Những điều NÊN nói với người bệnh trầm cảm

Biết phải nói gì với người bệnh trầm cảm không phải lúc nào cũng dễ dàng. Mặc dù lúc đầu, có
lẽ bạn sẽ cảm thấy ngại ngùng và hoang mang, nhưng hãy nhớ rằng bất kể điều gì bạn nói ra
đều không nhất thiết phải uyên thâm hay văn vẻ. Chỉ cần đó là những điều xuất phát từ tình
thương và sự chấp nhận dành cho người bệnh.

Knowing what to say to someone who is depressed isn’t always easy. While you may feel
awkward and unsure at first, know that whatever you say doesn’t have to be profound or poetic.
It should simply be something that comes from a place of compassion and acceptance.
Đừng vì lo lắng rằng mình sẽ nói sai mà thoái chí. Quá nhiều người mắc trầm cảm thấy mình
đơn độc – một trạng thái làm trầm trọng hóa bệnh tình của họ họ. Nếu bạn không biết phải nói
gì, thì cứ nói những gì bạn nghĩ và cho họ biết bạn luôn ở cạnh bên họ.

Try not to be dissuaded by worry over

saying the “wrong” thing. Too many people
with clinical depression feel alone—a state
that only worsens their condition.1 If you
don’t know what to say, just say that—and tell your friend that you are there for them.
Thường thì cách đơn giản nhất để bắt đầu một cuộc trò chuyện là thẳng thắn – hỏi đối phương
xem họ có đang bị trầm cảm không.

Often the simplest way to initiate a conversation is to be direct—ask your friend if they are
depressed.
Đừng buộc tội, đe dọa, đổ lỗi, hay coi nhẹ cảm xúc của đối phương. Hãy để họ biết rằng bạn sẽ
ở đó để trao đổi với họ về vấn đề này.

Don’t accuse, threaten, blame, or make light of what your friend is feeling. Let them know that
you are there to talk about it.
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng con người ta có khuynh hướng co rụt lại khi bị trầm cảm, vậy nên cởi
mở tiếp cận họ là một bước đi quan trọng đầu tiên. Nếu đối phương không sẵn lòng trao đổi, hãy
tiếp tục hỗ trợ bằng cách dành thời gian với họ và cố gắng nói chuyện thường xuyên, dù là trực
tiếp, hay qua điện thoại hoặc nhắn tin.

Research has shown that people tend to withdraw when they are depressed,2 so reaching out to
a friend in need is an important first step. If your friend isn’t ready to talk, continue to offer
your support by spending time with them and try to talk regularly, either in person, on the
phone, or by text.

Khi bạn muốn nói nhiều hơn nhưng lại gặp khó
khăn trong việc thể hiện cảm xúc của bản thân thì
hãy thử cân nhắc những lời nói nên dùng để trao
đổi với người trầm cảm liệt kê dưới đây.

When you want to say more, but have a hard time expressing what you feel, try referencing the
following statements someone who is depressed might find helpful to hear.
Nói với họ rằng bạn quan tâm. Tell Them You Care
Ba từ đơn giản này – “Tôi quan tâm” – có thể có ý nghĩa rất lớn với những người đang cảm thấy
cả thế giới đang chống lại mình. Một cái ôm hay một cái chạm tay nhẹ thậm chí có thể truyền
tải thông điệp này đến họ. Điều quan trọng là bạn phải chủ động vươn tay ra với họ và để họ
biết rằng họ quan trọng với bạn.

These two simple words—“I care”—can mean so much to a person who may be feeling like the
entire world is against them. A hug or a gentle touch of the hand can even get this message
across. The important thing is to reach out and let the person know that they matter to you.3
Nhắc họ nhớ rằng bạn ở đây bên cạnh họ. Remind Them You’re There for Them
Trầm cảm có thể khiến người ta cảm thấy như không ai hiểu cảm xúc của mình hay thậm chí đủ
quan tâm để cố hiểu, bản thân điều này có thể khiến họ cảm thấy bị cô độc và choáng ngợp.

Depression can feel as though no one understands what you are feeling or even cares enough to
try to understand, which can be isolating and overwhelming.
Khi bạn chủ động dang tay ra với họ, cho họ biết rằng bạn sẽ ở đó, từng bước từng bước sẽ
khiến họ dần yên lòng.

When you reach out to a friend, letting them know that you are going to be there every step of
the way can be very reassuring.
Cõ lẽ lúc đầu bạn sẽ không hiểu rõ điều này lắm, nhưng việc nhắc nhở đối phương rằng bạn là
một người mà họ có thể dựa vào cũng đã là cả thế giới với họ rồi.

You may not quite know what this will look like at first, but know that just reminding your friend
that you are someone they can lean on can mean the world.
Hỏi xem bạn có thể giúp được gì. Ask How You Can Help

Trầm cảm đặt một gánh nặng lớn lao lên người bệnh,
cả về thể xác và tâm hồn, vậy nên sẽ có nhiều điều
bạn có thể làn để xóa bỏ gánh nặng đó, giúp đối
phương hồi phục.

Depression places a great weight on the person who

is experiencing it, both physically and mentally,4 so
there are probably many things you can do to ease the burden as your friend recovers.
Bạn của bạn có thể khá dè dặt không dám tiếp nhận sự giúp đỡ của bạn vì sợ trở thành gánh
nặng cho bạn, vậy nên hãy nói rõ rằng bạn không bận tâm và muốn giúp đỡ họ theo đúng cái
cách mà bạn biết họ cũng sẽ làm với bạn khi bạn ở tình huống tương tự.

Your friend may be reluctant to accept your offer for fear of becoming a burden on you, so make
it clear that you don’t mind and want to help in the same way you know they would for you in a
similar situation.
Cũng có thể là trầm cảm khiến đối phương quá mệt mỏi và xuống tinh thần tới mức họ còn
không biết được là phải nhờ bạn giúp kiểu gì. Hãy chuẩn bị một vào đề xuất cụ thể, chẳng hạn
như:

It is also possible that depression may leave your friend so tired and down that they don’t even
know what kind of help to ask for. Be prepared with a few specific suggestions, which may
include:
– Mình có thể phụ giúp một chút việc nhà hay đi mua sắm lặt vặt cho bạn? Could you use some
help with housework or grocery shopping?
– Bạn có muốn có ai đó đồng hành một chút không? Would you like some company for a while?
– Bạn có muốn mình lái xe chở bạn đến chỗ khám với bác sĩ? Would you like me to drive you to
your doctor appointments?
Sẽ rất tốt nếu bạn cụ thể đươcj thời gian và hoạt động. Ví dụ, thay vì nói “Mình có giúp được gì
cho bạn không”, hãy nói “Mình có thể đến vào sáng Thứ Bảy và giúp bạn dọn dẹp sân vườn
được không?”

Being specific in regards to both the time and the activity can be helpful. For example, instead
of saying “Is there anything I can do for you?” perhaps ask, “Could I come over on Saturday
morning and do some yard work for you?”
Hãy nhớ rằng, sự giúp đỡ mà bạn nghĩ đối phương cần có thể không giống với cái thực sự mang
lại lợi ích trong mắt họ. Hãy đề xuất – và lắng nghe.

Remember, too, that the help you think your friend may need may not match with what would
actually be beneficial in their eyes. Suggest—and listen.
Hối thúc họ trao đổi với bác sĩ. Urge Them to Talk With a Doctor
Điều trị trầm cảm là một phần rất quan trọng trong quá trình hồi phục khỏi căn bệnh này, nhưng
người ta thường cảm thấy xấu hổ về bệnh tình hay bi quan không biết liệu điều trị có thực sự
gcó tác dụng không.

Depression treatments are a very important part of recovering from depression,5 but people
often feel ashamed of their condition or pessimistic about whether treatment will really help.
Nếu đối phương vẫn chưa đến gặp bác sĩ, hãy động viên họ tìm kiếm hỗ trợ và an ủi họ rằng
không có gì là sai khi nhờ ai đó giúp đỡ. Trầm cảm là một căn bệnh có thật – và có thể điều trị
được.

If your friend has not yet seen a doctor, encourage them to seek help and reassure them that
there is nothing wrong with asking for assistance. Depression is a real—and treatable—illness.
Nếu đối phương thực sự đang đi khám bác sĩ, hãy đề xuất hỗ trợ họ đi lấy thuốc và giúp họ thăm
khám đúng giờ.

If your friend is already seeing a doctor, offer to help with picking up medications and being on
time for appointments.
Hỏi xem họ có muốn trao đổi với mình không. Ask Them If They Want to Talk
Đôi lúc điều quan trọng nhất mà bạn có thể làm với một bệnh nhân trầm cảm đơn giản chỉ là
lắng nghe bằng sự thông cảm khi họ trao đổi với bạn về nhưng điều làm họ phiền lòng, cho
phép họ được giải tỏa áp lực từ những cảm xúc chất chứa trong lòng.
Sometimes the most important thing you can do for a depressed friend is to just listen
sympathetically while they talk about what is bothering them, allowing them to relieve the
pressure of pent-up feelings.
Lắng nghe có thể giúp họ đương đầu tốt hơn với những nỗi đau về tinh thần và cảm xúc khi họ
trải qua những đợt điều trị của bác sĩ và/hoặc trị liệu viên.

Listening can help make their mental and emotional pain more bearable as they go through the
course of treatment prescribed by their doctor and/or therapist.
Đảm bảo mình lắng nghe mà không ngắt lời. Chúng ta đều muốn can thiệp để sửa đổi cái này
cái kia cho những người ta quan tâm và thường nhanh chóng đưa ra những can thiệp nhằm đối
phó với chính những cảm xúc và sự vô vọng trong ta. Đôi khi người bị trầm cảm chỉ cần nói mà
không cần cuộc hội thoại phải có những lời khuyên đầy đủ ý tứ.

Make sure to listen without interrupting. We all wish to fix things for those we care about and
often offer quick fixes to cope with our own feelings of helplessness. Sometimes people who are
depressed just need to talk without having the conversation taken over with well-meaning
advice.
Nhắc họ nhớ rằng họ quan trọng. Remind Them That They Matter
Một cảm xúc thường gặp ở những người bị trầm cảm là cuộc sống của họ không quan trọng và
thậm chí không chí không ai quan tâm xem họ còn đó hay đã ra đi. Nếu bạn thực lòng nói với
đối phương rằng dù thế nào thì họ vẫn quan trọng với bạn và mọi người thì đối phương sẽ hiểu
rằng họ có giá trị và đáng được mọi người quan tâm.

A common feeling among those who are depressed is that their lives don’t matter and no one
would even care if they were gone.6 If you can sincerely tell your friend about all the ways that
they matter to you and others, this can help them realize that they have value and worth.

Nói với họ rằng bạn hiểu (nếu thực sự là như vậy). Tell Them
You Understand (If You Really Do)
Trước khi bạn nói với ai đó là “Tôi hiểu”, bạn nên chắc chắn là bạn
thực sự hiểu. Bạn đã bao giờ trải qua trầm cảm nặng? Nếu bạn đã
từng, sẽ rất hữu ích nếu đối phương biết được bạn đã từng trải qua
những gì họ đang cảm thấy và rằng mọi chuyện sẽ tốt lên.
Before you tell someone “I understand,” you should be certain that you actually do. Have you
ever experienced clinically significant depression? If you have, it may be helpful for your friend
to hear that you have experienced what they are feeling and that it can get better.
Tuy nhiên, hãy luôn ghi nhớ rằng, trầm cảm có nhiều dạng thức khác nhau, và thậm chí nếu bạn
đã từng bị trầm cảm dạng điển hình, thì có thể điều bạn trải qua cũng sẽ rất khác với bạn của
bạn.

Keep in mind, however, that there are several different types of depression,7 and even if you did
experience clinical depression, it may have been very different than what your friend is going
through.
Nếu những điều bạn đã trải qua chỉ đơn giản là buồn bã nhất thời, thì mặt khác, đối phương có
thể cảm thấy bạn đang tầm thường hóa trải nghiệm của họ bằng cách so sánh nó với trải nghiệm
của bạn.

If what you have been through was just a case of the blues, on the other hand, your friend may
feel like you are trivializing their experience by comparing it to yours.
Trong trường hợp này điều tốt nhất, đơn giản là thừa nhận bạn không hiểu chính xác những gì
họ đang trải qua nhưng bạn quan tâm họ và muốn cố hiểu. Thường thì những từ ngữ hay ho nhất
nên là “Tôi chưa hiểu nhưng thực sự muốn hiểu.”

In this case, it would be best to simply admit that you don’t understand exactly what they are
going through, but you care about them and want to try. Often, the best words to say are, “I
don’t understand, but I really want to.”
Nhắc nhở họ rằng cảm thấy như vậy cũng không sao. Remind Them It’s OK to Feel This
Way
Thậm chí nếu những vấn đề của đối phương nghe có vẻ nhỏ bé với bạn, hay ngăn lại cảm giác
muốn phán xét hay đưa ra những phương án đơn giản. Sự mất cân bằng sinh hóa liên đới với
trầm cảm chính là cái tác động lên quá trình người bệnh cảm nhận về một số tình huống nhất
định – chứ không phải do bản thân tình huống.

Even if your friend’s problems may seem minor to you, resist the urge to judge or come up with
simple solutions. The biochemical imbalances associated with depression are what is driving
how bad your friend feels about certain situations—not the situations themselves.
Thay vào đó, hãy cho họ biết rằng bạn cực kỳ lấy làm tiếc về những gì họ đang cảm thấy và thể
hiện thái độ chấp nhận rằng đây chính là cách mà trầm cảm đang ảnh hưởng lên họ. Nếu bạn
của bạn chỉ mới bắt đầu uống thuốc điều trị hay mới tham gia tư vấn gần đây thì có lẽ sẽ cần
một chút thời gian để họ cảm thấy tốt hơn.

Instead, let them know that you are sorry that they are feeling so badly and adopt an attitude of
acceptance that this is how their depression is affecting them. If your friend only recently
started taking medications or attending counseling, it can take time for them to begin to feel
better.
Cũng như thuốc kháng sinh chữa viêm họng liên khẩu khuẩn cần thời gian để có tác dụng, thì
thuốc chống trầm cảm cũng cần thời gian để thay đổi những chất hóa học trong não bộ (đôi khi
cần đến 8 tuần hoặc lâu hơn.)

Just as an antibiotic for a strep throat takes a while to work, antidepressants can take some time
to change chemicals in the brain (sometimes upwards of eight weeks or longer).8
Trong suốt thời gian này, đối phương cần nhất không phải là những giải pháp nhanh chóng dễ
dàng, mà một nhận thức rằng bạn sẽ ở bên họ trong suốt quá trình điều trị dù lâu dài.

During this time, what your friend needs most is not references to fast, easy solutions, but an
awareness that you will be by their side through their treatment.
Khẳng định rằng họ không yếu đuối hay mắc khiếm khuyết. Assure Them They’re Not
Weak or Defective
Trầm cảm, lo âu và hoảng loạn không phải là dấu hiệu của sự yếu đuối. Chúng là dấu hiệu cho
thấy đối phương đã cố mạnh mẽ trong thời gian quá dài.
Nguồn: Quote Master
Những người đang chiến đấu với trầm cảm có xu hướng cảm thấy
mình yếu đuối hoặc bản thân có sai trái. Mặc dù trầm cảm là một
bệnh lý, nhưng những người sống chung với nó có thể cảm thấy
đây là một thiếu sót về tính cách.

Those who are coping with depression tend to feel weak or that
there is something wrong with them. While depression is an illness, those who live with it may
feel that it’s a character flaw.
Hãy bảo đảm với đối phương rằng, trầm cảm thực sự là một căn bệnh gây ra bởi sự mất cân
bằng sinh hóa trong não, và nó không có nghĩa là bạn yếu đuối. Trong thực tế, phải cần có một
sự mạnh mẽ to lớn đến thế nào để chiến đấu với nó, vậy nên họ có thể mạnh mẽ hơn họ tưởng.
Reassure your friend that depression really is an illness caused by a biochemical imbalance in
the brain,4 and it does not mean that they are weak. In fact, it takes a great deal of strength to
fight back, so they are probably much stronger than they think they are.
Nhấn mạnh rằng vẫn còn hy vọng. Emphasize That There’s Hope
Trong khi an ủi bạn mình rằng họ đang mắc một căn bệnh có thật, bạn có thể động viên họ rằng
vẫn còn có hy vọng, vì, như những bệnh lý tâm thần khác, trầm cảm có thể điều trị được. Bằng
thuốc và trị liệu, bạn của bạn sẽ có cơ hội quay trở lại bình thường.

While you are reassuring your friend that they have a real illness, you can also reassure them
that there is hope, because, like any other medical illness, depression is treatable. Through the
use of medications and therapy, your friend has a very good chance of returning to feeling
normal again.
Khi những ý tốt không như mong muốn.When Good Intentions Go Wrong
Bạn có thể nói toàn những điều “tốt” mà đối phương vẫn cảm thấy buồn bạn. Mỗi người là một
cá thể với những suy nghĩ và cảm nhận riêng, và việc giận dữ hay buồn bực cũng là bản tính của
trầm cảm.

It’s possible that you can say all the “right” things and your friend will still become upset with
you. Each person is an individual with unique thoughts and feelings, and being angry and upset
is the nature of depression.
Đôi khi con người ta sẽ chửi rủa những người đang cố giúp họ vì họ đang bị tổn thương và
không biết phải hướng những cảm xúc tiêu cực này về đâu. Bất kỳ ai ở gần cũng trở thành một
đích ngắm thuận tiện của họ.

Sometimes people will lash out at those trying to help them because they are hurting and don’t
know where to direct those bad feelings. Whoever is nearby becomes a convenient target.
Nếu điều này xảy ra, cố gắng không nghĩ họ đang xúc phạm mình. Hãy cứ bình tĩnh và tiếp tục
làm những gì bạn có thể để yêu thương và hỗ trợ họ dù các thức tiếp nhận của họ có thế nào đi
nữa.

If this happens, try not to take it personally. Stay calm and continue to do what you can to love
and support your friend in whatever way they will allow.
Cuối cùng, nguy cơ tự sát là khá cao ở những người sống chung với trầm cảm. Dù bạn có nói gì
hay làm gì để giúp bạn mình, họ có thể cũng sẽ vẫn có những suy nghĩ và cảm giác muốn tự sát.
Hãy luôn để ý những dấu hiệu cảnh báo tự sát và biết khi nào phải tìm kiếm hỗ trợ.
Finally, the risk of suicide is high in those living with depression.9 No matter what you say or
what you do to help your friend, they may still experience suicidal thoughts and feelings. Make
sure to be on the lookout for warning signs of suicide and know when to seek help.

Tham khảo. Article Sources

Cacioppo JT, Hughes ME, Waite LJ, Hawkley LC, Thisted
RA. Loneliness as a specific risk factor for depressive
symptoms: Cross-sectional and longitudinal analyses.
Psychol Aging. 2006;21(1):140-51. doi:10.1037/0882-
7974.21.1.140
Werner-Seidler A, Afzali MH, Chapman C, Sunderland M,
Slade T. The relationship between social support networks and depression in the 2007 National
Survey of Mental Health and Well-being. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol.
2017;52(12):1463-1473. doi:10.1007/s00127-017-1440-7
Griffiths KM, Crisp DA, Barney L, Reid R. Seeking help for depression from family and friends:
A qualitative analysis of perceived advantages and disadvantages. BMC Psychiatry.
2011;11:196. doi:10.1186/1471-244X-11-196
Trivedi MH. The link between depression and physical symptoms. Prim Care Companion J Clin
Psychiatry. 2004;6(Suppl 1):12-6.
Andrews G. Should depression be managed as a chronic disease?. BMJ. 2001;322(7283):419-
21. doi:10.1136/bmj.322.7283.419
Kelly MA, Morse JQ, Stover A, et al. Describing depression: Congruence between patient
experiences and clinical assessments. Br J Clin Psychol. 2011;50(1):46-66.
doi:10.1348/014466510X493926
Benazzi F. Various forms of depression. Dialogues Clin Neurosci. 2006;8(2):151-61.
Kennedy SH, Lam RW, Mcintyre RS, et al. Canadian Network for Mood and Anxiety Treatments
(CANMAT) 2016 Clinical Guidelines for the Management of Adults with Major Depressive
Disorder: Section 3. Pharmacological Treatments. Can J Psychiatry. 2016;61(9):540-60.
doi:10.1177/0706743716659417
Lépine JP, Briley M. The increasing burden of depression. Neuropsychiatr Dis Treat.
2011;7(Suppl 1):3-7. doi:10.2147/NDT.S19617