ივ.

ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი

Ivane Javakhishvili Tbilisi State University

სასწავლო კურსის (მოდულის) სილაბუსი

ფაკულტეტი იურიდიული ფაკულტეტი

საგანმანათლებლო პროგრამა სამართალი
უმაღლესი განათლების საფეხური ბაკალავრიატი

კანონისმიერი ვალდებულებითი ურთიერთობები

სასწავლო კურსის სახელწოდება
Non-contractual obligations

სასწავლო კურსის სტატუსი სავალდებულო სასწავლო კურსი

სახელი, გვარი გიორგი რუსიაშვილი

სამეცნიერო ხარისხი სამართლის დოქტორი
სასწავლო კურსის თანამდებობა ასისტენტ-პროფესორი
განმახორციელებელი საკონტაქტო ტელ. 599 52 99 59
E-mail grussiashvili@yahoo.com
კონსულტაციის დღე: ფაკულტეტის დეკანის მიერ დამტკიცებული გრაფიკის შესაბამისად

სასწავლო კურსის კოდი

სწავლების ენა ქართული

1. სამოქალაქო სამართლის ზოგადი ნაწილი

წინაპირობები
2. ვალდებულებითი სამართლის ზოგადი ნაწილი

კრედიტი (ECTS) 5
საათები (1 კრედიტი = 25 სთ) 125
საკონტაქტო საათები, მ.შ 55
სტუდენტის სასწავლო
დატვირთვა ლექცია 26 სთ.
სემინარი 24 სთ.
შუალედური და დასკვნითი გამოცდები 5 სთ
დამოუკიდებელი საათები 70

სასწავლო კურსის მიზანი სასწავლო კურსის მიზანია სტუდენტს:

 მისცეს შესაძლებლობა უკეთ დაეუფლოს კანონისმიერი ვალდებულებითი სამართლის სისტემას.

მიუსადაგოს სავალდებულო კურსის ფარგლებში მოპოვებული ცოდნა პრაქტიკაში დამდგარ
პრობლემებს. გაიღრმაოს კონკრეტული შემთხვევების გადაწყვეტის პროცესში ეს თეორიული ცოდნა
და გაიფართოვოს იურიდიული თვალსაწიერი.
 პრაქტიკიდან მოყვანილი რეალური შემთხვევების მაგალითზე მისცეს სიღრმისეული ცოდნა
 კანონისმიერი ვალდებულებითი სამართლის სისტემისა და წყაროების, დავალების გარეშე სხვისი
საქმეების შესრულების ინსტიტუტის სტრუქტურის, მისი ფორმებისა და გამოყენების სფეროს,
უსაფუძვლო გამდიდრების სამართლის ფუნქციისა და სისტემის, სხვა ინსტიტუტებთან
კონკურენციის, კონდიქციათა ტიპოლოგიის და ამ ტიპოლოგიის პრაქტიკული დანიშნულების,
სხვადასხვა ტიპის კონდიქციათა შორის ურთიერთმიმართების, დელიქტური პასუხისმგებლობის
წინაპირობების, ბრალზე დამოკიდებული და ბრალის გარეშე პასუხისმგებლობის, პროდუქტის
მწარმოებლის პასუხისმგებლობის შესახებ.

სწავლის შედეგები
ცოდნა და გაცნობიერება
სტუდენტი დაეუფლება კანონისმიერი ვალდებულებითი სამართლის ზოგადი ნაწილის ძირითად
ინსტიტუტებს კონკრეტული, პრაქტიკაში წამოჭრილი შემთხვევებისა და მათ საფუძველზე შექმნილი
კაზუსების მეშვეობით. გაითავისებს სამოქალაქო სამართლის ამ დარგის ფუძემდებლური დებულებების
მნიშვნელობას, მათი შემეცნებისა და შინაარსის სიღრმისეულად გაცნობიერების აუცილებლობას.
ცალკეული დოგმატური კონსტრუქციების მნიშვნელობასა და მათი პრაქტიკაში დამკვიდრების
აუცილებლობას. გააცნობიერებს სამართლის მოცემულ დარგში ქართული სასამართლო პრაქტიკის
ხარვეზებსა და ძლიერ მხარეებს.
სასწავლო კურსის გავლის შემდეგ სტუდენტი შეძლებს:

 კანონისმიერი ვალდებულებითი ურთიერთობების მომწესრიგებელი ნორმატიული მასალის

სუვერენეულ გამოყენებასა და მასში თავისუფლად ორიენტირებას.
 კანონისმიერი ვალდებულებითი სამართლის სხვადასხვა ინსტიტუტებს შორის კონკურენციის
დანახვასა და ამომწურავად გადაწყვეტას.
 ცალკეულ პრობლემებთან დაკავშირებული აზრთა სხვადასხვაობის ერთიანი კამათის ფარგლებში
ცოდნის პრაქტიკაში მოქცევისა და მცირე აკადემიური ნაშრომისა, თუ კაზუსის ამოხსნის ფარგლებში მის ამომწურავად
გამოყენების უნარი გადმოცემას.
 განყენებული თეორიული დისკურსის მწვავე პრაქტიკული მნიშვნელობის პრობლემატიკისაგან
გამიჯვნას.
 სასამართლო გადაწყვეტილებების კრიტიკულ ანალიზს, მასში მოცემული განზოგადებაუნარიანი
პრინციპების გამოკვეთას, პარალელის გავლებას სხვა გადაწყვეტილებაში განხილულ იდენტურ თუ
მონათესავე პრობლემატიკასთან და ამ ფორმით პრაქტიკაში დამკვიდრებული ტენდეციების
კონტურების მოხაზვას.
 ლექციებზე მოპოვებული თეორიული ცოდნა მიუსადაგოს პრაქტიკაში წარმოშობილ შემთხვევებს და
იპოვნოს მათი გადაწყვეტის გზები და გააკეთოს არჩევანი ოპტიმალურის სასარგებლოდ.
სასწავლო კურსის გავლის შემდეგ სტუდენტი შეძლებს:

ლექციაზე განხილული კონკრეტული შემთხვევების საფუძველზე ახალი არგუმენტაციის მოპოვებას

დასკვნის უნარი
სამართლებრივი პრობლემების გადასაჭრელად. ამ არგუმენტების სტრუქტურირებას პრობლემის
გადაწყვეტის ერთიანი გზის ფარგლებში. კონკრეტული პრაქტიკული მაგალითებით გამყარებული
მსჯელობის განვითარებას.
სასწავლო კურსის გავლის შემდეგ სტუდენტი შეძლებს:
კომუნიკაციის უნარი
პრაქტიკულ თუ სამეცნიერო დისკურსში კანონისმიერი ვალდებულებითი სამართლისათვის
დამახასიათებელი ტერმინოლოგიური აპარატისა და სამართლებრივი ფიგურების გამოყენებას.
სასწავლო კურსის გავლის შემდეგ სტუდენტი შეძლებს:
სწავლის უნარი
დამოუკიდებლად გაიღრმაოს ცოდნა კანონისმიერი ვალდებულებითი სამართლის სფეროში, შეძლოს
თვალის მიდევნება უახლესი საკანონმდებლო ცვლილებებისა, თუ სასამართლო პრაქტიკისათვის.

სწავლება-სწავლის მეთოდები
ლექცია
სამუშაო ჯგუფში მუშაობა
პრაქტიკული მუშაობა
სემინარი
ელექტრონული რესურსით სწავლება
ელექტრონული სწავლება
სხვა

სტუდენტის სწავლის შედეგის მიღწევის დონის შეფასება

სტუდენტის სწავლის შედეგის მიღწევის დონის შეფასება წარმოებს 100-ქულიანი სისტემით. სტუდენტის სწავლის შედეგის მიღწევის
დონის შეფასება მოიცავს შუალედურ შეფასებას (მაქსიმუმ 60 ქულა) და დასკვნით შეფასებას (მაქსიმუმ 40 ქულა), რომელთა ჯამი
წარმოადგენს საბოლოო შეფასებას (100 ქულა).

ივ. ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი 2 სასწავლო კურსის (მოდულის) სილაბუსი
 სტუდენტის სწავლის შედეგის მიღწევის დონის შუალედური შეფასების კომპონენტებია ზეპირი გამოკითხვა და შუალედური წერითი
გამოცდა. სტუდენტის სწავლის შედეგის მიღწევის დონის შუალედური შეფასების თითოეულ კომპონენტს გააჩნია თა ვისი წილი
შუალედური შეფასების 60 ქულის ფარგლებში. სტუდენტის შუალედური შეფასების მინიმალური კომპეტენციის ზღვარის ხვედრითი წილი
შეადგენს 21 ქულას.

სტუდენტის სწავლის შედეგის მიღწევის დონის დასკვნითი შეფასების კომპონენტია დასკვნითი წერითი გამოცდა. დასკვნითი წერითი გა-
მოცდა სავალდებულოა. დასკვნით წერით გამოცდაზე გასვლის უფლება ეძლევა სტუდენტს, რომელსაც შუალედური შეფასებით
დაგროვილი აქვს მინიმუმ 21 ქულა. სტუდენტს, რომელსაც შუალედური შეფასებით დაგროვილი არ ექნება შუალედური შეფასების
მინიმალური კომპეტენციის ზღვარი ანუ მინიმუმ 21 ქულა, დასკვნით წერით გამოცდაზე არ დაიშვება. დასკვნითი შეფასების მინიმალური
კომპეტენციის ზღვარის ხვედრითი წილი შეადგენს 20 ქულას. დასკვნითი შეფასება ჩაბარებულად ჩაითვლება იმ შემთხვევაში, თუ
სტუდენტი დასკვნით წერით გამოცდაზე დააგროვებს მინიმუმ 20 ქულას.

სასწავლო კურსი ჩაბარებულად ჩაითვლება იმ შემთხვევაში, თუ შუალედური შეფასებისა და დასკვნითი შეფასების (40 ქულა) გათვალისწი-
ნებით სტუდენტი დააგროვებს მინიმუმ 51 ქულას. სტუდენტს კრედიტი ენიჭება კანონმდებლობით გათვალისწინებული ერთ-ერთი
დადებითი შეფასების მიღების შემთხვევაში.
დადებითი შეფასება
A - ფრიადი შეფასების 91-100 ქულა
B - ძალიან კარგი მაქსიმალური შეფასების 81-90 ქულა
C - კარგი მაქსიმალური შეფასების 71-80 ქულა
D - დამაკმაყოფილებელი მაქსიმალური შეფასების 61-70 ქულა
E - საკმარისი მაქსიმალური შეფასების 51-60 ქულა
უარყოფითი შეფასება
მაქსიმალური შეფასების 41-50 ქულა (სტუდენტს ჩასაბარებლად მეტი მუშაობა სჭირდება და ეძლევა
FX - ვერ ჩააბარა დამოუკიდებელი მუშაობით დამატებით გამოცდაზე ერთხელ გასვლის უფლება. ამასთან, დამატებითი
გამოცდა შეიძლება დანიშნოს დასკვნითი გამოცდის შედეგების გამოცხადებიდან არანაკლებ 5 კალენდარულ
დღეში).
მაქსიმალური შეფასების 40 ქულა და ნაკლები (სტუდენტის მიერ ჩატარებული სამუშაო არ არის საკმარისი და
FX - ჩაიჭრა
მას საგანი ახლიდან აქვს შესასწავლი)
შეფასების ფორმები და კომპონენტები
N შეფასების ფორმები და კომპონენტები რაოდენობა თითოეულის მაქსიმალური შეფასება მაქსიმალური ქულა

1 შუალედური შეფასება, მათ შორის: 60 ქულა

1.1 ზეპირი გამოკითხვა 10 3 30

1.2. შუალედური წერითი გამოცდა 1 30 30
2 დასკვნითი შეფასება 40 ქულა
2.1. დასკვნითი წერითი გამოცდა 1 40 40
სულ 100 ქულა
შუალედური შეფასების კომპონენტები, მეთოდები და კრიტერიუმები
კომპონენტები მეთოდები და კრიტერიუმები
ზეპირი სტუდენტის ზეპირი გამოკითხვა ფასდება 3 ქულით. შუალედური შეფასების ფარგლებში, სემესტრის განმავლობაში,
გამოკითხვა სტუდენტი ზეპირი ფორმით გამოიკითხება ათჯერ. შესაბამისად, ზეპირ გამოკითხვებში სტუდენტმა შეიძლება
დააგროვოს მაქსიმუმ 30 ქულა (10X3), რაც საბოლოო შეფასების 30 პროცენტის ტოლია.

ზეპირი გამოკითხვა ტარდება მოხსენებების, დისკუსიისა და კითხვა-პასუხის ფორმატში. ზეპირი გამოკითხვის

შესაფასებლად გამოიყენება შემდეგი საშუალებები (შეფასების მეთოდები): პრეზენტაცია, პრაქტიკული/თეორიული
დავალების შესრულება, სამუშაო ჯგუფში მუშაობა, დისკუსიაში მონაწილეობა.

ზეპირი გამოკითხვისას შეფასების კრიტერიუმებია: პასუხის ფორმულირება და გადმოცემა, იურიდიული

ტერმინოლოგიის დაცვა, სამართლებრივი მსჯელობა.
ქულა ზეპირი გამოკითხვის შეფასების კრიტერიუმები
სტუდენტი კარგადაა მომზადებული, პასუხი მკაფიოდ და ადეკვატურადაა ფორმულირებული, მისი
3
სამართლებრივი მსჯელობა მაღალ დონეზეა. იგი იცავს იურიდიულ ტერმინოლოგიას
სტუდენტი მომზადებულია, პასუხი მკაფიოდ და ადექვატურადაა ფორმულირებული, თუმცა შეკვეცილია.
2
მისი სამართლებრივი მსჯელობა კარგია. იგი იცავს იურიდიულ ტერმინოლოგიას
სტუდენტი არ არის კარგად მომზადებული., პასუხი არასრულადაა ფორმულირებული, მისი სამართლებრივი
1
მსჯელობა ფრაგმენტულია, ხოლო იურიდიული ტერმინოლოგია ნაკლოვანია
0 სტუდენტი ფაქტიურად მოუმზადებელია, პასუხი ბუნდოვანი და არაადეკვატურია. მისი სამართლებრივი

ივ. ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი 3 სასწავლო კურსის (მოდულის) სილაბუსი
 მსჯელობა არსებითად მცდარია, იგი არ იყენებს იურიდიული ტერმინოლოგიას
შუალედური შუალედური შეფასების ფარგლებში სტუდენტი აბარებს შუალედურ წერით გამოცდას. შუალედური წერითი გამოცდა
წერითი გამოცდა
ტარდება მე-8-მე-9 სასწავლო კვირას. შუალედურ წერით გამოცდაში სტუდენტმა შეიძლება დააგროვოს მაქსიმუმ 30
ქულა, რაც საბოლოო შეფასების 30 პროცენტის ტოლია.

შუალედური წერითი გამოცდას შესაფასებლად გამოიყენება შემდეგი საშუალებები (შეფასების მეთოდები): ტესტი,
თეორიული საკითხი, კაზუსი. შუალედური წერითი გამოცდა მოიცავს 1 თეორიულ საკითხს, 2 კაზუსს და 20 ტესტს.
შუალედური წერითი გამოცდისას თეორიული საკითხი ფასდება 10 ქულით, თითოეული კაზუსი - 5 ქულით, ხოლო
სწორად ამოხსნილი თითოეული ტესტი - 0.5 ქულით. თითოეულ ტესტს გააჩნია 4 სავარაუდო პასუხი, რომელთაგან
მხოლოდ ერთია სწორი.

თეორიული საკითხის შეფასების კრიტერიუმებია: თეორიული მასალის ცოდნა, საკითხის ლოგიკური,

თანმიმდევრული და ადეკვატური გადმოცემა, იურიდიული ტერმინოლოგიის დაცვა, სამართლებრივი მსჯელობა,
სამართლებრივი ანალიზი.
ქულა თეორიული საკითხის შეფასების კრიტერიუმები
პასუხი სრულია. სტუდენტი ზედმიწევნით კარგად ფლობს განვლილ მასალას, საკითხი ლოგიკურად,
9-10 თანმიმდევრულად და ადეკვატურად არის გადმოცემული. იურიდიული ტერმინოლოგია დაცულია.
სამართლებრივი მსჯელობა და სამართლებრივი ანალიზი მაღალ დონეზეა.
პასუხი სრულია. სტუდენტი კარგად ფლობს პროგრამით გათვალისწინებულ განვლილ მასალას, საკითხი
7-8 ლოგიკურად, თანმიმდევრულად და ადეკვატურად არის გადმოცემული. იურიდიული ტერმინოლოგია
დაცულია. სამართლებრივი მსჯელობა და სამართლებრივი ანალიზი ძალიან კარგია.
პასუხი სრულია. სტუდენტი დამაკმაყოფილებლად ფლობს პროგრამით გათვალისწინებულ განვლილ
5-6 მასალას. საკითხი ლოგიკურად და ადეკვატურად არის გადმოცემული, თუმცა არათანმიმდევრულია.
იურიდიული ტერმინოლოგია დაცულია. სამართლებრივი მსჯელობა და ანალიზი დამაკმაყოფილებელია.
პასუხი შეკვეცილია. სტუდენტი საკმარისად ფლობს პროგრამით გათვალისწინებულ განვლილ მასალას,
3-4 თუმცა აღინიშნება ნაკლოვანებები. საკითხის გადმოცემულია ნაწილობრივ. იურიდიული ტერმინოლოგია
ნაკლოვანია. სამართლებრივი მსჯელობა და ანალიზი ფრაგმენტულია.
პასუხი ნაკლოვანია. სტუდენტი ვერ ფლობს პროგრამით გათვალისწინებულ განვლილ მასალას,
1-2 გადმოცემულია საკითხის შესაბამისი მასალის მხოლოდ ცალკეული ფრაგმენტები. იურიდიული
ტერმინოლოგია არ არის გამოყენებული. სამართლებრივი მსჯელობა და ანალიზი არადამაკმაყოფილებელია.
0 პასუხი საკითხის შესაბამისი არ არის ან საერთოდ არაა მოცემული.
კაზუსის შეფასების კრიტერიუმებია: კაზუსის ფაბულისა და შეკითხვის არსის აღქმა, ჰიპოთეზის შედგენა, მსჯელობის
თანმიმდევრობა და სამართლებრივი ანალიზი, თეორიული მასალის ცოდნა, სამართლის ძირითადი ღირებულებებისა
და პრინციპების გააზრება და გამოყენება, იურიდიული ტერმინოლოგიის დაცვა და ენობრივი სტილი, საბოლოო
დასკვნა.
ქულა კაზუსის შეფასების კრიტერიუმები
სტუდენტს ზედმიწევნით კარგად აქვს აღქმული კაზუსის ფაბულა და შეკითხვის არსი. ჰიპოთეზის
შედგენილია სწორად, მსჯელობის თანმიმდევრობა და სამართლებრივი ანალიზი მაღალ დონეზეა.
5 სტუდენტი ზედმიწევნით კარგად ფლობს თეორიული მასალას, გააზრებული აქვს და კაზუსის ამოხსნისას
იყენებს სამართლის ძირითად ღირებულებებსა და პრინციპებს, იურიდიული ტერმინოლოგია და ენობრივი
სტილი დაცულია, საბოლოო დასკვნა სრულია და ზედმიწევნით სწორია.
სტუდენტს კარგად აქვს აღქმული კაზუსის ფაბულა და შეკითხვის არსი. ჰიპოთეზის შედგენილია სწორად,
მსჯელობის თანმიმდევრობა და სამართლებრივი ანალიზი კარგია. სტუდენტი კარგად ფლობს თეორიული
4 მასალას, გააზრებული აქვს და კაზუსის ამოხსნისას იყენებს სამართლის ძირითად ღირებულებებსა და
პრინციპებს, იურიდიული ტერმინოლოგია და ენობრივი სტილი დაცულია, საბოლოო დასკვნა სრულია და
სწორია.
სტუდენტს დამაკმაყოფილებლად აქვს აღქმული კაზუსის ფაბულა და შეკითხვის არსი. ჰიპოთეზის
შედგენილია სწორად, თუმცა მსჯელობა არათანმიმდევრულია და სამართლებრივი ანალიზი. სტუდენტი
3 დამაკმაყოფილებლად ფლობს თეორიული მასალას, თუმცა კაზუსის ამოხსნისას არ იყენებს სამართლის
ძირითად ღირებულებებსა და პრინციპებს, იურიდიული ტერმინოლოგია და ენობრივი სტილი დაცულია,
საბოლოო დასკვნა დამაკმაყოფილებელია.
სტუდენტს დამაკმაყოფილებლად აქვს აღქმული კაზუსის ფაბულა და შეკითხვის არსი. ჰიპოთეზის
შედგენილია სწორად, თუმცა მსჯელობა არათანმიმდევრულია და სამართლებრივი ანალიზი. სტუდენტი
2 საკმარისად ფლობს თეორიული მასალას, თუმცა კაზუსის ამოხსნისას არ იყენებს სამართლის ძირითად
ღირებულებებსა და პრინციპებს, იურიდიული ტერმინოლოგია და ენობრივი სტილი ნაკლოვანია, საბოლოო
დასკვნა შეკვეცილი და ფრაგმენტულია.
1 სტუდენტს არასწორად აქვს აღქმული კაზუსის ფაბულა და შეკითხვის არსი. ჰიპოთეზის შედგენილია
არასწორად, მსჯელობის თანმიმდევრობა და სამართლებრივი ანალიზი არადამაკმაყოფილებელია.
სტუდენტი ვერ ფლობს თეორიული მასალას და კაზუსის ამოხსნისას არ იყენებს სამართლის ძირითად
ღირებულებებსა და პრინციპებს, იურიდიული ტერმინოლოგია არ არის გამოყენებული, ხოლო ენობრივი

ივ. ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი 4 სასწავლო კურსის (მოდულის) სილაბუსი
 სტილი ნაკლოვანია, საბოლოო დასკვნა ნაკლოვანია.
0 პასუხი კაზუსის ფაბულისა და შეკითხვის არსის შესაბამისი არ არის ან საერთოდ არაა მოცემული.
დასკვნითი შეფასების კომპონენტები, მეთოდები და კრიტერიუმები
კომპონენტები მეთოდები და კრიტერიუმები
დასკვნითი შეფასების ფარგლებში სტუდენტი აბარებს დასკვნით წერით გამოცდას. დასკვნითი წერითი გამოცდა
ტარდება მე-16-მე-19 სასწავლო კვირას. დასკვნით წერით გამოცდაში სტუდენტმა შეიძლება დააგროვოს მაქსიმუმ 40
ქულა, რაც საბოლოო შეფასების 40 პროცენტის ტოლია.

დასკვნითი წერითი გამოცდის შესაფასებლად გამოიყენება შემდეგი საშუალებები (შეფასების მეთოდები): თეორიული
საკითხი, კაზუსი. დასკვნითი წერითი გამოცდა მოიცავს 2 თეორიულ საკითხს და 4 კაზუსს. დასკვნითი წერითი
გამოცდისას თითოეული კაზუსი ფასდება 5 ქულით, ხოლო თითოეული თეორიული საკითხი - 10 ქულით.
კაზუსის შეფასების კრიტერიუმებია: კაზუსის ფაბულისა და შეკითხვის არსის აღქმა, ჰიპოთეზის შედგენა, მსჯელობის
თანმიმდევრობა და სამართლებრივი ანალიზი, თეორიული მასალის ცოდნა, სამართლის ძირითადი ღირებულებებისა
და პრინციპების გააზრება და გამოყენება, იურიდიული ტერმინოლოგიის დაცვა და ენობრივი სტილი, საბოლოო
დასკვნა.
ქულა კაზუსის შეფასების კრიტერიუმები
სტუდენტს ზედმიწევნით კარგად აქვს აღქმული კაზუსის ფაბულა და შეკითხვის არსი. ჰიპოთეზის
შედგენილია სწორად, მსჯელობის თანმიმდევრობა და სამართლებრივი ანალიზი მაღალ დონეზეა.
5 სტუდენტი ზედმიწევნით კარგად ფლობს თეორიული მასალას, გააზრებული აქვს და კაზუსის ამოხსნისას
იყენებს სამართლის ძირითად ღირებულებებსა და პრინციპებს, იურიდიული ტერმინოლოგია და ენობრივი
სტილი დაცულია, საბოლოო დასკვნა სრულია და ზედმიწევნით სწორია.
სტუდენტს კარგად აქვს აღქმული კაზუსის ფაბულა და შეკითხვის არსი. ჰიპოთეზის შედგენილია სწორად,
მსჯელობის თანმიმდევრობა და სამართლებრივი ანალიზი კარგია. სტუდენტი კარგად ფლობს თეორიული
4 მასალას, გააზრებული აქვს და კაზუსის ამოხსნისას იყენებს სამართლის ძირითად ღირებულებებსა და
პრინციპებს, იურიდიული ტერმინოლოგია და ენობრივი სტილი დაცულია, საბოლოო დასკვნა სრულია და
სწორია.
სტუდენტს დამაკმაყოფილებლად აქვს აღქმული კაზუსის ფაბულა და შეკითხვის არსი. ჰიპოთეზის
შედგენილია სწორად, თუმცა მსჯელობა არათანმიმდევრულია და სამართლებრივი ანალიზი . სტუდენტი
3 დამაკმაყოფილებლად ფლობს თეორიული მასალას, თუმცა კაზუსის ამოხსნისას არ იყენებს სამართლის
ძირითად ღირებულებებსა და პრინციპებს, იურიდიული ტერმინოლოგია და ენობრივი სტილი დაცულია,
საბოლოო დასკვნა დამაკმაყოფილებელია.
სტუდენტს დამაკმაყოფილებლად აქვს აღქმული კაზუსის ფაბულა და შეკითხვის არსი. ჰიპოთეზის
შედგენილია სწორად, თუმცა მსჯელობა არათანმიმდევრულია და სამართლებრივი ანალიზი. სტუდენტი
დასკვნითი 2 საკმარისად ფლობს თეორიული მასალას, თუმცა კაზუსის ამოხსნისას არ იყენებს სამართლის ძირითად
წერითი გამოცდა ღირებულებებსა და პრინციპებს, იურიდიული ტერმინოლოგია და ენობრივი სტილი ნაკლოვანია, საბოლოო
დასკვნა შეკვეცილი და ფრაგმენტულია.
სტუდენტს არასწორად აქვს აღქმული კაზუსის ფაბულა და შეკითხვის არსი. ჰიპოთეზის შედგენილია
არასწორად, მსჯელობის თანმიმდევრობა და სამართლებრივი ანალიზი არადამაკმაყოფილებელია.
1 სტუდენტი ვერ ფლობს თეორიული მასალას და კაზუსის ამოხსნისას არ იყენებს სამართლის ძირითად
ღირებულებებსა და პრინციპებს, იურიდიული ტერმინოლოგია არ არის გამოყენებული, ხოლო ენობრივი
სტილი ნაკლოვანია, საბოლოო დასკვნა ნაკლოვანია.
0 პასუხი კაზუსის ფაბულისა და შეკითხვის არსის შესაბამისი არ არის ან საერთოდ არაა მოცემული.
თეორიული საკითხის შეფასების კრიტერიუმებია: თეორიული მასალის ცოდნა, საკითხის ლოგიკური,
თანმიმდევრული და ადეკვატური გადმოცემა, იურიდიული ტერმინოლოგიის დაცვა, სამართლებრივი მსჯელობა,
სამართლებრივი ანალიზი.
ქულა თეორიული საკითხის შეფასების კრიტერიუმები
პასუხი სრულია. სტუდენტი ზედმიწევნით კარგად ფლობს განვლილ მასალას, საკითხი ლოგიკურად,
9-10 თანმიმდევრულად და ადეკვატურად არის გადმოცემული. იურიდიული ტერმინოლოგია დაცულია.
სამართლებრივი მსჯელობა და სამართლებრივი ანალიზი მაღალ დონეზეა.
პასუხი სრულია. სტუდენტი კარგად ფლობს პროგრამით გათვალისწინებულ განვლილ მასალას, საკითხი
7-8 ლოგიკურად, თანმიმდევრულად და ადეკვატურად არის გადმოცემული. იურიდიული ტერმინოლოგია
დაცულია. სამართლებრივი მსჯელობა და სამართლებრივი ანალიზი ძალიან კარგია.
პასუხი სრულია. სტუდენტი დამაკმაყოფილებლად ფლობს პროგრამით გათვალისწინებულ განვლილ
5-6 მასალას. საკითხი ლოგიკურად და ადეკვატურად არის გადმოცემული, თუმცა არათანმიმდევრულია.
იურიდიული ტერმინოლოგია დაცულია. სამართლებრივი მსჯელობა და ანალიზი დამაკმაყოფილებელია.
პასუხი შეკვეცილია. სტუდენტი საკმარისად ფლობს პროგრამით გათვალისწინებულ განვლილ მასალას,
3-4 თუმცა აღინიშნება ნაკლოვანებები. საკითხის გადმოცემულია ნაწილობრივ. იურიდიული ტერმინოლოგია
ნაკლოვანია. სამართლებრივი მსჯელობა და ანალიზი ფრაგმენტულია.
1-2 პასუხი ნაკლოვანია. სტუდენტი ვერ ფლობს პროგრამით გათვალისწინებულ განვლილ მასალას,

ივ. ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი 5 სასწავლო კურსის (მოდულის) სილაბუსი

0 პასუხი საკითხის შესაბამისი არ არის ან საერთოდ არაა მოცემული.
ძირითადი ლიტერატურა
 საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი
 Bürgerliches Gesetzbuch (BGB)
ნორმატიული აქტები
დამატებითი ლიტერატურა
ივ. ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი
გადმოცემულია საკითხის შესაბამისი მასალის მხოლოდ ცალკეული ფრაგმენტები. იურიდიული
ტერმინოლოგია არ არის გამოყენებული. სამართლებრივი მსჯელობა და ანალიზი არადამაკმაყოფილებელია.
 გიორგი რუსიაშვილი, დემეტრე ეგნატაშვილი, კაზუსები კანონისმიერ ვალდებულებით სამართალში,
თბილისი 2016, გვერდები: 8-283.
 გიორგი რუსიაშვილი, უსაფუძვლო გამდიდრების სამართალი I: შესრულების კონდიქცია, თბილისი 2017,
გვერდები: 7-296.
 გიორგი რუსიაშილი, უსაფუძვლო გამდიდრების სამართლის სარეფორმო წინადადება, 2020, 1-146.
(http://lawlibrary.info/ge/books/2020giz-ge-usafudzvlo_gamdidreba.pdf?fbclid=IwAR3GEVj5sj1YyJ8Um8kMW-
s9OX2jZ7C3Hj8Z8Brahq0FrndN_5dOBngftJo)
 გიორგი რუსიაშვილი, ვინდიკაციისა და შესრულების კონდიქციის კონკურენცია არანამდვილი
ხელშეკრულების შედეგების უკუქცევისას, სამართლის ჟურნალი 1/2013, გვერდები: 92-228.
 გიორგი რუსიაშვილი, დავალების გარეშე „ასევე“ სხვისი საქმის შესრულება და მეპატრონის ნების
საწინააღმდეგოდ შესრულება, შედარებითი სამართლის ჟურნალი # 5, 49-58.
 გიორგი რუსიაშვილი, თავდებობის ხელშეკრულება, მისი გამიჯვნა მსგავსი ტიპის შეთანხმებებისაგან და
სპეციალური ფორმები, შედარებითი სამართლის ჟურნალი # 5, 20-28.
 გიორგი რუსიაშვილი, კაზუსი: „აკო, პაკო და ლუზიტანელები“, შედარებითი სამართლის ჟურნალი # 1, 77-
81.
 გიორგი რუსიაშვილი, კაზუსი: „ტრაილერის მძღოლი ვასო“, შედარებითი სამართლის ჟურნალი # 1, 82-
88.
 გიორგი რუსიაშვილი, კაზუსი: „ანდრო კორპორატიული“, შედარებითი სამართლის ჟურნალი # 2, 82-5.
 გიორგი რუსიაშვილი, კაზუსი: „მარცხენა ნახევარსფერო“, შედარებითი სამართლის ჟურნალი # 4, 48-51.
 გიორგი რუსიაშვილი, კაზუსი: „დათვი მთვარიან ღამით“, შედარებითი სამართლის ჟურნალი # 4, 52-55.
 გიორგი რუსიაშვილი, კაზუსი: „შაქროს მიხო“, შედარებითი სამართლის ჟურნალი # 6, 56-59.
 იან კროპჰოლერი, გერმანიის სამოქალაქო კოდექსი, სასწავლო კომენტარი, მე-13 გამოცემა, თბილისი
2014, გვერდები: 1-819.
 მზია თოდუა, ჰუუბ ვილემსი, ვალდებულებითი სამართალი, თბილისი 2006; გვერდები: 3-141.
 საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის კომენტარი, წიგნი მეოთხე, ტომი II, თბილისი 2001, გვერდები: 17-
429.
 ნუნუ კვანტალიანი, მიზეზობრივი კავშირის დადგენის პრობლემები სამედიცინო მუშაკის
მართლსაწინააღმდეგო ქმედებასა და პაციენტისათვის მიყენებულ ზიანს შორის, მართლმსაჯულება და
კანონი 2(33)/2012, გვერდები: 5-16.
 ზურაბ ძლიერიშვილი, მომეტებული საფრთხის წყაროთი მიყენებული ზიანის ანაზღაურება სსკ-ის 999-ე
მუხლის მაგალითზე, ადვოკატი 2/2013, გვ. 30-41.
 ზურაბ ძლიერიშვილი, სატრანსპორტო საშუალების ექსპლოატაციის შედეგად დამდგარი ზიანის
ანაზღაურება, სასამართლო პრაქტიკის კომენტარი, ჟურნალში: „სტუდენტური სამართლებრივი
ჟურნალი“, 2012, გვ. 94-119.
 გიორგი ბათლიძე, ბრალეული ქმედებით გამოწვეული პასუხისმგებლობა დელიქტურ სამართალში,
ქართული ბიზნეს სამართლის მიმოხილვა 4/2015, 15-37.
 მიხეილ ბიჭია, კანონისმიერი ვალდებულებითი ურთიერთობები, თბილისი 2016, გვერდები: 1-447.
 მიხეილ ბიჭია, არაქონებრივი ზიანის ანაზღაურების რამდენიმე ასპექტი, მართლმსაჯულება და კანონი, №
3(51)/2016, გვერდები: 98-111.
 ლია შატბერაშვილი, უსაფუძვლო გამდიდრება: სამართლიანი სამართალი? სამართალი 6-7/2000, გვერდები:
35-43.
გერმანულად - http://www.gesetze-im-internet.de/bgb/
ქართულად - http://library.court.ge/index.php?id=226
 კონრად ცვაიგერტი, ჰაინ კოტცი, შედარებითი სამართალმცოდნეობის შესავალი კერძო სამართლის
სფეროში, ტომი I, თბილისი 2000, გვერდები: 3-333.
 კონრად ცვაიგერტი, ჰაინ კოტცი, შედარებითი სამართალმცოდნეობის შესავალი კერძო სამართლის
სფეროში, ტომი II, თბილისი 2001, გვერდები: 7-400.
 რენე დავიდი, თანამედროვეობის ძირითადი სამართლებრივი სისტემები, თბილისი 1993, გვერდები: 5-
431.
 ჰაინ ბიოლინგი, პეტერ ლუტრინგჰაუსი, საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის ცალკეული მოთხოვნის
საფუძვლების სისტემური ანალიზი, თბილისი 2009, გვერდები: 9-138.
 სანდრა ჰენშელი, სამოქალაქო კაზუსების დამუშავების მეთოდიკა, თბილისი 2009, 12-223.
 თამარ ჩიტოშვილი, ქონების უსასყიდლოდ განკარგვა, როგორც უსაფუძვლო გამდიდრების საფუძველი,
მართლმსაჯულება 2/2008, გვერდები: 92-93.
 თამარ ჩიტოშვილი, უსაფუძვლო გამდიდრებისას დავალებისა და მოთხოვნის უფლების დათმობის
6 სასწავლო კურსის (მოდულის) სილაბუსი
 საფუძველზე შესრულების შედეგები, მართლმსაჯულება და კანონი 2/2011, გვერდები: 122-128.
 სოფიო ბერიანიძე, დავალების ხელშეკრულების მიმოხილვა და ძირითადი მახასიათებლები, ადვოკატი
4/2014, 51-58.
 სოფიო ბერიანიძე, დავალების გარეშე სხვისი საქმეების შესრულების მნიშვნელობა და ძირითადი
მახასიათებლები, ახალგაზრდა ადვოკატები 1/2014, გვერდები: 45-51.

სამოქალაქო კოდექსის ონლაინკომენტარი – http://www.gccc.ge/

სასამართლოს გადაწყვეტილებები:
ინტერნეტ-რესურსები 1. საქართველოს უზენაესი სასამართლოს გადაწყვეტილებები – http://prg.supremecourt.ge/default.aspx
2. თბილისის სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილებები – http://library.court.ge/index.php?
cat=30&law_id=1

სასწავლო კალენდარი
კვირა სწავლების მეთოდი საათი შეფასების კომპონენტი მაქსიმალური შეფასება
1-ლი კვირა ლექცია 2 სთ.
ლექცია 2 სთ.
მე-2 კვირა
სემინარი 1 სთ. ზეპირი გამოკითხვა 3 ქულა
ლექცია 2 სთ.
მე-3 კვირა
სემინარი 1 სთ. ზეპირი გამოკითხვა 3 ქულა
ლექცია 2 სთ.
მე-4 კვირა
სემინარი 1 სთ. ზეპირი გამოკითხვა 3 ქულა
ლექცია 2 სთ.
მე-5 კვირა
სემინარი 1 სთ. ზეპირი გამოკითხვა 3 ქულა
ლექცია 2 სთ.
მე-6 კვირა
სემინარი 1 სთ. ზეპირი გამოკითხვა 3 ქულა
ლექცია 2 სთ.
მე-7 კვირა
სემინარი 1 სთ. ზეპირი გამოკითხვა 3 ქულა
მე-8- მე-9 კვირა 2 სთ. შუალედური წერითი გამოცდა 30 ქულა
ლექცია 2 სთ.
მე-10 კვირა
სემინარი 1 სთ. შუალედური გამოცდის შედეგების განხილვა
ლექცია 2 სთ.
მე-11 კვირა
სემინარი 1 სთ. ზეპირი გამოკითხვა 3 ქულა
ლექცია 2 სთ.
მე-12 კვირა
სემინარი 1 სთ. ზეპირი გამოკითხვა 3 ქულა
ლექცია 2 სთ.
მე-13 კვირა
სემინარი 1 სთ. ზეპირი გამოკითხვა 3 ქულა
მე-14 კვირა ლექცია 2 სთ.

ივ. ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი 7 სასწავლო კურსის (მოდულის) სილაბუსი
 სემინარი 1 სთ. ზეპირი გამოკითხვა 3 ქულა
ლექცია 2 სთ.
მე-15 კვირა
სემინარი 1 სთ. დასკვნითი დისკუსია
მე-16-მე-19 კვირა 3 სთ. დასკვნითი წერითი გამოცდა 40 ქულა

შინაარსი/შეფასების კომპონენტი/მაქსიმალური შეფასება

სასწავლო კურსის შინაარსი

კვირა სწავლების მეთოდი შინაარსიშინაარსი/შეფასების კომპონენტი/მაქსიმალური შეფასება
საუბარი სასწავლო კურსის მოცულობაზე და პროცესის წარმართვის მეთოდებზე, შეფასების სისტემაზე
და სავალდებულო ლიტერატურაზე.

თემა 1. შესავალი, დავალების გარეშე სხვისი საქმეების შესრულების ზოგადი მიმოხილვა

განსახილველი საკითხები:

შესავალი. განსხვავება კანონისმიერ და სახელშეკრულებო ვალდებულებებს შორის. მოთხოვნის

უფლებების შემოწმების თანმიმდევრობა. დავალების გარეშე სხვისი საქმეების შესრულების
წინაპირობები. შემსრულებლის მოთხოვნის უფლება მეპატრონის მიმართ გაწეულ დანახარჯების
ანაზღაურებასთან დაკავშირებით. ობიექტურად „სხვისი საქმე“. მეპატრონის მიერ შემსრულებლისაგან
ზიანის ანაზღაურების მოთხოვნის უფლება.
ძირითადი ლიტერატურა:
 რუსიაშვილი, ეგნატაშვილი, კაზუსები კანონისმიერ ვალდებულებით სამართალში, გვ. 6-36.
1  რუსიაშვილი, ვინდიკაციისა და შესრულების კონდიქციის კონკურენცია არანამდვილი
ლექცია (2 სთ.) ხელშეკრულების შედეგების უკუქცევისას, სამართლის ჟურნალი 1/2013, გვერდები: 92-228.
 რუსიაშვილი, დავალების გარეშე „ასევე“ სხვისი საქმის შესრულება და მეპატრონის ნების
საწინააღმდეგოდ შესრულება, შედარებითი სამართლის ჟურნალი # 5, 49-58.
 რუსიაშვილი, კაზუსი: „აკო, პაკო და ლუზიტანელები“, შედარებითი სამართლის ჟურნალი # 1, 77-81.
 ბიჭია, კანონისმიერი ვალდებულებითი ურთიერთობები, გვ. 16-43.
 ჰენშელი, სამოქალაქო კაზუსების დამუშავების მეთოდიკა, გვ. 98-101.
 საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის კომენტარი, წიგნი მეოთხე, ტომი II, გვ. 341-351.
 ბერიანიძე, დავალების ხელშეკრულების მიმოხილვა და ძირითადი მახასიათებლები, ადვოკატი
4/2014, 51-58.
 ბერიანიძე, დავალების გარეშე სხვისი საქმეების შესრულების მნიშვნელობა და ძირითადი
მახასიათებლები, ახალგაზრდა ადვოკატები 1/2014, გვერდები: 45-51.
 სასამართლოს გადაწყვეტილებები:
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს 2011 წლის 5 ივლისის № 2ბ/3481-10 გადაწყვეტილება;
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2012 წლის 12 დეკემბრის № ას-1320-1246-2012
გადაწყვეტილება;
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2011 წლის 4 ოქტომბრის № ას-649-610-2011
გადაწყვეტილება.

ივ. ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი 8 სასწავლო კურსის (მოდულის) სილაბუსი
 თემა 2. დავალების გარეშე სხვისი საქმეების შესრულების ცალკეული შემთხვევები

განსახილველი საკითხები:

დავალების გარეშე სხვისი საქმეების შესრულება მეპატრონის საწინააღმდეგო ნებისდა მიუხედავად.

დავალების გარეშე სხვისი საქმეების შესრულება არანამდვილ ხელშეკრულების შესრულებისას.
კონკურენცია უსაფუძვლო გამდიდრების სამართალთან. სხვისი საქმის განზრახ არამართებული
შესრულება.
ძირითადი ლიტერატურა:

 რუსიაშვილი, ეგნატაშვილი, კაზუსები კანონისმიერ ვალდებულებით სამართალში, გვ. 56-87.

 რუსიაშვილი, დავალების გარეშე „ასევე“ სხვისი საქმის შესრულება და მეპატრონის ნების
ლექცია (2 სთ.)
2 საწინააღმდეგოდ შესრულება, შედარებითი სამართლის ჟურნალი # 5, 49-58.
 რუსიაშვილი, კაზუსი: „აკო, პაკო და ლუზიტანელები“, შედარებითი სამართლის ჟურნალი # 1, 77-81.
 რუსიაშვილი, კაზუსი: „ანდრო კორპორატიული“, შედარებითი სამართლის ჟურნალი # 2, 82-5.
 საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის კომენტარი, წიგნი მეოთხე, ტომი II, გვ. 341-351.
 ბიჭია, კანონისმიერი ვალდებულებითი ურთიერთობები, გვ. 71-91.
 თოდუა, ვილემსი, ვალდებულებითი სამართალი, გვ. 100-101.
 ბერიანიძე, დავალების ხელშეკრულების მიმოხილვა და ძირითადი მახასიათებლები, ადვოკატი
4/2014, 51-58.
 ბერიანიძე, დავალების გარეშე სხვისი საქმეების შესრულების მნიშვნელობა და ძირითადი
მახასიათებლები, ახალგაზრდა ადვოკატები 1/2014, გვერდები: 45-51.
 სასამართლოს გადაწყვეტილებები:
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2013 წლის 7 მარტის № ას-1150-1079-2012
გადაწყვეტილება;
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2012 წლის 12 დეკემბრის № ას-1320-1246-2012
გადაწყვეტილება.
სემინარი (1 სთ.) შეფასების კომპონენტი - ზეპირი გამოკითხვა. მაქსიმალური შეფასება - 3 ქულა
თემა 3. დავალების გარეშე სხვისი საქმეების შესრულების კონკურენცია სხვა ინსტიტუტებთან

განსახილველი საკითხები:

მიმართება დავალების გარეშე სხვისი საქმეების შესრულებასა და უსაფუძვლო გამდიდრების სამართალს

შორის. არანამდვილი ხელშეკრულების უკუქცევა. დავალების გარეშე სხვისი საქმეების შესრულების
გამორიცხვა. „სხვისი მკვდრის დამარხვის“-კაზუსი.
ძირითადი ლიტერატურა:
 რუსიაშვილი, ეგნატაშვილი, კაზუსები კანონისმიერ ვალდებულებით სამართალში, გვ. 41-54.
 რუსიაშვილი, დავალების გარეშე „ასევე“ სხვისი საქმის შესრულება და მეპატრონის ნების
საწინააღმდეგოდ შესრულება, შედარებითი სამართლის ჟურნალი # 5, 49-58.
ლექცია (2 სთ.)  რუსიაშვილი, კაზუსი: „ანდრო კორპორატიული“, შედარებითი სამართლის ჟურნალი # 2, 82-5.
3
 საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის კომენტარი, წიგნი მეოთხე, ტომი II, გვ. 341-351.
 ბიჭია, კანონისმიერი ვალდებულებითი ურთიერთობები, 91-100.
 თოდუა, ვილემსი, ვალდებულებითი სამართალი, გვ. 100-101.
 ბერიანიძე, დავალების ხელშეკრულების მიმოხილვა და ძირითადი მახასიათებლები, ადვოკატი
4/2014, 51-58.
 ბერიანიძე, დავალების გარეშე სხვისი საქმეების შესრულების მნიშვნელობა და ძირითადი
მახასიათებლები, ახალგაზრდა ადვოკატები 1/2014, გვერდები: 45-51.
 სასამართლოს გადაწყვეტილებები:
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს 2011 წლის 22 მარტის № 2ბ/84-11 გადაწყვეტილება;
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს 2016 წლის 11 ივლისის № 2ბ/5318-15 გადაწყვეტილება;
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს 2016 წლის 16 ნოემბრის № 2ბ/4016-15 გადაწყვეტილება.
სემინარი (1 სთ.) შეფასების კომპონენტი - ზეპირი გამოკითხვა. მაქსიმალური შეფასება - 3 ქულა
4 თემა 4. შესავალი უსაფუძვლო გამდიდრების სამართალში

განსახილველი საკითხები:

ლექცია (2 სთ.) შესავალი უსაფუძვლო გამდიდრების სამართალში. კონიგის კანონპროექტი. კონდიქციათა ტიპოლოგია.
შესრულების კონდიქცია და მისი წინაპირობები. „რაიმეს“ მოპოვება კონდიქციური სამართლის გაგებით.
შესრულების ცნება. სამართლებრივი საფუძვლის ცნება.

ივ. ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი 9 სასწავლო კურსის (მოდულის) სილაბუსი
 ძირითადი ლიტერატურა:
 რუსიაშვილი, ეგნატაშვილი, კაზუსები კანონისმიერ ვალდებულებით სამართალში, 88-103; 194-196.
 რუსიაშილი, უსაფუძვლო გამდიდრების სამართლის სარეფორმო წინადადება, 2020, 1-146.
 საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის კომენტარი, წიგნი მეოთხე, ტომი II, გვ. 352-391.
 რუსიაშვილი, კაზუსი: „შაქროს მიხო“, შედარებითი სამართლის ჟურნალი # 6, 56-59.
 ბიჭია, კანონისმიერი ვალდებულებითი ურთიერთობები, 101-115.
 თოდუა, ვილემსი, ვალდებულებითი სამართალი, გვ. 101-105.
 შატბერაშვილი, უსაფუძვლო გამდიდრება: სამართლიანი სამართალი? სამართალი 6-7/2000, 35-43.
 ჩიტოშვილი, ქონების უსასყიდლოდ განკარგვა, როგორც უსაფუძვლო გამდიდრების საფუძველი,
მართლმსაჯულება 2/2008, 92-93.
 კროპჰოლერი, გერმანიის სამოქალაქო კოდექსი, 589-622.
 რუსიაშვილი, უსაფუძვლო გამდიდრების სამართალი I, 16-30, 52-54, 66-69, 80-94.
 ცვაიგერტი, კოტცი, შედარებითი სამართალმცოდნეობის შესავალი კერძო სამართლის სფეროში,
ტომი II, გვ. 228-286.
 სასამართლოს გადაწყვეტილებები:
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2016 წლის 4 აპრილის № ას-344-329-2016
გადაწყვეტილება;
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2007 წლის 20 ივნისის № ას-24-379-07 გადაწყვეტილება;
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს 2016 წლის 13 ივლისის # 2ბ/2994-16 გადაწყვეტილება;
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს 2013 წლის 10 თებერვლის # 2ბ/3778-13 გადაწყვეტილება;
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს 2012 წლის 29 ივნისის # 2ბ/771-12 გადაწყვეტილება.
სემინარი (1 სთ.) შეფასების კომპონენტი - ზეპირი გამოკითხვა. მაქსიმალური შეფასება - 3 ქულა
თემა 5. კონდიქციური მოთხოვნის ფარგლები და კონდიქციებს შორის ურთიერთმიმართება

განსახილველი საკითხები:

კონდიქციური მოთხოვნის უფლების ფარგლების განსაზღვრა: ღირებულების ანაზღაურება, სარგებელი

და სუროგატი, მიღებულის დაბრუნებისაგან გათავისუფლება გამდიდრების არარსებობის გამო.
ხელყოფის დანახარჯებისა და რეგრესის კონდიქცია. კონდიქციებს შორის ურთიერთმიმართება და
სუბსიდიარულობის დოგმა.

ძირითადი ლიტერატურა:
 რუსიაშილი, უსაფუძვლო გამდიდრების სამართლის სარეფორმო წინადადება, 2020, 1-146.
 რუსიაშვილი, ეგნატაშვილი, კაზუსები კანონისმიერ ვალდებულებით სამართალში, 104-125.
 რუსიაშვილი, უსაფუძვლო გამდიდრების სამართალი I, 23-66, 80-149.
 რუსიაშვილი, კაზუსი: „მარცხენა ნახევარსფერო“, შედარებითი სამართლის ჟურნალი # 4, 48-51.
 რუსიაშვილი, კაზუსი: „შაქროს მიხო“, შედარებითი სამართლის ჟურნალი # 6, 56-59.
ლექცია (2 სთ.)  ბიჭია, კანონისმიერი ვალდებულებითი ურთიერთობები, 116-135.
 საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის კომენტარი, წიგნი მეოთხე, ტომი II, გვ. 352-391.
 შატბერაშვილი, უსაფუძვლო გამდიდრება: სამართლიანი სამართალი? სამართალი 6-7/2000, 35-43.
 თოდუა, ვილემსი, ვალდებულებითი სამართალი, გვ. 101-105.
5  ჩიტოშვილი, უსაფუძვლო გამდიდრებისას დავალებისა და მოთხოვნის უფლების დათმობის
საფუძველზე შესრულების შედეგები, მართლმსაჯულება და კანონი 2/2011, 122-126.
 კროპჰოლერი, გერმანიის სამოქალაქო კოდექსი, 589-622.
 ცვაიგერტი, კოტცი, შედარებითი სამართალმცოდნეობის შესავალი კერძო სამართლის სფეროში,
ტომი II, გვ. 228-286.
 სასამართლოს გადაწყვეტილებები:
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს 2016 წლის 10 ივნისის # 2ბ/6052-15 გადაწყვეტილება;
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2011 წლის 10 აპრილის № ას-649-610-2011
გადაწყვეტილება;
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს 2016 წლის 23 მარტის # 2ბ/2771-15 გადაწყვეტილება;
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს 2016 წლის 25 მარტის # 2ბ/3111-15 გადაწყვეტილება;
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2015 წლის 11 აპრილის № ას-528-501-2015
გადაწყვეტილება;
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2012 წლის 31 იანვრის № ას-1245-1265-2011
გადაწყვეტილება;
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს 2013 წლის 26 ივნისის # 2ბ/164-13 გადაწყვეტილება.
სემინარი (1 სთ.) შეფასების კომპონენტი - ზეპირი გამოკითხვა. მაქსიმალური შეფასება - 3 ქულა
6 თემა 6. გამკაცრებული პასუხისმგებლობა
ლექცია (2 სთ.)
განსახილველი საკითხები:

ივ. ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი 10 სასწავლო კურსის (მოდულის) სილაბუსი
 არაკეთილსინდისიერი მიმღების მიერ მიღებულის დაბრუნების ფარგლები. გამკაცრებული
პასუხისმგებლობა. არასრულწლოვნის გამკაცრებული პასუხისმგებლობა. შესრულების კონდიქცია
შემდგომ გაუქმებული სამართლებრივი საფუძვლის პირობებში. შესრულებით გათვალისწინებული
მიზნის მიუღწევლობიდან წარმოშობილი კონდიქცია (condictio ob rem).
ძირითადი ლიტერატურა:
 რუსიაშილი, უსაფუძვლო გამდიდრების სამართლის სარეფორმო წინადადება, 2020, 1-146.
 რუსიაშვილი, ეგნატაშვილი, კაზუსები კანონისმიერ ვალდებულებით სამართალში, 126-145.
 რუსიაშვილი, კაზუსი: „შაქროს მიხო“, შედარებითი სამართლის ჟურნალი # 6, 56-59.
 ბიჭია, კანონისმიერი ვალდებულებითი ურთიერთობები, 136-151.
 საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის კომენტარი, წიგნი მეოთხე, ტომი II, გვ. 352-391.
 შატბერაშვილი, უსაფუძვლო გამდიდრება: სამართლიანი სამართალი? სამართალი 6-7/2000, 35-43.
 თოდუა, ვილემსი, ვალდებულებითი სამართალი, გვ. 101-105.
 კროპჰოლერი, გერმანიის სამოქალაქო კოდექსი, 589-622.
 რუსიაშვილი, უსაფუძვლო გამდიდრების სამართალი I, 23-66, 80-149.
 ცვაიგერტი, კოტცი, შედარებითი სამართალმცოდნეობის შესავალი კერძო სამართლის სფეროში,
ტომი II, გვ. 228-286.
 სასამართლოს გადაწყვეტილებები:
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2007 წლის 20 ივნისის № ას-24-379-07 გადაწყვეტილება;
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2011 წლის 11 ივლისის № ას-188-177-11
გადაწყვეტილება;
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს 2013 წლის 2 ოქტომბრის № 2ბ/3778-13 გადაწყვეტილება;
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს 2011 წლის 22 მარტის № 2ბ/84-1 გადაწყვეტილება.
სემინარი (1 სთ.) შეფასების კომპონენტი - ზეპირი გამოკითხვა. მაქსიმალური შეფასება - 3 ქულა
თემა 7. სალდოს თეორია

ლექცია (2 სთ.) განსახილველი საკითხები:

7
კონდიქციური მოთხოვნის უფლების ფარგლების განსაზღვრა: არანამდვილი სინალაგმატური
ხელშეკრულების შედეგების უკუქცევა. სალდოს თეორია.
ძირითადი ლიტერატურა:
 რუსიაშილი, უსაფუძვლო გამდიდრების სამართლის სარეფორმო წინადადება, 2020, 1-146.
 რუსიაშვილი, ეგნატაშვილი, კაზუსები კანონისმიერ ვალდებულებით სამართალში, 157-174.
 საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის კომენტარი, წიგნი მეოთხე, ტომი II, გვ. 352-391.
 რუსიაშვილი, ვინდიკაციისა და შერსულების კონდიქციის კონკურენცია არანამდვილი
ხელშეკრულების შედეგების უკუქცევისას, სამართლის ჟურნალი 2013, ტომი 1, 192-228.
 რუსიაშვილი, უსაფუძვლო გამდიდრების სამართალი I, 151-288.
 ცვაიგერტი, კოტცი, შედარებითი სამართალმცოდნეობის შესავალი კერძო სამართლის სფეროში,
ტომი II, გვ. 228-286.
 კროპჰოლერი, გერმანიის სამოქალაქო კოდექსი, 589-622.
 სასამართლოს გადაწყვეტილებები:
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2016 წლის 21 ოქტომბრის № ას-341-326-2016
გადაწყვეტილება.
სემინარი (1 სთ.) შუალედური წერითი გამოცდის შედეგების განხილვა
8-9 შეფასების კომპონენტი - შუალედური წერითი გამოცდა. მაქსიმალური შეფასება - 30 ქულა
10 თემა 8. ამორალური და კანონსაწინააღმდეგო შესრულება
ლექცია (2 სთ.)
განსახილველი საკითხები:

შესრულება, რომელიც ეწინააღმდეგება მორალის პრინციპებს. შესრულება, რომელიც ეწინააღმდეგება

კანონს. არაუფლებამოსილი პირის მიერ სხვისი ქონების განკარგვის შედეგები. შესრულება
არაუფლებამოსილი მესამე პირის სასარგებლოდ. ხელყოფის კონდიქცია და სხვის ქონებაზე შეცდომით
გაწეული ხარჯების უკან მოთხოვნა.
ძირითადი ლიტერატურა:
 რუსიაშილი, უსაფუძვლო გამდიდრების სამართლის სარეფორმო წინადადება, 2020, 1-146.
 რუსიაშვილი, ეგნატაშვილი, კაზუსები კანონისმიერ ვალდებულებით სამართალში, 146-156.
 რუსიაშვილი, კაზუსი: „მარცხენა ნახევარსფერო“, შედარებითი სამართლის ჟურნალი # 4, 48-51.
 საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის კომენტარი, წიგნი მეოთხე, ტომი II, გვ. 352-391.
 ბიჭია, კანონისმიერი ვალდებულებითი ურთიერთობები, 120-123.
 ცვაიგერტი, კოტცი, შედარებითი სამართალმცოდნეობის შესავალი კერძო სამართლის სფეროში,
ტომი II, გვ. 228-286.

ივ. ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი 11 სასწავლო კურსის (მოდულის) სილაბუსი
  კროპჰოლერი, გერმანიის სამოქალაქო კოდექსი, 589-622.
 სასამართლოს გადაწყვეტილებები:
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2015 წლის 11 აპრილის № ას-528-501-2015
გადაწყვეტილება;
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2015 წლის 29 ივნისის № ას-465-443-2015 განჩინება.
სემინარი (1 სთ.) შეფასების კომპონენტი - ზეპირი გამოკითხვა. მაქსიმალური შეფასება - 3 ქულა
თემა 9. კონდიქციური ურთიერთობა სამ პირს შორის

განსახილველი საკითხები:

კონდიქციური ურთიერთობა რამდენიმე პირს შორის. შეცდომით სხვისი ვალის გასტუმრება. მითითების
საფუძველზე და მითითების გარეშე განხორციელებული შესრულება მესამე პირის სასარგებლოდ.
გაყალბებული ან გამოხმობილი მითითების საფუძველზე განხორციელებული შესრულება. მესამე პირის
სასარგებლოდ დადებული ხელშეკრულების შესრულება. დათმობილი მოთხოვნის შესრულება.

ლექცია (2 სთ.) ძირითადი ლიტერატურა:

 რუსიაშილი, უსაფუძვლო გამდიდრების სამართლის სარეფორმო წინადადება, 2020, 1-146.
 რუსიაშვილი, ეგნატაშვილი, კაზუსები კანონისმიერ ვალდებულებით სამართალში, 175-193.
 რუსიაშვილი, კაზუსი: „დათვი მთვარიან ღამით“, შედარებითი სამართლის ჟურნალი # 4, 52-55.
11  საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის კომენტარი, წიგნი მეოთხე, ტომი II, გვ. 352-391.
 ბიჭია, კანონისმიერი ვალდებულებითი ურთიერთობები, 152-154.
 რუსიაშვილი, უსაფუძვლო გამდიდრების სამართალი I, 12-13, 37, 40-46, 81-93.
 ცვაიგერტი, კოტცი, შედარებითი სამართალმცოდნეობის შესავალი კერძო სამართლის სფეროში,
ტომი II, გვ. 228-286.
 კროპჰოლერი, გერმანიის სამოქალაქო კოდექსი, 589-622.
 სასამართლოს გადაწყვეტილებები:
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2008 წლის 17 სექტემბრის № ას-232-493-08
გადაწყვეტილება.
სემინარი (1 სთ.) შეფასების კომპონენტი - ზეპირი გამოკითხვა. მაქსიმალური შეფასება - 3 ქულა
12 თემა 10. შესავალი დელიქტურ სამართალში
ლექცია (2 სთ.)
განსახილველი საკითხები:

დელიქტური პასუხისმგებლობა. მნიშვნელობა, საკანონმდებლო მოწესრიგება. დელიქტური

პასუხისმგებლობის წინაპირობები. ბრალზე დამოკიდებული პასუხისმგებლობა. დელიქტური
სამართლის დაცვის ობიექტი. აბსოლუტური უფლებები და ქონება, როგორც დაცვის ობიექტი. ქმედება,
როგორც პასუხისმგებლობის წინაპირობა. კაუზალობა ქმედებასა და ზიანს შორის. ექვივალენტურობისა
და ადეკვატურობის თეორიები.

ძირითადი ლიტერატურა:
 რუსიაშვილი, „სუფთა ქონებრივი ზიანი“ – გულისხმიერი ქცევის ვალდებულების თუ დამცავი
ნორმის დარღვევა? შედარებითი სამართლის ჟურნალი # 4, 1-9.
 რუსიაშვილი, ეგნატაშვილი, კაზუსები კანონისმიერ ვალდებულებით სამართალში, 197-235.
 ბათლიძე, ბრალეული ქმედებით გამოწვეული პასუხისმგებლობა დელიქტურ სამართალში,
ქართული ბიზნეს სამართლის მიმოხილვა, 4/2015, 15-37.
 რუსიაშვილი, სამოქალაქო კოდექსის ონლაინკომენტარი, gccc.ge, 408-415-ე მუხლების კომენტარი.
 საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის კომენტარი, წიგნი მეოთხე, ტომი II, გვ. 378-429.
 ცვაიგერტი, კოტცი, შედარებითი სამართალმცოდნეობის შესავალი კერძო სამართლის სფეროში,
ტომი II, გვ. 286-337.
 კროპჰოლერი, გერმანიის სამოქალაქო კოდექსი, 623-660.
 სასამართლოს გადაწყვეტილებები:
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2014 წლის 5 ივნისის № ას-1307-1245-2014
გადაწყვეტილება;
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2017 წლის 1 ივნისის № 2ბ-7243 გადაწყვეტილება;
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2013 წლის 7 მარტის № ას-1235-1164-2012
გადაწყვეტილება;
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2013 წლის 30 იანვრის № ას-507-481-2011
გადაწყვეტილება;
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2013 წლის 30 იანვრის № ას-507-481-2011
გადაწყვეტილება;
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2013 წლის 22 მაისის № ას-497-470-2012
გადაწყვეტილება;

ივ. ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი 12 სასწავლო კურსის (მოდულის) სილაბუსი
 საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2014 წლის 17 სექტემბრის № 2ბ/3628-13
გადაწყვეტილება.
სემინარი (1 სთ.) შეფასების კომპონენტი - ზეპირი გამოკითხვა. მაქსიმალური შეფასება - 3 ქულა
თემა 11. დელიქტური პასუხისმგებლობა
13
განსახილველი საკითხები:

მართლწინააღმდეგობა. ზიანი. ექიმის პასუხისმგებლობის შემთხვევები. ე. წ. დამცავი კანონის დარღვევა.

ამორალური ქმედებით ზიანის მიყენება: ზიანი, ამორალური ქმედება, განზრახვა. ბრალზე დამყარებული
პასუხისმგებლობის სპეციალური სახეები. პასუხისმგებლობა დამხმარე პირის მოქმედების გამო და მისი
წინაპირობები. პასუხისმგებლობის გამორიცხვა. პასუხისმგებლობა ზედამხედველობის ქვეშ მყოფი
პირისათვის: წინაპირობები და პასუხისმგებლობის გამორიცხვა.
ძირითადი ლიტერატურა:
 რუსიაშვილი, ეგნატაშვილი, კაზუსები კანონისმიერ ვალდებულებით სამართალში, 236-253.
 რუსიაშვილი, „სუფთა ქონებრივი ზიანი“ – გულისხმიერი ქცევის ვალდებულების თუ დამცავი
ნორმის დარღვევა? შედარებითი სამართლის ჟურნალი # 4, 1-9.
ლექცია (2 სთ.)  ბათლიძე, ბრალეული ქმედებით გამოწვეული პასუხისმგებლობა დელიქტურ სამართალში,
ქართული ბიზნეს სამართლის მიმოხილვა, 4/2015, 15-37.
 ცვაიგერტი, კოტცი, შედარებითი სამართალმცოდნეობის შესავალი კერძო სამართლის სფეროში,
ტომი II, გვ. 286-337.
 საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის კომენტარი, წიგნი მეოთხე, ტომი II, გვ. 378-429.
 კვანტალიანი, მიზეზობრივი კავშირის დადგენის პრობლემები სამედიცინო მუშაკის
მართლსაწინააღმდეგო ქმედებასა და პაციენტისათვის მიყენებულ ზიანს შორის, მართლმსაჯულება
და კანონი, № 2(33)/2012, გვერდები: 5-16.
 კროპჰოლერი, გერმანიის სამოქალაქო კოდექსი, 623-660.
 სასამართლოს გადაწყვეტილებები:
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს 2012 წლის 7 ოქტომბრის № 2ბ/679-12 გადაწყვეტილება;
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს 2009 წლის 17 მარტის № 2ბ/75-09 გადაწყვეტილება;
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2013 წლის 25 ივლისის № ბს/494-488(2კ-12)
გადაწყვეტილება.
სემინარი (1 სთ.) შეფასების კომპონენტი - ზეპირი გამოკითხვა. მაქსიმალური შეფასება - 3 ქულა
თემა 12. პროდუქტის მწარმოებლის პასუხისმგებლობა

განსახილველი საკითხები:
ლექცია (2 სთ.)
პროდუქტის მწარმოებლის პასუხისმგებლობა. პროდუქტის უსაფრთხოებისა და თავისუფალი
მიმოქცევის კოდექსი გამოყენების სფერო. წუნდებული პროდუქტის ცნება. პროდუქტის მწარმოებელი.
პროდუქტის უსაფრთხოების მოლოდინი. შედარება ზოგად დელიქტურ პასუხისმგებლობასთან.
ძირითადი ლიტერატურა:
 რუსიაშვილი, ეგნატაშვილი, კაზუსები კანონისმიერ ვალდებულებით სამართალში, 254-283.
 საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის კომენტარი, წიგნი მეოთხე, ტომი II, გვ. 378-429.
14  შოთაძე, უხარისხო პროდუქციით მიყენებული ზიანისათვის პასუხისმგებლობის სამართლებრივი
პრობლემა ქართულ და ევროპულ კანონმდებლობის მიხედვით, მართლმსაჯულება (2007) # 2, გვ.
60-81.
 ზოიძე, უხარისხო პროდუქტის მწარმოებლის პასუხისმგებლობის გამორიცხვა: (საქართველოს
სამოქალაქო კოდექსის 1009-ე მუხლის ანალიზი), სამართლის ჟურნალი (2010) # 1-2, გვ. 101-107.
 ცვაიგერტი, კოტცი, შედარებითი სამართალმცოდნეობის შესავალი კერძო სამართლის სფეროში,
ტომი II, გვ. 286-337.
 კროპჰოლერი, გერმანიის სამოქალაქო კოდექსი, 623-660.
 სასამართლოს გადაწყვეტილებები:
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2007 წლის 25 სექტემბრის № ას-296-624-2007
გადაწყვეტილება;
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს 2014 წლის 6 მარტის № 2ბ/3167-13 გადაწყვეტილება.
სემინარი (1 სთ.) შეფასების კომპონენტი - ზეპირი გამოკითხვა. მაქსიმალური შეფასება - 3 ქულა
15 ლექცია (2 სთ.) თემა 13. ბრალის გარეშე პასუხისმგებლობის სხვა შემთხვევები

განსახილველი საკითხები:
სატრანსპორტო საშუალების ექსპლუატაციის შედეგად დამდგარი ზიანის ანაზღაურება. მფლობელისა
და ექსპლუატაციის ცნება. ნაგებობიდან გამომდინარე მომეტებული საფრთხით გამოწვეული
ზიანი. შენობის ჩამოქცევა. ცხოველის მიერ მიყენებული ზიანი.

ივ. ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი 13 სასწავლო კურსის (მოდულის) სილაბუსი
 ძირითადი ლიტერატურა:
 რუსიაშვილი, კაზუსი: „ტრაილერის მძღოლი ვასო“, შედარებითი სამართლის ჟურნალი # 1, 82-88.
 ძლიერიშვილი, მომეტებული საფრთხის წყაროთი მიყენებული ზიანის ანაზღაურება სსკ-ის 999-ე
მუხლის მაგალითზე, ჟურნალში: „ადვოკატი“. № 2/2013, გვ. 30-41.
 ძლიერიშვილი, სატრანსპორტო საშუალების ექსპლოატაციის შედეგად დამდგარი ზიანის
ანაზღაურება, სასამართლო პრაქტიკის კომენტარი, ჟურნალში: „სტუდენტური სამართლებრივი
ჟურნალი“, 2012, გვ. 94-119.
 ბიჭია, არაქონებრივი ზიანის ანაზღაურების რამდენიმე ასპექტი, მართლმსაჯულება და კანონი, №
3(51)/2016, გვერდები: 98-111
 საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის კომენტარი, წიგნი მეოთხე, ტომი II, გვ. 378-429.
 ცვაიგერტი, კოტცი, შედარებითი სამართალმცოდნეობის შესავალი კერძო სამართლის სფეროში,
ტომი II, გვ. 286-337.
 კროპჰოლერი, გერმანიის სამოქალაქო კოდექსი, 623-660.
 სასამართლოს გადაწყვეტილებები:
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს 2010 წლის 1 მაისის № 2ბ/2465-09 გადაწყვეტილება;
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2016 წლის 7 აგვისტოს № ას-463-445-2016
გადაწყვეტილება;
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2013 წლის 10 ოქტომბრის № ას-1657-1554-2012
გადაწყვეტილება;
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2011 წლის 18 აპრილის № ას-81-71-2011
გადაწყვეტილება;
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2010 წლის 15 ივლისის № ას-39-38-10 გადაწყვეტილება;
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს 2013 წლის 7 ივლისის № 2ბ/2237-13 გადაწყვეტილება.
სემინარი (1 სთ.) შემაჯამებელი დისკუსია
16-19 შეფასების კომპონენტი - დასკვნითი წერითი გამოცდა. მაქსიმალური შეფასება - 40 ქულა

სილაბუსის ავტორი გიორგი რუსიაშვილი

ივ. ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი 14 სასწავლო კურსის (მოდულის) სილაბუსი