወሰን ......................................................................................................................... 14
1.1.9. የጥናቱ አስፈላጊነት ................................................................................................................ 14
1.1.10. የጥናቱ ዘዴ ........................................................................................................................... 15
1.1.11. ከጥናቱ የሚጠበቅ ውጤት ..................................................................................................... 15
ክፍል ሁለት ................................................................................................................................................... 17
2. የሀገር ውስጥና የውጪ ሀገር ተሞክሮ ...................................................................................................... 17
2.1. የሀገር ውስጥ ተሞክሮ .................................................................................................................... 17
2.2. የውጭ ሀገር ተሞክሮ ..................................................................................................................... 23
ክፍል ሶስት .................................................................................................................................................... 26
3. የመሬት ልማትና አስተዳደር ቢሮ ተቋማዊ መዋቅር ................................................................................... 26
3.1. የቢሮው ተልዕኮ፣ራዕይ እና እሴት ..................................................................................................... 26
3.1.1. የተቋሙ ተልዕኮ ..................................................................................................................... 26
3.1.2. የተቋሙ ራዕይ ....................................................................................................................... 26
3.1.3. የተቋሙ እሴቶች .................................................................................................................... 26
3.1.4. የመሬት ልማትና አስተዳደር ቢሮ ስልጣን፣ ተግባርና ኃላፊነት ..................................................... 27
3.1.5. የዘርፉ ዋና ዋና አገልግሎቶች እና ተግባራትን መለየት ................................................................. 31
3.1.6. ዋና ዋና አገልግሎቶችን /ተግባራትን / ማደራጀት/regrouping/ ................................................. 32
2
3.2. የተቋማዊ መዋቅር መርሆዎች ......................................................................................................... 33
3.2.1. የመሬት ልማት አስተዳደር ቢሮ የተቋማዊ መዋቅር መርሆዎች፤ .................................................. 33

3.2.2. የተቋማዊ መዋቅር መርሆዎች ........................................................................................... 33
3.2.3. ግሌጽና ቀሊሌ አዯረጃጀት .................................................................................................... 34
3.2.4. ግሌጽ የእዜ ሰንሰሇት........................................................................................................... 34
3.2.5. በቂ የቁጥጥር አዴማስ ........................................................................................................ 34
3.2.6. አጭር የተቋም አወቃቀር .................................................................................................... 35
3.2.7. የሥራ ድግግሞሽ ማስወገድና ቅንጅታዊ አሰራር ማጎልበት ......................................................... 35
3.2.8. የዘርፉ ተቋማዊ መዋቅር ሥዕላዊ መግለጫ .................................................................................. 37
3.2.9. በቅርንጫፍ ደረጃ....................................................................................................................... 38
3.2.10. የወረዳ ቅርንጫፍ ተቋማዊ መዋቅር ሥዕላዊ መግለጫ ................................................................. 39
3.3. የመብት ፈጠራ እና ይዞታ አገልግሎት ዘርፍ ምክትል ቢሮ ኃላፊ ተግባርና ኃላፊነት ............................... 40
ተጠሪነቱ ለመሬት ልማትና አስተዳደር ቢሮ ሆኖ የሚከተሉት ተግባርና ኃላፊነቶች ይኖሩታል ......................... 40
3.3.1. የመብት ፈጠራ ዳይሬክተር ተግባርና ኃላፊነት........................................................................... 42
3.3.2. የመብት ፈጠራ ቡድን መሪዎች ተግባርና ኃላፊነት .................................................................... 45
3.3.3. የሰነድ ማጣራትና መወሰን ክትትልና ድጋፍ ባለሙያ IV ተግባርና ኃላፊነት .................................. 48
3.3.4. የመስክ ልኬት ሽንሻኖ እና ካርታ ዝግጅት ባለሙያ IV ተግባርና ኃላፊነት ...................................... 50
3.3.5. የመስክ ልኬት ሽንሻኖ እና ካርታ ዝግጅት ሰራተኛ III .................................................................. 53
3.3.6. የመስክ ልኬት ሽንሻኖ እና ካርታ ዝግጅት ሰራተኛ I .................................................................... 55
3.3.7. የመብት ፈጠራ ጥናትና ክትትል ባለሙያ IV ተግባርና ኃላፊነት................................................... 56
3.4. የይዞታ አገልግሎቶች ዳይሬክቶሬት ዳይሬክተር ተግባርና ኃላፊነት ....................................................... 58
3.4.1. የይዞታ አገልግሎት ቡድን መሪ ተግባርና ኃላፊነት ...................................................................... 60
3.4.2. የሰነድ ማጣራትና መወሰን ክትትልና ድጋፍ ባለሙያ IV ተግባርና ኃላፊነት .................................. 62
3.4.3. የይዞታ ቴክኒክ አጣሪ ካርታ ዝግጅት ክትትልና ድጋፍ ባለሙያ ተግባርና ኃላፊነት .......................... 63
3.4.4. የይዞታ ማስተካከል ቡድን መሪ ተግባርና ኃላፊነት ..................................................................... 64
3.4.5. ሰነድ ማጣራትና መወሰን ክትትልና ድጋፍ ባለሙያIV ተግባርና ኃላፊነት ..................................... 66
3.4.6. የቴክኒክና የካርታ ዝግጅት ክትትልና ድጋፍ ባለሙያ IV ተግባርና ኃላፊነት.................................... 67
3.4.7. የይዞታ ማስተካከል ጥናትና ትንተና ክትትል ባለሙያ IV ተግባርና ኃላፊነት .................................. 68
3.5. የይዞታ አገልግሎትና ማስተካከል ዳይሬክቶሬት ተግባርና ኃላፊነት ....................................................... 70
3
3.5.1. የይዞታ አገልግሎት አሰጣጥ ቡድን ........................................................................................... 71
3.5.2. የውል ሰነዶች አጣሪ ባለሙያ IV (ለማስፋፊያ ክ/ከተማ) ............................................................ 73
3.5.3. የውል ሰነዶች አጣሪ ባለሙያ I (ለማስፋፊያ ክ/ከተማ)............................................................... 74
3.5.4. የውል ሰነዶች አጣሪ ባለሙያ IV (ለመሀል ክ/ከተሞች) ............................................................... 75
3.5.5. የይዞታ ቴክኒክ አጣሪና ካርታ ዝግጅት ከፍተኛ ባለሙያ IV.......................................................... 78
3.5.6. የይዞታ ቴክኒክ አጣሪና ካርታ ዝግጅት ሰራተኛ III ....................................................................... 79
3.5.7. የመሬት ይዞታ ማስተካከል ቡድን አስተባባሪ ............................................................................ 80
3.5.8. የውል ሰነዶች አጣሪ ባለሙያ IV ............................................................................................... 83
3.5.9. የመስክ ልኬት ሽንሻኖ እና ካርታ ዝግጅት ባለሙያ IV................................................................. 84
3.5.10. የይዘታ ቴክኒክ አጣሪና ካርታ ዝግጅት ሰራተኛ III ....................................................................... 85
3.6. የወረዳ የመሬት ልማትና አስተዳደር ቅ/ጽ/ቤት ተግባርና ኃላፊነት ....................................................... 87
3.6.1. የይዞታ መረጃና አገልግሎት ባለሙያ II ..................................................................................... 88

3.7. የስራ ክፌልች ችግሮች፣ህጎች ታሳቢዎችን መስበር ....................................................................... 90
ክፍል አራት.................................................................................................................................................... 92
4.1. የመብት ፈጠራና ይዞታ አገልግሎት ዘርፍ የሰው ሀብት ፍላጎት ................................................................. 92
4.2. በቅርንጫፍ ደረጃ የይዞታ አገልግሎትና ማስተካከል ዳይሬክቶሬት የሰው ሀብት ፍላጎት ............................ 100
4.2.1. የቅርንጫፍ የይዞታ ማስተካከል ቡድን ......................................................................................... 105
4.3. በወረዳ ደረጃ በመሬት ልማትና አስተዳደር ቅ/ጽ/ቤት የሰው ሀብት ፍላጎት ............................................ 107
ክፍል አምስት .............................................................................................................................................. 109
5.1. በዘርፉ የሚሰጡ ዋና ዋና አገልግሎቶችና ተግባራት ስታንዳርድ እና የስራ ድግግሞሽ ................................ 109
4
ክፍል አንድ
1. መግቢያ
የመሬት ሌማትና አስተዲዯር ቢሮ የከተማው ማህበራዊ፣ ኢኮኖሚያዊና ፖሇቲካዊ ጉዲዮችን

ሇማሳካት ጉሌህ ሚና ከሚጫወቱ የአገሌግልት ሰጪ ተቋማት ውስጥ አንደ ሆኖ የተዯራጀ
ተቋም ነው፡፡ ቢሮው የአዱስ አበባ ከተማ አስተዲዯር አስፇጻሚ አካሊት እንዯገና ሇማቋቋም
በወጣው አዋጅ ቁጥር 74/2014 የተሰጠውን ተግባርና ኃሊፉነት በአግባቡ እንዱወጣ አስፇሊጊው
ማሻሻያ ተዯርጎሇት ሇከተማው ማህበረሰብ በርካታ አገሌግልቶችን እየሰጠ ይገኛሌ፡፡
በዙህ መሰረት የከተማውን ህብረተሰብ ተጠቃሚነት ሉያረጋግጡ የሚያስችለ የመሬት

ዜግጅት፣ የወሰን ማስከበር፣ የመሌሶ ማሌማትና ተነሺዎችን መሌሶ ማቋቋም፣ መሬት
የማስተሊሇፌ፣ በህግ ሇተፇቀዯሊቸው ባሇይዝታዎች የይዝታ ማረጋገጫ ካርታ የመስጠት እና
የይዝታ አገሌግልት ስራዎች እያከናወነ ይገኛሌ፡፡ ስሇሆነም ውስን የሆነውን የመሬት ሀብት
በፌትሃዊነት፣ በግሌጽኝነት እና ተጠያቂነት ባሇው አሰራር አገሌግልት መስጠት የሚጠበቅ
ሲሆን ይህ ካሌሆነ የመሬት ሀብት በቀሊለ ሇብሌሹ አሰራር እና ሇህገወጦች በመጋሇጡ
ማስተካከያ ካሌተዯረገ ከፌተኛ ቀውስ ሉያስከትሌ ይችሊሌ፡፡
የአዱስ አበባ ከተማ አስተዲዯር የመሬት ዗ርፌ አገሌግልቶችን ሇማሻሻሌ በ2004 ዓ.ም
በተካሄዯው የአዯረጃጀት ጥናት የመሬት ሌማት ማኔጅመንት ቢሮ በስሩ 7 የመሬት ነክ
ተቋማትን ይዝ በማዕከሌና በክፌሇ ከተማ ዯረጃ ራሱን ችል በማዋቀር ጥናቱን በመተግበር
በአገሌግልት አሰጣጡ ሊይ በአንጻራዊነት ሇውጥ ሇማምጣት ተሞክሯሌ፡፡ እንዯገና በ2010
ዓ.ም እንዯ ሀገርና ከተማ የመጣውን ሇውጥ ተከትል ቀዯም ሲሌ በተዯረጉት የአዯረጃጀት
ጥናቶች በአግባቡ ያሌታዩ፣ በጊዛ ሂዯት መሻሻሌ የሚገባቸው፣ ከህዜብና ከመንግስት ፌሊጎት
አንጻር መሻሻሌ ያሇባቸው ጉዲዮች እንዲለ በመታመኑ በ2011 ዓ.ም ሇሶስተኛ ጊዛ መሰረታዊ
የሥራ ሂዯት ማሻሻያ ጥናት ተዯርጓሌ፡፡ በጥናቱም መሰረት በ2011 ዓ.ም ቢሮው በ3 የመሬት
ነክ ተቋማት የተዋቀረ ሲሆን በማዕከሌና በክፌሇ ከተማ ሲሰሩ የነበሩ በጥናት የተሇዩ ሥራዎች
ወዯ ክፌሇ ከተማ እና ወዯ ወረዲ እንዱወርደ በመዯረጉ አገሌግልቶች ሇተጠቃሚዎች ተዯራሽ
እንዱሆን አዴርጓሌ፡፡
5
ሇአራተኛ ጊዛ በአገሌግልት አሰጣጥ እና የሌማት ሥራዎች ያለት ክፌቶተች ሇመፌታት
በ2014 ዓ.ም የመሰረታዊ ስራ ሂዯት ጥናት ማሻሻያ ተግባራዊ ተዯርጎ ወዯ ስራ የተገባ
ቢሆንም አሁን የተቋሙን አገሌግልት አሰጣጥ ችግሮችን ከመሰረቱ ሇመፌታት አሌተቻሇም፡፡
በላሊ በኩሌ ዯግሞ የሀገራዊና ከተማ አቀፊዊ የሌማት ፌሊጎት ከጊዛ ወዯ ጊዛ እየጨመረ
መምጣቱ፣ ውስን የሆነውን መሬት በአግባቡ ስራ ሊይ በማዋሌ የከተማዋን ማይከሮ-ኢኮኖሚክ
ችግሮችን በመፌታት ሂዯት ያለ ክፌተቶች፣ አገሌግልት አሰጣጡ ስር የሰዯዯ ሙስናና
የጥቅም ትስሰር መኖሩ፣ ከፌተኛ የተገሌጋይ ቅሬታ በማሳዯሩ፣ የመሌካም አስተዲዯር
ችግሮች፣ በቴክኖልጂ ያሌ዗መነ የመረጃ አዯረጃጀትና አገሌግልት አሰጣጥ፣ አሰራር/አዋጅ፣
ዯንቦች፣መመሪያዎች እና ማኑዋልች እና ሰርኩሊሮች/ ወቅታዊ ያሇመሆን፣ ዜቅተኛ
የተጠያቂነት ሂዯት፣ ዯካማ ክትትሌና ዴጋፌ ሥርዓት እና ቅንጅታዊ አሰራር ሊይ ክፌተት
መኖሩ ተሇይቷሌ፡፡
ስሇሆነም በተቋሙ የሚሰጡትን አገሌግልቶች ይበሌጥ ውጤታማ፣ ቀሌጣፊ እና ከተማችን

ላልች ዓሇማቀፌ ከተሞች ከዯረሱበት የዕዴገት ዯረጃ ጋር ተወዲዲሪ እንዴትሆን ሇማዴረግ፣
የላብነትና ብሌሹ አሰራርን ወሳኝ በሆነ ሁኔታ ሇመቀነስ፣ የነዋሪዎቻችንን የአገሌግልት
እርካታ ከፌ ሇማዴረግ እና ዯረጃውን የጠበቀ አገሌግልት በመስጠት በከተማችን ማህበራዊ፣
ኢኮኖሚያዊ እና ፖሇቲካዊ ጉዲዮችን እንዲግባብነቱ ምሊሽ ሇመስጠት እንዱያስችሌ በከተማ
ዯረጃ ቅዴሚያ ተሰጥቶ ሪፍርም እንዱዯረግ ከተመረጡ ተቋማት አንደ በመሆኑ ይህ
የመዋቅር አዯረጃጀት ጥናት ተ዗ጋጅቷሌ፡፡
1.1. የጥናቱ አጠቃላይ ዳራ (Back Ground of the Study)
1.1.1 ከአደረጃጀት እና ከመዋቅር አንፃር

በአስፇፃሚ አካሊት ማቋቋሚያ አዋጅ 74/2014 መሰረት በማዴረግ በተሇያዩ ጊዛያት አጠቃሊይ
የአዯረጃጀት ሇውጥ ጥናት በማዴረግ በ዗ርፈ ይታዩ የነበሩ የአዯረጃጀት ችግሮችን ሇመፌታት
ጥረቶች ተዯርግዋሌ።
ቢሮው በ2014 ዓ.ም መሌሶ ከተዯራጀ በኋሊ ቀዴሞ ይስተዋለ የነበሩ የተግባር እና ኃሊፉነት
ዴግግሞሽ እንዱሁም ከስራ ፌሰት ጋር ተያይዝ ያለ ችግሮች በተወሰነ ዯረጃ የተቀረፈ ሲሆን
ይህም በአንፃራዊነት ተቋሙ ቀሌጣፊ፣ ፌትሃዊና ተዯራሽ አገሌግልት ሉሰጥ በሚችሌ መሌኩ
6
እንዱዯራጅ አስችልታሌ፡፡ ሆኖም ከስራ ፌሰት፣ ተመሳሳይ ስራዎች በተበታታነ መሌኩ በተሇያዩ
ዲይሬክቶሬቶች መዯራጀታቸው (ሇምሳላ መሌካም አስተዲዯርና ቅሬታ አፇታት ስራዎች)
አንዲንዴ ስራዎች ከአዯረጃጀት ችግር የተነሳ ተግባራዊ ሇማዴረግ አሇመቻለ (የመሀሌ ከተማ
ክ/ከተሞች የሌማት ተነሺዎች መሌሶ የማቋቋም ስራ)፣ በክ/ከተማ ዯረጃ ያሇው የአስተዲዯርና
ፊይናንስ የስራ ክፌሌ ከመሬት በማውጣት በስራ አሰኪያጅ ፑሌ ስር እንዱዯራጅ በመዯረጉ
የሰው ሀይሌ ስምሪትና አስተዲዯር እንዱሁም የፊይናንስ አስተዲዯር ስራዎች ሊይ አለታዊ
ተጽዕኖ ማሳዯሩ፣ አንዲንዴ የስራ ክፌልች ቡዴን እንዱኖራቸው ተዯርጎ መዯራጀት ሲገባው
በዲይሬክቶሬት ዯረጃ ብቻ መዯራጀቱ ሇምሳላ የህግና ቴክኒክ ዲይሬክቶሬት ከፌተኛ የስራ ጫና
መፌጠሩ፣ የአሰራር ጥራት ኦዱት ዲይሬክቶሬት ተጠሪነት ሇ዗ርፈ መዯረጉ በተቋሙ
የሚፇጸመውን የላብነትና ብሌሹ አሰራር በሚፇሇገው ሌክ ተጠያቂነትን ከማረጋገጥ አንጻር
ክፌተቶች መኖራቸው ተሇይቷሌ፡፡
ስሇሆነም ዗ርፈ ተሇዋዋጭ ከሆነው ሀገራዊና ዓሇም አቀፊዊ ሁኔታዎች በመነሳት የአዯረጃጀት
ማሻሻያ ማዴረግ የሚገባ ይሆናሌ፡፡
1.1.2. ከአሰራር (ከህግ፣ ከስልጣንና ኃላፊነት) አንፃር

ከሕግ፣ ሥሌጣን እና ኃሊፉነት አንፃር ቢሮው የከተማ አስተዲዯሩን አስፇፃሚ አካሊት እንዯገና
ሇመወሰን በወጣ አዋጅ ቁጥር 74/2014 የተሰጠውን ሥሌጣንና ኃሊፉነት መነሻ በማዴረግ
በየዯረጃው የሚገኙ የስራ ክፌልችን በየጊዛው ያሊቸውን አዯረጃጀትና አሰራር በማሻሻሌ እና
የመፇፀምና የማስፇፀም አቅምን በመገንባት አገሌግልት አሰጣጡን በተወሰነ ዯረጃ የማ዗መን
እንዱሁም በየዯረጃው ያሇው የሰው ኃይሌ አቅም የሚያሳዴጉ የተሇያዩ ሥራዎችን ሲያከናውን
ቆይቷሌ፡፡ በዙህ ሂዯት በአሰራር እና በአገሌግልት አሰጣጥ ሊይ የተወሰኑ ሇውጦችን ሇማምጣት
ጥረት ተዯርጓሌ፡፡
ይሁንና አሁንም በትኩረት እና በበጀት እጥረት ምክንያት ወዯ ሙለ ትግባራ ያሌዋለ

ኃሊፉነቶች መኖራቸው (የመሀሌ ከተማ የሌማት ተነሺዎች መሌሶ ማቋቋም ስራ)፣ የሥራዎች
ተመጋጋቢነት ክፌተቶች አሁንም የሚታዩ ስሇመሆኑ ቢሮው ባዯረጋቸው ጥናቶች እና
የክትትሌና ዴጋፌ ሥራዎች ሇማወቅ ተችሎሌ። ስሇሆነም የሚታዩ የተግባርና ኃሊፉነት ችግሮች
ሊይ ማስተካከያ ማዴረግ ተገቢ ይሆናሌ።
7
ቢሮው የተቋቋመበትን ተሌዕኮ መሰረት ባዯረገ መሌኩ የራሱ የሆነ የአሰራር መመሪያዎች
ማንዋልች እንዱኖረው በማዴረግ የተዯራጀ ነው። እነዙህ የአሰራር ስርዓቶች የህብረተሰቡን
አዲጊ ፌሊጎት ተከትል በየጊዛው ወቅታዊ እየተዯረጉ የሚሄደ መሆን ይኖርባቸዋሌ፡፡ በዙህም
አገሌግልት እየተሰጠባቸው የሚገኙት የሉዜ አዋጅ 721/2004፣ የሉዜ ዯንብ 49/2004፣
አገሌግልት የሚሰጥባቸው 12 መመሪያዎች ከተዯረጉት የአዯረጃጀት ሇውጦች ጋር የተናበቡ
ባሇመሆኑ በውሳኔ አሰጣጥ፣ በስራ ቅብብልሽ በአጠቃሊይ በአገሌግልት አሰጣጡ ሊይ ችግሮች
በማጋጠሙ መፌትሄ መስጠት አስፇሊጊ ነው፡፡
እነዙህ ነባር መመሪያዎች በተበታተነ መሌኩ የተ዗ጋጁ በመሆኑ በየዯረጃው አገሌግልት

በመስጠት ሊይ የሚገኙ ባሇሙያዎች እንዯዙሁም ስራውን በበሊይነት የሚያስተባብሩ አመራሮች
በግሌጽ የማይታወቁ ከመሆኑም ባሇፇ በመመሪያዎች ሊይ የሚስተዋለ የተናባቢነት፣
የግሌጸኝት፣ የአሰራር ችግሮችን በሚገባ ተገንዜቦ በየጊዛው ወቅታዊ የሚዯረጉ ባሇመሆኑ
በየዯረጃው የሚሰጡ አገሌግልቶች የህብረተሰቡን ፌሊጎት ያማከለ እንዲይሆኑና የቅሬታ
ምንጮች ሆነዋሌ፡፡
በአፇጻጸም ሂዯት በመመሪያዎች ሊይ ሲያጋጥሙ የነበሩ ችግሮች በማብራሪያና ሰርኩሊር

ሇመፌታት ጥረት የተዯረገ ቢሆንም የእነዙህ ሰርኩሊሮችና ዯብዲቤዎች መብዚትና አሌፍ አሌፍ
እርስ በእርሱ የሚጋጩ ስሇሆኑ ሇችግሮቹ እሌባት መስጠት አስፇሊጊ ይሆናሌ፡፡ ስሇሆነም
ውጤታማ አገሌግልት አሰጣጥን ሇማምጣት እና የህብረተሰቡን እርካታ ሇማረጋገጥ
በሚያስችሌ መሌኩ አዋጁን፣ ዯንቡንና መመሪያዎችን ማሻሻሌ ተገቢ ይሆናሌ።
1.1.3. ከሰው ሀይል ስምሪት አንጻር

ሀ) ከሰው ኃይሌ ቁጥር እና ሙያዊ ስብጥር አኳያ
በ2014 ዓ.ም በተዯረገው የመሰረታዊ የስራ ሂዯት ሇውጥ ጥናት ከከተማ እስከ ወረዲ በጥናቱ
የተፇቀዯው የሰው ኃይሌ ብዚት 3,568 ቢሆንም የተመዯበው ሰው ኃይሌ በመቶኛ ሲታይ
በማዕከሌ 76 ከመቶ፣ በክ/ከተማ 86 ከመቶ እና በወረዲ 43 ከመቶ በአጠቃሊይ 72.3 ከመቶ
የስራ መዯብ የተሟሊ ሲሆን የወረዲ ሰው ኃይሌ ሰፉ ክፌተት እንዲሇው ያሳያሌ፡፡ በ዗ርፌ ዯረጃ
ያሇው ሁኔታ የመሬት መረጃና አገሌግልት ማሻሻያ የተፇቀዯው የሰው ኃይሌ ቁጥር 847
ሲሆን የተመዯበው የሰው ኃይሌ ግን 525 (62 በመቶ) ብቻ በመሆኑ በተሇይ የቴክኒክ
8
(ሰርቬየር፣ ጂአይኤስ ፣ ስፓሻሌ ባሇሙያ) እና ህግ ባሇሙያዎች ክፌተት ያሇበት በመሆኑ
ስራዎችን በሚገባ ሇማከወን ዕንቅፊት ሆኗሌ፡፡
በክ/ከተማ ዯረጃ የአሰራር ጥራት ኦዱት ቡዴን ያሇው የሰው ሀይሌ አሇመሟሊት በተሇይ በኮሌፋ
ቀራንዮ (25 በመቶ)፣ የካ እና ቦላ (50 በመቶ)፣ እና ሇሚ ኩራ (12 በመቶ) ብቻ በሰው ሀይሌ
የተሸፇነ መሆኑን ይህም የኦዱት ስራውን በአግባቡ ሇመስራትና ብሌሹ አሰራርን ሇመከሊከሌ
ማነቆ መሆኑ፣ በህግና ቴክኒክ ጉዲዮች ክትትሌ በኩሌ የጎሊ ችግር የሚስተዋሇው በክ/ከተሞች
ሲሆን በተሇይ ሇሚ ኩራና ሌዯታ ክ/ከተሞች ባሇሙያ ያሌመዯበ ሲሆን በቦላ (44 በመቶ)፣
ኮሌፋ (33 በመቶ)፣ አዱስ ከተማ (50 በመቶ) ከተፇቀደት የስራ መዯቦች በሰው ኃይሌ
የተሸፇነ በመሆኑ ስራዎችን በሚገባው ፌጥነት ሇመፇጸም እንቅፊት ሆኗሌ፡፡ በአጠቃሊይ
በ2001 ዓ.ም ከተዯረገው የመሰረታዊ የስራ ሂዯት ጥናት ጀምሮ የተዯራጀው የሰው ኃይሌ
ከነበረው ቆይታ አኳያ አዲዱስ ሀሳቦችና ዕውቀትን የማመንጨት ጉዴሇት ያሇበት በመሆኑ
ይህንን ሉሇውጥ የሚችሌ አዲዱስ የሰው ሀይሌ የሚገባበትን ሁኔታ ማመቻቸት የግዴ ይሊሌ፡፡
ስሇሆነም ተቋሙ የከተማውን ራዕይ ሇማሳካት ከፌተኛ ሚና ያሇው ከመሆኑ ጋር ተያይዝ
የተቋቋመበትን ተሌዕኮ ሇማሳካት በየዯረጃው የሚመዯበው ባሇሙያ ብቃት ያሇው እና ተወዲዲሪ
እንዱሆን ከማዴረግ አንፃር የተቃኘ እንዱሆን ማዴረግ ይገባሌ፡፡
ሇ) ከአመሇካከት እና ከሥነ-ምግባር አንጻር
በ዗ርፈ በየዯረጃው ባለት አመራሮችና ፇጻሚዎች ዗ንዴ የጠባቂነት፣ የተነሳሽነትና የቁርጠኝነት

እንዱሁም የዜግጁነት መጓዲሌ ችግሮች ጎሊ ብሇው መታየታቸው፣ በአብ዗ኛው በ዗ርፈ ያሇው
አመራርና ባሇሙያ የተቋሙን ራዕይ የጋራ አዴርጎ በባሇቤትነት መንፇስ ከመስራት ይሌቅ
በአቋራጭ ከብሮ ከተቋሙ ሇመውጣት በማሰብ የሚንቀሳቀስ መሆኑ፣ ወዯ ዗ርፈ በየጊዛው
የሚቀሊቀለ አመራር እና ባሇሙያዎች ከሙያቸው እና ከስነምግባራቸው ይሌቅ በእጅ መንሻ
የሚመዯቡበት ሁኔታ መኖሩ፣ በየዯረጃው ያሇው አመራር እና ባሇሙያ የአገሌጋይነት ስሜት
የተሊበሰ ባሇመሆኑ ተገሌጋዩ እምነት እያጣበት፤ ሇእንግሌትና እጅ መንሻ እየተጋሇጠ
መምጣቱ፤ የእሊፉ ተጠቃሚነት አስተሳሰብና አመሇካከት ጥቂት በማይባለ አመራሮችና
ባሇሙያዎች እየተስተዋሇ መምጣቱ፤ ተገሌጋዩን የሚያጉሊለ ባሇሙያዎችን ታግል
ሇማስተካከሌ ያሇመፇሇግና የቸሌተኝነት አስተሳሰብ መኖሩ፤ ከፌ/ቤት ሇሚቀርቡ ሌዩ ሌዩ
ትዕዚዝች የተዚባ ምሊሽ መስጠት፣ ያሌተገባ ውሳኔ ሲሰጥ ችልት ቀርቦ ከማስረዲት ይሌቅ ሆን
ብል በመቅረት የመንግስትን ጥቅም በሚጎዲ መሌኩ እንዱፇጸም ማዴረግ፣ ተገሌጋዮች
9
ሇሚያቀርቡት ቅሬታ ወቅቱን የጠበቀ ምሊሽ ከመስጠት ይቅሌ ባሌተገባ መንገዴ እንዱመሊሇሱ
በማዴረግ እሊፉ ጥቅም መፇሇግ፣ ሇህገወጥ የመሬት ዜርፉያ ምቹ ሁኔታ ሇመፌጠር ሲባሌ
መብት ያሌተፇጠረሇትን ባድ መሬት ሌክ መብት እንዯተፇጠረሇት በማስመሰሌ በመሰረታዊ
ካርታ ማወራረስ፡፡ ካሳ የተከፇሇበት፣ ምትክ ቦታ ወይም ቤት የተሰጠበት ማህዯር እንዱጠፊ
ማዴረግ፣ ፍርጅዴ ማህዯር በማዯራጀት የመንግስትና የህዜብ ሀብት ያሇአግባብ እንዱመ዗በር
ማዯረግ፣ መዯበኛ የይዝታ አገሌግልቶች ያሇ እጅ መንሻ የማይሰጥ መሆኑ እና ከፌተኛ የህዜብ
ቅሬታ ያሇበት አገሌግልት መሆኑ በአጠቃሊይ በ዗ርፈ የሚሰጡት አገሌግልቶች ህብረተሰቡን
የሚያማርር በመሆኑ በዜርዜር ተሇይቷሌ፡፡
ሏ) ከዕውቀትና ክህልት አንጻር
አመራሩና ባሇሙያው ከሚሰራው ስራ ጋር ተያያዥነት ያሊቸውን አዋጆች፣ ዯንቦች፣

መመሪያዎች፣ እና የአፇጻጸም ማኑዋልችን አንብቦ በመረዲት ከመፇጸም አኳያ ችግር ያሇ
መሆኑ፣ በየዯረጃው ሇሚቀርቡ ቅሬታዎች ወቅታዊና የማያዲግም ምሊሽ የመስጠት ችግሮች
የአቅም (የዕውቀትና ክህልት ) ክፌተቱ መኖሩ ፣ በየዯረጃው ያሇው ባሇሙያ የተሰጠውን ስራ
በተቀመጠው ጊዛ፣ አሰራር እና ጥራት በአግባቡ ሰርቶ ከማጠናቀቅ አኳያ ሰፉ የክህልት ችግር
ያሇበት መሆኑ፣ የመሬትና መሬት ነክ ስፓሻሌ መረጃዎችን የጂአይ ኤስ ቴክኖልጅ ተጠቅሞ
መረጃዎችን ማዯራጀት ሊይ ከፌተኛ የዕውቀትና የክህልት ከፌተት መኖሩ፣ የሌማት ተነሺዎች
መሌሶ ማቋቋምና የሼር ሌማት ሥራ ሊይ ባሇሙያውና አመራሩ ያሇው ሌምዴና ዕውቀት
አናሳ መሆኑ ተሇይቷሌ፡፡
በአጠቃሊይ በየዯረጃው ያሇው የሰው ሀይሌ ሁኔታ ከሙያ ስብጥርና ብዚት፣ ከአመሇካከትና ስነ-
ምግባር፣ ከዕውቀትና ክህልት አኳያ ክፌተት እንዲሇበት በተዯረገው ጥናት ሇማረጋገጥ የተቻሇ
በመሆኑ ይህንን ችግር ሉየሻሽሌ በሚያስችሌ ሁኔታ ስር ነቀሌ ሪፍርም ማዴረግ ጊዛ
የሚሰጠው ጉዲይ አይዯሇም፡፡
1.1.4. ከቴክኖሎጂ አንፃር

በቢሮው የሚሰጡ አገሌግልቶች እና የመረጃ አያያዜ ስርዓታችንን በቴክኖልጂ በመዯገፌ
ተገሌጋዮች ባለበት ሆነው ወይም ተዯራሽ በሆነ አገሌግልት መስጫ ተቋማት በመገኘት
የሚገሇገለበትን እንዱሁም በቴክኖልጂ የተዯገፇ የመረጃ ሌውውጦችን ተግባራዊ በማዴረግ
ጊዛ፣ ጉሌበት እና ወጪ ቆጣቢ አገሌግልት መስጠት የግዴ የሚሌበት ዗መን ሊይ እንገኛሇን፡፡
10
ይሁንና የ዗ርፈን የመፇፀም አቅም በቴክኖልጂ ከመገንባት አንፃር በርካታ ክፌተቶች መኖራቸው
ታይቷሌ፡፡ ይህም መረጃ (ማህዯር፣ካርታ፣ቋሚ መዜገብ፣ ሰፓሻሌ መረጃዎችንና የመሳሰለትን)
በአንዴ ቋት ሇመያዜና ሇማስተዲዯር የሚያስችለ የቱክኖልጂ መሰረተ ሌማቶች የተ዗ረጉ
ቢሆንም ሲስተሞች አሇመሌማት፣ የተቋሙን የመረጃ ሌውውጥ በሚያሳሌጥ መሌኩ ከውስጥና
ከውጭ ባሇዴርሻ አካሊት ጋር በቴክኖልጂ ማስተሳሰር የሚችለ መሰረተ ሌማቶች
አሇመ዗ርጋትና ሲስተሞች አሇመሌማት፣ መሰረታዊ ካርታ አጠቃቀም ከአንዴ ቋት (server
based) አሇመሆን እና በጂ.አይ.አስ ቴክኖልጂ አሇመዯገፌ፣ አገሌግልት አሰጣጡን ሇማሳሇጥ
ቀዯም ሲሌ የተጀመሩ የ’Tenure’ ሲስተም ሌማት ተጠናቆ ወዯ ስራ መግባት አሇመቻለ
የሚጠቀሱ ዋና ዋና ክፌተቶች ናቸው፡፡
ከዙህ አኳያ ሇ዗ርፈ ከተሰጠው ተሌዕኮ እና አገሌግልት መካከሌ በቴክኖልጂ መዯገፌ ያሇባቸው
አገሌግልቶችና ተግባራት፣ በምን አይነት ቴክኖልጂ መዯገፌ እንዲሇባቸው በተገቢው ታይቶ፣
የተጀመሩ የቴክኖልጂ ሌማቶች በተሟሊ መንገዴ አጠናቆ ስራ ሊይ እንዱውለ ማዴረግ፣ አሁን
በሥራ ሊይ ያሇውን ቴክኖልጂ ከአዲዱስ ቴክኖልጂዎች ጋር በማቀናጀት አገሌግልት
አሰጣጡንና አሰራሩን ማ዗መን ወቅቱ የሚጠይቀው ጉዲይ ነው። በላሊም በኩሌ የ዗ርፈ
አጠቃሊይ አሰራር ግሌጽ፣ ተጠያቂነት የሰፇነበት፣ ቀሌጣፊ እና ውጤታማ እንዱሆኑ እንዱሁም
ብቃት ያሇው የሰው ሃይሌ መመዯብና ማፌራትን የሚጠይቅ እንዯሆነ መረዲት ተችሎሌ።
ስሇሆነም ከሊይ የተጠቀሱ ጉዲዮችን ታሳቢ በማዴረግ በዙህ ሪፍርም ሇተሇዩ ችግሮች በሌዩ
ትኩረት በመስራት ሇውጥ ማምጣት ይጠበቅብናሌ።
1.1.5. ከአገልግሎት አሰጣጥ አንጻር

ሇረጅም ጊዛ መፌትሄ ያሇገኘዉ የአርሶ አዯርና የአርሶ አዯር ሌጆች የመኖሪያ ቤትና የግብርና
መጠቀሚያ የይዝታ መረጋገጫ የምስክር ወረቀት መስተንግድ በትኩረት እየተከናወነ መሆኑ፣
ሇኃይማኖት ተቋማት እንዱሁም ሇተሇያዩ አሌሚዎች ቦታ ተ዗ጋጅቶ በከተማ አስተዲዯሩ ካቢኔ
እንዱወሰንሊቸዉ መዯረጉ፣ ከመሌካም አስተዲዯርና አገሌግልት አሰጣጥ ጋር በተያያ዗
የሚስተዋለ ችግሮችን ሇመቅረፌ የጎሊ ችግር በተስተዋሇባቸዉ ፇጸሚዎች በሌዩ ሁኔታ
ከተቋሙ እንዱወጡ መዯረጉ በጥንካሬ ከተከናወኑ ዋና ዋና ተግባራት ውስጥ ጥቂቶቹ ናቸው፡፡
ከፌ ብል የተገሇጹት በጎ ጅምር ስራዎች ቢኖሩም የግንባታ ማጠናቀቂያ ጊዛ ያሇፇባቸዉ የሉዜ

አሌሚዎች የሉዜ ዉሌ ማሻሻያ ጥያቄ በተሟሊ ሁኔታ ዉሳኔ እንዱያገኝ አሇመዯረጉ፣ አግባብ
ባሇዉ አካሌ ሳይፇቀዴ የተያዘ ሆነዉ የፕሊን ተቃርኖ ያሇባቸው ይዝታዎች ችግር ፇቺ
11
መፌትሄ አሇመሰጠቱ፣ የተሇያዩ አገሌግልቶችን በተቀመጠሊቸዉ አሰራርና ስታንዯርዴ መሰረት
አሇመሰጠታቸው ሇተንዚዚና ሇላብነት ተጋሊጭ እንዱሆን መዯረጉ፣ የመብት ፇጠራ ሥራዎች
በተቀመጠሊቸዉ የጊዛ ገዯብ መሰረት አሇመጠናቀቁ ሇመሌካም አስተዲዯርና ሇህገ-ወጥ የመሬት
ወረራ ምቹ ሁኔታ መፌጠሩ፣ የቦታ ዜግጅት ሥራዎችም በላብነት የተተበተበ ከመሆኑ የተነሳ
አገሌግልት አሰጣጡ ሇብሌሽት መዲረጉ በአጠቃሊይ አገሌግልት አሰጣጡ ኢፌትሀዊ እና
አዴልአዊ አሰራር የሚስተዋሌበት በመሆኑ ችግሩን ትርጉም ባሇው አግባብ የሚፇታ ሪፍርም
ማዴረግ ያስፇሌጋሌ፡፡
1.1.6. የጥናቱ መነሻ ሃሳብ (Statement of the Problem)

የመሬት ሌማትና አስተዲዯር ቢሮ በከተማ አስተዲዯሩ የአገሌግልት ሰጪ ተቋማት ውስጥ
አንደ ሲሆን ሇበርካታ ጊዛያት የአዯረጃጀት ማሻሻያዎችን በማዴረግ የከተማውን ህብረተሰብ
ማህበራዊ እና ኢኮኖሚያዊ ሌማት ተጠቃሚነት ሉያረጋግጥ የሚያስችለ የመሬት አቅርቦት፣
የማስተሊሇፌ እና የይዝታ አገሌግልት ስራዎች እየሰራ ይገኛሌ፡፡ ይሁንና ውስን የሆነውን
የከተማ መሬት በፌትሃዊነት፣ በግሌጽኝነት እና ተጠያቂነት ባሇው አሰራር አገሌግልት መስጠት
ባሇመቻለ የመሬት ሀብት በቀሊለ ሇከፌተኛ ላብነትና ምዜበራ እንዱጋሇጥና የጥቂቶች መክበሪያ
እንዱሆን ዕዴሌ ከፌቷሌ፡፡
ይሁንና በተዯጋጋሚ ጊዛ የአዯረጃጀት ማሻሻያ ቢዯረግም ስራዎች ተፇጥሯዊ ፌሰታቸውን

ጠብቀው አሇመዯራጀታቸው፣ ተመሳሳይ ስራዎች በተበታታነ መሌኩ በተሇያዩ የስራ ክፌልች
መዯራጀታቸው፣ የአገሌግልት ጥራት ሇመጠበቅ በሚያስችሌ ሁኔታ አሇመዯራጀቱ፣ አንዲንዴ
ትኩረት የሚያስፇሌጋቸው የስራ ክፌልች ከማዕከሌ እስከ ወረዲ በአግባቡ አሇመዯራጀታቸው
ከአዯረጃጀት አኳያ ማስተካከያ የሚያስፇሌጋቸው ጉዲዮች ናቸው፡፡
ቢሮው የተቋቋመበትን ተሌዕኮ ሇመፇጸም የሚያስችለ በፋዳራሌና በከተማ አስተዲዯሩ የጸዯቁ

አዋጆች፣ ዯንቦችና 12 ሌዩ ሌዩ መመሪያዎችን መሰረት በማዴረግ አገሌግልት በመስጠት ሊይ
ይገኛሌ፡፡ ይሁንና ህጎቹና አሰራሮቹ ከተዯረጉት የአዯረጃጀት ሇውጦች ጋር የተናበቡ አሇመሆኑ፣
የተበታተኑ እና ተዯራሽ አሇመሆናቸው፣ ግሌጸኝነት የሚጎዴሊቸው፣ እርስ በርሳቸው
የሚጋጩና ሇትርጉም ተጋሊጭ መሆናቸው፣ በርካታ የህብረተሰብ አካሊት ጥያቄዎችን ያሊካተቱ
መሆኑ በውሳኔ አሰጣጥ፣ በስራ ቅብብልሽ በአጠቃሊይ በአገሌግልት አሰጣጡ ሊይ ችግሮች
በማጋጠሙ መፌትሄ መስጠት አስፇሊጊ ነው፡፡
12
ከሰው ሀይሌ ስምሪት አንጻር ተፇሊጊዉን ባሇሙያ ከማሟሊት አኳያ ያሇው ሁኔታ ክፌተት
የሚስተዋሌበት፣ ከሙያ ስብጥር አንጻር የቴክኒክ ወይም ስፓሻሌ ባሇሙያዎች የስራ መዯቦች
ሊይ በቂ ባሇሙያዎች ያሇመመዯቡ፣ ከአመሇካከትና ስነ-ምግባር፣ ከዕውቀትና ክህልት አኳያ
ችግር ያሇበት፣ የሰው ሀይሌ ስምሪቱና አስተዲዯሩ አዲዱስና የተሻሇ አስተሳሰብ እና ስነ-ምግባር
ያሇው የሰው ሀይሌ ወዯ ተቋሙ እንዱመጣ የሚጋብዜ ባሇመሆኑ ይህንን ችግር ሉያሻሽሌ
በሚያስችሌ ሁኔታ ስር ነቀሌ የመዋቅራዊ አዯረጃጀት ማዴረግ ጊዛ የሚሰጠው ጉዲይ
አይዯሇም፡፡
በ዗ርፈ የሚሰጡ አገሌግልቶች እና የመረጃ አያያዜ ስርዓታችን በቴክኖልጂ በመዯገፌ

ተገሌጋዮች ባለበት ሆነው መስተንግድ መስጠት የግዴ የሚሌበት ጊዛ ሊይ እንገኛሇን፡፡ ይሁንና
አገሌግልት አሰጣጡ በቴክኖልጂ የተዯገፇ አሇመሆኑ፣ የሰው ሀይለም የዕውቀትና ክህልት
ክፌተት ያሇበት እና ቴክኖልጂ ከመገንባት አንፃር መሰረተ ሌማቶች የተሟሊ አሇመሆኑ በዙህ
ረገዴ እና ስማርት ሲቲ ከመፌጠር አንፃር ያሇውን ዴርሻ እንዱወጣ በቀጣይ ትኩረት በመስጠት
መስራት የሚገባ ይሆናሌ፡፡
ከአገሌግልት አሰጣጥ አንጻር ተቋሙ የሚያከናውናቸው ዋና ዋና ተግባራት የከተማውን

ማህበራዊ፣ ኢኮኖሚያዊ ፖሇቲካዊ ሁኔታዎች ሊይ የሚኖረውን ቁሌፌ ፊይዲ ታሳቢ በማዴረግ
መፇጸም የሚገባ መሆኑ ይታመናሌ፡፡ ይሁንና የመሬት ሌማትና አስተዲዯር ቢሮ የከተማ
አስተዲዯሩን የአዯረጃጀት መዋቅር እርከን የሚከተሌ በመሆኑና ከወረዲ እስከ ቢሮ ዴረስ
የተዯራጁት ጽ/ቤቶች እና የስራ ክፌልች ተጠሪነታቸው ሇየክፌሇ ከተማው እና ሇየወረዲው ዋና
ስራ አስፇጻሚ በመሆኑ ቢሮው የተቋቋመበትን ተሌዕኮ ሇማሳካት የሚያቅዲቸውን ዕቅድች
በተያ዗ሊቸው የጊዛ ገዯብ ሇመፇፀም፤ በከተማ ዯረጃ የሚወሰኑ የሌማት ፕሮጀክቶችን
ሇማስፇፀም፤ የሚሰጡ አገሌግልቶችን ከብሌሹ አሰራር የፀደ ሇማዴረግ፤ ችግር ፇቺ የሆነ
የክትትሌና ቁጥጥር ስርዓት እንዲይኖር በማዴረግ በየዯረጃው በሚዯረጉ የኦዱትና የክትትሌ
ስራዎች በሚገኙ የህግ ጥሰቶች ሊይ ተመጣጣኝ እና አስተማሪ እርምጃ እና ተጠያቂነትን
እያረጋገጡ አገሌግልት አሰጣጡን ሇማሻሻሌ እና ብሌሹ አሰራርን ሇመቅረፌ ከፌተኛ ተግዲሮት
እንዯሆነ ሇማየት ተችሎሌ፡፡
ስሇሆነም የመሬት ዜግጅት፣ ቦታ ማስተሊሇፌና ክትትሌ፣ የመሬት ይዝታ አገሌግልቶች፣
የመብት ፇጠራ ስራዎች፣ የወሰን ማስከበርና መሌሶ ማሌማት ስራዎች ሇከፌተኛ ላብነትና
ብሌሹ አሰራር የተጋሇጡ በመሆኑ አገሌግልት አሰጣጡ ኢፌትሀዊ እና አዴልአዊ አሰራር
13
የሚስተዋሌበት እንዱሁም ውስን የሆነው የመሬት ሀብት ሇምዜበራና ሇከፌተኛ ላብነት
የተጋሇጠ ስሇሆነ ችግሩን በሚፇታ እና ያሇውን የተጠሪነት ችግር ሉያስተካክሌ በሚችሌ መሌኩ
ተቋማዊ የአዯረጃጀት ሇውጥ ማዴረግ አስፇሌጓሌ፡፡
1.1.7. የጥናቱ ዓላማ

ሀገራዊ ሇዉጡን ተከትል እያዯገ የመጣውን የከተማችንን ነዋሪዎች የሌማትና የመሌካም
አስተዲዯር ችግሮችን የሚቀርፌ፣ የተጠያቂነት ስርዓትን የሚያረፇጋግጥ ቀሌጣፊና ውጤታማ
የአገሌግልት አሰጣጥ ፌሊጎትን ሉያሳካ የሚችሌ መዋቅራዊ አዯረጃጀት ጥናት ማዴረግ ነው፡፡
1.1.8. የጥናቱ ወሰን

የአዯረጃጀት ማሻሻያ ጥናቱ ወሰን በአዋጅ በተሰጠው ተግባርና ኃሊፉነት መሰረት ከከተማ እስከ
ወረዲ በመሬት ሌማትና አስተዲዯር ቢሮ ሥር ሉዯራጁ የሚገባቸውን ስራዎች ያካተተ ነው፡፡
1.1.9. የጥናቱ አስፈላጊነት

የመዋቅራዊ አዯረጃጀት ጥናት ማ዗ጋጀት አስፇሊጊ የሚያዯርገው ቢሮው የከተማዋን ዕዴገትና
የነዋሪውን ፌሊጎት የሚመጥን፣ ብሌሹ አሰራርን የሚያስቀር፣ ቀሌጣፊ እና ዉጤታማ
አገሌግልት ሇመስጠት በተቋሙ የሚታዩ ችግሮች በመሇየት እና በመፌታት የህብረተሰቡን
ተጠቃሚነት ሇማምጣት ሆኖ፡-
 በቢሮው ውስጥ በተበታተነና በተንዚዚ መንገዴ ሲሰጡ የነበሩ አገሌግልቶች ተፇጥሯዊ

ፌሰታቸውን ጠብቀዉ ሇመስጠት የሚያስችሌ አዯረጃጀት በመፌጠር ብሌሹ አሰራሮችን
ሇመቅረፌ፣
 አገሌግልት አሰጣጡ የተገሌጋዩን ህብረተሰብ ፌሊጎት በተሻሇ መሌኩ ሇማርካት የሚያስችሌ
የመዋቅር አዯረጃጀት ሇማዴረግ፣
 ከማዕከሌ እስከ ወረዲ የሚስተዋሇውን የቅንጅታዊ እና የተጠሪነት ችግሮች ትርጉም ባሇው
አግባብ ሇማረጋገጥ የሚችሌ መዋቅራዊ አዯረጃጀት ሇመፌጠር፣
 በየዯረጃዉ የሚሰጡ አገሌግልቶች ተዯራሽ፣ ፌትሃዊ፣ ቀሌጣፊና ውጤታማ እንዱሆኑ
ሇማዴረግ፤
 ቢሮዉ በየዯረጃዉ የሚሰጣቸዉ አገሌግልቶች ተገቢዉ ክህልት፣ ብቃት እና ስነምግባር
ባሇው ባሇሞያ በማዯራጀት የነዋሪዉን እርካታ እና የከተማውን መሌካም አስተዲዯር ስኬት
ማረጋገጥ አስፇሊጊ በመሆኑ፣
14
 ከሰው ሀይሌ ስምሪትና አስተዲዯር ጋር በተያያ዗ የተሻሇ ዕውቀትና ሀሳብ ያሊቸውን አዲዱስ
ባሇሙያዎች ወዯ ተቋሙ ሇማምጣት ምቹ ሁኔታ ሇመፌጠር ነው፡፡
1.1.10. የጥናቱ ዘዴ
የመዋቅራዊ አዯረጃጀቱ የጥናት ስሌት በመጀመሪያ ዯረጃ የመረጃ ምንጭ ከሆኑት የተቋሙ
አመራሮችና ባሇሙያዎች እንዱሁም ባሇዴርሻ አካሊት ጋር በተዯረጉ ውይይቶች የተገኙ
መረጃዎች ጥቅም ሊይ ውሇዋሌ፡፡
የሁሇተኛ ዯረጃ መረጃ አሰባሰብ ዗ዳን መሰረት በማዴረግ በተሇያዩ ጊዛያት በተሇይም በ2011
እና በ2014 ዓ.ም የተጠኑ የመሰረታዊ የስራ ሂዯት ማሻሻያ ጥናቶች፣ በተሇያዩ ጊዛያት የወጡ
አዋጆች፣ ዯንቦች እና መመሪያዎች፣ በየዓመቱ የተ዗ጋጁ ሪፖርቶች፣ የ2015 በጀት ዓመት
የአፇፃፀም ግምገማ አገሌግልት አሰጣጡን በተመሇከተ የተጠኑ ጥናቶች፣ በክትትሌና ግምገማ
የተገኙ መረጃዎችን በግብዓትነት ተወስዯዋሌ፡፡ በየክፌልቹ የቡዴን ውይይት በማዴረግ፣
የጥናት ስራውን ከሚያስተባብሩት በመመካከር፣ ሇቢሮው አመራር በማስገምገም የጥናት
ስራውን በማ዗ጋጀት አጸዴቆ ተግባራዊ ሇማዴረግ ነው፡፡
1.1.11. ከጥናቱ የሚጠበቅ ውጤት

በዙህ መዋቅራዊ አዯረጃጀት ጥናት የሚጠበቁ ውጤቶች፡-
 በአሰራር፣ በሰው ሀይሌ ስምሪት፣ከተጠሪነት ጋር ተያይዝ በቢሮው በየዯረጃው የሚስተዋለ

ችግሮች ተሇይተው በጥናቱ ምሊሽ ያገኛለ፤
 በቢሮው በየዯረጃው ያሇውን የአስተዲዯርና ፊይናንስ የስራ ክፌልች አገሌግልት አሰጣጥ
ክፌተቶች ተሇይተው በአዯረጃጀቱ ምሊሽ ያገናለ፤
 የአገሌግልት አሰጣጡን የሚያሳሌጥ እና የግሌጸኝነት አሰራር የሚያሰፌን በቴክኖልጂ
ተዯገፇ የስራ ፌሰትና አሰራር ይ዗ረጋሌ፤
 የተቋም ኃሊፉ፣ ምክትሌ ኃሊፉ፣ የዲይሬክተር፣ የቡዴን አስተባባሪና የባሇሙያዎች ተግባርና
ኃሊፉነት በጥናቱ ተሇይቶ ይ዗ጋጃሌ፤
 የተቋሙ የሥራ ክፌልች ተግባራትና የስራ መ዗ርዜሮች፣ ስራዎች የሚከወኑበት
ስታንዲርዴ፣ የስራ መዯብ ጥናት እና ተፇሊጊ ችልታ በጥናቱ ይ዗ጋጃሌ፤
 ሇትግበራ ዜግጁ የሆነ የመዋቅራዊ አዯረጃጀት ጥናት ሰነዴ ይ዗ጋጃሌ፤
15
 የከተማችን ነዋሪዎች የሌማትና የመሌካም አስተዲዯር ችግሮችን የሚቀርፌና ቀሌጣፊና
ውጤታማ አገሌግልት አሰጣጥን ውጤታማ በሆነ መሌኩ ሉተገበር የሚችሌ የመዋቅራዊ
አዯረጃጀት ከማዕከሌ እስከ ወረዲ ይፇጠራሌ፣
16
ክፍል ሁለት
2. የሀገር ውስጥና የውጪ ሀገር ተሞክሮ
2.1. የሀገር ውስጥ ተሞክሮ

የመሬት ሌማትና አስተዲዯር ነባራዊ አዯረጃጀትን በጣም ወዯኋሊ ተመሌሶ ማየትም ሆነ መረጃ
ማግኘት አሁን ካሇው እውነታ ጋር በማዚመዴ ፊይዲው ሲሇካ ጠቀሜታው ብዘም ባይሆን፡
ካሇፇው ተሞክሮ በተግባር የሚታወቀውን መዲሰሱ በታሪክ ፇትሽን ችግራቸውን አይተን
ያሇፌናቸውን ሊሇመዯገም፤ ጠቀሜታ እያሊቸው በስህተት የተውናቸውን ሇመያዜ እገዚ
ይኖረዋሌ፡፡ ከዙህ አንጻር ከ1967 በፉት ስሪቱ የተሇየ አዯረጃጀቱም በአመዚኙ የተማከሇ ቢሆን
እስካሁንም በስራ ሊይ ያለ አዯረጃጀቶችን የፇጠረ የህግ ማእቀፌ የወጣት ጊዛ ነበር ፡፡ በተሇይ
የፌትሃ ብሄር ህጉ ሰሇቋሚ ንብረት መመዜግብ አስፇሊጊነት፤ በቋሚ ንብረት ሊይ የሚዯረግ
ውሌ በጽሁፌ መሆንና የመመ዗ገብ ግዳታን የዯነገገ ሲሆን በ1944 የወጣ የማ዗ጋጃ ቤት ህግ
ዯግሞ መ዗ጋጃዎችን ፇጥሯሌ፤ ገቢያቸውንም ዯንግጓሌ አስካሁንም አብዚኛው ዴንጋጌ በስራ
ሊይ ያሇ ነው ፡፡ በተጨማሪም ማ዗ጋጃዎች ከሲቪሌ ሰርቪሱ የተሇየ አመራር እንዱኖራቸው
ያስቻሇ ነበር ፡፡ በህጉ በግሌጽ ባይዯነገግም ማ዗ጋጃዎች ቋሚ ንብረት ምዜገባና በቋሚ ንብረት
ሊይ የሚዯረግ ውሌን ወዯተግባር ማስገባት፤ ግንባታ ፇቃዴ መስጠት ስራዎች ሲሰሩ
ቆይተዋሌ፡፡ እንዱሁም ፕሊን መስራትንም ሆነ ማጽዯቅን በተሟሊ መሌኩ ባይሆንም
ሲያከናውኑ ነበር፡፡ አዯረጃጃቱም እስከ 1985 ዴረስ የ዗ሇቀ ነበር፡፡
በ1984-85 የሽግግር መንግስት ቻርተር ክሌሌና የፋዯራሌን ስሌጣን በመከፊፇሌ አዯረጃጃቱ

እንዯ አዱስ ሲቃኝ አዱስ አበባ የክሌሌ ስሌጣን በማግኘት መሌሳ ተዋቀረች፡፡ ከዙያን ጊዛ ጀምራ
እስከ 1994 ዴረስ ማ዗ጋጃ የሚሇው ቀርቶ አብዚኘው ስራ በሲቪሌ ሰርቪስ ህግ ሲተዲዯር፡፡
የመሬት ሌማትና ማኔጅመንት ስራ በስራና ከተማ ሌማት ቢሮ ውስጥ ተጠቃል ተዯራጅቷሌ
የቢሮው ኃሊፉው የክሌለ ስራ አስፇጻሚ ኮሚቴ አባሌ ነበር፡፡ በ1987 የሉዜ አዋጅና ዯንብ
ሲወጣ መሬትን ሇገበያ ማቀረብ ስራን የሚያከናውን ሉዜ ጽ/ቤት በሚሌ ተፇጠረ፡፡ የሉዜ
አዋጅ ሲወጣ የነበረው አተያይ የግብይት ስርአቱን የሚያመቻች አንዯ አሁኑ የምርት ገበያ
ተቋም ሻጭና ገዥን አገናኝ ስርዓት መ዗ርጋት፤የተዚባ ገበያ አንዲይኖር የዋጋ መነሻና መዴረሻ
ማሳወቅ፤ የሽያጭ ክንውኖችን ማስፇጸም ወ዗ተ ሚና ይኖረዋሌ ተብል ሲሆን የሉዜ ጽ/ቤት
ዋናው ስራ መሬት ሽያጭ ክፌሌ ሆኖ በመቅረቡና ያሊመረተውን ምርት ሇገበያ አቅራቢ
17
በመሆኑ ቦታውን ማሰረከብ ያሌቻሇ ሲሆን በመሰባሰቡ ሂዯት በ1994 ጽ/ቤቱ ፇርሶ የስራና
ከተማ ሌማት አንዴ መምሪያ ሆነ፡፡
በመቀጠሌ በ1995 በአዱስ አበባ ሪፍርም ወቅት መሬት ከሁኔታዎች ጋር ተሇማጭ አሰራር
የሚከተሌ (በፊይናንስና ሰው ሃይሌ አመራር ነጻነት ያሇው) ቀጣይነት ባሇው በባሇሙያ
የሚመራ፤ የፖሇቲካ ሇውጥ ቀጣይነቱ ሊይ ተጽእኖው ውሱን አንዱሆን በሚሌና ቅርበት
ካሊቸው ተቋማት ጋር ቅንጅት ሇመፌጠር(ሇምሳላ ሇመሬት ሌማት ዉሃና መንገድች ጋር
በአንዴ እንዱጠረነፌ) በሚሌ በማ዗ጋጃ ቤት ስር ሲዋቀር የባሇሇ ዴርሻና የፖሇቲካ እይታ
እርቀት እንዲይፇጠር በከንቲባው የሚመራ የቦርዴ አመራር እንዱቀጥሌ ተዯረገ፡፡ በወቅቱ
ሁለን የስራ ሂዯት ያካተተ አንዴ ተቋም ማዴረግ ተቋሙ ግዜፇት ስሇሚኖረው ሇስራ አመራር
የሚከብዴ ከመሆኑም በሊይ የፌሊጎቶችን ግጭት ሇማስታረቅ ሲባሌ በአንዴ መጨፌሇቅ
የማይገባቸው/ሇምሳላ ፕሊን በትግበራ እንዲይሸራረፌ ከተግባሪው ነጻነቱን መጠበቅ
አሇበት፤እንዱሁም የግምት ስራ ከቦታ አስሇቃቂው ካሌተሇየ የፌሊጎት ግጭትና የታማኝነት
ችግር ይገጥመዋሌ በሚሌ ታይቷሌ ፡፡
ከዙህ በፉት/ከ1994 በፉት ይህ የስራ ሂዯት በሙለ ስራና ከተማ ሌማት ቢሮ በሚሌ ተዯራጅቶ
የነበረና በወቅቱም ከሊይ የተገሇጹት ስጋቶች ስጋት ብቻ ሳይሆኑ ተጨባጭ ክስተቶች ነበሩ፡፡
ሇምሳላ ፕሊኑ እንዯተፇሇገ እየተጣሰ የሚሰራበት ሂዯት ነበር፡፡ ካሳ ገማቹም ከፊዩ ነበርና
ቅሬታና የሙስና ምንጭ ነበር፡፡በተጨማሪም የተቋሙ ግዜፇት ሇአመራር አስቻጋሪነት ነበረው፡፡
ስሇሆነም የሚበጀው ንዑሳን የስራ ሂዯቶችን እንዯ ባህሪያቸው በማሰባሰብ የአጠቃሊይ ዑዯቱን
በሚያዚባና ሇስራ በሚበጅ መሌኩ መክፇሌ ያስፇሌጋሌ የሚሌ መዯምዯሚያ ተይዝ መሌሶ
ማዯራጀቱ ተሰራ፡፡
ከዙያ ውጭ ይዝታ አስተዲዯር፤ የንብረት ግመታ እና መሬት ሇገበያ ማቅረብ ስራ የመሬት

አስተዲዯር ባሇስሌጣን ተብል ሲዯራጅ፡ መሬት ማሌማትና ከተማ ማዯስ ስራው መሬት ሌማት
ኤጀንሲ ተብል ተዋቀረ፡፡ እጭር ጊዛም ቢሆን በወቅቱ የመሬት ሌማትና ከተማ ማዯስ ስራ
ጥሩ እንቅስቃሴ አሰመዜግቦ ነበር፡፡ ካሳንችስና መገናኛ መሌሶ ማሌማት የወል ሰፇር መንገዴ
ወሰን ማስከበር እንዱሆም የመሪ ለቄ መኖርያ ቦታ አቅርቦት አና የኢንደስትሪ ቦታዎች
ዜግጅትን ትኩረት ሰጥቶ አከናውኗሌ፡፡
18
ይሁን እንጅ የመሬት ማስተሊሇፈ ስራ ከንብረት ምዜገባና ጥበቃ ጋር እንዱዯራጅ የይዝታ
ማስረጃ መስጠቱና ውሌ መዋዋለ በጋራ ሉፇጸምና ሂዯቱን በማሳጠር ሚና ይኑረው ነገር ግን
የሃሊፉነት መምታታትና ቼክ ኢንዴ ባሊንስ ባጣ መሌኩ አንዴ ባሇቤት ንብረቱን ሇሰጠው አካሌ
ባይስማማ ሉወስዴ ከሚችሇው እርምጃ የተሇየ ከንብረት ምዜገባ የመሰረዜ የስሌጣን ክምችቱም
ሊሊስፇሊጊ ስነምግባር ብሌሹነት የሚያመች ሆነ፡፡ መች የቱን ሚናውን እየተወጣ እንዲሇ
በማይታወቅና መሊው በጠፊ ሁኔታ እንዱሰራ በር ከፇተ፡፡ ይህ አሰራር ከሚና መዯበሊሇቅና
የስሌጣን ክምችት በተጨማሪ በሁሇቱ ተቋማት አሊስፇሊጊ መሳሳብና ማሳበብ /ስራው ሲበዯሌ
ሇገበያ ያሊቀረብኩት መሬት ሌማት ስሊሊመጣሌኝ ነው/ እንደሁም ሇአሌሚ ቦታው ሲሰጥ
ያሊጠናው ባሇሙያ ቦታውን ሇማሰረከብ ችግር ነበረው፡፡ በዙህና በመሳሰለት ምክንያቶች ሰበብ
ሲበዚና መጎተቱ አሊስኬዴ ሲሌ በ1996 ተቋማቱን አፌርሶ ወዯማቀሊቀሌ ተገባ፡፡ የህገወጥ
መከሊከሌና ዯንብ መተሊሇፌን ሇመቆጣጠር ዯግሞ የዯንብ ማስከበር ኤጀንሲ ተዋቅሮ ነበር፡፡
በ2001 በተዯረገው መሌሶ ማዯራጀት አሁን በስራ ሊይ ያለት 5 ተቋማትና ላልች ተዚማጅ
አዯረጃጀቶች ተፇጥረዋሌ፡፡ አዯረጃጃቱ የተሰራው የቢፒአር መርህ በመከተሌ ሲሆን የተፇጠሩት
ተቋማትም
 ሇዋናው ስራ አስኪያጅ ተጠሪ የሆኑ
o መሬትን የሚቆጥር ፤የሚጠብቅ ፤የሚያሇማና ሇመሬት እስተዲዯር

የሚያስተሊሌፌ ከተማ ማዯስን ስራ የሚያከናውነው ዯግሞ የመሬት ሌማት
ባንክና ከተማ ማዯስ ፕሮጀከት ጽ/ቤት
o የይዝታ አስተዲዯር፤ መሬትን ሇግብይት ማቅረብ፤ የተወሰነ የንበረት ግምታ

ስራና ሇህንጻ ገንቢዎች የግንባታ ፇቃዴ የሚሰጥ
የመሬት እስተዲዯርና ግንባታ ፌቃዴ ባሇስሌጣን
o ሇንብረት ም዗ገባና ካዲስተር ስራ እና ሇላልች መሬት ተቋማት ግበዓት

የሚሆነው ፡ የተቀናጀ የመሬት መረጃ ስርአት ዜርጋት ፕሮጀክት ጽ/ቤት
o ወዯፉት የይዝታ አስተዲዯር አገሌጎት የሚሰጠውና የህጋዊ ካዲስተር ባሇቤት

የሚሆነው ዯግሞ የማይንቀሳቀስ ንብረት ምዜገባና መረጃ ኤጀንሲ ሆነው
ተዯራጅተዋሌ
19
o ከዙህ ላሊ በዱዚይንና ግንባታ አስተዲዲር ቢሮ ሰር ዯግሞ
 የቤቶች ሌማት ፕሮጀክት
 የመንግስታዊና ህዜባዊ ተቋማት ግንባታ ኤጀንሲ
 የግንባታ ሪጉሊቶሪ ባሇስሌጣን ተዯራጅተዋሌ፡፡
ከዙህ ላሊ የመሰረተ ሌማት ግንባታ ፇቃዴ መስጠት የህንጻ ግንባታ ቁጥጥር፤ የህዜብ
ህንጻዎች መጠቀሚያ ፇቃዴ መስጠት በዱዚይንና ግንባታ አስተዲዲር ቢሮ ስር ሲዋቀር፤ የሉዜ
ጉዲይ አጀንዲ የሚይዜ፤ መረጃ /ቃሇጉባኤ ፊይሌ የሚያዯርገው በከንቲባ ስር የሉዜና ህብረተሰብ
ጉዲይ ሂዯት ተብል ተዋቅሯሌ፡፡ የህገወጥ ግንባታና የማ዗ጋጃ ቤት ዯንብ መተሊሇፌን
የሚቆጠጠረው የዯንብ ማስከበር ኤጀንሲ እንዱፇርስና ስራው ወዯየተቋማቱ እንዱበተን የተወሰነ
ሲሆን በሂዯት ግን ማ዗ጋጃቤታዊ ስራው ውስጥ ያለት ዯንብ መተሊሇፌ የተቆራኙና ቢከፇለ
ሇወጭና ስራ ጥራት ካሊቸው እንዴምታ መሌሶ መፌጠሩ ተገቢነት ታምኖበት መዋቅር ጥናት
በሂዯት ሊይ ነው፡፡
የማይንቀሳቀስ ንብረት ምዜገባና መረጃ ኤጀንሲ ገና በመዯራጀት ሂዯት ስሇሆነ በዜር዗ር
የሚገመገም የላሇው ሲሆን የተቀናጀ የመሬት መረጃ ስርአት ዜርጋት ፕሮጀክት ጽ/ቤት
ሇንብረት ም዗ገባና ካዲስተር ስራ እና ሇላልች መሬት ተቋማት ግበአት የሚፇጥር(የመረጃ
መሰረት የሚያዯራጅ የአገሌጎት መስጫና መረጃ ማስተዲርያ ሰርአት የሚፇጥር፤ ሇስራው
ተገቢውን ቴክኖልጅ መርጦ የሚገዚ፤አዱስ የሚፇጠረውን ሲስተም ሇመጠቀምና መኔጅመንት
ማዯረግ የሚያስችሌ አቅም የሚገነባና በቀጠይም ይህን ስራ ሇማከናወን የሚበጅ የመገንቢያ
ስረአት የሚያዯራጅ) ፡ ስራም አመካሪ ተቀጥሮ እየተከናወነ ያሇ ሲሆን አዱስ አንዯመሆኑ
መጠን የተቋሙ መግሇጫ ጥንካሬና ችግሮች ጎሌቶ የሚታይና ሇመሌሶ ማዯራጀት መፇተሸ
ሊይ ፊይዲሇው ብዘም ስሊሌሆነ ያተ዗ረ዗ሩ ሲሆን ላልች አዯረጃጀቶች ግን በቀጣዮ የጽሁፈ
ክፌሌ የተካተተ ነው፡፡
ከሊይ የተገሇጸው ሁኔታ በአብዚኘው የአዱስ አበባን ሁኔታ የሚገሌጽ ሲሆን በሀገር አቀፌ
ዯረጃም መሰሌ ሁኔታ የሇውጥ አዯረጃጀት ሲመራ ስሇነበር በቅርቡ ይህን ተግባር መሌክ አስይዝ
እንዱዋቀር የተዯረገበት አግባብ ነበር
¾እÉÑƒ“ ƒ^”eö`T@g” እቅዴ S’h uTÉ[Ó ¾ôÅ^M መንግስት ¾S_ƒ MTƒ“

T’@ÏS”ƒ þK=c ›¨<Ø„ ¨Å e^c=Ñv Ÿ¨cÇ†¨<•እÙÍ‹ ›”Å—¨< ¾S_ƒ Gwƒ”
20
uGÑ` ›kõ Å[Í ¾T>“uw“ MTታ© uJ’ ›Óvw SU^ƒ ¾T>Áe‹M ›Å[ÍÍƒ
SõÖ` ’¨<:: ¡MKA‹“ ¾Ÿ}T ›e}ÇÅa‹ þK=c=¨<” uSÁ´ ¨<e×© ›Å[ÍËታ†¨<”
ðƒg¨< እንዱያስተካክለ }Å`ÕM :: u²=G< Sc[ƒ ¾Ÿ}T¨< ›e}ÇÅ` ue^ LÃ ÁK¨<
¾S_ƒ MTƒ“ T’@ÏS”ƒ ›Å[ÍËƒ” ðƒj þK=c=¨<” ¾}Ÿ}K ›c^`“ Sªp`
S}Óu` እ”ÅT>Ñv ë„ K²=I eÛ ¾Ø“ƒ u<É” uTÅ^Ëƒ u2004& Sªp` e`„
¨Å e^ Ñw…M :: ÃG<” እንÍ= ¾}ðÖ\ƒ ›Å[ÍË„‹ u}KÁ¿ U¡”Á„‹ u›ÑMÓKAƒ
›c×Ö< Iw[}cu<” K=Á[Ÿ< ›M‰K<U::
በመሆኑም በ2014 አዱስ አዯረጃጀት እንዱፇጠር ተዯርጎ ወዯ ስራ ተገብቷሌ በተዯረገው

ጥናት ቢሮው በ 3 የመሬት ዗ርፌ የተዋቀረ ሲሆን ስራን በሚያቀሊጥፌ ሁኔታ ስራዎችን
በታዚዥነት ከመፇጸም አኳያ ከፌተኛ ማሻሻሌ የተያበት ሲሆን ችግሩ ግን ሙለ በሙለ
መፌታት አሌተቻሇም፡፡ በ዗ርፍቹ ውስጥ ባለት ስራ ክፌልች መካከሌ የተበታተኑ ሥራዎች
መኖራቸው በቅንጅታዊ አሰራር መፌታት ውስንነት መኖሩ፣ የመሬት ስራ የተቀመጠውን
ተፇጥሯዊ የስራ ፌሰት ተከትል መስራትና አገሌግልትን ማፊጠን የሚያስችሌ አሰራርና
አዯረጃጀት ክፌተት መኖሩ እና የብሌሹ አሰራርና ላብነት በከፌተኛ ዯረጃ መኖሩ የመሬት
ሌማትና አስተዲዯር ተገሌጋዩን ህብረተሰብ ማርካት አሌተቻሇም፡፡
ስሇሆነም የአዯረጃጀት እና የአሰራር ሇውጥ ጥናት ማካሄዴ አስፇሊጊ ሆኖ በመገኘቱ የጥናት

ቡዴኑ ከዙህ በፉት የነበረውነ ተሞክሮ እንዯ መነሻ የሀገር ውስጥ ሌምዴ በመውሰዴ እንዯ
ሀገር የመጣውን ሇውጥ ተከትልት የሇውጡን መሌካም አጋጣሚዎች በመጠቀም የአገሌግልት
አሰጣጣቸውን ሇማሻሻሌ እና በመንግስትና ህዜብ የሚፇሇገውን የመሬት አስተዲዯር ወዯ ተሻሇ
ዯረጃ ያዯርስሌ ተብል ከተሇዩት ውስጥ እንዯ ክሌሌ የኦሮሚያ ክሌሌን በመምረጥ ከአዱስ አበባ
ከተማ አስተዲዯር ጋር በብዘ ማህበራዊና ኢኮኖሚያዊ መስተጋብር ተቀራራቢ የሆነውን
የቢሾፌቱ ከተማን በመውሰዴ ከመሬት ሌማትና አስተዲዯር አገሌግልት ጋር ተያይዝ ሪፍርም
ሇማዴረግ የተዯረገውን አጠቃሊይ ጥረትና በተዯረገው የአዯረጃጆት ሪፍርም ያሰገኘውን ፊይዲ
በመሌካም የሀገር ውስጥ ተሞክሮነት ተወስዶሌ፡፡
የቢሾፌቱ ከተማ አሰተዲዯር የመሬት ሌማትና አሰተዲዯር የሪፍርሙ መነሻ ሃሳቦች

የቢሾፌቱ ሪጂኦፖሉስ መሬት አሰተዲዯር ከ2006 ዓ.ም በኋሊ ከመ዗ጋጃ ቤት እራሱን ችል
በአዋጅ ቁጥር 179/2005 መሬት እና መሬት ነክ የሆኑ ስራዎችን እንዱሰራ ተቋቋመ ሲሆን
21
አዋጁን ተከትል ከስያሜ ጋር ተያይዝ ከዙህ በታች እንዯተገሇጸው በተሇያየ ጊዛ የተሇያየ
ስያሜዎች ተሰጥተውት ቆይቷሌ ፡፡ ይከውም የቢሾፌቱ ከተማ መሬት ኤጀንሲ፤ የቢሾፌቱ
ከተማ መሬት አጠቃቀም እና አስተዲዯር ፅ/ቤት እንዱሁም በ2014 ዓ.ም የቢሾፌቱ ከተማ
መሬት አሰተዲዯር በመባሌ በአዋጅ ቁጥር 246/2014 አዱስ ስም ተሰየመሇት፡፡
በቢሾፌቱ ከተማ አስተዲዯር መሬት ሌማትና አስተዲዯር ጽ/ቤት አጠቃሊይ የሪፍርም ስራዎችን
አስመሌክቶ ካዯራጀው ሰነዴ ሊይ እንዯተመሊከተው ሪፍርሙን ሇማዴረግ የሄደባቸውን ዋና ዋና
ተግባራት እንዯሚከተሇው ተገሌጧሌ
አጠቃሊይ ያሇውን የአገሌግልት አሰጣጥ ፤የቢሮ አዯረጃት፤ የአሰራርና የመረጃ አዯረጃጀቱን
የሰው ኃይለን እንዱሁም ብሌሹ አሰራርና ሇመሇወጥ የሪፍርም ኮሚቴ አቋቁመው ተቋማዊ
ሇውጥ በማምጣት የህብረተሰቡን እርካታ ሇማሳዯግ ጥሌቅ ጥናት በማዴረግ ችግሮቻቸውን
የመሇየት ሥራ ሰርተዋሌ ፡፡
በጥናት ያገኙትን ግኝት ይ዗ው አንዯ ማኔጅመንት ከገመገሙ በኃሊ ሰራተኛውና ማኔጅመንት
አባሊት ጉዲዩን የጋራ በማዴረግ ሇከተማው ከፌተኛ አመራሮች የጥናቱ ግኝት አቅርበው ሪፍርም
እንዯሚያስፇሌገው ተማምነው የከተማው ከፌተኛ አመራር ከፌተኛ እገዚ በማዴረግ ወዯ
ሪፍርም ስራው መግባት ችሇዋሌ፡፡
 ከጥናት በኃሊ የተሰራ ስራ
o የተሇዩትን ችግሮች በመፍታት ባጠረ ጊዜ ችግሮቹን ፈትቶ የታሇመውን ሇውጥ

ሇማምጣት በየስራ ክፍለ አመራሩን በቀጥታ እንዱሳተፍ በማዴረግና እያንዲንደ
ስራ በጥብቅ ዱሲፕሉን በመምራት ተጨባጭ ሇውጥ የሚያመጣ እርምጀዎችን
ሇመውሰዴ የሚያስችሌ ሁሇት ኮሚቴ በማዋቀር ወዯ ስራ ተገብቷሌ፡፡
o የስራ ቦታን ምቹ ማዴረግ ሊይ የራሱ ህንጻ እንዱኖረውና የተቋሙን ልጎ አንዱሁም
ከብራንዱንግ ጋር ተያይዞ ያለትን ስራዎች ዩኒፎርና የሀሁ ስራዎችን ጨምሮ ላይ
አውቱ ተገሌጋዩንም ሆነ አገሌጋዩን ሳቢ በሚያዯርግ መሌኩ ማዯረጃት ተችሎሌ
o ቴክኖልጂን በማዯራጀት የመሬት አስተዲዯሩን እና የካዲስተር ስራን ሇመስራት
እንዱያስችሌ ተዯርጎ የማዯራጀት ስራ ተከናውኗሌ፡፡
o በከተማው አስተዲዯሩ በስሩ የነበሩት መሬቶችን ቆጥሮ በመያዝ እና የሇሙ
ቴክኖልጂዎችን በመጠቀም ሇአገሌግልት አሰጣጡ አመቺ በሆነና ላብነትን
መከሊከሌ በሚያስችሌ መንገዴ በሃርዴና በሶፍት ኮፒ የማዯራጀት ስራ ተከናውኖ
ሇውጥ ሇማምጣት ተችሎሌ፡፡
22
o የመረጃ አዯረጃጀት ችግሮች ሇመፍታት በሚያስችሌ መሌኩ እንዱዯራጅ በማዴረግ
የፋሌ ጠፋብኝ ችግር ከመፍታት አሌፎ የአገሌግልት አሰጣጡን ቀሌጣፋ ከብሌሹ
አሰራር የጸዲ እንዱሆን በሚያስች፤ሌ መሌኩ ተዯራጅቷሌ፡፡
o በአመራሩ እና በፈጻሚው ሊይ ጥብቅ ግምገማ ከተዯረገና የአቅም ግንባታ ስሌጠና
ከተሰጠ በኃሊ ከዚህ በፊት ይስተዋለ የነበሩ ችግሮችን ስር ነቀሌ ሪፎርም
በማዴረግ ወዯ ስራ ተገብቶ ተጨባጭ ሇውጥ ታይቷሌ፡፡
2.2. የውጭ ሀገር ተሞክሮ
በአሇም ዯረጃ የመሬት አስተዲዯር መነሻ ሀሳብ
የመሬት አስተዲዯር ንዴፇ ሏሳብ ግሌጽ የመሬት መረጃ በማቅረብ የመሬት ግብር እና
ገበያዎችን ሇመዯገፌ ጊዛ, ህጋዊ የባሇቤቶች እውቅና እና ተዚማጅ መሠረተ ሌማት ከጥቅልች
ከመሬት ጋር የተያያዘ መረጃዎችን መሰብሰብ እና መጠቀም ከ 400 ዓመታት በሊይ እንዯነበር
ያሳያሌ(Williamson et al., 2010). ዊሌያም (እና ላልች,2015) ፡፡ ነገር ግን የመሬት
አስተዲዯር ሇማሻሻሌ በፇረንሳይ በናፖሉዮ መንንግስት ወቅት መሬትን በመረጃ ቋት ሊይ
ሇመመዜገብ የማዯራጀት ስራ ይከናወን እንዯነበረ ይነገራሌ፡፡ ዯረጃ በዯረጃ የመሬት አስተዲዯር
አሰራርና አዯረጃጀት የማሻሻሌ አስፇሊጊነት አቅርቦትን ሇመዯገፌ ሰፉ ጠቀሜታ እንዯነበረው
ያሳያሌ፡፡ከዙህ ጋር ተያይዝ በመሬት ሊይ የሚዯረገው የአስተዲዯር መሻሻሌ ይዝታን በዋስትና
ሇማስያዜ ሇንብረት ግምት እና የሀገረ መንግስቱን አመታዊ ግብር እንዱጨምር ዴርሻ እንዲሇው
ይገሇጻሌ፡፡ ከዙህ በተጨማሪ የመሬት አስተዲዯሩን አሰራሩን ማስተካከሌ ማሇት የብዴር መዲረሻ
ኢንቨስትመንቶች ሇ዗ሊቂ የመሬት አጠቃቀም የመሬት ግጭቶችን ሇመቀነስ እና የተሻሇ
የተፇጥሮ ሀብቶች አያያዜ (Oosteroma & Lemmen, 2015) ጠቀሜታ እንዲሇው ተገሌጧሌ፡፡
ይህንን አሇማዴረግ የከፌተኛ የግጭት መንስኤ በመሆኑ አጽንዖት ሉሰጠው እንዯሚገባ እና
የመሬት አስተዲዯር ስራዎችን በሊቀ መንገዴ መምራት በሌማት ኤጀንሲዎች፣ በመንግስት እና
በተመራማሪዎች ዗ንዴ ጽንሰ-ሏሳቡ በከፌተኛ ሁኔታ ይዯገፊሌ።
23
በአፌሪካ ውስጥ የመሬት መብቶች እና አስተዲዯር
ክሊውስ ዱኒንገር እንዯገሇጸው ጉሌህ የሆነ የጥናት አካሌ ሇአስተማማኝ የባሇቤትነት መብቶች
አስፇሊጊነት ያሳያሌ ሇብዘ ቦታዎች ከመሬት ጋር የተያያ዗ ኢንቨስትመንት ቅዴመ ሁኔታ ነው።
ዯህንነቱ ያሌተጠበቀ ወይም የአጭር ጊዛ የመሬት መብት ያሊቸው አርሶ አዯሮች ሙለ
ጥረታቸውን ኢንቨስት ሇማዴረግ፣ ከመሬቱ ጋር የተያያዘ የረጅም ጊዛ ማሻሻያዎችን
(አገሌግልትን ጨምሮ) ወይም ከላልች በተሻሇ ሉጠቀሙበት ከሚችለት ጋር የመሇዋወጥ
ዕዴሌ የሊቸውም። በዙህም ምርታማነትን በመቀነስ ከእርሻ ውጪ የነቃ ኢኮኖሚ እንዲይፇጠር
እንቅፊት ሉሆን ይችሊሌ። ሇከተማ ነዋሪዎችም ሁኔታው ይህ ሲሆን በዙህም ምክንያት መሬት
እና በባሇቤትነት እንዱሁም በጥቅም ሊይ የሚውለ ተቋማት ሇሰፊፉ ኢኮኖሚ እዴገትና ዴህነት
ቅነሳ ከሰፉ እይታ አንጻር ትሌቅ ጠቀሜታ እንዲሊቸው እየተገነ዗በ መጥቷሌ።
የኢንቬስትሜንት ፤ ንግዴን ማቋቋም ወይም ማስፊት አካሊዊ ቦታን ይፇሌጋሌ፣ ማሇትም.

መሬት. ግሌጽ ያሌሆነ፣ ብሌሹ፣ ወይም በቀሊለ ውጤታማ ያሌሆነ የመሬት አስተዲዯር
ስርአቶች ጥሩ ሀሳቦችን ወዯ ኢኮኖሚያዊ አዋጭ ኢንተርፕራይዝች ሇመቀየር ሇአነስተኛ እና
ሇስራ ፇጣሪዎች የበሇጠ ዋጋ የሚያስከፌሌ ትሌቅ ማነቆ ነው። በኢትዮጵያ ቃሇ መጠይቅ
ከተዯረጉት ኢንተርፕራይዝች 57% እንዱሁም በባንግሊዱሽ 35% እና በታንዚኒያ እና በኬንያ
እያንዲንዲቸው 25 በመቶ የሚሆነውን የንግዴ ሥራ ሇማስፊፊት የመሬት አቅርቦት ዋና
እንቅፊት እንዯነበር ጥናቶች ያመሇክታለ። የብዴር ገበያዎች ተዯራሽነት፡ ጥሩ የሚሰሩ የመሬት
ተቋማት እና ገበያዎች የኢንቨስትመንት ሁኔታን ያሻሽሊለ ምክንያቱም በቀሊለ ሉተሊሇፈ
የሚችለ የመሬት ይዝታዎችን እንዯ መያዣ የመጠቀም ችልታ ሇሥራ ፇጣሪዎች ብዴር
ሇማግኘት የሚወጣውን ወጪ ይቀንሳሌ, በዙህም ሇፊይናንሺያሌ ስርዓቶች እዴገት አስተዋጽኦ
ያዯርጋሌ፡፡ ከዙህ ጋር ተያይዝ ባዯጉት ሀገራት እንኳን ከሁሇት ሶስተኛ በሊይ የሚሆነው
የአነስተኛ ንግዴ ብዴር ከመሬት እና ከሪሌ እስቴት ጋር የተያያ዗ ነው። እንዯ አጠቃሊይ
በመሬት አስተዲዯሩ ከአሰራር ጋር በተገናኘ ዴርብ የሕግ ሥርዓት እና የተቋማት የአቅም
ውስንነት በተሇይ የቅኝ ግዚት ወረራ ታሪክ ጋር ተያይዝ በብዘ የአፌሪካ ሀገራት ዯህንነቱ
የተጠበቀ መዯበኛ የመሬት መብቶች ከአብዚኛው ህዜብና መንግስት እጅ ወጥቶ በጥቂት የህዜብ
ክፌልች እጅ ብቻ እንዱገኝ አዴርጎታ። ይህም የመንግስት መሬት በመንግስት የሚመራ
የመሬት አስተዲዯር እንዲይኖር ወይም የመንግስት ተቋማቱ በዙህ ዘሪያ ተዯራሽነት የጎዯሊቸው
በመሆኑ "ሌማዲዊ አሰራርን በመከተሌ ሇማክበር ካሇው ፌሊጎት በሌማዲዊ ህጎች የመተዲዯር
24
ዜንባላ ያሳያሌ፡፡ ይህ ዴርብ አወቃቀሩ ሰፉውን የህብረተሰብ ክፌሌ መዯበኛ ጥበቃ ያሳጣ እና
ብዘ ተቋማትን የፇጠረ ሲሆን አብዚኛውን ጊዛ እርስ በርስ የሚጋጩ ግቦች እና ተዯራራቢ
ብቃቶች ያለት ሲሆን ባህሪያቱን ከግምት ውስጥ ካሊስገቡ የቁጥጥር ማዕቀፍች ጋር እንዯ
የቡዴን ይዝታዎች እና በግሇሰብ ሊይ አፅንዖት ሰጥቷሌ። በመሬት አስተዲዯሩ ሊይ በተዯረገ
የአዯረጃጀትና የአሰራር ሇውጥ ከዙህ ጋር ተያይዝ በአንዲንዴ የአፌሪካ ሀገራት ሇምሳላ እንዯ
ቡሩንዱ በመሰለ ሀገራት የመሬት ባሇቤትነት መብት በተሇይም በከተማ እና በከተማ ዲርቻ
አካባቢዎች፣ሇአከባቢ መስተዲዯሮች ገቢ; በኢኮኖሚ ሌማት፣ የመሬት ፌሊጎት መጨመር የህዜብ
ኢንቨስትመንት እና የመሠረተ ሌማት አውታሮች እና የመሬት ዋጋ እንዱጨምር ምክንያት
ሁኗሌ። እንዯአጠቃሊይ የተዯረጉት የየሀገራት ተሞክሮዎች እንዯሚያሳዩት መሬት ተቋማትን
በየጊዛው ወቅቱን የዋጀ አዯረጃጀት እንዱኖራቸው በማዴረግ ማሻሻሌ የሀገራትን
ኢኮኖሚያዊ፤ማህበራዊና ፖልቲካዊ ፊይዲዎችን በማምጣት ዴርሻቸው የጎሊ እንዯሆነ ያሳያሌ፡፡
የተገኙ መሌካም ተሞክሮዎች
 የመሬት አስተዲዯር ስርዓቱን ሇማስተካከሌ ችግሮችን በጥናት መሇየት ይበሌጥ ትኩረት

ተሰጥቶት መሰራት እንዲሇበት
 የሚስተዋሇውን የአገሌግልት አሰጣጥ ግዴፇትና ብሌሹ አሰራርን ስር ነቀሌ በሆነ
መንገዴ ሇመቅረፌ በተቋም ውስጥ ያሇው አመራርና ባሇሙያ በቁርጠኝነት በማሳተፌ
ሇሇውጡ ዜግጁ አንዱሆን ማዴረግ
 የመሬት አስተዲዯር ስርዓት በሆነ ጊዛ ተጀምሮ የሚጠናቀቅ ጉዲይ ሳይሆነ በሂዯትና
ዯረጃ በዯረጃ በየጊዛው ወቅቱን የዋጀ አዯረጃጀት እንዱኖራቸው በማዴረግ ፤ቴክኖልጂን
በመጠቀም ማ዗መን ፤ግብዓት ስራው በሚፇሌገው መጠን ማዯራጀት፤ የሰው ኃይለን
አቅም መገንባትና ሇስራ ዜግጁ ማዴረግ
 የመረጃ አያያዘን በቴክኖልጂ የተዯገፇ ዗መናዊና ተዯራሽ በማዴረግ አገሌግልቱን
ቀሌጣፊ ሇተገሌጋይ እርካታ ምቹ እንዱሆን ማዴረግ
 በመሬት አስተዲዯሩ ሊይ የሚዯርገው የአዯረጃጀትና አሰራር ሇውጥ ፊይዲው መንግስትን
እና ማህበረሰብን በኢኮኖሚ ጠንካራ እንዱሆኑ ከማስቻሌ በተጨማሪ ፌታዊ የመሬት
ገበያን በማስፇን በሀገራት ስሊም እንዱኖር በማስቻሌ ሚናው የጎሊ መሆኑ ከተወሰዯው
መሌካም ተሞክሮ የተገኙ ፊይዲዮች ናቸው፡፡
25
ክፌሌ ሶስት
3. የመሬት ሌማትና አስተዲዯር ቢሮ ተቋማዊ መዋቅር
3.1. የቢሮው ተሌዕኮ፣ራዕይ እና እሴት
3.1.1. የተቋሙ ተሌዕኮ

በአዱስ አበባ ከተማ ህጋዊ አሰራርን የተከተሇ እና ውስን የሆነውን የመሬት ሀብት ያማከሇ
የመሬት ዜግጅትና ማስተሊሇፌ ስራ ማከናወን፣ የተጎሳቆለ አካባቢዎችን መሌሶ በማሌማት፤
የሌማት ተነሺዎችን መሌሶ በማቋቋም፣የመብት ፇጠራ ስራ፣ የመሬት ባንክና መረጃ አያያዜ
የተቀናጀና በቴክኖልጂ የተዯገፇ ስርዓትን በመ዗ርጋት የአገሌግልት አሰጣጡን በማ዗መን
ፌትኃዊ፣ ቀሌጣፊ እና ውጤታማ አገሌግልት መስጠት፡፡
3.1.2. የተቋሙ ራዕይ

በ2022ዓ.ም ዗መናዊ የመሬት ሌማትና አስተዲዯር ስርዓት የተ዗ረጋበት፣ የሊቀ አገሌግልት
የሚሰጥበት እና የተገሌጋይ እርካታ የተረጋገጠበት ተቋም ሆኖ ማየት፡፡
3.1.3. የተቋሙ እሴቶች
 አሳታፉነት፣
 ግሌፅነት
 ፌትሀዊነት
 የሊቀ አገሌግልት መስጠት
 በኃሊፉነት ስሜት መስራት
 ተጠያቂነት
 በቡዴን ስራ ማመን
26
3.1.4. የመሬት ሌማትና አስተዲዯር ቢሮ ስሌጣን፣ ተግባርና ኃሊፉነት
1. የከተማ መዋቅራዊ ፕሊን እና ዜርዜር የአካባቢ ሌማት ፕሊኖች መሰረት በማዴረግና

ፌትሃዊና ኢኮኖሚያዊ የመሬት ሌማትና አቅርቦት እንዱሁም የከተማ ማዯስ ጥናት
ስራዎችን ያከናውናሌ፤ እንዱከናወን ያዯርጋሌ፤ አፇጻጸሙን ይከታተሊሌ፤
2. የሌማት ቅዯም ተከተሌ በማውጣት የመሌሶ ማሌማት ፕሮጀክት ጥናት፣ መርሀ
ግብሮች፣ ጥቅሌ ዓሊማዎች፣ ግቦች፣ የኢንቨስትመንት ዕቅድች፣ በጀት፣ የዓሊማ
ማስፇፀሚያ ስትራቴጂዎችና የጊዛ ሠላዲ ያ዗ጋጃሌ፤ ሲጸዴቅ ተግባራዊ ያዯርጋሌ፤
3. ሇመሌሶ ማሌማትና ሇመሬት ዜግጅት ተፇሊጊው መሰረተ ሌማት እንዱጠና
ሇሚመሇከታቸው አካሊት ያሳውቃሌ፤ መጠናቱን ያረጋግጣሌ፤ ከገንቢዎች በሚገኝ
ግብዓት የግንባታ ቅንጅት እቅዴና በጀት ያ዗ጋጃሌ፤ ሲፇቀዴም ያስገነባሌ፤
4. የመሬት አቅርቦትና ፌሊጎት ሚዚኑን ጠብቆ መሄዴ እንዱችሌ የተሇያዩ ጥናቶችን
በማከናወን የውሳኔ ሃሳብ አ዗ጋጅቶ ሇሚመሇከተው አካሌ ያቀርባሌ፤ ሲጸዴቅም
ተግባራዊ ያዯርጋሌ፤
5. በከተማ ማዕከሊትና ኮሪዯሮች በአካባቢ ሌማት ፕሊን መሰረት የተቀናጀ የከተማ ንዴፌ
ያ዗ጋጃሌ/እንዱ዗ጋጅ ያዯርጋሌ፤ በሚመሇከተው አካሌ ሲጸዴቅ ተግባራዊ ያዯርጋሌ፤
6. ሇተሇያዩ ማህበራዊና ኢኮኖሚያዊ አገሌግልቶች የሚውሌ መሬት ወሰን ያስከብራሌ፤
አ዗ጋጅቶ ያቀርባሌ፤
7. በከተማው ውስጥ የተጎደና ያረጁ አካባቢዎችን ሇማዯስ እንዱቻሌ የካሳ ክፌያ ስርዓት
ጥናት ከሚመሇከታቸው አካሊት ጋር በመተባበር ያከናውናሌ፤ በየጊዛውም እንዱሻሻሌ
ያዯርጋሌ፤ የነዋሪዎቹን ተጠቃሚነት ባረጋገጠ ሁኔታ ስታንዲርደን ጠብቆ መሌሶ
ማሌማት የሚያስችሌ ስርዓት ይ዗ረጋሌ፤
8. ሇግንባታ ተረፇ ምርት መዴፉያነት አገሌግልት የሚሰጡ ቦታዎችን አስመሌክቶ
የአሰራር ስርዓት ይ዗ረጋሌ፤ ይከታተሊሌ፤ ይቆጣጠራሌ፤
9. የሌማት ተነሺዎች የምትክ ቤት ፌሊጎት ያጠናሌ፤ የምትክ ቤት መቀበያ ሰርተፉኬት
ይሰጣሌ፤ ሇሚመሇከተው አካሌ ያሳውቃሌ፤ ሲፇቀዴም ሇተነሽዎች ምትክ ቤት
ዴሌዴሌ በማዴረግ እንዱሰጣቸው ሇቤቶች ኮርፖሬሽን ያስተሊሌፊሌ፤ የተሰጣቸው
መሆኑን ያረጋግጣሌ፤
27
10. ሇሌዩ ሌዩ የሌማት ስራዎች የሇማ መሬት፣ በይዝታነት ሇማንም አካሌ ያሌተሊሇፈ
የተ዗ጋጁና ያሌተ዗ጋጁ ቦታዎችን፣ ባንክ የተዯረጉ ክፌት መሬቶችን ወይም
ይዝታዎችን ይመ዗ግባሌ፤ በዱጂታሌ እና በፕሊን ፍርማት ተገቢውን መረጃ ይይዚሌ፤
የቦታውንም አገሌግልት ዯረጃ እና አስፇሊጊ መግሇጫዎችን የያ዗ የመሇያ ሰላዲ
ይተክሊሌ፤ የቦታዎቹን ዜርዜር መረጃ ሇዯንብ ማስከበር ኤጀንሲ ያስተሊሇፊሌ፤
ከኤጀንሲው ጋር በመተባበር ሇሕገወጥነት እንዲይጋሇጡ ያዯርጋሌ፤
11. በከተማው አስተዲዯር ወሰን ክሌሌ ውስጥ ያሇውን የመሬት ሃብት ኦዱት ያዯርጋሌ፤
በኦዱት ግኝቱ መሠረት ህጋዊ እርምጃ ይወስዲሌ ወይም እንዱወሰዴ ያዯርጋሌ፤
12. የይዝታ እና የማይንቀሳቀስ ንብረት በመመዜገብ ሇመሬት ይዝታ ምዜገባና መረጃ
ኤጀንሲ እስኪተሊሇፌ ዴረስ ጥበቃ ያዯርጋሌ፤ የቦታ ይዝታ ማረጋገጫ የምስክር
ወረቀት ይሰጣሌ፤
13. በካርታ በተዯገፇ መሌኩ የከተማ ቦታ ዯረጃ፣ የሉዜ መነሻ ዋጋ እና አማካይ የሉዜ
ዋጋ ጥናት ያካሂዲሌ፤ ወቅታዊ እንዱሆኑ ያዯርጋሌ፤ ሲጸዴቅም ተግባራዊ ያዯርጋሌ፤
14. በከተማ ክሌሌ ወስጥ ሇሌዩ ሌዩ የሌማት ሥራዎች የሇማ መሬትን በመመዜገብ ወጥ
የሽንሻኖ ቁጥር ይሰጣሌ፤ በጨረታ እና በምዯባ የሚተሊሇፈ ቦታዎችን ይሇያሌ፤ ቦታው
ሇተጠቃሚ እስከሚተሊሇፌ ዴረስ ከዯንብ ማስከበር ኤጀንሲ ጋር በመቀናጀት
የመከሊከሌና የመጠበቅ ሥራ ያከናውናሌ፤
15. መሠረተ ሌማት ተሟሌቶሊቸው የተ዗ጋጁ የከተማ ቦታዎች ሇአሌሚዎች
የሚተሊሇፈበትን ሥርዓት ይ዗ረጋሌ፤ አግባብ ባሇው ህግ መሠረት መሬት ሇባሇመብት
ያስተሊሌፊሌ፤ ቦታውን በመስክ ያስረክባሌ፤ በሉዜ ህግና ዉሌ መሠረት የሉዜ ክፌያ
ይሰበስባሌ፤
16. አግባብ ባሇው ህግና የሉዜ ውሌ መሠረት ግንባታ መከናወኑን ያረጋግጣሌ፤ በሕግና
በውሌ በተወሰነው ጊዛና ሁኔታ መሬቱ መሌማቱን ያረጋግጣሌ፤ መሬቱ ካሇማ ህጋዊ
እርምጃ ይወስዲሌ፤ እንዱወሰዴ ያዯርጋሌ፤
17. ሇጊዛያዊ መጠቀሚያነት አገሌገልት የሚሰጡ ቦታዎችን በጊዛያዊ የሉዜ ውሌ
ያስተሊሌፊሌ፤ የውሌ ጊዛያቸው ወይም አገሌግልታቸው ሲያበቃ ቦታውን በመረከብ
ሇዲግም ሌማት ያ዗ጋጃሌ፤
28
18. ሇሌማት ይዝታቸውን የሚሇቁ ባሇይዝታዎች ከመሌቀቃቸው በፉት አግባብ ባሇው ህግ
መሰረት የይዝታ ማስሇቀቅ ሂዯቱን ይተገብራሌ፤ የተነሽ አርሶ አዯሮችን ዜርዜር እና
መረጃ ሇአርሶ አዯርና ከተማ ግብርና ሌማት ኮሚሽን ያስተሊሌፊሌ፤
19. የሌማት ተነሺዎች ይዝታቸውን ከመሌቀቃቸው በፉት አግባብ ባሇው ሕግ መሠረት
የምትክ ቦታ፣ ቤት፣ ተመጣጣኝ የንብረት ካሳ እና ላልች ክፌያዎች የሚያኙበትን
ሥርዓት ይ዗ረጋሌ፤ ሇሌማት በሚሇቀቀው መሬት ሊይ ሊሇው ንብረት በህግ መሠረት
ካሳ ይተምናሌ፤ እንዱተመን ያዯርጋሌ፤ የንብረት ካሳና ላልች ክፌያዎችን
ይፇጽማሌ፤ ምትክ ቦታ ያ዗ጋጃሌ፤ ምትክ ቦታ ያስተሊሌፊሌ፤
20. ሇመሠረተ ሌማት አውታር፤ ሇመናፇሻ፣ ሇአረንጓዳ ሌማት እና ሇሕዜብ መሰብሰቢያ
ፕሊዚዎች በመዋቅራዊ ፕሊኑ መሠረት ቦታ ያ዗ጋጃሌ፤ ያስተሊሌፊሌ፤ የይዝታ
ማረጋገጫ የምስክር ወረቀት ይሰጣሌ፤
21. ሇሌዩ ሌዩ የግንባታ ስራዎች ሉያገሇግለ የሚችለ የማዕዴን ማውጫ ቦታዎች
በመዋቅራዊ ፕሊኑ መሠረት ከሌል ይይዚሌ፤ በአካባቢ ጥበቃ ባሇስሌጣን በተሰጠ
የማዕዴን ማዉጫ ፇቃዴ መሠረት በጊዛያዊ የሉዜ ውሌ መሬቱን ያስተሊሌፊሌ፤
የማእዴን ማውጣት ሥራው ሲጠናቀቅ ወይም ፇቃደ ሲሰረዜ ወይም የሉዜ ውለ ጊዛ
ሲያበቃ መሬቱን በመረከብ ሇዲግም ሌማት ያ዗ጋጃሌ፤
22. የመሬት ይዝታ እና የቤት አጠቃቀም ዓይነትና የባሇይዝታዎች መረጃ ይይዚሌ፤
ይጠብቃሌ፤ አግባብ ባሇው ህግ መሠረት ሇህጋዊ ባሇይዝታዎች የቦታ አገሌግልት
ሇውጥ ጥያቄዎች መርምሮ ውሳኔ ይሰጣሌ፤
23. አግባብ ባሇው ህግ መሠረት የቤት/ህንጻ የጣራና ግዴግዲ ግብር ተመን ያሰሊሌ
/እንዱሰሊ ያዯርጋሌ ሇሚመሇከተው አካሌ በወቅቱ ያስተሊሌፊሌ፤
24. ሇግብር ሰብሳቢ ተቋማት፣ ሇፌርዴ ቤቶችና ሇላልች ሇሚመሇከታቸው አካሊት
የማይንቀሳቀስ ንብረት ግምት አገሌግልት ይሰጣሌ፤
25. መዯበኛ የይዝታ አገሌግልቶችን ያከናውናሌ፤ ህጋዊ ያሌሆነ የይዝታ አስተዲዯር
አፇፃፀም ሲከሰት የማስተካከያ እርምጃ ይወስዲሌ፡፡
26. በህግ የሚቀመጠውን የአሰራር ስርአት ተከትል መብት ሊሌተፇጠረሊቸው ይዝታዎች
የይዝታ ማረጋገጫ ምስክር ወረቀት በማ዗ጋጀት በቋሚ መዜገብ በመመዜገብ
ሇባሇይዝታው ይሰጣሌ፤ ማህዯራቸውን ያዯራጃሌ፤ ከሕግ ውጪ የተሰጠ የቦታ ይዝታ
29
ወይም የቤት ባሇቤትነት የይዝታ ማረጋገጫ የምስክር ወረቀት አግባብ ባሇው ሕግ
መሰረት ያግዲሌ፣ እንዯአስፇሊጊነቱ ይሰርዚሌ/ያመክናሌ/፤
27. የቦታ ይዝታ እና/ወይም የቤት ይዝታ ካርታ ኮፒዎችን በወቅቱ ሇሚመሇከተው አካሌ
ያስተሊሌፊሌ፤ የይዝታ ሰነድችን በማዯራጀት ሇመሬት ይዝታ ምዜገባና መረጃ ኤጀንሲ
ያስተሊሌፊሌ
28. ሇሕዜብ ጥቅም ሲባሌ የመሬት ይዝታቸውን የሇቀቁ ተነሺዎችን መሌሰው በ዗ሊቂነት
ያቋቁማሌ፤ ይህን ተግባራዊ ሇማዴረግ፡-
ሀ) የማቋቋሚያ ማዕቀፌ ይቀርጻሌ፤ ሇከንቲባ ያቀርባሌ፤ ሲጸዴቅ ተግባራዊ ያዯርጋሌ፤
ሇ) የሌማት ሥራው በሚሰራበት ወቅት ተነሺዎች በተቻሇ መጠን የስራ እዴሌ
እንዱያገኙ ያዯርጋሌ፤
ሏ) የተነሺዎችን የኢንቨስትመንት ሼር ባሇቤትነት መብት ያስከብራሌ፤ ተጠቃሚ
መሆናቸውን ይከታተሊሌ፤ ይዯግፊሌ፤
መ) የሌማት ተነሺዎች የኢንቨስትመንት ባሇቤት የሚሆኑበትን የአሰራር ሥርዓት
ይ዗ረጋሌ፤
ሠ) ላልች አግባብ ባሊቸው ሕግ ዯንብና መመሪያ የተገሇጹትን ተግባራትና ኃሊፉነቶች
ይፇጽማሌ፡፡
29. በየዯረጃው ያሇውን ቅርንጫፌ ጽ/ቤት አመራር እና ባሇሙያዎችን ህግና አሰራርን
ተከትል ያሾማሌ/ይመዴባሌ፣ አስፇሊጊ ሆኖ ሲገኝ ተገቢውን እርምጃ ይወስዲሌ
/ያስወስዲሌ፣
30
3.2. የቢሮው ዋና ዋና አገሌግልቶች እና ተግባራትን መሇየት
1. የተሇያዩ ጥናቶችን ማካሄዴ፤

2. መመሪያዎችን፣የአሰራር ማንዋልችን ማ዗ጋጀት እና ማሻሻሌ፣
3. የተቀናጀ የከተማ ንዴፌ ማ዗ጋጀት፣
4. የከተማ ማዕከሊትንና ኮሪዯሮችን ማሌማት፣
5. ወሰን ማስከበር፣
6. ከአርሶ አዯር ውጪ ያለ የሌማት ተነሺዎችን መሌሶ ማቋቋም፣
7. የሌማት ተነሺዎችን የሼር ባሇቤትነት ጥያቄ መቀበሌ እና መተግበር፣
8. የሇማ መሬት ማ዗ጋጀት፣
9. ክፌት ቦታዎችን መሬት ባንክ መመዜገብ እና እንዱጠበቅ ማዴረግና መከታተሌ፣
10. የሇማ መሬት በሉዜ ማስተሊሇፌ፣
11. የሉዜ አፇፃፀም ክትትሌ ማዴረግ፣
12. መብት መፌጠር፣
13. የይዝታ ማህዯራትን ሇኤጀንሲው ማስረከብ፣
14. የይዝታ አገሌግልቶች መስጠት፣
15. ሇፌትህ እና ሇተሇያዩ አካሊት ማስረጃ መስጠት፣
16. ዗መናዊና የተቀናጀ የመሬት መረጃ አያያዜ ስርዓት መ዗ርጋት፣
17. አገሌግልት አሰጣጡና መረጃ አያያዘን በቴክኖልጂ ማስዯገፌ፣
18. የቴክኖልጂ መሰረተ ሌማት ዜርጋታ ማከናወን፣
19. የይዝታ ካርታዎች እና ቋሚ መዜገቦችን ማሳተም፤
20. በመሬት ህግ ማዕቀፍችና በቴክኒክ ጉዲዮች ሊይ የአቅም ግንባታ ስራዎችን ማከናወን፣
21. ቅሬታዎችን መቀበሌና ምሊሽ መስጠት፤
22. የመሌካም አስተዲዯር ችግሮችን መሇየትና መፌታት፣
23. አሰራር ጥራት ኦዱት ማከናወን፤
24. በባንክ የተመ዗ገበ መሬት ኦዱት ማዴረግ፤
25. የሉዜ ክፌያ እና የአገሌግልት ገቢ መሰብሰብ፤
26. ክትትሌ እና ዴጋፌ ማዴረግ፤
31
3.2.1. የ዗ርፈ ዋና ዋና አገሌግልቶች እና ተግባራትን መሇየት
1) የተሇያዩ ጥናቶችን ማካሄዴ፤

2) መመሪያዎችን፣የአሰራር ማንወልችን ማ዗ጋጀት እና ማሻሻሌ
3) መብት መፌጠር
4) የይዝታ ማህዯራትን ሇኤጀንሲው ማስረከብ
5) የይዝታ አገሌግልቶች መስጠት
6) ቅሬታዎችን መቀበሌና ምሊሽ መስጠት፤
7) ክትትሌ እና ዴጋፌ ማዴረግ፤
3.2.2. ዋና ዋና አገሌግልቶችን /ተግባራትን / ማዯራጀት/regrouping/
መብት ፇጠራ
 የተሇያዩ ጥናቶችን ማካሄዴ፤
 መመሪያዎችን፣የአሰራር ማንወልችን ማ዗ጋጀት እና ማሻሻሌ
 መብት መፌጠር
 ቅሬታዎችን መቀበሌና ምሊሽ መስጠት፤
ይዝታ አገሌግልትና ማስተካከሌ
 መብት የተፇጠረሊቸውን ይዝታዎችን ማስተካከያ በማዴረግ ማስረከብ
 የይዝታ አገሌግልቶች መስጠት
 ክትትሌ እና ዴጋፌ ማዴረግ፤
 ቅሬታዎችን መቀበሌና ምሊሽ መስጠት፤
32
3.3. የተቋማዊ መዋቅር መርሆዎች
3.3.1. የመሬት ሌማት አስተዲዯር ቢሮ የተቋማዊ መዋቅር መርሆዎች፤
ማንኛውም ተቋማዊ መዋቅር ሲዘጋጅ የተቋሙን ተሌዕኮ የሚያሳካ እና ዘመኑ ከዯረሰበት

የሥራ አመራር መርህ እና ባህሪያት ጋር የሚጣጣም መሆን አሇበት፡፡ አዯረጃጀት በራሱ
ከጋራ ተሌዕኮዎች እና ዓሊማዎች በመነሳት የሚነዯፉ ፖሉሲዎችንና ስትራቴጂዎችን
በውጤታማነት ተግባራዊ ሇማዴረግ የሚረዲ፣ ግሌጽ፣ ቀሌጣፋ፣ ፍትሃዊ፣ ተገሌጋይ ተኮር፣
የስራ ሂዯትን ማዕከሌ ያዯረገ እና የአገሌግልት አሰጣጥን ሇማሻሻሌ የሚያስችሌ እንዱሆን
ይጠበቃሌ፡፡
የቀረበው ተቋማዊ መዋቅርም ከዘመናዊ ሥራ አመራር መርሆዎች አኳያ ጠቀሜታ ያሇው፣

ሇተሻሇ አገሌግልት አሰጣጥ ምቹ ሁኔታዎችን የሚፈጥር እና የውሳኔ አሰጣጥ ሂዯትን
የሚያሳጥር ዓሊማ ፈጻሚ እና የዴጋፍ ሰጪ ዘርፍ አዯረጃጀት /መዋቅር/ ተግባራዊ
ሇማዴረግ በሚያስችሌ እና የሥራ ሂዯትን መሠረት ባዯረጉ አማራጮች የተዘጋጀ ነው፡፡
ከቀረቡት አማራጮች መካከሌም መረጃዎችን ከምንጩ ወዱያወኑ ሇማግኘት፣ የእዝ
ሰንሰሇትን ሇማሳጠር እና የሥራ ግንኙነትን ሇማቀሊጠፍ የተሻሇው እና የቡዴን የሥራ
ባህሌን ሇማሳዯግ የሚረዲው ዝርግ መዋቅር /Flat structure/ መመረጥ እና ተግባራዊ
መሆን አሇበት፡፡ የተሻሇውን ተቋማዊ መዋቀር ሇመምረጥ እና ተግባራዊ ሇማዴረግም
ጠቀሜታውን ከሚከተለት የአዯረጃጀት መሠረተ- ሀሳቦች ተገቢ ይሆናሌ፡፡
3.3.2. የተቋማዊ መዋቅር መርሆዎች

ተቋማዊ መዋቅር አንዴ ተቋም ወይም ቢሮ ሥራውን ሇማከናወንና ዓሊማውን ከግብ
ሇማዴረስ፤ ሥራውንና ፈጻሚውን ሇማዯራጀት የሚቀርጸው ስዕሊዊ መግሇጫ ነው፡፡ ስሇዚህ
ተቋማዊ መዋቅር ተቋሙ ከተቋቋመበት አሊማ አንጻር ማን፣ ምንና እንዳት እንዯሚሰራ፣
የስራ ክፍልች ተግባርና ሃሊፊነትን፣ ግሌጽ የሆነ የሥሌጣንና የተጠያቂነት ተዋረዴን፣ የእዝ
ሰንሰሇትን፣ የመረጃ ሌውውጥና የሪፖርት ፍሰትን በሚያሳይ መሌኩ ማዯራጀት አስፈሊጊ
መሆኑን ያሳያሌ፡፡ ስሇሆነም ተቋማዊ መዋቅር ሲዘጋጅ መሠረታዊ የአዯረጃጀት
መርሆዎችን እንዱከተሌ ማዴረግ ይጠይቃሌ። በዚህ ጥናት የቀረቡት መዋቅር ሃሳቦች
ከአዯረጃጀት መርህዎች አኳያ እንዱቃኙ ተዯርገዋሌ። ተቋማዊ መዋቅር ቅኝቱ የዲሰሳቸው
መርሆዎች እንዯሚከተሇው ቀርበዋሌ።
33
3.3.3. ግሌጽና ቀሊሌ አዯረጃጀት
የአንዴ ተቋም አዯረጃጀት ውስብስብ እንዲይሆንና በቀሊለ ሇመረዲት የሚቻሌ መሆን
ይገባዋሌ፡፡ በዚህ መሰረት ይህ ተቋማዊ መዋቅር የመሬት ሌማትና አስተዲዯር ቢሮ ምንና
እንዳት እንዯሚሰራ፣ የስራ ሂዯቶችን (ክፍልችን)፣ ተግባርና ኃሊፊነታቸውን፣ የስራ
ፍሰትንና ግንኙነታቸውን እንዱሁም የስሌጣና ዯረጃቸውን ማንም ሰው በቀሊለ ሉገነዝብ
በሚችሌበት ሁኔታ ተዯራጅተዋሌ፡፡ ቢሮው ከቢሮ ሃሊፊ በመቀጠሌ ሥራ ሁሇትና ከዛ
በሊይ የሚይዙ ዘርፍ እንዱሁም በዘርፍ ሥር ዲይሬክቶሬቶችና የቡዴን እርከኖች
መዯራጀቱ ቢሮው ግሌጽና ቀሊሌ ተቋማዊ መዋቅር እንዱኖረው ያስችሊሌ፡፡
3.3.4. ግሌጽ የእዜ ሰንሰሇት

ተቋማዊ መዋቅር ሊይ የእዝ ሰንሰሇት ሃሊፊነትን ከተጠያቂነት ጋር እንዴንወጣ
የሚያስገዴዴ፣ ማን ሇማን ሪፖርት እንዯሚያዯርግ የሚያሳይ ሰንሰሇት ነው፡፡ በዚህም
በቢሮው ተቋማዊ መዋቅር መሰረት ከቡዴን መሪ ጀምሮ እስከ ቢሮ ሃሊፊው ዴረስ ባለ
እርከኖች እንዴ የስራ ከፍሌ (ሰራተኛ) ሇአንዴ የቅርብ ሃሊፊ ብቻ ተጠሪ በሚሆንበት
አግባብ ተዯራጅቷሌ፡፡ ስሇሆነም የእዝ ሰንሰሇቱ ማን ሇምን ሥራ ጉዲይ ኃሊፊነት
እንዯተሰጠው፣ ማን ከማን ጋር የሪፖርት ግንኙነት እንዲሇው፣ ጉዲዮች የት ተጀምረው የት
ፍጻሜ እንዯሚያገኙ በመዋቅሩ ሊይ በግሌጽ እንዱቀመጥ ተዯርጓሌ፡፡
3.3.5. በቂ የቁጥጥር አዴማስ

ይህ መርህ ሇአንዴ የሥራ ኃሊፊ ተጠሪ መሆን ያሇባቸውን የሠራተኞች ወይም የሥራ
ክፍልች ቁጥር የሚመሇከት ነው፡፡ የቁጥጥር አዴማስ በተቋሙ ስፋትና ጥበት፣ በተቋሙ
የስራ ባህሪይ፣ የስራ ኃሊፊዎች ብቃት… ወዘተ የሚወሰን ነው፡፡ ከዚህ አኳያ የቢሮው
ተቋማዊ መዋቅሩ በ 4 እርከኖች (Hierarchies) የተዯራጀ ሲሆን በመጀመሪያው ሁሇት
እርከኖች ሊይ የቢሮ ሃሊፊው እና የዘርፍ ሃሊፊዎች ያለበት ሲሆን ቀጥል ባሇው ሁሇት
ዯረጃዎች የሥራ ክፍሌ ሃሊፊ እና ሙያተኞችን የሚየዝ በመሆኑ ይህም አንዯኛው
ከአንዯኛው እርከን በቂ የቁጥጥር አዴማስ እንዱኖራቸው ተዯርጎ የተዯራጀ ነው፡፡ ይህም
የስራ ክፍልችን በቅርብ ሇመቆጣጠር፣ የሥራ ክፍለ ኃሊፊዎች ከዕሇት ተዕሇት ሥራ
(Routine) ተሊቀው ቁሌፍ እና ስትራቴጂክ ጉዲዮች ሊይ እንዱያተኩሩ ሇማዴረግ ከፍተኛ
ሚና አሇው፡፡ በተመሳሳይ ሁኔታ ሁለም በቢሮው ስር ያለ ዲይሬክቶሬቶች በቢሮው
በሶስት ዘርፍ ስር ሆነው ሲመሩ የነበረውን የመሬት ሀብት ኦዯት፣ የተነሺዎች መሌሶ
34
ማቋቋም እና የቅርንጫፍ ጽ/ቤቶች ክትትሌና ዴጋፍ ዲይሬክቶሬቶች ከየዘርፉ ተቀንሰው
እና በአዱስ መሌክ ተዯራጅተው ቀጥታ ሇቢሮ ኃሊፊ እንዱጠሩ ተዯርገው ላልች
ዲይሬክቶሬቶች እንዯየስራ ባህሪያቸው በሶስት ዘርፍ ስር እንዱዯራጁ በማዴረግ የቢሮ
ኃሊፊው ሌዩ ትኩረት የሚሹ ስራ ክፍልችን ይዞ ስትራቴክካዊ በሆኑ ጉዲዮች ሊይ
እንዱያተኩር አዴርጎታሌ፡፡
3.3.6. አጭር የተቋም አወቃቀር

አጭር የተቋም አወቃቀር ማሇት ያሌተንዛዛ መዋቅራዊ ተዋረዴ እንዱኖር በስራ
ኃሊፊዎችና ሰራተኞች መካከሌ ያለ እርከኖች የተመጠኑ፣ የመረጃ ሌውውጥን የሚያሳጥሩ፣
አፋጣኝ ውሳኔ ሇመስጠት የሚያስችለ ሲሆኑ ነው፡፡ ቢሮው በአዋጅ 74/2014 ከተሰጡት
ዘርፈ ብዙ ተሌዕኮዎችና ከሚኖሩት በርካታ የስራ ክፍልች እንዱሁም ከከተማ አስተዲዯሩ
በሚሰጠው ውክሌና እንዱሁም ከተሰጠው ተሌዕኮ አንፃር ውስን የሆነውን የመሬት ሀብት
ያማከሇ የመሬት ዜግጅትና ማስተሊሇፌ ስራ ማከናወን፣ የተጎሳቆለ አካባቢዎችን መሌሶ
በማሌማት፤ የሌማት ተነሺዎችን መሌሶ በማቋቋም፣የመብት ፇጠራ ስራ፣ የመሬት ባንክና
መረጃ አያያዜ የተቀናጀና በቴክኖልጂ የተዯገፇ ስርዓትን በመ዗ርጋት የቢሮው ዴርጅታዊ
መዋቅር የተመጠነ (ያሌተንዛዛ) መዋቅራዊ ተዋረዴ ወይም እርከኖች (Hierarchies)
እንዱኖሩት ተዯርጎ የተዯራጀ ነው፡፡
በመሆኑም በተቋሙ ከቡዴን መሪ ጀምሮ እስከ ቢሮ ሃሊፊ ዴረስ የወሳኔ መስጫ እርከኖች
ከአራት/4/ የበሇጡ አይዯለም። ከዚህ በመነሳት መዋቅራዊ አዯረጃጃቱ ያሌረዘመ ነው ብል
መውሰዴ ይቻሊሌ፡፡
3.3.7. የሥራ ዴግግሞሽ ማስወገዴና ቅንጅታዊ አሰራር ማጎሌበት

አንዴ ሥራ በተሇያዩ መሥሪያ ቤቶች ወይም በአንዴ መሥሪያ ቤትም ውስጥ ሆኖ
በተሇያዩ የሥራ ክፍልች ውስጥ እንዱሠራ ማዴረግ አሊስፈሊጊ የሆነ የሰው ኃይሌና የወጪ
(የገንዘብ) ብክነትን ማስከተሌ ነው። በዚህ አዯረጃጀት ቢሮው ከዚህ በፊት የክትትሌና
ዴጋፍ ዘርፍ በመዋቀሩ የሥራ ዴግግሞሽ የነበረውን በማስቀረት፣ እንዱሁም ከላሊ የሥራ
ክፍልች ጋር በክትትሌና ዴጋፍ ተግባራት ሊይ የነበሩ ሥራዎችን በማስቀረት፣
የሱፐርቪዥና ኤንስፔክሽን ሥራዎችን በመሇየት በአዱስ መሌክ የማዯራጀት ሥራ
ተከናውናሌ፡፡ በተመሳሳይ ሁኔታ ከዚህ በፊት በዴጋፍና ክትትሌ ዘርፍ የነበረውን
35
የተቋማት ቅንጅታዊ አሰራር የሥራ ክፍሌ ወዯ ካቢኔ ጉዲዮች ዘርፍ መምጣቱ ቅንጅታዊ
አሰራሩን የበሇጠ ሇማጎሌበት ያስችሇዋሌ፡፡
በአጠቃሊይ በአዯረጃጀት ማሻሻያው የስራ ዴግግሞሽ እንዲይኖር በሚያስችሌ ሁኔታ

ተዯራጅተዋሌ፡፡ ስሇሆነም ከጅምሩ እስከ ፍጻሜ ሂዯትን መሰረት ባዯረገ መሌኩ አንደ
ሇላሊው ግብዓት ሉሆኑ በሚችሌ ሁኔታ እና እርስ በርስ በመተባበርና በቅንጅት ሇመስራ
በሚመች መሌኩ ስራዎቹ እንዱዯራጅ ተዯርጓሌ፡፡
36
3.3.8. የ዗ርፈ ተቋማዊ መዋቅር ሥዕሊዊ መግሇጫ
ቢሮ ኃሊፊ
የመብት ፈጠራና ይዞታ

አገሌግልት ዘርፍ
የዘርፍ ኃሊፊ ቴክኒካሌ አማካሪ
የመብት ፈጠራ ዲይሬክቶሬት የይዝታ አገሌግልትና ማስተካከሌ

ዲይሬክቶሬት
የይዞታ አገሌግልት
የመብት ፈጠራ ቡዴን 1 ቡዴን
የይዞታ ማስተካከሌ
የመብት ፈጠራ ቡዴን 2 ቡዴን
የመብት ፈጠራ ቡዴን 3
37
3.3.9. በቅርንጫፌ ዯረጃ ተቋማዊ መዋቅር ሥዕሊዊ መግሇጫ
የቅርንጫፍ ጽ/ቤት ኃሊፊ
የወረዲ ቅርንጫፍ ጽ/ቤቶች የፊይናንስና አስተዲዯር ስራዎች ዲይሬክተር

የቅርንጫፍ ጽ/ቤት/ም/ኃሊፊ
(በማስፋፊያ ክፍሇ ከተሞች) የፋይናንስ ቡዴን ንብረትና ጠቅሊሊ
አገሌግልት ቡዴን
የአሰራር ጥራት ኦዱት ቡዴን
የዕቅዴ ዝግጅት ክትትሌ
የውስጥ ኦዱት ቡዴን
ግምገማ ቡዴን
የአገሌግልት አሰጣጥ ክትትሌና
የሰው ሀብት ሌማትና
ዴጋፌ ም዗ና ቡዴን የግዢ ቡዴን አስተዲዯር ቡዴን
የሌማት ተነሺዎች መሌሶ

ማቋቋምና ሼር ሌማት ቡዴን
የይዞታ አገሌግልትና ማስተካከሌ

ዲይሬክቶሬት
የይዞታ አገሌግልት ቡዴን
የመሬት ይዝታ ማስተካከሌና

ማህዯር ርክክብ ቡዴን
38
3.3.10. የወረዲ ቅርንጫፌ ተቋማዊ መዋቅር ሥዕሊዊ መግሇጫ
የክ/ከተማ ቅርንጫፍ ጽ/ቤት ኃሊፊ
የወረዲ ቅርንጫፍ ጽ/ቤት ኃሊፊ
ባሇሙያዎች
39
3.4. የመብት ፇጠራ እና ይዝታ አገሌግልት ዗ርፌ ምክትሌ ቢሮ ኃሊፉ ተግባርና ኃሊፉነት
ተጠሪነቱ ሇመሬት ሌማትና አስተዲዯር ቢሮ ሆኖ የሚከተለት ተግባርና ኃሊፉነቶች

ይኖሩታሌ
1. የ዗ርፈን ስትራቴጂክ ዕቅዴ ከቢሮው ጋር ተናባቢ በሆነ መሌኩ እንዱ዗ጋጅ ያዯርጋሌ

አተገባበሩን ይመራሌ ይከታተሊሌ
2. ሇ዗ርፈ የተመዯበውን በጀት እና ግብዓት በአግባቡ ስራ ሊይ ያውሊሌ/እንዱውሌ
ያዯርጋሌ አፇፃፀሙን ይከታተሊሌ
3. የይዝታ እና የማይንቀሳቀስ ንብረት በመመዜገብ ሇመሬት ይዝታ ምዜገባና መረጃ
ኤጀንሲ እስኪተሊሇፌ ዴረስ ጥበቃ ያዯርጋሌ፤ የቦታ ይዝታ ማረጋገጫ የምስክር
ወረቀት ይሰጣሌ፤
4. የመሬት ይዝታ እና የቤት አጠቃቀም ዓይነትና የባሇይዝታዎች መረጃ ይይዚሌ፤
ይጠብቃሌ፤ አግባብ ባሇው ህግ መሠረት ሇህጋዊ ባሇይዝታዎች የቦታ አገሌግልት
ሇውጥ ጥያቄዎች መርምሮ ውሳኔ ይሰጣሌ፤
5. አግባብ ባሇው ህግ መሠረት የነባር ቦታ ኪራይና የቤት ግብር ተመን አስሌቶ
ሇሚመሇከተው አካሌ በወቅቱ ያስተሊሌፊሌ፤
6. ከካሳ ጉዲይ በስተቀር ሇግብር ሰብሳቢ ተቋማትና ሇላልች ሇሚመሇከታቸው አካሊት
የማይንቀሳቀስ ንብረት ግምት አገሌግልት ይሰጣሌ፤
7. መዯበኛ የይዝታ አገሌግልቶችን ያከናውናሌ፤ ህጋዊ ያሌሆነ የይዝታ አስተዲዯር
አፇፃፀም ሲከሰት የማስተካከያ እርምጃ ይወስዲሌ፡፡
8. በህግ የሚቀመጠውን የአሰራር ሥርአት ተከትል እና በከተማ አስተዲዯሩ
ሇሚፇቀዴሊቸው፣ ሇሰነዴ አሌባ ይዝታዎች የይዝታ ማረጋገጫ ምስክር ወረቀት
ይሰጣሌ፤ ማህዯራቸውን ያዯራጃሌ፤
9. በ዗ርፈ በየዯረጃው ሇሚቀርቡ ቅሬታዎችን በመቀበሌ ተገቢውን ምሊሽ በወቅቱ
ይሰጣሌ እንዱሰጥ ያዯርጋሌ
10. በ዗ርፈ በየዯረጃው ያለ የአሰራርና የአገሌግልት አሰጣጥ ክፌተቶችን በመሇየት
የክትትሌ እና ዴጋፌ ያዯርጋሌ ግብረ-መሌስ ይሰጣሌ አተገባበሩን ይከታተሊሌ
ተገቢውን እርምጃ ይወስዲሌ/እንዱወሰዴ ያስዯርጋሌ
40
11. በ዗ርፈ ስር ውሳኔ የሚያስፇሌጋቸውን ጉዲዮች ከአሰራር አንፃር በመመርመር ውሳኔ
ይሰጣሌ/እንዱሰጥ ያስዯርጋሌ፡፡
12. መዯበኛ የይዝታ አገሌግልት እና የመብት ፇጠራ ስራዎች በከተማ አስተዲዯሩ
በጸዯቀው ቴክኖልጂ (ሲስተም) እንዱፇጸም ያስተባብራሌ፣ ሇሚያጋጥሙ ችግሮች
አፊጣኝ መፌትሄ ይሰጣሌ፣
13. የ዗ርፈ ስር ያለ በየዯረጃው ያለ የስራ ክፌልችን አፇፃጸም በጋራ ይዯግፊሌ፣
ይገመግማሌ ሇሚመሇከተው አካሌ ሪፖርት ያዯርጋሌ
3.5. የ዗ርፌ ም/ቢሮ ኃሊፉ ቴክኒካሌ አማካሪ ተግባርና ኃሊፉነት

አማካሪው ተጠሪነቱ ሇዘርፉ ኃሊፊ ሆኖ የሚከተለት ተግባርና ኃሊፊነቶች ይኖሩታሌ፡፡
1. የዘርፉ ተሌዕኮ መሠረት በማዴረግ ያለትን ችግሮችንና መሌካም አጋጣሚዎችን

በመሇየት፣ ግቦችን በመቅረጽ፣ ስትራጂዎችን በመንዯፍ፣ በዘርፉ የሚሰጡ
አገሌግልቶች ውጤታማ እዱሆኑ ትኩሬት ሰጥቶ ያማክራሌ፤
2. በዘርፉ ሥራ አመራር እና አሰራር ሊይ የሚያጋጥሙ ችግሮችን ሳይንሳዊ በሆነ
መንገዴ በመሇየት፣ በመመርመርና የተሻለ የመፍትሔ አማራጮችን በመሇየት
ሙያዊ እገዛና ዴጋፍ ያዯርጋሌ፤
3. በየጊዜው አዲዱስ ሃሳቦችንና አሰራሮችን በማፍሇቅ ቀጣይነት ያሇው መሻሻሌ
በዘርፉ ውስጥ እንዱኖር የሚያስችሌ ጥናት እንዱዯረግ ያዯርጋሌ፤ ሲወሰን
እንዱተገበር ያዯርጋሌ፤
4. በዘርፉ ውስጥ ያለ ኣሰራርና ዕውቀቶች እንዱሻሻለ እና በቀጣይነት አገሌግልት
ሊይ እንዱውለ የሚያስችሌ የአሰራር ስርዓት እንዱዘረጋ ያዯርጋሌ፤ ተገቢ
የዕውቀት ሽግግር እንዱኖር ዘርፉን ያማክራሌ፤
5. ሇውጥ በዘርፉ ውስጥ ስሇሚኖረው እንዴምታ፣ ፍጥነት እና ሇውጡን እንዳት
መቋቋም እንዯሚቻሌ፣ እንዱሁም አዲዱስ የሇውጥ መሳሪያዎች እንዱተገበሩ
ያማክራሌ፤
6. የዘርፉን ዕቅዴ ከቢሮ ዕቅዴ እና ዘርፉ የሚሰጠውን አገሌግልት መነሻ በማዴረግ
የዘርፉን ዕቅዴ ያዘጋጃሌ
41
7. በዘርፉ ሥር ያለ ዲይሬክቶሬቶች የዘርፉን ዕቅዴ መነሻ በማዴረግ በአግባቡ
ዕቅድች መታቀዲቸውን፤ እንዯአስፈሊጊነቱ ፕሮጀክቶች መቀረጻቸውን
ያረጋግጣሌ፤ ሇሥራ የሚውለ ግብዓቶች እንዱሟለ ያመቻቻሌ፤ ውጤታማ በሆነ
መንገዴ እንዱተገበሩ ያግዛሌ፣
8. ከየዲይሬክቶሬቶቹ የሚመጡ የሥራ ክንውን ሪፖርቶችን ትክክሇኝነት በማረጋገጥ
ተቀብል የዘርፉን ወቅታዊ ሪፖርቶች ያዘጋጃሌ
9. ሇዘርፉ ፕሮሰስ ካውንስሌ ከየዲይሬክቶሬቶቹ የሚቀርቡ የውሳኔ ሀሳቦችን ተቋሙ
ከሚጠቀምባቸው የህግ ማዕቀፍ እና ከቴክኔካዊ ሁኔታዎች ጋር ተገናዝበው
መዘጋጀታቸውን ያረጋግጣሌ
10. ከዘርፉ ኃሊፊ ጋር በመሆን የስብሰባ አጀንዲ ያዘጋጃሌ፡እንዱሁም በዘርፉ ሥር
ሇሚገኙ የፕሮሰስ ካውንስሌ አባሊት የስብሰባ ጥሪ ያዯርጋሌ፣
11. በዘርፉ የፕሮሰስ ካውንስሌ ስብሰባ ሊይ ይገኛሌ በስብሰባው ሊይ የሚወሰኑ
ውሳኔዎችን ቃሇ-ጉባኤ ያዘጋጃሌ
12. የተዘጋጀውን ቃሇ-ጉባኤ ትክክሇኝነት ከዘርፉ ኃሊፊ ጋር በመሆን እንዱረጋገጥ
በማዴረግ የፕሮሰስ ካውንስሌ አባሊትን ያስፈርማሌ
13. እንዯ ዘርፍ ሇሚዯረገው የዴጋፍና ክትትሌ ስራ ቼክ ሉስት ያዘጋጃሌ፤ በቼክ
ሉስቱ መሰረት ክትትሌና ዴጋፍ ያዯርጋሌ፣ ያስተባብራሌ በግኝቱ መሰረት
ግብረ-መሌስ አዘጋጅቶ ያቀርባሌ፤ የማስተካከያ እርምጃ እንዱወሰዴ ያዯርጋሌ፤
14. በዘርፉ ጉዲዮች ሊይ የስሌጠና ፍሊጎት ይሇያሌ፣ የስሌጠና ሰነዴ እንዱዘጋጅ
ይዯግፋሌ፤ ስሌጠና እንዱሰጥ ያዯርጋሌ፤
15. የዘርፉን ባህሪ መሰረት ያዯረገ ቴክኒካዊ የምክር አገሌግልት ይሰጣሌ።
16. በዘርፉ ሀሊፊ የሚሰጡ ላልች ተግባራትንም ያከናውናሌ፤
3.5.1. የመብት ፇጠራ ዲይሬክተር ተግባርና ኃሊፉነት

ተጠሪነቱ ሇመብት ፇጠራና የይዝታ አገሌግልት ዗ርፌ ኃሊፉ ሆኖ የሚከተለትን ተግባርና
ኃሊፉነቶች ያከናውናሌ፡-
1. ከቢሮውና ከ዗ርፈ ዕቅዴ ጋር የተናበበ የዲይሬክቶሬቱን ዕቅዴ አ዗ጋጅቶ ይመራሌ፣

ተፇጻሚነቱንም ይቆጣጠራሌ፣
42
2. በስሩ ያለ የመብት ፇጠራ ቡዴኖች አመታዊ እቅዲቸውን እንዱያ዗ጋጁ
ያስተባብራሌ፣
3. በስሩ ተጠሪ ሇሆኑ ቡዴኖች ተፇሊጊው የሠው ኃይሌ፣ የአዯረጀጀትና የአሠራር
ሠነድችና ላልች መመሪያዎች እንዱሟለ ያዯርጋሌ፣ ስራ ቆጥሮ ይሰጣሌ
ይቀበሊሌ፡፡
4. የቡዴን መሪዎችን በመምራት ባሇሙያዎች እንዱበቁ፣ እንዱበረታቱ፣ በጋራ
የመስራት ባህሌ እንዱዲብር ያስተባብራሌ፣ ያበቃሌ፡፡
5. ተሻጋሪ ስራዎች በጋራ የሚሰሩበትን ቲም ቻርት በማ዗ጋጀት ከመሰሌ
ዲይሬክቶሬቶች ጋር ይፇራረማሌ፣ ተግባራዊም ያዯርጋሌ፣
6. የባሇሙያ ክህልትና አመሇካከት ክፌተት የሚሞሊ ሥሌጠና እንዱሰጥ ሁኔታዎችን
ያመቻቻሌ፣
7. የተሰጠውን ኃሊፉነት በብቃት መወጣት ያስችሇው ዗ንዴ ሥራውን በዕቅዴ
ይመራሌ፤ ሇሥራው አፇፃፀም ሉሟለ የሚገባቸውን የቢሮ መገሌገያዎች እንዱማለ
ያዯርጋሌ፡፡
8. የይዝታ ማረጋገጫ ካርታ ያሌተ዗ጋጀሊቸው መንግስታዊና መንግስታዊ ያሌሆኑ
ተቋማት፣ የግሌ ባሇይዝታዎች፣ የአርሶ አዯር ይዝታዎች፣ የቀበላ ቤቶች፣ የፋዳራሌ
ቤቶች ኮርፖሬሽን ቤቶቸን፣ በመሬት ባንክ የገቡ ባድ ቦታዎች፣ ሇምሇም ቦታዎች፣
ፓርኮች ወ዗ተ የሚጠናቀቅበትና የሚመራበትን ዕቅዴና ስሌት ይቀይሳሌ፣ ሇአመራር
ያቀርባሌ ሲፇቀዴ በጥብቅ ዱስፕሉን ተግባራዊ እንዱሆን ይመራሌ፣ ያስተባብራሌ፣
9. የይዝታ ማረጋገጫ ካርታ እንዱሰጣቸው ጥያቄ ያቀረቡ ባሇይዝታዎች ማህዯር ከወረዲ
እና ክ/ከተማ ቅርንጫፌ ጽ/ቤቶች ተዯራጅቶ እንዱመጣ ከተቀናጀ መሬት መረጃና
ማህዯር አስተዲዯር ዲይሬክቶሬት ጋር በመቀናጀት ዴጋፌና ክትትሌ ሇማዴረግ፡-
 የዴጋፌና ክትትሌ ኮሚቴ ያዋቅራሌ፣

 ዜክረ-ተግባርና ቼክ-ሉስት እንዱ዗ጋጅ ያስተባብራሌ፣ የተ዗ጋጀውን አረጋግጦ
ያቀርባሌ፣
 በተ዗ጋጀው የዴጋፌና ክትትሌ መርሃ-ግብር መሰረት የይዝታ ማረጋገጫ ካርታ
ጠያቂዎች ማህዯር ከክ/ከተሞች ወዯ ማዕከሌ ማህዯር ክፌሌ ርክክብ
43
እንዱዯረግ ያስተባብራሌ፣ ይዯግፊሌ፣ የሚያግጥሙ ችግሮችን ሇይቶ
ያቀርባሌ፡፡
10. የይዝታ ማረጋገጫ ካርታ ሇሚ዗ጋጅሊቸው ይዝታዎች የሰነዴ እና የቴክኒክ

ማጣራቶች በተቀመጠው አሰራርና መመሪያ መሰረት እየተከናወኑ ስሇመሆኑ
ይቆጣጠራሌ፣
11. የመብት ፇጠራ ስራው ከመሬት ይዝታ ምዜገባ እና ማረጋገጥ ስራ ጋር
የሚቀናጅበትን ስሌት በጋር በማቀዴ ይሰራሌ፣ ያስተባብራሌ፣
12. በየክ/ከተሞችና ወረዲዎች የሚከናወነው የመብት ፇጠራ ስራ በመሬት ይዝታና
ምዜገባ ኤጀንሲ የማረጋገጥ ስራ የተጀመረባቸውን ቀጠናዎች መሰረት በማዴረግ
በተቀናጀ አግባብ እንዱከናወን መረሃ-ግብር እንዱ዗ጋጅ ያዯርጋሌ፣ በተሇይ የመስክ
ሌኬት ስራው በተገቢው ሁኔታ እንዱመራ ከወረዲዎች ጋር ማህበራዊ የመገናኛ
዗ዳዎች በመጠቀም (Telegram Group and Whatsup group) ስራው
እንዱከናወን ምቹ ሁኔታ ይፇጥራሌ፣ አፇጻጸሙንም ይከታተሊሌ፣
13. ከመብት ፇጠራ ስራ ጋር በተያያ዗ የጂ.አይ.ኤስና የሲ.አይ.ኤስ የመረጃ ሌዩነት
ያሇባቸው በመብት ፇጠራ ቡዴን እንዱጣሩ በማዴረግ ያጸዴቃሌ፣
14. የጂ.አይ.ኤስ ሺፌቲንግ ችግር ያሇባቸውንና ከመብት ፇጠራ ቡዴን የሚቀርቡ
ማስተካከያዎች ከቴክኒክ አኳያ በአግባቡ እንዱጣሩ በማዴረግ የሚቀርበውን
ማስተካከያ ያጸዴቃሌ ተግባራዊ መሆኑን ይከታተሊሌ መረጃው ሇሚመሇከታቸው
አካሊት ይሌካሌ፣
15. ከመብት ፇጠራ ስራዎች ጋር በተያያ዗ የወጡ መመሪያዎች፤ ዯንቦች፤ ማስፇጸሚያ
ማኑዋልች ሊይ የሚያጋጥሙ የአፇጻጸም ችግሮችንና ማሻሻያ የሚያስፇሌጋቸውን
ጉዲዮች በጥናት እንዱሇይ ያዯርጋሌ፣ የውሳኔ ሀሳብ በማ዗ጋጀት ያቀርባሌ፣
16. የይዝታ ማረጋገጫ ካርታዎች ሇተ዗ጋጀሊቸው ሇግሌ ባሇይዝታዎች ክፌያ
መፇጸሙን፣ በቤዜ ማፕ መወራረሱን እንዯዙሁም በስራው ሊይ የተሳተፈ
ባሇሙያዎች ስሇሰሩት ስራ መፇረማቸውን በማረጋገጥ ካርታውን ያጸዴቃሌ፣
17. የይዝታ ማረጋገጫ ካርታ የተ዗ጋጀሊቸው ባሇይዝታዎች እንዱሰራጭ በሲስተም
መሌዕክት ስሇመተሊሇፈ ክትትሌ ያዯርጋሌ፣ ሇባሇይዝታዎች ከተሰራጨ በኋሊ
ከየክ/ከተሞች ጋር የማህዯር ርክክብ መዯረጉን ይከታተሊሌ ያስተባብራሌ፣
44
18. የይዝታ ማረጋገጫ ከመስጠት ጋር በተያያ዗ የመሌካም አስተዲዯር ችግር የሆኑና
የህግ ማሻሻያ የሚፇሌጉ ጉዲዮችን በዜርዜር በማስጠናት ከውሳኔ ሀሳብ ጋር
ያቀርባሌ፣ ክትትሌ ያዯርጋሌ፣
19. ከመብት ፇጠራ ስራ ጋር በተያያ዗ የሚቀርቡ አቤቱታና ቅሬታ ተቀብል እንዱጣሩ
ያዯርጋሌ ምሊሽ ይሰጣሌ፤
20. የሥራ ሪፖርት ከቡዴን መሪዎች ይቀበሊሌ፣ የቡዴን መሪዎችን የሥራ አፇፃፀም
ብቃትና የሥነ-ምግባር አከባበር ይገመግማሌ፣ ያበረታታሌ፣ ያርማሌ፣
21. የመብት ፇጠራ ስራው በከተማ አስተዲዯሩ በጸዯቀው ቴክኖልጂ (ሲስተም)
እንዱፇጸም ያስተባብራሌ፣ ሇሚያጋጥሙ ችግሮች አፊጣኝ መፌትሄ እንዱሰጥ
ክትትሌ ያዯርጋሌ፣
22. በየዯረጃው የተከናወኑ ስራዎች ዕሇታዊ፣ ሳምንታዊ፣ ወርሃዊና የሩብ ዓመት የሥራ
ሪፖርት በማዯራጀት ያቀርባሌ፡፡
23. በሚቀመጠው አሰራር መሰረት በስሩ የሚገኙ ቡዴን መሪዎችን ይመዜናሌ፣
የፇጻሚዎች ም዗ና በቡዴን መሪው በተገቢው ሁኔታ መፇጸሙን ይከታተሌ፣
አፇጻጸሙን ሇሚመሇተው ያቀርባሌ፡፡
24. በ዗ርፌ ኃሊፉ የሚሠጡትን ላልች ተጨማሪ ሥራዎች ያከናውናሌ፣
3.5.2. የመብት ፇጠራ ቡዴን መሪዎች ተግባርና ኃሊፉነት

ተጠሪነቱ ሇመብት ፇጠራ ዲይሬክተር ሆኖ የሚከተለትን ተግባርና ኃሊፉነቶች ያከናውናሌ፡-
1. ከዲይሬክቶሬቱ ዕቅዴ ጋር በተናበበ አግባብ የቡዴኑን ዕቅዴ ያ዗ጋጃሌ፣ በስሩ ሇሚገኙ

ባሇሙያዎች ቆጥሮ ይሰጣሌ፣ ባሇሙያዎች እንዱያቅደ ያዯርጋሌ፣ አፇጻጸሙን በቅርበት
ይከታተሊሌ፣
2. በቡዴኑ የሚሰጡ አገሌግልቶች በተቀመጠሊቸው እስታንዲርዴና ተገሌጋዩን በሚያረካ
ሁኔታ እንዱሰጡ ይከታተሊሌ፣ ያስተባብራሌ፣
3. በስሩ ያለ ባሇሙያዎች እንዱበቁ፣ እንዱበረታቱ፣ በጋራ የመስራት ባህሌ እንዱዲብር
4. የባሇሙያ ክህልትና አመሇካከት ክፌተት የሚሞሊ ሥሌጠና እንዱሰጥ የስሌጠና ፌሊጎት
ይሇያሌ፣ ስሌጠና እንዱሰጥ ጥያቄ ያቀርባሌ፣
45
5. ሇቡዴኑ የሚስፇሌገውን የስራ መገሌገያ ቁሳቁሶች ይሇያሌ እንዱሟሊ ጥያቄ ያቀርባሌ፣
ሇባሇሙያዎች ያሰራጫሌ፣ ስራ ሊይ ስሇመዋለ ይከታተሊሌ፣
6. ሇሥራ ክፌለ አስፇሊጊ የሆኑ ግብዓቶችን (የሰው ኃይሌ፣ በጀት፣ ቁሳቁስ) እንዱሟሊ
መረጃውን አዯራጅቶ ሇዲይሬክቶሬቱ ያቀርባሌ፣ በአግባቡ መሟሊቱን ይከታተሊሌ፣
ያረጋግጣሌ፣
7. የይዝታ ማረጋገጫ ካርታ እንዱ዗ጋጅሊቸው ጥያቄ የሚያቀርቡ መንግስታዊና መንግስታዊ
ያሌሆኑ ተቋማት፣ የግሌ ባሇይዝታዎች፣ የአርሶ አዯር ይዝታዎች፣ የቀበላ ቤቶች፣
የፋዳራሌ ቤቶች ኮርፖሬሽን ቤቶቸን፣ በመሬት ባንክ የገቡ ባድ ቦታዎች፣ ሇምሇም
ቦታዎች…. ጥያቄዎች ማህዯር በማዕከለ የይዝታ ማህዯር ክፌሌ ርክክብ እንዱዯረግ
ይከታተሊሌ፣ ያስተባብራሌ፣
8. የመሬት ይዝታ፣ መረጃና ምዜገባ ቅ/ጽ/ቤት የይዝታ ማረጋገጥ ስራ በጀመረባቸውና
የመብት ፇጠራ ስራ ያሌተከናወነሊቸው ባሇይዝታዎች ከክ/ከተማ በሚቀርበው ጥያቄ
መሰረት የመብት ፇጠራ ስራው ያከናውናሌ፣ ያስተባብራሌ፣
9. የይዝታ ማረጋገጫ ካርታ እንዱሰጣቸው ጥያቄ ያቀረቡ ባሇይዝታዎች በመመሪያው
መሰረት የሰነዴ ማጣራት፣ የቴክኒክ ማጣራቶች እንዱከናወኑ ዴጋፌ ያዯርጋሌ፣
10. የመስክ ሌኬት ሇሚከናወንሊቸው ይዝታዎች በየወረዲው ፕሮግራም ያ዗ጋጃሌ በቀጠሮ
መሰረት የሌኬት ስራ ሇማከናወን በሚ዗ጋጃው የጋራ ማህበራዊ የመገናኛ ዗ዳዎች
(Telegram Group and Whatsup group) ወይም በዯብዲቤ ከወረዲዎች ቅንጅታዊ
አሰራር በመ዗ርጋት ያሳውቃሌ አፇጻጸሙንም ይከታተሊሌ፣
11. አገሌግልት ያገኙትን ይዝታዎች ማህዯር በተቀመጠው የአሰራር ስርዓት መሰረት
ሇክ/ከተሞች ርክክብ እንዱዯረግ ክትትሌ ያዯርጋሌ፣
12. የይዝታ ማረጋገጫ ካርታ ዜግጅት አጋዥ የሆኑ ሌዩ ሌዩ ማስረጃዎች ከባሇይዝታዉ
ወይንም ከወረዲዉ አስተዲዯር እንዱሟሊ ያዯርጋሌ፣
13. የተ዗ጋጁ የይዝታ ማረጋገጫ ካርታዎችን በቤዜማፕ የተወራረሱ፣ የሚከፇለ የሉዜና
አገሌግልት ክፌያዎች በአግባቡ እየተፇጸሙ መሆኑን ይቆጣጠራሌ፣
14. ሇመብት ፇጠራ ስራ በGIS እና CIS የመረጃ ቋት ሊይ የቤት ቁጥር፣ ፓርሴሌ፣ ብልክ
ቁጥር ሌዩነት እንዱሁም የጂ.አይ.ኤስ ቅርጽና ስፊት ሌዩነት፣ በሲአ.ይ.ኤስ ሊይ የቤት
46
ባሇመብትነት ሌዩነት ሲያጋጥም መረጃው በጥንቃቄ በማዯራጀት ማስተካከያ እንዱዯረግ
አዯራጅቶ ሇዲይሬክቶቱ ከውሳኔ ሀሳብ ጋር ያቀርባሌ ሲጸዴቅ ተግባራዊ ያዯርጋሌ፣፣
15. የጂ.አይ.ኤስ ሺፌቲንግ ችግር ያሇባቸውን ይዝታዎች በቴክኒክ ባሇሙያ የመስክ ሌኬት
እንዱዯረግ፣ ከአየር ካርታዎች እና ከሲ.አይ.ኤስ መረጃ ዜርዜር ማጣራት እንዱዯረግ
ያስተባብራሌ፣ የተ዗ጋጀውን አረጋግጦ ከውሳኔ ሀሳብ ጋር ያቀርባሌ፣ በዲይሬክቶሬቱ
ሲጸዴቅ ተግባራዊ ያዯርጋሌ፣
16. መረጃቸው ሳይሟሊ የሚቀርቡ፤ ቅጻ ቅጾች የሚጎሊቸው፣ ከባሇመብትነት ጋር በተያ዗
ግሌጽነት ሇሚጎዴሊቸው ማህዯራት አስፇሊጊው መረጃ እንዱመጣ ሇወረዲው መሬት
ጽ/ቤት ወይም ሇመንግስት ቤቶች ዯብዲቤ አ዗ጋጅቶ ያቀርባሌ፣ አፇጻጸሙን ይከታተሊሌ፣
17. ከመብት ፇጠራ ስራ ጋር በተያያ዗ የሚያጋጥሙ ችግሮችን በየፇርጁ እንዱሇይ
ያስተባብራሌ፣ መፌትሄ እንዱሰጥባቸው ከውሳኔ ሀሳብ ጋር ያቀርባሌ፣
18. የይዝታ ማረጋገጫ ካርታዎች ሇተ዗ጋጀሊቸው ከግሌ ባሇይዝታዎች ውጪ ክፌያ
መፇጸሙን፣ በቤዜ ማፕ መወራረሱን እንዯዙሁም በስራው ሊይ የተሳተፈ ባሇሙያዎች
ስሇሰሩት ስራ መፇረማቸውን በማረጋገጥ ካርታው ያጸዴቃሌ፣
19. ሇግሌ ባሇይዝታዎች የተ዗ጋጀ የይዝታ ማረጋገጫ ካርታ ባሇሙያዎች መፇራረማቸውን
በማረጋገጥ እንዱፀዴቅ ሇዲይሬክተሩ ያስተሊሌፊሌ፤
20. የይዝታ ማረጋገጫ ካርታ እንዱሰጣቸው ጥያቄ ካቀረቡት ውስጥ መስተንግድ
የተሰጣቸው መረጃ እንዱዯራጅ ያዯርጋሌ፣ መስተንግድ ያሌተሰጠበት ምክንያት ተገሌጾ
እንዱዯራጅ ያስተባብራሌ፣ መረጃውን በማዯራጀት ይይዚሌ፣
21. የይዝታ ማረጋገጫ ካርታ የተ዗ጋጀሊቸው ሇባሇይዝታዎች በሲስተም ጥሪ መዯረጉን
ክትትሌ ያዯርጋሌ፣ ሇባሇይዝታዎች ከተሰራጨ በኋሊ ከየክ/ከተሞች ጋር ርክክብ
እንዱዯረግ ከሚመሇከተው የስራ ክፌሌ ጋር ይሰራሌ፣
22. ከመብት ፇጠራ ስራ ጋር በተያያ዗ የሚቀርቡ ቅሬታዎችን በመቀበሌ የመመሪያ፣
አሰራር እና የቴክኒክ ማጣራቶች በተገቢው ሁኔታ እንዱከናወኑ ያስተባብራሌ፣ በጽሁፌ
ምሊሽ ይሰጣሌ፣
23. ከዲይሬክተሩ ቆጥሮ የተረከበውን ስራ በተቀመጠው እስታንዲርዴ መሰረት መከናወኑን
ይከታተሌ፣
24. የተሰሩ ስራዎች ዕሇታዊ፣ ሳምንታዊ፣ ወርሃዊና የሩብ ዓመት ሪፖርት በማዯራጀት
ያቀርባሌ፣
47
25. የመብት ፇጠራ ስራው በሲስተም (በቴክኖልጂ) እንዱተገበር ተገቢውን ክትትሌ
ያዯርጋሌ፣ ይፇጽማሌ፣
26. በሚቀመጠው አሰራር መሰረት በስሩ የሚገኙ ባሇሙያዎችን ይመዜናሌ፣ ዲይሬክተሩ
ያቀርባሌ፣
27. ከዲይሬክቶሬቱ የሚሠጡትን ላልች ተጨማሪ ሥራዎችን ይፇጽማሌ፡፡
3.5.3. የሰነዴ ማጣራትና መወሰን ክትትሌና ዴጋፌ ባሇሙያ IV ተግባርና ኃሊፉነት

ተጠሪነቱ ሇመብት ፇጠራ ቡዴን መሪ ሆኖ የሚከተለትን ተግባርና ኃሊፉነቶች ያከናውናሌ፡-
1. የቡዴኑን ዕቅዴ መነሻ በማዴረግ የግሌ ዕቅዴ በዓመት፣ በሩብ አመት፣ በወር፣
በሳምንትና በዕሇት ከፊፌል ያ዗ጋጃሌ፣ በቡዴኑ መሪ ዕውቅናም ይተገብራሌ፣
2. በመመሪያው መሰረት የይዝታ ማረጋገጫ ካርታ እንዱሰጣቸው ማህዯር
ሇተዯራጀሊቸው ከ1988 በፉት ሇተያዘ ይዝታዎች፡-
 የሰነዴ ማጣራት ስራ ሇማከናወን ከቡዴን መሪው በወጣ ፕሮግራም መሰረት
አገሌግልት የተጠየቀበትን ማህዯር በሲተም ያጣራሌ፣
 መስተንግድ መጠየቂያ ቅጻ ቅጾች በአግባቡ የተሞሊ መሆኑን፣

 ይዝታው የተገኘበትን ጊዛ እንዱሁም ባሇቤትነትን ሇመወሰን በመመሪያ
ወይም የአሰራር ማንዋለ መሰረት የሚቀርቡ ሰነድችን ማሇትም የቀዴሞ
ካርታ፣ ዯብተር፣ የአፇር ግብር፣ ውሃ ያስቀጠለበት ማስረጃዎች መኖር
አሇመኖራቸውን፣ ይዝታው ከአዋጅ 47/67 በፉት መሆን አሇመሆኑን
በማጣራት ውሳኔ ይሰጣሌ፣
 ይዝታዉ የተገኘበትን አግባብ ማሇትም በውርስ፣ በሽያጭ፣ በፌ/ቤት የተዯረጉ
ክርክሮችና ውሳኔዎች ያጣራሌ፣ በውሳኔው መሰረት ባሇቤትነትን ይወስናሌ፣
 ባሇቤትነተን ሇመወሰን ግሌጽ መረጃ ባሌተገኘባቸው ይዝታዎች መረጃ
ሇማጣራት የመንግስት ቤት ሇሚያስተዲዴሩ ተቋማት ዯብዲቤ ያ዗ጋጃሌ፣
 ከሚመሇከታቸው ክፌልች ግሌጽ መረጃ የማይገኝ ከሆነ በአዱስ ሌሳን ጋዛጣ
እንዱታወጅ ዯብዲቤ ያ዗ጋጃሌ፣
 ከይዝታው ባሇቤትነት ጋር በተያያ዗ የመረጃ ሌዩነት ካሇው ከህግ አንጻር
ተንትኖ ማስተካከያ እንዱዯረግ አጣርቶ ያቀርባሌ፤
48
3. የአርሶ አዯር ይዝታዎች የመጠቀሚያ ወይም መኖሪያ መስተንግድ ጥያቄ ከወረዲው
አስተዲዯር ቃሇ-ጉባኤ እና ላልች ዯጋፉ ሰነድች መኖራቸውን በማጣራት
ባሇይዝታነትን ይወስናሌ፣
ሇተዯራጀሊቸው ከ1988 እስከ 1997 ዓ.ም ዴረስ ሇተያዘ ይዝታዎች መስተንግድ
መጠየቂያ ቅጽ መሙሊቱን፣ የወረዲው ጽ/ቤት ቃሇ-ጉባኤ እና ላልች ዯጋፉ ሰነድች
መኖራቸውን በማጣራት የይዝታውን ባሇቤትነት ይወስናሌ፣
5. የፋዳራሌ ቤቶች ኮርፖሬሽን ወይም ከተማ አስተዲዯሩ የሚስተዲዴሯቸው የቀበላ
የኪራይ ቤቶች መስተንግድ እንዱሰጥ ጥያቄ የቀረበበት ዯብዲቤ፣ የኪራይ ውሌ እና
ላልች ዯጋፉ ሰነድች መኖሩን ያረጋግጣሌ፣ ይወስናሌ፣
6. የመንግስት ተቋማት ሆኖው መስተንግድ እንዱሰጥ ጥያቄ የቀረበበት ዯብዲቤና ዯጋፉ
ሰነድች መኖሩን ያረጋግጣሌ፣ ይወስናሌ፣
7. በመሬት ባንክ የገቡ ባድ ቦታዎች፣ ሇምሇም ቦታዎች፣ ፓርኮች፣ ሇመንገዴ
መርበብ…. የሚቀርብ የይዝታ ማረጋገጫ ካርታ ጥቄዎች ጥያቄ የቀረበበት ዯብዲቤ
እና ላልች ዯጋፉ ሰነድች መኖሩን ያረጋግጣሌ፣ ይወስናሌ፣
8. የይዝታ ማረጋገጫ ካርታ የላሊቸውና መስተንግድ ሇሚሰጣቸው ባሇይዝታዎች
በማህዯሩ ውስጥ የይዝታ ማረጋገጫ ካርታ እንዲይ዗ጋጅ/እንዲይሰጥ የፌርዴ ቤት
ዕግዴ ስሇመኖሩ ያረጋግጣሌ፣
9. የሰነዴ ማጣራት ሊዯረገሊቸውና የቴክኒክ ስራቸው አሌቆ የይዝታ ማረጋገጫ ካርታ
ሇተ዗ጋጀሊቸው ይዝታዎች፡-
 የሰነዴ አጣሪና ወሳኝ በሚሇው ቦታ ሊይ ይፇርማሌ፣
 የሉዜ ውሌ አ዗ጋጅቶ ያቀርባሌ፣
 በመመሪያው መሰረት የሚከፇሌ የአገሌግልት፣ የሉዜና ላልች ክፌያዎችን
ያሰሊሌ፣ ሇመስተንግድ ጠያቂው እንዱከፌሌ ያሳውቃሌ፣ ክፌያ መፇጸሙን
10. ከመመሪያና አሰራር አኳያ የሚያጋጥሙ ችግሮችን ይሇያሌ፣ የመፌትሄ ሀሳብ
ያመነጫሌ፣
11. ከመመሪያና አሰራር አኳያ የሚቀርቡ ቅሬታዎችን ያጣራሌ፣ የውሳኔ ሀሳብ
ያቀርባሌ፣ የጽሁፌ ምሊሽ አ዗ጋጅቶ ያቀርባሌ፣
49
12. ከቡዴን ኃሊፉው ቆጥሮ የተረከበውን ስራ በመፇጸም ዕሇታዊ፣ ሳምንታዊ፣ ወርሃዊ
እና የሩብ ዓመት ሪፖርት ሇቡዴን መሪው ያቀርባሌ፣
13. ከቡዴን መሪው የሚሠጡትን ላልች ተጨማሪ ሥራዎችን ይፇጽማሌ፡፡
3.5.4. የመስክ ሌኬት ሽንሻኖ እና ካርታ ዜግጅት ባሇሙያ IV ተግባርና ኃሊፉነት

1. የቡዴኑን ዕቅዴ መነሻ በማዴረግ የግሌ ዕቅዴ በዓመት፣ በግማሽ አመት፣ በሩብ
አመት፣ በወር፣ በሳምንትና በዕሇት ከፊፌል ያ዗ጋጃሌ፣ በቡዴኑ አስተባባሪው
ዕውቅና ይተገብራሌ፣
ሇተዯራጀሊቸው ከ1988 በፉት ሇተያዘ የግሌ ይዝታዎች፣ መንግስታዊ ያሌሆኑ
ተቋማት፣ የሙያ ማህበራት፣ ኤምባሲዎች፣ የሌማት ዴርጅቶች፣ ዕዴሮች፣ እስከ
መስከረም 9 ቀን 1998 ዓ.ም የተያዘ የማምሇኪያ ይዝታዎች እና ላልችም፡-
 የሌኬት ስራ ሇማከናወን አገሌግልት የተጠየቀበትን ይዝታ በሲስተም ይረከባሌ፣
ፕሮግራም ያወጣሌ፣ በሲስተም ሇባሇይዝታው ያሳውቃሌ፣
 የመስክ ሌኬት ከመከናወኑ በፉት በቢሮው ውስጥ ከሶፌራቶፕ (ካሇ)፣ ኖርቴክ
ወይም ከጂ.አይ.ኤስ መረጃ እንዱሁም የተሇያዩ ፕሊኖችን በመጠቀም ስሇይዝታ
መረጃ ያጣራሌ፣
 የመስክ ሌኬት ሇማዴረግ የሚያስፇሌጉ የቅየሳ መሳሪያዎች መሟሊቱን
ያረጋግጣሌ፣ ዜግጁ ያዯርጋሌ፣
 ሌኬት ከመከናወኑ በፉት ሇአጎራባቾች፣ ሇመንግስት ቤት ተወካዮች በቦታው
ሊይ እንዱገኙ ከ5 ቀን በፉት የጥሪ ዯብዲቤ በወረዲው ጽ/ቤት በኩሌ እንዱዯርስ
ያ዗ጋጃሌ፣ በተ዗ጋጀው የማህበራዊ መገናኛ ዗ዳ እንዱሇጠፌ ሇቡዴን መሪው
ያቀርባሌ፣ መፇጸሙንም ክትትሌ ያዯርጋሌ፣
 በመመሪያው ሊይ በተቀመጠው መሰረት የመስክ ሌኬት በማዴረግ ፌሪ ሃንዴ
(free hand sketch) አ዗ጋጅቶ ያቀርባሌ፣ በሌኬት ወቅት የወሰን ክርክር
አሇመኖሩን ያረጋግጣሌ፣
50
 በሌኬት ወቅት የተገኙት በሙለ ሌኬቱ ሲዯረግ ስሇማየታቸው ፇቃዯኛ ከሆኑ
ሇዙሁ ተብል በተ዗ጋጀው ቅጽ እንዱፇርሙ ያዯርጋሌ፣ ፇቃዯኛ ካሌሆኑ
ይሄንኑ በማስታወሻ ይገሌጻሌ፣
 የተዯረገውን የመስክ ሌኬት መሰረት በማዴረግ ሶፌራቶፕ (ካሇ)፣ በኖርቴክ፣
ጂ.አይ.ኤስ፣ የ1997 መስመር ካርታ (ሇአምሌኮ ቦታዎች)፣ ኤሌዱፒ (ካሇ)፣
የመንገዴ መርበብ፣ እና የመሬት አጠቃቀም ጥናቶችን አገናዜቦ መስተንግድ
የተጠየቀበት ቤት መታየት አሇመታየቱን ያረጋግጣሌ፣ የቦታ ስፊት ይወስናሌ፣
የቦታ ዯረጃም ይሇያሌ፣
 መብት ሇሚፇጠርሊቸው የግሌ ይዝታዎች የስም ዜውውር ካሇ ባሇው አሰራር
መሰረት የቤት/ህንጻ ግምት ያከናውናሌ፣
3. ይዝታዉ ሙለ በሙለ ወይም በከፉሌ በተሇያዩ አግባብ ሇላሊ ወገን መተሊሇፌ
አሇመተሊሇፈን ወይም መስተንግድ የተጠየቀበት ቤት/ይዝታ በአገሌግልት ጠያቂው
እጅ ስሇመሆኑ ያጣራሌ፣
4. በሲ.አይ.ኤስ የመረጃ ቋት ያሌተመ዗ገበ ቤት የተሰራበትን ቁስ መረጃ መሰብሰብ፣
ወዯ መረጃ ቋት እንዱገባ ያዯርጋሌ፣
5. የቦታ ስፊታቸው ሇመኖሪያ ከ500 ካ/ሜ ፣ ከመኖሪያ ውጪ በመመሪያ በሚፇቀዯው
መሰረት ሇማሌማት ፌሊጎት ያሊቸውና በፕሊኑም ሇሚፇቀዴሊቸው ይዝታዎች የቅርጽ
ማስተካከሌ ስራ ይሰራሌ፣ ሇውሳኔ ፕሊን ፍርማት አ዗ጋጅቶ ያቀርባሌ፣
6. በከተማው ስትራክቸራሌ ፕሊን ሊይ የዋና ዋና ወይም የውስጥ ሇውስጥ መንገዴ
ጥናት መኖር አሇመኖሩን በማጣራት፣ የመንገዴ ጥናት ከላሇው እንዱጠናሇት
ሇሚመሇከተው አካሌ አዯራጅቶ ከውሳኔ ሃሳብ ጋር ያቀርባሌ፣
7. በመስክ የተወሰዯዉን የሌኬት መረጃ ወዯ ሶፌት ኮፒ በመሇወጥ በጥያቄዉ መሰረት
ይዝታዉን በኖርቴክ እና የጂ አይ ኤስ መረጃ ጋር ያገናዜባሌ፣
8. በአካሌ ቤቱ እየሰጠ ያሇውን አገሌግልት ይሇያሌ፣ የቤቱን አገሌግልት ከፕሊን አንጻር
በማገና዗ብ ይወስናሌ፣
9. የአገሌግልት ጥያቄ በቀረበበት ይዝታ ሊይ GIS እና CIS የመረጃ ሌዩነት መኖሩ
ሲታወቅ የመረጃ እርማት እንዱከናወንበት መረጃዉን በሃርዴና በሶፌት ኮፒ
በማዯራጀት የመረጃ እርማት እንዱዯረግሇት ሌዩነቱን ገሇጾ ሇቡዴን መሪው
ያቀርባሌ፣
51
10. በተዯረገው የመስክ ሌኬት በተሰበሰበውና በተጣራው መረጃ መሰረት የዕስኬች
መረጃዉን ወዯ ሶፌት ኮፒ በመቀየር የይዝታ ማረጋገጫ ካርታ ያ዗ጋጃሌ፣
11. በአርሶ አዯር የተያዘ የእርሻ እና መኖሪያ ይዝታዎች የመጠቀሚያ ሰርተፉኬትና
የይዝታ ማረጋገጫ ካርታ የሚ዗ጋጅ ሆኖ፡-
 ሇአርሶ አዯር ይዝታዎች ከሚመሇከታቸው አካሊት ጋር በመሆን እና ጥሪ
በማዴረግ የመስክ ሌኬት ያከናውናሌ፣
 መስተንግድ የተጠየቀበት ይዝታ ሊይ አገሌግልት የሚሰጥ ቤት መኖሩን
 ሇእርሻ አገሌግልት የተያ዗ ከሆነ በአመሌካች እጅ የሚገኝ መሆኑ፣ የወሰን
ክርክር የላሇበት መሆኑ በመስክ ሌኬት ወቅት በአግባቡ ያጣራሌ፣
 የተዯረገውን የመስክ ሌኬትና ማጣራት መነሻ በማዴረግ ከተሇያዩ ፕሊኖች ጋር
በማገና዗ብ ካርታ እና/ወይም የመጠቀሚያ ሰርተፉኬት ያ዗ጋጃሌ።
12. በካርታው ሊይ መሞሊት የሚገባቸው ይዝታዉ የሚገኝበትን አዴራሻ፣ x,y
coordinates፣ የቦታ/የቤቱ አገሌግልት፣ የቦታ ስፊት፣ የቦታ ዯረጃ፣ አጎራባቾች
ወ዗ተ በተሟሊ ሁኔታ ይሞሊሌ፣ ሇዙሁ ተብል የተ዗ጋጀው ቅጽ ሊይ ይፇርማሌ፣
13. የይዝታ ማረጋገጫ ካርታ ሇተ዗ጋጀሊቸው ይዝታዎች ሇዙሁ ተብል በተ዗ጋጀው
ሲስተም/አሰራር መሰረት በጥንቃቄ በመሰረታዊ ካርታ ሊይ ያወራርሳሌ፣
14. ያ዗ጋጀውን የይዝታ ማረጋገጫ ካርታ የቴክኒክ አጣሪ በሚሇው ስፊራ/ቦታ ሊይ
በመፇረም ያረጋግጣሌ፣
15. መስተንግድ ከጠየቁት ውስጥ ቴክኒካሌ ጉዲዮችን ባሇማሟሊታቸው መስተንግድ
የማያገኙትን በጥንቃቄ ይሇያሌ፣ መስተንግድ የማያገኙበትን ምክንያት በጽሁፌ
በመግሇጽ ያቀርባሌ፣
16. ከሚሰራቸው ስራዎች አኳያ ቴክኒካሌ ጉዲዮች ሊይ የሚቀርቡ ቅሬታዎችን ተቀብል
በማጣራት የውሳኔ ሀሳብ ያቀርባሌ፣
17. ከቴክኒካሌ ጉዲዮች ጋር በተያያ዗ የሚያጋጥሙች ችግሮችን ይሇያሌ፣ የመፌትሄ
ሀሳብ ያመነጫሌ፣
18. ቴክኒካሌ ስሌጠና ሇመስጠት ክፌተት ይሇያሌ፣ ቼክ ሉስትና ዜክረ-ተግባር ያ዗ጋጃሌ፣
ሲፇቀዴ ስሌጠና ይሰጣሌ፣
52
19. የጂ.አይ.ኤስ ቦታ ስፊት እና ቅርጽ ሇውጥ ችግር ያሇባቸው ሆነው በክ/ከተማው
ከውሳኔ ሀሳብ ጋር የቀረቡ የመረጃ ዕርማት ሇሚያስፇሌጋቸው ከአየር ካርታዎች እና
ከሲ.አይ.ኤስ መረጃ ዜርዜር ማጣራት በማዴረግ ከውሳኔ ሀሳብ ጋር አ዗ጋጅቶ
ያቀርባሌ፣
20. የጂ.አይ.ኤስ ሺፌቲንግ ችግር ያሇባቸው ይዝታዎች የመስክ ሌኬት ሽንሻኖ እና ካርታ
ዜግጅት ባሇሙያ ጋር በጋራ በሚዯረግ የመስክ ሌኬት፣ ከአየር ካርታዎች እና
ከሲ.አይ.ኤስ መረጃዎች በተዯረጉ ማጣራቶች የሚቀርቡ ማስተካከያዎችን ያረጋግጣሌ
ከውሳኔ ሀሳብ ጋር አዯራጅቶ ያቀርባሌ፣
21. ከመብት ፇጠራ ስራዎች ጋር በተያያ዗ የሚቀርቡና ከቴክኒክ ጉዲዮች ጋር የተያያዘ

ቅሬታዎች አሰመሌክቶ ከመሰረታዊ ካርታ፣ ከጂ.አይ.ኤስ፣ ከኖርቴክ፣ ከሌዩ ሌዩ
ፕሊኖች አንጻር ተገቢውን ማጣራት በማዴረግ ዕስኬች እና ምሊሽ አ዗ጋጅቶ ሇቡዴን
መሪ ያቀርባሌ፤
22. የመብት ፇጠራ ስራውን በሲስተም (ቴክኖልጂ) ይፇጽማሌ፣
23. ከቡዴን አስተባባሪው ቆጥሮ የተረከበውን ስራ በመፇጸም ዕሇታዊ፣ ሳምንታዊ፣
ወርሃዊ እና የሩብ ዓመት ሪፖርት ሇቡዴን አስተባባሪው ያቀርባሌ፣
24. ከቡዴን አስተባባሪው የሚሠጡትን ላልች ተጨማሪ ሥራዎችን ይፇጽማሌ፡፡
3.5.5. የመስክ ሌኬት ሽንሻኖ እና ካርታ ዜግጅት ሰራተኛ III

ተጠሪነቱ ሇመብት ፇጠራና ቡዴን መሪ ሆኖ የሚከተለትን ተግባርና ኃሊፉነቶች ያከናውናሌ፡-
አመት፣ በወር፣ በሳምንትና በዕሇት ከፊፌል ያ዗ጋጃሌ፣ በቡዴኑ አስተባባሪው
ዕውቅና ይተገብራሌ፣
ሇተዯራጀሊቸው ከ1988 እስከ 1997 ዓ.ም ዴረስ ሇተያዘ ይዝታዎች፡-
 አገሌግልት የተጠየቀበትን ይዝታ በሲስተም ይረከባሌ፣
 የመስክ ሌኬት ከመከናወኑ በፉት በቢሮው ውስጥ ከ1997ቱ የመስመር ካርታ
እንዱሁም ከተሇያዩ ፕሊኖችን በመጠቀም ስሇይዝታ መረጃ ያጣራሌ፣
 የመስክ ሌኬት ሇማዴረግ የሚያስፇሌጉ የቅየሳ መሳሪያዎች መሟሊቱን
ያረጋግጣሌ፣ ዜግጁ ያዯርጋሌ፣
53
 ሌኬት ከመከናወኑ በፉት ሇአጎራባቾች በቦታው ሊይ እንዱገኙ ከ5 ቀን በፉት
ዯብዲቤ በማ዗ጋጀት በወረዲው ጽ/ቤት በኩሌ በማህበራዊ መገናኛ ዗ዳ
እንዱሇጠፌ ያቀርባሌ፣
 በመመሪያው በተቀመጠው መሰረት የመስክ ሌኬት በማዴረግ ፌሪ ሃንዴ (free
hand sketch) ያ዗ጋጃሌ፣ የወሰን ክርክር አሇመኖሩን ያረጋግጣሌ፣
 በሌኬት ወቅት የተገኙት በሙለ ሌኬቱ ሲዯረግ ስሇማየታቸው ፇቃዯኛ ከሆኑ
ሇዙሁ ተብል በተ዗ጋጀው ቅጽ እንዱፇርሙ ያዯርጋሌ፣ ፇቃዯኛ ካሌሆኑ
ይሄንኑ በማስታወሻ ይገሌጻሌ፣
 የተዯረገውን የመስክ ሌኬት መሰረት በማዴረግ በ1997ቱ የመስመር ካርታ
ኤሌዱፒ (ካሇ)፣ የመንገዴ መርበብ እና የመሬት አጠቃቀም ጥናቶችን አገናዜቦ
መስተንግድ የተጠየቀበት ቤት መታየት አሇመታየቱን ያረጋግጣሌ፣ የቦታ
ስፊት ይወስናሌ፣ የቦታ ዯረጃም ይሇያሌ፣
3. ይዝታዉ ሙለ በሙለ ወይም በከፉሌ በተሇያዩ አግባብ ሇላሊ ወገን መተሊሇፌ
አሇመተሊሇፈን ወይም መስተንግድ የተጠየቀበት ቤት/ይዝታ በአገሌግልት ጠያቂው
እጅ ስሇመሆኑ ያጣራሌ፣
4. የቦታ ቅርጻቸው ወጣ ገባ የበዚበት (Irregular Shape) በመሆኑ የቅርጽ ማስተካከሌ
ስራ ሇሚያስፇሌጋቸው የማስተካከሌ ስራ ይሰራሌ፣
5. የከተማው ስትራክቸራሌ ፕሊን ሊይ የዋና ዋና ወይም የውስጥ ሇውስጥ መንገዴ
ጥናት መኖር አሇመኖሩን በማጣራት፣ የመንገዴ ጥናት ከላሇው እንዱጠናሇት
ሇሚመሇከተው አካሌ አዯራጅቶ ከውሳኔ ሃሳብ ጋር ያቀርባሌ፣
6. በመስክ የተወሰዯዉን የሌኬት መረጃ ወዯ ሶፌት ኮፒ በመሇወጥ በጥያቄዉ መሰረት
ይዝታውን ከ1997ቱ የመስመር ካርታ ያገናዜባሌ፣
7. በተዯረገው የመስክ ሌኬት በተሰበሰበዉና በተጣራው መረጃ መሰረት የዕስኬች
ወ዗ተ በተሟሊ ሁኔታ ያሰፌራሌ/ይሞሊሌ፣
54
ሲስተም/አሰራር መሰረት በጥንቃቄ በመሰረታዊ ካርታ ሊይ ያወራርሳሌ፣ ሇዙሁ
ተብል በተ዗ጋጀው ቅጽ ሊይ ይፇርማሌ፣
የማያገኙትን በጥንቃቄ ይሇያሌ፣ መስተንግድ የማያገኙበትን ግሌጽ ምክንያት
በጽሁፌ በመግሇጽ ያቀርባሌ፣
12. ከሚሰራቸው ስራዎች አኳያ ቴክኒካሌ ጉዲዮች ሊይ የሚቀርቡ ቅሬታዎችን ተቀብል
13. ከቴክኒካሌ ጉዲዮች ጋር በተያያ዗ የሚያጋጥሙት ችግሮችን ይሇያሌ፣ የመፌትሄ
15. የመብት ፇጠራ ስራው በሲስተም (ቴክኖልጂ) ይፇጽሌ፣
3.5.6. የመስክ ሌኬት ሽንሻኖ እና ካርታ ዜግጅት ሰራተኛ I

1. የቡዴኑን ዕቅዴ መነሻ በማዴረግ የግሌ ዕቅዴ በዓመት፣ በሩብ አመት፣ በወር፣
በሳምንትና በዕሇት ከፊፌል ያ዗ጋጃሌ፣ በቡዴኑ አስተባባሪው ዕውቅና ይተገብራሌ፣
2. መንግስታዊ ተቋማት ሆነው ይዝታው እንዱያስተዲዴሩ ወይም እንዱያሇሙ ስሌጣን
የተሰጣቸውና የይዝታ ማረጋገጫ ካርታ ሇሚጠይቁ ማሇትም፡-
 መንግስታዊ ተቋማት፣
 የመንግስት ኪራይ ቤቶች፣
 በመሬት ባንክ የተመ዗ገበ ባድ ቦታ፣
 ሇምሇም ቦታ ( Green Area) የተከሇሇ፣
 ሇወንዜ መጠበቂያ (River Buffer፣ ሇፓርክ የተከሇሇ፣
55
 ሇመንገዴ መሰረተ ሌማት የዋሇ/የተጠና ወ዗ተ መሬቶች በመመሪያው
መሰረት ሌኬት ያከናውናሌ፣ የይዝታ ማረጋገጫ ካርታ ያ዗ጋጃሌ፣
3. በተዯረገው የመስክ ሌኬት በተሰበሰበውና በተጣራው መረጃ መሰረት የዕስኬች
መረጃውን ወዯ ፕሊን ፍርማት በመቀየር የይዝታ ማረጋገጫ ካርታ ያ዗ጋጃሌ፣
ወ዗ተ በተሟሊ ሁኔታ ያሰፌራሌ/ይሞሊሌ፣
የማያገኙትን በጥንቃቄ ይሇያሌ፣ መስተንግድ የማያገኙበትን ግሌጽ ምክንያት
9. ከቡዴኑ ስራዎች አኳያ ቴክኒካሌ ጉዲዮች ሊይ የሚቀርቡ ቅሬታዎችን ተቀብል
10. ከቴክኒካሌ ጉዲዮች ጋር በተያያ዗ የሚያጋጥሙት ችግሮችን ይሇያሌ፣ የመፌትሄ
11. የመብት ፇጠራ ስራው በሲስተም (ቴክኖልጂ) ይፇጽማሌ፣
3.5.7. የመብት ፇጠራ ጥናትና ክትትሌ ባሇሙያ IV ተግባርና ኃሊፉነት

1. ከዲይሬክቶሬቱ እና ከቡዴኑ ዕቅዴ ጋር የተናበበ የግሌ እቅዴ በዓመት፣ ሩብ ዓመት፣

ወርና ሳምንት በመሸንሸን ያ዗ጋጃሌ፡፡
56
2. ከ1988 ዓ.ም በፉት እና እስከ 1997 ዓ.ም የተያዘ መብት ያሌተፇጠረሊቸውን ይዝታዎች
መስተንግድ ሇመስጠት ያለ የህግ፤ የቴክኒክ እና የአሰራር ክፌተቶችን ሇመሇየትና
መፌትሄ ሇማስቀመጥ የሚያስችሌ ጥናት ሇማጥናት፡-
 የጥናት መነሻ ሃሳብ /Concept paper/ ያ዗ጋጃሌ ሲጸዴቅ፣ ዜክረ-ተግባር እና
ቼክ-ያ዗ጋጃሌ፣
 መረጃ ይሰበስባሌ፣ ያዯራጃሌ፣
 የተሰበሰበውን መረጃ በተሇያየ ዗ዳ ይተነትናሌ፤ የህግ፤ የቴክኒክ እና የአሰራር
ክፌተቶችን በጥሌቀት የሚያሳይ ረቂቅ የጥናት ሰነዴ አጠናቆ ያስተቻሌ፤ የተሰጡ
ግብዓቶችን በማካተት የጥናት ሰነደን አጠናቆ ያጸዴቃሌ፣
3. መብት ያሌተፇጠረሊቸው ይዝታዎች መስተንግድ ሇመስጠት ያለ የህግ፣ የቴክኒክ እና
የአሰራር ክፌተቶችን ሇመሇየትና ሇመሙሊት የተ዗ጋጀውን ጥናት መነሻ በማዴረግ የህግ
ማዕቀፌ ማሻሻያ ወይም የአሰራር ማሻሻያ ስትራቴጂ ሰነዴ ያ዗ጋጃሌ፤
4. የተ዗ጋጀውን የህግ ማዕቀፌ ማሻሻያ ረቂቅ ስትራቴጂ ሰነዴ ያስተቻሌ፤ በስትራቴጂ ሰነደ
ሊይ የተሰጡ ግብዓቶችን በማካተት ሰነደን ያጸዴቃሌ፤
5. የፀዯቀውን ጥናት መሰረት በማዴረግ ወዯ ተግባር ሇማውረዴ የስሌጠና ማንዋሌ
ያ዗ጋጃሌ፣
6. ሇሚመሇከታቸው የስራ ኃሊፉዎች እና ባሇሙያዎች ስሌጠና ይሰጣሌ፣
7. የስሌጠናውን ፊይዲ ይገመግማሌ ሇቀጣይ የጥናት ስራዎች ሇግብዓትነት እንዱውለ
ያዯርጋሌ፤ የአፇፃፀም ሪፖርት አ዗ጋጅቶ ያቀርባሌ
8. ሇአርሶ አዯር ይዝታዎች መብት ፇጠራ ስራ ጥቅም ሊይ የዋለ የህግ፤ቴክኒክ እና አሰራር
ሇማሻሻሌ የሚያስችሌ የጥናት መነሻ ሀሣቦችን /Concept paper/ አ዗ጋጅቶ ያቀርባሌ፤
9. የጥናት መነሻ ሃሳብ /Concept paper/ መሰረት ቢጋር (TOR) ያ዗ጋጃሌ፣
10. ሇአርሶ አዯር ይዝታዎች መብት ፇጠራ ስራ ጥቅም ሊይ የዋለ የህግ፤የቴክኒክ እና
የአሰራር በተመሇከተ መረጃ ሇመሰብሰብ የሚያስችለ የተሇያዩ የመረጃ መሰብሰቢያ ቅፆችን
አ዗ጋጅቶ መረጃ ያሰበስባሌ
11. የተሰበሰበውን መረጃ በተሇያየ ዗ዳ ይተነትናሌ፤ የህግ፣ የቴክኒክ እና የአሰራር
ማሻሻያዎችን ያካተተ የመጀመሪያ ረቂቅ የጥናት ሰነዴ አጠናቆ ያስተቻሌ፣ የተሰጡ
ግብዓቶችን በማካተት የጥናት ሰነደን አጠናቆ ያጸዴቃሌ
57
12. ሇአርሶ አዯር ይዝታዎች መብት ፇጠራ ስራ የህግ፤የቴክኒክ እና የአሰራር ማሻሻያ ጥናት
መነሻ በማዴረግ ማሻሻያ ስትራቴጂ ሰነዴ ያ዗ጋጃሌ፤
13. የተ዗ጋጀውን የህግ፣ የቴክኒክ እና የአሰራር ማሻሻያ ስትራቴጂ ረቂቅ ሰነዴ ያስተቻሌ፤
በስትራቴጂ ሰነደ ሊይ የተሰጡ ግብዓቶችን በማካተት ሰነደን ያጸዴቃሌ፤
14. የፀዯቀውን ጥናት መሰረት በማዴረግ ወዯ ተግባር ሇማውረዴ የስሌጠና ማንዋሌ ያ዗ጋጃሌ
15. ሇሚመሇከታቸው የስራ ኃሊፉዎች እና ባሇሙያዎች ስሌጠና ይሰጣሌ
16. የስሌጠናውን ፊይዲ ይገመግማሌ ሇቀጣይ የጥናት ስራዎች በግብዓትነት እንዱውለ
ያዯርጋሌ፤
17. ከመብት ፇጠራ ስራ ጋር በተያያ዗ የሚስተዋለ የመሌካም አስተዲዯር ችግሮችን ይሇያሌ፣
መፌትሄ ሇመስጠት የሚያስችሌ የውሳኔ ሀሳብ ያቀርባሌ፣ ሲወሰን ከሚመሇከታቸው
አካሊት ጋር እንዱፇጸም በጋራ ይሰራሌ፣
18. ከመብት ፇጠራ ስራዎች ጋር በተያያ዗ ከመሰሌ ከተሞች መሌካም ተሞክሮዎችን
ይሇያሌ፣ ያዯራጃሌ፣ ይፇትሻሌ፣ ይቀምራሌ፣ እንዱሰፊ ያቀርባሌ፣ ተግባራዊ መሆኑን
ይከታተሊሌ፣ ያግዚሌ፣
19. ሇመብት ፇጠራ ስራው ከማህዯር ርክክብ ጋር በተያያ዗ የሚያግጥሙ ችግሮች መፌትሄ
ሇመስጠት በወረዲ እና በክ/ከተማ በመገኘት አጭር ጥናት በማከናወን ከውሳኔ ሀሳብ ጋር
ያቀርባሌ፣
20. በዕቅደ መሰረት ያከናወናቸውን ስራዎች ዕሇታዊ፣ ሳምንታዊ፣ ወርሃዊና የሩብ ዓመት
የሥራ ሪፖርት በማዯራጀት ያቀርባሌ፡፡
21. በቡዴን መሪው የሚሠጡትን ላልች ተጨማሪ ሥራዎች ያከናውናሌ፣
3.6. የይዝታ አገሌግልቶት ዲይሬክቶሬት ዲይሬክተር ተግባርና ኃሊፉነት

ተጠሪነቱ ሇመብት ፇጠራና የይዝታ አገሌግልት ዗ርፌ ኃሊፉ ሆኖ የሚከተለትን ተግባርና
1. ከቢሮውና ከ዗ርፈ ዕቅዴ ጋር የተናበበ የዲይሬክቶሬቱን ዕቅዴ አ዗ጋጅቶ ይመራሌ፣

ተፇጻሚነቱንም ይቆጣጠራሌ፣
2. የክ/ከተሞች የይዝታ አገሌግልት ቡዴን አመታዊ ዕቅዲቸውን እንዱያ዗ጋጁ ያስተባብራሌ፣
3. ሇስራ ክፌለ ተፇሊጊውን የሠው ኃይሌ፣ የአዯረጀጀትና የአሠራር ሠነድችና ላልች
መመሪያዎች እንዱሟለ ያዯርጋሌ፣ ስራ ቆጥሮ ይሰጣሌ ይቀበሊሌ፡፡
58
4. በስራ ክፌለ ያለ ባሇሙያዎች እንዱበቁ፣ እንዱበረታቱ፣ በጋራ የመስራት ባህሌ
እንዱዲብር ያስተባብራሌ፣ ያበቃሌ፡፡
5. ተሻጋሪ ስራዎች በጋራ የሚሰሩበትን ቲም ቻርት በማ዗ጋጀት ከመሰሌ ዲይሬክቶሬቶች
ጋር ይፇራረማሌ፣ ተግባራዊም ያዯርጋሌ፣
ይሇያሌ፣ ስሌጠና እንዱሰጥ ሁኔታዎችን ያመቻቻሌ፣ ስሌጠናም ይሰጣሌ፣
7. በስራ ክፌለ ውስጥ የተሰጠውን ኃሊፉነት በብቃት መወጣት ያስችሇው ዗ንዴ ሥራው
ሇማከናወን አስፇሊጊ ሆኑ የቢሮ መገሌገያዎች እንዱማለ ያዯርጋሌ፡፡
8. በክ/ከተማ ዯረጃ የሚሰጡ መዯበኛ የይዝታ አገሌግልቶች ማሇትም፡-
 ስም ዜውውር (ነባር፣ ሉዜ፣ ሽያጭ ውርስና ስጦታ)፣
 ይዝታ ማካፇሌ፣ ይዝታ መቀሊቀሌ፣
 የተናጥሌ ካርታ፣ ካርታ ኮፒ፣የወሌ ካርታ
 ዋስትና ወይም እገዲ ምዜገባ፣ እገዲ ወይም ዋስትና ስረዚ፣
 ሇነባር ይዝታ የአገሌግልት ሇውጥ፣
 የይዝታ ሕጋዊነት ማረጋገጥ፣
 ከፌርዴ ቤት ትዕዚዜ ውጪ ሇሚቀርብ የቤት/ህንጻ ግምት፣
 ወሰን የማመሊከት አገሌግልቶች በወጡ አዋጅ፣ ዯንብ፣ መመሪያ እና
እስታንዲርድች መሰረት በሲስተም እየተፇጸሙ መሆናቸውን ይከታተሊሌ
ይዯግፊሌ፤
9. ክ/ከተሞችን የሚዯግፌ የክትትሌ፣ዴጋፌ ቡዴን ያዋቅራሌ፣ ቼክሉስት ያ዗ጋጃሌ፣
በተቀመጠው መርሀ-ግብር መሰረት ክትትሌና ዴጋፈን ያስተባብራሌ ሪፖርት እንዱ዗ጋጅ
በማዴረግ ግብረ-መሌስ ይሰጣሌ፣
10. አገሌግልት የተሰጠበት ማስረጃዎች እንዱዯራጁ፣ በመሰረታዊ ካርታ ስሇመወራረሱ እና
የአገሌግልትና ታክስ ክፌያዎች በተቀመጠሇት አሰራር መሰረት እየተፇጸመ ስሇመሆኑ
ክትትሌ ያዯርጋሌ፣
11. ከይዝታ አገሌግልት አሰጣጥ ጋር በተያያ዗ በወጡ ዯንቦች፣ መመሪያዎች እና
ማስፇጸሚያ ማኑዋልች ሊይ ያጋጠሙ ችግሮችንና ማሻሻያ የሚያስፇሌጋቸውን ጉዲዮች
በጥናት እንዱሇይ ያዯርጋሌ፣ የውሳኔ ሀሳብ በማ዗ጋጀት ያቀርባሌ፣
59
12. የመሬት ይዝታና ምዜገባ ስራውን በአግባቡ ሇማከናወን አጋዥ የሆኑት የማህዯር
ርክክብ፣ የይዝታ ማስተካከሌና የይዝታ ማካተት ስራዎች በወጣሊቸው ዕቅዴ መሰረት
ተፇጻሚ እንዱሆኑ ያስተባብራሌ፣ ዴጋፌ ያዯርጋሌ፣
13. ኤጀንሲው የምዜገባ ስራ በጀመረባቸው ወረዲዎችና ቀጣናዎች እንዯ ክ/ከተሞች ባህሪ

ተቀናጅቶ እንዱከናወን አሰራር ይቀይሳሌ፣
14. የምዜገባ ስራው በሚከናወንባቸው ቀጣናዎች የማህዯር ርክክብ ስራው በተቀሊጠፇ
ሁኔታ እንዱከናወን ክትትሌና ዴጋፌ ያዯርጋሌ፣ ሇሚያግጥሙ ችግሮች ተገቢውን
መፌትሄ ይሰጣሌ፡፡
15. ከይዝታ ማስተካከሌ ስራ ጋር በተያያ዗ የሚቀርቡ ቅሬታዎችን በመቀበሌ የመመሪያ፣
አሰራር እና የቴክኒክ ማጣራቶች በተገቢው ሁኔታ እንዱከናወኑ ያስተባብራሌ፣ ምሊሽ
ይሰጣሌ፣
16. ከአገሌግልት አሰጣጥ ስራ ጋር በተያያ዗ የሚቀርቡ አቤቱታና ቅሬታ ተቀብል እንዱጣሩ

ያዯርጋሌ ምሊሽ ይሰጣሌ፤
17. አገሌግልት አሰጣጡ በከተማ አስተዲዯሩ በጸዯቁ ቴክኖልጂዎች እንዱፇጸም
ያስተባብራሌ፣ ሇሚያጋጥሙ ችግሮች አፊጣኝ መፌትሄ እንዱሰጥ ክትትሌ ያዯርጋሌ፣
18. የሥራ ሪፖርት በየዯረጃው ከተዯራጁ ቡዴን አስተባባሪዎች ይቀበሊሌ፣ በጋራ መዴረክ
ይገመግማሌ፣ የስራ አፇጻጸም መሰረት በማዴረግ ግብረ-መሌስ ያ዗ጋጃሌ፣
19. በየዯረጃው የተከናወኑ ስራዎች ዕሇታዊ፣ ሳምንታዊ፣ ወርሃዊና የሩብ ዓመት የሥራ
ሪፖርት በማዯራጀት ያቀርባሌ፡፡
20. በሚቀመጠው አሰራር መሰረት በስሩ የሚገኙ ፇጻሚዎችን ይመዜናሌ ሇሚመሇተው
ያቀርባሌ፡፡
21. በ዗ርፌ ኃሊፉ የሚሠጡትን ላልች ተጨማሪ ሥራዎች ይፇጽማሌ፡፡
3.6.1. የይዝታ አገሌግልት ቡዴን መሪ ተግባርና ኃሊፉነት

ተጠሪነቱ ሇይዝታ አገሌግልት ዲይሬክተር ሆኖ የሚከተለትን ተግባርና ኃሊፉነቶች ያከናውናሌ፡-
1. ከይዝታ አገሌግልት ዲይሬክቶሬት ዕቅዴ ጋር በተናበበ አግባብ የቡዴኑን ዕቅዴ

ያ዗ጋጃሌ፣ በስሩ ሇሚገኙ ባሇሙያዎች ቆጥሮ ይሰጣሌ፣ ባሇሙያዎች እንዱያቅደ
ያዯርጋሌ፣ አፇጻጸሙን በቅርበት ይከታተሊሌ፣
60
ሁኔታ በሇማው ቴክኖልጂ ወይም ሲስተም እንዱሰጡ ይከታተሊሌ፣ ያስተባብራሌ፣
6. በክ/ከተማ ዯረጃ የሚሰጡ መዯበኛ የይዝታ አገሌግልቶች የስም ዜውውር (ነባር፣ ሉዜ፣
ሽያጭ ውርስና ስጦታ)፣ ይዝታ ማካፇሌ፣ ይዝታ መቀሊቀሌ፣ የተናጥሌ ካርታ፣ ካርታ
ኮፒ፣ ምትክ ካርታ፣የወሌ ካርታ፣ ዋስትና ወይም እገዲ ምዜገባ፣ እገዲ ወይም ዋስትና
ስረዚ፣ ሇነባር ይዝታ የአገሌግልት ሇውጥ፣ የይዝታ ሕጋዊነት ማረጋገጥ (የጀርባ
ማህተም)፣ ከፌርዴ ቤት ትዕዚዜ ውጪ ሇሚቀርብ የቤት/ህንጻ ግምት፣ ወሰን
የማመሊከት አገሌግልቶች በወጡ አዋጅ፣ ዯንብ፣ መመሪያ እና እስታንዲርድች መሰረት
እየተፇጸሙ መሆኑን የዴጋፌና ክትትሌ ኮሚቴ በማዋቀር ይከታተሊሌ ይዯግፊሌ፤
7. ክ/ከተሞችን የሚዯግፌ የክትትሌ፣ ዴጋፌ ኮሚቴ ያዋቅራሌ፣ ቼክ-ሉስት ያ዗ጋጃሌ፣
በተቀመጠው መርሀ-ግብር መሰረት ክትትሌና ዴጋፈን ያስተባብራሌ፣ ይዯግፊሌ ሪፖርት
ያ዗ጋጃሌ፣ ግብረ-መሌስ አ዗ጋጅቶ ያቀርባሌ፣
8. መዯበኛ የይዝታ አገሌግልቶች አሰጣጥ መረጃ ስመዯራጀቱ፣ በቋሚ መዜገብ ሊይ
ስሇመመዜገቡ፣ በመሰረታዊ ካርታ ስሇመወራረሱ እና የአገሌግልትና ታክስ ክፌያዎች
በተቀመጠሇት አሰራር መሰረት እየተፇጸመ ስሇመሆኑ ክትትሌ ያዯርጋሌ፣ ክፌተቶችን
ይሇያሌ፣ የማስተካከያ ዴጋፌ ያዯርጋሌ፣
9. ከይዝታ አገሌግልት አሰጣጥ ጋር በተያያ዗ በወጡ ዯንቦች፣ መመሪያዎች እና
ማስፇጸሚያ ማኑዋልች ሊይ ያጋጠሙ ችግሮችንና ማሻሻያ የሚያስፇሌጋቸውን ጉዲዮች
በጥናት እንዱሇይ ክትትሌ ያዯርጋሌ፣
10. ከአገሌግልት አሰጣጥ ስራ ጋር በተያያ዗ የሚቀርቡ አቤቱታና ቅሬታ ተቀብል እንዱጣሩ
ሇባሇሙያዎች ይመራሌ፣ የተ዗ጋጀውን የውሳኔ ሀሳብ አረጋግጦ ያቀርባሌ፣
61
11. ከአገሌግልት አሰጣጥ ጋር በተያያ዗ የሚስተዋለ የመሌካም አስተዲዯር ችግሮችን
ይሇያሌ፣ ከውሳኔ ሀሳብ ጋር አዯራጅቶ ያቀርባሌ፣
12. ከክ/ከተሞች የሚቀርቡ የመመሪያና አሰራር ማብራሪያ ጥያቄዎች ይቀበሊሌ፣ በስሩ ያለ
ባሇሙያዎችን በማስተባበር ከህግ፣ መመሪያና አሰራር አኳያ በማገና዗ብ ምሊሽ አ዗ጋጅቶ
ያቀርባሌ፣
13. በሚዯረጉ የዴጋፌና ክትትሌ ስራዎች የተሇዩ የአሰራርና ቴክኒክ ክፌተቶችን ሉያሻሽሌ
የሚችሌ የስሌጠና ፌሊጎት ይሇያሌ፣ እንዯ አግባብነቱ ስሌጠና ያመቻቻሌ፣ ሲፇቀዴ
ስሌጠና ይሰጣሌ፣ እንዱሰጥ ያዯርጋሌ፣
14. በሚቀመጠው አሰራር መሰረት የይዝታ አገሌግልት በቴክኖልጂ እንዱተገበር ክትትሌ
ያዯርጋሌ፣ ይፇጽማሌ፣ ከአተገባበር ጋር በተያያ዗ የሚያግጥሙ ችግሮችን በመሇየት
አዯራጅቶ ያቀርባሌ፣
15. በሚቀመጠው አሰራር መሰረት በስሩ የሚገኙ ባሇሙያዎችን ይመዜናሌ፣ ሇዲይሬክተሩ
ያቀርባሌ፣
ያቀርባሌ፣
17. ከዲይሬክተሩ የሚሠጡትን ላልች ተጨማሪ ሥራዎችን ይፇጽማሌ፡፡
3.6.2. የሰነዴ ማጣራትና መወሰን ክትትሌና ዴጋፌ ባሇሙያ IV ተግባርና

ኃሊፉነት
1. የዲይሬክቶሬቱን ዕቅዴ መነሻ በማዴረግ የግሌ ዕቅዴ በአመት፣ በግማሽ አመት፣ በሩብ
አመት፣ በወር፣ በሳምንትና በዕሇት ከፊፌል ያ዗ጋጃሌ፣ በዲይሬክተሩ ዕውቅናም
ይተገብራሌ፣
2. ከዲይሬክተሩ የተረከበውን ስራ በተቀመጠው ስታንዲርዴ መሰረት ይፇጽማሌ፣
3. ሇቀረበ ቅሬታና አቤቱታ ከመመሪያና አሰራር አኳያ በማጣራት ተጨማሪ የሰነዴ
ማስረጃዎችን ከማህዯር በማዯራጀት እና በመተንተን የውሳኔ ሀሳብ እንዱሁም ምሊሽ
አ዗ጋጅቶ ያቀርባሌ፣
62
4. ከሚሰጣቸው አገሌግልቶች ጋር ዜምዴና ያሊቸውን መመሪያዎችንና የአሰራር
ማንዋልችን በሚገባ ስራ ሊይ መዋሊቸውን ይከታተሊሌ፣ ክፌተቶችን ይሇያሌ፣ የማሻሻያ
ሃሳቦችን አ዗ጋጅቶ ያቀርባሌ፣
5. ከይዝታ አገሌግልት አፇጻጸም ጋር በተያያ዗ ሇክ/ከተሞች ዴጋፌና ክትትሌ ያዯርጋሌ፣
በህግና በአሰራር ጉዲዮች ሊይ የሚስተዋለ ክፌተቶችን ይሇያሌ፣ ግብረ-መሌስ
በማ዗ጋጀት ያቀርባሌ፣
6. በይዝታ አገሌግልት አሰጣጥ ሇቅሬታ ምንጭ የሆኑ የአሰራር ችግሮችን በጥናት
ይሇያሌ፣ የመፌትሄ ሀሳብ አ዗ጋጅቶ ያቀርባሌ፣
7. አገሌግልት አሰጣጡ በቴክኖልጂ እንዱተገበሩ በሚቀመጠው አቅጣጫ መሰረት
ስሇመፇጸሙ ክ/ከተሞችን ይከታተሊሌ፣ ይፇጽማሌ፣
8. ዕሇታዊ፣ ሳምንታዊ፣ ወርሃዊ እና የሩብ ዓመት ሪፖርቶችን በማ዗ጋጀት ያቀርባሌ፣
3.6.3. የይዝታ ቴክኒክ አጣሪ ካርታ ዜግጅት ክትትሌና ዴጋፌ ባሇሙያ ተግባርና
ኃሊፉነት
ተጠሪነቱ ሇይዝታ አገሌግልት ዲይሬክተር ሆኖ የሚከተለትን ተግባርና ኃሊፉነቶች ያከናውናሌ፡
1. የዲይሬክቶሬቱን ዕቅዴ መነሻ በማዴረግ የግሌ ዕቅዴ በአመት፣ በግማሽ አመት፣ በሩብ
አመት፣ በወር፣ በሳምንትና በዕሇት ከፊፌል ያ዗ጋጃሌ፣ በዲይሬክተሩ ዕውቅናም
2. ከይዝታ አገሌግልት አፇጻጸም ጋር በተያያ዗ ሇክ/ከተሞች ዴጋፌና ክትትሌ ያዯርጋሌ፣
በስም ዜውውር፣ በካርታ ዜግጅት፣ ይዝታ በመክፇሌ፣ ይዝታ መቀሊቀሌ እና ላልች
ቴክኒክ ጉዲዮች ሊይ የሚስተዋለ ክፌተቶችን ይሇያሌ፣ ሪፖርት በማ዗ጋጀት ያቀርባሌ፣
3. በዴጋፌና ክትትሌ ሇተሇዩ ቴክኒካዊ ክፌተቶች የባሇሙያ አቅም የሚያሳዯዴግ ስሌጠና
ይሰጣሌ፣
4. ሇቀረበ ቅሬታና አቤቱታ ከቴክኒክ አኳያ የመስክ ሌኬት በማዴረግ፣ ከመሰረታዊ ካርታ፣
ከጂ.አይ.ኤስ፣ መስመር ካርታዎች እና ሌዩ ሌዩ የፕሊን ጥናቶች በማጣራት እና
በመተንተን የውሳኔ ሀሳብ እንዱሁም ምሊሽ አ዗ጋጅቶ ያቀርባሌ፣
5. ከይዝታ አገሌግልት አሰጣጥ ጋር በተያየ዗ ሇቅሬታ ምንጭ የሆኑ ቴክኒካሌ ችግሮችን
በጥናት ይሇያሌ፣ የመፌትሄ ሀሳብ አ዗ጋጅቶ ያቀርባሌ፣
63
6. ከፊይናንስ ተቋማት ሇሚቀርብ የቤት ግምት ጥያቄ ሌኬት በማዴረግ ይገምታሌ ምሊሽ
7. ከዲይሬክተሩ የተረከበውን ስራ በተቀመጠው እስታንዲርዴ መሰረት ይፇጽማሌ፣
8. አገሌግልት አሰጣጡ በቴክኖልጂ እንዱተገበሩ በሚቀመጠው አቅጣጫ መሰረት
ስሇመፇጸሙ ክ/ከተሞችን ይከታተሊሌ፣ ይፇጽማሌ፣
9. ዕሇታዊ፣ ሳምንታዊ፣ ወርሃዊ እና የሩብ ዓመት ሪፖርቶችን በማ዗ጋጀት ያቀርባሌ፣
3.6.4. የይዝታ ማስተካከሌ ቡዴን መሪ ተግባርና ኃሊፉነት

1. ከይዝታ አገሌግልት ዲይሬክቶሬት ዕቅዴ ጋር በተናበበ አግባብ የቡዴኑን ዕቅዴ

ያ዗ጋጃሌ፣ በስሩ ሇሚገኙ ባሇሙያዎች ቆጥሮ ይሰጣሌ፣ ባሇሙያዎች እንዱያቅደ
ያዯርጋሌ፣ አፇጻጸሙን በቅርበት ይከታተሊሌ፣
4. የባሇሙያ ክህልትና አመሇካከት ክፌተት የሚሞሊ ሥሌጠና እንዱሰጥ የስሌጠና
ፌሊጎት ይሇያሌ፣ ስሌጠና እንዱሰጥ ጥያቄ ያቀርባሌ፣
5. ሇቡዴኑ የሚስፇሌገውን የስራ መገሌገያ ቁሳቁሶች ይሇያሌ እንዱሟሊ ጥያቄ
ያቀርባሌ፣ ሇባሇሙያዎች ያሰራጫሌ፣ ስራ ሊይ ስሇመዋለ ይከታተሊሌ፣
6. የመሬት ይዝታ ምዜገባና መረጃ ኤጀንሲ የይዝታ ማረጋገጥ ስራ በሚያከናውንባቸው
ክ/ከተሞች እና ቀጠናዎች ይዝታ የማስተካከሌ እና የማህዯር ርክክብ ስራዎችን
በቅንጅት ሇማከናወን የሚያስችሌ ዕቅዴ በጋራ እና በተናጥሌ ያቅዲሌ፣ አፇጻጸሙን
ይከታተሊሌ፣ ያስተባብራሌ፣
7. የማረጋገጥ ስራ በተጀመረባቸውና ከኤጀንሲ በሚቀርበው ዜርዜር ጥያቄ መሰረት
ካርታ የተሰጣቸው እና ካርታ ያሌተሰጣቸው ቁራሽ መሬቶች በአግባቡ
ስሇመሇየታቸው ክ/ከተሞች ይከታተሊሌ፣ ያስተባብራሌ፣
64
8. በክርክር መዜገብ ውስጥ ያለ ቁራሽ መሬቶችን መረጃ ክ/ከተሞች በአግባቡ እንዱሇዩ
፣ መረጃው ተዯራጅቶ እንዱያዜ ያስተባብራሌ እንዱሁም ባሇው ህግ መሰረት
መፌትሄ እንዱያገኙ እገዚ ያዯርጋሌ፣ ይከታተሊሌ፣
9. የይዝታ ይካተትሌኝ ጥያቄ የሚያቀርቡ ባሇይዝታዎች መስተንግድ አሰጣጥ
ይከታተሊሌ ይዯግፊሌ፣
10. ኤጀንሲው የምዜገባ ስራ በጀመረባቸው ወረዲዎችና ቀጣናዎች እንዯ ክ/ከተሞች ባህሪ
ተቀናጅቶ እንዱከናወን ተገቢውን ክትትሌ ያዯርጋሌ፣ ያቀናጃሌ፣
አሰራር እና የቴክኒክ ማጣራቶች በተገቢው ሁኔታ እንዱከናወኑ ያስተባብራሌ፣ ምሊሽ
12. ከይዝታ ማካተት እና ከማህዯር ርክክብ ጋር በተያያ዗ በየክ/ከተሞች የተሇዩ ችግሮችን
በማዯራጀት ከውሳኔ ሀሳብ ጋር ያቀርባሌ፣ ሲጸዴቅ ተግባራዊ እንዱሆን ዴጋፌ
ያዯርጋሌ፤
13. ከዲይሬክቶሬቱ ቆጥሮ የተረከበውን ስራ በተቀመጠው እስታንዲርዴ መሰረት
መከናወኑን ይከታተሌ፣
14. ከይዝታ ማስተካከሌና ማህዯር ርክክብ ጋር በተያያ዗ በየክ/ከተሞች ካጋጠሙ ችግሮች
ውስጥ የመመሪያ ወይም አሰራር ማሻሻያ የሚያስፇሌጋቸውን ጉዲዮች በዜርዜር
እንዱሇይ ያዯርጋሌ፣ የውሳኔ ሀሳብ ያቀርባሌ፣
15. አገሌግልት አሰጣጡ በቴክኖልጂ እንዱተገበር በሚሰጠው አቅጣጫ መሰረት
መፇጸሙን ክትትሌ ያዯርጋሌ፣ ይፇጽማሌ፣
16. በሚቀመጠው አሰራር መሰረት በስሩ የሚገኙ ባሇሙያዎችን ይመዜናሌ፣
ሇዲይሬክተሩ ያቀርባሌ፣
17. የተሇያዩ የግንዚቤ ማስጨበጫ የሚሆኑ የዌብ ሳይት መረጃዎች፤ ብሮሸሮች፤
ሇመጽሄት ዜግጅት ግብአትነት የመረደ ጽሁፍች እንዱ዗ጋጁ ያዯርጋሌ፣
ያቀርባሌ፣
65
3.6.5. ሰነዴ ማጣራትና መወሰን ክትትሌና ዴጋፌ ባሇሙያIV ተግባርና ኃሊፉነት
ተጠሪነቱ ሇይዝታ ማስተካከሌ ቡዴን መሪ ሆኖ የሚከተለትን ተግባርና ኃሊፉነቶች ያከናውናሌ፡-
1. ከይዝታ ማስተካከሌ ቡዴን ዕቅዴ ጋር በተናበበ አግባብ የግሌ ዕቅዴ ያ዗ጋጃሌ፣

በቡዴን መሪው ዕውቅና ያከናውናሌ፣
2. መብት የተፇጠረሊቸው ይዝታዎችን አስመሌክቶ ሇምዜገባ ተቋሙ የማህዯር ርክክብ
ከመዯረጉ በፉት ከታወጁ ቀጠናዎች ጋር ተያይዝ ከኤጀንሲው/ከጽ/ቤቱ በቀረበው
ጥያቄ መሰረት የቅዴመ ዜግጅቱን ሇመከታተሌ ቼክ ሉስት ያ዗ጋጃሌ፣
3. የማህዯር ርክክብ ስራውን ሇመከታተሌ የሚያስችሌ አጭር እቅዴ ያ዗ጋጃሌ ሇቡዴን
መሪው ያቀርባሌ ያስተቻሌ ያጸዴቃሌ፣
4. ከመዜጋቢ ተቋሙ በሚቀርበው ጥያቄ መሰረት ሇርክክብ ብቁ የሆኑ ማህዯራትን
ስሇመተሊሇፈ በየክ/ከተሞቹ በመገኘት ይከታተሊሌ፤ ይገመግማሌ፣ ማስተካከያ
እንዱዯረግ ይዯግፊሌ፣
5. በየክ/ከተማው በቀረበው ጥያቄ መሰረት ሇመዜጋቢው ተቋም በማስረከብ የሚስተዋለ
ችግሮችን ይሇያሌ፣ ከመፌትሄ ሀሳብ ጋር ያቀርባሌ፣
6. ሇምዜገባ ተቋሙ ተሊሌፇው ተመሊሽ የተዯረጉ ማህዯራትን በወቅቱ አስተካክል
መመሇስ ሊይ ያለ የህግና የአሰራር ችግሮችን በመሇየት ከመፌትሄ ሀሳብ ጋር
ያቀርባሌ፣
7. በተቀመጠው ዕቅዴ መሰረት የማህዯር ርክክብ እየተከናወነ ስሇመሆኑ በየክ/ከተሞች
በአካሌ በመገኘት ይዯግፊሌ ይከታተሊሌ፣
8. ተመሊሽ የሚሆኑ ማህዯራት በተቀመጠው የጊዛ ገዯብ ተስተካክሇው መመሇሳቸውን
የሚያሳይ መረጃ በማዯራጀት ይከታተሊሌ፣
9. በተዯረገው ክትትሌ እና ዴጋፌ መሰረት ሪፖርት እና የጽሁፌ ግብረ-መሌስ
ያ዗ጋጃሌ፣
10. የተ዗ጋጀውን የጽሁፌ ግብረ-መሌስ ክትትሌ እና ዴጋፌ ሇተዯረገሊቸው አካሊት
ተዯራሽ ያዯርጋሌ፣ አፇጻጸሙን ይከታተሊሌ፣
11. ከማህዯር ርክክበ፣ ክርክር መዜገብ፣ ይዝታ ማካተት እና ማስተካከሌ ስራዎች ጋር
በተያያ዗ ከመመሪያና አሰራር አኳያ የተሇዩ ክፌተቶችን መሰረት በማዴረግ የስሌጠና
ፌሊጎትን ይሇያሌ፣ የስሌጠና ሰነዴ ያ዗ጋጃሌ፣ ከላልች ባሇሙያዎች ጋር በመቀናጀት
ስሌጠና ይሰጣሌ፣
66
ያቀርባሌ፣
3.6.6. የቴክኒክና የካርታ ዜግጅት ክትትሌና ዴጋፌ ባሇሙያ IV ተግባርና

ኃሊፉነት
1. ከይዝታ ማስተካከሌ ቡዴን ዕቅዴ ጋር በተናበበ አግባብ የግሌ ዕቅዴ ያ዗ጋጃሌ፣ በቡዴን
መሪው ዕውቅና ያከናውናሌ፣
2. ከምዜገባ ተቋሙ የማህዯር ርክክብ እንዱፇጸም ጥያቄ የቀረበባቸው ቀጠናዎች
አፇጻጸሙን ሇመከታተሌ የዴጋፌና ክትትሌ ዕቅዴ እና ቼክ ሉስት ያ዗ጋጃሌ፣
3. የርክክብ ጥያቄ በቀረበባቸው ቀጠናዎች ውስጥ ማህዯር ያሊቸውና የላሊቸው ይዝታዎች
በዜርዜር እንዱሇዩ ዕገዚ ያዯርጋሌ፣
4. ሇርክክብ ከተጠየቁት ውስጥ ከቴክኒክ አንፃር ብቁ የሆኑ እና ያሌሆኑት እንዱሇዩ
ዴጋፌና ክትትሌ ያዯርጋሌ፣ ብቁ የሆኑት በተቀመጠው አሰራር መሰረት ስካን ተዯርገው
ርክክብ እንዱዯረግ ያስተባብራሌ፣
5. ሇርክክብ ብቁ ያሌሆኑትን በተመሇከተ ከቴክኒክ አንጻር ሉስተካከሌ የሚገባው ጉዲይ
በአግባቡ እንዱሇይ ያዯርጋሌ፣ ቴክኒካዊ ማስተካከያ እንዱዯረግ ሙያዊ እገዚ ያዯርጋሌ፣
በክ/ከተማ አቅም ሇመፇጸም የሚያስቸግሩ ቴክኒካዊ ጉዲዮችን በመሇየት ሇቡዴን መሪው
ያቀርባሌ፣ መፌትሄ እንዱሰጥበት ክትትሌ ያዯርጋሌ፣
6. የማህዯር ርክክብ ስራ የተጀመረባቸው ሆነው መብት ያሌተፇጠረባቸው ቁራሽ መሬቶች
መብት እንዱፇጠርሊቸው የማቀናጀት ስራ ያከናውናሌ፣ ከዙህ አኳያ የሚያጋጥሙ
ቴክኒካዊ ችግሮች ሊይ ዕገዚ ያዯርጋሌ፣
7. የክርክር መዜገቦች ውስጥ ያለ ማህዯራትን በተመሇከተ ዜርዜር መረጃ እንዱዯራጅ፣
የማስተካከያ ስራ እንዱከናወን ክትትሌ ያዯርጋሌ፣ ቴክኒካዊ ችግሮች ሊይ ሙያዊ ዴጋፌ
ያዯርጋሌ፣
8. የማህዯር ርክክብ ስራውን በተመሇከተ ዴጋፌና ክትትሌ በሚያዯርግበት ክ/ከተማ መረጃ
መዯራጀቱን ክትትሌ ያዯርጋሌ፣ ሪፖርት ያቀርባሌ፣
67
9. ከማህዯር ርክክበ፣ ይዝታ ማስተካከሌ እና ከክርክር መዜገቦች ጋር በተያያ዗ በተዯረገ
ዴጋፌና ክትትሌ የተሇዩ ክፌተቶች፣ የተሰጡ መፌትሄዎች፣ አጠቃሊይ ስራው ያሇበትን
ሁኔታ አስመሌክቶ ሪፖርት ያዯራጃሌ፣ ግብረ-መሌስም አ዗ጋጅቶ ያቀርባሌ፡፡
10. የተ዗ጋጀውን የጽሁፌ ግብረ-መሌስ ክትትሌ እና ዴጋፌ ሇተዯረገሊቸው አካሊት ተዯራሽ
ያዯርጋሌ፣ አፇጻጸሙን ይከታተሊሌ፣
ያቀርባሌ፣
3.6.7. የይዝታ ማስተካከሌ ጥናትና ትንተና ክትትሌ ባሇሙያ IV ተግባርና

ኃሊፉነት
1. ከይዝታ ማስተካከሌ ቡዴን ዕቅዴ ጋር በተናበበ አግባብ የግሌ ዕቅዴ ያ዗ጋጃሌ፣

በቡዴን መሪው ዕቅዴ ያከናውናሌ፣
2. ኤጀንሲው የማረጋገጥ ስራ በጀመረባቸው ወረዲዎችና ቀጠናዎች የማህዯር ርክክብ
ስራው ሇማጠናቀቅ የሚያስችሌ ጥናት ሇማዴረግ ዜክረ-ተግባር በማ዗ጋጀት
ያቀርባሌ፣ ሲጸዴቅ ቼክሉስት ያ዗ጋጃሌ፣ በወጣው መርሃ-ግብር መሰረት
በየክ/ከተማው መረጃ ይሰበስባሌ፣ ያጠናቅራሌ፣ ይተነትናሌ፣ ረቂቅ የጥናት ሰነዴ
ያ዗ጋጃሌ፡፡
3. የተ዗ጋጀውን የጥናት ሰነዴ ከባሇዴርሻ አካሊት ጋር በመወያየት ያስተቻሌ፣ ግብዓት
ይሰበስባሌ፣ ሰነደን አጠናቆ ያቀርባሌ፣ በጥናቱ መሰረት የርክክብ ስራው እንዱፇጸም
ክትትሌ ዴጋፌ ያዯርጋሌ፣
4. የመረጃ ማስተካከያ እንዱዯረግሊቸው ከመሬት ይዝታ መረጃና ምዜገባ ቅ/ጽ/ቤት
ተመሊሽ የተዯረጉ ማህዯራት ሊይ የሚስተዋለ ክፌተቶችን መፌትሄ ሇመስጠት
የሚያስችሌ ጥናት ሇማጥናት ዜክረ-ተግባር በማ዗ጋጀት ያቀርባሌ፣ ሲጸዴቅ
ቼክሉስት ያ዗ጋጃሌ፣ በወጣው መርሃ-ግብር መሰረት በየክ/ከተማው መረጃ
ይሰበስባሌ፣ ያጠናቅራሌ፣ ይተነትናሌ፣ ረቂቅ የጥናት ሰነዴ ያ዗ጋጃሌ፡፡
5. የተ዗ጋጀውን የጥናት ሰነዴ ከባሇዴርሻ አካሊት ጋር በመወያየት ያስተቻሌ፣ ግብዓት
ይሰበስባሌ፣ ሰነደን አጠናቆ ያቀርባሌ፣ በጥናቱ መሰረት መረጃ የማስተካከሌ እና
የማህዯር ርክክብ ስራው እንዱከናወን ሇክ/ከተሞች ስሌጠና ይሰጣሌ፣
68
6. የርክክብ ስራውን የሚቀሊጠፌበት ወጥ አሰራር ሇመ዗ርጋት ዜክረ-ተግባር ያ዗ጋጃሌ፣
ሲጸዴቅ መረጃ መሰብሰቢያ ቼክ-ሉስት በማ዗ጋጀት መረጃ ይሰበስባሌ፣ አሰራር
ይቀርጻሌ፣ ያስተቻሌ ግብዓት ይሰበስባሌ፣ የተሰጠውን ግብዓት በማዯራጀት አ዗ጋጅቶ
ያቀርባሌ፣
7. ከይዝታ ማካተት፣ ከማህዯር ርክክብ፣ ከይዝታ ማስተካከሌ ስራዎች ጋር በተያያ዗
በሚዯረጉ የክትትሌና ዴጋፌ ስራዎች የተሇዩ ክፌተቶች፣ መፌትሄ የተሰጠበት
ሁኔታ መረጃ በአግባቡ በማዯራጀት ይይዚሌ፣ ሲፇሇግ ያቀርባሌ፣
8. ከምዜገባ ተቋሙ ርክክብ እንዱዯረግ ጥያቄ የቀረበባቸው እና ሇማስተካከያ ስራ
ተመሊሽ የተዯረጉ ማህዯራት ዜርዜር በየክ/ከተሞቹ አዯራጅቶ ይይዚሌ፣ ያቀርባሌ፣
9. ጥያቄ ከቀረበባቸው ውስጥ ርክክብ የተዯረገባቸው እና ማስተካከያ እንዱዯረግሊቸው
ከቀረቡት ውስጥ ማስተካከያ በማዴረግ ርክክብ የተዯረገባቸውን መረጃ በየክ/ከተሞች
በዜርዜር በማዯራጀት የይዚሌ፣ ያቀርባሌ፣
10. የምዜገባ ተቋሙ ሇርክክብ ጥያቄ ከቀረባበቸው ውስጥ መብት ያሌተፇጠረሊቸው
ባሇይዝታዎች፣ ባድ ቦታዎች፣ መንገድች ወ዗ተ ዜርዜር መረጃ በማዯራጀት ይይዚሌ፣
ያቀርባሌ፣
11. የስራዎች አፇጻጸም ዕሇታዊ፣ ሳምንታዊ፣ ወርሃዊና የሩብ ዓመት ሪፖርት
በማዯራጀት ያቀርባሌ፣
69
በቅርንጫፌ ጽ/ቤት ዯረጃ
3.7. የይዝታ አገሌግልትና ማስተካከሌ ዲይሬክቶሬት ተግባርና ኃሊፉነት

ተጠሪነቱ ሇቅርንጫፌ ጽ/ቤቱ ኃሊፉ ሆኖ የሚከተለት ተግባርና ኃሊፉነቶች ይኖሩታሌ፡-
1. የዲይሬክቲሬቱን ዕቅዴ ከጽ/ቤቱ ዕቅዴ ጋር በማናበብ ያቅዲሌ፤ ከስሩ ሊለት ቡዴኖች

ያከፊፌሊሌ፤
2. ሇስራው የሚያስፇሌግ ግብዓት እና በጀት እንዱሟሊ ያዯርጋሌ /ያስዯርጋሌ፤
3. መብት ያሌተፈጠረሊቸው ይዞታዎችን እንዱጠናቀቁ የመብት ፈጠራ ስራውን
ይመራሌ፣ ያስተባራሌ ክትትሌ እና ዴጋፍ ያዯርጋሌ፤
4. የመሬት ይዞታ፣ ምዝገባና መረጃ ቅ/ጽ/ቤት የማረጋገጥ ስራ በጀመረባቸው
ቀጠናዎች ውስጥ ከማህዯር ርክክብ ጋር በተያያዘ በዲይሬክቶሬቱ ፕሮሰስ ካውንስሌ
የሲ.አይ.ኤስ እና የጂ.አይ.ኤስ መረጃ ሌዩነቶችን ከቡዴን አስተባባሪዎች ጋር
በመሆን በመወሰን ሇማዕከሌ እንዱፀዴቅ ይሌካሌ አፈፃፀሙን ይከታተሊሌ፤
5. ነባር የይዞታ አገሌግልት ሇውጦችን አሰራርና መመሪያን ጠብቆ እንዱጣራ
ያዯርጋሌ፣ በማረጋገጥም የውሳኔ ሀሳብ ያቀርባሌ፤
6. የመሬት ይዞታ፣ ምዝገባና መረጃ ቅ/ጽ/ቤት የይዞታ ማረጋገጥ ስራ
በሚያከናውንባቸው ቀጠናዎች የመረጃ ማስተካከያ ስራ እና በይዞታ ይካተትሌኝ
የሚዘጋጅ የይዞታ ማረጋገጫ ካርታ በቴክኒክ ባሇሙያ፣ በሰነዴ አጣሪና በቡዴን
መሪው መጣራትና መረጋገጡን፣ በመሰረታዊ ካርታ መወራረሱንና ክፍያ መፈፀሙን
አረጋግጦ ያፀዴቃሌ፤
7. ከመሬት ይዞታ ምዝገባና መረጃ ቅ/ጽ/ቤት የሚቀርብ የማህዯር ርክክብ ጥያቄ እና
የይዞታ ማስተካከያ የሚቀርብባቸውን ይዞታዎች በወቅቱ ምሊሽ እንዱያገኙ
በበሊይነት ይመራሌ ያስተባብራሌ አፈፃፀሙን ይከታተሊሌ፤
8. የሚሰጡ መዯበኛ የየይዞታ አገሌግልቶች በተቀመጠሊቸው ስታንዲርዴ እና መመሪያ
መሰረት እንዱሆን ይከታተሊሌ ይዯግፋሌ፤
9. ዘርፉን ወክል በተሇያየ ስሌጠናዎች እና ስብሰባዎች ሊይ ይሳተፋሌ፣
10. ከፈፃሚዎች እና ከተገሌጋዩ የሚቀርብሇትን ጥቆማዎች፣ አስተያየቶች እና
ቅሬታዎችን በመቀበሌ የስራ አፈፃፀሙን ውጤታማ እንዱሆን ያዯርጋሌ፤
11. በዲይሬክቶሬቱ ስር ያለ ቡዴኖችን በበሊይነት ይመራሌ ያስተባብራሌ፤
70
12. በዲይሬክቶሬቱ ፕሮሰስ ካውንስሌ ዯረጃ የሚወሰኑ ጉዲዮችን አይቶ ከአሰራርና መመሪያ
አንፃር በጋራ መርምሮ ውሳኔ ይሰጣሌ፣ተፇፃሚነቱን ይከታተሊሌ፤
13. ሇዲይሬክቶሬቱ ሇሚቀርቡና ውሳኔ ሇሚያስፇሌጋቸው ጉዲዮች የውሳኔ ሀሳብ በማቅረብ
ያስወስናሌ፣ ተፇፃሚነቱን ይከታተሊሌ
14. በየዯረጃው በአገሌግልት አሰጣጥ እና በአሰራር ችግር ሇሚነሱ ቅሬታዎች ተገቢውን
ምሊሽ እንዱሰጥ ያዯርጋሌ፣
15. በስሩ ያለትን ቡዴኖች አፇፃጸም በጋራ ይዯግፊሌ፣ይመዜናሌ፣ ይገመግማሌ ሇክፌሇ
ከተማው ጽ/ቤትና በቢሮ ዯረጃ ሇሚገኘው ዗ርፌ በየጊዛው ሪፖርት ያዯርጋሌ፤
3.7.1. የይዝታ አገሌግልት አሰጣጥ ቡዴን መሪ ተግባርና ኃሊፉነት

ተጠሪነቱ ሇመብት ፇጠራና ይዝታ አገሌግልት ዲይሬክተር ሆኖ የሚከተለትን ተግባርና
1. ከጽ/ቤቱ፣ ከ዗ርፈ እና ከማዕከለ የይዝታ አገሌግልት ዲይሬክቶሬት ዕቅዴ ጋር በተናበበ

አግባብ የቡዴኑን ዕቅዴ ያ዗ጋጃሌ፣ በስሩ ሇሚገኙ ባሇሙያዎች ቆጥሮ ይሰጣሌ፣
ባሇሙያዎች እንዱያቅደ ያዯርጋሌ፣ አፇጻጸሙን በቅርበት ይከታተሊሌ፣
2. በቡዴኑ የሚሰጡ አገሌግልቶች በተቀመጠሊቸው ስታንዲርዴና ተገሌጋዩን በሚያረካ
6. በስራ ሊይ ባለ መመሪያዎች፣ የአፇጻጸም ማንዋልች ሊይ የሚስተዋለ ክፌተቶች በዕሇት
ከዕሇት አገሌግልት አሰጣጥ ይሇያሌ፣ ያዯራጃሌ፣ ከመፌትሄ ሀሳብ ጋር ያቀርባሌ፣
7. መዯበኛ የይዝታ አገሌግልቶች ማሇትም፡-
 ስም ዜውውር (ነባር፣ ሉዜ፣ሽያጭ ውርስና ስጦታ)፣
 ይዝታ ማካፇሌ፣ ይዝታ መቀሊቀሌ፣
 የተናጥሌ ካርታ፣ ካርታ ኮፒ፣ የወሌ ካርታ
71
 ዋስትና ወይም ዕገዲ ምዜገባ፣ ዕገዲ ወይም ዋስትና ስረዚ፣
 ሇነባር ይዝታ የአገሌግልት ሇውጥ፣
 የይዝታ ሕጋዊነት ማረጋገጥ አገሌግልት፣
 ከፌርዴ ቤት ትዕዚዜ ውጪ ሇሚቀርብ የቤት/ህንጻ ግምት፣
 ወሰን የማመሊከት አገሌግልቶች በተቀመጠሊቸው እስታንዲርዴ መሰረት
መከናወናቸውን ይከታተሊሌ፣ የስተባብራሌ፣
8. የይዝታ ማረጋገጫ ሇሚታተምሊቸው መዯበኛ አገሌግልቶች የቴክኒክና የሰነዴ አጣሪዎች

ከፇረሙ በኋሊ ካርታውን በመፇረም ያጸዴቃሌ፣
9. ቡዴኑ ከሚሰጣቸው አገሌግልቶች ጋር በተያያ዗ የሚቀርቡ ቅሬታዎችን የማጣራት
ስራውን ያስተባብራሌ የተ዗ጋጀውን ምሊሽ አረጋግጦ ያቀርባሌ፣
10. አገሌግልት የተሰጠበት ማስረጃዎች እንዱዯራጁ፣ በመሰረታዊ ካርታ ስሇመወራረሱ እና
የአገሌግልትና ታክስ ክፌያዎች መከፇሊቸውን ክትትሌ ያዯርጋሌ፣ ይቆጣጠራሌ፣
11. በክፌለ ከሚሰጡ አገሌግልቶች ጋር በተያያ዗ የሉዜ ውሌ የሚፇጸምበት ሁኔታ ሲኖር
ተ዗ጋጅቶ በቀረበው የሉዜ ውሌ ሊይ ውሌ ሰጪ ሆኖ ይፇርማሌ፣
12. ካርታ እንዱታገዴ ጥቆማ ሇቀረበበት ይዝታ እግደ እንዱፇጸም ከጽ/ቤት ኃሊፉ ሲወሰን
የዕግዴ ዯብዲቤ አ዗ጋጅቶ ያቀርባሌ፣
13. የካርታ ዕግዴ የተፇጸመባቸውን ይዝታዎች በዲይሬክተሩ እና በጽ/ቤት ኃሊፉዎች ዕውቅና
አጣሪ ኮሚቴ ያዯራጃሌ፣ የማጣራት ስራውን ያስተባብራሌ፣ የቀረበውን የውሳኔ ሀሳብ
በማረጋገጥ ያቀርባሌ፣
14. የካርታ እግዴ ሇተፇጸመባቸው የካርታው መምከን በጽ/ቤት ኃሊፉው ሲጸዴቅ ወይም
ካርታው እንዱመክን ከሚመሇከታቸው አካሊት ተወስኖ ሲቀርብ ካርታው እንዱመክን
ዯብዲቤ አ዗ጋጅቶ ያቀርባሌ፣
15. አገሌግልት አሰጣጡ በከተማ አስተዲዯሩ በጸዯቁ ቴክኖልጂዎች እንዱፇጸም
ያስተባብራሌ፣ ሇሚያጋጥሙ ችግሮች አፊጣኝ መፌትሄ እንዱሰጥ ክትትሌ ያዯርጋሌ፣
16. ዕሇታዊ፣ ሳምንታዊ፣ ወርሃዊና የሩብ ዓመት የሥራ አፇጻጸሞችን በስሩ ከሚገኙ
ባሇሙያዎች ጋር ይገመግማሌ፣ ያዯራጃሌ ሇማዕከለ የይዝታ አገሌግልት ዲይሬክቶሬትና
ሇክ/ከተማው ዲይሬክተር ሪፖርት ያቀርባሌ፣ ፡፡
17. በሚቀመጠው አሰራር መሰረት በስሩ የሚገኙ ባሇሙያዎችን ይመዜናሌ፣ ሇ዗ርፈ
ያቀርባሌ፣
72
18. የክ/ከተማው ዲይሬክተር እና የማዕከለ አገሌግልት አሰጣጥ ዲይሬክቶሬት የሚሠጡትን
ላልች ተጨማሪ ሥራዎች ያከናውናሌ፣
3.7.2. የውሌ ሰነድች አጣሪ ባሇሙያ IV (ሇማስፊፉያ ክ/ከተማ)

ተጠሪነቱ ሇይዝታ አገሌግልት አሰጣጥ ቡዴን አስተባባሪ ሆኖ የሚከተለትን ተግባርና
1. የቡዴኑን ዕቅዴ መነሻ በማዴረግ የግሌ ዕቅዴ በዓመት፣ በግማሽ አመት፣ በሩብ አመት፣
በወር፣ በሳምንትና በዕሇት ከፊፌል ያ዗ጋጃሌ፣ በቡዴኑ ኃሊፉ ዕውቅናም ይተገብራሌ፣
 የስም ዜውውር አገሌግልት ጥያቄ ሊይ የቀረቡ ሰነድችንና ማህዯሩን በማጣራት
ሇአገሌግልት ብቁ መሆኑን ይወስናሌ፣
 ሇነባር ይዝታ የአገሌግልት ሇውጥ ጥያቄ የቀረበባቸውን ሰነድች ማጣራት፣
ከሚመሇከተው አካሌ ተጨማሪ ማስረጃዎችን ሇመጠየቅ ዯብዲቤ አ዗ጋጅቶ ያቀርባሌ፣
አገሌግልት ሇውጡ በጽ/ቤት ኃሊፉ እንዱጸዴቅ አዯራጅቶ ያቀርባሌ፣ ሲጸዴቅ
አገሌግልቱን ይሰጣሌ፣
 የተናጥሌ ካርታ አገሌግልት ጥያቄ ሊይ የቀረቡ ሰነድችን ሇአገሌግልት ብቁ መሆኑን
ያጣራሌ፣ ይወስናሌ፣
 ሇካርታ ኮፒ አገሌግልት ጥያቄ የቀረቡ ሰነድችንና ማህዯሩን ያጣራሌ፣ ይወስናሌ፣
 ሇይዝታ ማካፇሌ አገሌግልት ጥያቄ የቀረበባቸውን ሰነድችና ማህዯሩን ያጣራሌ፣
ይወስናሌ፣
 የይዝታ መቀሊቀሌ አገሌግልት ጥያቄ የቀረበባቸውን ሰነድችና ማህዯሩን ያጣራሌ
ይወስናሌ፣
 የይዝታ ህጋዊነት ማረጋገጥ አገሌግልት ጥያቄ ተቀብል ማህዯሩን በማጣራት
በዯብዲቤ ምሊሽ አ዗ጋጅቶ ያቀርባሌ፣
3. መስተንግድ ሇሚሰጣቸው አገሌግልቶች ያዯረገውን የመመሪያና አሰራር ማጣራቶች
መነሻ በማዴረግ በተ዗ጋጀው ካርታ የሰነዴ አጣሪና ወሳኝ በሚሇው ቦታ ሊይ በፉርማው
4. ሊዯረገው የሰነዴ ማጣራት አገሌግልት ሉከፇሌ የሚገባውን ክፌያ በአግባቡ አስሌቶ
ያሳውቃሌ፣ ክፌያ መፇጸሙን በማረጋገጥ ሇቀጣይ ስራ ያስተሊሌፊሌ፣
73
5. ከሚሰጠው አገሌግልት ጋር በተያያ዗ የሉዜ ውሌ የሚፇረም ሆኖ ሲገኝ አ዗ጋጅቶና
አረጋግጦ ያቀርባሌ፣
6. ከሚሰጠው አገሌግልት ጋር በተያያ዗ የሚቀርቡ ቅሬታዎችን በማጣራት ምሊሽ አ዗ጋጅቶ
ያቀርባሌ፣
7. ከቡዴን መሪው ቆጥሮ የተረከበውን ስራ በተቀመጠው እስታንዲርዴ መሰረት
ያከናውናሌ፣ ዕሇታዊ፣ ሳምንታዊ፣ ወርሃዊና የሩብ ዓመት ሪፖርት በማዯራጀት ሇቡዴን
መሪው ያቀርባሌ፣
8. አገሌግልት አሰጣጡ በቴክኖልጂ እንዱተገበር በሚሰጠው አቅጣጫ መሰረት ይፇጽማሌ፣
9. ሇስራ የተረከባቸውን ሌዩ ሌዩ መመሪያዎችና መገሌገያዎች ሇታሇመሇት ዓሊማ
ያውሊሌ፣ ይጠብቃሌ፣
3.7.3. የውሌ ሰነድች አጣሪ ባሇሙያ I (ሇማስፊፉያ ክ/ከተማ)

2. መዯበኛ የይዝታ አገሌግልት ማሇትም፡-
 ሇዋስትና ምዜገብ የአገሌግልት ጥያቄ የቀረቡ ሰነድችን ሇአገሌግልት ብቁ መሆኑን
ይወስናሌ፣ በሲስተም ዱጂታሊይ ከተዯረገ ማስረጃ በዋስትና መመዜገብ
አሇመመዜገቡን በማጣረጋገጥ በሲስተም ይመ዗ግባሌ፣ ሇጠያቂው አካሌ ዯብዲቤ
 ሇዕዲ ምዜገባ አገሌግልት ጥያቄ የቀረቡ ሰነድችን በማጣራት ሇአገሌግልቱ ብቁ
መሆኑን ይወስናሌ፣ በሲስተም ዱጂታሊይዜ ከተዯረገ ማስረጃ በዕዲ መያዘን
አሇመያዘን በማረጋገጥ በሲስተም በማገዴ አገሌግልቱን ሇጠየቀው አካሌ ዯብዲቤ
ምሊሽ አ዗ጋጅቶ ያቀርባሌ፣
 ሇዋስትና ስረዚ አገሌግልት ጥያቄ የቀረበባቸውን ሰነድች በማጣራት ሇአገሌግልት ብቁ
መሆኑን ያረጋግጣሌ፣ በሲስተም ዱጂታሊይዜ ከተዯረገ ማስረጃ ሊይ ቀዯም ሲሌ
74
በዋስትና መያዘን በማጣራት ከዋስትና መዜገቡ ሊይ ይሰርዚሌ፣ ሇጠያቂው አካሌ
ዯብዲቤ አ዗ጋጅቶ ያቀርባሌ፣
 ሇዕዲ ስረዚ አገሌግልት ጥያቄ የቀረበባቸውን ሰነድች በማጣራት ሇአገሌግልቱ ብቁ
መሆኑን ያጣራሌ፣ በሲስተም ዱጂታሊይዜ ከተዯረገ ማስረጃ በማጣራት ቀዯም ሲሌ
በዕዲ መያዘን በማጣራት አገሌግልቱን ይሰጣሌ፣
 ስራ ሇመቀጠር የግሊቸውን የይዝታ ማረጋገጫ ካርታ በዋስትና እንዱያዜ ከቀጣሪው
መስሪያ ቤት ሇሚቀርብ ጥያቄ ቀዯም ሲሌ በዋስትና ወይም ዕዲ ያሌተያ዗ መሆኑን
ያረጋግጣሌ፣ አገሌግልቱን ሇጠየቀው አካሌ ይዝታው በዋስትና ስሇመያዘ ዯብዲቤ
አ዗ጋጅቶ ያቀርባሌ፣ ዋስትናው እንዱነሳ ጥያቄ ሲቀርብ በማጣራት ያነሳሌ፣
3. ሇሰነዴ ማጣራት ሉከፇሌ የሚገባውን የአገሌግልት ክፌያ በአግባቡ አስሌቶ ያሳውቃሌ፣
ክፌያ መፇጸሙን በማረጋገጥ አገሌግልቱን ይሰጣሌ፣
ያቀርባሌ፣
6. ሇስራ የተረከባቸውን ሌዩ ሌዩ መመሪያዎች፣ የቢሮ መገሌገያዎች ሇታሇመሇት ዓሊማ
7. ከቡዴን ኃሊፉው ቆጥሮ የተረከበውን ስራ በተቀመጠው እስታንዲርዴ መሰረት
አስተባባሪው ያቀርባሌ፣
3.7.4. የውሌ ሰነድች አጣሪ ባሇሙያ IV (ሇመሀሌ ክ/ከተሞች)

 የስም ዜውውር አገሌግልት ጥያቄ ሊይ የቀረቡ ሰነድችንና ማህዯሩን በማጣራት
ሇአገሌግልት ብቁ መሆኑን ይወስናሌ፣
75
 ሇነባር ይዝታ የአገሌግልት ሇውጥ ጥያቄ የቀረበባቸውን ሰነድች ማጣራት፣
ከሚመሇከተው አካሌ ተጨማሪ ማስረጃዎችን ሇመጠየቅ ዯብዲቤ አ዗ጋጅቶ ያቀርባሌ፣
አገሌግልት ሇውጡ በጽ/ቤት ኃሊፉ እንዱጸዴቅ አዯራጅቶ ያቀርባሌ፣ ሲጸዴቅ
 የተናጥሌ ካርታ አገሌግልት ጥያቄ ሊይ የቀረቡ ሰነድችን ሇአገሌግልት ብቁ መሆኑን
ያጣራሌ፣ ይወስናሌ፣
 ሇካርታ ኮፒ አገሌግልት ጥያቄ የቀረቡ ሰነድችንና በሲስተም ዱጂታይዜ የተዯረገው
መረጃ ያጣራሌ፣ ይወስናሌ፣
 ሇይዝታ ማካፇሌ አገሌግልት ጥያቄ የቀረበባቸውን ሰነድችና በሲስተም ዱጂታይዜ
የተዯረገው መረጃ ያጣራሌ፣ ይወስናሌ፣
 የይዝታ መቀሊቀሌ አገሌግልት ጥያቄ የቀረበባቸውን ሰነድችና በሲስተም ዱጂታይዜ
የተዯረገው መረጃ ያጣራሌ ይወስናሌ፣
 የይዝታ ህጋዊነት ማረጋገጥ (ጀርባ ማህተም) አገሌግልት ጥያቄ የቀረበባቸውን
ሰነድችና በሲስተም ዱጂታይዜ የተዯረገው መረጃ በማጣራት ይወስናሌ፣
 ሇዋስትና ምዜገብ የአገሌግልት ጥያቄ የቀረቡ ሰነድችን ሇአገሌግልት ብቁ መሆኑን

ይወስናሌ፣ በሲስተም ዱጂታሊይ ከተዯረገ ማስረጃ በዋስትና መመዜገብ
አሇመመዜገቡን በማጣረጋገጥ በሲስተም ይመ዗ግባሌ፣ ሇጠያቂው አካሌ ዯብዲቤ
 ሇዕዲ ምዜገባ አገሌግልት ጥያቄ የቀረቡ ሰነድችን በማጣራት ሇአገሌግልቱ ብቁ
መሆኑን ይወስናሌ፣ በሲስተም ዱጂታሊይዜ ከተዯረገ ማስረጃ በዕዲ መያዘን
አሇመያዘን በማረጋገጥ ሲስተም በመመዜገብ አገሌግልቱን ሇጠየቀው አካሌ በዕዲ
ስሇመያዘ በዯብዲቤ አ዗ጋጅቶ ያቀርባሌ፣
 ሇዋስትና ስረዚ አገሌግልት ጥያቄ የቀረበባቸውን ሰነድች በማጣራት ሇአገሌግልት ብቁ
መሆኑን ያረጋግጣሌ፣ በሲስተም ዱጂታሊይዜ ከተዯረገ ማስረጃ ሊይ ቀዯም ሲሌ
በዋስትና መያዘን በማጣራት ይሰርዚሌ፣ ሇጠያቂው አካሌ ዯብዲቤ አ዗ጋጅቶ
ያቀርባሌ፣
76
 ሇዕዲ ስረዚ አገሌግልት ጥያቄ የቀረበባቸውን ሰነድች በማጣራት ሇአገሌግልቱ ብቁ
መሆኑን ያጣራሌ፣ በሲስተም ዱጂታሊይዜ ከተዯረገ ማስረጃ በማጣራት
 ስራ ሇመቀጠር የግሊቸውን የይዝታ ማረጋገጫ ካርታ በዋስትና እንዱያዜ ከቀጣሪው
መስሪያ ቤት ሇሚቀርብ ጥያቄ ቀዯም ሲሌ በዋስትና ወይም ዕዲ ያሌተያ዗ መሆኑን
ያረጋግጣሌ፣ አገሌግልቱን ሇጠየቀው አካሌ ይዝታው በዋስትና ስሇመያዘ ዯብዲቤ
አ዗ጋጅቶ ያቀርባሌ፣ ዋስትናው እንዱነሳ ጥያቄ ሲቀርብ በማጣራት ያነሳሌ፣
3. መስተንግድ ሇሚሰጣቸው አገሌግልቶች ያዯረገውን የመመሪያና አሰራር ማጣራቶች መነሻ

በማዴረግ በተ዗ጋጀው ካርታ የሰነዴ አጣሪና ወሳኝ በሚሇው ቦታ ሊይ በፉርማው
4. ሊዯረገው የሰነዴ ማጣራት አገሌግልት ሉከፇሌ የሚገባውን ክፌያ በአግባቡ አስሌቶ
ያሳውቃሌ፣ ክፌያ መፇጸሙን በማረጋገጥ ሇቀጣይ ስራ ያስተሊሌፊሌ፣
5. ከሚሰጠው አገሌግልት ጋር በተያያ዗ የሉዜ ውሌ የሚፇረም ሆኖ ሲገኝ አ዗ጋጅቶና
አረጋግጦ ያቀርባሌ፣
ያቀርባሌ፣
7. ከቡዴን መሪው ቆጥሮ የተረከበውን ስራ በተቀመጠው እስታንዲርዴ መሰረት ያከናውናሌ፣
ዕሇታዊ፣ ሳምንታዊ፣ ወርሃዊና የሩብ ዓመት ሪፖርት በማዯራጀት ሇቡዴን መሪው
ያቀርባሌ፣
9. ሇስራ የተረከባቸውን ሌዩ ሌዩ መመሪያዎችና መገሌገያዎች ሇታሇመሇት ዓሊማ ያውሊሌ፣
ይጠብቃሌ፣
77
3.7.5. የይዝታ ቴክኒክ አጣሪና ካርታ ዜግጅት ከፌተኛ ባሇሙያ IV
በወር፣ በሳምንትና በዕሇት ከፊፌል ያ዗ጋጃሌ፣ በቡዴኑ መሪው ዕውቅናም ይተገብራሌ፣
 ሇስም ዜውውር አገሌግልት በቀረበው ጥያቄ መሰረት የመስክ ሌኬት በማዴረግ፣
ከመሬት አጠቃቀም እና ከመንገዴ መርበብ ፕሊኖች ጋር አገናዜቦ ይወስናሌ፣
 ሇቤት ግምት አገሌግልት በቀረበው ጥያቄ መሰረት የቤት/ህንጻ ሌኬት በማዴረግ
ወይም የጸዯቀ የቤት/ህንጻ ዱዚይን ካሇ በማጣራት ይወስናሌ፣
 ሇወሰን ማመሊከት አገሌግልት በቀረበው ጥያቄ መሰረት የመስክ ሌኬት በማዴረግ፣
ከመሬት አጠቃቀም እና ከመንገዴ መርበብ ፕሊኖች ጋር አገናዜቦ ይወስናሌ፣ የወሰን
ዴንጋይ እንዱቀመጥ ያዯርጋሌ፣
 ሇነባር ይዝታ የአገሌግልት ሇውጥ ጥያቄ የመስክ ሌኬት በማዴረግ፣ ከመሬት
አጠቃቀም እና ከመንገዴ መርበብ ፕሊኖች ጋር አገናዜቦ የውሳኔ ሀሳብ ያቀርባሌ፣
በጽ/ቤት ኃሊፉ ሲጸዴቅ የይዝታ ማረጋገጫ ካርታ በማ዗ጋጀት ያቀርባሌ፣
3. መስተንግድ ሇሚሰጣቸው አገሌግልቶች ያዯረገውን የመስክ ሌኬት፣ ሌዩ ሌዩ ፕሊኖች
ማጣራቶች መነሻ በማዴረግ በተ዗ጋጀው ካርታ የቴክኒክ አጣሪ በሚሇው ቦታ ሊይ
በፉርማው ያረጋግጣሌ፣
4. ሊዯረገው የመስክ ሌኬት ሉከፇሌ የሚገባውን የምህንዴስና፣ የአሹራና ቴምብር ቀረጥ
ክፌያ በአግባቡ አስሌቶ ያሳውቃሌ፣ ክፌያ መፇጸሙን በማረጋገጥ ሇቀጣይ ስራ
ያስተሊሌፊሌ፣
5. የይዝታ ማረጋገጫ ካርታ የተ዗ጋጀሊቸው ይዝታዎች መረጃ (Spatial and Attribute
data) በመሰረታዊ ካርታ ያዯራጃሌ፣ በፉርማው አረጋግጦ ያስረክባሌ/ያስተሊሌፊሌ/፣
ያቀርባሌ፣
7. ከቡዴን አስተባባሪው ቆጥሮ የተረከበውን ስራ በተቀመጠው እስታንዲርዴ መሰረት
78
9. ሇስራ የተረከባቸውን ሌዩ ሌዩ መመሪያዎች፣ የቢሮ መገሌገያዎች ሇታሇመሇት ዓሊማ
3.7.6. የይዝታ ቴክኒክ አጣሪና ካርታ ዜግጅት ሰራተኛ III

በወር፣ በሳምንትና በዕሇት ከፊፌል ያ዗ጋጃሌ፣ በቡዴኑ መሪው ዕውቅናም ይተገብራሌ፣
 ሇተናጥሌ ካርታ አገሌግልት (ማህበራት፣ ሪሌ እስቴት፣ ኮንድሚኒየም፣
አፓርትመንት፣ ሇግሌ አሇሚዎች እና ላልችም) በቀረበው ጥያቄ መሰረት የመስክ
ሌኬት በማዴረግ፣ ከመሬት አጠቃቀም እና ከመንገዴ መርበብ ፕሊኖች ጋር አገናዜቦ
ካርታ ያ዗ጋጃሌ፣
 ሇካርታ ኮፒ አገሌግልት በቀረበው ጥያቄ መሰረት የማህዯር ማጣራት ስራው
ከተጠናቀቀ በኋሊ፣ የመስክ ሌኬት በማዴረግ፣ ከመሬት አጠቃቀም፣ ከመንገዴ
መረበብ ፕሊኖ በማጣራት ካርታ ኮፒ አ዗ጋጅቶ ያቀርባሌ፣
 ሇይዝታ ማካፇሌ አገሌግልት በቀረበው ጥያቄ መሰረት የመስክ ሌኬት በማዴረግ፣
ከመሬት አጠቃቀም፣ ህንጻ ከፌታ እና ከመንገዴ መርበብ ፕሊኖች ጋር አገናዜቦ
ካርታ በማ዗ጋጀት ያቀርባሌ፣
 ሇይዝታ መቀሊቀሌ አገሌግልት በቀረበው ጥያቄ መሰረት የመስክ ሌኬት በማዴረግ፣
ከመሬት አጠቃቀም እና ከመንገዴ መርበብ ፕሊኖች ጋር አገናዜቦ ካርታ በማ዗ጋጀት
ያቀርባሌ፣
3. መስተንግድ ሇሚሰጣቸው አገሌግልቶች ያዯረገውን የመስክ ሌኬት፣ ሌዩ ሌዩ ፕሊኖች
ማጣራቶች መነሻ በማዴረግ በተ዗ጋጀው ካርታ የቴክኒክ አጣሪ በሚሇው ቦታ ሊይ
በፉርማው ያረጋግጣሌ፣
4. ሊዯረገው የመስክ ሌኬት ሉከፇሌ የሚገባውን የምህንዴስና አገሌግልት ክፌያ በአግባቡ
አስሌቶ ያሳውቃሌ፣ ክፌያ መፇጸሙን በማረጋገጥ ሇቀጣይ ስራ ያስተሊሌፊሌ፣
79
5. የይዝታ ማረጋገጫ ካርታ ሊ዗ጋጀሊቸው ይዝታዎች መረጃ (Spatial and Attribute
data) በመሰረታዊ ካርታ በመመዜገብ፣ የተ዗ጋጀውን ካርታ በፉርማው አረጋግጦ
ያስረክባሌ፣
ያቀርባሌ፣
7. ከቡዴን አስተባባሪው ቆጥሮ የተረከበውን ስራ በተቀመጠው እስታንዲርዴ መሰረት
9. ሇስራ የተረከባቸውን ሌዩ ሌዩ መመሪያዎች፣ ሲስተሞች፣ ቁሳቁሶች ሇታሇመሇት ዓሊማ
3.7.7. የመሬት ይዝታ ማስተካከሌ ቡዴን መሪ ተግባርና ኃሊፉነት

ተጠሪነቱ ሇመብት ፇጠራና ይዝታ አገሌግልት ዗ርፌ አስተባባሪ ሆኖ የሚከተለትን ተግባርና
1. ከጽ/ቤቱ፣ ከዲይሬክተሩ እና ከማዕከለ የመብት ፇጠራና ይዝታ ማስተካከሌ ዲይሬክቶሬት

ዕቅዴ ጋር በተናበበ አግባብ የቡዴኑን ዕቅዴ ያ዗ጋጃሌ፣ በስሩ ሇሚገኙ ባሇሙያዎች
ቆጥሮ ይሰጣሌ፣ ባሇሙያዎች እንዱያቅደ ያዯርጋሌ፣ አፇጻጸሙን በቅርበት
80
6. የመሬት ይዝታ ምዜገባና መረጃ ቅ/ጽ/ቤት የይዝታ ማረጋገጥ ስራ በሚያከናውንባቸው
ቀጠናዎች ይዝታ የማስተካከሌ እና የማህዯር ርክክብ ስራዎችን በቅንጅት ሇማከናወን
በጋራ ያቅዲሌ፣ አፇጻጸሙን ይከታተሊሌ፣ ያስተባብራሌ፣
7. የማረጋገጥ ስራ በተጀመረባቸውና ከኤጀንሲ በሚቀርበው ዜርዜር ጥያቄ መሰረት፡-
 የማረጋገጥ ስራው በተጀመረባቸው ቀጠናዎች የይዝታ ማረጋገጫ ካርታ

የተሰጣቸውና ካርታ ያሌተሰጣቸውን እንዱሇይ ያስተባብራሌ፣
 የይዝታ ማረጋገጫ ያሊቸውን ባላዝታዎች ማስረጃ በሲስተም ዱጂታይዜ
ከተዯረገው በማጣራት ያዯራጃሌ፣
 በጋር ስምምነቱ መሰረት ሇማረጋገጥ ስራው አስፇሊጊ የሆኑ የሰነዴ ማስረጃዎችን
ማሇትም መብት የተፇቀዯበት፣ ክሌከሊ እና ዋስትና የተመ዗ገባበቸውን ሰነድች
በሲስተም ዱጂታሇይ ከተዯረገው ፕሪንት ያዯርጋሌ ወይም መረጃውን ቢስተም
እንዱያገኙ ምቹ ሁኔታ ይፇጥራሌ፡፡
 ስካን የተዯረጉ ሰነድች በተ዗ጋጀው ቅጽ መሰረት በአግባቡ እንዱሞለና
እንዱረጋገጡ በማስዯረግ በዯብዲቤም ይሌካሌ፣
 ርክክብ የተዯረገሊቸው ሆነው የመረጃ ሌዩነት የተፇጠረባውን ማህዯራት
በመረከብ፣ የመረጃ ሌዩነቱ የተፇጠረበትን አግባብ እንዱሇይ፣ እንዯአግባቡ የመስክ
ሌኬት የሚያስፇሌግ ሆኖ ሲገኝ ሌኬት እንዱከናወን፣ የማስተካከያ ስራ እንዱሰራ
ያስተባብራሌ፣ የማስተካከያ ስራው ሲጠናቀቅ በዯብዲቤ ተመሊሽ ያዯርጋሌ፣
 ኤጀንሲው የማረጋገጥ ስራ በጀመረበት ቀጠና የይዝታ ማረጋገጫ ካርታ
ያሌተሰጣቸው ማንኛውም ቁራሽ መሬቶች (ቤት ያሇበት/ የላሇበት) በየፇርጁ
እንዱሇይ ያዯርጋሌ፣
 በመመሪያው መሰረት ካርታ ሇመስጠት ምቹ ሁኔታ ሇመፌጠር ሇባሇይዝታዎቹ
(ሇግሇሰቦቹ፣ ሇተቋማት፣ ሇመሰረተ ሌማት ዗ርጊ ተቋማት ወ዗ተ) በዯብዲቤ ጥሪ
እንዱዯረግ ከማዕከለ የመብት ፇጠራ ቡዴን ጋር በቅንጅት ይሰራሌ፣
8. የይዝታ ይካተትሌኝ ጥያቄ የሚያቀርቡትን ባሇይዝታዎች ጥያቄ በመቀበሌ፡-
 በክፌለ የሚገኙ ባሇሙያዎችን በማስተባበር የመስክ ሌኬት እንዱዯረግ፣

ከመመሪያና አሰራር አኳያ የተቀመጡ ቅዴመ ሁኔታዎች መሟሊታቸው በአግባቡ
እንዱጣሩ ዴጋፌ ያዯርጋሌ፣ ያስተባብራሌ፣
81
 የይዝታ ማካተት/ማስተካከሌ ሇተዯረገሊቸው ባሇይዝታዎች ካርታ ከተ዗ጋጀሊቸው
በኋሊ የሉዜ ውሌ ሰጪ በመሆን ይፇጽማሌ፣
9. በይዝታ ማስተካከሌ ምክንያት የሚታተሙ ካርታዎች በዲይሬክተሩ እንዱጸዴቅ ክፌያ

መፇጸሙን፣ በቤዜ ማፕ መወራረሱን እንዯዙሁም በስራው ሊይ የተሳተፈ ባሇሙያዎች
ስሇሰሩት ስራ መፇረማቸውን በማረጋገጥና አስተያየት በመስጠት እንዱያጸዴቅ
ያቀርባሌ፣
10. የይዝታ ማረጋገጫ ካርታ ያሌተሰጣቸው ቁራሽ መሬቶች ወይም ይዝታዎች ካርታ
እንዱሰጣቸው ከወረዲው የመሬት ሌማትና አስተዲዯር ጽ/ቤት ማህዯር ተዯራጅቶ
እንዱመጣ በቅንጅት ይሰራሌ፣
አሰራር እና የቴክኒክ ማጣራቶች በተገቢው ሁኔታ እንዱከናወኑ ያስተባብራሌ፣ በጽሁፌ
ምሊሽ ይሰጣሌ፣
12. ከይዝታ ማካተትና ከማህዯር ርክክብ ጋር በተያያ዗ የሚያጋጥሙ ችግሮችን በየፇርጁ
ይሇያሌ፣ መፌትሄ እንዱሰጥባቸው ከውሳኔ ሀሳብ ጋር ያቀርባሌ፣ መፌትሄ ይሰጣሌ፣
13. የተሇያዩ የግንዚቤ ማስጨበጫ የሚሆኑ የዌብ ሳይት መረጃዎች፤ ብሮሸሮች፤ ሇመጽሄት
ዜግጅት ግብአትነት የሚረደ ጽሁፍች እንዱ዗ጋጁ ያዯርጋሌ፣
14. ከ዗ርፌ አስተባባሪው ቆጥሮ የተረከበውን ስራ በተቀመጠው እስታንዲርዴ መሰረት
መከናወኑን ይከታተሌ፣
15. አገሌግልት አሰጣጡ በቴክኖልጂ እንዱተገበር በሚቀመጠው አሰራር መሰረት
ይፇጽማሌ፣ ችግሮችን ይሇያሌ፣ አዯረጃቶ ያቀርባሌ፣
16. በሚቀመጠው አሰራር መሰረት በስሩ የሚገኙ ባሇሙያዎችን ይመዜናሌ፣ ሇዲይሬክተሩ
ያቀርባሌ፣
ያቀርባሌ፣
18. ከማዕከለ የመብት ፇጠራና ይዝታ ማስተካከሌ ዲይሬክቶሬት እና ከክ/ከተማው
ዲይሬክተር የሚሠጡትን ላልች ተጨማሪ ሥራዎችን ይፇጽማሌ፡፡
82
3.7.8. የውሌ ሰነድች አጣሪ ባሇሙያ IV
ተጠሪነቱ ሇመሬት ይዝታ ማስተካከሌ ቡዴን አስተባባሪ ሆኖ የሚከተለትን ተግባርና ኃሊፉነቶች
ያከናውናሌ፡-
በወር፣ በሳምንትና በዕሇት ከፊፌል ያ዗ጋጃሌ፣ በቡዴኑ መሪ ዕውቅናም ይተገብራሌ፣
2. የይዝታ ይካተትሌኝ መስተንግድ የቀረበበትና ጥያቄው ተቀባይነት ሇሚያገኙት የፌርዴ ቤት
ዕግዴ ወይም የባንክ ዋስትና የላሇው መሆኑ እንዯዙሁም ቀዯም ሲሌ የተሰጠውን የይዝታ
ማረጋገጫ ካርታ ተመሊሽ የተዯረገ መሆኑን ያረጋግጣሌ፣
3. በይዝታ ማስተካከሌ ስራዎች (ክርክር መዜገብ) ሇሚታተሙ ካርታዎች በማህዯሩ ውስጥ
የፌርዴ ቤት ዕግዴ ወይም ዋስትና አሇመኖሩን ያረጋግጣሌ፣
4. የይዝታ ይካተትሌኝ፣ ከመሬት ይዝታ ምዜገባና መረጃ ቅ/ጽ/ቤት በመረጃ ሌዩነት ተመሊሽ
የተዯረጉና የይዝታ ማረጋገጫ ካርታ ሇሚሰጣቸው ባሇይዝታዎች በማህዯሩ ውስጥ የይዝታ
ማረጋገጫ ካርታ እንዲይ዗ጋጅ/እንዲይሰጥ የፌርዴ ቤት ዕግዴ የላሇ መሆኑን ያረጋግጣሌ፣
5. የሰነዴ ማጣራት ሊዯረገሊቸውና የቴክኒክ ስራቸው አሌቆ የይዝታ ማረጋገጫ ካርታ
ሇተ዗ጋጀሊቸው ይዝታዎች፡-
 የሰነዴ አጣሪና ወሳኝ በሚሇው ቦታ ሊይ ይፇርማሌ፣
 የሉዜ ውሌ አ዗ጋጅቶ ያቀርባሌ፣
 በመመሪያው መሰረት የሚከፇሌ የአገሌግልት፣ የሉዜና ላልች ክፌያዎች ያሰሊሌ፣
ሇመስተንግድ ጠያቂው እንዱከፌሌ ያሳውቃሌ፣ ክፌያ መፇጸሙን ይከታተሊሌ፣
6. ከመመሪያና አሰራር አኳያ የሚያጋጥሙ ችግሮችን ይሇያሌ፣ የመፌትሄ ሀሳብ ያመነጫሌ፣
7. ከመመሪያና አሰራር አኳያ የሚቀርቡ ቅሬታዎችን ያጣራሌ የውሳኔ ሀሳብ ያቀርባሌ፣ ምሊሽ
ያ዗ጋጃሌ፣
8. የመሬት ይዝታና ምዜገባ ቅ/ጽ/ቤት የማረጋገጥ ስራ በጀመረባቸው ቀጠናዎች ውስጥ
የርክክብ ስራ በሚሰራባቸው ማህዯራት ሊይ ከህግና አሰራር አኳያ ማስረጃ የመሇየት፣
የርክክብ ቅጾችን የመሙሊት ስራ ያከናውናሌ ቅጹንም ሊይ ይፇርማሌ፣
9. አገሌግልት አሰጣጡ በቴክኖልጂ እንዱተገበር በሚቀመጠው አሰራር መሰረት ይፇጽማሌ፣
10. ከቡዴን ኃሊፉው ቆጥሮ የተረከበውን ስራ በመፇጸም ዕሇታዊ፣ ሳምንታዊ፣ ወርሃዊ እና
የሩብ ዓመት ሪፖርት ሇቡዴን አስተባባሪው ያቀርባሌ፣
83
3.7.9. የመስክ ሌኬት ሽንሻኖ እና ካርታ ዜግጅት ባሇሙያ IV
አመት፣ በወር፣ በሳምንትና በዕሇት ከፊፌል ያ዗ጋጃሌ፣ በቡዴኑ አስተባባሪው ዕውቅና
2. ከመሬት ይዝታና ምዜገባ ቅ/ጽ/ቤት በመረጃ ሌዩነት ተመሊሽ የሚዯረጉ ማህዯራት እና
የይዝታ ይካተትሌኝ ጥያቄ ሇሚያቀርቡ ሇማስተካከሌና መስተንግድ ሇመስጠት፡-
 ከቅ/ጽ/ቤቱ ተመሊሽ የተዯረጉ ማህዯራት የተፇጠረው የመረጃ ሌዩነት ፕሊኖችንና

የመስመር ካርታዎችን በመጠቀም የመስክ ስራ የሚያስፇሌገው መሆን አሇመሆኑን
ያጣራሌ፣
 የመስክ ሌኬት የሚያስፇሌገው ከሆነ ያከናውናሌ፣
 የይዝታ ይካተትሌኝ ጥያቄ የቀረበባቸው ከፕሊኖችን እና ከመስመር ካርታዎች
በማገና዗ብ የመስክ ስራ የሚያስፇሌገው መሆን አሇመሆኑን ያጣራሌ፣
 የተዯረገውን የመስክ ሌኬት የጂ አይ ኤስ፣ የ1997 መስመር ካርታ፣ ኤሌዱፒ
(ካሇ)፣ የመንገዴ መርበብ፣ የቦታ ዯረጃ እና የመሬት አጠቃቀም ጥናቶችን አገናዜቦ
የቦታ ስፊት ይወስናሌ፤
3. በአካሌ ቤቱ እየሰጠ ያሇዉን አገሌግልት ይሇያሌ፣ የቤቱን አገሌግልት ከፕሊን አንጻር

4. በተዯረገው የመስክ ሌኬት በተሰበሰበውና በተጣራው መረጃ መሰረት የእስኬች
መረጃዉን ወዯ ፕሊን ፍርማት በመቀየር የይዝታ ማረጋገጫ ካርታ ያ዗ጋጃሌ፣
coordinates፣ የቦታ/የቤቱ አገሌግልት፣ የቦታ ስፊት፣ የቦታ ዯረጃ፣ አጎራባቾች ወ዗ተ
በተሟሊ ሁኔታ ያሰፌራሌ/ይሞሊሌ፣
84
8. መስተንግድ ከጠየቁት ውስጥ ወይም የማህዯር ርክክብ ስራ በሚዯረግባቸው ማህዯር
ቴክኒካሌ ጉዲዮችን ባሇማሟሊታቸው መስተንግድ የማያገኙትን ወይም የማስተካከያ ስራ
የማይከናወንሊቸውን በጥንቃቄ ይሇያሌ፣ መስተንግድ የማያገኙበትን ግሌጽ ምክንያት
9. ከሚሰራቸው ስራዎች አኳያ በቴክኒካሌ ጉዲዮች ሊይ የሚቀርቡ ቅሬታዎችን ተቀብል
10. ከቴክኒካሌ ጉዲዮች ጋር በተያያ዗ የሚያጋጥሙት ችግሮችን ይሇያሌ፣ የመፌትሄ ሀሳብ
ያመነጫሌ፣
የርክክብ ስራ በሚሰራባቸው ማህዯራት ሊይ ከቴክኒክ አኳያ የሚዯረጉ ማጣራቶችንና
የመሇየት ስራ ያከናውናሌ ቅጹንም ሊይ ይፇርማሌ፣
12. አገሌግልት አሰጣጡ በቴክኖልጂ እንዱተገበር በሚሰጠው አቅጣጫ መሰረት
ይፇጽማሌ፣
13. ከቡዴን አስተባባሪው ቆጥሮ የተረከበውን ስራ በመፇጸም ዕሇታዊ፣ ሳምንታዊ፣ ወርሃዊ
እና የሩብ ዓመት ሪፖርት ሇቡዴን አስተባባሪው ያቀርባሌ፣
3.7.10. የይ዗ታ ቴክኒክ አጣሪና ካርታ ዜግጅት ሰራተኛ III

አመት፣ በወር፣ በሳምንትና በዕሇት ከፊፌል ያ዗ጋጃሌ፣ በቡዴኑ አስተባባሪው ዕውቅና
2. ከመሬት ይዝታና ምዜገባ ቅ/ጽ/ቤት በመረጃ ሌዩነት ወይም በመረጃ ሌዩነት ተመሊሽ
የሚዯረጉ ማህዯራት የማስተካከያ ስራ ሇመስራት፡-
 ከቅ/ጽ/ቤቱ ተመሊሽ የተዯረጉ ማህዯራት የተፇጠረው የመረጃ ሌዩነት ፕሊኖችንና

የመስመር ካርታዎችን በመጠቀም የመስክ ስራ የሚያስፇሌገው መሆን
አሇመሆኑን ያጣራሌ፣
 የመስክ ሌኬት የሚያስፇሌገው ከሆነ ሌኬት ያዯርጋሌ፣
85
 የተዯረገውን የመስክ ሌኬት የጂ አይ ኤስ፣ የ1997 መስመር ካርታ፣ ኤሌዱፒ
(ካሇ)፣ የመንገዴ መርበብ፣ የቦታ ዯረጃ እና የመሬት አጠቃቀም ጥናቶችን
አገናዜቦ የቀረበውን የማስተካከያ ስራ ውሳኔ ይሰጣሌ፤
3. በአካሌ ቤቱ እየሰጠ ያሇዉን አገሌግልት ይሇያሌ፣ የቤቱን አገሌግልት ከፕሊን አንጻር

4. በተዯረገው የመስክ ሌኬት በተሰበሰበዉና በተጣራው መረጃ መሰረት የእስኬች
coordinates፣ የቦታ/የቤቱ አገሌግልት፣ የቦታ ስፊት፣ የቦታ ዯረጃ፣ አጎራባቾች ወ዗ተ
በተሟሊ ሁኔታ ያሰፌራሌ/ይሞሊሌ፣
ሲስተም/አሰራር መሰረት በጥንቃቄ በመሰረታዊ ካርታ ሊይ ያወራርሳሌ፡፡
8. የይዝታ ማስተካከሌ ጥያቄ ከቀረበባቸው ውስጥ ቴክኒካሌ ጉዲዮችን ባሇማሟሊታቸው
መስተንግድ የማያገኙትን በጥንቃቄ ይሇያሌ፣ መስተንግድ የማያገኙበትን ግሌጽ
ምክንያት በጽሁፌ በመግሇጽ ያቀርባሌ፣
9. ከሚሰራቸው ስራዎች አኳያ በቴክኒካሌ ጉዲዮች ሊይ የሚቀርቡ ቅሬታዎችን ተቀብል
10. ከቴክኒካሌ ጉዲዮች ጋር በተያያ዗ የሚያጋጥሙት ችግሮችን ይሇያሌ፣ የመፌትሄ ሀሳብ
ያመነጫሌ፣
የርክክብ ስራ በሚሰራባቸው ማህዯራት ሊይ ከቴክኒክ አኳያ የሚዯረጉ ማጣራቶችንና
የመሇየት ስራ ያከናውናሌ ቅጹንም ሊይ ይፇርማሌ፣
12. አገሌግልት አሰጣጡ በቴክኖልጂ እንዱተገበር በሚቀመጠው አሰራር መሰረት
ይፇጽማሌ፣
13. ከቡዴን አስተባባሪው ቆጥሮ የተረከበውን ስራ በመፇጸም ዕሇታዊ፣ ሳምንታዊ፣ ወርሃዊ
እና የሩብ ዓመት ሪፖርት ሇቡዴን አስተባባሪው ያቀርባሌ፣
86
3.8. የወረዲ የመሬት ሌማትና አስተዲዯር ቅ/ጽ/ቤት ተግባርና ኃሊፉነት

ተጠሪነቱ ሇክፌሇ ከተማ ቅርንጫፌ ጽ/ቤት ሆኖ የሚከተለት ተግባርና ኃሊፉነቶች ይኖሩታሌ፡-
1. ሇመብት ፇጠራ ስራ የባሇይዝታዎች መረጃዎችን ያዯረጃሌ፣ ሇክ/ከተማ ቅርንጫፌ

ጽ/ቤት ይሌካሌ፣
2. የአርሶ አዯር ይዝታዎች መረጃ በወረዲው አስፇጻሚ አከሊትና ከሚመሇከታቸው አከሊት
ጋር በመሆን አስፇሇጊውን ይፇጽማሌ በወቅቱ መረጃ አዯራጅቶ ሇክ/ከተማ ቅርንጫፌ
ጽ/ቤት ይሌካሌ፣
3. የአርሶ አዯርና የአርሶ አዯር ሌጆች ይዝታዎችን ከሚቋቋመው ኮሚቴ ጋር በመሆን
በጋራ ያጣራሌ፣
4. በወረዲው ክሌሌ ውስጥ በመመሪያ እና በአሰራር መሰረት መብት ሉፇጠርሊቸው
የሚችለ እና የማይችለትን ይዝታዎች ይሇያሌ ያዯራጃሌ፣
5. የጣሪያና ግዴግዲ የግብር (የቤት ግብር) ተመን አስሌቶ በማ዗ጋጀት ሇሚመሇከተው አካሌ
በወቅቱ ያስተሊሌፊሌ
6. የጂ.አይ.ኤስ እና ሲ.አይ.ኤስ የተጠየቁ የመረጃ እርማት መረጃ አጣርቶ ሇቢሮው ምሊሽ
ይሰጣሌ፣
7. የመሌሶ ማሌማት ስራዎች በሚሰሩበት ወቅት ከወረዲው አስፇጻሚ አካሊት እና
ከሚመሇከታቸው አካሊት ጋር በመተባበር አስፇሊጊውን ሁለ ይፇጽማሌ፤
8. ከሚመሇከተቸው አካሊት ጋር በመቀናጀት የቦታ ማጽዲት ሥራ ያከውናሌ፣
ያስተባብራሌ፣ አፇፃፀሙን ይከታተሊሌ፣
9. ክፌት የመንግስት ቦታዎችን ይሇያሌ፣ በመሬት ባንክ እንዱመ዗ገብ ያዯርጋሌ፣ በመሬት
ባንክ የተመ዗ገቡ ቦታዎችን እንዱጠበቁ የሚሊኩ ፕሊን ፍርማቶችን ያዯራጃሌ፣ሇዯንብ
ማስከበር መረጃ ያስረክባሌ፣ ክትትሌ ያዯርጋሌ በህገወጦች ተወሮ ሲገኝ እንዱሇቀቅ
ያስዯርጋሌ፣
10. ዓመታዊ እና ውዜፌ የሉዜ ክፌያ ያሇባቸውን እና በሉዜ ውሊቸው መሰረት ወዯ ሌማት
ያሌገቡትን ይሇያሌ፣ እንዱክፌለ ያሳውቃሌ፣ መረጃ ይሌካሌ፣ ቅዴመ ማስጠንቀቂያ
ይሰጣሌ፣ በወቅቱ የሉዜ አፇፃፀም ክትትሌ መረጃ አዯራጅቶ ሇክፌሇ ከተማው መሬት
ሌማትና አስተዲዯር ቅርንጫፌ ጽ/ቤት ሪፖርት ያዯርጋሌ፤
87
11. በተሇያዩ ሌማቶች ተነሺ የሆኑና መሌሰው የሚቋቋሙትን ተነሺዎች በሚቀመጠው
መመሪያ መሰረት የመሇየት ስራ ይሰራሌ፣ መረጃውን ሇክ/ከተማ ቅርንጫፌ ጽ/ቤት
ይሌካሌ በሚመሇከተው አካሌ ሲጸዴቅ ተግባራዊነቱን ክትትሌ ያዯርጋሌ፣
12. ከፌትህ እና ከላልች አካሊት ሇሚቀርቡ ጥያቄዎች ተገቢ ምሊሽ /ማስረጃ/ ከክፌሇ
ከተማና ከላልች የመንግስት ተቋማት ጋር በመሆን በጋራና በተናጠሌ ምሊሽ ይሰጣሌ፤
ሲታ዗ዜ በችልት ቀርቦ ያስረዲሌ፣
13. የፌርዴ አፇጻጸም በጋራና በተናጠሌ ያስተገብራሌ፤
3.8.1. የይዝታ መረጃና አገሌግልት ባሇሙያ II

ተጠሪነቱ ሇወረዲ ቅርንጫፌ ጽ/ቤት ሆኖ የሚከተለት ተግባርና ኃሊፉነቶች ይኖሩታሌ፡-
1. የጽ/ቤቱን ዕቅዴ መነሻ በማዴረግ የይዝታና መብት ፇጠራ ስራዎችን ሇማከናወን የሚያስችሌ
የራሱን ዕቅዴ ያ዗ጋጃሌ፤
2. ከግንቦት 1988 ዓ.ም በፉት የተያዘ ይዝታዎችን መረጃ ከአመሌካቾች ይረከባሌ፤ ማህዯር
ያዯራጃሌ፣
3. ይዝታዎች ከ1988 ዓ.ም በፉት የተያዘ ስሇመሆናቸው ከኖርቴክ፣ ከጂአይኤስ፣ በአካሌና
በሰነዴ መረጃ ያጣራሌ፣ ያረጋግጣሌ፤
4. መረጃውን በመሬት ሌማትና አስተዲዯር ጽ/ቤት ፕሮሰስ ካውንስሌ አስወስኖና አፀዴቆ ወዯ
ክ/ከተማው ይሌካሌ፣
5. ከ1988 እስከ ግንቦት 1997 የተያዘ ይዝታዎችን መረጃ ከአመሌካቾች ይረከባሌ ማህዯር
ያዯራጃሌ፤
6. የይዝታዎች ከ1997 ዓ.ም በፉት የተያዘ ስሇመሆናቸው ከ1997ቱ የአየር ካርታ፣ በአካሌና
በሰነዴ ያጣራሌ፣ ያረጋግጣሌ፤
7. መረጃውን በወረዲው የመሬት ሌማትና አስተዲዯር ጽ/ቤት ፕሮሰስ ካውንስሌ አስወስኖና
አፀዴቆ ወዯ ክ/ከተማው የመሬት ሌማትና አስተዲዯር ጽ/ቤት ይሌካሌ፣
8. የመንግሰት ተቋማት ይዝታዎች በአካሌና በሰነዴ በማጣራት ሇክፌሇ ከተማ ይሌካሌ፣
9. የመንግሰት ተቋማት ማህዯራት ከሚመሇከተው ተቋም ይረከባሌ፣ ያዯራጃሌ
10. በወረዲው ክሌሌ ውስጥ መብት ሇሚፇጠርሊቸው ባሇይዝታዎች የመስክ ሌኬት ሇማዴረግ
በሚወጣው ፕሮግራም መሰረት ሇባሇይዝታዎቹ ጥሪ ያዯርጋሌ፣ የመስክ ሌኬት ከሚያዯርጉ
የማዕከሌ ባሇሙያዎች ጋር በቅንጅት ይሰራሌ፣
88
11. የወሰን ማመሊከት እና የፌርዴ አፇጻጸም ከማስተግበር አኳያ ከክ/ከተማ የሚቀርበውን ጥያቄ
ወይም ከፌ/ቤት የሚሰጠውን ትዕዚዜ መሰረት በማዴረግ ከክፌሇ ከተማው ጋር በጋራ ምሊሽ
ይሰጣሌ፣
12. የጣሪያና ግዴግዲ ግብር የሚከፌለ ባሇይዝታዎችን መረጃ ተቀብል ያዯራጀሌ፤
13. የጣሪያና ግዴግዲ ግብር ተመን ያሰሊሌ ሇሚመሇከተው አካሌ በጹሁፌ ሪፖርት ይሌካሌ፣
14. ከክፌሇ ከተማ የሚሊከውን የመረጃ እርማት ጥያቄ ይቀበሊሌ፣
15. የመረጃ እርማት የቀረበበት ይዝታ ከ1988 ዓ.ም በፉት የነበረ መሆኑን ከጂአይኤስ እና
ከሌዩ ሌዩ ሠነድች እንዱሁም በአካሌ በመገኘት ያጣራሌ፣ ያረጋግጣሌ
16. ባሇቤትነትን ሇመወሰን ግሌጽ መረጃ ባሌተገኘባቸው ይዝታዎች የመንግስት ቤትን
ሇማስተዲዯር ስሌጣን ከተሰጣቸው ተቋማት ማሇትም ከወረዲ ቤቶች ሌማትና አስተዲዯር
ጽ/ቤት እና ከፋዯራሌ ቤቶች ኮርፖሬሽን ቅ/ጽ/ቤት ማረጋገጫ እንዱቀርብ ያዯርጋሌ፤
17. የተገኘውን ግኝት ከመመሪያ እና ከህግ ማዕቀፌ አንፃር አጣርቶ በወረዲው መሬት ሌማትና
አስተዲዯር ፕሮሰስ ካውንስሌ አፀዴቆና አስፇርሞ ወዯ ክ/ከተማው ይሌካሌ፤
18. የሥራ አፇጻጸም ሪፖርት በዕሇት፣ ሳምንት፣ ወር እና ሩብ ዓመት በማ዗ጋጀት ያቀርባሌ፣
19. ከክፌሇ ከተማው መሬት ሌማትና አስተዲዯር ቅርንጫፌ ጽ/ቤት የሚሠጡትን ላልች
ተጨማሪ ሥራዎችን ያከናውናሌ፣
89
3.9. የስራ ክፌልች ችግሮች፣ህጎች ታሳቢዎችን መስበር
ተ.ቁ የስራ ሂዯቱ ዋና የተጻፈና ያሌተጻፈ ህጎችና ህጉ ታሳቢ ያዯረጋቸው አሮጌ ታሳቢዎችን የሰበሩ አዲዱስ ሀሳቦች
ዋና ችግሮች ሌማዲዊ አሰራሮች ታሳቢዎች ሃቆች
ሇብሌሹ አሰራር አገሌግልቱ በማዕከሌ ዯረጃ ሉሰጥ በሚችሌበት
1. ማንኛውም መብት ከዙህ ቀዯም በነበረው አገሌግልቱን ተዯራሽ
የተጋሇጠና አዯረጃጀት ራሱን የቻሇ ከስራው ስፊትን ታሳቢ
ያሌተፇጠረሇት አዯረጃጀት በክፌሇ ከተማ ሇማዴረግ በታችኛው
ተጠያቂነትን ያዯረገ ተጨማሪ አዯረጃጀት ቡዴኖች ፣የስራ
የመንግስትና የግሌ መሬት ሌማትና አስተዲዯር የከተማው የአስተዲዯር እርከን
በማያረጋግጥ አሰራር መዯቦች ፣የማቋቋሚያ አዋጅ 74/2014 ማሻሻያ፣
ይዝታዎች መብት ጽ/ቤት ስር በመብት ፇጠራና ቢሰጥ የተሸሇ ይሆናሌ ተብል
አገሌግልቱ ሲሰጥ የይዝታ አገሌግልት የመመሪያ ማሻሻያዎች
ፇጠራ ስራ ይዝታ አገሌግልት ስራዎች በመታሰቡ
የነበረ በመሆኑ እንዱሁም ሇስራ ምቹ የሆነ ቦታ እንዯሚመቻች
዗ርፌ ሰር ባሇ የመብት ፇጠራ
ታሳቢ በማዴረግ አገሌግልቱን በተማከሇ መሌኩ
ቡዴን ዯረጃ አገሌግልቱ ይሰጥ
በማዕከሌ ዯረጃ የሚሰጥ ሲሆን ሉፇጠር
የነበረ
የሚችሇውን የተገሌጋይ እንግሌት በቴክኖልጂ
ሌማትና ትግበራ እንዯሚፇታ ታሳቢ ይዯረጋሌ፤
አገሌግልቱ ሇብሌሹ ማንኛውም መብት ያሌተፇጠረሇት የግሌ

2 ማንኛውም መብት ከዙህ ቀዯም በነበረው አገሌግልቱን ተዯራሽ
አሰራር የተጋሇጠ ይዝታዎች የይዝታ ማረጋገጫ ካርታ ማፅዯቅ
በመሆኑና የመንግስት ስራ ሇመብት ፇጠራ ዲይሬክቶሬት ዲይሬክተር
የግሌ ይዝታዎች መሬት ሌማትና አስተዲዯር የከተማው የአስተዲዯር እርከን
ጥቅም ሊይ ቀጥተኛ ተሰጥቷሌ፡፡
የይዝታ ማረጋገጫ ጽ/ቤት ስር በመብት ፇጠራና ቢሰጥ የተሸሇ ይሆናሌ ተብል
ግንኙነት ያሇው
ካርታ ማፅዯቅ ስራ ይዝታ አገሌግልት ስራዎች በመታሰቡ መብት ፇጠራ
በመሆኑ
዗ርፌ ኃሊፉ የማፅዯቅ ስራው ስራው በሚሰራበት ቦታ
የሚሰራ የነበረ የይዝታ ማረጋገጫ ካርታው
የማፅዯቅ ስራው ቢሰራ
የተሸሇ ይሆናሌ ተብል
በመታሰቡ
90
አገሌግልቱ ሇብሌሹ ማንኛውም መብት ያሌተፇጠረሇት የመንግስት
3 ማንኛውም መብት ከዙህ ቀዯም በነበረው አገሌግልቱን ተዯራሽ
አሰራር የተጋሇጠ ይዝታዎች የይዝታና የሀይማኖት ተቋማት
ባሇመሆኑና የስራ ማረጋገጫ ካርታ ማፅዯቅ ስራ ሇመብት ፇጠራ
የመንግስት መሬት ሌማትና አስተዲዯር የከተማው የአስተዲዯር እርከን
ጫናን ሚዚናዊ በሆነ ቡዴን መሪዎች ተሰጥቷሌ
ይዝታዎች የይዝታና ጽ/ቤት ስር በመብት ፇጠራና ቢሰጥ የተሸሇ ይሆናሌ ተብል
መሌኩ ሇማከፊፇሌ
የሀይማኖት ይዝታ አገሌግልት ስራዎች በመታሰቡ መብት ፇጠራ
በማስፇሇጉ
ተቋማት ማረጋገጫ ዗ርፌ ኃሊፉ የማፅዯቅ ስራው ስራው በሚሰራበት ቦታ
ካርታ ማፅዯቅ ስራ የሚሰራ የነበረ የይዝታ ማረጋገጫ ካርታው
የማፅዯቅ ስራው ቢሰራ
የተሸሇ ይሆናሌ ተብል
በመታሰቡ
ሇብሌሹ አሰራር የይዝታ ማረጋገጫ ካርታ የመሰረዜ ተግባር

4 የይዝታ ማረጋገጫ ከዙህ ቀዯም በነበረው ከዙህ በፉት በነበረው
የተጋሇጠና በመብት ፇጠራና ይዝታ አገሌግልት ዗ርፌ
ካርታ መሰረዜ አዯረጃጀት በክፌሇ ከተማ አዯረጃጀት ስሌጣኑን ሇክፌሇ
ተጠያቂነትን ፕሮሰስ ካውንስሌ ውሳኔ ሲያገኝ በመብት
መሬት ሌማትና አስተዲዯር ከተማ የሚሰጥ በመሆኑ
በማያረጋግጥ አሰራር ፇጠራና ይዝታ አገሌግልት ዗ርፌ ም/ቢሮ ኃሊፉ
ጽ/ቤት ፕሮሰስ ካውንስሌ በክፌሇ ከተማ ዯረጃ
ተግባሩ ሲፇፀም ተሰጥቷሌ
የይዝታ ማረጋገጫ ካርታ ማረጋገጫ ካርታ የመሰረዜ
የነበረ በመሆኑ
የመሰረዜ ሰራ ይሰራ የነበረ ሰራ ሲሰራ የነበረ
91
ክፌሌ አራት
4.1. የመብት ፇጠራና ይዝታ አገሌግልት ዗ርፌ የሰው ሀብት ፌሊጎት

የስራ የሰው ኃይሌ ማብራሪያ
ተ.ቁ የስራ መዯቡ መጠሪያ ተፇሊጊ ችልታ ሌምዴ
ነባር አዱስ ሌዩነት
1 የመብት ፇጠራና ይዝታ  የመጀመሪያ ዱግሪ/ማስተርስ በአርባን 10 ዓመት 1 1 0 ሹመት
አገሌግልት ዗ርፌ ፕሊነርግ እና አቻ
ም/ቢሮ/ኃሊፉ  ሰርቬይንግ እና አቻ
 በአርባን ኢኒጅነርንግ እነ አቻ
 በሲቭሌ ኢኒጅነርንግ እና አቻ
 በሊንዴ አዴሚኒስትሬሽን እና አቻ
 በአርባን ማኔጅመንት እና አቻ
 አርባን ሊንዴ ዳቭልፕመንት
ማኔጅመንት እና አቻ
 ልው እና አቻ
 ሊንዴልዉ (ላጋሌ ሊንዴ
2 ኤክስኩቲቭ ሰክሬታሪ I ዱፕልማ ወይም 10+3 1 1 0

በሴክሬተርያሌ ሳይንስ እና አቻ፣ ቢሮ
አስተዲዯር እና አቻ፣ ኦፉስ
ማኔጅምንት እና አቻ
92
ቴክኒካሌ አማካሪ የመጀመሪያ ዱግሪ/ማስተርስ/ ፒ.ኤች.ዱ 0 1 +1
ከተማ ፕሊነር እና አቻ፤ ሲቪሌ

መሃንዱሰ እና አቻ/ የከተማ ምህንዴስና
እና አቻ/ ሰርቬይንግ/ካዲስተራሌ
ሰርቬይንግ ሊንዴ አዴሚኒስተሬሽን እና
3
አቻ፣አርባን ማኔጅመንት /ማናጅምንት/
ህግ እና አቻ፣ላጋሌ ሊንዴ
አዴምኒስተሬሽን እና አቻ ጂ.አይ ኤስ
እና አቻ እና 10 ዓመት አግባብነት
ያሇው የስራ ሌምዴ ያሇው/ት
4 የመብት ፇጠራ  የመጀመሪያ ዱግሪ/ማስተርስ በአርባን 10 ዓመት 1 1 0 ሜሪት ሹመት
ዲይሬክተር ፕሊነርግ እና አቻ
 ሰርቬይንግ እና አቻ
93
5 ኤክስኩቲቭ ሰክሬታሪ I ዱፕልማ እና አቻ ወይም 10+3 1 1 0 ተፇሊጊ ችልታና የስራ ሌምዴ ከዋና ቢሮ
በሴክሬተርያሌ ሳይንስ፣ ቢሮ አስተዲዯር ተ዗ጋጅቶ እንዯሚመጣ ታሳቢ ተወስዶሌ
እና አቻ፣ ኦፉስ ማኔጅመንት እና አቻ
6 የመብት ፇጠራ ቡዴን  የመጀመሪያ ዱግሪ/ማስተርስ በአርባን 8 ዓመት 1 3 +2 ቀዯም ሲሌ በማዕከሌና ክ/ከተሞች ይሰራ
መሪ ፕሊነርግ እና አቻ የነበረው ስራ በማዕከሌ ብቻ በመዯራጀቱ
 ሰርቬይንግ እና አቻ በማዕከሌ በ3 ቡዴኖች እንዱዯራጁ በመዯረጉ
 በአርባን ኢኒጅነርንግ እነ አቻ የቡዴን መሪ ቁጥር ቀንሷሌ
7 የመብት ፇጠራ  በሲቭሌ ኢኒጅነርንግ እና አቻ 6 ዓመት 4 4 0 ከ3 ቡዴኖች ውስጥ በአንደ ቡዴን ብቻ
ጥናትና ክትትሌ  በሊንዴ አዴሚኒስትሬሽን እና አቻ የሚካተት የስራ መዯብ ነው፡፡
ባሇሙያ IV  በአርባን ማኔጅመንት እና አቻ
 ህግ እና አቻ
 ሊንዴልዉ
 ላጋሌ ሊንዴ
8 የሰነዴ ማጣራትና  የመጀመሪያ ዱግሪ/ማስተርስ በልው 6 ዓመት 61 15 -46 በማስፊፉያና በመሀሌ ከተማ ክ/ከተሞች
መወሰን ክትትሌና እና አቻ፣ በነበሩ ቡዴኖች የውሌ ሰነዴ አጣሪ ባሇሙያ
ዴጋፌ ባለሙያ IV  ሊንዴ ልው፣ በሚሌ IV የስራ መዯብ የሚታወቅ ሲሆን
 በላጋሌሊንዴ፣ ስራው ወዯ ማዕከሌ በመሳቡ በማዕከሌ ዯረጃ
 አርባን ማኔጅመንትእና አቻ በተጠናው የስራ መዯብ ስያሜ
 አርባን ሊንዴ ዳቭልፕመንት እንዱስተካከሌ የተዯረገ ሲሆን የሰው ሀይሌ
ማኔጅመንት እና አቻ ቁጥሩ ቀንሷሌ፡፡
94
 ማኔጅመንት እና አቻ
 ኢኮኖሚክስ እና አቻ
 አካውንቲን እና አቻ
 ጂኦግራፉ እና አቻ
9 የመስክ ሌኬት ሽንሻኖ የመጀመሪያ ዱግሪ/ማስተርስ 6 ዓመት 87 18 -69 በክ/ከተሞች የነበረው ስራ ወዯ ማዕከሌ
እና ካርታ ዜግጅት ሰርቬይንግ እና አቻ በመሳቡ በማዕከሌ ዯረጃ በሚዋቀሩት 3
ባሇሙያ IV  በአርባን ኢኒጅነርንግ እነ አቻ ቡዴኖች የሰው ሀይሌ ቁጥሩ ቀንሷሌ፡፡
 አርክቴክት እና አቻ፣
 ኮንስትራክሽን ቴክኖልጂ እና
ማኔጅመንት እና አቻ፣
 በጂኦግራፉካሌ ኢንፍርሜሽን
ሲስተም(GIS) እና አቻ፣
10 የመስክ ሌኬት ሽንሻኖ  ዱፕልማ ሰርቬይንግ እና አቻ 4 ዓመት 52 18 -34 በክ/ከተሞች የነበረው ስራ ወዯ ማዕከሌ
እና ካርታ ዜግጅት  ዴራፌትንግ እና አቻ በመሳቡ በማዕከሌ ዯረጃ በሚዋቀሩት 3
ሰራተኛ III  ካዲስተራሌ ሰርቬይንግ እና አቻ ቡዴኖች የሰው ሀይሌ ቁጥሩ ቀንሷሌ፡፡
11 የመስክ ሌኬት ሽንሻኖ  ሰርቬይንግ እና አቻ 0 ዓመት 0 15 +15 አዲዱስ የሰው ሀይሌ ሇመምጣት የስራ
ሰራተኛ 1  ዴራፌትንግ እና አቻ ሌምዴ ከሚጠይቁ የስራ መዯቦች በማቀናነስ
 ካዲስተራሌ ሰርቬይንግ እና አቻ የተፇጠረ የስራ መዯብ ነው፡፡
95
12 የይዝታ አገሌግልትና  የመጀመሪያ ዱግሪ/ማስተርስ አርባን 10 ዓመት 1 1 0 ሜሪት+ሹመት
ማስተካከሌ ፕሊኒንግ እና አቻ
ዲይሬክቶሬት  ሰርቬይንግ እና አቻ
 አርባን ኢንጅነርኒግ እና አቻ
 ሲቭሌ ኢንጅነርኒግ እና አቻ
 በሊንዴ አዴሚኒስተሬሽን እና አቻ
 በአርባን ሊንዴ ዳቭልፕመንት ኤንዴ
 በልው እና አቻ
 ሊንዴ ልው (ላጋሌ ሊንዴ
አዴሚኒስትሬሽን)
 በጅኦግራፉካሌ
ኢንፍርሜሽንሲስተም(GIS) እና አቻ
 በማኔጅመንት እና አቻ
13 ኤክስኩቲቭ ሰክሬታሪ I 1 1 0 ተፇሊጊ ችልታና የስራ ሌምዴ ከዋና ቢሮ
ተ዗ጋጅቶ እንዯሚመጣ ታሳቢ ተወስዶሌ
14 የይዝታ አገሌግልት  የመጀመሪያ ዱግሪ/ማስተርስ አርባን 8 ዓመት 1 1 0

ቡዴን መሪ ፕሊኒንግ እና አቻ
96
ኢንፍርሜሽንሲስተም(GIS) እና አቻ
15 የይዝታ ቴክኒክ አጣሪ  የመጀመሪያ ዱግሪ/ማስተርስ አርባን 6 ዓመት 3 6 +3 ተጨማሪ ተግባር ስሇተሰጠው 3 የሰው
ካርታ ዜግጅት ፕሊኒንግ እና አቻ ሀይሌ ተጨምሮሇታሌ
ክትትሌና ዴጋፌ  ሰርቬይንግ እና አቻ
ባሇሙያ IV  አርባን ኢንጅነርኒግ እና አቻ
16 የሰነዴ ማጣራትና  የመጀመሪያ ዱግሪ/ማስተርስ አርባን 6 ዓመት 4 7 +3 ሁሇቱ የስራ መዯቦች በአንዴ የስራ መዯብ
መወሰን ክትትሌና ማኔጅመንት፣ ስሇተጣመሩ 3 የሰው ሀይሌ ተጨምሮሇታሌ
ዴጋፌ ባሇሙያ IV  ህግ እና አቻ፣
 ሊንዴ ልዉ እና አቻ፣
97
 ላጋሌ ሊንዴ አዴሚኒስትሬሽን እና
አቻ
 ኢኮኖሚክስ፣
 ጂኦግሪፉ እና አቻ
17 የይዝታ ማስተካከሌ  የመጀመሪያ ዱግሪ/ማስተርስ በአርባን 8 ዓመት 1 1 0

ቡዴን መሪ ፕሊነር እና አቻ
 ጂ.አይ ኤስ እና ሪሞት ሴንሲንግ፣
ጂኦ-ኢንፍርማቲክስ
18 የይዝታ ማስተካከሌ  የመጀመሪያ ዱግሪ/ማስተርስ በአርባን 6 ዓመት 2 2 0
ጥናትና ትንተና ፕሊነርግ እና አቻ
ክትትሌ ባሇሙያ IV  ሰርቬይንግ እና አቻ
98
 ህግ እና አቻ
 ሊንዴ ልዉ
 ላጋሌ ሊንዴ
19 የቴክኒክና ካርታ  የመጀመሪያ ዱግሪ/ማስተርስ 6 ዓመት 6 6 0
ዜግጅት ክትትሌና ሰርቬይንግ እና አቻ
ዴጋፌ ባሇሙያ IV  በአርባን ኢኒጅነርንግ እነ አቻ
 አርክቴክት እና አቻ፣
 ኮንስትራክሽን ቴክኖልጂ እና
ማኔጅመንት እና አቻ፣
99
20 የሰነዴ ማጣራትና  የመጀመሪያ ዱግሪ/ማስተርስ በልው 6 ዓመት 3 3 0
መወሰን ክትትሌ እና እና አቻ፣
ዴጋፌ ባሇሙያ IV  ሊንዴ ልው፣
 በላጋሌሊንዴ፣
 አርባን ማኔጅመንትእና አቻ
 ጂኦግራፉ እና አቻ
4.2. በቅርንጫፌ ዯረጃ የይዝታ አገሌግልትና ማስተካከሌ ዲይሬክቶሬት የሰው ሀብት ፌሊጎት
የሰው ኃይሌ የሰው ኃይሌ ማብራሪያ
ተ.ቁ የስራ መዯቡ ተፇሊጊ ችልታ የስራ የሰው ኃይሌ (ማስፊፉያ) (አራዲ፣ ሌዯታ፣ (አዱስ ከተማና ጉሇላ)
መጠሪያ ሌምዴ ቂርቆስ)
ነባር አዱስ ሌዩነት ነባር አዱስ ሌዩነት ነባር አዱስ ሌዩነት
1. አገሌግልትና  የመጀመሪያ ዱግሪ/ 10 ዓመት 1 1 0 1 1 0 1 1 0 በበፉቱ
ማስተካከሌ ማስተርስ አርባን ፕሊኒንግ አዯረጃጀት
ዲይሬክቶሬት እና አቻ የስራዎች ዗ርፌ
 ሰርቬይንግ እና አቻ አስተባባሪ የነበረ
100
 በሊንዴ አዴሚኒስተሬሽን
እና አቻ
 በአርባን ማኔጅመንት እና
አቻ
 በአርባን ሊንዴ
ዳቭልፕመንት ኤንዴ
ኢንፍርሜሽን
ሲስተም(GIS) እና አቻ
በማኔጅመንት እና አቻ
2 ኤክስኩቲቭ ዱፕልማ እና አቻ ወይም 1 1 0 1 1 0 1 1 0
ሰክሬታሪ I 10+3 በሴክሬተርያሌ
ሳይንስ፣ ቢሮ አስተዲዯር እና
አቻ፣ ኦፉስ ማኔጅምንት እና
አቻ
3 የይዝታ  የመጀመሪያ ዱግሪ/ 8 ዓመት
አገሌግልት ማስተርስ አርባን ፕሊኒንግ
101
አሰጣጥ ቡዴን እና አቻ
መሪ  ሰርቬይንግ እና አቻ 1 1 0 1 1 0 1 1 0
 በሊንዴ አዴሚኒስተሬሽን
እና አቻ
 በአርባን ማኔጅመንት እና
አቻ
 በአርባን ሊንዴ
ዳቭልፕመንት ኤንዴ
ኢንፍርሜሽን
ሲስተም(GIS) እና አቻ
4 የውሌ ሰነድች  የመጀመሪያ ዱግሪ/ 6 ዓመት 6 6 0 3 1 -2 3 2 -1 የተወሳሰበ
አጣሪ ባሇሙያ ማስተርስ በልው እና አቻ፣ የማጣራት ስራ
IV  ሊንዴ ልው፣ የማይከናወንባቸ
 በላጋሌሊንዴ ው አገሌግልቶች
102
አዴምኒስተሬሽን፣ በአዲዱስ
 አርባን ማኔጅመንትእና አቻ ባሇሙዎች
 ማኔጅመንት እና አቻ ሇማሰራት የሰው
 ኢኮኖሚክስ እና አቻ ሀይሌ ሽግሽግ
 አካውንቲን እና አቻ በመዯረጉ
 ጂኦግራፉ እና አቻ (ዱግሪ) ቀንሷሌ፡፡
5 የውሌ ሰነድች 0 ዓመት 0 2 +2 0 0 0 1 0 0 መዯበኛ
አጣሪ ባሇሙያ አገሌግልቱ
I በሚበዚባቸው
ክ/ከተሞች ሊይ
አዱስ የሰው
ሀይሌ ሇማምጣት
ከመብት ፇጠራ
ቡዴን ባሇሙያ
በመቀነስ
የማሸጋሸግ ስራ
የተሰራ ቢሆንም
በአጠቃሊይ የሰው
ሀይሌ ቁጥሩ ሊይ
ሇውጥ
አያመጣም፣
103
6 የይዝታ ቴክኒክ  የመጀመሪያ ዱግሪ/ 6 ዓመት 6 8 +2 2 1 -1 2 1 -1 የይዝታ
አጣሪና ካርታ ማስተርስ ፕሊነንግ እና አቻ አገሌግልት ስራ
ዜግጅት  በሰርቬይንግ እና አቻ በመሀሌ ክፌሇ
ባሇሙያ IV  በአርባን ኢንጅነሪንግ እና ከተሞች ሇምዜገባ
አቻ ኤጀንሲው
 በሲቭሌ ኢንጅነሪንግ እና ማህዯራት
አቻ የተሊኩ በመሆኑ
 ሊንዴ አዴሚኒስትሬሽን እና አገሌግልት
አቻ የቀነሰ በመሆኑ
 አርባን ሊንዴ እና ተንጠባጥበው
ዳቭልፕመንት ሇቀሩ
ማኔጅመንት እና አቻ አገሌግልቶች ብቻ
(በዱግሪ) የተወሰነ ባሇሙያ
አስፇሊጊ በመሆኑ
7 የይዝታ ቴክኒክ  ዱፕልማ ሰርቬይንግ እና 4 4 5 +1 2 1 -1 2 2 0
አጣሪና ካርታ አቻ ዓመት
ዜግጅት  ዴራፌትንግ እና አቻ
ሰራተኛ III  ካዲስተራሌ ሰርቬይንግ እና
አቻ
104
4.2.1. የቅርንጫፌ የይዝታ ማስተካከሌ ቡዴን
ተ.ቁ የስራ መዯቡ መጠሪያ ተፇሊጊ ችልታ የስራ የሰው ኃይሌ (ማስፊፉያ ክ/ከተሞች) የሰው ኃይሌ (መሀሌ ክ/ከተሞች)
ሌምዴ
1 የመሬት ይዝታ  የመጀመሪያ ዱግሪ/ማስተርስ አርባን 8 ነባር አዱስ ሌዩነት ነባር አዱስ ሌዩነት
ማስተካከሌ ቡዴን መሪ ፕሊኒንግ እና አቻ ዓመት 1 1 0 1 1 0
 ሊንዴ ልው
 ላጋሌ ሊንዴ እና አቻ፣
105
2 የውሌ ሰነድች አጣሪ  የመጀመሪያ ዱግሪ/ማስተርስ በልው እና 6
ባሇሙያ IV አቻ፣ሊንዴ ልው፣ በላጋሌሊንዴ ዓመት 3 3 0 2 2 0
አዴምኒስተሬሽን፣
 አርባን ማኔጅመንትእና አቻ
ጂኦግራፉ እና አቻ
የይ዗ታ ቴክኒክ አጣሪና  የመጀመሪያ ዱግሪ/ማስተርስ በአርባን 6
ካርታ ዜግጅት ባሇሙያ ፕሊነንግ እና አቻ ዓመት 4 4 0 4 4 0
IV
 በሰርቬይንግ እና አቻ
 በአርባን ኢንጅነሪንግ እና አቻ
 በሲቭሌ ኢንጅነሪንግ እና አቻ
 በአርክቴክት እና አቻ
 በኮንስትራክሽ ቴክኖልጂ እና

106
3 የይ዗ታ ቴክኒክ አጣሪና  ዱፕልማ ሰርቬይንግ እና አቻ 4 2 2 0 0 0 0
ካርታ ዜግጅት ሰራተኛ ዓመት
 ዴራፌትንግ እና አቻ
III
 ካዲስተራሌ ሰርቬይንግ እና አቻ
4.3. በወረዲ ዯረጃ በመሬት ሌማትና አስተዲዯር ቅ/ጽ/ቤት የሰው ሀብት ፌሊጎት
ተ.ቁ የስራ መዯቡ ተፇሊጊ ችልታ የስራ በማስፊፉያ ክ/ከ ወረዲ በመሀሌ ክ/ከ ወረዲ ሰው ማብራሪያ
መጠሪያ ሌምዴ ሰው ሀይሌ ብዚት ሀይሌ ብዚት
ነባር አዱስ ሌዩነት ነባር አዱስ ሌዩነት

1 የመሬት የመጀመሪያ ዱግሪ/ማስተርስ አርባን ፕሊነር እና 1 1 0 1 1 0 ከዙህ በፉት የነበረው
ሌማትና አቻ፤ ሰርቬይንግ /ካዲስተራሌ ሰርቬይንግ እና ምዯባ ሹመት መሆኑ
አስተዲዯር አቻ፣ አርባን ማኔጅመንት እና አቻ፣ አርባን ታሳቢ ተዯርጎ
ቅ/ጽ/ቤት ሊንዴ ዯቭልፕመንት ኤንዴ ማኔጅመነት እና የተቀመጠውን
የትምህርት ዜግጅት
ኃሊፉ አቻ፣ ጂ.አይ.ኤስ እና አቻ.፣ መሬት
መሰረት ባዯረገ
አስተዲዯር እና አቻ፣ ህግ እና አቻ፣ ሊንዴ ል እንዯሚፇፀም ተወስዶሌ
እና አቻ፣ ላጋሌ ሊንዴ አዴሚኒስትሬሽን እና
አቻ፣ ጂኦግራፉ እና አቻ
2 ሴክሬታሪ I ዱፕልማ ወይም 10+3 በሴክሬተርያሌ ሳይንስ 2 ዓመት 1 1 0 1 1 0 ተፇሊጊ ችልታና የስራ
እና አቻ፣ ቢሮ አስተዲዯር እና አቻ፣ ኦፉስ ሌምዴ ከዋና ቢሮ
ማኔጅምንት እና አቻ ተ዗ጋጅቶ እንዯሚመጣ
ታሳቢ ተወስዶሌ
3 የይዝታ የመጀመሪያ ዱግሪ/ማስተርስ ማኔጅመንት እና 0 ዓመት 2 0 2 በማነስ 1 0 1 በማነስ
መረጃና አቻ፣ ኢኮኖሚክስ እና አቻ፣ አርባን
አገሌግልት ማኔጅመንት እና አቻ፣ ህግ እና አቻ፣
ባሇሙያ I ጂኦግራፉ እና አቻ፣ ሊንዴ ል እና አቻ፣ ላጋሌ
ሊንዴ አዴሚኒስትሬሽን እና አቻ
107
የመጀመሪያ ዱግሪ/ማስተርስ አርባን ፕሊነር እና 0 ዓመት 2 0 2 በማነስ 1 0 1 በማነስ
አቻ፣ ሰርቬይንግ እና አቻ፣ ከተማ ምህንዴስና
እና አቻ፣ሲቭሌ ምህንዴስና እና አቻ ፣ጂ አይ
ኤስ እና አቻ እና ሪሞት ሴንሲንግ እና አቻ፣
ጂኦ-ኢንፍርማቲክስ እና አቻ፣ ዴራፌትንግ እና
አቻ፣ ካዲስተራሌ ሰርቬይንግ እና አቻ፣ መሬት
አስተዲዯር እና አቻ
የይዝታ የመጀመሪያ ዱግሪ/ማስተርስ ማኔጅመንት እና 2 ዓመት 0 2 2 0 1 1 ከዙህ በፉት የነበረው

መረጃና አቻ ፣ ኢኮኖሚክስ እና አቻ፣ አርባን በመብሇጥ በመብሇጥ የስራ መዯብ ዜቅተኛ
አገሌግልት ማኔጅመንት እና አቻ፣ ህግ እና አቻ፣ በመሆኑና ሰራተኛውን
ባሇሙያ II ጂኦግራፉ እና አቻ፣ ሊንዴ ል እና አቻ፣ ላጋሌ ሉስብ የሚችሌ የስራ
ሊንዴ አዴሚኒስትሬሽን እና አቻ መዯብ ባሇመሆኑ
ምክንያት አንዴ ዯረጃ
የመጀመሪያ ዱግሪ/ማስተርስ አርባን ፕሊነር እና 2 ዓመት 0 2 2 0 1 1
ከፌ ብል መዯራጀት
አቻ፣ ሰርቬይንግ እና አቻ፣ ከተማ ምህንዴስና በመብሇጥ በመብሇጥ
ስሊሇበት ከባሇመያ I
እና አቻ፣ሲቭሌ ምህንዴስና እና አቻ፣ጂ አይ
የስራ መዯብ
ኤስ እና ሪሞት ሴንሲንግ እና አቻ፣ ጂኦ-
ተጨምሮ በባሇሙያ II
ኢንፍርማቲክስ እና አቻ፣ ዴራፌትንግ እና
የተዯራጀ በመሆኑ
አቻ፣ ካዲስተራሌ ሰርቬይንግ እና አቻ፣ መሬት
ነው፡፡
አስተዲዯር እና አቻ
108
ክፌሌ አምስት
5.1. በ዗ርፈ የሚሰጡ ዋና ዋና አገሌግልቶችና ተግባራት ስታንዲርዴ እና የስራ

ዴግግሞሽ
የመብት ፇጠራ ዲይሬክቶሬት አገሌግልቶችና ተግባራት ስታንዲርዴ እና የስራ ዴግግሞሽ
ተ.ቁ ዋና ዋና ተግባራትና ዜርዜር ሥራዎች ስራው የሥራው ስራው

የሚወስዯው ዴግግሞሽ በዓመት
ጊዛ በዓመት የሚወስዯው
በሠዓት ጊዛ በሠዓት
20886
1 መብት ያሌተፇጠረሊቸው ይዝታዎችን ማጥናትና እና የሚጠናቀቅበት አሰራር 6144

መ዗ርጋት፤
1.1 የመበት ፇጠራ የጥናት ዜክረ-ተግባር ማ዗ጋጀት 24 2 48
1.2 የተ዗ጋጀዉን ዜክረ ተግባሩን አስገምግሞ ማጸዯቅ 8 2 16

1.3 መረጃ መሰብሰብ መሳሪያዎችን ማ዗ጋጀት(መጠይቅ፣ባሇዴርሻ አካሊት 24 2 48
ማወያየት፣ምሌከታ..ወ዗ተ)
1.4 በከተማዋ ውስጥ ያለ መበት ያሌተፇጠረሊቸው ቦታዎች ሇመሇየት መረጃ 160 2 320
መሰብሰብ
1.5 የተሰበሰበውን መረጃ ማጠናቀር 40 2 80
1.6 መረጃ መተንተንና ረቂቅ የጥናት ሰነዴ ማ዗ጋጀት 160 2 320
1.7 ጥናቱን በባሇዴርሻ አካሊት ማስገምገም 24 2 48
1.8 ጥናቱን ማጠናቀቅና ሇውሳኔ ማቅረብና ማስወሰን 16 2 32
1.9 የመበት ፇጣራ ስራ ማጠናቀቂያ ፕሮጀክት ሰነዴ ማ዗ጋጀት 40 2 80
1.1 የፕሮጀከት ማስፇጸሚያ ሰነዴ ከባሇዯርሻ አካሇት ጋር በመወያየት ማጽዯቅ 16 2 32
1.11 በጥናቱ እና በፕሮጀክት ማስፇጸሚያ ሰነዴ መሰረት ወዯስራ እንዱገቡ ማዴረግ 16 2 32
1.12 የመበት ፇጠራ ስራ በአግባቡ እየተሰራ መሆኑን መከታተሌ 400 12 4800
1.13 መበት የሚፇጠርሊቸው የመንግስት ተቋማት ቀንጅታዊ አሰራር መ዗ርጋትና 24 12 288

መከታተሌ
2 ሇሚቀርቡ አቤቱታዎች አጣርቶ ምሊሽ መስጠት 3210
2.1 በሚቀርቡ ቅሬታዎች በክትትሌና ዴጋፌ የተገኙ የአሰራር ክፌተቶች መሇየት 8 12 96
109
2.2 የተሇዩ ክፌተቶችን ማጣራትና መመርመር 8 355 2840
2.3 የተፇጠሩ ክፌተቶች ሊይ የማስተካከያ እርምጃ እንዱወሰዴ ማሳወቅ 0.5 355 178
2.4 የም዗ና ግብረመሌስ መስጠት 24 4 96

3 የሲ.አይ.ኤስ መረጃ መቀበሌ እና ወቅታዊ ማዴረግ ፤ የጂ.አይ.ኤስ መረጃ እርማት 1924
ማፅዯቅ
3.1 የሲአይኤስና የጂአይኤስ የመረጃ እርማት የሚያስፇሌጋቸውን ይዝታዎችን 0.5 481 240.5
መሇየት
3.2 የመረጃ እርማት የሚያስፇሌጋቸዉ ይዝታዎች ማጣራት 1.5 481 721.5
3.3 የመረጃ እርማቱ አጣርቶ መወሰንና ማጽዯቅ፤ 1 481 481
3.4 የፀዯቀው እና ወቅታዊ የተዯረገው የመረጃ እርማት ተግባራዊ ማዴረግ 0.5 481 240.5
3.5 የፀዯቀው እና ወቅታዊ የተዯረገው የመረጃ እርማት ወዯ ማእከሌ የተቀናጀ የመሬት 0.5 481 240.5
መረጃ አያያዜና ማህዯር አስተዲዯር ዲይሬክቶሬት ወቅታዊ እንዱያዯርግ መሊክ፤
4 ከመብት ፇጠራ ስራዎች ጋር የተያያዘ ስሌጠናዎች መስጠት 352
5.1 የስሌጠና ክፌተቶችን መሇየት 4 40 160
5.2 TOR ማ዗ጋጀት 4 4 16
5.3 ስሌጠና መስጠት 16 10 160
5.4 የተገኙ ውጤቶችን መገምገም 4 4 16
6 መብት ያሌተፇጠረሊቸዉን ይዝታዎች የባሇቤትነት መብትን ማጣራትና መወሰን

6.1 ከወረዲ እና ከተሇያዩ ተቋማት ተረጋግጦ የቀረበውን ማህዯር ማጣራት፣ 0.6 1450 870
6.2 ያሌተሟለ ሰነድችን እንዱሟለ ሇሚመሇከታቸው አካሊት በዯብዲቤ መጠየቅ 0.5 1343 672
6.3 የሰነደን ህጋዊነት በህግ ማእቀፍች መሰረት ማረጋገጥ፣ 0.8 1450 1100
6.4 የመረጃ ማስተካከያ የሚያስፇሌግ መሆንኑ መወሰንና ማስተሊሇፌ 0.5 650 325
6.5 ሌዩ ሌዩ ቅጻ-ቅጾችን በመሙሊት የይዝታ ባሇቤትነትን መወሰን 0.3 1450 435
6.6 ሌዩ ሌዩ የቅጣት የአገሌግልት እና የሉዜ ክፌያዎችን ሂሳብ ማስሊት 0.17 1450 247
6..7 የክፌያ ማ዗ዣ ሰነዴ ማ዗ጋጀት 0.17 1450 247
6.8 ካርታ ሊይ መፇረም እና ማረጋገጥ 0.17 1450 247

7 የመስክ ሌኬት መረጃዎች መውሰዴ
7.1 የሰነዴ አጣሪና ወሳኝ ባሇሙያ በኩሌ ተጣርቶ መቅረቡን ማረጋገጥ 0.3 1450 435
7.2 ሇመስክ ስራ አጋዥ የሆኑትን ልኬሽን ማፕ ማዜጋጀትና ፕሪንት ማዴረግ 0.3 1450 435
110
7.3 በተሇያዩ የቅየሳ መሳርያዎች የመስክ ሌኬት መረጃዎች መውሰዴ፣ 6 1450 8700
7.4 በተሰበሰበው የቴክኒክ መረጃ ሊይ በመስክ ሌኬት የተገኙ አካሊትን ማስፇረም 0.3 1450 435
8 ከአየር ካርታዎች እና ከፕሊን ጥናቶች ጋር ማገና዗ብና ማረጋገጥ
8.1 የተሰበሰቡ የሌኬት መረጃዎችን በቢሮ ካለ የአየር ካርታዎች፤የመስመር ካርታ 1 1450 1450
ጋር ማገና዗ብና ሌዩነት አሇመኖሩን ማረጋገጥ፣
8.2 ቦታውን የጂአይኤስ፣ ሊይን ማፕ እና ፕሊን ፍርማት ከሌዩ ሌዩ የፕሊን መረጃዎች 0.5 1450 725
ጋር ማገና዗ብ፣
9 የቅርጽ ማስተካከሌ ስራ መስራት
9.1 የመስክ ሌኬት ውጤትን የመሬት አጠቃቀም ጥናቶችን መነሻ በማዴረግ የሽንሻኖ 1 1178 1178
ማስተካከሌ ስራ መስራት፣
9.2 የመረጃ ማስተካከያ የሚያስፇሌግ መሆኑን መወሰንና ማስተሊሇፌ፣ 0.5 410 205
10 የይዝታ ማረጋገጫ ካርታ ማ዗ጋጀትና መስጠት
10.1 ካርታ ማ዗ጋጀት 0.5 173 87

10.2 ካርታ ሊይ በፉርማ ማረጋገጥ እና ማጽዯቅ 0.3 173 52
11 ሇአርሶ አዯር እና አርሶ አዯር ሌጆች የይዝታ ማረጋገጫ ካርታ ማ዗ጋጀት እና
መስጠት
11.1 በተሇያዩ የቅየሳ መሳርያዎች የመስክ ሌኬት መረጃዎች መውሰዴ፣ 6 1400 8400
11.2 በተሰበሰበው የቴክኒክ መረጃ ሊይ በመስክ ሌኬት የተገኙ አካሊትን ማስፇረም 0.5 1400 700
11.3 ሇአርሶ አዯር ይዝታዎች በመመሪያ መሰረት በማጣራት ሇመኖሪያ የይዝታ 0.8 1450 1120
ማረጋገጫ ካርታ መሰጠት
11.4 ሇአርሶ አዯር ይዝታዎች በመመሪያ መሰረት ሇግብርና መጠቀሚያ የምስክር 0.8 1450 1120
ወረቀት መስጠት
11.5 ካርታ ማ዗ጋጀት/ካርታ ሊይ በፉርማ ማረጋገጥ እና ማጽዯቅ 0.8 1450 1120
111
የይዝታ አገሌግልት ዲይሬክቶሬት የሚሰጡ ዋና ዋና አገሌግልቶችና ተግባራት ስታንዲርዴ እና የስራ ዴግግሞሽ
ተ.ቁ ስራው በዓመት

ዋና ዋና ተግባራትና ዜርዜር ሥራዎች ስራው የሚወስዯው
የሚወስዯው ጊዛ የሥራው ጊዛ በሠዓት
በሠዓት ዴግግሞሽ
/standard time/ በዓመት
1 አገሌግልት አሰጣጡን ማሻሻሌ
1.1 የአገሌግልት አሰጣጡ የሚሻሻሌበት ጥናት ዜክረ-ተግባር ማ዗ጋጀት 24 48

2
1.2 የተ዗ጋጀዉነወ ዜክረ ተግባሩን አስገምግሞ ማጸዯቅ 16 32

2
1.3 በክፌሇ ከተማ ያሇዉን የአገሌግልት አሰጣጥ ችግሮችን እንዱሇዩ 80 320
ክትትሌ ማዴረግ 4
1.4 የመረጃ መሰብሰብ መሳሪያዎችን ማ዗ጋጀት(መጠይቅ፣ባሇዴርሻ አካሊት 16 16
ማወያየት፣ምሌከታ..ወ዗ተ) 1
1.5 መረጃ መሰብሰብ 80 160

2
1.6 የተሰበሰበውን መረጃ ማጠናቀር 40 80
2
1.7 መረጃ መተንተንና ረቂቅ የጥናት ሰነዴ ማ዗ጋጀት 160 320
2
1.8 ጥናቱን በባሇዴርሻ አካሊት ማስገምገም 16 32
2
1.9 ጥናቱን ማጠናቀቅና ሇውሳኔ ማቅረብና ማስወሰን 8 16
2
1.1 የአገሌግልት አሰጣጡ የሚ዗ምንበትን ሰነዴ ማ዗ጋጀት 40 80
2
1.11 ሰነዴን ከባሇዯርሻ አካሇት ጋር በመወያየት ማጽዯቅ 16 32
2
1.12 በጥናቱ ሰነዴ መሰረት ወዯስራ መገባቱን መከታተሌ 120 1440
12
2 ሇሚቀርቡ ቅሬታዎች ምሊሽ መስጠት
2.1 ከተሇያዩ አካሊት የሚቀርቡ ሌዩ ሌዩ ጥያቄዎችን መቀበሌ 0.5 235
470
2.2 የቀረቡትን ጥያቄዎች ማጣራትና መመርመር 8 3760
470
2.3 ሇተጣሩት ጥያቄዎች ተገቢ የሆነ ምሊሽ መስጠት 0.5 235
470
የይዝታ አገሌግልትን አፇጻጸምን መከታተሌ እና መዯገፌ
3.1 የክትትሌና ዴጋፌ ቼክ-ሉስት ማ዗ጋጀት 16 192

12
112
3.2 የይዝታ አገሌግቶችን መስተንግድ አሰጣጥ መከተተሌ 16 192
12
3.3 ያጋጠሙ ዋና ዋና ችግሮችን መሇየት 16 192

12
3.4 ሇችግሮቹ ቴከኒካዊና ህጋዊ የመፌትሄ አቅጣጫ ማስቀመጥ 16 192
12
3.5 የአካሌና የፅሁፌ ግብረ መሌስ መስጠት 8 96
12
3.6 በተሰጠው ግብረ መሌስ መሰረት አፇፃፀሙን መከታተሌ 16 192
12
የጋራ መኖሪያ ቤቶች ካርታ አሰጣጥ ዴጋፌና ክትትሌ ማዴረግ

4.1 ከቤቶች ሌማትና አስተዲዯር ቢሮ አስፇሊጊ የሆኑ መረጃዎች 24 1152
እንዱዯራጁ ማዴረግ 48
4.2 ቤቶች ሌማትና አስተዲዯር ቢሮ የሚቀርቡ ጥያቄዎችን እንዯ የተግባሩ 24 1152
መሇየት 48
4.3 በየክ/ከተማው ያሇውን አፇፃፀም መከታተሌ 16 192

12
4.4 የሚያጋጥሙ ችግሮችን መሇየት መፌታት 16 192
12
4.5 የአፇፃፀም ሪፖርት ማ዗ጋጀትና ግብረ መሌስ መስጠት 16 192
12
የይዝታ ማስተካከሌ ቡዴን
17048
1.1 የማህዯር ርክክብ ስራ የሚፊጠንበት የአሰራር ማሻሻያ ጥናት ማዴረግ 2576
1.1 የማህዯር ርክክቡ የሚጠናቀቅበትን የአሰራር የጥናት ዜክረ-ተግባር ማ዗ጋጀት 24 2 48
1.2 የተ዗ጋጀዉን ዜክረ ተግባሩን አስገምግሞ ማጸዯቅ 16 2 32
በክፌሇ ከተማ የማህዯር ርክክብ ያሌተዯረገባቸው የማህዯራት እንዱሇዩ ክትትሌ

1.3 80 4 320
ማዴረግ
የመረጃ መሰብሰብ መሳሪያዎችን ማ዗ጋጀት(መጠይቅ፣ባሇዴርሻ አካሊት

1.4 16 1 16
ማወያየት፣ምሌከታ..ወ዗ተ)
1.5 መረጃ መሰብሰብ 80 2 160
1.6 የተሰበሰበውን መረጃ ማጠናቀር 40 2 80
113
1.7 መረጃ መተንተንና ረቂቅ የጥናት ሰነዴ ማ዗ጋጀት 160 2 320
1.8 ጥናቱን በባሇዴርሻ አካሊት ማስገምገም 16 2 32
1.9 ጥናቱን ማጠናቀቅና ሇውሳኔ ማቅረብና ማስወሰን 8 2 16
1.1 የማህዯር ርክክብ ስራ ማጠናቀቂያ ፕሮጀክት ሰነዴ ማ዗ጋጀት 40 2 80
1.11 የፕሮጀከት ማስፇጸሚያ ሰነዴ ከባሇዯርሻ አካሇት ጋር በመወያየት ማጽዯቅ 16 2 32
በጥናቱ እና በፕሮጀክት ማስፇጸሚያ ሰነዴ መሰረት ወዯስራ መገባቱን

1.12 120 12 1440
መከታተሌ
የይዝታ ማህዯራትን ኮፒ ወይም ስካን ተዯርገዉ መተሊሇፊቸዉን

2 5808
መከታተሌ
2.1 ከም዗ገባ ተቋም ጥናትን መነሻ በማዴረግ የጋራ ዕቅዴ ማውጣት 2 48 96
2.2 የማህዯር ርክክብ መረጃ መከታተሌ 2 60 120
2.3 በዕቅዴ መሰረት የመሀዯር ርክክብ እየተከናወነ መሆኑን መከታተሌ 12 90 1080
ተመሊሽ የሚሆኑ ማሀዯራት በተቀመጠው የጊዛ ገዯብ ተስተካክሇው

2.4 12 90 1080
መመሇሳቸውን መረጃ ማዯራጀት መከታተሌ
2.5 ተከታታይ ሱፐርቪዜን በማካሄዴ መዯገፌ 24 90 2160
2.6 የማህዯር ርክክብ ስራ የሇበትን ዯረጃ መገምገም 12 90 1080
2.7 የአፇጻጸመ ሪፖርት ሇሚመሇከተው አካሌ ማቅረብ 12 16 192
ማስተካከያ እንዱዯረግባቸዉ ተመሊሽ የተዯረጉትን ይዝታዎች አፇጻጻሙን

3 3264
መከታተሌ እና መዯገፌ
3.1 የክትትሌና ዴጋፌ ቼክ-ሉስት ማ዗ጋጀት 16 24 384
3.2 ከም዗ገባ ተቋም ማስተካከያ አስፇሌጓቸዉ የተመሇሱትን መከተተሌ መዯገፌ 16 120 1920
3.2 ያጋጠሙ ዋና ዋና ችግሮችን መሇየት 16 24 384
3.4 የአካሌና የፅሁፌ ግብረ መሌስ መስጠት 8 24 192
3.5 በተሰጠው ግብረ መሌስ መሰረት አፇፃፀሙን መከታተሌ 16 24 384
114
4 ሇሚቀርቡ ቅሬታዎች ምሊሽ መስጠት 5400
4.1 ከተሇያዩ አካሊት የሚቀርቡ ሌዩ ሌዩ ጥያቄዎችን መቀበሌ 0.5 600 300

4.2 የቀረቡትን ጥያቄዎች ማጣራትና መመርመር 8 600 4800
4.3 ሇተጣሩት ጥያቄዎች ተገቢ የሆነ ምሊሽ መስጠት 0.5 600 300
115
በቅርንጫፌ ጽ/ቤት የይዝታ አገሌግልት ቡዴን
ተ.ቁ ዋና ዋና ተግባራትና ዜርዜር ሥራዎች ስራዉ የስራዉ ስራው
የሚወስዯው ዴግግሞሽ በዓመት
ጊዛ በዓመት የሚወስዯው
በሠዓት ጊዛ በሠዓት
1 የባሇቤትነት ስመ ንብረት ዜውውር አገሌግልት መስጠት 25019
1.1 አገሌግልት ጥያቄ መቀበሌ እና ማህዯር ማውጣት 0.3 1800 540
1.2 ማህዯሩ ውስጥ ያለ ሰነድችን ከቀረበው ጥያቄ አንጻር ማጣራት እና መወሰን 1 1800 1800
1.3 የሳይት ስራ የሚያስፇሌገው ከሆነ የመስክ ማጣራት እና መረጃ መሰብሰብ 3 1800 5400
1.4 በመስክ እና በማህዯር የተጣራውን መነሻ በማዴረግ ማዯራጀትና መወሰን 0.3 1800 540
1.5 የመረጃ እርማት የሚያስፇሌገው ከሆነ እንዱታረም ማዴረግ 0.2 1800 360
1.6 በሲአይ ኤስ መረጃ ቋት ሊይ እንዱገባ እና እንዱመ዗ገብ ማዴረግ 0.3 1800 540
1.7 የሉዜ ውሌ የሚያስፇሌገው መሆኑ ከተረጋግጠ የሉዜ ዉሌ ማዋዋሌ 0.5 1800 900
1.8 የክፌያ ትእዚዜ መስጠትና መክፇለ ማረጋገጥ 0.3 1800 540
1.9 ካርታውን ከፕሊን መረጃዎች ጋር በማነጻጸር ማ዗ጋጀት 0.5 1800 900
2 የካርታ ኮፒ አገሌግልት መስጠት 3 4790

2.2 ማህዯሩ ውስጥ ያለ ሰነድችን ከቀረበው ጥያቄ አንጻር ማጣራት እና መወሰን 0.5 1600 800
2.3 ካርታ የጠፊባቸው ከሆነ ጋዛጣ ሊይ እንዱታወጅ በዯብዲቤ ይሊካሌ 0.5 1600 800
2.5 የክፌያ ትእዚዜ መስጠትና መክፇለ ማረጋገጥ 0.3 1600 480
2.6 ካርታውን ከፕሊን መረጃዎች ጋር በማነጻጸር ማ዗ጋጀት 0.5 1600 800

3 ይዝታ መክፇሌ አገሌግልት መስጠት 1765
116
3.3 በመስክ የይዝታውን አጠቃሊይ መረጃ መሰብሰብ 6 196 1176
3.4 ከመመሪያ እና ፕሊን አንጻር ያሇውን ሁኔታ ማጣራት እና መወሰን 0.5 196 98
3.5 የመረጃ እርማት የሚያስፇሌገው ከሆነ እንዱታረም ማዴረግ 0.2 196 39.2
3.6 የሉዜ ውሌ የሚየስፇሌገው ከሆነ ማዋዋሌ 0.3 196 59
3.7 በሲአይ ኤስ መረጃ ቋት ሊይ መረጃው እንዱመ዗ገብ ማዴረግ 0.3 196 59
3.8 የክፌያ ትእዚዜ መስጠትና መከፇለን ማረጋገጥ 0.3 196 59
3.9 ካርታውን ማ዗ጋጀት 0.5 196 98
4 ይዝታ መቀሊቀሌ አገሌግልት መስጠት 6 672
4.1 አገሌግልት ጥያቄ መቀበሌ እና ማህዯር ማውጣት 0.3 112 33.6
4.2 ማህዯሩ ውስጥ ያለ ሰነድችን ከቀረበው ጥያቄ አንጻር ማጣራት እና መወሰን 0.3 112 33.6
4.6 የሉዜ ውሌ እንዱዋዋሌ ፕሊን ፍርማት ተ዗ጋጅቶ ሇመሬት ባንክ እና 0.3 112 33.6
ማስተሊሇፌ ጽ/ቤት መሊክ
4.7 በሲአይ ኤስ መረጃ ቋት ሊይ መረጃው እንዱመ዗ገብ ማዴረግ 0.3 112 33.6
4.8 የክፌያ ትእዚዜ መስጠትና መከፇለን ማረጋገጥ 0.3 112 33.6
4.9 ካርታውን ማ዗ጋጀት 0.5 112 56
4.1 ካርታ ሊይ በፉርማ ማረጋገጥ እና ማጽዯቅ 0.3 112 33.6
5 የቤት አገሌግልት ሇውጥ መፌቀዴ 284
117
5.3 በመስክ የይዝታውን አጠቃሊይ መረጃ መሰብሰብ 1.3 71 92.3
5.4 ከመመሪያ እና ፕሊን አንጻር ያሇውን ሁኔታ ማጣራት እና መወሰን 0.4 71 28.4
5.6 በሲአይ ኤስ መረጃ ቋት ሊይ የአገሌግልት ሇውጡን እንዱመ዗ገብ ማዴረግ 0.3 71 21.3
5.7 የክፌያ ትእዚዜ መስጠትና መከፇለን ማረጋገጥ 0.2 71 14.23
5.8 የአገሌግልት ሇውጥ በማዴረግ ካርታውን ማ዗ጋጀት 0.5 71 35.5
5.9 ካርታ ሊይ በፉርማ ማረጋገጥ እና ማጽዯቅ 0.3 71 21.3

6 ሇመኖሪያ ቤት ህብረት ስራ ማህበራት፣ ሇኮንድሚንየም ሇሪሌ ስቴት 3600
የተናጠሌ ካርታ መስጠት፤
6.2 ማህዯሩ ውስጥ ያለ ሰነድችን ከቀረበው ጥያቄ እና የማህበራት ማዯራጃ 0.4 1200 480
ሰነዴ አንጻር ማጣራት እና መወሰን
6.5 በሲአይ ኤስ መረጃ ቋት ሊይ መረጃ እንዱመ዗ገብ ማዴረግ 0.2 1200 240
6.7 ካርታውን ማ዗ጋጀት 0.2 1200 240

7 ሇህጋዊ ይዝታዎች የሰነዴ ማረጋገጥ/ የጀርባ ማህተም አገሌግልት 1

7.4 የጀርባ ማህተም በመምታት ማረጋገጥ 0.3 2100 540
8 የዋስትና እዲ እገዲ ምዜገባ አገሌግልት 1 1900

8.3 በባህረ መዜገብ እና በኮምፒዩተር እግደን መመዜገብ 0.3 1900 570
8.4 የአገሌግልት ክፌያ ትእዚዜ መስጠትና መከፇለን ማረጋገጥ 0.1 1900 190
118
8.5 እግደ መመዜገቡን የሚያሳይ ዯብዲቤ ማ዗ጋጀትና መስጠት 0.1 1900 190
9 የዋስትና እና እዲ እገዲ ስረዚ አገሌግልት 0.67 1005

9.3 በመዜገብ እና በኮንፒዩተር እግደ መሰረዘን መመዜገብ 0.1 1500 150
9.4 የአገሌግልት ክፌያ ትእዚዜ መስጠትና መከፇለን ማረጋገጥ 0.1 1500 150
9.5 እግደ መነሳቱን የሚያሳይ ዯብዲቤ ማ዗ጋጀትና መስጠት 0.17 1500 255
10 ወሰን ማመሊከት እና የወሰን ዴንጋይ መትከሌ 17 2584
10.1 ጥያቄ መቀበሌ ክርክር በተነሳባቸው ይዝታዎች መካከሌ ካርታውን መሰረት 1 152 152
ያዯረገ ውሳኔ መስጠት፣
10.2 ካርታው ችግር ያሇበት ከሆነ ካርታው እንዱስተካከሌ ፕሊን ፍርማት 8 152 1216
በማ዗ጋጀት
10.3 የወሰን ችካሌ በማስቀመጥ የተረጋገጠ የፅሁፌ ማስረጃ መስጠት 8 152 1216
11 ሇግብር ሰብሳቢ ተቋማት፣ ሇላልች ሇሚመሇከታቸው አካሊት የቤት/ህንጻ 3 2850

ግምት አገሌግልት መስጠት፤
11.3 በመስክ የይዝታውን አጠቃሊይ መረጃ መሰብሰብ 1.5 950 1425
11.4 በሲአይ ኤስ መረጃ ቋት ሊይ መረጃ እንዱመ዗ገብ ማዴረግና ውጤቱን 0.2 950 190
ማ዗ጋጀት
11.5 ተመኑን በፉርማ ማረጋገጥ እና ሇሚመሇከተው አካሌ በዯብዲቤ መሊክ 0.5 950 475
12 ሇሚቀርቡ ቅሬታዎችን ምሊሽ መስጠት 1848
12.1 በሚቀርቡ ቅሬታዎች በመቀበሌ 0.3 210 63
12.2 የተሇዩ ክፌተቶችን ማጣራትና መመርመር 6 210 1260
12.3 የተፇጠሩ ክፌተቶች ሊይ የማስተካከያ እርምጃ እንዱወሰዴ ማዴረግ 0.5 210 105
119
በቅርንጫፌ ጽ/ቤት የይዝታ ማስተካከሌ ቡዴን
1 ሇመሬት ይዝታ ምዜገባ ተቋም የሚሊኩ ሰነድችን መሇየት 1250
1.1 ሇርክክብ የተ዗ጋጁ ሰነድችን መሇየት 0.2 2500 500
1.2 የተሇዩትን ሰነድች በማጠፌና /ምሌክት/ ማዴረግ ስካን ወይንም ኮፒ ማዴረግ 0.3 2500 750
2 ሰነድችን ኮፒ ወይም ስካን በማዴረግ አረጋግጦ መሊክ 1500
2.1 የተሇዩትን ሰነድች በማዯራጀት ቅፅ መሙሊት፣ መፇረም 0.3 2500 750

2.2 ስካን ወይንም ኮፒ የተዯረጉትን ሰነዴ መመሇስ 0.3 2500 750
3 ከኤጀንሲዉ የይዝታ ማስተካከያዎችን መቀበሌና አስተካክል ማስረከብ 10300
3.1 ጥያቄውን የተሟሊ መሆኑን አረጋግጦ መቀበሌ 0.3 1900 570
3.2 የችግሩን አይነት መሇየት 0.2 1900 380
3.3 ማህዯሩ ውስጥ ያለ ሰነድችን ከተሇየው ችግር አንፃር ማጣራት 0.2 1900 380
3.4 ያጋጠመውን ችግር ከፕሊን መረጃዎች ጋር ማነጻጸር 0.3 1900 570
በመስክ ማጣራት እና መረጃ መሰብሰብ ስራ የሚያስፇሌገው ከሆነ የይዝታውን
3.5 3 1900 5700
አጠቃሊይ መረጃ በመስክ መሰብሰብ
3.6 በመስክ እና ከፕሊን መረጃዎች አንፃር በመፇተሸ ማዯራጀትና መወሰን 0.2 1900 380
3.8 የሉዜ ውሌ የሚያስፇሌገው ከሆነ ፕሊን ፍርማት በማ዗ጋጀት ዉለን ማዋዋሌ 0.4 1900 760
3.9 የሚጠበቅ ክፌያ እንዱከፇሌ ትእዚዜ መስጠትና መክፇለ ማረጋገጥ 0.2 1900 380
3.1 ፕሊን ፍርማት /ካርታ/ ማ዗ጋጀትና ማፅዯቅ 0.2 1900 380
3.11 ስራው የተጠናቀቀሇትን ማህዯር መመሇስ 0.2 1900 380

4 የይዝታ ይካተትሌኝ አገሌግልት መስጠት 1055
4.3 ጥያቄውን ከፕሊን መረጃዎች ጋር ማነጻጸር 0.3 173 51.9
4.4 አስፇሊጊ ሲሆን በመስክ ማጣራት እና መረጃ መሰብሰብ 3 173 519
4.5 በመስክ እና ከፕሊን መረጃዎች አንፃር በመፇተሸ ማዯራጀትና መወሰን 0.3 173 51.9
4.7 የሉዜ ውሌ የሚያስፇሌገው መሆኑ ተረጋግጦ ሉዜ ዉሌ ማዋዋሌ፡፡ 0.3 173 51.9
4.8 የክፌያ ትእዚዜ መስጠትና መክፇለን ማረጋገጥ 0.2 173 34.6
4.9 ካርታ ማ዗ጋጀት/ካርታ ሊይ በፉርማ ማረጋገጥ እና ማጽዯቅ 0.5 173 86.5
120
በወረዲ ቅርንጫፌ ጽ/ቤት የሚሰጡ አገሌግልቶችና ተግባራት ስታንዲርዴ
ተ.ቁ ዋና ዋና ተግባራትና በማስፊፉያ ክፌሇ ከተማ ሇአንዴ
ዜርዜር ስራዎች ወረዲ በመሀሌ ክፌሇ ከተማ ሇአንዴ ወረዲ
ስራው የስራው ስራው የስራው ስራው የስራው

የሚወስዯ ዴግግሞ የሚወስዯ ዴግግሞ የሚወስዯ ዴግግሞሽ
ው ሽ ው ሽ ው በዓመት
ጊዛ በዓመት ጊዛ በሰአት በዓመት ጊዛ በሰአት
በሰአት
1 መረጃ ማሰባሰብ፣ማህዯር ማዯረጃትና ማጣራት 29 4333 18 1160

1.1 ከግንቦት 1988 ዓ.ም በፉት የተያዘ ይዝታዎችን 1 45 45 1 15 15
መረጃ ከአመሌካቾች መረከብና መህዯር ማዯራጀት
1.2 ይዝታዎች ከ1988 ዓ.ም በፉት የተያዘ 2 45 90 2 15 30
ስሇመሆናቸው ከኖርቴክ፣ ከጂአይኤስ፣ በአካሌና
በሰነዴ ማረጋገጥ
1.3 መረጃውን በመሬት ሌማትና ማኔመጅንት ጽ/ቤት 4 45 180 4 15 60
ፕሮሰስ ካውንስሌ አስወስኖና አፀዴቆ ወዯ
ክ/ከተማው ይዝታ ጽ/ቤት መሊክ
1.4 ከ1988 እስከ ግንቦት 1997 የተያዘ ይዝታዎችን 1 239 239 1 5 5
መረጃ ከአመሌካቾች መረከብና ማህዯር ማዯራጀት
1.5 የይዝታዎች ከ1997 ዓ.ም በፉት የተያዘ 2 185 370 2 5 10
ስሇመሆናቸው ከ1997ቱ የአየር ካርታ፣ በአካሌና
በሰነዴ ማረጋገጥ
1.6 መረጃውን በመሬት ሌማትና ማኔጅንት ጽ/ቤት 2 185 370 2 20 40
ክ/ከተማው የመሬት ይዝታ አስተዲዯር ጽ/ቤት
መሊክ
1.7 የአርሶ አዯርና የአርሶ አዯር ሌጆች ይዝታዎችን 1 245 245 0 0 0
መረጃ ከአመሌካቾች መረከብና ማህዯር ማዯራጀት
1.8 የአርሶ አዯርና የአርሶ አዯር ሌጆች ይዝታዎችን 4 245 980 0 0 0
በመመሪያ መሰረት ካርታ የሚያገኙትን በሰነዴና
በአካሌ ማረጋገጥ
1.9 የአርሶ አዯርና የአርሶ አዯር ሌጆች መሬት 4 245 980 0 0 0
በመመሪያ መሰረት መጠቀሚያ ሰነዴ
የሚያገኙበትን አግባብ በሰነዴና በአካሌ ማረጋገጥ
1.10 መረጃውን በመሬት ሌማትና ማኔመጅንት ጽ/ቤት 2 245 490 0 0 0
ክ/ከተማው ይዝታ ጽ/ቤት መሊክ
1.11 የመንግሰት ተቋማት ማህዯራት ከሚመሇከተው 2 54 108 2 250 500
ተቋም መረከብና ማዯራጀት
1.12 የመንግሰት ተቋማት ይዝታዎች በአካሌና በሰነዴ 4 54 216 4 250 500
በማጣራት ሇክፌሇከተማ መሊክ
2 የፌርዴ አፇጻጸም ማስተግበር 26 14
121
2.1 ትዕዚዘን መቀበሌ / ጥያቄ መቀበሌ/ 0.2 15 3 0.2 8 2
2.2 በትዕዚዘ መሰረት መስጠት ከሚመሇከተዉ አካሌ 0.5 15 7.5 0.5 8 4
ጋር ማስፇጸም
2.3 አስፇሊጊ ሲሆን የፅሁፌ ማስረጃ መስጠት 1 15 15 1 8 8
3 የቦታ ኪራይና የቤት ግብር ተመን አስሌቶ 1400 600
ሇሚመሇከተው አካሌ በወቅቱ ማስተሊሇፌ
3.1 ይዝታው ካርታ ያሇው መሆኑን ማረጋገጥ 1 350 350 1 150 150
3.2 የግብር ተመኑን በአካሌ መረጃ በመሰብሰብ 2 350 700 2 150 300
3.3 የግበር ተመኑን አስሌቶ ሇሚመሇከተው አካሌ 1 350 350 1 150 150
በጹሁፌ መሊክ
4 ሇመረጃ እርማት የተጠየቁ መረጃዎችን አጣርቶ 578 765
ሇክፌሇ ከተማው ምሊሽ መስጠት
4.1 ከክ/ከተማ የሚሊከውን የመረጃ እርማት ጥያቄ 34 45
መቀበሌ 1 34 1 45
4.2 የመረጃ እርማት የቀረበበት ይዝታ ከ1988 ዓ.ም 136 180
በፉት የነበረ መሆኑን ከጂአይኤስ እና ከሌዩ ሌዩ
ሠነድች እንዱሁም በአካሌ በመገኘት ማጣራት
4.3 የመንግስትን ጥቅም የማይነካ መሆኑን ከወረዲው 8 34 272 8 45 360
ቤቶች አስተዲዯር ኤጀንሲ እና ከፋዯራሌ ቤቶች
4 34 4 45
ኮርፖሬሽን ማረጋገጫ እንዱቀርብ ማዴረግ
4.4 የተገኘውን ግኝት ከመመሪያ እና ከህግ ማዕቀፌ 136 180
አንፃር አጣርቶ በወረዲው መሬት ሌማትና
ማኔጅመት ፕሮሰስ ካውንስሌ አፀዴቆና አስፇርሞ
ወዯ ክ/ከተማው መሊክ
5 ከፌትህ እና ከላልች አካሊት ሇሚቀርቡ ጥያቄዎች 338 225
ተገቢ ምሊሽ /ማስረጃ/ መስጠት
5.1 አገሌግልት ጥያቄ መቀበሌ እና ማህዯር ማውጣት 4
0.3 34
45 13.5 4
0.3 45
35 11
5.2 ማህዯሩ ውስጥ ያለ ሰነድችን ከቀረበው ጥያቄ 0.6 45 27 0.6 35 2.1
አንጻር ማጣራት እና መወሰን
5.3 በመስክ መረጃ መውሰዴ የሚያስፇሌገው ከሆነ 6 45 270 6 35 210
የይዝታውን አጠቃሊይ መረጃ መስክ በመገኘት
መሰብሰብ
5.4 መረጃዎችን በማዯራጀትና በማረጋገጥ ምሊሽ 0.6 45 27 0.6 35 2.1
መስጠት
6 ሇሚቀርቡ ቅሬታዎች ምሊሽ መስጠት 449 88
6.1 በሚቀርቡ ቅሬታዎች በመቀበሌ 0.3 51 15.3 0.3 10 3
6.2 የተሇዩ ክፌተቶችን ማጣራትና መመርመር 6 51 306 6 10 60
6.3 የተፇጠሩ ክፌተቶች ሊይ የማስተካከያ እርምጃ 0.5 51 25.5 0.5 10 5
እንዱወሰዴ ማዴረግ
6.4 ምሊሽ መስጠት 2 51 102 2 10 20
122

የመብት_ፈጠራና_ይዞታ_አገልግሎት_ዘርፍ_የመዋቅራዊ_አዯረጃጀት_ጥናት

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

የመብት_ፈጠራና_ይዞታ_አገልግሎት_ዘርፍ_የመዋቅራዊ_አዯረጃጀት_ጥናት

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

መብት ፇጠራና ይዝታ አገሌግልት ዗ርፌ

የመዋቅራዊ አዯረጃጀት ጥናት

ህዲር /2016 ዓ.ም

የአዯረጃጀት ጥናት ቡዴን አባሊት

6. ድ/ር ጌታቸው ጥበቡ

ክፍል አንድ ...................................................................................................................................................... 5

1.1. የጥናቱ አጠቃላይ ዳራ (Back Ground of the Study).......................................................................... 6

1.1.1 ከአደረጃጀት እና ከመዋቅር አንፃር .............................................................................................. 6

1.1.2. ከአሰራር (ከህግ፣ ከስልጣንና ኃላፊነት) አንፃር .............................................................................. 7

1.1.3. ከሰው ሀይል ስምሪት አንጻር ...................................................................................................... 8

1.1.4. ከቴክኖሎጂ አንፃር ................................................................................................................. 10

1.1.5. ከአገልግሎት አሰጣጥ አንጻር ................................................................................................... 11

1.1.6. የጥናቱ መነሻ ሃሳብ (Statement of the Problem) .................................................................. 12

1.1.7. የጥናቱ ዓላማ ........................................................................................................................ 14

1.1.8. የጥናቱ ወሰን ......................................................................................................................... 14

1.1.9. የጥናቱ አስፈላጊነት ................................................................................................................ 14

1.1.10. የጥናቱ ዘዴ ........................................................................................................................... 15

1.1.11. ከጥናቱ የሚጠበቅ ውጤት ..................................................................................................... 15

ክፍል ሁለት ................................................................................................................................................... 17

2. የሀገር ውስጥና የውጪ ሀገር ተሞክሮ ...................................................................................................... 17

2.1. የሀገር ውስጥ ተሞክሮ .................................................................................................................... 17

2.2. የውጭ ሀገር ተሞክሮ ..................................................................................................................... 23

ክፍል ሶስት .................................................................................................................................................... 26

3. የመሬት ልማትና አስተዳደር ቢሮ ተቋማዊ መዋቅር ................................................................................... 26

3.1. የቢሮው ተልዕኮ፣ራዕይ እና እሴት ..................................................................................................... 26

3.1.1. የተቋሙ ተልዕኮ ..................................................................................................................... 26

3.1.2. የተቋሙ ራዕይ ....................................................................................................................... 26

3.1.3. የተቋሙ እሴቶች .................................................................................................................... 26

3.1.4. የመሬት ልማትና አስተዳደር ቢሮ ስልጣን፣ ተግባርና ኃላፊነት ..................................................... 27

3.1.5. የዘርፉ ዋና ዋና አገልግሎቶች እና ተግባራትን መለየት ................................................................. 31

3.1.6. ዋና ዋና አገልግሎቶችን /ተግባራትን / ማደራጀት/regrouping/ ................................................. 32

3.2.1. የመሬት ልማት አስተዳደር ቢሮ የተቋማዊ መዋቅር መርሆዎች፤ .................................................. 33

3.2.7. የሥራ ድግግሞሽ ማስወገድና ቅንጅታዊ አሰራር ማጎልበት ......................................................... 35

3.2.8. የዘርፉ ተቋማዊ መዋቅር ሥዕላዊ መግለጫ .................................................................................. 37

3.2.9. በቅርንጫፍ ደረጃ....................................................................................................................... 38

3.2.10. የወረዳ ቅርንጫፍ ተቋማዊ መዋቅር ሥዕላዊ መግለጫ ................................................................. 39

ተጠሪነቱ ለመሬት ልማትና አስተዳደር ቢሮ ሆኖ የሚከተሉት ተግባርና ኃላፊነቶች ይኖሩታል ......................... 40

3.3.1. የመብት ፈጠራ ዳይሬክተር ተግባርና ኃላፊነት........................................................................... 42

3.3.2. የመብት ፈጠራ ቡድን መሪዎች ተግባርና ኃላፊነት .................................................................... 45

3.3.5. የመስክ ልኬት ሽንሻኖ እና ካርታ ዝግጅት ሰራተኛ III .................................................................. 53

3.3.6. የመስክ ልኬት ሽንሻኖ እና ካርታ ዝግጅት ሰራተኛ I .................................................................... 55

3.3.7. የመብት ፈጠራ ጥናትና ክትትል ባለሙያ IV ተግባርና ኃላፊነት................................................... 56

3.4. የይዞታ አገልግሎቶች ዳይሬክቶሬት ዳይሬክተር ተግባርና ኃላፊነት ....................................................... 58

3.4.1. የይዞታ አገልግሎት ቡድን መሪ ተግባርና ኃላፊነት ...................................................................... 60

3.4.4. የይዞታ ማስተካከል ቡድን መሪ ተግባርና ኃላፊነት ..................................................................... 64

3.4.6. የቴክኒክና የካርታ ዝግጅት ክትትልና ድጋፍ ባለሙያ IV ተግባርና ኃላፊነት.................................... 67

3.5. የይዞታ አገልግሎትና ማስተካከል ዳይሬክቶሬት ተግባርና ኃላፊነት ....................................................... 70

3.5.2. የውል ሰነዶች አጣሪ ባለሙያ IV (ለማስፋፊያ ክ/ከተማ) ............................................................ 73

3.5.3. የውል ሰነዶች አጣሪ ባለሙያ I (ለማስፋፊያ ክ/ከተማ)............................................................... 74

3.5.4. የውል ሰነዶች አጣሪ ባለሙያ IV (ለመሀል ክ/ከተሞች) ............................................................... 75

3.5.5. የይዞታ ቴክኒክ አጣሪና ካርታ ዝግጅት ከፍተኛ ባለሙያ IV.......................................................... 78

3.5.6. የይዞታ ቴክኒክ አጣሪና ካርታ ዝግጅት ሰራተኛ III ....................................................................... 79

3.5.7. የመሬት ይዞታ ማስተካከል ቡድን አስተባባሪ ............................................................................ 80

3.5.8. የውል ሰነዶች አጣሪ ባለሙያ IV ............................................................................................... 83

3.5.9. የመስክ ልኬት ሽንሻኖ እና ካርታ ዝግጅት ባለሙያ IV................................................................. 84

3.5.10. የይዘታ ቴክኒክ አጣሪና ካርታ ዝግጅት ሰራተኛ III ....................................................................... 85

3.6. የወረዳ የመሬት ልማትና አስተዳደር ቅ/ጽ/ቤት ተግባርና ኃላፊነት ....................................................... 87

3.6.1. የይዞታ መረጃና አገልግሎት ባለሙያ II ..................................................................................... 88

4.2.1. የቅርንጫፍ የይዞታ ማስተካከል ቡድን ......................................................................................... 105

ክፍል አምስት .............................................................................................................................................. 109

የመሬት ሌማትና አስተዲዯር ቢሮ የከተማው ማህበራዊ፣ ኢኮኖሚያዊና ፖሇቲካዊ ጉዲዮችን

በዙህ መሰረት የከተማውን ህብረተሰብ ተጠቃሚነት ሉያረጋግጡ የሚያስችለ የመሬት

ስሇሆነም በተቋሙ የሚሰጡትን አገሌግልቶች ይበሌጥ ውጤታማ፣ ቀሌጣፊ እና ከተማችን

1.1. የጥናቱ አጠቃላይ ዳራ (Back Ground of the Study)