ენდოპროტეზირებ

ის შემდგომი
რეაბილიტაცია
ანა აბაშიძე
მე-10ა ჯგუფი
 მენჯ-ბარძაყის
ენდოპროტეზირება
მენჯ-ბარძაყის ენდოპროტეზირება ერთერთი ხშირად წარმოებული ქირურგიული
ჩარევააა საყრდენმამოძრავებელ სისტემაში.
წარმოებული ოპერაციისას ხდება როგორც ბარძაყის ძვლის თავის , ასევე ტაბუხის
ფოსოს სრული ჩანაცვლება საიმპლანტაციო კომპონენტებით .
ოპერაციის მიზანია ტრავმირებული ან დაზიანებული სახსრის შედეგად განვითარებული
ჩივილების აღკვეთა და პაციენტის სრული გამოჯანმრთელება
ჩივილები შეიძლება იყოს : ტკივილი , დისკომფორტი , გადაადგილების შეზღუდვა ,
კიდურის მოძრაობის შეზღუდვა.
 ოპერაციის შემდგომი
ფიზიოთერაპიის მენეჯმენტი
ჩატარებული ოპერაციის შემდგომ, საუკეთესო
გამოსავლის მისაღწევად აცილებელია
ჩატარდეს სრული ფიზიოთერაპიული კურსი ,
ამისთვის მნიშვნელოვანია პაციენტის
ინფორმირებულობა , უსაფრთხოების წესების
ცოდნა და ფიზიოთერაპიული კურსის ცოდნა.
პრეოპერაციული
ფიზიოთერაპიული
მიდგომა.
უნდა აღინიშნოს რომ პრეოპერაციული ფიზიოთერაპია
არ აუმჯობესებს პოსტოპერაციულ შედეგებს, თუმცა
მნიშვნელოვან როლს ასრულებს წინასაოპერაციო
ცხოვრების ხარისხის გასაუმჯობესებლად,
ეხმარება ფიზიოთერაპევტს სწორად შეარჩიოს
მკურნალობის გეგმა პაციენტის მოთხოვნილებებიდან
გამომდინარე.

ვერბალური და წერილობითი განათლების კომბინაცია

მნიშვნელოვნად აუმჯობესებს პაციენტისა და
ფიზიოთერაპევტს შორის ურთიერთობს, რაც
საბოლოოდ აისახება ჩატარებული მკურნალობის
გამოსავალზე.

პრეოპერაციამდელი განათლების უპირატესობებია ;

მცირე ხნიანი დაყოვნება, ტკივილის, ემოციების მართვა
 წინასწარი
შეფასება მკურნალობა
პაციენტის ინფორმირება
მოსალოდნელი პროცესებისა და
 სუბიექტური ისტორია შედეგების შესახებ.
 მოძრაობის დიაპაზონი
 კუნთების ძალა სწავლება: საწოლის ვარჯიშები;
ტრანსპორტირება საწოლიდან და
 მობილურობა და
გარეთ (სიფრთხილის ზომების
ფუნქცია ფარგლებში)
სიარულის ხელახალი „შესწავლა“
მოძრაობის დამხმარე საშუალებებით
(მაგ: ყავარჯნები)
კიბეზე ასვლა
 პოსტოპერაციული
მიდგომა ფიზიოთერაპიის დაწყება
პოსტოპერაციული
სასურველიაოპერაციის დღიდანვე.
 ამცირებს დაყოვნების პერიოდს, ტკივილს, აუმჯობესებს
ფუნქციას.
 პოსტოპერაციული რეაბილიტაციის მიზანია; პაცინტის
ფუნქციური საჭიროებების დაკმაყოფილება , მობილობის,
ძალის, მოქნილობის გაუმჯობესება და ტკივილის შემცირება,
პაციენტის ფინქციური სტატუსის გაზრდა გაწერამდე.
 წინასაოპერაციო პათოლოგიის შედეგად, პაციენტებს
შეიძლება აღენიშნებოდეთ კუნთების ატროფია და ძალის
დაკარგვა, განსაკუთრებით შუა დუნდულა და ოთხთავას
კუნთებში.
 ქირურგიული ჩარევის შემდგომ ხდება სასახსრე ზედაპირების
პრობლების სრული აღმოფხვრა თუმცა პოსოპერაცილად
კუნთებთან დაკავშირებული პრობლემა კვლავ უცვლელი
რჩება ; სისუსტე, კონტრაქტურა და სხვა.
 მტკიცებულებები
ფიზიოტერაპია აუმჯობესებს კუნთოვან სისტემას,
ამცირებს გამოჯანმრთელების და პაციენტის
ფუნქციურ მდგომარეობაში დაბრუნების დროს(რაც
ნაკლებ მოვლას და ხარჯებს გულისხმობს). ამცირებს
რისკების განვითარებას , სუბლუქსაციას და
თრომბოემბოლიას.
წოლითი ვარჯიშები არ ახდენს ცხოვრების ხარისხის
მნიშვნელოვან ცვლილებას, თუმცა ის
მნიშვნელოვანია შეშუპების პრევენციისტვის ასევე
ხელს უწყობს კუნთთა ტონნუსის შენარჩუნებას ,
მოძრაობის დიაპაზონის გაზრდას და კუნთთა
სიზლიერის მომატებას.
ადრეული დატვირთვა ასევე აუმჯობესებს
იმპლანტირებული ელემენტების ადრეულ
ფიქსაციას , რაც თავის მხრივ გულისხმობს
გართულებების თავიდან არიდებას რაც
დაკავშირებულია იმპლანტის მორყევასთან და
მასთან ასოცირებულ პრობლემებთან. ფიზიკური
დატვირთვა ინდივიდუალურია თითოეულ
პოსტოპერაციული დღ
•
ფიზიოთერაპია ე 1
განათლება და რჩევები
• კუნთების რელაქსაცია
• სიფრთხილის ზომებისა და უკუჩვენებების გადახედვა (იმ პირობით,
რომ პაციენტს ჰქონდა წინასაოპერაციო სესია ფიზიოთერაპევტთან,
წინააღმდეგ შემთხვევაში ჩატარდება სრული განათლება, როგორც
აღნიშნულია წინასაოპერაციო ნაწილში)
• ვარჯიშები საწოლში:
1 . ცირკულაციური ვარჯიშები
2 . ზემო კიდურების ვარჯიშები გულის ფუნქციური სტიმულირებისთვის
3 . არანაოპერაციები ფეხის მოძრაობის დიაპაზონის კონტროლი.
4 . დუნდულა და ოთხთავა კუნთების იზომეტრული შეკუმშვა
5 . ქუსლის გასრიალება ბარძაის აბდუქცია ადდუქცია ფიზიოთერაპევტის
დახმარებით
6 . საწოლის მობილიზაცია დაუცველ ფეხზე ცალმხრივი ხიდის
გამოყენებით
7 . საწოლიდან წამოდგომა
8 . სკამზე მოთავსება და წამოდგომა
9 . დამხმარე საშუალებების გამოყენება
1 0 .სიარულის ხელახლა შესწავლა (დამოკიდებულია წონაზე და
დამხმარე საშუალების ტიპზე.)
1 1 .სკამზე ჯდომა მაქს 1 საათით
1 2 .საწოლში დაბრუნება.
პოსტოპერაციულ
ი ფიზიოთერაპია
დღე 2
წოლითი ვარჯიშები, როგორც ზემოთ იყო აღწერილი
პროგრესირებადი გამეორებები და პაციენტისთვის

დახმარების შემცირება

სავარჯიშო დისტანციის და დროის გახანგრძლივება

ვარჯიში ბალანსზე თუ პაციენტი ამის მდგომარეობას
საჭიროებს.

სკამზე ჯდომა.
 პოსტოპერაციულ დღ
ი ფიზიოთერაპია ე3
წოლითი ვარჯიშები, როგორც ზემოთ იყო აღწერილი,
პროგრესირებადი გამეორებები და პაციენტისთვის მიცემული
დახმარების შემცირება
დისტანციის და მობილრობის გაზრდა
კიბეზე ასვლა ( მინიმუმ სამი საფეხური ან სახლის პირობების
შესაბამისად)
სავარძელში ჯდომა
სიფრთხილის ზომების, უკუჩვენებების და ფუნქციური
ადაპტაციების გადახედვა
6 კვირიანი პროგრესირებადი გამაძლიერებელი ვარჯიშები
(სტაციონალური ველო ვარჯიშები მხოლოდ დაკვირვების ქვეშ
ყოფნისას)

ჩვეულებრივ პაციენტი 3 დღეში ეწერება სახლში, თუ მისი

მდგომარეობა აკმაყოფილებს გაწერის კრიტერიუმებს. პაციენტს
ეძლევა დანიშნულება და ცოდნა ტკივილის მართვის ,
უსაფრთხოების და ფიზიოთერაპიული ვარჯიშების შესახებ .
გაწერის კრიტერიუმებია: დამოუკიდებელი გადაადგილება
დამხმარე ხელსაწყოს გამოყენებით, კიბეზე გადაადგილება
 მიდგომა
გარკვეული ცვლილებები სახლში პაციენტს ეხმარება
მარტივად და უსაფრთხოდ გადაადგილებაში.

საშხაპეში ან აბანოში უსაფრთხოდ დამაგრებული

დამცავი ზოლები ან მოაჯირები

სტაბილური სკამი, მყარი სავარძლის ბალიშით

(მუხლები თეძოზე დაბლა უნდა მდებარეობდეს),
მტკიცე ზურგით და ორი სახელურით.

ამაღლებული უნიტაზი

სტაბილური საშხაპე სკამი

გასახდელი ჯოხი, წინდების დამხმარე და

გრძელსახელურიანი ფეხსაცმლის მაშველი

მაგარი ბალიშები სკამებისთვის, დივანებისთვის და

მანქანისთვის
ოპერაციიდან მე-6 კვირა

6 კვირის თავზე პაციენტს

6 კვირის შემდგომ ხდება
ამოწმებს ორთოპედი
საწყისი მოძრაობის
ქირურგი განსაზღვრავს,
ამპლიტუდის აღდგენა
ნებადართულია თუ არა
გამძლეობა
პაციენტი შემდეგისთვის:
მოქნილობა
სახსარში სრული
ბალანსი
მოძრაობა
სიჩქარე, სიზუსტე,
წონებით დატვირთვა
ნევროლოგიური
დამხმარეების(ხელსაწყოე
კოორდინაცია
ბის) გარეშე მოძრაობა
ფუნქციური ვარჯიშები
ავტომობილის მართვა
გამოსავა
ლი
სწორად ჩატარებული ქირურგიული და
პოსტოპერაციულად წარმოებული
ფიზიოთერაპია, პაციენტს მაქსიმალურად
აძლევს იმის საშუალებას, დაუახლოვდეს
მისი შესაძლებლობები ნორმალურ
ფიზიოლოგიურ მაჩვენებლებს.
აღმოიფხვრას ტკივილი , კუნთთა ტონუსი
გაძლიერდეს და მოძრაობის ამპლიტუდა
დაუახლოვდეს ფიზიოლოგიურ ნიშნულებს.