PONEMANG

SUPRASEGMENTAL
FILIPINO 9
SEPTEMBER 13, 2021
PANGKALAHATANG LAYUNIN:

• Nagagamit ang ponemang suprasegmental na

antala/ haba, diin at tono sa pagbigas ng tanka at
haiku
TIYAK NA LAYUNIN:

• Naibibigay ang katuturan ng ponemang suprasegmental.

• Naipaliliwanag ang iba’t ibang ponemang suprasegmental.
• Nabibigkas ang tanka at haiku gamit ang tamang
ponemang suprasegmental.
TUKUYIN NGA NATIN KUNG ANO ITO?
TUKUYIN NGA NATIN KUNG ANO ITO?
TUKUYIN NGA NATIN KUNG ANO ITO?
TUKUYIN NGA NATIN KUNG ANO ITO?
ANO NGA BA ANG PONEMANG
SUPRASEGMENTAL?
• Ang ponemang suprasegmental
ay tumutukoy sa
makahulugang yunit ng tunog
na karaniwang hindi
tinutumbasan ng mga letra sa
pagsulat.
• Sa halip,sinisimbolo ito ng
notasyong phonemic upang
matukoy ang paraan ng
pagbigkas.
• Notasyong ponemiko ang simbolo sa
pagsulat na kakikitaan ng paraan ng
pagbigkas.
• Muling inuulit rito na walang salitang
nagsisimula o nagtatapos sa a, e, i, o, u, kaya
kung hindi sa katinig (consonant)
nagsisimula ang salita, nagsisimula ito sa /?/
at kung hindi naman nagtatapos sa katinig
nagtatapos ito sa /?/ o /h/ batay sa paraan ng
pagbigkas.
• Nangangahulugan ng paghahaba ng patinig
(vowel) ang /:/. 
MGA HALIMBAWA NG PONEMANG SUPRASEGMENTAL
NA MAY NOTASYONG PONEMIKO..

• aso (dog) - /?a:soh/ • pako (nail) - /pa:ko?/

• aso (smoke) - /?asoh/ • pako (fern) - /pako?/
1.TONO

• Ito ay ang taas baba na inuukol natin sa pagbigkas ng

pantig ng isang salita upang higit na maging mabisa
ang ating pakikipag-usap sa ating kapwa. Ito rin ay
maaaring maghudyat ng kahulugan ng pahayag. Ang
intonasyon ay ang pagtaas at pagbaba ng tinig.
2. HABA AT DIIN

• Ang haba ay tumutukoy sa haba ng bigkas na iniuukol

ng nagsasalita sa patinig ng pantig ng salita.Ang diin
naman ay tumutukoy sa lakas ng bigkas sa pantig ng
salita. Ginagamit ang ganitong notasyon /./ at /:/ na
siyang nagsasaad ng kahulugan ng salita
PAKIBASA NGA…

• Sila LA:mang ang bu:HAY sa naganap na

sakuna, kaya masasabing la:MANG siya.
3. ANTALA-

• Ito ay ang saglit na pagtigil sa ating pagsasalita upang

higit na maging malinaw ang mensaheng ibig nating
ipabatid sa kausap.
• Sa pasulat na pakikipagtalastasan ito ay inihuhudyat ng
kama, tuldok, semi-kolon, at kolon.
IPALIWANAG NGA ANG PAHAYAG NA ITO…

• Padre, Martin, ang tatay ko.

MAHUSAY
!!!
• Mahaagang bigkasin nang wasto ang mga ponemang
suprasegmental sa pakikipagtalastasan upang maging
wasto ang baybay ng mga salitang ating sinusulat.
• Sa pakikipagtalastasan, matutukoy nating ang
kahulugan, layunin o intensyon ng pahayag o
nagsasalita sa pamamagitan ng mga ponemang
suprasegmental sa pagbibigkas at pagsasalita.
•May katanungan ba kayo?
•May ibibigay akong
takdang aralin at pagsusulit
ukol sa araling ito.
•Binabati ko kayong lahat sa
isa na namang aralin ang
inyong natapos sa
ikalawang kuwarter.