ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი

სასწავლო კურსის სილაბუსი

ფაკულტეტი იურიდიული ფაკულტეტი

საგანმანათლებლო პროგრამა სამართალი
უმაღლესი განათლების საფეხური ბაკალავრიატი

საოჯახო და მემკვიდრეობითი სამართალი

სასწავლო კურსის სახელწოდება
Family and hereditary law

სასწავლო კურსის სტატუსი სავალდებული სასწავლო კურსი

სახელი, გვარი ეკატერინე შენგელია

სამეცნიერო ხარისხი სამართლის დოქტორი
სასწავლო კურსის თანამდებობა ასოცირებული პროფესორი
განმახორციელებელი საკონტაქტო ტელ. 591 914 914
E-mail ekaterine.shengelia@tsu.ge
კონსულტაციის დღე: ფაკულტეტის დეკანის მიერ დამტკიცებული გრაფიკის შესაბამისად

სასწავლო კურსის კოდი LAWB4058

სწავლების ენა ქართული

წინაპირობები სასწავლო კურსი - სახელშეკრულებო სამართალი

კრედიტი (ECTS) 5
საათები (1 კრედიტი = 25 სთ) 125
საკონტაქტო საათები, მ.შ 55
სტუდენტის სასწავლო
დატვირთვა ლექცია 26 სთ.
სემინარი 24 სთ.
შუალედური და დასკვნითი გამოცდები 5 სთ
დამოუკიდებელი საათები 70

სასწავლო კურსის მიზანი სასწავლო კურსის მიზანია სტუდენტს:

 მისცეს სიღრმისეული ცოდნა ქართული საოჯახო და მემკვიდრეობის სამართალის ამოცანების, საოჯახო

და მემკვიდრეობით სამართლებრივი ურთიერთობების, ქორწინების წესისა და პირობების, მეუღლეთა
სამართლებრივი ურთიერთობების, ქორწინების შეწყვეტისა და ბათილობის საფუძვლების, მშობლებისა
და შვილების სამართლებრივი ურთიერთობების, შვილად და შვილობილად აყვანის, საალიმენტო
მოვალეობების, მემკვიდრეობის უფლების წარმოშობის სამართლებრივი საფუძვლების, კანონით
 მემკვიდრეობის, ანდერძით მემკვიდრეობის, ანდერძის აღსრულების, სამკვიდროს გაყოფის, ასევე
სამკვიდრო მოწმობის ცნებისა და მნიშვნელობის შესახებ;
 გამოუმუშავოს საოჯახო და მემკვიდრეობის სამართალთან დაკავშირებული საჭირო ინფორმაციის
მოძიების, აღნიშნულ სფეროში არსებული სამართლებრივი პრობლემების ანალიზის, მათი გადაწყვეტის
შესაბამის მიდგომების განვითარების, ასევე საკუთარი სამართლებრივივი დასკვნების თაობაზე
იურიდიული ტერმინოლოგიის გამოყენებით ზეპირი და წერილობითი ფორმით კომუნიკაციის უნარი.

სწავლის შედეგები
სტუდენტი:

(A) აღწერს საოჯახო სამართლებრივ ურთიერთობებს, ქორწინების პირობებს, მეუღლეთა სამართლებრივ

ურთიერთობებს, ქორწინების შეწყვეტისა და ბათილობის საკითხებს, მშობლებისა და შვილების
სამართლებრივ ურთიერთობებს, მშობლებისა და შვილების საალიმენტო მოვალეობებს,
ცოდნა და გაცნობიერება მემკვიდრეობით სამართლებრივი ურთიერთობებს,მემკვიდრეობის უფლების წარმოშობის
სამართლებრივ საფუძვლებს, ანდერძის სახეებს, ასევე სავალდებულო წილის მოცულობისა და
თითოეული მემკვიდრის სავალდებულო წილის განსაზღვრის საკითხებს;
(B) ხსნის მეურვეობისა და მზრუნველობის ინსტიტუტის იურიდიულ ბუნებას, მის დანიშნულებას,
ადგილს სამოქალაქო სამართლის სისტემაში;
(C) განსაზღვრავს საოჯახო და მემკვიდრეობის სამართლის არსსა და მნიშვნელობას, ასევე .
სტუდენტი:

(D) აანალიზებს საოჯახო და მემკვიდრეობის სამართალის მარეგულირებელ მატერიალურ ნორმებს,

აღნიშნულ სფეროში კონკრეტული შემთხვევის (კაზუსის) ფაქტობრივი გარემოებების დადგენის,
შეფასებისა და გადაწყვეტის მიზნით;
(E) მოიძიებს და გამოარჩევს საოჯახო და მემკვიდრეობის სამართალთან დაკავშირებულ საჭირო
ინფორმაციას, მათ შორის, სამართლის წყაროებს, საკანონმდებლო ცვლილებებს, სასამართლო
პრაქტიკას, სამეცნიერო სიახლეებს, წინასწარ განსაზღვრული მითითებების შესაბამისად აღნიშნულ
უნარი
სფეროში კვლევითი ხასიათის პროექტის შეიმუშავებისა და სხვა იურიდიული ამოცანების
გადაწყვეტის მიზნით;
(F) შეიმუშავებს საქორწინო ხელშეკრულების შინაარსს, განსაზღვრავს საქორწინო ხელშეკრულების
პირობებსა და საქორწინო ხელშეკრულებასთან დაკავშირებულ სხვა საკითხებს;
(G) ამოიცნობს საოჯახო და მემკვიდრეობის სამართალის სფეროში არსებულ სამართლებრივ
პრობლემებს, სამართლის მეთოდების გამოყენებით შეიმუშავებს მათი გადაწყვეტის გზებს და
იურიდიული ტერმინოლოგიის გამოყენებით, ასაბუთებს საკუთარ პოზიციებს/დასკვნებს, ზეპირი და
წერილობითი ფორმით.
სტუდენტი:
პასუხისმგებლობა და
ავტონომიურობა (H) ავლენს საოჯახო და მემკვიდრეობის სამართლის სფეროში საკუთარი ცოდნის დამოუკიდებლად
განახლების უნარს.

სწავლებისა და ლექცია ანალიზი, სინთეზი

სწავლის მეთოდები სამუშაო ჯგუფში მუშაობა გონებრივი იერიში (Brain storming)
და აქტივობები პრაქტიკული მუშაობა გუნდური (collaborative) მუშაობა
სემინარი
დამოუკიდებელი სწავლა
ელექტრონული რესურსით სწავლება
დემონსტრირება
ელექტრონული სწავლება
სხვა დისკუსია/დებატები
ევრისტიკული მეთოდი
ვერბალური ახსნა–განმარტება
ინდუქცია, დედუქცია
პრაქტიკული მეთოდები
პრობლემაზე დაფუძნებული სწავლება (PBL)
პროექტის შემუშავება და პრეზენტაცია
როლური და სიტუაციური თამაშები
ქმედებაზე ორიენტირებული სწავლება (lBD)
შემთხვევის ანალიზი (Case study)
წერითი მუშაობა

2
 სხვა.

სტუდენტის სწავლის შედეგის მიღწევის დონის შეფასება

სტუდენტის სწავლის შედეგის მიღწევის დონის შეფასება წარმოებს 100-ქულიანი სისტემით. სტუდენტის სწავლის შედეგის მიღწევის
დონის შეფასება მოიცავს შუალედურ შეფასებას (მაქსიმუმ 60 ქულა) და დასკვნით შეფასებას (მაქსიმუმ 40 ქულა), რომელთა ჯამი
წარმოადგენს საბოლოო შეფასებას (100 ქულა).

სტუდენტის სწავლის შედეგის მიღწევის დონის შუალედური შეფასების კომპონენტებია ზეპირი გამოკითხვა და შუალედური წერითი
გამოცდა. სტუდენტის სწავლის შედეგის მიღწევის დონის შუალედური შეფასების თითოეულ კომპონენტს გააჩნია თავისი წილი
შუალედური შეფასების 60 ქულის ფარგლებში. სტუდენტის შუალედური შეფასების მინიმალური კომპეტენციის ზღვარის ხვედრითი წილი
შეადგენს 21 ქულას.

სტუდენტის სწავლის შედეგის მიღწევის დონის დასკვნითი შეფასების კომპონენტია დასკვნითი წერითი გამოცდა. დასკვნითი წერითი გა-
მოცდა სავალდებულოა. დასკვნით წერით გამოცდაზე გასვლის უფლება ეძლევა სტუდენტს, რომელსაც შუალედური შეფასებით
დააგროვილი აქვს მინიმუმ 21 ქულა. სტუდენტს, რომელსაც შუალედური შეფასებით დაგროვილი არ ექნება შუალედური შეფასების
მინიმალური კომპეტენციის ზღვარი ანუ მინიმუმ 21 ქულა, დასკვნით წერით გამოცდაზე არ დაიშვება. დასკვნითი შეფასების მინიმალური
კომპეტენციის ზღვარის ხვედრითი წილი შეადგენს 20 ქულას. დასკვნითი შეფასება ჩაბარებულად ჩაითვლება იმ შემთხვევაში, თუ
სტუდენტი დასკვნით წერით გამოცდაზე დააგროვებს მინიმუმ 20 ქულას.

სასწავლო კურსი ჩაბარებულად ჩაითვლება იმ შემთხვევაში, თუ შუალედური შეფასებისა და დასკვნითი შეფასების (40 ქულა) გათვალისწი-
ნებით სტუდენტი დააგროვებს მინიმუმ 51 ქულას. სტუდენტს კრედიტი ენიჭება კანონმდებლობით გათვალისწინებული ერთ-ერთი
დადებითი შეფასების მიღების შემთხვევაში.
დადებითი შეფასება
A - ფრიადი შეფასების 91-100 ქულა
B - ძალიან კარგი მაქსიმალური შეფასების 81-90 ქულა
C - კარგი მაქსიმალური შეფასების 71-80 ქულა
D - დამაკმაყოფილებელი მაქსიმალური შეფასების 61-70 ქულა
E - საკმარისი მაქსიმალური შეფასების 51-60 ქულა
უარყოფითი შეფასება
მაქსიმალური შეფასების 41-50 ქულა (სტუდენტს ჩასაბარებლად მეტი მუშაობა სჭირდება და ეძლევა
FX - ვერ ჩააბარა დამოუკიდებელი მუშაობით დამატებით გამოცდაზე ერთხელ გასვლის უფლება. ამასთან, დამატებითი
გამოცდა შეიძლება დანიშნოს დასკვნითი გამოცდის შედეგების გამოცხადებიდან არანაკლებ 5 კალენდარულ
დღეში).
მაქსიმალური შეფასების 40 ქულა და ნაკლები (სტუდენტის მიერ ჩატარებული სამუშაო არ არის საკმარისი
FX - ჩაიჭრა
და მას საგანი ახლიდან აქვს შესასწავლი)
შეფასების ფორმები და კომპონენტები
N შეფასების ფორმები და კომპონენტები რაოდენობა თითოეულის მაქსიმალური შეფასება მაქსიმალური ქულა

1 შუალედური შეფასება, მათ შორის: 60 ქულა

1.1 ზეპირი გამოკითხვა 10 3 30

1.2. შუალედური წერითი გამოცდა 1 30 30
2 დასკვნითი შეფასება 40 ქულა
2.1. დასკვნითი წერითი გამოცდა 1 40 40
სულ 100 ქულა
შუალედური შეფასების კომპონენტები, მეთოდები და კრიტერიუმები
კომპონენტები მეთოდები და კრიტერიუმები
ზეპირი სტუდენტის ზეპირი გამოკითხვა ფასდება 3 ქულით. შუალედური შეფასების ფარგლებში, სემესტრის განმავლობაში,
გამოკითხვა სტუდენტი ზეპირი ფორმით გამოიკითხება ათჯერ. შესაბამისად, ზეპირ გამოკითხვებში სტუდენტმა შეიძლება
დააგროვოს მაქსიმუმ 30 ქულა (10X3), რაც საბოლოო შეფასების 30 პროცენტის ტოლია.

ზეპირი გამოკითხვა ტარდება მოხსენებების, დისკუსიისა და კითხვა-პასუხის ფორმატში.ზეპირი გამოკითხვის

შესაფასებლად გამოიყენება შემდეგი საშუალებები (შეფასების მეთოდები): პრეზენტაცია, პრაქტიკული/თეორიული
დავალების შესრულება, სამუშაო ჯგუფში მუშაობა, დისკუსიაში მონაწილეობა.

ზეპირი გამოკითხვისას შეფასების კრიტერიუმებია: პასუხის ფორმულირება და გადმოცემა, იურიდიული

ტერმინოლოგიის დაცვა, სამართლებრივი მსჯელობა.
ქულა ზეპირი გამოკითხვის შეფასების კრიტერიუმები

3
 სტუდენტი კარგადაა მომზადებული, პასუხი მკაფიოდ და ადეკვატურადაა ფორმულირებული, მისი
3
სამართლებრივი მსჯელობა მაღალ დონეზეა. იგი იცავს იურიდიულ ტერმინოლოგიას
სტუდენტი მომზადებულია, პასუხი მკაფიოდ და ადექვატურადაა ფორმულირებული, თუმცა შეკვეცილია.
2
მისი სამართლებრივი მსჯელობა კარგია. იგი იცავს იურიდიულ ტერმინოლოგიას
სტუდენტი არ არის კარგად მომზადებული., პასუხი არასრულადაა ფორმულირებული, მისი სამართლებრივი
1
მსჯელობა ფრაგმენტულია, ხოლო იურიდიული ტერმინოლოგია ნაკლოვანია
სტუდენტი ფაქტიურად მოუმზადებელია, პასუხი ბუნდოვანი და არაადეკვატურია. მისი სამართლებრივი
0
მსჯელობა არსებითად მცდარია, იგი არ იყენებს იურიდიული ტერმინოლოგიას
შუალედური
წერითი გამოცდა
შუალედური შეფასების ფარგლებში სტუდენტი აბარებს შუალედურ წერით გამოცდას. შუალედური წერითი გამოცდა
ტარდება მე-8-მე-9 სასწავლო კვირას. შუალედურ წერით გამოცდაში სტუდენტმა შეიძლება დააგროვოს მაქსიმუმ 30
ქულა, რაც საბოლოო შეფასების 30 პროცენტის ტოლია.

შუალედური წერითი გამოცდას შესაფასებლად გამოიყენება შემდეგი საშუალებები (შეფასების მეთოდები):

თეორიული საკითხი, კაზუსი. შუალედური წერითი გამოცდა მოიცავს 1 თეორიულ საკითხს და 1 კაზუსს.
შუალედური წერითი გამოცდასას თეორიული საკითხი ფასდება 15 ქულით, ხოლო კაზუსი - 15.

თეორიული საკითხის შეფასების კრიტერიუმებია: თეორიული მასალის ცოდნა, საკითხის ლოგიკური,

თანმიმდევრული და ადეკვატური გადმოცემა, იურიდიული ტერმინოლოგიის დაცვა, სამართლებრივი მსჯელობა,
სამართლებრივი ანალიზი.
ქულა თეორიული საკითხის შეფასების კრიტერიუმები
პასუხი სრულია. სტუდენტი ზედმიწევნით კარგად ფლობს განვლილ მასალას, საკითხი ლოგიკურად,
13-15 თანმიმდევრულად და ადეკვატურად არის გადმოცემული. იურიდიული ტერმინოლოგია დაცულია.
სამართლებრივი მსჯელობა და სამართლებრივი ანალიზი მაღალ დონეზეა.
პასუხი სრულია. სტუდენტი კარგად ფლობს პროგრამით გათვალისწინებულ განვლილ მასალას, საკითხი
10-12 ლოგიკურად, თანმიმდევრულად და ადეკვატურად არის გადმოცემული. იურიდიული ტერმინოლოგია
დაცულია. სამართლებრივი მსჯელობა და სამართლებრივი ანალიზი ძალიან კარგია.
პასუხი სრულია. სტუდენტი დამაკმაყოფილებელად ფლობს პროგრამით გათვალისწინებულ განვლილ
7-9 მასალას. საკითხი ლოგიკურად და ადეკვატურად არის გადმოცემული, თუმცა არათანმიმდევრულია.
იურიდიული ტერმინოლოგია დაცულია. სამართლებრივი მსჯელობა და ანალიზი დამაკმაყოფილებელია.
პასუხი შეკვეცილია. სტუდენტი საკმარისად ფლობს პროგრამით გათვალისწინებულ განვლილ მასალას,
4-6 თუმცა აღინიშნება ნაკლოვანებები. საკითხის გადმოცემულია ნაწილობრივ. იურიდიული ტერმინოლოგია
ნაკლოვანია. სამართლებრივი მსჯელობა და ანალიზი ფრაგმენტულია.
პასუხი ნაკლოვანია. სტუდენტი ვერ ფლობს პროგრამით გათვალისწინებულ განვლილ მასალას,
1-3 გადმოცემულია საკითხის შესაბამისი მასალის მხოლოდ ცალკეული ფრაგმენტები. იურიდიული
ტერმინოლოგია არ არის გამოყენებული. სამართლებრივი მსჯელობა და ანალიზი არადამაკმაყოფილებელია.
0 პასუხი საკითხის შესაბამისი არ არის ან საერთოდ არაა მოცემული.
კაზუსის შეფასების კრიტერიუმებია: კაზუსის ფაბულისა და შეკითხვის არსის აღქმა, ჰიპოთეზის შედგენა, მსჯელობის
თანმიმდევრობა და სამართლებრივი ანალიზი, თეორიული მასალის ცოდნა, სამართლის ძირითადი ღირებულებებისა
და პრინციპების გააზრება და გამოყენება, იურიდიული ტერმინოლოგიის დაცვა და ენობრივი სტილი, საბოლოო
დასკვნა.
ქულა კაზუსის შეფასების კრიტერიუმები
სტუდენტს ზედმიწევნით კარგად აქვს აღქმული კაზუსის ფაბულა და შეკითხვის არსი. ჰიპოთეზის
შედგენილია სწორად, მსჯელობის თანმიმდევრობა და სამართლებრივი ანალიზი მაღალ დონეზეა.
13-15 სტუდენტი ზედმიწევნით კარგად ფლობს თეორიული მასალას, გააზრებული აქვს და კაზუსის ამოხსნისას
იყენებს სამართლის ძირითად ღირებულებებსა და პრინციპებს, იურიდიული ტერმინოლოგია და ენობრივი
სტილი დაცულია, საბოლოო დასკვნა სრულია და ზედმიწევნით სწორეა.
სტუდენტს კარგად აქვს აღქმული კაზუსის ფაბულა და შეკითხვის არსი. ჰიპოთეზის შედგენილია სწორად,
მსჯელობის თანმიმდევრობა და სამართლებრივი ანალიზი კარგია. სტუდენტი კარგად ფლობს თეორიული
10-12 მასალას, გააზრებული აქვს და კაზუსის ამოხსნისას იყენებს სამართლის ძირითად ღირებულებებსა და
პრინციპებს, იურიდიული ტერმინოლოგია და ენობრივი სტილი დაცულია, საბოლოო დასკვნა სრულია და
სწორეა.
7-9 სტუდენტს დამაკმაყოფილად აქვს აღქმული კაზუსის ფაბულა და შეკითხვის არსი. ჰიპოთეზის შედგენილია
სწორად, თუმცა მსჯელობა არათანმიმდევრულია და სამართლებრივი ანალიზი . სტუდენტი
დამაკმაყოფილებელად ფლობს თეორიული მასალას, თუმცა კაზუსის ამოხსნისას არ იყენებს სამართლის
ძირითად ღირებულებებსა და პრინციპებს, იურიდიული ტერმინოლოგია და ენობრივი სტილი დაცულია,
საბოლოო დასკვნა დამაკმაყოფილებელია.
4-6 სტუდენტს დამაკმაყოფილად აქვს აღქმული კაზუსის ფაბულა და შეკითხვის არსი. ჰიპოთეზის შედგენილია

4
 სწორად, თუმცა მსჯელობა არათანმიმდევრულია და სამართლებრივი ანალიზი. სტუდენტი საკმარისად
ფლობს თეორიული მასალას, თუმცა კაზუსის ამოხსნისას არ იყენებს სამართლის ძირითად ღირებულებებსა
და პრინციპებს, იურიდიული ტერმინოლოგია და ენობრივი სტილი ნაკლოვანია, საბოლოო დასკვნა
შეკვეცილი და ფრაგმენტულია.
სტუდენტს არასწორად აქვს აღქმული კაზუსის ფაბულა და შეკითხვის არსი. ჰიპოთეზის შედგენილია
არასწორად, მსჯელობის თანმიმდევრობა და სამართლებრივი ანალიზი არადამაკმაყოფილებელია.
1-3 სტუდენტი ვერ ფლობს ფლობს თეორიული მასალას და კაზუსის ამოხსნისას არ იყენებს სამართლის
ძირითად ღირებულებებსა და პრინციპებს, იურიდიული ტერმინოლოგია არ არის გამოყენებული, ხოლო
ენობრივი სტილი ნაკლოვანია, საბოლოო დასკვნა ნაკლოვანია.
0 პასუხი კაზუსის ფაბულისა და შეკითხვის არსის შესაბამისი არ არის ან საერთოდ არაა მოცემული.
დასკვნითი შეფასების კომპონენტები, მეთოდები და კრიტერიუმები
კომპონენტები მეთოდები და კრიტერიუმები
დასკვნითი შეფასების ფარგლებში სტუდენტი აბარებს დასკვნით წერით გამოცდას. დასკვნითი წერითი გამოცდა
ტარდება მე-16-მე-19 სასწავლო კვირას. დასკვნით წერით გამოცდაში სტუდენტმა შეიძლება დააგროვოს მაქსიმუმ 40
ქულა, რაც საბოლოო შეფასების 40 პროცენტის ტოლია.

დასკვნითი წერითი გამოცდის შესაფასებლად გამოიყენება შემდეგი საშუალებები (შეფასების მეთოდები): თეორიული
საკითხი, კაზუსი. დასკვნითი წერითი გამოცდა მოიცავს 1თეორიულ საკითხს და 1 კაზუსს. დასკვნითი წერითი
დასკვნითი გამოცდასას კაზუსი ფასდება 20 ქულით, ხოლო თეორიული საკითხი - 20 ქულით.
წერითი გამოცდა
კაზუსის შეფასების კრიტერიუმებია: კაზუსის ფაბულისა და შეკითხვის არსის აღქმა, ჰიპოთეზის შედგენა, მსჯელობის
თანმიმდევრობა და სამართლებრივი ანალიზი, თეორიული მასალის ცოდნა, სამართლის ძირითადი ღირებულებებისა
და პრინციპების გააზრება და გამოყენება, იურიდიული ტერმინოლოგიის დაცვა და ენობრივი სტილი, საბოლოო
დასკვნა.
ქულა კაზუსის შეფასების კრიტერიუმები
სტუდენტს ზედმიწევნით კარგად აქვს აღქმული კაზუსის ფაბულა და შეკითხვის არსი. ჰიპოთეზის
შედგენილია სწორად, მსჯელობის თანმიმდევრობა და სამართლებრივი ანალიზი მაღალ დონეზეა.
17-20 სტუდენტი ზედმიწევნით კარგად ფლობს თეორიული მასალას, გააზრებული აქვს და კაზუსის ამოხსნისას
იყენებს სამართლის ძირითად ღირებულებებსა და პრინციპებს, იურიდიული ტერმინოლოგია და ენობრივი
სტილი დაცულია, საბოლოო დასკვნა სრულია და ზედმიწევნით სწორეა.
სტუდენტს კარგად აქვს აღქმული კაზუსის ფაბულა და შეკითხვის არსი. ჰიპოთეზის შედგენილია სწორად,
მსჯელობის თანმიმდევრობა და სამართლებრივი ანალიზი კარგია. სტუდენტი კარგად ფლობს თეორიული
13-16 მასალას, გააზრებული აქვს და კაზუსის ამოხსნისას იყენებს სამართლის ძირითად ღირებულებებსა და
პრინციპებს, იურიდიული ტერმინოლოგია და ენობრივი სტილი დაცულია, საბოლოო დასკვნა სრულია და
სწორეა.
სტუდენტს დამაკმაყოფილად აქვს აღქმული კაზუსის ფაბულა და შეკითხვის არსი. ჰიპოთეზის შედგენილია
სწორად, თუმცა მსჯელობა არათანმიმდევრულია და სამართლებრივი ანალიზი . სტუდენტი
9-12 დამაკმაყოფილებელად ფლობს თეორიული მასალას, თუმცა კაზუსის ამოხსნისას არ იყენებს სამართლის
ძირითად ღირებულებებსა და პრინციპებს, იურიდიული ტერმინოლოგია და ენობრივი სტილი დაცულია,
საბოლოო დასკვნა დამაკმაყოფილებელია.
სტუდენტს დამაკმაყოფილად აქვს აღქმული კაზუსის ფაბულა და შეკითხვის არსი. ჰიპოთეზის შედგენილია
სწორად, თუმცა მსჯელობა არათანმიმდევრულია და სამართლებრივი ანალიზი. სტუდენტი საკმარისად
5-8 ფლობს თეორიული მასალას, თუმცა კაზუსის ამოხსნისას არ იყენებს სამართლის ძირითად ღირებულებებსა
და პრინციპებს, იურიდიული ტერმინოლოგია და ენობრივი სტილი ნაკლოვანია, საბოლოო დასკვნა
შეკვეცილი და ფრაგმენტულია.
სტუდენტს არასწორად აქვს აღქმული კაზუსის ფაბულა და შეკითხვის არსი. ჰიპოთეზის შედგენილია
არასწორად, მსჯელობის თანმიმდევრობა და სამართლებრივი ანალიზი არადამაკმაყოფილებელია.
1-4 სტუდენტი ვერ ფლობს ფლობს თეორიული მასალას და კაზუსის ამოხსნისას არ იყენებს სამართლის
ძირითად ღირებულებებსა და პრინციპებს, იურიდიული ტერმინოლოგია არ არის გამოყენებული, ხოლო
ენობრივი სტილი ნაკლოვანია, საბოლოო დასკვნა ნაკლოვანია.
0 პასუხი კაზუსის ფაბულისა და შეკითხვის არსის შესაბამისი არ არის ან საერთოდ არაა მოცემული.
თეორიული საკითხის შეფასების კრიტერიუმებია: თეორიული მასალის ცოდნა, საკითხის ლოგიკური,
თანმიმდევრული და ადეკვატური გადმოცემა, იურიდიული ტერმინოლოგიის დაცვა, სამართლებრივი მსჯელობა,
სამართლებრივი ანალიზი.
ქულა თეორიული საკითხის შეფასების კრიტერიუმები
პასუხი სრულია. სტუდენტი ზედმიწევნით კარგად ფლობს განვლილ მასალას, საკითხი ლოგიკურად,
17-20 თანმიმდევრულად და ადეკვატურად არის გადმოცემული. იურიდიული ტერმინოლოგია დაცულია.
სამართლებრივი მსჯელობა და სამართლებრივი ანალიზი მაღალ დონეზეა.
13-16 პასუხი სრულია. სტუდენტი კარგად ფლობს პროგრამით გათვალისწინებულ განვლილ მასალას, საკითხი
ლოგიკურად, თანმიმდევრულად და ადეკვატურად არის გადმოცემული. იურიდიული ტერმინოლოგია

5
 დაცულია. სამართლებრივი მსჯელობა და სამართლებრივი ანალიზი ძალიან კარგია.
პასუხი სრულია. სტუდენტი დამაკმაყოფილებელად ფლობს პროგრამით გათვალისწინებულ განვლილ
9-12 მასალას. საკითხი ლოგიკურად და ადეკვატურად არის გადმოცემული, თუმცა არათანმიმდევრულია.
იურიდიული ტერმინოლოგია დაცულია. სამართლებრივი მსჯელობა და ანალიზი დამაკმაყოფილებელია.
პასუხი შეკვეცილია. სტუდენტი საკმარისად ფლობს პროგრამით გათვალისწინებულ განვლილ მასალას,
5-8 თუმცა აღინიშნება ნაკლოვანებები. საკითხის გადმოცემულია ნაწილობრივ. იურიდიული ტერმინოლოგია
ნაკლოვანია. სამართლებრივი მსჯელობა და ანალიზი ფრაგმენტულია.
პასუხი ნაკლოვანია. სტუდენტი ვერ ფლობს პროგრამით გათვალისწინებულ განვლილ მასალას,
1-4 გადმოცემულია საკითხის შესაბამისი მასალის მხოლოდ ცალკეული ფრაგმენტები. იურიდიული
ტერმინოლოგია არ არის გამოყენებული. სამართლებრივი მსჯელობა და ანალიზი არადამაკმაყოფილებელია.
0 პასუხი საკითხის შესაბამისი არ არის ან საერთოდ არაა მოცემული.

ძირითადი ლიტერატურა  რ. შენგელია, ე. შენგელია, საოჯახო და მემკვიდრეობის სამართალი. თბ. 2019. გვ. 11-445.

 საქართველოს კონსტიტუცია; https://matsne.gov.ge/ka/document/view/30346

 1975 წლის 15 ოქტომბრის ევროპული კონვენცია „ქორწინების გარეშე დაბადებულ ბავშვთა
სამართლებრივი სტატუსის შესახებ”; https://matsne.gov.ge/ka/document/view/1219209
 1989 წლის 20 ნოემბრის კონვენცია „ბავშვის უფლებების შესახებ“;
 https://matsne.gov.ge/ka/document/view/1399901
 1993 წლის 29 მაისის კონვენცია „ბავშვთა დაცვისა და ბავშვთა საერთაშორისო გაშვილების სფეროში
თანამშრომლობის შესახებ”; https://matsne.gov.ge/ka/document/view/112564
 ჰააგის 1980 წლის 25 ოქტომბრის კონვენცია „ბავშვთა საერთაშორისო გატაცების სამოქალაქო ასპექტების
შესახებ”; https://matsne.gov.ge/ka/document/view/1398994
ნორმატიული აქტები
 საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი; https://matsne.gov.ge/ka/document/view/31702
 „შვილად აყვანისა და მინდობით აღზრდის შესახებ" საქართველოს 2009 წლის 18 დეკემბრის კანონი;
https://matsne.gov.ge/ka/document/view/1529579
 „სამოქალაქო აქტების შესახებ" საქართველოს 2011 წლის 20 დეკემბრის
კანონი;https://matsne.gov.ge/ka/document/view/1541247
 „საერთაშორისო კერძო სამართლის შესახებ“ საქართველოს 1998 წლის 29 აპრილის
კანონი;https://matsne.gov.ge/ka/document/view/93712
 ბავშვის უფლებათა კოდექსი https://www.matsne.gov.ge/document/view/4613854?publication=6

 თ. ზარანდია, სანივთო სამართალი, მესამე გამოცემა, თბ . 2023წ.

 საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის კომენტარები, წიგნი მეშვიდე, მთავარი რედაქტორი ლ. ჭანტურია, გ.
რუსიაშვილი. თბ. 2021
 რ. შენგელია, ე. შენგელია, საოჯახო და მემკვიდრეობის სამართალი. თბ. 2017
 რ. შენგელია, ე. შენგელია, საოჯახო და მემკვიდრეობის სამართალი. თბ. 2015
 რ. შენგელია, ე. შენგელია, საოჯახო სამართალი თბ., 2013.

 საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის კომენტარი, წიგნი მეხუთე, მთავარი რედაქტორი ლ. ჭანტურია, თბ.
2000.
 ბ. ზოიძე, ძველი ქართული მემკვიდრეობითი სამართალი, თბ., 2000.
 გ. ნადარეიშვილი, ძველი ქართული საოჯახო სამართალი, თბ.1996.
 ზ. ახვლედიანი, მემკვიდრეობის სამართალი, თბ., 2007.
დამატებითი ლიტერატურა  ლ. ჭანტურია, შესავალი საქართველოს სამოქალაქო სამართლის ზოგად ნაწილში, თბ., 1997.
 რ. შენგელია, ოჯახის წევრთა უფლება–მოვალეობანი, 1998.
 რ. შენგელია, ე. შენგელია, მემკვიდრეობის სამართალი თბ., 2007.
 ს. ჯორბენაძე, ქორწინება და განქორწინება, თბ., 1957.
 შ. ჩიკვაშვილი, საალიმენტო ვალდებულებანი, 1982.
 შ. ჩიკვაშვილი, საოჯახო სამართალი, თბ., 2004.
 შ. ჩიკვაშვილი, მემკვიდრეობის სამართალი, თბ. 2000.
 Private International Law. Sir Peter North, J.J Fawcelt. Oxford- university press 2004.
 The Child and the European Convention on Human Rights. Dr. URSULA KILKEIIY. 2005.
 Women, Gender, and Human Rights. A Global Perspective. Edited by Marjorie Agosin. Rutgers university Press
New Brunswick, new Jersey, and london. 2001.
 Наследственное право. Под ред. К. Б. Ярошенко. Москва 2003.

6
 ინტერნეტ-რესურსები  საქართველოს უზენაესი სასამართლოს გადაწყვეტილებები www.supremecourt.ge

სასწავლო კალენდარი

კვირა სწავლების მეთოდი საათი შეფასების კომპონენტი მაქსიმალური შეფასება

1-ლი კვირა ლექცია 2 სთ.
ლექცია 2 სთ.
მე-2 კვირა
სემინარი 2 სთ. ზეპირი გამოკითხვა 3 ქულა
ლექცია 2 სთ.
მე-3 კვირა
სემინარი 2 სთ. ზეპირი გამოკითხვა 3 ქულა
ლექცია 2 სთ.
მე-4 კვირა
სემინარი 2 სთ. ზეპირი გამოკითხვა 3 ქულა
ლექცია 2 სთ.
მე-5 კვირა
სემინარი 2 სთ. ზეპირი გამოკითხვა 3 ქულა
ლექცია 2 სთ.
მე-6 კვირა
სემინარი 2 სთ. ზეპირი გამოკითხვა 3 ქულა
ლექცია 2 სთ.
მე-7 კვირა
სემინარი 2 სთ. ზეპირი გამოკითხვა 3 ქულა
მე-8- მე-9 კვირა 2 სთ. შუალედური წერითი გამოცდა 30 ქულა
ლექცია 2 სთ.
მე-10 კვირა
სემინარი 2 სთ. შუალედური გამოცდის შედეგების განხილვა 3 ქულა
ლექცია 2 სთ.
მე-11 კვირა
სემინარი 2 სთ. ზეპირი გამოკითხვა 3 ქულა
ლექცია 2 სთ.
მე-12 კვირა
სემინარი 2 სთ. ზეპირი გამოკითხვა 3 ქულა
ლექცია 2 სთ.
მე-13 კვირა
სემინარი 2 სთ. ზეპირი გამოკითხვა 3 ქულა
ლექცია 2 სთ.
მე-14 კვირა
სემინარი 2 სთ. ზეპირი გამოკითხვა 3 ქულა
ლექცია 2 სთ.
მე-15 კვირა
სემინარი 2 სთ. დასკვნითი დისკუსია
მე-16-მე-19 კვირა 3 სთ. დასკვნითი წერითი გამოცდა 40 ქულა

შინაარსი/შეფასების კომპონენტი/მაქსი

სასწავლო კურსის შინაარსი

კვირა სწავლების მეთოდი შინაარსიშინაარსი/შეფასების კომპონენტი/მაქსიმალური შეფასება
1 ლექცია (2 სთ.) საუბარი სასწავლო კურსის მოცულობაზე და პროცესის წარმართვის მეთოდებზე, შეფასების სისტემაზე
და სავალდებულო ლიტერატურაზე.

თემა 1. საოჯახო სამართლის ცნება და მნიშვნელობა

განსახილველი საკითხები:

საოჯახო სამართლის ცნება და მნიშვნელობა. საოჯახო სამართლის ადგილი სამოქალაქო სამართლის

სისტემაში. საოჯახო ურთიერთობათა შინაარსი. საოჯახო ურთიერთობათა რეგულირების მეთოდი.
საოჯახო სამართლის წყაროები. საოჯახო სამართლის პრინციპები. ქართული საოჯახო სამართლის
განვითარების ძირითადი ეტაპები. საოჯახო სამართლის ნორმების ცნება და შინაარსი. საოჯახო

7
 სამართლებრივი ურთიერთობანი და ძირითადი სახეები. საოჯახო სამართლებრივ ურთიერთობათა
წარმოშობის, შეცვლისა და შეწყვეტის საფუძვლები. საოჯახო უფლებათა განხორციელება და
მოვალეობათა შესრულება. საოჯახო უფლებათა დაცვა.
ძირითადი ლიტერატურა:

 რ. შენგელია, ე. შენგელია, საოჯახო და მემკვიდრეობის სამართალი. თბ. 2019. გვ. 11-47

თემა 2. ქორწინება

განსახილველი საკითხები:

ქორწინების ცნება. დაქორწინების პირობები. საქორწინო ასაკი. მექორწინეთა თანხმობა. ქორწინების

ლექცია (2სთ.) დამაბრკოლებელი გარემოებები. ქორწინების რეგისტრაცია სამოქალაქო რეესტრის სააგენტოს
2 ტერიტორიულ სამსახურში. უცხოელთა დაქორწინების წესი. ხელმეორედ დაქორწინება. ქორწინების
რეგისტრაციაზე უარის გასაჩივრება.
ძირითადი ლიტერატურა:

 რ. შენგელია, ე. შენგელია, საოჯახო და მემკვიდრეობის სამართალი. თბ. 2019. გვ. 47–83.

სემინარი (2 სთ.) შეფასების კომპონენტი - ზეპირი გამოკითხვა. მაქსიმალური შეფასება - 3 ქულა
თემა 3. ქორწინების შეწყვეტა

განსახილველი საკითხები:

ქორწინების შეწყვეტის ცნება. ქორწინების შეწყვეტის საფუძვლები. განქორწინების წესი და პირობები.

განქორწინება სამოქალაქო რეესტრის სააგენტოს ტერიტორიულ სამსახურში. განქორწინება
სასამართლოში. განქორწინების შესახებ სასამართლოს გადაწყვეტილების აღსრულება. მსჯავრდებულ
ლექცია (2 სთ.)
3 მეუღლესთან განქორწინების წესი. ქორწინების აღდგენა უგზო-უკვლოდ დაკარგულად აღიარებული ან
გარდაცვლილად გამოცხადებული მეუღლის დაბრუნებისას. ქორწინების ბათილობის ცნება. ქორწინების
ბათილობის საფუძვლები. ქორწინების ნამდვილობის პრეზუმფცია. ქორწინების ბათილობის მომენტი.
ქორწინების გაბათილების წესი. ქორწინების ბათილობის შედეგები.
ძირითადი ლიტერატურა:

 რ. შენგელია, ე. შენგელია, საოჯახო და მემკვიდრეობის სამართალი. თბ. 2019. გვ. 83-111

სემინარი (2 სთ.) შეფასების კომპონენტი - ზეპირი გამოკითხვა. მაქსიმალური შეფასება - 3 ქულა
თემა 4. მეუღლეთა სამართლებრივი ურთიერთობანი

განსახილველი საკითხები:

ქორწინების რეგისტრაციის მნიშვნელობა მეუღლეთა უფლება-მოვალეობების წარმოშობაში. მეუღლეთა

თანასწორუფლებიანობის პრინციპის შინაარსი. მეუღლეთა პირადი უფლებების ცნება და სახეები.
მეუღლეთა ქონებრივი უფლებები და მოვალეობები. მეუღლეთა თანასაკუთრების სამართლებრივი
რეჟიმი. მეუღლეთა ინდივიდუალური საკუთრება. მეუღლეთა თანასაკუთრების გაყოფის წესი და
პირობები. მეუღლეთა საერთო ვალების გაყოფის წესი. ერთ-ერთი მეუღლის ვალის დაფარვა.
თანასაკუთრებაში არსებული ქონების გაყოფის მოთხოვნის ხანდაზმულობის ვადა. მეუღლეთა
4 ურთიერთრჩენის მოვალეობის შინაარსი. სარჩოს მიღების სამართლებრივი საფუძვლები. სარჩოს
ოდენობის განსაზღვრა სასამართლოს მიერ. რჩენის მოვალეობისაგან გათავისუფლება ან განსაზღვრული
ლექცია (2 სთ.)
ვადით შეზღუდვა. სარჩოს მიღების უფლების მოსპობა. საქორწინო ხელშეკრულების ცნება და
მნიშვნელობა. საქორწინო ხელშეკრულების დადების წესი და ფორმა. საქორწინო ხელშეკრულების
შინაარსი. საქორწინო კონტრაქტის იურიდიული კვალიფიკაცია. საქორწინო ხელშეკრულებისა და
კანონის მოთხოვნათა თანაფარდობა. საქორწინო ხელშეკრულების პირობების შეცვლა. საქორწინო
ხელშეკრულების შეწყვეტა სასამართლოს მიერ.
ძირითადი ლიტერატურა:

 რ. შენგელია, ე. შენგელია, საოჯახო და მემკვიდრეობის სამართალი. თბ. 2019. გვ. 111-150

სემინარი (2 სთ.) შეფასების კომპონენტი - ზეპირი გამოკითხვა. მაქსიმალური შეფასება - 3 ქულა
ლექცია (2 სთ.) თემა 5. მშობლებსა და შვილებს შორის სამართლებრივ ურთიერთობათა წარმოშობის საფუძვლები

განსახილველი საკითხები:

5 მშობლებსა და შვილებს შორის სამართლებრივ ურთიერთობათა წარმოშობის საფუძვლები.

დაქორწინებული მშობლებისაგან შვილის წარმოშობის დადასტურება და მშობლების ჩაწერა სამოქალაქო
რეესტრის სააგენტოს ტერიტორიულ სამსახურში. დაუქორწინებელი მშობლებისაგან შვილის
წარმოშობის დადგენა. დაუქორწინებელი მშობლების ჩაწერის წესი. შვილისათვის სახელისა და გვარის

8
 განსაზღვრა. მშობელთა თანასწორუფლებიანობის შინაარსი. მშობელთა მოვალეობები შვილების
მიმართ. განქორწინებულ მშობელთა უფლება-მოვალეობები. არასრულწლოვანი შვილების
საცხოვრებელი ადგილი მშობლების განქორწინებისას. პაპისა და ბებიის უფლებები არასრულწლოვანი
შვილიშვილების მიმართ. მშობლის უფლების ჩამორთმევა, მისი საფუძვლები და შედეგები. შვილის
ჩამორთმევა მშობლის უფლების ჩამორთმევის გარეშე. მშობლის უფლების აღდგენა.
ძირითადი ლიტერატურა:

 რ. შენგელია, ე. შენგელია, საოჯახო და მემკვიდრეობის სამართალი. თბ. 2019. გვ. 150-185

სემინარი (2 სთ.) შეფასების კომპონენტი - ზეპირი გამოკითხვა. მაქსიმალური შეფასება - 3 ქულა
თემა 6. ალიმენტის ცნება და მნიშვნელობა

განსახილველი საკითხები:

ალიმენტის ცნება და მნიშვნელობა. მშობლების მიერ შვილების რჩენის მოვალეობა. შვილების

მოვალეობა მშობლების მიმართ. და-ძმის ურთიერთრჩენის მოვალეობა. შვილიშვილისა და პაპა-ბებიის
საალიმენტო ვალდებულებები. გერისა და მამინაცვალდედინაცვლის საალიმენტო ურთიერთობები.
ფაქტობრივი აღმზრდელისა და აღსაზრდელის საალიმენტო ვალდებულებები. ალიმენტის ოდენობის
6 ლექცია (2 სთ.) განსაზღვრის წესი. დამატებით ხარჯებში მონაწილეობის მოვალეობა. ალიმენტის ოდენობის შეცვლის
წესი და პირობები. ალიმენტის ნებაყოფლობითი გადახდის წესი. სამუშაოს მიმცემი ორგანიზაციის
ადმინისტრაციის მოვალეობა ალიმენტის გადახდისას. ალიმენტის დავალიანების განსაზღვრა და
გადახდევინება. ალიმენტის გადახდისაგან განთავისუფლება. საალიმენტო ვალდებულების შეწყვეტის
საფუძვლები.
ძირითადი ლიტერატურა:

 რ. შენგელია, ე. შენგელია, საოჯახო და მემკვიდრეობის სამართალი. თბ. 2019. გვ. 185-219

სემინარი (2 სთ.) შეფასების კომპონენტი - ზეპირი გამოკითხვა. მაქსიმალური შეფასება - 3 ქულა
თემა 7. შვილად აყვანა

განსახილველი საკითხები:

შვილად აყვანის ცნება და მნიშვნელობა. მშვილებლის სამართლებრივი სტატუსი. მშობლის თანხმობა

გაშვილებისას. ქორწინების გარეშე დაბადებული ბავშვის შვილება. მეურვეობაში მყოფი ბავშვის
შვილება. არასრულწლოვანი ბავშვის ასაკის მნიშვნელობა შვილად აყვანის დროს. შვილად აყვანის
შესახებ გადაწყვეტილების რეგისტრაცია. გაშვილება მშობლის თანხმობის გარეშე. ნაშვილებისათვის
სახელისა და გვარის მიკუთვნების წესი. მშვილებლისა და ნაშვილების ნათესაური ურთიერთობანი.
ნაშვილების ურთიერთობა ბიოლოგიურ მშობლებთან. შვილად აყვანის კონფიდენციალობის
ლექცია (2 სთ.) უზრუნველყოფა. შვილად აყვანის გაუქმება და ბათილად ცნობა. შვილად აყვანის გაუქმების
7
სამართლებრივი შედეგები. შვილად აყვანის გაუქმებისა და ბათილად ცნობის მომენტი. მეურვეობისა და
მზრუნველობის ორგანოს მონაწილეობა შვილად აყვანის გაუქმებისა ან ბათილად ცნობის შესახებ საქმის
განხილვისას. მშობლების მზრუნველობის გარეშე დარჩენილ ბავშვთა საზღვარგარეთ გაშვილების წესი.
შვილობილობის ცნება და მნიშვნელობა. დედობილი/მამობილის უფლებები და მოვალეობები.
შვილობილის უფლებები. ბავშვის შვილობილად აყვანის შესახებ შრომითი ხელშეკრულების დადება და
შეწყვეტა. მეურვეობისა და მზრუნველობის ორგანოს უფლებები და მოვალეობები. სოციალური მუშაკის
უფლება – მოვალეობები და პასუხისმგებლობა. შვილობილობის შეწყვეტის საფუძვლები.
ძირითადი ლიტერატურა:
რ. შენგელია, ე. შენგელია, საოჯახო და მემკვიდრეობის სამართალი. თბ. 2019. გვ. 253-310
სემინარი (2 სთ.) შეფასების კომპონენტი - ზეპირი გამოკითხვა. მაქსიმალური შეფასება - 3 ქულა
შუალედური
8-9 შეფასების კომპონენტი - შუალედური წერითი გამოცდა. მაქსიმალური შეფასება - 30 ქულა
გამოცდა (2 სთ)
თემა 8. მეურვეობა, მზრუნველობა და მხარდაჭერა

განსახილველი საკითხები:

მეურვეობის, ზრუნველობისა და მხარდაჭერის ცნება და მნიშვნელობა. მეურვის, მზრუნველისა და

10 ლექცია (2 სთ.) მხარდამჭერის დანიშვნის წესი და პირობები. მეურვის, მზრუნველისა და მხარდამჭერის უფლება-
მოვალეობანი. მეურვეობის, მზრუნველობისა და მხარდაჭერის შეწყვეტა.
ძირითადი ლიტერატურა:

 რ. შენგელია, ე. შენგელია, საოჯახო და მემკვიდრეობის სამართალი. თბ. 2019. 219-253

სემინარი (2 სთ.) შუალედური წერითი გამოცდის შედგების განხილვა
11 ლექცია (2 სთ.) თემა 9. მემკვიდრეობის სამართალის ცნება და მნიშვნელობა. მემკვიდრეობის ცნება და სახეები

9
 განსახილველი საკითხები:

მემკვიდრეობის სამართალის ცნება და მნიშვნელობა და მისი ადგილი სამოქალაქო სამართლის

სისტემაში. სამემკვიდრეო ურთიერთობათა შინაარსი. სამემკვიდრო ურთიერთობათა რეგულირების
მეთოდი. მემკვიდრეობის სამართლის წყაროები. ქართული სამემკვიდრეო სამართლის განვითარების
ძირითადი ეტაპები. მემკვიდრეობის სამართლის ნორმების ცნება და შინაარსი. მემკვიდრეობით
სამართლებრივი ურთიერთობანი. მემკვიდრეობით სამართლებრივ ურთიერთობათა წარმოშობის,
შეცვლისა და შეწყვეტის საფუძვლები. სამემკვიდრეო უფლებათა განხორციელება და მოვალეობათა
შესრულება. სამემკვიდრეო უფლებათა დაცვა.

მემკვიდრეობის ცნება და სახეები. მამკვიდრებელი. მემკვიდრეები. თანამემკვიდრეები. სათადარიგო

მემკვიდრეები. უღირსი მემკვიდრე. მშობლები, რომლებიც არ შეიძლება იყვნენ შვილების მემკვიდრეები.
მემკვიდრეობის უფლებაჩამორთმეული სამკვიდრო წილის გადასვლა სხვა მემკვიდრეებზე. სამკვიდრო
ქონება. სამკვიდროს გახსნა. კომლში სამკვიდროს გახსნის თავისებურებანი. სამკვიდროს გახსნის დრო.
ერთ დღეს გარდაცვლილ პირთა მემკვიდრეობა. სამკვიდროს გახსნის ადგილი. სამკვიდროდან ნივთის
გამოთხოვის უფლება.
ძირითადი ლიტერატურა:

 რ. შენგელია, ე. შენგელია, საოჯახო და მემკვიდრეობის სამართალი. თბ. 2019. გვ. 310-340

სემინარი (2 სთ.) შეფასების კომპონენტი - ზეპირი გამოკითხვა. მაქსიმალური შეფასება - 3 ქულა
თემა 10. მემკვიდრეობა ანდერძით

განსახილველი საკითხები:

ანდერძის ცნება. მოანდერძე. ერთობლივი ანდერძი. წილის განსაზღვრა მოანდერძის მიერ.

მემკვიდრეობა ანდერძის გარეთ დარჩენილ ქონებაზე. ანდერძით მემკვიდრეობის უფლების ჩამორთმევა.
კანონით მემკვიდრეობის უფლების შენარჩუნება და დაუშვებლობა ანდერძით მემკვიდრეობის დროს.
ანდერძის სანოტარო ფორმა. ანდერძის ჩაწერა ნოტარიუსის მიერ. ნოტარიუსთან გათანაბრებული
პირები. ანდერძზე ხელის მოწერა სხვა პირის მიერ. ყრუ-მუნჯი და ბრმა პირის ანდერძი. ანდერძის
მოწმეები. ანდერძის საიდუმლოება. შინაურული ანდერძი. ანდერძის შენახვა ნოტარიუსთან. ანდერძის
შედგენა ტექნიკური საშუალებების გამოყენებით. დახურული ანდერძი. ანდერძის შედგენის თარიღი.
ანდერძის შინაარსის გაცნობა დაინტერესებულ პირთათვის.
სავალდებულო წილის ცნება. სავალდებულო წილის მოთხოვნის უფლების წარმოშობის მომენტი.
12 ლექცია (2 სთ.) სავალდებულო წილის მოცულობის განსაზღვრა. თითოეული მემკვიდრის სავალდებულო წილის
განსაზღვრა. სავალდებულო წილის გაზრდა გაჩუქებული ნივთის ხარჯზე. უარი სავალდებულო წილის
მიღებაზე. სავალდებულო წილის მიღების უფლების ჩამორთმევა. საანდერძო დანაკისრის ცნება.
საანდერძო დანაკისრის საგანი. საცხოვრებელი სახლით სარგებლობა საანდერძო დანაკისრის
საფუძველზე. საანდერძო დანაკისრის შესრულების ფარგლები. საანდერძო დანაკისრის შესრულება სხვა
მემკვიდრეების მიერ. საანდერძო დანაკისრის შესრულების ვადა. საანდერძო დანაკისრი სავალდებულო
წილის მიღებისას. უარი საანდერძო დანაკისრის მიღებაზე. საანდერძო დანაკისრის შესრულებისაგან
გათავისუფლება. საანდერძო დანაკისრის გადასვლა მემკვიდრეებზე. საანდერძო დანაკისრი საერთო
სასარგებლო მიზნით.

ძირითადი ლიტერატურა:

 რ. შენგელია, ე. შენგელია, საოჯახო და მემკვიდრეობის სამართალი. თბ. 2019. გვ. 340-380

სემინარი (2 სთ.) შეფასების კომპონენტი - ზეპირი გამოკითხვა. მაქსიმალური შეფასება - 3 ქულა
თემა 11. ანდერძის შეცვლის საშუალებები
ლექცია (2 სთ.)
განსახილველი საკითხები:

ანდერძის შეცვლის საშუალებები. გაუქმებული ანდერძის აღდგენის დაუშვებლობა. რამდენიმე ანდერძი.

სანოტარო ანდერძის უპირატესობა. ანდერძის ძალადაკარგულად გამოცხადების საფუძვლები. ანდერძის
ბათილობა. ცალკეული საანდერძო განკარგულების ბათილობა. სამკვიდროს მიღება ანდერძის
ბათილობის შემთხვევაში. შედავება ანდერძის ნამდვილობაზე. სარჩელის წარდგენის ვადა. ანდერძის
აღსრულების სუბიექტები. ანდერძის აღმასრულებლის დანიშვნა. სამკვიდროს დაცვა და მართვა
ანდერძის აღმსრულებლის მიერ. უარი ანდერძის აღსრულებაზე. ანდერძის აღსრულება მთლიანად ან
ნაწილობრივ. ანდერძის აღსრულების ხარჯების ანაზღაურება. სანდერძის აღმსრულებლის ანგარიში.
ანდერძის აღმსრულებლის გადაყენება. ანდერძის აღმსრულებლის პასუხისმგებლობა.
13
ძირითადი ლიტერატურა:

10
  რ. შენგელია, ე. შენგელია, საოჯახო და მემკვიდრეობის სამართალი. თბ. 2019. გვ. 380-392.
სემინარი (2 სთ.) შეფასების კომპონენტი - ზეპირი გამოკითხვა. მაქსიმალური შეფასება - 3 ქულა

თემა 12. კანონით მემკვიდრეობა

14 განსახილველი საკითხები:
ლექცია (2 სთ.)
კანონით მემკვიდრეობა. რიგითობა კანონით მემკვიდრეობისას. ცოცხლად დარჩენილი მეუღლის
უფლება თანასაკუთრების წილზე. განქორწინებულ მეუღლეთა მდგომარეობა მემკვიდრეობისას.
მემკვიდრეობის უფლების ჩამორთმევა განქორწინებისას. მემკვიდრეობის უფლების დაკარგვა
ქორწინების ბათილობის გამო. უმკვიდრო ქონების გადასვლა სახელმწიფოზე.

ძირითადი ლიტერატურა:

 რ. შენგელია, ე. შენგელია, საოჯახო და მემკვიდრეობის სამართალი. თბ. 2019. გვ. 392.

სემინარი (2 სთ.) შეფასების კომპონენტი - ზეპირი გამოკითხვა. მაქსიმალური შეფასება - 3 ქულა
თემა 13. სამკვიდროს მიღება

განსახილველი საკითხები:

სამკვიდროს მიღების ცნება. სამკვიდროს მიღება ქმედუუნარო პირის მიერ. სამკვიდროს მიღება
წარმომადგენლის მეშვეობით. სამკვიდროს მიღების სპეციალური და საერთო ვადები. სამკვიდროს
მიღების ვადის გაგრძელება. სამკვიდროს განკარგვის შეზღუდვა ექვს თვემდე. უფლება სარჩელის
აღძვრამდე მიღებულ შემოსავალზე. მემკვიდრეობითი ტრანსმისია. საკუთრების წარმოშობა
სამკვიდროზე. სამკვიდროს მიღებაზე უარის თქმის ვადა. სამკვიდროს ნაწილობრივ მიღების
დაუშვებლობა. უარი სამკვიდროს ნაწილზე. უარი სხვა პირთა სასარგებლოდ. წილის შემატება
სამკვიდროზე უარის თქმისას. ერთადერთი მემკვიდრის უარი სამკვიდროზე. უარი რამდენიმე
მემკვიდრის სასარგებლოდ. სახელმწიფოს უარის დაუშვებლობა სამკვიდროს მიღებაზე. უარი
სამკვიდროს ფაქტობრივი ფლობისას. სამკვიდროს მიღებაზე უარის თქმის უფლების გადასვლა
15 ლექცია (2 სთ.) მემკვიდრეობით. სამკვიდროს მიღებაზე ან უარის თქმაზე შედავების ვადა. სამკვიდრო ქონების დაცვა.
სამკვიდროს მმართველის დანიშვნა. სამკვიდრო მოწმობის მოთხოვნის უფლება. სამკვიდრო მოწმობის
გაცემის ვადა. სამკვიდრო მოწმობის მიცემა მემკვიდრის მემკვიდრებისათვის და
თანამემკვიდრებისათვის. სამკვიდროს გაყოფის წესის განსაზღვრა მოანდერძის მიერ. საჩუქრის ჩათვლა
მემკვიდრის წილში. სასოფლო-სამეურნეო მიწის გაყოფა მემკვიდრეებს შორის. საადგილმამულო
მეურნეობის გადასვლა მემკვიდრეობით. ჩასახული მემკვიდრის უფლება სამკვიდროს გაყოფისას. წილის
მიღების უზრუნველყოფის ვალდებულება. წილის განკარგვის უფლება. წილის გათანაბრება.
მემკვიდრის გამოუცხადებლობის შედეგები. უპირატესი მემკვიდრეობის უფლება. საცხოვრებელი
სახლის მიღების უპირატესი უფლება. მემკვიდრეთა ქონებრივი ინტერესების გათვალისწინება.
კრედიტორების დაკმაყოფილება მემკვიდრეთა მიერ. კრედიტორთა მოთხოვნის წარდგენის ვადა.
მამკვიდრებლის კრედიტორთა უპირატესობა. კრედიტორთა დაკმაყოფილების წესი.
ძირითადი ლიტერატურა:

 რ. შენგელია, ე. შენგელია, საოჯახო და მემკვიდრეობის სამართალი. თბ. 2019. გვ. 408-446

სემინარი (2 სთ.) შემაჯამებელი დისკუსია
16-19 შეფასების კომპონენტი - დასკვნითი წერითი გამოცდა. მაქსიმალური შეფასება - 40 ქულა

სილაბუსის ავტორი ეკატერინე შენგელია

11