Professional Documents
Culture Documents
منابع
منابع
مادۀ اول:
این قـانـون بــا نظر داشت ارزش های منــدرج ماده پنجاه و چــهارم قــانـون اســاسی و رعـایت کنوانسیون های
بینالمللی حمایه حقوق بشر و به خصـوص منافع اطفــال به منظور طرز رسیدگی به جرایم اطفــال متخلف از قانــون،
اطفــال در معرض خطر و اطفــال نیازمند مراقبت و حفاظت و تأمین حقوق آنها در جریان تحقیق و محاکمه وضع
گردیده است.
اهداف
مادۀ دوم:
- 2محترم شمردن نقش اساسی اطفال در اعمار جامعه و حمایت جسمی ،اخالقی ،معنوی و رفاه اجتماعی آنها.
-5استماع بیانات و نظریات اطفـال حین تحقیق و محاکمه ،تـوسط خـود یـا ممثل قـانونی آنها.
- 6تشویق به نظارت مؤسسات اختصاصی خدمات اجتماعی غیر دولتی به منظور جلوگیری از تخلفات اطفال.
-7حفاظت از اطفالیکه در معرض خطر قرار داشته و نیازمند مراقبت و محافظت باشند.
طرز برخورد
مادۀ سوم:
طفلیکه مورد اتهام قرارگیرد ،مرتکب تخلف از قانون شود یا اعمال غیر عادی را از خود نشان دهد و یا اینکه نیازمند
مراقبت و حفاظت باشد ،مطابق احکام این قانون با وی برخورد صورت میگیرد.
اصطالحات
مادۀ چهارم:
اصطالحات آتی در این قانون معانی ذیل را دارد:
-2طفل غیر ممیز :شخصی است که سن هفت سالگی را تکمیل نکرده باشد.
-3طفل ممیز :شخصی است که سن هفت سالگی را تکمیل و دوازده سالگی را تکمیل نکرده باشد.
-4طفل نوجوان :شخصی است که سن دوازده سالگی را تکمیل و هجده سالگی را تکمیل نه کرده باشد.
-5حجز :عبارت است از تحدید آزادی طفل محکوم در مراکز اصالح و تربیت اطفال.
- 6حجز در منزل :عبارت است از مقید نمودن طفل درخانه ،محل خصوصی یا عمومی و یا در یکی از مؤسسات
اختصاصی خدمات اجتماعی برای مدت معیین.
- 7ممثل قانونی :عبارت است از والدین ،اولیا ،اوصیا ،اقارب ،قیم ،وکیل یا سرپرست قانونی طفل.
عدم مسوولیت
مادۀ پنجم:
( )1شخصی که سن دوازده سالگی را تکمیل نکرده باشد ،درصورت ارتکاب جرم مسوولیت جزائی به او راجع نمی شود.
( )2هر گاه جرم مرتکبه مندرج فقره ( )1این ماده ناشی از غفلت والدین بوده و موجب ضرر مادی شود ،والدین به جبران
آن مکلف می گردند.
تثبیت سن
مادۀ ششم:
( )1سن طفل در جریان تحقیق ومحاکمه به اساس تذکره تابعیت وی تثبیت میگردد.
( )2هر گاه طفل تذکره نداشته باشد یا حالت ظاهری وی با سن مندرج تذکره تابعیت عدم مطابقت را نشان دهد ،نظریه طب
عدلی در زمینه خواسته میشود.
( ) 3در موارد یکه تعیین سن به اساس نظر داکتر طب عدلی و یا طبیب دیگر با سوابق قضیه و حـــاالت ظــاهری طفل
مغایر باشد ،مــوضـــوع تعییــن مــجدد ســــن بــه هیئت طبــــی کــه کمتــر از ســـه نفر داکتر نباشد ،راجع میگردد.
( )4تعیین و تثبیت سن طفل به اعتبار تاریخ وقوع جرم صورت میگیرد.
مجازات
مادۀ هفتم:
مجازات طفل حتی بمنظور اصالح و تربیت بطور شدید و حقارت آمیز جواز ندارد.
تعیین حد اقل مدت حجز
مادۀ هشتم:
حجز طفل به عنوان آخرین راه حل اصالح و تربیت آنها تلقی میشود .محکمه در تعیین مدت حجز حد اقل مدت ممکنه آن
را مطابق احکـام این قانون در نظر میگیرد.
مادۀ نهم:
( ) 1کشف جرایم اطفال توسط پولیس و بررسی ،تحقیق و تعقیب آن توسط څارنوالی اختصاصی اطفـال صورت میگیرد.
بدین منظور څارنوالی اختصاصی اطفـال درمرکز و والیات ایجاد میگردد.
( )2څارنوالی اختصاصی اطفال متشکل از رئیس و اعضای مسلکی و اداری میباشد که در مورد جرایم مربوط به اطفال
مطابق احکام این قانون اجراآت می نمایند.
( ) 3اعضای مسلکی څارنوالی اختصاصی اطفال برعالوه داشتن شرایط مندرج قانون مربوط دارای استعداد ،آموزش
مسلکی و تجربه خاص در مسایل اطفال نیز میباشند.
( )4څارنوال اختصاصی اطفال نمیتواند مستقیمًا اقدامات قانونی علیه اطفالیکه مرتکب جرم شده اند ،آغاز نماید ،مگر اینکه
شخص یا مرجعی در این رابطه به څارنوال شکایت تحریری را ارایه نماید.
حاالت دستگیری
مادۀ دهم:
( ) 1درصورت وجود شواهد علنی مبنی بر ارتکاب جرم جنحه یا جنایت ،پولیس صالحیت دارد طفل را در یکی از حاالت
ذیل دستگیر نماید:
( ) 2شخص کمتر از هجده سال دستبند (ولچک) زده نمی شوند ،مگر اینکه امکان وقوع فرار یا صدمه زدن به خودشان یا
دیگران موجود باشد.
( )3محکمه اختصاصی اطفـال صالحیت دارد ،حین صدور حکم توقیف قبل از محاکمه ،عوض توقیف نمودن طفل راه
های حل منــاسب دیـگـری را مطالعه نماید.
مادۀ یازدهم:
( )1پولیس مکلف است موضوع دستگیری و محل مراقبت طفل را در مدت بیست و چهار ساعت از زمان دستگیری به
ممثل قانونی طفل و مؤسسات اختصاصی خدمات اجتماعی اطالع دهد ،در صورت عدم اطالع در مدت مذکور ،پولیس
مکلف است راپور کتبی موضوع را با ارائه دالیل تأخیر به څارنوالی مربوط توضیح نماید .هرگاه پولیس قادر به ارائه
عذر معقول نباشد ،موضوع قابل تعقیب عدلی پنداشته میشود.
( )2ممثل قانونی میتواند بال فاصله بعد از دستگیری طفل ،رهائی وی را به قید ضمانت تقاضا نماید .پولیس و څارنوال
مکلف است در مدت بیست و چهار ساعت در مورد درخواست رهائی طفل تصمیم خویش را اتخاذ و اعالم نماید .در
صورت عدم اتخاذ تصمیم ،ممثل قانونی می تواند ،به څارنوال ما فوق شکایت نماید.
( ) 3څارنوال و قاضی میتوانند طفل را به قید ضمانت بدون تضمین مالی رها کنند ،مگر اینکه حالت وی ایجاب توقیف را
نماید.
( )4ممثل قانونی میتواند رهائی طفل توقیف شده را به قید ضمانت یا تمدید آن را در طول جریان تحقیق یا محاکمه تقاضا
نماید .در صورتیکه محکمه توقیف بیشتر طفل را الزم نداند ،میتواند حکم رهائی طفل را بدون ضمانت صادر نماید.
محل نگهداری:
مادۀ دوازدهم:
طفل مظنون دستگیر شده در یک محل خاص مؤقتًا تحت توقیف قرار میگیرد .اداره توقیف مکلف است برای طفل تحت
توقیف زمینه دسترسی به خدمات اجتماعی ،تعلیمی ،حرفه ئی ،روحی و صحی را با نظرداشت اقتضای سن و جنس وی
مساعد سازد.
ترتیب محضر
مادۀ سیزدهم:
( ) 1پولیس مکلف است از تاریخ کشف در مدت بیست و چهار ساعت ،اوراقی را که حاوی محضر و تمام معلومات الزم
مربوط به طفل مظنون باشد ،ترتیب و به څارنوالی اختصاصی اطفال جهت تکمیل تحقیق رجعت دهد.
( )2در صورتیکه اوراق حاوی محضر و تمام معلومات الزم مربوط در مدت بیست و چهار ساعت تکمیل شده نتواند،
څارنوال اختصاصی اطفال صالحیت دارد ،بعد از تقاضای کتبی پولیس میعاد تسلیمی اوراق و معلومات الزم را برای مدت
چهل وهشت ساعت تمدید نماید.همچنان څارنوال صالحیت دارد طفل را به ممثل قانونی وی تسلیم نماید.
( ) 1څارنوال اختصاصی اطفال مکلف است تحقیق را بعداز مواصلت دوسیه درمدت یک هفته تکمیل نماید .درصورتیکه
تحقیق درمدت مذکور تکمیل شده نتواند ،څارنوال مکلف است تمدید مدت را برای سه هفته دیگر از محکمه مربوط مطالبه
نماید.
محکمه اطـفال مکلف است در مدت بیست و چهار ساعت تصمیم خویش را مبنی بر توقیف یا عدم آن ابالغ نماید.
( )۲طفل یا ممثل قانونی یا وکیل مدافع وی میتواند در هر زمان از حکم توقیف قبل از محاکمه به محکمه شکایت نماید.
مادۀ پانزدهم:
څارنــوال اختصـاصی اطفـال مکلف است ،بعداز تکمیل تحقیق و جمع آوری ســوابق مندرج مـاده هـفدهـم ایــن قانون در
مدت یک هفته صورت دعوی را تــرتیب و رسـمًا به محـکمه ارایه نماید .درصورتیکه ارایه صورت دعوی در مدت
متذکره ممکن نگردد ،څارنـوال میتواند از مــحکـمه مــربوط برای مدت سه هفته تقاضای تمدید را نماید ،مشروط براینکه
طفل تحـــت تـــوقیف قــرارنداشتـه باشد.
حفظ دوسیه
مادۀ شانزدهم:
در صورت عدم موجودیت دالیل الزام جهت محاکمه طفل ،څارنوال دوسیه را حفظ و جریان را در مدت یک هفته برای
مجنی علیه و مدعی حق العبد ابالغ می نماید.مدعی حق العبد میتواند در خواست جبران خساره خویش را به محکمه مدنی
مربوط طی مدت سی روز تقدیم نماید.
مادۀ هفدهم:
( ) 1څارنـوال اختصاصی اطفـال مکـلـف است حیــن تحقیـق جــرایـــم مربوط اطـفال نکات ذیل را غرض تهیـه دالیــل
الــزام در نظر گیرد:
-3شخصیت ولیاقت.
-8سابقه جرمی.
( ) 2څارنوال مکلف است حین تحقیق جرایم اطفال و تثبیت قضایای آنها از پولیس ،والدین ،مربی ،معلم ،اهل خبره و سائر
اشخاصیکه راجع به آنها اطالعات دارند ،معلومات حاصل نماید.
( ) 3څـارنوال مکلف است سوابق و جزئیات تحقیق را به صورت محرمانه نگهداری نماید ،صرف محاکم مربوط و وکیل
مدافع وی میتوانند به سوابق جرمی دسترسی داشته باشند.
مادۀ هجدهم:
( ) 1درصورتیکه نزد څارنوال یا محکمه اطفال بعداز شروع تحقیق یا محاکمه ثابت شود که سن متهم حین ارتکاب جرم
بیشتر از هجده سال بوده ،آنها مکلف اند قضیه را به مراجع مربوط آن محول نماید.
( )2در صورتیکه متهم به تصمیم مندرج فقره ( )1این ماده قناعت نداشته باشد ،می تواند به مقامات فوقانی استیناف طلب
گردد ،مقامات فوقانی موضوع را به هیئت طبی مندرج فقره ( )3ماده ششم این قانون محول نموده و صدور فیصله نهائی
معطل می گردد .هرگاه متهم تحت توقیف قرارداشته باشد ،هیئت طبی مکلف است در مدت یک هفته ،نظر خویشرا ارائه
نماید.
مادۀ نزدهم:
( ) 1محکمه اختصاصی اطفال میتواند ،درمورد اطفال متهمیکه رفتار غیر عادی دارند ،به اساس تقاضای څارنوال یا ممثل
قانونی وی تدابیر مؤقت حفاظتی را اتخاذ نماید.
( )2طفل متهم مصاب به امــراض روانی ،جــهت تداوی به مؤسسات صحت روانی معرفی می گردد ،درینصورت
مدت اقامت وی در مؤسسه صحی از طرف قاضی با نظرداشت توصیه متخصصین طبی تعیین میشود.
مادۀ بیستم:
( )1طفل صاحب عقل و درایت که سن دوازده سالگی را تکمیل نکرده باشد ،در صورت ارتکاب جرم جنحه یا
جنایت جهت تکمـیل تحـقیق تحت حجز قرار داده نشده ،څارنـوال وی را جهت مراقبت به ممثل قانونی یا اقارب با
رعایت درجات و اخذ ضمانت سپرده میتواند.
( )2طفلیکه سن دوازده سالگی را تکمیل و هجده سالگی را تکمیل نکرده باشد ،در صورت ارتکاب جرم جنحه
جهت تکمیل تحقیق به پیشنهاد څارنـوال مربوط بعد از استیذان محکمه ذیصالح به ممثل قانونی یا اقارب شان با رعایت
درجات و اخذ ضمانت سپرده میشوند.
( )3هرگاه اطفال مندرج فقره های ( 1و )2این ماده ،ممثل قانونی یا اقارب نداشته باشند ،جهت مراقبت به مراکز اصالح
وتربیت اطفال یا سائر مؤسسات آموزشی و پرورشی تسلیم داده میشوند.
( )4طفلیکه سن دوازده سالگی را تکمیل و هجده سالگی را تکمیل نکرده باشند ،در صورت ارتکاب جرم جنایت جهت
تکمیل تحقیق به پیشنهاد څارنوالی مربوط و استیذان محکمه ذیصالح جهت حجز به مراکز اصالح و تربیت اطـفال سپرده
میشوند.
( )5څـارنوال اطـفال مکلف است قبل از اتخاذ تصمیم قانونی علیه طفل مندرج فقره ( )3این ماده ،موضوع را با مراکز
اصالح و تربیت اطفال یا مؤسسات اختصاصی خدمات اجتماعی مربوط در میان بگذارد.
( )6مراکز اصالح و تربیت اطفال و مؤسسات اختصاصی خدمات اجتماعی مربوط مکلف اند ،معلومات مکمل اضافی را
در مورد شرایط زندگی ،رفتار وسلوک طفل توأم با پیشنهادات در زمینه به څارنوالی و محکمه مربوط ارائه نمایند.
( ) 1څارنوال میتواند آمرین مراکز اصالح و تربیت اطفال و مؤسسات اختصاصی خدمات اجتماعی را دعوت نماید تا ممثل
قانونی طفل و متضرر را به مصالحه ایکه خالف قانون نباشد ،توصیه و تشویق نماید ،مشروط براینکه طفل مرتکب جرم
جنحه یا جنایت نگردیده باشد .درسائر موارد څارنوال مکلف است طبق حکم ماده چهارد هم این قانون تحقیق را تکمیل و
دوسیه را به محکمه مربوط احاله نماید.
( )2در صورت موافقت ممثل قانونی طفل و متضرر به مصالحه و پرداخت غرامت ،څارنوال میتواند به حفــظ دوسیه
اقـــــــدام نـــــماید.
( ) 1طفل در تمام مراحل تحقیق و محاکمه حق داشتن وکیل مدافع و مطالبه ترجمان را دارد .در صورت عدم توانانی مالی
والدین و یا ممثل قانونی طفل مبنی بر استخدام وکیل مدافع یا ترجمان ،محکمه اختصاصی اطفال ،وکیل مدافع یا ترجمان
رابه مصرف دولت برای طفل مؤظف می نماید.
( )2ممثل قانونی ،وکیل مدافع یا ترجمان طفل حق دارد از کلیه مراحل اجراآت قانونیایکه توسط څارنوال یا محکمه عملی
می گردد،اگاه و در آن اشتراک نماید.
( ) 3عدم اشتراک ممثل قانونی طفل حین تحقیق ،مانع جریان تحقیق نمی گردد ،مگر اینکه څارنوال حضور آن را حتمی
بداند.
( )1څارنوال مکلف است غرض تکمیل دوسیه نسبتی طفل متهم فورمه های مخصوصیکه حاوی معلومات دقیق مندرج ماده
هفدهم این قانون میباشد ،جمع آوری نماید.
( )2درصورتیکه طفل با شخص باالتر از هجده سال مشترکًا مرتکب جرم شده باشد ،اقدامات قانونی علیه وی به صورت
مجزا طبق احکام این قانون صورت میگیرد.
احضار طفل
( )1طفل متهم جهت تحقیق یا محاکمه از طریق ممثل قانونی وی احضار میگردد .در صورتیکه ممثل قانونی طفل را حین
احضار همراهی نکند ،به حکم محکمه مبلغ پنجصد افغانی جریمه می گردد.
( ) 2هر گاه طفل درمراکز اصالح وتربیت اطفال تحت توقیف باشد ،در صورت ضرورت جهت اکمال تحقیق و یا محاکمه
جلب آنها از طریق مراکز مذکور صورت میگیرد.
( ) 3ممثل قانونی طفل ،مسوولین مراکز اصالح و تربیت اطفال یا سائر مؤسسات آموزشی و پرورشی مکلف اند در صورت
ضرورت طفلیکه تحت مراقبت یا توقیف شان قرار دارد ،جهت اکمال تحقیق یا محاکمه در وقت معینه حاضر نمایند.
( )1رسیدگی به جرایم اطفال توسط محکمه اختصاصی اطفال صورت می گیرد .بدین منظور در مراکز والیات محاکم
ابتدائیه اختصاصی اطفال ایجاد می گردد.
( )2محکمه ابتدائیه اختصاصی اطفال متشکل از رئیس ،اعضاء و کارمندان اداری میباشد.
( )3قضات محکمه اختصاصی اطفال بر عالوه داشتن شرایط مندرج در قانون تشکیالت و صالحیت محاکم دارای استعداد،
آموزش مسلکی و تجربه خاص در مسائل مربوط به محاکمه اطفال نیز میباشند.
مراحل رسیدگی
به منظور تأمین بهتر عدالت ،قضایای مربوط به اطفال متخلف از قانون ،درسه مرحله (ابتدائیه ،استیناف و فرجام) مورد
رسیدگی قرار می گیرد.
صالحیت حوزه وی
( )1محکمه اختصاصی اطفال جرایم مرتکبه توسط اطفال حوزه والیت مربوط را رسیدگی می نماید.
( ) 2هرگاه محل ارتکاب جرم مشخص نباشد ،موضوع توسط محکمه ایکه طفل در آن حوزه اقامت دارد ،مورد رسیدگی
قرار میگیرد .در صورت عدم امکان تثبیت محل اقامت طفل ،موضوع توسط محکمه ایکه طفل در آن حوزه دستگیر یا
توقیف شده است ،بررسی می گردد.
محکمه اختصاصی اطفال ،قضایای ذیل را که مطابق احکام این قانون در پیشگاه آن اقامه میشود ،رسیدگی می نماید:
-1جرایم اطفال.
- 2رفتار غیر عادی اطفالیکه توسط والدین یا شخصیکه بر نفس آنها حق والیت دارند و یا با اتخاذ تدابیر مروج تربیوی،
قابل اصالح نباشند.
-3قضایای مربوط به اطفالیکه در معرض خطر قرار داشته و نیاز مند مواظبت و حمایت باشند.
مادۀ سی ام:
( )1محکمه اختصاصی اطفـال دوسیه را از تاریخ مواصلت آن در مدت سه روز مطالعه مینماید .در صورتیکه نواقص
در دوسیه مالحظه گردد ،آن را غرض تکمیل تحقیقات و رفع نواقص به څارنوالی اختصاصی اطفـال مسترد مینماید.
څارنـوال مکلف است بالفاصله از موضوع به ممثل قانونی متهم اطالع دهد.
( )2څارنوال مکلف است طی مدت یک هفته نواقص را رفع و دوسیه را مجددًا به محکمه مربوط احاله نماید.
( ) 3محکمه اختصاصی اطفال مکلف است بعد از مواصلت مجدد دوسیه در مدت ده روز حکم خود را در زمینه صادر
نماید.
مادۀ سی و یکم:
هیئت قضائی یا قضات محکمه اختصاصی اطفال مکلف اند در هر پانزده روز گزارش دوسیه های ال اجرأ را توام با دالیل
آن به رئیس محکمه ارائه نمایند .رئیس محکمه مکلف است هرچه زودتر تدابیر الزم را در زمینه اتخاذ نماید.
محرمیت رسیدگی
مادۀ سی و دوم:
( ) 1رسیدگی به تخلفات قانونی اطفال طور سری و ابالغ حکم در هر حالت به صورت علنی صورت میگیرد.
( ) 2نشر اسناد جریان جلسات محاکمه اطفال بشمول شهادت شهود و نظر اهل خبره در رسانه های جمعی جواز ندارد.
( )3افشای مــعلــومــات در مــورد شخصیـــت طـــفل و یـا اطالعاتیکه منجر به کشف هویت طفل گردد ،تحت هیچ
عنوان جواز ندارد.
ابالغ فیصله
مادۀ سی و سوم:
( ) 1قضات محکمه اختصاصی اطفال بعد از استماع اظهارات و استدالل طفل ،شاهدان ،ممثل قانونی ،څارنوال ،وکیل
مدافع ،کارمندان مؤسسات اختصاصی خدمات اجتماعی و نظریات اهل خبره ،فیصله خویش را در حضور طفل ابالغ
مینماید.
( )2هرگاه نزد محکمه ثابت گردد که اتهامات وارده علیه طفل تحت توقیف وارد نیست ،محکمه به رهائی وی حکم
مینماید .این حکم مانع ادعای حق العبدی مجنی علیه و متضرر نمی گردد .څارنـوال می تواند علیه این حکم استیناف خواهی
نماید.
( )3هرگاه موضوعات مورد بحث در جریان محاکمه ،طفل را روحًا متضرر سازد ،محکمه در غیاب طفل جلسه محاکمه را
ادامه داده میتواند ،مشروط بر اینکه خلص جریان محاکمه را بعدًا برای وی توضیح نماید.
مادۀ سی و چهارم:
( ) 1طفل ،ممثل قانونی ،وکیل مدافع ،مساعد حقوقی ،شاهدان ،هیئت قضائی ،مجنی علیه و څارنوال در جلسه محاکمه شرکت
کرده میتوانند .هرگاه حضور ممثل قانونی به مصلحت طفل نبوده یا موجب اخالل جریان محاکمه گردد ،محکمه میتواند امر
خروج وی را از جلسه محاکمه بدهد.
( ) 2محکمه میتواند اشخاص مسلکی و اهل خبره در امور تربیه و رفاه طفل را غرض ریسرج و مطالعه اجازه دهد تا در
جلسه محاکمه شرکت ورزند.
( )3محکمه نمیتواند هیچ شخص را از ادای شهادت مبنی بر ارائه معلومات راجع به انکشاف وضعیت روحی طفل،
شخصیت و محیط زیست وی در محکمه مانع شود.
اتخاذ تصمیم
مادۀ سی و پنجم:
محکمه صالحیت دارد درمورد طفل متهم با نظرداشت حاالت یکی از تصامیم ذیل را اتخاذ نماید:
-1مکلف نمودن به انجام خدمات اجتماعی.
-3صدور اخطاریه.
-4تعویق محاکمه.
-6حجز در منزل.
مادۀ و سی و ششم:
نظر گیرند. قضات محکمه اختصاصی اطفال مکلف اند حین صدور حکم نکات مندرج ماده هفدهم این قانون را در
مادۀ سی و هفتم:
( ) 1در صورتیکه طفل باال ثر حکم محکمه به ممثل قانونی سپرده شود ،وی مکلف است از حسن سلوک ورفتار طفل
مراقبت نماید وڅارنوال تعهد کتبی را در این زمینه اخذ می نماید.
( )2هرگاه ممثل قانونی طفل وظایف خود را مطابق تعهد مندرج فقره ( )1این ماده بصورت درست ایفأ ننماید ،محکمه
صالحیت دارد ممثل دیگری را طور مؤقت تعیین نماید.
( )3احکام مندرج فقره های ( 1و )2این ماده با تکمیل سن هجده سالگی طفل ساقط میگردد.
مادۀ سی و هشتم:
هرگاه طفل حین رسیدگی قضیه غیر عادی به نظر آید ،څارنوالی و محکمه میتوانند با صدور قرار ،وی را جهت تشخیص و
معالجه به مؤسسات مربوط صحت روانی معرفی نماید.
مجازات
مادۀ سی و نهم:
( )1حین تعیین جزای طفل متهم مراتب ذیل مد نظر گرفته میشود:
-1مجازات طفلیکه سن دوازده سالگی را تکمیل و شانزده سالگی را تکمیل نکرده باشد ،از یک سوم ( )1/3حد اکثر
مجازات که برای عین جرم ارتکاب شده توسط اشخاص بلند تر از سن هجده سالگی در قانون جزاء پیشبینی گردیده است،
بیشتر بوده نمیتواند.
-2مجازات طفلیکه سن شانزده سالگی را تکمیل و هجده سالگی را تکمیل نکرده باشد ،از نصف ( )1/2حد اکثر مجازاتی
که برای عین جرم توسط اشخاص بلند تر از سن هجده سالگی در قانون جزاء پیشبینی گردیده است ،بیشتر بوده نمیتواند.
( )2مدتی را که طفل در توقیف به سر میبرد از مدت حجز محکوم بها کاسته میشود.
مادۀ چهلم:
( ) 1درصورتیکه مدت حجز طفل از دوسال بیشتر نباشد ،محکمه می تواند غرض سپری نمودن مدت حجز محکوم بها ،وی
را به یکی از مؤسسات اختصاصی خدمات اجتماعی معرفی نماید.عالوتًا محکمه می تواند به یکی ویا بیشتر از یکی از
قیودات آتی نیز حکم نماید:
-تعلیم وتربیه.
-ثبت نام در یکی از مؤسسات دارای پروگرام های احیای مجدد به جامعه.
-تسلیم نمودن طفل به یکی از والدین ویا شخصیکه قانونًا حق سرپرستی وی را دارا باشد ،درینصورت محکمه هدایات الزم
را مبنی بر مواظبت طفل نیز صادر می نماید ،درصورت عدم ایفای تعهدات ووجایب توسط آنها محکمه می تواند طفل را به
یکی از مؤسسات اختصاصی خدمات اجتماعی تسلیم نماید.
-درصورت اصالح ناپذیری ،صدور اخطار مبنی بر تعیین مجازات شدید تراز جزای اصلی.
( )2درصورتیکه طفل مرتکب جرمی شده باشد که مجازات آن از دو ســال حــجز بیشتر و از ســه سال کمتر باشد ،محکمه
میتواند بـه حجز تعلیقی وی حکم نماید .هرگاه طفل در خـالل مدت تعلیق تنفیذ حکم مرتکب جرم دیگری نگردد ،آثار
حکم از بین رفته ،چنان پنداشته میشود که اصًال حکم صادر نگردیده است.
الغای حکم تعلیق تنفیذ از طرف محکمۀ صادر میگردد که حکم تعلیق تنفیذ را صادر نموده است.
هرگاه طفل قبل از ختم میعاد تعلیق به نحوی شرایط حکم تعلیق را نقض ومجددًا مرتکب جرم گردد ،محکمه میتواند طفل را
در طول مدت مجازات حجز تعلیقی ،تحت نظارت مؤسسات اختصاصی خدمات اجتماعی غرض انجام کارهای خیریه
معرفی نماید.
( ) 3محکمه صالحیت دارد بعد از استماع دعوی ،جریان محاکمه را غرض بررسی بیشتر شخصیت طفل بتعویق اندازد.حد
اکثر مدت تعویق محاکمه در صورت ارتکاب جرم جنایت سه سال و در جرم جنحه یک سال میباشد ،در این صورت طفل به
یکی از مؤسسات اختصاصی خدمات اجتماعی غرض مشاهدات ،معـالجه و حمایت تـسلیم میگردد.
محکمه صالحیت دارد جهت اصالح عواقب جرم و تشویق به مصالحه با متضرر یا مجنی علیه ،مکلفیت های اضافی را نیز
در حکم خویش تصریح نمـاید .تـعویـق محاکــمه در صورت نـقض مکرر شرایط آن باطل میگردد.
( ) 1محکمه صالحیت دارد حکم تنفیذی را در مورد طفلیکه مرتکب جرم جنحه گردیده ،الی مدت یکسال و درمورد جنایت
الی مدت سه سال با قید شرط یا بدون آن تعلیق نماید.
( ) 2حکم تعلیق در صورت عدم موجودیت پروگرام های تربیوی خـاص یا خدمات اجتماعی ،صادر شده نمیتواند .حکم تعلیق
قبل از ختم محاکمه صادر میگردد .څارنـوال میتواند بعد از ابالغ حکم ،در مدت سه روز استیناف خواهی نموده و ممثل
قانونی طفل را از موضوع مطلع سازد.
استیناف طلبى
( ) 1طفل محکوم علیه ،ممثل قانونی وی یا څارنوال میتواند علیه فیصلۀ محکمه ابتدائیه ،استیناف طلبی نماید.
درخواست استیناف خواهی ،به دفتر تحریرات محکمه صادر کننده حکم یا به دفتر تحریرات محکمه استیناف مربوط در
مدت بیست ویک روز تسلیم داده میشود .این مدت با در نظر داشت حاالت ذیل محاسبه میگردد:
- 1در صورتیکه محکمه متن فیصله و دالیل آن را در ختم جلسه محاکمه و در حضور طفل متهم و یا وکیل مدافع وی قرائت
نموده باشد.
- 2در صورتیکه محکمه دالیل اصدار حکم را با حکم یکجا قرائت نه نموده و به طفل متهم یا وکیل مدافع وی مجددًا ابالغ
نماید ،در این حالت آغاز میعاد از تاریخ ابالغیه دوم محاسبه میگردد.
- 3در صورتیکه در عین فیصله بیشتر از یک طفل محاکمه گردیده باشد ،آغاز میعاد از تاریخ آخرین ابالغیه محاسبه
میگردد.
( ) 3در صورت عدم قناعت ،طفل ،ممثل قانونی وی و یا څارنوال می تواند در مدت بیست یک روز از تاریخ صدور ،علیه
فیصله محکمه اختصاصی اطفال استیناف طلبی نموده و از موضوع جانب مقابل را مطلع سازد.
( )4طفل نمی تواند بدون موافقت ممثل قانونی از حق استیناف خواهی انصراف ورزد.
( )5درصورتیکه طفل یا ممثل قانونی وی علیه فیصلۀ صادرۀ محکمه ،استیناف خواهی کند ،جزای مندرج فیصله
فصل چهارم :وظایف مراکز اصالح وتربیت اطفال ومؤسسات اختصاصی خدمات
اجتماعی
ارائه گزارش
ادارات مراکز اصالح و تربیت اطفال و مؤسسات اختصاصی خدمات اجتماعی مکلف اند ،حین تطبیق مجازات اطفال تحت
حجز شان ،در هر سه ماه و یا عندالمطالبه به څارنوالی و محکمۀ مربوط گزارش ارائه نمایند .څارنوال و قاضی اختصاصی
اطفال حداقل ماه یکبار از محل تحت حجز اطـفال دیدن می نماید.
مؤسسات اختصاصی خدمات اجتماعی مکلف اند از تطبیق حکم حجز در مراکز اصالح و تــرتیب اطفـال و سایر هدایاتیکه
از طرف محکمه اختصاصی اطفـال در زمینه صادر گردیده است ،مراقبت نموده وگزارشی مبنی بر اصالح پذیری طفل
را درهر سه ماه یا طبق دستور قاضی ،به محکمه مربوط ارایه نمایند.
ممثل قانونی طفل ،رئیس مرکز اصالح و تربیت اطـفال یا رئیس مؤسسه اختصاصی خدمات اجتماعی که طفل نزد آنها تحت
حجز قرار دارد ،میتوانند هر زمان از محکمه اختصاصی اطفال تقاضای تجدید نظر پروگرام های اصالحی یا تدابیر توصیه
شدۀ دیگر را نمایند.
ممثل قانونی طفل حق دارد وی را درمحالت تحت حجز مالقات نماید ،مشروط براینکه مقررات آن محالت رعایت گردد.
فصل پنجم :طرز برخورد با اطفال دارای روش و سلوک غیر عادی
ارائه حقایق
( ) 1هرگاه طفل رفتار غیر عادی از خود نشان بدهد ،څارنوال اختصاصی اطفال ،ممثل قانونی یا مؤسسات اختصاصی
خدمات اجتماعی میتوانند حقایق موضوع را به محکمه مربوط ارائه نمایند.
( )2محکمه اختصاصی اطفـال با رعایت حکم فقره ( )1این ماده معلومات الزم به شمول معلومات مربوط مندرج ماده هفدهم
می نماید: این قانون را در مورد شخصیت طفل تکمیل نموده ویکی از تصامیم ذیل را اتخاذ
-1صدور هدایت مبنی بر تسلیم نمودن وی در یکی از مؤسسات اختصاصی خدمات اجتماعی.
-2صدور هدایت مبنی بر شامل نمودن وی در یکی از مؤسسات تربیوی یا صحی دولتی.
تصمیم محکمه
( )1هیئت قضائی محکمه اختصاصی اطفال تصامیم مندرج فقره ( )2ماده چهل و هفتم این قانون را با حضورداشت طفل یا
ممثل قانونی وی بانظرداشت نظر څـارنوال در جلسه سری اتخاذ مینماید.
( ) 2هرگاه محکمه تصمیم مبنی بر تسلیم نمودن طفل را به یکی از مؤسسات اختصاصی خدمات اجتماعی اتخاذ نماید ،در
این صورت شرح جزئیات و شرایط تعلیم ،تربیه مسلکی ،استخدام ،مشغولیت در ساحات بیکاری وتداوی صحی طفل نیز در
تصمیم مد نظر گرفته میشود.
( ) 3مؤسسه اختصاصی خدمات اجتماعی مکلف است سلوک ورفتار طفل را مراقبت و تسهیالت الزم را به بمنظور برگشت
طفل به زندگی عادی اجتماعی فراهم نموده و درزمینه تماس های دوامدار را با فامیل طفل تأمین و از موضوع وقتًا فوقتًا
گزارشی مبنی براصالح پذیری طفل و تطبیق دساتیر توصیه شده را به محکمه مربوط ارائه نماید.
( ) 4مؤسسه اختصاصی خدمات اجتماعی میتواند نظریات و پیشنهادات الزم مبنی برتعدیالت جزئی در حکم محکمه که در
اصالح پذیری و بازگشت مجدد طفل به جامعه مؤثر واقع گردد ،به محکمه ارائه نماید.
( )1مؤسسه اختصاصی خدمات اجتماعی مکلف است تسهیالت الزم را جهت مالقات طفل با خانواده و مـحیط اش فراهم
نمـاید.
( ) 2مؤسسه اختصاصی خدمات اجتماعی مکلف است از تطبیق دساتیر توصیه شدۀ محکمه در مورد طفل مراقبت نموده و
در هر ماه یا عندالمطالبه گزارشی را به محکمه اختصاصی اطفال ارائه نماید.
تعدیل حکم
مادۀ پنجاهم:
محکمه اختصاصی اطفـال صالحیت دارد به منظور حفظ منافع طفل مبنی بر تربیه و بازگشت مجدد آن به جامعه حکم
خویش را عنداال قتضأ تعدیل نماید.
فصل ششم :کمک بـه اطـفــال نیازمنـد مراقبت و حفاظـت و طرز رسـیدگی بــه آن
طفل نیازمندبه مراقبت و حفاظت
-1سالمت جسمی ،روحی ،عاطفی و حفاظتی وی درمعرض خطر قرار داشته باشد.
-3مورد تجاوز کالن سال و یاشخصیکه باالی وی تسلط دارد ،قرار گرفته باشد.
( ) 2محکمه اختصاصی اطفال در صورت درخواست طفل ،ممثل قانونی ،څارنوال یا سایر مراجع با صالحیت میتواند در
موارد مندرج فقره ( )1این ماده تصامیم الزم را اتخاذ نماید.
استماع اظهارات
( ) 1محکمه اختصاصی اطفال اظهارات طفل را استماع می نماید ،مگر اینکه جلسه قضائی موجب ضرر به وضعیت روحی
یا جسمی طفل از لحاظ سن ،صحت و یا توانائی عقالنی وی گردد.
( )2محکمه اختصاصی اطفال اظهارات ممثل قانونی طفل را استماع و آنرا مورد غور قرار میدهد.
( ) 3ممثل قانونی میتواند از محکمۀ مربوط تقاضا نماید تا از نظریات متخصصین و اهل خبره راجع به طفلیکه مورد تجاوز
جنسی ،فزیکی یا روحی قرار گرفته است ،استفاده نماید.
( )4محکمه اختصاصی اطفال میتواند متخصصین و اهل خبره را جهت ارائه معلومات در مورد وضعیت طفل به محکمه
احضار نماید.
مؤسسات اختصاصی خدمات اجتماعی مکلفند ،دساتیر صادره محاکم اختصاصی اطفال را مراقبت نموده و گزارش اصالح
پذیری طفل را ماهانه به محاکم مربوط ارائه نمایند.
( )1محکمه اختصاصی اطفال صالحیت دارد در مورد طفل مندرج فقره ()1درماده پنجاه و دوم این قانون یکی از تدابیر
کمکی تربیوی ذیل را نیز اتخاذ نماید:
-1طفل در محیط فعلی اش باقی بماند .در این حالت محکمه مکلف است سرپرست قانونی برای وی تعیین نماید تا در
صورت حکم محکمه ،طفل را به مؤسسات تعلیمی باز بفرستد.
- 2طفل در محیط فعلی اش به شرطی باقی بماند که به طور دوامدار به مؤسسات صحی ،تعلیمی یا تربیوی مسلکی مراجعه
نماید.
- 3طفل از محیط فعلی اش جدا و تحت مراقبت سرپرست قانونی قرار گیرد ،تا درصورت حکم محکمه طفل را به مؤسسات
صحی ،تعلیمی یا تربیوی مسلکی بفرستد.
( )2مؤسسات صحی تعلیمی و تربیوی مسلکی و سرپرست قانونی طفل مندرج فقره ( )1این ماده مکلف اند از رفتار و
سلوک طفل مراقبت نموده و درمورد اصالح پذیری وی گزارش کتبی رامطابق هدایت ،به محکمه ارائه نماید.
( )3در حاالت مندرج اجزای (1و )2فقره ( )1این ماده ،سرپرست قـانونی مکلف است طفل را تـا زمان حـکم ثانی محکمه
اختصاصی اطفال مبنی بر عزل سرپرستی وی یا جدائی طفل از محیط فعلی اش نگهداری نماید.
( )4در حالت مندرج جزء ( )3فقره ( )1این ماده سرپرست قانونی مکلف است طفل را الی حکم ثانی محکمه مبنی بر عزل
سرپرستی یا باز گشت طفل به فامیل اش ،نگهداری نماید.
( )5طفل با نظرداشت حاالت مندرج فقره ( )1این ماده هر زمان میتواند از محکمه اختصاصی اطفال تقاضا نماید تا با
والدین و سرپرست قانونی خویش مالقات نماید.
( )1محکمه اختصاصی اطفال صالحیت دارد تدابیر اتخاذ شده مندرج فقره ( )1ماده پنجاه و پنجم این قانون را با
درنظرداشت روش ،سلوک و حاالت اصالح پذیری طفل عنداللزوم مورد تجدید نظر قرار دهد.
( )2محکمه اختصاصی اطفال صالحیت دارد تدابیر اتخاذ شده مندرج فقره ( )1ماده پنجاه و پنجم این قانون را حسب
تقاضای والدین ،سرپرست قانونی ،یا مؤسسات اختصاصی خدمات اجتماعی در هر شش ماه تجدید نظر نماید.
( )1طفلیکه سن هجده سالگی را تکمیل نکرده باشد ،والدین ،سرپرست قانونی وی شمرده میشوند.
( )2در صورتیکه طفل ممثل قانونی نداشته باشد ،محکمه برای وی سرپرست تعیین مینماید.
( ) 3حوزۀ صالحیت قضائی برای تعیین سرپرست قانونی ،قلمروی شمرده میشود که طفل در آن اقامت داشته و یا محلیکه
طفل در آنجا حاضر و علیه آن اقدامات قانونی آغاز گردیده باشد.
( )1شخصیکه عالقمند به رفاه طفل بوده ،میتواند درخواست سرپرستی را که حاوی معلومات ذیل باشد ،به محکمه مربوط
ارائه نماید:
( )2محکمه اختصاصی اطفال درخواست سرپرستی مندرج فقره ( )1این ماده را غرض انجام تحقیقات الزم و ارائه
معلومات به مؤسسات اختصاصی خدمات اجتماعی ارسال و مؤسسات مربوط مکلف اند گزارش تحقیقات را به محکمه ارائه
نمایند.
( ) 3محکمه اختصاصی اطفال باحضورداشت طفل ،والدین ،شخص درخواست دهنده و نمایندۀ مؤسسات اختصاصی خدمات
اجتماعی در مورد تعیین سرپرست قانونی تصمیم الزم اتخاذ مینماید.
صالحیت سرپرست
( ) 1شخصیکه به حیث سرپرست قانونی تعیین گردیده است ،الی صدور حکم مجدد صالحیت دارد از طفل نگهداری نماید.
( )2سرپرست قانونی دارای کلیه صالحیت ها و مسوولیت های والدین طفل میباشد.
تهیه نفقه برای طفل و جبران خساره ضرر وارده به شخص سوم از این حکم مستثنی است.
مسوولیت سرپرست
مادۀ شصتم:
سرپرست قانونی طفل بر عالوه مکلفیت های مندرج در قانون مدنی دارای مسوولیت های آتی نیز میباشد:
-1مواظبت از دارائی منقول و غیر منقول شخصی طفل و اتخاذ تدابیر الزم حفاظتی در زمینه.
-2عدم فروش اموال منقول و غیر منقول طفل مگر اینکه محکمه به فروش آن تجویز اتخاذ نماید.
- 3دریافت پول یا اجناسیکه برای نفقۀ طفل عنوانی والدین ،ولی یا وکیل قانونی وی ارسال گردیده ،مشروط براینکه
سرپرست قانونی ،پول یا اجناس دریافت شده را صرف برای رفع ضروریات فعلی طفل مبنی برنفقه ،تعلیم یا مواظبت از
وی مصرف وپول اضافی را برای آینده آن ذخیره نماید.
- 4عدم استفادۀ شخصی از پول و دارائی طفل مگر اینکه محکمه در مقابل انجام خدمات وی مبلغی را تعیین نموده باشد.
- 5اتخاذ اقدامات قانونی علیه اشخاصیکه متعهد به ایفای تعهدات قانونی یا بهبود رفاه اجتماعی طفل باشد.
- 6اتخاذ اقدامات قانونی در رابطه به فراهم نمودن تسهیالت تحصیلی ،اجتماعی وسایر فعالیت های طفل.
- 8ارائه گزارش رفتار ،سلوک و حاالت اصالح پذیری طفل با تمام جزئیات آن در هر سه ماه به محکمه اختصاصی اطفال.
( ) 1محکمه موضوع سرپرستی قانونی اطفال کمتر از سن دوازده سالگی را ماه یکبار و بلندتر از سن دوازده سالگی را در
هر سه ماه بررسی مینماید.
( )2محکمه حین بررسی موضوع سرپرستی اطفال مندرج فقره ( )1این ماده نکات ذیل را رعایت مینماید:
-1فراهم آوری تسهیالت الزم برای رفاه اجتماعی طفل توسط سرپرست.
-3اشتیاق و توانائی سرپرست قانونی مبنی بر ادامه فراهم آوری رفاه اجتماعی طفل.
( ) 3مؤسسات اختصاصی خدمات اجتماعی مکلف اند مطابق هدایت محکمه مطالعات الزم را در مورد مطالب مندرج فقره (
)2این ماده انجام داده وگزارش خویشرا در زمینه به محکمه مربوط ارائه نمایند.
( )4محکمه اختصاصی اطفال میتواند بعد از تکمیل بررسی های مندرج فقره های ( )2و ( )3این ماده در مورد ادامه یا لغو
سرپرستی تصمیم اتخاذ نماید.
احکام نهائی و قطعی محاکم در رابطه به اطفال واجب التنفیذ بوده ،هر شخصیکه بطور مستقیم یا غیر مستقیم از آن اطاعت
ننماید یا در تطبیق آن موانع ایجاد و یا در اجراآت قانونی آن مداخله کند ،مطابق احکام قانون مجازات میگردد.
درصورتیکه حکمی در مورد رسیدگی به قضایای اطفال در این قانون پیشبینی نگردیده باشد ،موضوع مطابق احکام قوانین
نافذه مورد رسیدگی قرار میگیرد.
از آن جائیکه در حال حاضر در کشور وکالی مدافع به تعداد کافی وجود ندارند ،طفل مظنون یا متهم میتواند به اشخاص
تحصیل یافته که به قضایای حقوقی عالم باشند ،مراجعه نماید .به این منظور رئیس هر محکمه لست اشخاص واجد شرایط را
که در مرکز از طرف وزارت عدلیه و در والیات ازطرف ادارات قضایای دولت به محاکم استیناف معرفی میشوند ،ترتیب
مینماید.
تاریخ انفاذ
این قانون از تاریخ توشیح نافذ و در جریدۀ رسمی نشر گردد و با انفاذ آن احکام مغایر ملغی میگردد.