Os tecidos animais | Inés Rodríguez De francisco

TEMA 4: OS TECIDOS ANIMAIS

1. TECIDO EPITELIAL OU EPITELIO

Células epiteliais: planas/cúbicas/cilíndricas renovación constante sen espáceos intercelulares.

TIPOS:
1. Célula plana
2. Célula cúbica
3. Célula cilíndrica

1.2 EPITELIO DE REVESTIMENTO

- Función: Protectora e nalgúns

casos na absorción de
sustancias.
- Localización: Superficie externa do corpo e nas cavidades dos órganos ocos, pegada á membrana basal
(tecido conxuntivo) - Carece de vasos sanguíneos.

TIPOS (CAPAS):

1. Monoestratificada: Plano, cúbico e cilíndrico

2. Pluriestraficado: plano, cúbica e cilíndrico
3. Pseudpestratificado: parece, pero non ten varias capas (núcleos), distintas alturas.
TIPO FUNCIÓN EXEMPLOS
Monoestratificado plano intercambio Pulmóns, vasos sanguíneos
Monoestratificado cúbico condutor Tubos colectores renais
Monoestratificado cilíndrico Absorción, protectora Intestino
Pluriestratificado plano protectora Pel
Pluriestratificado cúbico condutor Vexiga
Pluriestratificado cilíndrico condutor Glándulas mamarias
Pseudoestratificado Condutor Traquea

FOTOS DIFERENTES EPITELIOS

Epitelio plano Epitelio cilíndrico Pseudoestratificado

1
 Os tecidos animais | Inés Rodríguez De francisco

1.2 EPITELIO GLANDULAR

- Fena: secreción de sustancias - Tipos:

o Exocrinas (ext: glándulas sudoríparas) o Endocrinas (ao
sangue: tiroides) o Mixtas (páncreas)tecido muscular

FOTOS EPITELIO GLANDULARES

Endocrina Exocrina Mixta

2. TECIDO MUSCULAR:

1. Constitúen os músculos
2. Formado por fibras musculares
(alongadas)
3. Estrutura sarcómero
4. Contracción

Sarcómero: unidade de contracción morfolóxica

que representa o espacio comprendible entre dúas
liñas Z.

Miofibrillas: actina e miosina (contráctil)

A contracción acurta a lonxitude do sarcómero que prodúcese polo movemento dos filamentos de actina e miosina.

TIPOS/ FUNCIONAMENTO:

Estríado Esquelético Estríado cardíaco Estríado liso

2
 Os tecidos animais | Inés Rodríguez De francisco

1. Debuxo:

Estríado esquelético Estríado cardíaco Estríado liso

Forma celular Células longas e Células similares ao Terminan en punta

cilíndricas esquelético pero máis
curtas e conectadas en
rede

Núcleos Plurinucleares Uninucleares Uninucleares

Estriación Transversal ordenada Transversal No presenta

desordenada

Contracción e Contracción voluntaria Contracción Lenta, involuntaria,

controlado por... rápida e controlado involuntaria, rítmica, controlada polo
por o sistema nervioso sistema nervioso sistema nervioso
central autónomo autónomo
3. TECIDO CONECTIVO

CARACTERÍSTICAS

1. Máis abundante TIPOS

2. Funcións: unión e soporte 1. T. Conxuntivo
3. Células: dispersas, escasas e de gran 2. T. Adiposo
variabilidade 3. T. Cartilaxinoso
4. Matriz: fibras proteicas e sustancia 4. T. Óseo
fundamental 5. T. Sanguíneo

3.1 TECIDO CONXUNTIVO

1. Función: unir e relacionar tecidos.

2. Características: moi vascularizado e nosas terminacións nerviosas

3
 Os tecidos animais | Inés Rodríguez De francisco

3. Matriz extracelular - Auga

o Fibras coláxenas e elásticas - Glícidos
o Substancia fundamental glucoproteica e semilíquida - Aminoácidos
4. Células: - Sales minerais
 Os tecidos animais | Inés Rodríguez De francisco

o Fibrocitos: Citos, xa non se divide. Células maduras. Proveñen dos fibroblastos e

producen as fibras e a substancia amorfa da raíz.
o Fibroblastos: Blasto, capaz de dividirse. Célula xoven.
o Histiocitos ou macrófagos: fagocitar partículas
o Mastocitos ou células cebadas: células que responden
ante proteínas extrañas unha resposta local.
o Adipocitos: almacenan gases
o Células sanguíneas

T IPOS

Sustancia Fibras Localización Foto fundamental

Conxuntivo Abundante. Baixo Epitelio
laxo porcentaxe
Xelatinosa na que
están inmersos os
nervios, vasos
sanguíneos e
órganos en xeral.

Conxuntivo Escasa Alto Tendóns

denso porcentaxe,
predominan as
de coláxeno,
moi longas
dispostas de
forma
apertada
Conxuntivo Escasa Alta Zonas que
elástico porcentaxe, se
predominan as expanden e
elásticas contraen.
Pulmóns

3.2 TECIDO ADIPOSO

FUNCIÓNS

1. Modela o contorno
2. Reserva enerxética
3. Illamento
4. Localización: Baixo a pel
o Panínculo adiposo
o Células adipocitos
• Grandes e esféricas
• Almacenan graxas

TIPOS

Graxa branca Graxa Parda

5
 Os tecidos animais | Inés Rodríguez De francisco

PARDO
A graxa se almacena en numerosas fibras e debe a súa cor a abondosa vascularización e os citosomas
das mitocondrias.

BRANCO
Almacenan lípidos nunha voluminosa pinga é o que se atopa na maior parte do corpo.

3.3 TECIDO CARTILAXINOSO

FUNCIÓNS

- Forma parte do esqueleto

- Dá sustentación as partes brandas do corpo
- Recobre as articulacións
- Intervén no crecemento dos ósos
- Lagoas dentro delas almacenan células

ELEMENTOS

- Matriz: sólida e elástica

- Fibras coláxenas e elásticas - Substancia fundamental -
Células:
o Condrocitos: Superficie irregular, localizados en lagoas, célula madura o
Condroblastos: Segregan matriz, dan lugar a condrocitos.

TIPOS:

Tipos Matriz Exemplos

Cartilaxe hialina Matriz moi abondosa con Cartilaxe costal, nasal no
poucas fibras esqueleto do embrión
Cartilaxe elástica Fibras elásticas Orella, epiglote
Cartilaxe fibrosa Fibras coláxenas Discos intervertebrais menisco
3.4 TECIDO ÓSEO

FUNCIÓNS

1. Soporte
2. Protección de órganos vitais
3. Medula ósea: células sanguíneas
4. Metabolismo e depósito do calcio e fósforo
5. Movemento

ELEMENTOS

- Matriz Ósea: sólida e ríxida, disposta en lamelas o Lamelas: matriz

calcificada en capas o Compoñente inorgánico: Aumenta coa idade.
(Fosfatos e materia cálcica)

6
 Os tecidos animais | Inés Rodríguez De francisco

o Compoñente orgánico ou osteína: Diminúe coa idade. (Substancia e fibras colásticas)

- Células:
o Osteoblastos o Osteocitos
o Osteoclastos: (vellos) reabsorben a matriz

TIPOS: DATOS
COMPACTO:
1. Lamela: Cada unha das
capas.
1. Matriz ríxida, sólida, vascularizada 2. Osteoblastos empezan a
2. Sistema de Havers (osteomas): conxunto lamelas segregar matriz máis os condutos de
Havers. 3. Osteocito evoluciona ao
3. Conduto Havers: temos vasos sanguíneos e nervios. osteoblasto e absorbe a As osteomas se
comunican entre si polos condutos materia de Volkman. Os condutos calcófaros comunican
lagoas.
4. Se atopa nos ósos curtos e planos e na diáfase dos ósos longos.

ESPONXOSO

1. Dentro das trabéculas

2. Bordes: osteoblastos
3. Medio: osteocitos
4. Se atopa nas epífases dos ósos longos e no interior dos ósos planos

PARTES:

1. Os canalículos comunican o esteocito ao exterior.

2. O sistema de Havers é cada conxunto de laminiñas por cuxa parte central discorren os vasos
sanguíneos e nervios. É un conxunto de osteomas.
3. Unha Osteoma é un esteocito dentro dunha lagoa.
4. Se conecta por vasos e nervios.

4. TECIDO NERVIOSO
Tecido especializado na recepción de estímulos e na condución destes estímulos dunha parte do corpo a
outro. Forma o sistema nervioso.

CÉLULAS GLIAIS:

Célula Funcións
Astrocitos Soporte

Oligodentrocitos Produción de mielina (SNCentral)

Microglía Defensa

Células ependimarias Revisten os ventrículos do encéfalo e do conduto

ependimario

7
 Os tecidos animais | Inés Rodríguez De francisco

Células de Schwann Produción mielina (SNPeriférico)

NEURONA
Transforma os estímulos recibidos en impulsos nerviosos que son transportados a través dunha longa
prolongación (axón), desde o corpo neuronal ata outra célula nerviosa ou un órgano efector.

TIPOS:

1. Dendritas: reciben a información, prolongacións citoplasmáticas.

2. Soma: contén o núcleo e as estruturas citoplasmáticas; abundantes mitocondrias. Destacan os
corpúsculos de Nissl; pequena vesícula que contén abundantes ribosomas no retículo
endoplasmático.
3. Axón: prolongación en forma de fibra longa de diámetro constante. Por el saen os impulsos
nerviosos da neurona. Transporta os impulsos nerviosos a outra célula nerviosa ou órgano
efector. Constitúen as fibras nerviosas.

FIBRAS NERVIOSAS:
Os axóns das neuronas e as súas envolturas protectoras forman as fibras nerviosas que poden ser de
dous tipos:

• Mielínicas ou brancas: que están rodeadas dunha envoltura de mielina que é unha sustancia
branca de natureza lipídica. Esta envoltura fórmase cando unha célula de Schwann ou un
oligodendrocito se enreda en espiral á redor do axón. Como o axón é máis longo ca célula glial
necesítanse varias para recubrilo totalmente. Nos límites entre dúas células gliais consecutivas
atópanse unhas fendas que reciben o nome de Nódulos de Ranvier.
• Amielínicas ou glicis: carecen da envoltura da mielina e a pesar de que os axóns tamén están
rodeados por células gliais, estas non están enroladas en espiral serán que unha mesma célula
que normalmente son as de Schwann rodean a varios axóns. Nestas fibras non hai nódulos de
Ranvier. Nervio conxunto de fibras.

Nódulos de Ranvier: bloques de mielina aceleran a velocidade e a fiabilidade do impulso nervioso.

(Lugares en el axón onde hai células de Schwann. Definimos célula como todas as células de
Schwann unidas.

ESCLEROSE MÚLTIPLE:

- Neurodexenerativa
- Autoinmune; tipo de enfermidade que noso sistema inmunitario ataca as nosas células.
- Trastornos visuales

8
 Os tecidos animais | Inés Rodríguez De francisco

- Fatiga CRISIS RECUPERA MIELINA

- Dolor muscular
- Inflamación
- Perde a transmisión do impulso nervioso e
non se recupera
- Deterioro vaina mielina
- Dano axonal secundario

ESCLEROSE LATERAL AMNIOTRÓFICA -

As dañadas son as células metonas
- Impide que las neuronas pasan o impulso
nervioso ao músculo
CAUSAS:
- Parte xenética
- Mutación
- Factores ambientais