Mục tiêu

Chi phí
và phân • Sau khi học xong chương này, người học
loại chi có thể:
– Giải thích được ảnh hưởng của chi phí đến
phí hoạt động của doanh nghiệp
– Trình bày ảnh hưởng của các cách phân loại
chi phí khác nhau tác động đến quyết định.
– Phân biệt được các loại chi phí khác nhau
đứng dưới những góc nhìn khác nhau; đặc
biệt là theo cách thức ứng xử của chi phí.
2

Nội dung Tổng quan về chi phí

• Tổng quan về chi phí • Chi phí là nguồn lực được bỏ ra trong quá
• Chi phí
hí sản
ả xuấtấ vàà chi
hi phí
hí ngoài
ài sản
ả xuất
ấ trình hoạt động nhằm đạt được mục tiêu
tiêu.
• Chi phí trực tiếp và chi phí gián tiếp • Chi phí bao hàm khái niệm đánh đổi
• Chi phí liên quan đến việc ra quyết định • Quản trị chi phí là một nội dung quan
• Biến phí và định phí trọng trong hoạt động quản lý tổ chức
• Tuy nhiên
nhiên, quản trị chi phí không phải là
điều dễ dàng

3 4

1
 Thảo luận Chi phí SX/ngoài SX
• Xác định chi phí
một giờ đến lớp của CP nguyên vật liệu trực tiếp

bạn? Chi phí sản

CP nhân công trực tiếp xuất

CP sản xuất chung

CP bán hàng
Chi phí
ngoài sản
CP quản lý doanh nghiệp xuất
5 6

Chi phí SX/ngoài SX Chi phí SX/ngoài SX

• Hãy kể và phân • Tại sao phải phân biệt chi phí sản xuất và
loại các chi phí tại chi phí ngoài sản xuất?
công ty Unilever
Vietnam:
– CP sản xuất
– CP ngoài sản xuất

7 8

2
 Suy nghĩ Chi phí trực tiếp/gián tiếp
• Hãng tư vấn Boston tính ra tỷ lệ chi phí
bán hàng và quản lý của 1000 công ty lớn
nhất nước Mỹ đã có mức tăng trưởng
bình quân hàng năm là 10% trong giai
đoạn 1997-2000 (so với mức 1,7% giai
đoạn 1986-1996)
• Kết luận: Chi phí tăng vọt trong thời kỳ
kinh tế bùng nổ sẽ gây khó khăn khi kinh Lương của nhân viên bảo vệ
tế suy thoái. được tính vào sản phẩm nào
của Unilever?
9 10

Chi phí trực tiếp/gián tiếp Chi phí trực tiếp/gián tiếp
• CP trực tiếp = Chi phí có thể xác định • Phân loại các chi
trực tiếp cho đối tượng chịu chi phí.
phí phí phát sinh tại
• Chi phí gián tiếp = Chi phí liên quan đến Unilever:
nhiều đối tượng chịu chi phí và nó được – Chi phí trực tiếp
phân bổ cho các đối tượng chịu chi phí – Chi phí gián tiếp
theo những g tiêu thứcthích hợp
p

11 12

3
 Chi phí trực tiếp/gián tiếp Chi phí liên quan đến ra quyết định

• Tại sao phải phân biệt chi phí trực tiếp và • Nhắc lại chương 1:
chi phí gián tiếp?
Hoạch định Lựa chọn giữa
những cách làm
khác nhau
Ra quyết định

Kiểm soát

13 14

Chi phí liên quan đến ra quyết định Chi phí liên quan đến ra quyết định

• Chi phí chênh lệch là chi phí có ở phương • Đi xe buýt hay xe gắn máy
án này nhưng không có hoặc chỉ có một
phần trong phương án khác.
• Chi phí cơ hội là thu nhập tiềm năng bị
mất đi khi bỏ phương án này để chọn
phương án khác
• Chi phí chìm là chi phí đã phát sinh trong
quá khứ và do đó, không chịu ảnh hưởng Why not?
bởi việc ra quyết định
15 16

4
 Biến phí/Định phí
• Sự phân loại này gọi là phân loại theo
cách ứng xử của chi phí đối với mức độ
hoạt động:
– Biến phí (chi phí biến đổi/khả biến)
– Định phí (chi phí cố định/bất biến)
– Chi phí hỗn hợp
Biến phí
• Chi phí thay đổi khi mức độ hoạt động
thay đổi (sản lượng sản xuất; sản lượng
tiêu thụ…)
• Tuy nhiên, biến phí đơn vị lại không thay
đổi theo mức độ hoạt động

17 18

Biến phí tuyến tính Biến phí cấp bậc

Chi phí
• Chi phí sẽ
Chi phí
• Phương trình không thay đổi
biểu diễn: liên tục theo
mức độ sử
• y = ax P dụng mà biến
thiên khi mức
N độộ hoạt
ạ động
ộ g
thay đổi đến
M một mức nhất
a b
định.
19 Mức độ hoạt động 20 Mức độ hoạt động

5
 Biến phí phi tuyến tính Định phí
• Quan hệ giữa chi • Chi phí không thay đổi khi mức độ hoạt
Chi phí
phí và mức độ hoạt động thay đổi
đổi.
động không phải là • Định phí đơn vị lại thay đổi khi mức độ
một hàm tuyến tính hoạt động thay đổi
bậc nhất.

Mức độ hoạt động

21 22

Định phí Định phí bắt buộc

Chi phí • Là chi phí cố định mà nhà quản lý rất khó

• Phương trình để thay đổi trong ngắn hạn vì nó liên
biểu diễn: quan đến năng lực hoạt động của doanh
• y=b nghiệp
• Đặc điểm:
– Có bản chất dài hạn
ạ
– Không thể cắt giảm toàn bộ

23 Mức độ hoạt động 24

6
 Định phí tùy ý Chi phí hỗn hợp
• Là các khoản định phí mà nhà quản lý có  Chi phí bao gồm moät phaàn ñònh phí vaø
thể thay đổi dễ dàng khi lập kế hoạch cho bieán phí
bien
từng kỳ. y = ax + b
Chi phí

25 26 Mức độ hoạt động

Biến phí/Định phí Suy nghĩ

• Tại sao phải phân biệt biến phí và định • Tại sao giá cước viễn thông ngày càng
phí? giảm xuống?
• Giải thích cơ chế hoạt động của hãng
hàng không giá rẻ?

27 28

7
 Xác định chi phí hỗn hợp PP đồ thị
• Nhằm phân tích thành 2 yếu tố là biến phí
và định phí (a và b trong phương trình y =
ax + b) y = ax + b
• Các phương pháp:
– Phương pháp cực đại – cực tiểu
g pháp
– Phương p p đồ thịị
– Phương pháp bình phương bé nhất

29 30

PP cực đại – cực tiểu PP bình phương bé nhất

• a = (Cmax – Cmin)/(Qmax-Qmin) • Dựa trên nguyên tắc “tổng giá trị bình
– Cmax:
C Mức
Mứ chi
hi phí
hí cao nhất
hất phương độ lệch giữa các điểm với đường
– Cmin: Mức chi phí thấp nhất hồi quy” là bé nhất.
– Qmax: Mức độ hoạt động cao nhất • Từ lý thuyết thống kê, a và b được tính
– Qmin: Mức độ hoạt động thấp nhất bằng hệ phương trình:
• b = Cmax – a.Qmax (hoặc b = Cmin – Σxyy = a Σx2 + bΣx
a.Qmin) Σy = aΣx + nb

Excel: Có thể dùng hàm Slope và Intercept để tính a và b

31 32

8
 Thí dụ
• Chi phí bằng tiền khác trong chi phí bán hàng là
một chi phí hỗn hợp

Tháng Sản phẩm bán ra CP dịch vụ mua ngoài

1 84 250
2 60 210
3 71 230
4 85 260
5 92 270
6 100 290

33